2 VĂN HÓA – XÃ HỘI
Hà Anh Tuấn: Thế hệ tôi đang là dấu gạch nối của nhiều thứ
TTO - Không phải chỉ khi dịch bệnh
hoành hành thì khán giả mới biết đến
tấm lòng của Hà Anh Tuấn. Là một ca sĩ
có các sản phẩm âm nhạc đậm thẩm mỹ
cá nhân, Hà Anh Tuấn còn có tiếng là
người tử tế.
Tử tế không chỉ bởi cách ứng xử với đồng
nghiệp, với bạn bè, với khán giả - bao năm
trong nghề không bị điều tiếng - mà còn
bởi Hà Anh Tuấn thường không ngừng lại
với các công việc thiện nguyện từ nho nhỏ
như nấu cơm cùng cả Sài Gòn đến thật to
như trồng mấy cánh rừng. Và Tuấn vẫn
chưa dừng lại. Tôi có nhiều ấp ủ và tham
vọng với “Rừng Việt Nam”
* Dự án “Rừng Việt Nam” được Hà
Anh Tuấn khởi lên mong muốn thực
hiện từ khi nào, có lý do đặc biệt nào đó
“thúc” vào lưng mình để phải làm,
mong muốn làm không?
- Tôi luôn lắng nghe mình thật kỹ trước
khi quyết định làm điều gì mới. Thường tôi
luôn tự hỏi vì sao mình muốn làm điều này
vào lúc này, dù mọi ý tưởng dường như
đến tích tắc mà không báo trước như kiểu
kế hoạch được định sẵn. “Rừng Việt Nam”
là một trong những thứ như thế - từ lúc tôi
nghĩ cho đến khi công bố với công chúng
chỉ vỏn vẹn 72 tiếng đồng hồ, sau khi đã
trao đổi về tính khả thi và các nền tảng
quan trọng ban đầu với các cộng sự. Tôi
vẫn nhớ mình đã vui như thế nào khi
“khoe” với khán giả của mình ngay trên
sân khấu “Truyện Ngắn in Concert”. Vì
vậy, lý do chính để “Rừng Việt Nam” ra
đời, đơn giản đó là việc tôi phải làm vào
đoạn này của cuộc đời.
* Là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi
nổi tiếng trong lĩnh vực của mình nhưng
lại không xuất phát từ nghèo khó. Rất
xin lỗi bạn phải nhắc, để hỏi một câu
thật tế nhị, dù vẫn được biết luôn là
người tận tâm với những hoạt động
thiện nguyện nhưng hình như sau mất
mát lớn vì sự ra đi của một người ruột
thịt, Hà Anh Tuấn đang sống hết mình
hơn bằng cách muốn cho đi nhiều, nhiều
hơn?
- Xin cảm ơn chị khi cùng tôi đối diện với
chuyện này. Rất may mắn tôi đã biết cách
đối diện với những chuyện vượt khỏi tầm
kiểm soát của mình theo cách phù hợp
nhất, đó là chấp nhận và biến nó thành vốn
sống quý giá của riêng mình. Bất cứ sự
mất mát nào cũng là khởi đầu cho một
hình thức sở hữu mới. Khi bố tôi qua đời,
toàn bộ cách tôi nhìn về cuộc đời và hệ giá
trị hầu như thay đổi. Tôi yếu lòng hơn, tuy
nhiên lại mạnh mẽ hơn, cho những quyết
định theo đuổi thứ mình tin trong phần còn
lại của cuộc đời. Có một điều này rất hay
tôi tự nhận ra: trong cuộc đời này rốt cuộc
không ai ép được ai làm điều gì. Chúng ta
chỉ là những lời gợi ý cho nhau để mỗi
người tự tìm ra lối đi tiếp theo. Tôi luôn
12-05-2022
quan sát mỗi ngày để nhận ra chính mình
hiện hữu trong những lời gợi ý.
* Thế còn việc thiện nguyện, bạn thường
lắng nghe từ đâu để quyết định cho
những “đầu tư” của mình khi trồng
rừng, góp sức cho Như chưa hề có cuộc
chia ly, rủ cả Sài Gòn nấu cơm?
- Tôi lắng nghe mình, từ những sự quan
sát. Người tôi tin nhất là bản thân mình, dù
lắm khi kẻ tôi ghét nhất cũng là mình. Ký
ức trong trí nhớ của tôi từ bé đến bây giờ
luôn gắn liền với những số phận người
xung quanh. Đó là cách để tôi không quên
cách mình quan sát về cuộc sống và để nhớ
mình lớn lên như thế nào. Những việc nhỏ
gần đây mà tôi xung phong tham gia cũng
bắt đầu từ việc lắng nghe và quan sát. Tôi Hà Anh Tuấn cùng tham gia trồng rừng với mọi
người-Ảnh: CAO TRUNG HIẾU
học cách yêu quý, sống biết điều và nhìn
tận cùng về sự giàu có từ sự chia sẻ từ hệ tôi đang là dấu gạch nối của nhiều thứ,
chính những người dân hồn hậu bình dị. trong đó quan trọng nhất là sự bền vững.
Chẳng ai dạy ai, nhưng nếu thực sự “sống” Không thể hạnh phúc mà xung quanh toàn
nỗi khổ đau, không thể giàu có mà xung
sẽ không thể không nhận ra. Sự giàu có vật
quanh toàn nghèo khó. Không có điều diệu
chất sẽ giúp mình êm ấm hiện tại, nhưng
kỳ, chỉ có logic về sự hợp sức, sẻ chia để
sự sẻ chia sẽ bảo vệ sự thanh thản rất lâu
bền vững. Tôi chưa bao giờ nghi ngờ về
về sau.
tuổi trẻ, nhưng kỳ vọng nhiều thứ hơn về
* Những người làm thiện nguyện hay văn hóa và những ngôn ngữ xứng tầm với
nhắc đến một câu “cho cần câu thay vì khát vọng Việt Nam.
cho con cá”. Nhưng theo Hà Anh Tuấn,
bạn lại làm thiện nguyện theo cách riêng A Diễn – Kim Ngân
của mình và hình như cách này có hơi
khác, vì sao? Khai mạc Hội báo toàn quốc
- Cũng không khác mấy đâu, tôi chỉ nghĩ
2022
thực dụng hơn chút xíu. Đầu tiên phải mời Hội báo toàn quốc được tổ chức nhân dịp kỷ
họ bữa cơm cá trước cho qua cơn đói, rồi
sau đó mới ngồi xuống bàn về cách dùng
cần câu. Tôi nghĩ khi một người giúp một
người đều mong sự giúp sức của mình căn
cơ, trở thành một cảm hứng sống để người
ta khai phóng sức mạnh của sự sinh tồn
trong chính mình. Nên ta cần cả cần câu và
con cá!
* Nhiều năm làm thiện nguyện, bạn rút niệm 72 năm ngày thành lập Hội Nhà báo
ra kinh nghiệm gì cho sự bắt đầu, thực Việt Nam (21-4-1950 – 21-4-2022), hướng
hiện và rời đi một cách yên lòng trong tới kỷ niệm 97 năm Ngày Báo chí cách
công tác này? mạng Việt Nam (21-6-1925 - 21-6-2022) và
các ngày lễ lớn, sự kiện lịch sử, chính trị
- Là đừng mong chờ nhận lại bất cứ điều
quan trọng của đất nước, của thủ đô trong
gì. Có nghĩa là làm vì mình cần làm và
năm 2022, hội báo năm nay lựa chọn chủ đề
muốn làm. Khi đặt mình độc lập ở giữa
"Báo chí Việt Nam đoàn kết, chuyên
mọi quyết định của mình, mọi ý nghĩa tốt
nghiệp, hiện đại và nhân văn".
đẹp sẽ được gìn giữ. Mỗi người là một số
phận, đơn giản là người may mắn hơn giúp
Theo đại diện Hội Nhà báo Việt Nam, hội
người kém may mắn hơn. Cũng vì vậy khi
báo chính là dịp tôn vinh sự phát triển mạnh
làm việc nghĩa đừng bao giờ nghĩ mình
mẽ, những thành tích to lớn của báo chí Việt
đang đứng trên người khổ để ban ơn.
Nam, quảng bá những sản phẩm báo chí gắn
* Từ góc nhìn của mình, theo Tuấn, mỗi với hoạt động lao động, sáng tạo của các
người trẻ cần những gì để góp sức cho nhà báo trong cả nước; đồng thời, tăng
những thay đổi tích cực của đất nước? cường giao lưu, gặp gỡ giữa người làm báo
với công chúng.
- Tuổi trẻ vốn dĩ đã là một tài sản lớn.
Định nghĩa người trẻ của tôi là khi người
Qua đó khích lệ giới báo chí thực hiện tốt
ta còn muốn trẻ. Luôn tìm tòi học hỏi, tôn
nhất chức năng, nhiệm vụ, đáp ứng nhu cầu
trọng vốn sống và mạo hiểm với sự sáng
thông tin ngày càng tăng của nhân dân; nâng
tạo. Trên hết là phải biết ơn và trả lại cuộc
cao vai trò và uy tín của Hội Nhà báo Việt
đời ngay khi mình còn đang sung sức. Thế
Nam trong đời sống báo chí nói riêng và đời
3 VĂN HÓA – XÃ HỘI 12-05-2022
sống xã hội nói chung.
Gia Tuệ
3 VĂN HÓA – XÃ HỘI
Phát triển các sản phẩm, dịch vụ văn hóa để quảng bá hình ảnh Việt Nam
ra thế giới
TCCS - Toàn cầu hóa và hội
nhập quốc tế đem đến nhiều
thời cơ nhưng cũng đặt ra
không ít khó khăn, thách
thức. Một trong những yêu
cầu, nhiệm vụ đối với văn
hóa nước ta hiện nay là cần
phát triển mạnh mẽ các sản
phẩm, dịch vụ văn hóa độc
đáo, vừa để xây dựng thị
trường văn hóa lành mạnh,
vừa đóng góp vào sự phát
triển kinh tế - xã hội, tăng
cường quảng bá hình ảnh đất
nước và con người Việt Nam
ra thế giới.
Yêu cầu phát triển các sản
phẩm, dịch vụ văn hóa trong
bối cảnh mới
Văn hóa không chỉ góp phần
chuyển giao tri thức, giáo dục
thẩm mỹ, giúp truyền tải các
giá trị văn hóa - xã hội quan
trọng mà còn là một ngành sản
xuất, một lĩnh vực đóng góp
cho tăng trưởng kinh tế cũng
như góp phần bảo đảm cho
phát triển bền vững. Nhiều
nước trên thế giới đã công
nhận văn hóa như một trong
những trụ cột chính của nền
kinh tế sáng tạo, một lĩnh vực
quan trọng của thương mại và
cạnh tranh quốc tế. Việc thừa
nhận giá trị kép của văn hóa đã
làm cho nhiều chính phủ trên
thế giới tập trung phát triển và
mở rộng các ngành công
nghiệp văn hóa như một phần
của chiến lược đa dạng hóa
kinh tế, kích thích tăng trưởng
kinh tế, thịnh vượng và hạnh
phúc
Trong nỗ lực hội nhập quốc tế,
Chiến lược phát triển các
ngành công nghiệp văn hóa
Việt Nam đến năm 2020, tầm
nhìn đến năm 2030 (gọi tắt là
Chiến lược) đã được ban hành.
Đây là chiến lược quốc gia về
phát triển các ngành công
nghiệp văn hóa, có tính tổng
thể, bao trùm lên 12 ngành
công nghiệp văn hóa. Các mục
tiêu trong Chiến lược đã tác
KỂ CHUYỆN VĂN HÓA TÂY NGUYÊN BẰNG TRE, NỨA
Trưng bày chuyên đề “Hồn tre Tây Nguyên” được bảo tàng tỉnh Đắk Lắk khai mạc đúng dịp kỷ niệm 4 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam,
thống nhất đất nước. Các hình ảnh, hiện vật được bổ trí theo khu, với 3 chủ đề: Nghề đan lát thủ công truyền thống, nhạc cụ dân gian làm từ trẻ nửa
và bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống. Nhằm tôn vinh các giá trị văn hóa tốt đẹp, làm phong phủ êm đời sống tinh thần của nhân dân;
Du khách nước ngoài nghe giới thiệu và trải nghiệm chơi nhạc cụ dân tộc truyền
thống tại Đại Nội Huế.
động trực tiếp đến việc hình
thành thị trường văn hóa với
các sản phẩm, dịch vụ văn hóa
nhằm đáp ứng yêu cầu phát
triển bền vững và hội nhập
quốc tế của Việt Nam.
Sản xuất ngày càng nhiều sản
phẩm, dịch vụ văn hóa đa
dạng, chất lượng, xác lập các
thương hiệu sản phẩm, dịch vụ
văn hóa, ưu tiên phát triển các
ngành có nhiều lợi thế, tiềm
năng của Việt Nam là những
bước đi tất yếu để thực hiện
Chiến lược này. Trong bối
cảnh hiện nay, đóng góp của
các sản phẩm, dịch vụ văn hóa
vào tổng sản phẩm quốc nội
(GDP) có cơ hội tăng lên khi
được tích hợp với kỹ thuật số
và nền kinh tế chia sẻ, với việc
sử dụng thương mại điện tử và
các cơ hội đa dạng khác đang
nổi lên trong không gian số.
Hiện nay, các giao dịch thương
mại toàn cầu về văn hóa ngày
càng gia tăng đã chứng minh,
văn hóa chính là một loại “sức
mạnh mềm”, có sức truyền bá
lớn lao vượt ra ngoài biên giới,
thúc đẩy sự đối thoại, hiểu biết
về văn hóa giữa các quốc gia.
Tuy nhiên, trong bối cảnh toàn
cầu hóa và hội nhập quốc tế,
nguy cơ đồng hóa và lệ thuộc
về văn hóa với sự hỗ trợ của
các phương tiện truyền thông,
sự phát triển của khoa học - kỹ
thuật và môi trường số hóa
ngày càng cao. Văn hóa của
12-05-2022
các nước lớn với sức lan tỏa
rộng có thể tác động đến đời
sống văn hóa của nước ta, thì
sự dồi dào của hàng hóa - dịch
vụ văn hóa Việt Nam trên thị
trường nội địa và quốc tế chính
là “sức mạnh mềm” văn hóa,
làm cho văn hóa thấm sâu vào
đời sống người dân, góp phần
gìn giữ bản sắc văn hóa truyền
thống dân tộc, hạn chế nguy cơ
lệ thuộc vào văn hóa của các
quốc gia khác.
Thực trạng phát triển các
sản phẩm, dịch vụ văn hóa
Việt Nam hiện nay
Việt Nam là đất nước có nguồn
tài nguyên văn hóa dồi dào, đa
dạng về loại hình và có giá trị
cao trên nhiều phương diện,
với gần 4 vạn di tích lịch sử
văn hóa, danh lam thắng cảnh,
hơn 59 nghìn di sản văn hóa
phi vật thể phân bố trên khắp
cả nước. Hệ thống di sản văn
hóa phong phú, cảnh quan kỳ
vĩ cùng nhiều di sản được Tổ
chức Giáo dục, Khoa học và
Văn hóa của Liên hợp quốc
(UNESCO) công nhận là tài
sản vô giá, có tiềm năng
chuyển hóa thành những sản
phẩm, dịch vụ độc đáo, đóng
góp cho sự tăng trưởng kinh tế,
thương mại cũng như tạo dựng
thương hiệu, vị thế của văn hóa
Việt Nam.
Những năm gần đây, các sản
phẩm, dịch vụ văn hóa Việt
Nam ngày càng phát triển, đa
dạng về nội dung và hình thức,
thị trường văn hóa đang hình
thành và phát triển. Nhiều loại
hình, sản phẩm, dịch vụ văn
hóa mới đã, đang được tìm tòi,
thể nghiệm, trình diễn, đáp ứng
nhu cầu ngày càng đa dạng, có
chiều sâu của các tầng lớp
nhân dân và bắt đầu vươn ra
thế giới. Nhiều sản phẩm mới
được sáng tác, đầu tư, dàn
dựng công phu, phong phú và
khá đặc sắc, xuất hiện nhiều
điểm sáng trong các lĩnh vực
của các ngành công nghiệp văn
hóa. Diện mạo của một nền
công nghiệp văn hóa sôi động,
đa sắc, phát triển ngày một
chuyên nghiệp đang từng bước
hình thành, bước đầu tham gia
tích cực vào quá trình phát
triển kinh tế - xã hội của đất
nước.
Trong lĩnh vực nghệ thuật biểu
diễn, năm 2019, các đơn vị
nghệ thuật Trung ương đẩy
mạnh hoạt động tự chủ, tổ
chức các chương trình biểu
diễn nghệ thuật. Các đơn vị
nghệ thuật địa phương tổ chức
tốt các hoạt động văn hóa,
nghệ thuật, biểu diễn lưu động
ở nhiều địa phương, vùng sâu,
vùng xa, biên giới, hải đảo.
Nhiều chương trình nghệ thuật
mới ra đời cho thấy tiềm năng
phát triển mạnh mẽ của công
nghiệp văn hóa ở loại hình
nghệ thuật biểu diễn, giải trí.
Một số sản phẩm, dịch vụ nổi
bật đã được hình thành, tạo
thương hiệu quốc tế, như “À Ố
show”, “Tinh hoa Bắc Bộ”,
“Ký ức Hội An”, chương trình
múa rối “Nhịp điệu quê
hương”,... đã tạo được ấn
tượng mạnh và thu hút khán
giả Việt Nam cũng như khách
du lịch nước ngoài. Bên cạnh
đó, hoạt động sản xuất, lưu
hành, kinh doanh bản ghi âm,
ghi hình ca múa nhạc, sân khấu
hằng năm vẫn có những bước
phát triển tương đối ổn định.
Mạnh Tường
3 VĂN HÓA – XÃ HỘI 12-05-2022
góp phần tuyên truyền, nâng cao ý thức giữ gìn, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên trong cuộc
sống đương đại. Đây là hoạt động phục vụ khách du lịch khi đến Đắk Lắk du lịch.
Hằng Nga