Kahulugan:

Ang dyornalistik na pagsulat ay ang paraan ng pagsusulat na ginagamit sa pamamahayag. Ito ay

naghahayag ng balita at impormasyon nang obhetibo at walang kinikilingan. Madalas itong naisusulat sa
mga pahayagan tulad ng broad sheet o tabloid. Kabilang dito ang pagsulat ng balita, editorial, lathalain,
artikulo, at iba pa. Ito ay may tiyak na pormat, gaya ng pyramid style, at mahalaga ang paggamit ng
neutral na wika. Layunin nito ang magbigay-kaalaman sa publiko tungkol sa mga pangyayari at isyu sa
lipunan, gamit ang solidong mapagkukunan at proseso ng pagsusuri. Mahalagang ang mga taong
sumusulat nito tulad ng mga journalist, mamamahayag, reporter. at iba pa ay maging bihasa sa
pangangalap ng mga totoo, obhetibo at makabuluhang mga balita at isyung nagaganap sa lipunan sa
kasalukuyan na kanilang isusulat sa mga pahayagan, magasin, o kaya naman ay iuulat sa radio at
telebisyon.

Papaano:

Ang proseso ng paggawa at pagsulat ng balita at iba pang dyornalistik na sulatin ay may kasamang limang
yugto: Pagkuha ng Impormasyon, Pagpapatunay ng Impormasyon, Pagproseso ng Impormasyon,
Paglalahad ng Impormasyon at Pagpapalaganap at Paglilimbag ng Impormasyon.

Ang dyornalistik na pagsulat ay kadalasang nakasulat sa isang format na tinatawag na Inverted Pyramid,
na nag-aayos ng impormasyon sa pababang pagkakasunud-sunod ng kahalagahan, o pagiging karapat-
dapat sa balita. Ang pinakamahalagang impormasyon ay dapat mauna, tulad ng Sino, Ano, Kailan, Saan,
at Paano. At dapat sundin ang mahahalagang detalye ng kwento.

1. Sino? - Ang mga pangunahing tauhan o personalidad na sangkot sa balita.

2. Ano? - Ang pangunahing pangyayari o isyu.

3. Saan? - Ang lugar o lokasyon ng pangyayari.

4. Kailan? - Ang petsa at oras ng pangyayari.

5. Bakit? - Ang dahilan o motibasyon sa likod ng pangyayari.

6. Paano? - Ang proseso o paraan ng pangyayari.

Ang mga katangian ng dyornalistik na pagsulat ay:

Ang pagiging Simple at Payak (Simplicity and Brevity)

Katumpakan (Precision)
Pagiging Obhetibo at Katunayan (Objectivity and Factual)

Pagkamakatarungan at Balanse (Fairness and Balance)

Ang pagiging Simple at Payak (Simplicity and Brevity)

Ang mga mamamahayag ay dapat magsulat nang simple--sa paraang madaling maunawaan ng mga
tagapakinig ang nilalaman nang hindi kailangang basahin ito nang maraming beses. Ang objective ay
upang maipaunawa kahit na ang pinaka kumplikadong mga konsepto, at isulat ang mga ito sa ating
sariling mga salita upang ang lahat ay "makakakuha o maka- gets nito."

Ang pagsulat nang maikli (maikli at sa punto) ay tumutulong sa paglikha ng pagiging simple. Kapag mas
mahaba ang pangungusap, mas mahirap itong maunawaan. Gayundin, ang mga manonood ay hindi
gusto ang mahabang talata dahil mukhang masyadong napakahaba upang basahin. Kaya naman
nagsisikap ang mga mamamahayag na panatilihin ang mga pangungusap na mas maikli kaysa sa 20 salita,
at ang mga talata ay hindi hihigit sa 2 3 pangungusap, sa pangkalahatan. May mga talata na isang
pangungusap lamang ang haba, na kung ayos.

Katumpakan (Precision)

Ang ibig sabihin ng katumpakan ay ang bawat salita ay dapat gamitin ayon sa orihinal na kahulugan nito
mula sa diksyunaryo. Ang mga kahulugan ay madalas na nagbabago sa paglipas ng panahon, ngunit sa
pagsulat ng pamamahayag, nananatili tayong tapat sa nasa aklat o diksyunaryo. Hindi rin dapat
magkaroon ng slang o abbreviations.

Pagiging Obhetibo at Katunayan (Objectivity and Factual)

Ang ibig sabihin ng obhetibo ay ang hindi paghahalo ng sariling opinyon. Ang pagsulat ng isang
mamamahayag ay dapat na nakabatay sa mga katotohanan, obserbasyon, at panayam sa mga
ekspertong sanggunian, o mga may kaalaman sa isyu. Maliban na lamang kung ang ulat ay Editoryal.
Isulat sa ikatlong persona (siya, siya, sila), hindi unang tao (ako, ako, akin, ating, tayo), upang manatiling
wala ang awtor sa kuwento upang maging ganap na obhetibo. Huwag isulat ang tungkol sa iyong iniisip,
pinaniniwalaan, o nararamdaman, kundi kung ano ang nakikita at naririnig mo. Maliban naan grin kung
editorial ang iyong isinusulat.

Pagkamakatarungan at Balanse (Fairness and Balance)

Ang pagiging patas at balanse ay nakakamit sa pamamagitan ng pagtiyak na ang magkabilang panig ng
isang kuwento ay matugunan at makatanggap ng pantay na saklaw. May mga kuwento na may mahigit
dalawang panig. Hindi dapat kailanman kunin ng mga mamamahayag ang iisang bersyon lamang ng mga
kaganapan.
Kaibahan:

Ang dyornalistik na pagsulat ay may mga kaibahan sa iba pang uri ng pagsulat dahil ito ay may
espesyalisasyon na naglalayong maghatid ng balita at impormasyon sa publiko. Narito ang ilang mga
pangunahing kaibahan:

1. Neutralidad at Imparsiyalidad: Sa dyornalistik, mahalaga ang pagiging neutral at hindi kinikilingan. Ang
mga manunulat ng balita ay inaasahan na magbigay ng impormasyon nang walang personal na opinyon o
bias.

2. Paggamit ng Pormat: Mayroong tiyak na pormat at estilo sa dyornalistik na tinatawag na "pyramid

style." Ito ay nagsisimula sa pinakamahalagang impormasyon at unti-unti nang nagdadagdag ng
karagdagang detalye habang nagpapatuloy sa artikulo.

3. Paggamit ng mga Pamagat at Sumaryo: Sa dyornalistik, mahalaga ang maikli at makabuluhang

pamagat na nagbibigay-impormasyon sa kung ano ang artikulo o balita ay tungkol. Madalas din
mayroong sumaryo sa simula ng artikulo upang bigyan ang mga mambabasa ng pangunahing ideya.

4. Paggamit ng Pamantayan ng Obhetibidad: Ang mga manunulat sa dyornalistik ay sumusunod sa mga

pamantayan ng obhetibidad, kredibilidad, at pag-verify ng impormasyon bago ito ilathala. Ito ay
naglalayong maiwasan ang pagkalat ng maling impormasyon.

5. Layunin na Magbigay-kaalaman: Ang pangunahing layunin ng dyornalistik ay magbigay-kaalaman sa

publiko hinggil sa mga pangyayari at isyu sa lipunan. Hindi ito nagsusulat para sa kasiyahan o pagnanais
na magpaiyak o magpatawa.

6. Limitasyon sa Estilo: Ang dyornalistik ay hindi karaniwang lugar para sa malikhaing pagsulat. Ito ay mas
nakatuon sa malinaw, tuwiran, at obhetibong pagsusuri ng mga pangyayari.

7. Paggamit ng mga Mapagkukunan: Ang mga dyornalista ay kailangang maghanap at mag-verify ng mga
mapagkukunan ng kanilang impormasyon. Kailangan itong may solidong batayan at dokumentasyon.
8. Paggamit ng Wika: Ang dyornalistik ay gumagamit ng simpleng wika na madaling maunawaan ng
karamihan. Ito ay naglalayong mapadali ang pag-unawa ng mga mambabasa.

Sa kabuuan, ang dyornalistik na pagsulat ay may mga tiyak na pamantayan at proseso upang masiguro
ang pagiging obhetibo, kredibilidad, at kasalukuyang impormasyon ng mga balita at artikulo na kanilang
inilalathala.

Ang dyornalistik ay isang uri ng pagsusulat na naka-focus sa paghahatid ng impormasyon sa publiko. Ito
ay naglalayong magbahagi ng mga balita, pangyayari, at kaganapan sa isang obhetibong paraan. Ang mga
dyornalistikong sulatin ay naka-base sa mga katotohanan at datos, at binibigyang-pansin ang mga
aspetong tulad ng objektibidad, integridad, at pagkakaroon ng mga magkakaibang pananaw.

Sa kabilang dako, ang iba pang pang-akademikong sulatin ay mas naka-focus sa pagsasaliksik, pag-
aanalisa, at pagsusuri. Ito ay maaaring mga tesis, papel sa klase, pananaliksik, ulat, at iba pang sulatin na
naglalaman ng impormasyon at pagsusuri na batay sa mga sanggunian at mga konsepto ng akademikong
disiplina. Ito ay sumusunod sa mga standard na patakaran ng pagsulat, umaayon sa istruktura at formato
na nakabatay sa akademikong disiplina, at naglalayong maghatid ng mas malalim na pang-unawa at
kaalaman sa isang tiyak na paksa.