‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.

org 2021‬دانلود رایگان‬

‫بررسی مقاله‬

‫تهیه گیاهان دارویی‪ :‬روشهای اساسی استخراج و تفکیک برای اهداف آزمایشی‬
‫‪2‬‬
‫عبداللهی ر‪ .‬ابوبکر ‪ ، 1‬ماین الحقة‬
‫‪1‬‬
‫گروه فارماکولوژی و‬ ‫من مقدمه‬
‫درمان‪ ،‬دانشکده‬ ‫آماده سازی گیاهان دارویی برای مقاص?د آزمایش?ی گ?ام اولی?ه و کلی?دی در دس?تیابی ب?ه نت?ایج‬

‫‪Act‬‬
‫‪،‬علوم دارویی‬ ‫تحقیقات با کیفیت است‪ .‬این شامل استخراج و تعیین کیفیت و کمیت ترکیبات زیست فعال قب??ل‬
‫‪،‬دانشگاه بایرو‬ ‫از انجام آزمایش بیولوژیکی مورد نظر است‪ .‬ه?دف اص?لی این مطالع??ه ارزی?ابی روش ه?ای‬

‫‪A bstr‬‬
‫کانو‪ ،‬نیجریه‪ ،‬واحد‬
‫‪2‬‬ ‫مختلف مورد استفاده در تهیه و غربالگری گیاهان دارویی در تحقیقات روزانه ما بود‪ .‬اگرچه‬
‫فارماکولوژی‪ ،‬دانشکده‬ ‫عص??اره‌ها‪ ،‬فراکس??یون‌های فع??ال زیس??تی ی??ا ترکیب??ات به‌دس ?ت‌آمده از گیاه??ان دارویی ب??رای‬
‫پزشکی و سالمت دفاع‪،‬‬ ‫اهداف متفاوتی استفاده می‌شوند‪ ،‬تکنیک‌های مربوط به تولید آن‌ها صرف‌نظر از آزمایش‌های‬
‫?ت‬ ‫بیولوژیکی مورد نظر‪ ،‬عموما ً یکسان است‪ .‬مراح??ل اص??لی در دس??تیابی ب??ه مولک??ول زیس?‬
‫دفاع ملی‬
‫فعال با کیفیت عبارتند از انتخاب حالل مناسب‪ ،‬روش‌ه??ای اس?تخراج‪ ،‬روش‌ه?ای غرب??الگری‬
‫‪،‬دانشگاه مالزی‬
‫فیتوشیمیایی‪ ،‬روش‌های شکنش و تکنیک‌های شناسایی‪ .‬روان بودن این روش ه??ا و نقش??ه راه‬
‫کواالالمپور‪ ،‬مالزی‬
‫دقیقی که دنبال می ش??ود ص?رفا ً ب??ه ط??راحی تحقی??ق بس??تگی دارد‪ .‬حالل‌ه??ایی ک??ه معم??والً در‬
‫اس??تخراج گیاه??ان دارویی اس??تفاده می‌ش??وند‪ ،‬حالل‌ه??ای قط??بی (مانن??د آب‪ ،‬الکل‌ه??ا)‪ ،‬قط??بی‬
‫هستند‪ .‬به )هگزان‪ ،‬اتر‪ ،‬کلروفرم ‪ n-‬مانند( متوسط (مانند استون‪ ،‬دی کلرومتان) و غیرقطبی‬
‫ط???ور کلی‪ ،‬روش ه???ای اس???تخراج عبارتن???د از خیس???اندن‪ ،‬هض???م‪ ،‬جوش???انده‪ ،‬انفوزی???ون‪،‬‬
‫پرکوالس??یون‪ ،‬اس??تخراج سوکس??له‪ ،‬اس??تخراج س??طحی‪ ،‬اس??تخراج ب??ه کم??ک اولتراس??وند و‬
‫استخراج با کمک مایکروویو‪ .‬تفکیک و خالص سازی مواد فیتوشیمیایی با استفاده از تکنیک‬
‫ه??ای مختل??ف کروم??اتوگرافی مانن??د کروم??اتوگرافی کاغ??ذی‪ ،‬کروم??اتوگرافی الی??ه ن??ازک‪،‬‬
‫کروم??اتوگرافی گ??ازی و کروم??اتوگرافی م??ایع ب??ا ک??ارایی ب??اال ب??ه دس??ت می آی??د‪ .‬در نه??ایت‪،‬‬
‫ترکیب??ات به‌دس?ت‌آمده ب??ا اس??تفاده از تکنیک‌ه??ای شناس??ایی متن?وع مانن??د طیف‌س??نجی ج??رمی‪،‬‬
‫طیف‌س??نجی م??ادون قرم??ز‪ ،‬طیف‌س??نجی ف??رابنفش و طیف‌س??نجی تش??دید مغناطیس??ی هس??ته‌ای‬
‫مشخص می‌شوند‪ .‬متعاقباً‪ ،‬روش‌های مختلفی که در باال توضیح داده شد را می‌توان ب??ا توج??ه‬
‫به آزمایش‌های بیولوژیکی مورد نظر گروه‌بندی و مورد بحث ق??رار داد ت??ا محقق??ان ج??وان را‬
‫‪.‬راهنمایی کند و آنها را متمرکزتر کند‬
‫کلمات کلیدی ‪ :‬کروماتوگرافی‪ ،‬استخراج‪ ،‬شکنش‪ ،‬جداسازی‪ ،‬گیاهان دارویی ‪K‬‬
‫ت????اریخ دری????افت‪:‬‬
‫‪.1398/07/14‬‬
‫ب??????ازبینی ش??????ده‪:‬‬
‫با استخراج‪ ،‬شکنش‪ ،‬و جداسازی از‬
‫‪.1398/09/10‬‬
‫پ?????ذیرش‪-10-14 :‬‬

‫م‬
‫‪ ?????.2019‬ت?????اریخ‬
‫انتش????????????????????ار‪:‬‬
‫‪29/01/2020.‬‬
‫گیاه??ان دارویی ب??رای مص??رف مس??تقیم ب??ه عن??وان‬ ‫ت??رکیب زیس??ت فع??ال در ص??ورت ل??زوم عالوه ب??ر این‪ ،‬ش??امل‬
‫داروی گیاهی یا سنتی استخراج و فرآوری می ش??وند‬ ‫تعیین کمیت و کیفیت ترکیب??ات فع??ال زیس??تی اس??ت‪ ??]5-1[ .‬اخ??یراً‬
‫و یا ب??رای مقاص??د آزمایش??ی تهی??ه می ش??وند‪ .‬مفه??وم تهی??ه گی??اه‬ ‫گیاه به عنوان منبع‬
‫دارویی برای اهداف آزمایش?ی ش??امل جم?ع آوری مناس??ب و ب?ه‬
‫موقع گیاه‪ ،‬احراز هویت توسط متخصص‪ ،‬خشک ک??ردن ک??افی‬ ‫‪،‬آدرس مکاتبات‪ :‬پروفسور ماینول هاک‬
‫و آسیاب می شود‪ .‬این پیگیری می شود‬ ‫‪،‬واحد فارماکولوژی‪ ،‬دانشکده پزشکی و بهداشت دفاعی‬
‫کواالالمپور‪، Kem Sungai Besi، 57000 ،‬دانشگاه دفاع ملی مالزی‬
‫به این مقاله به صورت آنالین دسترسی داشته باشید‬ ‫‪.‬مالزی‬
‫‪:‬کد پاسخ سریع‬ ‫‪: runurono@gmail.com‬ایمیل‬
‫‪: www.jpbsonline.org‬وب سایت‬

‫این یک مجله با دسترسی آزاد است و مقاالت تحت شرایط مجوز‬

‫‪DOI: 10.4103/jpbs.JPBS_175_19‬‬ ‫توزیع می‬
‫‪Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0‬‬
‫شوند که به دیگران اجازه می دهد تا زمانی که اعتبار مناسب‬
‫داده می شود‪ ،‬کار را به صورت غیرتجاری مجدداً میکس کنند‪،‬‬

‫‪1‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬

‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬

‫تغییر دهند و بسازند‪ .‬و آثار جدید تحت شرایط یکسان مجوز‬ ‫ترکیبات اولیه گیاه ‪ .‬اینها عمدتا ً اجزای تغذی??ه ای گیاه??ان مانن??د‬
‫‪.‬دارند‬ ‫قندهای معمولی‪ ،‬اسید آمینه‪ ،‬پروتئین ها و کلروفیل هستند‪ .‬اینها‬
‫خواص دارویی کمی دارند یا اصالً ندارند‪ ]6،7[ .‬ترکیبات ثانویه‬
‫تماس بگیرید ‪: reprints@medknow.com‬برای چاپ مجدد با‬
‫گی??اه ‪ .‬اینه??ا همچ??نین ب??ه عن??وان مت??ابولیت ه??ای ثانوی??ه مانن??د‬
‫آلکالوئیدها‪ ،‬ترپنوئیدها‪ ،‬ساپونین ها‪ ،‬ترکیبات فنلی‪ ،‬فالونوئیدها‬
‫آم??اده س??ازی ‪ AR، Haque M.‬نحوه استناد به این مقاله‪ :‬اب??وبکر‬
‫و تانن ه?ا ش?ناخته می ش??وند‪ .‬اینه??ا مس?ئول بس??یاری از فع??الیت‬
‫گیاهان دارویی‪ :‬روش های اساس??ی اس??تخراج و تفکی??ک ب??رای‬
‫های بیولوژیکی یا دارویی هستند‪ ]6،7[ .‬تقسیم بندی ه??دایت ش??ده‬
‫‪.‬؛ ‪. J Pharm Bioall Sci 202010-12:1‬اهداف آزمایشی‬
‫زیست سنجی ‪ .‬این شامل استخراج م??واد گی??اهی و ب??ه دنب??ال آن‬
‫پزشکی ب??ه دلی??ل منش??اء ط??بیعی‪ ،‬در دس??ترس ب??ودن در جوام??ع‬
‫آزمایش برای فع??الیت بیول??وژیکی اس??ت‪ .‬هنگ??امی ک??ه عص??اره‬
‫‪ Wolters Kluwer - Medknow‬مجله داروسازی و علوم زیستی | منتشر شده توسط ‪© 2020‬‬ ‫م‬
‫محلی‪ ،‬ارزان ت?ر ب?ودن خری?د‪ ،‬س?هولت م?دیریت و ش?اید کم?تر‬ ‫و‬
‫دردسرساز بودن‪ ،‬محبوبیت بین المللی پیدا می کند‪ .‬همچنین در‬ ‫رد آزم??ایش ق??رار گ??رفت ک??ه از نظ??ر بیول??وژیکی فع??ال اس??ت‪،‬‬
‫ص??ورت ب??روز ع??وارض ج??انبی متع??دد و مق??اومت دارویی‪،‬‬ ‫مرحل??ه بع??دی این اس??ت ک??ه ب??ا ش??کنش ادام??ه دهی??د‪ .‬پس از آن‪،‬‬
‫[‪]5-1‬‬
‫داروه??ای گی??اهی می‌توان??د درم??ان ج??ایگزین مفی??دی باش??د‪.‬‬ ‫بخش ه??ای مختل??ف ب??ه دس??ت آم??ده ب??رای فع??الیت بیول??وژیکی‬
‫استخراج گیاهان دارویی فرآیند جداسازی مواد فع??ال گی??اهی ی??ا‬ ‫آزم???ایش می ش???وند‪ .‬همچ???نین‪ ،‬پرب???ازده ت???رین بخش ب???رای‬
‫متابولیت های ثانویه مانند آلکالوئی??دها‪ ،‬فالونوئی??دها‪ ،‬ت??رپن ه??ا‪،‬‬ ‫جداسازی ترکیب گرفته می شود‪ .‬در نه??ایت‪ ،‬ت??رکیب ج??دا ش??ده‬
‫س??اپونین ه??ا‪ ،‬اس??تروئیدها و گلیکوزی??دها از م??واد بی اث??ر ی??ا‬ ‫[‪]1،5،8‬‬
‫شناسایی و ب??رای فع??الیت بیول??وژیکی آزم??ایش می ش??ود‪.‬‬
‫غیرفعال با استفاده از حالل مناسب و روش استخراج استاندارد‬ ‫و آزم??ایش ض??د ‪ TLC‬بیواتوگرافی ‪ .‬این فرآیندی اس??ت ک??ه از‬
‫است‪ .‬مواد گیاهی با محتوای باالی ترکیبات فنلی و فالونوئی??دها‬ ‫میکروبی برای تعیین هویت ت??رکیب اس??تخراج ش??ده و همچ??نین‬
‫دارای خواص آنتی اکسیدانی هس??تند و از این رو ب??رای درم??ان‬ ‫فعالیت ضد میکروبی آن استفاده می کن??د‪ ]5,9[ .‬انگش??ت نگ??اری‬
‫بیم??اری ه??ای مرتب??ط ب??ا اف??زایش س??ن مانن??د بیم??اری آلزایم??ر‪،‬‬ ‫در گیاه????ان دارویی ‪ .‬این ش????امل اس????تفاده از تکنی????ک ه????ای‬
‫[‪]2،5‬‬
‫پارکینسونیس??م‪ ،‬اض??طراب و افس??ردگی اس??تفاده می ش??وند‪.‬‬ ‫کروم???اتوگرافی‪ ،‬تکنی???ک ه???ای شناس???ایی و تجزی???ه و تحلی???ل‬
‫چن???دین روش در اس???تخراج گیاه???ان دارویی مانن???د خیس???اندن‪،‬‬ ‫شیمیایی برای مشخص کردن یک ترکیب فعال دارویی از ی??ک‬
‫تزریق‪ ،‬جوشانده‪ ،‬نفوذ‪ ،‬هض?م و اس?تخراج سوکس?له‪ ،‬اس?تخراج‬ ‫گی??اه دارویی اس??ت‪ ]4،5[ .‬ایمونواس??ی _ این فرآین??د شناس??ایی‬
‫سطحی‪ ،‬استخراج ب??ه کم??ک اولتراس??وند و اس??تخراج ب??ه کم??ک‬ ‫مولک??ول فع??ال زیس??تی و همچ??نین فع??الیت بیول??وژیکی آن از‬
‫م??ایکروویو اس??تفاده ش??د‪ .‬عالوه ب??ر این‪ ،‬کروم??اتوگرافی الی??ه‬ ‫طری??ق واکنش ایم??نی‪ ،‬اتص??ال گیرن??ده و واکنش ه??ای آن??زیمی‬
‫‪ (HPLC)،‬کروماتوگرافی مایع با ک??ارایی ب?اال ‪ (TLC)،‬نازک‬ ‫است‪ .‬عصاره و متابولیت های ثانویه با وزن مولکولی کم ابت??دا‬
‫در )‪ (GC‬و کروماتوگرافی گازی )‪ (PC‬کروماتوگرافی کاغذی‬ ‫با آنتی بادی مونوکلونال برای تشخیص اتصال دارو ب??ه گیرن??ده‬
‫[‪]5-1‬‬
‫جداسازی و خالص سازی متابولیت های ثانویه استفاده شد‪.‬‬ ‫تعامل دارند‪ .‬به دنبال آن‪ ،‬از روش ایمونواسی مرتب??ط ب??ا آن??زیم‬
‫انتخاب ی??ک روش اس??تخراج مناس??ب ب??ه م??اهیت م??واد گی??اهی‪،‬‬ ‫برای تعیین فعالیت های آنزیمی آن استفاده می شود‪(ELISA) .‬‬
‫[‪]5‬‬
‫حالل‪ ،‬دم??ا و ج??یره حالل ب??ه نمون??ه ‪، pH‬حالل م??ورد اس??تفاده‬
‫بس???تگی دارد‪ .‬همچ???نین بس???تگی ب???ه اس???تفاده م???ورد نظ???ر از‬
‫محصوالت نهایی دارد‪ ??]5-1[ .‬این مطالعه با هدف ارزی?ابی حالل‬ ‫_ اجاق گازها از عمل‬
‫های مختلف استخراج‪ ،‬روش های اس??تخراج‪ ،‬تفکی??ک‪ ،‬خ??الص‬ ‫حالل م??ورد اس??تفاده ب??رای اس??تخراج گیاه??ان دارویی ب??ه ن??ام‬
‫س??ازی‪ ،‬غرب??الگری فیتوش??یمیایی و شناس??ایی ترکیب??ات زیس??ت‬ ‫قاعدگی نیز شناخته می شود‪ .‬انتخاب حالل به نوع گیاه‪ ،‬بخش??ی‬
‫‪.‬فعال در گیاهان دارویی انجام شد‬ ‫از گیاهی که باید استخراج شود‪ ،‬ماهیت ترکیب??ات فع??ال زیس??تی‬
‫تعریف اصطالحات‬ ‫و در دسترس بودن حالل بس??تگی دارد‪ .‬ب??ه ط??ور کلی از حالل‬
‫گیاه دارویی ‪ .‬به گیاهی اطالق می شود که دارای مواد فع??ال ی??ا‬ ‫های قط??بی مانن??د آب‪ ،‬مت??انول و ات??انول در اس??تخراج ترکیب??ات‬
‫متابولیت های ثانویه است که دارای فعالیت بیولوژیکی هس??تند‪.‬‬ ‫قطبی استفاده می شود‪ ،‬در حالی که حالل های غیر قطبی مانند‬
‫یک گیاه کامل ممکن است از نظر دارویی فعال باشد ی??ا بخش??ی‬ ‫قط??بی‬ ‫هگ??زان و دی کلرومت??ان در اس??تخراج ترکیب??ات غ??یر‬
‫داروی گیاهی ‪ .‬اینها فرآورده ه??ای دارویی‬ ‫[‪]4،6،7‬‬
‫از گیاه باشد‪.‬‬ ‫استفاده می شوند‪ ???]3،5،10[ .‬در طول اس??تخراج م??ایع‪-‬م??ایع‪ ،‬روش‬
‫هستند که ش??امل م??واد م??وثره ب??ه دس??ت آم??ده از گیاه??ان گی??اهی‬ ‫مرسوم انتخاب دو حالل قابل ام??تزاج مانن??د آب‪-‬دی کلرومت??ان‪،‬‬
‫هستند‪ .‬این محصول را می توان از کل گیاه یا هر قس??متی تهی??ه‬ ‫آب‪-‬ات??ر و آب‪-‬هگ??زان اس??ت‪ .‬در تم??ام ترکیب??ات‪ ،‬آب ب??ه دلی??ل‬
‫ک??رد‪ .‬ف??رآورده ه??ای حاص??ل از گیاه??ان گی??اهی ف??رعی مانن??د‬ ‫قطبیت باال و قابلیت اختالط با حالل آلی وجود دارد‪ .‬ترکیبی که‬
‫روغن‪ ،‬ص??مغ و س??ایر ترش??حات ن??یز ج??زو داروه??ای گی??اهی‬ ‫قرار است با استفاده از استخراج مایع‪-‬مایع استخراج ش??ود بای??د‬
‫قاعدگی ‪ .‬این یک مایع ی??ا ی??ک حالل‬ ‫[‪]4،6،7‬‬
‫محسوب می شوند‪.‬‬ ‫در حالل آلی محل???ول باش???د ام???ا ن???ه در آب ب???رای س???هولت‬
‫[‬
‫مناسب است که برای فرآیند استخراج موثر انتخاب شده است‪.‬‬ ‫?تخراج‬ ‫جداسازی‪ ??]11[ .‬عالوه بر این‪ ،‬حالل مورد اس??تفاده در اس?‬
‫‪ ]2،3‬مارک _ این یک ماده دارویی نامحلول یا بی اثر اس??ت ک??ه‬ ‫هگزان که کمترین قطبی است تا ‪ n-‬با توجه به قطبیت آنها‪ ،‬از‬
‫میسل ‪ .‬این ترکیبی‬ ‫[‪]2،3‬‬
‫در پایان فرآیند استخراج باقی می ماند‪.‬‬ ‫آب قط??بی ت??رین طبق??ه بن??دی می ش??ود‪ ??]3،5،10[ .‬م??وارد زی??ر ‪11‬‬
‫[‪]2،3‬‬
‫از م??واد دارویی اس??تخراج ش??ده و حالل اس??تخراج اس??ت‪.‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬ ‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬

‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬

‫حالل مختل??ف اس??تخراج هس??تند ک??ه ب??ر اس??اس ت??رتیب اف??زایش‬ ‫یک ترکیب بسیار پایدار است و با اسیدها‪ ،‬بازه??ا و فل??زات‬
‫‪ :‬قطبیت مرتب شده اند‬
‫[‪]3،9‬‬
‫واکنش نمی دهد‪ ]3،12،13[ .‬معایب ‪ .‬در طبیعت بسیار فرار و‬
‫‪Solvents‬‬ ‫[‪]3،12،13‬‬
‫قابل اشتعال است‪.‬‬
‫‪n-Hexane‬‬ ‫مایع ی?ونی (حالل س?بز) ‪ .‬این ی?ک حالل منحص?ر ب?ه )‪(v‬‬
‫قطبیت‬ ‫فرد برای استخراج است و بسیار قطبی و بسیار پای??دار در‬
‫‪1.‬‬ ‫برابر حرارت است‪ .‬حتی در دمای ‪ 3000‬درج??ه س??انتی گ??راد می‬
‫‪2.‬‬ ‫نفت اتر‬ ‫‪0.117‬‬
‫تواند در حالت مایع باقی بماند و در جاهایی که دم??ای ب??اال‬
‫‪3.‬‬ ‫دی اتیل اتر‬ ‫‪0.117‬‬ ‫قابل استفاده است قابل اس??تفاده اس??ت‪ .‬ام??تزاج پ??ذیری ف??وق‬
‫‪4.‬‬ ‫اتیل استات‬ ‫‪0.228‬‬ ‫الع??اده ای ب??ا آب و س??ایر حالل ه??ا دارد و در اس??تخراج‬
‫‪5.‬‬ ‫کلروفرم‬ ‫‪0.259‬‬ ‫ترکیب??ات قط??بی بس??یار مناس??ب اس??ت‪ ]14[ .‬مزای??ا ‪ .‬دارای‬
‫‪6.‬‬ ‫دی کلرومتان‬ ‫‪0.309‬‬ ‫حالل عالی است که مایکروویو را جذب و انتق??ال می ده??د‬
‫‪7.‬‬ ‫استون‬ ‫‪0.355‬‬ ‫و از این رو برای استخراج ب?ه کم?ک م??ایکروویو مناس??ب‬
‫‪8.‬‬ ‫بوتانول‪n -‬‬ ‫‪0.586‬‬ ‫است‪ .‬غیر قابل اشتعال است و برای استخراج مایع‪-‬مایع و‬
‫‪9.‬‬ ‫اتانول‬ ‫‪0.654‬‬ ‫بسیار قطبی مفید است‪ ]14[ .‬عیب ‪ .‬برای تهیه تنتور ایده آل‬
‫‪10.‬‬ ‫متانول‬ ‫‪0.762‬‬ ‫[‪]14‬‬
‫نیست‪.‬‬
‫‪11.‬‬ ‫آب‬ ‫‪1000‬‬
‫عواملی که در انتخاب حالل های استخراج باید در نظر گرفته‬
‫در طول شکنش‪ ،‬حالل انتخاب شده با توجه ب??ه ت??رتیب اف??زایش‬ ‫شوند‬
‫هگ??زان‪ ،‬کم??ترین قط??بی ب??ه آب ب??ا ‪ n-‬قط??بیت‪ ،‬ب??ا ش??روع از‬
‫هنگام انتخاب حالل استخراج باید فاکتورهای مختلفی را ک??ه در‬
‫باالترین قطبیت اض??افه می ش??ود‪ ??]3،9[ .‬اگ??ر محققی بخواه??د پنج‬ ‫[‪]3،9،15‬‬
‫گ?زینش پ?ذیری ‪ (i) .‬زیر برشمرده شده در نظر گرفت‪.‬‬
‫حالل را در حین شکنش انتخ??اب کن??د‪ ،‬روش معم??ول این اس??ت‬
‫توانایی یک حالل انتخ??ابی ب??رای اس??تخراج م??اده فع??ال و ت??رک‬
‫دو حالل ب?ا ‪)،‬هگزان‪ ،‬کلروفرم ‪ ( n-‬که دو حالل با قطبیت کم‬
‫ایمنی ‪ .‬حالل ایده آل برای استخراج باید غیر )‪. (II‬ماده بی اثر‬
‫و یکی ب??ا قط?بیت )بوت??انول ‪، n-‬دی کلرومتان( قطبیت متوسط‬
‫هزینه ‪ .‬باید تا ح??د امک??ان )‪. (iii‬سمی و غیر قابل اشتعال باشد‬
‫‪.‬پایین انتخاب کند‪ .‬باالترین قطبیت (آب)‬
‫واکنش پذیری ‪ .‬حالل مناسب استخراج نباید )‪. (IV‬ارزان باشد‬
‫بازی??ابی ‪ .‬حالل اس??تخراج بای??د ب??ه )‪. (v‬با عصاره واکنش دهد‬
‫_ از اقدامات ‪ s solvent‬خصوصیات _ از‬ ‫ویسکوزیته ‪ .‬باید )‪. (vi‬سرعت بازیابی و از عصاره جدا شود‬
‫آب ‪ .‬این حالل قط???بی ت???رین حالل اس???ت و در اس???تخراج )‪(i‬‬ ‫دمای )‪. (vii‬ویسکوزیته پایینی داشته باشد تا به راحتی نفوذ کند‬
‫[‪]9،12‬‬
‫طیف گسترده ای از ترکیبات قطبی استفاده می ش??ود‪.‬‬ ‫از‬ ‫جوش ‪ .‬دمای جوش حالل بای??د ت??ا ح??د امک??ان پ??ایین باش??د ت??ا‬
‫مزایا ‪ .‬طیف وسیعی از مواد را حل می کن??د‪ .‬ارزان‪ ،‬غ??یر‬
‫[‪]3،9،15‬‬
‫تخریب در اثر حرارت جلوگیری شود‪.‬‬
‫سمی‪ ،‬غیر قابل اشتعال و بسیار قطبی است‪ ]9،12[ .‬معایب ‪.‬‬
‫باعث رشد ب??اکتری ه??ا و کپ??ک ه??ا می ش??ود‪ .‬ممکن اس??ت‬ ‫_ _ استفاده شده در عمل _ از پزشكان پزشكي ‪ M‬روش های‬
‫باعث هیدرولیز شود و مقدار زی??ادی گرم?ا ب?رای متمرک?ز‬ ‫تع??داد زی??ادی روش از نظ??ر ف??نی در اس??تخراج گیاه??ان دارویی‬
‫کردن آن مورد نیاز است‬ ‫استفاده شد‪ .‬برخی از روش‌های جدی??دتر هن??وز در ح??ال تکام??ل‬
‫[‪]9،12‬‬
‫استخراج کردن‪.‬‬ ‫[‬
‫هستند‪ ،‬در حالی که روش‌های موج??ود در ح??ال تغی??یر هس??تند‪.‬‬
‫الکل ‪ .‬همچنین ماهیت قطبی دارد‪ ،‬با آب قابل اختالط است )‪(ii‬‬ ‫‪ ??]2،5‬انتخاب یک روش استخراج مناسب بسیار حی??اتی اس??ت ک??ه‬
‫[‬
‫و می تواند متابولیت های ثانویه قطبی را اس??تخراج کن??د‪.‬‬ ‫‪.‬در برخی موارد به استفاده مورد نظر از عصاره بستگی دارد‬
‫‪ ]9،12‬مزایا ‪ .‬در غلظت ب??االی ‪ 20‬درص??د خ??ود نگهدارن??ده‬
‫عواملی که در انتخاب روش استخراج باید در نظر گرفته شود‬
‫است‪ .‬در غلظت کم غیر سمی است و برای تغلیظ عص??اره‬
‫به مقدار کمی گرما نیاز است‪ ]9،12[ .‬معایب ‪ .‬چربی ها‪ ،‬لثه‬ ‫پایداری در برابر گرم??ا ‪ .‬م??واد گی??اهی پای??دار در براب??ر )الف(‬
‫[‪]9،12‬‬
‫ها و موم را حل نمی کند‪ .‬قابل اشتعال و فرار است‪.‬‬ ‫حرارت با استفاده از استخراج سوکس?له ی??ا اس??تخراج ب?ه کم??ک‬
‫مایکروویو اس??تخراج می‌ش??وند‪ ،‬در ح??الی ک??ه م??واد گی??اهی ک??ه‬
‫کلروفرم ‪ .‬این یک حالل غیر قط??بی اس??ت و در اس??تخراج )‪(iii‬‬
‫پایداری حرارتی ندارند ب??ا اس??تفاده از خیس??اندن ی??ا نف??وذ ک??ردن‬
‫ترکیباتی مانند ترپنوئیدها‪ ،‬فالونوئیدها‪ ،‬چربی ها و روغن‬
‫اس???تخراج می‌ش???وند‪( ?????]2،11[ .‬ب) م???اهیت حالل ‪ .‬اگ???ر حالل‬
‫ها مفی??د اس??ت‪ ]3،12،13[ .‬مزای??ا ‪ .‬بی رن??گ‪ ،‬ب??وی ش??یرین و‬
‫استخراج آب باشد‪ ،‬خیساندن روش مناسبی است اما ب??رای نف??وذ‬
‫محلول در الکل است‪ .‬همچ?نین ب?ه خ?وبی ج?ذب و در ب?دن‬
‫حالل ف??رار و اس??تخراج سوکس??له مناس??ب ت??ر اس??ت‪( ??]2،11[ .‬ج)‬
‫متابولیزه می شود‪ ]3،12،13[ .‬معایب ‪ .‬خاصیت آرام بخشی و‬
‫هزینه دارو ‪ .‬داروهای ارزان با اس??تفاده از خیس??اندن اس??تخراج‬
‫[‪]3،12،13‬‬
‫سرطان زایی دارد‪.‬‬
‫می شوند‪ ،‬در حالی که داروهای گران قیمت ترجیحا ً ب??ا اس??تفاده‬
‫ات??ر ‪ .‬این ی??ک حالل غ??یر قط??بی اس??ت و در اس??تخراج )‪(iv‬‬ ‫از پرکوالس??یون اس??تخراج می ش??وند‪( ????]2،11[ .‬د) م??دت زم??ان‬
‫ترکیب??اتی مانن??د آلکالوئی??دها‪ ،‬ترپنوئی??دها‪ ،‬کوم??ارین ه??ا و‬ ‫استخراج ‪ .‬خیساندن برای مواد گیاهی که نی?از ب?ه ق?رار گ?رفتن‬
‫اسیدهای چرب مفید است‪ ]3،12،13[ .‬مزای??ا ‪ .‬قاب?ل اختالط ب??ا‬ ‫در معرض طوالنی م??دت ب??ا قاع??دگی دارن??د مناس??ب اس??ت‪ ،‬در‬
‫آب‪ ،‬نقطه ج??وش پ??ایین و ط??بیعت بی م??زه اس??ت‪ .‬همچ??نین‬ ‫حالی که تکنیک هایی مانند اس??تخراج ب??ه کم??ک م??ایکروویو ی??ا‬

‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬ ‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬ ‫‪3‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬
‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬
‫[‪]2،11‬‬
‫اولتراسوند برای مدت زمان کوتاه تری اس??تفاده می ش??ود‪.‬‬
‫(ه) حجم نهایی مورد نیاز است ‪ .‬محصوالت با حجم زیاد مانن??د‬
‫تنتوره?ا ب?ا خیس??اندن تهی?ه می‌ش?وند‪ ،‬در ح?الی ک??ه محص?والت‬
‫غلی???ظ از طری???ق پرکوالس???یون ی???ا اس???تخراج سوکس???له تولی???د‬
‫می‌شوند‪( ??]2،11[ .‬و) استفاده مورد نظر ‪ .‬عص??اره ه??ای در نظ??ر‬
‫گرفته شده برای مص??رف انس??ان معم??والً ب??ا خیس??اندن تهی??ه می‬
‫ش??وند‪ ،‬در ح??الی ک??ه محص??والت در نظ??ر گرفت??ه ش??ده ب??رای‬
‫آزم??ایش تج??ربی ب??ا اس??تفاده از روش ه??ای دیگ??ر عالوه ب??ر‬
‫[‪]2،11‬‬
‫خیساندن تهیه می شوند‪.‬‬
‫روش های رایج در استخراج گیاهان دارویی‬
‫)‪(i‬‬ ‫خیساندن ‪ .‬این یک روش استخراج اس??ت ک?ه در آن م?واد‬
‫دارویی پودر شده درشت‪ ،‬اعم از برگ یا پوست س?اقه ی?ا‬
‫پوست ریشه‪ ،‬در داخل ظرف قرار می‌گیرد‪ .‬قاع??دگی در‬
‫باال ریخته می شود تا زمانی که مواد دارو کامالً پوش??انده‬
‫شود‪ .‬سپس در ظرف بسته شده و حداقل به مدت سه روز‬
‫نگهداری می شود‪ ???]4،11،16-1[ .‬محتویات ب??ه ص??ورت دوره‬
‫ای هم زده می شود و اگ??ر داخ??ل بط??ری ق??رار می گ??یرد‬
‫باید هر چند وقت یکب??ار تک??ان داده ش??ود ت??ا از اس??تخراج‬
‫کامل اطمینان حاصل شود‪ .‬در پایان اس??تخراج‪ ،‬میس??ل ب??ا‬
‫فیلتراسیون یا تخلیه از مارک جدا می ش?ود‪ .‬س??پس میس?ل‬
‫با تبخیر در اجاق یا ب??االی حم??ام آب از قاع??دگی ج??دا می‬
‫شود‪ ??]4،11،16-1[ .‬این روش برای مواد گیاهی قابل انعط??اف‬
‫‪.‬بسیار مناسب و مناسب است‬
‫تزریق ‪ .‬این یک فرآین??د اس??تخراج مانن??د خیس??اندن اس?ت‪(ii) .‬‬
‫مواد دارویی را به صورت پودر ریز آس??یاب می کنن??د و‬
‫س??پس در ظ??رف تم??یزی ق??رار می دهن??د‪ .‬س??پس حالل‬
‫استخراج سرد یا گرم روی مواد دارویی ریخته می شود‪،‬‬
‫[‬
‫خیس می شود و برای مدت کوتاهی نگهداری می شود‪.‬‬
‫‪ ??]3،11-1‬این روش برای استخراج ترکیبات زیست فعال ک??ه‬
‫ب??ه راح??تی محل??ول هس??تند مناس??ب اس??ت‪ .‬عالوه ب??ر این‪،‬‬
‫روش مناسبی برای تهی??ه عص??اره ت??ازه قب??ل از مص??رف‬
‫است‪ .‬نسبت حالل به نمونه معموالً ‪ 4:1‬یا ‪ 16:1‬بسته ب??ه‬
‫[‪]3،11-1‬‬
‫کاربرد مورد نظر است‪.‬‬
‫گوارش ‪ .‬این یک روش استخراج است که شامل اس??تفاده )‪(iii‬‬
‫از حرارت متوسط در طول فرآیند استخراج اس??ت‪ .‬حالل‬
‫استخراج ش?ده در ی?ک ظ??رف تم?یز و ب?ه دنب??ال آن م??واد‬
‫دارویی پودر شده ریخته می شود‪ .‬مخلوط را روی حم??ام‬
‫آب یا در کوره ای با دمای حدود ‪ 50‬درجه سانتیگراد قرار‬
‫می دهند‪ ?]1،3،11[ .‬در طول فرآیند استخراج حرارت اعمال‬
‫ش??د ت??ا ویس??کوزیته حالل اس??تخراج ک??اهش یاب??د و ح??ذف‬
‫متابولیت های ثانویه اف?زایش یاب?د‪ .‬این روش ب?رای م?واد‬
‫گیاهی که هستند مناسب است‬
‫[‪]1،3،11‬‬
‫به راحتی قابل حل‬
‫جوشانده ‪ .‬این فرآین??دی اس?ت ک??ه ش?امل اس??تخراج م??داوم )‪(iv‬‬
‫گرم با استفاده از حجم مشخص??ی از آب ب??ه عن??وان حالل‬
‫است‪ .‬یک ماده گیاهی خش??ک‪ ،‬آس??یاب ش??ده و پ??ودر ش??ده‬
‫در یک ظرف تمیز قرار داده می شود‪ .‬س??پس آب ریخت??ه‬
‫و هم زده می شود‪ .‬سپس حرارت در طول فرآین??د اعم??ال‬
‫می ش??ود ت??ا اس??تخراج را تس??ریع کن??د‪ ??]3،11-1[ .‬این فرآین??د‬
‫‪2‬‬ ‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬
‫ب??رای م??دت کوت??اهی معم??والً ح??دود ‪ 15‬دقیق??ه ط??ول می‬
‫کشد‪ .‬نس??بت حالل ب??ه داروی خ??ام معم??والً ‪ 4:1‬ی??ا ‪16:1‬‬
‫اس??ت‪ .‬ب??رای اس??تخراج م??واد گی??اهی محل??ول در آب و‬
‫[‪]3،11-1‬‬
‫حرارت پایدار استفاده می شود‪.‬‬
‫نف??وذ ‪ .‬دس??تگاه م??ورد اس??تفاده در این فرآین??د پرکوالت??ور )‪(v‬‬
‫نامی??ده می ش??ود‪ .‬این ظ??رف شیش??ه ای مخ??روطی ش??کل‬
‫باریک اس?ت ک??ه در دو س??ر آن ب??از می ش?ود‪ .‬ی?ک م?اده‬
‫گی??اهی خش??ک‪ ،‬آس??یاب ش??ده و ری??ز پ??ودر ش??ده ب??ا حالل‬
‫استخراج شده در ظرفی تم??یز مرط??وب می ش??ود‪ .‬مق??دار‬
‫بیش??تری حالل اض??افه می ش??ود و مخل??وط ب??ه م??دت ‪4‬‬
‫ساعت نگهداری می شود‪ .‬پس از آن‪ ،‬محتویات با انته?ای‬
‫پایینی بسته به داخل پرکوالت?ور منتق?ل می‌ش?وند و اج?ازه‬
‫می‌دهن??د ب??ه م??دت ‪ 24‬س??اعت بمان??د‪ ??]2،3،11[ .‬س??پس حالل‬
‫استخراج از باال ریخت??ه می ش??ود ت??ا م??واد دارویی ک??امالً‬
‫اشباع شود‪ .‬سپس قس??مت پ??ایینی دس??تگاه پرکوالت??ور ب??از‬
‫می شود و مایع به آرامی چکه می کند‪ .‬مقداری حالل ب??ه‬
‫طور مداوم اضافه شد و استخراج توسط نیروی گرانش??ی‬
‫انجام شد و حالل را از طریق ماده دارویی به سمت پایین‬
‫هل داد‪ ??]2،3،11[ .‬افزودن حالل زمانی متوقف ش??د ک??ه حجم‬
‫حالل اضافه شده به ‪ ٪75‬از مقدار مورد نظ??ر ک??ل آم??اده‬
‫سازی رسید‪ .‬عصاره ب??ا فیلتراس??یون و س??پس تخلی??ه ج??دا‬
‫می شود‪ .‬سپس مارک بیان می شود و مقدار نه??ایی حالل‬
‫[‬
‫ب??رای بدس??ت آوردن حجم م??ورد نی??از اض??افه می ش??ود‪.‬‬
‫‪]2،3،11‬‬
‫استخراج سوکس??له ‪ .‬این فرآین??د در غ??یر این ص??ورت ب??ه )‪(vi‬‬
‫عن??وان اس??تخراج م??داوم گ??رم ش??ناخته می ش??ود‪ .‬دس??تگاه‬
‫استخراج کننده سوکسله نام دارد که از شیشه س??اخته ش??ده‬
‫است‪ .‬از یک فالس??ک ت??ه گ??رد‪ ،‬محفظ??ه اس??تخراج‪ ،‬لول??ه‬
‫سیفون و کندانسور در باال تش??کیل ش??ده اس??ت‪ .‬ی??ک م??اده‬
‫گیاهی خش??ک‪ ،‬آس??یاب ش??ده و ری??ز پ??ودر ش??ده در داخ??ل‬
‫کیسه متخلخل (انگشت) که از یک پارچ??ه تم??یز ی??ا کاغ??ذ‬
‫صافی قوی تشکیل شده است قرار داده می ش??ود و محکم‬
‫بس??ته می ش??ود‪ ???]4،11،17،18-1[ .‬حالل اس??تخراج در فالس??ک‬
‫پایینی ریخته می شود و سپس انگشتانه ب??ه داخ??ل محفظ??ه‬
‫استخراج ریخته می شود‪ .‬سپس حالل از فالس??ک پ??ایینی‬
‫ح??رارت داده می ش??ود‪ ،‬تبخ??یر می ش??ود و از کندانس??ور‬
‫عب??ور می کن??د و در آنج??ا م??تراکم می ش??ود و ب??ه س??مت‬
‫محفظ??ه اس??تخراج جری??ان می یاب??د و ب??ا تم??اس دارو را‬
‫استخراج می کند‪ .‬در نتیجه‪ ،‬هنگامی ک??ه س??طح حالل در‬
‫محفظه استخراج به باالی سیفون می رسد‪ ،‬حالل و م??واد‬
‫[‪]4،11،17،18-1‬‬
‫گیاهی استخراج شده به فالسک برمی گردند‪.‬‬
‫کل فرآیند به طور مکرر ادامه می‌یابد تا زم??انی ک??ه دارو‬
‫به طور کام??ل اس??تخراج ش??ود‪ ،‬نقطه‌ای ک??ه حاللی ک??ه از‬
‫محفظ??ه اس??تخراج ج??اری می‌ش??ود‪ ،‬باقی‌مان??ده‌ای ب??اقی‬
‫نمی‌گذارد‪ .‬این روش برای م??واد گی??اهی ک??ه ت??ا ح??دی در‬
‫حالل انتخ??ابی محل??ول هس??تند و ب??رای م??واد گی??اهی ب??ا‬
‫ناخالصی های نامحلول مناسب است‪ .‬ب??ا این ح??ال‪ ،‬روش‬
‫مناسبی برای م??واد گی??اهی قاب??ل انعط??اف نیس??ت‪ .‬مزای??ا ‪.‬‬
‫مقدار زیادی دارو را می توان با مق??دار کم??تری از حالل‬
‫استخراج کرد‪ .‬همچنین ب??رای م??واد گی??اهی ک??ه در براب??ر‬
‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬

‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬

‫حرارت پایدار هستند ن??یز قاب??ل اس??تفاده اس??ت‪ .‬نی??ازی ب??ه‬
‫فیلتراسیون نیست و مقدار زی?ادی گرم??ا می توان??د اعم??ال‬
‫شود‪ ]4،11،17،18-1[ .‬معایب ‪ .‬تک??ان دادن منظم امک??ان پ??ذیر‬
‫نیست و روش برای آن مناسب نیست‬
‫[‪]4،11،17،18-1‬‬
‫مواد قابل حرارت پذیری‬
‫استخراج به کم??ک م??ایکروویو ‪ .‬این یکی از روش ه??ای )‪(vii‬‬
‫پیش??رفته اس??تخراج در تهی??ه گیاه??ان دارویی اس??ت‪ .‬این‬
‫تکنی??ک از مکانیس??م چ??رخش دوقط??بی و انتق??ال ی??ونی ب??ا‬
‫_ _ روشهای غربالگری فسفر هیتوشیمی‬
‫غربالگری های فیتوشیمیایی آزمایش ه??ای اولی??ه ای هس??تند ک??ه‬
‫برای تشخیص وجود متابولیت های اولی??ه و ثانوی??ه در عص??اره‬
‫انجام می شوند‪ .‬چندین تجزیه و تحلیل کیفی ش??رح داده ش??ده در‬
‫زیر برای تش?خیص وج?ود آلکالوئی?دها‪ ،‬فالونوئی?دها‪ ،‬ت?انن ه?ا‪،‬‬
‫ساپونین ه?ا‪ ،‬فالون ه?ا‪ ،‬اس?ترول ه?ا‪ ،‬ت?رپن ه?ا‪ ،‬گلیکوزی?دهای‬
‫[‬
‫قلبی‪ ،‬پروتئین‪ ،‬کربوهیدرات ها و چربی ها استفاده شده است‪.‬‬
‫‪]21-3،19‬‬

‫جابجایی یون‌ه??ای ب??اردار موج??ود در م??واد حالل و دارو‬

‫اس??تفاده می‌کن??د‪ .‬این روش ب??رای اس??تخراج فالونوئی??دها‬ ‫تست آلکالوئیدها‬
‫مناسب است‪ .‬این شامل اعمال تابش الکترومغناطیسی در‬ ‫آزمون دراگندورف ‪ 1 .‬میلی لیتر از عصاره گرفت??ه ش??د )الف(‬
‫فرک??انس ه??ای بین ‪ 300‬مگ??اهرتز و ‪ 300‬گیگ??اهرتز و‬ ‫و در لوله آزمایش قرار داده شد‪ .‬سپس ‪ 1‬میلی لیتر محلول یدی??د‬
‫[‪]1،4،10،14‬‬
‫ط?ول م??وج بین ‪ 1‬س??انتی م??تر ت??ا ‪ 1‬م??تر اس??ت‪.‬‬ ‫بیسموت پتاسیم ( معرف دراژندورف ) اضافه و تکان داده ش?د‪.‬‬
‫امواج مایکروویو اعم??ال ش??ده در فرک??انس ‪ 2450‬هرت??ز‬ ‫ی??ک رس??وب قرم??ز ن??ارنجی تش??کیل ش??ده نش??ان دهن??ده وج??ود‬
‫انرژی بین ‪ 600‬تا ‪ 700‬وات تولی?د می‌کنن?د‪ .‬این تکنی?ک‬ ‫آلکالوئیدها است‪( ??]21-3،19[ .‬ب) آزم??ون واگ??نر ‪ 1 .‬میلی لی??تر از‬
‫از تشعشعات مایکروویو برای بمباران یک جسم اس??تفاده‬ ‫عصاره گرفته ش??د و در لول??ه آزم??ایش ق??رار داده ش??د‪ .‬س??پس ‪1‬‬
‫می‌کن??د ک??ه می‌توان??د ان??رژی الکترومغناطیس??ی را ج??ذب‬ ‫میلی لیتر یدید پتاسیم (مع??رف واگ?نر) اض?افه و تک??ان داده ش?د‪.‬‬
‫کرده و آن را به گرما تب??دیل کن??د‪ .‬متعاقب??ا‪ ،‬گرم??ای تولی??د‬ ‫ظه??ور رس??وب قه??وه ای مای??ل ب??ه قرم??ز نش??ان دهن??ده وج??ود‬
‫شده حرکت حالل را به داخل م??اتریکس دارو تس??هیل می‬ ‫آلکالوئی??دها اس??ت‪( ???]22-3،19[ .‬ج) آزم??ون م??ایر ‪ 1 .‬میلی لی??تر از‬
‫کن??د‪ ???]1،4،10،14[ .‬هنگ??امی ک??ه از حالل قط??بی اس??تفاده می‬ ‫عصاره گرفته ش??د و در لول??ه آزم??ایش ق??رار داده ش??د‪ .‬س??پس ‪1‬‬
‫شود‪ ،‬چرخش دوقطبی و مهاجرت ی?ون ه?ا رخ می ده?د‪،‬‬ ‫میلی لیتر محلول یدید جیوه پتاسیم (معرف مایر) اضافه و تکان‬
‫نفوذ حالل را افزایش می دهد و به فرآیند استخراج کمک‬ ‫داده شد‪ .‬ظهور رسوب سفید یا کرم به معنای وجود آلکالوئی??دها‬
‫می کن??د‪ .‬ب??ا این ح??ال‪ ،‬هنگ??امی ک??ه از حالل غیرقط??بی‬ ‫است‪( ]21-3،19[ .‬د) آزمون هاگر ‪ 1 .‬میلی لیتر از محلول عصاره‬
‫استفاده می شود‪ ،‬تابش مایکروویو آزاد شده تنه??ا گرم??ای‬ ‫گرفته شد و در لوله آزمایش ق??رار داده ش??د‪ .‬س??پس ‪ 1‬میلی لی?تر‬
‫کمی تولی????د می کن????د‪ .‬از این رو‪ ،‬این روش اس????تفاده از‬ ‫اض??افه و تک??ان داده ش??د‪ Hager) .‬مع??رف( محلول آهن اش??باع‬
‫حالل های غیر قطبی را ترجیح نمی دهد‪ ]1،4،10،14[ .‬مزایا‬
‫[‬
‫تشکیل رسوب زرد رنگ نشان دهنده وجود آلکالوئیدها اس??ت‪.‬‬
‫‪]21-3،19‬‬
‫‪ .‬استخراج به کمک مایکروویو مزایای ویژه ای مانند ب??ه‬
‫حداقل رساندن حالل و زمان استخراج و همچنین افزایش‬ ‫تست گلیکوزیدها‬
‫نتیج???ه دارد‪ ]1،4،10،14[ .‬مع???ایب ‪ .‬این روش فق???ط ب???رای‬
‫ابتدا ی?ک گ??رم از ‪) .‬اصالح شده( ‪ Bontrager‬آزمون )الف(‬
‫ترکیبات فنلی و فالونوئیدها مناسب است‪ .‬ترکیباتی مانن??د‬
‫عصاره خام وزن شده‪ ،‬در لوله آزم??ایش ق??رار داده ش??د و در ‪5‬‬
‫تانن ها و آنتوسیانین ها ممکن است تجزیه شوند‬
‫میلی لیتر اسید هیدروکلریک رقیق حل ش??د‪ .‬س??پس ‪ 5‬میلی لی??تر‬
‫[‪]1،4،10،14‬‬
‫به دلیل دمای باال درگیر‬
‫محلول کلری?د آهن (‪ )%5‬اض?افه ش?د‪ .‬مخل?وط تک?ان داده ش?د و‬
‫استخراج به کمک اولتراسوند ‪ .‬این فرآین??د ش??امل اس??تفاده )‪(viii‬‬ ‫روی حمام آب ق?رار گ?رفت‪ .‬س??پس مخل?وط ب?ه م?دت ‪ 10‬دقیق?ه‬
‫از ان??رژی ص?وتی در فرک?انس بس??یار ب?اال بیش??تر از ‪20‬‬ ‫اجازه داده شد تا بجوشد‪ ،‬خنک شود و صاف شود‪ ?]21-3،19[ .‬پس‬
‫کیلوهرتز برای مختل کردن سلول های گیاهی و اف??زایش‬ ‫از آن‪ ،‬مخل??وط دوب??اره ب??ا ب??نزن اس??تخراج ش??د‪ .‬در نه??ایت حجم‬
‫س??طح دارو ب??رای نف??وذ حالل اس??ت‪ .‬در نتیج??ه مت??ابولیت‬ ‫مساوی محلول آمونیاک به الیه بنزن اض??افه ش??د‪ .‬ظ??اهر رن??گ‬
‫های ثانوی?ه آزاد می ش?وند‪ .‬در این روش ابت?دا بای?د م?واد‬ ‫[‬
‫صورتی نش?ان دهن??ده وج?ود گلیکوزی?دهای آن?تراکینون اس?ت‪.‬‬
‫گیاهی خش??ک ش??ود و ب??ه ق??درت ری??ز آس??یاب ش??ود و ب??ه‬ ‫‪( ???]21-3،19‬ب) آزمون حقوقی ‪ 1 .‬میلی لیتر از عصاره گرفته ش??د‬
‫درس??تی ال??ک ش??ود‪ .‬س??پس نمون??ه آم??اده ش??ده ب??ا حالل‬ ‫و سپس به حجم مساوی نیتروپروساید سدیم و سپس مق??دار کمی‬
‫اس??تخراج مناس??ب مخل??وط ش??ده و در دس??تگاه اس??تخراج‬ ‫محلول هیدروکس??ید س??دیم اض??افه ش??د و تک??ان داده ش??د‪ .‬تش??کیل‬
‫اولتراسونیک بسته بندی می شود‪ ???]2،3،10[ .‬انرژی ص??وتی‬ ‫رسوب صورتی تا قرم??ز خ??ونی نش??ان دهن??ده وج??ود گلیکوزی??د‬
‫باال اعمال می شود‪ ،‬فرآیند استخراج را با کاهش نی?از ب?ه‬ ‫قلبی اس??ت‪( ??]21-3،19[ .‬ج) آزم??ون کل??ر‪-‬کیلی??انی ‪ 2 .‬میلی لی?تر از‬
‫گرم???ا تس???ریع می کن???د ‪ .‬مزای???ا ‪ .‬اس???تخراج ب???ه کم???ک‬ ‫عصاره گرفته شد و ب?ا حجم مس??اوی آب رقی?ق ش?د‪ .‬س?پس ‪0.5‬‬
‫اولتراسوند برای نمونه کوچک قابل استفاده اس??ت‪ .‬زم??ان‬ ‫میلی لیتر استات سرب اضافه ش??د‪ ،‬تک??ان داده ش??د و فیل??تر ش??د‪.‬‬
‫اس??تخراج و مق??دار حالل مص??رفی را ک??اهش می ده??د و‬ ‫مجدداً مخلوط با حجم مساوی از کلروفرم استخراج ش??د‪ ،‬تبخ??یر‬
‫بازده را به ح??داکثر می رس??اند‪ ]2،3،10[ .‬مع??ایب‪ .‬بازتولی??د‬ ‫شد و باقیمانده در اسید استیک یخبندان حل شد‪ .‬سپس چند قطره‬
‫این روش دش??وار اس??ت‪ .‬همچ??نین‪ ،‬مق??دار زی??اد ان??رژی‬ ‫کلرید آهن اضافه شد‪ ??]21-3،19[ .‬دوباره‪ ،‬کل مخلوط در ی??ک لول??ه‬
‫اعم????ال ش????ده ممکن اس????ت ب????ا تولی????د رادیک????ال آزاد‪،‬‬ ‫آزم??ایش ح??اوی ‪ 2‬میلی لی??تر اس??ید س??ولفوریک ق??رار داده ش??د‪.‬‬
‫[‪]2،3،10‬‬
‫فیتوشیمیایی را تخریب کند‪.‬‬ ‫پیدایش الیه قهوه ای مایل به قرمز که به رنگ س??بز متمای??ل ب??ه‬
‫[‪]21-3،19‬‬
‫آبی در می آید‪ ،‬داللت بر وجود دیژیتوکسوز دارد‪.‬‬

‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬ ‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬ ‫‪3‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬
‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬
‫تست استروئیدها و تری ترپنوئیدها‬
‫آزمون لیبرمن بورچارد ‪ .‬این روش برای عصاره الکلی )الف(‬
‫استفاده می شود‪ .‬عصاره باید ابتدا از طریق تبخیر خشک شود‪،‬‬
‫سپس دوباره ب??ا کلروف??رم اس??تخراج ش??ود‪ .‬چن??د قط??ره انی??دریت‬
‫استیک و سپس اسید سولفوریک از کن??ار لول??ه آزم??ایش اض??افه‬
‫کنید‪ .‬تشکیل حلقه بنفش ت??ا آبی رن?گ در مح?ل اتص?ال دو م?ایع‬
‫نش???ان دهن???ده وج???ود اس???تروئیدها ب???ود‪( ????]22-3،19[ .‬ب) آزم???ون‬
‫سالکوفسکی ‪ 1 .‬میلی لی??تر محل??ول از عص??اره گرفت??ه ش??د و ‪2‬‬
‫میلی لیتر کلروفرم اضافه شد‪ ،‬تکان داده شد و ص?اف ش?د‪ .‬چن?د‬
‫قطره اسید سولفوریک غلیظ به فیلتر اضافه شد‪ ،‬تک??ان داده ش??د‬
‫و اجازه داده شد بمان??د‪ .‬ایج??اد رس??وب زرد طالیی نش??ان دهن??ده‬
‫[‪]22-3،19‬‬
‫وجود تری ترپن ها است‪.‬‬
‫تست تانن‬
‫یک پوست کوبنده طالیی ‪ Gold Beater .‬تست پوستی )الف(‬
‫از پوس???ت گ???او ب???ه دس???ت آم???د‪ .‬پوس???ت گل???د بی???تر در اس???ید‬
‫هیدروکلریک ‪ %2‬خیسانده شد و با آب مقطر شسته ش??د‪ .‬س??پس‬
‫به مدت ‪ 5‬دقیقه در محلول عصاره قرار داده شد و با آب مقطر‬
‫شسته شد‪ .‬در نهایت در محلول سولفات آهن ‪ %1‬قرار داده شد‪.‬‬
‫اگر پوست کوبنده طالیی به قه??وه ای ی??ا س??یاه تغی??یر کن??د‪ ،‬ت??انن‬
‫وجود دارد‪( ?]21-3،19[ .‬ب) آزمایش ژالتین ‪ 1 .‬میلی لیتر عصاره‬
‫گرفته شد و در لوله آزمایش قرار داده شد‪ .‬سپس محلول ژالتین‬
‫‪ 1‬درصد حاوی کلرید سدیم را اضافه ک?رده و تک?ان داد‪ .‬ظ?اهر‬
‫[‪]22-3،19‬‬
‫رسوب سفید نشان دهنده وجود تانن است‪.‬‬
‫تست فالونوئیدها‬
‫آزمایش شینودا ‪ 1 .‬میلی لیتر از عصاره گرفته شد و در )الف(‬
‫لوله آزمایش قرار داده ش?د‪ .‬س?پس چن?د قط?ره اس?ید کلری?دریک‬
‫غلی??ظ ب??ه آن اض??افه ش??د و س??پس ‪ 0.5‬میلی گ??رم تراش??کاری‬
‫اض??افه ش??د و تک??ان داده ش??د‪ .‬ظه??ور رن?گ ‪mRimandoium‬‬
‫ص??ورتی نش??ان دهن??ده وج??ود فالونوئی??دها اس??ت‪( ???]21-3،19[ .‬ب)‬
‫آزمایش اس?تات س??رب ‪ .‬ب?رای تش??خیص وج?ود فالونوئی?دها‪1 ،‬‬
‫میلی لیتر عصاره گرفت?ه ش??د و در لول??ه آزم?ایش ق?رار گ??رفت‪.‬‬
‫سپس چند قطره استات سرب اضافه کرده و تکان دهید‪ .‬تش??کیل‬
‫رسوب زرد نشان دهنده وج??ود فالونوئی??دها اس??ت‪( ??]21-3،19[ .‬ج)‬
‫آزمایش معرف قلیایی ‪ 1 .‬میلی لیتر از عصاره گرفته ش??د و در‬
‫لوله آزمایش قرار داده شد‪ .‬سپس چند قطره محلول هیدروکس??ید‬
‫سدیم اضافه و تکان داده شد‪ .‬ظه??ور رن??گ زرد تن??د ک??ه پس از‬
‫افزودن اسید رقیق به بی رنگ تبدیل می ش??ود داللت ب?ر وج??ود‬
‫‪.‬دارد‬
‫[‪]22-3،19‬‬
‫از فالونوئیدها‬
‫تست فنل‬
‫آزمایش کلرید آهن ‪ 1 .‬میلی لیتر محلول عص??اره گرفت??ه )الف(‬
‫شد و در لول??ه آزم??ایش ق??رار داده ش??د‪ .‬س??پس محل??ول ژالتین ‪1‬‬
‫درصد حاوی کلرید سدیم اضافه و تکان داده شد‪ .‬تش??کیل رن??گ‬
‫آبی مای?ل ب?ه س?یاه نش??ان دهن??ده وج?ود فن?ل اس?ت‪( ??]21-3،19[ .‬ب)‬
‫آزمایش استات سرب ‪ 1 .‬میلی لیتر محلول عصاره گرفته شد و‬
‫در لوله آزمایش قرار داده شد‪ .‬سپس ‪ 1‬میلی لیتر محل??ول الکلی‬
‫اضافه شد و سپس با اسید سولفوریک ‪ 20‬درصد رقیق ش??د‪ .‬در‬
‫نهایت محلول هیدروکسید سدیم اضافه شد‪ .‬تشکیل رن??گ قرم??ز‬
‫مای??ل ب??ه آبی نش??ان دهن??ده وج??ود فن??ل ه??ا اس??ت‪( ???]21-3،19[ .‬ج)‬
‫‪2‬‬ ‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬
‫آزمایش ژالتین ‪ .‬محلولی از عصاره گیاه در لوله آزمایش قرار‬
‫داده شد و سپس ‪ 2‬میلی لیتر محلول ژالتین ‪ 1‬درصد ق??رار داده‬
‫شد و تکان داده شد‪ .‬ظاهر رسوب سفید نشان دهن??ده وج??ود فن??ل‬
‫اس??ت‪( ??]21-3،19[ .‬د) آزم??ایش مع??رف م??ایر (آزم??ایش یدی??د جی??وه‬
‫پتاسیم) ‪ .‬به محلول عصاره گی??اه‪ 1 ،‬میلی لی??تر از مع??رف م??ایر‬
‫در محلول اسیدی اض??افه ش??د‪ .‬تجلی رس??وب س??فید نش??ان دهن??ده‬
‫[‪]21-3،19‬‬
‫وجود ترکیبات فنلی است‪.‬‬
‫تست پروتئین‬
‫آزمایش بیورت ‪ .‬مقداری عص??اره گرفت??ه ش??د و محل??ول )الف(‬
‫هیدروکسید سدیم ‪ 4‬درصد از دارو تولی??د ش??د‪ .‬ب??ه دنب??ال آن ‪٪1‬‬
‫س??ولفیت مس اض??افه می ش??ود‪ .‬ظ??اهر رن??گ بنفش داللت ب??ر‬
‫وجود پیوند پپتیدی دارد‪( ???]21-3،19[ .‬ب) آزمایش نین هی??درین ‪1 .‬‬
‫میلی لیتر از عص?اره گرفت?ه ش??د و در لول??ه آزم?ایش ق?رار داده‬
‫شد‪ .‬سپس ‪ 25/0‬درصد معرف نین هیدرین اضافه و تک??ان داده‬
‫شد‪ .‬سپس مخلوط به مدت چند دقیقه جوشانده شد‪ .‬تشکیل رن??گ‬
‫آبی نش????ان دهن????ده وج????ود پروت????ئین اس????ت‪( .‬ج) آزم????ایش‬
‫زانتوپروتئیک ‪ 1 .‬میلی لیتر از عصاره گرفت??ه ش??ده و در لول??ه‬
‫آزمایش قرار داده شد‪ .‬سپس چند قطره اس??ید نیتری??ک اض??افه و‬
‫تکان داده ش??د‪ .‬ظه??ور رن??گ زرد نش??ان دهن??ده وج??ود پروت??ئین‬
‫[‪]21-3،19‬‬
‫است‪.‬‬
‫_ _ ف عمل و روشهای تصفیه‬
‫فرکشناسیون فرآیند جداسازی عصاره های گیاهی به بخش های‬
‫مختلف است‪ .‬بیشتر فراکسیون ها را به بخش ه??ایی متش??کل از‬
‫تعدادی ت??رکیب ج??دا می کن??د‪ .‬این فرآین??د ت??ا زم??انی ک??ه ت??رکیب‬
‫خالص جدا شود ادامه می یابد‪ ???]4،8،23[ .‬هنگامی که چن??دین حالل‬
‫برای شکنش مورد نیاز است‪ ،‬آنها باید بر اساس ترتیب افزایش‬
‫قطبیت اضافه شوند‪ .‬تکنیک های شکنش اساس ?ا ً ب??ه روش ه??ای‬
‫‪.‬فیزیکی یا شیمیایی طبقه بندی می شوند‬
‫روش های شیمیایی‬
‫این روش استخراج بر اساس نوع گ??روه ه?ای ع??املی اس??ت ک?ه‬
‫ی??ک ت??رکیب در مخل??وط داده ش??ده دارد‪ .‬جداس??ازی ی??ا خ??الص‬
‫سازی را می توان با واکنش های شیمیایی با استفاده از مع??رف‬
‫[‪]4‬‬
‫های مناسب به دست آورد‪.‬‬
‫روش های فیزیکی‬
‫روش ه??ای ف??یزیکی م??ورد اس??تفاده در جداس??ازی ترکیب??ات از‬
‫مخل???وط ه???ا ش???امل روش قی???ف جداس???ازی‪ ،‬تکنی???ک ه???ای‬
‫کروماتوگرافی‪ ،‬تقطیر جزء به جزء‪ ،‬تبلور کس??ری‪ ،‬آزادس??ازی‬
‫جزئی و‬
‫[‪]4‬‬
‫تصعید‪.‬‬
‫)‪(a‬‬ ‫روش قیف جداسازی هنگامی که چه??ار حالل مختلف‬
‫انتخ??اب می )بوت??انول ‪ n-‬هگ??زان‪ ،‬کلروف??رم‪ ،‬اس??تون و ‪( n-‬‬
‫شوند‪ ،‬شکنش با مرطوب کردن یا انحالل کامل عصاره خ??ام ب??ا‬
‫‪ 250‬میلی لیتر آب آغ??از می ش?ود‪ .‬ب??ه دنب??ال آن ب??ه داخ??ل ی??ک‬
‫قیف جداکننده منتقل می‌شود‪ ،‬تکان داده می‌شود و اجازه می‌دهد‬
‫هگ??زان‪ n- ،‬تا ته نشین شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬به ‪ 250‬میلی لی??تر‬
‫کمترین حالل قطبی اضافه شد و تکان داده شد‪ .‬محتوا می تواند‬
‫ته نشین شود و پایین قیف جداکننده باز ش??ود ت??ا الی??ه آبی ح??ذف‬
‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬
‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬
‫شود‪ .‬محتوای باقیمانده در قی??ف جداکنن??ده در ی??ک ظ??رف تم??یز‬
‫هگزان بدست آی??د‪ ??]1،5،8،24[ .‬حجم مس??اوی ‪ n-‬ریخته شد تا کسر‬
‫هگزان دوب??اره اض??افه ش??د‪ ،‬تک??ان داده ش??د و ج??دا ش??د‪ .‬این ‪n-‬‬
‫هگزان و تک??ان ‪ n-‬افزودن ادامه داشت تا اینکه پس از افزودن‬
‫دادن مقدار معقولی از عصاره به نظر نمی رسید که ب??ه قس??مت‬
‫‪، n-‬هگ??زان منتق??ل ش??ود‪ ]1،5،8،24[ .‬چرخ??ه مش??ابهی ب??رای کلروف??رم‪ ،‬اس??تون ‪n-‬‬
‫‪ n-‬بوت??انول انج??ام ش??د ت??ا فراکس??یون ه??ای کلروف??رم‪ ،‬اس??تون و‬
‫بوتانول بدست آید‪ .‬بخش ب??اقی مان??ده پس از تفکی??ک ب??ه عن??وان‬
‫نامیده می شود‪ ،‬زیرا ابت??دا عص??اره )‪ (RAF‬کسر آبی باقیمانده‬
‫‪.‬خام بود‬
‫در آب حل می شود‪]1،5،8،24[ .‬‬
‫[‪]1،5،24‬‬
‫)‪(b‬‬ ‫تقطیر کسری ‪ .‬این فرآیند جداسازی یا خالص س??ازی‬
‫ترکیب???ات از ی???ک مخل???وط اس???ت‪ .‬معم???والً ب???رای جداس???ازی‬
‫هیدروکربن هایی مانن??د نفت خ??ام‪ ،‬س??یترال و اک??الیپتول اس??تفاده‬
‫می شود‪ .‬خالص سازی ب??ر اس??اس تف??اوت در نق??اط ج??وش آنه??ا‬
‫حاصل می شود‪ .‬دستگاه تقطیر کسری به گون??ه ای س??اخته ش??ده‬
‫است که با اعم?ال ح?رارت ه?ر ت?رکیب تبخ?یر ش?ده و در نقط?ه‬
‫جوش خود جدا می شود‪ .‬در نتیجه‪ ،‬ه??ر ت??رکیب تک??ه تک??ه ش??ده‬
‫متراکم شده و به عنوان یک موجودیت جداگانه از طریق چندین‬
‫سیفون متصل به‬
‫[‪]4‬‬
‫دستگاه تقطیر کسری‬
‫)‪(c‬‬ ‫کریستالیزاسیون کس??ری ‪ .‬تع??داد زی??ادی از ترکیب??اتی‬
‫که به طور طبیعی در عصاره های گیاهی وجود دارند‪ ،‬م??اهیت‬
‫کریستالی دارند‪ .‬جداسازی از طری??ق تش??کیل کریس??تال در حین‬
‫تغلیظ عصاره با استفاده از آن حاصل می شود‬
‫[‪]4‬‬
‫گرما یا تبرید‬
‫)‪(d‬‬ ‫رهایی کسری ‪ .‬این روش برای جداس??ازی ترکیب??اتی‬
‫که به راحتی می توانند از مخلوط رسوب تش??کیل دهن?د مناس??ب‬
‫است‪ .‬رسوب معموالً با تغییر ترکیبات به شکل نمک آنها ایج??اد‬
‫می شود‪ .‬آزادسازی کسری معموالً در تصفیه کاربرد دارد‬
‫[‪]4‬‬
‫آلکالوئیدهای دارچین‬
‫)‪(e‬‬ ‫تصعید ‪ .‬این روش شامل تغی??یر ح??الت جام??د ب??ه گ??از‬
‫بدون عبور از حالت مایع اس??ت‪ .‬م??وادی مانن??د ک??افور و روغن‬
‫های فرار با حرارت دادن جدا شده و مستقیما ً به گ??از تب??دیل می‬
‫[‪]4‬‬
‫شوند‪.‬‬
‫‪.‬مش با اندازه منافذ بزرگتر اعمال شد‬
‫)‪(f‬‬ ‫تکنیک های کروماتوگرافی اینها تکنیک های خاصی‬
‫هستند که در جداسازی ترکیبات از مخلوط ها بر اساس ان??دازه‪،‬‬
‫شکل و بار آنها استفاده می ش??ود‪ .‬مفه??وم کروم??اتوگرافی ش??امل‬
‫استفاده از ف??از متح??رک اس??ت ک??ه حالل اس??تخراج و ف??از ث??ابت‬
‫مانند سیلکا ژل و سفادکس مخلوط با س??ولفات کلس??یم ب??ه عن??وان‬
‫باین??در اس??ت‪ ??]1،4،5،23،24[ .‬س??یلیکاژل ب??رای جداس??ازی اس??یدهای‬
‫آمینه‪ ،‬قندها‪ ،‬اسیدهای چرب‪ ،‬لیپی??دها و آلکالوئی??دها اس??تفاده می‬
‫در جداسازی پروتئین ه??ا و اس??یدهای آمین??ه ‪. Sephadex‬شود‬
‫قابل استفاده است‪ .‬آلومینیوم در جداسازی ویتامین ه??ا‪ ،‬ک??اروتن‬
‫ها‪ ،‬فنل ها‪ ،‬استروئیدها و آلکالوئی??دها مفی??د اس??ت‪ .‬پ??ودر س??لولز‬
‫در جداسازی اسیدهای آمینه‪ ،‬رن??گ ه??ای غ??ذایی و آلکالوئی??دها‬
‫اس????تفاده می ش????ود‪ .‬س????لیت در جداس????ازی کاتیونه????ای آلی و‬
‫اس???تروئیدها ک???اربرد دارد‪ ?????]1،4،8،23[ .‬مکانیس???م‌های مختلفی در‬
‫جداسازی ترکیب??ات ب??ا اس??تفاده از تکنیک‌ه??ای کروم??اتوگرافی‪،‬‬
‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬
‫یعنی جذب‪ ،‬تقس?یم‪ ،‬می?ل ترکی?بی‪ ،‬تب?ادل ی?ونی ی?ا ح?ذف ان?دازه‬
‫‪ PC،‬درگیر شدند‪ ?]1،4،5،23،24[ .‬تکنیک‌های کروماتوگرافی شامل‬
‫کروم??اتوگرافی م??ایع ‪ (CC)،‬کروم??اتوگرافی س??تونی ‪TLC،‬‬
‫است‪ HPLC ]1،4،5،8،23،24[ .‬و ‪(LC)، GC‬‬
‫مکانیسم های جداسازی در کروماتوگرافی‬
‫)‪(i‬‬ ‫کروماتوگرافی جذبی جداسازی بر اس??اس ب??رهمکنش‬
‫بین ترکیباتی که ق?رار اس?ت ج?دا ش?وند و ف?از س?اکن انج?ام می‬
‫شود‪ .‬در این حالت‪ ،‬فاز ساکن ترکیب??ات را از طری??ق نیروه??ای‬
‫جاذبه آبگریز و غیر کوواالنس??ی وان??دروالس می کش??د و ح??ذف‬
‫می کند‪ .‬ترکیبی که به صورت سست متصل اس??ت ابت??دا توس??ط‬
‫فاز متحرک شسته می شود‪.‬‬
‫)‪(ii‬‬ ‫کروماتوگرافی پارتیشن ‪ .‬ترکیب??ات ب??ا اف??زودن دو ی??ا‬
‫چند حالل غیر قاب??ل ام??تزاج در مخل??وط ی??ک عص??اره ج??دا می‬
‫شوند‪ .‬هر ترکیب ب??ا ح??ل ش??دن در قس??متی از حالل ک??ه محل??ول‬
‫است از مخلوط جدا می شود‪ ??]1،5،24[ .‬متعاقب?ا‪ ،‬مایع??ات غیرقاب?ل‬
‫اختالط ب??ا اس??تفاده از قی??ف جداکنن??ده ب??رای ب??ه دس??ت آوردن‬
‫ترکیب??ات جداگان??ه ج??دا می ش??وند‪ .‬کروم??اتوگرافی پارتیش??ن ب??ه‬
‫عنوان مایع ‪ /‬مایع شناخته می شود‬
‫جدایش‪ ،‬جدایی‪]1،5،24[ .‬‬
‫)‪(iii‬‬ ‫کروماتوگرافی می??ل ترکی??بی ‪ .‬ف??از ث??ابت ی??ک لیگان??د‬
‫است که در یک ستون جداکننده قرار گرفته است‪ .‬فاز متح??رک‬
‫اعمال شده‪ ،‬ترکیباتی را ک?ه هیچ تم?ایلی ب?ه ف?از س??اکن ندارن??د‪،‬‬
‫شسته است‪ .‬به این ترتیب‪ ،‬ترکیبات ب??ا می??ل ترکی??بی ب??اال ب??رای‬
‫[‪]1،5،24‬‬
‫فاز ساکن جذب و جدا می شوند‪.‬‬
‫)‪(iv‬‬ ‫کروم??اتوگرافی تب??ادل ی??ونی مفه??وم تب??ادل ی??ونی در‬
‫جداسازی ترکیبات قطبی بر اساس نوع بار آنها مفی??د اس??ت‪ .‬ب??ه‬
‫این ت??رتیب باره??ای مش??ابه ج??ذب می ش??وند‪ ،‬در ح??الی ک??ه ب??ر‬
‫خالف بارهای دفع شده‪ .‬مواد مشابه بار به یکدیگر جذب شده و‬
‫[‪]1،5،24‬‬
‫از مخلوط یا عصاره جدا می شوند‪.‬‬
‫)‪(v‬‬ ‫کروم???اتوگرافی ح???ذف ان???دازه این روش جداس???ازی‬
‫ترکیب??ات را ب?ر اس?اس ان??دازه مولک?ولی آنه??ا ب??ا اعم?ال مش ب??ا‬
‫قطره???ای مختل???ف در نظ???ر می گ???یرد‪ .‬همچ???نین ب???ه عن???وان‬
‫فیلتراسیون ژل یا الک مولکولی ش??ناخته می ش?ود‪ ??]1،5،24[ .‬ابت??دا‬
‫یک مش با اندازه کوچکتر و سپس با اندازه متوسط و در نهایت‬
‫تکنیک های کروماتوگرافی مورد استفاده در جداسازی‬
‫ترکیبات از مخلوط یا عصاره ها‬
‫)‪(1‬‬ ‫ک??امپیوتر ‪ .‬مکانیس??م جداس??ازی در کروم??اتوگرافی‬
‫جذبی این دستگاه شامل یک محفظه شیشه ای و ی??ک ف??از ث??ابت‬
‫است که ی?ک کاغ??ذ ص??افی س??اخته ش?ده از س?لولز اس?ت‪ .‬کاغ?ذ‬
‫صافی از باال آویزان شده و به داخل محفظ??ه شیش??ه ای آوی??زان‬
‫می شود‪ ]1،5،24[ .‬مخلوطی که باید جدا شود در پایین کاغذ صافی‬
‫قرار می گیرد‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬سپس حالل در ت?ه ظ?رف ریخت?ه‬
‫می ش??ود ت??ا ب??ه عن??وان ف??از متح??رک عم??ل کن??د‪ .‬ف??از متح??رک‬
‫بالفاص??له هم??راه ب??ا کاغ??ذ ص??افی ش??روع ب??ه ص??عود می کن??د‪.‬‬
‫جداسازی ب??ا ح??رکت رو ب??ه ب??اال ف??از متح??رک از طری??ق عم??ل‬
‫مویرگی انج??ام می ش??ود‪ .‬ترکیب??اتی ک??ه محل??ول هس??تند ب??ا حالل‬
‫حرکت می کنند و بر اساس حاللیت به کاغذ صافی می چس??بند‪.‬‬
‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬ ‫‪3‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬
‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬
‫[‪ ??]1،5،24‬سرعت جداس??ازی بس??تگی ب??ه ن??وع کاغ??ذ ص??افی م??ورد‬
‫استفاده دارد‪ .‬حرکت مایع و فرآیند جداسازی با استفاده از کاغذ‬
‫صافی ضخیم سریعتر است‪ ،‬در حالی ک??ه کاغ??ذ فیل??تر متخلخ??ل‬
‫ک??ل فرآین??د را کن??د می کن??د‪ .‬شناس??ایی ه??ر ت??رکیب ج??دا ش??ده ب??ا‬
‫محاسبه ضریب تاخیر انجام می شود که نسبت مسافت طی شده‬
‫[‪]1،5،24‬‬
‫توس??ط ت??رکیب ب??ه مس??افت طی ش??ده توس??ط حالل اس??ت‪.‬‬
‫مزای??ای این تکنی??ک عبارتن??د از س??ادگی و مق??رون ب??ه ص??رفه‬
‫بودن‪ ،‬بسیار حساس ب??ه مق??دار کمی از م??واد‪ .‬از مع??ایب آن می‬
‫توان به زم?ان ب?ر ب?ودن و ش?کنندگی کاغ?ذ اش?اره ک?رد ک?ه می‬
‫تواند توسط آن از بین برود‬
‫مواد شیمیایی‪]1،5،24[ .‬‬
‫)‪(2‬‬ ‫این تکنی???ک همچ???نین ش???امل اس???تفاده از _ ‪TLC‬‬
‫مکانیس??م ج??ذب ب??رای جداس??ازی ی??ک ت??رکیب از ی??ک مخل??وط‬
‫اس??ت‪ .‬جداس??ازی ب??ر اس??اس ب??رهمکنش بین ترکیب??ات در ف??از‬
‫مخلوط و ساکن است‪ .‬در جداسازی ترکیبات ب??ا وزن مولک??ولی‬
‫کم کاربرد دارد‪ ??]1[ .‬فاز ثابت معموالً ‪ 100‬گرم سیلیکاژل اس??ت‬
‫که در آب مقطر حل می شود ت??ا دوغ??اب ایج??اد ش??ود‪ .‬در همین‬
‫قاب??ل اس??تفاده اس??ت‪ .‬س??پس ‪ Sephadex‬حال‪ ،‬در برخی م??وارد‬
‫محلول سیلیکا ژل را در یک صفحه شیش??ه ای ب??ه ابع??اد ‪× 20‬‬
‫‪ 20‬سانتی متر ریخته تا ضخامت ‪ 1.5‬میلی م??تر ب??ه دس??ت آی??د‪.‬‬
‫س??پس ب??ه م??دت ‪ 1‬س??اعت در دم??ای ‪ 105‬درج??ه س??انتیگراد‬
‫نگهداری می شود تا جامد شود‪ ??]1،23[ .‬پس از آن‪ 10 ،‬میلی لی?تر‬
‫عصاره به قسمت پایین صفحه تزری??ق می ش??ود و اج??ازه پخش‬
‫می شود‪ .‬س?پس ص?فحه ب?ا دقت وارد محفظ?ه جداس?ازی ح?اوی‬
‫فاز متحرک می شود و اجازه می دهد به مدت ‪ 30‬دقیق??ه بمان??د‪.‬‬
‫ترکیبات موجود در مخلوط بر اساس حاللیت ب??ه م??وقعیت ه??ای‬
‫مختلف روی صفحه صعود می کنن??د‪ .‬ه??ر ت??رکیب ج??دا ش??ده ب??ا‬
‫محاسبه ضریب تاخیر آن که عبارت است از نسبت مسافت طی‬
‫شده توسط ترکیب به مسافت طی شده توسط حالل و مقایس??ه آن‬
‫با یک ترکیب شناخته شده شناسایی می شود‪ ?]1،5،23،24[ .‬ترکیبات‬
‫لکه‌دار در موقعیت‌ه??ای مختل??ف ب??ا اس??تفاده از ک??اردک خ??رد‬
‫می‌ش??وند و در نه??ایت ب??ا اس??تفاده از حالل‌ه??ای مختل??ف دوب??اره‬
‫اس??تخراج می‌ش??وند‪ ??]1،23[ .‬مزای??ای آن عبارتن??د از زم??ان کم??تر‪،‬‬
‫ایج??اد لک??ه ه??ای ش??فاف‪ ،‬و پای??داری در براب??ر اس??ید ب??ه عن??وان‬
‫‪.‬حالل‬
‫)‪(3‬‬ ‫این ش??امل اس??تفاده از چن??دین مکانیس??م مانن??د ‪CC‬‬
‫کروم??اتوگرافی ج??ذب‪ ،‬غرب??ال مولک??ولی و تب??ادل ی??ونی ب??رای‬
‫دستیابی به نتیجه مطلوب است‪ ??]1[ .‬ستون از یک لوله شیش?ه ای‬
‫بلند (قطر ‪ 50-5‬میلی متر‪ ،‬طول ‪ 5‬سانتی متر تا ‪ 1‬متر) با یک‬
‫شیر آب و فیلتر پشم شیشه در پایین تشکیل شده است‪ .‬عالوه بر‬
‫این‪ ،‬سیلیکاژل‪ ،‬آلومینا‪ ،‬سلولز یا سفادکس به عن??وان ف??از ث??ابت‬
‫اس??تفاده می ش??ود‪ ،‬در ح??الی ک??ه ف??از متح??رک م??ایع اس??ت‪ .‬این‬
‫فرآیند با بسته بندی ‪ 30‬گرم ژل سیلیکا (‪ )70/35‬در یک ستون‬
‫شیش??ه ای ش??فاف (ط?ول ‪ 80‬س??انتی م??تر‪ ،‬قط??ر ‪ 5‬س??انتی م??تر)‬
‫بدون وارد کردن حباب هوا آغاز می شود‪ .‬پس از آن‪ ،‬عص??اره‬
‫ای که باید پارتیشن بندی ش??ود از ب??اال اض??افه می ش??ود‪ .‬ح??داقل‬
‫ابت??دا ب??ه عن??وان ی??ک ف??از متح??رک )هگزان ‪ ( n-‬حالل قطبی‬
‫اضافه شد و اج??ازه داده ش??د ب??ه م??دت ‪ 1‬س??اعت در ی?ک س??تون‬
‫هگ?زان ‪ n-‬بسته بماند‪ .‬پایین ستون باز شد و بخش های مختلف‬
‫‪2‬‬ ‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬
‫در یک بازه زم?انی جم?ع آوری ش?د‪ .‬عالوه ب?ر آن‪ ،‬حالل ه?ای‬
‫بوت??انول و مت??انول ‪، n-‬دیگ??ری مانن??د کلروف??رم‪ ،‬اتی??ل اس??تات‬
‫اض??افه ش??د‪ .‬کس??ری از این حالل ه??ا ب??ه ص??ورت جداگان??ه در‬
‫[‪]1‬‬
‫فواصل زمانی مختلف جمع آوری و در نهایت مشخص شد‪.‬‬
‫)‪(4‬‬ ‫جی سی ‪ .‬مکانیسم دخیل پارتیش??ن اس??ت‪ .‬از دو حالل‬
‫غ??یر قاب??ل ام??تزاج اس??تفاده می ش??ود‪ :‬یکی ب??ه ش??کل گ??از (ف??از‬
‫متحرک) و دیگری به شکل م??ایع اس??ت ک??ه در س??طح جام??د بی‬
‫[‪]1،4،23‬‬
‫اثر ج??ذب می ش??ود ت??ا ب??ه عن??وان ف??از س??اکن عم??ل کن??د‪.‬‬
‫موادی که در فاز گازی محلول هستند‪ ،‬مایع را ت??رک می کنن??د‪،‬‬
‫به فاز گاز می رون??د و از هم ج??دا می ش??وند‪ .‬ب??ه همین ت??رتیب‪،‬‬
‫ترکیباتی که فقط به صورت مایع محل??ول هس??تند در ف??از س??اکن‬
‫باقی می مانند‪ ?]1،4،23[ .‬گاز هلیوم بی اثر به عنوان فاز متحرک‪،‬‬
‫با سرعت جریان ثابت استفاده شد‪ .‬عصاره خام م??ورد تجزی??ه و‬
‫[‪]4،17،23‬‬
‫تحلیل ابتدا با متانول رقیق شده و به سیستم تزری??ق ش??د‪.‬‬
‫مزایای این روش شامل توانایی جداسازی مواد گیاهی آل??وده ب??ه‬
‫آفت‌کش‌های فرار اس??ت ک??ه در آزمایش‌ه??ای کن??ترل کیفیت ن??یز‬
‫‪.‬استفاده می‌شود‬
‫)‪(5‬‬ ‫این تکنی??ک از مکانیس???م ج??ذب ب??رای _ ‪HPLC‬‬
‫دستیابی به جداسازی موثر استفاده می کند‪ .‬برای پارتیشن بندی‬
‫ترکیب??ات آلی و مع??دنی مناس??ب اس??ت‪ .‬ف??از متح??رک ی??ک حالل‬
‫مناسب است‪ ،‬در حالی که فاز ثابت ذرات جامد است ک??ه محکم‬
‫به هم متصل شده اند‪ .‬جداسازی از طری??ق ب??رهمکنش ترکیب??ات‬
‫[‬
‫موج??ود در مخل??وط ب??ا ذره جام??د ف??از س??اکن آغ??از می ش??ود‪.‬‬
‫‪ ???]1،4،5،16،23‬این دس??تگاه از ی??ک مخ??زن حالل‪ ،‬انژکت??ور نمون??ه‪،‬‬
‫و آشکارساز دیود تش?کیل ش?ده اس??ت‪ HPLC .‬پمپ فشار‪ ،‬لوله‬
‫جدا ‪ HPLC‬فرآیند با تزریق مخلوطی که قرار است در انتهای‬
‫شود آغاز می شود‪ .‬عالوه بر این‪ ،‬یک حالل مناسب در مخزن‬
‫حالل ریخته می شود‪ .‬اکنون شیر آب باز می ش??ود ت??ا حالل ب??ه‬
‫سمت پایین حرکت کند و سپس توسط یک پمپ فشار فش??ار داده‬
‫می شود تا با نمونه تزریق شده مخلوط شود‪ .‬در نهایت‪ ،‬مخلوط‬
‫ب??ه آشکارس??از دی??ود منتق??ل ش??د‪ ،‬ک??ه ترکیب??ات را ج??دا ک??رد‪،‬‬
‫ض??ایعات را ح??ذف ک??رد و محت??وای نه??ایی را ب??ه واح??دهای‬
‫[‪]1،4،5،16،23‬‬
‫پردازش پمپ کرد‪.‬‬
‫من تکنیک های دندانی‬
‫روش ه???ای مختلفی در شناس???ایی ترکیب???ات عص???اره گیاه???ان‬
‫دارویی اس?تفاده ش?د‪ .‬این ش?امل تش?خیص گ?روه ع?املی‪ ،‬وج?ود‬
‫پیوندها و حلقه های متعدد‪ ،‬آرایش هیدروژن و کربن و همچنین‬
‫توض??یح کام??ل س??اختاری ب??ود‪ ???]1،4،10،17،23[ .‬تکنیک‌ه??ای م??ورد‬
‫طیف‌س??نجی ف??رابنفش ‪ (MS)،‬استفاده شامل طیف‌سنجی جرمی‬
‫و ‪ (NMR)،‬طیف‌س??نجی تش??دید مغناطیس??ی هس??ته‌ای ‪(UV)،‬‬
‫‪.‬است )‪ (IR‬طیف‌سنجی مادون قرمز‬
‫ام اس این روش در شناس??ایی ترکیب??ات ب??ر اس??اس س??اختار )‪(i‬‬
‫شیمیایی و وزن مولکولی مفید اس?ت‪ .‬ه?دف تع?یین ت?والی و‬
‫شناسایی ترکیب ناشناخته در یک مخلوط است‪ .‬م??وادی ک??ه‬
‫معم???والً شناس???ایی می ش???وند ش???امل اولیگونوکلئوتی???دها و‬
‫پپتی??دها هس??تند‪ ???]1،4،10،17،23،25[ .‬این فرآین??د ب??ا بمب??اران ی??ک‬
‫مولکول آلی با یک الکترون آغاز می شود و آن را به ی??ون‬
‫های باردار بسیار پرانرژی تب??دیل می کن??د‪ .‬س??یگنال ب??رای‬
‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬

‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬

‫‪ eV‬اولین بار با استفاده از انرژی یونیزاسیون الکترون ‪70‬‬
‫شناسایی شد‪ .‬همچ??نین‪ ،‬طی?ف ه?ای نمون??ه ب??ه عن?وان پی?ک‬
‫درصد شناسایی و ثبت می شوند‪ .‬ترکیبات ب??ر اس??اس ج??رم‬
‫مولکولی نسبی و وزن مولک??ولی آنه??ا شناس??ایی می ش??وند‪.‬‬
‫این را می توان با ترسیم جرم یون ه??ای تک??ه تک??ه ش??ده در‬
‫[‪]1،4،10،17،23،25‬‬
‫برابر بارهای یون منفرد به دست آورد‪.‬‬
‫اطالعات فراوانی در م??ورد مولک?ول ‪، MS‬قابل ذکر است‬
‫ه???ای آلی ارائ???ه می ده???د‪ .‬بن???ابراین یکی از روش ه???ای‬
‫اس??????تاندارد در ف??????رآوری گیاه??????ان دارویی‪ ،‬ت??????رکیب‬
‫است‪MS/HPLC ]4،17،23،25[ .‬‬
‫این روش ب???رای تجزی???ه و تحلی???ل کمی و کیفی _ ‪(ii) UV‬‬
‫‪.‬حمایت مالی و حمایت مالی صفر‬
‫ترکیب????ات موج????ود در عص????اره گی????اه مناس????ب اس????ت‪.‬‬
‫متابولیت‌ه??ای ثانوی??ه مختلفی مانن??د فنل‌ه??ا‪ ،‬آنتوس??یانین‌ها‪،‬‬
‫تانن‌ه??ا و رنگ‌ه??ای پلیم??ری را می‌ت??وان در فرکانس‌ه??ای‬
‫خاصی شناسایی کرد‪ .‬محت??وای فنلی ک??ل و س??ایر مت??ابولیت‬
‫های ثانویه را می توان با استفاده از این روش ایج??اد ک??رد‪.‬‬
‫فرک??انس ه??ای خ??اص ب??رای شناس??ایی فالونوئی??دها (‪320‬‬
‫ن??انومتر)‪ ،‬ترکیب??ات فنلی (‪ 280‬ن??انومتر)‪ ،‬آنتوس??یانین ه??ا‬
‫‪.‬استفاده شد‬
‫و اس??یدهای فنولی??ک (‪ 360‬ن??انومتر)‪) [ .‬ن??انومتر ‪(520‬‬
‫‪]4،10،23،25‬‬
‫‪2.‬‬
‫)‪(iii‬‬ ‫این تکنی??ک بیش??تر ب??ه خ??واص ف??یزیکی _ ‪NMR‬‬
‫مولکول فعال زیستی مانند تع??داد و آرای??ه اتم ک?ربن‪ ،‬وج?ود‬
‫ایزوتوپ های کربن‪ ،‬اتم هیدروژن و پروتون ها توج??ه می‬
‫‪.‬کند‬
‫مرتب شده اند ‪ a‬همچنین توضیح داد که چگونه اتم ها در‬
‫مولکول [‪]1،4،10،17،23،25‬‬
‫)‪(iv‬‬ ‫این روش س??عی می کن??د گ??روه ه??ای ع??املی _ ‪IR‬‬
‫موجود در یک ترکیب را ارزیابی کند‪ .‬دانش گ??روه ع??املی‬
‫به تعریف خواص ف??یزیکی و ش??یمیایی ی??ک ت??رکیب کم??ک‬
‫می کن??د‪ .‬همچ??نین پیون??دهای منف??رد‪ ،‬دوگان??ه و چندگان??ه از‬
‫طری??ق این فرآین??د شناس??ایی می ش??وند‪ ????]1،4،5،10،23،25[ .‬این‬
‫تکنیک شامل عبور یک ترکیب آلی از ت??ابش م??ادون قرم??ز‬
‫است که در فرکانس‌های خاصی جذب می‌ش??ود‪ .‬نمونه‌ه??ای‬
‫مایع با استفاده از صفحات کلرید س??دیم شناس??ایی می‌ش??وند‪،‬‬
‫در حالی که نمونه‌ه??ای جام??د ب??ا اس??تفاده از برومی??د پتاس??یم‬
‫آس??یاب ش??ده و فش??رده ش??ده ب??ه ی??ک گلول??ه ن??ازک تع??یین‬
‫می‌شوند‪ .‬نتیجه به عنوان یک طیف که درصد عب??ور اس??ت‬
‫ثبت می شود‪ .‬در نهایت‪ ،‬طی?ف تجزی??ه و تحلی??ل می ش?وند‪.‬‬
‫پی??ک ه??ای بدس??ت آم??ده در تع??داد م??وج معین ب??ا مرج??ع‬
‫[‪]1،4،5،10،23،25‬‬
‫استاندارد مقایسه می شوند‪.‬‬
‫‪7.‬‬
‫ج نتیجه گیری‬
‫چندین کار بر روی این گیاه دارویی انج??ام ش??ده اس??ت ی??ا ب??رای‬
‫بررسی و اثبات ادعای گزارش شده فعالیت بیولوژیکی یا برای‬
‫تقلی??د از اس??تفاده دارویی س??نتی آن ب??ر اس??اس بررس??ی ق??ومی‬
‫پزشکی‪ .‬تعداد زیادی از گیاهان دارویی ب??ا م??وفقیت اس??تخراج‪،‬‬
‫تک???ه تک???ه و جداس???ازی ش???ده ان???د‪ .‬عالوه ب???ر این‪ ،‬ترکیب???ات‬
‫به‌دست‌آمده از نظر فعالیت بیولوژیکی یا دارویی مورد آزمایش‬
‫قرار گرفتند و در بیشتر موارد‪ ،‬فعال بودن آنها مشخص شد‪ .‬ب??ا‬
‫این وج??ود‪ ،‬م??یزان م??وفقیت و ص??حت این یافته‌ه??ا ب??ه دقت در‬
‫انتخاب حالل‌ها‪ ،‬انتخاب و اجرای صحیح روش‌های اس??تخراج‪،‬‬
‫غربالگری فیتوشیمیایی‪ ،‬شکنش و تکنیک‌های شناسایی بس??تگی‬
‫دارد‪ .‬در نه???ایت‪ ،‬درک ص???حیح و اج???رای این تکنی???ک ه???ا‬
‫ضروری اس??ت‪ .‬پیش??رفت و اص??الح این روش ه??ا ب??ه ص??ورت‬
‫‪.‬دوره ای باعث تسهیل فرآیندهای تحقیق و بهبود نتیجه می شود‬
‫تصدیق‬
‫تش??کر وی??ژه م??ا از کارکن??ان بخش فارم??اکولوژی و درم??ان و‬
‫‪.‬دانشکده علوم دارویی دانشگاه بایرو‪ ،‬کانو‪ ،‬نیجریه است‬
‫تضاد عالقه‬
‫تداخل منافع وجود ندارد‪ .‬ار ارجاعات‬
‫‪1.‬‬ ‫‪Ingle KP، Deshmukh AG، Padole DA، Dudhare MS،‬‬
‫‪Moharil MP، Khelurkar VC.‬‬ ‫فیتوکمیکال ها‪ :‬روش ه??ای‬
‫اس??تخراج‪ ،‬شناس??ایی و تش??خیص ترکیب??ات زیس??ت فع??ال از‬
‫؛ ‪. J Pharmacogn Phytochem 2017:6‬عصاره های گیاهی‬
‫‪6-32.‬‬
‫ازوانیدا ن‪.‬ان‪ .‬مروری بر روش های اس??تخراج در گیاه??ان‬
‫‪ Med‬دارویی‪ ،‬اص??ل‪ ،‬ق??درت و مح??دودیت‪ .‬گیاه??ان معطر‬
‫‪.‬؛ ‪20154:196‬‬
‫‪3.‬‬ ‫مفهوم استانداردسازی‪ ،‬استخراج و ‪Pandey A, Tripathi S.‬‬
‫راهبرده??ای غرب??الگری پیش فیتوش??یمیایی ب?رای داروه??ای‬
‫‪.‬؛ ‪. J Pharmacogn Phytochem 20149-2:115‬گیاهی‬
‫‪4.‬‬ ‫دوغ????ری ج‪ .‬فیتوکمیک????ال ه????ا‪ :‬روش ه????ای اس????تخراج‪،‬‬
‫ساختارهای اساسی و نح?وه عم?ل ب?ه عن?وان عوام??ل ب??القوه‬
‫ش??یمی درم??انی‪ ،‬فیتوکمیک??ال ه??ا ‪ -‬چش??م ان??دازی جه??انی از‬
‫نقش آنها در تغذیه و س??المت‪ .‬در‪ :‬دی??دگاه جه??انی نقش آنه??ا‬
‫‪. Venketeshwer R. Editor. InTech; 2012.‬در تغذیه و سالمت‬
‫آخرین بازدید ‪ 10‬ژوئن[ ‪: www.intechopen.com.‬موجود از‬
‫‪2019].‬‬
‫‪5.‬‬ ‫‪Sasidharan S، Chen Y، Saravanan D، Sundram KM، Yoga‬‬
‫اس?تخراج‪ ،‬جداس?ازی و شناس?ایی ترکیب?ات فع?ال ‪Latha L.‬‬
‫‪. Afr J Tradit Complement Altern‬زیستی از عصاره گیاهان‬
‫‪.‬؛ ‪Med 201110-8:1‬‬
‫‪6.‬‬ ‫‪Rungsung W، Ratha KK، Dutta S، Dixit AK، Hazra J.‬‬
‫‪. World J Pharm‬متابولیتهای ثانویه گیاهان در کشف داروها‬
‫‪.‬؛ ‪Res 201513-4:604‬‬
‫وضعیت فعلی دانش گیاهان مورد استفاده در ‪Sofowora A.‬‬
‫طب سنتی در غرب آفریق??ا‪ :‬ی??ک رویک??رد پزش??کی و ی??ک‬
‫‪.‬؛ ‪. J Ethnopharmacol 198018-2:109‬ارزیابی شیمیایی‬
‫‪8.‬‬ ‫دوک س???و‪ FE، .‬اولوفس???دوتر ام‪ ،‬دای???ان ‪ AM،‬ریمان???دو‬
‫جس??ت‌وجوی آللوش??یمیایی ب??رنج‪ :‬نم??ونه‌ای از جداس??ازی‬
‫‪.‬؛ ‪. Agron J 200120-93:16‬هدایت‌شده با سنجش زیستی‬
‫‪9.‬‬ ‫تکنیک های ارزیابی ‪Das K، Tiwari RK، Shrivastava DK.‬‬
‫محصوالت گیاهی دارویی به عنوان عوامل ضد میکروبی‪:‬‬

‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬ ‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬ ‫‪3‬‬
‫از[‬ ‫]‪، IP: 80.32.132.150‬در تاریخ سه شنبه ‪ 14‬دسامبر ‪ http://www.jpbsonline.org 2021‬دانلود رایگان‬

‫ابوبکر و حاقه‪ :‬تهیه گیاهان دارویی‬

‫؛ ‪ J Med Plants Res 2010‬روش های فعلی و روندهای آینده‬ ‫‪25. MVS MK، Talluri VP، Rajagopal SV.‬‬ ‫خالص س??ازی و‬
‫‪11-4:104.‬‬ ‫شناس??ایی ت??رکیب فع??ال زیس??تی از عص??اره مت??انولی ب??رگ‬
‫‪10.‬‬ ‫آلتمیمی ع‪ ،‬لخساس???ی ن‪ ،‬به???ارلوئی ع‪ ،‬واتس???ون دی جی‪،‬‬ ‫؛ ‪Millingtonia hortensis linn . Int J Pharm Bio Sci 2015‬‬
‫الیت ف??وت دی‪ .‬فیتوکمیک??ال ه??ا‪ :‬اس??تخراج‪ ،‬جداس??ازی و‬ ‫‪58-6:348.‬‬
‫شناس??ایی ترکیب??ات زیس??ت فع??ال از عص??اره ه??ای گی??اهی‪.‬‬
‫‪.‬گیاهان ‪2017‬؛ ‪6:42‬‬
‫‪11.‬‬ ‫بررسی استخراج گیاهان دارویی برای ‪Majekodunmi SO.‬‬
‫‪.‬؛ ‪. MRJMMS 20157-3:521‬تحقیقات دارویی‬
‫‪12.‬‬ ‫‪Tiwari P، Kumar B، Kaur M، Kaur G، Kaur H.‬‬
‫‪. Int‬غرب??الگری و اس??تخراج فیتوش??یمیایی‪ :‬ی??ک بررسی‬
‫‪.‬؛ ‪Pharm Sci 2011106-1:98‬‬
‫‪13.‬‬ ‫محص??والت گی??اهی ب??ه عن??وان عوام??ل ض??د ‪Cowan MM.‬‬
‫‪.‬؛ ‪ Clin Microbiol Rev 199982-12:564‬میکروبی‬
‫‪14.‬‬ ‫مایعات ی??ونی ب??ه عن??وان حالل س??بز در عص??اره ‪Bhan M.‬‬
‫‪. Int J Adv Res Dev 2017; 2:10-2.‬گیری گیاهی‬
‫‪15.‬‬ ‫ال??ف جی‪.‬ان‪ .‬ب??رای غرب??الگری و جداس??ازی اج??زای ض??د‬
‫‪ J‬میکروبی از گیاهان از کدام عصاره‌گیر باید استفاده کرد؟‬
‫‪.‬؛ ‪Ethnopharmacol 19988-1 :60‬‬
‫‪16.‬‬ ‫‪Ujang ZB، Subramaniam T، Diah MM، Wahid HB،‬‬
‫تکه تک??ه ک??ردن و ‪. Appleton D.‬عبدهللا ب‪.‬ب‪ ،.‬راشد ع‪.‬ع‬
‫خالص سازی زیست فعال طبیعی به دست آمده از عص??اره‬
‫‪. J Biomater‬با فعالیت مهار مالنین ‪ Alpinia conchigera‬آبی‬
‫‪.‬؛ ‪Nanobiotechnol 201372-4:265‬‬
‫‪17.‬‬ ‫حس????ین م‪.‬ع‪ ،‬الحض????رمی س‪.‬س‪ ،‬ولی ع‪.‬م‪ ،‬الری????امی ق‪،‬‬
‫الص???باحی ج‪ .‬جداس???ازی‪ ،‬تفکی???ک و شناس???ایی ترکیب???ات‬
‫رشد ‪ Mentha piperita L‬شیمیایی از عصاره‌های خام برگ‬
‫‪. Asian Pac J Trop Biomed‬یافته در س??لطان نش??ین عم??ان‬
‫‪2014; 4:S368-72.‬‬
‫‪18.‬‬ ‫ه???اربورن جی بی‪ .‬روش ه???ای فیتوش???یمیایی‪ :‬راهنم???ای‬
‫تکنی??ک ه??ای م??درن تجزی??ه و تحلی??ل گیاه??ان‪ .‬وی??رایش ‪3‬‬
‫;‪: Thomson Science‬نیویورک‪ ،‬نیویورک؛ لن??دن‪ ،‬انگلس??تان‬
‫‪.‬ص‪1998. 9-21 .‬‬
‫‪19.‬‬ ‫غربالگری فیتوشیمیایی اولیه ‪Beena P، Rajesh KJ، Arul B.‬‬
‫‪. J‬در طب س??نتی ب??رای مح??افظت از کبد ‪Cicer arietinum‬‬
‫‪.‬؛ ‪Innov Pharm Biol Sci 20169-3:153‬‬
‫‪20.‬‬ ‫کت??اب درس??ی فارم??اکوگنوزی‪Trease GE، Evans WC. .‬‬
‫ویرایش سیزدهم لن??دن‪ ،‬انگلس??تان؛ تورنت??و‪ ،‬کان??ادا؛ توکی??و‪،‬‬
‫‪.‬ص‪: Bailiere Tindall; 1989. 1-200 .‬ژاپن‬
‫‪21.‬‬ ‫والیس تی‪ .‬کت???اب درس???ی فارم???اکوگنوزی‪ .‬دهلی‪ ،‬هن???د‪:‬‬
‫‪.‬ص‪ CBS. 1989. 549-356 .‬ناشران و توزیع کنندگان‬
‫‪22.‬‬ ‫مقایسه حاللهای مختلف برای پتانسیل ‪Dhawan D, Gupta J.‬‬
‫‪ Datura Metel . Int J‬استخراج فیتوشیمیایی از برگهای گیاه‬
‫‪.‬؛ ‪Biol Chem 201722-11:17‬‬
‫‪23.‬‬ ‫تکنی??ک ه??ای عم??ومی در آن??الیز ‪Banu KS، Cathrine L.‬‬
‫‪.‬؛ ‪. Int J Adv Res Chem Sci 201532-2:25‬فیتوشیمیایی‬
‫‪24.‬‬ ‫کروماتوگرافی‪ :‬مبانی و کاربرد تکنیک های ‪Heftmann F.‬‬
‫کروماتوگرافی و الکتروفورتیک‪ .‬وی??رایش پنجم آمس??تردام‪،‬‬
‫‪.‬ص‪: Elsevier; 1992. 5-281 .‬هلند‬

‫‪2‬‬ ‫‪Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences‬‬ ‫‪¦ Volume 12 ¦ Issue 1 ¦ January-March 2020‬‬