Phuong-Phap-Phan-Tich-Hien-Dai - Nguyen-Thi-Thu-Van - Pho-Hong-Ngoai - (Cuuduongthancong - Com)

om
PHOÅ HOÀNG NGOAÏI
.c
ng
(Phoå Dao Ñoäng Quay)
co
an
th
o ng
du
u
cu
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
CHƯƠNG 11
om
Phoå hoàng ngoaïi IR
.c
ng
– Böùc xaï hoàng ngoaïi
co
– Phoå quay cuûa phaân töû 2 nguyeân töû
an
– Phoå dao ñoäng cuûa phaân töû 2 nguyeân töû
th
– Phoå IR cuûa phaân töû 2 nguyeân töû
o ng
– Phoå IR cuûa phaân töû nhieàu nguyeân töû
du
– Kyõ thuaät thöïc nghieäm

u
– ÖÙng duïng
cu
– Phoå IR cuûa 1 soá hôïp chaát höõu cô
BÖÙC XAÏ IR
om
Caän IR (near infrared)
.c
λ = 0,8 – 2,5 μm
ng
co
Trung IR (medium infrared)
BÖÙC XAÏ IR
an
λ = 2,5 – 50 μm
th
ng
Vieãn IR (far infrared)
o
λ = 50 – 1000 μm
du
u
Phoå IR thöôøng ñöôïc ghi vôùi truïc tung

cu
T%, truïc hoaønh laø soá soùng σ (4000 –

400cm–1)
PHOÅ QUAY CUÛA PHAÂN TÖÛ 2
NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Xeùt phaân töû AB ñöôïc taïo thaønh töø hai
nguyeân t A vaø B coù khoái löôïng mA
ng
vaø mB caùch nhau moät khoaûng r0
co
mA
mB
an
Phaân töû AB coù khaû naêng quay th
ng
xung quanh nhöõng truïc ñi qua
o
du
troïng taâm cuûa heä, caùch caùc Moâ hình quay töû cöùng phaân töû hai
taâm haït nhaân caùc khoaûng r1 nguyeân töû
u
cu
vaø r2, döôùi daïng quay töû cöùng
NGUYEÂN TÖÛ
om
Söï quay cuûa quay töû cöùng ñöôïc xem töông ñöông
.c
vôùi söï quay cuûa khoái löôïng ruùt goïn μ ñaët caùch t
ng
ruïc quay moät khoaûng r0 vôùi moment quaùn tính I:
co
an
I = μ r 02
th
o ng
m Am 1 1 1
hoaëc
du
m m mA mB
u
A B
cu
NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Theo cô hoïc löôïng töû, naêng löôïng quay Eq cuûa
ng
phaân töû hai nguyeân töû:
co
2
an
h
Eq J (J 1) hBJ ( J 1)
th
2
8
ng I
J laø soá löôïng töû quay (J = 0,1,2,3…)

o
du
:haèng soá quay

h
u
B
cu
2
8 I
NGUYEÂN TÖÛ
om
Caùc möùc NL quay öùng vôùi J caøng lôùn seõ caøng
.c
caùch xa nhau:
ng
co
J : 0 1 2 3 4 5
an
J(J + 1) : 0 2 6 12 20 30
Eq :0 th
2hB 6hB 12hB 20hB 30hB
ng
[Eq = h B J(J +1) ]
o
du
u
cu
PHOÅ QUAY CUÛA PHAÂN TÖÛ 2 NGUYEÂN TÖÛ
Do söï chuyeån dòch giöõa caùc möùc
om
NL Eq chòu taùc ñoäng cuûa böùc xaï
IR xa hoaëc böùc xaï vi soùng
.c
ng
Phoå quay cuûa phaân Tuaân theo qui taéc choïn loïc ∆J = 1
co
töû hai nguyeân töû (+ 1: haáp thu; –1: phaùt xaï)
an
th
ngLaø moät daõy vaïch phaân boá caùch ñeàu
nhau vôùi caùc taàn soá 2B (0 →1);
o
4B ( 1→2); 6B( 2→3)…

du
0 →1
u
J=4
cu
J=3
J=2
J=1 2B 2B
J=0
PHOÅ DAO ÑOÄNG CUÛA PHAÂN TÖÛ 2
NGUYEÂN TÖÛ
om
DÑ giaõn (stretching)
.c
hay DÑ hoùa trò
ng
co
Dao ñoäng (DÑ) cuûa
an
phaân töû goàm
hai nguyeân töû th
ng
Laøm thay ñoåi ñoä daøi
o
du
lieân keát cuûa caùc nguyeân töû

u
cu
NGUYEÂN TÖÛ
om
Hai nguyeân töû A vaø B ñöôïc xem nhö hai quaû caàu
.c
khoái löôïng mA, mB noái vôùi nhau bôûi moät loø xo
ng
khoâng khoái löôïng
co
F
an
mA
th
ng mB
o
∆r
du
∆r
u
cu
Khoaûng caùch giöõa taâm A vaø taâm B ôû vò trí caân

baèng laø r0
PHOÅ DAO ÑOÄNG CUÛA PHAÂN TÖÛ 2 F
NGUYEÂN TÖÛ m A
mB
om
∆r
∆r
.c
Giöõ chaët A, eùp B vaøo
∆r khoâng ñoåi:
ng
roài boû tay ra: seõ dao
co
ñoäng quanh vò trí caân (dao ñoäng ñieàu hoøa)
an
baèng ban ñaàu vôùi moät
th
ñoä leäch ∆r ng
∆r thay ñoåi (dao
(bieân ñoä dao ñoäng):
ñoäng khoâng ñieàu hoøa)
o
du
u
Trong heä seõ xuaát hieän moät löïc F

cu
coù khuynh höôùng keùo chuùng veà vò trí

caân baèng goïi laø löïc hoài phuïc
NGUYEÂN TÖÛ
om
Phaân töû 2 nguyeân töû A, B DÑ đi a:
.c
F = –k ∆r
ng
Löïc hoài phuïc F tæ leä vôùi ∆r
co
Taàn soá Vm do dao ñoäng
an
1 k
DAO töï nhieân cuûa phaân töû:

th
m
2
ÑOÄNG
ng
k – löïc lieân keát giöõa hai nguyeân töû;
o
ÑIEÀU μ- khoái löôïng thu goïn cuûa phaân töû

du
HOØA
u
Khi phaân töû dao

cu
ñoäng,döôùi taùc duïng

cuûa löïc hoài phuïc
E r
F k r k (r r0 )
seõ coù theá naêng Er

dr
NGUYEÂN TÖÛ
om
1 2
.c
Er k (r r0 ) E0
2
ng
Er – theá naêng cuûa heä öùng vôùi söï chuyeån dòch
co
khoûi vò trí caân baèng
an
E0 – theá naêng cuûa heä öùng vôùi vò trí caân baèng
DAO
th
(töùc r=ro), coù giaù trò cöïc tieåu
ÑOÄNG
ng
Theo cô hoïc löôïng töû, Edñ
o
ÑIEÀU
du
1
coù caùc giaù trò giaùn ñoaïn:
E dd Er (n )h
HOØA
m
2
u
cu
n – soá löôïng töû dao ñoäng ( n = 0,1,2,3…)

*n = 0 : E0 = Er0 = ½ hVm > 0
*Hieäu giöõa hai möùc NL keá nhau baèng hVm
NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Söï chuyeån möùc NL trong DÑ ñieàu hoøa
tuaân theo qui taéc choïn loïc vôùi ∆n = 1:
ng
EIR = hVIR = Edñ (n) – Edñ (n–1) = hVm
co
Töùc VIR = Vm
an
DAO
ÑOÄNG th
ng
Phoå DÑ chæ goàm moät vaïch duy
ÑIEÀU
o
nhaát bieåu dieãn cho söï bieán thieân

du
HOØA giöõa hai möùc NL Edñ caïnh nhau

u
cu
νdđ
NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Phoå dao ñoäng coù taàn soá baèng taàn
ng
soá dao ñoäng rieâng cuûa phaân töû
co
an
DAO Er
th
ÑOÄNG
ng
ÑIEÀU
o
HOØA
du
3
2
u
E0 1
cu
ν =0
rmin r0 rmax
NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
ng
co
DÑ cuûa phaân töû trong thöïc teá khoâng
DAO phaûi laø DÑ ñieàu hoøa vì khi hai haït nhaân
an
ÑOÄNG
th
tieán laïi gaàn nhau thì löïc töông taùc giöõa
KHOÂNG
ng
chuùng lôùn hôn khi chuùng ôû caùch xa nhau
ÑIEÀU
o
du
HOØA
u
cu
NGUYEÂN TÖÛ
Phaân t hai nguyeân t A, B dao đ ng khoâng
om
đêiề a:
.c
ng
Ñöôøng bieåu dieãn theá naêng theo r laø moät
co
DAO ñöôøng cong khoâng ñoái xöùng vôùi söï bieán
an
ÑOÄNG thieân caùc möùc NL dao ñoäng khoâng ñeàu nhau
KHOÂNG th
Er
ng
ÑIEÀU
o
du
HOØA Moïi söï chuyeån möùc

NL (∆n = 1, 2, 3…)
u
cu
E0
ñeàu coù theå xaûy ra
ν =0
rmin r0 rmax
NGUYEÂN TÖÛ
om
Phoå DÑ goàm moät taäp hôïp nhieàu daõy vaïch:
.c
ng
Vaïch cô baûn (0→1) coù
co
DAO cöôøng ñoä maïnh nhaát
an
ÑOÄNG Er
KHOÂNG th
ng
ÑIEÀU Vaïch hoaï taàn thöù nhaát
o
du
HOØA (0→2) ; vaïch hoaï taàn

u
thöù hai (0→3)…coù cöôøng

cu
E0
ν =0
ñoä yeáu daàn theo thöù töï rmin r0 rmax
PHOÅ HOÀNG NGOAÏI CUÛA PHAÂN TÖÛ
2 NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Laø phoå DÑ khoâng ñieàu hoøa
ng
co
Laø phoå DÑ quay
an
th
Coù “vaïch” haáp thu bao goàm nhieàu taäp hôïp
ng
vaïch nhoû taàn soá V = Vdñ +Vq
o
du
(caùc maùy quang phoå phaân giaûi keùm khoâng

cho thaáy caùc vaïch rieâng leû cuûa ñaùm maø chæ
u
cu
cho thaáy moät ñöôøng cong vieàn quanh caùc

vaïch ñoù)
NHIEÀU NGUYEÂN TÖÛ
om
.c
Raát phöùc taïp
ng
co
an
Ñöôïc ñôn giaûn hoùa baèng caùch phaân moät
th
chuyeån ñoäng phöùc taïp thaønh moät soá höõu
ng
haïn caùc DÑ ñôn giaûn hôn goïi laø
o
du
dao ñoäng cô baûn hay dao ñoäng rieâng

u
cu
om
Caùc phaân töû coù löôõng cöïc μ: Chæ nhöõng dao
.c
naøo laøm thay ñoåi moment löôõng cöïc naøy môùi
ng
kích thích bôûi böùc xaï hoàng ngoaïi
co
an
Caùc DÑ rieâng coù cuøng möùc NL:DÑ suy bieán
th
o ng
Soá DÑ cô baûn Toång quaùt: 3N – 6
du
trong phaân töû Phaân töû thaúng haøng:

u
cu
goàm N nguyeân töû: 3N – 5
om
Hoùa trò ñoái xöùng Vñx
.c
DÑ HOÙA TRÒ:
(hai lieân keát cuøng daøi ra
DÑ laøm thay ñoåi
ng
hoaëc cuøng ngaén laïi)
ñoä daøi lieân keát cuûa
co
caùc nguyeân töû Hoùa trò baát ñoái xöùng Vbñx
an
CAÙC trong phaân töû (moät lieân keát daøi ra, lieân
DAO th keát kia ngaén laïi)
ng
ÑOÄNG Bieán daïng trong maët phaúng
o
DÑ BIEÁN DAÏNG
du
CÔ BAÛN (deformation): δtmp (söï thay ñoåi goùc lieân keát

u
DÑ laøm thay ñoåi xaûy ra trong cuøng maët phaúng)

cu
goùc lieân keát cuûa Bieán daïng ngoaøi maët phaúng

caùc nguyeân töû δnmp(söï thay ñoåi goùc lieân keát
trong phaân töû xaûy ra khoâng cuøng maët phaúng)
om
Muõi haáp thu do
.c
Thay ñoåi goùc lieân keát
DÑ hoùa trò xuaát hieän
ng
deã hôn laø thay ñoåi
ôû soá soùng lôùn hôn
co
ñoä daøi lieân keát
so vôùi DÑ bieán daïng
an
CAÙC
th
DAO
Muõi haáp thu do DÑ hoùa trò baát ñoái xöùng xuaát hieän
ng
ÑOÄNG ôû soá soùng lôùn hôn (nhöng khoâng nhieàu) so vôùi
o
CÔ BAÛN muõi haáp thu do DÑ hoùa trò ñoái xöùng

du
u
cu
Muõi haáp thu do DÑ bieán daïng trong maët phaúng

xuaát hieän ôû soá soùng lôùn hôn so vôùi muõi haáp thu
do DÑ bieán daïng ngoaøi maët phaúng
om
Ví duï: Phoå IR cuûa hôi nöôùc coù:
.c
-Hai vaân (3756 vaø 3652 cm–1 : DÑ hoùa trò baát ñoái
ng
xöùng vaø ñoái xöùng cuûa hai nhoùm OH
co
-Moät vaân haáp thu ôû 1596 cm–1: DÑ bieán daïng
an
CAÙC Trong maët phaúng cuûa goùc HOH
th
DAO ( H2O goàm ba nguyeân töû khoâng thaúng haøng:
ng
Soá DÑ cô baûn trong phaân töû H2O laø 3.3–6 = 3)
ÑOÄNG
o
du
CÔ BAÛN
u
cu
Caùc kieåu dao ñoäng trong phaân töû nöôùc: a) dao ñoäng
hoùa trò ñoái xöùng; b) dao ñoäng hoùa trò baát ñoái xöùng; c)
dao ñoäng bieán daïng trong maët phaúng
om
Caùc phaân töû phöùc taïp, ngoaøi caùc DÑ cô baûn
.c
coøn coù nhieàu kieåu DÑ khaùc
ng
DAO
co
ÑOÄNG
Caùc DÑ trong phaân töû coù khaû naêng töông taùc
an
NHOÙM vôùi nhau laøm bieán ñoåi laãn nhau neân taàn soá
& th
khoâng coøn töông öùng vôùi taàn soá cuûa nhöõng DÑ
ng
TAÀN SOÁ
o
cô baûn nöõa
du
ÑAËC
u
TRÖNG
cu
Nhieàu DÑ gaàn gioáng nhau coù theå cuøng theå hieän

NHOÙM ôû moät vuøng taàn soá heïp döôùi daïng moät vaân phoå
chung
PHOÅ HOÀNG NGOAÏI CUÛA PHAÂN
TÖÛ NHIEÀU NGUYEÂN TÖÛ
om
Ñeå bôùt phöùc taïp moät vaøi DÑ cuûa caùc lieân keát
.c
rieâng reõ hoaëc cuûa caùc nhoùm chöùc c xem
ng
DAO ñoäc laäp ñoái vôùi caùc DÑ khaùc trong toaøn phaân
co
ÑOÄNG vaø goïi laø DÑ ñònh vò
an
NHOÙM Nhöõng nhoùm nguyeân töû gioáng nhau trong caùc
&
th
phaân töû coù caáu taïo khaùc nhau coù dao đ ng
ng
TAÀN SOÁ ñònh vò theå hieän ôû taàn soá gioáng nhau
o
du
ÑAËC (taàn soá ñaëc tröng nhoùm)

TRÖNG
u
cu
Soá soùng DÑ hoùa trò lyù thuyeát 1 k

NHOÙM cuûa “dao ñoäng nhoùm“: 2 c
c – vaän toác cuûa böùc xaï trong chaân khoâng

om
Aûnh höôûng do caáu truùc cuûa phaân töû
.c
CAÙC
ng
YEÁU Löïc lieân keát k VC ≡ C > VC = C >VC – C
co
TOÁ (soá soùng taêng
VC = O >VC = C
an
AÛNH theo k)
HÖÔÛNG
th
ng
ÑEÁN Phaân töû coù khoái löôïng thu goïn
o
Khoái löôïng nhoû haáp thu ôû soá soùng cao hôn

du
TAÀN SOÁ
thu goïn vaø phaân töû coù khoái löôïng thu goïn lôùn
ÑAËC
u
cu
TRÖNG söï thay theá

Taàn soá ñaëc tröng nhoùm thay ñoåi
ñoàng vò
NHOÙM phuï thuoäc vaøo loaïi ñoàng vò trong
coâng thöùc phaân töû
om
.c
CAÙC
Loaïi hôïp chaát Baäc Soá soùng
ng
YEÁU lieân (cm – 1 )
co
TOÁ Hieäu öùng electron: keát
an
AÛNH Söï lieân hôïp laøm giaûm –C≡C– 3 2260 –
th
2150
HÖÔÛNG baäc cuûa lieân keát boäi
ng
>C=C< 2 1680 –
ÑEÁN vaø taêng baäc cuûa lieân 1620
o
keát ñôn xen giöõa caùc

du
TAÀN SOÁ >C=C–C=C< 1,9 1650 –

ÑAËC lieân keát boäi. Khi caùc 1600
u
cu
lieân keát boäi lieân hôïp Arene 1,7 1600 –

TRÖNG 1500
vôùi nhau thì taàn soá
NHOÙM 1
cuûa chuùng ñeàu giaûm –C–C– 1100 –
700
om
.c
CAÙC
ng
YEÁU
co
TOÁ Ñoàng phaân trans
an
AÛNH Yeáu toá khoâng gian: RCH = CHR coù vaân
th
HÖÔÛNG Caùc ñoàng phaân cis – maïnh ôû 970 - 960 cm–1
ng
ÑEÁN trans coù theå ñöôïc nhaän
o
bieát nhôø vaân haáp thu

du
TAÀN SOÁ
do dao ñoäng bieán daïng Ñoàng phaân cis
ÑAËC
u
RCH = CHR coù moät

cu
ngoaøi maët phaúng

TRÖNG vaân trung bình ôû 730
cuûa caùc lieân keát = CH
NHOÙM – 675 cm–1
om
.c
CAÙC
ng
YEÁU Aûnh höôûng cuûa lieân keát hydro noäi phaân töû:
co
TOÁ Lieân keát hydro laø lieân keát kieåu ba trung taâm, H
an
AÛNH ñoùng vai troø cuûa caàu noái laøm cho hai lieân keát hai
HÖÔÛNG
th
beân ñeàu bò yeáu ñi laøm cho soá soùng DÑ hoùa trò cuûa
ng
ÑEÁN hai nhoùm tham gia lieân keát ñeàu giaûm xuoáng
o
du
TAÀN SOÁ
ÑAËC
u
Vaân haáp thu cuûa nhoùm X – H ( X : F,O,N) thöôøng

cu
TRÖNG traõi roäng ra so vôùi trường hợp khoâng taïo lieân keát
NHOÙM hydro. Lieân keát hydro gaây khoù khaên cho DÑ bieán
daïng neân laøm taêng soá soùng cuûa DÑ bieán daïng
om
Aûnh höôûng do töông taùc giöõa caùc phaân töû
.c
CAÙC ÔÛ TT khí, caùc phaân töû haàu nhö khoâng töông taùc
ng
YEÁU vôùi nhau neân phoå IR phaûn aùnh khaù trung thöïc
co
TOÁ caáu truùc cuûa phaân töû, nhöng ñoâi khi raát phöùc taïp
an
AÛNH do söï hieän dieän cuûa phoå quay gaây ra → thöôøng
HÖÔÛNG
th
ño maãu IR ôû daïng raén, daïng loûng hoaëc dung dòch
ng
ÑEÁN Ño phoå IR ôû theå raén vöøa cung caáp thoâng tin veà
o
du
TAÀN SOÁ caáu truùc phaân töû, vöøa phaûn aùnh söï thay ñoåi töông
ÑAËC
u
taùc giöõa caùc phaân töû do thay ñoåi maïng tinh theå
cu
TRÖNG
Phoå IR cuûa polimer nhö polyethylene terephtalate,
NHOÙM
moät soá vaân phoå cuûa chaát naøy ôû daïng voâ ñònh hình coù
cöôøng ñoä maïnh hôn raát nhieàu so vôùi daïng tinh theå
om
.c
ng
CÖÔØNG Caùc vaân phoå IR noùi chung thöôøng maûnh vaø
co
ÑOÄ & nhoïn, nhöng cuõng coù caùc vaân phoå traõi ra trong
an
HÌNH moät khoaûng taàn soá khaù roäng
DAÏNG th
ng
CUÛA
o
Ví duï, vaân O–H lieân keát hydro thöôøng laø moät

du
VAÂN vaân tuø keùo daøi vaøi traêm cm– 1 , ñoâi khi coù tôùi vaøi
u
PHOÅ
cu
ñænh cöïc ñaïi vaø khoâng theå chæ choïn moät cöïc ñaïi
IR naøo ñoù ñaëc tröng cho söï haáp thu cuûa nhoùm O–H
om
Vaân khoâng cô baûn laø caùc vaân haáp thu khoâng lieân
quan tröïc tieáp ñeán moät dao ñoäng cô baûn naøo caû
.c
ng
CAÙC Vaân hoïa taàn: Er
co
VAÂN (Cöôøng ñoä yeáu, soá soùng
an
PHOÅ gaàn baèng boäi soá cuûa vaân
IR cô baûn, do söï chuyeån möùc
th
ng
NL ∆n = 2, 3… ngoaøi chuyeån
o
KHOÂNG E0
du
möùc NL ∆n=1 ν =0
CÔ
u
rmin r0 rmax
BAÛN
cu
VD: vaân VC=O (khoaûng 1700cm–1 ) coù vaân hoaï taàn baäc
moät cöôøng ñoä yeáu khoaûng 3300cm–1 ;vaân VC -Cl
(khoaûng 770cm–1 ) coù vaân hoaï taàn khoaûng 1540cm– 1
om
Vaân keát hôïp:
.c
Thöôøng yeáu, coù soá soùng baèng toång hoaëc hieäu cuûa
ng
CAÙC soá soùng cuûa hai dao ñoäng cô baûn, do NL cuûa böùc xaï
co
VAÂN coù khaû naêng kích thích hai dao ñoäng cô baûn
an
PHOÅ Vaân coäng höôûng Fermi:
IR th
Do söï coäng höôûng giöõa moät vaân cô baûn vôùi moät
ng
KHOÂNG vaân hoaï taàn hoaëc moät vaân keát hôïp
o
du
CÔ
u
BAÛN
cu
Söï töông taùc giöõa caùc DÑ trong phaân töû cuõng coù
theå daãn ñeán söï thay ñoåi ñaùng keå soá soùng cuûa caùc
vaân phoå cô baûn
om
Moätsoá vaân khoâng cô baûn raát coù giaù trò trong vieäc
.c
phaân tích caáu truùc
ng
CAÙC
co
VAÂN VD: phoå IR cuûa caùc arene, ôû vuøng töø 2000 – 1650
an
PHOÅ cm–1 coù theå xuaát hieän töø hai ñeán saùu vaân yeáu laø
IR th
caùc vaân hoaï taàn vaø keát hôïp öùng vôùi caùc dao ñoäng
ng
bieán daïng δ C=H (khoaûng 800 -900 cm–1)
o
KHOÂNG
du
cuûa voøng benzene

CÔ
u
BAÛN Soá löôïng vaø hình daïng caùc vaân hoaï taàn vaø keát hôïp
cu
noùi treân cung caáp raát nhieàu thoâng tin veà möùc ñoä
theá trong voøng benzene
om
.c
ng
CAÙC
co
VAÂN
an
PHOÅ
IR th
ng
KHOÂNG
o
du
CÔ
u
BAÛN
cu
om
Töø 4000–1500 cm–1: Chöùa caùc muõi haáp thu cuûa
.c
vuøng nhoùm chöùc OH, NH, C = O, C = N, C = C…)
ng
CAÙC
co
VUØNG Töø 1500–700 cm :
–1 Chöùa caùc muõi haáp thu
DÑ hoùa trò cuûa C–C, C–N,
an
PHOÅ vuøng chæ vaân tay
th
(duøng ñeå nhaän daïng C–O…, DÑ bieán daïng C–H,
IR
ng
toaøn phaân töû) C–C
4000
o
du
–
650cm–1 Töø 650–250 cm–1: Chöùa caùc muõi haáp thu
u
cu
c/c caùc thoâng tin coù DÑ hoùa trò c a C–Br , C–I

giaù trò ñ/v hôïp chaát vaø M–X (M: kim loaïi ;
voâ cô &phöùc chaát X : O,N,S,C…)
C C V NG PH IR (DĐ hóa trị ν )
om
.c
CAÙC
VUØNG
ng
O─H C=N─
co
PHOÅ ─C≡N C─N
(3600 - (1870 -
(2250) (1360 -
IR
an
3300) 1540) 1020)
th
4000 N─H
ng C─O
– (3500 -
C=O
(1870 -
(1300 -
o
650cm–1 3400) 1000)

du
1540)
C─H C≡C C─C

u
C=C
cu
(3100 - (2200 - (1200 -

2100) (1700 - 700)
2900)
1400) Yếu
4.000 3.000 2.000 1.000 400 σ, cm-1

C C V NG PH IR (DĐ biến dạng d-
om
mũi hoạ tần /kết hợp)
.c
Mũi hoạ tần+kết
ng
hợp của C ─ H
CAÙC
Mũi hoạ Mạch C
1 nhân thơm
tần của
co
-( CH2)n-
VUØNG
(2000 -1650)
C=O n=2: 745-735
an
(~3300) n=3: 735-725
PHOÅ Yếu
d(tmp) , n>3: 725 -720
th
d(bđx);
IR d(đx)
ng
C ─ H (CH2 ,
4000
o
CH3)
du
–
(1480 -1370)
650cm–1 d(nmp) C ─ H
u
cu
(Arene 1 nhân
thơm)
(900 -675)
4.000 3.000 2.000 1.000 400 σ, cm-1

KT THÖÏC NGHIEÄM
MAÙY PHOÅ IR 2 CHUØM TIA
om
.c
THIEÁT
ng
2
BÒ
co
PHAÂN 1
an
TÍCH 4
HOÀNG
th
6
2’
ng
3
NGOAÏI
o
5
du
u
(1) Nguoàn phaùt tia IR; (2) Maãu; (2’) Dung

cu
moâi; (3) Boä taïo ñôn saéc; (4) Detector); (5)

Boä khueách ñaïi ; (6) Boä phaän töï ghi
KT THÖÏC NGHIEÄM
MAÙY PHOÅ IR BIEÁN ÑOÅI FOURIER
Boä phaän chính cuûa maùy IR bieán ñoåi Fourier laø
om
Giao thoa keá Michelson, goàm moät göông coá ñònh
.c
THIEÁT M1, göông di ñoäng M2 ñaët vuoâng goùc nhau vaø
ng
BÒ boä phaän chia chuøm saùng S
co
PHAÂN
an
M1 (coá ñònh)
TÍCH
HOÀNG th M2 (di ñoäng)
ng
NGOAÏI Nguoàn
o
du
Maãu ño
u
Detector
cu
Chuøm böùc xaï töø nguoàn ñeán boä taùch S ñöôïc chia
thaønh hai chuøm böùc xaï vuoâng goùc, moät chuøm ñi
ñeán M1 coøn moät chuøm ñi ñeán M2
KT THÖÏC NGHIEÄM
M1 (coá ñònh)
om
.c
M2 (di ñoäng)
THIEÁT Nguoàn
ng
BÒ
co
Maãu ño
PHAÂN Detector
an
TÍCH
th
Khi gaëp göông chuùng phaûn xaï trôû laïi boä taùch S,
HOÀNG
ng
moãi chuøm laïi chia ñoâi, moät nöûa ñi veà nguoàn coøn
NGOAÏI
o
moät nöûa ñi qua maãu ño ñeán detector

du
u
cu
Nhö vaäy, chuøm böùc xaï ñeán maãu ño goàm hai böùc
xaï nhaäp laïi coù thôøi gian treã khaùc nhau neân cöôøng
ñoä böùc xaï thay ñoåi theo thôøi gian, phuï thuoäc vaøo
quaõng ñöôøng d cuûa böùc xaï ñeán göông di ñoäng M2
KT THÖÏC NGHIEÄM
M1 (coá ñònh)
om
.c
M2 (di ñoäng)
THIEÁT
ng
Nguoàn
BÒ
co
Maãu ño
PHAÂN Detector
an
TÍCH
HOÀNG th
Detector seõ ghi nhaän söï bieán ñoåi cöôøng ñoä böùc xaï
ng
roài chuyeån thaønh tín hieäu ñieän, ban ñaàu döôùi daïng
NGOAÏI
o
haøm cuûa ñieän theá V theo quaõng ñöôøng V = f(d)

du
u
cu
Ñöôïc maùy tính duøng pheùp bieán ñoåi Fourier

chuyeån thaønh haøm cuûa cöôøng ñoä I theo nghòch
ñaûo cuûa quaõng ñöôøng d (töùc d -1 hay soá soùng ν)
KT THÖÏC NGHIEÄM
om
Maãu ôû daïng raén
.c
ng
CAÙCH
co
1.Nghieàn vaøi mg maãu + vaøi gioït parafin loûng
CHUAÅN
an
(nujol) vaø eùp phaàn thu ñöôïc giöõa hai taám NaCl
BÒ
MAÃU th
o ng
(Khi nghieân cöùu caùc nhoùm C–H, thay parafin
du
baèng hexachlor butadien ñeå traùnh caùc vaân haáp

u
thu maïnh cuûa parafin ôû 2950–2850 cm–1 vaø 1450

cu
1350 cm–1 )
KT THÖÏC NGHIEÄM
Maãu ôû daïng raén
om
.c
2. Troän maãu thaät ñoàng ñeàu vôùi KBr theo tæ leä
ng
1:10 hoaëc 1:100 roài eùp thaønh caùc vieân moûng
co
CAÙCH trong suoát baèng maùy eùp thuûy löïc
an
CHUAÅN Do KBr coù tính huùt aåm, treân phoå IR thöôøng
BÒ
th
xuaát hieän caùc vaân haáp thu cuûa nöôùc ôû 3450cm– 1
ng
MAÃU
o
du
3. Laøm noùng chaûy chaát nghieân cöùu hoaëc laøm bay

u
hôi dung moâi töø DD chaát nghieân cöùu ñoái vôùi

cu
caùc chaát coù khaû naêng taïo ñöôïc maøng roài ño phoå
ôû daïng maøng
KT THÖÏC NGHIEÄM
om
Maãu ôû theå loûng tinh khieát
.c
ng
CAÙCH
co
CHUAÅN
an
EÙùp moät gioït nhoû chaát loûng giöõa hai taám
BÒ
th
NaCl ñeå coù moät maøng moûng daøy khoaûng
MAÃU
ng
0,01 - 0,1 mm, goïi laø maøng loûng
o
du
u
cu
KT THÖÏC NGHIEÄM
Maãu trong dung dòch
om
Hoøa tan maãu baèng dung moâi thaønh DD noàng
.c
ñoä 1–5%. Cho DD vaø dung moâi nguyeân chaát
ng
CAÙCH vaøo hai cuvet coù beà daøy 0,1–1 mm vaø so saùnh
co
CHUAÅN hai chuøm tia ñi qua DD vaø qua dung moâi ñeå
an
loaïi vaân haáp thu cuûa dung moâi (Caùc cuvet
BÒ
th
thöôøng coù cöûa soå baèng NaCl, CaF2 hoaëc AgCl)
MAÃU
ng
Nhöõng dung moâi thöôøng ñöôïc söû duïng laø CCl4 ,
o
du
CHCl3 , CH2Cl2, Cl2C = CCl2 …

u
cu
Dung moâi khoâng ñöôïc haáp thu quaù 65% böùc xaï
chieáu vaøo vì cöôøng ñoä böùc xaï coøn laïi seõ quaù yeáu
KT THÖÏC NGHIEÄM
om
.c
Maãu ôû theå hôi
ng
CAÙCH
co
CHUAÅN
an
BÒ Hôi maãu ñöôïc ñöa vaøo moät oáng ñaëc
MAÃU th
bieät coù chieàudaøi khoaûng 10cm vôùi hai
ng
ñaàu oáng ñöôïc bòt baèng caùc taám NaCl
o
du
u
cu
ÖÙNG DUÏNG
NGHIEÂN CÖÙU ÑOÄNG HOÏC PHAÛN ÖÙNG
om
.c
Ghi phoå haáp thu öùng vôùi moät mieàn phoå naøo ñoù
ng
trong töøng khoaûng thôøi gian thích hợp seõ nhaän
co
ñöôïc ñöôøng bieåu dieãn söï thay ñoåi cöôøng ñoä haáp
an
thu theo thôøi gian do söï taïo thaønh saûn phaåm
th
phaûn öùng hay maát ñi taùc chaát ban ñaàu
o ng
du
u
cu
ÖÙNG DUÏNG
om
ÑOÀNG NHAÁT CHAÁT
.c
Töø söï ñoàng nhaát veà phoå IR cuûa hai maãu hôïp
ng
chaát coù theå keát luaän söï ñoàng nhaát veà baûn chaát
co
cuûa hai maãu
an
th
XÑ CAÁU TRUÙC PHAÂN TÖÛ
o ng
du
Töø taàn soá (soá soùng) cuûa caùc vaân phoå haáp thu cho
pheùp keát luaän söï coù maët cuûa caùc nhoùm chöùc
u
cu
trong phaân töû
PHOÅ IR CUÛA MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT HÖÕU CÔ
C7H16 (Heptane) CH3 –(CH2)5 – CH3 Ñoä BBH
Φ=0
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: 2925,2858 - DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C – H (CH2);
o
du
2959, 2875 - DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C – H (CH3)

u
“ B”: 1463- DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûaCH2 ; 1379 - DÑ

cu
bieán daïng (ñx) cuûa CH3

“ C”: 723 – DÑ bieán daïng con laéc cuûa –(CH2)n – ( n>3)
C12H26 Dodecane CH3 –(CH2)10 – CH3 Ñoä BBH
Φ=0
om
.c
ng
co
an
th
o ng
du
“ A”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C – H (CH2 ; CH3)

u
“ B”: 1467- DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûa CH2; 1450 - DÑ

cu
bieán daïng (bđx) cuûa CH3; 1378 - DÑ bieán daïng (ñx) cuûa
CH3
“ C”: 721 – DÑ bieán daïng con laéc cuûa –(CH2)n – ( n>3)
C8H18
CH3 CH3
H 3C HC CH2 C CH3 Ñoä BBH

CH3
Φ=0
om
.c
ng
co
an
th
o ng
Nhaän xeùt: khoâng coù muõi DÑ bieán daïng con laéc cuûa
du
–(CH2)n – (töùc n<2))

u
cu
“ A”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C – H (CH2 ; CH3)

“ B”: 1460 - DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûa CH2; 1390 -
DÑ bieán daïng (ñx) t-butyl C–(CH3)3 ; 1380- DÑ
bieán daïng (ñx) cuûa isopropyl >C –(CH3)2
C10H20 CH2 =CH (CH2)7 – CH3 Ñoä BBH
Φ=1
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 ; CH3)
o
du
“ B”: 3090 - DÑ hoùa trò cuûa =C – H

u
“C”: 1642 - DÑ hoùa trò C=C

cu
“D” : 991 vaø 909,5 - DÑ bieán daïng (nmp) cuûa C–H alkene
–CH=CH2
“ E”: 722 – DÑ bieán daïng con laéc cuûa –(CH2)n – ( n>3)
C6H12
CH2
H 2C CH2 Ñoä BBH

H 2C CH2 Φ=1
om
CH2
c y c lo h e x a n e
.c
ng
co
B
A
an
th
o ng
du
u
“ A”: DÑ hoùa trò cuûa C – H (voøng >3)

cu
“ B”: 1452 - DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûa cyclohexane
CH
C5H8 Ñoä BBH
3
H C C CH CH
Φ=2
2 2
is o p re n e
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: 3090 - DÑ hoùa trò cuûa =C–H
o
du
“B”: 1640 (yeáu);1598(maïnh) - DÑ hoùa trò (ñx, bñx) C=C–C=C

u
cu
“C” : DÑ bieán daïng (tmp) cuûa C–H alkene –CH=CH2

“D”: 990 vaø 905 – DÑ bieán daïng (nmp) cuûa C–H alkene
–CH=CH2
Ñoä BBH
H H
C7H14 C C
Φ=1
H 3C CH CH CH2 CH
om
2 2 3
.c
ng
co
an
th
o ng
“ A”: 3007 - DÑ hoùa trò cuûa =C – H (alkene coù noái ñoâi
du
khoâng naèm ôû ñaàu maïch)

u
“B”:DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C – H (CH2 ; CH3)

cu
“C”: 1654 - DÑ hoùa trò cuûa C=C

“D”: 711 - DÑ bieán daïng (nmp) cuûa =C – H (alkene 2
nhoùm theá) daïng cis
C6H10 HC ≡ C(CH2)6 – CH3 Ñoä BBH
Φ=2
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: 3310 – DÑ hoùa trò cuûa ≡C–H
o
du
“ B”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 ; CH3)

u
cu
“C” : 2119 – DÑ hoùa trò cuûa C≡C

“E” : 630 – DÑ bieán daïng cuûa ≡C–H
“D” : 1250 – Muõi hoaï taàn DÑ bieán daïng cuûa ≡C–H
C8H19N CH3 – (CH2)7 – NH2 Ñoä BBH
Φ=0
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: 3372 vaø 3290 –DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa N–H
o
(amine nhaát)
du
“ B”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 ; CH3)

u
cu
“C”: 1617 – DÑ bieán daïng löôõi keùo N–H

“D”: 1467 – DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûa CH2
“E” :1073 – DÑ hoùa trò C–N (amine thaúng khoâng lieân hôïp)
BenzeneC6H6 Ñoä BBH Φ=4
om
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H nhaân thôm (3080
o
– 3010)
du
“B” : 1480 –DÑ hoùa trò C = C nhaân thôm

u
cu
“C” : 1040–DÑ bieán daïng (tmp) C–H thôm
“D” : 675 – DÑ bieán daïng (nmp) C–H nhaân thôm

C7H8O
OH
Ñoä BBH
CH
CH 2
HC C
HC
CH
CH Φ=4
om
p h e n y lm e th a n o l
.c
ng
co
an
th
ng
“ A”: 3331–DÑ hoùa trò O–H (lieân keát hydrogen noäi
o
phaân töû)
du
u
“ B”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H nhaân thôm (3080-
cu
3010)
“C”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 )
“D”: 2000 – 1667 – muõi hoaï taàn vaø keát hôïp
Ñoä BBH
OH
C7H8O
CH
CH 2
HC C
HC CH
Φ=4
CH
om
p h e n y lm e th a n o l
.c
ng
co
an
th
o ng
du
“E” : 1497,1454 – DÑ hoùa trò C = C nhaân thôm (che phuû

DÑ bieán daïng löôõi keùo cuûa CH2 ôû khoaûng 1471)
u
cu
“G” : 1023 – DÑ hoùa trò C–O röôïu nhaát

“H,I” : 735, 697 – DÑ bieán daïng (nmp) C–H nhaân thôm (2
muõi: moät nhoùm theá)
C8H10 Ñoä BBH
Φ=4
om
CH3
.c
CH3
ng
co
o -x y le n e
an
th
“ A”: 3018 – DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H nhaân thôm
ng
“B”: 2000–1667: muõi hoaï taàn vaø keát hôïp (2 nhoùm theá ortho)
o
du
“C” : 1589,1456 – DÑ hoùa trò C=C nhaân thôm

u
“D” : DÑ bieán daïng (tmp) C–H nhaân thôm

cu
“E” : 741 – DÑ bieán daïng (nmp) C–H nhaân thôm (1 muõi:

hai nhoùm theá ortho)
“F” : 438 – DÑ bieán daïng (nmp) C=C nhaân thôm
C5H10O H 3C C CH2 CH2 CH3
Ñoä BBH
O Φ=1
om
p e n ta n -2 -o n e
.c
ng
co
I
an
th
ng
“ A,B,C”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 ; CH3)
o
du
“ D”: 1717–DÑ hoùa trò cuûa C=O (coù muõi hoaï taàn ôû
u
~3300)
cu
“E,F” : 1423, 1410 – DÑ bieán daïng (tmp) cuûa (CH3 ;

CH2)
“I” : 740 – DÑ bieán daïng con laéc cuûa –(CH2)n –
CuuDuongThanCong.com
( n=2) https://fb.com/tailieudientucntt
C8H16O2 H 3C CH2 CH2 CH 2
CH2 CH2 CH2 C OH Ñoä BBH
O
Φ=1
om
.c
ng
co
an
th
“ A”: 3300–2500: DÑ hoùa trò cuûa O–H
ng
“ B”: DÑ hoùa trò (bñx, ñx) cuûa C–H (CH2 ; CH3) (bò che 1
o
phaàn bôûi O–H)
du
“C” : 1711 – DÑ hoùa trò cuûa C =O

u
cu
“D” : 1413 – DÑ bieán daïng (tmp) cuûa C–O–H

“E” : 1285–DÑ hoùa trò cuûa C–O
“F” : 939– DÑ bieán daïng (nmp) cuûa O–H

Phuong-Phap-Phan-Tich-Hien-Dai - Nguyen-Thi-Thu-Van - Pho-Hong-Ngoai - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Phuong-Phap-Phan-Tich-Hien-Dai - Nguyen-Thi-Thu-Van - Pho-Hong-Ngoai - (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

om

PHOÅ HOÀNG NGOAÏI

– Kyõ thuaät thöïc nghieäm

– Phoå IR cuûa 1 soá hôïp chaát höõu cô

Phoå IR thöôøng ñöôïc ghi vôùi truïc tung

T%, truïc hoaønh laø soá soùng σ (4000 –

vaø r2, döôùi daïng quay töû cöùng

J laø soá löôïng töû quay (J = 0,1,2,3…)

:haèng soá quay

4B ( 1→2); 6B( 2→3)…

lieân keát cuûa caùc nguyeân töû

Khoaûng caùch giöõa taâm A vaø taâm B ôû vò trí caân

Trong heä seõ xuaát hieän moät löïc F

coù khuynh höôùng keùo chuùng veà vò trí

DAO töï nhieân cuûa phaân töû:

ÑIEÀU μ- khoái löôïng thu goïn cuûa phaân töû

Khi phaân töû dao

ñoäng,döôùi taùc duïng

seõ coù theá naêng Er

n – soá löôïng töû dao ñoäng ( n = 0,1,2,3…)

nhaát bieåu dieãn cho söï bieán thieân

HOØA giöõa hai möùc NL Edñ caïnh nhau

Phaân t hai nguyeân t A, B dao đ ng khoâng

HOØA Moïi söï chuyeån möùc

HOØA (0→2) ; vaïch hoaï taàn

thöù hai (0→3)…coù cöôøng

(caùc maùy quang phoå phaân giaûi keùm khoâng

cho thaáy moät ñöôøng cong vieàn quanh caùc

dao ñoäng cô baûn hay dao ñoäng rieâng

trong phaân töû Phaân töû thaúng haøng:

goàm N nguyeân töû: 3N – 5

CÔ BAÛN (deformation): δtmp (söï thay ñoåi goùc lieân keát

DÑ laøm thay ñoåi xaûy ra trong cuøng maët phaúng)

goùc lieân keát cuûa Bieán daïng ngoaøi maët phaúng

CÔ BAÛN muõi haáp thu do DÑ hoùa trò ñoái xöùng

Muõi haáp thu do DÑ bieán daïng trong maët phaúng

Nhieàu DÑ gaàn gioáng nhau coù theå cuøng theå hieän

ÑAËC (taàn soá ñaëc tröng nhoùm)

Soá soùng DÑ hoùa trò lyù thuyeát 1 k

c – vaän toác cuûa böùc xaï trong chaân khoâng

Khoái löôïng nhoû haáp thu ôû soá soùng cao hôn

TRÖNG söï thay theá

keát ñôn xen giöõa caùc

TAÀN SOÁ >C=C–C=C< 1,9 1650 –

lieân keát boäi lieân hôïp Arene 1,7 1600 –

bieát nhôø vaân haáp thu

RCH = CHR coù moät

ngoaøi maët phaúng

Vaân haáp thu cuûa nhoùm X – H ( X : F,O,N) thöôøng

Ví duï, vaân O–H lieân keát hydro thöôøng laø moät

cuûa voøng benzene

c/c caùc thoâng tin coù DÑ hoùa trò c a C–Br , C–I

650cm–1 3400) 1000)

C─H C≡C C─C

(3100 - (2200 - (1200 -

4.000 3.000 2.000 1.000 400 σ, cm-1

4.000 3.000 2.000 1.000 400 σ, cm-1

(1) Nguoàn phaùt tia IR; (2) Maãu; (2’) Dung

moâi; (3) Boä taïo ñôn saéc; (4) Detector); (5)

Boä phaän chính cuûa maùy IR bieán ñoåi Fourier laø

moät nöûa ñi qua maãu ño ñeán detector

haøm cuûa ñieän theá V theo quaõng ñöôøng V = f(d)

Ñöôïc maùy tính duøng pheùp bieán ñoåi Fourier