Trường ĐH Khoa học Tự nhiên

Khoa Điện tử Viễn thông

BM. Viễn thông và Mạng

Giáo trình thực hành

CÁC HỆ THỐNG TRUYỀN THÔNG

Biên soạn:
Đặng Lê Khoa
Nguyễn Vũ Linh
Nguyễn Thái Công Nghĩa

TP.HCM - 2018
 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 1

Bài 1: Giới thiệu Màtlàb Simulink

Mục đích:
- Làm quen với Matlab Simulink.
- Sử dụng các khối cơ bản được sử dụng trong môn học
A. GIỚI THIỆU MATLAB SIMULINK:
1. Tạo của sổ mô phỏng và thiết lập các thông số của từng khối:
• Tạo cửa sổ mô phỏng:
Trong giao diện chính của chương trình Matlab nhấp vô biểu tượng Simulink trên thanh
ngang hoặc gõ Simulink trong Command Window

Trong giao diện Simulink Library Brower, nhấp vô biểu tượng New Model để tạo cửa
sổ mô phỏng

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

2 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

Sử dụng chuột kéo các khối trong thư viện vào trang mô phỏng, nhấp vô các khối trên
cửa sổ mô phỏng để chỉnh thông số

o Nếu gặp khó khăn trong việc thiết lập các thông số, mở help của từng khối để tìm hiểu
thêm.

• Thiết lập thông số cho cửa sổ mô phỏng:

Fixed-step size:
o Chọn Variable-step: sample time của mô phỏng sẽ bằng sample time lớn nhất được
thiết lập trong các khối
o Nếu chọn Fixed-step: sample time của mô phỏng được thiết lập theo ý muốn và tất
cả các sample time trong các khối phải là bội số của sample time này.

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 3

2. Thư viện các block mô phỏng trong Simulink:

• Có 2 cách để tìm các khối cần thiết:

1. Gõ tên khối cần tìm lên cửa số search + Enter
2. Nếu không biết tên thì tìm trong các mục liên quan (sau đây)

• Câu 2: Thay đổi giá trị Probability of a zero từ 0 đến 1. Quan sát tín hiệu và cho biết ý nghĩa
của thông số này.
• Mục Communication Blockset:

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

4 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

• Mục Signal Processing Blockset:

• Mục Simulink Extra:

❖ Lưu ý: Các mô hình và hình minh họa trong tài liệu này được thực hiện trên phiên bản Matlab
R2009b, sẽ có những khác biệt so với những phiên bản Matlab khác.

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 5

B. THỰC HÀNH:
1. TẠO NGUỒN TÍN HIỆU:
Matlab Simulink là một chương trình mô phỏng trên máy tính do đó tất cả các tín hiệu đều
được rời rạc hóa khi biểu diễn. Nói cách khác, một tín hiệu khi được biểu diễn trên Matlab đều
sẽ được lấy mẫu theo một tần số nào đó, tần số này được gọi là tần số lấy mẫu (hay có thể sử
dụng đại lượng nghịch đảo của nó là thời gian lấy mẫu – Sample Time). Để tín hiệu không bị
Alias thì tần số lấy mẫu này sẽ phải thỏa mãn định lý lấy mẫu Nyquist.
1.1 Tạo nguồn tín hiệu dạng sine:

Hình 4.1: Tín hiệu dạng sine

Tín hiệu hình sine được biểu diễn theo công thức x(t) = A sin(ωt + φ), trong đó A là biên
độ tín hiệu, ω là tần số góc, φ là pha của tín hiệu.
Tạo khối phát tín hiệu dạng sine có tần số f = 1 kHz và khối Scope để quan sát tín hiệu như hình
4.1 như sau:
Sine Wave:
Amplitude (Biên độ tín hiệu): 1
Bias (Điện thế nền): 0
Frequency (rad/sec) (Tần số góc): 1000*2*pi
Phase (rad): 0
Sample time: 1/10000
Câu 1: Quan sát và vẽ hình tín hiệu tại Scope

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

6 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

Câu 2: Thay đổi Sample time lần lượt là: 1/2f; 1/5f; 1/15f. Vẽ tín hiệu tại Scope và nhận xét.

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 7

1.2 Tạo nguồn tín hiệu nhị phân

Hình 4.2: Tín hiệu nhị phân

Tạo khối phát tín hiệu nhị phân 10bps như hình 4.2 với các thông số sau
Bernoulli Binary Generator:
Probability of a zero: 0.5
Initial seed: randseed
Sample time: 1/10
Câu 1: Quan sát và vẽ tín hiệu tại Scope

Câu 2: Thay đổi giá trị Probability of a zero từ 0 đến 1. Quan sát tín hiệu và cho biết ý nghĩa của
thông số này.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Câu 3: Thay đổi giá trị Sample time để tốc độ bit phát ra là 2 Kbps. Ghi lại giá trị Sample time.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

8 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

2. PHÂN TÍCH TÍN HIỆU

2.1 Phân tích tín hiệu theo miền tần số

Hình 4.3: Phân tích tín hiệu miền tần số

Tạo một tín hiệu sine 1kHz như hình 4.3 với thông số sau:

Sine Wave: 1V, 1 kHz

Sample time: 1/10000

Spectrum Scope: Check Buffer Input

Câu 1: Quan sát và vẽ tín hiệu theo miền tần số tại Spectrum Scope. Nhận xét.

...........................................................................................................................................................

...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 9

2.2 Mạch nhân tín hiệu

Hình 4.4: Mạch nhân tín hiệu

Thiết kế mạch nhân tín hiệu Sin như hình 4.4 với thông số sau:
Sine Wave: 1 V, 1 kHz.
Sample time: …………………
Câu 1: Biết rằng Sine Wave có công thức là x(t) = A sin(ωt + φ), hãy cho biết biểu thức toán
học của tín hiệu sau bộ nhân. Từ đó xác định các thành phần tần số của tín hiệu?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

10 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

Câu 2: Vẽ các tín hiệu tại Scope và Spectrum Scope?

Câu 3: Cho biết tín hiệu có bao nhiêu thành phần tần số, xác định các thành phần tần số đó?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 11

Câu 4: Trong Spectrum Scope, thay đổi thông số Buffer size theo dạng 2n, với n là số tự nhiên.
Quan sát tín hiệu tại Spectrum Scope và nhận xét. Vẽ tín hiệu với n = 12.

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

12 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

3. THIẾT KẾ LỌC SỐ

Hình 4.5 Mạch lọc tín hiệu

Thiết kế mạch cộng 2 tín hiệu sine có f = 1kHz và f1 = 3kHz như hình 4.5 với
Sample time: 1/20000
Câu 1: Quan sát và vẽ tín hiệu tại Spectrum Scope.

Câu 2: Từ Spectrum Scope, cho biết tín hiệu có bao nhiêu thành phần tần số, xác định các thành
phần tần số đó?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

 Giáo trình thực hành Các hệ thống truyền thông 13

Câu 3: Thiết kế bộ lọc số Digital Filter Design để lọc bỏ thành phần tần số cao như sau:
Digital Filter Design:
Lowpass Fs: 20000
FIR: Window Hamming Fc: 1500
Specify order: 10
Vẽ đáp ứng biên độ của bộ lọc với thông số trên.

Câu 4: Xác định đáp ứng biên độ tại tần số 1 kHz và 3 kHz và tại Fc
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Câu 5: Vẽ tín hiệu tại Spectrum Scope1.

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông

14 Giáo trình TH Các hệ thống truyền thông

Câu 6: Cho biết tín hiệu có bao nhiêu thành phần tần số, xác định các thành phần tần số đó? So
sánh với tín hiệu tại Spectrum Scope.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
Câu 7: Thay đổi giá trị thông số Specify order lần lượt là 15, 20, 30. Vẽ các đáp ứng biên độ tương
ứng và nhận xét.

...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................

BM. Viễn thông và Mạng – Khoa Điện tử Viễn thông