การวัดและประเมินผลโครงงาน

 
โครงงานเมื่อทำการศึกษา และปฏิบตั ิเรี ยบร้อยแล้วต้องมีการวัดและประเมินผล โดยต้องวัดให้ครอบคลุม
กิจกรรมการทำงาน   ตั้งแต่การเตรี ยมก่อนลงมือทำกิจกรรม กระบวนการทำงานตามแผนที่วางไว้และผลสำเร็ จของผล
งานที่อาจอยูใ่ นรู ปชิ้นงาน หรื อทฤษฎีกไ็ ด้ เพื่อหาข้อบกพร่ อง  ปั ญหาและอุปสรรคที่เกิดขึ้นในระหว่างทำงาน จนถึงสิ้ น
สุ ดการปฏิบตั ิงาน การประเมินผลมักจะประเมินตามจุดประสงค์และการปฏิบตั ิงาน  จะต้องทำอย่างต่อเนื่อง  สม่ำเสมอ
และมีผลย้อนกลับต่อผูป้ ฏิบตั ิงานคือ นำผลประเมินไปปรับปรุ งและพัฒนาต่อไป ซึ่ งกิจกรรมเหล่านี้ถือเป็ นพฤติกรรม
การเรี ยนรู ้ที่ตอ้ งการให้ผเู้ รี ยนเปลี่ยนแปลง คือ พฤติกรรมการเรี ยนรู ้ท้ งั 3 ด้าน คือ
1.  พุทธพิสยั คือ การเปลี่ยนแปลงด้านความคิด
2.  จิตพิสยั      คือ การเปลี่ยนแปลงด้านเจตคติหรื อจิตใจ
3.  ทักษะพิสยั คือ การเปลี่ยนแปลงทางด้านการทำงาน

  ประโยชน์ การประเมินโครงงาน                                                       
1.  ทำให้ทราบข้อบกพร่ องและความสำเร็ จของงาน
2.  ทำให้มีการปรับปรุ งแก้ไขตลอดเวลาที่ก ำลังปฏิบตั ิงาน
3.  ผูป้ ฏิบตั ิงานมีความกระตือรื อร้นที่จะทำงานด้วยความตั้งใจ  เสี ยสละ  และจริ งใจ
4.  ทำให้บุคคลอื่นทราบว่าโครงงานได้รับความสำเร็ จหรื อล้มเหลว ถ้าสำเร็ จก็จะนำไปเป็ นแบบอย่างต่อไป  ถ้าล้มเหลวก็
จะทราบว่าเป็ นเพราะเหตุใด และหาแนวทางแก้ไขปรับปรุ งต่อไป
 
องค์ ประกอบของเกณฑ์ การประเมินผลงาน
1.  การวางแผนการทำโครงงาน
2.  วิธีการดำเนินงานโครงงาน
3.  สรุ ปผลการดำเนินโครงงาน
4.  การนำเสนอโครงงาน
แนวทางประเมินโครงงาน
1.  ประเมินในหัวข้อต่างๆเช่น  การแสดงออก   ความรู ้  ความคิด  ความสามารถ  ทักษะคุณธรรม  จริ ยธรรม  ค่านิยม 
กระบวนการเรี ยนรู้  กระบวนการทำงาน  ผลผลิต  แฟ้ มสะสมงาน  ผลงานการทดสอบ 
2.  ประเมินผลโดยให้ผสู้ อน  ผูเ้ รี ยน ผูป้ กครอง  เพื่อน  ฯลฯ เป็ นผูป้ ระเมิน
3.  ระยะเวลาในการประเมิน อาจประเมินเป็ นระยะๆ เช่น ก่อนการทำโครงงาน(ขั้นเตรี ยมการ) ระหว่างทำโครงงาน หลัง
ทำโครงงาน  โดยใช้วิธีการต่างๆประเมิน  เช่น  การสังเกต  สัมภาษณ์  ตรวจรายงาน  ตรวจผลงาน  ทดสอบ  จัด
นิทรรศการแสดงผลงานฯลฯ
 

คำชี้แนะก่ อนการประเมินผลการทำโครงงาน
ครู เป็ นผูป้ ระเมินการทำโครงงานนักเรี ยนแต่ละกลุ่ม  โดยใช้แบบประเมินแผนผังโครงงานพิจารณาตามราย
ละเอียดดังนี้
1.  ชื่อเรื่ อง    แสดงถึงความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
2.  ชื่อเรื่ อง   มีความสัมพันธ์กบั เนื้อหาคำถาม  มีการกระตุน้ ให้นกั เรี ยนเกิดความคิด
3.  สมมุติฐาน    มีการแสดงถึงพื้นฐานความรู้เดิม
4.  วิธีการ            เครื่ องมือที่ใช้ในการศึกษา  เหมาะสมสอดคล้องกับจุดมุ่งหมายและเนื้อหา
5.  แหล่งศึกษา   สามารถค้นคว้าคำตอบได้
6.  วิธีการนำเสนอ   ชัดเจน    เหมาะสมกับเนื้อหาและเวลา
7.  การวัดและประเมินผลโครงงาน ครู ควรกำหนดเกณฑ์และตารางการวัดผลให้ครอบคลุมทุกขั้นตอนของการทำ
กิจกรรม และชัดเจนก่อนลงมือทำ เพื่อกระตุน้ การทำงาน    ดังตัวอย่างแบบต่างๆ

แบบประเมินโครงงาน
1.ชื่อโครงงาน.....................................................................................       2.กลุ่มที่.....................
ชื่อ............................................................................................................................
 
การประเมินโครงงาน  มีหลักเกณฑ์การประเมินดังนี้
 
รายการประเมิน คะแนนเต็ม คะแนนทีไ่ ด้ หมายเหตุ
1.       รายงานโครงงาน (5)
1.1   รู ปเล่มรายงานมีส่วนประกอบ ครบถ้วน 3 …………….
1.2   เสร็ จตามเวลาที่ก ำหนด 2 ……………
2.       ความสำคัญของโครงงาน (5)
2.1   ความน่าสนใจ 2 ……………
2.2 ประโยชน์  การนำไปใช้ 3 ……………
 3.       การดำเนินการ (10)
3.1   การวางแผน/เตรี ยมการ 2 ……………..
3.2   สอดคล้องกับบทเรี ยน 2 ……………
3.3   เหมาะสมกับวัยของนักเรี ยน 2 ……………..
3.4   สอดคล้องกับจุดประสงค์โครงงาน 2 ………………………….
3.5   ความร่ วมมือของสมาชิกในกลุ่ม 2
4.       เนือ้ หา (10)
4.1   การรวบรวมข้อมูล 5 …………..
4.2   การสรุ ปข้อมูลเป็ นองค์ความรู้ 5 ……………
5.       การนำเสนอ (5)
5.1   การใช้ภาษาในการนำเสนอ 5 …………..
5.2   การสื่ อความหมายให้เข้าใจ 5 ……………
รวม 40 …………..
 
                                                                                ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 

แบบประเมินตนเองในการปฏิบัติโครงงาน
 คำชี้แจง ให้นกั เรี ยนอ่านข้อความแล้วพิจารณาว่ามีความรู ้สึกตรงกับคำตอบใด  แล้วเขียนเครื่ องหมาย  /  ลงในช่องนั้น
 เกณฑ์ การประเมิน 
5    หมายถึง    ดีมาก
4    หมายถึง    ดี
3    หมายถึง    ปานกลาง
2    หมายถึง    ควรปรับปรุ ง
1    หมายถึง    ไม่ปฏิบตั ิ     
        
รายการประเมิน ระดับการปฏิบตั ิ หมายเหตุ
5 4 3 2 1
1.       นักเรี ยนได้ฝึกทักษะในการทำงาน
2.       ปรึ กษางานกับเพื่อนอย่างมีเหตุผล
3.       กระตือรื อร้นในการทำกิจกรรมโครงงาน
4.       ปฏิบตั ิงานร่ วมกับผูอ้ ื่นอย่างมีความสุ ข
5.       ช่วยเหลือทำงานอย่างสม่ำเสมอ
6.       ได้รับความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการทำโครง
งาน
7.       ฝึ กฝนค้นคว้าหาความรู้ดว้ ยวิธีการที่หลาก
 หลาย
8.       ทำงานที่กลุ่มมอบหมายให้ท ำจนเสร็ จทันเวลา
9.       ยอมรับฟังความคิดเห็นของเพื่อน
10.   พึงพอใจกับผลงานกลุ่มของตนเอง
                          รวม
 
                                                                                ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
ที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 
 
                                                                                               

ตัวอย่ างแบบการประเมินผลโครงงาน
รู ปแบบการประเมินผลโครงงาน  อาจจัดทำได้อย่างหลากหลาย ขึ้นอยูก่ บั วิธีการและความสะดวกของผูป้ ระเมิน
ที่จะแปลข้อมูล  ขอเสนอตัวอย่างดังนี้ 
1.ชื่อโครงงาน  ......................................................................................................................
2.ชื่อผูร้ ับผิดชอบโครงงาน
2.1     .........................................................................................................................
2.2     .........................................................................................................................
2.3     .........................................................................................................................
 
จุดมุ่งหมายของโครงงาน ขั้นตอนการปฏิบตั ิ ข้อสังเกตระหว่างปฏิบตั ิงาน
1......................................... 1......................................... 1.ความเหมาะสมของระยะเวลา
........................................... 2.........................................  .................................................
2......................................... 3.........................................  .................................................
........................................... 4......................................... 2. การปฏิบตั ิ
3......................................... 5.........................................  ได้............................................
...........................................  ไม่ได้........................................
3. ผลการปฏิบตั ิ
  ตรงตามจุดมุ่งหมาย.................
 ไม่ตรง......................................
4.ข้อบกพร่ อง............................
 .................................................
5. จุดเด่น...................................
   ...............................................
                                                                                                               
 ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
 (............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 
 
 

ตัวอย่ างแบบการประเมินผลโครงงาน
1.ชื่อโครงงาน  .....................................................................................................................
2.ชื่อผูร้ ับผิดชอบโครงงาน
2.1     .........................................................................................................................
2.2     .........................................................................................................................
2.3     .........................................................................................................................
เกณฑ์ การประเมิน 
5    หมายถึง    ดีมาก
4    หมายถึง    ดี
3    หมายถึง    ปานกลาง
2    หมายถึง    ควรปรับปรุ ง
1    หมายถึง    ไม่ปฏิบตั ิ              
 
ที่ กิจกรรม ระดับความคิดเห็น
5 4 3 2 1
1. การวางแผนการทำกิจกรรม
1.การเตรี ยมร่ างโครงงานอย่างรวดเร็ ว
2. ความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์ทนั สมัยและเป็ นไปได้
3.กำหนดขั้นตอนปฏิบตั ิงานชัดเจน
2. กระบวนการทำงาน
1.ทำตามแผน
2.ขยันเอาใจใส่
3.ทุกคนมีส่วนร่ วม
3. ผลสำเร็ จของงาน
1.ทำเสร็ จตามเวลา
2.เป็ นประโยชน์
3.เหมาะสม

กิจกรรมที่จะวัด ครู ผสู้ อนจะเป็ นผูก้ ำหนด หรื อร่ วมกันกับผูเ้ รี ยนที่ท ำกิจกรรมโครงงานนั้นๆก็ได้
 
 ชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................

ตัวอย่ างการประเมินการเขียนโครงงานวิทยาศาสตร์
1.  การเขียนรายงาน
1.1    ความถูกต้องของแบบฟอร์ม ครอบคลุมหัวข้อที่สำคัญ แบ่งแต่ละหัวข้อออกอย่างชัดเจน ตามลำดับ
(บทคัดย่อ บทนำ เอกสารที่เกี่ยวข้อง อุปกรณ์และวิธีการทดลอง ผลการทดลอง สรุ ปและอภิปราย ผลการทดลอง)
1.2    การเสนอแนะในแต่ละหัวข้อ ถูกต้อง ชัดเจนตรงประเด็น เป็ นลำดับขั้นตอน
1.3    การใช้ภาษาศัพท์ทางวิทยาศาสตร์ ถูกต้องชัดเจน รัดกุม และสละสลวยสามารถสื่ อสารที่สำคัญให้ผอู ้ ื่น
เข้าใจได้อย่างดี
1.4    การแสดงให้เห็นถึงความรู้ ความเข้าใจในเรื่ องที่ท ำ
1.5    การใช้หลักการทำงานวิทยาศาสตร์ให้ถูกต้องเหมาะสมกับระดับความรู ้ และปั ญหาโดยมีความเข้าใจเป็ น
อย่างดี
1.6    การอ้างถึงความรู้ที่เกี่ยวข้องได้อย่างถูกต้องเหมาะสม มีความเข้าใจในความรู ้ที่อา้ งถึงอย่างดี
2.  การใช้ วธิ ีการทางวิทยาศาสตร์ (ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ )
2.1    การสังเกตที่น ำมาสู่ ปัญหา
2.2    การตั้งสมมุติฐานที่ถูกต้อง ชัดเจน
2.3    การออกแบบการทดลอง (การควบคุมตัวแปร วิธีการรวบรวมข้อมูล การทดลองซ้ำ การเลือกและทดสอบ
ความเหมาะสมของวัสดุอุปกรณ์ ฯลฯ) เป็ นไปอย่างถูกต้องเหมาะสม ละเอียด รอบคอบสอดคล้องกับปั ญหา
2.4    การใช้นิยามเชิงปฏิบตั ิการอย่างถูกต้อง
2.5    การจัดกระทำกับข้อมูล การนำเสนอข้อมูล (ในลักษณะของรู ปภาพ กราฟ ตารางตัวเลข ฯลฯ ที่ถูกต้อง
เหมาะสม กะทัดรัด ชัดเจน เข้าใจง่าย น่าสนใจ)
2.6    การแปรความหมายข้อมูลและข้อสรุ ปที่ถูกต้อง
2.7    การจัด การเลือกเครื่ องมือวัดอย่างถูกต้องมีหน่วยกำกับเสมอ
2.8    การคำนวณที่ถูกต้อง
3.  ความคิดริเริ่มสร้ างสรรค์
3.1    ความแปลกใหม่ของปัญหาและการระบุตวั แปร ที่ตอ้ งการศึกษา (การดัดแปลง เปลี่ยนแปลงจากที่ผอู ้ ื่นเคย
ทำมาก่อน การคิดขึ้นใหม่ วิธีการแก้ปัญหา วิธีวดั และควบคุมตัวแปรวิธีการรวบรวมข้อมูลการเลือกและทดสอบความ
เหมาะสมของวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการทดลอง หรื อการประดิษฐ์ ฯลฯ)
3.2    การแสดงหลักฐานการบันทึกข้อมูลอย่างเพียงพอและต่อเนื่อง เป็ นระเบียบ ซึ่ งแสดงให้เห็นถึงความ
ละเอียดถี่ถว้ น ความมานะบากบัน่ ตั้งใจจริ งในการทดลอง และรวบรวมข้อมูล
3.3    การอภิปรายผลการทดลองอย่างมีเหตุผลและสร้างสรรค์ อีกทั้งมีขอ้ เสนอแนะหรื อสมมุติฐานสำหรับการ
ศึกษาทดลองต่อไปในอนาคต
4.  การจัดแสดงโครงงาน
4.1    ความเหมาะสมในการใช้อุปกรณ์ ชิ้นส่ วน วัสดุ กลไกต่างๆ ประกอบการแสดง ความสามารถในการสาธิ ต
ผลการทดลอง หรื อการทำงานของกลไกต่าง
4.2    ความประณี ต สวยงาม คงทน
4.3    การใช้วิธีการทางวิทยาศาสตร์ (ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ )
 4.4    การจัดกระทำข้อมูล การนำเสนอข้อมูล (ในลักษณะของรู ปภาพ กราฟ ตารางตัวเลขที่ถูกต้องเหมาะสม
ชัดเจน เข้าใจง่าย น่าสนใจ)
4.5    การออกแบบการจัดแสดงผลงานที่สื่อความหมายถึงแนวความคิดหลัก สาระสำคัญ ต่างๆ อย่างชัดเจน
4.6    ความถูกต้องเหมาะสม  ชัดเจน ของคำอภิปรายในแผนงาน
4.7    การแปรความหมายข้อมูล และลงข้อสรุ ปที่ถูกต้อง
4.8    การวัด (มีหน่วยกำกับเสมอ)
4.9    การคำนวณ (ถูกต้อง)
4.10 ความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
4.11 ความแปลกใหม่ของการออกแบบ การนำเสนอข้อมูล และการใช้วสั ดุในแผงแสดงโครงงาน
5.  การอภิปรายปากเปล่า
5.1   การอภิปรายและตอบข้อซักถาม แสดงให้เห็นถึงความรู ้ ความเข้าใจในเรื่ องที่ท ำ
5.2   การใช้หลักการทางวิทยาศาสตร์ มีความถูกต้อง (อธิ บายได้ตามที่อา้ งในรายงาน)
5.3   อธิ บายและตอบข้อซักถามโดยแสดงหลักฐานข้อมูลที่ได้จากการทดลอง และการอ้างเอกสาร (ตามที่อา้ งใน
รายงาน) ได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม แสดงถึงความเข้าใจอย่างแท้จริ ง
5.4   อธิ บายและตอบข้อซักถามที่แสดงให้เห็นถึงการมีทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร์
5.4.1     การสังเกตที่น ำมาสู่ ปัญหา
5.4.2     การตั้งสมมุติฐาน
5.4.3     การระบุตวั แปรที่เกี่ยวข้อง
5.4.4     การออกแบบการทดลอง  (  การควบคุมตัวแปร    วิธีการรวบรวมข้อมูล
การทดลองซ้ำ การเลือกและการทดสอบความเหมาะสมของวัสดุอุปกรณ์ ฯลฯ)
5.4.5     การให้นิยามเชิงปฏิบตั ิการ
5.4.6     การจัดทำข้อมูล การนำเสนอข้อมูล
5.4.7     การแปรความหมายข้อมูลและลงข้อสรุ ป
5.4.8     การวัด การเลือกเครื่ องมือวัด การใช้เครื่ องมือวัด การใช้หน่วยกำกับ
5.4.9     การคำนวณ
5.5    อธิบายและตอบข้อซักถาม  ที่แสดงให้เห็นถึงการมีความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์   ที่มาของความคิดความ
แปลกใหม่ในการตั้งปัญหาที่จะศึกษาเลือกตัวแปรที่จะศึกษา ออกแบบการทดลอง เลือกวัสดุอุปกรณ์ การจัดทำข้อมูล
และการนำเสนอข้อมูล
5.6    อธิบายและตอบข้อซักถาม พร้อมทั้งเสนอข้อคิดเห็นเกี่ยวกับประโยชน์จากโครงงาน
5.6.1     ต่อการพัฒนาตนเอง
5.6.2     ต่อส่ วนรวม ( ความเป็ นไปได้ ในการขยายผลการศึกษาทดลองของโครงงาน เพื่อนำไปใช้ใน
การพัฒนาประเทศ การใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมอย่างมีเหตุผล และสร้างสรรค์) 
5.7    อธิบายและตอบข้อซักถามที่แสดงให้เห็นถึงความมีเจตคติทางวิทยาศาสตร์
5.7.1     ความละเอียดถี่ถว้ น และความมานะบากบัน่ ในการสังเกตหรื อการทดลอง
5.7.2     ไม่ตดั สิ นใจง่ายๆ โดยปราศจากข้อเท็จจริ งสนับสนุนอย่างเพียงพอ
5.7.3     มีใจกว้างที่จะรับฟังความคิดเห็นของผูอ้ ื่นด้วยใจเป็ นธรรม โดยไม่ยดึ มัน่ ใน ความคิดของตน
ฝ่ ายเดียว
5.7.4     สามารถทำงานร่ วมกับผูอ้ ื่นได้เป็ นอย่างดี
5.7.5     มีความกระตือรื อร้นที่จะค้นคว้าหาความรู ้ให้กว้างขวางมากขึ้น
 5.7.6     มีความซื่อสัตย์สุจริ ตทั้งในความคิดและการกระทำ
5.7.7     ยอมรับการเปลี่ยนแปลงและความก้าวหน้าใหม่ๆ ที่มีคุณค่าต่อการดำรงชีวิต
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ตัวอย่ างแบบสรุ ปผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงาน

 
1.ชื่อโครงงาน  ......................................................................................................................
2.ชื่อผูร้ ับผิดชอบโครงงาน
2.1     .........................................................................................................................
2.2     .........................................................................................................................
2.3     .........................................................................................................................
3. ชื่อผูส้ งั เกต    .......................................................................................................................
 
 
ข้อ ผลการประเมิน หมายเหตุ
ที่ รายการสังเกตและประเมิน ดีมาก ปาน น้อย
 กลาง
1 ประธานสามารถดำเนินการอภิปราย
2 สมาชิกร่ วมแสดงความคิดเห็น
3 ผูอ้ ภิปรายมีเหตุผล
4 การใช้ภาษาในการอภิปราย
5 ระบบการทำงานตามกระบวนการกลุ่มมี
ประสิ ทธิภาพ
6 ประธานสามารถนำสรุ ปและคลอบคลุม
ประเด็นได้
7 นักเรี ยนยอมรับฟังซึ่ งกันและกัน
8 สมาชิกของกลุ่มมีความรับผิดชอบ
9 สมาชิกในกลุ่มได้รับความรู้ในเนื้ อหาและ
กระบวนการทุกคน
10 ครู นำสรุ ปนักเรี ยนร่ วมอภิปรายกับครู ได้
อย่างกว้างขวาง
 
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................

ตัวอย่ างแบบประเมินการพูดรายงาน
1.ชื่อโครงงาน  ......................................................................................................................
2.ชื่อผูร้ ับผิดชอบโครงงาน
2.1     .........................................................................................................................
2.2     .........................................................................................................................
2.3     .........................................................................................................................
3. ชื่อผูส้ งั เกต    .......................................................................................................................
คำชี้แจง
1. ให้นกั เรี ยนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการรายงานโครงงาน
2. ให้ท ำเครื่ องหมาย    /   ลงในช่องการปฏิบตั ิงานให้ตรงกับความเป็ นจริ ง
 
 
เกณฑ์การประเมิน ดีมาก ดี ปานกลาง ปรับปรุ ง
1. ลีลาท่าทาง อารมณ์  น้ำเสี ยง
2. การเรี ยบเรี ยงข้อความ
3. เนื้อหาสาระถูกต้อง
4. พูดมีวรรคตอน
5. การแสดงความคิดเห็น
 6. การใช้ถอ้ ยคำ
7. ความตั้งใจในการพูด
8. ความชัดเจนในการใช้ภาษา
9. กลวิธีการนำเสนอ
10. มารยาทในการพูด

 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 
 
 
 

แบบประเมินการจัดทำโครงงาน
โรงเรี ยน.......................................................ภาคเรี ยนที่...................ปี การศึกษา........................................
1.ชื่อโครงงาน..............................................................................................................................................
2.ชื่อผูท้ ำโครงงาน
2.1     ................................................................... ชั้น......................... เลขที่.............................
2.2     ................................................................... ชั้น......................... เลขที่.............................
2.3     ................................................................... ชั้น......................... เลขที่.............................
 
ความหมายระดับความคิดเห็น           5   ดีมาก    4    ดี     3   พอใช้    2     ต้องปรับปรุ ง   1  ไม่ผา่ น
 

ที่ หัวข้อประเมิน ระดับความคิดเห็น ข้อเสนอแนะเพื่อ

5 4 3 2 1 ปรับปรุ งแก้ไข
1 โครงงาน
1.1 หลักการและเหตุผล
1.2 ความชัดเจนของจุดประสงค์
1.3 ความชัดเจนของเป้ าหมาย
1.4 ความเหมาะสมของระยะเวลาในการ
ดำเนินงาน
1.5 แผนปฏิบตั ิงานกำหนดขั้นตอนชัดเจน
1.6 การติดตามและประเมินผล
1.7 ความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
รวมคะแนน
 2 กระบวนการทำงาน
2.1 การดำเนินงานเป็ นไปตามแผนที่วางไว้
2.2 ความก้าวหน้าของโครงงานมีความ
สม่ำเสมอ
2.3 มีการประเมินผลเป็ นระยะๆ
2.4 ความรับผิดชอบ  เอาใจใส่ ของสมาชิก
กลุ่ม
2.5 ความสามารถดำเนินงานแต่ละกิจกรรม
2.6 บันทึกผลการปฏิบตั ิงานอย่างสม่ำเสมอ
รวมคะแนน

ที่ หัวข้อประเมิน ระดับความคิดเห็น ข้อเสนอแนะเพื่อ

ปรับปรุ งแก้ไข
3 ผลสำเร็ จของงาน
3.1 ดำเนินงานตรงเวลาตามที่ก ำหนด
3.2 ความสมบูรณ์ครบถ้วนของเอกสาร
รายงาน
3.3 ความเหมาะสมของวัสดุอุปกรณ์ที่ใช้
3.4 ความสมบูรณ์ของผลงานหรื อชิ้นงาน
3.5 คุณภาพของผลงานหรื อชิ้นงาน
3.6 ความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
3.7 ความมานะพยายาม
3.8 ใช้งบประมาณเหมาะสม
3.9 การนำเสนอผลงานด้วยโครงงานด้วยแผง
โครงงาน
3.10 การนำเสนอโครงงานด้วยวาจา
รวมคะแนน
รวมทั้งหมด
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
หมายเหตุ   1.รายการกิจกรรมที่จะวัด  ครู ผสู้ อนควรร่ วมกับนักเรี ยนในการกำหนด
                    2. การให้คะแนนสรุ ป  ให้รวมคะแนนทั้งสามส่ วนแล้วนำมาเทียบสัดส่ วนกับคะแนนเต็มตามที่ก ำหนดไว้
 
 
 
 
 

 
ตัวอย่ างแบบสรุ ปผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงาน
ชื่อนักเรี ยน.........................................................................ห้อง..................................................................
ผลการสังเกตตั้งแต่............./............................../................ถึง................./................................./...............
ครู ผสู ้ อน.................................................................................
 
เกณฑ์การประเมิน    
+  หมายถึง   กระทำเป็ นประจำ   O  หมายถึง   กระทำเป็ นบางครั้ง    -     หมายถึง   ไม่เคยกระทำ
 
                                                         
รายชื่อนักเรียน
พฤติกรรมที่แสดงออก

1. การยินดีเรี ยนรู้และการปฏิบตั ิงาน

1.1 ตั้งใจฟังคุณครู
1.2 ยอมรับฟังคำแนะนำของเพื่อน
1.3 รับฟังคำวิจารณ์ของเพื่อน
1.4 ทำงานที่ตนรับผิดชอบ
1.5 ขอคำแนะนำจากครู หรื อผูร้ ู้
1.6 ปฏิบตั ิงานตามขั้นตอนอย่างเคร่ งครัด
1.7 ตั้งคำถามในชั้นเรี ยน
1.8 ให้ค ำแนะนำเพื่อน
1.9 อาสาคุณครู ในการปฏิบตั ิงาน
2. การตั้งใจทำงานจนสำเร็ จ
2.1 ทำงานเสร็ จทันตามเวลา
2.2 มีการปรับปรุ งงาน
2.3 มีความพยายามทำงานให้เกิดผลดีที่สุด
2.4 ผลงานสำเร็ จตามจุดประสงค์
2.5 ส่ งผลงานครบถ้วน
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
ตัวอย่ างแบบสรุ ปผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงาน
 
ชื่อนักเรี ยน.........................................................................ห้อง..................................................................
ผลการสังเกตตั้งแต่............./.................................../................ถึง................./............................/...............
ครู ผสู ้ อน........................................................................
 

คุณภาพการปฏิบตั ิงาน ไม่ปฏิบตั ิ

รายการพฤติกรรม
ดีมาก ปานกลาง พอใช้ ปรับปรุ ง

1.มีการทำความเข้าใจเกี่ยวกับงานที่ปฏิบตั ิก่อนทำจริ ง
2.มีการเตรี ยมพร้อมทั้งวัสดุ  อุปกรณ์  และผูร้ ับผิด
ชอบก่อนปฏิบตั ิงาน
3.มีการวางแผนกำหนดขั้นตอนการปฏิบตั ิงานได้
สอดคล้องกับความพร้อม
4.ขั้นตอนที่วางแผนไว้สามารถปฏิบตั ิได้จริ ง
5.ปฏิบตั ิงานตามขั้นตอนอย่างเคร่ งครัด
6.ผลงานสำเร็ จตามวัตถุประสงค์
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 
 
 
 
 
 
 
 
 

ตัวอย่ างแบบสรุ ปผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงาน

ชื่อนักเรี ยน.........................................................................ห้อง..................................................................
ผลการสังเกตตั้งแต่............./.................................../................ถึง................./............................/...............
ครู ผสู ้ อน........................................................................
เกณฑ์ การประเมิน 
5    หมายถึง    ดีมาก
 4    หมายถึง    ดี
3    หมายถึง    ปานกลาง
2    หมายถึง    ควรปรับปรุ ง
1    หมายถึง    ไม่ปฏิบตั ิ              
รายชื่อนักเรี ยน
พฤติกรรมที่แสดงออก

1. รับฟังความคิดเห็นของผูอ้ ื่น
2. มีการซักถาม
3. มีการแสดงความคิดเห็น
4.  ให้ความร่ วมมือในการทำกิจกรรมกลุ่ม
5. มีความสามัคคี
6. เป็ นผูน้ ำและผูต้ ามที่ดี
รวมคะแนน
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ........................
 
 
 

 
ตัวอย่ างแบบสรุ ปผลการสังเกตพฤติกรรมการปฏิบัติงานกลุ่ม
1.กลุ่มที่.....................................................................................................
2.ชื่อผูท้ ำโครงงาน
2.1     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.2     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.3     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
เกณฑ์ การประเมิน 
5     หมายถึง   ดีมาก
4     หมายถึง   ดี
3     หมายถึง   ปานกลาง
2     หมายถึง    ควรปรับปรุ ง
1     หมายถึง   ไม่ปฏิบตั ิ         
    
เกณฑ์การให้คะแนน
พฤติกรรมที่แสดงออก 5 4 3 2 1 รวม
1.ให้ความร่ วมมือในการปฏิบตั ิกิจกรรมกลุ่ม
2.มีความตั้งใจในการทำงาน
3.มีการรับฟังความคิดเห็นของผูอ้ ื่น
4. ทำงานเสร็ จตามเวลาที่ก ำหนด
5.มีความรับผิดชอบในงานที่รับมอบหมาย
รวมคะแนน
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ.......................
 
 
 
 
 
 

ตัวอย่ างแบบประเมินผลงาน    (กรณีโครงงานช่ าง/ประดิษฐ์ )

 
1.ชื่อโครงงาน.....................................................................................................
2.ชื่อผูท้ ำโครงงาน
2.1     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.2     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.3     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
 
เกณฑ์ การประเมิน 
5     หมายถึง    ผลงานดีมาก
4     หมายถึง    ผลงานดี
3     หมายถึง    ผลงานปานกลาง
2     หมายถึง     ผลงานควรปรับปรุ ง
1     หมายถึง     ผลงานไม่สมบูรณ์              
 
พฤติกรรมที่แสดงออก เกณฑ์การให้คะแนน
5 4 3 2 1 รวม
 1. ผลงานเสร็ จตามเวลา
2. ผลงานมีความเหมาะสมคุม้ ค่า
3. ผลงานมีความสมบูรณ์  ประณี ต  สวยงาม
4.  ผลงานนำไปใช้ประโยชน์ได้จริ ง
5. ผลงานมีความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
รวมคะแนน
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ.......................
 
 
 
 
 

ตัวอย่ างแบบประเมินผลการรายงาน
1.กลุ่มที่.....................................................................................................
2.ชื่อผูท้ ำโครงงาน
2.1     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.2     .................................................................ชั้น............................เลขที่.................................
2.3     .................................................................ชั้น............................เลขที่................................
เกณฑ์ การประเมิน 
5    หมายถึง   ดีมาก
4    หมายถึง   ดี
3    หมายถึง   ปานกลาง
2    หมายถึง    ควรปรับปรุ ง
1    หมายถึง   ไม่ปฏิบตั ิ      
       
รายการประเมิน เกณฑ์การให้คะแนน
5 4 3 2 1 รวม
1. เนื้อหาถูกต้อง  ครบถ้วน  ชัดเจน
2. มีความคิดริ เริ่ มสร้างสรรค์
3. จัดทำปก รู ปเล่มได้เหมาะสม
4. ใช้ภาษาเขียนรายงานได้ถูกต้องสมบูรณ์
5. มีการทำงานตามทักษะกระบวนการ
6. รายงานมีขอ้ มูล  ภาพประกอบ
7. รู ปเล่มรายงานสะอาด เรี ยบร้อย สวยงาม  ประณี ต
 8. ทำงานเสร็ จ  ส่ งตามเวลา
9. จัดเรี ยงหัวข้อได้ถูกต้อง
10.ใช้เทคโนโลยีสารสนเทศในการนำเสนอรายงาน
รวมคะแนน
 
ลงชื่อ................................................ผูป้ ระเมิน
(............................................................................)
วันที่.............เดือน...........................พ.ศ.......................
 
 
 
ตอนที่   8
บทบาทของครู ในการให้ คำแนะนำแก่ นักเรียน 
 
บทบาทของครู ในการให้ค ำแนะนำแก่นกั เรี ยน

 
ขั้นที่   1   เริ่มต้ นโครงงาน
ขั้นนี้เป็ นการทบทวนความรู้เดิมของนักเรี ยนที่มีเกี่ยวกับหัวข้อของโครงงาน แล้วแลกเปลี่ยนประสบการณ์ความ
รู้น้ นั แก่นกั เรี ยนคนอื่นๆ และเป็ นการสร้างความสนใจใคร่ รู้เกี่ยวกับหัวข้อโครงงานในรายละเอียดลึกลงไป
Ø     ครู อภิปรายร่ วมกับนักเรี ยนเกี่ยวกับหัวข้อโครงงานและช่วยกระตุน้ ให้นกั เรี ยนนำเสนอความรู ้และประ สบการณ์
เดิมของตน
Ø     นักเรี ยนแลกเปลี่ยนประสบการณ์ความรู้เดิมเกี่ยวกับโครงงานกับเพื่อนๆโดยการอภิปราย และนำเสนอผ่านสื่ อต่างๆ
เช่นการวาดภาพระบายสี การทำงานศิลปะอื่นๆ การเขียน การทำแผนภูมิ
Ø     ครู ตรวจสอบและบันทึกความรู้ประสบการณ์ที่นกั เรี ยนมีอยูเ่ ดิม
Ø     ครู ช่วยนักเรี ยนตั้งคำถามเกี่ยวกับหัวข้อของโครงงานเพื่อทำการศึกษาอย่างละเอียดต่อไป
Ø     ครู จดบันทึกคำพูด คำถามของนักเรี ยน แล้วเลือกนำมาจัดแสดงในห้องเรี ยน    เพื่อช่วยให้นกั เรี ยนได้ตรวจสอบ
ประเด็นคำถามที่นกั เรี ยนต้องการศึกษา

ขั้นที่ 2 พัฒนาโครงงาน
ในขั้นนี้นกั เรี ยนจะได้ท ำงานภายใต้การดูแลแนะนำของครู เป็ นทั้งการทำงานเดี่ยว งานที่เป็ นกลุ่มเล็กๆของคนที่
มีความสนใจตรงกันหรื อกลุ่มใหญ่ งานที่ท ำเป็ นการนำเสนอการเรี ยนรู ้ที่เป็ นผลของการศึกษาหาคำตอบตามคำถามใน
ขั้นที่ 1 โดยแสดงออกในรู ปของการสร้างสิ่ งต่างๆ งานศิลปะ การเล่นสมมุติ และเป็ นขั้นที่นกั เรี ยนจะได้ออกไปศึกษาข้อ
เท็จจริ งโดยการมีประสบการณ์ตรงกับสิ่ งนั้นๆ
Ø     ครู ด ำเนินการให้นกั เรี ยนได้ออกไปศึกษาจากแหล่งความรู ้จริ งๆ ให้มีโอกาสได้สมั ผัสกับแหล่งความรู ้ที่เป็ นสิ่ งของ
สถานที่กระบวนการหรื อบุคคลด้วยตนเอง ให้เกิดประสบการณ์ตรง
Ø     นักเรี ยนเข้าไปสำรวจ สังเกตและสัมภาษณ์ อย่างใกล้ชิด
Ø     ค้นหาคำตอบที่ตอ้ งการ และตั้งประเด็นคำถามเกี่ยวกับเรื่ องนั้นขึ้นใหม่ให้ได้รายละเอียดลึกซึ้ งยิง่ ขึ้น
Ø     ครู จดั เตรี ยมแหล่งความรู้ต่างๆสนับสนุน เช่น หนังสื อ ของจริ ง หุ่นจำลองเพื่อที่นกั เรี ยนจะได้ตรวจสอบความรู ้ของ
ตน และครู เตรี ยมวัสดุอุปกรณ์ต่างๆสำหรับการออกไปแสวงหาความรู ้ให้นกั เรี ยน
Ø     นักเรี ยนนำความรู้ใหม่ที่ได้มานำเสนอในรู ปแบบต่างๆ เช่น การสร้างแบบจำลองต่างๆ การวาดภาพระบายสี การทำ
แผนภูมิ การทำหนังสื อ การเล่นสมมุติ

ขั้นที่ 3 รวบรวมสรุ ป
ขั้นนี้ครู จดั เตรี ยมสถานการณ์เพื่อรวบรวมผลการศึกษาตามโครงงานจัดนำเสนอแก่คนอื่นๆ
Ø     ครู ช่วยนักเรี ยนเลือกและจัดเตรี ยมผลงานที่จะนำเสนอ
Ø     นักเรี ยนประเมินผลงานของตนเองและเลือกผลงานที่จะนำเสนอ
Ø     ครู แนะนำให้นกั เรี ยนนำความรู้ใหม่ที่ได้น ำเสนอในรู ปแบบต่างๆเช่น งานศิลปะ เพลง การแสดงละคร  แต่งเป็ น
นิทานหรื อทำหนังสื อ
Ø     ครู อาจจะช่วยนักเรี ยนตั้งประเด็นความสนใจขึ้นใหม่สำหรับโครงงานต่อไป
 
กิจกรรมหลักของการสอนแบบโครงงาน
  แม้วา่ การสอนแบบโครงงานจะมีลกั ษณะยืดหยุน่ สู ง         กิจกรรมการเรี ยนส่ วนใหญ่ข้ ึนอยูก่ บั ความสนใจของ
นักเรี ยน      ครู เป็ นผูค้ อยสังเกตบันทึกความคิดและคำถามตามความสนใจของนักเรี ยนแล้วจัดกิจกรรมสนองตอบความ
ต้องการเหล่านั้นก็ตาม แต่กย็ งั มีกิจกรรมหลักๆ ที่ใช้ในทุกขั้นของการสอนในแบบนี้ ที่ใช้ในขั้นการสอนทั้ง 3 ขั้นตลอด
โครงงาน
1.  การอภิปราย ในเด็กเล็กๆระดับชั้นอนุบาลการอภิปรายในกลุ่มเล็กๆจะช่วยนักเรี ยนให้ได้มีโอกาสสนทนากับ
ครู ครู ได้ตรวจสอบ บันทึกความรู้และความสนใจของนักเรี ยน และเป็ นการช่วยพัฒนาความคิดของนักเรี ยน เมื่อนักเรี ยน
มีโอกาสได้สนทนากับครู เกี่ยวกับหัวข้อของโครงงานในกลุ่มเล็กๆก่อน จะช่วยให้นกั เรี ยนสามารถแสดงความคิดเห็นใน
การอภิปรายกลุ่มใหญ่ได้ดียงิ่ ขึ้น
2.  การทัศนศึกษา หมายถึงการที่นกั เรี ยนได้มีโอกาสเรี ยนรู ้จากประสบการณ์ตรงทุกๆอย่าง ไม่ได้หมายความถึง
การเดินทางออกไปศึกษายังสถานที่ต่างๆนอกโรงเรี ยนเพียงอย่างเดียว  แต่รวมถึง การได้พดู คุยสัมภาษณ์บุคคลต่างๆไม่
ว่าจะเป็ นพ่อแม่ ผูป้ กครองหรื อคนอื่นๆ การสำรวจ สังเกตสิ่ งต่างๆอย่างใกล้ชิดนอกห้องเรี ยนในบริ เวณโรงเรี ยน หรื อแม้
กระทัง่ การได้สงั เกตการทำงานโครงงานของเพื่อนร่ วมชั้นอย่างใกล้ชิด การทัศนศึกษาจะทำให้นกั เรี ยนสร้างความรู ้และ
เรี ยนรู ้ดว้ ยตัวของเขาเอง นักเรี ยนจะเรี ยนรู้ได้ดีเมื่อเขามีโอกาส   ได้เห็น   ได้ฟัง   ได้สมั ผัส  ได้ดมกลิ่น  ชิมรส  สิ่ งที่เป็ น
จริ งที่เขาสนใจ ในเด็กเล็กๆ การทัศนศึกษาควรอยูใ่ นละแวกใกล้ๆโรงเรี ยน ไม่ควรต้องใช้เวลาในการเดินทางมากจนเกิน
ไป ซึ่ งสิ่ งนี้จะเป็ นข้อพึงพิจารณาของครู ในการเลือกหัวข้อของโครงงานด้วย
3.  กิจกรรมการนำเสนอ เป็ นกิจกรรมที่เปิ ดโอกาสให้นกั เรี ยนได้น ำเสนอความรู ้ ทั้งที่เป็ นความรู ้เดิมก่อนการ
เริ่ มโครงงาน หรื อความรู้ที่ได้จากการทำโครงงาน ซึ่ งเป็ นการย้อนกลับไปคิดและรวบรวมความรู ้และความคิดที่เขามีอยู่
อันจะนำไปสู่ การตั้งข้อคำถามที่จะทำการค้นหาคำตอบต่อไป วิธีการที่จะนำเสนอในเด็กเล็กๆจะออกมาในรู ปของการ
วาดภาพระบายสี การเขียนโดยการช่วยเหลือของครู การเล่นสมมุติ การสร้างของจำลอง การทำแผนภูมิ
4.  กิจกรรมการศึกษาค้นคว้า นักเรี ยนสามารถศึกษาค้นคว้าหาคำตอบของคำถามที่เขาสนใจได้จากแหล่งความรู ้
หลากหลาย ไม่วา่ จะจากบุคคล สิ่ งของ สถานที่ หรื อหนังสื อ ด้วยการสัมภาษณ์ หรื อสังเกตอย่างใกล้ชิด การสัมผัสจับ
ต้อง การบันทึกรวบรวม
5.  การจัดแสดง เป็ นงานนำผลงานของนักเรี ยนที่เกิดขึ้นในกระบวนการของโครงงาน ตั้งแต่ข้ นั ที่ 1   เริ่ มต้น
โครงงาน มาจัดแสดงในห้องเรี ยน ในรู ปของการติดบนป้ ายนิเทศ บนผนังห้องเรี ยน ในกรณี ที่เป็ นภาพวาด งานเขียน
ภาพถ่าย หรื อจัดแสดงบนโต๊ะหรื อมุมใดมุมหนึ่งของห้องเรี ยน การจัดแสดงผลงานจะเป็ นแหล่งข้อมูลที่เป็ นประโยชน์
เป็ นการแลกเปลี่ยนความคิดระหว่างนักเรี ยนกับเพื่อนคนอื่นๆในห้องเรี ยน เป็ นการแสดงให้เห็นความก้าวหน้าในการทำ
โครงงานของนักเรี ยน เป็ นการย้ำ นักเรี ยนให้เห็นถึงประเด็นที่นกั เรี ยนกำลังศึกษา และยังเป็ นการแสดงให้บุคคล
ภายนอกเห็นถึงเรื่ องราวของโครงงานที่นกั เรี ยนศึกษา

เทคนิคการแบ่ งกลุ่ม
ผูส้ อนอาจจะแบ่งกลุ่มโดยคำนึงถึงวัตถุประสงค์ของการจัดการเรี ยนการสอน (คณะกรรมการการประถมศึกษา
แห่งชาติ  สำนักงาน  2534:230)  เช่น
1.  แบ่งกลุ่มตามเพศ  ใช้ในกรณี ที่ครู มีวตั ถุประสงค์ที่ช้ี เฉพาะลงไป  เช่น ต้องการสำรวจความแตกต่างระหว่าง
เพศชายและเพศหญิง   ในด้านต่างๆเช่น  ทัศนคติ  ค่านิยมฯลฯ  ครู กอ็ าจแบ่งกลุ่มแยกเพศชายเพศหญิงได้
2.  แบ่งกลุ่มตามความสามารถ  ใช้ในกรณี ที่ครู มีภาระงานมอบหมายให้แต่ละกลุ่มแตกต่างกันตามความ
สามารถ  หรื อต้องการศึกษาความแตกต่างระหว่างกลุ่ม ที่มีความสามารถสู งและต่ำ
3.  แบ่งกลุ่มตามความถนัด  โดยแบ่งกลุ่มที่มีความถนัดเรื่ องเดียวกันไว้ดว้ ยกัน
4.  แบ่งกลุ่มตามความสมัครใจ  โดยให้สมาชิดเลือกเข้ากลุ่มกับคนที่ตนพอใจ  ซึ่ งครู ท ำได้แต่ไม่ควรให้บ่อยนัก
เพราะจะทำให้นกั เรี ยนขาดประสบการณ์ในการทำงานกับบุคคลที่หลากหลาย
5.  แบ่งกลุ่มแบบเจาะจง  ครู เจาะจงให้เด็กบางคนอยูใ่ นกลุ่มเดียวกัน  เช่นให้เด็กเรี ยนเก่งอยูก่ บั เด็กที่เรี ยนอ่อน
เพื่อให้เด็กเรี ยนเก่งช่วยเด็กเรี ยนอ่อน  หรื อช่วยให้เด็กปรับตัวเข้าหากัน
6.  แบ่งกลุ่มโดยการสุ่ ม  ไม่เป็ นการเจาะจงว่าใครอยูก่ บั ใคร
7.  แบ่งกลุ่มตามประสบการณ์  คือการรวมกลุ่มโดยพิจารณาเด็กที่มีประสบการณ์คล้ายกันมาอยูด่ ว้ ยกันเพื่อ
ประโยชน์ในการช่วยกันวิเคราะห์หรื อแก้ปัญหาใดปั ญหาหนึ่งโดยเฉพาะ
8.  แบ่งตามเขตปกครอง ผูร้ วบรวมขออนุญาตเพิ่มเติมการแบ่งกลุ่มอีกรู ปแบบคือ คือในการทำโครงงานบางครั้ง
เพื่ออำนวยความสะดวกในเรื่ องการเดินทางไปปฏิบตั ิโครงงาน  ครู อาจแนะนำให้นกั เรี ยนแบ่งกลุ่มตามเขตปกครอง 
เช่น  หมู่บา้ น  ตำบล  จำนวน  3-5  คน หรื อกรณี โครงงานช่างหรื อการประดิษฐ์อาจแนะนำให้นกั เรี ยนคิดโครงงานที่เป็ น
สิ นค้าเด่นของตำบล (OTOP)  หรื อนำมาเป็ นแบบอย่างหรื อจัดแข่งขันโครงงานของนักเรี ยนในตำบลต่างๆเพื่อเป็ นการ
พัฒนาโดยมิได้เน้นที่รางวัล