OPINIA PUBLICZNA

Opinia publiczna jest kluczowym elementem demokratycznego społeczeństwa i odgrywa istotną rolę w
kształtowaniu polityki, społeczeństwa i kultury. W moim referacie omówię pojęcie opinii publicznej, czynniki
wpływające na jej kształtowanie, sposoby jej badania oraz jej znaczenie dla demokracji.

Termin ten został wprowadzony przez amerykańskiego dziennikarza Waltera ( Woltera) Lippmana w roku 1922
w książce : „Opinia publiczna” i nie ma jednoznacznej definicji.

Opinia publiczna może być definiowana jako zbiór przekonań, preferencji i ocen wyrażanych przez szerokie
grono ludzi w społeczeństwie, na temat różnych kwestii publicznych. Jest to swoista forma komunikacji
społecznej, która obejmuje wyrażanie poglądów, uczuć i wartości przez jednostki, grupy społeczne oraz media.
To reakcja zbioru ludzi na działania polityczne i społeczne. Opinia publiczna dotyczy spraw ważnych
dla społeczeństwa, często kontrowersyjnych. Ma charakter dynamiczny, może ulegać zmianom w krótkim
czasie i na pewno odgrywa ogromną rolę w polityce.

Badanie opinii publicznej jest istotnym narzędziem dla naukowców, badaczy społecznych i polityków. Pozwala
ono na zrozumienie preferencji i postaw społeczeństwa wobec różnych tematów oraz identyfikację trendów i
zmian w czasie. Metody badania opinii publicznej obejmują ankiety, wywiady, badania fokusowe oraz
analizę mediów społecznościowych. Przy pomocy tych technik można uzyskać informacje na temat preferencji
politycznych, opinii na temat kwestii społecznych, postaw konsumenckich i wielu innych aspektów życia
społecznego.

Są dwa rodzaje badań opinii publicznej. Mogą one mieć charakter ilościowy lub jakościowy.

Pierwsze z nich, czyli badanie ilościowe przeprowadza się na próbach liczących przeważnie kilkuset badanych
opiniodawców. Wyniki takiego badania są analizowane metodami statystycznymi i matematycznymi i do
opisania tego zjawiska stosuje się miary liczbowe. Za pomocą tej metody można wskazać poglądy wyrażające
tendencje w oparciu o takie czynniki jak : kto , kiedy, jak często i ile. Przykładem metody ilościowej jest
sondaż, przeprowadzony jako ankieta wśród wybranej grupy.

Obywatele mają również możliwość wyrażania swoich opinii w Internecie, lecz jest problem z ustaleniem czy
takie publikowane w Internecie opinie są właściwe i indywidualne. Dlatego też w Państwach demokratycznych
w dalszym ciągu funkcjonują instytucje , których zadaniem jest przeprowadzanie sondaży. Sondaże maja także
moc sprawczą – wpływają na zmianę opinii publicznej. Obywatele na ich podstawie nie tylko wyrażają swoje
opinie ale także na ich podstawie oceniają, na ile ich głos jest podzielany przez innych.

Drugim rodzajem badań opinii publicznej są badania jakościowe. Służą one m.in. do weryfikacji hipotez oraz
zrozumieniu i pogłębieniu wniosków z badań ilościowych. Za ich pomocą można badać opinię publiczną pod
względem np. przeżyć, działania, spostrzeżeń.
Do technik jakościowych możemy zaliczyć:

- Wywiady pogłębione polegające na przeprowadzaniu wnikliwych rozmów z osobami reprezentującymi

różne grupy społeczne w celu uzyskania wglądu w ich opinie, przekonania i doświadczenia. Wywiady
pogłębione pozwalają badaczom zadawać szczegółowe pytania, badać kontekst i odkrywać ukryte motywacje.
Również bezpośrednia rozmowa twarzą w twarz daje bardziej wiarygodne wyniki niż np. rozmowa
telefoniczna.

-Wywiady grupowe polegające na dyskusji respondentów o zbliżonych cechach, których opinie i uczucia różnią
się. Pozwalają na obserwację zachowań między uczestnikami.
Istnieje wiele czynników, które wpływają na kształtowanie opinii publicznej. Media odgrywają kluczową rolę w
tym procesie, ponieważ są głównym źródłem informacji dla społeczeństwa. Poprzez prezentację i interpretację
informacji, media mogą wpływać na sposób postrzegania różnych tematów i wydarzeń. Również czynniki
społeczne, takie jak grupy referencyjne, wartości kulturowe i doświadczenia jednostek, mają znaczący wpływ
na kształtowanie opinii publicznej.

Przeprowadzane są regularne badania po to aby wysondować opinię publiczną a ich zakres jest bardzo szeroki.
Poddawane są badaniom problemy społeczne, nastroje społeczne oraz sympatie polityczne. Ich wyniki
publikowane są w wielu krajach i korzystają z nich różne środowiska. Socjologom ułatwiają analizę zmian
społecznych, a politologowie odczytują z nich stosunek poszczególnych grup społecznych do polityki.
Wyniki badań opinii publicznej są także źródłem informacji dla władzy oraz opozycji politycznej. Dla obywateli
jest to natomiast forma zabrania głosu, z którym w Państwie demokratycznym musi liczyć się władza.
Opinia publiczna odgrywa kluczową rolę w demokracji. Demokratyczne społeczeństwo opiera się na zasadzie
rządów większości, a opinia publiczna stanowi główny sposób wyrażania tej większościowej woli. Politycy
często starają się dostosować swoje działania i programy do oczekiwań i preferencji opinii publicznej, ponieważ
jej poparcie jest niezbędne dla zdobycia władzy i utrzymania społecznego poparcia. Opinia publiczna może
wpływać na podejmowanie decyzji politycznych, podejmowanie działań społecznych i wprowadzanie zmian w
społeczeństwie.

Jednakże opinia publiczna może być zmienna i podlegać różnym wpływom. Często można zaobserwować
różnice i podziały w opinii publicznej na różne grupy społeczne, w zależności od czynników takich jak
pochodzenie etniczne, wykształcenie, status społeczny czy przynależność polityczna. Manipulacja opinii
publicznej jest także możliwa poprzez dezinformowanie społeczeństwa i wykorzystywanie mediów do
manipulacji emocjami.
Zjawisko przeformułowania opinii wyjaśnia, dlaczego np. sondaże przedwyborcze nie zawsze się zgadzają.
Dzieję się tak, ponieważ pod wypływem wyników sondaży ludzie często zmieniają swoje poglądy. Aby uniknąć
prób manipulowania społeczeństwem w wieku krajach wprowadzono regulacje prawne z których wynika, że
np. w okresie poprzedzającym wybory, nie można publikować wyników sondaży.

Badaniem opinii publicznej zajmują się ośrodki badania opinii publicznej. W Polsce zajmuje się Centrum
Badania Opinii Społecznej powstałe w 1982 roku. W roku 1997 Sejm Rzeczpospolitej Polskiej nadał mu status
niezależnej fundacji i powierzył mu zadanie przeprowadzania badań społecznych na użytek publiczny. Rocznie
Centrum Badania Opinii Społecznej publikuje ponad 200 raportów badań.

We obecnych społeczeństwach nie da się przeprowadzić badania całej populacji, dlatego z zachowaniem zasad
statystycznych dobierana jest próba badawcza, która ma odzwierciedlić strukturę populacji a osoby do tego
badania mają być wybrane losowo. Socjologowie przyjmują, że losowanie może zawierać błąd pomiaru od 2 do
5%, więc decyduje on o tym w jaki sposób traktować mamy wyniki.

Podsumowując, opinia publiczna jest nieodzownym elementem demokratycznego społeczeństwa. Jej

kształtowanie zależy od wielu czynników i jest badane przy użyciu różnych metod. Opinia publiczna ma
znaczący wpływ na podejmowanie decyzji politycznych i społecznych.

Natalia Lisowska kl. 1 EN