6.

1 UNIT BERSTRUKTUR

TAKRIFAN ANATOMI :

- Kajian terhadap struktur tubuh badan dan perkaitan antara setiap struktur tersebut.

-Berasal daripada perkataan Yunani iaitu ‘ana’ bermaksud asingkan dan ‘tome’

bermaksud potong.

TAKRIFAN FISIOLOGI : - Kajian tentang fungsi struktur tubuh.

ARAS KIMIA ARAS SEL ARAS TISU

- Terdiri daripada
- Penggabungan -Mengandungi sel yang sama
unit-unit kecil yang
molekul membentuk jenis dan menjalankan fungsi
dikenali sebagai
sel. khusus yang sama.
atom.
- Sel ialah benda - Jenis-jenis tisu ialah: tisu
- Gabungan atom
hidup terkecil yang epithelium,tisu penghubung,
membentuk molekul
terdapat dalam tisu otot dan tisu saraf.
badan.

ARAS ORGANISMA ARAS SISTEM ARAS ORGAN

- Merupakan aras yang - Mengandungi organ

-Gabungan satu/
tertinggi. berbeza yang bekerja
lebih tisu.
secara bersama.
- Merangkumi kesemua
-Terdiri daripada
aras. - Contoh sistem : Sistem
tisu-tisu berlainan
kardiovaskular, sistem
- Organisma terdiri jenis.
otot dan sistem respiratori
daripada pelbagai sistem.
- Contoh organ
seperti :hati, ginjal
dan jantung.
BAHAGIAN SERTA KEDUDUKAN TUBUH MENERUSI PENGGUNAAN ISTILAH ANATOMI

KEDUDUKAN ANATOMI :

- Keadaan tubuh berdiri tegak dengan kepala, mata dan jari kaki menghadap ke hadapan, manakala
anggota atas terletak di sisi tubuh dengan tapak tangan menghadap ke hadapan.
BAHAGIAN TUBUH:
ANGGOTA ATAS: ANGGOTA BAWAH:
- Bahu - Paha- ( pangkal paha hingga lutut )
- lengan atas -( pangkal lengan ) bermula dari bahu - kaki –( lutut hingga semua jari kaki )
hingga siku.
- lengan bawah- ( hujung lengan ) bermula dari siku
hingga pergelangan tangan.
- tangan- bahagian-bahagian selepas pergelangan
tangan ( termasuk semua jari )

KEPALA DAN LEHER: BAHAGIAN TORAKS DAN DADA:

Kepala ( bahagian paling superior di tubuh badan )
- Bahagian muka - Kaviti mulut
- Kaviti nasal - Kaviti orbital
- Kaviti telinga - Kaviti cranium
Leher (antara kepala dan toraks )
- Bahagian atas esofagus - Larinks
kelenjar tirod - Saraf-saraf kranial
Pembuluh darah - Kelenjar paratirod
- Nodus-nodus limpa terletak di leher
ABDOMEN
- Merupakan bahagian inferior trunkus badan.
- Dipisahkan oleh toraks oleh otot diafragma.
- Melindungi (trek gastrousus, hati, pankreas,
pundi hempedu, limpa dan ginjal).
- Bahagian atas trunkus dan terletak di antara leher
dan abdomen.
- Dinding toraks dibentuk oleh kolum veterbra di
bahagian belakang dan tulang-tulang rusuk di
lateral serta tulang dada( sternum ) di bahagian
hadapan.
- - Kandungan utama toraks :
- ( Paru-paru, jantung, pembuluh darah, treakea,
esophagus ).
PELVIS
- Merupakan bahagian yang paling bawah
trunkus badan.
- Terletak di antara dua tulang pinggul.
-Melindungi ( pundi kencing, organ-organ pembiakan
internal, bahagian bawah trek gastrousus).

ISTILAH-ISTILAH ANATOMI:
1) Berdasarkan satah 3) Berdasarkan perbandingan.
2) Berdasarkan kedudukan 4) Berdasarkan pergerakan.

SATAH
-Satah merupakan garis khayalan untuk mengenal pasti bahagian-bahagian tubuh manusia.
- Satah boleh dikategorikan kepada:
 Satah Median (midsagital)
 Satah Sagital
 Satah koronal (frontal)
 Satah Transvers (horizontal)
 Satah Oblik

SATAH SAGITAL SATAH KORONAL (FRONTAL) SATAH TRANSVERS

(HORIZONTAL)
 Membahagikan  Membahagikan jasad  Membahagikan jasad
jasad_kepada bahagian kiri kepada bahagian kepada bahagian atas
dan kanan. depan dan belakang. dan bawah.

 Bahagian atas badan:  Bahagian atas badan:  Bahagian atas badan:

 Push up  Lat pulldown  Push up
 Front shoulder raise  Shoulder praise  Chest fly
 Biceps curl  Lateral shoulder raise  Wide grip high row
 Triceps extension

 Keseluruhan badan:  Keseluruhan badan:

-Jumpung jacks -Golf swing
-Baseball swing
SATAH
SATAH KORONAL
KORONAL ( FRONTAL
( FRONTAL ) ) SATAH SATAH KORONAL SATAH
SATAH KORONAL ( FRONTAL ) SAGITAL/
TRANSVERS
( FRONTAL ) MEDIAN
SATAH
SAGITAL/
MEDIAN

SATAH
SATAH
TRANSVER
TRANSVERS
S

Rajah : Satah

KEDUDUKAN
ANTERIOR SUPERIOR MEDIAL
Ventral atau hadapan Cranium atau atas Pada bahagian yang terdekat
dengan satah median
POSTERIOR INTERIOR LATERAL ( SISI LUAR )
Dorsal atau belakang Bahagian dalam organ/ Pada bahagian yang menjauhi satah
permukaan dalam struktur median
berongga.

ASPEK PENERANGAN
PROKSIMAL Bahagian yang lebih dekat dengan tubuh
DISTAL Bahagian yang jauh dari tubuh
SEMPADAN PRAKSIAL Merupakan sempadan di sepanjang ibu jari tangan pada anggota
atas dan sempadan di sepanjang ibu jari kaki pada anggota bawah
( sempadan lateral luar anggota atas dan sempadan medial dalam
anggota bawah )
SEMPADAN POSTAKSIAL Sempadan di sepanjang jari kelengkeng anggota atas dan jari kaki
terakhir anggota bawah ( sempadan medial dalam anggota atas dan
sempadan lateral luar anggota bawah )
IPSILATERAL Struktur yang terletak di sisi yang sama pada tubuh
Contoh :
Telinga kanan
Ibu jari kanan
KONTRALATERAL Struktur yang terletak di sisi yang bertentangan pada tubuh.
Contoh :
Tangan kanan dan kiri
SUPERFISAL Struktur yang terdekat dengan kulit atau permukaan luar
Contoh :
Otot yang terdekat pada superfisal daripada tulang
PROFUNDUS Struktur yang terletak jauh daripada kulit atau permukaan luar
badan.
Contoh :
Tulang terlekat lebih profundus daripada otot
INTERIOR Bahagian dalam organ/ permukaan dalam struktur berongga

EXTERIOR Bahagian luar organ/ permukaan luar struktur berongga

PARIETAL Lapisan paling hampir dengan dinding tubuh
VISERAL Lapisan paling hampir dengan organ
Contoh :
paru-paru dilapisi oleh membrane plueral
PERBANDINGAN :

PERGERAKAN
 PERGERAKAN PENERANGAN
FLEKSI Pergerakan membengkokkan tubuh ke hadapan
dan membuat sudut pada sendi
EXTENSI Pergerakan membengkokkan tubuh ke
belakang / daripada keadaan bersudut di sendi
kepada keadaan lurus
ABDUKSI ( BUKA / JARAKKAN ) Pergerakan anggota ke lateral menjauhi satah
median
ADDUKSI ( TUTUP/ RAPATKAN ) Pergerakan anggota ke median menghampiri
satah median
ROTASI ( PUTARAN ) Pergerakan memutar atau mengelilingi sudut
sendi di sekeliling suatu paksi panjang
SIRKUMDUKSI Merangkumi pergerakan fleksi, extensi,
abduksi, adduksi yang berlaku secara
berturutan
Contoh :
sendi bahu

Plantar fleksi
Hiperektensi

Dorsi fleksi

sirkumduksi
 elevasi depresi

supinasi
inversi

Pronasi eversi

HOMEOSTASIS

Homios Sama dalam bahasa KEPENTINGAN HOMEOSTASIS

Stasis Mengekalkan greek - Mengawal keseimbangan bendalir dalam badan.
TAKRIFAN : - Mengawal paras gula dan asid amino.
-Proses mengekalkan persekitaran dalaman yang - Mengawal suhu badan.
seimbang walaupun berhadapan dengan - Mengawal garam mineral yang berlebihan
persekitaran luar organisma yang berubah- dalam badan.
ubah. - membekalkan oksigen.
-Mengekalkan status quo badan. - Mengeluarkan karbon dioksida.
-Organ yang terlibat ( ginjal, hati, kulit dan - Bertindak sebagai medium pertukaran nutrient.
peparu ) - Mengekalkan keseimbangan badan supaya sel-
sel badan dapat berfungsi.
- Membolehkan metabolisme dikawal dengan
cepat pada bila-bila masa.
- Membolehkan enzim menjalankan fungsi
mereka dengan optimum.
 MEKANISMA PENGAWALATURAN
HOMEOSTASIS

1. Semua sistem homeostasis mempunyai suatu mekanisma maklum balas.

2. Sebahagian ‘output system’ akan dihantar kembali ke dalam sistem
homeostasis.
3. ‘Output system’ memberi arahan sistem apa yang perlu dilakukan
selanjutnya.

Maklum balas negatif / suap balik negatif Maklum balas positif / suap balik positif

1. Maklum balas negative berfungsi apabila 1. Maklum balas positif berfungsi

perubahan sistem berlaku. mengganti maklum balas negative
2. System dalam satu arah ditukarkan ke dalam disebabkan maklum balas negative yang
satu arahan yang bertentangan / yan kedua tidak berfungsi
3. Maklum balas ini akan mengekalkan 2. Maklum balas positif boleh merosakkan
keseimbangan sistem. keseimbangan sistem:
Contoh: Contoh:
- Jika suhu tinggi, maklum balas - Jika suhu tinggi, maklum
negatif akan menurunkan suhu. balas positif akan menjadi
lebih tinggi.

Proses menunjukkan kawalan homeostasis melalui maklum balas:

 Pengosmokawalaturan oleh
ginjal.
 Kawalan suhu badan
 Kawalan aras gula / darah. # Hipotalamus terdiri daripada
tisu – tisu yang amat sensitive
kepada perubahan suhu darah
yang mengalir melaluinya
 Contoh pengawalaturan homeostasis

 Kaedah homeostasis mengawal atur pengekalan suhu badan supaya kostan

( tetap ) 37˚C

ia akan merangsang liang-

jika suhu persekitaran luar hipotalamus mengesan
liang peluh untuk keluarkan
meningkat kenaikan suhu tersebut
peluh

ini kerana molekul air akan

peluh dikeluarkan dengan peluh kemudian akan dibawa
menyerap haba daripada sel
banyak dan menyejukkan ke permukaan kulit dan
dan tubuh apabila bertukar
badan peparu
menjadi wap

akibat kenaikan dan

bila suhu tubuh turun
keadaan ini menyebabkan penurunan suhu silih berganti
stimulus ke hipotalamus
kekurangan peluh berlaku ini, menyebabkan suhu badan
menjadi kekurangan
kembali normal

jika suhu badan jatuh hipotalamus bertindak balas

kadar peluh dihasilkan dalam
melebihi 37˚C, darah sejuk dengan mengurangkan
suhu normal adalah dalam
akan rangsang hipotalamus perpeluhan serta kehilangan
kadar sedikit sahaja
bila mengalir melaluinya air dalam tubuh

pengekalan suhu dalaman

membolehkan hipotalamus
Ini akan mengurangkan
SOALANhaba
LATIHAN : suhu menghalang suhu darah jatuh
kekurangan dalam
ke paras kritikal yang boleh
menyebabkan kematian
 1.Nyatakan takrifan anatomi. (2m)

-anatomi merupakan kajian terhadap struktur tubuh badan dan perkaitan antara setiap struktur
tersebut.

2. huraikan setiap aras organisasi organism hidup. (12m)

ARAS SEL ARAS TISU

ARAS KIMIA

- Terdiri daripada
- Penggabungan -Mengandungi sel yang sama
unit-unit kecil yang
molekul membentuk jenis dan menjalankan fungsi
dikenali sebagai
sel. khusus yang sama.
atom.
- Sel ialah benda - Jenis-jenis tisu ialah: tisu
- Molekul terbentuk
hidup terkecil yang epithelium,tisu penghubung,
hasil gabungan
terdapat dalam tisu otot dan tisu saraf.
atom.
badan.

ARAS ORGANISMA ARAS SISTEM ARAS ORGAN

Merupakan aras yang - Sistem mengandungi

tertinggi. organ berbeza yang
-Organ terdiri
bekerja bersama-sama.
- Merangkumi kesemua daripada tisu-tisu
aras. - Contoh sistem : Sistem berlainan jenis.
kardiovaskular, sistem
- Organisma terdiri - Contoh organ
otot dan sistem respiratori
daripada pelbagai sistem. seperti :hati, ginjal
dan jantung.

3. nyatakan kedudukan tubuh dalam anatomi. (2m)

keadaan tubuh berdiri tegak dengan kepala, mata dan jari kaki menghadap ke hadapan , manakala
anggota atas terletak di sisi tubuh dengan tapak tangan menghadap ke hadapan.

4. Nyatakan empat kepentingan homeostasis. (4m)

-mengawal keseimbangan bendalir dalam badan.

-mengawal paras gula dan asid amino.

-mengawal suhu badan.

-membekalkan oksigen.

5. Nyatakan takrifan bagi satah. (1m)

Satah merupakan garis khayalan untuk mengenalpasti bahagian-bahagian tubuh manusia.