NGUYỄN TUẤN KIỆT

12/6/23
LỜI GIẢI ĐỀ THI TOÁN (CHUYÊN TOÁN) HÀ NỘI 2023

7
Bài 11 ¿ √ x−3−√ 2 x−7=2 x−8 ĐKXĐ : x ≥ ⇔
−( x−4 )
2 √ x−3+ √ 2 x−7
=2 ( x−4 )⇔ ( x −4 ) 2+
1
√ x−3+ √2 x−7
=0
( )

{
−c
c−a=

{
2 2 c +a
a −c =c
⇔
[ x =4 (nhận)
2 ( √ x−3+ √ 2 x−7 )=−1(vô lí )
Vậy S={ 4 }2 ¿ Ta có c 2−b2=b ⇔ b−c=
2 2
b −a =a
−b
b+ c
−a
⇔ ( a−b ) ( b−c ) ( c−a )=
−abc
( a+b )( b+c ) ( c+ a )
a−b=
a+ b

{
a+b=−c
⇔ −abc
Lại có a+b+ c=b −a +c −b +a −c =0 b+ c=−a ⇒ ( a−b )( b−c ) ( c−a )= =1
2 2 2 2 2 2
−abc
c + a=−b

Bài 21 ¿Ta có a2+ b2 +c 2−2 abc ⋮ 6 mà 6 ⋮2⇒ a2+ b2 +c 2−2 abc ⋮ 2⇒ a2+ b2 +c 2 ⋮ 2⇒ Trong ba số a , b , c có ít nhất một số chẵn
⇒ abc ⋮2¿ Nếu cả ba số a , b , c đều chia hết cho 3⇒ abc ⋮27 Do đó ta có abc ⋮ 54¿ Nếu cả ba số a , b , c đều không chia hết cho 3
3−1
Theo địnhlý Fermat ta có a ≡ 1 ( mod 3 )⇔ a2−1 ⋮3Do đó a2 +b 2+ c 2−3 ⋮3⇒ a2+ b2 +c 2 ⋮ 3
Mặt khác ta có a +b + c −2 abc ⋮ 6 mà6 ⋮ 3⇒ a + b +c −2 abc ⋮ 3⇒ abc ⋮3 Điều này là vô lí do cả a ,b ,c đều không chia hết cho 3
2 2 2 2 2 2

¿ Nếu hai số trong a ,b ,c chia hết cho 3Khi đó abc ⋮ 3⇒ a2+ b2 +c 2 ⋮ 3 Kéo theo số cònlại cũng sẽ chia hết 3 do đó abc ⋮ 54
¿ Nếu một trong a ,b , c chia hết cho 3Khi đó abc ⋮ 3⇒ a2+ b2 +c 2 ⋮ 3Giả sử a ⋮3 ⇒ b 2+ c 2 ⋮ 3
2 2
Theo địnhlý Fermat ta có b ≡1 ( mod 3 ) và c ≡ 1 ( mod 3 )⇒ b 2+ c 2−2⋮ 3⇒ 2 ⋮3 ( vô lí )
Vậy để a +b +c −2 abc ⋮6 thì cả ba số a , b , c đều chia hết cho 3 và có ít một số chẵn do đó abc ⋮ 54
2 2 2

2 2
2 ¿ x y−x y−4 x +5 xy− y =0⇔ y − y ( x −x +5 x ) +4 x =0Δ y =( x −x +5 x ) −16 x ¿ x 2 ( x−x 2 +5 ) −16 x 2
3 2 2 2 2 2 3 2 2 3 2

¿ x [ ( x −x +5 ) −16 ] Để phương trình có nghiệm x , y nguyên khiđó Δ y là số chính phương và ( x −x +5 x ) ± √ Δ y ⋮ 2

2 2 2 2 3

2 2
Ta có Δ y là số chính phương nên ( x−x +5 ) −16 là số chính phương Đặt ( x−x 2+ 5 ) −16=k 2 ( k ∈ N )
2

{ {
2
x−x +5+ k=16 ⇔ x−x 2=3,5 ( loại )
⇔ ( x−x 2+5+ k ) ( x−x 2 +5−k )=16 Do x −x2 +5+ k ≥ x−x 2 +5−k và x ∈ N ¿TH 1:
x−x 2+5−k =1 k =7,5

{
TH 2: x−x2 + 5+k =8 ⇔
x−x + 5−k =2
2

{[ x=0(loại)
x=1 TH 3:
k =3
2

2
x−x +5−k=4{
x−x +5+k =4 2 2
⇔ x−x +5+ k=x−x +5−k Dấu=xảy ra khi k=0

[
2
Hay x−x2 +5=4 → Loại do không tồn tại nghiệm nguyên dươngVới x=1 và k =3 ta tìm được y=1 hoặc y =4
x−x +5=−4
Vậy ( x ; y ) thoả mãnđề bài là (1 ; 1 ) , ( 1 ; 4 )

Bài 31 ¿Ta có x 2 + xy + y 2=( x+ y )2−xy Do xy là số chính phương nên đặt xy =k 2 ( k ∈ N ¿ ) Suy ra x 2 + xy + y 2=( x + y−k )( x + y +k )
Ta có xy >0 nên x và y cùng dấuTH 1: x >0 và y > 0⇒ x + y−k=1⇔ x+ y =k +1 Mặt khác ta có x+ y ≥ 2 √ xy ( bất đẳngthức Cauchy )
⇔ k +1 ≥2 k⇔ k ≤1⇒ k=1 ⇒ x= y=1TH 2: x <0 và y < 0⇒ x + y−k <0 Lại có x2 + xy + y 2 >0 nên x + y−k và x+ y+ k cùng dấu
 NGUYỄN TUẤN KIỆT
12/6/23
LỜI GIẢI ĐỀ THI TOÁN (CHUYÊN TOÁN) HÀ NỘI 2023

Do đó x+ y+ k <0Mặt khác ta có x+ y+ k > x + y−k⇒ x + y−k < x+ y+ k <0⇒ x + y +k =−1 Đặt {x=−a
y =−b
( a , b>0 )⇒−a−b+ k=−1

⇒ a+b=k +1Ta có a+b ≥ 2 √ ab=2 √ xy=2 k ⇔ k ≤1⇒ k=1 ⇒ x= y=−1Vậy ( x ; y ) thoả mãnlà ( 1 ; 1 ) , (−1 ;−1 )
2 ¿ P=( a+ 6 b+6 c ) ( a+b+ c )⇔ 4 P=( 4 a+4 b+4 c )( a+ 6 b+6 c ) ⇔ 4 P=( 4 a+4 b+4 c )( 1+ 4 b+3 c )

⇔ 4 P=( 4−4 b−8 c )( 1+ 4 b+3 c ) ≤ ( 4−4 b−3 c ) ( 1+ 4 b +3 c )≤ ( 2 )

4−4 b−3 c +1+ 4 b +3 c 2 25
= ⇔P≤
4
25
16

( ) )( √ )
2
Dấu=xảy ra ⇔ ( a ; b ; c )=
1 3
4 8 2 2 (
; ;0 3 P= (3 a+3 b+3 c ) a +3 b+3 c ≥ a 3 + 3 b+3 c ≥ ( a+2 b+3 c )2¿ 1⇔ P ≥
2
2
3

Dấu=xảy ra ⇔ ( a ; b ;c )=( 0 ; 0 ; )
1
3
 NGUYỄN TUẤN KIỆT
12/6/23
LỜI GIẢI ĐỀ THI TOÁN (CHUYÊN TOÁN) HÀ NỘI 2023

Bài 4

AE EF ^ ^
a ¿ Tứ giác BFEC nộitiếp ⇒ =
AB BC
và AEF= ABC Lại có {
IF =IE
MF =ME
⇒ ℑlà đường trung trực của EF Do đó
AE EF EK
= =
AB BC BM
⇒ Δ AEK đồng dạng Δ ABM ( c−g−c )b ¿ Ta có 5 điểm I , F , D , M , E cùng thuộc đường tròn Euler của Δ ABC
⇒ Tứ giác IFDE nội tiếp⇒ QI . QD=QF .QE ( 1 )Tứ giác AEHF nội tiếp ⇒ QE .QF =QA .QH ( 2 )Ta có Qlà trực tâm của ΔISM
⇒ MT ⊥ IS⇒Tứ giác ITDM nội tiếp ⇒ QI . QD=QT .QM ( 3 )Từ ( 1 ) ( 2 )( 3 ) ⇒QA . QH=QT . QM ⇒ Tứ giác ATHM nội tiếp
c ¿ Gọi Z là điểm đối xứng của H qua BC Khi đó ta chứng minh được Z ∈ ( O )Gọi P' là giao điểm thứ hai của SZ và (O )
⇒ SZ . S P =SB . SC Tứ giác BFEC nộitiếp ⇒ SB . SC=SE . SF ⇒ SZ . S P =SE . SF Tứ giác EFDM nội tiếp⇒ SE . SF=SD . SM
' '

S P M =180 °−90 °=90 °⇒ Tứ giác ST M P nội tiếp⇒ ^

⇒ SZ . S P' =SD . SM ⇒ Tứ giác DZ P' M nội tiếp⇒ ^ MS P =^
' ' ' '
MT P ( 4 )
 NGUYỄN TUẤN KIỆT
12/6/23
LỜI GIẢI ĐỀ THI TOÁN (CHUYÊN TOÁN) HÀ NỘI 2023

Ta chứng minh được H làtrực tâm của Δ ASM ⇒ ^ HAM ( cùng phụ ^
HSM =^ AMS ) Lại có ^
HSM= ^
MSP ' ⇒ ^ HAM =^ MS P'
Mà ^HAM= ^ HTM =^
HTM ( tứ giác ATHM nội tiếp )⇒ ^ MS P' (5)Từ ( 4 ) và ( 5 ) ⇒ ^
MT P =^
' '
HTM ⇒ T , H , P thẳng hàng⇒ P trùng P
'

Ta có tứ giác SKMP nội tiếp⇒ ^

KPS= ^ ^ BCZ
KMS Lại có BPS= ^
^
EMF ^
Ta có ^KPB= ^
KPS− ^ BPS= ^
KMS−B ^ CZ = ^
BMF+ ^FMT − ^
BCH =180 °−2 ^ ABC + − BCH
2
1
¿ 180 °−2 ^
ABC + ( 180 °−2 F ^ ^
EM ) −B CH =180 °−2 ^
ABC+ 90 °− F^ EM− B ^ CH
2
ABC + 90° −( 180 °− ^
¿ 180 °−2 ^ AEF− ^ MEC )− ^
BCH =( 180° −180 ° )+ ( ^ ABC )
AEF −2 ^
+ ( 90° −^
BCH ) + ^
MEC=− ^ ABC + ^
ABC + ^ACB= ^ACB= ^APB Do đó A , K , P thẳng hàng

Bài 5a ¿ Chia hình vuông thành 8 tam giác vuông cân bằng nhau như hình dưới

1
Khi đó cạnh huyền của mỗi tam giác vuông cân có giá trị là
√2
Hình vuông chứa 2023 điểm nên theo nguyênlí Dirichlet mỗi tam giác vuông cân phải chứaít nhất [ ]
2023
8
+1=253 điểm

Do đó sẽ tồn tại tam giác đều phủít nhất 253 điểm b ¿ ( hình tượng trưng )
Gọi hình vuông đó là ABCD có tâm O . Lấy các điểm E , F ,G , H thuộc AB ,CD , AD , BC sao cho EF đi qua
^ ^ 11
O và GH đi qua O thoả OEB=60° và OGA=60° Dựng Δ PQF đều cạnh sao cho C , D ,Q thẳng hàng và P thuộc EF
12
1
3 ⇒ AE= − √ ⇒ DG= − √ =
^ OI 1 3 1 3 3− √ 3
Gọi I là trung điểm AB Ta có tan OEI=
EI ⇒ EI =
2
=
√
2 6 2 6 6
tan 60 ° 6

Ta có QD=QF−( CD−CF )=
11
12 (
− 1−
6
= )
3−√ 3 5−2 √ 3
12
⇒ tan ^
DQG =
GD 18+2 √3
QD
=
13
< tan60 ° Suy ra G nằm trong Δ PQF
 NGUYỄN TUẤN KIỆT
12/6/23
LỜI GIẢI ĐỀ THI TOÁN (CHUYÊN TOÁN) HÀ NỘI 2023

Ta có hình vuông ABCD được chiathành 4 tứ giác bằng nhau theonguyên lí Dirichlet mỗi tứ giác
sẽ chứaít nhất
[ ]
2023
4
+1=506 điểmTa được điều phải chứng minh