EWAKUACJA (łac.

evacuatio – opróżnianie; znikanie) – to zorganizowane

przemieszczenie ludzi, czasem wraz z dobytkiem, z miejsca, w którym występuje
zagrożenie, na obszar bezpieczny. Ewakuacja może być zarówno działaniem na
stosunkowo niewielką skalę, jak na przykład wyprowadzenie ludzi z pojedynczego
budynku zagrożonego pożarem, jak również może stanowić dużą i złożoną akcję
logistyczną, jak w przypadku terenów zagrożonych przez nieprzyjaciela podczas
działań wojennych, lub obszarów dotkniętych żywiołem (np. podczas powodzi). ​

RODZAJE EWAKUACJI
W przypadku wystąpienia (lub dużego prawdopodobieństwa wystąpienia)
bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia ludności znajdującej się w strefie
zagrożenia, odpowiednie władze mogą podjąć decyzję o przeprowadzeniu
ewakuacji. Mogą to być zarówno działania prowadzone na relatywnie niewielką
skalę (np. wyprowadzenie ludzi z pojedynczego budynku), jak również bardzo duże i
złożone przedsięwzięcia logistyczne (np. podczas powodzi lub działań wojennych).

Planowa - polega na przemieszczeniu ludności z miejsc zagrożonych (np. terenów

przewidywanych działań zbrojnych, obiektów użyteczności publicznej lub zakładów
pracy) zgodnie z wcześniej przygotowanym planem. Taką ewakuację przygotowuje
się w czasie pokoju, a realizuje w czasie wojny lub w momencie wystąpienia sytuacji
kryzysowej.​

Doraźna - stanowi zaś natychmiastowe przemieszczenie ludności z miejsc, w

których wystąpiło bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia, do miejsc bezpiecznych.​

Biorąc pod uwagę rodzaj i skalę zagrożenia wyróżnia się ewakuację I, II oraz III
stopnia.

Ewakuacja I stopnia polega na niezwłocznym przemieszczeniu ludności, zwierząt i

mienia z miejsc, w których wystąpiło nagłe, nieprzewidziane bezpośrednie
zagrożenie, poza strefę zagrożenia. Realizuje i organizuje się ją natychmiast po
wystąpieniu zdarzenia, na polecenie wójta/burmistrza/prezydenta miasta, starosty
lub wojewody.
Ewakuację I stopnia może także zarządzić osoba kierująca akcją ratunkową na
danym terenie. Warto podkreślić, że można ją przeprowadzać posiłkując się
dokumentacją przygotowaną dla ewakuacji II stopnia.
Ewakuacja II stopnia polega na wcześniej przygotowanym, planowym
przemieszczeniu ludności, zwierząt i mienia z rejonów przyległych do zakładów lub
obiektów hydrotechnicznych, ze stref zalewowych oraz rejonów przyległych do
innych obiektów stanowiących potencjalne zagrożenie dla ludności, zwierząt lub
mienia w przypadku ich uszkodzenia lub awarii. Realizuje się ją w sytuacji
pojawienia się symptomów takiego zagrożenia, natomiast organizuje na polecenie
wójta/burmistrza/prezydenta miasta, starosty lub wojewody.

Ewakuacja III stopnia polega na uprzednio przygotowanym przemieszczeniu

ludności, zwierząt i mienia podczas stanu podwyższonej gotowości obronnej
państwa. Przeprowadza się ją w czasie zagrożenia bezpieczeństwa kraju i wojny.
Przygotowanie ewakuacji związanej z czasem wojny obejmuje następujące jej
warianty:
- organizację ewakuacji z przewidywanych rejonów (miejsc) działań
operacyjnych sił zbrojnych,
- organizację ewakuacji ludności, która wyrazi chęć opuszczenia obszarów
potencjalnie zagrożonych prowadzeniem działań militarnych.
Decyzję o przeprowadzeniu ewakuacji III stopnia podejmują terenowe organy
obrony cywilnej lub organy wojskowe (w strefie bezpośrednich działań wojennych),
we współdziałaniu z właściwymi organami obrony cywilnej.

Warto podkreślić, że w ramach ewakuacji I, II oraz III stopnia przewiduje się

zarówno:
- ewakuację zorganizowaną (prowadzoną przez wyspecjalizowane służby przy
użyciu dostępnych im środków oraz zgodnie z przewidzianymi w tym celu
procedurami)
- samoewakuację przeprowadzaną przede wszystkim z wykorzystaniem
własnych możliwości (np. transportowych, czy też kwaterunkowych)

JAK POSTĘPOWAĆ PODCZAS POWODZI?

● Należy słuchać komunikatów o zagrożeniu i sposobach postępowania w
lokalnym radiu lub telewizji;
● Jeśli to możliwe, odeślij dzieci i osoby starsze w bezpieczne miejsce np. do
znajomych czy rodziny;
● Upewnij się, że wszyscy członkowie rodziny, zwłaszcza dzieci, wiedzą co
robić w razie powodzi, ustalić sposoby kontaktowania się, drogi ewakuacji;
● Naucz członków rodziny odłączania źródeł energii, gazu i wody;
 ● Przenieś wartościowe rzeczy na górne kondygnacje budynku;
● Zadbaj o to, by telefon komórkowy cały czas był w pełni naładowany;
● Przygotuj w bezpiecznym miejscu lekarstwa, dowody tożsamości,
kosztowności, pieniądze, dokumenty dotyczące domu i posiadanych
gruntów, dokumentację działalności gospodarczej i polisy ubezpieczeniowe;
● Zaopatrz dom w niezbędną ilość żywności o długiej ważności do spożycia,
wodę i przygotować odpowiednią odzież, latarki, koce i środki higieniczne;
● pojazdy z terenu posesji przestaw w niezagrożone powodzią miejsca;
● Zabezpiecz budynek i przygotuj worki z piaskiem;
● Przygotuj zwierzęta hodowlane do ewakuacji, porozmawiaj z sąsiadami o
pomocy przy załadunku;
● Rozważ ewakuację zwierząt zaraz po ogłoszeniu alarmu powodziowego. Taka
ewakuacja jest zawsze dużo trudniejsza niż ewakuacja ludzi i zajmuje dużo
czasu. Sprzęt pływający w dyspozycji straży pożarnej i wojska bardzo często
nie nadaje się do ewakuacji dużych zwierząt;
● Paszę dla zwierząt przenieś w niezagrożone zalaniem miejsce;
● Zabezpiecz substancje niebezpieczne – pestycydy, środki owadobójcze, farby,
lakiery, rozpuszczalniki i inne środki chemiczne;
● Zabezpiecz zbiorniki z olejem, paliwem;
● Jeśli masz sprzęt pływający (pontony, łodzie itp.), utrzymuj go w sprawności i
używaj go wyłącznie podczas zagrożenia życia;
● Przygotuj się do ewakuacji. Pozostawanie na zalanym terenie to ogromne
ryzyko: oprócz zagrożenia utonięciem, należy liczyć się z chorobami
zakaźnymi, brakiem prądu, wody i kanalizacji; po odmowie ewakuacji
otrzymanie niezbędnej pomocy na czas może nie być możliwe.

JAK ZACHOWYWAĆ SIĘ W RAZIE POŻARU?

1.W przypadku powstania pożaru wszyscy zobowiązani są podjąć działania w celu

jego likwidacji:​

- zaalarmować niezwłocznie, przy użyciu wszystkich dostępnych środków osoby

będące w strefie zagrożenia​

- wezwać straż pożarną​

2.Telefoniczne alarmowanie należy wykonać w następujący sposób:​

Po wybraniu numeru alarmowego straży pożarnej 998 i zgłoszeniu się dyżurnego
spokojnie i wyraźnie podaje się: ​

-swoje imię i nazwisko, numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o

zdarzeniu,​

- adres i nazwę obiektu,​

- co się pali, na którym piętrze,​

- czy jest zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.​

- po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia

zgłoszenia​

Przyjmujący może zażądać:​

- potwierdzenia zgłoszenia poprzez oddzwonienie,​

- dodatkowych informacji, które w miarę możliwości należy podać​

3. Przystąpić niezwłocznie, przy użyciu miejscowych środków gaśniczych do

gaszenia pożaru i nieść pomoc osobom zagrożonym w przypadku koniecznym
przystąpić do ewakuacji ludzi i mienia. Należy czynności te wykonać w taki sposób
aby nie doszło do powstania paniki jaka może ogarnąć ludzi będących w zagrożeniu,
które wywołuje u ludzi ogień i dym.​

Jak ewakuować ludzi i mienie?​

Celem ewakuacji ludzi jest zapewnienie osobom szybkiego i bezpiecznego

opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem. Do celów ewakuacji ludzi służą
korytarze - poziome drogi ewakuacji i klatki schodowe - pionowe drogi
ewakuacyjne z których istnieje możliwość bezpośredniego wyjścia na zewnątrz.
Drogi i wyjścia ewakuacyjne oznakowane muszą być pożarniczymi tablicami
informacyjnymi zgodnie z PN - 92/N - 01256/02 "Znaki Bezpieczeństwa - Ewakuacja.
Ewakuacją ludzi z części lub z całego obiektu zarządza kierujący akcją ratowniczo -
gaśniczą. W przypadku zaistnienia pożaru lub innego zagrożenia budynku lub jego
części, osoby nie biorące udziału w akcji ratowniczej powinny opuścić strefę
zagrożenia. Osoby opuszczające strefę zagrożenia kierują się do najbliższego
wyjścia służącego celom ewakuacji zgodnie z oznakowaniem.​
W czasie prowadzenia ewakuacji zabronione jest:​

- dokonywanie jakichkolwiek czynności mogących wywołać panikę,​

- przechodzenie w kierunku przeciwnym do kierunku ewakuacji,​

- zatrzymywanie się lub tamowanie ruchu w inny sposób​

Osoby ewakuowane muszą podporządkować się poleceniom ratowników to jest

osobom prowadzącym ewakuację: strażacy, pracownikom służby zabezpieczenia
obiektu. Poza ewakuacją ludzi niejednokrotnie zachodzi konieczność ewakuacji
mienia. Celem ewakuacji mienia jest zabezpieczenie cennych przedmiotów oraz
ważnych dokumentów przed zniszczeniem lub uszkodzeniem w przypadku pożaru
lub innego zagrożenia. Ewakuowane przedmioty i dokumenty należy umieszczać
aby nie były narażone na zniszczenie lub uszkodzenie. Działania ewakuacyjne
muszą być prowadzone w sposób skoordynowany, nie powodujący utrudnień w
innych działaniach. Kierujący działaniami powinien wstępnie określić
pomieszczenia z których należy wynieść mienie.​

Do pomieszczeń, z których należy ewakuować mienie w pierwszej kolejności, jeśli

istnieje taka możliwość bez narażenia życia i zdrowia zalicza się:​

- pomieszczenia bezpośrednio zagrożone pożarem, w których jest źródło ognia,​

- pomieszczenia sąsiednie ( w pionie i w poziomie) - możliwość rozprzestrzeniania

się pożaru lub uszkodzenia przez działanie wysokiej temperatury i gazów
popożarowych (dymu)​

- pomieszczenia pod palącym się pomieszczeniem narażone na możliwość zalania

w czasie akcji gaśniczej.

JAK ZACHOWAĆ SIĘ PODCZAS ŚNIEŻYCY?

- Zachować spokój i opanowanie. Panika utrudnia ewakuację i może narazić na

niebezpieczeństwo.​
- Natychmiast zastosować się do poleceń służb ratunkowych i ewakuacyjnych.
One wiedzą, jak najlepiej przeprowadzić ewakuację w danej sytuacji.​
 - Poinformować osoby w najbliższym otoczeniu o zarządzonej ewakuacji.
Pomóż szczególnie osobom starszym, niepełnosprawnym i samotnym.​
- Ubrać się ciepło i wygodnie. Załóż ubrania na cebulkę, aby móc je łatwo
zdejmować i zakładać w razie potrzeby.​
- Zabezpieczyć dom przed zimnem. Zamknąć okna i drzwi, wyłączyć
ogrzewanie i zakręcić krany z wodą.​
- Udać się do wyznaczonego punktu zbornego. Nie zatrzymywać się w drodze i
nie wracać do domu.

Dodatkowe zasady postępowania:​

Jeśli jesteś w domu:​

- Zapaść w ciepłym pomieszczeniu.​

- Przygotuj ciepłe napoje i jedzenie.​
- Naładuj baterie telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.​
- Śledź na bieżąco informacje podawane przez służby ratunkowe.​

Jeśli jesteś w samochodzie:​

- Nie opuszczaj samochodu.​

- Włącz silnik i ogrzewanie.​
- Utrzymuj otwarte małe okno, aby zapewnić dopływ świeżego powietrza.​
- Jeśli masz telefon komórkowy, zadzwoń po pomoc.​

Jeśli jesteś na zewnątrz:​

- Szukaj schronienia w najbliższym budynku.​

- Nie idź w stronę zasypanych dróg i szlaków.​
- Ubierz się ciepło i osłoń przed wiatrem.​
- Staraj się zachować ruch, aby uniknąć wyziębienia.​
- Jeśli masz telefon komórkowy, zadzwoń po pomoc.​

JAK ZACHOWAĆ SIĘ PODCZAS WICHURY/HURAGANU?

Wichura może wystąpić o każdej porze roku - w okresie letnim, na przełomie roku,
jednak najgroźniejsza formę przyjmują one w okresie wiosennym i jesiennym.
Charakteryzuje się występowaniem silnych wiatrów spowodowanych najczęściej
szybko przemieszczającymi się aktywnymi niżami. Może jej towarzyszyć nawalny
deszcz i wyładowania atmosferyczne.​

Przed wystąpieniem wichury (przygotuj się i zabezpiecz przed jej skutkami) a

ponadto:​

- przypomnij członkom rodziny co należy zrobić podczas wystąpienia

huraganu: pozostać w domu, pozamykać okna, wyłączyć urządzenia zasilane
energią elektryczną oraz jak wyłączyć dopływ gazu, prądu i wody,​
- poinformuj członków rodziny, jak będą się ze sobą kontaktować w przypadku
wystąpienia wichury: osobiście i telefonicznie, gdy członkowie rodziny są
rozdzieleni (dorośli w pracy, a dzieci w szkole),​
- przypomnij dzieciom o możliwości dzwonienia pod numer telefonu
alarmowego - 112 oraz 998,​
- słuchaj wiadomości podawanych przez media (najlepiej radia zasilanego na
baterie ustawionego na częstotliwości radia regionalnego albo rozgłośni
lokalnej), w celu wysłuchania i zastosowania się do poleceń kierującego
działaniami,​

zabezpiecz swoje mieszkanie (dom):​

- zamknij okna,​
- upewnij się czy elementy dachu są mocno przytwierdzone do konstrukcji
budynku,​
- zabezpiecz cenne materiały i sprzęt, usuń z parapetów i balkonów
przedmioty, które mogą zagrażać przechodniom,​
- zapewnij sobie odpowiednią ilość źródeł światła jak; latarki elektryczne (zrób
zapas baterii do latarek i odbiorników radiowych), świece,​
- sprawdź stan apteczki pierwszej pomocy i zaopatrz się w niezbędne
materiały i leki,​
- przygotuj rzeczy, które mogą być potrzebne w czasie ewakuacji, tj.
dokumenty, odzież, żywność, wartościowe rzeczy,​
- nie parkuj pojazdów w pobliżu drzew, słupów i trakcji elektrycznych.​
Podczas wichury:​

- słuchaj komunikatów ostrzegawczych i stosuj się do zaleceń podawanych w

mediach,​
- wyłącz główny wyłącznik prądu i gazu - ograniczy to niebezpieczeństwo
powstania pożaru,​
- schowaj się w środkowych i najniższych partiach budynku z dala od
oszklonych okien, sufitów i drzwi,​
- znajdując się poza domem, pozostań tam, aż huragan nie przejdzie,​
- nie zatrzymuj się pod trakcjami elektrycznymi, planszami reklamowymi,
drzewami itp.,​

jeżeli zostanie zarządzona ewakuacja:​

- powiadom sąsiadów o zaleconych działaniach,​

- wyrusz tak szybko jak to tylko możliwe,​
- opuszczając mieszkanie wyłącz energię elektryczną oraz główny zawór wody
i gazu, wygaś ogień w piecach oraz zamknij dom,​
- zawiadom kogoś z rodziny dokąd się ewakuujecie,​
- zabierz przygotowane zawczasu: dokumenty, lekarstwa, pieniądze i
wartościowe przedmioty, żywność, napoje oraz zapasową odzież.​

Po wichurze: ​

- sprawdź czy ktoś nie ucierpiał z powodu wichury np. czy jest ranny?,​
- upewnij się, czy wszyscy członkowie rodziny i sąsiedzi są cali i zdrowi,​
- w przypadku drobnych złamań, udziel pomocy, ale w przypadku poważnych
ran powiadom służbę zdrowia i zaopiekuj się poszkodowanym do momentu
przyjazdu karetki ratunkowej,​
- jeśli karetka nie może przyjechać a poszkodowany traci przytomność,
podejmij próbę udzielenia mu pierwszej pomocy,​
- unikaj leżących lub zwisających nisko przewodów elektrycznych i powiadom
o tym fakcie innych ratowników dzwoniąc pod numer 112,​
- dokonaj zewnętrznego przeglądu stanu budynku po wichurze, jeśli jakieś
przedmioty lub konary połamanych drzew stwarzają zagrożenie to je w miarę
możliwości usuń,​
- jeśli byłeś poza domem to sprawdź stan budynku i ostrożnie wchodź do
środka oraz oceń stan instalacji: gazowej, elektrycznej, wodociągowej i
ściekowej,​
- sprawdź czy sąsiad nie potrzebuje pomocy.