ΠΡΩΣΟΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής
http://kritiria.blogspot.gr/
Γλώσσα Γ΄- Επανάληψη 8ης Ενότητας:
΄΄ Ιστορίες του χειμώνα ΄΄
 Θεωρία - Γραμματική
 Φύλλα εργασιών των μαθημάτων
 Επαναληπτικά
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.1

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Θεωρία - Γραμματική σελ. 3 - 13

Φύλλα εργασιών σελ. 14 - 84
Επαναληπτικά σελ. 85 - 129
www.PageBorders.net

Θεωρία -
γραμματική

Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου
Ενότητα 6η: «Ιστορίες του χειμώνα»

Προσωπικές αντωνυμίες ......................................................................................... 29
Κτητικές αντωνυμίες ............................................................................................... 30
Προσωποποίηση...................................................................................................... 30
Οικογένειες λέξεων ................................................................................................. 9
Ονομασία συλλαβών – συλλαβισμός ....................................................................... 14
Αντίθετες λέξεις ....................................................................................................... 15
Προσωπικές Αντωνυμίες
Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται προσωπικές

αντωνυμίες. Τις χρησιμοποιούμε αντί για ονόματα, για να δείξουμε σε ποιον
αναφερόμαστε.
Πχ: - Ποιον θέλεις; - Εσένα.

Να φύγεις αυτός, όχι εγώ!
Με πήρε τηλέφωνο ο Μάρκος.
Ενικός Αριθμός
α’ προσ. εγώ εμένα (μου, με)
β’ προσ. εσύ εσένα (σου, σε)
γ’ προσ. αυτός, -ή, -ό αυτού, αυτής, αυτόν,- ήν, -ό (τος, τη, το, του, της, τον, την)
Πληθυντικός Αριθμός
α’ προσ. εμείς εμάς (μας)
β’ προσ. εσείς εσάς (σας)
γ’ προσ. αυτοί, -ές, -α αυτών, αυτούς, αυτές (τοι, τες, τα, τους, τις )
Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς και τους

αδύνατους. Αδύνατοι είναι αυτοί που βρίσκονται μέσα στις παρενθέσεις (πχ: μου,
σου, του …). Όλοι οι άλλοι αποτελούν τους δυνατούς τύπους.
Προσοχή:
Έχουμε μάθει τον κανόνα με το τελικό –ν! Όμως για τις αντωνυμίες «τον» και
«αυτόν» ο κανόνας δεν ισχύει.
Έτσι λέμε: Αυτόν ζήτησα.

Τον νιώθω.
29
Παρασκευή Αντωνίου
Γραμματική και Συντακτικό Γ’ Δημοτικού ανά ενότητα - Παρασκευή Αντωνίου
Κτητικές Αντωνυμίες
Οι αντωνυμίες που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές.
Πχ: Το βιβλίο είναι δικό μου.
Οι γονείς σου.(αδύνατος τύπος)
Το δικό τους αυτοκίνητο. (δυνατός τύπος)
Ο δικός μου (δικός σου, δικός του, δικός μας, δικός σας, δικός τους) κήπος.
Ο κήπος μου (σου, του, μας, σας, τους).
Η δική μου (δική σου, δική του, δική μας, δική σας, δική τους) σάκα.
Η σάκα μου (σου, του, μας, σας, τους).
Το δικό μου (δικό σου, δικό του, δικό μας, δικό σας, δικό τους) μολύβι.
Το μολύβι μου (σου, του, μας, σας, τους).
Οι δικοί μου (δικοί σου, δικοί του, δικοί μας, δικοί σας, δικοί τους) κήποι.
Οι κήποι μου (σου, του, μας, σας, τους).
Οι δικές μου (δικές σου, δικές του, δικές μας, δικές σας, δικές τους) σάκες.
Οι σάκες μου (σου, του, μας, σας, τους).
Τα δικά μου (δικά σου, δικά του, δικά μας, δικά σας, δικά τους) μολύβια.
Τα μολύβια μου (σου, του, μας, σας, τους).
Για να καταλάβω αν μια αντωνυμία γραμμένη με αδύνατο τύπο είναι προσωπική ή

κτητική την αντικαθιστώ με τον αντίστοιχο δυνατό τύπο. Πχ:
Το σπίτι μου είναι μεγάλο.. (Το δικό μου σπίτι έχει έναν όμορφο κήπο)  κτητική αντ.
Με πήρε τηλέφωνο. (Πήρε εμένα τηλέφωνο) προσωπική αντ.
Προσωποποίηση
Όταν σε ένα κείμενο ή ένα ποίημα τα ζώα, τα φυτά και γενικώς τα άψυχα πράγματα
(τζιτζίκια, δέντρα, βουνά, λουλούδια, αστέρια κ.ά.) συμπεριφέρονται όπως ο
άνθρωπος, λέμε ότι προσωποποιούνται και το φαινόμενο αυτό λέγεται
προσωποποίηση.
Πχ: Τα αστέρια κουβέντιαζαν με το φεγγάρι.

(τα αστέρια δε κουβεντιάζουν όπως οι άνθρωποι)
Το λουλούδι μιλούσε με το χελιδόνι.
(τα λουλούδια δε μιλούν όπως οι άνθρωποι)
30
Παρασκευή Αντωνίου
Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι
Οι προσωπικές αντωνυμίες
γ) Κάντε παρακαλώ ησυχία. ………………………………………….
δ) Σου εύχοµαι χρόνια πολλά. Κάτω απ’ το χιόνι
………………………………………….
ε) Να έχετε περαστικά. ………………………………………….
Υπερσυντέλικος
Ο εγωιστής Γίγαντας
Οι κτητικές αντωνυμίες
Ο
Ο χχιιοοννάάννθθρρω
ωπποοςς κ
κααιι ττοο κ
κοορρίίττσσιι
Οι προσωπικές αντωνυµίες
Οι λέξεις που χρησιµοποιούνται στο λόγο αντί για ονόµατα λέγονται
αντωνυµίες.
π.χ. Η Φωτεινή και η Ελευθερία είναι φίλες. – Αυτές είναι φίλες.
Φώναξε την Αθηνά. – Φώναξέ την.
Πήγαινε στον Αποστόλη το βιβλίο. – Πήγαινε του αυτό.
Οι αντωνυµίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται

προσωπικές. Οι προσωπικές αντωνυµίες είναι οι εξής:
α) η αντωνυµία εγώ για το πρώτο πρόσωπο και των τριών γενών.
β) η αντωνυµία εσύ για το δεύτερο πρόσωπο και των τριών γενών.
γ) η αντωνυµία αυτός, αυτή, αυτό για το τρίτο πρόσωπο.
Κλίση προσωπικών αντωνυµιών

ενικός αριθµός πληθυντικός αριθµός
α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι
ονοµ. εγώ - εσύ - εµείς - εσείς -
γεν. εµένα µου εσένα σου εµάς µας εσάς σας
αιτ. εµένα µε εσένα σε εµάς µας εσάς σας
κλητ. - - - - - - εσείς -
64
mgavala
ενικός αριθµός πληθυντικός αριθµός
γ΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι
ονοµ. αυτός αυτή αυτό τος τη το αυτοί αυτές αυτά τοι τες τα
γεν. αυτού αυτής αυτού του της του αυτών αυτών αυτών τους τους τους
αιτ. αυτόν αυτή(ν) αυτό τον τη(ν) το αυτούς αυτές αυτά τους τις τα
τες
κλητ. - - - - - - - - - - - -
Οι προσωπικές αντωνυµίες σχηµατίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς

και τους αδύνατους.
Οι δυνατοί τύποι έχουν δύο ή τρεις συλλαβές και συνηθίζονται
όταν βρίσκονται µόνοι τους στο λόγο ή όταν θέλουµε να τονίσουµε
κάτι ή να ξεχωρίσουµε κάτι από κάτι άλλο.
π.χ. Ποιον θέλεις; - Εσένα,
Να φύγει αυτός, όχι εγώ.
Οι αδύνατοι τύποι είναι µονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται και χρησιµοποιούνται

όταν δε θέλουµε να τονίσουµε κάτι ή να ξεχωρίσουµε κάτι από κάτι άλλο.
π.χ. Με πήρε τηλέφωνο.
Του είπα ότι πήρες.
Σου τηλεφώνησε;
Ο αδύνατος τύπος τις µπαίνει πριν από το ρήµα, ενώ ο αδύνατος τύπος τες
µπαίνει µετά το ρήµα.
π.χ. Τις βλέπω να έρχονται.
Φώναξέ τες να έρθουν.
Για να µην µπερδεύουµε τους αδύνατους τύπους του γ΄ προσώπου µε τα

άρθρα που τους µοιάζουν, αρκεί να θυµόµαστε ότι οι αδύνατοι τύποι του γ΄
προσώπου της προσωπικής αντωνυµίας συνοδεύουν ρήµατα και είτε
βρίσκονται µπροστά είτε πίσω από αυτά, ενώ τα άρθρα συνοδεύουν ουσιαστικά
ή επίθετα.
π.χ. Τον βρήκες ; (αντωνυµία)
Τον πατέρα, (άρθρο)
65
mgavala
Ασκήσεις
1. Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυµία στη θέση κάθε

ονόµατος.
α) Ο Τάκης διαβάζει τα µαθήµατά του.
…………………………………………………………………………………………………………………
β) Το ποτάµι κυλάει.
…………………………………………………………………………………………………………………
γ) Τα λουλούδια ανθίζουν.
…………………………………………………………………………………………………………………
δ) Η Άννα και η µητέρα της πήγαν για ψώνια.
…………………………………………………………………………………………………………………
2. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τα ονόµατα µε τους

αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυµιών.
α) Άνοιξα της Ελένης την πόρτα.
…………………………………………………………………………………………………………………
β) Έδωσα του πατέρα την εφηµερίδα.
…………………………………………………………………………………………………………………
γ)Ζητούν τον Αποστόλη στο τηλέφωνο.
…………………………………………………………………………………………………………………
Κ
Κάάττω
ω ααπ
π’’ ττοο χχιιόόννιι..
Η προσωποποίηση
Όταν σε ένα κείµενο ή ένα ποίηµα µε τα ζώα, τα φυτά και γενικώς τα
άψυχα πράγµατα (δέντρα, βουνά, ποτάµια, λουλούδια κλπ.) συµπεριφέρονται
όπως ο άνθρωπος, δηλαδή εµφανίζουν ιδιότητες ανθρώπου, λέµε ότι
προσωποποιούνται και το φαινόµενο αυτό λέγεται προσωποποίηση. Η
προσωποποίηση, όπως και άλλα σχήµατα λόγου, στολίζουν το λόγο και του
προσθέτουν ζωντάνια και χάρη.
π.χ. Το χειµώνα όλη η φύση κοιµάται.
Τα αστέρια κουβέντιαζαν µε το φεγγάρι.
66
mgavala
Στα παραπάνω παραδείγµατα αυτό που φαίνεται αφύσικο δίνει ζωή κι έτσι
προσωποποιεί τη φύση, τα αστέρια και το φεγγάρι, τα οποία στην
πραγµατικότητα δε θα µπορούσαν να κοιµηθούν ή να κουβεντιάζουν µεταξύ
τους.
Ασκήσεις
1. Να σηµειώσεις Π (Προσωποποίηση) σε όσες από τις παρακάτω

προτάσεις είναι.
α) Η φύση όλη γελά.
β) Η γιαγιά αγκάλιασε τον εγγονό της.
γ) Τα βουνά στέκονται συλλογισµένα.
δ) Τα παιδιά παίζουν στο δωµάτιό τους.
ε) Τα ορµητικά κύµατα χτυπούσαν τα βράχια.
Συλλαβισµός βλέπε σελ. 33
Οι χρόνοι του ρήµατος που φανερώνουν ότι κάτι έχει γίνει στο παρελθόν
λέγονται παρελθοντικοί και είναι ο παρατατικός, ο αόριστος και ο
υπερσυντέλικος.
Τα ρήµατα που φανερώνουν ότι κάτι έγινε στο παρελθόν και τελείωσε πριν
γίνει κάτι άλλο είναι σε χρόνο υπερσυντέλικο.
π.χ. ∆ε µε είχε ακούσει όταν του είχα µιλήσει.

Είχα γράψει καλύτερα στο προηγούµενο διαγώνισµα.
Φεύγοντας είχε πει πως δε θα ξαναγυρίσει.
εγώ είχα τρέξει είχα αγαπήσει
εσύ είχες τρέξει είχες αγαπήσει
αυτός –ή –ό είχε τρέξει είχε αγαπήσει
εµείς είχαµε τρέξει είχαµε αγαπήσει
εσείς είχατε τρέξει είχατε αγαπήσει
αυτοί -ές -ά είχαν τρέξει είχαν αγαπήσει
67
mgavala
Ο υπερσυντέλικος της ενεργητικής φωνής σχηµατίζεται µε
τον παρατατικό του βοηθητικού ρήµατος έχω και το απαρέµφατο
του ρήµατος.
Ασκήσεις
1. Να γράψεις τα παρακάτω ρήµατα στον υπερσυντέλικο.

Ενεστώτας Υπερσυντέλικος
α) γράφω …………………………………
β) φορτώνουν …………………………………
γ) ξεχνάει …………………………………
δ) περνάµε …………………………………
ε) φεύγεις …………………………………
2. Να βάλεις τα ρήµατα των παρενθέσεων στο σωστό πρόσωπο της

οριστικής υπερσυντελίκου.
α) (πληµµυρίζω) Οι δρόµοι ………………………………… από τη βροχή.
β) (κλείνω) ………………………………… το παράθυρο στο δωµάτιό µου πριν αρχίσει
να βρέχει.
γ) (πηγαίνω) Όταν ήσουν στο Παρίσι, ………………………………… στο Λούβρο;
3. Να κλίνεις στον υπερσυντέλικο τα ρήµατα λείπω και αδικώ.
εγώ
εσύ
αυτός –ή –ό
εµείς
εσείς
αυτοί -ές -ά
68
mgavala
Ο
Ο εεγγω
ωιισσττή
ήςς ΓΓίίγγααννττααςς
Οι κτητικές αντωνυµίες
Οι αντωνυµίες που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές.
π.χ. Το βιβλίο είναι δικό µου.
Οι γονείς σου.
Το δικό σας αυτοκίνητο.
α) Κτητικές αντωνυµίες είναι οι αδύνατοι τύποι της προσωπικής

αντωνυµίας στη γενική χωρίς τόνο: µου, σου, του, της, του, µας, σας, τους.
Οι τύποι αυτοί χρησιµοποιούνται όταν θέλουµε απλώς να πούµε πως κάτι
ανήκει σε κάποιον.
π.χ. Οι τσάντες τους.
Οι φίλοι µας.
β) Όταν θέλουµε να τονίσουµε καλύτερα τον κτήτορα, χρησιµοποιούµε το

επίθετο δικός, δική, δικό µε τους αδύνατους τύπους της προσωπικής
αντωνυµίας στη γενική.
π.χ. Το φταίξιµο είναι δικό σου, όχι δικό µου.
Του δικού της σπιτιού.
Τα δικά σας παιδιά.
Οι κτητικές αντωνυµίες και για τα τρία πρόσωπα είναι οι εξής:

α΄ πρόσωπο β΄ πρόσωπο γ΄ πρόσωπο
δικός µου δικός σου δικός του (της)
Για έναν κτήτορα δική µου δική σου δική του (της)
δικό µου δικό σου δικό του (της)
δικός µας δικός σας δικό τους
Για πολλούς δική µας δική σας δική τους
κτήτορες δικό µας δικό σας δικό τους
Για να µην µπερδεύουµε τους αδύνατους τύπους της κτητικής

αντωνυµίας µε τους αδύνατους τύπους προσωπικής αντωνυµίας που
είναι όµοιοι, αρκεί να θυµόµαστε ότι οι αδύνατοι τύποι της προσωπικής
69
mgavala
αντωνυµίας συνοδεύουν ρήµατα και είτε βρίσκονται µπροστά είτε πίσω από
αυτά, ενώ οι αδύνατοι τύποι της κτητικής αντωνυµίας µπαίνουν µετά τα
ουσιαστικά.
π.χ. Μου µίλησες; (προσωπική αντωνυµία)
Φέρε µας λίγο νερό. (προσωπική αντωνυµία)
Η τσάντα µου. (κτητική αντωνυµία)
Το σπίτι µας. (κτητική αντωνυµία)
Ασκήσεις
1. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως παράδειγµα.

α) το δωµάτιό µου το δικό µου δωµάτιο
β) στην αυλή µας ……………………………………………………
γ) τα γατάκια της ……………………………………………………
δ) η γιορτή µας ……………………………………………………
ε) του αδερφού µου ……………………………………………………
2. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως το παράδειγµα.

α) της δικής τους τάξης της τάξης τους
β) τα δικά σας εισιτήρια ……………………………………………………
γ) οι δικοί µας αγώνες ……………………………………………………
δ) η δική του σύζυγος ……………………………………………………
ε) των δικών της παιδιών ……………………………………………………
στ) η δική µου οικογένεια ……………………………………………………
Αντίθετα βλέπε σελ. 24

Οικογένειες λέξεων βλέπε σελ. 19
Α
Αξξέέχχαασστταα γγεεννέέθθλλιιαα
Ο στιγµιαίος και ο εξακολουθητικός µέλλοντας

της ενεργητικής φωνής
Οι χρόνοι οι οποίοι αναφέρονται στο µέλλον (αύριο, µεθαύριο, αντιµεθαύριο,
του χρόνου κλπ.) είναι δύο: ο στιγµιαίος µέλλοντας και ο εξακολουθητικός
µέλλοντας.
70
mgavala
Τα ρήµατα που µας δείχνουν τι θα γίνει στο µέλλον για µια στιγµή είναι σε
στιγµιαίο µέλλοντα.
π.χ. Η Τόνια θα καλέσει όλους τους φίλους της στη γιορτή.
Εγώ θα διαβάσω µόνος µου.
Τα ρήµατα που µας δείχνουν τι θα γίνει στο µέλλον συνέχεια είναι σε χρόνο
εξακολουθητικό µέλλοντα.
π.χ. Ο Γιώργος θα διαβάζει όλη µέρα.
Όλος ο κόσµος θα γελάει µε τα καµώµατά του.
Στιγµιαίος µέλλοντας Εξακολουθητικός µέλλοντας

εγώ θα διαβάσω εγώ θα διαβάζω
εσύ θα διαβάσεις εσύ θα διαβάζεις
αυτός –ή –ό θα διαβάσει αυτός –ή –ό θα διαβάζει
εµείς θα διαβάσουµε εµείς θα διαβάζουµε
εσείς θα διαβάσετε εσείς θα διαβάζετε
αυτοί –ές – ά θα διαβάσουν αυτοί –ές – ά θα διαβάζουν
Μπροστά από τα ρήµατα που είναι σε χρόνο µέλλοντα υπάρχει η λέξη θα.
Ασκήσεις
1. Να σχηµατίσεις τους χρόνους των παρακάτω ρηµάτων.

Στιγµιαίος µέλλοντας Εξακολουθητικός µέλλοντας
α) δίνω …………………………………….. …………………………………………….
β) πιστεύω …………………………………….. …………………………………………….
γ) ψάχνω …………………………………….. …………………………………………….
2. Να µεταφέρεις τις παρακάτω προτάσεις στον εξακολουθητικό µέλλοντα και
στον στιγµιαίο µέλλοντα.
α) Τα αγόρια παίζουν ποδόσφαιρο.
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
β) Η Αντωνία µαζεύει τα πράγµατά της.
…………………………………………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………………………………………..
71
mgavala
Φύλλα εργασιών

ONOMA:_________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________
Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι
Προσωπικές Αντωνυμίες
 Οι λέξεις που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων (ουσιαστικών) λέγονται αντωνυμίες.
 Οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τα τρία πρόσωπα του λόγου, δηλαδή σε
ποιον αναφερόμαστε, λέγονται προσωπικές αντωνυμίες .
 Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι :

 α΄ πρόσωπο : εγώ, εμείς
 β΄ πρόσωπο : εσύ, εσείς
 γ΄ πρόσωπο : αυτός, -ή, -ό, αυτοί, -ές, -ά

Τις προσωπικές αντωνυμίες τις έχουμε συναντήσει και στην κλίση των ρημάτων.
Οι προσωπικές αντωνυμίες γράφονται και με σύντομες μορφές όπως μου, σου, του, κ.ά.
που λέγονται αλλιώς και αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών. Οι αδύνατοι
τύποι είναι μονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται και χρησιμοποιούνται όταν δε θέλουμε να
τονίσουμε κάτι ή να ξεχωρίσουμε κάτι από κάτι άλλο.
π.χ. Με πήρε τηλέφωνο.
Πώς κλίνονται:
ΠΡΟΣΟΧΗ !
 Ο αδύνατος τύπος τις μπαίνει πριν από το ρήμα, ενώ ο αδύνατος τύπος τες μπαίνει
μετά
π.χ. Τις βλέπω να έρχονται. Φώναξέ τες να έρθουν.
 Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών
με τα αόριστα άρθρα. Θυμόμαστε ότι οι αδύνατοι τύποι του γ΄ προσώπου της
προσωπικής αντωνυμίας συνοδεύουν ρήματα, ενώ τα άρθρα συνοδεύουν ουσιαστικά
ή επίθετα.
π.χ. Του είπα να τραγουδήσει. (του → αυτού/αντωνυμία)
Το σακάκι του Κώστα είναι υπέροχο. (του → άρθρο)
Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.15 Η τάξη της κυρίας Γεωργίας
 Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες προσωπικές αντωνυμίες :
 ___________________ μιλώ και ___________________ δε με προσέχεις.

 «___________________ είναι σπουδαίος άνθρωπος», είπε η Μαρία για το δάσκαλό
της.
 ___________________ ζωγραφίζουμε και ___________________ ετοιμάζουν το
ταμπλό.
 ___________________ εκεί κάτω, προσέχετε.
 Υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες στον παρακάτω διάλογο :
- Εγώ προτιμώ γάλα με δημητριακά για πρωινό. Ξέρω ότι κι εσύ το προτιμάς.
- Εμένα εννοείς; Ναι, βέβαια, μου αρέσουν πολύ. Εσένα σ’ αρέσει το γάλα με κακάο ;
- Φυσικά! Αρέσει και σ’ αυτόν τον καινούριο μαθητή που ήρθε χθες στην τάξη.
 Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο τους αδύνατους τύπους των προσωπικών

αντωνυμιών με κόκκινο και κυκλώνω τα οριστικά άρθρα με πράσινο χρώμα (επιλέγω
από τις έντονα γραμμένες λέξεις) :
Η αλήθεια είναι πως τον Μιχάλη και τον Σάκη σου ’ρχοτανε πολλές φορές η όρεξη να
τους δείρεις.
Συχνά τα έβλεπες να κάνουν το δωμάτιο άνω κάτω και κανείς να μην τους μαλώνει.
Τα μεσημέρια τα έβλεπες να παίζουν στον κήπο.
 Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία στη θέση κάθε ονόματος.
α) Ο Τάκης διαβάζει τα μαθήματά του.
…………………………………………………………………………………………………………………
β) Το ποτάμι κυλάει.
…………………………………………………………………………………………………………………
γ) Τα λουλούδια ανθίζουν.
…………………………………………………………………………………………………………………
δ) Η Άννα και η μητέρα της πήγαν για ψώνια.
…………………………………………………………………………………………………………………
ONOMA:_________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________ Κάτω από το χιόνι
Κανόνες Συλλαβισμού
Πρέπει να ξέρω :
 Οι λέξεις αποτελούνται από μικρά κομμάτια που τα λέμε συλλαβές.
 Ο χωρισμός μιας λέξης σε συλλαβές λέγεται συλλαβισμός.
 Στο συλλαβισμό πρέπει να γνωρίζω ότι :
 Κάθε συλλαβή πρέπει να έχει οπωσδήποτε ένα φωνήεν. π.χ. κή – πος
Ένα φωνήεν μπορεί να αποτελέσει και μόνο του συλλαβή σε μια λέξη. π.χ. α – έ – ρας
 Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη.

π.χ. πα – τρί – δα (τρ → τρένο)
 Δύο σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν απ’ αυτά δεν αρχίζει ελληνική λέξη. π.χ.
γιορ – τή (δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από ρτ...)
 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από τα δύο πρώτα σύμφωνα αρχίζει
ελληνική λέξη. π.χ. ε – χθρός (υπάρχει ελληνική λέξη από χθ → χθες)
 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν από τα δύο πρώτα
σύμφωνα δεν αρχίζει ελληνική λέξη. Τότε, το πρώτο σύμφωνο συλλαβίζεται με το
προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα δύο με το επόμενο φωνήεν.
π.χ. άν – θρω – πος ( δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από νθ...)
 Δύο όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα στο συλλαβισμό (μμ, νν, λλ, γγ, κ.τ.λ.)
π.χ. άμ – μος , σύν – νε – φο, άλ – λος , φεγ – γά – ρι
 Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, δε χωρίζονται.
π.χ. κα – μπά – να, κα – ντή – λι, α – γκι – να – ρα, κα – τσί – κα
 Τα δίψηφα φωνήεντα αι, ει, οι, υι, ου και οι συνδυασμοί αυ και ευ, δε χωρίζονται.
π.χ. μαύ – ρο, και – ρός, κού – κλα, φεύ – γω
 Οι καταχρηστικοί δίφθογγοι όι, όη, άι, αη, ια, υα, εια, οια, δε χωρίζονται.
π.χ. κο – ρόι – δο, γάι – δα – ρος, αη – δό – νι, δου – λειά, κά – ποια
 Σημείωση : Όταν κάνουμε συλλαβισμό, ανάμεσα στις συλλαβές βάζουμε ενωτικό (- )
για να χωρίσουμε τις συλλαβές μεταξύ τους.

Κάτω από το χιόνι
 Χωρίζω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις :
νεαρός : ______________________ ουσιαστικό : ________________
ποίημα : ______________________ αγγίζω : __________________
ανάγκη : ______________________ γέννηση : _________________
είδηση : ______________________ αύριο : _________________
αρχηγός : ______________________ εκστρατεία : _________________
πρέπει : ______________________ βαλίτσα : _________________
 Κυκλώνω τις λέξεις που είναι σωστά χωρισμένες σε συλλαβές :
κου – ρτί – να στά – βλος ε – βδο – μά – δα λά – μπει
κουρ – τί – να στάβ – λος εβ – δο – μά – δα λάμ – πει
πάσ – τα έλε – γχος ά – δει – α καη –μός
πά – στα έ – λεγ – χος ά – δεια κα – η – μός
 Βάζω  στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις :
Η αυγούλα ξύπνησε και καλημέρισε τα παιδιά.
Η αυγούλα πρόβαλε πίσω από το βουνό. Προσωποποίηση

Σχήμα λόγου με το
Η χελιδόνα ταΐζει τα μικρά της. οποίο αντικείμενα ή
έννοιες εμφανί-
Η χελιδόνα διηγούνταν στα δέντρα τις περιπέτειές της. ζονται σαν ζωντανά
ανθρώπινα πρόσωπα
Η βάρκα άρχισε να χοροπηδά στα κύματα.
Η βάρκα πλέει στα ανοιχτά της θάλασσας.
ONOMA:_________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________
Ιστορίες του χειμώνα
Ονόματα Συλλαβών
 Οι λέξεις αποτελούνται από μικρά κομμάτια που τα λέμε συλλαβές. Ανάλογα με τον αριθμό
των συλλαβών, χωρίζουμε τις λέξεις σε :
 Μονοσύλλαβες : που έχουν μία μόνο συλλαβή. π.χ. φως, και (οι μονοσύλλαβες λέξεις
δεν παίρνουν τόνο (εκτός από τα πού, πώς, ή στις περιπτώσεις που έχουμε ήδη πει).
 Δισύλλαβες : που έχουν δύο συλλαβές. π.χ. κά – τω, παί – ζω

 Τρισύλλαβες : που έχουν τρεις συλλαβές. π.χ. σε – λί – δα, δια – βά – ζω
 Πολυσύλλαβες : που έχουν παραπάνω από τρεις συλλαβές. π.χ. σο – κο – λά – τα
 Οι συλλαβές που σχηματίζουν τις λέξεις έχουν όνομα :
 Η τελευταία συλλαβή λέγεται λήγουσα. π.χ. χαρά → χα – ρά (ρά → λήγουσα)
 Η προτελευταία συλλαβή (δεύτερη από το τέλος) λέγεται παραλήγουσα.
π.χ. καλοκαίρι → κα – λο – καί – ρι (καί → παραλήγουσα)
 Η τρίτη συλλαβή από το τέλος λέγεται προπαραλήγουσα.

π.χ. παράθυρο → πα – ρά – θυ – ρο (ρά → προπαραλήγουσα)
 Προσοχή ! Καμία λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα.
.
κίτρινο : ______________________ άρρωστος : _________________
γράμμα : ______________________ αστραπές : __________________
όρθιος : ______________________ Οκτώβριος : _________________
αστέρι : ______________________ μάτια : _________________
όρθιος : ______________________ παίρνω : _________________
ναυτικός : ______________________ συντροφιά : _________________
κάστρο : ______________________ υπεύθυνη : _________________
έκφραση : ______________________ όποιος : _________________
 Κυκλώνω στις παρακάτω λέξεις :
 τη λήγουσα : α υ λ ή, κ α λ η μ έ ρ α, κ α ρ ά β ι, χ ι ό ν ι, δ ή μ α ρ χ ο ς
 την παραλήγουσα : π α τ ρ ί δ α, κ ά μ π ο ς, α ν θ ί ζ ω, Α π ρ ί λ ι ο ς, ο δ η γ ό ς
 την προπαραλήγουσα : δ ά σ κ α λ ο ς, ά ν θ ρ ω π ο ς, ε υ τ υ χ ί α, π α λ ι κ ά ρ ι
 Γράφω τις συλλαβές των παρακάτω λέξεων στη σωστή στήλη, όπως στο παράδειγμα :
Λέξεις Προπαραλήγουσα Παραλήγουσα Λήγουσα
τροφή τρο φή
κατσίκα
παίζοντας
μεγάλος
μνημείο
αηδόνι
σπουργίτης
αγόρι
αίθουσα
γάιδαρος
δουλειά
 Γράφω τις παρακάτω λέξεις στη σωστή στήλη, όπως στο παράδειγμα :
κόρη, επιτυχία, λάστιχο, εμένα, από, μια, κορίτσι, χελιδόνι, πια, μυστικά, βλαστός, σας,
καταιγίδα, καιρός, χιονόπτωση, με, τόπους, βόρεια, και, ευχαριστώ
Μονοσύλλαβες Δισύλλαβες Τρισύλλαβες Πολυσύλλαβες

κόρη
ONOMA:_________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:____________ Ο εγωιστής γίγαντας
Κτητικές Αντωνυμίες
 Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές αντωνυμίες.

 Και αυτές οι αντωνυμίες έχουν δυνατούς και αδύνατους τύπους, όπως φαίνεται
στον παρακάτω πίνακα :
Α΄ π ρ ό σ ω π ο Β΄ π ρ ό σ ω π ο Γ΄ π ρ ό σ ω π ο
Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό Ε ν ι κ ό ς α ρ ι θ μ ό ς
ς αδύνατοι
αδύνατοι αδύνατοι
δυνατοί τύποι
δυνατοί τύποι τύποι δυνατοί τύποι τύποι τύποι
δικός μου δικός σου δικός του / της
δική μου μου δική σου σου δική του / της του / της
δικό μου δικό σου δικό του / της
Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς
α ρ ι θ μ ό ς α ρ ι θ μ ό ς α ρ ι θ μ ό ς
αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι αδύνατοι
δυνατοί τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι
δικός μας δικός σας δικός τους
δική μας μας δική σας σας δική τους τους
δικό μας δικό σας δικό τους
 Το επίθετο δικός, δική, δικό κλίνεται όπως το επίθετο καλός, -ή , -ό.

 Προσοχή ! Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών
αντωνυμιών με τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών, αρκεί να
θυμόμαστε ότι οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από ρήματα, ενώ
οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.
π.χ. Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα. (προσωπικές αντωνυμίες)
Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου. (κτητικές αντωνυμίες)
Ο εγωιστής γίγαντας
 Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες στο παρακάτω κείμενο :
Το σπίτι μας στο χωριό μου είναι πολύ όμορφο. Όταν πηγαίνω τα καλοκαίρια εκεί
συναντώ τους φίλους μου και περνάμε πολύ καλά μαζί.
Το δικό μου χωριό βρίσκεται στην Ήπειρο. Εκεί μένουν μόνιμα ο παππούς μου και η
γιαγιά μου.
 Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες με τους

αδύνατους τύπους τους, όπως στο παράδειγμα :
το δικό τους σκυλάκι  το σκυλάκι τους
η δική μου οικογένεια  _________________________________
ο δικός μου φίλος  _________________________________
των δικών της τετραδίων  _________________________________
τις δικές τους ζωγραφιές  _________________________________
το δικό σας σπίτι  _________________________________
οι δικοί μας μαρκαδόροι  _________________________________
 Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τους αδύνατους τύπους των κτητικών
αντωνυμιών με τους δυνατούς τύπους τους, όπως στο παράδειγμα :
το δωμάτιό τους  το δικό τους δωμάτιο
τα ξαδέρφια σας  _________________________________
η γιαγιά του  _________________________________
η γιορτή μας  _________________________________
ο πατέρας σου  _________________________________
το σχολείο τους  _________________________________
 Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες και κυκλώνω με πράσινο τις

προσωπικές αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις :
 Σας άρεσε η προσπάθειά μας ;  Έχουν όλοι οι επιβάτες τη θέση τους ;

 Τους κάλεσαν στη γιορτή τους.  Μας τελείωσαν τα καύσιμα.
 Είχε τα δικά του έξοδα, του φορτώθηκες κι εσύ ...
ONOMA:________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:___________
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ιστορίες του Χειμώνα
1. Ακούω και γράφω:

Κάνω επανάληψη τις ορθογραφίες που έγραψα σε αυτήν την ενότητα.
2. Χωρίζω τις λέξεις σε συλλαβές.
κίτρινο άσκηση
όρθιος θάλασσα
παρτίδα Οκτώβριος
καπνός κύκλος
άμμος ελέφαντας
3. Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι

προσωπικές και ποιες είναι κτητικές.
 Μου έφερες την τσάντα μου; (……………. - …………………)
 Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του. (………………- ……………..…)
 Πες του κάτι για το γιο του. (…………….. - ……………….)
 Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της. (……………… - ……………….)
 Τους πήγες στο σπίτι τους; (…………….. - ………………..)
4. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις, χρησιμοποιώντας τους αδύνατους

τύπους της προσωπικής αντωνυμίας.
Εμένα ρωτάει; Με ρωτάει;

Εμάς μιλάς; _____________________
Περίμενε την Αγγελική! _____________________
Τι λέει σ’ αυτόν; _____________________
Αυτούς θέλουν στην ομάδα. _____________________
Γιατί μαλώνει εσένα; _____________________
5. Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τους αδύνατους τύπους των
προσωπικών αντωνυμιών και να κυκλώσεις τα άρθρα.
 Τα βιβλία που έφερες άφησέ τα εδώ.
 Τη φώναξα για να γνωρίσει τη Μαίρη.
 Τους φίλους σου να τους καλέσεις όλους.
 Προσπάθησα να το φτιάξω αυτό το παιχνίδι.
 Του δάνεισα το βιβλίο.
6. Βάλε τα παρακάτω ρήματα συναισθημάτων ανάλογα με τη συλλαβή στην

οποία τονίζονται στην κατάλληλη στήλη.
λυπάμαι, χαίρομαι, χαμογελώ, συμπαθώ, διασκεδάζω, ντρέπομαι, θλίβομαι

αντιπαθώ, ανησυχώ, τρομάζω
Τονίζονται στη Τονίζονται στην Τονίζονται στην
λήγουσα παραλήγουσα προπαραλήγουσα
7. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως στο παράδειγμα:
 το δωμάτιό του το δικό του δωμάτιο

 στην αυλή μας ________________________
 τα γατάκια της ________________________
 η γιορτή μας ________________________
 του παππού τους ________________________
 το ποδήλατό σου ________________________
8. Γράφω τα παρακάτω ρήματα στον Αόριστο και στον Παρατατικό στο
πρόσωπο που βρίσκονται:
Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος

(τώρα) ( χθες συνέχεια) (χθες σε μια στιγμή)
Εσείς πίνετε
Εμείς αθροίζουμε
Εγώ συναντώ
Εγώ πηγαίνω
Εσύ μεθάς
9. Μπορείς να υποδείξεις τις προσωποποιήσεις βάζοντας ;
 Το φεγγάρι κάνει βόλτα …
 Η Μαρία έκανε βόλτα με το ποδήλατο.
 Κάποιο άγαλμα που μ’ είδε με θυμήθηκε …
 Ο Φώτης με θυμήθηκε στη γιορτή μου.
 Το γλυκό αεράκι φιλούσε το πρόσωπό μας.
 Η γιαγιά φιλούσε πάντα τα εγγόνια της προτού κοιμηθούν
10. Να βάλεις τόνο στο που και στο πως, όπου χρειάζεται.
 Πως είναι η διάθεση σου;

 Η άσκηση που έχουμε είναι εύκολη.
 Αυτό που σου είπα θέλω να το κάνεις.
 Περιμένω πως και πως να ’ρθει το Σαββατοκύριακο!
 Που και που κάνω λάθη στην ορθογραφία.
Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………………………………………….
.
1. Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες προσωπικές

αντωνυμίες :
___________________ μιλώ και ___________________ δε με προσέχεις.
«___________________ είναι σπουδαίος άνθρωπος», είπε η Μαρία για το

δάσκαλό της.
___________________ ζωγραφίζουμε και ___________________ ετοιμάζουν το
ταμπλό.
___________________ εκεί κάτω, προσέχετε.
2. Υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες με κόκκινο στον παρακάτω

διάλογο :
- Εμένα εννοείς ; Ναι, βέβαια, μου αρέσουν πολύ. Εσένα σ’ αρέσει το γάλα με
κακάο ;
- Φυσικά ! Αρέσει και σ’ αυτόν τον καινούριο μαθητή που ήρθε χθες στην τάξη.
3. Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο τους αδύνατους τύπους των

προσωπικών αντωνυμιών με κόκκινο και τα οριστικά άρθρα με
πράσινο χρώμα (επιλέγω από τις έντονα γραμμένες λέξεις) :
Η αλήθεια είναι πως ο Μιχάλης και ο Σάββας είναι πολύ κακομαθημένα. Συχνά τα
έβλεπες να κάνουν το δωμάτιο άνω κάτω και κανείς να μην τους μαλώνει κανείς.
Τα μεσημέρια τα έβλεπες να παίζουν στον κήπο φωνάζοντας δυνατά .

Οι λέξεις που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων
Οι προσωπικές αντωνυμίες γράφονται και με
(ουσιαστικών) λέγονται αντωνυμίες.
σύντομες μορφές όπως μου, σου, του, κ.ά. που
Οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε
λέγονται αλλιώς και αδύνατοι τύποι των
τα τρία πρόσωπα του λόγου, δηλαδή σε ποιον
προσωπικών αντωνυμιών.
αναφερόμαστε, λέγονται προσωπικές αντωνυμίες .
ΠΡΟΣΟΧΗ ! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους
Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι :
αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών με
α΄ πρόσωπο : εγώ, εμείς, εμένα, εμάς, μου, με, μας τα αόριστα άρθρα. Οι αντωνυμίες βρίσκονται δίπλα
σε ρήματα, ενώ τα άρθρα σε ουσιαστικά ή επίθετα !
β΄ πρόσωπο : εσύ, εσείς, εσένα, εσάς, σου, σε, σας
γ΄ πρόσωπο : αυτός,-ή,-ό, αυτοί,-ές,-ά, αυτού, αυτής, π.χ. Του είπα να τραγουδήσει. (αυτού)
αυτόν-ην,-ο, αυτών, αυτούς, αυτές, τος, τη, το, του, Το σακάκι του Κώστα είναι υπέροχο. (οριστικό
της, τον, την, τοι, τες, τα, τους, τις άρθρο)
Τσαμπίκα Δρακιού
Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………………………………………….
.
1. Υπογράμμισε με πράσινη ξυλομπογιά τα άρθρα και με κόκκινη τους αδύνατους

τύπους των προσωπικών αντωνυμιών
Είδα τον Πέτρο. Τον είδα που έπαιζε στο πάρκο.

Συνάντησα την Ελένη και τη ρώτησα από πού πήρε την τσάντα της .
Τη γιαγιά την πήγαν στο νοσοκοµείο , γιατί αρρώστησε.
Τους έδωσαν τα δώρα και τους ευχήθηκαν καλή χρονιά.
Τις στολές τους τις έραψαν στη µοδίστρα της γειτονιάς.
Της Ελένης της αρέσουν πολύ τα γλυκά . 3. Να αντικαταστήσεις τα
ουσιαστικά με τους αδύνατους
τύπους των προσωπικών
αντωνυμιών
2. Να γράψεις τις παρακάτω προτάσεις
χρησιμοποιώντας προσωπικές αντωνυμίες
Άνοιξα της Ελένης την
Ο Τάκης διαβάζει τα μαθήματά του. πόρτα.
Της άνοιξα την πόρτα.
Αυτός διαβάζει τα μαθήματά του.
Έδωσα του πατέρα την
Το ποτάμι κυλάει. εφημερίδα.
………………………………………………. …………………………………….
Τα λουλούδια ανθίζουν. Ο ταχυδρόμος έφερε της

………………………………………………. γιαγιάς ένα γράμμα.
…………………………………….
Η Άννα και η μητέρα της πήγαν για ψώνια.
Ζητούν τον Αποστόλη στο
………………………………………………..
τηλέφωνο.
Οι φίλοι του θ’ αργήσουν να έρθουν. …………………………………..
……………………………………………….. Είδα τους φίλους μας στην
παιδική χαρά.
Η δασκάλα μας ήταν άρρωστη σήμερα.
…………………………………….
………………………………………………..
Δάνεισα της αδερφής μου
χρήματα.
…………………………………….
..
Τσαμπίκα Δρακιού-17ο Δ.Σ. Ρόδου-Γ’τάξη

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………………………………………….
.
1. Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο τους αδύνατους τύπους των

προσωπικών αντωνυμιών με κόκκινο και τα οριστικά άρθρα με
πράσινο χρώμα(σελ. 82 στο βιβλίο) Να θυμάσαι…
Οι προσωπικές αντωνυμίες
βρίσκονται πριν ή μετά
Συνάντησα την Ελένη και τη ρώτησα από πού πήρε από ρήματα, ενώ τα άρθρα
μπροστά από ουσιαστικά
την τσάντα της. ή επίθετα!
Τη γιαγιά την πήγαν στο νοσοκομείο, γιατί αρρώστησε.

Τις στολές τους τις έραψαν στη μοδίστρα της γειτονιάς.
Της Ελένης της αρέσουν πολύ τα γλυκά.
2. Βρίσκω και κυκλώνω τις κτητικές αντωνυμίες(σελ.82 στο βιβλίο
Αηδόνι: Καλέ μας Γίγαντα, μπορώ να ξεκουραστώ για λίγο στον κήπο
σου;
Γίγαντας: Στον κήπο μου; Γιατί δεν ξεκουράζεσαι στο δικό σου κήπο;
Αηδόνι: Ο κήπος μου είναι πολύ μακριά. Όμως θα σε φιλοξενούσα

ευχαρίστως στη μικρή μου φωλιά.
Γίγαντας: Η φωλιά σου είναι πολύ μικρή για το μπόι μου!
Αηδόνι: Η καρδιά μου όμως είναι πολύ μεγάλη!
Γίγαντας: Μαλάκωσες την καρδιά μου με τα καλά σου λόγια, αηδονάκι

μου μικρό, καλέ μου φίλε.
Αηδόνι: Καινούριε μου φίλε, γίγαντα, τώρα βλέπω πως η καρδιά σου δεν
είναι πέτρινη. Πάμε να μου δείξεις τις ομορφιές του κήπου σου;
Γίγαντας: Πάμε!
Τσαμπίκα Δρακιού, Γ’τάξη, 17ο Δ.Σ.Ρόδου

Κτητικές αντωνυμίες
Μας δείχνουν σε ποιον ανήκει κάτι και μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.
Α' πρόσωπο Β' πρόσωπο Γ' πρόσωπο
Για έναν κτήτορα δικός μου δικός σου δικός του (της)
δική μου δική σου δική του (της)
δικό μου δικό σου δικό του (της)
Για πολλούς δικός μας δικός σας δικός τους

κτήτορες
δική μας δική σας δική τους
Προσωπικές αντωνυμίες
Οι αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών μπαίνουν πριν ή μετά

από ρήμα.
Οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τα
τρία πρόσωπα του λόγου, δηλαδή σε ποιον
αναφερόμαστε, λέγονται προσωπικές αντωνυμίες .
Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι :
α΄ πρόσωπο : εγώ, εμείς, εμένα, εμάς, μου, με, μας

β΄ πρόσωπο : εσύ, εσείς, εσένα, εσάς, σου, σε, σας
γ΄ πρόσωπο : αυτός,-ή,-ό, αυτοί,-ές,-ά, αυτού, αυτής,
αυτόν-ην,-ο, αυτών, αυτούς, αυτές, τος, τη, το, του, της,
τον, την, τοι, τες, τα, τους, τις

Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………………………………………….
.
1. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως στο παράδειγμα και να

κυκλώσεις τις κτητικές αντωνυμίες:
το δωμάτιό του το δικό του δωμάτιο

Αν θες βοήθεια
στην αυλή μας ________________________
πήγαινε στη σελίδα
τα γατάκια της ________________________ 82 του βιβλίου σου
η γιορτή μας ________________________ ή στην τελευταία
σελίδα της
του παππού τους ________________________ γραμματικής σου.
το ποδήλατό σου ________________________
2. Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι προσωπικές

και ποιες είναι κτητικές.
Μου έφερες την τσάντα μου; (προσωπική – κτητική)
Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του. (……………… - ……………)
Πες του κάτι για το γιο του. (…………………….. - …………………….)
Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της. (……………………-……………….)
Τους πήγες στο σπίτι τους; (……………………- ……………………..)
3. Να συμπληρώσεις τις παρακάτω οικογένειες λέξεων.
μαύρος, μαυρίζω, μαυρίλα, μαύρισμα
διευθύνω, ……………………………………………………………………….
τηλέφωνο,……………………………………………………………………….
ελευθερία,……………………………………………………………………….
κρυώνω, …………………………………………………………………………

4. Γράφω τα ρήματα σε Αόριστο και Παρατατικό χρόνο στο αντίστοιχο πρόσωπο.

παίζω
τραγουδούν
ποτίζεις
διαβάζει
γυρίζετε
ανεβαίνουμε
5. Βρίσκω τα ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα στις προτάσεις. Γράφω

πάνω από κάθε λέξη τι είναι όπως στο παράδειγμα.
Ο Γίγαντας άκουσε μια υπέροχη μελωδία.
Μπροστά στα μάτια του παρουσιάστηκε το πιο υπέροχο θέαμα.
Μέσα από μια μικρή σχισμή στον τοίχο τα παιδιά είχαν

Αύριο θα κάνουμε
ξεγλιστρήσει μέσα στον κήπο.
μόνο Μαθηματικά και
Μελέτη.
Τα δέντρα γέμισαν μικρά μπουμπουκάκια . Γλώσσα θα έχουμε

πάλι την Τρίτη 28/2/12
Στην πιο απομακρυσμένη γωνιά του κήπου καθόταν ένα
μικροκαμωμένο αγοράκι.
Το δέντρο είχε χρυσά κλαδιά και ασημένια φρούτα.
Ο τρυφερός και καλόκαρδος Γίγαντας πήγε στον Παράδεισο.

Γ΄ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ
ΓΛΩΣΣΑ
 Οι λέξεις που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων (ουσιαστικών) λέγονται αντωνυμίες.
 Οι αντωνυμίες που χρησιμοποιούμε για να δείξουμε τα τρία πρόσωπα του λόγου,
δηλαδή σε ποιον αναφερόμαστε, λέγονται προσωπικές αντωνυμίες .
 Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι :

 α΄ πρόσωπο : εγώ, εμείς
 β΄ πρόσωπο : εσύ, εσείς
 γ΄ πρόσωπο : αυτός, -ή, -ό, αυτοί, -ές, -ά

Τις προσωπικές αντωνυμίες τις έχουμε συναντήσει και στην κλίση των ρημάτων.
Οι προσωπικές αντωνυμίες γράφονται και με σύντομες μορφές όπως μου, σου, του,
κ.ά. που λέγονται αλλιώς και αδύνατοι τύποι των προσωπικών αντωνυμιών.
ΠΡΟΣΟΧΗ ! Δεν πρέπει να μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των προσωπικών
αντωνυμιών με τα αόριστα άρθρα.
π.χ. Του είπα να τραγουδήσει. (του → αυτού)

Το σακάκι του Κώστα είναι υπέροχο. (του → οριστικό άρθρο, γεν. ενικού)
Διαβάζω πώς κλίνονται οι προσωπικές αντωνυμίες στη σελίδα 23 του

βιβλίου μου.
 Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες προσωπικές αντωνυμίες :
 ___________________ μιλώ και ___________________ δε με προσέχεις.

 «___________________ είναι σπουδαίος άνθρωπος», είπε η Μαρία για το δάσκαλό της.
 ___________________ ζωγραφίζουμε και ___________________ ετοιμάζουν το ταμπλό.
 ___________________ εκεί κάτω, προσέχετε.
 Υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες με κόκκινο στον παρακάτω διάλογο :
- Εμένα εννοείς ; Ναι, βέβαια, μου αρέσουν πολύ. Εσένα σ’ αρέσει το γάλα με κακάο ;
- Φυσικά ! Αρέσει και σ’ αυτόν τον καινούριο μαθητή που ήρθε χθες στην τάξη.
Λία Φωσκόλου

αντωνυμιών με κόκκινο και τα οριστικά άρθρα με πράσινο χρώμα (επιλέγω από τις
έντονα γραμμένες λέξεις) :
Η αλήθεια είναι πως το Μιχάλη και το Σάκη σου ’ρχοτανε πολλές φορές η όρεξη να
τους δείρεις. Συχνά τα έβλεπες να κάνουν το δωμάτιο άνω κάτω και κανείς να μην
τους μαλώνει. Τα μεσημέρια τα έβλεπες να παίζουν στον κήπο.
 Συμπληρώνω την παρακάτω τηλεφωνική συνομιλία, με το ρήμα είμαι,

στον κατάλληλο χρόνο και πρόσωπο :
- Γεια σου Γιάννη. Πού ___________________ ;
- ___________________ στο δρόμο. Τι κάνεις ;
- Καλά. Χθες πού ___________________ ; Σου τηλεφωνούσα και δεν απαντούσες.
- ___________________ όλοι μαζί στα ξαδέρφια μου. Τώρα ___________________ όλοι
στην πλατεία, θέλεις να έρθεις ;
- Και βέβαια, σε μισή ώρα θα ___________________ εκεί.
 Συμπληρώνω ό,τι λείπει από τους χρόνους των παρακάτω ρημάτων :
σκουπ__ζω → σκούπ__σα λέω → __πα
δακρ__ζω → δάκρ__σα βλέπω → __δα
αθρ__ζω → άθρ__σα π__νω → __πια
μπ__νω → μπ__κα μ__νω → έμ__να
βγ__νω → βγ__κα ντ__νω → έντ__σα
πηγ__νω → π__γα φεύγω → έφ__γα
πλ__νω → έπλ__να στέλνω → έστ__λα
π__ρνω → π__ρα π__ρνώ → πέρασα
δαν__ζω → δάν__σα μεθώ → μέθ__σα
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
 Συμπληρώνω τις παρακάτω προτάσεις με τις κατάλληλες προσωπικές αντωνυμίες

(αδύνατους τύπους) :
 Όταν ζητώ το μολύβι σου, θέλω να _______ το δίνεις αμέσως, γιατί κι εγώ _______ δίνω ό,τι
_______ ζητήσεις.
 Φωτεινή, ψάξε να βρεις τις συμμαθήτριές σου, κι αν _______ βρεις, φώναξέ _______ να
’ρθουν να παίξουμε όλοι μαζί !
 Θα έρθω σε λιγάκι στην τάξη σας να _______ ανακοινώσω τα ευχάριστα νέα !

 _______ δείξατε τόση αγάπη ! _______ ευχαριστώ πολύ !
 Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο, τους δυνατούς τύπους με κόκκινο και με μπλε
τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών:
Εγώ του είπα ότι τον ζήτησες, αλλά αυτός δε μου έδωσε σημασία. Εσύ τηλεφώνησέ του
τώρα και πες του ότι εμείς δεν μπορούμε να τον περιμένουμε άλλο, γιατί το παράκανε. Να
πει της αδελφής του να φέρει την κιθάρα να μας παίξει κανένα τραγούδι. Την περασμένη
φορά που την είχε φέρει, μας διασκέδασε αρκετά. Δεν παίζει μόνο κιθάρα. Ξέρω ότι και στο
βιολί τα καταφέρνει αυτή μια χαρά.

αντωνυμιών με κόκκινο και τα οριστικά άρθρα με πράσινο χρώμα :
 Είδα τον Πέτρο. Τον είδα που έπαιζε στο πάρκο.

 Συνάντησα την Ελένη και τη ρώτησα από πού πήρε την τσάντα της.
 Τη γιαγιά την πήγαν στο νοσοκομείο, γιατί αρρώστησε.
 Τους έδωσαν τα δώρα και τους ευχήθηκαν καλή χρονιά.
 Τις στολές τους τις έραψαν στη μοδίστρα της γειτονιάς.
 Της Ελένης της αρέσουν πολύ τα γλυκά.
Θυμάμαι : Οι αντωνυμίες βρίσκονται δίπλα σε ρήματα, ενώ τα άρθρα σε ουσιαστικά ή
επίθετα !
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
 Συμπληρώνω τον παρακάτω διάλογο με τις κατάλληλες προσωπικές αντωνυμίες

(δυνατούς και αδύνατους τύπους) :
- Τι λέτε __________________ ; ρώτησε ο Πέτρος.
- __________________ θα γράψουμε το κύριο άρθρο της εφημερίδας μας.
__________________ και ο Μπάμπης θα κάνετε το εξωτερικό ρεπορτάζ. Όταν θα
__________________ έτοιμοι, να __________________ το πείτε. Τα κορίτσια θα
ασχοληθούν με την εικονογράφηση. __________________ θα συγκεντρώσουν τις
εικόνες και θα __________________ βάλουν στη σωστή θέση.
- __________________ θα γράψω για την εκδρομή, είπε η Στέλλα.
- Ο Σωτήρης τι θα κάνει ;
- __________________ θα γράψει για τη θεατρική παράσταση που παρακολουθήσαμε.
- Σε __________________ δε θα δώσετε να κάνω τίποτα ; είπε η Καίτη.
- Για __________________ αφήσαμε το πιο διασκεδαστικό μέρος. __________________
θα γράψεις τις σπαζοκεφαλιές και τα ανέκδοτα.
 Γράφω τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό :
Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
Αυτή τρέχει.  ________________________________________

________________________________________  Εμείς μιλούσαμε.
Εσύ διαβάζεις ;  ________________________________________

________________________________________  Αυτοί έπαιζαν.
________________________________________  Αυτά κοιμούνται.
Μου μίλησε για σένα.  ________________________________________

________________________________________  Εμείς προσέχουμε αυτούς.
Ονοματεπώνυμο : _________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
Πώς κλίνονται οι προσωπικές αντωνυμίες
Α΄ π ρ ό σ ω π ο Β΄ π ρ ό σ ω π ο
Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός
δυνατοί τύποι αδύνατοι τύποι δυνατοί τύποι αδύνατοι τύποι
Ονομ. εγώ - εσύ -
Γεν. εμένα μου εσένα σου
Αιτ. εμένα με εσένα σε
Κλητ. - - εσύ -
Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
δυνατοί τύποι αδύνατοι τύποι δυνατοί τύποι αδύνατοι τύποι
Ονομ. εμείς - εσείς -
Γεν. εμάς μας εσάς σας
Αιτ. εμάς μας εσάς σας
Κλητ. - - εσείς -
Γ΄ π ρ ό σ ω π ο
Ενικός αριθμός
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο

δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι
τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι
Ονομ. αυτός τος αυτή τη αυτό το
Γεν. αυτού του αυτής της αυτού του
Αιτ. αυτό(ν) το(ν) αυτή(ν) τη(ν) αυτό το
Κλητ. - - - - - -
Πληθυντικός αριθμός
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι
τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι
Ονομ. αυτοί τοι αυτές τες αυτά τα
Γεν. αυτών τους αυτών τους αυτών τους
Αιτ. αυτούς τους αυτές τις (τες) αυτά τα
Κλητ. - - - - - -

Όνομα_______________
Επώνυμο_____________
Hμ/νία 15-1-2010
1.Βάλε τα παρακάτω ρήματα συναισθημάτων ανάλογα με τη συλλαβή στην οποία τονίζονται

στην κατάλληλη στήλη.
χαίρομαι,λυπάμαι,διασκεδάζω,χαμογελώ,τρομάζω,ντρέπομαι,συμπαθώ,ανησυχώ,
ευχαριστιέμαι,ξεκαρδίζομαι,αντιπαθώ,θυμώνω,θλίβομαι,αγχώνομαι
Τονίζονται στη λήγουσα Τονίζονται στην παραλήγουσα Τονίζονται στην προπαραλήγουσα
2.Χώρισε τις παρακάτω λέξεις σε συλλαβές και τοποθέτησε τις στην κατάλληλη στήλη.
προπαραλήγουσα παραλήγουσα λήγουσα

θάλασσα θά λασ σα
χειμώνας
περπατώ
μάλλινος
φύτρωσε
πύραυλος
χέρια
αστραπή
δοχείο
άδειος

ΓΛΩΣΣΑ
 Οι λέξεις αποτελούνται από μικρά κομμάτια που τα λέμε συλλαβές. Ανάλογα με τον
αριθμό των συλλαβών, χωρίζουμε τις λέξεις σε :
• Μονοσύλλαβες : που έχουν μία μόνο συλλαβή. π.χ. φως, και (οι μονοσύλλαβες
λέξεις δεν παίρνουν τόνο (εκτός από τα πού, πώς, ή στις περιπτώσεις που έχουμε
ήδη πει).
• Δισύλλαβες : που έχουν δύο συλλαβές. π.χ. κά – τω, παί – ζω

• Τρισύλλαβες : που έχουν τρεις συλλαβές. π.χ. σε – λί – δα, δια – βά – ζω
• Πολυσύλλαβες : που έχουν παραπάνω από τρεις συλλαβές. π.χ. σο – κο – λά – τα
 Οι συλλαβές που σχηματίζουν τις λέξεις έχουν όνομα :
• Η τελευταία συλλαβή λέγεται λήγουσα. π.χ. χαρά → χα – ρά (ρά → λήγουσα)
• Η προτελευταία συλλαβή (δεύτερη από το τέλος) λέγεται παραλήγουσα.
π.χ. καλοκαίρι → κα – λο – καί – ρι (καί → παραλήγουσα)
• Η τρίτη συλλαβή από το τέλος λέγεται προπαραλήγουσα.

π.χ. παράθυρο → πα – ρά – θυ – ρο (ρά → προπαραλήγουσα)
 Προσοχή ! Καμία λέξη δεν τονίζεται πιο πάνω από την προπαραλήγουσα.
κίτρινο : ______________________ άρρωστος : ______________________
γράμμα : ______________________ αστραπές : ______________________
όρθιος : ______________________ Οκτώβριος : ______________________
αστέρι : ______________________ μάτια : ______________________
όρθιος : ______________________ παίρνω : ______________________
ναυτικός : ______________________ συντροφιά : ______________________
κάστρο : ______________________ υπεύθυνη : ______________________
έκφραση : ______________________ όποιος : ______________________

 τη λήγουσα : α υ λ ή, κ α λ η μ έ ρ α, κ α ρ ά β ι, χ ι ό ν ι, δ ή μ α ρ χ ο ς
 την παραλήγουσα : π α τ ρ ί δ α, κ ά μ π ο ς, α ν θ ί ζ ω, Α π ρ ί λ ι ο ς, ο δ η γ ό ς
 την προπαραλήγουσα : δ ά σ κ α λ ο ς, ά ν θ ρ ω π ο ς, ε υ τ υ χ ί α, π α λ ι κ ά ρ ι
 Γράφω τις συλλαβές των παρακάτω λέξεων στη σωστή στήλη, όπως στο παράδειγμα :
Λέξεις Προπαραλήγουσα Παραλήγουσα Λήγουσα
τροφή τρο φή
κατσίκα
παίζοντας
μεγάλος
μνημείο
αηδόνι
σπουργίτης
αγόρι
αίθουσα
γάιδαρος
δουλειά
 Γράφω τις παρακάτω λέξεις στη σωστή στήλη, όπως στο παράδειγμα :
κόρη, επιτυχία, λάστιχο, εμένα, από, μια, κορίτσι, χελιδόνι, πια, μυστικά,
βλαστός, σας, καταιγίδα, καιρός, χιονόπτωση, με, τόπους, βόρεια, και, ευχαριστώ
Μονοσύλλαβες Δισύλλαβες Τρισύλλαβες Πολυσύλλαβες

κόρη
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
 Κάθε συλλαβή πρέπει να έχει οπωσδήποτε ένα φωνήεν. π.χ. κή – πος
Ένα φωνήεν μπορεί να αποτελέσει και μόνο του συλλαβή σε μια λέξη. π.χ. α – έ – ρας
 Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη.

π.χ. πα – τρί – δα (τρ → τρένο)
 Δύο σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν απ’ αυτά δεν αρχίζει ελληνική
λέξη. π.χ. γιορ – τή (δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από ρτ...)
 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από τα δύο πρώτα σύμφωνα

αρχίζει ελληνική λέξη. π.χ. ε – χθρός (υπάρχει ελληνική λέξη από χθ → χθες)
 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν από τα δύο πρώτα
σύμφωνα δεν αρχίζει ελληνική λέξη. Τότε, το πρώτο σύμφωνο συλλαβίζεται με το
προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα δύο με το επόμενο φωνήεν.
π.χ. άν – θρω – πος ( δεν υπάρχει ελληνική λέξη που ν’ αρχίζει από νθ...)
 Δύο όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα στο συλλαβισμό (μμ, νν, λλ, γγ, κ.τ.λ.)
π.χ. άμ – μος , σύν – νε – φο, άλ – λος , φεγ – γά – ρι
 Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, δε χωρίζονται.
π.χ. κα – μπά – να, κα – ντή – λι, α – γκι – να – ρα, κα – τσί – κα
 Τα δίψηφα φωνήεντα αι, ει, οι, υι, ου και οι συνδυασμοί αυ και ευ, δε
χωρίζονται. π.χ. μαύ – ρο, και – ρός, κού – κλα, φεύ – γω
 Οι καταχρηστικοί δίφθογγοι όι, όη, άι, αη, ια, υα, εια, οια, δε χωρίζονται.
π.χ. κο – ρόι – δο, γάι – δα – ρος, αη – δό – νι, δου – λειά, κά – ποια
• Σημείωση : Όταν κάνουμε συλλαβισμό, ανάμεσα στις συλλαβές βάζουμε ενωτικό

( - ) για να χωρίσουμε τις συλλαβές μεταξύ τους.

νεαρός : ______________________ ουσιαστικό : ______________________
ποίημα : ______________________ αγγίζω : ______________________
ανάγκη : ______________________ γέννηση : ______________________
είδηση : ______________________ αύριο : ______________________
αρχηγός : ______________________ εκστρατεία : ______________________
πρέπει : ______________________ βαλίτσα : ______________________
 Κυκλώνω τις λέξεις που είναι σωστά χωρισμένες σε συλλαβές :
κου – ρτί – να στά – βλος ε – βδο – μά – δα λά – μπει
πάσ – τα έλε – γχος ά – δει – α καη –μός
πά – στα έ – λεγ – χος ά – δεια κα – η – μός
 Βάζω  στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις :
Η αυγούλα πρόβαλε πίσω από το βουνό.
Η χελιδόνα ταΐζει τα μικρά της.
Η χελιδόνα διηγούνταν στα δέντρα τις περιπέτειές της.
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
 Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές

αντωνυμίες. Και αυτές οι αντωνυμίες έχουν δυνατούς και αδύνατους τύπους,
όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα :
Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι αδύνατοι
τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι
δικός μου δικός μου δικός του / της
Πληθυντικός Πληθυντικός Πληθυντικός
αριθμός αριθμός αριθμός
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατοι αδύνατοι
τύποι τύποι τύποι τύποι τύποι
• Το επίθετο δικός, δική, δικό κλίνεται όπως το επίθετο καλός, -ή , -ό.

 Προσοχή ! Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών
αντωνυμιών με τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών, αρκεί να
θυμόμαστε ότι οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από
ρήματα, ενώ οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.
π.χ. Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα. (προσωπικές αντωνυμίες)
Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου. (κτητικές αντωνυμίες)

 Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες στο παρακάτω κείμενο :
Το σπίτι μας στο χωριό μου είναι πολύ όμορφο. Όταν πηγαίνω τα καλοκαίρια εκεί
συναντώ τους φίλους μου και περνάμε πολύ καλά μαζί.
Το δικό μου χωριό βρίσκεται στην Ήπειρο. Εκεί μένουν μόνιμα ο παππούς μου
και η γιαγιά μου.
 Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες με τους

η δική μου οικογένεια  _______________________________________
ο δικός μου φίλος  _______________________________________
των δικών της τετραδίων  _______________________________________
τις δικές τους ζωγραφιές  _______________________________________
το δικό σας σπίτι  _______________________________________
οι δικοί μας μαρκαδόροι  _______________________________________
 Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τους αδύνατους τύπους των κτητικών
αντωνυμιών με τους δυνατούς τύπους τους, όπως στο παράδειγμα :
το δωμάτιό τους  το δικό τους δωμάτιο
τα ξαδέρφια σας  _______________________________________
η γιαγιά του  _______________________________________
η γιορτή μας  _______________________________________
ο πατέρας σου  _______________________________________
το σχολείο τους  _______________________________________
 Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες και με πράσινο τις προσωπικές

αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις :
 Σας άρεσε η προσπάθειά μας ;  Έχουν όλοι οι επιβάτες τη θέση τους ;

 Τους κάλεσαν στη γιορτή τους.  Μας τελείωσαν τα καύσιμα.
 Είχε τα δικά του έξοδα, του φορτώθηκες κι εσύ ...
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

ΓΛΩΣΣΑ
πέτρα : ______________________ πόρτα : ______________________
μπισκότα : ______________________ καλαμπόκι : ______________________
ζέστη : ______________________ βιβλιοθήκη : ______________________
κορόιδο : ______________________ άγγελος : ______________________
έκφραση : ______________________ μαθαίνω : ______________________
δουλειά : ______________________ τόλμη : ______________________
 τη λήγουσα : π ρ ά ξ η, κ η π ο υ ρ ό ς, β ο υ ν ο κ ο ρ φ ή, κ α ρ δ ι ά, π λ α τ ε ί α
 την παραλήγουσα : μ έ λ ι σ σ α, γ ί γ α ν τ α ς, κ α η μ ό ς, ό μ ο ι α, β α μ β ά κ ι
 την προπαραλήγουσα : α π ά ν τ η σ η, κ α τ α σ τ ρ ο φ ή, π ρ ά γ μ α τα, ό ρ γ ω μ α

αντωνυμιών με κόκκινο και τα οριστικά άρθρα με πράσινο χρώμα :
 Αλήθεια, τους συνάντησες τους φίλους σου χθες ;

 Το φόρεμά μου το αγόρασα από την Αθήνα.
 Την παλιά τσάντα μου θα τη χαρίσω στην ξαδέρφη μου.
 «Το ξέχασα το βιβλίο της Ιστορίας», είπε ο Κυριάκος..
 Ρώτησέ τες αν θα φέρουν μαζί τους τις κιθάρες τους.
 «Σας ευχαριστώ πολύ για τα καλά σας λόγια» είπε η μαμά στη δασκάλα.
 Υπογραμμίζω με κόκκινο τις κτητικές αντωνυμίες και με πράσινο τις προσωπικές
αντωνυμίες στις παρακάτω προτάσεις :
 Μου έφερες το βιβλίο μου ;  Του είπα να πάει στο σπίτι του.
 Σου στέλνει χαιρετίσματα η Μάρθα .  Τους μοίρασες τα τετράδιά τους ;
 Το είδα με τα μάτια μου !  Ο παπαγάλος σου με τσίμπησε στο δάχτυλο.
 Πες του ότι θέλεις να δανειστείς το τετράδιό του για να γράψεις τις ασκήσεις.
Ονοματεπώνυμο : ______________________________________

7α Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι

Ευνίκη Τοκατλή
7β Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι
Φτιάξε μια φανταστική ιστορία με τους ήρωες που βλέπεις στην εικόνα. Περιέγραψέ τους.
Περιέγραψε και το τοπίο. Φτιάξε τουλάχιστον 5 παραγράφους. Το κείμενό σου να έχει
τουλάχιστον 120 λέξεις. Χρησιμοποίησε οπωσδήποτε και τις ακόλουθες λέξεις:
Δάσος, χιόνι, έλατα, πάγος, πατημασιές, μπέρτα, σκουφί, γάντια, μαγεμένο, έλκηθρο, μύτη,
νύχτα, επικίνδυνο, κατάλευκο, παγωμένο, παλάτι, μονοπάτι, φωτιά, ζέστη, απρόσμενο
Τίτλος:………………………………………………………………………
Μια φορά κι έναν καιρό………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………...

7γ Κάτω από το χιόνι

7δ Κάτω από το χιόνι

7ε Ο Εγωιστής γίγαντας
Να φτιάξεις τις οικογένειες των λέξεων:

Φύλλο:………………………………………………………………………………………….
Νερό:…………………………………………………………………………………………….

7ζ Ο Εγωιστής γίγαντας

Ενότητα 7 επαναληπτικό
Ακούω και γράφω

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Να χωρίσεις σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις:

Να γράψεις από 3 σύνθετες λέξεις για τις παρακάτω λέξεις:
Πάγος:…………………………………………………………………………………………………
Άνεμος:………………………………………………………………………………………………...
Χρησιμοποίησε τους σύντομους τύπους των κτητικών αντωνυμιών:
Γράψε τις αντίθετες προτάσεις:

ΟΝΟΜΑ: ...........................................................................................
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:………………………………….
Ο συγγραφέας θέλει να βάλει ένα νέο ήρωα στην περιπέτεια του Τουρτούρι
και δίνει την ευκαιρία σε εσένα. Αποφάσισε το ρόλο που θέλεις να παίξεις
στην ιστορία. Αφού σκεφτείς και απαντήσεις στις παρακάτω ερωτήσεις
μπορείς να γράψεις το ρόλο σου. (η συνάντηση και διάλογος με τον
Τουρτούρι)
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
1 Τι ρόλο διάλεξες; (ένας περαστικός σπουργίτης ή το άγαλμα της πλατείας ή κάτι άλλο)
...................................................................................................................................................................
.................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Τι χαρακτήρα θα έχει; ( θα είναι γκρινιάρης; Θα είναι ξεχασιάρης; Θα δίνει συμβουλές; Θα

συντροφεύει τον Τουρτούρι;)
...................................................................................................................................................................
...................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................
3. Πώς θα είναι η εμφάνιση του;

...................................................................................................................................................................
...................................................
...................................................................................................................................................................
.....................................................
4. Ποιον ήρωα της ιστορίας θα συναντούσε;
...................................................................................................................................................................
....................................................
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Πού θα τον συναντούσε;

...................................................................................................................................................................
....................................................
6. Τι έβλεπες γύρω του;

...................................................................................................................................................................
...................................................
..............................................................................
........................................................................................................................................
7. Τι θα του έλεγε;
...................................................................................................................................................................
............
Καλεντάκη Αθανασία
...................................................................................................................................................................
............
...................................................................................................................................................................
............
...................................................................................................................................................................
............
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................
Κανόνες συλλαβισμού • Σημείωση : Όταν κάνουμε συλλαβισμό, ανάμεσα στις συλλαβές βάζουμε
ενωτικό (-) για να χωρίσουμε τις συλλαβές μεταξύ τους.
Χωρίζω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις :
νεαρός: ____________ ουσιαστικό: __________
 Κάθε συλλαβή πρέπει να έχει ένα φωνήεν. π.χ. κή – πος
Ένα φωνήεν μπορεί να αποτελέσει και μόνο του συλλαβή . π.χ. α – έ – ρας ποίημα: _____________ αγγίζω: _____________
 Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη. ανάγκη: _____________ γέννηση: ____________
π.χ. πα – τρί – δα
είδηση: _____________ αύριο: ___________
 Δύο σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν απ’ αυτά δεν αρχίζει
αρχηγός: _____________ εκστρατεία: ____________
ελληνική λέξη. π.χ. γιορ – τή
 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από τα δύο πρώτα πρέπει: _______________ βαλίτσα :
σύμφωνα αρχίζει ελληνική λέξη. π.χ. ε – χθρός ______________

 Τρία ή περισσότερα σύμφωνα χωρίζονται στο συλλαβισμό, όταν από
τα δύο πρώτα σύμφωνα δεν αρχίζει ελληνική λέξη. π.χ. άν – θρω – πος Κυκλώνω τις λέξεις που είναι σωστά χωρισμένες σε συλλαβές :
 Δύο όμοια σύμφωνα χωρίζονται πάντα στο συλλαβισμό (μμ, νν, λλ, γγ, κου – ρτί – να στά – βλος ε – βδο – μά – δα λά – μπει
κ.τ.λ.)
π.χ. σύν – νε – φο
πάσ – τα έλε – γχος ά – δει – α καη –μός πά
 Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, δε χωρίζονται. π.χ. κα – μπά –
να – στα έ – λεγ – χος ά – δεια κα – η – μός
 Τα δίψηφα φωνήεντα αι, ει, οι, υι, ου και οι συνδυασμοί αυ και ευ, δε
χωρίζονται. π.χ. μαύ – ρο
 Οι καταχρηστικοί δίφθογγοι όι, όη, άι, αη, ια, υα, εια, οια, δε
χωρίζονται.
π.χ. κο–ρόι–δο
Οι κτητικές αντωνυμίες οι δικοί μας μαρκαδόροι  _________________________
Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές αντωνυμίες.
Οι κτητικές αντωνυμίες
Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται κτητικές αντωνυμίες.
Το βιβλίο είναι δικό μου. Οι γονείς σου. Το δικό σας αυτοκίνητο.
Το βιβλίο είναι δικό μου. Οι γονείς σου. Το δικό σας αυτοκίνητο.

Και αυτές οι αντωνυμίες έχουν δυνατούς και αδύνατους τύπους, όπως φαίνεται στον
παρα
κάτω Α΄ π ρ ό σ ω π ο Β΄ π ρ ό σ ω π ο Γ΄ π ρ ό σ ω π ο Και
πίνακ Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός αυτές
Α΄Ενικός
π ρ όαριθμός
σωπο Β΄Ενικός
π ρ όαριθμός
σωπο Γ΄Ενικός
π ρ ό αριθμός
σωπο
α: δυνατοί οι
δυνατοί δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατο αδύνατο
δυνατοί αδύνατοι
Ενικός αριθμός δυνατοί αδύνατο
Ενικός αριθμός αδύνατο
Ενικός αριθμός τύποι αντω
τύποι τύποι τύποι τύποι ι τύποι ι τύποι
τύποι
αδύνατοι τύποι
δυνατοί ι τύποι
αδύνατο δυνατοί ι τύποι
αδύνατο νυμίε
τύποι δικός μου δικός μου δικός του / της ς
δικός
τύποιμου τύποι δικός
τύποιμου ι τύποι δικός του / της ι τύποι
δική μου μου δική σου σου δική του / της του / της έχουν
δική μου
δικός μου μου δική σου
δικός μου σου δική του
δικός της του / της
του // της
δικό μου δικό σου δικό του / της δυνα
δικό
δική μου μου δικό
δική σου σου δικό
δική του / της του / της τούς
δικό μου δικό σου δικό του / της Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός και
Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
δυνατοί αδύν
δυνατοί δυνατοί αδύνατο δυνατοί αδύνατ αδύνατο
δυνατοί
Πληθυντικός αδύνατο
αριθμός δυνατοί αδύνατ
Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αδύνατο
αριθμός
τύποι ατους
τύποι τύποι ι τύποι τύποι οι τύποι ι τύποι
τύποι ι τύποι τύποι οι τύποι δυνατοί ι τύποι τύπο
δυνατοί αδύνατο δυνατοί αδύνατ αδύνατο
τύποι δικός μας δικός σας δικός τους υς,
τύποι
δικός μας ι τύποι τύποι
δικός σας οι τύποι δικός τους ι τύποι
δική μας μας δική σας σας δική τους τους όπως
δική μας
δικός μας μας δική σας
δικός σας σας δική τους
δικός τους τους
φαίνε
δικό
δική μας μας δικό
δική σας σας δικό
δική τους τους ται
δικό μας δικό σας δικό τους στον παρακάτω πίνακα:
Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες με τους

η δική μου οικογένεια  _________________________
ο δικός μου φίλος  _________________________
των δικών της τετραδίων  _________________________
τις δικές τους ζωγραφιές  _________________________
το δικό σας σπίτι  _________________________
Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες με τους
Πες του κάτι για το γιο του.
η δική μου οικογένεια  _________________________

Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της.
ο δικός μου φίλος  _________________________
των δικών της τετραδίων  _________________________

Τους πήγες στο σπίτι τους;
τις δικές τους ζωγραφιές  _________________________
το δικό σας σπίτι  _________________________
οι δικοί μας μαρκαδόροι  _________________________ Προσωπική ή κτητική αντωνυμία;

Προσωπική ή κτητική αντωνυμία; Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών αντωνυμιών
με τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών, αρκεί να
Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών αντωνυμιών
θυμόμαστε ότι
θυμόμαστε ότι Οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από ρήματα.
Οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από ρήματα. Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα.
Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα. Οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.
Οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά. Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου.
Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου.
Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι προσωπικές και

ποιες είναι κτητικές.
ποιες είναι κτητικές. Μου έφερες την τσάντα μου;
Μου έφερες την τσάντα μου;
Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του.

προσωπικές αντωνυμίες προσωπικές αντωνυμίες
Οι λεξούλες που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων. Οι λεξούλες που μπαίνουν στη θέση των ονομάτων.
Ενικός αριθμός Πληθυντικός Αριθμός
Ονομαστική εγώ εμείς
Γενική εμένα (μου) εμάς (μας)
Αιτιατική εμένα (με) εμάς (μας)
Κλητική - -
Κλητική - -
Ονομαστική εσύ εσείς
Γενική εσένα (σου) εσάς (σας) Ονομαστική εσύ εσείς
Αιτιατική εσένα (σε) εσάς (σας) Γενική εσένα (σου) εσάς (σας)
Κλητική εσύ εσείς Αιτιατική εσένα (σε) εσάς (σας)
Κλητική εσύ εσείς
Ονομαστική αυτός (τος) αυτή (τη) αυτό (το) Ονομαστική αυτός (τος) αυτή (τη) αυτό (το)
Γενική αυτού (του αυτής (της) αυτού Γενική αυτού (του αυτής (της) αυτού
) (του)
) (του)
Αιτιατική αυτόν (τον ) αυτή(ν) αυτό (το) Αιτιατική αυτόν (τον ) αυτή(ν) αυτό (το)
(την)
(την)
Κλητική Π λ η- θ υ ν τ ι κ ό ς -Α ρ ι θ μ ό ς - Π λ η-θ υ ν τ ι κ ό ς Α
Κλητική - ριθμός -
Ονομαστική αυτοί (τοι) αυτές (τες) αυτά (τα) Ονομαστική αυτοί (τοι) αυτές (τες) αυτά (τα)
Γενική αυτών (τους) αυτών (τους) αυτών Γενική αυτών (τους) αυτών (τους) αυτών
(τους) (τους)
Αιτιατική αυτούς αυτές(τις, τες) αυτά (τα) Αιτιατική αυτούς αυτές(τις, τες) αυτά (τα)
(τους) (τους)
Κλητική
Συμπληρ Συμπλ
- - - Κλητική - - -
ώνω την ηρώνω
προσωπική αντωνυμία που ταιριάζει: την προσωπική αντωνυμία που ταιριάζει:
____ βρισκόμαστε στην τάξη. ____ βρισκόμαστε στην τάξη.

____ παίζει μπάσκετ. ____ παίζει μπάσκετ.
____ έρχονται στο σχολείο μας. ____ έρχονται στο σχολείο μας.
____ πού θα πάτε το απόγευμα; ____ πού θα πάτε το απόγευμα;
____ κάθισε με την Αλίκη. ____ κάθισε με την Αλίκη.
____ δεν προλαβαίνω. ____ δεν προλαβαίνω.
Τα ονόματα των συλλαβών Κα – λη – μέ – ρα
Κα – λη – μέ – ρα
Λήγουσ
παραλήγουσ
Λήγουσ
παραλήγουσ Προπαραλήγουσ
Προπαραλήγουσ Κυκλώνω στις παρακάτω λέξεις :

 τη λήγουσα : αυλή, σήμερα, καράβι, χιόνι, δήμαρχος
Κυκλώνω στις παρακάτω λέξεις :
 τη λήγουσα : αυλή, σήμερα, καράβι, χιόνι, δήμαρχος  την παραλήγουσα : πατρίδα, κάμπος, ανθίζω, Απρίλιος, οδηγός
 την παραλήγουσα : πατρίδα, κάμπος, ανθίζω, Απρίλιος, οδηγός  την προπαραλήγουσα : δάσκαλος, άνθρωπος, ευτυχία, παλικάρι
 την προπαραλήγουσα : δάσκαλος, άνθρωπος, ευτυχία, παλικάρι

Προσωποποίηση Όταν μιλάμε για κάτι, που δεν είναι ανθρώπινο, σαν να είναι ανθρώπινο.
Όταν μιλάμε για κάτι, που δεν είναι ανθρώπινο, σαν να είναι ανθρώπινο. Βάζω  στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις:
Βάζω  στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις:

Η αυγούλα ξύπνησε και καλημέρισε τα παιδιά. Η αυγούλα πρόβαλε πίσω από το βουνό.
Η αυγούλα πρόβαλε πίσω από το βουνό. Η χελιδόνα ταΐζει τα μικρά της.
Η χελιδόνα ταΐζει τα μικρά της. Η χελιδόνα διηγούνταν στα δέντρα τις περιπέτειές της.
Η χελιδόνα διηγούνταν στα δέντρα τις περιπέτειές της. Η βάρκα άρχισε να χοροπηδά στα κύματα.
Η βάρκα άρχισε να χοροπηδά στα κύματα. Η βάρκα πλέει στα ανοιχτά της θάλασσας.
Τα ονόματα των συλλαβών
Φύλλο εργασίας 33
Ονοματεπώνυμο:
Η προσωπική αντωνυμία
α΄ πρόσωπο

Κλητική - -
β΄ πρόσωπο

Γενική εσένα (σου) εσάς (σας)
Αιτιατική εσένα (σε) εσάς (σας)
Κλητική
γ΄ πρόσωπο
αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
Ενικός αριθμός
Ονομαστική αυτός (τος) αυτή (τη) αυτό (το)
Γενική αυτού (του ) αυτής (της) αυτού (του)
Αιτιτιακή αυτόν (τον ) αυτή(ν) (την) αυτό (το)
Κλητική - - -
Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική αυτοί (τοι) αυτές (τες) αυτά (τα)
Γενική αυτών (των) αυτών (των) αυτών (των)
Αιτιατική αυτούς (τους) αυτές(τις, τες) αυτά (τα)
Βίλη Καραγιώργου
Συμπληρώνω τις προτάσεις με την προσωπική αντωνυμία που ταιριάζει:
βρισκόμαστε στην τάξη.
παίζει μπάσκετ.
έρχονται στο σχολείο μας.
πού θα πάτε το απόγευμα;
κάθισε με την Αλίκη.
δεν προλαβαίνω.
Κτητικές αντωνυμίες
Οι λέξεις που φανερώνουν σε ποιον ανήκει κάτι λέγονται

κτητικές αντωνυμίες.
.
Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός Ενικός αριθμός
δυνατοί αδύνατοι δυνατοί αδύνατο δυνατοί αδύνατο

τύποι τύποι τύποι ι τύποι τύποι ι τύποι
δικός μου δικός μου δικός του / της
Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
δυνατοί αδύνατο δυνατοί αδύνατ δυνατοί αδύνατο

τύποι ι τύποι τύποι οι τύποι τύποι ι τύποι
Γράφω τις παρακάτω φράσεις, αντικαθιστώντας τις κτητικές αντωνυμίες

με τους αδύνατους τύπους τους, όπως στο παράδειγμα :

η δική μου οικογένεια 
ο δικός μου φίλος 
των δικών της τετραδίων 
τις δικές τους ζωγραφιές 
το δικό σας σπίτι 
οι δικοί μας μαρκαδόροι 
Προσωπική ή κτητική αντωνυμία;
Για να μην μπερδεύουμε τους αδύνατους τύπους των κτητικών αντωνυμιών
θυμόμαστε ότι :
Οι προσωπικές αντωνυμίες βρίσκονται πριν ή μετά από ρήματα.
Του είπα την αλήθεια. Δώσε μου τη γόμα.
Οι κτητικές αντωνυμίες μπαίνουν μετά τα ουσιαστικά.
Έσπασα το ρολόι του. Έχασα τη γόμα μου.

Μου έφερες την τσάντα μου;
προσωπική κτητική
Τα ονόματα των συλλαβών
Κα – λη – μέ – ρα
Λήγουσα
παραλήγουσα
Προπαραλήγουσα
Υπογραμμίζω στις παρακάτω λέξεις :
 τη λήγουσα : αυλή, σήμερα, καράβι, χιόνι, δήμαρχος

 την παραλήγουσα : πατρίδα, κάμπος, ανθίζω, Απρίλιος, οδηγός
 την προπαραλήγουσα : δάσκαλος, άνθρωπος, ευτυχία, παλικάρι
Βάζω την κάθε συλλαβή στη στήλη της:
προπαραλήγουσα παραλήγουσα λήγουσα

καρέκλα κα ρέ κλα
μουσική
μέρα
δασκάλα
χιόνι
βροχή
Προσωποποίηση έχουμε όταν μιλάμε για κάτι, που δεν είναι ανθρώπινο, αλλά το
παρουσιάζουμε σαν να είναι ανθρώπινο.
Βάζω  στα κουτάκια, όταν οι προτάσεις είναι προσωποποιήσεις:
Η αυγούλα πρόβαλε πίσω από το βουνό.
Η χελιδόνα ταΐζει τα μικρά της.
Η χελιδόνα διηγούνταν στα δέντρα τις περιπέτειές της.
Τάξη Γ΄
Όνομα___________________
Επώνυμο_______________
1. Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία στη θέση κάθε ονόματος.
 Ο Τάκης διαβάζει τα μαθήματά του.

Αυτός διαβάζει τα μαθήματά του.
 Το ποτάμι κυλάει.
_________________________________
 Τα λουλούδια ανθίζουν.
_________________________________
 Η Άννα και η μητέρα της πήγαν για ψώνια.
_________________________________
 Οι φίλοι του θ’ αργήσουν να έρθουν.
_________________________________
 Η δασκάλα μας ήταν άρρωστη σήμερα.
_________________________________
2. Να μεταφέρεις τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό.
 Εγώ μελετώ πολλή ώρα.

Εμείς μελετούμε πολλές ώρες.
 Αυτούς τους κάλεσε ο Γιάννης.
__________________________________
 Δε με νοιάζει πόσο κοστίζει.
__________________________________
 Εσάς σας είπαν για την εκδρομή;
__________________________________
 Άφησέ το αυτό τώρα.
__________________________________
3. Να αντικαταστήσεις τα ονόματα με τους αδύνατους τύπους των

 Άνοιξα της Ελένης την πόρτα.

Της άνοιξα την πόρτα.
 Έδωσα του πατέρα την εφημερίδα.
__________________________________
 Ο ταχυδρόμος έφερε της γιαγιάς ένα γράμμα.
__________________________________
 Ζητούν τον Αποστόλη στο τηλέφωνο.
__________________________________
 Είδα τους φίλους μας στην παιδική χαρά.
__________________________________
 Δάνεισα της αδερφής μου χρήματα.
__________________________________
ΠΑΛΑΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ
Τάξη Γ΄
Όνομα___________________
Επώνυμο_______________

 στην αυλή μας ________________________
 τα γατάκια της ________________________
 η γιορτή μας ________________________
 του παππού τους ________________________
 το ποδήλατό σου ________________________
2. Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι προσωπικές και

 Μου έφερες την τσάντα μου; (προσωπική – κτητική)

 Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του. (…………………… - ………………)
 Πες του κάτι για το γιο του. (…………………….. - …………………….)
 Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της. (…………………….. - …………………….)
 Τους πήγες στο σπίτι τους; (…………………….. - ……………………..)
3. Να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της.
 στενό ………………….  γεμάτο ……………………

 παντού ………………….  βρόμικος ……………………
 πίσω ………………….  ζέστη ……………………
 ακριβός ………………….  γέρος ……………………
4. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αλλά με την αντίθετη σημασία των

υπογραμμισμένων λέξεων.
 Ξυπνάω αργά την Κυριακή. Ξυπνάω νωρίς την Κυριακή.

 Μένουμε πολύ κοντά. ……………………………………………..
 Η λίμνη είναι βαθιά. ……………………………………………..
 Είναι κανείς εκεί; ……………………………………………..
 Ανάψτε τα φώτα. ……………………………………………..
 Το φορτηγό έστριψε αριστερά. ……………………………………………..
 Ανεβαίνω τη σκάλα. ……………………………………………..
 μαύρος, μαυρίζω, μαυρίλα, μαύρισμα

 διευθύνω, ……………………………………………………………………………….
 τηλέφωνο, ………………………………………………………………………………
 ελευθερία, ………………………………………………………………………………
 κρυώνω, ………………………………………………………………………………..
 κέρδος, ………………………………………………………………………………….
 κεφάλι, …………………………………………………………………………………..
Ον/μο :……………………………………………………………………………………………………….
1. Ακούω και γράφω :
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Να συλλαβίσεις τις παρακάτω λέξεις.
λογαριασμός  _________________________
ξενοδοχείο  _________________________
χαϊδεμένος  _________________________
ευαγγελισμός  _________________________
ατμομηχανή  _________________________
Κυριακή  _________________________
παιδιαρίζω  _________________________
πρωτεύουσα  _________________________
ελπίδα  _________________________
καλλιτέχνης  _________________________
3. Να συμπληρώσεις τα κενά με την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία.
 Σήμερα ………………. θα παίξουμε.

 Μπορώ κι …………….. να το κάνω αυτό.
 …………………… είναι συμμαθήτριά μου.
 ……………………δεν είναι πολύ νόστιμα.
 Μήπως θέλεις κι ………………….. να έρθεις;
 Δεν μπορώ να κάνω ……………….. που μου ζητάς.
 Πού θα πάτε ……………….;
 …………………… θα μείνουμε λίγο ακόμη.
4. Να αντικαταστήσεις τα ουσιαστικά με τους αδύνατους τύπους της
προσωπικής αντωνυμίας.
 Άκουσα τη βροντή.  _________________________________

 Μίλησα της αδερφής.  _________________________________
Μελέτησα το μάθημα.  _________________________________
Χαιρέτησε τις φίλες.  _________________________________
 Ακούσατε τις ειδήσεις;  _________________________________
Πάρε το μολύβι.  _________________________________
Έλυσε τα προβλήματα.  _________________________________

 Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. (…………………….…..….. - ………………………………)

 Τους είχαμε απωθήσει στο έδαφός τους. (…………………………….. - ………………………………)
 Μας χάρισε ολόκληρη την περιουσία του. (…………………………….. - ………………………………)
 Δούλεψε στα νιάτα σου, να έχεις στα γερατειά σου. (……………………… - …………..…………)
 Όταν κοιμάται ο γιος μας, ψωμί δε μας γυρεύει. (……….……….…….. - …………………………)
 φως ………………….  χαρούμενος ……………………

 πόλεμος ………………….  βράδυ ……………………
 πηγαίνω ………………….  έξω ……………………
 βόρεια ………………….  τελευταίος ……………………
7. Να βρεις λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με αυτές που είναι
στη σκεπή.
χιόνι πάγος
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
ylikogiadaskalous.blogspot.gr
Μακαίνω τισ προςωπικζσ αντωνυμίεσ

Παιδιά, ςυχνά μπερδεφουμε τον αδφνατο τφπο
των προςωπικών αντωνυμιών (την, τον, τησ,
τουσ, το, τα, τισ) με τα άρκρα. Θα ςασ πω λοιπόν ζνα μυςτικό, που
κα ςασ βοθκιςει να μθν μπερδευτείτε ποτζ!
 Μετά από ζνα άρκρο υπάρχει πάντα ζνα ουςιαςτικό.
 Μετά από μια προςωπικι αντωνυμία υπάρχει πάντα ζνα ριμα.
Παράδειγμα:
άρκρο αντωνυμία άρκρο
Τον Αντρζα τον ςυναντώ κάκε απόγευμα ςτο πάρκο και παίηουμε με τουσ
αντωνυμία
φίλουσ μασ ποδόςφαιρο. Σχεδόν πάντα τουσ νικάμε εμείσ!
Τώρα διαβάςτε το παρακάτω κείμενο και υπογραμμίςτε τισ προςωπικζσ

αντωνυμίεσ:
Η Μαριάννα, ο Φανοφλθσ και ο Θανοφλθσ ζχουν βγει ςτθ χιονιςμζνθ τουσ αυλι για
να παίξουν και να χαροφν το χιόνι:
-Εμζνα μου αρζςει πολφ ο χειμώνασ! Τον αγαπάω πιο πολφ από όλεσ τισ εποχζσ!
Εςζνα, Θανοφλθ, ποια εποχι ςου αρζςει πιο πολφ; είπε θ Μαριάννα.
-Εγώ αγαπώ τθν άνοιξθ! Δεν τθν αλλάηω με καμία άλλθ εποχι! Τον αγαπώ βζβαια και
τον χειμώνα. Μασ ζρχεται με τα χιόνια του κι ζτςι μποροφμε κι εμείσ τα παιδιά να
παίξουμε χιονοπόλεμο, να φτιάξουμε χιονάνκρωπουσ... Μα ςαν τθν άνοιξθ δεν είναι!
-Γιατί το λεσ αυτό; Τι ςε κάνει να τθν ξεχωρίηεισ; τον ξαναρώτθςε θ Μαριάννα.
-Μα δεν το βλζπετε; Αυτι είναι που πραςινίηει τθ γθ, που λουλουδίηει τα δζντρα, που
ξυπνάει όλα τα ηώα ... Τθν άνοιξθ περιμζνει όλθ θ φφςθ για να ξαναγεννθκεί!
Γραίγου Ευαγγελία « Ο χιονάνκρωποσ και το κορίτςι» Γ΄Δθμοτικοφ

ylikogiadaskalous.blogspot.gr
-Εςφ τι λεσ για όλα αυτά, Φανοφλθ;
-Εγώ τι να πω; Σασ ακοφω τόςθν ώρα και ςκζφτομαι ότι για εμζνα όλεσ οι εποχζσ είναι
ξεχωριςτζσ. Τισ αγαπάω όλεσ ,γιατί θ κακεμιά ζχει τισ δικζσ τθσ χάρεσ.Τι λζτε κι εςείσ;
Δε ςυμμφωνείτε με εμζνα;
-Ναι, Φανοφλθ μου, πολφ ςωςτά τα λεσ! Ελάτε, όμωσ, τώρα να φτιάξουμε ζναν
ωραίο, μεγάλο χιονάνκρωπο, για να τον ζχουμε ςτθν αυλι μασ, μζχρι που να ζρκει θ
άνοιξθ! είπε γελώντασ θ Μαριάννα και τα παιδιά άρχιςαν χαροφμενα να μαηεφουν το
κάταςπρο χιόνι!
Κάντε το ίδιο και ςε αυτζσ τισ προτάςεισ.

Προςοχή μην μπερδευτείτε!
...Του ζδωςα ζνα καρότο και αυτόσ το ζβαλε ςτο κεφάλι του χιονάνκρωπου για μφτθ!
Ύςτερα πιρα το καςκόλ τθσ Μαριάννασ και τθσ είπα να το τυλίξουμε γφρω από τον
λαιμό του Τουρτοφρθ (ζτςι τον ονομάςαμε τον χιονάνκρωπό μασ), για να μθν...
κρυώνει. Τθν ςκοφπα τθν δανειςτικαμε από τθ κεία μασ τθν Ελζνθ. Τθν καρφώςαμε
με δφναμθ πάνω ςτο χιόνι, δίπλα ςτον χιονάνκρωπό μασ, με τζτοιον τρόπο, που
ζμοιαηε ςαν να τθν κρατάει! Τζλοσ του φορζςαμε ζναν
ςκοφφο και όλοι μαηί αρχίςαμε να χορεφουμε και να
τραγουδάμε γφρω από τον καινοφριο μασ φίλο! Η ώρα
πζραςε χωρίσ να το καταλάβουμε, μζχρι που ακοφςαμε
τθ φωνι τθσ μαμάσ που μασ φώναηε να πάμε ςτο ςπίτι.
Καλθνυχτίςαμε με λφπθ τον Τουρτοφρθ και του
υποςχεκικαμε ότι κα φροντίςουμε να ηιςει για πάντα!
Γραίγου Ευαγγελία « Ο χιονάνκρωποσ και το κορίτςι» Γ΄Δθμοτικοφ

Η κυρα – Γραμματική
Πώς κλίνονται οι προσωπικές αντωνυμίες

Ενικός Αριθμός Πληθυντικός Αριθμός
Πτώσεις Α΄ πρόσωπο Α΄ πρόσωπο
Γενική εμένα ( μου ) εμάς ( μας )
Αιτιατική εμένα ( με ) εμάς ( μας )
Κλητική - -
Ενικός Αριθμός Πληθυντικός Αριθμός
Πτώσεις Β΄ πρόσωπο Β΄ πρόσωπο
Γενική εσένα ( σου ) εσάς ( σας )
Αιτιατική εσένα ( σε ) εσάς ( σας )
Κλητική εσύ εσείς
Ε ν ι κ ό ς Α ρ ι θ μ ό ς
Γ ΄ π ρ ό σ ω π ο
Ονομαστική αυτός ( τος ) αυτή ( τη ) αυτό ( το )
Γενική αυτού ( του ) αυτής ( της ) αυτού ( του )
Αιτιατική αυτόν ( τον ) αυτή(ν) ( την ) αυτό ( το )
Τσιαμπούλα Ελένη
Π λ η θ υ ν τ ι κ ό ς Α ρ ι θ μ ό ς
Γ ΄ π ρ ό σ ω π ο
Ονομαστική αυτοί ( τοι ) αυτές ( τες ) αυτά ( τα )
Γενική αυτών ( τους ) αυτών (τους ) αυτών ( τους )
Αιτιατική αυτούς (τους) αυτές (τις, τες) αυτά ( τα )
Να θυμάσαι : Το τις μπαίνει πριν από το ρήμα και το τες

μετά από αυτό. Παράδειγμα : Αν τις συναντήσεις , ρώτα τες
αν μπορείς .
Μέσα στις παρενθέσεις είναι οι αδύνατοι τύποι των
προσωπικών αντωνυμιών , που μοιάζουν με τα άρθρα .
Οι αντωνυμίες μπαίνουν μπροστά από τα ρήματα , ενώ τα
άρθρα μπροστά από τα ουσιαστικά και τα επίθετα.
Άσκηση
Υπογράμμισε με κόκκινη ξυλομπογιά τα άρθρα και με
πράσινη τους αδύνατους τύπους των προσωπικών αντωνυμιών
Συνάντησα την Ελένη και τη ρώτησα από πού πήρε την

τσάντα της .
Τη γιαγιά την πήγαν στο νοσοκομείο , γιατί αρρώστησε.
Τις στολές τους τις έραψαν στη μοδίστρα της γειτονιάς.
Της Ελένης της αρέσουν πολύ τα γλυκά .
Όνομα :_________________________________________
Τσιαμπούλα Ελένη
Όνομα:_______________________________________________________________
1. Να συμπληρώσεις τους αδύναμους τύπους της προσωπικής αντωνυμίας
Όταν ζητώ το μολύβι σου, θέλω να ____ το δίνεις αμέσως, γιατί κι εγώ ___ δίνω ό,τι
____ ζητήσεις.
Φωτεινή, ψάξε να βρεις τις συμμαθήτριές σου, κι αν ___ βρεις, φώναξέ ___ να
’ρθουν να παίξουμε όλοι μαζί!
Θα έρθω σε λίγακι στην τάξη σας να ___ ανακοινώσω τα ευχάριστα νέα!
2. Να αντικαταστήσεις τους ισχυρούς τύπους της κτητικής αντωνυμίας με

τους αδύνατους :
Η δική μου γάτα ήρθε στο δικό σου σπίτι .

______________________________________________________
Οι δικές σου προσδοκίες είναι δικές μου ευχές.

______________________________________________________
Το δικό σου κουνέλι έσκαψε στη δική μου αυλή.

______________________________________________________
3. Να υπογραμμίσεις τις προσωπικές αντωνυμίες και να κυκλώσεις τις

κτητικές αντωνυμίες
Όταν διάβαζες εσύ, εγώ κοιτούσα προσεκτικά το γραπτό σου.
Εσείς τραγουδάτε και εμείς ακούμε το τραγούδι σας.
Τα είδα με τα ίδια μου τα μάτια.
Έλα στη γιορτή μου απόψε !
Θα σου φέρω ένα δώρο για τα γενέθλιά σου!
O παππούς μου μας έδωσε την ευχή του.
Ο σκύλος σου με δάγκωσε στο πόδι.
oyrania-maria
Όνομα__________________
Επώνυμο________________
Hμ/νία __________
Βαθμός __________
Ο ΧΙΟΝΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ
☺ Συνεχίζω την ιστορία δίνοντας ένα δυσάρεστο ή ευχάριστο τέλος.
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................
ΔΑΣΚΑΛΟΣ:
ΣΤΑΜΟΣ ΦΩΤΗΣ

Όνομα__________________
Επώνυμο________________
Hμ/νία __________
Βαθμός __________
☺ Συνεχίζω την ιστορία δίνοντας ένα δυσάρεστο ή ευχάριστο τέλος.
Τι
..............................................................
περίμενε
ο ..............................................................
γίγαντας; ..............................................................
Ήρθε;
..............................................................
..............................................................
..............................................................
Τι ..............................................................
αποφάσισε ..............................................................
να κάνει;
..............................................................
..............................................................
..............................................................
..............................................................
Τι έγινε ..............................................................
στο ..............................................................
τέλος;
..............................................................
..............................................................
..............................................................
ΔΑΣΚΑΛΟΣ:
ΦΩΤΗΣ ΣΤΑΜΟΣ

Επαναληπτικά

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Ον/μο :……………………………………………………………………………………………………….
Ερωτήσεις
2. Να λύσετε το σταυρόλεξο:
1
2
3
4
Λώλης Δημήτριος
Κάθετα:
1.Είναι η πιο κρύα εποχή του χρόνου.
Οριζόντια:
1.Είναι η μεγαλύτερη γιορτή της πιο κρύας εποχής
2.Είναι ο μήνας με τις λιγότερες ημέρες
3. πέφτει σε νιφάδες
4.Είναι ο τελευταίοςμήνας του χρόνου.
5. Είναι ο πρώτος μήνας του χρόνου.
3. Να βρείτε την ομοιοκαταληξία στο πιο κάτω ποίημα
………………………………
Ήρθε παιδιά το Καρναβάλι! ………………………………
γέλια, χαρές και κομφετί, ………………………………
………………………………
ένας τα βλάχικα θα βάλει
………………………………
ΚΙ άλλος μ' αλεύρι θ' αλειφτεί. ………………………………
………………………………
Φτερά από κόκορα, από χήνα ………………………………
θα 'χει ο Μανόλης στα μαλλιά, ………………………………
θα γίνει η Βάσω κολομπίνα ………………………………
κι η Πολίνα θα βάλει βιολετιά.
4. Να συλλαβίσετε τις παρακάτω λέξεις:
χρώμα :
χιόνι :
άνθρωπος :
δαχτυλίδι :
μάτια :
μαλλιά :
εγωιστής :
κεράσια :
5. Να αντιστοιχίσετε τις αντωνυμίες:
Εμένα μου αρέσει το καρναβάλι !
Προσωπικές αντωνυμίες
Το σπίτι είναι δικό μας .
Ο Νίκος βρήκε το βιβλίο μου. Κτητικές αντωνυμίες
Αυτοί φοβήθηκαν από το γίγαντα!
6. Να γράψετε ένα χαϊκού:
7. Να γράψετε ένα γράμμα σε ένα φίλο ή μια φίλη σας , για το

καρναβάλι και τη στολή που θα φορέσετε!
ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ
…………….......................
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ …………………………..
……………………
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
………………………………….
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ …………………………………………………
…………………………………………………
ΥΠΟΓΡΑΦΗ …………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
Προτεινόμενο ακούω και γράφω
Η Μαριάννα σκεφτόταν το χιονάνθρωπο που είχε φτιάξει με τον

αδερφό της. Φοβόταν ότι αν έλιωνε το χιόνι ή έπιανε βροχή θα έλιωνε ο
χιονάνθρωπος ο Τουρτούρης.
Την άλλη μέρα πήγε στον κήπο που είχαν φτιάξει το χιονάνθρωπο.
Ο κήπος αυτός λεγόταν «κήπος του εγωιστή γίγαντα » και είχε μια
ασυνήθιστη ιστορία. Κάποτε στον κήπο αυτό δεν ερχόταν η άνοιξη ούτε
το φθινόπωρο ούτε το καλοκαίρι, μόνο ο χειμώνας επικρατούσε!
Ο χιονάνθρωπος είχε σχεδόν λιώσει, αφού τη μέρα αυτή είχε
λιακάδα, όπως σωστά προέβλεψε η Ε.Μ.Υ.. Έτσι η Μαριάννα του
αφιέρωσε ένα ποίημα χαϊκού:
Το χιόνι λιώνει
δεν κρατά πολύ
μένουν οι αναμνήσεις !
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ
Όνομα______________
Επώνυμο____________
Ημερομηνία_________
Βαθμός __

________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
2. Η ακροστιχίδα της πιο κρύας εποχής:
Χ
Ε
Ι
Μ
Ω
Ν
Α
Σ
1. Διανύουμε τη … περίοδο.
2. Το όνομα του Τριβιζά.
3. Το έδωσε η Μαριάννα στο μάγουλο του χιονάνθρωπου.(αντ)
4. Φίλη του Τουρτούρι.
5. Τα παιδιά θέλουν να παίζουν πολλές … με το χιόνι.
6. Πέφτει απαλά από τον ουρανό η … .
7. Η ανάσα της Μαριάννας γινόταν … .
8. Είναι απαραίτητη για να παιχτεί το θεατρικό έργο.
ΔΑΣΚΑΛΟΣ

3. Να βρείτε την ομοιοκαταληξία στο παρακάτω ποίημα:
ΑΝΘΙΣΜΕΝΗ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ ………………………………

………………………………
Εκούνησε την ανθισμένη αμυγδαλιά ………………………………
………………………………
με το χεράκι της ………………………………
………………………………
και γέμισ’ από τ’ άνθη η πλάτη, η αγκαλιά ………………………………
………………………………
και τα μαλλάκια της. ………………………………
………………………………
Αχ! Χιονισμένη σαν την είδα την τρελή
ΒΑΝ ΓΚΟΝΓΚ-ΑΝΘΙΣΜΕΝΗ ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ
γλυκά τη φίλησα,
της τίναξα όλα τ’ άνθη από την κεφαλή
κι έτσι της μίλησα.
Γ.ΔΡΟΣΙΝΗΣ
4. Να συλλαβίσετε τις παρακάτω λέξεις:
νιφάδα :
χιόνι :
χιονάνθρωπος :
Μαριάννα :
Τουρτούρι :
μαλλιά :
ιστορία :
εγωιστής :
κορίτσι :
ΓΚΟΓΙΑ-ΧΕΙΜΩΝΑΣ
ΔΑΣΚΑΛΟΣ

5. Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία στη θέση κάθε ονόματος:
 Ο Θωμάς παίζει ποδόσφαιρο.
 Η Μάρθα ποτίζει τα λουλούδια.
 Οι μαθητές και οι μαθήτριες διαβάζουν τα μαθήματα.
6. Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι προσωπικές και ποιες είναι
κτητικές.
 Μου έφερες το βιβλίο μου; [.……………..-……………..]

 Του μίλησες για το δώρο του; [……………..-……………..]
 Φέρε μας τους χυμούς και το κινητό μου. [……………..-……………...]
7. Μπορείς να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της;
 γεμάτο  _______________
 κρύο  _______________
 χαρούμενος  _______________
 μέσα  _______________
 πηγαίνω  _______________
 ανατολικά  _______________
8. Μπορείς να γράψεις τις οικογένειες των λέξεων;
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
ΔΑΣΚΑΛΟΣ

9. Να γράψετε ένα χαϊκού:
10. Να γράψετε ένα γράμμα στον Άγιο Βασίλη , για να του ζητήσετε το αγαπημένο
σας δώρο!
ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ …………….......................
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ …………………………..
……………………
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
………………………………….
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ …………………………………………………
…………………………………………………
ΥΠΟΓΡΑΦΗ …………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
…………………………………………………
ΔΑΣΚΑΛΟΣ

Όνομα:....................................................................................................................... .......................
Ημερομθνία:......................................................................................................................................
1. Ακοφω και γράφω
2. Να κατατάξετε τισ παρακάτω λέξεισ ανάλογα με τη ςυλλαβθ που τονίζονται
(τρζχω, ποδιλατο, μθχανικόσ, ςκφλοσ, δωμάτιο, αίκουςα, χιονάνκρωποσ, παγωνιά,

πατζρασ, ψάχνω, δουλεφω, γυμνάηομαι, ωραίοσ)
Λθγουςα Παραλθγουςα Προπαραλθγουςα
3. Να ςυλλαβίςετε τισ παρακάτω λέξεισ
Αυτοκίνθτο:__________________________
Ψάχνω:______________________________
Άτυχοσ:_______________________________
Έλεγχοσ:______________________________
Πόρτα:_______________________________
Αρχίηω:_______________________________
Αρνί:_________________________________
emathima.gr

4. Να υπογραμμίςετε τισ προςωπικέσ αντωνυμίεσ και να κυκλώςετε τισ κτητικέσ
αντωνυμίεσ ςτισ παρακάτω προτάςεισ
 Μου δίνεισ το μολφβι ςου, ςε παρακαλϊ;
 Σου αρζςει το καλοκαίρι ι ο χειμϊνασ;
 Ο γείτονασ βγικε κυμωμζνοσ ςτο μπαλκόνι του, επειδι κάναμε φαςαρία.
 Θα ςου το επιςτρζψω ςφντομα.
 Το ποδιλατό μου είναι πιο ακριβό από το δικό ςου.
 Αυτοί λφνουν τισ αςκιςεισ τουσ.
 Η μθτζρα ποτίηει τον κιπο τθσ.
 Σασ ευχαριςτϊ πολφ.
 Τουσ είδεσ τουσ ςυμμακθτζσ ςου χκεσ;
 Τθσ είπα να ζρκει ςτθ γιορτι μου.
 Τον είδα με τα ίδια μου τα μάτια.
5. Να ςχηματίςετε οικογένειεσ λέξεων
ΠΑΓΟΣ ΧΙΟΝΙ
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_______________________ _______________________
_ ____
emathima.gr

ONOMA:________________
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:___________
ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

Ιστορίες του Χειμώνα
1. Ακούω και γράφω:

Κάνω επανάληψη τις ορθογραφίες που έγραψα σε αυτήν την ενότητα.
2. Χωρίζω τις λέξεις σε συλλαβές.
κίτρινο άσκηση
3. Να ξεχωρίσεις ποιες από τις παρακάτω αντωνυμίες είναι

προσωπικές και ποιες είναι κτητικές.
 Μου έφερες την τσάντα μου; (……………. - …………………)
 Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του. (………………- ……………..…)
 Πες του κάτι για το γιο του. (…………….. - ……………….)
 Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της. (……………… - ……………….)
 Τους πήγες στο σπίτι τους; (…………….. - ………………..)
4. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις, χρησιμοποιώντας τους αδύνατους

τύπους της προσωπικής αντωνυμίας.

Εμάς μιλάς; _____________________
Περίμενε την Αγγελική! _____________________
Τι λέει σ’ αυτόν; _____________________
Αυτούς θέλουν στην ομάδα. _____________________
Γιατί μαλώνει εσένα; _____________________
προσωπικών αντωνυμιών και να κυκλώσεις τα άρθρα.
 Του δάνεισα το βιβλίο.
6. Βάλε τα παρακάτω ρήματα συναισθημάτων ανάλογα με τη συλλαβή στην

οποία τονίζονται στην κατάλληλη στήλη.
λυπάμαι, χαίρομαι, χαμογελώ, συμπαθώ, διασκεδάζω, ντρέπομαι, θλίβομαι

αντιπαθώ, ανησυχώ, τρομάζω
Τονίζονται στη Τονίζονται στην Τονίζονται στην
λήγουσα παραλήγουσα προπαραλήγουσα

 στην αυλή μας ________________________
 τα γατάκια της ________________________
 η γιορτή μας ________________________
 του παππού τους ________________________
 το ποδήλατό σου ________________________
8. Γράφω τα παρακάτω ρήματα στον Αόριστο και στον Παρατατικό στο
πρόσωπο που βρίσκονται:

Εσύ μεθάς
9. Μπορείς να υποδείξεις τις προσωποποιήσεις βάζοντας ;
 Το φεγγάρι κάνει βόλτα …
 Η Μαρία έκανε βόλτα με το ποδήλατο.
 Κάποιο άγαλμα που μ’ είδε με θυμήθηκε …
 Ο Φώτης με θυμήθηκε στη γιορτή μου.
 Το γλυκό αεράκι φιλούσε το πρόσωπό μας.
 Η γιαγιά φιλούσε πάντα τα εγγόνια της προτού κοιμηθούν
10. Να βάλεις τόνο στο που και στο πως, όπου χρειάζεται.
 Πως είναι η διάθεση σου;

 Η άσκηση που έχουμε είναι εύκολη.
 Αυτό που σου είπα θέλω να το κάνεις.
 Περιμένω πως και πως να ’ρθει το Σαββατοκύριακο!
 Που και που κάνω λάθη στην ορθογραφία.
Μάθημα: Γλώσσα
Ενότητα 7η: Ιστορίες του χειμώνα
1
A. Ακούω και γράφω:
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
..........................................................................................................................................
B. Εργασίες
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την
κατάλληλη προσωπική αντωνυμία:
• Σήμερα ...... θα παίξουμε.

• ...... είμαι πάντα εδώ.
• Ζήτησα από ......... να έρθετε.
• ....... δε σου μιλάμε.
• Θα ....... βρείτε στην πλατεία.
• Πού θα ....... βρούμε;
• Ο δάσκαλος ....... μίλησε.
Θανάσης Πρέντζας
27/1/2017

2. Να χωρίσεις σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις:
Βιβλίο → _____________________ Όμορφος→ ___________________
Αρχή → _____________________ Ιππότης → ___________________
2 Εργάτης → _____________________ Άγκυρα → ___________________
Ατσάλι → _____________________ Άσπρος →___________________
3. Να γράψεις με πιο σύντομο τρόπο, χρησιμοποιώντας τους αδύνατους

τύπους της κτητικής αντωνυμίας:
 Ο δικός μου πατέρας. ________________________________
 Οι δικές μας μπάλες. ________________________________
 Τα δικά τους καπέλα. ________________________________
 Τα δικά σας βιβλία. ________________________________
 Η δική σου ξύστρα . ________________________________
4. Να κυκλώσεις τις προσωπικές αντωνυμίες και να υπογραμμίσεις τις

κτητικές αντωνυμίες:
 Μου έφερες το δέμα μου;
 Τον ψάχνω στο σπίτι του.
 Την ανοιχτή πόρτα την έκλεισε ο φίλος σου.
 Τις πήγες στο σπίτι τους;
 Σου πήρα το μολύβι σου. Μην το ψάχνεις.
5. Μπορείς να γράψεις δίπλα σε κάθε λέξη την αντίθετή της;

ζεστός φωτεινός
νέος μέσα
άσχημος ξημερώνει
γυμνός προσγείωση
27/1/2017

6. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις βάζοντας το κατάλληλο ρήμα από
την παρένθεση στον Αόριστο: (περπατώ, φτάνω, σταματώ, αργώ,
συναντώ, τηλεφωνώ, χτυπώ)
Ο Γιάννης, αφού .......................... λίγη ώρα, .................................. στο σπίτι του

φίλου του.
3
- ........................., του λέει ο Βασίλης. Έχει περάσει η ώρα.
- ........................., στο δρόμο το φίλο μας τον Τάκη. Ξέρεις ........................... στο
χέρι του. Ευτυχώς που ................................. οι πόνοι.
- Ναι, μου το είπε προχτές που του ............................ .
C. ΠΟΙΗΜΑ
Το πιο μεγάλο
Από κάτω απ’ το ραδίκι

κάθονται δυο πιτσιρίκοι ………………………………………………………………………
και ρωτάν ο ένας τον άλλο ………………………………………………………………………
ποιο ‘ναι απ’ όλα πιο μεγάλο.
………………………………………………………………………
………………………………………………………………………
Τους ακούει ένα σκαθάρι
………………………………………………………………………
και τους λέει το «κουκουνάρι!»
………………………………………………………………………
τους ακούει ένα τριζόνι
………………………………………………………………………
και τους λέει το «πεπόνι!»
τους ακούει κι ένα τσιμπούρι
και τους λέει το «γαϊδούρι!»
Γέλασαν οι πιτσιρίκοι
γέλασε και το ραδίκι
κι ένας με μεγάλο στόμα
βάτραχος γελάει ακόμα.
Βασίλης Ρώτας
27/1/2017

D. ΞΕΚΛΕΙΔΩΝΩ ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
1) Να βρεις και να γράψεις την ομοιοκαταληξία στο πιο πάνω ποίημα.

2) Να βρεις και να υπογραμμίσεις τις προσωποποιήσεις που υπάρχουν
στο ποίημα;
4 3) Ποιοι απαντούν στην απορία των δύο παιδιών για το ποιο είναι πιο
μεγάλο; Δίνουν την ίδια απάντηση;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
4) Ποιοι γέλασαν στο τέλος;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
27/1/2017

ΕΝΟΤΗΤΑ 6η : Ιστορίες του χειμώνα ΤΑΞΗ Γ ΄
Μάθημα 1ο :Ο χιονάνθρωπος και το κορίτσι.
Όνομα:……………………………………………………………........Ημερομηνία:
1. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις , χρησιμοποιώντας τους αδύνατους τύπους

της προσωπικής αντωνυμίας.

Εμάς μιλάεις; ..........................................
Περίμενε αυτήν! ..........................................
Τι λέει σ’ αυτόν; ...........................................
Αυτούς θέλουν στην ομάδα. ............................................
Γιατί μαλώνει εσένα; ............................................
Χάρισα σ΄ αυτήν ένα βιβλίο. ............................................
Ν΄ ακούσετε αυτούς. ............................................
Τηλεφώνησε σε εσάς; ...........................................
2. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις όπως στο παράδειγμα:
Δυνατοί τύποι Αδύνατοι τύποι

(εγώ) Ο πατέρας φώναξε εμένα.  Ο πατέρας με φώναξε.
(εσύ) Η μητέρα ντύνει ...................  Η μητέρα............ ντύνει.
(αυτός) Ο δάσκαλος έδειξε σ’.............  Ο δάσκαλος........... έδειξε.
(εμείς) .................ρωτήσατε;  ..............ρωτάσατε;
(εσείς) Η διευθύντρια θέλει..............  Η διευθύντρια.............. θέλει.
Διηγείται την ιστορία
(αυτοί) σ’..............  ............διηγείται την ιστορία.
3.Να βάλεις τόνο στις προτάσεις . Προσέχω τα που και τα πως!!!
• Πως ειναι η διαθεση σου;

• Η ασκηση που εχουμε ειναι ευκολη.
• Αυτο που σου ειπα θελω να το κανεις.
• Περιμενω πως και πως να ’ρθει το Σαββατοκυριακο!
• Που και που κανω λαθη στην ορθογραφια.
• Που ειναι ο Αντρεας;
• Εμαθα πως ησουν αρρωστη και ηρθα να σε δω.
XRISTINA
Μάθημα 2ο :Κάτω απ’ το χιόνι.
1. Ποιες από τις παρακάτω προτάσεις έχουν προσωποποίηση;Να

σημειώσεις Σ (σωστό ) και Λ (λάθος) στις παρακάτω προτάσεις που
περιέχουν προσωποποιήσεις:
• Η φύση όλη γύρω γελά. {.....}

• Η γιαγιά αγκάλιασε τον εγγονό της. {.....}
• «Έστησε ο έρωτας χορό με τον τρελό Απρίλη» {.....}
• Με κοιτούσε περίεργα. {.....}
• Τα ορμητικά κύματα χτυπούσαν τα βράχια. {.....}
• Τα παιδιά παίζουν στο δωμάτιό τους. {.....}
• Ο Όλυμπος κι ο Κίσσαβος, τα δυο βουνά μαλώνουν. {.....}


 Έλα να δεις τον κήπο ,που τον έφτιαξα εγώ.
 Του δάνεισα το βιβλίο μου.
3. Μεταφέρω τις προτάσεις στον άλλο αριθμό:
Εγώ μελετώ πολλή ώρα.
Εμείς μελετούμε πολλή ώρα.
Αυτούς τους κάλεσε ο Γιάννης.
Εσύ φταις γι’ αυτό. Γύρνα τη

σελίδα! Έχει κι
άλλες εργασίες!
Εσάς σας είπαν για την εκδρομή;
XRISTINA
Δε με νοιάζει πόσο κοστίζει.
Άφησέ το αυτό τώρα.
4.Χωρίζω τις λέξεις σε συλλαβές.
κίτρινο κί – τρι – νο άσκηση

αστέρι αυτοκίνητο
ναυτικός αέρας
5. Γράφω τα παρακάτω ρήματα στον Αόριστο και στον Παρατατικό:

Εγώ φωνάζω
Εσύ φορτώνεις
Εμείς προσπαθούμε
Αυτές περπατούν
Εσύ βλέπεις
Αυτή δακρύζει
Εσύ μεθάς
XRISTINA
Μάθημα 2ο :Κάτω απ’ το χιόνι.
Τα χαϊκού είναι μια μορφή ιαπωνικού ποιήματος.

Ένα χαϊκού έχει 17 συλλαβές και χωρίζεται σε 3
στίχους.
Ένα χαϊκού περιγράφει μια στιγμή του χρόνου.
Δημιουργεί με λέξεις μια εικόνα. Συχνά , αυτή η
εικόνα μάς δείχνει πώς αισθάνεται ο ποιητής.
Πουλάκι μου
γοργό, πετάς
στον καταγάλανο ουρανό.
 Μπορείς να γράψεις κι εσύ από ένα χαϊκού για κάθε εικόνα;
.............................................................. ...........................................................
.............................................................. ...........................................................
.............................................................. ...........................................................
XRISTINA
6o Κριτήριο Αξιολόγησης
Ενότητα: Ιστορίες του χειμώνα
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω:
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
Β. Εργασίες
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την κατάλληλη

προσωπική αντωνυμία:
α. Σήμερα ...... θα παίξουμε.
β. ...... είμαι πάντα εδώ.
γ. Ζήτησα από ......... να έρθετε.
δ. ....... δε σου μιλάμε.
ε. Θα ....... βρείτε στην πλατεία.
στ. Πού θα ....... βρούμε;
Πρέντζας Αθανάσιος

ζ. Ο δάσκαλος ....... μίλησε.
βιβλίο όμορφος
αρχή ιππότης
εργάτης άγκυρα
ατσάλι άσπρος
3. Να γράψεις με πιο σύντομο τρόπο, χρησιμοποιώντας τους αδύνατους τύπους

της κτητικής αντωνυμίας:
α. Ο δικός μου πατέρας.
β. Οι δικές μας μπάλες.
γ. Τα δικά τους καπέλα.
δ. Τα δικά σας βιβλία.
ε. Η δική σου ξύστρα.
4. Να κυκλώσεις τις προσωπικές αντωνυμίες και να υπογραμμίσεις τις κτητικές

αντωνυμίες:
α. Μου έφερες το δέμα μου;
β. Τον ψάχνω στο σπίτι του.
γ. Την ανοιχτή πόρτα την έκλεισε ο φίλος σου.
δ. Τις πήγες στο σπίτι τους;
ε. Σου πήρα το μολύβι σου. Μην το ψάχνεις.

5. Να βρεις τα αντίθετα των παρακάτω λέξεων:
μέσα προσγείωση
αριστερά ξημερώνει
ζεστός γυμνός
νέος ήμερος
άσχημος φωτεινός
6. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις βάζοντας το κατάλληλο ρήμα από την

παρένθεση στον Αόριστο:
(περπατώ, φτάνω, σταματώ, αργώ, συναντώ, τηλεφωνώ, χτυπώ)
Ο Γιάννης, αφού .......................... λίγη ώρα, .................................. στο σπίτι του

φίλου του.
- ........................., στο δρόμο το φίλο μας τον Τάκη. Ξέρεις ........................... στο χέρι
του. Ευτυχώς που ................................. οι πόνοι.

Επαναληπτικό 8ης ενότητας «Έλα στην παρέα μας» Δευτέρα 18/02/2013
Όνομα:______________________________
 Συμπληρώνω προσεκτικά τα κενά.

Τα ρήματα που μας δείχνουν τι γίνεται στο παρόν είναι σε χρόνο ____________________. Τα ρήματα
που μας δείχνουν τι γινόταν στο παρελθόν είναι σε χρόνο ____________________. Τα ρήματα που μας
δείχνουν τι έγινε στο παρελθόν είναι σε χρόνο ____________________. Τα ρήματα που μας δείχνουν τι
θα γίνει στο μέλλον είναι σε χρόνο ___________________ ___________________. Τα ρήματα που μας
δείχνουν τι θα γίνεται στο μέλλον είναι σε χρόνο _______________________ ___________________.
 Συμπληρώνω τους χρόνους που λείπουν. (Προσέχω το ρήμα που μου δίνεται σε τι αριθμό και
πρόσωπο βρίσκεται).
Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Στιγμιαίος Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Μέλλοντας
σκουπίζουμε
έφυγα
θα πηγαίνει
θα βγουν
κοίταζες
 Ξαναγράφω τις παρακάτω προτάσεις σε προστακτική.

Θέλω να λύσεις την άσκηση.
Να ανοίξετε τα παράθυρα, μόλις χτυπήσει το
κουδούνι.
Να συμμαζέψεις το δωμάτιό σου, όταν τελειώσεις
το παιχνίδι.
Να διαβάζετε τα μαθήματά σας καθημερινά με
επιμέλεια.
Να πλένεις τα χέρια σου πάντοτε πριν το φαγητό.
 Βάζω τόνο όπου χρειάζεται.

Πηρες παυσιπονο για τον πονοκεφαλο σου; Το τηλεφωνο μας χτυπα συνεχως. Πως και πως περιμενα τα
γενεθλια της. Μου ειπε πως ειναι το αγαπημενο του παιχνιδι. Δεν ηξερε πως να παει στο σπιτι του φιλου
του. Δεν ηξερε καν που ηταν.
 Μεγαλώνω τις παρακάτω προτάσεις.

Θα πάμε εκδρομή. Είδα έναν φίλο μου.
(Πότε;) (Πότε;)
(Πού;) (Πού;)
Ιορδανίδης Γιώργος
 Γράψε ένα κείμενο στο οποίο θα εξηγείς γιατί πρέπει στις μετακινήσεις μας να χρησιμοποιούμε
τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Η γνώμη μου είναι ότι __________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Επιχειρήματα. (γιατί, επειδή, διότι) ________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Συμπέρασμα. Άρα _____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________.
 Ακούω και γράφω.

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
Επαναληπτικό 8ης ενότητας «Έλα στην παρέα μας» Δευτέρα 18/02/2013
Όνομα:______________________________
 Συμπληρώνω προσεκτικά τα κενά.

Τα ρήματα που μας δείχνουν τι γίνεται στο παρόν είναι σε χρόνο Ενεστώτα. Τα ρήματα που μας
δείχνουν τι γινόταν στο παρελθόν είναι σε χρόνο Παρατατικό. Τα ρήματα που μας δείχνουν τι έγινε
στο παρελθόν είναι σε χρόνο Αόριστο. Τα ρήματα που μας δείχνουν τι θα γίνει στο μέλλον είναι σε
χρόνο Στιγμιαίο Μέλλοντα . Τα ρήματα που μας δείχνουν τι θα γίνεται στο μέλλον είναι σε χρόνο
Εξακολουθητικό Μέλλοντα.
 Συμπληρώνω τους χρόνους που λείπουν. (Προσέχω το ρήμα που μου δίνεται σε τι αριθμό και
πρόσωπο βρίσκεται).
Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος Στιγμιαίος Εξακολουθητικός
Μέλλοντας Μέλλοντας
σκουπίζουμε σκουπίζαμε σκουπίσαμε θα σκουπίσουμε θα σκουπίζουμε
φεύγω έφευγα έφυγα θα φύγω θα φεύγω
πηγαίνει πήγαινε πήγε θα πάει θα πηγαίνει
βγαίνουν έβγαιναν βγήκαν θα βγουν θα βγαίνουν
κοιτάζεις κοίταζες κοίταξες θα κοιτάξεις θα κοιτάζεις
 Ξαναγράφω τις παρακάτω προτάσεις σε προστακτική.

Θέλω να λύσεις την άσκηση. Λύσε την άσκηση.
Να ανοίξετε τα παράθυρα, μόλις χτυπήσει το Ανοίξτε τα παράθυρα, μόλις χτυπήσει το
κουδούνι. κουδούνι.
Να συμμαζέψεις το δωμάτιό σου, όταν τελειώσεις Συμμάζεψε το δωμάτιό σου, όταν τελειώσεις το
το παιχνίδι. παιχνίδι.
Να διαβάζετε τα μαθήματά σας καθημερινά με Διαβάζετε τα μαθήματά σας καθημερινά με
επιμέλεια. επιμέλεια.
Να πλένεις τα χέρια σου πάντοτε πριν το φαγητό. Πλένε τα χέρια σου πάντοτε πριν το φαγητό.
 Βάζω τόνο όπου χρειάζεται.

Πήρες παυσίπονο για τον πονοκέφαλό σου; Το τηλέφωνό μας χτυπά συνεχώς. Πώς και πώς περίμενα τα
γενέθλιά της. Μου είπε πως είναι το αγαπημένο του παιχνίδι. Δεν ήξερε πώς να πάει στο σπίτι του φίλου
του. Δεν ήξερε καν που ήταν.
 Μεγαλώνω τις παρακάτω προτάσεις.

Θα πάμε εκδρομή. Είδα έναν φίλο μου.
(Πότε;) Αύριο θα πάμε εκδρομή. (Πότε;) Την περασμένη εβδομάδα είδα έναν φίλο
μου.
(Πού;) Αύριο θα πάμε εκδρομή στους Φιλίππους. (Πού;) Την περασμένη εβδομάδα, στην κεντρική
πλατεία της πόλης μας, είδα έναν φίλο μου.
 Γράψε ένα κείμενο στο οποίο θα εξηγείς γιατί πρέπει στις μετακινήσεις μας να χρησιμοποιούμε
τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Η γνώμη μου είναι ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε στις μετακινήσεις μας τα μέσα μαζικής
μεταφοράς και όχι τα αυτοκίνητά μας,
Επιχειρήματα. (γιατί, επειδή, διότι) διότι έτσι θα ρυπαίνουμε λιγότερο το περιβάλλον, δε θα

ταλαιπωρούμαστε να βρούμε θέση για παρκάρισμα και θα περιοριστεί το «κυκλοφοριακό»
πρόβλημα.
Συμπέρασμα. Άρα πρέπει να ελαχιστοποιήσουμε όσο περισσότερο γίνεται τις μετακινήσεις μας με τα
αυτοκίνητά μας και να προτιμούμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
 Ακούω και γράφω.

ποτήρι, ετοιμάζω, ετοιμασία, βούτυρο, σιμιγδάλι, διεύθυνση, τηλέφωνο, επώνυμο, γέννηση, γένος,
στολίζω, νόστιμος, -η, -ο, κατακόκκινος, -η, -ο.
Να φτιάξεις ένα κρυπτόλεξο με 5 λέξεις από την
οικογένεια της λέξης «πάγος» και 5 λέξεις από την
οικογένεια της λέξης «άνεμος»
Να βάλεις τις πιο κάτω λέξεις σε αλφαβητική σειρά

παγοθήκη, παγωνιά, εγωιστής, δαχτυλίδι,
επιδείνωση, ομοιοκαταληξία, παρομοίωση,
βροχόπτωση, καταιγίδα.
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
 Να συλλαβίσεις τις λέξεις:

παγωμένο: …………………………………….. παγωτό: ……………………………………..
παγοθήκη: …………………………………….. παγοδρόμιο: ……………………………………..
πρωτοβρόχια: …………………………………….. βροχόμετρο: ……………………………………..
βροχόπτωση: …………………………………….. εγωιστής: ……………………………………..
ΘΑΛΕΙΑ ΜΗΝΑ

Ον/μο :……………………………………………………………………………………………………….
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
_________________________________________________________
2. Να συλλαβίσεις τις παρακάτω λέξεις.
λογαριασμός  _________________________
ξενοδοχείο  _________________________
χαϊδεμένος  _________________________
ευαγγελισμός  _________________________
ατμομηχανή  _________________________
Κυριακή  _________________________
παιδιαρίζω  _________________________
πρωτεύουσα  _________________________
ελπίδα  _________________________
καλλιτέχνης  _________________________
3. Να συμπληρώσεις τα κενά με την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία.
 Σήμερα ………………. θα παίξουμε.

 Μπορώ κι …………….. να το κάνω αυτό.
 …………………… είναι συμμαθήτριά μου.
 ……………………δεν είναι πολύ νόστιμα.
 Μήπως θέλεις κι ………………….. να έρθεις;
 Δεν μπορώ να κάνω ……………….. που μου ζητάς.
 Πού θα πάτε ……………….;
 …………………… θα μείνουμε λίγο ακόμη.
4. Να αντικαταστήσεις τα ουσιαστικά με τους αδύνατους τύπους της
προσωπικής αντωνυμίας.
 Άκουσα τη βροντή.  _________________________________

 Μίλησα της αδερφής.  _________________________________
Μελέτησα το μάθημα.  _________________________________
Χαιρέτησε τις φίλες.  _________________________________
 Ακούσατε τις ειδήσεις;  _________________________________
Πάρε το μολύβι.  _________________________________
Έλυσε τα προβλήματα.  _________________________________

 Στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα. (…………………….…..….. - ………………………………)

 Τους είχαμε απωθήσει στο έδαφός τους. (…………………………….. - ………………………………)
 Μας χάρισε ολόκληρη την περιουσία του. (…………………………….. - ………………………………)
 Δούλεψε στα νιάτα σου, να έχεις στα γερατειά σου. (……………………… - …………..…………)
 Όταν κοιμάται ο γιος μας, ψωμί δε μας γυρεύει. (……….……….…….. - …………………………)
 φως ………………….  χαρούμενος ……………………

 πόλεμος ………………….  βράδυ ……………………
 πηγαίνω ………………….  έξω ……………………
 βόρεια ………………….  τελευταίος ……………………
7. Να βρεις λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με αυτές που είναι
στη σκεπή.
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
.................................... ....................................
Ονοματεπώνυμο:…………………………………………………………………………………………….
.
1. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως στο παράδειγμα και να

κυκλώσεις τις κτητικές αντωνυμίες:
το δωμάτιό του το δικό του δωμάτιο

Αν θες βοήθεια
στην αυλή μας ________________________
πήγαινε στη σελίδα
τα γατάκια της ________________________ 82 του βιβλίου σου
η γιορτή μας ________________________ ή στην τελευταία
σελίδα της
του παππού τους ________________________ γραμματικής σου.
το ποδήλατό σου ________________________

Μου έφερες την τσάντα μου; (προσωπική – κτητική)
Του είπα να πάει αμέσως στο σπίτι του. (……………… - ……………)
Πες του κάτι για το γιο του. (…………………….. - …………………….)
Η Βιβή σού στέλνει τις ευχές της. (……………………-……………….)
Τους πήγες στο σπίτι τους; (……………………- ……………………..)
μαύρος, μαυρίζω, μαυρίλα, μαύρισμα
διευθύνω, ……………………………………………………………………….
τηλέφωνο,……………………………………………………………………….
ελευθερία,……………………………………………………………………….
κρυώνω, …………………………………………………………………………

4. Γράφω τα ρήματα σε Αόριστο και Παρατατικό χρόνο στο αντίστοιχο πρόσωπο.

παίζω
τραγουδούν
ποτίζεις
διαβάζει
γυρίζετε
ανεβαίνουμε
5. Βρίσκω τα ουσιαστικά, επίθετα και ρήματα στις προτάσεις. Γράφω

πάνω από κάθε λέξη τι είναι όπως στο παράδειγμα.
Ο Γίγαντας άκουσε μια υπέροχη μελωδία.
Μπροστά στα μάτια του παρουσιάστηκε το πιο υπέροχο θέαμα.
Μέσα από μια μικρή σχισμή στον τοίχο τα παιδιά είχαν

Αύριο θα κάνουμε
ξεγλιστρήσει μέσα στον κήπο.
μόνο Μαθηματικά και
Μελέτη.
Τα δέντρα γέμισαν μικρά μπουμπουκάκια . Γλώσσα θα έχουμε

πάλι την Τρίτη 28/2/12
Στην πιο απομακρυσμένη γωνιά του κήπου καθόταν ένα
μικροκαμωμένο αγοράκι.
Το δέντρο είχε χρυσά κλαδιά και ασημένια φρούτα.
Ο τρυφερός και καλόκαρδος Γίγαντας πήγε στον Παράδεισο.

Ενότητα 7 επαναληπτικό
Ακούω και γράφω

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Να χωρίσεις σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις:

Να γράψεις από 3 σύνθετες λέξεις για τις παρακάτω λέξεις:
Πάγος:…………………………………………………………………………………………………
Άνεμος:………………………………………………………………………………………………...
Χρησιμοποίησε τους σύντομους τύπους των κτητικών αντωνυμιών:
Γράψε τις αντίθετες προτάσεις:

Όνομα
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ
-------------------
1- Βάζω τόνο όπου χρειάζεται –

Που να στα λεω! Το Σαββατοκυριακο πηγαμε εκδρομη στην
Παρνηθα. Ποιος θα το πιστευε πως θα συναντουσαμε χιονι.
Βεβαια, ανεβαινοντας βλεπαμε που και που καποιες χιονισμε-
νες πλαγιες αλλα οσο προχωρουσαμε τοσο περισσοτερο
χιονι βλεπαμε. Καναμε πως και πως να φτασουμε στην κορυ-
φη. Το χιονι που βρηκαμε ηταν αρκετο οχι μονο για να φτια-
ξουμε χιονανθρωπο. Οταν καταλαβαμε πως επρεπε να
φυγουμε λυπηθηκαμε πολύ.
2- Συμπληρώνω με τον αδύνατο τύπο της προσωπικής

αντωνυμίας (μου, σου, το, σε).
-………. δανείζεις το μολύβι σου;
-Ευχαρίστως να ……… ……… δανείσω αλλά θέλω να …………
…………. προσέξεις γιατί είναι το αγαπημένο μου.
-Φυσικά και θα ………. προσέξω. Ξέρω πόσο ………. αρέσει.
-………… ευχαριστώ. Αν θέλεις κάτι άλλο ευχαρίστως να ……….
………… δώσω.
samsung
3- Κατάταξε τα ρήματα των συναισθημάτων ανάλογα με τη
συλλαβή στην οποία τονίζονται:
χαίρομαι, τρομάζω, ευχαριστιέμαι, θυμώνω, λυπάμαι,

ντρέπομαι, ξεκαρδίζομαι, θλίβομαι, διασκεδάζω,
συμπαθώ, αντιπαθώ, αγχώνομαι, χαμογελώ, ανησυχώ
Προπαραλήγουσα Παραλήγουσα λήγουσα

________________ _______________ ______________
________________ _______________ _____________
________________ _______________ _____________
________________ _______________ _____________
________________ _______________ _____________
4- Συμπληρώνω με τον αδύνατο τύπο της κτητικής αντωνυμίας.
Ο γείτονας βγήκε θυμωμένος στο μπαλκόνι …………….

- Παιδιά γιατί πρέπει να παίζετε κάτω από το μπαλκόνι ………;
- Μα πού να πάμε;
- Να παίξετε μπροστά στο σπίτι ………..!
- Μα εδώ είναι το σπίτι ……….., στο δεύτερο όροφο το ξεχάσατε;
Ο γείτονας έξυσε το κεφάλι …………
- Τέλος πάντων. Μπορείτε να κάνετε πιο σιγά;
- Θα βάλουμε τα δυνατά ………… κύριε!
samsung
5- Συμπληρώνω τα κενά με τα ρήματα που βρίσκονται σε
παρένθεση, έτσι ώστε να αναφέρονται στο παρελθόν.
‘Όταν ήταν παιδί κάθε καλοκαίρι (πηγαίνω) …………………………..

για διακοπές στο νησί του παππού του. (αγαπώ) ………………………
τόσο πολύ τη θάλασσα που όλη τη μέρα (θέλω)………………………..
να βρίσκεται κοντά της. Κάθε πρωί (κατεβαίνω)………………………..
στο ακρογιάλι και (περνώ)…………………. όλη τη μέρα εκεί:
(παίζω)………………….. με την άμμο, (κολυμπώ) …………………………..,
(ψάχνω) ……………………. για κοχύλια και σπάνια βότσαλα,
(μαζεύω)…………………. αχινούς. Το μεσημέρι που ο ήλιος (καίω)
…………………, (ξαπλώνω) ……………….. κάτω από τ’αρμυρίκια
και (σκέφτομαι) ……………………….. πόσο ευτυχισμένος (είμαι)
………………….. . Οι μόνες μέρες που δεν (κατεβαίνω)…………………..
στη θάλασσα ήταν όταν τον (παίρνει)…………………… ο παππούς
του στα περιβόλια.
ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!
samsung
Επαναληπτικές ασκήσεις στη Γλώσσα για την 2.2 ενότητα Γ'
Δημοτικού (Ιστορίες του χειμώνα).
6o Κριτήριο Αξιολόγησης
Ενότητα: Ιστορίες του χειμώνα
Ημερομηνία:
Α. Ακούω και γράφω:
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................
Β. Εργασίες
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με την κατάλληλη προσωπική

αντωνυμία:
α. Σήμερα ...... θα παίξουμε.

β. ...... είμαι πάντα εδώ.
γ. Ζήτησα από ......... να έρθετε.
δ. ....... δε σου μιλάμε.
ε. Θα ....... βρείτε στην πλατεία.
στ. Πού θα ....... βρούμε;
ζ. Ο δάσκαλος ....... μίλησε.
βιβλίο
αρχή
εργάτης
ατσάλι
όμορφος
ιππότης
άγκυρα
άσπρος
Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr/

3. Να γράψεις με πιο σύντομο τρόπο, χρησιμοποιώντας τους αδύνατους τύπους της κτητικής
αντωνυμίας:
α. Ο δικός μου πατέρας.

β. Οι δικές μας μπάλες.
γ. Τα δικά τους καπέλα.
δ. Τα δικά σας βιβλία.
ε. Η δική σου ξύστρα.
4. Να κυκλώσεις τις προσωπικές αντωνυμίες και να υπογραμμίσεις τις κτητικές αντωνυμίες:
α. Μου έφερες το δέμα μου;

β. Τον ψάχνω στο σπίτι του.
γ. Την ανοιχτή πόρτα την έκλεισε ο φίλος σου.
δ. Τις πήγες στο σπίτι τους;
ε. Σου πήρα το μολύβι σου. Μην το ψάχνεις.
5. Να βρεις τα αντίθετα των παρακάτω λέξεων:
μέσα
αριστερά
ζεστός
νέος
άσχημος
προσγείωση
ξημερώνει
γυμνός
ήμερος
φωτεινός
6. Να συμπληρώσεις τις προτάσεις βάζοντας το κατάλληλο ρήμα από την παρένθεση στον
Αόριστο:
(περπατώ, φτάνω, σταματώ, αργώ, συναντώ, τηλεφωνώ, χτυπώ)

Ο Γιάννης, αφού .......................... λίγη ώρα, .................................. στο σπίτι του φίλου του.
- ........................., στο δρόμο το φίλο μας τον Τάκη. Ξέρεις ........................... στο χέρι του. Ευτυχώς
που ................................. οι πόνοι.
Πηγή: http://e-didaskalia.blogspot.gr/

ΤΙ ΜΑΘΑΜΕ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ 6 (ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ)
ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

(ΤΙ ΜΑΘΑΜΕ ΣΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ)
ΟΝΟΜΑ: ……………………… ΗΜΕΡ. …………….

ΜΑΘΑΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ (ΚΛΙΣΗ ΚΑΙ ΑΔΥΝΑΤΟΥΣ
ΤΥΠΟΥΣ)
1. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις κατάλληλες προσωπικές

αντωνυμίες:
Αγαπητή μου φίλη,

.......... ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. ...... γράφεις πως θα 'θελες να ......
επισκεφτείς, άλλα ........ έχουν τύχει πολλές δουλειές τελευταία. Δεν υπάρχει
καμιά βιασύνη. Το σπίτι είναι πάντα ανοιχτό για ......... . Όποτε θέλεις,
μπορείς να ....... τηλεφωνήσεις και θα ......... βρεις έτοιμη να ......
εξυπηρετήσω με όλες μου τις δυνάμεις. Δεν ξεχνώ ποτέ το καλό που
........ έκανες ούτε και τις προσπάθειες σου για ........., εκείνες τις δύσκολες
στιγμές που περνούσα. Τους γονείς σου ........ επισκέπτομαι όποτε ευκαιρώ.
Είναι και οι δυο μια χαρά. ...... φιλούν.
............... χαιρετώ και .......... περιμένω
Η φίλη σου
ΜΑΘΑΜΕ ΤΙΣ ΚΤΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ (ο δικός μου, μας, σου, σας, του,
τους, η δική μου, μας, σου, σας, του, τους, το δικό μου, μας, σου, σας, του,
τους)
2. Να συμπληρώσετε με τον αδύνατο τύπο της κτητικής αντωνυμίας

Ο πατέρας ……… βγήκε στον κήπο του σπιτιού ……….. . Ζήτησε να του
δώσουμε το κινητό ………, που είχε ξεχάσει μέσα στη τσέπη από το
μπουφάν …….. .
Η μαμά …….. μαγειρεύει υπέροχα. Το αγαπημένο …… φαγητό είναι το
κοκκινιστό. Η κουζίνα …….. μοσχομυρίζει κάθε φορά που μαγειρεύει.
3. Να συμπληρώσετε τον πίνακα όπως στο παράδειγμα:

Το δικό μου δωμάτιο Το δωμάτιό μου
Η χαρά μας
Ο δικός μας άνθρωπος
Το πορτοφόλι σου
Η δική μας γάτα
Γ΄- Δ΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ 5ΟΥ ΔΗΜ. ΣΧ. ΒΕΡΟΙΑΣ

ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΤΟ ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟ ΚΑΙ ΜΑΘΑΜΕ ΠΩΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ Η
ΣΥΛΛΑΒΕΣ ΠΟΥ ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ (ΛΗΓΟΥΣΑ, ΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ,
ΠΡΟΠΑΡΑΛΗΓΟΥΣΑ )
4. Να χωρίσετε σε συλλαβές τις λέξεις:

ΛΕΞΕΙΣ ΣΥΛΛΑΒΕΣ ΛΕΞΕΙΣ ΣΥΛΛΑΒΕΣ
μαλλιά άστρο
περπατώ χορτάτος
έρχομαι δουλειά
βαθμός αρνί
άνθρωπος χόρτα
ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΤΟΝ ΑΟΡΙΣΤΟ ΚΑΙ ΤΟΝ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟ

5. Να γράψετε τις φράσεις στον αόριστο και στον παρατατικό:
Η μαμά καθαρίζει το σπίτι.
Παρατατικός: ………………………………………………………….
Αόριστος: ………………………………………………………………
Οι γείτονες γιορτάζουν την επέτειο τους.
Παρατατικός: ……………………………………………………………
Αόριστος: ………………………………………………………………
ΜΑΘΑΜΕ ΝΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΩΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

6. Να υπογραμμίσετε τις προτάσεις που έχουν προσωποποίηση:
Το πουλάκι μου είπε το μυστικό σου. Το πρωί το χελιδόνι μου είπε:
«Καλημέρα». Η Μαρία φανέρωσε το μυστικό της Άννας. Το δέντρο είπε το
παράπονο του.
ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΠΟΤΕ ΤΟΝΙΖΟΝΤΑΙ ΤΟ ΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΠΩΣ
7. Να τονίσετε τα που και πως που πρέπει

Που πήγαινες χθες που σε συνάντησα.
Που και που επισκέπτεσαι τους γονείς σου.
Αυτό που σου είπα.
Την περιμένει πως και πως.
Δε μας είπες πως πέρασες ούτε που πήγες.
Δε μου είπες πως έγραψες στο τεστ.
Είπε πως θα μου γράψει μα δεν τα κατάφερε.

ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΑ ΕΠΙΘΕΤΑ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ
ΒΡΙΣΚΟΥΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΘΕΤΑ ΤΟΥΣ
8. Να υπογραμμίσετε τα επίθετα του κειμένου και να κυκλώσετε τα

ουσιαστικά.
Στο σχολείο μας θα κατασκευάσουν ένα ξύλινο υπόστεγο για τις βροχερές
μέρες.
Στον κήπο μας έχουμε πανέμορφες τριανταφυλλιές και πολύχρωμα

λουλούδια .
Στο δωμάτιό μου έχω μια ξύλινη ντουλάπα, ένα μικρό γραφείο και ένα
κρεβάτι.
Το σχολείο μας είναι παλιό και πέτρινο. Έχει πολλά παιδιά και δασκάλους
που αγαπάνε τα παιδιά.
ΘΥΜΗΘΗΚΑΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΙΟΚΑΤΑΛΗΞΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥΣ

ΠΛΕΧΤΗ – ΖΕΥΓΑΡΩΤΗ - ΣΤΑΥΡΩΤΗ
Αναρτήθηκε από fotis

Καλή επιτυχία

ΠΡΩΣΟΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ΠΡΩΣΟΠΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

 Φύλλα εργασιών των μαθημάτων

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.1

Θεωρία - Γραμματική σελ. 3 - 13

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.2

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.3

Ενότητα 6η: «Ιστορίες του χειμώνα»

Οι αντωνυμίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται προσωπικές

Πχ: - Ποιον θέλεις; - Εσένα.

Οι προσωπικές αντωνυμίες σχηματίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς και τους

Έτσι λέμε: Αυτόν ζήτησα.

Για να καταλάβω αν μια αντωνυμία γραμμένη με αδύνατο τύπο είναι προσωπική ή

Πχ: Τα αστέρια κουβέντιαζαν με το φεγγάρι.

Οι αντωνυµίες που φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου λέγονται

Κλίση προσωπικών αντωνυµιών

Οι προσωπικές αντωνυµίες σχηµατίζουν δύο τύπους: τους δυνατούς

Οι αδύνατοι τύποι είναι µονοσύλλαβοι, δεν τονίζονται και χρησιµοποιούνται

Για να µην µπερδεύουµε τους αδύνατους τύπους του γ΄ προσώπου µε τα

1. Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυµία στη θέση κάθε

2. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις αντικαθιστώντας τα ονόµατα µε τους

1. Να σηµειώσεις Π (Προσωποποίηση) σε όσες από τις παρακάτω

Συλλαβισµός βλέπε σελ. 33

π.χ. ∆ε µε είχε ακούσει όταν του είχα µιλήσει.

1. Να γράψεις τα παρακάτω ρήµατα στον υπερσυντέλικο.

2. Να βάλεις τα ρήµατα των παρενθέσεων στο σωστό πρόσωπο της

3. Να κλίνεις στον υπερσυντέλικο τα ρήµατα λείπω και αδικώ.

α) Κτητικές αντωνυµίες είναι οι αδύνατοι τύποι της προσωπικής

β) Όταν θέλουµε να τονίσουµε καλύτερα τον κτήτορα, χρησιµοποιούµε το

Οι κτητικές αντωνυµίες και για τα τρία πρόσωπα είναι οι εξής:

Για να µην µπερδεύουµε τους αδύνατους τύπους της κτητικής

1. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως παράδειγµα.

2. Να γράψεις τις παρακάτω φράσεις όπως το παράδειγµα.

Αντίθετα βλέπε σελ. 24

Ο στιγµιαίος και ο εξακολουθητικός µέλλοντας

Στιγµιαίος µέλλοντας Εξακολουθητικός µέλλοντας

1. Να σχηµατίσεις τους χρόνους των παρακάτω ρηµάτων.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://kritiria.blogspot.gr σελ.14

 Οι προσωπικές αντωνυμίες είναι :

 β΄ πρόσωπο : εσύ, εσείς

 γ΄ πρόσωπο : αυτός, -ή, -ό, αυτοί, -ές, -ά

 ___________________ μιλώ και ___________________ δε με προσέχεις.

 Υπογραμμίζω τις προσωπικές αντωνυμίες στον παρακάτω διάλογο :

 Υπογραμμίζω στο παρακάτω κείμενο τους αδύνατους τύπους των προσωπικών

Τα μεσημέρια τα έβλεπες να παίζουν στον κήπο.

 Να γράψεις την κατάλληλη προσωπική αντωνυμία στη θέση κάθε ονόματος.

α) Ο Τάκης διαβάζει τα μαθήματά του.

δ) Η Άννα και η μητέρα της πήγαν για ψώνια.

 Δύο σύμφωνα δε χωρίζονται, όταν από αυτά αρχίζει ελληνική λέξη.

προηγούμενο φωνήεν, ενώ τα άλλα δύο με το επόμενο φωνήεν.

 Τα δίψηφα σύμφωνα μπ, ντ, γκ, τσ, τζ, δε χωρίζονται.

π.χ. κα – μπά – να, κα – ντή – λι, α – γκι – να – ρα, κα – τσί – κα

π.χ. μαύ – ρο, και – ρός, κού – κλα, φεύ – γω

π.χ. κο – ρόι – δο, γάι – δα – ρος, αη – δό – νι, δου – λειά, κά – ποια

 Σημείωση : Όταν κάνουμε συλλαβισμό, ανάμεσα στις συλλαβές βάζουμε ενωτικό (- )

για να χωρίσουμε τις συλλαβές μεταξύ τους.

 Χωρίζω σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις :

νεαρός : ______________________ ουσιαστικό : ________________

ποίημα : ______________________ αγγίζω : __________________

ανάγκη : ______________________ γέννηση : _________________

είδηση : ______________________ αύριο : _________________

αρχηγός : ______________________ εκστρατεία : _________________

πρέπει : ______________________ βαλίτσα : _________________

 Κυκλώνω τις λέξεις που είναι σωστά χωρισμένες σε συλλαβές :

κου – ρτί – να στά – βλος ε – βδο – μά – δα λά – μπει

 _ μιλώ και _ δε με προσέχεις.

νεαρός : ______ ουσιαστικό :

ποίημα : ____ αγγίζω :

ανάγκη : ______ γέννηση : _

είδηση : ______ αύριο : _

αρχηγός : ______ εκστρατεία : _

πρέπει : ______ βαλίτσα : _

κίτρινο : ______ άρρωστος : _

γράμμα : ____ αστραπές :

όρθιος : ______ Οκτώβριος : _

αστέρι : ______ μάτια : _

όρθιος : ______ παίρνω : _

ναυτικός : ______ συντροφιά : _

κάστρο : ______ υπεύθυνη : _

έκφραση : ______ όποιος : _