MGA ISYUNG MORAL

TUNGKOL SA KAWALAN
NG PAGGALANG SA
KATOTOHANAN
 A Ano ang katotohanan?

Katotohanan –
nagsisilbing ilaw ng tao
sa paghahanap ng
kaalaman at layunin sa
buhay.
PAGSISINUNGALING
-hindi pagkiling at
pagsang ayon sa
katotohanan
 URI NG KASINUNGALINGAN

 1. Jocose lies –Ang ibig sabihin ng jocose lies ay ang

hindi sadyang pagsisinungaling na may layunin na
magbigay ng katuwaan.
 2. officious lies – Isang uri ng kasinungalingan na may
layunin na pagtakpan ang isang bagay upang
maiwasan ang pagkapahiya.
➢ 3. pernicious lies – Isang uri ng kasinungalingan na may
layunin na manira ng reputasyon ng iba at kadalasan
na ito ay nakakapinsala sa iba
LIHIM–
pagtatago ng mga
impormasyon na hindi pa
nabubunyag o nasisiwalat.
Natural secrets – ay
mga sikreto na
nakaugat mula sa
Likas na Batas moral
Promisedsecrets - lihim
na ipinangako ng taong
pinagkakatiwalaan nito
Committed or entrusted secrets –
naging lihim bago ang mga
impormasyon at kaalaman sa isang
bagay ay nabunyag. Ang mga
kasunduan upang ito ay mailihim ay
maaaring
 A. Hayag – Kung ang lihim ay
ipinangako o kaya ay sinabi ng
pasulat o pasalita.
 Ex. Sekretarya ng doctor na inililihim
ang medical records ng isang
pasyente.
 B.Di – Hayag – Kapag walang tiyak na
pangakong sinabi ngunit inilihim ng taong
may alam dahil sa kanyang posisyon sa
isang komapnya o institusyon.
 Ex.
Mga facts na nasa pangangalaga ng
govt intelligence men.
Plagiarism
 Isangpaglabag sa Intellectual Honesty . Ito ay
isyu na may kaugnayan sa pananagutan sa
pagpapahayag ng katotohanan at katapatan
sa mga datos, ideya , mga pangungusap buod
at balangkas ng isang akda o programa himig
at iba pa ngunit hindi kinilala ang pinagmulan
bagkus nabuo lamang dahil sa illegal na
pangongopya,
 Intellectual Piracy
 Ang paglabag sa karapatang ari ( copyright
infringement) ay naipapakita sa paggamit
ng walang pahintulot sa mga orihinal na
gawa ng isang taong pinoprotektahan ng
Law on Copyright mula sa Intellectual
Property Code of the Philippines.
 Ang paglabag sa paraan ng pagpaparami ,
pagpapakalatat panggagaya sa pagbuo ng
bagong likha.

 Copyright holder – tawag sa taong may

orihinal na gawa o ang may ambag sa
anumang bahgi at iba pang komersiyo.
 Piracy - ayon sa Dictionary.com isang uri ng pagnanakaw o
illegal na pang aabuso sa mga barko na naglalayag sa
karagatan. Gayunpaman, ang salitang ito ay may kilos ng
paglabag sa karapatang-ari para sa isang napakahalagang
bagay o pagkakataon.
 Theft – ay hindi lamang literal na pagnanakaw o pagkuha ng
walang pakundangan, kundi lubusang pag angkin sa pag aari
ng iba nang walang paggalang sa karapatang nakapaloob
dito
 Iba’t ibang dahilan ng theft:

 presyo – kawalan ng kakayahang makabili

dahil sa mataas na presyo

 Kawalan ng pagkukunan – kung ang produkto

ay limitado.
 Kahusayan ng Produkto – kung mapapakinabangan
ng lahat
 Sistema o paraan ng pamimili – nagbibigay sa
mamimili ng komportableng paraan na mapadali ang
transaksyon.
 Anonymity – dahil sa napakadali ng access sa
internet, hindi na rin mahirap ang magdownload o
makakuha ng mga impormasyon at detalye mula sa
nais na website.
 Whistle Blowing – isang akto o hayagang kilos ng pagsisiwalat mula
sa tao na karaniwan ay empleyado ng gobyerno o pribadong
organisasyon/ korporasyon

 Whistleblower – tawag sa taong nagging daan sa pagbubunyag o

pagsisiswalat ng mga maling asal , hayagang pagsisinungaling o mga
immoral o illegal na Gawain.
 Subukin na suriin ang isa pang delimang moral
na ito

Malaki ang utang na loob ni Rudy sa kaniyang Ate Cecil n

isang Head Nurse sa malaking ospital sa Maynila. Dahil sa
paghanga rito, kumuha rin siya ng kursong Nursing. Nang siya
ay nakatapos, tinulungan sya ng kaniyang ate na makapasok
sa mapabilang sa ospital na pinapasukan nito. Lalo siyang
nagkaroon ng mataas na pagtingin at respeto sa kaniyang
kapatid dahil sa laki ng naitulong nito sakanya. Nagkaroon ng
pagkakataon at nagkasama sila sa isang departamento. Sa
pareho ding shift, ang night shift.
 Subukin na suriin ang isa pang delimang moral
na ito
Sa mga pang-araw-araw na routine sa opital, napapansin niya na
sa kanilang pag-uwi ay laging may- uwing bag ng mga gamut ang
kaniyang ate. Lingid sa kaalaman niya, matagal na palang
ginagawa ni Cecil mula pa noong siya ay nag-aaral pa lamang.
Ibinebenta ito ni Cecil sa isang maliit napharmacy malapit sa
pamilihan sa kanilang lungsod. Dumating ang pagkakataon at
nalaman niya ang maling gawaing ito ng kaniyang ate. Nang
minsan silang nagharap tungkol sa isyung ito, umamin si cecil sa
kanya na totoong nagpupuslit ito ng mga gamut at ito rin ang
naging daan at paraan upang makatapos siya ng pag-aaral sa
kolehiyo. Dapat bang isiwalat ni Rudy ang maling Gawain ng
kaniyang kapatid?