BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

szkolenie dla studentów i doktorantów

EWAKUACJA OSÓB
ZE SZCZEGÓLNYMI POTRZEBAMI

Materiał współfinansowany ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Społecznego z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój
w ramach projektu „Uniwersytet dla wszystkich – level up” realizowany w oparciu o umowę nr POWR.03.05.00-00-A067/19-00
zawartą pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.

2023 r.
 EWAKUACJA OSÓB ZE SZCZEGÓLNYMI POTRZEBAMI

Osobami ze szczególnymi potrzebami w zakresie ewakuacji są te osoby, które ze względu

na swoją sprawność lub inne cechy nie mogą samodzielnie i sprawnie ewakuować się
standardowymi drogami ewakuacji. Szczególnych potrzeb w zakresie ewakuacji wymagają:
• Osoby z niepełnosprawnościami ruchowymi
• Osoby niewidome i znacznie słabowidzące
• Osoby głuche
• Osoby z problemami natury psychologicznej np. w sytuacji panicznego lęku

W przypadku ogłoszenia ewakuacji, za bezpieczne dotarcie osoby ze szczególnymi potrzebami do wyznaczonego punku zbiórki poza strefę
zagrożenia odpowiada Administrator obiektu lub upoważniony pracownik, kierujący lub wspomagający ewakuację.

W uzasadnionych sytuacjach, w szczególności dotyczących osób ze szczególnymi potrzebami, ewakuacja może być przeprowadzona etapami:
• etap I polega na przemieszczeniu do miejsca bezpiecznego oczekiwania na uzyskanie pomocy w ewakuacji oraz skutecznego poinformowania
osób odpowiedzialnych za ewakuację o oczekujących osobach;
• etap II polega na udzieleniu pomocy w ewakuacji przez właściwe osoby (np. przeszkolone w zakresie stosowania środków uratowania jak
krzesełka czy koce ewakuacyjne) lub profesjonalne służby ratownicze.

Informacje dotyczące ochrony pożarowej oraz procedur związanych z ewakuacją powinny znajdować się w widocznym miejscu przy
wszystkich wejściach do budynku oraz wyjściach ewakuacyjnych. Uwagi lub potrzeby w tym zakresie należy zgłaszać do administratora
budynku.

Informacje na planach ewakuacyjnych powinny być dostępne dla wszystkich użytkowników budynku, w tym osób ze szczególnymi potrzebami,
w formacie dla nich dostępnym. Pomocy w tym zakresie może udzielić Biuro ds. Osób z Niepełnosprawnościami. https://bon.uw.edu.pl
SCENARIUSZ EWAKUACJI W OBIEKTACH UW

Personel obiektu, czyli pracownicy dziekanatów, administracji, obsługa techniczna budynków oraz
nauczyciele akademiccy po usłyszeniu sygnału alarmowego zobowiązani są do:
A) przerwania wykonywanych czynności, zajęć dydaktycznych
B) wyjścia z pomieszczeń i sal wykładowych oraz koordynowania wyjścia pozostałych osób
(współpracowników, studentów, itp.)
C) kierowanie się do najbliższej ewakuacyjnej klatki schodowej oraz wyjście z obiektu
i ustawienie się w miejscu zbiórki
D) stosowanie się do poleceń osób kierujących ewakuacją.

Osoby pełniące rolę koordynującą (kierownicy, wykładowcy) w momencie ogłoszenia ewakuacji:

a) wykonują działania związane z organizacją wyjścia z pomieszczeń biura lub sali wykładowej
b) w sposób spokojny i nie budzący paniki koordynują opuszczenie pomieszczeń przez pozostałe osoby
c) wspomagają organizację ewakuacji osób ze szczególnymi potrzebami poprzez:
- indywidualne poinformowanie tych osób o sytuacji ewakuacji
- określenie potrzeb w zakresie ewakuacji
- skutecznego przekazania informacji osobom kierującym ewakuacją o osobach ze szczególnymi potrzebami oczekujących na ewakuację
- w razie możliwości osobistego udzielenia pomocy w ewakuacji lub przemieszczeniu, lub skoordynowania udzielenia takiej pomocy, lub wskazanie
i pomoc w dotarciu do miejsca bezpiecznego oczekiwania na uzyskanie pomocy od osób kierujących ewakuacją lub profesjonalnych służb
ratowniczych.

Pamiętaj!
• W sytuacji ewakuacji należy stosować się do poleceń osób kierujących ewakuacją oraz pełniących rolę koordynującą.
• Celem ewakuacji jest bezpieczne dotarcie do wyznaczonego punku zbiórki poza strefę zagrożenia.
• W uzasadnionych sytuacjach ewakuacja może być przeprowadzona etapami: najpierw przemieszczenie do miejsca bezpiecznego oczekiwania na
uzyskanie pomocy oraz poinformowania osób odpowiedzialnych za ewakuację o oczekujących osobach, następnie udzielenie pomocy w ewakuacji
przez właściwe osoby.
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE EWAKUACJI OSÓB ZE SZCZEGÓLNYMI POTRZEBAMI
Pamiętaj!
W czasie ewakuacji w budynku zostanie wyłączony prąd, a więc nie będzie możliwe korzystanie z wind. W momencie wystąpienia sygnału
alarmowego, windy zjadą na parter, a drzwi kabiny otworzą się. Na korytarzach zapali się oświetlenie awaryjne wraz z oznaczeniami wyjść
ewakuacyjnych. Ewakuacja z wyższych kondygnacji będzie zatem wymagała przemieszczania się klatkami schodowymi.

Wskazówki dotyczące ewakuacji

osób z niepełnosprawnością ruchową

1. Jeśli nie wiesz jak pomóc zapytaj, zanim zaczniesz pomagać komunikuj swoje zamiary.

2. W sytuacji, gdy nie ma możliwości ewakuowania, do punktu zbiórki na zewnątrz budynku, pomóż dotrzeć do miejsca bezpiecznego oczekiwania
na pomoc w ewakuacji i jak najszybciej powiadom kierującego ewakuacją oraz służby ratownicze. Miejscem bezpiecznego oczekiwania może być
miejsce w oddzielnej strefie pożarowej, położonej w kierunku przeciwnym do miejsca rozprzestrzeniania się zagrożenia. Wskazówek w zakresie
wyboru miejsca mogą udzielić osoby kierujące ewakuacją.

3. Pomagając możesz użyć sprzętu ewakuacyjnego (maty/krzesła ewakuacyjne) jeśli znajduje się w budynku, ale pamiętaj:

Podczas ewakuacji działania polegające na przenoszeniu, dźwiganiu, lub używaniu sprzętu ewakuacyjnego podejmuj tylko
w sytuacji koniecznej! Nieumiejętna próba udzielenia pomocy może doprowadzić do zrzucenia lub upadku osoby ewakuowanej
lub własnej kontuzji. Osobistego przenoszenia lub podobnych działań powinny podejmować osoby, które posiadają odpowiednie
umiejętności (np. w zakresie bezpiecznych technik przenoszenia) oraz możliwości fizyczne.
 Wskazówki dotyczące ewakuacji
osób z niepełnosprawnością wzroku

1. Jeśli nie wiesz jak pomóc zapytaj. Zanim zaczniesz pomagać komunikuj swoje zamiary.

2. Zanim nawiążesz kontakt fizyczny, uprzedź o tym: wymień swoje imię i powiedz co się dzieje,

3. Chcąc poprowadzić osobę niewidomą do punktu zbiórki, zaproponuj jej swoje ramię (osoba niewidoma chwyta rękę tuż nad łokciem),
– nie chwytaj ani nie ciągnij za rękę osoby niewidomej, prowadź osobę niewidomą tak, aby podążała pół kroku za tobą,
4. Jeśli musisz przejść przez wąski korytarz lub tłum ludzi poinformuj o tym, a następnie poinstruuj, aby osoba niewidoma szła za tobą,
trzymając rękę na twoim ramieniu lub tuż pod łokciem,

5. Idąc opisuj otoczenie i wskazuj przeszkody, używając informacji zrozumiałych w sposób bezwzrokowy, np. „skręt w lewo, schody w dół”,
itp. Ostrzegaj przed każdą przeszkodą lub zmianą sposobu przemieszczania się np. aby w razie potrzeby przesunęła się lub pochyliła.

6. W sytuacji nagłego niebezpieczeństwa natychmiast ostrzegaj (osoba niewidoma nie zauważy niebezpieczeństwa), wydając krótkie,
zrozumiałe polecenia, np. „stój”, „pochyl się”, itp. po czym wyjaśnij sytuację.
 Wskazówki dotyczące ewakuacji
osób głuchych i osób z niepełnosprawnością słuchu

1. Skutecznie poinformuj osobę głuchą o sytuacji ewakuacji – sam dźwiękowy sygnał ostrzegawczy nie zostanie odebrany.

2. W razie potrzeby zwróć uwagę osoby głuchej dotykając jej ramię.

3. Jeśli masz możliwość zapisz informację (np. na telefonie, na kartce, na tablicy w sali) – komunikat powinien być krótki i jednoznacznie
zrozumiały np. „pożar – opuść budynek”, „pożar – idź za mną”. Dla części osób głuchych zrozumiały będzie komunikat, odczytany z
ruchu ust – użyj tej formy komunikacji tylko, gdy masz pewność, że zostanie ona zrozumiana.

Wskazówki dotyczące ewakuacji

osób z problemami natury psychologicznej

1. Traktuj każdą osobę jako indywidualną jednostkę,

2. Zapewnij, o swojej pomocy; formułuj komunikaty w sposób spokojny i zrozumiały,

3. W sytuacji ataku panicznego lęku odwróć uwagę, zadawaj pytania, informuj o podejmowanych czynnościach, pomóż osobie zapanować nad
oddechem np. Poprzez głośne liczenie lub oddychanie do papierowej torebki.
OGÓLNE ZASADY EWAKUACJI OSÓB ZE SZCZEGÓLNYMI POTRZEBAMI

1. Ogólne zasady ewakuacji

• Podczas ewakuacji osoby należy kierować zgodnie z kierunkami określonymi przez znaki ewakuacyjne do wyjść ewakuacyjnych prowadzących na
zewnątrz, należy jednak pamiętać, żeby wybrać drogę najbezpieczniejszą a nie najkrótszą

• Przy silnym zadymieniu dróg ewakuacyjnych należy poruszać się w pozycji pochylnej, starając się trzymać głowę jak najniżej, ze względu na
mniejsze zadymienie panujące w dolnych partiach pomieszczeń i korytarzy. Usta i drogi oddechowe należy w miarę możliwości zasłonić chustką
zmoczoną w wodzie – sposób ten ułatwia oddychanie. Podczas ruchu przez mocno zadymione odcinki dróg ewakuacyjnych należy poruszać się
wzdłuż ścian, by nie stracić orientacji co do kierunku ruchu

• Do celów ewakuacyjnych przy silnym zadymieniu należy wykorzystać otwory okienne.

2. Miejsca bezpiecznego oczekiwania

• Jeżeli droga ciągami komunikacyjnymi (korytarze, klatki schodowe) może być niebezpieczna z powodu np.: dużego zadymienia lub wysokiej
temperatury lub osoby ewakuowane nie są w stanie ewakuować się np. klatkami schodowymi, osoby te należy przeprowadzić do miejsca
bezpiecznego oczekiwania.

• Miejsce bezpiecznego oczekiwania musi zapewnić możliwość ukrycia się i bezpiecznego poczekania na pomoc straży pożarnej lub służb
ratowniczych. Jeśli warunki na to pozwalają, wybór miejsca oczekiwania należy skonsultować z osobami kierującymi ewakuacją.

• Jako miejsce oczekiwania należy wybrać pomieszczenie najbardziej oddalone od miejsca zagrożenia w kierunku przeciwnym do kierunku
rozprzestrzeniania się zagrożenia, położone w oddzielnej strefie pożarowej, w sąsiedztwie klatki schodowej ewakuacyjnej.

• Warunkiem skutecznej ewakuacji etapowej jest niezwłoczne poinformowanie osób kierujących ewakuacją oraz służb ratowniczych o osobach
oczekujących na ewakuację.

• Podczas szukania schronienia należy zwrócić uwagę na to co jest za oknami, ponieważ przybyłe służby ratownicze muszą mieć możliwość
podjechania pod okna budynku samochodami wyposażonymi w wysokościowy sprzęt ratowniczy, dzięki któremu ewakuacja osób ze szczególnymi
potrzebami będzie możliwa w przypadku odcięcia drogi bezpiecznej ewakuacji.
3. Ewakuacje próbne

• W obiektach uniwersytetu warszawskiego przeprowadza się cykliczne praktyczne sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji zwane próbną
ewakuacją.

• W obiektach dydaktycznych i domach studenckich, próbna ewakuacja odbywa się co najmniej raz do roku, jednak w terminie nie dłuższym niż 3
miesiące od rozpoczęcia korzystania z obiektu przez nowych użytkowników.

• Próbna ewakuacja musi każdorazowo uwzględniać sprawdzenie organizacji i warunków ewakuacji osób ze szczególnymi potrzebami.

• Wszystkie warunki bezpiecznej ewakuacji muszą być dostosowane do osób z niepełnosprawnościami, niezależnie czy przebywają w nich na stałe
czy są jedynie tymczasowymi użytkownikami pomieszczeń uniwersytetu warszawskiego.

• Studenci pierwszych roczników zapoznają się z procedurą ewakuacji podczas zaliczenia przedmiotu ogólnouczelnianego „Szkolenie w zakresie bhp
i p.poż.”, udostępnioną na platformie e- learning COME UW (https://kampus.Come.Uw.Edu.Pl/ ).

4. Osobiste udzielanie pomocy

• Działania polegające na przenoszeniu, dźwiganiu, lub używaniu sprzętu ewakuacyjnego podejmuj tylko w sytuacji koniecznej!

• Nieumiejętna próba udzielenia pomocy może doprowadzić do zrzucenia lub upadku osoby ewakuowanej lub własnej kontuzji.

• Osobistego przenoszenia lub podobnych działań powinny podejmować osoby, które posiadają odpowiednie umiejętności (np. w zakresie
bezpiecznych technik przenoszenia) oraz możliwości fizyczne.

• Do skutecznego przemieszczania osób można użyć specjalnego sprzętu ewakuacyjnego np. maty, krzesła ewakuacyjne będące na wyposażeniu
budynku. Informacji o dostępności tych środków uratowania mogą udzielić osoby kierujące ewakuacją. Ich wykaz znajduje się także w instrukcji
pożarowej budynku.