You are on page 1of 94

შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.

ge 1

სარჩევი

დები
შეხვედრა
არაბეთი
ევილინი
ავტორბოლის შემდეგ
ორი რაინდი
პანსიონი
პატარა ღრუბელი
ასლები
მიწა
უბედური შემთხვევა
სუროს დღე
დედა
შენიშვნები

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 2

დები ჭკვიანი ჩანდა, არყის გამოხდის ხერხებს გვაცნობდა, მაგრამ მე მალე


მომბეზრდა მისი დაუსრულებელი ლაქლაქი ერთსა და იმავეზე.
მისი გადარჩენის იმედი ამჯერად აღარავის ჰქონდა: ეს უკვე - ამ საკითხზე მე საკუთარი შეხედულება მაქვს, - თქვა მან. -
მესამე შეტევა იყო. ყოველ საღამოს ჩავუვლიდი ხოლმე სახლს (ეს ჩემი აზრით, ეს იყო ერთი იმ იშვიათ შემთხვევათაგანი... თუმცა, რა
ამბავი არდადეგების დროს მოხდა) და ფანჯრის განათებულ იცი კაცმა, ძნელი სათქმელია...
ოთხკუთხედს ვაკვირდებოდი, საიდანაც ყოველთვის თანაბარი, აქ ისევ ჩიბუხი ააპლაკუნა, მაგრამ თავისი შეხედულება
მკრთალი შუქი გამოდიოდა. რომ მომკვდარიყო, სანთლების მაინც არ გაგვიზიარა. ბიძამ შენიშნა ჩემი გაოცებული მზერა და
ანარეკლს დავინახავდი-მეთქი ჩამუქებულ ფარდაზე, ვფიქრობდი მითხრა:
მე. რადგან ვიცოდი, რომ ორი სანთელი აუცილებლად უნდა ენთოს - ჰო, შენი მოხუცი მეგობარი გარდაიცვალა, ვიცი, გეწყინება.
მიცვალებულის თავით. ხშირად მეტყოდა ხოლმე, დიდი ხნის - ვინ? - ვკითხე ბიძაჩემს.
სიცოცხლე აღარ მიწერიაო, მაგრამ მისი სიტყვებისა არა მჯეროდა, - მამა ფლინი.
ახლა კი ვიცი, რომ მართალს ამბობდა. ყოველ საღამოს, ფანჯარას - მოკვდა?
რომ შევცქეროდი, ჩუმად ვიმეორებდი სიტყვას „დამბლა“. ეს სიტყვა - მოკვდა. სწორედ ახლა გვითხრა მისტერ კოტერმა: მისი
ჩემს ყურში ყოველთვის უცნაურად ჟღერდა, როგორც „გნომონი“ სახლის წინ ჩამოუვლია.
ევკლიდესთან ან „სიმონია“ კატეხიზმოდან. ახლა კი რომელიღაც ვიცოდი, რომ ყველა მე მიყურებდა, და ჭამა განვაგრძე,
ბოროტი და ცოდვილი სულის სახელივით ჩამესმოდა, მაკრთობდა თითქოს ამ ამბავს ჩემთვის არავითარი მნიშვნელობა არ ჰქონდა.
და მაშინებდა, მაგრამ ვერ ვძლევდი სურვილს ახლოს მივსულიყავი ბიძაჩემმა მისტერ კოტერს აუხსნა:
და ჩემი თვალით მენახა. მისი მომაკვდინებელი მოქმედება. - განსვენებული და ეს ჩვენი ბიჭი დიდი მეგობრები იყვნენ.
ბებერი კოტერი ბუხრის პირას იჯდა და ჩიბუხს ეწეოდა, მამა ფლინმა ბევრი რამ ასწავლა პატარას, ამბობენ, ძალიან
როცა მე სავახშმოდ ჩავედი ძირს. ვიდრე დეიდაჩემი ფაფას უყვარდაო.
მისხამდა, მან, თითქოს შეწყვეტილ საუბარს განაგრძნობსო, თქვა: - აცხონოს უფალმა, - სასოებით წარმოსთქვა დეიდამ.
- არა, ვერ ვიტყვი, რომ ის მართლაც... მაგრამ, რაღაც მისტერ კოტერი ერთხანს უსიტყვოდ მიყურებდა. ვგრძნობდი მისი
უცნაური რამ სჭირდა... მე მგონია... - და იგი ჩიბუხის პლაკუნს მძივივით მრგვალი, შავი თვალების მზერას, მაგრამ თეფშიდან თავი
მოჰყვა, რათა დრო მოეგო და სათქმელი მოეფიქრებინა. მაინც არ ამიღია. მერე ისევ თავის ჩიბუხს მიუბრუნდა და, ბოლოს,
გამოჩერჩეტებული ბებერი! პირველად რომ გავიცანი, მაინც უფრო გულმოსულმა, ბუხარში ჩააპურჭყა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 3

- მე პირადად, ჩემს ბავშვებს ასეთ კაცთან მეგობრობის ნებას დიდხანს ვიმტვრევდი თავს, რათა მისი გადაკრული სიტყვების
არ დავრთავდი. აზრი გამეგო. ოთახის სიბნელეში მეჩვენებოდა, რომ კვლავ
- მაგით რისი თქმა გინდათ, მისტერ კოტერ? - ჰკითხა ვხედავდი დამბლადაცემულის გახევებულ, მიწისფერ სახეს. თავზე
დეიდამ. წავიხურავდი საბანს და ვცდილობდი, შობის დღეებზე მეფიქრა,
- იმის, რომ ბავშვისათვის ეს საზიანოა, - უპასუხა კოტერმა. მაგრამ მიწისფერი სახე თვალიდან არ მშორდებოდა, განუწყვეტლივ
- მე თუ მკითხავ, პატარა ბიჭმა თავის ტოლებთან ერთად უნდა ჩურჩულებდა, და მე მივხვდი, რაღაცის მონანიებას ლამობდა.
ირბინოს და ითამაშოს, და არა... მართალს ვამბობ თუ არა, ჯეკ? ვგრძნობდი, როგორ ინთქმებოდა ჩემი სული ცოდვასავით ტკბილ
- მეც მაგ აზრისა ვარ, - თქვა ბიძაჩემმა, - სჯობს თავის ქერქში ზმანებაში, იქ კი ისევ მიწისფერი სახე მიდარაჯებდა. ის აღსარებას
დაეტიოს. სულ იმას ვეუბნები, ცოტა გაინძერი, ივარჯიშე-მეთქი, მეუბნებოდა ნელი ჩურჩულით და ვერ გამეგო, რატომ იღიმებოდა
მაგრამ ვის ესმის? მაგოდენა ღლაპი რომ ვიყავი, ზამთარ-ზაფხულ, გამუდმებით, ან რატომ მოსდგომოდა ტუჩებზე დორბლი. მერე
ყოველ ცისმარე დილით ცივ წყალში ვბანაობდი. იმიტომაც მომყვა გამახსენდა, რომ მოხუცი დამბლით გადრდაიცვალა და ვიგრძენი,
აქამდე ჯანი. სწავლა-განათლება, იცოცხლე, კარგი საქმეა, მაგრამ... როგორ საწყალობლად გავიღიმე თვითონაც, თითქოს სიმონიის
იქნებ მისტერ კოტერს ის ცხვრის ბარკალი გაესინჯა? - მიუბრუნდა ცოდვა მიმეტევებინოს მისთვის.
იგი დედაჩემს. მეორე დილით, ნასაუზმევს, გრეით-ბრიტენ-სტრიტისკენ
- არა, არა, გმადლობთ, ნუ შეწუხდებით, - იუარა კოტერმა. გავეშურე, რომ ისევ იმ პატარა სახლისთვის შემევლო თვალი. ეს
დეიდამ განჯინიდან ლანგრით გადმოიღო ხორცი და ერთი უბრალო, მიყრუებული სავაჭრო გახლდათ, გაურკვეველი
მაგიდაზე დადგა. წარწერით - „საგალანტერიო საქონელი“. საგალანტერიო საქონელში
- მაინც, რატომ გგონიათ, ბატონო, რომ ეს მავნეა უმთავრესად ბავშვის ფეხსაცმელი და ქოლგები იგულისხმებოდა.
ბავშვებისათვის? - ჰკითხა მან მისტერ კოტერს. ჩვეულებრივ, ვიტრინაში გამოკრული განცხადება გვამცნობდა, რომ
- დიახ, ჩემო კარგო, ბავშვებისათვის ეს საზიანოა, და აი, აქ წარმოებდა „ქოლგების შეკეთება“, ახლა კი განცხადება არ ჩანდა,
რატომ: ყმაწვილის გონება ჯერ მოუმწიფებელია და, როცა ბავშვი რადგან დარაბები დაეხურათ, ხოლო კარის ჩაქუჩზე შავი კერპი
ამგვარ რასმე ხედავს, როგორ გგონიათ, მასზე არ იმოქმედებს? შემოეხვიათ. ორი ღარიბულად ჩაცმული დედაკაცი და დეპეშის
პირი ფაფით გამოვიტენე, რადგან შემეშინდა, სიბრაზისაგან დამტარებელი ბიჭი კრეპზე ქინძისთავით მიმაგრებულ პატარა
არაფერი წამომცდენოდა. ბებერი, წითელცხვირა რეგვენი! ქაღალდს კითხულობდა. მეც მივედი და წავიკითხე:
იმ ღამეს გვიან დამეძინა. მართალია, ძალინ გაბრაზებული
ვიყავი ბებერ კოტერზე, ბავშვად რომ მთვლის-მეთქი, მაგრამ მაინც

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 4

1 ივლისი, 1895 წ. უცნაურად მეჩვენებოდა, რომ არც მე, არც ამ მზიან დღეს მწუხარება
ღირსი მამა ჯეიმზ ფლინი (წმინდა ეკატერინეს ეკლესიის არ გვეტყობოდა და, ცოტა არ იყოს, გული მეტკინა, როცა ერთგვარი
ყოფილი წინამძღვარი) თავისუფლება ვიგრძენი, თითქოს მის სიკვდილს მძიმე ტვირთი
სამოცდახუთი წლის აეხსნას ჩემთვის. მიკვირდა ეს ამბავი, იმიტომ რომ, ბიძაჩემის
განუსვენე, უფალო, მონასა შენსა. წუხანდელი თქმის არ იყოს, მოხუცმა მართლაც ბევრი რამ მასწავლა.
მას რომის ირლანდიურ კოლეჯში ჰქონდა განათლება მიღებული და
ქაღალდის წაკითხვამ დამარწმუნა, რომ ის მართლა ლათინურის სწორად კითხვაში მავარჯიშებდა. მიამბობდა
მომკვდარიყო და შევცბუნდი ამ უეცარი დაბრკოლების წინაშე. კატაკომბებსა და ნაპოლეონ ბონაპარტეზე, მიხსნიდა
მკვდარი რომ არ ყოფილიყო, შევიდოდი დუქნის უკან პატარა ღვთისმსახურების სხვადასხვა წესისა და სამღვდელო შესამოსელთა
ოთახში და დავინახავდი ბუხრის პირას სავარძელში ჩამომჯდარს, მნიშვნელობას. ზოგჯერ იმით ერთობოდა, რომ რთულ კითხვას
ერთიანად შეფუთნულს თავის გრძელ პალტოში. იქნებ დეიდას მაძლევდა, მაგალითად, როგორ უნდა მოიქცეს კაცი ამა თუ იმ
ერთი კოლოფი ბურნუთიც გამოეტანებინა ჩემთვის, ეს საჩუქარი კი შემთხვევაში, რომელი ცოდვაა მომაკვდინებელი და რომლის
აუცილებლად გამოაფხიზლებდა გამოთაყვანებული თვლემისაგან. მიტევება შეიძლება, ან რა ითვლება უბრალო შეცოდებად. მისი
მე თვითონ ვუყრიდი ხოლმე ბურნუთს კოლოფიდან შავ კითხვები მარწმუნებდა, რაოდენ რთული და იდუმალი იყო ის
საბურნუთეში, რადგან ხელები უცახცახებდა და ვერ ახერხებდა საეკლესიო დოგმები, რომლებსაც ყოველთვის უბრალო
ამის გაკეთებას ისე, რომ ნახევარი მაინც ძირს არ დაებნია. მაშინაც წესჩვეულებებად ვთვლიდი. მღვდლის მოვალეობანი ევქარისტიისა
კი, როცა თავისი დიდი, აცახცახებული ხელი ცხვირთან მიჰქონდა, და აღსარების საიდუმლოს მიმართ ისე საძნელოდ მეჩვენებოდა,
ბურნუთი თითებიდან უსხლტებოდა და ტანისამოსზე ეყრებოდა. რომ გაოცებას ვიყავი, როგორ შეეძლო ვინმეს ნებაყოფლობით
ალბათ თამბაქოს ეს მუდმივი მტვერი იყო იმის მიზეზი, რომ მის ეტვირთა ისინი. ამიტომ სულაც არ გამკვირვებია, როცა გავიგე, რომ
გაკვეთილ, გახუნებულ ანაფორას მომწვანო ფერი გადაჰკრავდა, წმინდა მამებს, მთელ ამ ჩახლართულ საკითხთა განსამარტავად
რადგან კვირის მანძლზე თამბაქოსგან მთლად დალაქავებული საფოსტო ცნობარებივით სქელტანიანი წიგნები დაუწერიათ თურმე,
წითელი ხელსახოცი, რომლითაც მოხუცი მტვრის ჩამობერტყვას ისეთივე წვრილი შრიფტით ნაბეჭდი, როგორითაც გაზეთებში
ცდილობდა, საამისოდ სავსებით გამოუსადეგარი იყო. აწყობენ განცხადებებს სასამართლო პროცესების შესახებ. ხშირად,
მინდოდა, შევსულიყავი და მენახა იგი, მაგრამ დაკაკუნება როცა ამაზე ვფიქრობდი, მის კითხვაზე პასუხის გაცემას ვეღარ
ვერ გავბედე. ნელა გავუყევი ქუჩის მზიან მხარეს, თან დუქნების ვახერხებდი, ანდა რაიმე სულელურს წამოვროშავდი ხოლმე, ის კი
ვიტრინებში გამოკრულ თეატრალურ აფიშებს ვკითხულობდი. გაიღიმებოდა და ორჯერ-სამჯერ თავს დააქნევდა. ხანდახან ჟამნს

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 5

მაკითხებდა, რომელიც უკვე ზეპირად ვიცოდი, და თუ ფეხაკრეფით შევედი. ფარდის მაქმანიანი კიდეებიდან
წავიბორძიკებდი, ისევ ისე სევდიანად იღიმებოდა, თავს იქნევდა და ოთახში დაისის ოქროსფერი შუქი იღვრებოდა და ამ შუქზე
კარგა მოზრდილ მწიკვს იტენიდა ხან ერთსა და ხან მეორე ნესტოში. სანთლების ალი ცეცხლის მკრთალ, სიფრიფანა ენებად ჩანდა.
ღიმილის დროს დიდრონ, ჩაყვითლებულ კბილებს აჩენდა. ენა კი მიცვალებული კუბოში იწვა. ჩვენ ნენის მივბაძეთ და კუბოსთან
ქვედა ტუჩს ეფერებოდა ხოლმე. ეს ჩვეულება თავდაპირველად, დავიჩოქეთ. ისეთი სახე მივიღე, თითქოს ვლოცულობდი. მაგრამ
ვიდრე უკეთ გავიცნობდი მოხუცს, უხერხულ მდგომარეობაში გონების მოკრეფა მიჭირდა, დედაბერის ბუტბუტი მაბნევდა. თან
მაგდებდა. ისიც შევნიშნე, რომ კაბა უკან მრუდედ შეეკრა, ქეჩის
ასე მივუყვებოდი ქუჩის მზიან მხარეს, თან ბებერი კოტერის ფეხსაცმელებზე კი ქუსლები მოჰქცეოდა. უცებ თავში გამიელვა
ნათქვამს ვიგონებდი და ვცდილობდი გამეხსენებინა რა მოხდა მერე აზრმა, რომ მოხუცი მღვდელი კუბოში იღიმებოდა.
სიზმარში. კვლავ თვალწინ წარმომიდგა ხავერდის გრძელი მაგრამ არა, როცა წამოვდექით და კუბოს თავთან მივედით,
ფარდები და ძველებური ფორმის ლამპა. სადღაც შორს ვიყავი, დავინახე, რომ მღვდელი არ იღიმებოდა. ზვიადი და გოროზი - ის
რომელიღაც უცხო მხარეში, სადაც ხალხს ჩემთვის უცნობი იწვა ისე ჩაცმული, თითქოს ღვთისმსახურებისათვის ემზადებაო.
ჩვეულებები ჰქონდა; მგონი სპარსეთი იყო. მაგრამ სიზმრის ბოლო დიდრონი, გულზე დაკრეფილი ხელებით ბარძიმი ეპყრა. სახე
ვერაფრით ვერ გავიხსენე. ძალზე მრისხანე ჰქონდა, ნაცრისფერი და ფართო, მეჩხერი ჭაღარა
საღამო ჟამს დედაჩემმა თან წამიყვანა მიცვალებულის წვერით შემოსილი, ხოლო ნესტოები ორ ბნელ ხვრელს მიუგავდა.
სახლში. მზე უკვე ჩასული იყო, მაგრამ სახლების დასავლეთით ოთახში ყვავილების მძიმე სუნი იდგა.
მიქცეულ ფანჯრებში მეწამული ღრუბლების გრძელი მწკრივი პირჯვარი გადავიწერეთ და გამოვედით. ქვევით, პატარა
ირეკლებოდა. ნენი წინკარში გამოგვეგება და რაკი ხმამაღლა ოთახში, მის საყვარელ სავარძელში ელიზა იჯდა. მე კუთხეში ჩემს
მისამძიმრება უხერხული იქნებოდა, დეიდამ უსიტყვოდ ჩამოართვა ჩვეულ ადგილს მივაშურე, ნენი კი განჯინასთან მივიდა, ღვინით
ხელი. დედაბერმა ზევით გვანიშნა კითხვის გამომხატველი სავსე სურა და რამდენიმე ჭიქა გადმოიღო, მაგიდაზე დადგა და
მზერით, და როცა დეიდამ თავი დაუქნია, ვიწრო კიბეზე აგვიძღვა შემოგვთავაზა თითო ჭიქა დაგველია. მერე, თავისი დის
წელში მოხრილი, ჩაქინდრული თავი კი თითქმის მოაჯირის ბრძანებისამებრ, ღვინო დაასხა და ჭიქები მოგვაწოდა. მე
სისწვრივ მიჰქონდა. კიბის თავზე შეჩერდა და გამამხნევებლად ორცხობილაც შემომთავაზა, მაგრამ უარი ვუთხარი, რადგან
დაგვიქნია ხელი, თან მიცვალებულის ოთახის ღია კარისაკენ ხმამაღლა ხრამუნის მომერიდა. დედაბერს ჩემი უარი ეწყინა, ჩუმად
მიგვითითა. დეიდაჩემი შევიდა. მოხუცმა კი ყოყმანი რომ შემამჩნია, მივიდა მდივანთან და დის ზურგს უკან დაჯდა. ხმას არავინ
ისევ დამიქნია ხელი. იღებდა. ყველანი ცარიელ ბუხარს ჩავცქეროდით.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 6

დედამ აცალა, ვიდრე ელიზა ამოიოხრებდა და თქვა: ნენის მუთაქაზე ჩამოედო თავი და თვლემა მორეოდა.
- ეჰ, რას იზამ, ახლა ის უკეთეს ქვეყანაშია. - აი, საცოდავ ნენისაც არაქათი გამოელია. - თქვა ელიზამ და
ელიზამ ისევ ამოიოხრა და დასტურის ნიშნად თავი დახარა. დას შეხედა, - ყველაფრის გაკეთება ჩვენ თვითონ მოგვიხდა... ქალი
დეიდამ კი, სანამ ღვინოს მოსვამდა, ხელში შეატრიალა ჭიქა. ვიშოვენეთ, რომ გაებანა და ჩაესვენებინა, კუბო მოვიტანეთ,
- მაინც როგორ... მშვიდად მიიცვალა? მღვდელს ვაწირვინეთ ეკლესიაში... მამა ო’რურკი რომ არ
- ო, ისე მშვიდად, ქალბატონო, - უპასუხა ელიზამ, - ვერც კი ყოფილიყო, არც კი ვიცი, როგორ მოვახერხებდით ამდენ რამეს.
ვიტყვი, სული როდის ამოუვიდა. ძალიან კარგი სიკვდილით ყვავილებიც იმან გამოგვიგზავნა, ის ორი შანდალიც იმან მოიტანა
მოკვდა, მადლობა უფალს. ეკლესიიდან, განცხადებაც მისცა „სამოქალაქო უწყებებში“,
- სხვა დანარჩენი?... სასაფლაოს საკითხის მოგვარებაც თვითონ იკისრა და საწყალი
- მამა ო’რურკი იყო სამშაბათს, აზიარა და ყველანაირად ჯეიმზის დაზღვევის ამბებსაც ეგ მოუვლის.
შეამზადა. - მართლაც რომ ძალიან გარჯილა, - თქვა დეიდაჩემმა.
- მაშ, იცოდა? ელიზამ თვალები დახუჭა და ნელა დააქნია თავი.
- ჰო, შერიგებული იყო იმ აზრს, რომ უნდა მომკვდარიყო. - ძველ მეგობარს ვერავინ შეედრება, - თქვა მან. - თუმცა,
- ეტყობა კიდეც სახეზე, - თქვა დეიდამ. კაცმა რომ თქვას, სხვამ ვინ უნდა უპატრონოს მიცვალებულს?
- იმ ქალმაც ეგ თქვა, გასაბანად რომ მოვიყვანეთ. ასე თქვა, - ეგეც მართალია, - დაეთანხმა დეიდაჩემი. - ახლა ის უკვე
გეგონება სძინავსო. ძალიან მშვიდად გამოიყურებაო. ვინ სასუფეველშია და თქვენს სიკეთეს არ დაივიწყებს.
იფიქრებდა, რომ ასეთი კარგი მიცვალებული იქნებოდა. - ეჰ, საწყალო ჯეიმზ! - თქვა ელიზამ. - არც ისე ძალიან
- მართლაც, - დაეთანხმა დეიდა და კიდევ ერთი ყლუპი გვაწუხებდა. ახლა ხომ დუმს და დუმს, მაგრამ სიცოცხლეშიც დიდი
ღვინო მოსვა. მერე თქვა: უთქმელი კაცი იყო. ეგ არის, ვიცი, რომ მკვდარია, თორემ...
- ყოველ შემთხვევაში, მის ფლინ, თქვენთვის მაინც დიდი - ყველაფერს რომ მორჩებით, მაშინ კი ძალიან
ნუგეშია, რომ ყველაფერი გაუკეთეთ, რისი გაკეთებაც შეგეძლოთ. დაგაკლდებათ თვალში, - უთხრა დეიდამ.
თქვენ ორივენი ძალიან ზრუნავდით მისთვის. - ვიცით, რომ ეგრე იქნება, - დაეთანხმა ელიზა. - აღარ
ელზამ კალთაზე დაისვა ხელი, კაბა გაისწორა. დამჭირდება მისთვის ბულიონის შეტანა, აღარც თქვენ
- ეჰ, საწყალი ჯეიმზი! - ამოიოხრა მან, - ღმერთმა ხომ იცის, გამოუგზავნით ხოლმე თუთუნს, ქალბატონო. ეჰ, საწყალი ჯეიმზი!
არაფერი დაგვიშურებია, დიდად არ გვილხინდა, მაგრამ გაჭირვება - იგი გაჩუმდა, თითქოს მოგონებებში ჩაიძირაო, მერე
მაინც არ გვიგრძნობინებია მისთვის. შთამაგონებლად წარმოსთქვა:

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 7

- ამ ბოლო დროს კი ვამჩნევდი, რომ სასიკეთო არა იყო რა პატარა ოთახში სიჩუმემ დაისადგურა. მე ამ სიჩუმით
მის თავს, როცა არ უნდა შევსულიყავი, ლოცვანი ყოველთვის ძირს ვისარგებლე, მაგიდასთან მივედი, ჩემი ჭიქიდან ცოტა ღვინო
დაგდებული მხვდებოდა, თვითონ სავარძელში იყო გადაწოლილი, მოვსვი და ისევ კუთხეში მდგარ პატარა სკამს დავუბრუნდი. ელიზა
პირი კი ღია ჰქონდა ხოლმე. თითქოს ღრმა ფიქრებს წაეღო. ჩვენ მოწიწებით ველოდით, როდის
მან თითი მიიდო ცხვირზე და შუბლი შეიჭმუხნა. მერე დაარღვევდა მდუმარებას. გრძელი პაუზის შემდეგ მან ხმადაბლა
კვლავ განაგრძო: თქვა:
- მაინც თავისას არ იშლიდა. სულ იმას ამბობდა, სანამ - სულ იმ ბარძიმის ბრალი იყო, მაშინ რომ გაუტყდა...
ზაფხული გავა, ერთ მშვენიერ დღეს როგორმე აირიშტაუნში წავალ იქიდან დაიწყო ყველაფერი. მართალია, ამბობდნენ, ისეთი რა
ჩვენი ძველი სახლის სანახავადო, იმ სახლისა, სადაც დავიბადეთ მოხდა, შიგ ხომ არაფერი იყოო, მაგრამ მაინც... ისიც თქვეს, მსახური
სამივე. მეც თან უნდა წავეყვანე, მეც და ნენიც. ოღონდ, როგორმე იყო დამნაშავეო... მაგრამ საწყალი ჯეიმზი ისე ღელავდა... ეჰ,
მოგვეხერხებინა და ჯონი რაშთან, აქვე, ჩვენს ახლოს, იაფად ღმერთმა აცხონოს!..
გვეშოვნა ის ახლებური ეტლი, გზაზე რომ არ რახრახებს; მამა - მაშ ამის ბრალი იყო? - გაიოცა დეიდამ. - მე გავიგე,
ო’რურკმა უთხრა, ახლა აკეთებენ ასეთ ეტლებსო, რაღაცნაირი თითქოს...
თვლები აქვთ და რბილად მიგორავენო. სამივე უნდა ელიზამ თავი დაუქნია.
წავსულიყავით ერთ კვირა საღამოს... საწყალი ჯეიმზი, ბოლო დროს - სწორედ ამის გამო აერია გონება, - თქვა მან. - მას მერე
სულ ამაზე ოცნებობდა. დასევდიანდა, გულჩათხრობილი გახდა, აღარავის ელაპარაკებოდა,
- ღმერთო, სასუფეველი დაუმკვიდრე მის სულს, - თქვა მარტო დაეხეტებოდა. ერთ საღამოს ვიღაცის საზიარებლად
დეიდამ. დასჭირდათ და ვერსად იპოვეს. აქეთ ეცნენ, იქით ეცნენ, მაგრამ ცამ
ელიზამ ცხვირსახოცი ამოიღო და თვალები შეიმშრალა, ჩაყლაპა თუ მიწამ, ვერსად იპოვეს. მერე დიაკვანმა თქვა, მოდი,
მერე ისევ ჯიბეში ჩაიდო და ერთ ხანს მდუმარედ ჩასცქეროდა ეკლესიაშიც შევიხედოთო. წაიღეს გასაღებები, გააღეს ეკლესია;
ცარიელ ბუხარს. დიაკვანი, მამა ო’რურკი, კიდევ ერთი მღვდელიც იყო, ყველანი შიგ
- მერე როგორი პატიოსანი იყო ყოველთვის, - დაიწყო ისევ შევიდნენ, ჩირაღდნებით, რომ ენახათ იქ იყო თუ არა, ჰოდა, როგორ
მან, - მღვდლის მოვალეობა მეტისმეტად ემძიმებოდა. მწარე ხვედრი გგონიათ, სწორედ იქ მიაგნეს. ზის მარტოდმარტო სიბნელეში,
არგუნა ბედმა, ნამდვილი ჯვარცმული იყო. თავის პატარა სააღმსარებლოში, თვალები დაუჭყეტია და თითქოს
- ჰო, - თქვა დედამ, - ტანჯული კაცი იყო, ყველაფერზე თავისთვის იცინის...
ეტყობოდა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 8

ის უცებ გაჩუმდა, თითქოს რაღაცას მიაყურაო, მეც სმენად უმცროსნი, თანაც უფრო მხდალნი ვიყავით და გვეჩვენებოდა, რომ
ვიქეც, მაგრამ სახლში ჩამიჩუმი არ ისმოდა. ვიცოდი, მოხუცი ის მეტისმეტ სიშმაგეს იჩენდა თამაშის დროს. ჯო მართლაც
მღვდელი წყნარად იწვა თავის კუბოში, სწორედ ისეთი, როგორიც ნამდვილ ინდიელს ჰგავდა, როცა ბაღში დაჰქროდა, თავზე
ჩვენ ვნახეთ - ზვიადი და გოროზი მიცვალებული, ცარიელი ჩამოფხატული ჩაიდნის ძველი ჩაჩით, მუშტს ურტყამდა თუნუქის
ბარძიმით მკერდზე. ნაჭერს და გაჰკიოდა:
ელიზამ ამოიოხრა: - იაჰ, იაკა, იაკა, იაკა!
- თვალი დაუჭყეტია და თითქოს ჩუმად იცინის არავის არ გვჯეროდა, როცა შევიტყვეთ, რომ მან მღვდლად
თავისთვის... მაშინ კი, რაღა თქმა უნდა, რაკი ამ დღეში ნახეს, ყველა გახდომა გადაწყვიტა. მიუხედავად ამისა, ეს სრული სიმართლე
მიხვდა, რომ სასიკეთო არა სჭირდა რა... გახლდათ.
ჩვენ ყველანი პატარა მეამბოხეები ვიყავით და ეს
შეხვედრა მეამბოხური სული პირწმინდად შლიდა ყოველგვარ განსხვავებას
თვითეული ჩვენგანის აღზრდასა და მიდრეკილებებს შორის. ჩვენ
ველური დასავლეთი ჯო დილონმა გაგვაცნო. ჯოს პატარა ბანდებს ვქმნიდით, ზოგი თავგამოდებით, ზოგიც თითქმის შიშით.
ბიბლიოთეკა ჰქონდა, „ბრიტანეთის დროშის“ და „სიმამაცის“ ძველი მეც ამ უკანასკნელთა რიცხვს ვეკუთვნოდი, ამ მერყევ ინდიელებს,
ნომრებისა და იაფფასიანი სათავგადასავლო რომანებისაგან რომელთაც ეშინოდათ მზეთუნახავი ან ქალაჩუნები არ
შემდგარი. ყოველ საღამოს, სკოლიდან დაბრუნებულნი, მის ეზოში შერქმეოდათ. ის საოცარი ამბები, რომელთა შესახებაც
ვიკრიბებოდით და ინდიელობანას ვთამაშობდით. ის და მისი ვკითხულობდით წიგნებში ველურ დასავლეთზე, ახლოს არ
უმცროსი ძმა ლეო, სქელი, დონდლო ბიჭი, საჯინიბოს სხვენს ეკარებოდნენ ჩემს გულს, მაგრამ, ჩემს ფანტაზიას მაინც
იცავდნენ. ჩვენ კი იერიში მიგვქონდა მასზე. ხანდახან მწვანე მოლზე ჰკვებავდნენ. მე უფრო ამერიკული დეტექტური მოთხრობები
ხელჩართული ბრძოლა იმართებოდა. მაგრამ ჩვენი თავგანწირული მომწონდა, რომლებშიც დროდადრო თავნება, ავსული ლამაზმანები
ცდის მიუხედავად, ვერასოდეს ვჯობნიდით მოწინააღმდეგეს, ვერც ჩნდებოდნენ. თუმცა, ამ მოთხრობებში ცუდი არაფერი იყო და არც
იერიშისას და ვერც ფიცხელ ომში, ასე რომ, ყოველი ჩვენი შეტაკება ლიტერატურული თვალსაზრისით დაიწუნებოდა, მაგრამ სკოლაში
ჯო დილონის საზეიმო ცეკვით მთავრდებოდა. მისი მშობლები საიდუმლოდ გადადიოდა ხელიდან ხელში. ერთხელ მამა
ყოველ დილით ეკლესიაში დადიოდნენ გარდინერ-სტრიტზე, ბატლერმა, რომელიც რომის ისტორიიდან გაკვეთილად მოცემულ
წირვის მოსასმენად, და მათი სახლის დერეფანში მისის დილონის ოთხ გვერდს გვეკითხებოდა, დოყლაპია ლეო დილონს „იაფფასიანი
საკმეველივით მშვიდობიანი სურნელება იფრქვეოდა. ჩვენ ჯოზე სათავგადასავლო ბიბლიოთეკის“ ერთი ნომერი აღმოუჩინა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 9

- რომელ გვერდზე შევჩერდით, ვინ მეტყვის? აბა, დილონ, გადაეყრება ის, ვინც დღენიადაგ შინ ზის ფეხმოუცვლელად.
ადექით. „ის იყო, შერიჟრაჟდა დღე იგი...“ განაგრძე! რომელი დღე? ხიფათი მხოლოდ სამშობლოდან შორს უნდა ეძიო.
„ის იყო, შერიჟრაჟდა დღე იგი, ოდეს...“ ისწავლეთ ეს თუ არა? რა საზაფხულო არდადეგები ახლოვდებოდა, როცა
გაქვთ ჯიბეში? გადავწყვიტე, თუნდაც ერთი დღით დამერღვია სასკოლო
ყველას გულები აგვიფანცქალდა, როცა ლეო დილონელმა ცხოვრების ერთფეროვნება. მე, ლეო დილონმა და კიდევ ერთმა
წიგნი გაუწოდა მამა ბატლერს, და მაშინვე უცოდველი ბიჭმა, გვარად მაენიმ, მოვილაპარაკეთ, ერთ დღეს გაკვეთილებიდან
გამომეტყველება მივიღეთ. მამა ბატლერმა წიგნი გადაფურცლა და გავპარულიყავით. თვითეულმა ექვს-ექვსი პენსი შევაგროვეთ. წინა
წარბი შეიკრა: დღით დავთქვით სამეფო არხის ხიდზე შევხვედროდით ერთმანეთს
- ეს რა ნაგავია! - თქვა მან. – „ყაჩაღთა ბელადი!“ აი, თურმე, დილის ათი საათისათვის. მაენის უფროს დას გასამართლებელი
რას კითხულობთ, ნაცვლად იმისა, რომ რომის ისტორია ისწავლოთ, ბარათი უნდა შეეთხზა მისთვის, ლეო დილონი კი ძმას დააბარებდა,
მეორედ აღარ დამანახოთ ასეთი სისაძაგლე სასწავლებელში. ეს რომ ავადმყოფობის გამო ვერ მოვიდა სკოლაში. ფეხით უნდა
ალბათ ვინმე არამზადას დაწერილია, რომელიც ამგვარ რამეებს მივსულიყავით ნავმისადგომამდე, მერე ბორნით გადავცურავდით
ერთი ჭიქა ღვინის საფასურად თხზავს. მიკვირს, თქვენისთანა უბეს და სამტრედეს მოვინახულებდით. ლეო დილონს ეშინოდა,
განათლებული ბიჭები ამნაირ სისულელეებს რომ კითხულობთ. მამა ბატლერს ან რომელიმე სხვა მასწავლებელს არ შევხვედროდით,
ნაციონალური სკოლის მოსწავლეები რომ იყოთ, კიდევ მესმის... მაგრამ მაენიმ ძალიან გონივრულად შენიშნა, რა ესაქმება მამა
გაფრთხილებთ, დილონ, მიხედეთ თქვენს საქმეს, თორემ... ბატლერს სამტრედესთანო. გული დავიმშვიდეთ და მე ჩვენი გეგმის
ამ დატუქსვამ ჩემს თვალში დიდების შარავანდედი პირველი ნახევრის განხორციელებას შევუდექი: ორივეს
ჩამოაცალა ველურ დასავლეთს, ლეო დილონის შემკრთალმა გამოვართვი ექვს-ექვსი პენსი და ჩემი საკუთარი ექვსი პენსიც
ბუთხუზა სახემ კი სინდისის ქენჯნა მაგრძნობინა. მაგრამ, როგორც ვაჩვენე. როცა საბოლოო გადაწყვეტილებას ვიღებდით მეორე
კი სკოლის დამთრგუნველ გავლენას გავშორდი, ნელ-ნელა დღისათვის, ყველანი შესამჩნევად ვღელავდით. სიცილით
მომწყურდა იმ ველური აღტყინების განცდა, ის უჩვეულო ნეტარება, ჩამოვართვით ერთმანეთს ხელი და მაენიმ გვითხრა:
რომლის მონიჭება თითქოს თავისუფალი ცხოვრების ამსახველ ამ - მაშ, ხვალამდე, მეგობრებო.
მოთხრობებს შეეძლოთ მხოლოდ. საღამოობით ომობანას თამაშიც იმ ღამეს ცუდად მეძინა. დილით პირველი მივედი ხიდზე,
ისევე მოსაბეზრებელი მეჩვენებოდა, როგორც დილაობით იმიტომ რომ ყველაზე ახლოს ვცხოვრობდი. წიგნები მაღალ
გაკვეთილებზე ჯდომა, იმიტომ, რომ მსურდა ნამდვილ ხიფათს ბალახებში ჩავმალე, ბაღის ბოლოს, სანაგვე ორმოს გვერდით, სადაც
გადავყროდი; მაგრამ მჯეროდა, რომ ნამდვილ ხიფათს ვერ იშვიათად გაივლიდა ვინმე, და არხის გასწვრივ გავიქეცი. ივნისის

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 10

პირველი კვირის თბილი, მზიანი დილა იყო. ხიდის მოაჯირზე ინდიელობანას თამაში წამოიწყო. ვიღაც ჩამოძონძილ გოგოებს
ვიჯექი და ვტკბებოდი ჩემი ძველი ტილოს ფეხსაცმელების გამოეკიდა ცარიელი შურდულის ქნევით, ხოლო როცა ორმა
ჭვრეტით, რომლებიც წინა დღით საგულდაგულოდ გავწმინდე ჩამოძონძილმა ბიჭმა რაინდული გულისწყრომა გამოამჟღავნა და
ცარცით, თან ვუყურებდი, როგორ მიათრევდნენ თვინიერი ცხენები ქვების სროლა დაგვიწყო, წინადადება მომცა, შეტევაზე
საქმიანი ხალხით სავსე ტრამვაის ვაგონს აღმართში. არხის აქეთ- გადავიდეთო. მე ვიუარე, ბიჭები ძალზე პატარები არიან-მეთქი, და
იქით ჩამწკრივებული მაღალი ხეები ხასხასა მწვანეს შეემოსა. ამ ისევ გზა განვაგრძეთ, ჩამოძონძილთა ბრბო კი მოგვძახოდა: -
სიმწვანეში ირიბად ატანდა მზის შუქი და წყლის ზედაპირზე ურჯუკებო! ურჯუკებო! - იმათ პროტესტანტები ვეგონეთ, რადგან
ციმციმებდა. გრანიტის მოაჯირი ნელ-ნელა თბებოდა. ხელს ისედაც შავგვრემან მაენის ქუდზე კრიკეტის სათამაშო კლუბის
ვუთათუნებდი თბილ ქვას და თან გულში რომელიღაც სიმღერას ვერცხლისფერი ნიშანი ეკეთა. როდესაც „უთომდე“ მივედით,
ვღიღინებდი. ძალიან ბედნიერად ვგრძნობდი თავს. ხუთი თუ ათი ომობანას თამაში წამოვიწყეთ, მაგრამ არაფერი გამოგვივიდა,
წუთი ვიჯექი ასე, რომ უეცრად მაენის ნაცრისფერ ქურთუკს რადგან ომობანა რომ ითამაშო, სულ მცირე, სამი კაცი მაინც არის
მოვკარი თვალი. მან ღიმილით ამოიარა აღმართი და ჩემს გვერდით საჭირო. და ლეო დილონზე რომ ჯავრი გვეყარა, მშიშარას
ამოფოფხდა მოაჯირზე. ლეო დილონის მოლოდინში მაენიმ ვეძახდით, თან ვმკითხაობდით, რა ნიშანს დაუწერდა ბოლო
ჯიბიდან გამოჩრილი შურდული ამოიღო და თავის მიერ შეტანილი გაკვეთილზე მისტერ რაიენი.
გაუმჯობესებანი განმიმარტა. შურდული რად გინდოდა-მეთქი, მერე მდინარის პირას მივედით. დიდხანს დავეხეტებოდით
ვკითხე. ჩიტებს რომ თავს არ გაუვიდეთო, მიპასუხა. მაენი ხშირად ხმაურიან ქუჩებში, რომელთაც ქვის მაღალი კედლები გასდევდა და
ხმარობდა ჟარგონს და მამა ბატლერს „ბებერ თხას“ ეძახდა. კიდევ ვაკვირდებოდით ამწეების და ჯალამბრების მუშაობას. მეფორნეები
თხუთმეტი წუთი ვიცადეთ, მაგრამ ლეო დილონი არსად ჩანდა. კი, მძიმედ დატვირთულ საზიდრებს რომ მოარახრახებდნენ,
ბოლოს მაენი ძირს ჩახტა და მითხრა: გვეჩხუბებოდნენ, გზიდან ჩამოგვეცალეთო. შუადღე იყო, როცა
- წავიდეთ. ისედაც ვიცოდი რომ სქელო დაითესებოდა. ნავმისადგომს მივაღწიეთ, და რაკი ყველა მუშა საუზმობდა, ჩვენც
- მერე იმისი ექვსი პენსი...- ვთქვი მე. ორი დიდი, მურაბიანი ღვეზელი ვიყიდეთ და მდინარის პირას
- ეგ ჯარიმა იყოს, - მიპასუხა მან. - ჩვენთვის კი უკეთესია, რკინის მილებზე ჩამოვსხედით სასაუზმოდ. თან დაბლინის
შილინგის მაგივრად შილინგნახევარი გვექნება. სავაჭრო პორტის მზერით ვტკბებოდით. ბარჟები შორიდანვე
ნორთ სტრენდ-როუდს გავყევით და ქიმიურ ქარხნამდე იძლეოდნენ ნიშანს ბამბის ქულასავით დახვეული კვამლის
მივედით, მერე კი მარჯვნივ გავუხვიეთ და ნავსადგურის გზას ბოლქვებით; რინგსენდს იქით მეთევზეთა ყავისფერი ფლოტილია
დავადექით. როგორც კი ხალხის თვალს მივეფარეთ, მაენიმ მოჩანდა; მდინარის გაღმა ნაპირთან დიდ, თეთრ იალქნიან ნავს

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 11

ცლიდნენ, მაენიმ თქვა, კარგი სეირი იქნებოდა, ამ დიდი გემებიდან როცა ცქერა მოგვბეზრდა, რინგსენდისაკენ წავჩანჩალდით.
ერთ-ერთით ზღვაში გავპარულიყავითო. მეც შევყურებდი ჩამოცხა, საბაყლოს ფანჯრებში მზეზე იხუხებოდნენ დაობებული
უზარმაზარ ანძებს და ვგრძნობდი, როგორ ისხამდა ხორცს ჩემს ორცხობილები. ჩვენ ვიყიდეთ ორცხობილები და შოკოლადი და
წარმოდგენაში ის მცირეოდენი გეოგრაფიული ცოდნა, რომელიც გემრიელად შევექცეოდით, თან ჭუჭყიან ქუჩებში დავეხეტებოდით,
სკოლაში მიმეღო. სკოლა და სახლი სადღაც შორს, ძალიან შორს სადაც მებადურთა სახლები იდგა. რძის მაღაზიას ვერსად
დარჩა და მათი გავლენაც თითქმის უკვალოდ გაქრა. წვაწყდით, ამიტომ მეწვრილმანის დუქანში შევედით და თითო
ლიფიზე ბორნით გადავედით, ოღონდ წინასწარ ბაჟი ბოთლი ლიმონათი ვიყიდეთ. ცოტა სული რომ მოითქვა, მაენი
გადავიხადეთ, რათა ორი მუშისა და ბარგიანი ჩია ებრაელის მოსახვევში კატას გამოეკიდა, მაგრამ კატა მინდორში გაექცა.
თანამგზავრობის უფლება მოგვეპოვებინა. მეტისმეტად ორივენი დავიქანცეთ და, როცა მინდორზე გავედით, მაშინვე
დარბაისლურად გვეჭირა თავი, მაგრამ ამ ხანმოკლე მგზავრობისას პატარა ფერდობზე ჩამოვსხედით, საიდანაც დოდერი მოჩანდა.
ანაზდად თვალი თვალს მოგვიხვდა და ორივეს სიცილი წაგვსკდა. უკვე ძალიან გვიან იყო და თანაც ძალზე დაღლილები
გაღმა გასულებმა, იმ კოპწია სამანძიან ხომალდს დავუწყეთ ცქერა, ვიყავით საიმისოდ, რომ ჩვენი გეგმის განხორციელებაზე გვეფიქრა
რომელიც ჯერ კიდევ ნაპირიდან შევნიშნეთ. იქვე, ჩვენს გვერდით და სამტრედე მოგვენახულებინა. შინ ოთხ საათამდე უნდა
მდგომმა კაცმა გვითხრა, რომ ეს ნორვეგიული გემი იყო. მე კიჩოსკენ დავბრუნებულიყავით, თორემ ჩვენს გაპარვას შეიტყობდნენ. მაენი
წავედი და ვცადე წარწერა წამეკითხა, მაგრამ რაკი არაფერი გულდაწყვეტილი დაჰყურებდა თავის შურდულს და ვიდრე
გამომივიდა, უკან დავბრუნდი და უცხოელ მეზღვაურებს დავუწყე რკინიგზით დაბრუნება არ შევთავაზე, პირზე ღიმილი არ მოსვლია.
თვალთვალი. მინდოდა დავრწმუნებულიყავი, ჰქონდა თუ არა მზე ღრუბლებს მოეფარა და სევდიან ფიქრებში ჩაფლული
რომელიმე მათგანს მწვანე თვალები, რადგან ჩემი აკვიატებული მიგვატოვა, საჭმლის ნარჩენებს შორის.
წარმოდგენით... მაგრამ, მეზღვაურებს მხოლოდ ლურჯი, მინდორში ჩვენს გარდა არავინ იყო. რამდენიმე ხანს
ნაცრისფერი და შავი თვალები აღმოაჩნდათ. ერთადერთი მდუმარედ ვიწექით ფერდობზე, მერე მინდვრის თავში ჩვენკენ
მეზღვაური, რომლის თვალებიც შეიძლებოდა მწვანე მომავალი კაცი შევნიშნე. ზარმაცად ვუთვალთვალებდი ამ კაცს, თან
მოგჩვენებოდა, მაღალი კაცი იყო და ნაპირზე თავშეყრილ ხალხს იმ ბალახის ღეროს ვღეჭავდი, რომლითაც გოგოები მკითხაობენ
იმით ართობდა, რომ ყოველი ფიცრის დაცემისას მხიარულად ხოლმე. კაცი ნელი ნაბიჯით მოდიოდა ფერდობს ქვემოთ. ცალი
ყვიროდა: ხელი თეძოზე შემოედო, მეორეში კი ჯოხი ეჭირა და მსუბუქად
- კარგია, კარგია. მოაკაკუნებდა. გაცვეთილი მუქი მწვანე კოსტუმი ეცვა და თავზე
მაღალი ქუდი ეხურა, ისეთი ჩვენში ღამის ქოთანს რომ ეძახიან.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 12

ხნიერი მეჩვენა, რადგან ულვაშებზე ფერფლისფერი გადაჰკრავდა. ბიჭებმაო. ამ შეკითხვამ ამაღელვა და გული მატკინა, შემეშინდა,
ჩვენს ფეხებს რომ ჩაუარა, ერთი კი შემოგვხედა და ისევ გზა ვაითუ უცნობმა მეც მაენივით ბრიყვად ჩამთვალოს-მეთქი. მაგრამ
განაგრძო. ჩვენ თვალი გავაყოლეთ. ორმოცდაათიოდე ნაბიჯი მან მხოლოდ გაიღიმა და დავინახე, რომ რამდენიმე კბილი აკლდა.
გაიარა და ისევ უკან გამობრუნდა. ნელა მოდიოდა ჩვენსკენ ჯოხის მერე გვკითხა, რომელს უფრო მეტი საცოლე გყავთო. მაენიმ
კაკუნით, ისე ნელა, რომ ვიფიქრე, რაღაცას ეძებს-მეთქი ბალახში. დაუდევრად უპასუხა, სამი გოგო მყავსო. ახლა მე მომიბრუნდა,
ჩვენ რომ გაგვისწორდა, შეჩერდა და მოგვესალმა. ჩვენც შენო? მე ვუპასუხე, არც ერთი-მეთქი. იმან არ დამიჯერა,
სალმითვე ვუპასუხეთ, ისიც ფერდობზე ჩამოჯდა დიდი დარწმუნებული ვარ, გეყოლებაო. მე ხმა არ ამომიღია.
სიფრთხილით. მერე ამინდზე დაიწყო ლაპარაკი, ამ ზაფხულს - თქვენ თვითონ რამდენი გყავთ? - თავხედურად ჰკითხა
დიდი სიცხეები იქნებაო, თქვა და დაუმატა: მას შემდეგ, რაც მე მაენიმ უცნობს.
პატარა ბიჭი ვიყავი, ჰავა ძალიან შეიცვალაო. ყველაზე ბედნიერი უცნობმა ისევ წინანდელივით გაიღიმა და გვითხრა,
ხანა ადამიანის ცხოვრებაში სკოლის წლებიაო. ყველაფერს თქვენხელა რომ ვიყავი, გოგოები ბლომად მყავდაო.
მივცემდი, ოღონდ ჩემი ახალგაზრდობა დამიბრუნდებოდესო. მისი - ყველა ბიჭს ჰყავს თითო გოგო. - გვითხრა მან.
ლაპარაკი ცოტა მოსაწყენი გვეჩვენებოდა და ჩუმად ვისხედით. მერე მისი ხნის კაცისაგან ძალიან მეუხეშა ასეთი თავისუფალი
სკოლასა და წიგნებზე ჩამოგვიგდო სიტყვა. გვკითხა, წაგიკითხავთ საუბარი ამ თემაზე. გულში გონივრულად მიმაჩნდა, რაც მან ბიჭებსა
თუ არა ტომას მურის ლექსები, ან სერ უოლტერ სკოტისა და ლორდ და გოგოებზე ილაპარაკა. მაგრამ, მისი პირიდან ამის გაგონება არ
ლიტონის ნაწარმოებები. თავი ისე ვაჩვენე თითქოს მის მიერ მსიამოვნებდა, თანაც მიკვირდა, რატომ შეაჟრჟოლა ერთი-ორჯერ,
დასახელებული ყველა წიგნი წაკითხული მქონდა. ასე რომ, ბოლოს თითქოს რაღაცის შეეშინდა, ან უეცრად შეამცივნაო. ლაპარაკს ისევ
მითხრა: განაგრძობდა და შევნიშნე, კარგი გამოთქმა ჰქონდა. გოგოებზე
- ოჰო, როგორც ვხედავ, შენც ჩემსავით წიგნის ჭია გვესაუბრებოდა, როგორი ლამაზი და ფაფუკი თმები აქვთო, ნაზი
ყოფილხარ. შენი ამხანაგი კი - და მან მაენიზე მანიშნა, რომელიც ხელები, მაგრამ ყველა გოგო არ არის ისეთი კარგი, როგორც ერთი
თვალებდაჭყეტილი შემოგვცქეროდა, - უფრო სხვანაირი ჩანს. მაგას, შეხედვით ჩანსო. ლამაზი გოგონას შეხედვას არაფერი მირჩევნიაო,
ეტყობა, უოლტერ სკოტისა და ლორდ ლიტონის ყველა თხზულება გვითხრა, მიყვარს მისი ნაზი, თეთრი ხელებისა და მშვენიერი,
აქვს და მათი კითხვა არასოდეს ჰბეზრდება. - თუმცა, ფაფუკი თმის ჭვრეტაო. ისეთი შთაბეჭდილება დამრჩა, თითქოს
რასაკვირველია, - დაურთო მან, - ლორდ ლიტონს ისეთი ერთხელვე დაზეპირებულს იმეორებდა, ანდა საკუთარი სიტყვებით
ნაწარმოებებიც აქვს, რომელიც პატარა ბიჭებმა არ უნდა წაიკითხონ. დამაგნიტებული მისი გონება ნელ-ნელა ბრუნავდა ერთი და იგივე
- მაენიმ იკითხა, რატომ არ უნდა წაიკითხონ ის წიგნები პატარა ორბიტის გარშემო. ხან ისე ლაპარაკობდა, თითქოს რომელიღაც

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 13

ყველასათვის ნაცნობ ფაქტზე მიგვანიშნებსო, ხან კი ხმას დაუწევდა, ხოლმე არა სკოლაშიო. მინდოდა აღშფოთებით მეპასუხნა, რომ ჩვენ
იდუმალად გვეჩურჩულებოდა, თითქოს საიდუმლოს გვიმხელდა ნაციონალური სკოლის მოსწავლეები არ ვიყავით და ამიტომ, მისი
და არ სურდა ვისმე ყური მოეკრა, იმეორებდა ერთსა და იმავეს, სიტყვებით რომ ვთქვათ, არც გვწკეპლავდნენ, მაგრამ ისევ სიჩუმე
ოდნავ სცვლიდა ფრაზებს და თავისი მონოტონური ხმით ვამჯობინე. უცნობმა საუბარი ახლა ბიჭების ფიზიკურ დასჯაზე
აერთფეროვნებდა ყველაფერს. მე ისევ ფერდობის ძირს გადაიტანა. მისი გონება, მისივე სიტყვებით დამაგნიტებული,
ჩავშტერებოდი, თან უცნობის საუბარს ვუგდებდი ყურს. თითქოს ისევ ნელ-ნელა დატრიალდა ახალი ცენტრის გარშემო.
კარგა ხნის შემდეგ მისი მონოლოგი შეწყდა. იგი ნელა ასეთი ბიჭები უნდა გაწკეპლო და თანაც კარგად გაწკეპლოო, თქვა
წამოდგა, გვითხრა, ერთი წუთით, ან, უფრო სწორად, რამდენიმე მან. როცა ბიჭი ასეთი თავნება და ჯიუტია, გვარიანად
წუთით დაგტოვებთო, და მე თავაუღებლად დავინახე, როგორ ნელა გაწკეპვლისთანად არაფერი მოუხდებაო. ხელებში ჩარტყმა ან
გაგვშორდა და მინდვრის ნაპირისაკენ წავიდა. რამდენიმე წუთს ყურის აწევა შედეგს არ გამოიღებს. ასეთს მხოლოდ ცხელ-ცხელი
მდუმარედ ვისხედით. უეცრად მაენიმ წამოიძახა: წკეპლები თუ მოარჯულებსო. მე გამაკვირვა მისმა მსჯელობამ და
- ერთი შეხედე, რას აკეთებს! ჩემდაუნებურად ავხედე უცნობს. მომწვანო თვალების მზერას
და რაკი არც პასუხი გავეცი, არც თავი ამიწევია, მაენიმ წავაწყდი, ეს თვალები მე მომშტერებოდნენ შეჭმუხვნილ შუბლს
კვლავ გაიმეორა: ქვემოდან. თვალი მოვარიდე და გვერდზე გავიხედე.
- შეხედე-მეთქი იმ საფრთხობელას! უცნობი თავის მონოლოგს განაგრძობდა. წეღანდელი
- თუ გვარებს გვკითხავს, - ვთქვი მე, - შენ მერფი იყავი, მე კი ლიბერალობა თითქოს მთლად გადაავიწყდა. სადმე რომ ვნახო,
სმითი ვიქნები. ბიჭი გოგოს ელაპარაკებოდეს, ან გავიგო, რომ შეყვარებული ჰყავს,
ერთმანეთისათვის მეტი აღარაფერი გვითქვამს. ჯერ კიდევ ზურგს ავუჭრელებდი წკეპლის ცემითო, თქვა მან. ეს გადააჩვევდა
ვერ გადამეწყვიტა, წავსულიყავი თუ დავრჩენილიყავი, რომ უცნობი გოგოებთან ლაზღანდარობასო. მაგრამ თუ ბიჭს გულის სწორი ჰყავს
დაბრუნდა და ისევ ჩვენს გვერდით დაჯდა. დაჯდომა ძლივს და მალავს, ამისათვის ტყავს გავაძრობდი ცემით, სიგრძეს სიგანედ
მოასწრო, რომ მაენიმ თავის გაქცეულ კატას მოჰკრა თვალი, წამოხტა ვუქცევდი, მე კი ამქვეყნად ამაზე მეტად არაფერი მეამებოდაო.
და გამოედევნა. მე და უცნობი სეირს ვუყურებდით. კატამ ისევ თავს საგულდაგულოდ მიხსნიდა, როგორ გაწკეპლავდა იმ ბიჭს, თითქოს
უშველა და მაენიმ ქვების სროლა დაუწყო ღობეს, რომელზედაც დიდმნიშვნელოვან საიდუმლოს მანდობსო, და თან უმატებდა,
მსხვერპლი გადაძვრა. როცა მობეზრდა, უმიზნო ხეტიალს მოჰყვა. ჩემთვის ეს ყველაზე დიდი სიამოვნება იქნებოდა ამქვეყნადო. ამ
მცირე სიჩუმის შემდეგ უცნობი ისევ მე მომიბრუნდა. შენი საიდუმლოს რომ მიმჟღავნებდა, მის მონოტონურ ხმას თანდათან
მეგობარი უხეში ბიჭიაო, მითხრა, და მკითხა, ხშირად წკეპლავენ სინაზე შეეპარა, თითქო თანაგრძნობას მთხოვსო.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 14

მე შევიცადე, ვიდრე მისი მონოლოგი ხელახლა არ შეწყდა. ძველი, გამოუსადეგარი ქაღალდებით იყო გამოტენილი. აქ
მაშინ კი ფეხზე წამოვიჭერი. აღელვება რომ დამეფარა, ფეხსაცმლის რამდენიმე ქაღალდისყდიანი, ფურცლებდაცრეცილი და
შეკვრა დავიწყე. მერე ვუთხარი, წასასვლელი ვარ-მეთქი, და დანესტიანებული წიგნი ვიპოვე, მათ შორის უოლტერ სკოტის
გამოვემშვიდობე, ნელა შევყევი ფერდობს, გულს კი შიშისგან „აბატი“, „ღვთისმოსავი მღვდელი“ და „ვიდოკის მემუარები“. ეს
ბაგაბუგი გაჰქონდა, მეგონა, კოჭებში მწვდება-მეთქი. ზევით რომ უკანასკნელი ყველაზე მეტად მომეწონა, იმიტომ რომ ფურცლები
ავედით, მოვტრიალდი და, მისთვის არც შემიხედავს, ისე დავიძახე: მთლად დაჰყვითლებოდა. სახლს უკან, ნახევრად გაველურებული
- მერფი! ბაღის შუაგულში, ვაშლის ხე იდგა, რომლის გარშემო უწესრიგოდ
ხმაში ნაძალადევი სიმხნევე მეტყობოდა და ჩემი უბადრუკი მიმოფანტულიყო რამდენიმე ბუჩქი. ერთ-ერთი ბუჩქის ძირას
ცნობიერებისა შემრცხვა. ხელმეორედ დამჭირდა დაძახება, ვიდრე განსვენებული მღვდლის კუთვნილი ველოსიპედის დაჟანგული
მაენი დამინახავდა და გამომეპასუხებოდა. ო, როგორ ძალუმად ტუმბო ვიპოვე, მღვდელი დიდი ქველმოქმედი იყო და მთელი
მიცემდა გული, როცა ჩემკენ მორბოდა, თითქოს საშველად თავისი ფული სხვადასხვა დაწესებულებებს უანდერძა, ავეჯი და
მოისწრაფისო. მე კი მრცხვენოდა, მრცხვენოდა იმიტომ, რომ გულის ბინის მოწყობილობა კი დას დაუტოვა.
სიღრმეში ცოტათი მძულდა იგი. ზამთრის მოკლე დღეებში სადილობას ვერც კი
ვასწრებდით, რომ უკვე ბინდი წვებოდა. ქუჩაში გამოსულებს
არაბეთი სახლები შავად გვეჩვენებოდა. ცის ნაგლეჯი ჩვენს თავზე თანდათან
მელნისფერდებოდა და ქუჩის ფარნების უღიმღამო ალი ამ
ნორთ-რიჩმონდ-სტრიტი ჩიხით მთავრდებოდა და, ჩამუქებულ ცისკენ მიიწევდა. ცივი ჰაერი გვსუსხავდა, მაგრამ
საერთოდ, წყნარი ქუჩა იყო, თუ არ ჩავთვლით იმ საათს, როცა მანამდე არ ვწყვეტდით თამაშს, სანამ კარგად არ გავხურდებოდით.
ქრისტიან ძმათა სკოლაში მეცადინეობა წყდებოდა. ჩიხის ბოლოს, ჩვენი ყიჟინი გამოძახილად გაისმოდა მდუმარე ქუჩაში.
ოთხკუთხა მოედანზე, სხვა სახლებისაგან განცალკევებით, თამაშით გატაცებულნი ვიწრო, ჭუჭყიან შუკებში
ორსართულიანი ცარიელი სახლი იდგა. ამ ქუჩის სხვა შენობები კი ამოვყოფდით ხოლმე თავს, სადაც ადგილობრივი „ველურები“
ერთმანეთს შესცქეროდნენ მშვიდი, მურა ფასადებით, თითქოს სეტყვასავით გვაყრიდნენ ისრებს; აქედან ხან ჩაბნელებული
თავიანთი დარბაისელი ბინადრებით თავს იწონებენო. ნესტიანი ბაღების უკან აღმოვჩნდებოდით და სანაგვე ორმოების
მღვდელი, ჩვენი სახლის უწინდელი პატრონი, უკანა სიმყრალეს ვისუნთქავდით, ხანაც აშმორებულ საჯინიბოებს
ოთახში მოკვდა. მთელ სახლში შმორის სუნი იდგა, რადგან ოთახები ჩავუქროლებდით, სადაც მეეტლე სამურველით ფხეკდა და
დიდი ხნის გაუნიავებელი იყო. სამზარეულოს მომიჯნავე საკუჭნაო წმენდდა ცხენს, ანდა აბზინდიან მოსართავს აჟღარუნებდა, როცა

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 15

ისევ ჩვენს ქუჩას ვუბრუნდებოდით, ჩაბნელებული სივრცე რამდენიმე შემთხვევით ნათქვამ სიტყვას, მაგრამ მისი სახელის
სამზარეულოს ფანჯრებიდან გამოსული შუქით განათებული ხსენებაც კი სულს მიფორიაქებდა, სისხლს მიჩქროლებდა.
გვხვდებოდა. თუ მოსახვევში ბიძაჩემს შევასწრებდით თვალს, მისი ხატება სულ თვალწინ მედგა, იქაც კი, სადაც
ჩრდილში ვიმალებოდით, ვიდრე იგი მშვიდობიანად არ შევიდოდა რომანტიკა თითქოს ზედმეტი ჩანდა. შაბათობით, საღამოჟამს,
შინ. ხოლო თუ მანგანის დას დავლანდავდით, კარის ზღურბლზე დეიდაჩემი ბაზარში მიდიოდა ხოლმე და მეც თან მივყავდი
მდგარი ჩაის დასალევად რომ უხმობდა ძმას, ისევ ჩრდილს ნავაჭრის წამოსაღებად. გაჩახჩახებული ქუჩებით მივდიოდით,
შეფარებულნი ვუთვალთვალებდით, როგორ იყურებოდა აქეთ- გამყიდველი ქალებისა და გალეშილი მამაკაცების ბრბოში
იქით. გვინდოდა დაგვენახა. სახლში შებრუნდებოდა, საფარს მივიკვლევდით გზას, გვესმოდა გლეხების ლანძღვა-გინება,
ვტოვებდით და მორჩილად მივდიოდით მანგანის სასახლისაკენ. დუქნების წინ ღორის შიგნეულით სავსე კასრების სადარაჯოდ
მანგანის და გვიცდიდა, მისი ფიგურა მკვეთრად იკვეთებოდა დაყენებული ბიჭების გამყინავი ძახილი, ქუჩის მომღერალთა
ნახევრადღია კარიდან გამომკრთალ შუქზე. მანგანს დის გულისგამაწვრილებელი ზუზუნი, გაბმით რომ მღეროდნენ
გაგულისება უყვარდა, მე იქვე, კიბის მოაჯირთან ვიდექი და სიმღერას ო’დონოვან როსაზე, ანდა ბალადას ჩვენი ქვეყნის
ქალიშვილს შევცქეროდი. მოძრაობისას კაბის ბოლო უფრიალებდა ძნელბედობაზე. მთელი ეს ხმაური ჩემს შეგნებაში სიცოცხლის
და ფაფუკი ნაწნავი მსუბუქად ერხეოდა. ერთიანობად აღიქმებოდა. ასე მეგონა, გარშემოჯარული მტრების
ყოველ დილით წინა ოთახის იატაკზე ვწვებოდი და ხროვას მივარღვევდი და ხელაპყრობილს უვნებლად მიმქონდა ჩემი
მანგანის კარს ვუთვალთვალებდი. ჩამოშვებული ფარდა მხოლოდ ბარძიმი. დროდადრო მისი სახელი სწყდებოდა ჩემს ბაგეს, თავად
ერთი გოჯით ვერ უწევდა ფანჯრის რაფამდე, ისე რომ, ქუჩიდან არ მესმოდა, ისეთ უცნაურ ლოცვებს და საგალობლებს
ჩემი დანახვა შეუძლებელი იყო. მანგანის და გამოჩნდებოდა თუ არა, ვჩურჩულებდი. თვალი ხშირ-ხშირად მენისლებოდა ცრემლით (არ
მაშინვე გული უცნაურად შემიფრთხიალდებოდა, კი ვიცოდი, რატომ), ზოგჯერ კი ისიც მეჩვენებოდა, რომ გულიდან
თავქუდმოგლეჯილი გავრბოდი დერეფნისაკენ, დავტაცებდი ხელს მომსკდარი ტალღა მთელ მკერდში მეღვრებოდა და წალეკვას
წიგნებს და უკან გამოვედევნებოდი. წუთითაც არ ვაშორებდი მიქადდა. არ ვნაღვლობდი იმას, თუ რა მომელოდა მომავალში. არ
თვალს წინ მიმავალ ყავისფერ ფიგურას, ხოლო როცა იმ ადგილს ვიცოდი, ოდესმე დაველაპარაკებოდი, როგორ დაველაპარაკებოდი,
მივუახლოვდებოდი, სადაც ჩვენი გზები იყრებოდა, ფეხს როგორ გავუმხელდი ჩემს მოკრძალებულ თაყვანისცემას. მაგრამ,
ავუჩქარებდი და წინ გავუსწრებდი ხოლმე. ასე მეორდებოდა ყოველ ჩემი სხეული ჩანგი იყო, მისი სიტყვები და მისი ყოველი მოძრაობა
დილით. არასოდეს გამოვლაპარაკებივარ, თუ არ ჩავთვლით კი ჩანგის სიმებზე აცეკვებული თითები.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 16

ერთხელ იმ ოთახში შევედი, სადაც მღვდელი მოკვდა. - თუ წავედი, - ვუპასუხე მე, - თქვენც ჩამოგიტანთ რამეს.
ბნელი, წვიმიანი საღამო იყო, სახლში ჩამი-ჩუმი არ ისმოდა. მას მერე, სიზმრად თუ ცხადად, ათასგვარი სულელური
ფანჯრის ჩატეხილი მინიდან ჩემამდე აღწევდა წვიმის წვეთების ფიქრი მიტრიალებდა თავში. მინდოდა, ერთბაშად გასულიყო
წკაპუნი, წყლის ურიცხვი ნემსების ხტუნვა-თამაში სველ კვლებზე. ბზობამდე დარჩენილი მოსაწყენი დღეები. გაკვეთილებზე ჯდომა
სადღაც ქვემოთეული ფარანი თუ განათებული ფანჯარა კიაფობდა. აუტანელ წამებად მექცა. საღამოობით ჩემს ოთახში და დღისით
მიხაროდა, რომ ასე ცოტა რამის დანახვა შემეძლო, ყველა ჩემი სკოლაში მისი ხატება არ მასვენებდა, წიგნის ფურცლებს
გრძნობა თითქოს დაბინდვას ლამობდა, და სწორედ იმ წუთს, როცა მიჩრდილავდა და კითხვის საშუალებას არ მაძლევდა. სიტყვა
მომეჩვენა, რომ სრულიად უნდა მიმხდოდა ცნობა, ხელი ხელს “არაბეთი“ გამუდმებით ჟღერდა იმ იდუმალ მყუდროებაში,
გადავაჭდე ისე მაგრად, რომ ტკივილისაგან ამიცახცახდა, და რომელშიც ჩემი სული ნებივრობდა და თავისი აღმოსავლური
ჩურჩულით წარმოვთქვი: „სიყვარულო, სიყვარულო“. სურნელით მათრობდა, მაჯადოებდა. შინ შაბათ საღამოს
ბოლოს, როგორც იქნა, თვითონვე გამომელაპარაკა. მისი ხმა ბაზრობაზე წასვლის ნებართვა ვითხოვე. დეიდაჩემმა ძალიან
რომ გავიგონე, პირველად ისე შევცბი, აღარ ვიცოდი რა მეპასუხა. გაიოცა და თქვა, იმედი მაქვს, ეს ფრანკ-მასონული ხრიკი არ
„არაბეთში“ ხომ არ მიდიხარო, მკითხა. არ მახსოვს, ჰო ვუთხარი თუ იქნებაო. გაკვეთილებს ცუდად ვპასუხობდი. მასწავლებლის სახეზე
არა. მშვენიერი ბაზრობა იქნება და ძალიან მინდა წასვლაო, თქვა მან. მეგობრული განწყობილება სიმკაცრემ შესცვალა. ხომ არ
- მერე რატომ არ მიდიხართ? - ვკითხე მე. გაცუღლუტდიო, მკითხა. ვერ ვახერხებდი გაბნეული აზრების
ვიდრე მელაპარაკებოდა, ერთთავად ვერცხლის სამაჯურს თავმოყრას. მოთმინება არ მყოფნიდა სერიოზული, ყოველდღიური
აწვალებდა ხელზე. წასვლა იმიტომ არ შემიძლია, რომ იმ კვირია საქმეების მოსაგვარებლად. ეს საქმეები ჩემს სურვილებს
ჩვენს სამონასტრო სკოლაში მარხულობენო, მითხრა. მისი ძმა და ეწინააღმდეგებოდა და ამიტომ ბავშვურ თავშექცევად,
ორი სხვა ბიჭი ამ დროს ქუდების გამო ჩხუბობდნენ და მე მარტო ერთფეროვან, მოსაბეზრებელ თამაშად მეჩვენებოდა.
ვიდექი მოაჯირთან. ის მოაჯირს ეყრდნობოდა ხელით და თავი შაბათ დილას ბიძაჩემს შევახსენე, რომ საღამოს ბაზრობაზე
ჩემსკენ ჰქონდა გადმოხრილი. ჩვენი სახლის წინ მბჟუტავი ფარნის წასვლა მინდოდა. ის ამ დროს ტანსაცმლის საკიდთან ტრიალებდა,
შუქი სიბნელიდან გამოჰყოფდა ნაზ, თეთრ კისერს, კისრის გასწვრივ ქუდის საწმენდ ჯაგრისს ეძებდა და, ცოტა არ იყოს, გაღიზიანებული
ჩაშვებულ ნაწნავს და მოაჯირზე დაყრდნობილ ხელს. შუქი ირიბად ჩანდა.
სცემდა და ქვედა კაბის თეთრ ქობას უნათებდა, რომელსაც ძლივს - ჰო, ვიცი, ვიცი, ბიჭუნი. - მოკლედ მომიგო.
არჩევდა თვალი, როცა უძრავად იდგა. რაკი ბიძაჩემი დერეფანში იყო, სასტუმრო ოთახში ვეღარ
- რა ბედნიერი ხართ, - მითხრა მან. შევედი, რომ ფანჯრის წინ გავწოლილიყავი. გუნება გამიფუჭდა,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 17

გარეთ გამოვედი და ნელა წავჩანჩალდი სკოლისკენ. მოქუფრული, წასვლის შემდეგ ოთახში ბოლთის ცემას მოვყევი, თან თითებს
უჟმური დღე იყო, გული უკვე რაღაც ავს მიგრძნობდა. ვიმტვრევდი და მუშტებს ვკუმშავდი.
სადილობისას, შინ რომ დავბრუნდი, ბიძაჩემი შინ არ - არაფერიც არ მოხდება, თუ ამ კვირაძალზე ბაზარში არ
დამხვედრია; თუმცა, ჯერ ადრეც იყო. ერთხანს საათს წახვალ. - მითხრა დეიდამ.
მიშტერებული ვიჯექი, მერე კი, როცა მისმა წიკწიკმა თავი ცხრა საათზე დერეფანში გასაღებმა გაიჩხაკუნა. ბიძაჩემი
მომაბეზრა, ავდექი და ოთახიდან გამოვედი. კიბეს ავყევი და ზემო საკუთარ თავს ებაასებოდა, მერე საკიდი შეზანზარდა მისი პალტოს
სართულში ავედი. მაღალ, ცივ, ცარიელსა და პირქუშ ოთახებში სიმძიმისაგან. კარგად ვიცოდი, რას ნიშნავდა ეს ყველაფერი. შუა
უფრო თავისუფლად ვიგრძენი თავი, ცოტა გულზე მომეშვა და ჭამაში რომ იყო, ბაზრობაზე წასასვლელად ფული ვთხოვე.
ოთახიდან ოთახში სიარული დავიწყე, თან ვღიღინებდი. აღარაფერი ახსოვდა.
ფანჯრიდან ჩემს ამხანაგებს ვხედავდი, ქუჩაში რომ თამაშობდნენ... - წესიერი ხალხი ახლა უკვე სიზმრებს ხედავს. - თქვა მან.
მათი შეძახილები ყრუდ და გაურკვევლად აღწევდა ჩემამდე. შუბლი არ გამკვირვებია. დეიდამ ენერგიულად ამიბა მხარი:
ცივ მინას მივაბჯინე და ისე შევცქეროდი პირდაპირ მდგარ - რა დაგემართა, მიეცი ფული და წავიდეს. შენს ცდაში
ჩაბნელებულ სახლს, სადაც მანგანები ცხოვრობდნენ. ერთ საათს ისედაც შემოაღამდა.
მაინც ვიდექი ასე, ვერაფერს ვხედავდი, გარდა ჩემი წარმოსახვით ბიძაჩემმა სინანული გამოთქვა, სულ გადამავიწყდაო.
შექმნილი ყავისფერკაბიანი ფიგურისა, ფარნის შუქი მქრქალად რომ - კარგად უთქვამთ ძველად, - დასძინა მან, - ჯერ სწავლა,
უნათებდა ნაზად მოღერებულ კისერს, მოაჯირზე დაყრდნობილ მერე გავლაო.
ხელსა და კაბის თეთრ ქობას. ბოლოს მკითხა სად აპირებ წასვლასო და როცა ხელმეორედ
როცა ძირს ჩამოვედი, ცეცხლის პირას მისის მერსერი ავუხსენი სადაც მივდიოდი, ახლა იმან დააინტერესა, მახსოვდა თუ
დამხვდა, ენაჭარტალა დედაბერი, მევახშის ქვრივი, რომელიც არა „არაბის გამომშვიდობება თავის მერანთან“. სამზარეულოდან
საქველმოქმედო, ნახმარ საფოსტო მარკებს აგროვებდა. ვიდრე ჩაის რომ გავდიოდი, დეიდაჩემს ამ ლექსის პირველ სტრიქონებს
მაგიდას ვუსხედით, ათასგვარი ჭორის მოსმენა მომიხდა. ჩაის სმამ უკითხავდა ზეპირად.
საათზე მეტ ხანს გასტანა, მაგრამ ბიძაჩემი მაინც არ ჩანდა. ბოლოს ხელში მაგრად მქონდა ჩაბღუჯული ფლორინი და
მისის მერსერი წამოდგა. ძალიან წუხდა, მაგრამ მეტის მოცდა აღარ ბეკინგემსტრიტზე მივქროდი, სადგურში მიმეჩქარებოდა. ნავაჭრით
შეეძლო: უკვე მეცხრე საათი იყო, ასე გვიან კი გარეთ ყოფნა არ დატვირთული ხალხი და გზის ფარნებით გაჩახჩახებული ქუჩები
უყვარდა, რადგან ღამის სიგრილე მის ჯანმრთელობას ვნებდა. მისი მახსენებდნენ ჩემი მოგზაურობის მიზანს. მესამე კლასის ცარიელ
ვაგონში ჩავჯექი. ცდა აუტანელი მეჩვენა. ბოლოს, როგორც იქნა,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 18

მატარებელი დაიძრა და ნელა გაშორდა ბაქანს. და იცინოდა. ლონდონური გამოთქმა ჰქონდათ და უნებურად მათ
ნახევრადდანგრეული სახლებისა და მოლაპარაკე მდინარის ლაპარაკს მივუგდე ყური.
გასწვრივ მიღოღავდა. სადგურ უესტლენდ-როუში უამრავი ხალხი - ო, ასეთი რამ მე არ მითქვამს!
მოაწყდა ვაგონებს, მაგრამ გამყოლები შიგ არავის უშვებდნენ და - როგორ არა, თქვით!
გაჰყვიროდნენ, მატარებელი მხოლოდ ბაზრამდე მიდისო. მე ისევ - არ მითქვამს-მეთქი!
მარტო ვიჯექი ცარიელ ვაგონში. რამდენიმე წუთის შემდეგ - მაშ არ უთქვამს?
მატარებელი სახელდახელოდ შეჩონჩხილ ხის ბაქანთან შეჩერდა. - კი, ჩემი ყურით გავიგონე.
ჩამოვედი და გზისკენ გავემართე. საათის განათებულ - ოჰ, რა მატყუარა ხართ!
ციფერბლატზე დავინახე, რომ ათს უკვე ათი წუთი აკლდა. ჩემს წინ მე რომ დამინახა, ახალგაზრდა ქალი ჩემთან მოვიდა და
უზარმაზარი შენობა იდგა, ზედ კი მაგიური სიტყვა ელავდა. მკითხა რაიმეს ყიდვა ხომ არ გნებავთო. მის ხმაში წაქეზება არ
ექვსპენსიანი შესასვლელი ვერ ვიპოვნე და, რაკი ბაზრის დაკეტვისა იგრძნობოდა, ეტყობოდა, მხოლოდ მოვალეობის გამო მკითხა.
მეშინოდა, პირდაპირ მოაჯირს გადავახტი, თან ვიღაც დაღლილ- დარცხვენილმა ავხედე უზარმახარ სურებს, ფარდულის ბნელ კარს
დაქანცულ კაცს ხელში შილინგი შევაჩეჩე. უზარმაზარ, აივნიან რომ დარაჯობდნენ, და წავიბურტყუნე:
დარბაზში აღმოვჩნდი. თითქმის ყველა ფარდული დაკეტილი იყო, - არა, გმადლობთ.
ნახევარი დარბაზიც სიბნელეს მოეცვა. ისეთი სიჩუმე იდგა, როგორც ქალმა პატარა ლარნაკი გადააადგილა და ისევ იმ
ეკლესიაშია ხოლმე წირვის დამთავრებისას. გულის ფანცქალით ახალგაზრდებთან დაბრუნდა. მათ საუბარი განაგრძეს. ერთი-
მივაღწიე დარბაზის შუაგულს. რამდენიმე კაცი კიდევ ირეოდა ორჯერ ქალმა თავი მოაბრუნა და მე გამომხედა.
ღიად დარჩენილ ფარდულებთან. ერთგან ფასადზე ფერადი ერთხანს კიდევ შევყოვნდი მის ფარდულთან, თუმცა
ნათურებით გამოყვანილი წარწერა ციმციმებდა „Cafè chantant”. ამ ვიცოდი ჩემი აქ დგომა ამაო იყო. მინდოდა ქალს ჰგონებოდა, რომ
ფარდის წინ ორი კაცი ლანგარზე დახვავებულ ფულს ითვლიდა. მისი საქონლით მართლა დავინტერესდი. მერე ნელა გამოვბრუნდი
ვიდექი და ვუსმენდი, როგორ წკრიალებდნენ მონეტები. და ისევ ბაზრის შუაგულისაკენ გავემართე. ორი პენსი, ხელში რომ
ძლივს გავიხსენე, რისთვის მოვედი აქ. ერთ-ერთ ფარდულს მეჭირა, ჯიბეში ჩავიყარე. იქ კიდევ ერთი ექვსპენსიანი მეგდო.
მივუახლოვდი და ფაიფურის ლარნაკებსა და ყვავილებით აივნიდან ვიღაცამ დაიძახა, სინათლეს აქრობენო. ახლა შენობის
მოხატულ ჩაის სერვიზს დავუწყე თვალიერება. ფარდულის კართან ზემო ნაწილი მთლად ჩაბნელებული იყო.
ახალგაზრდა ქალი ორ ახალგაზრდა ჯენტლმენს ელაპარაკებოდა შევცქეროდი ამ სიბნელეს და ვხედავდი საკუთარ თავს, ჯერ
ამაყი პატივმოყვარეობით შეპყრობილს, მერე კი დამცირებულსა და

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 19

განადგურებულს. შევცქეროდი და თვალებს მიწვავდა ტკივილისა ტიზი დანნიც მოკვდა. ფოტერსები კი ინგლისში დაბრუნდნენ.
და რისხვის ცრემლები. ყველაფერი იცვლება ამქვეყნად. ახლა თვითონაც აპირებს წასვლას,
სხვების მსგავსად, უნდა დატოვოს მშობლიური სახლი.
ევილინი სახლი! ოთახი მოათვალიერა, მზერა მოავლო ნაცნობ
ნივთებს, ყოველკვირა რომ წმენდდა, ეს უკვე მერამდენე წელი იყო,
ის ფანჯარასთან იჯდა და გასცქეროდა, როგორ იპყრობდა და მაინც უკვირდა, საიდან გროვდებოდა ამდენი მტვერი. იქნებ
საღამო ქუჩას. თავით ფარდას მიყრდნობოდა და ცხვირში მტვრიანი აღარც ეღირსოს ამ ნივთების ხელახლა ხილვა, ნივთებისა,
კრეტონის სუნი უღიტინებდა. დაღლილი იყო. რომლებთან განშორებაც ვერასოდეს წარმოედგინა. საოცარი იყო,
ქუჩაში თითო-ოროლა გამვლელი თუ გამოჩნდებოდა. მაგრამ მთელი ამ ხნის მანძილზე ვერა და ვერ შეეტყო იმ მღვდლის
კუთხის სახლში მცხოვრებმა კაცმა ჩაიარა. შინ მიიჩქაროდა. მისმა სახელი, რომლის გაყვითლებული ფოტოსურათიც გატეხილი
ნაბიჯებმა ბეტონის ტროტუარზე გაიბაკუნეს, მერე კი წიდამოყრილ ფისჰარმონიის თავზე ეკიდა. წმინდა მარგარეტ-მერი
ბილიკზეც ახრაშუნდნენ წითელი, ახლადნაგები შენობების წინ. ალაკოკელისადმი მიცემული აღთქმების გვერდით. მღვდელი
ერთ დროს აქ ტრიალი მინდორი იყო, სადაც ისინი ყოველ საღამოს მამამისის სკოლის მეგობარი იყო. როდესაც მამა მის სურათს ვინმეს
თამაშობდნენ ხოლმე სხვა ბავშვებთან ერთად. მერე ვიღაც უჩვენებდა, თითქოს სხვათაშორის დააყოლებდა ხოლმე: - ის ახლა
ბელფასტელმა იყიდა ეს მინდორი და სახლები ააშენა, - მათი მელბურნშია.
პატარა, ყავისფერი ქოხების მსგავსი კი არა, მბზინავსახურავებიანი უკვე დათანხმდა გამგზავრებულიყო, სახლი დაეტოვებინა.
წითელი აგურის სახლები. მანამდე კი მინდორზე მთელი იმ ქუჩის კი მაგრამ, გონივრული იყო ამ ნაბიჯის გადადგმა? შეეცადა, კარგად
ბავშვები თამაშობდნენ - დივაინები, უოტერსები, დანნები, პატარა აეწონ-დაეწონა თავისი გადაწყვეტილება. შინ, რაც არ უნდა იყოს,
ხეიბარი კოუ, მისი დები და ძმები. თუმცა, ერნსტ არასოდეს არ ჭერიც ჰქონდა და ლუკმაპურიც. ისინიც გვერდით ჰყავდა, ვისთანაც
თამაშობდა: ის უკვე დიდი იყო. მამამისი ხშირად ერეკებოდა ხოლმე მთელი სიცოცხლე გაატარა. თუმცა, ჯაფა კი დიდი ადგებოდა
ბავშვებს მინდვრიდან თავისი შავი კოჟრებიანი ჯოხით, მაგრამ სახლშიც და სამსახურშიც. რას იტყვიან მაღაზიაში, როცა გაიგებენ,
პატარა კოუ ფხიზელი გუშაგი იყო და, როგორც კი მამა რომ ვიღაც ბიჭთან ერთად გაიქცა? ალბათ სულელად ჩათვლიან,
გამოჩნდებოდა, მაშინვე ნიშანს აძლევდა მოთამაშეებს. მაინც ის განცხადებას გამოაქვეყნებენ და მის ადგილზე სხვას მიიღებენ. მის
დრო სჯობდა. უფრო ბედნიერები იყვნენ. მამამისი, ასე თუ ისე, გევენი ცას ეწევა სიხარულით. აკი ძალზე ათვალწუნებული ჰყავდა
წელმაგრად იყო. დედაც ცოცხალი ჰყავდათ, მას შემდეგ კარგა ხანი და სულ იმის ცდაში იყო, როგორმე შარი მოედო, განსაკუთრებით
გავიდა. ის და მისი და-ძმები დაიზარდნენ. დედა გარდაეცვალათ. მაშინ, თუ ახლომახლო უცხო ვინმე ეგულებოდა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 20

- მის ჰილ, განა ვერ ხედავთ, ქალბატონები რომ გელიან? გვიან ბრუნდებოდა, ტვირთმძიმე და დაქანცული. ძნელი საქმე იყო
- უფრო ცოცხლად, მის ჰილ, თუ შეიძლება! ოჯახის გაძღოლა. მის ანაბრად დარჩენილი ორი პატარა ბავშვის
არა, მაინცდამაინც დიდად არ დაამწუხრებდა იმ მაღაზიის მოვლა-პატრონობა, მათი დროულად დაპურება და სკოლაში
დატოვება. გასტუმრება. მძიმე შრომას ეწეოდა, მძიმე ცხოვრება ჰქონდა, მაგრამ
მაგრამ, ახალ სახლში, შორეულ, უცხო მხარეში, ყველაფერი ახლა, როცა გამგზავრებას აპირებდა, უწინდელი ცხოვრება არც თუ
სხვაგვარად მოეწყობა. იქ უკვე გათხოვილი ქალი იქნება, ხალხიც ისე აუტანელი ეჩვენებოდა.
მეტი პატივისცემით მოეპყრობა. ისე კი არ მოიქცევიან, როგორც ამიერიდან მას ფრენკთან ერთად ახალი ცხოვრება უნდა
დედამისს ექცეოდნენ. უკვე მეოცე წელში გადადგა, მამამისისა კი დაეწყო. ფრენკი ძალიან კეთილი, ვაჟკაცური და გულღია ბიჭი იყო.
ზოგჯერ ახლაც ეშინია. გულისფრიალიც ამიტომ სჭირს, რაღა თქმა მასთან ერთად უნდა გამგზავრებულიყო ამაღამ გემით, მისი ცოლი
უნდა. ვიდრე დაიზრდებოდნენ, მამას არასოდეს უცემია ისე, გამხდარიყო და ბუენოს-აირესში ეცხოვრა, სადაც ფრენკს სახლი
როგორც ერნსტსა და ჰარის სცემდა ხოლმე, იმიტომ რომ გოგო იყო. ჰქონდა და ეს სახლი მას, ევილინს ელოდა. რა კარგად ახსოვდა ის
მერე კი ხშირად ემუქრებოდა, ეუბნებოდა, მარტო იმიტომ არ დღე, როცა ფრენკს პირველად მოჰკრა თვალი. ფრენკი მაშინ
გახლებ ხელს, რომ დედაშენის ხსოვნას ვცემ პატივსო. ახლა მთავარი გზის პირას ცხოვრობდა, იმ სახლში, სადაც ხშირად
აღარავინ დარჩა ქომაგად. ერნსტი გარდაიცვალა, ჰარი ეკლესიების დაიარებოდა თვითონ. თითქოს ეს ამბავი სულ რამდენიმე კვირის
მოპირკეთებაზე მუშაობს და სულ გზაზეა გაკრული. ყოველ შაბათს წინ მომხდარიყოს. ფრენკი ჭიშკართან იდგა, ქუდი კინკრიხოზე
კიდევ ფულის გულისთვის ატეხილმა აყალმაყალმა სულ მოაბეზრა ჰქონდა მოქცეული, ურჩი ქოჩორი კი ბრინჯაოსფერ შუბლზე
თავი. თვითონ მთელ თავის ხელფასს სდებდა, შვიდ შილინგს, ჩამოშლოდა. მერე ერთმანეთი გაიცნეს. ფრენკი ყოველ საღამოს
ჰარიც ყოველთვის გზავნიდა, რამდენიც შეეძლო, მაგრამ მამისთვის მაღაზიასთან ხვდებოდა და შინ აცილებდა. ერთხელ „ბოშა ქალის“
ფულის გამორთმევა მთელი დავიდარაბა იყო. ბუზღუნებდა, ფულს სანახავად წაიყვანა. როგორი სიყვარულით ევსებოდა გული, როცა
ტყუილუბრალოდ ფლანგავ, უთავო ხარ, სულაც არ მინდა, ჩემი მის გვერდით იჯდა თეატრში, უჩვეულოდ კარგ ადგილზე. ფრენკს
ოფლით ნაშოვნი ფული ქარს გაატანოო. ბევრ სხვა რამესაც ამბობდა, ძალიან უყვარდა მუსიკა და ცოტას თვითონაც მღეროდა. ყველამ
იმიტომ, რომ შაბათობით ყოველთვის გულაღრენილი იყო. ბოლოს იცოდა მათი სიყვარულის ამბავი. როცა ფრენკი მეზღვაურის
და ბოლოს მაინც მისცემდა ხოლმე ფულს და ჰკითხავდა, აპირებ თუ სატრფოზე მღეროდა, ევილინი წითლდებოდა ხოლმე. ფრენკმა
არა საკვირაო სადილისათვის სანოვაგის ყიდვასო. მაშინ გოგო ხუმრობით პოპენსი შეარქვა. ევილინს თავდაპირველად მხოლოდ
კისრისტეხით გარბოდა დუქნებისაკენ, იდაყვებით მიიკვლევდა ის აღელვებდა, რომ თაყვანისმცემელი ჰყავდა, მერე კი თვითონ
გზას ბრბოში, შავი ტყავის საფულე კი მაგრად ჩაებღუჯა ხელში. შინ ფრენკმაც მოხიბლა. იგი შორეული ქვეყნების ამბებს მოუთხრობდა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 21

იუნგობით დაეწყო გემზე სამსახური, თვეში ერთ გირვანქად კრეტონის სუნს იყნოსავდა. სადღაც, ქუჩის ბოლოდან, არღნის ხმა
დაცურავდა ალენის ხაზზე, კანადის მიმართულებით. სათითაოდ მოისმა, ნაცნობ მელოდიას უკრავდა. საოცარი იყო, თითქოს არღანმა
აცნობდა იმ გემებს, რომლებზედაც ემსახურა, ათასგვარ საზღვაო განგებ დაუკრა ამ საღამოს ეს მელოდია, რათა დედისთვის
გემებს უსახელებდა. მაგელანის სრუტეშიც კი იყო ნამყოფი და მიცემული აღთქმა მოეგონებინა მისთვის. მან ხომ აღუთქვა დედას,
საზარელი პატაგონელების ამბებს უყვებოდა. ახლა კი, როგორც რამდენადაც შემეძლება, გვიან მივატოვებ სახლსო. გაახსენდა
თვითონ ამბობდა, ბუენოს-აირესი აერჩია საცხოვრებლად და დედის უკანასკნელი ღამე. ისევ იმ პატარა, ბნელ ოთახში იყო,
სამშობლოში შვებულებით ჩამოსულიყო. ევილინის მამამ, რა თქმა დერეფნის მეორე მხარეს, გარედან კი სევდიანი იტალიური სიმღერა
უნდა, ყველაფერი გამოიძია და ქალიშვილს ფრენკზე ფიქრიც კი მოისმოდა. მეარღნეს მაშინ ექვსი პენსი მისცეს და უბრძანეს
აუკრძალა. იქაურობას გასცლოდა. გაახსენდა, როგორი გაბღენძილი შემოვიდა
- ვიცნობ ამ მეზღვაურებს, რა შვილებიც ბრძანდებიან. - თქვა მამამისი ავადმყოფის ოთახში და თქვა:
მან. - წყეული იტალიელები! აქაც მოეხეტნენ.
ერთ დღეს ფრენკს კიდეც წაეჩხუბა და ამის შემდეგ და დედამისის უბედურმა ცხოვრებამ, ერთბაშად თვალწინ
ქალიშვილი თავის მიჯნურს მალულად ხვდებოდა ხოლმე. რომ გაუელვა, აუტანელი სევდით აევსო გული. ეს ცხოვრება სავსე
ქუჩაში ბინდმა იმძლავრა. ორი თეთრი ლაქა - ორი წერილი, იყო ყოველდღიური უსიტყვო მსხვერპლით და ბოლოს სიგიჟით
კალთაში რომ ეწყო, თანდათანობით ერწყმოდა სიბნელეს. ერთ დასრულდა. ევილინს გააჟრჟოლა, ყურში ცხადად ჩაესმა დედის ხმა,
მათგანს ჰარის უგზავნიდა, მეორე კი მამისთვის უნდა დაეტოვებინა. შეშლილის სიჯიუტით რომ იმეორებდა:
მისი სათაყვანო ძმა ერნსტი იყო, მაგრამ ჰარიც უყვარდა. ამ ბოლო - დერევონ სერონ! დერევონ სერონ!1
დროს მამა ძალიან მოტყდა. ალბათ ქალიშვილს ძალიან უეცარმა შიშმა ფეხზე წამოაგდო. გაიქცეს. უნდა გაიქცეს.
მოისაკლისებს. ზოგჯერ კეთილიც კი იყო. ერთხელ, არც თუ ისე ფრენკი იხსნის, ფრენკი მიანიჭებს სიცოცხლეს. და, შესაძლოა,
დიდი ხნის წინათ, როცა ევილინი ავად გახდა და მთელი დღე სიყვარულსაც. სიცოცხლე სწყურია, რატომ უნდა იყოს უბედური?
ლოგინიდან არ ამდგარა, მამა მოჩვენებების ამბავს უკითხავდა და მას აქვს ბედნიერების უფლება. ფრენკი ხელს მოჰხვევს, მკერდში
ცეცხლზე პურს უხუხავდა. ერთხელ კი, მაშინ დედა ჯერ კიდევ ჩაიკრავს. ფრენკი დაიხსნის.
ცოცხალი იყო, პიკნიკი მოაწყვეს ჰაუთ-ილში. მამამ დედის ქუდი ევილინი ნავმისადგომთან თავშეყრილ მოფუსფუსე ბრბოში
ჩამოიფხატა და ბავშვების გასამხიარულებლად ოინბაზობდა. იდგა ნორთ-უოლში. ფრენკს მისი ხელი ეჭირა, ესმოდა, როგორ
დრო მიჰქროდა, ის კი ისევ გაუნძრევლად იჯდა უყვებოდა რაღაცას, გაუთავებლად ელაპარაკებოდა მგზავრობაზე.
ფანჯარასთან, თავით ფარდას მიყრდნობილი, და მტვრიანი ნავმისადგომი სავსე იყო ზურგჩანთიანი ჯარისკაცებით.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 22

პავილიონის განიერი კარიდან გემის უზარმაზარი სილუეტი ფრენკი ბარიერს იქით გავარდა და მასაც თავისკენ უხმობდა.
მოჩანდა. გემი ზედ სანაპიროს მოსდგომოდა, გაჩახჩახებული ვიღაცამ დაუყვირა ფრენკს, გაიარეო, მაგრამ ის მაინც იდგა და
ილუმინატორებიდან შუქი იღვრებოდა. ევილინი სდუმდა. ეძახდა.
გრძნობდა, როგორ გაუფითრდა და გაეყინა ლოყა, ევილინმა მისკენ მიაბრუნა გაფითრებული სახე, უაზროდ,
სასოწარკვეთილებამ თავგზა აუბნია. ღმერთს ევედრებოდა უმწეო ცხოველივით. მისი თვალები ფრენკს შესცქეროდნენ
შემწეობას, რჩევას სთხოვდა, როგორ მოქცეულიყო, რა გზას უსიყვარულოდ, უცნობად, გამოუთხოვებლად.
დასდგომოდა. გემის საყვირის ხმა გაბმით,
გულისგამაწვრილებლად გაისმა ნისლიან ჰაერში. თუ წავიდა, ხვალ ავტორბოლის შემდეგ
უკვე შუა ზღვაში იქნება, ფრენკთან ერთად ბუენოს-აირესისაკენ
მიმავალი. ბილეთები უკვე ნაყიდია, როგორ შეუძლია უკან დაიხიოს მანქანები დაბლინისკენ მისრიალებდნენ, პაწაწინა
ყოველივე იმის შემდეგ, რაც ფრენკმა მისი გულისთვის გააკეთა? ბურთულებივით მიგორავდნენ ნაას-როუდის ღარში. ინჩიკორის
მეტისმეტი მღელვარებისაგან გულის რევა აუტყდა. განუწყვეტლივ გორაზე ჯგუფ-ჯგუფად შეგროვებულიყვნენ ცნობისმოყვარენი,
ლოცულობდა, ჩუმად, მხურვალედ. რათა შინისკენ მობრუნებული ავტომანქანების მზერით
ზარის ხმამ დანასავით გაუსერა გული. ფრენკის დამტკბარიყვნენ. სიღატაკის და უძრაობის ამ არხით კონტინენტი
ხელისმოჭერა იგრძნო. თავის სიმდიდრესა და ტექნიკას მოაქროლებდა. დროდადრო
- წავიდეთ! მაყურებელთა ბრბოში აღტაცების ყიჟინა გაისმოდა - ბეჩავი,
მსოფლიოს ყველა ზღვა ერთად ბობოქრობდა მის გულში. გულკეთილი ირლანდიელები შეჯიბრებების მონაწილეთ
ფრენკი ეწეოდა ამ უფსკრულისაკენ - მისი დახრჩობა სურდა. ქალი ესალმებოდნენ. თუმცა, უნდა ითქვას, რომ მათი კეთილი
ორივე ხელით ჩააფრინდა რკინის მოაჯირს. განწყობილება უმეტესად ლურჯი მანქანების მხარეზე იყო, ეს
- წავიდეთ! მანქანები მათს მეგობრებს, ფრანგებს ეკუთვნოდათ.
არა! არა! არა! შეუძლებელია. მოკრუნჩხული თითებით ამას გარდა, გამარჯვებულებიც, ფაქტიურად, ფრანგები
ეჭიდებოდა მოაჯირს. სასოწარკვეთილი კივილი აღმოხდა და იყვნენ. მათმა გუნდმა ერთად მიაღწია ფინიშს, მეორე და მესამე
ზღვათა უფსკრულში დაინთქა. ადგილები დაიკავა. ხოლო პირველ ადგილზე გასული გერმანული
- ევილინ! ევი! მანქანის მძღოლი, როგორც ამბობდნენ, ბელგიელი იყო. ამიტომ,
ყოველ ლურჯ მანქანას, რომელიც გორის თხემს გადალახავდა,
გაორკეცებული სიხარულით ეგებებოდნენ, მანქანაში მსხდომნი კი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 23

მათ ყიჟინას ღიმილით და თავის ქნევით ეპასუხებოდნენ. ამ კოპწია უწოდებდნენ. შვილი ინგლისში გაგზავნა სასწავლებლად დიდ
მანქანებიდან ერთ-ერთში ოთხი ახალგაზრდა კაცისაგან შემდგარი კათოლიკურ კოლეჯში, მერე კი დაბლინის უნივერსიტეტში
კომპანია იჯდა. მათი გუნება-განწყობა აშკარად მეტყველებდა, რომ შეიყვანა სამართლის შესასწავლად. ჯიმის მაინცდამაინც დიდი
მხოლოდ გალური კულტურის გამარჯვებას არ ზეიმობდნენ. სიბეჯითე არ გამოუჩენია, და ერთხანს გზასაც ასცდა. ფული
მეტისმეტად ბევრს ხორხოცობდნენ. ესენი იყვნენ შარლ სეგუენი - ბლომად ჰქონდა, ამხანაგებს უყვარდათ და ისიც, საოცარი კია,
მანქანის მფლობელი, ანდრე რივიერი - ახალგაზრდა მაგრამ მთელ თავის დროს მუსიკოსთა და ავტომრბოლელთა წრეში
ელექტროტექნიკოსი, წარმოშობით კანადელი, ახმახი უნგრელი, ატარებდა. მერე, ერთი სემესტრი კემბრიჯში დაჰყო, რომ ცოტა
გვარად ვილონა და სალუქი ყმაწვილი, რომელსაც დოილს თვალი გაეხილა, ქვეყანა ენახა. მამამისმა ბევრი იბუზღუნა,
ეძახდნენ. სეგუენი კარგ გუნებაზე იყო, იმიტომ რომ სრულიად დატუქსა კიდეც, როცა მის ვალებს ისტუმრებდა, მაგრამ გულში
მოულოდნელად რამდენიმე წინასწარი დაკვეთა მიიღო (ის პარიზში მაინც ამაყობდა შვილის ხელგაშლილობით. მერე შინ წამოიყვანა.
საავტომობილო საქმის წამოწყებას აპირებდა), რივიერი იმიტომ, სწორედ კემბრიჯში გაიცნო ჯიმიმ სეგუენი. დიდი მეგობრობა
რომ იმედოვნებდა, ამ საქმეში მმართველის პოსტი არ ამცდებაო, არასოდეს ჰქონიათ, მაგრამ ჯიმის ძალიან სიამოვნებდა იმ
ერთსაც და მეორესაც (ისინი ერთმანეთს ბიძაშვილებად ადამიანთან ყოფნა, რომელსაც ბევრი რამ ენახა და გამოეცადა და,
მოხვდებოდნენ) ფრთებს ასხამდა ფრანგების გამარჯვება. ვილონა როგორც ამბობდნენ, საფრანგეთში ერთ-ერთი უდიდესი
გუნებაზე გემრიელ საუზმეს მოეყვანა, თან ბუნებითაც ოპტიმისტი სასტუმროს მფლობელიც იყო. ამგვარ კაცთან ღირდა ნაცნობობის
იყო. რაც შეეხება კომპანიის მეოთხე წევრს, მას ზედმეტი გაბმა (ამაზე მამაც ეთანხმებოდა), თუნდაც ასე ამოდ მოსაუბრეც არ
აღგზნებისაგან მხიარულების თავიც აღარ შერჩენოდა. ყოფილიყო. არც ვილონასთან მოიწყენდა კაცი - დიდებული
ოცდაექვსიოდე წლის იქნებოდა, რბილი, ღია წაბლისფერი პიანისტი გახლდათ, თუმცა, საუბედუროდ, ძალზე ღარიბი.
ულვაშები ამშვენებდა და გულუბრყვილოდ მომზირალი მანქანა მხიარულად მიაქანებდა თავის მოხორხოცე
ნაცრისფერი თვალები ჰქონდა. მამამისი ცხოვრების ასპარეზზე ტვირთს. ბიძაშვილები წინ ისხდნენ. ჯიმისა და მის უნგრელ
გამოსვლისას თავგამოდებული ნაციონალისტი იყო, მაგრამ სულ მეგობარს უკანა სკამზე მოეკალათებინათ. ვილონა მართლაც
მალე შეიცვალა შეხედულება. ფული კინგსტაუნში ყასბობით მშვენიერ გუნებაზე იყო. მრავალ მილს გადიოდნენ, ის კი, მთელი
მოაგროვა, მერე დაბლინსა და გარეუბნებში დუქნები გახსნა და გზა, თავისი ძლიერი ბანით რომელიღაც მელოდიას აგუგუნებდა.
თავისი კაპიტალი ერთი-ორად გაზარდა. ბედი სწყალობდა. ფრანგები მახვილსიტყვაობდნენ, იცინოდნენ და ზურგსუკან
რამდენიმე სადაზღვეო პრემიაც მიიღო და, ბოლოს, ისე მსხდომთ ეხუმრებოდნენ. ჯიმი წამდაუწუმ წინ იხრებოდა, რომ
გამდიდრდა, რომ დაბლინის გაზეთები ვაჭრობის მეფეს მათი ნათქვამი კარგად გაეგონა. ეს არც ისე სასიამოვნო იყო, რადგან

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 24

სულ იმაზე უხდებოდა ფიქრი, რომ მათი სიტყვების აზრი გამოეცნო ქონების მეტი ნაწილი უნდა დაედო. დიახ, ეს მას სერიოზულ
და მერე შესაფერი პასუხი დაეყვირა, ქარი კი ამ დროს შიგ სახეში საკითხად მიაჩნდა.
სცემდა. ვილონას ბუბუნი კიდევ, ვისაც გინდა, იმას აუბნევდა საქმე, რა თქმა უნდა, ნაღდი იყო. სეგუენმა თავი ისე
თავგზას; ყოველივე ამას მოტორის ხმაურიც ერთვოდა. დაიჭირა, თითქოს ირლანდიელის წვლილს მხოლოდ მეგობრის
გაშლილ სივრცეზე სწრაფი მოძრაობა ყოველთვის გულისთვის უმატებდა კონცერნის კაპიტალს. ჯიმი პატივისცემით
აღტაცებას ჰგვრის ადამიანს. ამასვე განიცდის კაცი მაშინაც, როცა ეკიდებოდა მამამისის გამჭრიახობას კომერციულ საქმეებში, ახლა
ცნობილი პიროვნებაა, ანდა ბევრი ფული აქვს. აი, სამი მთავარი კი მამამ თვითონვე შესთავაზა წილში შესულიყო. ავტობიზნესით
მიზეზი ჯიმის აგზნებულობისა. ბევრმა ნაცნობმა იხილა დღეს იგი შეიძლებოდა ფულის გაკეთება, დიდძალი ფულის გაკეთება. გარდა
კონტინენტელ ჩამოსულთა საზოგადოებაში. შესასვლელთან ამისა, სეგუენი აშკარად ბედნიერ ვარსკვლავზე იყო დაბადებული.
სეგუენმა შეჯიბრების ერთ-ერთი მონაწილე გააცნო. ჯიმიმ ჯიმიმ გადაწყვიტა, სამუშაო დღეებზე გადაენაწილებინა იმ
ქათინაურის მაგივრად რაღაც წაიბურტყუნა. პასუხად ფრანგის დიდებული მანქანის ღირებულება, რომელშიც ახლა იჯდა. როგორ
შავგვრემან სახეზე თეთრი კბილების მწკრივმა გაიელვა. სასიამოვნო რბილად მისრიალებდა! რა თავმომწონედ მიჰქროდა გზაზე. ეს
იყო ასეთი პატივის შემდეგ საქმეში ჩაუხედავი მაყურებლების თავდაჯერებული ქროლვა ჯადოსნური ხელით ეხებოდა
ბრბოში გარევა, მათი მუჯლუგუნებისა და მრავალმნიშვნელოვანი სიცოცხლის ჭეშმარიტ მაჯისცემას და ადამიანის ნერვიული
მზერის ხილვა. რაც შეეხება ფულს, მას მართლაც საკმაოდ დიდი სისტემის მექანიზმი მზად იყო აჰყოლოდა ლურჯი მხეცის
თანხა ჰქონდა. შესაძლოა, სეგუენს ეს თანხა არც ისე დიდად შეუკავებელ სრბოლას.
მოსჩვენებოდა, მაგრამ ჯიმი, მიუხედავად ყმაწვილური ისინი დეიმ სტრიტზე გავიდნენ. ქუჩაზე უჩვეულო
შეცდომებისა, მაინც საღი ინსტინქტების ღირსეული მემკვიდრე მოძრაობა იყო. ისმოდა ავტომობილთა საყვირების ხმა და ტრამვაის
გახლდათ და მშვენივრად იცოდა, რაოდენ ძნელი იყო ამდენი ზარების მოუთმენელი წკარუნი. ბანკთან სეგუენმა მანქანა
ფულის მოქუჩება. სწორედ ეს იყო იმის მიზეზი, რომ წინათაც მისი დაამუხრუჭა. ჯიმი და მისი ამხანაგი გადმოვიდნენ.
ხელგაშლილობა დასაშვებ საზღვრებს არ გადადიოდა, და თუ ჯერ ცნობისმოყვარეთა ბრბო შეგროვდა ტროტუარზე, რათა ღირსეული
კიდევ მაშინ, როცა საქმე ღრმად განსწავლული ყნაწვილკაცის პატივი მიეგო მოთუხთუხე მანქანისათვის.
უბრალო ახირებას შეეხებოდა, მშვენივრად ჰქონდა შეგნებული, კომპანიას საღამოს სეგუენთან უნდა ესადილა,
რამდენი ოფლის ღვრა სჭირდებოდა ფულის მოხვეჭას, მით უმეტეს სასტუმროში, მანამდე კი ჯიმი და მისი უნგრელი მეგობრები,
ახლა მართებდა გონიერების გამოჩენა, რადგან სასწორზე საკუთარი რომელიც ჯიმისთან რჩებოდა, შინ უნდა წასულიყვნენ
გამოსაცვლელად. მანქანა ნელა დაიძრა გრაფტონ-სტრიტისკენ,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 25

ახალგაზრდებმა კი იდაყვები აამუშავეს და მოსეირნეთა ბრბოში ბევრს ლაყბობდნენ. ჯიმის ფანტაზიამ ფრთები შეისხა, უცებ
იწყეს გზის გაკვალვა. მერე ჩრდილოეთისაკენ გასწიეს. უცნაურ ცხადად წარმოიდგინა, როგორ მოხდენილად მოერგო ფრანგების
გრძნობას შეეპყრო ორივე, ფეხით სიარული აღარ აკმაყოფილებდათ. ახალგაზრდული სიკისკასე ინგლისური სიდარბაისლის მტკიცე
მათ თავზე ქალაქი ზაფხულის საღამოს მსუბუქ ნისლში სინათლის ჩარჩოს. „ერთი მომხიბვლელი სახეა, - გაიფიქრა მან, - თანაც,
მქრქალ ბურთულებს ჰკიდებდა. ჭეშმარიტებას გიხატავს“. აღტაცებაში მოდიოდა იმ
ჯიმის შინაურთათვის ეს სადილი მთელი ამბავი იყო. მოხერხებულობით, რომლითაც მასპინძელი საუბარს წარმართავდა.
მშობლების მღელვარებაში ერთგვარი სიამაყეც იგრძნობოდა; მზად ხუთივეს სხვადასხვანაირი გემოვნება ჰქონდა და თანაც ლაპარაკის
იყვნენ არაფერი დაეზოგათ, რადგან უცხოეთის დიდი ქალაქების საღერღელი აშლოდათ. ვილონა უსაზღვრო პატივისცემით
სახელებს, სხვა რომ არ იყოს რა, ამგვარი სურვილის აღძვრა მაინც განუმარტავდა ინგლისური მადრიგალის მშვენიერების
შეუძლიათ. გარდა ამისა, კოხტად გამოწყობილი ჯიმის შეხედვას საიდუმლოებას, ცოტა არ იყოს, ნირწამხდარ ინგლისელს, თან კი
არაფერი სჯობდა, როცა ჰოლში იდგა და კიდევ ერთხელ ისწორებდა ძველებურ საკრავთა დაკარგვას ჩიოდა. რივიერმა არც თუ მთლად
ჰალსტუხის ბოლოებს. მამამისი თითქმის კომერციულ გულწრფელად დაუწყო ჯიმის იმის ახსნა, თუ რა იყო ფრანგული
კმაყოფილებას გრძნობდა იმის გამო, რომ შვილი უზრუნველჰყო ტექნიკის ტრიუმფის მიზეზი. ის იყო, უნგრელის ბოხმა ხმამ
ისეთი ღირსებებით, რომელთაც ფულით ვერ იყიდდი. ვილონას რომანტიკოს მხატვართა ულაზათო, ყალბი ნათხაპნების დაცინვა
მიმართაც სწორედ ამიტომ ამჟღავნებდა უჩვეულოდ კეთილ დაიწყო, რომ სეგუენმა საუბარი პოლიტიკაზე გადაიტანა. ეს
განწყობილებას, და მთელი თავისი არსებით გამოხატავდა ყველასთვის ახლობელი და სასურველი თემა იყო. კეთილშობილურ
გულწრფელ პატივისცემას უცხოური ბრწყინვალების მიმართ. სწრაფვას შეეპყრო ჯიმის მთელი არსება, გრძნობდა როგორ
მაგრამ მასპინძლის გასხეპილი თავაზიანობა შეუმჩნეველი იღვიძებდა მასში მამისეული ცეცხლი: როგორც იქნა, გამოფხიზლდა
რჩებოდა, რადგან უნგრელ სტუმარს გვარიანად მოშივნოდა და და აიყოლია ზანტი რაუტი. მოსაუბრეები თანდათან
ახლა მხოლოდ სადილზეღა ფიქრობდა. ცხარდებოდნენ და სეგუენის ამოცანა სულ უფრო და უფრო ძნელი
სადილი კი მართლაც ჩინებული იყო. ჯიმის აზრით, ხდებოდა. კამათი შეიძლებოდა პირად შეურაცხყოფაში
სეგუენს მეტისმეტად დახვეწილი გემოვნება ჰქონდა. მათ კომპანიას გადაზრდილიყო. მოხერხებულმა მასპინძელმა შესაფერი მომენტი
ახალგაზრდა ინგლისელი შეუერთდა, გვარად რაუტი, რომელიც შეარჩია და კაცობრიობის სადღეგრძელოდ ასწია ჭიქა. ხოლო როცა
ჯიმის სეგუენისას ენახა, კემბრიჯში. ყველამ შესვა შეთავაზებული სადღეგრძელო, ფანჯარასთან მივიდა
ახალგაზრდები ელექტრონის სანთლებით გაჩახჩახებულ და ფართოდ გამოაღო.
მყუდრო ოთახში სადილობდნენ. თავისუფლად ეჭირათ თავი და

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 26

იმ ღამეს დაბლინს სატახტო ქალაქის ნიღაბი აეფარებინა. - Ho! Ho! Hohè vraiment!3
სურნელოვანი სიგარების მსუბუქ კვამლში გახვეული ხუთი ნავმისადგომთან ნიჩბიან ნავში ჩასხდნენ და ამერიკელის
ახალგაზრდა მხიარული, ხმამაღალი საუბრით მისეირნობდა იახტისკენ გასწიეს. იქ ვახშამი, მუსიკა და ბანქო ელოდათ.
სტივენ-გრინზე. მოსასხამები დაუდევრად მოეგდოთ მხრებზე. - საუცხოოა, დიდებულია! - განაცხადა ვიღაცამ.
ხალხი უნებურად უთმობდა გზას. გრაფტონ-სტრიტის კუთხეში იახტის კაიუტაში პიანინო იდგა. ვილონამ ფორლისა და
ვიღაც დაბალი სქელ-სქელი კაცი მანქანაში სვამდა ორ კეკლუც რივიერის ხათრით ვალსი დაუკრა. ფორლი კავალერი იყო, რივიერი
ქალბატონს. საჭესთან მეორე სქელი კაცი იჯდა. მანქანა დაიძრა და კი ქალის მაგივრად ცეკვავდა.
დაბალმა კაცმა ახლაღა შენიშნა ახალგაზრდები. ვალსს კადრილი მოჰყვა ექსპრომტად. ახალგაზრდები
- ანდრე! თვითონვე იგონებდნენ ფიგურებს. რა მხიარულება იყო! ჯიმი დიდი
- ეს ხომ ფორლია! ხალისით მონაწილეობდა მასში. აი, ეს იყო ნამდვილი ცხოვრება.
ამას მოჰყვა სიტყვათა მთელი ნიაღვარი. ფორლი ამერიკელი ბოლოს ფორლიმ ვეღარ გაუძლო, გული ყელში მოებჯინა და
იყო. რიგიანად არავის ესმოდა, რაზე საუბრობდნენ. ყველაზე მეტს „გეყოფათო!“ დაიყვირა. მსახურმა მსუბუქი ვახშამი შემოუტანა.
ვილონა და რივიერი ხმაურობდნენ. მაგრამ მათ არც დანარჩენები ახალგაზრდები ზრდილობის გულისათვის მიუსხდნენ სუფრას.
ჩამორჩებოდნენ, მერე მანქანაში ჩასხდნენ, ერთმანეთს არ სმით კი ბლომად დალიეს. ეს ჭეშმარიტად ბოჰემური საქციელი იყო.
აცლიდნენ, ყველა ერთად ცდილობდა ჩაჯდომას, ერთი გნიასი და დალიეს ირლანდიის, ინგლისის, საფრანგეთის, უნგრეთის,
სიცილ-ხარხარი ატეხეს. როგორც იქნა, დაიძრნენ. ხალხის ბრბო ამერიკის შეერთებული შტატების სადღეგრძელო. ჯიმიმ სიტყვა
ახლა სიბნელეს შერეოდა, ადამიანები ბუნდოვნად მოჩანდნენ. წარმოსთქვა, ძალზე გრძელი სიტყვა. ვილონა კი კვერს უკრავდა და,
მხიარულად წკარუნებდნენ ზარები. უესტენდ-როუს სადგურზე როგორც კი ჯიმი სულის მოსათქმელად შეჩერდებოდა, ხმამაღლა
მატარებელში გადასხდნენ და, როგორც ჯიმის მოეჩვენა, სულ ყვიროდა: „სწორია, სწორია!“ ხოლო როცა დაამთავრა, ტაშისცემა
რამდენიმე წამში კინგს-ტაუნის ვაგზალზე გამოვიდნენ. მოხუცი დიდხანს არ დამცხრალა. ალბათ კარგი სიტყვა გამოვიდა. ფორლიმ
კონტროლიორი ჯიმის მიესალმა: მხარზე დაკრა ხელი და გადაიხარხარა. რა მხიარული ბიჭები არიან,
- მშვენიერი ღამეა, სერ! რა სასიამოვნოა მათ შორის ყოფნა.
ზაფხულის წყნარი ღამე იყო. ნავსადგური ჩამუქებულ - ბანქო! ბანქო! - მაგიდა მოასუფთავეს. ვილონა ჩუმად
სარკესავით მოჩანდა მათ ფეხქვეშ. ხელიხელგადახვეულებმა დაუჯდა პიანინოს და თავისთვის დაიწყო დაკვრა. დანარჩენები კი
დაიწყეს ჩასვლა, „Cadet Roussel”-ი2 შემოსძახეს, ფეხებს ხელს ხელზე თამაშობდნენ და მამაცურად მიდიოდნენ რისკზე.
აბაკუნებდნენ და მღეროდნენ. დალიეს აგურისა და გულის ქალების სადღეგრძელო. ჯიმის გული

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 27

სწყდებოდა, რომ მსმენელი არავინ ჰყავდათ: მახვილსიტყვაობას ორი რაინდი


ბოლო არ უჩანდა. თამაში ეშხში შევიდა. მაგიდაზე ქაღალდის
ფული გაჩნდა. ჯიმის კარგად ვერ გაეგო, ვინ იგებდა, ის კი იცოდა, ქალაქში აგვისტოს საღამოს ბინდი ჩამოწვა. მსუბუქმა სიომ
რომ თვითონ აგებდა. მაგრამ ბრალიც თავისივე იყო - ხშირად ისე ჩამოუქროლა ქუჩებს, თითქოს ზაფხულის გამოსათხოვარი
ურევდა ქაღალდს და სხვებს უხდებოდათ მის მაგივრად ანგარიში. უთხრაო. საკვირაოდ დარაბებჩახურულ ქუჩებში ბუზივით ირეოდა
ღმერთივით ბიჭები იყვნენ, მაგრამ ჯიმის მაინც უნდოდა მალე მორთულ-მოკაზმული ხალხი. ფარნები მაღალი ბოძებიდან
დაემთავრებინათ. უკვე ძალიან გვიანი იყო. ვიღაცამ შესთავაზა მანათობელი მარგალიტებივით დასციმციმებდნენ ძირს გაშლილ
იახტის - „ნიუპორტის მშვენების“ - სადღეგრძელო შეესვათ. მერე კი ცოცხალ ქსოვილს, რომელიც წამდაუწუმ იცვლიდა ფორმასა და
ისევ ვიღაცამ თქვა. ბოლო, მაგარი ხელი ვითამაშოთო. შეფერილობას და განუწყვეტელი ხმაურით აყურადებდა საღამოს
პიანინოს ხმა შეწყდა. ვილონა ალბათ გემბანზე ავიდა. ეს თბილ ბინდს.
ბოლო ხელი შემზარავი იყო. დამთავრებას ცოტა უკლდა, რომ ორი ახალგაზრდა კაცი ჩამოდიოდა რეტლენდ-სკვერის
შეისვენეს და ბედის სადღეგრძელო დალიეს. ჯიმი მიხვდა, რომ დაღმართზე. ერთ-ერთი მათგანი ის იყო ამთავრებდა გრძელ
ქაღალდი რაუტსა და სეგუენს უნდა გაეჭრათ. როგორ ღელავდნენ. მონოლოგს. მეორე კი, რომელიც ტროტუარის კიდეზე მიაბიჯებდა
ჯიმიც ღელავდა. თქმა არ უნდოდა, ისევ წააგებდა. ნეტავ რამდენი და რომელსაც თანამგზავრის უყურადღებობა აიძულებდა
ჩაუწერეს? მეგობრები უკვე ფეხზე ამდგარი თამაშობდნენ, თან წამდაუწუმ ქვაფენილზე ჩამხტარიყო, აშკარა სიამოვნებით უსმენდა
გაცხარებით, ხელების ქნევით ლაპარაკობდნენ. რაუტმა მოიგო. მოსაუბრეს. ეს იყო ტანმორჩილი, ლოყებღაჟღაჟა კაცი. საზღვაო კეპი
მხიარულმა ყიჟინამ შესძრა კაიუტა, ბანქო მოაგროვეს. მერე კინკრიხოზე მოჰქცეოდა და, ვიდრე ამხანაგს უსმენდა, ცხვირის,
ანგარიშის სწორებას შეუდგნენ. ფორლი და ჯიმი ყველაზე ტუჩების, თვალების კუთხეებიდან წამოსული მხიარული ტალღები
წაგებულნი აღმოჩნდნენ. განუწყვეტლივ უცვლიდა სახის გამომეტყველებას. დროდადრო
ჯიმი გრძნობდა, რომ დილით სანანებელი დაურჩებოდა ნაწყვეტ-ნაწყვეტი, ხავილის მსგავსი სიცილი ამოხდებოდა ხოლმე.
თავისი საქციელი, ახლა კი მხოლოდ დასვენება სურდა; უხაროდა, მხიარულად, ეშმაკურად ახამხამებდა თვალებს და წარამარა სახეში
რომ ბნელოდა და ეს უძრავი სიბნელე დაფარავდა მის უგუნურებას. აშტერდებოდა თანამგზავრს. ორჯერ-სამჯერ შეისწორა მსუბუქი
იდაყვებით მაგიდას დაეყრდნო, თავი ხელებში ჩამალა და საწვიმარი, რომელიც ტორეადორის მოსასხამივით მოეგდო ცალ
საფეთქლებზე პულსის თვლა დაიწყო. კაიუტის კარი გაიღო და მხარზე. მისი შარვალი რეზინისნაირი თეთრი ფეხსაცმელები და
ზღურბლზე, ნაცრისფერ ბინდბუნდში, უნგრელის ფიგურა აისვეტა: მხარზე დაუდევრად მოგდებული საწვიმარი მის ახალგაზრდობაზე
- თენდება, ბატონებო! მეტყველებდა, მაგრამ ტანი უკვე შემრგვალებოდა, თმა

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 28

გასთხელებოდა და გასჭაღარავებოდა. სახეზე კი, როცა მხიარული - ერთ საღამოს, - თქვა მან, - მოვდივარ ჩემთვის დეიმ-
ტალღები გაუქრებოდა, დაღლილობა და შეშფოთება ეხატებოდა. სტრიტზე და რას ვხედავ, უოტერჰაიზის საათთან მშვენიერი გოგო
რაკი დარწმუნდა, მოთხრობა დასრულდაო, თითქმის დგას. საღამო მშვიდობისა-მეთქი, მივესალმე, როგორც წესი და
ნახევარი წუთი უხმოდ იცინოდა, მერე თქვა: რიგია. წავედით ერთად, არხს გავუყევით. ბეგოტ-სტრიტზე
- აი, ოინიც ამას ჰქვია!.. მოახლედ ვდგავარ ერთ სახლშიო, მითხრა. ხელი მოვხვიე და ცოტა
მის ხმას თითქოს მთლად გამოეცალა ძალა და მივსრის-მოვსრისე იმ ღამეს. კვირას კი უკვე პაემანი გვქონდა. დონი-
ნათქვამისათვის რომ მეტი დამაჯერებლობა მიეცა, ხუმრობით ბრუკში წავედით და იქ მინდვრისკენ გავასეირნე. მანამდე
დაუმატა: მერძევესთან დავდიოდიო, მითხრა... კარგი იყო, ძმაო, რაც
- ეს არის უმაგალითო, განუმეორებელი და, თუ შეიძლება მართალია, მართალია. ყოველ საღამოს სიგარეტს მიზიდავდა,
ასე ითქვას, დიდოსტატური ოინი! ტრამვაის ფულსაც თვითონ იხდიდა აქეთობაზე და იქითაც.
ესა თქვა და გაჩუმდა, ერთბაშად დადინჯდა. ენა დაღლოდა, ერთხელ კი ორი სიგარა მომიტანა უმაღლესი ხარისხის, ისეთებს
რადგან, სადილობიდან მოყოლებული, სულმოუთქმელად ოდესღაც ჩემი ბებერი ეწეოდა... მეშინოდა, არ დაორსულდეს-მეთქი,
ყბედობდა ბარში, დორსეტ-სტრიტზე. ლენეჰენზე ამბობდნენ, მაგრამ არც ეგეთი არაფერი იყო.
ნამდვილი წურბელააო, მაგრამ, ასეთი რეპუტაციის მიუხედავად, - იქნებ ჰგონია, რომ ცოლად შეირთავ?
თავისი საზრიანობისა და ენამჭევრობის წყალობით, ყოველთვის - ვუთხარი, უმუშევარი ვარ, წინათ კი პიმთან ვმუშაობდი-
ახერხებდა იმას, რომ ამხანაგებს არ გაენაპირებინათ და ისევ მათ მეთქი, - თქვა კორლიმ. - ჩემი გვარი არ იცის. იმდენი ჭკუა მეყო, რომ
შორის აღმოჩნდებოდა ხოლმე. თამამად მივიდოდა მოქეიფეთა არ მეთქვა. მაგრამ მგონი მაღალი წრის კაცი ვგონივარ.
მაგიდასთან და იქამდე უტრიალებდა შორიახლო, ვიდრე არ ლენეჰენმა ისევ უხმოდ გაიცინა.
მიიპატიჟებდნენ. ერთგვარი მოხალისე ჯამბაზი იყო, მუდამ მზად - ბევრი ოინი გამიგონია, - თქვა მან, - მაგრამ ამისთანა რამ
ჰქონდა ანეკდოტების, სახუმარო კუპლეტებისა და გამოცანების ჩემს დღეში არ მსმენია.
ულევი მარაგი. ყოველგვარ წყენას და შეურაცხყოფას იტანდა. ქათინაურმა კორლის ფეხი ააჩქარებინა. მისი უზარმაზარი
არავინ იცოდა, რით ირჩენდა თავს, ბოროტი ენები ამბობდნენ, სხეულის რხევამ ლენეჰენი აიძულა რამოდენიმე მსუბუქი ნახტომი
სადოღე მაქინაციებში მონაწილეობსო. გაეკეთებინა ტროტუარიდან ქვაფენილზე და პირიქით. კორლი
- მერედა, სად გადააწყდი იმ გოგოს, კორლი? - კითხა პოლიციის ინსპექტორის ვაჟი იყო. აღნაგობითა და სიარულის
ლენეჰენმა. მანერით მამამისს ჰგავდა. გაჭიმული, ხელებდაშვებული მიდიოდა,
კორლიმ ენის წვერი მოისვა ზემო ტუჩზე. თავს კი ნაბიჯის ტაქტის აყოლებით იქნევდა. დიდი ბურთივით

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 29

თავი ჰქონდა. გაქონილი, ყოველგვარ ამინდში ოფლიანი. - მაშ... რას იტყვი, კორლი, მე მგონია, მშვიდობიანად
უზარმაზარი, მრგვალი ქუდი როგორღაც გვერდულად გაჩარხავ საქმეს, არა?
წამოსკუპებულიყო ამ უზარმაზარ თავზე. გეგონებოდათ, ერთ პასუხის ნაცვლად კორლიმ მრავალმნიშვნელოვნად მოჭუტა
ბოლქვზე მეორე ამოსულაო. ერთთავად წინ იყურებოდა, თითქოს ცალი თვალი.
პარადზე ყოფილიყოს. თუ ვინმე გამვლელს თვალს გააყოლებდა, - გამოვა რამე? - ისევ იკითხა დაეჭვებულმა ლენეჰენმა. -
აუცილებლად მთელი ტანით უნდა შებრუნებულიყო. ამჟამად ქალებისას რას გაიგებ, იმათ ძნელად ენდობა კაცი.
უსაქმოდ დაეხეტებოდა ქალაქში. თუ სადმე რამე სამუშაო - ყოჩაღი გოგოა, - თქვა კორლიმ. - ვიცი, როგორ მივუდგე.
გამოჩნდებოდა, მეგობრები მზად იყვნენ სიტყვა შეეწიათ მისთვის. თანაც, მაგრადა მყავს წაბმული.
ხშირად ხედავდნენ გადაცმულ პოლიციელებთან ერთად მიმავალს - ნამდვილი ქალების მუსუსი ხარ, - უთხრა ლენეჰენმა, -
გაცხარებით მოლაპარაკეს. კარგად იცნობდა ყოველგვარი საქმის თანაც გაქნილი მუსუსი.
დაფარულ მხარეს და საბოლოო განაჩენის გამოტანაც ძალიან ხმაში დაცინვაც ეტყობოდა და ამან ცოტათი შეარბილა მისი
უყვარდა და თვითონ ყბედობდა, თანამოსაუბრეს კი არ უსმენდა. პირფერული ტონი. საკუთარი ღირსება რომ ეხსნა, ლენეჰენი,
უმთავრესად საკუთარ თავზე ლაპარაკობდა; რა უთხრა თვითონ ჩვეულებრივ, ისეთნაირად მლიქვნელობდა, რომ მისი სიტყვები
მავან და მავან კაცს, მერე იმ კაცმა რა უპასუხა, და რა სთქვა ისევ დაცინვად მიგეღოთ. მაგრამ კორლის ამდენის შეგრძნების უნარი არ
თვითონ, რათა საკითხი საბოლოოდ ამოეწურა. როცა ამგვარ გააჩნდა.
დიალოგს გადმოგცემდათ, საკუთარი გვარის პირველ ბგერას - მერწმუნე, - დაბეჯითებით თქვა მან, - მოახლეებთან საქმის
ფშვინვით ამოსთქვამდა ფლორენციულ ყაიდაზე. დაჭერა ყველაზე უფრო ადვილია.
ლენეჰენმა მეგობარს სიგარეტი შესთავაზა. ვიდრე ყმაწვილი - რაც შენ მოახლეები გყოლია, როგორ არ გერწმუნები. -
კაცები ბრბოში მიიკვლევდნენ გზას, კორლი დროდადრო უპასუხა ლენეჰენმა.
შებრუნდებოდა ხოლმე, რათა გამვლელი ქალიშვილისათვის - იცი, რას გეტყვი, - ისე უთხრა კორლიმ, თითქოს
ღიმილი ეჩუქებინა, ლენეჰენს კი მზერა უშველებელი, ფერმკრთალი საიდუმლოს ანდობსო, - თავდაპირველად პატიოსან ქალიშვილებს
მთვარისათვის მიეპყრო, რომელსაც გარს ორმაგი შარავანდედი დავდევდი, „სამხრეთის წრის“ გოგოებს, ტრამვაით ვასეირნებდი და
შემოსდგომოდა. გულდასმით ადევნებდა თვალს, როგორ მგზავრობის ფულსაც მე ვიხდიდი, კონცერტებზე დამყავდა,
მისცურავდა მთვარის დისკოზე საღამოს რუხი, აბლაბუდასავით თეატრშიც დამყავდა, თანაც შოკოლადებითა და ტკბილეულით
სიფრიფანა ნისლი. ბოლოს თქვა: ვუმასპინძლდებოდი. კარგა ბლომად ფული დავახარჯე იმათ, ჩემო

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 30

ძმაო. - დასძინა შთამაგონებლად, თითქოს ეშინოდა, არ ტრინიტი-კოლეჯის მესერს რომ ჩაუარეს, ლენეჰენმა
დამიჯერებენო. ქვაფენილზე გადაირბინა და საათს ახედა.
ლენეჰენმა დაიჯერა მისი ნათქვამი და თანაგრძნობით - უკვე ოცი წუთია. - თქვა მან.
დაუქნია თავი. - მოვასწრებთ, - უთხრა კორლიმ. - სად წავა! ყოველთვის
- ვიცი ეგ თამაში, - თქვა მან, - ამაო ჭაპანწყვეტაა და მეტი ვალოდინებ ხოლმე ცოტას.
არაფერი. ლენეჰენმა წყნარად გაიცინა.
- მერედა, რამე მაინც მეხეირა. - თქვა კორლიმ. - ღმერთმანი, კორლი, მართლა გეხერხება იმათი
- ჰოდა, მეც მანდა ვარ. - უპასუხა ლენეჰენმა. მოთვინიერება. - უთხრა მეგობარს.
- მარტო ერთთან გამიღიმა ბედმა, - თქვა ისევ კორლიმ და - ყველა ოინი ვიცი იმათი. - გამოტყდა კორლი.
ზედა ტუჩზე ენის წვერი მოისვა, საამო მოგონებებმა თვალები - მაშ, ერთი ეს მითხარი, - ხელახლა წამოიწყო ლენეჰენმა. -
აუციმციმა. ახლა ისიც მთვარის გაცრეცილ, დანისლულ დისკოს დარწმუნებული ხარ, რომ მართლა გახდები რამეს? ცოტა არ იყოს
მიაშტერდა და ფიქრში წავიდა. საფრთხილო საქმეა. ამისთანებზე ქალები არც ისე მარდები არიან.
- კარგი რამ იყო ის დალოცვილი... - თქვა გულდაწყვეტილმა რას იტყვი?.. ჰა?..
და ისევ გაჩუმდა. მისი წვრილი, ციმციმა თვალები თანამგზავრის სახეზე
მერე დაუმატა: ხელახლა დასტურის ნიშანს ეძებდნენ. კორლიმ რამდენიმეჯერ
- ახლა სულ წავიდა ხელიდან. ერთ საღამოს ერლ-სტრიტზე დაიქნია თავი, თითქოს აბეზარი მწერის მოშორება უნდოდა და
ვნახე. მანქანაში იჯდა ორ მამაკაცთან ერთად. შუბლი შეიჭმუხნა.
- ეგ, რა თქმა უნდა, შენი დამსახურებაა. - უთხრა ლენეჰენმა. - ყველაფერს მოვაგვარებ, - თქვა მან, - მე მომანდე ეგ საქმე,
- ჩემამდეც ერთობოდა სხვებთან, - წაიფილოსოფოსა კარგი?
კორლიმ. ლენეჰენს მეტი აღარაფერი უთქვამს. სულაც არ უნდოდა
ამჯერად ლენეჰენმა აღარ დაუჯერა. თავი გააქნია და ამხანაგის გაბრაზება, რა ხეირი იქნებოდა, თუ კორლი ჯანდაბას
გაიღიმა. იქით გაგზავნიდა და ეტყოდა, შენი რჩევა შენთვის შეინახეო.
- ხომ იცი, რომ ჩემთან ტყუილი არ გაგივა. - უთხრა მან. ცოტაოდენი ტაქტი აუცილებლად უნდა ჰქონდეს კაცს. მაგრამ
- ღმერთმანი! -თქვა კორლიმ, - თვითონვე მითხრა. კორლიმ მალე გახსნა წარბი. მისი აზრები ახლა სხვა მხრივ
ლენეჰენმა ტრაგიკულად ჩაიქნია ხელი. წარიმართნენ.
- ვერაგი მაცდური ხარ! - თქვა მან.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 31

- მშვენიერი გოგოა, ძმაო, - დაასკვნა ბოლოს, - რაც - საიდან მოიტანე? - ისე უთხრა ლენეჰენმა, რომ არც
მართალია, მართალია. შეცბუნებულა. - ხომ არ გეუბნები, გამაცანი-მეთქი. მარტო თვალს
ნასაუ-სტრიტი გაიარეს და კილდარ-სტრიტზე გაუხვიეს. შევავლებ, მორჩა და გათავდა. კი არ შევჭამ.
კლუბის შესასვლელიდან ცოტა მოშორებით, შუა ქუჩაში, ვიღაცა - ჰოო... მარტო თვალის შევლება გინდა? - უფრო
კაცი არფაზე უკრავდა, ხალხი წრედ შემორტყმოდა გარს. კაცი ლმობიერად ჰკითხა კორლიმ. - მაშინ, აი, რას გეტყვი! მე მივალ და
უგულისყუროდ აჟღერებდა სიმებს, ხანდახან სწრაფად შეავლებდა დაველაპარაკები, შენ კი შეგიძლია გვერდით ჩაგვიარო.
თვალს ახალ მსმენელს, ხან კი მოღლილი აჰხედავდა ცას. საკრავიც - კარგი, თანახმა ვარ. - უპასუხა ლენეჰენმა.
დაქანცული ჩანდა, თითქოს უცხო თვალიც და პატრონის ხელიც ის იყო კორლიმ ცალი ფეხი გადააბიჯა ჯაჭვს, რომ
ერთნაირად მობეზრებიაო. შალითა ბოლომდე ჩამოსცურებოდა, ლენეჰენმა მიაძახა:
მაგრამ არც ეს აწუხებდა მაინცდამაინც. ცალ ხელს ბანით - მერე? მერე სად შეგხვდები?
გამოჰყავდა მელოდია: „წყნარი ხარ, ო, მოილ“, მეორე კი, ყოველი - თერთმეტის ნახევარზე. - უპასუხა კორლიმ და მეორე
ფრაზის შემდეგ, სიმზე გაინავარდებდა და დისკანტით ფეხიც გადაიტანა ჯაჭვზე.
ეხმაურებოდა. შთამაგონებლად სავსედ ჟღერდა მელოდია. - სადა-მეთქი?
ახალგაზრდებმა უხმოდ ჩაიარეს. მწუხარე ჰანგმა გააცილა - მერიონ-სტრიტის კუთხეში. როცა უკან დავბრუნდებით.
ისინი. სტივენს-გრინზე გასულებმა გზა გადაჭრეს. ტრამვაების - აბა, შენ იცი! - გამოემშვიდობა ლენეჰენი.
ხმაურმა, ფარნების შუქმა და ბრბომ დუმილი დაარღვევინა. კორლიმ არაფერი უპასუხა. თავის ქნევით, აუჩქარებლად
- აგერ, ისიც! - თქვა კორლიმ. გაუყვა ქუჩას. მისი უზარმაზარი სხეულის ძალდაუტანებლად
ჰიუმ-სტრიტის კუთხეში ახალგაზრდა ქალი იცდიდა. რხევასა და მტკიცე სიარულში მართლაც იყო რაღაც მბრძანებლური.
ლურჯი კაბა ეცვა და თეთრი ჩალის ქუდი ეხურა. ტროტუარის იგი ახალგაზრდა ქალს მიუახლოვდა და მიუსალმებლად
კიდეზე იდგა. ხელში ქოლგას ატრიალებდა. გამოელაპარაკა. ქალმა უფრო სწრაფად აათამაშა ხელში ქოლგა, თან
ლენეჰენი გამოცოცხლდა. ქუსლებზე ირწეოდა. ერთი ორჯერ კორლი მისკენ დაიხარა და
- მოდი, ერთი კარგად შევათვალიერებ, ჰა, კორლი? რაღაც წასჩურჩულა. ქალმა გაიცინა და თავი დახარა.
კორლიმ ცერად გადახედა ამხანაგს და უსიამოდ გაიღრიჭა. ლენეჰენი რამდენიმე წუთს უთვალთვალებდა მათ. მერე
- წართმევას მიპირებ? - ჰკითხა. ჩქარი ნაბიჯით გაუყვა ჯაჭვებს და ცერად გადაჭრა ქუჩა. ჰიუმ-
სტრიტის კუთხეში მკვეთრი სუნამოს სუნი იგრძნო და სწრაფად,
გამომცდელად შეათვალიერა ახალგაზრდა ქალის გარეგნობა. ქალი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 32

საკვირაო ტანსაცმელში იყო გამოწყობილი. შალის ქვედატანი ეცვა ახლა, მარტოდ მიმავალი, უფრო მოტეხილი ჩანდა.
და ზედ შავი ტყავის ქამარი შემოეჭირა. ვერცხლის დიდი ბალთა მხიარული განწყობილება სადღაც გამქრალიყო და დიუკს-ლაუნს
ქამარზე თითქოს სხეულის ცენტრს მიბჯენოდა და სამაგრივით რომ ჩაუარა, სევდამორეულმა ხელი გააყოლა მესერს. მელოდიამ,
აკავებდა თეთრ კოფთას. მოკლე, შავი ჟაკეტი ეცვა, სადაფის რომელსაც არფისტი უკრავდა, თანდათან დაიმორჩილა მისი
ღილებიანი. მხრებზე გაქუცული ბოა მოეგდო, მაქმანის საყელოს მოძრაობა. რბილლანჩიანი ფეხსაცმელებით ტროტუარზე
ბოლო საგულდაგულოდ აეფუშფუშებინა, მკერდზე კი წითელი გამოჰყავდა მოტივი, თითებით კი ყოველი ფრაზის შემდეგ
ყვავილების დიდი თაიგული თავდაყირა მიებნია. ლენეჰენი ვარიაციებს ასრულებდა მესერზე.
მოწონებით უცქერდა მის მოკლე, მკვრივსა და კუნთმაგარ სხეულს. ანგარიშმიუცემლად შეუხვია სტივენს-გრინზე და მერე
ჯან-ღონით სავსე გოგო იყო. ამ სიჯანსაღით უღვიოდა მთელი სახე, გრაფტონ-სტრიტს გაჰყვა. მისი თვალები მრავალ წვრილმანს
მსუქანი, წითელი ლოყები, ეს სიჯანსაღე გამოსჭვიოდა უტიფარი ამჩნევდა ბრბოში, რომელსაც მიარღვევდა, მაგრამ მაინც კუშტად
ცისფერი თვალების მზერაშიც. უხეში ნაკვთები ჰქონდა, განიერი გამოიყურებოდნენ. ყველაფერი, რასაც მისი მოხიბვლა შეეძლო,
ნესტოები და ღიმილისაგან გაპობილი უფორმო პირი; ორი ზედა ახლა უკვე ერთფეროვანი, მოსაბეზრებელი ეჩვენებოდა და არაფრად
კბილი გამოშვეროდა. გვერდით რომ ჩაუარა, ლენეჰენმა ქუდი აგდებდა გამომწვევ მზერას, რომელიც სამოქმედოდ აქეზებდა.
მოუხადა, ათიოდე წამის შემდეგ კი კორლიმ ჰაერში დაუბრუნა იცოდა, რომ ლაზღანდარობა, ბევრი ყბედობა და თავისმტვრევა
სალამი; ბუნდოვნად შემართა ხელი და ფიქრიანად შეიცვალა ქუდის დასჭირდებოდა. საამისოდ კი ყელიც და ტვინიც ერთნაირად
პოზიცია თავზე. გამომშრალი ჰქონდა. ცოტა არ იყოს, აწუხებდა იმაზე ფიქრი, თუ
ლენეჰენმა შელბურნის ოტელამდე იარა, იქ კი შეჩერდა და როგორ გაეტარებინა კორლისთან შეხვედრამდე დარჩენილი დრო.
უკან მომავალ წყვილს დაელოდა. ცოტა ხნის შემდეგ ისინიც ვერაფერი მოიფიქრა და ისევ აღმა-დაღმა უმიზნოდ ხეტიალი
დაინახა. მისეირნობდნენ, მერე მარჯვნივ გაუხვიეს და ლენეჰენიც განაგრძო. რეტლენდ-სკვერის კუთხემდე მივიდა და მხარმარცხნივ
უკან გაჰყვა. მსუბუქად მიაბიჯებდა, თავისი თეთრი გაუხვია. ბნელი, წყნარი ჰაერი სწორედ მის გუნებაგანწყობას
ფეხსაცმელებით მერიონ-სტრიტზე ნელა მიდიოდა. ფეხს უწყობდა ეხამებოდა და აქ უფრო თავისუფლად იგრძნო თავი. ბოლოს ერთ
წინ მიმავალთ და კორლის თავს აკვირდებოდა, რომელიც უბადრუკ ლუდხანასთან შეჩერდა. აბრაზე თეთრი ასოებით იყო
წამდაუწუმ იხრებოდა ახალგაზრდა ქალისაკენ, თითქოს ღერძის გამოყვანილი „გამაგრილებელი სასმელები“. ფანჯარაზე ორი
გარშემო მბრუნავი ბურთიაო. იქამდე უთვალთვალებდა, ვიდრე ფირფიტა ეკიდა წარწერებით: „ილის ლუდი“ და „ილის
დონი ბრუკისაკენ მიმავალ ტრამვაიში არ ჩასხდნენ. მერე მობრუნდა ლიმონათი“. უზარმაზარი ლურჯი სინით დაჭრილი ლორი იყო
და იმავე გზას დაადგა, რომელმაც აქ მოიყვანა. გამოდგმული, მის გვერდით კი თეფშზე ქიშმიშიანი პუდინგის

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 33

ნაჭერი იდო. ერთხანს ნერწყვის ყლაპვით შესცქეროდა ამ ნუგბარ დაჰქანცა ამდენმა ვაი-ვაგლახმა, აღმა-დაღმა უმიზნო ხეტიალმა,
საჭმელებს, მერე ფრთხილად გაიხედ-გამოიხედა და სწრაფად ათასგვარმა ხრიკებმა და ფანდებმა. ნოემბერში ოცდათერთმეტის
შევიდა სასაუზმეში. გახდება, ნუთუ ვერაფერს იშოვის რიგიან სამუშაოს? ნუთუ
შიოდა, რადგან დილიდან არაფერი ეჭამა, გარდა რამდენიმე ვერასოდეს ეღირსება საკუთარ ოჯახს? რა შეედრება იმ გრძნობას,
ორცხობილასი, ძლივძლივობით რომ დასტყუა ორ ბუზღუნა როცა შინ თბილი კერა და გემრიელი სადილი გელოდება. ეყოფა,
ოფიციანტს. უსუფრო ხის მაგიდას მიუჯდა, ორი მუშა ქალისა და რაც ქუჩები თელა, მეგობრებსა და გოგოებთან ერთად. იმ
ვიღაც მექანიკოსის პირდაპირ. ჭუჭყიანმა ოფიციანტმა მიაკითხა. მეგობრების ფასიც გაიგო და იმ გოგოებისაც. მწარე გამოცდილებამ
- რა ღირს ერთი თეფში ცერცვი?- ჰკითხა ლენეჰენმა. გული გაუბოროტა და მთელი ქვეყნის წინააღმდეგ აამხედრა, მაგრამ
- პენსნახევარი, სერ. - უპასუხა გოგომ. მთლიანად მაინც არ დაუკარგავს იმედი. ახლა წეღანდელზე უკეთ
- მომიტანეთ ცერცვი და ერთი ბოთლი ილის ლიმონათი. გრძნობდა თავს, თითქოს უფრო ნაკლებადაც იყო დაქანცული და
მისი გამოჩენა და დარბაზში საუბრის შეწყვეტა ერთი იყო. სულიერად გატეხილი ცხოვრების ჭირ-ვარამისაგან. იმასაც კი
ალბათ მაღალი წრის კაცად მიმიღესო, ფიქრობდა ლენეჰენი და ეს შესძლებდა, სადმე მყუდრო კუთხეში დამკვიდრებულიყო და
შთაბეჭდილება რომ გაეფანტა, უხეშად ლაპარაკობდა, სახეზე ბედნიერად ეცხოვრა, ოღონდ კი ცოტა ფულიან, პატიოსან გოგოს
ალმური ასდიოდა. აქაოდა თავს შინაურად ვგრძნობო, ქუდი გადაჰყროდა.
კინკრიხოზე მოიქცია და იდაყვებით მაგიდას დაეყრდნო. ჭუჭყიან ოფიციანტს ორნახევარი პენსი გადაუხადა და
მექანიკოსმა და მუშა ქალებმა ჯერ თავით ფეხებამდე აათვალიერ- სასაუზმიდან გამოვიდა, რომ ისევ ქუჩა-ქუჩა ეხეტიალა. კუპელ-
ჩაათვალიერეს და მერე ხმადაბლა განაგრძეს საუბარი. გოგომ სტრიტს გაუყვა სიტი-პოლისაკენ, მერე დეიმ-სტრიტზე გაუხვია.
ძმრითა და წიწაკით შენელებული ცხელი ცერცვი, ჩანგალი და ილის ჯორჯი-სტრიტის კუთხეში ორ ნაცნობს შეხვდა და სალაპარაკოდ
ლიმონათი მოუტანა. ხარბად დააცხრა საჭმელს და ისეთი გემრიელი გაუჩერდა. უხაროდა ცოტა ფეხს დავასვენებ ამდენი
მოეჩვენა, რომ გუნებაში გადაწყვიტა დაემახსოვრებინა ეს სასაუზმე. სიარულისაგანო. ნაცნობებმა ჰკითხეს, კორლი ხომ არსად გინახავს,
ცერცვი რომ მოათავა, ლიმონათს მისწვდა. იჯდა და ნელ-ნელა ან ახალი რა იციო. ლენეჰენმა უპასუხა მე და კორლიმ მთელი დღე
წრუპავდა, თან კორლიზე ფიქრობდა. გონების თვალით ხედავდა ერთად გავატარეთო. ამხანაგები ცოტას ლაპარაკობდნენ,
ბნელ ქუჩაზე მოსეირნე შეყვარებულ წყვილს, ყურში კორლის უგულისყუროდ ათვალიერებდნენ გამვლელ-გამომვლელთ და
უწმაწური ქათინაურები ჩაესმოდა და ისევ ახალგაზრდა ქალის დროდადრო რაიმე კრიტიკულ შენიშვნას გამოისროდნენ. ერთმა
ავხორცული ღიმილი ედგა თვალწინ. ამ ხილვამ უფრო მწარედ მათგანმა თქვა, ერთი საათის წინ მაკი ვნახე უესტმორლენდ-
აგრძნობინა საკუთარი ჯიბისა და სულის სიცარიელე. დაღალა, სტრიტზეო. ამაზე ლენეჰენმა უპასუხა, წუხელ მაკთან ერთად

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 34

ეგონის ბარში ვიყავიო. იმ ყმაწვილმა, რომელსაც მაკი ნახევარი საათი მაინც იქნებოდა გასული მას შემდეგ, რაც
უესტმორლენდ-სტრიტზე ენახა, ჰკითხა, მართალია თუ არა, რომ ქირურგიული კოლეჯის საათს შეხედა. ნუთუ კორლი ამას
მაკმა ბილიარდში დიდი ფული მოიგოო. ლენეჰენმა არაფერი იცოდა იკადრებდა? უკანასკნელ სიგარეტს მოუკიდა და ნერვიულად
და მხოლოდ ის თქვა, ეგონთან ჰოლოჰენი ყველას ღვინით დაარტყა ნაფაზი. მოედნის მოპირდაპირე კუთხეში ტრამვაის
გაუმასპინძლდაო. გამოჩენისთანავე მხედველობას ძაბავდა, მაგრამ ამაოდ. ალბათ
ათს თხუთმეტი აკლდა, რომ ლენეჰენი ამხანაგებს მართლა სხვა გზით დაბრუნდნენ შინ. სიგარეტის ქაღალდი გაიხა.
გამოემშვიდობა და ჯორჯ-სტრიტს გაჰყვა. ბაზართან მარცხნივ ერთი გულიანად შეიგინა და ძირს დაანარცხა.
შეუხვია და გრააფტონ-სტრიტზე გადავიდა. გოგო-ბიჭების ბრბო უცებ თვალი მოჰკრა, მისკენ მოდიოდნენ, სიხარულისაგან
შეთხელებულიყო. ესმოდა, როგორ უსურვებდნენ ერთმანეთს ღამე შეკრთა, ფარნის ბოძს აეკრა და შეეცადა, მათი ნაბიჯების მიხედვით
მშვიდობისას წყვილები და ჯგუფები. ქირურგიული კოლეჯის გამოეცნო შედეგი. სწრაფად მოდიოდნენ. ქალი მოკლე-მოკლე
საათამდე მივიდა. საათი ზუსტად ათს უჩვენებდა. ფეხს აუჩქარა და ნაბიჯებით მოიჩქაროდა, კორლი კი თავისებურად, ფართო
სტივენ-გრინს გაუყვა ჩრდილო მხარეზე. ეშინოდა, კორლი ნაბიჯებით უსწორებდა ფეხს. როგორც ეტყობოდათ, მდუმარედ
ნაადრევად არ დაბრუნებულიყო. მერიონ-სტრიტის კუთხეს რომ მოდიოდნენ. რაღაც წინათგრძნობამ გაკენწლა გულში. თითქოს
მიატანა, ფარნის ბოძი არჩია სათვალთვალოდ. საგულდაგულოდ ეკალი უჩხვლიტესო. იცოდა: კორლი ვერაფერს მოახერხებდა და
გადამალული სიგარებიდან ერთი ამოიღო და მოუკიდა. ფარნის მთელი ცდა ამაოდ ჩაუვლიდა.
ბოძს მიეყრდნო და იმ მხარეს მიაშტერდა, საიდანაც მისი აზრით, იმათ ბაგოტ-სტრიტზე ჩაუხვიეს და თვითონაც უკან მიჰყვა,
კორლი და ის ქალი უნდა გამოჩენილიყვნენ. ოღონდ - მეორე ტროტუარზე. როცა ისინი შეჩერდნენ, ისიც
ფიქრი ისევ მოეძალა. იმის გაგება უნდოდა, მიაღწია თუ არა გაქვავდა. ერთხანს გაჩერდნენ, მერე კი ახლაგზრდა ქალი
კორლიმ წარმატებას, უკვე ნათქვამი ექნება თუ უკანასკნელი რომელიღაცა სახლის კიბეებს ჩაჰყვა. კორლი ტროტუარის კიდეზე
წუთისთვის შემოინახავდა სათხოვარსო. იტანჯებოდა, სინდისი შეჩერდა. რამდენიმე წუთი გავიდა, მერე სახლის მთავარი კარი ნელა
ჰქენჯნიდა და გული უკანკალებდა თავის წილადაც და მეგობრის და ფრთხილად გაიღო. კიბეებზე ქალმა ჩამოირბინა და ჩაახველა.
მაგივრადაც, მაგრად ზანტად მოძრავი თავის გახსენებამ ცოტა კორლი მიბრუნდა და მისკენ წავიდა. წამით კაცის ვეება ფიგურამ
დაამშვიდა, ეჭვი არ ეპარებოდა, რომ კორლი ყველაფერს ისე დაჰფარა ქალი, მერე ისევ გამოჩნდა და კიბეზე აირბინა. კარი
მოაგვარებდა, როგორც წესი და რიგია. უეცრად თავში გაუელვა, მიიხურა, კორლიმ კი ჩქარი ნაბიჯით სტივენს-გრინისკენ გასწია.
იქნებ კორლიმ ქალი სხვა გზით მიაცილა სახლამდე, მე კი მშრალზე ლენეჰანმაც იქით მიაშურა. აქა-იქი წვიმის წინწკლები
დამტოვაო. თვალი მოავლო ქუჩას, მათი ჩრდილიც კი არსად ჩანდა. ჩამოცვივდა. მან ეს გაფრთხილებად მიიღო, უკან გამოხედა სახლს,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 35

რომელშიც ახალგაზრდა ქალი შევიდა და, რაკი დარწმუნდა, არავინ პანსიონი


მითალთვალებსო, ფაცხაფუცხით გადაირბინა გზაზე, აღელვებისა
და სირბილისაგან გული ყელში მოებჯინა. მისის მუნი ყასბის ქალიშვილი იყო. ცხოვრების ყადრი
- ჰეი, კორლი! - გასძახა მეგობარს. კარგად იცოდა და თავს არავის დააჩაგვრინებდა. მტკიცე ხასიათის
კორლიმ ერთი კი მიაბრუნა თავი, რომ დაინახა ვინ ეძებდა, ქალი იყო. ცოლად მამამისის უფროს ნოქარს გაჰყვა და სპრინგ-
მერე ისევ გზა განაგრძო. გარდენის მახლობლად ცალკე საყასბო გახსნა. მაგრამ, სიმამრის
ლენეჰენი უკან გამოედევნა, თან ცალი ხელი მხარზე გარდაცვალებისთანავე მისტერ მუნის ტანში ეშმაკი შეუჯდა.
გადადებულ საწვიმარს შეაშველა. სვამდა, დახლში ხელებს აფათურებდა, ვალს ვალზე იღებდა.
- ჰეი, კორლი! - გასძახა ისევ. პირობის ჩამორთმევას აზრი არ ჰქონდა, სულ ერთი იყო, ორ-სამ
როგორც იქნა, დაეწია მეგობარს და ხარბად შეაჩერდა დღეში ისევ გასტეხდა სიტყვას. მუშტრის თვალწინ ცოლთან ჩხუბმა
სახეში, მაგრამ ვერაფერი შეატყო. და აყალმაყალმა, ხორცის დაბალმა ხარისხმა უკუღმა წაიყვანეს მისი
- ჰა, რას იტყვი, გამოვიდა რამე თუ არა? - ჰკითხა. საქმე. ერთხელ ცოლს ნაჯახით გამოუდგა და ქალმა ის ღამე
ილი-პლეისის კუთხემდე მივიდნენ. კორლიმ ხმის მეზობლისას გაათია.
ამოუღებლად გაუხვია მარცხნივ და ვიწრო ქუჩას გაჰყვა. სახეზე არც ამის შემდეგ ერთად აღარ უცხოვრიათ. მისის მუნი
ერთი ნაკვთი არ ერხეოდა. ლენეჰენი ფეხდაფეხ მიჰყვებოდა და მღვდელთან წავიდა და გაყრის ნებართვა აიღო. ბავშვებზე
მძიმედ სუნთქავდა. მოტყუებული იყო, იმედგაცრუებული და, აი, მეურვეობის უფლებაც თვითონ დაისაკუთრა. ქმარს უარი უთხრა
მის ხმაში მუდარა გაისმა: ფულზეც, ბინაზეც, სმა-ჭამაზეც. ისე, რომ კაცი იძულებული გახდა
- იქნებ ინებოთ და გვიპასუხოთ, თუ არც კი გიცდია? შერიფის ხელქვეითად დამდგარიყო. ჩია, გაქუცული, წელში
კორლი პირველსავე ფარანთან შეჩერდა და კუშტი მზერა მოკაკული ლოთი თეთრი სახით, თეთრი ულვაშებით და წვრილ,
მიაპყრო სივრცეს. მერე დიდი ამბით გაიწოდა ხელი სინათლისაკენ ჩასისხლიანებულ თვალებს ზემოდან თითქოს ფანქრით მიხატული
და თავის თანამზრახველს თვალთა წინაშე ნელ-ნელა გაშალა თეთრი წარბები ჰქონდა. მთელი დღე სასამართლოს ბოქაულის
თითები - ხელისგულზე ოქროს მონეტა უბრწყინავდა. ოთახში იჯდა და იცდიდა, იქნებ რამე საქმე გამიჩინონო. მისის მუნი
კარგად მოსული, წარმოსადეგი ქალი იყო. საყასბოდან დარჩენილი
ფულით ჰარდვიკ-სტრიტზე პანსიონი გახსნა. მის პანსიონში
ხშირად შეხვდებოდით მომთაბარე ხალხს, უმთავრესად
ლივერპულელ და მენის კუნძულზე ტურისტებს, ზოგჯერ მიუზიკ-

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 36

ჰოლის მსახიობებსაც. მუდმივი ბინადარნი კი ძირითადად ქარაფშუტა გოგო ვარ,


დაბლინელი კლერკები იყვნენ. მისის მუნი მარჯვე და მტკიცე თქვენ გაგიმხელთ ამას,
ხელით მართავდა თავის დაწესებულებას. დროულად იცოდა დასამალი რა მაქვს?
კრედიტის გახსნაც, სიმკაცრის გამოჩენაც და საქმის ჩაფარცხვაც.
პანსიონის ახალგაზრდობა „ქალბატონობით“ იხსენიებდა. პოლი ტანწვრილი გოგო იყო, ცხრამეტი წლისა. ფაფუკი
მისის მუნის მდგმურები კვირაში თხუთმეტ შილინგს ქერა თმითა და პატარა, დაბურცული ტუჩები ჰქონდა. როცა ვინმეს
იხდიდნენ სმა-ჭამისა და ბინის საფასურად. (ამაში არ შედიოდა ელაპარაკებოდა, მომწვანო-ნაცრისფერი თვალებით ქვემოდან
სადილად დაყოლებული ლუდის და პორტერის ფასი). გემოვნება ახედავდა ხოლმე მოსაუბრეს და მაშინ ძალიან წააგავდა პატარა
და საქმიანობა ერთნაირი ჰქონდათ, ამიტომ ერთმანეთსაც კარგად ბიწიერ მადონას. მისის მუნიმ თავისი ქალიშვილი მარცვლეულის
ეწყობოდნენ. გაცხარებით მსჯელობდნენ ფავორიტი ცხენებისა და კანტორაში მოაწყო მანქანაზე მბეჭდავად, მაგრამ შერიფის
აუტსაიდერების შანსებზე. ჯეკ მუნის, ქალბატონის ვაჟს, რომელიც უსინდისო ხელქვეითმა ყოველ დღეგამოშვებით დაიწყო იქ
კლერკად მუშაობდა სავაჭრო სააგენტოში, ფლიტ-სტრიტზე, სიარული, შვილთან სიტყვა მათქმევინეთო, ნებართვას
თავზეხელაღებული შფოთისთავის სახელი ჰქონდა გავარდნილი. თხოულობდა. მისის მუნის სხვა რა გზა ჰქონდა, ახალგაზრდა
უყვარდა უწმაწური სალდათური შეგინება. შინ, ჩვეულებრივ, მდგმურებზე ზრუნვა მისთვის მიენდო. გარდა ამისა, ყმაწვილებსაც
განთიადისას ბრუნდებოდა. ამხანაგებთან შეხვედრისას უყვარდათ, როცა თავიანთ ახლოს ახალგაზრდა ქალს ხედავდნენ.
ყოველთვის მზად ჰქონდა მოსწრებული ანეგდოტი, არაფერს პოლი, რა თქმა უნდა, ეკეკლუცებოდა მამაკაცებს, მაგრამ მისის მუნი
დააკლდებოდა; თუ სადმე რამე ახალი და საინტერესო, მაგალითად, გამჭრიახი ქალი იყო და კარგად ხედავდა, რომ ბიჭები მხოლოდ
ლამაზი ცხენი ან ლამაზი მსახიობი ქალი გამოჩნდებოდა, პირველი დროს ატარებდნენ, ცუდს კი არაფერს იზრახავდნენ. კარგა ხანს
ის გაიგებდა ხოლმე. ამას გარდა, კარგი მოკრივე იყო და სახუმარო გრძელდებოდა ასე და მისის მუნიმ, ის იყო, პოლის ხელახლა
კუპლეტებსაც მღეროდა. კვირაობით მისის მუნის სასტუმრო სამუშაოდ გაგზავნა დააპირა, რომ უეცრად თავისი ქალიშვილისა და
დარბაზში ხშირად იმართებოდა საღამოს წვეულებები. ერთ-ერთი ყმაწვილის ურთიერთობაში რაღაც საეჭვო შენიშნა.
მუზიკჰოლის მსახიობები პატივს დასდებდნენ ხოლმე თავიანთი თვალი ფხიზლად დაიჭირა, მაგრამ ჯერჯერობით გაჩუმება
მობრძანებით. ამჯობინა.
შერიდანი ვალსებსა და პოლკებს უკრავდა. სახელდახელოდ პოლიმ იცოდა, რომ თვალს ადევნებდნენ, მაგრამ
თხზავდა აკომპანიმენტს. პოლი მუნიც გამოდიოდა, ქალბატონის დედამისის ჯიუტი დუმილის მნიშვნელობაც კარგად ესმოდა.
ქალიშვილი. იგი მღეროდა: დედა-შვილი არც არაფერზე შეთანხმებულან, არც არაფერი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 37

მოულაპარაკნიათ, მაგრამ, მიუხედავად, იმისა, რომ სახლში უკვე უხერხულად გრძნობდნენ თავს. დედას არ უნდოდა ზედმეტი
აჩურჩულდნენ, მისის მუნი მაინც არ ერეოდა საქმეში. პოლის ცოტა შემწყნარებლობა გამოეჩინა ამ ვითომდა ახალი ამბის მოსმენისას,
უცნაურობა დაეტყო, ახალგაზრდა კაცი კი ძალზე დამფრთხალი და ერთგვარი თანამზრახველის როლში გამოსულყო, ხოლო შვილს
ჩანდა. ბოლოს მისის მუნიმ გადაწყვიტა, შესაფერისი დრო ამ თემაზე საუბარი მარტო იმიტომ კი არ აცბუნებდა, რომ ამგვარი
დამიდგაო და საქმეში ჩაერია. რთულ ზნეობრივ საკითხებს ისევე რამ ყოველთვის საჩოთიროდ მიაჩნდა, ის ცდილობდა თავი
სწრაფად, ერთის დაკვრით გადაჭრიდა ხოლმე, როგორც ნაჯახი მიამიტად ეჩვენებინა და დედისთვის არ შეემჩნევინებინა, რომ
ხორცის ნაჭერს. ახლაც ყოველივე აწონილ-დაწონილი ჰქონდა. ხვდებოდა მის ფარულ განზრახვას; იცოდა, რაც იმალებოდა დედის
ადრეული ზაფხულის ნათელი კვირა დილა სიცხეს უქადდა დიდსულოვნების ქვეშ.
ქვეყანას, მაგრამ ამ სიცხეს გრილი ნიავი ანელებდა. პანსიონის ყველა ღრმად ჩაფიქრებულმა მისის მუნიმ უეცრად იგრძნო, რომ
ფანჯარა გამოეღოთ და მაქმანიანი ფარდები სიოს ყოველ წმინდა გიორგის სამრეკლოზე ზარების რეკა შეწყდა და
შემობერვაზე მსუბუქად იბურცებოდა. წმინდა გიორგის საყდრის თავისდაუნებურად თვალი შეავლო ბუხრის თავზე მდგარ პატარა,
სამრეკლოზე განუწყვეტლივ რეკდნენ ქარები და მორწმუნენი მოოქროვილ საათს. თორმეტის ჩვიდმეტი წუთი იყო. ჯერ კიდევ
პატარა მოედნის გავლით თითო-თითოდ ან ჯგუფ-ჯგუფად საკმაო დრო ჰქონდა, რათა მისტერ დორანს გულახდილად
მიემართებოდნენ ეკლესიისაკენ. დარბაისლური ნაბიჯი და პატარა მოლაპარაკებოდა და მერე მალბორო-სტრიტზე თორმეტი საათის
წიგნები, ხელთათმანიან ხელებში რომ ეჭირათ, ნათლად წირვისთვის მიესწრო. ეჭვიც არ ეპარებოდა, რომ გაიმარჯვებდა.
ამჟღავნებდა მათ მიზანს. პანსიონში საუზმე მოეთავებინათ და დავიწყოთ თუნდაც იქიდან, რომ საყოველთაო აზრი მის მხარეზე
სასადილო ოთახის მაგიდაზე კვერცხის გულით მოთხუპნული, იქნებოდა, შეურაცხყოფილი დედის მხარეზე. კაცი თავის ჭერქვეშ
ლორის ნარჩენებიანი თეფშები ეწყო. მისის მუნი ჩალის სავარძელში შეიფარა, ენდო მის პატიოსნებას. იმან კი ბოროტად დასცინა
იჯდა და თვალს ადევნებდა მერის, მოსამსახურე გოგოს, რომელიც მასპინძლის სტუმართმოყვარეობას. უკვე ოცდათოთხმეტი თუ
მაგიდას ალაგებდა. ქერქები და ნამცეცები ერთად მოეგროვებინა, ოცდათხუთმეტი წლისა იყო. ასე რომ, თავის საქციელს
რომ სამშაბათს პურის პუდინგისათვის გამოეყენებინათ. როცა ახალგაზრდობას ვერ დააბრალებდა. ვერც გამოუცდელობას
მაგიდა მოსუფთავდა, ნამცეცები აიკრიბა, შაქარი და კარაქი მოიმიზეზებდა თავის გასამართლებლად, რადგან უკვე საკმარისად
ცხრაკლიტულში ჩაიკეტა, მისის მუნიმ პოლისთან თავისი იცნობდა ცხოვრებას. მან ბოროტად ისარგებლა პოლის
წუხანდელი საუბარი გაიხსენა. ყველაფერი ისე მომხდარიყო, ახალგაზრდობითა და სიბრიყვით - ეს არის და ეს, ყველაფერი
როგორც თვითონ ფიქრობდა: ჯიქურ ეკითხებოდა და პოლიც დღესავით ნათელია, მაგრამ როგორ ფიქრობს დანაშაულის
დაუფარავად პასუხობდა. რა თქმა უნდა, ორივენი ცოტა გამოსყიდვას? აი კითხვა, რომელიც პასუხს მოითხოვს.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 38

დანაშაული კი უეჭველად უნდა გამოისყიდოს. მამაკაცს რა მისტერ დორანი მართლაც ძალიან ღელავდა ამ კვირა
უჭირს, ისიამოვნებს და გაუდგება თავის გზას, თითქოს არაფერი დილით. ორჯერ სცადა გაპარსვა, მაგრამ ხელები ისე აუცახცახდა,
მომხდარიყოს, ქალიშვილმა კი მთელი ცოდვა თვითონ უნდა იძულებული გახდა ამ განზრახვაზე ხელი აეღო. წითური, სამი
იტვირთოს. ზოგიერთი დედა ფულს აიღებდა და გაჩუმდებოდა, დღის ჯაგარი არშიასავით მოსდებოდა ყბებზე, სათვალე
იყო ასეთი შემთხვევებიც, მაგრამ ამისთანა რამეს როგორ იკადრებს. ეორთქლებოდა და ყოველ ორ-სამ წუთში ერთხელ იხსნიდა, რომ
მხოლოდ ერთადერთი გზა არსებობს, მისი ქალიშვილის მინები ცხვირსახოცით გაეწმინდა. წუხანდელი აღსარების გახსენება
შებღალული ღირსების აღსადგენად - ქორწინება. მწვავე ტკივილს ჰგვრიდა. მღვდელმა ყველა სამარცხვინო
მისის მუნიმ კიდევ ერთხელ ასწონ-დასწონა ყველაფერი, წვრილმანი დასტყუა და ბოლოს ისე გაბერა მისი ცოდვა, რომ
ვიდრე მერის აგზავნიდა მისტერ დორანის ოთახში იმის ერთგვარი მადლიერების გრძნობით აღივსო, რაკი საშუალება
სათქმელად, რომ მასთან საუბარი სურდა. დარწმუნებული იყო, ეძლეოდა ამ ცოდვის გამოსყიდვისა. ბოროტება ჩადენილი იყო.
გაიმარჯვებდა. მისტერ დორანი სერიოზული ყმაწვილია, ახლა რაღა ექნა, ცოლად შეერთო თუ გაქცეულიყო? ძალა არ
ზოგიერთივით ჩხუბისთავი კი არ არის. მის ადგილას რომ მისტერ ეყოფოდა ყველას გასამკლავებლად. ამ ამბავზე აუცილებლად ერთი
შერიდანი, მისტერ მიდი ან ბენტემ ლაიონსი ყოფილიყო, საქმის მითქმა-მოთქმა ატყდება და ხმა, ალბათ, მის პატრონამდეც
მოგვარება გაცილებით უფრო გაუძნელდებოდა. ეს კი მოერიდება მიაღწევს. დაბლინი ისეთი პაწაწინა ქალაქია, რომ ყველამ ყველას
ამბის გახმაურებას. მდგმურებმა ყველაფერი იციან, ვიღაცამ წვრილ- ასავალ-დასავალი იცის. გულმა რეჩხი უყო, როცა აღგზნებულ
წვრილი ჭორების შეთხზვაც მოასწრო, ამას გარდა, უკვე ცამეტი წარმოსახვაში მოხუცი მისტერ ლიონარდის ხრინწიანი ხმა ჩაესმა:
წელია, რაც ღვინით მოვაჭრე მსხვილი კათოლიკური კომპანიის „მისტერ დორანი გამომიგზავნეთ, გეთაყვა.“
კანტორაში მუშაობს და, შეიძლება, გახმაურებამ ადგილიც ამდენი წლის სამსახური სულ წყალში ჩაეყარა. ქარს გაჰყვა
დააკარგვინოს. ხოლო თუკი თანხმობას განაცხადებს, ყველაფერი მისი სიბეჯითე და გულმოდგინება. ჭაბუკობის ჟამს, რა თქმა უნდა,
მოგვარდება. ყოველ შემთხვევაში, ხელფასი ძალიან კარგი აქვს, და ხელი არაფრისთვის დაუკლია, ტრაბახობდა თავისი თავისუფალი
ალბათ, ცოტაოდენი დანაზოგიც ექნება. აზრებით, ლუდხანებში, ამხანაგებთან ლაყბობას, ღმერთის
უჰ, მალე თორმეტის ნახევარიც გახდება! წამოდგა და არსებობასაც კი უარყოფდა, მაგრამ ეს ყველაფერი წარსულს
თავისი თავი სარკეში შეათვალიერა. კმაყოფილი დარჩა ფართე, ჩაბარდა, დავიწყებას მიეცა... თითქმის, მართალია, დღემდე
ღაჟღაჟა სახის მტკიცე გამომეტყველებით და ის ნაცნობი დედები ყოველკვირა ყიდულობს „რეინოლდსის გაზეთს“, მაგრამ
გაახსენდა, ქალიშვილების გასაღება რომ ვერ მოეხერხებინათ. რეგულარულად დადის საყდარში და წელიწადის უმეტეს დროს
პატიოსნად ატარებს. საამისო ფული კი აქვს, რომ ოჯახს მოეკიდოს,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 39

მაგრამ საქმე ეს არ არის. შინაურები ალმაცერად დაუწყებენ ცქერას იხდიდა, პოლიმ წყნარად დაუკაკუნა კარზე. ქარისაგან ჩამქრალი
პოლის. ჯერ არის და, სამარცხვინო მამა ჰყავს, მერე ამ დედამისის სანთლის ანთება სურდა მისი სანთლის ალზე. აბაზანიდან ახლად
პანსიონზეც უკვე საეჭვო ხმები დადის. ცუდ საქმეში გაება, რაც გამოსული იყო. ფლანელის თავისუფალი, განიერი, ყელმოღეღილი
მართალია, მართალია. წარმოიდგინა, რას იტყოდნენ მისი ხალათი ეცვა, ბეწვმოვლებული საღამური ქოშებიდან თეთრი
ამხანაგები, როგორ დასცინებდნენ. პოლი ცოტა ხეპრეც იყო. ტერფი მოუჩანდა, სურნელოვან კანქვეშ თბილად ჩქეფდა სისხლი.
ლაპარაკი არ უვარგოდა, ზოგჯერ იტყოდა ხოლმე - „მინახნია“, ხელებზეც ნელი სურნელი ასდიოდა, როცა სანთელს უკიდებდა და
„რეებს ამბობ“, მაგრამ, ჯანდაბას გრამატიკა, ოღონდ კი ნამდვილად ასწორებდა.
ჰყვარებოდა. ჯერაც ვერ გადაეწყვიტა, უყვარდა პოლი თუ საღამოობით, შინ გვიან დაბრუნებულს, პოლი უცხელებდა
ეზიზღებოდა იმის გამო, რაც მან ჩაიდინა. თუმცა, თვითონაც ხომ სადილს. რიგიანად ვერც კი არჩევდა, რას ჭამდა, როცა ქალი თავის
ედო ამაში წილი! შინაგანი ხმა კარნახობდა, თავისუფლება გვერდით ეგულებოდა და სულ მარტონი იყვნენ ღამით, ძილით
შეენარჩუნებინა, არ შეერთო ცოლი. აკი ამბობდნენ, თუ ერთხელ მოცულ სახლში. მერედა, რა მზრუნველობას იჩენდა. თუ ღამე ცივი
დაქორწინდი, შენი საქმე წასულიაო. იყო, წვიმიანი ან ქარიანი, ერთი ჭიქა ცხელი პუნში ყოველთვის
ვიდრე ასე უმწეოდ იჯდა საწოლზე, უპიჯაკოდ, პერანგის ელოდა. აბა, რა იცის, იქნებ ერთად ყოფნამ ბედნიერებაც
ამარა, პოლიმ წყნარად დააკაკუნა და ოთახში შემოვიდა, მერე მოუტანოს...
ყველაფერი უამბო, უამბო როგორ აღიარა ყოველივე დედის წინაშე მერე ფეხაკრეფით მიიპარებოდნენ კიბეებზე, სანთლით
და ისიც უთხრა, დედაჩემი ამ დილით შენთან მოლაპარაკებას ხელში და მესამე სართულზე უხალისოდ უსურვებდნენ ერთმანეთს
აპირებსო. ატირებული ჩამოეკიდა ყელზე და მოსთქვამდა: ღამე ნებისას. ჰკოცნიდნენ კიდეც. კარგად ახსოვდა მისი თვალები,
- ო, ბობ, ბობ! რა ვქნა, რა მეშველება? რა წყალში ჩავვარდე? ხელის შეხება, თავისი სიგიჟე...
თავს არ ვიცოცხლებო, ამბობდა. მაგრამ სიგიჟე წარმავალია. პოლის სიტყვები საკუთარ თავს
ბობი უხალისოდ ამშვიდებდა, ნუ ტირიო, ეუბნებოდა, მიუყენა გულში და გაიმეორა: „რა ვქნა, რა მეშველება?“ შინაგანი ხმა
ყველაფერი კარგად იქნება, ტყუილად გეშინიაო. გრძნობდა, პერანგს ისევ მოუწოდებდა, ნუ დაკარგავო უცოლო კაცის თავისუფლებას.
იქით როგორ ღელავდა პოლის მკერდი. მაგრამ ცოდვა ჩადენილი იყო და სინდისი ეუბნებოდა, რომ ამ
მარტო თვითონ როდი იყო დამნაშავე, რაც მოხდა. უცოლო ცოდვას გამოსყიდვა სჭირდებოდა.
კაცის უტყუარმა მეხსიერებამ შემოინახა ის პირველი შემთხვევითი იჯდა საწოლზე პოლის გვერდით და ფიქრობდა. ამასობაში
ალერსი, რომელიც მისი კაბის შეხებამ, მისმა სუნთქვამ, მისმა მერი მოადგა კარს და მოახსენა, ქალბატონი სასტუმრო ოთახში
თითებმა აგრძნობინა. მერე კი, ერთ საღამოს, როცა უკვე დასაწოლად გელით, თქვენი ნახვა სურსო. წამოდგა, ჟილეტი და პიჯაკი ჩაიცვა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 40

ასე უმწეოდ თავის დღეში არ უგრძვნია თავი. ჩაცმული ისევ დაასველა და თვალები გაიგრილა. მერე საკუთარი პროფილი
პოლისთან მივიდა დასამშვიდებლად, ყველაფერს ეშველება, ნუ შეათვალიერა, ყურზე თმა შეისწორა, ისევ საწოლის ფეხთით
გეშინიაო. საწოლზე დასტოვა მტირალი. ჩამოჯდა. დიდხანს შესცქეროდა ბალიშებს და მის მეხსიერებაში
- ღმერთო ჩემო, ღმერთო ჩემო! - კვნესოდა ქალი. იდუმალი, საამო მოგონებები ამოტივტივდა. თავით საწოლის ცივ
კიბეზე ჩასვლისას სათვალე ისე დაუბინდა ჭირის ოფლმა, საზურგეს მიეყრდნო და ჩაფიქრდა. სახეზე შეშფოთების კვალიც
რომ იძულებული გახდა მოეხსნა და გაეწმინდა. ნატრობდა, ნეტავ აღარ აჩნდა.
შემეძლოს სახურავიდან გავფრინდე და სადმე სხვა მხარეში მოთმინებით იცდიდა, ერთგვარ სიხარულსაც კი გრძნობდა.
გადავიკარგო, რომ ეს უბედურება როგორმე დავივიწყოო. მაგრამ შიში მთლად გაჰქრობოდა. მოგონებები იმედმა და მომავალზე
რაღაც ძალა მაინც ქვემოთ ეწეოდა და კიბეზე მიაქანებდა. ოცნებამ შესცვალა. ეს იმედები და ოცნებანი ისე მრავალფეროვანი
ქალბატონისა და თავისი პატრონის უწყალო სახეები იყო, რომ უკვე ვეღარ ხედავდა თეთრ ბალიშებს, რომელთაც
შემოსცქეროდნენ დამარცხებულს. ის იყო, კიბე უნდა ჩაეთავებინა, თვალებით მიშტერებოდა, აღარც ის ახსოვდა, რას ელოდა აქ.
რომ საკუჭნაოდან მომავალ ჯეკ მუნის გადაეყარა. ორი ბოთლი ბოლოს დედის ხმა გაიგონა. წამოხტა და მოაჯირთან
ჩაეხუტებინა გულში. ცივად მიესალმნენ ერთმანეთს. მიჯნურის მიირბინა.
მზერა წამით ჯეკის მსხვილ, დათვურ სახესა და მოკლე, ღონიერ - პოლი, პოლი!
ტორებზე შეყოვნდა. ძირს ჩასულმა ზევით აიხედა და დაინახა, - აქა ვარ, დედა!
კიბის თავზე მდგარი ჯეკი მას უთვალთვალებდა. - ძირს ჩამოდი, გენაცვალე, მისტერ დორანს შენთან
უცბად ის საღამო გაახსენდა, როცა მიუზიკ-ჰოლის ერთმა ლაპარაკი სურს.
მსახიობმა, პატარა, ქერა ლონდონელმა, პოლის მისამართით ახლაღა გაახსენდა, რის მოლოდინში იყო.
უხამსად იხუმრა. ჯეკის მძვინვარებამ კინაღამ მთელი წვეულება
ჩაშალა. ყველა მის დამშვიდებას ცდილობდა. მიუზიკ-ჰოლის პატარა ღრუბელი
მსახიობი გაფითრებულიყო, ერთთავად იღიმებოდა და სულ იმას
გაიძახოდა, არავის წყენინება არ მინდოდაო. ჯეკი კი უყვიროდა, თუ რვა წლის წინათ მან თავისი მეგობარი ნორთ-უოლის
ვინმე გაბედავს და ამგვარად გაეთამაშება ჩემს დას, მაშინვე ცხვირ- ნავსადგურში გააცილა და კეთილი მგზავრობა უსურვა. გალაჰერს
პირს ამოვუნაყავ, მითქვამს და კიდეც შევასრულებო. ბედმა გაუღიმა. ამის დანახვისთანავე შეატყობდით მოგზაური
პოლი ერთხანს ტიროდა, საწოლზე მჯდარი, მერე ცრემლები კაცის იერი ჰქონდა, კარგად შეკერილი ტვიდის კოსტიუმი ეცვა და
შეიმშრალა და სარკესთან მივიდა. პირსახოცის წვერი დოქში ჩაყო. თამამად ლაპარაკობდა. იშვიათად შეხვდებოდით ასეთ ნიჭიერ

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 41

კაცს, მაგრამ კიდევ უფრო იშვიათია კაცი, რომელსაც ამგვარი ბავშვებს, ხრეშმოყრილ ბილიკებზე რომ დარბოდნენ, და ყველა
წარმატებებისგან თავბრუ არ დასხმოდეს. გალაჰერს ოქროს გული გამვლელ-გამომვლელს. პატარა ჩენდლერი შესცქეროდა ამ სურათს
ჰქონდა და ეს გამარჯვებაც ალალი იყო მასზე. ამგვარი მეგობრის და ცხოვრებაზე ფიქრობდა. გულზე სევდა შემოსწოლოდა (ასე
ყოლა სახუმარო საქმე როდია. ემართებოდა ყოველთვის, როცა კი ცხოვრებაზე დაფიქრდებოდა).
პატარა ჩენდლერის ფიქრები, საუზმიდან მოყოლებული, ჩუმი ნაღველი მოერია, კვლავ იგრძნო, რა ამაო იყო ბედთან
გალაჰერთან შეხვედრას, გალაჰერის მიერ მიპატიჟებას და შებრძოლება. ეს სიბრძნე საუკუნეებს ეანდერძათ მისთვის.
დიდებულ ქალაქ ლონდონს დასტრიალებდა, სადაც გალაჰერი გაახსენდა მაშინ, თაროზე შემოწყობილი ლექსთა
ცხოვრობდა. კრებულები, ჯერ კიდევ მაშინდელი ნაყიდი, როცა უცოლო იყო.
პატარა ჩენდლერი იმიტომ შეარქვეს, რომ ქონდრისკაცივით ხშირად, საღამოობით, დერეფნის გვერდით პატარა ოთახში
პატარა ჩანდა, თუმცა სინამდვილეში, საშუალოზე ოდნავ დაბალი მჯდარს, სურვილი მოუვლიდა ჩამოეღო თაროდან ერთ-ერთი
ტანისა იყო. პატარა, თეთრი ხელები ჰქონდა, სუსტი აღნაგობა, მათგანი და ხმამაღლა წაეკითხა ცოლისთვის. მაგრამ სიმორცხვე
წყნარი ხმა და დახვეწილი მანერები. დიდად ზრუნავდა თავის ქერა, სძლევდა ხოლმე და წიგნები ისევ ხელუხლებლად ეწყო თაროზე.
აბრეშუმივით თმასა და ულვაშებზე, მის ცხვირსახოცსაც სუნამოს ხანდახან თავისთვის, გულში იმეორებდა ლექსებს და ამითღა
ნაზი სურნელი ასდიოდა. ფრჩხილებიც საგულდაგულოდ ინუგეშებდა თავს.
მოვლილი ჰქონდა, სიცილის დროს კი ბავშვის კბილებივით თეთრი, სამუშაო დრო რომ მიიწურა, წამოდგა, საგულდაგულოდ
უზადო კბილები მოუჩანდა. გამოემშვიდობა თავის მაგიდასა და თანამშრომლებს, სასამართლოს
სასამართლოს პალატაში, თავის სამუშაო მაგიდასთან შუასაუკუნეობრივი თაღი გამოიარა და, ფაქიზი და მოკრძალებული
მჯდარი, ამ რვა წლის განმავლობაში მომხდარ ცვლილებებზე ჩქარი ნაბიჯით გაჰყვა ჰენრიეტა-სტრიტს. ოქროსფერი დაისი უკვე
ფიქრობდა. მეგობარი, რომელიც დღენიადაგ ჩამოძონძილი და იფერფლებოდა, ციოდა, ქუჩა სავსე იყო ჭუჭყიანი, ჩამოფლეთილი
ჯიბეცარიელი დაეხეტებოდა, დღეს ბრწყინვალე ლონდონელი ბავშვებით: შუა გზაზე იდგნენ, ქვაფენილზე დარბოდნენ, კიბეებზე
ჟურნალისტი გამხდარიყო. პატარა ჩენდლერი ხშირ-ხშირად დაბობღავდნენ ღია კარების წინ, ანდა ზღურბლთან
სწყვეტდა თვალს მოსაწყენ ქაღალდებს და ფანჯარაში იცქირებოდა. მიყუჟულიყვნენ თაგვებივით. პატარა ჩენდლერი მათ ვერც კი
გვიანი შემოდგომა იყო. დაისის შუქი დაჰფენოდა მწვანე გაზონსა და ამჩნევდა. მარჯვედ მიიკვლევდა გზას ამ მოფუთფუთე ბრბოში,
ბილიკებს, მოწყალედ აფრქვევდა ოქროსფერ მტვერს მხრებზე აწოწილი, ლანდივით უსახური სასახლეების ჩრდილქვეშ, სადაც
მთვლემარე მიხრწნილ მოხუცებსა და ულაზათო ძიძებს, ცელქად ოდესღაც დაბლინელი თავადები ღრეობდნენ. მაგრამ წარსულის
დასთამაშებდა ყველაფერს, რაც მოძრაობდა - აჟივჟივებულ

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 42

მოგონებები სულს არ უმღვრევდნენ. აწმყოს შეჰხაროდა მთელი ბევრ ისეთ რასმე ხედავდა, რაც მისი მეგობრის შემდგომ დიდებას
გულით. უნდა დასდებოდა საფუძვლად. იგნაციუს გალაჰერს ხშირად შლეგს
არასოდეს ყოფილა კორლესის რესტორანში, მაგრამ კარგად ეძახდნენ და, მართლაც, იმ ხანებში თავაწყვეტილი ბიჭების წრეში
იცოდა ამ სახელის ფასი. იცოდა, რომ იქ ხალხი თეატრის შემდეგ ტრიალებდა, ლოთობდა, ვალებს იღებდა. ბოლოს რაღაც ბნელ
მიდიოდა ხამანწკების საჭმელად და ლიქიორის დასალევად. ისიც საქმეში გაება, ფულთან დაკავშირებით. ყოველ შემთხვევაში, მისი
გაგონილი ჰქონდა, იქაური ოფიციანტები ფრანგულად და გაქცევის ერთ-ერთ მიზეზად ამასაც ასახელებდნენ. მაგრამ, მის
გერმანულად ლაპარაკობენო. საღამოობით, ჩქარი ნაბიჯით ნიჭიერებაში ეჭვი არავის ეპარებოდა. რაღაც ჰქონდა გალაჰერს
მიმავალს, ხშირად უნახავს, როგორ მოგრიალდებოდა კები, იქიდან ისეთი... შენდაუნებურად პატივისცემას რომ აღგიძრავდა. მაშინაც
მდიდრულად ჩაცმულ-დახურული ქალბატონები კი არ გასტეხია გული, როცა შარვალგამოხეული დადიოდა და
გადმობრძანდებოდნენ კავალერთა თანხლებით და სწრაფად ჯიბეში გროშიც არ ედო. პატარა ჩენდლერს გალაჰერის ერთი
უჩინარდებოდნენ კარს იქით. მოშარიშურე კაბები ეცვათ იმ ქალებს, ფრთიანი გამოთქმა გაახსენდა და ამ გახსენებაზე ალმურმა
ბეწვეულით გაწყობილი! სახე დაპუდრული ჰქონდათ. მიწაზე რომ გადაჰკრა, სიამაყით აევსო გული. ყველაზე უფრო მძიმე წუთებში
ჩამოდგამდნენ ფეხს, კაბის ბოლოს აიკრეფდნენ, თითქოს გალაჰერი მხიარულად იტყოდა ხოლმე: ცოტა მაცალეთ, ბიჭებო,
დამფრთხალი ატალანტები არიანო. უკანმოუხედავად ჩაუვლიდა ერთი ჩემი ფიქრის ქუდი დავიხუროო.
ხოლმე იმათ. ჩვეულებად ჰქონდა ჩქარი ნაბიჯით სიარული, აი როგორი იყო იგნასიო გალაჰერი. არ შეიძლებოდა კაცს არ
დღისითაც კი. ხოლო თუ გვიან ღამემდე დაყოვნდებოდა ქალაქში, მოეხიბლა.
მაშინ თითქმის სირბილით მიდიოდა ქუჩაში, შეშინებული და პატარა ჩენდლერმა კიდევ უფრო აუჩქარა ფეხს. თავის
აღელვებული. ზოგჯერ თვითონვე ეძებდა შიშის მიზეზს. განგებ სიცოცხლეში პირველად იგრძნო თავი იმათზე მაღლა, ვის
აირჩევდა ყველაზე უფრო ბნელ, ვიწრო ქუჩებს და თამამად გვერდითაც მიაბიჯებდა. პირველად აღუშფოთა სული კეპელ-
მიაბიჯებდა. საკუთარი ფეხის ხმით დარღვეული დუმილი სტრიტის უბადრუკობამ. სხვა გამოსავალი არ არის; თუ გინდა რამეს
აკრთობდა. გვერდით ჩავლილი მდუმარე ადამიანებიც მიაღწიო, აქედან უნდა გადაიკარგო. დაბლინში ვერაფერს გახდები.
აკრთობდნენ. ზოგჯერ კი ანაზდეული, ხმამაღალი სიცილი გრეტანის ხიდიდან სიბრალულით ჩახედა მდინარის პირას
ფოთოლივით ააცახცახებდა ხოლმე. ჩამწკრივებულ სახლებს. ეს სახლები ნაპირზე შეყრილ მაწანწალების
მარჯვნივ გაუხვია, კეპელ-სტრიტზე. იგნაციუს გალაჰერი - ბრბოს აგონებდა. ჩამოძონძილები, მტვრითა და მჭვარტლით
ლონდონელი ჟურნალისტი! ვინ წარმოიდგენდა ამას რავა წლის დაფარულები, გაოგნებულნი შესცქეროდნენ დაისით აფერადებულ
წინათ? თუმცა, ახლა, წარსულს რომ იხსენებდა, პატარა ჩენდლერი ცას და თითქოს ღამის პირველ ცივ სუნთქვას ელოდნენ, რომელიც

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 43

აიძულებდა წამომდგარიყვნენ, მხრები შეებერტყათ და გზას ჩენდლერი მსუბუქი, ნატიფი ლექსის ოსტატია...“ „მის ლექსებში
გასდგომოდნენ. ნეტა თუ შეძლებს ამ აზრის პოეტურად გამოთქმას? წყნარი სევდა გამოსჭვივის...“ „კელტური ხმები...“ გულდასაწყვეტია,
იქნებ გალაჰერმა მისი ლექსი ლონდონის რომელიმე გაზეთში რომ მისი ხელმოწერა არც ისე ირლანდიურად გამოიყურება. იქნებ
გამოაქვეყნოს? დაწერს კი რამეს ახალს, საკუთარს? ჯერ კიდევ სჯობდეს, სახელის შემდეგ დედის გვარი ჩაურთოს: ტომას მელონი
კარგად არ იცოდა, რომელი აზრის გამოხატვას აპირებდა, მაგრამ ჩენდლერი, ანდა, სულაც ასე დაწეროს: ტ. მელონი ჩენდლერი.
იმის შეგნებამ, რომ პოეტური აღმაფრენა დაეუფლა, ჭაბუკური გალაჰერს ამის თაობაზეც მოელაპარაკება.
იმედებით აღუვსო გული, უფრო მარდად განაგრძო გზა. ოცნებამ ისე გაიტაცა, რომ ქუჩას გასცდა და უკან დაბრუნება
ყოველი ნაბიჯი ლონდონს აახლოვებდა და საკუთარ მოუხდა. რესტორანს რომ მიუახლოვდა, ისევ წეღანდელივით
მოსაწყენ ერთფეროვან ცხოვრებას აშორებდა. მის გონებრივ მოერია მღელვარება და შესასვლელთან ყოყმანით შეჩერდა. ბოლოს
ჰორიზონტზე ახალი შუქი აკიაფდა. ჯერ არც ისე ხნიერი იყო - მაინც შეაღო კარი. შევიდა.
ოცდათორმეტი წლისა. შეიძლებოდა გვეთქვა, რომ მისმა პოეტურმა სინათლე და ხმაური ერთად ეცა და წუთით ზღურბლზე
ტემპერამენტმა სწორედ ახლა მიაღწია სიმწიფის მწვერვალს. შედგა. მიიხედ-მოიხედა, მაგრამ წითელი და მწვანე ჭიქების
მერედა, რამდენგვარი განწყობილებისა თუ შთაბეჭდილების ელვარებამ თვალი მოსჭრა. იქაურობა ხალხით გაჭედილი მოეჩვენა.
პოეტურ ხორცშესხმაზე ოცნებობდა. გრძნობდა, ეს ლექსები მის ყველა მას შესცქეროდა ცნობისმოყვარედ. ჯერ მარჯვნივ გაიხედა
არსებაში თვლემდნენ. საკუთარი სულის ჩხრეკა დაიწყო, უნდოდა სწრაფად, მერე მარცხნივ (თან შუბლი შეიკრა, აქაოდა მნიშვნელოვან
გაეგო, ჭეშმარიტად პოეტის სული ჰქონდა თუ არა. მელანქოლია საქმეზე მოვსულვარო), მაგრამ როგორც კი მზერა დაეწმინდა,
მიაჩნდა საკუთარი ხასიათის მთავარ ნიშნად, ოღონდ რწმენით, დაინახა, თავიც კი არავის მიუბრუნებია მისკენ. ხოლო იქით, თუ
ბედისადმი მორჩილებითა და ჩუმი სიხარულით შერბილებული. თვალი არ ატყუებდა, ნამდვილად იგნაციუს გალაჰერი იჯდა,
თუ ყოველივე ამის გადმოცემას შესძლებდა ლექსებში, იქნებ მასაც ზურგით დახლს მიყრდნობილი და ფეხებგაჩაჩხული.
გამოსჩენოდა მკითხველი. პოპულარული ვერასოდეს ვერ - ოო, ტომი, ტომი! მოდი, დაჯექი. აბა, რა დავლიოთ, რას
გახდებოდა. ამას ამთავითვე გრძნობდა. ბრბოს გულს ვერ მოიგებდა, ისურვებდი? მე, პირადად, ვისკის გეახლები. ამისთანას წყალგაღმაც
მაგრამ იქნებ მონათესავე სულთა ვიწრო წრეს მაინც შეეფასებინა ვერსად იშოვი. სოდიანი გინდა თუ სელტერით? აჰ, მინერალურ
მისი ღირსება. ამ მელანქოლიური განწყობილების გამო, წყალს ვერ ეწყობი? არც მე მიყვარს. გემოს უკარგავს... გარსონ, აბა,
ინგლისელმა კრიტიკოსებმა, შესაძლოა, კელტური სკოლის ერთი, სიკეთე ჰქენი, ვისკი მოგვიტანე, თითო პატარა ჭიქა... ჰა, რასა
მიმდევრად გამოაცხადონ. თვითონვე მისცემს ამის საბაბს. ახლა იქ, როგორა ხარ? სად მოღვაწეობ მას აქეთ, რაც აღარ მინახავხარ?
უკვე მის წიგნზე დაწერილი რეცენზიის ფრაზებს თხზავდა: „ბატონი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 44

ღმერთო ჩემო, როგორ გარბის დრო! ძალიან დავბერდი, არა? - საერთოდ, როგორც წესი, ცოტას ვსვამ. - დაიმორცხვა
კინკრიხო გამითეთრდა და კიდეც შემითხელდა, არა? პატარა ჩენდლერმა. - თითო პატარა ჭიქას, ზოგჯერ ორსაც, თუ
იგნაციუს გალაჰერმა ქუდი მოიხადა და დიდი, მოკლედ ძველი ამქრიდან შემხვდა ვინმე. ეს არის და ეს.
შეკრეჭილი თავი გამოაჩინა. მსხვილი სახე ჰქონდა, ფერმკრთალი - მაშ, მოდი, ჩვენი გამარჯვებისა დავლიოთ, ძველი დროის,
და სუფთად გაპარსული. მბრწყინავი, მოლურჯო-მონაცრისფერო ჩვენს ძველ მეგობრობას გაუმარჯოს, - მხიარულად თქვა იგნაციუს
თვალები და ღია ნარინჯისფერი ჰალსტუხი კიდევ უფრო მკვეთრად გალაჰერმა.
აჩენდნენ მისი სახის არაჯანსაღ სიფერმკრთალეს. ამ ორ ერთმანეთს ჭიქები მიუჭახუნეს და სადღეგრძელო შესვეს.
ურთიერთსაწინააღმდეგო ფერს შორის ტუჩები ძალზე გრძელი, - დღეს ჩვენი ბიჭებიდან ერთი-ორი შემხვდა. - თქვა
უფორმო და გაცრეცილი უჩანდა. თავი დასწია და ორი თითით იგნაციუს გალაჰერმა. - ო’ჰარა როგორღაც არ მომეწონა. რას აკეთებს?
საწყალობლად მოისინჯა ნახევრად გამელოტებული კეფა. პატარა - არაფერს. - უპასუხა პატარა ჩენდლერმა. - ძაღლივით
ჩენდლერმა, პროტესტის ნიშნად, თავი გააქნია. იგნაციუს დაწანწალებს.
გალაჰერმა ისევ დაიხურა ქუდი. - ჰოგენი კარგ ადგილზე უნდა იყოს, არა?
- ეგ არის, ძმაო, ჟურნალისტის ცხოვრება. - თქვა მან. - სულს - ჰო, სამიწათმოქმედო უწყებაში მუშაობს.
გაგაცლის. სულ დარბიხარ, ფაციფუცობ, მასალას ეძებ, ზოგჯერ - ერთ საღამოს ლონდონში შევხვდი. ეტყობა, კარგად
ვერც პოულობ. მუდამ ახლის დევნაში ხარ... ჰოდა, ვიფიქრე, მისდის საქმე... საწყალი ო’ჰარა! ალბათ, ლოთობს, არა?
ჯანდაბას იქით ანაბეჭდებიც და ასოთამწყობებიც, ერთ-ორ დღეს - არც სხვა რამეს აკლებს ხელს. - მოკლედ მოსჭრა პატარა
მეც მოვისვენებ-მეთქი. მერე, რომ იცოდე, როგორ მიხარია ჩენდლერმა.
მშობლიურ მხარეში დაბრუნება. ცოტა ხომ უნდა ამოისუნთქო იგნაციუს გალაჰერმა გაიცინა.
კაცმა. ერთბაშად გავცოცხლდი, როგორც კი საყვარელ. ჭუჭყიან - ტომი, - უთხრა მეგობარს, - შენ ერთი ბეწოთიც არ
დაბლინში ამოვყავი თავი... აბა, დალიე, ტომი... წყალი დაგიმატო? გამოცვლილხარ. ისევ ის სერიოზული ყმაწვილი ხარ, მე რომ ჭკუას
მითხარი როცა გეყოფა... მარიგებდა კვირადილაობით, როცა თავმტკივანი და
პატარა ჩანდლერმა ძალიან გააზავებინა თავისი ვისკი. პირგამოშაშრული ლოგინში ვგორაობდი. ძალიან მოგიხდებოდა,
- ეჰ, ყმაწვილო, არც კი იცი, რა უფრო მოგიხდება, - უთხრა ცოტა რომ თვალი გაგეხილა, ქვეყანა გენახა. ნუთუ, არასოდეს არსად
იგნაციუს გალაჰერმა. - მე სუფთას დავლევ. არ ყოფილხარ?
- აილოვმენის კუნძულზე ვარ ნამყოფი. - თქვა პატარა
ჩენდლერმა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 45

იგნაციუს გალაჰერმა ისევ გაიცინა. ლონდონში ცხოვრებაც იყო, ყოველდღიური საგაზეთო


- აილოვმენის კუნძულზე!- გაიმეორა მან. - ლონდონში ორომტრიალი და წეწვა-გლეჯა. მაგრამ, მიუხედავად უბოდიშო
წადი, ან პარიზში, უმჯობესია, პარიზში, შენთვის ძალიან ქცევისა, ძველი მომხიბლაობა მაინც შერჩენოდა. ყველაფერს რომ
სასარგებლო იქნება. თავი დავანებოთ, ამ კაცს ცხოვრება გამოეცადა, ქვეყანა ენახა. და
- ყოფილხარ პარიზში? პატარა ჩენდლერმა შურით შეხედა მეგობარს.
- რა საკითხავია! გვარიანი დროც მიტარებია. - პარიზში ყველაფერი მხიარულია, - თქვა იგნაციუს
- მართლა ისე ლამაზია, როგორც ამბობენ? - ჰკითხა პატარა გალაჰერმა. - იციან, როგორ დატკბნენ სიცოცხლით. მერედა, განა
ჩენდლერმა და ცოტა ვისკი მოსვა, ვიდრე იგნაციუს გალაჰერი თავის გაემტყუნებათ? თუ გინდა ნამდვილი ცხოვრება გამოსცადო,
ჭიქას ბოლომდე გამოცლიდა. პარიზში უნდა წახვიდე. მერე, რომ იცოდე, როგორ უყვართ
- ლამაზია? - გაიმეორა გალაჰერმა და გაჩუმდა, პირი პარიზელებს ირლანდიელები! როცა გაიგეს, რომ ირლანდიიდან
გააწკლაპუნა, თითქოს სასმელს გემო გაუსინჯაო. - არც ისე ლამაზია, ვიყავი, კინაღამ დამახრჩვეს ღმერთმანი.
გესმის? არა, ლამაზი კია, მაგრამ... მთავარი იქაური ცხოვრებაა. პატარა ჩენდლერმა რამდენიმე ყლუპი ვისკი მოსვა.
დიახ, ცხოვრება. პარიზს ვერც ერთი სხვა ქალაქი ვერ შეედრება - ერთი ეს მითხარით, - თქვა მან, - პარიზი მართლა ისეთი
მხიარულებით, სიკისკასით, დროსტარებით... გარყვნილი ქალაქია, როგორც ამბობენ?
პატარა ჩენდლერმა ჭიქა დასცალა, მერე, როგორც იქნა, იგნაციუს გალაჰერმა შემწყნარებლად ასწია მარჯვენა ხელი.
ბარმენის მზერა დაიჭირა და კიდევ შეუკვეთა ვისკი. - გარყვნილებას ყველგან შეხვდები, - თქვა მან. -
- მულენ-რუჟში ვიყავი, - განაგრძო იგნაციუს გალაჰერმა, რასაკვირველია, პარიზში ძალზე პიკანტური რამეების ნახვა
როცა ბარმენმა ჭიქები აალაგა. - ბოჰემისტების ყველა კაფე მოვიარე. შეიძლება, თუნდაც სტუდენტურ მეჯლისებზე. ნეტა გაჩვენა, რა
აბა, იქ არის, რაც არის. ოღონდ, შენისთანა წმინდანს იქ არ ხდება, როცა „ვარიკები“ გახურდებიან და თავს აიშვებენ. ხომ იცი,
მიესვლება, ტომი. ვისაც ვგულისხმობ!
პატარა ჩენდლერი დადუმდა, ვიდრე ბარმენი არ - გამიგონია მაგათი ოინები, - თქვა პატარა ჩენდლერმა.
დაბრუნდა, ორი ჭიქით ხელში. მერე ოდნავ შეეხო მეგობრის ჭიქას იგნაციუს გალაჰერმა ვისკი გამოსცალა და თავი გადააქნია.
და წეღანდელი სადღეგრძელო გაიმეორა. როგორღაც - ეჰ, რაც გინდა ისა თქვი, მაგრამ პარიზელ ქალს დედამიწის
იმედგაცრუებულივით გრძნობდა თავს. გალაჰერის კილო და ზურგზე ქალი ვერ შეედრება. სულ სხვა პეწი აქვს, სხვა ჯადო.
ლაპარაკის მანერა არ მოსწონდა. სიტლანქის იერი დაჰკრავდა მის
მეგობარს, რაც წინათ არასოდეს შეუმჩნევია. შეიძლება ამის მიზეზი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 46

- მაშასადამე, გარყვნილი ქალი ყოფილა, - ოდნავი პირველობის მინიჭებას ბერლინს უპირებდა. ზოგი რამ
დაჟინებით გაიმეორა პატარა ჩენდლერმა. - ლონდონსა და მეგობრებისგან სმენოდა, ამიტომ მათ სიმართლეზე თავს ვერ
დაბლინთან შედარებით-მეთქი, მინდოდა მეთქვა. დასდებდა. დანარჩენი კი საკუთარი გამოცდილებით იცოდა. არც
- ლონდონიო! - გაიმეორა იგნაციუს გალაჰერმა. - ერთი ერთი ჩინი და წოდება არ დაუზოგავს. ევროპის მონასტერთა ბევრ
მეორეს არ დაუვარდება. თუ არ გჯერა, ჰოგენს ჰკითხე, დამემოწმება. საიდუმლოს ახადა ფარდა. მაღალ საზოგადოებაში ფესვგადგმული
იქ რომ ჩამოვიდა, ლონდონი საკმაოდ გავაცანი. იქნებ ცოტა თვალიც ბევრი სიბილწე გამოააშკარავა და, ბოლოს, იმით დაასრულა, რომ
აგიხილოს... იცი, რას გეტყვი, ტომი, მოდი ეგ ვისკი ერთბაშად დეტალურად უამბო ერთ-ერთი ინგლისელი ლორდის მეუღლის
გადაჰკარი. პუნში ხომ არ არის, ეგრე რომ წრუპავ. ამბავი, რომლის ჭეშმარიტებაში ეჭვი არ ეპარებოდა. პატარა
- არა, მართლა არ შემიძლია... ჩენდლერი განცვიფრებული იყო.
- კარგი ერთი, თუ ძმა ხარ! ნუ გეშინია, არაფერი - ეგ არის, მაშ, - შენიშნა იგნაციუს გალაჰერმა, - ამ ჩვენს
დაგემართება. თითოც რომ დავლიოთ, რას იტყვი? ისევ ისეთი გამოყრუებულ დაბლინში ამგვარი ამბები არც კი სმენიათ.
გინდა? - ალბათ, რა მოსაწყენი გეჩვენება აქაურობა ყოველივე იმის
- ჰო, რა ვიცი... შემდეგ, რაც სხვაგან გინახავს. - თქვა პატარა ჩენდლერმა.
- Francois, აბა, წეღანდელივით მოგვიტანე... ეწევი, ტომი? - იცი, რა გითხრა, ჩემთვის აქ ყოფნა დასვენებაა, - უპასუხა
იგნაციუს გალაჰერმა პორტსიგარი ამოიღო. მეგობრებმა იგნაციუს გალაჰერმა. - ეგეც არ იყოს აქ დაირწა ჩემი აკვანი, როგორც
გააბოლეს. ხმა არც ერთს არ ამოუღია, ვიდრე სასმელი არ მიართვეს. იტყვიან. ამ გრძნობას ვერსად გაექცევი. ასეთია კაცის ბუნება...
- ჩემი აზრი თუ გინდა, აი, რას გეტყვი, - თქვა ბოლოს მაგრამ სჯობს, შენი ამბავი მითხრა. ჰოგენისაგან ვიცი, ცოლ-
გალაჰერმა და სიგარის კვამლიდან ამოყვინთა, - ჩვენ, ჩემო კარგო, ქმრული ცხოვრების ნეტარებას დასწაფებიხარ. მგონი, ორი წელია
იმისთანა დამთხვეულ დროში ვცხოვრობთ, რომ გარყვნილება რა მას აქეთ, არა?
სათქმელია. მე ბევრი ისეთი რამ გამიგონია, მაგრამ რას ვამბობ, პატარა ჩენდლერმა გაიღიმა და გაწითლდა.
გამიგონია კი არა, ბევრი ისეთი რამ ვიცი... გარყვნილებაზე - ჰო, მაისში ერთი წელი შესრულდა, რაც დავქორწინდი.
მოგახსენებ... - ცოტა გვიან კი მომივიდა, მაგრამ მაინც გულით და სულით
იგნაციუს გალაჰერმა ისევ გააბოლა და ჩაფიქრდა. მერე კი გილოცავ, - უთხრა იგნაციუს გალაჰერმა. - შენი მისამართი არ
ჟამთაღმწერელის დინჯი კილოთი დაიწყო საზღვარგარეთ ვიცოდი, თორემ თავის დროზე გავაკეთებდი ამას.
გამეფებული გარყვნილების სხვადასხვა სურათების აღწერა. ბევრი გალაჰერმა ხელი გაუწოდა და პატარა ჩენდლერმაც
დიდი ქალაქის ცოდვა ჩამოთვალა და, როგორც ეტყობა, ჩამოართვა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 47

- შენი ოჯახიანად, ტომი, ყოველგვარ სიკეთეს გისურვებ. დავთქვით, დღეს საღამოს ბანქოს სათამაშოდ წავსულიყავით. ასე
ბევრი ფული გქონოდეს და იმდენ ხანს გეცოცხლოს, ვიდრე ჩემი რომ, არა...
ხელით არ გამოგასალმებდე ამ წუთისოფელს. ამას გეუბნები შენი - ჰო, რაკი ეგრეა, რა გაეწყობა.
ძველი, გულწრფელი მეგობარი, გესმის ტომი? - ვინ იცის, - ანუგეშა მეგობარი გალაჰერმა, - რაკი ერთი
- მესმის, - თქვა პატარა ჩენდლერმა. გავტეხე ნავსი, იქნებ ისევ აქეთა ვქნა პირი. გადადება სიამოვნებას
- პატარებიც გყავთ? - ჰკითხა იგნაციუს გალაჰერმა. ვერ ჩაგვიშლის.
პატარა ჩენდლერი ისევ გაწითლდა. - ძალიან კარგი, - თქვა პატარა ჩენდლერმა, - მაშ,
- ერთი ბავშვი გვყავს. შევთანმხდით, რომ მეორედ ჩამოსვლაზე მთელ საღამოს ჩვენთან
- ვაჟი თუ ქალი? გაატარებ, არა?
- ბიჭი. - ჰო, შევთანხმდით, - უპასუხა იგნაციუს გალაჰერმა, - თუკი
იგნაციუს გალაჰერმა მხარზე მაგრად დაჰკრა ხელი გაისად ჩამოვალ, parole d’ honneur4, აუცილებლად გესტუმრები.
მეგობარს. - მაშ თითოც დავლიოთ, რომ პირობა უფრო განვამტკიცოთ.
- ყოჩაღ, ძმაო, - უთხრა პატარა ჩენდლერს. - შენი იმედი - შესთავაზა პატარა ჩენდლერმა.
ყოველთვის მქონდა. იგნაციუს გალაჰერმა ჯიბიდან ვეება ოქროს საათი ამოიღო
პატარა ჩენდლერმა გაიცინა, დაბნეული დააშტერდა თავის და დახედა.
ჭიქას და ბავშვის კბილებივით თეთრი სამი წინა კბილით ქვედა - ოღონდ, ეს უკანასკნელი იყოს, - თქვა მან, - თორემ, აკი
ტუჩი მოიკვნიტა. გითხარი, მელოდებიან.
- იქნებ ერთ საღამოს შემოგევლო ჩემთან, - უთხრა მეგობარს, - ჰო, ეს მართლა საბოლოო იქნება, - დაუდასტურა პატარა
- ვიდრე უკან გაბრუნდებოდე. ჩემს ცოლს ძალიან გაუხარდება შენი ჩენდლერმა.
გაცნობა. ცოტას მუსიკით გავერთობით და... - მაშ, კარგი, - თქვა იგნაციუს გალაჰერმა, - თითოც
- მადლობელი ვარ, ძმაო, დიდი მადლობელი, - უთხრა დავლიოთ, deoc an doruis5, როგორც თქვენში იტყვიან.
იგნაციუს გალაჰერმა, - გული მწყდება, რომ უფრო ადრე ვერ პატარა ჩენდლერმა სასმელი შეუკვეთა. სიწითლე,
შეგხვდი, მაგრამ რა ვქნა, ხვალ საღამოს მივდივარ. რამდენიმე წუთის წინ რომ ლაქებად დააჩნდა, მთელ სახეზე
- დღეს მოსულიყავი... მოსდებოდა. უბრალო რამეზე წითლდებოდა ხოლმე, ახლა კი
- საშინლად ვწუხვარ, ტომი, მაგრამ სხვა გზა არ მაქვს, მარტო გახურებულიც იყო და აღგზნებულიც, სამი ჭიქა უკვე თავში
არ ჩამოვსულვარ. ერთი ჭკვიანი ყმაწვილი მახლავს თან, ჰოდა, აუვარდა და გალაჰერის სიგარამაც თავბრუ დაახვია - სუსტი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 48

ჯანმრთელობის პატრონი იყო და სმას მიუჩვეველი. რვა წლის იგნაციუს გალაჰერმა ზედ ჭიქის პირთან
უნახაობის შემდეგ გალაჰერთან შეხვედრა, კორლესის ხმაურიან, მრავალმნიშვნელოვნად მოჭუტა თვალი. თან ვისკის წრუპავდა.
გაჩახჩახებულ რესტორანში გალაჰერთან ჯდომა, გალაჰერის როცა დალია, პირი გააწკლაპუნა, ჭიქა დადგა და განაცხადა:
ნაამბობი, გალაჰერის მოხეტიალე, ბრწყინვალე ცხოვრებაში - არა, ძმაო, მაგაზე ფიქრით თავს ნუ შეიწუხებ. ჯერ ჩემს
თუნდაც მცირე ხნით ჩაბმა - მისთვის მთელი თავგადასავალი იყო გემოზე უნდა გავატარო დრო, როგორც მომეპრიანება, ისე
და ამან მგრძნობიარე სულის წონასწორობა დაურღვია. ვიცხოვრო. ქვეყანა ვნახო და მხოლოდ ამის შემდეგ შევებმები
მწვავედ გრძნობდა განსხვავებას თავისსა და გალაჰერის უღელში, თუკი საერთოდ გადავწყვიტე შებმა.
ცხოვრებას შორის და ეს ყველაფერი უსამართლობად მიაჩნდა. - გადაწყვეტ, - წყნარად უთხრა პატარა ჩენდლერმა.
გალაჰერი წარმოშობითაც და განათლებითაც მასზე დაბლა იდგა. იგნაციუს გალაჰერმა მისკენ მიაბრუნა თავისი
დარწმუნებული იყო, თვითონ გაცილებით უკეთესი რამის ნარინჯისფერი ჰალსტუხი და მონაცრისფრო-მოლურჯო თვალები.
გაკეთებას შესძლებდა, ისეთი რამისას, რაც მის მეგობარს არასოდეს - შენ ასე გგონია? - ჩაეკითხა მეგობარს.
გაუკეთებია და ვერც ვერასდროს გააკეთებდა, გაცილებით უფრო - აუცილებლად შეებმები უღელში. - დაბეჯითებით
მაღალი და მნიშვნელოვანი რამისა, ვიდრე მყვირალა გაუმეორა პატარა ჩენდლერმა, - როგორც ყველა, ისეც შენ, თუ
ჟურნალისტიკაა, მაგრამ შემთხვევა არ მისცემია. მაინც რა უშლის შესაფერი ქალი შეგხვდა.
ხელს? საბედისწერო სიმორცხვე? უნდოდა, როგორმე თავი ეს ცოტა გამომწვევად გამოუვიდა; იგრძნო, რომ თავი გასცა.
გაემართლებინა, თავისი ღირსება დაეცვა. გალაჰერმა არ იკადრა, კიდევ უფრო მეტად გაწითლდა, მაგრამ მეგობრის დაჟინებული
მიპატიჟებაზე უარი უთხრა. გალაჰერი ზემოდან დაჰყურებდა და მზერისათვის თვალი მაინც არ აურიდებია. იგნაციუს გალაჰერმა
დიდ პატივად უთვლიდა თავის მეგობრობას, ისევე, როგორც ერთ ხანს უყურა და მერე უთხრა:
ირლანდიას თავის სტუმრობას. - თუ ოდესმე ასეთი რამ მოხდა, შეგიძლია უკანასკნელ
ბარმენმა ვისკი მოიტანა. პატარა ჩენდლერმა ერთი ჭიქა შილინგს ჩამოხვიდე, რომ ჩემს კვნესა-ჩივილს ვერავინ გაიგონებს.
მეგობარს მიუჩოჩა, მეორეს კი თამამად დაავლო ხელი. მე მხოლოდ ფულებზე დავქორწინდები. თუ საცოლეს ბანკში
- ვინ იცის, - თქვა მან, როცა ჭიქები ასწიეს, - იქნებ შენი ბლომად ექნება ფული, ჩემი თავი ენაცვალოს, თუ არა და - კარგად
მეორედ ჩამოსვლისას ის სიხარული მეღირსოს, რომ დღეგრძელობა ბრძანდებოდეს.
და ბედნიერება ვუსურვო ქალბატონ და ბატონ იგნაციუს პატარა ჩენდლერმა თავი გაუქნია.
გალაჰერებს. - არა გჯერა? მაშ ცუდად გიცვნივარ, ჩემო ძმაო, - გაცხარდა
გალაჰერი, - რომ მოვინდომო, ხვალვე ვიშოვი ქალსაც და ფულსაც.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 49

ერთი სიტყვის გადაკვრა დამჭირდება მხოლოდ. ნება შენია, თუ არ ორი გირვანქა შაქრის საყიდლად. მძინარე ბავშვი მარდად დაუწვინა
გინდა ნუ დაიჯერებ. მე კი ვიცი, რომ ასეა. ასობით ქალი, თუმცა რას მამას მკლავზე და უთხრა:
ვამბობ, ასობით კი არა, ათასობით არიან მდიდარი გერმანელი და - დაიჭირე, ოღონდ არ გააღვიძო.
ებრაელი ქალები, ფული რომ ოხრად უყრიათ. სიხარულით მაგიდაზე თეთრი ფაიფურის აბაჟურიანი ლამპა იდგა. მისი
დამთანხმდებიან. დამაცადე, ძმაო, დაინახავ, როგორ მოვაჭახრაკებ შუქი დაგრეხილი რქის ჩარჩოში ჩასმულ ფოტოსურათს სცემდა. ეს
საქმეს. მე თუ ხელი მოვკიდე რამეს, დარდი ნუ გექნება, იმას წყალი ენის სურათი იყო. პტარა ჩენდლერმა შეხედა მას და მაგრად
აღარ გაუვა. ოღონდ ცოტა მაცალე. მოკუმულ, თხელ ტუჩებზე შეუჩერდა თვალი. სურათზე ენის ღია
ჭიქა მოიყუდა, გამოსცალა და ხმამაღლა გაიცინა. მერე, ცისფერი საზაფხულო ბლუზა ეცვა, რომელიც თვითონ უყიდა
დაფიქრებულმა, სივრცეს გაუშტერა თვალი და წყნარად დასძინა: საჩუქრად ერთ შაბათ დღეს. ათი შილინგი და თერთმეტი პენსი
- მაგრამ, ჯერ არ მეჩქარება. საცოლეები მოიცდიან. სულაც მისცა, მაგრამ რამდენ გულისხეთქად დაუჯდა! როგორ გაიტანჯა იმ
არ ვაპირებ, ერთ ქალს გამოვება კუდზე. დღეს! ჯერ იყო და, მაღაზიის კართან იცდიდა, ვიდრე მაღაზია არ
პირი გააცმაცუნა, თითქოს გემო გაუსინჯაო რამეს და დაცარიელდა, მერე დახლთან იწურებოდა და ცდილობდა თამამად
ზიზღით დამანჭა სახე. დაეჭირა თავი, გამყიდველი გოგონა კი ქალის ბლუზებს უხვავებდა
- ეგ, ალბათ, აშმორებული კერძის ჭამას ემგვანება, - თქვა წინ. სალაროში ფულს რომ იხდიდა, ხურდის აღება დაავიწყდა და
მერე. მოლარემ უკან მიაბრუნა, ბოლოს კი, მაღაზიიდან გამოსულმა,
პატარა ჩენდლერი დერეფნის გვერდით, მომცრო ოთახში საგულდაგულოდ შეამოწმა, მაგრად იყო თუ არა შეკრული ფუთა,
იჯდა და ხელში ბავშვი ეჭირა. ფული რომ დაეზოგათ მოსამსახურე რათა ალეწილი სახე დაემალა. როცა ბლუზა შინ მიიტანა, ენიმ
არ იყვანეს. დილა-საღამოს, თითო საათით, ენის უმცროსი და - აკოცა, მშვენიერია და შეკერილიც კოხტად არისო, უთხრა. მაგრამ
მონიკა მოდიოდა ხოლმე ხელის წასაშველებლად. მაგრამ ახლა როგორც კი ფასი გაიგო, მაგიდაზე დააგდო და იყვირა, ამაში ათი
ცხრას თხუთმეტი წუთი აკლდა და მონიკა უკვე დიდი ხნის წასული შილინგისა და თერთმეტი პენსის გამორთმევა ნამდვილი ძარცვააო.
იყო. პატარა ჩენდლერს ჩაიზე შეაგვიანდა, თან ენისათვის ყავის ჯერ უკან წაღება უნდოდა, მაგრამ როცა გაისინჯა, აღტაცებაში
მოტანაც დაავიწყდა ბიულისგან. რა თქმა უნდა, ენის გუნება მოვიდა, განსაკუთრებით საყელოს თარგი მოეწონა, ქმარს ისევ
გაუფუჭდა და ახლა თითო ოროლა სიტყვას ძლივს იმეტებდა აკოცა და უთხრა, რა კარგი ხარ, რა კეთილი, ჩემთვის რომ ასე
პასუხად. უჩაიოდაც კარგად გავძლებო, გამოაცხადა, მაგრამ ზრუნავო.
როგორც კი იმ დრომ მოატანა, როცა კუთხის მაღაზია იკეტებოდა, - ჰმ! - პატარა ჩენდლერმა ცივად შეხედა თვალებში სურათს
გადაწყვიტა თვითონვე წასულიყო მეოთხედი გირვანქა ჩაისა და და სურათმაც ცივი მზერით უპასუხა. თვალები, რა თქმა უნდა,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 50

ლამაზი ჰქონდა, სახეც, მაგრამ გამომეტყველება არ მოეწონა. რად შეჩერდა, მთელი ოთახი ლექსის რიტმით ავსებულიყო. რა
იყო ეს სახე ასეთი უგრძნობელი და მეტისმეტად დედაკაცური? სევდიანია ეს რიტმი. ნეტა თვითონაც თუ შესძლებს ასე წერას,
თვალები მშვიდად შემოსცქეროდნენ და სწორედ ეს აღიზიანებდა. თავისი სევდის ლექსში გამოხატვას? რამდენი რამ ჰქონდა
ეს თვალები ზიზღს გვრიდნენ და თითქოს ჯიბრში უდგებოდნენ. გამოსათქმელი: თუნდაც ის გრძნობა, ამ ცოტა ხნის წინ გრეტანის
ვნების, თავდავიწყების ნიშანწყალიც კი არ ემჩნეოდათ. გალაჰერის ხიდზე რომ განიცადა. ის განწყობილება რომ ისევ
ნათქვამი გაახსენდა მდიდარ ებრაელ ქალებზე. ოო, ეს დაუბრუნდებოდეს...
აღმოსავლური შავი თვალები. რაოდენი ვნებათაღელვა, რაოდენი ბავშვმა გაიღვიძა და ატირდა. პატარა ჩენდლერმა წიგნს
კრძალულობა და ნეტარი ნდომა სჩანს მათში... რამ შეართვევინა ეს თავი ანება და დაწყნარება დაუწყო. მაგრამ ბავშვი არ ჩუმდებოდა,
თვალები, ამ სურათიდან რომ შემოსცქეროდნენ?.. მაშინ ხელში გადაარწია. პატარამ ტირილს უმატა. სულ უფრო და
ამის გაფიქრებაზე აღელვებულმა მიმოიხედა ოთახში. უფრო ძლიერ არწევდა, თვალი კი უკვე მეორე სტროფს
აღარც ეს ნისიად ნაყიდი ავეჯი მოეწონა, ენის არჩეული იყო ეს კითხულობდა:
ავეჯი და ცოლს აგონებდა. მასავით ლამაზი და გაპრანჭული იყო.
ბედის მიმართაც ჩუმი ყვედრებით აევსო გული. ნუთუ ვერასოდეს „აქ, ცივ მიწაში განისვენებს დღეს მისი ნეშტი,
დააღწევს თავს ამ პაწაწინა ბინას? განა გვიან არის ახალი ცხოვრების ოდესღაც იგი...“
დასაწყებად. ისეთი ვაჟკაცური ცხოვრებისა, გალაჰერს რომ აქვს?
შესძლებს ლონდონში წასვლას? ავეჯის ფასი ჯერაც არ გადაუხდია. ყველაფერი ამაოა. კითხვა არ შეიძლება. არაფრის გაკეთება
აი, წიგნი რომ დაეწერა და გამოექვეყნებინა, შეიძლება გზაც არ შეიძლება. ბავშვის წივილი სმენას უბურღავდა. ამაოა ყოველივე.
გახსნოდა. ტყვეობაში გაათრევს მთელ სიცოცხლეს. სიბრაზისაგან ხელები
იქვე, მაგიდაზე, ბაირონის პატარა ტომი იდო. მარცხენა აუცახცახდა, უეცრად ბავშვისაკენ დაიხარა და იღრიალა:
ხელით ფრთხილად გადაშალა, რომ ბავშვი არ გაეღვიძებინა და - გაჩუმდი!
პირველივე ლექსის კითხვა დაიწყო: ბავშვი წამით დადუმდა. მერე შიშისაგან გულგახეთქილი
უარესად აწივლდა. პატარა ჩენდლერი ფეხზე წამოიჭრა და
„ქარი ჩამდგარა, მდუმარეა საღამოს ბინდი, ბავშვიანად წინ და უკან სირბილი დაიწყო. ბავშვი საცოდავად
წყნარი სიოც კი არ ათრთოლებს ჭალაში ფოთოლს, ტიროდა. ჯერ დაწყნარდებოდა, მერე სულს მოითქვამდა და ისევ
კვლავ მივეახლე ჩემს მტვრადქცეულ მარგარეტს რიდით, ახალი ძალით შეუტევდა. თხელი კედლები ამ ტირილისაგან
ნაზი ყვავილნი მოვაბნიე სამარეს ობოლს.“ ზანზარებდნენ. კიდევ და კიდევ სცადა დამშვიდება, მაგრამ ბავშვი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 51

ერთიანად იკრუნჩხებოდა. ამ დაკრუნჩხულ, აცახცახებულ სახეს სლუკუნი თანდათან მიწყდა. პატარა ჩენდლერმა სინდისის ქენჯნა
დახედა და თავზარი დაეცა. ბავშვი შვიდჯერ ზედიზედ იგრძნო, თვალებზე ცრემლი მოადგა.
გადაბჟირდა და შიშით თავზარდაცემულმა მამამ პირმშო გულში
ჩაიკრა: ვაითუ მოკვდეს!.. ასლები
კარი ხმაურით გაიღო და ახალგაზრდა ქალი აქოშინებული
შემოიჭრა ოთახში. გაშმაგებით დარეკა ზარმა და როცა მის პარკერმა ყურმილი
- რა მოხდა? რა მოხდა?! - იყვირა მან. აიღო, გაშმაგებულმა ხმამ გულისგამგმირავი ჩრდილო-
დედის ხმის გაგონებაზე ბავშვი სულ გადაირია და ირლანდიური აქცენტით დაუყვირა:
ისტერიული ტირილი ამოუშვა. - ამომიგზავნეთ ფარინგტონი.
- არაფერია, ენი... არაფერი არ მომხდარა... ბავშვი ატირდა!.. მის პარკერი ისევ საბეჭდ მანქანას დაუბრუნდა და მაგიდაზე
ქალმა იატაკზე დაყარა ნავაჭრი და ხელიდან გამოსტაცა თავდახრილ კლერკს უთხრა:
შვილი. - მისტერ ელეინი გეძახით.
- რა უყავი ბავშვს? - დაუყვირა და თვალი თვალში გაუყარა. „ერთი მაგის...“ ხმადაბლა შეიგინა კაცმა და სკამი გასწია
პატარა ჩენდლერმა წუთით გაუძლო მის მზერას და გული წამოსადგომად. ფეხზე ამდგარი მაღალი და კარგად მოსული
შეეკუმშა. როცა ცოლის თვალებში ზიზღი ამოიკითხა, მერე ენის გამოჩნდა. მუქი ღვინისფერი, შეშუპებული სახე ჰქონდა; წარბები და
ბორძიკით სცადა თავის მართლება. ულვაშები - ქერა, თვალები ოდნავ გადმოკარკლული და
- არაფერი არ მომხდარა... ბი... ბი... ბიჭმა ტირილი დაიწყო... ამღვრეული. დახლის ფრთა ასწია, კლიენტებს ჩაუარა და მძიმე
მე... მე არაფერი არ მიქნია. რა ვთქვი? ნაბიჯით გავიდა კანტორიდან.
მაგრამ ქალი ყურადღებას აღარ აქცევდა. წინ და უკან ზანტად აჰყვა საფეხურებს მეორე სართულამდე, სადაც
დადიოდა ოთახში, ბავშვს მკერდზე იკრავდა და ნაზად კარზე სპილენძის ფირფიტა მიეკრათ წარწერით: „მისტერ ელეინი“.
ეჩურჩულებოდა: აქ შეჩერდა, დაღლილობისა და სიბრაზისაგან აქოშინებული, და
- ჩემი პატარა... ჩემი სიხარული!.. გამიბრაზეს ჩემი ბიჭი. კარზე დააკაკუნა.
კარგი, გეყოფა!.. დაწყნარდი, ჩემო ფისუნია, ჩემო პატარა ბეკეკა. აბა, - მობრძანდით! - გამოსძახა უხეშმა ხმამ.
დამშვიდდი... კლერკი მისტერ ელენის ოთახში შევიდა და იმავე წამს
პატარა ჩენდლერმა იგრძნო, როგორ აუწვა ლოყები მისტერ ელეინმა, პატარა, სუფთად პირგაპარსულმა
სირცხვილმა და ლამპის შუქს გაერიდა. იდგა და უსმენდა. ბავშვის ოქროსსათვალიანმა კაცმა საბუთების გროვიდან წამოჰყო თავი.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 52

ისეთი ვარდისფერი და პრიალა თავი ჰქონდა, გეგონებოდათ, ოღონდ წყურვილის მძაფრი შეგრძნება დაუტოვა. კლერკს ეუცნაურა
ქაღალდზე უზარმაზარი კვერცხი დაუსვენებიათო. მისტერ ელეინს ეს გრძნობა და გაიფიქრა, ამაღამ თუ ბლომად არ დავლიე, ვერ
წუთიც არ დაუკარგავს. მოვისვენებო. თვის ბოლო ახლოვდებოდა და თუ ასლების
- თქვენ ხართ, ფარინგტონ? ერთი მითხართ, ეს რას ნიშნავს? გადაღებას დროულად მორჩებოდა, იქნებ მისტერ ელეინს სალაროს
რატომ მაიძულებთ ყოველთვის შენიშვნები გაძლიოთ? იქნებ ორდერიც მიეცა. წყნარად იდგა და თვალმოუშორებლად
ინებოთ და ამიხსნათ, რატომ არ გადაიღეთ ბოდლისა და კირვანის დასცქეროდა ქაღალდების გროვაზე დახრილ თავს. უეცრად მისტერ
ხელშეკრულების ასლი? აკი გითხარი, აკი გითხარი ოთხი ელეინმა მაგიდაზე დაიწყო ფათური და მთელი გროვა აშალა,
საათისათვის მზად იყოს-მეთქი? რაღაცას ეძებდა. მერე, ვითომ კლერკის იქ ყოფნა ახლაღა შენიშნაო,
- მისტერ შელიმ თქვა, სერ... ისევ წამოჰყო თავი და შეუღრინა.
- „მისტერ შელიმ თქვა, სერ...“ კეთილი ინებეთ და - რაო, მთელი დღე ასე აპირებთ დგომას? ღმერთმანი,
დაიხსომეთ ის, რასაც მე გეუბნებით, და არა ის, რასაც მისტერ შელი ფარინგტონ, არ გეხუმრებით.
ამბობს, სერ! სამუშაოს თავს არიდებთ, მერე კი გასამართლებელი - მინდოდა მენახა...
მიზეზები არ გელევათ. იცოდეთ, თუ საღამომდე ასლი მზად არ - ძალიან კარგი, მალე ნახავთ ყველაფერს, რასაც
იქნება, მისტერ კროსბის მოვახსენებ ყველაფერს... ახლა მაინც შეგპირდით, ჩადით ახლავე ძირს და სამუშაოს მიხედეთ.
გაიგონეთ თუ არა რაც გითხარით? კაცი მძიმედ გაბრუნდა კარისაკენ და უკვე ოთახიდან
- დიახ, სერ. გამოსულს მოესმა მისტერ ელეინის ყვირილი, თუ ხელშეკრულების
- გაიგონეთ, არა?.. ჰო, კიდევ რისი თქმა მინდოდა! გინდ ასლი საღამომდე მზად არ იქნება, ყოველივეს მისტერ კროსბის
თქვენთან მილაპარაკნია და გინდ კედლისთვის ცერცვი შემიყრია. მოვახსენებო.
ერთხელ და სამუდამოდ დაიხსომეთ, რომ საუზმისათვის ნახევარი ის ისევ თავის მაგიდას მიუჯდა ქვემო სართულის
საათი გეძლევათ და არა საათნახევარი. ნეტა ვიცოდე, რამდენ თავ კანტორაში. დაითვალა, რამდენი გვერდი ჰქონდა გადასაწერი.
კერძს მიირთმევთ... ახლა ხომ ყველაფერი გასაგებია? კალამს ხელი მოკიდა და მელანში ჩააწო. მაგრამ თვალები უაზროდ
- დიახ, სერ. მისჩერებოდა უკანასკნელად დაწერილ სტრიქონს „სხვა
მისტერ ელეინმა ისევ ქაღალდებში ჩარგო თავი. კლერკი შემთხვევაში ზემოხსენებული ბერნანდ ბოდლი ბევრად...“
პრიალა ქალას დააშტერდა, თითქოს მისი სიმკვრივის განსაზღვრა საღამოვდებოდა. რამდენიმე წუთში გაზს აანთებდნენ. ჰოდა, მაშინ
სურსო. ეს ქალა განაგებდა „კროსბისა და ელეინის“ ფირმის საქმეებს. დაწერდა, მანამდე კი როგორმე უნდა მოეკლა აუტანელი
ბრაზი მოაწვა ყელში, სული შეეხუთა. მერე კი ისევ გადაუარა, წყურვილი. წამოდგა. წეღანდელივით ასწია დახლის ფრთა და

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 53

კანტორიდან გავიდა. გვერდით რომ ჩაუარა, უფროსმა კლერკმა - მისტერ ელეინმა გიკითხათ, - მკაცრად უთხრა უფროსმა
კითხვის გამომხატველი მზერით შეხედა. კლერკმა, - სად იყავით?
- ყველაფერი რიგზეა, მისტერ შელი, - უთხრა ფარინგტონმა მერე იქვე მდგარ ორ კლიენტს გადახედა, თითქოს უნდოდა
და თითით უჩვენა იმ მხარეს, საითაც წასვლას აპირებდა. ეთქვა, ესენი რომ არ იყვნენ გეტყოდიო. რაკი ორივე კლიენტი
უფროსმა კლერკმა ტანსაცმლის საკიდს გახედა, მაგრამ მამაკაცი იყო, უფროსმა კლერკმა თავს ნება მისცა ჩუმად
ყველას ქუდი რომ ადგილზე დაინახა, აღარაფერი თქვა. როგორც კი ჩაექირქილებინა.
გარეთ დაიგულა თავი, ფარინგტონმა ჯიბიდან კუბოკრული კეპი - ვიცი ეგ ოინები, - თქვა მან. - დღეში ხუთჯერ მეტისმეტი
ამოიღო, დაიხურა და სწრაფად ჩაირბინა მორყეული საფეხურები. ხომ არ მოგივათ... მაგრამ, რაც არის, არის. ახლა ცოტა მარდად
სადარბაზოდან გასული კედელ-კედელ ქურდულად გაჰყვა ქუჩას გაიქეცით და დელაკურის საქმესთან დაკავშირებული მიმოწერის
და რომელიღაც კარში გაუჩინარდა. ახლა უკვე სამშვიდობოს იყო, ყველა ასლი მისტერ ელეინს აუტანეთ.
ო’ნილის ბნელი დუქნის სიმყუდროვეში. ბარის პატარა ფანჯარას ხალხის თანდასწრებით ნათქვამი საყვედურის, კიბეზე
მიადგა. მთლიანად დაფარა მუქი ღვინისფერი თუ მუქი ამორბენის და ჰაიჰარად გადაკრული პორტვეინისაგან კაცს თავბრუ
ხორცისფერი სახით და დაიძახა: ესხმოდა. მაგიდას რომ მიუჯდა საჭირო ქაღალდების ამოსარჩევად,
- პეტ, თუ ძმა ხარ, დამალევინე რამე! ნათლად იგრძნო, რომ ექვსის ნახევრამდე ხელშეკრულების ასლის
ოფიციანტმა ჭიქით პორტერი დაუდგა. კაცმა ერთბაშად გადაღებაზე ლაპარაკი ზედმეტი იქნებოდა. ბნელი, ნესტიანი
გადაკრა და ზირა მოითხოვა. მერე ფული დახლზე დააგდო. საღამო დგებოდა და კაცი ოცნებობდა, ეს საღამო ბარებში
ოფიციანტს ფულის მოსაძებნად სიბნელეში მოუხდებოდა ხელის გაეტარებინა, ძმაკაცებთან ერთად ესვა გაზის ფარნების შუქზე,
ფათური. კაცი ისევე ქურდულად გავიდა, როგორც შემოვიდა. ჭიქების წკრიალში. დელაკურის საქმე აიღო და კანტორიდან
სიბნელემ და სქელმა ნისლმა სულ ჩამოქუფრეს თებერვლის გავიდა. იმედი ჰქონდა, რომ მისტერ ელეინი ვერ შეამჩნევდა ბოლო
საღამო. იუსტეის-სტრიტზე გაზის ფარნები აანთეს. კაცი კედელ- ორი წერილის ნაკლებობას.
კედელ მიიპარებოდა თავის კანტორისაკენ, თან იმაზე ფიქრობდა, სუნამოს ნოტიო, მკვეთრი სურნელი გამდგარიყო მისტერ
მოასწრებდა თუ არა ასლის დროულად გადაღებას. კიბეებზე ელეინის კაბინეტისაკენ მიმავალ მთელ გზაზე. მის დელაკური
სუნამოს მკვეთრმა, ნოტიო სურნელმა შეუღიტინა ცხვირში. საშუალო ხნის ქალი იყო, ებრაული იერი დაჰკრავდა. როგორც
როგორც ეტყობოდა მის არყოფნაში მის დელაკური ამბობდნენ, მისტერ ელეინი გულგრილად ვერ იყო მის თუ მისი
მობრძანებულიყო. კეპი ისევ ჯიბეში ჩაიტენა და კანტორაში შევიდა, ფულების მიმართ. ქალი ხშირად მოდიოდა, და როცა მოვიდოდა,
თითქოს არაფერი არ მომხდარიყოს. კარგა ხანს რჩებოდა. ახლაც საწერ მაგიდასთან მიმჯდარიყო,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 54

ირგვლივ სუნამოს სურნელს აფრქვევდა, თავისი ქოლგის ტარს მიელეწ-მოელეწა ირგვლივ ყველაფერი. საკუთარი არსებობის
ეალერსებოდა და ქუდზე მიმაგრებულ გრძელ, შავ ფრთას არხევდა. უღირსობა აცოფებდა. მივიდეს და ჩუმად სთხოვოს მოლარეს
მისტერ ელეინის თავისი მბრუნავი სავარძელი მისკენ მიებრუნებინა ავანსი? ასე არაფერი არ გამოვა, შავ ქვას მისცემს... იმ წუწურაქს რას
და დარდიმანდულად გადაედო ფეხი ფეხზე. კლერკმა საქაღალდე გამოსტყუებ. იცოდა, სად იქნებოდნენ ახლა ბიჭები: ლიონარდიც,
მაგიდაზე დადო და თავაზიანად დაუკრა თავი, მაგრამ არც მისტერ ო’ჰალორანიც, გრძელცხვირა ფლინიც. მისი სულის ბარომეტრი
ელეინს და არც მის დელაკურს მისთვის ყურადღება არ მიუქცევიათ. ქარიშხალის მოახლოებას გრძნობდა. ისე გაერთო ფიქრებში, რომ
მისტერ ელეინმა ჯერ საქაღალდეს დაუკაკუნა თითი, მერე მისკენ ორჯერ დაუძახეს და მაინც ვერ გაიგონა. მისტერ ელეინი და მის
გაიშვირა, თითქოს ეუბნებოდა, კარგით, შეგიძლიათ წახვიდეთო. დელაკური მისდგომოდნენ დახლს, კლერკები კი მათ
კაცი ქვევით ჩავიდა და ისევ თავის მაგიდას მიუჯდა. შესცქეროდნენ და ელოდებოდნენ რა მოხდებოდა. ფარინგტონი
თვალგაშტერებული დასცქეროდა დაუმთავრებელ ფრაზას: „სხვა წამოდგა. მისტერ ელეინმა მრისხანე ტირადა წამოიწყო, ორი
შემთხვევაში ზემოხსენებული ბერნარდ ბოდლი ბევრად...“ და წერილი აკლიაო, ლანძღავდა. კაცმა უპასუხა არაფერი ვიციო, რაც
უკვირდა, როგორ მოხდა, რომ ბოლო სამი სიტყვა ერთიდაიგივე იყო ყველა გადავწერეო, ტირადა გრძელდებოდა იმდენად მწარე და
ასოთი იწყებაო. უფროსი კლერკი მის პარკერს აჩქარებდა, ფოსტის შეურაცხმყოფელი, რომ კაცმა ძლივს შეიკავა თავი და მუშტით არ
გაგზავნამდე ვერ მოასწრებთ ყველა წერილის გადაბეჭდვასო... კაცმა გასრისა მის წინ მდგარი ქონდრისკაცი.
ერთხანს საბეჭდი მანქანის კაკუნს უსმინა, მერე კი საქმეს შეუდგა, - დანარჩენი ორი წერილისა არაფერი ვიცი. - ლენჩივით
მაგრამ თავი ისევ გაბრუებული ჰქონდა, ფიქრი კი ისევ ლუდხანის გაიმეორა ისევ.
აურზაურისაკენ გაურბოდა. ასეთ საღამოს ცხელ-ცხელი პუნში - მაშ, არაფერი იცით?! რა თქმა უნდა, საიდან გეცოდინებათ!
უხდებოდა. თავს ძალა დაატანა და წერა განაგრძო. მაგრამ როდესაც - უყვირა მისტერ ელეინმა. - იქნებ ის მაინც მიბრძანოთ, - განაგრძო
საათმა ხუთჯერ ჩამოკრა, თოთხმეტი გვერდი ისევ გადასაწერი მან და თან გვერდით მდგომ ქალბატონს შეხედა, თითქოს მისგან
ჰქონდა. ჯანდაბას, სულ ერთია მაინც ვერ მოასწრებს. საშინლად დასტურს მოელისო, - სულელი ხომ არა გგონივართ? არა, იქნებ
მოუნდა ხმამაღლა შეგინება, უნდოდა მაგრად დაერტყა მაგიდაზე მართლა სულელი გგონივართ?
მუშტი. იმდენად გაშმაგებული იყო, რომ ვერც კი შენიშნა „ბერნანდ კაცმა ქალის სახიდან პატარა, კვერცხივით თავზე გადაიტანა
ბოდლის „ ნაცვლად როგორ დაწერა „ბერნარდ ბერნარდ“ და მთელი მზერა, მერე ისევ ქალს შეხედა და ვიდრე გაიაზრებდა, რასაც
ფურცელი ხელახლა გადასაწერი გაუხდა. აკეთებდა, მისმა ენამ უკვე თქვა სათქმელი:
იმხელა ძალას გრძნობდა, მარტოდმარტო მოერეოდა მთელ - არა მგონია, სერ, რომ ჩემთვის შესაფერისი კითხვა
კანტორას. მთელი ტანი სტეხდა, უნდოდა რაიმე მოემოქმედა, დამისვით.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 55

უხერხული სიჩუმე ჩამოვარდა. კლერკებმა სუნთქვა თვალში ერთმანეთი. განსაკუთრებით იმის შემდეგ, რაც მისტერ
შეიკრეს. ყველა გაოგნებული იყო (თვითონ მახვილი სიტყვის ელეინმა ყური მოჰკრა, როგორ აჯავრებდა იგი მის ჩრდილო-
ავტორიც სხვებზე არანაკლებ), მის დელაკურმა, მსუქანმა, ირლანდიურ კილოს ჰიგინსისა და მის პარკერის გასართობად.
გულკეთილმა პიროვნებამ გაუღიმა. მისტერ ელეინი ასკილივით აქედან დაიწყო ყველაფერი. ჰიგინსისთვის რომ ეთხოვა ფული,
გაწითლდა, ბაგე ქონდრისკაცის ვნებით გაუტოკდა და მაგრამ ჰიგინსს თავისთვისაც არა აქვს ხოლმე, როცა კაცი ორ ოჯახს
მოღერებული მუშტი კაცს ზედ სახესთან დაუქნია რომელიღაც ინახავს რა ფული ეყოფა...
ელექტრული მანქანის სახელურივით. სხეულმა ისევ დაუწყო ტეხვა, ისევ მოენატრა ლუდხანის
- არამზადავ! თავხედო! მე შენ გიჩვენებ, როგორ უნდა ჩემი სიმყუდროვე. ცივი ნისლი ტანში გაუჯდა. იქნებ პეტს დავცინცლო
მასხრად აგდება. ეხლავე ბოდიში მომიხადე, ან არადა თვალით აღარ რამეო ო’ნილსისასო, გაიფიქრა. მაგრამ იმას ერთი შილინგის მეტს
დამენახო! ან ბოდიშს მომიხდი, ან სამსახურს დაკარგავ, გესმის თუ ვერ წააძრობდა, ერთი შილინგი კი გინდ გქონია, გინდ არა. ასეა თუ
არა?! ისე, სადმე უნდა იშოვოს ფული, სხვა გამოსავალი არ არის.
ფარინგტონი კანტორის პირდაპირ, სადარბაზო უკანასკნელი პენი პორტერში მისცა წეღან, მერე კი ისე დაგვიანდება,
შესასვლელში იდგა და უდარაჯებდა, იქნებ მოლარე მარტო რომ საერთოდ ვეღარაფერს იშოვის. უეცრად საათის ძეწკვი მოხვდა
მოეხელთებინა. უკვე ყველა თანამშრომელმა ჩაიარა, ბოლოს, ხელზე და ტერი კელის ლომბარდი გაახსენდა ფლიტ-სტრიტზე.
როგორც იქნა, მოლარეც გამოჩნდა, უფროსი კლერკის თანხლებით. მშვენიერი აზრია, ადრე რატომ არ მოუვიდა თავში?
რაკი მარტო არ იყო, მასთან დალაპარაკებაც აღარ ღირდა. ცუდად ტემლ-ბარის ვიწრო შუკას გაჰყვა ჩქარი ნაბიჯით, თან
იყო საქმე. წეღან იძულებული გახდა დამამცირებელი ბოდიში თავისთვის ბურტყუნებდა და ჯანდაბას იქით ისტუმრებდა ყველას,
მოეხადა მისტერ ელეინისათვის თავისი თავხედობის გამო, მაგრამ რადგან საღამოს თავის ნებაზე გაატარებდა. „ერთი კრონი“, - უთხრა
კარგად იცოდა, რომ კანტორა მისთვის კრაზანების ბუდედ ტერი კელის შემფასებელმა, მაგრამ მიმღები ექვს შილინგზე
იქცეოდა. გაახსენდა რა დღეს აწევდა მისტერ ელეინი პატარა პიკს, დათანხმდა და როგორც იქნა, ის ექვსი შილინგი ხელში ჩაუთვალეს.
ვიდრე არ გააგდო, რათა მის ნაცვლად თავისი ძმისწული მოეყვანა. ლომბარდიდან გახარებული გამოვიდა, ცერას და საჩვენებელ თითს
ერთნაირად აწამებდა სიძულვილის წყურვილი და შურისძიება. შორის ერთიერთმანეთზე დაწყობილი შილინგები ეჭირა,
ბრაზი მოსდიოდა თავის თავზეც და მთელ ქვეყანაზეც. მისტერ უესტმორლენ-სტრიტი სამუშაოდან დაბრუნებულ ახალგაზრდებს
ელეინი ახლა ამოსუნთქვის საშუალებას აღარ მისცემს. სიცოცხლე აევსოთ. ჩამოძონძილი ბიჭები ბრბოში დაძვრებოდნენ და საღამოს
ჯოჯოხეთად ექცევა. გვარიანი სისულელე ჩაიდინა დღეს: დროზე გაზეთების სახელებს გაჰკიოდნენ. კაცი ხალხს მიარღვევდა, ამაყი
ვერ დააჭირა ენას კბილი? მაგრამ, იმთავითვე არ მოუვიდათ და კმაყოფილი იცქირებოდა აქეთ-იქით, გამარჯვებულ მზერას

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 56

სტყორცნიდა კანტორიდან მომავალ გოგონებს. ტრამვაის ზარების მოიყვანა. კინაღამ გაიგუდნენ სიცილისაგან, როცა ჰიგინსმა მისტერ
წკარუნისა და თვლების ჭრიალის გარდა აღარაფერი ესმოდა, ელეინს გამოაჯავრა და მუშტის ქნევას მოჰყვა ფარინგტონის
ცხვირში კი უკვე ცხელი პუნშიდან ავარდნილი ხუჭუჭა ორთქლი ცხვირწინ. მერე ფარინგტონს გასცინა და თქვა: „ეს ვაჟბატონი კი ამ
უღიტინებდა. გუნებაში არჩევდა სიტყვებს, რომ ამხანაგებისათვის დროს წყნარად იდგა, თავისთვის“. ფარინგტონი ხან ერთს
ეამბნა თავისი დღევანდელი თავგადასავალი. გადახედავდა, ხან მეორეს თავისი ამღვრეული თვალებით, იცინოდა
- ჰოდა, ჯერ იმას შევხედე, წყნარად, მშვიდად, მერე ქალზე და დროდადრო ქვემო ტუჩით ულვაშებზე შერჩენილ ვისკის
გადავიტანე თვალი, მერე ისევ იმაზე, განზრახ ვაჯანჯლებდი, წვეთებს ისრუტავდა.
გესმით, მერე კი ვუთხარი, მაპატიეთ, სერ, ამ კითხვაზე პასუხის კიდევ დალიეს, მერე კი უსიამო ამბავი მოხდა. აღმოჩნდა,
გაცემა ცოტა მეუხერხულება-მეთქი. რომ ო’ჰელორანს კიდევ დარჩენოდა ფული, დანარჩენ ორს კი
გრძელცხვირა ფლინი თავის ჩვეულ ადგილზე იჯდა, დეივი ჯიბეში აღარაფერი ჰქონდა. ამრიგად, მთელი კომპანია წამოიშალა
ბირნის ლუდხანაში და როცა ფარინგტონის ნაამბობი მოისმინა, და გულდაწყვეტილნი გავიდნენ ლუდხანიდან. დიუკ-სტრიტის
ნახევარი პინტი ჩამოუდგა, ზორბად გამოგსვლიაო, უთხრა. კუთხეში ჰიგინსმა და გრძელცხვირა ფლინმა მარცხნივ გაუხვიეს,
ფარენგტონმა თავის მხრივაც ჩამოდგა ლუდი. ცოტა ხნის შემდეგ დანარჩენი სამი კი უკან გაბრუნდა, სიტისკენ. წვიმა ცრიდა და ცივ
ო’ჰელორანი და პედი ლიონარდი მოვიდნენ. იმათაც უამბეს ტროტუარს ასველებდა. ბელესტ-ოფისს რომ მიატანეს,
ყველაფერი. ო’ჰელორანი ცხარე ვისკით გაუმასპინძლდა ყველას და ფარინგტონმა შესთავაზა, შოტლანდიურ ბარში შევიდეთო.
საკუთარი თავგადასავალი გაიხსენა, უფროს კლერკს რომ მოუჭრა იქაურობა ხალხით იყო გაჭედილი, ყურთასმენის წამღები ხმაური
სიტყვა კოლენის კანტორაში მუშაობისას, ფაუნს-სტრიტზე. მაგრამ იდგა, ჭიქებს გაჰქონდათ წკრიალი. სამმა კაცმა მუჯლუგუნით
მისი ენამახვილობა ეკოლოგების გულკეთილ მწყემსთა შესაფერისი გაიკვლია გზა, აფშლუკუნებულ ასანთის გამყიდველებს ჩაუარეს და
უფრო აღმოჩნდა და ძალაუნებურად აღიარა, ფარინგტონის პასუხი დახლის ერთ კუთხეში ჩამწკრივდნენ. ანეკდოტების მოყოლა
გაცილებით უფრო მოსწრებულიაო. ამაზე ფარინგტონმა ბიჭებს დაიწყეს. ლიონარდმა ვიღაც ყმაწვილი გააცნო მეგობარს, გვარად
შესთავაზა, ეს დავლიოთ და ერთიც კიდევ მოვატანინოთო. უედერსი, რომელიც ტივოლინში აკრობატად გამოდიოდა და
ვიდრე ყველა თავისთვის ირჩევდა საწამლავს, რა გგონიათ, ფარსებშიც თამაშობდა თურმე. ფარინგტონი ყველას
ვინ შემოვიდა დარბაზში? - ჰიგინსი! რა თქმა უნდა, ისიც მათ გაუმასპინძლდა სასმელით. უედერსმა თქვა, მე ირლანდიურ ვისკის
კომპანიას შეუერთდა. ბიჭებმა ეხლა მას სთხოვეს, ყველაფერი დავლევ აპოლინარისითო. ფარინგტონმა, რომელსაც ყველაფერი
გვიამბე, როგორ იყოო. ჰიგინსმაც არ დაახანა და თხოვნა შეუსრულა, კარგად მოეხსენებოდა, ბიჭებს ჰკითხა, თქვენც ხომ არ ინებებდით
რადგან ხუთი ჭიქა ცხარე ვისკის დანახვამ ხელად გუნებაზე აპოლინარისსო. მაგრამ ბიჭებმა ტიმს ცხარე ვისკი მოატანინეს.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 57

საუბარი თეატრზე გადავიდა. ო’ჰელორანმა ყველასთვის ჩამოდგა ფარინგტონი აღტაცებული შესცქეროდა სავსე მკლავს, რომელსაც
სასმელი, მერე ისევ ფარინგტონი გაუმასპინძლდა ყველას. ქალი ხშირად და დიდი გრაციით ამოძრავებდა. ხოლო მცირე ხნის
უედერსმა პროტესტი განაცხადა, მეტისმეტად ირლანდიური შემდეგ, როცა ქალმაც თავისი დიდრონი, მუქი თაფლისფერი
ხელგაშლილობა გამოგდითო. მერე შეპირდა, კულისებს იქით თვალები მიაპყრო, ფარინგტონის აღტაცებამ ზენიტს მიაღწია.
შეგიყვანთ და ლამაზმანებს გაგაცნობთო. ო’ჰელორანმა უპასუხა, მე ოდნავ ალმაცერად იმზირებოდა და ამან სულმთლად გადარია.
და ლიონარდი წავალთ, ფარინგტონი კი ცოლიანი კაცია და ასეთ ერთხელ თუ ორჯერ შემოხედა ქალმა, მერე კი როცა
რამეზე არ წაისვლებაო. ფარინგტონმა თავისი ამღვრეული თანამგზავრებთან ერთად ბარიდან გადიოდა, მის სკამს გამოედო და
თვალებით ალმაცერად გადახედა ამხანაგებს, აქაოდა, ო’ჰელორანს ლონდონური აქცენტით მოუბოდიშა: „O, pardon!” ფარინგტონმა
ხუმრობას მივუხვდიო. უედერსმა თავის ხარჯზე თითო პატარა ჭიქა თვალი გააყოლა მიმავალს, იქნებ უკან მოიხედოსო, მაგრამ იმედი
გადააკვრევინა ყველას და შეჰპირდა, მოგვიანებით მალიგანთან გაუცრუვდა. გუნებაში სწყევლიდა თავის სიღარიბეს, სწყევლიდა
შეგხვდებით პულბეგ-სტრიტზეო. თავის თავს იმ სასმელისათვის, რომლითაც ამხანაგებს
როცა შოტლანდიური ბარი დაიკეტა, მალიგანთან გაუმასპინძლდა, განსაკუთრებით იმ აპოლინარისიანი
გადაინაცვლეს, უკანა დარბაზში მოიკალათეს და ო’ჰელორანმა ვისკისათვის, უედერსს რომ მიართვა. თუკი ქვეყნად რამე
ყველასათვის თითო ჭიქა ვისკი მოატანინა. უკვე შეზარხოშებულები ეჯავრებოდა, ეს მუქთა კაცი იყო, სხვის ხარჯზე რომ გამოდიოდა.
იყვნენ. ის იყო, ფარინგტონიც აპირებდა ძმაკაცების გამასპინძლებას, ისე იყო გულმოსული, რომ ამხანაგების საუბარი აღარც კი ესმოდა.
რომ უედერსი მოვიდა. ფარინგტონის სასიხარულოდ, ამჯერად იგი როდესაც პედი ლიონარდი შეეხმიანა, მაშინღა შეიგნო რას
მხოლოდ პატარა ჭიქა ვისკით დაკმაყოფილდა. ფული ელეოდათ, ლაპარაკობდნენ. თურმე, იმაზე ბჭობდნენ, ვინ უფრო ღონიერიაო.
მაგრამ ჯერ-ჯერობით კიდევ შეეძლოთ სმის გაგრძელება. უეცრად უედერი თანამესუფრეთ თავის კუნთებს უჩვენებდა და ისე
დარბაზში ორი შლიაპიანი ქალი შემოვიდა, კუბოკრულ კოსტიუმში თავგადაკლული ტრაბახობდა, რომ ამხანაგებმა ფარინგტონს
გამოწყობილი ახალგაზრდა კაცის თანხლებით. ისინი მეზობელ მოუხმეს ეროვნული ღირსების დასაცავად. ფარინგტონმა მკლავები
მაგიდას მიუსხდნენ. უედერსი ამათ მიესალმა და ამხანაგებს უთხრა, დაიკაპიწა და ამხანაგებს თავისი კუნთებიც უჩვენა. ორივეს
ეგენი ტივოლიდან არიანო. ფარინგტონი თვალს ვეღარ აცილებდა საგულდაგულოდ გაუსინჯეს მკლავები და. ბოლოს, გადაწყვიტეს
ერთ-ერთს ქალთაგან. ამ ქალის გარეგნობაში რაღაც იყო ისეთი, რაც ძალის გამოცდა მოეწყოთ. მაგიდა მოასუფთავეს. ძალოსნებმა
მაშინვე თვალში მოგხვდებოდათ. გრძელზე გრძელი, სიფრიფანა ხელები გადააჭვდეს და მაგიდას დაებჯინნენ. პედი ლიონარდის
ლურჯი შარფი ქუდზე შემოევლო და ნიკაპქვეშ დიდ ბანტად ნიშანზე ორივე უნდა ცდილიყო მოწინააღმდეგისათვის ხელი
გამოესკვნა. ღია ყვითელი ხელთათმანები იდაყვებამდე სწვდებოდა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 58

გადაეწია და მაგიდაზე დაენარცხებინა. ფარინგტონს ძალზე დამცირებულად და გულნაკლულად გრძნობდა თავს. მთვრალი
სერიოზული და საქმიანი იერი ჰქონდა. იყო, ჯიბეში კი ორი პენსიღა დარჩენოდა. ყველას და ყველაფერს
შეჯიბრი დაიწყო. დაახლოებით ნახევარი წუთის შემდეგ სწყევლიდა. ჯერ იყო და კანტორაში შეხვდა უსიამოვნება, მერე
უედერსმა მეტოქეს ნელ-ნელა დაუწია ხელი და მაგიდაზე საათი დააგირავა, მთელი ფული გაფლანგა და რიგიანად არც კი
დაადებინა. ფარინგტონს ღვინისფერი სახე მთლად გაუშავდა დამთვრალა. ისევ იგრძნო წყურვილი და ისევ თბილ, გაბოლილ
ბრაზისა და სირცხვილისაგან, რომ ასეთმა ლაწირაკმა აჯობა. პაბში დაბრუნება მოუნდა. ღონიერი კაცის სახელი საბოლოოდ
- მთელი ტანით ნუკი აწვები, წესი დაიცავი, - შეუღრინა დაკარგა. ორჯერ აჯობა ვიღაც ღლაპმა. ბოღმამ გული გაუსერა,
უედერსს. ხოლო მერე შლაპიანი ქალი გაახსენდა, მის სკამს რომ გამოედო და
- მერე ვინ არღვევს წესს? - არ ჩამორჩა უედერსი. ბოდიში მოუხადა, ყელში მოაწვა და კინაღამ დაახრჩო. ტრამვაიმ
- მოდი, კიდევ ვცადოთ. სამამდე. შელბურნ-სტრიტამდე მიიყვანა, მერე კი მისი დიდი სხეული
შეჯიბრი განახლდა. ფარინგტონს შუბლზე ძარღვები ბარაკების ჩრდილს შეერია. ეზარებოდა შინ მისვლა. უკანა კარიდან
დაებერა, უედერსს კი ფერმკრთალი სახე პიონისფერი გაუხდა. შესულს სამზარეულოში არავის დახვედრია, ცეცხლიც მთლად
დაძაბულობისაგან ხელებიც და მკლავებიც უთრთოდა. კარგა ხნის ჩანავლებულიყო.
ბრძოლის შემდეგ უედერსმა ისევ ნელ-ნელა გადაუწია მეტოქეს - ადა! ადა! - დაიღრიალა ბრაზმორეულმა.
მკლავი. მაყურებლებში მოწონების ჩურჩული გაისმა. იქვე, მისი ცოლი პატარა, გრძელსახიანი ქალი იყო. თუ ქმარს
მაგიდასთან მდგომმა ოფიციანტმა მწითური თავი დაუქნია ფხიზლად დაიგულებდა, ერთთავად ეჩხუბებოდა, ხოლო თუ
გამარჯვებულს და ყეყეჩის ფამილარობით უთხრა: მთვრალი მოვიდოდა, მის დანახვაზე ცახცახებდა. ხუთი შვილი
- ოჰო, ეს კი მაგარი იყო! ჰყავდათ. კიბეზე პატარა ბიჭმა ჩამოირბინა.
- თქვენ აქ რა ეშმაკი გინდათ? - მიუტრილდა მას - რომელი ხარ მანდ? - იკითხა კაცმა და სიბნელეს
გაცოფებული ფარინგტონი, - რას ეჩრებით სხვის საქმეში? დააშტერდა.
- აბა, აბა, - თქვა ო’ჰელორანმა, ფარინგტონის გაშმაგებულ - მე ვარ, მამა.
სახეს რომ მოჰკრა თვალი, - ჭკუით იყავით, ბიჭებო. თითო პატარა - ვინ შენ? ჩარლი?
აქაც გადავკრათ და ავიბარგოთ. - არა, მამა, ტომი.
ო’კენელ-ბრიჯის კუთხეში მეტისმეტად სახემოქუფრული - სად არის დედაშენი?
იდგა და სენდიმაუნტის ტრამვაის ელოდა შინ წასასვლელად. - ეკლესიაში წავიდა.
გულისწყრომითა და შურისძიების წყურვილით იყო აღვსილი.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 59

- ძალიან კარგი... მერე , მე სადილი არ მინდოდა? რატომ არ - ვაიმე, მამა, - ყვიროდა ბავშვი. - ნუ მცემ, მამა! ნუ მცემ და
იფიქრა? „გიხაროდენს“ წავიკითხავ... შენთვის ვილოცებ, მამა... თუ არა მცემ,
- იფიქრა, მამა, მე... „გიხაროდენს“ წავიკითხავ...
- აანთე ლამპა. რას ზიხართ ამ სიბნელეში? დანარჩენები სად
არიან. სძინავთ? მიწა
ვიდრე ბიჭი ლამპას აანთებდა, კაცი მძიმედ ჩამოჯდა
სკამზე. მერე შვილის ხმას გამოაჯავრა და თავისთვის ჩაიბურტყუნა: დიასახლისმა ნება დართო წასულიყო, როგორც კი ქალები
„ეკლესიაში წავიდა, მამიკო, ეკლესიაში...“ როცა იქაურობა განათდა, ჩაის დალევდნენ, და მარიას წინდაწინვე უხაროდა, რომ
მუშტი მაგიდას დაჰკრა და დაიღრიალა: დღევანდელი საღამო თავისუფალი ექნებოდა. სამზარეულოში
- აბა, მაჭმევ თუ არა სადილს? ყველაფერი კრიალებდა. მზარეულმა თქვა, სპილენძის დიდი
- ახლავე... ახლავე მოგიმზადებ, მამა. - უთხრა ბიჭმა. ქვაბები სარკის მაგივრობასაც გასწევსო. ცეცხლი საამოდ
კაცი გამხეცებული წამოვარდა. გიზგიზებდა, კუთხის ერთ-ერთ მაგიდაზე კი ოთხი ვეებერთელა
- ამ ცეცხლზე აპირებ საჭმლის მომზადებას? მე შენ გიჩვენებ, ქადა იდო. ქადები შორიდან მთელ-მთელი ჩანდა, მარგამ თუ ახლოს
როგორ უნდა ცეცხლის ჩაქრობა! მიხვიდოდით, ნახავდით, რომ ისინი თანაბარ, მოგრძო და სქელ
კარისაკენ გადადგა ნაბიჯი და კუთხეში აყუდებულ ჯოხს ნაჭრებად იყო დაჭრილი და სუფრაზე მიტანის მეტი აღარაფერი
დაავლო ხელი. აკლდა. ქადებიც მარიამ დაჭრა თავისი ხელით.
- მე შენ გიჩვენებ, როგორ უნდა ცეცხლის ჩაქრობა! - მარია ძალზე პატარა ტანისა იყო, სულ ერთი ბეწო, მაგრამ
გაიმეორა ისევ და, მეტი სიმარჯვისათვის, სახელო დაიკაპიწა. ძალიან გრძელი ცხვირი და გრძელი ნიკაპი ჰქონდა. ლაპარაკის
- ო, მამა! - დაიყვირა ბიჭმა და ატირებულმა მაგიდის დროს ცოტათი ცხვირში დუდღუნებდა; უგენაცვალოდ სიტყვა არ
გარშემო დაიწყო სირბილი, კაცი გამოუდგა და საყელოში სწვდა. დასცდებოდა. იფიქრებდით, სულ ვიღაცის ნუგეშისცემაშიაო. როცა
თავზარდაცემულმა ბიჭმა თვალები დააცეცა, მაგრამ გასაქცევი გზა ქალები ჩხუბობდნენ თავიანთ გეჯებთან, მათ დასაშოშმინებლად
რომ ვერ მონახა, მუხლებზე დაეცა. მყისვე მარიას აგზავნიდნენ. ისიც ყოველთვის ახერხებდა მათ
- მეორედ აღარ ჩააქრობ ცეცხლს! - უთხრა კაცმა და დამშვიდებას.
გამეტებით დაჰკრა ჯოხი. - ესეც შენ, ძაღლის ლეკვო! - მარია, თქვენ ჭეშმარიტად მშვიდობის ანგელოზი
ბიჭმა შემზარავად დაიწივლა, როცა ჯოხი თეძოზე მოხვდა, გვყავხართ, - უთხრა ერთხელ დიასახლისმა და ეს ქება თეთრეულის
ხელ-ფეხი გაასავსავა და შიშისაგან ხმა აუთრთოლდა. მნე ქალმა და გამგეობის წევრმა ორმა ქალბატონმაც მოისმინეს.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 60

ჯინჯერ მუნიც სულ იმას ამბობდა, მარია რომ არა, უთოების აუგს მაინც ვერ იტყოდა. ადვილი იყო მათთან ურთიერთობა. ამას
გამრიგე მუნჯ გოგოს კარგი დღე არ დაადგებოდაო. ყველას უყვარდა გარდა, სათბურშიც თავისი კუთხე ჰქონდა მიჩენილი, სიყვარულით
მარია! უვლიდა ნერგებს, ავ თვალს არ ენახვებოდა მისი გვიმრები და
ქალები ჩაის ექვს საათზე დალევენ, ასე რომ, ჯერ კიდევ ცვილის ხეები. თუკი ვინმე ეწვეოდა, სტუმარს აუცილებლად
შვიდ საათამდე მოახერხებს წასვლას. ბოლსბრიჯიდან ნელსონის აჩუქებდა ხოლმე რამდენიმე ყლორტს თავისი სათბურიდან.
სვეტამდე მისვლას ოცი წუთი მოუნდება, იქიდან დრემკონდრამდეც ერთადერთი, რაც არ მოსწონდა, კედლებზე გაკრული
- ოცი წუთი; ერთი ოცი წუთიც საყიდლებს დასჭირდებოდა. რვა სულისსაცხონებელი ფურცლები იყო, მაგრამ, სამაგიეროდ,
საათისათვის უკვე იქ იქნება. თავისი ქისა ამოიღო, დიასახლისთან ურთიერთობა ჰგვრიდა სიამოვნებას ისეთი
ვერცხლისსაკეტიანი, და კიდევ ერთხელ წაიკითხა ზედ წარწერილი ღვთისნიერი ქალი იყო, ისეთი კეთილშობილი.
„სალამი ბელფასტიდან“. ძალიან უყვარდა ეს ქისა, იმიტომ რომ ჯომ როცა მზარეულმა უთხრა, ყველაფერი მზად არისო, მარია
ჩამოუტანა ამ ხუთი წლის წინ, როცა ის და ელფი ბელფასტში იყვნენ ქადების ოთახისაკენ გაეშურა და დიდი ზარის რეკვას მოჰყვა.
სულიწმინდის მოფენის დღეს. ქისაში ორი ნახევარკრონიანი და რამდენიმე წუთში ქალებიც გამოჩნდნენ. წყვილ-წყვილად ან ჯგუფ-
ცოტაოდენი შავი ფული ეყარა. ტრამვაის საფასურს რომ გადაიხდის, ჯგუფად მოდიოდნენ, ორთქლისაგან დაწითლებულსა და
ზუსტად ხუთი შილინგი დარჩება. რა მშვენივრად გაატარებს დათუთქულ ხელებს კაბაზე იმშრალებდა და დაკაპიწებულ
საღამოს; ბავშვები ერთად იმღერებენ! ნეტა კი ჯო მთვრალი არ სახელოებს დაბლა უშვებდნენ. მერე ვეება კათხებს მიუსხდნენ.
მოვიდოდეს. თუ ცოტა დალია, ისეთი ხდება, კაცი ვერ იცნობს. მზარეულმა და მუნჯმა გოგომ დაშაქრული რძიანი ჩაი დაუსხეს
ჯოს ხშირად უთქვამს, ჩვენთან გადმოდი საცხოვრებლადო. კალის ვეება ჩაიდნებიდან. მარია ქადების განაწილებას განაგებდა
მაგრამ მარიას ეშინოდა, ვაითუ ზედმეტ ტვირთად დავაწვეო და ფხიზლად ადევნებდა თვალყურს, რომ ყველა ქალს უკლებლივ
(თუმცა ჯოს ცოლი ყოველთვის კარგად ეპყრობოდა). თან კიდევ მიეღო თავისი ულუფა - ოთხი ნაჭერი. ჭამის დროს ბევრს
სამრეცხაოს ცხოვრებასაც შეეგუა უკვე. კარგი ბიჭი იყო ჯო, მარიამ იცინოდნენ და ხუმრობდნენ: ლიზი ფლემინგმა თქვა, მარიას
გამოზარდა ისიც და ელფიც. აკი ჯო ხშირად იტყოდა ხოლმე: უეჭველად ბეჭედი ერგებაო და, თუმცა, ლიზი ყოველ წელიწადს
- დედა დედაა, მაგრამ ჩემი ნამდვილი გამზრდელი მარიაა. ერთსა და იგივეს იმეორებდა ყველაწმინდის დღესასწაულის წინ,
როცა გაიყარნენ და ოჯახი დაიშალა, ბიჭებმა ეს ადგილი მარიამ მაინც გაიცინა და თქვა, არც ბეჭედი მინდა და არც ქმარიო.
უშოვნეს, სამრეცხაო „ღამის დაბლინში“. მარიაც კმაყოფილი იყო. სიცილის დროს მომწვანო თვალები ყმაწვილქალური სიმორცხვით
წინათ პროტესტანტებს ცუდი თვალით უყურებდა, ახლა კი უციმციმებდა, ცხვირის წვერი კი თითქმის ნიკაპის წვერს
დარწმუნდა, რომ თურმე მშვენიერი ხალხი ყოფილა. მართალია მათ ხვდებოდა. მერე ჯინჯერ მუნიმ ჩაით სავსე კათხა ასწია და მარიას

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 61

სადღეგრძელო შესთავაზა ქალებს. თან დაუმატა, ამ ჩაის ახლა ერთი ჯიბეში საკუთარი ფული გიდევსო. საღამოს ალბათ ძალიან კარგად
ყლუპი ღვინო მირჩევნიაო. ქალები მაგიდას ურახუნებდნენ გაატარებენ, ამაში ეჭვიც არ ეპარებოდა, ოღონდ გულსატკენი ის იყო,
კათხებს, მარია კი იცინოდა და იცინოდა, ცხვირის წვერს ნიკაპს რომ ელფი და ჯო ერთმანეთთან უბრად იყვნენ. ბიჭობაში მზე და
ურტყამდა და პაწაწინა სხეულის ყოველი ნაკვთი სიცილისაგან მთვარე ერთმანეთზე ამოსდიოდათ, ახლა კი ერთთავად
უთრთოდა. იცოდა მარიამ, რომ ჯინჯერ მუნის მისი წყენა გულში არ ჩხუბობდნენ. რას იზამ, ასეთი ყოფილა ცხოვრება.
გაუვლია, თუმცა უბირი დედაკაცივით კი ლაპარაკობდა. ნელსონის სვეტთან ჩამოვიდა და ცუხცუხით განაგრძო გზა
მაგრამ მარიას სიხარული მაშინ უნდა გენახათ, როცა ქალები ბრბოში. დაუნსის საშაქარლამოში შევიდა, მაგრამ იქ იმდენი ხალხი
ჩაის სმას მორჩნენ და მზარეული მუნჯ გოგოსთან ერთად ჭურჭლის იყო, რომ კარგა ხანს მოუხდა ლოდინი, ვიდრე ყურადღებას
ალაგებას შეუდგა. მაშინვე თავის პატარა ოთახს მიაშურა, გაახსენდა მიაქცევდნენ. მთელი დუჟინი სხვადასხვანაირი ნამცხვარი იყიდა,
რომ ხვალ დილით წირვაზე იყო წასასვლელი და მაღვიძარა საათის თითო ერთ პენად და, როგორც იქნა, საშაქარლამოდან გამოაღწია.
ისარი შვიდიდან ექვსზე გადაიყვანა. მერე სამუშაო ქვედატანი და ხელში ვეება ქაღალდის პარკი ეჭირა. კიდევ რა იყიდოს? უნდოდა
საშინაო ჩუსტები გაიძრო, საწოლზე თავისი საუკეთესო სამოსი მართლა გემრიელი რამე ეყიდა. ვაშლები და თხილი ისედაც ბევრი
დააფინა და იქვე, საწოლის ფეხთან, კოპწია საგარეო ფეხსაცმელები ექნებათ. მაშ რა ქნას? რა მოიფიქროს? დიდ გასაჭირში ჩავარდა.
მიუწყო. ბლუზაც გამოიცვალა და სარკის წინ რომ იდგა, თავისი ბოლოს ისევ კექსზე შეაჩერა არჩევანი. ქიშმიშიანი კექსის ყიდვა
ყმაწვილქალობა მოიგონა, გაიხსენა როგორ ირთვებოდა ხოლმე გადაწყვიტა, მაგრამ დაუნსის კექსზე დაშაქრული ნუშის ფენა
კვირა დილაობით წირვაზე წასასვლელად. გაიხსენა და უცნაური თხელი ეჩვენა და სხვა საშაქარლამოში წავიდა, ჰენრი-სტრიტზე. აქ
სინაზით დაუწყო თვალიერება პაწაწინა, მაღალ სხეულს, რომლის დიდხანს იტრიალა, ვერა და ვერ ამოარჩია რა ეყიდა და დახლს იქით
მორთვა-მოკაზმვა ასე ძლიერ უყვარდა ოდესღაც. ასაკის მდგარმა გამოპრანჭულმა ახალგაზრდა ლედიმ, რომელსაც უკვე
მიუხედავად, ეს კოპწია სხეული ისევ ძველებურად კოხტა და საამო მოთმინება ეკარგებოდა, მარიას ჰკითხა, საქორწინო ნამცხვრის
სანახავი იყო. ყიდვას ხომ არ აპირებთო. ამაზე მარია გაწითლდა და ახალგაზრდა
როცა ქუჩაში გამოვიდა, ტროტუარები წვიმას ლედის გაუცინა. მაგრამ, როგორც ეტყობოდა, ახალგაზრდა ლედი
აელაპლაპებინა და გაეხარდა, რომ ძველი, ყავისფერი საწვიმარის ვერ იყო ხუმრობის გუნებაზე. მან ქიშმიშიან კექსს კარგა მოზრდილი
ჩაცმა არ დაავიწყდა. ტრამვაი გადაჭედილი იყო და ვაგონის ბოლოს, ნაჭერი ჩამოაჭრა, შეახვია და თქვა:
პატარა სკამზე მოუწია დაჯდომამ, ფეხის წვერებით ძლივს უწევდა - ორი შილინგი და ოთხი პენსი.
იატაკამდე. გუნებაში დღევანდელი საღამოს გეგმებს აწყობდა და ტრამვაიში მარია ფიქრობდა, დრემკონდრამდე ფეხზე
თან ფიქრობდა, რა კარგია, როცა არავის ხელის შემყურე არა ხარ და დგომა მომიწევსო, რადგან ახალგაზრდებს ისეთი სახეები ჰქონდათ,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 62

თითქოს მის იქ ყოფნას ვერც კი ამჩნევენო. მაგრამ ერთმა ხნიერმა ნამცხვრის მოტანა რა ამბავია, მეტისმეტი მოუვათო, და ბავშვებს
ჯენტლმენმა ჩაიწია და მარიას ადგილი გაუნთავისუფლა. ერთხმად ათქმევინა:
ფერხორციანი ჯენლტმენი იყო, ყავისფერი ქუდი ეხურა; - გმადლობთ, მარია.
ოთხკუთხა, წითური სახე და შეჭაღარავებული ულვაშები ჰქონდა. მარიამ კი უპასუხა, დედიკოსა და მამიკოსთვისაც მაქვს
გადამდგარ პოლკოვნიკსა ჰგავსო, დაასკვნა მარიამ და გაიფიქრა: ეს რაღაც, რაც აუცილებლად მოეწონებათო, და ქიშმიშიან კექსს
ხნიერი კაცი რამდენად უფრო თავაზიანია იმ ყმაწვილებზე, თავის დაუწყო ძებნა. ნამცხვრის პარკში ჩაიხედა, საწვიმარის ჯიბეები
მობრუნებასაც რომ არ კადრულობენო. ჯენტლმენი გამოელაპარაკა მოიჩხრიკა, ტანისამოსის საკიდზეც დაძებნა, მაგრამ ვერსად იპოვნა.
მარიას, მომავალ დღესასწაულზე ჩამოუგდო სიტყვა. მერე უთხრა, მერე ბავშვებს მიუბრუნდა და ჰკითხა, რომელიმემ ხომ არ შეჭამეთო,
მაგ პარკში ალბათ ნუგბარ-ნუგბარი რამეები გაქვთ პატარების რა თქმა უნდა, შეცდომით, მაგრამ ბავშვებმა იუარეს და იწყინეს, თუ
გულის გასახარადო და დაუმატა, ასეც უნდა იყოსო. დე ილაღობონ ქურდობას დაგვწამებდნენ, ნამცხვრებს პირსაც არ დავაკარებდითო.
ბალღებმა, ვიდრე პატარები არიანო. მარია ყველაფერზე თავს ყველა თავისებურად ხსნიდა ამ გამოცანას. მისის დონელიმ კი
უქნევდა, მორცხვად ეთანხმებოდა. ჯენტლმენი დიდი თავაზით უთხრა, ალბათ ტრამვაიში თუ დაგრჩაო. მარიას გაახსენდა, როგორ
ეპყრობოდა და ხიდთან ჩასვლისას მარიამ მას მადლობა გადაუხადა, დააბნია ჭაღარაულვაშიანმა ჯენტლმენმა და სირცხვილის, წყენის
თავის დაკვრით გამოემშვიდობა. ჯენტლმენმაც დაუკრა თავი, ქუდი და გულდაწყვეტისაგან სახეზე ალმურმა დაჰკრა, კინაღამ ტირილი
მოუხადა და გულთბილად გაუღიმა. მარია სანაპიროს მიჰყვებოდა, წასკდა იმის გაფიქრებაზე, რომ კოვზი ნაცარში ჩაუვარდა და მთელი
ციცქნა თავი წვიმაში დაეხარა და იმაზე ფიქრობდა, რა ადვილი ორი შილინგი და ოთხი პენსი ტყუილუბრალოდ ქარს გაატანა.
საცნობია ნამდვილი ჯენტლმენი, თუნდაც ცოტა გადაკრულში ჯომ დაამშვიდა. ამაზე წუხილი არა ღირსო, და ცეცხლის
იყოსო. პირას დასვა. ძალიან გულთბილად ექცეოდა. თავისი კანტორის
ჯოს სახლში რომ შევიდა, ყველამ ერთხმად შესძახა: „ო, ამბები უამბო და ისიც უთხრა, ამასწინად როგორ მოუჭრა სიტყვა
მარია მოვიდა, მარია!“ ჯო შინ დახვდა, ის იყო, სამუშაოდან თავის უფროსს, მარიას გაუკვირდა, რატომ იცინოდა ჯო თავის
დაბრუნებულიყო. ბავშვები საკვირაო ტანისამოსში სიტყვებზე და თავის მხრივ შენიშნა, შენი უფროსი ძალიან გოროზი
გამოწყობილიყვნენ. იქვე იყო ორი მეზობელი მოზრდილი გოგონაც. და ძნელადგასაძლები კაცი იქნებაო. ჯომ უთხრა, არც ისე ცუდი
იცინოდნენ, მხიარულობდნენ, იდგა ერთი ხორხოცი და ჟრიამული. კაცია, ოღონდ უნდა იცოდე, როგორ უნდა მიუდგეო. მარტო მაშინ
მარიამ ნამცხვრებიანი პარკი უფროს ბიჭს, ელფის მისცა და უთხრა: იღრინება თუ კუდზე ფეხი დაადგიო. მისის დონელი პიანინოს
ყველას გაუნაწილეო. ამაზე მისის დონელიმ თქვა, ამოდენა მიუჯდა, ბავშვები ამღერა და აცეკვა. მერე მეზობლის გოგოებმა
თხილი ჩამოურიგეს ყველას, მაგრამ თხილის სამტვრევი ვერსად

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 63

იპოვნეს და ჯო კინაღამ გაბრაზდა, თუ სამტვრევს არ მისცემთ, ამ ერთი, რა შეხვდებაო. თვალებს რომ უხვევდნენ, მარია იმდენს
თხილს მარიამ რა უნდა დააკლოსო. მარიამ დაამშვიდა, შეწუხებად იცინოდა, რომ ცხვირის წვერი ნიკაპზე ხვდებოდა.
არ ღირს, თხილი მაინცდამაინც არ მიყვარსო. მაშინ ჯომ ლუდი სიცილ-ხარხარითა და ხუმრობა-ხუმრობით მიიყვანეს
შესთავაზა. მის დონელიმ კი უთხრა, სახლში ღვინოც მოიძებნება, მაგიდასთან. მარიამ, როგორც უთხრეს, ისე გაიწოდა ხელი, ჯერ
თუ გირჩევნიაო. მარიამ იუარა, ჩემი გულისთვის მართლა ნუ ჰაერში აფათურა, მერე კი ერთ-ერთ თეფშს მისწვდა. თითებით
წუხდებით ამდენსო, მაგრამ ჯო აძალებდა. რაღაც გრილი და ფხვიერი შეიგრძნო და გაოცდა, რომ არავინ ხმა არ
მარიას სხვა გზა არ ჰქონდა, დაჰყვა მის ნებას. ბუხრის პირას ამოიღო, არც თვალსახვევი მოუხსნიათ. რამდენიმე წამით სიჩუმე
ისხდნენ და ძველ დროებას იხსენებდნენ. მარიამ იფიქრა, მოდი ჩამოვარდა, მერე კი ჩურჩულ-ფუსფუსი ატყდა, ვიღაცამ ბაღი ახსენა,
ერთი ელფიზეც ჩამოვუგდებ სიტყვასო, მაგრამ ჯო აყვირდა, ბოლოს მისის დონელი ძალიან გაუჯავრდა მეზობელ ქალიშვილს
ღმერთმა დალახვროს, თუ ჩემ ძმას ოდესმე ხმა გავცეო და მარიამ და უთხრა, ახლავე წაიღე და გადაყარე, ასეთი ხუმრობა როგორ
ინანა, ნეტავ სულაც არაფერი მეთქვაო. მისის დონელიმ ქმარს შეიძლებაო. მარია მიხვდა, რომ რაღაც უჩვეულო მოხდა. მერე
უსაყვედურა, როგორ შეიძლება შენს სისხლსა და ხორცზე ასე ხელახლა გაამეორებინეს ყველაფერი. ამჯერად ლოცვანი ერგო.
ლაპარაკობდეო. ჯომ კი განაცხადა, ელფი ძმად არ მიმაჩნიაო და მერე მისის დონელი პიანინოს მიუჯდა და ბავშვებისათვის
კინაღამ ყველაფერი ჩხუბით დამთავრდა. მაგრამ დროზე შეიკავა შოტლანდიური ცეკვა დაუკრა. ჯომ კი მარიას ერთი ჭიქა ღვინო
თავი, დღევანდელ საღამოს ჩხუბი არ უხდებაო, და ცოლს კიდევ დაუსხა და ძალისძალად დაალევინა. ისევ გამხიარულდა ყველა და
ერთი ბოთლი ლუდი გაახსნევინა. მეზობლის გოგონებმა მისის დონელიმ შენიშნა, მარია წელს ალბათ მონაზვნად აღიკვეცება,
საყველაწმინდო თამაში წამოიწყეს და მალე ისევ გამხიარულდა რაკი ლოცვანი ერგოო. ჯო არასოდეს მოპყრობია მარიას ისე
ყველა. მარიას უხაროდა, ბავშვებს რომ ასე ხალისიანებს, ძმასა და გულთბილად, როგორც ამ საღამოს ეპყრობოდა, არც ასე
რძალს კი ასე კარგ გუნებაზე მყოფთ ხედავდა, გოგონებმა მაგიდაზე ალერსიანად დალაპარაკებია ოდესმე. სულ წარსულის მოგონებაში
პატარა თეფშები ჩაამწკრივეს და თვალახვეული ბავშვები იყო. მარიას გული აუჩუყდა, დღეს ძალიან ბევრს მეფერებითო.
სათითაოდ მიიყვანეს მაგიდასთან. ერთს ლოცვანი ერგო, დანარჩენ ბოლოს ბავშვები დაიქანცნენ და ძილი მოერიათ. ჯომ
სამს - წყალი. ხოლო, როცა ერთ-ერთ მეზობელ გოგონას ბეჭედი მარიას სთხოვა, წასვლის წინ იქნებ გემღერა რამე ძველებურიო.
შეხვდა, მისის დონელიმ სახეალეწილ ქალიშვილს თითი დაუქნია, მისის დონელიმაც მხარი აუბა ქმარს. „იმღერე, მარია, გთხოვ“, ისე
თითქოს ეუბნებოდა: „ვიცი, ყველაფერი კარგად ვიციო!“ მერე თქვეს, რომ, მარია იძულებული გახდა პიანინოსთან მისულიყო. მისის
მარიასაც ავუხვიოთ თვალები და მაგიდასთან მივიყვანოთ, ვანხოთ დონელიმ ბავშვები დაარიგა, ჩუმად ყოფილიყვნენ, მარიას სიმღერა
მოესმინათ. მერე რამდენიმე აკორდი აიღო და მარიას მიუბრუნდა:

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 64

„აბა, მარია, დავიწყოთ!“ მარია ყურებამდე გაწითლდა და წვრილი, ქალაქიდან, რომლის მოქალაქედაც ითვლებოდა. და კიდევ იმიტომ,
აკანკალებული ხმით ამღერდა. „სიზმრად ვიხილე: მარმარილოს რომ დაბლინის სხვა გარეუბნები უხეირო, მეტისმეტად
სასახლე მედგა...“ მღეროდა მარია და როცა მეორე სტროფამდე თანამედროვე და პრეტენზიული ეჩვენებოდა. იგი ძველ, პირქუშ
მივიდა, ისევ თავიდან დაიწყო: სახლში ცხოვრობდა, რომლის ფანჯრები გაუქმებულ არყის სახდელ
ქარხანასა და იმ წყალმარჩხ მდინარეს გადასცქეროდა,
სიზმრად ვიხილე: მარმარილოს სასახლე მედგა, რომელზედაც დაბლინია გაშენებული. მისი მაღალჭერიანი ოთახის
ვასალებთან და მსახურებთან ვცხოვრობდი ერთად, კედლებზე არც ერთი სურათი არ ეკიდა, არც იატაკზე ეგდო
ყველასთან ერთად ყველასაგან გაურიყავი ფარდაგი. მთელი ავეჯი თვითონვე ჰქონდა ნაყიდი; შავი რკინის
მე ერთადერთი სასოება მათი ვიყავი. საწოლი, რკინის პირსაბანი, ჩალის ოთხი სკამი, ტანისამოსის
საკიდი, ნახშირის ყუთი, მაშა და აქანდაზი, და ოთხკუთხა მაგიდა,
აურაცხელი თუმც მებადა დიდებულს განძი, რომელზეც ორმაგი პიუპიტრი იდგა. წიგნის კარადის მაგივრობას
გვარის დიდების ვერ დამზაფრა ცთუნებამ კაცი, წალოში ჩადგმული გარანდული ფიცრის თაროები სწევდა.
რადგან სხვა სიზმრით გული ამოდ გარინდებულა, საწოლზე თეთრი გადასაფარებელი ეფარა, ფეხთით შავწითელი
რომ ისევ ისე გყვარებივარ კვლავინდებურად...6 პლედი იდო. პირსაბანთან ხელის პატარა სარკე ეკიდა, ბუხრის
თავის ერთადერთ სამკაულს კი თეთრშუქფარნიანი ლამპა
მაგრამ არავის უგრძნობინებია, შეცდომა მოგივიდაო. როცა წარმოადგენდა, ისიც მხოლოდ დღისით. გარანდული წიგნის
მოათავა, ჯოს თვალზე ცრემლი მოადგა. ვინც რა უნდა თქვას, მე კი თაროებზე წიგნები სიმაღლისდა მიხედვით იყო განლაგებული.
მიმაჩნია, რომ ძველ დროს არაფერი შეედრება და არც ბებერ, სულ ქვედა თაროს ერთ კუთხეში მთელი უორდსუორთი მოჩანდა,
გულკეთილ ბელფზე უკეთესი მუსიკა მეგულება ქვეყნადო. და ისე ზედა თაროს საპირისპირო კუთხე კი უბის წიგნაკის კოლენკორის
აუწყლიანდა თვალები, რომ ვეღარ მიაგნო იმას, რასაც ეძებდა და ყდაში ჩასმულ მეინუთისეულ კატეხიზმოს დაეკავებინა.
ცოლს სთხოვა, მიჩვენე, სად დაიკარგა კორპსაძრობიო. პიუპიტრზე ყოველთვის ნახავდით საწერ მოწყობილობას. უჯრაში
კი ჰაუპტმანის „მიქაელ კრამერის“ თარგმანის ხელნაწერი
უბედური შემთხვევა ინახებოდა. სასცენო რემარკები წითელი მელნით იყო მიწერილი.
იქვე იყო საწერი ქაღალდის პატარა დასტაც, თითბრის სამაგრით
მისტერ ჯეიმზ დაფი ჩეპელაიზოდში ცხოვრობდა, იმიტომ შეკრული. ამ ფურცლებზე ხანდახან თითო-ოროლა წინადადება
რომ, სურდა, რამდენადაც შეიძლებოდა შორს ყოფილიყო გაჩნდებოდა ხოლმე. ირონიული განწყობილების ჟამს

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 65

თავფურცელზე ღვიძლის წამლის რეკლამა დაეწებებინათ. ხოლო ტრამვაის მოჰყვებოდა. შუადღისას დენ ბერკთან საუზმობდა - ერთი
თუ პიუპიტრის სახურავს ახდიდით, ცხვირში ოდნავ საგრძნობი ბოთლი ლუდითა და ორცხობილით ნაყრდებოდა. ოთხ საათზე
სურნელი გეცემოდათ: კედრის ახალთახალი ფანქრების, წებოსი თუ სამსახურს ათავებდა. სადილად ჯორჯ-სტრიტზე, პატარა
უჯრაში დავიწყებული გადამწიფებული ვაშლის სურნელი. სასადილოში დაიარებოდა, სადაც, თავს მშვიდად გრძნობდა და არ
მისტერ დაფის ეზიზღებოდა ყველაფერი, რაც სულიერ თუ ეშინოდა, რომ დაბლინის ოქროს ახალგაზრდობის
ფიზიკურ მოუწესრიგლებობაზე მეტყველებდა. შუასაუკუნეების წარმომადგენლებს გადაეყრებოდა. აქ კარგადაც აჭმევდნენ და იაფიც
ბრძენი მას, ალბათ, სატურნის ნიშნის ქვეშ დაბადებულად უჯდებოდა. საღამოებს ან თავის დიასახლისის როიალთან
ჩათვლიდა. სახეზე განვლილი წლების აშკარა კვალი აჩნდა და ატარებდა, ანდა ქალაქის მიდამოებში დაეხეტებოდა. მოცარტის
დაბლინის ქუჩების მუქი ფერი დაჰკრავდა. მოგრძო, კარგა სიყვარულს ზოგჯერ ოპერაში ან კონცერტზე მიჰყავდა ხოლმე: ეს
მოზრდილი თავი ხეშეში შავი თმით ჰქონდა შემოსილი, ჟღალი იყო ერთადერთი გასართობი მის ცხოვრებაში.
ულვაშები ძლივს უფარავდა გაუცინარ პირს. წინწამოწეული არც მეგობარი ჰყავდა, არც ამხანაგი, არც რწმენა ჰქონდა, არც
ყვრიმალები მკაცრ გამომეტყველებას აძლევდა მის სახეს. მაგრამ რელიგია. საკუთარი შინაგანი ცხოვრებით ცხოვრობდა, არავის
ჟღალი წარბების ქვემოდან მომზირალ თვალებში სიმკაცრე აღარ ეკარებოდა, არავის იკარებდა. ნათესავებს მხოლოდ შობის დღეებში
ეტყობოდა. ეს თვალები ისეთნაირად უცქერდნენ სამყაროს, რომ თუ მოინახულებდა, ანდა სასაფლაოზე მიაცილებდა. ამ ორ
იფიქრებდით, მათი პატრონი სიხარულით მიესალმებოდა, სოციალურ ვალდებულებას მხოლოდ ტრადიციების ხათრით
ვინმესთვის ცოდვათა გამოსყიდვის სურვილი რომ შეემჩნია, მაგრამ ასრულებდა. სხვაში კი არაფერში ემორჩილებოდა იმ პირობითობას,
ხშირად დარჩენილა იმედგაცრუებულიო. საკუთარ თავს გარეშე რომელიც ადამიანთა საზოგადოებას განაგებს. სავსებით
კაცის თვალით ზომავდა, ეჭვით უყურებდა თავის საქციელს. ბუნებრივად მიაჩნდა ის აზრი, რომ თუ დასჭირდებოდა, თავისი
უცნაური ჩვეულება ჰქონდა, დროდადრო გუნებაში შეთხზავდა ბანკის გაძარცვაც შეეძლო, მაგრამ რაკი ამის საჭიროებას
ხოლმე მოკლე ფრაზას საკუთარ თავზე, ოღონდ ქვემდებარე ამ ჯერჯერობით ვერ ხედავდა, მისი ცხოვრება ერთფეროვნად
ფრაზაში ყოველთვის მესამე პირით იყო წარმოდგენილი, მიედინებოდა - იმ მოთხრობასავით, სადაც მოულოდნელი არაფერი
შემასმენელი კი ნამყო დროს გამოხატავდა. მოწყალებას არასოდეს ხდება.
გასცემდა, კალის მაგარ ჯოხზე დაყრდნობილი ყოველთვის ერთ საღამოს, როტონდაში ორი ქალბატონის გვერდით
მტკიცედ მიაბიჯებდა. აღმოჩნდა. დარბაზი ნახევრად ცარიელი იყო და მდუმარებდა. ეს კი
მრავალი წლის განმავლობაში კერძო ბანკის მოლარედ ჩავარდნას მოასწავებდა. მის გვერდით მჯდომმა ქალმა თვალი
მუშაობდა ბეგოტ-სტრიტზე. ყოველ დილით ჩეპელაიზოდიდან მოავლო ცარიელ დარბაზს და თქვა:

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 66

- რა სამწუხაროა, რომ დღეს ასე ცოტა ხალხია. ცარიელი კაპიტანი აღმოჩნდა, ჰოლანდია-დაბლინის ხაზზე დაცურავდა.
სკამების წინაშე სიმღერა არც ისე სასიამოვნოა. მხოლოდ ერთი შვილი ჰყავდათ.
ეს შენიშვნა კაცმა ლაპარაკში გამოწვევად ჩასთვალა. ქალს მესამედაც რომ შეხვდა შემთხვევით, იმდენი გამბედაობა
თავისუფლად ეჭირა თავი და ამან ძალზე გააოცა. ვიდრე გამოიჩინა, - პაემანი დაუნიშნა. ქალი მოვიდა. იმ პირველ შეხვედრას
საუბრობდნენ, ცდილობდა კარგად აღებეჭდა მეხსიერებაში მისი კიდევ მრავალი მოჰყვა. ყოველთვის საღამოობით ხვდებოდნენ
ნაკვთები. როცა გაიგო, რომ ქალის გვერდით მჯდარი გოგონა მისი ხოლმე ერთმანეთს და წყნარ ქუჩებს ირჩევდნენ სასეირნოდ. მაგრამ
ქალიშვილი იყო, გაიფიქრა, ერთი ან ორი წლით თუ იქნება ჩემზე მისტერ დაფის თვალთმაქცობა ძალიან ეჯავრებოდა და როცა
უმცროსიო. ქალის ოდესღაც ლამაზ სახეს ჯერ კიდევ შერჩენოდა მიხვდა, რომ ერთმანეთის ნახვა მხოლოდ მალულად შეეძლოთ,
მიმზიდველობა. მოგრძო სახე ჰონდა, ნაკვთები - მკვეთრად აიძულა ქალი შინ მიეწვია. კაპიტან სინიკოს ეგონა, მისტერ დაფი
გამოხატული, თვალები კი მუქი ლურჯი, უშიშარი. ამ თვალთა ჩემი ქალიშვილის ხელზე ოცნებობსო და გულღიად ხვდებოდა
მზერა თავდაპირველად გამომწვევი გეჩვენებოდათ, მერე კი სტუმარს. მას ისე გულწრფელად ამოეშალა ცოლი საკუთარ
ენისლებოდა, იფიქრებდით, თვალის კაკალი ფერად გარსს გასართობთა სიიდან, რომ ვერც კი წარმოედგინა, თუ სხვა ვინმეს
შეერწყაო. ეს ერთის წამით ააშკარავებდა მის მგრძნობიარე ბუნებას. შეეძლო ამ ქალით დაინტერესებულიყო. რაკი ქმარი ხშირად ზღვაში
მაგრამ თვალი ისევ ჩქარა ეწმინდებოდა, სანახევროდ იყო, ქალიშვილი კი მუსიკის გაკვეთილებზე დაიარებოდა, მისტერ
გამჟღავნებული ტემპერამენტი ისევ სიფრთხილესა და დაფის ხშირად ეძლეოდა შემთხვევა მარტო დარჩენილიყო ქალთან.
კეთილგონიერებას ემორჩილებოდა, და მაღალ მკერდზე აქამდე არც ერთს არ გამოეცადა მსგავსი რამ და ამ შეხვედრებში
შემოტმასნილი კრაველის ქურქი მის გამომწვევ მზერას კიდევ ცუდს არაფერს ხედავდნენ. თანდათანობით კაცმა თავის სულში
უფრო შესამჩნევს ხდიდა. ჩაახედა ქალი. წიგნებით ამარაგებდა, გონებას უვითარებდა,
რამდენიმე კვირის შემდეგ ხელახლა შეხვდა იმ ქალს საკუთარ ფიქრებსა და აზრებს უზიარებდა. ქალი ყოველივეს
ერლსფორტ-ტერესში გამართულ კონცერტზე, და როცა გულისყურით ისმენდა.
ქალიშვილის ყურადღება რაღაცამ მიიპყრო, დრო იხელთა და ზოგჯერ, კაცის მსჯელობის საპასუხოდ, თავისი
დედას უფრო ახლოს გაეცნო. ერთი-ორჯერ ქალმა ქმარი ახსენა, ცხოვრებიდან მოუყვანდა ხოლმე მაგალითს. თითქმის დედობრივი
მაგრამ მის ტონში გაფრთხილება (ან თავდაცვის სურვილი) არ მზრუნველობით აქეზებდა მთლიანად გადმოეშალა თავისი გულის
იგრძნობოდა. ქალს მისის სინიკო ერქვა. მისი ქმრის პაპის პაპა ნადები. მისი სულის მესაიდუმლე გახდა. კაცმა უამბო, რომ ერთი
წარმოშობით ლივორნოდან ყოფილიყო. ქმარი სავაჭრო გემის ხანობა ირლანდიის სოციალისტური პარტიის კრებებზე დადიოდა,
მაგრამ თავს უცხოდ გრძნობდა გამჭვარტლული ნავთის ლამპით

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 67

განათებულ სხვენზე, პირქუშ მუშებს შორის. მერე კი, როცა პარტია ლამპის ანთებას არ ჩქარობდა. ბნელი, მყუდრო ოთახი, მარტოობა,
სამ ფრაქციად დაიშალა, და თითოეულმა საკუთარი ლიდერი და მუსიკა, რომელიც ჯერ კიდევ ჩაესმოდათ ყურში - ყველაფერი ეს მათ
სხვენი იშოვნა, კრებებზე სიარულს თავი დაანება. მუშათა ერთმანეთთან აახლოებდა. ეს სიახლოვე აღაფრთოვანებდა კაცს,
მსჯელობა ძალზე უსუსური ეჩვენებოდა. მეტისმეტად დიდ ხასიათს უფაქიზებდა, უფრო მგრძნობიარეს ხდიდა მის შინაგან
ინტერესს იჩენდნენ ხელფასის მიმართო, ამბობდა. გრძნობდა, რომ სამყაროს. ზოგჯერ თავის თავს იმაზეც კი წაასწრებდა ხოლმე, რომ
ისინი უხეში მატერიალისტები იყვნენ და აღშფოთებით საკუთარი ხმის ჟღერას უსმენდა. ასე ეგონა, ქალის თვალში თვით
უყურებდნენ ყოველგვარ დახვეწილობას და სიფაქიზეს, რაც, ანგელოზის რანგამდე ავმაღლდიო, და რაც უფრო მეტად
თავისუფალი დროის უქონლობის გამო პირადად მათთვის ეუფლებოდა თავისი ქალბატონის მგზნებარე გულს, მით უფრო
მიუღწეველი იყო. ვინ იცის, კიდევ რამდენი საუკუნე გავა, ვიდრე ცხადად ჩაესმოდა ყურში უცნაური იდუმალი ხმა, რომელიც
დაბლინში სოციალური რევოლუცია მოხდებოდესო, ეუბნებოდა საკუთარ ხმად ეჩვენებოდა. ეს ხმა ჯიუტად ჩასძახოდა,
იგი ქალს. უკურნებელიაო მარტოობა სულისა. „ჩვენ არ ძალგვიძს ჩვენი თავის
მისის სინიკომ ჰკითხა, რატომ თქვენს აზრებს ქაღალდზე არ გაცემა“, - ამბობდა ხმა, - „მხოლოდ ჩვენსავე თავს ვეკუთვნითო“. მათ
გადაიტანთო. საუბრებს მოულოდნელად მოეღო ბოლო. ერთ საღამოს, მისის
- რა საჭიროა, - უპასუხა კაცმა ზიზღით, - იმ ყბედებს ხომ არ სინიკომ, რომელიც უცნაურ მღელვარებას ამჟღავნებდა, ვნებიანად
გავეჯიბრები, ოცდაათი წამის განმავლობაშიც რომ არ შეუძლიათ აიტაცა მისი ხელი და ლოყაზე მიიკრა.
თანმინდევრულად იაზროვნონ? რისთვის ჩავიწერო? იმისთვის ხომ მისტერ დაფის გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა. აი, თურმე,
არა, რომ მერე ვიგერიო თავდასხმები ბრიყვ მდაბიორა, რომელნიც როგორ გაუგიათ მისი სიტყვები. ერთბაშად აეხილა თვალი,
თავიანთ მორალს პოლიციას ანდობენ, ხელოვნებას კი - ილუზიები გაუქრა. მთელი კვირა ისე გავიდა, ქალი აღარ უნახავს.
იმპრესარიოს. მერე ბარათი მისწერა, შეხვედრას სთხოვდა. და რაკი არ სურდა,
მისტერ დაფი ხშირად დადიოდა ქალთან მის პატარა მათი უკანასკნელი პაემანი დანგრეულ სააღმსარებლოზე ფიქრს
კოტეჯში დაბლინის მახლობლად. და არც ისე იშვიათი იყო ჩაემწარებინა, ერთმანეთს პარკის ჭიშკართან, პატარა
შემთხვევა, როცა საღამოობით მარტონი რჩებოდნენ. საკონდიტროში შეხვდნენ. შემოდგომის ცივი დღე იყო. მაგრამ,
რაც უფრო მეტად ეთვისებოდნენ ერთმანეთს, მათი სიცივის მიუხედავად, მთელ სამ საათს დაეხეტებოდნენ პარკში.
საუბარიც მით უფრო ინტიმურ ხასიათს იღებდა. ქალის მეგობრობა გადაწყვიტეს, ერთმანეთს აღარ შეხვედროდნენ: ყოველგვარ კავშირს
მისტერ დაფისთვის იგივე იყო, რაც სათბურის ჰავა ეგზოტიკური მწუხარება მოსდევსო, თქვა მისტერ დაფიმ. პარკიდან გამოსულებმა
მცენარისათვის. ბევრჯერ კიდეც შემოჰღამებიათ, მაგრამ ქალი ხმის ამოუღებლად გასწიეს ტრამვაის გაჩერებისკენ. მაგრამ მისის

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 68

სინიკოს უეცრად ისეთი კანკალი აუტყდა, რომ მისტერ დაფის ყურადღებით წაიკითხა, მერე მთელი ჭიქა წყალი დალია, თეფში
შეეშინდა, კიდევ არაფერი დაემართოსო და სასწრაფოდ გვერდზე გასწია, გაზეთი მაგიდაზე გაშალა, იდაყვებით დაეყრდნო
გამოემშვიდობა. რამდენიმე დღის შემდეგ ამანათი მიიღო. შიგ და სტატია რამდენჯერმე გადაიკითხა. გაციებული ქონი თეთრ
თავისი წიგნები და ნოტები ეწყო. აპკად გადაეკრა კომბოსტოს. ოფიციანტი გოგონა მიუახლოვდა და
მას შემდეგ ოთხი წელი გავიდა. მისტერ დაფი თავის ჰკითხა, საჭმელი ცუდად მომზადებული ხომ არ იყოო. მისტერ
ჩვეულებრივ ცხოვრებას დაუბრუნდა. მისი ოთახი ძველებურად დაფიმ უპასუხა, ძალზე გემრიელიაო და ორი-სამი ლუკმა ძლივს
წესრიგისა და სისუფთავის ნიმუში იყო. ძირს, სასტუმრო ოთახში, გადაყლაპა. მერე ფული გადაიხადა და გავიდა.
სანოტე თარო ახალ ნოტებს გაევსო. წიგნის თაროზე კი ნიცშეს ორი სწრაფად მიაბიჯებდა ნოემბრის საღამოს ბინდში. კაკლის
ტომი გაჩნდა: „ასე ამბობდა ზარათუსტრა“ და „მხიარული მაგარი ჯოხი რიტმულად კაკუნობდა ტროტუარზე. ვიწრო,
მეცნიერება“. იშვიათად თუ დაწერდა რამეს იმ ქაღალდებზე, ორბორტიანი პალტოს ჯიბიდან გაზეთის მოყვითალო წვერი
უჯრაში რომ ეწყო. ერთი ფრაზა, რომელიც მისის სინიკოსთან ამოსჩროდა. პარკიდან ჩეპელაიზოდისაკენ მიმავალ უკაცურ გზაზე
უკანასკნელი შეხვედრის ორი თვის თავზე დაწერა, ასე ფეხი შეანელა. ახლა ჯოხს ისე მაგრად აღარ ურტყამდა ტროტუარს.
იკითხებოდა: „ორ მამაკაცს შორის სიყვარული შეუძლებელია, უთანაბრო სუნთქვის ხმას თითქოს კვნესაც ერთვოდა და ყინვიან
რადგან სქესობრივი კავშირი დაუშვებელია. ქალსა და მამაკაცს ჰაერშივე კარგებოდა. სახლამდე რომ მიაღწია, მაშინვე თავის
შორის მეგობრობა შეუძლებელია, რადგან სქესობრივი ლტოლვა ოთახში ავიდა, ჯიბიდან გაზეთი ამოიღო და ფანჯრის წინ, დაისის
გარდაუვალია“. მქრქალ შუქზე, კიდევ ერთხელ წაიკითხა სტატია. უხმოდ
კონცერტებზე სიარულს თავი ანება, რომ მისის სინიკოს კითხულობდა, მაგრამ ტუჩებს ისე აცმაცუნებდა, როგორც
აღარ შეხვედროდა. მამა მოუკვდა. საბანკო ფირმის უმცროსი მღვდელი, რომელიც თავისთვის ჩუმად კითხულობს ლოცვას. აი, რა
კომპანიის საქმიდან გავიდა. ის კი, ძველებურად, ყოველ დილით ეწერა სტატიაში:
ტრამვაის მიჰყვებოდა ქალაქამდე, ხოლო საღამოობით ფეხით
ბრუნდებოდა შინ, ოღონდ ჯერ ჯირჯ-სტრიტზე ზომიერად ქალის სიკვდილი სიდნეი-პერედზე
ისადილებდა და დესერტად საღამოს გაზეთს გადაათვალიერებდა.
ერთ დღეს, ის იყო პირთან მიჰქონდა ლორიანი კომბოსტოს უბედური შემთხვევა
ნაჭერი, რომ ხელი უეცრად გაუშეშდა. თვალები ერთ სტატიას
დააშტერაა საღამოს გაზეთში, რომელიც წყლიან სურაზე დღეს დაბლინის საქალაქო საავადმყოფოში გამომძიებლის
მიეყუდებინა. კომბოსტო ისევ თეფშზე დადო და სტატია თანაშემწემ (მისტერ ლევერეტის არყოფნის გამო) გასინჯა გვამი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 69

ორმოცდასამი წლის მისის სინიკოსი, რომელიც მოკლულ იქნა დაჟეჟილობა. თავის მარჯვენა მხარე დაცემის დროს ჰქონდა
გუშინ სიდნეი-პერედის სადგურზე. მოწმეთა ჩვენებით დაზიანებული. ეს დაზიანებები, თავისთავად, ნორმალურ
დადასტურდა, რომ ქალი ლიანდაგზე გადასვლას ცდილობდა, როცა მდგომარეობაში მყოფი ადამიანისათვის სასიკვდილო არ უნდა
მას დაეჯახა კინგსტაუნიდან მომავალი ათი საათის მატარებელი. ამ ყოფილიყო, განაცხადა ქირურგმა. სიკვდილი, მისი აზრით,
დაჯახების შედეგად ქალს დაუზიანდა თავი და მარჯვენა ფერდი, გამოიწვია შოკმა და გულის უეცარმა დამბლამ.
რამაც სიკვდილი გამოიწვია. მისტერ ჰ. ბ. პეტერსენ-ფინლეიმ, სარკინიგზო კომპანიის
მემანქანე ჯეიმზ ლენონის ჩვენებით, იგი თხუთმეტი წლის სახელით დიდი მწუხარება გამოთქვა უბედური შემთხვევის გამო.
მანძილზე ემსახურება სარკინიგზო კომპანიას. კონდუქტორის კომპანია ყოველგვარ ზომებს ხმარობდა, რომ ხალხს მხოლოდ
სასტვენის შემდეგ მან დაძრა მატარებელი, მაგრამ თითქმის მაშინვე ხიდებზე ევლო და ამ მიზნით ყოველ სადგურზე სათანადო
შეაჩერა, რადგან ხმამაღალი ყვირილი შემოესმა. მატარებელი ნელა მითითებებს ჰკიდებდა, ყოველ გადასასვლელთან კი ავტომატურ
მიდიოდა. შლაგბაუმებს აგებდა. მიცვალებულს ჩვეულებად ჰქონია გვიან
მებარგულ პ. დანის ჩვენებით, ის იყო მატარებელი უნდა საღამოს ბაქანიდან ბაქანზე გადასვლა, ამას გარდა, კომპანია
დაძრულიყო, რომ მან შეამჩნია ქალი, რომელიც ლიანდაგზე მხედველობაში იღებს ამ საქმის ზოგიერთ სხვა გარემოებასაც და
გადასვლას ცდილობდა. მაშინვე მისკენ გაიქცა ყვირილით, მაგრამ სარკინიგზო კომპანიის მოსამსახურენი დამნაშავედ არ მიიჩნია.
ვეღარ მიუსწრო. ქალი ორთქლმავლის ბუფერმა ძირს დასცა. ჩვენება ჩამოართვეს ასევე გარდაცვლილის ქმარს, კაპიტან სინიკოს,
ნაფიცი მსაჯული: - თქვენი თვალით ნახეთ, რომ ქალი რომელიც ლეოვილში ცხოვრობს, სიდნეი-პერედზე. მან
დაეცა? დაადასტურა, რომ დაშავებული ნამდვილად მისი ცოლი იყო.
მოწმე: - დიახ. უბედური შემთხვევის დროს იგი დაბლინში არ ყოფილა და
პოლიციის სერჟანტმა კროლიმ აჩვენა, როცა ადგილზე მხოლოდ დღეს დილით დაბრუნებულა როტერდამიდან. ოცდაორი
მივედი, ქალი ბაქანზე იწვა და, ეტყობოდა, უკვე მკვდარი იყოო. წლის წინ შეუღლებულან და ბედნიერად ეცხოვრათ მანამდე, სანამ,
მაშინვე განკარგულება გაუცია სანიტარული მანქანის მოსვლამდე ორიოდე წლის წინ, მის ცოლს ერთგვარი თავშეუკავებლობა არ
დარბაზში გადაეტანათ. დასჩემდა.
კონსტებლმა 57-მა ეს ჩვენება დაადასტურა. მის მერი სინიკომ განაცხადა, რომ უკანასკნელ ხანს
ექიმმა ჰელპინმა, დაბლინის საქალაქო საავადმყოფოს დედამისს ჩვეულებად ჰქონდა გვიან საღამოს შინიდან გასვლა
ქირურგმა, ჩვენების მიცემისას განაცხადა, რომ დაშავებულს სპირტიანი სასმელების საყიდლად. მოწმე არაერთხელ ცდილა,
აღმოაჩნდა ორი ქვედა ნეკნის მოტეხილობა, მარჯვენა მხრის მძიმე ზეგავლენა მოეხდინა დედაზე და ემუდარებოდა, ამას თავი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 70

დანებეო. უბედური შემთხვევის დროს იგი შინ არ ყოფილა, როგორი ბოლო ჰქონია. ალბათ, მართლა არ გააჩნდა სიცოცხლის
მხოლოდ ერთი საათის შემდეგ დაბრუნებულა. უნარი, უნიათო და უნდილი იყო, ერთი იმათგანი, ვის ძვლებზედაც
ნაფიცმა მსაჯულებმა სამედიცინო ექსპერტიზაზე შენობს ცივილიზაცია. მაგრამ როგორ დაეცა ასე დაბლა? ნუთუ
დაყრდნობით განაჩენი გამოიტანეს, რომლის თანახმად ლენონი შეიძლებოდა ამ ხნის კაცი ასე მწარედ მოტყუებულიყო ადამიანის
პასუხისმგებლობისაგან თავისუფლდება. ცნობაში? გაახსენდა იმღამინდელი მისი საქციელი და ახლა უფრო
გამომძიებლის თანაშემწემ განაცხადა, რომ ეს შემთხვევა მკაცრად განსაჯა, ვიდრე ოდესმე. ხელს აღარაფერი უშლიდა, რომ
მეტად სამწუხაროა და უღრმესი სამძიმარი უთხრა კაპიტან საკუთარ სიმართლეში კიდევ ერთხელ დარწმუნებულიყო.
სინიკოსა და მის ქალიშვილს. სარკინიგზო კომპანიას ურჩია, რაც უფრო მეტად ბინდდებოდა, მისტერ დაფის წარმოსახვა
გადამჭრელი ზომები მიიღონ, რომ მსგავსი შემთხვევა მომავალში მით უფრო ფრთებს ისხამდა: ეჩვენებოდა, თითქოს ქალის ხელის
აღარ განმეორდეს. ამჟამად დამნაშავე არავინ აღმოჩნდა. შეხებას გრძნობდა. უეცარმა ელდამ წეღან გული აურია, ახლა კი
ნერვული აღგზნება გამოიწვია. სწრაფად ჩაიცვა პალტო, ქუდი
მისტერ დაფიმ თვალი მოსწყვიტა გაზეთს და ფანჯრიდან დაიხურა და ქუჩაში გავიდა. ცივი ქარი კარის ზღურბლზე ეძგერა,
გახედა საღამოს მოწყენილ პეიზაჟს. მდინარე ზანტად მიედინებოდა პალტოს სახელოებში შეუძვრა. ჩეპელაიზოდ-ბრიჯამდე რომ
უკაცური ქარხნის გასწვრივ. დროდადრო ლუკენის გზაზე მიაღწია, ბარში შევიდა და ცხელი პუნში შეუკვეთა.
რომელიმე სახლში შუქი აკიაფდებოდა ხოლმე. როგორი ბოლო ბარის პატრონი მიელაქუცა, მაგრამ დაალაპარაკება ვერ
ჰქონია! მისი სიკვდილის გარემოებათა ასეთმა აღწერამ ძალზე გაუბედა. დარბაზში ხუთი თუ ექვსი მუშა იყო, კილდერის საგრაფოს
აღაშფოთა. აღაშფოთა იმაზე ფიქრმა, რომ ოდესღაც ამ ქალს თავისი რომელიღაც მამულის ღირებულებაზე დაობდნენ. ნელ-ნელა
გულის წმინდათა წმინდა ხვაშიადს ანდობდა. გაცვეთილი წრუპავდნენ სასმელს ვეება ტოლჩებიდან, თამბაქოს ეწეოდნენ და
ფრაზები, ყალბი თანაგრძნობის სიტყვები, ფრთხილი გამოთქმები პირდაპირ იატაკზე იფურთხებოდნენ, მერე კი მძიმე ჩექმებით
რეპორტიორისა, რომელიც აიძულეს დაემალა ამ ვულგარული ნახერხს ხვეტდნენ და ნაფურთხს ზედ აყრიდნენ. მისტერ დაფი
სიკვდილის დეტალები - ყოველივე ეს გულს ურევდა. ამ ქალმა თავის სკამზე იჯდა და მუშებს შესცქეროდა, მაგრამ ვერც ვერაფერს
მარტო თავის თავი როდი შეურაცხყო. ისიც, მისტერ დაფიც ლაფში ხედავდა და არც არაფერი ესმოდა. კარგა ხანს შერჩა სასმელს. ბარში
ამოსვარა. ნათლად ხედავდა იმ სამარცხვინო, უწმინდურ გზას, სიწყნარე იყო. მეპატრონე დახლს მიყრდნობოდა, „ჰერალდს“
რომლითაც მისმა ბიწიერებამ იარა. ნუთუ ეს ქალი მისი სულის კითხულობდა და თან ამთქნარებდა. დროდადრო ტრამვაი თუ
სწორი იყო! ის უბედურები გაახსენდა, ფეხარევით, ბარბაცით რომ გაიქროლებდა ქუჩაში.
მიათრევენ ცარიელ ბოთლებსა და დოქებს ბარმენისკენ. ღმერთო,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 71

ასე იჯდა, იხსენებდა მისის სინიკოსთან ერთად გატარებულ წყვდიადში. ქვევით ჩაიხედა და ბორცვის ძირას, პარკის კედლის
დღეებს და რიგრიგობით იწვევდა გონების თვალწინ იმ ორ ხატებას, ჩრდილში მწოლარე არსებანი შენიშნა. ამ ცოდვილი, ნაპარავი
რომლითაც ახლა ევლინებოდა ქალი. და უცებ ნათლად შეიგრძნო, სიყვარულის ხილვამ სასოწარკვეთილებაში ჩააგდო. საკუთარმა
რომ ის მოკვდა, არსებობა შეწყვიტა და მოგონებად იქცა. გული პატიოსნებამ შეზარა. ცხოვრების ფერხულიდან გაძავებულად
დაუმძიმდა. საკუთარ თავს ეკითხებოდა, სხვანაირად როგორ უნდა იგრძნო თავი. ერთადერთმა ადამიანმა გაუხსნა გული, შეიყვარა, მან
მოქცეულიყო. მეტ თვალთმაქცობას ვერ შესძლებდა. მასთან კი იმას სიცოცხლე და ბედნიერება მოუსწრაფა, შერცხვენა,
აშკარად ვერ იცხოვრებდა. ისე მოიქცა, როგორც უკეთესად სამარცხვინო სიკვდილი მიუსაჯა. იცოდა, რომ ძირს, კედლის ძირში
ეჩვენებოდა. მაშ რაღა იყო მისი დანაშაული? ახლა, როცა მისის გართხმული არსებანი თვალს ადევნებდნენ და მის წასვლას
სინიკო მკვდარი იყო, იგი მიხვდა, რა აუტანელი უნდა ყოფილიყო ნატრობდნენ. არავის სჭირდებოდა იგი, ცხოვრების ფერხულიდან
ქალის ცხოვრება, რა სიმარტოვე უნდა განეცადა დაუსრულებელი გაძევებული იყო. მზერა ისევ რუხ, მოლაპარაკე მდინარეზე
საღამოების განმავლობაში იმ ოთახში გამომწყვდეულს. თვითონაც გადაიტანა, დაბლინისაკენ რომ მიიკლაკნებოდა. მდინარის გაღმა
მარტოობაში გალევს თავის წუთისოფელს, ვიდრე მასავით არ საბარგო მატარებელი შენიშნა, კინგს-ბრიჯის სადგურიდან
მოკვდება, არ შეწყვეტს არსებობას და მოგონებად არ გადაიქცევა, მომავალი, გეგონებოდათ, სიბნელეში ცეცხლისთავიანი ჭიაყელა
თუკი მომგონებელი მაინც ეყოლება. მოცოცავსო ნელა-ნელა და დაჟინებით.
უკვე მეათე საათი იყო, ბარიდან რომ გამოვიდა. ცივი ღამე მატარებელი თვალს მიეფარა, მას კი კარგა ხანს ესმოდა
იყო, ცა მოქუფრული. პარკში შევიდა პირველივე ჭიშკრით და კიდევ ორთქლმავლის ქშენა, რომელიც ქალის სახელს იმეორებდა.
შიშველ ხეებქვეშ ხეტიალს მოჰყვა. დადიოდა გაძარცვულ იმავე გზით გამობრუნდა უკან, რომლითაც აქ მოვიდა.
ხეივნებში, სადაც ოთხი წლის წინ ერთად დასეირნობდნენ. მატარებლის რიტმული ხმაური ისევ ყურში ედგა. უეცრად ეჭვი
სიბნელეში მის სიახლოვეს გრძნობდა. თითქოს ქალის ხმაც შეეპარა ყოველივე იმის რეალობაში, რასაც მეხსიერება ინახავდა.
სწვდებოდა ყურს, ხელზე მისი ხელის შეხებას გრძნობდა. გაჩერდა ხის ქვეშ შეჩერდა და იქამდე იდგა, ვიდრე რიტმული ხმაური არ
და ყური მიუგდო. რატომ წაართვა სიცოცხლე? რატომ მიუსაჯა მიწყდა. ახლა აღარც ქალის სიახლოვეს გრძნობდა სიბნელეში,
სიკვდილი? იგრძნო, რომ ემსხვრეოდა თავისი მორალური აღარც მისი ხმა სწვდებოდა ყურს. რამდენიმე წუთს იცდიდა,
პრინციპები. ყურგამახვილებული, აღარაფერი გაუგონია. მდუმარებდა ღამე. ისევ
მეგეზილ-ჰილის წვერზე რომ ავიდა, შედგა და მდინარეს მიუგდო ყური, ისევ სრული მდუმარება სუფევდა ირგვლივ. და
გადახედა, მდინარე დაბლინისკენ მიიზლაზნებოდა. ქალაქის იგრძნო, რომ მარტოდმარტო იყო ქვეყანაზე.
სინათლეები ფრთხილად და გულღიად კიაფობდნენ ცივ

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 72

სუროს დღე - ნუ შეწუხდებით, ესეც ივარგებს, - უპასუხა მისტერ


ო’კონორმა.
ბებერმა ჯეკმა მუყაოს ნაჭრით მოხვეტა ნაცარი და თითქმის ერთ-ერთი ბარათი ამოარჩია და წაიკითხა:
უკვე ჩაფერფლილ ნაკვერჩხლებს თანაბრად გადააყარა. ნაცრის
თხელმა ფენამ დაფარა ნაკვერჩხლები და მოხუცის სახე სიბნელეში მუნიციპალიტეტის არჩევნები
შთანთქა, მაგრამ როგორც კი ცეცხლს გაჩაღება დაუწყო, მისი სამეფო ბირჟის რაიონი
მოხრილი ჩრდილი თანდათან გაიზარდა უკანა კედელზე, სახეც მისტერ რიჩარდ ჯ. ტირნი, თ. პ. დ. უმორჩილესად გთხოვთ
ხელახლა გაუნათდა. ეს იყო მოხუცი კაცის სახე, გაძვალტყავებული მისცეთ თქვენი ხმა და შემწეობა აღმოუჩინოთ მომავალ არჩევნებში
და ბანჯგვლიანი. ცრემლიანი ცისფერი თვალები ცეცხლს სამეფო ბირჟის რაიონში.
ჩასცქეროდნენ. ნერწყვმორეულ პირს ხან დააღებდა, ხან მოკუმავდა,
და თავისდაუნებურად იღეჭებოდა. როცა ნაკვერჩხლები გაღვივდა, მისტერ ო’კონორი ტირნის აგენტმა მიიწვია ამომრჩეველთა
მუყაო კედელზე მიაყუდა, ამოიხვნეშა და თქვა: ჩამოსავლელად ერთ-ერთ უბანზე, მაგრამ რაკი ამინდი ცუდი იყო,
- აი, ასე სჯობს, მისტერ ო’კონორ. ფეხსაცმელებში კი წყალი შესდიოდა, მისტერ ო’კონორი დროის
მისტერ ო’კონორი, ჭაღარათმიანი ახალგაზრდა კაცი, უმეტეს ნაწილს უიკლოუ-სტრიტზე ატარებდა, კომიტეტის ოთახში,
რომლის სახე უამრავ ფერისმჭამელასა და ლაქებს დაემახინჯებინა, ცეცხლის პირას, მოხუცი დარაჯის - ჯეკის საზოგადოებაში. დღესაც
თამბაქოს ახვევდა ქაღალდში და კოპწია ცილინდრს აკეთებდა, ასე ისხდნენ, შებინდებიდან მოყოლებული. ექვსი ოქტომბერი იყო,
მაგრამ როგორც კი დაელაპარაკნენ, თავისი ქმნილება ცივი, მოქუფრული დღე.
ანგარიშმიუცემლად გაანადგურა. მერე, ისევ ანგარიშმიუცემლად, მისტერ ო’კონორმა ბარათს პატარა ზოლი ჩამოახია, აანთო
ხელახლა შეახვია თამბაქო და მთელი წუთის ფიქრის შემდეგ, და პაპიროსს მოუკიდა. ალმა ღილკილოში დამაგრებული მუქი,
როგორც იქნა, გაბედა, ენა აუსვა ქაღალდს. პრიალა სუროს ფოთოლი გაუნათა. მოხუცი ყურადღებით
- მისტერ ტირნის არ უთქვამს როდის დავბრუნდებიო? - ადევნებდა თვალს, მერე ისევ აიღო მუყაო და ნელა შეუდგა
იკითხა მან ხრინწიანი ფალცეტით. ცეცხლის გაჩაღებას, მისი თანამოსაუბრე კი ამ დროს პაპიროსს
- არა, არ უთქვამს. აბოლებდა.
მისტერ ო’კონორმა სიგარეტი პირში გაირჭო და ჯიბეები - ეჰ, ასეა, ასე, - განაგრძო მან შეწყვეტილი საუბარი, - ძნელი
მოიჩხრიკა. სიფრიფანა ქაღალდების დასტა ამოიღო. ყოფილა შვილების გაზრდა. ვინ იფიქრებდა, რომ ამ გზას
- ასანთს მოგცემთ, - შესთავაზა მოხუცმა. დაადგებოდა. ქრისტიან ძმათა სკოლაში მივაბარე, რაც კი შემეძლო,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 73

არაფერი დამიშურებია, იმან კი, აი, ლოთობა დაიწყო. ბევრიც - თქვენა ხართ, ჰაინს? - ჰკითხა მისტერ ო’ კონორმა.
ვეცადე, კაცი გამომეყვანა, მაგრამ რა გამოვიდა! - ჰო, რას აკეთებთ ამ სიბნელეში? - ისევ გაიმეორა კითხვა
მუყაო ისევ ნელა მიაყუდა თავის ადგილზე. მისტერ ჰაინსმა და ცეცხლის შუქზე გამოჩნდა.
- დავბერდი უკვე, თორემ ვუჩვენებდი, როგორ უნდა თავის მაღალი, ტანადი ახალგაზრდა კაცი იყო, ღიაწაბლისფერ
აგდება. ავიღებდი ჯოხს და მანამდე ვურტყამდი, სანამ ღონე ულვაშიანი, ქუდის ფარფლებზე წვიმის წვეთები ეკიდა, პიჯაკის
მეყოფოდა - როგორც წინათ ვიცოდი ხოლმე. დედამისმა გაანებივრა, საყელო აწეული ჰქონდა.
ეს ისაო, ეს ესაო... - რას იტყვი, მეტ, - მიმართა მან მისტერ ო’კონორს. - როგორ
- აი, სწორედ ეგ ღუპავს ბავშვებს, - თქვა მისტერ ო’კონორმა. მიდის საქმე?
- მართალი ბრძანებაა, - დაეთანხმა მოხუცი. - მერე მისტერ ო’ კონორმა თავი გაიქნია. მოხუცი ბუხარს
მადლობლები მაინც იყვნენ, თავხედობის მეტს იმათგან ნურაფერს მოშორდა, ბნელ ოთახში რამდენჯერმე წაიბორძიკა და ორი
მოელი თუ დამინახა, რომ ერთი ყლუპი გადავკარი, მაშინვე შანდლით დაბრუნდა. რიგრიგობით მიუშვირა ცეცხლს, მერე კი
მბრძანებლობას მიწყებს. რაღას უნდა მოელოდე ამ ქვეყნისაგან, მაგიდაზე დადგა. ოთახის შიშველი კედლები სინათლეზე
როცა შვილები მამებს ასე ელაპარაკებიან. გამოიკვეთა, ცეცხლმა კი თავისი მხიარული ელვარება დაჰკარგა.
- რამდენი წლისაა? - ჰკითხა მისტერ ო’კონორმა. კედლებზე არაფერი ეკიდა, ამომრჩეველთადმი მიმართვის გარდა.
- ცხრამეტის, - უპასუხა მოხუცმა. ოთახის შუაგულში პატარა მაგიდა იდგა, ზედ გროვად ეყარა
- რატომ საქმეს არ გაუჩენთ? ქაღალდები.
- რაც სკოლა დაამთავრა, რაღა არ ვცადე, როგორ არ ვლანძღე მისტერ ჰაინსი ბუხრის თავს მიეყრდნო და იკითხა:
და ვაგინე, მე შენი რჩენის თავი არა მაქვს-მეთქი, ვუთხარი, თვითონ - უკვე გადაგიხადათ გასამრჯელო?
უნდა იშოვნო-მეთქი სამუშაო. მაგრამ თუ იშოვნა, მით უარესი, - ჯერ არა, - უპასუხა მისტერ ო’კონორმა, - მაგრამ ღმერთის
მთელ ფულს ღვინოში ხარჯავს. იმედი მაქვს. ამაღამ უნუგეშოდ არ მიგვატოვებს.
მისტერ ო’ კონორმა თანაგრძნობის ნიშნად თავი გააქნია, მისტერ ჰაინსს გაეცინა.
მოხუცი კი გაჩუმდა და ცეცხლს ჩააშტერდა. ვიღაცამ კარი შემოაღო - გადაგიხდით, ნუ გეშინიათ. - თქვა მან.
და დაიძახა: - ალბათ აღარ დააგვიანებს, თუ მართლა აპირებს გადახდას,
- ერიჰა, აქ რა ამბავია, მასონთა კრება ხომ არ გაგიმართავთ? - თქვა მისტერ ო’ კონორმა.
- ვინ არის? - იკითხა მოხუცმა. - თქვენ რას იტყვით, ჯეკ? - ჰკითხა მისტერ ჰაინსმა მოხუცს.
- რას აკეთებთ ამ უკუნეთში? - გაიკვირვა ხმამ.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 74

მოხუცი თავის ადგილზე დაბრუნდა, ცეცხლის პირას და - მაგას რას ამბობთ? - ჰკითხა მოხუცმა.
თქვა: - განა აქამდე არ იცით, რომ ისინი მისასალმებელ ადრესს
- რაც უნდა იყოს, ფული ბლომადა აქვს, იმ მეორე უმზადებენ მეფე ედუარდს, იმ შემთხვევისათვის, თუ მომავალ
დოყლაპიას კი არა ჰგავს. წელს გვესტუმრება? რისი გულისათვის უნდა მოვუხაროთ ქედი
- რომელს? - ჰკითხა მისტერ ჰაინსმა. უცხოელ მეფეს?
- კოლგენს. - ზიზღით უპასუხა მოხუცმა. - ჩვენი კანდიდატი ადრესისთვის ხმას არ მისცემს, - თქვა
- მაგას იმიტომ ამბობთ, რომ კოლგენი მუშაა? რითი სჯობია მისტერ ო’ კონორმა. - ის ნაციონალისტთა სიით გადის.
მედუქნე წესიერ, პატიოსან ქვისმთლელს? მუშას ისეთივე უფლება - არ მისცემს? - დაეკითხა მისტერ ჰაინსი. - მოიცადეთ და
აქვს მუნიციპალიტეტის საბჭოში ყოფნისა, როგორც ყველა სხვას. ნახავთ, მისცემს თუ არა. კარგად ვიცნობ. ტყუილად კი არ ეძახიან
თუ სიმართლე გინდათ, მუშას უფრო მეტი უფლებაც აქვს, ვიდრე იმ გაიძვერა ტირნის.
შარახვეტიებს, დღენიადაგ რომ თვალებში შესციცინებენ და ფეხქვეშ - ეშმაკმა დალახვროს, იქნებ მართალიც იყოთ, ჯო, - თქვა
ეგებიან ტიტულიან პიროვნებებს. განა მართალს არ ვამბობ, მეტ? - მისტერ ო’ კონორმა. - მაგრამ ფულების ჩაჩხრიალება მაინც მინდა.
მიუბრუნდა მისტერ ჰაინსი მისტერ ო’ კონორს. სამივენი გაჩუმდნენ. მოხუცმა ჯეკმა ისევ ნაცრის ხვეტა
- მე მგონია, მართალს ამბობთ, - დაეთანხმა მისტერ ო’ დაიწყო. მისტერ ჰაინსმა ქუდი მოიხადა, დაბერტყა, და პიჯაკის
კონორი. საყელო წამოიწია. ღილკილოში სუროს ფოთოლი გამოუჩნდა.
- ეს კაცი უბრალო, პატიოსანი კაცია, არავითარი ეშმაკობა არ - ეს კაცი რომ ცოცხალი ყოფილიყო, - თქვა მან და
გააჩნია. მუნიციპალიტეტში იმისათვის მიდის, რომ მუშათა კლასის ფოთოლზე მიუთითა, - დღეს მისასალმებელი ადრესი
წარმომადგენელი იყოს. ის კი, რომელმაც თქვენ დაგიქირავათ, სალაპარაკოდ აღარ გაგვიხდებოდა.
მარტო თავის ხეირზე ფიქრობს. - მართალია, - დაეთანხმა მისტერ ო’ კონორი.
- რა თქმა უნდა, მუშათა კლასს უნდა ჰყავდეს თავისი - ეჰ, დაილოცოს ძველი დრო, - თქვა მოხუცმა, - აი, მაშინ
წარმომადგენელი, - თქვა მოხუცმა. ჰქონდა სიცოცხლეს ფასი.
- მუშაკაცს გახვრეტილი გროშიც არა რჩება, მას მხოლოდ ოთახში ისევ სიჩუმემ დაისადგურა. მერე კარში სრუტუნ-
პანღურები ხვდება. ქვეყნად კი ყველაფერი მუშის შრომით იქმნება. სრუტუნით ვიღაც ყურებგაყინულმა, ცუნდრუკა კაცმა შემოჰყო
მუშაკი თბილ ადგილებს არ ეძებს თავისი შვილების, თავი და მაშინვე ცეცხლთან მიირბინა. თან ისევ ენერგიულად
ძმისშვილებისა და ბიძაშვილებისათვის. მუშაკაცი ტალახში არ ისრესდა ხელებს თითქოს უნდა ნაპერწკლები დააყრევინოსო.
ამოსვრის დაბლინის ღირსებას გერმანელი მეფის საამებლად. - ფული არ არის, ბიჭებო. - თქვა მან.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 75

- აქ დაბრძანდით, მისტერ ჰენჩი, - უთხრა მოხუცმა და - მე რაღას გეუბნებოდით, მეტ? - ჩაურთო მისტერ ჰაინსმა. -
თავისი სკამი შესთავაზა. აკი ვთქვი, ტირნი გაიძვერაა-მეთქი.
- ო. ნუ შეწუხდებით, ჯეკ, ნუ შეწუხდებით, - იუარა მისტერ - თანაც რა დიდი გაიძვერა. - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. -
ჰენჩიმ. ტყუილად კი არა აქვს ღორის თვალები. დასწყევლოს ღმერთმა,
მერე სწრაფად დაუკრა თავი მისტერ ჰაინსს და მოხუცის ნუთუ არ შეუძლია ადამიანურად გადაგვიხადოს გასამრჯელო?
მიერ დათმობილ სკამზე ჩამოჯდა. სულ ერთი და იგივე აკერია პირზე: „იცით რა, მისტერ ჰენჩი, მე ჯერ
- ჩამოიარეთ ონგირ-სტრიტზე? - ჰკითხა მან მისტერ ო’ მისტერ ფანინგს უნდა მოველაპარაკო... ისედაც ბევრი ფული
კონორს. შემომეხარჯა“. ოჰ, ის ჯოჯოხეთის მოციქული, ისა... დაავიწყდა,
- დიახ, - უპასუხა მისტერ ო’ კონორმა, და უბის წიგნაკს განა, მამამისი რომ მერილეინზე ძველ-ძვულებით ვაჭრობდა?
დაუწყო ძებნა ჯიბეში. - მართალია ეგ?
- გრაიმსთან იყავით? - ღმერთო ჩემო, განა საკითხავია? - გაიკვირვა მისტერ
- ვიყავი. ჰენჩიმ. - ნუთუ არასოდეს გაგიგონიათ? კვირა დილაობით,
- მერე რას ამბობს? ლუდხანების გაღებამდე, შეგეძლოთ იქ მისულიყავით და ჟილეტი
- არაფერს არ გვპირდება. ასე მითხრა, არავის ვეტყვი, ან შარვალი გეყიდათ. დიახ, ბატონო ჩემო. გაიძვერა ტირნის
ვისთვის ვაპირებ ხმის მიცემასო. მაგრამ, მე მგონია, მაინც გაიძვერა მამილოს კი სადმე კუთხეში ყოველთვის ჰქონდა
ყველაფერი რიგზე იქნება. გადამალული პატარა შავი ბოთლი. მიმიხვდით, რისი თქმა მინდა?
მისტერ ჰენჩი ისევ ასრუტუნდა და საშინელი სისწრაფით საქმეც ეგ არის. სწორედ იქ იხილა ტირნიმ პირველად დღის
მოჰყვა ხელების სრესას. მერე მოხუცს მიუბრუნდა. სინათლე.
- ღვთის გულისათვის, ჯეკ, ცოტა ხანში მოგვიტანეთ, კიდევ მოხუცი დაბრუნდა და თან მოტანილი რამდენიმე ნატეხი
უნდა იყოს დარჩენილი. ნახშირი ცეცხლს დააყარა.
მოხუცი ჯეკი ოთახიდან გავიდა. - სეირიც ამას ჰქვია, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ, - შინ ალბათ უკვე
- არაფერი არ გამოდის, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ თავის ქნევით. სასამართლოს ბოქაული მიცდის.
- აკი ვკითხე კიდეც იმ ეშმაკის კერძს. მაგრამ ასე მიპასუხა: „ო, მისტერ ჰაინსმა გაიცინა, ბუხარს მოშორდა და
მისტერ ჰენჩი, რაკი დავინახავ, რომ საქმე კარგად მიდის, თქვენს წასასვლელად გაემზადა.
სამსახურს არ დავივიწყებ, დარწმუნებული ბრძანდებოდეთ“, - ყველაფერს ეშველება, როცა მეფე ედი ჩამოვა, - თქვა მან. -
არამზადა, ან კი რას უნდა მოელოდეს მისგან კაცი. აბა, ბიჭებო მე მივდივარ. კიდევ გნახავთ. კარგად იყავით.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 76

და აუჩქარებლად გავიდა ოთახიდან. არც მისტერ ჰენჩის და გითხრათ, არ შემიძლია. ნუთუ კაცური ღირსების ნატამალიც აღარ
არც მოხუცს არაფერი უთქვამთ, მაგრამ, ის იყო, კარი უნდა შერჩა?
გახურულიყო, რომ მისტერ ო’ კონორმა, რომელიც მოწყენილი - მე, პირადად, ხელგაშლილი არ შევეგებები, როცა მოვა, -
მიშტერებოდა ცეცხლს, უეცრად წამოიძახა: თქვა მოხუცმა. - ემსახუროს, ვისაც ემსახურება, აქ კი საჯაშუშო
- ნახვამდის, ჯო. არაფერია.
მისტერ ჰენჩიმ რამდენიმე წუთს შეიცადა და მერე თავით - არ ვიცი, - დაეჭვებით თქვა მისტერ ო’კონორმა, თან
ანიშნა კარზე. პაპიროსის ქაღალდი და თამბაქო ამოიღო, - ჩემი ფიქრით, ჯო ჰაინსი
- მითხარით, - იკითხა მან, - რამ მოიყვანა აქ ჩვენი მეგობარი? პატიოსანი კაცი უნდა იყოს. კალამიც კარგად უჭრის. გახსოვთ,
რა უნდოდა, რისთვის შეწუხდა? ერთხელ რომ დაწერა...
- ეჰ, საწყალი ჯო! - თქვა მისტერ ო’ კონორმა და პაპიროსის - მე თუ მკითხავთ, ეს რადიკალები და ფენიები მეტისმეტად
ნამწვი ცეცხლში ჩააგდო. - ისიც ჩვენსავით ჯიბეგაფხეკილია. მოხერხებული ხალხია, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. - თუ გნებავთ,
მისტერ ჰენჩიმ ენერგიულად შეისუნთქა და მერე ისე გულახდილად მოგახსენებთ ჩემს აზრს ამ ოინბაზებზე. ეჭვიც არ
ხვავრიელად გადააფურთხა, რომ კინაღამ ცეცხლი ჩააქრო. ცეცხლი მეპარება, რომ მათგან ნახევარზე მეტი პოლიციის სამსახურშია.
პროტესტის ნიშნად აშიშინდა. - ეგ არავინ იცის, - თქვა მოხუცმა.
- გულახდილად რომ მოგახსენოთ, - თქვა მან, - ჩემის - მე კი დანამდვილებით ვიცი, რომ ასეა. - უპასუხა მისტერ
აზრით, ეს კაცი სხვა ბანაკიდანაა. კოლგენის ჯაშუში მგონია. ალბათ ჰენჩიმ. - პოლიციის ძაღლები არიან... მე ჰაინსზე არ ვამბობ...
უთხრეს, წადი და ყველაფერი გაიკითხ-გამოიკითხე, გაიგე, რას დალახვროს ეშმაკმა. ჰაინსი ეგეთი არაა მგონი... მაგრამ ერთი
აპირებენ, შენზე ეჭვს არ მიიტანენო. მიმიხვდით? თავადიშვილი ვიცი... ბრუციანი... მიმიხვდით, რომელ პატრიოტს
- არა, ჯო პატიოსანი ბიჭია, - თქვა მისტერ ო’ კონორმა. ვგულისხმობ?
- მამამისი მართლაც პატიოსანი, დარბაისელი კაცი იყო, - მისტერ ო’ კონორმა თავი დაუქნია.
დაეთანხმა მისტერ ჰენჩი. - საწყალი ბებერი ლარი ჰაინსი. ბევრი - ის მაიორ სერის პირდაპირი შთამომავალია,
სიკეთე უქნია თავის სიცოცხლეში, მაგრამ ძალიან ვშიშობ, რომ ეს გულმხურვალე პატრიოტი! ოთხ პენსად გაყიდის სამშობლოს და
ჩვენი მეგობარი წმინდა წყლის ბრილიანტი იყოს. დალახვროს მერე მუხლმოდრეკილი ღმერთს მადლს შესწირავს, რომ გასაყიდი
ეშმაკმა, გაჭირვებული კაცის გულისტკივილი კარგად მესმის, აღმოჩნდა.
მაგრამ რატომ იქცევა ადამინი მუქთაღორად, ამის გაგება, სწორე კარზე დააკაკუნეს.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 77

- მობრძანდით! - გასძახა მისტერ ჰენჩიმ. კარში ვიღაც კაცი - ო, ნუ წუხდებით, ძალიან გთხოვთ.
გამოჩნდა, რომელიც ღარიბ მღვდელსა თუ ხელმოცარულ მსახიობს - რას ბრძანებთ, კიბეზე ძალიან ბნელა.
წააგავდა. ყველა ღილზე შეკრული შავი სერთუკი მჭიდროდ - ნუ წუხდებით, ვხედავ. დიდი მადლობელი ვარ.
შემოტმასნოდა მოკლე ღილზე და შეუძლებელი იყო გაგერჩიათ - ახლა ხომ გაიგნებთ გზას?
როგორი საყელო ეკეთა - სასულიერო პირისა თუ ერისკაცის - დიახ, მადლობელი ვარ.
შესაფერი, რადგან სერთუკის საყელო ყურებამდე აეწია. გახეხილი მისტერ ჰენჩი დაბრუნდა, შანდალი მაგიდაზე დადგა და
ღილები სანთლის ალს ირეკლავდნენ. შავი, უხეში ფეტრის მრგვალი ისევ ცეცხლს მიუჯდა. რამდენიმე წუთით ოთახში სიჩუმე
ქუდი ეხურა. წვიმის წვეთებისაგან ალაპლაპებული სახე ყვითელ ჩამოვარდა.
ყველს მიუგავდა და მხოლოდ ყვრიმალებზე აჩნდა ორი - მითხარით, ჯონ, - თქვა მისტერ ო’ კონორმა, თან მეორე
ვარდისფერი ლაქა. კაცმა მოულოდნელად დააღო ვეება პირი, რომ ბარათით მოუკიდა სიგარეტს.
წყენა გამოეხატა და იმავე დროს ფართოდ დააჭყიტა მკვირცხლი, - ჰმ?
ცისფერი თვალები სიხარულისა და გაოცების გამოსახატავად. - მაინც, რას წარმოადგენს ეგ კაცი?
- ო, მამაო კიონ! - შესძახა მისტერ ჰენჩიმ და ფეხზე წამოიჭრა. - რა მოგახსენოთ, - უპასუხა მისტერ ჰენჩიმ.
- თქვენა ხართ? მობრძანდით, მობრძანდით! - ფენინგს და მაგას კუდი კუდზე აქვთ გადაბმული, კევენთან
- ო, არა, არა, არა, - სწრაფად ჩაილაპარაკა მამა კიონმა და ისე ხშირად არიან ხოლმე ერთად. მართლა მღვდელია?
გამობურცა ტუჩები, თითქოს პატარა ბავშვს მიმართავსო. - რა ვიცი, ასე მგონია... ჩემი აზრით, თეთრ ყვავს რომ
- მობრძანდით, მობრძანდით. იტყვიან, ის არის. მადლობა ღმერთს, მაგისთანები არც ისე ბევრი
- არა, არა, არა, - ისევ იუარა მამა კიონმა წყნარი, ალერსიანი, გვყავს, მაგრამ მაინც მოიძებნებიან... უბედური კაცი უნდა იყოს, ისე
ხავერდოვანი ხმით. - ხელს არ შეგიშლით! მე მხოლოდ მისტერ ეტყობა.
ფენინგს ვეძებდი. - თავს რითი ირჩენს? - ისევ ჰკითხა მისტერ ო’ კონორმა.
- მისტერ ფენინგი აქვე, - „შავ არწივშია“, უპასუხა მისტერ - ეგ კიდევ სხვა გამოცანაა.
ჰენჩიმ, - მაგრამ, იქნებ მაინც შემოსულიყავით რამდენიმე წუთით? - რომელიმე ეკლესიის ან კონგრეგაციას არ ეკუთვნის?
- არა, არა, გმადლობთ. პატარა საქმე მქონდა მისტერ - არა, - უპასუხა მისტერ ჰენჩიმ. - მე მგონია, თვითონ არის
ფენინგთან. მადლობელი ვარ, აღარ შეგაწუხებთ. - თქვა მამა კიონმა საკუთარი თავის ბატონ-პატრონი.
და ზღურბლიდან უკან დაიწია. მისტერ ჰენჩიმ ერთ-ერთ შანდალს - ღმერთო, ნუ მიწყენ, - დაუმატა მერე, - მე კი ვიფიქრე,
დაავლო ხელი და კართან მივიდა, რომ კიბე გაენათებინა მისთვის. ღვინო მოიტანეს-მეთქი.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 78

- არის კი სასმელის იმედი? - იკითხა მისტერ ო’ კონორმა. - რა თქმა უნდა. მამა კიონი კი პირად მოძღვრად მეყოლება.
- მეც ყელი მიშრება. - თქვა მოხუცმა. შინაურულად მოვეწყობით.
- სამჯერ ვკითხე იმ ჭკუისკოლოფს. გამოგზავნი თუ არა ერთ - მართალს ამბობთ, მისტერ ჰენჩი? - უთხრა მოხუცმა. -
დუჟინ პორტერს-მეთქი, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ, - ახლა კიდევ თქვენც ხომ ზოგიერთებივით ხელმოჭერილი არ იქნებით? ამას
ვკითხე, მაგრამ, დახლზე გადმოწოლილი, დიდ მასლაათში იყო წინათ ბებერ კინგს ველაპარაკებოდი, მეკარეს. - როგორ მოგწონს
ოლდერმენ კაულისთან. ახალი ბატონი, პეტ, - ვკითხე, - მაინცდამაინც დიდი სტუმრიანობა
- რატომ აღარ შეახსენეთ? - უთხრა მისტერ ო’ კონორმა. არ გეტყობათ-მეთქი. რა სტუმრიანობაო, მითხრა, ამისთანა ქვაწვია
- რა ვიცი, არ მინდოდა მივსულიყავი, ვიდრე ოლდერმენ მეორე არ მეგულებაო. მერე ისეთი რამ მითხრა, ღმერთმანი,
კაულის ელაპარაკებოდა. მოვიცადე, სანამ თვითონ შემამჩნევდა და ვერაფრით ვერ დავიჯერე.
ვუთხარი: „იმ საქმისას რას მეტყვით, წეღან რომ გთხოვეთ?..“ - მაინც, რა გითხრათ? - ჰკითხეს მისტერ ჰენჩიმ და მისტერ
„ყველაფერი რიგზე იქნება, მისტერ ჰენჩი“, - მიპასუხა მან. მაგრამ, ო’ კონორმა.
თქმა არ უნდა, იმ ქონდრისკაცს აღარც კი ვახსოვართ. - ასე მითხრა: არ ვიცი, როგორ მოეწონებათ, მაგრამ ქალაქ
- იქ რაღაცას აწყობენ, - ფიქრიანად თქვა მისტერ ო’ კონორმა. დაბლინის მერი დუქანში აგზავნის ბიჭს ერთი გირვანქა
- გუშინ დავინახე, საფოლკ-სტრიტზე კუთხეში როგორ კატლეტებისთვისო. ესეც შენი ფუფუნებაში ცხოვრება. რას იტყვი
ჩურჩულებდნენ სამივენი. ამაზეო. კარგი ერთი, თუ ღმერთი იზამს-მეთქი. მან კი ისევ
- მე მგონია, ვიცი, რასაც აწყობენ, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. - გაიმეორა: გირვანქა კატლეტი ლორდ-მერსო. ეჰ, ვთქვი მე, ეს რა
დღესდღეობით, თუ ლორდი მერი გინდა გახდე, უფულოდ ფონს ხალხს შევესწარი-მეთქი.
ვერ გახვალ ქალაქის თავკაცებთან. ღმერთმანი! მე თვითონ ვფიქრობ ამ დროს ვიღაცამ დააკაკუნა და კარში ბიჭმა შემოჰყო თავი.
ხოლმე, ქალაქის თავობა ხომ არ ვიკისრო-მეთქი. თქვენ რას იტყვით, - რა მოხდა? - ჰკითხა მოხუცმა.
გამოვდგები? - ეს „შავი არწივიდან“ გამოგიგზავნეს, - თქვა ბიჭმა. ძლივს
მისტერ ო’ კონორს გაეცინა. შემოეტია კარში და კალათი იატაკზე დადგა. ბოთლებმა
- თუ საქმე მარტო ვალის აღებაა... გაიწკარუნეს.
- ციხე-დარბაზიდან სულ ფარჩა-ატლასით მორთული მოხუცი მიეხმარა ბიჭს კალათიდან ბოთლების ამოღებაში,
გამოვგრიალდები, უკან კი დაპუდრულპარიკიანი ჯეკი მაგიდაზე შემოდგა და გადათვალა. ცარიელი კალათი ბიჭმა
შემომისკუპდება. როგორ მოგწონთ? მკლავზე წამოიცვა და იკითხა:
- მე პირად მდივნად დამნიშნეთ, ჯონ. - ბოთლებს არ გამატანთ, სერ?

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 79

- ბოთლებს? - თქვა მოხუცმა. - რამდენი წლისა ხარ? - ჰკითხა.


- ჯერ დავლიოთ და მერე, - დაუმატა მისტერ ჰენჩიმ. - ჩვიდმეტის, - მიუგო ბიჭმა.
- მე ნაბრძანები მაქვს, ბოთლები მოგთხოვოთ. მოხუცს მეტი აღარაფერი უთქვამს. ბიჭმა ბოთლი
- ხვალ მოაკითხე. - უთხრა მოხუცმა. გამოართვა, „დღეგრძელობას გისურვებთ, მისტერ ჰენჩი“, თქვა და
- მისმინე, ბიჭო, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. - გაიქეცი ო’ ღვინო დალია. ბოთლი მაგიდაზე დადგა, პირი კი სახელოთი
ფორელთან და უთხარი, კორპსაძრობი გვათხოვოს. ასე უთხარი, მოიწმინდა. მერე კორპსაძრობი აიღო და როგორღაც გვერდულად
მისტერ ჰენჩიმ გამომგზავნა-თქო. სულ ერთი წუთით გვჭირდება. გაძვრა კარში, თან რაღაცას ბურტყუნებდა გამომშვიდობების
კალათი აქ დატოვე. ნიშნად.
ბიჭი წავიდა და მისტერ ჰენჩი სიხარულისაგან ხელების - აი, ყოველთვის ასე იწყება. - შენიშნა მოხუცმა.
სრესას მოჰყვა. თან ლაპარაკობდა. - კარგი დასაწყისი კი საქმის ნახევარია. - მხარი აუბა მისტერ
- ხედავთ? არც ისეთი ცუდი კაცი ყოფილა. სიტყვა არ გატეხა. ჰენჩიმ.
- ჭიქები რომ არა გვაქვს? - თქვა მოხუცმა. მოხუცმა დახსნილი ბოთლები ჩამოარიგა. სამივემ
- მაგაზე ნუ დარდობ, ჯეკ, - დაამშვიდა მისტერ ჰენჩიმ. - ერთდროულად მოიყუდა სასმელი. ცოტა მოსვეს და ბოთლები
ჩვენზე უკეთეს ხალხს უსვამს ღვინო პირდაპირ ბოთლებიდან. ბუხრის თავზე შემოდგეს, რომ იქვე, ხელთა ჰქონოდათ.
- სულ არარაობას მაინც ეგა სჯობს. - თქვა მისტერ ო’ კამაყოფილებმა ლაღად ამოისუნთქეს.
კონორმა. - დღეს მაგრად ვიმუშავე. - თქვა მისტერ ჰენჩიმ მცირე
- ცუდი კაცი არ არის, - გაიმეორა მისტერ ჰენჩიმ. - ოღონდ ეგ სიჩუმის შემდეგ.
არის, ფენინგმა მოიგდო ხელთ. ისე კი, არავის არაფერს უშავებს. - მართალს ამბობ, ჯონ?
ბიჭი დაბრუნდა და კორპსაძრობი მოიტანა. - ჰო, ერთი-ორი ნაღდი ხმა ვიშოვნეთ დოუსტ-სტრიტზე მე
მოხუცმა სამი ბოთლი გახსნა და, ის იყო, კორპსაძრობი და კროფტონმა. ჩვენს შორის დარჩეს და, კროფტონი ვერაფერი
უკანვე უნდა მიეცა ბიჭისთვის, რომ მისტერ ჰენჩიმ ყმაწვილს შვილი აგიტატორია, თუმცა, ისე კარგი ბიჭია. სიტყვას ვერ
ჰკითხა: დააცდენინებ, დგას და ხალხს შესჩერებია. მე კი მოვხსნი პირს და
- შენც ხომ არ დალევდი ღვინოს, ბიჭო? ვქაქანებ.
- დიახ, ბატონო, თუ შეიძლება. - უპასუხა ბიჭმა. ამ დროს ოთახში ორი კაცი შემოვიდა, ერთ მათგანს ლურჯი
მოხუცმა უხალისოდ გახსნა კიდევ ერთი ბოთლი და ბიჭს შალის კოსტუმი სიმსუქნისაგან ლამის ტანზე შემოსკდომოდა. ვეება
მიაწოდა. სახე ჰქონდა და მოზვრის გამოხედვა. ცისფერი თვალები ლამის

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 80

ბუდიდან გადმოსცვენოდა, ულვაშებში ჭაღარა გარეოდა. მისი - ჩემი ბოთლი რომელია? - იკითხა მან.
ამხანაგი გაცილებით ახალგაზრდა და გამხდარი ჩანდა. პირხმელი, - აი, ეს მეგობარო. - უპასუხა მისტერ ჰენჩიმ.
სუფთად გაპარსული კაცი იყო, ძალიან მაღალი საყელო და თავზე მისტერ კროფტონს ყუთზე მოეკალათნა და თვალს არ
ფართოფარფლებიანი ქუდი ეხურა. აცილებდა მეორე ბოთლს. მის სიჩუმეს ორი მიზეზი ჰქონდა.
- ჰელო, კროფტონ! - მიეგება მისტერ ჰენჩი სქელ კაცს, - პირველი მიზეზი თავისთავად სავსებით საკმარისი, ის გახლდათ,
სწორედ ხსენებაზე მოხვედი... რომ სათქმელი არაფერი ჰქონდა. მეორე მიზეზი კი ის იყო, რომ
- საიდანა გაქვთ ყელის გასასველებელი? - იკითხა თანამოსაუბრეები თავის ღირსად არ მიაჩნდა. თვითონ
ახალგაზრდა კაცმა, - ჩვენმა ძროხამ, რა, ხბო მოიგო? უილკინსისათვის აგროვებდა ხმებს, მაგრამ, როცა
- ოჰო, ლაიონსმა, რა თქმა უნდა, მაშინვე იკრა ღვინის სუნი. კონსერვატორებმა თავიანთი კანდიდატი მოხსნეს, ორი
- გაიცინა მისტერ ო’ კონორმა. ბოროტებიდან უმცირესი აირჩიეს და ხმა მისცეს ნაციონალისტებს,
- აი, თურმე როგორ აგროვებთ ამომრჩევლებს. - თქვა - მაშინ კროფტონიც მისტერ ტირნისთან მიიწვიეს სამუშაოდ.
მისტერ ლაიონსმა. - მე და კროფტონი კი ამ წვიმასა და სიცივეში რამდენიმე წუთის შემდეგ გაისმა მოკრძალებული „ბუჰ!“ და
კარდაკარ დავწანწალებთ. მისტერ ლაიონსის ბოთლიდან საცობი ამოხტა. მისტერ ლაიონსი
- დაიკარგეთ, თქვე ღმერთგამწყრალებო, - უთხრა მისტერ მაგიდიდან გადმოსკუპდა, ცეცხლთან მივიდა, ბოთლი აიღო და
ჰენჩიმ. - მე ხუთ წუთში უფრო მეტ ხმას მოვაგროვებ, ვიდრე თქვენ ისევ მაგიდისაკენ წაიღო.
მთელ კვირაში. - სწორედ ახლა ვეუბნებოდი ამათ, კროფტონ, - თქვა მისტერ
- ორი ბოთლი ღვინო კიდევ გახსენით, ჯეკ. - უთხრა მოხუცს ჰენჩიმ, - რომ მე და თქვენ დღეს ბლომად შევაგროვეთ ხმები.
მისტერ ო’ კონორმა. - ვინ დაიყოლიეთ? - ჰკითხა მისტერ ლიონსმა.
- აბა რით გავხსნა, კორპსაძრობი ხომ აღარა მაქვს? - თქვა - პარკსი - ერთი, ატკინსონი - ორი, კიდევ უორდი დოუსონ-
მოხუცმა. სტრიტიდან. მშვენიერი მოხუცია, ნამდვილი ჯენტლმენი, ძველი
- მოიცათ, მოიცათ! - წამოიძახა ჰენჩიმ და ფეხზე წამოიჭრა, - კონსერვატორი. კი მაგრამ, თქვენი კანდიდატი ხომ
ახლავე ერთ ოინს გიჩვენებთ. ნაციონალისტიაო, მითხრა. ღირსეული კაცია-მეთქი, ვუპასუხე.
მან მაგიდიდან ორი ბოთლი აიღო, ბუხართან მიიტანა და მხარს უჭერს ყველაფერს, რაც კი ჩვენი ქვეყნის სასიკეთოდ
ზედადგარზე შემოდგა. მერე ისევ ბუხრის წინ დაჯდა და თავისი კეთდება-მეთქი. გადასახადებსაც იხდის-მეთქი. ქალაქის ცენტრში
ბოთლიდან კიდევ მოსვა ღვინო. მისტერ ლაიონსი მაგიდის კიდეზე სახლები აქვს, სამი კანტორის პატრონია და განა თვითონვე არ
ჩამოჯდა, ქუდი კეფაზე მოიქცია და ფეხების ქნევას მოჰყვა. ეცდება გადასახადების შემცირებას-მეთქი? თვალსაჩინო

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 81

პიროვნებაა, პატივსაცემი მოქალაქეა, ღარიბთა დამხმარე როგორები არიან“. ჩვენ კი ვაპირებთ შეურაცხყოფა მივაყენოთ
საზოგადოების წევრი, და არცერთ პარტიას არ ეკუთვნის, არც კარგს, სამეგობროდ მოსულ კაცს? ჰა, რას იტყვით, კროფტონ, განა მართალს
არც ცუდს, და არც საშუალოს-მეთქი. აი, როგორ უნდა მათთან არ ვამბობ?
ლაპარაკი. მისტერ კროფტონმა თავი დაუქნია.
მისტერ ლაიონსმა ღვინო მოსვა, ტუჩები გააწკლაპუნა და - ბოლოს და ბოლოს, - არ დაეთანხმა მისტერ ლაიონსი. -
იკითხა: მეფე ედუარდის სიცოცხლე მაინც და მაინც...
- მეფის ადრესზე რაღა აზრისა ხართ? - რაც იყო, იყო, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. - მე პირადად ეს კაცი
- ყური დამიგდეთ, რას გეტყვით, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. - ძალიან მომწონს. ჩვეულებრივი ტაკიმასხარაა, ჩვენგან დიდად არ
დღეს ჩვენ ქვეყანას ყველაზე მეტად კაპიტალი ესაჭიროება. სწორედ განსხვავდება. არც ღვინო ადგება ყელზე და არც ქალებს აკლებს
ასე ვუთხარი ბებერ უორდსაც. მეფის ჩამოსვლა ფულის ხელს. ალბათ, კარგი სპორტსმენიც იქნება. დალახვროს ეშმაკმა,
მოზღვავებას ნიშნავს. დაბლინის მოქალაქეთათვის ეს მისწრებაა. ნუთუ ირლანდიელებს გულღია დახვედრა აღარ შეგვიძლია?
აბა, თვალი გადაავლეთ ფაბრიკებს სანაპიროს გასწვრივ - უქმად - ეს ყველაფერი კარგი და პატიოსანი, - თქვა მსიტერ
დგანან. იფიქრეთ, რამდენი ფული დატრიალდება ქვეყანაში, ყველა ლაიონსმა, - რომ ჩვენ იდეალები გვაქვს. რისი გულისთვის უნდა
ეს ძველი სამრეწველო ობიექტი - ფაბრიკები, ქარხნები, ნავსაშენები ვეფეროთ ასეთ კაცს? ნუთუ გგონიათ, რომ იმის შემდეგ, რაც
- ხელახლა რომ ამუშავდეს. დიახ, ჩვენ სწორედ კაპიტალი პარნელმა გააკეთა, იგი კვლავ ჩვენს ბელადად გამოდგებოდა? მაშ
გვჭირდება. რაღად უნდა მივეგებო ედუარდ მეშვიდეს?
- ეგ ყველა კარგია, ჯონ, - უთხრა მისტერ ო’ კონორმა, - - დღეს პარნელის გარდაცვალების დღეა, - თქვა მისტერ ო’
მაგრამ ერთი ეს მითხარით, როგორ უნდა მივეგებოთ ინგლისელ კონორმა, - და მოდი, ცუდს ნურაფერს ვიტყვით მასზე. ახლა, როცა
მეფეს, როცა თვით პარნელი... მკვდარია და ჩვენგან წასული, ყველანი პატივს ვცელმთ მის
- პარნელი მკვდარია, - შეეპასუხა მისტერ ჰენჩი, - მე კი აი, ხსოვნას, თვით კონსერვატორებიც კი, - დაუმატა მან და კროფტონს
რას გეტყვით. ეს კაცი დღეს ტახტზე ადის. ვიდრე ჭაღარა არ გაერია, გადახედა.
ბებერმა დედამისმა სახელმწიფო საქმეებს არ გააკარა. ზრდილი „ბუჰ“ - მისტერ კროფტონის ბოთლიდან დავიწყებული
კაცია, არც ჩვენთვისა სურს ბოროტი. კარგი ყმაწვილია და ძალიან საცობი ამოხტა. მისტერ კროფტონი ყუთიდან წამოდგა და
წესიერიც, თუ დამიჯერებთ. ურიგო არაფერი სჭირს. არც ცეცხლთან მივიდა. როცა ნადავლი უკან ბრუნდებოდა, გულითადი
თავქარიანია. ალბათ ფიქრობს, „დედაბერი არასოდეს ყოფილა იმ ხმით ჩაილაპარაკა:
ველურ ირლანდიელებთან, რაც არის, არის, წავალ ერთი, ვნახავ,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 82

- დიახ, კონსერვატორები პატივს ვცემთ მას, იმიტომ, რომ - დაიწყეთ, ჯო, - სთხოვა ისევ მისტერ ო’ კონორმა. -
ჯენტლმენი იყო. თქვენებურად ცეცხლიანად წაგვიკითხეთ.
- მართალი ხართ, კრიფტონ! - მხურვალედ გამოეხმაურა როგორც ეტყობოდა, მისტერ ჰაინსმა ერთბაშად ვერ
მისტერ ჰენჩი. - პარნელი ერთადერთი კაცი იყო, რომელსაც იმ გაიხსენა, რომელ ლექსზე ეუბნებოდნენ, დაფიქრდა და მერე თქვა.
ხროვის დაოკება შეეძლო. „გაჩუმდით, ძაღლებო, ხმა ჩაიწყვიტეთ, - ჰოო, ის ლექსი?.. ის ხომ ძალიან ძველია.
ქოფაკებო!“ - აი, როგორ მიმართავდა მათ. შემოდით, ჯო, შემოდით, - წაგვიკითხეთ, წაგვიკითხეთ, - უთხრა მისტერ ო’ კონორმა.
- გასძახა მისტერ ჰაინსს, რომელსაც ის იყო თვალი მოჰკრა კარებში. - სუ, გაჩუმდით, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ. – აბა, ჯო, გისმენთ!
მისტერ ჰაინსი ნელა შემოვიდა. მისტერ ჰაინსი ჯერ კიდევ ყოყმანობდა. მერე, ჩამოვარდნილ
- კიდევ ერთი ბოთლი გახსენით, ჯეკ, - უთხრა მისტერ სიჩუმეში ქუდი მოიხადა, მაგიდაზე დადო და ფეხზე წამოდგა.
ჰენჩიმ მოხუცს. - ოჰ, სულ დამავიწყდა, რომ კორპსაძრობი არა როგორც ჩანდა, გულში იმეორებდა ლექსს. კარგა გრძელი პაუზის
გვაქვს. აქეთ მომაწოდეთ, ისევ ცეცხლს მივუდგამ. შემდეგ გამოცხადდა:
მოხუცმა ბოთლი მიაწოდა და მისტერ ჰენჩიმ ისევ
ზედადგარზე შემოდგა. სიკვდილი პარნელისა
- დაჯექით, ჯო, - შესთავაზა მისტერ ო’ კონორმა, - ეს არის, 6 ოქტომბერი, 1891 წელი
ახლა, ჩვენს ბელადზე ვლაპარაკობთ.
- დიახ, დიახ! - დაემოწმა მისტერ ჰენჩი. ერთი-ორჯერ ყელი ჩაიწმინდა და დაიწყო:
მისტერ ჰაინსი მაგიდის კიდეზე ჩამოჯდა, მისტერ
ლაიონსის გვერდით, მაგრამ არაფერი უთქვამს. მკვდარია იგი, უგვირგვინო მეუფე ჩვენი,
- ერთი კაცი მაინც შერჩა ბოლომდე ერთგული, - თქვა ო, ერინ, ერინ, მწუხარების გფარავდეს თალხი;
მისტერ ჰენჩიმ. მკვდარია იგი, ჩვენი დიდი იმედის მჩენი, -
- ღმერთმანი, მომწონს თქვენი საქციელი, ჯო! კლდესავით ფარისევლებმა დაუბრუნეს უკუღმა ჩარხი.
დგახართ მის დასაცავად, როგორც შეჰფერის ნამდვილ მამაკაცს.
- ო, ჯო! - უეცრად წამოიძახა მისტერ ო’ კონორმა, - ძალიან იმავ ძაღლებმა შეიწირეს, აქციეს მიწად,
გთხოვთ, წაგვიკითხეთ, - თქვა მისტერ ჰენჩიმ, - მოგისმენიათ ეს ვინც დახსნა ჭაობს, აუყეფდნენ მადლის წილ ერთხმად;
ლექსი ოდესმე, კროფტონ? ყური დაუგდეთ, დიდებული რამაა. ოცნებები და იმედები ერინის იქცა
მისივ მეუფის დასაწვავი კოცონის მსხვერპლად!..

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 83

ცრემლს აფრქვევ, ერინ, ხან დანთქმული გლოვის ერის დიდება ქედმოუხრელს აჰქონდა მაღლა,
წყვდიადით - დაეცა, მაგრამ ვერ აკრთობდა ბოროტი მტერი,
ქოხმახები და სასახლენი ჰგოდებენ ერთად, გარდასულ გმირებს შეაერთა სიკვდილმა ახლა,
შენ მიაბარე ბნელ სამარეს ფერფლი დიადი, გმირებს, რომელნიც შეეწირნენ მშობლიურ ერინს.
დამარხე - ვისაც იმედების სახავდი ღმერთად.
აღარც სიზმარი შეაწუხებს, არც ჯავრი დახრავს,
ის ხომ მფარველად მოგვევლინა, მწუხარე ერინ, აღარც ბრძოლის ხმა, არც დიდების მწვერვალთ ძახილი,
ამმაღლებელად ერის დროშის; - ბოლოს და ბოლოს, სამარის მძიმე სიჩუმეში სძინავს მას ახლა,
გმირებს და ბარდებს, თავდადებულ ლომგულებს ერის წევს განგმირული მოღალატის ბასრი მახვილით.
ვინც მთელ მსოფლიოს გააცნობდა, ის იყო მხოლოდ.
მკვდარია იგი. გაიმარჯვეს... ერინ, შერისხე!
თავისუფლებას მიელტვოდა სულით ნათელით, გახსოვდეს მარად, გწამდეს მისი სულის დიდება,
სულ ახლოს იყო საწადელიც - სწვავდა სახმილი, რომ კვლავ ცეცხლიდან წამოდგება, როგორც ფენიქსი,
როცა ბელადი დიდებული ფეხქვეშ გათელეს, ოდეს მომავლის განთიადი ამობრწყინდება.
ჰკრეს გულში ოდეს მოღალატის ბასრი მახვილი.
თავისუფლების დღეც დადგება! ამოიფრქვევა
სირცხვილი მხდალებს, შეჩვენება მათ ბოროტ ხელებს, გმირთა დიდების სადღგრძელოდ, ერინ, ნათელი,
უფალი თვისი ვინც გასწირა სამსხვერპლოდ მიწის, იმ ლხინის თასში მწუხარების წვეთიც იქნება,
სირცხვილი ბერებს, ორპირსა და ავისმქნელ ბერებს; რადგან საფლავში განისვენებს შენი პარნელი7.
ვინც შეიმოსნენ ერთგულების ნიღაბით ბილწით.
მისტერ ჰაინსი ისევ მაგიდაზე ჩამოჯდა. ლექსის კითხვა
დე, საუკუნო შეჩვენებამ შთანთქას ისინი, რომ დაამთავრა, ერთხანს კვლავ სიჩუმე სუფევდა, მერე კი
ვინც ხელჰყვეს იგი, გადუკეტეს ნეტარი გზები; ტაშისცემა გაისმა. მისტერ ლაიონსიც კი უკრავდა ტაშს. ტაში კარგა
ცილისმწამებლის, ლირწის, ბილწის, გველის სისინის ხანს გაგრძელდა. როცა შეწყდა, მსმენელებმა უჩუმრად მოსვეს
უარმყოფელი, შემრისხველი ის იყო გზნებით. ღვინო თავთავიანთი ბოთლებიდან.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 84

„ბუჰ“ - მისტერ ჰაინსის ბოთლიდანაც ამოხტა საცობი. ბრწყინვალე ცხოვრებას შესთავაზებდა. ის ყმაწვილკაცები,
მაგრამ გაწითლებული, ქუდმოხდილი მისტერ ჰაინსი ადგილიდან რომელთაც თავის გარშემო ხედავდა, არაფრით არ გამოირჩეოდნენ
არ დაძრულა, თითქოს ბოთლის მიპატიჟება არც გაუგონიაო. და თვითონაც აღარ ცდილობდა მათ წახალისებას. საკუთარ
- ყოჩაღ, ჯო! - უთხრა მისტერ ო’ კონორმა და მღლვარების რომანტიულ გზნებას კი იმით იოკებდა, რომ ჩუმ-ჩუმად
დასაფარავად ჯიბიდან პაპიროსის ქაღალდი და ქისა ამოიღო. რაჰათლუქუმით იტკბარუნებდა პირს, მაგრამ, როცა ქალიშვილობა
- რას იტყვით, კროფტონ? - წამოიძახა მისტერ ჰენჩიმ, - ხომ ძალიან გაუგრძელდა და მეგობრებმა მისი მისამართით ჩურჩულ-
მშვენიერია, ჰა? კურკური ატეხეს, ყველას პირში ჩალა გამოავლო - ორმონდ-კიელ
მშვენიერი ლექსიაო, დაეთანხმა მისტერ კროფტონი. მეწაღეს, მისტერ კირნის გაჰყვა ცოლად.
ქმარი მასზე ბევრად უფროსი იყო, დარბაისლური ლაპარაკი
დედა იცოდა, სიტყვები ნება-ნება ამოსდიოდა ბაგეთაგან და გრძელ,
წაბლისფერ წვერში ენთქმებოდა. ერთი წლის ცოლ-ქმრული
მისტერ ჰოლოჰენი, საზოგადოება „Eire Abu8”-ს მდივნის ცხოვრების მანძილზე მისის კირნი დარწმუნდა, რომ ასეთი ქმარი
თანაშემწე, თითქმის მთელი დღე აღმა-დაღმა დარბოდა დაბლინის ბევრად საიმედო იყო, ვიდრე ვინმე რომანტიული ყმაწვილი, მაგრამ
ქუჩებში, რომ კონცერტების საქმე მოეგვარებინა. ხელები და თავის რომანტიულ იდეალებზე მაინც არ უთქვამს უარი. მისტერ
ჯიბეები ჭუჭყიანი ქაღალდებით ჰქონდა სავსე. მისტერ ჰოლოჰენს კირნი თავდაჭერილი, მომჭირნე და ღვთისმოსავი კაცი იყო. ყოველ
ცალი ფეხი მეორეზე მოკლე ჰქონდა და, ამის გამო, მეგობრები კოჭლ პარასკევს წირვაზე დადიოდა, ზოგჯერ ცოლთან ერთად, უფრო
ჰოლოჰენს ეძახდნენ. გამუდმებით ფუსფუსებდა, საათობით იდგა ხშირად კი მარტო, მაგრამ მისის კირნი მაინც მტკიცე მორწმუნე იყო
ქუჩის კუთხეში და ამ საკითხზე მსჯელობდა, თან რაღაცას და ქმარსაც კარგ ცოლობას უწევდა. თუ სტუმრად იყვნენ სადმე,
ინიშნავდა. ბოლოს კი, ყველაფერი მისის კირნიმ მოაგვარა. ნაკლებად ნაცნობ ოჯახში, საკმარისი იყო ქალს წარბი ოდნავ
მის დევლინი ქალბატონ კირნად სხვების ჯიბრზე იქცა. იგი შეეხარა, რომ ქმარი მაშინვე დგებოდა და მასპინძელს
არისტოკრატულ მონასტერში იზრდებოდა, სადაც ფრანგულ ენასა ემშვიდობებოდა; ხოლო თუ მეუღლეს ხველა აწუხებდა, მისის
და მუსიკას ასწავლიდნენ. ბუნებით ცივსა და უკარებას, სკოლაში კირნი ფეხებს ღუნღულა საბანში ჩაუთბარუნებდა და მაგარ პუნშს
ძალიან ცოტა მეგობარი ჰყავდა. როცა გათხოვების ჟამი დაუდგა, უმზადებდა. თავის მხრივ, კაციც სამაგალითო მამა იყო. ყოველ
საზოგადოებაში გამოიყვანეს. მის დაკვრასა და დახვეწილ მანერებს კვირა პატარა თანხას ინახავდა ბანკში, რომ თავისი
ბევრი მოჰყავდა აღტაცებაში. იჯდა ქედმაღალი და თავმომწონე, და ქალიშვილებისათვის ას-ასი გირვანქა მიეცა მზითვად, როცა
ოცნებობდა გმირზე, რომელიც შეჰბედავდა მის საუნჯეს და ოცდაოთხი წელი შეუსრულდებოდათ. უფროსი ასული, ქეთლინი,

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 85

ჯერ კარგ მონასტერში გაგზავნა, სადაც ფრანგულ ენასა და მუსიკას ქალიშვილს ოთხი დიდი კონცერტის აკომპანიატორობა შესთავაზა.
ასწავლიდნენ, მერე კი კონსერვატორიაში სწავლის ქირას უხდიდა. ამ კონცერტებს „Eire Abu“-ს საზოგადოება მართავდა ძველ
ყოველწლიურად, ივლისის თვეში, მისის კირნი აუცილებლად საკონცერტო დარბაზში. მისის ჯირნიმ სტუმარი შინ შეიპატიჟა,
იპოვიდა შემთხვევას, რომ ვინმე ნაცნობისათვის ეთქვა: სასტუმრო ოთახში დასვა, სურით ღვინო და ვერცხლის სინით
- ჩემი ქმარი სკერიზში გვაგზავნის რამდენიმე კვირით. ნამცხვარი მიართვა. საგულდაგულოდ გამოჰკითხა ყველა
ხოლო თუ სკერიზში არა, მაშინ ჰოუთში ან გრეისტონში წვრილმანი, ზოგი რამ ურჩია, ზოგი დაუწუნა, ბოლოს კი
მიემგზავრებოდნენ. კონტრაქტი შეადგინეს, რომლის თანახმადაც ქეთლინს ოთხ დიდ
როცა ირლანდიური რენესანსი ანგარიშგასაწევი მოვლენა კონცერტში მონაწილეობისათვის რვა გინეას გადაუხდიდნენ.
გახდა, მისის კირნიმ გადაწყვიტა ქალიშვილის სახელი თავისდა რაკი მისტერ ჰოლოჰენი გამოუცდელი იყო ესეთ საჩოთირო
სასარგებლოდ გამოეყენებინა და ოჯახში ირლანდიური ენის საქმეში, როგორიცაა აფიშის შედგენა და პროგრამის ნომერთა
მასწავლებელი მოიწვია. ქეთლინი9 და მისი და ნაცნობ-მეგობრებს მონაცვლეობა, მას მისის კირნი დაეხმარა. მისის კირნის დიდი
ფერად-ფერად ირლანდიურ ღია ბარათებს უგზავნიდნენ და ტაქტი გააჩნდა. მისის კირნიმ იცოდა, რომელი მსახიობის გვარი
მათგანაც ასეთსავე ბარათებს იღებდნენ. იმ კვირა დღეს, როცა უნდა დაბეჭდილიყო მსხვილი შრიფტით და რომლისა წვრილით.
მისტერ კირნი ეკლესიაში ცოლშვილიანად მიდიოდა, წირვის იცოდა, რომ პირველი ტენორი არ მოისურვებდა მისტერ მიდის
შემდეგ საყდრის ქუჩის კუთხეში ხალხი ჯგუფად ირეოდა. ესენი კომიკური კუპლეტების შემდეგ გამოსვლას. აუდიტორიას რომ არ
იყვნენ კირნის ოჯახის მეგობრები, რომელთაც ამ ოჯახთან მოსწყენოდა, საეჭვო ნომრებს შორის საზოგადოების საყვარელ
მუსიკისადმი სიყვარული, ან ირლანდიური რენესანსისადმი შემსრულებლებს ათავსებდა. მისტერ ჰოლოჰენი ყოველდღე
ინტერესი აკავშირებდათ. ცოტას რომ წაიჭორავებდნენ, ხელს მოდიოდა მასთან რჩევის საკითხავად. მისის კირნი მუდამ
ართმევდნენ ერთმანეთს და თან იცინოდნენ, ამდენი ხელი ერთად მეგობრულად ხვდებოდა, მზად იყო ყველაფერში დახმარებოდა,
რა ამბავიაო, მერე კი ირლანდიურად ემშვიდობებოდნენ შინაურივით ეპყრობოდა, სურას მიუწევდა და ეტყოდა:
ერთმანეთს. სულ მალე მის ქეთლინ კირნის სახელი უფრო და უფრო - აბა, მიირთვით, მისტერ ჰოლოჰენ! - და ვიდრე ის სასმელს
ხშირად სახსენებელი გახდა. მასზე ამბობდნენ, მშვენივრად უკრავს ისხამდა, ეუბნებოდა:
და თან ძალიან კარგი გოგონაც არისო. თანაც ირლანდიური - ნუ გერიდებათ, გაავსეთ, გაავსეთ!
რენესანსის თავგამოდებული მომხრეაო. მისის კირნის ყოველივე ეს ყველაფერი მშვენივრად მიდიოდა. მისის კირნიმ შავ
ძალზე სასიამოვნოდ რჩებოდა. ამიტომ, სულაც არ გაჰკვირვებია, ტომარასთან საუცხოო ალისფერი აბრეშუმი იყიდა ქეთლინის კაბის
როცა ერთ მშვენიერ დღეს მისტერ ჰოლოჰენი მოადგა კარზე და მის გულისპირის გასაწყობად. კარგა ძვირი დაუჯდა, მაგრამ არის

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 86

ხოლმე ზოგჯერ ისეთი შემთხვევა, როცა ზედმეტი ხელგაშლილობა აღელვებულნი საუბრობდნენ, დროდადრო სარკეში იხედებოდნენ,
არ დაიძრახება. მერე, უკანასკნელი კონცერტისათვის მთელი ნოტებს ხან გაშლიდნენ, ხან ისევ დაახვევდნენ. უკვე თითქმის
დუჟინი ორშილინგიანი ბილეთები შეიძინა და იმ ნაცნობ- ცხრის ნახევარი იყო, როცა დარბაზში მყოფ თითო-ოროლა
მეგობრებს დაუგზავნა, რომელთა დასწრების იმედი უამისოდ ვერ მაყურებელს მოუთმენლობა დაეტყო. მისტერ ფიცპატრიკი შევიდა
ექნებოდა. არაფერი დავიწყებია და, ბოლოს, ღვთის მადლით, რაც მათთან, გულგრილად გაუღიმა კედლებს და თქვა:
გასაკეთებელი იყო, ყველაფერი გააკეთა. - მაშ ასე, ქალბატონებო და ბატონებო, მე ვფიქრობ, უკვე
კონცერტები დანიშნული იყო ოთხშაბათს, ხუთშაბათს, დროა გავხსნათ მეჯლისი.
პარასკევსა და შაბათს. როცა ოთხშაბათ საღამოს მისის კირნი თავისი მისის კირნიმ ბოლო სიტყვის ვულგარულად
ქალიშვილის თანხლებით ძველ საკონცერტო დარბაზში გამოთქმისათვის ზიზღნარევი მზერით დააჯილდოვა იგი და მერე
გამოცხადდა, მაშინვე გულმა რეჩხი უყო. რაღაცა არ მოეწონა. თავის ქალიშვილს გამამხნევებელი ხმით მიმართა:
რამდენიმე ახალგაზრდა, რომელთაც მკერდზე ღია-ლურჯი ფერის - მზადა ხარ, გენაცვალე?
ნიშნები ეკეთათ, უსაქმურად იდგა ვესტიბიულში. არც ერთს არ ეცვა როგორც კი დრო იხელთა, მისტერ ჰოლოჰენი გვერდზე
ფრაკი. ქალიშვილთან ერთად გვერდით ჩაუარა მათ და, როცა გაიხმო და ჰკითხა, რას ნიშნავდა ყოველივე ეს. მისტერ ჰოლოჰენმა
დარბაზის გაღებულ კარს შეავლო თვალი, წამსვე მიხვდა, რატომ არ იცოდა, რას ნიშნავდა ყოველივე ეს. მხოლოდ თავისი აზრი
იდგნენ უსაქმოდ საღამოს მომწესრიგებლები. ჯერ იფიქრა, საათი გამოთქვა, კომიტეტი შეცდა, როცა ოთხი კონცერტი დანიშნა, ოთხი
ხომ არ შემეშალაო, მაგრამ, არა, რვას აკლდა ოცი წუთი. კონცერტი მეტისმეტიაო.
სცენის უკან, მსახიობთა ჩასაცმელ ოთახში, საზოგადოების - მერე მსახიობებს აღარ იტყვით! - დაუმატა მისის კირნიმ, -
მდივანი, მისტერ ფიცპატრიკი გააცვნეს. მისის კირნიმ გაუღიმა და ტყავში კი ძვრებიან, მაგრამ მაინც არც ერთი არ უქნია ღმერთს.
ხელი ჩამოართვა. მდივანი ფერმკრთალი, ჩია კაცი იყო, გულგრილი მისტერ ჰოლოჰენი დაეთანხმა. მსახიობები მართლაც
გამომეტყველება ჰქონდა. მისის კირნიმ მაშინვე შენიშნა, რომ რიგიანები არ არიანო. მისი აზრით, კომიტეტმა პირველი სამი
რბილი, ყავისფერი ქუდი დაუდევრად მოეგდო კინკრიხოზე. კონცერტისათვის მაინცდამაინც თავი არ შეიწუხა და ყველაზე
გამოთქმა კი ვულგარული ჰქონდა. ხელში პროგრამა ეჭირა, და ნიჭიერი ძალები შაბათისათვის შემოინახა. მისის კირნის აღარაფერი
ვიდრე მისის კირნის ელაპარაკებოდა, მისი ერთი ბოლო იმდენად უთქვამს, მაგრამ როცა ერთ უხეირო ნომერს მეორე მოჰყვა, მეორეს
ღეჭა, რომ თითქმის ფაფად აქცია. როგორც ეტყობოდა, თითქმის მესამე და დარბაზში ისედაც მცირე მაყურებელთა რიცხვი კიდევ
არაფერი ადარდებდა. მისტერ ჰოლოჰენი ყოველ წუთში უფრო შემცირდა, სინანული იგრძნო, რომ ასეთი კონცერტის
შემოდიოდა და სალაროს ამბავს მოახსენებდა. მსახიობები გულისათვის ფული დახარჯა. რატომღაც არ მოსწონდა მთელი ეს

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 87

ამბავი, მისტერ ფიცპატრიკის გულგრილი ღიმილი კი საშინლად სასწრაფოდ მოიხმო მისტერ ფიცპატრიკი და აუხსნა, ჩემმა
აღიზიანებდა. მაინც არაფერი უთქვამს და მოთმინებით ელოდა, ქალიშვილმა ხელი მოაწერა ოთხი კონცერტის ხელშეკრულებას და,
როდის დასრულდებოდა ყოველივე. ჯერ ათი საათიც არ იყო, რომ რა თქმა უნდა, გასამრჯელოდაც ამ ხელშეკრულებით
კონცერტი დამთავრდა, ყველანი სწრაფად გაიკრიფნენ სახლებში. გათვალისწინებულ თანხას მიიღებსო, მიუხედავად იმისა,
ხუთშაბათ საღამოს კონცერტს უფრო მეტი ხალხი დაესწრო, კომიტეტი მოაწყობს ოთხ კონცერტს თუ არაო. მისტერ ფიცპატრიკი
მაგრამ მისის კირნიმ ერთი თვალის გადავლებით შეატყო, რომ ერთბაშად ვერ მიხვდა რაზე ლაპარაკობდნენ და, როგორც
დარბაზი მხოლოდ მოსაწვევი ბარათების მფლობელებს აევსოთ. ისე ეტყობოდა, გაუჭირდა გადაწყვეტილი პასუხის მიცემა. ამიტომ,
დაურიდებლად იქცეოდნენ, თითქოს კონცერტზე კი არა, მისის კირნის დაპირდა, ამ საკითხს კომიტეტის წინაშე დავაყენებო.
გენერალურ რეპეტიციაზე არიანო. მისტერ ფიცპატრიკი ძალზე მისის კირნის სიბრაზისაგან სისხლი სახეზე მოაწვა და ძლივს
მხიარული ჩანდა. თითქოს ვერც კი ამჩნევდა, როგორ აბრაზებდა შეიმაგრა თავი, რომ არ ეკითხა:
მისის კირნის მისი საქციელი. იდგა სცენის განაპირას და - მაინც, ვის გულისხმობთ მაგ კომიტეტში, იქნებ მითხრათ?
დროდადრო კისერწაგრძელებული შესცინებდა ხოლმე ქანდარის მაგრამ იცოდა, რომ ეს კითხვა დარბაისელი
კუთხეში მიმჯდარ ორ მეგობარს. საღამო დასასრულს ქალბატონისათვის შეუფერებელი იქნებოდა და გაჩუმება ამჯობინა.
უახლოვდებოდა, როცა მისის კირნიმ შეიტყო, რომ პარასკევს პარასკევს, დილაადრიან, დაბლინის ქუჩებში პატარა ბიჭები
კონცერტი არ შედგებოდა და კომიტეტს გადაწყვეტილი ჰქონდა, ცა დააგზავნეს აფიშების დასტებით ხელში. საღამოს გაზეთებში
და დედამიწა შეეჯერებინა, ოღონდ შაბათს დარბაზი გადაჭედილი სპეციალური განცხადებები მოათავსეს: მუსიკის მოყვარულ
ყოფილიყო. როგორც კი ამას მოჰკრა ყური, მისის კირნიმ წამსვე საზოგადოებას ერთხელ კიდევ ახსენებდნენ იმ სიამოვნებას, რაც
ჰოლოჰენი მოძებნა. სწორედ იმ დროს გადაეყარა, როცა თავისი ხვალინდელ დღეს მოელოდათ. მისის კირნი ცოტა დამშვიდდა,
კოჭლი ფეხის თრევით ვიღაც ახალგაზრდა ქალბატონისათვის მაგრამ მაინც გადაწყვიტა, თავისი ეჭვები ქმრისთვისაც გაენდო.
ლიმონათიან ჭიქას მიაცუხცუხებდა. მართალია თუ არა, რაც ქმარმა ყურადღებით მოუსმინა და შესთავაზა, იქნებ სჯობდეს,
შევიტყვეო, ჰკითხა. დიახ, მართალი გახლავთო. შაბათს მეც შენთან ერთად წამოვიდეო. მისის კირნი დათანხმდა. იგი
- რა თქმა უნდა, ეს კონტრაქტზე არ იმოქმედებს? - თქვა თავის ქმარს ისევე სცემდა პატივს, როგორც, მაგალითად, მთავარ
მისის კირნიმ. - კონტრაქტი ხომ ოთხ კონცერტზე იყო ფოსტამტს - დიდს, მყარსა და საიმედოს. და, თუმცა, იცოდა, რომ
გაფორმებული. მისი ქმარი მრავალმხრივი ნიჭით არ გამოირჩეოდა, მის მამაკაცურ
მისტერ ჰოლოჰენს ეჩქარებოდა, მისტერ ფიცპატრიკს ღირსებას მაინც აფასებდა. ახლაც კმაყოფილი იყო, რომ ქმარმა
მოელაპარაკეთო, ურჩია. მისის კირნის შეშფოთება დაეტყო. წამოსვლა შესთავაზა. თავისი გეგმები ხელახლა ასწონ-დასწონა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 88

დიდი კონცერტის საღამოც დადგა. მისის კირნი ქმრითა და მოყვანილი, შავულვაშაკოკრებული ახალგაზრდა კაცი, რომელიღაც
ქალიშვილითურთ კონცერტის დაწყებამდე სამი მეოთხედი საათით კანტორის მეკარის ვაჟი იყო და ჯერ კიდევ პატარა ბიჭობისას
ადრე გამოცხადდა ძველ საკონცერტო დარბაზში. საუბედუროდ, აყრუებდა თავისი გუგუნა ხმით ვრცელ ვესტიბიულს. ამ უჩინარი
წვიმიანი საღამო იყო. მისის კირნიმ ქალიშვილის მოსასხამი და არსებობიდან თვითონვე გაიკაფა გზა და ბოლოს
ნოტები ქმარს ჩააბარა და მთელი შენობა შემოიარა, რომ ან მისტერ პირველხარისხოვან არტისტად იქცა, დიდ საოპერო სცენაზეც
ჰოლოჰენი ეპოვნა, ან მისტერ ფიცპატრიკი. ვერც ერთი ვერ მოძებნა. გამოვიდა. ერთ საღამოს ერთ-ერთი მომღერალი ავად გახდა და მის
კონცერტის გამრიგეთ ეკითხებოდა, კომიტეტის მაგივრად მეფის პარტია „მარიტანაში“ მისტერ დაგენმა იმღერა. ეს
წარმომადგენლებიდან აქ ხომ არავინ არისო, და დიდი ვაი- ამბავი დედოფლის თეატრის სცენაზე მოხდა. დიდი გრძნობით,
ვაგლახის მერე, როგორც იქნა, ერთ-ერთმა გამრიგემ ვიღაც ჩია ქალი ძლიერად იმღერა და ქანდარის გულწრფელი მოწონებაც
მოუყვანა, სახელად მის ბეირნი. მისის კირნიმ აუხსნა, რომელიმე დაიმსახურა. სამწუხაროდ, კარგი შთაბეჭდილება თვითონვე
მდივნის ნახვა მინდოდაო. მის ბეირნი კომიტეტის მდივნებს თურმე გააქარწყლა: ერთი-ორჯერ, ანაზდეულად, ხელთათმანიანი ხელით
წუთი-წუთზე ელოდა, მანამდე კი თავისი სამსახური შესთავაზა. მოიხოცა ცხვირი. ისე კი, საერთოდ, მოკრძალებული კაცი იყო,
მისის კირნიმ გამომცდელად შეათვალიერა დამანჭული, ბებრული სიტყვაძვირი! „დიახთო“, იტყოდა ხოლმე, მაგრამ ისე წყნარად, რომ
სახე, სრული ნდობითა და აღტაცებით რომ შესცქეროდა, და ყურს არც კი მოხვდებოდა. ხმას უფრთხილდებოდა და რძეზე უფრო
უპასუხა: მაგარ სასმელს თავის დღეში არ დალევდა. მისტერ ბილი, მეორე
- არა, გმადლობთ. ტენორი, ქერათმიანი ქონდრისკაცი იყო. ყოველწლიურად
ჩია დედაკაცმა იმედი გამოთქვა, დღეს დარბაზი სავსე მონაწილეობდა Feis Ceoil10-ის კონკურსებში. მეოთხე ცდაზე
იქნებაო. მერე იმდენ ხანს უცქირა წვიმას, ვიდრე სველი ქუჩის ბრინჯაოს მედალი დაიმსახურა. უკიდურესად ნერვიული და
ნაღვლიანმა ფერმა სულ არ გაუქრო დამანჭული სახიდან ნდობისა უკიდურესად შურიანი იყო, შურდა სხვა ტენორებისა, მაგრამ ამ
და აღტაცების გამომეტყველება. მერე მსუბუქად ამოიოხრა და თქვა: თავის შურიანობასა და ნერვიულობას თავგამოდებული
- ეჰ, რას ვიზამთ. ღმერთმა ხომ იცის, რაც შეგვეძლო, ხელი მეგობრობის ნიღბით ფარავდა. ჩვეულებად ჰქონდა, ყველასთვის
არ დაგვიკლია. ეამბნა, თუ როგორი სატანჯველი იყო მისთვის კონცერტებზე
მისის კირნის მსახიობთა ჩასაცმელ ოთახში მოუხდა გამოსვლა. ამიტომ, როგორც კი მისტერ დაგენი დაინახა, მივიდა
დაბრუნება. მასთან და ჰკითხა:
მსახიობები ნელ-ნელა ემატებოდნენ, ბანი და მეორე - თქვენც მონაწილეობთ?
ტენორი უკვე მოსულიყვნენ, ბანი, მისტერ დაგენი, კოხტად - დიახ, - უპასუხა მისტერ დაგენმა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 89

მისტერ ბელმა გაუღიმა, ხელი გაუწოდა და უთხრა: სალუქნი იყვნენ. ოთახშიც ერთგვარი, ფუფუნების სურნელი
- ერთ ბედქვეშ ვყოფილვართ. შემოჰყვათ.
მისის კირნიმ გვერდით ჩაუარა ამ ორ ყმაწვილკაცს და მისის კირნიმ თავისი ქალიშვილი მიუყვანა და თავაზიანად
სცენის კიდესთან მივიდა, რომ დარბაზისთვის მოევლო თვალი. გამოელაპარაკა. უნდოდა, მეგობრული ურთიერთობა ჰქონოდა
ცარიელი ადგილები სწრაფად ივსებოდა, დარბაზში სასიამოვნო მათთან, და თუმცა ყოველნაირად ცდილობდა ზრდილობის წესების
ხმაური იდგა. მისის კირნი უკანვე დაბრუნდა და საიდუმლოდ დაცვას, მისი თვალები მაინც მისტერ ჰოლოჰენის აკოჭლებულ
მოეთათბირა ქმარს. როგორც ეტყობოდათ, ქეთლინზე ნაბიჯს მოენუსხა. როგორც კი შემთხვევა მიეცა, ბოდიში მოიხადა და
ლაპარაკობდნენ, რადგან წამდაუწუმ მისკენ იხედებოდნენ, ის კი მისტერ ჰოლოჰენს ფეხდაფეხ გაჰყვა.
თავის ნაცნობ მის ჰილის ემუსაიფებოდა, კონტრალტოს. ვიღაც - მისტერ ჰოლოჰენ, ერთი წუთით, მინდა რაღაც გითხრათ.
უცნობი, ფერმკრთალი ქალი მარტო შემოვიდა ოთახში. ქალებმა ისინი დერეფნის ბოლოს გავიდნენ. მისის კირნიმ იკითხა,
მყისვე ცნობისმოყვარეობით შეათვალიერეს გახუნებული ცისფერი როდის გადაუხდიან გასამრჯელოს ჩემს ქალიშვილსო. მისტერ
კაბა, მჭიდროდ რომ შემოტმასნოდა გაძვალტყავებულ სხეულს. ჰოლოჰენმა უპასუხა, ეგ მისტერ ფიცპატრიკის საქმეაო. მისის
ვიღაცამ თქვა, ეგ მადამ გლინიაო, სოპრანო. კირნიმ თქვა, არავითარი მისტერ ფიცპატრიკი მე არ ვიციო. ჩემმა
- ნეტა საიდან გამოჩხრიკეს, - გადაულაპარაკა ქეთლინმა მის ქალიშვილმა ხელი მოაწერა კონტრაქტს, რომლის მიხედვითაც რვა
ჰილს. - არასოდეს მსმენია მაგისი სახელი. გინეა ეკუთვნის, და ის რვა გინეა კიდეც უნდა გადაუხადონო.
მის ჰილი იძულებული გახდა ღიმილი მოეშველებინა. ამ მისტერ ჰოლოჰენმა კიდევ გაუმეორა, ეგ ჩემი საქმე არ არისო.
დროს ოთახში მისტერ ჰოლოჰენი შემოვიდა კოჭლობ-კოჭლობით - რატომ არ არის თქვენი საქმე? - ჰკითხა მისის კირნიმ. - განა
და ყმაწვილი ქალები მას მიუბრუნდნენ, ის უცნობი ქალი ვინ არისო, თქვენ თვითონ არ მოუტანეთ კონტრაქტი ქეთლინს? ყოველ
ჰკითხეს. მისტერ ჰოლოჰენმა უპასუხა, მადამ გლინი გახლავთ, შემთხვევაში, თუ ეს თქვენს საქმედ არ მიგაჩნიათ, მე ჩავთვლი ჩემად
ლონდონიდანო. მადამ გლინი კუთხეში მოთავსდა, დაცრეცილი და კიდევაც მივიყვან ბოლომდე.
ნოტები წინგაშვერილი ეჭირა და დაბნეული აქეთ-იქეთ - უმჯობესია, მისტერ ფიცპატრიკს მოელაპარაკოთ. - ისევ
იხედებოდა. ჩრდილმა შეიფარა მისი გახუნებული კაბა, მაგრამ, ურჩია დაბნეულმა ჰოლოჰენმა.
სამაგიეროდ, ლავიწის ქვემოთ პატარა ფოსო კიდევ უფრო ჩაუმუქა. - მე მისტერ ფიცპატრიკი არ ვიცი. - გაუმეორა მისის კირნიმ.
დარბაზში ხმაური გაძლიერდა. პირველი ტენორი და ბარიტონი - მე მაქვს კონტრაქტი და მინდა ვიზრუნო, რომ ეს კონტრაქტი არ
ერთად მოვიდნენ. ორივეს კარგად ეცვა, ერთნაირად სქელები და დაირღვეს.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 90

როცა მისის კირნი მსახიობთა ჩასაცმელ ოთახში დაბრუნდა, - ო’ მედენ ბერკი დაწერს სტატიას, - აუხსნა მან მისტერ
ლოყები ოდნავ შეფაკლული ჰქონდა. ოთახში ერთი ჟრიამული ჰოლოჰენს. - მე კი დავბეჭდავ.
იდგა, ბუხართან ორი პალტოიანი კაცი მხიარულად - დიდად გმადლობთ, მისტერ ჰენდრიკ, - უთხრა
ემასლაათებოდა მის ჰილისა და ბარიტონს. ესენი იყვნენ „ფრიმენის“ ჰოლოჰენმა, - ეჭვი არ მეპარება, რომ დაბეჭდავთ. ვიდრე
რეპორტიორი და მისტერ ო’ მედენ ბერკი. რეპორტიორი იმისათვის წახვიდოდეთ, რაიმეს ხომ არ დალევდით?
მოსულიყო, რომ ეთქვა, კონცერტს ვერ დაველოდებიო. ვიღაც - კარგი იქნებოდა, - უპასუხა მისტერ ჰენდრიკმა.
ამერიკელი მღვდლის ქადაგებას უნდა დასწრებოდა სასახლეში. მიხვეულ-მოხვეული დერეფნები გაიარეს, ბნელ კიბეზე
კონცერტის ანგარიში რედაქციაში მომიტანეთ და ყურადღებას არ ავიდნენ და მყუდრო ოთახში შევიდნენ, სადაც კონცერტის ერთ-
მოვაკლებ, რომ აუცილებლად დაიბეჭდოსო. რეპორტიორი ერთი მორიგე ბოთლებს უხსნიდა რამდენიმე ჯელტმენს. ერთი
თმაჭაღარა კაცი იყო, სასიამოვნო ხმა და დახვეწილი მანერები ჯენტლმენთაგანი მისტერ ო’ მედენ ბერკი გახლდათ, რომელსაც
ჰქონდა. ხელში ჩამქრალი სიგარა ეჭირა. მის ახლომახლო კი სიგარის ყნოსვით მიეგნო ამ ოთახისათვის. ხნიერი კაცი იყო, მეტისმეტად
სურნელოვანი ნისლი დაცურავდა. დარჩენას არაფრით არ თავაზიანი, ვეება ქოლგას დაყრდნობოდა და აქეთ-იქით ირწეოდა.
აპირებდა, რადგან კონცერტიც და მსახიობებიც დიდიხანია ასე ისვენებდა. მისი დიდებული, თავადური გვარი ერთგვარ
მობეზრებოდა, მაგრამ მაინც ბუხარს მიყრდნობილი იდგა და მორალურ საყრდენს წარმოადგენდა, რომელსაც მისი ფინანსების
ადგილიდან ფეხს არ იცვლიდა. მის ჰილი მის წინ გაჩერებულიყო, რთული პრობლემა ემყარებოდა. მისტერ ო’ მედენ ბერკი
ლაპარაკობდა და იცინოდა. რეპორტიორი უკვე საკმაოდ ხნიერი საყოველთაო პატივისცემით სარგებლობდა.
ჩანდა საიმისოდ, რომ ქალის თავაზიანობის მიზეზს მიმხვდარიყო, ვიდრე მისტერ ჰოლოჰენი „ფრიმენის“ რეპორტიორს
მაგრამ სულის სიჭაბუკე იმდენად მაინც შემორჩენოდა, რომ ასეთი უმასპინძლდებოდა, მისის კირნის იმდენად გაცხოველებული
წუთების სიამე ეგრძნო. სითბო, სურნელი და ნაზი ფეროვნება საუბარი ჰქონდა თავის ქმართან, რომ ეს უკანასკნელი იძულებული
ახალგაზრდა ქალისა შეუმჩნეველი არ დარჩენია. სიამოვნებდა იმის გახდა ეთხოვა, ცოტა ხმას დაუწიეო. სხვა მოსაუბრენი ერთიანად
შეგრძნება, რომ მკერდი, რომელიც ნელა ირხეოდა მის თვალწინ, ამ დაიძაბნენ, მისტერ ბილი, რომელიც პროგრამის მიხედვით
წუთში მხოლოდ მისთვის ირხეოდა, ხოლო სიცილი, პირველი უნდა ყოფილიყო, გამზადებული იდგა, ნოტებით ხელში,
ნელსურნელება და მიბნედილი მზერა პირადად მისთვის მაგრამ აკომპანიატორი ადგილიდან არ იძვროდა. ეტყობოდა, რაღაც
გაღებული ხარკი იყო. როცა მეტი დაყოვნება შეუძლებელი გახდა, ვერ იყო რიგზე, მისტერ კირნი წარბშეუხრელად იცქირებოდა წინ და
იგი გულდაწყვეტილი გამოეთხოვა ქალს. თითებით წვერს ივარცხნიდა, მისის კირნი კი ყურში რაღაცას
ეჩურჩულებოდა ქეთლინს. ფრიად სერიოზული სახე ჰქონდა.

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 91

დარბაზში მოთმინებადაკარგული მაყურებლები ტაშს უკრავდნენ გაგრძელებულა, პირველმა ტენორმა თავი დახარა და წელზე
და ფეხებს აბაკუნებდნენ. პირველი ტენორი, ბარიტონი და მის ჰილი შებმული ოქროს ძეწკვის რგოლებს დაუწყო თვლა. თან იღიმებოდა
ერთად იდგნენ, მოთმინებით იცდიდნენ, მისტერ ბელი კი ძალიან და ხმას ისინჯავდა: ხან ერთ ტონს აიღებდა, ხან მეორეს.
ღელავდა - ეშინოდა, ვაითუ ხალხს ეგონოს, რომ მე დავაგვიანე დროდადრო ყველა მისის კირნის უყურებდა.
მოსვლაო. დარბაზში ხმაური უკვე ღრიალად იქცა, როცა მისტერ
მისტერ ჰოლოჰენი და მისტერ ო’ მედენ ბერკი ოთახში ფიცპატრიკი შემოიჭრა ოთახში. მას ფეხდაფეხ მოჰყვა
შემოვიდნენ. მისტერ ჰოლოჰენი მაშინვე მიხვდა სიჩუმის მიზეზს. აქლოშინებული ჰოლოჰენი. ტაშისცემას და ფეხების ბაკუნს სტვენაც
მისის კირნისთან მივიდა და გაცხარებით დაუწყო ლაპარაკი. ვიდრე მიემატა. მისტერ ფიცპატრიკს ხელში რამდენიმე ბანკნოტი ეჭირა.
ისინი ლაპარაკობდნენ, დარბაზში ხმაურმა იმატა. მისტერ ოთხი ცალი მისის კირნის ჩაუთვალა ხელში და უთხრა, დანარჩენს
ჰოლოჰენი ძალიან გაწითლდა და აღელდა. სულმოუთქმელად ანტრაქტის დროს მოგცემთო.
ლაპარაკობდა, მისის კირნი კი შიგადაშიგ ჩაურთავდა ხოლმე: - ოთხი შილინგი აკლია, - თქვა მისის კირნიმ.
- არა, არ გავა, ვიდრე რვა გინეას არ გადაუხდით. მაგრამ ქეთლინმა უკვე წამოიკრიბა გრძელი კაბის კალთები
სასოწარკვეთილმა მისტერ ჰოლოჰენმა დარბაზისკენ ანიშნა, და პროგრამის პირველ ნომერს მიმართა: „წავიდეთ, მისტერ ბილ“.
საიდანაც ტაშისცემა და ფეხების ბაკუნი ისმოდა. ახლა უკვე მისტერ მისტერ ბილი ვერხვის ფოთოლივით თრთოდა, მომღერალი და
კირნისა და ქეთლინს მიმართავდა. მაგრამ მისტერ კირნი წვერის აკომპანიატორი ერთად გავიდნენ. დარბაზი გაყუჩდა. რამდენიმე
ვარცხნას განაგრძობდა, ქეთლინი კი იატაკს დასჩერებოდა და ახალი წამს სრული სიჩუმე სუფევდა. მერე კი ფორტეპიანოს ხმა გაისმა.
ფეხსაცმლის წვერით რაღაცას ხაზავდა: დამნაშავე ხომ ის არ იყო. პირველმა განყოფილებამ წარმატებით ჩაიარა, ოღონდ
მისის კირნი ისევ იმას იმეორებდა: მადამ გლინმა ვერ ივარგა. საწყალმა ძალზე უფერული, მოგუდული
- არ გავა, ვიდრე არ გადაუხდიან. ხმით იმღერა „კილარნი“, ძველმოდური, გატყლარჭული
მოკლე სიტყვიერმა შეტაკებამ შედეგი არ გამოიღო. მისტერ ინტონაციითა და გამოთქმით, რაც, მისი აზრით, პეწსა ჰმატებდა
ჰოლოჰენი კოჭლი ფეხის თრევით ოთახიდან გავიდა. ხმა არავის სიმღერას. ძველი სათეატრო გარდერობიდან ამოქექილსა ჰგავდა,
ამოუღია, როცა ეს დაძაბული სიჩუმე აუტანელი გახდა, მის ჰილიმ და იაფფასიანი ადგილების მფლობელნი სიცილს ვერ ფარავდნენ
ბარიტონს ჰკითხა: მისი კივილის გაგონებაზე. სამაგიეროდ, პირველმა ტენორმა და
- ამ კვირას მისის პეტ კემპბელი ხომ არ გინახავთ? კონტრალტომ მოხიბლეს მსმენელები, ქეთლინმა ირლანდიური
ბარიტონს არ ენახა მისის პიტ კემპბელი, მაგრამ ვიღაცას სიმღერების პოპური შეასრულა და დიდი ტაშიც დაიმსახურა.
ეთქვა, მშვენივრად გამოიყურებოდაო. საუბარი აღარ პირველი განყოფილება დასრულდა მგზნებარე პატრიოტული

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 92

ლექსებით. ლექსები წაიკითხა ახალგაზრდა ქალბატონმა, რომელიც დამიშურებია, არც ხარჯს მოვრიდებივარ, და აი, სამაგიერო რით
მოყვარულთა სპექტაკლებს მართავდა ხოლმე. მის დეკლამაციას გადამიხადესო.
დამსახურებული ტაშით შეხვდნენ, და როცა დასრულდა, ეგონათ, გამოუცდელ გოგონასთან გვექნება საქმე და ჩვენს
მამაკაცები კმაყოფილნი გავიდნენ შესასვენებლად. ნებაზე ვათამაშებთო. მაგრამ დავუმტკიცებ, რომ შემცდარნი არიანო.
მთელი ამ ხნის განმავლობაში მსახიობის ჩასაცმელი ოთახი კაცი რომ ყოფილიყო, ცხადია, ამდენს ვერ გაუბედავდნენ, მაგრამ მე
ფუტკრების სკას მოგაგონებდათ. ერთ კუთხეში შეყრილიყვნენ ყოველ ღონეს ვიხმარ, რომ ჩემმა ქალიშვილმა მიიღოს ის, რაც
მისტერ ჰოლოჰენი, მისტერ ფიცპატრიკი, მის ბეირნი, კონცერტის კანონით ეკუთვნისო. მე ვერავინ გამაბრიყვებსო. თუ უკანასკნელ
ორი გამრიგე, ბარიტონი, ბანი და მისტერ ო’ მედენ ბერკი. მისტერ ო’ ფარტინგამდე ყველაფერს არ გადამიხდიან, მთელ დაბლინს ფეხზე
მედენ ბერკმა თქვა, ამისთანა თავხედობის მოწმე ჩემს დღში არ დავაყენებო. რა თქმა უნდა, მსახიობების გამო ძალიან სწუხდა,
ვყოფილვარო. ასეთი ამბის შემდეგ დაბლინში მის ქეთლინ კირნის მაგრამ სხვა გზა არ მქონდაო, ამბობდა. მეორე ტენორის აზრი
მუსიკალურ კარიერაზე ლაპარაკიც აღარ შეიძლებაო. ბარიტონს აინტერესებდა, რას იტყვისო. იმანაც დაუდასტურა, მართლაც
ჰკითხეს, თქვენ რას ფიქრობთ მისის კირნის საქციელზეო. მან ცუდად მოიქცნენო, მერე მის ჰილის მიმართა. მის ჰილის უნდოდა
არაფრის თქმა არ ისურვა. თავისი წილი გასამრჯელო უკვე მიეღო მეორე ჯგუფს მიმხრობოდა, მაგრამ ვერ გაბედა, რადგან ქეთლინის
და არავის წყენინება არ უნდოდა. მაგრამ, ის მაინც შენიშნა, მისის ახლო მეგობარი და კილნების ხშირი სტუმარი იყო.
კირნის შემსრულებლებისათვის მეტი ანგარიშის გაწევა როგორც კი პირველი განყოფილება დამთავრდა, მისტერ
ჰმართებდაო. კონცერტის გამრიგეები და კომიტეტის ფიცპატრიკი და მისტერ ჰოლოჰენი მისის კირნის ეახლნენ და
წარმომადგენლები ცხარედ მსჯელობდნენ იმაზე, თუ როგორ მოახსენეს, დანარჩენ ოთხ გინეას მომავალ სამშაბათს, კომიტეტის
მოქცეულიყვნენ ანტრაქტის დროს. სხდომის შემდეგ მოგართმევთო. ხოლო თუ თქვენი ქალიშვილი
- მე მის ბერნის აზრს ვიზიარებ, - თქვა მისტერ ო’ მედენ მეორე განყოფილებაში არ დაუკრავს, კომიტეტი კონტრაქტს
ბერკმა. გაუქმებულად ჩათვლის და სულაც არაფერს გადაგიხდითო.
- სულაც ნურაფერს გადაუხდით. - კომიტეტთან მე არაფერი მესაქმება, - უპასუხა
მეორე კუთხეში მისის კირნის, მის ქმარს, მისტერ ბელს, მის გაბრაზებულმა მისის კირნიმ. - ჩემს ქალიშვილს აქვს კონტრაქტი და
ჰილის და იმ ახალგაზრდა ქალბატონს მოეყარათ თავი, ამ კონტრაქტის თანახმად ოთხი გირვანქა და რვა შილინგი უნდა
პატრიოტული ლექსები რომ წაიკითხა. მისის კირნი ჩიოდა, მიიღოს, თუ არა და, ფეხსაც არ დაადგამს იმ თქვენს სცენაზე.
კომიტეტი ძალზედ უსამართლოდ მომექცაო, არც ძალ-ღონე

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 93

- ძალიან მიკვირს თქვენი ამბავი, მისის კირნი, - უთხრა აკომპანიატორისათვის. რამდენიმე წამს უძრავად იდგა, ქვის
მისტერ ჰოლოჰენმა, - როგორ ვიფიქრებდი, რომ ამგვარად განრისხებული კერპივით, მერე კი, როცა სიმღერის პირველი
მოგვექცეოდით. ბგერები ჩაესმა ყურში, თავისი ასულის მოსასხამს დასტაცა ხელი და
- თქვენ კი, თქვენ როგორღა მექცევით? - ჰკითხა მისის ქმარს უთხრა:
კირნიმ. - წადი, კები დაიჭირე!
სიბრაზისაგან ერთიანად გაწითლებულიყო და ისეთი სახე ქმარი მაშინვე დაემორჩილა. მისის კირნიმ შვილი
ჰქონდა, იფიქრებდით ცოტაც და ვიღაცას მუშტებით დაეძგერებაო. მოსასხამში შეფუთნა და ფეხდაფეხ გაჰყვა მეუღლეს. გასასვლელში
- მე ჩემსას მოვითხოვ, რაც კანონით მეკუთვნის. - თქვა მან. ერთხანს კიდევ შედგა, მრისხანე მზერა სტყორცნა მისტერ
- ცოტა მეტი ზრდილობა გმართებდათ, - უთხრა მისტერ ჰოლოჰენს და დაემუქრა:
ჰოლოჰენმა. - მე ჯერ კიდევ არ გამისწორებია თქვენთან ანგარიშები.
- მართლა? რას მეუბნებით? მე ვინ მიპასუხა - სამაგიეროდ, მე გაგისწორდით, - უპასუხა მისტერ
ზრდილობიანად, როცა ვიკითხე, გადაუხდიან თუ არა ჩემს ჰოლოჰენმა.
ქალიშვილს გასამრჯელოს მეთქი? ქეთლინი მორჩილად გაჰყვა დედას. მისტერ ჰოლოჰენი
მან თავი ამაყად შემართა და მედიდური ხმით წარმოსთქვა: ბოლთის ცემას მოჰყვა ოთახში, რომ ცოტა გაგრილებულიყო. ისე
- „მდივანს მოელაპარაკეთ, ეგ ჩემი საქმე არ არის. მე დიდი ეწვოდა კანი, თითქოს ცეცხლს მიჰფიცხებიაო.
ვინმე ვბრძანდები. ჰო-ჰო-ჰო!“ - ესეც შენი დარბაისელი ქალბატონი! - თქვა მან.
- მე კი დარბაისელ ქალბატონად გთვლიდით, - უთხრა - თქვენ სწორად მოიქეცით, ჰოლოჰენ, - უთხრა მისტერ ო’
მისტერ ჰოლოჰენმა და სწრაფად გაშორდა. მედენ ბერკმა და თავისი სიტყვების დასტურად სხეულის მთელი
ამის შემდეგ მისის კირნის ყველამ ზურგი შეაქცია. სიმძიმე ქოლგაზე გადაიტანა.
კომიტეტის გადაწყვეტილება ერთობლივ მოიწონეს. მისის კირნი
კართან იდგა, გაშმაგებისგან ფერწასული, და თავის ქალიშვილს
ედავებოდა ხელების ქნევით. მეორე განყოფილების დაწყებას
ელოდა იმ იმედით, რომ კომიტეტის მდივნები ისევ
მოაკითხავდნენ. მაგრამ მის ჰილი თავაზიანად დათანხმდა ერთი
თუ ორი ნომრის აკომპანიატორობაზე. მისის კირნი იძულებული
გახდა გზა დაეთმო სცენაზე გამავალი ბარიტონისა და მისი

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos


შეძენილია ელ. წიგნების ონლაინ მაღაზიაში iBooks.ge 94

შენიშვნები

1 ↑ „დერევონ სერონ!“ (დამახინჯ. ირლ.) – „სიამეთა დასასრული -


ტკივილი“.
2 ↑ „კადეტი როსელი“, ფრანგული ხალხური სიმღერა.
3 ↑ ჰო! ჰო! ჰოი, მართლა! (ფრანგ.).
4 ↑ პატიოსან სიტყვას გაძლევ (ფრანგ.).
5 ↑ წასვლისა (ირლ.).
6 ↑ თარგმანი გ. შაჰნაზარისა
7 ↑ თარგმანი გ. შაჰნაზარისა
8 ↑ „მოწიფული ირლანდია“ (ირლ.).
9 ↑ ქეთლინი - ირლანდიელთა საყვარელი სახელია
10 ↑ მუსიკის დღესასწაული (ირლ.).

საავტორო უფლება ამ წიგნზე ეკუთვნის გამომცემლობას Philos

You might also like