Professional Documents
Culture Documents
Filipino11 q1 Mod2 Koseptongpangwika2 v7!1!25
Filipino11 q1 Mod2 Koseptongpangwika2 v7!1!25
Komunikasyon
at Pananaliksik sa Wika
at Kulturang Pilipino
Unang Markahan – Modyul 2:
Mga Konseptong Pangwika
(Bilingguwalismo, Multilingguwalismo,
Barayti/Register ng wika)
Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Pilipino – Baitang 11
Unang Markahan –Modyul2: Konseptong Pangwika (Bilingguwalismo,
Multilingguwalismo, Barayti/Register ng Wika
Unang Edisyon, 2020
Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon
ng karapatang-sipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas. Gayonpaman, kailangan
muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito
ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay
ang pagtakda ng kaukulang bayad.
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang
makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at
mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay
kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga ito.
Para sa mag-aaral:
1
Subukin
2
B. Suriin ang bawat aytem. Isulat ang Tama kung wasto ito at Mali kung hindi wasto.
Ilagay ang mga sagot sa hiwalay na papel.
11. Ipinatupad ang Edukasyong Bilingguwal noong Pebrero 27, 1975 batay sa probisyong
ng bagong konstitusyon ng Lupon ng Pambansang Edukasyon.
12. Sa Binagong kurikulum ang K12 program ang mga mag-aaral sa una at ikatlong baitang
ay inaasahang matututo gamit ang kanilang unang wika.
13. Ipinatupad noong Hulyo 14, 2009 ang Deped Order No. 74 na may pamagat na
“Institutionalizing Mother Tongue-Based Multilingual Education” (MLE) bilang
tugon sa k12 program ng pamahalaan.
14. Tinatawag na unang wika ang dayalektong kinamulatan ng isang indibidwal sa
kanyang lalawigan.
15. Ang creole ay nabubuo dahil sa pagnanais ng dalawang indibidwal na mag-usap sa
kabila ng pagkakaroon nila ng magkaibang wika.
Balikan
Gawain 1: Basahin at unawain ang mga tanong sa bawat aytem at isulat ang letra ng wastong
sagot sa hiwalay na papel.
1. Ang batas na nagsasaad na: “Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino samanatalang
nalilinang ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa mga umiiral na wika sa
Pilipinas at iba pang mga wika”?
A. Saligang batas ng 1987, art. XIV
B. Saligang batas ng 1987, art. XVI
C. Kombensyong kontitusyunal 1972 sek.7
D.Kautusang Pangkagawaran blg.25.s.1974 sek.6
3. Anong konseptong pangwika ang kinakailangang nasa estado ng pagiging lingua franca at
nararapat na sumailalim sa pagkilala ng batas?
A. wika B. wikang opisyal C. wikang panturo D. wikang pambansa
5. Alin sa sumusunod ang hindi kabilang sa mga pamantayan kung bakit ibinatay sa Tagalog
ang wikang pambansa ng Pilipinas?
A. Ito ang wikang ginagamit sa Edukasyon C. Ito ang wikang gamit sa kalakalan
B. Ito ang wikang gamit sa mass media D.Pinakamaraming nasusulat na panitikan
3
Mga Tala para sa Guro
Pangunahing Paksa:
•
Mahahalagang Terminolohiya:
•
•
•
•
Pangunahing Tanong:
•
4
Gawain 2: Suriin ang Komiks strip na makikita sa ibaba, punan ng wastong gamit ng wika ang
mga Speech balloon upang mabuo ang daloy ng talastasan. Isulat sa hiwalay na papel ang
inyong sagot.
Komiks 1:
Ang klase ni Gng. Garalda ay nagsasagawa ng
talakayan.
2.
3.
1.
Komiks 2:
Nagkita ang magkaibigan sa tanggapan ng Profesional Regulatory
Commission (PRC) upang mag-renew ng lisensya.
2.
1.
4.
3.
Mahusay ang iyong mga naging sagot, ipinakikita lamang nito na lubos mong naunawaan ang
araling tinalakay sa unang linggo ng iyong modyul. Tiyak na handa ka na para sa mga susunod
na aralin. Tara Na! simulan na natin.
5
Tuklasin
Gawain 1: WORD CLOUD. Magtala ng mga salitang maiuugnay sa Panliligaw. Isulat ang
sagot sa hiwalay na papel.
panliligaw
Gawain 2: Basahin at suriin ang talumpati. Itala sa inyong kwaderno ang mga salitang hiram
Alam mo bang kahit ang kinasanayang kultura ni Juan ay nagbago na rin, kaya nga kay sarap
balikan ng kwento nina lolo at lola tungkol sa kanilang pagliligawan, ang kanilang karanasan
ay hindi na tulad ng karanasan ngayon, ibang iba na sina Juan at Juana isang kindat sabayan
mo ng isang chat, hayun holding hands na si Jhon at Joanna.
Ang panghaharana ay isang kultura ng panliligaw, kung saan aawit ang lalaking umiibig sa
dalaga sa kalaliman ng gabi nang mga kundimang aakit sa puso ng dalaga, kung papalarin ang
binata sa durungawan ay makikita ang dalagang sinisinta.
Ngunit ang ganitong gawi ay tila bulang naglaho sa himpapawid dala ng mabilis na ihip ng
hangin, ang gitara ay hindi na kailangan dahil ang bida ay si Spotify gamit ang cellphone ni
binata isang click lang at maipapadala na niya ang awiting maghahatid ng kanyang pag-ibig sa
dalaga.
Lalo na ngayong panahon may COVID19 pa kung saan mas limitado ang pagsasama-sama,
naku talaga naman, sumandal na tayo sa teknolohiya, pati ang panliligaw ay bahagi na ng NEW
NORMAL. Video Call para makausap si crush, nandiyan din ang pag-popost ng sweet message
sa wall tapos ita-tag si crush, pwede rin magpadala ng bitmoji,imoji at kung ano anong GIF ng
pusong tumitibok, Alam mo kung anong malupet si ate girl sa sulok kinikilig.
6
Hindi natin maitatangging ito na mukha ng panliligaw na pinalakas ni teknolohiya at
pinagtibay pa ni COVID19, kaya ang karanasan ni lolo Juan at lola Juana ay isang magandang
kwento nalang para kay kuya Jhon at ate Joanna.
#newnormal
Naitala mo na ba ang mga salitang hiram? Magaling! Ngayon naman ay alamin natin kung ano
ang tawag sa dalawang magkaibang wika na nagagamit sa iisang konsepto. Handa ka na ba?
Gawain 3: MAGSALIN KA! Mula sa mga salitang hiram na iyong naitala, subukin mong
isalin ito sa wikang Filipino. Isulat sa hiwalay na papel ang mga sagot.
7
Suriin
BILINGGUWALISMO
Sa pakikipag-usap bahagi na ng isang indibidwal ang paggamit ng wika, ang tao ay may
kakayahang gumamit ng dalawang wika at batay sa pagpapakahulugan ng Meriam Webster
Bilingguwal ang tawag sa taong may kakahayang gumamit at umunawa ng dalawang
magkaibang wika
8
MULTILINGGUWALISMO
Upang higit mong maunawaan ang kahalagahan ng Multilingguwalismo halina’t panoorin ang
video sa Youtube gamit ang link na https://www.youtube.com/watch?v=Hs3PX_5bqbg
9
BARAYTI/RIGESTER NG WIKA
Dayalek. Ito ang wikang ginagamit sa isang tiyak na lalawigan o kapuluan, wikang
kinamulatan ng mga tao itinuturing din ito unang wika. Ang dayalek ay itinuturing na barayti
ng wika dahil sa nagtataglay ito ng pagkakaiba-iba ng katngian ng bokabularyo at gramatika
ayon sa gumagamit. Halimbawa ang Tagalog ay dayalekto ng taga-Maynila tinatawag itong
Tagalog- Maynila iba ito sa Tagalog-Bulacan at Tagalog-Nueva Ecija, nagkaroon ng barayson
ang Tagalog dahil na rin sa kalagayang heyograpikal ng isang lugar.
Sosyolek. Ito ang barayti ng wika na ginagamit ng isang partikuar na pangkat nakaaapekto
ang katayuang sosyal, hanapbuhay at propesyon ng isang indibidwal. Ang bawat propesyon
ay mayroon ibat ibang wikang ginagamit na wika sa kanilang larang tinatawag itong Jargon.
Makikita rin ang pagkakaiba-iba sa paggamit ng wika batay sa pangkat na kinabibilangan.
Halimbawa:
Bakla Bakla! goabels na ditey more na more ang mga chopopong
otoko.
Estudyante Oi friend, halika na dito ang daming pogi.
Coňo OMG! Bes, too many pogi here.
tambay Wow Pre! Ang daming chikabes.
Ang wika ng mga nasa Ikatlong kasarian ay kinikilala ring uri ng sosyolek (Bekemon) sapagkat
sa kasalukuyang panahon ay kinikilala ang kanilang pangkat.
Idyolek. Barayti ito ng wika na natatangi sa isang indibidwal, ito ang kakaibang paraan sa
pagbigkas ng salita na nagbibigay ng impresyon sa mga mga tagapakinig. Ipinakikita ng
Idyolek ang katangian at kakayahan ng indibidwal sa personal na paggamit ng wika.
Personalidad Pamosong Linya
Kuya Kim Atienza “Ang Buhay ay Weather, Weather lang”
Nora Aunor “Walang Himala”
Ekolek. Wikang ginagamit sa loob ng tahanan.
Register. Wikang ginagamit na may tiyak at domeyn at pagpapakahulugan
Tatlong dimensyon ng Register ng Wika (Bernales 2002)
Field. Nauukol ito sa paksang pinag-uusapan na naayon sa kanilang Larang.
Mode. Pasulat at pasalita ito ang mga paraan kung paano isasagawa ang pakikipagtalastalas
Tenor. Tono ng pag-uusap, isinasalang-alang ang gamit ng wika sa kung sino ang kausap.
Mayroon din Rehistro ng Wika batay sa larang.
Komposisyon sa mang- Komposisyon sa Komposisyon sa
aawit manunulat Siyentipiko
10
Pidgin. “Nobody’s language”. Nabuo ang pidgin dahil sa pagnanais ng dalawang indibidwal
na mayroong magkaibang unang wika na magkaroon ng kumunikasyon. Kadalasan itong
nagaganap sa pagitan ng bansang sinakop at sumakop.halimbawa ang Wikang Chavacano, ito
mula sa pinaghalong wikang Filipino at Wikang kasatila na sa kalaunay at hanggang sa
kasalukuyan ay ginagamit sa lalawigan ng Cavite at sa probinsya ng Zamaboangga, Dahil sa
ang PIDGIN ay tinanggap na at ginagamit ito na tinatawag na
Gawain 1: Punan ng wastong wika/salita ang patlang upang mabuo ang usapan. Piliin sa kahon
ang wastong salita. Isulat sa hiwalay na papel ang inyong sasot.
Jessie: Huwag nga pala ninyong kalimutan meron tayong __________ mamaya
sa stat. Nagdala ba kayo ng mga kailangan natin sa stat?
Clark: Ano nga pala ang kailangan natin sa stat? Nagpasa na ba kayo ng _____________?
Joyce:Ate Jessa, samahan mo naman ako sa __________ habang wala pa si Maam Garalda.
11
Pagyamanin
Gawain 1: I can see your voice
Basahin at Suriin ang mga pahayag. Kilalanin ang personalidad na bumanggit ng mga ito,
isulat sa kwaderno ang sagot.
__________________ ________________
__________________ _________________
5.
Hindi namin kayo
tatantanan!
_________________
Pamprosesong Tanong:
12
Gawain 3: E- Interview, muna tayo dahil sa ipinagbabawal ang face to face contact Ang e-
interview ay ang pakikipanayam gamit ang social media accounts (gaya ng Facebook
messenger). Pumili ka ng nakapagsasalita o nakauunawa ng mga wikang makikita sa
talahanayan at subukin mong alamin ang salin ng mga sumusunod na salita. Isulat sa iyong
kwaderno ang isinagawang panayam.
Pamprosesong Tanong:
13
Isaisip
Gawain 1: Kuwento Ko, Buuin Mo!
Punan ang mga patlang ng salitang bubuo sa mga pangungusap. Isulat sa kwaderno ang
inyong sagot.
Lakbay ng Wika
Ang Pilipinas ay binubuo ng 1,707 iba’t ibang pangkat ng Pilipino ang naninirahan
dito, iba’t ibang wika rin ang gamit. Sadyang mayaman sa lahat ng bagay ang bansa kaya
naman madalas itong dayuhin ng mga dayuhan dahil dito mas lalong pang nadagdagan
ang wikang sinasalita ng mga Pilipino at upang maging malinaw sa lahat ang wastong
paggamit ng wika, ipinakilala ng mga dalubhasa ang Konseptong pangwika.
Saan man makarating ang ating wika mananatiling yaman ng bawat Pilipino ang
pagkakaraoon ng sariling wikang magpapaunlad sa bawat isa.
14
Gawain 2: 3R- Recall, React at Rewrite
Isiping muli ang mga aralin at punan ang hinihingi ng bawat tahahanayan. Isulat sa kwaderno
ang inyong sagot.
Recall- itala ang mga React- itala ang mga reaksyon Rewrite- isulat muli
susing salita sa araling sa araling tinalakay ang pahayag na
tinalakay magbibigay linaw sa
mga napiling susing
salita
Isagawa
I-Search
Magsagawa ka ng pananaliksik kaugnay sa paggamit ng iba’t ibang konseptong pangwika.
Isulat sa iyong kwaderno ang isinagawang pananaliksik.
Gabay:
1. Magsaliksik online ng isang talumpating binigkas gamit lamang ang iisang Wika.
2. Magsaliksik online ng isang panayam na gumagamit ng ibat ibang wika.
3. Itala ang sumusunod na detalye:
Talumpati Panayam
Pangalan ng mga taong
sangkot
Pamagat
Link/URL na pinagkunan
4. Suriin ang dalawang ito gamit ang Problem, Effect, Cause, Solution (PECS):
15
Pamantayan sa Pagmamarka
Puntos Pamantayan Diskripsyon
Napakahusay Nasuri ang talumpati gamit ang
PECS
10 Kumpleto at natugunan ang Naibigay ang pangalan ng
higit sa inaasahan mahusay at kasangkot sa talumpati
natatangi ang isinagawang Naibigay ang pamagat ng
pagsusuri talumpati
Naitala ang Link/URL pinagkunan
talumpati
Nasuri ang talumpati gamit ang
Mahusay PECS
7 Naibigay ang pangalan ng mga
Natugunan ang inaasahan kasangkot sa talumpati
mahusay na naisagwa ang Naibigay ang pamat ng talumpati
pagsusuri Hindi naitala ang Link/URL
pinagkuna ng talumpati
Nasuri ang talumpati gamit ang
Di-gaanong Mahusay PECS
5 Naibigay ang pangalan ng mga
May ilang kakulangan hindi kasangkot sa talumpati
gaanong naisagwa ang gawain Hindi naibigay ang pamat ng
talumpati
Hindi naitala ang Link/URL
pinagkuna ng talumpati
May kakulangan Nasuri ang talumpati gamit ang
PECS
4 May kakulangan hindi Hindi naibigay ang pangalan ng
gaanong napaghandaan ang mga kasangkot sa talumpati
gawain Hindi naibigay ang pamat ng
talumpati
Hindi naitala ang Link/URL
pinagkuna ng talumpati
May malaking kakulangan Nasuri ang talumpati ngunit may
bahagi ng PECS na hindi
Maraming kakulangan hindi naisagawa
3 napaghandaan at hindi Hindi naibigay ang pangalan ng
malinaw ang natapos na mga kasangkot sa talumpati
gawain Hindi naibigay ang pamat ng
talumpati
Hindi naitala ang Link/URL
pinagkuna ng talumpati
Kailangan ng gabay Hindi nagsagawa ng e-interview
1
Walang isinagawang gawain
16
Tayahin
I. Panuto: Suriin ang mga pahayag na nakasulat nang pahilis sa Hanay A at piliin ang
konseptong pangwika sa Hanay B. Isulat ang letra ng tamang sagot sa sagutang papel.
Hanay A Hanay B
1. Malaki ang impluwensya ng social media sa mga kabataan A. creole
kaya naman sa edad na 14 si nene ay nanay/mama na.
2. Naimbag a bigat! Masiglang bati ng mag-aaral sa unang B. dayalek
baitang sa kanilang guro
3. Ang mga tao sa Zamboanga ay kinasanayan na ang paggamit C. ekolek
ng wikang kastila gaya ng Buenas Tardes bilang pagbati.
4. Marami ng na tegibels dahil sa pandemyang D. pidgin
Covid 19.
5. “Bro! long time no see, Musta na ermat at erpat mo tol?” E. sosyolek
II.Isulat ang salitang Tama kung wasto ang pangungusap at Mali kung hindi. Isulat sa kwaderno
ang sagot.
11. Ano ang register ng wika kung saan ipakikita ang paraan at kung paano isinagawa ang
talastasan?
A. field B. mode C. process D. tenor
12. Sa bawat propesyon ay may tanging wikang sila lamang ang nakauunawa. Ano itong
sinasabing isang uri ng sosyolek?
A. dayalek B. ekolek C. jargon D. private language
13. Ayon kay Bernales may tatlong dimensyon ang register ng wika, ito ang dimensyon kung
saan nakatuon ang usapan na naayon sa iisang larang.
A. field B. mode C. tenor D. tono
14. Sa binagong sistema ng edukasyon maari nang gamitin ang dalawang wika bilang wikang
panturo.
A. bilingguwalismo C. multingguwalismo
B. linguwistiko D. monolingguwalismo
15. Anong konseptong pangwika ang umiiral sa ilalim ng programang K12 ng Kagawaran ng
Edukasyon?
A. barayti ng wika C. multilingguwalismo
B. bilingguwalismo D. rehistro ng wika
17
Binabati kita at matagumapay mong napag-aralan ang mga paksa
sa modyul na ito at nasagutan ang mga gawain ngayon maaari mo
nang itama ang iyong mga sagot sa pamamagitan ng pagtingin
sa susi ng pagwawasto sa huling bahagi ng modyul na ito.
Salamat sa iyong PAGTITIYAGA at KATAPATAN.
HANGGANG SA SUSUNOD NA MODYUL
Karagdagang Gawain
▪ Sa aking palagay____________________________
▪ Sa kabilang dako____________________________
▪ Ayon kay__________________________________
▪ Sang-ayon sa_______________________________
Gawain 2: Panonood
Panoorin ang video sa link na: https://www.youtube.com/watch?v=a9cKBZAWhmM. Suriin
ang ginamit na wika sa tulong ng tseklist sa ibaba. Isulat ang sagot sa hiwalay na papel.
AMERIKANANG BISAYA - FOREIGNER SPEAKING BISAYA - MOTHER IN LAW TRY FILIPINO SNACKS - VLOG #3.mp4
Tseklist
18
Sanggunian
Pableo, Kevin. “Tunog Nobelti: Pinoy Novelty Songs throughout the Year.” wordpress.com,
2018. https://thekevinpableo.wordpress.com/2018/05/30/tunog-nobelti-pinoy-novelty-
songs-throughout-the-years/.
“Student Class , Hands up Students, Students Illustration PNG Clipart.” Comic strip.
Www.uihere.com. Accessed July 5, 2020. https://www.uihere.com/free-cliparts/student-
royalty-free-class-clip-art-hands-up-students-1425464.
19