Xét nghiệm sinh hóa miễn dịch là gì?

Xét nghiệm miễn dịch là gì?

Kỹ thuật xét nghiệm miễn dịch sử dụng các thiết kế khác nhau để phân tách phức hợp phản
ứng Kháng nguyên (Ag) - Kháng thể (Ab) với chất đánh dấu tự do không gắn kết.
Khác với các loại xét nghiệm sinh hóa thông thường sử dụng phản ứng hóa học giữa hóa chất
(dung dịch hóa chất hay các tác nhân khác) và mẫu bệnh phẩm để tính toán ra kết quả.
Kháng thể là protein do cơ thể sản sinh ra để đáp ứng với nhân tố ngoại lai bên ngoài. Kháng
thể sinh ra như một đáp ứng của cơ thể để bảo vệ chính cơ thể. VD: xét nghiệm miễn dịch kiểm
tra sự có mặt của kháng thể đối với các tế bào, phân tử ung thư. Nếu có sự xuất hiện của kháng
thể, nghĩa là đã có các tế bào ung thư xâm lấn.
Kháng nguyên là chất xúc tác mà cơ thể cố gắng chiến đấu lại (nhằm loại bỏ hay loại bớt) bằng
cách tăng đáp ứng miễn dịch.
Cấu trúc của kháng thể:
Kháng thể (Ab) là một loại protein gọi là immunoglobulins. Phổ biến nhất là immunoglobulin
G (IgG). IgG là một protein bao gồm 2 cấu trúc chính và chức năng

Vùng Fab: Gồm điểm gắn kết kháng nguyên, khác nhau giữa các kháng thể khác nhau
Vùng Fc: Vùng có cấu trúc giống nhau trong cùng lớp kháng thể
Các phương pháp xét nghiệm miễn dịch
Có 4 loại phương pháp xét nghiệm miễn dịch, gồm phương pháp cạnh tranh, phương pháp
không cạnh tranh, đồng hợp và dị hợp
Phương pháp cạnh tranh:
Kháng nguyên không được đanh dấu trong mẫu xet nghiệm được đo bằng khả năng cạnh tranh
với kháng nguyên được đánh dấu.
Kháng nguyên không được đánh dấu chặn sự gắn kết của kháng nguyên đánh dấu bởi vì điểm
gắn kết của kháng thể đã bị chiếm.
Vì vậy trong môi trường cạnh tranh, lượng chất đánh dấu đo được càng ít, lượng kháng nguyên
không dánh dấu càng nhiều. Lượng kháng nguyên trong mẫu liên quan tỉ lệ nghịch với lượng
đo được trong phương pháp cạnh tranh.
Phương pháp không cạnh tranh (Sandwich)
Phương pháp không cạnh tranh hay còn gọi là Sandwich có độ đặc hiệu và độ nhạy cao nhất và
được ứng dụng nhiều nhất trong các xét nghiệm quan trọng như tim mạch hay viêm gan.
Dạng này được gọi là Sandwich vì chất được bao giữa 2 kháng thể đặc hiệu cao (như miếng
bánh sandwich)
Dạng không cạnh tranh có thể sử dụng cả phương pháp một bước hay hai bước, như dạng cạnh
tranh. Xét nghiệm 2 bước gồm: bước rửa trong đó tách các cầu nối sandwich và rửa bỏ các chất
đánh dấu dư thừa không gắn kết hay các chất khác.
Dạng không cạnh tranh 2 bước thường cho độ đặc hiệu và độ nhạy cao nhất trong tất cả các xét
nghiệm.
Phương pháp miễn dịch đồng nhất và không đồng nhất:
Phương pháp miễn dịch yêu cầu có sự phân tách phức hợp kháng thể-kháng nguyên được đánh
dấu (Ab-Ag*) là xét nghiệm Miễn dịch không đồng nhất
Xét nghiệm không có yêu cầu là xét nghiệm đồng nhất

Phương pháp Miễn dịch không đồng nhất yêu cầu phải có sự phân tách các phức hợp không kết
nối, thường sử dụng pha rắn như vi hạt từ tính hay hạt nhựa
Phương pháp Miễn dịch đồng nhất được áp dụng cho các xét nghiệm đo các thông số nhỏ như
lạm dụng thuốc. Vì phương pháp này không yêu cầu có sự phân tách của kết nối Ab-Ag* từ
các Ag* tự do, nên phương pháp này dễ thực hiện hơn và nhanh hơn.