BÀI 40: LỰC LÀ GÌ?

- Kết nối tri thức

Mô n họ c: Khoa họ c tự nhiên - Lớ p 6
Thờ i gian thự c hiện: 1 tiết

I. Mục tiêu
1. Về kiến thức:
- Lự c là sự đẩy hoặ c sự kéo, lấ y đượ c ví dụ để chứ ng tỏ lự c là sự đẩ y hoặ c
sự kéo.
- Lự c có thế là m thay đổ i chuyển độ ng, biến dạ ng vậ t.
- Nhữ ng trườ ng hợ p lự c tiếp xú c và lự c khô ng tiếp xú c.
2. Về năng lực:
2.1 Năng lực chung:
- Nă ng lự c tự chủ và tự họ c: tìm kiếm thô ng tin, đọ c sá ch giá o khoa kết
hợ p quan sá t tranh, xem video để nhậ n biết đượ c lự c là sự đẩy hoặ c sự kéo và
lấ y đượ c cá c ví dụ chứ ng tỏ lự c là sự đẩ y, sự kéo.
- Nă ng lự c giao tiếp và hợ p tá c: Hợ p tá c để tham gia trò chơi. Thả o luậ n
nhó m để nhậ n biết đượ c lự c có thế là m thay đổ i: tố c độ , hướ ng chuyển độ ng,
biến dạ ng vậ t.
- Nă ng lự c giả i quyết vấ n đề và sá ng tạ o: Bố trí đượ c thí nghiệm để tìm
hiểu về lự c tiếp xú c và lự c khô ng tiếp xú c.
2.2. Năng lực vật lí:
2.2.1. Nhận thức vật lí:
- Trình bà y đượ c dẫ n chứ ng chứ ng tỏ lự c là sự đẩ y hoặ c sự kéo.
- Phâ n tích đượ c lự c có thế là m thay đổ i: tố c độ , hướ ng chuyển độ ng, biến
dạ ng vậ t trong tình huố ng cụ thể.
2.2.2. Tìm hiểu tự nhiên
- Thự c hiện đượ c thí nghiệm để phá t hiện ra lự c tiếp xú c và lự c khô ng tiếp
xú c.
2.2.3. Vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học
- Vậ n dụ ng khá i niệm lự c để giả i quyết mộ t số vấ n đề thự c tiễn.
3. Về phẩm chất:
- Tô n trọ ng sự khá c biệt về nhậ n thứ c, phong cá ch cá nhâ n củ a ngườ i
khá c trong quá trình tham gia hoạ t độ ng nhó m, thả o luậ n về thí nghiệm để
phá t hiện ra lự c tiếp xú c và lự c khô ng tiếp xú c.
 - Tích cự c đọ c tà i liệu, tham khả o cá c nguồ n thô ng tin trên internet để mở
rộ ng vố n hiểu biết về biểu hiện củ a lự c trong thự c tế
- Có ý thứ c vậ n dụ ng kiến thứ c, kĩ nă ng đã họ c về lự c và tá c dụ ng củ a lự c
trong cuộ c số ng hà ng ngà y
II. Thiết bị dạy học và học liệu
1. Giáo viên:
- SGK, SGV
- Đoạ n phim tìm hiểu tá c dụ ng đẩ y, kéo củ a vậ t.
- Phiếu họ c tậ p nhó m: 04 phiếu cho 4 nhó m.
2. Họ c sinh:
- Vở , bú t, giấ y A3 (mỗ i nhó m 1 tờ )
III. Tiến trình dạy học
1. Hoạt động 1: Xác định vấn đề học tập của bài.
a) Mục tiêu: HS tiếp nhậ n vấ n đề củ a bà i họ c là tìm hiểu về lự c
b) Nội dung: HS trả lờ i cá c câ u hỏ i phá t vấ n củ a GV đề cậ p đến lự c trong
hình 1.1
c) Sản phẩm: Cá c câ u trả lờ i trự c tiếp củ a họ c sinh:
- lự c xuấ t hiện trong hình a là lự c hú t củ a nam châ m lên ghim giấ y
- Lự c xuấ t hiện trong hình b là lự c hú t là m cho quả bó ng rơi xuố ng đấ t
- lự c xuấ t hiện trong hình c là lự c củ a gió đẩ y cá nh buồ m
- lự c xuấ t hiện trong hình d là lự c do quả bó ng tenis là m lõ m mặ t vợ t
d) Tổ chức hoạt động:
Trợ giú p củ a GV Hoạ t độ ng củ a HS
- GV đặ t câ u hỏ i: xá c định cá c lự c có - HS đưa ra đượ c các phương á n: lự c
trong hình 1.1 SGK trang 170 do nam châ m hú t đinh nghim, lự c củ a
gió đẩy thuyền đi,…
- GV hướ ng dẫ n: cầ n phả i xá c định lự c - HS: tá c dụ ng đẩ y, ví dụ gió đẩy
nà y do vậ t nà o tá c dụ ng và o vậ t nà o, thuyền, tá c dụ ng hú t (kéo) ví dụ nam
tá c dụ ng nà y gâ y ra cho vậ t nhữ ng châ m hú t ghim giấ y, tá c dụ ng là m cho
biểu hiện cụ thể nà o mà các em có thể vậ t bị biến dạ ng, ví dụ như mặ t vợ t bị
quan sá t đượ c? quả bó ng tenis là m biến dạ ng.
- Từ đó GV chố t lạ i kiến thứ c về cá c - HS: lắ ng nghe
lự c xuấ t hiện trong hình và tá c dụ ng
củ a các lự c đó .
 GV đặ t vấ n đề nghiên cứ u tiếp
theo: Vậ y lự c là gì? Nó có đặ c điểm gì?

2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới

HĐ 2.1: Tìm hiểu lực là tác dụng đẩy kéo của vật này lên vật khác.
a) Mục tiêu: Nhậ n biết đượ c lự c là tá c dụ ng đẩ y, kéo củ a vậ t nà y lên vậ t
khá c
b) Nội dung: HS đọ c sá ch giá o khoa và ghi ra nhậ n xét lự c là gì.
c) Sản phẩm: Câ u trả lờ i trong vở ghi củ a HS : lự c là tá c dụ ng đẩ y kéo củ a
vậ t nà y lên vậ t khá c.
d) Tổ chức hoạt động:
Trợ giúp của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầ u HS đọ c sá ch GK và - HS đọ c sá ch GK và nêu đượ c:
rú t ra nhậ n xét lự c là gì. lự c là tá c dụ ng đẩy, kéo củ a vậ t nà y
lên vậ t khá c.
- GV yêu cầ u HS tìm thêm cá c ví - HS lấ y ví dụ
dụ về lự c trong đờ i số ng

HĐ 2.2: Tìm hiểu về các tác dụng của lực:

a) Mục tiêu: Nhậ n biết đượ c lự c có thể là m thay đổ i: tố c độ , hướ ng
chuyển độ ng, biến dạ ng vậ t.
b) Nội dung: Sử dụ ng kỹ thuậ t mả nh ghép
- họ c sinh hoạ t độ ng nhó m chuyên sâ u:
+ Nhó m 1, 3: Tìm hiểu về lự c và chuyển độ ng củ a vậ t.
+ Nhó m 2, 4: Tìm hiểu về lự c và hình dạ ng củ a vậ t
- HS thà nh lậ p nhó m mả nh ghép:
+ Thà nh lậ p nhó m mớ i bao gồ m đủ cá c thà nh viên củ a nhó m chuyên sâ u
+ Cá c thà nh viên củ a nhó m chuyên sâ u lầ n lượ t trình bà y nộ i dung đã
đượ c tìm hiểu về tá c dụ ng củ a lự c
+ Thự c hiện nhiệm vụ mớ i mà GV giao:
 Có trườ ng hợ p nà o lự c vừ a gâ y thay đổ i chuyển độ ng củ a vậ t vừ a
là m cho vậ t bị biến dạ ng khô ng? Lấ y ví dụ
+ Đạ i diện cá c nhó m trình bà y bá o cá o kết quả thả o luậ n.
c) Sản phẩm: Phiếu họ c tậ p số 1, số 2, số 3.
 d) Tổ chức hoạt động:
Trợ giúp của GV
- GV giao nhiệm vụ cho cá c nhó m.
Nhó m 1, 3 hoà n thà nh PHT 1, nhó m 2,
4 hoà n thà nh PHT 2 trong thờ i gian 2
phú t.
- Khi hết thờ i gian hoạ t độ ng
nhó m chuyên sâ u, HS di chuyển để tạ o
thà nh nhó m mả nh ghép, GV giao
nhiệm vụ mớ i cho nhó m mả nh ghép
tìm hiểu: Có trườ ng hợ p nà o lự c vừ a
gâ y thay đổ i chuyển độ ng củ a vậ t vừ a
là m cho vậ t bị biến dạ ng khô ng? Lấ y
ví dụ
- Khi hết thờ i gian hoạ t độ ng, GV
chọ n ngẫ u nhiên 2 nhó m lên thuyết
trình vấ n đề đượ c giao tìm hiểu, cá c
nhó m cò n lạ i lắ ng nghe và bổ sung.
Hoạt động của HS
- HS nhậ n nhiệm vụ và tiến hà nh
hoạ t độ ng, thả o luậ n, ghi chép và hoà n
thiện phiếu họ c tậ p nhó m.
- HS hoạ t độ ng theo nhó m mả nh
ghép: trình bà y cá c kiến thứ c ở nhó m
chuyên sâ u đã có đượ c, cù ng trao đổ i
để trả lờ i nhiệm vụ mớ i tạ i nhó m
mả nh ghép.
- HS trình bày bá o cá o tìm hiểu về tá c
dụ ng củ a lự c và cá c ví dụ chứ ng tỏ lự c
vừ a gâ y ra thay đổ i chuyển độ ng vừ a
là m cho vậ t bị biến dạ ng

- GV chố t kiến thứ c: Lự c có thể - HS ghi vở ý chính:

là m thay đổ i: Tố c độ , hướ ng chuyển
độ ng, biến dạ ng vậ t.

HĐ 2.3: Tìm hiểu về lực tiếp xúc và lực không tiếp xúc
a) Mục tiêu: Nhậ n biết đượ c có 2 loạ i lự c là : Lự c tiếp xú c (lự c xuấ t hiện
khi vậ t gâ y ra lự c có sự tiếp xú c vớ i vậ t chịu tá c dụ ng củ a lự c) và lự c khô ng
tiếp xú c (lự c xuấ t hiện khi vậ t gâ y ra lự c khô ng có sự tiếp xú c vớ i vậ t chịu tá c
dụ ng củ a lự c).
b) Nội dung: Họ c sinh hoạ t độ ng nhó m tiến hà nh thí nghiệm hình 1.5 và
hình 1.6
c) Sản phẩm: Cá c nhó m hoà n thà nh PHT 3.
d) Tổ chức hoạt động:
Trợ giú p củ a GV Hoạ t độ ng củ a HS
- GV giao nhiệm vụ cho cá c nhó m, - HS nhậ n nhiệm vụ và tiến hà nh
hướ ng dẫ n, hỗ trợ cá c nhó m trong hoạ t độ ng, thả o luậ n, tiến hà nh thí
quá trình thự c hiện nhiệm vụ nghiệm và hoà n thiện phiếu họ c tậ p 3
trong thờ i gian 5 phú t.
- Khi hết thờ i gian hoạ t độ ng, GV - Hs bá o cá o nộ i dung kết quả PHT3,
gọ i đạ i diện 1 nhó m lên trình bình kết cá c nhó m khá c nhậ n xét
quả thí nghiệm hình 1.5 - PHT3, 1
nhó m lên trình bà y kết quả thí nghiệm
H1.6 - PHT3. Cá c nhó m khá c tham gia
nhậ n xét, bổ sung.
- GV chố t kiến thứ c HS ghi vở ý chính:
+ Lự c tiếp xú c: Lự c xuấ t hiện khi
vậ t gâ y ra lự c có sự tiếp xú c vớ i vậ t
chịu tá c dụ ng củ a lự c.
+ Lự c khô ng tiếp xú c: Lự c xuấ t
hiện khi vậ t gâ y ra lự c khô ng có sự
tiếp xú c vớ i vậ t chịu tá c dụ ng củ a lự c.

3. Hoạt động 3: Luyện tập

a) Mục tiêu: Vậ n dụ ng kiến thứ c đã họ c về lự c để là m mộ t số bài tậ p vậ n
dụ ng
b) Nội dung: HS trả lờ i mộ t số câ u hỏ i giả i thích hiện tượ ng thườ ng gặ p
trong đờ i số ng.
- HS tham gia trả lờ i câ u hỏ i.
- GV tổ ng kết, nhậ n xét, cô ng bố điểm.
4. Hoạt động 4: Vận dụng
a) Mục tiêu: Phá t triển nă ng lự c tự họ c và nă ng lự c tìm hiểu kiến thứ c
gắ n liền vớ i thự c tế đờ i số ng.
b) Nội dung: Sử dụ ng phương pháp dạ y họ c dự án.
Mỗ i nhó m 2-3 HS chế tạ o xe hú t đinh chạ y bằ ng nă ng lượ ng mặ t trờ i vớ i
cá c dụ ng cụ : chai la vi, nắ p chai, que xiên, tấ m pin nă ng lượ ng mặ t trờ i, nam
châ m…..
c) Sản phẩm:
Mỗ i nhó m hoà n thà nh 01 sả n phẩ m là xe lă n chạ y bằ ng nă ng lượ ng mặ t
trờ i có khả nă ng hú t đinh.
 - Tiêu chí củ a sả n phẩ m:
+ Hoạ t độ ng theo đú ng yêu cầ u: xe có khả nă ng chạ y đượ c khi có á nh sá ng
mặ t trờ i, có khả nă ng hú t nhữ ng đinh nhỏ
+ Sả n phẩ m chắ c chắ n, gọ n gà ng, dễ sử dụ ng
+ Đượ c chế tạ o từ nhữ ng dụ ng cụ có sẵ n, cá c đồ tá i chế thâ n thiện mô i
trườ ng, pin nă ng lượ ng mặ t trờ i, nam châ m.
+ Hình thứ c đẹp, bắ t mắ t
d. Tổ chức thực hiện:
- GV giao nhiệm vụ về nhà cho nhó m họ c sinh thự c hiện ngoà i giờ họ c
trên lớ p.
- Bá o cá o, trình bày sả n phẩ m sau 2 tuầ n.
- Giá o viên nhậ n xét cho điểm nhó m theo bả ng tiêu chí đá nh giá sả n phẩ m
(phụ lụ c)
 PHỤ LỤC
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

PHIẾU HỌC TẬP NHÓM CHUYÊN SÂU

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3
PHIẾU ĐÁNH GIÁ SẢN PHẨM DỰ ÁN

Điểm đạt được

Tiêu chí Điểm tối đa
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 Nhóm 4

Sản phẩm chắc chắn, đẹp,

hình thức gọn gàng, dễ sử 3đ
dụng.
2đ
Chỉ Có thể chuyển
động, không hút
được đinh
3đ
Có thể vừa chuyển
động vừa hút được
đinh nhỏ, không
Sản phẩm hoạt động hiệu
điều chỉnh được độ
quả
dài dây móc với
nam châm
4đ
Có thể vừa chuyển
động, vừa hút đinh
nhỏ, có thể điều
chỉnh được độ dài
dây móc nam châm
Có các biện pháp cải tiến sản
2đ
phẩm
Hiệu quả hoạt động nhóm 1đ
……………………………………………………………………………
Ghi chú ……………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………