Chương 1

ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI

VÀ LÃNH ĐẠO ĐẤU TRANH GIÀNH
CHÍNH QUYỀN (1930-1945)
- Cung cấp cho sinh viên những tri thức có tính
hệ thống quá trình ra đời của Đảng Cộng sản
Việt Nam (1920-1930);
- Nội dung cơ bản, giá trị lịch sử của Cương
lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng và quá trình
Đảng lãnh đạo cuộc đấu tranh giải phóng dân
tộc, giành chính quyền (1930-1945).
I. Đảng cộng sản Việt Nam ra đời và
Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng
II. Đảng lãnh đạo quá trình đấu tranh
giành chính quyền (1930-1945)
 I. Đảng CS VN ra đời và Cương lĩnh chính trị đầu
tiên của Đảng
1. Bối cảnh quốc tế cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX

a.Sự chuyển biến của

CNTB và tác động
- Từ nửa sau thế kỉ XIX,
CNTB chuyển sang giai
đoạn đế quốc chủ nghĩa
- Chiến tranh thế giới thứ
nhất bùng nổ
(1914–1918)
Chiến liệt hạm Dreadnought 1906
mở đầu chạy đua vũ trang trên
b. Ảnh hưởng của Lý luận
Mác-Lênin và CM
tháng Mười Nga
- CN Mác- Lênin ra đời
với tư cách là vũ khí tư
tưởng của GCCN
- CM Tháng Mười Nga
thành công, cổ vũ
phong trào đấu tranh
của cácdân tộc thuộc địa
c. Sự ra đời của Quốc tế
cộng sản
- Tháng 3 – 1919 QTCS
được thành lập
- Tại Đại hội II (1920), Sơ
thảo Luận cương về vấn
đề dân tộc và thuộc địa
của Lênin được công bố,
chỉ ra phương hướng đấu
tranh cho các dân tộc
thuộc địa
Các đảng viên Đảng Xã hội Pháp
tuần hành ủng hộ Quốc tế III
 2. Hoàn cảnh trong nước và các phong
trào yêu nước trước khi Đảng ra đời
a. Xã hội Việt Nam dưới sự thống trị của TD Pháp
- Chính sách cai trị của Thực dân Pháp
+Về chính trị: Áp đặt chính sách thống trị điển hình của
chủ nghĩa Thực dân cũ
+Về kinh tế: Duy trì phương thức bóc lột phong kiến kết
hợp với du nhập hạn chế phương thức sản xuất TBCN
+Về văn hoá: Thực hiên chính sách ngu dân nô dịch, duy
trì các hủ tục lạc hậu.
2. Hoàn cảnh trong nước và các phong trào
yêu nước trước khi Đảng ra đời
- Tình hình giai cấp và mâu thuẫn cơ bản trong
xã hội Việt nam
+ Kết cấu XH: Xuất hiện các giai cấp mới (CN,
tư sản, tiểu tư sản)
+ Tính chất XH: Từ xã hội phong kiến chuyển
sang xã hội thuộc địa, nửa phong kiến.
+ Mâu thuẫn XH: Có 2 mâu thuẫn: Dân tộc và
giai cấp
2. Hoàn cảnh trong nước và các phong trào
yêu nước trước khi Đảng ra đời
b. Các phong trào yêu nước trước khi có Đảng
- Phong trào yêu nước theo khuynh hướng
phong kiến
*Phong trào chống Pháp của nhân dân Nam kì
(giữa thế kỉ XIX)
*Phong trào Cần Vương
(1885– 1896)

+ Vua Hàm Nghi và

thượng thư bộ binh Tôn
Thất Thuyết phát động.
Hàm Nghi (1870 – 1943)
+ Một số cuộc khởi nghĩa
điển hình theo chiếu
Cần vương: Ba Đình,
Bãi Sậy, Hương Khê…

Tôn Thất Thuyết (1835 –

*Phong trào nông dân Yên Thế (1884- 1913)

Hoàng Hoa Thám (1851 – 1913) Phía trong thành lũy của căn cứ Yên
Thế

Quân Pháp ở Yên Thế Nghĩa quân bị bắt

- Phong trào yêu nước theo khuynh hướng
dân chủ tư sản
*Đầu thế kỉ XX:
+ Phong trào Đông Du
(1906-1908)
+ Việt Nam Quang
phục hội (1912)
Lãnh đạo phong trào:
Cụ Phan Bội Châu

Phan Bội Châu

- Phong trào Duy
Tân (1906-1908)
do cụ Phan Châu
Trinh lãnh đạo

Phan Châu Trinh

*Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất
- 1919-1923: Phong trào quốc
gia cải lương: Đảng Lập
hiến (1923)
- 1925–1926: Phong trào dân
chủ công khai: Việt Nam
nghĩa hòa đoàn, Phục Việt
“ông vua đường thủy” Phạm Hồng Thái
(1925), Thanh niên cao Bạch Thái Bưởi
vọng Đảng (1926)…
- 1927- 1930: phong trào cách
mạng quốc gia tư sả: Việt
Nam quốc dân Đảng (25 –
12 – 1927)

Nguyễn An Ninh Nguyễn Thái Học

 3. Nguyễn Ái Quốc chuẩn bị các điều kiện để
thành lập Đảng

- Quá trình tìm đường cứu nước của

Nguyễn Ái Quốc
+Tháng 6-1911, NAQ rời bến cảng Nhà Rồng để ra
đi tìm đường cứu nước
+Cuối năm 1917 trở lại Pháp, tham gia Đảng Xã
hội Pháp và lập “Hội những người Việt Nam
yêu nước”
+Năm 1919, gửi tới Hội nghị Vécxai bản yêu
sách đòi quyền tự quyết của các dân tộc thuộc
địa.
+Tháng 7/1920, đọc Sơ thảo lần thứ nhất những
Luận cương về vấn đề dân tộc và thuộc địa của
Lênin. Người đã tìm thấy con đường giải
phóng dân tộc đúng đắn.
+Tháng12-1920,tại Đại
hội của Đảng XH
Pháp ở thành Tua,
Người bỏ phiếu tán
thành gia nhập Quốc
tế III; tham gia thành
lập ĐCS Pháp
Mức độ
Khẳng định CN Mác - Lênin

Tham dự

ớc
Đại hội Tua

nư
Đọc Luận cương

u
cứ của Lênin
g
ờn

Gia nhập Đảng XH

đư

Pháp, gửi yêu sách

tìm

Lập Hội Người

Q

VN yêu nước
NA

Người ra đi
tìm đường cứu nước
1911 1917 1919 7/1920 12/1920 Thời gian
Khẳng định con đường cứu nước giải phóng
dân tộc:

“Muốn cứu nước, giải phóng dân tộc,

không có con đường nào khác con đường
cách mạng vô sản”
- Sự chuẩn bị về tư tưởng và tổ chức cho sự
ra đời của Đảng
Từ năm 1921 đến 1923
+ Tham gia lập “Hội
Liên hiệp thuộc địa”,
+ Chủ bút báo “Người
cùng khổ”; Xuất bản
tác phẩm“Bản án
chế độ thực dân
Pháp” (1925)
+ Từ giữa năm
1923 đến cuối
năm 1924:
Nguyễn Ái Quốc
hoạt động tại Liên
Xô. Dự các Hội
nghị quốc tế, đọc
tham luận tại Đại
hội V Quốc tế
cộng sản…
+ Từ cuối năm 1924,
NAQ về Quảng
Châu (TQ), tham
gia lập “Hội Liên
hiệp các dân tộc áp
bức ở Á Đông”
 Tháng 6/1925, lập “Hội Việt Nam cách mạng
thanh niên”, ra báo “Thanh niên”, mở lớp huấn luyện
chính trị ở Quảng Châu

Trụ sở của Hội Việt Nam cách mạng Một số trong những người đã dự lớp
thanh niên, số 13A, đường Văn huấn luỵên do Nguyễn Ái Quốc mở ở
Minh, Quảng Châu, Trung Quốc Quảng Châu-Trung Quốc
+ Năm 1927 NAQ viết tác
phẩm“Đường cách
mệnh”, trang bị về mặt
lý luận cho cách mạng
Việt Nam

Bìa cuốn Đường cách mệnh, xuất

bản lần đầu tiên, năm 1927
4. Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam và
Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

a. Sự phát triển của phong trào công nhân

- Trước Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong
trào tự phát với những hình thức đấu tranh: bỏ
trốn tập thể, phá giao kèo, đốt lán trại, đánh cai
ký, đưa đơn phản kháng…
- Sau Chiến tranh thế giới thứ nhất, phong trào
có mầm mống tự giác được đánh dấu từ cuộc
bãi công Ba Son (1925)
- Từ năm 1926 – 1928: Với sự hoạt động tích
cực của “Hội Việt Nam cách mạng thanh
niên”, phong trào có bước phát triển mới và đã
dần dần tới mức tự giác.
b. Sự hình thành các tổ chức cộng sản
- Tháng 6-1929, Đông Dương CS Đảng thành
lập (tại số nhà 312 Khâm Thiên, Hà Nội),
- Tháng 7-1929, An Nam CS Đảng ra đời
- Tháng 9-1929, các đảng viên tiên tiến trong
Đảng Tân Việt thành lập Đông Dương CS liên
đoàn.
c. Hội nghị thành lập Đảng và Cương lĩnh
chính trị đầu tiên của Đảng

- Hội nghị thành lập Đảng

+ Hội nghị do Nguyễn Ái Quốc chủ trì diễn ra
vào tháng 2 - 1930 tại Cửu Long (Hương
Cảng- TQ)
+ Tham dự Hội nghị có 02 đại biểu của Đông
Dương Cộng sản Đảng và 02 đại biểu của An
Nam Cộng sản Đảng
 Nội dung HN
+ Tán thành việc hợp nhất hai tổ chức CS thành
một đảng duy nhất lấy tên là Đảng CS Việt
Nam.
+ Thông qua: Chánh cương vắn tắt, Sách lược
vắn tắt, Chương trình tóm tắt, Điều lệ vắn tắt
của Đảng
+ Vạch ra kế hoạch hợp nhất các tổ chức cộng
sản trong nước và thành lập Ban Chấp hành
TW lâm thời.
- Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng

Nội dung cơ bản:

- Phướng hướng chiến lược: “Chủ trương làm

tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa
cách mạng để đi tới xãhội CS”
- Nhiệm vụ cách mạng :
+ Về chính trị đánh đổ ĐQ Pháp và PK làm cho
nước Nam hoàn toàn độc lập, dựng ra chính
phủ công nông binh;
+ Về kinh tế: tịch thu sản nghiệp lớn của ĐQ giao
cho chính phủ công nông binh; tịch thu ruộng
đất của ĐQ làm của công và chia cho dân cày
nghèo;
+ Về văn hóa xã hội: dân chúng được tự do tổ chức,
nam nữ bình quyền.
 - Lực lượng cách mạng: Tập hợp đại bộ phận
công nhân, nông dân; lôi kéo tiểu tư sản, trí
thức, trung nông… làm cho phú nông, trung tiểu
địa chủ và tư bản Việt Nam đứng trung lập,
- Lãnh đạo cách mạng: Giai cấp công nhân thông
qua Đảng Cộng sản.
- Đoàn kết quốc tế: Cách mạng Việt Nam là
một bộ phận của cách mạng thế giới; phải liên
kết với những dân tộc bị áp bức và quần chúng
vô sản trên thế giới nhất là VS Pháp.
Cương lĩnh chính trị đầu tiên của
Đảng là Cương lĩnh thể hiện rõ tinh thần
độc lập tự chủ và sáng tạo.
 * Ý nghĩa lịch sử của việc thành lập Đảng

- ĐCS Việt Nam ra đời đã chấm dứt sự khủng

hoảng về đường lối ở Việt Nam; khẳng định
vai trò lãnh đạo của GCCN đối với CM Việt
Nam
- Đảng ra đời đã làm cho CM Việt Nam trở
thành một bộ phận khăng khít của cách mạng
thế giới.