THIẾT KẾ ĐƯỜNG ỐNG SỬ DỤNG PHẦN MỀM AUTOPLANT 3D

BÀI 4: TẠO VÀ HIỆU CHỈNH SPEC (SPEC EDITOR) TRÊN AUTOPLANT 3D

1. Tạo Spec từ Catalog
- Trong 1 dự án về đường ống, mỗi dự án đều có những yêu cầu về vật tư ống khác nhau dựa trên
những tiêu chuẩn về đường ống như ASME, DIN hay JIS. Mỗi dự án có thể sử dụng nhiều Spec
khác nhau nhưng thông thường thì đều dùng chung 1 tiêu chuẩn ( vì lý do nhà cung cấp nên có
thể sử dụng nhiều tiêu chuẩn). Để cho dễ hiểu, thì Spec là thư viện các chủng loại vật tư cho 1 dự
án, và các vật tư đó được chọn lọc ở trên Catalog ( Tiêu chuẩn).
Trong dự án mẫu này, hệ đường ống sử dụng theo chuẩn JIS, Catalog này không có trong những Catalog
có sẵn của phần mềm, cần phải tải Catalog này về và cài đặt
- Link tải về thư viện Piping JIS trong Autoplant 3D
https://apps.autodesk.com/PLNT3D/en/Detail/Index?id=4079723174792088637&appLang=en&os=Win6
4
Sau khi tải về và cài đặt, Catalog của JIS sẽ xuất hiện trong thư mục như hình.
Các file có đuôi .pcat là các Catalog, sẽ bao gồm các chủng loại vật tư từ Pipe, Fittings, Valve &
Instrument… Các file có đuôi .pspc và .pspx và các Spec đã được tạo ra sau khi chọn lọc và edit lại theo
các Catalog đó. Mới cài đặt Catalog nên các Spec đó sẽ không xuất hiện.
Trong 1 dự án được tạo ra, sẽ có các Spec mặc định được tạo sẵn, tuy nhiên những vật tư đó còn thiếu và
đa phần không phù hợp với yêu cầu của 1 dự án riêng biệt, cho nên cần phải tạo mới nó. Sau này nếu làm
các dự án tiếp theo, có thể dựa trên Spec của dự án cũ và chỉ cần chỉnh sửa ( không cần tạo mới) Spec của
dự án cũ cho phù hợp với dự án mới là có thể sử dụng được ( Những công ty đang đa phần làm những dự
án gần tương tự nhau về vật tư)

Trong mục Spec Editor là các vật tư đã được Add từ Catalog, Ví dụ trong hình là Spec “JIS-10K”đã được
tạo, thì trong file dự án các vật tư đó sẽ xuất hiện ở mục TOOL PALETTES – Dynamic Pipe Spec (bên
phải màn hình)
Nếu có sự Update vật tư trong Spec Editor thì các vật tư trong Dynamic Pipe Spec cũng sẽ thay đổi theo
Các bước cơ bản thể thực hiện việc Tạo Spec: Xác định vật tư cần tạo ( Pipe, Fittings, Valve) > Chọn
Catalog theo tiêu chuẩn của dự án > Lọc tại vật tư cần tạo trong Part Category và Comonent Type >
Chọn vật tư ( Chú ý đến Size Range là kích thước của vật tư tương đương với đường kính ống, nên chọn
khoảng phù hợp tương ứng với hệ đường ống đang thiết kế, ví dự Ellbow thì nên chọn từ DN15-DN600
cho hầu hết dự án, nếu dự án có ống đường kính lớn hơn thì chọn khoảng lớn hơn) > Thay đổi các thông
số như tên vật tư, kiểu liên kết cho phù hợp …> Save to Catalog> Add to Spec
Cần điền đầy đủ thông tin về tên vật tư trong Long description (Family) tên ở trong mục này sẽ là tên
của vật tư khi xuất Isometric, xuất vật tư...
Đối với Valve và Flange, Gasket, khi tạo cần lưu ý đến các thông tin về Size range, End type (Kiểu liên
kết), Facing (Mặt liên kết), Pressure Class (cấp áp suất) ( tham khảo bài Modeling 3D Thiết bị). Các
thông số này cần phải được thống nhất và điền giống nhau, chỉ cần 1 thông số sai thì vật tư sẽ không thể
liên kết được trong hệ đường ống.
Đối với đa phần Pipe và Fittings, chỉ cần thay đổi tên và loại liên kết là có thể Add to spec, còn đối với
Valve hoặc các Component khác ( kích thước có thể thay đổi theo tùy nhà cung cấp) cần phải quan tâm
đến thông số về chiều dài (L). Các thông số khác có thể để theo mặc định nhưng chiều dài L phải tra
Catalog và điền lại thông số L chính xác.

Sau khi nhập xong các thông số, cần Save to catalog và Add to Spec
Có thể tạo thư viện ngay trên mô hình 3D > Pipe Specs > Chọn loại Spec cần Edit > Edit Spec…
 2. Tạo Spec từ CAD 3D model ( AutoCAD DWG block base graphic)
Đối với việc tạo Valve và Instrument, ngoài việc lấy dữ liệu Graphic model 3D từ Catalog và sửa lại
kích thước chiều dài, có thể lấy lấy dữ liệu về model từ các mô hình 3D đã được dựng sẵn (bằng CAD
3D, Inventer, Solid work…) nhưng phải chuyển sang file Cad. Những file Cad 3D này thường được tải về
từ nhà cung cấp, trên trang web của họ sẽ có sẵn các loại mô hình 3D về Valve, Pump,… để tải về Free
https://www.ari-
armaturen.com/products/?einsatzbereich=2&produktgruppe=10&cHash=8e4b7cc47f6ece54394d8ca2bfc5
d022
Ví dụ từ đường link trên, có thể tải mô hình 3D các loại Valve dựa trên Size, Pressure Class…
Các bước để tạo các Valve và Instrument từ mô hình 3D đã dựng sẵn ( Có thể làm đối với Fitting nhưng
đa số thư viện của Fitting đã có đầy đủ trong Catalog, không cần sử dụng phương pháp này để tạo Spec)
như sau:
Có sẵn 1 file dwg model 3D về loại vật tư muốn tạo thư viện (Valve, Actuator, Steam trap…) > Thực
hiện bước PLANTPARTCONVERT ( sẽ được giải thích trong phần dưới) > Spec Editor> Chọn
Catalog (Bản chất của bước này là thêm vật tư vào thư viện cho Catalog, rồi từ Catalog add vật tư cho
Spec) > CREATE NEW COMPONENT > Trong mục Graphic, tích vào Custom – AutoCad DWG
Block based graphic) > Điền các thông số cơ bản

Chọn các thông số cần thiết như Khoảng đường kính ( Size range) > Loại vật tư ( Component
category)> Kiểu liên kết ( End type) > Số đầu liên kết ( Number Ports) > Create
Sau khi tạo, vật tư mới sẽ được tạo sẽ xuất hiện ở trong bảng các vật tư ở phía dưới, vì là New component
nên chưa có các thông tin về Tên ( Long description Family), Các thông số để liên kết
Đặc biệt trong bước tạo mới Component, phải chú ý đến phần Symbol Type và Sysbol SKEY, cần phải
điền chính xác tên của Type và Skey thì những ký hiệu về Component đó mới được xuất ra đúng trên bản
vẽ Isometric.
Symbol Type: Chủng loại vật tư, có các chủng loại vật tư ( điền đúng tên) như: VALVE, FILTER,
COUPLING, MISC-COMPONENT, FLANGE, INSTRUMENT…
Symbol SKEY: Thông số này quyết định đến ký hiệu của vật tư trên bản vẽ Isometric, phải nhập đúng
SKEY để Isometric ký hiệu đúng. SKEY có 2 phần, theo ví dụ bên dưới
2 chữ đầu(VB) thể hiện tên vật tư ( Ball Valve), 2 chữ sau (FL ) thể hiện sự liên kết.
<SkeyMap SKEY = "VBFL" AcadBlock ="BallValve"/>
Như ví dụ này, Để thể hiện 1 vật tư là Ball Valve có dạng liên kết là Flange trên bản vẽ Isometric, cần
điền vào mục Symbol Type là VALVE, mục Symbol SKEY là VBFL, nếu thể hiện Gate Valve liên kết
bích là VVFL, thể hiện Ball Valve liên kết vặn ren là VBSC
Để tra các thông tin về Symbol Type và Sysbol SKEY, cần vào thư mục như hình dưới

Trong mục Sysbol SKEY, 2 chữ đầu của mỗi vật tư được tra ở trong file IsoSkeyAcadBlockMap.xml
Trong 2 chữ sau, tùy vào loại liên kết để điền các chữ sau:
- Đối lới liên kết Flange “FL”, ví dụ Globe valve liên kết Flange theo hình trên: “VGFL”
- Đối với liên kết vặn ren: “SC”, ví dụ Relief Valve liên kết vặn ren theo hình trên: “VZSC”
- Đối với liên kết hàn: “WN”, ví dụ tạo Ellbow liên kết hàn: “ELFL”
Ngoài ra còn có các loại liên kết khác (tham khảo trong file IsoSkeyAcadBlockMap.xml ). Nhưng ở trên
là 3 loại liên kết hay sử dụng nhất.

PLANTPARTCONVERT
Bước Plantpartconvert bản chất là 1 công đoạn để đưa 1 file 3D CAD chuyển thành 1 block 3D trong
Autoplant 3D. Bước Convert này thực chất là để xác định số mặt liên kết (Ports) của Components.
Các bước để thực hiện việc Plantpartconvert đã được giới thiệu trong Video bài giảng, sau khi chuyển
đổi xong, lúc này Autoplant sẽ hiểu và có thể Add vào Spec.

Sau khi tạo mới Component và nhập các thông số trong mục General Properties, như Tên, loại liên kết,
mặt liên kết, cấp áp suất… Ở trong mục Sizes, chọn từng loại Size > Select Model > Chọn file Cad 3D
đã được chuyển đổi tương ứng với Size > Add to Spec component vừa mới được tạo
Nếu đã Slect model và chọn vào file Cad3D nhưng trong ô cửa sổ vẫn không thể hiện được hình ảnh 3D,
tức là việc chuyển đổi có thiếu sốt 1 số bước, xem lại trong Video hướng dẫn
Khi đó vật tư mới với hình dạng dựa trên CAD 3D được tạo ra trong Dynamic Pipe Spec
Ngoài ra có thể tạo trực tiếp vật tư trong file 3D Autoplant 3D bằng công cụ Add Custom Part.
Chọn loại vật tư ( Part Type) > Chọn các thông số cơ bản cho vật tư > AutoCAD Block > Import
block from DWG > chọn model 3D đã được chuyển đổi > OK > Insert in Model

Đây là cách làm trực tiếp, khi yêu cầu cần tạo nhanh, thường sử dụng cho 1 số loại vật tư đặc biệt, chỉ có
1 vài size nhất định như Control Valve, đồng hồ lưu lượng và ít xuất hiện trong dự án (hoặc chưa được
được Add trong Spec Editor).
Các loại vật tư cơ bản cần được Add trong phần Spec Editor
Elbow Long 900, Elbow Long 450, Elbow Short 900, Elbow Short 450, Equal Tee, Reducing Tee,
Reducer Concentric (Bầu giảm đồng tâm), Reducer Eccentric (Bầu giảm lẹch tâm), Blind Flange,
Flange, Gasket, Cap, Half Coupling, Full Coupling, Nipple One End, Nipple Douple End, các loại
Valve, Bulong.
Vì đa số các loại Bulong dùng trong đường ống là Machine Bolt, nên trong Spec Editor chỉ cần tạo
Machine bolt.
Stub Bolt thường dùng trong trường hợp các Valve liên kết trực tiếp với nhau, ở các chỗ liên kết đó cần
Stub Bolt để khỏi bị vướng con tán vào thân Valve
Đối với Half Coupling (măng xông 1 đầu ren) , 1 mặt liên kết là BW, mặt còn lại là THDF (ren trong)
Đối với Full Coupling (măng xông 2 đầu ren), 2 mặt liên kết là THDF (2 đầu ren trong)

Đối với One End Nipple ( Ống 1 đầu ren), 1 mặt liên kết là BW, mặt còn lại là THDM (ren ngoài)
Đối với Douple End Nipple, 2 mặt liên kết là THDM (2 đầu ren ngoài)
Nipple dùng cho những đoạn có liên kết mới Valve gạt lắp ren (THDF)
Các loại Valve liên kết mặt bích chọn kiểu kết nối FL, mặt liên kết ( trong dự án này) chọn RF, nếu chọn
FF ( Flat Face) thì mặt liên kết của Gasket và Flange cũng phải là FF (nếu cần thiết thì tạo riêng 1 Spec
khác)
Các loại Control Valve sẽ không có sẵn trong Catalog và cũng không có trong Symbol SKEY, cho nên để
thể hiện Control Valve trong mô hình 3D cũng như trên bản vẽ Isometric, tạo 1 Gate Valve trong Add
Custom Part.
Trong Symbol SKEY, chọn SWING CHECK VALVE là VCFL, LIFT CHECK VAKVE là CKFL
Bài tập:
1. Tạo SPEC mới có tên JIS-10K-NEW từ Catalog CPak JIS JPI Piping EN, tạo các vật tư có
trong hệ đường ống như
Pipe (DN15-DN300), các loại Fittings (DN15-DN300), Flange, Gasket (DN15-DN200), Machine
Bolt, Ball Valve (DN15-DN100), Gate Valve (DN15-DN100), Globe Valve (DN15-
DN100),Butterfly Valve (DN50-DN100), Y-Strainer(DN32-DN100), Swing check valve (DN32-
DN150), Lift check Valve (DN25-DN40)…
Theo file Cataloge của Valve đính kèm
2. Tạo Ball valve, Globe valve theo phương pháp Make new component, các file 3D được gửi
kèm.