FULL TEKRAR Anlatan

İbrahim Ulaş
4. BÖLÜM
BALDEMİR

facebook.com/sosyalhocamm instagram.com/sosyalhocamm twitter.com/sosyalhocamm

Sosyal Hocam ©
I. DURAKLAMANIN NEDENLERİ
A. İÇ NEDENLER

1. Merkezî Yönetimin Bozulması

✎ Şehzâdelerin sancağa çıkma uygulamasına son verilerek Kafes
Usulü’ne geçilmesi, böylece yönetime deneyimsiz ve yeteneksiz
padişahların gelmesi
✎ Padişahların tecrübesiz olması nedeniyle, devlet adamlarının ve
özellikle de saray kadınlarının yönetimde etkili olması
✎ Çocuk yaştaki padişahların yönetime gelmesi
✎ Sık sık taht değişikliklerinin yaşanması
✎ Rüşvet ve iltimas (adam kayırma) ile yönetime yeteneksiz kişilerin
getirilmesi

2. Ordu ve Donanmanın Bozulması

✎ Devşirme sisteminin ve buna bağlı olarak Yeniçeri Ocağı’nın
bozulması
✎ Yeniçeri Ocağı için geçerli olan “Ocak, devlet içindir.” anlayışı
yerine “Devlet, ocak içindir.” anlayışının benimsenmesi
✎ Tımar sisteminin bozulması ve buna bağlı olarak güvenlik ve üretim
faaliyetlerinde sorunların ortaya çıkması
3. Ekonomi ve Maliyenin Bozulması
✎ Tımar sisteminin bozulmasına bağlı olarak tarım gelirlerinin
azalması
✎ Savaşların sonuçsuz kalması nedeniyle ganimetlerin ve
vergilerin azalması
✎ Sık sık yaşanan padişah değişikliklerinin hazineye yük olması
(Cülûs Bahşişi)
✎ Lüks ve israf sonucunda saray masraflarının artması
4. Sosyal Yapının Bozulması
✎ Tımar sisteminin bozulmasıyla güvenlik sorunlarının artması ve
isyanların çıkması
✎ Üretim ve güvenlik sorunu nedeniyle şehirlere göçlerin
artması
✎ Halkın devlete olan güveninin azalması
5. Eğitim Sisteminin Bozulması
✎ Osmanlı Devleti’nin bilim alanında Avrupa’ya ayak
uyduramaması ve geri kalması
✎ Medreselerde fen derslerinin (fizik, kimya, vb.) okutulmaması
✎ İlmiye (Ulema) sınıfının bozulması
B. DIŞ NEDENLER
1. Devletin Doğal Sınırlara Ulaşması
✎ Osmanlı Devleti’nin İran, Avusturya gibi devletlerle komşu olması
✎ Çöl, okyanus, dağlar gibi doğal nedenlere bağlı olarak ilerlemenin
durması
2. Coğrafî Keşifler Sonrası Ticaret
Yolarının Değişmesi
✎ Coğrafî Keşifler sonucu Avrupa devletlerinin yeni ticaret yolları bulması
ve Osmanlı Devleti’nin denetiminde olan ticaret yollarının önemini
kaybetmesi
3. Reform ve Rönesans Hareketleri
✎ Almanya’da ortaya çıkan Reform hareketleri özgür düşünceye ortam
hazırlarken, İtalya’da ortaya çıkan Rönesans hareketleri de Avrupa’yı
bilim ve teknik alanında geliştirmiştir.
✎ Osmanlı Devleti ise bu gelişmelere ayak uyduramamış ve Avrupa’nın
gerisinde kalmıştır.
4. Osmanlı Devleti’ne Karşı Avrupa’nın
Kutsal İttifak Oluşturması
✎ Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’ne karşı birleşmesi ve kurdukları
ittifaklarla Osmanlı’nın ilerleyişini durdurmaları
 DURAKLAMA DÖNEMİ İSYANLARI
A. İSTANBUL (MERKEZ) İSYANLARI
✎ XVII. yüzyılda İstanbul’da Yeniçerilerin çıkardığı isyanlardır.
✎ Temel sebebi merkezî otorite boşluğuna bağlı ekonomik sıkıntılardır.
✎ İsyanlar rejime değil, kişiye yönelik ortaya çıkmıştır.
✎ Bu isyanların en önemlisi II. (Genç) Osman’a karşı çıkan isyandır.
Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmayı düşünen Genç Osman, bu düşüncesi
nedeniyle yeniçeriler tarafından öldürülmüştür. (Yeniçeri Ocağı’nı
kaldırmaya yönelik ilk adımı atan padişahtır.)
✎ IV. (Avcı) Mehmet döneminde de ayaklanan Yeniçeriler, sıkıntıların
sorumlusu olduğunu düşündükleri 36 devlet adamının idamını
istemişlerdir. Öldürülen devlet adamları çınar ağaçlarına asıldığı için
Osmanlı tarihinde bu olaya Çınar Olayı ya da Vaka-i Vakvâkiye
denilmiştir.
✎ Ayaklanmalar Yeniçerilere birtakım tavizler verilerek
sonuçlandırılmıştır.
✎ Bu isyanlar sonucu;
Merkezî otorite zayıflamıştır.
Yönetimde Yeniçerilerin etkisi artmıştır.
Halkın devlete olan güveni azalmıştır.
Toplum düzeni bozulmuştur.
 CELÂLİ (ANADOLU) İSYANLARI
• XVII. yüzyılda Anadolu’da çıkan isyanlara Celâli
İsyanları adı verilmiştir. Bu isim, Yavuz
döneminde Yozgat’ta çıkan Bozoklu Celâl
Ayaklanması’ndan gelmektedir.
• İsyanların temel sebebi, tımar sisteminin
bozulmasına ve merkezî otoritenin bozulmasına
bağlı olarak ortaya çıkan ekonomik sıkıntılardır.
• XVI. yüzyılın sonlarından itibaren ortaya çıkan
Celâli İsyanları arasında en önemli olanları
Karayazıcı, Tavil Ahmet, Canbolatoğlu,
Kalenderoğlu, Katırcıoğlu, Gürcü Nebî ve
Deli Hasan isyanlarıdır.
Anadolu’da çıkan bu isyanlar sonucu;
Merkezî otorite zayıflamıştır.
Eyâlet yönetimi bozulmuştur.
Halkın can güvenliği kalmamıştır.
Devlete olan güven azalmıştır.
 EYÂLET İSYANLARI
✎ XVII. yüzyılda merkezî otoritenin
zayıflamasıyla birlikte merkezden uzak
eyâletlerde de (Eflâk, Boğdan, Bağdat,
Kırım, Yemen, Trablusgarp) ayaklanmalar
çıkmıştır.
✎ Bu ayaklanmaları bazı yerel yöneticilerin
isyanları izlemiştir. Sivas Valisi Vardar Ali
Paşa ve Erzurum Valisi Abaza Mehmet
Paşa bunlar arasında yer almaktadır.
✎ Bu isyanların temel sebebi ise eyâletlerde
devlet denetimini azaltmaktır.
✎ Eyâlet isyanları da merkezî otoriteyi
zayıflatmıştır.
 XVII. YÜZYIL ISLAHATLARININ GENEL ÖZELLİKLERİ
• Baskı, şiddet ve korkuya dayalıdır.
• Islahatlarda Avrupa örnek alınmamıştır.
• Sadece askerî ve ekonomik alanlarda ıslahat
yapılmıştır.
• Eğitim, hukuk ve yönetim alanlarında ıslahat
yapılmamıştır.
• Köklü ıslahatlar yapılamamış, yüzeysel
kalmıştır.
• İsyanları önlemeye yönelik olduğu için askerî
niteliklidir.
• Islahatların amacı merkezî otoriteyi
arttırmaktır.
• Topluma inilemediğinden kalıcı olamamıştır.
• Islahatlar kişilere bağlı kalmış, devlet politikası
haline gelememiştir.
III. Mehmet Dönemi Islahatları
• Sancağa çıkan ve bu sistemde eğitim gören son padişahtır.
Tahta çıktığı gece 19 erkek kardeşini (bazı tarihçilere
göre 20 kız kardeşini de) boğdurtmuştur.
• III. Mehmet, Kanunî’den sonra ordunun başında sefere
çıkan ilk padişahtır.
• Şehzâde eğitiminde önemli bir yere sahip olan Sancak
Sistemi kaldırılmıştır.
I. Ahmet Dönemi Islahatları
• Sancak sisteminin kaldırılmasından sonra onun yerine
Kafes Sistemi getirilmiştir.
• Bir bakıma oda hapsi anlamına gelen Kafes Sistemi,
yönetim tecrübesinden yoksun deneyimsiz kişilerin
padişah olmasına yol açmıştır.
• I. Ahmet sancağa çıkmadan tahta geçen ilk padişahtır.
• Bu dönemde verâset sisteminde değişikliğe gidilmiştir.
Yapılan değişiklikle, tahta geçecek kişiler için “en büyük
ve olgun olan” (Ekber ve Erşed) kuralı getirilmiştir. Bu
değişiklikteki amaç taht kavgalarını önlemektir.
Kuyucu Murat Paşa ve Tiryaki Hasan
Paşa’nın Çalışmaları
I. Ahmet dönemi sadrazamlarından biri olan Kuyucu Murat Paşa
ile Tiryaki Hasan Paşa, Celâli İsyanları’nı bastırmak ve merkezî
otoriteyi güçlendirmek için baskı ve şiddete başvurmuştur.
Ancak tamamen askerî tedbirlere yönelik olduğu için uzun
sürmemiş, isyanlar yeniden başlamıştır.

II. (Genç) Osman Dönemi Islahatları

✎ II. (Genç) Osman, şeyhü’l-islâmın “fetva vermek” dışındaki
tüm yetkilerini elinden alarak ilmiye sınıfının devlet
işlerine karışmasını önlemeye çalışmıştır.
✎ İlk kez saray dışından evlenerek saray kadınlarının etkinliğini
azaltmıştır.
✎ XVII. yüzyılda sosyal alanda ıslahat yapan ilk Osmanlı
padişahıdır.
✎ Başkenti İstanbul’dan Anadolu’ya taşımayı düşünmüştür.
✎ İlk kez Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmayı düşünmüş, ancak bu
düşüncesi hayatına mâl olmuştur. (Yedikule Zindanları’nda
boğularak öldürülmüştür.)
 IV. Murat Dönemi Islahatları
✎ Baskı ve şiddete dayanan kuvvetli bir disiplin sağlamıştır.
✎ Yeniçeri Ocağı’nı yeniden düzenlemiştir.
✎ İstanbul’da gece sokağa çıkma yasağı, içki ve tütün yasağı
getirmiş, kahvehaneleri kapattırmıştır.
✎ Devlet sorunlarını ve bu sorunların çözüm yollarını tespit etmek için
ilk kez devlet adamlarına çeşitli raporlar hazırlatmıştır.
✎ Bu raporlardan en önemlisi 1631’de hazırlanan ve IV. Murat’a
sunulan Koçi Bey Risâlesi’dir. Ancak sorunların çözümüne
yönelik olan bu risâle, IV. Murat’ın ölümü nedeniyle
uygulanamamıştır.
✎ IV. Murat döneminde risâle hazırlayan bir diğer önemli kişi Kâtip
Çelebi’dir. Tarih, coğrafya, tıp, astronomi gibi pek çok alanda
kendisini geliştirmiş olan Kâtip Çelebi, 4 bölümden oluşan
“Düsturü’l Amel li-Islahi’l Halel” adlı risâlesinde, Osmanlı
Devleti’nin ömrünün uzaması için çeşitli önlemlere ve önerilere yer
vermiştir.
✎ Bu iki risâle yazarı dışında Lütfi Paşa, Gelibolulu Mustafa Âli,
Veysî ve Aziz Efendi gibi pek çok risâle yazan önemli devlet
adamı olmuştur.
✎ Bu dönemde kasideleriyle ünlü şair Nef’i’dir. Zarrî (zararlı)
mahlasıyla şiirler yazan Nef’i, hiciv (eleştiri) şiirleri nedeniyle Sultan
IV. Murat tarafından boğdurulmuştur.
IV. Mehmet Dönemi Islahatları
✎ IV. Mehmet 6-7 yaşlarındayken padişah olduğu için saraydaki ağalar
ve özellikle de vâlide sultanın etkisi altında kalmıştır.
✎ IV. Mehmet ilerleyen dönemlerde iktidarının güçlendirmiş,
Tarhuncu Ahmet Paşa ve Köprülü Mehmet Paşa gibi önemli
devlet adamlarına sadrazamlık görevi verip otoritesini
sağlamlaştırmak istemiştir. Bu yüzden IV. Mehmet dönemine
damgasını vuran asıl ıslahatçılar bahsettiğimiz bu kişilerdir.

Köprülü Mehmet Paşa

✎ IV. Mehmet dönemi sadrazamlarındandır. Sadrazamlığı koşullu
olarak kabul eden ilk devlet adamıdır.
✎ Sadrazamlık kendisine devlet tarafından önerilmiş, bu görevi belirli
şartlarla kabul etmiştir. İleri sürdüğü başlıca koşullar şunlardır;
Saray devlet işlerine karışmayacak
Devlet işleriyle ilgili sunacağı her türlü teklif kabul edilecek
Memurları istediği şekilde atayabilecek
Kendisi hakkında şikâyet olduğunda yargılama olmadan
cezalandırılmayacak
✎ Köprülü Mehmet Paşa öncelikle iç sorunlara yönelmiştir. Yönetim
konusunda ihmalleri olanları cezalandırmış, sipahilerin
ayaklanmalarını yeniçerilerin yardımıyla bastırmıştır.
✎ Merkezî otorite bu dönemde yeniden güçlendirilmiştir.
 XVIII.YÜZYIL SİYASİ OLAYLARI
Edirne Olayı
➢ Karlofça antlaşmasından sonra padişah II. Mustafa’nın
Edirne’ye çekilmesi ve bu sırada Şeyhülislam Feyzullah 1703’te gerçekleşen Edirne
Efendi’nin uygulamalarının diğer devlet adamları tarafından Vakası sonucunda tahta geçen
tepkiyle karşılanması üzerine İstanbul’da isyan çıkmıştır. Osmanlı padişahı
İsyancılar Edirne’ye yürüyerek II. Mustafa’yı tahttan indirip aşağıdakilerden hangisidir?
yerine III. Ahmet’i tahta çıkarmışlardır.
A) II. Mustafa
1711-Osmanlı-Rus Savaşı ve Prut Antlaşması B) IV. Mehmet
➢ İsveç Kralı Demirbaş Şarl’ın Osmanlı Devleti’ne sığınması C) IV. Murat
üzerine Rusya, Demirbaş Şarl’ı takip bahanesiyle Osmanlı D) III. Ahmet
sınırlarını ihlal etti. Bunun üzerine Sadrazam Baltacı Mehmet E) I. Mahmut
Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu Eflak’a girdi. Rus Çariçesi
Katerina’nın barış isteği üzerine Prut antlaşması imzalandı.
Bu antlaşmaya göre;
→ Azak Kalesi ve çevresi Osmanlılara verilecek.
→ Ruslar, İstanbul’da sürekli bir elçi bulundurmayacaktı.
Örnek Soru
NOT: Osmanlı Devleti bu antlaşmayla Karlofça ve İstanbul
antlaşmalarında kaybettiği toprakları geri alma ümidini
kazandı.
 1715-1718-Osmanlı-Venedik ve Avusturya Savaşları
 Mora halkının Venedik idaresinden memnun olmayıp
Osmanlı Devleti’nden yardım istemesi üzerine Venedik
Osmanlı Devleti’nde 1718 Pasarofça
ile savaş yapılmış ve bir çok kale alınmıştır.
Antlaşması ile başlayıp 1730 Patrona
 Fakat bu olay Karlofça Antlaşmasının garantör devleti
Halil İsyanı’na kadar süren dönem
olan Avusturya’nın Osmanlı Devleti’ne savaş açmasına
hangi adla anılmaktadır?
sebep olmuştur. Avusturya ile yapılan Petervaradin
A) Fetret Devri
Savaşıyla Osmanlı devleti yenilince barış istemek
B) İstibdat Devri
zorunda kaldı.
C) Meşrutiyet Devri
 Bunun üzerine Avusturya ile Pasarofça antlaşması
D) Lâle Devri
imzalandı.
E) Nizâm-ı Cedit Devri
Bu antlaşmaya göre;
→ Belgrad, Banat Avusturya’ya verildi.
→ Mora ve Girit Osmanlı’da kalacaktır.
NOT: Osmanlı devleti bu antlaşmayla kaybettiği toprakları
geri alma ümidi sona erdi. Bu antlaşma ile Batı’nın Örnek Soru
üstünlüğü kabul edilip Lale Devrine girildi. Aynı zamanda
bu savaş ve antlaşmada aracı olan devletler; İngiltere ve
Hollanda’dır. Bu yüzden bu iki devlete kapitülasyon
verilmiştir.
1722-1746-Osmanlı-İran Savaşları
 Osmanlı Devleti’nin batıda Pasarofça antlaşmasıyla uğradığı
zararlarını İran’dan kazanacağı topraklarla gidermek istemesi
üzerine Osmanlı Devleti İran topraklarına girmiştir. Rusya’nın da
İran topraklarına girmesiyle Osmanlı Devleti ve Rusya arasında Osmanlı Devleti’nin XVIII. yüzyılda
savaş tehlikesi oluşmuştur. imzaladığı son kazançlı antlaşma
 Fransa’nın arabulucuğu ile Rusya ve Osmanlı arasında 1724’de aşağıdakilerden hangisidir?
İstanbul antlaşması imzalanmıştır. Böylece Osmanlı ve Rusya
A) Belgrat Antlaşması
arasında yapılan ilk ittifak oldu. Bu antlaşmayla İran toprakları
Osmanlı Devleti ve Rusya arasında paylaşıldı. B) Ahmet Paşa Antlaşması
1736-1739 Osmanlı-Avusturya ve Rusya Savaşları C) Prut Antlaşması
➢ Rusya’nın Lehistan’ın iç işlerine karışması üzerine yapılan D) Ferhat Paşa Antlaşması
savaşlarda Osmanlı Devleti hem Rusya’ya hem de Avusturya’ya E) Pasarofça Antlaşması
karşı önemli başarılar elde etmiştir. Fransa’nın arabuluculuk etmesi
ile Belgrad Antlaşması(1739) imzalanmıştır.
Bu antlaşmaya göre;
→ Ruslar savaşta aldıkları yerleri geri verecek.
→ Rusya, Karadeniz’de savaş gemisi ve tersane Örnek Soru
bulundurmayacak.
(Osmanlı devleti, Karadeniz egemenliğini son kez korumuştur.)
→ Avusturya, Pasarofça antlaşmasıyla aldığı yerleri geri verecek.
 1768-1774-Osmanlı Devleti-Rus Savaşı ve Küçük Kaynarca
Antlaşması
 Rus çariçesi II. Katerina’nın Balkanlara ulaşmak için Lehistan’ı
ele geçirmek istemesi ve Rusların Balkanlarda katliam
yapması üzerine Osmanlı Devleti ile Rusya arasında savaş Rusya, Osmanlı Devleti’nin XVIII. Yüzyılda
çıkmıştır. imzaladığı aşağıdaki antlaşmalardan
 Ruslar bu savaşta İngiltere’nin de desteğini alarak Çeşme’ye hangisi ile, Osmanlı uyruğundaki
kadar gelmiş ve Osmanlı Donanmasını Çeşme’de yakmıştır. Ortodoksların koruyuculuğunu üstlenmiş
(İnebahtı’dan sonra Osmanlı Donanması ikinci defa ve ilk kez Osmanlı Devleti’nin iç işlerine
yakılmıştır.) karışma fırsatını yakalamıştır?
 Zor durumda kalan Osmanlı barış istemek zorunda kalmış ve A) Prut Antlaşması
1774 tarihinde Küçük Kaynarca antlaşması imzalanmıştır. B) Karlofça Barış Antlaşması
Bu antlaşmaya göre; C) Belgrat Antlaşması
• Kırım bağımsız olacak ama dini bakımından Osmanlı’ya bağlı D) Ziştovi Antlaşması
kalacak. E) Küçük Kaynarca Antlaşması
• Rusya, Karadeniz’de tersane ve donanma bulundurabilecek.
• Rusya İstanbul’da devamlı bir elçi bulundurabilecek.
• Rusya, Osmanlı ülkesinde istediği yerde konsolosluk
açabilecek.
Örnek Soru
• Rusya’ya kapitülasyonlar yararlanabilecek.
• Osmanlı Devleti Rusya’ya savaş tazminatı ödeyecekti.
(Osmanlı ilk defa savaş tazminatı ödemiştir.)
• Rusya, Osmanlı idaresindeki Ortodoksları himaye
edebilecekti.
 1787-1792-Osmanlı-Rus ve Avusturya Savaşları
 Avusturya ve Rusya’nın ittifak kurarak Grek ve Dakya
projelerini gerçekleştirmek istemesi savaşın
başlamasında etkili olmuştur. I. Ziştovi
 Grek: Türkler Avrupa’dan atılacak ve İstanbul merkez II. Belgrat
olmak üzere bir Grek devleti kurulacaktır. Grek projesi III. Küçük Kaynarca
‘‘Doğu sistemi’nin en büyük projesi’’ olarak Yukarıdaki antlaşmalardan hangisinin
adlandırılmaktadır. imzalanmasında 1789 Fransız
 Dakya: Bu projeye göre Osmanlı Devleti’nin İhtilâli'nin başlaması etkili olmuştur?
Balkanlardaki topraklarında Dakya adında Rusya ve A) Yalnız I B) Yalnız II
Avusturya’ya bağlı bir devlet kurulacaktır. C) Yalnız III D) I ve II
 Savaş devam ederken 1789 tarihinde Fransa’da İhtilal E) II ve III
çıkınca bu ihtilalin kendi ülkesine sıçramasından endişe
duyan Avusturya Ziştovi antlaşması ile geri çekilmiştir.
Bu antlaşmayla Avusturya ile süren savaşlar sona
ermiştir. Örnek Soru
 Tek kalan Rusya ile de Yaş antlaşması imzalanmıştır. Bu
antlaşmaya göre; Osmanlı Devleti, Kırım’ın Rusya’ya ait
olduğunu onaylamıştır.
 XVIII.YÜZYIL ISLAHATLARI VE ISLAHATÇILARI
LALE DEVRİ(1718-1730) (III.AHMET)
• Pasarofça antlaşması ile başlayıp Patrona Halil İsyanına kadar
devam etmiştir. Dönemin padişahı; III. Ahmet Sadrazamı
Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'dır.
• Avrupa'da ilki Paris'te olmak üzere geçici elçilikler açılmıştır.
Dönemin önemli elçilerinden biri 28. Mehmet Çelebidir. 28.
Mehmet Çelebi Paris anılarını Sefaretname adlı eserinde
toplamıştır. Sefaretname Osmanlı’nın batıya açılan ilk
penceresidir.
• Batı'dan getirilen ilk yenilik matbaa'dır. İbrahim Müteferrika ve
Sait efendi ile özel matbaayı açtılar. Bu matbaada basılan ilk eser
Vankulu Lugati'dir. Yazarı ise Vani Efendi'dir. Tulumbacılar ocağı
kurulmuştur.
• Tercüme encümenliği kurulmuştur. Tercümesi yapılan ilk batı
eseri Aristo'nun Fizik adlı eseridir. Tercümesi yapılan ilk doğu
eseri Müneccimbaşı Ahmed Dede'nin Müneccim Tarih'i adlı
eseridir. Örnek Soru
• İlk kez çiçek aşısı İran'dan getirilmiştir.
• Mimaride batı üslubu kullanıldı. İlk batı üslubu III. Ahmet
Çeşmesidir.
• III. Ahmet tahttan indirilip I. Mahmut başa getirilmiştir. Sadabad
Sarayı yıkılmış ama Matbaa'ya dokunulmamıştır.
I. MAHMUT
 İlk kez batı tarzında askeri ıslahatlar yapılmıştır.
 Yabancı uzmanlar Osmanlı'ya getirilmiştir.(Comte De
Boneval)
 Fransızların Belgrad antlaşmasında arabulucuğundan dolayı Aşağıdakilerden hangisi, XVIII. yüzyıl
ıslahatlarının özelliklerinden biri
Fransızlara verilen kapitülasyonlar sürekli hale gelmiştir.
değildir?
 Teknik askeri personel yetiştirmek için Hendesehane
A) Daha çok askerî alanda yapılmıştır.
kurulmuştur. Hendesehane Osmanlı'daki ilk teknik askeri
B) Bir devlet politikası haline
okuldur. gelememiştir.
III. OSMAN C) Yeniçerilerin ve ulemânın tepkisiyle
 Nur-u Osmaniye camisi yaptırıldı. karşılaşmıştır.
 En uzun kafeste kalan padişahtır. D) Yönetim ve hukuk alanında ıslahat
III. MUSTAFA yapılmamıştır.
 İlk defa Esham senetleri hazırlanmıştır. Esham senetleri kağıt E) Avrupa örnek alınmamıştır.
paraya geçişin aşamasıdır.
 Macar asıllı Baron Dö Tott,Sürat topçuları ocağını kurmuştur.
 Deniz mühendishanesi anlamına gelen Mühendishane-i
Bahr-i Humayun kurulmuştur.(Çeşme baskınından
Örnek Soru
dolayı)(İstanbul Teknik Üniversitesinin temeli sayılır-1773)
 Koca Ragıp paşa ve Cezayirli Hasan paşa önemli
sadrazamlardır.
I.ABDULHAMİD
 Esham senetleri uygulanmaya başlandı. İstihkam okulu açıldı.
 Ulufe alım-satımı yasaklandı. Yurtdışından getirilen uzmanların
Müslüman olma şartı kaldırıldı. Cülus kaldırıldı.
III.SELİM Osmanlı Devleti’nde, bir “İç
 İlk radikal ıslahat girişimleri yapan Osmanlı Padişahıdır. Borçlanma” sistemi olan ve aynı
 Yapılan ıslahatların genel adı Nizam-ı Cedid'tir. zamanda temsili kâğıt paraya geçişin
 Nizam-ı Cedid ordusunun giderlerini karşılamak için İrad-ı Cedid de ilk aşaması olarak kabul edilen
hazinesi kurulmuştur. Levent ve Selimiye kışlaları yaptırılmıştır. sistem aşağıdakilerden hangisidir?
Annesi için Yıldız Sarayını yaptırmıştır. A) İltizam
 Mühendishane-i Berr-i Hümayun kurulmuştur. B) Gedik
 İlk devlet matbaası bu dönemde kurulmuştur. Yerli malı teşvik C) Narh
edildi. Askeri ve teknik okullarda Fransızca zorunlu dil olarak kabul
D) Esham
edilmiştir. İlk daimi elçilik Londra'da açılmıştır. İlk daimi elçi Yusuf
Agah efendidir. Kabakçı Mustafa isyanı ile tahttan indirilmiştir.
E) Müsadere
GERİLME DÖNEMİNDEKİ ÖNEMLİ İSYANLAR
 Edine Olayı: II. Mustafa’nın tahttan indirip III. Ahmet’in tahta
çıkarılmasıdır.
 Patrona Halil İsyanı: III. Ahmet’in tahttan indirip yerine
Örnek Soru
I. Mahmut’un getirilmesidir.
 Kabakçı Mustafa İsyanı: III. Selim’in tahttan indirip yerine
IV. Mustafa’nın getirilmesidir.
 FULL TEKRAR Anlatan
İbrahim Ulaş
4. BÖLÜM
BALDEMİR

facebook.com/sosyalhocamm instagram.com/sosyalhocamm twitter.com/sosyalhocamm

Sosyal Hocam ©