‫טכניקות אלגבריות‬

‫פתרון משוואות ומערכותיהן‪.‬‬

‫מגמה‪ :‬הנדסאי תוכנה‬

 .‫פרוק לגורמים‬
.‫ע"י הוצאת גורם משותף‬
‫תשובות‬ :‫הוצא גורם משותף‬
3x( y − 5m + 6a ) 3xy − 15xm + 18xa )1

2 x 3 (m − 4c + 6 ) 2x3m − 8x3c + 12x3 )2

( )
4 x 2 2 x 3 − 3x 2 + 5 x − 7 8x5 −12x4 + 20x3 − 28x2 )3

3m (3b − 2c + 6m − 7 m x )
2 2
9m2b − 6m2c +18m3 − 21m4 x )4

8a b (3 + 5a − a )
2 3 2
24a2b3 + 40a3b3 − 8a4b3 )5

(
5a 2 b 2 8a 3 b 3 − 12bc 2 + 5ac ) 40a5b5 − 60a2b3c2 + 25a3b2c )6

( )
7a 4 c 4 5a 2 c − 2 x 2 + 3a 6 y 35a6c5 −14c4a4 x2 + 21c4a10 y )7

(x + a )(c − 5) 3
c 3 ( x + a ) − ( x + a )5 )8

(x − 5x )(m − a + c )
2 2
( ) ( ) (
m x 2 − 5 x − a x 2 − 5 x + x 2 − 5 x  c 2 )9 )
(a + 3c )(3a − 4m ) 2
3a 2 (a + 3c ) − 4m  (3c + a ) )10

(2a − 3c )(10 x − a − 6m )
2 2 3
10 x ( 2a2 − 3c ) + a 2 ( 3c − 2a 2 ) − 6m3 ( 2a 2 − 3c ) )11

.‫פירוק לפי קבוצות‬

(3a + 4b )( 2 x + 5 y ) 6ax + 8bx +15ay + 20by )12

( 5a − 3b )( 7 x + 2m ) 35ax +10am − 21bx − 6bm )13

( 2a − c )( 3a − 2b ) 6a 2 − 4ab − 3ac + 2bc )14

( 2a − 3b )( 3x − y + 2 ) 6ax − 9xb − 2ay + 3by + 4a − 6b )15

(5a − 4b )( 2m − 3n + 1) 10am − 8mb −15an +12nb − 4b + 5a )16

1
 ‫פירוק לגורמים ע"י שימוש בנוסחה‬
a 2 − b 2 = (a + b )(a − b )
:)‫ הוצא קודם גורם משותף‬,‫פרק לגורמים ( אם יש צורך‬
( 5x − 3)(5x + 3) 25x 2 − 9 )17

‫לא ניתן‬ 3 + 75x 2 )18

(10a − 7m )(10a + 7m ) 100a 2 − 49m 2 )19

(6ab − 5x )(6ab + 5x )
3 3
36a 2 b 2 − 25x 6 )20

(8x − 3m )(8x + 3m )
2 2
64 x 2 − 9m 4 )21

‫לא ניתן‬ 64 − xy 2 )22

(11x a − 9m )(11x a + 9m )
3 2 3 2
121x 6 a 2 − 81m 4 )23

3 ( a − 2 )( a + 2 ) 3a 2 − 12 )24

2 ( 5 − m )( 5 + m ) 50 − 2m2 )25

a ( a − 1)( a + 1) a 3 − a )26

y (1 − 10x )(1 + 10x ) y − 100x2 y )27

5a ( a − 3)( a + 3) 5a 3 − 45a )28

7m3 x ( m − 2 )( m + 2 ) 7m 5 x − 28m 3 x )29

m ( m − 3)( m + 3) ( m2 + 9 ) m5 − 81m )30

3a 2 ( x − 2m )( x + 2m ) 3a 2 x 2 − 12m 2 a 2 )31

7a 3m (1 − a )(1 + a ) 7a 3 m − 7a 5 m )32

(2x − y )(2x + y ) ( 4x 2 + y2 ) 16x 4 − y4 )33

2
 ‫פירוק לגורמים ע"י שימוש בנוסחאות‬
a 2  2ab + b2 = ( a  b )
2

( a  b) = ( b  a ) :‫הערה‬
2 2

:‫תשובות‬ :‫פרק את הביטויים הנ"ל‬

( x − 10) x 2 − 20 x + 100 )34

2

( x + 3) x 2 + 6 x + 9 )35
2

‫לא ניתן‬ − x 2 + 6x + 9 )36

‫לא ניתן‬ x 2 − 6x − 9 )37

− ( x − 7) − x 2 + 14 x − 49 )38
2

25 ( m − b) 25m2 − 50mb + 25b2 )39

2

( 2 x + 7) 4 x 2 + 28 x + 49 )40
2

(6 − 5x )
2
36 − 60x + 25x 2 )41

−9 ( x + 2) −9 x 2 − 36 x − 36 )42
2

( 8x + 7 ) 112x + 49 + 64x 2 )43

2

3 ( 2 x + 1) 12 x 2 + 12 x + 3 )44
2

( xy − 3)
2
x2 y2 − 6xy + 9 )45

‫לא ניתן‬ 1 − 2x + x2 y2 )46

(1 − 11x )
2
1 − 22x + 121x2 )47

( 3x − 5 y )
2
9 x2 − 30xy + 25 y 2 )48

( 2 xy + 1)
2
4 x2 y 2 + 4 xy + 1 )49

(7 x + 9 y )
2
49x 2 + 81 y2 − 126xy )50

(5a − 4b )3 2
25a 2 − 40ab3 + 16b6 )51

2a 2 ( 2ab 2 − 1)
2
8a 4b4 − 8a 3b2 + 2a 2 )52

−24 ( 2 − 3x ) −96 + 288x − 216 x 2 )53

2

3
 ‫פירוק לפי טרינום ריבועי‪.‬‬
‫בתרגילים הבאים ‪:‬‬
‫‪− b  b 2 − 4ac‬‬
‫‪x1, 2‬‬ ‫=‬ ‫מצא את שורשי המשוואה הריבועית המתאימה לטרינום ‪:‬‬ ‫א)‬
‫‪2a‬‬
‫פרק את הטרינום הנתון לגורמים לפי התבנית ) ‪ax 2 + bx + c = a ( x − x1 )( x − x2‬‬ ‫ב)‬
‫הערה‪ :‬אם יש צורך‪ ,‬קודם הוצא גורם משותף‪.‬‬ ‫•‬
‫תשובות‬ ‫תרגילים‬
‫)‪(a − 5)(a − 3‬‬ ‫‪a 2 − 8a + 15 )54‬‬

‫)‪(c + 13)(c + 6‬‬ ‫‪c 2 + 19c + 78 )55‬‬

‫)‪(c − 9)(c + 5‬‬ ‫‪c 2 − 4c − 45 )56‬‬

‫)‪(x − 25)(x + 4‬‬ ‫‪x 2 − 21x − 100 )57‬‬

‫‪y 23 y‬‬ ‫‪31‬‬ ‫‪y2‬‬ ‫‪8 y 713 )58‬‬

‫)‪(a + 1)(3a + 4‬‬ ‫‪3a 2 + 7a + 4 )59‬‬

‫)‪(a + 2)(2a + 5‬‬ ‫‪2a 2 + 9a + 10 )60‬‬

‫)‪(m − 2)(5m − 3‬‬ ‫‪5m 2 − 13m + 6 )61‬‬

‫)‪(m − 1)(3m − 2‬‬ ‫‪3m 2 − 5m + 2 )62‬‬

‫‪y 2 5y‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5 y2‬‬ ‫‪9 y 2 )63‬‬

‫)‪(m − 2)(3m + 1‬‬ ‫‪3m 2 − 5m − 2 )64‬‬

‫)‪(a + 1)(8a − 3‬‬ ‫‪8a 2 + 5a − 3 )65‬‬

‫)‪(x − 1)(10x − 3‬‬ ‫‪10x 2 − 13x + 3 )66‬‬

‫)‪(3x + 4)(3x + 1‬‬ ‫‪9 x 2 + 15x + 4 )67‬‬

‫‪7x‬‬ ‫‪2 3x‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪21x 2‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪2 )68‬‬

‫)‪(5m + 2)(2m − 3‬‬ ‫‪10m 2 − 11m − 6 )69‬‬

‫)‪(2a + 1)(3a − 2‬‬ ‫‪6a 2 − a − 2 )70‬‬

‫‪3y 2 4y‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪12 y2 7 y 10 )71‬‬

‫)‪a(a − 8)(a − 2‬‬ ‫‪a 3 − 10a 2 + 16a )72‬‬

‫)‪y ( x − 2)(3x + 5‬‬ ‫‪3x 2 y − xy − 10 y )73‬‬

‫‪6x‬‬ ‫‪5y x‬‬ ‫‪9y‬‬ ‫‪6x2‬‬ ‫‪59xy‬‬ ‫‪45 y2 )74‬‬

‫‪9a 8b a 3b‬‬ ‫‪9a2‬‬ ‫‪19ab 24b2 )75‬‬

‫‪4‬‬
 .‫פירוק לגורמים משולב‬
:‫פרק ככל שניתן‬
‫תשובות‬
2 x 2 ( x − 2) 2 x 4 − 8 x3 + 8 x 2
2
)76
( 3x + 1)( 2m −1)( m −1) 2m2 ( 3x + 1) − 3m (1 + 3x ) + ( 3x + 1) )77

a ( x − 3m )( x + 2b ) ax2 − 3axm + 2axb − 6abm )78

( m + t )( x − 5)( x + 5) x 2m + x 2t − 25m − 25t )79

b2 ( 3 p − 5c )( 5 − 4 x ) 15b2 p − 25b2c − 12b2 xp + 20b2 xc )80

( y + b)( x + 6)
2
x2 y + x2b + 12 xy + 12 xb + 36 y + 36b )81

( a − x )( b + 4)( b + 1) ab2 + 5ab + 4a − xb2 − 5bx − 4 x )82

( x − 7)( x + 7)( a − 9)( a + 5) x 2a 2 − 4ax 2 − 45x 2 − 49a 2 + 196a + 2205 )83

5
 .‫ כפל וחילוק שברים אלגבריים‬,‫צמצום‬

:‫תשובות‬ :‫צמצם את השברים הנתונים‬

− 3a 3 m 24a 6 m 5 b 3
)1
b − 8a 3 m 4 b 4
9a 9a 2 b(k + c )
)2
5 5ab(k + c )

2a 2 (
14a 3b 5 2c 2 + 7b 4 )
( )
)3
3b 21ab 6 2c 2 + 7b 4

15 x 3 (m + x )
5
3x (m + x )
2 3
)4
5 x(m + x )
2

− 5y3 − 10 y 5 ( x − 3)
3
)5
( x − 3) 4 2 y 2 ( x − 3)
7

−5 5m2 ( a − 2 )
)6
m m3 ( 2 − a )

b (3 p − k ) ab 2 ( k − 3 p )
2 5

− )7
a 2b ( 3 p − k )
3
a

7 ( 2c − 3) 7c 2 x ( 2c − 3)
3

)8
4c 5 x 2 ( 3 − 2c )
2
4c 3 x

3ab + 6a
3a )9
b+2
m−5 m 2 − 5m
)10
2 2m
a 2a 2 − 3a
)11
3 6a − 9
2a + x 2ax + x 2
)12
c−m cx − mx
−x x 2 − 6x
)13
7 42 − 7 x
4x 12 x 3 y 3 − 8 x
)14
y 3x 2 y 4 − 2 y

6
 3a 2 3a 2 b − 6a 3
)15
4 4b − 8a
a3 4a 4 + a 3
)16
4a − 1 16a 2 − 1

−
( 5 + 2a ) 25 − 4a 2
)17
a 2a 2 − 5a
−3 3 p − 3m
)18
m− p m − 2mp + p 2
2

2a + 3 4a 2 + 12a + 9
)19
2a − 3 4a 2 − 9
x ( x − y) x 3 − xy 2
)20
2( x + y) 2 x 2 + 4 xy + 2 y 2

x−4 x 2 − x − 12
)21
x−5 x 2 − 2 x − 15

2x − 3 2 x 2 − 5x + 3
)22
2 ( x − 1) 2x2 − 4x + 2

a +1 ax − 3 − 3a + x
)23
x−3 x2 − 6x + 9

x+2 x 3 + 3x 2 − 4 x − 12
)24
x−3 x 3 − 2 x 2 − 9 x + 18
1 m 4 − 5m 3 − 2m + 10
)25
m+5 m5 + 50 − 25m 3 − 2m 2

.‫כפל וחילוק שברים אלגבריים‬

:‫תשובות‬ :‫בצע את הפעולות הנדרשות‬
2a + 4b 9 x4a
x 3
 2 )26
3x 6a + 12ab
1 2a + 4 a 2 − a
 )27
6 3a 2 − 3a 4a + 8

a a 2 + 3ab 2a − 6b
 2 )28
b 2b a − 9b 2

( a − b )( x + 1) xa 2 − xb 2 x 2 − 1
 )29
2 x 2 − x 2a + 2b
2a a 2 − 5a 3a − 15
 )30
3 2a − 1 4a − 2

7
 4 ( x − 1) x2 − 1 4 x − 8
−  )31
9 6 − 3x 3x + 3
x ( a + 2) a 2 + 4a + 4 x 4
 2 )32
3( a − 2) 3x3 a −4

( a + 4 )( a − 2 ) a 2 − 7a + 10 a 2 − 16
 2 )33
2a 2a − 8 a − 5a

m m2 + 5am 2m2 − 50a 2

 )34
c 3c 6m − 30a

( a + 2 )( 2a − 3) a 2 − 5a − 14 2a 2 − 13a + 15
 )35
( 3a + 1)( a − 1) 3a 2 − 14a − 5 a 2 − 8a + 7

a ( a + 3) a 2 − a − 12 a 2 − 16
 2 )36
2 2 a + 4a

a −5 a 2 − 10a + 25 a 2 − 25
 )37
a ( a + 5) a 2 + 2a a+2

a −5 a 2 − 8a + 15 a 2 − 9
 )38
( a − 2 )( a + 3) a 2 − 3a + 2 a −1

a +1 2a 2 + 5a − 12 2a 2 − 7a + 6
 2 )39
a+4 a 2 + 8a + 16 a −a−2
a ( a + 2b ) 2a 3 − 6a 2b a 2 + 3ab + 2b2
 )40
a−b 2a 3 − 2ab2 a − 3b

( x − 2 )( x + 3) 3x 2 − 7 x + 2 x2 − 9
 )41
( 2 x + 1)( 3x − 1) 2 x 2 − 5x − 3 9 x 2 − 6 x + 1

6 ( p − 2) 3 p 2 − 6 p 2 p 3 − 18 p
−  )42
p +1 − p 2 + 2 p + 3 p3 + 3 p 2

4 ( m − 1) (5m + 12m − 9 )  ( 4m + 12m )  1

2 2

)43
5m + 3 ( 25m − 9m ) ( m + 6m + 9 ) ( m − m )
4 2 2 2

a ( a − 2) (3a − 7a + 4a )  ( 4a + 8a )  1
3 2 2

− )44
2 ( 3a + 4 ) (9a − 16) ( 6a − 24a ) 3 − 3a
2 3

1 x2 + x − 2 1 x2 + 4x + 4
  )45
6 ( x + 2) x 2 − 2 x + 1 18 x − 6 3x 2 − 4 x + 1

1 m2 − 8m + 16 m2 + 3m − 4 m2 − 16
  2 )46
m m 2 − 2m + 1 m 3 − 4m 2 m −m

8
 .‫חיבור וחיסור שברים אלגבריים‬
:‫תשובות‬ :‫ צמצם את התוצאה‬,‫בצע את הפעולות‬
17 4 5
+ )47
3( x − 2) x − 2 3x − 6

6m 9
3 + )48
2m − 3 3 − 2m
19 x − 10 2 3 6
+ − )49
5 x ( x − 1) x x −1 5x − 5

8m + 11 3 5
+ 2 )50
( m − 2)( m + 3)( m + 7 ) m + m − 6 m + 10m + 21
2

6 x − 10 x 5
+ )51
( x + 2 )( x − 2 ) x −4 x+2
2

a+x a x
− 2 )52
ax xa − x 2
a − ax
6 7 3 2a + 20
− + 2 )53
a+5 a + 5 a − 5 a − 25

3 2 x 2 − 3x + 9 x
− − )54
2x + 3 4x − 9
2
2x − 3

3 x 3 3x 2 − 5x + 12
− − )55
2 ( 3x + 4 ) 3x − 4 6 x + 8 9 x 2 − 16

1 x +1 1 1
− + 2 )56
x−3 x − 9 3x − x
2 2
x + 3x
m+6 m 3 6
+ + 2 )57
m+5 m + 2 m + 5 m + 7 m + 10
a+5 a 5 3a
+ − 2 )58
a+4 a + 1 a + 4 a + 5a + 4
2 3a − 7 5 a+9
− 2 − 2 )59
a+3 a − 5a + 6 a + a − 6 a − 9
2

a−3 a 2 + 6a − 7 2a − 6 a + 15
+ 2 − 2 )60
a a + 10a + 21 a − 3a a + 3a
2

4 2 3 − 3a 5a
− − 2 )61
( 3a − 1)( 3a + 1) a − 2 1 − 9a 3a − 7a + 2
2

3x − 1 x+3 2 4
+ + 3 )62
x ( x − 2) x + 2x x − 2 x − 4x
2

m+2 3m − 2 2 12 − 8m
− + 3 )63
m ( m − 3) m − 3m m + 3 m − 9m
2

9
 −2 3x − 1 2x 5x 2 − 30 x − 27
− − )64
( x − 3)( x + 3) 2 x 2 − 18 3 ( x 2 − 6 x + 9 ) 6 ( x − 3) ( x 2 − 9 )

a−2  a −9 2 
a 2 + 2  )65
a+5  a − 25 a − 5a 

( 3m − 8)( m + 2 )  m
−
4   m −8 
    3m +  )66
( m + 4)  m +1 m + 4   m−2

x+7  5   5 
1 +   1 +  )67
x−3  x − 3  x+2

1  3a 2a − 1   a 2 − 7 a + 6 
 2 − 2  2  )68
a +1  a − 5a − 6 a − 1   a + 10a − 6 

3  1 1   3 
 2 + 2 a −  )69
2a − 3  a − 2a − 3 2a − a − 3   a−2

28 3a − 15 2a 2 − 8 4 − 2a
 + 2 )70
( a + 5)( a − 5) 3a − 6a a − 10a + 25 a + 5a
2 2

4−a a2 + 2 10a 2 − 4a 4a 2 − 4
− : )71
6 ( a − 1) 3a 2 − 3 5a 2 − 7a + 2 a 2 − 2a + 1

10
 .‫משוואות ומערכותיהן‬
.‫משוואות בנעלם אחד ממעלה ראשונה‬

x=2 7 ( 2 x − 3) − 5 ( 4 − 3 x ) = 4 x + 9 )1
x = −5 3 ( −5 − 4 x ) − ( 6 − 5 x ) 2 = 7 x + 18 )2
x = −9 −7 ( 4 x + 3) + 4 ( 5 − 4 x ) = 5 ( 7 − 8 x ) )3

x=4 1 + 23 ( 4 − 3x ) − ( 7 x − 5 )14 = 11( 5 − 12 x ) − 8 x )4

‫אין פתרון‬ 18 x − 9 − 13x − 2 x + 11 = 34 x + 97 − 21x − 85 − 10 x )5

( 2 x − 3) − 3 ( x + 1) = ( x − 9 )
2 2 2
‫אין פתרון‬ )6
3
x=− 4 ( x − 1) − ( 2 x + 3) = 16 x + 49
2 2
)7
2
3x − 1 x+5
x=7 − ( 2 x − 14 ) = )8
5 3

( 4 x + 1) − (3x + 5) = 7 x2 − 22 x − 24
2 2
‫ כל מספר‬x )9
6x + 8 x+4
x=2 − 7 ( x − 3) = + 11 )10
4 6
5x − 8 x−4
x=4 + 3 ( x − 1) = 12 − )11
4 10
2
x= (5x − 6) − (5x − 2)(5x + 2) = 0 )12
2

( 4x − 3) + (3x + 2) = ( 5x −1) + 2 ( 6 − x ) )13

2 2 2
‫ כל מספר‬x
x+6 3x + 5 x − 9
x=9 − ( x − 15 ) = 13 − + )14
5 8 4
7 x + 3 5x + 1 7x − 2
x =1 − − 5 ( 4 x − 6 ) = 14 − )15
2 3 5
4 (5x − 2) 6 ( 3x + 2 ) 5 (7 x − 4)
x=4 − = 42 − )16
3 7 4
8 ( x + 5) 7 ( x − 2) (6x + 2)
x = −2 − = 13 − )17
3 4 5

x x
x = 20 7  +  − 4 x = 18 )18
2 5

x x x x
x = 24 5  +  − 3  −  = 77 )19
4 6 8 2

11
 x x  x x
x = 40 3  −  −  −  = 7 )20
 4 5   10 8 

 x−5 x+ 2 
x=5 8 +  + 3 = 2 x + 1 )21
 3 7 

 x + 4 x − 5   x −1 x + 5 
x =1 3 −  − 5 −  = 11 )22
 5 4   3 6 

 x + 3 5 x − 4 3x   3x + 2 7 x − 2  x−2
x=2 7 − + − −  = 23 − )23
 5 6 2   4 3  20

x=6 5  x + 3 ( x − 7 ) + 8 = 23 )24

x=3 2 x + 7 18 − 3 ( x − 6 ) = 5x + 180 )25

x = −10 3x − 4 9 − ( x + 8) = 2 x − 54 )26

x=6 20 − 3x − 5 ( 6 − x ) = 2 x − 10 )27

x=5 12 + 7 5x + 6 ( x − 1) = 415 + 4 12 − 3 ( x + 4) )28

x =8 7 x − 5 17 − 8 ( x + 4 ) = 591 − 7 5x − 4 ( x − 3) )29

x=0 8x − 7 12 − 8 ( x − 3) + 5 ( x − 4 ) = 2 x − 148 − 3x + 5 ( x + 4 ) − 7 ( x + 8) )30

  x + 3 x + 1 
x=5 2 x + 5 3 x −  −  = 80 )31
  4 6  

5 x + 1  2 x + 2  x + 2 3x + 4   3x
x=4 −3 − −  − 4 x  = 49 − )32
3  5  2 4   4

‫ כל מספר‬- x 7 ( x − 2 ) + 9 ( x + 4 ) = 6 ( x + 2 ) + 10 ( x + 1) )33

3 x − 5 151x + 8 17 x − 3
‫ אף מספר‬- x − =7− )34
8 40 5
4 ( x − 6 ) 11( x + 3) x + 8 8 ( x − 2 )
‫ אף מספר‬- x + = + )35
3 6 2 3
7 2x − 7 31x
‫ כל מספר‬- x ( 3x + 4 ) − 4  = 3 ( 2 x + 3) − +5
6 3 6
x − 7 9 x + 31 7 x + 15
x=0 − = x− )36
6 12 4
4 ( 5x − 8) 7 ( 4x + 9) 5 (6x + 7)
‫ אף מספר‬- x − = − 8 x − 7 )37
3 6 3

12
 .‫משוואות ריבועיות‬
)‫פתור את המשוואה (כולל מציאת תחום הגדרה‬

 25 
x = −6;  ( 2 x + 5)( 3x − 2 ) = 140 )1
 6

x = 13; −3 ( x − 3) − ( x + 2)( 2x − 20) = 10 )2

2

( 2x −1)(3x + 21) = ( x + 5) + 10 ( x − 8)
2
‫אין פתרון‬ )3
 7
x = 5; −  ( x + 4) − ( x − 4)
2 2
= 6 ( x + 4 )( x − 4 ) + 26 )4
 3

x = 6 2 x 2 − 72 = 0 )5

‫ אף מספר‬- x 4 x 2 + 36 = 0 )6
x = 5 ( 2 x − 5) − 3x ( x − 4 ) = 50 − 8x
2

x +1 7 5x + 4
x = 5;2 − = 2 )7
2x − 3 2x + 3 4x − 9

x = 0; 2 3x 2 + 24 = 6 ( x + 4 ) )8

x = 0; 4 ( 3x − 7 ) − ( x − 5 ) = 24
2 2

)9
‫ כל מספר‬- x x − 9 − ( x + 3)( x − 3) = 0 )10
2

1 5 8
x =8 − = 2 )11
x − 5 3 x + 15 x − 25

x − 3 x − 1 x 2 + 16
x=6 + = )12
x + 2 x − 2 x2 − 4

 5 x − 42 4
x = − 6;  + = 1 )13
 3 12 − 3 x 2
2− x

x+5 3 3− x 1
x =1 + = + )14
4x −1 4x + 2 2x −1 2
2

1 1 1
x=2 − = 2 )15
x −1 2x + 2 x + x
2

x2 − x − 2
‫ אף מספר‬- x = 3 )16
x−2
 1 x +1 1 2x −1 2
x = 2;−  − 2 − = )17
 4 3x − 3 2 x − 2 6 x + 6 3

20 x − 10 36
x = 10 − 2 = 2 )18
x − 8 x x + 8 x x − 64
2

13
 x x 18
‫ אף מספר‬- x + = 2 )19
x+3 x−3 x −9
 45  x −3 3x − 6 9
x = 7;  − 2 − = 0 )20
 13  (x − 5) x − 25 2 x + 10
2

5 x + 28 5 10 − x
x = 56 − = 2 )21
3x + 6 x 2 x − 4 x − 4
2

 2 4− x 2x + 3 2
x = 3;−  − 2 = )22
 11 x − 4 x + 4 3 x − 12 x + 2
2

 14  x+6 3x 4x − 2
x = 3;  + = 1+ 2 )23
 5 3 x + 3 10 + 2 x x + 6x + 5

5x + 7 4 10
x =1 + = )24
x + 6x + 9 9 − x
2 2
2x + 6

 4 5 2 − 5x 5 ( x − 1)
x = 1;  − + = 0 )25
 15  3x + 2 6 x − 9 x 2
4 − 9x2

6 11 − 8 x 1 20 − 14 x 2
x = 2;−20 − = − )26
2 x + 5 15 − 6 x 3 50 − 8 x 2

 26  x x + 14 3
x = −4; −  − 2 = )27
 3 x − 4 x − 12 x − 36 5 x + 30
2

8 4 10
x = 1;−21 − = 2 )28
( x + 3) 2
x − 9 x − 9 x + 18
2

8 2 10 3
x = 2;−63 − 2 = 2 − 2 )29
x + 3 x 5 x − 15 x x + 6 x + 9 x − 9
2

 46  x+6 3 x + 11
x = 1, −  − = )30
 75  25 x − 4 2 − 5 x 25 x − 20 x + 4
2 2

5− x 3x + 2 3
x = 2, −8 + 2 = 2 )31
x + 4 x + 3 x − 2 x − 15 x − 4 x − 5
2

8 4 10
x = 2, −63 + = 2 )32
x + 6x + 9 9 − x
2 2
x − 9 x + 18

14
 .‫משוואות בחזקות גבוהות‬
 3
3;1; 
 2
(x 2
− 9)( 2 x2 − 5x + 3) = 0 )33

0,1, −3 3x 4 + 6 x3 − 9 x 2 = 0 )34

−5,0,3 −9 x ( x + 5) = 8 x 3 )35

 5
3; −3; −  3x3 + 5x2 − 27 x − 45 = 0 )36
 3

2, 3 x 4 − 13x 2 + 36 = 0 )37

1, 3 x 2 ( x 2 − 9 ) + 5 = x 2 − 4 )38

x2 + 2
2, 1 = 2 x 2 − 5 )39
x2 − 2

1, 2 x6 − 19 x3 = 216 )40

1, 4,6 (x − 5 x ) − 2 ( x 2 − 5 x ) − 24 = 0 )41

2 2

 5 1
(2x − 7 x ) + 2 x 2 − 7 x = 20 )42
2
1, , 4, − 
2

 2 2
2
 12   12 
2,3, 4,6  x +  − 15  x +  + 56 = 0 )43
 x  x

3, −6 5x3 + 15x 2 − 90 x = 0 )44

 5
 −4, −  3x3 + 17 x 2 + 20 x = 0 )45
 3

1 5
 ,−  6 x 3 + 7 x 2 − 5x = 0 )46
2 3

2,3 (x 2
− 4 ) ( 3x − 9) = 0 )47

 

1
 −1,0, ,1, 2 
2 
(2x 2
− 3x + 1)( 3x 2 − 3)( x 2 − 2 x ) = 0 )48

 25 
x = 0, − ,1 x 2 ( 2 x − 5) = x3 (8x + 1) )49
2

 4 

x = 1, −2, −4 ( x + 1) ( x + 2) = 6 ( x + 2)( x + 1) )50

2 2

x = 2, −1, −3 x2 − 4 − ( x + 2 ) ( x − 2 ) = 0 )51

3

x = −1, 7 ( x + 1) = ( x + 1) ( x 2 − 5 x − 6 ) )52
2

x = 3, −1, −4 ( 3x 2

− 5x − 12 )( x 2 − 9 ) = −2 x3 + 12 x 2 − 18x )53

15
 ‫מערכות משוואות‬

:‫תשובות‬ :‫פתור את מערכות המשוואות הנתונות‬

(6,2) , (− 2,−6) 
( )
3 x 2 + y 2 = 10 xy
)1
x − y = 4

 5 11  8 x 2 + 4 xy − 3 y = 7
 ,−  , (2,−5)  )2
4 4  3 x + y − 1 = 0


( x − 2 y ) + ( y + 5) = 8 x + 2
2 2
( 7, 2 )  )3
y − x +5 = 0


 85   y + 3 xy + 2 x = 76
2

 − ,39  , ( 2, 6 )  )4
 7  7 x + 3 y = 32

 x 2 − 3 y 2 + xy = 54
 ‫אין פתרון‬  )5
x − y = 3

 49 15  
( y + 3) + ( x − 2 ) = 2 x − 1
2 2

 , −  , ( 5, −3)  )6
 13 13  3x + 2 y − 9 = 0


 16  ( 3 y − 2 x )2 + ( x − 3)2 = 6 y − 7
 8,  , (4,4 )  )7
 3 3 y − x − 8 = 0

 x 2 − xy = 36
( −10, −6.4 ) , ( 9, 5 )  )8
3 x − 5 y = 2

 x 2 − y 2 = 36
 ‫אין פתרון‬  2 )9
 2 x − 9 = 2 y
2

 85   y 2 + 3xy + 2 x = 76
 − ,39  , (2,6 )  )10
 7  7 x + 3 y = 32

 x − 5 yx = 1 + 5 y − 8 y ( x + 1)
2

‫( אינסוף פתרונות‬1 − 3a, a )  )11

3 y + x = 1

4 3
 1 1  + =1
 − ,  , (8,6 ) x y )12
 2 3 3 y − 2 x = 2

3 y 2 + y − 3x − xy = 0

(5,3)  xy + y + 2 )13
x = y +1


16
  11 12
 4 1   − = −1
 − ,  , ( 7, 2 )  3x + 1 5 y − 2 )14
 5 20  4 y − x = 1

 x 2 + xy = 4
( −4,3) , ( 4, −3)  )15
3 x + 4 y = 0

 y − x 2 + 7 = 3x
( −1, −9 ) , ( 2, 3)  )16
3 + x 2 + y = 5 x

 y − 3 2x + 1
5   =
 ,2  x − 3 y +1 )17
2   y − 2x + 3 = 0

 80 60
 10 5   + = 12
 − ,  , (10,15 ) x y )18
 3 3 y − x = 5

 60 60
 10 4   x + y = 9
 , −  , (12,15 )  )19
9 3  x = y +1
 2 3

1  −2 x 2 + 7 xy = 3
 ,1 , ( −3, −1)  )20
2  4 x − 7 y + 5 = 0

( 2, 3) , ( −1, −9 )  y − x + 7 = 3x
2

 )21
3 + x + y = 5 x
2

 4 x + 18 3 y − 6
 5 − 6 = 6
(8,10 )  )22
 3 y + 5 + 13 − 2 x = 4
 7 3

 x + 1 x − y + 10 2 x + 3 y
 2 − − =0
( 9, −6 ) 
5 3
)23
2 − 5 x − y + 1 ( 6 x − y ) = 0
 3 4

 2(2 y − x)
3x − =6
( 2,1)  3 )24

6 y − 5 x + 3 y = x + 2 5

 6 2 6

17
  5x − 3 y + 6 2 x − y + 2
 − =1
( 3, 5 ) 
4 6
)25
 4 y − 3x + 7 + x − 5 y − 10 = −1
 6 8

 y −5 x+ y
4 x − 2  5 − y = 3 + 3
( 5,10 )  )26
 y − 3 ( x − 1) = x + x − y + 3
 4 5

5 ( 2 x − 1) + y = 3 ( y − 1)
 ‫אין פתרון‬  )27
2 ( y − x ) = 3 ( x + 1) + y

 x + 6 6y − x
 2 − 6 = 7
( 3, −2 )  )28
 3x − 5 y + 6 = 8 − 2 x + y + 5
 5 3

2 ( x − y ) = 4 ( y + 6 )

‫אינסוף‬, (12 + 3a, a )  )29
3 ( x − y ) − 4 = 2 ( x + 4 )


18
 ‫שיטת גאוס‬
2 x + y − 3z = 5

(1, −3, −2 ) 3x − 2 y + 2 z = 5 )30
5 x − 3 y − z = 16


2 x − y − z = 2

( 2, 4,3)  x + 4 y − 2 z = 10 )31
 x − 2 y + 2 z = 10


 x + 3y − 2z = 0

( 0, 0, 0 ) 2 x − 3 y + z = 0 )32
3x − 2 y + 2 z = 0


x + y + z = 1

(1 − a, a, 0 ) − x − y + 2 z = −1 )33
x + y + 4z =
 1

x + y = 3
x + 2y = 5

 ‫אין פתרון‬  )34
2 x + y = 4
 2 x + 3y = 1

2 x − 3 y + 5 z = 0

( 2a + 4.5,3a + 3, a ) 8 x − 5 y − z = 21 )35
2 x + 4 y − 16 z = 21


2 x + 3 y − 2 z = 5

 ‫אין פתרון‬  x − 2 y + 3z = 2 )36
4 x − y + 4 z = 1


 x + 2 y + 3z = 3

( −1 − 7a, 2 + 2a, a ) 2 x + 3 y + 8 z = 4 )37
3x + 2 y + 17 z = 1


2 x + 2 y + 2z − w = 0
4 x + 3y + 2 z − 2w = 0

( 0, 0, 0, 0 )  )38
8 x + 5y + 6 z − 4w = 0
3 x + 3y + 4 z − 2w = 0

19
 2 x + 3 y = 3

( 3, −1)  x − 2y = 5 )39
3x + 2 y = 7


x + y + z − w = 1

 ‫אין פתרון‬ 2 x + y − z + 2w = 3 )40
 x + 2 y + 4 z − 5w = 1


 x + 3y − 2z = 0
 8a 10a  
− , ,a  x − 8 y + 8z = 0 )41
 11 11  3x − 2 y + 4 z = 0


2 ( x − y ) + 3 ( x − z ) = x + 2 y − 7

(19, 20,1) 3 ( 5 − x ) + 2 ( z + y ) = 0 )42

 x + 5 − y + 2 ( z − 1) = 4

2 x + 3 y − z + w = 5
 x − y + 2 z − 2w = −5

( 0,1, a − 2, a )  )43
3 x + y + 2 z − 2w = −3
3 x − y − 2 z + 2 w = 3

x + y + z = 2
 x + 4 y + 5z = 8
1 4  
 t, 2 − t, t   )44
3 3   2 x − y − 2 z = −2
2 x + 5 y + 6 z = 10

2 x1 − x2 + x3 + 2 x4 = 1

(1 − a − p,1 − p, p, a )  x1 + x2 + 2 x3 + x4 = 2 )45
3x − 2 x + x + 3x = 1
 1 2 3 4

 x − y − z − 2w = 4
1 7  
 + t, − , t, 0   2 x − 2 z + 5w = 1 )46
2 2  − x − 3 y + z − 10w = 10


2 x + y + z = 7
3x − 2 y + z = 2

(1, 2,3) 4 x − 2 y − z = −3 )47
x + y + z = 6

 x + 3 y − 2 z = 1

20
  x1 − x3 = 0

 x2 − x4 = 0
− x1 + x3 = 0
( a, 0, a, 0, a, 0 )  )48
− x2 + x4 − x6 = 0
− x3 + x5 = 0

− x4 + x6 = 0

2 x + y + 3z − w + t = 2
 x − 2 y + z + 3w − t = 1

(1,3,1) 3x + 4 y + 5 z − 5w + 3t = 3 )49
 x + 3 y + 2 z − 4w + 2t = 1

5 x − 5 y + 6 z + 8w − 2t = 4

2 x1 + x2 + 3 x3 − x4 + x5 = 2
1x − 2 x + x + 3x − x = 1
 1 2 3 4 5

‫אין פתרון‬ 3x1 + 4 x2 + 5 x3 − 5 x4 + 3 x5 = 3 )50

 x + 3x + 2 x − 4 x + 2 x = 1
 1 2 3 4 5

5 x1 − 5 x2 + 6 x3 + 8 x4 − 2 x5 = 4

21