‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬

‫اول ﻛﻼم ‪1 ...............................................................................................................................................‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪3.........................................................................................................................‬‬

‫ﭘﺪرﮔﺮاﻣﻴﺶ ‪5.................................................................................................................................................‬‬

‫ﻣﺎدرﮔﺮاﻣﻴﺶ ‪11...............................................................................................................................................‬‬

‫وﻻدت ‪20 ......................................................................................................................................................‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ‪38......................................................................................................................‬‬

‫ﺳﻔﺎرﺷﺎت آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪41..........................................................................................................‬‬

‫ﺗﺸﺎﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎي ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎزﻣﺎن ﻇﻬﻮر‪47...........................................................................................................‬‬

‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ‪50.......................................................................................................................................................‬‬

‫دﺟﺎل ‪54.........................................................................................................................................................‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ‪ ،‬ﺗﺸﺮف ﻳﺎﻓﺘﮕﺎن ‪ ،‬دﻟﻨﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻬﺪوي ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ‪ ،‬اﺣﺎدﻳﺚ وﻣﻄﺎﻟﺒﻲ‬
‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن وﺟﻮد ﻧﺎزﻧﻴﻦ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ازﺻﻔﺤﻪ‪ 60‬ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪.....................‬‬
 ‫اول ﻛﻼم‬

‫اي اﻣﺎم زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻫﺎ! ﺳﻼم‬

‫راه ﺑﻪ ﺗﻮ دور و ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫اﻧﮕﺎر ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎي ﻓﺮﺟﺖ‬

‫در وﻗﺖ ﺳﺤﺮ ز روي ﻋﺎدت ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﻣﻬﺪي ﻓﺎﻃﻤﻪ‪،‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد اﻧﺘﻈﺎر آﻣﺪن را ﻣﻲ ﻛﺸﻲ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ﭼﺮا ﻧﻤﻲ آﻳﻲ!‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﻛﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣﺪﻧﺖ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻋﻤﺮﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﺬرد و ﻣﻲ رود اﻣﺎ ﻫﻨﻮز در اﻧﺘﻈﺎر آﻣﺪﻧﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ را ﺷﻤﺮده ام اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ رﺳﻴﺪ و ﺗﻮ ﻧﻴﺎﻣﺪي!‬

‫آﺧﺮ دﻟﻢ ﺑﻪ ﻛﻲ ﺧﻮش ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫آﻗﺎﺟﺎن! ﻣﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﺧﻮﻧﺪن و ﺷﺐ زﻧﺪه داري ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪،‬‬

‫ﻣﺎ ﻛﻪ ﮔﻮﺷﻪ ﺣﻮزه ﻫﺎ ﺑﺰرگ ﻧﺸﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻴﻢ‪،‬‬

‫آﻗﺎﺟﺎن! دﻧﻴﺎ دارد از ﻫﻢ ﻣﻲ ﭘﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ دﺧﺘﺮﻫﺎ و ﭘﺴﺮﻫﺎ را ﻧﻤﻲ ﺷﻮد از ﻫﻢ ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪،‬‬

‫دﻳﮕﺮ درﻣﺮاﺳﻢ ﻫﺎي ﻋﺮوﺳﻲ ﻣﺮدﻫﺎ و زن ﻫﺎ ﺳﺮ ﻳﻚ ﻣﻴﺰ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ!‬

‫دﻧﻴﺎ اﺳﻢ ﺷﻤﺎ رو از ﻳﺎد ﺑﺮده اﻣﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻗﻮل ﻣﻲ دﻫﻢ اﺳﻤﺘﺎن‬

‫را ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﮕﻪ دارم ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫اي ﻧﻮر دﻳﺪه ﻣﻦ ‪ ،‬اي ﻣﻮﻻ و ﺳﺮور ﻣﻦ‬

‫‪1‬‬
 ‫اي ﻗﺎﻣﺖ رﻋﻨﺎي ﻋﺪاﻟﺖ و اي ﻋﺰﻳﺰﺗﺮﻳﻦ‬

‫اﺷﻚ ﻓﺮاق از دﻳﺪﮔﺎﻧﻢ ﻣﻲ ﭼﻜﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺟﻤﻌﻪ اي دﻳﮕﺮ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‬

‫و ﻣﺮغ دﻟﻢ ﺑﻪ ﻫﻮاي ﻛﻮي ﺗﻮ‪ ،‬ﻫﻮاﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺒﺪ ﻧﻮر‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺳﺒﺪ اﻣﻴﺪ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ‪،‬‬

‫اﻣﺎ ﻧﻤﻲ داﻧﻢ درﻛﺪام ﺟﻤﻌﻪ؟‬

‫ﮔﺎﻫﻲ وﻗﺘﻬﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ آﻳﺎ زﻧﺪه ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻢ ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﭘﺮﺣﻀﻮرت را درك ﻧﻤﺎﻳﻢ و ﻳﺎ اﮔﺮ از اﻳﻦ دﻳﺎر ﻛﻮچ ﻛﺮدم‪،‬‬

‫آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ آﻳﺎ ﻣﻦ از ﺧﺎك ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻴﺰم و در رﻛﺎﺑﺖ ﻏﻼﻣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ؟‬

‫ﻫﻤﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ دﻟﮕﻴﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮا؟‬

‫ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ از ﭘﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺖ داغ ﺳﻜﻮت ﺑﺮ ﻟﺐ ﻣﻲ زﻧﺪ و ﺗﺎ ﺟﻤﻌﻪ اي دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ آن ﺟﻤﻌﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬اﺑﺮﻫﺎي ﻣﺘﺮاﻛﻢ و ﺗﺎرﻳﻚ را از دﻟﻬﺎ ﻣﻲ زداﻳﻲ‬

‫و ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺣﺴﺮت زﻳﺎرت آﻓﺘﺎب دارﻧﺪ را ﺑﻪ ﻧﻮازش ﻧﻮر و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻲ‪.‬‬

‫آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬دﺳﺖ ﻫﺎي آﺳﻤﺎن ﻫﻢ در ﭘﻲ ﻳﺎري ﺗﻮ ﻗﻨﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻮه ﻫﺎ ﻛﻤﺮ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﻫﺎي درﻳﺎ ﺑﺮاي دﻳﺪﻧﺖ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬

‫ﺳﺮوﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻮﺳﻴﺪﻧﺖ ﻗﺪﻗﺎﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬

‫ﻧﺮﮔﺲ ﻫﺎ دﻳﮕﺮ روي زرد ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻘﺎﻳﻖ ﻫﺎ دﻳﮕﺮ داغ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻧﺪارﻧﺪ و ﻛﺒﻮﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻘﻴﻢ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫آن روز ﻛﻪ ﺗﻮ ﻳﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬روز اﺳﺖ و دﻳﮕﺮ ﺷﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫آن روز ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺎر اﺳﺖ و زﻣﺴﺘﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫آن روز ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫»اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺠﻞ ﻟﻮﻟﻴﻚ اﻟﻔﺮج«‬

‫‪2‬‬
 ‫ﺳﻼم ﺑﺮﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫او ﻣﻲ آﻳﺪ!‬

‫او ﺑﺎ ﻛﻮﻟﻪ ﺑﺎري از ﺻﺒﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ‪،‬‬

‫او ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﻠﻲ را در دﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻧﺎﻣﺮدان را ﺳﺮﻛﻮب ﻛﻨﺪ‬

‫و ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺮدﻣﺎن ﻗﺮآن را ﻣﻲ آورد‪،‬‬

‫او ﻣﺜﻞ ﺳﺘﺎره اي درﺧﺸﺎن در ﺗﻴﺮه ﺗﺮﻳﻦ ﺷﺐ و ﻣﺜﻞ ﻛﻮه ﺑﻠﻨﺪي در ﺟﻨﮕﻞ وﺣﺸﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫او ﺑﺎ ﻗﺮآن ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( در ﺳﻴﻨﻪ و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در دﺳﺖ و ﺑﺎ ﻣﻬﺮ زﻫﺮا )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ(و‬
‫ﺻﺒﺮ ﺣﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺷﺠﺎﻋﺖ ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮ ﺗﺎ ﭘﺎي او ﻧﺒﻮت و وﻻﻳﺖ اﺳﺖ ‪.‬او ﺻﻔﺎت ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه دارد‪.‬‬

‫او ﺑﺎ ﻇﻬﻮرش دﻳﻦ را ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﺣﻜﻢ ﻓﺮﻣﺎ ﻣﻲ ﺳﺎزد‬

‫و ﻗﻴﺎﻣﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻴﺎﻣﺖ و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪه ﻫﻤﻪ ﮔﻨﺎﻫﺎن‪،‬‬

‫و ﻧﺎﻣﺶ از ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪه ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻣﺮدي ﻫﺎﺳﺖ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم اوﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮان را ﺑﻪ ﺳﺰاي اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‬

‫و رﺳﺎﻟﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و زﺣﻤﺎت آﻧﺎن را ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﺸﻢ اﻧﺘﻈﺎرﻧﺪ‪.‬‬

‫اي ﻣﻬﺪي‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﻲ ﻣﻲ آﻳﻲ؟‬

‫»اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺠﻞ ﻟﻮﻟﻴﻚ اﻟﻔﺮج«‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻮ اي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ اﺑﺮ ﮔﻨﺎﻫﺎن اﻣﺖ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه اي‬

‫و در ﻏﺮﺑﺖ و ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻈﺎره ﮔﺮ ﺗﻤﺎم ﻟﺤﻈﺎت زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻲ‪.‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻮ اي ﻋﺰﻳﺰ دل زﻫﺮا)ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ(‬

‫ﺗﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدرت در آن ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎي ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﻏﻢ و درد‬

‫در ﻣﻴﺎن ﺷﻌﻠﻪ ﻫﺎي آﺗﺶ ﺑﺎ دﻟﻲ ﻣﺎﻻﻣﺎل از ﻏﻢ و درد ﺗﻮ را ﺻﺪا زد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫‪3‬‬
‫اي ﻣﻬﺪي ﻣﻦ! ﻛﻲ ﺧﻮاﻫﻲ آﻣﺪ ﺗﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺮا از ﻇﺎﻟﻤﺎن و ﻏﺎﺻﺒﺎن رو ﺳﻴﺎه روزﮔﺎر ﺑﮕﻴﺮي؟‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻮ اي ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﻏﻼف؛‬

‫اي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آرزوﻣﻨﺪ دﻳﺪار ﺗﻮﺳﺖ‬

‫و دﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﻪ اي ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ و ﺑﺎ ذواﻟﻔﻘﺎر ﺣﻴﺪري‬

‫اﻧﺘﻘﺎم ﭘﺪرت را از دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺑﮕﻴﺮي؛‬

‫ﻫﻤﺎن دﺷﻤﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﻖ او را ﻏﺼﺐ ﻛﺮدﻧﺪ؛‬

‫ﺑﺮ ﺻﻮرت ﻫﻤﺴﺮش ﺳﻴﻠﻲ زدﻧﺪ و ﺑﺎزو و ﭘﻬﻠﻮي ﺗﻨﻬﺎ ﻳﺎورش را ﺷﻜﺴﺘﻨﺪ‬

‫و او ﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻪ در ﮔﻮﺷﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و ﻏﺮﺑﺖ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮده ﺧﻮدش ﺧﺎر در ﭼﺸﻤﺶ و اﺳﺘﺨﻮان در ﮔﻠﻮﻳﺶ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ ﺗﻮ اي وارث اﻧﺒﻴﺎء و اوﻟﻴﺎء‬

‫ﻛﺎش دل ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻢ ﺧﻮاﻧﻨﺪه اي ﺟﺰ ﺧﻮدت ﻧﺪاﺷﺖ‬

‫زﻳﺮا داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻢ و دﻳﮕﺮان آن را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺮوز در ﺣﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻢ ﻛﻪ ﻗﻠﺒﻢ از ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﺎﻻﻣﺎل اﺳﺖ‬

‫و ﺑﻐﺾ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﮔﻠﻮﻳﻢ را ﻣﻲ ﻓﺸﺮد‬

‫دوﺳﺖ دارم در ﻛﻨﺎرم ﺑﺎﺷﻲ ﺗﺎ رودررو ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر دوﺳﺘﺖ دارم‬

‫اﻣﺎ اﻓﺴﻮس ﻛﻪ اﻋﻤﺎل ﻣﻦ‪،‬‬

‫ﺑﺮآورده ﺷﺪن آرزوﻳﻢ را ﻣﺤﺎل ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮﭼﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﻢ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮ را ﺑﺒﻴﻨﺪ‬

‫وﻟﻲ ﻳﻘﻴﻦ دارم ﻛﻪ ﺗﻮ در ﻛﻨﺎرم ﻫﺴﺘﻲ و ﺑﺮ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻢ ﻧﻈﺎرت داري‪.‬‬

‫در ﻣﺸﻜﻼت زﻧﺪﮔﻲ دﺳﺖ ﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﻳﺎري ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻦ اﺳﺖ‬

‫‪4‬‬
 ‫ﮔﺮﭼﻪ ﺗﻮ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻲ و ﭘﺎك‬

‫و ﻣﻦ زﻣﻴﻨﻲ و ﻏﺮق ﮔﻨﺎه اﻣﺎ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﭼﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺤﻜﻢ ﺗﺮ از ﺷﻤﺎ‪،‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻮ را ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮﻧﺲ و ﭘﻨﺎه ﮔﺎﻫﻢ ﻣﻲ داﻧﻢ‬

‫و در ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ﻏﺼﻪ ﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ‬

‫و از ﺗﻮ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ دﻋﺎ ﻛﻨﻲ ﺗﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ ﮔﺮدم‬

‫و روزي ﻛﻪ ﻇﻬﻮرت ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد رو ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫ﭘﺪرﮔﺮاﻣﻲ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻳﺎزدﻫﻤﻴﻦ ﭘﻴﺸﻮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬و ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮار ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬

‫اﻟﺸﺮﻳﻒ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪232‬ﻫـ ‪845/‬م ﭼﺸﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺸﻮد‪ ،‬ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮارش اﻣﺎم دﻫﻢ ﺣﻀﺮت ﻫﺎدي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و‬

‫ﻣﺎدرش‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮي ﭘﺎرﺳﺎ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ »ﺣﺪﻳﺚ« ﻳﺎ »ﺣﺪﻳﺜﻪ«و در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺎﻣﺶ را »ﺳﻮﺳﻦ« و »ﻋﺴﻔﺎن« ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ اﻟﻘﺎب اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ »اﻟﺼ‪‬ﺎﻣﺖ«‪» ،‬اﻟﻬﺎدي«‪» ،‬اﻟﺮّﻓﻴﻖ«‪» ،‬اﻟﺰّﻛﻲ«‪» ،‬اﻟﻨﻘﻲ« و‬

‫»اﻟﺨﺎﻟﺺ« اﺷﺎره ﻛﺮد‪» .‬اﺑﻦ اﻟﺮﺿﺎ« ﻟﻘﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺟﻮاد ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﺮ دو ﺑﻪ آن‬

‫ﺷﻬﺮت ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺮﻳﺐ ﺑﻪ ‪ 6‬ﺳﺎل اﻣﺎﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ را ﻋﻬﺪهدار ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻃﻮل اﻳﻦ ﻣﺪت ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺮدم‬

‫و ﺣﻔﻆ ﺟﺎن اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ زﺣﻤﺎت زﻳﺎدي را ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎﻛﻤﺎن دوران اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻓﺸﺎر را ﺑﻪ ﺣﻀﺮت وارد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ -1‬اﻟﻤﻌﺘﺰّ ﺑﺎﷲ )‪225-252‬ﻫـ ( ‪ -2‬اﻟﻤﻬﺘﺪي ﺑﺎﷲ )‪256-255‬ﻫـ ( ‪ -3‬اﻟﻤﻌﺘﻤﺪ ﺑﺎﷲ )‪279-256‬ﻫـ (‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در اﻳﻦ دوران ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺎ اﺟﺮاي اﺻﻞ »ﺗﻘﻴﻪ«‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺳﺎزﻣﺎن وﻛﺎﻟﺖ اﻣﻮر ﺷﻴﻌﻴﺎن را‬

‫‪5‬‬
 ‫دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ ،‬در ﺳﺎل ‪243‬ﻫـ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﻣﺘﻮﻛﻞ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮاء ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪ ‪ ،‬ﭼﻮن ﺗﺼﻮ‪‬ر ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد‬

‫ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻣﺎﻣﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻋﻠﻮﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻫﻮاداراﻧﻲ ﭼﻨﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﺎم ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺣﻀﻮر آﻧﻬﺎ در ﻣﺮﻛﺰ‬

‫ﺧﻼﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻊ از ﭼﻨﻴﻦ اﻗﺪاﻣﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻗﺎﻣﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﺳﺎﻣﺮاء ﺟﺰ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎزداﺷﺖ از ﻃﺮف ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري‬

‫ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﺮ دوﺷﻨﺒﻪ و ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﺑﻪ داراﻟﺨﻼﻓﻪ رﻓﺘﻪ و ﺣﻀﻮر ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﺪ از ﻃﺮﻓﻲ ﻫﻢ ﺗﻨﻬﺎ‬

‫ﭘﻴﺮوان و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎص ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻮان و ﺗﺤﺖ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن و ﻋﺎﻣﻼن ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻠﻨﺪ‬

‫ﻋﻠﻤﻲ و اﺧﻼﻗﻲ ﺷﻬﺮت ﻓﺮاواﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻣﻘﺮ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻣﺴﻴﺮ‬

‫ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻤﻠﻮ از ﻣﺮدم و ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﻪ اﺣﺘﺮام ﺳﺎﻛﺖ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺎ ﺷﻮر و ﺷﻌﻒ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ اﻣﺎم‬

‫ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻇﻬﺎر ارادت ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اوﺿﺎع ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻋﺼﺮ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻗﺪرت ﻋﻈﻴﻢ در ﻋﺮاق ﻣﻄﺮح ﺑﻮد و ﻋﻠﻨﺎً ﺑﺎ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و‬

‫ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ و ﻓﺸﺎر ﺧﻮد را ﻣﻌﻄﻮف اﻣﺎﻣﺎن ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﺷﻴﻌﻪ و ﭘﻴﺮوان آﻧﺎن ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬از ﻳﻚ ﺳﻮ‬

‫ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ در ﻧﺴﻞ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻟﺬا‬

‫ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن ﺧﻮد ﻣﺮاﻗﺐ وﺿﻊ زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺣﺘﻲ در زﻣﺎن ﻣﻌﺘﺰ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎزداﺷﺖ‬

‫و رواﻧﻪ زﻧﺪان ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪ »ﺳﻌﻴﺪ ﺣﺎﺟﺐ« ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ داده ﺑﻮد ﺗﺎ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻮﻓﻪ ﺑﺒﺮد و در ﺑﻴﻦ راه‬

‫ﺣﻀﺮت را ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ وﻟﻲ ﭘﺲ از ﺳﻪ روز ﻫﻤﺮاﻫﺎن وي‪ ،‬ﺧﻮد او را ﺑﻪ ﻫﻼﻛﺖ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪» .‬ﻣﻬﺘﺪي« ﻫﻢ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬

‫‪6‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻗﺘﻞ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺟﺮاي آن ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎﻳﺪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي اﻣﺎﻣﺖ ﻓﺮزﻧﺪش و آﻣﺎدﮔﻲ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ‬

‫را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر و ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎي ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻛﺎر ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮاري ﺑﻮد اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي از ﻗﺒﻞ‬

‫ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎﻣﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد وﻟﻲ در زﻣﺎن اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺟﻠﻮة ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ زﻳﺮا اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺗﻮﻟﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ‪ ،‬او را ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن و ﻣﺮﻳﺪان ﺧﺎص‬

‫ﻧﺸﺎن داده ﺑﻮد و ﺗﻤﺎس ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮد آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬روز ﺑﻪ روز ﻣﺤﺪودﺗﺮ و ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫‪ .1‬رﺳﺎﻟﻪﻫﺎ و ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬

‫رﺳﺎﻟﻪﻫﺎ و ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬

‫ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ‪ ،‬ﻳﺎ اﻓﺮاد ﻋﺎدي ﻓﺮﺳﺘﺎده اﻧﺪ ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺣﺼﺮ ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن ﺑﻮدﻧﺪو در ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺿﻤﻦ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻲ‬

‫و ﻟﺰوم اﻧﺠﺎم اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻻزم و ﺿﺮوري را ﻳﺎدآوري ﻳﺎ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺎرﻫﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮده اﻧﺪ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان از ﻧﺎﻣﺔ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺎﺑﻮﻳﻪ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻣﺎم در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي‬

‫اﻳﺸﺎن دﻋﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ دﻋﺎي اﻳﺸﺎن را ﻣﺴﺘﺠﺎب ﻧﻤﻮده و ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق را ﺑﻪ او ﻋﻄﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ‬

‫ﻳﻜﻲ از دﻏﺪﻏﻪﻫﺎي اﺻﻠﻲ اﻣﺎﻣﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﺣﻔﻆ ﺷﻴﻌﺎن و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻴﺮو ﺑﻮده اﺳﺖ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻣﺮﻛﺰ‬

‫ﻋﻠﻤﻲ در ﭘﻲ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﻴﺮو ﺑﺮ آﻣﺪه و ﺷﺎﮔﺮدان واﻻﻣﻘﺎم و ارﺟﻤﻨﺪي ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ داده اﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻗﻤﻲ‪،‬‬

‫ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح )ﻫﺮ دو از ﻧﻮاب ارﺑﻌﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻋﺒﺪا‪ ...‬ﺑﻦ‬

‫‪7‬‬
 ‫ﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﻴﺮي ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎب اﻟﻐﻴﺒﺔ و اﻟﺤﻴﺮة از ﻛﺎرﮔﺰاران ﻧﻮاب اول ودوم ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺪف اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺿﻤﻦ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻧﺸﺮ دﻫﻨﺪﮔﺎن و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم‪ ،‬آﻧﺎن را ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ اﻋﺰام ﻛﺮده ﺗﺎ ﺿﻤﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮ ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺷﺒﻬﺎت‪ ،‬ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﺣﻔﻆ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻧﺤﺮاﻓﺎت و ﺷﺒﻬﺎت‬

‫ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻌﮕﻴﺮيﻫﺎي ﻗﺎﻃﻊ اﻳﺸﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ‬

‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﺻﻮﻓﻴﺎن‪ ،‬واﻗﻔﻪ‪ ،‬ﻣﻔﻮﺿﻪ و‪ ...‬ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺿﻤﻦ ﺑﺎﻃﻞ و دروغ‬

‫داﻧﺴﺘﻦ آﻧﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن را از اﻧﺤﺮاف ﺣﻔﻆ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻣﻨﺎﻇﺮه ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻘﺎﺋﺪ ﺑﺎﻃﻞ داﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺮدم را دﭼﺎر ﺷﻚ و‬

‫ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ راﻫﺐ ﻧﺼﺮاﻧﻲ وﻣﻨﺎﻇﺮه و ﮔﻔﺘﻤﺎن ﺑﺎ ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻣﻌﺮوف ﻋﺮاﻗﻲ ﺑﻨﺎم ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻦ اﺳﺤﺎق‬

‫ﻛﻨﺪي‪.‬‬

‫‪ .4‬ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ و ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﺎزﻣﺎن وﻛﺎﻟﺖ‬

‫اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﺎن ﻧﻈﺎم ارﺗﺒﺎط اﻣﺎم ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻋﺼﺮ اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻃﻲ دهﻫﺎ ﺳﺎل‬

‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﺨﻔﻲ ﺧﻮد را اداﻣﻪ داده ﺑﻮد در زﻣﺎن اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭼﻮن ﺷﻴﻌﻪ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻧﺰدﻳﻚ‬

‫ﻣﻲﺷﺪ ﻟﺬا اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم راه را ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ ﺳﺎزﻣﺎن وﻛﺎﻟﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮدش ﻫﻤﻮار ﻧﻤﻮده ﺑﻮد اﻳﺸﺎن‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮارش وﻛﻼي ارﺷﺪي را ﺑﺮاي ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺼﺐ ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﺑﺮ ﻛﺎر ﺳﺎﻳﺮ وﻛﻼ ﻧﻈﺎرت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﻛﻴﻞ اﻟﻮﻛﻼي ﺧﻮد ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ ﻫﻤﺔ وﻛﻼ ﺑﻪ او ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﻧﺠﺎم ﺗﻤﺎم اﻣﻮر ﺑﺎ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻘﻴﻪ و رازداري ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫‪ .5‬ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن‬

‫‪8‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﺤﺖ ﺣﻔﻆ وﻧﻈﺎرت ﻣﺄﻣﻮران ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺑﻮد و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺗﺸﻨﻪ دﻳﺪار آن ﺣﻀﺮت ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ‬

‫اﻳﻦ اوﺻﺎف ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﺣﻔﻆ اﺗﺤﺎد و اﻧﺴﺠﺎم ﻣﻴﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻘﻴﻪ از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ‬

‫ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ وﻳﮋه اي داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﻧﺸﻮﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دﺳﺘﻮر داد‪ ،‬در روزي ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮاي دﻳﺪار ﺑﺎ ﻣﻌﺘﻤﺪ ﻋﺒﺎﺳﻲ از ﻣﻨﺰل ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ آن‬

‫ﺣﻀﺮت ﺳﻼم ﻧﻜﺮده ﺣﺘﻲ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن اﺷﺎره ﻧﻜﻨﻨﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ در اﻣﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ .6‬زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ورود ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ‬

‫ﻣﺴﺄﻟﻪ آﻣﺎده ﺳﺎزي ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮاي ورود ﺑﻪ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ و اﻳﺠﺎد ذﻫﻨﻴﺖ ﻻزم ﺑﺮاي ﻗﺒﻮل ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻏﻴﺒﺖ و آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي دوري‬

‫از اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم وﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ او‪ ،‬اﻣﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ از ﻋﺼﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻋﻈﻢ ﺻﻞ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و‬

‫ﺳﻠﻢ ﺷﺮوع و در ﻋﺼﺮ ﻫﺮﻳﻚ از اﻣﺎﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻤﺮ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﻫﺮ اﻣﺎم ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺔ ﺧﻮد؛ ﺑﺎ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﻜﺎر وﺟﻮد اﻣﺎم‬

‫ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و اﻧﺤﺮاف ﺣﺎﺻﻞ از ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻫﺸﺪار ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ اﻗﺪاﻣﺎﺗﻲ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ؛ ﻧﻈﻴﺮ‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻣﻄﻠﻊ ﻛﺮدن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻓﺮزﻧﺪش ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ‬

‫از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﺎﺳﻮﺳﺎن و دﺷﻤﻨﺎن‪ ،‬وﻻدت اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﺼﻮرت ﻣﺨﻔﻲ اﻧﺠﺎم‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻴﻢ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﺷﻨﺎﺧﺖ آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ ﺑﻪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ روﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻃﺮق‬

‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻓﺮزﻧﺪش ﻣﻄﻠﻊ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺣﻤﺪﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻛﻪ از ﺑﺰرﮔﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪم ﺗﺎ از‬

‫اﻳﺸﺎن در ﻣﻮرد اﻣﺎم ﺑﻌﺪ از اﻳﺸﺎن ﺳﺆال ﻛﻨﻢ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ درون ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺖ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬

‫‪9‬‬
 ‫ﭘﺴﺮي ﺳﻪ ﺳﺎل ﻛﻪ روﻳﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎه ﺗﻤﺎم ﻣﻲدرﺧﺸﻴﺪ ﺑﺮ دوش ﺧﻮﻳﺶ داﺷﺖ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن دوﻣﻴﻦ ﻧﺎﺋﺐ‬

‫ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﺰد اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﮔﺮدﻫﻢ آﻣﺪﻳﻢ و آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮزﻧﺪش را‬

‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪش ﻋﻘﻴﻘﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ اﺟﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺳﻨﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ‬

‫دﻳﮕﺮان ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ از وي ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ‬

‫ب( ارﺟﺎع ﺳﺆاﻻت اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺤﻞ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺳﺆاﻻت ﺷﻴﻌﻴﺎن و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد ﺑﻮد و ﺣﻀﺮت ﺑﺮاي آﻣﺎده‬

‫ﺳﺎزي ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﺳﺆاﻻت ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﻣﺤﻮل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ اﺷﺎره‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ :‬ﺳﻌﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ ﻗﻤﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه اﺣﻤﺪﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻗﻤﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺰد اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﺮﻓﻴﺎب‬

‫ﺷﺪﻳﻢ و ﺳﺆاﻻت ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻳﺸﺎن در ﻣﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ و ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش اﺷﺎره ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﻧﻮر ﭼﺸﻤﻢ ﺳﺆال‬

‫ﻛﻦ و ﻓﺮزﻧﺪ ﺣﻀﺮت رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮده و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺳﺆال ﻛﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم در ﭘﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ج( ﻛﺎﻫﺶ ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭼﻮن در ﺣﺼﺮ و ﻛﻨﺘﺮل ﺣﻜﺎم ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ وﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ آن ﻛﻪ در ﻋﺼﺮي ﻧﺰدﻳﻚ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎً ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮده و ﻏﺎﻟﺐ اﻣﻮر و ارﺗﺒﺎط آﻧﺎن ﺑﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻜﺎﺗﺒﺎت‪ ،‬ﺗﻮﻗﻴﻌﺎت و وﻛﻼء‬

‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ آﻧﺎن آﻣﺎدﮔﻲ دوران ﻏﻴﺒﺖ را ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫د( دﻋﺎ ﺑﺮي وﻟﻲ اﻣﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در دﻋﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاﻳﺶ‬

‫ﭼﻨﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ...» :‬ﺧﺪاوﻧﺪا او را از ﺷﺮ ﻫﺮ ﺗﺠﺎوز ﻛﺎر و ﻃﻐﻴﺎﻧﮕﺮ و از ﺷﺮ ﻫﻤﺔ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎﻧﺖ ﻧﮕﻪ دار و او را از ﭘﻴﺶ‬

‫‪10‬‬
 ‫روﻳﺶ و از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ و از ﺳﻤﺖ راﺳﺖ و ﭼﭙﺶ ﺣﻔﻆ ﻛﻦ و او را ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﺎش و از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ او ﺑﺪي ﺑﺮﺳﺪ ﻧﮕﺎﻫﺶ‬

‫دارد و در ﻣﻮرد او‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت و ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت را ﻧﮕﺎه دار و ﺑﻪ ﺳﺒﺐ او ﻋﺪاﻟﺖ را آﺷﻜﺎر ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﺎري ات او را‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻦ‪ ،‬ﻳﺎوراﻧﺶ را ﻳﺎري ﻛﻦ و‪«...‬‬

‫ﻣﺎدرﮔﺮاﻣﻲ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻣﺎدرﮔﺮاﻣﻲ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺮﺟﺲ ﺧﺎﺗﻮن دﺧﺘﺮ ﻳﻮﺷﻌﺎ ﭘﺴﺮ ﻗﻴﺼﺮ روم از ﻧﺴﻞ ﺷﻤﻌﻮن‬

‫ﻳﻜﻰ از ﺣﻮارﻳﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ وﻗﺎﻳﻊ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ از‬

‫روم ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮّا ﻣﻰ آﻳﺪ و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﻫﻤﺴﺮى اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺎﻳﻞ ﻣﻰ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ اﻳﺸﺎن از زﺑﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺪﻳﻦ ﺷﺮح اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺟﺪ‪ ‬ﻣﻦ ﻗﻴﺼﺮ ﻣﻰ ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮا در ﺳﻦ ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﮕﻰ ﺑﺮاى ﺑﺮادر زاده ﺧﻮد ﺗﺰوﻳﺞ ﻛﻨﺪ وﻗﺘﻰ ﻣﺠﻠﺲ ﻋﻘﺪ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ و‬

‫ﻗﻴﺼﺮ ﺑﺮادرزاده ﺧﻮد را روى ﺗﺨﺖ ﻣﺨﺼﻮص ﻧﺸﺎﻧﺪ ‪ ...‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﻠﻴﺐ ﻫﺎ ﻓﺮو رﻳﺨﺖ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎى ﺗﺨﺖ ﺷﻜﺴﺖ و ﭘﺴﺮ‬

‫ﻋﻤﻮﻳﻢ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻰ ﻫﻮﺷﻰ از ﺑﺎﻻى ﺗﺨﺖ ﺑﺮ روى زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد و ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮرد وﻟﻰ ﺑﺎز دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺠﻠﺲ را‬

‫از ﻧﻮ ﺳﺎﻣﺎن دﻫﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢ ﺑﻪ اﺟﺮا درآﻳﺪ وﻟﻰ ﻫﻤﺎن ﺣﺎدﺛﻪ دوﺑﺎره ﺗﻜﺮار ﺷﺪ ‪ ...‬ﻫﻤﻪ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻣﻦ در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻰ و ﺷﻤﻌﻮن وﺻﻰ او و ﮔﺮوﻫﻰ از ﺣﻮارﻳﻴﻦ در ﻗﺼﺮ ﺟﺪ‪‬م اﺟﺘﻤﺎع‬

‫ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻣﻨﺒﺮى از ﻧﻮر در آﻧﺠﺎ ﻗﺮار داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﻮﻟﻰ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( و داﻣﺎد و‬

‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن آﻧﺤﻀﺮت وارد ﺷﺪﻧﺪ؛ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل اﻳﺸﺎن ﺷﺘﺎﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ )ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(( ﻳﺎ روح اﷲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرى دﺧﺘﺮ وﺻﻰ ﺷﻤﺎ ﺷﻤﻌﻮن‬

‫ﺑﺮاى ﻓﺮزﻧﺪم آﻣﺪه ام و در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﺷﺎره ﺑﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ‪...‬‬

‫‪11‬‬
 ‫آﻧﮕﺎه ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﺎﻻى ﻣﻨﺒﺮ رﻓﺘﻪ و ﺧﻄﺒﻪ اى ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﻣﺮا ﺑﻪ ﺗﺰوﻳﺞ ﻓﺮزﻧﺪﺷﺎن اﻣﺎم‬

‫ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در آوردﻧﺪ ‪ ...‬از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم و از ﺗﺮس‪ ،‬آن واﻗﻌﻪ را ﺑﻪ ﻛﺴﻰ ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮدم وﻟﻰ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ رﻧﺠﻮر ﮔﺮدم و از ﺧﻮردن و آﺷﺎﻣﻴﺪن ﺑﺎز ﻣﺎﻧﻢ و ‪ ...‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺮﻳﺾ‬

‫ﺷﺪم ‪ ...‬ﭼﻬﺎرده ﺷﺐ ﺑﻌﺪ ﺑﺎز در ﺧﻮاب واﻗﻌﻪ ﻋﺠﻴﺐ دﻳﮕﺮى دﻳﺪم و آن اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺪم دﺧﺘﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﻰ ﺣﻀﺮت ﻣﺮﻳﻢ و ‪ ...‬ﺑﻪ ﻋﻴﺎدت ﻣﻦ آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﻦ از اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ‬

‫دﻳﺪن ﻣﻦ ﻧﻤﻰ آﻳﻨﺪ ﮔﻠﻪ و ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻛﺮدم ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻰ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﻰ و‬

‫ﻣﺮﻳﻢ از ﺗﻮ ﺧﺸﻨﻮد ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﻴﻞ دارى ﻓﺮزﻧﺪم ﺑﻪ دﻳﺪﻧﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺷﻬﺎدت ﺑﻪ ﻳﮕﺎﻧﮕﻰ ﺧﺪا و ﻧﺒﻮ‪‬ت ﭘﺪرم ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﻰ‬

‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﺪه و ﻣﻦ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ او ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﻜﺮار ﻛﺮدم؛ آﻧﮕﺎه ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(ﻣﺮا در آﻏﻮش‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮدى ﻣﻦ ﺷﺪ آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻛﻨﻮن ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮزﻧﺪم ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎش ﻛﻪ او را‬

‫ﻧﺰد ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ ﻓﺮﺳﺘﺎد ‪...‬‬

‫وﻗﺘﻰ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم ﺷﻌﻒ و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻰ ﻋﺠﻴﺒﻰ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد ﻣﻦ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ از ﺷﺐ ﺑﻌﺪ اﻣﺎم را‬

‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺧﻮاب ﻣﻰ دﻳﺪم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﻰ از ﺷﺐ ﻫﺎ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻓﻼن روز ﺟﺪ‪‬ت ﻗﻴﺼﺮ ﻟﺸﻜﺮى را ﺑﻪ ﺟﻨﮓ‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻰ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﺗﻮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺷﻨﺎس در ﻟﺒﺎس ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻋﺪه اى از ﻛﻨﻴﺰان ﻛﻪ از ﻓﻼن راه ﻣﻰ‬

‫روﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮى و ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟﺰو اﺳﻴﺮان ﺟﻨﮕﻰ ﺑﻪ اﺳﺎرت ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در آﻣﺪم و ﺑﺎﻻﺧﺮه‬

‫ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد آورده ﺷﺪم و در آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه اﻣﺎم ﻋﻠﻰ اﻟﻨﻘﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻳﻌﻨﻰ ﺑﺸﺮ ﺑﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺧﺮﻳﺪارى‬

‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ آﻧﺤﻀﺮت رﺳﻴﺪم و آﻧﺤﻀﺮت ﻫﻢ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮﺷﺎن ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪ ،‬او آﻣﻮزﺷﻬﺎى ﺑﻪ ﻣﻦ‬

‫دادﻧﺪ ‪ ...‬ﭘﺲ از آﻣﻮزش ﻓﺮاﻳﺾ دﻳﻨﻰ و ﺗﻌﻠﻴﻤﺎت اﺳﻼﻣﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮى اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮى)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در آﻣﺪم ‪...‬‬

‫و در ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫﺠﺮى روز ‪ 15‬ﺷﻌﺒﺎن در ﺳﺎﻣﺮّا ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از اﻳﻦ ﺑﺎﻧﻮى ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫ﺑﺸﺮﺑﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﺤﺎﺳﻰ ﻛﻪ از ﻓﺮزﻧﺪان اﺑﻮاﻳﻮب اﻧﺼﺎرى و ﻳﻜﻰ از دوﺳﺘﺎن دو اﻣﺎم ﮔﺮاﻧﻘﺪر ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى و‬

‫ﻋﺴﻜﺮى)ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم( و ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ آن دو ﺑﺰرﮔﻮار در ﺳﺎﻣﺮّا اﺳﺖ‪ ،‬آورده اﺳﺖ ﻛﻪ‪:‬‬

‫ﻣﻦ اﺣﻜﺎم و آﮔﺎﻫﻴﻬﺎى ﻻزم در ﻣﻮرد ﺑﺮدﮔﺎن و اﺳﻴﺮان را از ﺳﺎﻻرم ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻣﻮﺧﺘﻢ‪ .‬و آن‬

‫ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻘﻮق و اﺣﻜﺎم را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺪون اﺟﺎزه او ﻧﻪ ﺑﺮده اى ﻣﻰ ﺧﺮﻳﺪم و ﻧﻪ ﻣﻰ‬

‫ﻓﺮوﺧﺘﻢ و ﻫﻤﻮاره از ﻣﻮارد ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم و ﻧﺎﻣﺸﺨّﺺ‪ ،‬ﺗﺎ روﺷﻦ ﺷﺪن ﺣﻜﻢ آن دورى ﻣﻰ ﺟﺴﺘﻢ و ﺣﻼل و ﺣﺮام را در اﻳﻦ‬

‫ﻣﻮرد ﺑﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻰ درك ﻣﻰ ﻛﺮدم‪.‬ﻳﻜﻰ از ﺷﺒﻬﺎ ﻛﻪ در ﻣﻨﺰل ﺑﻮدم و ﭘﺎﺳﻰ از ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد درب ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺻﺪا‬

‫درآﻣﺪ و ﻳﻜﻰ از ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﻛﺎﻓﻮر ﻧﺎم داﺷﺖ ﻣﺮا ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺳﺎﺧﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬

‫ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺮا ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻟﺒﺎس ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﭘﻮﺷﻴﺪم و ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ وارد ﺧﺎﻧﻪ آن ﺟﻨﺎب ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﺪم اﻣﺎم ﻫﺎدى ﺑﺎ ﻓﺮزﻧﺪش ﺣﻀﺮت‬

‫ﻋﺴﻜﺮى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺧﻮاﻫﺮش ﺣﻜﻴﻤﻪ آن ﺑﺎﻧﻮى آﮔﺎه و ﭘﺮواﭘﻴﺸﻪ‪ ،‬در ﺣﺎل ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﭘﺲ از ﺳﻼم‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻢ ﻛﻪ‬

‫آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺸﺮ! ﺗﻮ از ﻓﺮﻧﺪان اﻧﺼﺎر ﻫﺴﺘﻰ و دوﺳﺘﻰ و ﻣﻬﺮ اﻧﺼﺎر ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( و ﺧﺎﻧﺪاﻧﺶ ﺑﻪ ارث ﻣﻰ رﺳﺪ و ﺷﻤﺎ ﺑﺮ آن ﺻﻔﺎ و ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﺑﺎﻗﻰ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪.‬اﻳﻨﻚ!‬

‫ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻢ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ و اﻣﺘﻴﺎزى ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺳﺎزم ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ از ﭘﻴﺮوان ﻣﺎ در اﻳﻦ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﭘﻴﺸﻰ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫و ﺗﻮ را ﺑﻪ رازى آﮔﺎه ﺳﺎزم ﻛﻪ ﻛﺴﻰ را آﮔﺎه ﻧﺴﺎﺧﺘﻪ ام و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﺗﻮ را ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ ﻣﻰ دﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﺎﻧﻮﻳﻰ ﺑﺰرگ‬

‫و آﮔﺎه را ﻛﻪ ﺑﻈﺎﻫﺮ در ﺻﻒ ﻛﻨﻴﺰان اﺳﺖ‪،‬‬

‫ﺧﺮﻳﺪارى ﻧﻤﺎﻳﻰ و او را ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد و ﻣﺤﺒﻮﺑﺶ راه ﻧﻤﺎﻳﻰ‪.‬آﻧﮕﺎه ﻧﺎﻣﻪ اى ﺑﻪ ﺧﻂّ و ﻟﻐﺖ روﻣﻰ ﻣﺮﻗﻮم داﺷﺖ و‬

‫ﺑﺎ ﻣﻬﺮ ﻣﺨﺼﻮص ﺧﻮﻳﺶ آن را ﻣﻬﺮ زد و ﺑﺴﺘﻪ وﻳﮋه اى ﻛﻪ زرد رﻧﮓ ﺑﻮد و در آن ‪ 220‬دﻳﻨﺎر ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻦ داد و ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺑﺸﺮ! اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ و ﻛﻴﺴﻪ زر را ﺑﺮﮔﻴﺮ و ﺑﺴﻮى ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻦ و ﭘﺲ از ورود ﺑﺪان ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻓﻼن روز‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﭘﻞ ﺑﻐﺪاد‪،‬‬

‫‪13‬‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻛﺸﺘﻴﻬﺎى اﺳﻴﺮان روم ﺑﺎش‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻗﺎﻳﻖ ﺣﺎﻣﻞ اﺳﻴﺮان رﺳﻴﺪ و ﺧﺮﻳﺪاران ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﻣﻘﺎﻣﺎت‬

‫رژﻳﻢ ﺑﻨﻰ ﻋﺒﺎس ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻃﺮاف آﻧﻬﺎ ﺣﻠﻘﻪ زدﻧﺪ ﺗﻮ از دور ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎش ﺗﺎ ﻣﺮدى ﺑﻨﺎم ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﻧﺨّﺎس را ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن‬

‫ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺑﺮده اﺳﺖ ﺑﻴﺎﺑﻰ‪.‬‬

‫او ﻛﻨﻴﺰى را ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى ﺧﺎص‪ ‬ﺧﻮد در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺣﺮﻳﺮ ﺿﺨﻴﻢ ﺑﺮ ﺗﻦ دارد ﺑﺮاى ﻓﺮوش آورده اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ آن‬

‫ﻛﻨﻴﺰ ﺧﻮد را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه و از دﺳﺖ زدن و ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺧﺮﻳﺪاران ﺳﺨﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮى ﻣﻰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻈﺎﻫﺮ در ﻣﻴﺎن‬

‫ﺑﺮدﮔﺎن اﺳﺖ و ﺧﻮد در ﺣﻘﻴﻘﺖ از ﺑﺎﻧﻮان ﺑﺎﺷﺨﺼﻴﺖ و ﭘﺎك و آزاده ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﻓﺮوﺷﻨﺪه او را ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎر ﻗﺮار ﻣﻰ دﻫﺪ‬

‫ﺗﺎ او را ﺑﻔﺮوﺷﺪ اﻣ‪‬ﺎ او ﻓﺮﻳﺎد آزادى و ﻧﺠﺎﺑﺖ ﺳﺮ ﻣﻰ دﻫﺪ و ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪارى ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺳﻴﺼﺪ دﻳﻨﺎر ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ او‬

‫ﺑﭙﺮدازد ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻨﺪه ﺧﺪا! ﭘﻮل ﺧﻮدت را از دﺳﺖ ﻣﺪه! اﮔﺮ ﺗﻮ در ﻟﺒﺎس ﺳﻠﻴﻤﺎن و ﺑﺮﻗﺪرت و ﺷﻮﻛﺖ او ﻫﻢ‬

‫درآﻳﻰ‪ ،‬ﻣﻦ ذره اى ﺑﻪ ﺗﻮ ﻋﻼﻗﻪ ﻧﺸﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻢ داد‪ .‬و ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﺧﺮﻳﺪارى را ﻛﻪ ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺷﻜﻮه و ﻋﻈﻤﺖ و ﻋﻔّﺖ و ﭘﺎﻛﻰ‬

‫اوﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻰ ﭘﺬﻳﺮد و او را ﻣﻰ راﻧﺪ‪.‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻋﻤﺮﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻪ او ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮم ﺗﻮ را ﺑﻔﺮوﺷﻢ ﭘﺲ ﺧﻮدت ﺑﮕﻮ‬

‫راه ﺣﻞ ﭼﻴﺴﺖ؟او ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﺘﺎب ﻣﻜﻦ! ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮد اﻣﻴﻦ و درﺳﺘﻜﺎر و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﺮدارى ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ دﻟﭙﺴﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻣﺪر اﻳﻦ‬

‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﻴﺰ و ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﮕﻮ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪ اى ﺑﻪ زﺑﺎن روﻣﻰ دارم ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﻳﻦ‬

‫ﺑﺎﻧﻮ‪ ،‬در ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﮕﺎرﻧﺪه آن ﺟﻠﻮه ﮔﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ او ﺑﺪه ﺗﺎ ﺑﺨﻮاﻧﺪ اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻳﻞ داﺷﺖ ﻣﻦ وﻛﻴﻞ ﻧﮕﺎرﻧﺪه‬

‫ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺴﺘﻢ و اﻳﻦ ﻛﻨﻴﺰ را ﺑﺮاى او ﺧﺮﻳﺪارم‪.‬ﺑﺸﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را‬

‫ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﻣﺎم دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﺑﻪ دﻗّﺖ ﭘﻴﺎده ﻛﺮدم ﺗﺎ ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ او رﺳﺎﻧﺪم ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ را درﻳﺎﻓﺖ داﺷﺖ و ﺑﺪان‬

‫ﻧﮕﺮﻳﺴﺖ‪،‬‬

‫‪14‬‬
 ‫ﺳﻴﻼب اﺷﻚ اﻣﺎﻧﺶ ﻧﺪاد و ﺑﺸﺪ‪‬ت ﮔﺮﻳﺴﺖ و ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﻚ! ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻰ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﺑﻔﺮوﺷﻰ‪ .‬وﺳﻮﮔﻨﺪﻫﺎى ﺳﺨﺘﻰ ﻳﺎد ﻛﺮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻔﺮوﺷﺪ ﺧﻮد را ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻰ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬

‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬ﻣﻦ ﺑﺎﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺑﺮاى ﺧﺮﻳﺪ وارد ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﺪم و ﭘﺲ از ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎر ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻪ‬

‫ﻫﻤﺎن ﭘﻮﻟﻰ ﻛﻪ ﺳﺎﻻرم اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( داده ﺑﻮد راﺿﻰ ﺷﺪ و ﭘﺲ از درﻳﺎﻓﺖ ﻫﻤﻪ آن ‪ 220‬دﻳﻨﺎر‪ ،‬ﻛﻨﻴﺰ ﻣﻮرد‬

‫ﻧﻈﺮ را ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻦ داد و در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ از ﺷﺎدﻣﺎﻧﻰ در ﭘﻮﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﻤﻰ ﮔﻨﺠﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﺎزﮔﺸﺘﻴﻢ ﺗﺎ او را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻀﺮت‬

‫ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺒﺮم‪ .‬ﻫﻤﺮاه او ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ او ﻗﺮار و آرام ﻧﺪاﺷﺖ ﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﻻرم را ﮔﺸﻮد و ﭘﺲ از ﺑﻮﺳﻪ‬

‫ﺑﺎران ﺳﺎﺧﺘﻦ آن‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرت ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺎﻟﻴﺪ و ﺑﻪ روى دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ ﻧﻬﺎد‪.‬ﻣﻦ ﻛﻪ از رﻓﺘﺎر او ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﺪه‬

‫ﺑﻮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﻣﻪ اى را ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻧﮕﺎرﻧﺪه آن را ﻧﻤﻰ ﺷﻨﺎﺳﻰ ﺑﻮﺳﻪ ﺑﺎران ﻣﻰ ﺳﺎزى؟او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻨﺪه ﺧﺪا! ﺗﻮ ﺑﺎ‬

‫اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮدى درﺳﺖ اﻧﺪﻳﺶ واﻣﺎﻧﺘﺪار و ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺑﻨﺪه ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه و ﻣﺤﺒﻮب ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻰ‪ ،‬در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻓﺮزﻧﺪان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬

‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﻰ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﮔﻮش ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﻣﻦ ﺑﺴﭙﺎر و ﺑﺎ دل ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ ﻛﻦ ﺗﺎ ﺧﻮد را ﻣﻌﺮّﻓﻰ ﻛﻨﻢ و ﺟﺮﻳﺎن ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاﻳﺖ‬

‫ﺑﺎزﮔﻮﻳﻢ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﻠﻴﻜﻪ ﻫﺴﺘﻢ دﺧﺘﺮ ﻳﺸﻮﻋﺎ و ﻧﻮه ﻗﻴﺼﺮ روم‪.‬ﻣﺎدرم از ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﻮارﻳﻮن اﺳﺖ و دﺧﺘﺮ‬

‫ﺷﻤﻌﻮن‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(داﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺟﺪم‬

‫ﻗﻴﺼﺮ روم ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻋﻘﺪ ﺑﺮادر زاده ﺧﻮﻳﺶ در آورد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﺶ از ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ ﻛﺸﻴﺶ و راﻫﺐ‬

‫از ﻧﺴﻞ ﺣﻮارﻳﻮن و ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻧﻔﺮ از اﺷﺮاف و ﺷﺨﺼﻴﺘﻬﺎى ﺳﺮﺷﻨﺎس ﻛﺸﻮر و ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ارﺗﺶ و‬

‫اﻓﺴﺮان و درﺟﻪ داران ﻟﺸﻜﺮ روم و رؤﺳﺎى ﻋﺸﺎﺋﺮ را‪ ،‬در ﻛﺎخ ﺧﻮد ﮔﺮد آورده و ﺗﺨﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪ و ﭘﺮﺷﻜﻮﻫﻰ را ﻛﻪ‬

‫از اﻧﻮاع زر و ﺳﻴﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﺎﻟﻦ ﺑﺰرگ ﻛﺎخ ﻗﺮار داد و ﺑﺮادرزاده اش را ﺑﺮ ﻓﺮاز آن دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ ﻃﻰ‪‬‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ وﻳﮋه اى‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ازدواج او‪ ،‬درآورد‪.‬ام‪ ‬ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺮادرش ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺗﺨﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﺻﻠﻴﺒﻬﺎ ﮔﺮداﮔﺮد‬

‫‪15‬‬
‫او‪ ،‬آوﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪ و اﺳﻘﻔﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ او ﺗﻌﻈﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و اﻧﺠﻴﻞ ﻣﻘﺪ‪‬س ﮔﺸﻮده ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﮔﺎه ﺻﻠﻴﺒﻬﺎ از ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻬﺎى ﺑﻠﻨﺪ ﺧﻮد‪،‬‬

‫ﻓﺮو ﻏﻠﻄﻴﺪﻧﺪ و ﺳﺘﻮﻧﻬﺎى ﺗﺨﺖ در ﻫﻢ ﺷﻜﺴﺖ و آن ﺟﻮان ﻧﮕﻮن ﺑﺨﺖ از ﻓﺮاز ﺗﺨﺖ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺎد و ﺑﻴﻬﻮش ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬ﺑﺮ‬

‫اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺎﮔﻮار‪ ،‬رﻧﮓ اﺳﻘﻔﻬﺎ ﭘﺮﻳﺪ و ﺑﻨﺪﻫﺎى وﺟﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻟﺮزه درآﻣﺪ و ﺑﺰرگ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻴﺎى ﻣﻦ‪ ،‬ﻗﻴﺼﺮ روم ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫ﺷﺎﻫﺎ! ﻣﺎ را از ﻛﺎرى ﻛﻪ ﺷﻮﻣﻰ آن از زوال آﻳﻴﻦ ﻣﺴﻴﺢ ﺧﺒﺮ ﻣﻰ دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻌﺬور دار!‬

‫ﺟﺪ‪‬م آن ﺣﺎدﺛﻪ ﺗﻜﺎن دﻫﻨﺪه را ﺑﻪ ﻓﺎل ﺑﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ اﺳﻘﻔﻬﺎ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ ﺳﺘﻮﻧﻬﺎ را ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ دارﻧﺪ و ﺻﻠﻴﺒﻬﺎ را ﺑﺎﻻ‬

‫ﺑﺮﻧﺪ و ﺑﺠﺎى آن ﺟﻮان ﻧﮕﻮن ﺑﺨﺖ‪ ،‬ﺑﺮادرش را ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺮا ﺑﻪ ازدواج او درآورد و ﺑﺪﻳﻨﻮﺳﻴﻠﻪ ﺷﻮﻣﻰ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه را‪،‬‬

‫ﺑﺎ ﻧﻴﻜﺒﺨﺘﻰ و ﺳﻌﺎدت ﻓﺮد دو‪‬م‪ ،‬ﺑﺮﻃﺮف ﺳﺎزد‪.‬‬

‫اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ اُﺳﻘﻔﻬﺎ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻗﻴﺼﺮ روم ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺗﻠﺨﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺑﺮادرزاده او‪‬ل او ﭘﻴﺶ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاى‬

‫دو‪‬ﻣﻰ ﻧﻴﺰ رخ داد‪ .‬ﻣﺮدم وﺣﺸﺘﺰده ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎى ﺑﺰرﮔﻢ‪ ،‬ﻗﻴﺼﺮ روم‪ ،‬اﻧﺪوﻫﮕﻴﻦ و ﻣﺎﺗﻢ زده ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و وارد‬

‫ﻗﺼﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﺪ و ﭘﺮده ﻫﺎى ﻛﺎخ اﻓﻜﻨﺪه ﺷﺪ و ﻣﺎﺟﺮا ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و در ﻫﺎﻟﻪ اى از اﺑﻬﺎم و ﻧﮕﺮاﻧﻰ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺐ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ و آن روز دﻫﺸﺘﻨﺎك ﺳﭙﺮى ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﺎن ﺷﺐ در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ‬

‫ﻫﻤﺮاه وﺻﻰ‪ ‬ﺧﻮد ﺷﻤﻌﻮن و ﮔﺮوﻫﻰ از ﺣﻮارﻳﻮن وارد ﻛﺎخ ﺟﺪ‪‬م ﻗﻴﺼﺮ روم ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻨﺒﺮى ﭘﺮﻓﺮاز و ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ در‬

‫ﻫﻤﺎن ﻧﻘﻄﻪ اى ﻛﻪ ﺟﺪ‪‬م ﺗﺨﺖ ﺧﻮد را ﻗﺮار داده ﺑﻮد ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ‬

‫)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻰ از ﺟﻮاﻧﺎن و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮﻳﺶ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ‬

‫اﺳﺘﻘﺒﺎل آن ﺣﻀﺮت ﺷﺘﺎﻓﺖ و او را در آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ آﻣﺪه ام ﺗﺎ ﻣﻠﻴﻜﻪ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﺷﻤﻌﻮن را ﺑﺮاى ﭘﺴﺮم ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرى ﻛﻨﻢ‪ .‬و در ﻫﻤﺎﻧﺤﺎل دﻳﺪم ﻛﻪ‬

‫آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮى‪ ،‬اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮد‪.‬ﻣﺴﻴﺢ ﻧﮕﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﻌﻮن ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻓﺘﺨﺎر ﺑﺰرﮔﻰ‬

‫ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻛﻦ و دﺧﺘﺮت را ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ او ﺑﺪه‪.‬و ﺷﻤﻌﻮن ﻫﻢ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻢ‪.‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬

‫‪16‬‬
‫اﺳﻼم ﺑﺮ ﻓﺮاز ﻣﻨﺒﺮ رﻓﺖ و ﻣﺮا ﺑﻪ ازدواج ﭘﺴﺮ ﺧﻮد درآورد و ﺑﺮ اﻳﻦ ازدواج ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺣﻮارﻳﻮن و ﻓﺮزﻧﺪان‬

‫ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﮔﻮاه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﺧﻮاب ﺧﻮش آن ﺷﺐ ﺟﺎوداﻧﻪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم اﻣ‪‬ﺎ ﺗﺮﺳﻴﺪم ﺧﻮاب ﺧﻮد را ﺑﺮ ﭘﺪر و ﺟﺪ‪‬م ﺑﺎزﮔﻮﻳﻢ‪.‬از آن ﭘﺲ ﻗﻠﺒﻢ از‬

‫ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮى‪ ،‬ﻣﺎﻻﻣﺎل ﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى ﻛﻪ از آب و ﻏﺬا دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻢ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ و‬

‫ﻧﺎﺗﻮان ﺷﺪم و ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرى ﺳﺨﺘﻰ دﭼﺎر ﮔﺸﺘﻢ‪.‬ﺟﺪ‪‬م ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻛﺸﻮر را ﻳﻜﻰ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮى ﺑﺮاى ﻧﺠﺎت ﻣﻦ ﻓﺮا‬

‫ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻴﻬﻮده ﺑﻮد و آﻧﺎن ﻛﺎرى از ﭘﻴﺶ ﻧﺒﺮدﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺟﺪ‪‬م از ﻧﺠﺎت ﻣﻦ ﻧﻮﻣﻴﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻮر دﻳﺪه‬

‫ام! دﺧﺘﺮم! ﺑﺮاى ﻧﺠﺎت ﺟﺎن و ﺷﻔﺎى ﺑﻴﻤﺎرﻳﺖ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟ آﻳﺎ ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ﻧﻈﺮت ﻧﻤﻰ رﺳﺪ؟‬

‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ! درﻫﺎى ﻧﺠﺎت را ﺑﻪ روى ﺧﻮد ﻣﺴﺪود ﻣﻰ ﻧﮕﺮم‪،‬‬

‫ﺷﻤﺎ اﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﺳﺘﻮر دﻫﻴﺪ اﺳﻴﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن را از زﻧﺪاﻧﻬﺎو ﺷﻜﻨﺠﻪ ﮔﺎﻫﻬﺎ آزاد و ﻛُﻨﺪ و زﻧﺠﻴﺮ از دﺳﺖ و ﭘﺎى‬

‫آﻧﺎن ﺑﺮدارﻧﺪ و ﺑﺮ آﻧﺎن ﻣﻬﺮ ورزﻧﺪ و آزادﺷﺎن ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬اﻣﻴﺪ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻬﺮ ﺑﻪ اﺳﻴﺮان و ﻏﺮﻳﺒﺎن‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ و‬

‫ﻣﺎدرش ﻣﺮﻳﻢ ﻣﺮا ﺷﻔﺎ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪.‬ﺟﺪ‪‬م ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻦ ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ و ﺑﺮاى ﺷﻔﺎى ﻣﻦ‪ :‬ﻫﻤﻪ اﺳﻴﺮان ﻣﺴﻠﻤﺎن را آزاد‬

‫ﺳﺎﺧﺖ و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را اﻧﺪﻛﻰ ﺳﺎﻟﻢ و ﺑﺎ ﻧﺸﺎط ﻧﺸﺎن دادم و ﻛﻤﻰ ﻏﺬا ﺧﻮردم و ﺟﺪ‪‬م ﺷﺎدﻣﺎن ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﺮ ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ‬

‫ﺑﺮ اﺳﻴﺮان و اﺣﺘﺮام ﺑﻪ آﻧﺎن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮد‪.‬ﭼﻬﺎر ﺷﺐ از آن رؤﻳﺎى ﺷﻜﻮﻫﺒﺎر ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺧﻮاب دﻳﮕﺮى دﻳﺪم‪.‬ﮔﻮﻳﻰ‬

‫دﺧﺖ ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺳﺎﻻر ﺑﺎﻧﻮان ﮔﻴﺘﻰ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺮﻳﻢ و ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از دوﺷﻴﺰﮔﺎن ﺑﻬﺸﺘﻰ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﻦ آﻣﺪﻧﺪ‪.‬ﻣﺮﻳﻢ‬

‫ﭘﺎك‪ ،‬رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺎﻻر ﺑﺎﻧﻮان ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻟﺴﻼم( دﺧﺖ ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﻣﺎدر ﻫﻤﺴﺮ آﻳﻨﺪه‬

‫ﺗﻮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻦ داﻣﺎن آن ﺑﺎﻧﻮى ﺑﺰرگ را ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﻨﺎن از اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮى از دﻳﺪار ﻣﻦ ﺳﺮﺑﺎز ﻣﻰ زﻧﺪ و ﺑﻪ‬

‫ﺧﻮاﺑﻢ ﻧﻤﻰ آﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﺷﻜﺎﻳﺖ ﺑﺮدم‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻠﻴﻜﻪ! ﭘﺴﺮم ﺑﻪ دﻳﺪار ﺗﻮ ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺸﺮك ﻫﺴﺘﻰ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺮم ﻣﺮﻳﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫از دﻳﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺰارى ﻣﻰ ﺟﻮﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺮاﺳﺘﻰ دوﺳﺖ دارى ﺧﺸﻨﻮدى ﺧﺪا و ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻣﺮﻳﻢ را ﺑﺪﺳﺖ آورى‬

‫و ﺑﻪ دﻳﺪار ﺣﺴﻦ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﻔﺘﺨﺮ ﮔﺮدى ﺑﮕﻮ اﺷﻬﺪ ان ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ و انّ اﺑﻰ ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﻪ دﻋﻮت دﺧﺖ ﮔﺮاﻧﻘﺪر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ(اﺳﻼم آوردم و ﺑﻪ ﻳﻜﺘﺎﻳﻰ ﺧﺪا و رﺳﺎﻟﺖ ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻰ‬

‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﮔﻮاﻫﻰ دادم‪ .‬ﺑﺎﻧﻮى ﺑﺎﻧﻮان ﻣﺮا در آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ و ﺧﻮش آﻣﺪ ﮔﻔﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻨﻚ در اﻧﺘﻈﺎر‬

‫دﻳﺪار ﭘﺴﺮم ﺑﺎش!‪...‬‬

‫از ﺧﻮاب ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺷﻮر و ﺷﻮق دﻳﺪار اﺑﻮ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮى‪ ،‬ﻛﺮان ﺗﺎ ﻛﺮان وﺟﻮدم را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬در‬

‫اﻧﺘﻈﺎر دﻳﺪارش ﻗﺮار و آرام ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺷﺐ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ و او ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻦ آﻣﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ او را دﻳﺪم ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫ﺳﺮورم! ﻣﺤﺒﻮب ﻗﻠﺒﻢ! ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻗﻠﺐ ﻣﺮا ﻟﺒﺮﻳﺰ از ﻣﻬﺮ و ﻋﺸﻖ ﭘﺎك ﺧﻮد ﻛﺮدى‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻰ ﻣﻬﺮى ﻧﻤﻮدى؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ دﻟﻴﻞ ﺗﺄﺧﻴﺮ دﻳﺪارت‪ ،‬ﺷﺮك ﺗﻮ ﺑﻮد و اﻳﻨﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ راه ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﺗﻮﺣﻴﺪ ﮔﺮاﻳﻰ ﮔﺎم ﺳﭙﺮده اى‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ‬

‫دﻳﺪارت ﺧﻮاﻫﻢ آﻣﺪ ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را ﻳﻚ ﺟﺎ ﮔﺮد آورد‪.‬‬

‫و آن ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ از آن روز ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻣﺮا ﺗﺮك ﻧﻜﺮده و ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺸﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﻛﻪ از ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻋﺠﻴﺐ او ﻏﺮق در ﺣﻴﺮت ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬از او‬

‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﺳﺎرت رﻓﺘﻰ و در ﺻﻒ اﺳﻴﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻰ؟ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮى‪ ،‬ﺷﺒﻰ در‬

‫ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ ﺑﺰودى ﺟﺪ‪‬ت‪ ،‬ﺳﭙﺎﻫﻰ ﮔﺮان ﺑﺮاى ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺴﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ‬

‫ﮔﺮوﻫﻰ از دوﺷﻴﺰﮔﺎن در ﻟﺒﺎس ﺧﺪﻣﺘﮕﺰار و ﺑﻄﻮر ﻧﺎﺷﻨﺎس ﻫﻤﺮاه آﻧﺎن ﺑﻴﺎ‪...‬ﻣﻦ ﻃﺒﻖ رﻫﻨﻤﻮد اﺑﻮﻣﺤﻤﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم و‬

‫ﻃﻼﻳﻪ داران ﺳﭙﺎه ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ اﺳﺎرت ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ وﺗﺎ اﻻن ﻛﻪ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺎزﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻰ‬

‫داﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ دﺧﺘﺮ ﭘﺎدﺷﺎه روم ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫‪18‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﺷﮕﻔﺘﺎ! ﺷﻤﺎ ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﭘﺎدﺷﺎه روم ﻫﺴﺘﻰ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻰ ﺳﺨﻦ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻰ؟ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬اﻳﻦ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺷﺪ‪‬ت‬

‫ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﺟﺪ‪‬م ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ ﻫﻤﻪ وﺟﻮد واﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻪ آﻣﻮزش‪ ،‬داﻧﺶ و ﺑﻴﻨﺶ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﺮد و ﺑﺎﻧﻮى ﻣﺘﺮﺟﻢ و‬

‫زﺑﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻰ را ﻫﻤﻮاره در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻦ ﻗﺮار داد ﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﻮﺷﺶ و ﺗﻼش ﺑﺴﻴﺎر‪ ،‬زﺑﺎن ﻋﺮﺑﻰ را ﺑﻄﻮر ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬

‫آﻣﻮﺧﺖ‪.‬ﺑﺸﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎده اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻰ اﻓﺰاﻳﺪ‪:‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮّا و ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آوردم اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺿﻤﻦ ﺧﻮش آﻣﺪ و‬

‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﭘﻴﺮوزى اﺳﻼم و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺷﻜﺴﺖ روﻣﻴﺎن را ﭼﮕﻮﻧﻪ دﻳﺪه اﺳﺖ؟ و در ﻣﻮرد ﺷﻜﻮه و ﻋﻈﻤﺖ‬

‫ﺧﺎﻧﺪان وﺣﻰ و رﺳﺎﻟﺖ ﭼﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ؟ﻧﺮﺟﺲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ از ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺘﻬﺎ داﻧﺎﺗﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﭼﻪ‬

‫ﮔﻮﻳﻢ؟ﺣﻀﺮت ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ در اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ام ﻛﻪ ﻣﻘﺪم ﺷﻤﺎ را ﮔﺮاﻣﻰ دارم‪ .‬اﻳﻨﻚ‪ ،‬ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو راه را‬

‫ﺑﺮاى ﮔﺮاﻣﻴﺪاﺷﺖ ﺧﻮد ﻣﻰ ﭘﺴﻨﺪى‪ :‬درﻳﺎﻓﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻛﻼﻧﻰ از ﻃﻼ و ﻧﻘﺮه ﻫﻤﭽﻮن ده ﻫﺰار درﻫﻢ ﻳﺎ ﺑﺸﺎرت و ﻧﻮﻳﺪ ﺑﻪ‬

‫اﻓﺘﺨﺎر اﺑﺪى و ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ‪ ،‬ﻛﺪاﻣﻴﻚ؟ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬

‫ﺳﺮورم! دو‪‬ﻣﻰ را‪ ،‬ﻣﮋده ﺑﻪ ﺷﺮاﻓﺖ و ﻧﻴﻜﺒﺨﺘﻰ ﺟﺎوداﻧﻪ را‪.‬اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺲ ﺗﻮ را ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺎد ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬

‫ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ اى ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل و داد را در ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭘﻰ ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﻜﻨﺪ و ﺑﺮ ﺷﺮق و ﻏﺮب ﮔﻴﺘﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و‬

‫زﻣﻴﻦ را ﻟﺒﺮﻳﺰ از ﻋﺪاﻟﺖ و دادﮔﺮى ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﻇﻠﻢ و ﺑﻴﺪاد ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﭘﺎﺳﺦ داد‪ :‬ﺳﺮورم! ﭼﻪ‬

‫ﻛﺴﻰ و ﭼﮕﻮﻧﻪ؟ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺼﻴﺖ واﻻﻳﻰ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در آن ﺷﺐ ﺟﺎوداﻧﻪ ﺗﻮ را از ﻣﺴﻴﺢ و ﺷﻤﻌﻮن ﺑﺮاى او‬

‫ﺧﻮاﺳﺘﮕﺎرى ﻛﺮد و در ﺣﻀﻮر ﻣﺴﻴﺢ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او‪ ،‬ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻋﻘﺪ او درآورد‪ .‬اﻳﻨﻚ آﻳﺎ او را ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻰ؟ﭘﺎﺳﺦ داد‪:‬‬

‫آرى! از ﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﺟﺎوداﻧﻪ اى ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎدر ﮔﺮداﻧﻘﺪرش ﻓﺎﻃﻤﻪ)ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻟﺴﻼم( اﺳﻼم آوردم‪،‬‬

‫‪19‬‬
 ‫ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺷﺒﻰ ﺑﺪون ﻋﺸﻖ و ارادت ﻣﻌﻨﻮى ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻘﺪ‪‬س او ﺳﺤﺮ ﻧﻜﺮدم و ﻫﺮ ﺷﺐ ﻧﻴﺰ ﺧﻮاب او را دﻳﺪه ام‪ .‬اﻣﺎم‬

‫ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻛﺎﻓﻮر! ﺧﻮاﻫﺮ ﮔﺮاﻧﻘﺪرم ﺣﻜﻴﻤﻪ را ﻓﺮا ﺧﻮان‪.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ آن ﺑﺎﻧﻮى‬

‫ﺑﺰرگ وارد ﺷﺪ اﻣﺎم ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻄﺎب ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺣﻜﻴﻤﻪ! اﻳﻦ ﻫﻤﺎن دوﺷﻴﺰه اﺳﺖ‪. ...‬و ﺣﻜﻴﻤﻪ او را در‬

‫آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ و ﻣﻮرد ﺗﻜﺮﻳﻢ و ﻣﻬﺮ ﻗﺮار داد وﺷﺎدﻣﺎﻧﻰ ﺧﻮﻳﺶ را از دﻳﺪار او اﻋﻼن ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻫﺎدى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺮ ﮔﺮاﻧﻘﺪرش ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬دﺧﺘﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ! اﻳﻨﻚ او را ﻧﺰد ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺒﺮ و ﻣﻘﺮر‪‬ات و ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬

‫دﻳﻦ را آﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ او ﺑﻴﺎﻣﻮز ﻛﻪ او ﻫﻤﺴﺮ ﮔﺮاﻧﻘﺪر ﭘﺴﺮم ﺣﺴﻦ و ﻣﺎدر ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎر ﻗﺎﺋﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫وﻻدت‬

‫وﻻدت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ‪ ،‬ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪255‬ﻳﺎ ‪256‬ﻫﺠﺮي ﺑﻮد‬

‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ دو ﻗﺮن و اﻧﺪي از ﻫﺠﺮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﮔﺬﺷﺖ ‪ ،‬و اﻣﺎﻣﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم دﻫﻢ ﺣﻀﺮت‬

‫ﻫﺎدي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رﺳﻴﺪ ‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻢ در ﺑﻴﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن و دﺳﺘﮕﺎه‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺒﺎر ‪ ،‬ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ ‪ .‬ﻋﻠﺖ آن اﺧﺒﺎر و اﺣﺎدﻳﺜﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ :‬از اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬

‫ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮزﻧﺪي ﺗﻮﻟﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺗﺨﺖ و ﻛﺎخ ﺟﺒﺎران و ﺳﺘﻤﮕﺮان را واژﮔﻮن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و‬

‫ﻋﺪل و داد را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬در اﺣﺎدﻳﺜﻲ ﻛﻪ ﺑﺨﺼﻮص از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫وآﻟﻪ(رﺳﻴﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ زﻳﺎد ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﮔﻮش زﻣﺎﻣﺪاران رﺳﻴﺪه ﺑﻮد در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻣﻌﺘﺼﻢ ﻋﺒﺎﺳﻲ ‪ ،‬ﻫﺸﺘﻤﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﺶ از ﺳﺎل ‪218‬ﻫﺠﺮي آﻏﺎز ﺷﺪ‬

‫‪ ،‬ﺳﺎﻣﺮا ‪ ،‬ﺷﻬﺮ ﻧﻮﺳﺎﺧﺘﻪ را ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﻗﺮار داد اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ‪ -‬ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﺼﻠﺤﻲ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬

‫ﺳﺘﻤﻜﺎران را ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻮزادان ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺮد ‪ ،‬و ﺣﺘﻲ ﻣﺎدران ﺑﻴﮕﻨﺎه را ﻛﺸﺖ ‪ ،‬و ﻳﺎ ﻗﺎﺑﻠﻪ‬

‫ﻫﺎﻳﻲ را ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ از زﻧﺎن ﺑﺎردار ﺧﺒﺮ دﻫﻨﺪ ‪ -‬در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻈﺎﻳﺮي دارد ‪ .‬در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ‬

‫‪20‬‬
 ‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻤﺮود ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮد ‪ .‬در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻋﻮن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ روش ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫وﻟﻲ ﺧﺪا ﻧﺨﻮاﺳﺖ ‪ .‬ﻫﻤﻮاره ﺳﺘﻤﮕﺮان ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺸﻌﻞ ﺣﻖ را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از آﻧﻜﻪ ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻮر ﺧﻮد را‬

‫ﺗﻤﺎم و ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻛﺎﻓﺮان و ﺳﺘﻤﮕﺮان ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ در ﻣﻮرد ﻧﻮزاد ﻣﺒﺎرك ﻗﺪم ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬

‫ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻴﺰ داﺳﺘﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ و ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺗﻜﺮار ﺷﺪ اﻣﺎم دﻫﻢ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ‪-‬‬

‫در ﺷﻬﺮ ﺳﺎﻣﺮا ‪ -‬ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﺑﻮد ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻴﺰ در آﻧﺠﺎ زﻳﺮ ﻧﻈﺮ و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬

‫ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ وﻻدت ‪ ،‬اﻳﻦ اﺧﺘﺮ ﺗﺎﺑﻨﺎك ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺸﺖ ‪ ،‬و ﺧﻄﺮ او در‬

‫ﻧﻈﺮ ﺟﺒﺎران ﻗﻮت ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬در ﺻﺪد ﺑﺮ آﻣﺪﻧﺪ ﺗﺎ از ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن اﻳﻦ ﻧﻮزاد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬و اﮔﺮ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪ و ﺑﺪﻳﻦ‬

‫ﺟﻬﺎن ﭘﺎي ﻧﻬﺎد ‪ ،‬او را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارﻧﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﺣﻮال ﻣﻬﺪي ‪ ،‬دوران ﺣﻤﻞ و ﺳﭙﺲ ﺗﻮﻟﺪ او ‪،‬‬

‫ﻫﻤﻪ و ﻫﻤﻪ ‪ ،‬از ﻣﺮدم ﻧﻬﺎن داﺷﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ ‪ ،‬ﺟﺰ ﭼﻨﺪ ﺗﻦ ﻣﻌﺪود از ﻧﺰدﻳﻜﺎن ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﮔﺮدان و اﺻﺤﺎب ﺧﺎص اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬

‫ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻛﺴﻲ او را ﻧﻤﻲ دﻳﺪ ‪ .‬آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻬﺪي را ﮔﺎه ﺑﮕﺎه ﻣﻲ دﻳﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﻧﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدي‪.‬‬

‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎص ‪ ،‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻧﺪ‬

‫در ﻣﺪت ‪ 5‬ﻳﺎ ‪ 4‬ﺳﺎل آﻏﺎز ﻋﻤﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻛﻪ ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮارش ﺣﻴﺎت داﺷﺖ ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎص ﺑﻪ ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت‬

‫ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﻣﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﭼﻬﻞ ﺗﻦ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ رﺳﻴﺪﻧﺪ و از اﻣﺎم ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﺠﺖ و‬

‫اﻣﺎم ﺑﻌﺪ از ﺧﻮد را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻨﻤﺎﻳﺎﻧﺪ ﺗﺎ او را ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ‪ ،‬و اﻣﺎم ﭼﻨﺎن ﻛﺮد آﻧﺎن ﭘﺴﺮي را دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن‬

‫ﭘﺎره ﻣﺎه ‪ ،‬ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﭘﺪر ﺧﻮﻳﺶ ‪ .‬اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي ﻓﺮﻣﻮد ‪ " :‬ﭘﺲ از ﻣﻦ ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮ اﻣﺎم ﺷﻤﺎﺳﺖ ‪ ،‬و ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ در ﻣﻴﺎن‬

‫ﺷﻤﺎ ‪ ،‬اﻣﺮاو را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ ‪ ،‬از ﮔﺮد رﻫﺒﺮي او ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻧﮕﺮدﻳﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻼك ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ و دﻳﻨﺘﺎن ﺗﺒﺎه ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ .‬اﻳﻦ را‬

‫ﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ او را ﭘﺲ از اﻣﺮوز ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ زﻣﺎﻧﻲ دراز ﺑﮕﺬرد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻧﺎﻳﺐ او ‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ‬

‫‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ " ‪ .‬و ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ‪ ،‬اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ ‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺑﻪ واﻗﻊ ﺷﺪن ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي را ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ‬

‫‪21‬‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪ ،‬و اﺳﺘﻤﺮار ﺳﻠﺴﻠﻪ وﻻﻳﺖ را اﻋﻼم داﺷﺖ ‪.‬ﻳﻜﻲ از ﻣﺘﻔﻜﺮان و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺣﻀﻮر اﻣﺎم رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬اﺑﻮ ﺳﻬﻞ ﻧﻮﺑﺨﺘﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎري ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲ زﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﭘﺪر‬

‫ﺑﺰرﮔﻮارش ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي در روز ﻫﺸﺘﻢ ﻣﺎه رﺑﻴﻊ اﻻول ﺳﺎل ‪260‬ﻫﺠﺮي دﻳﺪه از ﺟﻬﺎن ﻓﺮو ﺑﺴﺖ ‪ .‬در‬

‫اﻳﻦ روز ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺳﻨﺖ اﺳﻼﻣﻲ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮ ﻣﻘﺪس ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮار ﺧﻮد ﻧﻤﺎز ﮔﺰارد ‪ ،‬ﺗﺎ‬

‫ﺧﻠﻔﺎي ﺳﺘﻤﮕﺮ ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺟﺮﻳﺎن اﻣﺎﻣﺖ را ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬و ﻳﺎ ﺑﺪ ﺧﻮاﻫﺎن آن را از ﻣﺴﻴﺮ اﺻﻠﻲ ﻣﻨﺤﺮف‬

‫ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬و وراﺛﺖ ﻣﻌﻨﻮي و رﺳﺎﻟﺖ اﺳﻼﻣﻲ و وﻻﻳﺖ دﻳﻨﻲ را ﺑﻪ دﺳﺖ دﻳﮕﺮان ﺳﭙﺎرﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ‪ ،‬ﻣﺮدم دﻳﺪﻧﺪ‬

‫ﻛﻮدﻛﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺎﺑﺎن ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎﻣﺘﺮ از ﺳﺮاي اﻣﺎم ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ‪ ،‬و ﺟﻌﻔﺮ ﻛﺬاب ﻋﻤﻮي ﺧﻮد را ﻛﻪ‬

‫آﻣﺎده ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردن ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮ اﻣﺎم ﺑﻮد ﺑﻪ ﻛﻨﺎري زد ‪ ،‬و ﺑﺮ ﺑﺪن ﻣﻄﻬﺮ ﭘﺪر ﻧﻤﺎز ﮔﺰارد‬

‫ﺿﺮورت ﻏﻴﺒﺖ آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم‬

‫ﺑﻴﺮون آﻣﺪن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﻧﻤﺎز ﮔﺰاران آن ﺣﻀﺮت ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ ﻛﺎرﮔﺰاران و ﻣﺎﻣﻮران ﻣﻌﺘﻤﺪ‬

‫ﻋﺒﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻫﺠﻮم ﺑﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﺴﺘﻨﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ‪ ،‬و در ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎي ﺣﺠﺖ ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ ‪ ،‬اﻣﺮ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و ﺟﺰ اﻳﻦ راﻫﻲ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺟﺎن‬

‫آن " ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺧﺪا درزﻣﻴﻦ " ﻧﺒﻮد ‪ ،‬زﻳﺮا ﻇﺎﻫﺮ ﺑﻮدن ﺣﺠﺖ ﺣﻖ و ﺣﻀﻮرش در ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﻫﻤﺎن ﺑﻮد و ﻗﺘﻠﺶ ﻫﻤﺎن ‪ .‬ﭘﺲ‬

‫ﻣﺸﻴﺖ و ﺣﻜﻤﺖ اﻟﻬﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮﺗﺶ را از ﻧﻈﺮﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﮕﻬﺪارد ‪ ،‬ﺗﺎ دﺳﺖ دﺷﻤﻨﺎن از وي ﻛﻮﺗﺎه‬

‫ﮔﺮدد ‪ ،‬و واﺳﻄﻪ ﻓﻴﻮﺿﺎت رﺑﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﺑﺮ اﻫﻞ زﻣﻴﻦ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮرت ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ آﺷﻜﺎر ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ‬

‫اﻧﻮار ﻫﺪاﻳﺘﺶ از ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺒﺖ راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻮاﻟﻴﺎن و دوﺳﺘﺎﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺿﻤﻨﺎ اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮ ﻛﺮدار اﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﺴﻴﺮ وﻻﻳﺖ و اﻃﺎﻋﺖ اﻣﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻌﺼﻮﻣﺶ روي ﺑﺮ ﺗﺎﻓﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ‬

‫آزار و ﻗﺘﻞ آﻧﺎن ﻧﻴﺰ اﻗﺪام ﻛﺮد ‪ ،‬و ﻟﺰوم ﻧﻬﺎن زﻳﺴﺘﻲ آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم را ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺟﺎﻧﺶ ﺳﺒﺐ ﺷﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎب ﺳﺨﻦ‬

‫‪22‬‬
‫ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ و ﻣﺠﺎل ﺗﻨﮓ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﻪ اﻫﻤﻴﺖ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ در ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﻲ ﺗﺸﻴﻊ ﭘﻲ ﺑﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫ﻧﻘﻞ ﻗﻮل ﭘﺮوﻓﺴﻮر ﻫﺎﻧﺮي ﻛﺮﺑﻦ ‪ -‬ﻣﺴﺘﺸﺮق ﻓﺮاﻧﺴﻮي ‪ -‬در ﻣﻼﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ ‪ ":‬ﺑﻪ‬

‫ﻋﻘﻴﺪه ﻣﻦ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺸﻴﻊ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺬﻫﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻬﻴﻪ را ﻣﻴﺎن ﺧﺪا و ﺧﻠﻖ ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ‪ ،‬ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﻄﻮر‬

‫اﺳﺘﻤﺮار و ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ وﻻﻳﺖ را زﻧﺪه و ﭘﺎﺑﺮ ﺟﺎ ﻣﻲ دارد ‪ ...‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺸﻴﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﻮت را ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ ‪-‬‬

‫ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ‪ -‬ﺧﺘﻢ ﺷﺪه ﻣﻲ داﻧﺪ ‪ ،‬وﻟﻲ وﻻﻳﺖ راﻛﻪ ﻫﻤﺎن راﺑﻄﻪ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آن‬

‫ﺣﻀﺮت و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻧﺪه ﻣﻲ داﻧﺪ ‪ .‬راﺑﻄﻪ اي ﻛﻪ از اﺗﺼﺎل ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻮﻫﻲ ﻛﺸﻒ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﻮاﺳﻄﻪ‬

‫دﻋﻮﺗﻬﺎي دﻳﻨﻲ ﻗﺒﻞ از ﻣﻮﺳﻲ و دﻋﻮت دﻳﻨﻲ ﻣﻮﺳﻲ و ﻋﻴﺴﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ‪ -‬ﺻﻠﻮات اﷲ ﻋﻠﻴﻬﻢ ‪ -‬و ﺑﻌﺪ از ﺣﻀﺮت‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ‪ ،‬ﺑﻮاﺳﻄﻪ وﻻﻳﺖ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن وي ) ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﻴﻌﻪ (زﻧﺪﻫﺒﻮده وﻫﺴﺖ وﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد‪،‬اوﺣﻘﻴﻘﺘﻲ اﺳﺖ زﻧﺪه ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ‬

‫ﻧﻆ ر ﻋﻠﻤﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ او ر ا از ﺧﺮاﻓﺎت ﺷﻤﺮده از ﻟﻴﺴﺖ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺣﺬف ﻧﻤﺎﻳﺪ آري ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺬﻫﺐ ﺗﺸﻴﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬

‫زﻧﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ ،‬ﻟﺒﺎس دوام و اﺳﺘﻤﺮار ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪه و ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻴﺎن ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﻲ و اﻟﻮﻫﻲ ‪،‬‬

‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ و ﭘﺎ ﺑﺮﺟﺎﺳﺖ " ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎم ﺣﻲ ﻏﺎﻳﺐ‬

‫ﺻﻮرت و ﺳﻴﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﭼﻬﺮه و ﺷﻤﺎﻳﻞ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻴﻌﻲ و ﺳﻨﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ ﭼﻬﺮه اش ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن ‪،‬‬

‫اﺑﺮواﻧﻲ ﻫﻼﻟﻲ و ﻛﺸﻴﺪه ‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ ﺳﻴﺎه و درﺷﺖ و ﺟﺬاب ‪ ،‬ﺷﺎﻧﻪ اش ﭘﻬﻦ ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻬﺎﻳﺶ ﺑﺮاق و ﮔﺸﺎد ‪ ،‬ﺑﻴﻨﻲ اش‬

‫ﻛﺸﻴﺪه و زﻳﺒﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اش ﺑﻠﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻨﺪه ‪ .‬اﺳﺘﺨﻮان ﺑﻨﺪي اش اﺳﺘﻮار و ﺻﺨﺮه ﺳﺎن ‪ ،‬دﺳﺘﺎن و اﻧﮕﺸﺘﻬﺎﻳﺶ درﺷﺖ ‪.‬ﮔﻮﻧﻪ‬

‫ﻫﺎﻳﺶ ﻛﻢ ﮔﻮﺷﺖ و اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﺑﻪ زردي ‪ -‬ﻛﻪ از ﺑﻴﺪاري ﺷﺐ ﻋﺎرض ﺷﺪه ‪-‬ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺶ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻴﻦ ‪.‬‬

‫ﻋﻀﻼﺗﺶ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻣﺤﻜﻢ ‪ ،‬ﻣﻮي ﺳﺮش ﺑﺮ ﻻﻟﻪ ﮔﻮش رﻳﺨﺘﻪ ‪ ،‬اﻧﺪاﻣﺶ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و زﻳﺒﺎ ‪ ،‬ﻫﻴﺎﺗﺶ ﺧﻮش ﻣﻨﻈﺮ و رﺑﺎﻳﻨﺪه‬

‫‪ ،‬رﺧﺴﺎره اش در ﻫﺎﻟﻪ اي از ﺷﺮم ﺑﺰرﮔﻮاراﻧﻪ و ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪ ﻏﺮق ‪ .‬ﻗﻴﺎﻓﻪ اش از ﺣﺸﻤﺖ و ﺷﻜﻮه رﻫﺒﺮي ﺳﺮﺷﺎر‬

‫‪23‬‬
‫‪.‬ﻧﮕﺎﻫﺶ دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﻨﺪه ‪ ،‬ﺧﺮوﺷﺶ درﻳﺎﺳﺎن ‪ ،‬و ﻓﺮﻳﺎدش ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ " ‪.‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻠﻢ و ﺣﻜﻤﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬

‫اﺳﺖ و دارﻧﺪه ذﺧﺎﻳﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ ‪ .‬وي ﻧﻬﻤﻴﻦ اﻣﺎم اﺳﺖ از ﻧﺴﻞ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﻛﻨﻮن از ﻧﻈﺮﻫﺎ ﻏﺎﻳﺐ‬

‫اﺳﺖ ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻄﻠﻖ و ﺧﺎﺗﻢ اوﻟﻴﺎء و وﺻﻲ اوﺻﻴﺎء و ﻗﺎﺋﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ و اﻧﻘﻼﺑﻲ اﻛﺒﺮ اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻮن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺗﻜﻴﻪ‬

‫ﻛﻨﺪ ‪ ،‬و ﭘﺮﭼﻢ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(را در دﺳﺖ ﮔﻴﺮد و دﻳﻦ ﺧﺪا را زﻧﺪه و اﺣﻜﺎم ﺧﺪا را در ﺳﺮاﺳﺮ‬

‫ﮔﻴﺘﻲ ﺟﺎري ﻛﻨﺪ ‪ .‬و ﺟﻬﺎن را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺟﻼل‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮوﺗﻦ اﺳﺖ ‪ .‬ﺧﺪا و ﻋﻈﻤﺖ ﺧﺪا در وﺟﻮد او ﻣﺘﺠﻠﻲ اﺳﺖ و ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺘﻲ او را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم(ﻋﺎدل اﺳﺖ و ﺧﺠﺴﺘﻪ و ﭘﺎﻛﻴﺰه ‪ .‬ذره اي از ﺣﻖ را ﻓﺮو ﻧﮕﺬارد ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ دﻳﻦ اﺳﻼم را ﺑﻪ دﺳﺖ او ﻋﺰﻳﺰ ﮔﺮداﻧﺪ‬

‫‪ .‬در ﺣﻜﻮﻣﺖ او ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺪي ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻧﺮﺳﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺣﺪ ﺧﺪاﻳﻲ ﺟﺎري ﮔﺮدد ‪.‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺣﻖ ﻫﺮ‬

‫ﺣﻘﺪاري را ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺣﻖ ﻛﺴﻲ زﻳﺮ دﻧﺪان دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬از زﻳﺮ دﻧﺪان اﻧﺴﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺠﺎوز و‬

‫ﻏﺎﺻﺐ ﺑﻴﺮون ﻛﺸﺪ و ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ ﺑﺎز ﮔﺮداﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﺒﺎران و‬

‫ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان ‪ ،‬و ﻧﻔﻮذ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن و ﺧﺎﺋﻨﺎن ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮدد ‪ .‬ﺷﻬﺮ ﻣﻜﻪ ‪ -‬ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ‪ -‬ﻣﺮﻛﺰ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻬﺪي‬

‫ﺷﻮد ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻓﺮاد ﻗﻴﺎم او ‪ ،‬در آن ﺷﻬﺮ ﮔﺮد آﻳﻨﺪ و در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ او ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ‪...‬ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪ او ﺑﮕﺮوﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﺟﻨﮓ‬

‫ﻛﻨﺪ ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺪرﺗﻲ و ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺮاﻣﻲ ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ و دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎﺳﺘﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ‪ ،‬ﺟﺰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻘﻪ‬

‫و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺎدﻟﻪ ﻗﺮآﻧﻲ ‪ ،‬در ﺟﻬﺎن ﺟﺮﻳﺎن ﻧﻴﺎﺑﺪ ‪ .‬آري ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﮕﺮ‬

‫آﻧﻜﻪ در آﻧﺠﺎ ﮔﻠﺒﺎﻧﮓ ﻣﺤﻤﺪي ‪ :‬اﺷﻬﺪ ان ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ ‪ ،‬و اﺷﻬﺪ ان ﻣﺤﻤﺪا رﺳﻮل اﷲ ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﮔﺮدد ‪.‬در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ‬

‫ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺖ و ﻋﻠﻢ ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ زﻧﺎن در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﺧﺪا و ﺳﻨﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬

‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﻗﻀﺎوت ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬در آن روزﮔﺎر ‪ ،‬ﻗﺪرت ﻋﻘﻠﻲ ﺗﻮده ﻫﺎ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ‬

‫اﻟﻬﻲ ‪ ،‬ﺧﺮدﻫﺎي ﻣﺮدﻣﺎن را ﺑﻪ ﻛﻤﺎل رﺳﺎﻧﺪ و ﻓﺮزاﻧﮕﻲ در ﻫﻤﮕﺎن ﭘﺪﻳﺪ آورد ‪. ...‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻳﺎد‬

‫‪24‬‬
 ‫رﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﺮدم ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮﺳﺪ ‪.‬در روزﮔﺎر او ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ رﻓﺎه و آﺳﺎﻳﺶ و وﻓﻮر‬

‫ﻧﻌﻤﺘﻲ ﺑﻴﻤﺎﻧﻨﺪ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن ﻓﺮاوان ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻧﻮران ‪ ،‬ﺧﻮش و آﺳﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ .‬زﻣﻴﻦ ﮔﻴﺎﻫﺎن‬

‫ﺑﺴﻴﺎر روﻳﺎﻧﺪ آب ﻧﻬﺮﻫﺎ ﻓﺮاوان ﺷﻮد ‪ ،‬ﮔﻨﺠﻬﺎ و دﻓﻴﻨﻪ ﻫﺎي زﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺎدن اﺳﺘﺨﺮاج ﮔﺮدد ‪ .‬در زﻣﺎن ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم(آﺗﺶ ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ و آﺷﻮﺑﻬﺎ ﺑﻴﻔﺴﺮد ‪ ،‬رﺳﻢ ﺳﺘﻢ و ﺷﺒﻴﺨﻮن و ﻏﺎرﺗﮕﺮي ﺑﺮاﻓﺘﺪ و ﺟﻨﮕﻬﺎ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮود ‪.‬در ﺟﻬﺎن‬

‫ﺟﺎي وﻳﺮاﻧﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(آﻧﺠﺎ را آﺑﺎد ﺳﺎزد ‪.‬در ﻗﻀﺎوﺗﻬﺎ و اﺣﻜﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و در‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ وي ‪ ،‬ﺳﺮ ﺳﻮزﻧﻲ ﻇﻠﻢ و ﺑﻴﺪاد ﺑﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﺮود و رﻧﺠﻲ ﺑﺮ دﻟﻲ ﻧﻨﺸﻴﻨﺪ ‪.‬ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﻋﺪاﻟﺖ را ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﺳﺮﻣﺎ‬

‫و ﮔﺮﻣﺎ وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺷﻮد ‪ ،‬وارد ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮدﻣﺎن ﻛﻨﺪ و دادﮔﺮي او ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺳﻴﻒ اﷲ و ﺳﻴﻒ اﷲ اﻟﻤﻨﺘﻘﻢ اﺳﺖ ‪ .‬ﺷﻤﺸﻴﺮي اﺳﺖ ﺧﺪاﺋﻲ ‪،‬ﺷﻤﺸﻴﺮي اﺳﺖ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﻴﺮﻧﺪه از‬

‫ﺳﺘﻤﮕﺮان و ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان ‪ .‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻬﺪي ﺷﻤﺸﻴﺮ اﻧﺘﻘﺎم از ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﻴﺎن در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ ‪ .‬درﻧﺪﮔﺎن ﻣﺘﻤﺪن آدﻣﻜﺶ را‬

‫ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺿﻌﻴﻔﺎن و ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن رﺣﻤﺖ ﻣﻲ ﺑﺎرد و آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ ﻧﻮازد‪.‬‬

‫روزﮔﺎر ﻣﻮﻋﻈﻪ و ﻧﺼﻴﺤﺖ در زﻣﺎن او دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن و اوﻟﻴﺎء ﺣﻖ آﻣﺪﻧﺪ و آﻧﭽﻪ ﻻزﻣﻪ ﭘﻨﺪ دادن ﺑﻮد‬

‫ﺑﺠﺎي آوردﻧﺪ ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﻧﺸﻨﻴﺪﻧﺪ و راه ﺑﺎﻃﻞ ﺧﻮد را رﻓﺘﻨﺪ و ﺣﺘﻲ اوﻟﻴﺎء ﺣﻖ را زﻫﺮ ﺧﻮراﻧﺪﻧﺪ و ﻛﺸﺘﻨﺪ ‪ .‬اﻣﺎ‬

‫در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﺎﻳﺪ از آﻧﻬﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آن ﻗﺪر از ﺳﺘﻤﮕﺮان را ﺑﻜﺸﺪ ﻛﻪ‬

‫ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺮد از آل ﻣﺤﻤﺪ ص ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬اﻣﺎ او از آل ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ از آل ﺣﻖ ‪ ،‬آل‬

‫ﻋﺪاﻟﺖ ‪ ،‬آل ﻋﺼﻤﺖ و آل اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ اﺳﺖ ‪ .‬از رواﻳﺎت ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺧﺒﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻘﻞ ﺷﺪه و ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ ‪ 1290‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ‪ .‬در‬

‫اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ " :‬ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺮﻛﺒﻬﺎي ﭘﺮ ﺻﺪاﻳﻲ ‪ ،‬ﻛﻪ آﺗﺶ و ﻧﻮر در آﻧﻬﺎ‬

‫‪25‬‬
‫ﺗﻌﺒﻴﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﻮار ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﻪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﺳﻔﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ " ‪ .‬و ﻧﻴﺰ در رواﻳﺖ اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم( ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬آﺑﺎد و ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ اﺳﺖ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ آﺳﻤﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ‪ ،‬ﻛﻪ از‬

‫ﻣﻜﺘﺐ اﺋﻤﻪ ﻃﺎﻫﺮﻳﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬رﺑﻄﻲ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ و ﻫﻴﺌﺖ ﺑﻄﻠﻤﻴﻮﺳﻲ ﻧﺪارد ‪ ...‬و‬

‫ﻫﺮ ﭼﻪ در آﺳﻤﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻣﺤﺪود ﺑﻮدن ﻓﻠﻚ ﻫﺎ و آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ‪ ،‬در آﺳﻤﺎن‬

‫ﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﻼﻣﻲ ‪ ،‬ﺳﺨﻦ از وﺳﻌﺖ و اﺑﻌﺎد ﺑﺰرگ اﺳﺖ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﻴﺸﻤﺎر و ﻗﻤﺮﻫﺎ و ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻫﺎي ﻓﺮاوان ‪ .‬و ﮔﻔﺘﻦ‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ از ﻃﺮف ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ص و اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺟﺰ از راه ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﻴﺐ و ﻋﻠﻢ ﺧﺪاﺋﻲ اﻣﻜﺎن‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﻳﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي‬

‫ﻣﺪت ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﺑﻴﺶ از ﻫﻔﺘﺎد ﺳﺎل ﺑﻄﻮل ﻧﻴﻨﺠﺎﻣﻴﺪ از ﺳﺎل ‪260‬ه‪ .‬ﺗﺎ ﺳﺎل ‪329‬ه ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫ﻣﺤﻀﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ ‪ ،‬و ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺳﺆاﻻت را ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ‪ .‬ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص ﻛﻪ‬

‫اﻓﺘﺨﺎر رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﺗﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ " ﻧﻮاب ﺧﺎص " ﻳﺎ " ﻧﺎﻳﺒﺎن وﻳﮋه "‬

‫ﻣﻌﺮوﻓﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺎﻳﺐ ﺧﺎص ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ اﺳﺪي اﺳﺖ ‪ .‬ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا ﺑﻌﺪ از ﺳﺎل ‪260‬‬

‫ﻫﺠﺮي وﻓﺎت ﻛﺮد ‪ ،‬و در ﺑﻐﺪاد ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ‪ .‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ از ﻳﺎران و ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد اﻣﺎم دﻫﻢ و‬

‫اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ ﺑﻮد و ﺧﻮد در زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ اﻣﺎﻣﺖ ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ‪ :‬دوﻣﻴﻦ ﺳﻔﻴﺮ و ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم( ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪305‬ﻫﺠﺮي وﻓﺎت ﻛﺮد و در ﺑﻐﺪاد ﺑﺨﺎك‬

‫ﺳﭙﺮده ﺷﺪ ‪.‬ﻧﻴﺎﺑﺖ و ﺳﻔﺎرت ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﺰدﻳﻚ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﺑﻄﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ‪ .‬ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح ﻧﻮﺑﺨﺘﻲ ‪ :‬ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﻔﻴﺮ‬

‫‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح ﻧﻮﺑﺨﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪326‬ﻫﺠﺮي ﻓﻮت ﻛﺮد ‪ .‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي ‪ :‬ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﺳﻔﻴﺮ و ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم‬

‫ﺣﺠﻪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪329‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي در ﮔﺬﺷﺖ و در ﺑﻐﺪاد دﻓﻦ ﺷﺪ ‪ .‬ﻣﺪﻓﻦ‬

‫‪26‬‬
 ‫وي ﻧﺰدﻳﻚ آراﻣﮕﺎه ﻋﺎﻟﻢ و ﻣﺤﺪﺛﺒﺰرگ ﺛﻘﻪ اﻻﺳﻼم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب ﻛﻠﻴﻨﻲ اﺳﺖ ‪.‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺰرﮔﺎن و ﻋﺎﻟﻤﺎن و‬

‫روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ و ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر و زاﻫﺪ و آﮔﺎه در دوره ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي واﺳﻄﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﺮدم ﺑﺎ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ و ﺣﻞ‬

‫ﻣﺸﻜﻼت آﻧﻬﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ دراز ﻣﺪت ﻳﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎﻣﻪ‬

‫اﻳﻦ دوره ﺑﻌﺪ از زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي آﻏﺎز ﺷﺪ ‪ ،‬و ﺗﺎﻛﻨﻮن اداﻣﻪ دارد ‪.‬اﻳﻦ ﻣﺪت دوران اﻣﺘﺤﺎن و ﺳﻨﺠﺶ اﻳﻤﺎن و ﻋﻤﻞ‬

‫ﻣﺮدم اﺳﺖ ‪ .‬در زﻣﺎن ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎﻣﻪ ‪ ،‬اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺿﺎﺑﻄﻪ و ﻗﺎﻋﺪه اي ﺑﻪ دﺳﺖ داده اﺳﺖ ﺗﺎ در ﻫﺮ ﻋﺼﺮ ‪ ،‬ﻓﺮد‬

‫ﺷﺎﺧﺼﻲ ﻛﻪ آن ﺿﺎﺑﻄﻪ و ﻗﺎﻋﺪه ‪ ،‬در ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد ﺑﺮ او ﺻﺪق ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﺎﻳﺐ ﻋﺎم اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از‬

‫ﺳﻮي اﻣﺎم ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ در اﻣﺮ دﻳﻦ و دﻧﻴﺎ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ ،‬در ﻫﻴﭻ دوره اي ﭘﻴﻮﻧﺪ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎ ﻣﺮدم ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ‬

‫ﻧﺸﺪه و ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ ‪ ،‬ﻛﻪ دوران ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎﻣﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ داراي ﻫﻤﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻘﻴﻪ و داﻧﺎي دﻳﻦ‬

‫ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ ﺷﺮاﻳﻂ رﻫﺒﺮي را دارد ‪ ،‬در راس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﺮدم ﺑﻪ او ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و او ﺻﺎﺣﺐ "‬

‫وﻻﻳﺖ ﺷﺮﻋﻴﻪ " اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺎﻳﺐ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در اﻳﻦ دوره ‪،‬‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ را درﺳﺖ و ﺻﺎﻟﺢ ﻧﺪاﻧﺪ آن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺎﻏﻮﺗﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا راﺑﻄﻪ اي ﺑﺎ ﺧﺪا و دﻳﻦ ﺧﺪا و اﻣﺎﻣﺖ و ﻧﻈﺎرت‬

‫ﺷﺮﻋﻲ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺪارد ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﻓﺮﺟﻪ ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ اﻧﺘﻘﺎل ﻣﻮﺟﻮدﻳﺖ ﺗﺸﻴﻊ و دﻳﻦ ﺧﺪا ‪،‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻋﺎﻟﻢ و ﻓﻘﻴﻬﻲ در راس ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و اﻫﻞ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻛﺴﻲ ‪ -‬ﺑﺎ اﻋﻠﻤﻴﺖ و‬

‫اوﻟﻮﻳﺖ ‪ -‬در راس ﺟﺎﻣﻌﻪ دﻳﻨﻲ و اﺳﻼﻣﻲ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺠﺘﻬﺪان و ﻋﻠﻤﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎم او را ﭘﺎس دارﻧﺪ ‪ ،‬و‬

‫ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري وﺣﺪت اﺳﻼﻣﻲ و ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻗﺪرت دﻳﻨﻲ او را ﻛﻤﻚ رﺳﺎﻧﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﻗﺪرﺗﻬﺎي ﻓﺎﺳﺪ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ آن را‬

‫ﻣﺘﻼﺷﻲ و ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﮔﺮ ﭼﻪ دوري ﻣﺎ از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن و ﻣﺤﺮوﻣﺎن و ﻣﺸﺘﺎﻗﺎن ‪ -‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪-‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎر درد آور اﺳﺖ ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ‪ -‬در اﻳﻦ دوره آزﻣﺎﻳﺶ ‪ -‬اﻋﺘﻘﺎد ﻣﺎ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ‬

‫‪27‬‬
‫ﻗﺪرت ﺧﺪا و ﺣﻔﻆ او ‪ ،‬زﻧﺪه اﺳﺖ و ﻧﻬﺎن از ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬روزي ﻛﻪ " اﻗﺘﻀﺎي ﺗﺎم " ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮد ‪،‬‬

‫ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬و ﺿﻤﻦ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﭘﺮ ﺷﻮر و ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺧﻮﻧﻴﻦ و ﭘﺮداﻣﻨﻪ ‪ ،‬ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﻈﻠﻮم را از ﭼﻨﮓ ﻇﺎﻟﻤﺎن ﻧﺠﺎت‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ داد ‪ ،‬و رﺳﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪ و آﻳﻴﻦ اﺳﻼﻣﻲ را ﻋﺰت دوﺑﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ در دوره ﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‬

‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ دوره آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن و اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ در دﻳﻨﻬﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪ :‬ﻳﻬﻮدي ‪ ،‬زردﺷﺘﻲ ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻲ و ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻧﺒﻮت‬

‫ﻋﻤﻮﻣﺎ ‪ ،‬و دﻳﻦ ﻣﻘﺪس اﺳﻼم ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ اﺻﻞ ﻣﺴﻠﻢ ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻫﻤﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ ﺑﺸﺮ در دوران آﺧﺮزﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎوري اﺳﺖ ﻗﻄﻌﻲ و ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ .‬ادﻳﺎن و ﺷﺮاﻳﻊ ﺗﻮﺣﻴﺪي و ﻏﻴﺮﺗﻮﺣﻴﺪي و ﻧﻴﺰ‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺸﺮي‪ ،‬ﻧﻮﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ روزي را ﺑﻪ ﭘﻴﺮوان ﺧﻮﻳﺶ دادهاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬اﺳﻼم ﺑﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻗﻮيِ ﻧﻈﺮي و‬

‫ﻋﻤﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﻇﻬﻮر را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﺤﻴﺢ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮده و ﺑﺎ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و درﺧﻮر‪ ،‬واژه اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﻨﺘﻈﺮِ ﻣﺼﻠﺢ‬

‫را در ﻣﻴﺎن ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫واژه ﻣﻬﺪوﻳ‪‬ﺖ و ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺗﺒﻠﻮر ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ‪ ،‬اﻋﻢ از ﺷﻴﻌﻪ و اﻫﻞ ﺳﻨﺖ در ﺑﺎور‬

‫زﻣﺎن ﻇﻬﻮر اﺳﻼم‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ و اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴﻼم و ﺻﺤﺎﺑﻪ و‬ ‫داﺷﺖ‪ ‬آن‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ‪ .‬از‬

‫ﻳﺎران اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻋﻬﺪهدار ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓ‪ ‬ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ و اﻳﻦ رﺳﺎﻟﺖ در ﻫﺮ ﻋﺼﺮي‪ ،‬ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺗﺎ دوران‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮايِ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺑﺮﻫﻪ ﻣﻬﻢ و ﺣﺴﺎس‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎ و ﻣﺒﻠﻐﺎن دﻳﻨﻲ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﺗﺜﺒﻴﺖ آن را‬

‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻓﺮا رﺳﻴﺪن روزﮔﺎر ﻇﻬﻮر اﻣﻴﺪوار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫ﺿﺮورت ﺑﻴﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر‬

‫ﻫﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻛﻪ اﻫﻤﻴﺖ و ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻃﺮات و ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺳﻮدﺟﻮﻳﺎن و‬

‫ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؛ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻪ داراي ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ اﻋﺘﻘﺎد و ﺑﺎور ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻫﻤﻪ ادﻳﺎن ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﻨﻔﻌﺖ و‬

‫ﺳﻮدﺟﻮﻳﻲ ﻓﺮدياﻧﺪ ﺑﺎ آزﻣﻨﺪي ﺑﺴﻴﺎر و ﺑﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﺳﺎزي ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه ﺑﻪ اﻏﻔﺎل ﻣﺮدم ﻣﻲﭘﺮدازﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﻴ‪‬ﺖ ﺳﻮء ﺧﻮد ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫از اﻳﻨﺮو ﺑﻴﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ و رﻫﺒﺮان و ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻳﻦ اﻧﺤﺮاف ﻫﺎ و‬

‫ﻛﺞروي ﻫﺎ و ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺑﺎورﻫﺎي اﺻﻴﻞ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺠﻲ و ﻣﺼﻠﺢِ آﺧﺮ زﻣﺎن را ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎ و ﺧﺼﺎل ﻣﻌﺮﻓﻲ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم او ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻤﻲ را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدم در ﺗﻤﻴﺰ ﺳﺮه از ﻧﺎﺳﺮه در ﺗﺤﻴﺮ و ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﻤﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻫﻤﻴﻦ رو در رواﻳﺎت و اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻨﺠﻲِ آﺧﺮ زﻣﺎن )= ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ( و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻇﻬﻮر او‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم‬

‫ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫در روﻳﻜﺮد ﻛﻠﻲ و ﻛﻼن‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم را ﺑﻪ اﻧﻮاع ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬

‫ﻳﻜﺎﻳﻚ آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮداﺧﺖ ‪:‬‬

‫‪29‬‬
 ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎم و ﺧﺎص‬

‫‪ -1‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻋﺎم‪:‬‬

‫آن دﺳﺘﻪ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎي ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ دارﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺪﻳﺪه ﺧﺎص‪ ،‬در ﺑﺮﻫﻪ ﺧﺎص و در‬

‫اﻓﺮاد ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺘﺼﻒ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪» ،‬ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛ ﻧﻈﻴﺮ اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ از اﺣﻮال و اوﺿﺎع ﻣﺮدﻣﺎن‬

‫آﺧﺮ زﻣﺎن ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و از اﻧﺤﺮاﻓﺎت و ﻛﺞ روﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن دوره رخ ﻣﻲدﻫﺪ ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آوردهاﻧﺪ ﻛﻪ در‬

‫واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺑﻴﺎن ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ در ﻗﺎﻟﺐ و ﻣﻌﻴﺎر ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ‪.‬‬

‫ﻇﻬﻮر و ﺧﺮوج اﻓﺮادي ﺑﻪ ﻧﺎم »دﺟﺎل« و »ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ« ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮ ﺿﻼﻟﺖ و ﮔﻤﺮاﻫﻲ و ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺎم اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ﻳﻤﺎﻧﻲ و ﺳﻴﺪ‬

‫ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻨﺒﻞ ﻫﺪاﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﺰء ﻋﻼﻳﻢ ﺧﺎص ﺷﻤﺮده ﻣﻲﺷﻮد و در اﺣﺎدﻳﺚ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﻢ و رﺳﻢ و ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي‬

‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺸﺎن وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻋ‪‬ﻦْ ا‪‬ﺑ‪‬ﻦِ ﻋ‪‬ﺒﺎس ﻋ‪‬ﻦْ ر‪‬ﺳ‪‬ﻮلِ اﻟﻠّﻪ ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ ‪ :‬ﻓ‪‬ﻲ ﺣ‪‬ﺪﻳﺚ‪ ‬اَنﱠ اﻟﻠّﻪ اَو‪‬ﺣﻲ ا‪‬ﻟَﻴﻪ‪ ‬ﻟَﻴ‪‬ﻠَﺔً اَﺳ‪‬ﺮي ﺑِﻪ‪ ‬اَنْ ﻳ‪‬ﻮﺻ‪‬ﻲ‪ ‬ا‪‬ﻟﻲ ﻋ‪‬ﻠ‪‬ﻲ‪ ‬و‪‬اَﺧْﺒ‪‬ﺮَه‪‬‬

‫ﺑِﺎﻟْﺄَﺋ‪‬ﻤ‪‬ﺔِ ﻣ‪‬ﻦْ و‪‬ﻟْﺪ‪‬ه‪ ‬ا‪‬ﻟﻲ اَنْ ﻗﺎلَ و‪‬آﺧ‪‬ﺮُ ر‪‬ﺟ‪‬ﻞٍ ﻣ‪‬ﻨْﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﺼ‪‬ﻠّﻲ ﻋ‪‬ﻴﺴ‪‬ﻲ اﺑ‪‬ﻦُ ﻣ‪‬ﺮْﻳ‪‬ﻢ‪ ‬ﺧَﻠْﻔَﻪ‪ ‬ﻳ‪ ‬ﻤﻸُ اﻻَْر‪‬ض‪ ‬ﻋ‪‬ﺪ‪‬ﻻً ﻛَﻤﺎ ﻣ‪‬ﻠ‪‬ﺌَﺖ‪ ‬ﺟ‪‬ﻮرا و‪‬ﻇُﻠْﻤﺎ‪...‬‬

‫ﻓَﻘُﻠْﺖ‪ ‬ا‪‬ﻟﻬﻲ و‪‬ﺳ‪‬ﻴ‪‬ﺪي ﻣ‪‬ﺘﻲ ﻳ‪‬ﻜُﻮ‪‬نُ ذاك‪‬؟ ﻓَﺎَو‪‬ﺣ‪‬ﻲ اﻟﻠّﻪ ﻋ‪‬ﺰﱠو‪‬ﺟ‪‬ﻞﱠ ا‪‬ﻟَﻲ‪ :‬ﻳ‪‬ﻜُﻮ‪‬نُ ذاﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ا‪‬ذا ر‪‬ﻓ‪‬ﻊ‪ ‬اﻟْﻌ‪‬ﻠْﻢ‪ ‬و‪‬ﻇَﻬ‪‬ﺮَ اﻟْﺠ‪‬ﻬ‪‬ﻞُ و‪‬ﻛَﺜُﺮَ اﻟﻘ‪‬ﺮاء‪‬ةُ‬

‫و‪‬ﻗَﻞﱠ اﻟْﻌ‪‬ﻤ‪‬ﻞُ و‪‬ﻛَﺜُﺮَ اﻟْﻘَﺘْﻞُ و‪‬ﻗَﻞﱠ اﻟْﻔُﻘَﻬﺎء و‪‬اﻟْﻬﺎد‪‬ونَ و‪‬ﻛَﺜُﺮَ ﻓُﻘَﻬﺎ ‪‬ء اﻟﻀﱠﻼﻟﺔِ و‪‬اﻟْﺨَﻮ‪‬ﻧَﺔِ‪ ...‬و‪‬ﻛَﺜُﺮَ اﻟْﺠ‪‬ﻮر‪ ‬و‪‬اﻟْﻔَﺴﺎد‪ ‬و‪‬ﻇَﻬ‪‬ﺮَ اﻟْﻤ‪‬ﻨْﻜَﺮُ و‪‬اَﻣ‪‬ﺮَ‬

‫اُﻣ‪‬ﺘُﻚ‪ ‬ﺑِﻪ‪ ‬و‪‬ﻧَﻬﻲ ﻋ‪‬ﻦِ اﻟْﻤ‪‬ﻌ‪‬ﺮو‪‬ف‪...‬‬

‫‪30‬‬
 ‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬در ﺷﺐ ﻣﻌﺮاج‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺑﻪ رﺳﻮل اﻛﺮم ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ وﺣﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ‬

‫ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺳﻔﺎرش ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ او در ﻣﻮرد اﺋﻤﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺣﻀﺮت ﻛﻪ از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﺒﺮ داد؛ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫آﺧﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ]ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ دارد؛ از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ ]ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ؛ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ...،‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪا! آن ﻛﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ وﺣﻲ ﻛﺮد‪:‬‬

‫ﻫﺮ ﮔﺎه ﻋﻠﻢ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد و ﺟﻬﻞ و ﻧﺎداﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد؛ ﻗﺮاﺋﺘﻬﺎي ]ﻗﺮآن ]زﻳﺎد اﻣ‪‬ﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﻢ ﺷﻮد؛ ﻗﺘﻞ و ﻛﺸﺘﺎر‬

‫زﻳﺎد ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻬﺎء و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ ﻛﻢ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﻋﻠﻤﺎي ﻓﺎﺳﻖ و ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎر زﻳﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪ ...،‬ﺟﻮر و ﻓﺴﺎد زﻳﺎد ﺷﻮد؛‬

‫ﻣﻨﻜﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد؛ اﻣﺖ ﺗﻮ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻜﺮ و ﻧﻬﻲ از ﻣﻌﺮوف ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم در ﺟﻮاب ﺳﺆال »ﺻﻌﺼﻌﺔ ﺑﻦ ﺻﻮﺣﺎن« ـ ﻛﻪ از ﻳﺎران آن ﺣﻀﺮت ﺑﻮد ـ در ﺑﺎب دﺟ‪‬ﺎل و‬

‫ﺧﺮوﺟﺶ‪ ،‬و ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫ﻓَﺎ‪‬نﱠ ﻋ‪‬ﻼﻣ‪‬ﺔَ ذﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ا‪‬ذا اَﻣﺎت‪ ‬اﻟﻨّﺎس‪ ‬اﻟﺼ‪‬ﻼةَ و‪‬اَﺿﺎﻋ‪‬ﻮا اﻻَﻣﺎﻧَﺔَ و‪‬اﺳ‪‬ﺘَﺤ‪‬ﻠﱡﻮا اﻟْﻜ‪‬ﺬْب‪ ،‬و‪‬اﻛَﻠُﻮا اﻟﺮﱢﺑﺎ و‪‬اَﺧَﺬُوا اﻟﺮﱡﺷﺎ و‪‬ﺷَﻴ‪‬ﺪ‪‬وا اﻟﺒ‪‬ﻨْﻴﺎنَ‬

‫و‪‬ﺑﺎﻋ‪‬ﻮا اﻟﺪ‪‬ﻳﻦ؛ آن دﺳﺘﻪ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﺼﻪﻫﺎي ﻛﻠﻲ و ﻋﻤﻮﻣﻲ دارﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘﺪﻳﺪه ﺧﺎص‪ ،‬در‬

‫ﺑﺮﻫﻪ ﺧﺎص و در اﻓﺮاد ﺧﺎﺻﻲ ﻣﺘﺼﻒ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪» ،‬ﻋﻼﻳﻢ ﻋﻤﻮﻣﻲ« ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؛‪...‬‬

‫ﺑِﺎﻟﺪ‪‬ﻧْﻴﺎ و‪‬اﺳ‪‬ﺘَﻌ‪‬ﻤ‪‬ﻠُﻮا اﻟﺴ‪‬ﻔَﻬﺎء‪ ‬و‪‬ﺷﺎو‪‬ر‪‬وا اﻟﻨﱢﺴﺎء‪ ‬و‪‬ﻗَﻄَﻌ‪‬ﻮا اﻻَر‪‬ﺣﺎم‪ ‬و‪‬اﺗﱠﺒ‪‬ﻌ‪‬ﻮا اﻻَﻫ‪‬ﻮاء‪ ،‬و‪‬اﺳ‪‬ﺘَﺨَﻔﱡﻮا ﺑِﺎﻟﺪ‪‬ﻣﺎء‪...‬؛ ﻋﻼﻣﺖ ﺧﺮوج و ﻗﻴﺎم‬

‫دﺟﺎل زﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻧﻤﺎز را ﺗﺮك ﻛﻨﻨﺪ ]و در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﺑﻤﻴﺮد[‪ ،‬اﻣﺎﻧﺘﻬﺎ را ﺿﺎﻳﻊ ﻛﻨﻨﺪ؛ دروغ ﮔﻔﺘﻦ را ﺣﻼل‬

‫ﺷﻤﺎرﻧﺪ؛ رﺑﺎ ﺑﺨﻮرﻧﺪ؛ رﺷﻮه ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ؛ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ را ﻣﺤﻜﻢ ﺳﺎزﻧﺪ و دﻳﻦ را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻓﺮوﺷﻨﺪ؛ ﻣﺮدﻣﺎن ﻛﻢ ﻋﻘﻞ را ﺑﺮ ﻛﺎرﻫﺎ‬

‫ﮔﻤﺎرﻧﺪ؛ زﻧﺎن را در ﻛﺎرﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺷﺨﺼﻲ ﻃﺮف ﻣﺸﻮرت ﻗﺮار دﻫﻨﺪ؛ ﻗﻄﻊ ﺻﻠﻪ ارﺣﺎم ﻛﻨﻨﺪ؛ از ﻫﻮا و ﻫﻮس‬

‫ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻨﺪ و )ﻛﺸﺘﺎر و (ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي را ﻛﻮﭼﻚ ﺷﻤﺎرﻧﺪ‪.،‬‬

‫‪31‬‬
 ‫‪ -2‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎص‪:‬‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺎص و ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي وﻳﮋه در اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺒﻠﻮر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ؛ ﻣﺜﻼً در‬

‫رواﻳﺎت ﺑﺴﻴﺎري ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم در ﺳﺎل ﻓﺮد و در روز ﻓﺮد ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻇﻬﻮر و ﺧﺮوج اﻓﺮادي ﺑﻪ ﻧﺎم »دﺟﺎل« و »ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ« ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮ ﺿﻼﻟﺖ و ﮔﻤﺮاﻫﻲ و ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺎم اﻓﺮادي ﻣﺜﻞ ﻳﻤﺎﻧﻲ و ﺳﻴﺪ‬

‫ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻤﺒﻞ ﻫﺪاﻳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﺰء ﻋﻼﻳﻢ ﺧﺎص ﺷﻤﺮده ﻣﻲﺷﻮد و در اﺣﺎدﻳﺚ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﻢ و رﺳﻢ و ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎي‬

‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺸﺎن وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪.‬ﺗَﻨْﺰِلُ اﻟﺮّاﻳﺎت‪ ‬اﻟﺴ‪‬ﻮد‪ ‬اﻟﱠﺘﻲ ﺗَﺨْﺮُج‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﺧُﺮاﺳﺎن ا‪‬ﻟﻲ‪ ‬اﻟْﻜُﻮﻓَﺔِ‪ ،‬ﻓَﺎ‪‬ذا ﻇَﻬ‪‬ﺮَ اﻟْﻤ‪‬ﻬﺪي‪ ‬ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺚَ ا‪‬ﻟَﻴﻪ ﺑِﺎﻟْﺒ‪‬ﻴ‪‬ﻌ‪‬ﺔِ؛‪ .‬ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﻫﻲ از‬

‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮن ﻣﻬﺪي ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻨﺎن وي را دﻋﻮت‬

‫ﺑﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫و ﻧﻴﺰ اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﻬﺪي ﻣﺎ‪ ،‬دو ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎن ﻫﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪارد‪ :‬ﺧﺴﻮف در‬

‫ﺷﺐ او‪‬ل ﻣﺎه رﻣﻀﺎن و ﻛﺴﻮف در ﻧﻴﻤﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه‪ .‬و اﻳﻦ دو از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺧﻠﻖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪،‬‬

‫]اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ [ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪..‬‬

‫در رواﻳﺎت ﻓﻮق ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫ب( ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﺘﻤﻲ و ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ‬

‫‪ -1‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﺘﻤﻲ‪:‬‬

‫ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‪ ،‬رخ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮﻃﻲ در‬

‫اﻳﺠﺎد آﻧﻬﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﺘﻤﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎي ﻇﻬﻮر ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﻘﻖ آﻧﻬﺎ‬

‫ﻛﺬب و دروغ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺳﺠﺎد ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ا‪‬نﱠ اَﻣ‪‬ﺮَاﻟْﻘﺎﺋ‪‬ﻢِ ﺣ‪‬ﺘْﻢ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻠّﻪ و‪‬اَﻣ‪‬ﺮَ اﻟﺴ‪‬ﻔﻴﺎﻧ‪‬ﻲ ﺣ‪‬ﺘْﻢ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻠّﻪ و‪‬ﻻﻳ‪‬ﻜُﻮنُ‬

‫”ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺎص و ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي وﻳﮋه در اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﻴﻦ‪ ،‬ﺗﺒﻠﻮر ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ؛ ﻣﺜﻼً در‬

‫رواﻳﺎت ﺑﺴﻴﺎري ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم در ﺳﺎل ﻓﺮد و در روز ﻓﺮد ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ‬

‫ﻛﺮد“ ‪....‬‬

‫ﻗﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬ا‪‬ﻻّ ﺑِﺴ‪‬ﻔْﻴﺎﻧ‪‬ﻲ ؛ ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻄﻌﻲ و ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﻄﻌﻲ اﺳﺖ و ﻗﺎﺋﻤﻲ ﺟﺰ‬

‫ﺑﺎ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﺑﻴﺪاء‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺟ‪‬ﺎل‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻧﻔﺲ زﻛﻴ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ و‬

‫ﻏﻴﺮه ‪ ...‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻼﻳﻢ زﻣﻴﻨﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫‪33‬‬
 ‫و‪‬اﻟْﻴ‪‬ﻤﺎﻧ‪‬ﻲ ﻣ‪‬ﻦَاﻟْﻤ‪‬ﺤ‪‬ﺘُﻮمِ؛ ]ﻗﻴﺎم[ ﻳﻤﺎﻧﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎذان از اﺑﻲ ﺣﻤﺰه ﺛﻤﺎﻟﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫ﻗُﻠْﺖ‪ ‬ﻻَﺑﻲِ ﺟ‪‬ﻌ‪َ ‬ﻔﺮٍ ﺧُﺮُوج‪ ‬اﻟﺴ‪‬ﻔْﻴﺎﻧ‪‬ﻲ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪‬ﺤ‪‬ﺘُﻮم؟ ﻗﺎلَ ﻧَﻌ‪‬ﻢ‪ ‬و‪‬اﻟﻨﱢﺪاء‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪‬ﺤ‪‬ﺘُﻮمِ و‪‬ﻃُﻠُﻮع‪ ‬اﻟﺸﱠﻤ‪‬ﺲِ ﻣ‪‬ﻦْ ﻣ‪‬ﻐْﺮِﺑِﻬﺎ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪‬ﺤﺘُﻮمِ‬

‫و‪‬اﺧْﺘ‪‬ﻼف‪ ‬ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﻲ اﻟْﻌ‪‬ﺒﺎسِ ﻓ‪‬ﻲ اﻟﺪ‪‬و‪‬ﻟَﺔِ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤﺤ‪‬ﺘُﻮمِ و‪‬ﻗَﺘْﻞُ اﻟﻨﱠﻔْﺲِ اﻟﺰﱠﻛ‪‬ﻴﺔ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺘُﻮم‪ ‬و‪‬ﺧُﺮُوج‪ ‬اﻟْﻘﺎﺋ‪‬ﻢِ ﻣ‪‬ﻦْ آلِ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤﺪ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺘُﻮم‪ ...‬؛ ﺑﻪ اﻣﺎم‬

‫ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻳﺎ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ آري‪ ،‬ﺻﻴﺤﻪ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ از ﻋﻼﻳﻢ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‬

‫و ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻣﻐﺮب ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﺑﻨﻲ ﻋﺒﺎس در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻔﺲ‬

‫زﻛﻴ‪‬ﻪ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪.،‬‬

‫‪-2‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ‪:‬‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻣﺸﺮوط رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﻣﻘﺘﻀﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻮﺟﻮد و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻔﻘﻮد‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻘﺸﺎن ﺣﺘﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ‪ ،‬آﻧﭽﻪ ﺣﺘﻤﻲ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه‪ ،‬ﺟﺰء ﻣﺤﺘﻮﻣﻴﺎت ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻏﻴﺮ‬

‫از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﮔﺮوه ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻼﻳﻢ را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺟﺰء ﻋﻼﻳﻢ ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ ﺷﻤﺮده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ج‪ :‬ﻋﻼﻳﻢ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ و ﺑﻲﻓﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪ -1‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ وﻗﺖ ﻇﻬﻮر‪:‬‬

‫در ﺑﻌﻀﻲ از رواﻳﺎت‪ ،‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻋﻼﻳﻢ در ﺳﺎل ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ‪ ،‬رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺒﻞ از‬

‫ﻇﻬﻮر و در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن‬

‫ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪34‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺧُﺮُوج‪ ‬اﻟﺜﱠﻼﺛَﺔِ‪ ،‬اَﻟﺨُﺮاﺳﺎﻧ‪‬ﻲ و‪‬اﻟﺴ‪‬ﻔْﻴﺎﻧ‪‬ﻲ و‪‬اﻟﻴ‪‬ﻤﺎﻧ‪‬ﻲ ﻓ‪‬ﻲ ﺳ‪‬ﻨَﺔٍ واﺣ‪‬ﺪ‪‬ةٍ ﻓ‪‬ﻲ ﺷَﻬ‪‬ﺮٍ واﺣ‪‬ﺪ‪ ،‬ﻓ‪‬ﻲ ﻳ‪‬ﻮ‪‬مٍ واﺣ‪‬ﺪ‪ ‬و‪‬ﻟَﻴ‪‬ﺲ‪ ‬ﻓﻴﻬﺎ راﻳﺔً ﺑِﺄَﻫ‪‬ﺪي ﻣ‪‬ﻦْ‬

‫راﻳﺔِ اﻟْﻴ‪‬ﻤﺎﻧﻲ ﻳ‪‬ﻬﺪي ا‪‬ﻟَﻲ اﻟْﺤ‪‬ﻖﱢ؛‬

‫ﺧﺮوج ﺳﻪ ﻛﺲ‪ :‬ﻗﻴﺎم ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﺎل و در ﻳﻚ ﻣﺎه و ﻳﻚ روز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪،‬‬

‫ﻫﻴﭻ ﭘﺮﭼﻤﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻖ و ﻫﺪاﻳﺖ دﻋﻮت ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﻟَﻴ‪‬ﺲ‪ ‬ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦَ ﻗ‪‬ﻴﺎمِ اﻟﻘﺎﺋﻢِ و‪‬ﻗَﺘْﻞِ اﻟﻨﱠﻔْﺲِ اﻟﺰﱠﻛﻴ‪‬ﺔِ اَﻛْﺜَ َﺮ ﻣ‪‬ﻦْ ﺧَﻤ‪‬ﺲ‪ ‬ﻋ‪‬ﺸَﺮَ ﻟَﻴ‪‬ﻠَﺔ؛ ﺑﻴﻦ ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم و ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻔﺲ‬

‫زﻛﻴﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﭘﺎﻧﺰده ﺷﺐ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪-2‬ﻋﻼﻳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‪ ،‬رخ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬

‫”ﻋﻼﻳﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‪ ،‬رخ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮﻃﻲ در‬

‫اﻳﺠﺎد آﻧﻬﺎ ﻟﺤﺎظ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻋﻼﻳﻢ ﺣﺘﻤﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎي ﻇﻬﻮر ﻗﺒﻞ از ﺗﺤﻘﻖ آﻧﻬﺎ‬

‫ﻛﺬب و دروغ اﺳﺖ “ ‪...‬‬

‫‪35‬‬
 ‫‪ -3‬ﺑﺎ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ دارد‪:‬‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ در ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺎ وﻗﺖ ﻇﻬﻮر ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ؛ ﺣﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از ﺗﻮﻟﺪ‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن رخ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ و ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻳﺎد‪ ،‬ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؛ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ‬

‫ﺷﻤﺎري از آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻦ ﺑﻨﻲ اﻣﻴﻪ و ﺑﻨﻲ ﻋﺒﺎس‪ ،‬ﺧﺮوج اﺑﻮﻣﺴﻠﻢ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و‪...‬‬

‫اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﻬﺪي ﻣﺎ‪ ،‬دو ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎن ﻫﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﺪارد‪ :‬ﺧﺴﻮف در‬

‫ﺷﺐ او‪‬ل ﻣﺎه رﻣﻀﺎن و ﻛﺴﻮف در ﻧﻴﻤﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه‪ .‬و اﻳﻦ دو از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ را ﺧﻠﻖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪،‬‬

‫]اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ [ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫د( ﻋﻼﻳﻢ زﻣﻴﻨﻲ و آﺳﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪ -1‬ﻋﻼﻳﻢ ﻃﺒﻴﻌﻲ و زﻣﻴﻨﻲ‪:‬‬

‫در ﻣﻴﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ و ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻏﺎﻟﺐ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و زﻣﻴﻨﻲاﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام در ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫و‪‬ﻳ‪‬ﺨْﺮُج‪ ‬ر‪‬ﺟ‪‬ﻞٌ ﻣ‪‬ﻦْ اَﻫ‪‬ﻞِ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﺘﻲ ﻓ‪‬ﻲ اﻟْﺤ‪‬ﺮَمِ ﻓَﻴ‪‬ﺒ‪‬ﻠُﻎُ اﻟﺴ‪‬ﻔْﻴﺎﻧ‪‬ﻲ‪ ،‬ﻓَﻴ‪‬ﺒ‪‬ﻌ‪‬ﺚُ ا‪‬ﻟَﻴﻪ ﺟ‪‬ﻨْﺪا ﻣ‪‬ﻦْ ﺟ‪‬ﻨْﺪ‪‬ه‪ ‬ﻓَﻴﻬ‪‬ﺰِﻣ‪‬ﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﻓَﻴ‪‬ﺴﻴﺮُ ا‪‬ﻟَﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻔْﻴﺎﻧﻲ ﺑِﻤ‪‬ﻦْ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻪ‪،‬‬

‫ﺣ‪‬ﺘّﻲ ا‪‬ذا ﺟﺎو‪‬زوا ﺑِﺒ‪‬ﻴ‪‬ﺪاء ﻣ‪‬ﻦَ اﻻَر‪‬ضِ‪ ،‬ﺧَﺴ‪‬ﻒ‪ ‬ﺑِﻬِﻢ‪ ،‬ﻓَﻼﻳ‪‬ﻨْﺠﻮا ﻣﻨْﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ا‪‬ﻻّ اﻟﻤ‪‬ﺨْﺒِﺮُ ﻋ‪‬ﻨْﻬ‪‬ﻢ‪‬؛ ﻣﺮدي از ﺧﺎﻧﺪان ﻣﻦ‪ ،‬در ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬

‫ﺣﺮم ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺒﺮ ﺧﺮوج وي ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪36‬‬
 ‫وي‪ ،‬ﺳﭙﺎﻫﻲ از ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺧﻮد راﺑﺮاي ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي او ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ و آﻧﺎن را ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺧﻮد ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎ‬

‫ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ وي ﻣﻲروﻧﺪ و ﭼﻮن از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﺪاء ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ آﻧﺎن را ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮد و ﺟﺰ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫ﺧﺒﺮ آﻧﺎن را ﻣﻲآورد ﻛﺴﻲ از آﻧﺎن ﻧﺠﺎت ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﺑﻴﺪاء‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬دﺟ‪‬ﺎل‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻧﻔﺲ زﻛﻴ‪‬ﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ و‬

‫ﻏﻴﺮه ‪ ...‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻼﻳﻢ زﻣﻴﻨﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻋﻼﻳﻢ آﺳﻤﺎﻧﻲ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ اﻫﻤ‪‬ﻴﺖ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي زﻣﻴﻨﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﻋﻼﻳﻢ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‬

‫رخ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﻬﺘﺮ رﻫﺒﺮ و ﻣﺼﻠﺢ آﺳﻤﺎﻧﻲ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و در راﺳﺘﺎي ﺗﺤﻘﻖِ رﺳﺎﻟﺖ و اﻫﺪاف او ﻣﺸﺎرﻛﺖ‬

‫ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬

‫ـ ﺻﻴﺤﻪ آﺳﻤﺎﻧﻲ‪:‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺤﻖﱠ ﻓ‪‬ﻲ آل ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‪ ‬ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ ﻓَﻌ‪‬ﻨْﺪ‪ ‬ذﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ﻳ‪‬ﻈْﻬ‪‬ﺮُ اﻟﻤ‪‬ﻬﺪي‪ ‬ﻋ‪‬ﻠﻲ اَﻓْﻮاه‪ ‬اﻟﻨّﺎسِ و‪‬ﻳ‪‬ﺸْﺮﺑ‪‬ﻮنَ‬
‫ا‪‬ذا ﻧﺎدي ﻣ‪‬ﻨﺎد‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﺴ‪‬ﻤﺎء‪ ‬اَنﱠ اﻟْ ‪‬‬

‫ﺣ‪‬ﺒ‪‬ﻪ‪ ،‬و‪‬ﻻﻳ‪‬ﻜُﻮنُ ﻟَﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ذ‪‬ﻛْﺮُ ﻏَﻴ‪‬ﺮِه‪‬؛ ﻫﺮ ﮔﺎه ﮔﻮﻳﻨﺪهاي از آﺳﻤﺎن ﻧﺪا دﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﺎ اوﻻد ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲاﷲﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪ اﺳﺖ‪ ،‬در‬

‫آن ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺳﺮ زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ ]ﺷﺮاب[ دوﺳﺘﻲ او ﻣﻲﻧﻮﺷﻨﺪ و ﻏﻴﺮ او را ﻳﺎد ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪37‬‬
 ‫ـ ﻛﺴﻮف‪:‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫«ﻋ‪‬ﻼﻣ‪‬ﺔُ ﺧُﺮُوجِ اﻟْﻤ‪‬ﻬ‪‬ﺪي ﻛُﺴ‪‬ﻮف‪ ‬اﻟﺸﱠﻤﺲِ ﻓ‪‬ﻲ ﺷَﻬ‪‬ﺮِ ر‪‬ﻣ‪‬ﻀﺎنٍ ﻓﻲ ﺛَﻼثَ ﻋ‪‬ﺸَﺮَةَ و‪‬اَر‪‬ﺑ‪‬ﻊ‪ ‬ﻋ‪‬ﺸَﺮَةَ ﻣ‪‬ﻨْﻪ‪ ‬؛‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻛﺴﻮف ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن اﺳﺖ ]و وﻗﺖ ﻛﺴﻮف[ ﺳﻴﺰدﻫﻢ ﻳﺎ ﭼﻬﺎردﻫﻢ‬

‫ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﻳﺎراﻧﺶ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫‪-1‬ﻫﺮﮔﺎه دﻳﺪي ﻛﻪ ﺣﻖ ﺑﻤﻴﺮد و ﻃﺮﻓﺪاراﻧﺶ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮﻧﺪ‬

‫‪-2‬دﻳﺪي ﻛﻪ ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫‪-3‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻓﺮﺳﻮده و ﺑﺪﻋﺖ ﻫﺎﻳﻲ از روي ﻫﻮا و ﻫﻮس در ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ آن آﻣﺪه اﺳﺖ‬

‫‪ -4‬و دﻳﺪي ﻛﻪ دﻳﻦ ﺧﺪا)ﻋﻤﻼ( ﺗﻮ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪه و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻇﺮﻓﻲ آن را واژﮔﻮن ﺳﺎزﻧﺪ‬

‫‪ -5‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺪ آﺷﻜﺎر ﺷﺪه و از آن ﻧﻬﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺑﺪﻛﺎران ﺑﺎزﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬

‫‪ -6‬ودﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﺑﻪ زﻧﺎن اﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -7‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﺪﻛﺎر دروغ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ و ﻛﺴﻲ دروغ و ﻧﺴﺒﺖ ﻧﺎرواي او را رد‪ ‬ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫‪ -8‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺎن اﺣﺘﺮام ﻧﻤﻲ ﮔﺬارﻧﺪ‬

‫‪ -9‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻗﻄﻊ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﺷﻮد‬

‫‪38‬‬
 ‫‪ -10‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﺪﻛﺎر را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻨﺪ و او ﺷﺎد ﺷﻮد و ﺳﺨﻦ ﺑﺪش ﺑﺮ او ﻧﮕﺮدد‬

‫‪ -11‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﭘﺴﺮ ﻫﻤﺎن ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ زﻧﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -12‬و دﻳﺪي ﻛﻪ زﻧﺎن ﺑﺎ زﻧﺎن ازدواج ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -13‬و دﻳﺪي ﻛﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ اﻣﻮال ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻏﻴﺮ اﻃﺎﻋﺖ ﺧﺪا ﻣﺼﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﺴﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬

‫‪ -14‬و دﻳﺪي ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎ ﻛﺎر و ﺗﻼش ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‬

‫‪ -15‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺪ‪‬اﺣﻲ دروﻏﻴﻦ از اﺷﺨﺎص زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‬

‫‪ -16‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮد را اذﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و از آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬

‫‪ -17‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﺆﻣﻦ ﺷﺎد اﺳﺖ‬

‫‪ -18‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺷﺮاب را آﺷﻜﺎرا ﻣﻲ آﺷﺎﻣﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﻴﺪن آن ﻛﻨﺎر ﻫﻢ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ و از ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻧﻤﻲ‬

‫ﺗﺮﺳﻨﺪ‬

‫‪ -19‬و دﻳﺪي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮار و ذﻟﻴﻞ اﺳﺖ‬

‫‪ -20‬ودﻳﺪي ﻛﻪ آدم ﺑﺪﻛﺎر در آﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ دوﺳﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ و ﻣﻮرد ﺳﺘﺎﻳﺶ اﺳﺖ‬

‫‪ -21‬و دﻳﺪي ﻛﻪ اﻫﻞ ﻗﺮآن و دوﺳﺘﺎن آﻧﻬﺎ ﺧﻮارﻧﺪ‬

‫‪ -22‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت و ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﺎﺣﻖ اﻋﺘﻤﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -23‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺟﺮأت ﺑﺮ ﮔﻨﺎه آﺷﻜﺎر ﺷﻮد و دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ ﻧﮕﺮدد‬

‫‪ -24‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ در ﻗﻠﺒﺶ‬

‫‪ -25‬و دﻳﺪي ﻛﻪ واﻟﻴﺎن در ﻗﻀﺎوت رﺷﻮه ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‬

‫‪ -26‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻣﻬﻢ واﻟﻴﺎن ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺰاﻳﺪه اﺳﺖ ﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ‬

‫‪39‬‬
 ‫‪ -27‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺮدم را از روي ﺗﻬﻤﺖ و ﻳﺎ ﺳﻮء ﻇﻦ ﺑﻜﺸﻨﺪ‬

‫‪ -28‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪن ﺳﺨﻦ ﺣﻖ ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺷﻨﻴﺪن ﺑﺎﻃﻞ ﺑﺮاﻳﺸﺎن آﺳﺎن اﺳﺖ‬

‫‪ -29‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ از ﺗﺮس زﺑﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ اﺣﺘﺮام ﻣﻲ ﮔﺬارد‬

‫‪ -30‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺣﺪود اﻟﻬﻲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻃﺒﻖ ﻫﻮي و ﻫﻮس ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‬

‫‪ -31‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﻌﺎش اﻧﺴﺎن از ﻛﻢ ﻓﺮوﺷﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫‪ -32‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دﻧﻴﺎﻳﺶ رﻳﺎﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫‪ -33‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻧﻤﺎز را ﺳﺒﻚ ﺷﻤﺎرﻧﺪ‬

‫‪ -34‬و دﻳﺪي اﻧﺴﺎن ﺛﺮوت زﻳﺎدي ﺟﻤﻊ ﻛﺮده وﻟﻲ از آﻏﺎز آن ﺗﺎ آﺧﺮ زﻛﺎﺗﺶ را ﻧﺪاده اﺳﺖ‬

‫‪ -35‬ودﻳﺪي ﻛﻪ دﻟﻬﺎي ﻣﺮدم ﺳﺨﺖ و دﻳﺪﮔﺎﻧﺸﺎن ﺧﺸﻚ و ﻳﺎد ﺧﺪا ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﮔﺮان اﺳﺖ‬

‫‪ -36‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺴﺒﻬﺎي ﺣﺮام آﺷﻜﺎرا رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -37‬و دﻳﺪي ﻧﻤﺎز ﺧﻮان ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻧﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‬

‫‪ -38‬و دﻳﺪي ﻣﺮدم در اﻃﺮاف ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪاﻧﻨﺪ‬

‫‪ -39‬و دﻳﺪي ﻃﺎﻟﺐ ﺣﻼل ﺳﺮزﻧﺶ و ﻣﺬﻣﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻃﺎﻟﺐ ﺣﺮام ﺳﺘﺎﻳﺶ و اﺣﺘﺮام ﻣﻲ ﮔﺮدد‬

‫‪ -40‬و دﻳﺪي در ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا دوﺳﺖ ﻧﺪارد و ﻛﺴﻲ از آن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ‬

‫ﻛﺲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ و ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺪﺷﺎن ﻣﺎﻧﻊ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬

‫‪ -41‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻘﻴﺮ ﭼﻴﺰي دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺑﺨﻨﺪﻧﺪ وﻟﻲ در ﻏﻴﺮ ﺧﺪا ﺗﺮﺣ‪‬ﻢ اﺳﺖ‬

‫‪ -42‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت در اﻧﻈﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺠﺎ آورﻧﺪ و ﻛﺴﻲ از ﺗﺮس ﻣﺮدم از آن‬

‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫‪40‬‬
 ‫‪ -43‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻋﻘﻮق ﭘﺪر و ﻣﺎدر رواج دارد و ﻓﺮزﻧﺪان ﻫﻴﭻ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻗﺎﺋﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺰد ﻓﺮزﻧﺪ از‬

‫ﻫﻤﻪ ﺑﺪﺗﺮﻧﺪ‬

‫‪ -44‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﻪ ﭘﺪرش ﻧﺴﺒﺖ دروغ ﺑﺪﻫﺪ و ﭘﺪر و ﻣﺎدرش را ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻛﻨﺪ و از ﻣﺮﮔﺸﺎن ﺷﺎد ﮔﺮدد‬

‫‪ -45‬و دﻳﺪي ﻛﻪ اﮔﺮ روزي ﺑﺮ ﻣﺮدي ﺑﮕﺬرد وﻟﻲ او در آن روز ﮔﻨﺎه ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺪﻛﺎري‪ ،‬ﻛﻢ ﻓﺮوﺷﻲ و زﺷﺘﻲ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻧﺪاده‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ‬

‫‪ -46‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪان ﻏﺬاي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮدم را اﺣﺘﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪ -47‬و دﻳﺪي ﻛﻪ اﻣﻮال ﺧﻮﻳﺸﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ )ﺧﻤﺲ( در راه ﺑﺎﻃﻞ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﺎ آن ﻗﻤﺎر‬

‫ﺑﺎزي و ﺷﺮاﺑﺨﻮري ﺷﻮد‬

‫‪ -48‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﻫﻢ‪ ‬و ﻫﺪف ﻣﺮدم ﺷﻜﻤﺸﺎن و ﺷﻬﻮﺗﺸﺎن اﺳﺖ‬

‫‪ -49‬و دﻳﺪي ﻛﻪ ﺻﺪﻗﻪ را ﺑﺎ وﺳﺎﻃﺖ دﻳﮕﺮان و ﺑﺪون رﺿﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ در ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﺪﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻔﺎرﺷﺎت آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﭘﺮﻫﻴﺰ از اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﻳﻂ ‪:‬‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎم )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫»ﺗﻘﻮا ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﺎ واﮔﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﺷﻤﺎ را از ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺳﻴﺮاب ﺑﻴﺮون آورﻳﻢ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﺮدن ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ از ﺳﻮي ﻣﺎ ﺑﻮد ‪ ...‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻴﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﭼﭗ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﺸﻮﻳﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮي ﻣﺎ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ و در ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﻮرات روﺷﻦ و ﻗﻄﻌﻲ دﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‬

‫‪41‬‬
 ‫و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻮاه اﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ و اﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﻮدن ﺷﻤﺎ و رﺣﻤﺖ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻤﺎن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫وﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻳﻲ را از ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬روزي ﻧﺰد ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق ﻛﻪ ﻣﺪرس ﺣﻮزه ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻣﻨﺒﺮ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬
‫در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺧﻮد روزﻫﺎ روزه ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺐ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد و ﭼﻬﻞ ﺣﺞ ﻋﻤﺮه ﺑﺠﺎي ﺑﺠﺎي آورد و در ﻣﻴﺎن‬
‫ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﺑﻤﻴﺮد وﻟﻲ از دوﺳﺘﺪاران و ﻣﺤﺒﺎن و ﻣﻮاﻟﻴﺎن اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ «.‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬آري واﷲ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺠﻴﻞ در ﻓﺮج‬

‫در ﺗﺸﺮف آﻗﺎ ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻦ ﺳﺎﻣﺮاﻳﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﺳﺮداب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن و دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا را ﻗﺴﻢ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻋﻤﻪ ام ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﻓﺮج ﻣﺮا ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮداﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﻋﺮﺿﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻣﻘﺪس اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮ ﻧﺠﻔﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﺧﺎدم ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﻣﺎ ﺷﻤﺎ را ﻫﺮ‬
‫روز رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﻢ؟ آﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد؟«‬

‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﭼﺮا ﻣﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ؟!‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻓﺸﻨﺪي ﺗﻬﺮاﻧﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﺳﻴﺪي ﻧﻮراﻧﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ در اﻳﻦ ﻫﻮاي ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ از راه رﺳﻴﺪه و ﺗﺸﻨﻪ اﺳﺖ ﻇﺮف آﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ او دادم ﺗﺎ ﺑﻨﻮﺷﺪ و‬

‫‪42‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎ! ﺷﻤﺎ از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫آب ﺧﻮردﻧﻲ ﻣﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ و دﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻓﺮج ﻣﺎ ﻣﻲ رﺳﺪ‪«.‬‬

‫اﺧﻼص در ﻋﻤﻞ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﺑﺰرگ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺷﺒﻲ در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را دﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻋﺮض ﻛﺮدم‬
‫ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮم؟« ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻋﻤﻠﺖ را ﻋﻤﻞ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﺮار ﺑﺪه‪ «.‬ﻣﻦ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻛﺎري ﺑﺒﻴﻦ اﮔﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﻮ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪه‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫در اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻢ؟!« ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻻﺧﻼص ﻓﻲ اﻟﻌﻤﻞ؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬در ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد اﺧﻼص داﺷﺘﻪ ﺑﺎش‪«.‬‬

‫ﺑﺮدﺑﺎري و ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻴﻨﻪ دوز )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( از اﺧﻴﺎر ﺗﻬﺮان ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اﺟﺎره اي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ و‬
‫ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﺪت اﺟﺎره دﭼﺎر رﻧﺞ و زﺣﻤﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ او ﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﻣﻨﺰل‬
‫درﺳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ ﻫﺎ ﺷﻜﻴﺒﺎ و ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻌﺎرف اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﻴﺮزا ﻣﻬﺪي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻛﻪ ﺳﺎل ﻫﺎ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻧﺰد ﻋﻠﻤﺎي ﺑﺰرگ داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد و اﺟﺎزه اﺟﺘﻬﺎد از ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻧﺎﻳﻴﻨﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( داﺷﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل درك ﺣﻘﺎﻳﻖ‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﻠﺴﻔﻪ را ﻧﺰد‬
‫اﺳﺘﺎدان ﻓﻦ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ رﺗﺒﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد؛ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬دﻳﺪم دﻟﻢ آرام ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ درك ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ام‪ .‬رو‬
‫ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎن آوردن و ﻣﺪﺗﻲ از ﻣﺤﻀﺮ اﺳﺘﺎد ﻋﺎرﻓﺎن و ﺳﺎﻟﻜﺎن آﻗﺎ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻛﺮﺑﻼﻳﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدم‬
‫ﺗﺎ از ﻧﻈﺮ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﻤﺎل ﻗﻄﺒﻴﺖ و ﻓﻨﺎء ﻓﻲ اﷲ رﺳﻴﺪم‪ .‬اﻣﺎ دﻳﺪم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ و اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻇﻮاﻫﺮ ﻗﺮآن و ﺳﺨﻨﺎن‬
‫اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ آراﻣﺶ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻗﻠﺐ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدم‪ «.‬ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻴﺮزا ﻣﻬﺪي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﻪ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎت را در ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺧﻮد‬
‫را از ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﻼﺳﻔﻪ و اﻓﻜﺎر ﻋﺮﻓﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدم و ﺑﺎ ﻛﻤﺎل اﺧﻼص و ﺗﻮﺑﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺗﻮﺳﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم‪ .‬روزي‬
‫در وادي اﻟﺴﻼم ﻧﺰد ﻗﺒﺮ ﺣﻀﺮت ﻫﻮد و ﺻﺎﻟﺢ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم در ﺣﺎل ﺗﻀﺮع و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن‬

‫‪43‬‬
‫)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم‪ «.‬اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻃَﻠَﺐ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﻌﺎرِف‪ ‬ﻣ‪‬ﻦ ﻏَﻴﺮِ ﻃَﺮﻳﻘ‪‬ﻨﺎ اَﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻣ‪‬ﺴﺎوِقﱠ‬
‫ﻟ‪‬ﻸﻧﻜﺎرﻧﺎ و ﻗَﺪ اَﻗﺎﻣﻨﻲ اﷲ و اﻧﺎ اﻟﺤ‪‬ﺠ‪‬ﻪ ﺑﻦُ اﻟﺤﺴﻦ؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺟﺴﺖ و ﺟﻮي ﻣﻌﺎرف و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻃﺮﻳﻖ از ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺎ اﻫﻞ‬
‫ﺑﻴﺖ ﻃﻬﺎرت ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﻜﺎر ﻣﺎ و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﭘﺎ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻦ ﺣﺠﻪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ «.‬ﻣﺮﺣﻮم اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﭘﺲ از آن از ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻋﺮﻓﺎن ﺑﻴﺰاري ﺟﺴﺘﻢ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ رﻳﺨﺘﻢ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﺮآن و اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( روي آوردم‪«.‬‬

‫ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺮدم‬

‫در ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ‪» :‬اُرﺧ‪‬ﺺ‬
‫ﻧَﻔﺴ‪‬ﻚ و‪ ‬اَﻗﺒِﻞ ﻣﺠﻠ‪‬ﺴ‪‬ﻚ ﻓ‪‬ﻲ اﻟﺪ‪‬ﻫﻠﻴﺰ واﻗﺾِ اﻟﻨّﺎس ﻧﺤﻦ ﻧَﻨﺼ‪‬ﺮك‪‬؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮدت را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ارزان ﻛﻦ! و در دﺳﺘﺮس‬
‫ﻫﻤﻪ ﻗﺮار ﺑﺪه و ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺧﻮد را در دﻫﻠﻴﺰ ﺧﺎﻧﻪ ات ﻗﺮار ﺑﺪه ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺳﺮﻳﻊ و آﺳﺎن ﺑﺎ ﺗﻮ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و‬
‫ﺣﺎﺟﺖ ﻫﺎي ﻣﺮدم را ﺑﺮآورد‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﺎرﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر‬

‫در اﺣﻮاﻻت ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺒﺎن و ﺷﻴﻌﻴﺎن آﻣﺪه ﻛﻪ ﭘﺪر ﭘﻴﺮي داﺷﺖ و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ او ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺷﺐ ﻫﺎي‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﻣﻲ رﻓﺖ اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺮك ﻧﻤﻮد‪ .‬دﻟﻴﻞ آن را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﭼﻬﻞ ﺷﺐ‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ رﻓﺘﻢ در ﺷﺐ آﺧﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻐﺮب ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﻣﻲ رﻓﺘﻢ ﻋﺮب ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ را دﻳﺪم ﺳﻮار ﺑﺮ‬
‫اﺳﺐ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬از ﭘﺪرت ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻦ‪ «.‬ﻣﻦ ﻓﻬﻤﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﻦ ﭘﺪرم‬
‫را ﺑﮕﺬرام و ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﺑﺮوم‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫از ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﺮﻋﺸﻲ ﻧﺠﻔﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ رﻓﺘﻢ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻢ روزي ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﺎز دﻟﻢ ﺷﻜﺴﺖ و‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم ﻣﻮﻻ ﺟﺎن! آﻳﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺪار ﻛﺮﺑﻼ ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮم و او را در ﻧﺰد ﺧﺪا ﺷﻔﻴﻊ ﻗﺮار دﻫﻢ؟!« در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﻴﺎن ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪاري اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪44‬‬
 ‫»ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮم ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻤﺎ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻲ از ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻟﻌﺒﺎس‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺣﺎﺟﺖ ﺑﺨﻮاﻫﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮ‪ :‬ﻳﺎ أﺑﺎﻟﻐﻮث ادرﻛﻨﻲ‪«.‬‬

‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﺮآن‬

‫در ﺗﺸﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﻮﻟﻮي ﻗﻨﺪﻫﺎري در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻟﻌﺒﺎس )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫روي داده اﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ دﻳﺪم ﻗﺮآﻧﻲ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﺎش و ﺑﻪ ﻗﺮآن‬
‫اﺣﺘﺮام ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻢ ﺷﻢ و ﻗﺮآن را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﺑﻮﺳﻴﺪم و در ﻗﻔﺴﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪«.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮوﻣﺎن‬

‫آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﺮﻫﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ در ﺧﺮداد ‪ 1358‬ﻫـ‪.‬ق ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﺤﺮوم ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﻳﺪن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺧﺮاب ﺷﺪ و در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﭼﺎره ﺣﺰ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻻﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪن و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻳﺎ اﺑﺎﺻﺎﻟﺢ اﻟﻤﻬﺪي! ادرﻛﻨﻲ‪ «.‬ﻧﺎﮔﻬﺎن وﺟﻮد ﻣﺒﺎرك اﻣﺎم زﻣﺎن‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﺿﻤﻦ ﺑﺸﺎرت ﺑﻪ آﻣﺪن وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺄﺟﻮرﻳﺪ ﭼﻮن ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬و اﻳﻦ روش ﺟﺪ‪‬م ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ‬
‫در ﺣﺪ‪ ‬ﺗﻤﻜّﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﻴﺪ و دﺳﺖ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮ ﻧﺪارﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫روﺿﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫در ﺗﺸﺮّف آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻓﺸﻨﺪي ﺗﻬﺮاﻧﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎز اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺷﺐ ﻫﺸﺘﻢ‬
‫ذﻳﺤﺠﻪ را ﺑﻪ او ﻳﺎد ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﻓﺮدا ﺷﺐ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﭼﺎدرﻫﺎي ﺣﺠﺎج ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ و ﺑﻪ آﻧﺎن ﻧﻈﺮ دارد؟« ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬در ﭼﺎدر ﺷﻤﺎ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﻓﺮدا ﺷﺐ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻋﻤﻮرﻳﻢ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( در آن ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫اﻳﺮان ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در دوران ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول و اﺷﻐﺎل اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮاي‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺲ و روس ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدﻧﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر دوﺳﺘﺪاران اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود و ﺳﻘﻮط ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺧﻮاب ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ دﻳﻮاري اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻘﺸﻪ اﻳﺮان ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﺧﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ و در زﻳﺮ اﻳﻦ دﻳﻮار ﺗﻌﺪادي زن و ﺑﭽﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ و دﻳﻮار دارد روي ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﮕﺮان ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ زﻧﺪ‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬اﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ؟« در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن دﻳﻮار را ﻛﻪ‬
‫در ﺣﺎل اﻓﺘﺎدن ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ )اﻳﺮان ﺷﻴﻌﻪ(‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺷﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارﻳﻢ ﺳﻘﻮط ﻛﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﮕﻬﺶ ﻣﻲ دارﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﺑﺮ ﻗﺮاﺋﺖ و ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮآن‬

‫در ﺗﺸﺮّف ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﻞ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻮده اﺳﺖ او را ﺷﻔﺎ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ او ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﺑﺮ‬
‫ت ﺑﺎد ﺑﻪ ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﺑﺮ ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن‪.‬‬

‫اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺑﺎورﻫﺎى دﻳﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﺮ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻌﺎد‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻤﺎن ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ رﻛﻦ اﺳﺎﺳﻰ ﻣﻜﺘﺐ اﻧﺒﻴﺎ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺛﺒﺎت ﻗﻴﺎﻣﺖ؛ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ؛ اﻫﻮال روز ﻣﺤﺸﺮ؛ ﻣﻴﺰان و ﺳﻨﺠﺶ اﻋﻤﺎل؛ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﻴﻜﺎن و ﺑﺪان در ﻗﻴﺎﻣﺖ؛ ﭘﺎداﺷﻬﺎ و‬
‫ﻛﻴﻔﺮﻫﺎى آﺧﺮت؛ ﺑﺮﺧﻰ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎى ﻗﻴﺎﻣﺖ و‪ ،...‬از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﻤ‪‬ﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎرى از ﺳﻮرهﻫﺎى ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﻴﺎن‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻧﻜﺎت دﻗﻴﻖ و ﺣﺴ‪‬ﺎسِ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ آﺧﺮت و ﻳﻘﻴﻦ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ ﭘﺲ از ﻣﺮگ؛ ﺑﻴﻨﺶ‬
‫اﻧﺴﺎن را در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺷﻜﻞ ﻣﻰدﻫﺪ و ﻛﺎرﻫﺎى او را ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﻣﻰﺳﺎزد‪ .‬در اﻋﻤﺎق وﺟﻮد او ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻣﻰﮔﺬارد و ﺣﺲ‪‬‬
‫ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ را در ﺿﻤﻴﺮ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﺑﻴﺪار ﻣﻰﻛﻨﺪ و آﻧﺎن را ﺑﻪﺳﻤﺖ درﺳﺖﻛﺎرى و ﻧﻮع دوﺳﺘﻰ و ﻣﻜﺎرم اﺧﻼق ﺳﻮق‬
‫ﻣﻰدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻴﺰان اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺎﻃﻨﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺛﻮاب و ﻋﻘﺎب اﻟﻬﻰ دارﻧﺪ از ﮔﻨﺎه و آﻟﻮدﮔﻰ ﺑﺮ ﻛﻨﺎر ﻣﻰﻣﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪46‬‬
‫ﺑﺎور داﺷﺘﻦ ﻇﻬﻮر ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺟﺰاى اﻋﻤﺎل در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﺎن و ﺑﺪان ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ و ﭘﺎداش و‬
‫ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮﻳﺶ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭼﺸﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ و ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل و داد ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ آن ﺟﻨﺎب در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰ از ارﻛﺎن‬
‫اﺳﺎﺳﻰ ﻋﻘﺎﻳﺪ دﻳﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺘﺐ آﺳﻤﺎﻧﻰ از آن ﻳﺎد ﺷﺪه و ﺑﺮ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﻣﻰﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ » :‬وﻟَﻘَﺪ‪ ‬ﻛَﺘَﺒ‪‬ﻨﺎ ﻓ‪‬ﻰ اﻟﺰﱠﺑ‪‬ﻮرِ ﻣ‪‬ﻦْ ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟﺬﱢﻛْﺮِ اَنﱠ اﻟْﺎَر‪‬ض‪ ‬ﻳ‪‬ﺮِﺛُﻬﺎ ﻋ‪‬ﺒﺎد‪‬ى‪ ‬اﻟﺼ‪‬ﺎﻟ‪‬ﺤ‪‬ﻮنَ«؛ و ﺑﻪ راﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﺎ در زﺑﻮر‪ ،‬ﭘﺲ از‬
‫ذﻛﺮ ﺛﺒﺖ ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ زﻣﻴﻦ را ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ارث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ و ﺷﻨﺎﺧﺖ وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى دوران ﻗﻴﺎم و ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ ﺣﻜﻮﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت در زﻧﺪﮔﻰ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎن‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ‪ -‬ﺑﻠﻜﻪ از ﺟﻬﺎﺗﻰ آﺛﺎر ﻗﻮﻳﺘﺮ و ﻧﺎﻓﺬﺗﺮى ‪ -‬ﺑﺮﺟﺎى ﻣﻰﮔﺬارد‪ .‬ﻳﺄس و ﻧﺎاﻣﻴﺪى را از دﻟﻬﺎ ﻣﻰزداﻳﺪ و ﺗﺤﺮّك و‬
‫ﻧﺸﺎط را در ﻣﻐﺰﻫﺎ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻰﺳﺎزد و دﺳﺘﻬﺎ را در ﭘﻰ دﻟﻬﺎ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟّﻴﺖ و ﺗﻼش و ﭘﺸﺘﻜﺎر واﻣﻰدارد‪.‬‬

‫ﺑﺎور داﺷﺘﻦ ﻇﻬﻮر ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺟﺰاى اﻋﻤﺎل در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﻴﻜﺎن و ﺑﺪان ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ و ﭘﺎداش و‬
‫ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮﻳﺶ را ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭼﺸﻴﺪ‪ .‬ﭘﺎﻛﺎن و ﺻﺎﻟﺤﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺮك و ﻛﻔﺮ و اﻟﺤﺎد و ﻧﻔﺎق‬
‫را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮﻣﻰ دارﻧﺪ و ﺑﺴﺎط ﺳﺘﻤﮕﺮان و ﺑﺪﻛﺎران را ﺑﺮﻣﻰﭼﻴﻨﻨﺪ و ﻋﺪل و داد ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ﮔﻴﺘﻰ ﺣﻜﻢ ﻓﺮﻣﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﻨﻪﻫﺎى ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ از ﺟﻬﺎت ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮﻧﺪ‬

‫‪ -1‬اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺰرگ‬

‫ﻫﻨﮕﺎمﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ﻳﺎران و ﺷﻴﻌﻴﺎن آن ﺟﻨﺎب از ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎر ﺟﻬﺎن ﻧﺰد او اﺟﺘﻤﺎع ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﻳﺎرﻳﺶ‬
‫ﻣﻰﺷﺘﺎﺑﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺰرگ‬

‫‪ -2‬آن روﻳﺪاد ﺣﺘﻤﻰ اﺳﺖ‬

‫ﻣﮋدهﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻋﺼﺮ و ﺑﺮﻗﺮارى ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻋﺪل و داد ﺑﻪ دﺳﺖ آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﻰ ﻣﺤﻜﻢ در آﻳﺎت و اﺣﺎدﻳﺚ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ و آن را وﻋﺪهاى ﺣﺘﻤﻰ و ﺗﺨﻠّﻒﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ‬

‫‪47‬‬
 ‫‪ -3‬ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬

‫در اﺣﺎدﻳﺚ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه ﻛﻪ زﻣﺎن ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻇﻬﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻰ اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺮ ﻗﻴﺎم‬
‫آن ﺣﻀﺮت را ﺑﻪ ﺷﺒﻰ ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻰﺑﺨﺸﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺣﺪﻳﺚ در اﻳﻦ ﺑﺎره‬

‫‪ -4‬ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﺮدﮔﺎن‬

‫در زﻣﺎنﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮتﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ﺟﻤﻌﻰ از اﻣﻮاتﻣﺆﻣﻨﺎن ﺑﻪ اذن ﺧﺪاوﻧﺪ زﻧﺪه ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻰ دﻧﻴﺎ ﺑﺎز ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ و‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﭼﻨﺎن واﺿﺢ و ﻣﺴﻠّﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻰ از دﻋﺎﻫﺎى ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻳﻜﻰ از ﺣﻮاﻳﺞ و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎى ﻣﻬﻢ‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن و ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪاى از اﺣﺎدﻳﺚ‬

‫‪ -5‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن آن ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺰرگ‬

‫در ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺑﻴﺎن آﻳﺎﺗﻰ ﭼﻨﺪ از ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ‪ -‬ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ‪ -‬رواﻳﺖ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن وﻗﻮع ﻗﻴﺎﻣﺖ در آﻳﺎت ﻗﺮآن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‬

‫‪ -6‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻰ ﻣﻄﻠﻖ ﺧﺪاوﻧﺪ‬

‫در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻰ ﻗﺪرت اﻟﻬﻰ ﺟﻠﻮهﻫﺎﻳﻰ دارد ﻛﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪان از ﺷﻨﺎﺧﺖ رﻣﻮز و اﺳﺮار آن ﻋﺎﺟﺰﻧﺪ و زورﻣﻨﺪان در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫اراده او ﻓﺮوﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ ﻗﺪرت ﻧﻤﺎﻳﻰ ﻛﺎﻣﻞ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻰ ﻣﻄﻠﻖ در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ آﺷﻜﺎر ﻣﻰﮔﺮدد‬
‫ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺮدﻣﺎن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﺎﺿﻊ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﺑﺴﺎط زورﻣﻨﺪان و ﺳﺘﻤﻜﺎران ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﻋﺬاب ﺑﺰرگ‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎى دوران ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ‪ -‬ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ‪ -‬ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎى رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ؛ ﻛﻴﻔﺮﻫﺎى ﺑﺰرگ و ﺳﺨﺘﻰ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺑﺪﻛﺮداران ﻣﻘﺮر ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا در ﻫﺮ دو ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻓﺮﺻﺖ ﺟﺒﺮان و ﺑﺎزﮔﺸﺖ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ و ﻣﻬﻠﺖ‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪48‬‬
 ‫‪ -8‬اﻳ‪‬ﺎماﻟﻠﱠﻪ‬

‫از ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻠﻨﺪ و ﭘﺮﺑﺎر ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻋﻨﻮان اﻳ‪‬ﺎم اﻟﻠﱠﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در دو آﻳﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳ‪‬ﺎم اﻟﻠﱠﻪ؛ روزﻫﺎﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺪرت و ﻋﻈﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ در آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻮدار ﮔﺮدﻳﺪه و ﻧﻴﺮوﻫﺎى ﻣﺮدم ﺑﻰ اﺛﺮ‬
‫ﻣﺎﻧﺪه و از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎى دوران ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ؛ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﻫﻨﮕﺎم‪،‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ و روﺷﻨﺘﺮﻳﻦ ﻣﺼﺎدﻳﻖ اﻳ‪‬ﺎم اﻟﻠﱠﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻣﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -9‬ﻳﻮم اﻟﺨﺮوج‬

‫از ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻠﻨﺪ ﻗﺮآﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻳﻜﻰ از ﺷﺒﺎﻫﺘﻬﺎى ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ اﺳﺖ؛ ﻳﻮم‬
‫اﻟﺨﺮوج اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻮم اﻟﺨﺮوج ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻳﺎد ﺷﺪه و راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺳﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ :‬زﻣﺎن‬
‫اﻗﺪام ﻣﺴﻠّﺤﺎﻧﻪ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻗﺎﺋﻢﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم؛ دوره رﺟﻌﺖ و ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺟﻤﻌﻰ از اﻣﻮات ﺑﻪ ﺟﻬﺎن؛ ﺑﻴﺮون آﻣﺪن ﺗﻤﺎﻣﻰ‬
‫ﻣﺮدﮔﺎن از ﻗﺒﺮﻫﺎ در ﻗﻴﺎﻣﺖ‪.‬‬

‫‪-10‬ﻳﻮم ﻣﻮﻋﻮد‬

‫ﻇﻬﻮر و ﺑﺮﭘﺎﻳﻰ دوﻟﺖ ﺣﻘّﻪ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ وﻋﺪه ﺑﺰرگ اﻟﻬﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﺗﻮﺳﻂ اﻧﺒﻴﺎء و اوﻟﻴﺎء و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در آﻳﺎت‬
‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ واﻗﻊ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‬

‫‪ -11‬روز ﺟﺪاﻳﻰ ﺣﻖ ﺟﻮﻳﺎن از اﻫﻞ ﺑﺎﻃﻞ‬

‫از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى دوران ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت وﻟﻰ‪ ‬ﻋﺼﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن و ﺣﻖ ﺟﻮﻳﺎن از اﻫﻞ ﺑﺎﻃﻞ ﺟﺪا ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ‬
‫در اﺣﺎدﻳﺚ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻠﻰﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻨﺎدى در ﻣﺎه رﻣﻀﺎن از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺸﺮق ﻫﻨﮕﺎم ﺳﭙﻴﺪه دم ﻧﺪا ﻣﻰدﻫﺪ؛ اى‬
‫اﻫﻞ ﻫﺪاﻳﺖ! ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬و ﻳﻚ ﻣﻨﺎدى از ﺳﻮى ﻣﻐﺮب ﭘﺲ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﺳﺮﺧﻰ ﺷﻔﻖ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻰﻛﺸﺪ؛ اى اﻫﻞ ﺑﺎﻃﻞ!‬
‫ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫‪-12‬ﻋﻘﻮﺑﺖ ﻓﺮاﮔﻴﺮ‬

‫دوران ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﻟﻠﱠﻪ ﻫﻨﮕﺎم رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﺷﺪن ﻛﻔّﺎر و ﻇﺎﻟﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬و دﺳﺖ اﻧﺘﻘﺎم اﻟﻬﻰ ﻫﻤﻪ ﻛﺞ اﻧﺪﻳﺸﺎن و‬
‫ﺑﺪﻛﺮداران را ﻓﺮا ﻣﻰﮔﻴﺮد‪ .‬در دﻋﺎﻳﻰ ﭼﻨﻴﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻪ او )اﻣﺎم ﻋﺼﺮ( اﻟﻬﺎم ﻛﻦ ﺗﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﺎﻳﻪاى از آﻧﺎن )دﺷﻤﻨﺎن( را‬
‫ﺑﺮ ﺟﺎى ﻧﮕﺬارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ آن را وﻳﺮان ﺳﺎزد‪...‬‬

‫‪ -13‬ﺧﻮارى و رﺳﻮاﻳﻰ ﻣﺠﺮﻣﺎن‬

‫از وﻳﮋﮔﻴﻬﺎىﻣﻬﻢ ﻫﻨﮕﺎﻣﻪﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت وﻟﻰ‪ ‬ﻋﺼﺮ ﺧﻮارى و زﺑﻮﻧﻰ و ذﻟّﺖ ﻛﺎﻓﺮان و ﻧﺎﭘﺎﻛﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻗﺎﺋﻢﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﭙﺎﺧﻴﺰد اﻳﻤﺎن را ﺑﺮ ﻫﺮ ﻧﺎﺻﺒﻰ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻰﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﻘﻴﻘﻰ آن‬
‫را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ )ﻛﻪ ﻫﻴﭻ(‪ ،‬وﮔﺮﻧﻪ ﮔﺮدﻧﺶ را ﻣﻰزﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ‪...‬‬

‫‪-14‬ﻳﻮم اﻟﺪ‪‬ﻳﻦ‬

‫واژه ﻳﻮماﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﺳﻴﺰده ﺑﺎر در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻳﺎد ﺷﺪه و ﺑﻪ دو ﻣﻌﻨﻰ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬او‪‬ل‪ :‬روز ﻗﻴﺎﻣﺖ؛ دو‪‬م‪ :‬ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى‪.‬‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ ﻋﺮاق ﻣﺴﻠﻂ ﻣﻲﺷﻮد؟‬

‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد اﻃﺮاﻓﻴﺎن ﺧﻮد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و آن ﺣﻀﺮت‬

‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﺑﻪ ﻣﺒﺎرزه ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( او را از ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻢ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﺎ ﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻴﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﻟﺸﻜﺮ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻨﮕﻲ در ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫ﭘﻴﺮوز آن ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻜﻢراﻧﻲ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و اﺳﻴﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( او را ﺑﻪ درك‬

‫واﺻﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ ﻋﺮاق ﻣﺴﻠﻂ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻗﻮل دﻳﮕﺮ درﺑﺎرة ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ[ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﺑﻪ ﺷﺎم ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﺪهاي از ﻳﺎران ﺧﻮد را‬

‫‪50‬‬
 ‫ﺑﻪ دﻧﺒﺎل او رواﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و آﻧﺎن ﭘﺲ از دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ او را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و دﺟﺎل ﻫﻢ ﻋﺼﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﺑﻠﻪ‪ .‬اﻳﻦ دو‪ ،‬ﻫﻢ ﻋﺼﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ راﺑﻄﻪ د ارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻪ ﻣﺪت ﻃﻮل ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺗﺎ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮرﺷﺎن در ]ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ[ ﭘﻴﺮوز ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي در ﻳﻚ ﺷﺐ واﻗﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﻋﺼﺮي ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ رﻛﻦ و ﻣﻘﺎم ﺧﻄﺒﻪ اﻳﺮاد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻦ در ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬

‫اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ـ ﺧﺴﻒ ـ ﭼﻨﺪ روز ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻣﻌﺠﺰة ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺪادي اﻟﻬﻲ ﺑﺮاي ﻗﻴﺎم‬

‫ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻳﻦ رﺧﺪاد ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ‪ ‬دﻋﻮت او )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﻗﻴﺎﻣﺶ اﻳﻤﺎن‬

‫ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﺎ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻦ ﻣﺮدم ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ]اﻳﻦ واﻗﻌﻪ[ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؟‬

‫در رواﻳﺎت ﺑﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰه ﺑﺮ روح و روان اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﭘﺲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ]اﻳﻦ واﻗﻌﻪ[ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﺑﺰرﮔﺎن اﻫﻞ ﺷﺎم و ﮔﺮوهﻫﺎﻳﻲ از اﻫﻞ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﻧﺰد اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪه و ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫و ﻗﺎﻟﻮا آﻣﻨّﺎ ﺑﻪ‪).‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻳﻤﺎن ﻣﻲآوردﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﺎﻓﺮ‬

‫ﺑﻮدﻧﺪ(‬

‫آﻳﺎ ﻣﻌﺠﺰة ﺧﺴﻒ )ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در زﻣﻴﻦ( ﺧﻮد‪ ‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ؟‬

‫ﺑﻠﻪ‪ .‬ﻣﻌﺠﺰة ﺧﺴﻒ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﻫﻢ ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬و ﻋﺎﻃﻔﺔ او را درﺑﺎرة ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﻠﻴﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬

‫اﻣﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ دارد ﻛﻪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦِ آنﻫﺎ ﻓﺘﺢ ﻋﺮاق ﺑﺪون ﺧﻮنرﻳﺰي اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪51‬‬
‫ﺳﻴﻮﻃﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻧﻌﻴﻢ ﺑﻦ ﺣﻤ‪‬ﺎد ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از وﻟﻴﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺧﺒﺮ‬

‫واﻗﻌﺔ ﺧﺴﻒ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آن ﻟﺸﻜﺮ را رواﻧﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ]ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ[ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻳﻦ‬

‫ﻣﺮد ﻋﺒﺮﺗﻲ ﻗﺮار داده اﺳﺖ‪ .‬ﻟﺸﻜﺮي را ﺑﻪ ﺳﻮي او رواﻧﻪ ﻛﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ زﻣﻴﻦ آﻧﺎن را در ﺧﻮد ﻓﺮو ﺑﺮد‪ ،‬در اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻋﺒﺮت‬

‫و ﻧﺼﺮﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻃﺎﻋﺖ واﻣﻲدارد«‪ .‬اﻳﻦ رواﻳﺖ در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﻧﻘﺾ ﺑﻴﻌﺖ‪ ‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﺟﻨﮕﺶ ﺑﺎ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم( اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫از اﻳﻦ ﺧﺒﺮ روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻌﺖ‪ ‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﺗﺨﺎذ ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻼﻳﻢ در ﻗﺒﺎل اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮش در زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﺎم ﻓﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ آﻳﺎ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺗﻌﻘﻴﺐ او ﻣﻲﭘﺮدازد؟‬

‫ﺑﻠﻪ‪ .‬آن ﺣﻀﺮت )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﺪهاي را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل او رواﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد در ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲرﺳﻨﺪ و در‬

‫آنﺟﺎ ﺑﺮ روي ﺻﺨﺮهاي او را ﮔﺮدن ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﭘﺲ از ﺧﺮوﺟﺶ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ را ﺗﺤﺖ ﺗﺼﺮف ﺧﻮد در ﻣﻲآورد؟‬

‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ ﺷﺎم‪ :‬دﻣﺸﻖ و ﺣﻤﺺ در ﺳﻮرﻳﻪ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬اردن و ﺣﻠﺐ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺗﺼﺮﻓﺎت ﺧﻮد را ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬

‫ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻃﺮاف ﮔﺴﻴﻞ ﻣﻲدارد ﻛﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن او ﺑﻪ ﻃﺮف‬

‫ﺑﻐﺪاد و ﻛﻮﻓﻪ ﻣﻲروﻧﺪ و در آﻧﺠﺎ ﻗﺘﻞ و ﻓﺴﺎد ﺑﻪ راه ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ و اﻫﻞ آﻧﺠﺎ را ﺗﺎروﻣﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻛﻮﻓﻪ و ﻧﺠﻒ‬

‫اﺷﺮف ﻧﻴﺰ ﻗﺘﻞ ﻋﺎم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻟﺸﻜﺮ آن ﻣﻠﻌﻮن ﺑﻪ ﺷﺎم و ﻗﺴﻤﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻲروﻧﺪ‪.‬‬

‫‪52‬‬
 ‫وﻗﺘﻲ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻲرﺳﺪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ رخ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬

‫ﺑﺎ رﺳﻴﺪن ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﺳﻪ روز ﻫﺮ ﻋﻤﻠﻲ را در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﺒﺎح اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و در آن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ و‬

‫وﻳﺮاﻧﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﻣﻲروﻧﺪ؟‬

‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻜﻪ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ آن ﻧﻤﻲرﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺎم ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟‬

‫ﻟﺸﻜﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺎم ﻣﻲرود ]ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻮاﺟﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ[‪ ،‬ﻟﺸﻜﺮ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ آن‬

‫ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه و آن را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﻣﻮال آﻧﺎن ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺘﻨﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و اﻳﻦ ﻓﺘﻨﻪ ﺑﺮ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺳﺨﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬

‫ﻓﺘﻨﺔ اﻳﻦ ﻣﻠﻌﻮن در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻼد اﺳﻼﻣﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ و در اﻳﻦ ﻓﺘﻨﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﺎص ﺑﺮ اﺻﺤﺎب ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ‬

‫اﻟﺴﻼم( و ﺷﻴﻌﻴﺎن آن ﺣﻀﺮت )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﺨﺖ ﻣﻲﮔﺬرد ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺪا دﻫﻨﺪهاي از ﺳﻮي ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﺪا ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫»آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﺮِ ﺷﻴﻌﻪاي از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﺑﻴﺎورد ﻫﺰار درﻫﻢ ﺟﺎﻳﺰه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ «.‬در اﻳﻦ اوﺿﺎع‬

‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﺮ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش ﻫﺠﻮم ﻣﻲﺑﺮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬او از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﮔﺮدنِ او را ﻣﻲزﻧﺪ و ﻫﺰار‬

‫درﻫﻢ ﺟﺎﻳﺰه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻠﺖ ﻧﺮﺳﻴﺪن ﻟﺸﻜﺮي ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻜﻪ رواﻧﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫زﻳﺮا اﻳﻦ ﻟﺸﻜﺮ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ »ﺑﻴﺪا« ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻗﺮار دارد ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺗﻤﺎم آﻧﺎن را در ﺧﻮد‬

‫ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮد و ﻣﻲﺑﻠﻌﺪ‪ .‬و اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﺧﺴﻒ« ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫دﺟﺎل ﻛﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت از‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه ‪ ،‬ﺧﺮوج ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم« دﺟﺎل »اﺳﺖ ‪ .‬او ﻳﻚ ﻃﺎﻏﻮت ﺑﺴﻴﺎر ﺣﻴﻠﻪ‬

‫ﮔﺮ اﺳﺖ و ﻋﺪه ﺑﺴﻴﺎري را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻤﺮاه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫دﺟﺎل در ﻟﻐﺖ‪:‬‬

‫د‪‬ﺟ‪‬ﻞ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي روﻛﺶ ﻧﻤﻮدن ﻳﻚ ﺷﺊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻃﻦ آن ﻛﻢارزش ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ روي آن را زرق و ﺑﺮق داده‬

‫ﻳﺎ ﻃﻼﻛﺎري ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وﻗﺘﻲ دﺟﺎل را ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ آن ﺷﺨﺺ ﻣﻨﺎﻓﻖ‪ ،‬دروﻏﮕﻮ و‬

‫ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﮔﺎه ﺑﻪ ده ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ واژه ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﺷﺪ‪.‬‬

‫او ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﻧﺪارد ‪ ،‬و ﭼﺸﻢ دﻳﮕﺮش در ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اوﺳﺖ ‪ ،‬و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎره ﺻﺒﺢ ﻣﻲ درﺧﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي در ﭼﺸﻢ‬

‫اوﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮن اﺳﺖ‪ .‬وي در ﻳﻚ ﻗﺤﻄﻲ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﻴﻨﺔ دﺟﺎل‪:‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ دﺟﺎل ﺑﻪ ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد در ﻛﺘﺎب اﻧﺠﻴﻞ ﻧﺎم دﺟﺎل ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ از آﻳﺎت اﻧﺠﻴﻞ‬

‫اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﺟﺎل ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي دروﻏﮕﻮ و ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ و ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ داﺳﺘﺎن‬

‫ﺧﺮوج دﺟﺎل و زﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺶ در آن زﻣﺎن ﻫﻢ در ﺑﻴﻦ ﻧﺼﺎري ﺷﺎﻳﻊ ﺑﻮده و در اﻧﺘﻈﺎر ﺧﺮوﺟﺶ ﺑﻮدهاﻧﺪ در اﺳﻼم‬

‫ﻧﻴﺰ ﺳﺨﻦ از دﺟﺎل ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ و رواﻳﺎﺗﻲ در اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع از ﻓﺮﻳﻘﻴﻦ )ﺳﻨﻲ وﺷﻴﻌﻪ( وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫‪54‬‬
‫رواﻳﺎت اﻫﻞ ﺳﻨﺖ در اﻳﻦ ﺑﺎب ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از رواﻳﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻛﺜﺮ رواﻳﺎت‬

‫ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺪﻳﺜﻲ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺘﻤﻲ ﺑﻮدن ﺧﺮوج او‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﭘﻴﺶ از ﻗﻴﺎﻣﺖ ده اﻣﺮ‬

‫ﺣﺘﻤﻲ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و دﺟﺎل از اﻣﻮر ﺣﺘﻤﻴﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪.‬‬

‫رواﻳﺎت اﻫﻞ ﺳﻨﺖ در اﻳﻦ ﺑﺎب ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ از رواﻳﺎﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻛﺜﺮ رواﻳﺎت‬

‫ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺪﻳﺜﻲ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻧﺎم و ﻧﺴﺐ او‪:‬‬

‫ﻋﺪه اي ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎم دﺟﺎل؛ ﺻﺎﺋﺪ ﺑﻦ ﺻﻴﺪ ﻳﺎ اﺑﻦ ﺻﻴﺎد اﺳﺖ ‪،‬و ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﻟﻐﺖ دﺟﺎل ﺑﻪ‬

‫ﻣﻌﻨﻲ ﻛﺬاب )ﺑﺴﻴﺎر دروغ ﮔﻮ( اﺳﺖ‪ ،‬و ﻓﻌﻞ آن را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ »آب ﻃﻼ و آب ﻧﻘﺮه دادن« داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬دﺟﺎل را در‬

‫زﺑﺎن ﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ و ﻓﺮاﻧﺴﻪ‪»،‬آﻧﺘﻲ ﻛﺮﻳﺴﺖ« ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ دﺷﻤﻦ و ﺿﺪ ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻓﺮدي او‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬او ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﻧﺪارد ‪ ،‬و ﭼﺸﻢ دﻳﮕﺮش در ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اوﺳﺖ ‪ ،‬و‬

‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺘﺎره ﺻﺒﺢ ﻣﻲ درﺧﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي در ﭼﺸﻢ اوﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮن اﺳﺖ‪ .‬وي در ﻳﻚ ﻗﺤﻄﻲ ﺳﺨﺘﻲ‬

‫ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ ،‬و ﺑﺮ اﻻغ ﺳﻔﻴﺪي ﺳﻮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪55‬‬
 ‫در ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ در ﻛﻼم رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( دﺟﺎل ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ‪»:‬او ﻣﺮدي ﭼﺎق‪،‬‬

‫ﺳﺮخ روي ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮي ﺳﺮ ﻣﺠﻌﺪ و اﻋﻮر )ﭼﭗ ﭼﺸﻢ( اﺳﺖ ‪،‬ﭼﺸﻤﺶ ﻫﻤﭽﻮن داﻧﻪ اﻧﮕﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي آب‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻘﻴﺪه او‪:‬‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪»:‬او ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪي ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ زﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ را ﺟﻦ‬

‫و اﻧﺲ و ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪ )ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺎﻫﻮاره ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و ﺷﺒﻜﻪ‬

‫ﻫﺎي رادﻳﻮﻳﻲ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد( و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اي دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ! ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻦ آﻳﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟‬

‫ﭘﺲ اﺳﺘﻮار ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻘﺮر ﻛﺮده و ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪) .‬و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺷﺮك ﻓﺮا ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ( و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ )اﻧﺎ‬

‫رﺑﻜﻢ اﻻﻋﻠﻲ ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﻣﻦ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﺮﺗﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻢ(‬

‫او ﻣﺮدي ﭼﺎق‪ ،‬ﺳﺮخ روي ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻮي ﺳﺮ ﻣﺠﻌﺪ و اﻋﻮر )ﭼﭗ ﭼﺸﻢ( اﺳﺖ ‪،‬ﭼﺸﻤﺶ ﻫﻤﭽﻮن داﻧﻪ اﻧﮕﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫ﺑﺮ روي آب ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﻣﻜﺎن ﺧﺮوج‪:‬‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪»:‬او از ﺷﻬﺮي)در آن ﺳﻮي ﻣﺎوراء اﻟﻨﻬﺮﻳﻦ( و ﻗﺮﻳﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ‬

‫»ﻳﻬﻮدﻳﻪ« اﺳﺖ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ« و در رواﻳﺎت دﻳﮕﺮ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺮاﻳﺶ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ اﺻﻔﻬﺎن‪،‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن‪ ،‬ﺳﺠﺴﺘﺎن‬

‫‪56‬‬
 ‫ﻣﺮگ او‪:‬‬

‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬دﺟﺎل در اﻣﺖ ﻣﻦ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﺷﻮد در ﭼﻬﻞ روز ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ‬

‫ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ را ﻣﺄﻣﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬او را ﻃﻠﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺮد‪ .‬و ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺿﻤﻦ ﻳﻚ‬

‫ﺧﻄﺒﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺎ ﻳﺎراﻧﺶ از ﻣﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬و در آن ﻣﻜﺎن ﺑﻴﻦ آن‬

‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎدﺟﺎل و ارﺗﺶ او‪ ،‬ﺟﻨﮓ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬دﺟﺎل و ارﺗﺶ او ﻣﻔﺘﻀﺤﺎﻧﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري‬

‫ﻛﻪ از اول ﺗﺎ آﺧﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻼﻛﺖ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ و دﻧﻴﺎ آﺑﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻋﺪاﻟﺖ و ﻗﺴﻂ را در ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﻣﻲ دارد‪ ،‬و ﻃﺒﻖ رواﻳﺘﻲ آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬دﺟﺎل را در ﻛﻨﺎﺳﻪ ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻪ دار ﻣﻲ زﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﻛﻪ دﺟﺎل را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬آب دﻫﺎن ﺧﻮد را ﺑﺮ روي او ﺑﻴﻨﺪازد و ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﺣﻤﺪ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﺤﺮ آن‬

‫ﻣﻠﻌﻮن دﻓﻊ ﺷﻮد و در او اﺛﺮ ﻧﻜﻨﺪ ﭼﻮن او ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ را ﭘﺮ از ﻓﺘﻨﻪ و آﺷﻮب ﻧﻤﺎﻳﺪ‬

‫ﺑﻌﻀﻲ از ﻋﻠﻤﺎ ﭼﻮن ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق)رﺣﻤﻪ اﷲ( ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﭘﺎره اي از رواﻳﺎت از ﺟﻤﻠﻪ رواﻳﺖ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‬

‫ﻛﻪ ﻏﺮض و ﻫﺪف اﻟﻬﻲ ‪ ،‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺟﺎﻟﺰﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺴﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ او را ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﺪث ﻗﻤﻲ )رﺣﻤﻪ اﷲ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در رواﻳﺖ اﺑﻮ اﻣﺎﻣﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﻛﻪ دﺟﺎل را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬آب دﻫﺎن ﺧﻮد را ﺑﺮ روي او ﺑﻴﻨﺪازد و ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﺣﻤﺪ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬

‫ﺳﺤﺮ آن ﻣﻠﻌﻮن دﻓﻊ ﺷﻮد و در او اﺛﺮ ﻧﻜﻨﺪ ﭼﻮن او ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ را ﭘﺮ از ﻓﺘﻨﻪ و آﺷﻮب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬و ﻣﻴﺎن او و‬

‫ﻟﺸﻜﺮ ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻨﮓ واﻗﻊ ﺷﻮد و ﺑﺎﻻﺧﺮه آن ﻣﻠﻌﻮن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرك ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬

‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻳﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪57‬‬
 ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ ﻛﻪ دﺟﺎل را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﻧﻪ‬

‫ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‬

‫ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ و در ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮارد ﺑﺎ ﻫﻢ اﺧﺘﻼف دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺻﺪر‬

‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪ :‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از رﻳﺸﻪ ﻟﻐﺖ دﺟﺎل از ﻳﻚ ﺳﻮ و از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺪﻳﺚ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ‬

‫ﺷﻮد‪،‬دﺟﺎل ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد ﻣﻌﻴﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻨﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﭘﺮ ﺗﺰوﻳﺮ و ﺣﻴﻠﻪ ﮔﺮ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻴﺪن‬

‫ﺗﻮده ﻫﺎي ﻣﺮدم ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮد از ﻫﺮ وﺳﻴﻠﻪ اي اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﺮف وﺟﺎﻫﺖ‬

‫ﻋﻠﻤﻲ ﻧﺪارد و ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در اﺑﺘﺪاي ﻛﻼم ﮔﺬﺷﺖ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬

‫اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪»:‬ﻫﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﻌﺪ از ﻧﻮح ﻗﻮم ﺧﻮد را از ﻓﺘﻨﻪ دﺟﺎل ﺑﺮ ﺣﺬر داﺷﺖ و ﻣﻦ‬

‫ﻧﻴﺰ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ ﺣﺬر ﻣﻲ دارم‪ ،‬ﭘﺲ دﺟﺎل آن ﺑﻮده ﻛﻪ از اﺑﺘﺪاي ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدﻣﺎن را از ﻓﺘﻨﻪ اي او ﺑﻴﻢ ﻣﻲ داده اﻧﺪ و‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺴﻲ اﺷﻜﺎل ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دﺟﺎل ‪ ،‬اﺧﺒﺎر آﺣﺎد و ﺧﺒﺮ واﺣﺪ ﺑﻮده و ﺧﺒﺮ واﺣﺪ از اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻓﻲ‬

‫ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ او ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ ‪ :‬اوﻻ اﺧﺒﺎر آﺣﺎد ﺑﺮ اﺳﺎس آﻧﭽﻪ در ﻛﺘﺐ اﺻﻮﻟﻲ آﻣﺪه ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬

‫ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺮاﺋﻂ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬از اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮ ﺧﻮردار اﺳﺖ و در ﺛﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮاي ﺣﺪﻳﺚ دﺟﺎل اﮔﺮ از ﺗﻮاﺗﺮ و‬

‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﻟﻔﻈﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً از ﺗﻮاﺗﺮ در ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ در ﺻﺤﺖ اﺣﺎدﻳﺚ آن ‪،‬‬

‫ﭘﺲ دﺟﺎل از ﻋﻼﺋﻢ ﻗﻄﻌﻴﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮﺧﻲ از ﺗﻌﺮﻳﻔﺎت و ﺗﻮﺻﻴﻔﺎﺗﻲ ﻛﻪ درﺑﺎرهاش‬

‫در ﺑﺮﺧﻲ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺪرك ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدي ﻧﺪارد‪ .‬و اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﺪون ﺗﺮدﻳﺪ ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﺻﻮرت ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪58‬‬
 ‫در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺎره اي از داﻧﺸﻤﻨﺪان از ﺟﻤﻠﻪ ؛ ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪر در ﺟﻠﺪ ﺳﻮم ﻣﻮﺳﻮﻋﺔ ارزﺷﻤﻨﺪ‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ﺑﺎ ﻋﻨﻮان »ﺗﺎرﻳﺦ اﻟﻐﻴﺒﺔ اﻟﻜﺒﺮي« ﺑﺤﺚ ﻣﻔﺼﻠﻲ را ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ دﺟﺎل اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ اﻳﺸﺎن‬

‫ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﺧﺒﺎر دﺟﺎل ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ دو اﺷﻜﺎل ﺟﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اول ﺿﻌﻒ ﺳﻨﺪي دوم دﻻﻟﺖ ﺑﺮ اﻳﺠﺎد ﻣﻌﺠﺰات ﻣﻀﻠّﻪ‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻼﻣﻲ ﻣﺤﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎن ﻗﺪرت ﺧﺮق ﻋﺎدت و اﻇﻬﺎر ﻣﻌﺠﺰه را ﺑﻪ اﻓﺮاد ﮔﻤﺮاه و‬

‫ﮔﻤﺮاهﻛﻨﻨﺪه واﮔﺬار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫و ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ دﻳﮕﺮ رﻳﺸﺔ ﺗﻌﺮﻳﻔﺎت و ﺗﻮﺻﻴﻔﺎﺗﻲ ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ دﺟﺎل ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ را ﺑﻪ دو رواﻳﺖ‬

‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﻨﺪ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار و ﻛﺘﺐ دﻳﮕﺮ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ از دﻳﺪﮔﺎه ﻋﻠﻢ رﺟﺎل ﺳﻨﺪ اﻳﻦ دو رواﻳﺖ‬

‫ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻔﺎت اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻗﻮل ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺤﻘﻘﻴﻦ ﺑﺰﮔﻮار رواﻳﺎت را اﮔﺮ ﺣﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻌﻨﺎي رﻣﺰي ﻛﻨﻴﻢ از ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ آن رواﻳﺖ ﺑﻬﺘﺮ‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً رواﻳﺎت دﺟﺎل ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻣﻲرﺳﺪ و‬

‫ﻣﺘﻌﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ رﺳﻮل ﺧﺪا ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﮔﺴﺘﺮده اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ‬

‫ﻋﺒﺎرت اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪. .‬‬

‫در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ دو دﻳﺪﮔﺎه راﺟﻊ ﺑﻪ دﺟﺎل وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫د ﺟﺎل ﺷﺨﺼﻲ‪ :‬ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت ﺗﻮﺻﻴﻔﺎﺗﻲ ﺑﺮاي او ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪدﺟﺎل ﻣﺮدي ﭼﺎق‪،‬ﺳﺮخ رو‪ ،‬ﻣﻮي‬

‫ﺳﺮ ﻣﺠﻌ‪‬ﺪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ راﺳﺖ او اﻋﻮر‪ ،‬ﭼﺸﻢ او ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﻪ اﻧﮕﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي آب ﻗﺮار دارد ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪59‬‬
‫و در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ در زﻣﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ دﺟﺎل ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻧﺎﻣﺶ ﻋﺒﺪاﷲ ﻳﺎ‬

‫ﺻﺎﺋﺪ ﺑﻦ ﺻﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ و اﺻﺤﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ دﻳﺪار او ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش رﻓﺘﻨﺪ او ﻣﺪﻋﻲ ﺧﺪاﺋﻲ‬

‫ﺑﻮد ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﺳﺖ او را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ وﻟﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻣﺎﻧﻊ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺤﻤﺪ اﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻨﺠﻲ در ﻛﺘﺎب اﻟﺒﻴﺎن ﺻﻔﺤﻪ ﺻﺪ و ﻫﺸﺖ در اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺗﺮدﻳﺪ ﻛﺮده‬

‫رواﻳﺘﻲ را ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺻﺎﺋﺪ‪ ،‬دﺟﺎل ﺑﻮدن ﺧﻮد را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻢ از‬

‫ﻗﻮل او ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬دﺟﺎل ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺪارد و ﻣﻦ دارم و‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد دﺟﺎل وارد ﺑﺮ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد وﻟﻲ ﻣﻦ در ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪم و اﻛﻨﻮن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ‬

‫ﻣﻜﻪ ﺑﺮوم ‪.‬‬

‫ﻟﻘﺐ ﻣﻔﻴﺪ را ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ داد؟‬

‫اﮔﺮ ﭘﻴﺮوان ﻣﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ در راه وﻓﺎي ﺑﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ دوش دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺪل و ﻳﻚ ﺻﺪا ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺠﺴﺘﮕﻲ دﻳﺪار ﻣﺎ‬

‫از آﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد و ﺳﻌﺎدت دﻳﺪاري ﺑﺮاﺳﺎس ﻋﺮﻓﺎن و اﺧﻼص از آﻧﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ‪ ،‬زودﺗﺮ روزي آﻧﺎن ﻣﻲ‬

‫ﮔﺸﺖ ‪.‬‬

‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم ذياﻟﺤﺠﻪ ﺳﺎل ‪ 412‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎن دﻳﮕﺮي از ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻣﻘﺪس اﺑﺎﺻﺎﻟﺢاﻟﻤﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ‬

‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺻﺎدر ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل ‪ 30‬ﺳﺎل‪ 30 ،‬ﺗﻮﻗﻴﻊ و ﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﺷﺮﻳﻒ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻘﺪس ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺻﺎدر ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻋﻨﻮان‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮراﻧﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪" :‬ﺑﺮادر ﮔﺮاﻣﻲ و اﺳﺘﻮار‪ :‬ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ‪ "...‬اﻣﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﭼﻪ‬

‫‪60‬‬
 ‫وﻳﮋﮔﻲداﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﺤﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد؟‬

‫ﻟﻘﺐ ﻣﻔﻴﺪ را ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ داد؟‬

‫در اواﺧﺮ ﻣﺎه ﺻﻔﺮ ﺳﺎل ‪ 416‬ﻫﺠﺮي‪ ،‬ﻧﺎﻣﻪاي از ﻃﺮف ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي وي‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ در آن ﺿﻤﻦ ﺳﺘﺎﻳﺶ و ﺗﻜﺮﻳﻢ وي‪ ،‬ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﻟﻘﺐ )ﻣﻔﻴﺪ( ﺑﻪ او داده ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎ ﻋﺒﺎرات زﻳﺮ‬

‫ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪" :‬ﻟﻼخ اﻟﺴﺪﻳﺪ و اﻟﻮﻟﻲ اﻟﺮﺷﻴﺪ اﻟﺸﻴﺦ اﻟﻤﻔﻴﺪ"‪...‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻟﻄﻔﻲ اﻓﺰونﺗﺮ در ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ ‪ 23‬ذياﻟﺤﺠﻪ ﻫﺠﺮي ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت‪" :‬ﺑﺴﻢاﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‪،‬‬

‫ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻚ اﻳﻬﺎ اﻟﻨﺎﺻﺮ ﻟﻠﺤﻖ‪ ،‬اﻟﺪاﻋﻲ اﻟﻴﻪ ﺑﻜﻠﻤﻪ اﻟﺼﺪق‪ "...‬ﻋﻈﻤﺖ آن ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮزاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺘﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﻣﻔﻴﺪ اﻣﺘﺶ در ‪ 23‬ذياﻟﺤﺠﻪ‬

‫درود ﺧﺪا ﺑﺮ ﺗﻮ اي ﻳﺎري رﺳﺎن ﺣﻖ! و آﻧﻜﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﺎر راﺳﺘﻴﻦ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺣﻖ ﻓﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ!‬

‫ﻣﺎ در ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ‪ ،‬ﺧﺪاي ﺟﻬﺎن آﻓﺮﻳﻦ را ﻛﻪ ﺧﺪاﻳﻲ ﺟﺰ او ﻧﻴﺴﺖ )و( ﺧﺪاي ﻣﺎ و ﺧﺪاي ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻣﺎ اﺳﺖ‪،‬‬

‫ﺳﭙﺎس ﻣﻲﮔﺬارﻳﻢ و از ﺑﺎرﮔﺎه ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺘﺶ ﺑﺮ ﺳﺮور و ﺳﺎﻻرﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎم آور ﺧﺪا و‬

‫ﺧﺎﻧﺪان ﭘﺎك و ﻣﻄﻬﺮش‪ ،‬درودي ﺟﺎوداﻧﻪ ﻣﻲﻃﻠﺒﻴﻢ‪.‬‬

‫و ﺑﻌﺪ! دوﺳﺖ راه ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ! ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺪان وﺳﻴﻠﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ دوﺳﺘﺎن وﻳﮋه ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻮ ارزاﻧﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪،‬‬

‫وﺟﻮدت را ﺣﻔﻆ و ﺗﻮ را از ﻧﻴﺮﻧﮓ دﺷﻤﻨﺎﻧﺶ ﺣﺮاﺳﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺘﺶ را ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﮔﻔﺖ؟‬

‫ﻣﺎ ﻧﺎﻇﺮ ﻧﻴﺎﻳﺶ)ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ و راز و ﻧﻴﺎز ﭘﺮﺷﻮر و ﭘﺮاﺧﻼص( ﺗﻮ ﺑﺎ ﺧﺪا ﺑﻮدﻳﻢ و از ﺧﺪاي ﺟﻬﺎن آﻓﺮﻳﻦ ﺑﺮآورده ﺷﺪن‬

‫آن)ﺧﻮاﺳﺘﻪات( را ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺎ اﻳﻨﻚ در ﻗﺮارﮔﺎه ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬در ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﻗﻠﻪاي ﺳﺮ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻛﺸﻴﺪه‪ ،‬اﻗﺎﻣﺖ ﮔﺰﻳﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ‬

‫‪61‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻨﺎﺻﺮي ﺑﻴﺪاد ﭘﻴﺸﻪ و ﺑﻲ اﻳﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﭘﺮ دار و درﺧﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺎ آﻣﺪهاﻳﻢ و ﺑﺰودي از اﻳﻨﺠﺎ‬

‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﺷﺘﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﻛﻪ ﭼﻨﺪان از آﺑﺎدي ﺑﻪ دور ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻓﺮود ﺧﻮاﻫﻴﻢ آﻣﺪ و از وﺿﻌﻴﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ آﻳﻨﺪه ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻮ را‬

‫آﮔﺎه ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ آن وﺳﻴﻠﻪ در ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺎﺷﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﺎرﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪات ﻧﺰد ﻣﺎ ﻣﻘﺮب ﻫﺴﺘﻲ و‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺮ و ﻟﻄﻒ ﺧﻮد‪ ،‬ﺗﻮ را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم و ﺗﺪﺑﻴﺮ اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ارزاﻧﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از اﻳﻦ رو ﺗﻮ ﻛﻪ ﺧﺪاي ﺟﻬﺎن آﻓﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻋﻨﺎﻳﺘﺶ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ آن را ﺧﻮاب ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬وﺟﻮدت را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬

‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺘﻨﻪاي ﻛﻪ ﺟﺎن آﻧﺎن را ﻛﻪ آن را در دلﻫﺎﻳﺸﺎن ﻛﺸﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ! و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﻃﻞ‬

‫ﮔﺮاﻳﺎن ﺑﺪاﻧﺪﻳﺶ را ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻲ! ﭼﺮا ﻛﻪ از ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ آﻧﺎن‪ ،‬اﻳﻤﺎن آوردﮔﺎن‪ ،‬ﺷﺎدﻣﺎن و ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎران‪ ،‬اﻧﺪوه زده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺧﺒﺮ از واﻗﻌﻪاي ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻲدﻫﺪ‬

‫و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﺮﻛﺖ و ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺎ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪﻧﺸﻴﻨﻲ و ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي‪ ،‬رﺧﺪاد ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ وﺣﻲ و رﺳﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﻜﻪ‬

‫ﻣﻌﻈﻤﻪ‪ ،‬از ﺳﻮي ﭘﻠﻴﺪان ﻧﻔﺎق ﭘﻴﺸﻪ و ﻧﻜﻮﻫﻴﺪه‪ ،‬رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ،‬از ﺟﺎﻧﺐ ﻋﻨﺼﺮي ﺳﻔﺎك ﻛﻪ رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮنﻫﺎي ﻣﺤﺘﺮم‬

‫را ﺣﻼل ﺷﻤﺮده و ﺑﻪ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬آﻫﻨﮓ ﺟﺎن اﻳﻤﺎن آوردﮔﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﺪف ﺳﺘﻤﺒﺎر و ﺗﺠﺎوزﻛﺎراﻧﻪ‬

‫ﺧﻮﻳﺶ دﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺎ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺗﻮﺣﻴﺪﮔﺮاﻳﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﻛﺮدار‪ ،‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻴﺎﻳﺶ و راز و ﻧﻴﺎزي ﻛﻪ از‬

‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻧﮕﻬﺪاري ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫راﻫﻜﺎرﻫﺎي اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي در اﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪن از ﻓﺘﻨﻪﻫﺎي ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﻠﺐﻫﺎي دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ دﻋﺎي ﻣﺎ ﺑﻪ ﺑﺎرﮔﺎه ﺧﺪا‪ ،‬آراﻣﺶ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻳﺎﺑﺪ و آﺳﻮده ﺧﺎﻃﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﺎن‬

‫را ﺑﺴﻨﺪه اﺳﺖ و ﮔﺮﭼﻪ درﮔﻴﺮيﻫﺎي ﻫﺮاساﻧﮕﻴﺰي‪ ،‬آﻧﺎن را ﺑﻪ دﻟﻬﺮه ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ از ﮔﺰﻧﺪ آن ﻋﻨﺼﺮ ﺗﺒﻬﻜﺎر در اﻣﺎن‬

‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻛﺎر ﺑﺎ دﺳﺖ ﺗﻮاﻧﺎ و ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﻧﻴﻜﻮي ﺧﺪا ‪ -‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوان ﻣﺎ از ﮔﻨﺎﻫﺎن دوري‬

‫ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ‪،‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﻧﻴﻜﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪62‬‬
 ‫ﻫﺎن اي دوﺳﺖ ﭘﺮاﺧﻼص ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره در راه ﻣﺎ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺑﻴﺪادﮔﺮان در ﺳﻨﮕﺮ ﺟﻬﺎد و ﭘﻴﻜﺎري! ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ‬

‫دوﺳﺘﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪﻛﺮدار ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺎ را ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﺗﻮ را ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ! ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﻮ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲدﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ از ﺑﺮادران‬

‫دﻳﻨﻲات‪ ،‬ﭘﺮواي ﭘﺮوردﮔﺎرش را ﭘﻴﺸﻪ ﺳﺎزد و آﻧﭽﻪ را ﺑﻪ ﮔﺮدن دارد ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻖ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬در ﻓﺘﻨﻪ ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﻨﺪه و‬

‫ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎي ﺗﻴﺮه و ﺗﺎر و ﮔﻤﺮاﻫﮕﺮاﻧﻪ‪ ،‬در اﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﻫﺮ آن ﻛﺲ ﻛﻪ در دادن ﻧﻌﻤﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او‬

‫ارزاﻧﻲ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﻮر رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ آﻧﺎن را داده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺨﻞ ورزد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎد و ﺳﺮاي‬

‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎزﻧﺪه و زﻳﺎﻧﻜﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫دﻻﻳﻞ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﻇﻬﻮر از زﺑﺎن ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫دوﺳﺖ واﻗﻌﻲ! اﮔﺮ ﭘﻴﺮوان ﻣﺎ ‪ -‬ﻛﻪ ﺧﺪاي آﻧﺎن را در ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻮﻓﻴﻖ ارزاﻧﻲ ﺑﺪارد – ﺑﻪ راﺳﺘﻲ در راه وﻓﺎي‬

‫ﺑﻪ ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ دوش دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺪل و ﻳﻚ ﺻﺪا ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺠﺴﺘﮕﻲ دﻳﺪار ﻣﺎ از آﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد و‬

‫ﺳﻌﺎدت دﻳﺪار ﻣﺎ‪ ،‬دﻳﺪاري ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﺮﻓﺎن و اﺧﻼص از آﻧﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ‪ ،‬زودﺗﺮ روزي آﻧﺎن ﻣﻲﮔﺸﺖ‪.‬‬

‫از اﻳﻦ رو )ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ( ﺟﺰ ﺑﺮﺧﻲ رﻓﺘﺎر ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻪ آﻧﺎن ﻛﻪ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻣﺎ اﺳﺖ و آن ﻋﻤﻠﻜﺮد را زﻳﺒﻨﺪه اﻳﻨﺎن‬

‫ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ دﻳﮕﺮي ﻣﺎ را از آﻧﺎن دور ﻧﻤﻲدارد‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را در ﻳﺎري ﺑﺴﻨﺪه و ﻧﻴﻚ‪ ،‬ﻛﺎرﺳﺎز اﺳﺖ و درود او ﺑﺮ‬

‫ﺳﺎﻻر و ﻫﺸﺪار دﻫﻨﺪه ﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺧﺎﻧﺪان ﭘﺎﻛﺶ ﺑﺎد‪.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬از ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر ﻓﻘﻂ ﻋﻼﻣﺎت ﺣﺘﻤﻰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‬

‫در روزﮔﺎري ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور) ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 1295‬ه ‪ .‬ق ( ﻛﻮدﻛﻲ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ وﺟﻮد ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻋﺎﻗﺒﺖ رداي زﻳﺒﺎﺋﻲ ﺑﺮ‬

‫ﻗﺎﻣﺖ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺷﺪ و ﺟﻼﻳﻲ دوﺑﺎره ﺑﺮ ﺑﻠﻨﺪاي ﭘﻴﻜﺮ دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ ،‬ﻃﺮﻳﻖ ﻫﺪاﻳﺖ از او ﺗﺠﻠﻲ دﻳﮕﺮي‬

‫ﻳﺎﻓﺖ و ﺟﻤﺎل ﻏﺒﺎر آﻟﻮد آن دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ ﺟﻤﺎل دﻳﮕﺮي ﺟﻤﻴﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺪر اﺳﻢ اﻳﻦ ﻛﻮدك را ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﻧﻬﺎد و‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻢ او را ﺟﻤﺎل اﻟﻤﻠﺔ و اﻟﺪﻳﻦ ‪ ،‬واﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺮﻳﻪ ﺳﻌﻴﺪ آﺑﺎد ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻓﺮﺳﺨﻲ ﺑﻠﺪ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻴﺰ ﺟﺮﻓﺎدﻗﺎﻧﻘﺮار دارد‬

‫ﺑﻪ ﻧﻮر او ﻣﻨﻮر ﮔﺸﺖ و ﺷﻤﻊ زﻳﺒﺎي وﺟﻮدش از آن وادي ﺳﻮﺧﺘﻦ آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫وﻻدت‬

‫آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ در روﺳﺘﺎي ﺳﻌﻴﺪ آﺑﺎد ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن و در ﺳﺎل ‪ 1295‬ﻫـ‪.‬ق‪ .‬در ﺧﺎﻧﻮاده اي ﻣﺬﻫﺒﻲ‬

‫ﻛﻮدﻛﻲ دﻳﺪه ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﮔﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻋﺮﻓﺎن ﺳﻴﺪ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل ﭘﺲ از ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺗﺪرﻳﺲ و اﻓﺎده ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻣﺮاﻗﺒﺖ از ﺣﺎﻻت و اﻋﻤﺎل ﺧﻮد را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﺮده و‬

‫در اﻳﻦ وادي از اﻧﻔﺎس ﻗﺪ ﺳﻴﻪ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻛﺸﻤﻴﺮي و آﻳﺖ اﻟﺤﻖ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻛﺮﺑﻼﺋﻲ ﻃﻬﺮاﻧﻲ ﺑﻬﺮه‬

‫ﻫﺎ ﺑﺮد و از اﺷﺎرات ﻋﺎرف ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺠﻒ آﺑﺎدي ﻫﻤﻮاره آﮔﺎه ﺑﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻘﺎﺋﻖ و ﻣﻌﺎﻧﻲ‬

‫را از وﺟﻮد اﻳﻦ اﻧﻮار ﻓﺮوزان اﺧﺬ ﻛﺮد‪ ،‬و واﺻﻞ ﺑﻪ درﺟﻪ اي از ﻣﻌﺎﻧﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺷﺪﻧﺪ و ﺣﺎﺋﺰ رﺗﺒﻪ اي از ﻛﺮاﻣﺎت‬

‫ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﺎن ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و در وادي ﻣﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﻧﺎن ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻻت و درﺟﺎت ﻋﺎﻟﻴﻪ رﺳﻴﺪ ‪.‬در اﻳﻦ ﺟﺎ داﺳﺘﺎﻧﻲ را از‬

‫‪64‬‬
 ‫زﺑﺎن ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن و ﻋﻠﻤﺎي ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬در آن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در دﻳﺎر ﻣﻘﺪس‬

‫ﻏﺮوي "زادﻫﺎ اﷲ ﺷﺮﻓﺎ" ﻣﺸﺮف ﺑﻮدم‪ ،‬ﺟﻬﺖ ﭘﺎره اي از اﻋﻤﺎل ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اي ﺑﻪ وادي اﻟﺴﻼم رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻚ وﻗﺖ‬

‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻮري ﺷﺪم وﻗﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚ آن ﻧﻮر ﺷﺪم دﻳﺪم از ﭼﺸﻤﺎن ﺳﻴﺪي ﻣﻲ درﺧﺸﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬داﺳﺘﺎن دﻳﮕﺮي را ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ "ﻗﺪس ﺳﺮه اﻟﺸﺮﻳﻒ" ﻧﻘﻞ‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻛﻪ روزي در ﻣﺤﻀﺮ آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج آﻗﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮوﺟﺮدي )ﻗﺪس ﺳﺮه اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و اﻳﺸﺎن‬

‫ﺷﺨﺼﺎ" ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ را ﺑﺎز وروء ﻳﺖ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ از ﻧﺎﻣﻪ را ﺟﺪا ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻮاب ﺑﻨﻮﻳﺴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ‬

‫رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻪ دﻓﻌﻪ دﺳﺖ روي دﺳﺖ زد و ﻓﺮﻣﻮد‪) :‬ﺻﺪﻗﺘﻚ( ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ از آﻳﺖ اﷲ آﻗﺎ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ‬

‫ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﺮا ﻣﻮﻋﻈﻪ و ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬آﻗﺎ ﻧﺎﻣﻪ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و اﺷﻚ از دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ‬

‫ﺟﺎري ﺑﻮد و زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺮﺟﻌﻴﺖ ﺳﻨﮕﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮگ ﻫﺴﺖ و ﻫﻤﻪ ﻣﺎ از دﻧﻴﺎ ﻣﻲ روﻳﻢ‪.‬و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ داﺳﺘﺎﻧﻲ را‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﻃﻬﺮاﻧﻲ از زﺑﺎن ﺧﻮد ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻗﺎ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻳﻚ روز ﻫﻮا ﮔﺮم ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻢ‬

‫ﺑﻪ وادي اﻟﺴﻼم ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﺑﺮاي ﻓﺎﺗﺤﻪ اﻫﻞ ﻗﺒﻮر و ارواح ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ‪.‬ﭼﻮن ﻫﻮا ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮم ﺑﻮد رﻓﺘﻢ در زﻳﺮ ﻃﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬

‫ﺳﺮ دﻳﻮار روي ﻗﺒﺮي زده ﺑﻮدﻧﺪ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻋﻤﺎﻣﻪ را ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻋﺒﺎ را ﻛﻨﺎر زدم ﻛﻪ ﻗﺪري اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﻤﻮده و ﺑﺮ ﮔﺮدم در‬

‫اﻳﻦ ﺣﺎل دﻳﺪم ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ از ﻣﺮدﮔﺎن ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎي ﭘﺎره و ﻣﻨﺪرس و وﺿﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺜﻴﻒ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻦ آﻣﺪﻧﺪ و از ﻣﻦ ﻃﻠﺐ‬

‫ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ وﺿﻊ ﻣﺎ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮ از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاه ﻣﺎ را ﻋﻔﻮ ﻛﻨﺪ‪.‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺧﺎش ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﺮ ﭼﻪ‬

‫در دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮش ﻧﻜﺮدﻳﺪ و ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻛﺎر از ﻛﺎر ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻃﻠﺐ ﻋﻔﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ اي ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان!اﻳﺸﺎن ﻣﻲ‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺮدﮔﺎن ﺷﻴﻮﺧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ از ﻋﺮب ﻛﻪ در دﻧﻴﺎ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮاﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻗﺒﻮرﺷﺎن در اﻃﺮاف ﻫﻤﺎن‬

‫ﻗﺒﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺑﺮوي آن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬اﻳﻦ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻋﻈﻤﺖ روح و ﺑﻠﻨﺪاي ﻣﻘﺎم ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ‬

‫ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫ﻣﻜﺎﺷﻔﻪ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﻣﻦ در دوران ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ در اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻮدم ﻧﺰد‬

‫دو اﺳﺘﺎد ﺑﺰرگ ﻣﺮﺣﻮم آﺧﻮﻧﺪ ﻛﺎﺷﻲ و ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺧﺎن ﻗﺸﻘﺎﻳﻲ درس اﺧﻼق و ﺳﻴﺮ و ﺳﻠﻮك ﻣﻲ آﻣﻮﺧﺘﻢ و آﻧﻬﺎ ﻣﺮﺑﻲ‬

‫ﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻬﺎي ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ و ﺷﺒﻬﺎي ﺟﻤﻌﻪ در ﺑﻴﺮون اﺻﻔﻬﺎن ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺗﺨﺖ ﻓﻮﻻد ﺑﺮوم‬

‫و ﻗﺪري در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺮگ و ارواح ﺗﻔﻜﺮ ﻛﻨﻢ ‪ .‬ﻋﺎدت ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺒﻬﺎي ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ و ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺗﺨﺖ ﻓﻮﻻد ﻣﻲ‬

‫رﻓﺘﻢ و ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎﻋﺖ در ﺑﻴﻦ ﻗﺒﺮﻫﺎ و در ﻣﻘﺒﺮه ﻫﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدم و ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻲ ﻧﻤﻮدم و ﺑﻌﺪ از آن ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺘﻲ‬

‫اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻧﻤﻮده ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز ﺷﺐ و ﻣﻨﺎﺟﺎت ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ و ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم و ﭘﺲ از آن ﺑﻪ‬

‫اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻢ ‪ .‬آﻳﺖ اﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺷﺒﻲ از ﺷﺒﻬﺎي زﻣﺴﺘﺎن ﻛﻪ ﻫﻮاﺳﺮد ﺑﻮد و ﺑﺮف ﻫﻢ ﻣﻲ آﻣﺪ ‪.‬ﻣﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺗﻔﻜﺮ در ارواح و ﺳﺎﻛﻨﺎن وادي آن ﻋﺎﻟﻢ از اﺻﻔﻬﺎن ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺗﺨﺖ ﻓﻮﻻد آﻣﺪم و در ﻳﻜﻲ از ﺣﺠﺮات‬

‫رﻓﺘﻢ و ﺧﻮاﺳﺘﻢ دﺳﺘﻤﺎل ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻛﺮده ﭼﻨﺪ ﻟﻘﻤﻪ اي ﻏﺬا ﺑﺨﻮرم و ﺑﻌﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻢ ﺗﺎ ﺣﺪود ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﻴﺪار و ﻣﺸﻐﻮل‬

‫ﻛﺎرﻫﺎ و دﺳﺘﻮرات ﺧﻮد از ﻋﺒﺎدت ﮔﺮدم‪ ،‬در اﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻘﺒﺮه را زدﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﻨﺎزه اي را ﻛﻪ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻣﻘﺒﺮه ﺑﻮد‬

‫و از اﺻﻔﻬﺎن آورده ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﺑﮕﺬارﻧﺪ و ﺷﺨﺺ ﻗﺎري ﻗﺮآن ﻛﻪ ﻣﺘﺼﺪي ﻣﻘﺒﺮه ﺑﻮد ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻼوت ﺷﺪ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ﺻﺒﺢ‬

‫ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺟﻨﺎزه را دﻓﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آن ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺟﻨﺎزه را ﮔﺬاردﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ و ﻗﺎري ﻗﺮآن ﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻼوت ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻦ‬

‫ﻛﻪ دﺳﺘﻤﺎل را ﺑﺎز ﻛﺮده و ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮردن ﻏﺬا ﺷﻮم دﻳﺪم ﻛﻪ ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻋﺬاب آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺸﻐﻮل ﻋﺬاب‬

‫ﻛﺮدن آن ﻣﺮده ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻴﻦ ﻋﺒﺎرت آن ﻋﺎﻟﻢ رﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ :‬ﭼﻨﺎن ﮔﺮزﻫﺎي آﺗﺸﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ او ﻣﻲ زدﻧﺪ ﻛﻪ آﺗﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي آﺳﻤﺎن زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲ‬

‫ﻛﺸﻴﺪ و ﻓﺮﻳﺎدﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻣﺮده ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﻋﻈﻴﻢ را را ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻣﻲ ﻛﺮد ‪ .‬ﻧﻤﻲ داﻧﻢ اﻫﻞ‬

‫ﭼﻪ ﻣﻌﺼﻴﺖ ﺑﻮد ؟ از ﺣﺎﻛﻤﺎن ﺟﺎﺋﺮ و ﻇﺎﻟﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﺤﻖ ﻋﺬاب ﺑﻮد ؟ و اﺑﺪا ﻗﺎري ﻗﺮآن اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪،‬‬

‫‪66‬‬
‫آرام ﺑﺮ ﺳﺮ ﺟﻨﺎزه ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﺗﻼوت اﺷﺘﻐﺎل داﺷﺖ‪ .‬ﻣﻦ از ﻣﺸﺎﻫﺪه ي اﻳﻦ ﻣﻨﻈﺮه از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ ‪ ،‬ﺑﺪﻧﻢ ﻣﻲ ﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬رﻧﮕﻢ‬

‫ﭘﺮﻳﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻗﺎري ﻗﺮآن اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﺮدم ﻛﻪ در را ﺑﺎز ﻛﻦ ﻣﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوم‪ ،‬او ﻧﻤﻲ ﻓﻬﻤﻴﺪ ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻣﻲ‬

‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ او ﺑﮕﻮﻳﻢ زﺑﺎﻧﻢ ﻗﻔﻞ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ او ﻓﻬﻤﺎﻧﺪم ﻛﻪ ﭼﻔﺖ در را ﺑﺎز ﻛﻦ ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲ‬

‫ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺮوم‪ .‬ﮔﻔﺖ ‪ :‬آﻗﺎ ﻫﻮا ﺳﺮد اﺳﺖ ﺑﺮف روي زﻣﻴﻦ را ﭘﻮﺷﺎﻧﻴﺪه و در راه ﮔﺮگ اﺳﺖ ﺗﻮ را ﻣﻲ درد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ‬

‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ او ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻃﺎﻗﺖ ﻣﺎﻧﺪن ﻧﺪارم ‪ ،‬او ادراك ﻧﻤﻲ ﻛﺮد ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺧﻮد را ﺑﻪ در اﺗﺎق ﻛﺸﺎﻧﺪم ‪ ،‬در را‬

‫ﺑﺎز ﻛﺮدم و ﺧﺎرج ﺷﺪم ‪ .‬و ﺗﺎ اﺻﻔﻬﺎن ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﺴﺎﻓﺖ زﻳﺎدي ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ رﻓﺘﻢ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻮردم‬

‫‪ ،‬رﻓﺘﻢ در ﺣﺠﺮه و ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮدم ‪ .‬ﻣﺮﺣﻮم آﺧﻮﻧﺪ ﻛﺎﺷﻲ و ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺧﺎن ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ ﺣﺠﺮه و ﻋﻴﺎدت ﻣﻲ‬

‫ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ دوا ﻣﻲ دادﻧﺪ ‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺧﺎن ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻛﺒﺎب ﺑﺎد ﻣﻲ زد و ﺑﻪ زور ﺑﻪ ﺣﻠﻖ ﻣﻦ ﻓﺮو ﻣﻲ ﺑﺮد ﺗﺎ ﻛﻢ ﻛﻢ‬

‫ﻗﺪري ﻗﻮت ﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪ اﻳﺮان و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺷﺎه‬

‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺮﺣﻤﻪ) در ﺳﺎل ‪ 1373‬ﻗﻤﺮي( ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ و ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﺮح‬

‫ﻣﺎﺟﺮا را از زﺑﺎن ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺮاﻫﺎن اﻳﺸﺎن ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﻛﻪ آﻣﺪﻳﻢ ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮدم ﺑﻪ دﻳﺪار اﻳﺸﺎن آﻣﺪه از‬

‫ﺟﻤﻠﻪ دﻳﺪار ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻟﺸﻜﺮ ﻏﺮب ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺎﻣﻞ ﭘﻴﺎﻣﻲ از ﺳﻮي ﺷﺎه ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﺎه د ﺳﺘﻮر داده ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي‬

‫اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه آﻣﺪه و ﺷﻤﺎ و ﻫﻤﺮاﻫﺎن را ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ )ﻗﺪس ﺳﺮه( ﺑﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻲ‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻦ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﻧﺪارم و ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻲ روم‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ اﺻﺮار ﻛﺮدﻧﺪ و دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ ﺑﺎ او ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬

‫ﺷﺎﻳﺪ اﻳﺸﺎن را راﺿﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻗﺒﻮل ﻧﻔﺮﻣﻮده و اﺳﺘﻨﻜﺎف ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻛﻮﭼﻚ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻨﺰل ﺑﻪ ﺗﻬﺮان‬

‫آﻣﺪﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ وارد ﺗﻬﺮان ﺷﺪﻳﻢ در ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪاي ﺳﻔﺮ‪ ،‬آﻗﺎ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﺠﻤﻴﻪ )ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن( ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ‬

‫ﺻﻮرت ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن اﻓﺘﺘﺎح ﺷﺪ‪ .‬در زﻣﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدن اﻳﺸﺎن ﻋﺪه زﻳﺎدي از ﻋﻠﻤﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻗﻢ و ﺗﻬﺮان و ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫‪67‬‬
‫ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎﺗﺸﺎن آﻣﺪﻧﺪ‪.‬آﻳﺖ اﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي ﻣﻜﺮر اﻓﺮاد ﻣﺘﻌﺪدي را ﺑﺮاي دﻳﺪار اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﺎﻣﻪ‬

‫ﻓﺮﺳﺘﺎده و از اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮد ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﻋﺬر ﺧﻮاﻫﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬ﻳﻚ روز ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻪ دﻳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺮاو رﺋﻴﺲ‬

‫درﺑﺎر ﺷﺎه ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت آﻗﺎ وارد ﺷﺪه ﭘﺲ از ﻣﻘﺪاري ﻧﺸﺴﺘﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺎر ﻣﺤﺮﻣﺎﻧﻪ اي ﺑﺎ آﻗﺎ دارم‪ ،‬آﻗﺎﻳﺎن اﻃﺎق را ﺧﺎﻟﻲ‬

‫ﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎ اﻣﺮ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دﻳﺪﻳﻢ ﻫﻴﺮاو ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻧﺎراﺣﺘﻲ از اﻃﺎق ﺧﺎرج ﺷﺪ و‬

‫رﻓﺖ‪.‬ﻣﺎ ﺑﻪ اﻃﺎق ﺑﺎزﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎ ﺧﻨﺪان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪﻳﻢ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﻦ آﻗﺎ از‬

‫ﻃﺮف ﺷﺎه آﻣﺪه ﺑﻮد و ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺷﺎه اﻣﺮوز ﺑﻪ ﺷﻴﺮاز ﺳﻔﺮ ﻛﺮده و ﺗﺎ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬و ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﺑﻪ دﻳﺪار ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﺟﻴﺐ ﺧﻮد ﭘﺎﻛﺘﻲ ﺑﻴﺮون آورد‪ ،‬و ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺷﺎه ﺳﻼم رﺳﺎﻧﺪ و اﻳﻦ وﺟﻪ را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻦ‬

‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﻧﺎن ﺧﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن روﺣﻲ ﻓﺪاه ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬و ﺗﺎ ﺣﺎل ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﻤﺎﻧﻢ ﻟﺬا اﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﻧﺪارم و‬

‫ﻧﻤﻲ ﮔﻴﺮم ﻫﻴﺮاو در ﺟﻮاب ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ و ﺑﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻋﺮض ﻛﺮدم آﻗﺎﻳﺎن‬

‫ﻫﻢ ﻧﺎن ﺧﻮر ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪاري اﺻﺮار ﻛﺮد و ﻣﻲ‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻘﺪﻳﻤﻲ ﺷﺎه ﻣﻤﻠﻜﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻦ ﺟﻮاب ﻧﺪادم ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﺣﺘﻴﺎج ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬اوﻗﺎﺗﺶ ﺗﻠﺦ ﺷﺪ و از‬

‫اﻃﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ ،‬و ﺷﺎه ﻫﻢ ﺑﻪ دﻳﺪار اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬ﻣﺼﺪق ﻫﻢ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن در اﺣﻤﺪ آﺑﺎد ﻣﺴﺘﻮﻓﻲ ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ ﺑﻮد‬

‫ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺴﺮش دﻛﺘﺮ ﻏﻼﻣﺤﺴﻴﻦ ﭘﻴﻐﺎم داد ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﻣﺎدرم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن و ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ‬

‫ﻫﻴﭻ اﺟﺮﺗﻲ ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ در ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺧﻴﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ آن ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻣﻲ دﻫﻢ‪.‬در زﻣﻴﻨﻪ‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻔﺮ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﺻﻔﺎﺋﻲ ﺧﻮاﻧﺴﺎري ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﺑﺮاي‬

‫ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﺠﻤﻴﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت اﻳﺸﺎن رﻓﺘﻴﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺣﺎج آﻗﺎ‬

‫ﺣﺴﻴﻦ )ﺑﺮوﺟﺮدي( ﺳﻼم ﻣﺮا ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ و ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ اﮔﺮ ﺑﻨﺎ ﺑﻮد ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل ﻣﻘﻠﺪ ﺑﺎﺷﺪ از ﺷﻤﺎ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬و اﻳﻦ در ﺣﺎﻟﻲ‬

‫ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل از ﻣﺮﺣﻮم ﺑﺮوﺟﺮدي ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻋﻠﻢ ﻧﺠﻔﻴﻮن ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻮﻓﻪ اي را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ او ﺑﻪ‬

‫‪68‬‬
 ‫ﻃﻼب ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﻢ؟ آﻳﺖ اﷲ ﺑﺮوﺟﺮدي در ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻳﺖ اﷲ ﺣﺎج آﻗﺎ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬ﺳﻴﺪ از‬

‫ﻓﺮوﺗﻨﻲ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ آن ﻋﻈﻤﺖ ﻋﻠﻤﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن داﺷﺘﻨﺪ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﺪت‬

‫زﻳﺎدي در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎﻻﺳﺮ ﺣﺮم ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺎي ﻣﻨﺒﺮ ﻣﺮﺣﻮم واﻋﻆ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ )ﻗﺪس ﺳﺮه( ﻛﻪ‬

‫ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺳﻮره ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲ ﻧﺸﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫از ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر ﻓﻘﻂ ﻋﻼﻣﺎت ﺣﺘﻤﻰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‬

‫ﺣﺠﺔ اﻻﺳﻼم و اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ آﻗﺎى ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﻠﺒﻮﺑﻰ ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب »اﻟﻮﻗﺎﻳﻊ و اﻟﺤﻮادث« ﺧﻮاﺑﻰ را ﻛﻪ ﺧﻮد از‬

‫آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﺷﻨﻴﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮﻗﻮم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﺎرف واﺻﻞ‪ ،‬آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻰ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﺪﺗﻬﺎ‬

‫ﭘﺲ از ﻓﻮت ﻣﺮﺣﻮم ﭘﺪرم‪ ،‬ﺷﺒﻰ در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﺣﻀﻮرﺷﺎن ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و اﻳﺸﺎن در اﻃﺎق ﻣﻔﺮوش ﺑﻪ زﻳﻠﻮ و ﻓﺎﻗﺪ‬

‫اﺛﺎث ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺪر! اﮔﺮ ﺧﺒﺮى ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﺎرﻣﺎن ﺑﺮوﻳﻢ؟ وﺿﻊ ﻃﻠﺒﮕﻰ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل ﻫﻤﻴﻦ‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻰ ﺧﻮرد‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﺴﺮ‪ ،‬ﺣﺮف ﻣﺰن! ﻫﻢ اﻛﻨﻮن وﻟﻰ اﻣﺮ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﻣﻰ آورﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﭘﺪرم از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻣﺤﺒﻮب‬

‫ﻛﻞ ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺣﻀﺮت وﻟﻰ ﻋﺼﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻋﺮض ﺳﻼم و ﺟﻮاب ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ‬

‫ﺣﺮﻓﻰ ﺑﺰﻧﻢ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫«ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ! ﻣﻘﺎم ﭘﺪرت اﻳﻦ ﺣﺠﺮه ي ﻣﺤﻘﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻘﺎﻣﺶ آن ﺟﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﻞ ﻣﻮرد اﺷﺎره ي دﺳﺖ ﺣﻀﺮت‬

‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬ﻗﺼﺮى ﺑﺎ ﺷﻜﻮه و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻰ ﺑﺎ ﻋﻈﻤﺖ – ﻛﻪ ﻻﻳﺪرك و ﻻﻳﻮﺻﻒ اﺳﺖ – دﻳﺪم و ﺧﻮﺷﺤﺎل ﮔﺮدﻳﺪم»‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻳﺎﺑﻦ رﺳﻮل اﷲ! آﻳﺎ وﻗﺖ ﻇﻬﻮر ﻣﺒﺎرك رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ دﻳﺪﮔﺎن ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﺎل و ﺣﻀﻮرﺗﺎن روﺷﻦ ﺷﻮد؟‬

‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪»:‬ﻟﻢ ﺗﺒﻖ ﻣﻦ اﻟﻌﻼﻣﺎت اﻻ اﻟﻤﺘﺤﻮﻳﺎت و رﺑﻤﺎ اوﻗﻌﺖ ﻓﻰ ﻣﺪة ﻗﻠﻴﻠﺔ‪ ،‬ﻓﻌﻠﻴﻜﻢ ﺑﺪﻋﺎء اﻟﻔﺮج؛« از ﻋﻼﻳﻢ‬

‫‪69‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﻓﻘﻂ ﻋﻼﻣﺎت ﺣﺘﻤﻰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ در ﻣﺪﺗﻰ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ؛ ﭘﺲ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎد ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻓﺮج‬

‫دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫وﻓﺎت‬

‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ )ﻗﺪس ﺳﺮه( ﭘﺲ از ﺧﺪﻣﺎت زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬

‫ﻋﻠﻢ و اﺳﻼم و ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬در ﻋﺼﺮ روز دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 29‬ﻣﺤﺮم اﻟﺤﺮام ‪ 1377‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي در ﺳﻦ ‪ 82‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﭼﺸﻢ‬

‫از اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻓﺎﻧﻲ ﻓﺮو ﺑﺴﺘﻨﺪ و در ﭘﻲ اﻧﺘﺸﺎر ﺧﺒﺮ رﺣﻠﺖ اﻳﺸﺎن دروس ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺗﻌﻄﻴﻞ و ﺑﺎزارﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪ و‬

‫ﻣﺮدم ﻋﺮاق و اﻳﺮان ﻋﺰادار ﮔﺸﺘﻨﺪ‪.‬در ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺖ وي ﻣﺮاﺳﻢ ﻣﺘﻌﺪدي از ﻃﺮف ﻗﺎﻃﺒﻪ ﻣﺮدم و ﻋﻠﻤﺎ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ" ﺣﻀﺮت‬

‫آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺑﺮوﺟﺮدي )ﻗﺪس ﺳﺮه اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﻋﺮاق و اﻳﺮان ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪ ‪ ،‬اﻳﺸﺎن را ﺑﺮ ﺣﺴﺐ وﺻﻴﺖ ﺧﻮدﺷﺎن در‬

‫وادي اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮدﻧﺪ‪.‬اﺷﻌﺎر زﻳﺎدي در رﺛﺎي ﻣﺮﺣﻮم ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻠﻤﺎ و ﺷﻌﺮاي ﺑﺰرگ ﺳﺮوده ﺷﺪه ﻛﻪ‬

‫از آن ﺟﻤﻠﻪ ﺳﺮوده ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم در ﻣﺎده ﺗﺎرﻳﺦ وﻓﺎت ﺳﻴﺪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻊ آن‬

‫ﺧﺘﺎم اﻳﻦ ﻣﻘﺎل ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫درﻧﮕﻲ در رواﻳﺎت ﻗﺘﻞﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ دوﻟﺖ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﺟﺎنام ﺑﻪ دﺳﺖ او اﺳﺖ! ﻛﺎر ﺑﻪ آنﺟﺎ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻋﺮق و ﺧﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﭘﺎك‬

‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪) .‬ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ و دﺷﻮاريﻫﺎي ﺟﻨﮓ و درﮔﻴﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن ﻋﺮق و اﻳﺠﺎد‬

‫زﺧﻢﻫﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪(.‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲﺷﺎن اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪) .‬ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن‬

‫ﻋﺮق ﺟﺒﻴﻦ اﺳﺖ(‬

‫‪70‬‬
 ‫‪ -‬ﻋﻦ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺑ‪‬ﻜﺮٍ اﻟﻮاﺳ‪‬ﻄﻲ‪ ،‬ﻋﻦ ﺑﺸَﻴﺮِ اﻟﻨﱠﺒ‪‬ﺎل‪ ،‬ﻗﺎل‪)) :‬ﻗَﺪ‪‬ﻣ‪‬ﺖ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﺪ‪‬ﻳﻨﺔ(( و‪‬ذَﻛَﺮ ﻣ‪‬ﺜﻞُ اﻟﺤﺪﻳﺚ‪ ‬اﻟْﻤ‪‬ﺘَﻘَﺪ‪‬مِ‪ ،‬إﻻﱠ أﻧﱠﻪ‪ ‬ﻗﺎلَ‪ :‬ﻟَﻤ‪‬ﺎ‬

‫ﻗَﺪ‪‬ﻣ‪‬ﺖ‪ ‬اﻟْﻤ‪‬ﺪﻳﻨَﺔَ ﻗُﻠﺖ‪ ‬ﻟَﺄﺑﻲ ﺟﻌﻔﺮ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ :‬إﻧﱠﻬ‪‬ﻢ ﻳ‪‬ﻘُﻮﻟﻮ‪‬نَ‪ :‬إِنﱠ اﻟﻤﻬﺪي‪ ‬ﻟَﻮ‪‬ﻗﺎم‪ ‬ﻟَﺎﺳ‪‬ﺘَﻘﺎﻣ‪‬ﺖ‪ ‬ﻟَﻪ‪ ‬اﻟْﺎُﻣ‪‬ﻮر‪ ‬ﻋ‪‬ﻔْﻮاً‪ ،‬و‪‬ﻻ ‪‬ﻳﻬ‪‬ﻮﻳﻖُ‬

‫ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺠ‪‬ﻤ‪‬ﺔ د‪‬مٍ‪ .‬ﻓﻘﺎلَ‪)) :‬ﻛَﻼﱠ! و‪‬اﻟﺬﱠي ﻧَﻔْﺴﻲ ﺑِﻴ‪‬ﺪ‪‬ه! ﻟَﻮ‪ ‬ا‪‬ﺳ‪‬ﺘَﻘﺎﻣ‪‬ﺖ‪ ‬ﻟَﺄﺣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻔﻮاً ﻟَﺎﺳ‪‬ﺘَﻘﺎﻣ‪‬ﺖ‪ ‬ﻟ‪‬ﺮَﺳﻮلِ اﻟﻠﱠﻪ‪) ‬ﺻﻠﻲاﻟﻠّﻪوﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪﺳﻠﻢ(‬

‫ﺣﻴﻦَ أُد‪‬ﻣ‪‬ﻴ‪‬ﺖ‪ ‬ر‪‬ﺑﺎﻋ‪‬ﻴﺘُﻪ‪ ‬و‪‬ﺷُﺞ‪ ‬ﻓﻲ و‪‬ﺟ‪‬ﻬِﻪ‪ !‬ﻛَﻠﱠﺎ! و‪‬اﻟﱠﺬي ﻧَﻔﺴ‪‬ﻲ ﺑِﻴ‪‬ﺪ‪‬ه‪ !‬ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ﻧَﻤ‪‬ﺴ‪‬ﺢ‪ ‬ﻧَﺤﻦُ و‪‬أﻧْﺘُﻢ اﻟﻌ‪‬ﺮَقَ و‪‬اﻟْﻌ‪‬ﻠَﻖَ((‪ .‬ﺛُﻢ‪ ‬ﻣﺴ‪‬ﺢ‪ ‬ﺟ‪‬ﺒ‪‬ﻬﺘﻪ‪.‬‬

‫از ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﺟﻌﻔﺮ ﺑﻦ ﺑﻜﺮ واﺳﻄﻲ‪ .‬از ﺑﺸﻴﺮ ﻧﺒ‪‬ﺎل‪ .‬ﮔﻔﺖ‪)) :‬ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ رﺳﻴﺪم(( و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﺪﻳﺚ ﻗﺒﻠﻲ را ذﻛﺮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺟﺰ اﻳﻦ‬

‫ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ رﺳﻴﺪم‪ .‬ﺑﻪ اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ )اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(( ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻧﺎن ]ﻣﺮﺟﺌﻪ[ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ‪ ،‬اﮔﺮ‬

‫ﻣﻬﺪي )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد‪ .‬ﺑﺮاي او درﺳﺖ و ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ‬

‫اﻧﺪازهي ﻳﻚ ﻇﺮف ﺣﺠﺎﻣﺘﻲ ﺧﻮن ﻧﻤﻲرﻳﺰد‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ! ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﺟﺎنام در دﺳﺖ او اﺳﺖ! اﮔﺮ ﻛﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ‬

‫ﻫﻤﻮار ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻠّﻤﺎً‪ ،‬ﺑﺮاي رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲاﻟﻠّﻪوﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪﺳﻠﻢ( در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﻧﺪنﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ آن ﺣﻀﺮت ﺷﻜﺴﺖ‬

‫و ﺻﻮرتاش زﺧﻤﻲ ﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ و ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ! ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ! ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ آن ﻛﻪ ﺟﺎنام ﺑﻪ دﺳﺖ او اﺳﺖ!‬

‫))ﻛﺎر‪ ،‬ﺑﻪ آنﺟﺎ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ ﻛﻪ( ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻋﺮق و ﺧﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﭘﺎك ﻛﻨﻴﻢ‪ .((.‬ﺳﭙﺲ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﺧﻮد را ﭘﺎك ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻋﻦ اﻟﻤﻔﻀّﻞ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﻗﺎل‪ :‬ﺳ‪‬ﻤﺘ‪‬ﻌﺖ‪ ‬أﺑﺎ ﻋﺒﺪ‪‬اﻟﻠّﻪ‪ ،‬وﻗَﺪ ذُﻛ‪‬ﺮَ اﻟﻘﺎﺋﻢ‪) ‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻓﻘﻠﺖ‪)) :‬إﻧّﻲ ﻟَﺄَرﺟ‪‬ﻮ أن ﻳ‪‬ﻜﻮنَ أﻣﺮُه‪ ‬ﻓﻲ‬

‫ﺳ‪‬ﻬ‪‬ﻮﻟَﺔٍ‪ .((.‬ﻓﻘﺎل‪)) :‬ﻻﻳ‪‬ﻜُﻮنُ ذاﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ﺗَﻤ‪‬ﺴ‪‬ﺤ‪‬ﻮ اﻟﻌ‪‬ﻠَﻖَ و اﻟْﻌ‪‬ﺮَقَ‪ .((.‬ﻣﻔﻀﻞ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﺻﺎدق‬

‫)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ از ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻳﺎد ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪)) :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ اﻣﻴﺪوارم ﻛﺎر‬

‫اﻳﺸﺎن ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد‪ .((.‬ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬آن اﻣﺮ ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﺮق و ﺧﻮن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﺮﻃﺮف‬

‫ﺳﺎزﻳﺪ((‬

‫‪71‬‬
 ‫در ﺳﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺬﻛﻮر ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬آن ﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﺎرﻫﺎ در زﻣﺎن ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮدي‬

‫ﺧﻮد و ﺑﺎ اﻋﺠﺎز و ﺗﺼﺮّﻓﺎت ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺻﻮرت ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ در وﻻﻳﺖ ﺗﻜﻮﻳﻨﻲ و ﺗﺼﺮف ﺗﻜﻮﻳﻨﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬

‫و ﺳﺎﻳﺮ اﻣﺎﻣﺎن ﻃﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺗﺮدﻳﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺎر‪ ،‬دﺷﻮارﺗﺮ از آن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺜﺎل ﻣﺮﺟﺌﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ‪ ،‬ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪد‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ادﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻗﺘﻞ و ﻛﺸﺘﺎري رخ ﻧﻤﻲدﻫﺪ؛ زﻳﺮا‪ ،‬در آن‬

‫دوران‪ ،‬ﺑﺤﺚ از اﻧﺘﻘﺎم‪ ،‬اﺟﺮاي ﺣﺪود اﻟﻬﻲ و اﻗﺎﻣﻪي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﻣﺴﻠﻤﺎً‪ ،‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻋﻈﻴﻢ‪ .‬ﺑﺪون‬

‫ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﺧﺎرﻫﺎ و ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺳﺮ راه آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻣﻴ‪‬ﺴﺮ و ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫از ﻃﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻮاه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲاﻟﻠّﻪوﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪﺳﻠﻢ( و اﻣﺎﻣﺎن ﻃﺎﻫﺮ )ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴﻼم( ﺳﻌﻲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﻮر‬

‫را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎدي و در ﻣﺴﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻲﺑﻴﻴﻨﻢ‪ ،‬دﻧﺪانﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم‬

‫)ﺻﻠﻲاﻟﻠّﻪوﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪﺳﻠﻢ( در ﺟﻨﮓ ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ و زﺧﻢﻫﺎﻳﻲ در ﺟﻨﮓ اﺣﺪ و‪ ...‬ﺑﺮ اﻳﺸﺎن وارد ﻣﻲﺷﻮد و اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ‬

‫)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم( ﻧﻴﺰ در ﺟﻨﮓ اﺣﺪ‪ .‬ﻧﻮد زﺧﻢ ﺑﺮ ﻣﻲدارد و‪..‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ آن ﺣﻀﺮت و ﻋﺘﺮت ﻃﺎﻫﺮه اش‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪ اﻟﻠّﻪ اﻻﻋﻈﻢ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﺪرت ﺑﺮ‬

‫اﻧﺠﺎم دادن ﺗﺼﺮّﻓﺎت ﺗﻜﻮﻳﻨﻲ را دارﻧﺪ و ﻫﻤﻮاره ﻣﻌﺠﺰات و اﻣﺪادﻫﺎي ﻏﻴﺒﻲ و اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮات و ﻧﻴﺰ ﻣﺆﻣﻨﺎن‬

‫ﻣﺨﻠﺺ و اﻳﺜﺎرﮔﺮ و ﺣﺘّﻲ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺑﻮده و ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪)) :‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ‬

‫)ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﻪ ﺳﻪ ﻟﺸﻜﺮ ﻳﺎري ﻣﻲدﻫﺪ‪:‬‬

‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن؛ ﻣﺆﻣﻨﺎن؛ رﻋﺐ )ﺗﺮس اﻧﺪاﺧﺘﻦ در دل دﺷﻤﻦ(" ﻧﻴﺰ ﺣﻀﺮت )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲﻓﺮﻳﺎﻳﺪ‪ ...)) :‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت‬

‫‪72‬‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﺎ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن و ﺟﻦّ و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺨﻠﺺ‪ ،‬ﻳﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ((.‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻟﺰوﻣﻲ ﻧﺪارد‬

‫ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮﺟﻪاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن را از ﻃﺮﻳﻖ ﻏﻴﺮﻋﺎدي و ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻋﺠﺎز اﻧﺠﺎم‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺧﻮﻧﻲ رﻳﺨﺘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺪﻳﺸﻪي اﻓﺮاﻃﻲ در ﻛﺸﺘﺎر ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر‬

‫در اﺣﺎدﻳﺜﻲ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺎﻣ‪‬ﻪ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮنرﻳﺰيﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد و وﺣﺸﺖﻧﺎك ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻘﺪ‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻲ ﻣﻘّﺪﺳﻲ ﺷﺎﻓﻌﻲ در ﻛﺘﺎب ﻋﻘﺪاﻟﺪرر رواﻳﺖ ﻣﺮﺳﻠﻪاي را از‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( درﺑﺎرهي ﺣﻮادث رم)روﻣﻴﻪ( ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ...:‬ﻓَﻴ‪‬ﻜَﺒ‪‬ﺮُ اﻟْﻤ‪‬ﺴ‪‬ﻠ‪‬ﻤ‪‬ﻮنَ ﺛَﻼثَ ﺗَﻜﺒﻴﺮات‪،‬‬

‫ﻓَﺘَﻜﻮنُ ﻛَﺎﻟﺮﱠﻣﻠﺔِ ﻋ‪‬ﻠﻲ ﻧﺸﺰٍ‪ ،‬ﻓَﻴ‪‬ﺪ‪‬ﺧُﻠُﻮﻧُﻬ‪‬ﺎ‪ ،‬ﻓَﻴ‪‬ﻘﺘُﻠُﻮنَ ﺑِﻬﺎ ﺧَﻤ‪‬ﺴ‪‬ﻤ‪‬ﺌَﺔِ أﻟﻒ‪ ‬ﻣ‪‬ﻘﺎﺗ‪‬ﻞٍ‪ ،‬و ﻳ‪‬ﻘْﺘَﺴ‪‬ﻤ‪‬ﻮنَ اﻷﻣﻮالَ‪ ،‬ﺣﺘّﻲ ﻳ‪‬ﻜُﻮنَ اﻟﻨﱠﺎسِ ﻓﻲ‬

‫اﻟْﻔَﻲء‪ ‬ﺷَﻴﺌﺎً واﺣ‪‬ﺪاً‪ ،‬ﻟ‪‬ﻜُﻞﱢ إِﻧﺴﺎنٍ ﻣ‪‬ﻨْﻬ‪‬ﻢ ﻣ‪‬ﺌَﺔُ أﻟﻒ‪ ‬دﻳﻨﺎرٍ‪ ،‬و‪ ‬ﻣ‪‬ﺌَﺔُ ر‪‬أسٍ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦَ ﺟﺎرِﻳ‪‬ﺔٍ و‪‬ﻏُﻼمٍ((‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺳﻪ ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻳﮓ و ﺷﻦﻫﺎي رواﻧﻲ ﻛﻪ از ﺑﻠﻨﺪيﻫﺎ ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ‪ ،‬داﺧﻞ ]روم [‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و در آنﺟﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻫﺰار ﺟﻨﮕﺠﻮ را ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﻏﻨﺎﺋﻢ و اﻣﻮال را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ‬

‫از آﻧﺎن‪ ،‬ﺻﺪ ﻫﺰار دﻳﻨﺎر و ﺻﺪ ﻛﻨﻴﺰ و ﻳﺎ ﻏﻼم ﻣﻲرﺳﺪ‪...‬‬

‫اﻳﻦ رواﻳﺖ‪ .‬ﻣﺮﺳﻞ اﺳﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻨﺪي دارد و از ﻧﻈﺮ ﻣﺤﺘﻮا ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﻴﺪا اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻋﻼن اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‬

‫اﺣﺎدﻳﺚ‪ ،‬در ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي ﺟﺎﺋﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﭘﺎرهاي ﺟﻨﮓﻫﺎي ﭘﺲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم‬

‫)ﺻﻠﻲاﻟﻠّﻪوﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪﺳﻠﻢ( و ﻗﺘﻞﻋﺎمﻫﺎ و ﻛﺸﺘﺎرﻫﺎي وﺳﻴﻌﻲ ﻛﻪ در آن ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﻌﻮﻻﺗﻲ را وارد‬

‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي رواﻳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ رواﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم( ﻧﺴﺒﺖ دادهاﻧﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ ...:‬ﻓﻴﻘﺘﻞ‬

‫ﻣﻦ اﻟﺮوم ﺣﺘﻲ ﻳﺘﻐﻴ‪‬ﺮَ ﻣﺎء‪ ‬اﻟﻔﺮات ﺑﺎﻟﺪم‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ آﻧﻘﺪر از روﻣﻴﺎن را ﺑﻪ ﻗﺒﻞ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ آب ﻓﺮات ﺑﻪ ﺧﻮن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪73‬‬
 ‫اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ‪ ،‬در ﺑﺎرﻫﻲ ﺟﻨﮓ ﻗﺎدﺳﻴﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬اﻧﻬﺰم اﻟﻔﺮس وﻟﺤﻘﻬﻢ اﻟﻤﺴﻠﻤﻮن‪ ...‬ﻓﻘﺘﻞ اﻟﻤﺴﻠﻤﻮن ﺑﻜﻤﺎﻟﻬﻢ و ﻛﺎﻧﻮار‬

‫ﺛﻼﺛﻴﻦ اﻟﻔﺄ‪ .‬وﻗﺘﻞ ﻓﻲ اﻟﻤﻌﺮﻛﺔ ﻋﺸﺮة اﻻف و ﻗﺘﻠﻮا ﻗﺒﻞ ذاﻟﻚ ﻗﺮﻳﺒﺎً ﻣﻦ ذاﻟﻚ ؛ ﻟﺸﻜﺮ اﻳﺮاﻧﻴﺎن‪ ،‬ﻣﻨﻬﺰم ﺷﺪ و ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﻘﻴﺐ آﻧﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻓﺮاراﻳﺎن را ﻛﻪ ﺳﻲﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ .‬در ﺟﻨﮓ ﺳﻴﺰده ﻫﺰار‬

‫ﻧﻔﺮ آﻧﺎن را ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺪد را ﻧﻴﺰ ﻗﺒﻞ از آن ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪...‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ در آنﻫﺎ ﻓﺘﻮﺣﺎت را ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﺒﺪء و اﻟﺘﺎرﻳﺦ و اﻟﻨﻬﺎﻳﻪ و‪ ...‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻲﺑﻴﻴﻨﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن و زﻳﺮدﺳﺘﺎنﺷﺎن‪ ،‬ﺟﻨﺎﻳﺎت زﻳﺎدي را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬از ﻫﺮ ﻧﻪ ﻧﻔﺮ ﻫﻔﺖ‬

‫ﻧﻔﺮ و ﻳﺎ از ﻫﺮ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮ و ﻳﺎ دو ﺛﻠﺚ ﻣﺮدم ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ و ﻧﻪ زﻣﺎن‬

‫ﻇﻬﻮر‪.‬‬

‫از ﻃﺮﻓﻲ‪ ،‬اﺧﺘﻼف در ﺗﻌﺪاد ﻣﻘﺘﻮﻻن ﻧﻴﺰ ﻋﻠّﺖﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪي آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻨﺎﻃﻖ و ﻣﺤﻮرﻫﺎي درﮔﻴﺮي و ﻳﺎ ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ زﻳﺮ و اﻣﻌﺎن ﻧﻈﺮ در دﻻﻟﺖ‬

‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر‪ ،‬دﭼﺎر ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪ -‬ﻋﻦ أﺑﻲ ﺑﺼﻴﺮ وﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﻗﺎﻻ‪ :‬ﺳﻤﻌﻨﺎ أﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻠﱠﻪ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻳﻘﻮل‪)) :‬ﻻ ﻳ‪‬ﻜﻮنُ ﻫﺬا اﻷﻣﺮُ ﺣﺘﱠﻲ ﻳ‪‬ﺬﻫ‪‬ﺐ‪ ‬ﺛُﻠﺚُ‬

‫اﻟﻨّﺎسِ‪ ،((.‬ﻓَﻘﻴﻞَ ﻟَﻪ‪)) :‬إذا ذَﻫ‪‬ﺐ‪ ‬ﺛُﻠﺚُ اﻟﻨﱠﺎسِ ﻓَﻤﺎ ﻳ‪‬ﺒﻘﻲ؟(( ﻓﻘﺎل‪) ،‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم(‪)) :‬أﻣﺎ ﺗَﺮﺿَﻮ‪‬نَ أنْ ﺗَﻜﻮﻧُﻮا اﻟﺜﱡﻠﺚَ اﻟْﺒﺎﻗﻲ؟((؛‬

‫اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ و ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﺳﻠﻢ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬اﻳﻦ اﻣﺮ واﻗﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬

‫دو ﺳﻮم ﻣﺮدم از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .((.‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮتاش ﻋﺮض ﺷﺪ‪)) :‬اﮔﺮ دوﺳﻮم ﻣﺮدم از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻗﻲ‬

‫‪74‬‬
 ‫ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؟((‪ .‬ﭘﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬آﻳﺎ راﺿﻲ و ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺳﻮم ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﻴﺪ؟((‬

‫‪ ...-‬ﻋﻦ زرارةٍ‪ ،‬ﻗﺎل‪ :‬ﻗﻠﺖ ﻷﺑﻲ ﻋﺒﺪاﷲ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪)) :‬اﻟﻨﱢﺪاء‪ ‬ﺣﻖﱞ؟((‪ .‬ﻗﺎل‪ :‬إي؛ و‪‬اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ﻳ‪‬ﺴ‪‬ﻤ‪‬ﻌ‪‬ﻪ‪ ‬ﻛﻞّ ﻗَﻮ‪‬مٍ ﺑِﻠ‪‬ﺴﺎﻧﻬﻢ‪.((.‬‬

‫وﻗﺎل‪ ،‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم‪)) :‬ﻻ ﻳ‪‬ﻜُﻮنَ ﻫﺬَا اﻷﻣﺮُ ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ﻳ‪‬ﺬْﻫ‪‬ﺐ‪ ‬ﺗ‪‬ﺴ‪‬ﻌ‪ُ ‬ﺔ أﻋﺸﺎرِ اﻟﻨﱠﺎسِ‪ ((.‬؛ زراره ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪)) :‬اﻳﺎ ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ دارد؟((‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬ﺑﻠﻲ؛ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ! ﭼﻨﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻗﻮﻣﻲ ﺑﺎ زﺑﺎن‬

‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬آن را ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ‪ ((.‬آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﺤﻘّﻖ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧُﻪ دﻫﻢ ﻣﺮدم از ﻣﻴﺎن ﺑﺮوﻧﺪ((‬

‫‪ ...-‬ﻋﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻦ ﺧﺎﻟﺪ‪ ،‬ﻗﺎل‪ :‬ﺳﻤﻌﺖ‪ ‬أَﺑﺎ ﻋ‪‬ﺒﺪ‪‬اﻟﻠّﻪ‪) ‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻳ‪‬ﻘُﻮلَ‪)) :‬ﻗُﺪ‪‬ام‪ ‬اﻟﻘﺎﺋ‪‬ﻢِ ﻣ‪‬ﻮ‪‬ﺗَﺘﺎنِ‪ :‬ﻣ‪‬ﻮ‪‬ت‪ ‬أَﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺮ و‪ ‬ﻣ‪‬ﻮ‪‬ت‪ ‬أﺑ‪‬ﻴ‪‬ﺾ‪،‬‬

‫ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ‪‬ﻳﺬْﻫ‪‬ﺐ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻛُﻞﱢ ﺳ‪‬ﺒ‪‬ﻌ‪‬ﺔٍ ﺧَﻤ‪‬ﺴ‪‬ﺔٌ‪ .‬اَﻟْﻤ‪‬ﻮ‪‬ت‪ ‬اﻷﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺮُ‪ ،‬اﻟﺴ‪‬ﻴﻒ؛ واﻟﻤ‪‬ﻮ‪‬ت‪ ‬اﻷَﺑ‪‬ﻴ‪‬ﺾ‪ ،‬اﻟﻄﺎﻋ‪‬ﻮنُ‪ ((.‬؛‪...‬ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻦ ﺧﺎﻟﺪ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬ﻗﺒﻞ از ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬دو ﻧﻮع ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ رخ‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﻣﺮگ ﺳﺮخ و ﻣﺮگ ﺳﭙﻴﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ از ﻫﺮ ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮﺷﺎن از ﺑﻴﻦ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮگ ﺳﺮخ ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ‪ ،‬ﻣﺮگ‬

‫ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺎﻋﻮن اﺳﺖ((‬

‫ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪي اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ و اﺣﺎدﻳﺚ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم و ﻣﺒﺮﻫﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺠﻢ وﺳﻴﻌﻲ از ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮﻫﺎ و‬

‫ﺧﻮن رﻳﺰيﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﭘﻴﺶ از ﻗﻴﺎم اﻣﺎم ﻋﺼﺮ‪) ،‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم(‪ ،‬و ﻗﺒﻞ از ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻳﻮﻧﺲ‬

‫ﺑﻦ رِﺑﺎط ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﻌ‪‬ﺖ‪ ‬أﺑﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻠّﻪ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم( ﻳﻘﻮل‪)) :‬ا‪‬نﱠ أﻫﻞَ اﻟﺤ‪‬ﻖﱢ ﻟَﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﺰاﻟﻮا ﻣ‪‬ﻨﺬُ ﻛﺎﻧُﻮا ﻓﻲ ﺷ‪‬ﺪ‪‬ةٍ‪ .‬أﻣﺎ إِنﱠ ذاك‪‬‬

‫إﻟﻲ ﻣ‪‬ﺪ‪‬ةٍ ﻗَﺮﻳﺒ‪‬ﺔٍ و‪‬ﻋﺎﻓ‪‬ﻴ‪‬ﺔٍ ﻃﻮﻳﻠَﺔٍ؛‬

‫از اﺑﺎﻋﺒﺪاﷲ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم( ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ‪ ،‬اﻫﻞ ﺣﻖّ‪ ،‬از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺷﺪ‪‬ت و ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در‬

‫آن ﺣﺎل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد )ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎ آﻧﺎن ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ(‪ .‬و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺎن آن ﺳﺨﺘﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ و ﻋﺎﻓﻴﺖاش ﻃﻮﻻﻧﻲ‬

‫‪75‬‬
 ‫اﺳﺖ‪.((.‬ﺑﺎﻻﺧﺮه درﻧﻮﻣﻴﺪي ﺑﺴﻲ اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﭘﺎﻳﺎن ﺷﺐ ﺳﻴﻪ ﺳﭙﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ا‪‬نﱠ ﻣ‪‬ﻊ‪ ‬اﻟﻌ‪‬ﺴﺮِ ﻳ‪‬ﺴﺮاً ﻓﺎنﱠ ﻣﻊ اﻟﻌ‪‬ﺴﺮ ﻳﺴﺮا‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از رواﻳﺎت در ﻣﻮرد ﺧﻮنرﻳﺰيﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر اﺳﺖ و ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از ﺧﺒﺎر‪،‬‬

‫از ﻣﺠﻬﻮﻻت و از اﺳﺮاﺋﻴﻠﻴﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف و اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪﺷﻪدار ﻛﺮدن ﭼﻬﺮه ﻧﻬﻀﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ و‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‪ ..‬و ﻳﺎ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﮔﺸﺘﺎرﻫﺎ در ﻓﺘﻮﺣﺎت و‪ ،...‬وارد ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي رواﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻧﻴﺰ ﻳﻚﺳﺮي از آﻧﻬﺎ‪،‬‬

‫ﻣﺮﺳﻠﻪ و ﻣﺮﻓﻮﻋﻪ اﺳﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻨﺪي دارد‪ ،‬ﻣﺮﻓﻮﻋﻪي ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎذان از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻳﻘﺘُﻞُ اﻟﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪) ‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺣ‪‬ﺘﱠﻲ ﻳ‪‬ﺒﻠُﻎَ اﻟﺴ‪‬ﻮقَ‪ ،‬ﻗﺎلَ‪ :‬ﻓﻴﻘﻮلُ ﻟَﻪ‪ ‬رﺟﻞٌ ﻣ‪‬ﻦْ و‪‬ﻟﺪ أﺑﻴﻪ‪)) :‬إﻧﱠﻚ‪ ‬ﻟَﺘَﺠ‪‬ﻔ‪‬ﻞُ اﻟﻨﱠﺎس‪ ‬إﺟﻔﺎلَ اﻟﻨﱠﻌ‪‬ﻢ! ﻓَﺒِﻌ‪‬ﻬﺪ‪‬‬

‫ﻣ‪‬ﻦ رﺳﻮلِ اﻟﻠّﻪ‪) ‬ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ( أو ﺑِﻤﺎذا؟(( ﻗﺎلَ‪)) :‬و‪‬ﻟَﻴﺲ‪ ‬ﻓﻲ اﻟﻨﱠﺎسِ ر‪‬ﺟ‪‬ﻞٌ أَﺷﺪ‪ ‬ﺑ‪‬ﺄﺳﺎً‪ .((.‬ﻓَﻴ‪‬ﻘُﻮم‪ ‬إﻟﻴﻪ‪ ‬رﺟ‪‬ﻞٌ ﻣ‪‬ﻦَ‬

‫اﻟﻤ‪‬ﻮاﻟﻲ ﻓَﻴ‪‬ﻘﻮ‪‬لٌ ﻟَﻪ‪)) :‬ﻟَﺘَﺴ‪‬ﻜُﺘَﻦﱡ أَو‪‬ﻟَﺄَﺿْﺮِﺑ‪‬ﻦﱠ ﻋ‪‬ﻨُﻘَﻚ‪ .((.‬ﻓَﻌ‪‬ﻨْﺪ‪ ‬ذاﻟﻚ‪ ‬ﻳ‪‬ﺨﺮِج‪ ‬اﻟﻘﺎﺋﻢ‪) ‬ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻋ‪‬ﻬ‪‬ﺪاً ﻣ‪‬ﻦ ر‪‬ﺳ‪‬ﻮلِ اﻟﻠّﻪ‪‬‬

‫)ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ( ؛ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ( آن ﻗﺪر از اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺗﺎ ﺳﺎق ﭘﺎ را ﺧﻮن‬

‫ﻓﺮا ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺷﺨﺼﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان ﭘﺪرش ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﻋﺘﺮاض ﺷﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﻢ ﮔﻮﻳﺪ‪)) :‬ﻣﺮدم را از ﺧﻮد دور ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن‬

‫ﻛﻪ ﮔﻠّﻪ و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان را رم ﻣﻲدﻫﻨﺪ! آﻳﺎ اﻳﻦ روش‪ ،‬ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬اﺳﺖ؟ ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻠﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎر‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻲ؟((‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت‪ ،‬از ﺟﺎي ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻴﺰد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪)) :‬ﺳﻜﻮت ﻣﻲﻛﻨﻲ ﻳﺎ ﮔﺮدانات را ﺑﺰﻧﻢ؟((‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ را ﻛﻪ از رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ(‪ ،‬ﻫﻤﺮاه دارد‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد و اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در اﺑﺘﺪا و ﺣﺪﻳﺚ ذﻛﺮ ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬ﻣﺮﻓﻮﻋﻪ اﺳﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﺳﻨﺪي دارد و از ﻃﺮﻓﻲ ﻣﺤﺘﻮا و‬

‫دﻻﻟﺖاش‪ ،‬ﻧﺎﻗﺺ و ﺑﺎﺗﻤﺎم اﺳﺖ؛ زﻳﺮا‪ ،‬ﺳﻮق‪ ،‬ﻫﻢ ﺳﺎق ﭘﺎ را ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ و ﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﺎم ﺷﻬﺮ ﻳﺎ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻠّﻲ‬

‫‪76‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻮق اﻷﻫﻮاز‪) ،‬ﻧﺎم اﻫﻮاز ﻓﻌﻠﻲ( ﺳﻮق ﺣ‪‬ﻜَﻤ‪‬ﺔ )ﻧﺎم ﻳﻜﻲ از ﻣﻨﺎﻃﻖ اﻃﺮاف ﻛﻮﻓﻪ(‪ ،‬ﺳﻮق اﺳﺪ )در اﻃﺮف ﻛﻮﻓﻪ(‪،‬‬

‫ﺳﻮق اﻟﺜﻼﺛﺎء )ﻣﻨﻄﻘﻪاي در ﺑﻐﺪاد ﻗﺒﻞ از ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﺷﻬﺮ( ‪ ...،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ‪)) ،‬ﺣﺘّﻲ ﻳﺒﻠﻎ اﻟﺴﻮق(( ﺑﻪ‬

‫ﻣﻌﻨﺎي رﺳﻴﺪن ﺧﻮن ﺑﻪ ﺳﺎق ﭘﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﺻﺒﺤﺖ از ﺧﻮن ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ))ﺳﻮق((‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ))رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺤﻞ و ﻣﻜﺎﻧﻲ(( ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺎ‪ ،‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﺟﻨﮓ و ﺧﻮنرﻳﺰيﻫﺎ‪ ،‬اﻋﺪامﻫﺎ و اﻧﺘﻘﺎم از ﻇﺎﻟﻤﺎن را در ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ‪ ،‬ﻟﻜﻦ ﻧﻪ‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ اﻧﺪازهﻫﺎ ))رواﻳﺎﺗﻲ از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴﻼم( ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﺪاد ﻗﺘﻞﻫﺎ و ﻣﺸﺨّﺼﺎت ﻓﺮدي و ﮔﺮوﻫﻲ‬

‫ﻣﻘﺘﻮﻻن‪ ،‬در آنﻫﺎ ﻣﺸﺨّﺺ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬و در ذﻳﻞ ﺑﻌﺪ از ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﺷﻴﻮهي رﻓﺘﺎر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬

‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن و ﻣﻌﺎﻧﺪﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ آﻧﺎن ﻣﻲﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺷﻴﻮهي رﻓﺘﺎر اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم( ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن‬

‫ﺳﺘﻤﮕﺮان و زورﻣﺪاران و زراﻧﺪوزان‪ ،‬در ﻫﻤﻪي ﻧﻘﺎط ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﻠّﺖﻫﺎي ﻣﻈﻠﻮم و ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺳﻴﻄﺮه داﺷﺘﻪاﻧﺪ و دارﻧﺪ و‬

‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزي ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪي اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬ﺧﺴﺎرتﻫﺎي ﺑﻴﺸﻤﺎري را ﻣﺘﺤﻤ‪‬ﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎن‬

‫اﺳﻼم‪ ،‬از آﻏﺎز رﺳﺎﻟﺖ ﻧﺒﻲ‪ ‬ﻣﻜﺮّم اﺳﻼم‪) ،‬ﺻﻠّﻲاﻟﻠّﻪ‪‬ﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪوﺳﻠّﻢ(‪ ،‬ﻫﻤﻮاره‪ ،‬در اﻳﺬاء و اذﻳ‪‬ﺖ آن ﺣﻀﺮت و ﭘﻴﺮواﻧﺶ‬

‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه آن ﺣﻀﺮت ﭘﺲ از ﺗﺤﻤ‪‬ﻞ ﻣﺸﻘﺖﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را از ﺗﺎرﻳﻜﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي روﺷﻨﺎﻳﻲ‬

‫راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ و ﺳﻮق دﻫﺪ‪.‬‬

‫و ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ را ﺑﺮ ﻗﺮار ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻊ اﻻﺳﻒ ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪي رﺣﻠﺖ و ﺑﻌﺪ از آن‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪي اﻣﺎم‬

‫ﻏﺰاﻟﻲ رﻳﺎﺳﺖ ﻃﻠﺒﺎن و ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﺑﺎ ﺣﻴﻠﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻓﺮﻳﺐ دادن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻏﺪﻳﺮ را ﻛﻪ ﻣﻨﺼﻮب از ﻃﺮف‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻜﻴﻢ ﺑﻮد و ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ وﻻﻳﺖاش ﺗﺒﺮﻳﻚ و ﺑﺦٍ‪ ،‬ﺑﺦٍ ﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺮ ارﻳﻜﻪي ﻗﺪرت و‬

‫‪77‬‬
 ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺳﻮار ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﻄﻔﻪي ﻓﺎﺟﻌﻪ و ﺟﻨﺎﻳﺎت ﻫﻮﻟﻨﺎك در ﺟﺎﻣﻌﻪي اﺳﻼﻣﻲ ﻛﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻮﻻي ﻣﺘﻘﻴﺎن‪ ،‬اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن‪ ،‬ﻣﻨﺼﻮب ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺮادر رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠّﻲاﻟﻠّﻪ‪‬ﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪوﺳﻠّﻢ( اوﻟﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدان‪،‬‬

‫ﻓﺎﺗﺢ ﺧﻴﺒﺮ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺑﻲ واﺳﻄﻪي رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠّﻲاﻟ ّﻠﻪ‪‬ﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪوﺳﻠّﻢ( را ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻗﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻛﺮد و ﻳﮕﺎﻧﻪ‬

‫دﺧﺘﺮ ﺟﻮان رﻳﺤﺎﻧﻪي آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬در اﻧﺪك زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از رﺣﻠﺖ ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮارش‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻃﺮف ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن و رﻳﺎﺳﺖ‬

‫ﻃﻠﺒﺎن‪ ،‬ﻣﻮرد ﺿﺮب و ﺷﺘﻢ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺣﺸﻴﺎﻧﻪاي ﺑﻴﻦ دﻳﻮار و در ﻓﺸﺎر داده ﺷﺪه و ﻣﺤﺴﻦاش ﺳﻘﻂ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﭘﺲ از ‪ 75‬روز ﺑﻌﺪ از رﺣﻠﺖ ﭘﺪر‪ ،‬دﻧﻴﺎ را ﺑﺎ دﻟﻲ آزرده و ﺟﺮاﺣﺎﺗﻲ ﺑﺴﻴﺎر وداع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از آن ﺣﺮﻣﺖ ﺷﻜﻨﻲ دردﻧﺎك‪ ،‬ﻓﺎﺟﻌﻪﻫﺎ وﺣﺸﺘﻨﺎك و وﺣﺸﺘﻨﺎكﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد و اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴ‪‬ﻼم( و ﭘﻴﺮواﻧﺸﺎن‬

‫در روزﮔﺎر ﺳﺘﻢ و ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮده و ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت ﻧﺎﺋﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ و در روز ﻋﺎﺷﻮرا ﻓﺎﺟﻌﻪ‬

‫ﺑﻪ اوج رﺳﻴﺪه و اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠّﻲاﻟﻠّﻪ‪‬ﻋﻠﻴﻪوآﻟﻪوﺳﻠّﻢ( و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺨﻠﺺﺷﺎن از ﻃﻔﻞ ﺷﻴﺮﺧﻮار ﺗﺎ ﭘﻴﺮ ﻫﻔﺘﺎد‬

‫ﺳﺎل ﻣﻮرد ﻫﺠﻮم واﻗﻊ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ روح و ﻋﻮاﻃﻒ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن آن ﻫﻤﻪ وﺣﺸﻴﮕﺮيﻫﺎ ﺟﺮﻳﺤﻪ دار‬

‫ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺳﺘﻤﮕﺮيﻫﺎ اداﻣﻪ دارد ﺗﺎ ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻫﺮ روز ﺑﺎ رﻧﮓﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‬

‫ﺟﻠﻮهﮔﺮي ﻧﻤﻮده و ﻓﺎﺟﻌﻪاي وﺣﺸﺘﻨﺎك رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬و ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد در ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬ﻳﻘﻴﻨﺎً‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر و‬

‫ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ آن‪ ،‬ﺑﺮ دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺧﻮنرﻳﺰي ﺣﺎﻛﻢاﻧﺪ ﻛﻪ از ﻫﻴﭻ ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ ﻓﺮو ﻧﻤﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎل‪ ،‬اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻛﺞرويﻫﺎ و ﺑﻴﺪادﮔﻴﺮيﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﻨﺪ‪،‬ﺗﺎ ﺟﻬﺎن را ﭘﺮ از‬

‫ﻋﺪل و داد ﺳﺎزد؟ ﺑﻲ ﺗﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﻌﺎﻧﺪي ﻛﻪ دﺳﺖﺷﺎن ﺑﻪ ﺧﻮن ﺑﺸﺮﻳ‪‬ﺖ آﻟﻮده ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﺣﻖ ﻣﺮدم را‬

‫ﻏﺼﺐ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻳﺎ ﭘﺴﺖ و ﻣﻘﺎﻣﺸﺎن ﺑﻪ ﺧﻄﺮ اﻓﺘﺎده‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﺮﻛﺖ اﺻﻼحﮔﺮاﻧﻪ و ﻧﻬﻀﺖ اﻣﺎم‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪78‬‬
 ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺄﻣﻮرﻳ‪‬ﺖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﻼم را دارد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮدن ﻣﻮاﻧﻊ‬

‫ﻧﻘﺸﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﺎ‪ ،‬ﻣﺮوري ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺮﺑﻴ‪‬ﺖ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎن و ﺗﺪارك ﻣﻘﺪ‪‬ﻣﺎت ﺟﻨﮓ‬

‫اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎم و ﺧﻮنﺧﻮاﻫﻲ از دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم و ﺑﻪ ﺛﻤﺮ رﺳﺎﻧﺪن اﻧﻘﻼب ﺟﻬﺎﻧﻲ و‬

‫اﺟﺮاي ﺣﺪود اﻟﻬﻲ و ﺑﺮﻗﺮاري ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در ﻣﻘﺎﺑﻞاش‪ ،‬دﺷﻤﻨﺎن دﻧﺪان‬

‫ﻣﺴﻠﺢ و ﻛﺞاﻧﺪﻳﺸﺎن دﻳﻨﺎﻧﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ در دﺳﺖ داﺷﺘﻦ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﮔﺴﺘﺮده و ﭼﺮﺧﻪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺟﻬﺎن ﺑﺮﺧﻮرداري از‬

‫ﻓﻦآوري ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ارﺗﺶﻫﺎي ﻗﺪرتﻣﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮ ﻣﻲدارﻧﺪ و ﻣﺎﻧﻊ ﻣﺴﻴﺮ اﺻﻼحﮔﺮاﻧﻪي اﻣﺎم‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻟﺬا ﻗﺒﻞ از ﻗﻴﺎم‪ ،‬ﺟﻨﮕﺎوران درﻳﺎ دل و دﺳﺖﻳﺎراﻧﻲ ﺗﻮانﻣﻨﺪ و ﻛﺎرآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﺧﺎص و ﻋﺎم آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺗﺮﺑﻴ‪‬ﺖ‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻌﺪاد آﻧﺎن‪ ،‬در ﺑﻌﻀﻲ از رواﻳﺎت‪ ،‬ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻧﻔﺮ و در ﺑﺮﺧﻲ‪ ،‬ده ﻫﺰار ﻧﻔﺮ و در ﺗﻌﺪادي از آنﻫﺎ‪،‬‬

‫ﺻﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮ و‪ ...‬ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰات ﺟﻨﮕﻲ و وﺳﻴﻠﻪي دﻓﺎﻋﻲ‬

‫ﺗﺠﻬﻴﺰات آﻧﺎن‪ ،‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎﻳﻲ از آﻫﻦ اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻪ اﻳﻦ آﻫﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ )ﻟﻬﻢ‬

‫ﺳﻴﻮف ﻣﻦ ﺣﺪﻳﺪ ﻏﻴﺮ ﻫﺬا اﻟﺤﺪﻳﺪ( ﻛﻪ اﮔﺮ ﻳﻜﻲ از آﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﻛﻮﻫﻲ ﺿﺮﺑﻪ زﻧﺪ‪ ،‬آن را دو ﻧﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪...‬‬

‫)) وﺳﻴﻠﻪي دﻓﺎﻋﻲ آﻧﺎن‪ ،‬ﻃﺒﻖ رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ (( اﺳﻠﺤﻪي دﺷﻤﻦ ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬ﺑﺮ آﻧﺎن‬

‫ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪79‬‬
 ‫ﻗﺎﻃﻌﻴ‪‬ﺖ اﻣﺎم در روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪)) :‬ﻻﻳ‪‬ﻘﻴﻢ‪ ‬أَﻣ‪‬ﺮ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺳ‪‬ﺒﺤﺎﻧَﻪ‪ ‬إﻻﱠ ﻣ‪‬ﻦْ ﻻﻳ‪‬ﺼﺎﻧ‪‬ﻊ‪ ،‬و‪‬ﻻﻳ‪‬ﻀﺎرِع‪ ،‬و‪‬ﻻﻳ‪‬ﺘﱠﺒِﻊ‪ ‬اﻟْﻤ‪‬ﻄﺎﻣ‪‬ﻊ‪(( ‬؛ ﻓﺮﻣﺎن‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎن را ﺑﺮﭘﺎ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در اﺟﺮاي دﺳﺘﻮر اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﻣﺪارا ﻧﻜﻨﺪ و ﺳﺎزﺷﻜﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﭘﻴﺮو ﻃﻤﻊﻫﺎ و‬

‫آرزوﻫﺎ ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺎم ﺑﻪ اﻗﺎﻣﻪي ﺣﺪود و ﻓﺮﻣﺎن اﻟﻬﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن از‬

‫ﻳﻚ ﻧﻮع ﻣﺠﺎزات اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺮم اﺷﺨﺎص و ﮔﺮوهﻫﺎ ﻣﺠﺎزات ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ آن را اﺟﺮا ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬

‫ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﺎن را در ﺟﻨﮓ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﺳﺎزد و ﺣﺘّﻲ ﻓﺮارﻳﺎن و زﺧﻤﻴﺎن آﻧﺎن را ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﮔﺮوﻫﻲ را اﻋﺪام‬

‫ﮔﺮوﻫﻲ را ﺗﺒﻌﻴﺪ و دﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ را ﻗﻄﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‪ ...‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ ...)) :‬ﻳ‪‬ﻘُﻮم‪ ‬اﻟﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ...‬و‪ ‬ﻻ ﺗَﺄﺧُﺬُه‪ ‬ﻓ‪‬ﻲ‬

‫اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﻟَﻮﻣ‪‬ﺔُ ﻻﺋ‪‬ﻢٍ‪ (( ...‬ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ...‬و در اﺟﺮاي اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ‪ ،‬از ﻣﻼﻣﺖ ﻫﻴﭻ ﻣﻼﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﻴﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت‪)) ،‬ﻧﻘﻤﺖ و ﻋﺬاب ﻛﻨﻨﺪهي ﻣﺠﺮﻣﺎن و دﺷﻤﻨﺎن(( ﻟﻘﺐ دادهاﻧﺪ‪ .‬از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ‬

‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪)) :‬إذا ﺗَﻤ‪‬ﻨﱠﻲ أَﺣ‪‬ﺪ‪‬ﻛُﻢ‪ ‬اَﻟْﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬ﻓَﻠْﻴ‪‬ﺘَﻤ‪‬ﻨﱠﻪ‪ ‬ﻓ‪‬ﻲ ﻋﺎﻓ‪‬ﻴ‪‬ﺔٍ؛ ﻓﺈنﱠ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺚَ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤ‪‬ﺪاً‪ ،‬ﺻ‪‬ﻠﱠﻲ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴﻪ‪ ‬و‪‬آﻟ‪‬ﻪ‪ ،‬ر‪‬ﺣﻤ‪‬ﺔً و‪‬ﻳ‪‬ﺒ‪‬ﻌ‪‬ﺚُ‬

‫اﻟﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬ﻧ‪‬ﻘْﻤ‪‬ﺔً ؛ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ را آرزو و ﺗﻤﻨّﺎ ﺑﻜﻨﺪ )ﻛﻪ در رﻛﺎباش ﺑﺎﺷﺪ(‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ آرزو ﻛﻨﺪ‬

‫ﻛﻪ در ﻋﺎﻓﻴﺖ و ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ؛ زﻳﺮا‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( را )ﺑﺮاي ﺧﻼﺋﻖ( رﺣﻤﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎد و‬

‫ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﻋﺬاب و ﻧﻘﻤﺖ ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺪ((‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻣﻠﻘّﺐ ﺷﺪن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠ‪‬ﻞاﻟﻠّﻪﺗﻌﺎﻟﻲﻓﺮجاﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﻟﻘﺐ ))ﻧﻘﻤﺖ(( را ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲدارد‪ ...:‬ﻓَﻨ‪‬ﺘَﻢ‪ ‬ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺔَ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻲ اﻟْﺨَﻠْﻖِ ﺣﺘﱠﻲ ﻻﻳ‪‬ﺒﻘﻲ أﺣﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻲ اﻟْﺄر‪‬ضِ ﻟَﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﺒ‪‬ﻠُﻎ إﻟَﻴﻪ‪ ‬اﻟﺪﻳﻦُ و‪‬اﻟﻌ‪‬ﻠﻢ‪ُ ،‬ﺛﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﻈْﻬ‪‬ﺮُ اﻟﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪‬‬

‫)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( و‪ ‬ﻳ‪‬ﺴﻴﺮُ )و‪‬ﻳ‪‬ﺼﻴﺮُ( ‪‬ﺳﺒ‪‬ﺒﺎً ﻟ‪‬ﻨ‪‬ﻘْﻤ‪‬ﺔِ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬و‪‬ﺳ‪‬ﺨﻄ‪‬ﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻲ اﻟﻌ‪‬ﺒﺎد‪‬؛ ﻟ‪‬ﺄنﱠ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﻻﻳ‪‬ﻨْﺘَﻘ‪‬ﻢ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻌ‪‬ﺒﺎد‪ ‬إﻻّ ﺑ‪‬ﻌﺪ‪ ‬إﻧﻜﺎرِﻫ‪‬ﻢ‪ ‬ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺔً؛‬

‫‪80‬‬
‫ﭘﺲ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻠﻖ ﺧﺪا‪ ،‬اﺗﻤﺎم ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻳﻦ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻛﺴﻲ‬

‫ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﻦ ﺑﻪ او اﺑﻼغ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ )در آن ﻫﻨﮕﺎم( ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﺒﺐ‬

‫ﻧﻘﻤﺖ ﺧﺪا و ﺧﺸﻢ و ﻏﻀﺐ او ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﻲﮔﺮدد؛ زﻳﺮا‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬از ﺑﻨﺪﮔﺎناش اﻧﺘﻘﺎم ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﻌﺪ از آن ﻛﻪ‬

‫ﺣﺠﺖاش را اﻧﻜﺎر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد آﻧﺎﻧﻜﻪ ﻣﻮرد ﻏﻀﺐ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺑﺮ‬

‫آﻧﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ آﻧﺎن ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪا را ﻧﻤﻲﭘﻴﺬﻳﺮﻧﺪ و ﺳﺨﺖ اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﺣﺪﻳﺜﻲ از‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ ...)) :‬أَﻣ‪‬ﺎ ﺷَﺒ‪‬ﻬ‪‬ﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﺟ‪‬ﺪ‪‬ه‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﺼ‪‬ﻄَﻔﻲ‬

‫)ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ( ﻓَﺨُﺮُ وﺟﻪ‪ ‬ﺑِﺎﻟﺴ‪‬ﻴ‪‬ﻒ‪ ‬و‪‬ﻗَﺘْﻠُﻪ‪ ‬أﻋﺪا ‪‬ء ر‪‬ﺳﻮ‪‬ﻟ‪‬ﻪ‪) ‬ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ( واﻟﺠ‪‬ﺒ‪‬ﺎرﻳﻦَ و‪‬اﻟﻄّﻮاﻏﻴِﺖ‪ ،‬و‪‬أَﻧﱠﻪ‪‬‬

‫ﻳ‪‬ﻨْﺼ‪‬ﺮُ ﺑِﺎﻟﺴ‪‬ﻴ‪‬ﻒ‪ ‬واﻟﺮﱡﻋ‪‬ﺐِ و‪‬أﻧﱠﻪ‪ ‬ﻻ ﺗُﺮَد‪ ‬ﻟَﻪ‪ ‬راﻳ‪‬ﺔٌ‪ ...‬؛ اﻣ‪‬ﺎ ﺷﺒﺎﻫﺖ او ﺑﻪ ﺟﺪش ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ )ﺻﻠﻲاﷲوﻋﻠﻴﻪواﻟﻪوﺳﻠﻢ( ﺧﺮوج‬

‫او ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﻪ او‪ ،‬دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا و رﺳﻮلاش و ﺟﺒﺎران و ﻃﺎﻏﻮتﻫﺎ را ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺸﺖ و او ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ و‬

‫رﻋﺐ ﻳﺎري ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﻴﭻ ﭘﺮﭼﻤﻲ از او ﺑﺎز ﻧﮕﺮدد((‬

‫ﻇﻬﻮر ﺳﺘﺎره دﻧﺒﺎﻟﻪ دار از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر؟؟‬

‫در رواﻳﺘﻲ دﻳﮕﺮ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻣﺪه‪:‬‬

‫ﻫﺮ ﮔﺎه ﻋﺒ‪‬ﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺮاﺳﺎن رﺳﺪ‪ ،‬ﮔﻴﺴﻮي ﺳﺨﺘﻲآور در ﻣﺸﺮق ﻃﻠﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻃﻠﻮع ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺎﺑﻮدي‬

‫ﻗﻮم ﻧﻮح ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻏﺮﻗﺸﺎن ﻛﺮد‪ .‬در زﻣﺎن اﺑﺮاﻫﻴﻢ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴ‪‬ﻼم(‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻛﻪ او را در آﺗﺶ اﻓﻜﻨﺪﻧﺪ و‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻋﻮن و ﻫﻤﺮاﻫﺎﻧﺶ را ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎﺧﺖ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻳﺤﻴﻲ ﭘﺴﺮ زﻛﺮﻳ‪‬ﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﻠﻮع ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ‬

‫ﮔﺎه آن را دﻳﺪﻳﺪ‪ ،‬از ﺷﺮّ ﻓﺘﻨﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﭘﻨﺎه ﺑﺮﻳﺪ‪.‬ﻃﻠﻮع اﻳﻦ ﺳﺘﺎره ﭘﺲ از ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ [ﺑﻨﻲ‬

‫‪81‬‬
 ‫ﻋﺒ‪‬ﺎس]درﻧﮓ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ)دوام ﻧﻤﻲ آورﻧﺪ( ]ﺟﺰ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎه[‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ اَﺑ‪‬ﻘَﻊ در ﻣﺼﺮ آﺷﻜﺎر ﺷﻮد‪ ) .‬اﻟﻔﺘﻦ‪ ،‬ص ‪،148‬‬

‫ﺟﺰء ‪ ،3‬ح ‪(607‬‬

‫اﺑﻮ اﻣﺎﻣﻪ ﻧﻴﺰ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ ... :‬ﻫﺮ ﮔﺎه ﺷﺐ ﻧﻴﻤﺔ رﻣﻀﺎن ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از آﺳﻤﺎن ﺻﺪاﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ آن‪ ،‬ﻫﻔﺘﺎد ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﻴﻬﻮش‪ ،‬ﻫﻔﺘﺎد ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﮔﻨﮓ و ﻫﻔﺘﺎد ﻫﺰار دوﺷﻴﺰه ﭘﺮده ﻫﺎﺷﺎن ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد! ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫اي رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺳﺎﻟﻢ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اش ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﭘﻨﺎه ﺑ‪‬ﺮَد و ﺑﻠﻨﺪ ﺗﻜﺒﻴﺮ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ)ﻋﻘﺪ اﻟﺪرر‪ ،‬ص ‪40‬ـ‪ ، 139‬ب ‪ ، 4‬ف ‪(3‬‬

‫ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺣﺎدﺛﺔ ﻳﺎدﺷﺪه ‪ ،‬در روز ﺟﻤﻌﻪ ﻧﻴﻤﺔ رﻣﻀﺎن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻨﮕﺎم ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻳﺎ ﻛﻤﻲ‬
‫ﭘﺲ از آن ‪ ،‬ﺑﻪ وﻗﺖ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي‪،‬رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘّﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ ،‬اﻗﺪاﻣﺎت اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ اي ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬
‫اﺳﻼم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺘﻮﺟ‪‬ﻪ ﻣﺮدم ﻣﺸﺮق زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ اﻣﺮ )ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ(‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎه ﭘﻨﺞ روز ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﺎه رﻣﻀﺎن و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﭘﺎﻧﺰدﻫﻤﻴﻦ روز آن‬
‫رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪،‬و در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻨﺠ‪‬ﻤﺎن ﺑﺮ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد)اﻟﻐﻴﺒﺔ‪ ،‬ص ‪ ،280‬ب ‪ ،14‬ح ‪(46‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬در ﺧﺒﺮي دﻳﮕﺮ از ﻛﻌﺐ اﻷﺣﺒﺎر‪ ،‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ‪:‬‬

‫ﻧﺎﺑﻮدي ﺑﻨﻲ ﻋﺒ‪‬ﺎس ﻫﻨﮕﺎم آﺷﻜﺎرﺷﺪن ﺳﺘﺎرﻫﺎي در دل آﺳﻤﺎن و ﺻﺪاي ﺷﺪﻳﺪ ﻓﺮواﻓﺘﺎدن ﭼﻴﺰي از آﺳﻤﺎن و ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺔ اﻳﻨﻬﺎ در ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮﺧﻲ ﻣﻴﺎن ﭘﻨﺠﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺘﻢ رﻣﻀﺎن اﺳﺖ و ﺻﺪاي ﺷﺪﻳﺪ ﻓﺮواﻓﺘﺎدن‬
‫ﭼﻴﺰي از آﺳﻤﺎن در ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﺎه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن از ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎرم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬و ﺳﺘﺎرﻫﺎي دﻳﺪه‬
‫ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎه ﻧﻮراﻓﺸﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﭼﻮﻧﺎن ﻣﺎر در ﻫﻢ ﻣﻲ ﭘﻴﭽﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ دو ﺳﺮ آن ﺑﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬و دو ﻟﺮزش در ﺷﺐِ ﭘﺪﻳﺪآﻣﺪنِ دو ﻓﺮورﻓﺘﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺳﺘﺎره اي ﻛﻪ ﺷﻬﺎﺑﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ او ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲ ﺷﻮد و‬

‫‪82‬‬
 ‫از آﺳﻤﺎن ﻓﺮو ﻣﻲ اﻓﺘﺪ؛ ﺑﺎ آن ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺖ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ در ﻣﺸﺮق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و ﻣﺮدم از آن دﭼﺎر ﺑﻼﻳﻲ ﺳﺨﺖ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪) .‬اﻟﻔﺘﻦ‪ ،‬ج ‪ ،1‬ص‪ ،230‬ﺟﺰء ‪ ،3‬ح ‪ ،643‬ﻣﻜﺘﺒﺔ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺎﻫﺮه‪ ،‬ﭼﺎپ او‪‬ل‪ 1412 ،‬ﻫـ‪ .‬ق(‬

‫"ان ﻧﺸﺎ ﻧﻨﺰل ﻋﻠﻴﻬﻢ ﻣﻦ اﻟﺴﻤﺎء آﻳﺔ ﻓﻈﻠﺖ اﻋﻨﺎﻗﻬﻢ ﻟﻬﺎ ﺧﺎﺿﻌﻴﻦ" )ﺷﻌﺮاء‪(4:‬‬

‫ﻣﺎ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ از آﺳﻤﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ و آﻳﺖ ﻗﻬﺮي ﻧﺎزل ﮔﺮداﻧﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ آن ﮔﺮدن ﻧﻬﻨﺪ و ﺧﺎﺿﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﺑﺎره اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷﻨﻴﺪم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ زودي ﺧﺪاوﻧﺪ درﺑﺎره آﻧﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻨﺎن ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻨﻲ اﻣﻴﻪ و ﻳﺎراﻧﺸﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ آن ﻧﺸﺎﻧﻪ و آﻳﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎدن ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻴﻦ اول ﻇﻬﺮ ﺗﺎ وﻗﺖ ﻋﺼﺮ و ﺧﺎرج ﺷﺪن و ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺘﻦ ﻳﻚ ﺻﻮرت ﺗﺎ ﺳﻴﻨﻪ ﺷﺨﺼﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﺣﺴﺐ‬
‫و ﻧﺴﺐ او ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ -‬در ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه در زﻣﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ واﻗﻊ ﺷﻮد در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و دار و دﺳﺘﻪ‬
‫او ﺑﻪ ﻫﻼﻛﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ ‪.‬‬

‫اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ در اداﻣﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖ از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ واﻗﻌﻪ اﻳﺴﺘﺎدن ﺧﻮرﺷﻴﺪ در آﺳﻤﺎن در زﻣﺎن‬
‫ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮن ﻫﻢ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ‪ ،‬در ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺳﺎل ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺣﻮادث ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺠﻴﺒﻲ در ﺟﻬﺎن رخ‬

‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ از زﻣﺎن ﻓﺮود آﻣﺪن آدم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﺎه ﺳﺘﺎرة دﻧﺒﺎﻟﻪ دار ﻧﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ وارد ﻓﻀﺎي ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﺷﻤﺴﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺎزﻫﺎ و ﻏﺒﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه‬

‫دارد‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺳﺮخ ﺷﺪن آﺳﻤﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺘﺎرة ﻳﺎدﺷﺪه در ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﺟﻠﻮي رﺳﻴﺪن ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺎه را ﻣﻲ‬

‫ﮔﻴﺮد و ﺑﺎﻋﺚ ﺧﺴﻮف ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﻣﻲ ﮔﺮدد و در ﻧﻴﻤﺔ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﺧﻮرﺷﻴﺪ و زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺎﻋﺚ‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﻠّﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮕﻲ ﺑﺰرگ از آن ﺟﺪا ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﺪﻳﺪ در‬

‫ﻣﺸﺮق زﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و وﻳﺮاﻧﻲ زﻳﺎدي ﺑﻪ ﺑﺎر ﻣﻲ آورد و در ﭘﻲ آن‪ ،‬دود ﻏﻠﻴﻈﻲ آﺳﻤﺎن را ﻓﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬

‫‪83‬‬
 ‫اﻳﻦ ﺳﺘﺎره‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﮔﺮدش در ﻓﻀﺎي ﻣﻨﻈﻮﻣﺔ ﺷﻤﺴﻲ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﺛﺮ‬

‫ﮔﺮاﻧﺸﻲ آن ﺳﺒﺐ ﻛﻨﺪﺷﺪن ﺣﺮﻛﺖ زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد و در ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﻳﻜﻲ از روزﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮدم ﻣﺸﺮق زﻣﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪ اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﻣﻴﺎن آﺳﻤﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد و در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﭼﻬﺮه و ﺳﻴﻨﺔ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﻣﻴﺎن ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬

‫ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺳﺘﺎرة ﻳﺎدﺷﺪه زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺟﻬﺖ ﻋﻜﺲ ﺣﺮﻛﺖ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دور ﺧﻮد و از ﻛﻨﺎر آن ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺛﺮ‬

‫ﮔﺮاﻧﺸﻲ اش ﻣﻮﺟﺐ ﺣﺮﻛﺖ واروﻧﺔ زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﭘﻲ اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻣﻐﺮب و دو‬

‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺪن ﻃﻮل ﺷﺐ و روز ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ دورﺷﺪن ﺳﺘﺎرة دﻧﺒﺎﻟﻪ دار از زﻣﻴﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺮه دوﺑﺎره ﺣﺮﻛﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮد را‬

‫ﺑﺎز ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬در اواﺧﺮ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن‪ ،‬دﻧﺒﺎﻟﻪ دار ﻳﺎدﺷﺪه از ﻣﻴﺎن ﻣﺎه و زﻣﻴﻦ)ﺑﻪ ﺑﻴﺎن درﺳﺘﺘﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺎه و ﺧﻮرﺷﻴﺪ( ﻣﻲ ﮔﺬرد‬

‫و ﺳﺒﺐ ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺎه‪ ،‬در ﺻﺒﺢ روز ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم‪ ،‬از آﺳﻤﺎن ﻧﺪاﻳﻲ رﺣﻤﺎﻧﻲ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺣﻖ‬

‫دﻋﻮت ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﭘﺲ از ﻏﺮوب آﻓﺘﺎب در ﻫﻤﺎن روز‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﻲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺎﻃﻞ ﻓﺮا ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫در رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ و ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ از آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن و ﺑﺮﺧﻮرد ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺗﻴﺮه ﺷﺪن ﺧﻮرﺷﻴﺪ و‬

‫ﺑﻪ ﻫﻢ ﺧﻮردن ﻧﻈﻢ ﺳﻴﺎرات و زﻟﺰﻟﻪ ﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ و آﺗﺸﻔﺸﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دﻻﻳﻠﻲ ﺑﺮاي ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻳﺎد ﺷﺪه‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس‬

‫رواﻳﺎت در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر و ﻗﺒﻞ از ان ﻧﻴﺰ از ﺑﺮﺧﻮرد دﻧﺒﺎﻟﻪ داري ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻳﺎد ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻋﺪه زﻳﺎدي‬

‫ﻣﻲ ﮔﺮدد وﻟﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ و ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮاي آن ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﻋﻼﺋﻤﻲ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي در آﺳﻤﺎن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬ﻇﻬﻮر ﺳﺘﺎره‬

‫ﺳﺮخ رﻧﮓ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺟﻨﮓ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰﻳﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎﻳﻲ ﺧﻮرﺷﻴﺪ در آﺳﻤﺎن از زوال ﺗﺎ ﻏﺮوب‬

‫‪84‬‬
‫‪ ،‬ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ از ﻣﻐﺮب آن ‪ ،‬ﻇﻬﻮر دﻧﺒﺎﻟﻪ داري ﻛﻪ ﻣﺪار آن ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻨﺎوب ﺗﻜﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد و در دوره ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬

‫ﺣﻴﺎت ﺑﺮ روزي زﻣﻴﻦ دﻳﺪه ﺷﺪ ه و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺷﺪﻳﺪ ﺟﻮي و آب و ﻫﻮاﻳﻲ در زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در رواﻳﺖ ﺑﺎﻻ‬

‫ﺻﺮﻳﺤﺎ ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﺷﺪه ‪ ،‬ﻓﺮو اﻓﺘﺎدن ﺑﺨﺸﻲ از دﻧﺒﺎﻟﻪ دار ﻳﺎ ﺷﻬﺎب ﺳﻨﮕﻲ ﻋﻈﻴﻢ در ﻣﺸﺮق ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﺴﻒ و ﺗﻠﻔﺎت‬

‫زﻳﺎد ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در رواﻳﺎت ﺑﻄﻮر ﺿﻤﻨﻲ وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻣﺜﻞ آﺗﺸﻲ از ﻣﺸﺮق و زﻟﺰﻟﻪ و ﺧﺴﻒ در دو ﻧﻘﻄﻪ ﻣﺸﺮق و ﻣﻐﺮب ﺑﻪ‬

‫ﻇﻬﻮر ﺳﺘﺎره ﺳﺮخ رﻧﮓ و دﻧﺒﺎﻟﻪ دار ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬در رواﻳﺎت و ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻴﻬﺎ و ﻓﻴﻠﻤﻬﺎي ﻫﺎﻟﻴﻮودي ﻏﺮب و از دﻳﺪ‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﺎن ‪ ،‬ﺟﻬﺎن در ﺳﺎل ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ 2012‬ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ و ﺣﻴﺎت اﻧﺴﺎن ﺟﻬﺎن اداﻣﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪ ،،‬اﻳﻦ‬

‫ﻧﻮع ﻧﮕﺮش ﻣﺎﻳﻮﺳﺎﻧﻪ و ﻧﺎ اﻣﻴﺪاﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﻮادث آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن از زاوﻳﻪ دﻳﺪ ﻏﺮب ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﺎن ﺑﺎ دﻳﺪ ﻣﻨﻔﻲ‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس آن رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ ﺣﻮادث آﺧﺮ‬

‫اﻟﺰﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن ﺣﻴﺎت ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺮوﻋﻲ دوره دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﺣﻴﺎت اﻧﺴﺎن ﺑﺮ روي ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دوره‬

‫ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﺣﻮادث ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ ‪ ،‬ﻋﺼﺮ ﻃﻼﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ آﺧﺮﻳﻦ ﻣﻨﺠﻲ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‬

‫و وارد ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺻﻐﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و در اﻳﻦ دوره ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﺒﺮي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪي را در ﺳﺎﻳﻪ آراﻣﺶ و ﻋﺪاﻟﺖ‬

‫و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻬﺎي ﻋﻠﻤﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺬراﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﺑﺎره ﻧﺎﺑﻮدي اﺳﺮاﺋﻴﻞ‬

‫در رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدي‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺴﻠﻂ ﻳﻬﻮد ﺑﺮ ﺳﺮزﻣﻴﻦﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ و ﺣﻮادث ﭘﺲ از آن ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ در‬

‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺣﻮادث ﺟﺎري در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ دو ﻣﻮرد از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫در رواﻳﺘﻲ ﻛﻪ از اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﭼﻨﻴﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬ﻳﻬﻮد ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دوﻟﺖ ﺧﻮد‬

‫در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬از ﻏﺮب ]ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺧﺎور ﻣﻴﺎﻧﻪ[ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫‪85‬‬
‫ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ :‬ﻳﺎ اﺑﺎاﻟﺤﺴﻦ! ﭘﺲ ﻋﺮبﻫﺎ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد؟ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬در آن زﻣﺎن ﻋﺮبﻫﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺸﺎن از ﻫﻢ‬

‫ﭘﺎﺷﻴﺪه و ارﺗﺒﺎط آﻧﻬﺎ از ﻫﻢ ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ‪ ،‬و ﻣﺘّﺤﺪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫از آن ﺣﻀﺮت ﺳﺆال ﺷﺪ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻼ و ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﺮبﻫﺎ زﻣﺎم اﻣﻮر‬

‫ﺧﻮدﺷﺎن را از ﻧﻔﻮذ دﻳﮕﺮان رﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﺼﻤﻴﻢﻫﺎي ﺟﺪ‪‬ي آﻧﺎن دوﺑﺎره ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﻮد آﻧﮕﺎه ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ‬

‫آﻧﻬﺎ ﻓﺘﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻋﺮبﻫﺎ ﭘﻴﺮوز و ﻣﺘّﺤﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬وﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ از ]ﻃﺮﻳﻖ[ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺮاق ﺑﻪ آﻧﺎن‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﭘﺮﭼﻢﻫﺎﻳﺸﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪» :‬اﻟﻘﻮ‪‬ة«‪.‬ﻋﺮبﻫﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎً ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت‬

‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻗﻴﺎم ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ]و ﺑﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺟﻨﮕﻴﺪ[ و ﭼﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﻛﻪ در وﻗﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در‬

‫ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻴﻤﻲ از درﻳﺎ روي ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ در اﺛﺮ آن ﻣﺮدﻣﺎن در ﺧﻮن ﺷﻨﺎور ﺷﺪه و اﻓﺮاد ﻣﺠﺮوح ﺑﺮ روي اﺟﺴﺎد‬

‫ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫و ﻋﺮبﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻳﻬﻮد ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ‪ ،‬و در ﻣﺮﺣﻠﺔ ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺛﺒﺎت ﻗﺪم و اﻳﻤﺎن و ﺻﺪاﻗﺖ آﻧﻬﺎ را داﻧﺴﺖ ﻫﻤﺎي‬

‫ﭘﻴﺮوزي ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲاﻓﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از آن ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺘّﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﻬﻮدي‬

‫ﻫﻢ در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫آن ﺣﻀﺮت در رواﻳﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ »ﻋﺒﺎﻳﻪ اﺳﺪي« آن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫ﻣﻦ در آﻳﻨﺪه در ﻣﺼﺮ ﻣﻨﺒﺮي روﺷﻨﻲﺑﺨﺶ ﺑﻨﻴﺎن ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد ‪ ،...‬و ﻳﻬﻮد و ﻧﺼﺎري را از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻋﺮب ﺑﻴﺮون‬

‫ﺧﻮاﻫﻢ راﻧﺪ‪ ،‬و ﻋﺮب را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﺼﺎي ﺧﻮد ]ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﻖ[ ﺳﻮق ﺧﻮاﻫﻢ داد‪.‬‬

‫‪86‬‬
‫ﻋﺒﺎﻳﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻳﺎ اﻣﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ! ﮔﻮﻳﻲ ﺷﻤﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺮدن ﺑﺎر دﻳﮕﺮ زﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ و‬

‫اﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﻫﻴﻬﺎت اي ﻋﺒﺎﻳﻪ! ﻣﻘﺼﻮد ﻣﻦ از اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺧﻴﺎل ﻛﺮدي ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻣﺮدي از دودﻣﺎن ﻣﻦ اﻳﻨﻬﺎ را‬

‫اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ داد‪..‬‬

‫ﺑﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ آﻧﻜﻪ ﺑﻪ زودي ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم( ﺷﺎﻫﺪ ﻧﺎﺑﻮدي ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﻣﺘﺠﺎوز و آزادي ﻛﺎﻣﻞ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬

‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﻗﺪس ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﺎت‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺣﻀﺮت ﻛﻪ در ﻳﻚ ﻣﻜﺎن‪ ،‬ﻧﺎﻇﺮ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬

‫ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‪ ،‬و ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدن ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ در ﭘﻴﺶ روي ﺣﻀﺮت اﻣﺎم‬
‫ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻇﺮ داﻧﺴﺘﻦ اﻣﺎم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺳﺮ‪ ،‬اﻓﺮاد را ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬
‫ﺷﺎﻫﺪ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﺷﻬﻮد و دﻳﺪن ﻣﺎدي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ اﻣﺎم داراي ﺣﻘﻴﻘﺖ وﺟﻮدي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط‬
‫ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮه اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎدي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ اﺧﺒﺎر‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و اﻣﺎﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻏﻴﺮ‬
‫از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ آن را ﻧﻔﺲ و روح ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻴﻢ ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﻲ واﻻﺗﺮ اﺛﺒﺎت ﺷﺪه و آن ﻣﻘﺎم ﻧﻮراﻧﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻘﺎم ﻧﻮراﻧﻴﺖ ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺤﻴﻂ و درﺑﺮدارﻧﺪه زﻣﺎن ﻫﺎ و ﻣﻜﺎن ﻫﺎ اﺳﺖ؛ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ اﺣﺎﻃﻪ وﺟﻮدي دارد‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ و ﻣﺜﻠﻲ‬
‫اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻋﻠﻢ اﻟﻬﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ي ﻣﺎ ﺳﻮاي ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬اﺣﺎﻃﻪ ﺣﻀﻮري دارد و اﻳﻦ ﺑﻪ‬
‫زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن رﺑﻄﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬آن ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮ ﺗﺎم اﺳﻤﺎي اﻟﻬﻲ اﻧﺪ و ﻋﻠﻤﺸﺎن ﻫﻢ ﻣﻈﻬﺮ ﻋﻠﻢ اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدات‬
‫اﺣﺎﻃﻪ ﺣﻀﻮري دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪87‬‬
 ‫ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس اﺳﺘﻘﺮار ﺣﻀﺮت در ﻣﻜﺎﻧﻲ از ﻣﻜﺎن ﻫﺎي اﻳﻦ ﻛﺮه ي ﺧﺎﻛﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺎﻫﺪ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻮدن او ﻣﻨﺎﻓﻘﻲ ﻧﺪارد ‪.‬‬
‫اﺳﺘﻘﺮار ﺑﺮاي ﺑﺪن ﻣﺎدي اﺳﺖ و ﺷﺎﻫﺪ و ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﻮراﻧﻴﺖ و روح ﻣﻄﻬﺮ اﻧﺎن ﻛﻪ وﺳﻌﺖ وﺟﻮدي دارد‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﭘﻴﺎم‪ .‬ﻋﻠﻤﻲ ‪» :‬ﻫﺎﻳﺰﻧﺒﺮگ« ﺷﺎﮔﺮد »اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ« ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺣﻀﻮر ﺷﻲء واﺣﺪ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺻﻔﺮ ﻧﻴﺴﺖ« و »ﻟﻮرﻧﺲ« ﺷﺎﮔﺮد‬
‫دﻳﮕﺮش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي ﻛﻪ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ‪ 10‬درﺻﺪش ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ و ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ و اﮔﺮ‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ‪90‬درﺻﺪ دﺳﺘﺮﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎن و ﻣﻜﺎن ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺻﻔﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎﻟﻚ زﻣﺎن و‬
‫ﻣﻜﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﭼﻨﺪ ﺟﺎ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬

‫راه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺮف و ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ و اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮدن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻧﻴﺎﺑﺖ در ﺟﻬﻞ و ﻧﺎداﻧﻲ آﻧﻬﺎ رﻳﺸﻪ دارد ﺷﻮق ﻓﺮاوان ﺑﻪ دﻳﺪار اﻣﺎم ﺑﺪون ﻣﻌﺮﻓﺖ و آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت و‬
‫ﻏﻔﻠﺖ از وﺟﻮد ﺷﻴﺎدان در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬
‫آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ از ﻣﻌﺎرف ﻧﺎب ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺧﻮد را از دام ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺎزان ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﭘﻴﺮوي از ﻋﻠﻤﺎي ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﻴﻌﻪ در‬
‫ﻣﺴﻴﺮ روﺷﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﮔﺎم ﺑﺮدارﻧﺪ ‪.‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺸﻪ ﺟﻬﻞ را ﺧﺸﻜﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ از اﻣﺎم زﻣﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺷﺨﺼﻲ آن ﺣﻀﺮت و ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر وي را از رواﻳﺎت ﻣﻌﺼﻮﻣﺎن ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ اﺳﻢ ‪،‬ﻧﺴﺐ ﻻزم اﺳﺖ از ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎم و رﺗﺒﻪ و ﻣﻘﺎم اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و اﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖ و‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﻨﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﻣﺎم ﺻﺎدق ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن آن ﻻزم اﺳﺖ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻃﻠﺐ ﻳﺎري ﺷﻮد‪:‬‬
‫) ‪ ...‬در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻃﻞ ﮔﺮاﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫زراره از ﻳﺎران ﺧﺎص اﻣﺎم ﮔﻔﺖ‪:‬اﮔﺮ آن زﻣﺎن را ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدم ‪،‬ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺑﺨﻮان‪ :‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﻧﺒﻴﻚ‬
‫‪.‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﺣﺠﺘﻚ ‪.‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﺣﺠﺘﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ‬
‫ﺣﺠﺘﻚ ﺿﻠﻠﺖ ﻋﻦ دﻳﻨﻲ)ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﺠﻨﺎن ﺑﺎب ﺷﺸﻢ(‬

‫‪88‬‬
 ‫ﻧﺎم و ﻧﺴﺐ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ در رواﻳﺎت‪:‬ﻫﻢ ﻧﺎم و ﻫﻢ ﻛﻨﻴﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ‪،‬در ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت از ﺑﺮدن‬
‫ﻧﺎم آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﻫﻨﻜﺎم ﻇﻬﻮر ﻧﻬﻲ ﺷﺪه ‪،‬ﻟﻘﺐ ﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت ‪:‬ﻗﺎﺋﻢ‪،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ‪،‬ﺑﻘﻴﺔ اﷲ‪،‬ﺣﺠﺖ و‪،...‬ﻧﺎم ﻣﺎدرﺷﺎن‬
‫ﻧﺮﺟﺲ و ﭘﺪرﺷﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي اﺳﺖ‪،‬ﺳﻦ اﻣﺎم و اﻣﺎﻣﺘﺸﺎن و‪...‬‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺣﻀﺮت ﺷﻤﺎﻳﻞ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﺸﺎن‪:‬ﭼﻬﺮه اش ﮔﻨﺪم ﮔﻮن ‪،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اش ﺑﻠﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻨﺪه‪،‬اﺑﺮواﻧﺶ ﻛﺸﻴﺪه و‬
‫زﻳﺒﺎ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺶ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻴﻦ و در ﻣﻴﺎن ﺷﺎﻧﻪ اش اﺛﺮي ﭼﻮن اﺛﺮ ﻧﺒﻮت و ‪...‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎم و اﻣﺎﻣﺖ ‪،‬او آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺑﺮ ﺣﻖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﭘﻴﺸﻮاي ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم و ﻣﻨﺠﻲ‬
‫ﺑﺸﺮﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﺎﻋﺖ از او ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻃﺎﻋﺖ از او اﻃﺎﻋﺖ ط ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاﺳﺖ و اﻃﺎﻋﺖ از‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻃﺎﻋﺖ ﺧﺪاﺳﺖ ‪.‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻀﺮت از زﺑﺎن ﺧﻮد اﻣﺎم‪:‬‬
‫اﺑﻮﻧﺼﺮ)ﺧﺎدم اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي رﺳﻴﺪم ‪.‬ﻓﺮﻣﻮد‪:‬آﻳﺎ ﻣﺮا ﻣﻲ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ؟ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪:‬آري ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻦ ﻛﻴﺴﺘﻢ؟ﮔﻔﺘﻢ ‪:‬ﺷﻤﺎ آﻗﺎي ﻣﻦ و ﭘﺴﺮ آﻗﺎي ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻘﺼﻮدم اﻳﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪:‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﻓﺪاي ﺷﻤﺎ ﺑﮕﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد ﻣﻦ آﺧﺮﻳﻦ وﺻﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮم ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻦ ‪،‬ﺑﻼ‬
‫را از ﺧﺎﻧﺪاﻧﻢ و ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﻢ ﺑﺮ ﻃﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪).‬ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﻪ ج‪،2‬ﺑﺎب ‪،43‬ح ‪،12‬ص‪(171‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﺑﻌﺎد ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻣﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺳﻴﺮه و ﺻﻔﺎت ﻣﻬﺪوي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﮔﺴﺘﺮده اي در رﻓﺘﺎر و ﺧﻠﻖ و‬
‫ﺧﻮي ﻣﻨﺘﻈﺮ دارد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ‪،‬آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم و واﭘﺴﻴﻦ ﻣﻌﺼﻮم از ﺳﻼﻟﻪ ﭘﺎك ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺶ اﻳﺪه‬
‫آل ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم و ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل اﺳﻼﻣﻲ و اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻘﺸﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺻﻞ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ در ﺻﺤﻨﻪ ﮔﻴﺘﻲ اﺳﺖ ‪.‬ﺳﻴﺮه او ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮه ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻞ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دوﻟﺘﺶ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﻈﻤﺖ‬
‫ﻗﺮان و اﺣﻴﺎي ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﻼم اﺳﺖ ‪.‬او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪش ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ رﺣﻤﺔ ﻟﻠﻌﺎﻟﻤﻴﻦ اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ‪،‬ﭘﺮﭼﻢ و‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ اوﺳﺖ‪.‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ وي را ﺑﺮ ﺗﻦ و ﺷﻤﺸﻴﺮ آن ﺣﻀﺮت را در دﺳﺖ دارد و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي و ﺑﺎﻃﻨﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در او ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪).‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص‪(490‬‬

‫‪89‬‬
 ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻨﺖ و روش ﻣﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي وي‬
‫روزي ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ و زﻣﻴﻦ آن ﭼﻪ دارد ﺑﻴﺮون ﻣﻲ رﻳﺰد و او زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮارج ‪51‬ص‪(82‬‬

‫راوي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺮﺳﻴﺪم ‪،‬ﻗﺎﺋﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم رﻓﺘﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ؟ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﺑﻪ روش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ اﺳﻼم را آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬ﻋﺮ ض ﻛﺮدم روش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ؟ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ آﺛﺎر ﻛﻔﺮ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ را‬
‫از ﻣﻴﺎن ﺑﺮد و ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪،‬اﻋﻤﺎل ﻧﺎﻣﺸﺮوع و ﺑﺪﻋﺘﻲ را ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﻠﺢ و‬
‫ﺳﺎزش ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻣﮕﺎن اﺳﻼم ‪،‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪه ‪،‬از ﻣﻴﺎن ﻣﻲ ﺑﺮد و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﮔﺴﺘﺮي رﻫﺒﺮي‬
‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج‪52‬ص‪»(381‬از ﻛﺘﺎب ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺎﻣﻪ»‬

‫و دﻳﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻼﺋﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ ‪،‬زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺮاي آن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳﻴﻤﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﻮر اﻣﻴﺪ و ﺑﺮاي ﻣﻌﻨﺪان ﺗﺬﻛﺮ و‬
‫ﻫﺸﺪار اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﺺ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻬﺪوﻳﺖ اﺳﺖ ‪،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ادﻋﺎي ﻣﻬﺪي‬
‫ﺑﻮدن ﻛﺮد وﻟﻲ ﺳﺨﻦ او ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در رواﻳﺎت ﻋﻼﺋﻢ اﻣﺪه ‪،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﻮد دروغ او آﺷﻜﺎر ﻣﻴﺸﻮد از ﻃﺮﻓﻲ در ﺑﻴﻦ‬
‫رواﻳﺎت دو ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪه ‪:‬ﻋﻼﻳﻢ ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ‪:‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮي ﻛﻠﻲ و اﺻﻞ ﻇﻬﻮر ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ دﻫﺪو ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﺷﺮاﻳﻂ آﻧﻬﺎ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪن دﻳﻮار ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬و ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ ‪:‬ﻛﻪ ﺑﺪون‬
‫ﺷﻚ اﺗﻔﺎق ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻓﺘﺎد و ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﺸﺎﻧﻪ دارد ﺧﺮوج‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪،‬ﻳﻤﺎﻧﻲ‪،‬ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ‪،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻔﺲ زﻛﻴﻪ و ﺧﺴﻒ ﺑﻴﺪا‪.‬‬
‫در ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﻣﺪﻋﻴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص اﻣﺎم ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮﻗﻴﻌﺎت ﻟﻌﻦ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي در آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺧﺮﻳﻦ ﻧﺎﻳﺒﺸﺎن ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن را روﺷﻦ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮش دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‪.‬اي ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﺼﻴﺒﺖ وﻓﺎت ﺗﻮ‪،‬ﺑﻪ ﺑﺮادران دﻳﻨﻲ ات ‪،‬ﭘﺎداش ﺑﺰرگ‬
‫ﻛﺮاﻣﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻮ ﺗﺎ ﺷﺶ روز دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺮاي ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﻲ رﻓﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻛﺮﻫﺎﻳﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻦ و درﺑﺎره ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﭘﺲ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺴﻲ وﺻﻴﺖ ﻣﻜﻦ‪.‬زﻳﺮا دوره ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻓﺮا رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻇﻬﻮري ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪،‬ﻣﮕﺮ ﭘﺲ‬

‫‪90‬‬
 ‫از ﻓﺮﻣﺎن اﻫﻲ و آن ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪﺗﻲ دراز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻟﻬﺎ را ﺳﺨﺘﻲ و ﻗﺴﺎوت ﻓﺮا ﮔﻴﺮد و زﻣﻴﻦ از ﻇﻠﻢ و‬
‫ﺳﺘﻢ ﭘﺮ ﺷﻮد و در آﻳﻨﺪه ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻦ ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﻗﺒﻞ از ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و‬
‫ﺻﻴﺤﻪ ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﺪ ‪،‬دروغ ﮔﻮ اﺳﺖ‪).‬ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﻪ ج‪،2‬ﺑﺎب‪،45‬ص‪(294‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﻴﺎن روﺷﻦ ﻫﺮ ﺷﻴﻌﻪ آﮔﺎﻫﻲ وﻇﻴﻔﻪ دارد ‪،‬ﻣﺪﻋﻴﺎن ارﺗﺒﺎط و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎص را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮد و راه ﻧﻔﻮذ و ﺳﻮد ﺟﻮﻳﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎن و دﻧﻴﺎ ﺧﻮﻫﺎن را ﺑﺒﻨﺪد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﻛﺘﺎب ﻧﮕﻴﻦ آﻓﺮﻳﻨﺶ درﺳﻨﺎﻣﻪ دوره ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﻣﻌﺎرف ﻣﻬﺪوﻳﺖ و ﻛﺘﺎب ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺎﻣﻪ ﻣﺠﺘﺒﻲ ﺗﻮﻧﻪ اي‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻨﺎﺑﻊ رواﻳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(را ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻛﺮد؟‬

‫ﻣﻮﺿﻮع »ﻣﻬﺪوﻳ‪‬ﺖ« در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻴﻌﻪ‪،‬از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﻮزﻫﻬﺎي اﻋﺘﻘﺎدي و ﺑﻠﻜﻪ از ﺿﺮورﻳﺎت ﻣﺬﻫﺐ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻴ‪Ĥ‬ﻳﺪ‪.‬اﺣﺎدﻳﺚ‬
‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻓﺮاوان و ﮔﺴﺘﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎي ﻫﻴﭻ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪي را ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻴﮕﺬارد‪.‬ﺑﺎ ﻣﺮوري ﻛﻮﺗﺎه‬
‫در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺣﺪﻳﺜﻲ ﺷﻴﻌﻪ‪،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻣﻴﻴﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ اﻳﺸﺎن‪،‬ﺟﺰو ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺘﻮاﺗﺮ و ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ـ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺷﻴﻌﻪ‬
‫دوازده اﻣﺎﻣﻲ ـ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺻﺤﺎب اﺋﻤﻪ)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(‪،‬ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟّﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻧﻮراﻧﻲ‬
‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﺴﺘﻘﻠﻲ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﻻدت‪ ،‬ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻇﻬﻮر و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت ﺗﺄﻟﻴﻒ‬
‫ﻛﺮده اﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ ﻋﺒ‪‬ﺎس ﺑﻦ ﻫﺸﺎم ﻧﺎﺷﺮي‪ ،‬ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻪ »ﻋﺒﻴﺲ« از اﺻﺤﺎب اﻣﺎم رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( )م‪220‬ق(‪ ،‬ﻣﺆﻟﻒ ﻛﺘﺎب‬
‫اﻟﻐﻴﺒﺔ‪-3.‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲ ﺣﻤﺰه ﺑﻄﺎﺋﻨﻲ‪ ،‬از اﺻﺤﺎب اﻣﺎم ﻛﺎﻇﻢ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﺻﺎﺣﺐ‬
‫ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي‪ :‬اﻟﻐﻴﺒﺔ‪ ،‬اﻟﺮﺟﻌﺔ‪ ،‬اﻟﻘﺎﺋﻢ و اﻟﻤﻼﺣﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از درﺳﻨﺎﻣﻪ ‪ ،1‬ص ‪51‬‬

‫‪91‬‬
 ‫آﻳﺎ اﺣﺎدﻳﺚ وارد ﺷﺪه درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؟‬

‫ادﻋﺎ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ اﺣﺎدﻳﺚ‪،‬ﺿﻌﻴﻒ و‬
‫ﻣﻮﺛﻖ وﺟﻮد دارد وﻟﻲ زﻳﺎدت اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﻪ ﻗﺪرى اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺎي ﺑﺮرﺳﻲ در اﺣﻮال و راوﻳﺎن ﻫﻤﻪ اﺣﺎدﻳﺚ را‬
‫ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎً ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺑﺎره اش ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫وﺟﻮد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺣﺪﻳﺚ وارد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻫﻤﻪ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم درﺑﺎره وﺟﻮد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺧﺒﺮ داده اﻧﺪ‬
‫و ﻣﺮدم در زﻣﺎن اﺋﻤﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﻇﻬﻮرش ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻤﺎري ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺳﻨﻰ و ﺷﻴﻌﻰ‪ ،‬اﺷﻌﺮى و ﻣﻌﺘﺰﻟﻰ و‪...‬‬
‫ﻫﻢ اﺣﺎدﻳﺚ در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ او ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺣﺪﻳﺚ و راوﻳﺎن ﺑﺎ ﻣﺬاﻫﺐ ﻣﺘﻔﺎوت دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻳﻨﻬﺎ را‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺘﻌﺼﺐ ﺟﻌﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫دادﮔﺴﺘﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ص ‪ 62‬و ‪61‬‬

‫آﻳﺎ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‪،‬اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫اﺑﺘﺪاء‪ ‬ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻳﻚ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاز اول از ﺳﻮال ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﺎي ﺣﻜﻤﺖ و ﺑﻼﻏﺖ از ﺳﻪ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ذﻳﻼ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪-1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ اﺳﻢ‪ :‬اوﻟﻴﻦ راه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺎ اﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل« و ﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪ اﻻ‬
‫رﺳﻮل ﻗﺪ ﺧﻠﺖ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻪ اﻟﺮﺳﻞ»؛ﻣﺤﻤﺪ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از او ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﻲ ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﻋﺪد‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺮآن ﻧﻘﺒﺎي ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ« ‪:‬و ﺑﻌﺜﻨﺎ‬
‫ﻣﻨﻬﻢ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮ ﻧﻘﻴﺒﺎً»؛و از اﻳﺸﺎن دوازده ﭘﻴﺸﻮا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫‪-3‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺖ و وﻳﮋﮔﻲ‪ :‬ﻗﺮآن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻪ )اﻟﺬﻳﻦ ﻳﺘﺒﻌﻮن اﻟﺮﺳﻮل اﻟﻨﺒﻲ‬
‫اﻻﻣ‪‬ﻲ(؛ﻫﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ درس ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﭘﻴﺮوي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ را ﻫﻢ ﺑﺎ‬

‫‪92‬‬
 ‫ﺻﻔﺎﺗﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻪ )اﻧﻤﺎ وﻟﻴﻜﻢ اﷲ ورﺳﻮﻟﻪ و اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا اﻟﺬﻳﻦ ﻳﻘﻴﻤﻮن اﻟﺼﻼة و ﻳﺆﺗﻮن اﻟﺰﻛﺎة و‬
‫ﻫﻢ راﻛﻌﻮن(؛وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪا و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﺳﺖ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ دارﻧﺪ و‬
‫در ﺣﺎل رﻛﻮع زﻛﺎت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻗﺴﻢ اﺧﻴﺮﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺎت اﺳﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﻮع‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ راه را ﺑﺮ ﺳﻮد ﺟﻮﻳﺎن ﻣﻲ ﺑﻨﺪد ﭼﻮن ﻧﺎم ﻗﻼﺑﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان درﺳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺨﻠﻖ ﺑﻪ ﺻﻔﺎت‪ ،‬ﻋﻤﻼً ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻌﻞ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا در ﺳﻮرة ﺑﻘﺮه ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻌﺪ از آن ﻛﻪ ﻃﺎﻟﻮت را ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ وي را ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪):‬انّ اﷲ ﻗﺪ ﺑﻌﺚ ﻟﻜﻢ ﻃﺎﻟﻮت ﻣﻠﻜﺎ(‪،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻃﺎﻟﻮت را ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪):‬و ﻗﺎل ﻟﻬﻢ ﻧﺒﻴﻬﻢ ان آﻳﺔ ﻣﻠﻜﻪ‪(...‬؛و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺷﺎن ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ او اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪..‬‬

‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ در ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺷﺨﺎص از ﺳﻪ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺷﺨﺎص ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و‬
‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل ﺳﻮال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ ﻓﺮدي در زﻣﺎن ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ ﺑﺮﺳﺪ؟‬

‫اﮔﺮ اﻣﺎم ﺧﺮدﺳﺎل‪،‬از داﻧﺶ و ﺳﻄﺢ ﺗﻔﻜﺮ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮدﺧﻠﻔﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻨﺠﺎل ﺑﻪ ﭘﺎ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻣ‪‬ﺎ ﺳﻜﻮت آنﻫﺎ و ﺳﻜﻮت ﺗﺎرﻳﺦ‪،‬ﮔﻮاه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺖ در ﺳﻨﻴﻦ ﻛﻢ ﭘﺪﻳﺪهاي ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻧﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﭘﻴﺶ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﻲ را ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﺒﻮ‪‬ت ﻣﻔﺘﺨﺮ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد؛ﻫﻤﭽﻮن ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ از ﻫﻨﮕﺎم وﻻدت ﺑﻪ ﻧﺒﻮ‪‬ت ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر آﺷﻜﺎر ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻛﺮد ﻳﺎ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺣﻀﺮت ﻳﺤﻴﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ از ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ او ﺣﻜﻢ ﻧﺒﻮ‪‬ت دادﻳﻢ‪«.‬‬
‫ﻣﺮﻳﻢ‪12/‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪،‬ﻣﻘﺎم ﻧﺒﻮ‪‬ت را ﺑﻪ ﻛﻮدك ﺧﺮدﺳﺎﻟﻲ داد‪،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻘﺎم اﻣﺎﻣﺖ را ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم‬
‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻻزم‪،‬ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﻲ ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪93‬‬
 ‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ رواﻳﺖﻫﺎي ﻓﺮاوان و ﺷﻮاﻫﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪،‬ﮔﻮﻳﺎي آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻣﺎم‬
‫ﺟﻮاد)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم ﻫﺎدي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺶ از ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪.‬اﻳﻦ ﺧﻮد اﻣﺎﻣﺖ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي)ﻋﺞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﻛﻮدﻛﻲ را اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از درﺳﻨﺎﻣﻪ ‪ ،1‬ص ‪ 22‬ﺗﺎ‪25‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم ﺣﻘﻴﻘﻲ اﻧﺘﻈﺎرﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ و ﭘﺮ ارزﺷﺘﺮﻳﻦ وﻇﺎﻳﻒ و ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺷﻴﻌﻪ در ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻣﻮﻋﻮد ﺟﻬﺎن ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎي اﻧﺘﻈﺎر در ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪن و ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻛﺴﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ از وﺿﻊ‬
‫ﻣﻮﺟﻮد ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﻳﺠﺎدوﺿﻊ ﺑﻬﺘﺮي ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺴﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ در ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﺟﺎﻣﻊ ‪:‬اﻣﻴﺪوار‪،‬ﭘﻮﻳﺎ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ‪ ،‬در ﺗﻼش‪ ،‬دﺷﻤﻦ ﺷﻜﻦ‪ ،‬ﺟﻮ ﺷﻜﻦ‪ ،‬ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺟﻮي‪ ،‬در ﺳﻮز و ﮔﺪاز‪،‬‬
‫ﺣﺴﺎﺑﮕﺮ و ﺣﺴﺎﺑﺮس‪ ،‬دﻗﻴﻖ ‪،‬اﮔﺎه ‪،‬ﺧﻮد اﮔﺎه ‪،‬ﺑﺎ ﻣﺮدم و در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ‪،‬ﺑﺎ ﺷﺮح ﺻﺪري وﺳﻴﻊ‪ ،‬ﻣﻮﻣﻦ وﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ راه‬
‫ﻣﺤﺒﻮﺑﻲ ﻛﻪ در ﻃﻠﺐ ان ﻣﻲ ﺳﻮزد و ﻣﻲ ﮔﺪازد و ﺑﺎﻻﺧﺮه‬

‫ﻣﻨﺘﻈ‪‬ﺮ ﻳﻌﻨﻲ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻣﻮﻋﻮد ﻣﻨﺘﻈَﺮ‪.‬‬

‫ﻣﺆﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣﺪن ﻣﻮﻻﻳﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﻗﺪر اﻧﺘﻈﺎرش ﺷﺪﻳﺪ ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻼﺷﺶ در آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي آن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﮔﻨﺎه و ﻛﻮﺷﺶ در راه ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﺲ و ﭘﺎﻛﻴﺰه ﻛﺮدن درون از ﺻﻔﺎت ﻧﻜﻮﻫﻴﺪه و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﺧﻮﻳﻬﺎي‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﻓﻴﺾ دﻳﺪار ﻣﻮﻻي ﺧﻮﻳﺶ و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﻤﺎل دﻟﺮﺑﺎي او در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺘﺶ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫) ﻫﺮ ﻛﺲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از ﻳﺎران ﻗﺎﺋﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﻮد ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈ‪‬ﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎري و ﺧﻮﻳﻬﺎي ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‬
‫ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و اوﺳﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﮔﺎه ﺑﻤﻴﺮد و ﻗﺎﺋﻢ ﭘﺲ از ﻣﺮدﻧﺶ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺎداش او ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫دوران ﺣﻜﻮﻣﺖ ان ﺣﻀﺮت را درك ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ(‬

‫‪94‬‬
‫ﺳﺨﻦ آﺧﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻧﺘﻈﺎر اﻣﻴﺪ و آرﻣﺎن و ﻓﺮداي ﺗﺎﺑﻨﺎك را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ در اﻣﻴﺪ و ﺑﺎ اﻣﻴﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺳﺪﻫﺎي ﻣﺎﻧﻊ را در ﻫﻢ ﻣﻲ ﺷﻜﻨﺪ ﻣﻮاﻧﻊ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲ زﻧﺪ راه را ﻫﻤﻮار ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﻲ ﺳﺘﻴﺰد و ﺑﻪ اﻣﻴﺪ‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه دوﻟﺖ ﻛﺮﻳﻤﻪ اﻣﺎم ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻣﻴﺪوار ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و زﺑﺎن ﺣﺎﻟﺶ ﻫﻤﻮاره اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اي دل‪،‬ﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﻢ ﺧﻮش روزﮔﺎري ﻣﻲ رﺳﺪ‬

‫ﻳﺎ درد و ﻏﻢ ﻃﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﻬﺮ ﻳﺎري ﻣﻲ رﺳﺪ‬
‫اي ﻣﻨﺘﻈﺮ! ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻣﺸﻮ ﻗﺪري ﺗﺤﻤﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﮔﺮدي ﺑﻪ ﭘﺎ ﺷﺪ در اﻓﻖ‪ ،‬ﮔﻮﻳﻲ ﺳﻮاري ﻣﻲ رﺳﺪ‬

‫اوﻟﻴﻦ ﻣﻈﻠﻮﻣﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﻘﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫اﻳﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ از رواﻳﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه اوﻟﻴﻦ ﭘﺮوﻧﺪه اي ﻛﻪ در دادﮔﺎه اﻟﻬﻲ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار‬

‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﭘﺮوﻧﺪه ﺷﻬﺎدت ﺣﻀﺮت ﻣﺤﺴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ دﺳﺖ ﻗﻨﻔﺬ و رﻓﻴﻖ او ﺳﺖ‪.‬و اﻳﻦ‬

‫اوﻟﻴﻦ ﺣﻘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺘﻴﻔﺎ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺎدت اﻣﺎم زﻣﺎن و ﻗﻴﺎﻣﺖ رﺟﻌﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ؟‬

‫در اواﺧﺮ ﺳﻠﻄﻨﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن روﺣﻲ ﻓﺪاه ‪،‬ﺣﻀﺮت ﺳﻴﺪ اﻟﺸﻬﺪا اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ‬
‫ﺗﺪﻓﻴﻦ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ ‪.‬ﺣﻀﺮت ﭘﺲ از اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺳﻢ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﭼﻬﻞ ﻫﺰار ﺳﺎل در دﻧﻴﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ از ﻛﻬﻮﻟﺖ اﺑﺮواﻧﺸﺎن روي ﭼﺸﻤﻬﺎي ﻣﺒﺎرك ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﭘﺲ ازرﺣﻠﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن روﺣﻲ ﻓﺪاه اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺳﺖ(‪.‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج‪ 53‬ص‬
‫‪(46‬‬

‫‪95‬‬
 ‫ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﺑﺎ ﺑﻮدن رﺟﻌﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ ﺷﻬﺎدت اﻣﺎم زﻣﺎن و ﻗﻴﺎﻣﺖ زﻳﺎد اﺳﺖ‪.‬زﻳﺮا‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت ‪،‬ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺧﺪا از آدم ﺗﺎ ﺧﺎﺗﻢ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‪).‬ﻫﻤﺎن ج‪53‬ص‪41‬و‪(46‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻤﻪ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ‪).‬ﻫﻤﺎن ج‪95‬ص‪322‬وج‪102‬ص‪(115‬‬

‫و ﻫﻢ اﻳﻨﻄﻮر رﺳﻮل اﻛﺮم رﺟﻌﺖ ﻓﺮﻣﻮده و ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار ﺳﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪).‬ﻫﻤﺎن ج‪ 53‬ص‪(104‬‬

‫ﻣﻮﻟﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﻢ رﺟﻌﺖ ﻓﺮﻣﻮده وﭼﻬﻞ و ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺳﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ دارﻧﺪ‪).‬ﻫﻤﺎن ج‪ 53‬ص‪(43‬‬

‫از ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺠﻤﻮع رواﻳﺎت ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم رﺟﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺗﺼﺮﻳﺢ‬
‫ﺷﺪه ﻛﻪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ رو ﺣﻲ ﻓﺪاه ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﺷﻬﺎدت رﺟﻌﺖ ﻓﺮﻣﻮده و ﻗﻴﺎم ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻛﺒﺮي ﭼﻬﻞ روز ﭘﺲ از‬
‫رﺣﻠﺖ ﺑﻌﺪ از رﺟﻌﺖ اﻣﺎم اﺳﺖ)ﻫﻤﺎن ج‪ 25‬ص‪(108‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ را ﻧﺎم ﺑﺮده و راه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﻨﺪ اﺷﺎره ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫ﺟﻬﻞ و ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‪ :‬وﺟﻮد ﻣﻘﺪس اﻣﺎم و ﻧﻘﺶ او‪ ،‬آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻦ)ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﻢ رﻧﮓ ﺷﺪن دﻳﻦ‬
‫در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم ﻣﻲﺷﻮد(‪ ،‬وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﺠﺎر ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬آﻣﻮزهﻫﺎي ﻣﻬﺪوﻳﺖ)ﻫﻤﭽﻮن ﻣﻔﻬﻮم اﻧﺘﻈﺎر(؛‬

‫ﺗﺤﺠﺮ و ﻣﻘﺪس ﮔﺮاﻳﻲ ﺧﺸﻚ و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻖ و روح دﻳﻦ؛‬

‫ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﻼﻣﻲ و ﺷﻴﻌﻲ و ﻛﺸﺘﺎر آﻧﺎن ؛‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد و ﺗﺒﺎﻫﻲ از ﻳﻚ ﻃﺮف‪ ،‬و اﻳﺠﺎد ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻣﻮﻋﻮد از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ‪ ،‬و ﺑﻪ ﺗﻤﺴﺨﺮ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻧﺘﻈﺎر و ﻇﻬﻮر از ﻃﺮف آﺧﺮ؛‬
‫ﺑﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎن اﻣﺎم ﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻇﻬﻮرش ﻻزم اﺳﺖ در ﭼﻨﺪ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫‪96‬‬
‫ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﻓﻬﻢ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم و اﻣﺎﻣﺖ‪ ،‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻣﻬﺪوﻳﺖ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻤﻲ ﻛﻪ در راﺑﻄﻪ‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ؛‬

‫ﻋﻤﻞ ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻒ دﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺴﺐ ﺗﻘﻮا‪ ،‬دوري از ﻓﺴﺎد و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از آن‪ ،‬اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ؛‬

‫ﺣﻀﻮر ﻓﻌﺎل و آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺗﺤﺖ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ در ﺻﺤﻨﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ؛‬
‫اﻳﺠﺎد روﺣﻴﻪ ﻧﺸﺎط و ﺗﻼش در ﺧﻮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲ و زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ؟‬

‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر را ﻣﻲ ﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮر ﻛﺮد‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺟﻬﺎن در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر دو ﻓﻀﺎي ﻣﺘﻔﺎوت در رواﻳﺎت ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫‪ .1‬ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن‬
‫‪ .2‬ﻓﻀﺎي ﺧﺎص‬

‫ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎن در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد اﺳﺖ‪ :‬رﺑﺎﺧﻮاري‪ ،‬ﻛﺒﺮ و ﻏﺮور دزدي وﻓﺤﺸﺎ‪ ،‬ﻧﺎاﻣﻨﻲ و‬
‫ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري و ﺑﻲ ﻏﺬاﻳﻲ و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﻧﻌﻤﺘﻬﺎي ﻣﻌﻨﻮي و ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﺮ از ﺧﺸﻮﻧﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ رو ﻣﻴ‪Ĥ‬ورﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺎن ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻴﭻ‬
‫ﺟﻨﺎﻳﺘﻲ روي ﮔﺮدان ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻤﺎر ﻣﺮدم اﻗﺪام ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺎر اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰار ﻇﻠﻢ‪ ،‬ﻓﺴﺎد را ﻧﻴﺰ در ﺟﺎﻣﻌﻪ رواج‬
‫ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﺳﻌﻲ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺐ ﻣﺮدم و ﻛﺸﺎﻧﺪن آﻧﺎن ﺑﻪ ورﻃﻪ ﻓﺴﺎد‪ ،‬ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﻇﺎﻟﻤﺎﻧﻪ ﺧﻮد را اداﻣﻪ دﻫﻨﺪ‪ ،‬و در اﻳﻦ‬
‫راﺳﺘﺎ ﻋﺪه اي را ﺑﻪ داﻣﻦ ﻓﺴﺎد ﻣﻴﻜﺸﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ در درون اﻳﻦ ﻓﻀﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺧﺎص وﺟﻮد دارد‪ .‬ﮔﺮوﻫﻲ در آن دوران ﺳﺨﺖ ﺑﻪ وﻇﻴﻔﻪ دﻳﻨﻲ‬
‫ﺧﻮد ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ اﻧﺠﺎم دادن ﻋﻤﻞ ﺻﺎﻟﺢ و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻣﺮدم را ارﺷﺎد و ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر‬

‫‪97‬‬
 ‫زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺗﻮان ﻣﻌﺎرف و اﺣﻜﺎم دﻳﻦ را ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻣﺮدم را ﺑﺎ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( و واﻗﻌﻴﺘﻬﺎي ﺣﻜﻮﻣﺖ او آﺷﻨﺎ ﺳﺎزﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﺎن آﻣﺎده ﭘﺬﻳﺮش ﻇﻬﻮر ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﺮﻛﺖ اﻳﻦ دو ﮔﺮوه دﻳﻦ ﻣﺪار و ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﻪ اوج ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﺎ ﺗﻼش ﻓﺮاوان ﺳﻌﻲ دارﻧﺪ ﻣﺮدم‬
‫را ﺑﺎ ﺧﻮد ﻫﻢ راي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻦ ﺗﻘﺎﺑﻞ ﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ در ﻣﺴﻴﺮ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻇﻬﻮر ﮔﺎم ﺑﺮدارﻧﺪ؟‬

‫ﺣﺮﻛﺖ و ﮔﺎم اﺳﺎﺳﻲ در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در دو ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎر ﻣﻮﺟﻮد‪ :‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ وﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬زﻳﺒﻨﺪه آﻧﺎن‬
‫ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد در آن ﻓﺮاوان اﺳﺖ و اﻗﻠﻴﺘﻲ زورﻣﺪار و زراﻧﺪوز ﺑﺮاي ﻛﺴﺐ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻧﺎ ﻣﺸﺮوع ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬از‬
‫ﻫﻴﭻ ﺳﺘﻤﻲ ﻓﺮوﮔﺰاري ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ و ‪ ...‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺸﺮي ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ رﺳﺎﻧﻪاي و از اﻧﺤﺼﺎر در آوردن‬
‫ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎي اﻧﺘﺸﺎر ﺧﺒﺮ‪ ،‬ﻣﺮدم را از ﻇﻠﻢ و ﺗﺒﻌﻴﺾﻫﺎ آﮔﺎه و ﺣﻘﺎﻳﻖ ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺘﻌﻤﺎر و اﺳﺘﻜﺒﺎر را اﻓﺸﺎ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ب‪ .‬ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻌﻴﺖ ﻣﻄﻠﻮب‪ :‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ درﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﻠﻮب و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺨﺶ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻓﻘﻂ در ﺳﺎﻳﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﺮد‬
‫آﺳﻤﺎﻧﻲ و اﻟﻬﻲ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻜﺎﺗﺐ دﺳﺖ ﺳﺎز ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺮﻫﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺣﻞ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ‬
‫اوﺿﺎع را اﺳﻒ ﺑﺎرﺗﺮ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ درك ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮاﺑﺮ آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ و ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻖ‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﻠﻮب را دارﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﻠﻮب ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻫﺪف ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﺧﻮد ﻫﺪف ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ درك ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي دﻧﻴﺎ و ﻟﺬات دﻧﻴﺎ ﺧﻠﻖ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ آﻣﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺣﻴﺎﺗﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از دﻧﻴﺎ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫زاد و ﺗﻮﺷﻪ ﺑﺮداﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻛﻨﺎر ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد؛ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ از ﺣﺎﻟﺖ ﻇﻠﻢ ﭘﺬﻳﺮي ﺑﻪ در آﻳﻨﺪ و ﻇﻠﻢ ﺳﺘﻴﺰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻇﻬﻮر ﻣﺼﻠﺢ را ﻋﻤﻼً ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪98‬‬
 ‫در ﺑﺮاﺑﺮ زورﮔﻮﻳﻲﻫﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ اﻣﻴﺪ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آﻳﻨﺪه ﺳﺒﺰ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ واﻗﻌﻲ را ﺷﺮوع ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ ؟!‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ﻳﺎ اﻳﻦ ‪ ،‬ﺻﺮﻓﺎً ﺗﺼﻮراﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ دارﻳﻢ ؟‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬زﻣﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ آن ﻧﻴﺰ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ‪ ،‬ﺳﺨﻦ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻳﺎ دوري ﻇﻬﻮر ‪،‬اﻣﺮي ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻋﺪه اي ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اوﺿﺎع و ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ‬
‫ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎور اﻧﺪ ﻛﻪ دوره اي ﻛﻪ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ؛ﻫﻤﺎن دوره آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در رواﻳﺎت ﺑﻪ‬
‫آن اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﺮاي آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد و ﺗﻔﺴﻴﺮ دﻳﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻮا و‬
‫ﻫﻮس و‪...‬‬

‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ در دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ زﻣﺎن ﻛﻨﻮﻧﻲ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺳﺖ و ﻇﻬﻮر ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ دوران‬
‫ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻼوه‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان و زﻧﺪه ﺷﺪن ﻧﺎم و ﻳﺎد اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و ﻣﻌﺮﻓﻲ آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺎدﮔﻲ و اﻗﺒﺎل ﻣﺮدم ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش او‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه و اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻇﻬﻮرﻫﻢ ﻓﺰون ﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫در دﻋﺎي ﻋﻬﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ)اﻧﻬﻢ ﻳﺮوﻧﻪ ﺑﻌﻴﺪا وﻧﺮاه ﻗﺮﻳﺒﺎ(‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﺎ در ﻋﻴﻦ آن ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻓﺮج اﻣﻴﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻮدﻣﺎن را از ﻟﺤﺎظ روﺣﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر‬
‫ﺣﻀﺮ ت آﻣﺎده ﻛﻨﻴﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻓﻜﺮ ﺧﻮدﻣﺎن را ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻣﻮري ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ از ﻣﺤﺪودة ﻋﻠﻢ ﻣﺎ ﻓﺮاﺗﺮ اﺳﺖ و‬
‫راﻫﻲ ﺑﺮاي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﻧﺪارﻳﻢ ‪،‬ﻟﺬا ﺳﺨﻦ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر اﻣﺮي ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪.1‬‬

‫ﺑﻠﻜﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺴﺄﻟﺔ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ وآن ﻫﻢ ﺷﺪﻧﻲاﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺮدم‬
‫زﻣﻴﻨﺔ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ؛ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ ﺟِﺪ‪ ‬ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻧﻜﺸﺎف ﻇﻬﻮر ﻣﺜﻞ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ‬
‫ﻛﺴﻲ ﺧﺪا را از ﻧﻈﺮ ﻋﻘﻠﻲ و ﻗﻠﺒﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ و ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻋﺠﺐ‬
‫ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻋﻤﺮش ﺧﺪا از ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ او ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﻮد را آﻣﺎده ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮاﻳﺶ‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ .‬وﺟﻮد ﻣﻘﺪس ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔ اﷲ ﻫﻢ ﺳﺮاﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ او در ﻫﻤﻪ ﺟﺎي ﻋﺎﻟﻢ ﺣﻲ‪ ‬و ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭘﺲ زﻣﻴﻨﺔ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻇﻬﻮر اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬در رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻫﺮ روز ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫‪99‬‬
 ‫ﺑﺎ ﺳﺨﻨﻲ از اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﺑﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫›› ﻣﺎ را از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎز ﻧﻤﻲ دارد ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ از ﻛﺮدارﻫﺎي آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻣﺎ را ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ اﺳﺖ و از آﻧﺎن روا‬
‫ﻧﻤﻲ داﻧﻴﻢ‹‹‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻋﻼﺋﻢ ؟ﭼﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر وﻟﻲ اﻣﺮ اﻳﺠﺎد ﺷﻮد؟‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ اﻣﻮري ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ در ﺗﺤﻘﻖ ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﻪ ﺧﻼف ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر‪.‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ وﻟﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﺎﻓﺘﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﭘﺎﻳﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺶ ﻇﻬﻮرﻧﺪ وﻟﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺸﺎرت ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮرﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر‪ ،‬در ﻋﻘﻮل‪،‬درﻗﻠﻮب‪،‬درﻧﻔﻮس‪،‬در اﻓﺮاد‪،‬درﺟﺎﻣﻌﻪ‪،‬ﭼﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﻜﻞ ﺑﮕﻴﺮد؟‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﺗﺤﻮل ﻫﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮو اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ در ﻗﻄﺐ ﻫﺎي ﻗﺪرت و اﻳﻦ ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﻫﺎ درﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻇﻬﻮر راﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزد؟‬

‫آﻳﺎ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻘﺸﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان اﻳﻦ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻛﻠﻲ راﺑﺮاي ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎﻣﻊ و ﻛﺎﻣﻞ )اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺣﺮﻛﺖ و ﻗﻴﺎم و ﺣﻜﻮﻣﺖ( ‪ :‬ﻗﺮآن و ﺳﻨﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬

‫‪ -2‬وﺟﻮد رﻫﺒﺮي ﻣﻘﺘﺪر و ﻣﺪﺑﺮ وﻛﺎﻣﻞ و ﻣﻌﺼﻮم ‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫‪100‬‬
 ‫‪ -3‬وﺟﻮد ﻳﺎران ‪ :‬ﺣﻠﻘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻨﺎ ﺑﻪ رواﻳﺎت ‪ 313‬ﻧﻔﺮ و ﺣﻠﻘﻪ دوم ‪ 10‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ‬

‫‪ -4‬آﻣﺎدﮔﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ‪ :‬ﻗﻄﻊ اﻣﻴﺪ از ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎي ﻣﺪﻋﻲ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‬

‫ﻫﻴﭻ وﻗﺖ ﻣﻠﺖ‪ ‬ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت ﻣﺤﺮوم ﻛﻠﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪،‬وﻟﻲ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردار ﻛﻠﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر و ﻳﺎ ﺧﻔﺎي آن ﻧﻮر ﻣﻘﺪس دﺳﺖ‪ ‬ﻣﺎﺳﺖ‪.‬اﮔﺮ ﻣﺮدم زﻣﻴﻨﻪ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﺪ‪ ‬ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻫﻤﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﻣﻌﺘﺒﺮﻧﺪ؟آﻳﺎ ﻣﻴﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺷﻤﺎره در آورد؟‬

‫در ﻣﻨﺎﺑﻊ دﻳﻨﻲ ﻣﺎ اﻧﺒﻮﻫﻲ از رﺧﺪادﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ و دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﻇﻬﻮر ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ و روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺟﺔ اﻋﺘﺒﺎر و درﺳﺘﻲ ﻫﻤﺔ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻳﻜﺴﺎن ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻌﻀﻲ‬
‫از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪ و ﻣﺤﺘﻮا ﻧﻴﺰ داراي اﺷﻜﺎل اﺳﺖ و ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ آﻣﺪه و از ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺪ و دﻻﻟﺖ ﻫﻢ‪ ،‬اﺳﺘﻮار‬
‫اﺳﺖ‬

‫از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت‪ ‬ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه ‪،‬‬
‫ﭘﺎره اي از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﻛﻠﻲ و ﻣﺤﻮري ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ رﻳﺰ و ﺟﺰﺋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎه ﻫﻤﺔ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ ﺗﻮان در ﻳﻚ‬
‫ﻋﻨﻮان واﺣﺪي ﮔﺮدآوري ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﭼﻪ ﻣﻘﺪار اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻓﺮض ﻫﻢ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري‬
‫ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ؛ اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻧﺪارد ‪ .‬ﻣﻬﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ رواﻳﺎت ﺑﻪ ﻣﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ در آﺳﺘﺎﻧﺔ ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪي‬
‫ﻣﻮﻋﻮد ﺣﻮادﺛﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ و ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺑﻌﻀﻲ ﻧﻪ ﭼﻨﺪان ﻣﻬﻢ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪101‬‬
‫و ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻜﺘﺔ دﻳﮕﺮ ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻳﻢ ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﻳﺖ اﷲ ﭼﻪ‬
‫ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﻗﻮﺗّﻲ وﺟﻮد دارد‪.‬ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ در راه اﻳﻦ ﻫﺪف ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ ﮔﺎم ﺑﺮدارﻳﻢ و‬
‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺳﻔﺎرش ﺑﻪ ﺻﺒﺮﻛﻨﻴﻢ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در آﻳﺔ ﺷﺮﻳﻔﺔ ‪ 200‬ﺳﻮرة آل ﻋﻤﺮان ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫›› ﻳ‪‬ﺎ أَﻳ‪‬ﻬ‪‬ﺎ اﻟﱠﺬ‪‬ﻳﻦَ آﻣ‪‬ﻨُﻮاْ اﺻ‪‬ﺒِﺮُواْ و‪‬ﺻ‪‬ﺎﺑِﺮُواْ و‪‬ر‪‬اﺑِﻄُﻮاْ و‪‬اﺗﱠﻘُﻮاْ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻟَﻌ‪‬ﻠﱠﻜُﻢ‪ ‬ﺗُﻔْﻠ‪‬ﺤ‪‬ﻮنَ‹‹‬

‫اى ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ و اﻳﺴﺘﺎدﮔﻰ ورزﻳﺪ و ﻣﺮزﻫﺎ را ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﻰ ﻛﻨﻴﺪ و از ﺧﺪا ﭘﺮوا ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ اﻣﻴﺪ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﻮﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻛﺪام ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﭼﻨﺪ دﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ؟‬

‫) ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ( ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از آن دﺳﺘﻪ از رﺧﺪادﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻗﺒﻞ و ﻳﺎ در آﺳﺘﺎﻧﺔ ﻇﻬﻮر‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫اﺣﺎدﻳﺚ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آوردن ﻫﻤﮕﻲ آﻧﻬﺎ ﻧﻪ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ و ﻧﻪ‬
‫ﺿﺮوري؛ ﭼﻮن درﺳﺘﻲ و ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﺧﻴﻠﻲ روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫‪(1‬ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ وﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ ‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر از ﺣﺘﻤﻲ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ در رواﻳﺎت در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ ﻫﺎ آن اﺳﺖ ؛ﻛﻪ‬
‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮﻃﻲ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ و ﻗﻄﻊ ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ واﻗﻊ‬
‫ﻧﮕﺮدد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻇﻬﻮر ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻣ‪‬ﺎ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺳﺮي اﻣﻮر ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬در‬
‫واﻗﻊ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﭘﺪﻳﺪار ﺑﺸﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﻧﺸﻮﻧﺪ و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻣﺎم ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪102‬‬
‫‪ (2‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺼﻞ‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس رواﻳﺎت دﺳﺘﻪ اي از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ و ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺎﺻﻠﻪ اي زﻳﺎد ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ ﺷﺎﻳﺪ دﻗﻴﻖ و ﻣﻌﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ اﻣ‪‬ﺎ‬
‫زﻳﺎد ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻤﻮﻋﺔ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر در ﻫﻤﺎن ﺳﺎل ﻇﻬﻮر رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد و در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺼﻞ آﻧﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده و ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫‪ (3‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻋﺎدي و ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ‪ :‬ﺗﺤﻘﻖ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر ﻣﺜﻞ واﻗﻊ ﺷﺪن ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎ ﺑﻪ روال ﻃﺒﻴﻌﻲ و‬
‫ﻋﺎدي اﺳﺖ وﻟﻲ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﺑﺮﺧﻲ از آن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ در رواﻳﺎت ﻃﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ واﻗﻊ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي‬
‫و ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ و ﺗﺤﻘﻖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ و در ﭼﻬﺎر ﭼﻮب ﻣﻌﺠﺰه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‪ :‬ﻃﻠﻮع ﺧﻮرﺷﻴﺪ از‬
‫ﻣﻐﺮب و ﺻﻴﺤﺔ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﻤﺎن ﻣﻌﻨﺎي ﻇﺎﻫﺮي آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺼﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ؛ زﻳﺮا‬
‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن اﻳﻦ اﻣﻮر ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدي ‪ ،‬ﻋﺎدﺗﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻨﺎي ﻛﻨﺎﻳﻲ و‬
‫رﻣﺰي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﺑﻪ رﺧﺪادﻫﺎﻳﻲ اﺷﺎره ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎدي اﻣﻜﺎن دارد‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ در ﻇﻬﻮرﻣﻮﻻ ﻋﻼﺋﻤﻲ رخ ﺑﺪﻫﺪ؟اﺻﻼ داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه اي دارد؟‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﺳﻮال ﺷﻤﺎ را اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺘﻮان ﻣﻄﺮح ﻛﺮد ‪:‬‬

‫_ ﺣﻮادﺛﻲ واﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد‪،‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫_ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺑﻴﺎن اﻳﻦ ﻋﻼﻳﻢ ﭼﻪ ﺧﺎﺻﻴﺘﻲ در دﻟﻬﺎي ﻣﻮاﻓﻖ وﻣﺨﺎﻟﻒ دارد؟‬

‫_ آﻳﺎ رﻣﺰ وﺳﻤﺒﻞ در آن ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟‬

‫_ آﻳﺎ ﺷﺨﺺ و ﻳﺎﻧﻮع درﻧﻈﺮ اﺳﺖ؟‬

‫_ ﻣﻌﻴﻦ ﻧﺸﺪن زﻣﺎن ﻇﻬﻮر و ﺣﻮاﻟﻪ ﺑﺮ ﻋﻼﻣﺖ ﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢ‪،‬ﭼﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ اي دارد؟‬

‫‪103‬‬
 ‫ﺗﺤﻘﻖ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺶ اﺳﺖ؛ اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ اﻣﺎﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ ﻣﺎ آﻣﺎده آﻣﺪﻧﺶ ﺷﻮﻳﻢ ‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﻲ‬
‫آﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﺮﺧﻲ داﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ آﺛﺎر ﻣﻬﻤ‪‬ﻲ دارد و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺨﺶ ﻓﺮج ﻣﻬﺪي آل ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ ؛وﻗﻮع ﻫﺮ ﻳﻚ از آﻧﻬﺎ ﻧﻮر اﻣﻴﺪ را در دل ﻫﺎي ﻣﻨﺘﻈﺮان‪ ،‬ﭘﺮ ﻓﺮوغ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﺑﺮاي‬
‫ﻣﻌﺎﻧﺪان و ﻣﻨﺤﺮﻓﺎن ﻣﺎﻳﺔ ﺗﺬﻛّﺮ و ﻫﺸﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﺗﺎ از ﺑﺪي و ﺗﺒﺎﻫﻲ دﺳﺖ ﺑﺮدارﻧﺪ؛ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮان را ﺑﺮاي‬
‫درك ﻇﻬﻮر و ﻛﺴﺐ ﻗﺎﺑﻠﻴ‪‬ﺖ ﻫﻤﺮاﻫﻲ و ﺣﻀﻮر در ﻛﻨﺎر ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ آﮔﺎﻫﻲ از اﺗﻔﺎق ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه رخ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎ را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻬﻪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺪ‪‬ﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻬﺪوﻳﺖ اﺳﺖ؟ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ‬
‫اد‪‬ﻋﺎي ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻛﺮد )ﻳﻌﻨﻲ ادﻋﺎ ﻛﺮد ﻛﻪ او ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد اﺳﺖ( وﻟﻲ ﻗﻴﺎم او ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺒﻮد ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان ﺑﻪ دروﻏﮕﻮ ﺑﻮدن او ﭘﻲ ﺑﺮد؟ ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻼﻳﻢ ﮔﻮﻳﺎي ﻳﻚ ﺟﺮﻳﺎن ﺗﺪرﻳﺠﻲ اﺳﺖ؟‬

‫آﻳﺎ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﭘﺎﻳﺎن دﻧﻴﺎﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮر ازآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﭼﻴﺴﺖ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ؟‬

‫آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن واژه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ روزﻫﺎ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺤﺎﻓﻞ دﻳﻨﻲ و ﻫﻨﺮي و ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ زﻳﺎد ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻴﺎن از ﻳﻚ ﺣﺲ‪ ‬ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺸﺮي از ﭘﺎﻳﺎن ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ آﻣﺪن آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن دﻧﻴﺎ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ رﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺎ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ ،‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻖ ﮔﻴﺘﻲ ﻛﺘﺎب ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻠﻘﺖ را ﺑﻲ ﻫﺪف رﻗﻢ‬
‫ﻧﺰده اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻓﺸﺮده وﻣﻘﺼﻮدش را در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻳﻌﻨﻲ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ در ﻧﮕﺎﻫﻲ زﻣﺎن ﺑﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده داراي ﻧﻘﺎط اﺑﺘﺪا و اﻧﺘﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در وﻗﺖ ﻣﻌﻴﻨﻲ‬
‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪه در وﻗﺖ ﻣﺸﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻫﺪف ﺧﻠﻘﺖ در ﻓﺼﻞ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪،‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻫﻤﺔ ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و ﻣﻘﺒﻮل رﻗﻢ ﺧﻮاﻫﺪ زد‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه» آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن« ﭘﺎﺳﺦ ﺗﻤﺎم ﺳﻮاﻟﻬﺎي ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺖ و آﻧﭽﻪ در اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻛﺘﺎب‬
‫ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده ﺑﻪ وﻗﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫﺪف از ﺧﻠﻘﺖ ﻋﺎﻟﻢ و ﺧﻠﻘﺖ اﻧﺴﺎن را ﻣﺤﻘﻖ و آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن‬

‫‪104‬‬
 ‫دﻳﮕﺮ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﺮﻫﻪ اي از ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ آن دﻧﻴﺎ ﻧﻤﻲ ﻣﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ذات ﺧﻮد ﻣﻲ رﺳﺪ‪،‬و‬
‫اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي ﺑﺎﻟﻘﻮة ﺧﻮد را ﺑﺎﻟﻔﻌﻞ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ .‬و ﺑﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻌﻨﻮي و دﻳﻨﻲ و اﻟﻬﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ و آن زﻣﺎن در آﺧﺮﻳﻦ‬
‫ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﻣﻴﺎن ﺣﻖ و ﺑﺎﻃﻞ) ﺧﻴﺮ و ﺷﺮ ( ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﺔ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده دوﺑﺎره ﭘﻴﺪا و ﭘﺪﻳﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ ‪ 3‬ﻣﻘﻄﻊ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﺮﺣﻠﺔ اول‪ :‬ﻣﻮﻋﺪ آزﻣﻮن ﻫﺎي ﺳﺨﺖ و ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎي اﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺳﺖ‪،‬ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ و ﺑﻼﻫﺎﻳﻲ ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي‬
‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و اﻧﺴﺎن را در ورﻃﻪ اي از ﺑﻼﻫﺎ ﻏﺮق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﺮﺣﻠﺔ دوم‪ :‬ﻣﻘﻄﻊ آﺷﻜﺎر ﺷﺪن ﻣﻨﺠﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎز ﺷﺪن درﻳﭽﺔ اﻣﻴﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺟﺪال ﻣﻴﺎن ﺣﻖ و ﺑﺎﻃﻞ‬
‫ﺑﻪ اوج ﻣﻲ رﺳﺪ و »ﻧﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ« آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻣﺮﺣﻠﺔ ﺳﻮم‪ :‬در ﭘﻲ ﻏﻠﺒﻪ و ﭘﻴﺮوزي ﺣﻖ ﺑﺮ ﺑﺎﻃﻞ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن ﻫﺎ اﻫﺮﻳﻤﻦ ﻫﺎ از دﻧﻴﺎ ﻣﻲ روﻧﺪ و ﻋﺼﺮ ﻃﻼﻳﻲ ﻇﻬﻮر‬
‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد و در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ رﺷﺪ و ﻛﻤﺎل ﻣﻲ رﺳﺪ و ﺗﻤﺎم ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺮوز ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳﺎ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﻫﺎﻟﻴﻮودي ﻫﻤﺎن آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﺎ اﺳﺖ؟!!!‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻳﻚ ﻣﻨﺠﻲ در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺟﺰء اﻋﺘﻘﺎدات ﻣﺤﻜﻢ ﻫﺮ آﺋﻴﻦ و دﻳﻦ و ﻣﺮام و ﻣﺴﻠﻜﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻣﺴﺄﻟﻪ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﻳﻚ اﻣﺮ ﻓﻄﺮي ﺑﻮده و ﻣﺮدﻣﺎن ﺟﻬﺎن آن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‬
‫و آﻧﻘﺪر اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﺔ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن و ﺷﺮاﻳﻂ و اﺗﻔﺎﻗﺎت آن در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﺔ ادﻳﺎن و اﻗﻮام‪ ،‬ﻣﺸﺘﺮك و ﻋﻤﻴﻖ اﺳﺖ ﻛﻪ راﻫﻲ ﺟﺰ‬
‫ﭘﺬﻳﺮش ﻓﻄﺮي ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان آن را ﺟﺰﺋﻲ از ﺿﻤﻴﺮ ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه ذﻫﻦ آدﻣﻲ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﮔﻮﻳﻲ ﻏﺮب زودﺗﺮ از ﻣﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻣﻮﻋﻮد آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ و ﻋﺪل‬
‫را در ﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮش دﻫﺪ‪ ،‬از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﻮض اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﻬﺪوي را ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻫﺪﻳﻪ ﺑﺪﻫﻴﻢ او‬

‫‪105‬‬
 ‫در اﻳﻦ ﺻﺪد اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﺴﺨﻴﺮ دﻳﺪه و اﻓﻜﺎر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ذﻫﻨﻴﺖ آﻧﻬﺎ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮد‬
‫ﺟﻠﺐ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ رواﻳﺖ ﺧﻮد اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻏﺮب‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ و ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮان اﻧﺠﻴﻠﻲ و ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﺑﺮ آن دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺖ‬
‫ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻀﻤﻮن آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن دﻳﻨﻲ ﻓﻀﺎي ﺟﻬﺎن را ﻃﻮري ﺟﻠﻮه دﻫﻨﺪ ﻛﻪ در آﺳﺘﺎﻧﺔ اﺗﻔﺎﻗﺎت وﺣﺸﺘﻨﺎك و ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬
‫ﺑﺎوري ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ اﺳﺖ‪ .‬آري ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻫﻤﮕﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﻫﺎﻟﻴﻮودي ﻫﻤﺎن آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻫﻤﺔ ادﻳﺎن‪ ،‬و ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮر ﺧﺎص ﺷﻴﻌﻴﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ اﺻﻼً ﻏﺮب و ﻓﻴﻠﻢ ﺳﺎزان ﻫﺎﻟﻴﻮود‪ ،‬ﻧﺒﺮد اﺻﻠﻲ در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن را ﻧﺒﺮد‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ و اﻳﻨﻄﻮر اﻟﻘﺎء ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺮ ﺳﻠﺴﻠﺔ ﺳﭙﺎه‬
‫ﺧﻴﺮ و ﺧﻮﺑﻲ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻄﺎن و ﺿﺪ ﻣﺴﻴﺢ و ﺳﭙﺎه ﺷﺮّي ﻫﺴﺘﻨﺪ را از ﺑﻴﻦ‬
‫ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻋﻜﺲ اﻋﺘﻘﺎد ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ اﻳﻦ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﻧﻈﺮي ﺧﻮد را ﻛﻪ ﻣﺤﺼﻮل اﻳﺪه ﻫﺎ و اﻫﺪاف‬
‫آﻧﻬﺎﺳﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ )ﻛﻪ ﻗﺪرت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي در ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺗﻔﻜﺮ در وﺟﻮد اﻧﺴﺎﻧﻬﺎي‬
‫اﻣﺮوزه اﺳﺖ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮرﻳﻜﻪ ﻣﺎ در ﺳﻴﻨﻤﺎي ﻏﺮب ﻫﻴﭻ ﻓﻴﻠﻢ ﺧﻨﺜﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻏﺮب ﻫﻤﮕﻲ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪي ﺷﺮﻛﺖ ﻫﺎﻟﻴﻮود )ﻛﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬاران اﺻﻠﻲ آﻧﻬﺎ ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖ ﻫﺎ و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ( در ﭘﻲ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﻴﻤﻲ ﻏﺮض ورزاﻧﻪ از‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺮوان ﺷﻴﻄﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺷﺮّ و ﭘﻠﻴﺪي را ﻛﻪ از ﺳﭙﺎﻫﻴﺎن ﺷﻴﻄﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎي ﺷﺮق و‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻬﺎ در ﺻﺤﻨﺔ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ در ﭘﻲ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺛﺮوﺗﻬﺎي ﻣﻠّﻴﺖ ﻫﺎ و ﭼﭙﺎول آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪو ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ‬
‫دﺳﺖ ﺑﻬﻌﻤﻠﻴﺎﺗﻲ )از ﻗﺒﻴﻞ ﺟﻨﮓ ﻳﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﻳﺎ ﺗﺮدد( در ﮔﺴﺘﺮة ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ و ﺟﻬﺎن ﺑﺰﻧﻨﺪ از ﻃﺮﻳﻖ رﺳﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻛﺎر ﺧﻮد‬
‫را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻏﺮب از ﺣﺲ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﺸﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺧﻮد ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ اي در اﺣﺴﺎس ﻗﺮﻳﺐ اﻟﻮﻗﻮع ﺑﻮدن آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن در ﻋﺎﻟﻢ و ﺑﺎزي ﺑﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت و‬
‫ﻓﻄﺮت ﻣﺮدم‪ ،‬درﺑﺎرة آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﻴﺪان ﻛﻮﺷﺶ و ﻣﺒﺎرزه ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ اﻓﻜﺎر‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﻮد ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻛﻨﻨﺪ و اﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن را ﺑﻪ رواﻳﺖ و ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎي ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪة » ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ‬
‫« و » ﻋﻬﺪ ﻋﻘﻴﻖ « و » ﻓﺼﻞ آﺧﺮ ﻣﻜﺎﺷﻔﺎت ﻳﻮﺣﻨﺎ « ﺑﻪ زﺑﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ و ﺟﻠﻮي دﻳﺪ ﻣﺮدم ﻗﺮار دﻫﺪ و‬

‫‪106‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺧﻮد را در اذﻫﺎن ﻣﺮدم در ﻣﻮرد ﺟﻨﺎﻳﺎت و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺻﺤﻨﺔ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ و در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ‬
‫دﻫﺪ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ و دﻳﻨﻲ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣ‪‬ﺎ ﻓﺎرغ از ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻌﺎدﻻت ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ‪ ،‬آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﻣﻨﺠﻲ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن) ﻧﻪ آﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻳﺎران‬
‫ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﭘﺴﻨﺪﻧﺪ( در آﺳﺘﺎﻧﺔ ﺑﺮوز و ﻇﻬﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا را دﺳﺖ ارادة اﻟﻬﻲ رﻗﻢ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ زد‪.‬‬

‫آ ﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺑﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺮﮔﻪ ﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن روي زﻣﻴﻦ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ ،‬آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺻﻄﻼﺣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫اﻏﻠﺐ ادﻳﺎن ﺑﺰرگ دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺣﺘﻲ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬و در ادﻳﺎن اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ از ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﻲ و‬
‫اﻫﻤﻴ‪‬ﺖ وﻳﮋه اي ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﻣﻌﻤﻮﻷ ﺑﻪ روزﮔﺎران ﭘﺎﻳﺎن دﻧﻴﺎ و روﻳﺪادﻫﺎي آن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ اززﻧﺪﮔﻲ دﻧﻴﻮي ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪،‬در ﻣﻌﺎرف ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﻼﻣﻲ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ ‪2‬ﻣﻌﻨﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ _1‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻻدت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺷﺮوع رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ رﺳﺪ از اﻳﻦ‬
‫رو ﺑﻪ آن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ _2‬ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ وﻻﻳﺖ آﺧﺮﻳﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻘﺎرن ﺷﺪه و زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ و‬
‫ﻇﻬﻮر را در ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺎ ﺷﺮوع ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫در رواﻳﺖ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ اﺷﺎره ﺷﺪه‪ :‬ﺑﺎ ﺳﭙﺮي ﺷﺪن اﻳﻦ دوران ﺳﺒﺎط زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮ در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺑﺮﭼﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﺮﺣﻠﻪ‬
‫ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻈﺎم آﻓﺮﻳﻨﺶ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺧﻮد ﺑﺮ ‪ 2‬دوران ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬در آن دوران اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻣﺮاﺣﻞ و اﻧﺤﻄﺎط اﺧﻼﻗﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻓﺴﺎد و ﺳﺘﻢ ﻫﻤﻪ ي ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻓﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‬

‫‪ -2‬ﺑﺎ دوران ﺑﻌﺪي ﻛﻪ ﻋﺼﺮ ﺗﺤﻘﻖ وﻋﺪه ﻫﺎي اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان اﺳﺖ و ﺑﺎ ﻗﻴﺎم ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﺤﻮﻻت‬
‫ﻓﻜﺮي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻋﻈﻴﻤﻲ در زﻧﺪﮔﻲ و ﻧﻮع ﺑﺸﺮ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻴﻜﺎن و ﺻﺎﻟﺤﺎن و ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﺪﻛﺎران و‬

‫‪107‬‬
 ‫ﺗﺒﻬﻜﺎران ﺑﺮاي دﻳﺪن ﻛﻴﻔﺮ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن در اﻳﻦ دﻧﻴﺎ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان )) رﺟﻌﺖ (( ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و زﻧﺪﮔﻲ دﻧﻴﺎﻳﻲ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻛﻴﺴﺖ؟از ﺳﻮي ﭼﻪ ﮔﺮوﻫﻲ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ؟ورﻓﺘﺎر او ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬

‫داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺳﻼﻣﻲ اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪﻛﻪ ﻧﺎﻣﮕﺬاري او ﺑﻪ"ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ" ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺴﺒﺖ او ﺑﺎ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ وي‬
‫از ﺗﺒﺎر اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن اﺳﺖ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ او ﻓﺮزﻧﺪ ﺟﮕﺮ ﺧﻮار ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد اواز ﭼﻬﺮه ﻫﺎي اﺻﻠﻲ در ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺳﺖ اودﺷﻤﻦ ﺳﺮﺳﺨﺖ و رودروي ﺣﻀﺮت اﺳﺖ‪ .‬رواﻳﺎت ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺮوج او‬
‫ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم اﺳﺖ و از وﻋﺪه ﻫﺎي ﺣﺘﻤﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم درﺑﺎرة وﻳﮋﮔﻲ‬
‫ﻫﺎي اوﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪):‬ﻓﺮزﻧﺪ ﺟﮕﺮ ﺧﻮار از وادي ﻳﺎﺑﺲ )ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺧﺸﻚ( ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ‪ ،‬اوﻣﺮدي اﺳﺖ ﻣﻴﺎن ﻗﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺑﺪ ﻗﻴﺎﻓﻪ و‬
‫داراي ﺳﺮ ﺑﺰرگ ﺑﺎﺻﻮرﺗﻲ آﺑﻠﻪ ﮔﻮن وﻗﺘﻲ او را ﺑﺒﻴﻨﻲ ﭘﻨﺪاري ﻳﻚ ﭼﺸﻢ دارد ﻧﺎﻣﺶ ﻋﺜﻤﺎن وﭘﺪرش ﻋﻨﺒﺴﻪ واز‬
‫ﻓﺮزﻧﺪان اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن اﺳﺖ ‪.‬راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ در ﻧﻔﺎق‪ ،‬ﺑﺪرﻓﺘﺎري ودﺷﻤﻨﻲ او ﺑﺎ ﺧﺪا و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﮔﺮاﻣﻲ اﺳﻼم وﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬
‫ﻋﻠﻴﻪ اﺳﻼم اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ ورواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻪ وﺳ‪‬ﻨﻲ درﺑﺎرةﺷﺨﺼﻴﺖ وﻛﺮدارش ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻳﻜﺴﺎن و ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻫﻢ اﺳﺖ ‪.‬از اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ رواﻳﺖ ﺷﺪه ‪:‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان واﻫﻞ ﻓﻀﻞ را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و از وﺟﻮد‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺻﺪﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﻫﺮ ﻛﺲ ﺳﺮ ﺑﺎز زﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش آﺋﻴﻦ اﺳﻼم ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت وﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻳﻚ ﻃﺮح ﻏﺮﺑﻲ‬
‫–ﻳﻬﻮدي ﺑﺮاي ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﺎآﺋﻴﻦ اﺳﻼم اﺳﺖ‪،‬ﺗﻼش او ﺑﺮاي ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺟﻠﻮه دادن ﺟﻨﺒﺶ ﺧﻮد اﻣﺮي ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪،‬از ﺟﻤﻼﺗﻲ‬
‫ﻣﺜﻞ )ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در اﺛﺮ ﻋﺒﺎدت ﺑﺴﻴﺎر زرد رﻧﮓ ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ( ﻛﻪ در رواﻳﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ او ﺧﻮد را‬
‫ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺘﺪﻳﻦ ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ واﻟﺒﺘﻪ ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺘﻬﺎ دراﺑﺘﺪاي ﺟﻨﺒﺶ او دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬وﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دراﻓﻜﺎر‬
‫ﻋﻤﻮم اﻳﻦ رﻓﺘﺎر دوﮔﺎﻧﻪ او ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ژﺳﺘﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲ وﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎﻇﺎﻫﺮي ﻣﺴﻴﺤﻲ وﺻﻠﻴﺐ ﺑﺮﮔﺮدن اﻟﺒﺘﻪ دررواﻳﺎت‬
‫وارد ﺷﺪه ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﺳﺌﻮال ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎرﻓﺘﺎري ﻛﻪ اﻣﺮوزه از ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻣﺰدور ﻏﺮﺑﻲ ﺳﺮاغ دارﻳﻢ ‪.‬اﻳﻦ‬
‫ﺳﻮال ﭘﺎﺳﺦ داده ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺎن ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن در زﻧﺪﮔﻴﺸﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ وﺻﻠﻴﺐ ﺑﻪ ﮔﺮدن‬
‫وﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺧﻮد ﻣﻲ آوﻳﺰﻧﺪ ودرﻣﺮاﺳﻢ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺷﺮﻛﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻓﺮﻗﻲ ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺣﻘﻴﻘﻲ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ ‪،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺎرش ﻫﻢ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن راﺑﻔﺮﻳﺒﺪ )زﻳﺮا اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن اﻛﻨﻮن ودر آن زﻣﺎن‬

‫‪108‬‬
 ‫ﺑﻪ دﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ (وﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮاًﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ ﻣﺸﺎوران وﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ وﺧﻮد او ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ داراي ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪،‬‬
‫زﻳﺮا ﺧﻂ ﻣﺶ او در ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﻏﺮب وﻳﻬﻮدﻳﺎن ﮔﺮاﻳﺶ دارد وﺑﺎﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ دﺷﻤﻦ ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ اﺳﺖ‬
‫ﻣﻲ ﺟﻨﮕﺪ وﺑﻌﻨﻮان ﺧﻂ ﻣﻘﺪم دﻓﺎع از ﻳﻬﻮدﻳﺎن وروﻣﻲ ﻫﺎ وارد ﭘﻴﻜﺎر ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ودﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﺳﭙﺎه‬
‫اوﺑﻌﺪ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن وﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردن در ﺟﻨﮓ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻏﺮب ﻣﻲ ﮔﺮﻳﺰﻧﺪ ‪.‬‬
‫آﻳﺎ در رواﻳﺎت ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﺑﻮدن اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﺷﺎره اي ﺷﺪه اﺳﺖ ؟‬

‫اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺻﺮاﺣﺖ دارد ﻛﻪ آﻏﺎز ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺸﺮق ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و از اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و از‬
‫ﻛﺘﺎب ﺑﺤﺎراﻷﻧﻮار ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬

‫آﻏﺎز ﻛﺎر او از ﻣﺸﺮق اﺳﺖ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﭘﻴﺶ آﻳﺪ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫از ﻃﺮﻓﻲ آﻧﭽﻪ ﻋﻠﻤﺎء‪ ‬ﺑﺮ آن اﺗﻔﺎق دارﻧﺪ و رواﻳﺎت ﻣﺘﻮاﺗﺮ آﻧﺮا ﺗﺄ ﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت از‬
‫ﻣﻜّﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﻈﻮر اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪)) :‬آﻏﺎز ﻛﺎر او از ﻣﺸﺮق اﺳﺖ (( ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻛﺎر و ﻣﻘﺪ‪‬ﻣﺎت ﻧﻬﻀﺖ او از ﻣﺸﺮق اﺳﺖ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻘﺪ‪‬ﻣﺎت ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت ‪،‬‬
‫ﻗﺒﻞ از ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﻓﺎﺻﻠﻪ ي ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﻣﻘﺪ‪‬ﻣﺎت و ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﺪﺗﻲ ﻧﻪ ﻛﻮﺗﺎه و ﻧﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺣﺘّﻲ‬
‫ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ رواﻳﺖ اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ دارد ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزان ﻇﻬﻮر در اﻳﺮان اﻧﮕﻴﺰه و ﻋﻠﺖ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﻨﺒﺶ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ واﻛﻨﺸﻲ اﺳﺖ ﺟﻬﺖ روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻮج ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪن ﻧﻬﻀﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻗﻴﺎم آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫آﻏﺎز ﻧﻬﻀﺖ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭼﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ دارد ؟‬

‫اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺲ از ﻳﻚ رﺷﺘﻪ ﺣﻮادث ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ اي و ﺑﻴﻦ‬
‫اﻟﻤﻠﻠﻲ ازﺷﻬﺮ ﻣﻜّﻪ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬رواﻳﺎت ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻘﺪس ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻣﺪت ﭼﻬﺎرده‬
‫ﻣﺎه ‪،‬ﻛﺎ ﻣﻞ ﻣﻴﮕﺮدد ‪ ،‬در ﺷﺶ ﻣﺎه اول اﻣﺎم در اﺿﻄﺮاب و ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺣﻮادث را ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﺎراﻧﺸﺎن رﻫﺒﺮي‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و در ﻫﺸﺖ ﻣﺎه ﺑﻌﺪي در ﻣﻜّﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و از آﻧﺠﺎ رﻫﺴﭙﺎر ﻣﺪﻳﻨﻪ و آﻧﮕﺎه راﻫﻲ ﻋﺮاق ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و‬

‫‪109‬‬
 ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم وارد ﻗﺪس ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﺑﻌﺪ از ﻧﺒﺮد ﻫﺎي ﺳﺨﺖ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد ﺟﻬﺎن اﺳﻼم را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﺎن و اﻃﺎﻋﺖ ﺧﻮد در ﻣﻲ آورﻧﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺑﺎ روﻣﻴﺎن ﭘﻴﻤﺎن آﺗﺶ ﺑﺲ ﻣﻲ ﺑﻨﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس رواﻳﺎت ﺣﺪود ‪6‬ﻣﺎه ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر ‪2‬ﺣﺎدﺛﻪ ي ﺑﺰرگ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اي اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر آﻣﺎده ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺣﺎدﺛﻪ ي اول ‪ ،‬وﻗﻮع ﻛﻮدﺗﺎﻳﻲ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺷﺎم ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﻋﺜﻤﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ و ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ او و ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ او ﺟﻨﮓ ﻫﺎي ﻣﻔﺼﻠّﻲ را ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ راه ﻣﻲ اﻧﺪازﻧﺪ و دوم‬
‫ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺻﺪاﻳﻲ ﻗﻮي و ﻧﺎﻓﺬ ﻣﺮدم ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﺧﻄﺎب ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﻇﻠﻢ وﺟﻮر‬
‫ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﺟﻨﮓ دﺳﺖ ﺑﺮدارﻧﺪ وآﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﭘﻴﺮوي از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺣﻀﺮت را ﺑﺎ ﻧﺎم‬
‫ﭘﺪرش ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ دو ﺣﺎدﺛﻪ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ در ﻳﻜﻲ از رواﻳﺎت ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ وﺳﻠﻢ در‬
‫ﻣﻮرد ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺒﺮ ﻣﻲ دادﻧﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ از ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ )) :‬ﺳ‪‬ﺒﺤﺎنَ ر‪‬ﺑ‪‬ﻨﺎ ا‪‬ن ﻛﺎنَ وﻋﺪ‪ ‬ر‪‬ﺑ‪‬ﻨﺎ‬
‫ﻟﻤﻔﻌﻮﻻ (( ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻨﺰه اﺳﺖ ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﺎن و اﻟﺒﺘﻪ وﻋﺪه ي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺣﺘﻤﻲ و ﻋﻤﻠﻲ اﺳﺖ ‪ .‬و در ﻣﻮرد ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ي اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ي ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻛﻪ )) اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ از آﺳﻤﺎن ﻣﻌﺠﺰه اي ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﺮو‬
‫ﻓﺮﺳﺘﻴﻢ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺳﺮ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﺮود آورﻧﺪ ‪((.‬‬

‫رواﻳﺖ ﻫﺎي ﺷﻴﻌﻪ ‪ ،‬اﻳﻦ ‪ 6‬ﻣﺎه را ﻣﺮﺣﻠﻪ ي ﻇﻬﻮر ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻨﻲ ﺑﻌﺪ از ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ﻗﻠﻤﺪاد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و آن را ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻛﻼم اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ‪ )) :‬ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪن او اﺑﻬﺎم آﻣﻴﺰ اﺳﺖ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻧﺎم و ﻳﺎدش ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﺎ را ﻓﺮا ﮔﻴﺮد و اﻣﺮش آﺷﻜﺎر ﮔﺮدد ‪ ((.‬ﻳﻌﻨﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ آﻏﺎز ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﻣﻮ ﺿﻮع ﺑﺮاي ﻣﺮدم آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺷﻮد و اﺣﺘﻤﺎل آن دارد ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺗﺪرﻳﺠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺮ ﻇﻬﻮر‬
‫و ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺮدم ﺑﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد و زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﻋﻴﻨﻲ ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪110‬‬
 ‫آﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺷﺮاﻳﻂ و ﻳﺎ ﻋﻼﻣﺎت ﻇﻬﻮر اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ؟‬

‫از ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر آن دﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻗﺒﻞ و ﻳﺎ در آﺳﺘﺎﻧﻪ ي ﻇﻬﻮر واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬آري‬
‫اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﻧﺪ و آن دﺳﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﻋﻼﻣﺘﻬﺎي ﻣﻨﻔﻀﻞ و ﻳﺎ )ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر( ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ از اﻳﻦ دﺳﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎت در‬
‫ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﻏﻴﺒﺖ و دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي اﺗﻔﺎق ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد ‪..‬‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪن ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ در ﺟﻬﺎن‪ ،‬روي ﻛﺎر آﻣﺪن دوﻟﺖ ﻫﺎي ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﻫﺎي‬
‫ﭘﻲ در ﭘﻲ و ﺧﺎﻧﻤﺎن ﺳﻮز‪ ،‬ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﻫﺎي ﭘﻲ در ﭘﻲ و ﻳﻚ ﺳﺮي ﻋﻼﺋﻢ ﻓﺮدي و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﺜﻞ ﻓﺴﺎدﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و‬
‫اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﺑﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﺪن ﻣﺬﻫﺐ و دﻳﻦ اﺳﻼم در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﺧﺼﻮﻣﺘﻬﺎي ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪن اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ و‬
‫ﺳﺴﺖ ﺷﺪن ﺑﻨﻴﺎد ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬ﻛﻪ ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﻲ ﺗﻮان در اﻃﺮاف ﺧﻮد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ ﻇﻬﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدن آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮي ﺗﺎ ﻇﻬﻮر را ﺧﻮاﻫﻴﻢ داﺷﺖ اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺎده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‪ ،‬ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎن و ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻗﺘﻞ ﻧﻔﺲ زﻛﻴﻪ و ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ وﺿﻌﻒ در ﻣﺒﺪا ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭽﻜﺪام از اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ‬
‫ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺎده‪ .‬اﻣﺎ از ‪ 3‬ﺷﺮط ﻇﻬﻮر ﻛﻪ اﻣﺮ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻌﻠﻮل آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻓﻘﻂ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﭘﺬﻳﺮش ﻣﺮدم ﺟﻬﺖ ﺣﻀﻮر رﻫﺒﺮ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاي اﻗﺎﻣﻪ ﻋﺪل و ﻗﺴﻂ و ﺟﺎري ﺳﺎﺧﺘﻦ اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ در زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و آن دو ﺷﺮط دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ وﺟﻮد ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎﻣﻊ و رﻫﺒﺮي ﻗﺎﻃﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ از زﻣﺎن‬
‫ﻇﻬﻮر اﺳﻼم ﻣﻬﻴﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫آﻳﺎ در ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻫﻤﻪ ﻳﻚ ﻋﻘﻴﺪه و ﻣﺮام را ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ؟‬

‫آﻧﭽﻪ ﻣﺴﻠّﻢ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ واﺣﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع ﺿﺮوري اﺳﺖ و آن ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﻲ و اﻋﺘﻘﺎد واﺣﺪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫در دوران ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺟﻬﺎن ﺑﻴﻨﻲ واﺣﺪي ﺑﺮﺟﻬﺎن ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬و راه و روش و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻳﻜﻲ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﮕﻲ و ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ واﻗﻌﻲ در ﻋﻘﻴﺪه ﻣﺮدم ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪111‬‬
‫و ﻣﺮدﻣﺎن ﻫﻤﻪ ﻳﻚ دل و ﻳﻚ زﺑﺎن ﺑﻪ ﺳﻮي ﺳﻌﺎدت و ﺻﻼح ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﻣﺼﻠﺤﻲ‬
‫ﺣﻘﻴﻘﻲ اﺳﺖ و راه و روش او ﺑﺮ ﭘﺎﻳﺔ ﻗﺎﻧﻮن ﺟﺎوﻳﺪان ﺣﻖ و ﻋﺪل اﺳﺘﻘﺮار دارد و ﺑﺎ ﻓﻄﺮت اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪،‬‬
‫وﺣﺪﺗﻲ واﻗﻌﻲ را ﺑﺮ اﺳﺎس اﺻﻮل ﺗﻮﺣﻴﺪ و اﻳﺪﺋﻮﻟﻮژي اﺳﻼﻣﻲ ﭘﻲ ﻣﻲ رﻳﺰد و ﻫﻤﺔ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را در زﻳﺮ ﺷﻌﺎر ﻳﮕﺎﻧﺔ دﻳﻦ‬
‫واﺣﺪ ﮔﺮد ﻣﻲ آورد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ ﺣﻤﺰه ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ .......) :‬در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﻤﻪ‬
‫را ﺑﺮ ﻳﻚ ﻣﺮام و ﻋﻘﻴﺪه ﮔﺮدآوري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪(.‬‬

‫و در ﺣﺪﻳﺜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار‪ ،‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬اي ﻣﻔﻀّﻞ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ )اﻣﺎم ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ( از ﻣﻴﺎن‬
‫ﻣﻠّﺘﻬﺎ و آﻳﻴﻨﻬﺎ اﺧﺘﻼف را ﺑﺮ ﻣﻲ دارد و ﻳﻚ دﻳﻦ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎﻳﻞ دﺟﺎل در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن‬

‫اﺻﺒﻎ ﺑﻦ ﻧﺒﺎﺗﻪ از اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﻮال ﻣﻲ ﻛﻨﺪ دﺟﺎل ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬دﺟﺎل ﺻﺎﻋﺪ ﺑﻦ ﺻﺎﻋﺪ اﺳﺖ و ﺑﺪﺑﺨﺖ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻛﻨﺪ و ﻧﻴﻜﺒﺨﺖ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ او را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻨﺪ‪ .‬او از ﺷﻬﺮي ﺧﺮوج ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ آن اﺻﻔﻬﺎن ﮔﻮﻳﻨﺪ از ﻗﺮﻳﻪ اي ﻛﻪ او را ﻳﻬﻮدﻳﻪ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ )ﺑﻪ‬
‫رواﻳﺖ از اﻟﻐﻴﺒﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺻﻔﻬﺎن ﺳﺠﺴﺘﺎن آﻣﺪه ( ﭼﺸﻢ راﺳﺘﺶ ﻣﺴﻮح )ﻣﺴﺦ ﺷﺪه و ﻧﺎﭘﻴﺪا ( اﺳﺖ و ﭼﺸﻢ دﻳﮕﺮش ﺑﻪ‬
‫ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ او آﻧﭽﻨﺎن ﻣﻲ درﺧﺸﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ ﺳﺘﺎره ي ﺳﺤﺮي اﺳﺖ و در آن ﻋﻠﻘﻪ اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮن درآﻣﻴﺨﺘﻪ و ﻣﻴﺎن‬
‫دو ﭼﺸﻤﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﺎﻓﺮ و ﻫﺮ ﻛﺎﺗﺐ و ﺑﻲ ﺳﻮادي آﻧﺮا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬در درﻳﺎﻫﺎ ﻓﺮو ﻣﻲ رود‪ ،‬آﻓﺘﺎب ﺑﺎ‬
‫اوﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﻛﻮﻫﻲ از دود اﺳﺖ و ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻛﻮه ﺳﻔﻴﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ آن ﻃﻌﺎم‬
‫اﺳﺖ در ﻗﺤﻄﻲ ﺷﺪﻳﺪي در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎر ﺳﭙﻴﺪي ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺮ ﮔﺎﻣﺶ ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و زﻣﻴﻦ‬
‫ﻣﻨﺰل ﺑﻪ ﻣﻨﺰل در زﻳﺮ ﭘﺎﻳﺶ درﻧﻮردﻳﺪه ﺷﻮد و ﺑﺮ آﺑﻲ ﻧﮕﺬرد ﺟﺰ آﻧﻜﻪ ﺗﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺧﺸﻚ ﺷﻮد و ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺟﻦ و اﻧﺲ و ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ در ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻋﺎﻟﻢ آﻧﺮا ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ اي دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﺰد ﻣﻦ آﻳﻴﺪ ﻣﻦ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻢ‬
‫ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪ و ﺗﺴﻮﻳﻪ ﻛﺮد و ﺗﻘﺪﻳﺮ ﻛﺮد و ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ آن دﺷﻤﻦ ﺧﺪا‬
‫دروغ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .‬او ﻳﻚ ﭼﺸﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺬا ﻣﻲ ﺧﻮرد و در ﺑﺎزارﻫﺎ راه ﻣﻲ رود و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫‪112‬‬
‫و ﻏﺬا ﻧﻤﻲ ﺧﻮرد و راه ﻧﻤﻲ رود و زوال ﻧﺪارد‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ او را در ﺷﺎم ﺑﻪ ﺳﺮ ﮔﺮدﻧﻪ اي ﻛﻪ آﻧﺮا ) اﻓﻴﻖ ( ﻧﺎﻣﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ‪ 3‬ﺳﺎﻋﺖ از روز ﺟﻤﻌﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻛﺸﺖ‪.‬‬

‫ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻏﻴﺒﺖ را ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻲ ﺗﻮان از ﭼﻨﺪ ﻣﻨﻈﺮ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺳﺮي از اﺳﺮار اﻟﻬﻲ‬

‫ﻳﺎ ﺟﺎﺑﺮ! انّ ﻫﺬا اﻷﻣﺮ اﻣﺮٌ ﻣﻦ أﻣﺮ اﷲ و ﺳﺮّ ﻣﻦ ﺳﺮّ اﷲ‪ ،‬ﻣﻄﻮ‪‬ي ﻋﻦ ﻋﺒﺎده ﻓﺎﻳ‪‬ﺎك واﻟﺸّﻚ ﻓﻲ أﻣﺮ اﷲ ﻓﻬﻮ ﻛﻔﺮ‬

‫اي ﺟﺎﺑﺮ! ﻫﻤﺎﻧﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ)ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن( اﻣﺮي از اﻣﻮر اﻟﻬﻲ و ﺳﺮّي از اﺳﺮار اﻟﻬﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺒﺎدا در اﻣﺮ ﺧﺪا ﺷﻚ ﻛﻨﻲ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﺮدﻳﺪ در اﻣﺮ ﺧﺪا ﻛﻔﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -2‬آﻣﺎدﮔﻲ و ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ اﺳﺘﻌﺪاد ﻣﺮدم ﺑﺮاي درك ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت‪:‬‬

‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻳﻜﻲ از ﺳﻨّﺖ ﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ اﻟﻬﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﻨﺪﮔﺎن و ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺻﺎﻟﺤﺎن از ﻧﺎﭘﺎﻛﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎن در‬
‫ﭘﺮﺗﻮ اﻳﻤﺎن و اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮﻳﺶ در ﭘﻴﺮوي از اواﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻛﻤﺎل ﺑﺮﺳﻨﺪ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي‬
‫ﻧﻬﻔﺘﻪ ي آﻧﺎن ﺷﻜﻮﻓﺎ ﮔﺮدد ﺗﺎ آﻣﺎده ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت ﺷﻮﻧﺪ; ﻟﺬا در ﺑﺮﺧﻲ از رواﻳﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ي ﻏﻴﺒﺖ‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪.‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫ذاك اﻟّﺬي ﻳﻐﻴﺐ ﻋﻦ ﺷﻴﻌﺘﻪ و او‪‬ﻟﻴﺎﺋﻪ ﻏﻴ‪‬ﺒﺔً‪ ،‬ﻻ ﻳﺜْﺒﺖ ﻓﻴﻬﺎ ﻋﻠﻲ اﻟﻘﻮ‪‬ل ﺑِﺎﻣﺎﻣﺘ‪‬ﻪ ا‪‬ﻟّﺎ ﻣﻦ اﻣ‪‬ﺘﺤ‪‬ﻦ اﷲُ ﻗﻠْﺒ‪‬ﻪ ﻟﻼْﻳﻤﺎن و )اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(( ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﺎران و ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻏﻴﺒﺘﻲ ﻛﻪ در آن ﻛﺴﻲ در اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻗﻠﺒﺶ را ﺑﻪ اﻳﻤﺎن آزﻣﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪113‬‬
 ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻋﺎﺷﻮرا و اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻋﺎﺷﻮرا و اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻫﺪف اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در زﻳﺎرت »ارﺑﻌﻴﻦ« ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫»و ﺑﺬل ﻣﻬﺠﺔ ﻓﻴﻚ ﻟﻴﺴﺘﻨﻘﺬ ﻋﺒﺎدك ﻣﻦ اﻟﺠﻬﺎﻟﺔ و ﺣﻴﺮة اﻟﻀﺎﻟﺔ؛‬

‫ﺧﻮن ﺧﻮد را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺗﻮ ﻛﺮد‪ ،‬ﺗﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را از ﻧﺎداﻧﻲ و ﮔﻤﺮاﻫﻲ رﻫﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬اذا ﻗﺎم اﻟﻘﺎﺋﻢ ذﻫﺐ دوﻟﺔ اﻟﺒﺎﻃﻞ؛‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﺑﺎﻃﻞ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرود«‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻫﺪف ﻫﺮ دو‪ ،‬اﺣﻴﺎي دﻳﻦ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از اﻧﺤﻄﺎط ارزشﻫﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻧﺘﻈﺎر در اﻣﺘﺪاد ﻋﺎﺷﻮرا ﻗﺮار دارد ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻓﺎﺿﻠﻪ ‪ ،‬ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ و ﺳﻨﺖ رﺳﻮل اﷲ‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺎﻣﻊ و ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ درﺑﺎره ﻇﻬﻮر ﺧﻮد ﭼﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ؟‬

‫ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺣﻀﺮت در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻄﻠﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن)دوﻣﻴﻦ ﻧﺎﻳﺐ ﺧﺎص( در ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺎﻣﻪ‬
‫اﺳﺤﺎق ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪ .‬در آن ﺟﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ... » :‬و اﻣﺎ وﻗﺖ ﻇﻬﻮر ﻣﻦ ﺑﻪ اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺴﺘﮕﻲ‬
‫دارد‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ وﻗﺖ آن را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دروغ ﮔﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«. ...‬‬

‫اﺑﻮﻋﻠﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﻋﻤﺮوي ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ ... » :‬و ﭘﺮﺳﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮج ﻛﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫آﻣﺪ‪ :‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن وﻗﺖ‪ ،‬دروغ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ «‪.‬‬

‫‪114‬‬
‫در ﺑﻴﺎن اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ و رواﻳﺎت ﺳﺎﻳﺮ اﺋﻤﻪ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻧﻴﺰ ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻗﺖ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﻣﺮدود‬
‫ﺷﻤﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮاي ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻓﺮج‪ ،‬زﻳﺎد دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ«‪.‬‬
‫دردوره ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي اﻣﻮر ﻣﺮدم ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ (ﺧﻮد ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ‪:‬‬

‫» اﻣﺎ اﻟﺤﻮادث اﻟﻮاﻗﻌﻪ ﻓﺎرﺟﻌﻮا ﻓﻴﻬﺎ اﻟﻲ رواة ﺣﺪﻳﺜﻨﺎ ﻓﺎﻧﻬﻢ ﺣﺠﺘﻲ ﻋﻠﻴﻜﻢ و اﻧﺎ ﺣﺠﺖ اﷲ ‪.‬در ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ‬
‫ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺣﺠﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻣﻦ ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻢ ‪«.‬‬

‫و ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ‪:‬‬

‫» ﻣﻦ ﻛﺎن ﻣﻦ اﻟﻔﻘﻬﺎ ﺻﺎﺋﻨﺎ ﻟﻨﻔﺴﻪ ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﺎ ﻟﺪﻳﻨﻪ ‪ ،‬ﻣﻄﻴﻌﺎ ﻻﻣﺮ ﻣﻮﻻه ‪ ،‬ﻓﻠﻠﻌﻮام ان ﻳﻘﻠﺪوه ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از ﻓﻘﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻔﺲ‬
‫ﺧﻮد را از ﻫﻮي ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و دﻳﻦ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﺮده و ﻣﻄﻴﻊ اواﻣﺮ اﻟﻬﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺮ ﻣﺮدم ﻋﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ از او ﭘﻴﺮوي‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ‪« .‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺣﻀﺮت در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ اﻣﻮر ﻣﺮدم را ﺑﻪ دﺳﺖ وﻟﻲ ﻓﻘﻴﻪ و ﻣﺮاﺟﻊ ﺳﭙﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻫﻤﻴﺖ دارد؟‬

‫آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر در درﺟﻪ اول اﻫﻤﻴﺖ دارد ﻋﺪاﻟﺖ ﮔﺴﺘﺮي و اﺟﺮاي ﺻﺤﻴﺢ‬
‫دﻳﻦ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻋﺒﺎدت و ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ را اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ)ﻧﻮر‪ (55/‬و در ﺳﺎﻳﻪ ﺗﺤﻘﻖ‬
‫دﻳﻦ و اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﻮم ﺑﻪ رﺷﺪ و ﻛﻤﺎل ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ در ﺳﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﮔﺴﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺮﻛﺎت ﻣﺎدي ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد)ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻗﺘﺼﺎد ﺳﺎﻟﻢ‪ ،‬رﻓﺎه ﻋﻤﻮﻣﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ و ﺳﻼﻣﺖ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ(‬

‫‪115‬‬
 ‫ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(وﺿﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺮدم ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟‬

‫اﻗﺘﺼﺎد ﺷﻜﻮﻓﺎ و ﺳﺎﻟﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس رواﻳﺎت ﺑﺎ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺑﺮﻗﺮاري ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ از اﻣﻜﺎﻧﺎت و ﻧﻌﻤﺖﻫﺎي دﻧﻴﻮي‬
‫ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﻓﻘﺮ از ﺟﺎﻣﻌﻪ زدوده ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫"ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ ‪ ،...‬زﻣﻴﻦ ﮔﻨﺞﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون رﻳﺨﺘﻪ و آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﭼﺸﻢ‬
‫ﺧﻮد آﻧﻬﺎ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬و دارﻧﺪﮔﺎن زﻛﺎت ﺳﺮاغ ﻛﺴﻲ ﻣﻲروﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ زﻛﺎﺗﺸﺎن را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺴﻲ‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻣﺮدم از )ﻛﻤﻚﻫﺎي دﻳﮕﺮان( ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ"‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار‪ ،‬ج‪ ،52‬ص‪.(337‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬در دوﻟﺖ ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺑﺎ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرود"‪) .‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ‪ ،‬ص‪(474‬‬
‫و در ﻣﻮرد ﻋﻤﺮان و آﺑﺎدي‪ ،‬اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در روي زﻣﻴﻦ‪،‬‬
‫وﻳﺮاﻧﻪاي ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ آﺑﺎد ﻣﻲﮔﺮدد"‪).‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ؛ ص‪.(606‬‬

‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزي ﻓﺮاوان ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺮ از آب ﻣﻲﺷﻮد و‬
‫ﭼﺸﻤﻪﺳﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻮﺷﺶ آﻣﺪه‪ ،‬ﻟﺒﺮﻳﺰ ﻣﻲﮔﺮدد و زﻣﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻲدﻫﺪ"‪) .‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار‪ ،‬ج‪ ،52‬ص‪(304‬‬
‫و دام و ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﻓﺮاوان ﻣﻲﮔﺮدد‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار‪ ،‬ج ‪ ،51‬ص‪.(81‬‬

‫ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎص و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎم اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﭼﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ دارد؟‬

‫ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎص ﻣﺨﺼﻮص دورة ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي اﺳﺖ و در آن اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺷﺨﺎﺻﻲ را ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ از ﻋﻠﻤﺎء و‬
‫ﺑﺰرﮔﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اﺳﻢ و رﺳﻢ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻫﺮ ﻛﺪام از آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻧﺎﺋﺐ ﭘﻴﺶ از ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮدم ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ اﺗﻤﺎم دوران ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﺑﺎب ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎﺻ‪‬ﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪116‬‬
 ‫اﻳﻦ ﻧﺎﺋﺒﺎن ﺑﻪ ﻋﻠّﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻮ‪‬اب ارﺑﻌﻪ ﺷﻬﺮت دارﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪ -1‬اﺑﻮ ﻋﻤﺮ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮيِ اﺳﺪيِ ﻋﺴﻜﺮي‪ :‬او از آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻋﻬﺪه دار ﻧﻴﺎﺑﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬اﺑﻮ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ‪ :‬او ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺎﺋﺐ اول اﺳﺖ و ﺑﻌﺪ از او ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﻧﻴﺎﺑﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح ﻧﻮﺑﺨﺘﻲ‪ :‬او از دﺳﺘﻴﺎران ﻧﺎﺋﺐ دوم ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از او ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي‪ :‬او ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن و وﺻﻴ‪‬ﺖ ﻧﺎﺋﺐ ﺳﻮم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺎم رﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻧﺎﺋﺒﺎن ﻃﻲ ﻧﺎﻣﻪ اي ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﺮاي ﻧﺎﺋﺐ ﻗﺒﻞ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ )ﺗﻮﻗﻴﻊ( ﻧﺎم دارد‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﻗﻴﻊ آﺧﺮﻳﻦ ﺣﻀﺮت‪ 6‬روز ﻗﺒﻞ از ﻣﺮگ ﻧﺎﺋﺐ آﺧﺮ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﻮد ﺣﻀﺮت دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺮاي ﻧﻴﺎﺑﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺸﺪ‪.‬‬

‫اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎﻣ‪‬ﺔ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ؛ ﭘﺲ از ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ دوران ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎﺻﻪ و ﺑﺎ آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي‪،‬‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان » ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺎﻣ‪‬ﻪ « از ﻃﺮف ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺧﻮد ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت‬
‫ﻛﻪ اﻣﺎم ﺿﺎﺑﻄﻪ اي ﻛﻠﻲ و ﺻﻔﺎت و ﻣﺸﺨﺼﺎﺗﻲ ﻋﺎم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ دادﻧﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﻓﺮد ﺷﺎﺧﺼﻲ ﻛﻪ آن ﺿﺎﺑﻄﺔ‬
‫ﻛﻠﻲ را از ﻫﺮ ﺟﻬﺖ و در ﻫﻤﺔ اﺑﻌﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬او ﻧﺎﺋﺐ اﻣﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬و ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ از او در اﻣﻮر دﻳﻦ و دﻧﻴﺎ‪،‬‬
‫وﻟﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺨﻦ او ﺳﺨﻦ اﻣﺎم و اﻃﺎﻋﺖ از او واﺟﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺨﺎﻟﻔﺘﺶ ﺣﺮام ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺤﺎق ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب درﺑﺎرة ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي از اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و در ﺗﻮﻗﻴﻊ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﺑﻪ او آﻣﺪه ﺑﻮد)) و اَﻣ‪‬ﺎ اﻟﺤﻮادثُ اﻟﻮاﻗ‪‬ﻌ‪‬ﻪ ﻓَﺎرﺟِﻌ‪‬ﻮا ﻓﻴﻬﺎ ا‪‬ﻟﻲ ر‪‬واةِ ﺣ‪‬ﺪﻳﺜ‪‬ﻨﺎ ﻓَﺈِ ﻧﱠﻬ‪‬ﻢ ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺘﻲ ﻋ‪‬ﻠﻴﻜُﻢ و أَﻧﺎ ﺣﺠﺔ‬
‫اﷲ ﻋ‪‬ﻠَﻴﻬِﻢ((‬

‫›› در ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ و اﺧﺒﺎر ﻣﺎ)ﻋﻠﻤﺎء( رﺟﻮع‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﺣﺠﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻦ ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻢ‹‹‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻃﻲ ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻛﻪ درﺑﺎرة ﻋﻠﻤﺎء ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺼﻮﺻﻴ‪‬ﺖ ﻫﺎي اﻳﻦ ﻓﻘﻬﺎ در دوران ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﻛﺒﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از آﻧﻬﺎ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﻢ را ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫‪117‬‬
 ‫›› ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻓﻘﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﻣﺴﻠّﻂ ﺑﺎﺷﺪ و دﻳﻦ ﺧﻮد را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻫﻮاي ﻧﻔﺲ ﺧﻮد‬
‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ورزد و اﻣﺮ ﺧﺪا را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ از او ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‹‹‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﭼﻨﺪ ﻏﻴﺒﺖ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ؟‬

‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ از رواﻳﺎت ﺑﺮ ﻣﻲآﻳﺪ و ﻋﻤﻼ واﻗﻊ ﺷﺪه و دوﺳﺖ و دﺷﻤﻦ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت دو ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﺻﻐﺮي و ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي‪ .‬در ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي اﻣﺎم ﻋﺼﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ در ﻃﻮل ﻫﻔﺘﺎد ﺳﺎل واﻗﻊ ﺷﺪه ‪،‬ﮔﺮﭼﻪ اﻣﺎم از ﻧﻈﺮﻫﺎ‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ ﭘﻨﻬﺎن ﻋﺎم و ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم در ﺗﻤﺎس ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص اﻣﺎم ﻣﺸﻬﻮرﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم در ﻛﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﺣﻮاﺋﺞ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺧﺎص ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﺳﺘﺎده و ﭘﺎﺳﺦ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و اﺣﻴﺎﻧﺎ ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﺑﻪ‬
‫واﺳﻄﻪي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم ﺷﺮﻓﻴﺎب ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ ،260‬ﺳﺎل ﺷﻬﺎدت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﮕﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﺎ‬
‫ﺳﺎل ‪ 329‬ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي‪ ،‬اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﻪ از ﺳﺎل ‪ 329‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎل ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص ﺷﺮوع ﺷﺪ و ﺗﺎ زﻣﺎن‬
‫ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت اداﻣﻪ دارد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻏﻴﺒﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﺳﺨﺖ ﺑﺸﺮي در آن ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم و اﺋﻤﻪ ﻫﺪي‬
‫در رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدي از اﻳﻦ دو ﻏﻴﺒﺖ ﺧﺒﺮ دادهاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ »:‬ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ را دو ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ﻳﻜﻲ ﻛﻮﺗﺎه و دﻳﮕﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲ در ﻏﻴﺒﺖ اول‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎص ﺟﺎي اﻳﺸﺎن را ﻣﻲداﻧﻨﺪ وﻟﻲ در دوﻣﻲ ﺟﺰ ﺧﻮاص دوﺳﺘﺎن دﻳﻨﻲ او‪ ،‬ﻛﺴﻲ از ﺟﺎي و ﻣﻜﺎﻧﺶ اﻃﻼع‬
‫ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ در دورهي ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص ﺑﺎ اﻣﺎم ﺧﻮد راﺑﻄﻪ داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺎ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ‬
‫ﺧﻮد آﺷﻨﺎ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ وﻟﻲ در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي اﻳﻦ ﻧﻮع ارﺗﺒﺎط ﻗﻄﻊ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻣﺮدم ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ وﻇﺎﻳﻒ ﺧﻮد‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎﺋﺒﺎن ﻋﺎم آن ﺣﻀﺮت ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﺎﻟﻤﺎن دﻳﻨﻲ وارﺳﺘﻪ وﻣﺮاﺟﻊ ﺑﺰرگ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ‬
‫در ﻓﺮازي از ﻧﺎﻣﻪي اﻣﺎم ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺮه ﻫﺎي ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﺷﻴﻌﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﺋﺐ دوم اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮدم‬
‫اﺑﻼغ ﺷﺪه‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ›› و اﻣﺎ اﻟﺤﻮادث اﻟﻮاﻗﻌﻪ ﻓﺎرﺟﻌﻮا ﻓﻴﻬﺎ اﻟﻲ رواة ﺣﺪﻳﺜﻨﺎ ﻓﺈﻧﻬﻢ ﺣﺠﺘﻲ ﻋﻠﻴﻜﻢ و اﻧﺎ‬

‫‪118‬‬
‫ﺣﺠﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻜﻢ ‪ ...‬و اﻣﺎ در ﻣﻮرد روﻳﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ )در آﻳﻨﺪه( رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺎ )ﻓﻘﻬﺎ( رﺟﻮع ﻛﻨﻴﺪ‪،‬‬
‫زﻳﺮا آﻧﻬﺎ ﺣﺠﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺤﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻫﺴﺘﻢ‹‹‬

‫ﺿﺮورت ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫اﺳﺎﺳﺎً ﺿﺮورت وﺟﻮد ﺣﺎﻛﻢ در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي ﻳﻚ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻋﻘﻠﻲ اﺳﺖ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﺗﻮﺟﻪ در ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ اﺳﻼم ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼﺗﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ در اﻳﻦ آﻳﻴﻦ اﻟﻬﻲ ﭘﻲ ﺑﺮده و ﺿﺮورت وﺟﻮد ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﺎﻛﻢ در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻲ را اذﻋﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ‪،‬ﻫﻤﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﻴﻦ اﺻﻞ ﻋﻘﻼﻧﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬ﻫﻴﭻ ﻗﺒﻴﻠﻪ و ﻃﺎﻳﻔﻪ اي را ﻫﺮ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺤﺪود و ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﺪﻳﺮ و ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ اداره اﻣﻮر آن ﮔﺮوه ﺑﺮ ﻋﻬﺪه‬
‫اوﺳﺖ‪.‬اﻣﻴﺮ اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫"ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻣﻌﻪ اي را از وﺟﻮد ﺣﺎﻛﻢ ﮔﺮﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬ﺧﻮاه ﺣﺎﻛﻤﻲ دادﮔﺴﺘﺮ و ﻧﻴﻜﻮﻛﺎر و ﺧﻮاه ﺣﺎﻛﻤﻲ ﺳﺘﻤﮕﺮ و ﺑﺪﻛﺎر‪".‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺿﺮورت وﺟﻮد اﻣﺎم در ﻧﻘﺶ ﺣﺎﻛﻢ و ﻣﺴﺌﻮل اداره و ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻣﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ و‬
‫ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﻪ ارﺗﻜﺎزي ﺑﻮدن و ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل ﻫﻤﮕﺎن ﻗﺮار داﺷﺘﻦ آن واﮔﺬار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺴﻴﺎري از ﻋﻠﻤﺎ‪،‬راز ﺳﻘﻮط و ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ و ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ‪،‬در‬
‫ﺟﺪاﻳﻲ و ﺷﻜﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺻﻔﻮف آﻧﺎن ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬و در اﻳﻦ راه ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻣﻘﺼﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻘﺼﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﮕﺎﻧﻪ داروي ﺷﻔﺎﺑﺨﺶ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ اﺗﺤﺎد و‬
‫اﻧﺴﺠﺎم ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺎل ﺳﻮال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ﻛﺪام راه را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﻢ؟ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻮرد اﺧﺘﻼف و ﻃﺮح ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻋﻠﻤﻲ‬
‫در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ‪،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﺮادراﻧﻪ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮ ﻛﻨﺪن رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻛﻴﻨﻪ و ﻧﻔﺎق و ﺧﺼﻮﻣﺖ از ﻣﻴﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﻲ و ﻳﺎ‬
‫ﺳﺮ ﭘﻮش ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺧﺘﻼﻓﻲ؟‬

‫‪119‬‬
 ‫ﺟﺎي ﺑﺴﻲ ﺷﮕﻔﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ‬
‫ﭘﻨﺪارﻧﺪ‪،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪام اﺻﻼح ﻃﻠﺒﺎﻧﻪ و ﻣﺒﺎرزه ﺟﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺴﺎد را ﻣﺨﺎﻟﻒ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج اﻧﮕﺎﺷﺘﻪ و ﺑﺮ اﻳﻦ ﭘﻨﺪارﻧﺪﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫اﺟﺎزه داد ﺗﺎ ﻣﻔﺎﺳﺪ اوج ﺑﮕﻴﺮدو ﻣﺎ در ﮔﻮﺷﻪ اي ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﻢ و ﻧﻈﺎره ﮔﺮ اوﺿﺎع ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﻣﺼﻠﺤﻲ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮدد و‬
‫زﻣﻴﻦ را از ﻟﻮث وﺟﻮد اﻳﻦ اﺷﺮار ﭘﺎك ﺳﺎزد و ﺑﻪ ﻣﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﺪ!اﻳﻦ در واﻗﻊ ﻣﻨﻄﻖ ﻗﻮم ﻣﻮﺳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ‬
‫ﺗﻘﺎﺿﺎي او ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ورود ﺑﻪ ﻛﺸﻮر ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﺧﺎرج ﻛﺮدن آن از اﺷﻐﺎل ﻛﺎﻓﺮان ﮔﻔﺘﻨﺪ"ﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻳﻢ‪،‬ﺗﻮ ﺑﺎ ﺧﺪا‬
‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮوي و ﺑﺠﻨﮕﻴﺪ‪،‬ﻫﺮ ﮔﺎه آﻧﺠﺎ را ﻓﺘﺢ ﻛﺮدﻳﺪ‪،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ‪".‬‬

‫آﻳﺎ روش اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﺳﻜﻮت در ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻫﺎ و ﻣﻔﺎﺳﺪ ﺑﻮد؟ﻳﺎ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﺗﻮان داﺷﺘﻨﺪ در راه اﺻﻼح‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ و رﻓﻊ ﻧﺎﺑﻬﻨﺠﺎري ﻫﺎي آن ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ؟!‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ روﺣﻴﻪ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻫﺎ و ﻧﺎﻫﻨﺠﺎرﻳﻬﺎ و در ﺟﻬﺖ اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﻼﺷﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻏﺮض از ﻗﻴﺎم و ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻏﺮض از ﻗﻴﺎم و ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت را در ﻣﻮارد زﻳﺮ ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫‪ -‬اﻗﺎﻣﻪ دﻳﻦ اﺳﻼم و ﺳﻨﺖ ﻫﺎي ﻣ‪‬ﺮده و از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﮔﺮاﻣﻲ اﺳﻼم‬

‫‪ -‬از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﺑﺪﻋﺖ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن و ﺳﻠﻄﺎﻧﻬﺎي ﺟ‪‬ﻮر ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ و ﻳﺎ از ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﮔﻤﺮاه ﺻﺎدر‬
‫ﺷﺪه و اﻫﻞ ﻛﻔﺮ و ﻧﻔﺎق ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎن آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ اﺳﻢ دﻳﻦ وارد اﺳﻼم ﻛﺮده اﻧﺪ‬

‫‪ -‬ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻛﺘﺎب ﻣﺒﻴﻦ ﻗﺮآن و ﺗﻔﺴﻴﺮ آن از ﻧﺤﻮه ﻧﺎزل ﺷﺪن و ﺗﺄوﻳﻞ ﻫﺮ آﻳﻪ را ﺑﻴﺎن ﻛﺮدن ) ﺗﺄوﻳﻞ‪ :‬ﺑﻪ ﻣﺼﺪاق ﻫﺎي‬
‫ﺧﺎرﺟﻲ و ﻋﻴﻨﻲ ﻗﺮآن و آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ(‬

‫‪ -‬ﺑﻪ ﭘﺎ ﻛﺮدن ﻗﺴﻂ و ﻋﺪل در روي زﻣﻴﻦ و رﻓﻊ ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر از ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ و ﻫﻼك ﻛﺮدن ﻣﺸﺮﻛﻴﻦ و ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ‬

‫‪ -‬ﺑﺎزﭘﺲ ﮔﻴﺮي ﺣﻜﻮﻣﺖ زﻣﻴﻦ از دﺳﺖ ﻧﺎاﻫﻼن و واﮔﺬاري آن ﺑﻪ ﻋﺒﺎداﷲ اﻟﺼﺎﻟﺤﻴﻦ و ﻣﺤﻮ ﻛﺮدن ﻛﻔﺮ و ﺷﺮك و‬
‫ﻧﻔﺎق و ﺳﺘﻤﮕﺮي‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻣﮕﺮ دﻳﻦ و آﺋﻴﻦ و آن ﻫﻢ دﻳﻦ ﺳﺘﻮده ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم و ﺗﻮﺣﻴﺪ‬
‫ﺧﺎﻟﺺ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭽﻜﺪام از ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻔﺮق ﺷﺪه از ﺷﻴﻌﻪ در ﻛﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪120‬‬
‫او ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻣﻨﺎن را از زﻳﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ و اﺳﺎرت ﺳﺘﻤﮕﺮان ﻧﺠﺎت ﻣﻲ دﻫﺪ و زﻣﻴﻦ را از وﺟﻮد ﻫﻤﻪ ﻣﻔﺴﺪﻳﻦ ﭘﺎك‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﺮ ﻓﺴﻖ و ﻓﺠﻮر و ﺑﺪﻋﺖ و ﮔﻤﺮاﻫﻲ را ﺑﺮﻣﻲ اﻧﺪازد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﺑﺎ آزادي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻋﺒﺎدت‬
‫ﺧﺪا ﺑﭙﺮدازﻧﺪ و از ﻓﻀﺎﻳﻞ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او ﺑﻪ اﺟﺮاي اﺣﻜﺎم و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺷﺪه آﺋﻴﻦ اﺳﻼم ﻣﻲ ﭘﺮدازد و ﺣﺪود‬
‫اﻟﻬﻲ را ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫و ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻨﻜﻪ اﺳﻼم از ﺳﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و دﻋﻮت ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮ ﺗﻦ اﺳﻼم ﭘﻮﺳﺘﻴﻨﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‬
‫ﺷﺪه ﺑﻴﺮون ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻟﺒﺎس ﻧﻮ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪ .‬و ﺳﻨﺖ ﻫﺎ را ﺗﺎزه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻗﺮآن را از ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﻫﺎي‬
‫اوﻫﺎم ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻮام از ﻣﺮدم و ﺑﻠﻜﻪ ﺧﻮاص ﻫﻢ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اوﻫﺎم ﭘﺮورش ﻳﺎﻓﺘﻪ‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ او دﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪي آورده اﺳﺖ!‬

‫ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ دﻋﻮت را از ﺳﺮ ﮔﻴﺮد و دﻋﻮت ﺗﺎزه و ﻧﻮ از اﺑﺘﺪا ﺑﮕﻴﺮد‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻔﻬﻮم رﺟﻌﺖ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻴﻌﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس آﻳﺎت ﻗﺮان ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎ اﺳﺖ ؟‬

‫» رﺟﻌﺖ « در ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﺳﺖ و ﻣﻘﺼﻮد از آن در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺮوﻫﻲ از‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻗﺒﻞ از ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻮاه روﺷﻦ ﺑﺮ وﺟﻮد رﺟﻌﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻳﺔ ‪ 84‬ﺳﻮرة ﻧﻤﻞ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫] ﻳ‪‬ﻮم‪ ‬ﻧَﺤﺸُﺮُ ﻣ‪‬ﻦ ﻛﻞﱢ اُﻣ‪‬ﺔ ﻓﻮﺟﺎً ﻣﻤ‪‬ﻦ ﻳ‪‬ﻜَﺬﱢب‪ ‬ﺑ‪Ĥ‬ﻳﺎﺗ‪‬ﻨﺎ ﻓَﻬ‪‬ﻢ ﻳﻮز‪‬ﻋﻮن[ روزي ﻛﻪ از ﻫﺮ اﻣ‪‬ﺘﻲ ﮔﺮوﻫﻲ از آﻧﺎن را ﻛﻪ آﻳﺎت ﻣﺎ‬
‫را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و آﻧﺎن ﺑﺎزداﺷﺖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫و در آﻳﺔ ‪ 87‬ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ ] :‬ﻳ‪‬ﻮم‪ ‬ﻳ‪‬ﻨﻔَﺦُ ﻓ‪‬ﻲ اﻟﺼﻮرِ ﻓﻔﺰع‪ ‬ﻣ‪‬ﻦ ﻓ‪‬ﻲ اﻟﺴﻤﻮات‪ ‬و ﻣ‪‬ﻦ ﻓ‪‬ﻲ اﻻرض ا‪‬ﻟّﺎ ﻣ‪‬ﻦ ﺷﺎء‪‬اﷲُ و ﻛﻞﱞ أﺗﻮه‪ ‬و‬
‫اﺧﺮﻳﻦَ[ روزي ﻛﻪ در ﺻﻮر دﻣﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﺔ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ و زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ _ ﻣﮕﺮ آن ﻛﺲ را ﻛﻪ ﺧﺪا‬

‫‪121‬‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﺪ _ ﺑﻪ ﺷﺪ‪‬ت ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻨﺪ )از ﺷﺪ‪‬ت ﺗﺮس ﺟﺎن دﻫﻨﺪ آﻧﮕﺎه زﻧﺪه ﺷﺪه( و ﻫﻤﮕﺎن ﺑﺎ ذﻟّﺖ ﻧﺰد او ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ آﻳﺎت ﻓﻮق از دو روز ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ و »ﻳﻮم« دوم را ﺑﺮ»ﻳﻮم« ﻧﺨﺴﺖ ﻋﻄﻒ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪،‬‬
‫در روز ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ از زﻧﺪه ﺷﺪن ﮔﺮوﻫﻲ ﺧﺎص ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آورده و در روز دوم از ﻣﺮگ ﻫﻤﺔ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻳﺎد ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬از ﻣﻼﺣﻈﺔ ﻣﺠﻤﻮع اﻳﻦ ﻧﻜﺎت در ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ روز ﻧﺨﺴﺖ ﻏﻴﺮ از روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻮده و آن دو ﺑﺎ ﻫﻢ ﻓﺮق دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬از ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دو آﻳﺔ ﺳﻮرة ﻧﻤﻞ و اﺧﺘﻼف آﻧﻬﺎ در ﻣﻀﻤﻮن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن در اﻧﺘﻈﺎر دو روزاﺳﺖ؛ ﻛﻪ‬
‫در ﻳﻜﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻣﺤﺸﻮر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و در دﻳﮕﺮي ﻫﻤﺔ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ‪ .‬رواﻳﺎت ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬روز ﻧﺨﺴﺖ را ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺲ‬
‫از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻗﺒﻞ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻣﻲ داﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ و ﺷﻘﻲ ﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻗﺒﻞ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ اﻣﺮ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا در اﻣ‪‬ﺖ ﻫﺎي‬
‫‪1‬‬
‫ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﮔﺮوﻫﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ زﻧﺪه ﺷﺪه و ﭘﺲ از ﻣﺪ‪‬ﺗﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎر دوم‪ ،‬درﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﮔﺮوﻫﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺣﻜﻢ ﻋﻘﻞ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﻌﺎرض ﺑﺎ ﻧﻘﻞ‪ .‬زﻳﺮا ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻳﺎدآور ﺷﺪﻳﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻗﺮآن در اﻣ‪‬ﺘﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ واﻗﻌﻪ اي رخ داده‪ ،‬و اﻳﻦ ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮاه ﺑﺮ اﻣﻜﺎن آن اﺳﺖ‪ .‬و اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ اﻧﺪ رﺟﻌﺖ ﺑﺎ ﺗﻨﺎﺳﺦ ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻮري ﻛﺎﻣﻼً ﺑﻲ ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻨﺎﺳﺦ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻔﺲ ﭘﺲ از‬
‫ﻣﺮگ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺣﻴﺎت ﺧﻮﻳﺶ را از ﻧﻄﻔﻪ آﻏﺎز ﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﺪن دﻳﮕﺮي ﺗﻌﻠّﻖ ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ در رﺟﻌﺖ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از‬
‫اﻳﻦ دو اﻣﺮ ﺑﺎﻃﻞ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺣﻜﻢ رﺟﻌﺖ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺴﺎن زﻧﺪه ﺷﺪن ﻣﺮدﮔﺎن در اﻣ‪‬ﺘﻬﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬و ﻣﻌﺎد ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ در ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻮده و در ﺣﻘﻴﻘﺖ‬
‫ﺟﻠﻮه اي ﻛﻮﭼﻚ از رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﻫﻤﺔ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎ زﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫رواﻳﺖ ﺷﻴﻌﻪ درﺑﺎرة رﺟﻌﺖ در ﺣﺪ ﺗﻮاﺗﺮ ﺑﻮده و ﺑﻴﺶ از ﺳﻲ ﻣﺤﺪ‪‬ث در ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﭘﻨﺠﺎه ﻛﺘﺎب آن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻧﺪﺑﻪ‬
‫ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل‪:‬‬

‫‪122‬‬
 ‫آﻳﺔ » اُذﻛُﺮوا ﻧ‪‬ﻌﻤ‪‬ﺖ‪ ‬اﷲِ ﻋ‪‬ﻠﻴﻜُﻢ اَو ﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻞَ ﻓﻴﻜُﻢ أَﻧﺒﻴﺎء‪ ‬و‪ ‬ﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻠَﻜُﻢ ﻣﻠﻮﻛﺎً «‬

‫» ﭘﺪر ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن دﻳﻠﻤﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﺑﺎرة آﻳﺔ ﻓﻮق ﺳﺆال ﻛﺮد و اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در‬
‫ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪا‪ ،‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،‬اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ و ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ‪،‬اﺋﻤﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻋﺮض‬
‫ﻛﺮدم ﻛﺪام ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﻬﺸﺖ و ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ رﺟﻌﺖ‪« .‬‬

‫ﻧﻘﺶ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻧﻘﺶ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺎﻳﺪ ﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ در اﻳﻦ دوران اﻳﺸﺎن ﭼﻪ‬
‫ﻛﺎري ﺑﺮاي ﺑﺸﺮﻳﺖ اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ؟‬

‫‪ -‬ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه رﻓﻴﻊ اﻣﺎﻣﺖ در ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﭘﺎدﺷﺎه و ﻳﺎ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر و ﻳﺎ ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺳﭙﺎه و ﻳﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻳﺎ ﺟﻬﺎد ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن و اﻳﻦ اﻣﻮر را ﺑﻪ‬
‫ﻋﻬﺪه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻴﻌﻪ اﻣﺎﻣﻴﻪ در ﭘﺮﺗﻮ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻪ ﺣﺪﻳﺚ ﺛﻘﻠﻴﻦ اﻣﺎم را ﺣﺠﺖ و ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺧﺪا در روي زﻣﻴﻦ ﻣﻲ‬
‫داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﺒﻲ از ﻃﺮف ﺧﺪا اﻧﺘﺨﺎب و ﻣﻨﺼﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺗﻤﺎم ﺷﺌﻮﻧﺎت و ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺎي ﻧﺒﻲ ﻣﻜﺮم اﺳﻼم ﺑﺠﺰ‬
‫درﻳﺎﻓﺖ وﺣﻲ را دارا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺎم ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻬﺎ و وﻇﺎﻳﻒ ﺑﺮ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه ﻳﻚ ﺣﺎﻛﻢ و ﭘﺎدﺷﺎه را‬
‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻓﻮاﻳﺪ و وﻇﺎﻳﻒ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ دارﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻲ دﻳﮕﺮ ‪،‬ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از ﻓﻮاﻳﺪ و وﻇﺎﻳﻒ ﺑﺎ ﺣﻀﻮر اﻣﺎم در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و دﺳﺘﻪ اي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺟﺰو اﺻﻠﻲ ﺗﺮﻳﻦ و ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ رﺳﺎﻟﺖ ﻫﺎي اﻣﺎم در دﻧﻴﺎ اﺳﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻣﺎم در ﺟﻬﺎن‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ‪ 9‬ﻓﺎﻳﺪه ﻣﻬﻢ اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬واﺳﻄﻪ ﻓﻴﺾ ﺑﻮدن ﻣﻴﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ‪ -2‬ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺎﻃﻨﻲ اﻓﺮاد ﻻﻳﻖ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ‪ -3‬اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﻣﺮدم‬
‫‪ -4‬اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ اﻫﻞ دﻧﻴﺎ ‪ -5‬ﺣﻔﻆ ﺷﻴﻌﻴﺎن از ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ و ﻫﺠﻮم دﺷﻤﻨﺎن ‪ -6‬ﻓﺮﻳﺎد رﺳﻲ از اﻓﺮاد ﮔﻢ ﺷﺪه و ﻳﺎ در راه‬
‫ﻣﺎﻧﺪه ‪ -7‬ﺣﻔﻆ ﻋﻠﻮم و اﺳﺮار اﻟﻬﻲ ‪ -8‬ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﻮس از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻮﺳﻞ و دﻋﺎ ﻛﺮدن ﺑﺮاي ﺗﻌﺠﻴﻞ در ﻓﺮج اﻳﺸﺎن ‪ -9‬اﺗﻤﺎم‬
‫ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﺮدم در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ‪...‬‬

‫‪123‬‬
 ‫اﻳﻦ ﻓﺎﻳﺪه ﻫﺎ ﻛﻪ ﻋﺮض ﺷﺪ اﻣﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎﻧﻌﻲ ﺑﺮاي ﻋﻤﻠﻲ ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻧﻬﺎ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﻼوه ﺣﻴﺎت ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي ﺗﻤﺎم ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد‪.‬‬

‫» دﻧﻴﺎ ﺑﻮاﺳﻄﻪ او ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ و ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت از ﺑﺮﻛﺖ او روزي دار ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن ﺑﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫او ﻗﺮار و ﺛﺒﺎت دارﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ او ﭘ‪‬ﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ از ﻇﻠﻢ‬
‫و ﺳﺘﻢ ﭘ‪‬ﺮﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫و ﺷﻴﻌﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن در ﻋﺼﺮ و زﻣﺎن ﺧﻮد از ﻗﺪرت و ﻋﻠﻢ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﺸﺎن ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻗﻮي و ﻓﻮﻻدﻳﻨﻲ‬
‫دارﻧﺪ و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﻮد را ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﺤﺖ ﺗﻮﺟﻬﺎت و ﻋﻨﺎﻳﺎت اﻳﺸﺎن ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎر و ﻳﺎور آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﻟﺬا ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮﻫﻲ‬
‫اﺳﺘﻮار در ﺑﺮاﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﻲ اﻳﺴﺘﻨﺪ و از ﻃﺮﻓﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻴﺎض ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و وﻋﺪه ﻗﻄﻌﻲ و ﺣﺘﻤﻲ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن را‬
‫داده اﺳﺖ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪":‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ آﻣﺎده ﺑﻮدﻳﺪ و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺻﻼح ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻣﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﺠﺖ ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻤﺎ و رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﻧﻤﻮدن ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدم"‪ ،‬اﻣﺎ آﻧﭽﻪ‬
‫اﻣﺮوزه ﻫﺴﺖ ادﻋﺎﻳﻲ واﻫﻲ از آﻣﺎدﮔﻲ ﻣﺎ اﺳﺖ و ﻧﻘﺺ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آﻣﺎدﮔﻲ ﻇﻬﻮر را دارﻳﻢ‪ ،‬و‬
‫ﭼﻪ ﺧﻮش ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﻣﺤﻚ اﻣﺘﺤﺎن ﺳﺮه را از ﻧﺎﺳﺮه ﺟﺪا ﺳﺎزد‪ .‬واﻻ ﺣﺠﺖ ﺧﺪا از ﻣﺎ ﻏﺎﻳﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫او ﻓﻌﺎل ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮد ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ و داﺋﻤﺎ اﺻﻮل ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﺟﺎﻣﻌﻪ داري را از ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﻣﻲ آﻣﻮزد ﺣﻞ و ﻓﺼﻞ اﻣﻮر‬
‫ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎ و ‪ 120‬ﻋﺎﻟﻢ دﻳﮕﺮ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ ﭘﺮﺑﺮﻛﺖ اﻳﺸﺎن اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻄﻮري ﻛﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﺗﻤﺎم‬
‫ﻋﻮاﻟﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻳﺸﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫"ﺗﻨَﺰّلُ اﻟﻤﻼﺋﻜﺔُ و اﻟﺮوح ﻓﻴﻬﺎ ﺑِﺎذ‪‬نِ ر‪‬ﺑﻬﻢ ﻣ‪‬ﻦ ﻛُﻞّ اﻣﺮ" )ﺳﻮره ﻗﺪرآﻳﻪ ‪(4‬‬

‫ﻧﺎزل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﻼﺋﻚ و روح ) ﻓﺮﺷﺘﻪ ﺑﺰرگ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ اﺟﺎزه ﭘﺮوردﮔﺎرﺷﺎن در ﺷﺐ ﻗﺪر( و ﻫﺮ‬
‫اﻣﺮي را ﻣﻲ آورﻧﺪ ) ﻧﺰد اﻣﺎم زﻣﺎن ﻫﻤﺎن ﻋﺼﺮ(‬

‫ﻓﺎﻳﺪه وﺟﻮد اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ درﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻏﺎﺋﺐ اﺳﺖ و ﻣﺮدم ﺑﻪ آن دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻼت ﺧﻮد را ﺑﺎ او در ﻣﻴﺎن ﺑﮕﺬارﻧﺪ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺑﺎﺷﺪ ؟ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺎﻳﺪه ي وﺟﻮد اﻣﺎﻣﻲ در ﻋﺼﺮﻏﻴﺒﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫‪124‬‬
‫‪ .1‬ﻣﻔﻬﻮم ﻏﺎﺋﺐ ﺑﻮدن اﻣﺎم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن وﺟﻮد ﻧﺎ ﭘﻴﺪا و رؤﻳﺎﻳﻲ دارﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‬
‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻇﻬﻮر ﻧﺪارﻧﺪ اﻣ‪‬ﺎ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ و اﺳﺎﺳﺄ ﻏﻴﺒﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي از ﻧﻈﺮ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮدن اﺳﺖ و ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎرت دﻗﻴﻖ ﺗﺮاﻳﻦ ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ از اﻣﺎم ﺧﻮﻳﺶ ﻏﺎﻳﺒﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﻳﻜﻲ ازاﺳﺮار اﻟﻬﻲ اﺳﺖ و از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﺑﺸﺮ ﻣﺤﺪود اﺳﺖ ﻟﺬا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﺳﺮار‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﻲ ﺑﺒﺮد )و‪ ‬ﻣﺎ اُوﺗﻴﺘُﻢ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻌ‪‬ﻠﻢِ ا‪‬ﻻّ ﻗَﻠﻴﻸ ( از داﻧﺶ ﺟﺰ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﻧﺸﺪه‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺮي )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن( ﺑﻪ ﻋﻠّﺖ ﻋﺪم ﻛﺸﻒ ﺳ‪‬ﺮّ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺑﻪ آن اﻋﺘﺮاض‬
‫ﻛﻨﺪ و آن را ﺑﻲ ﻓﺎﻳﺪه و ﺑﻲ ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺑﺪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬اﻣﺮ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻳﻚ اﻣﺮ اﺗﻔﺎﻗﻲ و ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺣﺠﺖ ﻫﺎي اﻟﻬﻲ در ﻣﻘﻄﻌﻲ از زﻣﺎن در ﺳﻨّﺖ‬
‫اﻟﻬﻲ ﻳﻚ اﻣﺮﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﮔﺮوﻫﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اوﻟﻴﺎء ﺧﺪا ﻣﺎﻧﻨﺪ )ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ‬
‫‪،‬ﺧﻀﺮ‪،‬ﻳﻮﻧﺲ‪،‬ﻋﺰﻳﺮ‪،‬ﺻﺎﻟﺢ‪،‬اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ (...‬از دﻳﺪﮔﺎن ﻣﺮدم ﻋﺼﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﭘﻨﻬﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ‪،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﺮﮔﺰ از ﺣﻮادث و‬
‫اوﺿﺎع زﻣﺎن ﻏﻔﻠﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﺟﻬﺖ وﻻﻳﺖ و اﺧﺘﻴﺎراﺗﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪا ﺑﻪ اﻳﺸﺎن داده ﺷﺪه ﺑﻮد ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در اﻣﻮال و‬
‫ﻧﻔﻮس ﺗﺼ‪‬ﺮف ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و اوﺿﺎع را ﻃﺒﻖ ﺻﻼح‪ ،‬رﻫﺒﺮي ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺰرگ اﺳﻼم در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ آﻳﺎ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﻣﺮدم از وﺟﻮد )ﻗﺎﺋﻢ( ﻓﺎﻳﺪه‬
‫اي ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬

‫ﺑﻠﻲ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﺮوردﮔﺎري ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ ‪ ،‬در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺘﺶ از اوﻧﻔﻊ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ و ازﻧﻮر وﻻﻳﺘﺶ ﺑﻬﺮه‬
‫‪.‬‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﭘﺸﺖ اﺑﺮ ﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫‪125‬‬
 ‫ﻣﻮﻻي ﻣﺎ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ در ﻣﻮرد ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ از ﻧﺴﻞ ﻣﻦ از دﻳﺪﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﻮد ‪ ،‬ﻣﺮدم از ﺣﺪود ﺷﺮع ﺑﻴﺮون روﻧﺪ و ﺗﻮده ﻣﺮدم ﺧﻴﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺠﺖ ﺧﺪا از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ ﺑﺎﻃﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ در ﭼﻨﺒﻦ روزي ﺣﺠﺖ ﺧﺪا در ﻣﻴﺎن‬
‫آﻧﻬﺎﺳﺖ در ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎ و ﺑﺎزارﻫﺎﻳﺸﺎن ﮔﺎم ﺑﺮ ﻣﻲ دارد ‪.‬در ﺧﺎﻧﻬﺎﻳﺸﺎن وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬در ﺷﺮق و ﻏﺮب ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺣﺖ‬
‫ﻣﻲ ﭘﺮدازد و ﮔﻔﺘﺎر ﻣﺮدم را ﻣﻲ ﺷﻨﻮد‪ ،‬ﺑﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺗﺸﺎن وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﺮدم را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ اﻣ‪‬ﺎ ﻣﺮدم‬
‫‪.‬‬
‫ﺗﺎ روز ﻣﻌﻴ‪‬ﻦ و وﻗﺖ ﻣﻘﺮّر او را ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‬

‫آﻳﺎ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‪،‬اﻧﺘﻈﺎر و ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫اﺑﺘﺪاء‪ ‬ﺑﺎ ذﻛﺮ ﻳﻚ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاز اول از ﺳﻮال ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪:‬ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﺎي ﺣﻜﻤﺖ و ﺑﻼﻏﺖ از ﺳﻪ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ذﻳﻼ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ اﺳﻢ‪ :‬اوﻟﻴﻦ راه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺎ اﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺜﺎل« و ﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪ اﻻ‬
‫رﺳﻮل ﻗﺪ ﺧﻠﺖ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻪ اﻟﺮﺳﻞ»؛ﻣﺤﻤﺪ ـ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از او ﻧﻴﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﻲ ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﻋﺪد‪ :‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺮآن ﻧﻘﺒﺎي ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ)و ﺑﻌﺜﻨﺎ‬
‫ﻣﻨﻬﻢ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮ ﻧﻘﻴﺒﺎً(و از اﻳﺸﺎن دوازده ﭘﻴﺸﻮا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺖ و وﻳﮋﮔﻲ‪ :‬ﻗﺮآن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻪ« اﻟﺬﻳﻦ ﻳﺘﺒﻌﻮن اﻟﺮﺳﻮل‬
‫اﻟﻨﺒﻲ اﻻﻣ‪‬ﻲ«؛ﻫﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﻪ درس ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﭘﻴﺮوي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ را ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎ ﺻﻔﺎﺗﺶ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻳﻪ )) اﻧﻤﺎ وﻟﻴﻜﻢ اﷲ ورﺳﻮﻟﻪ و اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا اﻟﺬﻳﻦ ﻳﻘﻴﻤﻮن اﻟﺼﻼة و ﻳﺆﺗﻮن اﻟﺰﻛﺎة و‬
‫ﻫﻢ راﻛﻌﻮن(( ؛وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪا و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﺳﺖ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده اﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ دارﻧﺪ‬
‫و در ﺣﺎل رﻛﻮع زﻛﺎت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻗﺴﻢ اﺧﻴﺮﻛﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎ ﺻﻔﺎت اﺳﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راه ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﻧﻮع‬

‫‪126‬‬
 ‫ﻣﻌﺮﻓﻲ راه را ﺑﺮ ﺳﻮد ﺟﻮﻳﺎن ﻣﻲ ﺑﻨﺪد ﭼﻮن ﻧﺎم ﻗﻼﺑﻲ ﻣﻲ ﺗﻮان درﺳﺖ ﻛﺮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺨﻠﻖ ﺑﻪ ﺻﻔﺎت‪ ،‬ﻋﻤﻼً ﻛﺎر آﺳﺎﻧﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و ﻗﺎﺑﻞ ﺟﻌﻞ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا در ﺳﻮرة ﺑﻘﺮه ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻌﺪ از آن ﻛﻪ ﻃﺎﻟﻮت را ﺑﻪ اﺳﻢ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ وي را ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﺟﻠﻮي ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺷﺘﺒﺎه اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ«‪:‬انّ اﷲ ﻗﺪ ﺑﻌﺚ ﻟﻜﻢ ﻃﺎﻟﻮت ﻣﻠﻜﺎ»؛در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻃﺎﻟﻮت را ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﮔﻤﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ« ‪:‬و ﻗﺎل ﻟﻬﻢ ﻧﺒﻴﻬﻢ ان آﻳﺔ ﻣﻠﻜﻪ»‪...‬؛و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺷﺎن ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺸﺎﻧﺔ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ او اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ در ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺷﺨﺎص از ﺳﻪ روش اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ روش ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺷﺨﺎص ﺑﺎ ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻲ‬
‫ﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل ﺳﻮال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ در ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻲ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻴﺎن ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ و ﺳﺎﻳﺮ اﺋﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻧﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﻋﺪم ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻠﻴﻢ و ﺣﻜﻴﻢ ﺑﺮ آن آﮔﺎه اﺳﺖ و اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ اذﻋﺎن‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺗﻨﻬﺎ راه ﻣﻌﺮﻓﻲ اﺷﺨﺎص ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از راه ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﺻﻔﺎت ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮان‬
‫ﺑﻬﺮه ﺑﺮد‪ .‬ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﻢ ﺑﺎ ﺑﺮﺧﻲ ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ و ﻛﺎرﻫﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪه ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ« ‪:‬و ﻟﻘﺪ ﻛﺘﺒﻨﺎ ﻓﻲ اﻟﺰّﺑﻮر ﻣﻦ ﺑﻌﺪ اﻟﺬﻛﺮ ان اﻻرض ﻳﺮﺛﻬﺎ ﻋﺒﺎدي‬
‫اﻟﺼﺎﻟﺤﻮن»؛و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻳﻢ در زﺑﻮر ﭘﺲ از ذﻛﺮ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ را ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻦ ﺑﻪ ارث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺣﺎﻓﻆ ﻗﻨﺪوزي ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺣﻨﻔﻲ ﺑﻪ اﺳﻨﺎد ﺧﻮﻳﺶ از اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮو اﻣﺎم ﺻﺎدق ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ درﺑﺎرة اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺎد ﺻﺎﻟﺢ ﻛﻪ در اﻳﻦ آﻳﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و اﺻﺤﺎب او ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ رﻳﺸﻪ در ﻛﻼم اﻟﻬﻲ دارد ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﺣﻘﻴﻘﺖ رﺳﻴﺪن ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ در‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ اﺑﻌﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎن و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ ﺑﻴﺶ از دوﻳﺴﺖ و ﭘﻨﺠﺎه آﻳﻪ درﺑﺎرة ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ـ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ و ﺑﻴﺶ از ﭘﺎﻧﺼﺪ رواﻳﺖ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﮔﺮاﻣﻲ اﺳﻼم و اﺋﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ـ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ در ﺗﺄوﻳﻞ و ﺗﻔﺴﻴﺮ اﻳﻦ ﻗﺴﻢ از‬
‫آﻳﺎت ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺗﻔﺼﻴﻞ آﻧﻬﺎ در اﻳﻦ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﻧﻤﻲ ﮔﻨﺠﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺖ اﻃﻼع ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﮔﺮدد رﺟﻮع ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪127‬‬
 ‫و اﻣﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻓﺮاز دوم ﺳﻮال ﻛﻪ آﻳﺎ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ از اﻧﺘﻈﺎر و ﺻﻔﺎت ﻣﻨﺘﻈﺮان ﺳﺨﻨﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ‪.‬‬
‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج و وﻇﺎﻳﻒ ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻧﻴﺰ رﻳﺸﺔ ﻗﺮآﻧﻲ دارد و اﻧﺪﻳﺸﻪ اي اﺳﺖ‬
‫ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻋﻨﺼﺮ ﺧﻮش ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه و اﻧﺪﻳﺸﺔ ﭘﻴﺮوزي ﻧﻬﺎﺋﻲ ﺣﻖ ﺑﺮ ﺑﺎﻃﻞ و ﻏﻠﺒﺔ ﻗﻄﻌﻲ ﺻﺎﻟﺤﺎن و ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎران‬
‫و ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪن دﺳﺖ ﺳﺘﻤﻜﺎران و ﺟﺒﺎران ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرد از آن آﻳﺎت اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻓﻘﻞ اﻧﻤﺎ اﻟﻐﻴﺐ ﷲ ﻓﺎﻧﺘﻈﺮوا اﻧﻲ ﻣﻌﻜﻢ ﻣﻦ اﻟﻤﻨﺘﻈﺮﻳﻦ؛ﭘﺲ ﺑﮕﻮ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻏﻴﺐ ﺧﺪا را اﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ از ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬
‫ﺣﺎﻓﻆ ﻗﻨﺪوزي ﺣﻨﻔﻲ ﺑﻪ اﺳﻨﺎد ﺧﻮﻳﺶ از اﻣﺎم ﺻﺎدق ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ درﺑﺎره اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻏﻴﺐ ﺣﺠﺖ ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫و اﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ ﻛﻴﺴﺖ و داراي ﭼﻪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫ﺷﺎﻳﺪ از ﺑﻌﻀﻲ آﻳﺎت ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﺳﻮال را ﺑﺪﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻧﻴﺰ درﺑﺎرة ﻣﻨﺘﻈﺮان و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي آن ﺳﺨﻨﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻴﺎن آورده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ آﻳﻪ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ« ‪:‬ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا اﺻﺒﺮو و ﺻﺎﺑﺮوا و راﺑﻄﻮ و اﺗﻘّﻮا اﷲ‬
‫ﻟﻌﻠﻜﻢ ﺗﻔﻠﺤﻮن«؛اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده اﻳﺪ ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ ﻛﻨﻴﺪ و ﭘﺎﻳﺪاري ورزﻳﺪ و ﻣﺮزﺑﺎﻧﻲ ﻛﻨﻴﺪ و ﺧﺪاﺗﺮس ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬در اﻧﺠﺎم واﺟﺒﺎت اﻟﻬﻲ و دﺳﺘﻮرات دﻳﻨﻲ ﺷﻜﻴﺒﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ و در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﺷﻤﻨﺎن ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻗﺪم و اﺳﺘﻮار اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻛﻨﻴﺪ و ﻫﻤﻮاره ﻣﺮزﺑﺎن ﭘﻴﺸﻮاي ﻣﻮﻋﻮدﺗﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬ﮔﻔﺘﻨﻲ اﺳﺖ ﺗﻔﺼﻴﻞ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت را ﺑﺎﻳﺪ از ﺳﻨﺖ ﺗﻮﻗﻊ داﺷﺖ و ﻟﺰوم اﻣﺎﻣﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﭼﻪ آﺛﺎري دارد؟‬

‫آﺛﺎر ﻓﺮدي‪:‬‬

‫اﻳﺠﺎد و ﺗﻘﻮﻳﺖ و اﺳﺘﺤﻜﺎم اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﻋﺪل اﻟﻬﻲ؛ اﻳﺠﺎد ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﺎﻣﻞ و رﻓﻊ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻇﻠﻢ در ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ و اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ را ﻛﻪ از اﺳﻮل اﻋﺘﻘﺎدي دﻳﻦ اﺳﻼم و ﺳﺎﻳﺮ ادﻳﺎن اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ و ﺑﺎﻋﺚ‬
‫اﻋﺘﻘﺎد ﻓﺮدي ﻣﻲﺷﻮد؛‬
‫اﻳﺠﺎد اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ و ﺻﺒﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻼﻳﻤﺎت ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻓﺮداي روﺷﻦ؛‬
‫اﻳﺠﺎد ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻀﺎﻋﻒ و ﺷﻮر و ﻧﺸﺎط ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻣﺴﻴﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮدي؛‬

‫‪128‬‬
 ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻮي داﺋﻢ ﺑﺎ اﺣﺴﺎس ﺣﻀﻮر اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ اﻋﻤﺎل اﻧﺴﺎن اﺳﺖ؛‬
‫رﺷﺪ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ در اﺧﻼق و رﻓﺘﺎر و ﺳﺎﻳﺮ ﺷﺌﻮن زﻧﺪﮔﻲ؛‬
‫ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺑﻌﺪ ﻋﺒﺎدي ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ارﺗﺒﺎط ﻣﻌﻨﻮي ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻤﺎز اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و دﻋﺎي‬
‫ﻋﻬﺪ و دﻋﺎي ﻓﺮج و اﻣﺜﺎل اﻳﻦ ادﻋﻴﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻋﺒﻮدﻳﺖ ﻓﺮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺨﺶ در ﺳﻪ ﻓﺼﻞ ﻣﻮرد ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬
‫ﻓﺼﻞ اول‪ :‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬
‫ﻓﺼﻞ دوم‪ :‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪-‬دﻳﻨﻲ‬
‫ﻓﺼﻞ ﺳﻮم‪ :‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ‬

‫اﻟﻒ‪ .‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪:‬‬

‫ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ اﺳﺖ در رأس اﻫﺪاف آن‪ ،‬رﻓﻊ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻇﺎﻟﻤﺎن و ﺳﺘﻤﻜﺎران در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻧﻘﻼبﻫﺎي ﺑﺰرگ دﻳﻨﻲ ـ ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﺟﻮاﻣﻊ از آﺛﺎر ﻫﻤﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎد اﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﻛﻪ‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻔﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ رژﻳﻢﻫﺎي ﻋﺪاﻟﺖ ﺳﺘﻴﺰ و اﺳﺘﻌﻤﺎرﮔﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‬

‫ب‪ .‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ دﻳﻨﻲ )رﻓﺘﺎرﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺟﻤﻌﻲ(‬

‫ﻣﺮاﺳﻢ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن و اﻳﺠﺎد ﺷﻮر و ﻧﺸﺎط دﻳﻨﻲ در ﺑﻴﻦ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ :‬اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﻟﺰوم اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ را ﺑﻪ اﻓﺮاد‬
‫ﻳﺎدآوري ﻛﺮده و ﺷﻮق اﻣﻴﺪ و اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻣﻲآورد‪.‬‬
‫ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺠﺎﻟﺲ دﻋﺎ‪ :‬دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ‪ ،‬آل ﻳﺎﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﺒﻴﺮه و ﺳﺎﻳﺮ دﻋﺎﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان و ﻣﺴﺠﺪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫در ﻗﻢ و ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ در ﻛﻮﻓﻪ و ﺷﻬﺮ ﻣﻜﻪ و ﺻﺤﺮاي ﻋﺮﻓﺎت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻜﺎنﻫﺎ ﻣﺤﺒﺖ و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ ﺧﺪا را ﺗﻘﻮﻳﺖ‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻋﺒﺎدت و ﺗﻮﺟﻪ وﻳﮋه ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت ﺳﻮق ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬
‫ﺻﺪﻗﻪ دادن ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻓﺮدي ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺠﺎد روﺣﻴﻪ اﻣﺎم دوﺳﺘﻲ‪ ،‬وﻻﻳﺖ و ﺗﻮﺟﻪ‬

‫‪129‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﺤﺒﻮب و ﺛﻮاب ﻋﺒﺎدي‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﻳﻚ ﻧﻮع رﻓﺘﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻳﺠﺎد روﺣﻴﻪ ﻧﻮع دوﺳﺘﻲ و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ دﻓﻊ ﻓﻘﺮ در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ج‪ .‬آﺛﺎر اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ‪:‬‬

‫‪.‬روﺣﻴﻪ اﻧﺘﻈﺎر‪ :‬اﻧﺘﻈﺎر اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻓﻲ واﻻ و واﻗﻌﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮﻗﺮاري ﻋﺪاﻟﺖ واﻗﻌﻲ در ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد‪،‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺗﻮر ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي اﻳﺠﺎد ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎي ﻋﺪاﻟﺖ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪.‬اﻣﻴﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪهاي روﺷﻦ‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ اﺳﺖ ﻫﻴﭽﮕﺎه دﭼﺎر ﺳﺮدرﮔﻤﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﻧﺤﻄﺎط ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻲ ﻣﻘﺪس و دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ ﺳﻮي ﻃﺮح و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﺳﻌﺎدت و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﺗﻼش‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﻖ و اﺟﺮاي آن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫راﻫﻬﺎي دوﺳﺘﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫راﻫﻬﺎي دوﺳﺘﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭼﻴﺴﺖ و ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ آﻗﺎ از ﻣﺎ‬
‫راﺿﻲ و ﺧﺸﻨﻮد ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫در ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻗﺮآن ﻛﻪ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ آن ﻣﻮرد اﺗﻔﺎق ﻫﻤﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع در آﻳﻪ ‪23‬‬
‫ﺷﻮري ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ﻃﻲ آن ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ذﺧﻴﺮه اﻟﻬﻲ )ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(( را ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن واﺟﺐ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و دوﺳﺘﻲ آﻧﻬﺎ را اﺟﺮ و ﻣﺰد رﺳﺎﻟﺖ ﻧﺒﻲ اﻛﺮم‬
‫داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ و در آﻳﻪ ‪ 47‬ﺳﻮره ﺳﺒﺎء ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫»ﻗُﻞْ ﻣ‪‬ﺎ ﺳ‪‬ﺄَﻟْﺘُﻜُﻢ ﻣ‪‬ﻦْ أَﺟ‪‬ﺮٍ ﻓَﻬ‪‬ﻮ‪ ‬ﻟَﻜُﻢ‪ ‬إِنْ أَﺟ‪ِ ‬ﺮي‪ ‬إِﻟﱠﺎ ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬و‪‬ﻫ‪‬ﻮ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻰ ﻛُﻞﱢ ﺷَﻲ‪‬ء‪ ‬ﺷَﻬِﻴﺪ‪« ‬‬

‫» ﺑﮕﻮ ﻫﺮ اﺟﺮ و ﭘﺎداﺷﻲ از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ام ﺑﺮاي ﺧﻮد ﺷﻤﺎﺳﺖ«‬

‫ﭘﺲ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ دوﺳﺘﻲ ﻫﺎ ﻣﻮﺟﺐ ارﺗﺒﺎط روﺣﻲ و ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ ﻛﻪ راه ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻤﺎل اﻧﺴﺎن و ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ‬
‫اﷲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ آورد و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻠﻮك اﻧﺴﺎن را ﺑﺴﻮي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪130‬‬
 ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ‪ ،‬دوﺳﺘﻲ وﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ‪ ،‬اﺳﺎس وﭘﺎﻳﻪ دﻳﻦ اﺳﺖ و ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺴﺎوي دﻳﻦ اﺳﺖ اﻣﺎم‬
‫ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪»:‬ﻫﻞ اﻟﺬﻳﻦ اﻻ اﻟﺤﺐ« آﻳﺎ دﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺟﺰ ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫دﻳﻦ ﺧﺪا ﺟﺰ ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ ﻣﺤﺒﺖ و وﻻﻳﺖ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ اﺳﺘﻘﺮار ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ و از اﻳﻦ رو اﻧﺘﻈﺎر ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ و ﻏﻠﺒﻪ دﻳﻦ در ﺟﻬﺎن‬
‫ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﻧﺘﻈﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﺪن ﻣﺤﺒﺖ و وﻻﻳﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ او را ﺑﻪ ﻣﻘﺎم دوﺳﺘﻲ و ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از رواﻳﺎت ﺑﻪ راه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ رﺿﺎﻳﺖ آن ﺣﻀﺮت از ﻣﺎ و ﻣﻮﺟﺐ دوﺳﺘﻲ ﻣﺎ ﺑﺎ آن وﺟﻮد ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد اﺷﺎره‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪-1‬اﺷﺘﻴﺎق و دﻳﺪار‪ :‬در رواﻳﺎت از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺖ ﻛﻪ" ﺗﻮﻗﻊ اﻣﺮ ﺻﺎﺣﺒﻚ ﻟﻴﻠﻚ و ﻧﻬﺎرك" ﺷﺐ‬
‫وروز در اﻧﺘﻈﺎر اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﺎش ﻧﻪ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر و ﻧﻪ ﻫﻔﺘﻪ اي ﻳﻜﺒﺎر و ﻧﻪ روزي ﻳﻜﺒﺎر ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﺑﺎﻳﺪ دراﻧﺘﻈﺎر‬
‫دﻳﺪن و آﻣﺪن ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫‪-2‬اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ‪ :‬ﺑﻲ ﺗﺮدﻳﺪ ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاران دوران ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﺧﺎدﻣﻴﻦ دورران ﻏﻴﺒﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ در‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪ روز اﻫﺪاف اﻣﺎم را ﺳﺮﻟﻮﺣﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪-3‬اداي ﺣﻘﻮﻗﻲ دﻳﻨﻲ و اﻧﺠﺎم واﺟﺒﺎت و ﺗﺮك ﻣﺤﺮﻣﺎت‪ :‬در راﺳﺘﺎي ﺣﻔﻆ دﻳﻦ و اﻳﻤﺎن زﻳﺮا ﻛﻪ ﻫﻢ‬
‫اﺳﺎس و ﭘﺎﻳﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت زﻧﺪه ﻛﺮدن دﻳﻦ اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﻦ دﻳﻦ و دﻳﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮد و آﺧﺮت ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪-4‬ﺧﻮد ﺳﺎزي و رﻋﺎﻳﺖ ﺗﻘﻮا‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻤﻲ ﺑﺎ اﻧﺠﺎم واﺟﺒﺎت و ﺗﺮك ﻣﺤﺮﻣﺎت ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺖ و آن اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ اﻫﻞ ﻧﻤﺎز و روزه ﺑﺎﺷﺪ و در ﻛﺴﺐ و ﻛﺎرش رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻼل و ﺣﺮام را ﺑﻜﻨﺪ اﻣﺎ ﺧﻮش اﺧﻼق و‬
‫ﺧﻮش ﺑﺮ ﺧﻮرد ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺑﺎاﻳﻦ ﻛﺎر ﻋﺪه اي از ﻣﺮدم را از اﺻﻞ دﻳﻦ ودﻳﺎﻧﺖ ﺑﻴﺰار ﻛﻨﺪ و ﺧﻮب اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺴﺎوي ﺑﺎ اﺻﻞ‬
‫ﺗﻘﻮا و ورع داﺷﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪131‬‬
‫‪-5‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮدن دﻳﮕﺮان‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮد ﺑﻠﻜﻪ دﻳﮕﺮان را ﻫﻢ دﺳﺘﮕﻴﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺧﻮد را در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ‬
‫ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﺗﺎ آ ﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺤﺮاﻓﺎت و ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪-6‬ذﻛﺮ و دﻋﺎ ﻛﺮدن‪ :‬ﺑﺮاي ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﺧﻮﻧﺪن ﻧﻤﺎز و زﻳﺎرت ﻛﺮدن اﻳﻴﺎن را‬
‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎي ﻣﻌﺮوف "اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ‪...‬وان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ ﺣﺠﺘﻚ"‪.‬ﻛﻪ دﻋﺎي ﻣﻌﺮوﻓﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي دﻋﺎي ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن در اﻧﺘﻬﺎ ي ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﺠﻨﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﺻﺪﻗﻪ دادن ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن و ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن و ﻫﺪﻳﻪ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫اﻣﺎم و ﻃﻠﺐ رﺿﺎﻳﺖ اﻳﺸﺎن و ﺑﺮ ﺧﺎﺳﺘﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺎم ﻣﺒﺎرك ﺣﻀﺮت و دﻫﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﺎص ﻣﺜﻞ ﺷﺮﻛﺖ در‬
‫ﻣﺠﺎﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم و ﻳﺎد اﻳﺸﺎن را زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺰاري ﻣﺮاﺳﻢ ﻫﺎي ﻋﺎﻗﻼﻧﻪ و ﻣﺤﺒﺎﻧﻪ در ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻴﺸﻮد‬
‫ﻗﻠﺐ اﻣﺎم زﻣﺎن از ﻣﺎ راﺿﻲ ﺷﻮد و ﭼﻮن ﻫﻴﭻ وﻗﺖ دوﺳﺘﻲ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻫﺮ ﮔﺎه اﻣﺎم از ﻣﺎ ﺧﺸﻨﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎ ﻫﻢ‬
‫راﺿﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ و رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻢ در رﺿﺎﻳﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(از ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را در اﻳﻦ دوره و زﻣﺎﻧﻪ ﻳﺎري ﻛﺮد ؟‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺘﻮان اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را در اﻳﻦ دوره و زﻣﺎﻧﻪ ﻳﺎري ﻛﺮد آﻳﺎ ﺻﺤﻨﻪ اي ﻏﻴﺮازﺟﻨﮓ‬
‫ﻫﻢ ﺑﺮاي ﻳﺎري اﻣﺎم ﻫﺴﺖ ؟‬

‫ﻣﺎ ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ و ﻋﻤﻞ ﻗﻠﺒﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ آﺛﺎر و ﺑﺮﻛﺖ ﻫﺎي ﻓﺮاوان ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻫﻢ دارد و ﻣﺎ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮاﻧﻪ‪،‬ﻇﻬﻮرش را ﺻﺒﺢ ﻫﻨﮕﺎم در دﻋﺎي ﻋﻬﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ و‬
‫دﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ در زﻣﺮه ي اﻧﺼﺎر و ﻳﺎري دﻫﻨﺪﮔﺎﻧﺶ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻮ ﺗﺎ ﻛﻲ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻇﻬﻮر‬
‫ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ از ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﺄﻳﻮس ﻫﺴﺘﻴﻢ؛ اﻳﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ دﻋﺎ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ؛ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺧﻮد را ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺮار دﻫﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻵن اﻣﺎم ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪﻧﺪ در ﺷﻤﺎر اﻧﺼﺎر ﺣﻀﺮﺗﺶ ﻗﺮار ﺑﮕﻴﺮد ‪.‬‬

‫‪132‬‬
 ‫ﻧﻜﺘﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻻزم ﻧﻴﺴﺖ اﻧﺼﺎر آن ﺣﻀﺮت در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر اﻳﺸﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻫﻢ ﻣﻲ ﺗﻮان اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( را ﻳﺎري ﻧﻤﻮد و ﻻزم ﺑﻪ ﺟﺒﻬﻪ و ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﺎر ﻣﺤﻜﻢ و ﻣﺘﻘﻦ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﺑﺤﺚ ﻛﻨﺪ و ﻫﻢ‬
‫ﺑﺎ ﮔﻔﺘﺎر و ﻫﻢ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﻧﻴﻚ دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺬﻫﺐ ﺣﻘّﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ اوﻻً ﺑﺎﻳﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﺧﻮب ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﺪ و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺒﺎت ﻧﺎرﺿﺎﻳﺘﻲ آن ﺣﻀﺮت‬
‫را ﺑﻪ ﺑﺎر آورد و ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ اﻋﻤﺎل ﺧﻮد ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و دﻳﻦ اﺳﻼم دﻋﻮت ﻛﻨﻴﺪ؛ آﻧﻬﺎ را از‬
‫دﻳﻦ ﻃﺮد ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﻈﺎر در ﺗﻤﺎم رﻓﺘﺎر و ﮔﻔﺘﺎر و ﻛﺮدار ﻣﺎ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻌﻤ‪‬ﺪ در ﮔﻨﺎه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا رﻓﺘﺎر ﻣﺎ ﺳﺒﺐ ﻧﺎراﺣﺘﻲ آﻗﺎ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﻛﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻧﻤﻲ ﭘﺴﻨﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻧﻜﻨﺪ ﺳﺨﻨﻲ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ رﻧﺞ اﻣﺎم ﺑﺎﺷﺪ و رﻓﺘﺎر ﻣﺎﺑﺮﺧﻼف ﺳﻴﺮه و روش اﻣﺎم زﻣﺎﻧﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻧﺼﺎر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻃﺒﻘﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ دارﻧﺪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﻧﺼﺮت دﻳﻦ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻧﺠﺎم‬
‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮد ﻣﺆﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻳﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت دﻳﻨﺶ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ‬
‫اﻓﺮاد ﻏﻴﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﻳﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻣﺎ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ اﻋﺘﻘﺎد و اﻳﻤﺎن و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ و‬
‫ﺟﺎﻣﻊ و ﺑﻪ آن ﻣﻘﺪار ﻛﻪ از دﺳﺘﻤﺎن ﺑﺮﻣﻲ آﻳﺪ؛ ﺣﻀﺮت را ﻧﺼﺮت دﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫داده از ﻣﺎ وﻇﻴﻔﻪ و ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻮﻳﻲ ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻴﻢ در اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ‬
‫ﻛﻪ دوﺳﺖ دارد از اﺻﺤﺎب و ﻳﺎوران ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮر ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺮاﺳﺎس ورع و‬
‫ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎري و ﺗﻘﻮاي ﺷﺪﻳﺪ و اﺧﻼق ﻧﻴﻜﻮ رﻓﺘﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ؛ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در ﻣﺴﻴﺮ اﻧﺘﻈﺎر ﮔﺎم ﺑﺮﻣﻲ دارد‪.‬‬
‫ﭘﺲ اﮔﺮ درا ﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺮگ او ﻓﺮا رﺳﺪ و ﻗﺎﺋﻢ ﻗﻴﺎم ﻧﻤﺎﻳﺪ ﭘﺎداش او ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺎداش درك ﻛﻨﻨﺪه‬
‫آن ﺣﻀﺮت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪133‬‬
 ‫ﺗﻔﺎوت اﻧﺼﺎر ﺑﺎ ﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن در ﭼﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺳﻮال داراي اﺷﻜﺎل اﺳﺖ‪ :‬اوﻻ اﻧﺼﺎر ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ و ﻳﺎران ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬ﺛﺎﻧﻴﺎ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر ﺷﻤﺎ ﺗﻔﺎوت‬
‫ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اﻧﺼﺎر و اﺻﺤﺎب ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻟﺴﺎن ﻋﺮب اﻳﻦ دو ﻛﻠﻤﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ دارﻧﺪ؛ ﻛﻠﻤﻪ اﺻﺤﺎب ﺟﻤﻊ ﻛﻠﻤﻪ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻫﻢ ﻧﺸﻴﻨﻲ و ﻣﻌﺎﺷﺮت داﺷﺘﻦ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ و واژه اﻧﺼﺎرﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻳﺎري رﺳﺎن و ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻴﺎن اﺻﺤﺎب و اﻧﺼﺎر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺗﻔﺎوت ﻫﺴﺖ ‪ ،‬ﻣﻴﺎن اﻧﺼﺎر واﺻﺤﺎب اﻣﺎم ﻫﻢ ﻓﺮق ﻫﺴﺖ ؛ اﻧﺼﺎر اﻳﺸﺎن ﻏﻴﺮ‬
‫از اﻳﻨﻜﻪ زﻣﺎن ﺣﻀﺮت رﺳﻮل )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﻳﺸﺎن را دﻳﺪﻧﺪ و ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﻫﻢ ﻧﺸﻴﻨﻲ داﺷﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺪ‬
‫ﻧﺸﺪﻧﺪ ‪،‬ﺑﻪ ﻳﺎري اﻳﺸﺎن ﻫﻢ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ و اﺣﻜﺎم و ﻣﻌﺎرف را از اﻳﺸﺎن ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻲ ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻘﺎم اﻧﺼﺎر ﺑﺴﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬
‫اﺳﺖ از اﺻﺤﺎب‪.‬‬
‫در ﻣﻮرد اﺋﻤﻪ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ‪ ،‬ﻋﺪه اي ﺟﺰء اﺻﺤﺎب ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﺪه اي ﻋﻼوه ﺑﺮ آن‪ ،‬ﻳﺎري ﻛﻨﻨﺪه ﺣﻀﺮت ﻫﻢ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎل اﻳﻦ ﺳﻮال ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ در دﻋﺎي ﻋﻬﺪ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ"‪:‬اﻟﻠﻬﻢ ﻣﻦ اﻧﺼﺎره واﻋﻮاﻧﻪ و‪.....‬ﺗﺎ‬
‫اﻟﻤﺴﺘﺸﻬﺪﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﺪﻳﻪ)ﻛﻪ در ﻧﻈﺮﺑﺮﺧﻲ ﻋﻠﻤﺎ ﻫﺸﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻳﺎران اﻣﺎم را ﺑﻴﺎن ﻣﻴﻜﻨﺪ( و ﻳﺎ درزﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا‬
‫در ﻓﺮاز ﺳﻼم ﺑﺮ اﻣﺎم ﻣﻴﮕﻮﻳﻴﻢ"‪:‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲ اﻟﺤﺴﻴﻦ و‪...‬ﻋﻠﻲ اﺻﺤﺎب اﻟﺤﺴﻴﻦ "ﻣﻨﻈﻮر از اﻧﺼﺎر واﺻﺤﺎب اﻣﺎم‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟وﻳﺎ ﭼﺮادر زﻳﺎرت وارث اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺷﻬﺪا‪ ،‬ﻋﻨﻮان اﺻﺤﺎب را ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ و ﻣﻴﮕﻮﻳﻴﻢ‬
‫) اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻳﺎ اﻧﺼﺎر دﻳﻦ اﷲ ‪ -‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻳﺎ اﻧﺼﺎر رﺳﻮل اﷲ ‪ ...‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻳﺎ اﻧﺼﺎر اﺑﻲ‬
‫ﻋﺒﺪاﷲ‪(...‬‬
‫ﭘﺲ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮان ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻋﺪه اي ﺟﺰء اﺻﺤﺎب اﻣﺎم ﻫﺴﺘﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺟﺰء ﻳﺎران ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺻﺤﺎب اﻣﺎم زﻣﺎن‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎري ﻛﻨﻨﺪه اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و در اﺣﺎدﻳﺚ ﺗﻌﺪاد ﻳﺎران ﺧﺎص آن ﺣﻀﺮت ‪ 313‬ﻧﻔﺮ ﻳﺎد ﺷﺪه و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺎن ﮔﺮدﻳﺪه ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن از اﻧﺼﺎر ﺷﺮوع ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺗﺎﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ درﺟﻪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ"اﻟﻤﺴﺘﺸﻬﺪﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﺪﻳﻪ"ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪134‬‬
 ‫››اوﺗﺎد و اﺑﺪال‹‹ ﻛﻪ از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺪال‪ :‬ﺟﻤﻊ )ﺑﺪل( ﻳﺎ )ﺑﺪﻳﻞ( ﻋﺪه اي ﻣﻌﻠﻮم از ﺻﺎﻟﺤﺎن و ﺧﺎﻟﺼﺎن ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎر آﻧﻬﺎ ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ اﺳﺖ‬
‫و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه زﻣﻴﻦ از آﻧﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﺸﺎن ﺑﺮﭘﺎﺳﺖ‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ از دﻧﻴﺎ ﺑﺮود‬
‫ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ ﺟﺎي او ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد‪.‬‬

‫ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬آﻧﺎن ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ آﻧﻬﺎ دﻳﻦ را ﺑﺮﭘﺎ ﻧﮕﻪ ﻣﻲ دارد و روزي را ﻧﺎزل ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ 40 .‬ﻧﻔﺮ از اﻳﺸﺎن در ﺷﺎم و ‪ 30‬ﻧﻔﺮ در ﺳﺎﻳﺮ ﺑﻼد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ از دﻧﻴﺎ ﺑﺮود‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ او ﺑﻪ‬
‫ﺟﺎي ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻋﻠﺖ ﻧﺎﻣﮕﺬاري آﻧﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ اﺑﺪال ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﺎن‬
‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫در رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ »:‬اﻳﺸﺎن ﮔﺮوﻫﻲ از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺘﻨﺪ در‬
‫ﺷﺎم و ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر اﻳﺸﺎن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ و ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اوﺗﺎد‪ :‬ﺳﻲ ﺗﻦ از ﻳﺎران ﺧﺎص ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره در ﺧﺪﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ‬
‫از آﻧﺎن ﻛﻪ از دﻧﻴﺎ ﺑﺮوﻧﺪ ﻓﺮد ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اي ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ او ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ اوﺗﺎد ﺟﻤﻊ )و‪‬ﺗَﺪ( اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﻴﺦ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ اﻳﻦ ﮔﺮوه از ﻣﺮدان ﺑﺴﻴﺎر ﺧﺎﻟﺺ و دﻻور ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻮه اﺳﺘﻮار ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫از اﻣﺎم ﺻﺎدق و اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رواﻳﺖ ﺷﺪه‪ :‬ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي در دوران ﻏﻴﺒﺖ‪ 30 ،‬ﻧﻔﺮ ﻣﻼزم )) ﻫﻢ‬
‫ﻧﺸﻴﻦ (( وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد آﻧﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ وﺣﺸﺘﻲ ﺑﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺎرض ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪135‬‬
 ‫ﭼﺮا ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ و اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮي در زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ دارد؟‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن‪ ،‬اﻳﻦ وﻋﺪة اﻟﻬﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ او ﻧﻮر اﺳﻼم ﻫﻤﺔ ﺟﻬﺎن را ﻓﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻋﺪل‬
‫ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﻳﻚ ﻓﺎﻳﺪة ﻣﻬﻢ و ﻧﺘﻴﺠﺔ ﺑﺰرگ دارد و آن اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺸﻨﻮدي ﺣﻀﺮت ﺣﺠ‪‬ﺖ را ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دارد‪ .‬ﺣﺎﻻ اﮔﺮ‬
‫ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎﺷﻴﻢ‬

‫اوﻻً‪ :‬ﻫﻢ ﺣﺮف ﺧﺪا را ﻗﺒﻮل ﻛﺮده اﻳﻢ و ﺛﺎﻧﻴﺎً‪ :‬ﻗﺪرت اﺳﻼم را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻨﻜﻪ اﺳﻼم ﻗﺪرت داردﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ‬
‫ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬رﻧﮓ ﻛﻔﺮ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﺳﺘﻤﮕﺮ و ﻇﺎﻟﻢ را از ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺰداﻳﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ رﻧﮓ ﺣﻖ را در ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮاﮔﻴﺮ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫و اﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن‪ ،‬دﻟﻴﻞ دﻳﻦ داري ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺣﻜﻢ ﺧﺪا و ﺧﻮد اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اي ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺑﺮآن ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ و‬
‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﺑﺴﻴﺎري از ﺟﻬﺖ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺗﻔﺎوت ﻧﺪارﻧﺪ وﻟﻲ ﭼﻮن ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫اﻧﺘﻈﺎر را ﻧﺪارﻧﺪ رﻧﮓ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﺳﺘﻤﮕﺮ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻞ زﻣﺎن رﺿﺎﺧﺎن) ﻛﻪ‬
‫او ﻫﻢ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آﺗﺎﺗﻮرك در ﺗﺮﻛﻴﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺖ اﺳﻼم را در اﻳﺮان ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ‪ (.‬از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﺒﺮﺗﻬﺎ و ذﺧﻴﺮه ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺎ »اﻧﺘﻈﺎر« ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻮاه اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺎن و ﻣﺮدان ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻋﻘﻴﺪة اﻧﺘﻈﺎر و‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺸﻤﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن اﺳﺖ رﻧﮓ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎي ﺳﺘﻤﮕﺮ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﮕﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻇﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻌﺼﻮم ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي از ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ ﺑﻴﻔﺘﻨﺪ و رﻧﮓ ﻏﻴﺮ ﻓﻄﺮ ِ‬
‫ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ؛ زﻳﺮا دﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ روح ﺗﻮ اﺳﺖ در ﻫﻤﻴﻦ دﻧﻴﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ و ﻧﺒﺎﻳﺪ‬
‫ﺗﺴﻠﻴﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺼﻮم ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آوردﻧﺪ ﺑﺸﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻮن آرزوي داﺷﺘﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻓﻄﺮت‬
‫ﻳﻚ آرزو ﻧﻴﺴﺖ ؛ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﻴﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪي ﺗﺒﺪﻳﻞ‬
‫ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻣﺎ اﮔﺮاﻫﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﺋﻴﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر رﻧﮓ ﻛﻔﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﭘﺲ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ اش اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ دﻧﻴﺎ ﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد رﻧﮓ ﻛﻔﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪،‬ﺑﺎﻳﺪ رﻧﮓ ﺣﻖ را ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن‬
‫ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد ﻣﺎ در ﺧﻮد ﺑﭙﻮﺳﻴﻢ و ﺑﻪ راﺣﺘﻲ از آﻳﻨﺪة ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻪ ﭘﻴﺶ روي ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻴﻢ و ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻓﺮﻫﻨﮓ‬
‫ﻓﺎﺳﺪ ﻓﺎﺳﺪان ﺷﻮﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺣﻴﺎت ﺧﻮد ﺑﻬﺮة ﻻزم را ﺑﺒﺮﻳﻢ و آن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺰ زﻧﺪﮔﻲِ زﻧﺪه و ﭘﺮ ﺣﺮارت و‬

‫‪136‬‬
 ‫اﻣﻴﺪواراﻧﻪ‪.‬‬
‫رواﻳﺘﻲ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ از اﻣﺎم ﺳﺠﺎد)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫» اﻫﻞ زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ او‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺘﺶ ﺑﺎﺷﻨﺪ و در اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﻮرش ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬از اﻫﻞ ﻫﺮ دوراﻧﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺗﺮﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﻮر‪،‬از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ راه ﻫﺎي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪«.‬‬

‫وﻇﺎﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻧﻮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻀﻮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺑﺮ ﻋﻬﺪه دارﻧﺪ ؟‬

‫اﮔﺮ ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در رواﻳﺎت ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ در ﻣﻴﺎن ‪ 313‬ﻧﻔﺮ از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ‪ 50‬ﻧﻔﺮزن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﺮﺳﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻃﺮاح ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﺮاي زﻧﺎن ﻳﻚ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﺴﻴﺎر رﻓﻴﻊ و ﺑﻠﻨﺪي در اﻳﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻗﻄﻌﺄ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﻲ رﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻇﻬﻮر ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﺑﻲ ﺑﺪﻳﻌﻲ‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺣﻀﻮر زﻧﺎن در ﻋﺎﺷﻮرا ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪه ﻧﻘﺶ ﺣﺴﺎس و ﻛﻠﻴﺪي زن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﺮاﻛﻪ در ﻧﺒﻮد آﻧﺎن ﻣﻜﺘﺐ ﻋﺎﺷﻮرا ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲ ﻛﺮد ‪ .‬ﻣﻜﺘﺐ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﻪ اداﻣﻪ ﻣﻜﺘﺐ ﻋﺎﺷﻮرا ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺪون ﺣﻀﻮر زﻧﺎن در ﻋﺮﺻﻪ ﻓﺮدي ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫و ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪.‬ﻋﺮﺻﻪ ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮد ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺧﻮدﺳﺎزي ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد و‬
‫ﺣﻀﻮر در ﻋﺮﺻﻪ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در آﻳﻨﻪ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻧﺴﻞ ﻣﻨﺘﻈﺮ و ﻫﻤﺴﺮ ﺧﻮﻳﺶ اراﺋﻪ ﻣﻲ ﮔﺮدد وﻧﻴﺰ ﺗﺎﺛﻴﺮ در اﺟﺘﻤﺎع در ﻋﺮﺻﻪ‬
‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ‪،‬اﺧﻼق ‪،‬ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ و ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﮔﺮﺳﺎزي ﭼﺮاﻛﻪ زن ﻧﻴﻤﻲ از اﺟﺘﻤﺎع اﺳﺖ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻧﻴﻤﻲ دﻳﮕﺮ‬
‫اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻘﺶ اﺻﻴﻞ او ﺗﺮﺑﻴﺖ و اﻧﺴﺎن ﺳﺎزي اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ زن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ در اﺣﻴﺎء ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺪوي در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻳﺎ‬
‫ﺗﺨﺮﻳﺐ آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﻨﺼﺮ ﻓﻌﺎل ﻧﻘﺶ آﻓﺮﻳﻨﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر وﻇﺎﻳﻒ آﻧﺎن را در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﺪوي ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﺻﻪ‬
‫ﺑﻴﺎن ﻣﻴﺸﻮد در ‪:‬‬

‫‪-1‬ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺪم ﺑﻮدن در دﻳﻦ ‪ -2‬دﻳﻦ ﻣﺤﻮري در زﻧﺪﮔﻲ ‪ -3‬ﻣﻬﺪي ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ رﺳﺎﻟﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ دﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ را ﺑﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ و ﻋﺸﻖ ﻣﻬﺪوي را در ﻓﺮزﻧﺪان و ﺷﻮﻫﺮ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻬﺎدﻳﻨﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‬

‫‪137‬‬
 ‫‪ -4‬اﻓﺰاﻳﺶ ﺧﺮدورزي و ﺧﺮدﻣﻨﺪي ‪ :‬زﻧﺎن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻋﻮاﻃﻒ و ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺳﻄﺢ ﻓﻜﺮ‬
‫ﺧﻮﻳﺶ را از ﺳﻄﺢ ﺧﺮد ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارﺗﻘﺎء و رﺷﺪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﭼﺮاﻛﻪ ارﺗﻘﺎء ﻓﻜﺮي و ﻋﻘﻼﻧﻲ از اﺑﺰار ﻣﻬﻢ در دﻳﻦ‬
‫داري و اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻟﺖ دﻳﻨﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪ -5‬ﻓﻬﻢ ﺗﺤﻮل ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ :‬زﻧﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻓﻬﻢ اﺗﻔﺎﻗﺎت در ﺟﻬﺎن و اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﭼﻪ ﺳﻤﺘﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ در ﭼﻬﺎر‬
‫ﭼﻮب اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻟﻬﻲ اﻣﺎدﮔﻲ ﻻزم را در ﺧﻮد و ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮﻳﺶ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ در ﻛﺮﺑﻼ‬
‫ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎز ﻫﺎي ﻋﺎﻃﻔﻲ و اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻟﺖ ﺧﻮﻳﺶ در ﺟﺮﻳﺎن ﻓﻌﻞ و اﻧﻔﻌﺎﻻت و ﺣﺎﻻت ﻳﺎران اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻮد و‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﻬﻢ و ﺧﻄﺮات را ﮔﻮﺷﺰد ﻣﻲ ﻧﻤﻮد‬

‫‪ -6‬ﺑﺤﺚ ﻧﺎﺗﻮي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ‪ :‬اﮔﺮ زﻧﺎن ﻣﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻧﺮم دﺷﻤﻦ را ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ و راﻫﻜﺎرﻫﺎ و راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﻧﺎﺗﻮ را‬
‫ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ واﻗﻌﺄ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭘﺮور ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬

‫‪ -7‬ﻫﻮﺷﻴﺎري از ﻣﺒﺎرزه ﺣﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﺑﺎﻃﻞ در ﻫﻤﻪ زﻣﺎن ﻫﺎ ) ﻛﻞ ﻳﻮم ﻋﺎﺷﻮرا وﻛﻞ ارض ﻛﺮﺑﻼ ( ﺣﻀﻮر ﻓﻌ‪‬ﺎﻻﻧﻪ‬
‫و ﻣﺆﺛﺮ و ﻧﻪ ﻣﺘﺄﺛﺮ و ﻣﻨﻔﻌﻼﻧﻪ ‪ ،‬ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ ﺑﺎﻃﻞ ﺑﺮاي اﻗﺎﻣﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﺷﺪن ﭘﺮﭼﻢ اﺳﻼم ‪ ،‬ﻟﺬا ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﺑﺎ‬
‫ﺳﻼح ﺗﻘﻮا و وﻻﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﺪا ) اﻣﺎم ( در دﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﺒﺎرزه ﺣﻀﻮر ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﺎﻧﻴﺪ و ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻮرزﻳﺪ و اﻛﻨﻮن ﻛﻪ اﻣﺎم‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﺎﺋﺐ اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي ﺣﻀﻮردر ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﻇﻴﻔﻪ ﻫﺮ ﻓﺮد ﻣﺆﻣﻦ و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮد در اﻧﺘﻈﺎر آﻣﺪن آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺮد‪.‬‬

‫اﮔﺮ در اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﺮ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﮕﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪،‬در ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم داراي وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺧﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و ﻣﻲ داﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺻﻔﺎت ﺑﺮ ﺟﺴﺘﻪ از آن دﺳﺘﻪ از ﻣﻨﺘﻈﺮاﻧﻲ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ در ﻗﻴﺪ و ﺑﻨﺪ ﻏﻔﻠﺖ ﻫﺎ اﺳﻴﺮ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻋﺎدات اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻏﻔﻠﺘﺸﺎن از اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮان واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺎن در ﺣﺎﻻت ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﺮاي‬
‫اﻳﺸﺎن ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺸﺎﻫﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ اﻣﺎم ﺳﺠﺎد ﻋﻠﻴﻪ ﺳﻼم ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪):‬وﺻﺎر‪‬ت‪ ‬ﺑﻪ‪ ‬اﻟﻐﻴﺒﺔُ ﻋ‪‬ﻨﺪ‪‬ﻫ‪‬ﻢ‬

‫‪138‬‬
 ‫ﺑﻤﻨﺰِﻟَﺔُ اﻟﻤﺸﺎﻫ‪‬ﺪةِ( ﻏﻴﺒﺖ ﺑﺮاي اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺣﺎﻟﺖ روﺣﺎﻧﻲ و‬
‫دروﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪ اي ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ و ﻳﺎ در ﻣﻮاردي ﺧﺎص ﺑﻪ ﺳﺮاغ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮود‪ .‬ﺑﻠﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻳﻚ ﻋﻤﻞ و‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮد اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ در رواﻳﺘﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪)):‬اَﻓﻀَﻞُ اﻷَ ﻋﻤﺎلُ اُﻣ‪‬ﺘﻲِ اﻧﺘﻈﺎر اﻟﻔَﺮج(( ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ‬
‫اﻋﻤﺎل اﻣﺖ ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج اﺳﺖ و ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن و ﺑﺎور ﻗﻠﺒﻲ اش او را ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎﻧﺶ و ﭘﺎﻳﺒﻨﺪي ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺮام و ﻣﺴﻠﻚ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻧﺎن را اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ وﺻﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ :‬اي ﻋﻠﻲ ﺑﺪان ﻛﻪ ﺷﮕﻔﺖ‬
‫اﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم در اﻳﻤﺎن و ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ در ﻳﻘﻴﻦ ﮔﺮوﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را درك ﻧﻜﺮده اﻧﺪ و‬
‫ﺣﺠﺖ ﺧﺪا از دﻳﺪﮔﺎﻧﺸﺎن ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻮاﺳﻄﻪ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮ روي ﺳﭙﻴﺪه اﻳﻤﺎن آورده اﻧﺪ‪.‬ﻣﻨﺘﻈﺮان واﻗﻌﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن‪،‬‬
‫داراي ﭼﻨﺎن ﻣﻘﺎم و ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ آرزوي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدن ﺑﻪ وﺟﻮد اﻳﺸﺎن ﭼﻨﺎن ﻋﻈﻤﺖ و ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻮرد ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺪا و رﺳﻮل ﺧﺪا و اﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم( و ﻣﻼﺋﻜﻪ اﷲ و در ردﻳﻒ ﺷﻬﺪا و ﺻﺎﻟﺤﺎن ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎره اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪)):‬ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺸﺎن ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺸﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا‬
‫ﺳﻮﮔﻨﺪ اﻳﺸﺎن در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻣﺎ و در درﺟﻪ و ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪((.‬‬

‫ﭘﺮ واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺻﻔﺎت و ﻓﻀﺎﻳﻞ ﻫﻤﮕﻲ از ‪،‬ﺻﺒﺮ و اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ آﻧﻬﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺨﺘﻴﻬﺎ و ﻣﺼﺎﺋﺐ و ﻣﻘﺎم‬
‫ﻣﻌﻨﻮي ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻧﺎﺷﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮا روح اﻧﺘﻈﺎر اﮔﺮ ﺑﺎ ﭘﻴﺮوي ﻋﻤﻠﻲ از راه و روش زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻬﺪوي ﻫﻤﺮاه ﺷﻮد‪،‬‬
‫ﺷﺨﺺ ﻣﻨﺘﻈﺮ را ﺑﻪ ﻣﺠﺎﻫﺪي ﺷﻜﺴﺖ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻣﺠﺎﻫﺪت و ﺷﻬﺎدت در رﻛﺎب اﻣﺎم زﻣﺎن‬
‫ﺑﺮاﻳﺶ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬زﻳﺮا ﻓﻘﻂ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﻫﺎ و ﺗﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﺧﻮﻳﺶ دل ﺳﭙﺮده اﻧﺪ و اﻳﺸﺎﻧﻨﺪ ﻣﺼﺎدﻳﻖ‬
‫اﺻﻠﻲ ))اﻟﺬّﻳﻦَ ﻳﺆﻣﻨﻮن ﺑﺎﻟﻐَﻴﺐ(( اﻳﻤﺎن آورﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻏﻴﺐ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ))اﻟﻐَﻴﺐ‪ ‬ﻓَﻬ‪‬ﻮ اﻟﺤ‪‬ﺠ‪‬ﺔ اﻟﻐﺎﺋﺐ((‪،‬ﻏﻴﺐ ﻫﻤﺎن اﻣﺎم ﻏﺎﺋﺐ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﻳﺎ اﻧﺘﻈﺎر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﻀﻴﻠﺖ و ﺛﻮاﺑﻲ دارد؟‬

‫اﻧﺘﻈﺎر ﺣﺎﻟﺘﻲ اﺳﺖ ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي آﻧﭽﻪ اﻧﺘﻈﺎرش را ﻣﻲ ﻛﺸﻴﻢ‪ ،‬از آن ﺑﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻫﺮﻗﺪر ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻣﺎدﮔﻲ و ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﺷﺪن ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪،‬ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ اﮔﺮ ﻣﺴﺎﻓﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎرش ﺑﺴﺮ ﺑﺒﺮﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ‬

‫‪139‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم آﻣﺪﻧﺶ ﻧﺰدﻳﻚ ﺗﺮ ﺷﻮد ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﺷﺪن ﺷﻤﺎ اﻓﺰون ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﺣﻴﺎﻧﺎً ﺧﻮاﺑﺘﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺪاري ﻣﺒﺪ‪‬ل ﻣﻲ ﮔﺮدد ﭼﻮن‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﺷﺪﻳﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫و ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ و دوﺳﺘﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﺷﺪن ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﻮب زﻳﺎدﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬و ﺑﻲ ﺗﺮدﻳﺪ ﻫﺮﭼﻪ‬
‫ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺮاي اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ آن ﻣﻨﺘﻈﺮﻣﻘﺎم و ﺛﻮاب ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺰد ﺧﺪاي ﺑﺰرگ و ﻣﺘﻌﺎل ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣﺪن ﻣﻮﻻﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮﻗﺪر ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرش ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻼﺷﺶ در آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي آن‬
‫ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﮔﻨﺎه و ﻛﻮﺷﺶ در راه ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﺲ و ﭘﺎﻛﻴﺰه ﻛﺮدن درون از ﺻﻔﺎت ﻧﻜﻮﻫﻴﺪه و ﺑﺪﺳﺖ آوردن‬
‫ﺧﻮي ﻫﺎي ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫در رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻫﺮ آﻧﻜﺲ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ از‬
‫ﻳﺎران ﻗﺎﺋﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺎل اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎري و ﺧﻮي ﻫﺎي‬
‫ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻤﻴﺮد و ﻗﺎﺋﻢ ﭘﺲ از ﻣﺮدﻧﺶ ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰد‪ ،‬ﭘﺎداش او ﻫﻤﭽﻮن ﻛﺴﻲ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ دوران ﺣﻜﻮﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت را درك ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫و دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ در ﻓﻀﻴﻠﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در رواﻳﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل اﻣﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺬﻛّﺮ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ‪ :‬اﻳﻦ ﻃﻮر ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ از ﮔﻨﺎﻫﺎن و ﻛﺮدار زﺷﺖ را ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ ﻫﻢ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻫﻢ آوردﻳﻢ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎﻳﺪ در اﻧﺴﺎن ﻳﻚ ﻛﻮﺷﺶ و ﺗﻜﺎﭘﻮ ﺑﺮاي‬
‫ﻛﺴﺐ ﻓﻀﺎﻳﻞ و ﺗﻘﻮا ﺑﺸﻮد و ﮔﺮﻧﻪ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻨﻔﻌﻞ ﺛﻮاب ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﺬب‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮج ﺑﺎﺷﻴﺪ و از رﺣﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﻧﺸﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل ﻧﺰد ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج اﺳﺖ‪.‬‬

‫راه ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ و ﮔﺮوه ﻫﺎي ﻣﻨﺤﺮف و ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ و اﻋﺘﻤﺎد ﻛﺮدن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺪﻋﻴﺎن ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻧﻴﺎﺑﺖ در ﺟﻬﻞ و ﻧﺎداﻧﻲ آﻧﻬﺎ رﻳﺸﻪ دارد ﺷﻮق ﻓﺮاوان ﺑﻪ دﻳﺪار اﻣﺎم ﺑﺪون ﻣﻌﺮﻓﺖ و آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت و‬
‫ﻏﻔﻠﺖ از وﺟﻮد ﺷﻴﺎدان در اﻳﻦ ﻋﺮﺻﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ‬

‫‪140‬‬
 ‫آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ از ﻣﻌﺎرف ﻧﺎب ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺧﻮد را از دام ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺎزان ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ ﭘﻴﺮوي از ﻋﻠﻤﺎي ﻣﺘﻌﻬﺪ ﺷﻴﻌﻪ در‬
‫ﻣﺴﻴﺮ روﺷﻦ ﻣﻜﺘﺐ ﮔﺎم ﺑﺮدارﻧﺪ ‪.‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ رﻳﺸﻪ ﺟﻬﻞ را ﺧﺸﻜﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﺎﻣﻞ از اﻣﺎم زﻣﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎ و‬
‫ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺷﺨﺼﻲ آن ﺣﻀﺮت و ﺷﺮاﻳﻂ و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر وي را از رواﻳﺎت ﻣﻌﺼﻮﻣﺎن ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ‪.‬ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ اﺳﻢ ‪،‬ﻧﺴﺐ ﻻزم اﺳﺖ از ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎم و رﺗﺒﻪ و ﻣﻘﺎم اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ آﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و اﻳﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖ و‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭼﻨﺎن ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﻣﺎم ﺻﺎدق ﺑﺮاي ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن آن ﻻزم اﺳﺖ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻃﻠﺐ ﻳﺎري ﺷﻮد‪:‬‬
‫‪(...‬در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻃﻞ ﮔﺮاﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪.‬زراره از ﻳﺎران ﺧﺎص اﻣﺎم ﮔﻔﺖ‪:‬اﮔﺮ آن زﻣﺎن را ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻮدم ‪،‬ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺑﺨﻮان‪ :‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﻧﺒﻴﻚ‬
‫اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﺣﺠﺘﻚ ‪.‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﺣﺠﺘﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ‬
‫ﺣﺠﺘﻚ ﺿﻠﻠﺖ ﻋﻦ دﻳﻨﻲ)ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﺠﻨﺎن ﺑﺎب ﺷﺸﻢ(‬

‫ﻧﺎم و ﻧﺴﺐ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ در رواﻳﺎت‪:‬ﻫﻢ ﻧﺎم و ﻫﻢ ﻛﻨﻴﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ‪،‬در ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت از ﺑﺮدن‬
‫ﻧﺎم آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﻫﻨﻜﺎم ﻇﻬﻮر ﻧﻬﻲ ﺷﺪه ‪،‬ﻟﻘﺐ ﻫﺎي ﻣﺸﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت ‪:‬ﻗﺎﺋﻢ‪،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ‪،‬ﺑﻘﻴﺔ اﷲ‪،‬ﺣﺠﺖ و‪،...‬ﻧﺎم ﻣﺎدرﺷﺎن‬
‫ﻧﺮﺟﺲ و ﭘﺪرﺷﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي اﺳﺖ‪،‬ﺳﻦ اﻣﺎم و اﻣﺎﻣﺘﺸﺎن و‪...‬‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺣﻀﺮت ﺷﻤﺎﻳﻞ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻳﺸﺎن‪:‬ﭼﻬﺮه اش ﮔﻨﺪم ﮔﻮن ‪،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اش ﺑﻠﻨﺪ و ﺗﺎﺑﻨﺪه‪،‬اﺑﺮواﻧﺶ ﻛﺸﻴﺪه و‬
‫زﻳﺒﺎ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺶ ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺸﻜﻴﻦ و در ﻣﻴﺎن ﺷﺎﻧﻪ اش اﺛﺮي ﭼﻮن اﺛﺮ ﻧﺒﻮت و ‪...‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎم و اﻣﺎﻣﺖ ‪،‬او آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺑﺮ ﺣﻖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﭘﻴﺸﻮاي ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم و ﻣﻨﺠﻲ‬
‫ﺑﺸﺮﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻃﺎﻋﺖ از او ﺑﺮ ﻫﻤﮕﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ اﻃﺎﻋﺖ از او اﻃﺎﻋﺖ ط ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪاﺳﺖ و اﻃﺎﻋﺖ از‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻃﺎﻋﺖ ﺧﺪاﺳﺖ ‪.‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻀﺮت از زﺑﺎن ﺧﻮد اﻣﺎم‪:‬‬
‫اﺑﻮﻧﺼﺮ)ﺧﺎدم اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي رﺳﻴﺪم ‪.‬ﻓﺮﻣﻮد‪:‬آﻳﺎ ﻣﺮا ﻣﻲ‬
‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ؟ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪:‬آري ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻦ ﻛﻴﺴﺘﻢ؟ﮔﻔﺘﻢ ‪:‬ﺷﻤﺎ آﻗﺎي ﻣﻦ و ﭘﺴﺮ آﻗﺎي ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻘﺼﻮدم اﻳﻦ ﻧﺒﻮد‪.‬‬

‫‪141‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪:‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﻓﺪاي ﺷﻤﺎ ﺑﮕﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد ﻣﻦ آﺧﺮﻳﻦ وﺻﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮم ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻦ ‪،‬ﺑﻼ‬
‫را از ﺧﺎﻧﺪاﻧﻢ و ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﻢ ﺑﺮ ﻃﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪).‬ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﻪ ج‪،2‬ﺑﺎب ‪،43‬ح ‪،12‬ص‪(171‬‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از اﺑﻌﺎد ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻣﺎم ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺳﻴﺮه و ﺻﻔﺎت ﻣﻬﺪوي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﮔﺴﺘﺮده اي در رﻓﺘﺎر و ﺧﻠﻖ و‬
‫ﺧﻮي ﻣﻨﺘﻈﺮ دارد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ‪،‬آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم و واﭘﺴﻴﻦ ﻣﻌﺼﻮم از ﺳﻼﻟﻪ ﭘﺎك ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺶ اﻳﺪه‬
‫آل ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم و ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل اﺳﻼﻣﻲ و اﺟﺮا ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻘﺸﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺻﻞ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ در ﺻﺤﻨﻪ ﮔﻴﺘﻲ اﺳﺖ ‪.‬ﺳﻴﺮه او ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮه ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻞ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دوﻟﺘﺶ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻋﻈﻤﺖ‬
‫ﻗﺮان و اﺣﻴﺎي ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻋﺎﻟﻲ اﺳﻼم اﺳﺖ ‪.‬او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺪش ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ رﺣﻤﺔ ﻟﻠﻌﺎﻟﻤﻴﻦ اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ‪،‬ﭘﺮﭼﻢ و‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺎ اوﺳﺖ‪.‬ﭘﻴﺮاﻫﻦ وي را ﺑﺮ ﺗﻦ و ﺷﻤﺸﻴﺮ آن ﺣﻀﺮت را در دﺳﺖ دارد و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﺎﻫﺮي و ﺑﺎﻃﻨﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در او ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪).‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص‪(490‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﺳﻨﺖ و روش ﻣﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي وي‬
‫روزي ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ و زﻣﻴﻦ آن ﭼﻪ دارد ﺑﻴﺮون ﻣﻲ رﻳﺰد و او زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ ﺷﺪه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮارج ‪51‬ص‪(82‬‬

‫راوي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺮﺳﻴﺪم ‪،‬ﻗﺎﺋﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم رﻓﺘﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ؟ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﺑﻪ روش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ اﺳﻼم را آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬ﻋﺮ ض ﻛﺮدم روش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ؟ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ آﺛﺎر ﻛﻔﺮ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ را‬
‫از ﻣﻴﺎن ﺑﺮد و ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ رﻓﺘﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪،‬اﻋﻤﺎل ﻧﺎﻣﺸﺮوع و ﺑﺪﻋﺘﻲ را ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺻﻠﺢ و‬
‫ﺳﺎزش ﺑﺎ ﺑﻴﮕﺎﻣﮕﺎن اﺳﻼم ‪،‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻣﺮﺳﻮم ﺷﺪه ‪،‬از ﻣﻴﺎن ﻣﻲ ﺑﺮد و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﮔﺴﺘﺮي رﻫﺒﺮي ﻣﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪).‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج‪52‬ص‪(381‬‬

‫و دﻳﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻼﺋﻢ و ﺷﺮاﻳﻂ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ ‪،‬زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻧﺎ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﺮاي آن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺳﻴﻤﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﺸﻴﺪﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﻮر اﻣﻴﺪ و ﺑﺮاي ﻣﻌﻨﺪان ﺗﺬﻛﺮ و‬
‫ﻫﺸﺪار اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﺺ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻣﻬﺪوﻳﺖ اﺳﺖ ‪،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ادﻋﺎي ﻣﻬﺪي‬

‫‪142‬‬
 ‫ﺑﻮدن ﻛﺮد وﻟﻲ ﺳﺨﻦ او ﺑﺎ آﻧﭽﻪ در رواﻳﺎت ﻋﻼﺋﻢ اﻣﺪه ‪،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﻮد دروغ او آﺷﻜﺎر ﻣﻴﺸﻮد از ﻃﺮﻓﻲ در ﺑﻴﻦ‬
‫رواﻳﺎت دو ﮔﻮﻧﻪ ﻋﻼﺋﻢ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺪه ‪:‬ﻋﻼﻳﻢ ﻏﻴﺮ ﺣﺘﻤﻲ‪:‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮي ﻛﻠﻲ و اﺻﻞ ﻇﻬﻮر ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ دﻫﺪو ﺗﻨﻬﺎ در ﺻﻮرت‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﺷﺮاﻳﻂ آﻧﻬﺎ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪن دﻳﻮار ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬و ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ ‪:‬ﻛﻪ ﺑﺪون‬
‫ﺷﻚ اﺗﻔﺎق ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻓﺘﺎد و ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﭘﻨﺞ ﻧﺸﺎﻧﻪ دارد ﺧﺮوج‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪،‬ﻳﻤﺎﻧﻲ‪،‬ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ‪،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻧﻔﺲ زﻛﻴﻪ و ﺧﺴﻒ ﺑﻴﺪا‪.‬‬
‫در ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﻣﺪﻋﻴﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻧﺎﻳﺒﺎن ﺧﺎص اﻣﺎم ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮﻗﻴﻌﺎت ﻟﻌﻦ ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي در آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺧﻮد ﺑﻪ اﺧﺮﻳﻦ ﻧﺎﻳﺒﺸﺎن ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن را روﺷﻦ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﻮش دادن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ‬
‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﺪﻋﻴﺎن دروﻏﻴﻦ ﻛﺎﻓﻴﺴﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‪.‬اي ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي ‪،‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﺼﻴﺒﺖ وﻓﺎت ﺗﻮ‪،‬ﺑﻪ ﺑﺮادران دﻳﻨﻲ ات ‪،‬ﭘﺎداش ﺑﺰرگ‬
‫ﻛﺮاﻣﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻮ ﺗﺎ ﺷﺶ روز دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺳﺮاي ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﻲ رﻓﺖ‪.‬ﺑﻪ ﻛﺮﻫﺎﻳﺖ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻛﻦ و درﺑﺎره ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﭘﺲ از ﺧﻮد ﺑﻪ ﻛﺴﻲ وﺻﻴﺖ ﻣﻜﻦ‪.‬زﻳﺮا دوره ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻓﺮا رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﭘﺲ ﻇﻬﻮري ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪،‬ﻣﮕﺮ ﭘﺲ‬
‫از ﻓﺮﻣﺎن اﻫﻲ و آن ﭘﺲ از ﮔﺬﺷﺖ ﻣﺪﺗﻲ دراز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻟﻬﺎ را ﺳﺨﺘﻲ و ﻗﺴﺎوت ﻓﺮا ﮔﻴﺮد و زﻣﻴﻦ از ﻇﻠﻢ و‬
‫ﺳﺘﻢ ﭘﺮ ﺷﻮد و در آﻳﻨﺪه ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻦ ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﻗﺒﻞ از ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و‬
‫ﺻﻴﺤﻪ ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﺪ ‪،‬دروغ ﮔﻮ اﺳﺖ‪).‬ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﻪ ج‪،2‬ﺑﺎب‪،45‬ص‪(294‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﻴﺎن روﺷﻦ ﻫﺮ ﺷﻴﻌﻪ آﮔﺎﻫﻲ وﻇﻴﻔﻪ دارد ‪،‬ﻣﺪﻋﻴﺎن ارﺗﺒﺎط و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎص را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮد و راه ﻧﻔﻮذ و ﺳﻮد ﺟﻮﻳﻲ‬
‫اﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﻃﻠﺒﺎن و دﻧﻴﺎ ﺧﻮﻫﺎن را ﺑﺒﻨﺪد‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﺎت وﻫﺎﺑﻴﺖ درﻣﻮرد آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫در رواﻳﺎت اﻋﺮاب آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬دو ﻋﺒﺪاﷲ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻛﺮدن در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ زﻳﺮ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪ‪:‬‬

‫‪143‬‬
 ‫از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺮگ ﻋﺒﺪاﷲ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ )ﺧﺒﺮ ﻣﺮﮔﺶ را ﺑﻴﺎورد(‬
‫ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ را )ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻋﺼﺮ را( ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻤﻴﺮد ﻣﺮدم ﺑﻌﺪ از او ﺑﺮ اﺣﺪي ﺟﻤﻊ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﺘﻢ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺘﺎن اﻧﺸﺎءاﷲ‪ ،‬و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻣﺎﻫﻬﺎ و اﻳﺎم ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﮔﺰ‪ .‬ﭘﺲ در رواﻳﺖ از ﻗﻮل ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ‬
‫ﻳﻚ ﻋﺒﺪاﷲ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﻳﺎ ﻋﺪم ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ رواﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﻬﺖ ﺳﻨﺪ اﻋﺘﺒﺎر اﻳﻦ رواﻳﺖ‬
‫ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺠﺎل دﻳﮕﺮي را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ‪.‬‬

‫‪ -1‬ﻋﻨﻪ ﻋﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻰ ﻋﻦ درﺳﺖ ﺑﻦ أﺑﻲ ﻣﻨﺼﻮر ﻋﻦ ﻋﻤﺎر ﺑﻦ ﻣﺮوان ﻋﻦ أﺑﻲ ﺑﺼﻴﺮ ﻗﺎل ﺳﻤﻌﺖ أﺑﺎ ﻋﺒﺪ اﷲ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻳﻘﻮل ﻣﻦ ﻳﻀﻤﻦ ﻟﻲ ﻣﻮت ﻋﺒﺪ اﷲ أﺿﻤﻦ ﻟﻪ اﻟﻘﺎﺋﻢ ﺛﻢ ﻗﺎل إذا ﻣﺎت ﻋﺒﺪ اﷲ ﻟﻢ ﻳﺠﺘﻤﻊ اﻟﻨﺎس ﺑﻌﺪه‬
‫ﻋﻠﻰ أﺣﺪ و ﻟﻢ ﻳﺘﻨﺎه ﻫﺬا اﻷﻣﺮ دون ﺻﺎﺣﺒﻜﻢ إن ﺷﺎء اﷲ و ﻳﺬﻫﺐ ﻣﻠﻚ اﻟﺴﻨﻴﻦ و ﻳﺼﻴﺮ ﻣﻠﻚ اﻟﺸﻬﻮر و اﻷﻳﺎم‬
‫ﻓﻘﻠﺖ ﻳﻄﻮل ذﻟﻚ ﻗﺎل ﻛﻼ ‪ .‬اﻟﻐﻴﺒﺔﻟﻠﻄﻮﺳﻲ ص ‪448 :‬؛ ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج‪ 52‬ص‪.210‬‬

‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻬﺪى ﻣﻨﺘﻈﺮ در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮدﮔﺎن را زﻧﺪه ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ را ﻋﺰﻳﺰ ﺑﺪارد و‬
‫ﻓﺎﺳﻘﻴﻦ را ﻋﺬاب ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ و اﺻﻮﻻ آﻳﺎ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ رﺟﻌﺖ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻋﻠﻤﻰ دارد در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﺟﺰء اﻋﺘﻘﺎدات‬
‫ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻋﻘﻼ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ و دﻟﻴﻞ ﺑﺮ آن ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻰ‪:‬‬

‫زﻧﺪه ﻛﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن‪ ،‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻰ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺻﺎﻟﺤﺶ ﻫﻤﭽﻮن ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻰ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﻳﻦ اذن را ﻣﻰ دﻫﺪ ﺑﻌﻀﻰ از اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ زﻧﺪه ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ‬
‫زﻧﺪه ﻛﺮدن ﻓﻘﻂ ﺑﺎ اذن اﻟﻬﻰ اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪144‬‬
‫و رﺟﻌﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎى زﻧﺪه ﺷﺪن ﺑﻌﻀﻰ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ در دﻧﻴﺎ‪ ،‬در ﻣﻮﻗﻊ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬از‬
‫رواﻳﺎت و ﺑﻌﻀﻰ آﻳﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬و ﻃﺒﻖ ﺳﺨﻨﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﻳﻦ اﻣﺮ در اﻣﺖ اﺳﻼﻣﻰ ﻧﻴﺰ‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻣﺘﻬﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ وﻗﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺴﺎﻟﻪ رﺟﻌﺖ ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﺎ زﻧﺪه ﻛﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﺪارد و ﺷﻴﻌﻴﺎن زﻧﺪه‬
‫ﻛﺮدن اﻣﻮات را ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ ﻧﻪ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪.‬‬

‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻰ‪:‬‬

‫ﻗﺒﻞ از ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺷﺒﻬﻪ ﻣﺬﻛﻮر ﻻزم اﺳﺖ ﻧﻜﺎﺗﻰ ذﻛﺮ ﺷﻮد و آن اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬ﻣﺴﺎﻟﻪ رﺟﻌﺖ ﻫﻴﭻ ارﺗﺒﺎﻃﻰ ﺑﺎ زﻧﺪه ﻛﺮدن‬
‫ﻣﺮدﮔﺎن و ﻳﺎ ﻋﺰﻳﺰ ﻧﻤﻮدن ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ و ﻋﺬاب ﻛﺮدن ﻓﺎﺳﻘﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﺪارد و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻫﻴﭻ ﻣﻮﻗﻊ زﻧﺪه ﻧﻤﻮدن‬
‫ﻣﺮدﮔﺎن را ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن رﺑﻂ ﻧﻤﻰ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻮاره اﻋﺘﻘﺎدﺷﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺪه ﻛﺮدن و ﻳﺎ ﻣﻴﺮاﻧﺪن ﻣﺨﺼﻮص ذات‬
‫ﻣﻘﺪس ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺤﺚ از اﺣﻴﺎء ﻣﺮدﮔﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻏﻴﺮ ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺤﺚ ﺣﺎﺷﻴﻪ اى ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در‬
‫ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺻﻔﺎﺗﻰ را ﺑﺮاى ﺧﻮدش ﻣﻄﺮح ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮص ذات ﻣﻘﺪس او ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ و ﻏﻴﺮ از ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﻛﺴﻰ از اﻧﺒﻴﺎء و اﺋﻤﻪ و ﻣﻼﺋﻜﻪ آن ﺻﻔﺎت را ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪» :‬ﻻاﻟﻪ اﻻ ﻫﻮ ﻳﺤﻴﻰ و ﻳﻤﻴﺖ« )ﻣﻌﺒﻮدى ﺟﺰ او ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻧﺪه‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﺪ و ﻣﻰ ﻣﻴﺮاﻧﺪ( و »اﷲ ﻳﺘﻮﻓﻰ اﻻﻧﻔﺲ ﺣﻴﻦ ﻣﻮﺗﻬﺎ‪ « ...‬ﺧﺪاوﻧﺪ ارواح را ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﻗﺒﺾ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪.«...‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻰ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻳﺎد ﻛﻦ ﻧﻌﻤﺘﻰ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ و ﻣﺎدرت ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮ را ﺑﺎ »روح اﻟﻘﺪس« ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮدم; ﻛﻪ در ﮔﻬﻮاره و ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺰرﮔﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺳﺨﻦ ﻣﻰ ﮔﻔﺘﻰ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب‬
‫و ﺣﻜﻤﺖ و ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ را ﺑﻪ ﺗﻮ آﻣﻮﺧﺘﻢ‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻦ‪ ،‬از ﮔﻞ‪ ،‬ﭼﻴﺰى ﺑﻪ ﺻﻮرت ﭘﺮﻧﺪه ﻣﻰ‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻰ‪ ،‬و در آن ﻣﻰ دﻣﻴﺪى‪ ،‬و ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻦ ﭘﺮﻧﺪه ﻣﻰ ﺷﺪ‪ ،‬و ﻛﻮر ﻣﺎدر زاد‪ ،‬و ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرى ﭘﻴﺴﻰ را ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻦ‪،‬‬
‫ﺷﻔﺎ ﻣﻰ دادى‪ ،‬و ﻣﺮدﮔﺎن را )ﻧﻴﺰ( ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻦ زﻧﺪه ﻣﻰ ﻛﺮدى; و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ را از آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﺗﻮ‪،‬‬
‫ﺑﺎزداﺷﺘﻢ; در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﻪ دﻻﻳﻞ روﺷﻦ ﺑﺮاى آﻧﻬﺎ آوردى‪ ،‬وﻟﻰ ﺟﻤﻌﻰ از ﻛﺎﻓﺮان آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻨﻬﺎ ﺟﺰ ﺳﺤﺮ آﺷﻜﺎر‬
‫ﻧﻴﺴﺖ«‪.‬‬

‫‪145‬‬
 ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻓﻮق‪ ،‬ﻣﻰ ﮔﻮﺋﻴﻢ‪ :‬در ﻫﻤﻪ ادﻳﺎن ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺸﺎرت داده ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ‬
‫ﻛﻪ وارث ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻮم و ﻣﻌﺠﺰات اﻧﺒﻴﺎء ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﺪل و داد را ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده و زﻣﻴﻦ را از ﻟﻮث ﺳﺘﻤﮕﺮان و‬
‫ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎران ﭘﺎك ﻣﻰ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮآن ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬و ﻟﻘﺪ ﻛﺘﺒﻨﺎ ﻓﻰ اﻟﺰﺑﻮر ﻣﻦ ﺑﻌﺪ اﻟﺬﻛﺮ ان اﻻرض ﻳﺮﺛﻬﺎ ﻋﺒﺎدى اﻟﺼﺎﻟﺤﻮن«‬
‫در "زﺑﻮر" ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮ )ﺗﻮرات( ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ام وارث )ﺣﻜﻮﻣﺖ( زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ«‪ ،‬و اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺼﻠﺢ ﻣﻮﻋﻮد اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺠﺰات ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻧﺪه ﻛﺮدن ﻣﺮدﮔﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻰ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ از ﻣﻌﺠﺰات آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻣﻌﺠﺰه اى ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎذن اﻟﻬﻰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺪون اذن‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﻣﻌﺠﺰه ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫رﺟﻌﺖ و ﻋﻘﻴﺪه ﻣﺴﻠﻢ ﺷﻴﻌﻪ‬

‫رﺟﻌﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻰ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻦ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺮاد از آن زﻧﺪه ﺷﺪن و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻦ ﮔﺮوﻫﻰ‪) ،‬از ﻧﻴﻜﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﻚ و اﻧﺴﺎن ﻫﺎى‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪ( ﺑﻌﺪ از ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﻴﻜﺎن ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه دوﻟﺖ آن ﺑﺰرﮔﻮار‬
‫ﺷﺎدﻣﺎن ﺑﺸﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻓﻴﺾ ﻧﺼﺮﺗﺶ ﻣﻔﺘﺨﺮ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬و اﻧﺴﺎن ﻫﺎى ﺑﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه دوﻟﺘﻰ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻰ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻏﻤﮕﻴﻦ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ذﻟﺖ و ﺧﻮارى ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬و ﻋﻘﻮﺑﺖ و ﻋﺬاب ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ و ﺑﻪ دﺳﺖ دوﺳﺘﺎن آن ﺣﻀﺮت ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و اﻣﺎ‬
‫دﻳﮕﺮ ﻣﺮدﻣﺎن در ﻗﺒﺮﻫﺎ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ در ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺣﺎﺿﺮ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ ﻋﻘﻼ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ و دﻟﻴﻠﻰ ﺑﺮ آن ﻧﺪارﻳﻢ؟! ﻣﻰ ﮔﻮﺋﻴﻢ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ اﻣﻜﺎن ﭼﻴﺰى وﻗﻮع آن اﺳﺖ و‬
‫در اﻣﺘﻬﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﻈﻴﺮ آن واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻮارد ﻣﺨﺘﻠﻔﻰ از رﺟﻌﺖ را ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮده اﺳﺖ از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ‬
‫داﺳﺘﺎن ﻗﻮﻣﻰ اﺷﺎره ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ از ﺗﺮس ﻃﺎﻋﻮن از وﻃﻦ ﺧﻮد ﻓﺮار ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﻣﺪﺗﻰ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻣﻴﺮاﻧﺪ و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ دﻋﺎى ﻳﻜﻰ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﻨﺎم »ﺣﺰﻗﻴﻞ« ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ را زﻧﺪه ﻛﺮد ﺑﻌﺪ از آن ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻰ ﺑﻪ اﺟﻞ ﻃﺒﻴﻌﻰ از دﻧﻴﺎ‬
‫رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮاى روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﻄﻠﺐ دو آﻳﻪ و دو رواﻳﺖ ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ( آﻳﺎت‪:‬‬

‫‪146‬‬
‫‪1‬ـ ﻗﺮآن ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬اﻟﻢ ﺗﺮ اﻟﻰ اﻟﺬﻳﻦ ﺧﺮﺟﻮا ﻣﻦ دﻳﺎرﻫﻢ و ﻫﻢ اﻟﻮف ﺣﺬر اﻟﻤﻮت‪ ،‬ﻓﻘﺎل ﻟﻬﻢ اﷲ ﻣﻮﺗﻮا‪ ،‬ﺛﻢ اﺣﻴﺎﻫﻢ ان‬
‫اﷲ ﻟﺬو ﻓﻀﻞ ﻋﻠﻰ اﻟﻨﺎس و ﻟﻜﻦ اﻛﺜﺮ اﻟﻨﺎس ﻻﻳﺸﻜﺮون; آﻳﺎ ﻧﺪﻳﺪى آﻧﺎن را ﻛﻪ از ﺑﻴﻢ ﻣﺮگ از ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎى ﺧﻮد ﺑﻴﺮون‬
‫رﻓﺘﻨﺪ و آﻧﻬﺎ ﻫﺰاران ﺗﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ آﻧﺎن را زﻧﺪه ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻰ ﮔﻤﺎن ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﺮدم‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻓﻀﻞ اﺳﺖ‪ .‬و ﻟﻜﻦ ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﺮدم ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارى ﻧﻤﻰ ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬

‫و ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻋﺪه ﻣﻌﺮوف‪» :‬ﺣﻜﻢ اﻻﻣﺜﺎل ﻓﻴﻤﺎ ﻳﺠﻮز و ﻣﺎ ﻻ ﻳﺠﻮز واﺣﺪ« اﺣﺘﻤﺎل اﻣﺘﻨﺎع آن از ﺑﻴﻦ ﻣﻰ رود و ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻰ ﺷﻮد‬
‫ﻛﻪ رﺟﻌﺖ ﻳﻚ ﻛﺎر ﻣﻤﻜﻨﻰ اﺳﺖ و ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ در اﻳﻦ اﻣﺖ )ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم( ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬و رواﻳﺎت ﻣﺎ آن را اﺛﺒﺎت‬
‫ﻛﺮده اﻧﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻳﻜﻮن ﻓﻰ ﻫﺬه اﻻﻣﻪ ﻛﻞ ﻣﺎ ﻛﺎن ﻓﻰ ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﺬو‬
‫اﻟﻨﻌﻞ ﺑﺎﻟﻨﻌﻞ و اﻟﻘﺰة ﺑﺎﻟﻘﺰة« ﻫﺮ اﺗﻔﺎﻗﻰ ﻛﻪ در ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ رخ داده ﺑﺪون ذره اى ﻛﻢ و زﻳﺎد در اﻳﻦ اﻣﺖ ﻫﻢ رخ ﻣﻰ‬
‫دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪2‬ـ آﻳﻪ ى دﻳﮕﺮى ﻛﻪ ﺑﺮ رﺟﻌﺖ دﻻﻟﺖ دارد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬و ﻳﻮم ﻧﺤﺸﺮ ﻣﻦ ﻛﻞ اﻣﺔ ﻓﻮﺟﺎً« )ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ آور( روزى را ﻛﻪ ﻣﺎ از ﻫﺮ اﻣﺘﻰ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻰ را از ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ آﻳﺎت ﻣﺎ را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻣﻰ ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺤﺸﻮر ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬و‬
‫آﻧﻬﺎ را ﻧﮕﻪ ﻣﻰ دارﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن در ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻫﻤﻪ ﻣﺤﺸﻮر‬
‫ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻪ از ﻫﺮ ﮔﺮوﻫﻰ ﻓﻮﺟﻰ‪ ،‬ﻟﺬا اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ رﺟﻌﺖ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ب( رواﻳﺎت‪:‬‬

‫‪1‬ـ ﻣﺄﻣﻮن ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم رﺿﺎ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﺮض ﻛﺮد ﻳﺎ اﺑﺎ اﻟﺤﺴﻦ درﺑﺎره رﺟﻌﺖ ﭼﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻰ؟ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫رﺟﻌﺖ ﺣﻖ اﺳﺖ در اﻣﺖ ﻫﺎى ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻗﺮآن ﻫﻢ ازآن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻫﻢ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺲ ﻣﻰ آﻳﺪ‪،‬‬
‫ﺑﺮاى اﻳﻦ اﻣﺖ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاى اﻣﺖ ﻫﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻛﻢ و زﻳﺎد‪ ،‬و ﻓﺮﻣﻮد ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﻓﺮﻧﺪان ﻣﻦ ﻇﻬﻮر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﻰ از آﺳﻤﺎن ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪه ﭘﺸﺖ ﺳﺮ آﻧﺤﻀﺮت ﻧﻤﺎز ﻣﻰ ﮔﺬارد‪...‬‬
‫ﻣﺄﻣﻮن ﻋﺮض ﻛﺮد ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﭼﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺣﻖ ﺑﻪ اﻫﻞ ﺧﻮدش ﺑﺮ ﻣﻰ ﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ‬
‫وﺟﻮد رﺟﻌﺖ و ﺻﺤﺖ آن دارد ﻛﻪ ﻧﻴﺎزى ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪147‬‬
‫‪2‬ـ ﺳﻠﻤﺎن ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( دوازده اﻣﺎﻣﻰ ﺑﻌﺪ از ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻧﻤﻮد‪ ،‬و اﺳﺎﻣﻰ ﻫﺮ ﻳﻚ را‬
‫ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﮔﺮﻳﺴﺘﻢ و ﻋﺮض ﻛﺮدم آﻳﺎ ﻣﻦ آﻧﻬﺎ را درك ﻣﻰ ﻛﻨﻢ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻮ اى ﺳﻠﻤﺎن و اﻣﺜﺎل ﺗﻮ آﻧﻬﺎ را دوﺳﺖ‬
‫ﻣﻰ دارﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﻌﺮﻓﺖ آﻧﻬﺎ را درك ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻠﻤﺎن ﮔﻮﻳﺪ ﺧﺪا را ﺷﻜﺮ ﻛﺮدم ﺳﭙﺲ ﻋﺮض ﻛﺮدم ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ آﻳﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺗﺎ زﻣﺎن آﻧﻬﺎ زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻮد؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اى ﺳﻠﻤﺎن اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺑﺨﻮان »ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ وﻋﺪه ﻓﺮا رﺳﺪ ﮔﺮوﻫﻰ از‬
‫ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ و ﺟﻨﮕﺠﻮى ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺿﺪ ﺷﻤﺎ ﻣﻰ اﻧﮕﻴﺰم‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ را ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ وﻋﺪه اى اﺳﺖ ﻗﻄﻌﻰ ﭘﺲ‬
‫ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﭼﻴﺮه ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ و ﺷﻤﺎ را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ دارﻳﻴﻬﺎ و ﻓﺮزﻧﺪان ﻛﻤﻚ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد و ﻧﻔﺮات ﺷﻤﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻗﺮار ﻣﻰ‬
‫دﻫﻴﻢ« ﺳﻠﻤﺎن ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻦ از روى ﺷﻮق ﮔﺮﻳﻪ ﻧﻤﻮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ اﻳﻦ ﺣﺎدﺛﻪ در زﻣﺎن ﺷﻤﺎ )و ﺑﺎ ﺣﻀﻮر ﺷﻤﺎ(‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻓﺮﻣﻮد آرى و اﷲ در آن زﻣﺎن ﻣﻦ و ﻋﻠﻰ و ﻓﺎﻃﻤﻪ و ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﻴﻦ و ﻧﻪ اﻣﺎم از ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻬﻢ‬
‫اﺳﻼم( و ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ در ﻣﺴﻴﺮ اﻫﻠﺒﻴﺖ ﻣﻈﻠﻮم واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺠﺎ ﮔﺮدﻫﻢ ﻣﻰ آﻳﻴﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه اﺑﻠﻴﺲ و ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن او و‬
‫ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ واﻗﻌﻰ و ﻛﺎﻓﺮان ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﻓﺮﻣﻮد ﻣﺎﻳﻴﻢ ﺗﺄوﻳﻞ اﻳﻦ آﻳﻪ‪» :‬ﻣﺎ ﭼﻨﻴﻦ اراده ﻧﻤﻮده اﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن زﻣﻴﻦ ﻣﻨﺖ ﻧﻬﻴﻢ و آﻧﺎن را ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن وارﺛﺎن روى زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دﻫﻴﻢ«‪ .‬ﺳﻠﻤﺎن ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ از ﻧﺰد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﺮﺧﻮاﺳﺘﻢ از آن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﺎﻛﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺮگ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻢ و ﻳﺎ او ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﻢ آﻳﺪ«‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﺎت وﻫﺎﺑﻴﺖ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آﻳﺎت ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ در ﻣﻮرد اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫ﻧﺰول آﻳﺔ‪» ،‬وﻋﺪ اﷲ اﻟﺬﻳﻦ اﻣﻨﻮا ﻣﻨﻜﻢ و ﻋﻤﻠﻮا اﻟﺼﺎﻟﺤﺎت ﻟﻴﺴﺘﺨﻠﻔﻨّﻬﻢ ﻓﻲ اﻻرض ﻛﻤﺎ ‪« . . .‬در ﻣﻮرد‬
‫ﺧﻼﻓﺖ ﺧﻠﻔﺎي راﺷﺪﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬و رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻲ‪:‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در آﻳﺔ ﺷﺮﻳﻔﺔ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﻓﺮاﮔﻴﺮي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﺎﻟﺤﺎن ﻣﺆﻣﻦ‪ ،‬و اﺳﺘﻘﺮار دﻳﻦ ﻣﺮﺿﻲ ﺧﺪا و اﻣﻨﻴ‪‬ﺖ در زﻣﻴﻦ‬
‫را وﻋﺪه داده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻔﺴ‪‬ﺮان اﻫﻞ ﺳﻨﺖ آﻳﻪ را در ﻣﻮرد ﺧﻠﻔﺎي راﺷﺪﻳﻦ ﻣﻲداﻧﻨﺪ اﻣ‪‬ﺎ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ اﻳﻦ ادﻋﺎ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻦ وﻋﺪة اﻟﻬﻲ ﻫﻨﻮز ﻣﺤﻘّﻖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ آن ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﺷﻴﻌﻪ و اﻫﻞ ﺳﻨﺖ‬
‫ﭼﻨﻴﻦ وﻋﺪهاي در ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﺤﻘّﻖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪148‬‬
 ‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ‪:‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺻﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﺻﺎﻟﺢ ﺑﺸﺎرت داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺣﻜﻮﻣﺖ روي زﻣﻴﻦ را‬
‫در دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ و دﻳﻦ اﺳﻼم ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻧﺎاﻣﻨﻲﻫﺎ و وﺣﺸﺖﻫﺎ ﺑﻪ آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ ﻣﺒﺪ‪‬ل ﻣﻲﮔﺮدد‪،‬‬
‫ﺷﺮك از ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺮﭼﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﺑﺎ آزادي ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﺪاي ﻳﮕﺎﻧﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻤﮕﺎن اﺗﻤﺎم ﺣﺠ‪‬ﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﺨﻮاﻫﺪ راه ﻛﻔﺮ را ﺑﭙﻮﻳﺪ ﻣﻘﺼﺮ و ﻓﺎﺳﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻔﺴ‪‬ﺮان ﻋﺎﻣ‪‬ﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬زﻣﺨﺸﺮي‪ ،‬ﺑﻴﻀﺎوي‪ ،‬ﻗﺮﻃﺒﻲ‪ ،‬و ﻓﺨﺮ رازي‪ ،‬ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﺧﻠﻔﺎي راﺷﺪﻳﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و اﻋﻤﺎل ﺻﺎﻟﺢ اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ و اﻳﻦ وﻋﺪة اﻟﻬﻲ در زﻣﺎن آﻧﻬﺎ ﻣﺤﻘّﻖ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻘﺪ ﻣﺪ‪‬ﻋﺎي اﻫﻞ ﺳﻨﺖ‪ :‬ﮔﺮﭼﻪ در آن زﻣﺎن ﺗﺮس و وﺣﺸﺘﻲ را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از ﻧﺎﺣﻴﺔ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺎرﺟﻲ اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد اﺳﻠﺤﻪ ﺣﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪ ﻓﺮو رﻳﺨﺖ؛ و دﻳﻦ اﺳﻼم ﻛﻪ اﺑﺘﺪا ﻣﺨﻔﻲ و ﻣﺤﺪود ﺑﻮد ﻇﺎﻫﺮ‬
‫و ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﺷﺪ؛ اﻣ‪‬ﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻣﺪ‪‬ﻋﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺧﻠﻔﺎء اﻳﻦ وﻋﺪة اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺤﻘّﻖ ﺷﺪه اﺳﺖ؛‬
‫ﭼﻨﺎنﻛﻪ »آﻟﻮﺳﻲ« از ﻣﻔﺴ‪‬ﺮان ﺑﺰرگ ﻋﺎﻣ‪‬ﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ‪ :‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ آﻳﻪ ﺑﺮ ﺻﺤﺖ اﻣﺮ ﺧﻠﻔﺎء‬
‫اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺮد‪ .‬و دﻻﻳﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﺪ‪‬ﻋﺎي ﻣﻄﺮح ﺷﺪه را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﺧﻮد آﻳﻪ دﻻﻟﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻼﻓﺖ و اﻣﺎﻣﺖ ﻳﻚ ﻣﻨﺼﺐ اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺿﻤﻴﺮ ﻓﺎﻋﻠﻲ در ﻛﻠﻤﻪ »ﻟﻴﺴﺘﺨﻠﻔﻨﻬﻢ« ﺑﻪ‬
‫»اﷲ« ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺮدد ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻋﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ او اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺑﺎﻳﺪ از ﻃﺮف ﺧﺪا ﻣﻨﺼﻮب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬آﻳﺔ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ‪ ،‬ﺧﺒﺮ از اﺳﺘﻘﺮار دﻳﻨﻲ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻮرد رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪» :‬و ﻟﻴﻤﻜﻨّﻦ ﻟﻬﻢ دﻳﻨﻬﻢ اﻟﺬي ارﺗﻀﻲ‬
‫ﻟﻬﻢ« و ﭼﻨﻴﻦ دﻳﻨﻲ ﻃﺒﻖ آﻳﺔ »اﻟﻴﻮم اﻛﻤﻠﺖ ﻟﻜﻢ دﻳﻨﻜﻢ و اﺗﻤﻤﺖ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻧﻌﻤﺘﻲ و رﺿﻴﺖ ﻟﻜﻢ اﻻﺳﻼم دﻧﻴﺎً«‪،‬دﻳﻨﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ اﻣﺎم وﻇﻴﻔﺔ آن از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻨﺼﻮب ﮔﺮدد‪ ،‬زﻳﺮا ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪ‪‬دي ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻪ و ﻋﺎﻣﻪ آنﻫﺎ را ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪،‬‬
‫اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﻧﺼﺐ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ـ ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ در ﻏﺪﻳﺮ ﺧﻢ ﻧﺎزل‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺑﺎ ﻧﺼﺐ اﻣﺎم‪ ،‬ﺧﺪا راﺿﻲ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ اﺳﻼم دﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ؛ و ﭼﻮن اﻫﻞ ﺳﻨّﺖ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺧﻠﻔﺎ را‬
‫ﻣﻨﺼﻮب از ﻃﺮف ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ وﻋﺪة ﺧﺪا را در زﻣﺎن آﻧﺎن ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪149‬‬
‫‪ .2‬ﻛﻠﻤﺔ »اﻻرض« ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و ﻇﻬﻮر در ﺗﻤﺎم ﻛﺮة زﻣﻴﻦ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آﻳﻪ ﺧﺒﺮ از ﺗﺤﻘﻖ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺴﺎن‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن و داود ـ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻣﻲدﻫﺪ؛ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ در زﻣﺎن ﺧﻠﻔﺎء ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .3‬آﻳﻪ ﺧﺒﺮ از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺧﻮف ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪» ،‬وﻟﻴﺒﺪ‪‬ﻟﻨّﻬﻢ ﻣﻦ ﺑﻌﺪ ﺧﻮﻓﻬﻢ اﻣﻨﺎً«‪ .‬ﻛﻪ آن زﻣﺎن ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻣﺴﺄﻟﻪاي اﺗﻔﺎق ﻧﻴﻔﺘﺎد و ﻋﺪ‪‬هاي از ﺻﺤﺎﺑﺔ ﺑﺰرگ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﻮذر‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد‪ ،‬ﻋﻤﺎر ﻳﺎﺳﺮ و ‪ . . .‬اﻣﻨﻴﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ و‬
‫ﻣﻮرد ﺑﻲ ﻣﻬﺮي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﮕﺎﻧﻪ دﺧﺘﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا ـ ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ از اﻣﻨﻴﺖ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮد و ﻃﺒﻖ‬
‫ﻧﻘﻞ اﺑﻦ اﺑﻲ اﻟﺤﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪاش ﺣﻤﻠﻪ ﺷﺪ و ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ آﺗﺶ زدن ﺧﺎﻧﻪاش ﺷﺪ و ‪ . . .‬ﻛﻪ در اﺛﺮ آن ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﺳﻼم اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻬﺎ( ﺑﻪ ﻧﻘﻞ ﺑﺨﺎري‪ ،‬از اﺑﻮ ﺑﻜﺮ ﻗﻬﺮ ﻛﺮد و ﺑﺎ او ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻔﺖ و وﺻﻴﺖ ﻛﺮد اﺑﻮﺑﻜﺮ و ﻋﻤﺮ ﺑﺮ او ﻧﻤﺎز‬
‫ﻧﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .4‬آﻳﻪ ﺧﺒﺮ از رﺧﺖ ﺑﺮ ﺑﺴﺘﻦ ﺷﺮك و ﺑﺴﻂ ﺗﻮﺣﻴﺪي ﻣﻲدﻫﺪ‪» :‬ﻳﻌﺒﺪوﻧﻨﻲ ﻻ ﻳﺸﺮﻛﻮن ﺑﻲ ﺷﻴﺌﺎً«‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب‬
‫رﻗﺎق ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺨﺎري ﻫﻔﺖ رواﻳﺖ ذﻛﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﻪ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ارﺗﺪاد ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻌﺪ از رﺳﻮل ﺧﺪا ـ ﺻﻠّﻲ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ و اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻧﻴﺰ آن زﻣﺎن را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻓﺎن ﻫﺬا اﻟﺪ‪‬ﻳﻦ ﻗﺪ ﻛﺎن اﺳﻴﺮاً‬
‫ﻓﻲ اﻳﺪي اﻻﺷﺮار‪ ،‬ﻳﻌﻤﻞ ﻓﻴﻪ ﺑﺎﻟﻬﻮي و ﺗﻄﻠﺐ ﺑﻪ اﻟﺪﻧﻴﺎ«‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ اﻳﻦ دﻳﻦ در دﺳﺖ ﺑﺪﻛﺎران اﺳﻴﺮ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫ﻧﺎم دﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻮا ﭘﺮﺳﺘﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻪ‪ ،‬و دﻧﻴﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآوردﻧﺪ‪«.‬‬

‫‪ .5‬ﻓﻀﻞ‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻋﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪» :‬ﻧﺎﺻﺒﻲﻫﺎ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﻮرد اﺑﻮﺑﻜﺮ‪ ،‬ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎن و‬
‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ ،‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﺧﺪا ﻗﻠﺐ ﻧﺎﺻﺒﻲﻫﺎ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‬
‫)ﻧﻜﻨﺪ(‪ ،‬در زﻣﺎن ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ و در زﻣﺎن اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﺑﺎ وﺟﻮد ارﺗﺪاد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻓﺘﻨﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن‬
‫آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬و ﺟﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ آنﻫﺎ و ﻛﻔﺎر ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻲﭘﻴﻮﺳﺖ [ﭼﮕﻮﻧﻪ] دﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪا و‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ در ﺑﻴﻦ اﻣ‪‬ﺖ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ؟‪ ،‬ﺗﺮس از ﻗﻠﺐ اﻣ‪‬ﺖ رﻓﺖ و ﺷﻚ از ﺳﻴﻨﻪ اش ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ؟!ﺑﻨﺎﺑﺮ آنﭼﻪ ﮔﺬﺷﺖ‬
‫اﻳﻦ وﻋﺪة اﻟﻬﻲ ﻛﻪ در آﻳﺔ ﻣﻮردﺑﺤﺚ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در زﻣﺎن ﺧﻠﻔﺎء ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻨﺎنﻛﻪ‬
‫ﻣﻔﺴ‪‬ﺮان ﺑﺰرگ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ﭼﺮا ﻛﻪ از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ـ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﺣﺎﻓﻆ ﻗﻨﺪوزي ﺣﻨﻔﻲ از اﻣﺎم ﺳﺠ‪‬ﺎد‪ ،‬اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ‪ ،‬و اﻣﺎم ﺻﺎدق ـ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫‪150‬‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ‪» :‬اﻳﻦ آﻳﻪ در ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﺎزل ﺷﺪه اﺳﺖ«‪ .‬و در رواﻳﺎت‬
‫ﻓﺮاواﻧﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت وﻗﺘﻲ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﭘﺮ از ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ را‪ ،‬ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؛ ﻛﻪ‬
‫آﻳﺖ اﷲ ﺻﺎﻓﻲ در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط‪ 123 ،‬رواﻳﺖ را از ﻛﺘﺐ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨّﻲ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ و رﻋﺎﻳﺖ‬
‫اﺧﺘﺼﺎر‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺳﻪ رواﻳﺖ از ﺳﺨﻦ اﺑﻲ داود ذﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪:‬‬

‫‪ .1‬اﺑﻮ ﺳﻌﻴﺪ ﺧﺪري ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪا ـ ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻟﻤﻬﺪي ﻣﻨّﻲ اﺟﻠﻲ اﻟﺠﺒﻬﻪ اﻗﻨﻲ اﻻﻧﻔﺔ ﻳﻤﻸ‬
‫اﻻرض ﻗﺴﻄﺎ و ﻋﺪﻻ ﻛﻤﺎ ﻣﻠﺌﺖ ﺟﻮراً و ﻇﻠﻤﺎً«‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﻣﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﺸﻴﺪه و ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺮ آﻣﺪه‪ ،‬زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .2‬اﺑﻮﻃﻔﻴﻞ از اﻣﺎم ﻋﻠﻲ ـ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ـ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ـ ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻟﻮ ﻟﻢ ﻳﺒﻖ ﻣﻦ‬
‫اﻟﺪﻫﺮ اﻻ ﻳﻮم ﻟﺒﻌﺚ اﷲ رﺟﻼ ﻣﻦ اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻲ ﻳﻤﻠﺆﻫﺎ ﻋﺪﻻ ﻛﻤﺎ ﻣﻠﺌﺖ ﺟﻮراً« ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬اﮔﺮ از روزﮔﺎر ﺟﺰ ﻳﻚ روز ﻫﻢ ﺑﺎﻗﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺣﺘﻤﺎً ﺧﺪا ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﻣﻲاﻧﮕﻴﺰد ﻛﻪ آنرا ﭘﺮ از ﻋﺪل ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭼﻨﺎنﻛﻪ ﭘﺮ از ﺳﺘﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪ .3‬زر‪ ‬از ﻋﺒﺪ اﷲ و او از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ـ ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ ـ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻟﻮ ﻟﻢ ﻳﺒﻖ ﻣﻦ اﻟﺪﻧﻴﺎ اﻻﻳﻮم ﻟﻄﻮل‬
‫اﷲ ذﻟﻚ اﻟﻴﻮم ﺣﺘﻲ ﻳﺒﻌﺚ [اﷲ] ﻓﻴﻪ رﺟﻼ ﻣﻨﻲ )ﻣﻦ اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻲ( ﻳﻮاﻃﻌﻲء اﺳﻤﻪ اﺳﻤﻲ ﻳﻤﻼء اﻻرض ﻗﺴﻄﺎ و ﻋﺪﻻ ﻛﻤﺎ‬
‫ﻣﻠﺌﺖ ﻇﻠﻤﺎً و ﺟﻮراً«‪» ،‬اﮔﺮ از دﻧﻴﺎ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ روز ﻫﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺧﺪا آن روز را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ در آن ﺑﺮ اﻧﮕﻴﺰد‬
‫ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻢ ﻧﺎم ﻣﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻛﻨﺪ ﻫﻢﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫)ﺑﺎﺷﺪ( «‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﺎت وﻫﺎﺑﻴﺖ ﭘﻴﺮاﻣﻮن اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫رواﻳﺎﺗﻰ ﻛﻪ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪى ﻣﻨﺘﻈﺮ )اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺷﻴﻌﻪ( را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﺑﻴﺎن‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﻣﺎ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ از ﺟﻤﻠﻪ‪» :‬ﻳﺼﻴﺮ ﻟﻠﺮﺟﻞ ﻣﻨﻬﻢ )اﺻﺤﺎب اﻟﻤﻬﺪى( ﻗﻮة ارﺑﻌﻴﻦ‬
‫رﺟﻼ ـ ﻟﻮ ﻗﺪ ﻗﺎم ﻗﺎﺋﻤﻨﺎ ﻳﺠﻤﻊ اﻟﻴﻪ ﺷﻴﻌﺘﻨﺎ ﻣﻦ ﺟﻤﻴﻊ اﻟﺒﻠﺪان ﻳﻤﻸ اﻻرض ﻋﺪﻻ ﻛﻤﺎ ﻣﻠﺌﺖ ﻇﻠﻤﺎً و‬
‫ﺟﻮراً«‬

‫‪151‬‬
 ‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻰ‪:‬‬

‫اﻣﻮرى ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ اﻣﻮر ﻣﺤﺎﻟﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﺤﺎل ﻳﺎ ﻋﻘﻠﻰ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻋﺎدى و ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ‪ ،‬ﻳﺎ ذاﺗﻰ اﺳﺖ ﻳﺎ‬
‫ﻋﺮﺿﻰ و ﻏﻴﺮى ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ ذاﺗﻰ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ذات ﺷﻰء اﻗﺘﻀﺎى ﻣﺤﺎل ﺑﻮدن ﻣﻰ ﻛﻨﺪ و ﻋﻘﻞ ﺑﻪ ﻣﺠﺮد ﺗﺼﻮرش ﺣﻜﻢ ﺑﻪ اﻣﺘﻨﺎع آن‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻣﺜﻞ اﺟﺘﻤﺎع ﻧﻘﻴﻀﻴﻦ و ﺗﻘﺪم ﺷﻰء ﻋﻠﻰ ﻧﻔﺴﻪ ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ ﻋﺮﺿﻰ و ﻏﻴﺮى آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻰء ذاﺗﺎً ﻣﺤﺎل ﻧﻴﺴﺖ وﻟﻰ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺤﺎل اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺻﺪور ﻣﻌﻠﻮل واﺣﺪ از‬
‫دو ﻋﻠﺖ ﻣﺴﺘﻘﻞ‪.‬‬

‫ﻣﺤﺎل ﻋﺎدى آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎدةً ﻣﺤﺎل اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﺮ روى ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﺑﺪون ﻧﺮدﺑﺎن ﺣﺎل ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ رواﻳﺎﺗﻰ ﻛﻪ در ﺳﺆال‬
‫ذﻛﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ اﻣﻮرى ﻣﺤﺎل ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻣﺤﺎل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫رواﻳﺖ اول ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻳﺼﻴﺮ ﻟﻠﺮﺟﻞ ﻣﻨﻬﻢ )اﺻﺤﺎب اﻟﻤﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(( ﻗﻮ‪‬ة ارﺑﻌﻴﻦ رﺟﻼ ﻧﻪ‬
‫ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺤﺎل ﻋﺎدى‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺮا ﻧﻪ ذات ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰى ﻣﺤﺎل اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺤﺎل‬
‫دﻳﮕﺮى اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻨﻈﻮر از ﻗﻮه ﭼﻬﻞ ﻣﺮد داﺷﺘﻦ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﺻﺤﺎب ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﻗﺪرت روﺣﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻳﻘﻴﻦ ﻗﻮى و اﻳﻤﺎن ﻛﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺄت ﻣﻰ‬
‫ﮔﻴﺮد‪ ،‬در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻰ ﺧﻮاﻧﻴﻢ‪) :‬ﻛﻢ ﻣﻦ ﻓﺌﺔ ﻗﻠﻴﻠﺔ ﻏﻠﺒﺖ ﻓﺌﺔ ﻛﺜﻴﺮة ﺑﺎذن اﷲ واﷲ ﻣﻊ اﻟﺼﺎﺑﺮﻳﻦ( )ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮوﻫﻬﺎى‬
‫ﻛﻮﭼﻜﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﺪا ﺑﺮ ﮔﺮوﻫﻬﺎى ﻋﻈﻴﻤﻰ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪﻧﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎ ﺻﺎﺑﺮان اﺳﺖ( ‪.‬‬

‫و ﻳﺎ در ﺳﻮره اﻧﻔﺎل آﻳﻪ ‪ 65‬ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﻳﺎراﻧﺶ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) :‬ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﻨﺒﻰ ﺣﺮّض اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻰ اﻟﻘﺘﺎل ان ﻳﻜﻦ‬
‫ﻣﻨﻜﻢ ﻋﺸﺮون ﺻﺎﺑﺮون ﻳﻐﻠﺒﻮا ﻣﺄﺗﻴﻦ وان ﻳﻜﻦ ﻣﻨﻜﻢ ﻣﺎﺋﺔٌ ﻳﻐﻠﺒﻮا اﻟﻔﺎً ﻣﻦ اﻟﺬﻳﻦ ﻛﻔﺮوا ﺑﺎﻧّﻬﻢ ﻗﻮم ﻻ ﻳﻔﻘﻬﻮن( )اى ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬
‫ﻣﺆﻣﻨﺎن را ﺑﻪ ﺟﻨﮓ )ﺑﺎ دﺷﻤﻦ( ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻛﻦ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮ دوﻳﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﻏﻠﺒﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ و‬
‫اﮔﺮ ﺻﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪﻧﺪ ﭘﻴﺮوز ﻣﻰ ﮔﺮدﻧﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﺮوﻫﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻤﻰ ﻓﻬﻤﻨﺪ(‬
‫در اﻳﻦ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻒ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ده ﻧﻔﺮ ﺣﺴﺎب ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬و ﺳﺮّش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن در ﻫﺮ اﻗﺪاﻣﻰ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ اﻗﺪاﻣﺸﺎن ﻧﺎﺷﻰ از اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاﺳﺖ و اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا ﻧﻴﺮوﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوى دﻳﮕﺮى ﻣﻌﺎدل آن ﻧﺒﻮده و‬

‫‪152‬‬
 ‫در ﺑﺮاﺑﺮ آن ﺗﺎب ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﻤﻰ آورد‪ ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻗﻄﻌﻰ ﻫﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮده ﻛﻪ اﻓﺮادى ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻏﺮض ﻣﻬﻤﻰ اﺋﺘﻼف‬
‫ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﺮ ﻗﺪر ﻋﺪه ﺷﺎن ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ رﻗﺒﺎ و ﻣﺰاﺣﻤﺘﺸﺎن ﻗﻮى ﺗﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫دﻟﻴﻞ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻗﻮه و ﻗﺪرت روﺣﺎﻧﻰ و ﺛﺒﺎت ﻗﺪم اﺳﺖ ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻮد اﻳﻦ رواﻳﺖ آﻣﺪه ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪» :‬ﻋﻦ ﻛﺘﺎب اﻟﻤﺤﺠ‪‬ﺔ ﻋﻦ اﺑﻰ ﺑﺼﻴﺮ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل ﺟﻌﻔﺮ اﻟﺼﺎدق رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ ﻣﺎ ﻛﺎن ﻗﻮل ﻟﻮط ﻟﻘﻮﻣﻪ )ﻟﻮ انّ ﻟﻰ ﺑﻜﻢ‬
‫ﻗﻮ‪‬ة او آوى اﻟﻰ رﻛﻦ ﺷﺪﻳﺪ( اﻻّ ﺗﻤﻨّﻴﺎ ﻟﻘﻮه اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﻤﻬﺪى و ﺷﺪة اﺻﺤﺎﺑﻪ وﻫﻢ اﻟﺮﻛﻦ اﻟﺸﺪﻳﺪ ﻓﺎن اﻟﺮﺟﻞ ﻣﻨﻬﻢ ﻳﻌﻄﻰ‬
‫ﻗﻮة ارﺑﻌﻴﻦ رﺟﻼ وان ﻗﻠﺐ رﺟﻞ ﻣﻨﻬﻢ اﺷﺪ ﻣﻦ زﺑﺮ اﻟﺤﺪﻳﺪ ﻟﻮ ﻣﺮّوا ﺑﺎﻟﺠﺒﺎل اﻟﺤﺪﻳﺪ ﻟﺘﺪ ﻛﺪﻛﺖ‪ ،‬ﻻ ﻳﻜﻔّﻮن ﺳﻴﻮﻓﻬﻢ‬
‫ﺣﺘﻰ ﻳﺮﺿﻰ اﷲ ﻋﺰّوﺟﻞّ«‬

‫و اﻣﺎ ﻣﺤﺎل ﻋﺎدى ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺮا ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎى ﻛﺎﻣﻞ و ﺑﺎ اﻳﻤﺎن ﻗﻮى در ﻧﺒﺮدﻫﺎ ﻗﺪرت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده‬
‫و روﺣﻴﻪ ﻗﻮى ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﻠﻰ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺟﻨﮓ ﺧﻴﺒﺮ درِ ﻗﻠﻌﻪ ﺧﻴﺒﺮ‪ ،‬را از ﺟﺎى‬
‫ﻛﻨﺪ و در اﻃﺮاف ﻗﻠﻌﻪ‪ ،‬ﭘﻞ ﻗﺮار داد و ﻟﺸﻜﺮ اﺳﻼم از ﺑﺎﻻى ﭘﻞ وارد ﻗﻠﻌﻪ ﺷﺪه و ﭘﻴﺮوز ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ و ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎ دﺳﺖ راﺳﺖ درِ ﻗﻠﻌﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺣﺪود ﭼﻨﺪ ذراع آﻧﺮا ﭘﺮﺗﺎب ﻛﺮد در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ ﺑﺎ ﻫﻢ آن در را‬
‫ﻣﻰ ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ آﻧﺮا ﭘﺮﺗﺎب ﻧﻤﻮد ﻫﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ از ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻫﻢ آن را ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻮد ﺣﻀﺮت‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬واﷲ ﻣﺎ ﻗﻠﻌﺖ ﺑﺎب ﺧﻴﺒﺮ ﺑﻘﻮة ﺟﺴﻤﺎﻧﻴﺔ وﻟﻜﻦ ﻗﻠﻌﺘﻪ ﺑﻘﻮة رﺑ‪‬ﺎﻧﻴﻪ« ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ در ﺧﻴﺒﺮ را ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﺎﻧﻰ از ﺟﺎ‬
‫ﻧﻜﻨﺪم ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﻗﻮه اﻟﻬﻰ و رﺑﺎﻧﻰ آﻧﺮا از ﺟﺎى ﻛﻨﺪم‪.‬‬

‫اﻣﺎ رواﻳﺖ دوم ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬واﻟﻠّﻪ ﻟﻮ ﻗﺪ ﻗﺎم ﻗﺎﺋﻤ ًﺎ ﻳﺠﻤﻊ اﻟﻠّﻪ اﻟﻴﻪ ﺷﻴﻌﺘﻨﺎ ﻓﻰ ﺟﻤﻴﻊ اﻟﺒﻠﺪان« اﻳﻦ رواﻳﺖ از اﺑﻰ اﻟﺤﺴﻦ‬
‫اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ﻛﻪ از وى ﺳﺆال ﺷﺪ ﻣﻘﺼﻮد از ﻗﻮل ﺧﺪاى ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮده‪» :‬اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ‬
‫ﺟﻤﻴﻌﺎً« ﭼﻴﺴﺖ؟ اﻣﺎم در ﺟﻮاب ﺟﻤﻠﻪ ﻓﻮق را ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮاً ﻣﻨﻈﻮر اﺷﻜﺎل ﻛﻨﻨﺪه از ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﻮدن اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻘﻞ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﺰد اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در‬
‫ﺗﻮﺟﻴﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖ دو اﺣﺘﻤﺎل وﺟﻮد دارد و ﻫﻴﭽﻜﺪام از اﻳﻦ دو اﺣﺘﻤﺎل ﻧﻪ ﻣﺤﺎل ﻋﻘﻠﻰ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻣﺤﺎل ﻋﺎدى‪.‬‬

‫‪153‬‬
 ‫اﺣﺘﻤﺎل اول‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﻣﻔﺴﺮﻳﻦ در ذﻳﻞ آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﻘﺼﻮد اﺻﺤﺎب اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻧﻔﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺟﻤﻊ ﺷﺪن آﻧﻬﺎ ﻧﺰد اﻣﺎم اﻣﺮى ﻛﺎﻣﻼ ﻋﺎدى و ﻃﺒﻴﻌﻰ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﻫﻴﭻ ﺑ‪‬ﻌﺪى ﻧﺪارد‪.‬‬

‫اﺗﻔﺎﻗﺎً در ﺗﺄﻳﻴﺪ اﻳﻦ اﺣﺘﻤﺎل رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪدى از اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ رواﻳﺖ‬
‫اﺷﺎره ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻋﻦ اﺑﻰ ﺧﺎﻟﺪ اﻟﻜﺎﺑﻠﻰ ﻋﻦ اﻻﻣﺎم اﻟﺼﺎدق رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻪ ﻓﻰ ﻗﻮل اﻟﻠّﻪ ﻋﺰوﺟﻞّ )ﻓﺎﺳﺘﺒﻘﻮا اﻟﺨﻴﺮات اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت‬
‫ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ ﺟﻤﻴﻌﺎً( ﻗﺎل‪ :‬ﻳﻌﻨﻰ اﺻﺤﺎب اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﺜﻠﺜﻤﺄة وﺑﻀﻊ ﻋﺸﺮ وﻫﻢ واﻟﻠّﻪ اﻻﻣﺔ اﻟﻤﻌﺪودة ﻳﺠﺘﻤﻌﻮن ﻓﻰ ﺳﺎﻋﺔ واﺣﺪة‬
‫ﻛﻀﺮع اﻟﺨﺮﻳﻒ‪) .‬اﺑﻰ ﺧﺎﻟﺪ از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت درﺑﺎره اﻳﻦ آﻳﻪ ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬
‫»ﻓﺎﺳﺘﺒﻘﻮا اﻟﺨﻴﺮات اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ ﺟﻤﻴﻌﺎً( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻣﻨﻈﻮر اﺻﺤﺎب ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ‬
‫وﺳﻠﻢ( ﻛﻪ ‪ 313‬ﻧﻔﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ اﻳﺸﺎﻧﻨﺪ اﻣﺖ ﻣﻌﺪود و ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﻬﺎ را در ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻋﻦ ﺟﺎﺑﺮ ﻋﻦ اﺑﻰ ﺧﺎﻟﺪ ﻋﻦ اﺑﻰ ﺟﻌﻔﺮ ﻓﻰ ﻗﻮﻟﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ )ﻓﺎﺳﺘﺒﻘﻮا اﻟﺨﻴﺮات اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ ﺟﻤﻴﻌﺎً( ﻗﺎل‪:‬‬
‫اﻟﺨﻴﺮات اﻟﻮﻻﻳﺔ‪ ،‬وﻗﻮﻟﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ )اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ ﺟﻤﻴﻌﺎً( ﻳﻌﻨﻰ اﺻﺤﺎب اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﺜﻠﺜﻤﺄة وا ﻟﺒﻀﻌﺔ ﻋﺸﺮ رﺟﻼ«‬
‫)اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬در آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﻘﺼﻮد از »ﺧﻴﺮات« وﻻﻳﺔ اﺳﺖ و ﻣﻘﺼﻮد از »اﻳﻨﻤﺎ ﺗﻜﻮﻧﻮا ﻳﺄت ﺑﻜﻢ اﻟﻠّﻪ‬
‫ﺟﻤﻴﻌﺎً« اﺻﺤﺎب ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﻪ ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻣﺮد ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺣﺘﻤﺎل دوم‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻘﺼﻮد از ﺷﻴﻌﺘﻨﺎ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ‬
‫ﻣﻘﺼﻮد اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و ﺑﺎ او ﻗﻴﺎم ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و او را ﻳﺎرى ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و‬
‫ﻳﺎرى ﻧﻤﻮدن آن ﺣﻀﺮت از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ اﻣﺮى ﻛﺎﻣﻼ ﻋﻘﻼﻳﻰ و ﻋﺎدى اﺳﺖ‪.‬‬

‫و اﻣﺎ رواﻳﺖ ﺳﻮم ﻛﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻳﻤﻸ اﻷرض ﻋﺪﻻ ﻛﻤﺎ ﻣﻠﺌﺖ ﻇﻠﻤﺎً و ﺟﻮراً«‪.‬‬

‫‪154‬‬
 ‫اوﻻ اﻳﻦ رواﻳﺖ ﻣﻮرد اﺗﻔﺎق ﻋﻠﻤﺎى ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻰ اﺳﺖ و در ﺣﺪ ﺗﻮاﺗﺮ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺸﺎﻫﻴﺮ ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎء و‬
‫داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻫﻢ آﻧﺮا در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﻳﺸﺎن ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﻋﻠﻤﺎى اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫رواﻳﺖ را ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ را ذﻛﺮ ﻣﻰ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪ -1 :‬ﺣﺎﻛﻢ در ﻣﺴﺘﺪرك‪ ،‬ج‪ ،6‬ص ‪ -2 .465‬ﺳﻴﻮﻃﻰ در دراﻟﻤﻨﺜﻮر‪ ،‬ج ‪،6‬‬
‫ص ‪ -3 .58‬ﻣﺘﻘﻰ ﻫﻨﺪى‪ ،‬ﻛﻨﺰاﻟﻌﻤﺎل‪ ،‬ج ‪ ،14‬ص ‪ ،275‬ح ‪ -4 .38708‬ﻗﻨﺪوزى ﺣﻨﻔﻰ‪ ،‬ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ اﻟﻤﻮدة‪ ،‬ص ‪ ،431‬ﺑﺎب‬
‫‪ -5 .72‬اﺑﻦ ﺣﺠﺮ‪ ،‬ﺻﻮاﻋﻖ ﻣﺤﺮﻗﻪ‪ ،‬ص ‪ ،163‬ﺑﺎب ‪ ،11‬ﻓﺼﻞ اول‪ -6 .‬ﺳﻮﻳﺪى در ﺳﺒﺎﺋﻚ اﻟﺬﻫﺐ‪ ،‬ص ‪.78‬‬

‫ﺛﺎﻧﻴﺎً‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ وﻋﺪه اﻟﻬﻰ اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺤﺎﻟﻰ وﻋﺪه ﻧﻤﻰ دﻫﺪ زﻳﺮا وﻋﺪه ﺑﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺤﺎل ﻗﺒﻴﺢ اﺳﺖ و ﻗﺒﻴﺢ از‬
‫ﺣﻜﻴﻢ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﺻﺎدر ﻧﻤﻰ ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ در آﻳﺎت ﻛﺮﻳﻤﻪ ﻣﺘﻌﺪدى ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻰ اﺳﻼﻣﻰ‪،‬‬
‫ﺑﺴﻂ دﻳﻦ اﺳﻼم‪ ،‬ﻏﻠﺒﻪ آن ﺑﺮ ﻛﻠﻴﻪ ادﻳﺎن‪ ،‬زﻣﺎﻣﺪاراى ﺻﻠﺤﺎء در ارﺑﺎب ﻟﻴﺎﻗﺖ را وﻋﺪه ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ‬
‫آﻳﺎت اﺳﺖ‪:‬‬

‫)وﻗﺎﺗﻠﻮﻫﻢ ﺣﺘﻰ ﻻ ﺗﻜﻮن ﻓﺘﻨﺔ و ﻳﻜﻮن اﻟﺪﻳﻦُ ﻛﻠّﻪ ﻟﻠّﻪ( »ﺑﺎ ﻛﺎﻓﺮان ﺟﻬﺎد ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ در زﻣﻴﻦ ﻓﺘﻨﻪ و ﻓﺴﺎدى ﻧﻤﺎﻧﺪ و آﻳﻴﻦ ﻫﻤﻪ‬
‫دﻳﻦ ﺧﺪا ﮔﺮدد« ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮده ﺗﺎ ﻓﺴﺎد و ﻓﺘﻨﻪ در زﻣﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻫﻤﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ ﺧﺪا ﺑﮕﺮوﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﺮ واﺿﺢ‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰى ﻣﺤﻘﻖ ﻧﺸﺪه اﻟﺒﺘﻪ روزى ﻣﺤﻘﻖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و آن روز زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﺼﻠﺤﻰ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن در اﻧﺘﻈﺎر او ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫)وﻟﻘﺪ ﻛﺘﺒﻨﺎ ﻓﻰ اﻟﺰﺑﻮر ﻣﻦ ﺑﻌﺪ اﻟﺬﻛﺮ انّ اﻻرض ﻳﺮﺛﻬﺎ ﻋﺒﺎدى اﻟﺼﺎﻟﺤﻮن( »ﻣﺎ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮرات در زﺑﻮر ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﻜﻮﻛﺎر ﻣﻦ ﻣﻠﻚ زﻣﻴﻦ را وارث و ﻣﺘﺼﺮف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ( وﻗﺘﻰ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﻜﻮﻛﺎر و ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺎﻟﻚ ﻫﻤﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ ﻛﺎﻣﻼ واﺿﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺪل رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و زﻣﻴﻦ ﭘﺮ از ﻋﺪل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫و از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ آﻳﺎت اﺳﺖ‪ :‬آﻳﻪ ‪ 33‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬آﻳﻪ ‪ 28‬ﻓﺘﺢ‪ ،‬آﻳﻪ ‪ 32‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬آﻳﻪ ‪ 8‬ﺻﻒ و آﻳﻪ ‪ 55‬ﻧﻮر‪.‬‬

‫ﺣﺎﺻﻞ آﻧﻜﻪ‪ :‬ﻫﻴﭽﻜﺪام از ﻣﻄﺎﻟﺒﻰ ﻛﻪ در رواﻳﺎت ﻣﺬﻛﻮر آﻣﺪه ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎرى ﺑﺎ ﻋﻘﻞ ﺳﻠﻴﻢ ﻧﺪارﻧﺪ و ﺧﺪاى ﻗﺎدر ﻣﺘﻌﺎل‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰى ﻗﺪرت دارد در ﻫﻤﻪ اﻣﻮر ﻣﻨﺠﻰ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻳﺖ و ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻰ را ﻳﺎرى ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫اﮔﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن آنﻫﺎ وﺟﻮد دارد وﻟﻲ ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﻣﻜﺎﻧﺶ‬
‫ﺧﺒﺮي ﻧﺪارد و ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ﺣﺪود ‪ 1200‬ﺳﺎل ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﺛﺮي از او ﻇﺎﻫﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل از ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻣﺒﺮّي اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﺑﺎ ﺣﻜﻤﺖ و ﺗﺪﺑﻴﺮ اﻟﻬﻲ‬
‫ﻣﻨﺎﻓﺖ دارد؟‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻲ‪:‬‬

‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻣﻬﺪوﻳ‪‬ﺖ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣ‪‬ﺠﻤﻊ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ ﺑﻴﻦ اﻫﻞ ﺳﻨّﺖ و ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﻪ رواﻳﺎﺗﻲ ﺗﻮﻟﺪ آن ﺣﻀﺮت و رؤﻳﺖ اﻳﺸﺎن را در‬
‫زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي و ﺻــﻐﺮي اﺛـﺒﺎت ﻣـﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﻳﻦﻛﻪ ﺷــﻴﻌﻴﺎن در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ از اﻳﺸﺎن اﻧﺘﻔﺎع ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﺑﺮ‬
‫اﻳﻦﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ‪:‬‬

‫اوﻻً‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﻠﻤﺎ و روات ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺴﺘﺪ ﻛﻪ اﻋﺘﻘﺎد دارﻧﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاﺳﺎس‬
‫رواﻳﺎت ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﻪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎي اﻫﻞ ﺳﻨّﺖ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﺪوﻳ‪‬ﺖ را ﻗﺒﻮل‬
‫دارﻧﺪ و از ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﻣ‪‬ﺠﻤﻊ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﺳﺖ؛ و رواﻳﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت )ﻣﻬﺪي( از ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ ـ ﺳﻼم‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ ـ اﺳﺖ و ﭘﺲ از آنﻛﻪ ﻣﺪﺗﻲ اﻣﺎﻣﺖ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻨﻘﻄﻊ ﮔﺮدد و زﻣﻴﻦ را ﻇﻠﻢ و‬
‫ﺟﻮر ﻓﺮا ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻨﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺧﺮوج‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ اذن و ﺑ‪‬ﻌﺚ‪ ‬اﻟﻬﻲ زﻣﻴﻦ را ﭘ‪‬ﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻫﺮ ﻛﺲ او را درك ﻛﻨﺪ و ﺗﺒﻌﻴ‪‬ﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ از ﺟﻤﻠﺔ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ در زﻣﺎﻧﻲ اﺗّﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﻛﻪ اﻣ‪‬ﺖ ﺑﺮ ﻫﻔﺘﺎد و ﺳﻪ ﻓﺮﻗﻪ ﻣﺘﻔﺮق ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻓﺮﻗﻪ از‬
‫آﻧﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ وارد ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻘﻴ‪‬ﺔ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﻨّﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﺔ اﻳﻦ رواﻳﺎت ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺷﺎره ﻛﺮد‪:‬‬
‫در ﺻﺤﻴﺢ اﺑﻲ داود ﺑﻪ ﺳﻨﺪ ﺧﻮد از ام ﺳﻠﻤﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎﻟﺖ‪» :‬ﺳﻤﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻳﻘﻮل‪:‬‬
‫اﻟﻤﻬﺪي ﻣﻦ ﻋﺘﺮﺗﻲ ﻣﻦ وﻟﺪ ﻓﺎﻃﻤﻪ« و در ﻛﻨﺰاﻟﻌﻤﺎل آﻣﺪه‪ :‬ﻋﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﺎل‪» :‬اﻟﻤﻬﺪي رﺟﻞ ﻣﻨّﺎ ﻣﻦ وﻟﺪ‬
‫ﻓﺎﻃﻤﻪ«و ﺳﻴﻮﻃﻲ در اﻟﺪ‪‬ر اﻟﻤﻨﺜﻮر در ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺳﻮرة ﻣﺤﻤﺪ آورده‪ :‬أﺧﺮج اﺑﻦ اﺑﻲ ﺷﻴﺒﻪ ﻋﻦ اﺑﻲ ﺳﻌﻴﺪ اﻟﺨﺪري ﻗﺎل »ﻗﺎل‬

‫‪156‬‬
‫رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻳﺨﺮج رﺟﻞ ﻣﻦ اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻲ ﻋﻨﺪ اﻧﻘﻄﺎع ﻣﻦ اﻟﺰﻣﺎن و ﻇﻬﻮر ﻣﻦ اﻟﻔﺘﻦ ﻳﻜﻮن ﻋﻄﺎؤه ﺣﺜﻴﺎً‪«.‬‬
‫و ﺻﺤﻴﺢ اﺑﻲ داود در ﻛﺘﺎب اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻨﺪ ﺧﻮد از اﺑﻲ اﻟﻄﻔﻴﻞ از ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد »ﻟﻮ ﻟﻢ ﻳﺒﻖ ﻣﻦ اﻟﺪﻫﺮ اﻻ ﻳﻮم ﻟﺒﻌﺚ اﷲ رﺟﻼً ﻣﻦ اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻲ ﻳﻤﻸﻫﺎ ﻋﺪﻻ‬
‫ﻛﻤﺎ ﻣ‪‬ﻠﺌﺖ ﺟﻮراً« و ﻣﺘﻘﻲ در ﻛﻨﺰل اﻟﻌﻤﺎل اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ رواﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻛﻴﻒ أﻧﺖ‬
‫ﻳﺎ ﻋﻮف اذا اﻓﺘﺮﻗﺖ ﻋﻠﻲ ﺛﻼث و ﺳﺒﻌﻴﻦ ﻓﺮﻗﻪ‪ ،‬واﺣﺪة ﻣﻨﻬﺎ ﻓﻲ اﻟﺠﻨﺔ و ﺳﺎﺋﺮﻫﻦّ ﻓﻲ اﻟﻨّﺎر )اﻟﻲ أن ﻗﺎل( ﺛﻢ ﺗﺠﻲء ﻓﺘﻨﺔ‬
‫ﻏﺒﺮاء ﻣﻈﻠﻤﺔ ﺛﻢ ﺗﺘﺒﻊ اﻟﻔﺘﻦ ﺑﻌﻀﻬﺎ ﺑﻌﻀﺎً ﺣﺘﻲ ﻳﺨﺮج رﺟﻞ ﻣﻦ اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻲ ﻳﻘﺎل ﻟﻪ اﻟﻤﻬﺪي ﻓﺎن أدرﻛﺘﻪ ﻓﺎﺗﺒﻌﻪ و ﻛﻦ ﻣﻦ‬
‫اﻟﻤﻬﺘﺪﻳﻦ‪«.‬‬

‫ﺛﺎﻧﻴﺎً‪ :‬ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻦ رواﻳﺎت ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﺪوﻳﺖ را ﺑﻴﺎن ﻣﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟ‪‬ﻬﻲ از ﻣﻮر‪‬ﺧﺎن و ﻣﺤﺪ‪‬ﺛﺎن اﻫﻞ‬
‫ﺳﻨّﺖ‪ ،‬ﺗﻮﻟﺪ آن ﺣﻀﺮت را در ﻛﺘﺐ ﺧﻮد ذﻛﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ و آن را ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﻴﺶ‬
‫از ﺻﺪ ﻧﻔﺮ آﻧﺎن را ذﻛﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ؛و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ وﺟﻮد آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ اﺛﺒﺎت ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻣﺪ‪‬ﻋﻲ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ :‬در ﻛﺘﺎب اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ از ﻋﺒﺪاﷲ‬
‫ﺑﻦ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﻣﻄﺮي ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ اﺑﻲﺑﻜﺮ ﺳﻴﻮﻃﻲ در ﻛﺘﺎب »اﺣﻴﺎء اﻟﻤﻴﺖ‬
‫ﺑﻔﻀﺎﺋﻞ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ« ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ از ذرﻳﺔ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(« ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫ﻣﺒﻌﻮث ﻣﻲﮔﺮدد در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن‪) ،‬ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ( ﭘﺲ اﻣﺎم اول ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ و اﺳﺎﻣﻲ‬
‫اﺋﻤﻪ را ذﻛﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﺎزدﻫﻢ از اﻳﺸﺎن ﭘﺴﺮ اوﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﺎم »اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي« و دوازدﻫﻢ ﭘﺴﺮ اوﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎم »م ح م د« اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و اﻳﻦﻛﻪ ﻧﺼﻮص درﺑﺎرة دوﻟﺖ اﺳﻼﻣﻲ او‪ ،‬از ﭘﻴﺎﻣﺐ‬
‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و از ﺟﺪش ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲﻃﺎﻟﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و از ﺑﻘﻴﻪ آﺑﺎء و اﺟﺪادش ﻛﻪ اﻫﻞ ﺷﺮف و ﻣﺮﺗﺒﺖ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ذﻛﺮ ﺷﺪ و اوﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﻤﺸﻴﺮ اﺳﺖ و ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻨﺪه اي اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر او ﻣﻲ رود‪ «.‬و ﻧﻴﺰ اﺑﻮﻟﻮﻟﻴﺪ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‬
‫ﺑﻦ ﺷﺤﻨﺔ اﻟﺤﻨﻔﻲ در ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺨﺶ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم روﺿﺔ اﻟﻤﻨﺎﻇﺮ ﻓﻲ اﺧﺒﺎر ﻟﻼواﺋﻞ واﻻواﺧﺮ ﻛﻪ در ﺣﺎﺷﻴﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﺮوج‬
‫اﻟﺬﻫﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬آورده اﺳﺖ‪» :‬و وﻟﺪ ﻟﻬﺬا اﻟﺤﺴﻦ )ﻳﻌﻨﻲ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(( وﻟﺪه اﻟﻤﻨﺘﻈﺮ ﺛﺎﻧﻲ ﻋﺸﺮﻫﻢ و‬
‫ﻳﻘﺎل ﻟﻪ اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و اﻟﻘﺎﺋﻢ واﻟﺤﺠﺔ‪ ،‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ وﻟﺪ ﻓﻲ ﺳﻨﺔ ﺧﻤﺲ و ﺧﻤﺴﻴﻦ و ﻣﺄﺗﻴﻦ‪«.‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬و ﺑﺪﻧﻴﺎ آﻣﺪ ﺑﺮاي اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻳﻌﻨﻲ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮزﻧﺪش ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫دوازدﻫﻤﻴﻦ اﻣﺎم و ﺑﻪ او ﻣﻬﺪي‪ ،‬ﻗﺎﺋﻢ و ﺣﺠ‪‬ﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪) .‬م ح م د( در ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫـ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪ «.‬و در ﻛﺘﺎب ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ‬

‫‪157‬‬
 ‫اﻟﻤﻮدة آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬وﻟﺪ ﻷﺑﻲ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ اﻟﺤﺴﻦ ﻣﻮﻟﻮد ﻓﺴﻤ‪‬ﺎه ﻣﺤﻤﺪاً ﻓﻌﺮﺿﻪ ﻋﻠﻲ اﺻﺤﺎﺑﻪ ﻳﻮم اﻟﺜﺎﻟﺚ و ﻗﺎل‪ :‬ﻫﺬا اﻣﺎﻣﻜﻢ‬
‫ﻣﻦ ﺑﻌﺪي و ﺧﻠﻴﻔﺘﻲ ﻋﻠﻴﻜﻢ و ﻫﻮ اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﺬي ﺗﻤﺘّﺪ ﻋﻠﻴﻪ اﻷﻋﻨﺎق ﺑﺎﻻﻧﺘﻈﺎر ﻓﺎذا اﻣﺘﻸت اﻻرض ﺟﻮراً و ﻇﻠﻤﺎ ﺧﺮج‬
‫ﻓﻴﻤﻸﻫﺎ ﻗﺴﻄﺎً و ﻋﺪﻻً« و رواﻳﺎت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ در ﺧﺼﻮص وﻻدت آن ﺣﻀﺮت آﻣﺪه و در ﻛﺘﺐ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺣﺪﻳﺚ‬
‫ﻣﻨﺪرج ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ و در ﻛﺠﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮده و‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻴﺰ رواﻳﺎﺗﻲ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﺔ آنﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﻼم ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﻮﻫﺎب اﻟﺸﻌﺮاﻧﻲ در ﻳﻮاﻗﻴﺖ اﻟﺠﻮاﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺒﺤﺚ‬
‫‪ 65‬ـ در ﺑﻴﺎن اﻳﻦﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺷﺎرع ﻣﻘﺪس ﻗﺒﻞ از ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻪ آن ﺧﺒﺮ داده اﺳﺖ ﺣﻖ اﺳﺖ؛ ـ ﺗﻤﺴ‪‬ﻚ ﺟﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﻧﺎﭼﺎرﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم آن ﺷﺮاﻳﻂ واﻗﻊ ﺷﻮد و از ﺟﻤﻠﺔ آنﻫﺎ ﺧﺮوج ﻣﻬﺪي اﺳﺖ )ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ( و او از‬
‫اوﻻد اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ و ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ او ﺷﺐ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫـ ‪ .‬ق‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬و او ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻦﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﻤﺮاه ﺷﻮد؛ ﭘﺲ ﻋﻤﺮ او ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﺳﺎل ‪ 958‬ﻫﺠﺮي‬
‫اﺳﺖ‪ 706 ،‬ﺳﺎل اﺳﺖ‪ «.‬و ﻧﻴﺰ در ﻛﺘﺎب ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ اﻟﻤﻮد‪‬ة‪ ،‬ﺷﻴﺦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻗﻨﺪوزي ﻣﻲآورد‪ :‬در ﻣﻮرد آﻳﺔ »و ﺟﻌﻠﻬﺎ ﻛﻠﻤﺔ ﺑﺎﻗﻴﺔ‬
‫ﻓﻲ ﻋﻘﺒﻪ ﻟﻌﻠّﻬﻢ ﻳﺮﺟﻌﻮن«ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﺛﻤﺎﻟﻲ از ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و او از ﭘﺪرش و او از ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲﻃﺎﻟﺐ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬در ﺷﺄن ﻧﺰول اﻳﻦ آﻳﻪ اﻳﻦﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺮار داد اﻣﺎﻣﺖ را در ﻧﺴﻞ ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺎ‬
‫روز ﻗﻴﺎﻣﺖ و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺑﺮاي ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ‪ ،‬دو ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ؛ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ از دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻛﺴﻲ اﻣﺎﻣﺖ او را‬
‫ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻨﺶ ﻗﻮي ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﻴﺢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ «.‬و ﻧﻴﺰ در ﻛﺘﺎب »اﻟﺒﺮﻫﺎن ﻓﻲ ﻋﻼﻣﺎت‬
‫ﻣﻬﺪي آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن« در ﺑﺎب دوازدﻫﻢ از اﺑﻲ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻣﺪه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاي ﺻﺎﺣﺐ‬
‫اﻳﻦ اﻣﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻬﺪي ))ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ( دو ﻏﻴﺒﺖ وﺟﻮد دارد ﻳﻜﻲ از آن دو ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫او ﻣﺮده اﺳﺖ و ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ او رﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻛﺴﻲ از ﻣﻮﺿﻌﺶ ﺧﺒﺮي ﻧﺪارد از دوﺳﺖ و ﻏﻴﺮ دوﺳﺖ ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺘﺼﺪي ﺧﺪﻣﺘﮕﺰاري اوﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﺛﺎﻟﺜﺎً‪ :‬اﻳﻦﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﻴﺎت ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮارش اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﮕﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آن ﺣﻀﺮت رؤﻳﺖ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﺑﺮ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺪ‪‬ﻋﻲ رواﻳﺎت وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮان از ﺟﻤﻠﺔ آنﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖ اﺷﺎره ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻗﻨﺪوزي در ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ‬
‫اﻟﻤﻮدة ﻣﻲآورد‪» :‬ﺧﺎدم ﻓﺎرﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻨﻴﺰي از ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪ و ﻫﻤﺮاه او ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻜﺎن ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮرد‪ ،‬ﭘﺲ اﺑﻮ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ )اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺗﻮﺳﺖ آﺷﻜﺎر ﻛﻦ‪ ،‬در اﻳﻦ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺴﺮ ﺑﭽﻪاي ﺳﻔﻴﺪ و داراي روﻳﻲ ﻧﻴﻜﻮ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﮕﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻦ اﻣﺎم ﺷﻤﺎﺳﺖ‬

‫‪158‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ و ﺗﻮ آﻧﺮا ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻲ‪ «.‬و رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ رواﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺮ اد‪‬ﻋﺎي رؤﻳﺖ‬
‫آن ﺣﻀﺮت ﻗﺒﻞ از ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ اﻳ‪‬ﻮب ﻧﻮح )از وﻛﻼي اﻣﺎم ﻫﺎدي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ( ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻛﻪ‬
‫ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮ از اﺻﺤﺎب اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﺮاي ﭘﺮﺳﺶ از اﻣﺎم ﺑﻌﺪي ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در‬
‫ﻣﺠﻠﺲ آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋ‪‬ﻤ‪‬ﺮي )ﻳﻜﻲ از وﻛﻼي ﺑﻌﺪي اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ( ﺑﭙﺎ ﺧﺎﺳﺖ و ﻋﺮض ﻛﺮد‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ از ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﺳﺆال ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﻪ درﺑﺎرة آن از ﻣﻦ داﻧﺎﺗﺮي‪ .‬اﻣﺎم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻨﺸﻴﻦ‪ .‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺧﻮاﺳﺖ از‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﺑﻴﺮون ﻧﺮﻓﺖ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻋﺜﻤﺎن را ﺻﺪا زد‪ ،‬او ﺑﭙﺎ ﺧﺎﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ آﻣﺪه اﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ آﻣﺪه اﻳﺪ ﺗﺎ از ﺣﺠ‪‬ﺖ و اﻣﺎم ﭘﺲ از ﻣﻦ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻠﻲ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺴﺮي ﻧﻮراﻧﻲ‬
‫ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺎرة ﻣﺎه ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮد‪ ،‬وارد ﻣﺠﻠﺲ ﺷﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺑﺎ اﺷﺎره ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫»اﻳﻦ اﻣﺎم ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻦ در ﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﺎن او را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ اﺧﺘﻼف ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ‬
‫ﺻﻮرت ﻫﻼك ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ و دﻳﻨﺘﺎن ﺗﺒﺎه ﮔﺮدد‪«.‬‬

‫ﭘﺲ آﻧﭽﻪ از رواﻳﺎت ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي رؤﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻟﻜﻦ در‬
‫زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي و ﻛﺒﺮي‪ ،‬آن ﺣﻀﺮت از دﻳﺪه ﻣﺨﻔﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ؛ و از ﺿﺮورﻳﺎت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت در‬
‫ﻃﻮل ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﻮاب ﺧﺎﺻﺔ ﺧﻮﻳﺶ ـ ﻛﻪ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ـ ﺑﺎ ﻣﺮدم ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ و ﺣﺘﻲ ﻋﺪهاي ﻛﻪ‬
‫ﻧﺎﻣﻬﺎي آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﻛﺘﺐ ﺷﻴﻌﻪ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﺸﺮّف ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫راﺑﻌﺎً‪ :‬ﭘﺲ از اﺛﺒﺎت وﺟﻮد آن ﺣﻀﺮت در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﻏﺎﺋﺐ اﺳﺖ‪ ،‬آﺛﺎر او ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﺎرز اﺳﺖ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺧﻴﻞ ﻋﻈﻴﻤﻲ از‬
‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺘﻮاﺗﺮاً ﺧﺪﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﻣﺸﺮّف ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آن رواﻳﺎﺗﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﻞ ﺳﻨّﺖ ﻫﻢ ﺑﻪ آن‬
‫اﻗﺮار ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻦﻛﻪ ﻛﻴﻔﻴﺖ اﻧﺘﻔﺎع ﻣﺮدم از آن ﺣﻀﺮت ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ اﻟﻤﻮدة اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﻛﺮد‪ .‬اﺧﺮج اﻟﺸﻴﺦ اﻟﺤﻤﻮﻳﻨﻲ ﻓﻲ ﻓﺮاﻳﺪ اﻟﺴﻤﻄﻴﻦ ﺑﺴﻨﺪه ﻋﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن‬
‫اﻷﻋﻤﺶ اﺑﻦ ﻣﻬﺮان ﻋﻦ ﺟﻌﻔﺮ اﻟﺼﺎدق ﻋﻦ اﺑﻴﻪ ﻋﻦ ﺟﺪ‪‬ه ﻋﻠﻲ‪ ‬ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻴﻦ ـ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ـ ﻗﺎل‪» :‬ﻧﺤﻦ اﺋﻤﺔ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ‪ ،‬و‬
‫ﺣﺠﺞ اﷲ ﻋﻠﻲ اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ و… ﺛﻢ ﻗﺎل‪ :‬و ﻟﻢ ﺗﺨﻞ ﻣﻨﺬ ﺧﻠﻖ اﷲ آدم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻦ ﺣﺠﺔ اﷲ ﻓﻴﻬﺎ‪ ،‬أﻣﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺸﻬﻮر أو‬
‫ﻏﺎﺋﺐ ﻣﺴﺘﻮر‪ ،‬و ﻻ ﺗﺨﻠﻮ اﻻرض اﻟﻲ ان ﺗﻘﻮم اﻟﺴﺎﻋﺔ ﻣﻦ ﺣﺠﺔ و ﻟﻮﻻ ذﻟﻚ ﻟﻢ ﻳﻌﺒﺪاﷲ ﻗﺎل ﺳﻠﻴﻤﺎن‪ :‬ﻓﻘﻠﺖ ﻟﺠﻌﻔﺮ‬
‫اﻟﺼﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ ::‬ﻛﻴﻒ ﻳﻨﺘﻔﻊ اﻟﻨﺎس ﺑﺎﻟﺤﺠﻪ اﻟﻐﺎﺋﺐ اﻟﻤﺴﺘﻮر؟ ﻗﺎل‪ :‬ﻛﻤﺎ ﻳﻨﺘﻔﻌﻮن ﺑﺎﻟﺸﻤﺲ اذا ﺳﺘﺮﻫﺎ ﺳﺤﺎب‪«.‬‬

‫‪159‬‬
 ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪» :‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﺴﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﺎ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺣﺠ‪‬ﺖﻫﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﺔ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن‪ ،‬و ﺳﭙﺲ‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬زﻣﻴﻦ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آدم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻠﻖ ﺷﺪ‪ ،‬از ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪا ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ آن ﺣﺠ‪‬ﺖ ﻳﺎ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﺸﻬﻮر‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﺎ ﻏﺎﻳﺐ در ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ و ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ زﻣﻴﻦ از ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺮﭘﺎ ﮔﺮدد؛ اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﺴﻲ‬
‫ﺧﺪا را ﻧﻤﻲ ﭘﺮﺳﺘﻴﺪ‪ «.‬ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻋﻤﺶ )راوي اﻳﻦ رواﻳﺖ( ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪» :‬اﻣﺎم از ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫اﺳﺖ اﻧﺘﻔﺎع ﺑﺮدن ﻣﺮدم از ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻏﺎﻳﺐ و ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ؟« ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺮدم از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭘﺸﺖ اﺑﺮ‬
‫ﺑﻬﺮه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ «.‬و اﻳﻦ ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪي از ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺑﺎق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻦ ﻣﻌﺎوﻳﺔ‬
‫اﻟﻌﺠﻠﻲ در ﺗﻔﺴﻴﺮ اﻳﻦ آﻳﻪ از آل ﻋﻤﺮان ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‪» :‬ﻳﺎ اﻳﻬﺎ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮا اﺻﺒﺮوا و ﺻﺎﺑﺮوا و راﺑﻄﻮا« ﻳﻌﻨﻲ‪» :‬اي ﻛﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده اﻳﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮ اداي واﺟﺒﺎت و ﺻﺎﺑﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮ اذﻳ‪‬ﺖ رﺳﺎﻧﻴﺪن دﺷﻤﻨﺎﻧﺘﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎ و ارﺗﺒﺎط دﻫﻴﺪ‬
‫ﺧﻮدﺗﺎن را ﺑﺎ اﻣﺎﻣﺘﺎن ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ‪«.‬‬

‫ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب »اﻟﺒﺮاﻫﻴﻦ اﻻﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮ ﻋﻠﻲ وﺟﻮد اﻻﻣﺎم اﻟﺜﺎﻧﻲ ﻋﺸﺮ« از ﺳﻴﺪ ﻃﻴ‪‬ﺐ ﻣﻮﺳﻮي ﺟﺰاﻳﺮي‪،‬‬
‫اﻧﺘﺸﺎرات داراﻟﻜﺘﺎب ﺟﺰاﻳﺮي‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺪﻳﺚ »ﻣﻦ ﻣﺎت و ﻟﻢ ﻳﻌﺮف اﻣﺎم زﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎت ﻣﻴﺘﺔ ﺟﺎﻫﻠﻴﺔ« ﻣﺮدم ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻣﺎﻣﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻟﻴﻞ ﻓﻄﺮى‪ ،‬ﺣﻀﻮر اﻣﺎم در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻻزم و واﺟﺐ اﺳﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻰ‪:‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( دﻟﻴﻞ و ﻋﺬر ﺑﺮ ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ آن ﺣﻀﺮت ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا‪:‬‬

‫اوﻻ‪ :‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﻌﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻇﺎﻫﺮى اﻣﺎم ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻘﺼﻮد‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎﻣﺖ وى و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ او ﻣﻰ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺛﺎﻧﻴﺎً‪ :‬ﻋﻤﺪه راﻫﻬﺎى ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ دو راه اﺳﺖ; ﻧﺺ و ﻣﻌﺠﺰه‪.‬‬

‫‪160‬‬
 ‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻰ‪:‬‬

‫ﺑﺮاى ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﺷﺒﻬﻪ اﺑﺘﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﻨﺎى ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و واژه ﻫﺎى ﻣﻮﺟﻮد در رواﻳﺖ ﻓﻮق روﺷﻦ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻳﻜﻰ از ﻛﻠﻤﺎت‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪه در اﻳﻦ رواﻳﺖ ﻛﻠﻤﻪ »ﻣﻴﺘﺔ ﺟﺎﻫﻠﻴﺔ« )ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮدن( اﺳﺖ‪ ،‬از رواﻳﺎت‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻰ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫از »ﻣﺮدن ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ« در ﻛﻔﺮ و ﺿﻼﻟﺖ ﻣﺮدن اﺳﺖ‪ ،‬از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﺆال ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﺮگ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻛﻔﺮ و و ﻧﻔﺎق و ﮔﻤﺮاﻫﻰ«‪ .‬ﻣﺮﺣﻮم ﻛﻠﻴﻨﻰ در ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪:‬‬
‫»اﮔﺮﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ اﻣﺎم از آن ﺟﻬﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ او را ﻣﻨﻜﺮ ﺷﻮدو در ﻣﻘﺎم ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ و ﺳﺘﻴﺰه ﺑﺎ او ﺑﺮ آﻳﺪ از ﻟﺤﺎظ ﻛﻔﺮ ﺑﺎ ﻣﺮدم‬
‫ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﺷﺮﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ اﻣﺎم از ﺟﻬﺖ دو روﻳﻰ و ﻧﻔﺎق ﺑﺎ اﻣﺎم ﺑﺎﺷﺪ از ﻫﻤﺎن ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ‬
‫ﺷﺮﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﺿﻼﻟﺖ و ﮔﻤﺮاﻫﻰ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻛﻔﺮ و ﻧﻔﺎق ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫واژه دﻳﮕﺮ ﻛﻠﻤﻪ »ﻟﻢ ﻳﻌﺮف« اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﻌﺮﻓﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺑﺮاى »ﻣﻴﺘﺔ ﺟﺎﻫﻠﻴﺔ« ﺷﺪ ﭘﻰ ﻣﻰ‬
‫ﺑﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﻌﺮﻓﺖ اﻣﺎم‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮى او ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺑﺎ دﻳﺪن ﺗﻔﺎوت دارد و ﭼﻪ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺴﺎﺋﻠﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻧﻤﻰ ﺑﻴﻨﺪ وﻟﻰ ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻼﺋﻜﻪ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺠﺮدات ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﻰ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ‬
‫دﻻﻳﻞ ﻋﻘﻠﻰ و ﻧﻘﻠﻰ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﻴﺪا ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد اﻣﺎﻣﻰ ﻛﻪ از دﻳﺪه ﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ او ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر اﻓﺮادى ﻛﻪ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(را ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد دﻳﺪﻧﺪ و ﺷﻜﻞ ﻇﺎﻫﺮى آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ رؤﻳﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻰ ﻛﺎﻓﺮ و ﮔﻤﺮاه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬از ﻛﻠﻤﺎت ﺑﻌﻀﻰ از ﻋﻠﻤﺎء اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻘﺼﻮد از ﻣﻌﺮﻓﺖ‪،‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه و ﻣﻘﺎم اﻟﻬﻰ اﻣﺎم و اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ و وﻻﻳﺖ اﻟﻬﻰ اوﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﻋﻼﻣﻪ ﺑﻬﺠﺖ‬
‫اﻓﻨﺪى از ﻋﻠﻤﺎى اﻫﻞ ﺳﻨﺖ درﺑﺎره رواﻳﺖ ﻓﻮق ﺗﻮﺟﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪:‬‬

‫»از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺣﺪﻳﺜﻰ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻤﻴﺮد و اﻣﺎم زﻣﺎﻧﺶ را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدن ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ« ﻣﻮرد اﺗﻔﺎق‬
‫ﻫﻤﻪ ﻋﻠﻤﺎى اﺳﻼم ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻰ ﭘﻴﺪا ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﻬﺪى‬
‫ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﺷﻬﺮ ﺳﺎﻣﺮا ﻣﺘﻮﻟﺪ ﮔﺮدﻳﺪه و وراﺛﺖ ﻧﺒﻰ اﻛﺮم)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و‬
‫وﺻﺎﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ ﺑﻪ او ﻣﻨﺘﻬﻰ ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻗﺘﻀﺎء ﺣﻜﻤﺖ اﻟﻬﻰ ﺑﺮ ﺣﻔﻆ ﺳﻠﺴﻠﻪ اﻣﺎﻣﺖ ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺗﻌﻠﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪«.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎى »ﻟﻢ ﻳﻌﺮف« ﻋﺪم اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم و ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ ﻣﻘﺎم و ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻟﻬﻰ اوﺳﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ از‬
‫ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ رواﻳﺎت وارده ﻛﺎﻣﻼ روﺷﻦ ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪ رواﻳﺘﻰ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ اﺷﺎره ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪161‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و او ﻫﻢ از ﭘﺪرش و او ﻧﻴﺰ از ﭘﺪراﻧﺶ)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﻓﺮزﻧﺪم ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺘﺶ اﻧﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮدن‬
‫ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر از ﻣﻌﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻘﺎم و ﺟﺎﻳﮕﺎه اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ‪ .‬اوﻻ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﺷﺨﺺ اﻣﺎم‬
‫ﻛﻴﺴﺖ؟ و ﺛﺎﻧﻴﺎً اﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﻋﺘﻘﺎد را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورﻳﻢ؟ ﺑﺮاى ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻰ راه ﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻰ ﻣﻰ ﺗﻮان‬
‫ﺷﻤﺮد ﻛﻪ ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ دو راه ﻋﻤﺪه اﺷﺎره ﻣﻰ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫‪1‬ـ ﻧﺺ‪ :‬ﻧﺺ ﻳﻌﻨﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺗﺼﺮﻳﺢ و اﻋﻼم ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ)ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻛﻪ ﻣﻔﺎدش ﺧﺒﺮ دادن از ﺟﻌﻞ و ﻧﺼﺐ اﻣﺎم ﺑﻪ‬
‫اﻣﺮ اﻟﻬﻰ اﺳﺖ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر و دﻻﻟﺖ ﻧﺺ ﺑﺮ اﻣﺎﻣﺖ‪ ،‬ﻳﻚ اﻣﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﻄﻘﻰ و ﻋﺮﻓﻰ و ﺧﺮد ﭘﺴﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼـﺮا ﻛﻪ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ‪،‬‬
‫ﻣﺨﺼﻮص ﺧﺪاﺳﺖ و ﺻﺎﺣﺐ اﺧﺘﻴﺎر ﺣﻘﻴﻘﺘﻰ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ و ﻫﺮ ﺷﺄﻧﻰ از ﺷﺆون ﺧﻠﻖ‪ ،‬اوﺳﺖ‪.‬‬

‫درﺑﺎره اﻣﺎﻣﺖ‪ ‬اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﺎم و ﻛُﻨﻴﻪ و ﺻﻔﺎت و وﻳﮋﮔﻴﻬﺎى او رواﻳﺎت ﻣﺘﻮاﺗﺮى رﺳﻴﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ﻣﺘﺠﺎوز از ‪ 6000‬ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ در اﻳﻦ ﺑﺎره در ﻛﺘﺐ ﻓﺮﻳﻘﻴﻦ‬
‫ﺛﺒﺖ ﮔﺸﺘﻪ اﺣﺼﺎء و ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﻛﺘﺎب ﻣﻦ ﻫﻮ اﻟﻤﻬﺪى ﻧﺎم ‪ 145‬ﻛﺘﺎب از ﻛﺘﺐ ﺣﺪﻳﺚ و ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﻛﻼم و‬
‫ﻋﺮﻓﺎن و‪ ...‬از اﻫﻞ ﺳﻨﺖ را ﻛﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را آورده اﻧﺪ ذﻛﺮ ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪2‬ـ ﻣﻌﺠﺰه‪ :‬ﻳﻜﻰ دﻳﮕﺮ از راه ﻫﺎى ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻣﺎم ﻣﻌﺠﺰه اﺳﺖ‪ ،‬از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﺆال ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻋﻠﺘﻰ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان و ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎﻧﺶ و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻌﺠﺰه ﻋﻄﺎ ﻛﺮده؟ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ‬
‫راﺳﺘﮕﻮﻳﻰ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ آن را آورده ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﺠﺰه ﻋﻼﻣﺘﻰ اﺳﺖ از ﺑﺮاى ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻄﺎء ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ آن را ﻣﮕﺮ ﺑﻪ اﻧﺒﻴﺎء‬
‫و رﺳﻮﻻن و ﺣﺠﺖ ﻫﺎى ﺧﻮدش ﺗﺎ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن راﺳﺘﻰ راﺳﺘﮕﻮ از دروغ دروﻏﮕﻮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫ﺑﺪﻳﻬﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاى ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻣﺮى ﻣﺜﻞ ﻣﻌﺠﺰه راﻫﻰ ﺟﺰ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻋﻴﻨﻰ ﻳﺎ ﺗﻮاﺗﺮ ﻳﺎ ﺧﺒﺮ اﻓﺮاد ﻣﻮﺛﻖ و ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد‬
‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و در ﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻰ ﺑﺎور آور و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﺨﺶ ﻣﻌﺠﺰات‬
‫ﺣﻀﺮت ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪162‬‬
 ‫اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﻴﺪ ﺣﻀﻮر اﻣﺎم در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻻزم و واﺟﺐ اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﻮاب ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ آن ﭼﻪ ﻻزم و واﺟﺐ‬
‫اﺳﺖ وﺟﻮد اﻣﺎم اﺳﺖ ﻧﻪ ﺣﻀﻮر او‪ ،‬و از رواﻳﺎﺗﻰ ﻛﻪ در ﻛﺘﺐ ﺷﻴﻌﻪ و اﻫﻞ ﺳﻨﺖ وارد ﺷﺪه ﺿﺮورت وﺟﻮد اﻣﺎم‬
‫ﻓﻬﻤﻴﺪه ﻣﻰ ﺷﻮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻣﻦ ﻣﺎت و ﻟﻴﺲ ﻟﻪ اﻣﺎم ﻣﺎت ﻣﻴﺘﺔ اﻟﺠﺎﻫﻠﻴﻪ«;‬
‫ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮد در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ اﻣﺎم و ﭘﻴﺸﻮاﺋﻰ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ )ﻣﺴﻠﻤﺎن از دﻧﻴﺎ ﻧﺮﻓﺘﻪ(‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﻮق ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮى ﻣﻰ ﺷﻮد در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻣﺎم اﻣﺮى ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ و ﻧﺪﻳﺪن آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ‬
‫ﭼﺸﻢ ﻇﺎﻫﺮى دﻟﻴﻠﻰ ﺑﺮ اﻧﻜﺎر او و ﻳﺎ ﻋﺬر ﺑﺮاى ﻋﺪم ﺷﻨﺎﺧﺖ آن ﺣﻀﺮت ﻧﻤﻰ ﺑﺎﺷﺪ و ﻟﺬا اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎره ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻤﻴﺮد در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺶ را ﻧﻤﻰ ﺷﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎد اﻃﺎﻋﺖ و ﭘﻴﺮوى )از ﻣﺎ( ﺷﻤﺎ دﻳﺪﻳﺪ اﺻﺤﺎب ﻋﻠﻰ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﻰ اﻗﺘﺪاء ﻛﺮده اﻳﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮدم ﻧﻤﻰ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﺬر ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﻛﻪ آن اﻣﺎم را ﻧﻤﻰ ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻫﺎى ﻗﺮآن از آنِ ﻣﺎﺳﺖ و ﻣﺎﻳﻴﻢ‬
‫ﮔﺮوﻫﻰ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﺎ را واﺟﺐ ﮔﺮداﻧﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻮال ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻰ ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻮاى ﻋﺎدل ﺑﺮاى ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻻزم اﺳﺖ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ‬
‫آن ﭘﻴﺸﻮا ﻛﻴﺴﺖ؟ آﻳﺎ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ؟ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﻛﻨﺪ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ ﺣﺎﻛﻤﻰ ﺗﻮان‬
‫اداره ﺟﺎﻣﻌﻪ را دارد؟ د رﺣﺎﻟﻴﻜﻪ در وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اداره ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻰ‪:‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ رواﻳﺎت و آﻳﺎت و ﺷﺮط ﻋﺼﻤﺖ در اﻣﺎم و ﭘﻴﺸﻮاى ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬آن اﻣﺎم در اﻳﻦ زﻣﺎن اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺣﺠﺔ اﺑﻦ‬
‫اﻟﻌﺴﻜﺮى)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن آﻓﺘﺎﺑﻰ ﭘﺸﺖ اﺑﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻣﺮدم ﻧﻮر ﻣﻰ دﻫﺪ و ﺑﺮﻛﺎت‬
‫زﻳﺎدى ﺑﺮ وﺟﻮدﺷﺎن ﻣﺘﺮﺗﺐ اﺳﺖ و از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺎﺋﺒﺎن ﻋﺎم ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰ ﭘﺮدازد و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻫﻴﭻ ﻛﺸﻮرى‬
‫ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اداره ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﺣﺘﻰ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﻫﻢ در وﺿﻌﻴﺖ ﻓﻌﻠﻰ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﻘﻂ در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﻠﻰ‪ ،‬اﻣﻨﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬و ﺗﻮزﻳﻊ ﺛﺮوت ﺑﻨﺤﻮ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫اﻧﺠﺎم ﻣﻰ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫‪163‬‬
 ‫ﺟﻮاب ﺗﻔﺼﻴﻠﻰ‪:‬‬

‫ﺣﻤﺪ و ﺳﭙﺎس ﺧﺪاوﻧﺪى را ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻫﺪاﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺴﻮى ﺗﻮﺣﻴﺪ و ﻛﻤﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻧﻰ را ﻫﻤﺮاه ﻛﺘﺎب و‬
‫ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﺑﺮاى ﺻﻴﺎﻧﺖ و ﺗﺪاوم آن راه و ﻫﺪاﻳﺖ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺛﻘﻞ اﻛﺒﺮ ﻳﻌﻨﻰ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ اﺋﻤﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ‬
‫را ﻣﻨﺼﻮب و ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻓﺮﻣﻮد ؛ ﺗﺎ در ﭘﺮﺗﻮ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻫﺎى ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎى ﺟﺎﻳﺰ اﻟﺨﻄﺎء در ﻓﻬﻢ دﻳﻦ و ﻗﺮآن و ﻋﻤﻞ‬
‫ﺑﺪآﻧﻬﺎراه راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ و ﺳﻌﺎدت را ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﻨﺪ و ﺳﻼم ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻤﺎ دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ ﻛﻪ از اﻣﺮ وﻻﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ ﻛﻪ اﺻﻞ‬
‫دﻳﻦ و رﻛﻦ رﻛﻴﻦ ﻣﻜﺘﺐ اﺳﻼم اﺳﺖ ﺳﺆال ﻓﺮﻣﻮدﻳﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ اﺳﻼم آﺷﻨﺎ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ‬
‫ﺧﻴﺮ دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت را ﻧﺼﻴﺐ ﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرى ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻳﺪ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﻫﻢ اﻣﺮ اﻣﺎﻣﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺑﺮ ﻇﺎﻟﻤﻴﻦ ﻣﻨﻊ ﻛﺮده »ﻻ ﻳﻨﺎل ﻋﻬﺪى اﻟﻈﺎﻟﻤﻴﻦ« ﻓﺨﺮ‬
‫رازى از ﻋﻠﻤﺎى ﻣﺸﻬﻮر اﻫﻞ ﺳﻨﺖ در ﺗﻔﺴﺮ اﻳﻦ آﻳﻪ ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬اﻳﻦ آﻳﻪ دﻻﻟﺖ دارد ﻛﻪ ﻣﻨﺼﺐ اﻣﺎﻣﺖ و رﻳﺎﺳﺖ در‬
‫دﻳﻦ ﺑﻪ ﻇﺎﻟﻤﻴﻦ ﻧﻤﻰ رﺳﺪ ‪ .‬ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ دﺳﺘﻮر داده اﺳﺖ »ﻛﻪ ﻓﻘﻂ از ﺧﺪا و رﺳﻮل ﺧﺪا و اوﻟﻰ اﻻﻣﺮ اﻃﺎﻋﺖ‬
‫ﻛﻨﻴﺪ « ﺷﻜﻰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻌﺼﻮم اﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬و اﻃﻴﻌﻮا اﷲ و اﻟﺮﺳﻮل‬
‫ﻟﻌﻠﻜﻢ ﺗﺮﺣﻤﻮن « ﻳﻌﻨﻰ از ﺧﺪاوﻧﺪ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻗﻴﺪ و اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻰ و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر از رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( اﮔﺮ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻣﻌﺼﻮم ﻧﻤﻰ ﺑﻮد و ﺧﻄﺎء ﻳﺎ اﺷﺘﺒﺎه از او ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻰ ﺑﻮد اﻃﺎﻋﺖ اش در ردﻳﻒ ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻴﻦ اﻃﺎﻋﺖ ﺧﺪا‬
‫ﻗﺮار ﻧﻤﻰ ﮔﺮﻓﺖ; ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر از آﻳﻪ اوﻟﻮاﻻﻣﺮ ﻛﻪ اﻃﺎﻋﺖ از آﻧﻬﺎ در ردﻳﻒ اﻃﺎﻋﺖ از ﺧﺪا و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺨﻮﺑﻰ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ اوﻟﻮاﻻﻣﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻌﺼﻮم ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮔﺮﻧﻪ‬
‫ﺣﺘﻤﺎً ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﻗﻴﺪ و اﺳﺘﺜﻨﺎء ﻣﻰ آورد ﻛﻪ در ﻣﻮاردى ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ﺑﻪ ﮔﻨﺎه ﻳﺎ ﺧﻄﺎء ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻧﺒﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﻢ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻣﻮرد واﻟﺪﻳﻦ ﺧﻴﻠﻰ ﺳﻔﺎرش ﻛﺮده ﻟﻜﻦ اﻃﺎﻋﺖ از آﻧﻬﺎ را ﻗﻴﺪ و اﺳﺘﺜﻨﺎء زده »و ان ﺟﺎﻫﺪاك ﻟﺘﺸﺮك ﺑﻰ ﻣﺎ‬
‫ﻟﻴﺲ ﻟﻚ ﺑﻪ ﻋﻠﻢ ﻓﻼ ﺗﻄﻌﻬﻤﺎ « ﭼﻮن ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﻄﺎء ﻛﻨﻨﺪ ﭘﺲ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﺤﺾ و ﻣﻄﻠﻖ را ﺳﻔﺎرش ﻧﻜﺮده‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺲ اى دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ و ﺑﺮادر ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺧﻮد ﺷﻤﺎ ﻗﻀﺎوت ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻰ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺑﻮده ﻛﻪ اوﻻ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﮔﻨﺎه ﻧﺸﺪه و ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻣﻌﺼﻮم ﺑﻮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﻖ ﺣﻜﻮﻣﺖ و اﻣﺎﻣﺖ و ﻋﻬﺪ اﻟﻬﻰ را‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ از او اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ و اﻃﺎﻋﺖ از او اﻃﺎﻋﺖ از رﺳﻮل اﷲ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﺺ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ »اﻧﻤﺎ‬

‫‪164‬‬
‫ﻳﺮﻳﺪ اﷲ ﻟﻴﺬﻫﺐ ﻋﻨﻜﻢ اﻟﺮﺟﺲ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ و ﻳﻄﻬﺮ ﻛﻢ ﺗﻄﻬﻴﺮاً« ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ رﺟﺲ و ﭘﻠﻴﺪى و ﮔﻨﺎه را ﺧﺪاوﻧﺪ از آﻧﻬﺎ ﺑﺪور‬
‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ اﻧﺪ و ﺑﺤﻜﻢ ﺻﺮﻳﺢ رواﻳﺎت ﻣﻮﺟﻮد در ﻛﺘﺐ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ و اﻫﻞ ﺗﺸﻴﻊ و ﺷﺄن ﻧﺰول اﻳﻦ آﻳﻪ‬
‫ﺷﺮﻳﻔﻪ ﻣﺮاد از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻋﻠﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻓﺎﻃﻤﻪ )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ( و ﻓﺮزﻧﺪان آﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺎن و ﺣﺎﻛﻤﺎن‬
‫ﻣﺸﺮوع و ﻣﻨﺼﻮص از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪاﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻫﺎى ﻏﻴﺮ ﻣﻌﺼﻮم ﺑﺮاى رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻛﻤﺎل و ﺳﻌﺎدت ﻛﻪ ﻫﺪف آﻓﺮﻳﻨﺶ‬
‫اﺳﺖ ﻫﻤﻴﺸﻪ و ﻫﻤﻮاره ﻣﺤﺘﺎج ﻫﺎدى و راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺼﻮم ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن »ﺧﻔﺘﻪ را ﺧﻔﺘﻪ ﻛﻰ ﻛﻨﺪ ﺑﻴﺪار« و ﮔﻔﺘﻴﻢ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻬﺪ اﻟﻬﻰ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ و وﻻﻳﺖ اﻣﺮى ﺑﻨﺺ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻬﺎ واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( در ﻃﻮل ﺣﻴﺎت ﺟﺎﻣﻌﻪ اﺳﻼﻣﻰ وﺟﻮد و ﺣﻀﻮر داﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ﻓﻌﻼ اﻣﺎم دوازدﻫﻢ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻳﺎزدﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( از ﻧﺴﻞ ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا و ﻋﻠﻰ ﻣﺮﺗﻀﻰ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وﻟﻰ‬
‫اﻣﺮ و ﺻﺎﺣﺐ ﻋﻬﺪ اﻟﻬﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﻮاﻧﻌﻰ ﻛﻪ ﺧﻮد اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﺮده اﻧﺪ از دﻳﺪه ﻫﺎ ﻏﺎﻳﺐ و ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ اﻣﺎ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻇﺮاﻧﺪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺎ از او ﻏﺎﻳﺐ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﺳﺎس رواﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮى دوازدﻫﻤﻴﻦ اﻣﺎم و ﭘﻴﺸﻮاى ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ از ﻧﻈﺮﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن و ﻣﻨﺘﻈﺮ اذن ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاى ﻇﻬﻮراﻧﺪ ﺗﺎ ﻛﺎر دﻧﻴﺎ را ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻓﺴﺎد و ﻇﻠﻢ ﺗﺒﺎه ﺷﻮد‬
‫اﺻﻼح ﻛﻨﺪ‪ .‬ده ﻫﺎ ﺗﻦ از ﻋﻠﻤﺎى ﺑﺰرگ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﺴﺘﻘﻼ درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﻛﺘﺎب ﻧﻮﺷﺘﻪ اﻧﺪ و ده ﻫﺎ ﺗﻦ از آﻧﻬﺎ‬
‫در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎى ﺧﻮد ﺑﺎﺑﻰ را ﺑﻪ ذﻛﺮ رواﻳﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺧﺘﺼﺎص داده اﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﻪ ذﻛﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻰ ﺷﻮد ‪..‬‬

‫‪1‬ـ ﻣﺤﻰ اﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻰ‪ :‬ان ﷲ ﺧﻠﻴﻔﺔ ﻳﺨﺮج و ﻗﺪ اﻣﺘﻸت اﻻرض ﺟﻮراً‪ ...‬ﻟﻮ ﻟﻢ ﻳﺒﻖ ﻣﻦ اﻟﺪﻧﻴﺎ اﻻ ﻳﻮم واﺣﺪ ﻃﻮ‪‬ل اﷲ ذﻟﻚ‬
‫اﻟﻴﻮم ﺣﺘﻰ ﻳﻠﻰ ﻫﺬا اﻟﺨﻠﻴﻔﺔ ﻣﻦ ﻋﺘﺮة رﺳﻮل اﷲ ﻣﻦ وﻟﺪ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻳﻮاﻃﻰ اﺳﻤﻪ اﺳﻢ رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(; ﻳﻌﻨﻰ‬
‫ﺑﺮاى ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ زﻣﻴﻦ ﭘﺮ از ﺟﻮر ﺷﺪه‪ ...‬اﮔﺮ از ﻋﻤﺮ دﻧﻴﺎ ﻳﻚ روز ﺑﻤﺎﻧﺪ‬
‫اﻳﻦ ﻳﻚ روز را ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﻘﺪر ﻃﻮﻻﻧﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ آن ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻛﻪ از ﻋﺘﺮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و از ﻓﺮزﻧﺪان ﻓﺎﻃﻤﻪ اﺳﺖ و‬
‫اﺳﻢ او ﻣﻮاﻓﻖ اﺳﻢ رﺳﻮل اﷲ اﺳﺖ‪...‬‬

‫‪165‬‬
‫‪2‬ـ ﺳﺒﻂ اﺑﻦ ﺟﻮزى‪ :‬ﻓﺼﻞ ﻧﻔﻰ ذﻛﺮ اﻟﺤﺠﺔ اﻟﻤﻬﺪى‪ ،‬ﻫﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻰ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻰ اﻟﺮﺿﺎ‪ ...‬و ﻫﻮ آﺧﺮ اﻻﺋﻤﺔ‬
‫اﻧﺒﺄﻧﺎ ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ ﺑﻦ اﻟﺒﺰاز ﻋﻦ اﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻳﺨﺮج ﻓﻰ آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن رﺟﻞ ﻣﻦ وﻟﺪى‬
‫اﺳﻤﻪ ﻛﺎﺳﻤﻰ و ﻛﻨﻴﺔ ﻛﻨﻴﺘﻰ‪ ...‬و ﻫﺬا ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺸﻬﻮر و ﻗﺪ اﺧﺮج اﺑﻮ داود و اﻟﺰﻫﺮى‪ ;...‬ﻳﻌﻨﻰ اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﺮح‬
‫ﺣﺎل ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻣﻬﺪى )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ﻛﻪ او ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺴﺮ ﺣﺴﻦ ﭘﺴﺮ ﻋﻠﻰ ﭘﺴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﺴﺮ ﻣﻮﺳﻰ )رﺿﺎ(‪...‬‬
‫اﺳﺖ و او آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ از اﺑﻦ ﻋﻤﺮ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد در آﺧﺮ زﻣﺎن ﻣﺮدى ﺑﻴﺮون ﻣﻰ آﻳﺪ ﻛﻪ‬
‫از ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻦ اﺳﺖ اﺳﻢ اش اﺳﻢ ﻣﻦ ﻛﻨﻴﻪ اش ﻛﻨﻴﻪ ﻣﻦ‪ ...‬اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ و اﺑﻮ داود و زﻫﺮوى ﻧﻘﻞ ﻛﺮده‪.‬‬

‫‪3‬ـ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮﻳﻨﻰ ﺣﻤﻮﻳﻨﻰ‪ :‬ﺑﺴﻨﺪه ﻋﻦ اﻟﺸﻴﺦ اﺑﻰ اﺳﺤﺎق اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب اﻟﻜﻼﺑﺎدى اﻟﺒﺨﺎرى ﺑﺴﻨﺪه ﻋﻦ ﺟﺎﺑﺮ ﺑﻦ‬
‫ﻋﺒﺪاﷲ اﻻﻧﺼﺎرى ﻗﺎل‪ :‬ﻗﺎل رﺳﻮل اﷲ ﻣﻦ أﻧﻜﺮ ﺧﺮوج اﻟﻤﻬﺪى ﻓﻘﺪ ﻛﻔﺮ‪ ...‬ان ﺧﻠﻔﺎﺋﻰ و أوﺻﻴﺎﻳﻰ و ﺣﺠﺞ اﷲ ﻋﻠﻰ اﻟﺨﻠﻖ‬
‫ﺑﻌﺪى اﻻﺛﻨﺎ ﻋﺸﺮ اوﻟﻬﻢ ﻋﻠﻰ و آﺧﺮﻫﻢ وﻟﺪى اﻟﻤﻬﺪى‪ ;...‬ﻳﻌﻨﻰ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺧﺮوج )ﻇﻬﻮر( ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى را ﻣﻨﻜﺮ ﺷﻮد‬
‫ﻛﺎﻓﺮ ﺷﺪه‪ ...‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن ﻣﻦ و ﺣﺠﺖ ﻫﺎى ﺧﺪا ﺑﺮ ﺧﻠﻖ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ دوازده ﺗﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ اول ﺷﺎن ﻋﻠﻰ و آﺧﺮﺷﺎن ﻓﺮزﻧﺪم‬
‫ﻣﻬﺪى اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻰ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ اﺻﻮﻻ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه اى ﺑﺮ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ ﻣﺘﺮﺗﺐ اﺳﺖ ﺳﺆاﻟﻰ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺣﺘﻰ در زﻣﺎن ﺧﻮد ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( وﻗﺘﻰ ﺑﺸﺎرت اﻣﺎم ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و‬
‫زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ او را دادﻧﺪ ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در ﻳﻚ ﻣﻮرد در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﻰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬واﻟﺬى ﺑﻌﺜﻨﻰ ﺑﺎﻟﺤﻖ‬
‫ﻧﺒﻴ ًﺎ اﻧﻬﻢ ﻳﺴﺘﻀﺆن ﺑﻨﻮره و ﻳﻨﺘﻔﻌﻮن ﺑﻮﻻﻳﺘﻪ ﻓﻰ ﻏﻴﺒﺘﻪ ﻛﺎﻧﺘﻔﺎع اﻟﻨﺎس ﺑﺎﻟﺸﻤﺲ اذا ﺳﺘﺮﻫﺎ ﺳﺤﺎب; ﻳﻌﻨﻰ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮرى ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﭘﺸﺖ اﺑﺮﻫﺎ ﻧﻮر اﻓﺸﺎﻧﻰ ﺑﺮاى ﻣﺮدم دارد و ﻣﺮدم ﺑﻮاﺳﻄﻪ آن راه را ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻰ دﻫﻨﺪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ‬
‫)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ .‬ﻣﺮدم از ﻧﻮرش ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ و از وﻻﻳﺘﺶ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻣﻰ ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺑﺤﺚ اﻣﺎﻣﺖ روﺷﻦ ﺷﺪه ﻛﻪ وﻇﻴﻔﻪ اﻣﺎم ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻇﺎﻫﺮى و ﺑﻴﺎن ﺻﻮرى ﻣﻌﺎرف و راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﻇﺎﻫﺮى ﻣﺮدم‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و اﻣﺎم ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ وﻇﻴﻔﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻰ ﺻﻮرى ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد ﻫﻤﭽﻨﺎن وﻻﻳﺖ و رﻫﺒﺮى ﺑﺎﻃﻨﻰ ﻣﺮدم را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻬﺪه دارد و اوﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻴﺎت ﻣﻌﻨﻮى ﻣﺮدم را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ و ﺣﻘﺎﻳﻖ اﻋﻤﺎل را ﺑﻪ ﺳﻮى ﺧﺪا ﺳﻮق ﻣﻰ دﻫﺪﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در‬
‫رواﻳﺎت آﻣﺪه ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ آﺳﻤﺎن ﺑﺮ زﻣﻴﻦ ﻓﺮود ﻧﻤﻰ آﻳﺪ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﻣﺎ ﺑﺎران رﺣﻤﺖ ﻧﺎزل و ﺑﺮﻛﺎت زﻣﻴﻦ ﺧﺎرج‬

‫‪166‬‬
 ‫ﻣﻰ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺣﺎل ﻫﻴﭻ وﻗﺖ زﻣﻴﻦ از ﺣﺠﺘﻰ ﺧﺎﻟﻰ ﻧﺒﻮده وﻟﻰ آن ﺣﺠﺖ ﮔﺎﻫﻰ ﻇﺎﻫﺮ و ﻣﺸﻬﻮد اﺳﺖ ﮔﺎﻫﻰ ﻏﺎﻳﺐ و‬
‫ﻣﺴﺘﻮر اﺳﺖ اﮔﺮ اﻣﺎم ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺧﺪا ﭘﺮﺳﺘﺶ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫و اﻣﺎ در ﻣﻮرد ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻇﺎﻫﺮى اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ اراده اﻟﻬﻰ‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﺟﺒﺎر ﻣﻄﻴﻊ ﻧﻤﻮده و ﻳﺎ از ﻃﺮق ﺧﺎرق ﻋﺎدت آﻧﻬﺎ را ﻣﻄﻴﻊ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم‬
‫ﮔﺮداﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻗﻴﺎم و ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻄﻰ از ﺟﻤﻠﻪ آﻣﺎدﮔﻰ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺑﺮاى ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻰ‪،‬‬
‫ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻫﻢ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻛﻠﻰ رﻫﺎ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ از ﻃﺮف آن ﺣﻀﺮت اﻣﺮ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ راوﻳﺎن‬
‫اﺣﺎدﻳﺚ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﻓﻘﻬﺎء و ﻋﻠﻤﺎى ﻛﻪ اﻫﻞ ﺗﻘﻮا‪ ،‬ﺣﺎﻓﻆ دﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﻮا و ﻫﻮس و ﻣﻄﻴﻊ اﻣﺮ ﻣﻮﻻ ﻫﺴﺘﻨﺪ رﺟﻮع ﻛﻨﻨﺪ‬
‫اﻳﻨﻬﺎ ﻧﻮاب ﻋﺎم اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻣﺮ وﻻﻳﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺣﻖ آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﻌﻼ ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺗﺤﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻳﻚ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻌﻤﻮﻟﻰ ﻛﻪ ﻧﻪ اﻣﺎم اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻧﺎﻳﺐ و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه اﻣﺎم اداره ﻣﻰ‬
‫ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ ﻫﻢ اداره ﻣﻰ ﺷﻮد ﭘﺲ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ اﻣﺎم ﻧﻴﺴﺖ; اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺑﺪون ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﺗﺄﻣﻞ اﺳﺖ و از آﻧﭽﻪ ﺗﺎ‬
‫ﺣﺎﻻ ﺑﻴﺎن ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺨﻮﺑﻰ ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ اوﻻ ـ ﻧﺰول ﺑﺮﻛﺎت و ﻋﺒﺎدات اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ و ﻧﻈﻢ ﻣﻌﺎش و ﻣﻌﺎد ﻣﺮدم; ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‬
‫اﻧﺪك; ﺑﺨﺎﻃﺮ وﺟﻮد ﺣﺠﺔ اﻟﻬﻰ و اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ‪ .‬ﺛﺎﻧﻴﺎً ـ اﻧﺘﻔﺎع ﻣﺮدم و ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻣﺮدم‬
‫ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻧﻮار وﺟﻮدى اﻣﺎم اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﺲ اﺑﺮﻫﺎى ﻫﻮا و ﻫﻮس ﺑﻌﻀﻰ از ﺣﻜﺎم و ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻣﻰ ﺗﺎﺑﺪ و ﺑﺮاى ﺗﻜﻤﻴﻞ ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﻋﺮض ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺛﺎﻟﺜﺎً ـ آﻳﺎ اداره ﺟﻮاﻣﻊ و ﻛﺸﻮرﻫﺎى اﺳﻼﻣﻰ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اﺳﺖ؟!‬

‫ﻣﺮاد ﺷﻤﺎ ﻛﺪام ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻛﺸﻮر اﺳﺖ و ﻣﺮاد ﺷﻤﺎ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ ﻛﺪام ﺧﻮﺑﻰ ﻫﺎ اﺳﺖ؟‬

‫آﻳﺎ ﻣﺮاد ﺑﻌﻀﻰ ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮ اﺳﻼﻣﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺧﺸﻚ را ﺑﻨﺎم اﺳﻼم ﭘﻴﺎده ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ و از ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﺻﻠﻰ‬
‫اﺳﻼم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻬﺎد ﺑﺎ ﻛﻔﺎر و دﻓﺎع از ﻗﺒﻠﻪ اول ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻳﺎ ﻏﺎﻓﻞ اﻧﺪ ﻳﺎ در ﻋﻤﻞ ﺑﻰ ﺗﻔﺎوت؟ آﻳﺎ ﻣﺮاد ﻛﺸﻮرﻫﺎى‬
‫اﺳﻼﻣﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻤﺎً و ﻋﻠﻨﺎً ﻻﺋﻴﻚ و ﺿﺪ اﺳﻼم اﻧﺪ؟ ﻏﻴﺮ از اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻰ ﻛﻪ آن ﻫﻢ ﺗﺎ رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻮرد‬
‫رﺿﺎﻳﺖ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻓﺎﺻﻠﻪ دارد و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﺳﻌﻰ و ﺗﻼش ﻻزم دارد اداره ﻛﺪام ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫اﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮرد رﺿﺎﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﺪام ﻛﺸﻮر ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻈﻠﻮم ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ و ﻟﺒﻨﺎن و ﭼﭽﻦ و‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻳﻮﮔﺴﻼوى و ﻓﻴﻠﻴﭙﻴﻦ و ﺷﻤﺎل ﻏﺮب ﭼﻴﻦ رﺳﻴﺪﮔﻰ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ؟ و اﮔﺮ ﻣﺮاد ﺷﻤﺎ ﻛﺸﻮرﻫﺎى ﻏﻴﺮ اﺳﻼﻣﻰ‬
‫ﺧﺼﻮﺻﺎً اروﭘﺎ و آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎﺷﺪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اداره ﻧﻤﻰ ﺷﻮﻧﺪ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ داراى ﺑﻌﺪ ﻣﺎدى و ﻣﻌﻨﻮى اﻧﺪ ﻃﺒﻊ;‬

‫‪167‬‬
 ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎى ﻣﺎدى و ﻣﻌﻨﻮى دارﻧﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻛﺎﻣﻞ و اﻳﺪه آل اﺳﺖ ﻛﻪ در ﭘﻰ ﺑﺮآوردن ﻫﺮ دو ﻧﻴﺎز ﺑﺎﺷﺪ ـ آﻣﺎر‬
‫ﺧﻮد ﻛﺸﻰ ﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﻼﺷﻰ ﺷﺪن ﻛﺎﻧﻮن ﮔﺮم ﺧﺎﻧﻮاده ﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺷﺪن ﻫﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎزى‪ ،‬اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﺗﻌﺪاد ﺑﻰ ﺧﺎﻧﻤﺎن ﻫﺎ و‪...‬‬
‫ﻛﻪ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻏﺮﺑﻰ ﺑﻮﺿﻮح دﻳﺪه ﻣﻰ ﺷﻮد ﻫﻤﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮ ﻧﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ و اﻣﻜﺎﻧﺎت‬
‫وﺳﻴﻊ را از راه ﭼﭙﺎول ﻛﺸﻮرﻫﺎى دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﻧﺪ و در اﺧﺘﻴﺎر دارﻧﺪ ﻟﻜﻦ در اﻣﻮر ﻣﻌﻨﻮى اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ‬
‫ﺑﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﻣﻰ ﭘﻨﺪارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻰ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺟﻪ اداره ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﺎﺷﻰ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻌﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻰ را ﻧﭽﺸﻴﺪه اﻳﻢ و ا‪‬ﻻّ ﻫﺮﮔﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺼﻮرى ﻧﻤﻰ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﺎت ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﭘﻴﺮاﻣﻮن وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫از ﻛﺠﺎ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وﺟﻮد دارد؟‬

‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻬﻢ و درك ﻫﺮ وﺟﻮدي‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﺷﻨﺎﺧﺖ او ﻳﺎ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل اﮔﺮ در ﻫﻤﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﻣﺎدي ﻧﻴﺰ ﺗﺎ ﻛﺴﻲ اﻛﺴﻴﮋن را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎذﺑﻪ‪ ،‬ﻳﺎ اﻧﺮژي ﻳﺎ ‪ ...‬را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ ‪ -‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و‬
‫ﺑﻪ واﺳﻄﻪي آﻧﻬﺎ زﻧﺪه اﺳﺖ – وﻟﻲ وﺟﻮدﺷﺎن را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﺴﻴﺎري وﺟﻮد‬
‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن و ﻳﺎ اﻏﻠﺐ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺳﺆال از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ذﻫﻨﺶ ﺧﻄﻮر‬
‫ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬و اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻳﻚ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻳﺎ ﺷﻴﻤﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ‬
‫ﭼﻮﭘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﺖ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻳﺎ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬وﺟﻮد آﻧﻬﺎ را درك ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ »ﺷﻨﺎﺧﺖ« ﻧﻴﺰ اﺻﻮل‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﭼﺎرﭼﻮبﻫﺎﻳﻲ دارد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫اﻟﻒ – ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻘﺪم ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﺼﺎدﻳﻖ اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن ﻛﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻔﻬﻮم آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي او ﻓﺮﻗﻲ ﺑﻴﻦ آب درﻳﺎ‪ ،‬آب‬
‫ﻣﻴﻮه‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﺳﻴﺎل دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻌﻨﻮي ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬از ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪:‬‬

‫‪168‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﺣﻖ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻳﺎ ﻃﻠﺤﻪ و زﺑﻴﺮ؟ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ادﻋﺎي ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ دارﻧﺪ؟ اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺷﻤﺎ اول ﺣﻖ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺻﺎﺣﺐ ﺣﻖ را ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ«‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس‪ ،‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ دﻳﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻦ و ﻛﺎﻓﺮ را ﻧﺸﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در ﻣﺼﺪاق ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻌﺎوﻳﻪ و ﻳﺰﻳﺪ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ و اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ]اﻟﻐﻴﺎذ ﺑﺎﷲ[ ﺧﺮوج ﻳﺎﻓﺘﻪ از دﻳﻦ ﺑﻨﺎﻣﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ و ﺳﺎﻳﺮ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬ﻣﺼﺎدﻳﻖ »اﻣﺎﻣﺖ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫ﺗﺎ ﻛﺴﻲ اﻣﺎﻣﺖ را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺪاق آن ﻳﺎ ﺑﻮدن و ﻧﺒﻮدﻧﺶ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻘﺎﺑﻞ او ﺑﺎﻳﺴﺘﺪ و ﺑﺎ او ﺳﺨﻦ‬
‫ﮔﻮﻳﺪ و ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭼﻪ او ﺧﻮد را ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪) .‬ﻣﺜﻞ ﻛﺮﺑﻼ(‪.‬‬

‫ب – ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ و ﻣﻘﺪم و ﻣﺆﺧﺮ دارد‪:‬‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ و ﺗﻘﺪم و ﺗﺄﺧﺮ دارد‪ .‬ﺗﺎ ﻛﺴﻲ اﻋﺪاد را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺎر ﻋﻤﻞ اﺻﻠﻲ را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ و ﺗﺎ آن را‬
‫ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﺟﺒﺮ و ﻣﺜﻠﺜﺎت را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻛﺴﻲ ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮاي او ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﺗﺎ ﻛﺴﻲ‬
‫ﻧﻮر را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬از ﺗﺠﻠﻲ و اﻧﻌﻜﺎس ﻧﻮر ﻧﻴﺰ ﭼﻴﺰي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﻤﺎم وﺟﻮدش در ﺗﻸﻟﻮ آن ﻧﻮر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( آﺧﺮﻳﻦ اﻣﺎم و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﺖ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻴﺰ ﻧﺒﻲ و‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺧﺪا را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﻧﺒﻮت و ﻣﺼﺪاﻗﺶ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ و اﮔﺮ او‬
‫را ﻧﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬وﻻﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ و ﻣﺼﺎدﻳﻘﺶ را ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻟﺬا در دﻋﺎي »اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ‪ «...‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ را ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎ ﺗﻮ ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﻮدت را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت را ﻧﺨﻮاﻫﻢ‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت را ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ اﻣﺎم و ﺣﺠﺘﺖ را ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ و او را ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬از‬
‫دﻳﻦ ﺗﻮ ﮔﻤﺮاه ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ«‪.‬‬

‫ج – ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت ﻓﻮق‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ )ﺑﻪ ﺣﺪ ﺧﻮدش‪ ،‬از ﻋﻮام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻋﺎرف( ﺧﺪاي ﺣﻜﻴﻢ و ﻫﺎدي را‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻛﺘﺎب و ﻧﺒﻮت و ﻣﺼﺎدﻳﻖ آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ ﻗﺮآن و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﻫﺮ‬
‫ﻛﺲ ﻗﺮآن و ﻧﺒﻮت و ﻧﺒﻲ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬وﻻﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ را ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ و ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ‬
‫ﻣﺼﺎدﻳﻘﺶ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش رﺟﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺟﺎ دو ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮﻟﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪاي و دﻳﮕﺮي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﻘﻴﻘﻲ‪.‬‬

‫‪169‬‬
‫ج‪ -1/‬در ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺷﻨﺎﺳﻨﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن و رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎي رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫او اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺟﻮع ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎ اﺳﻨﺎد و اﻗﻮال ﻣﻮﺛﻖ و رؤﻳﺖ ﻣﺤﻘﻖ ﺷﺪن ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ او اﺛﺒﺎت‬
‫ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﻳﺎزدﻫﻤﻴﻦ اﻣﺎم از اﻳﻦ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ذﻛﻮري ﺑﻪ ﻧﺎم »ﻣﻬﺪي – ﻋﺞ« داﺷﺘﻪ ﻛﻪ در ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ‪ 255‬ﻫﺠﺮي‬
‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﺣﻜﻤﺖ‪ ،‬ﻗﺪرت و وﻋﺪهي اﻟﻬﻲ ﺗﺎ ﻇﻬﻮر و ﺣﻜﻮﻣﺘﺶ زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ج‪ -2/‬در ﺷﻨﺎﺧﺖ واﻗﻌﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ رﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺧﻮد آﻧﻬﺎ‬
‫ﻧﻤﻲﺳﭙﺎرد‪ .‬و ﺑﺮ اﺳﺎس آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺣﻖ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻫﺪاﻳﺖ را ﻧﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻇﺎﻟﻤﻴﻦ ﻣﻲﺳﭙﺎرد و ﻧﻪ‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﺤﺘﺎج ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻲﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ اﻣﺎم زﻧﺪه و ﻧﺎﻃﻘﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ او »اﻣﺎم زﻣﺎن« اﻃﻼق ﻣﻲﮔﺮدد و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﭘﺲ‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺖ‪،‬‬
‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﻣﻦ او را ﻧﺒﻴﻨﻢ‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﻼك رﺷﺪ و ﺳﻌﺎدت‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ و ﭘﻴﺮوي و اﻃﺎﻋﺖ اﺳﺖ و ﻧﻪ دﻳﺪن‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺣﻀﺮت‬
‫رﺳﻮل اﻋﻈﻢ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻤﻴﺮد و اﻣﺎم زﻣﺎن ﺧﻮد را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ )ﻧﻪ اﻳﻦ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ( ﺑﻪ‬
‫ﻣﺮگ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﻪ‪:‬‬

‫ﻣﮕﺮ ﺧﺪا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻏﺎﻳﺐ ﻛﺮدن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬ﺟﺎن او را از ﮔﺰﻧﺪ‬
‫دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺤﻔﻮظ دارد و اﺻﻼً ﭼﻪ ﻧﻴﺎزي دارد ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎ در ﻏﻴﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﭙﺲ ﻇﻬﻮر ﻧﻤﻮده و ﻇﻠﻢ را از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدارد؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪:‬‬

‫در ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﺳﺆال آﻣﺪه ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻋﻈﻢ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﺸﺮي ﻋﺎدي ﺑﻮده و در ﮔﺰﻧﺪ ﻣﻴﻜﺮوبﻫﺎ و ‪...‬‬
‫ﻗﺮار دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ؟‬

‫در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻋﻈﻢ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ‬
‫ﺑﺪن ﻋﻨﺼﺮي ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻳﺮ اﺑﻨﺎي ﺑﺸﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻗﺒﻼً ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪ‪ ،‬اﻣﺎ در‬
‫ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﺳﺆال ﻻزم اﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻜﺎت ذﻳﻞ اﻳﻔﺎد ﮔﺮدد‪:‬‬

‫اﻟﻒ – ﺧﺪا ﻫﺮ ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ »ﻓﻌﺎل ﻣﺎ ﻳﺸ‪Ĥ‬ء« اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ دﻟﻴﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮان‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺎري را ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﭼﻪ ﻛﺎر دﻳﮕﺮي اﻧﺠﺎم دﻫﺪ! اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا اﻳﻤﺎن‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﻌﻞ ﺧﺪا ﺑﺮ اﺳﺎس »ﻋﻠﻢ و ﺣﻜﻤﺖ و ﻣﺸﻴ‪‬ﺖ« اوﺳﺖ و ﻋﻠﻢ ﺑﺸﺮ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺑﺮ ﻋﻠﻢ او ﺑﺮﺗﺮي و‬

‫‪170‬‬
‫ﭼﻴﺮﮔﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎري اﺳﺖ ﻛﻪ او ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ اﺳﺎﺳﺎً ﺑﻪ ﺧﺪا اﻳﻤﺎﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﺑﺤﺚﻫﺎ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﺑﺮاي ﺿﺪ ﺗﺒﻠﻴﻎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ب – ﻳﻜﻲ از ﻣﺸﻜﻼت ذﻫﻨﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ »ﻏﻴﺒﺖ« ﻳﺎ »اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ«‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ او ﻣﺜﻞ ﻣﻼﺋﻚ‬
‫در ﻋﺎﻟﻢ ﻏﻴﺐ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺟﻮدي ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ آﻣﺪ و ﺷﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻛﺴﻲ او را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ! در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫اﺻﻼً ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺒﺖ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻏﻴﺒﺖ وﺟﻮد ﻋﻨﺼﺮي‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ در ﻣﻮرد ﻏﻴﺒﺖ‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬روي زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪش‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪش«‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار‬
‫ﻧﻔﺮي ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻧﺴﺎن در روز ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ را دﻳﺪه اﺳﺖ و اﮔﺮ از‬
‫او ﺳﺆال ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻼﻧﻲ را اﻣﺮوز دﻳﺪي؟ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ ﺧﻴﺮ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮي و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ اﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در زﻣﺎن ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺸﺮي دارﻧﺪ‪ ،‬ﻏﺬا ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫درﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻣﻲرﺳﻨﺪ و ‪ ،...‬اﻣﺎ اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام دﻟﻴﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻟﺰاﻣﺎً ﻋﻤﺮﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﺧﺮوج از ﻛﺮهي زﻣﻴﻦ و ﻳﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﻋﻨﺼﺮي و ﺟﺴﻤﻲ ﺑﺮاي ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﺎﻧﺪن از ﮔﺰﻧﺪ‬
‫ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻣﻴﻜﺮوبﻫﺎ و ‪) ...‬ﻛﻪ در ﻣﺘﻦ ﺳﺆال آﻣﺪه ﺑﻮد( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺣﻔﻆ ﺟﺎن از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺗﻮﺳﻂ دﺷﻤﻨﺎن ﻛﻪ‬
‫در ﺑﺮﺧﻲ از رواﻳﺎت آﻣﺪه ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪش ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺟﺎﻧﺶ را ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫‪ 12‬ﻣﻌﺼﻮم و ﻳﺎزده اﻣﺎم دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺷﻬﺎدﺗﺶ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬و اﻳﻦ ﺑﻬﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻃﻮري‬
‫ﺟﺎﻧﺶ را ﺣﻔﻆ ﻛﺮدي‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻲ ﻃﻮر دﻳﮕﺮي ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻲ؟!‬

‫ج – اﮔﺮ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﺣﺚ وﻻﻳﺖ‪ ،‬اﻣﺎﻣﺖ‪ ،‬زﻋﺎﻣﺖ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺖ و ﻋﺪل ﮔﺴﺘﺮي در اﺳﻼم دﻗﺖ ﺷﻮد و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻤﺖ‬
‫»ﻏﻴﺒﺖ« و ﻣﺴﺌﻠﻪي ﻇﻬﻮر و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ و ﺗﺬﻣﻞ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﻣﻌﻠﻮم و ﻣﺒﺮﻫﻦ ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ ﻓﻘﻂ‬
‫»ﻏﻴﺒﺖ از ﺣﻜﻮﻣﺖ« اﺳﺖ و ﻇﻬﻮر ﻧﻴﺰ »ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻇﺎﻫﺮي و ﻋﻴﺎن« اﻳﺸﺎن اﺳﺖ‪ .‬و ﮔﺮﻧﻪ »وﺟﻮد« اﻳﺸﺎن ﻏﺎﻳﺐ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫روزي ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﺳﺎﺳﺎً زﻣﻴﻦ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺑﺪون اﻣﺎم زﻧﺪه‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻃﻖ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم دو ﺷﺄن دارد‪ :‬ﻳﻜﻲ »وﻻﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ«‪ ،‬ﻛﻪ اﻧﺘﺼﺎب آن از ﻧﺎﺣﻴﻪي ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل اﺳﺖ و ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ و ﻳﺎ ﻧﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬در ﻫﺮ ﺣﺎل او اﻣﺎم اﺳﺖ‪ .‬و دﻳﮕﺮي »ﺣﻜﻮﻣﺖ« اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻇﺮﻓﻴﺖ‪ ،‬ﻃﻠﺐ و ﭘﺬﻳﺮش در ﻣﺮدم‬
‫ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﺮدم ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و‬
‫وﻗﺘﻲ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺎر ﻣﻲروﻧﺪ و وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮ اﺋﻤﻪ را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻤﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺣﻜﻤﺖ و ﺳﺮّ اﺻﻠﻲ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪن ﻏﻴﺒﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻔﻬﻤﻨﺪ و ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ از‬

‫‪171‬‬
 ‫اﻓﺮادي ﭼﻮن ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺳﻼﻃﻴﻦ‪ ،‬اﺣﺰاب‪ ،‬اﻳﺴﻢﻫﺎ و ‪ ،...‬ﻛﺎري ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت آﻧﻬﺎ از زﻧﺠﻴﺮ ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻓﺮاﻋﻨﻪي زﻣﺎن و‬
‫ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺷﺪن زﻣﻴﻨﻪي رﺷﺪﺷﺎن ﺑﺮ ﻧﻤﻲآﻳﺪ و ﺣﺘﻤﺎً ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺧﻠﻴﻔﺔاﷲ و ﻣﻨﺠﻲ اﻟﻬﻲ ﺑﺮ آﻧﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﻨﺪ و ﻋﺪل را در‬
‫زﻣﻴﻦ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻣﻜﺮر ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﺎﻓﻲ ﻳﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻇﻬﻮر ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ »ﺧﻮاﺳﺘﺎري« ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي )ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ دﻋﺎي ﻓﺮج ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮرش ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺎاﻣﻴﺪي از ﻗﺪرتﻫﺎ و ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺸﺮي و‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮﺟﻲ اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻛﻨﻨﺪهي زﻣﻴﻨﻪي ﭘﺬﻳﺮش اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﻛﻤﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ و ﺗﺄﻣﻞ ﻣﺸﻬﻮد ﻣﻲﮔﺮدد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﭘﻴﺮوان ادﻳﺎن اﻟﻬﻲ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ادﻳﺎن ﺑﺸﺮي )ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﺎن( و ﺣﺘﻲ‬
‫ﻣﻜﺎﺗﺐ ﺑﺸﺮي )اﻳﺴﻢﻫﺎ(‪ ،‬ﺿﻤﻦ آن ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر و اﻣﻴﺪي ﻣﻌﻘﻮل و ﻓﻄﺮي ﺑﻪ رﺳﻴﺪن ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﺎل و زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺪون ﻇﻠﻢ در‬
‫زﻣﻴﻦ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ ﻣﻨﺠﻲ‪ ،‬ﻳﻚ رﻫﺒﺮ و ﻳﻚ ﻗﺪرت ﻣﺎﻓﻮﻗﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﻴﺪ را ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﻮده و ﺟﺎﻣﻌﻪ را رﻫﺒﺮي ﻛﻨﺪ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﻲ در ﻣﻌﺮﻓﻲ و اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺼﺪاق ﺑﻪ ﺧﻄﺎ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ ﻫﻤﮕﺎن ﭘﺮﺳﺘﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ »اﷲ ﺟﻞ‬
‫ﺟﻼﻟﻪ« را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﺑﻪ »إﻟﻪ«ﻫﺎي ﻛﺎذب رﺟﻮع ﻛﺮده و ﺑﻨﺪﮔﻲ آﻧﺎن را ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ »إﻟﻪ«ي‬
‫ﻛﺴﻲ ﻧﻔﺲ ﺧﻮدش ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ رﺷﺪ ﺑﺸﺮ از ﻳﻚ ﺳﻮ‪ ،‬اﻣﺘﺤﺎن دادن و ﻣﺮدود ﺷﺪن ﻫﻤﻪ ﻣﺪﻋﻴﺎن از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻓﺸﺎر ﻇﻠﻢ ﺣﺎﻛﻤﺎن ﺟﻮر از ﺳﻮﻳﻲ‬
‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻓﺘﺎدن ﻧﻘﺎبﻫﺎي رﻧﮕﻴﻦ از ﭼﻬﺮهي اﻧﺤﺮافﻫﺎ و ﻣﻨﺤﺮﻓﻴﻦ و ‪ ،...‬ﺳﺒﺐ ﺑﻴﺪاري و ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ‬
‫اﻣﺮوزه ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺒﻠﻮرﻫﺎي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي از اﻳﻦ ﺑﻴﺪاري در ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ و ﺣﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ و اروﭘﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺮدم‬
‫ﭘﺲ از ﻓﺎﺻﻠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از »دﻳﻦ اﻟﻬﻲ« ﺑﻪ آن روي ﻣﻲآورﻧﺪ و در ﻣﻴﺎن ادﻳﺎن ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﺑﺎ اﺳﻼم و آن ﻫﻢ »اﺳﻼم ﻧﺎب«‬
‫آﺷﻨﺎﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ آن ﮔﺮوﻳﺪه و ﻳﺎ ﻣﺘﻤﺎﻳﻞ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ اﻣﺮوزه در ﻏﺮب و ﺷﺮق ﻋﺎﻟﻢ و از ﺟﻤﻠﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ و‬
‫اروﭘﺎ ﺷﺎﻫﺪ آن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬و اﻳﻦ اﻣﻮر ﻫﻤﻪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﻲ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻣﺴﺎﻋﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و‬
‫ﻇﻬﻮر ﻣﺤﻘﻖ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﻪ‪:‬‬

‫ﻣﺪت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ 7‬ﺳﺎل! آﻳﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻣﺪتﻫﺎ ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر اﺳﺖ؟ ﭘﺲ از اﻳﺸﺎن ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟‬

‫‪172‬‬
 ‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در ﻣﻮرد ﻣﺪت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ‪ ،‬ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪ ،‬در رواﻳﺎت از ‪ 7‬ﺳﺎل ﺗﺎ‬
‫‪ 70‬ﺳﺎل ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺳﺆاﻻﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﺰار ﺳﺎل دﻋﺎي ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ »و ﺗﻤﺘﻌﻪ ﻓﻴﻬﺎ ﻃﻮﻳﻼً«‬
‫ﺑﺪون ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ و اﺳﺘﺠﺎﺑﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻲ دﻋﻮت و ﺣﺘﻲ ﺟﻨﮓ و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي اﺳﺘﻘﺮار ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ اﮔﺮ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم‬
‫در ﻫﻤﺎن ﺑﺪو ﻇﻬﻮر و ﺳﭙﺲ ﻓﻮج ﻓﻮج ﮔﺮوهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻲﮔﺮوﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎي ﺟﺒﺎر و‬
‫ﻗﺪرتﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي ﻛﻪ از آن ﺑﻪ اﺳﺘﻜﺒﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮ ﺑﺎر ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ و ﺗﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻓﺘﻨﻪ و ﺟﻨﮓ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺸﺘﻪ ﻳﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي درك ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫اﻧﻘﻼب و ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ در اﻳﺮان ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ رﻏﻢ اﺳﺘﻘﺮار و ﺛﺒﺎت ﻛﺎﻓﻲ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻣﻮرد ﻏﻀﺐ دﺷﻤﻨﺎن‪،‬‬
‫از ﺟﻤﻠﻪ »اﺳﺘﻜﺒﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ« اﺳﺖ و آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ از ﻫﻴﭻ ﻓﺘﻨﻪ و ﺗﻮﻃﺌﻪاي ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﺪازي اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ از اﺳﺘﻘﺮار و ﺳﺎﻟﻴﺎن دراز ﺣﻜﻮﻣﺖ‪ ،‬اﻳﺸﺎن در ﻳﻚ ﺗﻮﻃﺌﻪي ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺟﺪادﺷﺎن( ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲرﺳﻨﺪ و‬
‫ﭘﺲ از اﻳﺸﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻌﺼﻮﻣﻲ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺣﻴﺎت اﻳﺸﺎن رﺟﻌﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ اداره ﻣﻲﮔﺮدد و ﻫﻤﻴﻦﻃﻮر در‬
‫ﺗﺪاوم ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ رﺟﻌﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫در زﻣﺎن اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﻴﺎم‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺟﻌﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ و ﺷﻬﺪاي‬
‫دﻳﮕﺮ ]اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ[ رﺟﻌﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﭼﻪ در دﻋﺎي ﻋﻬﺪ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ »اﮔﺮ ﺑﻴﻦ ﻣﺎ و‬
‫ﻇﻬﻮر اﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻣﺮگ رخ داد‪ ،‬ﻣﺎ را در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر رﺟﻌﺖ دﻫﺪ ﺗﺎ ﻳﺎرﻳﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ«‪.‬‬

‫ﺗﺬﻛﺮ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻌﺼﻮم ﻓﻘﻂ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻏﺴﻞ و ﻛﻔﻦ و ﺗﺪﻓﻴﻦ ﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺲ‬
‫ﺣﺘﻤﺎً ﻗﺒﻞ از ﺷﻬﺎدت اﻳﺸﺎن ﻣﻌﺼﻮم دﻳﮕﺮي رﺟﻌﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﺎ اﻧﺴﺎﻧﻲ روي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﻫﻢ ﺑﺮاي‬
‫او ﻫﺴﺖ و ﻣﺤﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺪون اﻣﺎم و ﺣﺠﺖ در روي زﻣﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻟﺬا در رواﻳﺖ ﻧﻴﺰ ﻗﻴﺪ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از دﻧﻴﺎ ﻣﻲرود »ﻣﻌﺼﻮم« اﺳﺖ‪ .‬و ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻓﻘﻂ دو ﻧﻔﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺮ دﻳﮕﺮي اﻣﺎم اﺳﺖ و آﺧﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ از دﻧﻴﺎ ﻣﻲرود‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ‬
‫از ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺟﻌﺖ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد و در آﺧﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﻌﺼﻮم ]ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم‬

‫‪173‬‬
 ‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻳﺎ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم([ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎن ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺣﻴﺎت‬
‫دﻧﻴﻮي ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪه و ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺷﺒﻬﻪ‪:‬‬

‫ﭼﺮا اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب اﺟﻤﺎﻟﻲ‪:‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﺎ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﺔ ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ى اﻧﺘﻈﺎر و آﺛﺎر و ﺑﺮﻛﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﻣﺘﺮﺗﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد از ﺣﻜﻤﺖﻫﺎى ﻏﻴﺒﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻌﺖ اﺣﺪى در ﮔﺮدن آن ﺣﻀﺮت ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻳﺎ آن اﻣﺎم از ﺧﻄﺮ ﻗﺘﻞ‬
‫ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﻫﺎ اﻗﺘﻀﺎ ﻧﺪارﻧﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر‬
‫ﻣﺘﻮﻟﺪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺣﻜﻤﺖﻫﺎى دﻳﮕﺮى وﺟﻮد دارد ﻛﻪ زﻧﺪه ﺑﻮدن اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺗﻮﺟﻴﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻮاﻳﺪ و آﺛﺎرى ﺑﺪون زﻧﺪه ﺑﻮدن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( وﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬
‫داﺷﺖ‪.‬‬

‫اﻟﻒ‪ -‬ﺑﻨﺎﺳﺖ آن ﺣﻀﺮت دﻧﻴﺎ را ﻣﺘﺤﻮل ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺮ اﺳﺎس ارزﺷﻬﺎي اﻻﻫﻲ ﺗﻤﺪﻧﻰ ﻧﻮ ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﻮدﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﺗﺠﺮﺑﻪ ي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ و ﺗﻤﺪن ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را دﻳﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ آﻧﻬﺎ را در ﺗﺤﻘﻖ‬
‫آرﻣﺎن ﻫﺎي ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺗﺎ اﻧﺘﻈﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺗﺤﻘﻖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ و‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﭘﺬﻳﺮش آن ﻓﺮاﻫﻢ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ب‪ -‬ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( وﺳﻴﻠﻪ اى اﺳﺖ ﺑﺮاى اﻣﺘﺤﺎن ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺿﺮورت‬
‫اﻣﺘﺤﺎن را ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺿﺮورت اﻣﺎم زﻧﺪه ى ﻏﺎﻳﺒﻰ ﻛﻪ وﺳﻴﻠﻪ اى ﺑﺸﻮد ﺑﺮاى اﺟﺮاى اﻳﻦ ﺳﻨﺖ اﻻﻫﻰ‪ ،‬را ﻫﻢ ﺗﺒﻴﻴﻦ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ج‪ -‬در ﻛﻨﺎر واژهى ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( واژة اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺮار دارد‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺧﻮدﺳﺎزى ﻓﺮدى ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻫﻢ ﺧﻮدﺳﺎزى اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و اﻳﻦ دو ﻣﻘﻮﻟﻪ ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﻧﺒﻮدن ﺑﻪ اﻣﺎم زﻧﺪه ﻫﻢ ﻗﺎﺑﻞ‬

‫‪174‬‬
 ‫دﺳﺘﺮﺳﻰ اﺳﺖ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ اﻣﺎم زﻧﺪهاى ﻛﻪ ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺼﻮل اﻳﻦ دو اﺛﺮ ﻓﺮدى و‬
‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ‪ ،‬دو ﺻﺪ ﭼﻨﺪان اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻛﺎت اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ‪:‬‬

‫در رواﻳﺎت‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﭘﺸﺖ اﺑﺮ ﺗﺸﺒﻴﻪ ﺷﺪه و از ﺑﺮﻛﺎت‬
‫اﻳﻦ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻮاردى اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ‪:‬‬

‫‪ .1‬زﻧﺪه ﺑﻮدن ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه در ﻣﻴﺪان ﺟﻨﮓ ﻣﻮﺟﺐ دﻟﮕﺮﻣﻰ ﺳﺮﺑﺎزان اﺳﺖ‪ ،‬ﻟﺬا زﻧﺪه ﺑﻮدن اﻣﺎم زﻣﺎن اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﻧﻈﺎرت اﻣﺎم زﻧﺪهاى ﻛﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ اﻋﻤﺎل ﭘﻴﺮوان ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺗﺮﺑﻴﺘﻰ وﻳﮋهاى ﺑﺮ اﻓﺮاد ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﻣﻮﺟﺐ‬
‫ﺧﻮدﺳﺎزى ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ .3‬ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اوﺻﻴﺎى اﻻﻫﻰ ﻛﻪ ﺧﺎﺗﻢ آﻧﺎن‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫اﺳﺖ در ﻫﺮ ﻋﺼﺮ و زﻣﺎﻧﻰ ﺧﺰاﻧﻪ داران و ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻫﺎى ﻋﻠﻮم اﻻﻫﻰ و ﻣﺨﺎزن اﺳﺮار و ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎن دﻻﻳﻞ و اﺳﻨﺎد دﻳﻦ ﻣﺒﻴﻦ‬
‫اﺳﻼم اﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻇﺎﻫﺮ و آﺷﻜﺎر‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺨﻔﻰ و ﭘﻨﻬﺎن‪ .‬از اﻳﻦ رو آراﻳﺶﻫﺎ و ﭘﻴﺮاﻳﺶ ﻫﺎى ﻛﻮﺗﻪ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪى اﻓﺮاد و ﺷﺎخ و‬
‫ﺑﺮگﻫﺎى اﻓﺰون ﺷﺪه ﺑﺮ ﭘﻴﻜﺮه ى دﻳﻦ اﻻﻫﻰ را زدوده و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺟﺎوﻳﺪ اﺳﻼﻣﻰ را در ﺷﻜﻞ اﺻﻠﻰ ﺧﻮد اﺣﻴﺎ و ﺣﻔﻆ‬
‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و "دﻳﻦ ﺧﺎﺗﻢ" را ﻛﻪ ﺑﺎ "ﺧﺘﻢ و ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺷﺪن ﻫﻤﻴﺸﮕﻰ وﺣﻰ" ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻪ ﻋﺮﺻﻪ‬
‫ى زﻧﺪﮔﻰ وارد ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪ ى ﺑﺰرگ اﻻﻫﻰ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻣﺒﺎرك اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫‪ .4‬ﮔﺮوﻫﻰ اﻳﻦ ﺗﻮان را دارﻧﺪ ﻛﻪ از اﺑﺮﻫﺎ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً از ﺷﻌﺎع ﺧﻮرﺷﻴﺪ )اﻣﺎم ﻣﻬﺪى( اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در ﭘﺮﺗﻮ‬
‫اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط‪ ،‬ﺗﺪرﻳﺠﺎً ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ .5‬ﻣﺎ ﻣﻌﺘﻘﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮ ﺑﺎﻃﻦ و اﻋﻤﺎل ﻣﺮدم وﻻﻳﺖ دارد و در واﻗﻊ‪ ،‬ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫)ﺳﻌﺎدت و ﺷﻘﺎوت( ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺮ اوﺳﺖ و رﺳﺎﻧﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد از وﻇﺎﻳﻒ آن اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺴﺘﻠﺰم آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( زﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪175‬‬
 ‫‪ .6‬اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻫﺪف آﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ و اﮔﺮ روزى اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ در روى زﻣﻴﻦ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ واژﮔﻮن ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﭼﻪ‬
‫ﻛﺴﻰ ﺟﺰ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ .7‬ﺑﺮاى اﻳﺠﺎد ارﺗﺒﺎط ﺑﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ وﺣﺪت ذاﺗﻰ و ﻛﺜﺮت ﻣﺤﻀﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻈﻬﺮى اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ دﺳﺘﻰ در آن ﺟﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﻫﻢ دﺳﺘﻰ در اﻳﻦ ﺟﺎ؛ ﻳﻌﻨﻰ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦ ﺣﻖ و ﺧﻠﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻣﺠﺮاى ﻓﻴﺾ اﻻﻫﻰ ﮔﺮدد و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ‬
‫)ﺣﺠﺖ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻰ در روى زﻣﻴﻦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ دﻟﮕﻴﺮ اﺳﺖ؟‬

‫در دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ وﻗﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن دﻋﺎ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ارواﺣﻨﺎﻓﺪاه( ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺒﺎرﺗﻲ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪» :‬ﻳ‪‬ﺎاﺑ‪‬ﻦَ ﻣ‪‬ﻦْ د‪‬ﻧَﻲ ﻓَﺘَﺪ‪‬ﻟﻲ‪ ‬ﻓَﻜَﺎنَ ﻗَﺎب‪ ‬ﻗَﻮ‪‬ﺳ‪‬ﻴ‪‬ﻦِ اَو‪ ‬اَد‪‬ﻧَﻲ د‪‬ﻧّﻮا و‪‬اْﻗﺘ‪‬ﺮاﺑﺎ ﻣ‪‬ﻦَ اْﻟﻌ‪‬ﻠ‪‬ﻲ‪ْ ‬اﻻَﻋ‪‬ﻠَﻲ«‪،‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ از ﺟﺪاﻳﻲ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻧﺎﻟﻪ ﻛﻨﻴﻢ و آرزوي وﺻﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺨﻦ اﻧﺴﺎن‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺑﻨﺪه وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫در ﻗﺮآن ﺷﺮﻳﻒ ﻧﻴﺰ در ﺑﺎره ﻣﻌﺮاج ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠّﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ( آﻣﺪه اﺳﺖ))ﺛُﻢ‪ ّ‬د‪‬ﻧَﺎ ﻓَﺘَﺪ‪‬ﻟَﱠﻲ ﻓَﻜَﺎنَ ﻗَﺎب‪ ‬ﻗَﻮ‪‬ﺳ‪‬ﻴ‪‬ﻦِ أَو‪‬‬
‫أَد‪‬ﻧَﻲ(( ﺳﭙﺲ ﻧﺰدﻳﻚ و ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي دو ﻛﻤﺎن ﻳﺎ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ درﺧﻮاﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺗﺒﻪي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪي اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﺲ داده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﻧﺒﻴﺎي اوﻟﻮااﻟﻌﺰم اﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻪ آن‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )رﺿﻮان اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪا اﻳﻦ ﻧﻮراﻧﻴﺖ و ﺑﺼﻴﺮت ﻗﻠﻮب ﻛﻪ اوﻟﻴﺎء از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ و ﺧﻮاﻫﺶ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮراﻧﻴﺖ آن‪ ،‬واﺻﻞ ﺑﻪ ﺗﻮ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺼﻴﺮﺗﻲ اﺳﺖ؟ ﺑﺎراﻟﻬﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺠﺐ ﻧﻮر ﻛﻪ در ﻟﺴﺎن اﺋﻤﻪي ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﻣﺎ ﻣﺘﺪاول اﺳﺖ‪،‬‬
‫ﭼﻴﺴﺖ؟ اﻳﻦ ﻣﻌﺪن ﻋﻈﻤﺖ و ﺟﻼل و ﻋﺰّ ﻗﺪس و ﻛﻤﺎل ﭼﻪ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺎﻳﺖ ﻣﻘﺼﺪ آن ﺑﺰرﮔﻮاران اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﺎ‬
‫ﺗﺎ آﺧﺮ از ﻓﻬﻢ ﻋﻠﻤﻲ آن ﻫﻢ ﻣﺤﺮوﻣﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ ذوق آن و ﺷﻬﻮد آن؟ ﺧﺪاوﻧﺪا‪ ،‬ﻣﺎ ﻛﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺳﻴﻪ روي‬

‫‪176‬‬
‫ﺳﻴﻪ روزﮔﺎرﻳﻢ‪ ،‬ﺟﺰ ﺧﻮر و ﺧﻮاب و ﺑﻐﺾ و ﺷﻬﻮت از ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ اﻃﻼع ﻧﺪارﻳﻢ و در ﻓﻜﺮ اﻃﻼع ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﺧﻮد‬
‫ﻧﻈﺮ ﻟﻄﻔﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻛﻦ و ﻣﺎ را از اﻳﻦ ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار و از اﻳﻦ ﻣﺴﺘﻲ ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻓﺮﻣﺎ‪.‬‬

‫از ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن اﻫﻞ ﻣﻌﻨﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﺼﺮﻫﺎي ﺟﻤﻌﻪ دل اﻧﺴﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد)) ﭼﻮن در آن ﻟﺤﻈﻪ ﻗﻠﺐ ﻣﻘﺪ‪‬س اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ارواﺣﻨﺎﻓﺪاه( ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻋﺮﺿﻪي اﻋﻤﺎل اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ و ﮔﺮﻓﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬آدم و ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او ﻗﻠﺐ و ﻣﺪار وﺟﻮد اﺳﺖ((‬

‫ﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻮر ﻧﺮﺳﻴﺪه اﻳﻢ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﺋﻤﻪي ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﺑﺪان رﺳﻴﺪه اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻮر را ﻧﻴﺰ‬
‫ﺣﺠﺎب ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم )اﻋﻠﻲ اﷲ ﻣﻘﺎﻣﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﺑﺮاي اﻫﻠﺶ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺧﻮد را ﺻﺮف ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﺤﺒﺖ اﻟﻬﻲ و اﻗﺒﺎل وﺟﻪ اﷲ‪.‬‬

‫اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺧﺪا ﻗﻮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺠﻮب و ﻣﺤﺮوم ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻜﺎت‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن اﻫﻞ ﻣﻌﻨﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﺼﺮﻫﺎي ﺟﻤﻌﻪ دل اﻧﺴﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻏﻤﮕﻴﻦ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﭼﻮن در آن ﻟﺤﻈﻪ ﻗﻠﺐ ﻣﻘﺪ‪‬س اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ارواﺣﻨﺎﻓﺪاه( ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻋﺮﺿﻪي‬
‫اﻋﻤﺎل اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ و ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬آدم و ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬او ﻗﻠﺐ و ﻣﺪار وﺟﻮد اﺳﺖ»‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﻗﻮيﺗﺮ ﻛﻨﻴﻢ و رﻓﺎﻗﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ او ﻣﺤﺘﺎﺟﻴﻢ و ﮔﺮدن‬
‫ﻣﺎ ﺣﻖ دارد‪ .‬اﻣﺎم ﻋﺼﺮ)ﻋﺠ‪‬ﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﺗﻤﺎم اﻧﺒﻴﺎ و اوﺻﻴﺎءﺷﺎن ﺑﻪ ﺟﺰ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺎﺗﻢ )ﺻﻠﻮات اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫و آﻟﻪ( و وﺻ‪‬ﻲ اﻳﺸﺎن ﺑﺮﺗﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ارﺗﺒﺎط را ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻟﻄﻔﻲ از اﻟﻄﺎف اﻟﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ از اﻣﺖ‬
‫اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و اﻳﻦ اﻣﺎم ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫در رواﻳﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺒﻴﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ اﮔﺮ در ﺟﺎﻳﻲ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ اﺋﻤﻪي ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﻣﺘﻮﺳﻞ‬
‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺰو اﻣﺖ اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻗﺪر ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده اﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﺮا ﺑﺎب اﷲ را رﻫﺎ ﻛﺮدهاﻳﻢ؟‬

‫‪177‬‬
 ‫ﺑﺨﺶ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﺗﺒﻴﺎن‬

‫آﻳﺎ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺳﺨﺖ اﺳﺖ؟‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺳﺨﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ؟ آن ﻫﻢ در اﻳﻦ‬
‫دوره واﻧﻔﺴﺎ ﻛﻪ ﻋﺪﻫﺎي ﺧﻮد را اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻨﺎﻣﻨﺪ و ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻔﺮ و ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ را از ﻫﻢ ﺑﺪرد!‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬
‫ﺑﺤﺚ را در دو ﺑﺨﺶ ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬
‫ﺑﺨﺶ ﻧﺨﺴﺖ‪ :‬ﺿﺮورت اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ و ﺻﻼﺣﻴ‪‬ﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪.‬‬
‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﻴﺒﺖ‪.‬‬
‫‪ -1‬ﺿﺮورت اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ ﺟﻬﺖ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪.‬‬
‫در ﻋﺮف ﻫﻤﻪ ﻣﻠﻞ و اﻗﻮام روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺰرﮔﺎن ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺮ ﺑﺰرﮔﻲ‪ ،‬داراي ﺷﺮاﻳﻂ وﻳﮋﻫﺎي‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﭘﺪﻳﺪ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺮف ﻣﺮدﻣﻲ اﺟﺎزه ارﺗﺒﺎط و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﺎ آن ﺷﺨﺼﻴ‪‬ﺖ را ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻓﺮدي ﻧﻤﻲ دﻫﺪ‪.‬‬
‫دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از اﻳﻦ ﮔﺮدوﻧﻪ ﺧﺎرج ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻴﺘﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ اﺧﺘﺼﺎﺻﻲ ﺣﻀﺮت ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﻏﻴﺒﺖ و ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻲ از اﻓﺮاد از ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن‬
‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت‪ ،‬داراي ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺳﺨﺘﺘﺮي‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ و ﭼﻨﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻣﺎم ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ در اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻛﺴﺐ ﻟﻴﺎﻗﺖ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪاﺳﺖ و ﻫﺮ ﻛﺲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﺗﻼش ﺧﻮد ﺑﻬﺮه ﻣﻲ ﺑﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ‪ :‬ارﺗﺒﺎط و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ﺑﻪ اﻳﺠﺎد زﻣﻴﻨﻪ‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ و ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻧﻴﺎز دارد؛ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﺪ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم و ﻣﺤﻘﻖ اردﺑﻴﻠﻲ )ره( ﺑﺎ ﺣﻀﺮت‬
‫ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻨﺪ؛ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﻮري ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬
‫راﻫﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ارﺗﺒﺎط ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ )ﻣﺜﻼً از ﻃﺮﻳﻖ دﻋﺎ و ﻣﻨﺎﺟﺎت و ﺑﻪ ﺻﻮرت دروﻧﻲ(‪.‬‬
‫در ﺿﻤﻦ از ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﺮ اﻋﻤﺎل و رﻓﺘﺎر ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻧﻈﺎرت دارد و ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺑﻪ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ﻣﺮدم ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺣﻀﻮر دارد‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﺣﻀﺮت در ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﺣﻀﻮر دارد و ﻣﺮدم را‬
‫ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺮدم او را ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪178‬‬
 ‫‪ -2‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﻴﺒﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻮاﻣﻠﻲ را ﻛﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮ‪‬ر اﺳﺖ در ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﺄﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻴﺘﻮان در اﻳﻦ‬
‫ﭼﻨﺪ ﻓﺮض ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪:‬‬
‫‪ -1‬ﺧﺪاوﻧﺪ اراده ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻏﺎﻳﺐ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺧﻮاﻫﺎن ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﻣﺮدم آﻣﺎدﮔﻲ ﻇﻬﻮر و ﭘﺬﻳﺮش ﺣﻀﺮت را ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻫﻞ ﻓﻦ و ﻋﻠﻤﺎي ﻛﻼم ﻣﻮرد اول و دوم را ﻣﺮدود ﺷﻤﺮدﻫﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﻟﻄﻒ ﺧﺪا ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﻘﺘﻀﻲ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺗﺸﻨﻪ ﺣﻖ و‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر و ﺣﻀﻮر او‪ ،‬از ﭼﺸﻤﻪ زﻻل ﻫﺪاﻳﺘﺶ ﺳﻴﺮاب ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ ﺑﺸﺮ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ و ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮدي‪،‬‬
‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ درﻳﺎﻓﺖ ﻓﻴﺾ اﻟﻬﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ او را از ﻓﻴﺾ ﺧﻮد ﻣﺤﺮوم ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ب( ﻣﻘﺎم ﻋﺼﻤﺖ ﺣﻀﺮت اﻗﺘﻀﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم از ﻓﻴﺾ ﺣﻀﻮر آن ﻋﺰﻳﺰ و ارﺷﺎدﻫﺎ و راﻫﻨﻤﺎﻳﻴﻬﺎي او ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛‬
‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻋﻘﻠﻲ‪ ،‬از ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻫﻢ ﺧﻮاﻫﺎن ﺗﺤﻘّﻖ وﻋﺪه ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺤﻤﺪ‬
‫ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﻋﻤﺮي ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬آﺧﺮﻳﻦ دﻳﺪار ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ دﻋﺎ‬
‫ﻣﻴﻜﺮد‪ :‬اﻟﻠّﻬﻢ أﻧﺠﺰﻟﻲ ﻣﺎ وﻋﺪﺗﻨﻲ؛ ﺧﺪاﻳﺎ! آن ﭼﻪ را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ وﻋﺪه دادﻫﺎي ﺑﺮﺳﺎن‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﻣﻮارد ﻓﻮق‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻓﺮض ﺳﻮم ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻴﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻏﻴﺒﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ آﻣﺎده ﻧﺒﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﺑﺸﺮي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ ﻓﻴﺾ ﺑﺰرگ اﻟﻬﻲ ﻧﺮﺳﻴﺪﻫﺎﻧﺪ و اﻳﻦ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ از وﺟﻮد ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪا ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﻴﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮ ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر و اﺳﺮاف ﻣﺮدم آﻧﺎن را از دﻳﺪار و ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ او ﻣﺤﺮوم ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮ اﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ دراﻳﻦ ﺑﺎره ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪا‬
‫اﺳﺖ و ﻧﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن آﻣﺎده اﻃﺎﻋﺖ از اﻣﺎم ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و ﻫﺮﮔﺎه ﻋﺎﻣﻞ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ زدوده ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ﻓﺮاﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﺪم دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻏﻴﺒﺖ ﺣﻀﺮت‪ ،‬آﻣﺎده‬
‫ﻧﺒﻮدن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪﻫﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﺮﻗﺮاري‬

‫‪179‬‬
 ‫ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ داراي وﻻﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ از ﻃﺮف ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ؛ و ﺗﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﻪ ﺣﺪ‪ ‬ﻻزم ﻧﺮﺳﺪ و ﻫﻤﮕﺎن ﻳﺎ اﻛﺜﺮ اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺎن ﭘﺬﻳﺮاﻳﻲ از ﻣﻘﺪم او و اﺟﺮاي دﺳﺘﻮرﻫﺎﻳﺶ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪،‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﺎدي ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و او را دﻳﺪار ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺪان ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ از ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻬﻲ ﻣﺤﺮوم ﻣﻴﺒﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬زﻳﺮا‬
‫ﻛﺘﺎب اﻟﻬﻲ و ﺳﻨﺖ و رواﻳﺎت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺳﻴﺮه اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم و رواﻳﺎت آﻧﻬﺎ را دارﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ وﺟﻮد ﻋﺎﻟﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ و اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ آﮔﺎﻫﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد راه ﻣﺎ را در رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ و‬
‫ارزﺷﻬﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ )ﻛﻪ ﻻزﻣﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ و رﺳﺘﮕﺎري ﺟﺎوداﻧﻪ اﺳﺖ( ﻫﻤﻮار و روﺷﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ و‬
‫ﻓﻘﺪان اﻣﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻓﻘﺪان ﻧﻮر ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻬﻲ و ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ از ﻫﺪاﻳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻣﻮر اﻣﺮوزه ﺑﺮاي ﻣﺎ در‬
‫ﺳﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻪ دﭼﺎر ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻧﻴﺴﺖ و ﺳﻨّﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم و ﻋﻘﻞ ﺧﺪادادي روﺷﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺮ‬
‫اﺳﺎس اﺻﻮل ﻛﻠﻲ ﻛﻪ در اﺳﻼم ﺑﻴﺎن ﺷﺪه‪ ،‬راه روﺷﻦ ﻫﺪاﻳﺖ را درك ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ اﻣﻮر ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﺳﺖ ﻏﻴﺒﻲ ﻧﺪارﻳﻢ و وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎ ﻛﺎﻣﻼً ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ‪.‬‬
‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﻀﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي درك ﻣﻌﺎرف ﻋﺎﻟﻴﺘﺮ و ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺗﻮاﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ و ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎن ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻮده اﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬در ﺟﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ام ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ از ﻫﺮ ‪ 1000‬ﭘﺴﺮ‬
‫ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﻛﻪ ﭼﺮا آﻣﺪن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﻳﻦ‬
‫ﻧﻮﻳﺪ را ﻣﻲ دﻫﺪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺒﻌﻴﺾ آﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ وﺟﻮد دﺧﺘﺮ ﭼﻪ ﻋﻴﺒﻲ دارد؟ در ﻫﻤﺎن اﺣﺎدﻳﺚ ﺧﻮاﻧﺪم اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭘﺴﺮي را ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻦ ‪ 20‬ﻧﺮﺳﻴﺪه و ﻋﺎﻟﻢ در دﻳﻦ ﻧﺸﺪه ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و ﺟﺰﻳﻪ را از اﻫﻞ‬
‫ﻛﺘﺎب ﺑﺮﻣﻲ دارد‪ .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﺮض ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔ ا‪ ...‬ﻋﺞ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻋﻤﻞ ﺑﻪ اﺣﻜﺎم و‬

‫‪180‬‬
 ‫ﻓﺮاﻣﻴﻦ اﻟﻬﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻗﺮاري ﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬رﻓﻊ ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺳﺘﻢ و ﻧﺎﺑﻮدي ﺳﺘﻢ ﭘﻴﺸﮕﺎن‪ ،‬زدودن آﺛﺎر ﻛﻔﺮ و ﺷﺮك از‬
‫ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي‪ ،‬اﺻﻼح اﻧﺤﺮاﻓﺎت دﻳﻨﻲ و ﻋﻘﻴﺪﺗﻲ و ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ در اﻓﻜﺎر و رﻓﺘﺎر ﻣﺮدم‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﻋﻠﻢ و داﻧﺶ در ﻫﻤﻪ اﺑﻌﺎد‬
‫و ﺟﻤﻴﻊ ارﻛﺎﻧﺶ‪ ،‬و در ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺷﻜﻮﻓﺎﻳﻲ ﻋﻘﻠﻬﺎ و آﺑﺎداﻧﻲ زﻣﻴﻦ و واﮔﺬاري اﻣﻮر ﺑﻪ اﻫﻠﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﺒﻲ ﻣﻜﺮّم اﺳﻼم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ :‬او اﻣﺎﻣﻲ‬
‫اﺳﺖ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر‪ ،‬ﭘﺎك و ﭘﻴﺮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﺷﺎدي آﻓﺮﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎ و ره ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺣﻜﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺪان ﻓﺮﻣﺎن‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺧﺪاﻳﺶ را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺧﺪا ﻧﻴﺰ او را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪...‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬او وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﺴﻂ ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد ﻛﻪ ﺟﻬﺎن از ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﭘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ را از ﻋﺪل و داد ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ ﭘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس آن ﺑﺰرﮔﻮاري ﻛﻪ ﺧﻮد دﺷﻤﻦ ﻇﻠﻢ و ﺗﺒﻌﻴﺾ و اﻧﺤﺮاف و ﻋﺎﻣﻞ وآﻣﺮ ﺑﻪ ﻋﺪل و اﻧﺼﺎف و راﺳﺘﻲ و‬
‫درﺳﺘﻲ و ﺑﺮاﺑﺮي و رﺣﻤﺖ و ﻣﻮد‪‬ت اﺳﺖ و ﻇﻬﻮر او در واﻗﻊ ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺨﺶ ﺣﻴﺎت ﻃﻴ‪‬ﺒﻪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻇﻬﻮر ﻣﻘﺪﺳﺶ ﺑﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل در زاد و وﻟﺪ اوﻻد ذﻛﻮر و اُﻧﺎث ﻫﻤﺮاه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺣﺘﻲ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ‬
‫اﻓﺮادي ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺣﻜﺎم دﻳﻦ ﺑﻲ اﻃﻼع ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻳﺎ ﻓﺮﺻﺖ درك و ﻓﻬﻢ ﺣﻘﺎﻳﻖ دﻳﻦ ﺑﺮاي آﻧﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﺒﻮده‬
‫اﺳﺖ؟ ﺟﺰ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ رواﻳﺎﺗﻲ از درﺟﻪ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎﻗﻂ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﺪاﻧﻬﺎ اﺳﺘﻨﺎدﻛﺮد‪.‬‬

‫از دﻳﺪﮔﺎه ﺷﻴﻌﻪ اﻣﺎﻣﻴﻪ‪ ،‬اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎﺗﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﺪ آﻧﻬﺎ ﻗﻄﻌﻲ و از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ص و اﺋﻤﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺮآن ﺑﺎﺷﺪ ارزﺷﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫در ﺧﺼﻮص ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻴﺰ ﻛﻢ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪ و ﻣﺤﺘﻮا ﺿﻌﻴﻔﻨﺪ و ﺣﺘﻲ‬
‫رواﻳﺎت ﺟﻌﻠﻲ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻧﻘﻞ ﻣﻄﺎﻟﺐ در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺪﻳﺚ و رواﻳﺘﻲ‬
‫اﺳﺘﻨﺎد ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻻزم را ﺑﻜﺎر ﺑﺮد و ﺑﺮاي ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺻﺤﺖ و ﺳﻘﻢ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻫﻠﺶ رﺟﻮع ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻪ ﻓﺮض اﻳﻨﻜﻪ رواﻳﺖ ﻣﺬﻛﻮر ﺻﺤﻴﺢ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دارد و آن اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در اﺛﺮ ﻧﺒﺮدﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن‬

‫‪181‬‬
 ‫زﻣﺎن ﺑﻪ وﻗﻮع ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪد‪ ،‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺮدان ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از زﻧﺎن ﮔﺮدد‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﺗﻌﺎدل‪ ،‬ﻣﻮازﻧﻪ ﻣﻴﺎن ﺗﻮﻟﺪ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪان دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ ﺑﺪان ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ در رواﻳﺖ ﻣﺬﻛﻮر ذﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد ﭘﻴﻜﺎر ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮـ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ـ ﺑﺎ ﮔﻤﺮاﻫﺎن و ﻣﻨﺤﺮﻓﺎن و ﻇﺎﻟﻤﺎن‪ ،‬اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺟﺰ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ و ﺧﺸﻨﻮدي و رﺿﺎي ﭘﺮوردﮔﺎر ﻋﻤﻞ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﺣﺪي را ﺑﻲ ﮔﻨﺎه و ﻣﻈﻠﻮم ﻣﺠﺎزات ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﺎ‬
‫ﭘﻴﺮوان ادﻳﺎن و ﻣﺬاﻫﺐ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﺟﺰ از ﻃﺮﻳﻖ ﻋﺪل و اﻧﺼﺎف وارد ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺼﻮر ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺒﻌﻴﺾ و ﺳﺘﻢ‬
‫و رﻓﺘﺎري ﺧﻼف ﻋﺪاﻟﺖ از ﺳﻮي اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﻳﺎران ﺑﺰرﮔﻮارش ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر و ﻳﺎ دوران زﻣﺎﻣﺪاري آن ﻋﺰﻳﺰ‬
‫ﻏﺎﻳﺐ از ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺑﺪور از ﻣﻨﻄﻖ ﻗﺮآن و اﺳﻼم اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺑﻪ اﻣﺎم وﺣﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد؟‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﭼﺮا ﺑﻪ اﻣﺎم وﺣﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و اﮔﺮ وﺣﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻇﻬﻮر‬
‫ﻛﻨﺪ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در ﺧﺼﻮص ﺳﺆاﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﻧﻜﺎت زﻳﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ و دﻗﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪1‬ـ اﮔﺮ ﻣﻨﻈﻮر از اﻣﺎﻣﺎن‪ ،‬دوازده اﻣﺎم ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺖ اﺳﺖ واﻻ ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ‬
‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﻣﺎم ﻫﻢ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ او وﺣﻲ ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪.‬‬

‫‪2‬ـ اﮔﺮ ﺳﺆال اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﻪ اﻣﺎم وﺣﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد ﺑﻪ راز ﺧﺘﻢ ﻧﺒﻮت‪ ،‬زﻳﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ دﻳﻦ آن‬
‫ﻗﺪر ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮدﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ وﺣﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﺗﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ در اﻳﻦ دﻳﻦ ﺷﺪه دﻳﮕﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ وﺣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻦ ﻛﺎﻣﻞ و ﺟﺎﻣﻊ را از ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻋﻠﻢ‬
‫ﺧﺪادادي و ﻗﻮه ﻋﺼﻤﺖ آن را ﺑﺪون ﻛﻢ و زﻳﺎد ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺑﻴﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ و آﻧﻬﺎ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‬

‫‪182‬‬
 ‫ﻛﻪ آن ﻫﻢ اﻣﺎم ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت آﻳﺖ اﷲ ﻣﺼﺒﺎح ﻳﺰدي ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ )در ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺗﺒﻠﻴﻎ رﺳﺎﻟﺖ اﻟﻬﻲ در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻚ ﻳﺎران و ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن وي ﻣﻴﺴﺮ ﺑﺎﺷﺪ و اﺣﻜﺎم و ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻳﻚ ﺷﺮﻳﻌﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﺣﺎل و آﻳﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫و ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎي ﻻزم ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻧﻮﻇﻬﻮر در آن ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻴﺰ ﺗﻀﻤﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺑﻘﺎء و ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ آن از‬
‫ﺗﺤﺮﻳﻔﺎت‪ ،‬وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻣﻮﺟﺒﻲ ﺑﺮاي ﻣﺒﻌﻮث ﺷﺪن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮي ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ـ اﻣﺎ داﻧﺸﻬﺎي ﻋﺎدي اﻧﺴﺎن‬
‫ﺗﻮان ﺗﺸﺨﻴﺺ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﺋﻄﻲ را ﻧﺪارد و ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﻠﻢ ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﻫﻲ ﺧﻮد‪ ،‬زﻣﺎن ﺗﺤﻘﻖ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را ﻣﻲ‬
‫داﻧﺪو اوﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺧﺘﻢ ﻧﺒﻮت را اﻋﻼم ﻛﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را در آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ اش اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‬
‫ـ وﻟﻲ ﺧﺘﻢ ﻧﺒﻮت ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻴﻦ ﺧﺪا و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮ ﮔﺎه ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﺻﻼح ﺑﺪاﻧﺪ از ﻋﻠﻮم‬
‫ﻏﻴﺒﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اش اﻓﺎﺿﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت )وﺣﻲ ﻧﺒﻮت( ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﻴﻌﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻋﻠﻮﻣﻲ را ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﻄﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪(.‬‬

‫‪3‬ـ ﺟﻮاب ﻗﺴﻤﺖ دوم را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﺗﻮان ﻋﺮض ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬اوﻻً ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ او ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻠﻮم ﻏﻴﺒﻲ‬
‫اﻟﻬﻲ از ﻇﻬﻮر ﺧﻮد آﮔﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺛﺎﻧﻴﺎً ﻳﻜﻲ از ﺧﺼﺎﻳﺺ اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺤﺪث ﺑﻮدن آﻧﻬﺎﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﻣﻼﺋﻜﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ (2) .‬و ﺛﺎﻟﺜﺎً در اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﻪ اﻣﻮري اﺷﺎره ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از آﻧﻬﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬اﻣﺎم ﺻﺎدق‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪) :‬ﻧﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ اﺳﻢ او در ﺷﺐ ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻮم )ﻳﻌﻨﻲ رﻣﻀﺎن( و ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ در روز‬
‫ﻋﺎﺷﻮرا(‬

‫ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در آﻳﻪ‪) :‬إذا ﻧﻘﺮ ﻓﻲ اﻟﻨﺎﻗﻮر( ﻓﺮﻣﻮد‪) :‬از ﻣﺎﺳﺖ اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ,‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﮔﺎه‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ اراده ﻛﻨﺪ اﻇﻬﺎر اﻣﺮ او را در ﻗﻠﺐ او ﺑﻴﻨﺪازد ﭘﺲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد(‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪) :‬ﻫﺮﮔﺎه‬
‫وﻗﺖ ﺧﺮوج او ﺑﺮﺳﺪ او را ﺷﻤﺸﻴﺮي ﻫﺴﺖ در ﻗﻼف ﭘﺲ آن ﺷﻤﺸﻴﺮ او را ﻧﺪا ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻴﺰ اي وﻟﻲ ﺧﺪا و ﺑﻜﺶ‬
‫دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا را(‬

‫‪183‬‬
 ‫ﺳﺆال‪ :‬اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺮآﻧﻲ ﻣﻲ آورﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺮآن ﻓﺮق دارد ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬
‫درﺑﺎره ي ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲ آورد ﺳﺆال ﻛﺮدﻳﺪ ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲ آورد ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﺮآن ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ آن ﻗﺮآن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺗﺄوﻳﻞ آﻳﺎت‬
‫اﺳﺖ ﺑﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻓﻘﻂ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﻛﺎﺗﺐ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎﺗﺒﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﻴﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ ،‬ﺑﺮ آﻳﻪ اي را ﻛﻪ‬
‫ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺎزل ﻣﻲ ﻛﺮد ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( اﻣﻼء ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ و آن ﭼﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آن آﻳﻪ ﺑﻮد‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺗﻮﺿﻴﺢ و ‪ . . .‬ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﻣﻲ ﻧﻮﺷﺘﻨﺪ ﻛﻪ در‬
‫رواﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮع آن ﺑﻪ ﻃﻮل ‪ 70‬زارع ﻣﻲ ﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از وﻓﺎت رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﺣﻀﺮت‬
‫ﻋﻠﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( آن را ﻋﺮﺿﻪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻮاب ﺷﻨﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺴﺒﻨﺎ ﻛﺘﺎب اﷲ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﺪراﻳﻢ و‬
‫ﻛﺘﺎب ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﻫﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ و‬
‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﭘﺲ از ﺣﻀﺮت در ﻧﺰد ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻌﺼﻮﻣﺶ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ و اﻛﻨﻮن در‬
‫ﻧﺰد ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ آن ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ .‬و اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﻗﺮآﻧﻲ ﺟﺪﻳﺪ ﻣﻲ آورد در ﺣﺎﻟﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻫﻤﺎن ﻗﺮآن را ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺗﻮﺿﻴﺢ و ﺑﻴﺎن ﺣﻜﻤﺘﻬﺎ و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﺎي آن و ﻓﺮوﻋﺎت آن ‪ . . .‬ﻣﻲ آورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺆال ‪:‬ﭼﺮا اﻣﺎم زﻣﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺪران ﺑﺰرﮔﻮارش از راه ﺗﻘﻴﻪ ﺑﺎ ﺧﻠﻔﺎء و زﻣﺎﻣﺪاران وﻗﺖ ﺑﻴﻌﺖ ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻼﺋﻢ و ﻣﺸﺨﺼﺎت اﻣﺎم ﻣﻨﺘﻈﺮ و ﻣﻬﺪي آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﻫﻴﭻﻛﺲ و ﻫﻴﭻ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻏﺎﺻﺐ و ﺳﺘﻤﮕﺮي ﺣﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﻘﻴﻪ ﺑﺮ ﮔﺮدن او ﻧﻴﺴﺖ و ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺣﺪي از‬
‫ﺟﺒﺎﺑﺮه و ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻤﻜﻴﻦ و ﺗﺴﻠﻴﻤﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و از راه ﺗﻘﻴﻪ ﻫﻢ‪ ،‬ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﻏﻴﺮ اﺳﻼﻣﻲ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎﺋﻲ را ﻛﻪ‬
‫ﺗﻤﺎم اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ در ﻇﺎﻫﺮ اﻣﻀﺎ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬او اﻛﻤﻞ ﻣﻈﺎﻫﺮ اﺳﻢ »اﻟﻌﺎدل« و »اﻟﺴﻠﻄﺎن« و »اﻟﻐﺎﻟﺐ« و »اﻟﺤﺎﻛﻢ« اﺳﺖ‬

‫‪184‬‬
‫و ﭼﻨﺎن ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﻣﻘﺎﻣﻲ‪ ،‬از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻏﻴﺮ ﺧﺪا واﻗﻊ ﺷﻮد ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ از ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﺟﺎﺋﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﻴﻪ رأي‬
‫داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اﺧﺒﺎر ﻣﺤﻔﻮظ و ﻣﺤﺮوس اﺳﺖ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از اﺧﺒﺎر ﻛﺜﻴﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺗﻘﻴﻪ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﺣﻖ را آﺷﻜﺎر و ﺑﺎﻃﻞ را از ﺻﻔﺤﺔ روزﮔﺎر ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻫﺸﺎم ﺑﻦ ﺳﺎﻟﻢ‪،‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪) :‬ﻳ‪‬ﻘُﻮم‪ ‬اﻟْﻘﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬و‪ ‬ﻟَﻴ‪‬ﺲ‪ ‬ﻓﻲ ﻋ‪‬ﻨُﻘ‪‬ﻪ‪ ‬ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻌ‪‬ﺔٌ ﻟ‪‬ﺄَﺣ‪‬ﺪ‪ ،(‬ﻗﺎﺋﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻛﻨﺪ در‬
‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ در ﮔﺮدن او ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺮاي اﺣﺪي ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭼﻪ ﺳﻮدي دارد ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ اﺻﻞ وﺟﻮد اﻣﺎﻣﺖ از ﺿﺮورﻳﺎت ﻧﻈﺎم اﺣﺴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺣﺠﺔ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ زﻣﻴﻦ اﻫﻠﺶ‬
‫را ﻓﺮو ﻣﻲ ﺑﺮد ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﮔﺮ ﭼﻪ در ﭘﺮﺗﻮ ﻋﻀﻮ را ﻳﺸﺎن ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ اﺻﻞ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ و ﻓﻠﺴﻔﻪ آن ﺧﺎﻟﻲ از ﺣﻜﻤﺖ و ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻪ راﺟﻊ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻏﻴﺒﺖ اﺣﺎدﻳﺜﻲ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ از اﺋﻤﻪ‬
‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺣﻜﻤﺖ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻌﻠﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻫﻢ‬
‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺣﻜﻤﺖ ﺳﻮراخ ﻛﺮدن ﻛﺸﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ ) ﻋﺞ ( ﺑﻌﺪ از ﻓﺮاﻏﺖ از ﻣﻮﺳﻲ ) ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( روﺷﻦ‬
‫ﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﺎ در ﻣﺠﻤﻮع اﺣﺎدﻳﺚ وارده ﺳﻪ ﻓﺎﻳﺪه ﺑﺮاي ﻏﻴﺒﺖ آن ﺑﺰرﮔﻮار ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻓﺎﻳﺪه اول ‪ :‬اﻣﺘﺤﺎن و آزﻣﺎﻳﺶ ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﺤﻜﻤﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﺑﺎﻃﻨﺸﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد و ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ اﻳﻤﺎن در اﻋﻤﺎق دﻟﺸﺎن‬
‫رﻳﺸﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻮاﺳﻄﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج و ﺻﺒﺮ ﺑﺮ ﺷﺪاﺋﺪ و اﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ ارزش آﻧﻬﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫) ﺑﺤﺎ اﻻﻧﻮار ‪ ،‬ج ‪ ، 52‬ص ‪ 91‬؛ اﺛﺒﺎت اﻟﻬﺪاة ‪ ،‬ج ‪ ، 6‬ص ‪( 438‬‬
‫ﻓﺎﻳﺪه دوم ‪ :‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﺳﺘﻤﻜﺎران ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﺑﻄﻮري‬
‫ﻛﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﻫﻴﭻ ﺳﺘﻤﻜﺎري ﺑﺮﮔﺮدن اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬
‫)ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪ ،‬ج ‪ ، 51‬ص ‪ 152‬؛ اﺛﺒﺎت اﻟﻬﺪاة ‪ ،‬ج ‪ 6‬ص ‪( 436‬‬
‫ﻓﺎﻳﺪه ﺳﻮم ‪ :‬ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻏﻴﺒﺖ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﺤﻔﻮظ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫)اﺛﺒﺎت اﻟﻬﺪاة ‪ ،‬ج ‪ ، 6‬ص ‪(437‬‬

‫‪185‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ذﻛﺮ ﺷﺪ ﻓﺎﺋﺪه و ﺣﻜﻤﺖ ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻨﻮط ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﻗﺴﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ واﻗﻌﺎً ﺣﻜﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻄﻖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻛﺎري از ﻛﺎرﻫﺎي ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﺪون اﺳﺘﺤﻜﺎم و ﺑﺪون ﻣﺼﺎﻟﺢ و ﻓﺎﺋﺪه ﺻﺎدر ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﻛﻪ ﺗﻤﺎم اﻳﻨﻬﺎ اﻧﺸﺎء اﷲ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر آن ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﻌﻠﻮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺳﻮم؟!‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﻣﺪﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮ از ﺧﻄﺮات ﺟﻨﮓ ﺳﻮم در ﻣﻴﺎن اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺟﻨﮓ اﺗﻤﻲ ﺷﺮوع‬
‫ﺷﻮد ‪ ,‬ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه اي در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﻣـﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻋﻤﻮﻣﺎ و ﺷﻴﻌﻪ ﺧﺼﻮﺻﺎ در اﻧﺘﻈﺎر ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺷﺪن اﺳﻼم‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻋﻘﻴﺪه دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺼﻠﺢ ﺣﻘﻴﻘﻲ ‪ -‬اﻣﺎم ﻋﺼﺮ اروﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ‪ -‬ﺑﺎﻳﺪ دﻧﻴﺎي ﻓﺎﺳﺪ را اﺻﻼح ﻛﻨﺪ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﻧﺪارد ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬
‫ﭘـﻴـﺶ ﺑـﻴﻨﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي درﮔﻴﺮ ﺷﺪن ﺟﻨﮓ اﺗﻤﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻏﺎﻟﺒﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﺣﺪس و ﺗﺨﻤﻴﻦ دارد وﺑﺎ ﺗـﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻛﻪ‬
‫ﺣﻮادث ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺤﺖ ﻫﻴﭻ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ,‬ﻏﺎﻟﺒﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻗﻄﻌﻲ ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﻗﺪر ﻣﺴﻠﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻌﻠﻲ اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﻫﺴﺖ و اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ اﺗـﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‬
‫ﺑﻄﻮر ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺳﻮم اﺟﺘﻨﺎب ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ‪ ,‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﺑﻄﻮر ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺟﻨﮓ‬
‫اﺗﻤﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ,‬زﻳﺮا ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳـﻬـﻢ ﺑـﻴـﺸﺘﺮي از ﻋﻘﻞ ﻧﺼﻴﺐ ﺳﺮان ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ دور‬
‫اﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻮادث دﻧﻴﺎ را ﻣـﻄـﺎﻟـﻌـﻪ ﻛﻨﻨﺪ و از دﺳﺖ زدن ﺑﻪ اﻣﻮري ﻛﻪ آﺗﺶ ﺟﻨﮓ ﺳﻮم را ﻣﻲ اﻓﺮوزد ‪,‬‬
‫ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻳﺎ ﻻاﻗﻞ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﺳﻼح اﺗﻤﻲ را ﺑﻜﻠﻲ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑـﻨـﺎﺑﺮ اﻳﻦ ‪ ,‬ﻋﻘﻴﺪه ﻋﻤﻮم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ‬
‫ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻴﻌﻴﺎن دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﺪارك ﻣﺴﻠﻢ دﻳﻨﻲ در اﻧـﺘـﻈﺎر ﻳﻚ ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ﻛﻪ از ﻃﺮف آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر‬
‫ﺟﻬﺎن اﻳﻦ ﻣﺎﻣﻮرﻳﺖ ﺑﺰرگ را ﭘـﻴـﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺻﻔﺤﻪ زﻣﻴﻦ را از ﻇﻠﻢ ﺑﻴﺪادﮔﺮي ﭘﺎك ﻣﻲ ﺳﺎزدو ﻳﻚ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺗﺸﻜﻴﻼت ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲ آورد ‪ ,‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺣﺪﺛﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻫـﻴـﭻ ﮔـﻮﻧـﻪ ﻣﻨﺎﻓﺎﺗﻲ ﻧﺪارد زﻳﺮا ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪاﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺳﺎس ﻗﻄﻌﻲ و ﻣﺴﻠﻢ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ و ﺻﺮﻓﺎ روي اﺣﺘﻤﺎﻻﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﻛﺮارا اﺷﺎره ﻛﺮده اﻳﻢ ﻫﻴﭻ‬
‫ﺑﻌﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﺿﻄﺮاب و ﻧﺎراﺣﺘﻲ و ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﻓﻌﻠﻲ ‪ ,‬ﺑﺮاي آﻣﺎده ﺷﺪن دﻧـﻴـﺎي ﺑـﺸـﺮﻳﺖ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫اﻟﻬﻲ ﺑﺎﺷﺪ زﻳﺮا وﻗﺘﻲ دﻧﻴﺎي ﻣﺎدي ﺑﺒﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺻﻮل ﻣـﺎدﻳﮕﺮي ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎﻗﺪرت اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي را ﻧﺪارد ﺑﻠﻜﻪ روز ﺑﻪ‬

‫‪186‬‬
‫روز وﺿﻊ را وﺧﻴﻢ ﺗﺮ و وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺗﺮﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ,‬ﻧﺎﭼﺎر ﺗﻦ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻟﻬﻲ در ﺧﻮاﻫﺪ داد ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻫﻢ ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ‬
‫از اﺣﺘﻤﺎل وﻗﻮع ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮده اﻳﻢ ‪ ,‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮرﺑﻮده ﻛﻪ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻘﺪرات اﻧﺴﺎن ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺎدي ﺑﺎﺷﺪ ‪ ,‬ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺮاﻧﺠﺎﻣﻲ ﻣﺤﺘﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﺣﺘﻤﺎل آن ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را وادار ﺑﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ در‬
‫راﻫﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪:‬ﻫﺮﮔﺎه ﺷﺮط ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد در روي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ‪ ,‬ﭼﺮا‬
‫ﺑﺎ ﻓﺴﺎدﻣﺒﺎرزه ﻛـﻨـﻴـﻢ ؟ ﺑـﻠـﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ﺗﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ زودﺗﺮ ﺷﺮاﺋﻂ اﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ آﺳﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻮاب ‪:‬‬
‫اوﻻ ‪ :‬ﺑـﺎﻳـﺪ ﺗـﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺷﺮط ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ‪ ,‬ﻫﺮﮔﺰ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد در اﺟﺘﻤﺎع اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧـﻴـﺴـﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺮﮔﺎه‬
‫ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن از ﻧﻈﺮ رﺷﺪ ﻓﻜﺮي و ﻛﻤﺎﻻت روﺣﻲ ﺑﻪ ﺣﺪي ﺑﺮﺳﻨﺪﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ارزش وﺟﻮد اﻣﺎم را درك ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و‬
‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ رﻫﺒﺮي او ﮔﺮدﻧﺪ ‪ ,‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﻣﺎم )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻗﻴﺪ و ﺷﺮﻃﻲ ﻇﻬﻮر ﻧﻤﻮده و‬
‫از ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺐ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ .‬در ﻛـﺘـﺎﺑـﻬﺎي ﻋﻘﺎﻳﺪ و ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﻄﻮر ﻣﺒﺴﻮط و ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻊ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ‪ ,‬اﺧﻼق و روﺣﻴﺎت و ﻋﺪم آﻣﺎدﮔﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻇﻬﻮر و ﺣﻜﻮﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت‬
‫اﺳﺖ و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدد ‪ ,‬دوران ﻏﻴﺒﺖ او ﺳﭙﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪ .‬داﻧـﺸـﻤـﻨـﺪ ﺑﺰرگ و ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻋﺎﻟﻴﻘﺪر اﺳﻼم‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﺧﻮاﺟﻪ ﻧﺼﻴﺮ اﻟﺪﻳﻦ ﻃﻮﺳﻲ در ﻛﺘﺎب ﺗﺠﺮﻳﺪ اﻟﻌﻘﺎﺋﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺳﻪ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎه و ﭘﺮ ﻣﻐﺰ دارد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫ﻣﺨﺘﺼﺮي در اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ‪ - 1:‬وﺟﻮده ﻟﻄﻒ ‪ :‬وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم ‪ -‬ﺧﻮاه آﺷﻜﺎر و ﺧﻮاه ﭘﻨﻬﺎن ‪ -‬ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻌﻤﺖ ﻣﻌﻨﻮي و وﺳـﻴـﻠـﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ اﻃﺎﻋﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮوردﮔﺎر اﺳﺖ زﻳﺮا راﺑﻄﻪ ﻫﺪاﻳﺖ اﻟﻬﻲ ﻣﻴﺎن ﺧﺪا و ﻣﺮدم ‪,‬‬
‫ﺑﻪ وﺳـﻴﻠﻪ اﻣﺎم ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻌﻤﺘﻬﺎي ﻣﻌﻨﻮي و ﻣﺎدي ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻣﺎم ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲ رﺳﺪ ‪ ,‬ﺣﺘﻲ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ﻣﻌﻨﻮي اﻣﺎم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻓﺮادﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ اﺳﺖ ‪ -‬اﮔﺮﭼﻪ او را ﻧﺒﻴﻨﻨﺪ و ﻧﺸﻨﺎﺳﻨﺪ ‪ - 2 .‬و ﺗـﺼﺮﻓﻪ ﻟﻄﻒ آﺧﺮ ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه‬
‫اﻣﺎم از ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ و ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﭙﺮدازد و زﻣـﺎم اﻣـﻮر را ﺑـﻪ دﺳﺖ ﺑﮕﻴﺮد ﺧﻮد ﻧﻌﻤﺖ دﻳﮕﺮي‬
‫اﺳﺖ در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه از وﺟﻮد او ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ از وﺟﻮداو ﻛﻪ ﻣﻈﻬﺮ‬
‫ﻋﺪل و داد و ﻣﺠﺮي دﺳﺘﻮرﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ و اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻲ اﺳﺖ ‪ ,‬ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ‪ - 3 .‬و ﻋـﺪﻣـﻪ ﻣﻨﺎ ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه او از‬
‫ﺗﺼﺮف در اﻣﻮر ﻣﺮدم ﺧﻮدداري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد و ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ آﻣﺎل و آرزوي ﺑﺸﺮ‬

‫‪187‬‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻧﻤﻲ ﺑﺨﺸﺪ ‪ ,‬ﺑﺮاي ﻣﻮاﻧﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﺮدم ﺑﺮ ﺳﺮ راه او ﺑـﻪ وﺟﻮد آورده اﻧﺪ و ﻋﻠﺖ اﺳﺎﺳﻲ ﺳﻠﺐ اﻳﻦ ﻧﻌﻤﺖ‬
‫‪ ,‬ﺧﻮدﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﮔﺮ ﺧﻮد ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ واﺣﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ -‬آن ﻫﻢ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻀﻴﻠﺖ و اﺧﻼق و ﻋﺪل و داد و‬
‫رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮق و اﺣﻜﺎم اﺳﻼﻣﻲ ‪ -‬آﻣـﺎدﮔـﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ ‪ ,‬ﺑﻄﻮر ﻣﺴﻠﻢ آﺷﻜﺎرﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻫﻴﭻ ﮔﺎه از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از اﺑﺮاز ﻟﻄﻒ ﻧﺒﻮده ‪ ,‬اﻳﻦ ﺧﻮدﻣﺮدﻣﻨﺪ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻘﻪ اﻟﻬﻲ را ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬ﺑـﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ‪ ,‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﻓﺴﺎد و ﮔﺴﺘﺮش آﻟﻮدﮔﻲ ‪ ,‬ﺷﺮط ﻣﻨﺤﺼﺮ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰآن ‪ ,‬ﺑﻪ ﻓـﻜﺮ راه دﻳﮕﺮي ﻧﺒﺎﺷﻴﻢ و در ﭘﻴﺪاﻳﺶ آن‬
‫ﺗﺴﺮﻳﻊ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ ‪ ,‬ﺑﻠﻜﻪ راه ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮي دارد ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻟﻴﺎﻗﺖ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ در ﻣﺮدم اﺳﺖ ‪ .‬و ﺑـﻪ ﻋـﺒـﺎرت دﻳـﮕـﺮ ‪,‬‬
‫ﺷﺮط رﻫﺒﺮي دو ﭼﻴﺰ اﺳﺖ ‪ - 1:‬وﺟﻮد رﻫﺒﺮ‪ - 2‬آﻣﺎدﮔﻲ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش رﻫـﺒﺮﻣﺴﻠﻤﺎ اﮔﺮ ﺷﺮط دوم از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮدم‬
‫ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ,‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺷﺮط اول را ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ اﻳﺠﺎدﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ‪ .‬ﺛـﺎﻧـﻴـﺎ ‪ :‬ﮔـﺴـﺘﺮش ﻓﺴﺎد و آﻟﻮدﮔﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي ﻫﺪف‬
‫اﺻﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ,‬ﺑﻠﻜﻪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﻇﻬﻮرﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎزد زﻳﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻇﻠﻢ وﺟﻮر زﻣﻴﻦ را ﻓـﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺸﺮﻳﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺗﺒﻌﻴﻀﺎت ﻧﺎروا و ﻣﻔﺎﺳﺪ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮔﺮدﻳﺪ‬
‫وﻣﺸﻜﻼت ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ ﮔﺮﻳﺒﺎن اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺠﺎرب ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻬﺎﺑﻪ اﺗﻜﺎي ﻧﻴﺮوي ﺧﻮد و‬
‫ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻛـﻪ وﺿـﻊ ﻛـﺮده ﻧـﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺸﻜﻼت را رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﺳﺎزد وﻋﺪاﻟﺖ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﻣﺴﺘﻘﺮ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ‪ ,‬آﻣﺎدﮔﻲ ﻓﻜﺮي ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻳﻚ رﻫﺒﺮ اﻟﻬﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻬﺎي اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎر‬
‫ﺧﺴﺘﻪ را ﺑﺎ ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮد درﻣﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﻲ ﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻧﻘﺶ دﻳﮕﺮ و اﻧﻘﻼب ﺑﺮﺗﺮي ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻴﻬﺎ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﺑﺨﺸﺪ ‪ .‬اﺻـﻮﻻ ﻫﻴﭻ ﻧﻬﻀﺖ اﺻﻼﺣﻲ ﺑﺪون ﻳﻚ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي ﻗﺒﻠﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮد و اﺻﻞ ﻋﺮﺿﻪ‬
‫وﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻪ ﻳﻚ اﺻﻞ اﻗﺘﺼﺎدي اﺳﺖ ‪ ,‬در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ‪ ,‬ﻳﻚ اﺻﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺎدرﺧﻮاﺳﺘﻲ در ﻣﺮدم ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪,‬‬
‫ﻋﺮﺿﻪ ﻫﺮ ﻧﻮع ﻛﺎﻻي ﻣﻌﻨﻮي و ﻣﺎدي ﺑﻲ ارزش و ﺑﻲ ﺛﻤﺮ ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد ‪ .‬وﻟـﻲ آﻳـﺎ زﻣـﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي و آﻣﺎدﮔﻲ روﺣﻲ ﺑﺮاي‬
‫ﻳﻚ ﻧﻬﻀﺖ اﺻﻼﺣﻲ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ ,‬ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺑﺮﻗﺮاري ﺣـﻜـﻮﻣـﺖ واﺣﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ ,‬آن ﻫﻢ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﺪل و داد و‬
‫ارزﺷﻬﺎي اﺧﻼﻗﻲ و رﻋﺎﻳﺖ ﺣﻘﻮق و ﻣﻘﺮرات اﺳﻼم ﮔﺮدد ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ‪ ,‬ﻳﺎ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ دﻳﮕﺮي ﻻزم‬
‫داردﻛﻪ اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻓﻜﺮي را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت اﻧـﻘﻼﺑﻲ ﺧﺎرﺟﻲ درآورد و ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﺎﻧﻊ را از ﺳﺮراه ﻧﻬﻀﺖ ﺑﺮدارد و از‬
‫اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري را ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻧـﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺠﺎرب ﺑﻲ ﺷﻤﺎر و آزﻣﺎﻳﺸﻬﺎي ﻣﺘﻮاﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺗﺼﺪﻳﻖ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ,‬ﺑﻠﻜﻪ رواﻳﺎت و اﺣﺎدﻳﺚ زﻳـﺎدي ﻛـﻪ درﺑـﺎره ﻧـﻬﻀﺖ اﻳﻦ ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ,‬آﺷﻜﺎراﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‬
‫ﻛﻪ اﻧﻘﻼب آﺧﺮﻳﻦ ﺣـﺠـﺖ اﻟـﻬﻲ ﭘﺲ از ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪن ﻳﻚ زﻣﻴﻨﻪ ﻓﻜﺮي ‪ ,‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻗﺪرت و ﻧﻴﺮو دارد ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ در ﭘﺮﺗﻮ‬
‫آن ﻗـﺪرت ‪ ,‬از زﻣـﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻛﻨﺪ وﻫﺮ ﻣﺎﻧﻌﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ راه ﻧﻬﻀﺖ ﺧﻮد وﺟﻮد دارد ﺑﺮﻃﺮف‬

‫‪188‬‬
‫ﺳﺎزد و در اﺣﺎدﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻧﺼﺎر و ﻳﺎران و ﺗﻌﺪاد آﻧﻬﺎ و اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﻮام ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﻧﻴﺮو ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ,‬ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر دوم و ﺗﺮﺑﻴﺖ‬
‫اﻋﻮان و اﻧﺼﺎر و ﺳﺮﺑﺎزان ﻓﺪاﻛﺎر ﻛﻪ ﺟﺎن ﺑﻪ ﻛﻒ در راه آرﻣـﺎﻧﻬﺎي اﻟﻬﻲ ﻧﺒﺮد و ﻓﺪاﻛﺎري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ ,‬در ﭘﺮورش اﻓﺮاد‬
‫ﺻﺎﻟﺢ و ﺟﺎﻧﺒﺎز ﺑﻜﻮﺷﻴﻢ و ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ اﻣـﻜـﺎﻧـﺎت اﺟﺎزه ﻣﻲ دﻫﺪ ‪ ,‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻬﻀﺖ وﺳﻴﻊ ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ ,‬اﻓﺮادي را‬
‫ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ آرﻣـﺎﻧـﻬـﺎي ﺟـﻬـﺎﻧﻲ آن ﺣﻀﺮت رادر ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻨﺪ و ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺪف‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻲ در ﺻـﻮرﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺼﻠﺤﺎن اﺟﺘﻤﺎع دﺳﺖ روي دﺳﺖ ﻧﮕﺬارﻧﺪ و از ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻗﺪاﻣﻲ در راه‬
‫ﺗﺮﺑﻴﺖ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻳﻤﺎن درﻳﻎ ﻧﻮرزﻧﺪ ‪ .‬ﺛـﺎﻟـﺜـﺎ ‪ :‬از ﻫـﻤـﻪ اﻳﻨﻬﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ,‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را در زﻣﻴﻨﻪ اﻧﻘﻼب ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣـﺸـﺨـﺺ ﻛـﻨﻴﻢ ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺴﺎد ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﻢ ‪ ,‬از‬
‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻧـﻘـﻼب ﺣـﻀـﺮت ﻣـﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺑﺮاي درﻫﻢ ﻛﻮﺑﻴﺪن آﻧﻬﺎ ﺻﻮرت‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و اﮔﺮدرﺻﺪد اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻜﻮﺷﻴﻢ ‪ ,‬از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ در ارﺗﺶ اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﻫﻤﻜﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑـﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ‪ ,‬ﺑﻪ ﻓﺮض اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺴﺎد‬
‫‪,‬ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑـﻴـﻨﺪازﻳﻢ ‪ ,‬وﺿﻊ ﺧﻮد را ﺑﻄﻮر ﻗﻄﻊ ﺑﻪ ﺧﻄﺮاﻧﺪاﺧﺘﻪ‬
‫اﻳﻢ ‪ ,‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺑـﺮاي ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺮدن دﺳﺖ ﻓﺎﺳﺪان وﺑﺮﭼﻴﺪن‬
‫ﺑﺴﺎط ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ,‬ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ ﮔـﺴـﺘﺮش ﻓﺴﺎد از اﻧﻘﻼب او ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺷﻮﻳﻢ ؟ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ‪,‬‬
‫ﺳﻜﻮت در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺴﺎد و ﻳﺎ ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺴﺎد ‪ -‬ﭼﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻛﻠﻲ و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺨﺼﻲ ‪ -‬ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺻﺤﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺷﻜﺎل و ﻣﻐﻠﻄﻪ ﻛﺎري را ﻛﺴﺎﻧﻲ‬
‫درﺳﺖ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ از زﻳﺮ ﺑﺎر ﻣﺴﻮوﻟﻴﺘﻬﺎ ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ آﻟﻮده ﺑﻪ ﻫﺮ ﻓﺴﺎدي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﺆال‪ :‬آﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(از ﻫﻨﺪ ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ؟‬

‫ﺟﻮاب ‪:‬‬
‫از آﻧـﺠـﺎ ﻛـﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(از ﻣﺴﺎﻳﻠﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه رخ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ ,‬ﻃﺒﻴﻌﺘﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻳﻞ ‪ ,‬ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ و اﺧﺒﺎر از آﻳﻨﺪه ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﺷﺎﻳﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ راه‬
‫ﻣـﻌﺮﻓﺖ آن ﻧﻴﺰ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ اﺧﺒﺎر واﺣﺎدﻳﺚ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻋﺼﻤﺖ و ﻃﻬﺎرت ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺣﺎدﻳﺚ و اﺧﺒﺎر‪ ,‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت راﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻜﺮده ‪ ,‬ﺑﻠﻜﻪ وﻗﺎﺗﻮن )ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن وﻗﺖ آن را ( ﻫﻢ ﺗـﺨـﻄـﺌﻪ و ﺗﻜﺬﻳﺐ‬

‫‪189‬‬
 ‫ﻛﺮده و اﺻﻮﻻ ﺗﻌﻴﻴﻦ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر را اﻣﺮ ﻣﻜﺮوﻫﻲ ﺷﻤﺮده اﺳﺖ ‪.‬اﻣﺎ در زﻣﻴﻨﻪ ﻣﻜﺎن ﻇﻬﻮر اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﻣﻀﻤﻮن ﻫﻤﻪ آﻧﻬﺎ‪,‬ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت از ﻣﻜﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ و ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﺧـﺎص ﺑـﻴـﻦ رﻛـﻦ و ﻣﻘﺎم اﺳﺖ ‪ .‬در اﻳﻦ ﺟﺎ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﺴﻨﺪه ﻣـﻲ ﻛـﻨـﻴـﻢ ‪ 1:‬ـ اﻣـﺎم ﺑـﺎﻗـﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓـﺮﻣـﻮد‪ :‬ﭼﻮن ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ‬
‫)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(در ﻣﻜﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ و آﻫﻨﮓ ﻛﻮﻓﻪ ﻛـﻨﺪ‪,‬ﻣﻨﺎدي ﻓﺮﻳﺎد ﻛﺸﺪ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺧﻮردﻧﻲ و‬
‫آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﺑﺮ ﻧﺪارد و ﺳﻨﮓ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺷﺘﺮ وزن دارد‪ ,‬ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ‪ ,‬در ﻫﺮ ﻣﻨﺰﻟﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮود آﻳﻨﺪ‪ ,‬ﭼﺸﻤﻪ آﺑﻲ از آن ﺑﺠﻮﺷﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﺳﻨﻪ را ﺳﻴﺮ و ﺗﺸﻨﻪ را ﺳﻴﺮاب ﻛﻨﺪ ‪ 2.‬ـ از ﺣﺬﻳﻔﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ از دﻧـﻴـﺎ ﺟـﺰ ﻳﻚ روز ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ‪,‬در آن روز ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮدي از اوﻻد ﻣﺮا ﺑﺮ ﻣﻲ‬
‫اﻧﮕﻴﺰد ﻛﻪ ﻫﻢ اﺳﻢ و ﻫﻢ ﺧـﻠـﻖ ﻣـﻦ ﺑـﻮده وﻣـﺮدم ﺑﻴﻦ رﻛﻦ و ﻣﻘﺎم ﺑﺎ او ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ 3 .‬ـ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺬﻳﻔﻪ در ﺿﻤﻦ‬
‫ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻌﺪاز ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و اﻋﻤﺎل ﻓﺠﻮري ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮﺗﻜﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ,‬ﻣﻨﺎدي از آﺳﻤﺎن ﻧﺪا ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ زﻣﺎن ﺟﺒﺎران و ﺳﺘﻤﻜﺎران را ﺑﻪ ﺳﺮ آورده و ﺻـﺎﺣﺐ اﻣﺮ‬
‫ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ)ص (‪ ,‬ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(اﺳﺖ ‪ ,‬ﭘﺲ در‬
‫ﻣـﻜﻪ ﺑﻪ او ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮﻳﺪ ‪ 4.‬ـ اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﮔﻮﻳﻲ ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(را در روز‬
‫ﻋﺎﺷﻮراﻳﻲ ﻛﻪ روز ﺷـﻨـﺒـﻪ اﺳـﺖ ‪,‬ﻣـﻲ ﺑـﻴـﻨـﻢ در ﺣـﺎﻟـﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ رﻛﻦ و ﻣﻘﺎم اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ و ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ در ﻛﻨﺎر او ﻧﺪا‬
‫ﻣـﻲ دﻫـﺪ‪:‬ﺑـﻴﻌﺖ از آن ﺧﺪاﺳﺖ ‪ ,‬ﭘﺲ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ 5.‬ـ از اﻣﺎم ﺳﺠﺎد)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در ﺿـﻤـﻦ‬
‫ﺣـﺪﻳـﺜـﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ...)) :‬ﻟﻢ ﻳﺨﺮج اﻟﻲ ﻣﻜﻪ و اﻟﻨﺎس ﻳﺠﺘﻤﻌﻮن ﺑﻬﺎ ‪...,‬ﺣﻀﺮت ﺣـﺠـﺖ )ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻜﻪ رﻓﺘﻪ و ﻣﺮدم ﻫﻢ ﺑﺎ او ﻫﻤﺮاه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ 6.‬ـ از اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻘﻞ ﺷﺪه‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺎاﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(در ﻣﻜﻪ ﺑﺮ ﻛﺘﺎب ﺧﺪا و ﺳﻨﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ(ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫دﻟﻴﻞ ﻧﻴﺎز ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم‬

‫ﺳﺆال‪ :‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ اﻣﺎم زﻧﺪه ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﺎﺷﻴﻢ زﻳﺮا آن اﻣﺎم اﻟﻬﻲ ﻛﻪ ﻫـﻤـﻴـﺸـﻪ‬
‫زﻧﺪه و ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ و ﻏﻴﺒﺖ ﻧﺪارد و از راﻫﻨﻤﺎﺋﻴﻬﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﺮﺧﻮردار ﺷﺪ ﻫﻤﺎن ﻗﺮآن ﻛـﺮﻳـﻢ اﺳـﺖ ﺑﺪﻟﻴﻞ آﻧﭽﻪ‬
‫در ﺧﻮد ﻗﺮآن آﻣﺪه ﻛﻪ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻮﺳﻲ اﻣﺎﻣﺎ ﺳﻮره اﺣﻘﺎف ﻳﻌﻨﻲ ‪ :‬ﭘـﻴـﺶ از اﻳـﻦ ﻛـﺘﺎب ﻛﺘﺎب ﻣﻮﺳﻲ اﻣﺎم ﺑﻮد ‪,‬‬
‫از اﻳﻨﺠﺎاﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻨﻚ ﻗﺮآن اﻣﺎم اﺳﺖ اﻣﺎم ﺣﺎﺿﺮ ‪ ,‬اﻣﺎم زﻣﺎن اﻣﺎم ﺑﺪون ﻏﻴﺒﺖ ‪.‬‬

‫‪190‬‬
 ‫ﺟﻮاب ‪:‬‬
‫ﻃﺒﻖ دﻋﻮي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ از آن ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ اﻣﺎم اﻣﺖ اﺳﻼم اﺳﺖ و‬
‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻛﻪ اﻣﺎم اﻟﻬﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻴﺴﺖ و اﻳﻦ دﻟﻴﻠﻲ اﺳﺖ ﻧﺎﺗﻤﺎم و ﻏﻴﺮ ﻣﻨﺘﺞ ‪ .‬اوﻻ ﺧـﺪاي ﻣـﺘـﻌـﺎل ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺮاي‬
‫اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻨﺎم ﺻﺤﻒ ذﻛﺮ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬ﺻﺤﻒ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ‪ -‬ﺳـﻮره اﻋـﻠـﻲ ‪ - 19‬و ﻧـﺎﮔﺰﻳﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﻮن‬
‫آﺳﻤﺎﻧﻲ و وﺣﻲ اﻟﻬﻲ ﺑﻮده اﻣﺎم وﻗﺖ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﻣـﻮﻣـﻨـﻴـﻦ ﺑـﺎﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮده و از ﺟﺎﻧﺐ دﻳﮕﺮ ﺑﻤﻮﺟﺐ‬
‫آﻳﻪ ﻛﺮﻳﻤﻪ ‪ :‬و اذ اﺑﺘﻠﻲ اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﺑﻪ ﺑﻜﻠﻤﺎت ﻓﺎﺗﻤﻬﻦ ﻗﺎل اﻧﻲ ﺟﺎﻋﻠﻚ ﻟﻠﻨﺎس اﻣﺎﻣﺎاﻟﺦ ﺑﻘﺮه ‪ . 124‬اﺑـﺮاﻫـﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را‬
‫ﺻﺮﻳﺤﺎ اﻣﺎم ﺧﺪاﺋﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﺪ و ازاﻳﻨﺠﺎ روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻣﺎم ﺑﻮدن ﻛـﺘـﺎب آﺳـﻤﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﻓﺎت ﺑﺎ اﻣﺎﻣﺖ ﺧﺪاﺋﻲ‬
‫ﻳﻚ ﻛﺲ دﻳﮕﺮﻧﺪارد و ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم اﺳـﺖ اﻣـﺎم ﺧـﺪاﺋﻲ دﻳـﮕـﺮي در وﻗـﺖ ﺣـﺎﺿـﺮ‬
‫وﺟـﻮدداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ و ﺻﺤﻒ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋـﻠـﻴﻪ اﻟﺴﻼم و اﻟﺒﺘﻪ اﮔﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﺎﻣﺎم ﺧﺪاﺋﻲ ﻧﺒﻮد ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻛﻪ‬
‫ﻣﻨﺰه از ﻟﻐﻮ و ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ ﺟﻌﻞ ﻧـﻤـﻲ ﻓـﺮﻣـﻮد ﭘـﺲ اﻣﺎﻣﺖ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﻪ آن ﻣﻌﻨﻲ از اﻣﺎﻣﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ از‬
‫اﻣﺎم دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺧﺪاﺋﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻐﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬و ﺛـﺎﻧـﻴـﺎ ‪ :‬ﺑـﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻗﺮآﻧﻲ در ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻘﺎﺻﺪ و روﺷﻦ ﻛﺮدن‬
‫ﺗﻔﺎﺻﻴﻞ ﻣﻌﺎرف دﻳﻨﻲ و ﺧﺎﺻﻪ در اﺣﻜﺎم اﺣﺘﻴﺎج ﻣﺒﺮم ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻧﺒﻲ اﻛﺮم دارد ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻨﺞ ﻧﻤﺎزﻳﻮﻣﻴﻪ را ﮔﻮﺷﺰد‬
‫ﻓﺮﻣﻮده و ﺗـﻔـﺼـﻴـﻞ ‪ :‬اﺟﺰا ‪ ,‬و ﺷﺮاﺋﻂ و آداب و ﺳﻨﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻧﺒﻲ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ و‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ روزه و زﻛﻮه و ﺣﺞ و ﺟﻬﺎد و ﻏﻴﺮ آﻧﻬﺎ و ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل اﻳﻦ ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﺒﻲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(را ﻛﻪ ﻣﺘﻤﻢ‬
‫ﻫﺪاﻳﺖ و ﺑﻴﺎن ﻗـﺮآن ﻣـﻲ ﺑـﺎﺷـﺪ ﺻـﺮﻳﺤﺎ ﺑﺮاي اﻳﺸﺎن ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻓﺮﻣﻮده و اﻣﺜﺎل آﻳﻪ ﺷﺮﻳﻔﻪ و اﻧﻚ ﻟﺘﻬﺪي اﻟﻲ ﺻﺮاط‬
‫ﻣـﺴـﺘـﻘـﻴـﻢ ﺷـﻮري ‪ )52‬و ﺑـﺪرﺳﺘﻲ ﺗﻮ ﺑﺴﻮي راه راﺳﺖ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ ( و آﻳﻪ ‪ :‬و اﻧﺰﻟﻨﺎ اﻟﻴﻚ اﻟـﺬﻛـﺮﻟـﺘـﺒﻴﻦ ﻟﻠﻨﺎس‬
‫ﻣﺎ ﻧﺰل اﻟﻴﻬﻢ ﻧﺤﻞ ‪ - 44‬و ﻧﺎزل ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﺴﻮي ﺗﻮ ذﻛﺮ ) ﻗﺮآن ( راﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑـﻤـﺮدم روﺷـﻦ ﻛﻨﻲ آﻧﭽﻪ را ﺑﻪ ﺳﻮي‬
‫اﻳﺸﺎن ﺗﺪرﻳﺠﺎ ﻧﺎزل ﺷﺪه ‪ -‬ﻫﻤﺎن ﻣﻌﻨﻲ اﻣﺎﻣﺖ را ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺮاي ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ذﻛﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﻧﺒﻲ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(اﺛﺒﺎت ﻣﻲ ﻛﻨﺪﭘﺲ ﻧﺒﻲ اﻛﺮم ﻫﻢ اﻣﺎم اﺳﺖ ﺑﻬﻤﺎن ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻗﺮآن اﻣﺎﻣﺴﺖ و ﻫﻢ ﻧﺒﻲ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ(در اﻣﺜﺎل ﺣﺪﻳﺚ ﺛﻘﻠﻴﻦ و ﺣﺪﻳﺚ ﺳﻔﻴﻨﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﻣﺎﻣﺖ را ﺑﺮاي ﻋﺘﺮت ﺧﻮد و اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺮآن و اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻫﺮﮔﺰ از‬
‫ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺟﺪا ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺮدم ﺗﺎ ﺗﻤﺴﻚ ﺑﻘﺮآن و ﻋﺘﺮت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺑﻪ آﻧﺎن راه ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪.‬‬

‫‪191‬‬
 ‫ﺷﺒﻬﻪ ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ درﺑﺎره ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺳﺆال‪:‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺎ ﺑﻪ ادﻋﺎي ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺴﺘﺸﺮﻗﻴﻦ ﻣﺒﻨﻲ ﺑﺮ ﻃﻲ ﻛﺮدن دورانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻌﻪ‬
‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺼﺮ آل ﺑﻮﻳﻪ و ﺻﻔﻮﻳﻪ و ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺳﻠﻴﺒﻲ و ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻐﻮل( و ﻋﺪم ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬
‫در ﻣﺴﺄﻟﺔ آﻣﺎدﮔﻲ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻏﻴﺮ از ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺣﻜﻮﻣﺖ»آل ﺑﻮﻳﻪ« و »ﺻﻔﻮﻳﻪ«‪ ،‬وﺿﻊ‬
‫ﺳﺎﺋﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﺑﺴﻴﺎر دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻇﻬﻮر‪ ،‬در آن زﻣﺎﻧﻬﺎ اﻧﺠﺎم ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮده‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮ آﻧﻜﻪ ﺣﻀﻮر آن ﺣﻀﺮت ﻳﻚ ﻇﻬﻮري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺼﻮل ﺗﻤﺎم ﺷﺮاﻳﻂ و زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و وﻗﺖ آن را ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﺧﺪا ﻣﻲ داﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﻧﻈﺮ ﺟﻨﮓ و ﻓﺘﻨﻪ و ﻓﺴﺎد و ﺑﻴﺪادﮔﺮي و ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي‪ ،‬وﺿﻊ ﻣﻨﻄﻘﺔ ﺧﺎﺻﻲ را ﻧﻤﻴﺘﻮان در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﻇﻬﻮر را ﻣﺴﺎﻋﺪ ﺷﻤﺮد؛ زﻳﺮا ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ اﻳﻦ ﺣﻮادث ﺑﻮده و ﻫﺴﺖ‪ ،‬در ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺷﺮ و ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد‬
‫وﺟﻮد دارد و در ﻣﻨﻄﻘﺔ دﻳﮕﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺎﻟﻨﺴﺒﻪ ﻣﻌﺘﺪﻟﺘﺮ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻴﺦ ورد‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺑﺮاي آن‪،‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﻛﻠﻲ ﻋﺪل و آراﻣﺶ و ﻧﻈﺎم اﺻﻠﺢ ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در»ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺻﻠﻴﺒﻲ« ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﺮﻓﻲ‪ ،‬ﺣﺘﻲ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻃﺮﻓﻴﻦ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﺑﻪ‬
‫ﻣﻌﻨﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ وﺟﻮد داﺷﺖ ـ ﭼﻮن ﻫﻤﺔ آن ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﻀﻌﺎف و اﺳﺘﺒﺪاد ﺑﻮدﻧﺪ ـ اﻣﺎ رﺷﺪ ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﻪ ﺣﺪ‪‬ي‬
‫ﻧﺒﻮد ﻛﻪ آن را درك ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬و ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ و ﻓﺸﺎري را ﻛﻪ آن ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎ ﺑﺮ روح اﻧﺴﺎن دارد‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؛ و ﻣﻌﺪودي‬
‫ﻫﻢ از ﻣﺮدﻣﺎن آﺷﻨﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻗﺮآن‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ درك ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در اﻗﻠﻴﺖ ﻣﺤﺾ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺟﻨﮓ ﻫﺎﻳﻲ را ﻫﻢ‬
‫ﻛﻪ آﺗﺸﺶ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺪل و ﺣﻖ ﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫در»ﻫﺠﻮم ﻣﻐﻮل« ﻧﻴﺰ وﺿﻊ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﻼم و اﻧﻘﻼب ﻋﻈﻴﻢ ﺗﻮﺣﻴﺪي آن‪ ،‬اﻣﻜﺎن‬
‫ﭘﺬﻳﺮ ﻧﺒﻮد؛ و ﻫﻤﺎن ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر اﻳﻦ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺎﻟﻲ را درك ﻧﻤﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺮ اﻓﺮادي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ از اﺧﻴﺎر ﺷﻤﺮده ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬اﻓﻜﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﭘﺮور و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪه ﺷﻬﺎﻣﺖ و ﺷﺠﺎﻋﺖ و ﻃﺮز ﺗﻔﻜﺮ‬
‫درون ﮔﺮاي ﺻﻮﻓﻴﺎﻧﻪ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ از ﻋﺎﻟﻢ ﭘﻬﻨﺎور اﺳﻼم‪ ،‬ﺣﺎل ﻣﻘﺎوﻣﺖ و دﻓﺎع از ﭼﻨﻴﻦ ﻳﻮرﺷﻲ را ﺳﻠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ داﺳﺘﺎن ﻗﺒﺘﻞ ﺷﻴﺦ»ﻧﺠﻢ اﻟﺪﻳﻦ ﺻﻮﻓﻲ« در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ و اﻫﺎﻧﺘﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﻐﻮل ﺑﻪ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ و ﻣﻘﺪﺳﺎت‬

‫‪192‬‬
 ‫اﺳﻼم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻬﺎي از اﻳﻦ وﺿﻊ اﺳﻔﻨﺎك و اﻓﻜﺎر ﻣﻨﺤﺮف و راﻛﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻏﺮض اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﻼم ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﺒﻮد؛ ﻧﻪ اﻓﻜﺎر و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎ و ﺳﻄﺢ ﺑﻴﻨﺶ و ﺑﺼﻴﺮت و رﺷﺪ‬
‫ﻣﺮدم آﻣﺎده ﺑﻮد‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻓﺪاﻛﺎري و ﻫﻤﻜﺎري در اﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ را از ﻫﺮ ﺟﻬﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ ،‬و ﺣﺼﻮل ﺗﻤﺎم آن ﻣﻘﺪﻣﺎت را در ﻳﻚ ﻋﺼﺮ‬
‫ﻣﻌﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺜﻼً در ﭼﻨﺪ ﻗﺮن و ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬و اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺸﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻪ ﻛﻼﺳﻬﺎ و ﻣﻜﺘﺒﻬﺎﺋﻲ را‬
‫ﺑﺒﻴﻨﺪ و ﭼﻪ رژﻳﻤﻬﺎﺋﻲ را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬از اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ اﺻﻼﺣﺎت را در ﺳﻄﺢ واﺣﺪ و ﺑﻪ ﻧﻔﻊ ﺗﻤﺎم ﺑﺸﺮﻳﺖ‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺄﻳﻮس ﮔﺮدد و ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺒﺎل از آن ﻋﺼﺮ ﻋﻠﻢ و ﭘﺎﻛﻲ و ﻋﺼﺮ ﻓﻀﻴﻠﺖ و ﻋﺪاﻟﺖ آﻣﺎده ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﮔﻨﺎه در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر‬

‫ﺳﺆال‪:‬در زﻣﺎن اﻣﺎم ﻋﺼﺮ))ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم((ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﭘﺮ از ﻋﺪل وداد ﻣﻲ ﺷﻮد دﻳﮕﺮ ﮔﻨﺎه وﺟﻮد ﻧﺪاردو ﻣﺮدم ﺑﺪوﻧﺪ‬
‫درد ﺳﺮ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪرﻓﺖ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻼف ﻋﺪاﻟﺖ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ را در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻗﺮار داده ﻛﻪ ﮔﻨﺎه ﻛﺮدن‬
‫ﺳﺨﺖ اﺳﺖ؟‬

‫ﺟﻮاب‪:‬‬

‫در زﻣﺎن اﻣﺎم ﻋﺼﺮ))ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم((ﻛﻪ ﻣﺮدم ﮔﻨﺎه ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﻟﺤﺎظ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﺧﺘﻴﺎر از آﻧﺎن ﺳﻠﺐ ﺷﺪه ﻧﺎﺧﻮدآﮔﺎه‬
‫راﺳﺘﻲ و درﺳﺘﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺮﺑﻴﺖ در آن زﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎر و ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺴﺎد ﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ و ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم داراي ﻏﺮاﺋﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي آﻣﻮزﻧﺪه و ﺗﺮﺑﻴﺘﻬﺎي اﺻﻴﻞ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻨﺎه آﻟﻮده ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ و در زﻣﺎن ﻣﺎ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ﻋﻜﺲ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ و ﻧﺎﻗﺺ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺴﺎد‬
‫ﻓﺮاوان‪.‬‬
‫و اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را در اﻳﻦ زﻣﺎن ﻗﺮار داده اﺳﺖ ﺑﺮﺧﻼف ﻋﺪاﻟﺖ ﻧﻴﺴﺖ زﻳﺮا ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ‬

‫ﻋﻠﻲ رﻏﻢ ﻫﻤﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺎﺳﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ و ﻛﻮﺷﺶ داﻣﻦ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﻓﺴﺎد و ﺑﺰﻫﻜﺎري ﻧﻴﺎﻻﺋﻴﻢ و از ﮔﻨﺎه و زﺷﺘﻲ ﮔﻨﺎه‬

‫‪193‬‬
‫ﻛﻨﺎره ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و ﭼﻮن ﺗﺮك ﮔﻨﺎه در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﺮاي ﮔﻨﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮاﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺸﻜﻞ ﺗﺮ اﺳﺖ ارزش و ﺛﻮاب آن‬
‫ﻫﻢ اﻓﺰوﻧﺘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫آﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام و ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ را ﺧﺮاب ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد؟‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺳﺆال‪:‬‬

‫در ﺑﻌﻀﻰ از ﺳﺎﻳﺖﻫﺎى وﻫﺎﺑﻰ ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻛﺘﺎب ﺑﺤﺎر اﻷﻧﻮار ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ‪:‬‬

‫روى اﻟﻤﺠﻠﺴﻲ‪) :‬إن اﻟﻘﺎﺋﻢ ﻳﻬﺪم اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﺣﺘﻰ ﻳﺮده إﻟﻰ أﺳﺎﺳﻪ‪ ،‬واﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻮي إﻟﻰ أﺳﺎﺳﻪ(‪ .‬ﺑﺤﺎر اﻷﻧﻮار‬
‫‪ ،338/52‬اﻟﻐﻴﺒﺔ ﻟﻠﻄﻮﺳﻲ ‪.282‬‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺻﺤﺖ دارد؟ آﻳﺎ واﻗﻌﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ و ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ را ﺧﺮاب ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪:‬‬

‫آﻳﺎ وﻫﺎﺑﻴﻮن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺷﻜﺎﻟﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ ؟‬

‫ﺟﺎﻟﺐ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ وﻫﺎﺑﻴﻮن ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﻨﺒﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻞ دﻓﻦ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را‬
‫از ﻣﺴﺠﺪ ﺧﺎرج ﻛﻨﻨﺪ و ﻧﻴﺰ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻓﺮاوان در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام دادهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺷﻜﺎﻟﻰ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ!‬

‫اﻟﺒﺎﻧﻲ ‪ :‬واﺟﺐ اﺳﺖ ﻣﺴﺠﺪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را ﺧﺮاب ﻛﺮده ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎﺑﻖ‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ!‬

‫اﻟﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬از ﻣﺸﻬﻮرﺗﺮﻳﻦ ﻋﻠﻤﺎى وﻫﺎﺑﻰ در ﻛﺘﺎب » ﺗﺤﺬﻳﺮ اﻟﺴﺎﺟﺪ ﻣﻦ اﺗﺨﺎذ اﻟﻘﺒﻮر ﻣﺴﺎﺟﺪ« ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﻗﻠﺖ ‪ :‬وﻣﻤﺎ ﻳﺆﺳﻒ ﻟﻪ أن ﻫﺬا اﻟﺒﻨﺎء ﻗﺪ ﺑﻨﻲ ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺬ ﻗﺮون إن ﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻗﺪ أزﻳﻞ ﺗﻠﻚ اﻟﻘﺒﺔ اﻟﺨﻀﺮاء اﻟﻌﺎﻟﻴﺔ‪.‬‬

‫وأﺣﻴﻂ اﻟﻘﺒﺮ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻟﻨﻮاﻓﺬ اﻟﻨﺤﺎﺳﻴﺔ واﻟﺰﺧﺎرف واﻟﺴﺠﻒ وﻏﻴﺮ ذﻟﻚ ﻣﻤﺎ ﻻ ﻳﺮﺿﺎه ﺻﺎﺣﺐ اﻟﻘﺒﺮ ﻧﻔﺴﻪ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫و ﺳﻠﻢ؛ ﺑﻞ ﻗﺪ رأﻳﺖ ﺣﻴﻦ زرت اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻮي اﻟﻜﺮﻳﻢ وﺗﺸﺮﻓﺖ ﺑﺎﻟﺴﻼم ﻋﻠﻰ رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ ﺳﻨﺔ‬

‫‪194‬‬
‫‪ 1368‬ه رأﻳﺖ ﻓﻲ أﺳﻔﻞ ﺣﺎﺋﻂ اﻟﻘﺒﺮ اﻟﺸﻤﺎﻟﻲ ﻣﺤﺮاﺑﺎ ﺻﻐﻴﺮا ووراءه ﺳﺪة ﻣﺮﺗﻔﻌﺔ ﻋﻦ أرض اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻗﻠﻴﻼ إﺷﺎرة إﻟﻰ أن‬
‫ﻫﺬا اﻟﻤﻜﺎن ﺧﺎص ﻟﻠﺼﻼة وراء اﻟﻘﺒﺮ ﻓﻌﺠﺒﺖ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﻛﻴﻒ ﺿﻠﺖ ﻫﺬه اﻟﻈﺎﻫﺮة اﻟﻮﺛﻨﻴﺔ ﻗﺎﺋﻤﺔ ﻓﻲ ﻋﻬﺪ دوﻟﺔ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ‪.‬‬

‫أﻗﻮل ﻫﺬا ﻣﻊ اﻻﻋﺘﺮاف ﺑﺄﻧﻨﻲ ﻟﻢ أر أﺣﺪا ﻳﺄﺗﻲ ذﻟﻚ اﻟﻤﻜﺎن ﻟﻠﺼﻼة ﻓﻴﻪ ﻟﺸﺪة اﻟﻤﺮاﻗﺒﺔ ﻣﻦ ﻗﺒﻞ اﻟﺤﺮس اﻟﻤﻮﻛﻠﻴﻦ ﻋﻠﻰ‬
‫ﻣﻨﻊ اﻟﻨﺎس ﻣﻦ ﻳﺄﺗﻮا ﺑﻤﺎ ﻳﺨﺎﻟﻒ اﻟﺸﺮع ﻋﻨﺪ اﻟﻘﺒﺮ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﻓﻬﺬا ﻣﻤﺎ ﺗﺸﻜﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺪوﻟﺔ اﻟﺴﻌﻮدﻳﺔ وﻟﻜﻦ ﻫﺬا ﻻ ﻳﻜﻔﻲ وﻻ‬
‫ﻳﺸﻔﻲ وﻗﺪ ﻛﻨﺖ ﻗﻠﺖ ﻣﻨﺬ ﺛﻼث ﺳﻨﻮات ﻓﻲ ﻛﺘﺎﺑﻲ " أﺣﻜﺎم اﻟﺠﻨﺎﺋﺰ وﺑﺪﻋﻬﺎ " ) ‪ 208‬ﻣﻦ أﺻﻠﻲ ( ‪:‬‬

‫»ﻓﺎﻟﻮاﺟﺐ اﻟﺮﺟﻮع ﺑﺎﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻮي إﻟﻰ ﻋﻬﺪه اﻟﺴﺎﺑﻖ وذﻟﻚ ﺑﺎﻟﻔﺼﻞ ﺑﻴﻨﻪ وﺑﻴﻦ اﻟﻘﺒﺮ اﻟﻨﺒﻮي ﺑﺤﺎﺋﻂ ﻳﻤﺘﺪ ﻣﻦ اﻟﺸﻤﺎل إﻟﻰ‬
‫اﻟﺠﻨﻮب ﺑﺤﻴﺚ أن اﻟﺪاﺧﻞ إﻟﻰ اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻻ ﻳﺮى ﻓﻴﻪ أي ﻣﺤﺎﻟﻔﺔ ﻻ ﺗﺮﺿﻰ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و ﺳﻠﻢ‪.‬‬

‫اﻋﺘﻘﺪ أن ﻫﺬا ﻣﻦ اﻟﻮاﺟﺐ ﻋﻠﻰ اﻟﺪوﻟﺔ اﻟﺴﻌﻮدﻳﺔ إذا ﻛﺎﻧﺖ ﺗﺮﻳﺪ أن ﺗﻜﻮن ﺣﺎﻣﻴﺔ اﻟﺘﻮﺣﻴﺪ ﺣﻘﺎ وﻗﺪ ﺳﻤﻌﻨﺎ أﻧﻬﺎ أﻣﺮت‬
‫ﺑﺘﻮﺳﻴﻊ اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻣﺠﺪدا ﻓﻠﻌﻠﻬﺎ ﺗﺘﺒﻨﻰ اﻗﺘﺮاﺣﻨﺎ ﻫﺬا وﺗﺠﻌﻞ اﻟﺰﻳﺎدة ﻣﻦ اﻟﺠﻬﺔ اﻟﻐﺮﺑﻴﺔ وﻏﻴﺮﻫﺎ وﺗﺴﺪ ﺑﺬﻟﻚ اﻟﻨﻘﺺ اﻟﺬي‬
‫ﺳﻴﺼﻴﺒﻪ ﺳﻌﺔ اﻟﻤﺴﺠﺪ إذا ﻧﻔﺬ اﻻﻗﺘﺮاح أرﺟﻮ أن ﻳﺤﻘﻖ اﷲ ذﻟﻚ ﻋﻠﻰ ﻳﺪﻫﺎ وﻣﻦ أوﻟﻰ ﺑﺬﻟﻚ ﻣﻨﻬﺎ ؟«‬

‫وﻟﻜﻦ اﻟﻤﺴﺠﺪ وﺳﻊ ﻣﻨﺬ ﺳﻨﺘﻴﻦ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ دون إرﺟﺎﻋﻪ إﻟﻰ ﻣﺎ ﻛﺎن ﻋﻠﻴﻪ ﻓﻲ ﻋﻬﺪ اﻟﺼﺤﺎﺑﺔ واﷲ اﻟﻤﺴﺘﻌﺎن‪.‬‬

‫از ﭼﻴﺰﻫﺎى ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاى آن ﺗﺄﺳﻒ ﺧﻮرد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻨﺎ در ﻗﺮنﻫﺎى ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫اﻳﻦ ﮔﻨﺒﺪ ﺳﺒﺰ و ﺑﻠﻨﺪ ﺧﺮاب ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫و اﻃﺮاف ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻳﻒ ﺑﺎ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎى از ﺟﻨﺲ ﻣﺲ‪ ،‬ﻧﻘﺎﺷﻰ ﺷﺪه و داراى ﭘﺮده و‪ ...‬اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺒﺮ از‬
‫آنﻫﺎ راﺿﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻠﻜﻪ در زﻣﺎن زﻳﺎرت ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺒﻮي‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ در ﺳﺎل ‪1368‬ﻫـ ﺑﺮاى ﻋﺮض ﺳﻼم ﺑﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬در ﭘﺎﻳﻴﻦ‬
‫دﻳﻮار ﺷﻤﺎﻟﻰ ﻗﺒﺮ‪ ،‬ﻣﺤﺮاب ﻛﻮﭼﻜﻰ را دﻳﺪم ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ آن ﺳﻜﻮﻳﻰ ﻛﻪ ﻛﻤﻰ از ﺳﻄﺢ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﻮد وﺟﻮد داﺷﺖ‬
‫و اﺷﺎره داﺷﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻜﺎن ﻣﺨﺼﻮص ﻧﻤﺎز در ﭘﺸﺖ ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻳﻒ اﺳﺖ؛ ﭘﺲ در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﮕﻔﺖ‬
‫زده ﺷﺪم ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﺎد ﺑﺖﭘﺮﺳﺘﻰ در زﻣﺎن دوﻟﺖ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎﻗﻰ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ!‬

‫‪195‬‬
‫اﻋﺘﺮاف ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻓﺮدى را ﻧﺪﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن در اﻳﻦ ﻣﻜﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﺳﻮى ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻧﻰ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺮدم را از اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎى ﺧﻼف ﺷﺮع در ﻛﻨﺎر ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻳﻒ ﻣﻨﻊ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺮاﺳﺖ ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫از دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدى ﺗﺸﻜﺮ ﻛﺮد؛ اﻣﺎ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و دواى درد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻛﺘﺎﺑﻢ »اﺣﻜﺎم‬
‫اﻟﺠﻨﺎﺋﺰ و ﺑﺪﻋﻬﺎ« ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫»ﭘﺲ واﺟﺐ اﺳﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺒﻮى ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدد و ﺑﻴﻦ ﻣﺴﺠﺪ و ﻗﺒﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ از ﻃﺮف ﺷﻤﺎل ﺗﺎ ﺟﻨﻮب‬
‫دﻳﻮارى ﻛﺸﻴﺪه و ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺷﻮد؛ ﺑﻪ ﻃﻮرى ﻛﻪ در داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺧﻼﻓﻰ ﻛﻪ ﻣﺆﺳﺲ ﻣﺴﺠﺪ از آن راﺿﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬
‫دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫اﻋﺘﻘﺎد دارم ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﺑﺮ دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدى واﺟﺐ اﺳﺖ؛ اﮔﺮ آنﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن واﻗﻌﻰ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ دوﻟﺖ ﺳﻌﻮدى دﺳﺘﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺠﺪد ﻣﺴﺠﺪ را داده اﺳﺖ؛ ﭘﺲ ﺷﺎﻳﺪ آنﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺸﻨﻬﺎد ﻣﻦ اﻋﺘﻨﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻣﺴﺠﺪ را از ﻃﺮف ﻏﺮب و دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻫﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ و ﺟﻠﻮى اﻳﻦ ﻧﻘﺼﻰ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺴﺠﺪ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫اﮔﺮ ﭘﺸﻨﻬﺎد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬اﻣﻴﺪدارم ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آن را ﺑﻪ دﺳﺖ دوﻟﺖ ﺳﻌﻮى ﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﺪ و ﭼﻪ ﻛﺴﻰ ﺳﺰاواﺗﺮ از آنﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر!«‬

‫وﻟﻰ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ دوﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ را ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ آن را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻰ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن‬
‫ﺻﺤﺎﺑﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻷﻟﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎﺻﺮ اﻟﺪﻳﻦ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪1420‬ﻫـ(‪ ،‬ﺗﺤﺬﻳﺮ اﻟﺴﺎﺟﺪ ﻣﻦ اﺗﺨﺎذ اﻟﻘﺒﻮر ﻣﺴﺎﺟﺪ‪ ،‬ج‪ ،1‬ص‪ ،68‬ﻧﺎﺷﺮ ‪ :‬اﻟﻤﻜﺘﺐ‬
‫اﻹﺳﻼﻣﻲ – ﺑﻴﺮوت‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ ‪ :‬اﻟﺮاﺑﻌﺔ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻣﻘﺒﻞ ﺑﻦ ﻫﺎدي اﻟﻮادﻋﻲ ‪ :‬واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را ﺑﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺴﺠﺪ در زﻣﺎن آن ﺣﻀﺮت در آورد!‬

‫او ﻛﻪ از ﻣﻔﺘﻴﺎن ﻣﺸﻬﻮر وﻫﺎﺑﻰ ﻳﻤﻦ اﺳﺖ‪ ،‬در دو ﻛﺘﺎب ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻓﺘﻮا ﺑﻪ وﺟﻮب ﺗﺨﺮﻳﺐ ﮔﻨﺒﺪ رﺳﻮل ﺧﺪا و ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺎﺑﻖ ﺧﻮﻳﺶ دارد؛ او در ﻛﺘﺎب »رﻳﺎض اﻟﺠﻨﺔ ﻓﻰ اﻟﺮد ﻋﻠﻰ أﻋﺪاء اﻟﺴﻨﺔ« ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ ‪:‬‬

‫‪196‬‬
 ‫وﺑﻌﺪ ﻫﺬا ﻻ إﺧﺎﻟﻚ ﺗﺘﺮدد ﻓﻲ أﻧﻪ ﻳﺠﺐ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ إﻋﺎدة اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻮي ﻛﻤﺎ ﻛﺎن ﻓﻲ ﻋﺼﺮ اﻟﻨﺒﻮة ﻣﻦ اﻟﺠﻬﺔ‬
‫اﻟﺸﺮﻗﻴﺔ ﺣﺘﻰ ﻻ ﻳﻜﻮن اﻟﻘﺒﺮ داﺧﻞ اﻟﻤﺴﺠﺪ!وأﻧﻪ ﻳﺠﺐ ﻋﻠﻴﻬﻢ إزاﻟﺔ ﺗﻠﻚ اﻟﻘﺒﺔ!‬

‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻧﺪارم ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻰ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ در زﻣﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬در ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻗﻰ آن ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻗﺒﺮ داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺒﺎﺷﺪ و‬
‫ﺑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن واﺟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻨﺒﺪ را ﺑﺮﭼﻴﻨﻨﺪ!‬

‫ﻣﻘﺒﻞ ﺑﻦ ﻫﺎدي اﻟﻮادﻋﻲ‪ ،‬رﻳﺎض اﻟﺠﻨﺔ ﻓﻲ اﻟﺮد ﻋﻠﻰ أﻋﺪاء اﻟﺴﻨﺔ ص ‪275‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮش »ﺗﺤﻔﺔ اﻟﻤﺠﻴﺐ ﻋﻠﻰ أﺳﺌﻠﺔ اﻟﺤﺎﺿﺮ واﻟﻐﺮﻳﺐ« ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﻧﺤﻦ ﻧﻘﻮل وﺗﻠﻜﻢ ﻗﺒﺔ اﻟﻬﺎدي ﺑﺠﻮارﻧﺎ ﻧﺘﻤﻨﻰ ﻧﺘﻤﻨﻰ أن ﻗﺪ رأﻳﻨﺎ اﻟﻤﺴﺎﺣﻲ ﻓﻲ ﻇﻬﺮﻫﺎ إﻟﻰ أن ﺗﺼﻞ إﻟﻰ اﻷرض‬

‫ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ‪ -‬درﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﮔﻨﺒﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در ﻛﻨﺎر ﻣﺎ اﺳﺖ‪ -‬آرزو دارﻳﻢ‪ ،‬آرزو دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﻠﻨﮓﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎن آن اﻓﺘﺎده‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ آن را ﺑﺎ ﺧﺎك ﻳﻜﺴﺎن ﻛﻨﺪ!‬

‫ﻣﻘﺒﻞ ﺑﻦ ﻫﺎدي اﻟﻮادﻋﻲ‪ ،‬ﺗﺤﻔﺔ اﻟﻤﺠﻴﺐ ﻋﻠﻰ أﺳﺌﻠﺔ اﻟﺤﺎﺿﺮ واﻟﻐﺮﻳﺐ‪ ،‬ص ‪ 406‬ﭼﺎپ دار اﻵﺛﺎر ﺻﻨﻌﺎء‬

‫ﺣﺎل ﺑﺎ اﻳﻦ ﻓﺘﻮاى ﺻﺮﻳﺢ وﻫﺎﺑﻴﻮن در وﺟﻮب ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﺠﺪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻤﻠﻰ در ﻣﺴﺠﺪ‬
‫اﻟﺤﺮام و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻣﺤﻞ آﺑﺨﻮرى از ﭼﺎه زﻣﺰم و‪ ...‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺣﺮام اﺳﺖ!‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ رواﻳﺎت ‪:‬‬

‫ﺣﺎل ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮ اﻳﻦ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ در رواﻳﺘﻰ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ از ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻰ و ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻰ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬
‫ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام در آن ذﻛﺮ ﺷﺪه و ﺳﺨﻨﻰ از ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ رواﻳﺖ در ﺑﺴﻴﺎرى از ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺻﻞ آن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪197‬‬
 ‫و‪‬ر‪‬و‪‬ى أَﺑ‪‬ﻮ ﺑ‪‬ﺼ‪‬ﻴﺮٍ ﻗَﺎلَ ﻗَﺎلَ أَﺑ‪‬ﻮ ﻋ‪‬ﺒ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم إِذَا ﻗَﺎم‪ ‬اﻟْﻘَﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫ‪‬ﺪ‪‬م‪ ‬اﻟْﻤ‪‬ﺴ‪‬ﺠِﺪ‪ ‬اﻟْﺤ‪‬ﺮَام‪ ‬ﺣ‪‬ﺘﱠﻰ ﻳ‪‬ﺮُد‪‬ه‪ ‬إِﻟَﻰ أَﺳ‪‬ﺎﺳ‪‬ﻪ‪‬‬
‫و‪‬ﺣ‪‬ﻮ‪‬لَ اﻟْﻤ‪‬ﻘَﺎم‪ ‬إِﻟَﻰ اﻟْﻤ‪‬ﻮ‪‬ﺿ‪‬ﻊِ اﻟﱠﺬ‪‬ي ﻛَﺎنَ ﻓ‪‬ﻴﻪ‪ ‬و‪‬ﻗَﻄَﻊ‪ ‬أَﻳ‪‬ﺪ‪‬ي‪ ‬ﺑ‪‬ﻨ‪‬ﻲ ﺷَﻴ‪‬ﺒ‪‬ﺔَ ‪‬وﻋ‪‬ﻠﱠﻘَﻬ‪‬ﺎ ﺑِﺎﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔِ و‪‬ﻛَﺘَﺐ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻬ‪‬ﺎ ﻫ‪‬ﺆُﻟَﺎء‪ ‬ﺳ‪‬ﺮﱠاقُ اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔ‪.‬‬

‫اﺑﻮ ﺑﺼﻴﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام را ﺧﺮاب‬
‫ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ اﺳﺎس و ﭘﺎﻳﻪﻫﺎى )اﺻﻠﻰ( آن ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﻘﺎم )اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم( را ﺑﻪ ﺟﺎى اوﻟﻰ ﺧﻮد ﻛﻪ در آن ﺑﻮده‬
‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬و دﺳﺖﻫﺎى ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺑﻨﻰ ﺷﻴﺒﻪ را )ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪﻫﺎى ﻛﻌﺒﻪ ﻧﺰد آﻧﺎن ﻫﺴﺖ( ﺑﺒﺮد و ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻣﻲآوﻳﺰد‪ ،‬و ﺑﻪ آن‬
‫دﺳﺖﻫﺎ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬اﻳﻨﻬﺎﻳﻨﺪ دزدان ﻛﻌﺒﻪ‪.‬‬

‫اﻟﺸﻴﺦ اﻟﻤﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﻨﻌﻤﺎن اﺑﻦ اﻟﻤﻌﻠﻢ أﺑﻲ ﻋﺒﺪ اﷲ اﻟﻌﻜﺒﺮي اﻟﺒﻐﺪادي )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪ 413‬ﻫـ(‪ ،‬اﻹرﺷﺎد ﻓﻲ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﺔ ﺣﺠﺞ اﷲ ﻋﻠﻲ اﻟﻌﺒﺎد‪ ،‬ج‪ ،2‬ص ‪ ،383‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﺔ آل اﻟﺒﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻟﺘﺤﻘﻴﻖ اﻟﺘﺮاث‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار اﻟﻤﻔﻴﺪ‬
‫ﻟﻠﻄﺒﺎﻋﺔ واﻟﻨﺸﺮ واﻟﺘﻮزﻳﻊ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت ‪ -‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪ :‬اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ‪1414 ،‬ﻫـ ‪1993 -‬م؛‬

‫اﻟﻨﻴﺴﺎﺑﻮري‪ ،‬اﺑﻮ ﻋﻠﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﻔﺘﺎل )اﻟﺸﻬﻴﺪ ‪508‬ﻫـ(‪ ،‬روﺿﺔ اﻟﻮاﻋﻈﻴﻦ‪ ،‬ص ‪ ،265‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬اﻟﺴﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪى اﻟﺴﻴﺪ‬
‫ﺣﺴﻦ اﻟﺨﺮﺳﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻣﻨﺸﻮرات اﻟﺮﺿﻲ ـ ﻗﻢ؛‬

‫اﻟﻄﺒﺮﺳﻲ‪ ،‬أﺑﻲ ﻋﻠﻲ اﻟﻔﻀﻞ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪548‬ﻫـ(‪ ،‬إﻋﻼم اﻟﻮرى ﺑﺄﻋﻼم اﻟﻬﺪى‪ ،‬ج‪ ،2‬ص ‪ ،289‬ﺗﺤﻘﻴﻖ و ﻧﺸﺮ‪:‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺆﺳﺴﺔ آل اﻟﺒﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻹﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث ـ ﻗﻢ‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ ‪ :‬اﻷوﻟﻰ‪1417 ،‬ﻫـ؛‬

‫اﻹرﺑﻠﻲ‪ ،‬أﺑﻲ اﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ أﺑﻲ اﻟﻔﺘﺢ )ﻣﺘﻮﻓﺎى‪693‬ﻫـ(‪ ،‬ﻛﺸﻒ اﻟﻐﻤﺔ ﻓﻲ ﻣﻌﺮﻓﺔ اﻷﺋﻤﺔ‪ ،‬ج‪ ،3‬ص ‪ ،264‬ﻧﺎﺷﺮ‪:‬‬
‫دار اﻷﺿﻮاء ـ ﺑﻴﺮوت‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ‪1405 ،‬ﻫـ ـ ‪1985‬م؛‬

‫اﻟﻌﺎﻣﻠﻲ اﻟﻨﺒﺎﻃﻲ‪ ،‬اﻟﺸﻴﺦ زﻳﻦ اﻟﺪﻳﻦ أﺑﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻳﻮﻧﺲ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪877‬ﻫـ( اﻟﺼﺮاط اﻟﻤﺴﺘﻘﻴﻢ إﻟﻰ ﻣﺴﺘﺤﻘﻲ اﻟﺘﻘﺪﻳﻢ‪،‬‬
‫ج‪ ،2‬ص ‪ ،254‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ اﻟﺒﺎﻗﺮ اﻟﺒﻬﺒﻮدي‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ ‪ :‬اﻟﻤﻜﺘﺒﺔ اﻟﻤﺮﺗﻀﻮﻳﺔ ﻹﺣﻴﺎء اﻵﺛﺎر اﻟﺠﻌﻔﺮﻳﺔ‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻷوﻟﻰ‪،‬‬
‫‪1384‬ﻫـ؛‬

‫اﻟﻤﺠﻠﺴﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻣﺘﻮﻓﺎي ‪1111‬ﻫـ(‪ ،‬ﺑﺤﺎر اﻷﻧﻮار اﻟﺠﺎﻣﻌﺔ ﻟﺪرر أﺧﺒﺎر اﻷﺋﻤﺔ اﻷﻃﻬﺎر‪ ،‬ج‪ ،52‬ص ‪ ،338‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪:‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ اﻟﺒﺎﻗﺮ اﻟﺒﻬﺒﻮدي‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﻮﻓﺎء ‪ -‬ﺑﻴﺮوت ‪ -‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪ :‬اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ اﻟﻤﺼﺤﺤﺔ‪ 1983 - 1403 ،‬م‪.‬‬

‫‪198‬‬
 ‫اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻤﻴﻦ رواﻳﺖ در ﺑﺮﺧﻰ از ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮﺳﻞ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫أَﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺪ‪ ‬ﺑﻦُ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤ‪‬ﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻤ‪‬ﻦْ ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﺛَﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻦْ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤ‪‬ﺪ‪ ‬ﺑ‪‬ﻦِ اﻟْﺤ‪‬ﺴ‪‬ﻴ‪‬ﻦِ ﻋ‪‬ﻦْ و‪‬ﻫ‪‬ﻴ‪‬ﺐِ ﺑ‪‬ﻦِ ﺣ‪‬ﻔْﺺٍ ﻋ‪‬ﻦْ أَﺑِﻲ ﺑ‪‬ﺼ‪‬ﻴﺮٍ ﻋ‪‬ﻦْ أَﺑِﻲ ﻋ‪‬ﺒ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫ﻗَﺎلَ إِنﱠ اﻟْﻘَﺎﺋ‪‬ﻢ‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم إِذَا ﻗَﺎم‪ ‬ر‪‬د‪ ‬اﻟْﺒ‪‬ﻴ‪‬ﺖ‪ ‬اﻟْﺤ‪‬ﺮَام‪ ‬إِﻟَﻰ أَﺳ‪‬ﺎﺳ‪‬ﻪ‪ ‬و‪‬ﻣ‪‬ﺴ‪‬ﺠِﺪ‪ ‬اﻟﺮﱠﺳ‪‬ﻮلِ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ إِﻟَﻰ أَﺳ‪‬ﺎﺳ‪‬ﻪ‪ ‬و‪‬ﻣ‪‬ﺴ‪‬ﺠِﺪ‪‬‬
‫اﻟْﻜُﻮﻓَﺔِ إِﻟَﻰ أَﺳ‪‬ﺎﺳ‪‬ﻪ‪ ‬و‪‬ﻗَﺎلَ أَﺑ‪‬ﻮ ﺑ‪‬ﺼ‪‬ﻴﺮٍ إِﻟَﻰ ﻣ‪‬ﻮ‪‬ﺿ‪‬ﻊِ اﻟﺘﱠﻤ‪‬ﺎرِﻳﻦَ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪ ‬ﺴﺠِﺪ‪.‬‬

‫اﺑﻮ ﺑﺼﻴﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺖ اﻟﺤﺮام‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ‬
‫و ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ را ﺑﻪ اﺳﺎس و ﭘﺎﻳﻪﻫﺎى اﺻﻠﻰ آن ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ ﮔﻔﺘﻪ‪ :‬ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ را ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺮﻣﺎ ﻓﺮوﺷﺎن‬
‫ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻜﻠﻴﻨﻲ اﻟﺮازي‪ ،‬أﺑﻮ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻦ إﺳﺤﺎق )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪ 328‬ﻫـ(‪ ،‬اﻷﺻﻮل ﻣﻦ اﻟﻜﺎﻓﻲ‪ ،‬ج‪ ،4‬ص ‪ ،543‬ﻧﺎﺷﺮ‪:‬‬
‫اﺳﻼﻣﻴﻪ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ‪ 1362،‬ﻫـ‪.‬ش؛‬

‫اﻟﻄﻮﺳﻲ‪ ،‬اﻟﺸﻴﺦ اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪460‬ﻫـ(‪ ،‬ﺗﻬﺬﻳﺐ اﻷﺣﻜﺎم‪ ،‬ج‪ 5‬ص ‪،452‬‬
‫ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪ :‬اﻟﺴﻴﺪ ﺣﺴﻦ اﻟﻤﻮﺳﻮي اﻟﺨﺮﺳﺎن‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ ‪ :‬دار اﻟﻜﺘﺐ اﻹﺳﻼﻣﻴﺔ ـ ﻃﻬﺮان‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻟﺮاﺑﻌﺔ‪1365،‬ش؛‬

‫اﻟﻤﺠﻠﺴﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻣﺘﻮﻓﺎي ‪1111‬ﻫـ(‪ ،‬ﺑﺤﺎر اﻷﻧﻮار اﻟﺠﺎﻣﻌﺔ ﻟﺪرر أﺧﺒﺎر اﻷﺋﻤﺔ اﻷﻃﻬﺎر‪ ،‬ج‪ 97‬ص ‪ ،459‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪:‬‬
‫ﻣﺤﻤﺪ اﻟﺒﺎﻗﺮ اﻟﺒﻬﺒﻮدي‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﻮﻓﺎء ‪ -‬ﺑﻴﺮوت ‪ -‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪ :‬اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ اﻟﻤﺼﺤﺤﺔ‪ 1983 - 1403 ،‬م‪.‬‬

‫و ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻰ ﻫﻤﻴﻦ رواﻳﺖ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻋﻨﻪ )اﻟﻔﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎذان( ﻋﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﺎن‪ ،‬ﻋﻦ اﺑﻦ أﺑﻲ ﺣﻤﺰة‪ ،‬ﻋﻦ أﺑﻲ ﺑﺼﻴﺮ‪ ،‬ﻋﻦ أﺑﻲ ﻋﺒﺪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺎل ‪ :‬اﻟﻘﺎﺋﻢ‬
‫ﻳﻬﺪم اﻟﻤﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﺣﺘﻰ ﻳﺮده إﻟﻰ أﺳﺎﺳﻪ‪ ،‬وﻣﺴﺠﺪ اﻟﺮﺳﻮل ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ إﻟﻰ أﺳﺎﺳﻪ‪ ،‬وﻳﺮد اﻟﺒﻴﺖ إﻟﻰ ﻣﻮﺿﻌﻪ‪،‬‬
‫وأﻗﺎﻣﻪ ﻋﻠﻰ أﺳﺎﺳﻪ‪ ،‬وﻗﻄﻊ أﻳﺪي ﺑﻨﻲ ﺷﻴﺒﺔ اﻟﺴﺮاق وﻋﻠﻘﻬﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﻜﻌﺒﺔ‪.‬‬

‫اﺑﻮ ﺑﺼﻴﺮ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام و ﻣﺴﺠﺪ‬
‫اﻟﻨﺒﻰ را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ آن را ﺑﺮ اﺳﺎس و اﺻﻠﺶ ﺑﺴﺎزد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺟﺎى اﺻﻠﻰ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪه و دﺳﺘﺎن دزدان‬
‫ﺑﻨﻰ ﺷﻴﺒﻪ را ﻗﻄﻊ و آنﻫﺎ را ﺑﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ آوﻳﺰان ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪199‬‬
‫اﻟﻄﻮﺳﻲ‪ ،‬اﻟﺸﻴﺦ اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪460‬ﻫـ(‪ ،‬ﻛﺘﺎب اﻟﻐﻴﺒﺔ‪ ،‬ص‪ ،472‬ح‪ ،492‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‬
‫اﻟﺸﻴﺦ ﻋﺒﺎد اﷲ اﻟﻄﻬﺮاﻧﻲ‪ /‬اﻟﺸﻴﺦ ﻋﻠﻰ اﺣﻤﺪ ﻧﺎﺻﺢ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬ﻣﺆﺳﺴﺔ اﻟﻤﻌﺎرف اﻻﺳﻼﻣﻴﺔ‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ ‪ :‬اﻷوﻟﻰ‪1411 ،‬ﻫـ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺳﻨﺪ رواﻳﺎت‪:‬‬

‫رواﻳﺖ اوﻟﻰ ﻛﻪ از ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ و دﻳﮕﺮان ﻧﻘﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻰ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮﺳﻞ ﻧﻘﻞ و ﺳﻨﺪ رواﻳﺖ را ذﻛﺮ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ و‬
‫رواﻳﺖ ﻣﺮﺳﻞ ﻧﻴﺰ ارزش اﺳﺘﻨﺎد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫رواﻳﺖ دوم ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﻛﻠﻴﻨﻰ و دﻳﮕﺮان ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎنﻃﻮر از ﺳﻨﺪ آن ﭘﻴﺪا اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮﺳﻞ اﺳﺖ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ در‬
‫ﺳﻨﺪ رواﻳﺖ »ﻋﻤﻦ ﺣﺪﺛﻪ« دارد و ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﺮد ﭼﻪ ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﻮد؛ ﭘﺲ اﻳﻦ رواﻳﺖ ﻧﻴﺰ‬
‫ارزش اﺳﺘﻨﺎد ﻧﺪارد‪.‬‬

‫اﻣﺎ رواﻳﺖ ﺳﻮم ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻰ در ﻛﺘﺎب اﻟﻐﻴﺒﺔ ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﻣﺘﺼﻞ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﻫﻢ از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪى ﻣﺸﻜﻞ دارد؛ ﭼﺮا‬
‫ﻛﻪ در ﺳﻨﺪ آن ﻋﻠﻰ ﺑﻦ أﺑﻰ ﺣﻤﺰه ﺑﻄﺎﺋﻨﻰ وﺟﻮد دارد‪ .‬او ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻗﻪ واﻗﻔﻪ را ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻃﻤﻊ در ﻣﺎل و‬
‫اﻣﻮاﻟﻰ ﻛﻪ از اﻣﺎم ﻛﺎﻇﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻧﺰد او ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻰ ﺧﻮﺋﻰ در ﺷﺮح ﺣﺎل او رواﻳﺎت ﻓﺮاواﻧﻰ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ دو رواﻳﺖ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫وﻗﺎل اﻟﻜﺸﻲ )‪ (256‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ أﺑﻲ ﺣﻤﺰة اﻟﺒﻄﺎﺋﻨﻲ ‪ :‬ﺣﺪﺛﻨﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد‪ ،‬ﻗﺎل ‪ :‬ﺣﺪﺛﻨﻲ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )أﺑﻮ اﻟﺤﺴﻦ(‪،‬‬
‫ﻗﺎل ‪ :‬ﺣﺪﺛﻨﻲ أﺑﻮ داود اﻟﻤﺴﺘﺮق‪ ،‬ﻋﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ أﺑﻲ ﺣﻤﺰة‪ ،‬ﻗﺎل ‪ :‬ﻗﺎل أﺑﻮ اﻟﺤﺴﻦ ﻣﻮﺳﻰ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ :‬ﻳﺎ ﻋﻠﻲ أﻧﺖ‬
‫وأﺻﺤﺎﺑﻚ ﺷﺒﻪ اﻟﺤﻤﻴﺮ‪.‬‬

‫أﻗﻮل ‪ :‬ﺗﺄﺗﻲ ﻫﺬه اﻟﺮواﻳﺔ ﺑﻬﺬا اﻟﺴﻨﺪ وﺑﺴﻨﺪ آﺧﺮ‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ أﻳﻀﺎ‪ ،‬ﻋﻦ ﻋﻴﻴﻨﺔ ﺑﻴﺎع اﻟﻘﺼﺐ ﻣﺮﺗﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺎل اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد ‪ :‬ﻗﺎل أﺑﻮ‬
‫اﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﻀﺎل ‪ :‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ أﺑﻲ ﺣﻤﺰة ﻛﺬاب ﻣﺘﻬﻢ‪ ،‬روى أﺻﺤﺎﺑﻨﺎ أن أﺑﺎ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﺮﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ ،‬ﻗﺎل ﺑﻌﺪ ﻣﻮت‬
‫اﺑﻦ أﺑﻲ ﺣﻤﺰة ‪ :‬إﻧﻪ أﻗﻌﺪ ﻓﻲ ﻗﺒﺮه ﻓﺴﺌﻞ ﻋﻦ اﻷﺋﻤﺔ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻓﺄﺧﺒﺮ ﺑﺄﺳﻤﺎﺋﻬﻢ ﺣﺘﻰ اﻧﺘﻬﻰ إﻟﻲ ﻓﺴﺌﻞ ﻓﻮﻗﻒ‪ ،‬ﻓﻀﺮب‬
‫ﻋﻠﻰ رأﺳﻪ ﺿﺮﺑﺔ اﻣﺘﻸ ﻗﺒﺮه ﻧﺎرا‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻰ ﻛﺎﻇﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻋﻠﻰ ﺑﻦ أﺑﻰ ﺣﻤﺰه ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اى ﻋﻠﻲ! ﺗﻮ و ﻳﺎراﻧﺖ ﻫﻤﺴﺎن ﺣﻤﺎر ﻫﺴﺘﻴﺪ‪.‬‬

‫‪200‬‬
 ‫ﻣﻦ )ﺧﻮﺋﻲ( ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ :‬اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻨﺪ و ﺑﺎ ﺳﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻋﻴﻴﻨﻪ ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﻧﻲ‪ ،‬دو ﺑﺎر‬
‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد از اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻰ ﺑﻦ ﻓﻀﺎل ﻧﻘﻞ ﻛﺮده ﻛﻪ ‪ :‬ﻋﻠﻰ ﺑﻦ أﺑﻲﺣﻤﺰه دروﻏﮕﻮ و ﻣﻮرد اﺗﻬﺎم )ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‬
‫ﻃﻠﺒﻰ و ﺧﺮوج از ﻣﺬﻫﺐ ﺣﻖ( اﺳﺖ‪ ،‬اﺻﺤﺎب ﻣﺎ از اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻣﺮدﻧﺶ او را ﺑﺮﻗﺒﺮش ﻧﺸﺎﻧﺪه و از اﻣﺎﻣﺎﻧﺶ ﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎم ﻫﻤﻪ را ﮔﻔﺖ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻦ رﺳﻴﺪ‪ ،‬از او ﺳﺆال‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻮاﺑﻰ ﻧﺪاﺷﺖ؛ ﭘﺲ ﺿﺮﺑﺘﻰ ﺑﻪ ﺳﺮ او زدﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﺮش از آﺗﺶ ﭘﺮ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻤﻮﺳﻮي اﻟﺨﻮﺋﻲ‪ ،‬اﻟﺴﻴﺪ أﺑﻮ اﻟﻘﺎﺳﻢ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪1411‬ﻫـ(‪ ،‬ﻣﻌﺠﻢ رﺟﺎل اﻟﺤﺪﻳﺚ وﺗﻔﺼﻴﻞ ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺮواة‪ ،‬ج‪ ،12‬ص ‪،235‬‬
‫اﻟﻄﺒﻌﺔ اﻟﺨﺎﻣﺴﺔ‪1413 ،‬ﻫـ ـ ‪1992‬م‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻤﺎﻣﻰ اﻳﻦ رواﻳﺎت از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪى ﻣﺸﻜﻞ دارد و ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺠﺎج ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ دﻻﻟﻲ رواﻳﺎت‪:‬‬

‫ﮔﺬﺷﺘﻪ از ﺑﺤﺚ در ﺳﻨﺪ رواﻳﺎت‪ ،‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻪ ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام و ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ از ﻧﻈﺮ دﻳﻦ‬
‫ﻣﺒﻴﻦ اﺳﻼم ﺣﺮام اﺳﺖ و اﻣﺎم ﻣﻬﺪى ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺣﻼل و ﺣﺮام اﻟﻬﻰ آﮔﺎه‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺎرى ﺑﺮ ﺧﻼف ﺷﺮﻳﻌﺖ اﺳﻼﻣﻰ اﻧﺠﺎم ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪) .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﺻﻮرت ﻏﺼﺐ‪ ،‬ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻛﺮدن ﻣﻮاردى ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﺼﺒﻰ از ﻣﺮدم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﺟﺰو اﺿﺎﻓﺎت ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻳﺪ اﺷﻜﺎﻟﻰ ﻧﺪارد و ﺑﻠﻜﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ! و‬
‫اﺻﻼ آن ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎ ﺟﺰو ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻧﻤﻲآﻳﺪ( ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻮارد ﺧﺎص ﺟﺎﻳﺰ‬
‫اﺳﺖ )ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺴﺠﺪ ﺿﺮار(‬

‫اﻣﺎ اﮔﺮ واﻗﻌﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرى را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؛ از آن ﺟﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﺮ اﻣﺎﻣﺖ و ﺧﻼﻓﺖ آن ﺣﻀﺮت و اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫دﻧﻴﺎ را ﭘﺮ از ﻋﺪل داد ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﺗﻔﺎق ﻧﻈﺮ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر آن ﺣﻀﺮت ﺑﺮ ﻣﺪار رﺿﺎﻳﺖ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ اﺳﺖ و ﮔﺮﻧﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻣﻜﺎن دارد ﻛﻪ او را ﻣﺠﺮى ﻋﺪاﻟﺖ و از ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺪه ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﺣﺘﻤﺎل دارد ﻛﻪ دﻟﻴﻞ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺮاى ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺷﺪه ـ ﺑﺮ ﻓﺮض ﺻﺤﺖـ ﺧﺮاب ﻛﺮدن آﺛﺎر‬
‫ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺟﻮر ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ از روى رﻳﺎ و ﺧﻮدﻧﻤﺎﺋﻰ و ﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﺎل ﺣﺮام اﻳﻦ ﺑﻨﺎﻫﺎ را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و از آن ﺟﺎﺋﻰ‬

‫‪201‬‬
 ‫ﻛﻪ اﻣﺎم وﻇﻴﻔﻪ دارد ﻋﺎﻟﻢ را از آﺛﺎر وﺟﻮدى ﻇﺎﻟﻤﺎن و ﻓﺎﺟﺮان ﭘﺎك ﺳﺎزد‪ ،‬ﻳﻜﻰ از ﻣﺼﺎدﻳﻖ آن ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻫﻤﻴﻦ آﺛﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﻄﻌﺎ ﺑﻌﺪ از آن دوﺑﺎره ﻣﺴﺠﺪ را ﺑﺎ ﻣﺎل ﺣﻼل و آن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ راﺿﻰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫و ﻳﺎ ﻣﻮاردى را ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺼﺐ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺟﺪ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ )از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻌﻀﻰ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﻣﻜﻪ( ﻧﻴﺰ‬
‫در ﺻﻮرت ﻋﺪم رﺿﺎﻳﺖ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻏﺼﺐ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب آﻣﺪه و ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺷﺪه و ﺑﻪ ورﺛﻪ ﻣﺎﻟﻜﻴﻦ ﺑﺎز ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺧﻠﻔﺎ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬از ﻏﺼﺐ ﻧﻴﺰ ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﺒﻮدﻧﺪ!‬

‫ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﺑﻴﻮت‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎس ﻋﻤﻮى رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ از ﻳﻚ ﺳﻮ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﺧﺎﻧﻪ را از او ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ او ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ؛ وﻟﻰ ﺧﻮد او ﺧﺎﻧﻪ را وﻗﻒ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮد و ﻋﻤﺮ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ را ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮد‪ .‬از ﺳﻮى دﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ در زﻣﺎن ﻋﺜﻤﺎن ﻳﺎ زﻣﺎن وﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ را وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮدﻧﺪ!‬

‫ﺧﻠﻔﺎ در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬از ﻏﺼﺐ ﻧﻴﺰ ﻓﺮوﮔﺬار ﻧﺒﻮدﻧﺪ!‬

‫ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﺑﻴﻮت‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎس ﻋﻤﻮى رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ از ﻳﻚ ﺳﻮ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬
‫ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮ ﻣﻤﻜﻦ ﺧﺎﻧﻪ را از او ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬اﻣﺎ او ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ؛ وﻟﻰ ﺧﻮد او ﺧﺎﻧﻪ را وﻗﻒ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮد و ﻋﻤﺮ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ را ﺿﻤﻴﻤﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮد‪ .‬از ﺳﻮى دﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ در زﻣﺎن ﻋﺜﻤﺎن ﻳﺎ زﻣﺎن وﻟﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ را وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮدﻧﺪ!‬

‫أﺧﺒﺮﻧﺎ ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻦ ﻫﺎرون ﻗﺎل أﺧﺒﺮﻧﺎ أﺑﻮ أﻣﻴﺔ ﺑﻦ ﻳﻌﻠﻲ ﻋﻦ ﺳﺎﻟﻢ أﺑﻲ اﻟﻨﻀﺮ ﻗﺎل ﻟﻤﺎ ﻛﺜﺮ اﻟﻤﺴﻠﻤﻮن ﻓﻲ ﻋﻬﺪ ﻋﻤﺮ ﺿﺎق ﺑﻬﻢ‬
‫اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻓﺎﺷﺘﺮى ﻋﻤﺮ ﻣﺎ ﺣﻮل اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻣﻦ اﻟﺪور اﻻ دار اﻟﻌﺒﺎس ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻄﻠﺐ وﺣﺠﺮ أﻣﻬﺎت اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻓﻘﺎل ﻋﻤﺮ‬
‫ﻟﻠﻌﺒﺎس ﻳﺎ أﺑﺎ اﻟﻔﻀﻞ ان ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻗﺪ ﺿﺎق ﺑﻬﻢ وﻗﺪ اﺑﺘﻌﺖ ﻣﺎ ﺣﻮﻟﻪ ﻣﻦ اﻟﻤﻨﺎزل ﻧﻮﺳﻊ ﺑﻪ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻓﻲ‬
‫ﻣﺴﺠﺪﻫﻢ اﻻ دارك وﺣﺠﺮ أﻣﻬﺎت اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻓﺄﻣﺎ ﺣﺠﺮ أﻣﻬﺎت اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻓﻼ ﺳﺒﻴﻞ إﻟﻴﻬﺎ واﻣﺎ دارك ﻓﺒﻌﻨﻴﻬﺎ ﺑﻤﺎ ﺷﺌﺖ ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺖ ﻣﺎل اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ أوﺳﻊ ﺑﻬﺎ ﻓﻲ ﻣﺴﺠﺪﻫﻢ ﻓﻘﺎل اﻟﻌﺒﺎس ﻣﺎ ﻛﻨﺖ ﻷﻓﻌﻞ ﻗﺎل ﻓﻘﺎل ﻟﻪ ﻋﻤﺮ اﺧﺘﺮ ﻣﻨﻲ إﺣﺪى ﺛﻼث اﻣﺎ ان‬
‫ﺗﺒﻴﻌﻨﻴﻬﺎ ﺑﻤﺎ ﺷﺌﺖ ﻣﻦ ﺑﻴﺖ ﻣﺎل اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ واﻣﺎ ان اﺧﻄﻄﻚ ﺣﻴﺚ ﺷﺌﺖ ﻣﻦ اﻟﻤﺪﻳﻨﺔ واﺑﻨﻴﻬﺎ ﻟﻚ ﻣﻦ ﺑﻴﺖ ﻣﺎل اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ‬
‫واﻣﺎ ان ﺗﺼﺪق ﺑﻬﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ﻓﻨﻮﺳﻊ ﺑﻬﺎ ﻓﻲ ﻣﺴﺠﺪﻫﻢ ﻓﻘﺎل ﻻ وﻻ واﺣﺪه ﻣﻨﻬﺎ ﻓﻘﺎل ﻋﻤﺮ اﺟﻌﻞ ﺑﻴﻨﻲ وﺑﻴﻨﻚ ﻣﻦ‬
‫ﺷﺌﺖ ﻓﻘﺎل أﺑﻲ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ ﻓﺎﻧﻄﻠﻘﺎ إﻟﻰ أﺑﻲ ﻓﻘﺼﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﻘﺼﺔ ﻓﻘﺎل أﺑﻲ ان ﺷﺌﺘﻤﺎ ﺣﺪﺛﺘﻜﻤﺎ ﺑﺤﺪﻳﺚ ﺳﻤﻌﺘﻪ ﻣﻦ اﻟﻨﺒﻲ ﺻﻠﻰ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﻘﺎﻻ ﺣﺪﺛﻨﺎ ﻓﻘﺎل ﺳﻤﻌﺖ رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻳﻘﻮل ان اﷲ أوﺣﻰ إﻟﻰ داود ان ﺑﻦ ﻟﻲ ﺑﻴﺘﺎ أذﻛﺮ‬

‫‪202‬‬
‫ﻓﻴﻪ ﻓﺨﻂ ﻟﻪ ﻫﺬه اﻟﺨﻄﺔ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻓﺈذا ﺗﺮﺑﻴﻌﻬﺎ ﺑﻴﺖ رﺟﻞ ﻣﻦ ﺑﻨﻲ إﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻓﺴﺄﻟﻪ داود ان ﻳﺒﻴﻌﻪ إﻳﺎه ﺑﺄﺑﻲ ﻓﺤﺪث داود‬
‫ﻧﻔﺴﻪ ان ﻳﺄﺧﺬ ﻣﻨﻪ ﻓﺄوﺣﻰ اﷲ اﻟﻴﻪ ان ﻳﺎ داود أﻣﺮﺗﻚ ان ﺗﺒﻨﻲ ﻟﻲ ﺑﻴﺘﺎ اذﻛﺮ ﻓﻴﻪ ﻓﺄردت ان ﺗﺪﺧﻞ ﻓﻲ ﺑﻴﺘﻲ اﻟﻐﺼﺐ وﻟﻴﺲ‬
‫ﻣﻦ ﺷﺄﻧﻲ اﻟﻐﺼﺐ وان ﻋﻘﻮﺑﺘﻚ ان ﻻ ﺗﺒﻨﻴﻪ ﻗﺎل ﻳﺎ رب ﻓﻤﻦ وﻟﺪي ﻗﺎل ﻣﻦ وﻟﺪك ﻗﺎل ﻓﺄﺧﺬ ﻋﻤﺮ ﺑﻤﺠﺎﻣﻊ ﺛﻴﺎب أﺑﻲ ﺑﻦ‬
‫ﻛﻌﺐ وﻗﺎل ﺟﺌﺘﻚ ﺑﺸﻲء ﻓﺠﺌﺖ ﺑﻤﺎ ﻫﻮ أﺷﺪ ﻣﻨﻪ ﻟﺘﺨﺮﺟﻦ ﻣﻤﺎ ﻗﻠﺖ ﻓﺠﺎء ﻳﻘﻮده ﺣﺘﻰ أدﺧﻠﻪ اﻟﻤﺴﺠﺪ ﻓﺄوﻗﻔﻪ ﻋﻠﻰ ﺣﻠﻘﺔ‬
‫ﻣﻦ أﺻﺤﺎب رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﻴﻬﻢ أﺑﻮ ذر ﻓﻘﺎل اﻧﻲ ﻧﺸﺪت اﷲ رﺟﻼ ﺳﻤﻊ رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ‬
‫ﻳﺬﻛﺮ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺣﻴﻦ أﻣﺮ اﷲ داود أن ﻳﺒﻨﻴﻪ اﻻ ذﻛﺮه ﻓﻘﺎل أﺑﻮ ذر اﻧﺎ ﺳﻤﻌﺘﻪ ﻣﻦ رﺳﻮل اﷲ ﻗﺎل آﺧﺮ اﻧﺎ ﺳﻤﻌﺘﻪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻦ رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻗﺎل ﻓﺄرﺳﻞ ﻋﻤﺮ أﺑﻴﺎ ﻗﺎل وأﻗﺒﻞ أﺑﻲ ﻋﻠﻰ ﻋﻤﺮ ﻓﻘﺎل ﻳﺎ ﻋﻤﺮ أﺗﺘﻬﻤﻨﻲ ﻋﻠﻰ ﺣﺪﻳﺚ‬
‫رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻓﻘﺎل ﻋﻤﺮ ﻳﺎ أﺑﺎ اﻟﻤﻨﺬر ﻻ واﷲ ﻣﺎ اﺗﻬﻤﺘﻚ ﻋﻠﻴﻪ وﻟﻜﻨﻲ ﻛﺮﻫﺖ ان ﻳﻜﻮن اﻟﺤﺪﻳﺚ ﻋﻦ‬
‫رﺳﻮل اﷲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻇﺎﻫﺮا ﻗﺎل وﻗﺎل ﻋﻤﺮ ﻟﻠﻌﺒﺎس اذﻫﺐ ﻓﻼ أﻋﺮض ﻟﻚ ﻓﻲ دارك ﻓﻘﺎل اﻟﻌﺒﺎس اﻣﺎ إذ ﻓﻌﻠﺖ‬
‫ﻫﺬا ﻓﺎﻧﻲ ﻗﺪ ﺗﺼﺪﻗﺖ ﺑﻬﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ أوﺳﻊ ﺑﻬﺎ ﻋﻠﻴﻬﻢ ﻓﻲ ﻣﺴﺠﺪﻫﻢ ﻓﺄﻣﺎ وأﻧﺖ ﺗﺨﺎﺻﻤﻨﻲ ﻓﻼ ﻗﺎل ﻓﺨﻂ ﻋﻤﺮ ﻟﻬﻢ‬
‫دارﻫﻢ اﻟﺘﻲ ﻫﻰ اﻟﻴﻮم وﺑﻨﺎﻫﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺖ ﻣﺎل اﻟﻤﺴﻠﻤﻴﻦ‬

‫وﻗﺘﻰ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن در زﻣﺎن ﻋﻤﺮ زﻳﺎد ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺮاى آﻧﺎن ﻛﻮﭼﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﻋﻤﺮ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى ﻛﻨﺎر ﻣﺴﺠﺪ را‬
‫ﺧﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺟﺰ ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎس ﻋﻤﻮى رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﺴﺮان رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را؛‬
‫ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬اى اﺑﺎﻟﻔﻀﻞ! ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺮاى ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺗﻨﮓ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎى اﻃﺮاف ﻣﺴﺠﺪ را ﺧﺮﻳﺪهام‬
‫ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﮔﺸﺎﻳﺸﻰ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻮ و ﻫﻤﺴﺮان رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را؛ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﻤﺴﺮان‬
‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺎرى ﻛﺮد! اﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﺮ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻔﺮوش!‬

‫ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرى ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ!‬

‫ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻳﻜﻰ از اﻳﻦ ﺳﻪ ﻛﺎر را ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻲ! ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﺎ ﻗﻴﻤﺘﻰ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻰ ﻣﻲﻓﺮوﺷﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺘﻰ از‬
‫ﻣﺪﻳﻨﻪ را ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻰ در ازاى آن ﺑﺮاى ﺧﻮد و ﭘﺴﺮاﻧﺖ ﺑﺮ ﻣﻲداري‪ ،‬ﻳﺎ آن را ﺑﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﻲﺑﺨﺸﻰ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫را ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻴﻢ!‬

‫ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻫﻴﭻﻛﺪام را!‬

‫‪203‬‬
‫ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺷﺨﺼﻰ را ﺑﻴﻦ ﻣﻦ و ﺧﻮدت ﻗﺎﺿﻰ ﻗﺮار ﺑﺪه؛ ﺑﻪ ﻧﺰد اﺑﻰ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺎﺟﺮا را ﮔﻔﺘﻨﺪ! أﺑﻰ ﮔﻔﺖ ‪ :‬اﮔﺮ‬
‫ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﺣﺪﻳﺜﻰ را ﻛﻪ از رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺷﻨﻴﺪم ﺑﺮاى ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ! ﮔﻔﺘﻨﺪ ‪ :‬ﺑﮕﻮ!‬

‫ﮔﻔﺖ ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ داود وﺣﻰ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪاى ﺑﻨﺎ ﻛﻦ ﻛﻪ در آن‬
‫ﻳﺎد ﻣﻦ ﺷﻮد! او در ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺑﺮاى اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻘﺸﻪاى ﻛﺸﻴﺪ! اﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻜﻰ از ﺑﻨﻰ اﺳﺮاﺋﻴﻞ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻮد! داود‬
‫از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ او ﺑﻔﺮوﺷﺪ اﻣﺎ او ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮد؛ داود ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ را از او ﺑﮕﻴﺮد اﻣﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او‬
‫وﺣﻰ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ وﺣﻰ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪاى ﺑﺮاى ﻣﻦ ﺑﺴﺎزى ﻛﻪ در آن ﻳﺎد ﻣﻦ ﺷﻮد؛ اﻣﺎ ﺗﻮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻰ ﺧﺎﻧﻪاى‬
‫ﻏﺼﺒﻰ در ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻦ وارد ﻛﻨﻰ ؟ و ﻣﻦ ﻏﺼﺐ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ! ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺗﻮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ را ﻧﺴﺎزي! داود ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﺧﺪاﻳﺎ! ﭘﺲ از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻢ! ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻔﺖ ‪ :‬از ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﻮ )ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد(!‬

‫وﻗﺘﻰ أﺑﻰ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ اﻳﻦ رواﻳﺖ را ﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻋﻤﺮ ﻳﻘﻪ ﻟﺒﺎس او را ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﺮاى ﻣﺸﻜﻠﻰ ﻧﺰد ﺗﻮ آﻣﺪم ﻛﻪ ﺗﻮ‬
‫آن را ﺧﺮابﺗﺮ ﻛﺮدي!‬

‫ﭘﺲ ﺑﻪ زور او را ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ آورده و او را در ﻣﻴﺎن ﮔﺮوﻫﻰ از اﺻﺤﺎب رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﮕﺎه داﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫اﺑﻮذر ﻧﻴﺰ در ﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﺑﻮد و ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻛﺴﻰ از ﺷﻤﺎ اﻳﻦ رواﻳﺖ را از رﺳﻮل ﺧﺪا‬
‫)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺷﻨﻴﺪه اﺳﺖ ؟‬

‫اﺑﻮذر ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ اﻳﻦ رواﻳﺖ را از رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺷﻨﻴﺪم! دﻳﮕﺮى ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ!‬

‫ﻋﻤﺮ‪ ،‬أﺑﻰ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ را رﻫﺎ ﻛﺮد و أﺑﻰ ﺑﻦ ﻛﻌﺐ رو ﺑﻪ ﻋﻤﺮ ﻧﻤﻮده و ﮔﻔﺖ ‪ :‬اى ﻋﻤﺮ! آﻳﺎ ﻣﺮا ﺑﻪ دروغ ﺑﺴﺘﻦ ﺑﻪ رﺳﻮل‬
‫ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﺘﻬﻢ ﻣﻲﻛﻨﻰ ؟!‬

‫ﻋﻤﺮ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺧﻴﺮ! ﻣﻦ ﺗﻮ را ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ! اﻣﺎ دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ رواﻳﺖ از رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬
‫آﺷﻜﺎر ﺷﻮد!‬

‫‪204‬‬
 ‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺑﺮو دﻳﮕﺮ در ﻣﻮرد ﺧﺎﻧﻪات ﻣﺰاﺣﻤﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮم! ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻛﺮدي‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺻﺪﻗﻪ ﻣﻲدﻫﻢ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻰ ﻣﺴﺠﺪ را ﺑﺮاى آﻧﺎن ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻲ؛ اﻣﺎ ﺗﻮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻰ آن را‬
‫ﺑﻪ زور از ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮي!‬

‫ﻋﻤﺮ ﺑﺮاى ﻣﺤﻞ ﺧﺎﻧﻪ او ﻧﻘﺸﻪاى ﻛﺸﻴﺪ و ﺳﭙﺲ آن را از ﻣﺎل ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻨﺎ ﻛﺮد!‬

‫اﻟﺰﻫﺮي‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ ﺑﻦ ﻣﻨﻴﻊ اﺑﻮﻋﺒﺪاﷲ اﻟﺒﺼﺮي )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪230‬ﻫـ(‪ ،‬اﻟﻄﺒﻘﺎت اﻟﻜﺒﺮى‪ ،‬ج‪ ،4‬ص‪ ،21‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار ﺻﺎدر ‪-‬‬
‫ﺑﻴﺮوت‪.‬‬

‫اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻰ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﻤﺮ از ﺳﺨﻦ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﺤﻮ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ را از ﻋﺒﺎس ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و اﻳﻦ ﻏﺼﺐ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲآﻣﺪ!‬

‫اﻟﺒﺘﻪ در ﺗﻌﺎرض ﺑﺎ ﻗﺴﻤﺖ آﺧﺮ رواﻳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﻤﺎى اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮى ﻧﻴﺰ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ؛ اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﻪ در ﻣﻮرد ﺧﺎﻧﻪ‬
‫ﻋﺒﺎس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬

‫ﻗﺎل أﺑﻮ زﻳﺪ ﺣﺪﺛﻨﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ ﻋﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﺳﻌﺪ ﻋﻦ أﺷﻴﺎﺧﻪ أن ﻋﺜﻤﺎن أدﺧﻞ ﻓﻴﻪ دار اﻟﻌﺒﺎس ﺑﻦ ﻋﺒﺪ‬
‫اﻟﻤﻄﻠﺐ ﻣﻤﺎ ﻳﻠﻲ اﻟﻘﺒﻠﺔ واﻟﺸﺎم واﻟﻐﺮب‪.‬‬

‫ﻋﺜﻤﺎن ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎس را در ﺳﻤﺖ ﻗﺒﻠﻪ وارد ﻣﺴﺠﺪ ﻛﺮد!‬

‫اﺑﻦ ﺗﻴﻤﻴﻪ اﻟﺤﺮاﻧﻲ اﻟﺤﻨﺒﻠﻲ‪ ،‬اﺑﻮاﻟﻌﺒﺎس أﺣﻤﺪ ﻋﺒﺪ اﻟﺤﻠﻴﻢ )ﻣﺘﻮﻓﺎي ‪ 728‬ﻫـ(‪ ،‬اﻟﺮد ﻋﻠﻰ اﻷﺧﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ج‪ ،1‬ص‪ ،123‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ‪:‬‬
‫ﻋﺒﺪ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ اﻟﻤﻌﻠﻤﻲ اﻟﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ ‪ :‬اﻟﻤﻄﺒﻌﺔ اﻟﺴﻠﻔﻴﺔ ‪ -‬اﻟﻘﺎﻫﺮة‪.‬‬

‫ﺳﻤﻬﻮدى ﻧﻴﺰ وارد ﺷﺪن ﺧﺎﻧﻪ ﻋﺒﺎس را در ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن وﻟﻴﺪ ﻣﻲداﻧﺪ!‬

‫اﻟﺴﻤﻬﻮدي اﻟﺤﺴﻨﻲ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ أﺣﻤﺪ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪911‬ﻫـ(‪ ،‬ﺧﻼﺻﺔ اﻟﻮﻓﺎ ﺑﺄﺧﺒﺎر دار اﻟﻤﺼﻄﻔﻰ ج‪ ،1‬ص‪،133‬‬
‫ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻟﺠﺎﻣﻊ اﻟﻜﺒﻴﺮ‪.‬‬

‫‪205‬‬
‫ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺘﺒﻌﺎدى ﻧﺪارد ﻛﻪ ﮔﺮوﻫﻰ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دورى از ﺳﻨﺖ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺮدم را‬
‫در ﻣﻘﺎﺑﻞ دادن وﺟﻪ آن‪ ،‬ﺑﻪ زور از آﻧﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﺴﺠﺪ اﻟﺤﺮام ﻳﺎ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻨﺒﻰ را ﮔﺴﺘﺮش داده ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻣﺎم زﻣﺎن‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫اﺿﺎﻓﺎت را وﻳﺮان ﻛﻨﺪ!‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را وﻳﺮان ﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫از ﻫﻤﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻫﻞ ﺳﻨﺖ در ﺻﺤﻴﺢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺧﻮد ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻓﻌﻠﻰ را وﻳﺮان ﻧﻤﻮده و آن را ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻰ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮده‪،‬‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺸﺮﻛﺎن در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎرﻫﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺗﻌﻤﻴﺮ و ﺑﺮ اﺛﺮ ﻧﺎداﻧﻰ و ﺟﻬﻞ و‪ ...‬ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻰ در آن ﺑﻪ‬
‫وﺟﻮد آورده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ آن را ﺧﺮاب و ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﺻﻠﻲاش ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ؛ اﻣﺎ از‬
‫آن ﺟﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﻗﺮﻳﺸﻴﺎن ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﺮﮔﺰ زﻳﺮ ﺑﺎر ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰى ﻧﻤﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬رﺳﻮل ﺧﺪا از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺻﺮف‬
‫ﻧﻈﺮ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﺨﺎرى در ﺻﺤﻴﺤﺶ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﻋ‪‬ﻦْ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔَ رﺿﻰ اﷲ ﻋﻨﻬﻢ ز‪‬و‪‬جِ اﻟﻨﱠﺒِﻲ‪ ‬ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ أَنﱠ ر‪‬ﺳ‪‬ﻮلَ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻗَﺎلَ ﻟَﻬ‪‬ﺎ أَﻟَﻢ‪ ‬ﺗَﺮَى‪ ‬أَنﱠ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪‬‬
‫ﻟَﻤ‪‬ﺎ ﺑ‪‬ﻨَﻮ‪‬ا اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔَ اﻗْﺘَﺼ‪‬ﺮُوا ﻋ‪‬ﻦْ ﻗَﻮ‪‬اﻋ‪‬ﺪ‪ ‬إِﺑ‪‬ﺮَاﻫ‪‬ﻴﻢ‪ .‬ﻓَﻘُﻠْﺖ‪ ‬ﻳ‪‬ﺎ ر‪‬ﺳ‪‬ﻮلَ اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬أَﻻَ ﺗَﺮُد‪‬ﻫ‪‬ﺎ ﻋ‪‬ﻠَﻰ ﻗَﻮ‪‬اﻋ‪‬ﺪ‪ ‬إِﺑ‪‬ﺮَاﻫ‪‬ﻴﻢ‪ .‬ﻗَﺎلَ‪ » :‬ﻟَﻮ‪‬ﻻَ ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﺛَﺎنُ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪‬‬
‫ﺑِﺎﻟْﻜُﻔْﺮِ ﻟَﻔَﻌ‪‬ﻠْﺖ‪.«‬‬

‫از ﻋﺎﺋﺸﻪ ﻫﻤﺴﺮ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻳﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻲ ﻛﻪ ﻗﻮم ﺗﻮ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻌﺒﻪ را ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ آن را از ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻗﺮار داده ﺑﻮد ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ آن را ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اول ﺑﺎز ﻧﻤﻲﮔﺮداﻧﻴﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ ﻗﻮم ﺗﻮ ﺗﺎزه ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻧﺒﻮدﻧﺪ )اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن ﻗﻮي ﺑﻮد( ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬

‫‪206‬‬
 ‫اﻟﺒﺨﺎري اﻟﺠﻌﻔﻲ‪ ،‬أﺑﻮ ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ إﺳﻤﺎﻋﻴﻞ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪256‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري‪ ،‬ج‪ ،2‬ص ‪ 573‬ح ‪ 1506‬و ج‪،3‬‬
‫ص ‪ ،1232‬ح ‪ 3188‬و ج‪ ،4‬ص‪ ،1630‬ح‪ ) ،4214‬ج‪ 2‬ص ‪ 156‬و ج‪ ،4‬ص ‪ 118‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻜﺘﺒﻪ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﺗﺤﻘﻴﻖ د‪ .‬ﻣﺼﻄﻔﻰ دﻳﺐ اﻟﺒﻐﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ‪ ،‬اﻟﻴﻤﺎﻣﺔ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪ :‬اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ‪.1987 - 1407 ،‬‬

‫و در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﻋﻦ ﻋ‪‬ﺮْو‪‬ةَ ﻋﻦ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔَ رﺿﻲ اﷲ ﻋﻨﻬﺎ أَنﱠ اﻟﻨﺒﻲ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻗﺎل ﻟﻬﺎ ﻳﺎ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔُ ﻟَﻮ‪‬ﻟَﺎ أَنﱠ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﻳﺚُ ﻋ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪ ‬ﺑِﺠ‪‬ﺎﻫ‪‬ﻠ‪‬ﻴ‪‬ﺔٍ‬
‫ﻟَﺄَﻣ‪‬ﺮْت‪ ‬ﺑِﺎﻟْﺒ‪‬ﻴ‪‬ﺖ‪ ‬ﻓَﻬ‪‬ﺪ‪‬م‪ ‬ﻓَﺄَد‪‬ﺧَﻠْﺖ‪ ‬ﻓﻴﻪ ﻣﺎ أُﺧْﺮِج‪ ‬ﻣﻨﻪ و‪‬أَﻟْﺰَﻗْﺘُﻪ‪ ‬ﺑِﺎﻟْﺄَر‪‬ضِ و‪‬ﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻠْﺖ‪ ‬ﻟﻪ ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦِ ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﺎ ﺷَﺮْﻗ‪‬ﻴ‪‬ﺎ و‪‬ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﺎ ﻏَﺮْﺑِﻴ‪‬ﺎ ﻓَﺒ‪‬ﻠَﻐْﺖ‪ ‬ﺑِﻪ‪ ‬أَﺳ‪‬ﺎس‪‬‬
‫إﺑﺮاﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫از ﻋﺎﺋﺸﻪ رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ ﻗﻮم ﺗﻮ ﺗﺎزه از ﻛﻔﺮ ﺟﺪا ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫دﺳﺘﻮر ﻣﻲدادم ﻛﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺧﺮاب ﻛﻨﻨﺪ و آن ﻣﻘﺪار از ﻛﻌﺒﻪ را ﻛﻪ از آن ﺑﻴﺮون ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ ،‬وارد آن ﻣﻲﻛﺮدم و ﻛﻒ‬
‫آن را ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻫﻢ ﺳﻄﺢ و ﺑﺮاي آن دو در از ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻗﺮار ﻣﻲدادم و آن را ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻣﺎن ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ درﺳﺖ‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬

‫اﻟﺒﺨﺎري اﻟﺠﻌﻔﻲ‪ ،‬أﺑﻮ ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ إﺳﻤﺎﻋﻴﻞ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪256‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﻟﺒﺨﺎري‪ ،‬ج‪ ،2‬ص ‪ ،574‬ح‪) 1509‬ج ‪ 2‬ص‬
‫‪ 156‬ﻃﺒﻖ ﻣﻜﺘﺒﻪ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ د‪ .‬ﻣﺼﻄﻔﻰ دﻳﺐ اﻟﺒﻐﺎ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار اﺑﻦ ﻛﺜﻴﺮ‪ ،‬اﻟﻴﻤﺎﻣﺔ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪:‬‬
‫اﻟﺜﺎﻟﺜﺔ‪.1987 - 1407 ،‬‬

‫و ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻴﺸﺎﺑﻮرى در ﺻﺤﻴﺢ ﺧﻮد ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫وﺣﺪﺛﻨﻲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺣ‪‬ﺎﺗ‪‬ﻢٍ ﺣﺪﺛﻨﻲ ﺑﻦ ﻣ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪‬ي‪ ‬ﺣﺪﺛﻨﺎ ﺳ‪‬ﻠ‪‬ﻴﻢ‪ ‬ﺑﻦ ﺣ‪‬ﻴ‪‬ﺎنَ ﻋﻦ ﺳ‪‬ﻌ‪‬ﻴﺪ‪ ‬ﻳ‪‬ﻌ‪‬ﻨ‪‬ﻲ ﺑﻦ ﻣ‪‬ﻴﻨَﺎء‪ ‬ﻗﺎل ﺳﻤﻌﺖ ﻋ‪‬ﺒ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺑﻦ اﻟﺰﱡﺑ‪‬ﻴ‪‬ﺮِ‬
‫ﻳﻘﻮل ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﺛَﺘْﻨ‪‬ﻲ ﺧَﺎﻟَﺘ‪‬ﻲ ﻳ‪‬ﻌ‪‬ﻨ‪‬ﻲ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔَ ﻗﺎﻟﺖ ﻗﺎل رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ ﻳﺎ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔُ ﻟَﻮ‪‬ﻟَﺎ أَنﱠ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﻳﺜُﻮ ﻋ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪ ‬ﺑِﺸ‪‬ﺮْك‪‬‬
‫ﻟَﻬ‪‬ﺪ‪‬ﻣ‪‬ﺖ‪ ‬اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔَ ﻓَﺄَﻟْﺰَﻗْﺘُﻬ‪‬ﺎ ﺑِﺎﻟْﺄَر‪‬ضِ و‪‬ﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻠْﺖ‪ ‬ﻟﻬﺎ ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦِ ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﺎ ﺷَﺮْﻗ‪‬ﻴ‪‬ﺎ و‪‬ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﺎ ﻏَﺮْﺑِﻴ‪‬ﺎ و‪‬زِد‪‬ت‪ ‬ﻓﻴﻬﺎ ﺳ‪‬ﺘﱠﺔَ أَذْر‪‬عٍ ﻣﻦ اﻟْﺤ‪‬ﺠ‪‬ﺮِ ﻓﺈن ﻗُﺮَﻳ‪‬ﺸًﺎ‬
‫اﻗْﺘَﺼ‪‬ﺮَﺗْﻬ‪‬ﺎ ﺣ‪‬ﻴ‪‬ﺚُ ﺑ‪‬ﻨَﺖ‪ ‬اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔَ‪.‬‬

‫‪207‬‬
‫از ﻋﺎﺋﺸﻪ رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اى ﻋﺎﻳﺸﻪ! اﮔﺮ ﻗﻮم ﺗﻮ ﺗﺎزه از ﺷﺮك ﺟﺪا‬
‫ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺧﺮاب و ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﭼﺴﭙﺎﻧﺪم و ﺑﺮاي آن دو درى از ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻗﺮار ﻣﻲدادم‪ ،‬و ﺷﺶ‬
‫ذراع از ﺳﻤﺖ ﺣﺠﺮ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲﻛﺮدم؛ زﻳﺮا ﻗﻮم ﺗﻮ ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺪازه )ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮ از اﻧﺪازه اﺻﻠﻲ( درﺳﺖ‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻨﻴﺴﺎﺑﻮري اﻟﻘﺸﻴﺮي‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻦ اﻟﺤﺠﺎج )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪261‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ ج‪ ،2‬ص‪ ،969‬ح‪ ،1333‬ﻛ‪‬ﺘَﺎب‬
‫اﻟْﺤ‪‬ﺞ‪ ،‬ﺑ‪‬ﺎب ﻧَﻘْﺾِ اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔِ و‪‬ﺑِﻨَﺎﺋ‪‬ﻬ‪‬ﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺆاد ﻋﺒﺪ اﻟﺒﺎﻗﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار إﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻲ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت‪.‬‬

‫اﻟﺒﺎﻧﻰ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫أﺧﺮﺟﻪ اﻹﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ وأﺑﻮ ﻧﻌﻴﻢ واﻟﻄﺤﺎوي واﻟﺒﻴﻬﻘﻲ )‪ ( 89/5‬وأﺣﻤﺪ )‪ .(180-179/6‬ﻗﻠﺖ‪ :‬وﻫﺬا إﺳﻨﺎد ﺻﺤﻴﺢ ﻋﻠﻰ‬
‫ﺷﺮط اﻟﺒﺨﺎري‪.‬‬

‫اﻳﻦ رواﻳﺖ را اﻣﺎم ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬اﺑﻮ ﻧﻌﻴﻢ‪ ،‬ﻃﺤﺎوي‪ ،‬ﺑﻴﻬﻘﻲ و اﺣﻤﺪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ اﻳﻦ رواﻳﺖ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺷﺮوط‬
‫ﺑﺨﺎري ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫أﻟﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎﺻﺮ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪1420‬ﻫـ(‪ ،‬إرواء اﻟﻐﻠﻴﻞ‪ ،‬ﻛﺘﺎب اﻟﺤﺞ‪ ،‬ج‪ ،4‬ص‪ ،305‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬إﺷﺮاف‪ :‬زﻫﻴﺮ اﻟﺸﺎوﻳﺶ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪:‬‬
‫اﻟﻤﻜﺘﺐ اﻹﺳﻼﻣﻲ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت ‪ -‬ﻟﺒﻨﺎن‪ ،‬اﻟﻄﺒﻌﺔ‪ :‬اﻟﺜﺎﻧﻴﺔ‪ 1985 - 1405 ،‬م‪.‬‬

‫و ﻣﺴﻠﻢ در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﺣﺪﺛﻨﺎ ﻳﺤﻴﻰ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻰ أﺧﺒﺮﻧﺎ أﺑﻮ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﺎوِﻳ‪‬ﺔَ ﻋﻦ ﻫ‪‬ﺸَﺎ ِم ﺑﻦ ﻋ‪‬ﺮْو‪‬ةَ ﻋﻦ أﺑﻴﻪ ﻋﻦ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔَ ﻗﺎﻟﺖ ﻗﺎل ﻟﻲ رﺳﻮل اﻟﻠﱠﻪ‪ ‬ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وﺳﻠﻢ ﻟَﻮ‪‬ﻟَﺎ ﺣ‪‬ﺪ‪‬اﺛَﺔُ ﻋ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪ ‬ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ‬ﺑِﺎﻟْﻜُﻔْﺮِ ﻟَﻨَﻘَﻀْﺖ‪ ‬اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔَ و‪‬ﻟَﺠ‪‬ﻌ‪‬ﻠْﺘُﻬ‪‬ﺎ ﻋﻠﻰ أَﺳ‪‬ﺎسِ إﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻓﺈن ﻗُﺮَﻳ‪‬ﺸًﺎ ﺣﻴﻦ ﺑ‪‬ﻨَﺖ‪ ‬اﻟْﺒ‪‬ﻴ‪‬ﺖ‪‬‬
‫اﺳ‪‬ﺘَﻘْﺼ‪‬ﺮَت‪ ‬و‪‬ﻟَﺠ‪‬ﻌ‪‬ﻠْﺖ‪ ‬ﻟﻬﺎ ﺧَﻠْﻔًﺎ‪.‬‬

‫اﻟﻨﻴﺴﺎﺑﻮري اﻟﻘﺸﻴﺮي‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻦ اﻟﺤﺠﺎج )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪261‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ج‪ ،2‬ص‪ ،968‬ح‪ ،1333‬ﻛ‪‬ﺘَﺎب‬
‫اﻟْﺤ‪‬ﺞ‪ ،‬ﺑ‪‬ﺎب ﻧَﻘْﺾِ اﻟْﻜَﻌ‪‬ﺒ‪‬ﺔِ و‪‬ﺑِﻨَﺎﺋ‪‬ﻬ‪‬ﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺆاد ﻋﺒﺪ اﻟﺒﺎﻗﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار إﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻲ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت‪.‬‬

‫‪208‬‬
 ‫اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ ﻗﺰوﻳﻨﻰ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﻋ‪‬ﻦْ ﻋ‪‬ﺎﺋ‪‬ﺸَﺔَ ﻗَﺎﻟَﺖ‪ ‬ﺳ‪‬ﺄَﻟْﺖ‪ ‬ر‪‬ﺳ‪‬ﻮلَ اﻟﻠﱠﻪ‪- ‬ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وﺳﻠﻢ‪ -‬ﻋ‪‬ﻦِ اﻟْﺤ‪‬ﺠ‪‬ﺮِ‪ .‬ﻓَﻘَﺎلَ »ﻫ‪‬ﻮ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﺒ‪‬ﻴ‪‬ﺖ‪ .«‬ﻗُﻠْﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﺎ ﻣ‪‬ﻨَﻌ‪‬ﻬ‪‬ﻢ‪ ‬أَنْ ﻳ‪‬ﺪ‪‬ﺧ‪‬ﻠُﻮه‪‬‬
‫ﻓ‪‬ﻴﻪ‪ ‬ﻗَﺎلَ »ﻋ‪‬ﺠ‪‬ﺰَت‪ ‬ﺑِﻬِﻢ‪ ‬اﻟﻨﱠﻔَ َﻘﺔُ«‪ .‬ﻗُﻠْﺖ‪ ‬ﻓَﻤ‪‬ﺎ ﺷَﺄْنُ ﺑ‪‬ﺎﺑِﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﺮْﺗَﻔ‪‬ﻌ‪‬ﺎ ﻻَ ﻳ‪‬ﺼ‪‬ﻌ‪‬ﺪ‪ ‬إِﻟَﻴ‪‬ﻪ‪ ‬إِﻻﱠ ﺑِﺴ‪‬ﻠﱠﻢٍ ﻗَﺎلَ » ذَﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ﻓ‪‬ﻌ‪‬ﻞُ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ‬ﻟ‪‬ﻴ‪‬ﺪ‪‬ﺧ‪‬ﻠُﻮه‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﺷَﺎء‪‬وا‬
‫و‪‬ﻳ‪‬ﻤ‪‬ﻨَﻌ‪‬ﻮه‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﺷَﺎء‪‬وا ‪‬وﻟَﻮ‪‬ﻻَ أَنﱠ ﻗَﻮ‪‬ﻣ‪‬ﻚ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪‬ﻳﺚُ ﻋ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪ ‬ﺑِﻜُﻔْﺮٍ ﻣ‪‬ﺨَﺎﻓَﺔَ أَنْ ﺗَﻨْﻔ‪‬ﺮَ ﻗُﻠُﻮﺑ‪‬ﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﻟَﻨَﻈَﺮْت‪ ‬ﻫ‪‬ﻞْ أُﻏَﻴ‪‬ﺮُه‪ ‬ﻓَﺄُد‪‬ﺧ‪‬ﻞَ ﻓ‪‬ﻴﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﺎ اﻧْﺘَﻘَﺺ‪ ‬ﻣ‪‬ﻨْﻪ‪‬‬
‫و‪‬ﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻠْﺖ‪ ‬ﺑ‪‬ﺎﺑ‪‬ﻪ‪ ‬ﺑِﺎﻷَر‪‬ضِ«‪.‬‬

‫از ﻋﺎﺋﺸﻪ رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬از رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( در ﻣﻮرد ﺣﺠﺮ )اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ( ﺳﺆال ﻛﺮدم؛‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬داﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ اﺳﺖ؛ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﭘﺲ ﭼﺮا آن را وارد ﻛﻌﺒﻪ ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﺮا درب آن اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺎﻻ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻧﺮدﺑﺎن ﺑﻪ آن ﻣﻲﺗﻮان رﺳﻴﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻗﻮم ﺗﻮ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﺮ آﻧﻜﺲ را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ وارد ﻛﻨﻨﺪ و ﺟﻠﻮي ﻫﺮﻛﺲ را ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫و اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻗﻮم ﺗﻮ ﺗﺎزه از ﻛﻔﺮ ﺟﺪا ﺷﺪهاﻧﺪ ـ زﻳﺮا ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﻛﻪ دلﻫﺎي اﻳﺸﺎن )از دﻳﻦ( رﻣﻴﺪه ﺷﻮد ـ در اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮرد ﻛﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده و آن ﻣﻘﺪار را ﻛﻪ از آن ﺑﻴﺮون ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ وارد ﻛﻌﺒﻪ ﻧﻤﺎﻳﻢ و در آن را ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﻳﻜﺴﺎن‬
‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫اﻟﻘﺰوﻳﻨﻲ‪ ،‬أﺑﻮ ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺰﻳﺪ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪275‬ﻫـ(‪ ،‬ﺳﻨﻦ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬ج‪ ،2‬ص ‪ ،985‬ح‪ ،2975‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺆاد ﻋﺒﺪ‬
‫اﻟﺒﺎﻗﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار اﻟﻔﻜﺮ ‪ -‬ﺑﻴﺮوت‪.‬‬

‫اﻟﺒﺎﻧﻰ ﻧﻴﺰ اﻳﻦ رواﻳﺖ را در ﺻﺤﻴﺢ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫اﻟﺒﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﺎﺻﺮ )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪1420‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‪ ،‬ﺟﺰء ‪ ،2‬ص‪ ،162‬ﺷﻤﺎره ‪ ،2946‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻟﻤﻜﺘﺒﺔ اﻟﺸﺎﻣﻠﺔ‪.‬‬

‫‪209‬‬
 ‫اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﺑﺎ اﺧﺘﻼﻓﺎت ﺟﺰﺋﻰ ﻛﻪ در ﻣﻀﻤﻮن آنﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ‬
‫وﺳﻠﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر رﻋﺎﻳﺖ ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ‪ ،‬از ﺗﺨﺮﻳﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺧﻮددارى ﻛﺮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ در زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺗﻘﻴﻪ ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺪارد و ﻟﺬا آن ﺣﻀﺮت ﻛﺎر ﻧﺎﺗﻤﺎم رﺳﻮل ﺧﺪا را ﺗﻤﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ رواﻳﺖ دﻳﮕﺮى ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻢ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ آن را ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ رﺳﻮل ﺧﺪا ﺻﻠﻰ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ ﺑﺴﺎزد؛ اﻣﺎ ﺣﺠﺎج ﺑﻦ ﻳﻮﺳﻒ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﻦ ﻣﺮوان آن را دو ﺑﺎره وﻳﺮان ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻰ‬
‫ﻛﻪ در زﻣﺎن ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﺑﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪.‬‬

‫زﻣﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ در زﻣﺎن ﻳﺰﻳﺪ ﺑﻦ ﻣﻌﺎوﻳﻪ و در ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﻫﻞ ﺷﺎم آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ و آن اﺗﻔﺎﻗﺎت اﻓﺘﺎد‪ ،‬اﺑﻦ زﺑﻴﺮ آن را‬
‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺖ رﻫﺎ ﻛﺮد؛ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺼﺪ او اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدم را اﻣﺘﺤﺎن ﻛﻨﺪ )ﻛﻪ آﻳﺎ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن او را ﺑﺮاى ﺟﻨﮓ ﺑﺎ اﻫﻞ ﺷﺎم‪ ،‬ﻗﺒﻮل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟!(‬

‫وﻗﺘﻰ ﻛﻪ از ﻣﺮدم ﭘﻴﺶ اﻓﺘﺎد ﮔﻔﺖ ‪ :‬اى ﻣﺮدم‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﺷﻤﺎ در ﻣﻮرد ﻛﻌﺒﻪ ﭼﻴﺴﺖ! آﻧﺮا ﺧﺮاب ﻛﻨﻢ و ﺳﭙﺲ آن را دوﺑﺎره‬
‫آﺑﺎد ﻛﺮده و ﺧﺮاﺑﻲﻫﺎى آن را ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﻨﻢ!‬

‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻈﺮ دﻳﮕﺮى دارم! ﻣﻘﺪار ﺧﺮاب آن را ﺗﻌﻤﻴﺮ ﻛﻦ و ﺑﺎﻗﻰ آن را رﻫﺎ ﻛﻦ! و ﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺘﻰ‬
‫ﻛﻪ در اول اﺳﻼم ﺑﻮد ﺑﺎﻗﻰ ﺑﮕﺬار!‬

‫اﺑﻦ زﺑﻴﺮ ﮔﻔﺖ ‪ :‬اﮔﺮ ﻳﻜﻰ از ﺷﻤﺎ ﺧﺎﻧﻪاش ﺑﺴﻮزد‪ ،‬ﺗﺎ آن را دوﺑﺎره از ﻧﻮ ﻧﺴﺎزد‪ ،‬دﺳﺖ از ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ! ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﺮوردﮔﺎر ﺷﻤﺎ!‬

‫ﻣﻦ ﺳﻪ ﺑﺎر اﺳﺘﺨﺎره ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺳﭙﺲ ﻛﺎر ﺧﻮﻳﺶ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻢ! وﻗﺘﻰ ﺳﻪ ﺑﺎر اﺳﺘﺨﺎره ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﺮدم او را ﺗﺮﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫اوﻟﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ از ﻛﻌﺒﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮود‪ ،‬ﻋﺬاﺑﻰ ﺑﺮ او ﻧﺎزل ﻣﻲﺷﻮد! اﻣﺎ ﺷﺨﺼﻰ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺳﻨﮕﻰ از ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻰ‬
‫ﻋﺬاﺑﻰ ﻧﺎزل ﻧﺸﺪ! ﺳﭙﺲ ﮔﺮوه ﮔﺮوه ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺧﺮاب ﻛﺮدﻧﺪ و آن را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ اﺑﻦ زﺑﻴﺮ‬
‫ﺳﺘﻮنﻫﺎﻳﻰ را ﻧﺼﺐ ﻛﺮده و ﺑﺮ آن ﭘﺮدهﻫﺎﻳﻰ زد و آﻧﻬﺎ را ﺑﺎﻻ آورد؛ ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﻦ از ﻋﺎﺋﺸﻪ ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺮدم ﺗﺎزه از ﻛﻔﺮ دﺳﺖ ﻧﻜﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ – و ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﺑﻮدﺟﻪ ﻧﺪارم ﻛﻪ ﺑﺮاى‬

‫‪210‬‬
‫ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻌﺒﻪ ﻣﺼﺮف ﻛﻨﻢ – اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ذرع ﺳﻨﮓ ﺑﻴﺮون ﻛﻌﺒﻪ را داﺧﻞ ﻛﻌﺒﻪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬و ﻳﻚ در ﺑﺮاى ورود ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ و‬
‫ﻳﻚ در ﺑﺮاى ﺧﺮوج از آن ﻗﺮار ﻣﻲدادم!‬

‫اﻣﺎ ﻣﻦ اﻣﺮوز ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻮﻟﻰ دارم! و از ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻢ! ﭘﺲ ﻛﻌﺒﻪ را ﻛﻤﻰ ﺑﺰرگﺗﺮ درﺳﺖ ﻛﺮد؛ ارﺗﻔﺎع ﻛﻌﺒﻪ ﻧﻴﺰ ‪18‬‬
‫ذراع ﺑﻮد ﻛﻪ او ان را ﻛﻢ داﻧﺴﺖ و ده ذراع ﺑﺮ آن اﻓﺰود! و ﺑﺮاى آن دو در ﻗﺮار داد!‬

‫اﻣﺎ وﻗﺘﻰ ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺠﺎج ﺑﻪ ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺖ و ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ اﺳﺎس ﻛﻌﺒﻪ را‬
‫ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮ ﺳﺮﻛﺸﺎن ﻣﻜﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ!‬

‫ﻋﺒﺪ اﻟﻤﻠﻚ ﺑﻪ او ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ دﺳﺖ ﺧﻮد را در آﻧﭽﻪ ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ ﺑﻪ آن ﺧﻮد را آﻟﻮد‪ ،‬وارد ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ! آﻧﭽﻪ ﺑﺮ‬
‫ارﺗﻔﺎع ﻛﻌﺒﻪ اﻓﺰوده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮ ﺟﺎى ﺧﻮﻳﺶ ﺑﮕﺬار‪ ،‬اﻣﺎ اﻧﭽﻪ از ﺣﺠﺮ وارد ﻛﻌﺒﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬از آن ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎور و آن را‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎل ﺳﺎﺑﻖ ﺑﺎزﮔﺮدان و درب دﻳﮕﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﺒﻨﺪ و ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﺎزﺳﺎزى ﻛﻦ!‬

‫اﻟﻨﻴﺴﺎﺑﻮري اﻟﻘﺸﻴﺮي‪ ،‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﺑﻦ اﻟﺤﺠﺎج )ﻣﺘﻮﻓﺎي‪261‬ﻫـ(‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﻣﺴﻠﻢ‪ ،‬ج‪ ،2‬ص‪ ،970‬ح‪ ،1333‬ﻛ‪‬ﺘَﺎب‬
‫اﻟْﺤ‪‬ﺞ‪ ،‬ﺑ‪‬ﺎب ﻧَﻘْﺾِ اﻟْﻜَﻌ‪ ‬ﺒﺔِ و‪‬ﺑِﻨَﺎﺋ‪‬ﻬ‪‬ﺎ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻖ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺆاد ﻋﺒﺪ اﻟﺒﺎﻗﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬دار إﺣﻴﺎء اﻟﺘﺮاث اﻟﻌﺮﺑﻲ ـ ﺑﻴﺮوت‪.‬‬

‫ﻃﺒﻖ اﻳﻦ رواﻳﺎت ﻣﺸﺮﻛﺎن ﻗﺮﻳﺶ و ﭘﺲ از آن ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺟﻮر ﺗﺼﺮﻓﺎت زﻳﺎدى در ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪى ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ وﻇﻴﻔﻪاى ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻌﺒﻪ را ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرﺗﻰ ﻛﻪ ﺧﻮد‬
‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻨﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ و ﻗﻄﻌﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫و ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺎن و داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻫﻞ ﺳﻨﺖ اﻳﻦ رواﻳﺎت را ﻛﻪ در ﺻﺤﻴﺢﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎى آنﻫﺎ آﻣﺪه ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ؛‬
‫وﻟﻰ رواﻳﺎت ﺿﻌﻴﻔﻰ را ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻰ از ﻛﺘﺎبﻫﺎى ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ آب و ﺗﺎب ﻓﺮاوان ﻧﻘﻞ و ﺑﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺮده‬
‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪211‬‬
 ‫ﺳﺮداب ﺳﺎﻣﺮا‬

‫ﻗﻀﻴﻪ ي ﺳﺮداب ﺳﺎﻣﺮا ﭼﻴﺴﺖ؟آﻳﺎ واﻗﻌﻴﺖ دارد ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( اﺳﺖ؟‬

‫ﺳﺮداب ﻣﻘﺪس‪ ،‬زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ در ﺳﺎﻣﺮا‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﻣﺰار اﻣﺎم ﻫﺎدي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﺳﺮداب ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ و ﻋﺒﺎدت اﻣﺎم ﻫﺎدي و اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي و ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻮده و‬
‫ﺗﻤﺎم دﻳﺪارﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در زﻣﺎن ﭘﺪر ﮔﺮاﻣﻴﺸﺎن در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﺰل و ﺳﺮداب اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺎﻧﻪ ي اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻋﺮاق‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻏﺮﻓﻪ اي ﺑﺮاي ﻣﺮدان‪ ،‬ﻏﺮﻓﻪ‬
‫اي ﺑﺮاي زﻧﺎن و ﺳﺮداب ﺑﻮده ﻛﻪ ﺳﺮداب ﻧﻴﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻏﺮﻓﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن از ﺷﺪت‬
‫ﮔﺮﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮداب ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﻣﻘﺪس ﺷﻤﺮدن اﻳﻦ ﺳﺮداب ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎن اﻫﻞ‬
‫ﺑﻴﺖ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﻣﺘﻬﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در اﻳﻦ ﺳﺮداب ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن‬
‫از ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎدي ﻣﻨﺰه ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻫﻤﮕﻲ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻛﺎﻣﻞ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﻛﺎري ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻮد‬
‫دﺷﻤﻨﺎن ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺳﺮداب را ﻣﻘﺪس ﻣﻲ ﺷﻤﺎرﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ و ﻧﻴﺎﻳﺶ ﺳﻪ اﻣﺎم‬
‫ﻣﻌﺼﻮم‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﺣﻀﺮت ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن و ﻧﺮﺟﺲ ﺧﺎﺗﻮن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﻫﻢ ﻗﺪﻣﻲ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻜﺎن داﺋﻤﻲ ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺳﺮداب ﺳﺎﻣﺮا‪:‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻋﺴﻜﺮﻳﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ از‬
‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺣﺮم‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﺣﺮم اﺳﺖ و ﺳﺮداب ﻏﻴﺒﺖ درﺳﺖ در زﻳﺮ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و در ﻃﻮل‬
‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎرﻫﺎ در ﺑﻨﺎ و ﺑﺨﺸﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آن ﺗﻌﻤﻴﺮات و ﺗﻐﻴﻴﺮاﺗﻲ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻫﻤﻴﻦ اواﺧﺮ ﻣﻮرد‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ي وﻫﺎﺑﻴﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺪﷲ ﻣﻮردﺑﺎزﺳﺎزي و ﻣﺮﻣﺖ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪212‬‬
 ‫آﻳﺎ ﻣﺤﻞ زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺸﺎن ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮاء ﻧﻴﺴﺖ؟‬

‫اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﻓﻘﻂ در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺷﻴﻌﻲ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻫﻞ ﺳﻨﺖ و ﻳﺎ ﺳﺎﻳﺮ ادﻳﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﻫﻴﭻ ﺣﻜﻤﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و‬
‫اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ در ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از آﻧﺎن ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﺑﻪ اﺳﺒﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن و اﻳﻨﻜﻪ از ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ و ﺗﻮﺳﻂ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪:‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺳﺘﺎن ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮاء‬

‫اﺻﻞ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻪ دو ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ در ذﻳﻞ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن آن ﻣﻲ ﭘﺮدازﻳﻢ‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﺣﻜﺎﻳﺖ اول‪ :‬از ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻲ اﻧﺒﺎري ﻛﻪ ﺳﺎل ‪543‬ﻫﺠﺮي )ﺣﺪود‪900‬ﺳﺎل ﻗﺒﻞ( ﻧﻘﻞ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪ ي آن ﺑﺪﻳﻦ ﻗﺮار اﺳﺖ‪:‬‬

‫وي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﺷﺒﻲ ﻛﻪ ﻣﺼﺎدف ﺑﻮد ﺑﺎ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن‪ ،‬ﻣﻬﻤﺎن وزﻳﺮي ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻧﺎم وي ﻳﺤﻴﻲ اﺑﻦ ﻫﺒﻴﺮه ﺑﻮد در آن‬
‫ﺿﻴﺎﻓﺖ در ﻛﻨﺎر وزﻳﺮ‪ ،‬ﻣﺮدي ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﻣﻮرد اﺣﺘﺮام وي ﻗﺮار داﺷﺖ‪.‬‬

‫آن ﻣﺮد ﺑﻴﺎن داﺷﺖ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ ﻫﻤﺮاه ﭘﺪرم ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺠﺎرت ﺑﻪ درﻳﺎ رﻓﺘﻢ ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺟﺰاﻳﺮ ﺳﺮﺳﺒﺰي ﺑﺮد ﻛﻪ در‬
‫آﻧﺠﺎ وﻓﻮر ﻧﻌﻤﺖ ﺑﻮد‪ .‬از ﻧﺎﺧﺪا ﻧﺎم آﻧﺠﺎ را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﺑﻲ اﻃﻼﻋﻲ ﻛﺮد‪ .‬از ﻣﺮدم آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪم ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﺎم‬
‫اﻳﻦ ﺷﻬﺮ»ﻣﺒﺎرﻛﻪ« اﺳﺖ و ﻣﺮﻛﺰ اﻳﻨﺠﺎ»ﻇﺎﻫﺮه« و ﺣﺎﻛﻢ اﻳﻨﺠﺎ »ﻃﺎﻫﺮ« ﻧﺎم دارد و ﻣﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺠﺎرت ﺷﻮﻳﻢ ‪ ،‬ﻻزم‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎت ﺧﻮد را ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺳﺆال ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﭘﺮداﺧﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺋﺐ ﺑﺰرگ آن ﺟﺰﻳﺮه ﺑﻪ ﻣﺎ‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ او رﺳﻴﺪﻳﻢ او از ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﺎ ﺳﺆال ﻛﺮد‪ ،‬ﺧﻮد را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﺋﺐ ﮔﻔﺖ‪:‬ﻳﻬﻮدي و ﻧﺼﺮاﻧﻲ ﺟﺰﻳﻪ‬
‫ﺑﺪﻫﻨﺪ و از ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺳﺆاﻻﺗﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد ﺗﻤﺎم اﻣﻮال آﻧﻬﺎ ﻣﺼﺎدره ﮔﺮدد ‪ .‬از ﺷﻬﺮ ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﺑﻪ ﻇﺎﻫﺮه رﻓﺘﻴﻢ و ﺧﺪﻣﺖ‬
‫ﺳﻠﻄﺎن رﺳﻴﺪﻳﻢ و ﺑﻌﺪ از ﻫﺸﺖ روز ﺑﻪ ﺷﻬﺮ »راﺋﻘﻪ« ﺳﻔﺮ ﻛﺮدﻳﻢ وﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ »ﻇﻠﻮم« و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻧﺎم‬
‫»ﻋﻨﺎﻃﻴﺲ« و در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺷﻴﻌﻪ ﻧﺸﻴﻦ و ﺳﺮﺷﺎر از ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎي اﻟﻬﻲ و اﻣﻴﺮ ﻫﺮ ﻛﺪام از ﻓﺮزﻧﺪان اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻣﺎ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺗﻮﻗﻒ داﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻴﻢ ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺸﺪ و از ﺟﻤﻊ ﻣﺎ‬
‫ﻓﻘﻂ دو ﻧﻔﺮ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﺮت و ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫‪213‬‬
‫ب( ﺣﻜﺎﻳﺖ دوم‪ :‬از ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪699‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي )ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 700‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻧﻘﻞ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ( ﻛﻪ ﺧﻼﺻﻪ ي آن ﺑﻪ ﻗﺮار ذﻳﻞ اﺳﺖ‪ ،‬وي ﺑﻴﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ‪:‬‬

‫در ﻳﻜﻲ از ﻗﺮﻳﻪ ﻫﺎي اﻧﺪﻟﺲ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺎرواﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدم ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻫﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻫﺴﺘﻴﻢ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ‬
‫ﺟﺰاﻳﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﺎم ﺟﺰاﻳﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﻣﺸﺘﺎق ﺳﻔﺮ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﺷﺪم ‪ ،‬ﺳﻔﺮ را آﻏﺎز ﻧﻤﻮدم ﺗﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪم در‬
‫آﻧﺠﺎ ﺑﻴﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ ارزاق آن ﺟﺰﻳﺮﻫﺎز ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀـﺮاء ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣـــﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و‬
‫اوﻻد آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺷﺪم ﺗﺎ ﻛﺸﺘﻲ ﻫﺎي ارزاق وارد ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺧﻮش ﺳﻴﻤﺎﻳﻲ ﻫﻤﺮاه آﻧﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮا ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﺎ او ﻫﻤﺴﻔﺮ‬
‫ﺷﺪم ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﺧﻮد ﺑﺮﺳﻢ‪ ،‬در ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮد آﺑﻬﺎي ﺳﻔﻴﺪي را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم ﻛﻪ آن ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺑﻴﺎن ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ آﺑﻬﺎ ﺟﺰﻳﺮه‬
‫ﺧﻀﺮاء را اﺣﺎﻃﻪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﻣﺎﻧﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ دﺷﻤﻦ وارد ﺟﺰﻳﺮه ﮔﺮدد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ ﭼﺸﻤﻢ ﺧﻮرد ﺑﻪ ﻫﻔﺖ‬
‫ﻗﻠﻌﻪ ي اﺳﺘﻮار ﺑﺎ دﻳﻮارﻫﺎي ﻣﺤﻜﻢ و ﺑﺮج ﻫﺎي ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه‪،‬از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ وارد ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮاء‬
‫ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬در روز ﺟﻤﻌﻪ اي در ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﻌﻪ را ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ اداء ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز از‬
‫ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪم آﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻧﻪ‪،‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺎﻳﺐ ﺧﺎص آن ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫از او ﭘﺮﺳﻴﺪم آﻳﺎ ﺷﻤﺎ اﻣﺎم را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮده اي‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ ﺑﻪ ﺧﺎرج آن ﺷﻬﺮ رﻓﺘﻢ ‪ ،‬ﻣﺮدي ﺧﻮش ﺳﻴﻤﺎ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم‪ ،‬از ﺳﻴﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪم اﻳﻦ ﻣﺮد ﻛﻴﺴﺖ؟ او ﻫﻤﺮاه‬
‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮدﻳﮕﺮ ﺧﺎدﻣﺎن ﻗﺒ‪‬ﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻛﻮﻫﻲ را ﺑﻪ ﻧﺸﺎن داد و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻫﺮ ﺻﺒﺢ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻲ روم آﻧﺠﺎ و اﻣﺎم را زﻳﺎرت ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺎ و اﻣﺎم را زﻳﺎرت ﻛﻦ‪ ،‬رﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻗﺒﻪ و از ﺧﺎدﻣﺎن ﻗﺒﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪم آﻳﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎم را اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬دﻳﺪن اﻣﺎم ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ!‬

‫از ﺳﻴﺪ ﺳﻮاﻻﺗﻲ ﻛﺮدم از ﺟﻤﻠﻪ؛ﭼﺮا ﺑﻌﻀﻲ آﻳﺎت ﻗﺮآن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻗﺮآن ﺑﺮ ﻫﻔﺖ ﺣﺮف ﻧﺎزل ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ و ﻗﺮآﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻤﺮ و اﺑﻮﺑﻜﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ از آﻳﺎت را ﺣﺬف ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا ﺑﺮﺧﻲ آﻳﺎت ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪214‬‬
‫و روز ﺟﻤﻌﻪ اي در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻮدم ‪ ،‬از ﺑﻴﺮون ﻣﺴﺠﺪ ﺳﺮو ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬از ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ ﭘﺮﺳﻴﺪم اﻳﻦ ﺳﺮ وﺻﺪا ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺖ اﻳﻨﺎن ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ از ﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮج آن ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و‬
‫از اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻨﻮز ‪ 13‬ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪم اﺳﺎﺗﻴﺪ ﻣﺎ ﻗﺎﻳﻞ اﻧﺪ رواﻳﺎﺗﻲ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ در ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ادﻋﺎي ﻣﺸﺎﻫﺪه ي آن ﺣﻀﺮت را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬
‫ﺗﻜﺬﻳﺒﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ دوران ﺑﻨﻲ ﻋﺒﺎس ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻌﺪ از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬آﻳﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻣﺎم را در‬
‫ﻏﻴﺒﺖ دﻳﺪ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ از ﻣﺨﻠﺼﻴﻦ آﻗﺎ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻮ دو ﻣﺮﺗﺒﻪ آن ﺣﻀﺮت را دﻳﺪه اي ﺑﻌﺪ‪ ،‬از ﺧﻤﺲ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﺧﻤﺲ را ﺑﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺒﺎح ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ آن واﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺎت ﻣﺸﺘﺮك دو ﺣﻜﺎﻳﺖ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻓﺮزﻧﺪان آن ﺣﻀﺮت در ﺟﺰﻳﺮه اي ﻣﻴﺎن درﻳﺎ ﻗﺮار‬ ‫‪-1‬‬
‫دارد‪.‬‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( داراي ﻫﻤﺴﺮ و ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-2‬‬

‫ﺟﺰﻳﺮه اي ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در آن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮش آب و ﻫﻮا و ﺳﺮﺳﺒﺰ‬ ‫‪-3‬‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و در ﻧﻘﺎط دﻳﮕﺮ دﻧﻴﺎ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫در آن ﺟﺰﻳﺮه ﻣﻲ ﺗﻮان اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮد‪.‬‬ ‫‪-4‬‬

‫ﻧﻈﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬رﻓﺎه و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺳﻠﻮك ﻣﺮدم در آن ﺟﺰاﻳﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫ﻧﻘﻞ ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺎي ﻫﺮ دو داﺳﺘﺎن )اﻧﺒﺎري و ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ( دو ﺷﺨﺺ ﻣﺠﻬﻮل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪-6‬‬

‫ﻧﻈﺮات راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﺣﻜﺎﻳﺖ و اﺻﻞ داﺳﺘﺎن ﺟﺰﻳﺮه ﺧﻀﺮاء‪:‬‬

‫‪ -1‬ﮔﺮوه اﻧﺪﻛﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪215‬‬
 ‫‪ -2‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺻﻞ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ ،‬آن را ﺑﺎ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺮﻣﻮدا ﻧﻴﺰ ﺗﻄﺒﻴﻖ داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺰرﮔﻲ ﭼﻮن ﺷﻴﺦ ﺟﻌﻔﺮ ﻛﺎﺷﻒ اﻟﻐﻄﺎء آﻗﺎ ﺑﺰرگ ﺗﻬﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﺷﻮﺷﺘﺮي‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﺟﻌﻔﺮ ﻣﺮﺗﻀﻲ‬
‫ﻋﺎﻣﻠﻲ ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﺑﻬﺒﻮدي و‪ ...‬ﺑﺮ اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ داﺳﺘﺎن ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮاء واﻗﻌﻴﺖ ﻧﺪارد و ﺑﺮ دو ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ اﺻﻞ‬
‫داﺳﺘﺎن را ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺬاري ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬اﺷﻜﺎﻻت ﻣﺘﻌﺪد ﺳﻨﺪي‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻣﺘﻨﻲ وارد ﻧﻤﻮده اﻧﺪ و آن دو ﻧﻘﻞ را ﻛﺎﻣﻼ از‬
‫درﺟﻪ ي اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎﻗﻂ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻨﻚ ‪،‬ﺑﻪ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﻪ ذﻛﺮ ﺑﺮﺧﻲ اﺷﻜﺎﻻت ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﺣﻜﺎﻳﺖ وارد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺠﺰاﻣﻲ‬
‫ﭘﺮدازﻳﻢ‪:‬‬

‫اول‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ‬

‫اﺷﻜﺎﻻت ﺳﻨﺪي‪:‬‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ در ﻛﺘﺎب ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ را در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ‬ ‫‪-1‬‬
‫و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ آن را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﻞ در ﻳﻚ ﺑﺎب ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻋﻠﻤﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ و اﺑﻦ داود اﺳﻤﻲ از او و‬ ‫‪-2‬‬
‫داﺳﺘﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎورده اﻧﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ از ﭼﻨﺪ ﺣﺎل ﺧﺎرج ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻳﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮان وي داﺳﺘﺎن او را دروغ و ﺑﺎﻃﻞ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ اﺻﻼ ﭼﻨﻴﻦ داﺳﺘﺎﻧﻲ را ﻧﺸﻨﻴﺪه اﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن‬
‫در زﻣﺎن ﻫﺎي ﻳﻌﺪ از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3‬در ﻣﻴﺎن ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻗﺪﻳﻤﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺄﺧﺬي ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد‪ ،‬ﻛﺘﺎب »ﻣﺠﺎﻟﺲ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ« اﺛﺮ‬
‫ﻗﺎﺿﻲ ﻧﻮراﷲ ﺷﻮﺷﺘﺮي اﺳﺖ‪ ،‬او در ﺳﺎل ‪ 1019‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺑﻪ ﺷﻬﺎدت رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ داﺳﺘﺎن ﺟﺰﻳﺮه ي‬
‫ﺧﻀﺮاء ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 699‬ﻫﺠﺮي اﺳﺖ‪) ،‬ﺗﻔﺎوت = ‪320‬ﺳﺎل(‪.‬‬

‫‪216‬‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ‪ :‬از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪي اﺷﻜﺎﻻت دﻳﮕﺮي وارد اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ در ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ اﺧﺘﺼﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎﻻت ﻣﺘﻨﻲ‪:‬‬

‫در داﺳﺘﺎن ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ اﺷﺎره ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﻠﻤﺎت دﻳﻨﻲ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد و رواﻳﺎت زﻳﺎدي ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف آن ﻣﻄﺎﻟﺐ وﺟﻮد دارد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ .1‬در ﻣﺘﻦ رواﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ از ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪ :‬ﭼﺮا در ﻣﻴﺎن ﺑﺮﺧﻲ از‬
‫آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ارﺗﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد؟ ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻗﺮآﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻠﻴﻔﻪ ي اول‬
‫)اﺑﻮﺑﻜﺮ( ﺟﻤﻊ آوري ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺑﻌﻀﻲ آﻳﺎت آن را ﺣﺬف ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﻗﺮآن اﻣﺎم ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﻗﺒﻮل‬
‫ﻧﻜﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺎﻃﺮ ﺑﻌﻀﻲ آﻳﺎت ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﻓﺮاز ﺣﻜﺎﻳﺖ را ﻗﺒﻮل ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻗﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻗﺮآن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ اﺟﻤﺎع ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ و ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮﻳﺢ آﻳﻪ ﻗﺮآن در ﺳﻮره ﺣﺠﺮ آﻳﻪ ي ‪ 9‬ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ »اﻧﺎ ﻧﺤﻦ ﻧﺰﻟﻨﺎ اﻟﺬﻛﺮ و اﻧﺎ‬
‫ﻟﻪ ﻟﺤﺎﻓﻈﻮن« ؛»اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺎ ﻗﺮآن را ﺑﺮ ﺗﻮ ﻧﺎزل ﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﺎ ﻫﻢ آن را ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﻤﻮد« ‪ ،‬ﺑﺎﻃﻞ و ﻣﺮدود اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻨﻬﺎ‬
‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬اﻫﺘﻤﺎم و ﺗﻮﺟﻪ زﻳﺎد ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﺣﻔﻆ ﻗﺮآن و ﺗﻌﺪد ﻧﺴﺨﻪ ﻫﺎ و ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻦ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ‪ ،‬از زﻣﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‬
‫اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﺣﺪي ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ و ﺗﺤﺮﻳﻒ آن از اﻣﻮر ﻣﺤﺎل م‬
‫ﻣﻤﺘﻨﻊ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ .2‬ﻣﺘﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻣﻜﺎن و ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ آن ﺣﻀﺮت را ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮا ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺑﺴﻴﺎري‬
‫از رواﻳﺎت اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در اداﻣﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آﻧﻬﺎ اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ(اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ از ﻣﻜﺎن ﺳﻜﻮﻧﺖ آن ﺣﻀﺮت اﻃﻼﻋﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺧﺪﻣﺘﻜﺎر آن‬
‫ﺣﻀﺮت‪.‬‬

‫‪217‬‬
‫ب( در رواﻳﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﺷﻨﺎس در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺣﻀﻮر ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﺮدم ﺣﻀﺮت را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ؛ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﺎ اذن‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎر‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮاص ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ .3‬در ﻣﺘﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﺧﻀﺮا داراي ﻫﻔﺖ ﺣﺼﺎر اﺳﺖ و از ﺑﺮج ﻫﺎي ﻣﺤﻜﻢ دﻓﺎﻋﻲ ﺑﺮﺧﻮردار‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ وارد آن ﺟﺰﻳﺮه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﻲ ﻗﻬﺮﻣﺎن داﺳﺘﺎن ﺟﺰﻳﺮه ي ﺧﻀﺮا ﻗﺎﻳﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺟﺰﻳﺮه ﺑﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ ي آﺑﻬﺎي ﺳﻔﻴﺪي ﻛﻪ در اﻃﺮاف آن وﺟﺪ دارد‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﻏﻴﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺻﺪر و ذﻳﻞ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد؛ زﻳﺮا ﺟﺰﻳﺮه اي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي ﻏﻴﺒﻲ و‬
‫آﺑﻬﺎي ﺳﻔﻴﺪ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ؛ دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻫﻔﺖ دﻳﻮار ﻣﺤﻜﻢ و ﺑﺮج ﻫﺎي آﻧﭽﻨﺎﻧﻲ دارد؟!‬

‫‪ .4‬در ﻣﺘﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ از ﻗﻮل ﺧﺎدﻣﺎن ﻗﺒﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ رؤﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻏﻴﺮ‬
‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ؛ وﻟﻲ در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ‪ ،‬او ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎاﺧﻼص ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ اﻣﺎم را ﺑﺒﻴﻨﺪ؛ وﻟﻲ او را‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﺑﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮدن رؤﻳﺖ و دﻳﺪن ﻣﺸﺮوط ﺟﻤﻊ ﻛﺮد؟!‬

‫‪ .5‬در ﻳﻚ روز ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬راوي داﺳﺘﺎن ﺳﺮ و ﺻﺪاي زﻳﺎدي از ﺑﻴﺮون ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ ﺷﻨﻮد‪ ،‬از ﺳﻴﺪ ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ ﻛﻪ‬
‫اﻳﻦ ﺳﺮو ﺻﺪا ﭼﻴﺴﺖ؟ او ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻳﻨﺎن ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ از ﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ 13‬ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻗﺎﻳﻞ ﺑﻮدن ﻋﻤﺮ آن ﺳﻴﺼﺪ ﻧﻔﺮ و ﺣﻴﺎت آﻧﺎن ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﻴﺎت‬
‫آﻧﺎن ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت اداﻣﻪ دارد‪ .‬ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮ آن ﻧﺪارﻳﻢ و دﻻﻳﻞ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﻓﻘﻂ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺣﻀﺮت و ﺑﻌﻀﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ .6‬در ﻣﺘﻦ داﺳﺘﺎن آﻣﺪه‪ :‬ﺧﻤﺲ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺣﻼل اﺳﺖ و ﭘﺮداﺧﺖ آن واﺟﺐ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ؛‬
‫ﭼﻮن ﺧﻼف ﻧﻈﺮ ﻣﺸﻬﻮر ﻓﻘﻬﺎي ﺷﻴﻌﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪218‬‬
 ‫‪ .7‬ﻣﺘﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﺮ وﺟﻮد ﻫﻤﺴﺮ و اوﻻد ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت دﻻﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻈﺮﻳﻪ را ﺑﺰرﮔﺎﻧﻲ ﭼﻮن ﻣﻔﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺿﻲ و‬
‫ﻃﺒﺮﺳﻲ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ و رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ اوﻻد ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﺳﻨﺪ رد ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رواﻳﺎﺗﻲ ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف آن دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫اﻟﻒ( ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﻤﺰه ﺑﻪ اﻣﺎم رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬از ﭘﺪران ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﻣﺎﻣﻲ ﻓﻮت ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬
‫ﺧﻮد را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻳﺎ ﻗﻴﺪ ﻛﺮده اﻳﺪ ﻛﻪ »ﻏﻴﺮ از ﻗﺎﺋﻢ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(«‪.‬‬

‫ب(ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮده ‪ :‬ﻫﻴﭻ اﻣﺎﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺲ از او‬
‫ﻓﺮزﻧﺪي )ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ( اﺳﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ او از ﻗﺒﺮ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬ﭘﺲ آن اﻣﺎم ﻓﺮزﻧﺪ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮرﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺦ رواﻳﺖ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ‪:‬‬

‫ﻧﺎﻗﻞ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﺪﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪699‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺧﺒﺮ را از ﺷﺨﺼﻲ ﺷﻨﻴﺪه اﺳﺖ و ﺑﺮاي اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺧﻮد ﺑﻪ‬
‫ﻧﺰد ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺪون واﺳﻄﻪ ﺧﺒﺮ را از او ﺑﺸﻨﻮد‪.‬‬

‫ﻓﺮض ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﺎ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﻣﻼﻗﺎت ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻔﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﺑﻪ اﻧﺪﻟﺲ در ﭘﺎﻳﺎن ﻗﺮن ﺷﺸﻢ ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﭼﻮن واﻗﻌﻪ ي ﻣﺬﻛﻮر در‬
‫زﻣﺎن ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻓﺎﺿﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ و او ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل اﻳﻦ واﻗﻌﻪ را ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﻧﻘﻞ‬
‫ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺎل اﻳﻦ ﺳﻮال ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﭘﺲ از ﻣﻼﻗﺎت ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ را ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮده و ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ي زﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﻮد ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ اﻋﺘﻤﺎد اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻟﻄﻤﻪ وارد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪219‬‬
 ‫دوم‪ .‬ﺣﻜﺎﻳﺖ اﻧﺒﺎري‬

‫اﺷﻜﺎﻻت ﺳﻨﺪي‪:‬‬

‫داﺳﺘﺎن اﻧﺒﺎري ﻓﺎﻗﺪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﻨﺎد اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب اﻟﺘﻌﺎزي آن را ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ؛ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺘﻨﺴﺎخ ﻛﻨﻨﺪه‬
‫ﻧﺎﻣﻌﻠﻮﻣﻲ آن را در ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺘﺎب اﻟﺘﻌﺎزي اﻓﺰوده اﺳﺖ؛ ﻛﻪ از اﺳﺎس ﻣﻌﻠﻮم ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ ﺧﺒﺮ را از ﻛﺠﺎ و ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺷﻨﻴﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺷﺨﺎص ﻣﺬﻛﻮر در ﺳﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ و در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﻌﺮوف رﺟﺎﻟﻲ ﺷﻴﻌﻪ ذﻛﺮي از آﻧﺎن ﺑﻪ ﻣﻴﺎن‬
‫ﻧﻴﺎورده اﺳﺖ و ﺷﺨﺺ ﻛﻪ ﻧﺎﻗﻞ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﻬﻮل اﺳﺖ‪.‬ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﻛﻪ او ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺷﻜﺎﻻت ﺳﻨﺪي‪:‬‬

‫از ﻣﺘﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﺗﺎﺟﺮ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﺎ ﺗﻌﺪادي اﻓﺮاد ﻳﻬﻮدي و اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺑﻪ زﻳﺎرت‬
‫ﻧﺎﻳﺐ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﺸﺮف ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﺴﻤﺎن ﺷﻴﻌﻪ و ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﺗﻘﻮا و ﻋﺎﺷﻖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﻓﺘﺨﺎر ﻧﺎﻳﻞ ﻧﺸﻮﻧﺪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻌﺎدﺗﻲ داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻜﺘﻪ ي آﺧﺮ اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬در ﻣﺘﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﻳﻬﻮد و‬
‫ﻧﺼﺎرا ﺟﺰﻳﻪ ﮔﺮﻓﺖ؛ وﻟﻲ اﻣﻮال اﻫﻞ ﺳﻨﺖ را ﻣﺼﺎدره ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎﻳﺪ از ﻗﻬﺮﻣﺎن داﺳﺘﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪ ‪ :‬اﻳﻦ ﺣﻜﻢ ﺑﺎ ﻛﺪام ﺳﻴﺮه و ﺳﻨﺖ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ دارد؟‬

‫‪220‬‬
 ‫ﻗﻴﺎم اﻣﺎم ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺷﻤﺸﻴﺮ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺳﻼح ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ي ﺟﺪﻳﺪ ﻛﺎراﻳﻲ ﻧﺪارد؟‬

‫از دﻗﺖ در ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ رواﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻣﻌﺎرف اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ وﺿﻮح ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻗﻴﺎم آن ﺣﻀﺮت ﻳﻚ ﻗﻴﺎم ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬زﻳﺪ ﺑﻦ ﺷﺤﺎم ﻣﻲ‬
‫ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬در ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﺳﻨﺖ از ﺳﻨﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان وﺟﻮد دارد‪ ...‬ﺳﻨﺘﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( دارﻧﺪ اﻳﻨﻜﻪ وي ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻗﻴﺎم ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫در ﻧﻮﺷﺘﻪ اي ﺑﻪ ﺧﻂ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ...:‬ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﻛﺮد ﺗﺎ ﺣﻖ را ﻏﻠﺒﻪ ﺑﺨﺸﻨﺪ‪...‬‬

‫ﻋﺪم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از رواﻳﺎت ﻳﺎ رواﻳﺖ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻀﻤﻮن اﻳﻦ رواﻳﺎت را ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺳﺎزد ﺳﺒﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎن ﻧﺎآﮔﺎه ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻣﺨﺪوش و ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ از ﻣﺴﺌﻠﻪ ي ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( درذﻫﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و اﻳﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد ﺑﺴﺘﺮ و زﻣﻴﻨﻪ اي را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺗﺎ دﺷﻤﻨﺎن آﮔﺎه از ﻃﺮﻳﻖ‬
‫ﺗﺼﺮف در ﻣﻔﻬﻮم ﻳﺎ اﻳﺠﺎد ﺗﺤﺮﻳﻒ در ﻣﺘﻦ ﻳﺎ ﻣﻮﺿﻮع اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ از رواﻳﺎت‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﺴﺌﻠﻪ ي ﻣﻬﺪوﻳﺖ را ﺑﺮ ﺧﻼف‬
‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ و ﺣﺘﻲ اﻣﺮوزه ﺷﺎﻫﺪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻫﻚ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ اﺑﺰارﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ ﻣﺪرن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﻳﻚ اﻧﺪﻳﺸﻪ ي ﺧﻄﺮﻧﺎﻛﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﺗﻤﺪن ﺑﺸﺮي را ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻓﻴﻠﻤﻬﺎﻳﻲ ﭼﻮن‬
‫»ﻧﻮﺳﺘﺮآ داﻣﻮس« از ﺟﻤﻠﻪ ي اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ در ﺿﻤﻦ آن ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺘﻜﺒﺎر ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺻﻬﻴﻮﺗﻴﺴﺖ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ‬
‫ﺗﻼش ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ »ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(« را ﺿﺪ ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﻴﺖ و ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺐ و‪ ...‬ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻪ ﺗﺨﻄﺌﻪ ﺗﻔﻜﺮ ﻣﻬﺪوﻳﺖ ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‪.‬‬

‫‪221‬‬
 ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ اﻧﺪك ﺗﺄﻣﻠﻲ در اﻫﺪاف ﻛﻠﻲ ﻫﻤﻪ آﻳﻴﻦ ﻫﺎي اﻟﻬﻲ و از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻜﺘﺐ اﺳﻼم ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺗﻚ ﺗﻚ اﺣﻜﺎم و ﻗﻮاﻧﻴﻦ و ﻣﻘﺮرات اﻟﻬﻲ ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ ارزش ﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ي آﻧﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﺻﻠﺢ و آراﻣﺶ و اﻣﻨﻴﺖ در ﺟﻮاﻣﻊ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﺎ در ﺳﺎﻳﺮ آن ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻛﻤﺎل اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﺧﻮﻳﺶ دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ در ﺑﺮﺧﻲ از ﻣﻮارد‪ ،‬ﺳﺨﻦ از ﺷﻤﺸﻴﺮ و ﻣﺒﺎرزه و ﺟﻬﺎد ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي وﻳﮋه اي‬
‫اﺧﺘﺼﺎص دارد ﻛﻪ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﺆﺛﺮ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺶ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﻛﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ اﺑﺰارﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﺪرن ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺎراﻳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬
‫اﺣﺘﻤﺎﻻﺗﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬اﻟﻒ( ﺷﺎﻳﺪ ﺧﺮوج ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﺟﻨﮓ و ﻣﺄﻣﻮرﻳﺖ اﻟﻬﻲ ﺑﺮاي ﺟﻬﺎد ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ اﻫﺪاف ﺧﻮد از ﻗﺪرت و ﻧﻴﺮوي ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و‬
‫ﻣﺮدم ﮔﻤﺎن ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻣﻮﻋﻈﻪ و ﭘﻨﺪ و اﻧﺪرز اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه‪ ،‬ﻣﻘﺼﻮد از ﻗﻴﺎم ﺷﻤﺸﻴﺮ‬
‫اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻼح ﺟﻨﮕﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و از ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي‬
‫ادوات ﺟﻨﮕﻲ راﻳﺞ ﺧﻮدداري ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻬــــﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮه‬
‫ﻫﺎي ﺟﻨﮕﻲ و از ﻣﺪرن ﺗﺮﻳﻦ آﻻت و اﺑﺰارﻫﺎي ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻨﺪ و ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي ﺗﻮان ﻋﻠﻤﻲ ﻓﻮق‬
‫اﻟﻌﺎده اي ﻛﻪ دارﻧﺪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﻼح ﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮي را اﺧﺘﺮاع ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي آﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم اﺑﺰارﻫﺎ و وﺳﺎﻳﻞ‬
‫ﺟﻨﮕﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﻏﺎﻟﺐ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ب( اﺣﺘﻤﺎل دﻳﮕﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ رﺷﺪ ﻏﻜﺮي ﺑﺸﺮ و ارﺗﻘﺎء ﺳﻄﺢ ﻓﺮﻫﻨﮓ و اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ و ﺑﺮ ﻃﺮف ﺷﺪن‬
‫ﻋﻨﺎد و ﺟﻬﺎﻟﺖ و‪ ...‬در آن ﻋﺼﺮ اﻧﺴﺎن از ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺳﻼح ﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻛﺸﺘﺎر ﺟﻤﻌﻲ دﺳﺖ ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ و ﺗﻤﺎم‬
‫ﺳﻼح ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اﺗﻤﻲ و ﻫﺴﺘﻪ اي و ‪ ...‬را ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮاي از ﺑﻴﻦ ﺑﺮدن ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد‪،‬‬
‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻼح ﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؛ ﻟﺬا ﺑﺮاي اﺳﺘﻘﺮار ﻋﺪاﻟﺖ و ﺻﻠﺢ و اﻣﻨﻴﺖ ‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻫﻢ‬
‫ﻛﻔﺎﻳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت در ﻧﺘﻴﺠﻪ وﻗﻮع ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺗﻤﺎم دﺳﺘﺎوردﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ و ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺟﻬﺎن ﻧﺎﺑﻮد‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪو ﺑﺸﺮ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ي از دﺳﺖ دادن ﺗﻤﺎم اﻣﻜﺎﻧﺎت ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﻫﺰاران ﺳﺎل ﺗﻼش و ﺗﺠﺮﺑﻪ ي ﻓﻜﺮي و‬

‫‪222‬‬
 ‫ﻋﻠﻤﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬از ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده ﺑﺮﺧﻮردار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻳﻚ ﺳﻼح ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﺤﺴﻮب‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪو ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ واﺣﺪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪) .‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮري ﻛﻪ در ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ‬
‫ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد(‪.‬‬

‫آﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﺻﺪﻗﺎت ﻣﺎ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﻲ اﻳﺸﺎن‬
‫ﺻﺪﻗﻪ دﻫﻴﻢ و اﻋﻤﺎل ﻣﺴﺘﺤﺒﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺞ و ﻧﻤﺎز و ‪ ...‬اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ؟‬

‫در ﻣﻨﺎﺑﻊ رواﻳﻲ زﻳﺎد ﺑﺮ ﻣﻲ ﺧﻮرﻳﻢ ﺑﻪ اﻋﻤﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﻔﺘﮕﺎن ﺑﺮاي ﻣﻘﺘﺪاي ﺧﻮد اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ و از ﻣﺤﻀﺮ اﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﭘﺮﺳﻴﺪه اﻧﺪ و آﻧﻬﺎ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮده اﻧﺪ و آن اﻋﻤﺎل را داراي ارزش ﻣﻌﻨﻮي داﻧﺴﺘﻪ اﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫در رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﻛﺎﻇﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬روز ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ ﻛﻪ ﻓﺮا ﻣﻲ رﺳﺪ ﺷﺮوع ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﺘﻢ ﻗﺮآن ﺑﺮاي رﺳﻮل ﷲ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻳﻚ ﺧﺘﻢ ﻗﺮآن ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ)ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ( و‬
‫ﻳﻚ ﺧﺘﻢ ﻗﺮآن ﺑﺮاي اﻣﺎﻣﺎن و ﻳﻚ ﺧﺘﻢ ﺑﺮاي ﺷﺨﺺ ﺷﻤﺎ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺛﻮاﺑﻲ ﺑﺮاﻳﻢ دارد؟ ﺣﻀﺮت در ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫ﺛﻮاﺑﺶ آﻧﺴﺖ ﻛﻪ در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎ آﻧﺎن ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﮔﻔﺘﻢ اﷲ اﻛﺒﺮ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺛﻮاﺑﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ‬
‫اﺳﺖ؟ﺣﻀﺮت ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﺑﻠﻲ ﺑﻠﻲ ﺑﻠﻲ‪) .‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار‪/‬ج‪/98‬ص‪(5‬‬

‫و ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ در ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺎده و ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻛﺖ و ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺪون ﺑﺎزﺗﺎب و اﺛﺮ ﻧﻴﺴﺖ‬
‫و ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮرد دو ﺟﺴﻢ ﺧﺮد ﺑﺎ ﻫﻢ داراي اﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺎل ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺣﺮﻛﺎت روﺣﺎﻧﻲ و ﻣﻌﻨﻮي ﻛﻪ در ﻧﺸﺌﻪ ي روﺣﺎﻧﻴﺖ اﺳﺖ و ﺗﺎﺛﻴﺮ و ﺗﺎﺛﺮ در آن ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎ دﻧﻴﺎي‬
‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺪون اﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫وﻟﻮ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ اﻋﻤﺎل ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ذواﻟﻔﻀﻞ اﻟﻌﻈﻴﻢ‬
‫اﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻋﻤﻠﻲ را ﺑﺪون اﺛﺮ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد ﺑﻪ وﻳﮋه اﮔﺮ ﺑﺮاي اوﻟﻴﺎي او ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫و در رواﺑﻂ ﻋﺎﻃﻔﻲ ﻫﺪﻳﻪ از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﺑﺰار ﺟﺬب ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ‪،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﺰرگ و ﺳﺘﻮدﻧﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻫﺪﻳﻪ‬
‫ﭼﻪ ﻣﺎدي و ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻮي ﺧﺸﻨﻮد ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﻪ ﻗﻄﺐ ﻋﺎﻟﻢ اﻣﻜﺎن اﺳﺖ از‬

‫‪223‬‬
 ‫ﻫﺪﻳﻪ ي ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ ي ﮔﻞ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﺳﻮره ي ﻗﺮآن و ﻳﺎ ﺻﺪﻗﻪ از ﻃﺮف آن ﺣﻀﺮت ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت را‬
‫دﻟﺸﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﭘﻲ ﺟﺒﺮان ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﻫﺪﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪه را ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ دوﺑﺎره اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬و‬
‫ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت و اﺣﺎدﻳﺚ‪،‬ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( داراي زﻧﺪﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ و ﻋﺎدي‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬آن ﺣﻀﺮت ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮدم در ﻣﻌﺮض اراض ﻃﺒﻴﻌﻲ و آﻓﺎت و ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻫﺎي ﺟﺴﻤﻲ و اﻧﺪوﻫﺎي روﺣﻲ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮ اﻳﻦ ﺻﺪﻗﻪ و دﻋﺎ و ﻧﻤﺎزﻫﺎ و ﻫﺪاﻳﺎي ﻣﻌﻨﻮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮده ي اﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( دور ﻛﻨﻨﺪه ي ﺑﻼﻫﺎﺳﺖ‬
‫آن ﺣﻀﺮت را از ﺑﻼﻳﺎ دور ﻣﻲ دارد و در ﺳﻼﻣﺖ ﺟﺴﻢ و ﺟﺎن آن ﻋﺰﻳﺰ اﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫و ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﺎن ﻫﺪﻳﻪ ﻛﻨﻨﺪه و ﻫﺪﻳﻪ ﮔﻴﺮﻧﺪه ارﺗﻴﺎط ﻋﺎﻃﻔﻪ و ﻣﻬﺮ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﺮدد اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﺎ را ﺑﻪ او و او‬
‫را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺳﺎزد و در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻣﺎ را ﺑﻪ رﻧﮓ و ﺧﻮي او آﺷﻨﺎ و ﺻﺪاي ﻧﻴﺎز ﻣﺎ را ﺑﻪ او ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ و ﭘﺎﺳﺦ‬
‫ﭘﺪراﻧﻪ او را ﺑﺮ ﺟﺎن ﻣﺎ ﻓﺮود ﻣﻲ آورد‪،‬دل ﻛﻮﭼﻚ ﻣﺎرا ﺑﻪ ﻗﻠﺐ ﺑﺰرگ ﻗﻄﺐ ﻋﺎﻟﻢ اﻣﻜﺎن و ﺑﻲ ﺳﺎﺣﻞ او ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲ زﻧﺪ‬
‫و ﺟﻮﻳﺒﺎر ﻋﺒﺎدات ﻣﺎرا ﺑﻪ در ﻳﺎي ﻣﻮاج ﺑﻨﺪﮔﻲ او ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺳﺎزد و ﻧﻬﺎل ﺧﺮد و ﺳﺎﻗﻪ ي ﻧﺎزك وﺟﻮد ﻣﺎ را در ﺳﺎﻳﻪ‬
‫ﺳﺎر آن ﺷﺠﺮه ي ﻓﺮاﮔﻴﺮ اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪ و ﺳﺘﺎره ي وﺟﻮد ﻣﺎ را از ﻣﺎه و ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﻬﺎن ﺗﺎب ﻫﺴﺘﻲ او روﺷﻦ‬
‫ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﭼﺮا اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭘﻴﺮ ﻧﺸﺪه اﻧﺪ؟ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ وﻗﺖ ﺣﻀﺮت ﻇﻬﻮر ﻛﻨﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮاﻧﺎن‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫ﻃﺒﻖ اﻋﺘﻘﺎدات ﺷﻴﻌﻪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ دوازده ﻗﺮن ﻋﻤﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ)از ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫـ‬
‫‪ .‬ق( و ﻫﻨﻮز ﻫﻢ زﻧﺪه اﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻫﻢ ﺟﺰ ﺧﺪا ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ ﭼﻪ ﻣﺪﺗﻲ ﻋﻤﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺑﺮ ﺧﻼف ﻧﻈﺎم ﻋﺎدي ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻳﻚ اﻣﺮ ﻧﺎﻣﻌﻘﻮل و ﺧﻼف ادراك ﻋﻘﻞ ﻧﻴﺴﺖ و ﻋﻠﻢ ﻫﻢ آن را رد‬
‫ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﺪارد ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎدر ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺎ آن ﻗﺪرت ﻻﻳﺰال ﺧﻮد ﺷﺮاﻳﻄﻲ را در ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‬
‫ﻛﻪ ﻫﺰاران ﺳﺎل ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﺮ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪224‬‬
 ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮد و آن اﻳﻦ ﻛﻪ‪:‬اﻧﺴﺎن در ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻞ از اﻣﻮرات‬
‫ﻋﺎدت ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و اﮔﺮ واﻗﻌﻪ اي ﺑﺮ ﺧﻼف آن ﭼﻪ ﻋﺎدت ﻛﺮده ﺑﺸﻨﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻌﻴﺪ و ﺑﻠﻜﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲ ﺷﻤﺎرد ﻣﺜﻼ‬
‫ﻣﺎ ﺳﺒﺰ ﺷﺪن و ﺑﺎردار ﺷﺪن درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه را در ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪه اﻳﻢ‪:‬‬

‫ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﻛﻪ ﺑﺮﺳﺪ ﻫﻮا ﻣﻼﻳﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻤﻜﻢ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎي ﺑﻲ ﺑﺮگ درﺧﺘﺎن ﺷﻜﻮﻓﻪ و ﮔﻞ ﺑﺮگ در ﻣﻲ آوردن و ﭘﺎ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎي ﮔﺮﻣﻲ ﻫﻮا ﭘﻴﺶ ﻣﻲ روﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﻫﺎي رﺳﻴﺪه را از درﺧﺘﺎن ﻣﻲ ﭼﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ وﺿﻊ ﻋﺎدت ﻛﺮده اﻳﻢ اﮔﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ از روز اول ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ وﺿﻊ را دﻳﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﺎدت ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮده اﻳﻢ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺑﺸﺮ ﻛﻪ از ﻣﺎدر ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل)ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ‪ 15‬ﺳﺎل( دوران‬
‫ﻛﻮدﻛﻲ ﺧﻮد را ﻣﻲ ﮔﺬراﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ دوران ﺟﻮاﻧﻲ ﻗﺪم ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ و در زﻣﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻣﻲ ﻣﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺴﺎن ﭼﻮن از روز اول اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪه و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻊ ﻋﺎدت ﻛﺮده اﺳﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺷﻨﻮد اﻧﺴﺎن ﻫﺰار و اﻧﺪي ﺳﺎل‬
‫ﻋﻤﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﻌﺠﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻃﺒﻴﻌﺖ‪،‬ﻏﺮاﻳﺐ و ﻧﻮادر ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﺑﺴﻴﺎر وﺟﻮد دارد‪ .‬ﻓﻼﺳﻔﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ اﻧﺴﺎن از ﻏﺮاﻳﺐ و ﻋﺠﺎﻳﺐ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻨﻮد اﮔﺮ دﻟﻴﻞ ﻋﻠﻤﻲ و ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺶ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ آن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮد ﺑﻨﺎ ﺑﺮاﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻋﻘﻠﻲ و ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺎل‬
‫ﺑﻮدن ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﻋﻜﺲ دﻟﻴﻞ ﻋﻠﻤﻲ و ﻗﻄﻌﻲ و دﻳﻨﻲ و ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮ اﻣﻜﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﻋﻤﺮ دارﻳﻢ‪.‬‬

‫از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ ‪،‬زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ اﺧﺘﻼل ﻫﺎ و آﺳﻴﺐ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻤﺮ او‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬رﻓﻊ ﮔﺮدد‪،‬ﻋﻤﺮ او ﺑﻪ دوﻳﺴﺖ ﺳﺎل ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪.‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ اﻧﻴﺎن ﻋﺎدﺗﺎ ﻫﻔﺘﺎد ﻳﺎ ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﻋﻤﺮ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪،‬ﺑﺮ اﺛﺮ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻀﻮي از او ﻓﺮﺳﻮده ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ ﻋﻀﻮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺳﺮاﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫)ﻣﺠﻠﻪ ي داﻧﺸﻤﻨﺪ‪/‬ﺳﺎل‪/6‬ﺷﻤﺎره ي ‪/1‬ص‪(43‬‬

‫»رﻳﻤﻨﺪ وﺑﺮل« اﺳﺘﺎد داﻧﺸﮕﺎه»ﺟﻮﻧﺲ ﻫﻴﻜﻨﺲ« ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫اﻋﻀﺎي رﻳﻴﺴﻪ ﺟﺴﻢ اﻧﺴﺎن اﺳﺘﻌﺪاد ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﻠﻮد و دوام را دارﻧﺪ و اي ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎ اﺛﺒﺎت ﺷﺪه و ﺣﺪاﻗﻞ‬

‫‪225‬‬
 ‫اﺣﺘﻤﺎل و ﺣﺪس راﺟﺤﻲ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﺣﻴﺎت اﺟﺰاي ﻣﻮرد آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﻨﻮز اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫)ﻣﺠﻠﻪ ي اﻟﻤﻘﺘﻄﻒ‪/‬ﺷﻤﺎره ي ‪ /3‬ﺳﺎل ‪(95‬‬

‫آزﻣﺎﻳﺸﺎﺗﻲ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان‪،‬روي ﺣﺸﺮات و ﺳﻠﻮل ﻫﺎ و ﮔﻴﺎﻫﺎن اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻋﻤﺮ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان ﺑﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻠﻜﻪ ﻫﺰارﻫﺎ ﺑﺮاﺑﺮ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺷﻤﺎ ﮔﻨﺪم را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در اﻧﺒﺎر ﺑﻴﺶ از ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎل ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬از ﺑﺎزار ﮔﻨﺪم ﻓﺮوﺷﺎن ﺳﻮال‬
‫ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﻨﺪم‪،‬ﭼﻪ ﻗﺪر اﺟﺎزه ي ﺑﻘﺎ ﻣﻲ دﻫﺪ؟در ﺟﻮاب ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪:‬در ﺟﺎي ﻣﺮﻃﻮب ﺑﻴﺶ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﻋﻤﺮ‬
‫ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺟﺎي ﺧﺸﻚ ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ اﮔﺮﻫﻤﻴﻦ ﮔﻨﺪم را در ﺳﻨﺒﻞ ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﻨﻴﻢ ‪ ،‬ﺑﺴﺶ از‬
‫ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎل ﻋﻤﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ در ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﺧﻮاب ﺷﺎه را ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫»ﻳﻮﺳﻒ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ي زراﻋﺖ ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ و ﻣﺎزاد ﻣﺼﺮف ﺿﺮوري را در اﻧﺒﺎرﻫﺎ ذﺧﻴﺮه ﻛﻨﻴﺪ و‬
‫داﻧﻪ ﻫﺎ را ﻫﻤﭽﻨﺎن در ﺧﻮﺷﻪ ي ﮔﻨﺪم ﺑﮕﺬارﻳﺪ)ﺗﺎ ﺳﺎﻟﻢ و ﭘﺎﻛﻴﺰه ﺑﻤﺎﻧﺪ(«)ﺳﻮره ي ﻳﻮﺳﻒ آﻳﻪ ي ‪(47‬‬

‫در ﻛﺎوش ﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ و ﺣﻔﺎري ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺼﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﻣﺪه‪،‬درﻣﻘﺒﺮه ي ﻓﺮﻋﻮن ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﮔﻨﺪم ﻫﺎﻳﻲ در‬
‫ﺳﻨﺒﻞ از اﻫﺮام ﻣﺼﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آورده اﻧﺪ و در ﺷﻚ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻗﻮه ي رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ در آن ﺑﺎﻗﻲ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن‬
‫ﮔﻨﺪم ﻫﺎ را ﻛﺎﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﺳﺒﺰ ﺷﺪﻧﺪ؛ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻨﺪم ﻫﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در آﻧﺠﺎ ﻛﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ؛ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺮﺧﻲ اﻣﻮر ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻏﻴﺮ ﻋﺎدي ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻣﺎ ﻣﺤﺎل ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻧﻈﺮﻳﻪ ي زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺪت ﻋﻤﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻤﻲ ﺣﺪ ﻣﻌﻴﻦ و‬
‫ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻧﺪارد و ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺖ ﻛﻮﻛﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺎه اﻧﺮژي آن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﺎز ﺑﻤﺎﻧﺪ؛ﺑﻠﻜﻪ ﻋﻤﺮ ﻫﺮ ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه‬
‫ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺮاﻳﻂ زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﻣﻴﺰان ﻋﻤﺮ ﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻛﻢ و زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫»ﻳﻮري ﺧﻴﺎﻟﻜﻒ« اﺳﺘﺎد ﭘﻠﻲ ﺗﻜﻨﻴﻚ»ﻛﻴﻒ« در ﺷﻮروي ﺳﺎﺑﻖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫‪226‬‬
‫»ﺳﻠﻮل ﻛﻪ ﺳﻨﮓ اول و اﺻﻠﻲ ﺑﻨﺎي ﺟﺎﻧﺪاران ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎوﻳﺪ اﺳﺖ و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲ ﻣﻴﺮد؛ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻏﺬا داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺳﺮﻣﺎ و ﮔﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺳﺒﺐ ﻫﻼﻛﺘﺶ ﻧﺸﻮد«‬

‫وي اﺿﺎﻓﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪»:‬اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻳﺪ زﻧﺪه و ﺟﺎوﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﺮﮔﺰ از ﺑﻴﻦ ﻧﺮود؛ زﻳﺮاﺳﻠﻮل ﻫﺎي ﺗﺸﻜﻴﻞ دﻫﻨﺪه ي ﺑﺪن او‬
‫ﺟﺎوﻳﺪ اﺳﺖ«)ﻣﺠﻠﻪ ي ﺧﻮاﻧﺪﻧﻲ ﻫﺎ‪/‬ﺳﺎل‪/28‬ﺷﻤﺎره ي ‪/38‬ص ‪(43‬‬

‫از ﻧﻈﺮ دﻳﻨﻲ ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮ اﻧﻜﺎر ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ در اﻓﺮاد اﺳﺘﺜﻨﺎ ﺷﺪه ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ در رواﻳﺎت و ﺗﻮارﻳﺦ‬
‫ﻣﺬﻫﺒﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ادرﻳﺲ‪ ،‬اﻟﻴﺎس‪ ،‬و ﺧﻀﺮ و ﻋﻴﺴﻲ‪-‬ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم‪ -‬ﻫﻨﻮز زﻧﺪه اﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻟﻘﻤﺎن ﺣﻜﻴﻢ ‪4000‬‬
‫ﺳﺎل و ﻋﺎد ‪ 3500‬ﺳﺎل و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان دﻳﮕﺮ ﻋﻤﺮ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ در ﻗﺮآن درﺑﺎره ي ﺣﻀﺮت ﻧﻮح‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫»ﻧﻮح در ﻣﻴﺎن ﻗﻮم ﺧﻮد ﻫﺰار ﺳﺎل ﺟﺰ ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل)‪ 950‬ﺳﺎل( درﻧﮓ ﻛﺮد )و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﻛﺮد(«)ﺳﻮره ي ﻋﻨﻜﺒﻮت‬
‫آﻳﻪ ي ‪(14‬‬

‫اﻣﺎم رﺿﺎ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫»ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﮔﺎه ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﺳﻦ ﭘﻴﺮي اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﺳﻴﻤﺎي ﺟﻮان دارد‬
‫و آﻧﭽﻨﺎن ﻗﺪرت ﺟﺴﻤﻲ دارد ﻛﻪ اﮔﺮ دﺳﺘﺶ را ﺑﺮ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ درﺧﺖ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻴﻨﺪازد‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ آن را از رﻳﺸﻪ‬
‫ﺑﺮﻛﻨﺪ و اﮔﺮ در ﻣﻴﺎن ﻛﻮﻫﻬﺎ ﺻﺪاﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﻫﺎي ﻛﻮه ﻫﺎ ﻗﻄﻌﻪ ﻗﻄﻌﻪ ﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺼﺎي ﻣﻮﺳﻲ واﻧﮕﺸﺘﺮ‬
‫ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻫﻤﺮاه اوﺳﺖ«‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻗﺴﻂ و ﻋﺪل اﻳﺠﺎد ﺑﺸﻮد و اﻳﻦ ﻛﺎري‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺪي ﺑﻪ آن دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻫﻤﻪ ي اﻧﺒﻴﺎ و اوﻟﻴﺎ ﺑﻪ دﺳﺖ اوﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺎن ﻗﺪرﺗﻲ داﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم زورﻣﺪاران دﻧﻴﺎ را ﺑﻪ زاﻧﻮ در ﺑﻴﺎورد و اﻧﺘﻘﺎم ﻫﻤﻪ ي ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن ﺟﻬﺎن را ﺑﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫‪227‬‬
 ‫اي اﻣﺎم زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻫﺎ! ﺳﻼم‪.‬‬

‫ﭘﺎﺋﻴﺰ ﻫﻢ آﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ؟‬

‫ﮔﻮﻳﻲ او ﻫﻢ ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﺑﺮﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻨﮕﺮ‪،‬‬

‫ﺑﺮاي دوري از ﺗﻮ اﺷﻚ ﻣﻲ رﻳﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮگ رﻳﺰان ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﺖ؛‬

‫او ﻫﺮ ﺳﺎل ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آﻣﺪﻧﺖ زﻣﻴﻦ را ﻓﺮش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﺑﺮگ ﻫﺎ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺧﻴﺮه ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﺖ ﻧﻬﻲ و ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﻗﺪم ﮔﺬاري‪.‬‬

‫درﺧﺖ ﻫﻢ ﻋﺮﻳﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﺗﻮ ﻣﻲ رﺳﻲ‪ ،‬ﻟﺒﺎس ﻧﻮ ﺑﺮ ﺗﻦ ﻛﻨﺪ و ﺳﺒﺰ ﺑﭙﻮﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻟﻲ آﻗﺎي ﻣﻦ؛ ﺑﻴﻦ ﭘﺎﺋﻴﺰ و ﺑﻬﺎر‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ زﻣﺴﺘﺎن ﻓﺎﺻﻠﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻴﻦ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﺟﺎده اي ﺑﻲ اﻧﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺎم اﻧﺘﻈﺎر‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﻣﺴﺎﻓﺮ اﻳﻦ ﺟﺎده ام‪ .‬ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻨﺰﻟﮕﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ و اﺷﻚ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ داراﻳﻲ ام‪.‬‬

‫ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﺗﻮ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ از ﻫﻤﺎن ﻣﻲ ﮔﺬرد‪.‬‬

‫ﻣﻮﻻي ﻣﻦ؛ ﻣﻲ ﺗﺮﺳﻢ از ﺧﺰان‪.‬‬

‫ﻧﻜﻨﺪ ﺗﻮ ﻧﻴﺎﻳﻲ و ﻗﻠﺐ ﻣﻦ در اﻳﻦ ﺟﻤﻮد ﻳﺦ زده ﻣﻨﺠﻤﺪ ﺷﻮد!‬

‫و در اﻳﻦ راه‪ ،‬ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﺳﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺑﻪ راه ﺳﭙﻴﺪت‬

‫ﺧﻴﺮه ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺗﻮ را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻤﻴﺮم‪.‬‬

‫‪228‬‬
‫ﺻﺎﺣﺐ ﻋﺼﺮ و زﻣﺎن آﻗﺎ ﺑﻴـــــــــﺎ‬

‫ﻣﻨﺠﻲ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن آﻗﺎ ﺑﻴـــــــــﺎ‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ دﺷﻤﻦ ﻳﻜﻪ ﺗﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫ﻳﺎور ﻣــــــــﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن آﻗﺎ ﺑـﻴـــــــﺎ‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ دﻧﻴﺎ ﭘﺮ ﺗﻨﺶ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‬

‫اي ﭘﻨﺎه ﺑﻲ ﻛﺴﺎن آﻗﺎ ﺑﻴــــــــــﺎ‬

‫ﻇﻠﻢ و ﻋﺼﻴﺎن ﭘﺮ ﺷﺪه روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻣﻬﺪي ﺻﺎﺣﺐ زﻣﺎن آﻗﺎ ﺑﻴــــــــﺎ‬

‫ﺟﺎن ز ﻫﺠﺮان ﺗﻮ ﺑﺮ ﻟﺐ آﻣـــــﺪه‬

‫اي اﻣـــــﻴﺪ ﻣﻮﻣﻨﺎن آﻗﺎ ﺑﻴـــــــــﺎ‬

‫دﻳﺪه ﻫﺎ ﺧﻮن ﮔﺸﺘﻪ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ‬

‫اي ﺑﻬــــﺎر ﺑﻲ ﺧﺰان آﻗﺎ ﺑﻴـــــــــﺎ‬

‫‪229‬‬
 ‫اي ﻣﺎه ﺗﺎﺑﺎن ‪ ،‬ﭼﺮاغ ﻓﺮوزان ‪ ،‬ﻧﻮر درﺧﺸﺎن و ﺳﺘﺎره ي راﻫﻨﻤﺎ در ﺷﺪت ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﺎ‬
‫و اي رﻫﮕﺬر ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﻛﻮﻳﺮﻫﺎ و ﮔﺮدﺑﺎد درﻳﺎﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن ؛‬
‫اي آبِ ﮔﻮاراي زﻣﺎن ﺗﺸﻨﮕﻲ و رﻫﺒﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻫﺪاﻳﺖ و ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ از ﻫﻼﻛﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن ؛‬
‫اي آﺗﺶ روﺷﻦ روي ﺗﭙﻪ – رﻫﻨﻤﺎي ﮔﻤﮕﺸﺘﮕﺎن – ﮔﺮﻣﻲ ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻣﺎزدﮔﺎن و اي روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪه ي ﻫﻼﻛﺖ ﻫﺎ‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن ؛‬
‫اي…‬
‫اﺑﺮ ﺑﺎرﻧﺪه ‪،‬‬
‫ﺑﺎران ﺷﺘﺎﺑﻨﺪه ‪،‬‬
‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻓﺮوزﻧﺪه ‪،‬‬
‫ﺳﻘﻒ ﺳﺎﻳﻪ دﻫﻨﺪه ‪،‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮده ‪،‬‬
‫ﭼﺸﻤﻪ ي ﺟﻮﺷﻨﺪه ‪،‬‬
‫و اي ﺑﺮﻛﻪ و ﮔﻠﺴﺘﺎن‪.‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن ؛‬
‫اي ﻫﻤﺪم و رﻓﻴﻖ ‪ ،‬ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎن ‪ ،‬ﺑﺮادر ﺑﺮاﺑﺮ ‪ ،‬ﻣﺎدر دﻟﺴﻮز ﺑﻪ ﻛﻮدك‬
‫و اي‬
‫ﭘﻨﺎه ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا در ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻫﺎي ﺳﺨﺖ…‬
‫آﻳﺎ ﺷﻮد ‪ ،‬آﻳﺎ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎز‬
‫از ﺑﻌﺪ‪ ‬ﺳﺎل ﻫﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺳﺮ زﻧﺪ ؟‬
‫از ﺑﻮﺗﻪ ﻫﺎيِ ﺧﺎر ‪،‬‬
‫ﺑﺮوﻳﺪ ﺷﻜﻮﻓﻪ ﻫﺎ‬
‫ﻧﻮﺷﺪ ﻛﻮﻳﺮِ ﺗﺸﻨﻪ ‪،‬‬

‫‪230‬‬
 ‫ﻣ‪‬ﻲ از ﺟﺎمِ ژاﻟﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺧﻨﺪد ﺑﻪ رويِ ﺑﺎغ‬
‫›› ﺑِﺸﻜُﻔﺘﻪ‪ ‬ﻻﻟﻪ ﻫﺎ‹‹‬
‫ﺗﺎ دﻳﺪه ﻫﺎي ِ ﻛﻮرِ ﻣﻦ و ﻣﺎ و او ﺷﻮد‬
‫ﺑﻴﻨﺎ ﺑﻪ رويِ ﻣﺎه‬
‫روﺷﻦ ﻧﻤﻮده راه‬
‫ﺑﻴﻨﺪ ﺟﻬﺎنِ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪:‬‬
‫از دور ﻣﻲ رﺳﺪ‬
‫ﻣﻬﺪيِ دﻳﻦ ﭘﻨﺎه‬

‫‪231‬‬
 ‫ﺧﺪاﻳﺎ ﺑﻪ روى درﺧﺸﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ زﻟﻒ ﺳﻴﺎه و ﭘﺮﻳﺸﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﻗﻠﺐ روؤﻓﺶ ﻛﻪ درﻳﺎى داغ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن از ﻏﺼﻪ ﮔﺮﻳﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﻟﺒﻬﺎى ﮔﺮم ﻋﻠﻰ ﻳﺎ ﻋﻠﻰ اش‬
‫ﺑﻪ ذﻛﺮ ﺣﺴﻴﻦ و ﺣﺴﻦ ﺟﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ دﺳﺖ ﻛﺮﻳﻢ و ﻧﮕﺎه رﺣﻴﻤﺶ‬
‫ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﻣﻴﺪ ﻓﻘﻴﺮان ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎل ﻧﻴﺎز و ﻗﻨﻮت ﻧﻤﺎزش‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺤﺎن ﺳﺒﺤﺎن ﺳﺒﺤﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﺑﺮق ﻧﮕﺎه و ﺑﻪ ﺧﺎل ﺳﻴﺎﻫﺶ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻄﺮ ﻣﻠﻴﺢ ﮔﺮﻳﺒﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﺣﺞ ﺟﻤﻴﻠﺶ ﺑﻪ ﺟﺎه ﺟﻠﻴﻠﺶ‬
‫ﺑﻪ ﺻﻮت ﺣﺠﺎزى ﻗﺮآن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﺻﺒﺢ ﻋﺮاق و ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه ﺷﺎﻣﺶ‬
‫ﺑﻪ آﻫﻨﮓ ﺳﻤﺖ ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻬﺪى‬
‫ﺑﻪ ﺟﺎن داده ﻫﺎى ﻣﺴﻴﺮ ﻋﺒﻮرش‬
‫ﺑﻪ ﺷﻬﺪ ﺷﻬﻮد ﺷﻬﻴﺪان ﻣﻬﺪى‬
‫ﻣﺮا داﺋﻢ اﻻﺷﺘﻴﺎﻗﺶ ﺑﮕﺮدان‬
‫ﻣﺮا ﺳﻴﻨﻪ ﭼﺎك ﻓﺮاﻗﺶ ﺑﮕﺮدان‬
‫ﺗﻔﻀﻞ ﺑﻔﺮﻣﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﻨﺪه ﺑﻰ ﺳﺮ و ﭘﺎ‬
‫ﻣﺮا ﻫﻤﺪم و ﻣﺤﺮم و ﻫﻢ رﻛﺎب‬
‫ﺳﻔﺮﻫﺎى ﺳﻮى ﺧﺮاﺳﺎن و ﺷﺎم وﻋﺮاﻗﺶ ﺑﮕﺮدان‬
‫ﻳﺎ اﺑﺎ ﺻﺎﻟﺢ اﻟﻤﻬﺪى ادرﻛﻨﻰ‬

‫‪232‬‬
 ‫دل ﻣﻦ ﺧﻮن ﺷﺪ ازﻳﻦ ﻏﻢ‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟‬
‫و اي ﻛﺎش ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ!‬
‫دل ﻣﻦ ﺗﺎب ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺖ اﺷﺎره‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻋﺎﺷﻖ دﻟﺴﻮﺧﺘﻪ ارﺑﺎب ﻧﺪارد؟‬
‫ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟ ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ‪...‬‬
‫و ﺗﻮ اﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﻗﻠﺒﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻲ‪:‬‬
‫ﻛﻪ ﭼﺮا ﻫﻴﭻ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻣﻨﺠﻲ دﻟﺴﻮز ‪ ،‬ﻃﺮﻓﺪار ﻧﺪارد ‪ ،‬ﻛﻪ ﻏﺮﻳﺐ اﺳﺖ؟‬
‫و ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻗﺮن و ﻫﺰاره‬
‫ﻫﻨﻮزم ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺳﺖ‬
‫دو ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻪ راه اﺳﺖ‬
‫و ﻣﮕﺮ ﺳﻴﺼﺪ و اﻧﺪي ﻧﻔﺮ از ﺷﻴﻔﺘﮕﺎﻧﺶ ‪ ،‬زﻳﺎد اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ » ﺑﺪر « ﻋﻠﻤﺪار ﻧﺪارد!‬
‫و ﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺘﺎق ‪ ،‬وﻟﻲ او ﺳﭙﻬﺶ ﻳﺎر ﻧﺪارد!‬

‫ﺗﻮ ﺧﻮدت!‬
‫ﻣﺪﻋﻲ دوﺳﺘﻲ و ﻣﻬﺮ ﺷﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻌﺮ ﺟﺪﻳﺪي‪،‬‬
‫ز ﻫﺠﺮان و ﻏﻤﻢ ﻧﺎﻟﻪ ﺳﺮاﻳﻲ ‪ ،‬ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟‬
‫ﺗﻮ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﺳﺮودي »ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟« ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟‬
‫ﺑﺎز ﮔﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﮕﺮ ﻛﺎﺳﺘﻲ اي ﺑُﺪ ز اﻣﺎﻣﺖ ‪ ،‬ز ﻫﺪاﻳﺖ ‪ ،‬ز ﻣﺤﺒﺖ ‪،‬‬
‫ز ﻏﻤﺨﻮارﮔﻲ و ﻣﻬﺮ و ﻋﻄﻮﻓﺖ‬
‫ﺗﻮ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ اي ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ دل ﻧﮕﺮان ﺗﻮ ﻧﺒﻮده؟‬
‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻗﻠﺐ ﺗﻮ را ﺳﻮي ﺧﺪاي ﺗﻮ ﻛﺸﺎﻧﺪه؟‬

‫‪233‬‬
 ‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ در ﭘﻲ ﻫﺮ ﻏﺼﻪ ي ﺗﻮ اﺷﻚ ﭼﻜﺎﻧﺪه؟‬
‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ دﺳﺖ ﺗﻮ را در ﭘﺲ ﻫﺮ رﻧﺞ ﮔﺮﻓﺘﻪ؟‬
‫ﭼﻪ ﻛﺴﻲ راه ﺑﻪ روي ﺗﻮ ﮔﺸﻮده؟‬
‫ﭼﻪ ﺧﻄﺮﻫﺎ ﺑﻪ دﻋﺎﻳﻢ ز ﻛﻨﺎر ﺗﻮ ﮔﺬر ﻛﺮد‬
‫ﭼﻪ زﻣﺎن ﻫﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻏﺎﻓﻞ ﺷﺪي و ﻳﺎر ﺑﻪ ﻗﻠﺐ ﺗﻮ ﻧﻈﺮ ﻛﺮد‪...‬‬
‫و ﺗﻮ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ و دل ﺑﺴﺘﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﻔﺘﻲ‪...‬‬
‫ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ!؟ و اي ﻛﺎش ﺑﻴﺎﻳﻲ!‬
‫ﻫﺮ زﻣﺎن ﺧﻮاﻫﺶ دل ﺑﺎ ﻧﻈﺮ ﻳﺎر ﻳﻜﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻮ ﺑﻮدي‪...‬‬
‫ﻫﺮ زﻣﺎن ﺑﻮد ﺗﻔﺎوت ‪ ،‬ﺗﻮ رﻓﺘﻲ ‪ ،‬ﺗﻮ ﻧﻤﺎﻧﺪي‪.‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺶ ﻧﻔﺲ ﺷﺪه ﻳﺎر و ﺧﺪاﻳﺖ ‪،‬‬
‫و ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺒﺨﺸﻨﺪ ﺑﻪ دﻋﺎﻳﺖ ‪،‬‬
‫و ﺑﻪ آﻓﺎق ﻧﺒﺮدﻧﺪ ﺻﺪاﻳﺖ‬
‫و ﻏﺮﻳﺐ اﺳﺖ اﻣﺎﻣﺖ‬
‫ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻢ ‪،‬‬
‫ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ؟‬
‫ﺗﻮ ﺧﻮدت ! ﻛﺎش ﺑﻴﺎﻳﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮدت ﻛﺎش ﺑﻴﺎﻳﻲ!‪...‬‬

‫‪234‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪)):‬ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﺑﺮوﻳﺪ((‬

‫ﻣﺮدي ﺑﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳ‪‬ﺮور ﻛﻪ از ﻛﻮدﻛﻲ ﮔﻨﮓ ﺑﻮد و ﻗﺪرت ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺮز ﺳﻴﺰده ﻳﺎ ﭼﻬﺎرده ﺳﺎﻟﮕﻲ رﺳﻴﺪه‬
‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺪرش دﺳﺖ او را ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺰد ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺳﻔﻴﺮ ﺧﺎص‪ ،‬ﺟﻨﺎب ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح آورد و از او درﺧﻮاﺳﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ‬
‫از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد آن ﮔﺮاﻣﻲ ‪ ،‬ﺷﻔﺎي زﺑﺎن او را از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻨﺎب ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح ﭘﺲ از اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ آﻧﺎن ﮔﻔﺖ‪ »:‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺷﻤﺎ دﺳﺘﻮر داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮﻗﺪ‬
‫ﻣﻄﻬﺮ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺮوﻳﺪ‪«.‬‬

‫آن ﺟﻮان ﮔﻨﮓ را ﭘﺪرش ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻋﻤﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ آوردﻧﺪ و ﭘﺲ از زﻳﺎرت ﻣﺮﻗﺪ ﻣﻨﻮر ﭘﻴﺸﻮاي ﺷﻬﻴﺪان ‪ ،‬ﭘﺪر و‬
‫ﻋﻤﻮﻳﺶ او را ﺑﻨﺎم ﺻﺪا ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪»:‬ﺳﺮور!«‬

‫ﻛﻪ ﺑﻨﺎﮔﺎه ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻲ ﻓﺼﻴﺢ و ﮔﺸﺎده ﮔﻔﺖ‪»:‬ﻟﺒﻴﻚ!«‬

‫ﭘﺪرش ﮔﻔﺖ‪»:‬ﭘﺴﺮم ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻲ؟«‬

‫ﺳﺮور ﮔﻔﺖ‪»:‬آري ﭘﺪرﺟﺎن‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از وﻻدت ﺗﺎ ﻇﻬﻮر‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪:‬آﻳﺔ اﷲ ﻓﻘﻴﺪ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ‬

‫ﺷﻔﺎي زن ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ ﺷﺮﻳﻒ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف زﻧﻲ ﺑﻨﺎم ﻣﻠﻜﻪ دﺧﺘﺮ‬
‫ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻠّﺎ اﻣﻴﻦ ﻣﺒﺘﻼ ﺷﺪ ﺑﻪ درد ﺳﺮي ﻛﻪ ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ ﺑﻮد ‪ ،‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻫﻤﺎن درد ﻧﻮر ﭼﺸﻤﺶ از‬
‫دﺳﺖ رﻓﺖ ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﺟﺎ را ﻧﻤﻲ دﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﮔﻔﺘﻨﺪ او را ﺷﺒﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺣﺮم ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﺑﺒﺮد ﺗﺎ ﺷﻔﺎ ﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺷﺐ دردش ﻗﺪري ﺗﺴﻜﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و ﺧﻮاﺑﻴﺪ اﻣﺎ در ﺧﻮاب دﻳﺪ ﻛﻪ وي را ﺳﻮي ﺣﺮم‬

‫‪235‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬در وﺳﻂ راه ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺰرﮔﻲ دﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻳﺎدي در آن ﺟﻤﻊ‬
‫ﺷﺪه اﻧﺪ ﺧﻮد ﻧﻴﺰ داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ و ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻤﺎﺷﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺷﺨﺼﻲ ﻓﺮﻳﺎد زد‪»:‬اي ﻣﻠﻜﻪ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺒﺎش ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﭼﺸﻤﺎﻧﺖ را ﺷﻔﺎ داد‪«.‬‬

‫ﻣﻠﻜﻪ ﮔﻔﺖ‪»:‬ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺘﻲ؟«‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻣﻨﻢ ﻣﻬﺪي‪«.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺣﺎل از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪ در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﻣﺴﺮور ﺑﻮد ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﺷﺪ ﺑﺎ زﻧﺎﻧﻲ از دوﺳﺘﺎن و‬
‫آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻧﺠﻒ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎرج از ﻧﺠﻒ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد و در ﻣﻘﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻛﻪ ﺑﻴﺮون از ﻣﺤﻴﻂ ﻧﺠﻒ اﺳﺖ و در‬
‫داﺧﻞ وادي اﻟﺴﻼم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ وارد ﮔﺮدﻳﺪ و در ﻣﺤﺮاب آن ﻣﻜﺎن ﻣﻘﺪس درآﻣﺪ و ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ و اﻟﺘﺠﺎء‬
‫ﭘﺮداﺧﺖ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﮔﺮﻳﻪ و زاري ﻣﻲ ﻧﻤﻮد‪ ،‬آﻧﻘﺪر ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﻏﺸﻮه ﺑﻪ او دﺳﺖ داد‪.‬‬

‫در ﻫﻤﺎن ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ دو ﻣﺮد ﺟﻠﻴﻞ اﻟﻘﺪر دﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن دﻳﮕﺮي ﺑﻮد ‪ .‬آن ﻣﺮد ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻠﻜﻪ‬
‫ﮔﻔﺖ‪»:‬راﺣﺖ ﺑﺎش و ﺧﻮف و ﺗﺮس و ﻧﺎاﻣﻴﺪي ﺑﻪ ﺧﻮدت راه ﻧﺪه‪«.‬‬

‫ﻣﻠﻜﻪ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ »:‬ﺷﻤﺎ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟«ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻣﻨﻢ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ و اﻳﻦ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻓﺮزﻧﺪم ﻣﻬﺪي‬
‫اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ از ﺣﺎﻟﺖ ﻏﺸﻮه و ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻫﻮش آﻣﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺧﻮد را ﻛﺎﻣﻼ ﺑﺎزﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮد ‪ ،‬زﻧﺎن ﻫﻤﺮاه‬
‫ﺻﺪا ﺑﻪ ﺻﻠﻮات ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ‪ ،‬آﻧﻘﺪر اﻇﻬﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻮم اﻫﻞ ﻧﺠﻒ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪114‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪:‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺗﺎج ﻟﻨﮕﺮودي‬

‫‪236‬‬
 ‫از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ وﺣﺸﻲ ﮔﺮي و ﻧﻔﺮت از ﻣﻴﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ‪ -‬در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر‬

‫ﺧﻮي وﺣﺸﻲ ﮔﺮي و ﻧﻔﺮت و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دﺷﻤﻨﻲ از ﻣﻴﺎن ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺣﺘﻲ ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ و اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ‬
‫ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﻫﺎﺑﻴﻞ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق در »ﺧﺼﺎل« از اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬اﮔﺮ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺎن‬
‫درﻧﺪﮔﺎن و ﭼﺎرﭘﺎﻳﺎن ﺻﻠﺢ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻳﻚ زن ﻣﻴﺎن ﻋﺮاق و ﺷﺎم راه ﻣﻲ رود و ﭘﺎﻳﺶ را روي ﻫﻴﭻ‬
‫ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد و ﻫﻴﭻ درﻧﺪه اي او را ﺑﻪ ﻫﻴﺠﺎن ﻧﻤﻲ آورد و ﻧﻤﻲ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﻛﺘﺎب»ﻋﻘﺪ اﻟﺪر‪‬ر« از ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻣﻮرد]دوره ي ﺣﻜﻮﻣﺖ[ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ و ﮔﺮگ در ﻳﻚ ﻣﻜﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺎ ﻣﺎرﻫﺎ و ﻋﻘﺮﺑﻬﺎ ﺑﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﭽﻪ ﻫﺎ را اذﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺮّ ﻣﻲ رود و ﺧﻴﺮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫در »اﺣﺘﺠﺎج« از آن ﺣﻀﺮت رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ‪»:‬در آن زﻣﺎن‪ ،‬درﻧﺪﮔﺎن و ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺳﺎزش‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﮕﻲ ﻣﻄﻴﻊ آن ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﮔﻮﻳﺎ اﺻﺤﺎب ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻐﺮب و‬
‫ﻣﺸﺮق را اﺣﺎﻃﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮدار اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺣﻴﻮاﻧﺎت وﺣﺸﻲ زﻣﻴﻦ و ﺣﻴﻮاﻧﺎت وﺣﺸﻲ ﭘﺮﻧﺪه‬
‫‪ ،‬و زﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﺧﻮد ﻓﺨﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪»:‬اﻣﺮوز ﺑﺮ ﻣﻦ ﻳﻜﻲ از اﺻﺤﺎب ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻫﺎ و ﻋﺠﺎﻳﺐ دﻧﻴﺎ در ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( )ﺑﺎ ﺗﻠﺨﻴﺺ( ص ‪38‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪:‬واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫‪237‬‬
 ‫ﻗﺮار داﺷﺘﻦ ﻣﻼﺋﻜﻪ و اﺟﻨﻪ در ﻟﺸﻜﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫در ﻛﺘﺎب »ﻛﺎﻣﻞ اﻟﺰﻳﺎرة« و »ﻏﻴﺒﺖ« ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﺿﻤﻦ ﺣﺎﻻت آن ﺣﻀﺮت رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﺳﻴﺼﺪ ﻫﺰار و ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻣﻠﻚ ﻧﺰد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪«.‬‬

‫اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬آري! آن ﻣﻼﺋﻜﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮح در ﻛﺸﺘﻲ ﺑﻮدﻧﺪ و آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬آن زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ او را ﺑﻪ‬
‫آﺗﺶ اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ و ان ﻣﻼﺋﻜﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﻳﺎ ﺷﻜﺎف ﺧﻮرد و آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺑﺮد و ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺎص‪ ‬ﺧﻮد و ﻋﻤﺎﻣﻪ ﻫﺎي زرد دارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ‬
‫ﺑﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﻫﺰار ﻣﻼﺋﻜﻪ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻣﻠﻚ ﻛﻪ در ﺑﺪر ﺑﻮدﻧﺪ و ﭼﻬﺎر‬
‫ﻫﺰار ﻣﻠﻚ ﻛﻪ ﻧﺎزل ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﻳﺎري ﻛﻨﻨﺪ ﭘﺲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﺟﺎزه ﻧﺪاد و آﻧﻬﺎ ﻧﺰد‬
‫ﻗﺒﺮ آن ﺣﻀﺮت ‪ ،‬ژوﻟﻴﺪه و ﻏﺒﺎر آﻟﻮده ﻫﺴﺘﻨﺪ و در ﻛﻨﺎر ﻗﺒﺮ آن ﺣﻀﺮت ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ و ﺗﺎ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬و‬
‫رﻳﻴﺲ آﻧﻬﺎ ﻣﻠﻜﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﻨﺼﻮر اﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻴﭻ زاﺋﺮي اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را زﻳﺎرت ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ آن‬
‫ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻫﺎ از او اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و وداع ﻛﻨﻨﺪه اي او را وداع ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ آﻧﻬﺎ او را ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و‬
‫ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺮﻳﺾ ﻣﻲ ﺷﻮد او را ﻋﻴﺎدت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﺮﻛﺲ از آﻧﻬﺎ ﺑﻤﻴﺮد ﺑﺮ ﺟﻨﺎزه ي او ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺮدﻧﺶ‬
‫ﺑﺮ او اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ي اﻳﻨﻬﺎ در زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﺴﺘﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻫﺎ و ﻋﺠﺎﻳﺐ دﻧﻴﺎ در ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪32‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ :‬واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫‪238‬‬
 ‫ﭼﻨﺪ ﻣﻌﺠﺰه از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر‬

‫ﺳﻔﺮﻫﺎي ﻓﻀﺎﻳﻲ و آﺳﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺮﻛﺐ ﻓﻀﺎﻳﻲ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺮّات آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺳﻔﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و از‬
‫ﻛﻬﻜﺸﺎن ﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﺬرد و آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ را ﻧﻴﺰ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارد ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ از اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬آﮔﺎه ﺑﺎش ﻛﻪ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ‬
‫ﻣﺨﻴ‪‬ﺮ ﺷﺪ ﺑﻴﻦ دو اﺑﺮ‪ ،‬او اﺑﺮ ذوﻟﻮل )آرام( را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮد ‪ ،‬وﻟﻲ اﺑﺮ ﺻﻌﺐ را ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ ذﺧﻴﺮه ﻛﺮده« ‪،‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﺑﺮ ﺻﻌﺐ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬اﺑﺮي ﻛﻪ داراي رﻋﺪ و ﺑﺮق و ﺻﺎﻋﻘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ اﻣﺎم ﺑﺮ آن ﺳﻮار ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻪ‬
‫آﺳﻤﺎن ﻫﺎي ﻫﻔﺘﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﺗﺎﺛﻴﺮ اﺷﺎره اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﺮ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻫﻮا در اﺧﺘﻴﺎر ﺣﻀﺮﺗﻨﺪ ‪ ،‬و اﻳﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ آن ﺧﺒﺮ داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪»:‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻣﺮغ ﻫﻮا اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬آن ﭘﺮﻧﺪه در دﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﺳﻘﻮط ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﻗﺪرت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اﻳﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻪ وي ﻋﻨﺎﻳﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﻮده ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ درﺧﺖ را ﺑﺎ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ از ﺟﺎ ﺑﺮﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در اﻳﻦ ﻣﻮرد‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ از ﻧﻈﺮ ﻋﻤﺮ ﺳﻦ ﺑﺎﻻﻳﻲ دارد وﻟﻲ ﻗﻴﺎﻓﻪ اش ﺟﻮان اﺳﺖ اﻣﺎ داراي ﻗﺪرﺗﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ درﺧﺖ ﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ دراز ﻛﻨﺪ ‪ ،‬از ﺟﺎ در ﻣﻲ آورد‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪:‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺗﺎج ﻟﻨﮕﺮودي‬

‫‪239‬‬
 ‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺷﺪه ﻛﻪ ﻧﻮﻛﺮ آﻗﺎﻳﻢ‬

‫دﻟﺪاده ﺑﻪ ﻋﺸﻖ و رﺣﻤﺖ ﻣﻮﻻﻳﻢ‬

‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻪ آدم ﺑﺎﺷﻢ‬

‫ﻣﻦ ﻧﻮﻛﺮ ﻣﻨﺠﻲ اﻳﻦ ﻋﺎﻟَﻢ ﺑﺎﺷﻢ‬

‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﺷﺪه ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻬﺪي ﻫﺴﺘﻢ‬

‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮔﻨﻪ ﻛﺎر و ﺣﻘﻴﺮ و ﭘ‪‬ﺴﺘﻢ‬

‫ﻳﻜﺴﺎل ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﻦ ﻫﻨﻮز در ﺧﻮاﺑﻢ‬

‫ﺻﺪ ﺷﻜﺮ ﺧﺪا ﻛﻪ ﻧﻮﻛﺮ ارﺑﺎﺑﻢ‬

‫ﺷﻤﻌﻮن ﺑﻦ ﺻﻔﺎ در اﻧﺘﻈﺎر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬وﻗﺘﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺻﻔﻴﻦ روان ﺷﺪ و از ﻓﺮات ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﺎز ﻋﺸﺎء ﺑﻪ ﻛﻨﺎر‬
‫ﻛﻮﻫﻲ رﺳﻴﺪ‪.‬آن ﺣﻀﺮت وﺿﻮ ﺳﺎﺧﺖ و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪ ‪ ،‬وﻗﺘﻲ از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﺷﺪ ﺑﺎ اﻋﺠﺎز آن ﺣﻀﺮت ‪ ،‬ﻛﻮه ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪ‬
‫و ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻣﺤﺎﺳﻦ ﺳﻔﻴﺪي ﻛﻪ ﻧﻮراﻧﻲ ﺑﻮد ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺖ و ﮔﻔﺖ‪»:‬ﺳﻼم و رﺣﻤﺖ و ﺑﺮﻛﺎت ﺧﺪا ﺑﺮ ﺗﻮ ﺑﺎد اي‬
‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ! ﺧﻮش آﻣﺪي اي ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺧﺎﺗﻢ اﻻﻧﺒﻴﺎء« و ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻨﺎﻗﺐ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را‬
‫ﺑﺮﺷﻤﺮد‪.‬‬

‫آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻋﻠﻴﻚ اﻟﺴ‪‬ﻼم اي ﺑﺮادرم ﺷﻤﻌﻮن ﺑﻦ ﺻﻔﺎ ‪ ،‬ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ ،‬ﺣﺎل ﺗﻮ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟«‬

‫‪240‬‬
 ‫او ﮔﻔﺖ‪»:‬ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﺧﺮﺳﻨﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﺒﺎرك ﺗﻮ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﺪه ام ‪ ،‬ﻣﻦ در اﻳﻦ ﻣﻜﺎن اﻧﺘﻈﺎر ﻋﻴﺴﻲ روح اﷲ را ﻣﻲ‬
‫ﻛﺸﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻮ ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪا ﻣﻬﺪي ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از آﺳﻤﺎن ﻓﺮود ﺑﻴﺎﻳﺪ ﻛﻪ او در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و از دوﻟﺖ او‪ ،‬دﻧﻴﺎ ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪«.‬‬

‫» اي ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪا! ﻫﻴﭻ ﻛﺲ را ﻧﺪﻳﺪم در دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﻼي او ﺳﺨﺖ ﺗﺮ از ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ و ﺛﻮاب او در روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫و رﺗﺒﻪ و ﻣﻨﺰﻟﺖ او ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اي ﺑﺮادر! ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﺑﺪان ﺳﺘﻤﻬﺎ ﻛﻪ ‪ ...‬و ﺗﺎﺑﻌﺎن اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﺗﻮ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ ﺗﻮ ﺗﻘﺪم‬
‫ﺟﺴﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ي آن ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن در ﺣﺎل ﺟﻨﮓ اﺳﺖ ﻣﺴﺘﻮﺟﺐ ﻋﻘﻮﺑﺖ و ﻋﺬاب اﺑﺪي ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﺷﺪ و درآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد اﻧﺘﻘﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ از روي ﻣﻌﺠﺰه ﺗﻤﺎم‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻮم آن ﻃﻐﻴﺎﻧﮕﺮان ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد و ﻣﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﻌﻮن ﻫﺴﺘﻢ ﺑﺎ‬
‫ﻋﻴﺴﻲ روح اﷲ در ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﻗﺎﻣﻪ ي ﺷﻬﺎدت ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد و ﺑﺮ اﻓﻌﺎل‬
‫ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي اﻳﺸﺎن ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ داد و ﺗﻤﺎم اﺋﻤﻪ ي ﻫﺪي ﻧﻴﺰ ﺑﺮ آن ﺳﺘﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺗﻮ ﻛﺮده اﻧﺪ اﻗﺎﻣﻪ ي ﺷﻬﺎدت‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و آن دو ﻣﺴﺘﻮﺟﺐ ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺸﺘﻪ اﻧﺪ و ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲ ﻛﺸﻢ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻇﻬﻮر‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬اي اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ! ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﺤﻨﺖ ﻫﺎ و ﺳﺨﺘﻴﻬﺎ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺒﻴﺐ ﺧﻮد ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺼﻄﻔﻲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﺮﺳﻲ‬
‫و اﮔﺮ آن ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻬﺎن از ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﭼﻪ ﻋﺬاﺑﻲ ذﺧﻴﺮه ﻛﺮده اﺳﺖ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺪن ﺧﻮد را ﺑﺎ‬
‫ﻗﻴﭽﻲ ﻣﻲ ﺑﺮﻳﺪﻧﺪ‪«.‬وﻗﺘﻲ ﺷﻤﻌﻮن ﺳﺨﻦ را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ رﺳﺎﻧﻴﺪ ﮔﻔﺖ‪»:‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ و رﺣﻤﺖ اﷲ و ﺑﺮﻛﺎﺗﻪ‪«.‬‬

‫ﭘﺲ آن ﻛﻮه ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه ‪ ،‬ﺑﻬﻢ آﻣﺪ و ﺷﻤﻌﻮن از ﻧﻈﺮ ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬ﻋﺠﺎﻳﺐ و ﻣﻌﺠﺰات ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪56‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ :‬واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫‪241‬‬
 ‫ﻏﻨﻲ ﺷﺪن ﺧﻠﻖ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻧﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از ﻧﻮر آﻓﺘﺎب و ﻣﺎه ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ از ﺣﻀﺮت‬
‫ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﺗﻔﺴﻴﺮ آﻳﻪ ‪ 69‬ﺳﻮره ي زﻣﺮ » زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻮر ﭘﺮوردﮔﺎرش روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ، «.‬رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ‪ »:‬ﻣﺮﺑﻲ زﻣﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺳﺖ‪«.‬‬

‫راوي ﻋﺮض ﻛﺮد‪»:‬ﭘﺲ وﻗﺘﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟«‬

‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻣﺮدم از روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻧﻮر ﻣﺎه ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮر اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ و ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ در ﻛﺘﺎب ﻫﺎي ﺧﻮد از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻫﺮﮔﺎه ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ‬
‫ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻮر ﺧﺪاوﻧﺪ روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻓﺮو ﻣﻲ رود و ﻣﺮدم ﻧﻴﺰ از ﻧﻮر آﻓﺘﺎب ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﺻﺪوق اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن را در ﻛﺘﺎب ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ از اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﺳﺎﻳﻪ اي ﺑﺮاي‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﺧﺮاز در ﻛﻔﺎﻳﺖ اﻻﺛﺮ رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ‪»:‬او ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﺮد‬
‫زﻣﻴﻦ از ﻧﻮر او روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫ﺑﻪ ﻗﺮﻳﻨﻪ ي ﺧﺒﺮ اول ﻣﻌﻠﻮم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮاد ‪ ،‬ﻧﻮر ﻇﺎﻫﺮي اﺳﺖ و اﻟّﺎ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮاد ‪ ،‬ﻧﻮر ﻣﻌﺒﻮدي‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮر ﻋﻠﻢ و ﺣﻜﻤﺖ و ﻋﺪل ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬

‫ﻓﻀﻞ ﺑﻦ ﺷﺎذان در ﻛﺘﺎب ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺳﻨﺪ ﺻﺤﻴﺢ از آن ﺣﻀﺮت رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪»:‬ﻫﺮﮔﺎه ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﻗﻴﺎم ﻛﺮد ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﻮر او روﺷﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻨﺪﮔﺎن از ﻧﻮر آﻓﺘﺎب و ﻣﺎه ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﺎرﻳﻜﻲ از ﺑﻴﻦ‬
‫ﻣﻲ رود و ﻣ‪‬ﺮد ‪ ،‬در ﻣﻠﻚ آن ﺣﻀﺮت آﻧﻘﺪر ﻋﻤﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻫﺰار ﭘﺴﺮ ﺑﺮاي او ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﻴﭻ دﺧﺘﺮي در‬
‫ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ و زﻣﻴﻦ ﮔﻨﺠﻬﺎي ﺧﻮد را ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم آﻧﻬﺎ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ و ﻫﺮ ﻓﺮدي از ﺷﻤﺎ دﻧﺒﺎل ﻛﺴﻲ‬

‫‪242‬‬
 ‫ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﻫﺪاﻳﺎ و ﺧﻤﺲ و زﻛﺎت و ﺻﺪﻗﺎت و ﻓﻄﺮه ي ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﺪ اﻣﺎ ﻛﺴﻲ را ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ‬
‫اﺣﺴﺎس ﺑﻲ ﻧﻴﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﭼﺮا ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻤﻪ را از ﻓﻀﻞ ﺧﻮد ﺑﻲ ﻧﻴﺎز ﻛﺮده اﺳﺖ‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻫﺎ و ﻋﺠﺎﻳﺐ دﻧﻴﺎ در ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪ 60‬و ‪61‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ :‬واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ اﻋﺠﺎز اﻧﮕﻴﺰ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻛﻮدﻛﻲ‬

‫ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ ﭼﻬﻞ روز از ﺗﻮﻟﺪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ ،‬ﻣﻼﺋﻜﻪ آن ﺣﻀﺮت را‬
‫ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺮا ﻃﻠﺒﻴﺪ‪.‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺘﺶ رﺳﻴﺪم ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺎه آن ﻛﻮدك را دﻳﺪم ﻛﻪ در ﭘﻴﺶ روي‬
‫او راه ﻣﻲ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻣﻦ! اﻳﻦ ﭘﺴﺮ دو ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺑﺪرﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪان اﻧﺒﻴﺎ و اوﺻﻴﺎء ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻫﺮﮔﺎه اﻣﺎم ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬رﺷﺪﺷﺎن ﻏﻴﺮ از‬
‫رﺷﺪ دﻳﮕﺮان اﺳﺖ و در ﻫﺮ ﻣﺎه ﺑﻪ اﻧﺪازه ي رﺷﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل دﻳﮕﺮان رﺷﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و در ﺷﻜﻢ ﻣﺎدرش ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‬
‫و ﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﭘﺮوردﮔﺎر ﺧﻮد را در زﻣﺎن ﺷﻴﺮﺧﻮارﮔﻲ ﻋﺒﺎدت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻼﺋﻜﻪ ‪ ،‬او را اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و در‬
‫ﺑﺎﻣﺪاد و ﭘﺴﻴﻦ ﺑﺮ او ﻧﺎزل ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﭘﺲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﻫﺮ ﭼﻬﻞ روز آن ﻛﻮدك را ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪﻧﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز ﻗﺒﻞ از وﻓﺎت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺮدي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ او را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻢ و ﺑﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬اﻳﻦ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ﻛﻪ روﺑﺮوي او ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ؟‬

‫‪243‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬اﻳﻦ ﭘﺴﺮ ﻧﺮﺟﺲ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻦ اﺳﺖ و ﺑﻪ زودي ﻣﻦ از ﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﻲ روم ‪ ،‬ﭘﺲ ﺳﺨﻦ او را‬
‫ﺑﺸﻨﻮ و اﻣﺮ او را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻦ‪«.‬‬

‫ﭘﺲ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از دﻧﻴﺎ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻋﺠﺎﻳﺐ و ﻣﻌﺠﺰات ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪32‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ و ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ :‬واﺣﺪ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ در ﺑﺎره ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻗﺪرت ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﺳﺮﺑﺎزان اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺳﺮﺑﺎزان اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم آﻣﺪه‪:‬‬

‫» اﮔﺮ ﺳﺮﺑﺎزان اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﻴﺎن ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺷﺮق و ﻏﺮب وارد ﺷﻮﻧﺪ در ﻣﺪ‪‬ت ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ آﻧﻬﺎ را ﻓﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬
‫و آﻫﻦ در آﻧﺎن اﺛﺮ ﻧﺪارد و ﻛﺎرﺷﺎن را ﻣﺨﺘﻞ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪«.‬‬

‫اﻋﻼم ﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﺗﻤﺎم زﺑﺎن ﻫﺎي دﻧﻴﺎ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺠﺰات و ﺧﻮارق ﻋﺎدات در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن ﻧﺪاﻳﻲ از‬
‫ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎدي ﻣﻌﺮّف ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ اﺳﺖ وﻟﻲ ﺑﻪ اﺧﺘﻼف ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺘﻘﻲ ﻫﻨﺪي ﺗﻤﺎم‬
‫اﺧﺘﻼﻓﺎت را در ﺑﺎب اول از ﻛﺘﺎب )اﻟﺒﺮﻫﺎن ﻓﻲ ﻋﻼﻣﺎت اﻟﻤﻬﺪي آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن( آورده اﺳﺖ‪:‬‬

‫در ﺑﻌﻀﻲ از اﺣﺎدﻳﺚ آﻣﺪه ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺎدي از آﺳﻤﺎن ﻧﺪا ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬انَّ اﻣﻴﺮﻛﻢ ﻓﻼن«‬

‫و در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻣﻠﻜﻲ ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺳﺮش ﻧﺪا ﻣﻲ دﻫﺪ‪ :‬انَّ ﻫﺬا ﻣﻬﺪي‬
‫ﻓﺎﺗﺒﻌﻮه«‬

‫‪244‬‬
 ‫در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ آورده‪ :‬ﻣﻨﺎدي از آﺳﻤﺎن ﻧﺪا ﻣﻲ دﻫﺪ‪ :‬انَّ اﻟﺤﻖ ﻓﻲ آل ﻣﺤﻤﺪ‬

‫وﻟﻲ ﻣﻌﺠﺰه ﻋﺠﻴﺐ ﺗﺮ اﻳﻨﻜﻪ از ﻛﺘﺎب ﻋﻘﺪ اﻟﺪرر ﻧﻘﻞ ﻛﺮده‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﻧﺪا را ﻫﻤﻪ ي اﻫﻞ زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻧﺪ و اﻫﻞ ﻫﺮ‬
‫ﻟﻐﺘﻲ ﺑﻪ ﻟﻐﺖ ﺧﻮد آن را ﻣﻲ ﺷﻨﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻌﺪاد زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫در ﺣﺪﻳﺜﻲ اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ ﻛﻪ ﺳﻴﺼﺪ و ده و اﻧﺪي ﻧﻔﺮ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﭘﻨﺠﺎه‬
‫زن ﻫﺴﺖ و اﻳﻨﻬﺎ در ﻣﻜﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﺠﻤﻊ ﻳﻜﺸﺒﻪ در ﻣﻜﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ‬

‫از اﻣﺎم ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫» زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺑﺮﺳﺪ ﺧﺪا را ﺑﺎ اﺳﻢ اﻋﻈﻤﺶ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ي ﻳﺎراﻧﺶ از ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‬
‫ﮔﺮد ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﺎران ﭘﺮﭼﻤﺪار او ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از اﻧﻬﺎ ﺷﺒﺎﻧﻪ از رﺧﺘﺨﻮاﺑﺸﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺻﺒﺢ در ﻣﻜﻪ‬
‫ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﻬﺎ آﺷﻜﺎرا دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺗﺎج ﻟﻨﮕﺮودي‬

‫در آرزوي ﻣﻼﻗﺎت‬

‫ز‪‬ﻫﺮي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺳﺎﻟﻬﺎ آرزوي ﻣﻼﻗﺎت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را داﺷﺘﻢ اﻣﺎ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺸﺪم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻧﺎﻳﺐ دوم‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ‪ -‬رﻓﺘﻢ و ﻣﺸﻐﻮل ﺧﺪﻣﺖ ﺷﺪم‪.‬‬

‫روزي از اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬آﻳﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﻨﻢ؟‬

‫او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺼﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻲ رﺳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪245‬‬
 ‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﺎاﻣﻴﺪي و اﻧﺪوه ﺑﻪ ﭘﺎي اﻳﺸﺎن اﻓﺘﺎدم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺣﺎل ﻣﺮا دﻳﺪ ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺻﺒﺢ اول وﻗﺖ ﺑﻴﺎ‪.‬‬

‫ﻓﺮدا ﺻﺒﺢ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﻳﺸﺎن رﺳﻴﺪم‪ .‬او ﺑﻪ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻦ آﻣﺪ‪ .‬در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺟﻮاﻧﻲ را دﻳﺪم ﻛﻪ ﭼﻬﺮه اي ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲ او‬
‫ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم و ﻋﻄﺮي ﺧﻮﺷﺒﻮﺗﺮ از راﻳﺤﻪ ي وﺟﻮدش ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻣﻢ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺠ‪‬ﺎر ﺑﺮ ﺗﻦ ﻛﺮده و ﭼﻴﺰي در‬
‫آﺳﺘﻴﻦ ﻧﻬﺎده ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺗﺠﺎر ﻣﻌﻤﻮﻻ اﺷﻴﺎي ﮔﺮاﻧﺒﻬﺎي ﺧﻮد را در آﺳﺘﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫از اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﻮاﻻﺗﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪم و اﻳﺸﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬و ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﻮاﻻﺗﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﻧﻴﺰ ﺟﻮاب‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ وارد اﺗﺎق دﻳﮕﺮي ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ در ﻧﺰد ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻮدم ‪ ،‬اﺻﻼ اﺗﺎق را‬
‫ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﺘﺎﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺳﻮاﻻت دﻳﮕﺮي ﺑﭙﺮﺳﻢ ‪ ،‬اﻣﺎ اﻣﺎم داﺧﻞ اﺗﺎق ﺷﺪ و آﺧﺮﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ اي ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‬
‫اﻳﻦ ﺑﻮد‪:‬‬

‫» ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﻣﻐﺮب را آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪازد ﻛﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن در آﺳﻤﺎن آﺷﻜﺎر ﺷﻮﻧﺪ و‬
‫ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻠﻌﻮن اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را آﻧﻘﺪر ﺑﻪ ﺗﺎﺧﻴﺮ اﻧﺪازد ﻛﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن در آﺳﻤﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﺮاﻣﺎﺗﻲ از ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪56‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬زﻳﻨﺐ ﻣﺤﻤﻮدي‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪)):‬ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ ﺑﻪ ﻳﺎدﻣﺎن ﺑﻮدي((‬

‫ﻳﻜﻲ ازﺳﺎدات ﺑﺰرﮔﻮار و ﻃﻼب ﻋﻠﻮم دﻳﻨﻲ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺷﺐ ﻫﺎي ﻣﺎه رﺟﺐ و ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ 1416‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اي داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ آن ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﺮاي ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﭼﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺳﻮره ي ﻳﺎﺳﻴﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم و اﻳﻦ ﻛﺎر را اداﻣﻪ ﻣﻲ دادم‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﺐ ﻫﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم‪.‬‬

‫‪246‬‬
 ‫ﻳﻚ ﺷﺐ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻧﺠﺎم دادم‪ .‬ﺣﺎل ﺧﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داده ﺑﻮد و ﮔﻮﻳﺎ‬
‫ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﻣﻲ دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲ زﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻢ ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮد دﻳﺪم در اﺗﺎق ﺑﺎز ﺷﺪ و ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴ‪‬ﺖ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺟﻮان ﺑﻮدﻧﺪ وارد‬
‫اﺗﺎق ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮده ﺑﻮد ﻓﺮﺻﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪن ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدم‪ -‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ ﺧﻮدﺷﺎن اﻳﻨﻄﻮر ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ‪ -‬در‬
‫ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدم ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﺑﺎﻻي ﺳﺮم ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮم ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ از ﻣﻦ‬
‫ﺗﻔﻘّﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻦ ﺑﻮدي و ﺑﺮاي ﻓﺮﺟﻢ دﻋﺎ ﻛﺮدي‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﺮاﻣﺎﺗﻲ از ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪79‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬زﻳﻨﺐ ﻣﺤﻤﻮدي‬

‫ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎﻧﻮي آﻣﻠﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻋﺮاﻗﻲ در داراﻟﺴﻼم از ﻳﻜﻲ از ﺻﻠﺤﺎ و ﺧﻮﺑﺎن ﺣﻜﺎﻳﺖ واﻟﺪه ي ﺧﻮد را ﻛﻪ اﻫﻞ آﻣﻞ ﻣﺎزﻧﺪران ﺑﻮد و ﺷﻮق‬
‫ﺑﺴﻴﺎر زﻳﺎدي ﺑﺮاي ﺗﺸﺮّف ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم داﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫» ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻮق ﺗﺸﺮف ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻣﻘﺪس ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺖ اﷲ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه را داﺷﺘﻢ ‪ ،‬ﻋﺼﺮ ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻫﻞ ﻗﺒﻮر ﺑﻪ‬
‫ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آﻣﻞ ‪ ،‬ﻣﺼﻠﻲ ﻧﺎم داﺷﺖ رﻓﺘﻪ و ﺑﺎﻻي ﻗﺒﺮ ﺑﺮادرم ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮﻳﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺿﻌﻒ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ ﻣﺘﻮﺟﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎﻣﺰاده ﺟﻠﻴﻞ اﻟﻘﺪر اﻣﺎﻣﺰاده اﺑﺮاﻫﻴﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﺪم‪.‬‬

‫ﻧﺎﮔﻬﺎن در اﺛﻨﺎ راه در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ اﻧﻮاري ﺑﻪ رﻧﮕﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻣﻮج ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻌﻮد و ﻧﺰول ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻗﺪري ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻢ دﻳﮕﺮ آن ﻧﻮر را ﻧﺪﻳﺪم وﻟﻲ ﻣﺮدي را دﻳﺪم ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و در ﺣﺎل ﺳﺠﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ او را ﺑﺸﻨﺎﺳﻢ‪ .‬ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻢ و اﻳﺴﺘﺎدم ﺗﺎ آﻧﻜﻪ از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺳﻼم ﻋﺮض ﻧﻤﻮدم ‪ ،‬ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺘﻴﺪ؟ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﻔﺮﻣﻮد‪ ،‬اﺻﺮار ﻛﺮدم ‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﭼﻪ ﻛﺎر‬
‫داري؟ ﻣﻦ ﻏﺮﻳﺒﻢ‪«.‬‬

‫‪247‬‬
 ‫او را ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ زﻳﺎد ﻗﺴ‪‬ﻢ دادم و ﺑﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم رﺳﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ‪ »:‬ﻣﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺤﻤﻴﺪم‪«.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻛﺎري ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﺸﺮﻳﻒ آورده اﻳﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺑﺮاي زﻳﺎرت ﺧﻀﺮ آﻣﺪه ام‪«.‬‬

‫ﻋﺮض ﻧﻤﻮدم‪ :‬ﺧﻀﺮ ﻛﺠﺎﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻗﺒﺮش آﻧﺠﺎﺳﺖ‪ «.‬و اﺷﺎره ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﻘﻌﻪ اي ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد و ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﻗﺪﻣﮕﺎه ﺧﻀﺮ ﻧﺒﻲ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺷﺐ ﻫﺎي ﭼﻬﺎر ﺷﻨﺒﻪ ﺷﻤﻊ ﻫﺎي زﻳﺎدي آﻧﺠﺎ روﺷﻦ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺧﻀﺮ زﻧﺪه اﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬اﻳﻦ ﺧﻀﺮ ﻧﻪ آن ﺧﻀﺮ اﺳﺖ؛ ﭘﺴﺮﻋﻤﻮي ﻣﺎﺳﺖ و اﻣﺎﻣﺰاده اﺳﺖ‪«.‬‬

‫از ﺟﺎي ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﺒﺮد و زﻳﺮ ﻟﺐ دﻋﺎي ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ اﻟﻬﺎم ﺷﺪ ﻛﻪ او ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ارواﺣﻨﺎ‬
‫ﻓﺪاه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻮن ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻢ آن ﺣﻀﺮت در ﮔﻮﻧﻪ ي ﻣﺒﺎرك ﺧﺎﻟﻲ دارد و دﻧﺪان ﭘﻴﺶ ﮔﺸﺎده اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن‬
‫و ﺗﺼﺪﻳﻖ اﻳﻦ ﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻧﻮرش ﻧﻈﺮ ﻛﺮدم ‪ ،‬دﻳﺪم دﺳﺖ راﺳﺖ را ﺟﻠﻮي ﺻﻮرت ﻗﺮار داده ﺑﻮد ‪ ،‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪:‬‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ اي از ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرك را ﻛﻨﺎر ﺑﺮده و ﺗﺒﺴﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻋﻼﻣﺖ را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم و ﻳﻘﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم ﺧﻮد آن‬
‫ﺣﻀﺮت اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻀﻄﺮب ﺷﺪم و ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم آن ﺣﻀﺮت ﻇﻬﻮر ﻓﺮﻣﻮده‪ .‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻗﺮﺑﺎﻧﺘﺎن ﮔﺮدم آﻳﺎ ﻛﺴﻲ از‬
‫ﻇﻬﻮر ﺷﻤﺎ ﻣﻄﻠﻊ ﮔﺮدﻳﺪه؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻫﻨﻮز وﻗﺖ آن ﻧﺮﺳﻴﺪه« و رواﻧﻪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﺷﺪت اﺿﻄﺮاب ﻧﺪاﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻓﺪاﻳﺖ ﺷﻮم‪ ،‬اذن ﺑﺪﻫﻴﺪ ﭘﺎي ﻣﺒﺎرﻛﺘﺎن را ﺑﺒﻮﺳﻢ‪.‬‬

‫‪248‬‬
 ‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ از ﺣﺎﺟﺖ ﻫﺎﻳﻢ اﻳﻦ را از اﻳﺸﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎ آرزوي آن دارم ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻦ ﭘﻨﺞ ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﻨﺎﻳﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺎﻣﻬﺎي آل ﻋﺒﺎ ﻧﺎم ﺑﮕﺬارم ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﺸﺎن در ﺑﻴﻦ راه دﺳﺖ ﻫﺎي ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده اﻧﺪ ﺑﺮاي دﻋﺎ‬
‫ﻛﺮدن و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ »:‬ان ﺷﺎءاﷲ‪«.‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻢ اﻋﺘﻨﺎﻳﻲ ﻧﻔﺮﻣﻮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ داﺧﻞ ﻗﺒﺮ ﻣﺬﻛﻮر ﺷﺪﻧﺪ‪...............‬‬

‫در ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ دﻋﺎي آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎردار ﺷﺪه و ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻄﺎ ﻓﺮﻣﻮد و ﺳﭙﺲ‬
‫ﻋﻠﻲ و ﺑﻌﺪ ﻓﺎﻃﻤﻪ و ﺑﻌﺪ ﺣﺴﻦ ﻛﻪ ﺣﺴﻦ ﻓﻮت ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ ﺑﺎ اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﺣﺴﻦ و ﺣﺴﻴﻦ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ 114 :‬داﺳﺘﺎن از زﻧﺎن ﻣﺴﻠﻤﺎن‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻣﺤﻤﺪي‬

‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺑﻌﺪ از وﻻدت‬

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ در زﻣﺎن وﻻدت‪.‬‬

‫ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در زﻣﺎن وﻻدت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ ،‬ﻧﺮﺟﺲ از دﻳﺪه ي ﻣﻦ ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪ ﮔﻮﻳﺎ ﭘﺮده‬
‫اي ﻣﻴﺎن ﻣﻦ و او ﺣﺎﺋﻞ ﺷﺪ ‪ ،‬دوان دوان ﺑﻪ ﺳﻮي ﺣﺠﺮه ي اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رﻓﺘﻢ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻳﺎد زد‪»:‬‬
‫اي ﻋﻤ‪‬ﻪ ﺑﺮﮔﺮد اﻳﻨﻚ ﻓﺮزﻧﺪم را ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ ‪«.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﭘﺮده ﮔﺸﻮده ﺷﺪ و در ﻧﺮﺟﺲ ﻧﻮري دﻳﺪم ﻛﻪ ﺧﻴﺮه ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺣﺎل ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ را دﻳﺪم‬
‫ﻛﻪ رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺠﺪه ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ و اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺳﺒﺎﺑﻪ را ﺑﻪ ﺳﻮي آﺳﻤﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮده و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫» اﺷﻬﺪ ان ﻻاﻟﻪ اﻻاﷲ وﺣﺪه ﻻ ﺷﺮﻳﻚ ﻟﻪ و اَنﱠ ﺟ‪‬ﺪ‪‬ي رﺳﻮل اﷲ و اَنﱠ اﺑﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ وﺻﻲ‪‬‬
‫رﺳﻮل اﷲ ‪«.......،‬‬

‫آﻧﮕﺎه ﻳﻜﺎﻳﻚ اﻣﺎﻣﺎن را ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻧﺎم ﺑﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدش رﺳﻴﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫‪249‬‬
‫» ﺧﺪاوﻧﺪا ﺑﻪ وﻋﺪه ي ﻧﺼﺮت ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ دادي وﻓﺎ ﻛﻦ و اﻣﺮ ﺧﻼﻓﺖ و اﻣﺎﻣﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﺳﺎن و‬
‫اﻧﺘﻘﺎم ﮔﺮﻓﺘﻦ و اﺳﺘﻴﻼء ﻣﺮا از دﺷﻤﻨﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدان و زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻣﻦ از ﻋﺪل و داد ﭘﺮ‬
‫ﻛﻦ‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪57‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺗﺎج ﻟﻨﮕﺮودي‬

‫دو ﻣﻌﺠﺰه از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ در زﻣﺎن ﻇﻬﻮر‬

‫ﺧﺒﺮ دادن ﺳﻨﮓ از ﻣﺤﻞ اﺧﺘﻔﺎي ﻳﻬﻮدﻳﺎن ) و ﻫﻤﻪ ي دﺷﻤﻨﺎن اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻳﻜﻲ از آﻳﺎت و ﻣﻌﺠﺰات ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﻳﻬﻮدي ﻫﺎ از ﺗﺮس ﻓﺮار را ﺑﺮ‬
‫ﻗﺮار ﺗﺮﺟﻴﺢ داده و در ﭘﺸﺖ ﻛﻮه ﻫﺎ و ﺳﻨﮓ ﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺨﻔﻴﮕﺎه ﺑﺮاي آﻧﺎن ﺳﻮد ﻧﺪارد زﻳﺮا ﺳﻨﮓ از‬
‫ﺧﻔﺎ آﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ ﻣﻲ دﻫﺪ ‪،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﺷﺮﻳﻒ از ﺑﻴﺎن ﺣﻀﺮت رﺳﻮل )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻪ‪:‬‬

‫» ﻗﺒﻞ از ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺳﻨﮓ از ﻣﺨﻔﻴﮕﺎه ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺧﺒﺮ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اي ﺑﻨﺪه ي ﺧﺪا‪،‬‬
‫آﻧﭽﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‪«.‬‬

‫و ﻧﻴﺰ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﻣﺸﺮك و ﻛﺎﻓﺮي ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻣﮕﺮ آﻧﻜﻪ از‬
‫آﻣﺪن ﺣﻀﺮت ﻧﺎراﺣﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ در درون ﺳﻨﮕﻲ ﻛﺎﻓﺮي ﭘﻨﺎه ﮔﻴﺮد ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫در درون ﻣﻦ ﻣﺸﺮك ﺟﺎي ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺸﻜﻦ و ﻛﺎﻓﺮ را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎن‪.‬‬

‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ درﻓﺶ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( وﻗﺘﻲ ﺑﺮاي اﺑ‪‬ﻲ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد ﻛﻪ در آﻳﻨﺪه‬
‫او ﺑﺎ ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻴﺰ در دﻧﻴﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬اﺑ‪‬ﻲ از ﺣﻀﺮت رﺳﻮل )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻼﻣﺎت و دﻻﻳﻠﻲ را از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫‪250‬‬
‫»ﺑﺮاي او)ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﻓﺸﻲ اﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر و ﺧﺮوﺟﺶ ﻓﺮا ﻣﻲ رﺳﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺧﺪا او را ﺑﻪ ﺳﺨﻦ در ﻣﻲ آورد ‪ ،‬ﻧﺪا ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ":‬اي وﻟﻲ ﺧﺪا ﺑﺮﺧﻴﺰ و‬
‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻦ و ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮ و دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا را ﻛﺸﺘﻪ و ﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮدان‪«".‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻣﻌﺠﺰات اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﺗﺎج ﻟﻨﮕﺮودي‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و‪...‬‬

‫ﺣﺎج ﺳﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻃﻴﺐ ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺎﻟﻲ اﻃﻴﺐ اﻻﻃﻴﺎب در ج‪ 14‬ص ‪ 279‬ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻳﻦ‬
‫ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺧﻮاﺑﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ‪:‬‬

‫در ﻋﺎﻟﻢ روﻳﺎ دﻳﺪم در اﺻﻔﻬﺎن در ﻣﺤﻠﻪ ي ﺑﻴﺪآﺑﺎد ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺮي‪ -‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻬﺮ ﺑﺎﺑﺎ ﺣﺴﻦ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ -‬ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ ﺗﻮﻗﻒ‬
‫ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ راﻧﻨﺪه اش را ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ؛ وﻟﻲ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را دﻳﺪم ﻛﻪ در ﻃﺮف دﻳﻮار روي ﺻﻨﺪﻟﻲ‬
‫ﺟﻠﻮي ﻣﺎﺷﻴﻦ و ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﺟﻨﺐ ﻧﻬﺮ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ؛ و در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‬
‫ﺑﺰرﮔﻮار ﻫﻢ ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﺮدﺳﺎل ﺑﺎ ﻛﻼه ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ او را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻢ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﺮف ﻧﻬﺮ آﻣﺪم دﻳﺪم‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم زاﻧﻮي ﻣﺒﺎرﻛﺶ را ﭘﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﻬﺎده ﺑﻮد روي ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﺑﻮﺳﻴﺪم ؛ اﻣﺎم‬
‫در ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﺑﺎز ﻛﺮده ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺒﻮﺳﻲ؟ ﺑﺒﻮس‪.‬‬

‫ﻣﻦ زاﻧﻮي ﻣﺒﺎرﻛﺶ را ﺑﻮﺳﻴﺪم و ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻛﺸﻴﺪم ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺟﺪ ﺑﺰرﮔﻮارﺷﺎن اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻇﻬﺎر ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫زاﺋﺮان ﺷﻤﺎ زﻳﺎد ﺷﺪه اﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺣﻮاﺋﺠﺸﺎن را روا ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺎﻧﻌﻲ ﻧﺪارد) ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ي زوار ﺧﻮد ﺗﻮﺟﻪ دارد و ﺑﺮآوردن ﺣﻮاﺋﺞ ﻫﻤﻪ ي‬
‫آﻧﺎن را ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪(.‬‬

‫‪251‬‬
 ‫ﺑﻌﺪاً اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از ﻣﺎﺷﻴﻦ ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻧﺪ و دﺳﺖ ﺣﻘﻴﺮ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ي ﻣﻴﺮزا ﻣﻬﺪي ﺑﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺣﺠﺮه ات ﻛﺪام اﺳﺖ؟ ﻣﻦ ﺣﺠﺮه ي وﺳﻂ ﻣﻘﺎﺑﻞ رو را ﻧﺸﺎن دادم و ﺑﻌﺪ ﺧﺪﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﻋﺮض ﻛﺮدم‪:‬‬
‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ از ﻣﻦ راﺿﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻌﻢ‪).‬آري( ﭼﻮن ﺗﻮ دﻳﻦ را ﺗﺮوﻳﺞ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از آن ﺑﺎ ﻫﻢ در ﻣﺴﺠﺪ ﺣﺠﻪ اﻻﺳﻼم ﺳﻴﺪ ﺷﻔﺘﻲ آﻣﺪﻳﻢ؛ در آﻧﺠﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺳﺎﺑﻘﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ در ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻛﺮدم‬
‫) ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻢ( ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺘﺎﺑﻲ در ﺗﻔﺴﻴﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﻜﻲ از ﺷﻤﺎ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﺤﻮل‬
‫ﻛﻨﻢ ‪ .‬ﻓﻌﻼ ﻫﺰار ﺗﻮﻣﺎن وﺟﻪ آن ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﺎدي از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم و ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﻣﺠﺪداً ﺷﺒﻲ در ﻋﺎﻟﻢ روﻳﺎ دﻳﺪم ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ ﻣﺸﺮف ﺷﺪه ام ‪ .‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ از اﻳﻦ ﻛﺘﺎب راﺿﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آري‪ .‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﭘﺲ اﻣﻀﺎ ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ آن ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻬﺎدﻧﺪ ﺣﻘﻴﺮ دﻳﺪم ﻛﻪ از‬
‫آن ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻮري ﻣﺘﺼﺎﻋﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ 53 :‬داﺳﺘﺎن از ﻛﺮاﻣﺎت ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﻮﺳﻲ ﺧﺴﺮوي‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( روﺿﻪ ي وداع ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ!‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺎ ﻃﻼب ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﻣﻲ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬در ﺑﻴﻦ راه ﻳﻚ آﻗﺎي ﻃﻠﺒﻪ اي ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ‬
‫ﺑﺮاﻳﻤﺎن روﺿﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻳﻚ ﻧﻤﻜﻲ در ﺣﻨﺠﺮه اش ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬آﻣﺪم ﻛﺮﺑﻼ‪ .‬زﻳﺎرت ارﺑﻌﻴﻦ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﺲ زاﻳﺮ آﻣﺪه ﺑﻮد و ﺷﻠﻮغ ﺑﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬داﺧﻞ ﺣﺮم ﻧﺮوم و ﻣﺰاﺣﻢ زوار ﻧﺸﻮم‪.‬ﻃﻠﺒﻪ ﻫﺎ را دور ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻛﺮدم و‬
‫ﮔﻮﺷﻪ ي ﺻﺤﻦ آﻣﺎده ي ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺎرت ﺷﺪﻳﻢ‪,‬ﻳﻚ وﻗﺖ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آن ﻃﻠﺒﻪ اي ﻛﻪ در راه ﺑﺮاي ﻣﺎ روﺿﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‬
‫ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻤﻲ داﻧﻴﻢ ﺑﻴﻦ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ؟ ﻧﺎﮔﻬﺎن دﻳﺪم ﻳﻚ ﻣﺮد ﻋﺮﺑﻲ ﻣﺮدم را ﻛﻨﺎر ﻣﻲ زﻧﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف ﻣﻦ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﺻﺪا زد‪ :‬ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ! ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﭼﻪ ﺑﻜﻨﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ زﻳﺎرت ارﺑﻌﻴﻦ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﺨﻮان ﺗﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ ﮔﻮش ﻛﻨﻢ‪ .‬زﻳﺎرت را ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﻳﻜﻲ دوﺟﺎ ﺗﻮﺟﻪ ام را ﺑﻪ ﻧﻜﺎﺗﻲ ادﺑﻲ داد‪.‬‬

‫‪252‬‬
‫وﻗﺘﻲ زﻳﺎرت ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻠﺒﻪ ﻫﺎ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آن ﻃﻠﺒﻪ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻤﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﻳﻚ وﻗﺖ آن ﻣﺮد ﻋﺮب‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ! ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ؟ ﺟﺮﻳﺎن ﻃﻠﺒﻪ روﺿﻪ ﺧﻮان را ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻧﻘﻞ ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻴﺎﻳﺪ‬
‫ﺑﺮاﻳﻤﺎن روﺿﻪ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮد ﻋﺮب ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ! ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻦ ﺑﺮاﻳﺖ روﺿﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آري‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪ روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﺪن واردي؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آري‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن آن ﺷﺨﺺ روﻳﺶ را ﺑﻪ ﻃﺮف ﺿﺮﻳﺢ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﺮد و از ﻫﻤﺎن ﻃﺮز ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﻣﺎ‬
‫را ﻣﻨﻘﻠﺐ ﻛﺮد‪ .‬ﻳﻚ وﻗﺖ ﺻﺪا زد‪ :‬ﻳﺎ اﺑﺎﻋﺒﺪاﷲ! ﻧﻪ ﻣﻦ و ﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪس اردﺑﻴﻠﻲ و ﻧﻪ اﻳﻦ ﻃﻠﺒﻪ ﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﻳﺎدﻣﺎن ﻧﻤﻲ‬
‫رود آن ﺳﺎﻋﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻲ از ﺧﻮاﻫﺮت زﻳﻨﺐ )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ( ﺟﺪا ﺷﻮي! ﻧﺎﮔﺎه دﻳﺪم ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻬﻤﻴﺪم‬
‫آن ﻣﺮد ﻋﺮب‪ ,‬ﻣﻬﺪي زﻫﺮا)ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ( ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﺮاﻣﺎت اﻟﺰﻳﻨﺒﻴﻪ ص ‪ 23‬و ‪24‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻣﺤﻤﻮدي‬

‫ﻛﺮاﻣﺘﻲ از اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ‬

‫زﺧﻢ زﺑﺎن ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺒﺎز‬

‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ در ﺟﺒﻬﻪ ي ﺣﺎج ﻋﻤﺮان در ﻳﻜﻲ از ﺣﻤﻼت ﻋﺮاﻗﻲ ﻫﺎ ﻣﺠﺮوح ﺷﺪم‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ از ﺗﻤﺎم ﺑﺪن ﻓﻠﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدم و‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪.‬ﺷﺒﻲ ﻣﺎدرم ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﺎ آﻣﺪ و زﺧﻢ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ زد ﻛﻪ دﻟﻢ ﺷﻜﺴﺖ و ﺑﻪ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن! ﻳﺎ ﻣﺮگ ﻣﺮا ﺑﺮﺳﺎن ﻳﺎ ﺷﻔﺎﻳﻢ را از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاه‪.‬‬

‫آن ﺷﺐ در ﺧﻮاب اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را دﻳﺪم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ » :‬ﻣﻦ ﻣﺴﺠﺪي ﺑﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد ﺑﻨﺎ ﻛﺮده ام ‪ .‬ﺑﻴﺎ آﻧﺠﺎ ﻣﺘﻮﺳﻞ‬
‫ﺷﻮ‪ «.‬و در ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان در ﻧﻈﺮم ﻣﺠﺴﻢ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم ﻧﻈﺮم ﻋﻮض ﺷﺪ و ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ روم‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻋﻴﺎدت ﺑﻴﻤﺎري در‬
‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ دﻳﺪم ﻣﻨﺰل و ﻛﻠﻴﻪ ي اﺛﺎﺛﻴﻪ ام در آﺗﺶ ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪم ﺻﺒﺢ از‬

‫‪253‬‬
 ‫ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﻣﺒﻠﻐﻲ ﻗﺮض ﮔﺮﻓﺘﻢ وﻫﻤﺎن روز ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﺪت ‪ 39‬روز در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم و ﺑﻪ آﻗﺎ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺐ ﭼﻬﻠﻢ ﻛﻪ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ و ﻣﺼﺎدف ﺑﺎ ﺷﺐ ﻧﻮزدﻫﻢ ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن ﺑﻮد رﺳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﺧﺴﺘﻪ ﺑﻮدم رﻓﺘﻢ داﺧﻞ ﻳﻜﻲ از ﻛﻔﺸﺪاري ﻫﺎ و ﺧﻮاﺑﻴﺪم‪ .‬در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻛﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ اﺳﺖ و ﻣﻦ‬
‫در ﺣﻴﺎط ﻣﺴﺠﺪ ﻣﺸﻐﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن زﺑﺎﻟﻪ ﻫﺎ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ آﻗﺎﻳﻲ ﺟﻠﻮ آﻣﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻗﺎ ﺳﻴﺪ! داري ﻧﻈﺎﻓﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟ ﺑﻴﺎ‬
‫ﺑﺮوﻳﻢ داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻤﻲ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻮل ﻛﺮدم و رﻓﺘﻴﻢ داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ‪ .‬دﻳﺪم ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ آﻧﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻜﺸﺎن ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻗﺎ ﺳﻴﺪ‬
‫ﻛﺴﺎﻟﺘﻲ داري؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ آﻗﺎ‪ .‬در ﺟﺒﻬﻪ ﻣﺠﺮوح ﺷﺪم‪.‬‬

‫آﻗﺎ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرك ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻦ ﻛﺸﻴﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻧﺸﺎﷲ ﺧﻮب ﻣﻲ ﺷﻮي‪ .‬و ﺑﻌﺪ دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﺮ و ﭘﺎﻳﻢ ﻛﺸﻴﺪ ﻛﻪ در‬
‫ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮاب‪ ,‬ﺑﺴﻴﺎر راﺣﺖ ﺷﺪم‪ .‬ﻳﻜﻲ از آن ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮد ‪ .‬دﻳﮕﺮي رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺑﻮد‪ ,‬ﺣﻀﺮت زﻫﺮاﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﻧﻔﺮ ﺳﻮم ﺑﻮد و ﻧﻔﺮ ﭼﻬﺎرم ﺣﻀﺮت ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ داﺷﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺮﺳﻴﺪم ‪ :‬ﭼﺮا ﺣﻀﺮت ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ)ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ( ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬او ﺷﻜﺎﻳﺖ دارد ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺮﺧﻲ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺮم اﻳﺸﺎن ﺑﻲ اﺣﺘﺮاﻣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻳﻚ داﻧﻪ ﺧﺮﻣﺎ و ﻗﺪري آب ﺑﻪ ﻣﻦ داد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺨﻮر ﻛﻪ ﻓﺮدا ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ روزه ﺑﮕﻴﺮي‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم دﻳﮕﺮ از درد ﺗﺮﻛﺶ ﻫﺎ ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد و ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﺮاﻣﺎﺗﻲ از ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ص ‪ 66‬و ‪67‬‬

‫ﻛﺮاﻣﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم )ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان( ص ‪20‬‬

‫‪254‬‬
 ‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﺑﺮاي ﻓﺮج دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﺧﺎدﻣﺎن ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﻳﻚ روز ﻗﺒﻞ از ﻋﺎﺷﻮراي ﺣﺴﻴﻨﻲ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﺸﻐﻮل ﻗﺪم زدن‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﺮدي ﺷﺪم ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻴﺠﺎن زده ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ از ﺧﺪام ﻛﻪ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ‬
‫آﻧﻬﺎ را ﺑﻐﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻣﻲ ﺑﻮﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﻣﺎﺟﺮا را ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮم؛ اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ او رﺳﻴﺪم ﻣﺮا ﻧﻴﺰ در آﻏﻮش ﻛﺸﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺑﻮﺳﻴﺪ و اﺷﻚ ﻣﻲ رﻳﺨﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن را از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ,‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻨﺪوﻗﺖ ﻗﺒﻞ ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺗﺼﺎدف ﻛﺮدم و ﻓﻠﺞ‬
‫ﺷﺪم‪ .‬ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎد ﻫﺮﺷﺐ ﺑﻪ ﺧﺪا و اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲ ﺷﺪم‪ .‬اﻣﺮوز ﻫﻤﺮاه ﺧﺎﻧﻮاده ام ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان آﻣﺪم از ﻇﻬﺮ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﺣﺎل ﺧﻮﺷﻲ داﺷﺘﻢ ؛ ﺑﻪ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻮدم و از اﻳﺸﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎي‬
‫ﺷﻔﺎ ﻛﺮدم‪ .‬ﻧﻴﻢ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻴﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻧﻮر ﻋﺠﻴﺐ و ﺑﻮي ﺧﻮﺷﻲ دارد ‪ .‬ﺑﻪ اﻃﺮاف ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم و‬
‫دﻳﺪم ﻛﻪ ﻣﻮﻻ اﻣﻴﺮﻣﻮﻣﻨﺎن ‪ ,‬اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ‪ ,‬ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ و اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ در ﻣﺴﺠﺪ ﺣﻀﻮر دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ دﻳﺪن آﻧﻬﺎ دﺳﺖ و‬
‫ﭘﺎي ﺧﻮدم را ﮔﻢ ﻛﺮدم و ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﻟﻄﻒ اﻳﺸﺎن‬
‫ﺷﺎﻣﻞ ﺣﺎﻟﻢ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺧﻮب ﺷﺪﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮوﻳﺪ و ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﺮج ﻣﻦ دﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺸﺎﷲ‬
‫ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ اداﻣﻪ داد‪ :‬اﻣﺸﺐ ﻋﺰاداري ﺧﻮب و ﻣﻔﺼﻠﻲ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺣﻀﻮر دارﻳﻢ‪«.‬‬

‫ﺧﺎدم ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ »:‬ﻣﺮد‪ ‬ﺷﻔﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﻚ اﻧﮕﺸﺘﺮي ﻃﻼ ﺑﻪ دﻓﺘﺮ داد و ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﺧﻠﻮت ﺑﻮد‪ .‬آﺧﺮ ﺷﺐ‬
‫دﺳﺘﻪ اي از ﺗﺒﺮﻳﺰ ﺑﻪ ﺟﻤﻜﺮان آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻋﺰاداري و ﻧﻮﺣﻪ ﺧﻮاﻧﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎ ﺣﺎل و ﺳﻮزﻧﺎك ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺣﺮف آن ﻣﺮد اﻓﺘﺎدم‪«.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﺮاﻣﺎﺗﻲ از ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﭼﻨﺪي ﭘﻴﺶ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺳﺎده و ﺑﺎﺻﻔﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﺑﺴﻴﺎر اﻇﻬﺎر ﻋﺸﻖ و ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﻮد و در‬
‫ﻳﻜﻲ از روﺳﺘﺎﻫﺎي ﻛﺸﻮرﻣﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮد ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫‪255‬‬
 ‫در ﺳﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﻮ ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﻤﺎزت درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم‬
‫اﻋﻤﺎﻟﺖ ﺑﺎﻃﻞ اﺳﺖ ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻜﻪ ﻫﻢ رﻓﺘﻲ ‪ ،‬ﭼﻮن ﻗﺮاﺋﺖ ﻧﻤﺎزت درﺳﺖ ﻧﺒﻮده ‪ ،‬ﺣﺞ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻃﻞ اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺮﻓﻬﺎ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻣﺮا ﻣﺎﻳﻮس و ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺐ در ﺧﻠﻮت و ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﺣﺴﺎﺑﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم ‪ ،‬ﺣﺘﻲ رﻓﻘﺎﻳﻢ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺮا ﺻﺪا ﻣﻲ‬
‫زدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻴﺰ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺑﺮوﻳﻢ ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺮﻓﺘﻢ و ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻛﺎرﻫﺎﻳﻢ ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺑﻪ‬
‫زﻳﺎرت ﺑﺮوم؟‬

‫در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ دﻟﻢ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻢ‪ .‬در ﻋﺎﻟﻢ روﻳﺎ ﻳﻜﻲ از اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺖ‬
‫اﷲ )ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه( ﺑﻮدﻧﺪ را ﺑﺎﻻي ﺣﺮم ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪاء ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم زﻳﺎرت ﻛﺮدم ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻨﺎﻳﻲ‬
‫و اﺻﻼح ﮔﻨﺒﺪ ﻣﻄﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﻣﺮا دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪»:‬ﺑﻴﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻦ‪ «.‬ﻣﻦ رﻓﺘﻢ و آﺳﺘﻴﻦ‬
‫ﺑﺎﻻ زده و ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺷﺪم‪ .‬آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ »:‬ﺑﺨﻮان!« ﻣﻦ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺧﺸﺖ ﻫﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻲ دادم اﻳﻦ ﺷﻌﺮ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم‪:‬‬

‫دﺷﻤــﻦ آل ﻧﺒﻲ را ﻛـﻢ ﻛﻨــﻴــﻢ‬ ‫ﺧﺸﺖ ﺑﺪه ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ را ﻣﺤﻜﻢ ﻛﻨﻴﻢ‬

‫ﻏﺮوب ﺷﺪ و ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪»:‬ﺑﮕﻮ ﻛﺎرﮔﺮان ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺣﻘﻮق آﻧﻬﺎ را ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ «.‬ﻣﻦ ﻛﺎرﮔﺮان را ﺻﺪا ﻛﺮدم ‪،‬‬
‫ﻫﻤﻪ ﻣﻲ آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺣﻘﻮق ﺧﻮد را ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻲ رﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺣﻘﻮق ﻛﺎرﮔﺮان را ﻋﻄﺎ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم در ﻣﻘﺪار ﺣﻘﻮق ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺮق ﻣﻲ ﮔﺬارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ اﻓﺮاد ﻛﻢ و ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد ﭘﻮل‬
‫ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺮﺳﻴﺪم آﻗﺎﺟﺎن اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﻛﻪ از ﺻﺒﺢ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﺮا ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﻤﺘﺮ و ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺣﻘﻮق ﻣﻲ دﻫﻴﺪ؟ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ »:‬ﭼﻮن اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺴﺎن ﻛﺎر ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ در وﺳﻂ ﻛﺎر ﺧﻮاﺑﺸﺎن ﻣﻲ ﺑﺮد! ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ زﻳﺎد‬
‫ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ از روي اﺧﻼص دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﺎ ﺳﻬﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﻛﺎﻣﻠﺘﺮي ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﺎر ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﻮاب زده اﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ از ﻛﺎر ﻓﺮاري اﻧﺪ ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي زﺣﻤﺖ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن‬
‫ﺣﻘﻮق ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪«.‬‬

‫‪256‬‬
 ‫ﺑﻌﺪ ﺣﻀﺮت رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ »:‬ﻣﺎ ﻫﺮ روز اﻳﻨﺠﺎ ﻛﺎر دارﻳﻢ و ﻫﺮ روز ﻫﻢ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﺮ دارﻳﻢ ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﺼﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫در ﺧﺎﻧﻪ ي ﻣﺎ آﻣﺪه اﻳﺪ ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ اﻋﻤﺎﻟﺘﺎن ﻗﺒﻮل اﺳﺖ و ﻣﺎ ﻣﺰد ﺷﻤﺎ را ﻛﺎﻣﻞ ﻋﻄﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم و ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ از ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اش اﻧﺘﻈﺎري ﻫﺴﺖ و ﺣﻀﺮت ﻣﺮا ﻣﻮرد‬
‫ﻟﻄﻒ ﺧﻮد ﻗﺮار داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻛﻴﺴﺖ ﻣﺮا ﻳﺎري ﻛﻨﺪ ﻣﻦ ﻣﻬﺪي ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎﻧﻢ؟ ص ‪ 77‬ﺗﺎ ‪79‬‬

‫ﻣﻮﻟﻒ‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻳﻮﺳﻔﻲ‬

‫ﻛﺮاﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ) اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ ﺧﺎدﻣﺶ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ(‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻓﺘﺢ اﷲ رﻧﺠﺒﺮ از اﻓﺮاد ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﻜﻮﻛﺎر و ارادﺗﻤﻨﺪان ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮد ‪ .‬ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮاﻧﺶ‬
‫ﺗﺮك ﻧﻤﻲ ﺷﺪ و در راه ﺟﺒﻬﻪ و ﺟﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﺷﻬﻴﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻤﻌﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮاﻧﻲ روزي از ﺟﺎده ي ﻗﺪﻳﻢ ‪ ,‬رﻫﺴﭙﺎر ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻘﺪس ﺟﻤﻜﺮان ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ,‬اول‬
‫ﺟﺎده راه را اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲ روﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ راه را اﺷﺘﺒﺎه رﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪ ,‬ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎ ﺣﺎج ﻓﺘﺢ اﷲ رﻧﺠﺒﺮ روﺑﻪ رو ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ او ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺣﺎﺿﺮﻳﻢ ﻳﻚ ورق آﻫﻦ از ﺗﻬﺮان ﺗﻬﻴﻪ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ ‪ ,‬ﺟﻬﺖ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺎ ﺳﺮﮔﺸﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬آﻗﺎ ﻓﺘﺢ اﷲ ﺟﻮاب ﻣﻲ دﻫﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن اﻳﻦ ﻛﺎر‬
‫را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫در ﻳﻜﻲ از روزﻫﺎي ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن‪ ,‬ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻏﺮوب ‪ ,‬ﺗﺎﺑﻠﻮي ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه را ﺑﺎ وﺳﺎﻳﻞ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬
‫ﻣﻲ آورد آن را اول ﺟﺎده ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﺎﺷﻴﻦ روﺷﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ‪ .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه‪ .‬وﻗﺖ اﻓﻄﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه رو ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬آﻗﺎ ﺟﺎن!آﻣﺪم ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺷﻤﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺑﺰﻧﻢ ﻛﻪ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪاﻧﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ‪ ,‬راﻫﻨﻤﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﮔﻢ ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ .‬اﻻن ﻧﺰدﻳﻚ اﻓﻄﺎر‬
‫اﺳﺖ و ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﺮﮔﺮدم ﻣﺎدر ﭘﻴﺮم ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ‪ ,‬اﮔﺮ ﭼﻬﺎر ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﺧﻮب‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪257‬‬
 ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻳﻚ آﻗﺎي ﻧﻮراﻧﻲ ﺑﺎ وﻗﺎر از ﭘﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺟﻠﻮ آﻣﺪ و ﻳﻚ ﮔﺎﻟﻦ ﭼﻬﺎرﻟﻴﺘﺮي ﺑﻨﺰﻳﻦ در دﺳﺖ دارد‪,‬‬
‫ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪»:‬اﻳﻦ ﺑﻨﺰﻳﻦ«ﺣﺎﺟﻲ ﻋﺮض ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ :‬آﻗﺎ ﺷﻤﺎ از ﻛﺠﺎ آﻣﺪه اﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻳﺪ؟ ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ‬
‫آﻣﺪن ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺪم‪.‬ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ »:‬ﻣﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻬﺎر ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻧﺨﻮاﺳﺘﻴﺪ؟«‬

‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﺮا‪ .‬ﻇﺮف ﺑﻨﺰﻳﻦ را ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ :‬ﻇﺮﻓﺶ را ﻣﻲ آورم آﻧﺠﺎ‪ -‬و ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.-‬‬

‫آﻗﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪»:‬ﺑﺎﺷﺪ« و ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﺣﺎج ﻓﺘﺢ اﷲ ﻣﺎﺷﻴﻦ را ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و دﻳﮕﺮ آن آﻗﺎ را ﻧﻤﻴﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ آﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲ دﻫﺪ آن آﻗﺎ ﺑﺮاي اﻓﻄﺎري رﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻇﺮف ﺑﻨﺰﻳﻦ را ﭘﺸﺖ در ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ ﮔﺬارد و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ رود؛ وﻟﻲ در‬
‫ﻓﻜﺮ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ آﻗﺎ ﻛﻪ ﺑﻮد؟ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ درب ﻣﻨﺰل ﻣﻲ رﺳﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ درب ﻣﻨﺰل ﺑﺎز اﺳﺖ ‪ .‬وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‬
‫ﻣﺎدرش ﻣﻀﻄﺮب ﭘﺸﺖ درب اﻳﺴﺘﺎده ‪ .‬ﺳﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪ :‬ﻣﺎدر ﭼﺮا اﻳﻨﺠﺎ اﻳﺴﺘﺎده اي؟‬

‫ﻣﺎدر ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻮن ﺗﻮ دﻳﺮ ﻛﺮده ﺑﻮدي ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﺮاﻳﺖ اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻣﺪم درب ﻣﻨﺰل‪ ,‬ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻓﺎﻃﻤﻪ! ﭘﺴﺮم دﻳﺮ ﻛﺮده ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻧﻴﺎﻣﺪه و اﻻن وﻗﺖ اﻓﻄﺎر اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ دﻓﻌﻪ دﻳﺪم ﻳﻚ آﻗﺎي ﻧﻮراﻧﻲ ﺟﻠﻮي‬
‫درب ﻣﻨﺰل اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬ﺳﻼم ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺘﺢ اﷲ ﻫﺴﺘﻲ؟‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﺑﻠﻲ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻣﺎ‪ ,‬ﺗﺎﺑﻠﻮي راﻫﻨﻤﺎي ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﺑﺰﻧﺪ‪ ,‬ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻣﺎﺷﻴﻨﺶ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬از ﻣﺎ ﭼﻬﺎر ﻟﻴﺘﺮ ﺑﻨﺰﻳﻦ‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﻪ او دادﻳﻢ و اﻻن ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬در اداﻣﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﻣﻬﺪي ﻓﺎﻃﻤﻪ ام ‪.‬ﻣﻦ ﻗﺪري ﮔﻴﺞ ﺑﻮدم ﺗﺎ ﺣﺎﻟﻢ ﺳﺮﺟﺎﻳﺶ آﻣﺪ‬
‫دﻳﺪم آﻗﺎ از ﻧﻈﺮم ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ ‪ .‬ﺗﺎزه آﻗﺎي رﻧﺠﺒﺮ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﻻ ﻫﺮﮔﺰ ﺧﺎدم ﺧﻮد را رﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻴﺎز‬
‫ﺑﻪ داد او ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫‪258‬‬
 ‫دﻳﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ روي ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‬

‫دﻳﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ روي ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻴﻢ‬

‫ﻣﺎ ﺑﻨﺪ ﻧﺠﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﺗﻦ اﺳﻢ ﺗﻮ ﺑﺴﺘﻴﻢ‬

‫دﻳﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ دﻟﺪاده ﻣﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺟﺎي ﻗﺪﻣﺶ ﺑﻮﺳﻪ ﺑﻪ ﺻﺪ ﭼﺎك زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‬

‫ﭘﻠﻚ دﻟﻢ اﻣﺸﺐ ﺑﻪ ﻧﺒﻮدت ﭘﺮ درد اﺳﺖ‬

‫اﻳﻦ ﻓﺼﻞ ﻛﺒﻮد از ﻏﻢ ﻫﺠﺮان ﺗﻮ ﺳﺮد اﺳﺖ‬

‫اي ﺳﺎﻗﻲ دﻟﻬﺎي ﺟﻬﺎن ﻣﺴﺖ ﻧﮕﺎﻫﺖ‬

‫اﻳﻦ ﻣﺎه ﻓﺮوﻣﺎﻧﺪه ز ﭼﺸﻤﺎن ﺳﻴﺎﻫﺖ‬

‫دﻳﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ و ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪوﺷﻴﻢ‬

‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻗﻤﺮ ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻤﻪ ﺗﺎ رو ﺧﻤﻮﺷﻴﻢ‬

‫اي ﺻﺎﺣﺐ اﻳﻦ ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﺎ ﭘﺲ ﺗﻮ ﻛﺠﺎﻳﻲ‬

‫ﻓﻬﻤﻴﺪه ام اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﮔﺬﺷﺖ و ﻧﻤﻲ ﻳﺎﻳﻲ‬

‫دﻳﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ در ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺖ ﻏﺮوﻳﻴﻢ‬

‫از ﻧﺎﻟﻪ ﭘﺮﻳﻢ وﻏﺰل ﺳﻨﮓ و رﺳﻮﺑﻴﻢ‬

‫رﻫﺎ ﻛﻨﻴﺪ دﮔﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﺪاوا را‬

‫ﻓﺮاق اﮔﺮ ﻧﻜﺸﺪ ‪ ،‬وﺻﻞ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﻣﺎ را‬

‫‪259‬‬
 ‫ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺗﻮ ﻣﺎ را ﻧﻈﺎره ﻛﺮدي و ﻣﺎ‬

‫ﻧﺪﻳﺪه اﻳﻢ ﻫﻨﻮز آن ﺟﻤﺎل زﻳﺒﺎ را‬

‫ﺷﺮاره ﻫﺎي دﻟﻢ اﺷﻚ ﺷﺪ ز دﻳﺪه ﭼﻜﻴﺪ‬

‫ﺑﺒﻴﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬درﻳﺎ را‬

‫ﻗﺴﻢ ﺑﻪ دوﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻮي ﻳﺎر را ﻧﺪﻫﻢ‬

‫اﮔﺮ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ دﺳﺘﻢ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ را‬

‫ﺑﻪ ﺷﻮق اﻧﻜﻪ ز ﻛﻮي ﺗﻮ ام ﻧﺸﺎن آرد‬

‫ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﻛﺸﻴﺪم ﻏﺒﺎر ﺻﺤﺮا را‬

‫ﺟﻨﻮن ﻛﺸﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻣﺮا ﻛﻪ ﻧﺸﻨﺎﺳﻢ‬

‫ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻌـﺒﻪ و ﺑﺘﺨﺎﻧﻪ و ﻛﻠﻴﺴﺎ را‬

‫ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎه ﻧﺎز ﻛﻨﻢ‬

‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎرﻳﻚ ﻣﻦ ﻧﻬﻲ ﭘﺎ را‬

‫ﻧﺴﻴﻢ ﺻﺒﺢ ز راﻫﻲ ﻛﻪ آﻣﺪي ﺑﺮﮔﺮد‬

‫ﺑﺒﺮ ﺳﻼم ز ﻣﻦ آن ﻋﺰﻳﺰ زﻫﺮا را‬

‫‪260‬‬
 ‫اﺻﻼح ﺟﺎﻣﻌﻪ‬

‫ﻓﺮج‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ ﻧﺼﺮت و ﭘﻴﺮوزى‪ ،‬و ﻣﻘﺼﻮد‪ ،‬ﭘﻴﺮوزى ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﻋﻠﻮى ﺑﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖﻫﺎى ﻛﻔﺮ و ﺷﺮك اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬ﻳﻌﻨﻰ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻳﻦ آرﻣﺎن ﺑﺰرگ و ﺟﻬﺎﻧﻰ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺣﻘﻴﻘﻰ‪ ،‬ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪،‬‬
‫ﺧﻮاﻫﺎن ﺗﺸﻜﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ آن ﮔﺎه ﺟﺪى و واﻗﻌﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻋﺪل و‬
‫ﮔﺮﻳﺰان از ﺳﺘﻢ و ﺗﺒﺎﻫﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﮔﺮﻧﻪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬در ﺣﺪ ﻳﻚ ادﻋﺎ و ﺷﻌﺎر ﺑﻰﻣﺤﺘﻮا ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬از اﻳﻦرو‪ ،‬در‬
‫رواﻳﺎت آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬ﺧﻮد ﻓﺮج اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺘﺎً ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮج و ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ ﺧﺪا و ﺗﺄﺳﻴﺲ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﮔﺴﺘﺮ اوﺳﺖ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮد را ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻋﺪل و داد اﺳﺘﻮار ﻣﻰﺳﺎزد و او اﻧﺴﺎﻧﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﻮر و ﻏﻴﺒﺖ‬
‫اﻣﺎم‪ ،‬در ﻧﺤﻮه رﻓﺘﺎر و ﺳﻴﺮ و ﺳﻠﻮﻛﺶ ﺗﻔﺎوﺗﻰ ﻧﺪارد و ﻗﺒﻞ از ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل‪ ،‬او ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ را در زﻧﺪﮔﻰ‬
‫ﺧﻮد ﭘﺎﻳﺪار ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج ﺣﻘﻴﻘﻰ‪ ،‬رﻳﺸﻪ در ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ‪ ،‬ﻋﺪل‪ ،‬اﻳﻤﺎن و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ آن دارد و آﺛﺎر‬
‫آن ﻧﻴﺰ در ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﻣﻰﮔﺮدد و ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺻﻴﻞ و ﻋﻤﻴﻘﻰ‪ ،‬ﺑﺎ ﻟﻔﻆ و ﺷﻌﺎر ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻤﻰآﻳﺪ و ﺑﺎ ﺑﻰﺗﻔﺎوﺗﻰ و‬
‫ﺑﻰاﻋﺘﻨﺎﻳﻰ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎت دﻳﻨﻰ و رﺳﺎﻟﺖﻫﺎى اﻧﺴﺎﻧﻰ‪ ،‬در ﺗﻌﺎرض و ﺗﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‪.‬‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬داراى وﻳﮋﮔﻰﻫﺎ و ﻣﻌﺎﻧﻰ زﻳﺮ اﺳﺖ‪:‬‬
‫اﻟﻒ( ﻣﻌﺮﻓﺖ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم و ﻋﺎدل و ﭘﻴﺸﻮاى ﻓﻀﻴﻠﺖ‪.‬‬
‫ب( اﻳﻤﺎن ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ رﻫﺒﺮى اﻟﻬﻰ و ﻋﺪاﻟﺖ ﭘﻴﺸﻪ‪.‬‬
‫ج( ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ و ارزشﻫﺎى اﻧﺴﺎﻧﻰ‪.‬‬
‫ه( اﻣﻴﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪهاى روﺷﻦ و ﻧﻮﻳﺪ ﺑﺨﺶ‪.‬‬
‫ك( ﺗﻼش ﺑﺮاى ﺑﺮﻗﺮارى ﺣﻜﻮﻣﺘﻰ ﻋﺪل ﭘﻴﺸﻪ و ﻋﺪل ﮔﺴﺘﺮ‪.‬‬
‫ح( رﻋﺎﻳﺖ ﻣﻮازﻳﻦ و ﻗﻮاﻧﻴﻦ دﻳﻨﻰ و اﺧﻼﻗﻰ‪.‬‬
‫خ( داﺷﺘﻦ روﺣﻴﻪ ﺗﻌﻬﺪ و ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖﭘﺬﻳﺮى‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻧﻮع اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻋﺒﺎدت اﺳﺖ و ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮى‪ ،‬ﻣﻘﺎﻣﻰ ﻋﺎﻟﻰ دارد و ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻰ‪،‬‬
‫ﻫﺮ ﮔﺎه در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬از دﻧﻴﺎ ﺑﺮود‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم‪ ،‬زﻧﺪه و ﺗﺤﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﺎن او در راه ﺧﺪا ﺟﻬﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪261‬‬
 ‫ﻇﻬﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن در ﺳﻴﻤﺎي ﺟﻮاﻧﺎن‬

‫از اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﻤﺮ ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را در دوران ﻏﻴﺒﺘﺶ ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﺑﺎ ﻗﺪرت ﺧﻮد‪ ،‬او را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮدي ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻗﺎدر اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪ --‬ازدي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ و اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ و ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻣﺎم‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ »:‬آﻳﺎ ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺎ )اﻣﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ( ﻫﺴﺘﻲ؟« اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ ؟!«‬
‫آن ﮔﺎه ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺎزوي ﺧﻮد را ﮔﺮﻓﺖ و ﻛﺸﻴﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪ » :‬ﻣﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻫﺴﺘﻢ و ﺻﺎﺣﺐ ﺷﻤﺎ ﺟﻮان اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪ --‬اﺑﻮﺑﺼﻴﺮ از اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رواﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ » :‬اﮔﺮ ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم او‬
‫را اﻧﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ زﻳﺮا ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺟﻮاﻧﻲ رﺷﻴﺪ و ﻣﺘﻌﺎدل ﻇﻬﻮر ﻛﺮده‪ .‬ﻫﻴﭻﻛﺲ او را ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻋﺎﻟﻢ ذر‪ ،‬از آﻧﻬﺎ ﭘﻴﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪ --‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬از ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ اﻣﺘﺤﺎنﻫﺎي اﻟﻬﻲ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺮدي ﺟﻮان ﻇﻬﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﮔﻤﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ او ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻛﻬﻨﺴﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪ --‬رﻳﺎن ﺑﻦ ﺻﻠﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻋﺮض ﻛﺮد‪ » :‬آﻳﺎ ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺮ ﻫﺴﺘﻲ؟«‬
‫اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪ » :‬ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ را از ﻋﺪل ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آنﻃﻮر ﻛﻪ از ﻇﻠﻢ‬
‫ﭘﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ آن ﻛﺲ ﺑﺎﺷﻢ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدت ﺿﻌﻒ ﺑﺪن ﻣﺮا ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ؟ ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﺴﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺳﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮدان و ﺳﻴﻤﺎي ﺟﻮاﻧﺎن را دارد‪« .‬‬

‫‪ --‬در ﺣﺪﻳﺚ دﻳﮕﺮي از اﻣﺎم رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم درﺑﺎره ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮر ﺳﺌﻮال ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﭘﺎﺳﺦ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫‪262‬‬
 ‫» ﻧﺸﺎﻧﻪ او اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﺨﻮردﮔﺎن و ﻗﻴﺎﻓﻪ ﺟﻮاﻧﺎن را دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ در ﭼﺸﻢ ﻣﺮدم ﭼﻬﻞﺳﺎﻟﻪ ﻳﺎ ﻛﻢﺗﺮ دﻳﺪه‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﻪي دﻳﮕﺮش اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺷﺐ و روز ﭘﻴﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺗﺎ اﺟﻠﺶ ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ‪« .‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮاب اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ؟‬

‫ﺷﺎﮔﺮد‪ :‬اﺳﺘﺎد ‪ ،‬ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﻮاب اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( رو ﺑﺒﻴﻨﻢ؟‬
‫اﺳﺘﺎد‪ :‬ﺷﺐ ﻳﻚ ﻏﺬاي ﺷﻮر ﺑﺨﻮر‪ ،‬آب ﻧﺨﻮر و ﺑﺨﻮاب‪.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮد دﺳﺘﻮر اﺳﺘﺎد رو اﺟﺮا ﻛﺮد و ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫ﺷﺎﮔﺮد‪ :‬اﺳﺘﺎد دﻳﺸﺐ داﺋﻢ ﺧﻮاب آب ﻣﻴﺪﻳﺪم!‬
‫ﺧﻮاب دﻳﺪم ﺑﺮ ﻟﺐ ﭼﺎﻫﻲ دارم آب ﻣﻴﻨﻮﺷﻢ‬
‫ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺮ آﺑﻲ در ﺣﺎل ﺧﻮردن آب ﻫﺴﺘﻢ!‬
‫در ﺳﺎﺣﻞ رودﺧﺎﻧﻪ اي ﻣﺸﻐﻮل‪...‬‬
‫اﺳﺘﺎد ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﺸﻨﻪ آب ﺑﻮدي ﺧﻮاب آب دﻳﺪي؛‬
‫ﺗﺸﻨﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺸﻮ ﺗﺎ ﺧﻮاب اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺒﻴﻨﻲ‬

‫آﻳﺎ ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﻳﻢ؟‬
‫اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﺳﺮﻓﺼﻞ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ آﻳﻨﺪهاي روﺷﻦ و ﻣﺎﻳﻪ ﻋﺸﻖ و ﺷﻮر و اﻣﻴﺪ و ﺗﻼش ﺑﺮاي آﻣﺎدهﺳﺎزي ﺧﻮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮاي آﻣﺪن‬
‫و ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻣﻨﺘﻈﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ روﺣﻴﻪ ﺑﺎزدارﻧﺪه‪ ،‬ﻓﻠﺞﻛﻨﻨﺪه و ﻳﺄسآور ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻮﺟﺐ دورﻛﺮدن‬
‫ﻋﻨﺼﺮ ﺑﺪﺑﻴﻨﻲ ﺑﻪ آﻳﻨﺪه‪ ،‬از ﻧﻬﺎد اﻧﺴﺎن در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮي اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻣﻌﻴﺎر ارزش اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬آرزوﻫﺎ و آﻣﺎل اﻧﺴﺎنﻫﺎ‬
‫ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻴﺰان رﺷﺪ و ﺗﻌﺎﻟﻲ آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬آرزوﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳﺖ از ﻛﻤﺎل روح و رﺷﺪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬
‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺑﺮﻋﻜﺲ آرزوﻫﺎي ﺣﻘﻴﺮ و ﺑﻲارزش‪ ،‬ﻧﺸﺎن از ﺑﻲاﻫﻤﻴﺘﻲ و رﺷﺪﻧﻴﺎﻓﺘﮕﻲ اﻓﺮاد دارد‪ .‬آرزوﻫﺎ‪ ،‬اﻧﺴﺎن را‬
‫ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ وا ﻣﻲدارد‪.‬‬

‫‪263‬‬
 ‫اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬اﻋﺘﺮاض داﺋﻤﻲ ﺑﺮﺿﺪ ﺑﻲﻋﺪاﻟﺘﻲﻫﺎ اﺳﺖ؛ ﻧﺠﺎت از ﺳﻜﻮن و رﻛﻮد اﺳﺖ‪ ،‬در ﺻﺤﻨﻪﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﻧﻘﺶ‬
‫ﻣﻬﻤﻲ در ﺳﺎزﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ و اﺻﻼح ﻓﺮد و ﺟﺎﻣﻌﻪ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ دارد‪ .‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ ،‬ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي او‬
‫ﺷﻤﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻟﮕﻮي ﻣﻄﻠﻮب اﻧﺴﺎن دﻳﻨﺪار دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ اﻗﺘﺪاي ﺑﻪ او‪ ،‬ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺎ او و ﺳﺮﺳﭙﺎري ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او اﺳﺖ؛ ﺳﻨﮕﺮﺑﺎﻧﻲ ﻋﻘﻴﺪه‪،‬‬
‫ﻣﺮزﺑﺎﻧﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻣﺒﺎرزه در راه ﭘﺎﺳﺪاري از ﺣﺮﻳﻢ دﻳﻦ و وﻻﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬ﻛﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺮﻛﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻼﺷﻲ‬
‫ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ اﺳﺖ و ﺑﺎ ﺑﻲﻫﺪﻓﻲ‪ ،‬ﺳﻜﻮن و ﺗﻦآﺳﺎﻳﻲ ﺳﺎزﮔﺎري ﻧﺪارد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﻮد در اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺮﺳﺒﺰي روزﮔﺎران ﺑﻮد و در‬
‫ﻓﺼﻞ ﺑﺮگرﻳﺰان‪ ،‬از ﭘﺎ ﻧﺸﺴﺖ؟‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ ،‬ﺗﻼﺷﮕﺮي ﻧﺴﺘﻮه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ و ﺑﺎ اﻟﻬﺎم از ﺷﻴﻮه و آﻳﻴﻦ اﻣﺎم و ﻣﻘﺘﺪاي ﻣﻮرد اﻧﺘﻈﺎر‬
‫ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬در راه اﺻﻼح ﺧﻮد و ﺟﺎﻣﻌﻪاش ﺑﻪ ﺟﻬﺎد و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬از آن زﻣﺎن ﻛﻪ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن اﻟﻬﻲ ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪا‪،‬‬
‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﻀﺮت آدم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﻓﺮود آوردﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺤﺚ از اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻮﻋﻮدي از ﺳﻼﻟﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن‬
‫آﻣﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ اﻳﻦ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ ﺗﻤﺎم ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ و دﻳﮕﺮان را ﻫﻢ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر دﻋﻮت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آن زﻣﺎن‬
‫ﻛﻪ ﻟﻮط‪ ،‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺎﺳﺪان ﻗﻮم ﺧﻮد ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻛﺎش ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻗﺪرﺗﻲ داﺷﺘﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻫﻲ اﺳﺘﻮار‬
‫ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺟﺴﺘﻢ« اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺎﺋﻢ‪ ،‬در روح و ﺟﺎﻧﺶ ﺟﺎري ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻟﻮط ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي ﺗﻤﻨﺎي دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻗﺪرت ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ‪ .‬و آن ﺗﻜﻴﻪﮔﺎه اﺳﺘﻮار‪،‬‬
‫ﭼﻴﺰي ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺟﺰ اﺳﺘﻮاري و ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻳﺎران او ‪. ...‬‬

‫اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ و ﻋﺪم ﺣﻀﻮر ﻇﺎﻫﺮي اﻣﺎم در ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ‪ ،‬اﻋﻼم ﭘﺬﻳﺮش وﻻﻳﺖ و اﻣﺎﻣﺖ آﺧﺮﻳﻦ وﺻﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺎﺗﻢ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ اﺳﺖ و ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد ارﺗﺒﺎط ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎ اﻣﺎﻣﺸﺎن ـ اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺻﻮرت ارﺗﺒﺎط ﻗﻠﺒﻲ و ﻣﻌﻨﻮي ـ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻪراﺳﺘﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ ﻛﻴﺴﺖ؟‪...‬‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺶ ﻣﻌﺮﻓﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ وﻻﻳﺖ و ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ او‪ .‬اﻋﺘﻘﺎد ﺑﻪ‬
‫وﻻﻳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰ ﺑﺎ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻮدﺳﺎزي ﺑﻪ‬
‫دﻳﮕﺮﺳﺎزي ﻧﻴﺰ ﺑﭙﺮدازد‪ ،‬ﺗﺎ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ‪ ،‬زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت را ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪264‬‬
 ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦﻛﻪ ﺳﺘﺎره ﭘﺮﻓﺮوغ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎﻣﺎن ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻃﻠﻮع ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﺟﻬﺎد اﻣﺘﺶ را اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﺟﻬﺎد و اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺗﻤﺎم ﻇﻠﻢﻫﺎ و ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎ و‬
‫اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻌﻨﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎر اﻗﺎﻣﻪ ﻧﻤﺎز ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد‪ ،‬در ﻃﻲ زﻣﺎن اﻧﺘﻈﺎرش‪ ،‬در ﺣﺎل ﻧﻤﺎز ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در اﻧﺘﻈﺎر اﻗﺎﻣﻪ دﻳﻦ ﺣﻖ و ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ دﺳﺘﻮرﻫﺎي اﻟﻬﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﭘﺎﻳﮕﺎه و ﻣﻨﺰﻟﺘﻲ دارد؟ در‬
‫زﻧﺪﮔﻲ ﻇﺎﻫﺮي دﻧﻴﺎ‪ ،‬ﻫﺮ اﻣﺎم‪ ،‬در ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﻳﺎري ﭘﻴﺮوان و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﻮد ﻧﻴﺎز دارد‪ .‬اﻣﺎم‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﻤﺎﻳﺘﮕﺮي ﻧﻴﺎﺑﺪ و ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻴﺎﻧﺖ دوﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﻲ‬
‫ﻛﻪ در ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد و اﻧﻘﻼب ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻤﻲ در ﭘﻴﺶ دارد ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﭘﻴﺮوان و ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺶ ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻳﻮﺳﻒ زﻫﺮاﻳﻴﻢ‪ ،‬آﻳﺎ آﻣﺎده اﺳﺘﻘﺒﺎﻟﻴﻢ؟‪...‬‬

‫ﻋﺎﺷﻖ و دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺸﺎﻧﻪ و ﻋﻼﻣﺖ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﻮد ﺣﻀﺮت اﺳﺖ و ﻣﻲداﻧﺪ اﻳﻦ آﻣﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﺟﺰ‬
‫ﺑﺎ اﻃﺎﻋﺖ از ﻓﺮاﻣﻴﻦ آن اﻣﺎم ﺑﺰرﮔﻮار‪ ،‬ﺑﻪدﺳﺖ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﭘﺲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن ﺑﻪ دوﺳﺘﻲ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و آﻧﭽﻪ از ﺟﺎﻧﺐ او‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ‬
‫ﺧﺸﻢ و ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ دوري ﻛﻨﺪ؛ زﻳﺮا ﻓﺮج ﻣﺎ آﻧﻲ و ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺎ را ﻣﺘﻮﺟﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺎده ﻇﻬﻮر‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﺧﻮد را ﻣﻬﻴﺎ ﺳﺎزﻳﺪ؛ ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ آﻣﺎدﮔﻲ در ﺣﺪ ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ ﻋﺪاﻟﺖ‪ ،‬ﻗﻴﺎم ﻣﺴﻠﺤﺎﻧﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻃﺎﻟﺐ ﻇﻬﻮر‬
‫آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺟﻬﺖ زﻣﻴﻨﻪﺳﺎزي ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺟﻬﺎد و ﻛﻮﺷﺶ را ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪265‬‬
 ‫اﻣﺎم ﻫﺎدي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻣﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ اﺳﺖ ﻛﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺘﺶ ﻣﻨﺘﻈﺮ او ﺑﺎﺷﻨﺪ و زﻣﺎن‬
‫ﻇﻬﻮرش‪ ،‬ﻣﻄﻴﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم در اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ را واﺟﺐ داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺑﻠﻨﺪي ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر در ﻣﻜﺘﺐ ﺷﻴﻌﻪ دارد و ﺗﺄﻛﻴﺪﻫﺎ و ﺳﻔﺎرشﻫﺎي ﻓﺮاوان ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و‬
‫ﺳﻠﻢ و اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮع اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع اﻫﺘﻤﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺗﻮﺟﻬﻲ درﺧﻮر‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﻮد اﻋﺘﻴﺎد ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم‪ ،‬ﮔﺮﻳﺒﺎﻧﮕﻴﺮ ﻣﺎ ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻢاﻛﻨﻮن ﻫﺰار و اﻧﺪي ﺳﺎل از ﻏﻴﺒﺖ آن اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم ﻣﻲﮔﺬرد و ﻫﻨﻮز اذن ﻇﻬﻮر از ﻧﺎﺣﻴﻪ ذات اﻗﺪس اﻟﻪ ﺻﺎدر ﻧﺸﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺗﺄﺧﻴﺮ؟‪...‬‬

‫ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺗﺄﺧﻴﺮ از ﻣﺎ اﺳﺖ؛ زﻳﺮا ﻃﺒﻖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺶ ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﺪل ﻧﺸﺪهاﻳﻢ و در راه او ﺑﻪﻃﻮر ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻗﺪم‬
‫ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻳﻢ‪:‬‬

‫اﮔﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﺎن را در ﺑﻨﺪﮔﻲاش ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬در ﻋﻬﺪ و وﻓﺎي ﺑﻪ وﻻﻳﺖ ﻣﺎ ﻳﻜﺪل و ﻳﻚﺻﺪا ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻴﻤﻨﺖ دﻳﺪار و ﻇﻬﻮر ﻣﺎ اﻳﻦﻗﺪر ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد‪.‬‬

‫ﻋﺪم وﻓﺎي ﺑﻪ ﻋﻬﺪ ﭘﻴﺮواﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺮﻳﺖ از اﻳﻦ ﻓﻴﺾ ﺑﺰرگ ﺧﺪاﻳﻲ ﺷﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺟﺰ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫زﻧﺪان ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬دﺳﺘﺎن ﻳﺪاﻟﻠﻬﻲ او را ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ و از ﺗﺰﻟﺰل و ﺗﺤﻴﺮ ﺑﺸﺮﻳﺖ در ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد و ﺑﺎ دﻟﻲ ﻏﻤﮕﻴﻦ‪،‬‬
‫ﻫﻤﮕﺎن را ﺑﻪ دﻋﺎ ﺑﺮاي ﺗﻌﺠﻴﻞ در ﻓﺮج ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮا ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ دردﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﺳﻮﻏﺎت ﻧﺒﺮﻳﻢ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ وﻇﺎﻳﻔﻤﺎن ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺣﻀﺮت ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آنﻫﺎ دﻋﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﺗﻌﺠﻴﻞ در ﻇﻬﻮر او اﺳﺖ اﻫﻤﻴﺖ دﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ آﻳﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻋﺬري در ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از اﻳﻦ دﻋﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ؟‬

‫‪266‬‬
 ‫ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﻣﺆﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ آن ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎن ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد و ﺑﺴﻴﺎر در ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻇﻬﻮرش ﻣﺆﺛﺮ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﻋﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻮﻻي ﻣﺎ! ﺷﺐ ﺳﻴﺎه ﻏﻴﺒﺖ ﺗﻮ ﺑﺲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري در اﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺳﻮي دﻧﻴﺎ ﻣﻲﮔﺮﻳﺰﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺳﭙﻴﺪه‬
‫دم ﻛﻪ آنﻫﺎ دورش ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زودي آﺷﻜﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ دردﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﺳﻮﻏﺎت ﻧﺒﺮﻳﻢ‪.‬‬

‫دﻋﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺻﻴﻪ اﻣﺎم ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ ‪ .‬ﻣﻦ از ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻳﺪ آﻗﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮه‬
‫ﻣﻨﺘﻈﺮه ﻣﺎ ﺗﺎ ﺑﻴﺪار ﺷﻮﻳﻢ و او ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺎرت آل ﻳﺎﺳﻴﻦ‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ي ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‬
‫و ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺎ روي آورﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ‪ ... :‬ﺳﻼم‪ ‬ﻋﻠﻲ آل ﻳﺎﺳﻴﻦ‪«. ....‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ‬

‫ﻳﻜﻲ از ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﮔﺮوﻫﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻮد‪ ،‬در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﺸﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد و از اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﻓﺮج ﺷﻤﺎ ﻛﻲ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ؟« ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ‬
‫دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ را روزﻫﺎي ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎي ﻓﺮج‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻃﺒﺮﺳﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻛﺘﺎب »ﻛﻨﻮز اﻟﻨﺠﺎح« ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ :‬اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﺑﻲ اﻟﻠﻴﺚ‬
‫از ﺗﺮس ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻗﺒﺮ اﻣﺎم ﻛﺎﻇﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم ﺟﻮاد )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﻨﺎه آورد‪ .‬در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( را زﻳﺎرت ﻛﺮد‪ .‬آن ﺣﻀﺮت اﻳﻦ دﻋﺎ )دﻋﺎي ﻓﺮج( را ﺑﻪ او ﺗﻌﻠﻴﻢ دادﻧﺪ و او ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ ﺧﻮاﻧﺪن آن‪ ،‬از ﻛﺸﺘﻪ‬
‫ﺷﺪن ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫‪267‬‬
 ‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‪ ،‬زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﺑﻦ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﻮﺳﻮي رﺷﺘﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻛﻪ از ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺣﺞ از ﻗﺎﻓﻠﻪ‬
‫ﺟﺪا ﻣﻲ ﺷﻮد و راه را ﮔﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﻧﺎﻓﻠﻪ )ﻧﻤﺎز ﺷﺐ( را ﺑﺨﻮان ﺗﺎ راه را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ‪ «.‬او ﻧﻤﺎز ﺷﺐ را‬
‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﺑﻪ او ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺨﻮان‪ «.‬اﻳﺸﺎن زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ را از ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا را ﺑﺨﻮان‪ «.‬او زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا را ﻧﻴﺰ از ﺣﻔﻆ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻟﻌﻦ و ﺳﻼم و دﻋﺎي ﻋﻠﻘﻤﻪ‪،‬‬
‫آﻧﮕﺎه او را ﺳﻮار ﺑﺮ ﻣﺮﻛﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﻧﺎﻓﻠﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ؟ ﻧﺎﻓﻠﻪ‪ .‬ﻧﺎﻓﻠﻪ‪ .‬ﻧﺎﻓﻠﻪ« و ﺑﺎز ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﭼﺮا‬
‫ﺷﻤﺎ ﻋﺎﺷﻮرا ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ؟ ﻋﺎﺷﻮرا‪ .‬ﻋﺎﺷﻮرا‪ .‬ﻋﺎﺷﻮرا‪ «.‬ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ؟ ﺟﺎﻣﻌﻪ‪.‬‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ «.‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬اﻳﻨﻬﺎ دوﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺮ آﺑﻲ ﻓﺮود آﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ‬
‫وﺿﻮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺠﻠﺴﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻛﺘﺎب »روﺿﻪ اﻟﻤﺘﻘﻴﻦ« در ﺷﺮح »ﻣﻦ ﻻ ﻳﺤﻀﺮه اﻟﻔﻘﻴﻪ« ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ در اواﻳﻞ‬
‫ﺑﻠﻮغ در ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺪﻳﻢ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻴﺎن ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪاري ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را دﻳﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻮﻻي ﻣﻦ!‬
‫ﭼﻮن ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻤﺎ ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﻮم ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ آن ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻢ‪ «.‬آن ﺣﻀﺮت‬
‫ﺑﻪ واﺳﻄﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺴﺨﻪ اي از ﻛﺘﺎب ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ را ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﺖ وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺷﺮﻳﻒ ﺻﺤﻴﻔﻪ ﺳﺠﺎدﻳﻪ اﺷﺘﻬﺎر ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﷲ‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬او ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫داﺧﻞ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ اﻣﺎم ﻛﺎﻇﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم ﺟﻮاد )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﺪﻳﻢ و ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺢ ﻣﻘﺪس ﭼﺴﺒﻴﺪﻳﻢ و ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﺑﺨﻮان‪ «.‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪ «.‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاﻳﺖ زﻳﺎرت ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟« ﻋﺮض ﻛﺮدم‪» :‬آري« ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫»ﻛﺪام زﻳﺎرت را ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ؟« ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻫﺮ زﻳﺎرت ﻛﻪ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ‪ «.‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﷲ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ‪ «.‬آﻧﮕﺎه‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﷲ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪268‬‬
 ‫دﻋﺎ ﺑﺮاي ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫آﻗﺎ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺒﻲ در ﺧﻮاب ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻮﻻﻳﻢ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻣﺠﺘﺒﻲ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬روي ﻣﻨﺒﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي ﻓﺮج ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ‬
‫)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( دﻋﺎ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ و ﺑﺪاﻧﻴﺪ اﻳﻦ دﻋﺎ ﻣﺜﻞ ﻧﻤﺎز ﻣﻴﺖ واﺟﺐ ﻛﻔﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎزﻫﺎي‬
‫ﻳﻮﻣﻴﻪ ﺑﺮ ﺗﻤﺎم ﻣﻜﻠﻔﻴﻦ واﺟﺐ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻓﺮزﻧﺪ آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬از ﻋﻼﻳﻢ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻋﻼﻣﺎت ﺣﺘﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ در ﻣﺪﺗﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻪ وﻗﻮع ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻧﺪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﺑﺮاي ﻓﺮج ﻣﻦ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬

‫ﻗﺼﻪ ﻫﺎي ﻳﻚ دﻳﺪار‬

‫ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺎس ﻗﻤﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از اﺳﺘﺎدش ﺣﻜﺎﻳﺖ زﻳﺮ را ﻧﻘﻞ ﻛﺮده و از ﻗﻮل اﺳﺘﺎد ﺧﻮد ﺑﺮ ﺻﺤﺖ آن ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮاوان ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و اﻫﻤﻴﺖ زﻳﺎدي ﺑﺮاي آن ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﺳﺘﺎد ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺎس ﻗﻤﻲ ﻧﻴﺰ آن را از زﺑﺎن ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﺎج ﻋﻠﻲ‬
‫ﺑﻐﺪادي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺑﺮاﻳﺶ واﻗﻊ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻗﺼﻪ از زﺑﺎن ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد‪:‬‬

‫ـ ﻫﺸﺘﺎد ﺗﻮﻣﺎن ﺳﻬﻢ اﻣﺎم ﺑﺪﻫﻜﺎر ﺑﻮدم‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﺪﻫﻲ ﺧﻮد از ﺑﻐﺪاد ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻛﺮدم‪ .‬اﺑﺘﺪا ﺑﻪ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ رﺳﻴﺪم و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ اﻳﺸﺎن دادم‪ .‬ﺑﻌﺪ از دﻳﺪار ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ‬
‫ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ رﻓﺘﻢ و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن دادم‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ دﻳﺪار ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﺷﺮوﻗﻲ ﺷﺘﺎﻓﺘﻢ و ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻫﻢ ﺑﻴﺴﺖ‬
‫ﺗﻮﻣﺎن دادم و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﻘﻴﻪ ي ﺑﺪﻫﻜﺎري ام را ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻮد ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﻪ‬
‫ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺎﺳﻴﻦ ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺎزﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻮر ًا ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺷﺘﺎﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺿﻤﻦ زﻳﺎرت‪ ،‬ﺑﺪﻫﻲ ﺧﻮد را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺟﻨﺎب آل ﻳﺎﺳﻴﻦ ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آن ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺖ آل ﻳﺎﺳﻴﻦ رﺳﻴﺪم ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ از ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﺪﻫﻜﺎري ام را ﺧﺪﻣﺖ اﻳﺸﺎن ﺳﭙﺮدم و ﻗﻮل دادم ﺑﻘﻴﻪ‬
‫ي آن را ﺑﻌﺪ از ﻓﺮوش ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺎﻻﻳﻲ ﻛﻪ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺘﺸﺎن ﺑﻔﺮﺳﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻗﻮل و ﻗﺮار‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ ﺗﺎ زودﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد‬
‫ﺑﺎزﮔﺮدم؛ زﻳﺮا ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد و ﻋﺼﺮ آن روز ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺮاﻧﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﻛﺎر ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﭙﺮدازم‪.‬‬

‫‪269‬‬
‫ﺟﻨﺎب آل ﻳﺎﺳﻴﻦ از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎز ﻧﮕﺮدم و ﺷﺐ را در ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮداﺧﺖ ﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺮان را ﺑﻪ‬
‫اﻳﺸﺎن ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزه ي ﺑﺎزﮔﺸﺖ دادﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﻀﺮ ﺟﻨﺎب آل ﻳﺎﺳﻴﻦ ﺑﻮدم‪ ،‬در ﺧﺎﻃﺮ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ از اﻳﺸﺎن ﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻀﻤﻮن ﻛﻪ ﻣﻦ‬
‫)ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي( از دوﺳﺘﺎن اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﮕﻴﺮم و وﺻﻴﺖ ﻛﻨﻢ آن را ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻓﻮت در ﻛﻔﻨﻢ ﺑﮕﺬارﻧﺪ؛ اﻣﺎ اﻳﻦ‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ را ﻛﻪ در ذﻫﻨﻢ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﻄﺮح ﻧﻜﺮدم و ﺑﺎزﮔﺸﺘﻢ‪.‬‬

‫ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﻮم از راه ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد را ﻧﭙﻴﻤﻮده ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮاري ﻛﻪ ﻋﻤﺎﻣﻪ ي ﺳﺒﺰ رﻧﮕﻲ ﺑﺮ‬
‫ﺳﺮ دارد از ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲ رود‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻴﺪ ﻣﺮا دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮﻣﻲ اﺣﻮاﻟﭙﺮﺳﻲ ﻛﺮد و ﻣﺮا در ﺑﻐﻞ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻧﻴﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻼً ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم و ﺑﻌﺪ از ﻣﺼﺎﺣﻔﻪ‪ ،‬ﭼﻬﺮه ي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ـ ﺣﺎج ﻋﻠﻲ! ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﺧﻴﺮ؛ از ﻛﺠﺎ ﻣﻲ آﻳﻲ و ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲ روي؟‬

‫اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ در ﺣﺎﻟﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ آن ﺳﻴﺪ را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ؛ وﻟﻲ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ او ﻣﺮا ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ و ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﻦ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي از او در ﺧﺎﻃﺮ ﻧﺪارم‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺦ ﺳﻴﺪ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪:‬‬

‫ـ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و اﻛﻨﻮن از آن ﺟﺎ ﺑﺎز ﻣﻲ ﮔﺮدم‪.‬‬

‫ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮار در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ـ اﻣﺸﺐ‪ ،‬ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺑﺎزﮔﺮدﻳﻢ ﺗﺎ در آﻧﺠﺎ ﺷﻬﺎدت دﻫﻢ ﻛﻪ از دوﺳﺘﺎن ﺟﺪم اﻣﻴﺮ اﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ‬
‫»ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم« ﻫﺴﺘﻲ‪.‬‬

‫از اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﺳﻴﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫ـ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ از وﺿﻊ ﻣﻦ ﭼﻨﺪان اﻃﻼع ﻧﺪاري‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﺷﻬﺎدت ﺑﺪﻫﻲ؟!‬

‫ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ـ ﻣﮕﺮ اﻣﻜﺎن دارد ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻖ ﻣﺮا ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﻲ آورد‪ ،‬او را ﻧﺸﻨﺎﺳﻢ‪.‬‬

‫‪270‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺳﻴﺪ ﭘﻲ ﻧﺒﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬

‫ـ ﭼﻪ ﺣﻘﻲ از ﺷﻤﺎ را ﻣﻦ ادا ﻛﺮده ام؟!‬

‫ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ‪:‬‬

‫ـ آﻧﭽﻪ ﺑﻪ وﻛﻴﻞ ﻣﻦ رﺳﺎﻧﺪي‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﻖ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪم‪:‬‬

‫ـ وﻛﻴﻞ ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪:‬‬

‫ـ اﻳﺸﺎن وﻛﻴﻞ ﺷﻤﺎﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ـ آري؛ او وﻛﻴﻞ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ درﺑﺎره ي ﺳﺎﻳﺮ وﻛﻼي اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ آن ﭼﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺎي ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﭘﺮداﺧﺘﻪ ام‪ ،‬ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻳﺎ‬
‫ﺧﻴﺮ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ آن ﭼﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ام ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻫﻤﻪ ي آن ﻋﻠﻤﺎ ‪ ،‬وﻛﻴﻞ او ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﭘﺲ از وﻗﻮع اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا‪ ،‬از آن ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺴﺎﻳﻠﻲ را ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ و اﻳﺸﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد‬
‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻫﺮ دو ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲ روﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم زﻳﺎرت و ﻧﻤﺎز‪ ،‬آن ﺳﻴﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻧﻈﺮ ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺣﺎج ﻋﻠﻲ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ او را‬
‫ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪271‬‬
 ‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﺠﺪد آن ﺳﻴﺪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺰد ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺎﺳﻴﻦ‬
‫ﻣﻲ رود و ﻗﺼﻪ اي را ﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺶ واﻗﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﭘﺲ از ﺷﻨﻴﺪن ﻗﺼﻪ‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ آن ﺳﻴﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن »ﻋﺞ« ﺑﻮده اﺳﺖ و از ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﺑﺎ‬
‫ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ راز را ﻓﻌﻼً ﺑﺎ ﻛﺴﻲ در ﻣﻴﺎن ﻧﮕﺬارد‪.‬‬

‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﭼﺮا ﻣﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ؟! ﭘﺮﻫﻴﺰ از اﻓﺮاط و ﺗﻔﺮﻳﻂ‪:‬‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎم )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫»ﺗﻘﻮا ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻣﺎ واﮔﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻣﺎﺳﺖ ﺷﻤﺎ را از ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺳﻴﺮاب ﺑﻴﺮون آورﻳﻢ‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﺮدن ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ از ﺳﻮي ﻣﺎ ﺑﻮد ‪ ...‬ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﻣﻴﻞ ﻧﻜﻨﻴﺪ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﭼﭗ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﺸﻮﻳﺪ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ‬

‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺗﻮﻗﻴﻊ ﺷﺮﻳﻔﻲ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﺗﻮﺟﻪ ﺧﻮد را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﺤﺒﺖ و دوﺳﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺳﻮي ﻣﺎ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ و در ﻣﺴﻴﺮ دﺳﺘﻮرات روﺷﻦ و ﻗﻄﻌﻲ دﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺧﻴﺮﺧﻮاﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‬
‫و ﺧﺪاوﻧﺪ ﮔﻮاه اﺳﺖ ﺑﺮ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ و اﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻧﻴﻜﻮ ﺑﻮدن ﺷﻤﺎ و رﺣﻤﺖ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻴﻤﺎن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ‬
‫ﮔﻔﺘﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲ ﭘﺮداﺧﺘﻴﻢ‪«.‬‬

‫وﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺎﻳﻲ را از ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬روزي ﻧﺰد ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق ﻛﻪ ﻣﺪرس ﺣﻮزه ﺑﻮد‪ ،‬رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻣﻨﺒﺮ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬
‫در ﻃﻮل ﻋﻤﺮ ﺧﻮد روزﻫﺎ روزه ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﺐ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد و ﭼﻬﻞ ﺣﺞ ﻋﻤﺮه ﺑﺠﺎي ﺑﺠﺎي آورد و در ﻣﻴﺎن‬
‫ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﺑﻤﻴﺮد وﻟﻲ از دوﺳﺘﺪاران و ﻣﺤﺒﺎن و ﻣﻮاﻟﻴﺎن اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻣﺤﺴﻮب ﻧﻤﻲ‬
‫ﺷﻮد‪ «.‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬آري واﷲ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪«.‬‬

‫‪272‬‬
 ‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻬﺖ ﺗﻌﺠﻴﻞ در ﻓﺮج‬
‫در ﺗﺸﺮف آﻗﺎ ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻦ ﺳﺎﻣﺮاﻳﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﺳﺮداب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن و دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا را ﻗﺴﻢ دﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻋﻤﻪ ام ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﻓﺮج ﻣﺮا ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮداﻧﺪ‪«.‬‬

‫ﻋﺮﺿﻪ اﻋﻤﺎل ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻣﻘﺪس اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮ ﻧﺠﻔﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﺧﺎدم ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬آﻳﺎ ﻣﺎ ﺷﻤﺎ را ﻫﺮ‬
‫روز رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﻢ؟ آﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد؟‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻓﺸﻨﺪي ﺗﻬﺮاﻧﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﺳﻴﺪي ﻧﻮراﻧﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ در اﻳﻦ ﻫﻮاي ﮔﺮم ﺗﺎﺑﺴﺘﺎﻧﻲ از راه رﺳﻴﺪه و ﺗﺸﻨﻪ اﺳﺖ ﻇﺮف آﺑﻲ ﺑﻪ دﺳﺖ او دادم ﺗﺎ ﺑﻨﻮﺷﺪ و‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎ! ﺷﻤﺎ از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻓﺮج اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮدد‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪)) :‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ اﻧﺪازه‬
‫آب ﺧﻮردﻧﻲ ﻣﺎ را ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ و دﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻓﺮج ﻣﺎ ﻣﻲ رﺳﺪ((‬

‫اﺧﻼص در ﻋﻤﻞ‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﺑﺰرگ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺷﺒﻲ در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را دﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻋﺮض ﻛﺮدم‬
‫ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮم؟« ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻋﻤﻠﺖ را ﻋﻤﻞ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﺮار ﺑﺪه‪ «.‬ﻣﻦ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﻛﺎري ﺑﺒﻴﻦ اﮔﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﻮ ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪه‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫در اﻳﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻢ؟!« ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻻﺧﻼص ﻓﻲ اﻟﻌﻤﻞ؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬در ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد اﺧﻼص داﺷﺘﻪ ﺑﺎش‪«.‬‬

‫ﺑﺮدﺑﺎري و ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ‬
‫در ﺗﺸﺮف ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ ﻛﺮﻳﻢ ﭘﻴﻨﻪ دوز )ره( از اﺧﻴﺎر ﺗﻬﺮان ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اﺟﺎره اي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﺑﺎ ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﺪت اﺟﺎره دﭼﺎر رﻧﺞ و زﺣﻤﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ او ﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﻣﻨﺰل درﺳﺖ‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬دوﺳﺘﺎن ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ ﻫﺎ ﺷﻜﻴﺒﺎ و ﺑﺮدﺑﺎر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪273‬‬
 ‫ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻌﺎرف اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﻴﺮزا ﻣﻬﺪي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ)رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻛﻪ ﺳﺎل ﻫﺎ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻧﺰد ﻋﻠﻤﺎي ﺑﺰرگ داﻧﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد و اﺟﺎزه اﺟﺘﻬﺎد از ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻧﺎﻳﻴﻨﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( داﺷﺖ و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل درك ﺣﻘﺎﻳﻖ‪ ،‬ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻓﻠﺴﻔﻪ را ﻧﺰد‬
‫اﺳﺘﺎدان ﻓﻦ ﺗﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ رﺗﺒﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﻮد؛ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬دﻳﺪم دﻟﻢ آرام ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ درك ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ام‪ .‬رو‬
‫ﺑﻪ ﻋﺮﻓﺎن آوردن و ﻣﺪﺗﻲ از ﻣﺤﻀﺮ اﺳﺘﺎد ﻋﺎرﻓﺎن و ﺳﺎﻟﻜﺎن آﻗﺎ ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻛﺮﺑﻼﻳﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲ ﻛﺮدم‬
‫ﺗﺎ از ﻧﻈﺮ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﺣﺪ ﻛﻤﺎل ﻗﻄﺒﻴﺖ و ﻓﻨﺎء ﻓﻲ اﷲ رﺳﻴﺪم‪ .‬اﻣﺎ دﻳﺪم اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ و اﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﻇﻮاﻫﺮ ﻗﺮآن و ﺳﺨﻨﺎن‬
‫اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻣﻮاﻓﻖ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ آراﻣﺶ و اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻗﻠﺐ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮدم‪ «.‬ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻴﺮزا ﻣﻬﺪي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﺔ‬
‫اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﺗﻨﻬﺎ راه ﻧﺠﺎت را در ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﺧﻮد‬
‫را از ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﻼﺳﻔﻪ و اﻓﻜﺎر ﻋﺮﻓﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻛﺮدم و ﺑﺎ ﻛﻤﺎل اﺧﻼص و ﺗﻮﺑﻪ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺗﻮﺳﻞ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم‪ .‬روزي‬
‫در وادي اﻟﺴﻼم ﻧﺰد ﻗﺒﺮ ﺣﻀﺮت ﻫﻮد و ﺻﺎﻟﺢ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم در ﺣﺎل ﺗﻀﺮع و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻮدن ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن‬
‫)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم‪ «.‬اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻃَﻠَﺐ‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﻌﺎرِف‪ ‬ﻣ‪‬ﻦ ﻏَﻴﺮِ ﻃَﺮﻳﻘ‪‬ﻨﺎ اَﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻣ‪‬ﺴﺎوِقَّ‬
‫ﻟ‪‬ﻸﻧﻜﺎرﻧﺎ و ﻗَﺪ اَﻗﺎﻣﻨﻲ اﷲ و اﻧﺎ اﻟﺤ‪‬ﺠ‪‬ﻪ ﺑﻦُ اﻟﺤﺴﻦ؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺟﺴﺖ و ﺟﻮي ﻣﻌﺎرف و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻃﺮﻳﻖ از ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺎ اﻫﻞ‬
‫ﺑﻴﺖ ﻃﻬﺎرت ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ اﻧﻜﺎر ﻣﺎ و ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮا ﺑﺮاي ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﺸﺮ ﺑﺮﭘﺎ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ و ﻣﻦ ﺣﺠﻪ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ «.‬ﻣﺮﺣﻮم اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪» :‬ﭘﺲ از آن از ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻋﺮﻓﺎن ﺑﻴﺰاري ﺟﺴﺘﻢ و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺧﻮد را در اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ رﻳﺨﺘﻢ و ﺑﻪ ﺳﻮي ﻗﺮآن و اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( روي آوردم‪«.‬‬

‫ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺮدم‬
‫در ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( دﺳﺘﻮر دادﻧﺪ‪» :‬اُرﺧ‪‬ﺺ‬
‫ﻧَﻔﺴ‪‬ﻚ و‪ ‬اَﻗﺒِﻞ ﻣﺠﻠ‪‬ﺴ‪‬ﻚ ﻓ‪‬ﻲ اﻟﺪ‪ّ‬ﻫﻠﻴﺰ واﻗﺾِ اﻟﻨّﺎس ﻧﺤﻦ ﻧَﻨﺼ‪‬ﺮك‪‬؛ ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮدت را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ارزان ﻛﻦ! و در دﺳﺘﺮس‬
‫ﻫﻤﻪ ﻗﺮار ﺑﺪه و ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺧﻮد را در دﻫﻠﻴﺰ ﺧﺎﻧﻪ ات ﻗﺮار ﺑﺪه ﺗﺎ ﻣﺮدم ﺳﺮﻳﻊ و آﺳﺎن ﺑﺎ ﺗﻮ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و‬
‫ﺣﺎﺟﺖ ﻫﺎي ﻣﺮدم را ﺑﺮآورد‪ ،‬ﻣﺎ ﻳﺎرﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر‬

‫در اﺣﻮاﻻت ﻳﻜﻲ از ﻣﺤﺒﺎن و ﺷﻴﻌﻴﺎن آﻣﺪه ﻛﻪ ﭘﺪر ﭘﻴﺮي داﺷﺖ و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ او ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺷﺐ ﻫﺎي‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﻣﻲ رﻓﺖ اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را ﺗﺮك ﻧﻤﻮد‪ .‬دﻟﻴﻞ آن را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﭼﻬﻞ ﺷﺐ‬
‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ رﻓﺘﻢ در ﺷﺐ آﺧﺮ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻐﺮب ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﻣﻲ رﻓﺘﻢ ﻋﺮب ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ را دﻳﺪم ﺳﻮار ﺑﺮ‬

‫‪274‬‬
‫اﺳﺐ ﻛﻪ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬از ﭘﺪرت ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻛﻦ‪ «.‬ﻣﻦ ﻓﻬﻤﺪﻳﻢ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( راﺿﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻣﻦ ﭘﺪرم‬
‫را ﺑﮕﺬرام و ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﺑﺮوم‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫از ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﺮﻋﺸﻲ ﻧﺠﻔﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد‬
‫ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ رﻓﺘﻢ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﻲ ﮔﺮﻓﺘﻢ روزي ﻫﻨﮕﺎم ﻧﻤﺎز دﻟﻢ ﺷﻜﺴﺖ و‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم ﻣﻮﻻ ﺟﺎن! آﻳﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻋﻠﻤﺪار ﻛﺮﺑﻼ ﻗﻤﺮ ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﻮم و او را در ﻧﺰد ﺧﺪا ﺷﻔﻴﻊ ﻗﺮار دﻫﻢ؟!« در ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻣﻴﺎن ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪاري اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬
‫»ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ و ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﻤﻲ ﺷﻮم ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻤﺎ را راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻲ از ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻟﻌﺒﺎس‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺣﺎﺟﺖ ﺑﺨﻮاﻫﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﮕﻮ‪ :‬ﻳﺎ أﺑﺎﻟﻐﻮث ادرﻛﻨﻲ‪«.‬‬

‫اﺣﺘﺮام ﺑﻪ ﻗﺮآن‬
‫در ﺗﺸﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﻮﻟﻮي ﻗﻨﺪﻫﺎري در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ اﻟﻌﺒﺎس )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫روي داده اﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ دﻳﺪم ﻗﺮآﻧﻲ روي زﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ راه اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﺎش و ﺑﻪ ﻗﺮآن‬
‫اﺣﺘﺮام ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻢ ﺷﻢ و ﻗﺮآن را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﺑﻮﺳﻴﺪم و در ﻗﻔﺴﻪ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪«.‬‬

‫ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮوﻣﺎن‬
‫آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﺮﻫﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ در ﺧﺮداد ‪ 1358‬ﻫـ‪.‬ق ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﺤﺮوم ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﺮﻳﺪن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺧﺮاب ﺷﺪ و در ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﭼﺎره ﺣﺰ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﻮﻻﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪن و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻳﺎ اﺑﺎﺻﺎﻟﺢ اﻟﻤﻬﺪي! ادرﻛﻨﻲ‪ «.‬ﻧﺎﮔﻬﺎن وﺟﻮد ﻣﺒﺎرك اﻣﺎم زﻣﺎن‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﺿﻤﻦ ﺑﺸﺎرت ﺑﻪ آﻣﺪن وﺳﻴﻠﻪ ﻧﻘﻠﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﺎ ﻫﻢ اﻳﻨﺠﺎ رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻣﺄﺟﻮرﻳﺪ ﭼﻮن ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺮوﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬و اﻳﻦ روش ﺟﺪ‪‬م ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ‬
‫در ﺣﺪ‪ ‬ﺗﻤﻜّﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﻛﻨﻴﺪ و دﺳﺖ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮ ﻧﺪارﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪275‬‬
 ‫روﺿﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫در ﺗﺸﺮّف آﻗﺎي ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻓﺸﻨﺪي ﺗﻬﺮاﻧﻲ)رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎز اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺷﺐ ﻫﺸﺘﻢ‬
‫ذﻳﺤﺠﻪ را ﺑﻪ او ﻳﺎد ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪» :‬ﻓﺮدا ﺷﺐ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﭼﺎدرﻫﺎي ﺣﺠﺎج ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ و ﺑﻪ آﻧﺎن ﻧﻈﺮ دارد؟« ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬در ﭼﺎدر ﺷﻤﺎ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﻓﺮدا ﺷﺐ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻋﻤﻮرﻳﻢ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( در آن ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪«.‬‬

‫اﻳﺮان ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎﺳﺖ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ )رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در دوران ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول و اﺷﻐﺎل اﻳﺮان ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮاي‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺲ و روس ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدﻧﺪ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺸﻮر دوﺳﺘﺪاران اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از ﺑﻴﻦ ﺑﺮود و ﺳﻘﻮط ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺒﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺘﻮﺳﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺧﻮاب ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ دﻳﻮاري اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻘﺸﻪ اﻳﺮان ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﺧﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ و در زﻳﺮ اﻳﻦ دﻳﻮار ﺗﻌﺪادي زن و ﺑﭽﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ و دﻳﻮار دارد روي ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﺧﺮاب ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﻧﺎﺋﻴﻨﻲ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺻﺤﻨﻪ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﮕﺮان ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ زﻧﺪ‪» :‬ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬اﻳﻦ وﺿﻊ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ؟« در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺸﺮﻳﻒ آوردﻧﺪ و ﺑﺎ دﺳﺖ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن دﻳﻮار را ﻛﻪ‬
‫در ﺣﺎل اﻓﺘﺎدن ﺑﻮد ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدﻧﺪ و دوﺑﺎره ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ ﻗﺮار دادﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬اﻳﻨﺠﺎ )اﻳﺮان ﺷﻴﻌﻪ(‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻣﻲ ﺷﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻄﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارﻳﻢ ﺳﻘﻮط ﻛﻨﺪ ﻣﺎ ﻧﮕﻬﺶ ﻣﻲ دارﻳﻢ‪«.‬‬

‫ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﺑﺮ ﻗﺮاﺋﺖ و ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮآن‬

‫در ﺗﺸﺮّف ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﺎزﻧﺪراﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎري ﺳﻞ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻮده اﺳﺖ او را ﺷﻔﺎ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ او ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬
‫»ﺑﺮ ت ﺑﺎد ﺑﻪ ﻣﻮاﻇﺒﺖ ﺑﺮ ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآن‪«.‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻳﻜﻲ از دﻻﻳﻞ وﺟﻮد اﻣﺎم ‪ ،‬ﻗﺎﻋﺪه ي ﻟﻄﻒ ﺧﺪاﺳﺖ‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬اﻣﺎﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم (ﺑﻪ دو راه ﻧﺺ و ﻣﻌﺠﺰه ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬داﺳﺘﺎن وﻻدت آن ﺑﺰرﮔﻮار ﺧﻮد ﺟﻠﻮه اي اﺳﺖ از ﻟﻄﻒ و ﻓﻀﻞ ﺑﻲ ﻛﺮان اﻟﻬﻲ اﺳﺖ ‪، .‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬درﻛﺘﺎب ﻧﺠﻢ اﻟﺜﺎﻗﺐ ‪ 182،‬اﺳﻢ و ﻟﻘﺐ از ﺣﻀﺮت ذﻛﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪،‬‬

‫‪276‬‬
 ‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ ي راﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﺧﺎﻟﻲ ﺟﺬاب وﺟﻮد دارد ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ازﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮارﻳﺚ اﻧﺒﻴﺎء)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻲ آورﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻨﺒﺮ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن اﺳﺖ‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺳﺠﺪهى ﺷﻜﺮ از ﻻزمﺗﺮﻳﻦ و واﺟﺐﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨّﺖﻫﺎى دﻳﻨﻰ اﺳﺖ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻛﺘﺎب )ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ(در ﺳﺎل ‪1901‬م در ﻫﺎﻳﺪﻟﺒﺮگ آﻟﻤﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻮﻟﺮ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪ‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻣﺴﺄﻟﻪ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺮي ﻧﺒﻮدﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻣﻄﺮح ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ‪ ،‬دﻻﺋﻠﻲ دارد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺎن اﺟﺎزه اﻓﺸﺎي آن داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻣﻨﺎﻓﻊ زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬آن ﻫﻢ ﺑﺮ دو ﻧﻮع اﺳﺖ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬در واﻗﻊ ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪن ﺷﺮاﻳﻂ ﻻزم ﺟﻬﺖ درك دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي اﻣﺮي‬
‫ﺿﺮوري ﺑﻮد ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﭘﻴﺶ از وﻓﺎﺗﺶ ﻣﺄﻣﻮر ﺷﺪ ﺗﺎ ﭘﺴﺮش ﻣﺤﻤﺪ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎﺋﺐ اﻣﺎم ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻌﺮﻓﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در اﺳﻼم ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪ » ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻨﻔﻴ‪‬ﻪ« ﺑﻮد ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬در رواﻳﺎت دارﻳﻢ ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ “ ﻗﻢ و ﻣﺮدم آن ﺑﺮ دﻳﮕﺮ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺣﺠﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬درﺑﺎره اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎط و ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺣﻀﺮت دو دﻳﺪﮔﺎه وﺟﻮد دارد ‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﺷﺮاﻳﻂ‬
‫ﺳﺨﺖ دروان ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي اﺳﺖ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬از وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻣﻨﺘﻈﺮان‪ ،‬اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ در دﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺎرﺳﺎﻳﻲ و ﺗﺨﻠّﻖ ﺑﻪ ﻣﻜﺎرم اﺧﻼق اﺳﺖ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﺧﻲ رواﻳﺎت در ﻣﺤﺮم آﺧﺮﻳﻦ ﺳﺎل ﻏﻴﺒﺖ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻛﻮﻓﻪ ﻣﻘﺮّﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( اﺳﺖ ‪،‬‬

‫‪277‬‬
 ‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬در ﻛﺘﺎب »اﻳﻘﺎظ ﻣﻦ اﻟﺤﺠﺔ« از ﺷﻴﺦ ﺣ‪‬ﺮﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻴﺶ از‪ 600‬ﺣﺪﻳﺚ و ﺑﻴﺶ از‪ 60‬آﻳﻪ در ﻣﻮرد‬
‫رﺟﻌﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ‪ :‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺟﻬﺎﻧﻴﺎن ‪ ،‬اﻣﺎن )از ﻋﺬاب اﻟﻬﻲ(‬
‫ﻫﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﺮاي ﺳﺎﻛﻨﺎن آﺳﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻳﻪ اﻣﻦ و آﺳﺎﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻳﻜﻲ از ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﻋﺼﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﺗﺼﺪﻳﻖ ﺑﻌﻀﻰ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻇﻬﻮر اﺳﺖ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ( ﺟﻤﻮد اﻧﺪﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪،‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﺧﺎﻧﻮادهاش ﺷﻬﺮ ﻛﻮﻓﻪ و »ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ«‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﺑﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﻼم‪ ،‬از آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ »ﺑﺮﻛﺎت ﻣﺎد‪‬ي و ﻣﻌﻨﻮي« ﺑﺎرش و ﺟﻮﺷﺶ‬
‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫آﻳﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ‪ :‬دﺷﻤﻨﺎن اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻋﺒﺎرتاﻧﺪ از ‪:‬اﺑﻠﻴﺲ‪ ،‬ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ‪ ،‬دﺟ‪‬ﺎل‪،‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪،‬‬
‫ﺻﻬﻴﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺎﻏﻮتﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن و …‪.‬؟‬

‫ﻏﻴﺐ ﺷﺪن ﻣﺎدر ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد در ﺑﺪو ﺗﻮﻟﺪ اﻳﺸﺎن‬

‫ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻋﻤﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در ﺷﺐ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﻌﺒﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮادرزاده ام اﻣﺎم‬
‫ﺣﺴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺮا دﻋﻮت ﻛﺮد ﺗﺎ اﻓﻄﺎر در ﺧﺎﻧﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﺮوم ﻣﻦ ﻫﻢ اﻓﻄﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﻣﺎم رﻓﺘﻢ و ﺑﻌﺪ از ﺻﺮف اﻓﻄﺎر‬
‫ﺑﺮادرزاده ام ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن اﻣﺸﺐ اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻤﺎن ﭼﺮا ﻛﻪ اﻣﺸﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ ﻧﻮر وﺟﻮد ﺣﺠﺖ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻧﻮر ﺑﺎران‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎ ﺳﺤﺮ در ﻛﻨﺎر ﻧﺮﮔﺲ ﺧﺎﺗﻮن ﻣﺎﻧﺪم و دﻣﺪﻣﻬﺎي ﺻﺒﺢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺮﺟﺲ ﺑﻌﺪ از ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮدن ﻧﻤﺎز ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ اﻣﺎم‬
‫ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از اﺗﺎق ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ ﻗﺪر را ﺗﻼوت ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺒﻲ در آن ﺳﺤﺮﮔﺎه دﻳﺪم و آن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﭽﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد ﻫﻤﺮاه ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﻼوت‬
‫ﻗﺮآن ﭘﺮداﺧﺖ و ﺳﻮره ﻣﺒﺎرﻛﻪ در را ﺑﺎ ﻣﻦ ﺗﺎ آﺧﺮﻳﻦ واژه ﺗﻼوت ﻛﺮد‪ .‬از ﺷﻨﻴﺪن ﻧﻮاي دل اﻧﮕﻴﺰ ﻗﺮآن او ﻫﺮاﺳﺎن ﺷﺪم‬

‫‪278‬‬
 ‫ﻛﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺮا ﺻﺪا ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن! آﻳﺎ از ﻗﺪرت اﻟﻬﻲ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﺪه اي؟‬
‫اوﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ را در ﺧﺮدﺳﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن داﻧﺶ و ﺣﻜﻤﺖ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻪ ﺳﺨﻦ در آورد و در ﺑﺰرﮔﺴﺎﻟﻲ روي زﻣﻴﻦ‬
‫ﺣﺠﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮرار ﻣﻲ دﻫﺪ ﭼﻪ ﺟﺎي ﺷﮕﻔﺘﻲ اﺳﺖ؟‬
‫ﻫﻨﻮز ﺳﺨﻦ اﻣﺎم ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ »ﻧﺮﺟﺲ« از ﻧﻈﺮم ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪ و ﮔﻮﻳﻲ ﺣﺠﺎﺑﻲ ﻣﻴﺎن ﻣﻦ و او ﻓﺮو اﻓﻜﻨﺪه ﺷﺪ‬
‫و ﻣﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺖ در رواﻳﺖ دﻳﮕﺮي آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ‪:‬ﺳﭙﺲ ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﭼﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ وﺻﻒ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﺑﺮاﻳﻢ ﭘﻴﺶ‬
‫آﻣﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﮔﻮﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه درﻳﺎﻓﺖ وﺟﻮدم از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده اﺳﺖ و ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻢ در اﻃﺮاﻓﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﮔﺬرد ﺑﻪ ﺧﻮد‬
‫آﻣﺪم و ﻓﺮﻳﺎد زﻧﺎن و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف اﺗﺎق اﻣﺎم دوﻳﺪم اﻣﺎ ﭘﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن ﺑﺎزﮔﺮد ﻛﻪ‬
‫او را در ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﺧﻮاﻫﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ از ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﺪﮔﺎﻧﺖ ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻪ اﺗﺎق ﻧﺮﺟﺲ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻢ ‪ ،‬دﻳﺪﻳﻢ ﭘﺮده اي ﻛﻪ ﻣﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ آن ﺑﺎﻧﻮي‬
‫ﮔﺮاﻣﻲ اﻓﺘﺎد ‪ ،‬دﻳﺪم ﭼﻬﺮه اش ﻏﺮق در ﻧﻮر اﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻧﻢ را ﺧﻴﺮه ﺳﺎﺧﺖ و در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﺎت ﻛﻮدك‬
‫ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ اي را دﻳﺪم ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺳﺠﺪه اﺳﺖ و ﺧﺪاي را ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫)ﺑﺤﺎر ج‪ ،52،‬اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي‪ ،‬آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪(191‬‬

‫ﻟﻘﺐ ﻗﺎﺋﻢ‬

‫داود ﺑـﻦ زرﺑﻰ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ در ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺑﻴﻤﺎر ﺳﺨﺘﻰ ﺷﺪم ‪ ،‬و ﺧﺒﺮ آن ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رﺳـﻴـﺪ‪ ،‬ﭘـﺲ ﺑـﻤﻦ‬
‫ﻧﻮﺷﺖ ‪ :‬ﺧﺒﺮ ﺑﻴﻤﺎرﻳﺖ ﺑﻤﻦ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻳﻜﺼﺎع )ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺳﻪ ﻛﻴﻠﻮ( ﮔﻨﺪم ﺑـﺨـﺮ‪ ،‬ﺳـﭙـﺲ ﺑـﭙﺸﺖ ﺑﺨﻮاب و آن ﮔﻨﺪم را‬
‫روى ﺳﻴﻨﻪ ات ﺑﺮﻳﺰ و ﭘﻬﻦ ﻛﻦ ﺑﻬﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ رﻳﺨﺖ و ﺑﮕﻮ‪))) :‬اﻟﻠﻬﻢ اﻧﻰ اﺳﺌﻠﻚ ﺑﺎﺳﻤﻚ اﻟﺬى اذا ﺳﺌﻠﻚ ﺑﻪ اﻟﻤﻀﻄﺮ‬
‫ﻛﺸﻔﺖ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺿﺮ و ﻣـﻜـﻨـﺖ ﻟﻪ ﻓـﻰ اﻻرض و ﺟـﻌـﻠﺘـﻪ ﺧـﻠﻴـﻔـﺘـﻚ ﻋـﻠﻰ ﺧـﻠﻘـﻚ ان ﺗـﺼـﻠﻰ ﻋـﻠﻰ ﻣـﺤـﻤـﺪ و‬
‫آل ﻣـﺤﻤﺪ و ان ﺗﻌﺎﻓﻴﻨﻰ ﻣﻦ ﻋﻠﺘﻰ ((( ﺳﭙﺲ ﺑﺮﺧﻴﺰ و درﺳﺖ ﺑﻨﺸﻴﻦ و ﮔﻨﺪﻣﻬﺎ را از اﻃﺮاف ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻛﻦ ‪ ،‬و )دوﺑﺎره (‬
‫ﻫﻤﺎن دﻋﺎ را ﺑﺨﻮان و آﻧﺮا ﺑﭽﻬﺎر ﻣﺪ )ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺪى ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ده ﺳﻴﺮ اﺳﺖ ( ﺗـﻘـﺴﻴﻢ ﻛﻦ ‪ ،‬ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺘﻰ را ﺑﻤﺴﻜﻴﻨﻰ )و‬
‫ﻣﺴﺘﻤﻨﺪى ( ﺑﺪه و ﻫﻤﺎن دﻋﺎ را ﺑﺨﻮان ‪ .‬داود ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﻦ دﺳـﺘـﻮر آن ﺣـﻀـﺮت را اﻧﺠﺎم دادم )و آﻧﻘﺪر زود اﺛﺮ‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺴﺎﻋﺖ ﺑﻴﻤﺎرﻳﻢ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪ( و ﮔﻮﻳﺎ از ﺑﻨﺪ آزاد ﺷﺪم ‪ ،‬و ﺑﺴﻴﺎرى از ﻣﺮدم آﻧﺮا اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ و از آن‬
‫ﺳﻮد ﺑﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪279‬‬
 ‫ﻟﻘﺐ ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻣﻴﭙﺮﺳﻨﺪ‪:‬ﭼﺮا اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﻗﺎﺋﻢ و ﻣﻬﺪي ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻴﺸﻮد و ﭼﺮا ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن ﻟﻘﺐ ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰد و‬
‫ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺪ؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪:‬‬

‫در ﺑﺴﻴﺎري از رواﻳﺎت آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ اﻟﻘﺎب ﻗﺎﺋﻢ و ﻣﻬﺪي ﻳﺎد ﺷﺪه و در ﻣﻮرد ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻴﺸﺪ ﻛﻪ در زﻣﺎن اﺋﻤﻪ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم ﺑﺮ اﺛﺮ ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد ﺣﺎﻛﻤﺎن ﻏﺎﺻﺐ اﻣﺎﻣﺎن ﺑﻪ ﻳﺎد اﻣﺎم زﻣﺎن ﻣﻲ اﻓﺘﺎدﻧﺪ و ﻣﻴﻔﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ اﻧﺘﻘﺎم ﻣﺎ را ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺎﺋﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم و ﻧﻬﻀﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ و در ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﻴﺎم و‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ اﻳﻦ ﻋﻨﻮان ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻴﺮوان آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﻟﻔﻆ و ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﺮﻣﻴﺨﻴﺰﻧﺪ و ﻣﻲ اﻳﺴﺘﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﻮع ﻋﻤﻞ ﻣﺴﺘﺤﺒﻲ و‬
‫اﺣﺘﺮام و اﻇﻬﺎر ﭘﻴﻮﻧﺪ واﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ رآن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ و ﺿﻤﻨﺎ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻧﻬﻀﺖ و ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻲ اﻧﺪازد و ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ اﻳﻦ ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻬﻀﺖ ﻛﺮد و اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد و ﺑﻪ‬
‫زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر و ﻗﻴﺎم ﺟﻬﺎﻧﻲ رﻫﺒﺮي ﻣﻌﺼﻮم و ﻗﺎﻃﻊ ﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن و ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺟﻬﺎن و ﻗﻠﺐ‬
‫ﺗﭙﻨﺪه ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺖ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺣﺘﻲ در زﻣﺎن اﻣﺎم ﺻﺎدق در ﻣﻴﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﻌﻤﻮل ﺑﻮده و ﺣﺘﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه در ﺧﺮاﺳﺎن در ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت اﻣﺎم‬
‫رﺿﺎ ﻛﻠﻤﻪ ﻗﺎﺋﻢ ذﻛﺮ ﺷﺪ اﻣﺎم رﺿﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و دﺳﺘﺶ را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻧﻬﺎد و ﻓﺮﻣﻮد))اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺠﻞ ﻓﺮﺟﻪ و ﺳﻬﻞ‬
‫ﻣﺨﺮﺟﻪ((‪.‬ﺧﺪاوﻧﺪا ﺑﺮ ﻓﺮﺟﺶ ﺷﺘﺎب ﻛﻦ و راه ﻇﻬﻮر و ﻧﻬﻀﺘﺶ را آﺳﺎن ﮔﺮدان‬

‫اﺑـﻮﺣـﻤـﺰه ﮔـﻮﻳـﺪ‪ :‬ﺣـﻀـﺮت ﺻـﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را دﻳـﺪم ﻛـﻪ ﻫـﻨـﮕـﺎﻣـﻰ ﻛـﻪ ﻣـﻰ ﺧـﻮاﺳـﺖ از ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون رود‬
‫ﻟﺒﺎﻧﺶ را ﻣﻰ ﺟﻨﺒﺎﻧﻴﺪ و ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪ :‬ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را دﻳـﺪم ﻛـﻪ ﻫـﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ از ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون آﻣﺪى‬
‫ﻟﺒﺎﻧﺖ را ﻣﻰ ﺟﻨﺒﺎﻧﺪى آﻳﺎ ﭼﻴﺰى ﮔﻔﺘﻰ ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آرى ﻫـﻤـﺎﻧـﺎ اﻧـﺴﺎن ﭼﻮن از ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون رود ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻴﺮون رود ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ‪))) :‬اﻟﻠّﻪ ﻛـﺒـﺮ((( و ﺳـﻪ ﺑـﺎر ﺑـﮕـﻮﻳـﺪ‪))) :‬ﺑـﺎﻟﻠّﻪ ﺧـﺮج و ﺑـﺎﻟﻠّﻪ دﺧﻞ و ﻋﻠﻰ اﻟﻠّﻪ ﺗﻮﻛﻞ (((‬

‫‪280‬‬
‫)ﺳﭙﺲ ﮔﻮﻳﺪ‪))) (:‬اﻟﻠﻬﻢ اﻓﺘﺢ ﻟﻰ ﻓﻰ وﺟﻬﻰ ﻫﺬا ﺑﺨﻴﺮ و اﺧﺘﻢ ﻟﻰ ﺑـﺨـﻴـﺮ وﻗـﻨـﻰ ﺷـﺮ ﻛـﻞ داﺑﺔ اﻧﺖ آﺧﺬ ﺑﻨﺎﺻﻴﺘﻬﺎ ان‬
‫رﺑﻰ ﻋﻠﻰ ﺻﺮاط ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ((( ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﺿـﻤـﺎﻧـﺖ ﺧﺪاى ﻋﺰوﺟﻞ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ او را ﺑﺠﺎﺋﻰ ﻛﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‬
‫ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‬

‫وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﺑﺮﺧﻲ ﺧﺼﺎﻳﺺ و وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻄﺎﺑﻖ اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎت ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬

‫‪ .1‬از ﺧﺎﻧﺪان و ذرﻳﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﺖ‬

‫‪ .2‬ﻫﻢ ﻧﺎم و ﻫﻢ ﻛﻨﻴﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ‬
‫‪ .3‬ﻧﻬﻤﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ از ﻓﺮزﻧﺪان اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‬
‫‪ .4‬اﺳﻢ ﭘﺪرش ﺣﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‬
‫‪ .5‬ﻣﺎدرش ﺳﻴﺪه ﻛﻨﻴﺰان و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻳﺸﺎن اﺳﺖ‬
‫‪ .6‬دوازدﻫﻤﻴﻦ اﻣﺎم و ﺧﺎﺗﻢ اﻻﺋﻤﻪ اﺳﺖ‬
‫‪ .7‬داراي دو ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي و ﻛﺒﺮي‬
‫‪ .8‬ﻋﻤﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ دارد‬
‫‪ .9‬زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻴﻜﻨﺪ ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ .10‬ﮔﺬﺷﺖ روزﮔﺎر او را ﭘﻴﺮ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ‬
‫‪ .11‬وﻻدﺗﺶ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ‬
‫‪ .12‬دﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪا را ﻣﻴﻜﺸﺪ و زﻣﻴﻦ را از ﺷﺮك و ﻇﻠﻢ ﭘﺎك ﻣﻴﻜﻨﺪ‬
‫‪ .13‬دﻳﻦ ﺧﺪا را آﺷﻜﺎر و اﺳﻼم ﺣﻘﻴﻘﻲ را در روي زﻣﻴﻦ ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻴﺪﻫﺪ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي روي زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺸﻮد‬
‫‪ .14‬ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﺪ‬
‫‪ .15‬داراي ﻧﺴﺒﺘﻬﺎﻳﻲ از اﻧﺒﻴﺎﺳﺖ ﻛﻪ از آن ﺟﻤﻠﻪ ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ‬
‫‪ .16‬روش او ﺳﻴﺮه ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﺖ‬
‫‪ .17‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﻣﺮدم در آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺎي ﺳﺨﺖ واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ‬
‫‪ .18‬وﻗﺘﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻧﺎزل ﻣﻴﺸﻮد و ﭘﺸﺖ ﺳﺮش ﻧﻤﺎز ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ‬
‫‪ .19‬ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮرش ﺑﺪﻋﺖ ﻫﺎ و ﻇﻠﻢ و ﮔﻨﺎه و ﺗﺠﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻓﺴﻖ و ﻓﺠﻮر راﻳﺞ ﻣﻴﺸﻮد‬

‫‪281‬‬
 ‫‪ .20‬ﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮرش ﻣﻨﺎدي آﺳﻤﺎن ﺑﻪ ﻧﺎم او و ﭘﺪرش ﻧﺪا ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ آن را ﻣﻴﺸﻨﻮﻧﺪ و ﻇﻬﻮر آن ﺣﻀﺮت را‬
‫اﻋﻼم ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‬
‫‪ .21‬ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮرش ﻧﺮخ ﻫﺎ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﺮود و ﺑﻴﻤﺎري ﻫﺎ زﻳﺎد ﻣﻴﺸﻮد و ﺟﻨﮓ ﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﺴﻴﺎري ﻛﺸﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬
‫‪ .22‬ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮرش ﻧﻔﺲ زﻛﻴﻪ و ﻳﻤﺎﻧﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و در ﺑﻴﺪا )ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ(ﺧﺴﻮﻓﻲ واﻗﻊ ﻣﻴﺸﻮد و‬
‫دﺟﺎل و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺣﻀﺮت آﻧﻬﺎ را ﻣﻴﻜﺸﺪ‬
‫‪ .23‬ﭘﺲ از ﻇﻬﻮرش ﺑﺮﻛﺎت آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ آﺷﻜﺎر ﻣﻴﺸﻮد و زﻣﻴﻦ آﺑﺎد ﻣﻴﮕﺮدد و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻏﻴﺮ ﺧﺪا را ﭘﺮﺳﺘﺶ‬
‫ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ‬
‫‪ .24‬ﺳﻴﺼﺪ و ﺳﻴﺰده ﻧﻔﺮ اﺻﺤﺎب او ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮش ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‬
‫‪ .25‬ﻣﻌﺠﺰات ﺑﺴﻴﺎري دارد و ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ دﻳﺪار رﺣﻀﺮﺗﺶ ﻣﺸﺮف ﺷﺪه اﻧﺪ‬

‫دﻻﻳﻞ ﻋﻘﻠﻲ ﺑﺮ زﻧﺪه ﺑﻮدن اﻣﺎم زﻣﺎن‬

‫ﺑﺮﻫﺎن ﻋﻠﺖ ﻏﺎﺋﻲ‪ :‬در ﻋﻠﻢ ﻛﻼم ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ از اﻓﻌﺎل ﺧﻮد ﻫﺪف و ﻏﺮﺿﻲ دارد و ﭼﻮن ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻖ اﺳﺖ و ﻧﻘﺺ در او راه ﻧﺪارد ﻏﺎﻳﺖ اﻓﻌﺎل اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد و ﻏﺎﻳﺖ وﺟﻮد اﻧﺴﺎن‪،‬‬
‫اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ اﻧﺴﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ درﺧﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻮه ي آن وﺟﻮد اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻫﺎن اﻣﻜﺎن اﺷﺮف‪:‬‬

‫در ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻗﺎﻋﺪه اي ﻣﻄﺮح ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺎﻋﺪه اﻣﻜﺎن اﺷﺮف و ﻣﻌﻨﺎي آن اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺷﺮف ﺑﺎﻳﺪ در‬
‫ﻣﺮاﺗﺐ وﺟﻮد اﻗﺪم از ﻣﻤﻜﻦ اﺧﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪...‬‬

‫در ﻋﺎﻟﻢ وﺟﻮد اﻧﺴﺎن اﺷﺮف ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت اﺳﺖ و ﻣﺤﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ وﺟﻮد‪ ،‬ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﻋﻠﻢ‪ ،‬ﻗﺪرت و ﺟﻤﺎل و‪ ...‬ﺑﻪ اﻓﺮاد‬
‫اﻧﺴﺎن ﺑﺮﺳﺪ ﻗﺒﻞ از آﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﻛﻤﺎﻻت ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺣﺠﺖ روي ﻛﺮه ي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﻫﺎن ﻣﻈﻬﺮ ﺟﺎﻣﻊ‪ :‬ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ي ﺧﺪاوﻧﺪ در ﻣﻘﺎم ﻇﻬﻮر‪ ،‬اﺣﻜﺎم وﺣﺪت ﺑﺮ او ﻏﻠﺒﻪ دارد و در وﺣﺪت ذاﺗﻲ‬
‫ﻣﺠﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اﺳﻤﺎي ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ و از ﻃﺮف دﻳﮕﺮ در ﻣﻈﺎﻫﺮ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻛﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎرج ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬
‫اﺣﻜﺎم ﻛﺜﺮت ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺐ ﺑﺮ وﺣﺪت اﺳﺖ ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن اﻟﻬﻲ ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺻﻮرﺗﻲ اﻋﺘﺪاﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‬

‫‪282‬‬
 ‫وﺣﺪت ذاﺗﻲ و ﻳﺎ ﻛﺜﺮت اﻣﻜﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻏﻠﺒﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﻈﻬﺮي ﺑﺮاي ﺣﻖ از ﺟﻬﺖ اﺳﻤﺎي‬
‫ﺗﻔﺼﻴﻠﻴﻪ و وﺣﺪت ﺣﻘﻴﻘﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ و آن ﺻﻮرت اﻋﺘﺪال ﻫﻤﺎن اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺎ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ و ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ي ﻛﺘﺐ ﻣﻔﺼﻞ ارﺟﺎع ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫ادﻟﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و رواﺋﻲ وﻻدت و ﺣﻴﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( زﻳﺎد اﺳﺖ؛ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻨﺪ‬
‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧﺎﻣﺪار اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ و در ﻛﺘﺎب ﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﺘﺬﻛﺮ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﻓﺮزﻧﺪ اﻣﺎم‬
‫ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ و در ﺳﺎﻣﺮاء در ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫﺠﺮي ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ و در ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺒﺖ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و روزي ﺑﻪ اﻣﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﺒﻞ از وﻻدت ﻓﺮزﻧﺪش اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از وﻻدت‬
‫ﺣﻀﺮت ﺧﺒﺮ داده ﺑﻮد‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻪ اش "ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن" ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬در ﺷﺐ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺷﻌﺒﺎن ﻓﺮزﻧﺪم ﻣﻬﺪي از‬
‫ﻧﺮﮔﺲ ﺧﺎﺗﻮن ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد"‪.‬‬

‫اﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از اﻣﺎم اﺑﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬ﺣﻤﺪ و ﺳﭙﺎس‬
‫ﺧﺪاي را ﻛﻪ ﻣﺮا از دﻧﻴﺎ ﻧﺒﺮد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻦ و ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬او از ﺣﻴﺚ وﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي‬
‫ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ و اﺧﻼﻗﻲ و رﻓﺘﺎري ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪا ﻣﺪﺗﻲ وي را در‬
‫ﺣﺎﻟﺖ ﻏﻴﺒﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﺟﻬﺎن را از ﻋﺪل و داد ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ"‬

‫ﻧﻴﺰ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻌﺪ از وﻻدت ﻓﺮزﻧﺪش‪ ،‬ﺧﻮاص و ﻧﺰدﻳﻜﺎن را از ﺗﻮﻟﺪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( آﮔﺎه ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﻤﺰه ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪم ‪":‬ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎن و اﻣﺎم و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﻣﻦ در ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ 255‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﺔ ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ"‬

‫اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻗﻤﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻧﺎﻣﻪاي از اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺮﻗﻮم ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد‪ :‬ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را ﻣﺨﻔﻲ ﺑﺪار‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﺰ ﺑﺮاي دوﺳﺘﺎن و ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻣﺎ آن را اﻇﻬﺎر ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻛﺮد"‪.‬‬

‫‪283‬‬
‫اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ادرﻳﺲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم اﺑﻮ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد و ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬اﻳﻦ‬
‫را ﺑﻪ ﺟﻬﺖ وﻻدت ﻓﺮزﻧﺪم "ﻣﻬﺪي" ﻋﻘﻴﻘﻪ ﻛﻦ و ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺧﺎﻧﻮاده ات ﺑﺨﻮران"‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از وﻻدت اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﺑﺸﺎرت داد و ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﻟﺪ ﺑﻪ ﺧﻮاص‬
‫ﺧﺒﺮ داد ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد وﻻدت ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﺎم دﻳﮕﺮي ﺑﺮداﺷﺖ‪ ،‬و آن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻓﺰاﻳﺶ اﻳﻤﺎن و‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪش اﻣﺎم ﻣﻬﺪي را ﺑﻪ ﺗﻌﺪادي ﻧﺸﺎن داد‪.‬‬

‫اﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﺤﺎق ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻮدك ﺳﻪ ﺳﺎﻟﻪ اي را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن داد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اي‬
‫اﺣﻤﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻮ ﻧﺰد ﺧﺪا و اﻣﺎﻣﺎن ﮔﺮاﻣﻲ ﻧﺒﻮدي‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪم را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲ دادم‪ .‬ﺑﺪان ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﻮدك ﻫﻤﻨﺎم و‬
‫ﻫﻢ ﻛﻨﻴﻪ ي رﺳﻮل ﺧﺪا اﺳﺖ و ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺑﻦ ﺣﻜﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻳﻮب و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻳﻚ ﮔﺮوه ﭼﻬﻞ ﻧﻔﺮه در‬
‫ﺧﺎﻧﺔ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮزﻧﺪش اﻣﺎم ﻣﻬﺪي را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد و‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬اﻳﻦ اﻣﺎم ﺷﻤﺎ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻦ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺑﻼل‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻫﻼل‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺑﻦ ﺣﻜﻴﻢ و ﺣﺴﻦ ﺑﻦ اﻳﻮب ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﺗﻌﺪادي از ﺷﻴﻌﻴﺎن در‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ي اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺠﻤﻊ ﻧﻤﻮدﻳﻢ و از ﺣﻀﺮت درﺑﺎرة ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ وي ﭘﺮﺳﺶ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺲ‬
‫از ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺣﻀﺮت ﻛﻮدﻛﻲ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن داد و ﮔﻔﺖ‪" :‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ اﻳﻦ اﻣﺎم ﺷﻤﺎ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫ﻋﻤﺮ اﻫﻮازي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮزﻧﺪش را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن داد و ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ اﻳﻦ‬
‫ﻓﺮزﻧﺪم اﻣﺎم ﺷﻤﺎ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در ﺧﺎﻧﺔ ﻋﺴﻜﺮي ﻛﻮدك زﻳﺒﺎﻳﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬از ﺣﻀﺮت ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﻳﺎ اﺑﻦ رﺳﻮل اﷲ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﻛﻮدك ﻛﻴﺴﺖ؟ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬اﻳﻦ ﻛﻮدك ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻣﻦ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻦ ﻣﻨﻔﻮس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺳﻴﺪم و از ﺣﻀﺮت درﺑﺎره ي اﻣﺎم ﺑﻌﺪي و‬
‫ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺮده را ﻛﻨﺎر ﺑﺰن؛ ﻛﻨﺎر زدم‪ ،‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻮدك ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ اي را‬
‫دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺎ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ،‬آﻣﺪ و روي زاﻧﻮي ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪" :‬اﻳﻦ‬
‫اﻣﺎم ﺷﻤﺎ اﺳﺖ"‪.‬‬

‫‪284‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﺑﺸﺎرت ﻫﺎي اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻧﺸﺎن دادن ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﺰرﮔﻮارﺷﺎن ﻣﻬﺪي‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاص و اﻓﺮاد ﻣﻮرد‬
‫اﻃﻤﻴﻨﺎن‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﻧﻮﺑﺖ ﺧﻮاص اﺳﺖ ﻛﻪ اﻗﺪام ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻬﺪي را ﺑﻪ اﻃﻼع دﻳﮕﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫آﻧﺎن را از ﺷﻚ و ﺣﻴﺮت ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻓﺮادي ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي‪،‬‬
‫ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻮي‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻋﻠﻮي‪ ،‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻣﻨﺬر‪ ،‬ﺣﻤﺰة ﺑﻦ اﺑﻲ اﻟﻔﺘﺢ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ‬
‫ﻋﻤﺮي‪ ،‬ﻣﻌﺎوﻳﺔ ﺑﻦ ﺣﻜﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻌﺎوﻳﺔ ﺑﻦ ﺣﻜﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﻳﻮب ﺑﻦ ﻧﻮح‪ ،‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ اﻳﻮب ﺑﻦ ﻧﻮح‪ ،‬ﻋﻠﻲ‬
‫ﺑﻦ ﺑﻼل‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻫﻼل‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ‪ ،‬ﻳﻌﻘﻮب ﺑﻦ ﻣﻨﻔﻮس‪ ،‬ﻋﻤﺮ اﻫﻮازي‪ ،‬ﺧﺎدم‬
‫ﻓﺎرﺳﻲ‪ ،‬اﺑﻮﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻄﻬﺮ‪ ،‬اﺑﻲ ﻧﺼﺮ ﻃﺮﻳﻒ ﺧﺎدم‪ ،‬ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،‬اﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﺤﺎق‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ ﻣﺴﺘﻮري‪ ،‬ﻋﺒﺪاﷲ‬
‫ﺟﻌﻔﺮ ﺣﻤﻴﺮي‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ ،‬اﺑﻮﻏﺎﻧﻢ ﺧﺎدم‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ و وﻻدت اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﻪ اﻃﻼع ﺷﻴﻌﻴﺎن رﺳﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ رواﻳﺘﻲ از ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﺗﻮﺟﻪ ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪ :‬اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﺴﻲ را دﻧﺒﺎل ﻣﻦ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ اﻣﺸﺐ‬
‫)ﺷﺐ ﻧﻴﻤﺔ ﺷﻌﺒﺎن( ﺑﺮاي اﻓﻄﺎر ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺸﺐ ﺣﺠﺖ ﺧﻮد را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬اﻳﻦ‬
‫ﻣﻮﻟﻮد از ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﻧﺮﺟﺲ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬در ﻧﺮﺟﺲ اﺛﺮ ﺣﻤﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻮﺿﻮع‬
‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﺮﺟﺲ آﻣﺪ و ﻛﻔﺶ ﻣﺮا از ﭘﺎﻳﻢ در آورد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺎﻧﻮي‬
‫ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻄﻮر اﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﻮ ﺑﺎﻧﻮي ﻣﻦ و ﺧﺎﻧﻮاده ام ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬او از ﺳﺨﻦ ﻣﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮد و ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪ و‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻦ ﭼﻪ ﺳﺨﻨﻲ اﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻳﻦ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻓﺮزﻧﺪي ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮور دﻧﻴﺎ و آﺧﺮت‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺮﺟﺲ از ﺳﺨﻦ ﻣﻦ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از اﻓﻄﺎر‪ ،‬ﻧﻤﺎز ﻋﺸﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎ آوردم و ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از‬
‫ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﺎز ﺑﻪ ﺧﻮاب رﻓﺘﻢ و دوﺑﺎره ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﺪم ﻧﺮﺟﺲ ﻧﻴﺰ‬
‫ﺑﻴﺪار ﺷﺪ و ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﺑﻪ ﺟﺎ آورد‪ .‬از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻢ ﺗﺎ از ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ ﺑﺎ ﺧﺒﺮ ﺷﻮم‪ ،‬دﻳﺪم ﻓﺠﺮ او‪‬ل ﻃﻠﻮع ﻛﺮده و‬
‫ﻧﺮﺟﺲ در ﺧﻮاب اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﻳﻦ ﺳﺆال ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﺧﻄﻮر ﻛﺮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‬
‫اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( از اﻃﺎق ﻣﺠﺎور ﺻﺪا زد‪ :‬ﻋﻤ‪‬ﻪ ﺟﺎن‪ ،‬ﺷﺘﺎب ﻣﻜﻦ ﻛﻪ ﻣﻮﻋﺪ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺘﻢ و‬
‫ﻗﺮآن ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮآن ﺑﻮدم‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻧﺮﺟﺲ ﺧﺎﺗﻮن ﺑﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار‬
‫ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺧﻮدم را ﺑﻪ او رﺳﺎﻧﺪم و ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬ﭼﻴﺰي اﺣﺴﺎس ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬آري‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﺎم ﺧﺪا را ﺑﺮ‬
‫زﺑﺎن ﺟﺎري ﻛﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﺷﺐ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺧﺒﺮ دادم‪ ،‬ﻣﻀﻄﺮب ﻧﺒﺎش‪ ،‬دﻟﺖ را آرام ﻛﻦ‪ .‬در اﻳﻦ‬
‫ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮدة ﻧﻮري ﻣﻴﺎن ﻣﻦ و او ﺣﺎﺋﻞ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻛﻮدك وﻻدت ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺟﺎﻣﻪ را از‬
‫روي ﻧﺮﺟﺲ ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬دﻳﺪم ﻛﻪ آن ﻣﻮﻟﻮد ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ذﻛﺮ ﺧﺪا ﻣﺸﻐﻮل اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم اﻣﺎم‬

‫‪285‬‬
‫ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺻﺪا زد‪":‬ﻋﻤﻪ! ﻓﺮزﻧﺪم را ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎور‪"!.‬ﻧﻮزاد را ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﺮدم‪ ،‬ﺣﻀﺮت‬
‫او را در آﻏﻮش ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﺮ دﺳﺖ و ﭼﺸﻢ و ﻣﻔﺎﺻﻞ ﻛﻮدك دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪ و در ﮔﻮش راﺳﺖ اذان و در ﮔﻮش‬
‫ﭼﭗ اﻗﺎﻣﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬و ﻓﺮﻣﻮد‪":‬ﻓﺮزﻧﺪم‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮ"‪ .‬ﻧﻮزاد ﻟﺐ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﮔﺸﻮد و ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ ﺑﺮ زﺑﺎن ﺟﺎري ﻛﺮد و‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و دﻳﮕﺮ اﻣﺎﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ درود ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﭘﺪرش و ﺑﺮ او‬
‫ﻫﻢ درود ﻓﺮﺳﺘﺎد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻤﻪ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ را ﻧﺰد ﻣﺎدر ﺑﺒﺮ ﺗﺎ ﺑﻪ او ﺳﻼم ﻛﻨﺪ و‬
‫ﺑﻌﺪ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎور‪ .‬ﻧﻮزاد را ﻧﺰد ﻣﺎدر ﺑﺮدم و ﺑﻪ ﻣﺎدر ﺳﻼم ﮔﻔﺖ‪ ،‬و ﺳﭙﺲ ﻧﺰد ﺣﻀﺮت ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪم‪ .‬ﺣﻀﺮت‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬روز ﻫﻔﺘﻢ ﻧﺰد ﻣﺎ ﺑﻴﺎ‪ ،‬روز ﻫﻔﺘﻢ آﻣﺪم‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪم را ﺑﻴﺎور‪ ،‬آوردم‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ روز‬
‫او‪‬ل ﺷﻬﺎدﺗﻴﻦ و ﺳﻼم ﺑﺮ اﻣﺎﻣﺎن را ﺑﺮ زﺑﺎن ﺟﺎري ﻛﺮد‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺗﻼوت ﻧﻤﻮد‪" :‬و ﻧﺮﻳﺪ أن ﻧﻤﻦّ ﻋﻠﻲ‬
‫اﻟّﺬﻳﻦ اﺳﺘﻀﻌﻔﻮا ﻓﻲ اﻻرض و ﻧﺠﻌﻠﻬﻢ اﺋﻤﺔ و ﻧﺠﻌﻠﻬﻢ اﻟﻮارﺛﻴﻦ"‪.‬‬

‫ﺣﻜﻴﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ‪ ،‬روزي ﺧﺪﻣﺖ رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﭘﺮده را ﻛﻨﺎر زدم و اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را‬
‫ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻓﺪاﻳﺖ ﺷﻮم‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﭼﻪ ﺷﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻤﻪ ﺟﺎن‪ ،‬او ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در‬
‫ﺧﻔﺎ ﻧﮕﻬﺪاري ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺷﻬﺎدت اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﻃﺮﻳﻖ ﻧﺸﺎن دادن‬
‫ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق )ﻣﻌﺠﺰه ﻳﺎ ﺷﺒﻪ ﻣﻌﺠﺰه( وﺟﻮد و اﻣﺎﻣﺖ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﺪ و ﺣﺠﺖ را ﺑﺮ آﻧﺎن ﺗﻤﺎم ﻛﺮد‪.‬‬

‫در آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺨﻔﻲ وﻛﺎﻟﺖ ﻛﻪ از زﻣﺎن اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ دوره اي ﭘﺎﻳﻪ‬
‫رﻳﺰي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬از ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ وﻇﺎﻳﻔﺶ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻚ و ﺣﻴﺮت ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﺑﺰداﻳﺪ و آﻧﺎن را ﺑﻪ اﻣﺎم ﻏﺎﻳﺐ و‬
‫ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻧﻮاب ارﺑﻌﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻧﺎﺋﺒﺎن و وﻛﻴﻼن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ اراﺋﻪ ي ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق‪ ،‬ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﻋﻠﻮم ﺑﺮﺗﺮ‬
‫اﻋﻄﺎﻳﻲ از ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ اﻗﺪام ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق در ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﺎً ﺗﻮﺳﻂ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و در‬
‫ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻮارد ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ي ﺳﻔﻴﺮان ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻴﺎن ﻣﻲﺷﺪ؛ ﺗﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( اﻳﻤﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻧﻮاب ارﺑﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺎن دادن ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق ﻋﻤﺪﺗﺎً‬
‫در زﻣﺎن ﺳﻔﺎرت اوﻟﻴﻦ ﺳﻔﻴﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ي ﻣﻘﺪﺳﻪ‪ ،‬ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻪ در اﻳﻦ دوره‬
‫ﻫﻨﻮز ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﺣﻴﺮت ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ وﺟﻮد اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﭘﻲ ﻧﺒﺮده ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪286‬‬
 ‫ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪" :‬اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را ﺑﺴﻴﺎري از اﺻﺤﺎب ﭘﺪرش اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( دﻳﺪه و از وي اﺧﺒﺎر واﺣﻜﺎم ﺷﺮﻋﻲ رواﻳﺖ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺣﻀﺮت وﻛﻴﻞ ﻫﺎﻳﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ‬
‫اﺳﻢ‪ ،‬ﻧﺴﺐ و وﻃﻦ آﻧﺎن ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد و آﻧﺎن ﻣﻌﺠﺰات‪ ،‬ﻛﺮاﻣﺎت‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺸﻜﻞ و ﺑﺴﻴﺎري از اﺧﺒﺎر ﻏﻴﺒﻲ را‬
‫ﻛﻪ ﺣﻀﺮت از ﺟﺪش ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( رواﻳﺖ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫رواﻳﺖ ﺳﻌﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ اﺷﻌﺮي ﻗﻤﻲ‪ :‬وي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪" :‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻧﻀﺮ" ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻗﻢ ﺟﺎﻳﮕﺎه وﻳﮋه اي‬
‫داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از رﺣﻠﺖ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺣﻴﺮت ﺑﻮد‪ .‬او و "اﺑﻮ ﺻﺪام" و ﻋﺪه اي دﻳﮕﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ از اﻣﺎم ﺑﻌﺪي ﺟﻮﻳﺎ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻧﻀﺮ ﻧﺰد اﺑﻮ ﺻﺪام رﻓﺖ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻣﺴﺎل ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﺮوم‪.‬‬
‫اﺑﻮ ﺻﺪام از او ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻔﺮ را ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ اﻧﺪازد‪ ،‬وﻟﻲ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻧﻀﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮاﺑﻲ دﻳﺪه ام و‬
‫ﺑﻴﻤﻨﺎﻛﻢ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮوم‪ .‬ﻗﺒﻞ از ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻳﻌﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﻤﺎد درﺑﺎرة اﻣﻮال ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ )اﻣﺎم( وﺻﻴﺖ‬
‫ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ اﻣﻮال را ﻧﮕﻪ دارد ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﻓﺖ و در‬
‫آن ﺟﺎ از ﺳﻮي ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﺶ رﺳﻴﺪ و ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و‬
‫ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وﻛﺎﻟﺖ ﺧﺎﺻﺔ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ‪.‬‬

‫رواﻳﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ :‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭘﺲ از وﻓﺎت اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﻣﻮرد‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺷﻚ اﻓﺘﺎدم‪ .‬ﭘﺪرم وﻛﻴﻞ ﺣﻀﺮت ﺑﻮد و اﻣﻮال زﻳﺎدي ﻧﺰدش ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم اﻣﻮال را ﺑﺮداﺷﺖ‬
‫و ﻣﻦ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﻃﻠﺒﻴﺪ و ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺪرم ﺑﻴﻦ راه ﻣﺮﻳﺾ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ در ﻣﻮرد اﻣﻮال وﺻﻴﺖ ﻧﻤﻮد و‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬از ﺧﺪا ﺑﺘﺮس و اﻳﻦ اﻣﻮال را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺶ ﺑﺮﮔﺮدان‪ .‬ﻫﺮ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ را ﮔﻔﺖ‪ ،‬اﻣﻮال را ﺑﻪ او ﺑﺴﭙﺎر‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫وﻓﺎت ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪ روزي در ﻋﺮاق ﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻧﺎﻣﻪ اي از ﺳﻮي ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در آن ﻧﺎﻣﻪ ﻫﻤﺔ ﻋﻼﺋﻢ و‬
‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي اﻣﻮال ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺰ ﻣﻦ و ﭘﺪرم ﻛﺴﻲ آن را ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﺮاﻣﺖ و ﺷﺎﻫﺪ ﺻﺪق ﻫﻢ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي وﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ‬
‫ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪287‬‬
 ‫رواﻳﺖ اﺣﻤﺪ دﻳﻨﻮري ﺳﺮاج‪ :‬او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از درﮔﺬﺷﺖ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ‬
‫ﻗﺼﺪ ﺣﺞ از اردﺑﻴﻞ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و ﺑﻪ دﻳﻨﻮر رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﻣﺮدم در ﺧﺼﻮص ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻫﻞ دﻳﻨﻮر از آﻣﺪن ﻣﻦ ﺧﺸﻨﻮد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻴﻌﻴﺎن آن ﺟﺎ ﺳﻴﺰده ﻫﺰار دﻳﻨﺎر ﺳﻬﻢ اﻣﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮا ﺑﺒﺮم و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﺑﺴﭙﺎرم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﻨﻮز ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺣﻀﺮت ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺧﻮدم روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬
‫ﺗﻮ ﻣﻮرد اﻋﺘﻤﺎد ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﺣﻀﺮت را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدي‪ ،‬ﺑﻪ او ﺑﺪه‪ .‬ﺳﻴﺰده ﻫﺰار دﻳﻨﺎر را ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮد ﺑﺮدم‪ .‬در ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﺑﺎ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم‪ ،‬او ﻫﻢ ﻫﺰار دﻳﻨﺎر و ﭼﻨﺪ ﺑﻘﭽﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫داد ﺗﺎ ﺑﻪ "ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﻘﺪﺳﻪ" ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ .‬در ﺑﻐﺪاد در ﭘﻲ ﻧﺎﻳﺐ ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻣﺪﻋﻲ ﻧﻴﺎﺑﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺑﺎﻗﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻧﺰدش و اﻣﺘﺤﺎﻧﺶ ﻛﺮدم و از او ﺷﺎﻫﺪ ﺻﺪق ﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﺮا‬
‫ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ رﻓﺘﻢ ﻧﺰد دوﻣﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺤﺎق اﺣﻤﺮ‪ ،‬او را ﻫﻢ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﻧﺰد ﺳﻮﻣﻲ‪ ،‬اﺑﻮﺟﻌﻔﺮ ﻳﺎ ﻋﺜﻤﺎن‬
‫ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي‪ ،‬ﺑﻌﺪ از اﺣﻮال ﭘﺮﺳﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻣﻮاﻟﻲ از ﻣﺮدم ﻧﺰد ﻣﻦ اﺳﺖ و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ اﻣﺎم‬
‫ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻢ‪ ،‬در ﺣﻴﺮﺗﻢ و ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮو در ﺳﺎﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﺑﻦ اﻟﺮﺿﺎ‬
‫)اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(( در آن ﺟﺎ وﻛﻴﻞ اﻣﺎم را ﺧﻮاﻫﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮا رﻓﺘﻢ و در ﺧﺎﻧﻪ ﺣﻀﺮت‬
‫ﺳﺮاغ وﻛﻴﻞ اﻣﺎم را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬درﺑﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎش‪ ،‬اﻵن ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻟﺤﻈﻪ اي ﺑﻌﺪ ﻓﺮدي آﻣﺪ و دﺳﺖ ﻣﺮا‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و درون ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺣﻮال ﭘﺮﺳﻲ ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻘﺪاري اﻣﻮال از ﻧﺎﺣﻴﺔ ﺟﺒﻞ آوردم و ﺑﻪ دﻧﺒﺎل دﻟﻴﻞ‬
‫ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻧﺎﭼﺎرم از ﻫﺮ ﻛﺲ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﻧﻴﺎﺑﺖ وي ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬اﻣﻮال را ﺑﻪ او ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻛﻨﻢ‪ .‬در اﻳﻦ وﻗﺖ ﺑﺮاي ﻣﻦ‬
‫ﻏﺬا آوردﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻏﺬاﻳﺖ را ﺑﺨﻮر و ﻛﻤﻲ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻛﻦ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺗﻮ رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺖ‬
‫ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ آن ﻣﺮد ﻧﺎﻣﻪ اي ﺑﻪ ﻣﻦ داد ﻛﻪ در آن آﻣﺪه ﺑﻮد‪ :‬اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ دﻳﻨﻮري آﻣﺪه و اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل و‬
‫ﻛﻴﺴﻪ و ﺑﻘﭽﻪ آورده و درون آن ﻛﻴﺴﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﭘﻮل اﺳﺖ‪ ،‬و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت را ﺑﻴﺎن داﺷﺖ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬
‫ﺑﻮد‪ :‬در ﻛﻴﺴﻪ ﭘﺴﺮ ﻓﻼن ﺷﺨﺺ زره ﺳﺎز ﺷﺎﻧﺰده دﻳﻨﺎر اﺳﺖ‪ .‬از ﻛﺮﻣﺎﻧﺸﺎه ﻧﻴﺰ ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪ از ﻓﻼن ﺷﺨﺺ اﺳﺖ‪ ،‬و‬
‫ﻓﻼن ﺑﻘﭽﻪ از اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ ﻣﺎدراﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮادرش ﭘﺸﻢ ﻓﺮوش اﺳﺖ و ‪ ...‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻚ و ﺗﺮدﻳﺪم ﺑﺮ‬
‫ﻃﺮف ﺷﺪ و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي ﻧﺎﻳﺐ ﺣﻀﺮت اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻀﺮت در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺘﻮر داد‬
‫ﻛﻪ اﻣﻮال را ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺒﺮم و ﻧﺰد ﻫﻤﺎن ﻓﺮدي ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻣﻼﻗﺎت داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻳﻞ دﻫﻢ‪.‬‬

‫رواﻳﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ اﺳﻮد‪ :‬وي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﭘﻴﺮزﻧﻲ ﭘﺎرﭼﻪ اي ﺑﻪ ﻣﻦ داد و ﮔﻔﺖ آن را ﺑﻪ‬
‫ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﻘﺪﺳﻪ ﺑﺮﺳﺎن‪ .‬ﻣﻦ آن را ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري دﻳﮕﺮ ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد آوردم‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪم و ﻧﺰد‬
‫ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬وي ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﻤﻪ اﻣﻮال را ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻗﻤﻲ ﺑﺪه‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ او ﺳﭙﺮدم‪ ،‬ﺟﺰ ﭘﺎرﭼﻪ‬
‫ﭘﻴﺮ زن را‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻘﺪﺳﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﻐﺎم را ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻴﺮزن را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ وي ﺗﺴﻠﻴﻢ‬
‫ﻛﻦ‪. ...‬‬

‫‪288‬‬
‫رواﻳﺖ اﺳﺤﺎق ﺑﻦ ﻳﻌﻘﻮب‪ :‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬از ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﻋﺮاق ﻧﺰد ﻣﻦ آﻣﺪ و‬
‫ﻣﺎﻟﻲ را ﺑﺮاي اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آورد‪ ،‬ﺣﻀﺮت آن را ﭘﺲ داد و ﻓﺮﻣﻮد‪:‬ﺣﻖ ﭘﺴﺮ ﻋﻤﻮﻳﺖ را ﻛﻪ ﭼﻬﺎرﺻﺪ درﻫﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ ،‬از آن ﺑﭙﺮداز! آن ﻣﺮد ﻣﺒﻬﻮت و ﻣﺘﻌﺠ‪‬ﺐ ﺷﺪ و ﺣﺴﺎب اﻣﻮال ﺧﻮد را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮد و ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﭘﺴﺮ‬
‫ﻋﻤﻮﻳﺶ ﭼﻬﺎرﺻﺪ درﻫﻢ از او ﻃﻠﺐ دارد‪ .‬آن را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه را ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺣﻀﺮت ﻧﻤﻮد و‬
‫ﺣﻀﺮت ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬

‫رواﻳﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺷﺎزان‪ :‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اﻣﻮاﻟﻲ از ﻣﺮدم ﻧﺰد ﻣﻦ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻴﺔ ﻣﻘﺪﺳﻪ‬
‫ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‪ ،‬دﻳﺪم ﺑﻴﺴﺖ درﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ از ﭘﺎﻧﺼﺪ درﻫﻢ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻘﺪار را اﻓﺰودم و ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﺎﺋﺐ‬
‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﺳﺘﺎدم‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻗﻴﺪ ﻧﻜﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬وي در ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻮﺷﺖ‪ :‬ﭘﺎﻧﺼﺪ درﻫﻢ‬
‫رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ درﻫﻢ از آن ﻣﺎل ﺗﻮ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺒﺮﻫﺎي ﺑﺮﺗﺮ‪ ،‬ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪﻗﻲ ﻛﻪ در آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي اراﺋﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬
‫ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﻤﺎﻣﺎً ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﭘﻲ ﺑﺮدﻧﺪ ‪.‬ﺷﻚ و‬
‫ﺣﻴﺮت ﺷﻴﻌﻴﺎن در اﻣﺮ اﻣﺎﻣﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﻔﺎي وﻻدت و ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻼش ﻫﺎي ﺧﺎﻟﺼﺎﻧﻪ ﻛﺎرﮔﺰاران ﺣﻀﺮت در ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺨﻔﻲ وﻛﺎﻟﺖ‪ ،‬در ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ آﻏﺎزﻳﻦ دوره ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﺻﻐﺮي ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪي از ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﻋﻠﻮم ﻏﻴﺒﻴﺔ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ دو ﻧﻜﺘﻪ ﭘﻲ‬
‫ﺑﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ اﻳﻦ ﻛﻪ داﻧﺴﺘﻨﺪ ﻣﺴﻴﺮ اﺻﻠﻲ اﻣﺎﻣﺖ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺷﺪه از زﻣﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻃﻲ ﺷﺪه و اﻣﺎﻣﺖ از اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪش اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ و در اﻳﻦ دورة ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ﺷﻴﻌﻴﺎن را رﻫﺒﺮي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫دوم اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺨﻔﻲ وﻛﺎﻟﺖ ﻛﻪ از ﻗﺒﻞ ﺑﺎ رﻫﺒﺮي اﻣﺎﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬اﻳﻨﻚ در دوره‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي ﻧﻴﺰ ﻓﻌﺎل اﺳﺖ و "ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي" از ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﻘﺪﺳﻪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺖ اﻳﻦ ﺳﺎزﻣﺎن را‬
‫ﻋﻬﺪه دار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ﭘﻲ ﺑﺮدﻧﺪ و ﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎﺻﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از درﮔﺬﺷﺖ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي‪ ،‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﭘﺴﺮش ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ و ﺗﻮﻟﻴﺖ آن را ﺑﺮ ﻋﻬﺪه ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﺮﺧﻲ از ﺷﻴﻌﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻪ در وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ‬

‫‪289‬‬
 ‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻠﻜﻪ در ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺷﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺎ در اﺧﺘﻴﺎر ﻗﺮار دادن ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ‬
‫ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﺳﻌﻴﺪ ﻋﻤﺮي ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪﻧﺪ و ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ رﻳﺎﺳﺖ ﻃﻠﺒﻲ و ﻫﻮاﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ دروغ ادﻋﺎي ﻧﻴﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي از ﻛﺮاﻣﺖ ﻫﺎ و ﺷﻮاﻫﺪ ﺻﺪق‪،‬‬
‫ادﻋﺎي آﻧﺎن را ﺑﺎﻃﻞ ﻛﺮد و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﭘﻲ ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ در دورة ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺣﺴﻴﻦ‬
‫ﺑﻦ روح ﻫﻢ ﺑﺮﺧﻲ از ﺧﻮاص ﺑﺎ وي ﺑﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪة ﻛﺮاﻣﺖ‪ ،‬از ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ دﺳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‬
‫و ﻋﺬر ﺧﻮاﻫﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ روح ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺑﻪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي رﺳﻴﺪ و آﺧﺮﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ ﻛﻪ در دورة ﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﺻﻐﺮي ﺻﺎدر ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﻛﺮاﻣﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎم ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در ﻧﻬﻢ‬
‫ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ 329‬ﻫﺠﺮي ﺗﻮﻗﻴﻌﻲ ﺻﺎدر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي ﻣﺘﺬﻛﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ‪" :‬ﺗﻮ‬
‫ﺷﺶ روز ﺑﻌﺪ ﻣﻲ ﻣﻴﺮي‪ .‬اﻣﻮر ﺳﺎزﻣﺎن وﻛﺎﻟﺖ را ﺳﺮ و ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺪه و اﻣﻮال ﻣﺮدم را ﺑﺮﮔﺮدان ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ دﻳﮕﺮ‬
‫ﻧﻴﺎﺑﺖ ﺧﺎﺻﻪ ﻣﻨﺘﻔﻲ اﺳﺖ"‪ .‬راوي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬رﻓﺘﻢ ﻧﺰد اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي‪ .‬او اﻳﻦ ﺗﻮﻗﻴﻊ را ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺸﺎن داد و در روز ﻣﻮﻋﻮد رﻓﺘﻢ و دﻳﺪم اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻤﺮي در ﺣﺎل ﺟﺎن دادن اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ و وﺟﻮد اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ‪.‬‬

‫ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﻋﻤﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ‪:‬‬

‫ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻃﻮل ﻋﻤﺮ‪ ،‬از ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﻣﺴﺌﻠﻪ "ﺣﻴﺎت" اﺳﺖ‪ .‬ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺣﻴﺎت ﺑﺮ ﺑﺸﺮ ﻣﺠﻬﻮل اﺳﺖ و ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺸﺮ‪،‬‬
‫ﻫﻴﭻ ﮔﺎه از اﻳﻦ راز ﺳﺮ در ﻧﻴﺎورد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻴﺮي را ﻋﺎرض ﺑﺮ ﺣﻴﺎت ﺑﺪاﻧﻴﻢ و ﻳﺎ آن را ﻗﺎﻧﻮن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺑﺎﻓﺖ و اﻧﺪام ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه‪ ،‬ﻋﺎرض ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن‪ ،‬ﻣﻮﺟﻮد زﻧﺪه را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ و ﻣﺮگ‬
‫ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻌﻨﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺎس‬
‫داﻧﺶ ﺑﺸﺮي‪ ،‬ﮔﺎمﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮي درﺑﺎره درﻣﺎن ﭘﻴﺮي ﺑﺮداﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ ﺑﺮ اﺛﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي‬
‫ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮ روﻧﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻳﺎﻓﺖ و ﺷﺎﻳﺪ در آﻳﻨﺪه ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور اﻳﻦ رؤﻳﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﻪ‬
‫واﻗﻌﻴﺖ ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد‪ .‬درﺑﺎره ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﺑﺎﻗﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻧﺪه و اﻣﻜﺎن ﻋﻠﻤﻲ و ﻧﻈﺮي آن ﺟﺎي ﺗﺮدﻳﺪ ﻧﺪارد‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﺎ داﻧﺶ ﺧﺪادادي و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬
‫روشﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ و ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪﺗﻲ دراز در دﻧﻴﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ و آﺛﺎر ﻓﺮﺳﻮدﮔﻲ و ﭘﻴﺮي در او ﭘﺪﻳﺪار ﻧﮕﺮدد‪.‬‬

‫‪290‬‬
 ‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﮔﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻋﻤﺮ را ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ ﻏﺎﻟﺒﻲ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬وﺟﻮد اﺳﺘﺜﻨﺎﻫﺎ در ﻫﺮ اﻣﺮي‪ ،‬از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫اﻣﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻠﻪاي روﺷﻦ و اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻈﻴﺮ ﮔﻴﺎﻫﺎن‪ ،‬درﺧﺘﺎن و ﺟﺎﻧﺪاراﻧﻲ ﻛﻪ در داﻣﻦ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﺖ از ﺳﺎﺑﻘﻪاي ﻛﻬﻦ و ﻋﻤﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﭼﻪ اﺳﺘﺒﻌﺎدي دارد ﻛﻪ در ﻋﺎﻟﻢ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻫﻢ‬
‫ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﺣﺠﺖ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ذﺧﻴﺮه و ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ و ﻧﻔﻲ و ﻃﺮد ﻇﻠﻢ و ﻇﺎﻟﻤﺎن‪ ،‬ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ‬
‫اﺳﺘﺜﻨﺎء ﺷﻮﻳﻢ و او را ﻣﻮﺟﻮدي ﻓﺮاﺗﺮ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ و اﺳﺒﺎب و ﻋﻠﻞ ﻇﺎﻫﺮي ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ در‬
‫ﺑﺮاﺑﺮش اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮي دارﻧﺪ و او ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺑﺮﺗﺮي دارد؟ اﻳﻦ اﻣﺮي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﮔﺮﭼﻪ ﻋﺎدي و ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ "ﻧﻮع زﻧﺪﮔﻲ اﻣﺎم ﻏﺎﺋﺐ را ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺧﺮق ﻋﺎدت ﻣﻲﺗﻮان ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺧﺮق ﻋﺎدت ﻏﻴﺮ‬
‫از ﻣﺤﺎل اﺳﺖ و از راه ﻋﻠﻢ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺧﺮق ﻋﺎدت را ﻧﻔﻲ ﻛﺮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮان اﺛﺒﺎت ﻛﺮد ﻛﻪ اﺳﺒﺎب‬
‫و ﻋﻮاﻣﻠﻲ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ آﻧﻬﺎ را دﻳﺪهاﻳﻢ و ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ و دﻳﮕﺮ اﺳﺒﺎﺑﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺎ از آﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ ﻧﺪارﻳﻢ ﻳﺎ آﺛﺎر و اﻋﻤﺎل آﻧﻬﺎ را ﻧﺪﻳﺪهاﻳﻢ ﻳﺎ ﻧﻔﻬﻤﻴﺪهاﻳﻢ‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ در‬
‫ﻓﺮدي ﻳﺎ اﻓﺮادي از ﺑﺸﺮ اﺳﺒﺎب و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻫﺰار ﻳﺎ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰار ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮاي‬
‫اﻳﺸﺎن ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﻣﻌﻤﺮﻳﻦ زﻳﺎدي در ﺗﺎرﻳﺦ وﺟﻮد داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪﺗﺮﻳﻦ آﻧﺎن‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻧﻮح )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻗﺮآن ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ‪ 950‬ﺳﺎل ﻓﻘﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﻮده و ﺣﺘﻤﺎً ﻋﻤﺮ وي ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﺼﺪاﻗﻲ از آن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪو ‪ .‬ﺑﺮ اﻳﻦ اﺳﺎس ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻤﺮ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺣﻀﺮت را ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ و ﻫﻴﭻ‬
‫ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺘﺒﻌﺎدي از ﻧﻈﺮ ﻋﻘﻠﻲ در آن راه ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن !‬

‫دردﻫﺎي زﻳﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ وﻋﺪه داده ام ﺑﺎ آﻣﺪﻧﺖ ﻋﻼج ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ دم ﻏﺮوب وﻗﺘﻲ آﺳﻤﺎن از اﻧﺪوه ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺖ‬

‫دوﺑﺎره ﻣﺜﻞ ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺧﻮن ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫اﺷﻚ ﺳﺮخ ﻣﻲ ﺑﺎرد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ‪:‬‬

‫" آﻗﺎﻳﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪".....‬‬

‫درﺳﺖ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻗﻠﺒﻢ و ﻗﻠﺐ ﻫﻤﻪ از ﺗﻨﮕﻲ ﻓﺮاﻏﺖ‬

‫‪291‬‬
 ‫ﻣﺜﻞ ﻻﻟﻪ اي ﻛﻪ زﻳﺮ ﭘﺎ ﻟﮕﺪ ﺷﻮد ﭼﺮوﻛﻴﺪه و‬

‫رﻧﺠﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ‬

‫اﻳﻦ درد ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺖ ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻬﻴﺐ ﻣﻲ زﻧﻢ ﻛﻪ‬

‫** او ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ **‬

‫و آﻧﮕﺎه از دﻳﺪﮔﺎﻧﻢ ﻗﻄﺮه اي اﺷﻚ ﻣﻲ ﭼﻜﺪ و از‬

‫ﺳﻮزان ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮده اﻧﺪوﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن درﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺪم و ﻻﻳﻖ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻢ اﻣ‪‬ﺎ ‪...‬‬

‫ﻣﻮﻻي ﻣﻦ‪:‬‬

‫ﻣﻦ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺗﻮ ﻧﺪارم اﻣﺎ ﻧﺸﺎﻧﻲ ام را ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻢ‬

‫در ﻋﺼﺮﻫﺎي اﻧﺘﻈﺎر ﺑﻪ ﺣﻮاﻟﻲ ﺑﻲ ﻛﺴﻲ ﻗﺪم ﺑﮕﺬار‬

‫ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻏﺮﺑﺖ را ﭘﻴﺪا ﻛﻦ و وارد ﻛﻮﭼﻪ ﭘﺲ ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎي‬

‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺷﻮ ﻛﻠﺒﻪ ﻏﺮﻳﺒﻲ ام را ﭘﻴﺪا ﻛﻦ‬

‫ﻛﻨﺎر ﺑﻴﺪ ﻣﺠﻨﻮن ﺧﺰان زده و ﻛﻨﺎر ﻣﺮداب آرزوﻫﺎي رﻧﮕﻲ ام‬

‫در ﻛﻠﺒﻪ را ﺑﺎز ﻛﻦ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺑﻐﺾ ﺧﻴﺲ ﭘﻨﺠﺮه ﺑﺮو‬

‫ﺣﺮﻳﺮ ﻏﻤﺶ را ﻛﻨﺎر ﺑﺰن ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ‪....‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﻐﻀﻲ ﻛﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﻏﺮق ﻋﺼﺎره اﻧﺘﻈﺎر اﺳﺖ‬

‫‪292‬‬
 ‫ﺳﻼم‪.‬‬

‫ﺳﻼم اي ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻲ ﻧﺸﺎن !‬

‫اي ﺑﻬﺎﻧﻪ ي ﺗﻤﺎم ﮔﺮﻳﻪ ﻫﺎﻳﻢ ! اي آﻗﺎي ﻧﺪﻳﺪه ام!‬

‫اﻣﺸﺐ دﻟﻢ دوﺑﺎره ﺑﻴﻘﺮاري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪,‬‬

‫ﺳﺘﺎره ﻣﻲ ﺷﻤﺎرد و ﺳﺮاﻏﺖ را از ﻣﺎه ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪,‬‬

‫اﻣﺎ ﮔﻞ ﻫﺎي ﺑﺎﻏﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﻴﻘﺮاري دﻟﻢ را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﺎه ﺟﻮاب ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪:‬‬

‫» ﻣﺎ ﻋﻤﺮﻳﺴﺖ ﻫﺮ ﺑﻬﺎر ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آﻣﺪﻧﺶ ﺧﻮد آراﻳﻲ و‬

‫ﻋﻄﺮ اﻓﺸﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‬

‫وﻟﻲ ﺑﺎ آﻣﺪن ﭘﺎﻳﻴﺰ ﻋﻤﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ آﻳﺪ و او ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪«.‬‬

‫دوﺑﺎره دﻟﻢ ﺳﺘﺎره ﻣﻲ ﺷﻤﺎرد‪,‬‬

‫ﻣﺎه را ﻣﻲ ﻧﮕﺮد‪ ,‬ﮔﻠﻬﺎي ﺑﺎﻏﭽﻪ را ﻣﻲ ﺑﻮﻳﺪ و ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ‪:‬‬

‫» ﭼﺮا دردﻫﺎﻳﻢ را درﻣﺎﻧﻲ‪ ,‬ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﻢ را ﺑﺎراﻧﻲ و‬

‫ﻗﻠﺐ ﺷﻜﺴﺘﻪ ام را ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ آﻣﺪﻧﺖ ﮔﻠﻬﺎي ﻳﺎس و اﻃﻠﺴﻲ را‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺑﻪ ارﻣﻐﺎن ﻣﻲ آورد؟‬

‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻧﺎزﻧﻴﻨﺖ ﻧﺎب ﺗﺮﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ را‬

‫‪293‬‬
 ‫ﻧﺼﻴﺐ دل ﺷﻜﺴﺘﻪ ي ﻣﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟‬

‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺷﻔﺎﺑﺨﺸﺖ ﺗﻤﺎم ﮔﺮﻳﻪ ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺧﻨﺪاﻧﺪ؟‬

‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﻧﻤﻲ آﻳﻲ؟‬

‫ﭼﺮا ﻋﻤﺮﻳﺴﺖ ﻣﺎ را در ﺣﺴﺮت ﻳﻚ ﻟﺤﻈﻪ دﻳﺪار‬

‫ﺟﻤﺎل دﻟﺮﺑﺎﻳﺖ ﮔﺬارده اي؟‬

‫اﺻﻼً اي ﻛﻪ ﺧﻮدت ﮔﻔﺘﻲ روزي ﺧﻮاﻫﻲ آﻣﺪ‬

‫و آن روز ﺗﻤﺎم ﻗﻨﺎري ﻫﺎ آواز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪،‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﻏﻨﭽﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺷﻜﻔﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﭼﺸﻢ ﻫﺎ‬

‫از ﺷﻮق ﺑﺎراﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ!‬

‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﻧﮕﻔﺘﻲ ﻧﺨﻮاﻧﺪه ﻃﺎﻟﺒﺖ ﻣﻲ ﺷﻮم‪،‬‬

‫ﻧﺪﻳﺪه ﻋﺎﺷﻘﺖ ﻣﻲ ﺷﻮم و ﻧﻴﺎﻣﺪه دﻟﺘﻨﮓ ﻧﺒﻮدﻧﺖ؟ «‬

‫اي آﻗﺎي ﻧﺪﻳﺪه ام!‬

‫ﺗﻮ ﺗﻤﺎم اﺷﺘﻴﺎق ﻛُﻤﻴﻞ ﻣﻦ‪،‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﮔﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﻧﺪﺑﻪ ي ﻣﻦ و ﺗﻤﺎم دﻟﺘﻨﮕﻴﻪ اي ﺳ‪‬ﻤﺎت ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻣﺎ را ﭼﺸﻢ اﻧﺘﻈﺎر و ﺑﻲ ﻗﺮار ﻣﺨﻮاه‬

‫و ﺑﺎ آﻣﺪﻧﺖ ﻧﻮر ﺻﻔﺎ و ﺻﺪاﻗﺖ و ﺻﻤﻴﻤﻴﺖ ﺑﺮ‬

‫دﻟﻬﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن ﺑﺘﺎﺑﺎن‬

‫‪294‬‬
 ‫اى ﻣﺤﺒﻮب دﻟﻬﺎ!‬

‫ﺗﻤﺎم ﻫﺴﺘﻲ ام را ﺧﺎك ﻗﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‬

‫ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻈﺮى ﺑﻪ ﺟﺎده دﻟﻢ ﺑﻴﻨﺪازى ‪،‬‬

‫ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻮ آﻓﺘﺎب ﻳﻘﻴﻨﻰ‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﻓﺮداﻫﺎ ﻫﺴﺘﻰ‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﺑﻬﺎر رؤﻳﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮاوت‬

‫ﮔﻞ ﺳﺮخ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻰ و ﻧﺮم و ﺳﺒﺰ و ﻟﻄﻴﻔﻰ ‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻠﻤﺎت آﺳﻤﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ‬

‫دﺳﺘﻬﺎﻳﺶ ﺑﺮاى آﻣﺪﻧﺖ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اى ﺗﺠﺴ‪‬ﻢ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ!‬

‫ﻏﻴﺮت آﻓﺘﺎب و ﺟﻠﻮه زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻣﺎه ﺗﻮ را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫و ﻧﻔﺲ آب ﺗﻮ راﻣﻌﻨﻰ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫و ﻧﺒﺾ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻮ را وﺻﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮب ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻰ؛‬

‫آرى ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻰ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ وﻋﺪه ﻛﺮده اى و آﻧﮕﺎه اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ اﻧﺘﻈﺎر را از ﻟﻐﺘﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﭘﺎك ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ اى ﺗﻤﺎم زﻳﺒﺎﻳﻰ!‬

‫ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﺮﻳﺎدرس ﻋﺎﺷﻘﺎن ﻣﻮﻋﻮد ﺑﺎﺷﻰ‬

‫‪295‬‬
 ‫اي آﻧﻜﻪ در ﻧﮕﺎﻫﺖ ﺣﺠﻤﻲ زﻧﻮر داري‬
‫ﻛﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﻮﭼﻪ ﻗﺼﺪ ﻋﺒﻮر داري؟‬

‫ﭼﺸﻢ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎﻧﺪم‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺮ ﺷﺒﻢ ﺑﺘﺎﺑﻲ‬

‫اي آﻧﻜﻪ در ﺣﺠﺎﺑﺖ درﻳﺎي ﻧﻮر داري‬

‫ﻣﻦ ﻏﺮق در ﮔﻨﺎﻫﻢ‪ ،‬ﻛﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ ﻧﮕﺎﻫﻢ؟‬

‫ﺑﺮﻋﻜﺲ ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﻢ ﭼﺸﻤﻲ ﺻﺒﻮر داري‬

‫از ﭘﺮده ﻫﺎ ﺑﺮون ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻮز ﻧﻬﺎﻧﻲ ﻣﺎ‬

‫ﻛﻮك اﺳﺖ ﺳﺎز دﻟﻬﺎ‪ ،‬ﻛﻲ ﻣﻴﻞ ﺷﻮر داري؟‬

‫در ﺧﻮاب دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺐ ﻓﺮوغ روﻳﺖ‬

‫ﻛﻲ در ﺳﺮاي ﭼﺸﻤﻢ‪ ،‬ﻗﺼﺪ ﻇﻬﻮر داري؟‬

‫ﺳﻼم ﻣﻮﻻي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻣﻦ‪..‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﺴﺘﻲ ﺗﻤﺎم ﺛﺎﻧﻴﻪ ﻫﺎي ﺣﻀﻮرم در ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺣﻀﻮرت در ﻫﺴﺘﻲ‬

‫ﮔﺮه ‪ -‬ﺧﻮرده ‪ ..‬آﻧﭽﻨﺎن ﺑﺎ ﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮدم را ﻫﻢ ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪..‬‬

‫ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ﻣﻦ ﺗﻮ را ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ دوﺳﺘﺪارم ﻳﺎ ﺗﻮ ﻣﻦ را‬

‫ﭼﺮا ﻛﻪ اﻛﺜﺮ اوﻗﺎت ﻓﻜﺮت را ‪ ،‬ﻳﺎدت را ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻟﺖ را ‪،‬‬

‫ﺻﺪاي ﻗﺪم ﻫﺎﻳﺖ را ‪،‬‬

‫ﺷﻮر ﺟﺎرﻳﻪ ﺣﻀﻮرت را ﺑﻪ ﺳﺮاغ دل ﻣﻦ ﻣﻴﻔﺮﺳﺘﻲ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻢ ﭼﻘﺪر ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻲ و ﻣﺮا دوﺳﺖ داري‪..‬‬

‫‪296‬‬
 ‫ﺟﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﻗﺮﺑﺎن دل ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺖ ﻣﻮﻻي ﻣﻦ‪..‬‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ اﻳﻦ ﻫﺰار ﺳﺎل را ﻫﻢ ﺑﻬﺎﻧﻪ ي دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻢ‬

‫در ﭘﺮده ﻣﺎﻧﺪي ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺷﻮم و ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻴﻪ دروازه ي اﻧﺘﻈﺎرت ﺑﺮﺳﻢ‪..‬‬

‫ﻛﺎش ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺮا ﻫﻤﻴﻦ اﻧﺪازه دوﺳﺖ ﻣﻲ داﺷﺘﻢ‬

‫ﺗﺎ ﻻاﻗﻞ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻧﻪ ﻳﻚ ﻣﺎه ﻧﻪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻧﻪ‬

‫ﻳﻚ روز ﻧﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ را ﺑﺎ ﻳﺎد ﺗﻮ ﺑﮕﺬراﻧﻢ‪..‬‬

‫ﺑﺮاﻳﻢ دﻋﺎ ﻛﻦ ﻣﻮﻻي ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﺎ آﻣﺪﻧﺖ ‪،‬‬

‫ﻣﻦ ‪ ،‬ﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻜﻮه اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﺑﺮﺳﻢ‬

‫آه ﻣﻲ ﻛﺸﻢ ﺗﻮ را ‪ ,‬ﺑﺎ ﺗﻤﺎم اﻧﺘﻈﺎر‬

‫ﭘﺮ ﺷﻜﻮﻓﻪ ﻛﻦ ﻣﺮا ‪ ,‬اي ﻛﺮاﻣﺖ ﺑﻬﺎر‬

‫در رﻫﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ‪ ,‬ﺻﻒ ﺑﻪ ﺻﻒ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‬

‫ﻛﺎرواﻧﻲ از ﺷﻬﻴﺪ ‪ ,‬ﻛﺎرواﻧﻲ از ﺑﻬﺎر‬

‫اي ﺑﻬﺎر ﻣﻬﺮﺑﺎن ‪ ,‬در ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺎروان‬

‫ﮔﻞ ﺑﭙﺎش و ﮔﻞ ﺑﭙﺎش ‪ ,‬ﮔﻞ ﺑﻜﺎر و ﮔﻞ ﺑﻜﺎر‬

‫ﺑﺮ ﺳﺮم ﻧﻤﻲ ﻛﺸﻲ ‪ ,‬دﺳﺖ ﻣﻬﺮ اﮔﺮ ‪ ,‬ﻣﻜﺶ‬

‫ﺗﺸﻨﻪ ﻣﺤﺒﺘﻨﺪ ‪ ,‬ﻻﻟﻪ ﻫﺎي داغ دار‬

‫دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﮔﻢ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ,‬ﻣﻬﺮه ﻫﺎي ﺑﻲ ﻧﺸﺎن‬

‫ﺗﺸﻨﻪ ﺗﺸﻨﻪ ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ ‪ ,‬ﻧﺨﻞ ﻫﺎي روزه دار‬

‫ﻣﻲ رﺳﺪ ﺑﻬﺎر و ﻣﻦ ‪ ,‬ﺑﻲ ﺷﻜﻮﻓﻪ ام ﻫﻨﻮز‬

‫آﻓﺘﺎب ﻣﻦ ‪ ,‬ﺑﺘﺎب ! ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻣﻦ ‪ ,‬ﺑﺒﺎر‬

‫آﺳﻤﺎن را ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎﻳﺶ را زﻳﺮ اﻧﺪاز ﮔﺎم ﻫﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪297‬‬
 ‫درﺧﺘﺎن را دوﺳﺖ دارم؛ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﺷﺎن ﻧﺴﻴﻢ ﻣﺤﺒﺖ را‬

‫ﺑﻪ ﻳﺎد ﺗﻮ ﻣﻌﻄﺮ وﻣﺘﺒﺮك ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آب را ﻣﻲ ﭘﺴﻨﺪم ﻛﻪ روان ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﻏﺒﺎر از ﻗﺪوم ﭘﺎك ﺗﻮ ﺑﺮﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎد را ﻣﻲ ﺷﻨﻮم؛ ﻛﻪ ﻳﺎد روح ﻧﻮاز ﻛﻮي ﺗﻮ را‪ ،‬ﻫﺪﻳﻪ ﻣﺸﺎﻣﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫واﻧﺘﻈﺎر را ﻣﻘﺪس ﻣﻲ ﺷﻤﺮم؛ از آن ﻛﻪ ﻫﺮ آدﻳﻨﻪ ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮت ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻫﺮ آدﻳﻨﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه و ﮔﺎم ﺗﻮ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرم و ﻫﺮآدﻳﻨﻪ‪،‬‬

‫دﻟﻢ را ﺳﻔﺮه ﻣﺤﺒﺖ ﻫﺎي ﺗﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻧﻮازش ﻧﮕﺎﻫﺖ را از ﻣﺎ درﻳﻎ ﻣﺪار‪ ،‬اي ﻣﻮﻻي ﻣﺎ‪،‬‬

‫ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫آﻣﺪﻧﺖ ﺗﻤﺎم ﻏﻨﭽﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻜﻔﺘﻪ ي ﻋﺎﻟﻢ را ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻞ ﻧﺮﺟﺲ‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﺮﮔﺴﻬﺎي ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه آﻣﺪﻧﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺗﺮﻧّﻢ اﺑﺮﻫﺎي ﻧﻮﺑﻬﺎر‪ ،‬وﺻﻒ ﺗﻮ‪،‬‬

‫دﻟﻬﺎي ﮔﺪاﺧﺘﻪ را ﻏﺮﻗﻪ در ﺧﻨﻜﺎي اﺷﺘﻴﺎق ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻮﻳﻲ ﺷﻤﻴﻤﻲ اﺳﺖ از ﺑﻬﺸﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻮان ﻫﺎي ﺑﺮ ﻟﺒﺎن ﺑﺎد ﺻﺒﺎ رﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻏﻨﭽﻪ ﻧﻜﺮده‪،‬‬

‫ﻃﺮاوت ﮔﻠﺒﺮگ ﻫﺎﻳﺶ را اﺳﺘﺸﻤﺎم ﻣﻴﻜﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﭼﺮا ﮔﻠﻬﺎ و رﻳﺤﺎﻧﻪ اي ﭘﻬﻦ دﺷﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر‪،‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻋﻄﺮي ﺷﮕﻔﺖ ﻣﻲ اﻓﺸﺎﻧﻨﺪ؟‬

‫آﻧﻬﺎ ﺧﺮﻗﻪ از ﺧﺎﻛﻲ ﺳﺘﺎﻧﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ در آن ﺧﺮاﻣﻴﺪه اي‪.‬‬
‫ﺑﺪان ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﺮاﻧﻪ اي ﻧﻤﻲ ﺳﺮاﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻴﺖ آن‪،‬‬

‫‪298‬‬
 ‫ﺟﻤﺎل ﻳﺎر ﺗﻤﻨّﺎ ﻛﻨﻢ و وﺻﺎل دﻳ‪‬ﺎر‬
‫رواﻳﺖ ﻣﻦ ﻋﻄﺶ ذر‪‬ه ذر‪‬ه ي ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺖ‪...‬‬
‫رواﻳﺖ ﻣﻦ ﺷ‪‬ﻜﻮِه ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬

‫اﻣﺎ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺧﺪا‬

‫ﺑﮕﻮ ﭼﻪ ﺷﺮاري اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺷﻴﺪاﻳﻲ ﺣﺰن اﻧﮕﻴﺰ‪،‬‬

‫ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﺮارش ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻗﺮار در ﺣﺼﺎرش؟‬

‫ﭼﻪ ﺷﺮاري اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻧﺴﻮز؟‬
‫ﻋﻘﺪه ي دل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺎز ﻣﻴﺸﻮد‪...‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻛﺮاﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﻳﺐ ﮔﻮاﻫﻨﺪ‪،‬‬

‫ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺳﺮ رﺳﻴﺪ‪،‬‬

‫آﻓﺘﺎب ﺷﻔﻖ ﺑﺎرش ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﺗﻮ ﻏﺮوب ﻛﺮد‪.‬‬

‫و‬
‫ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ وﻟﻲ دور ﻣﻲ ﭘﻨﺪارﻧﺪش‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎﺑﻴﺎ و ﺑﺸﺘﺎب ﺑﺮ اﻟﺘﻴﺎم زﺧﻢ ﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﻪ در دل داري‪،‬‬
‫و ﺑﺨﻮان ﺑﻪ ﻧﻮاي اﻣ‪‬ﻦ ﻳ‪‬ﺠﻴﺐ‪ ،‬ﺳﺮود آﻣﺪﻧﺖ را‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﻴﺰ دﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪،‬‬
‫دﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻨﺔ زﻻﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫ﺑﻬﺎر ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﺮﻫﻮن ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺷﺐ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻘﻬﻮر ﺑﺎﻣﺪادان ﺑﺎد‬
‫ﺷﻜﻴﺐ ﺧﺎﻃﺮش از ﺧﻮن ﻻﻳﺰاﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ز ﻗﺼ‪‬ﻪ ﻋﻄﺸﺖ ﭼﺸﻢ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﮔﺮﻳﺎن‬
‫ﻫﺰار ﭼﺸﻤﻪ ﺟﻮﺷﻨﺪه در ﺣﻮاﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫‪299‬‬
 ‫ﺗﻮ ﻣﺎه ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻇﻼﻣﻪ ات ﻛﺸﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﻴﺮ ﻓﻠﻚ ﺗﺎ اﺑﺪ ﻫﻼﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻧﺪﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﺗﻮ را ﻛﺲ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ آﻳﻨﻪﻫﺎ‬
‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﻤﻪ از ﺻﻮرت ﺧﻴﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﭼﻪ ﻋﺎﺷﻘﻲ ﺗﻮ ﻛﻪ در دﻓﺘﺮ ﻗﺼﺎﻳﺪ ﺳﺮخ‬
‫ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﺧﻮاﻧﺪ دﻟﻢ‪ ،‬ﺷﺎه ﺑﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺳﺰد ﻛﻪ راﻳﺤﻪ درد‪ ،‬ﺳﺎزدم ﻣﺪﻫﻮش‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎغ ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﺑﻪ داغ ﺷﻜﺴﺘﻪﺑﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻓﻐﺎن ﻛﻪ وارث ﺑﺎﻧﻮي آﺑﻬﺎي ﺟﻬﺎن‬
‫ﺗﻮﻳﻲ و ﺗﺸﻨﻪ ﻳﻚ ﻗﻄﺮه‪ ،‬ﻣﺸﻚ ﺧﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺗﻮ ﺷﻬﺮ ﻋﺸﻘﻲ و دروازه ات ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ‬
‫دل ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺗﻦ از اﻫﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫‪،‬اﻣﺎم ﻣﻦ ! ﻣﻮﻻي ﻣﻦ‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﻐﺾ ﻧﺎﺑﺎور درد در ﺣﻨﺠﺮه ام زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ‬

‫وﻗﺘﻲ واژه ﻫﺎ در ﭘﺴﺘﻮي ﺧﺎﻃﺮات ﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ زﺑﺎﻧﻢ از ﺗﻜﺮار ﻛﻼم ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ ‪،‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﻼم اﺣﺘﻴﺎج ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺗﻮ آﺷﻨﺎﺳﺖ ‪،‬‬

‫زﺑﺎن اﺣﺘﻴﺎج ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرم ﺗﺎ‬

‫در وﺳﻌﺖ روﺷﻦ ﻧﮕﺎﻫﺖ ‪،‬‬

‫ﺧﺎﻃﺮات ﺳﺒﺰ ﺟﻮاﻧﻲ و ﻛﻮدﻛﻲ ام را ﻣﺮور ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫‪300‬‬
 ‫ﺑﺎران ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه ي اﺗﺎﻗﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد ؛‬

‫و آﺳﻤﺎن ﻫﺮازﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻏﺮﺷﺶ اﺣﺴﺎس وﺟﻮد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫و دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪﻧﺶ را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﺑﺮﻫﺎ در دوردﺳﺖ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪،‬‬

‫دﻳﮕﺮ در آﺳﻤﺎن ﮔﻮي زرﻳﻦ و ﻣﻨﻮر را ﻛﻪ ﻫﺮ ﺻﺒﺤﮕﺎه ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻣﻼﻳﻤﺶ ‪،‬‬

‫ﻣﺮا از ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ ‪.‬‬

‫ﻧﺴﻴﻤﻲ ﻛﻪ در ﻫﻮا ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺘﻲ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻘﻴﻪ ا‪ ، ...‬اﻣﺮوز ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ ‪،‬‬

‫روز ﻣﻮﻋﻮد ‪ ،‬روز ﻓﺮا رﺳﻴﺪن‬

‫‪ ،‬از راه رﺳﻴﺪن و دل ﻫﺎي ﻫﺰاران ﻋﺎﺷﻖ را ﻣﺰﻳﻦ ﻛﺮدن ‪،‬‬

‫آرزوي ﻫﺮ ﭘﻴﺮ و ﺟﻮاﻧﻲ ‪ ،‬ﺧﺮد و ﻛﻼن ‪ ،‬دﻳﺪن ﭼﻬﺮه ي ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﺗﻮﺳﺖ ‪.‬‬

‫اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺮﺳﺘﻮ ﻫﺎي ﻋﺎﺷﻖ‬

‫‪ ،‬در دل ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺐ ﭘﺮواز ﻛﺮد‬

‫‪ ،‬اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ در ﻛﻮﻳﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﻫﺎ آﻻﻟﻪ ﻫﺎ را ﻛﺎﺷﺖ و درﻣﻴﺎن‬

‫ﺷﻮق ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ دل ﻫﺎي دﻳﻮاﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ و اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ر‬

‫ا ﺑﻪ ﻗﺪر ارزاﻧﻲ در ﻣﻴﺎن ﻋﺎﺷﻘﺎن زﻧﺪﮔﻲ ‪،‬‬

‫از وراي اﺑﺮﻫﺎي ﺗﻴﺮﮔﻲ ‪ ،‬ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﺮواز داد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻢ‬

‫اﻣﺮوز روزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ و روﺣﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮ اﺑﺮاز ﻛﻨﻢ‬

‫و ﺗﻮ ﺳﺨﺎوت ﻛﻨﻲ و از ﻟﻐﺰش ﻫﺎي ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﭙﻮﺷﻲ‬

‫‪301‬‬
 ‫و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻦ ﻗﺪري ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﺜﺎر ﻛﻨﻲ‬

‫‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ در ﺗﺮﻧﻢ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﻫﻤﺪردي ﺑﺮ زﺑﺎن ﺟﺎري ﺳﺎﺧﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ؟ ﺑﺰرﮔﻲ و ﺷﺄن اﻧﺴﺎن در ﺑﺰرﮔﻲ و ﺷﺄن‬

‫ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲ آورد ‪،‬‬

‫در ﺑﻴﻨﺶ و درﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪان دﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و در ﻳﺎري و ﻣﺴﺎﻋﺪﺗﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲ آورد ‪ .‬ﻣﻦ در ﺧﻴﺎل ﻣﻘﺼﻮدي را ﻣﻲ ﺟﻮﻳﻢ‬

‫ﻛﻪ دﺳﺘﻬﺎي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺗﻮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮا در راه رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورم ﻛﻪ در ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ دردﻣﻨﺪ و ﺑﻲ ﺗﺮﺣﻢ ﻛﻪ‬

‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ﻋﺸﻖ را ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان واژه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ‬

‫و دردﻫﺎي ﻣﺎﻧﺪه در دل را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻈﻤﺖ روح ﻟﻄﻴﻒ ﻣﻦ و ﺑﻪ‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻏﻢ ﻫﺎي‬

‫ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ي ﻣﺎﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺳﻴﻨﻪ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ام را ﺑﻪ ﺣﺮاج ﮔﺬاﺷﺘﻪ ام‪.‬‬

‫ﻣﺮا ﺑﺨﺮﻳﺪ اي روزﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ!‬

‫دﻓﻨﻢ ﻛﻨﻴﺪ زﻳﺮ اﻟﻮار ﺳﻮزان ﻣﻬﺠﻮري!‬

‫رﻫﺎﻳﻢ ﻛﻨﻴﺪ در رﻧﺞ ﺑﻲﺣﺴﺎب دوري!‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺴﻮزم ‪ ،‬وﻗﺘﻲ او ﻫﺴﺖ و ﻣﻦ از دﻳﺪﻧﺶ ﻣﺤﺮوﻣﻢ؟!‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻧﺸﻮم ‪ ،‬وﻗﺘﻲ آﺗﺶ ﻋﺸﻘﺶ را آﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ ؛‬

‫وﻗﺘﻲ ﻧﺎﻣﺶ ﻫﺴﺖ و ﺧﺎﻃﺮهاي از ﺳﻴﻤﺎﻳﺶ ﻧﻴﺴﺖ؟!‬

‫اﻣﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮش اﺳﺖ ﺑﺮ ﻛﺎم ﻋﺎﺷﻘﺎن ‪،‬‬

‫‪302‬‬
 ‫ﺗﺎ آﻣﺪﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﻪ دق اﻟﺒﺎب دل ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻮاﺑﻢ ﺑﺪه ‪ ،‬اي ﻣﺤﻞ اﺳﺮار آﺳﻤﺎنﻫﺎ ‪،‬‬

‫اي ﺻﺎﺣﺐ دﻳﻮان ﺑﺎرﮔﺎه رﺑﻮﺑﻲ! ﻣﻦ ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻬﻜﺸﺎن ﺳﺆاﻟﻢ؛‬

‫ﺳﻴﺎرهاي ﻛﻮﭼﻚ در »راه ﻣﻜﻪ« آﻣﺪﻧﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ آل ﻳﺲ!‬

‫ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻣﺪار ‪ ،‬ﮔﺮد ﺳﻴﻤﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮ ﻣﻲﮔﺮدد؟‬

‫ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻛﻬﻜﺸﺎن ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻓﻜﺎر و اﺟﺪاد اﻫﻮراﻳﻲ ﺗﻮﺳﺖ؟‬

‫ﻣﻦ ﻳﻚ آﺳﻤﺎن ﺳﺆاﻟﻢ‪ .‬ﻣﺮا در اﻧﺒﻮﻫﻲ راه ﻫﺎ و ﻛﻮره راه ﻫﺎ‪،‬‬

‫در ﺟﻨﮓ اﻣﻴﺪ و ﻧﺎاﻣﻴﺪي‪ ،‬رﻫﻨﻤﻮن ﺑﺎش!‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم آن ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻛﺎروان اﻧﺘﻈﺎر ﮔﺮداﻧﻴﺪ‬
‫ﺳﻼم اى ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‪ ،‬اى ﻛﻪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮﺳﺖ‬
‫و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻢ در ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﭘﺮ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪:‬‬
‫ﮔﺮ ﻋﺸﻘﻰ ﻫﺴﺖ و ﻋﺎﺷﻘﻰ‬
‫ﻧﺎم ﺗﻮ ﻣﻌﺸﻮق و ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ و ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺗﻮأم‬
‫در اﻧﺘﻈﺎرت ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻢ و از ﺧﺪاى ﺑﺰرگ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﻇﻬﻮرت را ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮداﻧﺪ‬
‫ﻣﺎ ﻣﺤﺘﺎج ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﮔﺬراى ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪،‬‬

‫زودﺗﺮ ﻇﻬﻮر ﻛﻦ و ﻗﻠﺐ رﻫﺒﺮﻣﺎن را ﺷﺎد ﮔﺮدان‬

‫ﻣﺎ و رﻫﺒﺮﻣﺎن در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺪا ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻰ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از ﻳﺎراﻧﺘﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ‬

‫‪303‬‬
 ‫ﺑﻪ ﺟﺰ دﺳﺘﻬﺎي ﭘﺮ ﻗﺪرت ﺗﻮ راﻫﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﭘﺮ از ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻦ از ﻧﺎم ﭘﺮ از ﺣﻴﺎط ﺗﻮ آﻛﻨﺪه ﺷﻮد و ﻣﻲ داﻧﻢ ‪،‬‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﻮ را آن ﻗﺪرت ﻫﺴﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻗﻠﺒﻢ را ﭼﻨﺎن وﺳﻌﺘﻲ ﺑﺨﺸﺪ ﻛﻪ از ﻣﺤﺒﺖ ﺗﻮ ﺳﻴﺮاب ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻗﺎي ﻣﻦ ﻛﺮم ﻛﻦ و ﺑﺮ ﻣﻦ ﺑﺘﺎب‪...‬‬

‫اﻣﺮوز ﻫﻢ از ﺻﺒﺢ ﻣﻨﺘﻈﺮت ﺑﻮدم‪.‬‬

‫ﺧﺎﻧﻪ دﻟﻢ را آب و ﺟﺎرو ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﺮاي ﺗﻮ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻫﺎﻳﻢ از ﭘﮕﺎه‪ ،‬ﻳﻜﺴﺮه ﺑﻪ در ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﻮش ﻫﺎﻳﻢ را ﺳﭙﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻫﺮ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺖ ﻧﺸﺎﻧﻲ از ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪،‬اﻣﺎ ﺧﻴﻠﻲ دﻟﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺒﻴﻨﻤﺖ؛‬

‫ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ‪،‬دﻳﺪﮔﺎﻧﻢ را ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آﻣﺪن ﺗﻮ ﻣﻲ دوزم؛‬

‫دﻟﻢ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺳﺮك ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻲ آﻳﻲ‪.‬‬

‫ﮔﻮش ﻫﺎي ﻣﻦ‪،‬ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺻﺪاي ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻪ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ؛ﻛﻪ ﻫﻤﮕﺎن‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر دﻳﺪن روي ﺗﻮرا دارﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪ دوﺳﺘﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫دﻧﻴﺎ‪،‬ﺑﻲ ﺗﻮ ﻓﺎﻗﺪ ﮔﻞ و ﻋﻄﺮ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫اي ﭘﺴﺮﻓﺎﻃﻤﻪ؛ﻣﻬﺪي ﺟﺎن؛ ﻣﺎ را درﻳﺎب‬

‫‪304‬‬
 ‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن !‬

‫دردﻫﺎي زﻳﺎدي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ وﻋﺪه داده ام ﺑﺎ آﻣﺪﻧﺖ ﻋﻼج ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ دم ﻏﺮوب وﻗﺘﻲ آﺳﻤﺎن از اﻧﺪوه ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺖ‬

‫دوﺑﺎره ﻣﺜﻞ ﺻﺪﻫﺎ ﺳﺎل دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺧﻮن ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫اﺷﻚ ﺳﺮخ ﻣﻲ ﺑﺎرد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ‪:‬‬

‫" آﻗﺎﻳﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪".....‬‬

‫درﺳﺖ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻗﻠﺒﻢ و ﻗﻠﺐ ﻫﻤﻪ از ﺗﻨﮕﻲ ﻓﺮاﻏﺖ ﻣﺜﻞ ﻻﻟﻪ اي‬

‫ﻛﻪ زﻳﺮ ﭘﺎ ﻟﮕﺪ ﺷﻮد ﭼﺮوﻛﻴﺪه و رﻧﺠﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‬

‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ اﻳﺖ درد ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻣﺮا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺖ ‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﻬﻴﺐ ﻣﻲ زﻧﻢ ﻛﻪ‬

‫** او ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ **‬

‫و آﻧﮕﺎه از دﻳﺪﮔﺎﻧﻢ ﻗﻄﺮه اي اﺷﻚ ﻣﻲ ﭼﻜﺪ‬

‫و از ﺳﻮزان ﺗﺮﻳﻦ ﭘﺮده اﻧﺪوﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن درﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺪم و ﻻﻳﻖ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻢ اﻣ‪‬ﺎ‪...‬‬

‫اى ﻣﺤﺒﻮب دﻟﻬﺎ!‬

‫ﺗﻤﺎم ﻫﺴﺘﻲ ام را ﺧﺎك ﻗﺪﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻈﺮى ﺑﻪ ﺟﺎده دﻟﻢ ﺑﻴﻨﺪازى ‪،‬‬

‫ﭼﺮا ﻛﻪ ﺗﻮ آﻓﺘﺎب ﻳﻘﻴﻨﻰ‪ ،‬ﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﻓﺮداﻫﺎ ﻫﺴﺘﻰ‪،‬‬

‫‪305‬‬
‫ﺗﻮ ﺑﻬﺎر رؤﻳﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻃﺮاوت ﮔﻞ ﺳﺮخ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻰ و ﻧﺮم و ﺳﺒﺰ و ﻟﻄﻴﻔﻰ ‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﻣﻌﻨﻰ ﻛﻠﻤﺎت آﺳﻤﺎﻧﻰ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﻬﺎﻳﺶ ﺑﺮاى آﻣﺪﻧﺖ‬

‫ﺑﻪ زﻣﻴﻦ دﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اى ﺗﺠﺴ‪‬ﻢ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻰ!‬

‫ﻏﻴﺮت آﻓﺘﺎب و ﺟﻠﻮه زﻳﺒﺎﻳﻰ ﻣﺎه ﺗﻮ را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫و ﻧﻔﺲ آب ﺗﻮ راﻣﻌﻨﻰ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻧﺒﺾ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﻮ را وﺻﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮب ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻰ؛‬

‫آرى ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻰ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ وﻋﺪه ﻛﺮده اى و آﻧﮕﺎه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ اﻧﺘﻈﺎر را از‬

‫ﻟﻐﺘﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﭘﺎك ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﭘﺲ اى ﺗﻤﺎم زﻳﺒﺎﻳﻰ!‬

‫ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺑﺮاى ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻓﺮﻳﺎدرس ﻋﺎﺷﻘﺎن ﻣﻮﻋﻮد ﺑﺎﺷﻰ‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ اﻳﻦ ﺟﺎﻳﻲ‪ .‬ﺗﻮ ﻏﺎﻳﺐ از ﻧﻈﺮ و ﺣﺎﺿﺮ در دﻟﻲ‪...‬‬

‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ اﮔﺮ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ‪،‬‬

‫اﮔﺮ ﺗﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻟﺸﻜﺮ از ﻋﺸﻖ ﺑﻴﺎﻳﻲ و ﻣﻦ ﻧﺒﺎﺷﻢ ﭼﻪ؟‬

‫ﻳﺎ اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻢ وﻟﻲ ﻣﺮا ﺟﺰو ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺧﻮد ﻧﺨﻮاﻧﻲ ﭼﻪ؟‬

‫ﺑﻴﺎ و ﻣﺮا ﻫﻢ در ﺧﻴﻞِ ﺳﭙﺎه‪ ‬ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺧﻮد در ﮔﻮﺷﻪ اي ﺟﺎ ﺑﺪه‬

‫و ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ و دﻧﻴﺎ را ﺑﺎ ﻋﺸﻖ و ﺣﻀﻮرت ﺳﺒﺰ و‬

‫‪306‬‬
 ‫ﻧﻮراﻧﻲ ﻣﻲ ﺳﺎزي‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻏﻢ ﺟﺮأت ﮔﺮﻳﻪ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺷﺐ و روز ﻳﻜﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬دﻧﻴﺎ ﻳﻜﺴﺮه در ﻗﻴﺎمِ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻓﺮو ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎم ﺷﻜﻮﻓﻪ ﻫﺎي ﻳﺎس ﮔﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻲ دﻟﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﺎك‪ ‬ﻛﻒ ﭘﺎﻳﺖ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫آه ﭼﻪ ﻗﺪر اﻧﺘﻈﺎر ﺳﺨﺖ اﺳﺖ و ﺗﻠﺦ‪...‬‬

‫دﻋﺎ ﻛﻦ در روزي ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ ﻣﺎ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ و اﺳﺘﻮار‪،‬‬

‫در رﻛﺎﺑﺖ و در ﺳﺎﻳﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﺳﺒﺰ و ﺟﻬﺎﻧﻲ ات ﺑﺎﺷﻴﻢ‪...‬‬

‫ﺑﺎز دﻟﻢ ﻫﻮاي ﺟﻤﻌﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪...‬‬

‫ﻫﻮاي اﻧﺘﻈﺎر ﻳﺎر ‪،‬‬

‫ﺑﺎز ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺸﺴﺘﻪ ام ﺗﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻋﺪاﻟﺖ از ﭘﺸﺖ اﺑﺮ ﻏﻴﺒﺖ ﻇﻬﻮر ﻛﻨﺪ‬

‫و ﻫﺰاران دﻳﺪه ﻣﺸﺘﺎق را ﺑﻪ ﻧﻮر ﻗﺎﻣﺖ رﻋﻨﺎﻳﺶ ﻣﻨﻮ‪‬ر ﻛﻨﺪ ‪...‬‬

‫ﺑﺎز ﺑﻪ دور دﺳﺖ ﻫﺎ ﻣﻲ ﻧﮕﺮم ﺗﺎ ﺻﺪاي ﺷﻴﻬﻪ اﺳﺐِ آن ﺗﻚ ﺳﻮار ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﮔﻮش رﺳﺪ ‪....‬‬

‫دﻟﻢ ﺗﻨﮓ ﺗﻮﺳﺖ اي ﺳﻮار اﻧﺘﻈﺎر !‬

‫دﻟﻢ ﺗﻨﮓ اراﻣﺶ اﺳﺖ‬

‫و آراﻣﺶ ﻳﻌﻨﻲ آﻣﺪن روﻳﺎي اﻧﺴﺎن ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺎق و ﺷﻴﺪا ‪.‬‬

‫آراﻣﺶ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻀﻮر ‪.‬‬

‫ﺑﺎز دﻟﻢ ﻫﻮاي ﺟﻤﻌﻪ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪307‬‬
 ‫ﺟﻤﻌﻪ ﺣﻀﻮر ‪...‬‬

‫و زﻣﺰﻣﻪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ دﻟﻬﺎي ﻣﻨﺘﻈﺮت‬

‫ﺑﺎز ﺑﺮ ﻟﺒﻬﺎ ﺟﺎري اﺳﺖ ‪...‬‬

‫دل ﺑﻪ داغ ﺑﻲ ﻛﺴﻲ دﭼﺎر ﺷﺪ‬

‫ﻧﻴﺎﻣﺪي ‪...‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﻣﺎه و آﻓﺘﺎب ﺗﺎر ﺷﺪ‬

‫ﻧﻴﺎﻣﺪي ‪...‬‬

‫ﺳﻨﮕﻬﺎي ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻦ در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ‬

‫زﻳﺮ ﺳﻢ اﺳﺒﻬﺎ ﻏﺒﺎر ﺷﺪ‬

‫ﻧﻴﺎﻣﺪي ‪...‬‬

‫اي ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ زﻛﺎش و دورﺗﺮ زﻛﺎﺷﻜﻲ‬

‫روزﻫﺎي رﻓﺘﻪ ﺑﻴﺸﻤﺎر ﺷﺪ‬

‫ﻧﻴﺎﻣﺪي ‪...‬‬

‫ﻋﻤﺮ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻇﻬﻮر ﺗﻮ‬

‫ﻗﺼﻪ ﺑﻠﻨﺪ روزﮔﺎر ﺷﺪ‬

‫ﻧﻴﺎﻣﺪي ‪...‬‬

‫ﻣﻮﻻﻳﻢ‬

‫‪308‬‬
 ‫دﻟﻢ ﺑﺮاي ورود ﺗﻮ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻤﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺣﻨﺠﺮه ام ﺗﻮ را ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ زﻧﺪ‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﻛﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﻋﺸﻘﻲ‪.‬‬

‫ﻗﻨﻮﺗﻢ را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺗﻮ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺒﻲ ﺑﺮاي آن دﻋﺎ ﻛﻨﻲ‪.‬‬

‫ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻲ ﻛﺴﻲ را آب و ﺟﺎرو ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺗﻮ ﺻﺒﺤﻲ زود از آن ﻛﻮﭼﻪ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻲ‪.‬‬

‫ﻫﺮ روز ﭼﺮاغ دﻟﻢ را ﺑﺎ »ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻟﻜﺒﻴﺮه« روﺷﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‬

‫و ﺳﻔﺮه اﻓﻄﺎرم را ﺑﺎ »آل ﻳﺎﺳﻴﻦ«و »ﻋﻬﺪ« ﺗﺰﻳﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪،‬‬

‫ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﺗﻮ ﻫﺮ روز ﭘﺎي درد »ﻛﻤﻴﻞ« ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻢ‬

‫ﻧﻤﻲ داﻧﻢ آﺧﺮﻳﻦ اﻳﺴﺘﮕﺎه »ﺗﻮﺳﻞ« ﭼﻪ ﻫﻴﺠﺎﻧﻲ دارد ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد ﺗﺎ آن ﺳﻮي ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺮد‬

‫و ﺻﺒﺢ آدﻳﻨﻪ ﭼﻪ ﺻﻔﺎﻳﻲ دارد‪،‬‬

‫ﻛﻪ ﺻﺒﺢ آﺳﻤﺎﻧﺶ ﭘﺮاز »ﻧﺪﺑﻪ« اﺳﺖ‬

‫ﻣﻮﻻﻳﻢ‪...‬‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ دﻓﺘﺮ دﻟﻤﺎن ﭘﺮ اﺳﺖ از ﻣﺸﻖ ﻫﺎي اﻧﺘﻈﺎر‬

‫و ﻣﻦ ﺑﺎ دﻟﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ آن روز ﻛﻪ ﻣﻲ آﻳﻲ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ ﻣﺪال اﻳﺜﺎر را ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﮕﺎه ﺗﻮ ﻛﻨﻢ‬
‫ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻤﮕﺸﺘﻪ‬
‫ﺻﺒﺮ و ﻗﺮار ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺮ آﻣﺪه‬
‫زود ﺑﻴﺎ وﻗﺖ ﺳﺤﺮ آﻣﺪه‬
‫ﮔﻮ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ از ﻏﻢ ﻫﺠﺮان ﺗﻮ‬
‫از ﻫﻤﻪ ﻛﺲ ﺟﺰ ﺗﻮ ﺧﺒﺮ آﻣﺪه‬
‫ﺑﺲ زﻏﻤﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﻨﻢ روز و ﺷﺐ‬
‫ﭼﺸﻢ ﻣﻦ از ﻛﺎﺳﻪ ﺑﻪ در آﻣﺪه‬
‫ﭼﻮن ﺷﺪه ام در ﺻﻒ دﻳﻮاﻧﮕﺎن‬
‫ﻟﻴﻠﻲ و ﻣﺠﻨﻮن ﺑﻪ ﻧﻈﺮ آﻣﺪه‬

‫‪309‬‬
 ‫ﻛﻲ ﺷﻮد اﻳﻦ ﻣﮋده ز ﺗﻮ ﺑﺸﻨﻮم‬
‫ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻤﮕﺸﺘﻪ ز در آﻣﺪه‬
‫ﺑﻬﺮ ﺧﺪا و دل ﻛﺎﺷﻒ ﺑﻴﺎ‬
‫وﻗـﺖ رﻫـﺎﺋﻲ ﺑﺸـﺮ آﻣﺪه‬

‫اﻧﺘــــــﻈﺎر‬

‫ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر آﻣﺪﻧﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ام‬

‫ﻧﻪ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﮔﻠﻬﺎي ﻧﺮﮔﺲ ﺑﺎﻏﭽﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﺎﻧﻪ اﻣﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر‬

‫آﻣﺪﻧﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ‬

‫ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﻢ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن دوﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮم‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ دﻳﺪار ﺗﻮ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﺬرﻧﺪ و آﻣﺪﻧﺖ را آرزو دارﻧﺪ‬

‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬

‫ﺷﺎﻳﺪ‪....‬‬

‫‪310‬‬
 ‫ﺑﺸــــــﻮ آﻣﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﺧﻴـﺰ و ﺧﻮد را ﺑﻜﻦ آﻣﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻨﺸﻴﻦ و ﺑﺸـــﻮ اﺳﺘﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﺑﺸﻨﻮ از دور ﺻﺪاي ﻗﺪﻣﺶ را ﺣﺲ ﻛﻦ‬

‫ﻧﻈﺮ اﻓﻜــﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺟﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎش ﻛﻪ ﮔﻠﺒﺎﻧﮓ ﻧﺪاﻳﺶ ﺷﻨــﻮي‬

‫ﻣﺮد ﻣﻴﺪان ﺷــــﻮ و آزاده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻋﻄـــــــــﺮ ﭘﻴﺮاﻫﻦ او ﻣﻴﺮﺳﺪم از ﻫﺮﺟﺎ‬

‫ﻣﮋده اي ﻋﺎﺷﻖ دﻟـــﺪاده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻴﺮﺳﺪ از ﻫﻤﻪ ﺟﺎ راﻳﺤﻪ ﻧﺎب ﻇﻬــــــﻮر‬

‫دور ﮔﺮدون ﺧﺒــــــﺮم داده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫دل ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺪﻫـﺪ رؤﻳﺖ او ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‬

‫زاﻧﻜـــــﻪ اﻳﻦ ﺑﺮ دﻟﻢ اﻓﺘﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺎده ﺷـــــﻮي ﺗﺎ ﻛﻪ ﻛﻨﻲ اﺳﺘﻘﺒﺎل‬

‫ﺑﺎﻳﺪ آﻏﻮش ﺗﻮ ﺑﮕﺸـــــﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫‪311‬‬
 ‫آﻗﺎ‬

‫ﻣﻦ اﺻﻞِ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ را ﺑﺮده ام زِ ﻳﺎد‬

‫ﺑﺎ اﻧﺘﻈﺎرﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻢ از ﺷﻤﺎ‪...‬‬

‫داﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ ﺑﺎ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫ﻃﻮﻓﺎن ﺑﺒﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﻬﻨﻪ درﻳﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫آﺷﻔﺘﻪ ام ﭼﻮ ﻣﻮج ﺑﻪ درﻳﺎي زﻧﺪﮔﻲ‬

‫آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺑﺒﻴﻦ ﺑﻪ دل ﻣﺎ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫ﻳﻜﺪم ﺑﭙﺮس اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻏﻢ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﻼ‬

‫در ﺧﺎﻃﺮ ﺷﻜﺴﺘﻪ زﻏﻢ ﻫﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫دور از ﺑﻬﺎر روي ﺗﻮ ﺑﻲﺑﺮگ ﻣﺎﻧﺪهام‬

‫ﺑﻲ ﺑﺮگ و ﺑﺎر ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫ﺑﻨﺸﻴﻦ ز راه ﻟﻄﻒ دﻣﻲ در ﻛﻨﺎر دل‬

‫آﺧﺮ ﺑﭙﺮس اﻳﻦ دل ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ‬

‫‪312‬‬
 ‫ﻣﻮﻻ ﺟﺎن ‪،‬ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﻛﻪ‬

‫ﺑﺎرﻫﺎ آﻣﺪي و ﻧﺒﻮدم ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ در ﺗﻘﻼي اﻳﻦ‬

‫زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را ﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﻮدم‬

‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮ ﺑﻮدم ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺗﻮ ﺑﻮدم ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻲ ﺗﻮ ﺑﻮدم!‪...‬‬

‫ﺑﺎرﻫﺎ آﻣﺪي و ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺗﻮ را ﻧﺪﻳﺪ‬

‫ﺑﺎرﻫﺎ آﻣﺪي و ﻣﻦ ﻏﺮق‬

‫در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﻓﺮداي ﻧﻴﺎﻣﺪه ام ﺑﻮدم‬

‫ﺑﺎرﻫﺎ آﻣﺪي و ﻣﻦ!!!!!‪....‬‬

‫ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﺮﻣﺴﺎرت ﻫﺴﺘﻢ‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﻣﻴﺒﻴﻨﻲ و ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻪ روﻳﻢ ﻧﻤﻴﺎوري‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﻢ‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ دﺳﺘﻬﺎﻳﺖ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺰاﻧﻪ ﺑﻴﻜﺮان اﻟﻬﻲ‬

‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻴﻜﻨﻲ و از او ﺑﺮاﻳﻢ ﻃﻠﺐ ﺑﺨﺸﺶ ﻣﻴﻜﻨﻲ‬

‫ﻣﻮﻻ ﺟﺎﻧﻢ‪...‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ آﻣﺪي و ﻣﻦ در ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻮدم‬

‫وﻟﻲ ﻣﻮﻻﻳﻢ ﺑﺨﺪا ﻣﻬﺮت ﺑﺮ ﺟﺎن و دﻟﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ ﺑﻮدن را ﺑﺎرﻫﺎ در ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﺎﻳﻢ ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ ام‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ ﺑﻮدن را ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم وﺟﻮدم ﺣﺲ ﻛﺮده ام‬

‫‪313‬‬
 ‫اي ﻣﻮﻻي ﻣﻦ ‪،‬‬

‫دﻟﻢ ﺑﺮاي ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻫﺎي ﺗﻮ ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪،‬‬

‫دﻟﻢ ﺑﺮاي ﻏﺮﻳﺐ ﺑﻮدﻧﺖ ﻣﻴﮕﻴﺮد ‪،‬‬

‫ﻣﺎﻧﺪه ام ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و ﻏﺮﺑﺖ‬

‫را ﺗﺤﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﻲ و ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﻢ دﻋﺎ ﻣﻴﻜﻨﻲ‪...‬‬

‫اﻣﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮدﻧﻢ‬

‫ﺑﺨﺎﻃﺮ دﻋﺎي ﺑﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎك و ﻣﻨﺘﻈﺮت‬

‫آﻣﺪه اي ‪ ....‬آن ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ‪...‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ روﻳﺖ‬

‫روي زﻳﺒﺎﻳﺖ را ﻧﺪارﻧﺪ‪...‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻢ آﻣﺪه اي ‪ ،‬ﭘﺸﺖ در دﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ‬

‫ﺗﻮ ﭘﺎك و ﻣﻬﻴﺎ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻢ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ آﻣﺪه اي‪...‬‬

‫ﻣﻴﺨﻮاﻫﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎز ﻫﻢ دﻋﺎ ﻛﻨﻲ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺎ دﻟﻲ ﺑﺪون ﮔﻨﺎه ‪ ،‬ﺑﺎ دﻟﻲ ﻏﺮق در ﺷﻮق‬

‫دﻳﺪارت ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺖ ﺑﻴﺎﻳﻢ‪...‬‬

‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻮده آﻳﺖ اﷲ ﺑﻬﺠﺖ)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ(‬

‫ﺑﺨﺎﻃﺮ ﮔﻨﺎﻫﺎن ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺴﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻗﺮﻧﻬﺎﺳﺖ‬

‫‪314‬‬
 ‫در ﭘﺲ ﭘﺮده ﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﺲ اي ﻣﻮﻻي ﻣﻦ دﻋﺎ ﻛﻦ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺎ دﻟﻲ ﭘﺎك و ﺑﺪون ﮔﻨﺎه ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻮازت ﺑﻴﺎﻳﻢ‪...‬‬

‫دﻟﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ وﻗﺘﻲ ﺑﺎغ ﻫﺎ ﺑﻴﺪارﻧﺪ‪،‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬

‫وﺗﻮ ﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺨﻮاﻧﻲ وﺟﻮاب آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻫﻤﻪ ي ﻏﺮﻳﺒﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﻔﺮﺳﺘﻲ‪.‬‬

‫اي ﻛﺎش ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺗﻨﻬﺎﻳﻴﻢ را ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻨﻢ و از ﻛﻮﺷﻪ ﻫﺎي اﻓﻖ ﺑﺮاﻳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪.‬‬

‫ﻛﺎش ﻣﻴﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ازﺗﻮ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪...‬‬

‫ازﺗﻮ ﻛﻪ‪...‬‬

‫وﺑﺎزﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻦ در ﻛﻠﻤﺎت ﺑﺮاي وﺻﻒ ﺗﻮ و ﻛﺎﻏﺬ ﺳﻔﻴﺪ‪..‬‬

‫ﻣﻴﺘﺮﺳﻢ روزي ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪،‬و دﻓﺘﺮ ﻫﺎﻳﻢ ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬و ﺣﺮﻓﻬﺎي ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ام ﻫﺮﮔﺰﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺘﻮاﻧﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ و ﻛﺴﻲ اداﻣﻪ ي ﺳﺮود ﻗﻠﺒﻢ را ﻧﺸﻨﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻴﺘﺮﺳﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ و آﺧﺮﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ام در ﺳﻜﻮﺗﻲ ﻣﺤﺾ ﺑﻤﻴﺮد و ﺗﺎزه ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ام ﺑﻪ ﺗﻮﻫﺪﻳﻪ ﻧﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻴﺘﺮﺳﻢ ﻧﻨﻮﻳﺴﻢ و اﮔﺮ ﻧﻨﻮﻳﺴﻢ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻴﺘﻮﻧﻪ ﺗﻮ رو اوﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺸﻨﺎﺳﻪ؟‬

‫ﭘﺲ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﻢ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺎت ﺑﺮاي وﺻﻒ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻫﺎﻳﺖ ﺣﻘﻴﺮ و ﻛﻮﭼﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ اﮔﺮﺗﻤﺎم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻫﺎﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪﺑﺎزﻫﻢ ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮرا در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﻨﺪ!!!!!‬

‫‪315‬‬
 ‫ﻣﻬﺪي ﺟﺎن‪:‬‬

‫آﻟﻮدﮔﻲ‬

‫از "ﻫﺸﺪار" ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﻧﻔﺴﻬﺎﻳﻤﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎره اﻓﺘﺎده ‪،‬‬

‫زﻧﺪﮔﻴﻤﺎن‬

‫ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﺗﻌﻄﻴﻞ اﺳﺖ!‬

‫ﻣﻮﻻ ﺟﺎن ﻫﻮاي ﺑﺎرﻳﺪن ﻧﺪاري؟‬

‫ﭼﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻏﺮوب ﺷﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪي‬

‫ﭼﻪ ﺑـﻐـﻀﻬـﺎ ﻛـﻪ در ﮔـﻠﻮ رﺳـﻮب ﺷـﺪ ﻧﻴـﺎﻣـﺪي‬

‫ﺧﻠـﻴﻞ آﺗﺸﻴﻦ ﺳـﺨﻦ ؛ ﺗﺒﺮ ﺑـﻪ دوش ﺑﺖ ﺷﻜﻦ‬

‫ﺧــﺪاي ﻣـﺎ دوﺑﺎره ﺳـﻨﮓ و ﭼـﻮب ﺷـﺪ ﻧﻴﺎﻣـﺪي‬

‫ﺑـﺮاي ﻣـــﺎ ﻛـﻪ ﺧــﺴــﺘﻪ اﻳــﻢ ﻧﻪ ؛ وﻟــﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﻋــﺪه اي ﭼـﻪ ﺧــﻮب ﺷـﺪ ﻧﻴﺎﻣــﺪي‬

‫ﺗـﻤـﺎم ﻃـﻮل ﻫﻔﺘﻪ را ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر ﺟـﻤﻌﻪ ام‬

‫دوﺑﺎره ﺻﺒﺢ؛ ﻇﻬﺮ؛ ﻧﻪ ﻏﺮوب ﺷﺪ ﻧﻴﺎﻣﺪي‬

‫‪316‬‬
 ‫آﻗﺎي ﻣـﻦ‬
‫ﻣــﻮﻻي ﻣـﻦ‬
‫از ﻗـﺪﻳــﻢ ﮔﻔﺘﻪ اﻧـﺪ‬
‫"ﺧﻼﻳـــﻖ ﻫــﺮﭼﻪ ﻻﻳــﻖ " ﺑﻲ راه ﻧﮕـﻔـﺘﻪ اﻧــﺪ‬
‫اﻗﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻫﻨﻮز ﻟﻴﺎﻗﺖ ﺣﻀﻮر در ﻣﺤﻀﺮ ﺷﻤﺎ را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده اﻳﻢ‬
‫ﻛﻪ اﮔﺮﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﺑﻮد‬
‫ﻫﻢ اﻳﻨﻚ در زﻣﺎن ﻇﻬـﻮر و در ﺣﻀﻮر ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﺑﺮدﻳﻢ‬
‫"از ﻣﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﻣﺎﺳﺖ "‬
‫آري‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﻼي ﻏﻴﺒﺘﻴـﻢ ؛‬
‫ﺳﺰاوار ﭼﻨﻴـﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ؛‬
‫ﺗــﻮ را ﻧﺨﻮاﺳــﺘﻪ اﻳﻢ ؛ ﺑﻪ ﺑﻲ اﻣﺎﻣﻲ " ﻋــﺎدت " ﻛـﺮده اﻳﻢ ؛‬
‫ﻫﻨــﻮز ﺑﺎورﻣﺎن ﻧــﺸــﺪه‬

‫ﺗﺎ ﻧﻴﺎﻳﻲ ﮔﺮه از ﻛـﺎر ﺑﺸﺮ وا ﻧــﺸــﻮد‬

‫آﻗﺎي ﻣﻦ!‬

‫ﻣﻮﻻي ﻏﺮﻳﺐ و ﺗﻨﻬﺎي ﻣﻦ!‬

‫ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎن اﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ!‬

‫ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﻏﺮﺑﺘﺖ را ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﻢ؛ ﻏﺮﺑﺘﻲ ﻛﻪ دوازده ﻗﺮن اﺳﺖ رﻳﺸﻪ‬

‫دواﻧﻴﺪه؛ ﻏﺮﺑﺘﻲ ﻛﻪ اﺷﻚ آﺳﻤﺎن و‬

‫زﻣﻴﻦ را ﺟﺎري ﺳﺎﺧﺘﻪ؛ ﻏﺮﺑﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﺒﺎﻧﺖ‪ ،‬ﻏﺮﻳﺐ و‬

‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ؛ ﻏﺮﺑﺘﻲ ﻛﻪ اﺟﺪاد‬

‫‪317‬‬
 ‫ﻃﺎﻫﺮﻳﻨﺖ ﭘﻴﺶ از ﺗﻮﻟﺪ ﺗﻮ ﺑﺮ آن ﮔﺮﻳﺴﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ از ﺗﺼﻮﻳﺮ اﻳﻦ ﻏﺮﺑﺖ و ﻏﻢ ﻧﺎﺗﻮان ام‪.‬‬

‫از آﻧﺎﻧﻲ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺷﺮﻳﻒ ﺗﻮ را ﻣﻲ آزارﻧﺪ؟ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ دﺳﺘﺎن ﭘﺪراﻧﻪ و‬

‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺖ را ﺧﻮن رﻳﺰ ﻣﻌﺮﻓﻲ‬

‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﭼﻨﺎن ﺑﺮق ﺷﻤﺸﻴﺮت را ﺑﻪ رخ ﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ‬

‫دوﺳﺘﺎﻧﺖ را از ﻇﻬﻮرت ﻣﻲ‬

‫ﺗﺮﺳﺎﻧﻨﺪ؟ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ را ﺑﻪ دور دﺳﺖ ﻫﺎ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ؟ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ را‬

‫دﺳﺖ ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﻲ ﺟﻠﻮه ﻣﻲ دﻫﻨﺪ؟‬

‫از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻮ ﻣﺮدم را ﺑﻪ دﻛﻪ ﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮا ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ؟‬

‫از ﺧﻮد آﻏﺎز ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻫﺮ ﻛﺲ از ﺧﻮد ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺮ ﻓﺮج اﺻﻼح‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬

‫ﻳﻘﻴﻦ دارم ﺑﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﺮ از ﻏﻔﻠﺘﻢ ﻛﺮﻳﻤﺎﻧﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﭘﻮﺷﻲ؛ ﻣﻲ داﻧﻢ‬

‫ﺗﻮﺑﻪ ام را ﻗﺒﻮل ﻣﻲ ﻛﻨﻲ و ﺑﺎ آﻏﻮش ﺑﺎز ﻣﺮا ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮي؛‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ‪ ،‬روزﻫﺎ و ﺳﺎل ﻫﺎي ﻏﻔﻠﺖ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻤﺪﻋﺎ ﻣﻲ‬

‫ﻛﺮدي‪.‬‬

‫ﻣﻦ از ﺗﻮ ﮔﺮﻳﺰان ﺑﻮدم؛ اﻣﺎ ﺗﻮ ﻫﻢ ﭼﻮن ﭘﺪري ﻣﻬﺮﺑﺎن‪ ،‬دورادور ﻣﺮا زﻳﺮا ﻧﻈﺮ‬

‫داﺷﺘﻲ آﻗﺎي ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﻮﻻي ﻣﻦ ‪ ،‬ﻳﺎورﻣﻦ … اﻟﻌﻔﻮ … اﻟﻌﻔﻮ!‬

‫‪318‬‬
 ‫آﻗﺎ ﺟﺎﻧﻢ‬

‫ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و ﺑﺮاﻳﺖ درد و دل ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺻﺪاي اﺷﻚ و آﻫﺖ ﻏﺼﻪ ﻫﺎﻳﻢ را از ﻳﺎدم ﻣﻲ‬
‫ﺑﺮد‪ .‬ﭼﻪ ﺳﻮز و ﮔﺪازي داري‪ ،‬ﭼﻪ ﻧﺎﻟﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﻳﺒﺎﻧﻪ اي ﻣﻲ زﻧﻲ! ﻓﻐﺎﻧﺖ آﺗﺶ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻢ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و ﺑﻨﺪ ﺑﻨﺪ وﺟﻮدم‬
‫را ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻢ‪ ،‬ﻋﻠﺖ اﺷﻚ ﻫﺎﻳﺖ را ﺧﻮب ﻣﻲ داﻧﻢ‪ .‬ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﭼﻘﺪر از دﺳﺖ ﻣﺎ‬
‫ﺑﻨﺪﮔﺎن رﻧﺠﻮر و دل آزرده ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﻲ داﻧﻢ آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺮاي ﻣﺎ اﺷﻚ ﻣﻲ رﻳﺰي ﻣﺎ دﻟﺴﻮز ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ و ﻏﺎﻓﻠﻴﻢ‪.‬‬
‫در ﻓﺮاﺳﻮي ﺧﻴﺎل ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻤﺖ ﻛﻪ ﺧﺴﺘﻪ اي از ﺷﻨﻴﺪن ﺗﻮﺑﻪ ﻫﺎي ﺗﻜﺮاري‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ اي از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﺖ ﻛﻪ اﻣﻴﺪت‬
‫را ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﺴﺘﻪ اي‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺟﻮر و ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﺗﻮ را ﺣﺎﺿﺮ و ﻧﺎﻇﺮ ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ و ﻗﺴﻢ ﻫﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﻫﺎﻳﺖ را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﻮﻳﻢ‪ .‬ﻃﻮري‬
‫ﺑﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ آﻧﻲ و آراﻣﺶ ﻇﺎﻫﺮي وﺳﻮﺳﻪ ﻫﺎي ﺷﻴﻄﺎن دل ﺑﺴﺘﻪ اﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻬﺮ ﻣﺎدري ﺑﺮاﻳﻤﺎن ﺟﺪاﻳﻲ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ‬
‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎدﻣﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻻ ﺑﺬﻛﺮ اﷲ ﺗﻄﻤﺌﻦ اﻟﻘﻠﻮب‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﻳﻢ ﻛﻪ ﻳﺎد ﺗﻮ ﺑﺎ ﻳﺎد ﺧﺪا ﻳﻜﻲ ﺳﺖ و‬
‫ﺗﻮ ﻣﺎﻳﻪ ي رﺳﻴﺪن ﻧﻌﻤﺎت و ﻣﺤﺒﺖ ﻫﺎي ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬روي ﺑﻲ ﻫﻤﺘﺎي ﺗﻮ را ﺑﻪ رخ ﻫﺎي ﺧﻮش آب و رﻧﮓ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ارزاﻧﻲ ﻓﺮوﺧﺘﻪ اﻳﻢ و ﺑﻲ ﺣﺠﺎﺑﻲ ﻣﺎن‪ ،‬ﺧﻮد‪ ،‬ﺣﺠﺎﺑﻲ ﺑﺮاي ﻧﺪﻳﺪن رﺧﺴﺎره ات ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ راﺣﺖ وﺳﺎده ﺧﻮد‬
‫را ﻓﺮﻳﺐ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ دﻟﻲ ﭘﺎك دارﻳﻢ و ﺿﻤﻴﺮي ﺻﺎف و روﺷﻦ‪ ،‬ﻏﺎﻓﻞ از اﻳﻨﻜﻪ از ﻛﻮزه ﻫﻤﺎن‬
‫ﺑﺮون ﺗﺮاود ﻛﻪ دراوﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﺒﺨﺸﺎي اي ﻛﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﺒﺨﺶ از اﻳﻨﻜﻪ وﻗﺘﻲ ﻧﺪارﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮاﻳﺖ ﺻﺮف ﻛﻨﻴﻢ‪،‬‬
‫دﻏﺪﻏﻪ ﻫﺎي دﻧﻴﺎ آﻧﻘﺪر ﮔﺮﻓﺘﺎرﻣﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎد ﺗﻮ را‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻋﻜﺴﻲ ﻧﻴﻤﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ در آﻟﺒﻮم ﻫﺎي ﺧﺎك‬
‫ﺧﻮرده ي ذﻫﻨﻤﺎن ﺑﻪ ﺑﺎد ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮده اﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ را ﺑﺒﺨﺶ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺑﺮآورده ﺷﺪن ﺣﺎﺟﺎت ﺧﻮد ﺗﻮ را ﻣﻲ ﻃﻠﺒﻴﻢ‪،‬‬
‫ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮدت‪ ،‬ﻣﺎ را ﻋﻔﻮ ﻛﻦ اﮔﺮ ﻻف ﻣﻲ زﻧﻴﻢ ﻛﻪ در راه ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﺪم ﺑﺮ ﻣﻲ‬
‫دارﻳﻢ و ﻓﻘﻂ از اﻳﻦ راه ﻃﻮﻻﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺎم ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺮﻳﻪ ﺑﺮ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﺒﺨﺶ اﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺣﺮف ﻣﻲ زﻧﻴﻢ و‬
‫از ﻋﻤﻞ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اي ﻛﺎش ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ درك ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺣﺮف ﻧﻤﻲ آﻳﻲ و ﺑﺎ ﺣﻠﻮا ﺣﻠﻮا ﮔﻔﺘﻦ‪ ،‬دﻫﺎن‬
‫آدﻣﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬اي ﻛﺎش ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ دل از ﻫﻤﻪ ي ﺗﻌﻠﻘﺎت دﻧﻴﻮي‬
‫ﺑﺮﻛﻨﺪ و ﻧﻔﺲ را آﻧﻘﺪر ﻟﮕﺪﻣﺎل ﻛﺮد ﻛﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺎدري ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﺪﻳﺎ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﻤﺎن دﻋﺎ ﻛﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ‬
‫ﻛﻠﻤﻪ ﺗﻮ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬راﻫﺖ را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻃﺮﻳﻘﻪ ي ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﺴﻴﺮ ﺣﻖ و ﻋﺪاﻟﺘﺖ را ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﻴﻢ و‬
‫در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ آﻓﺎت آن ﭘﻴﺮوز ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬دﻋﺎﻳﻤﺎن ﻛﻦ ﺑﻔﻬﻤﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻼﻗﺎت ﮔﺮا ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺗﺸﺒ‪‬ﻪ ﺑﻪ ﺧﺼﻠﺖ ﻫﺎي ﻧﺎب‬
‫ﺗﻮ‪ ،‬ﺗﻮ ﺧﻮد ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﺎ ﻣﻲ آﻳﻲ و ﺣﺠﺎب از ﭼﺸﻤﻤﺎن ﺑﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻲ‪ ،‬از ﺧﺪا ﺑﺨﻮاه ﻛﻪ اﻋﻤﺎل و اﻫﺪاف ﻧﻴﻚ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮﻧﻤﺎن آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ زﻋﻢ ﺧﻮد ﺷﺮاﻳﻂ را ﺑﺮاي ﻇﻬﻮرت آﻣﺎده ﺳﺎزﻳﻢ و اﺑﺮﻫﺎي ﺳﻴﺎه را ﻛﻨﺎر ﺑﺰﻧﻴﻢ ﺗﺎ‬
‫روي ﺧﻮرﺷﻴﺪﺳﺎن ات ﻧﻤﺎﻳﺎﻧﮕﺮ ﺷﻮد و ﻇﻠﻤﺖ ﺟﻬﺎن را ﺑﻪ روﺷﻨﺎﻳﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻗﺎ ﺟﺎن‪ ،‬ﻣﻲ داﻧﻢ ﻛﻪ ﻻﻳﻖ ﻧﻴﺴﺘﻢ‬
‫ﻛﻪ ﺧﻮد را ﺟﺰو ﻣﻨﺘﻈﺮاﻧﺖ ﺧﻄﺎب ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺪان ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮم ﺗﺎ اﻳﻦ ﺟﺴﻢ ﻧﺎﻻﻳﻖ را ﻓﺮش راﻫﺖ ﻧﻤﺎﻳﻲ و ﻗﺪم ﺑﺮ‬
‫ﭼﺸﻤﺎن ﺳﭙﻴﺪم ﻧﻬﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﺸﻖ ﺗﻮ ﻧﺪﺑﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻢ و از ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮه ﻣﻨﺘﻈﺮم ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻗﺎﺻﺪﻛﻲ از ﺗﻮ ﺑﺮاﻳﻢ‬

‫‪319‬‬
‫ﺧﺒﺮي ﺑﻴﺎورد و ﻧﺴﻴﻤﻲ از ﺑﻮي ﺧﻮﺷﺖ ﻣﺮا ﻣﺴﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺰت و ﺷﺮاﻓﺘﻢ ﻗﺴﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرم ﻛﻪ ﺑﺎ ذﻛﺮ اﻟﻌﺠﻞ از دﻧﻴﺎ‬
‫ﺑﺮوم ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻲ ﺑﮕﺬاري و ﺑﺎ دﺳﺖ ﻫﺎي ﺧﻮدت ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ را ﺑﺒﻨﺪي‪ .‬اﻟﻌﺠﻞ ﻳﺎ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻳﺎ رب زﻏﻤﺶ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ اﺷﻜﻢ ز ﺑﺼﺮ آﻳﺪ‬

‫ﺑﻨﺸﺴﺘﻪ ﺳﺮ راﻫﺶ ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ز ﺳﻔﺮ آﻳﺪ‬

‫ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺑﻨﺎﻟﻢ زار ﺷﺐ ﺗﺎ ﺳﺤﺮ از ﻫﺠﺮش‬

‫ﻛﻮﻛﺐ ﺷ‪‬ﻤ‪‬ﺮم ﻫﺮ ﺷﺐ ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺤﺮ آﻳﺪ‬

‫ﻫﺮ دم ﻛﻪ رﺧﺶ ﺑﻴﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻢ دﮔﺮش دﻳﺪن‬

‫ﺑﺎزش ﻧﮕﺮم ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺑﺎر دﮔﺮ آﻳﺪ‬

‫از دﻳﺪه ﻧﻬﺎن اﻣﺎ اﻧﺪر دل ﻣﻦ ﺟﺎﻳﺶ‬

‫او را ﻃﻠﺒﻢ ﻫﺮ ﺷﺐ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ ز در آﻳﺪ‬

‫ﺑﺎ ﻛﺲ ﻧﺘﻮاﻧﻢ ﮔﻔﺖ ﻣﻦ راز درون ﺧﻮﻳﺶ‬

‫ﻛﺰ درد ﻏﻢ ﻫﺠﺮش دل را ﭼﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻲ ﺳﻮزم و ﻣﻲ ﺳﺎزم از درد ﻓﺮاق اﻣﺎ‬

‫ﺗﻴﺮ ﻏﻢ او ﺑﺮ دل اﻓﺰون ز ﺷﻤ‪‬ﺮ آﻳﺪ‬

‫"ﺣﻴﺮان" ﺑﻪ ﻓﻐﺎن ﺗﺎ ﻛﻲ ﺑﺎ ﻣﺤﻨﺖ و ﻏﻢ ﻫﻤﺪم‬

‫ﻳﺎرب ﻧﻈﺮي ﻛﺎن ﺷﺎه از ﭘﺮده ﺑﺪر آﻳﺪ‪.‬‬

‫‪320‬‬
 ‫اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫»ﻟَﻮ‪ ‬أَنﱠ أَﺷْﻴﺎﻋ‪‬ﻨﺎ و‪‬ﻓﱠﻘَﻬ‪‬ﻢ‪ ‬اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻟ‪‬ﻄﺎﻋ‪‬ﺘ‪‬ﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﺟﺘﻤﺎع ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻘُﻠُﻮبِ ﻓ‪‬ﻰ اﻟْﻮ‪‬ﻓﺎء‪ ‬ﺑِﺎﻟْﻌ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻬِﻢ‪ ‬ﻟَﻤﺎ ﺗَﺄَﺧﱠﺮَ ﻋ‪‬ﻨْﻬ‪‬ﻢ‪ ‬اﻟْﻴ‪‬ﻤ‪‬ﻦُ ﺑِﻠ‪‬ﻘﺎﺋ‪‬ﻨﺎ و‪‬‬
‫َﻟﺘَﻌ‪‬ﺠ‪‬ﻠَﺖ‪ ‬ﻟَﻬ‪‬ﻢ‪ ‬اﻟﺴ‪‬ﻌﺎد‪‬ةُ ﺑِﻤ‪‬ﺸﺎﻫ‪‬ﺪ‪‬ﺗ‪‬ﻨﺎ«‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎ ـ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻃﺎﻋﺖ و ﺑﻨﺪﮔﻰ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻮﻓّﻖ ﺑﺪارد ـ در وﻓﺎى ﺑﻪ ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎن اﻟﻬﻰ اﺗّﺤﺎد‬
‫و اﺗّﻔﺎق ﻣﻰ داﺷﺘﻨﺪ و ﻋﻬﺪ و ﭘﻴﻤﺎن را ﻣﺤﺘﺮم ﻣﻰ ﺷﻤﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻌﺎدت دﻳﺪار )ﻇﻬﻮر( ﻣﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻧﻤﻰ اﻓﺘﺎد و زودﺗﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت دﻳﺪار ﻣﺎ ﻧﺎﺋﻞ ﻣﻰ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ‪ :‬ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﺟﺘﻤﺎع ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻘُﻠُﻮب = و‪ ‬ﻟَﺘَﻌ‪‬ﺠ‪‬ﻠَﺖ‪‬‬

‫اﺗﺤﺎد ﺷﻴﻌﻴﺎن = ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻇﻬﻮر‬

‫ﺧﻴﺰ و ﺧﻮد را ﺑﻜﻦ آﻣﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻨﺸﻴﻦ و ﺑﺸﻮ اﺳﺘﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﺑﺸﻨﻮ از دور ﺻﺪاي ﻗﺪﻣﺶ را ﺣﺲ ﻛﻦ‬

‫ﻧﻈﺮ اﻓﻜﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﺟﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎش ﻛﻪ ﮔﻠﺒﺎﻧﮓ ﻧﺪاﻳﺶ ﺷﻨﻮي‬

‫ﻣﺮد ﻣﻴﺪان ﺷﻮ و آزاده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻋﻄﺮ ﭘﻴـﺮاﻫﻦ او ﻣﻴﺮﺳﺪم از ﻫﺮ ﺟﺎ‬

‫ﻣﮋده اي ﻋﺎﺷﻖ دﻟﺪاده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﻲ رﺳﺪ از ﻫﻤﻪ ﺟﺎ راﻳﺤﻪ ﻧﺎب ﻇﻬﻮر‬

‫دور ﮔـﺮدون ﺧﺒﺮم داده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫دل ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺪﻫﺪ رؤﻳﺖ او ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‬

‫زاﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﺑﺮ دﻟﻢ اﻓﺘﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫‪321‬‬
 ‫ﺑﺎﻳﺪ آﻣﺎده ﺷﻮي ﺗﺎ ﻛﻪ ﻛﻨﻲ اﺳﺘﻘﺒﺎل‬
‫ﺑﺎﻳﺪ آﻏﻮش ﺗﻮ ﺑﮕﺸﺎده ﻛﻪ او ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻫﺎن اي رﻫﺮوان راه ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻣﻨﺘﻈﺮان ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻮﻋﻮد !ﺑﺸﺎرت ﺑﺎد ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻛﻪ ﻟﺤﻈﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﻠﻴﻌﻪ ﺻﺒﺢ ﻇﻬﻮر ﺗﺎﺑﻴﺪن ﮔﺮﻓﺘﻪ و دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺑﺮآﻣﺪن آﻓﺘﺎب ﺣﻀﻮر ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ ‪.‬او ﺑﺎ‬
‫ﭘﺮﭼﻢ )اَﻟﺒ‪‬ﻴﻌﺖ‪ِ ‬ﷲ(ﺑﻪ ﭘﺸﺖ درب ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﺗﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪.‬اﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﻏﻴﺐ ﺟﻤﺎل ﺳﺮﻣﺪي و ﺣﺴﻦ ﻳﻮﺳﻒ زﻫﺮا‬
‫ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻋﻴﺎن ﺷﺪ و راﻳﺤﻪ ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ و ﻋﻄﺮ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي در ﺳﺮاﺳﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻣﺸﺎم رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬درب دﻟﻬﺎﺗﺎن‬
‫را ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﮕﺸﺎﻳﻴﺪ و ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺑﺎ او ﻋﻬﺪ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺰ از اﺻﺤﺎب ﻣﻬﺪي ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪.‬اﻣﺮوز را درﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮدا ﻗﻀﺎي آن را ﻧﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪...‬‬

‫اﻣﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﭼﻪ وﻳﮋﮔﻲداﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻮرد ﻣﺤﺒﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬در اداﻣﻪ‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻲ اﺟﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﺴﻲ ﻣﻲاﻧﺪازﻳﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( او را ﺑﺮادر‬
‫ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲداﻧﺪ‪:‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻧﻌﻤﺎن ﻋﻜﺒﺮي در ﻳﺎزدﻫﻢ ذﻳﻘﻌﺪه ﺳﺎل ‪ 336‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي در ﻋﻜﺒﺮاي ﺑﻐﺪاد‪ ،‬ﭘﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻋﺮﺻﻪ ﻫﺴﺘﻲ ﮔﺬارد‪ ،‬از آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﭘﺪر او ﺷﺨﺼﻲ ﭘﺎرﺳﺎ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗﺮﺑﻴﺖ‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل داﺷﺖ‪ ،‬ﻟﻘﺐ‬
‫»اﺑﻦ اﻟﻤﻌﻠﻢ« ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و اﻟﺒﺘﻪ »ﻋﻜﺒﺮي« و »ﺑﻐﺪادي« ﻧﻴﺰ دو ﻟﻘﺐ دﻳﮕﺮ او ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬

‫وي دوران ﻛﻮدﻛﻲ ﺧﻮد را در ﺗﺤﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺗﻌﻠﻴﻢ ﭘﺪر ﻣﺬﻫﺒﻲاش ﮔﺬراﻧﺪ و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻣﺮاﺣﻞ ﺣﻔﻆ ﺣﺪﻳﺚ و‬
‫اﺻﻮل ﺗﺤﺪﻳﺚ و ﻓﻬﻢ آنﻫﺎ را ﺳﺮﻳﻊ ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ در ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي او از »اﺑﻦ اﺑﻲ اﻟﻴﺎس« اﺟﺎزه رواﻳﺖ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻳﺎ در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻫﻔﺖ ﺳﺎل و ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬از »اﺑﻦ ﺳﻤﺎك« ﻧﻘﻞ رواﻳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫او از ﻣﺤﻀﺮ ﺑﻴﺶ از ﻫﻔﺘﺎد ﻧﻔﺮ از ﺑﺰرﮔﺎن ﺷﻴﻌﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺮه ﻋﻠﻤﻲ ﺑﺮد و در داﻧﺶاﻧﺪوزي‪ ،‬ﻣﺮز و ﺣﺪي ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫‪322‬‬
 ‫ﻫﻮا ﮔﺮﻓﺘﻪ‪،‬زﻣﻴﻦ ﺧﺴﺘﻪ‪ ،‬آﺳﻤﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﺑﻪ دوش ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن ﺑﺎر اﻣﺘﺤﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﭘﺮﻳﺪه رﻧﮓ ﺗﺮ از ﺑﺮگ ﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﺰﻳﻢ‬
‫ﻛﻪ در ﻧﺒﻮد ﺷﻤﺎ ﺳﻴﻠﻲ زﻣﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﺮ دل ﻣﺎ زﺧﻢ دﺷﻤﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬
‫ﺑﺮاي ﻏﺎرت دل ﻫﺎ ﺣﺮاﻣﻴﺎن در ﭘﻴﺶ‬
‫ودر ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮم ﺧﻮاب ﻛﺎروان ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫زﻣﺎن ﺑﺮدن ﻧﺎم ﺷﻤﺎ زﺑﺎن ﻫﺎ ﻻل‬
‫و ﮔﻮش ﻫﺎ ﻫﻤﻪ در ﻟﺤﻈﻪ ي اذان ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﭼﻘﺪر ﻛﻴﺴﻪ دﻋﺎﺧﻴﺮ ازﻣﺎ ﺳﺒﻚ‬
‫ﭼﻘﺪر ﺑﻐﺾ ﺷﻤﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﻲ ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻦ در اﻧﺰوا ﻧﻨﮓ اﺳﺖ‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﺑﻲ ﺗﻮ ﺗﻤﺎﺷﺎي اﻳﻦ و آن ﺳﻨﮕﻴﻦ‬
‫ﺧﻮاﺑﻴﻢ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺰ اﻳﻦ‬
‫ﻣﺎ ﻏﺎﺋﺐ و او ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻣﺪن ﻣﺎﺳﺖ‬

‫ﺣﺪﻳﺚ ‪:‬اﻣﺎم رﺿﺎ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬اﮔﺮازﻋﻤﺮدﻧﻴﺎ ﻳﻚ روز ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﺮوز را‬

‫ﭼﻨﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲ ﺳﺎزد ﺗﺎ او ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ وزﻣﻴﻦ را از ﻋﺪل وداد آﻛﻨﺪه ﺳﺎزد‬

‫ﻫﻤﺎن ﺳﺎن ﻛﻪ از ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ ﭘﺮﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺪﻳﺚ ‪:‬اﻣﺎم ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﺧﻮدﺷﺎن اﺷﺎره ﻛﺮدﻧﺪ وﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬آه ﻛﻪ‬

‫ﭼﻘﺪر ﺷﻮق دﻳﺪار ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رادارم‪.‬‬

‫‪323‬‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ‪:‬ﻳﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬ﻣﻬﺪي ﻣﺮدي از ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻦ اﺳﺖ رﻧﮓ‬

‫ﭘﻮﺳﺖ اورﻧﮓ ﻧﮋاد ﻋﺮب واﻧﺪاﻣﺶ ﭼﻮن اﻧﺪام ﻓﺮزﻧﺪان ﺣﻀﺮت ﻳﻌﻘﻮب)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫)ﻗﻮي ﭘﻲ وﺑﻠﻨﺪ ﻗﺎﻣﺖ( اﺳﺖ وﺧﺎﻟﻲ ﺑﺮﮔﻮﻧﻪ راﺳﺖ او ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺪﻳﺚ‪:‬رﺳﻮل اﷲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻗﻴﺎم ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬

‫و ﻳﻤﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﺎل‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﺎه و در ﻳﻚ روز واﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪاﻳﺖﻛﻨﻨﺪﻫﺘﺮﻳﻦ‬

‫ﭘﺮﭼﻢ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬او ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬ﻳﻮم اﻟﺨﻼص ص‪547‬‬

‫ﺣﺪﻳﺚ‪:‬اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻗﻴﺎم ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬

‫و ﻳﻤﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﺎل در ﻳﻚ ﻣﺎه در ﻳﻚ روز واﺣﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪهﺗﺮﻳﻦ‬

‫ﭘﺮﭼﻢ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬او ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬اﻟﻐﻴﺒﻪ اﻟﻄﻮﺳﻲ‬

‫ص‪ ،271‬اﻻرﺷﺎد ج‪ 2‬ص‪ ،357‬اﻟﻐﻴﺒﻪ اﻟﻨﻌﻤﺎﻧﻲ ص‪ ،225‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪ 52‬ص‪210‬‬

‫ﺣﺪﻳﺚ ‪:‬اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬در ﭘﺮﭼـﻢﻫﺎ ﭘﺮﭼـﻤﻲ ﻫﺪاﻳﺖﻛﻨﻨﺪهﺗﺮ از‬

‫ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ و آن ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺪاﻳﺖ اﺳﺖ ﭼﻮن ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺒﺘﺎن‬

‫دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻳﻤﺎﻧﻲ ﺧﺮوج )ﻗﻴﺎم( ﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮوﺧﺘﻦ اﺳﻠﺤﻪ ﺣﺮام‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬و اﮔﺮ ﻳﻤﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻮي او ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﭘﺮﭼﻤﺶ‬

‫ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺪاﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬و ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن از او ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ‬

‫ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ از اﻫﻞ ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ او دﻋﻮت ﺑﻪ ﺣﻖ‬

‫و ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻪ راه راﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ «.‬اﻟﻐﻴﺒﻪ اﻟﻨﻌﻤﺎﻧﻲ ص‪ ،264‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج‪52‬ص‪232‬‬

‫‪324‬‬
 ‫ﻣﻄﺎﺑﻖ اﻳﻦ رواﻳﺎت ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮدي ﺑﺎ وﺻﻒ ﻳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ‬

‫ﻫﺪاﻳﺖ را ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺮاﺷﺖ و ﻫﻤﮕﺎن را دﻋﻮت ﺑﻪ ﺑﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﻄﺎﺑﻖ رواﻳﺖ ﺗﺨﻠﻒ و ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ از او ﻣﺴﺎوي اﺳﺖ ﺑﺎ آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ‬

‫درد و دل ﺑﺎآﻗﺎاﻣﺎم زﻣﺎن‬

‫ﺳﻼم آﻗﺎ ﻫﺮﺑﺎرﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺗﻮن ﻣﻲ اﻓﺘﻢ ازﺧﻮدم ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﺸﻢ واﻓﺴﻮس ﻣﻴﺨﻮرم ﻛﻪ‬
‫ﭼﺮاﭼﺮاﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ آﻧﻘﺪر ﺑﺪﺑﺨﺖ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺪك وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﺎﺧﻮدم ﻣﻴﮕﻢ ﻣﮕﻪ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻧﮕﻔﺘﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮاﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻦ ازﺗﻪ دل دﻋﺎ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎﺣﺎﻻ اوﻣﺪه ﺑﻮدم ﭘﺲ ﭼﻘﺪر ﻣﺎاﻧﺴﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺪﺑﺨﺘﻴﻢ ﻛﻪ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻤﻲ دﻫﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ دﻋﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﻌﺪﺷﻢ ادﻋﺎي ﺷﻴﻌﻪ‬
‫ﺑﻮدن ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻣﮕﻪ ﺷﻴﻌﻪ دوﺳﺖ ﻧﺪاره اﻣﺎﻣﺸﻮ ﺑﺒﻴﻨﻪ ﻣﮕﻪ ﺷﻴﻌﻪ ﻛﺎري ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻪ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺶ ازاون‬
‫ﻛﺎرﻏﺼﻪ ﺑﺨﻮره ﭼﺮا ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻪ ﻳﺎده ﻫﺮﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﺟﺰاﻣﺎﻣﺶ‬

‫ﭘﺲ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪﻗﺪرآﻗﺎﻣﻮن رو ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪوﻧﻴﻢ‬

‫آﺳﻤﺎن را ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﺑﺮﻫﺎﻳﺶ را زﻳﺮ اﻧﺪاز ﮔﺎم ﻫﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫درﺧﺘﺎن را دوﺳﺖ دارم؛ ﻛﻪ ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﺷﺎن ﻧﺴﻴﻢ ﻣﺤﺒﺖ را‬

‫ﺑﻪ ﻳﺎد ﺗﻮ ﻣﻌﻄﺮ وﻣﺘﺒﺮك ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آب را ﻣﻲ ﭘﺴﻨﺪم ﻛﻪ روان ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺎ ﻏﺒﺎر از ﻗﺪوم ﭘﺎك ﺗﻮ ﺑﺮﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﺑﺎد را ﻣﻲ ﺷﻨﻮم؛ ﻛﻪ ﻳﺎد روح ﻧﻮاز ﻛﻮي ﺗﻮ را‪ ،‬ﻫﺪﻳﻪ ﻣﺸﺎﻣﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزد‪.‬‬

‫واﻧﺘﻈﺎر را ﻣﻘﺪس ﻣﻲ ﺷﻤﺮم؛ از آن ﻛﻪ ﻫﺮ آدﻳﻨﻪ ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮت ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻫﺮ آدﻳﻨﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه و ﮔﺎم ﺗﻮ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرم و ﻫﺮآدﻳﻨﻪ‪،‬‬

‫دﻟﻢ را ﺳﻔﺮه ﻣﺤﺒﺖ ﻫﺎي ﺗﻮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫‪325‬‬
 ‫ﻧﻮازش ﻧﮕﺎﻫﺖ را از ﻣﺎ درﻳﻎ ﻣﺪار‪ ،‬اي ﻣﻮﻻي ﻣﺎ‪،‬‬

‫آﻣﺪﻧﺖ ﺗﻤﺎم ﻏﻨﭽﻪ ﻫﺎي ﻧﺎﺷﻜﻔﺘﻪ ي ﻋﺎﻟﻢ را ﺷﻜﻮﻓﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻞ ﻧﺮﺟﺲ!‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﺮﮔﺴﻬﺎي ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه آﻣﺪﻧﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺗﺮﻧّﻢ اﺑﺮﻫﺎي ﻧﻮﺑﻬﺎر‪ ،‬وﺻﻒ ﺗﻮ‪،‬‬

‫دﻟﻬﺎي ﮔﺪاﺧﺘﻪ را ﻏﺮﻗﻪ در ﺧﻨﻜﺎي اﺷﺘﻴﺎق ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻮﻳﻲ ﺷﻤﻴﻤﻲ اﺳﺖ از ﺑﻬﺸﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻮان ﻫﺎي ﺑﺮ ﻟﺒﺎن ﺑﺎد ﺻﺒﺎ رﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻏﻨﭽﻪ ﻧﻜﺮده‪،‬‬

‫ﻃﺮاوت ﮔﻠﺒﺮگ ﻫﺎﻳﺶ را اﺳﺘﺸﻤﺎم ﻣﻴﻜﻨﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﭼﺮا ﮔﻠﻬﺎ و رﻳﺤﺎﻧﻪ اي ﭘﻬﻦ دﺷﺖ‪ ‬اﻧﺘﻈﺎر‪،‬‬

‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻋﻄﺮي ﺷﮕﻔﺖ ﻣﻲ اﻓﺸﺎﻧﻨﺪ؟‬

‫آﻧﻬﺎ ﺧﺮﻗﻪ از ﺧﺎﻛﻲ ﺳﺘﺎﻧﻴﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ در آن ﺧﺮاﻣﻴﺪه اي‪.‬‬
‫ﺑﺪان ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺗﺮاﻧﻪ اي ﻧﻤﻲ ﺳﺮاﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺑﻴﺖ آن‪،‬‬

‫ﺟﻤﺎل ﻳﺎر ﺗﻤﻨّﺎ ﻛﻨﻢ و وﺻﺎل دﻳ‪‬ﺎر!‬

‫رواﻳﺖ ﻣﻦ ﻋﻄﺶ ذر‪‬ه ذر‪‬ه ي ﻫﺴﺘﻲ اﺳﺖ‪...‬‬
‫رواﻳﺖ ﻣﻦ ﺷ‪‬ﻜﻮِه ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬

‫اﻣﺎ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺧﺪا!‬

‫ﺑﮕﻮ ﭼﻪ ﺷﺮاري اﺳﺖ در اﻳﻦ ﺷﻴﺪاﻳﻲ ﺣﺰن اﻧﮕﻴﺰ‪،‬‬

‫ﻛﻪ ﻧﻪ ﻓﺮارش ﻣﻴﺴﺮ اﺳﺖ و ﻧﻪ ﻗﺮار در ﺣﺼﺎرش؟‬

‫ﭼﻪ ﺷﺮاري اﺳﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺎﻧﺴﻮز؟‬
‫ﻋﻘﺪه ي دل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺗﻮ ﺑﺎز ﻣﻴﺸﻮد‪...‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻛﺮاﻧﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﻳﺐ ﮔﻮاﻫﻨﺪ‪،‬‬

‫‪326‬‬
 ‫ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺳﺮ رﺳﻴﺪ‪،‬‬

‫آﻓﺘﺎب ﺷﻔﻖ ﺑﺎرش ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﺗﻮ ﻏﺮوب ﻛﺮد‪.‬‬

‫و‬
‫ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ وﻟﻲ دور ﻣﻲ ﭘﻨﺪارﻧﺪش‪.‬‬
‫ﺑﻴﺎﺑﻴﺎ و ﺑﺸﺘﺎب ﺑﺮ اﻟﺘﻴﺎم زﺧﻢ ﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﻪ در دل داري‪،‬‬
‫و ﺑﺨﻮان ﺑﻪ ﻧﻮاي اﻣ‪‬ﻦ ﻳ‪‬ﺠﻴﺐ‪ ،‬ﺳﺮود آﻣﺪﻧﺖ را‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻧﻴﺰ دﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪،‬‬
‫دﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪،‬‬

‫ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺗﺸﻨﺔ زﻻﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫ﺑﻬﺎر ﻋﺎﻃﻔﻪ ﻣﺮﻫﻮن ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺷﺐ زﻣﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻘﻬﻮر ﺑﺎﻣﺪادان ﺑﺎد‬
‫ﺷﻜﻴﺐ ﺧﺎﻃﺮش از ﺧﻮن ﻻﻳﺰاﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ز ﻗﺼ‪‬ﻪ ﻋﻄﺸﺖ ﭼﺸﻢ ﻋﺎﻟﻤﻲ ﮔﺮﻳﺎن‬
‫ﻫﺰار ﭼﺸﻤﻪ ﺟﻮﺷﻨﺪه در ﺣﻮاﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺗﻮ ﻣﺎه ﻣﻦ ﺑﻪ ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻇﻼﻣﻪ ات ﻛﺸﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﭘﻴﺮ ﻓﻠﻚ ﺗﺎ اﺑﺪ ﻫﻼﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻧﺪﻳﺪ ﻧﻘﺶ ﺗﻮ را ﻛﺲ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ آﻳﻨﻪﻫﺎ‬
‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻫﻤﻪ از ﺻﻮرت ﺧﻴﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﭼﻪ ﻋﺎﺷﻘﻲ ﺗﻮ ﻛﻪ در دﻓﺘﺮ ﻗﺼﺎﻳﺪ ﺳﺮخ‬
‫ﻫﺮآﻧﭽﻪ ﺧﻮاﻧﺪ دﻟﻢ‪ ،‬ﺷﺎه ﺑﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﺳﺰد ﻛﻪ راﻳﺤﻪ درد‪ ،‬ﺳﺎزدم ﻣﺪﻫﻮش‬
‫ﻛﻪ ﺑﺎغ ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﺑﻪ داغ ﺷﻜﺴﺘﻪﺑﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻓﻐﺎن ﻛﻪ وارث ﺑﺎﻧﻮي آﺑﻬﺎي ﺟﻬﺎن‬
‫ﺗﻮﻳﻲ و ﺗﺸﻨﻪ ﻳﻚ ﻗﻄﺮه‪ ،‬ﻣﺸﻚ ﺧﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫‪327‬‬
 ‫ﺗﻮ ﺷﻬﺮ ﻋﺸﻘﻲ و دروازه ات ﺑﻪ ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ‬
‫دل ﺷﻜﺴﺘﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺗﻦ از اﻫﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫‪،‬اﻣﺎم ﻣﻦ ! ﻣﻮﻻي ﻣﻦ‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﻐﺾ ﻧﺎﺑﺎور درد در ﺣﻨﺠﺮه ام زﻧﺪاﻧﻲ اﺳﺖ‬

‫وﻗﺘﻲ واژه ﻫﺎ در ﭘﺴﺘﻮي ﺧﺎﻃﺮات ﮔﺮد ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ زﺑﺎﻧﻢ از ﺗﻜﺮار ﻛﻼم ﻋﺎﺟﺰ اﺳﺖ ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ ‪،‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﻼم اﺣﺘﻴﺎج ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻦ ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﺗﻮ آﺷﻨﺎﺳﺖ ‪،‬‬

‫زﺑﺎن اﺣﺘﻴﺎج ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرم ﺗﺎ‬

‫در وﺳﻌﺖ روﺷﻦ ﻧﮕﺎﻫﺖ ‪،‬‬

‫ﺧﺎﻃﺮات ﺳﺒﺰ ﺟﻮاﻧﻲ و ﻛﻮدﻛﻲ ام را ﻣﺮور ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎران ﺗﻨﺪﺗﻨﺪ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه ي اﺗﺎﻗﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد ؛‬

‫و آﺳﻤﺎن ﻫﺮازﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﻏﺮﺷﺶ اﺣﺴﺎس وﺟﻮد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬

‫و دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪﻧﺶ را ﻧﻮﻳﺪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﺑﺮﻫﺎ در دوردﺳﺖ ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪،‬‬

‫دﻳﮕﺮ در آﺳﻤﺎن ﮔﻮي زرﻳﻦ و ﻣﻨﻮر را ﻛﻪ ﻫﺮ ﺻﺒﺤﮕﺎه ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﻣﻼﻳﻤﺶ ‪،‬‬

‫ﻣﺮا از ﺑﺴﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺑﻴﻨﻢ ‪.‬‬

‫‪328‬‬
 ‫ﻧﺴﻴﻤﻲ ﻛﻪ در ﻫﻮا ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺘﻲ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻘﻴﻪ ا‪ ، ...‬اﻣﺮوز ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ ‪،‬‬

‫روز ﻣﻮﻋﻮد ‪ ،‬روز ﻓﺮا رﺳﻴﺪن‬

‫‪ ،‬از راه رﺳﻴﺪن و دل ﻫﺎي ﻫﺰاران ﻋﺎﺷﻖ را ﻣﺰﻳﻦ ﻛﺮدن ‪،‬‬

‫آرزوي ﻫﺮ ﭘﻴﺮ و ﺟﻮاﻧﻲ ‪ ،‬ﺧﺮد و ﻛﻼن ‪ ،‬دﻳﺪن ﭼﻬﺮه ي ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﺗﻮﺳﺖ ‪.‬‬

‫اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺮﺳﺘﻮ ﻫﺎي ﻋﺎﺷﻖ‬

‫‪ ،‬در دل ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺐ ﭘﺮواز ﻛﺮد‬

‫‪ ،‬اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ در ﻛﻮﻳﺮ ﺳﻴﻨﻪ ﻫﺎ آﻻﻟﻪ ﻫﺎ را ﻛﺎﺷﺖ و درﻣﻴﺎن‬

‫ﺷﻮق ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ دل ﻫﺎي دﻳﻮاﻧﻪ ﺳﺎﺧﺖ و اي ﻛﺎش ﻣﻲ ﺷﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ر‬

‫ا ﺑﻪ ﻗﺪر ارزاﻧﻲ در ﻣﻴﺎن ﻋﺎﺷﻘﺎن زﻧﺪﮔﻲ ‪،‬‬

‫از وراي اﺑﺮﻫﺎي ﺗﻴﺮﮔﻲ ‪ ،‬ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﭘﺮواز داد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻢ‬

‫اﻣﺮوز روزي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪوﺧﺘﻪ ﻫﺎي ﻗﻠﺐ و روﺣﻢ را ﺑﻪ ﺗﻮ اﺑﺮاز ﻛﻨﻢ‬

‫و ﺗﻮ ﺳﺨﺎوت ﻛﻨﻲ و از ﻟﻐﺰش ﻫﺎي ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﭙﻮﺷﻲ‬

‫و در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻦ ﻗﺪري ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﺜﺎر ﻛﻨﻲ‬

‫‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻪ در ﺗﺮﻧﻢ ﺗﺤﺴﻴﻦ و ﻫﻤﺪردي ﺑﺮ زﺑﺎن ﺟﺎري ﺳﺎﺧﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺪاﻧﻲ ؟ ﺑﺰرﮔﻲ و ﺷﺄن اﻧﺴﺎن در ﺑﺰرﮔﻲ و ﺷﺄن‬

‫ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲ آورد ‪،‬‬

‫‪329‬‬
‫در ﺑﻴﻨﺶ و درﻛﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪان دﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ و در ﻳﺎري و ﻣﺴﺎﻋﺪﺗﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲ آورد ‪ .‬ﻣﻦ در ﺧﻴﺎل ﻣﻘﺼﻮدي را ﻣﻲ ﺟﻮﻳﻢ‬

‫ﻛﻪ دﺳﺘﻬﺎي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺗﻮ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮا در راه رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻣﻘﺼﻮد ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورم ﻛﻪ در ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭼﻨﻴﻦ دردﻣﻨﺪ و ﺑﻲ ﺗﺮﺣﻢ ﻛﻪ‬

‫ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و ﻋﺸﻖ را ﺑﻬﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻲ ﺗﻮان واژه ﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﮔﺮﻓﺖ‬

‫و دردﻫﺎي ﻣﺎﻧﺪه در دل را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻈﻤﺖ روح ﻟﻄﻴﻒ ﻣﻦ و ﺑﻪ‬

‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻏﻢ ﻫﺎي‬

‫ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ي ﻣﺎﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻴﺎن ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺎ ﻧﺎم ﺗﻮ ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬

‫ﭼﺮاغ ﻫﺎي ﺻﻠﻮات‪ ،‬در ﺟﺎن ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ ﻓﺮوزان ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺎ ﻓﻀﻴﻠﺘﻲ از ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬

‫دلﻫﺎ از ﺑﻮي ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي زﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﺎد ﻧﻮﻳﺪﺑﺨﺶ ﺗﻮ‪،‬‬

‫دربﻫﺎي ﺻﺒﺢ را ﺑﻪ رويِ ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﺸﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻗﺮآن ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮﻳﻦ راه رﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ و ﻧﻬﺞ اﻟﻔﺼﺎﺣﻪ ات‪،‬‬

‫ﭘﺎكﺗﺮﻳﻦ ﻣﺒﺤﺚ ﺑﻨﺪﮔﻲ‪.........‬‬

‫ﺳﻴﻨﻪ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ام را ﺑﻪ ﺣﺮاج ﮔﺬاﺷﺘﻪ ام‪.‬‬

‫ﻣﺮا ﺑﺨﺮﻳﺪ اي روزﻫﺎي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ!‬

‫دﻓﻨﻢ ﻛﻨﻴﺪ زﻳﺮ اﻟﻮار ﺳﻮزان ﻣﻬﺠﻮري!‬

‫‪330‬‬
 ‫رﻫﺎﻳﻢ ﻛﻨﻴﺪ در رﻧﺞ ﺑﻲﺣﺴﺎب دوري!‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﺴﻮزم ‪ ،‬وﻗﺘﻲ او ﻫﺴﺖ و ﻣﻦ از دﻳﺪﻧﺶ ﻣﺤﺮوﻣﻢ؟!‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﻧﺸﻮم ‪ ،‬وﻗﺘﻲ آﺗﺶ ﻋﺸﻘﺶ را آﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ ؛‬

‫وﻗﺘﻲ ﻧﺎﻣﺶ ﻫﺴﺖ و ﺧﺎﻃﺮهاي از ﺳﻴﻤﺎﻳﺶ ﻧﻴﺴﺖ؟!‬

‫اﻣﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮش اﺳﺖ ﺑﺮ ﻛﺎم ﻋﺎﺷﻘﺎن ‪،‬‬

‫ﺗﺎ آﻣﺪﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﻪ دق اﻟﺒﺎب دل ﻋﺎﺷﻖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻮاﺑﻢ ﺑﺪه ‪ ،‬اي ﻣﺤﻞ اﺳﺮار آﺳﻤﺎنﻫﺎ ‪،‬‬

‫اي ﺻﺎﺣﺐ دﻳﻮان ﺑﺎرﮔﺎه رﺑﻮﺑﻲ! ﻣﻦ ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻬﻜﺸﺎن ﺳﺆاﻟﻢ؛‬

‫ﺳﻴﺎرهاي ﻛﻮﭼﻚ در »راه ﻣﻜﻪ« آﻣﺪﻧﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ آل ﻳﺲ!‬

‫ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻣﺪار ‪ ،‬ﮔﺮد ﺳﻴﻤﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺗﻮ ﻣﻲﮔﺮدد؟‬

‫ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻛﻬﻜﺸﺎن ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻓﻜﺎر و اﺟﺪاد اﻫﻮراﻳﻲ ﺗﻮﺳﺖ؟‬

‫ﻣﻦ ﻳﻚ آﺳﻤﺎن ﺳﺆاﻟﻢ‪ .‬ﻣﺮا در اﻧﺒﻮﻫﻲ راه ﻫﺎ و ﻛﻮره راه ﻫﺎ‪،‬‬

‫در ﺟﻨﮓ اﻣﻴﺪ و ﻧﺎاﻣﻴﺪي‪ ،‬رﻫﻨﻤﻮن ﺑﺎش!‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم آن ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﻣﺴﺎﻓﺮ ﻛﺎروان اﻧﺘﻈﺎر ﮔﺮداﻧﻴﺪ‬
‫ﺳﻼم اى ﮔﻞ ﻧﺮﮔﺲ‪ ،‬اى ﻛﻪ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺗﺮﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮﺳﺖ‬

‫‪331‬‬
 ‫و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻮﺳﺖ‬
‫ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﻢ در ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﭘﺮ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪:‬‬
‫ﮔﺮ ﻋﺸﻘﻰ ﻫﺴﺖ و ﻋﺎﺷﻘﻰ‬
‫ﻧﺎم ﺗﻮ ﻣﻌﺸﻮق و ﻣﻦ ﻋﺎﺷﻖ و ﺷﻴﻔﺘﻪ ﺗﻮأم‬
‫در اﻧﺘﻈﺎرت ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻢ و از ﺧﺪاى ﺑﺰرگ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﻪ ﻇﻬﻮرت را ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﺮداﻧﺪ‬
‫ﻣﺎ ﻣﺤﺘﺎج ﻳﻚ ﻧﮕﺎه ﮔﺬراى ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪،‬‬

‫زودﺗﺮ ﻇﻬﻮر ﻛﻦ و ﻗﻠﺐ رﻫﺒﺮﻣﺎن را ﺷﺎد ﮔﺮدان‬

‫ﻣﺎ و رﻫﺒﺮﻣﺎن در اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ ﻣﻰ ﻣﺎﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺧﺪا ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻰ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻳﻜﻰ از ﻳﺎراﻧﺘﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ‬

‫ﺑﻪ ﺟﺰ دﺳﺘﻬﺎي ﭘﺮ ﻗﺪرت ﺗﻮ راﻫﻲ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻗﻠﺐ ﭘﺮ از ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻦ از ﻧﺎم ﭘﺮ از ﺣﻴﺎط ﺗﻮ آﻛﻨﺪه ﺷﻮد و ﻣﻲ داﻧﻢ ‪،‬‬

‫ﻣﻲ داﻧﻢ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﻮ را آن ﻗﺪرت ﻫﺴﺖ‬

‫ﻛﻪ ﻗﻠﺒﻢ را ﭼﻨﺎن وﺳﻌﺘﻲ ﺑﺨﺸﺪ ﻛﻪ از ﻣﺤﺒﺖ ﺗﻮ ﺳﻴﺮاب ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻗﺎي ﻣﻦ ﻛﺮم ﻛﻦ و ﺑﺮ ﻣﻦ ﺑﺘﺎب‪...‬‬

‫‪332‬‬
 ‫دﻳﻮار ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ ﺧﺮاب ﺷﺪ و اﻳﻦ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﺳﺎﻟﺮوز ﺿﺮﺑﺖ ﺧﻮردن اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ اﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 19‬رﻣﻀﺎن ﺳﺎل ‪ 1434‬ﻗﻤﺮي‬
‫ﻣﻘﺎرن ﺑﺎ ‪ 6‬ﻣﺮداد ‪ 1392‬ﺷﻤﺴﻲ‪ ،‬دﻳﻮار ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ از ﺳﻤﺖ ﺑﺎب اﻟﺤﺠﺔ ﺗﺮك ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺎﻫﺪان ﻋﻴﻨﻲ‬
‫اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﺎ ﺻﺪاي ﻣﻬﻴﺐ و رﻋﺐاﻧﮕﻴﺰي ﻫﻤﺮاه ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ از اﻳﻦ اﺗﻔﺎق ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻏﻴﺮﻗﻄﻌﻲ ﻇﻬﻮر ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ؛ ﭼﺮا ﻛﻬﺪر‬
‫رواﻳﺘﻲ از اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫»ﻋﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺳﻨﺎن‪ ،‬ﻋﻦ اﻟﺤﺴﻴﻦ ﺑﻦ اﻟﻤﺨﺘﺎر‪ ،‬ﻋﻦ أﺑﻲ ﻋﺒﺪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺎل‪ :‬إذا ﻫﺪم ﺣﺎﺋﻂ ﻣﺴﺠﺪ اﻟﻜﻮﻓﺔ ﻣﻤﺎ‬
‫ﻳﻠﻲ دار ﻋﺒﺪ اﷲ ﺑﻦ ﻣﺴﻌﻮد‪ ،‬ﻓﻌﻨﺪ ذﻟﻚ زوال ﻣﻠﻚ اﻟﻘﻮم‪ ،‬وﻋﻨﺪ زواﻟﻪ ﺧﺮوج اﻟﻘﺎﺋﻢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم«‬

‫‪333‬‬
 ‫ﺗﺸﺮف ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﻴﺖاﷲ اﻟﺤﺮام ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻗﺼﺪم دﻳﺪن‬
‫ﻣﻮﻻﻳﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻔﺤﺺ ﻛﺮدم ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺛﺮﻳﺎﺑﻲ از آن ﺣﻀﺮت‬
‫ﮔﺮدﻳﺪم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪم و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻧﺮوم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎن ﻋﺎزم ﻣﻜﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ اﻣﺴﺎل ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﺸﺮف ﻧﻤﻲﺷﻮي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻣﺴﺎل ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﻲ دارم و ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ را ﻧﺪارم‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎي‬
‫آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﺎن و دوﺳﺘﺪاران آن ﺣﻀﺮت ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ و ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ؛‬
‫آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺸﺎن زﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ﻏﺎﺋﺐ و دور از دﺳﺘﺮس ﻣﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ‬
‫ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻨﺎنِ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻘﺪس آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ دوري و ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻋﺎدت ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﻇﺎﻫﺮي آن ﺣﻀﺮت از ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت از ﻓﻜﺮ ﻣﺮدم ﻏﺎﺋﺐ ﺷﻮﻧﺪ و ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎدري ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﺰﻳﺰش ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻲﺗﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎورش ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲدﻫﺪ ﻣﻲرود‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ دوري ﻓﺮزﻧﺪش ﻋﺎدت ﻛﺮده‪ ،‬و از ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺄﻳﻮس او‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آراﻣﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﻧﺪك اﻧﺪك ﺑﻪ ﺣﺪ‪‬ي ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ او را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻏﺎﺋﺐ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﺟﻮع ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊاﻟﺸﺮاﺋﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻟﻜﻦ ﺑﻌﻀﻲ در ﭘﻲ دﻳﺪار ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت ﺗﻼش و ﺟﺪﻳﺖ ﻓﺮاوان داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫اﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر اﻫﻮازي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻳﻔﺶ در اﻫﻮاز زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ ،‬و داراي ﺑﻘﻌﻪ‬
‫و ﺑﺎرﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف او را ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ در ﻛﺘﺎب اﻟﻐﻴﺒﺔ و ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق در ﻛﺘﺎب ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﺔ ـ ﺑﺎب ‪ 43‬ـ و‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﺪث ﻛﺒﻴﺮ ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﺑﺤﺮاﻧﻲ در ﻛﺘﺎب ﺗﺒﺼﺮة اﻟﻮﻟﻲ‪ ‬ﻓﻲ ﻣﻦ رأي اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﻤﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺳﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ از ﻛﺘﺎب )دﻳﺪار ‪ 35‬و ‪ 38‬و ‪ (46‬و ﻧﻴﺰ دﻟﺒﺮي در ﻛﺘﺎب دﻻﺋﻞ اﻻﻣﺎﻣﺔ )ص ‪ (298‬ﺑﺎ ﺳﻨﺪﻫﺎي اﺳﻨﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ذﻛﺮ‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪه ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﺧﺘﺼﺎر‪ ،‬از ﺑﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬آﻧﭽﻪ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬و‬
‫ﻇﺎﻫﺮاً ﻧﻘﻞﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻫﻤﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﻚ ﻣﻼﻗﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎر ادﻳﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻳﺎ ﺧﻮد ﻋﻠﻲ‬
‫ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت و ﻛﻴﻔﻴﺖ دﻳﺪار را ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﻴﺖاﷲ اﻟﺤﺮام ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻗﺼﺪم دﻳﺪن‬
‫ﻣﻮﻻﻳﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻔﺤﺺ ﻛﺮدم ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺛﺮﻳﺎﺑﻲ از آن ﺣﻀﺮت‬
‫ﮔﺮدﻳﺪم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪم و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻧﺮوم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎن ﻋﺎزم ﻣﻜﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ اﻣﺴﺎل ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﺸﺮف ﻧﻤﻲﺷﻮي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻣﺴﺎل ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﻲ دارم و ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ را ﻧﺪارم‪.‬‬

‫‪334‬‬
‫ﺷﺒﻲ در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮاب ﺷﻨﻴﺪم ﻛﺴﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اي ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻓﺮﻣﺎن داده ﻛﻪ اﻣﺴﺎل را ﻧﻴﺰ ﺣﺞ ﻛﻨﻲ‪.‬‬
‫آن ﺷﺐ را ﻫﺮ ﻃﻮر ﺑﻮد ﺑﻪ ﺻﺒﺢ آوردم‪ ،‬و ﺑﺎ اﻣﻴﺪي ﻣﻬﻴﺎي ﺳﻔﺮ ﺷﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲ رﻓﻘﺎ ﻣﺮا دﻳﺪﻧﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫از ﻋﻠﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻘﻴﺪهام ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ .‬ﺷﺐ و روز ﻣﺮاﻗﺐ ﻣﻮﺳﻢ ﺣﺞ ﺑﻮدم ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻮﺳﻢ ﺣﺞ ﻓﺮارﺳﻴﺪ و ﻛﺎرم را آﻣﺎده‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﺑﻪ آﻫﻨﮓ ﺣﺞ‪ ،‬رﻫﺴﭙﺎر ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺪﻳﻨﻪ رﺳﻴﺪم از ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬
‫ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ ،‬اﺛﺮي از آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ و ﺧﺒﺮي ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ‬
‫آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﻜﻪ از ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺣﺠﻔﻪ رﺳﻴﺪم و ﻳﻚ روز در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺤﻔﻪ ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردم‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﻬﺎده‬
‫و ﺑﺮاي ﺗﺸﺮف ﺧﺪﻣﺖ اوﻻد اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل دﻋﺎ و ﺗﻀﺮع ﻓﺮاوان ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﺴﻔﺎن و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ رﻓﺘﻢ و ﭼﻨﺪ روزي در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم و ﺑﻪ ﻃﻮاف ﺧﺎﻧﺔ ﺧﺪا و اﻋﺘﻜﺎف در‬
‫ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام ﭘﺮداﺧﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل ﺣﺞ‪ ،‬داﺋﻤﺎً در ﮔﻮﺷﺔ ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﻮاﺑﻢ راﺳﺖ ﺑﻮده ﻳﺎ ﺧﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻮاب دﻳﺪهام‪.‬‬
‫ﺷﺒﻲ در ﻣﻄﺎف‪ ،‬ﺟﻮان زﻳﺒﺎ و ﺧﻮش ﺑﻮﻳﻲ را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ آراﻣﻲ راه ﻣﻲرود و در اﻃﺮاف ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻃﻮاف ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دﻟﻢ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ او ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ او رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ از ﻣﺮدم ﻛﺠﺎﻳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از اﻫﻞ ﻋﺮاﻗﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬
‫ﻛﺪام ﻋﺮاق؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻫﻮاز‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﺧﺼﻴﺐ )اﺑﻦ ﺧﺼﻴﺐ( را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﺪا او را رﺣﻤﺖ ﻛﻨﺪ از دﻧﻴﺎ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﺪا او را رﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ را ﺑﻴﺪار ﺑﻮد و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲﻧﺎﻟﻴﺪ و اﺷﻜﺶ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺟﺎري‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﻬﺰﻳﺎر را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ! ﺧﺪا ﺗﻮ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﺗﻮ و اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮد ﭼﻪ ﻛﺮدي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻨﻚ ﻧﺰد ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ آن را‬
‫ﺑﻴﺮون آور‪ .‬ﭘﺲ دﺳﺖ در ﺟﻴﺐ ﻛﺮدم و آﻧﺮا در آوردم‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا دﻳﺪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدداري ﻛﻨﺪ و دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ ﭘﺮ‬
‫از اﺷﻚ ﺷﺪ و زار زار ﮔﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮريﻛﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﺶ از ﺳﻴﻼب اﺷﻚ ﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اي ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ اذن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ اذن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮد‪ ،‬و ﺑﺎ‬
‫رﻓﻘﺎﻳﺖ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﻦ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺷﺐ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻌﺐ ﺑﻨﻲ ﻋﺎﻣﺮ ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﻣﺮا در آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎدهاي ﺑﻪ ﻣﻨﺰل رﻓﺘﻢ‪ ،‬و وﺳﺎﺋﻞ ﺳﻔﺮ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدم و ﺑﺎ رﻓﻘﺎ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻧﻤﻮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻛﺎري ﭘﻴﺶ آﻣﺪه‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ روزي ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮوم‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮن ﺷﺐ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺘﺮ ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪم و ﺟﻬﺎز آن را‬
‫ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻢ و ﻟﻮازم ﺧﻮد را ﺑﺎر ﻛﺮدم و ﺳﻮار ﺷﺪم و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ راﻧﺪم ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻌﺐ ﺑﻨﻲ ﻋﺎﻣﺮ رﺳﻴﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﻫﻤﺎن ﺟﻮان‬
‫اﻳﺴﺘﺎده و ﻣﺮا ﺻﺪا ﻣﻲزﻧﺪ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ! ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚ وي رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﭘﻴﺎده ﺷﻮ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‪ ،‬اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﺳﺠﺪه ﻛﻨﻢ و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ دﻣﻴﺪ‪،‬‬

‫‪335‬‬
 ‫ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ و ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎزش را ﺗﻤﺎم ﻛﺮد ﺳﻮار ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ دﺳﺘﻮر داد ﺳﻮار ﺷﻮم‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪم و ﺑﺎ وي ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮدم ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻗﻠّﺔ ﻛﻮه ﻃﺎﺋﻒ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻮا ﻗﺪري روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ آﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آري ﺗﻞ رﻳﮕﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻤﻪاي ﺑﺮ ﺑﺎﻻي آن اﺳﺖ و ﻧﻮر داﺧﻞ آن ﺗﻤﺎم ﺻﺤﺮا را‬
‫روﺷﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﻪ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﻫﻤﺎن ﺟﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻮﻻ و ﻣﺤﺒﻮب ﻣﺎ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻗﺮار‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻴﺎ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺴﺎﻓﺘﻲ از راه را رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﭘﻴﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺮﻛﺸﺎن ذﻟﻴﻞ و ﺟﺒﺎران ﺧﺎﺿﻊ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺘﺮﻫﺎ را ﭼﻪ ﺑﻜﻨﻴﻢ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺮم ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﺟﺰ اﻓﺮاد ﺑﺎ‬
‫اﻳﻤﺎن ﺑﺪﻳﻦﺟﺎ راه ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺰ ﻣﺆﻣﻦ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲرود‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻬﺎر ﺷﺘﺮ را رﻫﺎ ﻛﺮدم‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺘﻮر‬
‫داد ﺗﺎ در ﺑﻴﺮون ﭼﺎدر ﺗﻮﻗﻒ ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬داﺧﻞ ﺷﻮ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺟﺰ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺸﺎرت ﺑﺎد‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮ‪ ،‬اذن دﺧﻮل ﺻﺎدر ﺷﺪ ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ وارد ﺷﺪه ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ ﺟﻤﺎل آﻗﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺳﻼم ﻛﺮده ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺶ رﻓﺘﻪ و ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ و ﭘﺎي اﻳﺸﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻢ‬
‫و ﺻﻮرت و دﺳﺖ و ﭘﺎي آن ﺣﻀﺮت را ﺑﻮﺳﻴﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺪﺷﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻮﺑﺔ‬
‫درﺧﺖ ﺑﺎن ﺑﻮد و ﭘﺎرﭼﻪاي ﺑﺮ روي ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن را روي دوش ﻣﺒﺎرك اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪاﻣﺸﺎن در‬
‫ﻟﻄﺎﻓﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻞ ﺑﺎﺑﻮﺑﻪ و رﻧﮓ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن و در ﺳﺮﺧﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻞ ارﻏﻮاﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬
‫ﭼﻨﺪان ﺳﺮخ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻗﻄﺮاﺗﻲ از ﻋﺮق ﻣﺜﻞ ﺷﺒﻨﻢ ﺑﺮ آن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻛﻴﺰه و ﭘﺎك ﺳﺮﺷﺖ و ﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪﻗﺪ و ﻧﻪ ﭼﻨﺪان‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻟﻘﺎﻣﺔ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن ﮔﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﮔﺸﺎده‪ ،‬اﺑﺮواﻧﺶ ﺑﻠﻨﺪ و ﻛﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺸﻴﺪه و ﻣﻴﺎن ﺑﺮآﻣﺪه‪،‬‬
‫ﺻﻮرت ﻛﻢ ﮔﻮﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺸﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎره ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺮ روي ﻋﻨﺒﺮ ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻼم ﻛﺮدم‪،‬‬
‫ﺟﻮاﺑﻲ از ﺳﻼم ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻨﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﺐ و روز ﻣﻨﺘﻈﺮ ورودت ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﺮا اﻳﻦ ﻗﺪر دﻳﺮ ﻧﺰد ﻣﺎ آﻣﺪي؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ! ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻟﻴﻞ و راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ را دﻻﻟﺖ ﻛﻨﺪ؟!! ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﺒﺎرك را ﺑﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻧﻪ‬
‫ﻟﻜﻦ ﺷﻤﺎﻫﺎ اﻣﻮاﻟﺘﺎن را ﻓﺰوﻧﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ ﺑﻴﻨﻮاﻧﺎن از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﺳﺮﮔﺮدان و ﺑﻴﭽﺎره ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬و‬
‫راﺑﻄﺔ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي را در ﺑﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺮﻳﺪﻳﺪ )ﺻﻠﻪ رﺣﻢ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادﻳﺪ( دﻳﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻋﺬري دارﻳﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬ﻋﺬر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫روي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﻮاص ﺷﻴﻌﻪ؛ ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﺎرﺷﺎن ﺑﺎ رﻓﺘﺎرﺷﺎن ﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺮا ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و اﺣﻮال ﻣﺮدم ﻋﺮاق را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎ ﭼﺮا ﺷﻤﺎ از ﻣﺎ دور و آﻣﺪﻧﺘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮل‬

‫‪336‬‬
 ‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ ،‬ﭘﺪرم ـ اﺑﻮﻣﺤﻤﺪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ـ از ﻣﻦ ﭘﻴﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ...‬و ﺑﻪ ﻣﻦ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﻛﻪ ﺟﺰ در ﻛﻮهﻫﺎي‬
‫ﺳﺨﺖ و ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻫﻤﻮار ﻧﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ‪ ،‬ﻣﻮﻻي ﺷﻤﺎ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻮد رﺳﻢ ﺗﻘﻴﻪ ﭘﻴﺶ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺮا ﻧﻴﺰ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬و اﻛﻨﻮن ﻣﻦ در ﺗﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮم ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزه دﻫﺪ و ﻗﻴﺎم‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎ ﭼﻪ وﻗﺖ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ راه ﺣﺞ را ﺑﺮ روي ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎه در‬
‫ﻳﻚ ﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺠﻮم و ﺳﺘﺎرﮔﺎن در اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﮔﺮدش درآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻳﺎﺑﻦ رﺳﻮلاﷲ اﻳﻦ ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬در ﻓﻼن ﺳﺎل‪ ،‬داﺑﺔاﻻرض‪ ،‬در ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﺼﺎي ﻣﻮﺳﻲ و اﻧﮕﺸﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺎ او‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺮّ ﺳﻮق دﻫﺪ‪ ...‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻮﻓﻪ ﻣﻲآﻳﻢ و ﻣﺴﺠﺪ آن را وﻳﺮان ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﻃﺒﻖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اول‪ ،‬آن‬
‫را ﺑﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﺧﺮاب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‪ .‬و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺮدم ﺣﺞ‪ ‬اﺳﻼﻣﻲ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻲدﻫﻢ و ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻲروم‪ ،‬ﺣﺠﺮه )اﻃﺎق ﺧﺎص ﺣﻀﺮت رﺳﻮل)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(( را ﺧﺮاب ﻛﺮده‪ ،‬آن دو ﺗﻦ را‬
‫ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ ﻣﺪﻓﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورم و دﺳﺘﻮر ﻣﻲدﻫﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺑﺪنﻫﺎي ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﺑﻘﻴﻊ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دو ﺷﺎﺧﺔ‬
‫ﺧﺸﻜﻴﺪه اﻣﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دار ﺑﻴﺎوﻳﺰﻧﺪ و ﻣﺮدم ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ آن دو آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺳﺨﺖﺗﺮ از آزﻣﺎﻳﺶ اول‪.‬‬
‫ﻣﻨﺎدي از آﺳﻤﺎن ﺻﺪا ﻣﻲزﻧﺪ! اي آﺳﻤﺎن! ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻦ‪ .‬و اي زﻣﻴﻦ! ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬در آن روز ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‬
‫ﺟﺰ ﻣﺆﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﻮﻻي ﻣﻦ! ﺑﻌﺪ از آن ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﺛﻢ‪ ‬رددﻧﺎ ﻟﻜﻢ اﻟﻜﺮّة ﻋﻠﻴﻬﻢ و أﻣﺪدﻧﺎﻛﻢ ﺑﺄﻣﻮالٍ و ﺑﻨﻴﻦٍ و ﺟﻌﻠﻨﺎﻛﻢ أﻛﺜﺮ ﻧﻔﻴﺮاً‪1‬‬
‫ﭘﺲ )از ﭼﻨﺪي( دوﺑﺎره ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ آﻧﺎن ﭼﻴﺮه ﻧﻤﻮدﻳﻢ و ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ اﻣﻮال و ﭘﺴﺮان ﻳﺎري دادﻳﻢ و ]ﺗﻌﺪاد[ ﻧﻔﺮات ﺷﻤﺎ را‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻨﺪ روزي ﻣﻴﻬﻤﺎن آن ﺣﻀﺮت در آن ﺧﻴﻤﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮار و ﻋﻠﻮﻣﺶ ﻣﻲﻛﺮدم! ﺗﺎ‬
‫آﻧﻜﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ وﻃﻦ ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬ﻣﺒﻠﻎ ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار درﻫﻢ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺟﻮﻫﺎت ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺣﻀﻮرش ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬از ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدﻧﺶ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺸﻮي‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ راه دوري در ﭘﻴﺶ داري و‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮل ﻣﻮرد اﺣﺘﻴﺎج ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﻃﺮف اﻫﻮاز ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدم‪ ،‬و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد آن ﺣﻀﺮت‬
‫و ﻣﺤﺒﺖﻫﺎي اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻢ و آرزو دارم ﺑﺎز ﻫﻢ آن ﺣﻀﺮت را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪.‬‬

‫‪337‬‬
 ‫ﺗﺴﻠّﻂ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﻋﺮاق ﺑﻪ رواﻳﺖ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و داﻧﻴﺎل ﻧﺒﻲ‬

‫)از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر(‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻨﻲ ﻋﺒﺎس )ﻋﺮاق( ﺳﺨﺖ اﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻧﺮﻣﺶ ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﺗﺮك و دﻳﻠﻢ و ﻫﻨﺪ و‬
‫ﺳﻨﺪ )ﭘﺎﻛﺴﺘﺎن( و ﺑﺮﺑﺮ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻴﺘﻮاﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ را ﺳﺎﻗﻂ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در آﺳﺎﻳﺶ و آراﻣﺶ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﮔﺮوﻫﻲ‬
‫از ﻣﺴﺌﻮﻻن و ﭘﺮﭼﻤﺪاراﻧﺸﺎن )ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﺷﺎن( از آﻧﻬﺎ ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺤﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮد ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻋﺠﻤﻲ‬
‫)ﻏﻴﺮ ﻋﺮب( را ﺑﺮآﻧﻬﺎ ﻣﺴﻠّﻂ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻴﺰد ﻛﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ آﻧﻬﺎ از آﻧﺠﺎ آﻏﺎز ﺷﺪه )آﻣﺮﻳﻜﺎ(‪.‬‬

‫وارد ﺷﻬﺮي ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﺮا ﻣﻲ ﮔُﺸﺎﻳﺪ‪ .‬ﭘﺮﭼﻤﻲ ﻋﻠﻴﻪ او ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮد ﺟﺰاﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻧﻐﻤﻪ اي‬
‫ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ او ﺳﺎز ﻧﻤﻴﺸﻮد ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﺮا ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎزد‪ ،‬واي ﺑﺮﻛﺴﻴﻜﻪ ﺑﺎ او درﮔﻴﺮ ﺷﻮد‪ .‬او ﻫﻤﭽﻨﺎن ﭘﻴﺶ ﻣﻲ رود و ﭘﻴﺶ ﻣﻲ‬
‫ﺗﺎزد و ﻫﺮ روز ﭘﻴﺮوزي ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ آورد‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺮوزي ﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻪ ﻣﺮدي از ﻋﺘﺮت ﻣﻦ )ﻣﻬﺪي( واﮔﺬار‬
‫ﻛﻨﺪ‪) .‬از او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد( ﻛﻪ ﺑﺴﻮي ﺣﻖّ ﻓﺮا ﻣﻴﺨﻮاﻧﺪ و ﺑﻪ آن ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق ‪ ،‬ﺑﻮش رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮد ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ رﺟﺰ ﺧﻮاﻧﻲ ﻣﻴﻜﺮد از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻨﻜﻪ » ﺟﻨﮕﻬﺎي‬
‫ﺻﻠﻴﺒﻲ آﻏﺎز ﺷﺪه« ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 8‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ 85‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ » :‬ﺑﻮش ‪ :‬از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪم«‬

‫و در روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪ 16‬ﻣﻬﺮ ‪ 84‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ » :‬ﺑﻮش ‪ :‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﻣﻦ وﺣﻲ ﻛﺮد ‪ ،‬ﻋﺮاق را ﺗﺼﺮّف ﻛﻦ« و ‪....‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﻳﻜﺴﺎل ﻗﺒﻞ از ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق ‪ ،‬ﺑﻮش ﻃﺮﺣﻲ را ﺟﻬﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻨﮕﺮه آﻣﺮﻳﻜﺎ اراﺋﻪ داد ‪ ،‬ﻛﻨﮕﺮه ﺑﺎ‬
‫ﭼﻨﺪ ﺷﺮط ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد ﻛﻪ دو ﺷﺮط آن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺮار ﺑﻮد ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺻﺪر در ﺻﺪ ﻣﻮﻓّﻖ و ﭘﻴﺮوز ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬از اول ﺗﺎ آﺧﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﺗﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻛﺎﻣﻞ و ﺗﺜﺒﻴﺖ ﻋﺮاق ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﻫﺎي آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ و ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪه آن از ‪ 1000‬ﻧﻔﺮ‬
‫ﺗﺠﺎوز ﻧﻜﻨﺪ و‪....‬‬

‫‪338‬‬
‫ﺑﻮش ﻛﻪ ﺑﺮ ﻃﺒﻞ ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﻧﻮاﺧﺖ ‪ ،‬دﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﮕﺮه ﺑﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﻳﻜﺴﺎل ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق را ﺑﻪ‬
‫ﺗﺄﺧﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ و ﻓﻘﻂ ﻛﺎرﺷﺎن در اﻳﻦ ﻳﻜﺴﺎل راي زﻧﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻋﺮاﻗﻲ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻫﺮﻛﺪام ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮد او ﻣﺜﻼ‬
‫ﺑﻌﻀﻲ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﻄﻤﻴﻌﺸﺎن ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻮ را ﻓﻼن وزارت ﺧﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﻓﻼن ﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ و اﻳﻨﻘﺪر ﭘﻮل ‪ ،‬آﻧﻜﻪ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺒﻮد‬
‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﻢ ﺗﻮ را ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ در ﻋﺮض ﻳﻜﺴﺎل ﻛﺎر ﺧﻮدﺷﺎن را ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺟﻮاب ﻣﺜﺒﺖ از ﺗﻤﺎم‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎن ﻋﺮاﻗﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪ » :‬ژﻧﺮال آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ‪ :‬اﻓﺴﺮان ﻋﺮاﻗﻲ را ﺧﺮﻳﺪﻳﻢ ﺗﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎ ﻣﻘﺎوﻣﺖ‬
‫ﻧﻜﻨﻨﺪ« ﺑﺎز ﻫﻢ ﻛﻴﻬﺎن ‪ 22‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ » : 83‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺮاق در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ دﻛﺘﺮ ﻋﻠﻲ آﻗﺎ ﻣﺤﻤﺪي ‪ :‬آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ‬
‫ﻋﻮاﻣﻞ رژﻳﻢ ﺻﺪام را ﺧﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ«‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺗﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻠﻔﺎﺗﺸﺎن ﻧﺎﭼﻴﺰ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺷﺎره اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﭼﻤﺪاران و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﺎﻧﺸﺎن از آﻧﻬﺎ ﺟﺪا ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ اﺷﺎره داﻧﻴﺎل‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻛﻪ در ذﻳﻞ ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﻮراك او را ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ او را ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺟﺎي ﻗﻀﻴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻤﻠﻪ را ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻋﺮاق آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬در اواﺋﻞ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن اﻳﺮان ﻧﻴﺰ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻧﺸﺎن ﻣﻴﺪاد ﺑﻨﺪه ﻣﻲ‬
‫دﻳﺪم ﺳﺮﺑﺎزان آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ دارن راه ﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﺼﺮه و ﻏﻴﺮه وارد ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺑﺎﻟﮕﺮدﻫﺎي آﻧﺎن‬
‫ﻃﻮري در ﻣﻌﺮض دﻳﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻼﺣﻬﺎي ﺳﺒﻚ ﻣﻲ ﺷُﺪ آﻧﻬﺎ را زد وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻋﻜﺲ اﻟﻌﻤﻠﻲ از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻋﺮاﻗﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ در ﻃﻲ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﻳﻚ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎي ﻋﺮاﻗﻲ و ﻳﻚ ﻫﻠﻲ ﻛﻮﭘﺘﺮ آﻧﺎن ﺳﻘﻮط ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﻠﻲ ﻛﻮﭘﺘﺮ را ﻳﻚ ﭼﻮﭘﺎن در‬
‫ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺎ ﺳﻼح ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮدش ﻣﻲ زﻧﺪ و ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ را ﻫﻢ دو ﻣﺎﻫﻲ ﮔﻴﺮ در ﻛﻨﺎر درﭘﺎ ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻌﺪ روي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺳﺎﻗﻂ ﺷﺪه‬
‫ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﻨﺪ و ﻋﻜﺲ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬و ﻧﻴﺮوي ﻣﺴﻠﺢ ﻋﺮاق ﻧﻔﺲ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﻛﺸﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ اﺷﺎره اي ﻛﻮﺗﺎه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﺧﺼﻠﺖ و راه و روش ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎران و ﺟﺒﺎران و دژﺧﻴﻤﺎن ﻇﺎﻟﻢ از اول ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن‬
‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﻠﻚ و ﻓﺮﻳﺐ و دروغ و وﺣﺸﺖ و ﻧﻴﺮﻧﮓ و دﻏﻞ ﺑﺎزي ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﭘﻴﺮ اﺳﺘﻌﻤﺎر و اﺳﺘﺜﻤﺎر ‪،‬‬
‫اﻧﮕﻠﻴﺲ و آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ اﻛﺜﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﮔﺮ ﻳﺎدﺗﺎن ﺑﺎﺷﺪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ورد‬
‫زﺑﺎﻧﺸﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ و ‪ ...‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻛﺸﻮري ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻣﺴﻠﺢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ! ﺳﭙﺎه ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﭼﻪ؟! ﺑﺴﻴﺞ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ؟! و اﻳﺮان ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻣﺴﻠﺢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮو ﺑﺎﺷﺪ رﺧﻨﻪ ﻛﺮدن ﺑﻪ‬
‫ﻣﺜﺎل ﺑﺎﻻ زودﺗﺮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻴﺮو ‪....‬‬

‫‪339‬‬
 ‫داﻧﻴﺎل ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در ﺳﺎﻟﻬﺎي زﻣﺎن ﺧﻮدش‪ ،‬اﻟﻬﺎﻣﺎﺗﻲ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ او ﻣﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﺧﻮاب داﻧﻴﺎل‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ‬
‫رؤﻳﺎي داﻧﻴﺎل و ﻏﻴﺮه آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻣﺸﺨﺺ و ﻣﺴﻠّﻢ اﺳﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﺑﻪ او اﻟﻬﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﻢ در ﻛُﺘﺐ آورده اﺳﺖ ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد و ﻫﺮﻛﺪام ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﮔﻨﺠﺎﻳﺶ آن ﻣﻘﺪور ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻗﻄﻌﻪ اي ﻛﻪ ﻣﻮرد ﺑﺤﺚ ﻣﺎ را ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ اﻳﻨﺠﺎ ذﻛﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ در ﺑﺎب‬
‫ﻳﺎزدﻫﻢ ﻛﺘﺎب داﻧﻴﺎل آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫و از وﻗﺘﻴﻜﻪ اﻳﻦ دو ﺑﺎ ﻫﻢ ‪ ،‬ﻫﻤﺪاﺳﺘﺎن ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﺎ ﺣﻴﻠﻪ رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ ﻗﻠﻴﻞ ﺑﺮ اﻓﺮاﺷﺘﻪ و ﺑﺰرگ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﺷﺪ )آﻳﻪ ‪.(24‬‬

‫و ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﺑﺮوﻣﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﻼد وارد ﺷﺪه و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻧﻪ ﭘﺪراﻧﺸﺎن و ﻧﻪ ﭘﺪران ﭘﺪراﻧﺸﺎن ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺠﺎي ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫آورد و ﻏﺎرت و ﻏﻨﻴﻤﺖ و اﻣﻮال ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺑﺬل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﺿﺪ‪ ‬ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺣﺼﺎردار ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ‬
‫اﻧﺪك زﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪) .‬آﻳﻪ ‪.(25‬‬

‫و ﻗﻮ‪‬ت و دل ﺧﻮد را ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻀﺪ‪ ‬ﭘﺎدﺷﺎه ﺟﻨﻮب )ﺻﺪام ‪ -‬ﻋﺮاق( ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ اﻧﮕﻴﺨﺖ و ﭘﺎدﺷﺎه ﺟﻨﻮب ﺑﺎ ﻓﻮﺟﻲ‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﻋﻈﻴﻢ و ﻗﻮي ﺗﻬﻴﻪ ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻳﺎراي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺑﻀﺪ‪ ‬او ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫ﻛﺮد‪) .‬آﻳﻪ ‪.(26‬‬

‫و آﻧﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﻮراك او را ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ او را ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و ﻟﺸﻜﺮ او ﺗﻠﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺴﻴﺎري ﻛُﺸﺘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬
‫اُﻓﺘﺎد )آﻳﻪ ‪.(27‬‬

‫و دل اﻳﻦ دو ﭘﺎدﺷﺎه ) آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺲ( ﺑﻪ ﺑﺪي ﻣﺎﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺑﺮﻳﻚ ﺳﻔﺮه دروغ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ اﻣﺎ ﭘﻴﺶ‬
‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ رﻓﺖ زﻳﺮا ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﺮاي وﻗﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد )آﻳﻪ ‪.(28‬‬

‫ﭘﺲ ﺑﺎ اﻣﻮال ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و دﻟﺶ ﺑﻀﺪ‪ ‬ﻋﻬﺪ ﻣﻘﺪ‪‬س ﺟﺎزم ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮ ﺣﺴﺐ اراده‬
‫ﺧﻮد ﻋﻤﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺰﻣﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪) .‬آﻳﻪ ‪(29‬‬

‫و در وﻗﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﺰﻣﻴﻦ ﺟﻨﻮب )ﻋﺮاق( ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺟﻨﻮب وارد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ آﺧﺮش ﻣﺜﻞ‬
‫اوﻟﺶ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ) .‬آﻳﻪ ‪(30‬‬

‫‪340‬‬
 ‫) و در اداﻣﻪ دارد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺿﺪ‪ ‬اﺳﻼم ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻬﺪ ﻣﻘﺪس اﺳﻼم را ﺗﺮك ﻛﺮده اﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ و‬
‫ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﺎ اﺳﻼﻣﻴﺎن ﺿﺪ‪ ‬ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .....‬اﻟﻲ آﺧﺮ ‪( ...‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫داﻧﻴﺎل در رؤﻳﺎي ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺗﻔﻬﻴﻢ ﺷﺪه و او ﻫﻢ در ﻛﺘﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺎ ﺣﺎل آﻧﭽﻪ در ﺧﺼﻮص آﻳﻨﺪه ﺑﻪ او‬
‫ﺑﺼﻮرت ﺧﻮاب ﻳﺎ رؤﻳﺎ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ ﺻﻔﺤﻪ از ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺻﻔﺤﻪ اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪ .‬در ﺻﻔﺤﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ داﻧﻴﺎل از‬
‫ﻧﻴﺮوي ﻗﻮي و زﺑﺮدﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻋﻬﺪ و ﻫﻢ ﭘﻴﻤﺎن ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ‪ ...‬آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻔﻜﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﺟﻨﻮب )ﻋﺮاق( ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و ﻓﻜﺮﻫﺎ و ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻧﺎن و ﺷﻬﺮﻫﺎي آﻧﺎن ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻣﺎ‬
‫دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ در اول ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺻﺪام ﻫﻢ ﻏﺎﻓﻞ از آﻧﻜﻪ ﭼﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻗﺒﻼ رﺟﺰ ﺧﻮاﻧﻲ ﻣﻴﻜﺮد و ﺧﻮدش راﻫﻢ ﭘﻴﺮوز‬
‫ﻣﻴﺪان ﻣﻲ دﻳﺪ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻣﺴﺄﻟﻪ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ و ﻗﻮاي او ﺑﺎ آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺗﺒﺎﻧﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻓﺮار ﻛﺮدو در‬
‫زﻳﺮ زﻣﻴﻨﻬﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ﻣﺘﻦ داﻧﻴﺎل ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﺧﻴﻠﻲ ﺟﺎﻟﺐ ﺷﺮح داده ﻛﻪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺑﻀﺪ ﭘﺎدﺷﺎه ﺟﻨﻮب‬
‫ﺗﺪﺑﻴﺮﻫﺎ ﺷﺪه و ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﻮراك اﻳﺸﺎن را ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ او ‪ ،‬او را ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻨﺪه ﺷﺮح‬
‫دادم و ﻫﻤﻪ دﻳﺪﻳﻢ ﻛﻪ ﻣﺎل و اﻣﻮال و ﻧﻔﺖ و ﻏﻴﺮه را از ﻋﺮاق ﺧﺎرج ﻛﺮدﻧﺪ و ﺿﺪ اﺳﻼﻣﻲ ﺑﻮدن آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺮﻛﺴﻲ‬
‫ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ دﺷﻤﻨﺎن اﺳﻼم ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﭼﻄﻮر ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ!‬

‫و اﻳﻦ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺰودي آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺶ ﺑﻪ ﻋﺮاق و ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﮕﻔﺘﻪ داﻧﻴﺎل و ﺑﻌﻀﻲ از‬
‫اﺣﺎدﻳﺚ آﺧﺮش ﻣﺜﻞ اوﻟﺶ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺘﻦ داﻧﻴﺎل اداﻣﻪ دارد ﺗﺎ آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ .... .‬ﻟﻴﻜﻦ ﺑﻪ‬
‫اﺟﻞ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ و ﻣﻌﻴﻨﻲ و ﻳﺎوري ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻧﺸﺎءاﷲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ‪.‬‬

‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس رواﻳﺖ ﻛﺮده از ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺧﻠﻴﻔﻪ اي ﺳﻨﮕﺪل و ﺧﺸﻦ ﻛﻪ در آﺳﻤﺎن ﻛﺸﺘﺎرﮔﺮ و درزﻣﻴﻦ زورﮔﻮ‬
‫ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺮه ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺧﻮﻧﻬﺎ ﻣﻲ رﻳﺰد و ﺑﺎ آب درﻫﻢ ﻣﻲ آﻣﻴﺰد‪ .‬ﻛﻪ اﻋﺮاب ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورﻧﺪ و ﻧﻤﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ آﻧﺮا ﺑﻨﻮﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺧﻠﻴﻔﻪ رخ ﻣﻴﺪﻫﺪ و ﺳﺘﻢ و ﺗﺒﻬﻜﺎري ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم آﺷﻜﺎر ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﭘﻴﺎﭘﻲ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ داﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺮﺷﺘﻪ ﻛﺸﻴﺪه ﭘﺎره ﺷﺪه اﻧﺪ و ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﻓﺮو ﻣﻲ رﻳﺰد ﭘﺲ‬
‫ﻫﺮﮔﺎه ﺧﻠﻴﻔﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﺮاه ﺧﺮوج آل اﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎن( ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ( ﺑﺎﺷﻴﺪ و‪...‬‬

‫‪341‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬
‫ﺧﻄﺎب اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻋﺮب اﺳﺖ در ﻋﺮاق ﻛﻪ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺻﺪام را ﻋﻨﻮان ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬درﻣﻜﺎﺷﻔﺎت ﻳﻮﺣﻨّﻲ ﻫﻢ‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﺸﺎﺑﻪ اﻳﻦ در ﺧﺼﻮص ﺻﺪام آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮﻧﺨﻮاري ﺻﺪام ﻛﻪ ﺷﻬﺮت زﻳﺎد ﭘﻴﺪا ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺧﻮﻧﺨﻮار ﺑﻮده ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋﺮض ﻣﻴﻜﻨﻢ‪ .‬در آﺧﺮ ﻛﺎر ﺻﺪام ﻛﻪ ﻣﺨﻔﻲ ﺷﺪه در زﻳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﻣﺜﻞ ﭼﺎه ‪،‬‬
‫داﺷﺘﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻫﺎ او را ﺑﺎﻻ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ ‪ ،‬در ﺣﺪﻳﺚ ﻫﻢ اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ دارد ﻛﻪ آن ﻣﺨﻠﻮط ﺧﻮن و آﺑﻲ ﻛﻪ آﺧﺮ ﻛﺎر‬
‫درﺳﺖ ﻛﺮده ﻣﻴﺴ‪‬ﺮ ﻧﺸﺪه ﺳﺮ ﺑﻜﺸﺪ ﻛﻪ ﮔﻴﺮ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ ،‬او را ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و اﻋﺪام ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ از آن ﺑﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﻛﻪ ﭘﺎره ﻣﻴﺸﻮد و داﻧﻪ ﻫﺎي آن ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬
‫اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‪ ،‬اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺎه اﻳﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺷﻤﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد )ﺻﺪام( ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﺮوج آل اﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎن‬
‫ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻗﺒﻼ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺣﺪﻳﺚ زﻳﺎد دارﻳﻢ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ‪ 15 ،‬ﻣﺎه ﺗﺎ ﻇﻬﻮر آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﻳﻌﻨﻲ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬اﻣﺎﻣﺎن از ﺧﺮوج او وﻗﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ‪ 6‬ﻣﺎه ﻣﻲ ﺟﻨﮕﺪ ‪ 5‬ﺷﻬﺮ را از ﺟﻤﻠﻪ دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‪ ،‬ﻗﻨﺴﺮﻳﻦ‪ ،‬اردن‬
‫و ‪ ...‬را ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ‪ 9‬ﻣﺎه ﻫﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻳﻚ روز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺳﺮﺑﺎزان ﺣﻀﺮت ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫و اﻣﺎ ﺧﻮﻧﺨﻮار ﺑﻮدن ﺻﺪام ‪ ،‬ﻣﻴﺨﺎﺋﻴﻞ رﻣﻀﺎن )ﺑﺪل ﺻﺪام( ﻛﻪ زﻣﺎن زﻳﺎدي ﺑﺎ ﺻﺪام ﺑﻮده و از ﺗﻤﺎم راز زﻧﺪﮔﻲ او ﺧﺒﺮ‬
‫دارد‪ ،‬ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ از ﺻﻔﺎت ﺻﺪام ﺧﻮردن ﺧﻮن اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺼﻮرت اﻣﺮي ﻋﺎدي درآﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬وي از‬
‫دﻳﺪن ﺧﻮن و از ﺑﻮي ﺧﻮن ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺑﻄﻮر ﻣﺮﺗﺐ ﺧﻮن ﻣﻲ ﺧﻮرد‪.‬‬

‫داﻧﻴﺎل ﻧﺒﻲ در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬ﻣﻦ ﻛﻪ داﻧﻴﺎﻟﻢ ‪ ،‬رؤﻳﺎﻳﻲ در ﺷﻬﺮ ﺷﻮش دﻳﺪم ‪ .‬ﭼﻮن ﮔﻨﺎه و ﻋﺼﻴﺎن ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫رﺳﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺳﺨﺖ روي و در ﻣﻜﺮﻫﺎ ﺑﺮﺧﻮاﻫﺪ ﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻮ‪‬ت او ﻋﻈﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﻟﻴﻜﻦ ﻧﻪ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬
‫ﺧﻮدش ) ﻣﻨﻈﻮر ﺗﻮپ و ﺗﺎﻧﻚ و اﺗﻢ و ﻏﻴﺮه( و ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺷﺪه ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺪﺳﻴﻦ را‬
‫ﻫﻼك ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻜﺮ و ﺣﻴﻠﻪ در دﺳﺖ اوﺳﺖ و ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ و ﺑﺎ اﻣﻴﺮ اﻣﻴﺮان )ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي( ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد و اﻳﻦ در اﻳﺎم آﺧﺮ واﻗﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ داﻧﻴﺎل ﺑﻌﺪ از رؤﻳﺎي اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﺪم و‬
‫‪.....‬‬

‫‪342‬‬
 ‫ﮔﺮﻣﻲ ﻫﻮا از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر‬

‫اﻣﺎم رﺿﺎ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر ﻫﻮا ﺳﺨﺖ ﮔﺮم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ص ‪1023‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪389‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﺑﺮ ﭘﺎ ﻧﺸﻮد ﻇﻬﻮر ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ص ‪ - 238‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﻴﺮﺟﻬﺎﻧﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻛﻨﺰ اﻷﻋﻤﺎل ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﺳﻮ‪‬م ﻣﺴﻨﺪ أﺣﻤﺪ إﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﺟﺰء ﺷﺸﻢ ص ‪16‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬از ﻋﻼﻣﺎت ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺻﻐﺮي' )ﻇﻬﻮر( اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ ﺑﺎرﻳﺪن ﺑﺎران‪،‬‬
‫ﻫﻮا ﮔﺮم ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ص ‪ - 244‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﻴﺮﺟﻬﺎﻧﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻛﻨﺰ اﻷﻋﻤﺎل ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ﺳﻮ‪‬م‪.‬‬

‫ﻣﺴﻨﺪ إﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ ﺣﺎﺷﻴﻪ ‪.22‬‬

‫‪343‬‬
 ‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮات آب و ﻫﻮاﺋﻲ ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺴﺎس اﺳﺖ و ﻫﻤﻪ واﻗﻒ ﺑﻪ آن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬در ﻋﻴﻦ‬
‫ﺣﺎل ﭼﻨﺪ ﺳﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 13‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ » : 87‬ﮔﺮﻣﺎي ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ در اﺳﺘﺮاﻟﻴﺎ ﺟﺎن ‪ 22‬ﻧﻔﺮ در ﻳﻚ روز و در ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﮔﺰارش ﺗﻠﮕﺮاف دﻣﺎي ﺑﺎﻻي ‪ 45‬درﺟﻪ در ﭘﺎﻳﺘﺨﺖ در ﻛﺸﻮر)آدﻻﻧﺪ ( ﺿﻤﻦ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎن ‪ 22‬ﻧﻔﺮ ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺧﻂّ‬
‫راه آﻫﻦ را ﻛﺞ و ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻴﺤﺎﻟﻲ ﻣﺮدم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ )«.‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﺗّﻔﺎق در وﺳﻂ ﭼﻠّﻪ ﻛﻮﭼﻚ و در اﺻﻞ‬
‫زﻣﺴﺘﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ(‪.‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 27‬ﺗﻴﺮ ‪ » :89‬ﮔﺮﻣﺎي ﻫﻮاي ﺟﻬﺎن رﻛﻮرد ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬اداره ﺟﻮ‪ ‬و اُﻗﻴﺎﻧﻮس آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻋﻼم ﻛﺮد ‪ :‬ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ دﻣﺎي‬
‫ﻫﻮاي ﺟﻬﺎن از ژاﻧﻮﻳﻪ ﺗﺖ ژوﺋﻦ ‪ ) 2010‬دي ‪ 88‬ﺗﺎ ﺗﻴﺮ ‪ (89‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻴﺰان ﺧﻮد‪ ‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻣﺎي ﻫﻮا را ﺛﺒﺖ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ‪ 1880‬ﺗﺎﻛﻨﻮن رﺳﻴﺪه« ) رﻛﻮرد ﻛﻞّ ﺷﻜﺴﺘﻪ(‬

‫ﻛﻴﻬﺎن ‪ 24‬آذر ‪ » :86‬ﻣﻌﺎون رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﺎﺑﻖ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻣﻘﺼ‪‬ﺮ اﺻﻠﻲ در ﮔﺮم ﺷﺪن ﻛﺮه زﻣﻴﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎﺳﺖ«‬

‫ﻛﻴﻬﺎن ‪ 3‬ﺧﺮداد ‪ » :86‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﮔﺮم ﺷﺪن ﻫﻮاي ﻛﺮه زﻣﻴﻦ و آب ﺷﺪن ﻳﺨﻬﺎي ﻗﻄﺒﻲ ‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﺰﻳﺮه ﺑﺰرگ ﻳﺨﻲ از‬
‫ﻳﺨﻬﺎي ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل ﺟﺪا ﺷﺪ ‪« ...‬‬

‫ﻛﻴﻬﺎن ‪ 12‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ » :85‬ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ از داﻧﺸﻤﻨﺪان آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﻄﺮ ﮔﺮم ﺷﺪن زﻣﻴﻦ را ﻣﻄﺮح ﻧﻜﻨﻨﺪ«‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 1‬آﺑﺎن ‪ » :87‬ﮔﺮﻣﺎي زﻣﻴﻦ را ﺟﺪ‪‬ي ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻫﺸﺪار داده ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪه اﻓﺰاﻳﺶ ﮔﺮﻣﺎي‬
‫ﺟﻬﺎن ﻋﻮاﻗﺐ و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻧﺎﮔﻮاري ﺑﺮاي ﺑﺸﺮ دارد‪«.‬‬

‫‪344‬‬
 ‫ﻛﻴﻬﺎن ‪ 17‬ﺗﻴﺮ ‪ » : 86‬ﮔﺮم ﺷﺪن زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ را آواره ﻣﻴﻜﻨﺪ «‬

‫ﻛﻴﻬﺎن ‪ 24‬اﺳﻔﻨﺪ ‪ » : 82‬ﺳﺎل ‪ ،2003‬ﮔﺮﻣﺘﺮﻳﻦ ﺳﺎل در ‪ 500‬ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ) « ...‬ﺳﺎل ‪ 89‬ﻛﻪ رﻛﻮرد را ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﺳﺎل ‪ 82‬ﻫﻢ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮﺳﺎل ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ روﻳﻢ ﮔﺮم ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد(‪.‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 12‬ﺗﻴﺮ ‪ » :89‬ﻫﺸﺪار داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ درﺑﺎره وﻗﻮع ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه آب و ﻫﻮاﺋﻲ در ﺳﻄﺢ‬
‫ﺟﻬﺎن ‪« ....‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 21‬ﺗﻴﺮ ‪ » :89‬ﭘﺪﻳﺪه ﺟﻬﺎﻧﻲ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ ﮔﺮﻣﺎ ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪي ﺑﺮاي ﺣﻴﺎت ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ‪« ...‬‬

‫ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ ...... :‬ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺧﺸﻜﻲ ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻲ ‪ ،‬ﻫﺮج و ﻣﺮج ﭘﻴﺶ آﻳﺪ ﻛﻪ در آن ﺳﺎﻟﻬﺎ ﻛﺎر ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻳﻜﺴﺮه ﺷﻮد و‬
‫ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري ﺑﺮ آﻧﺎن وارد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ج ‪ - 2‬ص ‪908‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬آﻧﺮوز ) در آن ﻧﺰدﻳﻜﻲ( اﺧﺘﻼﻓﺎت و ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ ﻓﺮاوان ﮔﺮدد‪ .‬ﺳﺨﺘﻲ ‪ ،‬ﻗﺤﻄﻲ و‬
‫ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ زﻣﺎﻧﻪ را ﻓﺮا ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﺗﻨﮕﻨﺎ اﻓﺘﺪ و اﻣﻴﺪﻫﺎ ﻗﻄﻊ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪894‬‬

‫‪345‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻛﻴﻔﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﻗﺤﻄﻲ‪ ،‬ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ و ﮔﺮاﻧﻲ ﻗﻴﻤﺘﻬﺎﺳﺖ درآﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ‪ ،‬و ﻛﻴﻔﺮ ﺑﺰرگ ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺮّان ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪825‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻷﺛﺮ ص ‪303‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 51‬ص ‪ 59‬و ﺟﻠﺪ ‪ 53‬ص ‪.56‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻹﺳﻼم ص ‪.57‬‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬در ﭘﻴﺸﻘﺪم ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ‪ .....‬ﻣﻠﺨﻬﺎﻳﻲ در ﻓﺼﻞ و‬
‫ﻏﻴﺮ ﻓﺼﻞ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺑﺮ زراﻋﺖ و ﻏﻼت ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورﻧﺪ و ﻣﻮﺟﺐ ﻛﻤﻲ ﻣﺤﺼﻮل ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻣ‪‬ﺰﻣﻦ‪....‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪822‬‬

‫اﻋﻼم اﻟﻮري ص ‪427‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪267‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪188‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻹﺳﻼم ص ‪50‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪184 ، 185‬‬

‫اﻹﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪218‬‬

‫‪346‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﺧﺸﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﻗﺤﻄﻲ و ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ و ﮔﺮاﻧﻲ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺳﺎﻳﻬﺴﻨﮕﻴﻦ را ﻣﻲ‬
‫ﮔﺴﺘﺮاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪826‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻹﺳﻼم ص ‪189‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ ، 52‬ص ‪226‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪188‬‬

‫و ده ﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ دﻳﮕﺮ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﺸﻚ ﺷﺪن رود ﻧﻴﻞ ‪ ،‬ﺧﺸﻜﻴﺪن درﻳﺎﭼﻪ ﻃﺒﺮﻳ‪‬ﻪ ‪ ،‬ﺧﺸﻜﻴﺪن ﻗﻨﻮات و ‪ ...‬در اﺣﺎدﻳﺚ‬
‫آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪه وﻟﻲ در اﻳﺮان و ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ در‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻨﺪ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻴﻜﻨﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺠﺰ ﺟﻮاﻧﺎن ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺎل ﻫﺎي ﻧﻪ ﭼﻨﺪان دور ﻫﺮﺳﺎل ﭼﻬﺎر‪ ،‬ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺷﺶ ﺑﺎر ﺑﺮف ﻣﻲ ﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬ﺣﺪاﻗﻞّ ‪20‬‬
‫ﺳﺎﻧﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺘﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻮد وﻟﻲ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن اﻣﺮوزي ﺑﻌﻀﻲ ﺑﺮف را ﻧﺪﻳﺪه‬
‫اﻧﺪ‪.‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 23‬ﺗﻴﺮ ‪ : 90‬ﭼﻬﺎرﻫﺰار و ‪ 380‬روز ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﺷﺪﻳﺪ آب ﻗﻨﺎﺗﻬﺎ ‪ ،‬ﺿﺮر ﭼﻬﺎر ﻫﺰار ﻣﻴﻠﻴﺎرد‬
‫ﺗﻮﻣﺎﻧﻲ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﻓﻘﻂ در ﺷﻴﺮاز و ﺧﻼﺻﻪ ﭼﻜﻴﺪه ﮔﺰارش‪:‬‬

‫» ﺗﺪاوم ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ در ﻛﺸﻮر ﻛﻪ در ﺑﺮﺧﻲ ﻧﻘﺎط وارد ﭼﻬﺎردﻫﻤﻴﻦ ﺳﺎل ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﺴﻴﺎري از روﺳﺘﺎﻫﺎ و ﺷﻬﺮﻫﺎ‬
‫را درﮔﻴﺮ ﺧﻮد ﻛﺮده اﺳﺖ و اﻛﻨﻮن ﻣﺮگ ﺗﺪرﻳﺠﻲ روﺳﺘﺎﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺑﻲ روﻳﻪ و آﻓﺘﺎب ﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪن ﻛﺸﺎورزان و‬

‫‪347‬‬
 ‫داﻣﺪاران ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘﻪ رو ﺑﻪ اﻓﺰاﻳﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻛﻪ ﺣﺠﻢ ﺧﺴﺎرات وارده ﻧﺎﺷﻲ از ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ در ﻫﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬
‫ﻣﻴﻠﻴﺎدري اﺳﺖ وﻟﻲ از ﺣﻤﺎﻳﺖ و ﺟﺒﺮان ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﻴﺮ اﻋﺘﺒﺎرات ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬
‫و ﺳﻮي ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎي زﻳﺮ ﺑﻨﺎﻳﻲ و ﭘﻴﺸﮕﻴﺮي از ﺧﺴﺎرﺗﻬﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮده و در ﻛﺎرﻫﺎي از ﻧﻮع ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ وﻟﻲ‬
‫روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن ﺑﺮ اﻳﻦ ﺑﺎورﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺧﺴﺎرت اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﻛﺎﻫﺶ دﻫﺪ و ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎﻳﻪ ﻓﻘﺮ‬
‫ﺑﺮ ﺳﺮ آﻧﺎن ﺳﻨﮕﻴﻦ ﺗﺮ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل اﻣﺮوز ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺌﻮﻻن ﺑﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮي ﺟﻠﻮي ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ داﻣﻬﺎ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺟﺮت روﺳﺘﺎﺋﻴﺎن و‬
‫ﺗﺨﺮﻳﺐ ﻣﺮاﺗﻊ و ‪ ...‬را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮداﻳﻲ در ﻛﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ! «‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 21‬ﻣﺮداد ‪ » :89‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﻣﺘﻮاﻟﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ‪ 73‬رﺷﺘﻪ ﻗﻨﺎت در ﻓﻬﺮج ﺧﺸﻚ ﺷﺪ« ) ﻓﻘﻂ‬
‫ﻓﻬﺮج ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ دارد(‪.‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 31‬اردﻳﺒﻬﺸﺖ ‪ ) 90‬ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘّﺤﺪ در ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻜﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺖ ﺧﻮد ﻛﻪ‬
‫در ‪ 22‬ﻣﺎرس ‪ 1992‬ﻣﻴﻼدي ﺑﺮﮔﺰار ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ روز را روز ﺟﻬﺎﻧﻲ » آب « ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬از ﻫﻤﺎن زﻣﺎن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺎ‬
‫ﺗﻬﻴ‪‬ﻪ ﻣﻘﺎﻻت ﻋﻠﻤﻲ ﻫﺸﺪار داده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻠّﺖ ﮔﺮﻣﺎﻳﺶ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ از ﻛﺮه زﻣﻴﻦ در آﻳﻨﺪه دﭼﺎر ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ ﺷﺪﻳﺪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﻛﻴ‪‬ﻪ ‪ ،‬ﺳﻮرﻳﻪ ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ از اﻳﺮان و ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر آﺳﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ در ﺷﻤﺎر ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ در ﻣﻨﺎﻃﻘﻲ از اﻳﺮان و آﺳﻴﺎ آﺷﻜﺎر ﺷﺪه‬
‫اﺳﺖ(‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮ ادﻳﺎن‪:‬‬

‫‪ -1‬آﺋﻴﻦ ﻫﻨﺪو‬

‫‪ ...‬در ﻫﻨﺪ در ﻣﻴﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪان ﺑﻪ ﺑﺮاﻫﻤﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻮﻋﻮدي ﺑﻨﺎم » ﻛﺎﻟﻜﻲ« ﻣﮋده داده ﺷﺪه و ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻋﺘﻘﺎد ﺑﺮﻫﻤﻨﺎن ‪ ،‬در‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻫﻤﻴﻦ دوره ي زﻣﺎﻧﻲ ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪348‬‬
‫ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛُﺘﺐ ﻣﻘﺪ‪‬س ﺑﺮﻫﻤﻨﻲ ﻫﺮدوره ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻋﺼﺮ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻋﺼﺮ ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﻋﺼﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺟﻨﮓ‪،‬‬
‫اﺧﺘﻼف‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮدي ارزﺷﻬﺎي اﺧﻼﻗﻲ و ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﻋﺼﺮ ) وﻳﺸﻨﻮ ( ﺑﺼﻮرت ﻛﺎﻟﻜﻲ ﺳﻮار ﺑﺮ اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ درﺧﺸﺎﻧﻲ در دﺳﺖ دارد‪ ،‬ﺑﺪﻛﺎران و ﺑﺪ دﻳﻨﺎن را ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﭘﺎﻛﺪﻳﻨﺎن و ﻧﻴﻜﺎن از ﻧﻌﻤﺘﻬﺎي اﺧﺮوي‬
‫او ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻮ آﻏﺎز ﻣﻴﺸﻮد و ﻋﺼﺮ ﻃﻼﺋﻲ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در ﺳﻴﻄﺮه ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﺞ ‪ ،‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ ص ‪14‬‬

‫ادﻳﺎن و ﻣﻜﺘﺒﻬﺎي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻫﻨﺪ ‪ ،‬ﺟﻠﺪ ‪ ، 1‬دارﻳﻮش ﺷﺎﻳﮕﺎن ص ‪274‬‬

‫اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ ﺳﺎل ‪1364‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪» :‬ﻛﺎﻟﻜﻲ« ﻣﻨﺠﻲ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻳ‪‬ﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ در رواﻳﺎت دﻳﻨﻲ ﺧﻮدﻣﺎن و ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫اﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ و ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ در دﻳﻦ ﺑﺮﻫﻤﺎﻧﺎن ﻫﻢ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬ﺿﻤﻨ ًﺎ از ﻧﻈﺮ آﻧﺎن اﻛﻨﻮن در آﺧﺮ‬
‫دوره ﭼﻬﺎرم ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫‪ -2‬آﺋﻴﻦ زردﺷﺖ اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻗﺪﻳﻢ‪:‬‬

‫ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺤﺎي آﺋﻴﻦ زرﺗﺸﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان اوﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻣﺮگ او ﻧﻬﻀﺖ رﻫﺎﺋﻲ ﺑﺨﺶ‬
‫ﺧﻮﻳﺶ را آﻏﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و در زﻣﺎن او دﻧﻴﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در ﺳﻴﻄﺮه ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﺞ ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ ص ‪15‬‬

‫ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ دﻳﻨﻬﺎي ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﺆﻟﻒ ﺟﻮزف ﻛﺌﻮ‪ ،‬ﺗﺮﺟﻤﻪ اﻳﺮج ﭘﺰﺷﻚ ﻧﻴﺎ‪ ،‬ﭼﺎپ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺳﺎل ‪ 1350‬ص ‪158‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﻫﻤﺎن )ﻣﻨﺠﻲ( ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻛﻪ در ﻫﺮ دﻳﻦ و اﻋﺘﻘﺎدي ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ اﺳﻤﮕﺬاري ﺷﺪه وﻟﻲ در‬
‫ﺷﺮح و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ ﻳﺎ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮرش اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺗﻤﺎم ادﻳﺎن ﻳﻚ ﻧﻮع و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻮرت اﺳﺖ‬

‫‪349‬‬
 ‫و ﺑﺎ اﺣﺎدﻳﺚ اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺎ ﻣﻨﻄﺒﻖ اﺳﺖ‪ .‬و اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺳﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﭘﺲ از ﻣﺮگ زرﺗﺸﺖ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‬
‫اﻻن ‪ 3000‬ﺳﺎل اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﺮد و رﻳﺰش ﻛﺎر ﻧﺪارم ﻛﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻛﺎر داﺷﺖ ﭼﻮن در ﻗﺪﻳﻢ ﺗﺎرﻳﺨﻬﺎي دﻗﻴﻖ و ﻣﺸﺨﺼﻲ‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ و اﻣﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ از ﻓﺮزﻧﺪان اوﺳﺖ ﺗﻮﺿﻴﺦ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﻣﻴﺪﻫﻢ‪:‬‬

‫در ﺟﻨﮓ ﻗﺎدﺳﻴ‪‬ﻪ ﭘﺲ از ﺷﻜﺴﺖ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن و ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﺮدار ﻧﺎﻣﻲ اﻳﺮان »رﺳﺘﻢ ﻓﺮخ زاد« ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻳﺰدﮔﺮد ‪،‬‬
‫آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد آﻣﺎده ﻓﺮار از ﻛﺎخ ﺷﺎﻫﻲ ﺧﻮد ﺷﺪ‪ ،‬آن ﻛﺎخ ﭘﺮﺷﻜﻮه ﻣﺪاﺋﻦ ! درب اﻳﻮان‬
‫ﻛﺎخ اﻳﺴﺘﺎد و ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻛﺎخ ﻛﺮد و ﻣﻮرد ﺧﻄﺎب ﻗﺮارش داد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻫﺎن! اي ﻛﺎخ درود ﻣﻦ ﺑﺮﺗﻮ ﺑﺎد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن‬
‫از ﺗﻮ ﺟﺪا ﻣﻴﺸﻮم ﺗﺎ آﻧﮕﺎه ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد ﻛﻪ ﻫﻨﻮز زﻣﺎن ﻇﻬﻮر او ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﺴﻮي ﺗﻮ ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدم‪.‬‬

‫ﺳﻠﻴﻤﺎن دﻳﻠﻤﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ :‬ﻣﻦ در ﺧﺼﻮص اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﻮال ﻛﺮدم اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬او«‬
‫ﻣﻬﺪي ﻣﺎﺳﺖ و ﻓﺮزﻧﺪ دﺧﺘﺮ ﻳﺰدﮔﺮد اﺳﺖ و ﻳﺰدﮔﺮد ﭘﺪر او ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻲ ﺑﻲ ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ ﻣﺎدر اﻣﺎم ﺳﺠﺎد ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻳﺰدﮔﺮد‬
‫‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 51‬ص ‪164‬‬

‫ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺳﻴﺪ اﺳﺪاﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺷﻬﻴﺪي ص ‪355 ،356‬‬

‫در زﻧﺪ اوﺳﺘﺎ دارﻳﻢ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از زرﺗﺸﺖ در ﻛﺘﺎب ) زﻧﺪ اوﺳﺘﺎ( آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻨﺎم » آﺷﻴﺰ رﻳﻜﺎ« )ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي داﻧﺎﺋﻲ ﻫﺎ( ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و ﻋﺎﻟﻢ را ﺑﻪ ﻋﺪل و دﻳﻦ ﻣﺰﻳ‪‬ﻦ ﻣﻴﺪارد‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺷﺨﺼﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻨﺎم » ﭘﺘﻴﺎره« ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺘﻴﺎره ﺑﻤﺪ‪‬ت ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‬
‫در اﻣﺮ او و ﻣﻠﻚ او آﻓﺖ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد و در ﻛﺎر او اﺧﻼل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻣﺪت آﺷﻴﺰرﻳﻜﺎ ﺑﺮ اﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﺎﻟﺐ آﻳﺪ‬
‫و دﻧﻴﺎ را ﺑﺎ ﻋﺪل و دﻳﻦ زﻳﺒﺎ ﺳﺎزد و ﻛﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻚ را ﻛﻪ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﻐﻴﻴﺮ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻪ اﺻﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎزآورد‪ .‬ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ و‬
‫ﻃﻐﻴﺎن را از ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺤﻮ ﻛﻨﺪ‪ .‬دﻳﻦ ﺣﻖّ را ﻧﺼﺮت دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن از او ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در آن زﻣﺎن اﻣﻨﻴ‪‬ﺖ و اﺳﺘﻘﻼل‬
‫ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺮدد و ﻣﺤﻨﺖ زاﻳﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در ﺳﻴﻄﺮه ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﺞ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ ص ‪15‬‬

‫‪350‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻟﻤﻠﻞ ﺟﻠﺪ ‪ ، 1‬ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪ اﻟﻜﺮﻳﻢ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻧﺘﺸﺎرات اﻗﺒﺎل ﺳﺎل ‪ ،1373‬ص ‪.389‬‬

‫) ﭘﺘﻴﺎره ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻬﺎﺟﻢ ﻟﻘﺐ اﻫﺮﻳﻤﻦ اﺳﺖ (‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ در اﺳﺎﻃﻴﺮ اﻳﺮان ‪ ،‬ﭘﺎره ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻬﺮداد ﺑﻬﺎر ص ‪169‬‬

‫آﺷﻴﺰرﻳﻜﺎ ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻮﻋﻮد اﺳﺖ‪ .‬اﺻﻞ ﮔﻔﺘﺎر اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻮﻋﻮد ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ در آن زﻣﺎن از ﻇﻬﻮر اﻳﺸﺎن‬
‫ﭘﺘﻴﺎره اي ) ﻫﻤﺎن ﻣﻬﺎﺟﻢ ‪ -‬اﻫﺮﻳﻤﻦ( ﻫﻤﻴﻦ آﻣﺮﻳﻜﺎي اﻣﺮوز ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﺎر او و ﻣﻠﻚ او و اواﻣﺮ او اﺧﻼل‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورد‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ي ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ راه‬
‫اﻧﺪاﺧﺘﻪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﻨﻮز ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻧﺸﺪه ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل اﻳﻦ ﻣﻨﺠﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﻫﻞ ﻋﺎﻟﻢ ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻴﺸﻮد و دﻧﻴﺎ را ﺑﺎ‬
‫ﻋﺪل و دﻳﻦ زﻳﺒﺎ ﺳﺎزد‪ .‬ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ و ﻃﻐﻴﺎن را از ﺑﻴﻦ ﻣﻴﺒﺮد‪ .‬ﻛﺎرﻫﺎي ﻧﻴﻚ و ﺧﻮب را ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻴﺪﻫﺪ و ﺧﻼﺻﻪ ﺗﻤﺎم‬
‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺸﺎءاﷲ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻛﻪ ﺗﺸﺮﻳﻒ ﺑﻴﺎورد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬در ﻛﺘﺎب زﻧﺪ اوﺳﺘﺎ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ‬
‫ﻧﻜﻨﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻧﻴﺎزي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻨﺠﺎ ﻳﻚ ﻣﺴﺎﻟﻪ را ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺮادران ﻋﺰﻳﺰ و ﺧﻮاﻫﺮان ﻣﺤﺘﺮﻣﻪ ﻋﺮض ﻣﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ در ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﺧﺮ‬
‫اﻟﺰﻣﺎن ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ را ﻣﻄﺮح ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ اﺳﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻨﺠﻲ ‪ ،‬آورده اﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻜﻨﻴﺪ) ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ‪ ،‬ﻣﻤﺘﺎﺗﺎ‪،‬‬
‫ﻣﺎﺷﻴﻊ‪ ،‬آﺷﻴﺰرﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻟﻜﻲ‪ ،‬ﻣﻬﺮ و ‪ ....‬ﻣﺜﻼ ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﺣﻜﻴﻢ در ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﻧﺎﻣﻪ اش‪ ...‬ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﺷﺎﮔﺮد زرﺗﺸﺖ ﺑﻮده‪( ....‬‬

‫ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪه ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن دﻳﻦ را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن رواج دﻫﺪ‪ .‬ﻓﻘﺮ و ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ را رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﺳﺎزد‪ .‬اﻳﺰدان را از‬
‫دﺳﺖ اﻫﺮﻳﻤﻨﺎن ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ .‬ﺧﻮﺑﺎن را از دﺳﺖ ﺑﺪان و اﺷﺮار‪ .‬ﻣﺮدم ﺟﻬﺎن را ﻫﻤﻔﻜﺮ و ﻫﻤﮕﻔﺘﺎر و ﻫﻤﻜﺮدار ﮔﺮداﻧﺪ‪) .‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﻛﺎرﻫﺎي اﻣﺎم زﻣﺎن را ﺧﻼﺻﻪ وار ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ و در اﺣﺎدﻳﺚ ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﻢ دارﻳﻢ(‪.‬‬

‫ﻳﺎ زﻧﺪ و ﻫﻮﻣﻦ ﻳﺴﻦ از ﻇﻬﻮر ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻓﻮق اﻟﻌﺎده اي ﺑﻨﺎم ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ )ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪه ﺑﺰرگ( ﺧﺒﺮ داده و درﺑﺎره ﻧﺸﺎﻧﻪ‬
‫ﻫﺎي ﻇﻬﻮرش ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي در آﺳﻤﺎن ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ ﺟﻬﺎن دﻻﻟﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬و ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ از ﺷﺮق و ﻏﺮب‬
‫ﺑﺪﺳﺘﻮر او ﭘﻴﺎم رد‪ ‬و ﺑﺪل ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺷﻬﻴﺪي ص ‪355‬‬

‫‪351‬‬
 ‫ﺑﺸﺎرات ﻋﻬﺪﻳﻦ ص ‪258‬‬

‫او ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ص ‪108‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ در ﺗﻤﺎم ادﻳﺎن اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ را ﻛﻪ در اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ آورده‪ ،‬ﻣﺜﻼً در ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ را در آﺳﻤﺎن دارﻳﻢ‪ ،‬دﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﺳﻴﻨﻪ اي ﻛﻪ در ﻣﺎه دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي‬
‫زﻣﺎﻧﻲ در آﺳﻤﺎن اﻳﺴﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ‪ ....‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ زﻧﺪ و ﻫﻮﻣﻦ ﻳﺴﻦ ﺑﻄﻮر ﻛﻠﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي در‬
‫آﺳﻤﺎن ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ دﻻﻟﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3‬آﺋﻴﻦ ﻣﺴﻴﺢ‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ ﻗﻮﻣﺶ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪ :‬ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﺴﻲ ﺷﻤﺎ را ﻓﺮﻳﺐ ﻧﺪﻫﺪ ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﻣﺴﻴﺢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ را ﮔﻤﺮاه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺸﻨﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎ ﺷﺮوع ﺷﺪه ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ اﻟﺒﺘﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺸﻮد وﻟﻲ ﻫﻨﻮز آﺧﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دوﻟﺘﻬﺎ و ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺠﺎن ﻫﻢ ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ ﭘﻴﺶ درآﻣﺪ‬
‫ﺑﻼﻫﺎي ﺑﻌﺪي اﺳﺖ‪.‬‬

‫آن وﻗﺖ ﺷﻤﺎ را ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ) ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن را( و ﻣﻴﻜﺸﻨﺪ و ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ از ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و‬
‫ﺧﻮﺷﺎن را ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ را ﮔﻤﺮاه ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮا از اﻳﻤﺎﻧﺸﺎن ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدﻧﺪ و ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را ﻟﻮ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و‬
‫از ﻫﻢ ﻣﺘﻨﻔّﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻨﺎه آﻧﻘﺪر ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ را ﺳﺮد ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ‬
‫ﻃﺎﻗﺖ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان ﻗﻼﺑﻲ زﻳﺎد ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﺣﺘﻲ ﻣﻌﺠﺰه ﻫﻢ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد ﺣﺘﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا را ﻫﻢ‬
‫ﮔﻤﺮاه ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮدم دﻧﻴﺎ ﺳﺮﮔﺮم ﻋﻴﺶ و ﻧﻮش و ﻋﺮوﺳﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮري ﻛﻪ درزﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻧﻮح )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﺒﻞ‬
‫از آﻣﺪن ﻃﻮﻓﺎن ﺑﻮد‪ .‬دﻧﻴﺎ ﻣﺜﻞ زﻣﺎن ﻟﻮط ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻏﺮق ﻛﺎرﻫﺎي روزاﻧﻪ ﺷﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲ ﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و ﺧﺮاب ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ...‬ﺑﻠﻪ زﻣﺎن آﻣﺪن ﻣﻦ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪352‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫اﻧﺠﻴﻞ ﻋﻴﺴﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ص ‪ ،34‬اﻧﺘﺸﺎرات آﻓﺘﺎب ﻋﺪاﻟﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن در ﺳﻴﻄﺮه ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﻗﺎﺳﻤﻲ ص ‪247‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻛﻪ ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﮔﺮداﻧﺎن ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﺪ و در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ آﻗﺎ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎﻳﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و دوﻟﺘﻬﺎ و ﻣﻠﺘﻬﺎ ﺑﺠﺎن ﻫﻢ ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﺪ و ﻣﻲ ﺷﻨﻮﻳﺪ از اﺧﺒﺎر ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺳﻮدان‪ ،‬ﻟﻴﺒﻲ‪ ،‬ﺑﺤﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻤﻦ و ‪ ...‬اﻳﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت را ﭘﻴﺶ درآﻣﺪ ﻣﻲ‬
‫داﻧﺪ و ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺷﻤﺎ ﺿﻌﻴﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ) آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻫﺎ( و دﻧﻴﺎ از ﺷﻤﺎ ﻣﺘﻨﻔﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺧﻴﻠﻲ ﻫﺎ ﻫﻢ را ﻟﻮ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ‪...‬‬

‫ﻧﻘﺸﻪ اي رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎ ﻛﺴﻲ را ﺑﻌﻨﻮان ﻣﻨﺠﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﺠﺰه ﻫﺎي‬
‫ﻛﺎذب ﻛﺎر ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫دﺟ‪‬ﺎل اﺟﺎﻋﺒﻲ ﺑﺒﺎر ﻣﻲ آورد ﻛﻪ اﺷﺎرات ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻘﺪر ﺣﺴﺎب ﺷﺪه ﻛﺎر ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ اﮔﺮ اﻣﻜﺎن داﺷﺖ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن ﺧﺪا ﻫﻢ ﻣﺸﻜﻮك ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ و از راه ﺧﺎرج ﻣﻴﺸﺪﻧﺪ ‪ .‬و در ﺧﺼﻮص‬
‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ و ﻣﺸﻐﻮﻟﻴﺖ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ و ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ آﺧﺮت ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﺮح دادن ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ آن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎز ﺑﺮاي ﭼﻨﺪﻣﻴﻦ ﺑﺎر ﻋﺮض ﻣﻴﻜﻨﻢ آﻣﺪن ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻳﻌﻨﻲ ﻇﻬﻮر اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ ،‬ﺻﺪﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ و ‪ ...‬دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺜﻼً در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻌﺮاج ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ رﺳﻮﻟﺶ ﺧﻄﺎب ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ او ﻧﻤﺎز‬
‫ﻣﻴﮕﺬارد‪....‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر از ﮔﻔﺘﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﺷﺒﻲ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﻌﺮاج ﺑﺮدﻧﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ ﻣﻦ ﺷﺪ ﻛﻪ اي ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ! از ﺟﻤﻠﻪ ﻋﻄﺎﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬از ﺻ‪‬ﻠﺐ ﺗﻮ ﻳﺎزده اﻣﺎم ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ آﺧﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ ﻧﻤﺎز ﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺮ ﻛﻨﺪ زﻣﻴﻦ‬

‫‪353‬‬
‫را از ﻋﺪل و داد ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ ﭘﺮﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ از ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر‪ .‬ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﻢ را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ او از ﻫﻼﻛﺖ ﻧﺠﺎت ﻣﻴﺪﻫﻢ‪) .‬ﺣﻀﺮت‬
‫ﺣﺠ‪‬ﺖ(‪ .‬ﮔﻤﺮاﻫﺎن را ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ او ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﻢ‪ .‬ﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳﺎن و ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﻮاﺳﻄﻪ او ﺷﻔﺎ ﻣﻲ دﻫﻢ‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم ﺧﺪاوﻧﺪا! آن ﻛﻲ ) ﭼﻪ ﻣﻮﻗﻊ( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟ ﺧﻄﺎب رﺳﻴﺪ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻫﺮﮔﺎه ﻋﻠﻢ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﻮد و ﺟﻬﻞ و ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﺠﺎي آن ﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻗﺘﻞ و ﻛُﺸﺘﺎر زﻳﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻓﻘﻬﺎ و ﻫﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن واﻗﻌﻲ ﻛﻢ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻋﻠﻤﺎي ﻓﺎﺳﻖ و ﺧﻴﺎﻧﺘﻜﺎر زﻳﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﺷﻌﺮا زﻳﺎد ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬اﻣ‪‬ﺖ ﺷﻤﺎ ﻗﺒﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ را ﻣﺴﺎﺟﺪ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﻗﺮآﻧﻬﺎ را زﻳﻨﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -8‬ﻣﺴﺎﺟﺪ را ﻣﺠﻠّﻞ ﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -9‬ﺟﻮر و ﻓﺴﺎد زﻳﺎد ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪ -10‬ﻣﻨﻜﺮات ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪ -11‬اﻣﺖ ﺷﻤﺎ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻜﺮ ﻛﻨﻨﺪ ) ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف( ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺑﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -12‬ﭘﻴﺮوان ﺷﻤﺎ ﻧﻬﻲ از ﻣﻌﺮوف ﻛﻨﻨﺪ )ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ( ﻣﺮدم را از ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮب ﺑﺎزدارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -13‬ﻣﺮدﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدﻫﺎ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﻨﺪ )ﻟﻮاط(‪.‬‬

‫‪ -14‬زﻧﺎن ﺑﻪ زﻧﺎن ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ )ﻣﺴﺎﺣﻘﻪ(‪.‬‬

‫‪ -15‬زﻣﺎﻣﺪاران ﻛﺎﻓﺮ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﺮان آﻧﺎن زﻧﺎﻛﺎر و دﺳﺘﻴﺎران آﻧﺎن ﺳﺘﻤﮕﺮ و ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮان آﻧﺎن ﻓﺎﺳﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪354‬‬
‫‪ -16‬ﺳﻪ ﺧﺴﻒ در دﻧﻴﺎ واﻗﻊ ﺷﻮد ‪ :‬ﻳﻜﻲ در ﻣﺸﺮق‪ ،‬ﻳﻜﻲ در ﻣﻐﺮب و دﻳﮕﺮي در ﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب‪.‬‬

‫‪ -17‬ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺑﺼﺮه ﺑﺪﺳﺖ ﻳﻜﻲ از ذُر‪‬ه ﺗﻮ )ﺳﻴﺪ( ﻛﻪ ﺗﺸﻨﮕﺎن ﺣﻖّ از او اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -18‬ﻗﻴﺎم ﻣﺮدي از اوﻻد ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪.‬‬

‫‪ -19‬ﻇﻬﻮر دﺟ‪‬ﺎل و ﻗﻴﺎﻣﺶ از ﺳﺠﺴﺘﺎن ) ﺳﻴﺴﺘﺎن(‪.‬‬

‫‪ -20‬ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫اﺛﺒﺎة اﻟﻬﺪي ج ‪ 7‬ص ‪ 391‬و ‪390‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر او ‪ ،‬ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﺧﺎدﻣﻲ ﺷﻴﺮازي ص ‪47‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ‪ ،‬ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻤﺎد زاده‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ‪ ،‬ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ‪ ،‬ص ‪1065‬‬

‫اﺳﺮار آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ‪ ،‬ﻋﺒﺎس اﺳﺘﺎد آﻗﺎﻳﻲ ص ‪294‬‬

‫ﺗﺤﻔﺔ اﻟﻤﻬﺪﻳ‪‬ﻪ ص ‪154‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ‪ ،‬ج ‪ 68‬ص ‪139‬‬

‫و ج ‪ 52‬ص ‪278‬‬

‫و ج ‪ 51‬ص ‪70‬‬

‫ﻣ‪‬ﻨﺘﻘﻢ ﺣﻘﻴﻘﻲ ص ‪325‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪529‬‬

‫‪355‬‬
 ‫ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ج‪ ، 1‬ص ‪ ، 251‬ﺑﺎب ‪23‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﻣﻌﺮاج ﺷﻴﺦ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق و‪...‬‬

‫) ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎت ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد(‬

‫ﺗﺎ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ ﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﺨﺘﺼﺮ داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ دﻳﺪه اﻳﻢ و ﻣﻴﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ اوﺿﺎع و اﺣﻮاﻟﻲ ﺑﺮدﻧﻴﺎ ﺣﺎﻛﻢ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ ﻛﻪ اﺣﺎدﻳﺚ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ اﻣﺖ ﻣﺤﻤﺪ و ﭘﻴﺮوان او اﺷﺎره دارد‪.‬‬

‫در آن زﻣﺎن‪ :‬ﻣﺜﻼ ﻣﻠﻚ ﻋﺒﺪاﷲ ﺣﺮﻣﺴﺮا دارد‪ ،‬ﺧﻮدش را ﻣﻌﺎون ﺧﺪا و ﻛﻠﻴﺪ دار ﻛﻌﺒﻪ ﻣﻲ داﻧﺪ‪ .‬اﻛﺜﺮ ﻣﺨﺎرﺟﻲ ﻛﻪ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫ﺷﻴﻌﻪ ﻫﺎ و ﺗﺮورﻫﺎي ﺷﻴﻌﻪ و ﺣﺰب اﷲ و ﺣﻤﺎس و ﻏﻴﺮه ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬از اﺟﻴﺐ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﺳﺮدر ﻣﻲ آورد!‬

‫ﺧﺎﻧﻢ ﺣﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك را ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻋﻜﺴﻬﺎي ﺿﺪ‪ ‬اﺧﻼﻗﻲ و ﻣﺎﻓﻮق ﻓﺴﺎد ﺳﺮان ﻋﺮب‬
‫را اﻓﺸﺎء ﻣﻴﻜﻨﻢ‪.‬‬

‫در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 16‬ﻣﺮداد ‪ 90‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬

‫» ‪ 30‬ﺳﺎﻋﺖ ﻓﻴﻠﻢ ﻓﺴﺎد اﺧﻼﻗﻲ ﺳﺮان ﻋﺮب در دﺳﺖ ﻫﻤﺴﺮ ﺣﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك«‬

‫ﺳﺮﻫﻨﮓ ﻗﺬاﻓﻲ ﺗﻤﺎم ﻣﺤﺎﻓﻈﺎن ﺷﺨﺼﻲ وي‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺷﺮط او‪‬ل ﻣﺤﺎﻓﻆ ﺷﺪﻧﺸﺎن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ازدواج ﻧﻜﻨﻨﺪ‬
‫و‪ ...‬ﺧﻼﺻﻪ ﺗﺎ ﺑﻨﺪ ﭘﺎﻧﺰده ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻨﺪ و ﻣﺪرك ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ دﻳﺪه اﻧﺪ و ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده و اداﻣﻪ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ) 16‬ﺧﺴﻒ( ‪:‬‬

‫ﺳﻪ ﺧﺴﻒ در ﺷﺮق و ﻏﺮب و ﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﻓﺮاﮔﻴﺮي آب‪ ،‬زﻣﻴﻦ را و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻓﺮورﻓﺘﮕﻲ زﻣﻴﻦ را‬
‫»ﺧﺴﻒ« ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫و اﻣ‪‬ﺎ روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺴﻒ‬

‫‪356‬‬
 ‫‪ -1‬در ﺷﺮق ‪:‬‬

‫در ﺗﺎرﻳﺦ ‪ 26‬دي ‪ 83‬ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ‪ 26‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ 2004‬ﻣﻴﻼدي‪ ،‬ﺳﻮﻧﺎﻣﻲ ‪ 9/8‬رﻳﺸﺘﺮي ﺑﻨﺎم ‪ Tsunami‬در اﻋﻤﺎق اُﻗﻴﺎﻧﻮس‬
‫ﻫﻨﺪ رخ داد ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺗﻠﺨﺘﺮﻳﻦ ﻓﺠﺎﻳﻊ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻗﺮن ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاﺛﺮ ﻓﺮاﮔﻴﺮي آب ﭼﻨﺪ ﻛﺸﻮر ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﺣﺪوداً‬
‫ﺗﺎ ‪ 300‬ﻫﺰار ﺗﻠﻔﺎت و ﭼﻨﻴﺪن ﻫﺰار ﻣﻔﻘﻮد اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﻗﺮار ﺷﺪ دﻳﮕﺮ اﻋﻼم ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎ ‪ 700‬ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺗﻠﻔﺎت ﭘﻴﺶ‬
‫ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻮﻧﺎﻣﻲ ﺷﺮق را در روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪ 20‬و ‪ 83/10/23‬ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬در ﻏﺮب ‪:‬‬

‫در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻮرخ ‪ 88/11/15‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪:‬‬

‫‪ .....‬در ‪ 12‬ژاﻧﻮﻳﻪ ‪ 2010‬زﻟﺰﻟﻪ اي ﺑﻪ ﻗﺪرت ‪ 3/7‬رﻳﺸﺘﺮ در ‪15‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي ﺟﻨﻮب ﻏﺮب ﭘﻮرﺗﻮﭘﺮﻧﺲ در ﻛﺸﻮر ﻫﺎﺋﻴﺘﻲ در‬
‫ﻋﻤﻖ ‪ 8‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮي زﻣﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ را زﻧﺪه ﺑﮕﻮر ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻳﻦ زﻟﺰﻟﻪ اﻳﻨﻘﺪر ﻋﻈﻴﻢ و ﭘﺮﻗﺪرت ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎخ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري را ﻧﻴﺰ ﻓﺮورﻳﺨﺘﻪ اﺳﺖ و ﺟﺮاﺋﺪ ﺗﺎ ‪ 300‬ﻫﺰار‬
‫ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻫﺰار ﻣﻔﻘﻮدي اﻋﻼم ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ در روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺳﻨﮓ ﻗﺒﺮﺷﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪه و ﻗﺮار‬
‫ﺷﺪ اﺟﺴﺎد را ﺑﺪون ﺷﻤﺎرش ﺑﺎ ﻟﻮدر در ﮔﻮر دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮﻳﺰﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 8‬و ‪88/27/10 ، 24/10/88 ، 15/11/88‬‬

‫‪ -3‬در ﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب ‪:‬‬

‫ﺧﺴﻒ ﺟﺰﻳﺮة اﻟﻌﺮب‪ ،‬ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺑﺼﺮه و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺎي ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻈﻬﻮر اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و اﺣﺎدﻳﺜﻲ از اﻣﺎم ﻋﻠﻲ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ از آن اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺧﻄﺒﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪:‬‬

‫‪ ....‬ﺧﺴﻒ و ﻓﺮو رﻓﺘﻦ در ﺑﺼﺮه واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻬﺎي ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ و ﻛﺮاﻧﻪ ﻫﺎي ﭼﺎه ﻫﺎي اﻳﺸﺎن ﺑﺰﻣﻴﻦ ﻓﺮو رود و دو‬
‫ﺧﺴﻒ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺑﺎزار و ﻣﺴﺠﺪ آﻧﺎن ﺑﺎﻫﻢ دﻳﮕﺮ روي ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن آب ﺗﻮﻓﺎن و ﻃﻐﻴﺎن ﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ از دم‬

‫‪357‬‬
‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺟﻨﮕﻬﺎ ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﻧﺪ از ﻏﺮق ﺷﺪن در آب ﻧﺠﺎت ﻧﻴﺎﺑﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ در اﻃﺮاف ﺧﺎرج از ﺑﺼﺮه ﺑﺎﺷﻨﺪ و‬
‫داﺧﻞ ﺑﺼﺮه ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ ، 2‬ص ‪285‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪101‬‬

‫ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ ‪ :‬دﻗﺖ ﺷﻮد ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﻧﺎم »ﺳﻮﻧﺎﻣﻲ« ﻧﺒﻮده وﻟﻲ ﺗﻤﺎم آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮده ‪،‬‬
‫ﻫﻤﺎن ﺳﻮﻧﺎﻣﻲ اﻣﺮوزي اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﺑﺼﺮه ﭼﻨﺎن زﻳﺮ آب ﻣﻴﺮود ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﮔﻠﺪﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﻣﺴﺠﺪ‬
‫آن ﻣﺎﻧﻨﺪ دوﺑﺎل ﭘﺮﻧﺪه دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﮔﻨﺒﺪ ﻣﺴﺠﺪ آن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻴﻨﻪ ﻣﺮغ روي آب دﻳﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد و‪....‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻫﺴﺘﻴﻢ اﻧﺸﺎءاﷲ‪.‬‬

‫ﭘﺲ‪ ...‬از ﺳﻪ ﺧﺴﻒ ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻨﻮن در »ﺷﺮق و ﻏﺮب« اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده و ﺑﺼﺮه در ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ) : 17‬ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺑﺼﺮه(‬

‫ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺑﺼﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ذرﻳﻪ ﺗﻮ )ﺳﻴﺪ( ) ﻫﻢ ﺑﻪ اﻣﺎم و رﻫﺒﺮي ﻣﻌﻈﻢ ﺻﺪق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ( ﻛﻪ ﺗﺸﻨﮕﺎن ﺣﻖّ از او‬
‫اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ‪ :‬در ﺑﻨﺪ ﻫﻔﺪه ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ آورده اﻧﺪ ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺑﺼﺮه ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ذرﻳ‪‬ﻪ ﺗﻮ ﻛﻪ زﻧﮕﻲ ﻫﺎ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ در ﺑﻌﻀﻲ ﻛﺘﺐ ﻛﻪ اﺻﺤﺎب زﻧﺞ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﭼﻮن ﻋﺮﺑﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد در راﻳﺎﻧﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫در ﻋﺮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻣﻌﻨﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻳﺘﺒﻪ‪ ‬اﻟﺰﻧﻮج ‪ ،‬ز زﻧﻮج را ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻪ ﺿﻢ ز ﮔﺮﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﻛﻪ زﻧﮕﻲ ﻳﺎ زﻧﺞ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪358‬‬
 ‫و اﻣﺎ اﺻﻞ آن زﻧﻮج اﺳﺖ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ ز ﻛﻪ ﻣﻌﻨﻲ آن ﺷﺪة اﻟﻌﻄﺶ‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﺎن ﺣﻖّ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬در ﻛﺘﺎب آﻳﻨﺪه و آﻳﻨﺪه ﺳﺎزان‬
‫ﻣﺤﻤﺪ دﺷﺘﻲ ص ‪ 69‬و ‪ 73‬درﺳﺖ ﻣﻌﻨﻲ ﺷﺪه و ﻣﻨﺒﻊ ﻛﺘﺎب ﻟﻐﺖ آﻧﺮا ﻫﻢ آورده اﺳﺖ و در ﻛﺘﺎب ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ‬
‫آور آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻣﻬﺮي ﻧﻴﺰ درﺳﺖ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺼﺮه در ﻃﻮل ﺟﻨﮓ زﻳﺮآﺗﺶ ﺗﻮپ و ﻣﻮﺷﻚ و ﺧﻤﭙﺎره رزﻣﻨﺪﮔﺎن اﺳﻼم ﺑﻮد و ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در ﻛﺮﺑﻼي‬
‫‪ 4‬و ‪ 5‬ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺧﻤﭙﺎره ‪ 60‬ﻫﻢ روي آن آﺗﺶ ﻣﻴﺮﻳﺨﺖ و ﭼﻴﺰي از آن را ﺑﺎﻗﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ و اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺪﺳﺖ رزﻣﻨﺪﮔﺎن‬
‫اﺳﻼم ﺗﺸﻨﮕﺎن ﺣﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞّ ﻗﻮا از ذر‪‬ﻳﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ ‪) : 18‬ﻗﻴﺎم ﻣﺮدي از اوﻻد ﺣﺴﻴﻦ ع(‬

‫در ‪ 2‬ﻣﻨﺒﻊ از ﻣﻨﺎﺑﻊ داده ﺷﺪه ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻌﺪ از ﻗﻴﺎم ﻣﺮدي از اوﻻد ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻛﻪ ﭼﻜﺎر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻧﺼﻒ ﺧﻂ دارد‪.‬‬
‫وﻟﻲ در ﺑﺎﻗﻲ از ﻛُﺘﺐ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺪارد ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ در ﺑﺎﻗﻲ ﻛﺘﺐ از ﻗﻠﻢ اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اداﻣﻪ دارد ‪ ،‬ﺑﻤﺤﺾ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﺮح ﺧﻮاﻫﻢ داد واي اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻨﺪ ﻫﺠﺪه اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ) : 19‬ﻇﻬﻮر دﺟ‪‬ﺎل(‬

‫در اﺣﺎدﻳﺚ دارﻳﻢ ﺣﺪوداً ‪ 40‬روز ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺗﻤﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺠﺰ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ را ﻣﻲ رود و آﺷﻮﺑﻲ ﺑﭙﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در زﻣﺎن ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ وار اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻬﻞ روز ﺑﻪ‬
‫ﻗﻴﺎم آﻗﺎ‪ ،‬دﺟ‪‬ﺎل ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺪ ‪ ) 20‬ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ(‪:‬‬

‫ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ ‪ 15‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻗﻴﺎم اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد ﻛﻪ در اﺣﺎدﻳﺚ آﻣﺪه در اﻳﻦ ﭘﺎﻧﺰده ﻣﺎه ‪ ،‬ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﻲ ﺟﻨﮕﺪ‪ 5 .‬ﺷﻬﺮ‬
‫)ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ‪ ،‬دﻣﺸﻖ و ‪ ( ....‬را ﻣﻴﮕﻴﺮد و ‪ 9‬ﻣﺎه ﻫﻢ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻳﻜﺮوز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﺣﻀﺮت و‬
‫ﺳﺮﺑﺎزان ﺣﻀﺮت ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪359‬‬
 ‫از ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻌﺮاج ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺧﺪا و وﻋﺪه ﺣﻖّ ﻛﻪ ﺑﻪ او داده ﺷﺪه راه زﻳﺎدي ﻃﻲ ﺷﺪه و ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﻣﻮارد اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺠﺰ‬
‫ﺧﺮوج » ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و دﺟﺎل« و در آﺧﺮﻫﺎي ﻛﺎر ﻫﻢ آﻧﻬﺎ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آﻧﺮوز‪.‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر از ﮔﻔﺘﻪ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬

‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﺗﻮﻗﻴﻊ )ﻧﺎﻣﻪ( ﻣﺒﺎرك ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﺞ‬

‫ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ رﺣﻤﺖ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‪:‬‬

‫‪ ...‬ﻣﺎ در ﻧﮕﻬﺪاري ﺷﻤﺎ اﺣﻤﺎل ﻧﻜﺮده و ﻳﺎد ﺷﻤﺎ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻴﻜﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﺑﻼﻫﺎ ﺑﺮﺷﻤﺎ ﻧﺎزل ﮔﺮدﻳﺪه و‬
‫دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ اﺳﺘﻴﻼ ﻣﻲ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ...‬از ﺧﺪاي ﺟﻞ و ﺟﻼﻟﻪ ﭘﺮوا ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ و ﻣﺎرا ﺑﺮ ﻧﺠﺎت دادﻧﺘﺎن از ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﺸﻤﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳﺎري ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻛﻪ در آن ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺮ آﻧﻜﺲ ﻛﻪ اﺟﻠﺶ ﻣﻘﺪر ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻼك ﻣﻲ ﮔﺮدد‬
‫و ﻫﺮآﻧﻜﺲ آرزوﻳﺶ را درك ﻛﺮد زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫آن ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻳﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎ و اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻫﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻣﺮ وﻧﻬﻲ ﻣﺎ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﺋﻴﺪ )وﺧﺪا‬
‫ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻮر ﺧﻮﻳﺶ اﺳﺖ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻛﺎﻓﺮان ﻧﺎﺧﻮش داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ( از ﺑﺮاﻓﺮوﺧﺘﻦ آﺗﺶ ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻘﻴ‪‬ﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮﻳﺪ‪،‬‬
‫آﺗﺸﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا ﮔﺮوﻫﻲ از اﻣﻮﻳﺎن اﻓﺮوﺧﺘﻪ اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ آن ﮔﺮوﻫﻲ راه ﻳﺎﻓﺘﻪ را ﺑﺘﺮﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺿﺎﻣﻦ ﻧﺠﺎت ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ‬
‫اﻳﻨﺎن ارﺗﺒﺎط ﺳﺮّي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ دور اﻓﻜﻨﺪن آن ﻃﺮﻳﻖ‪ ،‬راه ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اي را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺟﻤﺎدي اﻻول از ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺳﺎل آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮآﻧﭽﻪ ﺣﺎدث ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﻳﺪﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﺣﻮادث ﺑﻌﺪي ازﺧﻮاب ﺧﻮد ﺑﻴﺪار ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺰودي )آﺗﺸﻲ(‬
‫آﻳﺘﻲ در آﺳﻤﺎن ﺑﺮﺷﻤﺎ آﺷﻜﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺸﺮق ﻧﻴﺰ روﻳﺪاد‬
‫ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰي و اﺿﻄﺮاب اﻓﻜﻦ ﺣﺎدث ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﺑﺮ ﻋﺮاق ﻃﺎﻳﻔﻪ اي ﻏﺎﻟﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ از اﺳﻼم ﺑﻴﺮون‬
‫رﻓﺘﻪ اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮه ﻋﻤﻞ ﺑﺪﺷﺎن ﺑﺮ آن ﺳﺮزﻣﻴﻦ و ﻣﺮدم آن‪ ،‬روزﻳﻬﺎ ﺗﻨﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﺎ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻃﺎﻏﻮﺗﻲ از‬
‫ﺑﺪﻛﺎران اﻧﺪوه ﺑﺮﻃﺮف ﮔﺮدﻳﺪه و ﺑﺎ ازﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ آﻧﻬﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎران ﻧﻴﻜﻮﻛﺎر ﻣﺴﺮور ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻦ از ﮔﻮﺷﻪ و‬
‫ﻛﻨﺎر دﻧﻴﺎ ﺑﻪ ﺣﺞ ﻣﻲ روﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻤﺎم آرزوﻫﺎ و اﻫﺪاف ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ و ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ در دﺳﺘﺮس آﻧﻬﺎ وﺟﻮد‬
‫دارد و ﻣﺎ را در آﺳﺎن ﻛﺮدن ﺣﺞ آﻧﺎن ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺴﺠﺎم و ﻧﻈﺎم ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﻫﺮﻳﻚ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ‬
‫ﻛﻪ وي را ﺑﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ و از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ وي را ﺑﺮ ﻛﺮاﻫﺖ و ﻏﻀﺐ ﻣﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‬
‫دوري ورزد زﻳﺮا اﻣﺮ ﻇﻬﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻓﺎﻳﺪه اي ﻧﺒﺨﺸﺪ و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ از ﮔﻨﺎه ﻛﺴﻲ را‬

‫‪360‬‬
 ‫از ﻛﻴﻔﺮ ﻣﺎ رﻫﺎﺋﻲ ﻧﺪﻫﺪ ﺧﺪا ﻫﺪاﻳﺖ را ﺑﺸﻤﺎ اﻟﻬﺎم ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ و ﺑﻪ رﺣﻤﺖ ﺧﻮد وﺳﺎﺋﻞ ﺗﻮﻓﻴﻖ را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫آورد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ ، 53‬ص ‪175‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪136‬‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺪر‪ ،‬ص ‪175‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج‪ ،3‬ص ‪379‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ) ﺳﻠﻤﺎن ﺟﺒﻞ اﻵﻣﻞ ( ص ‪929‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪263‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪ 300‬و ‪299‬‬

‫اﺣﺘﺠﺎج ﺷﻴﺦ ﻃﺒﺮﺳﻲ ص ‪278‬‬

‫اﺣﺘﺠﺎج ﺷﻴﺦ ﻃﺒﺮﺳﻲ ج‪ 2‬ص ‪98‬‬

‫اﺣﺘﺠﺎج ﻃﺒﺮﺳﻲ ج‪ 2‬ص ‪ 653‬ﭼﺎپ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬

‫اﻟﻨﺠﻢ اﻟﺜﺎﻗﺐ ) ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد( ص ‪ 203‬و ‪371‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﻧﺎﻣﻪ اي ﻛﻪ ﺣﺪود ﻫﺰارﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺣﻀﺮت ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﻣﻴﻨﻮﻳﺴﺪ و از اﻳﺸﺎن ﻣﻴﺨﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺎﻣﻪ او‬
‫را روﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﺪ و در اﺧﺘﻴﺎر اﻓﺮاد ﻣﺆﻣﻦ و اﻫﻞ ﻗﺮار دﻫﺪ) ﺗﺎ ﺑﺮاي آﻳﻨﺪﮔﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪).‬‬

‫‪361‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ )ره( در ﻋﺼﺮ ﺧﻮدش رﺋﻴﺲ ﺷﻴﻌﻪ و ﻣﺮﺟﻊ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ و در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ‬
‫و ﺑﺎ ﻣﻌﻨﺎ ﻓﻘﻂ در اﻳﺮان ﻣﻌﻨﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻟﺬا ﺧﻄﺎب آﻗﺎ در ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در اﻳﺮان اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ اﻣﺎم و ﺑﺰرﮔﺎن ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‪ ،‬ﻛﺸﻮر اﻣﺎم زﻣﺎن اﺳﺖ و‪ ...‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻗﻴﻊ )ﻧﺎﻣﻪ(‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ و آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن در اﻳﺮان دﻳﺪه اﻳﻢ اﮔﺮ ﻣﺪ‪‬ت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ دﺷﻤﻨﺎن ﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲ‬
‫آوردﻧﺪ و ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ اﻳﺮان را ﺗﻜّﻪ ﭘﺎره ﻣﻴﻜﺮدﻧﺪ و در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻣﻜﺮ و ﺣﻴﻠﻪ و ﺗﻮﻃﺌﻪ و ﺗﺰوﻳﺮ و‬
‫ﺗﻄﻤﻴﻊ و ‪ ...‬دﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر زده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﮕﺎن روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻟﻄﻒ ﺧﺪا و ﻧﻈﺮ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻧﺒﻮد در‬
‫ﻫﻤﺎن اوﻟﻴﻦ ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎ اﻳﺮان ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻴﺨﻮرد و ﺳﻘﻮط ﻣﻴﻜﺮد‪.‬‬

‫و اﺷﺎره ﺣﻀﺮت ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ آن ﺣﺎدﺛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﻳﺴﺖ ﺑﺮاي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﺣﻮادث ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‬
‫و درآﻳﻨﺪه ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ دﺷﻤﻨﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻣﺘﺤﺪاﻧﺸﺎن ﭼﻪ ﻣﺴﺎﺋﻠﻲ را ﺑﺒﺎر ﻣﻲ آورﻧﺪ‪.‬‬

‫در ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺧﻴﻠﻲ از ﻣﺮدم در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ زﻳﺎد‬
‫دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺣﻀﺮت ﻫﻢ در ﻧﺎﻣﻪ اش اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻤﻮده و در ﭼﻨﺪﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﻬﺎ ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﻮﺟﻪ‬
‫ﻋﺎﻣ‪‬ﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﺎﻳﺎ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ در ﻗﺴﻤﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻋﻠﻤﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن آورده اﻳﻢ ﻛﻪ آﻳﺖ اﷲ‬
‫ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازي از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺪوﻳ‪‬ﺖ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺑﺸﺎرﺗﻲ ﺑﺮ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‬
‫ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻮﻋﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮح ﻛﺎﻣﻞ آﻧﺮا در ﻗﺴﻤﺖ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻋﻠﻤﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن ﻳﺎ در ﺻﺒﺢ ﺻﺎدق ﻣﻮرخ‬
‫‪ 20/6/85‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وﻗﺖ ﺷﻤﺎ ﻋﺰﻳﺰان ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮد واﻻ اﺣﺎدﻳﺚ را در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﻣﻲ آورم‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺧﺪا ﺑﻪ آﻧﭽﻪ وﻋﺪه داده )ﻇﻬﻮر( ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﺎﻓﺮان ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﺼﻴﺤﺘﻲ در‬
‫ﺧﺼﻮص درﮔﻴﺮﻳﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آورﻧﺪ و آن ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ دو ﻣﻨﻈﻮره ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺟﺎﺳﻮس وار‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻧﻪ و‬
‫‪ ...‬ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺣﺎدﺛﻪ اي را ﻛﻪ در ﻣﺎه ﺟﻤﺎدي اﻻو‪‬ل آن ﺳﺎل ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ ،‬اﻟﮕﻮ‬
‫ﻗﺮارﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎن و ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ از ﺣﺎدﺛﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺎه ﻋﺒﺮت ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﺣﺎدﺛﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻴﺨﻮاﻫﺪ درآﺧﺮ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺣﺮﻛﺖ آﻗﺎ ﻛﻪ در ﻧﺎﻣﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫در اﺻﻞ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ﮔﻮش ﺑﻪ زﻧﮓ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻌﺪ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻛﺪام اﺗّﻔﺎق ‪ ،‬ﻛﺪام ﺣﺎدﺛﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﺎ را ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪362‬‬
‫اﺻﻞ ﺣﺪﻳﺚ )ﻧﺎﻣﻪ( آﻗﺎ را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻤﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺪه ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﻳﺎ ﺳﻨّﺸﺎن ﻛﻢ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﻧﺪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﺎ ﭘﻮزش از‬
‫ﻋﻠﻤﺎء و ﺣﻜﻤﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن و ﺳﺮوران ﻋﺰﻳﺰ ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ آﻧﺎن دﺳﺖ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺮدن ﺧﻄﺎﺳﺖ و ﺻﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آوردن ‪،‬‬
‫ﺑﻲ ﻣﻌﻨﺎ!‬

‫)ﻳﺎزدﻫﻢ ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ( در آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻳﻚ روز ﭼﻨﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪110‬ﻃﺒﻘﻪ اي ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﺠﺎرت‬
‫ﺟﻬﺎﻧﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎ زد و ﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ 106‬ﻃﺒﻘﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻫﺎي دوﻗﻠﻮ ﻣﻴﮕﻔﺘﻨﺪ) ﭼﻮن ﭘﻬﻠﻮي ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ(‬
‫‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎن ﺟﺎﺳﻮﺳﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻛﻪ در زﻳﺮ زﻣﻴﻦ و ﻫﻢ ﻛﻒ ﺑﻮد زد‪ .‬ﻫﻤﻪ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺖ ﭼﻪ آﺗﺶ‬
‫ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﻫﻴﭻ ﻛﺲ و ﻫﻴﭻ ﺟﺎ دﻳﺪه ﻧﺸﺪه‪ .‬آﺗﺶ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ 110‬ﻃﺒﻘﻪ در آﺳﻤﺎن ﺷﻌﻠﻪ ﻣﻴﻜﺸﻴﺪ‪ .‬در‬
‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻴﻜﺮدي ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻞّ آﺳﻤﺎن آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﻨﺘﺎﮔﻮن ﻫﻢ در روي زﻣﻴﻦ آﺗﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ آﺗﺶ آﺳﻤﺎن و آﺗﺸﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آن در زﻣﻴﻦ ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ آﻣﺪه و اﻫﻤﻴﺘﻲ ﻛﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﺎﻃﻦ داﺷﺖ‪،‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮ ﺧﻴﻠﻲ ﻋﺠﻴﺐ ﻛﻪ دﻳﺪه وﺷﻨﻴﺪه ﻧﺸﺪه و ﺑﺎﻃﻦ ﻫﻢ از ﻫﻤﺎن زﻣﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎ دﺧﺎﻟﺘﻬﺎي ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ را ﺷﺮوع ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺸﺮق ﻛﻪ اﺷﺎره ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎي دوﻗﻠﻮ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺎﻧﻪ ي اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺎره ﻃﺎﻟﺒﺎن و و ﺑﻦ ﻻدن ﺑﻮده ﺣﻤﻠﻪ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ اﻓﻌﺎﻧﺴﺘﺎن ﻧﻤﻮد ﻛﻪ آﺛﺎر آن اﻻن ﻫﻢ اداﻣﻪ دارد‪ .‬ﭼﻪ‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺘﻬﺎﻳﻲ ﺑﺒﺎر آورد ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻫﻢ آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺑﻌﺪ از آن ﻫﻤﺎن ﮔﺮوه از ﺧﺪا ﺑﻲ ﺧﺒﺮ و ﺑﺪور از اﺳﻼم ﺑﻪ ﻋﺮاق ﻏﺎﻟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﺑﻌﺪ از‬
‫ﺗﺴﻠّﻂ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻫﻢ اداﻣﻪ دارد آﺛﺎر آن‪ .‬ﻛﻪ ﺣﻀﺮت در اﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺑﻲ ﺑﻨﺪ و‬
‫ﺑﺎري ﺧﻮد ﻣﺮدم ﻋﺮاق را ﻫﻢ ﻣﺴﺒﺐ اﻳﻦ ﺳﺒﺐ داﻧﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺣﻀﺮت در ﺣﺪﻳﺚ آورده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﻃﺎﻏﻮت در‬
‫اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻛﻪ ﺻﺪام اﺳﺖ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر و ﻣﺘﻘﻴﻦ و ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﻣﺴﺮور ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﺟﻨﮓ و ﭼﻘﺪر ﺷﻬﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻔﻘﻮد‪ ،‬ﻣﺠﺮوح ﻛﻪ ﺻﺪ در ﺻﺪ ﻣﻘﺼﺮ آن ﺻﺪام ﺑﻮد و ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ‬
‫درﻋﺮاق ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻋﺮاق ﭼﻪ ﻣﺼﻴﺒﺘﻬﺎ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﻫﺎ و ﭼﻪ وﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺎ و ‪ ...‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺪﻛﺎر و ﺑﺪﻋﻤﻞ‬
‫ﭼﻘﺪر ﻣﺮدم ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺷﺪﻧﺪ و ﺣﻀﺮت در ﺣﺪﻳﺚ اﺷﺎره دارد ﻛﻪ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﺣﺞ ﻣﻴﺮوﻧﺪ ﺑﺎ‬
‫ﺣﺠﻬﺎي ﺳﺎﻟﻬﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﻓﺮق ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻣﺨﻮﺻﺎ ﺑﺮاي اﻋﺮاب ﻛﻪ اﮔﺮ از ﺳﺮﭘﺮﺳﺖ ﻛﺎروﻧﻬﺎ ﺳﻮال ﺷﻮد ﺣﺞ آن ﺳﺎل‬
‫ﺑﺎ ﺣﺞ ﻫﺎي ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ از آن ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪363‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺑﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮب ﻛﻪ ﻣﺤﺒﺖ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻣﻦ زﻳﺎد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ و از ﻏﻴﺮ ان‬
‫دوري ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ اﻣﺮ ﻇﻬﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ و دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺑﻪ و ﻋﻨﺎﺑﻪ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺴﻲ را از ﻋﺬاب ﻧﺠﺎت‬
‫ﻧﻤﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﻄﻠﺒﻲ را ﻋﺮض ﻛﻨﻢ در اﺣﺎدﻳﺚ ‪ ،‬ﺣﺪوداً ‪ 480‬ﺣﺪﻳﺚ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﻛﻠّﻲ آﻣﺪه ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ و در‬
‫ﺧﺼﻮص ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر آﻣﺪه اﺳﺖ و ‪5‬ﺣﺪﻳﺚ ﺣﺘﻤﻲ ﻛﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدن آن ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﻣﻮرد ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ دارد از ‪ 15‬ﻣﺎه ﺑﻈﻬﻮر اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ اوﻟﻲ آن ‪ 15‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻇﻬﻮر و ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ از ﺧﺮوج او ﺗﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻧﺶ ‪15‬ﻣﺎه ﻃﻮل ﻣﻴﻜﺸﺪ‪ ،‬ﻳﻜﺮوز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻴﺸﻮد و ﺑﺎﻗﻲ ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻲ ﺑﻌﺪ از آن‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺰﻣﻴﻦ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﺪاء ) وﺳﻂ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ( و ‪ ...‬و آﺧﺮﻳﻦ آن ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن‬
‫ﻧﻔﺲ زﻛﻴﻪ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ او را ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﺎﻳﻨﺪه ﺧﻮد در ﻣﻜﻪ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ‪15‬روز ﺑﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮدم او را ﻣﻴﻜﺸﻨﺪ و ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ از آﺳﻤﺎن ﺻﺪا زده ﻣﻲ ﺷﻮد "ﺑﭙﻴﻮﻧﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﺑﺎ‬
‫زﺑﺎن ﺧﻮدش و در ﻫﻤﻪ دﻧﻴﺎ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻴﺸﻮد"‪ .‬ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺳﺖ و ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ‬
‫آورده ﺷﺪ و آن اﻳﻨﻜﻪ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻴ‪‬ﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ اﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ‬
‫ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺒﺮﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ و وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﺮﺳﻨﺪ ﻳﺎ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻼ ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻳﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ﻣﻮارد را ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﺧﻮاﺑﻲ راﺳﺘﻴﻦ درﺑﺎره ﺣﺎدﺛﻪ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ‬

‫ﺳﻴﺪي ﺑﺰرﮔﻮار و اﻓﻀﻞ ﺑﻪ ﻧﮕﺎرﻧﺪه ﻛﺘﺎب ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ص ‪120‬ﺳﻴﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺪﻧﻲ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ از ﺣﺎدﺛﻪ ‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪ 2001‬ﺷﺒﻲ در ﺧﻮاب اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را زﻳﺎرت ﻛﺮدم و‬
‫از اﻳﺸﺎن درﺑﺎره زﻣﺎن ﻇﻬﻮر و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي آن ﭘﺮﺳﻴﺪم اﻣﺎم ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬اﻣﺮ ﻇﻬﻮر در دﺳﺖ ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮ ﺳﺮ ﭘﺮﺳﺶ‬
‫ﺧﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻛﺮدم و رداي او را ﮔﺮﻓﺘﻢ و اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﻣﺎدرش ﺳﻮﮔﻨﺪش دادم ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدم آن ﺣﻀﺮت‬
‫ﭘﺎﺳﺦ دادﻧﺪ ‪:‬‬

‫ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ روي ﻣﻴﺪﻫﺪ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ .‬از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﻣﺎه ﻫﺎي ﻣﻴﻼي آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم‬
‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻧﺎم ﺷﻬﺮ ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮس و ﺟﻮ ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻳﻜﻲ از ﻣﺎﻫﻬﺎي ﻣﻴﻼدي اﺳﺖ اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻔﻬﻮم‬
‫ﺧﺎص‪ ‬ﻧﺪاﺷﺖ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﺣﻤﻠﻪ ﻫﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺘﻲ ‪11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و ﻣﻦ در آﻧﻤﻮﻗﻊ ﭘﻴﺎم رؤﻳﺎي ﺻﺎدق ﺧﻮد را درﻳﺎﻓﺘﻢ‬
‫و داﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﻧﻘﻄﻪ ﻋﻄﻒ ﺣﻮادث ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪364‬‬
 ‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﺆﻟﻒ ﺳﻴﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺪﻧﻲ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ص ‪120‬‬

‫در ﻛﺘﺎب ﺻﻔﻴﻨﺎي ﻧﺒﻲ ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از ﻛﺘﺐ اﻧﺒﻴﺎء ﭘﻴﺮو ﺗﻮرات‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ ...‬ﺧﺪاوﻧﺪ در اﻧﺪرزش ﻋﺎدل اﺳﺖ و ﺑﻲ اﻧﺼﺎﻓﻲ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮﺑﺎﻣﺪاد ﺣﻜﻢ ﺧﻮد را روﺷﻦ ﻣﻴﺴﺎزد و ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻣﺮد ﻇﺎﻟﻢ ﺣﻴﺎ را ﻧﻤﻴﺪاﻧﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺘﻬﺎ را ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎي اﻳﺸﺎن ﺧﺮاب ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻛﻮﭼﻪ ﻫﺎي اﻳﺸﺎن را ﭼﻨﺎن‬
‫وﻳﺮان ﻛﺮده ﻛﻪ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪه ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺸﺎن را ﭼﻨﺎن ﻣﻨﻬﺪم ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻧﻪ ﺳﺎﻛﻨﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‬
‫اﺳﺖ‪ .‬و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻛﺎش ﻛﻪ از ﻣﻦ ﻣﻴﺘﺮﺳﻴﺪي و ﺗﺄدﻳﺐ را ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻲ ‪ ....‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﺎﺷﻴﺪ‬
‫ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺑﺠﻬﺖ ﻏﺎرت ﺑﺮﺧﻴﺰم زﻳﺮا ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﻦ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ اﻣﺘﻬﺎ را ﺟﻤﻊ ﻧﻤﺎﻳﻢ و ﻣﻤﺎﻟﻚ را ﻓﺮاﻫﻢ آورم ﺗﺎ ﻏﻀﺐ‬
‫ﺧﻮد و ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﺪ‪‬ت ﺧﺸﻢ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺑﺮﻳﺰم زﻳﺮا ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ آﺗﺶ ﻏﻴﺮت ﻣﻦ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ زﻳﺮا‬
‫ﻛﻪ در آن زﻣﺎن زﺑﺎن ﭘﺎك ﺑﻪ اﻣﺘﻬﺎ ﺑﺎزﺧﻮاﻫﻢ داد ﺗﺎ ﺟﻤﻊ اﻳﺸﺎن را اﺳﻢ ﻳﻬﻮ ‪ -‬ﺧﺪا ‪ -‬را ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﻪ ﻳﻚ دل او را‬
‫ﻋﺒﺎدت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ص ‪3300 ، 337‬‬
‫ﺳﻴﺪ اﺳﺪاﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ ﺷﻬﻴﺪي‬
‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺻﻔﻴﻨﺎي ﻧﺒﻲ ص ‪ ،1363‬ﺑﺎب ‪ 3‬ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 5‬ﺗﺎ ‪9‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎي دوﻗﻠﻮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ واﻗﻌﻪ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻜﺴﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت را اﻧﺠﺎم‬
‫داده اﻧﺪ ﭼﻨﺎن ﺑﻠﻮاﺋﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻴﺎن در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﺑﻌﺪ ﻋﺮاق راه اﻧﺪاﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﻛﺸﺘﺎري ﭼﻪ ﺗﺨﺮﻳﺒﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﻤﺐ ﻛﻪ‬
‫ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ داﺧﻞ ﻛﻮه ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻮه را ﻣﻴﺸﻜﺎﻓﺪ و زﻳﺮ ﻛﻮه ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺳﺪ روي زﻣﻴﻦ!ﻛﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻛﻮﭼﻪ و ﺑﺎزار و ﺧﻴﺎﺑﺎن وﺷﻬﺮﻫﺎ را ﭼﻨﺎن ﻣﻨﻬﺪم ﻛﺮده ﻛﻪ ﺟﺎي ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺑﺮﺟﻬﺎي او ﺧﺮاب‬
‫ﺷﺪه ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻳﻜﻲ از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ در وﻗﺖ ﻇﻬﻮر از آﺳﻤﺎن ﻓﺮود ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ و اﺷﺎره ﻣﻄﻠﺐ ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ازﺧﺪا اﻃﺎﻋﺖ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪365‬‬
 ‫در اﻳﻦ ﺧﺼﻮص در اﻧﺠﻴﻞ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﻢ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر دارد‪:‬‬

‫در آﻓﺘﺎب و ﻣﺎه و ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻋﻼﻣﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺗﻨﮕﻲ و ﺣﻴﺮت از ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ روي ﺧﻮاﻫﺪ داد ﺑﻪ ﺳﺒﺐ‬
‫ﺷﻮرﻳﺪن درﻳﺎ و اﻣﻮاﺟﺶ ودﻟﻬﺎي ﻣﺮدم ﺿﻌﻒ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد از ﺧﻮف و اﻧﺘﻈﺎر آن وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ رﺑﻊ ﻣﺴﻜﻮن ﻇﺎﻫﺮ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد زﻳﺮا ﻗﻮ‪‬ت آﺳﻤﺎن ﻣﺘﺰﻟﺰل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن را ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﻮار ﺷﺪه و ﺑﺎ ﻗﻮ‪‬ت و ﺟﻼل‬
‫ﻋﻈﻴﻢ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ‪ ،‬ج ‪ ،1‬ص ‪ 558‬و ج ‪ ،2‬ص ‪930‬‬
‫اﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎ ﺑﺎب ‪ 21‬ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 25‬و ‪26‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬در ﺗﻮرات و اﺟﻴﻞ ﺑﺎرﻫﺎ از ﻣﻨﺠﻲ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﻨﺎم ﭘﺴﺮ اﻧﺴﺎن ﻳﺎد ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در اﺣﺎدﻳﺚ زﻳﺎد دارﻳﻢ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻈﻬﻮر ﭼﻪ ﺣﻮادث ﻣﻬﻤﻲ در درﻳﺎ و ﺧﺸﻜﻲ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﺧﺴﻮف و ﻛﺴﻮف و دﺳﺘﻲ ﻛﻪ درﻣﺎه دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫آﻓﺘﺎب ﻛﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ‪....‬‬

‫در وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي دوﻗﻠﻮ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻫﺎ و ﻣﺘّﺤﺪاﻧﺶ رﺟﺰ ﺧﻮاﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﮕﻬﺎي ﺻﻠﻴﺒﻲ آﻏﺎز ﺷﺪه ﻳﻌﻨﻲ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن‪ .‬ﺑﻪ اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن و ﻋﺮاق ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﺪﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻛﺮدم دﻳﺪم ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﻪ ‪ 84‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮده ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮه‬
‫داﺧﻞ اﻃﺎق وارد ﺷﺪه و ﺑﻨﺰﻳﻦ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ در داﺧﻞ اﻃﺎق ﻣﻨﻔﺠﺮ و آﺗﺶ ﻋﻈﻴﻢ از ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻪ ﻫﻮا ﻣﻴﺮﻓﺖ ‪ ،‬رﺑﻊ ﻣﺴﻜﻮن ﻳﺎد‬
‫ﺷﺪه ﻣﺴﻜﻮن ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ رﺑﻊ ‪ 1/4‬ﻛﻪ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﻃﺒﻘﻪ ﻫﺸﺘﺎد و ﭼﻬﺎرم ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ‪ 110‬ﻃﺒﻘﻪ‬
‫درﺳﺖ رﺑﻊ آن اﺳﺖ و ﺑﻌﻘﻴﺪه ﺑﻨﺪه اﺳﺘﺎرت ﻣﺴﺎﺋﻞ را ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ از اﻳﻨﺠﺎ ﺷﺮوع ﻛﺮده ﻛﻪ از ﺧﻮف ﺣﺎدﺛﻪ آن ﻣﺮدم‬
‫ﺗﺮس و ﺧﻮف و ﺿﻌﻒ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ واﻗﻌﺎ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﻦ واﻗﻌﻪ اﻳﻨﻘﺪر ﻣﻬﻢ ﺑﻮد و ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺧﺘﻢ آن ﺑﺪﺳﺖ ﺣﻀﺮت اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻛﺘﺐ ادﻳﺎن دﻳﮕﺮ و‬
‫رواﻳﺎت اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﻣﻲ آورم‪:‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﻣﺮدم در وﺳﻌﺖ و ﻣﻬﻠﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ روزﻳﻜﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻮرد ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺮﻛﺰ زده ﺷﺪ دﻳﮕﺮ رو ﺑﻪ ﻧﺎﺑﻮدي اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪366‬‬
 ‫) ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي دوﻗﻠﻮ را ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺠﺎرت ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬
‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1085‬‬
‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪37‬‬

‫‪...‬زﻳﺮا روزي را ﻣﻘﺮّر ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ در آن رﺑﻊ ﻣﺴﻜﻮن را ﺑﻪ اﻧﺼﺎف داوري ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ آن ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻣﻌﻴ‪‬ﻦ ﻓﺮﻣﻮد‬
‫و ﻫﻤﻪ را دﻟﻴﻞ داد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬
‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ج ‪ ، 1‬ص ‪562‬‬
‫اﻋﻤﺎل رﺳﻮﻻن ﺑﺎب ‪ ، 17‬ﺑﻨﺪ ‪31‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬در روز ﺣﺎدﺛﻪ ﻳﺎزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ از ﺣﺪود ﺷﺼﺖ ﻫﺰار ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن دوﻗﻠﻮ ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﻫﺰار ﻧﻔﺮ آن اﺳﺮاﺋﻴﻠﻲ‬
‫ﺑﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ آن روز ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻫﻢ در ﻣﺤﻞ ﻛﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻧﺸﺪه! ﻫﺮاﻧﺴﺎن ﺑﻲ ﻋﻘﻠﻲ ﻣﻲ ﻓﻬﻤﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد آﻧﺎن اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ اﻋﻼم ﻛﺮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺧﻮد ﺗﺸﻜﻴﻼت دوﻟﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻮده‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ رواﻳﺖ ﺑﺎﻻ ﻣﻴﻔﺮﻣﺎﻳﺪ‬
‫اﻧﺸﺎءاﷲ روزي ﻣﻘﺮّر ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ ) .‬ﻛﻪ ﻗﻀﻴﻪ رﺑﻊ ﻣﺴﻜﻮن ﻛﻪ ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋﺮض ﺷﺪ( اﺻﻞ ﻗﻀﺎﻳﺎ‬
‫را ﺑﺎز ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻤﺤﺾ اﺗّﻔﺎق ﭘﺎي ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ اﻋﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺑﻮده اﻧﺪ‪،‬‬
‫ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﻀﺎﻳﺎي دﻳﮕﺮﻳﺴﺖ‪.‬‬

‫در زﺑﻮر ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﻢ ‪ ...‬زﻳﺮا او ﺑﺮاي داوري ﺟﻬﺎن ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻗﻀﺎﻳﺎي رﺑﻊ ﻣﺴﻜﻮن را ﺑﻪ اﻧﺼﺎف و اﻗﻮام ﻣﺮدم را ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ‬
‫ﺧﻮد داوري ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫اﺳﺮار آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ص ‪ ،316‬ﻋﺒﺎس اﺳﺘﺎد آﻗﺎﻳﻲ‬
‫ﻣﺰاﻣﻴﺮ ﻣﺰﻣﻮر ص ‪ ،96‬ﺑﻨﺪ ‪ 10‬ﺗﺎ ‪13‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻣﺮدم زﺟﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﺑﻪ آﺗﺸﻲ ﻛﻪ در آﺳﻤﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪367‬‬
 ‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ :‬ص ‪143‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ ﻋﺞ ﻣﺮدم در اﺛﺮ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺸﺎن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ آﺗﺸﻲ ﻛﻪ در آﺳﻤﺎن ﺑﺮاي آﻧﺎن آﺷﻜﺎر‬
‫ﻣﻴﺸﻮد در ﻋﺬاب ﺑﻮده و رﻧﺞ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺳﺮﺧﻲ ﻛﻪ آﺳﻤﺎن را ﻣﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ زﻣﻴﻦ در ﺑﻐﺪاد و ﺑﺼﺮه و‬
‫ﺧﻮﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬و ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺮاب ﻣﻴﺸﻮد و ﻫﻼﻛﺘﻲ ﻛﻪ درﺑﻴﻦ اﻫﺎﻟﻲ آن ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ و وﺟﻮد ﭼﻨﺎن اﺿﻄﺮاﺑﻲ ﻛﻪ اﻫﻞ ﻋﺮاق را ﻓﺮا ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﮕﻮﻧﻪ اي ﻛﻪ ﺻﻠﺐ آراﻣﺶ از آﻧﻬﺎ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ‪ ،‬ص ‪179‬‬
‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪221‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻗﻀﺎﻳﺎي ﻳﺎزده ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ﻛﻪ آﺗﺶ در آﺳﻤﺎن زﺑﺎﻧﻪ ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ را ﺑﺎﻋﺚ ﻋﺬاب و رﻧﺞ و‬
‫ﻛﺸﺘﻦ و ﺧﺮاب ﺷﺪن و ﻫﻼﻛﺖ ﻣﻲ داﻧﺪ ﺗﺎ ﻗﻴﺎم ﻗﺎﺋﻢ ‪ ،‬ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً در ﻋﺮاق ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن از ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻫﺮ روز‬
‫اﻧﻔﺠﺎر‪ ،‬ﺗﺮور‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن و ﻣﺼﻴﺒﺖ و ﻏﻢ در ﻋﺮاق ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ‪ :::‬ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﻳﻲ و ﻧﻬﺎن ﺷﺪن ﻣﺎه‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه آن زﻣﺎن ﻓﺮا رﺳﺪ )زﻣﺎن ﻇﻬﻮر( ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻼل ﻫﺎي ﻣﺎه ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ ﻣﺎه ﺷﺐ ﻧﻮ‪ ،‬دو ﺷﺒﻪ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬و ﮔﺎﻫﻲ ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻴﺸﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎه رﻣﻀﺎن در آﻏﺎز ﺧﻮد اﻓﻄﺎر )روزه ﻧﮕﻴﺮﻧﺪ( و‬
‫ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ در ﭘﺎﻳﺎن آن روزه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪...‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر‪ ،‬ج ‪ ، 2‬ص ‪ 226‬و ‪225‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 96‬و ‪ ، 93‬ص ‪304‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ص ‪ 102‬و ‪306‬‬

‫‪368‬‬
 ‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر‪،‬ج‪ 1‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺪﻧﻲ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ص ‪64‬‬

‫ﻓﻀﺎﺋﻞ اُﺷﻬﺮ اﻟﺜﻼﺛﺔ ص ‪91‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﻴﺮﺟﻬﺎﻧﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ ج‪ 1‬ص ‪ 73‬و ‪138‬‬

‫ﻛﻨﺰ اﻟﻌﻤﺎل ‪ ،‬ج ‪ ، 4‬ص ‪140‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي زﻣﺎن ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻨﻤﺎﺋﻲ ﻫﻼﻟﻬﺎي ﻣﺎه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر‪،‬ج‪ 1‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺪﻧﻲ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ص ‪64‬‬

‫اﻟﺘﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻟﻤﻨﻦ ص ‪311‬‬

‫ﻓﺘﻦ أﺑﻲ ﻳﺤﻴﻲ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ‪ ، 439‬ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ رﺳﺘﮕﺎر‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻇﻬﻮرآﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎه در ﺷﺐ او‪‬ﻟﺶ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد ﻣﺎه ﺷﺐ دو‪‬م اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر‪،‬ج‪ 1‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻣﺪﻧﻲ ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ص ‪64‬‬

‫اﻟﺘﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻟﻤﻨﻦ ص ‪312‬‬

‫ﻓﺘﻦ أﺑﻲ ﻳﺤﻴﻲ ‪ ،‬ﺣﻜﺎﻳﺖ ‪ ، 440‬ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ ﭘﺮوﻳﺰ رﺳﺘﮕﺎر‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر وﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر‪ ،‬ج ‪ ،1‬ص ‪138‬‬

‫‪369‬‬
 ‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪131‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ‪ ،‬ﺟﻮاد ﻧﺠﻔﻲ ص ‪151‬‬

‫ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از ﻋﻼﺋﻢ ﺣﺘﻤﻴﻪ ﻛﻪ ‪ 15‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﺧﺮوج ﻗﺎﺋﻢ ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﻳﻜﺮوز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزﻳﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺣﻜﻢ ﻣﻲ راﻧﺪ ‪ 6‬ﻣﺎه ﺗﻤﺎم‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ‪ 9‬ﻣﺎه ﺗﻤﺎم ﺣﻜﻢ ﻣﻲ راﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﻳﻜﺮوز ﻫﻢ ﺑﺮ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﻓﺖ ﺑﺴﻮي‬
‫ﻣﺎ ﺑﺸﺘﺎﺑﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪248‬‬ ‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪ 1129‬و ‪1130‬‬

‫ﻏﻴﺐ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪162‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮ ‪ 5‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ) دﻣﺸﻖ‪ ،‬ﺣﻤﺺ‪ ،‬ﺣﻠﺐ‪ ،‬اردن و ﻗﻨﺴﺮﻳﻦ ( ﺗﺴﻠﻂ ﻳﺎﺑﺪ ‪9‬‬
‫ﻣﺎه ﺑﺮاي او ﺑﺸﻤﺎرﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪163‬‬ ‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1129‬‬

‫اﻟﺰم اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪180‬‬ ‫ﺑﺸﺎرت اﻟﺴﻼم ص ‪122‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪206‬‬ ‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪283‬‬

‫‪370‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ :‬ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از اﻣﻮر ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬و ﺧﺮوج او در ﻣﺎه رﺟﺐ ﺑﻮده از آﻏﺎز ﺧﺮوج ﺗﺎ‬
‫ﭘﺎﻳﺎن ﻋﻤﺮش ‪ 15‬ﻣﺎه اﺳﺖ‪ 6 .‬ﻣﺎه ﺗﻤﺎم ﺟﻨﮓ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪5‬ﮔﺎﻧﻪ ﺗﺴﻠﻂ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد ‪ 9‬ﻣﺎه ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ و ﻳﻚ روز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد) ﻣﻨﺎﻃﻖ ‪ 5‬ﮔﺎﻧﻪ ‪ :‬دﻣﺸﻖ‪ -‬ﺣﻤﺺ‪ -‬اردن‪ -‬ﺣﻠﺐ‪ -‬ﻗﻨﺴﺮﻳﻦ(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ‪ -‬ص ‪160‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ‪ -‬ص ‪124‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪97‬‬ ‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ‪ -‬ص ‪129‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪457‬‬ ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪- 52‬ص ‪ 248‬و ‪448‬‬

‫‪- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - -‬‬
‫‪--------------------------‬‬

‫اﻣﺎم زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬اﻣﺮ ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( از ﺳﻮي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﺘﻤﻲ اﺳﺖ و اﻣﺮ‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﻄﻌﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺎﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ ﭘﺲ از آﻣﺪن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪115‬‬ ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 53‬ص ‪182‬‬

‫‪- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - - - - - - - -- -‬‬
‫‪--------------------------‬‬

‫‪- 1‬ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪:‬‬

‫ﻧﺎم ‪ .‬ﻧﺎم ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ .‬ﻛﺸﻮر‪ .‬ﺷﻬﺮ‪ .‬ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ .‬ﭼﻬﺮه و‪...‬‬

‫ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ‪ :‬ﻓﺮزﻧﺪ ﻫﻨﺪ ﺟﮕﺮ ﺧﻮار از وادي ﻳﺎﺑﺲ ) دره ﺧﺸﻚ( ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ او ﻣﺮدي اﺳﺖ ﭼﻬﺎر‬
‫ﺷﺎﻧﻪ و ﺑﺪ ﻗﻴﺎﻓﻪ داراي ﺳﺮي ﺑﺰرگ‪ ..‬ﺑﺮ ﺻﻮرت او اﺛﺮ آﺑﻠﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ وﻗﺘﻲ او را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﭘﻨﺪاري ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﺸﻢ‬

‫‪371‬‬
‫دارد ﻧﺎﻣﺶ ﻋﺜﻤﺎن و ﭘﺪرش ﻋﻨﺒﺴﻪ اﺳﺖ‪ .‬او از ﻓﺮزﻧﺪان اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن اﺳﺖ وارد ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻗﺮار و ﻣﻌﻴﻦ )ﺷﺎم( ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﺮ‬
‫ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺒﺮ آﻧﺠﺎ ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 116‬و ‪126‬‬ ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪205‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ‪ -‬ﺳﻴﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪322‬‬ ‫ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ج ‪ 2‬ص ‪651‬‬

‫ﺗﺤﻔﻪ اﻟﻤﻬﺪﻳﻪ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﺮب ﺑﺎﻗﻲ ج ‪ 2‬ص ‪143‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪:‬‬

‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺳﺮخ رو و زرد ﻣﻮ و زاغ ﭼﺸﻢ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺪﮔﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺧﺪا را ﻫﺮﮔﺰ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر ج ‪ - 2‬ص ‪394‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪165‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ص ‪459‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪278‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ -‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪118‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪354‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﻣﺮدي از دل دﻣﺸﻖ ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ي‬
‫ﭘﻴﺮواﻧﺶ از ﻧﮋاد ﻛﻠﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬ﺑﻘﺪردي ﺧﻮن ﻣﻲ رﻳﺰد ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻓﺘﻦ ﺷﻜﻢ زﻧﺎن و ﺳﺮﺑﺮﻳﺪن ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬
‫ﺗﻴﺮه ﻗﻴﺲ در ﺑﺮاﺑﺮش ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ از ﺧﻮد دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﺮدي از ﺗﺒﺎر ﻣﻦ در‬

‫‪372‬‬
 ‫ﺣﺮم ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺑﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎﻫﻲ را ﺑﺮاي روﻳﺎروﻳﻲ ﺑﺴﻮي او ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﭙﺎه ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﺪاء ) وﺳﻂ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ( ﻣﻴﺮﺳﻨﺪ زﻣﻴﻦ ﻫﻤﻪ ي آﻧﻬﺎ را ﻓﺮو ﻣﻲ ﺑﺮد ﻛﻪ ﮔﺰارش ﮔﺮي ﻧﻤﻴﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪186‬‬ ‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1082‬‬

‫اﻻم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪223‬‬ ‫ﺑﺸﺎرت اﻟﺴﻼم ص ‪ 21‬و ‪ 106‬و ‪276‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪458‬‬ ‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪179‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و ﻟﻠﻔﺘﺎوي ج ‪ - 2‬ص ‪159‬‬ ‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪123‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ : ........‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺳﻴﻤﺎﻳﺶ ﺳﺮخ ‪ .‬ﭼﺸﻤﻬﺎﻳﺶ زاغ ‪ .‬ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ زرد‪ .‬ﻛﺎﺳﻪ ي ﺳﺮش‬
‫ﺳﺘﺮگ‪ .‬ﻛﺘﻔﻬﺎﻳﺶ ﭼﻬﺎر ﺷﺎﻧﻪ‪ .‬ﺻﻮرﺗﺶ درﺷﺖ و ﺧﺸﻦ اﺳﺖ‪ .‬و در ﺻﻮرﺗﺶ آﺛﺎر آﺑﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ او را ﺑﺒﻴﻨﻲ او‬
‫را ﻛﻮر ﻣﻲ ﭘﻨﺪاري وﻟﻲ او ﻛﻮر ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﺮدﻣﻚ ﭼﺸﻢ او ﻧﻘﻄﻪ ي ﺳﻔﻴﺪي اﺳﺖ‪ .‬و او ﭘﻠﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮق روي‬
‫زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺤﻈﻪ اي ﺧﺪاي را ﻧﭙﺮﺳﺘﻴﺪه اﺳﺖ و ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ را ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫اﻋﻼم اﻟﻮري ص ‪428‬‬ ‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1114‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪179‬‬ ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار چ ‪ 52‬ص ‪206‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪164‬‬ ‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪458‬‬

‫اﺳﻌﺎف اﻟﺮاﻏﺒﻴﻦ ص ‪138‬‬ ‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪106‬‬

‫‪373‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬اﮔﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﺑﺒﻴﻨﻲ او را ﭘﻠﻴﺪﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدﻣﺎن ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﺮه اي ﮔﻠﮕﻮن ‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﺒﻮد‪ ،‬و ﻣﻮﻫﺎي زرد دارد و ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻲ زﻧﺪ‪ .‬اول اﻧﺘﻘﺎم و واﻧﮕﻬﻲ آﺗﺶ‪ .‬او ﺑﻘﺪري ﺧﺒﻴﺚ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮ و ﻣﺎدر و‬
‫ﺑﭽﻪ ﻫﺎﻳﺶ را زﻧﺪه ﺑﮕﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺨﻔﻴﮕﺎه او را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﮕﻮﻳﻨﺪ!‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1084‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪206‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪180‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪123‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪164‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪58‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﺎﻟﺪ ﭘﺴﺮ ﻳﺰﻳﺪ ﭘﺴﺮ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن ‪ ...‬ﻣﺮدﻳﺴﺖ ﺑﺎ ﺳﺮ درﺷﺖ و ﭼﻬﺮه آﺑﻠﻪ‬
‫ﮔﻮن ﺋﺮ ﭼﺸﻤﺶ ﻧﻘﻄﻪ اي ﺳﻔﻴﺪ اﺳﺖ‪ .‬او از ﻧﺎﺣﻴﻪ اي از ﺷﻬﺮ دﻣﺸﻖ ‪ .‬وادي ﻳﺎﺑﺲ )دره ﺧﺸﻚ( ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﻫﻔﺖ‬
‫ﻧﻔﺮ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﺎن ﭘﺮﭼﻢ درﻫﻢ ﭘﻴﭽﻴﺪه اي ﺑﺎ ﺧﻮد دارد ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 127‬و ‪126‬‬

‫ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ اﺑﻦ ﺣﻤﺎد ص ‪75‬‬

‫‪- 2‬ﻋﻼﺋﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻇﻬﻮر ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ ﺧﺮوج ﻛﻨﻨﺪه اي از آل اﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎن )ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ( و‬
‫ﻣﺎﻟﻚ ﻣﻠﻚ ﺷﻮد ﺑﻘﺪر ﺣﻤﻞ ﻳﻚ زن ﻧﻪ ‪ 9‬ﻣﺎه و ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻗﻴﺎم ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ از ﻓﺮزﻧﺪان ﺷﻴﺦ ﭘﺲ ﺳﻴﺮ‬
‫ﻛﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﻣﻴﺎن ﻧﺠﻒ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد ‪.‬ﭘﺲ ﺑﺬات ﺧﺪا ﻗﺴﻢ! ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻴﺒﻴﻨﻢ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ و ﻧﻴﺰه ﻫﺎ و ﻣﺘﺎﻋﻬﺎي اﻳﺸﺎن را ﺑﺮ‬

‫‪374‬‬
‫دﻳﻮاري از دﻳﻮارﻫﺎي ﻧﺠﻒ در روز دوﺷﻨﺒﻪ اي و ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد در روز ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ آن ) و در ﺑﻌﻀﻲ اﺣﺎدﻳﺚ در روز‬
‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ آن(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج‪ -3‬ص ‪54‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪13‬ﺑﺤﺎراﻷﻧﻮار ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص‪1055‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪13‬ﺑﺤﺎراﻷﻧﻮار ﻣﻴﺮﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻣﺴﻲ ص ‪488‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻷﻧﻮار ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ ج ‪52‬ص ‪271‬‬

‫ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ص ‪340‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1104‬‬

‫ﺳﺮوراﻫﻞ اﻳﻤﺎن ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺑﻬﺎء اﻟﺪﻳﻨﻲ‪ -‬ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻷﺛﺮ ص ‪455‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ -‬ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪235‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﺣﺪﻳﺚ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻗﻴﺎم ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻗﻴﺎم ﻧﻜﻨﺪ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫ﻗﻴﺎم ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﻴﺦ ﺑﻌﺪ از ﺳﻴﺮ در ﻧﺠﻒ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﻼن روز ﻣﻴﺮﺳﺪ و ﻓﻼن روز ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ذﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و اﻣﺎﻣﺎن در اﺣﺎدﻳﺜﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر وﻗﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ از‬
‫اول ﺧﺮوج ‪ 6‬ﻣﺎه ﻣﻲ ﺟﻨﮕﺪ ‪ 5‬ﺷﻬﺮ را ﻣﻴﮕﻴﺮد و ‪9‬ﻣﺎه ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎً ‪ 15‬ﻣﺎه و ﻳﻜﺮوز اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﻛﻪ رﺑﻂ داده ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﻴﺦ ﻳﻌﻨﻲ آن ﻛﺎر ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد در ﻣﺪت ﻧﺰدﻳﻚ زﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ‬
‫ﻛﺎر ﻫﻢ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬ﺷﻴﺦ درﻋﺮب ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺰرگ و ﺳﻴﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﮔﺸﺖ و ﮔﺬار‪ .‬ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﺧﻮﺋﻲ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎي‬

‫‪375‬‬
 ‫ﺧﻮﺋﻲ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﺳﻦ ‪ 30‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﻪ ﻟﻨﺪن رﻓﺖ ودر ﺳﻦ ‪ 41‬ﺳﺎﻟﮕﻲ در وﻗﺖ ﺣﻤﻠﻪ ﺑﻪ ﻋﺮاق‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻴﻬﺎ‬
‫اﻳﺸﺎن را آوردﻧﺪ ﻛﻪ رﻫﺒﺮﻋﺮاق ﻗﺮار دﻫﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻠﻲ ﻛﻮﭘﺘﺮ و ﻣﺤﺎﻓﻆ و ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه و ﭼﻨﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ از او ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻋﺮاق ﻛﻪ ﺗﻮﻃﺌﻪ را ﻣﻲ داﻧﺴﺘﻨﺪ درﭘﻲ ﻛﺸﺘﻦ او ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺬارﻧﺪ ﺗﻮﻃﺌﻪ دﺷﻤﻦ ﻋﻤﻠﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ روز‬
‫ﺳﻮم ورود ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺑﻪ ﻣﺮﻗﺪ ﻣﻄﻬ‪‬ﺮ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وارد ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻴﭻ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﺣﻖ ورود ﺑﻪ ﻣﺮﻗﺪ‬
‫ﻣﻄﻬﺮ را ﻧﺪارد‪ ،‬در داﺧﻞ ﺣﺮم او و ﻛﻠﻴﺪدار ﺣﺮم را ﻛﻪ از او ﻃﺮﻓﺪاري ﻣﻲ ﻛﺮد ﺑﻪ رﮔﺒﺎر ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﻛﺸﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻣﺴﻠﺢ‬
‫ﺑﻮده روز ورود ﺑﺎ ﺗﺪارﻛﺎت و ﺗﺴﻠﻴﺤﺎت وارد ﻋﺮاق ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ روز ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﮔﻔﺘﻪ و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻛﺎﻣﻞ ‪:‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ اﻳﺮان ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ 30‬ﻓﺮوردﻳﻦ ‪ 83‬ﺷﻤﺎره ‪2769‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪23/1/82‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻗﺪس ‪23/1/82‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻫﻤﻪ در ﻳﻜﺴﺎل اﺗﻔﺎق ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ﺑﺮﻣﻴﺸﻤﺎرد‪:‬‬

‫ﻣﻨﺎدي از دﻣﺸﻖ ﺻﺪا ﻣﻲ زﻧﺪ‪ ......‬ﻗﺴﻤﺘﻲ از ﻣﺴﺠﺪ دﻣﺸﻖ ﻣﻲ رﻳﺰد‪ ..‬دﻫﺎﺗﻲ از آن ﺧﺴﻒ )ﻓﺮو( ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .....‬اﺗﺮاك از‬
‫آن ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﺟﺰﻳﺮه ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ .....‬روﻣﻴﺎن در رﻣﻠﻪ ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ .....‬آن ﺳﺎل در ﻫﻤﻪ ي ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ‬
‫اﺧﺘﻼف ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪ ....‬و ﺗﺮﻛﻬﺎ از ﺷﺮق و ﻏﺮب اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺮوت ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و اﻋﻼم ﺣﻀﻮر ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪....‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ -3‬ص ‪406‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ‪ ...‬ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪1000‬‬

‫اﺳﺮار آﻓﺮﻳﺶ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ‪ ...‬اﺳﺘﺎد آﻗﺎﻳﻲ ص ‪381‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪212‬‬

‫‪376‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﻣﺮد ﻣﺼﺮي و ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﻤﻨﻲ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪416‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر‪ ...‬ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪985‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ ...‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪162‬‬

‫ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ از ﻛﺘﺎب ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 13‬ﻗﺪﻳﻢ ‪ -‬ص ‪160‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﻣﻮاﻋﻆ از ﻣﺴﻨﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺴﻠﻢ‬

‫ﺗﺤﻔﻪ اﻟﻤﻬﺪﻳﻪ ‪ -‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﺮب ﺑﺎﻗﻲ ‪ -‬ج ‪ 2‬ص ‪145‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪271‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪261‬‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ در ﺷﺎم ﻧﻴﺰه ﻫﺎ و ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺧﺘﻼف‬
‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ و ﺟﻨﮓ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر آﺷﻜﺎر و ﻋﻠﻨﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪:‬‬

‫ﻟﺮزﺷﻲ در ﺷﺎم ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ در آن ﺻﺪﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ آن را رﺣﻤﺘﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ و ﻋﺬاﺑﻲ‬
‫ﺑﺮاي ﻛﻔﺎر ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ اﻳﻦ ﻛﺎر اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺮﻛﺐ ﻫﺎي ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ و ﺳﻮاراﻧﻲ ﺑﺎش ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي‬
‫زرد از ﺳﻤﺖ ﻣﻐﺮب ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﺎم را ﺗﺼﺮف ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و در آن ﺣﺎدﺛﻪ ي ﺑﺰرگ و ﻣﺮگ ﺳﺮخ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﺗﻔﺎق‬
‫اﻓﺘﺎد ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻓﺮو رﻓﺘﻦ روﺳﺘﺎﻳﻲ در دﻣﺸﻖ ﺑﻨﺎم " ﺣﺮﺳﻨﺎ" ﺑﺎش و ﻫﺮﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻳﺎﺑﺲ ﺷﻮرش ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫و ﺑﺮ ﻣﻨﺒﺮ ﻣﺴﺠﺪ دﻣﺸﻖ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻇﻬﻮر ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎش‪.‬‬

‫‪377‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﻬﺪي از ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﻮر ‪ ...‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪ 325‬و ‪456‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪ 1040 1030 1000‬و ‪853‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ‪ ...‬ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪989‬‬

‫ﺗﺤﻔﻪ اﻟﻤﻬﺪﻳﻪ ص ‪ 152‬و ‪148‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ ...‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪106‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪ 256‬و ‪214‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 1‬ص ‪418‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ‪ ...‬ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎﻣﺴﻲ ص ‪453‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪ 55‬و ‪106‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪ 305‬و ‪163‬‬

‫ﻋﻘﺪ اﻟﺪرر ‪ ...‬ﭼﺎپ ﻣﺼﺮ ﺳﺎل ‪ 1399‬ﻫﺠﺮي ص ‪53‬‬

‫ﺗﺤﻔﻪ اﻟﻴﻘﻴﻦ ص ‪152‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪277‬‬

‫ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ اﺑﻦ ﺣﻤﺎد ص ‪76‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ﺣﻨﻔﻴﻪ ‪ :‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮوه ﻟﺸﻜﺮ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﻫﺎ وارد ﻣﺴﺠﺪ دﻣﺸﻖ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻣﺸﻐﻮل دﻳﺪﻧﻲ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ‬
‫آن ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن زﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﻣﻲ رود و ﺑﺨﺶ ﻏﺮﺑﻲ ﻣﺴﺠﺪ دﻣﺸﻖ و آﺑﺎدي ﺑﻨﺎم " ﺣﺮﺳﻨﺎ " ﻓﺮو ﻣﻲ رود‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺳﻔﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪378‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ ...‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪108‬‬

‫ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ ‪ ...‬اﺑﻦ ﺣﻤﺎد ص ‪71‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬در ﻣﻴﺎن زﻣﺎﻣﺪاران ﻋﺮب و ﻋﺠﻢ ) ﻋﺠﻢ ﻳﻌﻨﻲ ﻏﻴﺮ ﻋﺮب( اﺧﺘﻼف و‬
‫درﮔﻴﺮي ﺷﺪﻳﺪ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﺮدي از ﺗﺒﺎر اﺑﻲ ﺳﻔﻴﺎن ﺑﺮ ﺳﺮﻳﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1082‬‬

‫اﻻم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪220‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪191‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪160‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ -‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪187‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬ﻣﺎ و اوﻻد اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن دو ﺧﺎﻧﺪاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﺪا ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دﺷﻤﻨﻲ دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲ‬
‫ﮔﻮﺋﻴﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ راﺳﺖ ﮔﻔﺖ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ دروغ ﮔﻔﺖ‪ ...‬اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬
‫اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﮓ ﻋﻠﻲ ﺑﻲ اﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﻓﺖ‪ .‬و ﻳﺰﻳﺪ ﭘﺴﺮ ﻣﻌﺎوﻳﻪ ﺑﻪ ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﺮداﺧﺖ و‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺼﺎف ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﺮﻣﻲ ﺧﻴﺰد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ ص ‪190‬‬ ‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ص ‪121‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ‬

‫‪379‬‬
‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻗﺒﻞ از آن ﺷﻴﺼﺒﺎﻧﻲ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺮاق ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ ‪ .‬او‬
‫ﭼﻮن ﺟﻮﺷﻴﺪن آب از زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺟﻮﺷﺪ و ﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن و ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن و واردﻳﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻗﻞ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن در‬
‫اﻧﺘﻈﺎر ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ -‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪134‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪250‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪ 204‬و ‪162‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ص ‪392‬‬

‫اﺻﻮل ﻛﺎﻓﻲ ج ‪ 1‬ص ‪370‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪107‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1105‬‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ج ‪ 3‬ص ‪268‬‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ : ............‬ﺳﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮﻫﻢ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ ﻋﺞ‪:‬‬

‫‪: 1‬ﻫﻼﻛﺖ ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﻨﻲ ﻋﺒﺎس) ﻋﺮاق(‬

‫‪: 2‬ﻗﻴﺎم ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ) اﻟﺸﺎم(‬

‫‪: 3‬ﻓﺮو رﻓﺘﻦ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﺪاء ) ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻜﻪ ‪ :‬ﺑﻴﻦ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫‪380‬‬
 ‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر او ‪ -‬ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎدﻣﻲ ﺷﻴﺮازي ص ‪216‬‬

‫ﻋﻘﺪ اﻟﺪرر ص ‪49‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﺳﺖ ﻛﻪ اﻫﻞ ﻣﻐﺮب و ﻣﺸﺮق ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺟﻨﮕﻨﺪ ‪ .‬در ﺣﺎل ﺟﻨﮓ‬
‫آﻧﺎن در اﺛﻨﺎي اﺷﻐﺎل ﻧﺎﻳﺮه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از وادي ﻳﺎﺑﺲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺗﺤﻔﻪ اﻟﻤﻬﺪﻳﻪ ‪ -‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ ج ‪ 2‬ص ‪136‬‬

‫از ﻛﺘﺎب ﺣﺬﻳﻔﻪ ﻳﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪186‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬وﻗﺘﻴﻜﻪ اﺧﺘﻼف اﻓﺘﺎد ﺑﻴﻦ ﭘﺴﺮان ﻋﺒﺎس ) ﻋﺮاق ( آﻧﻬﺎ ﺳﻠﻄﺎن اﻳﺸﺎن اﻧﺪ ) ﺑﻴﻦ دوﻟﺖ و‬
‫ﻣﺴﻮوﻻﻧﺸﺎن ( و ﻃﻤﻊ ﻛﻨﺪ در ﻣﻠﻚ اﻳﺸﺎن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻃﻤﻊ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ و ﻋﺮب ﻋﻨﺎن ﻫﺎي ﺧﻮد راﭘﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﻟﺠﺎم‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و ﻫﺮ ﺻﺎﺣﺐ ﻗﺪرﺗﻲ ﻗﺪرت ﺧﻮدرا ﻇﺎﻫﺮ ﻛﻨﺪ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد و ﻳﻤﺎﻧﻲ رو آورد و ﺣﺴﻨﻲ ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ) ﻗﺎﺋﻢ (‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪41‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪143‬‬

‫رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ‪ -‬ﻓﺮﻳﺪ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي آرﻣﺎن ص ‪386‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪145‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪241‬‬

‫‪381‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬اي ﺳﺪﻳﺮ ‪ !....‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ‪ 3‬ﭘﺮﭼﻢ در ﺷﺎم ﺑﻪ اﻫﺘﺰار در ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ ...‬ﺣﺴﻨﻲ و‬
‫اﻣﻮي و ﻗﻴﺲ در ﺣﺎﻟﻴﻚ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﺰاع و ﺟﻨﮓ دارﻧﺪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آﻧﺎن را درو ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺸﺘﺎري ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬
‫آن را ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻧﺪﻳﺪه اي!‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪32‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮارج ‪ 13‬ﻗﺪﻳﻢ ‪ -‬ص ‪ 175‬ﻃﺒﻊ ﺗﻬﺮان از ﻛﺘﺎب ﺳﺮور اﻫﻞ اﻳﻤﺎن ﺗﺎﻟﻴﻒ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻤﺠﻴﺪ ﻣﺴﻨﺪ‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ -‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪112‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪ -‬ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ ص ‪ 271‬و ‪270‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر او ‪ -‬ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎدﻣﻲ ﺷﻴﺮازي ص ‪174‬‬

‫در ﺑﻌﻀﻲ از اﺣﺎدﻳﺚ ﺳﻪ ﭘﺮﭼﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ ﺟﻨﮕﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم رﺑﻴﻌﻲ و ﺟﺮﺣﻤﻲ و اﺻﻬﺐ آﻣﺪه ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻓﺎﺋﻖ‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪ 188‬از ﻛﺘﺎب ارﺑﻌﻴﻦ ﻣﻴﺮ ﻟﻮﺣﻲ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 2‬ص ‪277‬‬

‫و در ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ از اﺣﺎدﻳﺚ ﺳﻪ ﭘﺮﭼﻢ درﮔﻴﺮ را ﺑﻨﺎم اﺻﻬﺐ و اﺑﻘﻊ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﺎم ﺑﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪ 993 . 995‬و ‪992‬‬

‫ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ص ‪338‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪196‬‬

‫‪382‬‬
 ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪237 . 269 . 212 . 222‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪ 133‬و ‪149‬‬

‫اﻋﻼم اﻟﻮري ص ‪428‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪184‬‬

‫اﻻم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪ 224‬و ‪223‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪192 . 175 . 94 . 102‬‬

‫‪- 3‬ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را دﻳﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪر و ﺑﻬﻠﻮل از ﺟﻤﻠﻪ اﻳﻦ اﻓﺮاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‬

‫‪- 1‬اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪر‬

‫اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪر ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر آﻳﺖ اﷲ ﺣﻜﻴﻢ ﻣﺄﻣﻮر ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺒﻴﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ )ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ( در ﺳﭙﺎه ﻳﺎ ﻟﺸﻜﺮ‬
‫ﺳﻮرﻳﻪ وﺟﻮد دارد ﻳﺎ ﺧﻴﺮ ﻛﻪ اﻣﺎم ﻣﻮﺳﻲ ﺻﺪر از ﺧﻮده ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ ﺳﻮال ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﻧﺎم و ﻧﺎم ﭘﺪر و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻨﺎم ﻋﺜﻤﺎن ﭘﺴﺮ ﻋﻨﺒﺴﻪ ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﻛﻪ‬
‫ﮔﻔﺘﻪ در ارﺗﺶ ﻣﺎ وﺟﻮد دارد و ﺧﻮدﺷﺎن او را دﻳﺪه اﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻣﻮﻋﻮد ﺷﻤﺎره ‪70‬‬

‫‪383‬‬
 ‫‪- 2‬ﺑﻬﻠﻮل‬

‫ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ از ﺑﻬﻠﻮل ‪ :::‬ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاي زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت زﻳﻨﺐ ﻋﻠﻴﻬﺎ ﺳﻼم و ﺣﻀﺮت رﻗﻴﻪ ﺑﺴﻮرﻳﻪ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم و در ﺣﺪود ‪ 20‬روز در آﻧﺠﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻮرﻳﻪ ﻣﺮا دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﺑﺨﺎﻧﻪ ﺧﻮد ﺑﺮد و از ﻣﻦ‬
‫ﭘﺬﻳﺮاﺋﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﻣﺮا ﺑﻪ ارﺗﺶ ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺮد و ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ارﺗﺶ ﺳﻮرﻳﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻨﺒﺮ رﻓﺘﻪ و ﺑﺮاي‬
‫آﻧﺎن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻛﺮدم وﻗﺘﻴﻜﻪ از ﻣﻨﺒﺮ ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪم ﻳﻚ ﻣﻨﺼﺐ داري داﺧﻞ ﺷﺪ در آن وﻗﺖ ﻋﺪه اي ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺟﺎء ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ آﻣﺪ‪ .‬دﻳﺪم او ﻳﻚ ﺳﺮﺗﻴﭗ ارﺗﺶ ﺳﻮرﻳﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ او ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدم و اﺳﻢ ﻛﻮﭼﻚ او را‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﮔﻔﺖ اﺳﻤﻢ ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﻨﺒﺴﻪ اﺳﺖ دﻳﺪم ﺧﻮدش اﺳﺖ و از ﻟﺤﺎظ ﺻﻮرت ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﻲ را‬
‫داﺷﺖ ﻛﻪ در رواﻳﺎت از ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺻﺤﺒﺘﻬﺎي ﺧﻮد ﺑﺎ او ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ وي ﺑﻔﻜﺮ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺋﻴﺲ‬
‫ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻮرﻳﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع را از اﻳﻨﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﻣﻦ ﭘﻴﺶ او از ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺎ‬
‫ﻣﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ او ﺑﺸﻤﺎ ﻫﻴﭻ ﻟﻄﻔﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺟﺎي ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ ﺑﻮدم ﺷﻤﺎ را ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮ‬
‫ﺧﻮد ﻣﻴﻜﺮدم‪ .‬از اﻳﻦ ﺣﺮف ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﻴﻞ دارد ﺑﺠﺎي ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬آﻳﺎ ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ص ‪193‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬آﻳﺖ اﷲ ﺑﻬﻠﻮل )از ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را دﻳﺪه اﻧﺪ( ﻛﻪ ﺣﺪود ‪ 100‬ﺳﺎل ﺳﻦ داﺷﺖ و در ‪ 4‬ﻳﺎ ‪ 5‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬
‫ﻓﻮت ﻧﻤﻮد و در ﮔﻨﺎﺑﺎد دﻓﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﺸﺎن ﺳﺮﺷﻨﺎس و ﻃﻲ اﻻرض ﺑﻮدﻧﺪ و از ﺳﺮﺷﻨﺎﺳﻲ اﻳﺸﺎن ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺲ ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر ﺳﻮرﻳﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺪر‬
‫ﺑﺸﺎر اﺳﺪ رﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺳﻮرﻳﻪ اﻳﺸﺎن )ﺑﻬﻠﻮل( را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮدش ﻣﻲ ﺑﺮد و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﺗﺎ ﻫﺮوﻗﺖ‬
‫ﻫﺴﺘﻲ ﻫﻤﻨﻴﺠﺎ ﺑﺎش و ﻗﻴﺎم ﻣﺸﻬﺪ در زﻣﺎن ﻛﺸﻒ ﺣﺠﺎب رﺿﺎ ﺧﺎن را ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻗﻴﺎم ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ رﻫﺒﺮي ﺑﻬﻠﻮل ﺻﻮرت‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻓﺮار ﻣﻴﻜﻨﺪ و در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن او را ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و‪ 31‬ﺳﺎل زﻧﺪاﻧﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻬﻠﻮل در ﺧﺼﻮص ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪:‬‬

‫ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻦ ﺑﺰودي درﮔﻴﺮي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ وﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ ﺣﺘﻲ اﻳﺮان ﻧﻴﺰ داﺧﻞ در اﻳﻦ درﮔﻴﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬آﻳﺎ ﻇﻬﻮرﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ص ‪195‬‬

‫‪384‬‬
‫‪ -3‬ﺣﺎج ﻣﻴﺮزا آﻗﺎ ﻣﻘﺪس ﻧﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪش ﺷﻴﺦ ﺣﺴﻦ از ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﻋﻈﻤﻲ ﻣﺎﻣﻘﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬وي ﺑﻪ ﻣﻜﻪ‬
‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮد از ﺑﺮﮔﺸﺖ در ﻣﺴﻴﺮ راﻫﺶ ﻛﺎرواﻧﻲ از ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﺒﻲ ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮده ﺳﺮو ﺻﺪا‬
‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬ﺻﺒﺢ از ﻋﻠﺖ ﺳﺮو ﺻﺪا ﻣﻲ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﺳﺮوﺻﺪا ﭼﻪ ﺑﻮده؟ اﻫﺎﻟﻲ آﻧﺠﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻋﻨﺒﺴﻪ ﻧﺎﻣﻲ ﺻﺎﺣﺐ ﻓﺮزﻧﺪ ﺷﺪه و ﻧﺎم او را ﻋﺜﻤﺎن ﻧﻬﺎده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻛﻪ در ﺣﺎل وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻮده ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺎن‬
‫اﻫﺎﻟﻲ از او ﺳﻮال ﻣﻲ ﻛﻨﺪ آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻦ ﻣﺎﻣﻘﺎﻧﻲ را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻴﺪ؟ در ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻢ! آن‬
‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ ﻛﻲ ؟ آن ﺷﺨﺺ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﻻن! ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺪود ‪ 100‬ﺳﺎل‬
‫ﭘﻴﺶ ﺑﻮده و دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ وﺳﺎﺋﻞ اﺧﺒﺎري ﻧﺒﻮده اﻳﻦ ﻳﻚ ﺧﺒﺮ ﻏﻴﺒﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ او داده ﺷﺪه ‪ .‬در‬
‫ﻗﺮآن ﻫﻢ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﺑﻪ اﺻﺤﺎب ﺧﻮد وﺣﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻮﻳﻨﺪه ﺧﺒﺮ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ي ﻋﺜﻤﺎن ﺑﻦ ﻋﻨﺒﺴﻪ ارﺗﺒﺎط داﺷﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻣﻮﻋﻮد ﺷﻤﺎره ‪ 70‬از ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﻣﻬﺪي ﭘﻮر‬

‫‪- 4‬ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ در وﻗﺖ ﻫﺠﻮم ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن او درﮔﻴﺮ و او را ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ‬

‫‪ :2‬ﻳﻤﺎﻧﻲ ﻳﺎ ﻳﻤﻨﻲ از ﻳﻤﻦ‬ ‫‪ : 1‬ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ از اﻳﺮان‬

‫‪-------------------------- -----------------------‬‬

‫‪ (1‬ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‬

‫ﺷﺮح ﻣﺨﺘﺼﺮي ﺑﺮ اﺣﺎدﻳﺚ ذﻳﻞ‪:‬‬

‫ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ رﻫﺒﺮ ﻣﺮﺟﻊ اﻳﺮاﻧﻴﺎن اﺳﺖ و ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﻧﺎم ﻣﺴﺘﻌﺎر ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻗﻮاي اوﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از درﮔﻴﺮي ﺑﺎ‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﺷﻜﺴﺖ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن او ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺗﻮﺳﻂ ﺧﻮد آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ او ﻣﻨﺼﻮب‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ از ﺷﺎم ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺼﺮف ﻋﺮاق و ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻛﻪ در ﺑﻬﺒﻮﻫﻪ ﻗﻴﺎم اوﺳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ و در ﻋﺮاق دﺳﺖ ﺑﻪ ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﻲ ﻣﻲ زﻧﺪ از ﺟﻤﻠﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﻪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن در ﻳﻜﺮوز ﻫﺰاران زﻧﺎ ﺑﺎ دﺧﺘﺮان ﺑﺎﻛﺮه‬
‫اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ...‬از اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﺑﺮﻣﻲ ﺗﺎﺑﻨﺪ و ﺑﻘﺼﺪ ﻣﺼﺎف ﺑﺎ آﻧﺎن ﺑﺴﻤﺖ ﻋﺮاق ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻣﺮز ﻋﺮاق و‬
‫ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻫﻮاز درﮔﻴﺮي ﺑﻴﻦ اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﺧﺒﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ‬

‫‪385‬‬
 ‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻗﻴﺎم ﻛﺮده اﺳﺖ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﻟﺸﻜﺮش را ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﻛﻪ اورا ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺑﺴﻤﺖ‬
‫ﻣﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻣﻜﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻴﺪاء ﻫﻤﻪ ﺷﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﻣﻲ روﻧﺪ و اﺛﺮي از‬
‫اﻧﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻴﺎن در دروازه اﺳﺘﺨﺮ درﮔﻴﺮ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫ﮔﺮوﻫﻲ از ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﺑﻄﺮف ﻣﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﻲ از ﺳﺎﻳﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﺑﻴﻌﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ‬
‫ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن ﻣﻄﺎﻟﺐ و آﻣﺎدﮔﻲ اذﻫﺎن ﻳﻚ ﻣﻮرد از آﻧﭽﻪ را در ﻗﺴﻤﺖ ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺷﻌﻴﺐ آﻣﺪه اﺳﺖ را‬
‫درج و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎت ﻣﻲ ﭘﺮدازم‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر درﺑﺎره ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ و ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ در ﺻﻔﺤﻪ ي ‪ 266‬اﻟﻲ ‪268‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ازﺟﻤﻊ اﺣﺎدﻳﺚ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ آورده اﺳﺖ‪ ،‬ذﻳﻼً اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬اﻳﻦ دو ﺑﺰرﮔﻮار از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﻮده و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر در اﻳﺮان ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و درﻧﻬﻀﺖ ﻇﻬﻮره آﻗﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬در آن زﻣﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن درﮔﻴﺮه ﺟﻨﮓ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻴﺸﻮد ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ را ﺑﻌﻨﻮان‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ اﻣﻮرﺷﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮔﺮﭼﻪ وي ﭼﻨﺪان رﻏﺒﺘﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻴﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎ اﺳﺮار زﻳﺎد ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و رﻫﺒﺮي را‬
‫ﺑﻌﻬﺪه ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺠﻬﺖ اﻳﺠﺎد وﺣﺪت ﻛﻠﻤﻪ در ﺻﻔﻮف ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺮدار رﺷﻴﺪ ﺧﻮد ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ را‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞّ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺷﻌﻴﺐ‪ ،‬ﺟﻨﮓ را در ﻣﺮزﻫﺎي اﻳﺮان‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﻋﺮاق ﻫﺪاﻳﺖ و اداره ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺷﺎم‬
‫) ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻧﺎن( ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ و در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن از دو ﺟﻨﺎح ﻋﺮاق و ﺷﺎم آﻣﺎده ﭘﻴﺮوزي ﺑﺰرگ ﺑﺴﻮي ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‬
‫و ﻗﺪس ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺟﺒﻬﻪ ﻋﺮاق زﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺳﻔﻴﺎﻧﻴﺎن اﺳﺖ و ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮﻋﺮاق ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ و در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ از ﻣﻜّﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ آزاد ﺳﺎزي ﺷﻬﺮ ﻣﻜّﻪ در آن ﻣﺴﺘﻘﺮّ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺠﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﺎﻧﺪان ﻓﻼن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺑﻮﻣﻲ اداره ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ -4‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﺳﻪ ﻧﻴﺮو در ﻗﺮﻗﻴﺴﺎ ﺑﺎﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺧﺮﺳﺎﻧﻲ ﺑﺪون درﮔﻴﺮي در آﻧﺠﺎ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻜّﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﻌﺖ و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 266‬اﻟﻲ ‪268‬‬

‫‪386‬‬
‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬ﺟﻮاﻧﻲ از ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ )ﺳﻴﺪ( ﻛﻪ در ﻛﻒ دﺳﺖ راﺳﺖ او ﻋﻼﻣﺖ و ﻧﺸﺎﻧﻪ اي ﻫﺴﺖ‬
‫ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه از ﺧﺮاﺳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ و در ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ او ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ اﺻﺤﺎب ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺟﻨﮕﺪ و آﻧﺎن را ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ -‬ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪263‬‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ‪-‬ج ‪ 3‬ص ‪217‬‬

‫اﻟﺘﺸﺮﻳﻒ ﺑﺎﻟﻤﻨﻦ ص ‪120‬‬

‫اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ‪-‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪296‬‬

‫ﻋﻘﺪ اﻟﺪرر ص ‪128‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ‪ -‬ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻧﺠﻔﻲ ص ‪36‬‬

‫ﻛﻨﺰ اﻟﻌﻤﺎل ‪ -‬ﻣﺘﻘﻲ ﻫﻨﺪي ج‪ 11‬ص ‪278‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ص ‪402‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬ﻫﺮﮔﺎه ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﭘﺮﭼﻤﺪار آﻧﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را‬
‫ﺷﻜﺴﺖ دﻫﺪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﺮآﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ -‬ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪262‬‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ج ‪ 3‬ص ‪ 77‬و ‪76‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪:‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺑﻪ اﻫﺘﺰار در ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮدي از اوﻻد اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن‬
‫) ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ( ﻧﺒﺮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻃﺎﻋﺖ از ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬در ﭘﻴﺎﭘﻴﺶ اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎ ﻣﺮدي‬
‫ﺑﻨﺎم ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﻨﻲ ﺗﻤﻴﻤﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪387‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 2‬ص ‪121‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪256‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ واﻟﻔﺘﻦ ص ‪ 54‬و ‪ 44‬و ‪40‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1034‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪ 184‬و ‪212‬‬

‫اﻟﺤﺎوي واﻟﻔﺘﺎوي ص ‪141‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪190‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬در ﺣﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﻛﻮﻓﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻗﺘﻞ و ﻏﺎرت اﺳﺖ ﺑﻴﺮﻗﻬﺎﻳﻲ ) ﭘﺮﭼﻢ( از ﻃﺮف‬
‫ﺧﺮاﺳﺎن در ﺣﺮﻛﺖ اﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺰﻟﻬﺎ ) راه ؛ ﺟﺎده( را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻃﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از اﺻﺤﺎب ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪187‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ -‬ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪259‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪238‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪:‬ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻐﺪاد را وﻳﺮان ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ و ﺑﺴﻮي ﻛﻮﻓﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و‬
‫ﺣﻮاﻟﻲ ﻛﻮﻓﻪ را آﺗﺶ ﻣﻲ ﺷﻜﻨﺪ و ﺑﺴﻤﺖ ﺷﺎم ﺑﺮاه ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ و اﺳﺮا و ﻏﻨﺎﺋﻢ ﺟﻨﮕﻲ را ﺑﺎﺧﻮد ﻣﻴﺒﺮﻧﺪ آﻧﮕﺎه ﭘﺮﭼﻤﻲ ﻛﻪ‬
‫ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺪاﻳﺖ اﺳﺖ ) ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ( از ﺳﻤﺖ ﻛﻮﻓﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﺗﺎر و ﻣﺎر ﻣﻲ ﺳﺎزد و آﻧﭽﻪ اﺳﻴﺮ‬
‫و ﻏﻨﻴﻤﺖ دﺳﺖ آﻧﺎن اﺳﺖ ﺑﺎز ﻣﻲ ﺳﺘﺎﻧﺪ و ﻳﻜﻨﻔﺮ ﮔﺰارﺷﮕﺮ ﻫﻢ از آﻧﺎن ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد‪.‬‬

‫‪388‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪ 277‬و ‪21‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪188‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪ 1041‬و ‪1042‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و ﻟﻠﻔﺘﺎوي ص ‪139‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪ 953‬و ‪ 954‬از ﻛﺘﺎب ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺴﻮي ﻛﻮﻓﻪ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﮔﺮوﻫﻲ را ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي اﻫﻞ‬
‫ﺧﺮاﺳﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﺎري ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﺧﺮوج ﻛﺮده اﻧﺪ ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺳﭙﺎه ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ در دروازه‬
‫اﺻﻄﺨﺮ روﺑﺮو ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺮدي ﺑﻨﺎم ﺷﻌﻴﺒﻦ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﭘﺮﭼﻤﺪار ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﻫﺎﺳﺖ و ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎﻫﻲ در دﺳﺖ دارﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻧﺒﺮد ﺳﺨﺘﻲ در ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺻﺎﺣﺒﺎن ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﭘﻴﺮوز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻓﺮار ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬در آن ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮدم ﺑﻪ دﻳﺪار ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻣﺸﺘﺎق ﺗﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي او ﻣﻲ ﭘﺮدازﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي در آن ﻫﻨﮕﺎم در ﻣﻜﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﭘﺮﭼﻢ رﺳﻮل اﻛﺮم ص را در دﺳﺖ ﻣﻴﮕﻴﺮد و آن ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﻛﻠﻲ از ﻇﻬﻮر او ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﺣﻮادث ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ رخ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ . . . .‬ﺳﭙﺲ ﺣﻀﺮت ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪ‬
‫ﺧﻄﺒﻪ اي ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪. . . .‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪ 1052‬و ‪1051‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و ﻟﻠﻔﺘﺎوي ج ‪ 2‬ص ‪141‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪184‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪51‬‬

‫‪389‬‬
‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﻧﺒﺮد ﺑﺎ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ در ﻣﻲ آﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺟﻮاﻧﻲ از‬
‫ﺑﻨﻲ ﻫﺎﺷﻢ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺻﻮرﺗﺶ ﭼﻮن ﻗﺮص ﻗﻤﺮ اﺳﺖ و در دﺳﺘﺶ ﻋﻼﻣﺖ ) ﻧﺸﺎﻧﻪ ( اي اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ اﻳﻦ ﺳﭙﺎه‬
‫ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺗﻤﻴﻤﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻼه ﻫﺎي ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻧﺶ ﺳﻴﺎه اﺳﺖ و ﺟﺎﻣﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺳﻔﻴﺪ‪ ....‬ﺳﭙﺎه ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ‬
‫دﻫﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﻴﺖ اﻟﻤﻘﺪس ﻣﻲ رﺳﻨﺪ وزﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮاي ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1056‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻻﺳﻼم ص ‪185‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪41‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬در آن ﻣﻴﺎن ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﻫﺪاﻳﺖ از ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﺮ ﻣﻨﺎزل )‬
‫ﺟﺎده ﻫﺎ ( را ﻃﻲ ﻧﻤﻮده ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺗﺎزﻧﺪ و ﺗﻌﺪادي از ﻳﺎران ﻗﺎﺋﻢ ﻋﺞ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﺮدي از ﺷﻴﻌﻴﺎن‬
‫ﻏﻴﺮ ﻋﺮب ﺑﺎ ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن از ﻛﻮﻓﻪ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ او را در ﻣﻴﺎن ﺣﻴﺮه و ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ‬
‫رﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1057‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪194‬‬

‫ﺑﺸﺎرت اﻟﺴﻼم ص ‪55‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪194‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ - 52‬ص ‪237‬‬

‫‪390‬‬
 ‫‪ ( 2‬ﻳﻤﺎﻧﻲ‬

‫))ﻗﺒﻞ از ذﻛﺮ ﺣﺪﻳﺚ دو ﻧﻜﺘﻪ ي ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲ ﺷﻮد((‬

‫‪ -1‬اﻳﻨﻜﻪ در ﺣﺪﻳﺚ آﻣﺪه اﺳﺖ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﻳﻤﺎﻧﻲ ) ﻳﻤﻨﻲ ( و ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻳﻚ ﻣﺎه و و ﻳﻜﺮوز ﺧﺮوج ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ‪،‬ﻣﻨﻈﻮر از آن ﺑﺮاي ﻧﺒﺮد و روﻳﺎروﺋﻲ ﺑﺎﻫﻢ اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻘﺼﺪ ﺗﺴﻠﻂ ﻋﺮاق از ﺷﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻋﺮاق ﻛﻪ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ از اﻳﺮان و ﻳﻤﻨﻲ از ﻳﻤﻦ ﺑﻄﺮف ﻋﺮاق ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از وﺣﺸﻲ ﮔﺮي ﻫﺎي او و ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ‬
‫او ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ واﻻ ﻃﺒﻖ ده ﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ و رواﻳﺎت‪ ،‬اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﻮﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ و اﻧﻘﻼب ﻳﻤﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻤﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺴﻨﺪ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ و رﻫﺒﺮي را ﺑﺪﺳﺖ‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺧﻴﻠﻲ ﻃﻮل ﻧﻤﻲ ﻛﺸﺪ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫**************************************‬

‫‪ -2‬اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﻨﻲ ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻢ ﻫﺪاﻳﺖ اﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺣﻖ دﻋﻮت ﻣﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اوﻻ درﺑﻴﻦ اﻋﺮاب اوﻟﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﺑﺮﺣﻖّ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﻮرت ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺮﺣﻖ ﻋﻤﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ ‪،‬‬
‫دوﻣﺎ ﭼﻮن اﻧﻘﻼب ﻳﻤﻦ ﺗﺎزه اﺳﺖ و ﻣﺮدم آن ﺣﺎﻟﺖ اﻧﻘﻼﺑﻲ و ﺟﻮش و ﺧﺮوش زﻳﺎد دارﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اول اﻧﻘﻼب اﻳﺮان‬
‫ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻳﻨﻘﺪر ﺟﻮش و ﺧﺮوش و اﻳﺜﺎر و ﻓﺪاﻛﺎري و از ﺧﻮدﮔﺬﺷﺘﮕﻲ داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﺠﺖ ﻣﺮور زﻣﺎن ﻣﺎ اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺎ‬
‫ﺳﺮدﺗﺮ ﺷﺪه اﻳﻢ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اواﺋﻞ اﻧﻘﻼﺑﻤﺎن داغ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ ! ﻳﻤﻨﻲ ﻫﺎ ﺑﻠﺤﺎظ ﺗﻘﺎرن اﻧﻘﻼب ﺷﺎن ﺑﺎ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ‪ ،‬آن ﺣﺎﻟﺖ‬
‫اﻧﻘﻼﺑﻲ ﺑﻮدﻧﺸﺎن ﻫﻨﻮز ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺳﺖ و إﻻ ﺻﺪﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻣﻌﻮﺻﻤﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﺧﻴﻠﻲ زﻳﺎد از اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ‪ ،‬رﻫﺒﺮي اﻳﺮان و ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ و آﻧﻬﺎ را زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‬
‫ﻗﻠﻤﺪاد ﻛﺮده اﻧﺪ و ﺣﺘﻲ ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اوﻟﺶ از ﻣﺸﺮق ) اﻳﺮان ( آاز ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ از ‪ 313‬ﻧﻔﺮ ﻳﺎران ﺧﺎص ﺣﻀﺮت ‪ ،‬ﻳﻜﻨﻔﺮ ﻋﺮب ﻧﻴﺴﺖ! ) اﻛﺜﺮاً اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ( و ﺣﺪﻳﺚ‬
‫دارﻳﻢ ﻛﻪ در اوﻟﻴﻦ ﺳﺎﻋﺖ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ‪ 12 ،‬ﻫﺰار از اﻳﺮان ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻧﺪ و ‪....‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺧﺮوج ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﻳﻤﺎﻧﻲ و ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻳﻚ ﻣﺎه و ﻳﻚ روز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻫﻴﭻ ﭘﺮﭼﻤﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﺎﻧﻲ دﻋﻮت ﺑﻪ ﺣﻖّ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪391‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻲ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﻪ ﺣﻮزه ‪ ،‬ص ‪280‬‬

‫ﺗﺤﻔﺔ اﻟﻤﻬﺪﻳﻪ ‪ ،‬ج ‪ ،2‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻋﺮب ﺑﺎﻗﻲ ‪ ،‬ص ‪145‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪271‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪252‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و ﻳﻤﻨﻲ و ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ در ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻳﻚ ﻣﺎه و ﻳﻜﺮوز ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺗﺮﺗﻴﺐ‬
‫آﻧﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﻪ ﻫﺎي ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺑﺎ ﻧﻈﻢ و ﭘﺸﺖ ﺳﺮﻫﻢ ﻳﻜﻲ ﺑﻌﺪ از دﻳﮕﺮي ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﭘﺮﭼﻢ ﻳﻤﻨﻲ ﺑﻴﺶ از ﻫﻤﻪ ﺑﻪ راه ﺣﻖ و‬
‫راه راﺳﺖ و ﺑﻪ اﻧﺐ ﺻﺎﺣﺒﺘﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻤﻨﻲ ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش ﺳﻼح را‬
‫ﺣﺮام ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﭼﻮن ﻳﻤﻨﻲ ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ ﺑﺮﻫﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد و از او ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻧﻜﻨﺪ و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از او‬
‫ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻛﻨﺪ اﻫﻞ آﺗﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن او ﺑﻪ راه ﺣﻖّ و راه ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ ،‬ﺣﺎج ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪257‬‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ج ‪ ، 3‬ص ‪255‬‬

‫اﻋﻼم اﻟﻮري ص ‪429‬‬

‫رﺳﺎﻟﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺪ ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي آرﻣﺎن ص ‪388‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪184‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪158‬‬

‫‪392‬‬
 ‫ﺑﺸﺎرت اﻹﺳﻼ ص ‪93‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1022‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻷﺛﺮ ص ‪456‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪230‬‬

‫ﻣﻮﻋﻮد ﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﻣﺠﺘﺒﻲ ﺗﻮﻧﻪ اي ص ‪784‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪271‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪337‬‬

‫ﺳﻔﻴﻨﺔ اﻟﺒﺤﺎر ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻣﻌﺎرف و ﻣﻌﺎرﻳﻒ ج ‪ ،10‬ص ‪617‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪255‬و ‪135‬و ‪171‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﻣﺠﻠﺴﻲ ج ‪ ،52‬ص ‪232‬و ‪210‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ) ﺳﺮداري ( از ﺻﻨﻌﺎء ﻳﻤﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم " ﺣﺴﻦ " ﻳﺎ " ﺣﺴﻴﻦ " ﺧﺮوج‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﺎ ﻗﻴﺎم او ﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ از ﻣﻴﺎن ﻣﻲ رود‪ .‬ﺧﺠﺴﺘﻪ و ﭘﺎك ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد و در ﭘﺮﺗﻮ او ﻇﻠﻤﺖ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲ رود و ﺣﻖّ‬
‫ﺑﻌﺪ از ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪن ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ او آﺷﻜﺎر ﻣﻲ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ؛ ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪159‬‬

‫‪393‬‬
 ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ص ‪525‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻲ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﻪ ﺣﻮزه ص ‪280‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﻳﻲ ص ‪1021‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪187‬‬

‫از اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺳﻮال ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻛﻲ ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﺪ؟ اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﻫﻨﻮز ﺷﻜﻨﻨﺪه ي ﭼﺸﻢ او از ﺻﻨﻌﺎء ﻳﻤﻦ ﺧﺮوج ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ‪ ،‬ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮﺳﺎﻧﻲ ص ‪257‬‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ج ‪ ،3‬ص ‪478‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪185‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪162‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ ،52‬ص ‪245‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﺣﺪﻳﺚ وﻳﮋه در ﺧﺼﻮص ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﭼﻮن اوﻻد ﻣﺮا ﻣﻘﻬﻮر ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﺣﻴﺮان و‬
‫ﺳﺮﮔﺮدان ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬از ﻛﺴﻲ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺳﻮق ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ارﺗﺒﺎط ﺧﻮد را ﺑﺎ اﻫﻞ ﺟﻬﺎد در راه ﺧﺪا‬

‫‪394‬‬
 ‫ﻗﻄﻊ ﻣﻴﻜﻨﻴﺪ و ﺑﺮدﺷﻤﻨﺎن آﻧﺎن ﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻳﺪ و ﭼﻮن وﻋﺪه ﻫﺎ وﺑﺨﺸﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ رﺿﺎﻳﺖ ﺷﻤﺎ داده اﻧﺪ آب ﺷﻮد‪.‬‬
‫وﻗﺖ اﻣﺘﺤﺎن و ﭘﺎك ﺷﺪن ﻫﺮﻛﺲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد و ﭘﺮده ﺑﺎﻻ رود ﻣﺪت اﻧﺘﻈﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﺑﺪ وﻋﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ‬
‫ﺳﺘﺎره اي از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺸﺮق ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﺎه ﺷﺐ ﭼﻬﺎرده ﺑﺪرﺧﺸﺪ ﭼﻮن اﻳﻦ ﻋﻼﺋﻢ را دﻳﺪﻳﺪ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻴﺪ و ﮔﻨﺎه را‬
‫از ﺧﻮ دور ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ از آن ﺳﺘﺎره ﻛﻪ از ﻣﺸﺮق ﻃﻠﻮع ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﺪ او ﺷﻤﺎ را ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ و از‬
‫ﮔﺴﺴﺘﮕﻲ و ﺗﻔﺮﻗﻪ و ﭼﻜﻨﻢ ﭼﻜﻨﻢ ﻧﺠﺎت ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر‪ ،‬دواﻧﻲ ص ‪ 335‬و ‪351‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺤﺎر ﺧﺎﻣﺴﻲ ص ‪ ،133‬ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﺧﻄﺎب رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻋﺮب اﺳﺖ و اﻃﺎﻋﺖ ﭘﺬﻳﺮي آﻧﺎن‬
‫از آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ و ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﻳﺮان ﻛﺮدن ﻛﻪ اﺻﻞ ﺟﻬﺎد ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ اﺳﺖ ﭼﻮن ﻗﻮﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﻧﺎﺣﻴﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ‬
‫ﺑﻪ اﻋﺮاب داده ﺷﺪه ﭘﺮت ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺪت اﻧﺘﻈﺎر ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎ ﺑﻪ وﻋﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد )ﻣﻨﻈﻮر ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد( ﻛﺴﻲ از ﺟﺎﻧﺐ‬
‫ﻣﺸﺮق ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻣﺎه‪ -‬ﺳﺘﺎره ‪ -‬ﻣﻲ درﺧﺸﺪ اﮔﺮ از آن ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ را از ﺗﻔﺮﻗﻪ و از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﮕﻲ ﻧﺠﺎت‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﺟﻮاﻧﻲ از ﻧﺴﻞ ﻫﺎﺷﻢ ﻛﻪ در دﺳﺖ راﺳﺖ او ﻧﺸﺎﻧﻪ اي ﻫﺴﺖ از ﻃﺮف ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﺎ‬
‫ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﺧﺎرج ﺷﺪه ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻟﺸﻜﺮ او ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ اﺳﺖ و او ﺑﺎ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻧﺒﺮد ﻣﻴﻜﻨﺪ و آﻧﺎن را ﺷﻜﺴﺖ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 2‬ص ‪402‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪428‬‬

‫ﻋﻘﺪ اﻟﺪور ص ‪128‬‬

‫‪395‬‬
 ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪36‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ اﺑﻦ ﻃﺎووس ص ‪ 77‬و ‪104‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﻬﺪي از ﺗﻮﻟﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪاز ﻇﻬﻮر ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﻗﺰوﻳﻨﻲ ص ‪ 294‬و ‪296‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬اي اﺑﻮ ﺑﺼﻴﺮ اﻣﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﺎﻧﺪان ﻓﻼن )ﭘﻬﻠﻮي( روي ﻛﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺑﻪ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ آﻧﺎن ﻣﻨﻘﺮض ﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺮدي از‬
‫اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ارزاﻧﻲ ﻣﻲ دارد ﻛﻪ روش او ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﻮا و ﻋﻤﻞ وي ﻫﺪاﻳﺖ ﮔﺮ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎم ﻗﻀﺎوت و ﺣﻜﻢ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺮدم اﻫﻞ رﺷﻮه ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺨﺪا ﻗﺴﻢ ﻣﻦ ﻧﺎم او و ﭘﺪرش را ﻣﻴﺪاﻧﻢ )اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ‪ -‬ره( آﻧﮕﺎه آن ﻣﺮد ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ و ﻛﻮﺗﺎه‬
‫ﮔﺮدن ﻛﻪ داراي ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮﺻﻮرت )ﻋﻴﻨﻚ( و دوﻧﺸﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺪن اﺳﺖ )دﺳﺖ و ﭘﺎ( ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬او ﭘﻴﺸﻮاي‬
‫ﻋﺎدل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻆ و ﻧﮕﻬﺒﺎن اﻧﭽﻪ ﺑﺪﺳﺖ او ﺑﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ )رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب(‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪234‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪1054‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 52‬ص ‪ 269‬اﻗﺒﺎل ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس و ﻣﻼﺣﻢ ﺑﻄﺎﺋﻨﻲ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1360‬ﺷﺸﻢ ﺗﻴﺮﻣﺎه ﻛﻪ در ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﺑﺠﺎن رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﺿﺒﻂ ﺻﻮت ﺟﻠﻮ ﺗﺮﻳﺒﻮن آﻗﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و دﺳﺖ‬
‫راﺳﺖ آﻗﺎ ﺑﺼﻮرت ﻛﻨﻮﻧﻲ درآﻣﺪ‪ .‬ﺑﮕﻔﺘﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻴﻼﻧﻲ ﻳﻜﻲ از ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ آﻗﺎ در آن زﻣﺎن ﺑﺮاي دﺳﺖ آﻗﺎ‬
‫از ﭘﺎي او رگ درآورده اﻧﺪ‪.‬‬

‫و در ﺣﺪﻳﺚ و اﺣﺎدﻳﺚ دﻳﮕﺮ دارﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ اﻧﻘﻼب در دﺳﺖ او اﻣﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﺮﺳﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﻲ آن ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪396‬‬
 ‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﻣﺮدﻣﻲ از ﻣﺸﺮق ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و زﻣﻴﻨﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻬﺪي ﻋﺞ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﺳﻴﻤﺎي آﻓﺘﺎب ص ‪231‬‬

‫ﭼﺸﻢ ﺑﺮاه ﻣﻬﺪي ص ‪114‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ص ‪87‬‬

‫اﻧﺘﻈﺎر ﻳﺎر ص ‪14‬‬

‫ﻛﻨﺰ اﻵﻣﺎل ص ‪186‬‬

‫ﺳﻨﻦ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ ج ‪ 2‬ﺣﺪﻳﺚ ﺷﻤﺎره ‪4088‬‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬آﻏﺎز ﻇﻬﻮر او )ﻗﺎﺋﻢ( از ﻣﺸﺮق )اﻳﺮان( اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ ﭘﻴﺶ آﻣﺪ‪ ،‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪252‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪233‬‬

‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ‪ :‬وﻗﺘﻴﻜﻪ دﻳﺪﻳﺪ از ﻃﺮف ﻣﺸﺮق ﺑﻴﺮﻗﻬﺎي ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎرس را اﻛﺮام ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻣﺎ درﻣﻴﺎن‬
‫آﻧﻬﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻧﺠﻔﻲ ص ‪16‬‬

‫‪397‬‬
‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه از ﺧﺮاﺳﺎن ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪن آﻧﺎن ﻧﻴﺴﺖ‬
‫ﺗﺎاﻳﻨﻜﻪ در اﻳﻠﻴﺎ )ﻗﺪس( ﺑﻪ اﻫﺘﺰاز درآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪255‬‬

‫ﻣﺴﻨﺪ اﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ و دﻻﺋﻞ ﺑﻴﻬﻘﻲ‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﺸﺮق ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﺮدي از ﻧﺴﻞ اﺑﻮﺳﻔﻴﺎن )ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ(‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪان اﻃﻼﻋﺖ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري از ﻣﻬﺪي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج‪ 2‬ص ‪121‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪256‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ اﺑﻦ ﻃﺎووس ص ‪ 40‬و ‪58‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه از ﺳﻮي ﻣﺸﺮق ﺑﻪ اﻫﺘﺰاز درﻣﻲ آﻳﺪ ﻫﺮﻛﻪ آﻧﺎن را ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪ را‬
‫ﻳﺎري ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ....‬ﺗﺎوﻗﺘﻴﻜﻪ ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻫﻤﻨﺎم ﻣﻦ ﻗﻴﺎم ﻧﻤﺎﻳﺪ و زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺑﺪﺳﺖ ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮر او‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺧﺎدﻣﻲ ﺷﻴﺮازي‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪54‬‬

‫‪398‬‬
 ‫اﺣﺎدﻳﺜﻲ درﺑﺎره ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ‬

‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر درﺑﺎره ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ و ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ در ﺻﻔﺤﻪ ي ‪ 266‬اﻟﻲ ‪268‬‬
‫ﺑﻄﻮر ﺧﻼﺻﻪ ازﺟﻤﻊ اﺣﺎدﻳﺚ ﺷﻴﻌﻪ و ﺳﻨﻲ آورده اﺳﺖ‪ ،‬ذﻳﻼً اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -1‬اﻳﻦ دو ﺑﺰرﮔﻮار از ﻳﺎران ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﻮده و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر در اﻳﺮان ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و درﻧﻬﻀﺖ ﻇﻬﻮره آﻗﺎ‬
‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬در آن زﻣﺎن اﻳﺮاﻧﻴﺎن درﮔﻴﺮه ﺟﻨﮓ ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ دﺷﻤﻨﺎن ﺧﻮد ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ را ﺑﻌﻨﻮان‬
‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ اﻣﻮرﺷﺎن اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﮔﺮﭼﻪ وي ﭼﻨﺪان رﻏﺒﺘﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻴﺪﻫﺪ‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎ اﺳﺮار زﻳﺎد ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و رﻫﺒﺮي را‬
‫ﺑﻌﻬﺪه ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و ﺑﺠﻬﺖ اﻳﺠﺎد وﺣﺪت ﻛﻠﻤﻪ در ﺻﻔﻮف ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ اﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺮدار رﺷﻴﺪ ﺧﻮد ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ را‬
‫ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻛﻞّ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﻠﺢ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و ﺷﻌﻴﺐ‪ ،‬ﺟﻨﮓ را در ﻣﺮزﻫﺎي اﻳﺮان‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﻪ و ﻋﺮاق ﻫﺪاﻳﺖ و اداره ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﺮ در ﺷﺎم‬
‫) ﻫﻤﭙﻴﻤﺎﻧﺎن( ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻨﺪ و در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن از دو ﺟﻨﺎح ﻋﺮاق و ﺷﺎم آﻣﺎده ﭘﻴﺮوزي ﺑﺰرگ ﺑﺴﻮي ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‬
‫و ﻗﺪس ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ زﻣﺎن ﺟﺒﻬﻪ ﻋﺮاق زﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ ﺳﻔﻴﺎﻧﻴﺎن اﺳﺖ و ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﺴﻠﻂ ﺑﺮﻋﺮاق ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ و در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ از ﻣﻜّﻪ ﻣﻜﺮﻣﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ آزاد ﺳﺎزي ﺷﻬﺮ ﻣﻜّﻪ در آن ﻣﺴﺘﻘﺮّ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬در آن زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﺠﺎز ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻘﺎﻳﺎي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﺎﻧﺪان ﻓﻼن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺑﻮﻣﻲ اداره ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫‪ -4‬ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﺳﻪ ﻧﻴﺮو در ﻗﺮﻗﻴﺴﺎ ﺑﺎﻫﻢ درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻴﺪ ﺧﺮﺳﺎﻧﻲ ﺑﺪون درﮔﻴﺮي در آﻧﺠﺎ‬
‫ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻜّﻪ ﺟﻬﺖ ﺑﻴﻌﺖ و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 266‬اﻟﻲ ‪268‬‬

‫‪399‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬او ) ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ( ﺟﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ﻧﻮ رس‪ ،‬زرد و ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن‪ ،‬ﻛﻮﺳﻪ و‬
‫ﺧﻔﻴﻔﺎﻟﻠﻬﺠﻪ ﻛﺴﻲ در ﺑﺮاﺑﺮش ﻧﻤﻲ اﻳﺴﺘﺪ ﺟﺰاﻳﻨﻜﻪ ﻣﻴﻜﺸﺪ) زﻣﺎن ﺟﻨﮓ(‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﻛﻮه ﻫﺎ درﮔﻴﺮ ﺷﻮد از ﺑﻦ ﺑﺮﻛﻨﺪ ﺗﺎ‬
‫وارد ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻗﺪس ﺷﻮد‪ .‬او ﭘﺮﭼﻤﺪار ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1058‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪397‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪43‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و اﻟﻔﺘﺎوي ج ‪ 2‬ص ‪142‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪190‬‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻣﺮدي ﮔﻨﺪﻣﻜﻮن‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺷﺎﻧﻪ و ﻛﻮﺳﻪ ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻟﻘﺎﻣﺔ ﺑﻨﺎم ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﺑﺎ ﭼﻬﺎرﻫﺰار ﻧﻔﺮ از‬
‫ري )ﺗﻬﺮان( ﺧﺮوج ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ در ﭘﻴﺸﻘﺪم ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ در ﺑﺮاﺑﺮش اﻳﺴﺘﺎدﮔﻲ ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ص ‪107‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1055‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و اﻟﻔﺘﺎوي ج ‪ 2‬ص ‪139‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪ 42‬و ‪54‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ج ‪ 3‬ص ‪396‬‬

‫‪400‬‬
‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﻛﺴﻴﻜﻪ ﭘﺮﭼﻢ را ﺑﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻲ ﺳﭙﺎرد‪ ...‬ﺻﻮرﺗﺶ ﭼﻮن دﻳﻨﺎر‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮش ﭼﻮن ﺷﻌﻠﻪ ي‬
‫آﺗﺶ ﺑﺎ ﺧﻮاري داﺧﻞ ﺳﭙﺎه ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﺎ ﻋﺰّت از آن ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪357‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬او ) ﺷﻌﻴﺐ( ﭼﻬﺮه اش ﻃﻼﺋﻲ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻬﺎﻳﺶ ﻣﺮﺗﺐ و ازﻫﻢ ﺟﺪا‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮش آﺗﺶ ﺑﺎر ﺑﻪ‬
‫ذﻟّﺖ داﺧﻞ ﻛﻮه ﻣﻴﺸﻮد و ﺑﻪ ﻋﺰّت از آن ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 51‬ص ‪ 166‬اﻟﻲ ‪164‬‬

‫ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ دﻳﮕﺮ وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ اﻧﺪازه ﻣﻄﻠﺐ را ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻬﻤﻴﻦ اﺣﺎدﻳﺚ‪،‬‬
‫ﺷﻌﻴﺐ ‪ :‬ﻓﺮدي ﺳﺖ ‪:‬‬

‫ﺳ‪‬ﻴﺪ‪ ،‬ﺟﻮان‪ ،‬ﻧﻮ رس‪ ،‬زرد ﻣﻮ‪ ،‬ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن‪ ،‬ﻛﻮﺳﻪ‪ ،‬ﺧﻔﻴﻒ اﻟﻠﻬﺠﻪ ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﻲ ) اﺟﺮاﺋﻲ ﻧﻴﺴﺖ(‪ ،‬ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺟﻨﮕﺪﻳﺪه‪ ،‬ﻣﺼﻤ‪‬ﻢ‬
‫درﺟﻨﮓ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻤﺪار ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﭘﺮﭼﻤﺪار ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬از ﺑﻨﻲ ﺗﻤﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺷﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‬
‫اﻟﻘﺎﻣﺔ‪ ،‬ﺻﻮرﺗﺶ ﭼﻮن دﻳﻨﺎر ﻣﻴﺪرﺧﺸﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺮه اش ﻃﻼﺋﻲ‪ ،‬دﻧﺪاﻧﻬﺎﻳﺶ ﻣﺮﺗﺐ و ازﻫﻢ ﺟﺪا‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮش ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎز در‬
‫ﺟﻨﮕﻬﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎري ﺑﻪ ﻛﻮه ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮد و ﺑﺎ ﺳﺮﻓﺮازي ﺑﺮﻣﻴﮕﺮدد‪ .‬ﻧﺎﻣﺶ ﻧﺎم ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ‪..........‬‬

‫در ﺣﺪﻳﺚ ﺑﺮاي ﺷﻌﻴﺐ آورده ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﺎري ﺑﻪ ﻛﻮه ﭘﻨﺎه ﻣﻲ ﺑﺮد و ﺑﺎ ﺳﺮﻓﺮازي از آن ﺧﺎرج ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ذﻟّﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺳﭙﺎه ﻣﻲ رود و ﺑﺎ ﻋﺰّت از آن ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ‪ 2‬ﻣﻮرد ﺣﺪﻳﺚ دارد ﻛﻪ در اﺣﺎدﻳﺚ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‬
‫درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻨﺪ را ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن ﻋﺮض ﻣﻴﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻨﺪ آﺧﺮ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در زﻣﺎن ﻃﺎﻏﻮت ﺗﻴﺮ ﺑﻪ‬
‫ﭘﺎﻳﺶ ﻣﻴﺨﻮرد و ﺑﻪ ﻛﻮه ﻓﺮار ﻣﻴﻜﻨﺪ و داﺧﻞ ﭼﺮﻳﻜﻬﺎي ﻟﺒﻨﺎن و ﺳﻮرﻳ‪‬ﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﺑﺎ ﺳﺮﻓﺮازي ﺑﺮﻣﻲ‬
‫ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺜﻼً در ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮدي ﺑﻨﺪ آﺧﺮ ﺻﺪق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪401‬‬
 ‫از ﺑﺸﺎرﺗﻬﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ‪ :::‬ﻣﺮگ ﻋﺒﺪاﷲ ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ‪:‬ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺮگ ﻋﺒﺪاﷲ را ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﺮاي او ﺿﻤﺎﻧﺖ ﻣﻴﻜﻨﻢ ‪.‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻋﺒﺪاﷲ درﮔﺬﺷﺖ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ‬
‫ﺗﻮاﻓﻖ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ و ﻓﺮواﻧﺮواﺋﻲ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﭼﻨﺪﻣﺎﻫﻪ و ﭼﻨﺪ روزه ﻓﺮا ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪان ﻃﻮل‬
‫ﻧﻤﻴﻜﺸﺪ ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﻲ اش ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﺮﺳﺪ ‪.‬اﻧﺸﺎءاﷲ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪919‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪292‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪188‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 52‬ص ‪210‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪13‬ﺑﺤﺎر ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪985‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪271‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪230‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪122‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 3‬ص ‪7‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫اﻳﻨﻜﻪ اﻣﺎم ﻓﺮﻣﻮده ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ ﻫﺎي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻫﻔﺘﻪ اي و ﭼﻨﺪ روزه ﻣﻴﺸﻮد ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺎ اﻛﻨﻮن‬
‫ﻫﺮﻛﺲ از ﻓﺮزﻧﺪان ﻋﺒﺪاﻟﻌﺰﻳﺰ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻴﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻳﻚ ﻋﻤﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ در‬

‫‪402‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻋﺒﺪاﷲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻳﻚ ﻣﺎه ﺑﻴﺸﺘﺮ دوام ﻧﻤﻲ آورد و ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻛﺲ دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺳﺮه ﻛﺎر ﻣﻲ‬
‫اﻳﺪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ دوام ﻧﻤﻲ آورد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻃﺮف را ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻧﺼﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﺗﺎ ﺷﺐ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﺗﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮده ﺣﻀﺮت اداره ﺷﻮد‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮده آﺛﺎرش از ﻫﻤﻴﻦ اﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻋﺒﺪاﷲ زﻧﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪ -1‬در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ 29‬ﺑﻬﻤﻦ ‪ 87‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﻛﻮدﺗﺎي آرام در ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺮان ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ درﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي و ‪...‬‬

‫‪ -2‬در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 30‬آﺑﺎن ‪ 89‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ ‪ :‬وﺧﺎﻣﺖ ﺣﺎل ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﻌﻮدي وﺑﺤﺮان ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ درﻋﺮﺑﺴﺘﺎن‬

‫‪ -3‬در روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 4‬ﺗﻴﺮ ‪ 90‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ :‬ﺟﻨﮓ ﻗﺪرت ﺷﺎﻫﺰاده ﻫﺎي آل ﺳﻌﻮد‬

‫‪ -4‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻢ ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن و ﻫﻢ وﻟﻴﻌﻬﺪش ﺑﺮادرش ﻫﻨﻮز زﻧﺪه اﻧﺪ و ﻫﺮﭼﻨﺪﻛﻪ ﻫﺮدو ﻣﺮﻳﺾ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻧﻔﺴﻬﺎي آﺧﺮ را ﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ‪ 600 ،‬ﺷﺎﻫﺰاده از ﺧﺎﻧﻪ آل ﺳﻌﻮد اد‪‬ﻋﺎي ﭘﺎدﺷﺎه ﺷﺪن را دارﻧﺪ!!‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﻣﺮدي در ﺣﺠﺎز ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﺳﻤﺶ ﭼﻮن اﺳﻢ ﺣﻴﻮان‬
‫اﺳﺖ‪.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ او را از دور ﺑﺒﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻮ‪‬ر ﻣﻴﻜﻨﻲ ﻛﻪ در ﭼﺸﻤﺶ ﻛﮋي )اﻧﺤﺮاف( اﺳﺖ وﻟﻲ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺑﻬﺎو ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮي در ﭼﺸﻤﺶ ﭼﻴﺰي دﻳﺪه ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از او ﺑﺮادرش ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﻋﺒﺪاﷲ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ ﻣﻲ رﺳﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ‪ 3‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬واي ﺑﺮ ﺷﻴﻌﻪ ﻣﺎ از او‪ ....‬ﺧﺒﺮ ﻣﺮﮔﺶ را ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﺎرت دﻫﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ را ﺑﺸﻤﺎ‬
‫ﺑﺸﺎرت دﻫﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻛﺘﺎب ﻣﺎﺋﺘﺎن و ﺧﻤﺴﻮن ﻋﻼﻣﺔ ﺣﺘﻲ ﻇﻬﻮر اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‪:‬‬

‫ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ ﻋﻠﻲ‬

‫ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﺋﻲ ﺣﺴﻨﻲ ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺆﺳ‪‬ﺴﻪ اﺑﻼغ ﺑﻴﺮوت‬

‫‪403‬‬
 ‫ﭼﺎپ دوم ‪ 1425‬ﻗﻤﺮي ص ‪ 2004 - 122‬ﻣﻴﻼدي‬

‫‪ -2‬ﻛﺘﺎب ﻣﺴﻨﺪ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫ﻓَﻬ‪‬ﺪ ﺑﺮادر اﻣﻴﺮﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از او ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻓﻬﺪ در ﻋﺮﺑﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﻳﻮزﭘﻠﻨﮓ ﻳﻌﻨﻲ درﺣﺪﻳﺚ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮده‬
‫اﺳﻢ او ﭼﻮن اﺳﻢ ﺣﻴﻮاﻧﻲ اﺳﺖ ‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ اﺳﺖ و در ﺧﺼﻮص ﻛﮋﻳﭽﺸﻢ ﻓﻬﺪ از دور ﺣﺘﻲ در ﻋﻜﺴﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬
‫از دور از او ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ‪ .‬رﺳﻮل اﻛﺮم ﺑﺪﻳﻨﺼﻮرت ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺒﺪاﷲ "ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﻋﺒﺪاﷲ" اﺳﺖ و ﺿﺪ ﺷﻴﻌﻪ ﺑﻮدﻧﻌﺒﺪاﷲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ اﻛﺮم ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻣﻮده واي ﺑﺮ ﺷﻴﻌﻪ از ﻋﺒﺪاﷲ ‪ ...‬ﺑﺮاي‬
‫ﻫﻤﮕﺎن روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻔﺘﻲ ﻫﺎي وﻫ‪‬ﺎﺑﻲ ﻫﻢ ﻓﺘﻮا ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺲ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ ﺷﻴﻌﻪ را ﺑﻜﺸﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻴﺮود‬
‫و ﻫﻤﻪ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺗﻮﻃﺌﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در اﻳﺮان ‪ -‬ﻟﺒﻨﺎن ‪ -‬ﺳﻮرﻳﻪ و ﻏﺰه ﺑﺮ ﻋﻠﻴﻪ رزﻣﻨﺪﮔﺎن ﺿﺪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﺿﺪ‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﺸﻮد ﻫﺰﻳﻨﻪ و ﻣﺨﺎرج آن از ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻣﺮدم در ﻋﺮﻓﺎت وﻗﻮف ﻛﺮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻮاري ﻛﻪ ﺑﺮوﺳﻴﻠﻪ ﺗﻴﺰﺗﻜﻲ ﺳﻮار اﺳﺖ از‬
‫راه ﻣﻲ رﺳﺪ و ﻣﺮگ ﺧﻠﻴﻔﻪ اي را ﺧﺒﺮ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻓﺮج آل ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﻓﺮج ﻫﻤﻪ ﻣﺮدم در آن ﻫﻨﮕﺎم‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪920‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 52‬ص ‪240‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪122‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪142‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﻮي ﻣﺮگ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺧﺪا ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬

‫‪404‬‬
 ‫ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮ و ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮ ﻳﻜﻲ از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻋﺠﻴﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﺣﺴﻦ )وﺳﻂ اﺳﻢ او ﺣﺴﻦ‪...‬‬
‫ﺣ‪‬ﺴﻨﻲ‪ :‬ﻗﻠﺒﺶ ﺣﺴﻦ اﺳﺖ(‬

‫و ﺳﺮش ﻣﺤﻤﺪ )اول اﺳﻤﺶ ﻣﺤﻤﺪ اﺳﺖ( ﻛﻪ ﺟﺪش را ﻫﻢ ﺗﻐﻴﻴﺮ داده )"ﻣﺤﻤﺪ ﺣ‪‬ﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك" ﺳﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ را‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﻣﺒﺎرك ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه از ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﺎرج ﺷﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﭘﺸﺖ درﻫﺎي ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﺘﺎن رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ درﺑﺰﻧﺪ ﺑﺴﻮي او ﺑﺸﺘﺎﺑﻴﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺮ روي ﺑﺮﻓﻬﺎ ﺑﺨﻴﺰﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬‬

‫ﻣﺎذا ﻗﺎل ﻋﻠﻲ ﻋﻦ آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ص ‪ 330‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﻟﺴﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﻋﺎﺷﻮر‬

‫ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪ و ﺟﺴﺘﺠﻮي واژه ي "ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺣ‪‬ﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك" زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪ او را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫"ﻣﻬﺪي ﭘﺸﺖ درﻫﺎﻳﺘﺎن اﺳﺖ" ﻛﻨﺎﻳﻪ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ دارد و ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ در ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ و آﻣﺎده‬
‫ﻓﺪاﻛﺎري ﺑﺮاي آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬

‫اﻧﻘﻼﺑﻬﺎي اﻋﺮاب از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر در رواﻳﺎت‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻳﻬﻮد ﺑﺮاي ﺗﺸﻜﻴﻞ دوﻟﺖ ﺧﻮد در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ از ﻏﺮب ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﺮﺑﻲ ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪،‬‬
‫ﺳﻮال ﻣﻲ ﺷﻮد ﭘﺲ ﻋﺮﺑﻬﺎ در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﺮﺑﻬﺎ در آن ﻣﻮﻗﻊ از ﻫﻢ ﭘﺎﺷﻴﺪه و ارﺗﺒﺎط ﺷﺎن ازﻫﻢ‬
‫ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ و ﻣﺘﺤﺪ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﻮال ﺷﺪ آﻳﺎ اﻳﻦ ﺑﻼ و ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد ﻧﻪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻋﺮﺑﻬﺎ زﻣﺎم‬
‫اﻣﻮر ﺧﻮدﺷﺎن را از ﻧﻔﻮذ دﻳﮕﺮان رﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ وﺗﺼﻤﻴﻢ ﻫﺎي ﺟﺪي آﻧﺎن دوﺑﺎره ﺗﺠﺪﻳﺪ ﺷﻮد‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ‬
‫ﺑﺪﺳﺖ آﻧﺎن ﻓﺘﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ وﻋﺮﺑﻬﺎ ﭘﻴﺮوز و ﻣﺘﺤﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ از ﻃﺮﻳﻖ و ﺳﻤﺖ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺮاق‬
‫ﺑﻪ آﻧﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﭘﺮﭼﻤﻬﺎﻳﺸﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه)اﻟﻘﻮة( وﻋﺮﺑﻬﺎ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺸﺘﺮﻛﺄ ﺑﺮاي‬

‫‪405‬‬
‫ﻧﺠﺎت ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻗﻴﺎم ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و ﺑﺎ ﻳﻬﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺟﻨﮕﻴﺪ و ﭼﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺘﻲ ﻛﻪ در وﻗﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ در‬
‫ﺑﺨﺶ ﻋﻈﻴﻤﻲ از درﻳﺎ روي ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ در اﺛﺮ آن ﻣﺮدﻣﺎن در ﺧﻮن ﺷﻨﺎور ﺷﺪه و اﻓﺮاد ﻣﺠﺮوح ﺑﺮ روي اﺟﺴﺎد‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺮﺑﻬﺎ ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺎ ﻳﻬﻮد ﻣﻲ ﺟﻨﮕﻨﺪ و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎرم ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺛﺒﺎت ﻗﺪم و اﻳﻤﺎن و‬
‫ﺻﺪاﻗﺖ آﻧﻬﺎ را داﻧﺴﺖ ﻫﻤﺎي ﭘﻴﺮوزي ﺑﺮ ﺳﺮﺷﺎن ﺳﺎﻳﻪ ﻣﻲ اﻓﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻳﻬﻮدي ﻫﻢ در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﺳﻴﺪ اﺳﺪ اﷲ ﻫﺎﺷﻤﻲ( ص ‪332‬‬

‫‪ .2‬ﻋﻘﺎﺋﺪ اﻻﻣﺎﻣﻴﻪ ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ص ‪270‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻬﻮد ‪ 66‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻧﺪ و در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ رﺧﻨﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺑﻲ ﻫﻤﺘﻲ و ﺑﻲ ﺧﺎﺻﻴﺘﻲ اﻋﺮاب را ﻫﻤﻪ دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‪ ....‬ﻛﻤﻚ ﺑﻪ اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪ ،‬دﺷﻤﻦ ﻓﻠﺴﻄﻴﻨﻴﺎن‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻏﺰه اي ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻊ آﻫﻨﻴﻦ اﻳﺠﺎد ﻛﺮد و ﻣﻠﻚ ﻋﺒﺪاﷲ ﻛﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ﺳﺮﺳﺎم آور ﺟﻬﺖ‬
‫ﺳﺮﻛﻮﺑﻲ آﻧﺎن ﻣﻲ داد‪.‬‬

‫‪ -3‬اﻛﻨﻮن اﻧﺸﺎءاﷲ ﺑﺎ اﻧﻘﻼﺑﻬﺎي اﻋﺮاب ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻣﺎم اﻣﻮر را ﺧﻮد اﻋﺮاب ﺑﺪﺳﺖ ﮔﻴﺮﻧﺪ و از زﻳﺮ ﻳﻮغ ﻏﺮب‬
‫آزاد ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺘﺤﺪ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺮﻋﻴﻠﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ‪.‬‬

‫‪ -4‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻛﻤﻜﻲ در ﺣﻴﺪث آﻣﺪه از ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺮاق ﻣﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺮﭼﻤﺸﺎن )اﻟﻘﻮة( ﻧﻮﺷﺘﻪ دارد‪ .‬ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺳﭙﺎه‬
‫ﭘﺎﺳﺪاران ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺮﭼﻢ و آرم ﺳﭙﺎه )) واﻋﺪ‪‬و ﻟﻬﻢ ﻣﺴﺘﻄﺘﻢ ﻣﻦ ﻗﻮه(( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﻣﺘﺤﺪ و ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﺑﺴﻮي‬
‫ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﺑﺎز ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﻋﺮﺑﻬﺎ و ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﻤﮕﻲ ﻋﺮﺑﻬﺎ ﻛﻪ ﻋﺮﺑﻨﺪ و‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺷﺎره ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻫﻤﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ) اﻟﻘﻮة( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -5‬ﻣﺮﺣﻠﻪ آﺧﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺸﺎءاﷲ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻳﻬﻮدي در ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺸﺎءاﷲ در آﻳﻨﺪه ي ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪406‬‬
 ‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪:‬او ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ روﻫﺎ از ﻧﺎﺑﺨﺮدان ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺣﻮادث ﭘﻲ در ﭘﻲ واﻗﻊ‬
‫ﺷﻮد ‪.‬ﻋﺮﺑﻬﺎ دﭼﺎر اﺧﺘﻼف ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬اﺷﺘﻴﺎق ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﺼﻠﺢ ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ اﻓﺰون ﮔﺮدد‪ .‬زﻧﻬﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻜﺎﻓﻨﺪه ﻫﺎ‬
‫ﺑﺸﻜﺎﻓﻨﺪ و ﭘﻴﺶ روﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴﺰﭘﺮوازان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻋﺮاق را ﻓﺘﺢ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺰﻳﺮه ﻫﺎ را ﻣﺎﻟﻚ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﺧﺘﻼﻓﺎت را ﺑﺎ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي‬
‫ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪ 684‬و ‪683‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪74‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪194 - 209 -203‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﺒﺎر ﻋﺮاق را ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ ﺗﺼﺮف ﻛﺮده اﻧﺪ وﻟﻲ ﻳﻜﺒﺎره دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد‪.‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪:‬در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﻼي ﺳﺨﺘﻲ از ﻧﺎﺣﻴﻪ زﻣﺎﻣﺪاران ﺑﻪ اﻣﺖ ﻣﻦ وارد ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻼ‬
‫ﺑﻘﺪري ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻧﻪ دﻳﺪه ﺷﺪه و ﻧﻪ ﺷﻨﻴﺪه ﺷﺪه! زﻣﻴﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ وﺳﻌﺖ در ﻧﻈﺮ آﻧﺎن ﺗﻨﮓ ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﻛﺴﻲ‬
‫ﭘﻨﺎﻫﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ از ﺳﺘﻢ زﻣﺎﻣﺪاران ﺑﻪ آن ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮد ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻴﻜﻨﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮدي را از ﻋﺘﺮت ﻣﻦ ﺑﺮﻣﻲ‬
‫اﻧﮕﻴﺰد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪769‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪ 31‬و ‪28‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ‪ 66‬و ‪108‬‬

‫‪407‬‬
 ‫اﻟﺤﺎوي و اﻟﻔﺘﺎوي ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ص ‪135‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪206‬‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻼﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺳﺮدﻣﺪاران ﻋﺮب ﺑﻪ ﻣﺮدم وارد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ) ﻟﻴﺒﻲ‪ ،‬ﻣﺼﺮ‪ ،‬ﺗﻮﻧﺲ‪ ،‬ﺑﺤﺮﻳﻦ و ‪(...‬‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬واي ﺑﺮ ﻃﺎﻏﻮﺗﻬﺎي ﻋﺮب از ﺣﺎدﺛﻪ اي ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1105‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪ 78‬و ‪188‬‬

‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ ... :‬آري ﺳﺎﻳﻪ ﺳﻨﮕﻴﻦ و ﺷﻮم اﺧﺘﻼف ﺑﺮﻫﻤﻪ ي ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎي ﻋﺮب ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺗﺮﻛﻬﺎ‬
‫از ﺷﺮق و ﻏﺮب اﺳﻠﺤﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و ﺣﻀﻮر ﺧﻮد را اﻋﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬روﻣﻴﺎن ﻳﻬﻮد ﻧﻴﺰ در‬
‫رﻣﻠﻪ ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﻨﺪ و اﻗﺎﻣﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1107‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪212‬‬

‫اﺳﺮار آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ‪ ،‬ﻋﺒﺎس اﺳﺘﺎد آﻗﺎﺋﻲ ص ‪381‬‬

‫اﺧﺘﺼﺎص ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ ص ‪255‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪223‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪125‬و ‪175‬‬

‫‪408‬‬
 ‫اﻋﻼم اﻟﻮري ص ‪427‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪149‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪264‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﻧﻴﻤﻲ از ﻛﺎر ﺗﺎﻛﻨﻮن اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﻴﻤﻲ دﻳﮕﺮ در آﻳﻨﺪه ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﺷﻤﺎ را ﻣﮋده ﻣﻴﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻛﻪ در زﻣﺎن اﻧﻘﻼب و‬
‫اﺧﺘﻼف اﻣﺖ ﻣﻦ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻜﻨﺪ و زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻧﺠﻔﻲ ص ‪ 157‬و ‪155‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬اﻧﻘﻼب و اﺧﺘﻼف ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ و در اﻧﺪك زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ را ﻫﻢ ﻓﺮاﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﻣﮋده ي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻋﻤﻠﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻧﺸﺎءاﷲ‪.‬‬

‫‪....‬اﻋﺮاب ﺷﻬﺮﻫﺎ را ﻣﺘﺼﺮف ﺷﺪه و آﻧﻬﺎ را از ﺳﻴﻄﺮه ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺠﻢ )آﻣﺮﻳﻜﺎ( ﺧﺎرج ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪﮔﺎن از ﺗﺤﺖ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺒﺮداري آﻗﺎﻳﺎن ﺧﻮد ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ و آﻧﻬﺎ را ﻣﻴﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺼﺮﻳﻬﺎ رﺋﻴﺲ ﺧﻮد را ﻣﻴﻜﺸﻨﺪ و ‪ )....‬ﭘﺎدﺷﺎه ﻗﺒﻞ از ﺣﺴﻨﻲ‬
‫ﻣﺒﺎرك ‪ -‬ﻋﻨﺒﺮ ﺳﺎدات ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺮدم ﻣﺼﺮ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﺻﺪق ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‬
‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺣﺴﻨﻲ ﻣﺒﺎرك ﻫﻢ ﺻﺪق ﻛﻨﺪ(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج ‪ 52‬ص ‪220‬‬

‫ارﺷﺎد ﺷﻴﺦ ﻣﻔﻴﺪ )ره( ص ‪ 693‬و ‪356‬‬

‫‪409‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﻣﺮدم ﻋﺮب ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﺮده اﻧﺪ وﺷﻬﺮﻫﺎ را از دﺳﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ و از آﻧﺎن اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ‬
‫اﻛﻨﻮن در ﺣﺎل اﻧﺠﺎم اﺳﺖ و در ﻛﻞ‪ ،‬ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻮرﻫﺎ از ﺳﻴﻄﺮه ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺠﻢ ﺧﺎرج ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ).‬ﻻزم‬
‫ﺑﺬﻛﺮ ﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺰ "ﻋﺮب" ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﻣﻠﺘﻬﺎ و زﺑﺎﻧﻬﺎ ﻋﺠﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ‬
‫ﻛﺸﻮرﻫﺎ در ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه آﻧﻬﺎﺳﺖ(‪.‬‬

‫در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻳﻚ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻗﻴﺎﻣﻬﺎﻳﻲ از ﻃﺮف اﻫﻞ ﺣﻖّ ﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﮔﻴﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻗﻴﺎم و اﻧﻘﻼب ﻣﻬﺪي ‪ ،‬ﺷﻬﻴﺪ ﻣﻄﻬﺮي ص ‪67‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬آﻧﮕﺎه ﻣﻠﺖ ﻋﺮب ﻓﺮﻣﺎﻧﺮوا ﮔﺮدد و ﻛﺸﻮرﻫﺎ را ﺗﺤﺖ ﻓﺮﻣﺎن ﺧﻮد درآورد و از‬
‫ﺳﻴﻄﺮه ي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺧﺎرج ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪894‬‬

‫اﻟﻤﻬﺪي ص ‪196‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪175‬‬

‫اﻟﺰم اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪185‬‬

‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪233‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬ﻫﻤﺎن ﻛﺎري ﻛﻪ دارد اﻧﺠﺎم ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﻧﺸﺎءاﷲ از ﺳﻴﻄﺮه ي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻢ ﺧﺎرج ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪410‬‬
‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻓﺘﻨﻪ اي ﭘﺪﻳﺪ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه در ﻧﻘﻄﻪ اي آراﻣﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ‪ ،‬در‬
‫ﻧﻘﻄﻪ ي دﻳﮕﺮ ﻧﺎ آراﻣﻲ ﺷﺮوع ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬و اﻳﻦ ﻛﺎر اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺎدي از آﺳﻤﺎن ﺑﺎﻧﮓ ﺑﺮآورد ﻛﻪ اﻣﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﻓﻼﻧﻲ‬
‫ﻣﻬﺪي اﺳﺖ‪ ) .‬ﻣﻨﻈﻮر ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ(‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪895‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪451‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ واﻟﻔﺘﻦ ﺳﻴﺪﺑﻦ ﻃﺎووس ص ‪38‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪177‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و اﻟﻔﺘﻦ ج ‪ 2‬ص ‪ 128‬و ‪150‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﻗﺎﺋﻢ ﺧﺎرج ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ ﻫﻴﭻ ﺷﺎه و ﺷﺎﻫﺰاده اي در روي زﻣﻴﻦ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎاﻳﻨﻜﻪ‬
‫ﻫﻼك ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪899‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ واﻟﻔﺘﻦ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس ص ‪47‬‬

‫اﻟﺤﺎوي و اﻟﻔﺘﺎوي ج ‪ 2‬ص ‪150‬‬

‫‪411‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬درﺟﺎي دﻳﮕﺮ دﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﻲ درﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ ﻣﮕﺮ درﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ و اﻧﺪك ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ آﻧﻬﻢ ﺷﺮوع ﺷﺪه و‬
‫در آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻤﻪ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﻧﺸﺎءاﷲ‪.‬‬

‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺧﺸﻜﻲ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻫﺮج و ﻣﺮج ﭘﻴﺶ آﻳﺪ ﻛﻪ در آن ﺳﺎﻟﻬﺎ‪ ،‬ﻛﺎر ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻳﻜﺴﺮه ﺷﻮد‬
‫و ﺿﺮﺑﻪ ﻫﺎي ﻛﺎري ﺑﺮ آﻧﻬﺎ وارد ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪908‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬ﭼﻮن ﻓﺘﻨﻪ در ﺷﺎم ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﻤﻪ اش ﻛﺸﺖ و ﻛﺸﺘﺎر اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﮋاد زرد )ﻳﻬﻮد(‬
‫ﺑﭙﺎﺧﻴﺰد و ﺑﻪ ﻣﻤﺎﻟﻚ ﻋﺮﺑﻲ ﺑﺘﺎزد و آﻧﮕﺎه ﺣﻮادﺛﻲ روي ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪925‬‬

‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪107‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﻧﮋاد زرد‪ ،‬ﻫﻤﺎن "ﻳﻬﻮد" ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻓﺘﻨﻪ ي ﺷﺎم )ﺳﻮرﻳﻪ( ﻧﻴﺰ ﺷﺮوع ﺷﺪه و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺣﻤﻠﻪ ﻳﻬﻮد ﺑﻪ اﻋﺮاب و‬
‫ﺣﻮادﺛﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫ﭘﺪﻳﺪه ﺧﺴﻮف در ﻣﺎه رﺟﺐ‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬اي ام‪ ‬اﻟﻴﻤﻦ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺎه در ﺷﺐ ﺑﺪر ﻣﺎه رﺟﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﺧﺴﻮف رخ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از آن‬
‫ﻣﺮدي ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آن ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﺮوج ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﻳﺎزدﻫﻤﻴﻦ ﭼﺎپ ‪ 1380‬ص ‪233 -234‬‬

‫‪412‬‬
 ‫دﻻﺋﻞ اﻻﻣﺎﻣﻴ‪‬ﻪ ص ‪ 259‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻣﺎه ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻣﺠﺘﺒﻲ اﻟﺴﺎده‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﻄﻬﺮي ﻧﻴﺎ‬

‫ﺑﻴﺎن اﻷﺋﻤﻪ ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ص ‪695‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎل ‪ 1390‬ﺷﻤﺴﻲ و ‪ 1432‬ﻗﻤﺮي در ﻣﺎه رﺟﺐ )‪13‬رﺟﺐ اﻳﺮان و ﺷﺐ ‪ 14‬رﺟﺐ ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن( ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﻋﺮاب اﺳﺖ ﻣﺎه ﺑﻄﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺮﻓﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺷﺐ ﺑﺪر رﺟﺐ ﻛﻪ ﺷﺐ ‪14‬ﻣﺎه ﺑﻪ اﻓﻖ‬
‫ﻋﺮﺑﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ :‬ﺷﻨﺒﻪ ‪ 28‬ﺧﺮداد ‪ 15 ، 1390‬رﺟﺐ ‪1432‬‬

‫ﻣﺮدم اﻳﺮان ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ ﺷﺎﻫﺪ ﭘﺪﻳﺪه ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‬

‫ﻣﺮدم ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺸﻮر ﺷﺎﻣﮕﺎه ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ و ﺑﺎﻣﺪاد ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﭘﺪﻳﺪه‬
‫زﻳﺒﺎ و ﺟﺬاب ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺳﻲ و ﭼﻬﺎرﻣﻴﻦ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﺎﻣﻞ از ‪ 71‬ﮔﺮﻓﺖ ﺳﺎروس ‪ 130‬ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﺷﺒﺎﻧﮕﺎه ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ در اﻳﺮان ﺑﻪ وﻗﻮع ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﺟﺬاب آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﻧﻴﻤﻲ از ﺳﺎﻛﻨﺎن زﻣﻴﻦ ﺷﺎﻫﺪ آن‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻨﺠﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ ‪ 22:53‬ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﺷﺐ در ﻛﺸﻮرﻣﺎن آﻏﺎز ﺷﺪ و ﺳﺎﻋﺖ ‪ 2:32‬دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎﻣﺪاد روز ﭘﻨﺞ ﺷﻨﺒﻪ‬
‫ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﺪﻳﺪه ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻳﺎ ﺧﺴﻮف زﻣﺎﻧﻲ رخ ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ در ﻣﻴﺎن ﻣﺎه و ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻗﺮارﻣﻲ ﮔﻴﺮد‪ .‬در‬
‫اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ زﻣﻴﻦ ‪ ،‬ﺳﺪ ﻋﻈﻴﻤﻲ را در رﺳﻴﺪن ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺎه اﻳﺠﺎد ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﻧﻮر ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﻣﺎه را ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ‬
‫ﺑﺎزﺗﺎﺑﺶ ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ اﺳﺖ از آن ﻣﻲ ﮔﻴﺮد و در ﻋﻮض ﺑﺎ ﻧﻮري ﻛﻪ از ﺟ ‪‬ﻮ ﺧﻮد ﻣﻴﮕﺬاراﻧﺪ ﭼﻬﺮه اي ﺳﺮخ رﻧﮓ ﺑﻪ ﻣﺎه‬
‫ﻫﺪﻳﻪ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪه ﻧﺠﻮﻣﻲ ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﺮان در آﺳﻴﺎ ﺑﺠﺰ ﻧﻮار ﺷﻤﺎﻟﻲ آن ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻘﺎ‪ ،‬اروﭘﺎ‪ ،‬اُﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻴﻪ‪ ،‬و آﻣﺮﻳﻜﺎي‬
‫ﺟﻨﻮﺑﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺑﻮد‪ .‬در واﻗﻊ ‪5/3‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻧﻔﺮ از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪه اﻳﻦ ﻣﺎه ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎره‬
‫اي ﻛﻪ از رﺻﺪ اﻳﻦ ﺧﺴﻮف ﻣﺤﺮوم ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬آﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪413‬‬
 ‫اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر‬

‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻢ ﻣﺮدﻣﻲ را از ﻣﺸﺮق ‪ ،‬ﻛﻪ ﻃﻠﺐ ﺣﻖ ﺧﻮد ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ وﻟﻲ )ﺣﺎﻛﻤﺎن( ﺑﻪ آﻧﺎن‬
‫ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﻤﻲ دﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ دوﺑﺎره ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آﻧﺎن ﭘﺎﺳﺨﻲ داده ﻧﻤﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ وﺿﻊ را‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎي ﺧﻮدرا ﺑﺮ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد ﻧﻬﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺪل ﺑﺮﺧﻴﺰﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ‬
‫آﻧﺎن داده ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ و دﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ زﻧﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺮوز ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺎن اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ را ﺟﺰ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫)اﺻﻠﻲ( ﺷﻤﺎ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺸﺘﻪ ﻫﺎي اﻳﻦ ﻗﻴﺎم ﻫﻤﻪ ﺷﻬﻴﺪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ آن زﻣﺎن )اﻧﻘﻼب( را درك‬
‫ﻣﻴﻜﺮدم ﺧﻮدم را ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﮕﻪ ﻣﻲ داﺷﺘﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻬﺪي ص ‪115‬‬

‫‪ -2‬ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 52‬ص ‪243‬‬

‫‪ -3‬ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ص ‪247‬‬

‫‪ -4‬ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﻏﻔﺎري ص ‪273‬‬

‫‪ -5‬ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ص ‪159‬‬

‫‪ -6‬ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ آور آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ص ‪66‬‬

‫‪ -7‬اﻟﻐﻴﺒﺔ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ از ﻛﺘﺐ اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ص ‪146‬‬

‫‪ -8‬ﺳﻨﻦ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﻪ‬

‫‪ -9‬ﻛﻨﺰاﻻﻋﻤﺎل‬

‫‪ -10‬اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ‬

‫‪414‬‬
 ‫‪ -11‬اﻟﻔﺘﻦ ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎوس‬

‫‪ -12‬اﻟﻨﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ﺻﻔﺤﻪ ‪371‬‬

‫‪ -13‬اﻧﺘﻈﺎر ﻳﺎر ص ‪14‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬از ﺳﺎل ‪ 1342‬اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺷﺎه ﻣﺨﻠﻮع اﻳﺮان ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻛﺮد و ﺗﺬﻛﺮ داد ﻛﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ را آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮاي‬
‫ﺷﻤﺎ دﻳﻜﺘﻪ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺷﻤﺎ از آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻴﻜﻨﻲ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﮔﻮش آﻗﺎي ﺷﺎه ﺷﻨﻮا ﻧﺒﻮد ﺗﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ در ﺳﺎل ‪ 57‬وﻗﺘﻴﻜﻪ داﺷﺘﻨﺪ ﻣﺮدم ﭘﻴﺮوز ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ ﺷﺎه ﮔﻔﺖ ﺻﺪاي اﻧﻘﻼب ﺷﻤﺎ را ﺷﻨﻴﺪم و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﻗﻮل ﻣﻴﺪﻫﻢ‬
‫اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت را ﺗﻜﺮار ﻧﻜﻨﻢ و اﻣﺜﺎل اﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻛﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ و او را ﺑﻴﺮون ﻛﺮدﻧﺪ‪ 3 .‬ﻧﻜﺘﻪ‬
‫ﻣﻬﻢ ﺣﺪﻳﺚ ‪:‬‬

‫‪ -1‬اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﭘﺮﭼﻢ را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﻲ آن ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻛﺸﺘﻪ ﻫﺎي آﻧﻬﺎ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﻴﺪﻧﺪ دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺣﻖ ﺑﻮدن اﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪ -3‬اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻦ در زﻣﺎن آن اﻧﻘﻼب )اﻧﻘﻼب اﻳﺮان( ﻣﻲ ﺑﻮدم ﺧﻮدم را ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﻧﮕﻪ ﻣﻲ داﺷﺘﻢ ﻳﻌﻨﻲ از اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﻋﻤﺮ‬
‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ و ﺣﻀﺮت ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ ﻗﺮار‬
‫ﺑﻮد ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﻮدم آﻣﺎده ﺧﺪﻣﺖ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪم ﻣﻴﺸﺪم‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﻣﺎ ﺧﺎﻧﺪاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ‪ ،‬آﺧﺮت را ﺑﺮ دﻧﻴﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه و اﻳﻨﺎن ﻛﻪ ﺧﺎﻧﺪان‬
‫ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﻦ دﭼﺎر ﺑﻼ و آوارﮔﻲ و دوري و ﺗﺒﻌﻴﺪ از وﻃﻦ ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﺳﺨﺘﻴﻬﺎ اداﻣﻪ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ‬
‫ﻣﺮدﻣﻲ از ﻣﺸﺮق زﻣﻴﻦ ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻛﻪ اﺻﺤﺎب ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در آﻏﺎز ﻗﻴﺎم ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي ﺑﺤﻖ از‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ دارﻧﺪ وﻟﻲ ﺳﺮدﻣﺪاران ﺣﻜﻮﻣﺖ زﻳﺮﺑﺎر ﻧﻤﻴﺮوﻧﺪ‪ .‬دو ﺳﻪ ﺑﺎر ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﮕﻴﺰه ﻗﻴﺎم ﺻﻮرت ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﻣﺒﺎرزه اداﻣﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي آﻧﺎن ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﺮدم ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ و ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺟﺪﻳﺪي ﺑﺮاﺳﺎس ﺣﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و اﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺪاوم ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم آﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺮدي از ﺧﺎﻧﺪان ﻣﻦ‬
‫ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ و او زﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ ﻛﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﺷﻤﺎ آن‬
‫زﻣﺎن را درك ﻛﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن ﻣﺮدم ﺑﭙﻴﻮﻧﺪد ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺳﻴﻨﻪ ﺧﻴﺰ روي ﺑﺮف رود‪ .‬ﭼﻮن او ﻣﻬﺪي اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪415‬‬
 ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻬﺪي ص ‪116‬‬

‫‪ .2‬ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 51‬ص ‪83‬‬

‫‪ .3‬ﺗﺪاوم اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺗﺎ اﻧﻘﻼب ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻣﺤﻤﺪ ري ﺷﻬﺮي ص ‪56‬‬

‫‪ .4‬ﻣﺴﺘﺪرك ﺣﺎﻛﻢ ﺟﻠﺪ ‪ 4‬ص ‪ 464‬و ‪553‬‬

‫‪ .5‬ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ص ‪247‬‬

‫‪ .6‬اﺑﻦ اﻣﻲ ﺷﻴﺒﻪ در ﻣﺼﻨﻒ ﺟﻠﺪ ‪ 15‬ص ‪235‬‬

‫‪ .7‬ﺳﻨﻦ دارﻣﻲ ص ‪93‬‬

‫‪ .8‬ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎوس ص ‪ 30‬و ‪117‬‬

‫‪ .9‬ارﺑﻌﻴﻦ ﺣﺎﻓﻆ اﺑﻮﻧﻌﻴﻢ رواﻳﺖ ‪27‬‬

‫‪.10‬ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻄﻲ اﺑﻦ ﺣﻤﺎد ص ‪ 84‬و ‪85‬‬

‫‪ .11‬ﺳﻨﻦ اﺑﻦ ﻣﺎﺟﺪ ﺟﻠﺪ ‪ 2‬ص ‪ 518‬و ‪269‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬ﺻﺪﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه ‪ ،‬ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺪ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ و از اﻳﺮان اﺳﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ و ﻣﺴﺌﻠﻪ‬
‫ﻧﺼﻴﺤﺖ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ﺑﻪ ﺷﺎه و ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدن او ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ درآﺳﺘﺎﻧﻪ ﺳﻘﻮط ‪ ،‬ﺷﺎه ﻗﺒﻮل ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺻﺪاي‬
‫اﻧﻘﻼب ﺷﻤﺎ را ﺷﻨﻴﺪم و دﻳﮕﺮ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻢ وﻟﻲ اﻣﺎم و ﻣﺮدم ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﺪ ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺚ ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬
‫داده ﺷﺪ‪.‬‬

‫‪416‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه از ﺧﺮاﺳﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد ﺑﺴﻮﻳﺶ ﺑﺸﺘﺎﺑﻴﺪ وﻟﻮ ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻪ ﺧﻴﺰ رﻓﺘﻦ از‬
‫روي ﺑﺮﻓﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺒﺎن آن ﭘﺮﭼﻤﻬﺎ ﻃﺮﻓﺪاران ﺣﻖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﺣﻖ را ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داده ﻧﻤﻴﺸﻮد‪ .‬ﻧﺒﺮد‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﭘﻴﺮوز ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﭽﻪ ﻣﻴﺨﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ داده ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬وﻟﻲ آﻧﻬﺎ دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬ﮔﻮﺋﻲ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد ﻣﻲ‬
‫ﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮﻫﺎ را ﺑﺮﺧﻮد ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻛﺮده اﻧﺪ و ﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﺗﺎزﻧﺪ ﺗﺎ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻬﺪي ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آﮔﺎه ﺑﺎش ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻳﺎران ﻣﻬﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ و زﻣﻴﻨﻪ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﺟﻬﺎﻧﻲ او را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬دﻟﻬﺎي‬
‫آﻧﻬﺎ ﭼﻮن ﻗﻄﻌﺎت آﻫﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﭘﺮﭼﻤﻬﺎي ﺳﻴﺎه را ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻳﺪ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻣﺸﺮق ﺑﺤﺮﻛﺖ درآﻣﺪه اﺳﺖ‬
‫ﻓﺎرﺳﻴﺎن را ﮔﺮاﻣﻲ ﺑﺪارﻳﺪ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻣﺎ در ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1059‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ص ‪262‬‬

‫ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ ص ‪156‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪107‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪27‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ﻧﺠﻔﻲ ص ‪35‬‬

‫اﺑﻦ ﻋﺒﺎس ‪ :‬وﻗﺘﻴﻜﻪ دﻳﺪﻳﺪ از ﻃﺮف ﻣﺸﺮق ﺑﻴﺮﻗﻬﺎي ﺳﻴﺎه ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺎرس را اﻛﺮام ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻣﺎ در ﻣﻴﺎن آﻧﺎن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻧﺠﻔﻲ ص ‪16‬‬

‫‪417‬‬
 ‫ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻋﻠﻤﺎء و ﺑﺰرﮔﺎن‬

‫‪- 1‬آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﻟﻨﮕﺮودي‪:‬‬

‫ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻳﺸﺎن‪:‬‬

‫‪- 1‬ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺪرش ﺑﺪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻤﺶ ﺑﺎردار اﺳﺖ آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ و ﻫﻤﻴﻦ اﺳﻢ‬
‫را ﺑﺮاي او اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬ﻋﻼﻗﻪ ي زﻳﺎدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺤﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( دارد ﻟﻘﺐ ﻋﺒﺪاﻟﺼﺎﺣﺐ را ﺑﺮاي ﺧﻮد‬
‫اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -3‬ﻛﺮاﻣﺎت زﻳﺎدي دارد و ﭼﺸﻢ ﺑﺮزﺧﻲ‬

‫‪ -4‬ﺑﻴﺶ از ‪15‬ﺟﻠﺪ آﺛﺎر ارزﻧﺪه و‪ ...‬ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﺮﻫﺎي ﺻﺪاﻗﺖ ص ‪161‬اﻟﻲ ‪164‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺧﻮده ﺣﻀﺮت آﻳﺖ اﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﻬﺪي ﻟﻨﮕﺮودي ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫در ﻣﺸﻬﺪ دﻳﺪاري ﺑﺎ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﻲ داﺷﺘﻢ )ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ( اﻳﺸﺎن ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺟﺮﻳﺎن ﭼﺰﻳﺮه ﺧﻀﺮاء اﻋﺘﻘﺎد داﺷﺘﻨﺪ وﻟﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻪ ﻋﺪه اي ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺜﻠﺚ ﺑﺮﻣﻮدا و ﺟﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬
‫درس ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫در ﻣﻮرد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻧﻈﺮﺷﺎن اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﻦ اﻧﻘﻼب ﺑﺎ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 40‬ﺳﺎل اﺳﺖ و ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را در ﺿﻤﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﺑﺮداﺷﺖ ﻛﺮده اﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﮔﺮداﻧﺶ ﮔﻔﺖ آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮد ﻳﻚ روز ﭼﺸﻢ‬
‫ﺑﺎﻃﻨﻲ ام ﺑﺎز ﺷﺪ و ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ را ﻣﻲ دﻳﺪم ﻛﻪ اذﻳﺖ ﻣﻴﺸﺪم از ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ از ﻣﻦ ﺑﮕﻴﺮد و آن ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ‬
‫ﻧﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﭘﺮﻫﺎي ﺻﺪاﻗﺖ ص ‪163‬ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻚ ﻋﻠﻲ آﺑﺎدي‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﻲ ﻧﺎﻣﺒﺮده ﻃﺒﻖ اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎت ﺣﺪوداً ‪ 3‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﺑﺮاﺛﺮ ﺟﻨﺎﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ در ﻋﺮاق‬
‫ﺑﺒﺎر ﻣﻲ آورد ﺑﺮﻣﻲ ﺗﺎﺑﺪ و رزﻣﻨﺪﮔﺎﻧﻲ داوﻃﻠﺐ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ اﻫﻮاز ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻫﻮاز ﻛﻪ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ در ﻫﻤﺎن‬

‫‪418‬‬
‫ﮔﻴﺮودار ﺷﺎﻳﻌﻪ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻗﻴﺎم ﻧﻤﻮده ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﻟﺸﻜﺮش را ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺪ ﻛﻪ او را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ و ﺑﻴﺎورﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫در ﺑﻴﻦ ﻣﻜﻪ و ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﻨﺎم ﺑﻴﺪاء ﻫﻤﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﻣﻴﺮوﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﻟﺸﻜﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﻳﺮاﻧﻴﺎن و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﻲ‬
‫درﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﻟﺸﻜﺮﻳﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ و ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻨﻲ و ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﺎ او ﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -2‬اﺳﺘﺎد ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻘﺎﺋﻢ ﺷﻮﺷﺘﺮي‬

‫ﺣﻀﺮت اﺳﺘﺎد ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪ اﻟﻘﺎﺋﻢ ﺷﻮﺷﺘﺮي ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻳﻜﺮوز در ﺳﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮرﻳﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻮا ﮔﺮم ﺑﻮد‬
‫ﺑﻘﺼﺪ زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت ﻣﻘﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و ﭘﺲ از ﺟﺴﺘﺠﻮي زﻳﺎد ﻗﺒﺮ اﻳﺸﺎن را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم‪ .‬ﺻﺪاﻳﻲ از ﻗﺒﺮ ﺟﻨﺎب‬
‫ﻣﻘﺪاد ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺎ ﻛﻲ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻲ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﻣﻘﺪادﻫﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺮو ﺳﺮاغ ﻣﻘﺪادﻫﺎي زﻧﺪه‪ .‬ﺣﺎج آﻗﺎي ﺷﻮﺷﺘﺮي‬
‫اﻫﻞ ﺑﺎﻃﻦ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎﻃﻦ اﺷﺨﺎص را ﻣﻴﺪﻳﺪﻧﺪ و ﮔﺎﻫﻲ ﺧﺪﻣﺖ رﺟﺎل اﻟﻐﻴﺐ ﻣﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ در ﻛﺘﺎب ﭘﺮﻫﺎي‬
‫ﺻﺪاﻗﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻚ آﺑﺎدي ص ‪200‬ﺗﺎ ‪209‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ و ﻛﺮاﻣﺎت اﻳﺸﺎن را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت آﻗﺎي ﺷﻮﺷﺘﺮي ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫اﺧﻴﺮاً درﻣﻜﻪ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ از رﺟﺎل اﻟﻐﻴﺐ ﺑﻮد ﺑﺮﺧﻮرد ﻛﺮدم‪ ،‬ﺳﻮاﻻت ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ از اﻳﺸﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم و ﺟﻮاﺑﻬﺎﻳﻲ را‬
‫ﻣﺮﺣﻤﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ﻳﻜﻲ از ﺳﻮاﻻت ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻳﺎ ﻇﻬﻮر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ؟ در ﺟﻮاب ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪" :‬ﻇﻬﻮره ﻧﺰدﻳﻚ" از‬
‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در ذﻫﻦ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت آﻗﺎي ﺷﻮﺷﺘﺮي ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ در ذﻫﻦ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن در ﺳﺎل ‪2000‬ﻣﻴﻼدي در ﻣﺤﻞ ﻋﺮوج‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺎب ﻣﺴﻴﺢ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم وﻗﺘﻴﻜﻪ رﻓﺘﻪ ﻓﺮﻣﻮده ﻣﻦ ‪ 2000‬ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻲ‬
‫آﻳﻢ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻋﻘﻴﺪه داﺷﺘﻢ و دردﻟﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻬﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﭼﻮن وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻋﺮوج ﻛﺮد‪،‬‬
‫ﺣﺪود ‪ 33‬ﺳﺎل ﺳﻨﺶ ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻴﻜﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻣﻦ ‪ 2000‬ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻲ آﻳﻢ ) ﻣﻴﺸﻮد ﺳﺎل ‪ (2033‬ﭼﻮن ‪ 33‬ﺳﺎل از ﺳﺎل‬
‫‪ 2000‬ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻨﺪه در ذﻫﻨﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ در ﺳﺎل ‪ 2033‬ﻣﻲ آﻳﺪ و واﺿﺢ اﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ ﻛﻪ‬
‫ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﺪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮه آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻤﺎز ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ آﻗﺎ ﻇﻬﻮر ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻓﺮد رﺟﺎل اﻟﻐﻴﺐ ﮔﻔﺖ از‬
‫آﻧﭽﻪ ﻛﻪ درذﻫﻦ ﺷﻤﺎﺳﺖ ﻫﻢ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬ﭘﺮﻫﺎي ﺻﺪاﻗﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﻟﻚ آﺑﺎدي ص ‪203‬‬

‫‪419‬‬
 ‫در ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ي ﺻﺒﺢ ﺻﺎدق ﻣﻮرﺧﻪ ‪ 85/6/20‬ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬آﻳﺖ اﷲ ﻧﺎﺻﺮ ﻣﻜﺎرم ﺷﻴﺮازي از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬ﮔﺴﺘﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﺪوﻳﺖ در ﺳﺮاﺳﺮﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﺸﺎرﺗﻲ ﺑﺮ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ ﻣﻮﻋﻮد ﻋﺞ اﺳﺖ‪ .‬وي در‬
‫ﺟﻤﻊ زاﺋﺮان و ﺷﻴﻔﺘﮕﺎن اﻣﺎم ﻋﺼﺮ ﻋﺞ ﺟﻤﻌﻪ ﺷﺐ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان اﻓﺰودﻧﺪ‪ :‬اﻣﺮوز ﺑﺎﻋﻨﺎﻳﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر ‪ ،‬در اﻗﺼﻲ‬
‫ﻧﻘﺎط دﻧﻴﺎ ﺷﺎﻫﺪ ﺟﺸﻦ و ﺳﺮور ﻣﻴﻼد ﻣﻨﺠﻲ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺸﺮﻳ‪‬ﺖ ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻃﺒﻖ رواﻳﺎت رﺳﻴﺪه اﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ و ﺗﺸﻜﻴﻼت ﻧﺸﺎن‬
‫از ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮدن ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﺞ دارد‪.‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﺻﺒﺢ ﺻﺎدق ‪85/6/20‬‬

‫آﻳﺖ اﷲ ﺧﺰﻋﻠﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬در ﻗﺒﻞ از ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﻦ اﻧﻘﻼب ﺷﻜﺴﺖ‬
‫ﺧﻮردﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ و روزي ﻣﻴﺮﺳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ اﺳﻼم را ﺑﻪ ﺗﻤﺎم ﺟﻬﺎن ﺻﺎدر ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪.‬و ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﻋﺼﺮ ﻋﺞ را ﻓﺮاﻫﻢ‬
‫ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ‪ .‬اﻣﺮوز ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﺑﻴﺎﻧﺎت اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ره ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪86/7/9‬‬

‫اﺳﺘﺎد ﺣﻤﻴﺪ ﺳﺒﺰواري از ﺷﻌﺮاي ﻣﻌﺮوف ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪: ...‬اﻣﺮوز ﺿﺮورت ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﺴ‪Ĥ‬ﻟﻪ ي ﻇﻬﻮر ﺑﻴﺶ از‬
‫ﻫﺮ زﻣﺎﻧﻲ اﺣﺴﺎس ﻣﻴﺸﻮد‪ .‬ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻦ از ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﭼﻴﺰي ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬و وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻴﮕﺬرد ﻧﻮﻳﺪ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬
‫وﻇﻴﻔﻪ ي ﻣﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﺎر و ﺣﺎﻣﻲ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺞ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺧﻮدﻣﺎن را ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪.‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻮان ‪84/2/12‬‬

‫ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﻛﺎﻇﻢ ﺻﺪﻳﻘﻲ اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻮﻗﺖ ﺗﻬﺮان و رﺋﻴﺲ ﺷﻌﺒﻪ ي اول دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ اﻧﺘﻈﺎﻣﻲ ﻗﻀﺎت ) در‬
‫ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ( در دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ روز ﺟﻤﻌﻪ ‪ 84/12/22‬ﻛﻪ از ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺳﺮاﺳﺮي ﭘﺨﺶ ﻣﻴﺸﺪ‪ :‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮادران! ﺑﺮاي آﻗﺎ‬
‫ﻧﻴﺮو ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﺮﺑﺎز ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﺨﺪا آﻗﺎ داره ﻣﻴﺎد و ﻫﻢ در ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻬﻤﻦ ﻣﺎه ‪ 89‬ﻣﺸﺎﺑﻪ آن‪.‬‬

‫‪---‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪---‬‬ ‫‪---‬‬

‫‪420‬‬
 ‫ﻣﺘﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻦ ﻧﺼﺮاﷲ در ﺧﺼﻮص ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‬

‫اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ ﻗﺒﻞ از ﺳﺎل ‪ 2007‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﻪ زﻣﺎن )وﻋﺪه داده ﺷﺪه( ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ زﻣﺎن ﻛﻪ ﻓﺮﺻﺘﻲ اﻟﻬﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ ﻛﻪ در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﻧﺪ و ﻧﻴﺰ ﺗﺤﻮﻻﺗﻲ ﻛﻪ در اﺑﺘﺪاي ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺖ و‬
‫ﻳﻜﻢ آﻏﺎز ﺷﺪه اﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﮔﺮدد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ در ﺟﻬﺖ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺤﻘﺎق‪ ،‬ﻃﻲ ﻣﺴﻴﺮ ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫اي ﺑﺮادران و ﺧﻮاﻫﺮان‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( و ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﺮ دو ﻗﻄﻌﺎً در آﻳﻨﺪه اﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ در ﺣﺎل ﻃﻠﻮع اﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﻣﻠﺘﻬﺎي ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ و ﺳﺘﻢ دﻳﺪه در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻋﻴﺎر )ﺣﻖ و ﺑﺎﻃﻞ( و ﭘﺎﻳﺎن‬
‫اﻳﻦ ﺟﻨﮓ‪ ،‬داراي ﻧﺘﺎﻳﺞ و ﭘﺎﻳﺎن روﺷﻨﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺻﺒﺮ‪ ،‬ﻳﻘﻴﻦ و اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ داﺷﺘﻦ آن ﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﺎ واﺟﺐ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﭘﻴﺸﮕﻮي ﺑﺰرگ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻧﻮﺳﺘﺮ آداﻣﻮس‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ‪ 4‬ﺳﻴﺎره‬

‫ﻧﻮﺳﺘﺮ آداﻣﻮس در ﺑﺨﺸﻲ از ﻧﺎﻣﻪ اش ﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮاﻧﺴﻪ درﺑﻴﺎن اوﺿﺎع آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﭼﻨﻴﻦ آورده اﺳﺖ‪:‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﺗﻘﺎرن ﻫﻤﺰﻣﺎن ﭼﻬﺎر ﺳﻴﺎره دﻳﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪:‬‬

‫‪421‬‬
 ‫ﺑﻨﻈﺮ ﻣﻴﺮﺳﺪ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺳﻄﺮ ﻋﺒﺎرت ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﺎﺻ‪‬ﺶ در ﻧﺎﻣﻪ ي ﻣﺰﺑﻮر‪ ،‬ﻳﻚ دﻧﻴﺎ ﻣﻌﻨﺎ را در ﺧﻮد ﻧﻬﻔﺘﻪ دارد‪ .‬ﻧﻮﺳﺘﺮ‬
‫آداﻣﻮس در ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺟﻨﮓ‪ ،‬ﺻﻠﺢ و ﻇﻬﻮر ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( را درﺳﺎﻟﻬﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 7000‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬وي در اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ ﭼﻬﺎر ﺳﻴﺎره را از ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي آﺧﺮاﻟﺰّﻣﺎن ﻣﻲ داﻧﺪ و ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲ ﺳﺎزد ﻛﻪ اﻳﻦ‪،‬‬
‫واﭘﺴﻴﻦ ﺗﻘﺎرن در ﻧﻈﺎم ﻫﺴﺘﻲ در ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ از ﻇﻬﻮرﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬و ﻃﺒﻌﺎً ﺗﻘﺎرن ﺑﻌﺪي‪ ،‬در‬
‫زﻣﺎن ﺑﺮﻗﺮاري ﺻﻠﺢ و ﻋﺪاﻟﺖ در ﺟﻬﺎن روي ﻣﻴﺪﻫﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ي ﻳﺎدآوري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻘﺎرن ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﭘﻴﺸﺮو‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ ﭘﻨﺞ ﺳﻴﺎره ي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ي زﻣﻴﻦ در ‪ 21‬آورﻳﻞ ﺗﺎ‬
‫‪ 18‬ﻣﻪ ‪ 2002‬اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬و ﺗﻘﺎرن ﺑﻌﺪي ﻧﻴﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﻨﺠﻤﻴﻦ‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 2019‬ﺷﻜﻞ ﻣﻴﮕﻴﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻧﻮﺳﺘﺮ آداﻣﻮس ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن ﻧﻮﻳﺪ داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮج و ﻇﻬﻮر ﻣﻨﺠﻲ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ي ﺳﺎﻟﻬﺎي ﺑﻴﻦ ‪ 2002‬ﺗﺎ ‪2019‬‬
‫روي ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮي ﺑﺰرگ درآﺛﺎر ﺧﻮد اراﺋﻪ ﻧﻤﻮده‪.......... .‬‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻧﻮﺳﺘﺮ آداﻣﻮس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎل ‪ 2000‬ﺗﺎ ‪2019‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ در اﻳﻦ ﻣﺪت ﺗﻤﺎم ﺗﻼش ﺑﺸﺮ ﺑﺮداﻧﺶ و ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻓﻀﺎﺋﻲ و ﻛﺎوش ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎرات و ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻊ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺳﻮم ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺛﺮ ﻣﻄﺮح ﻛﺮدن ﻛﺸﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺧﻮدرا ﺑﻌﻨﻮان ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻗﻄﺐ‬
‫ﺟﻬﺎن ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻣﻮﺟﺐ اﻳﺠﺎد ﺧﺴﺎرات ﻣﺎﻟﻲ و ﺧﺮاﺑﻲ ﻫﺎ و ﻧﺎﺑﻮدي ﻓﺮاوان در دﻧﻴﺎ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬
‫ﺑﻤﺪت ‪ 11‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﻣﻴﻜﺸﺪ ﻛﻪ در اﺛﺮ آن از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎي آﺑﺎد ﺑﺴﻴﺎر و ﻧﺎﺑﻮدي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﻧﺮژي و ﻣﻀﺎرع‬
‫ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰ و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺮدم و ﺑﻤﺒﺎراﻧﻬﺎي زﻣﻴﻨﻲ و ﻫﻮاﺋﻲ ﺑﺎ ﺳﻼﺣﻬﺎي اﺗﻤﻲ و ﮔﺴﺘﺮش وﺳﻴﻊ‬
‫ﺗﺸﻌﺸﺎت ﻣﺴﻤﻮم در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﺤﻄﻲ و ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻣﺮدم و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺑﻪ ﺣﺪ‪ ‬ﻓﻮق اﻟﻌﺎده ﻣﻴﺮﺳﺪ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ و ﻧﻜﺒﺖ ﺑﺤﺪ‪‬‬
‫ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮري ﺳﺎﻛﻨﺎن زﻣﻴﻦ را درﺑﺮﻣﻴﮕﺮد‪ .‬ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورزي و ﺣﺘّﻲ آب ﻣﺸﺮوب ﻣﺮدم دراﺛﺮ آﻟﻮدﮔﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺗﺸﻌﺸﺎت ﻣﺴﻤﻮم ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﻣﺼﺮف ﻣﻴﮕﺮدد و ﻣﺮدم و ﺣﻴﻮاﻧﺎت دﭼﺎر ﻛﻤﺒﻮد ﻣﻮاد ﻏﺬاﺋﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﮔﺮدﻳﺪه ﻗﺤﻂ و ﻏﻼ‬
‫ﺑﻴﺪاد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻧﻮﺳﺘﺮ آداﻣﻮس‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﻋﺰّت اﷲ ﺷﻌﺎع ص ‪ 129‬و ‪128‬‬

‫ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺳﺘﺮآداﻣﻮس از زﻣﺎن ﺧﻮدش ﺗﺎ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﻮادث ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎﻧﺮا از ﻗﺒﻴﻞ ‪:‬‬

‫‪422‬‬
 ‫ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول‬

‫ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم‬

‫ﺟﻨﮓ اﻳﺮان ﻋﺮاق‬

‫ﺣﺎدﺛﻪ ي‪ 11‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ)ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎي دوﻗﻠﻮي آﻣﺮﻳﻜﺎ( و‪ ...‬را ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻛﺮده ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﭘﻴﺸﮕﻮي ﺑﺰرگ‪:‬‬

‫‪ -2‬ﺷﺎه ﻧﻌﻤﺖ اﷲ وﻟﻲ‬

‫ﺳﻴﺪ ﻧﻮر اﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه ﻧﻌﻤﺖ اﷲ وﻟﻲ ﻣﺎﻫﺎﻧﻲ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ از ﻋﺮﻓﺎي ﻣﺸﻬﻮر و ﺑﺰرگ ﺳﺪه ﻫﺸﺘﻢ و ﻧﻬﻢ ﻫﺠﺮي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻮﻟﺪ‬
‫او ‪ 22‬رﺟﺐ ‪ 703‬ﻗﻤﺮي در ﻗﺼﺒﻪ ﻛﻮه ﺑﻨﺎن ﻛﺮﻣﺎن و وﻓﺎت او ﺳﺎل ‪ 834‬ﻗﻤﺮي ‪ 23‬ﻣﺎه رﺟﺐ در ﻛﺮﻣﺎن ﻛﻪ در ﻣﺎﻫﺎن‬
‫ﻛﺮﻣﺎن دﻓﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﮕﻔﺘﻪ ي ﺧﻮدش ﻧﻮزدﻫﻤﻴﻦ ﺟﺪش ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺎه ﻧﻌﻤﺖ اﷲ وﻟﻲ از زﻣﺎن ﺧﻮدش ﺗﻤﺎم ﺷﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ در اﻳﺮن ﺑﻪ ﺷﺎﻫﻲ رﺳﻴﺪه اﻧﺪ ‪-‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺮده ‪ -‬ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻬﻤﻲ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ‪ -‬ﭼﻘﺪر ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ‪-‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻳﺎ ﻣﺮده اﻧﺪ و‬
‫‪ ....‬ﻫﻤﻪ را ﺑﺼﻮرت ﺷﻌﺮ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻨﺎم " ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﺷﺎه ﻧﻌﻤﺖ اﷲ وﻟﻲ" آورده اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻴﺸﻮد ﺑﻨﺪه از‬
‫زﻣﺎن رﺿﺎ ﺷﺎه ﭘﺪر ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎه ﻛﻪ ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب اﻳﺮان ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻨﺎم ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻬﻠﻮي ﺑﺎﻛﻤﻲ ﺷﺮح‬
‫ﺧﺪﻣﺘﺘﺎن اراﺋﻪ ﻣﻴﻜﻨﻢ‪..‬ﺧﻴﻠﻲ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ‪..‬دﻗﺖ ﺷﻮد‬

‫ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ ﭼﺎپ ﺳﻮم و درﺗﺎرﻳﺦ ‪ 1339‬ﺷﻤﺴﻲ ﻳﻌﻨﻲ ‪ 50‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﭼﺎپ ﺷﺪه‬
‫و ﻗﻴﻤﺖ آن ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ ﻛﺘﺎب ﻗﻴﺪ ﺷﺪه ‪ 3‬رﻳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪423‬‬
‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺪاﻧﻨﺪ ‪ 3‬رﻳﺎل ﭼﻘﺪر ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺗﻮﻣﺎن ‪ 10‬رﻳﺎل اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ‪ 1‬ﺗﻮﻣﺎن ‪ 3‬ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎب ﺑﺨﺮي ‪1‬‬
‫رﻳﺎل ﻫﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺻﺮار ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺷﺎه ﻧﻌﻤﺖ اﻟﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‬
‫اﻧﻘﻼب و ﻗﺒﻞ از آﻧﺮا ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎب ﻗﺒﻞ اﻳﻦ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﭘﻴﺸﮕﻮي ﺑﺰرگ‪:‬‬

‫‪ -3‬ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺴﺮوي‬

‫ﻃﺒﻴﺐ و ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮزاﻧﻪ‪ ،‬ﺣﺎج ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺧﺴﺮوي ﻛﻪ از داﻧﺸﻤﻨﺪان روﺣﺎﻧﻲ و ﻃﺒﻴﺒﺎن ﻣﺸﻬﻮر دﻳﺎر ﻫﻤﺪان‪ ،‬و ﻋﻼوه‬
‫ﺑﺮ ﻋﻠﻮم ﻇﺎﻫﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻤﺎﻻت اﺧﻼﻗﻲ و ﻣﻌﺎرف ﺑﺎﻃﻨﻲ ﻧﻴﺰ آراﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﺳﺎل ‪ 1276‬ﻫـ‪.‬ش در ﻫﻤﺪان ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و در‬
‫‪ 105‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ـ ﺻﺒﺢ روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ‪20 ،‬ﺗﻴﺮ ‪ 1381‬ـ در ﻫﻤﺎن ﺷﻬﺮ دار ﻓﺎﻧﻲ را وداع ﮔﻔﺖ و در ﻗﻄﻌﻪي ﻣﺨﺼﻮص‬
‫روﺣﺎﻧﻴﻮن و ﻋﻠﻤﺎ در ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ ﻫﻤﺪان ﺑﻪ ﺧﺎك ﺳﭙﺮده ﺷﺪ‪.‬‬

‫وي در اواﺧﺮ ﺣﻜﻮﻣﺖ رﺿﺎﺷﺎه و اواﻳﻞ ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﺴﺮش ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﭘﻬﻠﻮي‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از رواﻳﺎت اﺳﻼﻣﻲ و‬
‫اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﺮﺧﻲ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻋﻠﻢ ﺟ‪‬ﻔْﺮ‪ ،‬آﻧﻬﺎ را در ﻗﺎﻟﺐ اﺷﻌﺎري رﻳﺨﺘﻪ و اوﺿﺎع اﻳﺮان را ﺗﺎ زﻣﺎن ﻇﻬﻮر اﻣﺎم‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻗﻄﻌﻪ اول‪:‬‬

‫وﺿﻊ اﻳﺮان ﻧﺰار ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﻫﻢ زاﺧﺒﺎر و ﻫﻢ زﺻﻔﺤﻪي ﺟ‪‬ﻔْﺮ‬

‫ﺷﻮرﺷﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫در ﻫﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﻗﻤﺮي‬

‫ﭘﻬﻠﻮي ﺑﺮ ﻛﻨﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫از ﻋﻼﻣﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬

‫دﻋﻮﺗﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫دوﻟﺘﺶ ﭼﻮن ﻛﻪ رﻓﺖ‪ ،‬از ﭘﻲ آن‬

‫ﺟﻤﻠﻪ در اﻓﺘﺨﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﺟﺎﻣﻪي ﻓﺨﺮ ﺑﺮ ﺗﻦ ﻋﻠﻤﺎ‬

‫‪424‬‬
 ‫ﺧﻠﻖ اﻳﺮان دﭼﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ و ﻗﺤﻄﻲ و ﮔﺮﻓﺘﺎري‬

‫در ﻫﻤﻴﻦ روزﮔﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫اﻳﻦ ﻫﻤﻪ رﻧﺞ و ﻣﺤﻨﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬

‫روي در اﻳﻦ دﻳﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮد ﺟﺒ‪‬ﺎر ﺣﻤﻠﻪ ﺑﺮ اﻳﺮان‬

‫ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﻤﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﺟﻨﮓ اﻓﺘﺪ ﭼﻪ در ﻋﺮب ﭼﻪ ﻋﺠﻢ‬

‫ﺑﻌﺪ از اﻳﻦﺟﻨﮓ ﺧﻮارﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﻣﺮدﻣﺎن ﻋﺮاق را ﺟﻤﻠﻪ‬

‫آن ﺷﻪ ﺗﺎﺟﺪار ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫اﺛﺮي از ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ ﺣﻖ‬

‫ﺟﻨﮕﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻇﻬﻮر اﻣﺎم ﺣﺠﺖ ﺣﻖ‬

‫ﺷﻴﻌﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﺗﺎ ﻫﺰار و ﭼﻬﺎرﺻﺪ ﺑﺎ ﺳﻲ‬

‫ﻧﻮر ﺣﻖ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‬ ‫ﭼﻮﻧﻜﻪ ﺳﻲ رﻓﺖ وﺳﻲ وﻳﻚ داﺧﻞ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫درﮔﻴﺮي اﻧﻘﻼﺑﻴﻮن و ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎه ﭘﻬﻠﻮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻨﺎري ﺷﺎه ﻣﻨﺠﺮ ﺷﺪ و در زﻣﺎن او ﻋﻠﻤﺎ ﺗﺤﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ و ﻓﺮاري‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﭘﺴﺘﻬﺎي ﻣﻬﻢ را ﺑﺪﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻋﺰت و ﻋﻈﻤﺖ ﺧﻮد رﺳﻴﺪﻧﺪ ودر ﺑﻴﺖ ﻫﺸﺘﻢ ﻣﻨﻈﻮر‬
‫ﺻﺪام اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﺮان ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮد و ﺟﻨﮓ ‪ 8‬ﺳﺎﻟﻪ را ﺑﺎ ﭼﻘﺪر ﺷﻬﻴﺪ و ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﮔﺬاﺷﺖ !! ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﻫﻢ‬
‫ﺣﻤﻠﻪ ي آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﺧﻮده ﻋﺮاق و ﺑﻲ اﻣﻨﻴﺘﻲ ﻛﻪ در ﻋﺮاق ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺣﺎﻛﻢ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪425‬‬
 ‫ﻗﻄﻌﻪ دوم ‪:‬‬

‫‪.......‬‬

‫آﺛﺎر ﻇﻬﻮر ﺣﺠﺖ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﺳﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻮر و ﺟﻔﺎ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺑﺎ ﻣﺮدم‬

‫زﻳﺮا ﻛﻪ ﭼﻮ ﻟﻘﻤﻪ اﻳﺴﺖ ﻛﺎﻧﺪر دﻫﻦ اﺳﺖ‬ ‫از ﺧﺎرﺟﻴﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪ اﻳﺮان ﺳﺎﻟﻢ‬

‫ﺗﺎ ﭘﻴﺮﻫﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﺧﻠﻘﺶ ﺑﻪ ﺗﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻟﻜﻦ ﻧﺘﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮو ﺑﺮدن آن‬

‫ﭼﻨﺪي ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ روﺑﻪ وﺟﻪ ﺣﺴﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﺗﺎ ﺳﺎل"ﻏﻠﺖ"ﺟﻬﺎن در آﺷﻮب ﺑﺒﻴﻦ‬

‫زوداﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﻓﺨﺮ ﺑﺮﺗﻦ ﭘﻮﺷﺪ اﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﺑﻴﭽﺎره ﻛﻪ دراﻳﻦ وﻃﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫در اﻳﻦ ﻗﻄﻌﻪ از ﺷﻌﺮ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺣﻤﻼﺗﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺧﺎرﺟﻴﺎن ﺑﻪ اﻳﺮن ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺑﺮاﻧﺪازي ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻳﺮان‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬واژه " ﻏﻠﺖ" ﻛﻪ در ﺷﻌﺮ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻣﻨﻈﻮرﺣﺮوف اﺑﺠﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:::‬‬

‫غ = ‪1000‬‬

‫ل = ‪30‬‬

‫ت= ‪400‬‬

‫ﻛﻪ ﺟﻤﻌﺎ ‪ 1430‬ﻗﻤﺮي ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻨﺪي ﻛﻪ ﺑﮕﺬرد ﺑﻪ ﻗﻮل اﻳﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮ اوﺿﺎع رو ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ و ﺧﻮده ﺣﻀﺮت ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬اﻧﺸﺎءاﷲ‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪:‬‬

‫ﺟﻬﺎن در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻇﻬﻮر ﺗﻨﻜﺎﺑﻨﻲ ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ص ‪ 54‬و ص ‪55‬‬

‫‪426‬‬
 ‫اﺣﺎدﻳﺜﻲ درﺑﺎره ﻗﻢ در ﻣﻮرد ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ :‬زود اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻮﻓﻪ از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﻮد و ﻋﻠﻢ از ﻛﻮﻓﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺎر ﺧﻮد را‬
‫در ﺳﻮراخ ﺧﻮد ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ....‬ﺳﭙﺲ ﻋﻠﻢ در ﺷﻬﺮي ﻛﻪ او را ﻗﻢ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد و آﻧﺠﺎ ﻣﻌﺪن ﻋﻠﻢ و ﻓﻀﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﻣﺴﺘﻌﻀﻒ در دﻳﻦ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﻮد ﺣﺘﻲ ﻣﺨﺪ‪‬رات ﻧﻴﺰ داﻧﺎ ﺷﻮﻧﺪ واﻳﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﻇﻬﻮر ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎﺳﺖ‪:‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﭼﺎپ ‪1380 11‬‬

‫آﻳﺖ اﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪181‬‬

‫وﭼﺎپ دﻳﮕﺮش ﭼﺎپ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ ص ‪ 114‬ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 245‬و ‪67‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر و ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر ﺟﻠﺪ‪ 3‬ص ‪22‬‬

‫ﻛﻨﺰ اﻟﻌﺎﻣﺎل ص ‪38‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻢ‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ داﻟﻪ اﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺟﻠﺪ ‪ 3‬ص ‪474‬‬

‫ﻣﻨﺘﺨﺐ اﻻﺛﺮ ص ‪549‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 60‬ص ‪213‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ آور آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻣﻬﺮي ص ‪67‬‬

‫‪427‬‬
‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ‪ ،‬اول در ﻧﺠﻒ ﺑﻮده ﻫﻤﺎن ﻛﻮﻓﻪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن در ﻗﻢ اﺳﺖ و ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻮزه‬
‫ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻗﻢ دﻧﻴﺎ را ﺗﺰرﻳﻖ دﻳﻨﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺟﺮﻳﺎن ﺷﺐ ﻣﻌﺮاج رﺳﻮل اﷲ را ذﻛﺮ ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬ﻧﻈﺮ ﻛﺮد رﺳﻮل اﷲ در ﻣﻌﺮاج ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬
‫ﻗﻢ و ﺳﻮال ﻓﺮﻣﻮد از ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﺷﻬﺮي ﺑﻨﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﻨﺎم ﻗﻢ و ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﺆﻣﻦ ﺧﺪا در آن ﺟﻤﻊ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و اﻣﻴﺪوار ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و ﺷﻔﺎﻋﺖ او در ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻫﻢ‪ ‬و ﻏﻢ و ﺣﺰﻧﻬﺎو ﻣﻜﺎره وارد‬
‫ﺷﻮد راوي ﭘﺮﺳﻴﺪ ﭘﺲ ﭼﻪ وﻗﺖ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه آب‪ ،‬ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻗﻢ را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ ) ﻫﺮﮔﺎه‬
‫آب ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻗﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ :‬ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ آﻳﺖ اﷲ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‬

‫ﭼﺎپ ‪ 1380 11‬ص ‪180‬‬

‫ﭼﺎپ ﻗﺒﻠﻲ آن ص ‪113‬‬

‫از ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻢ‬

‫ﻣﻌﺠﻢ اﺣﺎدﻳﺚ اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ص ‪404‬‬

‫اﺧﺘﺼﺎص ص ‪102‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 18‬ص ‪311‬‬

‫‪428‬‬
 ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ از ﻧﺠﻒ ﺑﺮﭼﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ودر ﻗﻢ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻤﻬﺎي ﭼﺎدر ﺳﻴﺎه ﻃﻠﺒﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و ﺗﻮﺳﻂ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ وﺳﺎﺋﻞ ﻋﻠﻢ روز‪ ،‬ﻋﻠﻢ در دﻧﻴﺎ ﭘﺨﺶ ﻣﻴﺸﻮد ﺗﺎ ﺟﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﮔﺮدﻧﺸﻜﺎن را ﻣﻐﻠﻮب ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﺑﻪ‬
‫ﻗﻴﺎم ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻴﮕﺮدد‬

‫اﺳﻤﺎء واﻟﻌﺎﻟﻢ‬

‫اﺣﺎدﻳﺜﻲ در ﺧﺼﻮص ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‬

‫از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و اﺋﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ دوره ﺧﻠﻔﺎء و ﺑﻌﺪ از ﺧﻠﻔﺎء اﻣﺮاء و ﺑﻌﺪ از اﻣﺮاء ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن و ﺑﻌﺪ‬
‫از ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﺑﻴﺮﺣﻤﻬﺎ و ﻛﺸﻨﺪﮔﺎن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻧﺎﺣﻖ و آﻧﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺠﺒﻮر ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻣﺮدم را ﺑﻘﻬﺮ و ﻏﻠﺒﻪ ﺗﺎ اﻳﺸﺎن‬
‫را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﺮﻛﺶ و دل ﺳﺨﺘﻨﺪ و ﺑﻌﺪاز اﻳﻨﻬﺎ ﻣﺮدي ﺳﺖ از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ﻛﻪ ﭘﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ زﻣﻴﻦ را از ﻋﺪل و داد‬
‫و از ﺑﻌﺪ اوﺳﺖ ﻗﺤﻄﺎﻧﻲ ﻛﻪ او از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1081‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪288‬‬

‫ﻧﻮاراﻻﺑﺼﺎر ص ‪171‬‬

‫ﺗﺤﻔﺔ اﻟﻤﻬﺪ‪‬ﻳﻪ ص ‪157‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫دوره ﺧﻠﻔﺎء و اﻣﺮاء ﻛﻪ ﻗﺒﻼ ﮔﺬﺷﺘﻪ و دوره ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻫﻢ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ در ﺣﺎل اﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪.‬‬
‫در آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﻴﺰ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻫﺎ و اروﭘﺎﺋﻴﺎن ﺑﺮاي دﺧﺎﻟﺖ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻋﺮﺑﻲ ﺣﻀﻮرا ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ ﻛﻪ در‬
‫ﺣﺪﻳﺚ اﺷﺎره ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻣﺪت ﻛﻤﻲ ﺣﻀﻮر ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ﺑﻌﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫‪429‬‬
‫ﻇﻬﻮر ﻣﻴﻨﻤﺎﻳﻨﺪ و ﻗﺤﻄﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﺣﻀﺮت ﻣﺴﺎﻟﻪ رﺟﻌﺖ اﻧﺠﺎم ﻣﻴﮕﻴﺮد ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( زﻣﺎم اﻣﻮر را در دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ اﻧﺸﺎءاﷲ‪.‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ :‬ﻣﻲ ﺗﺮﺳﺎﻧﻢ ﺷﻤﺎ را از ﻫﻔﺖ ﻓﺘﻨﻪ ﺑﻌﺪ از ﺧﻮدم‪:‬‬

‫‪ -1‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رو ﻣﻲ آورد از ﻣﺪﻳﻨﻪ )ﺑﻌﺪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ در ﻣﺪﻳﻨﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ(‬

‫‪ -2‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ) ﻓﺘﻨﻪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ زﺑﻴﺮ(‬

‫‪ -3‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رو آورد از ﻳﻤﻦ ) از ﻗﺒﻞ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه(‬

‫‪ -4‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رو آورد از ﺷﺎم ) ﻓﺘﻨﻪ ﺑﻨﻲ اﻣﻴ‪‬ﻪ(‬

‫‪ -5‬ﻓﺘﻨﻪ ﻛﻪ رو آورد از ﻣﺸﺮق ) ﺟﻨﮓ اﻳﺮان و ﻋﺮاق(‬

‫‪ -6‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رو آورد از ﻣﻐﺮب ) ﺟﻨﮓ آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﻋﺮاق(‬

‫‪ -7‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رو آورد از وﺳﻂ ﺷﺎم ﻛﻪ آن ﻓﺘﻨﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر ص ‪107‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪76‬‬

‫ﻳﻮم اﻟﺨﻼص ج‪ 2‬ص ‪900‬‬

‫ﻣﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪16‬‬

‫‪430‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫از ‪ 7‬ﻓﺘﻨﻪ اي ﻛﻪ رﺳﻮل اﻛﺮم ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ‪ 5‬ﻓﺘﻨﻪ ﻛﺎﻣﻼ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻓﺘﻨﻪ ﺷﺸﻢ از ﻣﻐﺮب اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ وﻟﻲ ﺗﻜﺮار ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ و دوﺑﺎره درﻫﻤﻴﻦ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﺎ ﺗﻜﺮارﻣﻴﺸﻮد و ﻓﺘﻨﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﻛﻪ از ﺷﺎم ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و در ﺣﺪﻳﺚ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺘﻨﻪ‬
‫ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 15‬ﻣﺎه ﺑﻪ ﻇﻬﻮر آﻗﺎ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ‪ 5‬ﺷﻬﺮ را در ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﻴﮕﻴﺮد و ﻧﻪ ﻣﺎه‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم ﻳﻜﺮوز ﺑﺮ اﻳﻦ ‪ 15‬ﻣﺎه اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت و ﺳﺮﺑﺎزان او ﻛﺸﺘﻪ‬
‫ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﺻﺪﻫﺎ ﺣﺪﻳﺚ در ﺧﺼﻮص ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺎم‪ ،‬ﻧﺎم ﭘﺪرش‪ ،‬ﺷﻜﻞ و ﻗﻴﺎﻓﻪ اش و ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ ﻫﻤﻪ را‬
‫آورده اﺳﺖ ﻛﻪ ذﻳﻼ ﺑﻪ ﭼﻨﺪ ﺣﺪﻳﺚ اﺷﺎره ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ و ﺿﻤﻨﺎً از ﮔﻔﺘﻪ ي ﺑﺰرﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ را دﻳﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد دارد‬
‫و در ﺳﻮرﻳﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺳﻨﺪ و و ﻣﺪرك ﻳﻜﻲ دو ﻧﻤﻮﻧﻪ اﺷﺎره ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺼﺮه در ﺧﻄﺒﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ اﻟﺒﻴﺎن‬

‫ﺷﻤﺎ ﻫﻔﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ اول ‪ :‬در آﻧﺴﺖ زﻳﺎدي ﺗﻘﻮا و ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎري ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﻔﺘﺎدم ﻫﺠﺮي )اﻫﻞ ﺳﺨﺖ ودﺷﻮار زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدن ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫واﻫﻞ ﻗﺴﺎوت ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﻔﺘﺎدم ﻫﺠﺮي(‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ دوم‪ :‬اﻫﻞ ﺑﺬل و ﺑﺨﺸﺶ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل دوﻳﺴﺖ و ﺳﻲ ام ﻫﺠﺮي‪.‬‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺳﻮم‪ :‬اﻫﻞ ﭘﺸﺖ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﺮﻳﺪن ازﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ﭘﺎﻧﺼﺪ و ﭘﻨﺠﻢ ﻫﺠﺮي‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﭼﻬﺎرم‪ :‬اﻫﻞ ﺳﮓ ﺻﻔﺘﻲ و ﺣﺴﺪ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﻔﺘﺼﺪ ﻫﺠﺮي‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﭘﻨﺠﻢ‪ :‬اﻫﻞ ﺑﺎد ﺑﻪ ﺑﻴﻨﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻦ و ﺗﻜﺒﺮ و ﺑﻬﺘﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﺎل ﻫﺸﺘﺼﺪ و ﺑﻴﺴﺖ ﻫﺠﺮي‬

‫ﻃﺒﻘﻪ ﺷﺸﻢ‪ :‬اﻫﻞ ﺧﻮﻧﺮﻳﺰي و ﻏﻠﻖ و اﺿﻄﺮاب و ﺳﮓ ﺻﻔﺘﻲ دﺷﻤﻨﺎن و ﻇﻬﻮر اﻫﻞ ﻓﺴﻖ ﺗﺎ ﻧﻬﺼﺪ و ﭼﻬﻞ ﻫﺠﺮي‬

‫‪431‬‬
 ‫ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻔﺘﻢ ‪ :‬ﭘﺲ اﻳﺸﺎﻧﻨﺪ اﻫﻞ ﺣﻴﻠﻪ ﻫﺎ و ﻓﺮﻳﺒﻬﺎ و ﺟﻨﮓ و ﻣﻜﺮ و ﺧﺪﻋﻪ ﻫﺎ و ﻓﺴﻘﻬﺎ و ﭘﺸﺖ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و‬
‫ﺑﺮﻳﺪن از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻛﻴﻨﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را در دل ﮔﺮﻓﺘﻦ و اﺳﺒﺎب ﺑﺎزﻳﻬﺎي ﺑﺰرگ و ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺷﺪن ﺷﻬﻮﺗﻬﺎ و ﺳﺎزﻧﻮازﻫﺎي‬
‫ﺣﺮام و ﻛﺎرﻫﺎي دﺷﻮار و ﺧﺮاﺑﻲ ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎ و ﺧﺮاب ﺷﺪن ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻬﺎ و ﻗﺼﺮ و ﻛﺎﺧﻬﺎ در و اﻳﻦ ﻃﺒﻘﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد ﻟﻌﻨﺖ ﻛﺮده ﺷﺪه اي از ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺪ ﻳﻤﻨﻲ )ﻣﺮاد ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ اﺳﺖ از وادي ﻳﺎﺑﺲ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺧﺸﻚ( و در آن ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ‬
‫ﻛﺸﻒ ﺷﺪن ﭘﺮده ﺣﻴﺎ و ﻓﺮﺟﻬﺎ و آن ﺑﻬﻤﻴﻦ ﺣﺎل اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﻣﻬﺪي ﺻﻠﻮات اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫ﻧﻮاﺋﺐ اﻟﺪﻫﻮر وﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮرﺟﻠﺪ ‪ 2‬ص‪60 - 61‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﺑﺼﺎﺋﺮ اﻟﺪرﺟﺎت ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ اﻟﺼﻔﺎر‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫ﻣﺎ در آﺧﺮﻫﺎي ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺑﺴﺮ ﻣﻲ ﺑﺮﻳﻢ و ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻴﻢ و ﻫﻤﻪ اﺣﺎدﻳﺚ و رواﻳﺎت ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ از زﻣﺎن ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ‬
‫وﻗﺖ ﻣﺸﺨﺺ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻇﻬﻮر ‪) 15‬ﭘﺎﻧﺰده( ﻣﺎه اﺳﺖ و ﻳﻜﺮوز ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر در ﺧﺼﻮص ﺧﺎﻧﺪان ﭘﻬﻠﻮي‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬ﺳﺎﻋﺖ ﻇﻬﻮر ﻓﺮا ﻧﻤﻲ رﺳﺪ ﺟﺰ‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻣﻮاﻟﻲ )اﻳﺮاﻧﻴﺎن( را ﻣﺮدي ﺗﺤﺖ ﺳﻠﻄﻪ ي ﺧﻮد درآورد ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻴﺸﻮد‪:‬‬

‫) ﻣﻮاﻟﻲ ﻳﻌﻨﻲ " ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ" ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﻳﺮاﻧﻴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ(‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪1026‬‬

‫ﺑﺸﺎرة اﻻﺳﻼم ص ‪ 186‬و ‪175‬‬

‫اﻟﻨﻮام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ‪185‬‬

‫‪432‬‬
 ‫اﻻﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي ص ‪233‬‬

‫اﻟﻤﺤﺠﺔ اﻟﺒﻴﻀﺎء ﺟﻠﺪ ‪ 4‬ص ‪342‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ رﺿﺎ ﺷﺎه ﻗﺒﻞ از اﻧﻘﻼب ﻛﻪ ﺑﻪ او ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه آرﻳﺎ ﻣﻬﺮ ﺧﻄﺎب ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬از ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ‪ ،‬ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻋﺠﻢ )اﻳﺮان( ﺑﺨﺎﻃﺮ ﺧﻮن ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺎه ﻣﺤﺮم‬
‫رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬دﭼﺎر ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﮔﺮدد‪ .‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺠﻢ )اﻳﺮان( ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ او را دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻧﻜﻨﻨﺪ ﻓﺮار‬
‫ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﺎ ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻴﺸﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪:‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ آور آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻣﻬﺮي ص ‪63‬‬

‫ﺑﻴﺎن اﻻﺋﻤﻪ ﺟﻠﺪ ‪ 1‬ص ‪224‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪ :‬در ﻣﺎه ﻣﺤﺮم ﺳﺎل ‪ 57‬ﻛﺴﺎن زﻳﺎدي را ﺷﺎه ﺧﺎﺋﻦ ﺑﺸﻬﺎدت رﺳﺎﻧﺪ‪ .‬و ﺑﻌﺪاً ﻓﺮار ﻛﺮد ﻛﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻴﻜﺮد و از اﻳﺮان‬
‫رﻓﺖ‪).‬در ‪ 26‬دي ‪(57‬‬

‫ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬از ﻧﺸﺎن ﻫﺎي ﻇﻬﻮر در آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﺮدي از ﻣﺎزﻧﺪران ﺑﺮ اﻳﺮان اﺳﺖ ﻛﻪ اﻟﮕﻮي ﻟﺒﺎس را‬
‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺷﻜﻞ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲ را ﺑﻪ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎي ﻏﻴﺮاﺳﻼﻣﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫رﺿﺎ ﺷﺎه ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻗﻠﻌﻪ آﻻ دﺷﺖ ﻣﺎزﻧﺪران ) اﻃﺮاف ﻗﺎﺋﻤﺸﻬﺮ( ﺑﻮده و در اﺳﻔﻨﺪ ﺳﺎل ‪ 1304‬در اﻳﺮان ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‬
‫از ﻣﺴﺘﺤﻜﻢ ﻧﻤﻮدن ﺳﻠﻄﻨﺘﺶ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﺒﺎﻫﻲ و ﻓﺴﺎد و ﺷﻜﻨﺠﻪ زد از ﺟﻤﻠﻪ‪ :‬از ﺳﺮ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﭼﺎدر از ﺳﺮ ﺧﺎﻧﻤﻬﺎ‪ ،‬ﺑﺮﻳﺪن‬

‫‪433‬‬
‫ﭘﺎﻟﺘﻮﻫﺎي ﻣﺮدان و ﻣﺠﺒﻮر ﻛﺮدن آﻧﺎن ﺑﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻘﻪ اروﭘﺎﺋﻴﺎن و ﻏﺮﺑﻲ ﻫﺎ) ﭼﻮن در آن زﻣﺎن ﻫﻤﻪ‬
‫ﻗﺒﺎي ﺑﻠﻨﺪ داﺷﺘﻨﺪ(‪ ،‬ﺗﻌﻄﻴﻠﻲ ﻣﺴﺎﺟﺪ‪ ،‬ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﻋﻤ‪‬ﺎﻣﻪ از ﺳﺮ ﻣﺮدان‪ ،‬ﻣﻨﻊ ﻣﻨﺒﺮ و ‪....‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ آور آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد ﻣﻬﺮي ص ‪ 60‬و ‪61‬‬

‫آﻳﻨﺪه و آﻳﻨﺪه ﺳﺎزان ص ‪111‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬اي اﺑﻮ ﺑﺼﻴﺮ اﻣﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﺧﺎﻧﺪان ﻓﻼن )ﭘﻬﻠﻮي( روي ﻛﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻴﭽﮕﺎه ﺑﻪ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻓﺮواﻧﺮواﺋﻲ آﻧﺎن ﻣﻨﻘﺮض ﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ آﻧﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫آﻧﺮا ﺑﻪ ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻣﻦ ارزاﻧﻲ ﻣﻲ دارد ﻛﻪ روش او ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﻘﻮا و ﻋﻤﻞ وي ﻫﺪاﻳﺖ ﮔﺮ ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎم‬
‫ﻗﻀﺎوت و ﺣﻜﻢ ﺑﺮ ﻣﺮدم اﻫﻞ رﺷﻮه ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺨﺪا ﻗﺴﻢ ﻣﻦ ﻧﺎم او و ﭘﺪرش را ﻣﻴﺪاﻧﻢ ) اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ‪ -‬ره( آﻧﮕﺎه آن ﻣﺮد‬
‫ﺗﻨﻮﻣﻨﺪ و ﻛﻮﺗﺎه ﮔﺮدن ﻛﻪ داراي ﻋﻼﻣﺖ ﺑﺮﺻﻮرت ) ﻋﻴﻨﻚ( و دوﻧﺸﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﺮ اﻋﻀﺎي ﺑﺪن اﺳﺖ )دﺳﺖ و ﭘﺎ( ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ‪ .‬او ﭘﻴﺸﻮاي ﻋﺎدل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻓﻆ و ﻧﮕﻬﺒﺎن اﻧﭽﻪ ﺑﺪﺳﺖ او ﺑﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ) رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب‪).‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪:‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪234‬‬

‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ‪ 13‬ﺑﺤﺎر ﻋﻠﻲ دواﻧﻲ ص ‪1054‬‬

‫اﻗﺒﺎل ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس و ﻣﻼﺣﻢ ﺑﻄﺎﺋﻨﻲ‬ ‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 52‬ص ‪269‬‬

‫‪434‬‬
 ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫در ﺳﺎل ‪ 1360‬ﺷﺸﻢ ﺗﻴﺮﻣﺎه ﻛﻪ در ﺳﻮء ﻗﺼﺪ ﺑﺠﺎن رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﺿﺒﻂ ﺻﻮت ﺟﻠﻮ ﺗﺮﻳﺒﻮن آﻗﺎ ﻣﻨﻔﺠﺮ ﺷﺪ و دﺳﺖ‬
‫راﺳﺖ آﻗﺎ ﺑﺼﻮرت ﻛﻨﻮﻧﻲ درآﻣﺪ‪ .‬ﺑﮕﻔﺘﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﻴﻼﻧﻲ ﻳﻜﻲ از ﭘﺰﺷﻜﺎن ﻋﻤﻞ ﺟﺮاﺣﻲ آﻗﺎ در آن زﻣﺎن ﺑﺮاي دﺳﺖ آﻗﺎ‬
‫از ﭘﺎي او رگ درآورده اﻧﺪ‪.‬‬

‫و در ﺣﺪﻳﺚ و اﺣﺎدﻳﺚ دﻳﮕﺮ دارﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﭼﻢ اﻧﻘﻼب در دﺳﺖ او اﻣﺎﻧﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﺮﺳﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﻲ آن ﺗﺤﻮﻳﻞ داده ﺷﻮد‪ .‬اﷲ اﻋﻠﻢ‬

‫از ﻋﻼﺋﻢ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ﻇﻬﻮر‬

‫ﺣﺎدﺛﻪ ي اﻧﻔﺠﺎر ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ در ﺳﺎل ‪1360‬‬

‫رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻧﺰدﻳﻚ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪ :‬در ﻳﻚ ﺣﺎدﺛﻪ اﺣﺘﺮاق و اﻧﻔﺠﺎر ‪72‬‬
‫ﻧﻔﺮ از ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎن ﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺪ و ﺳﺎﻻرﺷﺎن ﻣﺮد ﻋﻈﻴﻢ اﻟﻘﺪر اﺳﺖ و او در ﺷﻌﻠﻪ آﺗﺶ ﺑﻴﺪادﮔﺮان ﻛﻔﺮ و‬
‫ﻧﻔﺎق ﻣﻲ ﺳﻮزد‪.‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ‪ :‬اﻟﺸﻬﻴﺪ و اﻟﺸﻬﺎده ﻓﻲ اﻟﻘﺮآن و اﻟﺤﺪﻳﺚ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬ﺣﺪﻳﺚ ﻓﻮق اﺷﺎره ﺑﻪ ﻫﻔﺘﻢ ﺗﻴﺮ ‪ 1360‬دارد ﻛﻪ در اﻧﻔﺠﺎر ﺣﺰب ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ‪ 72‬ﺗﻦ از ﺑﺰرﮔﺎن و‬
‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ از ﺟﻤﻠﻪ آﻳﺖ اﷲ دﻛﺘﺮ ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ رﺋﻴﺲ دﻳﻮان ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺸﻮر در ﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ‬
‫اﺳﺖ اﻳﻨﻜﻪ رﺳﻮل اﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ﺳﻴﺪ و ﺳﺎﻻرﺷﺎن ﻣﺮد ﻋﻈﻴﻢ اﻟﻘﺪر اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روز اﻧﻔﺠﺎر‬
‫ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ ﭘﺸﺖ ﺗﺮﻳﺒﻮن در ﺣﺎل ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺎﮔﺎه در ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻛﻼم ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺧﺎرج از زﻣﺎن و‬
‫ﻣﻜﺎن ﺧﻴﺮه ﺷﺪ اﺳﺖ و ﺑﺎﭼﻬﺮه اي ﻛﻪ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ در آن ﻣﻮج ﻣﻴﺰﻧﺪ ﻣﻲ اﻳﺴﺘﺪ و رو ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ‪ :‬ﺑﭽﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲ آﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﻮﻳﺪ؟ ﺑﻌﺪ از دوﺑﺎر ﺗﻜﺮار‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر رخ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﻧﺪ ﺷﺎﻫﺪ‬
‫ﺑﺮ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ :‬روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن در ﻣﻮرﺧﻪ ﻫﺎي ‪85/4/6 ... 84/4/8‬‬

‫‪435‬‬
 ‫اﺣﺎدﻳﺜﻲ در ﺧﺼﻮص اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ و ﺳﺨﻨﺎن اﻣﺎم در ﺧﺼﻮص ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر‬

‫ﻳﻜﺮوز ﻋﻤﺮ و اﺑﺎﺑﻜﺮ و زﺑﻴﺮ در ﻣﻨﺰل رﺳﻮﻟﺨﺪا)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( دور ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺟﻤﻊ ﺑﻮدﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( داﺷﺖ ﻧﻌﻠﻴﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را وﺻﻠﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﮔﺮوﻫﻲ از ﻣﺎ در ﻃﺮف راﺳﺖ ﻋﺮش ﺧﺪا ﺑﺮ ﻣﻨﺒﺮﻫﺎﻳﻲ از‬
‫ﻧﻮر ﻗﺮار دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎﻳﺸﺎن و ﻟﺒﺎﺳﻬﺎﻳﺸﺎن ﻧﻮراﻧﻲ ﺳﺖ و ﻧﻮر ﭼﻬﺮه ﺷﺎن ﭼﺸﻢ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن را ﺧﻴﺮه ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ...‬ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﺳﻮال ﻧﻤﻮد ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ آﻧﻬﺎ ﭼﻜﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﻧﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ روح اﷲ دوﺳﺖ ﻫﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و ﻣﺘﺤﺪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺪون اﻏﺮاض ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و آﻧﺎن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺗﻮ ﻳﺎ‬
‫ﻋﻠﻲ اﻣﺎم آﻧﻬﺎﻳﻲ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫آﻳﻨﺪه و آﻳﻨﺪه ﺳﺎزان ﻣﺤﻤﺪ دﺷﺘﻲ ص ‪68 -69‬‬

‫اﻟﺰام اﻟﻨﺎﺻﺐ ص ﺟﻠﺪ ‪2‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻠﺪ ‪ 68‬ص ‪139‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ زﻣﺎن روح اﷲ اﻟﻤﻮﺳﻮي اﻟﺨﻤﻴﻨﻲ ﭼﻨﻴﻦ روح اﷲ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ :‬ﻣﺮدي از ﻗﻢ ﺧﺎرج ﺷﺪه ﻣﺮدم را ﺑﺴﻮي ﺣﻖ دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻪ دﻟﻬﺎﻳﺸﺎن ﭼﻮن‬
‫ﻗﻄﻌﺎت آﻫﻦ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪ ،‬در اﻃﺮاف او ﮔﺮد ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺣﻮادث آﻧﻬﺎ را ﻣﻀﻄﺮب ﻧﺴﺎزد‪ ،‬ﻣﻠﻮل ﻧﺸﻮﻧﺪ و دﭼﺎر وﺣﺸﺖ‬
‫ﻧﮕﺮدﻧﺪ و ﺑﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﻛﻞ ﻛﻨﻨﺪ و ﻋﺎﻗﺒﺖ از آن ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎران اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪:‬‬

‫روزﮔﺎر رﻫﺎﺋﻲ ص ‪785‬‬

‫ﻋﺼﺮ ﻇﻬﻮر ﻋﻠﻲ ﻛﻮراﻧﻲ ص ‪ 237‬و ‪32‬‬

‫‪436‬‬
 ‫اﻟﻤﻼﺣﻢ و اﻟﻔﺘﻦ ص ‪38‬‬

‫ﺳﻔﻴﻨﻪ اﻟﺒﺤﺎر ﺟﻠﺪ ‪2‬‬

‫آﻳﻨﺪه و آﻳﻨﺪه ﺳﺎزان ﻣﺤﻤﺪ دﺷﺘﻲ ص ‪70‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ﺟﻞ ‪ 57 ،60‬ص ‪216‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺟﻮاد ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ص ‪ 113‬از ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻢ‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره( ﻛﻪ از ﻗﻢ ﻗﻴﺎم ﻧﻤﻮدﻧﺪ و اﻧﻘﻼب اﻳﺮان را ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮده اﻧﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﺬﻛﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻣﺮدي از ﻗﻢ ﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻧﻤﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻣﺮدي از اﻫﻞ ﻗﻢ ﻗﻴﺎم ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ از اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻇﻬﻮر ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﭘﻴﺮوزي ﻣﺎ را ﺧﺪا ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻣﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﻴﻢ و ﭘﺮﭼﻢ را ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭘﺮﭼﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺳﭙﺎرﻳﻢ‪) .‬ﻛﻴﻤﻴﺎي ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺤﻤﺪ ري ﺷﻬﺮي ص ‪ ..72‬ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15‬ﻣﻬﺮ‪(83/‬‬

‫‪ .2‬در وﻻدت ﺣﻀﺮت رﺳﻮل )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‪ 14‬ﻛﻨﮕﺮه ﻗﺼﺮ ﻇﻠﻢ ﺧﺮاب ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﻈﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻌﻨﻲ در‬
‫ﻗﺮن ﭼﻬﺎردﻫﻢ ﻇﻬﻮر ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ و ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ص ‪ 42‬ﺟﻠﺪ ‪19‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪ .3‬اﻳﻦ اﻧﻘﻼب اﻣﺎﻧﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﺻﻠﻲ آن ﺳﭙﺮده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ دﺳﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻠﻲ ﺑﺎ دﺳﺖ ﺷﻤﺎ‪.‬‬

‫‪ .4‬از ﻫﻴﺎﻫﻮي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪان ﻧﻬﺮاﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺮن ﺑﺨﻮاﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎدر ﻗﺮن ﻏﻠﺒﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﺑﺮ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮان و ﺣﻖ ﺑﺮ ﺑﺎﻃﻞ‬
‫اﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 12‬ص ‪125‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪437‬‬
 ‫‪ .5‬ﻧﻬﻀﺖ اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان در اواﺧﺮ اﻳﻦ ﻗﺮن ‪ ،‬ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻣﺖ اﺳﻼم را در ﻗﺮن آﺗﻲ دﮔﺮﮔﻮن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 15‬ص ‪17‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪ .6‬دﺳﺖ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺧﺪاي ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ ﻣﻠﺖ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ و اﻳﻤﺎن آﻧﻬﺎ را ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ‬
‫از ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﺑﻘﻴﻪ اﷲ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪16‬ص ‪32‬‬

‫ﻣﻨﺒﻊ‪ :‬دﻳﻮان اﺷﻌﺎر‬ ‫‪ .7‬وﻋﺪه دﻳﺪار ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪..‬ﻳﺎران ﻣﮋده ﺑﺎد‪/‬روز وﺻﻠﺶ ﻣﻴﺮﺳﺪ‪ ..‬اﻳﺎم ﻫﺠﺮان ﻣﻴﺮود‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره(‬

‫‪ .8‬ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻵن در ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﻬﻴﺎ‬
‫ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر اﻣﺎم ﺟﻠﺪ ‪ 12‬ص ‪ 483‬و ‪482‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪ .9‬ﻣﺴﺆوﻻن ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب ﻣﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ اﻳﺮان ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻧﻘﻼب ﻣﺮدم اﻳﺮان ﻧﻘﻄﻪ ﺷﺮوع اﻧﻘﻼب ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن‬
‫اﺳﻼم اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﭼﻤﺪاري ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15 :‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪ .10‬ﻣﻦ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ اﺳﻼم‪ ،‬اﺑﺮﻗﺪرﺗﻬﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎك ﻣﺬﻟﺖ ﻣﻲ ﻧﺸﺎﻧﺪ‪ ،‬اﺳﻼم ﻣﻮاﻧﻊ ﺑﺰرگ داﺧﻞ و ﺧﺎرج‬
‫ﻣﺤﺪوده ﺧﻮد را ﻳﻜﻲ ﭘﺲ از دﻳﮕﺮي ﺑﺮﻃﺮف و ﺳﻨﮕﺮﻫﺎي ﻛﻠﻴﺪي ﺟﻬﺎن را ﻓﺘﺢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 20‬ص ‪118‬‬

‫ﻛﻴﻬﺎن ‪86/3/27‬‬

‫‪438‬‬
 ‫‪ .11‬ﻣﺎ ﺑﺨﻮاﺳﺖ ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮ دﺷﻤﻨﺎن ﺑﺸﺮﻳﺖ و اﺳﻼم ﭘﻴﺮوز ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ و اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺼﺮ ﺧﺪاﺋﻲ و ﻓﺘﺢ‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ اﻣﺎم ﺟﻠﺪ ‪ 11‬ص ‪110‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ‪85/5/25‬‬

‫‪ .12‬ﺟﻨﮓ ﻣﺎ ﻓﺘﺢ ﻓﻠﺴﻄﻴﻦ را ﺑﺪﻧﺒﺎل ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻤﻬﻮري اﺳﻼﻣﻲ ‪85/6/25‬‬

‫‪ .13‬ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺧﻮرﺷﻴﺪ درﺧﺸﺎن ‪ 22‬ﺑﻬﻤﻦ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ اﻟﻨﻬﺎر آﻣﺎل و آرﻣﺎﻧﻬﺎي ﺑﺰرگ اﺳﻼﻣﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻴﺸﻮد‪...‬‬
‫ﮔﻮﺋﻲ وﻋﺪه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺎدر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ و اﻣﻴﺪ اﺳﺖ اﻳﻦ ﺑﺎرﻗﻪ ﺑﺮق آﺳﺎ ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﭘﺮﺗﻮ اﻓﻜﻨﺪه و ﻧﻮﻳﺪ ﻓﺘﺢ‬
‫ﻣﺒﻴﻦ ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻄﻠﻘﻪ ﻣﻨﺠﻲ آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن و ﭘﻨﺎه ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 19‬ص ‪47‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ‪/15 :‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫‪ .14‬اﻣﻴﺪ واﺛﻖ ﻛﻪ ﺷﺮق در ﺑﻨﺪ ﻏﺮب ) اﻋﺮاب( از ﭼﻨﮓ ﻏﺮب و ﺷﺮق ﺗﻮﻃﺌﻪ ﮔﺮ ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ ﻗﺮن‪ ،‬ﻗﺮن‬
‫ﻧﻮراﻧﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺻﺤﻴﻒ ﻧﻮر ﺟﻠﺪ ‪ 10‬ص ‪36‬‬

‫ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﭘﺮﺗﻮ ‪/15 :‬ﻣﻬﺮ‪83/‬‬

‫اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ )ره(‪:‬‬

‫ﺗﻮﺟ‪‬ﻬﺘﺎن را ﺑﻪ ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻨﻴﺪ و ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﻃﻮر روزﻫﺎ و در اﻳﻦ ﻃﻮر اﻳ‪‬ﺎم اﷲ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدﻣﺎن را‬
‫ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﻛﻨﻴﻢ از ﺑﺮاي آﻣﺪن آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ اﺳﻢ رﻫﺒﺮ روي اﻳﺸﺎن ﺑﮕﺬارم‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ از اﻳﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪439‬‬
 ‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺷﺨﺺ او‪‬ل اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ دو‪‬ﻣﻲ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﺸﺎن را ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﺗﻌﺒﻴﺮي‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴﺮ‬
‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻻ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻣﻮﻋﻮد اﺳﺖ‪ .‬آﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪا ذﺧﻴﺮه ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺸﺮ و ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدﻣﺎن را ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﻛﻨﻴﻢ‬
‫از ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اﮔﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﻮﻓّﻖ ﺷﺪﻳﻢ اﻧﺸﺎءاﷲ ﺑﺰﻳﺎرت اﻳﺸﺎن ﻃﻮري ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ رو ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﭘﻴﺶ اﻳﺸﺎن‪.‬‬
‫ﺗﻤﺎم دﺳﺘﮕﺎه ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻻن ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ در ﻛﺸﻮرﻣﺎ‪ -‬و اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﺎﻳﺮ ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﻫﻢ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪-‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﻬﻴ‪‬ﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‪.‬‬
‫ﺻﺤﻴﻔﻪ ﻧﻮر )ﺻﺤﻴﻔﻪ اﻣﺎم( ﺟﻠﺪ ‪ ،12‬ص ‪ 483‬و ‪482‬‬

‫ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر ﺑﻪ رواﻳﺖ ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ‬

‫در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ دوﺑﺎر ﻧﺎم ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر اول ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ و ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺧﻮب دﻗﺖ ﺷﻮد در ﺳﻮره ﻛﻬﻒ آﻳﻪ ‪ 93‬ﺗﺎ ‪ 98‬ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ ﻣﺴﺌﻠﻪ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ و ﻗﻮﻣﻲ را ﻛﻪ از آن ﺑﺰرﮔﻮار‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻓﺮادي اراذل و اوﺑﺎش و ﺳﺘﻤﮕﺮ و دزد و ﻏﺮاﺗﮕﺮ ﺑﻨﺎم ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﻣﺰاﺣﻢ آﻧﺎن و ﮔﻪ ﮔﺎﻫﻲ از‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻤﺖ در‪‬ه ﺑﻪ روﺳﺘﺎي آﻧﺎن ﻫﺠﻮم ﻣﻲ آورﻧﺪ و ﻏﺎرت ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺟﻠﻮ آﻧﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ دﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ راﻫﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﻫﻤﻴﻦ دره اﺳﺖ‪ .‬از آﻧﻬﺎ ﻛﻤﻚ اﻧﺴﺎﻧﻲ‬
‫ﺧﻮاﺳﺖ و ﮔﻔﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺧﻼﺻﻪ اﻳﻦ دره را ﺑﺎ ﺳﺮب داغ و ﻣﺲ و آﻫﻦ و ﻏﻴﺮه در ﻏﺎﻟﺐ رﻳﺨﺘﻨﺪ‬
‫ﻳﻚ ﺳﺪ ﻣﺤﻜﻢ و ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺪﻫﺎي ﺑﺘﻮﻧﻲ اﻣﺮوزي رﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮرﻳﻜﻪ ﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ از آن ﺑﺎﻻ روﻧﺪ و ﻧﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ آﻧﺮا‬
‫ﺳﻮراخ ﻛﻨﻨﺪ) اﻟﺒﺘﻪ در آن زﻣﺎن و وﺳﺎﺋﻞ آن روز‪).‬‬

‫در آﺧﺮه ﻛﺎر ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮدم ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻦ از رﺣﻤﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ آﻳﻪ ‪ .98‬اﻣﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ‬
‫وﻋﺪه ﭘﺮوردﮔﺎر ﻓﺮا رﺳﺪ آﻧﺮا در ﻫﻢ ﻛﻮﺑﺪ ) ﻛﺎراﺋﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داد( و وﻋﺪه ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻦ راﺳﺖ اﺳﺖ‬
‫‪.98‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ ‪ :‬وﻋﺪه ﺣﻖ ﻛﻪ در ﻗﺮآن و اﺣﺎدﻳﺚ و ﺳﺨﻦ ﺑﺰرﮔﺎن اﻣﺎم رﺣﻤﺔ اﷲ و رﻫﺒﺮ ﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ در ﺳﺨﻨﺎن‬
‫ﮔﻬﺮﺑﺎرش ﻣﺎ را ﻧﻮﻳﺪ ﺑﻪ آن داده اﻧﺪ و ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﭼﻴﺴﺖ ﺑﻘﻴﺔ اﷲ ﺧﻴﺮ ﻟﻜﻢ و اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ وﻋﺪه داده ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ را‬
‫وارث زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دﻫﺪ‪ .‬ﺻﺎﻟﺤﻴﻦ را وارث زﻣﻴﻦ ﻗﺮار دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺣﺎدﻳﺚ در رواﻳﺎت در زﻣﺎن ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد ﺻﺎﻟﺤﻴﻦ وارث زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪440‬‬
 ‫و اﻣﺎ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﭼﻴﺴﺖ و ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫در ﻛﺘﺎب ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﺳﻴﻔﻲ ﺟﻠﺪ اول ﭼﺎپ اول آورده ﺷﺪه ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج در ﻛﺘﺐ ﻟﻐﺖ و ﻣﻌﻨﻲ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ‬

‫*آﺗﺶ اﻓﺮوزي و ﺳﻮزاﻧﺪن‬

‫*ﺳﺮﻋﺖ زﻳﺎد ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻏﺮش‬
‫*اﺧﺘﻼت ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺮ ﺻﺪا‬

‫و ﻟﻐﺖ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج اﺳﻢ ﺟﻨﺲ ﺑﺮاي ﻗﻮﻣﻲ ﻛﻪ داراي ‪ 3‬ﺧﺼﻠﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬

‫*آﺗﺶ اﻓﺮوز و ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺐ‬

‫*ﻏﺎرﺗﮕﺮ و ﺳﻔﺎك‬
‫*ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﺻﻼﺑﺖ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﺘﺎب ﺑﺮﻫﺎن ﻗﺎﻃﻊ از ﻛﺘﺐ ﻟﻐﺖ و ﻣﻌﻨﻲ درآورده و ﺷﺮح داده ﺑﻄﻮرﺧﻼﺻﻪ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﺻﻔﺖ‬
‫اﺳﺖ آﻧﺎﻧﻜﻪ در دﻧﻴﺎي اﻣﺮوزي ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺒﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﻚ‪ ،‬ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻤﺐ ﻫﺎي آﺗﺶ زا و ﻏﻴﺮه ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺻﻔﺎت‬
‫ﻧﺎﻣﺒﺮده ﺳﻮزاﻧﺪن دارد‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ دارد‪ ،‬ﻏﺮش دارد‪ ،‬ﺟﻨﮓ ﻃﻠﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻫﻴﺒﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻏﺎرﺗﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻔﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬
‫آﺗﺶ اﻓﺮوز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻧﮕﻠﻴﺲ و اﺳﺮاﺋﻴﻞ و ﻋﻮاﻣﻠﺸﺎن در ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ و ﻣﺎ‬
‫دﻳﺪه اﻳﻢ و در آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪﺗﺮ از آﻧﺮا اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد و ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﻳﻨﻬﻢ‬
‫ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج‪.‬‬

‫ﺣﺎﻻ دﻗﺖ ﺷﻮد ﻣﻮرد اول ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج آﻣﺪه را ﺷﺮح ﺧﻮاﻫﻴﻢ داد ﻣﻮرد دوم ﻛﻪ اﺻﻞ ﻣﻄﻠﺐ اﺳﺖ‬
‫در ﺳﻮره اﻧﺒﻴﺎ آﻳﻪ ‪ 96‬و ‪ 97‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫)ﺣ‪‬ﺘَﻲ' إِذَا ﻓُﺘ‪‬ﺤ‪‬ﺖ‪ ‬ﻳ‪‬ﺄْﺟ‪‬ﻮج‪ ‬و‪ ‬ﻣ‪‬ﺄْﺟ‪‬ﻮج‪ ‬و‪ ‬ﻫ‪‬ﻢ ﻣ‪‬ﻦ ﻛُﻞِ ﺣ‪‬ﺪ‪‬بٍ ﻳ‪‬ﻨﺴ‪‬ﻠُﻮنَ * و‪ ‬اﻗْﺘَﺮَب‪ ‬اﻟْﻮ‪‬ﻋ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟْﺤ‪‬ﻖُ ﻓَﺈِذَا ﻫ‪‬ﻲ‪‬‬
‫ﺷَـ'ﺧ‪‬ﺼ‪‬ﺔٌ أَﺑ‪‬ﺼ‪‬ـ'ر‪ ‬اﻟَﺬ‪‬ﻳﻦَ ﻛَﻔَﺮُوا ﻳ‪‬ـ'و‪‬ﻳ‪‬ﻠَﻨَﺎ ﻗَﺪ‪ ‬ﻛُﻨَﺎ ﻓ‪‬ﻲ ﻏَﻔْﻠَﺔٍ ﻣ‪‬ﻦْ ﻫ‪‬ـ'ذَا ﺑ‪‬ﻞْ ﻛُﻨَﺎ ﻇَـ'ﻟ‪‬ﻤ‪‬ﻴﻦَ(‬

‫ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ راه ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﮔﺸﻮده ﺷﻮد و آﻧﺎن از ﻫﺮ ﺑﻠﻨﺪي ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻓﺮود آﻳﻨﺪ ‪ 96‬و وﻋﺪه ﺣﻖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد و‬
‫دﻳﺪﮔﺎن ﻛﺎﻓﺮان ﺧﻴﺮه ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ واي ﺑﺮ ﻣﺎ ﻛﻪ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮده اﻳﻢ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺎ از ﺳﺘﻤﻜﺎران و ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺑﻮده اﻳﻢ ‪ 97‬ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬

‫‪441‬‬
‫در آﻳﻪ ﺑﻌﺪي )‪ (98‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎﻫﺎ و آﻧﭽﻪ را ﻏﻴﺮ از ﺧﺪا ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺘﻴﺪ آﺗﺶ اﻓﺰوزان ﺟﻬﻨﻢ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﻫﻤﮕﻲ در‬
‫آن وارد ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺿﻴﺢ‪:‬‬

‫در آﺧﺮﻳﻦ آﻳﻪ از اوﻟﻴﻦ ﻣﻮرد ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ وﻋﺪه ﺧﺪا ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﻮد و اﻳﻦ ﺳﺪ‬
‫ﻛﺎراﺋﻲ ﺧﻮدش را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬و اﻳﻦ دو آﻳﻪ ﻣﻮرد دوم ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج ﻫﻢ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮده ﺗﺎ وﻗﺘﻴﻜﻪ راه ﮔﺸﻮده‬
‫ﺷﻮد و ﻳﺄﺟﻮج و ﻣﺄﺟﻮج از ﻫﺮ ﺑﻠﻨﺪي ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻓﺮود آﻳﻨﺪ ﻳﻌﻨﻲ آن ﺑﻠﻨﺪي ﺳﺪ دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻳﺄﺟﻮج و‬
‫ﻣﺄﺟﻮج ﻧﻜﻨﺪ از ﻫﺮ ﺑﻠﻨﺪي ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ آﻧﺎن ﺷﺘﺎﺑﺎن ﻓﺮود ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻮرد اﺷﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻢ در‬
‫آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺧﻮدﺗﺎن ﺧﻮاﻫﻴﺪدﻳﺪ‪.‬درروزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪ 15/12/85‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭼﺘﺮﺑﺎزان آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ در‬
‫ﻛﺮﺑﻼ ‪ :‬ﺑﺮاي دﺳﺘﮕﻴﺮي ﺣﻤﺪ ﺟﺎﺳﻢ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎء ﻋﺎﻟﻲ رﺗﺒﻪ ﺟﻨﺒﺶ ﺻﺪر ﺣﻤﺪ ﺟﺎﺳﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ :‬ﭼﺘﺮﺑﺎزان‬
‫آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ در اوﻟﻴﻦ ﺳﺎﻋﺎت ﺻﺒﺢ ﺑﺮ ﺳﻘﻒ ﺧﺎﻧﻪ ام ﻓﺮود آﻣﺪﻧﺪ اﻣﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﻓﺮار ﻛﻨﻢ ‪...‬ﺑﺮادر ﺟﺎﺳﻢ در اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻴﺎت‬
‫دﺳﺘﮕﻴﺮ ﻣﻴﺸﻮد ‪-‬روزﻧﺎﻣﻪ ﺧﺮاﺳﺎن ‪15/12/85‬‬

‫و ﻧﻴﺰ در روزﻧﺎﻣﻪ ﻛﻴﻬﺎن ‪ 16‬ﻣﺮداد ‪ 90‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ‪ :‬ﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﻋﻴﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺧﺒﺮﮔﺰاري ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﺑﺎﻟﮕﺮد ﻧﺎﺗﻮ ﭘﺲ از ﻓﺮود ﺑﺮ ﻓﺮاز ﺑﺎم ﺧﺎﻧﻪ ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻃﺎﻟﺒﺎن‪ ،‬زﻣﺎﻧﻴﻜﻪ ﻗﺼﺪ ﭘﺮواز داﺷﺖ در ﺟﺮﻳﺎن درﮔﻴﺮي ﺳﻘﻮط‬
‫ﻛﺮد‪.‬‬

‫در ﺟﻨﮕﻬﺎي آﻳﻨﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻬﺎ ﻫﻠﻲ ﺑﺮدي اﺳﺖ ﻛﻪ در آﻳﺎت ﻗﺮآن اﺷﺎره ﺑﻪ آن ﺷﺪه ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﺑﻠﻨﺪي‬
‫ﻣﺎﻧﻊ آﻧﺎن ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮده در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ وﻋﺪه ﺣﻖ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻴﻜﻪ آﻗﺎ و ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻴﺎﻳﺪ‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﮔﻮش ﺟﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺻﺪاي ﻗﺪﻣﻬﺎي آﺧﺮﻳﻦ ﺳﻮار ﺳﭙﻴﺪه را ﻛﻪ از آﻧﺴﻮي اﻧﺘﻈﺎر‪ ،‬ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺳﺒﺰ ﻇﻬﻮر‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻴﺸﻮد‪ ،‬ﻣﻲ ﺷﻨﻮم‪ .‬اﻳﻦ را زﻣﺎﻧﻪ زﺧﻢ ﺧﻮرده و ﺗﺎرﻳﺦ ِ زﺟﺮ ﻛﺸﻴﺪه و روزﮔﺎر ﺧﺴﺘﻪ و ﭘﻴﺮ ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ‪ .‬از ﺑﺮگ‬
‫ﺑﺮگ رﻧﮓ ﭘﺮﻳﺪه ي ﮔُﻞ ﻫﺎي ﺑﺎﻏﭽﻪ ﻫﺎﻣﺎن و از آه و ﻧﺎﻟﻪ ﻃﻔﻼن و ﻣﺮدﻣﺎن ﺳﺘﻢ دﻳﺪه و زﺟﺮ ﻛﺸﻴﺪه و وﻣﺤﺮوﻣﺎن و‬
‫ﮔﺮﺳﻨﮕﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻟﻘﻤﻪ ﻧﺎﻧﻲ ﺟﺎن ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ﻛُﺮور ﻛُﺮور ﺛﺮوت آﻧﺎن را ‪ ،‬ﭼﭙﺎوﻟﮕﺮان و ﺟﺒ‪‬ﺎران و ﺳﺘﻤﮕﺮان زﻣﺎﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻳﻐﻤﺎ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻮي ﺑﺸﺎرت آﻧﺮا ﻣﻲ ﺷﻮد ﺷﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪442‬‬
 ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ‪ ،‬اﻣﺎﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺰرﮔﺎن دﻳﻦ و ‪ ...‬و ﺣﺘﻲ ﮔُﻞ ﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺎم آوران ﺑﻬﺎر و ﺷﺎدي اﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﮔﻠﻬﺎي ﺑﺎﻏﭽﻪ ﻫﺎي ﻣﺎ ﻟﮕﺪ‬
‫ﺧﻮرده ﻧﺎﻛﺴﻴﻦ و ﻣﺎرﻗﻴﻦ و ﻣﻨﺎﻓﻘﻴﻦ و ‪ ...‬و ﺳﻴﻠﻲ ﺧﻮرده ﺣﺎدﺛﻪ ﻫﺎي دوﺳﺖ و دﺷﻤﻦ زﻣﺎﻧﻪ اﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﻴﺎم ﺑﺸﺎرت‬
‫آﻣﻴﺰﺷﺎن ﺑﺨﻮﺑﻲ ﺣﺲ ﻣﻴﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ﻣﻲ آﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ ،‬دوﺑﺎره آﺳﻤﺎن ﺑﺎ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣ‪‬ﻬﺮ رﻓﺘﺎر ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و ﺑﺎران دوﺑﺎره ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎي‬
‫ﺳﺮد و ﺧﺸﻚ زﻣﻴﻦ ﺑﻮﺳﻪ ﺧﻮاﻫﺪ زد‪ .‬و زﻣﻴﻦ دوﺑﺎره ﭼﻬﺮه ﺧﻨﺪان و ﺑﺸّﺎش ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن آﺳﻤﺎن ﻫﺪﻳﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﻛﺮد و ﺑﻪ ﻣﺒﺎرﻛﻲ ﻗﺪوم ﺣﻀﺮت ﺗﻤﺎم ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻫﺎي دﻓﻦ ﺷﺪه در دل ﺧﻮد را ﺑﻴﺮون ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻂ آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﺴﺎوات ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﻮد و از ﻃﺮﻓﻲ ﺗﻤﺎم داﻧﻪ ﻫﺎي دل ﺧﻮد را ﻛﻪ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻛﻢ آﺑﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﺸﻚ‬
‫ﻣﺎﻧﺪه و ﺑﺎﻻ ﻧﻴﺎﻣﺪه اﻧﺪ ﻣﻲ روﻳﺎﻧﺪ و رزق و روزي را ﺳﺮﺷﺎر ﻣﻴﻜﻨﺪ وﺑﺨﻮد ﻣﻲ ﺑﺎﻟﺪ و ﻓﺨﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺗﻜﺒ‪‬ﺮ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫آﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﻓﻼن ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ،‬اﻣﺮوز ﻳﻜﻲ از ﻳﺎران ﻗﺎﺋﻢ ﺑﺮﻣﻦ ﻗﺪم ﻧﻬﺎد و از روي ﻣﻦ ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻬﺪي ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﻪ او ﺧﻄﺎب ﻣﻴﻜﻨﺪ ‪ :‬آﻓﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻮ اي ﺑﻨﺪه ي ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺼﺮت دﻳﻦ ﻣﻦ و‬
‫اﻇﻬﺎر اﻣﺮ ﻣﻦ و ﻫﺪاﻳﺖ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻣﻦ ﺑﭙﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اي و ﻣﻦِ ﻗﺴﻢ ﺧﻮرده ام ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮ ﺑﮕﻴﺮم و ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺗﻮ ﻋﻄﺎ ﻛﻨﻢ و‬
‫ﺗﻮﺳﻂّ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻣﺮزم و ﺗﻮﺳﻂ ﺗﻮ ﻋﺬاب ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫در ﭘﻴﺸﻘﺪم آﻣﺪﻧﺶ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺑﺮاي او و ﺑﻨﺎم او ﺻﺪا ﻣﻲ زﻧﺪ ‪ :‬اﻳ‪‬ﻬﺎ اﻟﻌﺎﻟﻢ ﺑﺮوﻳﺪ ﺑﺴﻮي ﻣﻬﺪي ﻋﺞ ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺲ در ﻫﺮﺟﺎ‬
‫ﺻﺪا را ﺑﺎ زﺑﺎن ﺧﻮدش ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ و دوﺳﺖ داراﻧﺶ ﺳﺮﺑﻪ ﺳﺠﺪه ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳ‪‬ﺒ‪‬ﻮح‪ ‬ﻗُﺪ‪‬وس‪ ‬ر‪‬ب‪ ‬اﻟﻤ‪‬ﻼ'ﺋ‪‬ﻜﺔ و اﻟﺮﱡوح ﺳﺮ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ و ﺑﺠﺎي اﺷﻚ ﻏﻢ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬اﺷﻚ‬
‫ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﻧﺸﻴﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺣﻀﺮﺗﺶ ‪ ،‬ﻳﺎوران او‪ ،‬ﻋﻘﻠﻬﺎﻳﺸﺎن ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺮدد و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮﻫﺮﻛﺪام ﺑﻪ‬
‫اﻧﺪازه ‪ 40‬ﻧﻔﺮ ﻗﺪرت و ﻗﻮ‪‬ت ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ و ﻋﻤﺮ آﻧﺎن را ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎم دﻧﻴﺎ )ﺟﻬﺎن( ﻳﻚ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺘﻮر دﻫﻨﺪه ﻳﻚ رﻫﺒﺮ دارد‪ .‬ﭘﺮﭼﻤﺶ‬
‫ﭘﺮﭼﻢ رﺳﻮل اﷲ ‪ ،‬ﺳﻼﺣﺶ ذواﻟﻔﻘﺎر ﻋﻠﻲ ‪ ،‬ﻋﺒﺎﻳﺶ ﻋﺒﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و ‪...‬‬

‫در ﺗﻤﺎم ﺷﺮق و ﻏﺮب ﻳﻚ دﻳﻦ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ ،‬دﻳﻦ اﺳﻼم ‪ ،‬دﻳﻦ ﻣﺤﻤ‪‬ﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( و دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ دادﮔﺎه‬
‫و زﻧﺪان و ﻏﻴﺮه ﻧﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﺎ ﺧﻼﻓﻜﺎر ﻧﻴﺴﺖ و اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻀﺮت ﻳﺎ ﺳﺮﺑﺎزان او ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺑﻪ او ﺣﻜﻢ‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد ‪ .‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ و ﻣﺸﻬﻮد و ‪ ...‬ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﻴﺪاﻧﻨﺪ و از ﺑﺎﻃﻦ ﻫﻤﻪ ﺧﺒﺮ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪443‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن و اﺟﻨّﻪ ﭘﻴﺎﻣﻬﺎي او را از ﻣﻐﺮب ﺑﻪ ﻣﺸﺮق و ﺑﺎﻟﻌﻜﺲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد و‬
‫ﺟﻤﻌﻲ از ﻣﻨﺘﻈﺮان واﻗﻌﻲ ﻇﻬﻮر ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺷﺪه اﻧﺪ از ﻗﺒﻴﻞ اﺻﺤﺎب ﻛﻬﻒ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه ﺑﺪﻧﻴﺎ ﺑﺎزﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺸﺖ ﺗﺎ در‬
‫ﺻﻔﻮف ‪ 313‬ﻧﻔﺮ اﺻﺤﺎب ﺧﺎص‪ ‬او ﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺣﻀﺮت ﺑﺮاي ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﺋﻲ ﻛﺸﻮرﻫﺎ و ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﺗﻘﺴﻴﻢ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ و اﻣﻮر ﺟﻬﺎن را در دﺳﺖ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ درﺧﺘﺎن ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺑﻪ او ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺧﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺴﺖ و ﻏﻨﭽﻪ ﻫﺎ ﺷﻜﻮﻓﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺸﺖ‬
‫و دﺷﺘﻬﺎ و ﺑﺎﻏﻬﺎ و ﻛﻮه و ﺻﺤﺮا ﺑﺎرور ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ و زراﻋﺖ ﺳﺮﺷﺎر ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﺳﻨﻪ اي در دﻧﻴﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ و ﻓﻘﺮ‬
‫رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﺎﻧﻬﺎ را ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺎوي از ﺷﺮق ﺗﺎ ﻏﺮب ﻋﺎﻟﻢ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد و ﻧﮕﺎﻫﺶ را ﻫﻢ ﻳﻜﺴﺎن ﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم‬
‫اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻬﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪ و ﺧﻨﺪه و وﺷﺎدي را ﻫﻢ ﺑﻄﻮر ﻣﺴﺎوي ﺑﺮ ﻗﻠﺒﻬﺎي ﻣﺮدم ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‬
‫او ﺑﻘﺪري اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺮﺗﻤﺎم ﺣﻴﻮاﻧﺎت و ﭘﺮﻧﺪه ﻫﺎ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ و در اﺣﺎدﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﮔﺮگ ﺑﺎ ﻣﻴﺶ در‬
‫ﻳﻜﺠﺎ آب ﺑﺨﻮرﻧﺪ و ﺑﻬﻢ ﻛﺎري ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺒﺴ‪‬ﻢ ﻣﻌﻨﺎ دار ﺑﺮﭼﻬﺮه ﺧﺴﺘﻪ و ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺎﻳﺐ و رزﻣﻨﺪﮔﺎن‬
‫ﻣ‪‬ﺨﻠﺺ و ﺻﺎﻟﺤﺶ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺧﺴﺘﮕﻲ دوران و ﺻﺒﺮ ﺑﺮ ﻣﺼﺎﺋﺐ زﻣﺎن و زردي رﺧﺴﺎر را ﻛﻪ از رﻧﺞ و دوروﺋﻲ و‬
‫ﺧﻴﺎﻧﺖ دوﺳﺘﺎن و دﺷﻤﻨﺎن زﻣﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻧﺸﺎط و اﻣﻴﺪ ﺷﻮق ﻣﻴﻜﻨﺪ و اﻣﺎﻧﺖ ﺳﭙﺮده ﺷﺪه را ﺗﺤﻮﻳﻞ و‬
‫ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ وﻻﻳﺖ را ﺧﻮد ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ اﻧﺪك زﻣﺎﻧﻲ دل ﺧﻮﻧﻴﻦ اﻣﺎﻧﺖ داران و رﻧﺞ دﻳﺪﮔﺎن دوران را‬
‫ﺗﺴﻜﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻤﺎزﻫﺎﻳﻤﺎن ﺗﺎ ﺑﺨﺪا ﺑﺎﻻ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ ‪. . .‬‬

‫ﻗﻨﻮت ﻫﺎﻳﻤﺎن ﭘﺮ از ﻛﺒﻮﺗﺮان ﻋﺮﺷﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪. . .‬‬

‫و ﺳﺠﺪه ﻫﺎﻳﻤﺎن را ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ ﺑﻪ ر‪‬خ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ ‪. . .‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ ،‬وﻋﺪه ﻫﺎي ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ ﺗﺤﻘّﻖ ﭘﻴﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﻴﻦ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ارث‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد و ﺑﺮ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻐﺾ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن و ﻣﺤﺮوﻣﺎن و و ﺳﺘﻤﺪﻳﺪﮔﺎن و‬
‫‪ ...‬ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺗﺮﻛﻴﺪ و ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺪن آﻫﻲ ﺑﺰرگ ﺗﻤﺎم رﻧﺞ و ﻏﻢ و زاري آﻧﺎن ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﺷﺎدي ﻣﺒﺪ‪‬ل ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و‬
‫ﺧﻼﺻﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎر ﻣﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر آﻗﺎ و ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن ﻣﻬﺪي ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬

‫‪444‬‬
‫ﺣﺪﻳﺚ دارﻳﻢ ﻛﻪ در ﻣﻮﻗﻊ ﻇﻬﻮرﻫﻤﻪ ي اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﭘﺸﻴﻤﺎن و ﻧﺎراﺣﺖ اﻧﺪ ‪.‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺎاﻫﻞ و ﺑﺪﻛﺮدار ﺑﻮده ﭘﺸﻴﻤﺎن اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﭼﺮا اﻫﻞ و ﺧﻮش ﻛﺮدار ﻧﺒﻮده و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻫﻞ و ﺧﻮش ﻛﺮدار ﺑﻮده ﻧﺎراﺣﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﻴﺸﺘﺮ از آن ﺧﻮب‬
‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ از آﻳﺎت و روﻳﺎت و ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان و اﻣﺎﻣﺎن ﻣﻌﺼﻮم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ از اﻣﺎم‬
‫ﺧﻤﻴﻨﻲ رﺣﻤﺔ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و رﻫﺒﺮ وﻣﻌﻈﻢ اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ﻣﺎن و ﺑﺰرﮔﺎن و ﻋﻠﻤﺎ و ﻣﺠﺘﻬﺪﻳﻦ و اوﺿﺎع و اﺣﻮال ﺟﺎﻣﻌﻪ و‬
‫ﻏﻴﺮه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺧﺪا در ذﻳﻞ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲ آﻳﺪ دﻧﻴﺎ ﺑﺎﻳﺪ در آﻳﻨﺪه ي ﺧﻴﻠﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺎﻫﺪ ﺗﺤﻮﻻت اﺳﺎﺳﻲ‬
‫ﺑﺰرگ و ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪاوﻧﺪ وﻋﺪه ﻫﺎي اﻟﻬﻲ ﻛﻪ در ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ ازﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫ﺑﻌﺪ ازﺗﻮرات در زﺑﻮر ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺻﺎﻟﺢ ﻣﻦ‪،‬وارﺛﺎن اﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد)اﻧﺒﻴﺎ آﻳﻪ ‪(105‬‬

‫و اﻳﻨﻜﻪ‪ :‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻴﻜﻪ اﻳﻤﺎن آوردﻧﺪ و ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻧﺠﺎم داده اﻧﺪ وﻋﺪه داده ﻛﻪ در روي زﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ‬
‫ﺷﺎن ﻛﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﺳﻼﻓﺸﺎن را ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻛﺮد و دﻳﻨﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اﺳﺘﻮار ﺳﺎزد و ﺗﺮﺳﺸﺎن را ﺑﻪ آراﻣﺶ‬
‫ﺑﺪل ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺮا ﻋﺒﺎدت ﻛﻨﻨﺪ و ﺷﺮﻳﻜﻲ ﺑﺮاﻳﻢ ﻗﺮار ﻧﺪﻫﻨﺪ و آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﺎﻓﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﻓﺎﺳﻖ اﻧﺪ ‪ ..‬ﺳﻮره ﻧﻮر آﻳﻪ ‪55‬‬

‫ﺑﻠﻄﻒ ﺧﺪاوﻧﺪ رﺣﻤﺎن ﺟﺎﻣﻪ ي ﻋﻤﻞ ﺑﭙﻮﺷﺪ و اﻧﺸﺎءاﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در ﻗﺮآن‬
‫ﺧﻮاﻧﺪه اﻳﻢ ﻫﺮﮔﺎه ﻗﻮم ﻋﺎد‪ ،‬ﺛﻤﻮد‪ ،‬ﻟﻮط ‪ ،‬ﻓﺮﻋﻮن و ‪ ....‬ﻇﻠﻢ را ﺑﻪ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻣﻴﺮﺳﺎﻧﺪﻧﺪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻮﻋﻲ از ﺑﻼﻫﺎي‬
‫آﺳﻤﺎﻧﻲ زﻟﺰﻟﻪ‪ ،‬ﺳﻨﮓ ﺑﺎران‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻓﺮو ﺑﺮدن‪ ،‬ﻏﺮق ﺷﺪن و ‪ ....‬ﺷﺮ آﻧﻬﺎ را از ﺳﺮ ﻣﺴﻠﻤﻴﻦ ﻛﻢ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬

‫اﻧﺸﺎاﷲ وﻗﺖ آن ﻓﺮا ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﺷﺮ اﺟﺎﻧﺐ زﻣﺎن ﻣﺎ را ﻇﺎﻟﻤﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻔﺴﺪﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺘﻜﺒﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺘﺠﺎوزﻳﻦ‬
‫ﺷﺮق و ﻏﺮب و اﺳﺮاﺋﻴﻞ ﻣﺘﺠﺎوز را ﺗﻮﺳﻂ ﺑﻘﻴﻪ اﷲ اﻻﻋﻈﻢ و ﺳﺮﺑﺎزان ﻣﺨﻠﺼﺶ از ﺳﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻛﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ اﻧﺸﺎاﷲ‬
‫ﻛﻪ ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر و ﺳﺘﻢ و ﺗﺠﺎوز را ﺑﻪ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ رﺳﺎﻧﺪه اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺪاي آﺳﻤﺎﻧﻲ و ﺻﻴﺤﻪ آﺳﻤﺎﻧﻲ‬
‫ﻛﻪ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻇﻬﻮر از آﺳﻤﺎن ﺻﺪا زده ﻣﻲ ﺷﻮد دﻳﮕﺮ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻣﺜﺎل ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدن ﻓﺮﻋﻮن ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻴﻜﻪ‬
‫داﺷﺖ ﻏﺮق ﻣﻴﺸﺪ و ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎ ﻣﻦ ﻏﻠﻂ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻦ ﺧﺪاﻳﻢ ! ﻛﺠﺎ ﻣﻦ‬
‫ﺧﺪاﻳﻢ ؟ ﺧﻮدت ﺧﺪاﺋﻲ و ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﺘﻮ زﻳﺒﻨﺪه اﺳﺖ و اﻳﻦ ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻘﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ اﻧﺘﺨﺎب ﺑﺎ ﺧﻮد اﻧﺴﺎن‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ از اﻛﻨﻮن راه ﺳﻌﻴﺪ را ﭘﻴﺶ ﮔﻴﺮد و ﻳﺎ راه ﺷﻘﻲ را‪.‬‬

‫‪445‬‬
 ‫ﺗﺎ ﻇﻬﻮرت ﭼﻘﺪر ﻓﺎﺻﻠﻪ دارﻳﻢ آﻗﺎ‬

‫آه از ﺟﻤﻌﻪ ي ﺑﻲ ﺗﻮ ﮔﻠﻪ دارﻳﻢ آﻗﺎ‬

‫زﻟﻒ ﺷﺐ را ﺑﻪ ﺳﺮاﭘﺎي ﺳﺤﺮ ﻣﻲ رﻳﺰم‬

‫ﺗﺎ ﺧﻮد ﺻﺒﺢ ﺑﻪ راه ﺗﻮ ﻗﻤﺮ ﻣﻲ رﻳﺰم‬

‫ﺳﺎﺣﻞ ﭼﺸﻢ ﻣﻦ از ﺷﻮق ﺑﻪ درﻳﺎ زده اﺳﺖ‬

‫ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺮش ﻣﻮج ﺗﻤﺎﺷﺎ زده اﺳﺖ‬

‫ﺟﻤﻌﻪ را ﺳﺮﻣﻪ ﻛﺸﻴﺪم ﻛﻪ ﻣﮕﺮ ﺑﺮﮔﺮدي‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺳﻴﺼﺪ و دﻟﺘﻨﮓ ﻧﻔﺮ ﺑﺮﮔﺮدي‬

‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﻤﺎت اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮ را ﻛﻢ دارد‬

‫دﻳﺪﻧﺖ ارزش آواره ﺷﺪن ﻫﻢ دارد‬

‫ﺧﻴﺮ از ﺟﻤﻌﻪ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ ﺑﻪ واﻟﻌﺼﺮ ﻗﺴﻢ‬

‫ﺑﻲ ﺗﻮ ﻣﺎ ﻃﻌﻨﻪ ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ واﻟﻌﺼﺮ ﻗﺴﻢ‬

‫‪446‬‬
 ‫از دل ﺗﻨﮓ ﻣﻦ آﻳﺎ ﺧﺒﺮي ﻫﻢ داري؟‬

‫آﺷﻨﺎ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮت ﻣﺨﺘﺼﺮي ﻫﻢ داري؟‬

‫ﻟﺬت درد ﺗﻮ ﺷﺪ ﻣﺰد دﻋﺎي ﭘﺪرم‬

‫ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﺸﻢ ﻛﺸﻢ درد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺪرم‬

‫ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺗﺎب و ﺗﺐ ﭼﺸﻢ ﺗﻮ را درك ﻧﻜﺮد‬

‫ﻫﻴﭽﻜﺲ اﺷﻚ ﺷﺐ ﭼﺸﻢ ﺗﻮ را درك ﻧﻜﺮد‬

‫ﻣﺎ ﻛﺠﺎ درد ﻛﺸﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﺗﻮ‬

‫روز و ﺷﺐ ﮔﺮﻳﻪ ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ ﺑﻪ اﻧﺪازه ي ﺗﻮ‬

‫ﻣﻨّﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﮕﺬاري ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫آه ﻛﻢ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راﻫﻢ ﺑﮕﺬاري‪ ،‬ﺑﺪ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫‪447‬‬
 ‫ﻧﮕﺮاﻧﻢ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮدن ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺮدي‬

‫ﭘﺎي ﺗﺎﺑﻮت‪ ،‬ﺳﺮ ﺑﺮدن ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺮدي‬

‫ﻧﻜﻨﺪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺮدن ﻣﺎﻳﻲ آﻗﺎ ؟‬

‫ﻣﻨﺘﻈﺮﻫﺎت ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ ﻣﻴﺎﻳﻲ آﻗﺎ ؟‬

‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺟﺎن ﺑﺪﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﺑﻪ اﺟﻞ ﻣﻬﻠﺖ ﺟﻮﻻن ﺑﺪﻫﻢ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ اﻳﻦ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ ﻛﻢ ﺷﺪﻧﻲ ﺳﺖ‬

‫ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺗﺮ از اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺷﺪﻧﻲ ﺳﺖ‬

‫دارد از ﺟﺎده ﺻﺪاي ﺟﺮﺳﻲ ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﻣﮋده اي دل ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﺎ ﻧﻔﺴﻲ ﻣﻲ آﻳﺪ‬

‫ﭼﻮن ﻗﺮار ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت آﻗﺎ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‬

‫ﻫﻤﻪ ي دﻟﺨﻮﺷﻲ ﻫﻔﺘﻪ ي ﻣﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‬

‫‪448‬‬
 ‫ﻣﻨﺠﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﺴﻢ آﻣﺪﻧﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻢ ﺷﺪه‪ ،‬اي اﻫﻞ ﺣﺮم آﻣﺪﻧﻲ اﺳﺖ‬

‫ﻣﻦ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻗﺮار ﺗﻮ دﻟﻢ ﻣﻴﺨﻮاﻫﺪ‬

‫ﺻﺒﺢ ﻓﺮداش ﻛﻨﺎر ﺗﻮ دﻟﻢ ﻣﻴﺨﻮاﻫﺪ‬

‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدي ﻛﻪ ﺑﻴﺎﻳﻲ ﭼﻘﺪر ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺒﻮدي ﺳﺤﺮ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‬

‫ﻣﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮدﻣﺎن اﻳﻨﻬﻤﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ﺑﻴﺎ‬

‫ﻧﺬر ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﭘﺎي ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻓﺘﻴﻢ ﺑﻴﺎ‬

‫ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺗﻮ را ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ رﻓﺖ‬

‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﻛﺮﺑﺒﻼ ﺑﺎﻳﺪ رﻓﺖ‬

‫ﻧﺬر ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺗﻮ را‬

‫ﻛﺮﺑﻼ ﻳﺎ دم ﮔﻮدال ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺗﻮ را‬

‫‪449‬‬
 ‫ﺷﻌﺮ از ﺷﺎﻋﺮ ﮔﺮاﻧﻘﺪر »ﺻﺎﺑﺮ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ‬

‫آﺳﻤﺎن ازﺧﻨﺪه ﻫﺎﻳﺶ روﺷﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﻟﻬﺎﻳـﺶ ﻣﻲ ﺧﻮرد ﺑﺮآﺳﻤﺎن‬

‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ درﺑﺎرة ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻛﺸﻴﺪن ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ‬
‫ﻣﻜﺮراﺳﺖ ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺮاي اداﻣﻪ ﺣﻴﺎت ‪ ،‬ﺿﺮوري اﺳﺖ ‪.‬‬
‫درﺑﺎرة زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ وﻏﻴﺒﺖ وﻇﻬﻮراﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ‬
‫ﻫﺰاران ﻣﺠﻠﺪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺎن وﺗﺒﻴﻴﻦ آﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺗﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮوﺗﺄﻟﻴﻔﺎﺗﻲ‬
‫اﻓﺰون ﺗﺮﻣﻲ ﻃﻠﺒﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻤﻠﺔ » ﺑﻘﻴﻪ اﷲ « ﻛﻪ ازاﻟﻘﺎب ﻣﻌﺮوف آن ﺣﻀﺮت اﺳﺖ ﺣﺎﻛﻲ ازاﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اورا ذﺧﻴﺮه ﻛﺮده ‪ ،‬ﺗﺎﻫﻤﺔ‬
‫ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن وﭘﻴﺎﻣﺒﺮان وﻃﺮﻓﺪاران ﺗﻮﺣﻴﺪ وﺣﻖ رادرﻛﻞ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ آرزو واﻣﻴﺪﺷﺎن ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﻠﺴﻠﺔ اﻧﺒﻴﺎ ازاﺑﺘﺪا ﺗﺎزﻣﺎن ﺧﺎﺗﻢ اﻻﻧﺒﻴﺎ داﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪ اﷲ )ارواﺣﻨﺎﻓﺪاه ( راﺧﺒﺮداده ﺑﻮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﺣﻀﺮت اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( دردوران ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ﻧﻴﺰﻧﮕﺮان وﻣﻮاﻇﺐ ﺣﺎل ﻣﺮدم ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ .‬دررواﻳﺎت ﻓﺮﻣﻮده‬
‫اﻧﺪ ‪ » :‬ﻣﻦ ﻣﺎت وﻟﻢ ﻳﻌﺮف اﻣﺎم زﻣﺎﻧﻪ ﻣﺎت ﻣﻴﺘﻪ‪ ‬ﺟﺎﻫﻠﻴﻪ‪ « ‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮد واﻣﺎم زﻣﺎﻧﺶ راﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﺮدن‬
‫ﺟﺎﻫﻠﻴﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﺸﺮك وﺑﺖ ﭘﺮﺳﺖ ﻣﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫دردﻋﺎي ﻣﺄﺛﻮري ﻛﻪ اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ زراره ﺗﻌﻠﻴﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺎدرزﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ ﻧﻔﺴﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﻧﺒﻴﻚ « ﺧﺪاﻳﺎ ! ﺧﻮدت راﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن ﻛﻪ اﮔﺮﺧﻮدت‬
‫راﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﻣﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت راﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻢ ‪ » .‬اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ رﺳﻮﻟﻚ ﻟﻢ اﻋﺮف ﺣﺠﺘﻚ‬
‫« ‪ .‬ﺧﺪاﻳﺎ ! ﭘﻴﺎﻣﺒﺮت راﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن ﻛﻪ اﮔﺮاورا ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﺣﺠﺖ ﺗﻮﻳﻌﻨﻲ اﻣﺎم را ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ ‪ » .‬اﻟﻠﻬﻢ‬
‫ﻋﺮﻓﻨﻲ ﺣﺠﺘﻚ ﻓﺎﻧﻚ ان ﻟﻢ ﺗﻌﺮﻓﻨﻲ ﺣﺠﺘﻚ ﺿﻠﻠﺖ ﻋﻦ دﻳﻨﻲ « ﺧﺪاﻳﺎ ! ﺣﺠﺘﺖ راﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺸﻨﺎﺳﺎن ﻛﻪ اﮔﺮاوراﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻧﺸﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ازدﻳﻦ ﺧﻮدﮔﻤﺮاه ﻣﻲ ﺷﻮم ‪.‬‬

‫‪450‬‬
 ‫ﻋﻘﻴﺪة ﺑﻪ ﻣﻬﺪوﻳﺖ‬

‫ﻋﻘﻴﺪة ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﺪوﻳﺖ وﻇﻬﻮرﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( ازﺟﻤﻠﺔﻣﻌﺘﻘﺪات اﺻﻮﻟﻲ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﺔ اﺛﻨﻲ‬
‫ﻋﺸﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﭘﺪﻳﺪآﻣﺪن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل ﺟﻬﺎﻧﻲ درﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺸﺮاﺳﺖ واﻳﻦ اﻣﻴﺪوآرزوﺑﻪ ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ دارد واﺧﺘﺼﺎص ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ وﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻧﺪارد ودرواﻗﻊ ﻫﻤﻪ ﺑﺸﺮﺑﺪان ﭼﺸﻢ دوﺧﺘﻪ اﻧﺪ ‪ .‬وﺗﺤﻘﻖ آﻧﺮاﻣﻲ‬
‫ﻃﻠﺒﻨﺪ ‪ .‬ﺧﺼﻮﺻﺎً دراﻳﻦ دوره وﻋﺼﺮﻛﻪ ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ وﺑﻴﺪادﮔﺮي ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪاﻛﺮده وﺟﺎﻣﻌﺔﺑﺸﺮي راﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪ ودوﻟﺘﻬﺎ‬
‫وﻗﺪرﺗﻤﻨﺪان زورﮔﻮوﺳﺘﻤﮕﺮﺑﺮاي ﺳﻠﻄﻪ واﺳﺘﻴﻼي ﭼﻨﺪروزة ﺧﻮدازﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻤﻲ ﻓﺮوﮔﺬاري ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫آري ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻜﻮﻣﺘﻲ دﻳﺮﻳﺎزودﺑﻪ ﻋﻠﻞ ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ وﺟﻮدﺧﻮاﻫﺪآﻣﺪ ‪ .‬اﻣﺎﺛﺒﺎت وﭘﺎﻳﺪاري آن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻖ ﻋﺪل اﻟﻬﻲ‬
‫درﺟﺎﻣﻌﺔ ﺑﺸﺮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻮﺳﻴﻠﺔ ﺷﺨﺼﻲ ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪواﻟﻬﻲ ﻛﻪ راﺑﻄﻪ ﻣﺴﺘﺤﻜﻤﻲ ﺑﺎﺣﻖ داردﺻﻮرت ﭘﺬﻳﺮد ‪ .‬وﭼﻮن‬
‫اﻳﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺟﺰء ﺳﺮﺷﺖ ﻓﻄﺮي وﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺸﺮاﺳﺖ ﻟﺬااﻧﺴﺎﻧﻬﺎﻫﻢ آﻧﺮاﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ واﻳﻤﺎن ﻣﻲ آورﻧﺪ وﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻦ‬
‫ﺣﻜﻮﻣﺖ درﺟﻬﺎن ﻋﺎﻟﻤﮕﻴﺮﻣﻲ ﺷﻮد وﺳﺎﻳﻪ رﺣﻤﺖ آن درﺟﻬﺎن ﮔﺴﺘﺮده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫وﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﻳﻨﻜﻪ ‪ :‬ﺑﺎآﻧﻜﻪ ﻋﺼﺮﻫﺮﻳﻚ ازاﺋﻤﻪ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وﻳﮋﮔﻴﻬﺎﺋﻲ داﺷﺘﻪ وﻋﻠﻲ اﻟﻘﺎﻋﺪه ﺗﻮﺟﻪ آن ﺑﺰرﮔﻮاران ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺎﺋﻞ وﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺧﺎص آن دروه ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻮده اﺳﺖ اﻣﺎﺑﺎاﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻮﺿﻮع ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﻤﻮاره‬
‫ﻣﻮردﻧﻈﺮآﻧﺎن ﺑﻮده وﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﻴﺎﻧﺎت وﭘﻴﺸﮕﻮﺋﻴﻬﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﻨﻮان ﻧﻤﻮﻧﻪ ‪:‬‬
‫‪ -1‬اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﺳﻼم ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻋﻤﺮﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﻤﻲ رﺳﺪﻣﮕﺮآﻧﻜﻪ ﻣﺮدي ازﻧﺴﻞ ﺣﺴﻴﻦ اﻣﻮراﻣﺖ ﻣﺮادردﺳﺖ ﮔﻴﺮد ‪.‬‬
‫ودﻧﻴﺎراﭘﺮازﻋﺪل ودادﻣﻲ ﻛﻨﺪﻫﻢ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ازﻇﻠﻢ ﭘﺮﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫اﮔﺮازﻋﻤﺮدﻧﻴﺎﻳﻚ روزﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺧﺪاوﻧﺪآن روزراﻃﻮﻻﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺗﺎآﻧﻜﻪ ﻣﺮدي ازﻧﺴﻞ ﻣﻦ ﻗﻴﺎم‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪودﻧﻴﺎراﭘﺮازﻋﺪل ودادﻣﻲ ﺳﺎزد ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ازﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ ﭘﺮﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ازرﺳﻮل ﺧﺪاﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد‬

‫‪451‬‬
 ‫‪ -3‬اﻣﺎم ﺟﻮاد)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﻋﺒﺪاﻟﻌﻈﻴﻢ ﺣﺴﻨﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎﻫﻤﺎن ﻣﻬﺪي ﻣﻨﺘﻈﺮاﺳﺖ ﻛﻪ درزﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ اوﺑﺎﻳﺪ دراﻧﺘﻈﺎرش ﺑﻮدودرزﻣﺎن ﻇﻬﻮرش ﺑﺎﻳﺪاﻃﺎﻋﺘﺶ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫اوﺳﻮﻣﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪﻣﻦ ﺧﻮاﻫﺪﺑﻮد ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪﻣﺘﻌﺎل ﻛﺎروي راﻳﻚ ﺷﺒﻪ اﺻﻼح ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻛﺎرﻣﻮﺳﻲ ﻛﻠﻴﻢ اﷲ‬
‫رادرﻳﻚ ﺷﺐ اﺻﻼح ﻓﺮﻣﻮد ‪ .‬اورﻓﺖ ﺗﺎﺑﺮاي ﻫﻤﺴﺮش آﺗﺶ ﺑﻴﺎورداﻣﺎﺑﺎﻣﻨﺼﺐ ﻧﺒﻮت ورﺳﺎﻟﺖ ﺑﺮﮔﺸﺖ ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﺣﻀﺮت ﺟﻮاد)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل ﺷﻴﻌﻴﺎن ﻣﺎاﻧﺘﻈﺎرﻇﻬﻮروﻗﻴﺎم اوﺳﺖ ‪ .‬ﻣﻮﺿﻮع ﻣﻬﺪوﻳﺖ‬
‫وﻣﺴﺌﻠﻪ ﻏﻴﺒﺖ دراﺳﻼم ﺑﻪ ﻗﺪري ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺑﺎرة آن ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺋﻲ ﺗﺄﻟﻴﻒ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎرش ﺑﻌﻀﻲ‬
‫ازآﻧﻬﺎﺳﺎﻟﻬﺎ ﭘﻴﺶ ازﺗﻮﻟﺪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻮده اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺜﻼً ‪ :‬ﻛﺘﺎب اﻟﻤﺸﻴﺨﻪ ﻳﻜﺼﺪﺳﺎل ﻗﺒﻞ ازﻏﻴﺒﺖ‬
‫ﻛﺒﺮي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و اﺧﺒﺎر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درآن آﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ادﻳﺎن درآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن‬

‫ﻫﻤﺔ ادﻳﺎن ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ درﻋﺼﺮآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﺸﺮﻓﻄﺮﺗﺎً دراﺧﻼق واﻣﻮرﻣﻌﻨﻮي درﺳﻴﺮﻧﺰوﻟﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﺑﺮدوﺧﻮدﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻧﺤﻄﺎط ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺨﺸﺪﻣﮕﺮاﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﻛﻪ ازﻣﺒﺪأ وﺣﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ‬
‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮدﻇﻬﻮرﻛﻨﺪوﺟﻬﺎن راازﺟﻬﻞ ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﻜﻲ ‪ ،‬ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ و‪ ...‬رﻫﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﺪ ‪ .‬ازروزﮔﺎران ﻛﻬﻦ داﺳﺘﺎن ﻇﻬﻮرﻣﺼﻠﺢ‬
‫درآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎﻧﻤﺒﻨﺎي اﺻﻮﻟﻲ داﺷﺘﻪ واﻧﺒﻴﺎي اﻟﻬﻲ آن راﻣﺘﺬﻛﺮﺷﺪه اﻧﺪ ‪،‬ازﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬زردﺷﺘﻴﺎن اورا » ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ « ‪ ،‬ﻫﻨﺪوﻫﺎ »‬
‫ﺑﺮﻫﻤﻦ ﻛﻼ« ﻳﻬﻮدﻳﺎن » ﻳﻮﺷﻊ « ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن »ﻣﺴﻴﺢ وﭘﺴﺮاﻧﺴﺎن « وﺑﺎﻷ ﺧﺮه ﻣﺴﻤﺎﻧﺎن ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪة ﺧﻮﻳﺶ را » ﻗﺎﺋﻢ « ﻗﻴﺎم‬
‫ﻛﻨﻨﺪه و » ﻣﻬﺪي « ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬

‫درواﻗﻊ ﭘﻴﺮوان ﻣﺬاﻫﺐ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﮕﻲ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﺮاﻳﻦ اﻣﺮﻫﺴﺘﻨﺪﻛﻪ ﺟﻬﺎن دراﻧﺘﻈﺎراﺳﺘﻘﺮارآن ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻋﺪل اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ‬
‫ﺑﺮد وﭘﺲ ازﺑﺮوزﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻇﻬﻮرﻣﻲ ﺗﻮان دراﻧﺘﻈﺎرآن ﺣﻜﻮﻣﺖ اﻟﻬﻲ ﺷﺪﻛﻪ ﺑﺸﺮدرﺳﺎﻳﻪ اش ﺑﻪ اﻣﻦ واﻣﺎن دﺳﺖ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪﻳﺎﻓﺖ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬

‫آﻳﻴﻦ زردﺷﺖ‬
‫دردﻳﻦ زردﺷﺘﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ازادﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻣﻲ آﻳﺪوﻛﺘﺎب زردﺷﺘﻴﺎن اوﺳﺘﺎ و‪ ...‬ﻧﺎم دارد ﻛﻪ ﺣﺪود ﻫﺸﺘﺼﺪﺳﺎل ﭘﺲ‬
‫اززردﺷﺖ ﺗﺪوﻳﻦ ﻳﺎﻓﺖ درآﻳﻴﻦ زردﺷﺖ ﻣﻮﻋﻮدﻫﺎﻳﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﻛﻪ آﻧﺎن راﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻮﻋﻮدﻫﺎﺳﻪ ﺗﻦ‬
‫ﺑﻮده اﻧﺪ ازﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ آﻧﺎن ‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ اﻳﺸﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ اوراﺳﻮﺷﻴﺎن ﭘﻴﺮوزﮔﺮﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪452‬‬
 ‫ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ ﭘﻴﺮوزﮔﺮﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺔ ﻛﺮﻳﺸﻨﺎي ﺑﺮﻫﻤﻨﺎن ‪ ،‬ﺑﻮداي ﭘﻨﺠﻢ ﺑﻮداﻳﻴﺎن ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺢ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ‪ ،‬ﻓﺎرﻗﻠﻴﻂ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن وﻣﻬﺪي‬
‫ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬
‫» ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ )ﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪة ﺑﺰرگ ( ﭘﺲ ازﻇﻬﻮر‪ ،‬دﻳﻦ راﺑﻪ ﺟﻬﺎن رواج ﺧﻮاﻫﺪداد ‪ ،‬ﻓﻘﺮوﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ رارﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﻛﺮده‬
‫واﻳﺰدان راازدﺳﺖ اﻫﺮﻳﻤﻦ ﻧﺠﺎت داده وﻣﺮدم ﺟﻬﺎن راﻫﻢ ﻓﻜﺮوﻫﻢ ﮔﻔﺘﺎروﻫﻢ ﻛﺮدارﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪ ‪«.‬‬
‫درﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﺷﺎﮔﺮدزردﺷﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ » :‬ﻣﺮدي اززﻣﻴﻦ ﺗﺎزﻳﺎن وازﻓﺮزﻧﺪان ﻫﺎﺷﻢ ﺑﻴﺮون آﻳﺪ ﻣﺮدي ﺑﺰرگ‬
‫ﺳﺮوﺑﺰرگ ﺗﻦ و ﺑﺰرگ ﺳﺎق وﺑﻪ دﻳﻦ ﺟﺪﺧﻮﻳﺶ ﺑﻮد وزﻣﻴﻦ راﭘﺮدادﻛﻨﺪ ‪« .‬‬
‫» ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﻛﺘﺎب » زﻧﺪ « ﻛﻪ ازﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ زردﺷﺘﻴﺎن اﺳﺖ آﻣﺪه ‪ :‬آﻧﮕﺎه ﭘﻴﺮوزي ﺑﺰرگ ازﻃﺮف اﻳﺰدان ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫واﻫﺮﻳﻤﻨﺎن راﻣﻨﻘﺮض ﻣﻲ ﺳﺎزد وﺗﻤﺎم اﻗﺘﺪاراﻫﺮﻳﻤﻨﺎن درزﻣﻴﻦ اﺳﺖ ودرآﺳﻤﺎن راﻫﻲ ﻧﺪارﻧﺪ وﺑﻌﺪ ازﭘﻴﺮوزي اﻳﺰدان‬
‫وﺑﺮاﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺗﺒﺎراﻫﺮﻳﻤﻨﺎن ‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﻛﻴﻬﺎن ﺑﻪ ﺳﻌﺎدت اﺻﻠﻲ ﺧﻮدرﺳﻴﺪه ﺑﻨﻲ آدم ﺑﺮﺗﺨﺖ ﻧﻴﻚ ﺑﺨﺘﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﺸﺴﺖ ‪« .‬‬

‫درﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻴﺰآﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫» ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻋﺮب ‪ ،‬آﺧﺮﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ درﻣﻴﺎن ﻛﻮه ﻫﺎي ﻣﻜﻪ ﭘﻴﺪاﺷﻮد ﺑﺮﺷﺘﺮﺳﻮارﺷﺪه وﻗﻮام اوﺷﺘﺮﺳﻮاران ﺧﻮاﻫﻨﺪﺑﻮد‬
‫ﺑﺎﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪاﭼﻴﺰﺧﺮودﺑﻪ روش ﺑﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﻴﻨﺪ اوراﺳﺎﻳﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ازﭘﺸﺖ ﺳﺮﻣﺜﻞ ﭘﻴﺶ روﺑﺒﻴﻨﺪ ‪ ،‬دﻳﻦ اواﺷﺮف ادﺑﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ ،‬ﻛﺘﺎب اوﻫﻤﺔ ﻛﺘﺎب ﻫﺎراﺑﺎﻃﻞ ﮔﺮداﻧﺪ دوﻟﺖ او » ﺗﺎزﻳﻚ « ﻳﻌﻨﻲ ﻋﺠﻢ را ﺑﺮ ﺑﺎد دﻫﺪ دﻳﻦ ﻣﺠﻮس را ﻧﺎﺑﺌﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ و‬
‫آﺗﺸﻜﺪه ﻫﺎرا ﺧﺮاب ﻛﻨﺪ روز ﮔﺎر ﭘﻴﺸﺪاﻳﺎن ﻛﻴﺎﻧﻴﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن اﺷﻜﺎﻧﻴﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﻮد ‪«.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ در ﻗﺮان ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻴﺨﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ان اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮ واﻟﻠﺬﻳﻦ ﻫﺎدوا واﻟﺼﺎﺑﺌﻴﻦ واﻟﻨﺼﺎري واﻟﻤﺠﻮس واﻟﺬﻳﻦ اﺷﺮﻛﻮا ان اﷲ ﻳﻔﺼﻞ ﺑﻴﻨﻬﻢ اﻟﻘﻴﺎﻫﻪ ان اﷲ‬
‫ﻋﻠﻲ ﻛﻞ ﺷﻲ ﺷﻬﻴﺪ «‬
‫» ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ آﻧﺎن ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردﻧﺪ و آﻧﺎن ﻛﻪ ﻳﻬﻮد ﺷﺪﻧﺪ وﺻﺎﺋﺒﺎن وﻧﺼﺎري وﮔﺒﺮان وآﻧﺎن ﻛﻪ ﺷﺮك آوردﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫درﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا روز ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن ﺣﻜﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وﺧﺪاﺳﺘﻜﻪ ﺑﺮﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﮔﻮاه اﺳﺖ ‪« .‬‬

‫ﺑﺸﺎرت ﺑﻪ » ﻣﻬﺪي « درﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﺎﺳﺒﻨﺎﻣﻪ‬

‫ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﺣﻜﻴﻢ درزﻣﺎن » ﻛﺸﺘﺎﺳﺐ « زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪ ،‬وي درﻋﻠﻢ ﻧﺠﻮم ﺑﺴﻴﺎرﻣﺎﻫﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ وﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »‬
‫ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﻧﺎﻣﻪ « ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪ .‬دراﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﻴﺰان ﻋﻠﻢ ﻧﺠﻮم ﺟﺪوﻟﻬﺎ وﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎﻳﻲ راﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ واززﻣﺎن‬
‫ﺧﻮدش ﺗﺎزﻣﺎن ﺣﻀﺮت آدم ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﻗﻬﻘﺮاﻳﻲ ﻋﻘﺐ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ وﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﻓﺮاد وﺣﻮادق راﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ‪ .‬ﺳﭙﺲ‬
‫ﺣﻮادث آﻳﻨﺪه را اززﻣﺎن ﺧﻮدش ﺗﺎ ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺼﻮرت ﺟﺪول رﺳﻢ ﻧﻤﻮده ووﺿﻌﻴﺖ ﻫﺎ راﺗﻮﺿﻴﺢ داده اﺳﺖ ‪ .‬درﺑﺎره‬

‫‪453‬‬
‫ﺣﻮادث اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺣﺴﺎب ﻣﻮازﻳﻦ ﻧﺠﻮﻣﻲ ﺑﻪ وﺟﻮدﻣﻘﺪس اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ( وﺑﻪ ﺣﺎﻻت آن ﺣﻀﺮت ﻣﻲ رﺳﺪ ‪.‬‬

‫ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ درﺑﺎرة اﻣﺎم زﻣﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ ‪ » :‬آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ وﻧﻈﺎم ﻋﺎﻟﻢ رازﻧﺪه وﺑﺮﻗﺮارﻣﻲ ﺳﺎزد ازﻧﺴﻞ ﭘﺴﻴﻦ‬
‫وﺧﺨﺸﻮران وازاوﻻد » ﺷﺎه زﻧﺎن « اﺳﺖ واﺳﻢ او » راﻫﻨﻤﺎ « اﺳﺖ ‪ .‬وﺧﺸﻮرﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮو » ﭘﺴﻴﻦ وﺧﺸﻮران « ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ‬
‫ﺧﺎﺗﻢ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان اﺳﺖ ‪ .‬ﻣﺮاد ازﺷﺎه زﻧﺎن ﻧﻴﺰﺣﻀﺮت ﺷﻬﺮﺑﺎﻧﻮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ ‪ :‬اوﻏﻴﺒﺖ ﻃﻮﻻﻧﻲ دارد ووﻗﺘﻲ ﻇﺎﻫﺮﻣﻲ ﺷﻮد آﺛﺎرﻏﺮﻳﺒﻪ اي ازاوﺑﺮوز ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬درﻣﻜﻪ ﻇﺎﻫﺮﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫» دود « ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻴﻄﺎن راﻣﻲ ﻛﺸﺪ ‪ .‬ﺳﺮﻛﺮدﮔﺎن ﺷﻴﺎﻃﻴﻦ ﻳﻌﻨﻲ » اﺳﺒﺎن « ‪ » ،‬ﺑﺴﺘﺮ« و » ﺳﺮوش « راﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ‬
‫ودﺟﺎل راﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ‪ .‬اﻳﻨﻬﺎ را ﺑﻪ دﺳﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ ‪ .‬ﺟﺎﻣﺎﺳﺐ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ ‪ :‬اوﻫﻔﺘﺎدﭘﻴﻐﻤﺒﺮرا‬
‫زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ اﺷﻤﻮﻋﻴﻞ ﻋﺎﺑﺪ رﺳﻮﻻن ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاد از او ﻫﻤﺎن اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺻﺎدق اﻟﻮﻋﺪ اﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺧﺪا درﺑﺎره او ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬واذﻛﺮ ﻓﻲ اﻟﻜﺘﺎب اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ اﻧﻪ ﻛﺎن ﺻﺎدق اﻟﻮﻋﺪ و ﻛﺎن رﺳﻮﻻ ﻧﺒﻴﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻧﻈﺎم‬
‫ﻋﺎﻟﻢ را ﻣﻨﻈﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﻫﻞ ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر و ﻓﺴﺎد را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻳﻴﻦ ﻫﻨﺪو ﺳﺘﺎن‬

‫آﻳﻴﻦ ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن در ﺣﺪود ‪1500‬ﺳﺎت ﻗﺒﻼز ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺑﻨﻴﺎد ﻧﻬﺎده ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ازﭘﺮﻃﺮﻓﺪارﺗﺮﻳﻦ دﻳﻦ ﻫﺎي ﺟﻬﺎن‬
‫اﺳﺖ دردﻳﻦ ﻫﻨﺪوﻳﻲ ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي وﺟﻮددارﻧﺪ ازﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬دوﻓﺮﻗﺔ اﺻﻠﻲ ﺧﺪاﻳﺎﻧﻲ ﭼﻮن » وﻳﺸﻨﻮ« ﺧﺪاي ﺧﺎﻟﻖ و‬
‫» ﺷﻴﻮا « ﺧﺪاي ﻣﻨﻬﺪم ﻛﻨﻨﺪه راﻣﻲ ﭘﺮﺳﺘﻨﺪ وﺣﺪاﻗﻞ ‪ 59‬ﻓﺮﻗﺔ ﻓﺮﻋﻲ ﻧﻴﺰﻧﻮﻋﻲ ﺧﺪاي ﺷﺨﺼﻲ راﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﺑﺖ‬
‫ﭘﺮﺳﺘﻲ درﺳﺮﺗﺎﺳﺮﻫﻨﺪﺑﻪ اﺷﻜﺎل ﻣﺨﺘﻠﻒ وﺟﻮددارد ‪.‬‬

‫درآﻳﻴﻦ ﻫﻨﺪو ازﻧﺠﺎت دﻫﻨﺪه وﻣﻮﻋﻮدي ﺑﻪ ﻧﺎم آواﺗﺎرا ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪه اﺳﺖ ودرﻣﻨﺎﺑﻊ ﻫﻨﺪوﻫﺎ درﻛﺘﺎب اوﭘﺎﻧﻴﺸﺎد‬
‫ﻣﻄﺮح ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ » :‬ﻣﻈﻬﺮوﻳﺸﻨﻮ)ﻣﻈﻬﺮدﻫﻢ( دراﻧﻘﻀﺎي ﻛﻠﻲ ﻳﺎﻋﺼﺮآﻫﻦ ﺳﻮارﺑﺮاﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪﻇﺎﻫﺮﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺷﻤﺸﻴﺮﺑﺮﻫﻨﺔ درﺧﺸﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺳﺘﺎرة دﻧﺒﺎﻟﻪ داردردﺳﺖ دارد وﺷﺮﻳﺮان راﺗﻤﺎﻣﺎً ﻫﻼك ﻣﻲ ﺳﺎزد وﺧﻠﻘﺖ را‬
‫ازﻧﻮﺗﺠﺪﻳﺪ وﭘﺎﻛﻲ را رﺟﻌﺖ ﺧﻮاﻫﺪداد ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻈﻬﺮدﻫﻢ دراﻧﻘﻀﺎي ﻋﺎﻟﻢ ﻇﻬﻮرﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪«.‬‬
‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ‪،‬ﺷﺎﻛﻤﻮﻧﻲ ﻛﻪ ازاﻋﻈﻢ ﻛﻔﺮة ﻫﻨﺪاﺳﺖ درﻛﺘﺎب ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﻮدﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ » :‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ دوﻟﺖ دﻧﻴﺎﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪ‬
‫ﺳﻴﺪﺧﻼﻳﻖ دوﺟﻬﺎن » ﻛﺸﻦ « ﺑﺰرﮔﻮارﺗﻤﺎم ﺷﺪه واوﻛﺴﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﻛﻮه ﻫﺎي ﻣﺸﺮق وﻣﻐﺮب دﻧﻴﺎﺣﻜﻢ ﺑﺮاﻧﺪ‬

‫‪454‬‬
 ‫وﺑﺮاﺑﺮﻫﺎﺳﻮارﺷﻮد وﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻛﺎرﻛﻨﺎن اوﺑﺎﺷﻨﺪ وﺟﻦ واﻧﺲ درﺧﺪﻣﺖ اودرآﻳﻨﺪ ‪ ،‬دﻳﻦ ﺧﺪاﻳﻚ دﻳﻦ ﺷﻮد ودﻳﻦ‬
‫ﺧﺪازﻧﺪه ﮔﺮدد وﻧﺎم اواﻳﺴﺘﺎده وﺧﺪاﺷﻨﺎس ﺑﺎﺷﺪ ‪« .‬‬

‫درﻛﺘﺎب ﺑﺎﺳﻚ ﻛﻪ ازﻛﺘﺎب ﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻫﻨﺪوﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎرﻣﻲ رود ‪ ،‬آﻣﺪه اﺳﺖ ‪ » :‬دوردﻧﻴﺎﺑﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺎدﻟﻲ د‬
‫رآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻮاي ﻣﻼﺋﻜﻪ وﭘﺮﻳﺎن وآدﻣﻴﺎن ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺣﻖ وراﺳﺘﻲ ﺑﺎ اوﻫﻤﺮاه اﺳﺖ وآﻧﭽﻪ دردرﻳﺎﻫﺎ ‪،‬‬
‫زﻣﻴﻦ ﻫﺎوﻛﻮه ﻫﺎﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﻪ راﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻲ آورد وازآﺳﻤﺎن ﻫﺎوزﻣﻴﻦ آﻧﭽﻪ ﺑﺎ ﺷﺪ ﺧﺒﺮدﻫﺪ وازاوﻛﺴﻲ‬
‫ﺑﺰرﮔﺘﺮﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺎﻳﺪ ‪« .‬‬

‫درﻛﺘﺎب ﭘﺎﺗﻴﻜﻞ ﻛﻪ ازﺑﺰرﮔﺎن ﻫﻨﺪوﻳﺎن وﺑﻪ زﻋﻢ آﻧﺎن ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ راﺟﻊ ﺑﻪ دوﻟﺖ ﺑﺎﺳﻌﺎدت ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﻣﺪت روزﺗﻤﺎم ﺷﻮد ودﻧﻴﺎي ﻛﻬﻨﻪ ‪ ،‬ﻧﻮوزﻧﺪه ﮔﺮدد ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻠﻚ ﺗﺎزه ازﻓﺮزﻧﺪان دوﭘﻴﺸﻮاي ﺟﻬﺎن ﻳﻜﻲ ﻧﺎﻣﻮس‬
‫آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ودﻳﮕﺮي ﺻﺪﻳﻖ اﻛﺒﺮﭘﻴﺪاﺷﻮد ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ وﺻﻲ ﺑﺰرﮔﺘﺮوي ﻛﻪ ﭘﺸﻦ ﻧﺎم دارد وﻧﺎم آن ﺻﺎﺣﺐ ﻣﻠﻚ ﺗﺎزه ‪،‬‬
‫راﻫﻨﻤﺎﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻖ ﭘﺎدﺷﺎه ﺷﻮد وﺧﻠﻴﻔﺔ رأم ﺑﺎﺷﺪ وﺣﻜﻢ ﺑﺮاﻧﺪ واوراﻣﻌﺠﺰه ﺑﺴﻴﺎراﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﺮﻛﻪ ﭘﻨﺎه ﺑﻪ اوﺑﺮد ودﻳﻦ ﭘﺪران‬
‫او را اﺧﺘﻴﺎر ﻛﻨﺪ در ﻧﺰد رام ﺳﺮخ روي ﺑﺎﺷﺪ و آﺧﺮ دﻧﻴﺎ ﺑﻪ او ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪.‬‬
‫در ﻛﺘﺎب » دﻳﺪ « ﻛﻪ ﻧﺰد ﻫﻨﺪوﻳﺎن از ﻛﺘﺐ آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ‪ :‬ﭘﺲ از ﺧﺮاﺑﻲ دﻧﻴﺎ ‪ ،‬ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ در آﺧﺮ اﻟﺰﻣﺎن‬
‫ﭘﻴﺪا ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻮاي ﺧﻼﻳﻖ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺎم او ﻣﻨﺼﻮر اﺳﺖ و ﺗﻤﺎم ﻋﺎﻟﻢ را ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﻪ دﻳﻦ ﺧﻮد درآورد و ﻫﻤﻪ ﻛﺲ را از‬
‫ﻣﻮﻣﻦ و ﻛﺎﻓﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ و ﻫﺮ ﭼﻪ از ﺧﺪا ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮآﻳﺪ ‪.‬‬

‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ‬

‫آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ‪ 560‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﺧﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪ‪ .‬آﻳﻴﻦ ﺑﻮدا ‪ ،‬آﻳﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬
‫ﭘﺮﻃﺮﻓﺪارﺑﻮدن ‪ ،‬ﻗﺪرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﺧﻮدﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ اﻳﻦ اﻣﺮﻛﻪ ﺗﻔﻜﺮﺑﻮداﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ دﻳﻦ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬
‫ﺷﻮد ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ آﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ازﻧﻈﺮﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻳﻚ ﻣﺬﻫﺐ ‪ ،‬ازﻣﺬاﻫﺐ ﺑﻪ ﺷﻤﺎرآﻳﺪ ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎﻣﻴﻠﻴﻮن‬
‫ﭘﻴﺮودارد ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺑﻮداﺋﻴﺎن ﭘﻲ ﺗﺎﻛﺎس وداﻣﺎﭘﺎدا درآﻳﻴﻦ ﺑﻮداﻳﻲ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻧﺘﻈﺎرﻣﻄﺮح اﺳﺖ وﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻮرداﻧﺘﻈﺎردراﻳﻦ‬
‫آﻳﻴﻦ ‪ ،‬ﺑﻮداي ﭘﻨﺠﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪455‬‬
 ‫آﻳﻴﻦ ﻳﻬﻮدي‬

‫آﻳﻴﻦ ﻳﻬﻮدﺧﻮدراﭘﻴﺮوان ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻠﻴﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ داﻧﻨﺪ ‪ .‬درآﻳﻴﻦ ﻳﻬﻮدودرﺑﻴﻦ آﺛﺎردﻳﻨﻲ آﻧﺎن‬
‫ﻣﻮﻋﻮدﻧﻴﺰﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد وﺑﺎﺗﺄﻣﻞ درﻣﺠﻤﻮع آﻧﭽﻪ درآﺛﺎرﻣﻘﺪس ﻳﻬﻮدآﻣﺪه ‪ ،‬ﭼﻬﺮة ﺳﻪ ﻣﻮﻋﻮدﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪:‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ اﻳﻤﺎن ﻧﻴﺎورده اﻧﺪ ﺑﺎﻟﻄﺒﻊ ﻣﻮﻋﻮد آﻧﺎن ﻫﻨﻮزﻇﻬﻮرﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‬
‫اﻧﺘﻈﺎردرﻳﻬﻮدﻳﺖ ﻛﻴﻔﻴﺘﻲ وﻳﮋه ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻗﻮم ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﺴﻴﺢ وﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬
‫ﻧﮕﺮوﻳﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺴﺄﻟﺔ اﻧﺘﻈﺎرﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي آﻧﺎن ﺣﺴﺎس وﻧﮕﺮان ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ اﺷﻌﻴﺎﻧﺒﻲ درﺗﻮرات ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪:‬‬

‫» ﻧﻬﺎﻟﻲ ازﺗﻨﺔ ﻳﺴﻲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ‪ ،‬ﺷﺎﺧﻪ اي ازرﻳﺸﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﺧﻮاﻫﺪﺷﻜﻔﺖ ﺗﺎروح ﺧﺪاﺑﺮاوﻗﺮارﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﻣﺴﻜﻴﻨﺎن راﺑﻪ‬
‫ﻋﺪاﻟﺖ داوري ﻛﻨﺪ وﻣﻈﻠﻮﻣﺎن زﻣﻴﻦ راﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺣﻜﻢ راﻧﺪ وﮔﺮگ ﺑﺎﺑﺮه ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻛﺮده وﭘﻠﻨﮓ ﺑﺎﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﺧﻮاﺑﺪ‬
‫وﮔﻮﺳﺎﻟﻪ وﺷﻴﺮﭘﺮواري ﺑﺎﻫﻢ وﻃﻔﻞ ﻛﻮﭼﻚ آن ﻫﺎ راﺧﻮاﻫﺪ راﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ درﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻮه ﻣﻘﺪس ﻣﻦ ‪ ،‬ﺿﺮروﻓﺴﺎدي دﻳﺪه‬
‫ﻧﺸﺪه ‪ ،‬زﻳﺮاﻛﻪ ﺟﻬﺎن ازﻣﻌﺮﻓﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﭘﺮﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ‪«.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﻛﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎﻧﺒﻲ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫» ﻛﻤﺒﺮﻧﺪﻛﻤﺮش )ﻋﺪاﻟﺖ ( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻛﻤﺮﺑﻨﺪﻣﻴﺎﻧﺶ )اﻣﺎﻧﺖ ( ﮔﺮگ ﺑﺎﺑﺮه ﺳﻜﻮﻧﺖ ﺧﻮاﻫﺪداﺷﺖ وﭘﻠﻨﮓ ﺑﺎﺑﺰﻏﺎﻟﻪ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪﺧﻮاﺑﻴﺪ وﮔﻮﺳﺎﻟﻪ وﺷﻴﺮﭘﺮواري ﺑﺎﻫﻢ وﻃﻔﻞ ﻛﻮﭼﻚ آن ﻫﺎراﺧﻮاﻫﺪ راﻧﺪ ‪«.‬‬
‫درﺗﻮرات آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» اي ا ﺑﺮاﻫﻴﻢ دﻋﺎﻳﺖ را درﺣﻖ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺷﻨﻴﺪم ‪ ،‬اوراﺑﺮﻛﺖ داده ‪ ،‬ﺑﺎرورﮔﺮداﻧﻴﺪه ‪،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ارﺟﻤﻨﺪ ﺧﻮاﻫﻢ رﺳﺎﻧﺪ ﺑﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﺔ ﻣﺤﻤﺪ ودوازده اﻣﺎم ازﻧﺴﻠﺶ ‪ ،‬اورااﻣﺘﻲ ﺑﺰرگ ﺧﻮاﻫﻢ داد ‪«.‬‬
‫درﻛﺘﺎب )ارﻣﻴﺎي ﺗﻮرات( ازﺟﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎدﺷﺪه ﻛﻪ ﻗﺒﻞ ازﻇﻬﻮرﻣﺼﻠﺢ ﺑﺰر گ واﻗﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد واﻳﻤﻨﻲ ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ‬
‫ﻧﻤﻲ ﮔﺬارد وﺳﭙﺲ وﻋﺪة اﻣﻦ واﻣﺎن ﻣﻲ دﻫﺪ ودرﺑﺎب ‪ 23‬ﻫﻤﺎن ﻛﺘﺎب وﻋﺪة ﭘﺎدﺷﺎه ﻋﺎدل راﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻟﻚ روي‬
‫زﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮد وﻋﺎﻟﻢ راﺑﻌﺪازآن ﻛﻪ دوﺳﻮم ازاﻫﻠﺶ ﻧﺎﺑﻮدﻣﻲ ﺷﻮد اﺻﻼح ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ درزﻣﺎن او » ﺻﺎﻟﺤﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﻜﻔﺖ ‪ ،‬وﻓﻮروﺳﻼﻣﺘﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪،‬اوﺣﻜﻤﺮاﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ‪ ،‬ا زدرﻳﺎﺗﺎدرﻳﺎ‬
‫وازﻧﻬﺮﺗﺎاﻗﺼﺎي ﺟﻬﺎن « ان ﺷﺎءاﷲ ‪.‬‬

‫‪456‬‬
 ‫آﻳﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬

‫ﻣﺮوﻳﺴﺖ ‪ :‬آﻳﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﺣﺪود دوﻳﺴﺖ وﭘﻨﺠﺎه ﻓﺮﻗﻪ وﻣﺬﻫﺐ راﺷﺎﻣﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ‪ ،‬ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎﻧﺖ‬
‫وارﺗﻮدوﻛﺲ ﻣﻌﺮوﻓﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﻗﻪ درآﻳﻴﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ ودراﻳﻦ آﻳﻴﻦ درﺑﺎرة ﻇﻬﻮرﻣﻮﻋﻮد درآﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن اﺷﺎراﺗﻲ‬
‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﻲ ‪ ،‬ﻟﻮﻗﺎ‪ ،‬ﻣﺮﻗﺲ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﺑﺎ وﻣﻜﺎﺷﻔﺎت ﻳﻮﺣﻨﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﺎن ﻧﻴﺰدراﻧﺘﻈﺎرﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ وﻋﻘﻴﺪه دارﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ازآﺳﻤﺎن ﻫﺎﻧﺰول ﻛﺮده ورﺳﺘﺎﺧﻴﺰﻣﺮدﮔﺎن ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪﮔﺮﻓﺖ‬
‫وآدﻣﻴﺎن ﺑﻪ ﺳﺰاي اﻋﻤﺎل ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﺳﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺜﺎل دراﻧﺠﻴﻞ ﻣﺘﻲ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻴﺪ ‪ ،‬زﻳﺮاﻣﻠﻜﻮت آﺳﻤﺎن ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ ‪«.‬‬
‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻟﻮﻗﺎﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» ﻛﻤﺮﻫﺎي ﺧﻮدراﺑﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﭼﺮاغ ﻫﺎي ﺧﻮدرااﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺑﺪارﻳﺪ وﺷﻤﺎﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎرآﻗﺎي ﺧﻮدراﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭼﻪ وﻗﺖ ازﻋﺮوﺳﻲ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎﻫﺮوﻗﺖ آﻳﺪ ودرراﺑﻜﻮﺑﺪ ‪ ،‬ﺑﻲ درﻧﮓ ﺑﺮاي اوﺑﺎزﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺧﻮﺷﺎﺑﻪ ﺣﺎل آن‬
‫ﻏﻼﻣﺎن ﻛﻪ آﻗﺎوﻣﻮﻻي اﻳﺸﺎن ﭼﻮن آﻳﺪ ‪،‬اﻳﺸﺎن را ﺑﻴﺪارﻳﺎﺑﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎﻧﻴﺰﻣﺴﺘﻌﺪﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬زﻳﺮادرﺳﺎﻋﺘﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲ‬
‫ﺑﺮﻳﺪ ﭘﺴﺮاﻧﺴﺎن ﻣﻲ آﻳﺪ ‪«.‬‬
‫دراﻧﺠﻴﻞ ﻣﺮﻗﺲ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ﭘﺲ ﺑﻴﺪارﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬زﻳﺮاﻧﻤﻲ داﻧﻴﺪ درﭼﻪ وﻗﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ ،‬درﺷﺎم ‪ ،‬ﻳﺎﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎﻧﮓ ﺧﺮوس ‪ ،‬ﻳﺎﺻﺒﺢ‬
‫ﻣﺒﺎدا ﻧﺎﮔﻬﺎن آﻣﺪه ‪ ،‬ﺷﻤﺎراﺧﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻤﻲ داﻧﻴﺪ در ﭼﻪ وﻗﺖ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺎﻧﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ در ﺷﺎم ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﻳﺎ‬
‫ﺑﺎﻧﮓ ﺧﺮوس ‪ ،‬ﻳﺎﺻﺒﺢ ﻣﺒﺎدا ﻧﺎﮔﻬﺎن آﻣﺪه ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﺧﻔﺘﻪ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬
‫در ﻳﻮﺣﻨﺎي ﻻﻫﻮﺗﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫ﻫﺮ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺐ آﻳﺪ و اﻋﻤﺎل ﻣﺮا ﺗﺎ اﻧﺠﺎم ﻧﮕﺎه دارد او را ﺑﺮ اﻣﺖ ﻫﺎ ﻗﺪرت ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺨﺸﻴﺪ ‪.‬‬
‫در اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺮﻧﺎﺑﺎآﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻣﻦ از ﺧﺪا ﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ و او ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﻫﻤﻪ آﻣﺪﻧﺪ ﻣﮕﺮ رﺳﻮل اﷲ ‪ ،‬آن ﻛﻪ زود اﺳﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺧﺪا اﻳﻦ را ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ‬
‫ﻣﻦ راه او را آﻣﺎده ﻧﻤﺎﻳﻢ ‪.‬‬

‫‪457‬‬
‫ﭘﺲ ﭼﻮن آدم ﺑﺮ ﻗﺪﻣﻬﺎﻳﺶ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ در ﻫﻮا ﻧﻮﺷﺘﻪ اي دﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲ درﺧﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﺺ او »ﻻ اﻟﻪ اﻻ‬
‫اﷲ ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ « ﺑﻮد ‪ .‬ﭘﺲ آن وﻗﺖ آدم دﻫﺎن ﺑﮕﺸﻮدوﮔﻔﺖ ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا! ﺗﻮراﺷﻜﺮﻣﻲ ﻛﻨﻢ ‪ ،‬زﻳﺮاﺗﻔﻀﻞ‬
‫ﻧﻤﻮدي وﻣﺮا آﻓﺮﻳﺪي وﻟﻴﻜﻦ ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺖ زاري ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺮاﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت » ﻣﺤﻤﺪرﺳﻮل اﷲ « آﮔﺎه‬
‫ﺳﺎزي ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺟﻮاب داد ﻣﺮﺣﺒﺎ ﺑﻪ ﺗﻮاي ﺑﻨﺪة ﻣﻦ ‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ‪ :‬ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ آﻓﺮﻳﺪه ام ﻫﺴﺘﻲ‬
‫وآن ﻛﻪ ﺗﻮدﻳﺪي ﭘﺴﺮﺗﻮﺳﺖ ‪ ،‬زود اﺳﺖ ﺑﻌﺪازاﻳﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ ‪«.‬‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آن روزﻫﺎي ﻣﺒﺎرك وﻣﻴﻤﻮن ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ازﺧﺎﻧﺪان رﺳﻮل ﺧﺪاﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻗﺪم‬
‫ﺑﺮﭼﺸﻤﺎن ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ وﻫﻤﺔ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن راازﭘﺮﺗﻮي وﺟﻮدش ﺑﻬﺮه ﻣﻨﺪ ﮔﺮداﻧﺪ وﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎرﻣﻨﺘﻈﺮان ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺨﺸﺪ‬
‫وﻃﺒﻴﺐ دردﻫﺎي ﻫﻤﺔ دردﻣﻨﺪان ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬

‫آﻳﻴﻦ اﺳﻼم‬

‫درﻣﻜﺘﺐ اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ اﺳﻼم ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺰدراﻧﺘﻈﺎرﻣﻮﻋﻮدوﺳﺮورﺷﺎن ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪ اﷲ اﻻﻋﻈﻢ ارواﺣﻨﺎﻟﻪ اﻟﻔﺪاء‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻣﺴﺄﻟﺔ ﻣﻮﻋﻮد دراﻳﻦ ﻣﻜﺘﺐ ازﻣﺴﺎﻳﻞ ﺑﺪﻳﻬﻲ وﻣﺴﻠﻢ ﺑﻮده وﻫﺮﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ دراﻳﻦ ﺑﺎره اﻳﻤﺎن راﺳﺦ دارد ‪،‬‬
‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ درﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» وﻧﺮﻳﺪان ﻧﻤﻦ ﻋﻠﻲ اﻟﺬﻳﻦ اﺳﺘﻀﻌﻔﻮا ﻓﻲ اﻻرض وﻧﺠﻌﻠﻬﻢ اﺋﻤﻪ وﻧﺠﻌﻠﻬﻢ اﻟﻮارﺛﻴﻦ «‬
‫» ﻣﺎ اراده ﻛﺮده اﻳﻢ ﺑﺮآﻧﺎن ﻛﻪ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ وزﺑﻮﻧﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﻨﺖ ﻧﻬﺎده وآﻧﺎن راﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ووارﺛﺎن زﻣﻴﻦ‬
‫ﻗﺮاردﻫﻴﻢ ‪« .‬‬

‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ اﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬

‫» دﻧﻴﺎﭘﺲ ازﭼﻤﻮﺷﻲ ﺑﻪ ﻣﺎروي ﻣﻲ آورد آن ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺷﺘﺮﺑﺪﺧﻮﺑﻪ ﺑﭽﻪ اش روي ﻣﻲ ﺑﺮد ‪« .‬‬
‫ﺳﭙﺲ آن ﺣﻀﺮت اﻳﻦ آﻳﻪ راﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد ‪ » :‬وﻧﺮﻳﺪ ان ﻧﻤﻦ ‪« ...‬‬
‫دراﺣﺎدﻳﺚ واﺧﺒﺎرﻧﻘﻞ ﺷﺪه ‪ :‬اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﻧﻴﺰﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( وﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت اﻳﻤﺎن دارﻧﺪ‬
‫ازﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬ﮔﻨﺠﻲ ﺷﺎﻓﻌﻲ درﻛﺘﺎب اﻟﺒﻴﺎن ﻓﻲ اﺧﺒﺎرﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫» ﺗﻮاﺗﺮت اﻻﺧﺒﺎرواﺳﺘﻔﺎﺿﺖ ‪ ،‬ﺑﻜﺜﺮه رواﺗﻬﺎ ﻋﻦ اﻟﻤﺼﻄﻔﻲ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻓﻲ اﻣﺮاﻟﻤﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( «‬
‫» اﺣﺎدﻳﺚ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮاﻛﺮم )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ دﻟﻴﻞ راوﻳﺎن ﺑﺴﻴﺎري ﻛﻪ دارد ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﺣﺪ ﺗﻮاﺗﺮرﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪« .‬‬

‫‪458‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻨﺠﻲ ﺷﺎﻓﻌﻲ درﻛﺘﺎب اﻟﺒﻴﺎن ﻓﺘﻮاي ﭼﻬﺎرﺗﻦ ازﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻣﺬﻫﺐ ﺳﻨﻲ رادرﺑﺎرة ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ ازﺟﻤﻠﻪ ‪:‬‬
‫ﺣﺎﻓﻆ ﺑﻦ ﺣﺠﺮﻫﻴﺘﻤﻲ ‪ ،‬ازﻣﺬﻫﺐ ﺷﺎﻓﻌﻲ‬
‫اﺑﻮاﻟﺴﺮوراﺣﻤﺪﺣﻨﻔﻲ ‪ ،‬ازﻣﺬﻫﺐ ﺣﻨﻔﻲ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﻣﺎﻟﻜﻲ ‪ ،‬ازﻣﺬﻫﺐ ﻣﺎﻟﻜﻲ‬
‫ﻳﺤﻴﻲ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺨﻨﺒﻠﻲ ‪ ،‬ازﻣﺬﻫﺐ ﺣﻨﺒﻠﻲ‬
‫درﻓﺘﻮاﻫﺎي اﻳﻦ ﭼﻬﺎرﺗﻦ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ » اﻋﺘﻘﺎدﺑﻪ ﻇﻬﻮرﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي اﻋﺘﻘﺎدي درﺳﺖ اﺳﺖ ودرﺑﺎرة اوﺻﺎف ﻣﻬﺪي‬
‫وﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮراوﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎي آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن وﺧﺮوج ﺳﻔﻴﺎﻧﻲ و‪ ...‬اﺣﺎدﻳﺚ ﺻﺤﻴﺢ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ ‪ ،‬اﺑﻦ ﺣﺠﺮﺗﺼﺮﻳﺢ‬
‫ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻦ اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﺘﻮاﺗﺮاﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﭘﺮوردﮔﺎرا ! ﺧﻮب ﻣﻲ داﻧﻴﻢ ﻧﻮﻳﺪ ﭘﻴﺮوزي اﺳﻼم راﺑﺎرﻫﺎ درﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﺑﺸﺎرت داده اي وﻣﺎﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺖ ﻫﻤﭽﻨﺎن‬
‫دراﻧﺘﻈﺎرآن روزﻣﻮﻋﻮدﻫﺴﺘﻴﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮده اﻳﺪ ‪:‬‬
‫» ﻫﻮاﻟﺬي ارﺳﻞ رﺳﻮﻟﻪ ﺑﺎﻟﻬﺪي ودﻳﻦ اﻟﺤﻖ ﻟﻴﻈﻬﺮه ﻋﻠﻲ اﻟﺪﻳﻦ ﻛﻠﻪ وﻟﻮﻛﺮه اﻟﻤﺸﺮﻛﻮن « ‪.‬‬

‫» اوﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﻮﻟﺶ راﺑﺎﻫﺪاﻳﺖ وآﻳﻴﻦ ﺣﻖ ﻓﺮﺳﺘﺎده ‪ ،‬ﺗﺎآن راﺑﺮﻫﻤﺔ آﻳﻴﻦ ﻫﺎ ﻏﺎﻟﺐ ﮔﺮداﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﺮرﭼﻨﺪﻣﺸﺮﻛﺎن‬
‫ﻛﺮاﻫﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪« .‬‬
‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﻜﻮه اﺳﺖ آن روزﻛﻪ » ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺟﻬﺎن راﺻﺎﻟﺤﺎن زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺮاث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﺮﻓﺖ « وﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎن ﻏﻨﻲ‬
‫ﺷﺪه وﺑﻴﻨﻮاﻳﺎن ﺷﺎدي راﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﺣﺎل ﺳﻼم ﻣﺎﺑﺮآن ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﺎآﻣﺪﻧﺶ ﻏﻨﻲ وﻓﻘﻴﺮ‪ ،‬ﭘﻴﺮوﺟﻮان ﻫﻤﮕﻲ ﺷﺎدﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬ﺳﻼم ﺑﺮآن ﺣﻀﺮت ﻛﻪ‬
‫اﻣﺘﻬﺎرا ازﺳﺮﮔﺮداﻧﻲ وﺳﺮدرﮔﻤﻲ رﻫﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪﺑﺨﺸﻴﺪ ‪.‬‬

‫آري ‪ ،‬ﺳﻼم ﺑﺮﻣﻬﺪي ﺑﺎﺗﻤﺎم ﺟﻮاﻧﺐ وﻣﺮاﺗﺐ ﺳﻼم ‪ ،‬ﺗﺤﻴﺖ ودرود ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮاووﭘﺪران ﺑﺰرﮔﻮارش ﻛﻪ ﺗﺠﻠﻲ اﻧﻮاراﻟﻬﻲ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪،‬ﺳﻼم ﺑﺮاووﭘﺪران ﻃﺎﻫﺮﻳﻦ اﻳﺸﺎن ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻳﻤﻦ وﺟﻮدآن ﻋﺰﻳﺰان ﺑﺮﻗﺮاراﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرا ! اي ﺧﺎﻟﻖ ﻟﻢ ﻳﺰل ‪ ،‬ﻣﺎراﺑﻪ دوﺳﺘﻲ آن ﺑﺰرﮔﻮاران ﻣﻨﺘﻔﻊ ﮔﺮدان ودرزﻣﺮة اﺻﺤﺎب اﻳﺸﺎن ﻣﺤﺸﻮرﺳﺎزودﻋﺎي‬
‫ﻣﺎرا ازﻛﺮﻣﺖ ﻣﺴﺘﺠﺎب ﮔﺮدان ﻛﻪ ﺗﻮﻳﻲ ﺧﺪاي ﺑﺨﺸﻨﺪه وﻣﻬﺮﺑﺎن ‪.‬‬

‫‪459‬‬
 ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ وﻋﺪه ﻣﻲ دﻫﺪ ‪:‬‬
‫» ﻟﻘﺪﻛﺘﺒﻨﺎﻓﻲ اﻟﺰﺑﻮرﻣﻦ ﺑﻌﺪاﻟﺬﻛﺮان اﻻرض ﻳﺮﺛﻬﺎ ﻋﺒﺎدي اﻟﺼﺎﻟﺤﻮن « ‪.‬‬
‫» درﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ ،‬درزﺑﻮرﭘﺲ ازﺗﻮرات ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ راﺑﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﻳﺴﺘﺔﻣﺎ ﺑﻪ ارث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد ‪«.‬‬

‫» وﻋﺪداﷲ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮﻣﻨﻜﻢ وﻋﻤﻠﻮا اﻟﺼﺎﻟﺤﺎت ﻟﻴﺴﺘﺨﻠﻔﻨﻬﻢ ﻓﻲ اﻻرض ﻛﻤﺎ اﺳﺘﺨﻠﻒ اﻟﺬﻳﻦ ﻣﻦ ﻗﺒﻠﻬﻢ وﻟﻴﻤﻜﻨﻦ ﻟﻬﻢ‬
‫دﻳﻨﻬﻢ اﻟﺬي ارﺗﻀﻲ ﻟﻬﻢ وﻟﻴﺒﺪﻟﻨﻬﻢ ﻣﻦ ﺑﻌﺪﺧﻮﻓﻬﻢ اﻣﻨﺎ ﻳﻌﺒﺪوﻧﻨﻲ ﻻﻳﺸﺮﻛﻮن ﺑﻲ ﺷﻴﺌﺎ‪ ‬وﻣﻦ ﻛﻔﺮﺑﻌﺪذﻟﻚ ﻓﺎوﻟﺌﻚ ﻫﻢ‬
‫اﻟﻔﺎﺳﻘﻮن « ‪.‬‬
‫» ﺧﺪاﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ازﺷﻤﺎﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده وﻛﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ وﻋﺪه داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎً آﻧﺎن رادراﻳﻦ‬
‫ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ )ﺧﻮد( ﻗﺮاردﻫﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ راﻛﻪ ﭘﻴﺶ ازآﻧﺎن ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ )ﺧﻮد ( ﻗﺮارداد وآن دﻳﻨﻲ‬
‫راﻛﻪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻮدﺷﺎن ﻣﺴﺘﻔﺮوﺑﻴﻤﺸﺎن راﺑﻪ اﻳﻤﻨﻲ ﻣﺒﺪل ﮔﺮداﻧﺪ ‪) ،‬ﺗﺎ( ﻣﺮاﻋﺒﺎدت ﻛﻨﻨﺪ وﭼﻴﺰي‬
‫راﺑﺎﻣﻦ ﺷﺮﻳﻚ ﻧﮕﺮداﻧﻨﺪ وﻫﺮﻛﺲ ﭘﺲ ازآن ﺑﻪ ﻛﻔﺮﮔﺮاﻳﺪ ‪ ،‬آﻧﺎﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻨﺪ ‪«.‬‬

‫ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ درﻣﻮرددﻳﮕﺮادﻳﺎن ﻧﻮﻳﺪداده وﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬

‫» ﻫﻮاﻟﺬي ارﺳﻞ رﺳﻮﻟﻪ ﺑﺎﻟﻬﺪي ودﻳﻦ اﻟﺤﻖ ﻟﻴﻈﻬﺮه ﻋﻠﻲ اﻟﺬﻳﻦ ﻛﻠﻪ وﻟﻮﻛﺮه اﻟﻤﺸﺮﻛﻮﻧﻦ «‬
‫اوﺧﺪاوﻧﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮش را ﺑﺎ ﻫﺪاﻳﺖ و دﻳﻦ ﺣﻖ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺗﺎ آن را ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ادﻳﺎن ﭘﻴﺮوز ﮔﺮداﻧﺪ ‪ ،‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬
‫ﻣﺸﺮﻛﺎن آن را ﺧﻮش ﻧﺪارﻧﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻫﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻧﻮﻳﺪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻗﺮان ﻣﺠﻴﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان از آﻳﻨﺪه اي درﺧﺸﺎن و آﻣﺪن ﻣﺼﻠﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ در آﺧﺮ‬
‫اﻟﺰﻣﺎن ﺧﺒﺮ داده اﻧﺪ و ﺣﺎل ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻴﻢ رﺳﻮﻻن اﻟﻬﻲ ﺑﺬر اﻣﻴﺪ و ﺣﻴﺎت را در دل ﻣﺮدم ﺧﻮد ﻣﻲ ﭘﺎﺷﻨﺪ و در اﻳﻦ‬
‫رﻫﮕﺬر ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺸﺮي ﻫﻢ آرزو دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ آن روز دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﺑﺸﺎراﺗﻲ ﻛﻪ در ﻗﺮان دﻳﺪﻳﻢ و ﺑﺎ آن‬
‫ﻫﻤﻪ اﺧﺒﺎر و رواﻳﺎﺗﻲ ﻛﻪ از اﺋﻤﻪ ﻫﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﺑﺎﻳﺪ اﺧﺴﺎس ﻣﺴﻮوﻟﻴﺖ ﻛﺮده و وﺳﻌﺖ آن ﻫﺪف واﻻ را‬
‫درﻳﺎﺑﻴﻢ و ﻫﻤﮕﻲ در اﻣﺮ ﻓﺮج ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﺼﻠﺢ ﻫﺴﺘﻲ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آن روز ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﺗﻼش ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﺳﻼم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪:‬‬

‫» اﻟﻤﻬﺪي ﻣﻨﺎ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻳﺼﻠﺤﻪ اﷲ ﻋﺰوﺟﻞ ﻓﻲ ﻟﻴﻠﻪ «‬
‫» ﻣﻬﺪي از ﻣﺎ ﺧﺎﻧﺪان اﺳﺖ و ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ ﻛﺎر ﻗﻴﺎم او را در ﻳﻚ ﺷﺐ اﺻﻼح ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬

‫‪460‬‬
 ‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﮔﺮ زﻣﺎن اﻣﺮ ﻓﺮج ﺑﺪﻳﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از دﺳﺖ دادن وﻗﺖ ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﺷﻮاﻫﺪ و‬
‫ﻣﺪارك ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻋﻘﻴﺪه دارﻳﻢ ﻣﻮﻋﻮد ﻫﻤﻪ اﻣﺖ ﻫﺎ ﻫﻤﺎن ﻣﻬﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪو ﺑﺎ ﻗﻴﺎم‬
‫ﺷﻜﻮﻫﻤﻨﺪش ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ آزادي ﺑﺨﺶ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و ﺟﻬﺎن آﻟﻮده ﺑﻪ ﺷﺮك و ﮔﻨﺎه ‪ ،‬ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ و‪...‬را‬
‫ﭘﺎك ﻣﻲ ﺳﺎزد و ﻣﻈﻠﻮﻣﺎن ﺟﻬﺎن را زﻳﺮ ﭼﺘﺮ وﺳﺎﻳﻪ ﺧﻮد زﻧﺪﮔﻲ دوﺑﺎره ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﻳﻜﻲ از زﻳﺎرت ﻫﺎي ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲ اﻟﻤﻬﺪي اﻟﺬي و ﻋﺪاﷲ ﻋﺰوﺟﻞ ﺑﻪ اﻻﻣﻢ ان ﻳﺠﻤﻊ ﺑﻪ اﻟﻜﻠﻢ وﻳﻠﻢ ﺑﻪ اﻟﺸﻌﺚ و ﻳﻤﻼ ﺑﻪ اﻻرض ﻗﺴﻄﺎ‬
‫وﻋﺪﻻ و ﻳﻤﻜﻦ ﻟﻪ وﻳﻨﺠﺰﺑﻪ وﻋﺪ اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ «‬
‫» ﺳﻼم ﺑﺮ ﻣﻬﺪي ‪ ،‬آن ﻛﺲ ﻛﻪ ﺧﺪاي ﻋﺰوﺟﻞ آﻣﺪﻧﺶ را ﺑﻪ اﻣﺖ ﻫﺎ ﻧﻮﻳﺪ داده ﺗﺎ ﺑﻪ وﺟﻮدش ﺧﻠﻖ ﻫﺎي ﭘﺮاﻛﻨﺪه‬
‫را ﻳﻜﻲ ﻛﺮده و ﺟﻬﺎن را ﻛﺮان ﺗﺎ ﻛﺮان از داد و دادﮔﺮي ﭘﺮ ﻧﻤﺎﻳﺪ وﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن وﻋﺪه ﻣﻮﻣﻨﺎن را ﺟﺎﻣﻪ ﻋﻤﻞ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪ‪«.‬‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آن روز ﻛﻪ ﻫﻤﻪ اﻗﻮام واﻓﻜﺎر ﻣﺘﺤﺪ ﺷﺪه و زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ آن آﻗﺎي ﺑﺰرﮔﻮارﻗﺮار ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬آﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎل ﻫﺎي‬
‫ﻣﺘﻤﺎدي در اﻧﺘﻈﺎر اذن ﻇﻬﻮر اﺳﺖ و ﻋﻤﺮ ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﻪ ﺧﻮﻳﺶ را در آرزوي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻓﺘﺢ و ﻇﻔﺮ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬارﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آن روز و ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻣﺸﺘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻇﺎﻟﻢ زﻧﺪ و دﺳﺖ ﻧﻮازﺷﻲ ﺑﺮﺳﺮﻣﻈﻠﻮم ﻛﺸﺪ وﺣﻖ‬
‫رازﻧﺪه ﻛﻨﺪ وﺑﺎﻃﻞ راﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮداﻧﺪ ‪.‬‬

‫آري ‪ ،‬ﻣﻬﺪي ﺗﻨﻬﺎﺳﺮداري اﺳﺖ ﻛﻪ درﻋﺼﺮﻇﻬﻮروﺣﻀﻮرﭼﺘﺮﺳﺘﻢ ﻇﺎﻟﻤﺎن راﺑﺮﺳﺮﺧﻮدﺷﺎن وﻳﺮان ﺧﻮاﻫﺪﻛﺮد‬

‫وﭼﺘﺮاﻟﻄﺎف ﺑﻴﻜﺮان اﻟﻬﻲ راﺑﺮﺳﺮﻣﻈﻠﻮﻣﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺘﻪ وآﻧﺎن راﺣﻴﺎﺗﻲ دوﺑﺎره ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﻴﺪ ‪ ،‬ﺣﺎل ﺑﺎراﻟﻬﺎ ! درود‬
‫ﻓﺮاوان ﻓﺮﺳﺖ ﺑﺮﻣﺤﻤﺪوآل ﻣﺤﻤﺪودﻳﺪارآﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ ازﺧﺎﻧﺪان ﺷﺮﻳﻒ راﺑﺮﻣﺎ ارزاﻧﻲ دارﺗﺎ ﺑﺎرؤﻳﺖ آن ﺳﻴﻤﺎي‬
‫ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ ﺟﺎن دوﺑﺎره ﮔﻴﺮﻳﻢ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬

‫ﭘﺮﺗﻮي درﻛﺘﺐ ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ )ﺗﻮرات وﻣﻠﺤﻘﺎت آن (‬

‫درﻛﺘﺎب » ﻣﻴﺰاﻣﻴﺮداود « ﻣﺰﻣﻮر‪ 37‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪ ... » :‬زﻳﺮاﻛﻪ ﺷﺮﻳﺮان ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬واﻣﺎﻣﺘﻮﻛﻼن ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫وارث زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ‪ ،‬ﺑﻌﺪازاﻧﺪك ﻣﺪﺗﻲ ﺷﺮﻳﺮﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ‪ ،‬درﻣﻜﺎﻧﺶ ﺗﺎﻣﻞ ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮدوﻧﺨﻮاﻫﺪﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﺣﻜﻴﻤﺎن )ﺻﺎﻟﺤﺎن( وارث زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ «‬
‫وﻧﻴﺰدرﻫﻤﺎن ﻣﺰﻣﻮر‪) 37‬ازﻣﺰاﻣﻴﺮداود( ﺟﻤﻠﻪ ‪ 22‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪ :‬زﻳﺮا » ﻣﺘﺒﺮﻛﺎن ﺧﺪاوﻧﺪ « وارث زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬اﻣﺎ‬
‫ﻣﻠﻌﻮﻧﺎن وي ﻣﻨﻘﻄﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪461‬‬
 ‫وﻧﻴﺰدرﺟﻤﻠﻪ ‪ 29‬درﻫﻤﺎن ﻣﺰﻣﻮرآﻣﺪه اﺳﺖ ‪ » :‬ﺻﺪﻳﻘﺎن وارث زﻣﻴﻦ ﺷﺪه اﺑﺪادرآن ﺳﺎﻛﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ « ‪.‬‬
‫درﻛﺘﺎب » ﺣﻘﻮق ﻧﺒﻲ « ‪ ،‬ﻓﺼﻞ ‪ 7‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪ ... » :‬واﮔﺮﭼﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬ﺑﺮاﻳﺶ ﻣﻨﺘﻈﺮﺑﺎش ‪ .‬زﻳﺮاﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪآﻣﺪ‬
‫ودرﻧﻚ ﻧﺨﻮاﻫﺪﻧﻤﻮد ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺟﻤﻴﻊ اﻣﺘﻬﺎراﻧﺰدﺧﻮﻳﺶ ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬وﺗﻤﺎﻣﻲ راﺑﺮاي ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ « ‪.‬‬

‫درﻛﺘﺎب » اﺷﻌﻴﺎي ﻧﺒﻲ « ﻓﺼﻞ ‪ 11‬درﺑﺤﺜﻲ ﻛﻪ ﺳﺮاﺳﺮﺗﺸﺒﻴﻪ اﺳﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬

‫وﻧﻬﺎﻟﻲ از ﺗﻨﻪ ﻳﺴﻲ ﺑﺮآﻣﺪه ﺷﺎﺧﻪ اي از ﺷﺎﺧﻪ ﻫﺎﻳﺶ ﻗﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪.....‬‬
‫ذﻟﻴﻼن را ﺑﻪ ﻋﺪاﻟﺖ ﺣﻜﻢ ‪ ،‬و ﺑﺮاي ﻣﺴﻜﻴﻨﺎن زﻣﻴﻦ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺗﻨﺒﻴﻪ )و ﻣﺎﻳﻪ ﺑﻴﺪاري ( ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪....‬‬
‫ﻛﻤﺮ ﺑﻨﺪ ﻛﻤﺮش ﻋﺪاﻟﺖ ‪،‬‬
‫ووﻓﺎ ﻧﻈﺎق ﻣﻴﺎﻧﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪،‬‬
‫و ﮔﺮگ ﺑﺎ ﺑﺮه ﺳﻜﻮﻧﺖ داﺷﺘﻪ ‪...،‬‬
‫وﻃﻔﻞ ﻛﻮﭼﻚ راﻋﻲ )ﺷﺒﺎن ( اﻳﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪....‬‬
‫و در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻛﻮه ﻣﻘﺪس ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﺿﺮر و ﻓﺴﺎد ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬
‫زﻳﺮا ﻛﻪ زﻣﻴﻦ از داﻧﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺜﻞ آﺑﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ درﻳﺎ را ﻓﺮو ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎﻳﻲ در ﻛﺘﺐ ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ)اﻧﺎﺟﻴﻞ و ﻣﻠﺤﻘﺎت آن (‬

‫در اﻧﺠﻴﻞ »ﻣﺘﻲ « ﻓﺼﻞ ‪ 24‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫ﭼﻮن ﻛﻪ ﺑﺮق از ﻣﺸﺮق ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ و ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻐﺮب ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪ ،‬آﻣﺪن ﻓﺮزﻧﺪ اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪....‬‬
‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ ﻓﺮزﻧﺪ اﻧﺴﺎن را ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺎي آﺳﻤﺎن ﻛﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ ﺑﺎ ﻗﺪرت و ﺟﻼل ﻋﻈﻴﻢ !‬

‫و ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را )ﻳﺎران ﺧﻮد را (ﺧﻮاﻫﺪ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﺑﺎ ﺻﻮر ﺑﻠﻨﺪ آواز‪.‬‬
‫وآﻧﺎن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎﻧﺸﺎﻧﺮا ﺟﻤﻊ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫و در اﻧﺠﻴﻞ »ﻃﻮﻗﺎ « ﻓﺼﻞ دوازدﻫﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫ﻛﻤﺮ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺴﺘﻪ و ﭼﺮاﻏﻬﺎي ﺧﻮد را اﻓﺮوﺧﺘﻪ دارﻳﺪ‪.‬‬
‫و ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺘﻈﺎر آﻗﺎي ﺧﻮد ﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ‪،‬‬
‫ﺗﺎﻫﺮ وﻗﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ ودر را ﺑﻜﻮﺑﺪ ﺑﻴﺪرﻧﮓ ﺑﺮاي او ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ!‬
‫اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه در ﻣﻴﺎن ﭼﻴﻨﻴﺎن و ﻣﺼﺮﻳﺎن وﻣﺎﻧﻨﺪ آﻧﻬﺎ‬

‫‪462‬‬
 ‫در ﻛﺘﺎب ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ) ﮔﺮدآوري ﻳﻜﻲ از دوﺳﺘﺎن ﺻﺎدق ﻫﺪاﻳﺖ ( در ﺻﻔﺤﻪ ‪ 47‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫ﻗﺴﻤﺖ اﻋﻈﻢ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺘﻦ ﻫﺎي ﭘﻬﻠﻮي »ﺻﺎدق « در ﺑﺎره ﻇﻬﻮر و ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر اﺳﺖ و اﮔﺮ روﻳﻬﻤﺮﻓﺘﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺘﻮن‬
‫ﭘﻬﻠﻮي ﺻﺎدق ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﺋﻴﻢ ﺗﻤﺎﻣﺎ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺬﻫﺒﻲ دارد‪.‬‬
‫ﻣﻮﺿﻮع ﻇﻬﻮر و ﻋﻼﺋﻢ ﻇﻬﻮر ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن واﺟﺪ اﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ اﺳﺖ ‪ ....‬ﺑﻪ ﻗﻮل‬
‫ﺻﺎدق ‪ :‬ﺻﺮ ف ﻧﻈﺮ از ﻋﻘﻴﺪه و اﻳﻤﺎن ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ارزو را ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ دﻫﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺮد ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺸﺮﻳﺖ و‬
‫ﻃﺎﻟﺐ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻌﻨﻮي آن وﻗﺘﻲ ﻛﻪ از ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪ ﻣﻲ ﺷﻮد و ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﺮﻗﻴﺎت ﻓﻜﺮي وﻋﻠﻤﻲ ﺷﮕﻔﺖ‬
‫اﻧﮕﻴﺰﺑﺎزﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﻏﺎﻓﻞ وﺑﻴﺨﺒﺮ‪،‬روزﺑﻪ روز‪ ،‬ﺧﻮدراﺑﻪ ﺳﻮي ﻓﺴﺎدوﺗﺒﺎﻫﻲ ﻣﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪ ‪ ،‬وﺑﻴﺸﺘﺮازﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ‬
‫دوري ﻣﻲ ﺟﻮﻳﺪ ‪ ،‬وﺑﻴﺸﺘﺮازاواﻣﺮاوﺳﺮﭘﻴﭽﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﻪ ﻓﻄﺮت ذاﺗﻲ ﺧﻮد ﻣﺘﻮﺟﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺰرگ ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫وازاوﺑﺮاي رﻓﻊ ﻇﻠﻢ وﻓﺴﺎد ﻳﺎري ﻣﻲ ﺟﻮﻳﺪ !‪.‬‬

‫ازاﻳﻦ رودرﻫﻤﻪ ﻗﺮون واﻋﺼﺎرآرزوي ﻳﻚ ﻣﺼﻠﺢ ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎﻧﻲ دردﻟﻬﺎي ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ واﻳﻦ آرزوﻧﻪ‬
‫ﺗﻨﻬﺎ درﻣﻴﺎن ﭘﻴﺮوان ﻣﺬاﻫﺐ ﺑﺰرگ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ زردﺷﺘﻲ وﻳﻬﻮدي وﻣﺴﻴﺤﻲ وﻣﺴﻠﻤﺎن ﺳﺎﺑﻘﻪ دارد ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﺛﺎرآن رادرﻛﺘﺎﺑﻬﺎي‬
‫ﻗﺪﻳﻢ ﭼﻴﻨﻴﺎن ‪ ،‬ودرﻋﻘﺎﻳﺪﻫﻨﺪﻳﺎن ‪ ،‬ودرﺑﻴﻦ اﻫﺎﻟﻲ اﺳﻜﺎﻧﺪﻳﻨﺎوي وﺣﺘﻲ درﻣﻴﺎن ﻣﺼﺮﻳﺎن ﻗﺪﻳﻢ ‪ ،‬وﺑﻮﻣﻴﺎن وﺣﺘﻲ ﻣﻜﺰﻳﻚ ‪،‬‬
‫وﻧﻈﺎﻳﺮآﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰﻣﻲ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬
‫«‬
‫ﺷﻌﺎع اﻳﻦ ﻓﻜﺮدرﻣﻴﺎن ﻏﺮﺑﻴﻬﺎ‬

‫ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ ﻇﻬﻮرﻳﻚ رﻫﺎﺋﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرگ وﺑﺮﭼﻴﺪه ﺷﺪن ﺑﺴﺎط ﻇﻠﻢ وﺳﺘﻢ ازﻣﻴﺎن اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ‪ ،‬وﺣﻜﻮﻣﺖ ﺣﻖ وﻋﺪاﻟﺖ‬
‫ﻣﻨﺤﺼﺮﺑﻪ ﺷﺮﻗﻴﻬﺎ وﻣﺬاﻫﺐ ﺷﺮﻗﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ اﻋﺘﻘﺎدﻋﻤﻮﻣﻲ وﺟﻬﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺮه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ آن درﻋﻘﺎﻳﺪ‬
‫اﻗﻮام ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬وﻫﻤﻪ روﺷﻨﮕﺮاﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎدﻛﻬﻦ رﻳﺸﻪ اي درﻓﻄﺮت وﻧﻬﺎداﻧﺴﺎﻧﻲ ؛‬
‫ودردﻋﻮت ﻫﻤﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ‪ ،‬داﺷﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫درﻛﺘﺎب » دﻳﺒﺎ ﭼﻪ اي ﺑﺮرﻫﺒﺮي « ﺿﻤﻦ ﺑﻴﺎن وﺟﻮداﻧﺘﻈﺎرﻇﻬﻮرﻳﻚ ﻣﻨﺠﻲ ﺑﺰرگ درﻣﻴﺎن اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﺮﺑﻲ ‪ ،‬وﺑﻬﺮه‬
‫ﺑﺮداري ﭘﺎره اي ازاﻓﺮاد ازﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺘﻈﺎرﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ ،‬ﻧﺎم ﭘﻨﺞ ﻧﻔﺮازﻣﺪﻋﻴﺎن راﻛﻪ ازاﻧﮕﻠﺴﺘﺎن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬
‫ﺟﻴﻤﺰﻧﺎﻳﻠﻮروﻳﻮﺣﻨﺎﺳﻮﺛﻜﺎت ورﻳﭽﺎردﺑﺮادرز وﺟﺎن ﻧﻴﻜﻮﻟﺰﺗﺎم وﻫﻨﺮي ﺟﻴﻤﺰﭘﺮﻧﺲ راذﻛﺮﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬وازﺑﺮﻧﺎردﺑﺎرﺑﺮﺟﺎﻣﻌﻪ‬
‫ﺷﻨﺎس آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ دررﺳﺎﻟﻪ » ﻧﻬﻀﺖ ﻣﻨﺠﻲ ﮔﺮي « وﺟﻮد ﭼﻨﻴﻦ اﻋﺘﻘﺎدي را‪ ،‬ﺣﺘﻲ درﻣﻴﺎن ﺳﺮخ ﭘﻮﺳﺘﺎن آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ﻧﻘﻞ‬
‫ﻛﺮده ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬

‫‪463‬‬
‫درﻣﻴﺎن ﻗﺒﺎﺋﻞ ﺳﺮخ ﭘﻮﺳﺖ آﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻲ ‪ ...‬اﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه ﺷﺎﻳﻊ اﺳﺖ ﻛﻪ روزي ﮔﺮدﺳﺮخ ﭘﻮﺳﺘﺎن ﻇﻬﻮرﺧﻮاﻫﺪﻛﺮد وآﻧﻬﺎ راﺑﻪ‬
‫ﺑﻬﺸﺖ زﻣﻴﻦ رﻫﻨﻤﻮن ﺧﻮاﻫﺪﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ ازﺳﺎل ‪ 1890‬ﺑﺎﻟﻎ ﺑﺮﺑﻴﺴﺖ ﻧﻮع ازاﻳﻦ ﻧﻬﻀﺖ ﻫﺎ درﺗﺎرﻳﺦ آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺿﺒﻂ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ .‬درﺑﺤﺜﻲ ﻛﻪ ازﻛﺘﺎب »‬
‫ﻋﻼﺋﻢ اﻟﻈﻬﻮر« ﺳﺎﺑﻘﺎ آوردﻳﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ‪ » :‬آﺛﺎراﻳﻦ ﻋﻘﻴﺪه رادرﻣﻴﺎن اﻫﺎﻟﻲ اﺳﻜﺎﻧﺪﻳﻨﺎوي وﺑﻮﻣﻴﺎن ﻣﻜﺰﻳﻚ‬
‫وﻧﻈﺎﻳﺮآﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰﻣﻲ ﺗﻮان ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬

‫ازﻣﺠﻤﻮع آﻧﭽﻪ ﮔﻔﺘﻴﻢ ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎرﺟﻨﺒﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﻧﺪارد ‪ ،‬اﻧﺘﻈﺎري اﺳﺖ ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮوﮔﺴﺘﺮده‬
‫ودرﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﻲ ‪ ،‬وﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺷﺎﻫﺪي اﺳﺖ ﺑﺮﻓﻄﺮي ﺑﻮدن اﻳﻦ اﻋﺘﻘﺎد‬

‫اﻳﻤﺎن وﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻓﻄﺮي ﻛﻪ ﻋﻘﻞ وﺧﺮدﻧﻴﺰﭘﺸﺘﻴﺒﺎن آن اﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺑﺮﻫﺎي ﺗﻴﺮه وﺗﺎرﻳﺄس وﺑﺪﺑﻴﻨﻲ را‬
‫ازآﺳﻤﺎن روح اﻧﺴﺎن دورﺳﺎﺧﺘﻪ ‪ ،‬واوراﺑﺮاي آﻳﻨﺪه روﺷﻨﻲ ﺑﺴﻴﺞ وآﻣﺎده ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﻴﺮوﻫﺎ را آﻣﺎده ﺗﺮ‪ ،‬اﻓﻜﺎرراﺑﻴﺪارﺗﺮ‪،‬‬
‫آﻣﺎدﮔﻴﻬﺎ را اﻓﺰوﻧﺘﺮ‪ ،‬اﻧﻘﻼﺑﻬﺎ راﺳﺮﻳﻌﺘﺮ‪ ،‬ﻋﺸﻘﻬﺎ را آﺗﺸﻴﻨﺘﺮوراه راﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ‬
‫ﻫﻤﻮارﺗﺮﻣﻲ ﺳﺎزد‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫درﻣﻮردﺷﺒﺎﻫﺖ ﻧﻴﺰﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺗﻨﻬﺎﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ازاﻧﺒﻴﺎواوﻟﻴﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻫﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ آن‬
‫ﺑﺰرﮔﻮاران داراﺑﻮده اﻧﺪ ازﻋﻠﻢ ‪ ،‬ﻗﺪرت ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰه وﻏﻴﺮه ﻫﻤﮕﻲ درﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮدراﺧﺘﻴﺎرﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت آدم )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪﻣﺘﻌﺎل ﺣﻀﺮت آدم راﺧﻠﻴﻔﺔ ﺧﻮددرﺗﻤﺎم زﻣﻴﻦ ﻗﺮاردادودرﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ درﺑﺎرة اوﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» اﻧﻲ ﺟﺎﻋﻞ ﻓﻲ اﻻرض ﺧﻠﻴﻔﻪ «‬
‫» ﻣﻦ درزﻣﻴﻦ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﮔﻤﺎﺷﺖ ‪« .‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن راﻧﻴﺰﺧﻠﻴﻔﺔ ﺧﻮددرروي زﻣﻴﻦ ﻗﺮارﺧﻮاﻫﻨﺪ داد ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ درﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» وﻋﺪاﷲ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮاﻣﻨﻜﻢ وﻋﻤﻠﻮا اﻟﺼﺎﻟﺤﺎت ﻟﻴﺴﺘﺨﻠﻔﻨﻬﻢ ﻓﻲ اﻻرض «‬
‫» ﺧﺪاﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ازﺷﻤﺎﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده وﻛﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻛﺮده اﻧﺪ ‪ ،‬وﻋﺪه داده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻤﺎ” آﻧﺎن رادراﻳﻦ ﺳﺮزﻣﻴﻦ‬
‫ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ )ﺧﻮد( ﻗﺮاردﻫﺪ ‪«.‬‬

‫‪464‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬اوﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪاﺳﺖ وﻫﻨﮕﺎم ﻇﻬﻮرش درﻣﻜﺔ ﻣﻌﻈﻤﻪ دﺳﺖ ﺑﺮﺻﻮرت ﻣﻲ‬
‫ﻛﺸﺪوﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫» اﻟﺤﻤﺪﷲ اﻟﺬي ﺻﺮﻗﻨﺎوﻋﺪه ‪ ،‬واورﺛﻨﺎاﻻرض ﻧﺘﺒﻮا ﻣﻦ اﻟﺠﻨﻪ ﺣﻴﺚ ﻧﺸﺎء ‪ ،‬ﻓﻨﻌﻢ اﺟﺮاﻟﻌﺎﻣﻠﻴﻦ «‬
‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺣﻤﺪﻣﺨﺼﻮص ﺧﺪاوﻧﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ وﻋﺪه اش رادرﺣﻖ ﻣﺎﺗﺤﻘﻖ ﺑﺨﺸﻴﺪ وﻣﺎراوارث زﻣﻴﻦ ﮔﺮداﻧﻴﺪ ‪ ،‬از)ﺑﻬﺸﺖ (‬
‫ﻫﺮﻛﺠﺎﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﻣﺴﻜﻦ ﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻴﻢ ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺎداش ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﭼﻘﺪرﻧﻴﻜﻮﺳﺖ ‪«.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻧﻮح )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ازاﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮﺻﺎدق واﻣﺎم ﻫﺎدي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻧﻮح ‪ 2500‬ﺳﺎل ﻋﻤﺮﻛﺮد ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‬
‫اوراﺷﻴﺦ اﻻﻧﺒﻴﺎء ﻣﻲ ﻧﺎﻣﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﻨﺎﺑﻪ رواﻳﺎت ﻣﺬﻛﻮردرﻧﻴﻤﺔ ﺷﻌﺒﺎن ﺳﺎل ‪ 255‬ﻫـ ‪ .‬ق ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪ و اﻛﻨﻮن ﻋﻤﺮﺷﺮﻳﻒ‬
‫اﻳﺸﺎن ‪ 1164‬ﺳﺎل ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ واوﻧﻴﺰﺷﻴﺦ اﻻوﺻﻴﺎء ﻧﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻫﻮد )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬
‫رواﻳﺖ ﺷﺪه ﺧﺪاوﻧﺪ اﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﻫﻮدراﺑﺎﺑﺎد ﻋﻘﻴﻢ ﻫﻼك ﻛﺮد ‪.‬‬
‫» ﻓﻲ ﻋﺎداذ ارﺳﻠﻨﺎ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺮﻳﺢ اﻟﻌﻘﻴﻢ «‬
‫» در)ﻣﺎﺟﺮاي ( ﻋﺎدﭼﻮن ﺑﺮ)ﺳﺮ( آﻧﺎن ﺑﺎدﻣﻬﻠﻚ راﻓﺮﺳﺘﺎدﻳﻢ ‪«.‬‬
‫درﻣﻮردآﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰﭼﻨﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪﺑﻪ وﺟﻮداوﺟﻤﻌﻲ ازﻛﺎﻓﺮان راﺑﺎﺑﺎد ﺳﻴﺎﻫﻲ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫رواﻳﺖ اﺳﺖ دوران ﺣﻤﻞ ووﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰﺣﻤﻞ ووﻻدﺗﺶ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ دوﻏﻴﺒﺖ داﺷﺖ ‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻫﻢ داراي دوﻏﻴﺒﺖ اﺳﺖ ‪ .‬ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ازﻣﺮدم زﻣﺎن ﺧﻮدﻋﺰﻟﺖ ﮔﺰﻳﺪ‬
‫‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻧﻴﺰازﻣﺮدم دوري ﻣﻲ ﺟﻮﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ درآﺗﺶ اﻓﻜﻨﺪه ﺷﺪ ‪ ،‬ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ ﺑﺮاﻳﺶ ﺟﺎﻣﻪ اي ازﺑﻬﺸﺖ آورده وﺧﺪاوﻧﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ را‬
‫ازآﺗﺶ ﻧﺠﺎت داد ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ درﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ﻗﻠﻨﺎﻳﺎﻧﺎرﻛﻮﻧﻲ ﺑﺮدا” وﺳﻼﻣﺎ” ﻋﻠﻲ اﺑﺮاﻫﻴﻢ «‬
‫» ﮔﻔﺘﻴﻢ ‪ :‬اي آﺗﺶ ﺑﺮاي اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺳﺮدوﺑﻲ آﺳﻴﺐ ﺑﺎش ‪«.‬‬

‫‪465‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪﻫﻤﺎن ﺟﺎﻣﻪ راﺧﻮاﻫﺪ ﭘﻮﺷﻴﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( دراﻳﻦ ﺑﺎره ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻗﺎﺋﻢ ﺧﺮوج ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ ازاﺻﻔﻬﺎن ﻧﺰدآن ﺣﻀﺮت ﻣﻲ آﻳﺪ وﻣﻌﺠﺰة ﺣﻀﺮت اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ اﻟﺮﺣﻤﺎن‬
‫راﺗﻘﺎﺿﺎﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ آن ﺟﻨﺎب دﺳﺘﻮرﻣﻲ دﻫﺪﻛﻪ آﺗﺶ ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﺮاﻓﺮوزﻧﺪ واﻳﻦ آﻳﻪ راﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ‪:‬‬
‫» ﻓﺴﺒﺤﺎن اﻟﺬي ﺑﻴﺪه ﻣﻠﻜﻮت ﻛﻞ ﺷﻲ ء واﻟﻴﻪ ﺗﺮﺟﻌﻮن «‬
‫» ﭘﺲ ﭘﺎك وﻣﻨﺰه ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻠﻚ وﻣﻠﻜﻮت ﻫﺮﻣﻮﺟﻮدﺑﻪ دﺳﺖ ﻗﺪرت اووﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺷﻤﺎﻫﻤﺔ ﺧﻼﻳﻖ ﺑﻪ ﺳﻮي اوﺳﺖ ‪«.‬‬
‫ﺳﭙﺲ آن ﺣﻀﺮت داﺧﻞ آﺗﺶ ﻣﻲ ﺷﻮد وﺑﻪ ﺳﻼﻣﺖ ازآن ﺑﻴﺮون ﻣﻲ آﻳﺪ ‪ ،‬آن ﻣﺮد اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰه رااﻧﻜﺎرﻛﺮده وﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‬
‫ﻣﻲ دﻫﺪ وآﺗﺶ اوراﻣﻲ ﮔﻴﺮد وﻣﻲ ﺳﻮزاﻧﺪ ‪،‬‬ ‫‪ :‬اﻳﻦ ﺳﺤﺮاﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﺲ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ آﺗﺶ دﺳﺘﻮرﮔﺮﻓﺘﻦ اورا‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬اﻳﻦ ﺟﺰاي ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن وﺣﺠﺖ اﻟﺮﺣﻤﺎن رااﻧﻜﺎرﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻟﻮط )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﺑﺮاي ﻳﺎري ﺣﻀﺮت ﻟﻮط آﻣﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫» ﻗﺎﻟﻮا ﻳﺎﻟﻮط اﻧﺎ رﺳﻞ رﺑﻚ ﻟﻦ ﻳﺼﻠﻮا اﻟﻴﻚ «‬
‫» ﮔﻔﺘﻨﺪ اي ﻟﻮط ! ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻣﺎﻓﺮﺳﺘﺎدﮔﺎن ﭘﺮودﮔﺎرت ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰدﺳﺖ آزارآﻧﺎن ﺑﻪ ﺗﻮﻧﻤﻲ رﺳﺪ ‪«.‬‬
‫ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻧﻴﺰﺑﺮاي ﻳﺎري ﺑﻪ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻓﺮودﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻧﺮﺟﺲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻟﺪ ﻣﻮﻟﻮد ‪ ،‬ﻧﻮردرﺧﺸﻨﺪه اي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدﻛﻪ ازآن ﺣﻀﺮت آﺷﻜﺎرﺷﺪه وﺗﺎ اﻓﻖ‬
‫آﺳﻤﺎن ﭘﺮﻛﺸﻴﺪه وآﻧﮕﺎه ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﺳﻔﻴﺪي رادﻳﺪﻛﻪ ازآﺳﻤﺎن ﻓﺮودﻣﻲ آﻳﻨﺪ وﺑﺎل ﻫﺎي ﺧﻮدراﺑﺮﺳﺮوﺻﻮرت وﺑﺪن آن‬
‫ﺑﺰرﮔﻮارﻣﻲ ﻛﺸﻨﺪ وﺳﭙﺲ ﭘﺮوازﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬وﻗﺘﻲ آن ﺑﺎﻧﻮي ﻣﻜﺮﻣﻪ ازﺣﻀﺮت اﺑﻮﻣﺤﻤﺪ ) اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم((‬
‫درﻣﻮردﻣﺸﺎﻫﺪة ﺧﻮدﺳﺆال ﻛﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﺑﺘﺪاﺗﺒﻤﺴﻲ ﻛﺮده وﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫» اﻳﻦ ﻫﺎﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﻓﺮودآﻣﺪه اﻧﺪ ﺗﺎﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻮﻟﻮد ﺗﺒﺮﻳﻚ ﮔﻮﻳﻨﺪ واﻳﻦ ﻫﺎﻳﺎران اوﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮدﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺮوج‬
‫ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪«.‬‬
‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻳﻮﺳﻒ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺣﻀﺮت ﻳﻮﺳﻒ زﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ اﻫﻞ زﻣﺎن ﺧﻮدﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰزﻳﺒﺎﺗﺮﻳﻦ اﻫﻞ زﻣﺎن ﺧﻮداﺳﺖ ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪاﻣﺮﺣﻀﺮت ﻳﻮﺳﻒ‬
‫رادرﻳﻚ ﺷﺐ اﺻﻼح ﻓﺮﻣﻮدﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎه ﻣﺼﺮﺷﺪ ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰاﻣﺮآﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن رادرﻳﻚ ﺷﺐ اﺻﻼح ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫درآن ﺷﺐ ﻳﺎران آن ﺣﻀﺮت ازدورﺗﺮﻳﻦ ﻧﻘﺎط ﺟﻬﺎن ﺑﻪ دوراوﺟﻤﻊ ﺷﺪه وآن ﺣﻀﺮت ﺑﺮﺟﻬﺎن ﺳﻠﻄﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ ‪.‬‬

‫‪466‬‬
 ‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪﻣﺘﻌﺎل ﻋﻤﺮﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮراﻃﻮﻻﻧﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪ ،‬آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰﻋﻤﺮش ﻃﻮﻻﻧﻲ اﺳﺖ وﺣﻜﻤﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ‬
‫ﻋﻤﺮﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪه دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮﻃﻮل ﻋﻤﺮآن ﺑﺰرﮔﻮاراﺳﺖ ‪.‬‬
‫» اﻣﺎﺑﻨﺪة ﺻﺎﻟﺢ ‪،‬ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮﻛﻪ ﺧﺪاي ﺗﺒﺎرك وﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اوﻋﻤﺮﻃﻮﻻﻧﻲ داده اﺳﺖ ‪،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ درآﻳﻨﺪه‬
‫ﺑﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﻮد ‪ ،‬ﻳﺎﻛﺘﺎب ﺑﺮاوﻧﺎزل ﮔﺮدد ‪ ،‬ﻳﺎﺷﺮﻳﻌﺘﻲ ﺑﺮاي اوﺗﺸﺮﻳﻊ ﺷﻮد ﺗﺎﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ آن ادﻳﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ‬
‫ﻧﺴﺦ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﻳﺎرﻫﺒﺮي اﻣﺘﻲ ﺑﻪ اواﻋﻄﺎﺷﻮد واﻃﺎﻋﺘﺶ واﺟﺐ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ درﻋﻠﻢ ازﻟﻲ ﺧﺪاي‬
‫ﺗﺒﺎرك وﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﻘﺪرﺑﻮدﻛﻪ ﻋﻤﺮﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎدرزﻣﺎﻧﺎ ﻏﻴﺒﺖ ﺑﺴﻴﺎرﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ وﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري ازﻣﺮدﻣﺎن ‪ ،‬اﻳﻦ‬
‫ﻋﻤﺮﺑﺴﻴﺎرﻃﻮﻻﻧﻲ را اﻧﻜﺎرﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺶ اوراﻋﻤﺮﺑﺴﻴﺎرﻃﻮﻻﻧﻲ داد ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ دﻳﮕﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﻠﻜﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﻋﻤﺮﻃﻮﻻﻧﻲ اوﺑﻪ ﻋﻤﺮﻃﻮﻻﻧﻲ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ اﺳﺘﺪﻻل ﮔﺮدد وﺑﺪﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﺠﺖ ﺑﺮدﺷﻤﻨﺎن‬
‫ﻟﺠﻮج ﺗﻤﺎم ﺷﻮد ﺗﺎﻣﺮدﻣﺎن رادرﭘﻴﺸﮕﺎه ﺧﺪاﺣﺠﺘﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ‪«.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ازاﻣﺎم رﺿﺎ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪ » :‬ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮازآب ﺣﻴﺎت آﺷﺎﻣﻴﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ اوزﻧﺪه اﺳﺖ‬
‫وﻧﻤﻲ ﻣﻴﺮدﺗﺎدرﺻﻮردﻣﻴﺪه ﺷﻮد ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اوﻧﺰد ﻣﺎﻣﻲ آﻳﺪوﺑﺮﻣﺎﺳﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺻﺪاﻳﺶ ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد وﻟﻲ ﺧﻮدش دﻳﺪه‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد واوﻫﺮﺟﺎﻛﻪ ﻧﺎﻣﺶ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻳﺪ ﺣﺎﺿﺮﻣﻲ ﺷﻮد ‪،‬ﭘﺲ ﻫﺮﻛﻪ ازﺷﻤﺎ اوراﻳﺎدﻛﺮدﺑﺮاوﺳﻼم ﻛﻨﺪ ‪،‬اوﻫﺮﺳﺎل‬
‫درﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ ﺣﺎﺿﺮاﺳﺖ ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻣﻨﺎﺳﻚ را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﺪ ودرﻋﺮﻓﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮدﻋﺎي ﻣﺆﻣﻨﺎن آﻣﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‬
‫‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ وﺣﺸﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎرادرﻫﻨﮕﺎم ﻏﻴﺒﺘﺶ ﺑﻪ اوﺑﻪ اﻧﺲ ﻣﺒﺪل ﻣﻲ ﺳﺎزد وﺗﻨﻬﺎ ﻳﻴﺶ راﺑﺎ اوﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ « ‪.‬‬
‫» ﻧﺎم ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ‪ ،‬ﺑﻠﻴﺎﺳﺖ ﻋﻠﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻀﺮﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﭼﻮب ﺧﺸﻜﻲ ﻧﻤﻲ ﻧﺸﺴﺖ ﻣﮕﺮاﻳﻦ‬
‫ﻛﻪ ﺳﺒﺰﻣﻲ ﺷﺪ وﻧﻴﺰﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻫﺮﮔﺎه ﻧﻤﺎزﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺖ اﻃﺮاﻓﺶ ﺳﺒﺰﻣﻲ ﺷﺪ وﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ‪ :‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ اودرﺳﺮزﻣﻴﻦ‬
‫ﺳﻔﻴﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎره ﺗﻜﺎن ﺧﻮرده وﺳﺒﺰﺷﺪ ‪«.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رواﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ » :‬ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰازﻫﺮﺳﺮزﻣﻴﻨﻲ ﺑﮕﺬرد ﺳﺒﺰوﭘﺮﮔﻴﺎه ﻣﻲ ﺷﻮد وآب ازآﻧﺠﺎ ﻣﻲ ﺟﻮﺷﺪ‬
‫وﭼﻮن ازآﻧﺠﺎ ﺑﺮود آب ﻫﻢ ﻓﺮوﻣﻲ رود وزﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮدﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد ‪«.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺷﻌﻴﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺣﻀﺮت ﺷﻌﻴﺐ درﻣﻴﺎن ﻗﻮم ﺧﻮدﮔﻘﺖ ‪:‬‬
‫» ﺑﻘﻴﻪ اﷲ ﺧﻴﺮﻟﻜﻢ ان ﻛﻨﺘﻢ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ «‬
‫» اﮔﺮﻣﺆﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪة ) ﺣﻼل ( ﺧﺪاﺑﺮاي ﺷﻤﺎﺑﻬﺘﺮاﺳﺖ ‪«.‬‬

‫‪467‬‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺧﺮوج ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﻌﺒﻪ ﺗﻜﻴﻪ ﻣﻲ زﻧﺪ و‪ 313‬ﻳﺎرﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻜﺶ ﺣﺎﺿﺮﺣﺎﺿﺮﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ‬
‫ازاوﻟﻴﻦ ﺳﺨﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﻲ آورداﻳﻦ آﻳﻪ اﺳﺖ » ﺑﻘﻴﻪ اﷲ ﺧﻴﺮﻟﻜﻢ ان ﻛﻨﺘﻢ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ « » ﻣﻦ ﺑﻘﻴﻪ اﷲ درزﻣﻴﻦ وﺧﻠﻴﻔﺔ‬
‫ﺧﺪا وﺣﺠﺖ اوﺑﺮﺷﻤﺎﻫﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻴﺞ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاوﺳﻼم ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻣﮕﺮاﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ » :‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ‬
‫ﻳﺎﺑﻘﻴﻪ اﷲ ﻓﻲ ارﺿﻪ ‪«.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ رواﻳﺖ اﺳﺖ ‪ :‬ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﻀﺮت ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻪ آﺗﺶ اﺑﺮي ﺳﻮﺧﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮآﻧﺎن ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪه ﺑﻮد ‪ .‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫» ﻓﻜﺬﺑﻮه ﻓﺎﺧﺬﻫﻢ ﻋﺬاب ﻳﻮم اﻟﻈﻠﻪ اﻧﻪ ﻛﺎن ﻋﺬاب ﻳﻮم ﻋﻈﻴﻢ «‬
‫» ﺑﺎزاوراﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ وﺑﻪ ﻋﺬاب ﺳﺨﺖ روزﺳﺎﻳﺒﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎرﺷﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﺬاب آن روزﺑﺴﻴﺎردﺷﻮارﺑﻮد ‪«.‬‬
‫درﻋﺼﺮﻇﻬﻮرﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰﺗﻤﺎم ﺑﺖ ﻫﺎوﻣﻌﺒﻮدﻫﺎي ﻏﻴﺮﺧﺪاﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫دررواﻳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ دوران ﺣﻤﻞ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﻣﺨﻔﻲ ﺑﻮدووﻻدﺗﺶ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬دوران ﺣﻤﻞ‬
‫ووﻻدت آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ دوﻏﻴﺒﺖ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ ازدﻳﮕﺮي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺗﺮﺑﻮد ‪ ،‬ﻏﻴﺒﺖ اول ازﻣﺼﺮﺑﻮد ﻛﻪ ‪ 28‬ﺳﺎل ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ ‪،‬‬
‫ﻏﻴﺒﺖ دوم ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻴﻘﺎت ﭘﺮوردﮔﺎرش رﻓﺖ ‪ ،‬ﭼﻬﻞ روزﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‬
‫‪:‬‬
‫» واﻋﺪﻧﺎﻣﻮﺳﻲ ﺛﻼﺛﻴﻦ ﻟﻴﻠﻪ واﺗﻤﻤﻨﺎﻫﺎ ﺑﻌﺸﺮﻓﺘﻢ ﻣﻴﻘﺎت رﺑﻪ ارﺑﻌﻴﻦ ﻟﻴﻠﻪ «‬
‫» ﺑﺎﻣﻮﺳﻲ ‪ ،‬ﺳﻲ ﺷﺐ وﻋﺪه ﮔﺬاﺷﺘﻴﻢ وآن راﺑﺎده ﺷﺐ دﻳﮕﺮﺗﻤﺎم ﻛﺮدﻳﻢ ﺗﺎ آن ﻛﻪ وﻗﺖ ﻣﻌﻴﻦ ﭘﺮوردﮔﺎرش‬
‫درﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﺑﻪ ﺳﺮآﻣﺪه ‪«.‬‬
‫اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰدوﻏﻴﺒﺖ دارد ‪ ،‬ﻏﻴﺒﺖ ﺻﻐﺮي وﻏﻴﺒﺖ ﻛﺒﺮي ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ وﻗﺘﻲ ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻗﻮﻣﺶ درﻣﻨﺘﻬﺎي رﻧﺞ ‪ ،‬ﻣﺸﻘﺖ وذﻟﺖ واﻗﻊ ﺷﺪﻧﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ دﺷﻤﻨﺎﻧﺸﺎن ﭘﺴﺮان آﻧﺎن راﻣﻲ‬
‫ﻛﺸﺘﻨﺪ وزﻧﺎﻧﺸﺎن رازﻧﺪه ﻣﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﺷﻴﻌﻴﺎن ودوﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰدرزﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ آن ﺣﻀﺮت درﻧﻬﺎﻳﺖ ﺳﺨﺘﻲ‬
‫وﻓﺸﺎروذﻟﺖ ﻣﻲ اﻓﺘﻨﺪ ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺳﺨﺘﻲ ﻫﺎ وﻣﺸﻜﻼت ﺑﺮاي آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺘﺤﺎن ﺷﻮﻧﺪ ﺗﺎﺑﻴﻦ ﺧﻮب ﻫﺎوﺑﺪﻫﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﺘﺪ‬
‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ درﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ﻟﻴﻤﺤﺺ اﷲ اﻟﺬﻳﻦ آﻣﻨﻮوﻳﻤﺤﻖ اﻟﻜﺎﻓﺮﻳﻦ «‬
‫» ﺗﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ راﻛﻪ اﻳﻤﺎن آورده اﻧﺪ ﺧﺎﻟﺺ ﮔﺮداﻧﺪ وﻛﺎﻓﺮان را ) ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ( ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎزد‪«.‬‬

‫‪468‬‬
 ‫ﺣﺪﻳﺜﻲ دراﻳﻦ ﺑﺎره ازﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رواﻳﺖ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫» ﺑﺮﺷﻴﻌﻴﺎن روزي ﻣﻲ ﮔﺬردﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺰﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﺮدرﻧﺪه ﻧﺪاﻧﺪ روي ﻛﺪام ﻳﻚ ازآﻧﺎن دﺳﺖ ﺑﮕﺬارد ‪ ،‬ﻋﺰت آﻧﺎن‬
‫ازدﺳﺖ رﻓﺘﻪ واﺣﺘﺮاﻣﻲ ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﻧﻤﺎﻧﺪه وﺗﻜﻴﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪«.‬‬
‫درواﻗﻊ اﻳﻦ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ازآن ﻣﺮدﻣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ازﻣﺴﺆوﻟﻴﺖ ﺧﻮدﺳﺮﺑﺎززده وﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎت ﺑﻲ ﺗﻔﺎوت وﺑﻲ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﻨﺪ ودرﻋﺼﺮﺣﺎﺿﺮﺑﺴﻴﺎري ازاﻓﺮاددراﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ وﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ اﻳﻦ ﻧﻮع اﻓﺮاد راﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮارداده وﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫»ﻇﻬﺮ اﻟﻔﺴﺎد ﻓﻲ اﻟﺒﺮ واﻟﺒﺤﺮ ﺑﻤﺎ ﻛﺴﺒﺖ اﻳﺪي اﻟﻨﺎس ﻟﻴﺬﻳﻘﻬﻢ ﺑﻌﺾ اﻟﺬي ﻋﻤﻠﻮ ﻟﻌﻠﻬﻢ ﻳﺮﺟﻌﻮن «‬
‫» اﻳﻦ دﺳﺘﺎورد ﺧﻮد ﻣﺮدم ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻇﻬﻮر ﻓﺴﺎد در ﺧﺸﻜﻲ و درﻳﺎ ﺷﺪ ﺗﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺧﻲ از ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را‬
‫ﺑﭽﺸﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻪ ) از راﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ روﻧﺪ (ﺑﺎز ﮔﺮدﻧﺪ ‪«.‬‬
‫در ﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ اﻓﺮاد ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد آﻳﻨﺪ و در ﻣﻮرد ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺣﺴﺎس ﺑﻮده و از ﺧﺪاي ﻣﻨﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻓﺮج‬
‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻓﺮج و ﮔﺸﺎﻳﺶ در ﺗﻤﺎﻣﻲ اﻣﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﺎن ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫»ان اﷲ ﻻ ﻳﻐﻴﺮ ﻣﺎ ﺑﻘﻮم ﺣﺘﻲ ﻳﻐﻴﺮوا ﻣﺎ ﺑﺎﻧﻔﺴﻬﻢ «‬
‫» ﻫﻤﺎﻧﺎ ‪ ،‬ﻣﺎدام ﻛﻪ ﻣﺮدﻣﻲ ﺧﻮد ‪ ،‬ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ را دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا در وﺿﻊ آﻧﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮي اﻳﺠﺎد ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪«.‬‬
‫در ﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ ،‬ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺤﻮل در ﻋﻤﻠﻜﺮدﻫﺎي ﻣﻨﻔﻲ و ﻣﺜﺒﺖ ﻫﺮ دو ﺑﻪ ﺧﻮد اﻓﺮاد ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد و ﭘﻴﺎﻣﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ذره اي‬
‫ﻋﻤﻞ ﻧﻴﻚ و ﻋﻤﻞ ﺷﺮ در ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ اﻓﺮاد دﺧﺎﻟﺖ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ دارد و ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮاد را ﻃﺒﻖ اﻋﻤﺎﻟﺸﺎن ﻏﺰت‬
‫واﻗﺘﺪار ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ و ﻳﺎ آﻧﺎن را ﺧﻮار و ذﻟﻴﻞ ﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ »وﺗﻌﺰﻣﻦ ﺗﺸﺎء و ﺗﺬل ﻣﻦ ﺗﺸﺎء‬
‫« ﺑﺎﺷﺪ در ﺳﺎﻳﻪ ﺗﻘﻮي واﻋﻤﺎل ﻧﻴﻚ ﻋﺰت و ﺷﺮف اﺑﺪي از آن ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺎ ﮔﺮدد ﻛﻪ ﻓﺮﺟﺎم اﻧﺴﺎن و ﺳﺮاﻧﺠﺎم آﻓﺮﻳﻨﺶ ‪،‬‬
‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪاﺳﺖ » ان اﻟﻲ رﺑﻚ اﻟﻤﻨﺘﻬﻲ «‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل درﺑﺎره ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫»وﻟﻘﺪ اﺗﻴﻨﺎ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﻜﺘﺎب ﻓﺎﺧﺘﻠﻒ ﻓﻴﻪ «‬
‫» ﻣﺎﺑﻪ ﻣﻮﺳﻲ ﻛﺘﺎب رادادﻳﻢ ﭘﺲ درآن اﺧﺘﻼف ﺷﺪ ‪«.‬‬
‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪ :‬اﻳﻦ اﻣﺖ در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ اﺳﺖ اﺧﺘﻼف ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﺗﺎ‬
‫ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم آن را ﻣﻨﻜﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي آﻧﺎن راﭘﻴﺶ ﻣﻲ ﻛﺸﺪ و ﮔﺮدﻧﺸﺎن را‬
‫ﻣﻲ زﻧﺪ‪.‬‬

‫‪469‬‬
 ‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻳﻮﺷﻊ ))ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم((‬

‫ﭘﺲ از وﻓﺎت ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ‪ ،‬ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن اﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻳﻮﺷﻊ ﺟﻨﮓ ﻛﺮدﻧﺪ ‪ .‬ﻣﻨﺎﻓﻘﺎن اﻣﺖ رﺳﻮل‬
‫اﻛﺮم ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ واﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺟﻨﮓ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻳﻮﺷﻊ ﺑﺎز ﮔﺸﺖ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت‬
‫وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ وﻣﺎه ﺳﺨﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ و آن ﻫﺎ ﺑﻪ او ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت داوود )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺧﻼﻓﺖ زﻣﻴﻦ را ﺑﻪ ﺣﻀﺮت داوود ﺳﭙﺮد و ﺧﻄﺎب ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫» ﻳﺎ داود اﻧﺎ ﺟﻌﻠﻨﺎك ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻓﻲ اﻻرض ﻓﺎﺣﻜﻢ ﺑﻴﻦ اﻟﻨﺎس ﺑﺎﻟﺤﻖ «‬
‫» اي داوود ! ﻣﺎﺗﻮرادرزﻣﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ )وﺟﺎﻧﺸﻴﻦ( ﮔﺮداﻧﻴﺪﻳﻢ ﭘﺲ ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺣﻖ داوري ﻛﻦ ‪«.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﻴﺰآﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن رادرروي زﻣﻴﻦ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻗﺮارداده وﺧﻄﺎب ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪.‬‬
‫» اﻣﻦ ﻳﺠﻴﺐ اﻟﻤﻀﻄﺮاذادﻋﺎه وﻳﻜﺸﻒ اﻟﺴﻮء وﻳﺠﻌﻠﻜﻢ ﺧﻠﻔﺎء واﻻرض ء اﻟﻪ ﻣﻊ اﷲ ﻗﻠﻴﻼ” ﻣﺎ ﺗﺬﻛﺮون ‪«.‬‬
‫» آﻳﺎ آن ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ دﻋﺎي ﺑﻴﭽﺎرﮔﺎن ﻣﻀﻄﺮراﺑﻪ اﺟﺎﺑﺖ ﻣﻲ رﺳﺎﻧﺪ ورﻧﺞ وﻏﻢ واﻧﺪه آﻧﺎن را ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﺳﺎزد‬
‫وﺷﻤﺎﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن راﺟﺎﻧﺸﻴﻨﺎن اﻫﻞ زﻣﻴﻦ ﻗﺮارﻣﻲ دﻫﺪ ؟ آﻳﺎ ﺑﺎوﺟﻮدﺧﺪاي ﻳﻜﺘﺎ ﺧﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺖ )ﻫﺮﮔﺰﻧﻴﺴﺖ( ﻟﻴﻜﻦ اﻧﺪك‬
‫ﻣﺮدﻣﻲ ﻣﺘﺬﻛﺮاﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪«.‬‬

‫ﭘﺮوردﮔﺎرا ! اي ﭘﺎﻳﻨﺪة اﺑﺪي ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﻧﺪك ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺬﻛﺮاﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ واﻻﻫﺴﺘﻨﺪ ازﺗﻮﺧﺪاي ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻣﻲ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﭘﺲ‬
‫ﻛﻲ ﻣﻲ رﺳﺪ آن زﻣﺎن ﻛﻪ رﻧﺞ ﻫﺎ وﻏﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺪ ﺗﺎﻋﺎﻟﻤﻴﺎن ﻃﺒﻖ وﻋﺪة ﺗﻮﺧﺪاي ﺑﺰرگ ازﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﮕﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺪت زﻣﺎن ﻣﺪﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻇﻬﻮرﺳﺮورﺷﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي رادارﻧﺪ واﻳﻦ ﺳﺆال ﻫﺮﻣﻨﺘﻈﺮي‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ راﺳﺖ او ﻛﺠﺎﺳﺖ ؟‬
‫» اﻳﻦ اﻟﻤﻀﻄﺮاﻟﺬي ﻳﺠﺎب اذادﻋﻲ ‪«.‬‬
‫» ﻛﺠﺎﺳﺖ آن ﺟﺎن ﺑﻪ ﻟﺐ رﺳﻴﺪه ازاﺿﻄﺮاري ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ‪ ،‬درﺧﻮاﺳﺘﺶ ﺑﻪ ﻫﺪف اﺟﺎﺑﺖ دررﺳﺪ ‪«.‬‬
‫ﻛﺠﺎﺳﺖ اﻣﻴﺮاﻧﺴﺎن ﻫﺎي رﻧﺠﺪﻳﺪة ﻋﺎﻟﻢ ﻛﻪ ﻧﺎ ﻟﻪ وﻓﻐﺎﻧﺸﺎن ﺑﻪ درﮔﺎه ﺗﻮﺧﺪاي رﺋﻮف ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ ؟‬

‫ﻛﺠﺎﺳﺖ اﻣﻴﺮﺷﺎﻳﺴﺘﮕﺎن وﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎراﻧﻲ ﻛﻪ اوراﺑﻪ ﻳﺎري ﺧﻮﻳﺶ ﻃﻠﺐ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ ﻫﻤﺔ اﻣﻴﺪﻫﺎ وآرزوﻫﺎي‬
‫ﻣﺎدرﻳﻚ ﺟﻤﻠﻪ ﺧﻼﺻﻪ ﺷﺪه وآن ﻧﻮﻳﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻣﺆﻣﻨﻲ ﺑﻪ ﺑﺮادروﺧﻮاﻫﺮ ﻣﺆﻣﻦ ﺧﻮدﺑﺸﺎرت ﻣﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ‬

‫‪470‬‬
 ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻠﻒ وﻋﺪه ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪواوﺳﺖ ﻛﻪ ازاﻣﻮرﻫﻤﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﺧﺒﺮاﺳﺖ وﻣﻲ داﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎﺑﻨﺪﮔﺎن ﺣﻘﻴﺮش درﻧﻬﺎﻳﺖ‬
‫ﺑﻴﻨﻮاﻳﻲ وﺑﻲ ﻛﺴﻲ زﻣﺎن راﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻲ ﮔﺬارﻳﻢ آن ﻫﻢ درﺳﺎﻳﺔ اﻣﻴﺪي ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫آري ‪ ،‬اي ﺧﺪاي واﻻوﺑﺰرگ ! ﻫﺮﻟﺤﻈﻪ زﻳﺮﭼﺘﺮاﻣﻴﺪاﻧﺘﻈﺎرﻣﻲ ﻛﺸﻴﻢ ﺗﺎ آن روزﻛﻪ اذن ﻇﻬﻮرﻣﻮﻻﻳﻤﺎن راﻓﺮﻣﺎن دﻫﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻧﺠﺎت ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻇﻬﻮرﭘﺮﻣﻴﻤﻨﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﺴﺘﮕﻲ دارد وﻣﺎ ازﺗﻮ ﺧﺪاي ﺑﺨﺸﻨﺪه ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻋﺎي ﻣﺎراﺑﻪ اﺟﺎﺑﺖ رﺳﺎﻧﻲ‬
‫واﻳﻦ ﻣﺎﻳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﻢ ‪:‬‬
‫اﻟﻬﻲ ! ﺗﻮراﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﺎن ﻋﺎﻟﻢ ‪ ،‬ﺗﻮراﻗﺴﻢ ﺑﻪ ﺟﺎن ﭘﺎك آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم ﻣﻘﺪﺳﺶ ﻣﻀﻄﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ دﻳﮕﺮدﻋﺎﻳﺶ‬
‫راﻣﺴﺘﺠﺎب ﻓﺮﻣﺎ واورا ازﺑﻨﺪاﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎرﺟﺎﻧﻜﺎه آزادﻛﻦ وﺑﺎ اذن ﻇﻬﻮرآن ﺑﺰرﮔﻮار‪ ،‬دﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪي رادرﭘﻬﻨﺔ ﮔﻴﺘﻲ ﺷﺎداﺑﻲ‬
‫وﻃﺮاوت ﺑﺨﺶ وﺑﺎﺣﻀﻮرآن ﺳﺮورﻛﻪ اﻣﻴﺪ ﻫﻤﺔ دردﻣﻨﺪان اﺳﺖ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ وﺳﻌﺎدت راﺑﻪ ﻫﺮﺻﺎﺣﺐ ﻏﻤﻲ ﻫﺪﻳﻪ ﻧﻤﺎ ‪.‬‬
‫آري ‪ ،‬اي ﺧﺪاي ﻣﻬﺮﺑﺎن ! ﺑﺎوﺟﻮد آن ﻋﺰﻳﺰﺟﻠﻮة واﻗﻌﻲ ﺑﺒﺨﺶ ‪ .‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪ ﺗﺤﻘﻖ آن واﻗﻌﺔﺧﺠﺴﺘﻪ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬

‫رواﻳﺖ اﺳﺖ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﺣﻀﺮت داوود ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ وﻧﺪاﺳﺮداد ‪ :‬اي داوود ! ﻣﺮاﺑﮕﻴﺮوﺑﺎﻣﻦ ﺟﺎﻟﻮت راﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎن ‪،‬‬
‫درﻣﻮردﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻧﻴﺰﻧﻘﻞ ﺷﺪه ﻋﻠﻢ وﺷﻤﺸﻴﺮآن ﺳﺮوراو راﺻﺪاﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ :‬اي وﻟﻲ ﺧﺪا !ﺧﺮوج ﻛﻦ‬
‫ودﺷﻤﻨﺎن ﺧﺪاراﺑﻪ ﻗﺘﻞ ﺑﺮﺳﺎن ‪.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺣﻀﺮت داوود ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن راﺑﻪ ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺧﻮدﺑﺮﮔﺰﻳﺪ درﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬آﻗﺎ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن ﻧﻴﺰزﻣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻼﻓﺖ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺎدراﻣﺴﺨﺮﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻧﻤﻮد ‪ ،‬درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﻗﺮآن ﻣﺠﻴﺪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫» ﻓﺴﺨﺮ ﻧﺎ ﻟﻪ اﻟﺮﻳﺢ ﺗﺠﺮي ﻻﻣﺮه رﺧﺎء ﻳﺚ اﻟﺼﺎب «‬
‫» ﭘﺲ ﺑﺎد را در اﺧﺘﻴﺎر او ﻗﺮار دادﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺟﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎن او ﻧﺮم و روان ﻣﻲ ﺷﺪ‪«.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺳﺒﺤﺎن ﺑﺎد را در ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻗﺮار ﻣﻲ دﻫﺪ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﺣﺪﻳﺜﻲ از اﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﻧﻴﻢ ﭘﺲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﺒﺎرك و ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺎدي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﺪا ﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﻣﻬﺪي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت داوود و‬
‫ﺳﻠﻴﻤﺎن داوري ﻣﻲ ﻛﻨﺪ دﻟﻴﻞ و ﺑﻴﻨﻪ ﻫﻢ ﻧﻴﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺣﺸﻤﻪ اﷲ ﺑﻮد ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰ ﺣﺸﻤﻪ اﷲ اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪471‬‬
 ‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت اﻳﻮب )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺣﻀﺮت اﻳﻮب ﻫﻔﺖ ﺳﺎل ﺑﺮ ﺑﻼ ﺻﺒﺮ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻧﻘﻞ ﺷﺪه ‪ :‬ﺣﻀﺮت اﻳﻮب از ﺟﻬﺖ ﺛﺮوت وﻣﻘﺎم در ﻣﻴﺎن ﺧﻠﻖ ﻣﺤﺒﻮﺑﻴﺘﻲ داﺷﺖ ‪.‬او داراي ﻫﻔﺖ ﭘﺴﺮ و ﻫﻔﺖ‬
‫دﺧﺘﺮ ﺑﻮد و از ﻫﺮ ﺟﻬﺖ در آﺳﺎﻳﺶ و آراﻣﺶ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد و ﺷﺐ و روزش ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ ‪.‬‬
‫روزي ﺷﻴﻄﺎن ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎه اﺣﺪﻳﺖ ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺖ ‪ ،‬ﺳﭙﺎس و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮت اﻳﻮب از اﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎ‬
‫را ﺑﺮ او ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻛﺮده اي ‪ ،‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺎل وﻣﻨﺎل و اوﻻد را از او ﺑﮕﻴﺮي ﻫﺮﮔﺰ زﻳﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﺮ و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﺎز ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﺧﺘﻴﺎر ﺛﺮوت و اوﻻد او را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺳﭙﺮدم ﭘﺲ ﺷﻴﻄﺎن ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ و ﻫﻤﻪ ﻣﺰارع او را ﻃﻌﻤﻪ ﺣﺮﻳﻖ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﻘﻒ ﺧﺎﻧﻪ اش را ﺑﺮ ﺳﺮ اوﻻدش ﻓﺮو رﻳﺨﺖ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﻳﻮب ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ را ﭘﻴﺸﻪ ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺖ و روز وﺷﺐ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮت ﭘﺮوردﮔﺎر ﺳﭙﺮي ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫روزي ﺷﻴﻄﺎن ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎ اﮔﺮ ﻧﻌﻤﺖ ﺳﻼﻣﺘﻲ را از او ﺑﮕﻴﺮي دﻳﮕﺮ ﺷﻜﺮ و ﺳﭙﺎس ﻧﻤﻲ ﮔﻮﻳﺪ ﺧﺪاي ﺗﺒﺎرك‬
‫وﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻘﺎم واﻻي ﺣﻀﺮت اﻳﻮب آﺷﻜﺎر ﺷﻮد‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺗﻮ را ﺑﺮﺟﺎن او ﻣﺴﻠﻂ ﺳﺎﺧﺘﻢ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻗﻠﺐ‬
‫او راه ﻧﻴﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻻﻣﺎل از اﻳﻤﺎن و ﻋﺮﻓﺎن اﺳﺖ ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن ﺷﺐ و روز ﺑﻪ آزار او ﭘﺮداﺧﺖ واو را ﺑﻴﻤﺎر و رﻧﺠﻮر ﺳﺎﺧﺖ‬
‫وﻟﻲ او ﻫﺮﮔﺰ زﺑﺎن ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﮕﺸﻮد و ﺗﻤﺎم اوﻗﺎت ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﺑﻪ ﺳﭙﺎس و ﺷﻤﺎﺗﺖ ﮔﺸﻮده ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اي اﻳﻮب ﻧﻤﻲ داﻧﻴﻢ‬
‫ﻣﻴﺎن ﺗﻮ و ﺧﺪا ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮ را ﻣﺒﺘﻼ ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت اﻳﻮب دﺳﺖ ﻫﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮي‬
‫ﺧﺪا ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ و ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺖ ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرا ! ﻣﺎ را ﮔﺰﻧﺪي رﺳﻴﺪه اﺳﺖ وﺗﻮﻫﻢ ﺑﺨﺸﺎﻳﻨﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺸﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ‪ .‬ﻧﻘﻞ‬
‫ﺷﺪه ‪ :‬دراﻳﻦ دﻋﺎﺣﻀﺮت اﻳﻮب ﺑﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻫﺎﻳﺶ اﺷﺎره ﻛﺮد وﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﺎﺟﺘﺶ راﺑﺮآورد ‪ ،‬ﺳﻼﻣﺘﻲ راﺑﻪ‬
‫اوﺑﺎزﮔﺮداﻧﻴﺪ وﺑﻪ ﺗﻌﺪاد ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺟﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ درﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ اوﻓﺮزﻧﺪ ﻋﻄﺎﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﻣﺮوﻳﺴﺖ ‪ :‬آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ازﻫﻨﮕﺎم وﻓﺎت ﭘﺪرش ﺗﺎﻛﻨﻮن ﺻﺒﺮﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫رواﻳﺖ اﺳﺖ ‪ :‬ﺑﻪ اذن ﺧﺪاوﻧﺪ ﭼﺸﻤﺔ آﺑﻲ ﺑﺮاي اﻳﻮب اززﻣﻴﻦ ﺟﻮﺷﻴﺪد ‪.‬‬
‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ درﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ارﻛﺾ ﺑﺮﺟﻠﻚ ﻫﺬاﻣﻐﺘﺴﻞ ﺑﺎرد وﺷﺮاب «‬
‫» ﺑﻪ اوﮔﻔﺘﻴﻢ ‪ :‬ﺑﺎﭘﺎي ﺧﻮد ) ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ( ﺑﻜﻮب ‪ ،‬اﻳﻨﻚ اﻳﻦ ﭼﺸﻤﻪ ﺳﺎري ﺳﺮد وآﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ اﺳﺖ ‪«.‬‬

‫‪472‬‬
‫ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰﭼﺸﻤﻪ اي اززﻣﻴﻦ ﺟﻮﺷﻴﺪ ‪ ،‬درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻄﻪ ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﻨﺪ ﺧﻮد ازاﺑﻮﺳﻮره رواﻳﺖ ﻛﺮده ﻛﻪ‬
‫اوﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي راﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮاﺟﻌﺖ اززﻳﺎرت ﻛﺮﺑﻼ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﺑﻮﺳﻮره ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪ :‬آن ﺷﺐ راه رﻓﺘﻴﻢ ﻧﺎﮔﺎه‬
‫ﺑﻪ ﻗﺒﺮﻫﺎي ﻣﺴﺠﺪﺳﻬﻠﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ ‪ ،‬آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻨﺰل ﻣﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺗﻮﺑﻪ ﻧﺰداﺑﻦ اﻟﺮازي ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻳﺤﻴﻲ ﻣﻲ‬
‫روي وﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ آن ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ وﭼﻨﺎن ﻋﻼﻣﺖ دارد ودر‪ ...‬ﻗﺮاردارد وﺑﺎ ‪ ...‬ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ ﺗﻮﺑﺪﻫﺪ ‪ ،‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‬
‫ﺗﻮﻛﻴﺴﺘﻲ ؟ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ﻫﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺳﭙﺲ راه رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎﻫﻨﮕﺎم ﺳﺤﺮﺑﻪ ﻧﻮاوﻳﺲ رﺳﻴﺪﻳﻢ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه آﻗﺎﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫وﺑﺎدﺳﺖ زﻣﻴﻦ راﻛﻨﺪﻧﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن دﻳﺪم آب ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ‪ ،‬ﺳﭙﺲ آﻗﺎ وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ وﺳﻴﺰده رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﺰداﺑﻦ اﻟﺮازي رﻓﺘﻪ ودرراﻛﻮﺑﻴﺪم ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺗﻮﻛﻴﺴﺘﻲ ؟ ﮔﻔﺘﻢ ‪ :‬اﺑﻮﺳﻮره ﻫﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪم ﺑﺎﺧﻮدﻣﻲ ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﻣﺮاﺑﺎ اﺑﻮﺳﻮره ﭼﻪ ﻛﺎر؟ وﻗﺘﻲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ﺟﺮﻳﺎن راﺑﺮاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻢ ‪ ،‬ﺑﺎﻣﻦ ﻣﺼﺎﺣﻔﻪ ﻛﺮد وﺳﭙﺲ ﺻﻮرﺗﻢ راﺑﻮﺳﻴﺪ ودﺳﺘﻢ‬
‫راﺑﺮﺻﻮرﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪ ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﺮاداﺧﻞ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮدوازﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺨﺖ ﻛﻴﺴﻪ راﺑﻴﺮون آورد ‪ ، ...‬اﺑﻮﺳﻮره اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺣﻖ‬
‫راﺷﻨﺎﺧﺖ وﺑﻌﺪ ازاﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻴﻌﺔ دوازده اﻣﺎﻣﻲ ﺷﺪ ‪ ،‬زﻳﺮا اوزﻳﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ ﻣﺮدﮔﺎن راﺑﺮاي اﻳﻮب زﻧﺪه ﻛﺮد ﭼﻨﺎن ﻛﻪ درﻗﺮآن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ﻓﺎﺳﺘﺠﺒﻨﺎ ﻟﻪ ﻓﻜﺸﻔﻨﺘﺎ ﻣﺎﺑﻪ ﻣﻦ ﺿﺮوآﺗﻴﻨﺎه اﻫﻠﻪ وﻣﺜﻠﻬﻢ ﻣﻌﻬﻢ رﺣﻤﻪ ﻣﻦ ﻋﻨﺪﻧﺎ وذﻛﺮي ﻟﻠﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ‪«.‬‬
‫» ﭘﺲ )دﻋﺎي( اورا اﺟﺎﺑﺖ ﻛﺮدﻳﻢ وآﺳﻴﺐ وارده ﺑﺮاورا ﺑﺮﻃﺮف ﻧﻤﻮدﻳﻢ وﻛﺴﺎن اووﻧﻈﻴﺮﺷﺎن راﻫﻤﺮاه ﺑﺎ آﻧﺎن )ﻣﺠﺪداً(‬
‫ﺑﻪ وي ﻋﻄﺎﻛﺮدﻳﻢ )ﺗﺎ( رﺣﻤﺘﻲ ازﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎوﻋﺒﺮﺗﻲ ﺑﺮاي ﻋﺒﺎدت ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن )ﺑﺎﺷﺪ( ‪«.‬‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻴﺰﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ‪ ،‬ﻣﺮدﮔﺎن رازﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وازﺟﻤﻠﻪ اﺻﺤﺎب ﻛﻬﻒ درﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روزﻇﻬﻮرآن ﺣﻀﺮت‬
‫رﺟﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ودراوﻟﻴﻦ روزاﻋﻼم ﻇﻬﻮرﺑﺎ آن ﺑﺰرﮔﻮارﺑﻴﻌﺖ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬ﻧﺎم آﻧﺎن ﺑﺎرﻫﺎ درﻣﻴﺎن ‪ 313‬ﺗﻦ ازﻳﺎران‬
‫ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻳﺎد ﺷﺪه اﺳﺖ ودردوﻟﺖ ﺣﻘﻪ ﺑﻪ اﻣﺮآن ﺣﻀﺮت اﺻﺤﺎب ﻛﻬﻒ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﺎن روي زﻣﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺟﻤﻌﻲ ازاﺻﺤﺎب ﺑﺎ وﻓﺎي ﺣﻀﺮت ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( رﺟﻌﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ درﻃﺮﻳﻖ وﻻﻳﺖ ﺛﺎﺑﺖ‬
‫ﻗﺪم ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ وﻫﺮﮔﺰ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﺸﺪﻧﺪ‪ ،‬اﺳﺎﻣﻲ ﺗﻌﺪادي ازﻳﺎران اﻣﺎم زﻣﺎن دراﺣﺎدﻳﺚ آﻣﺪه وﺑﻪ ﺑﺮﺧﻲ ازآﻧﺎن اﺷﺎره ﻣﻲ ﺷﻮد‬
‫ازﺟﻤﻠﻪ ‪ :‬ﺳﻠﻤﺎن ﻓﺎرﺳﻲ ‪ ،‬ﻣﻘﺪاد ‪ ،‬ﺟﺎﺑﺮﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ اﻧﺼﺎري ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻚ اﺷﺘﺮ‪ ،‬اﺑﻮدﺟﺎﻧﺔ اﻧﺼﺎري ‪ ،‬ﻣﻔﻀﻞ ﺑﻦ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﺣﻤﺮان ﺑﻦ‬
‫اﻋﻴﻦ ‪ ،‬ﻳﻮﺷﻊ ﺑﻦ ﻧﻮح ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻦ آل ﻓﺮﻋﻮن و ‪...‬‬

‫درﻣﻮرد ﻣﺆﻣﻦ آل ﻓﺮﻋﻮن آﻣﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪473‬‬
 ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ درﺟﻠﺴﺔ ﻣﺸﻮرﺗﻲ ‪ ،‬ﻓﺮﻋﻮن ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ وﻫﻤﺔ ﻣﺮداﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ او اﻳﻤﺎن آورده اﻧﺪ رأي داد ‪،‬‬
‫ﻣﺮدي ازآل ﻓﺮﻋﻮن ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﻣﺤﻜﻢ وﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺋﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( داﺷﺖ وﻣﻄﻠﺐ ﺑﺴﻴﺎرﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ اي‬
‫ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ رأي ﺣﺎﺿﺮان درﻣﺠﻠﺲ رادﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺖ ‪.‬‬

‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﺔ اورادرﺳﻮرة ﻣﺆﻣﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ ‪:‬‬
‫» ﻗﺎل رﺟﻞ ﻣﺆﻣﻦ ﻣﻦ آل ﻓﺮﻋﻮن ﻳﻜﺘﻢ اﻳﻤﺎﻧﻪ اﺗﻘﺘﻠﻮن رﺟﻼً ان ﻳﻘﻮل رﺑﻲ اﷲ وﻗﺪﺟﺎء ﻛﻢ ﺑﺎﻟﺒﻴﻨﺎت ﻣﻦ رﺑﻜﻢ وان ﻳﻚ‬
‫ﻛﺎذﺑﺎً ﻓﻌﻠﻴﻪ ﻛﺬﺑﻪ وان ﻳﻚ ﺻﺎدﻗﺎً ﻳﺼﺒﻜﻢ ﺑﻌﺾ اﻟﺬي ﻳﻌﺪﻛﻢ ان اﷲ ﻻﻳﻬﺪي ﻣﻦ ﻫﻮﻣﺴﺮف ﻛﺬاب «‬
‫» ﻣﺮدي ﻣﺆﻣﻦ ازﺧﺎﻧﺪان ﻓﺮﻋﻮن ﻛﻪ اﻳﻤﺎن ﺧﻮدراﻧﻬﺎن ﻣﻲ داﺷﺖ ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ‪ :‬آﻳﺎ ﻣﺮدي را ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪ ‪ :‬ﭘﺮوردﮔﺎرﻣﻦ‬
‫ﺧﺪاﺳﺖ ؟ وﻣﺴﻠﻤﺎً ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ازﺟﺎﻧﺐ ﭘﺮوردﮔﺎرﺗﺎن دﻻﻳﻞ آﺷﻜﺎري آورده واﮔﺮدروﻏﮕﻮ ﺑﺎﺷﺪ دروﻏﺶ ﺑﻪ زﻳﺎن‬
‫اوﺳﺖ واﮔﺮراﺳﺘﮕﻮﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺧﻲ ازآﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ وﻋﺪه ﻣﻲ دﻫﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪرﺳﻴﺪ ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﺪاﻛﺴﻲ راﻛﻪ اﻓﺮاط‬
‫ﻛﺎردروغ زن ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ‪«.‬‬
‫» ﻓﺴﺘﺬﻛﺮون ﻣﺎاﻗﻮل ﻟﻜﻢ واﻓﻮض اﻣﺮي اﻟﻲ اﷲ ان اﷲ ﺑﺼﻴﺮﺑﺎﻟﻌﺒﺎد ‪ ،‬ﻓﻮﻗﺎه اﷲ ﺳﻴﺌﺎت ﻣﺎﻣﻜﺮوا وﺣﺎق ﺑﺎل ﻓﺮﻋﻮن ﺳﻮء‬
‫اﻟﻌﺬاب «‬

‫» ﭘﺲ ﺑﻪ زودي آﻧﭽﻪ راﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ ﺑﻪ ﻳﺎدﺧﻮاﻫﻴﺪ آورد و)ﻣﻦ ( ﻛﺎرم راﺑﻪ ﺧﺪا ﻣﻲ ﺳﭙﺎرم ‪ ،‬ﺧﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﺎل‬
‫ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮدﺑﻴﻨﺎﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪا اورااز ﻋﻮاﻗﺐ ﺳﻮء آﻧﭽﻪ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻓﺮﻣﻮد وﻓﺮﻋﻮﻧﻴﺎن راﻋﺬاب ﺳﺨﺖ‬
‫ﻓﺮوﮔﺮﻓﺖ ‪«.‬‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ راﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮدﺑﺎﻻﺑﺮد واودرﻛﻮدﻛﻲ درﮔﻬﻮاره ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ ‪ .‬اﻣﺎم زﻣﺎن ﻧﻴﺰدرﻛﻮدﻛﻲ‬
‫درﮔﻬﻮاره ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ وﺧﺪاوﻧﺪ اوراﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﻫﺎ ﺑﺮد ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻓﺮزﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻧﺎن زﻣﺎﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰﻓﺮزﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ زﻧﺎن زﻣﺎﻧﺶ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻜﻤﺖ ووﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي ﻧﺒﻮت رادرﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﺮد ‪ .‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺣﻜﻤﺖ ووﻳﮋﮔﻲ ﻫﺎي‬
‫اﻣﺎﻣﺖ راﻧﻴﺰدرﻛﻮدﻛﻲ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﺮد ‪.‬‬
‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﺑﻴﺎن ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﻳﻬﻮدوﻧﺼﺎري اﺗﻔﺎق ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮاﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪوﻟﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻋﺰوﺟﻞ آﻧﺎن راﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮد وﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬

‫‪474‬‬
 ‫»ﻣﺎﻗﺘﻠﻮه وﻣﺎﺻﻠﺒﻮه وﻟﻜﻦ ﺷﺒﻪ ﻟﻬﻢ «‬
‫» اوراﻧﻜﺸﺘﻨﺪ وﺑﻪ دارﻧﻴﺎوﻳﺨﺘﻨﺪ وﻟﻲ اﻣﺮﺑﺮآﻧﺎن ﻣﺸﺘﺒﻪ ﺷﺪ ‪«.‬‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﻗﺎﺋﻢ ﻧﻴﺰﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮراﺳﺖ ‪ ،‬ﻋﺎﻗﺒﺖ اﻳﻦ اﻣﺖ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪن ﻏﻴﺒﺖ اورا اﻧﻜﺎر ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺪاﻳﺖ‬
‫ﻧﺸﺪه ﺧﻮاﻫﻨﺪﮔﻔﺖ ‪ :‬اﺻﻼً ﻣﺘﻮﻟﺪ ﻧﺸﺪه وﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﺘﻮﻟﺪ ﺷﺪوﻣﺮدوﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻔﺮﻣﻲ ورزﻧﺪ ﭼﻮن ﻣﻲ‬
‫ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ :‬ﻳﺎزدﻫﻤﻴﻦ ﻧﻔﺮازﻣﺎﻋﻘﻴﻢ ﺑﻮده وﺑﺮﺧﻲ ﺳﺮﻛﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪﺷﺪﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺖ راﺑﻪ ﺳﻴﺰده ﻧﻔﺮوﺑﻴﺸﺘﺮﺳﺮاﻳﺖ دﻫﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺧﺪاي ﻣﻨﺎن راﻣﻌﺼﻴﺖ ﻛﻨﻨﺪ وﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ‪ :‬روح ﻗﺎﺋﻢ درﻛﺎﻟﺒﺪ دﻳﮕﺮي واردﺷﺪه واو اززﺑﺎن آن ﺣﻀﺮت ﺳﺨﻦ‬
‫ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ اذن ﺑﺎري ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﺮده زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﺮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺧﻄﺎب ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫»واذﺗﺨﺮج اﻟﻤﻮﺗﻲ ﺑﺎذﻧﻲ «‬
‫» ) اي ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻳﺎدآر( ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدﮔﺎن راﺑﻪ اذن ﻣﻦ ازﻗﺒﺮﺑﻴﺮون آوردي ‪«.‬‬
‫درﻫﻤﻴﻦ راﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎء اﻟﺪﻳﻦ ﺣﺪﻳﺜﻲ ازاﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ه ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد ‪ » :‬ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﻣﺮﻳﻢ‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﺮروﺳﺘﺎﻳﻲ ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ اﻫﺎﻟﻲ وﭼﻬﺎرﭘﺎﻳﺎن وﭘﺮﻧﺪﮔﺎن آن ﻫﻤﻪ ﻳﻜﺠﺎﻣﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺟﺰاﻳﻦ‬
‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻏﻀﺐ وﺧﺸﻢ اﻟﻬﻲ ﻣﺮدﻫﺎ ﻧﺪ ‪ ،‬اﮔﺮﺑﻪ ﻃﻮرﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮرا دﻓﻦ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ‪ ،‬ﻳﺎران‬
‫آن ﺣﻀﺮت ﻋﺮض ﻛﺮدﻧﺪ ‪ :‬اي روح وﻛﻠﻤﺔ ﭘﺮوردﮔﺎر ! دﻋﺎ ﻛﻦ ﺗﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ آﻧﺎن راﺑﺮاي ﻣﺎ زﻧﺪه ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺧﺒﺮدﻫﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎﻳﺸﺎن ﭼﻪ ﺑﻮده ﺗﺎ از آﻧﺎن دوري ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ درﮔﺎه ﭘﺮودﮔﺎرش دﻋﺎﻛﺮد ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ازﺟﺎﻧﺐ آﺳﻤﺎن ﻧﺪاﺷﻨﻴﺪ ‪ :‬آﻧﺎن راﺻﺪاﻛﻦ ‪ ،‬ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺮزﻣﻴﻦ ﺑﻠﻨﺪي ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ وﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬اي اﻫﻞ اﻳﻦ ﻗﺮﻳﻪ ! ﻳﻜﻲ ازﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﭘﺎﺳﺦ داد ‪ » :‬ﻟﺒﻴﻚ ﻳﺎروح اﷲ‬
‫وﻛﻠﻤﻪ « ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬واي ﺑﺮﺷﻤﺎ ‪ ،‬ﻛﺎرﻫﺎﻳﺘﺎن ﭼﻪ ﺑﻮده ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻋﺒﺎدت ﻃﺎﻏﻮت وﻣﺤﺒﺖ دﻧﻴﺎ ‪ ،‬ﺑﺎﺗﺮﺳﻲ اﻧﺪك وآرزوﻳﻲ‬
‫درازوﺑﻲ ﺧﺒﺮي درﺑﺎزي و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﻣﺤﺒﺖ ﺷﻤﺎﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ دﻧﻴﺎﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﭽﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎدرش ‪ ،‬ﻫﺮوﻗﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ روي‬
‫ﻣﻲ آوردﺧﻮﺷﺤﺎل وﻣﺴﺮورﻣﻲ ﺷﺪﻳﻢ ووﻗﺘﻲ ازﻣﺎروي ﻣﻲ ﮔﺮداﻧﺪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ واﻧﺪوﻫﮕﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﺪﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﻋﺒﺎدت ﺷﻤﺎﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻃﺎﻏﻮت ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻮد ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬اﻃﺎﻋﺖ ازاﻫﻞ ﻣﻌﺼﻴﺖ ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫آﺧﺮﻛﺎرﺗﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺪ ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺷﺒﻲ ﺑﺎﻋﺎﻓﻴﺖ آرﻣﻴﺪﻳﻢ ودرﻫﺎوﻳﻪ ﺻﺒﺢ ﻛﺮدﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﻫﺎوﻳﻪ ﭼﻴﺴﺖ ؟ ﮔﻔﺖ ‪ :‬ﺳﺠﻴﻦ ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺳﺠﻴﻦ ﻛﺪام اﺳﺖ ؟ ﻋﺮض ﻛﺮد ‪ :‬ﻛﻮه ﻫﺎﻳﻲ ازآﺗﺶ ﺳﺮخ ﻛﻪ ﺗﺎروزﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﺎ راﻣﻲ ﮔﺪازد ‪.‬‬

‫‪475‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ وﺑﻪ ﺷﻤﺎﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ؟ ﻋﺮض ﻛﺮد ‪ :‬ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻣﺎراﺑﻪ د ﻧﻴﺎﺑﺎزﮔﺮداﻧﻴﺪ ﻛﻪ درآن زﻫﺪﺧﻮاﻫﻴﻢ‬
‫ﻛﺮد ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ ‪ :‬دروغ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬واي ﺑﺮﺗﻮﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻏﻴﺮازﺗﻮﺑﺎﻣﻦ ﺣﺮف ﻧﺰد ؟ ﻋﺮﺿﻪ داﺷﺖ ‪ :‬اي روح اﷲ ‪ ،‬آﻧﺎن ﺑﺎﻟﺠﺎم‬
‫ﻫﺎي آﺗﺸﻴﻦ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮﺷﺘﮕﺎن ﻏﻼظ ﺷﺪاد دﻫﺎﻧﺸﺎن ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه وﻣﻦ ﻧﻴﺰ درﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﺑﻮدم وﻟﻲ ازﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺒﻮدم ‪،‬‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻋﺬاب ﻧﺎزل ﮔﺸﺖ ﻣﺮاﻫﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮﻛﻨﺎرﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﺎرﻣﻮي آوﻳﺰان ﻫﺴﺘﻢ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ داﻧﻢ درآن‬
‫ﺧﻮاﻫﻢ اﻓﺘﺎدﻳﺎﻧﺠﺎت ﺧﻮاﻫﻢ ﻳﺎﻓﺖ ؟‬
‫ﭘﺲ ازاﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺣﻀﺮت ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻳﺎراﻧﺶ ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬اي اوﻟﻴﺎي ﺧﺪا ! ﺧﻮردن ﻧﺎن ﺧﺸﻚ ﺑﺎ ﻧﻤﻚ زﺑﺮوﺧﻮاﺑﻴﺪن‬
‫درزﺑﺎﻟﻪ دان ﻫﺎ ﺑﺎﻋﺎﻓﻴﺖ دردﻧﻴﺎ وآﺧﺮت ﺑﺴﻴﺎرﺧﻮب اﺳﺖ ‪«.‬‬
‫درﻫﻴﻤﻦ راﺑﻄﻪ رواﻳﺖ ﺷﺪه ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻧﻴﺰﻣﺮدﮔﺎن راﺑﻪ اذن ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ زﻧﺪه ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﺜﺎل درﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬
‫» ﻓﺎﻟﺬﻳﻦ ﻻﻳﻮﻣﻨﻮن ﺑﺎﻻﺧﺮه ‪ ،‬ﻗﻠﻮﺑﻬﻢ ﻣﻨﻜﺮه وﻫﻢ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮون «‬
‫» آﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ آﺧﺮت اﻳﻤﺎن ﻧﻤﻲ آورﻧﺪ ‪ ،‬دل ﻫﺎﻳﺸﺎن ﻣﻨﻜﺮاﺳﺖ وآﻧﺎن ﻛﺒﺮورزﻧﺪﮔﺎﻧﻨﺪ‪«.‬‬
‫اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( درﺗﺘﻔﺴﻴﺮاﻳﻦ آﻳﻪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫» واﻗﺴﻤﻮﺑﺎﷲ ﺟﻬﺪاﻳﻤﺎﻧﻬﻢ ﻻﻳﺒﻌﺚ اﷲ ﻣﻦ ﻳﻤﻮت ‪ ،‬ﺑﻠﻲ وﻋﺪاً ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻘﺎً‪ ،‬وﻟﻜﻦ اﻛﺜﺮاﻟﻨﺎس ﻻﻳﻌﻠﻤﻮن «‬
‫» ﺑﺎﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻮﮔﻨﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪاﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎدﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﺴﻲ راﻛﻪ ﺑﻤﻴﺮددﻳﮕﺮﺑﺮ ﻧﻤﻲ اﻧﮕﻴﺰد ‪ ،‬ﺑﻠﻜﺔ وﻋﺪة‬
‫ﺣﺘﻤﻲ ﺧﺪاوﻧﺪاﺳﺖ ‪ ،‬ﻟﻜﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮﻣﺮدﻣﺎن ﻧﻤﻲ داﻧﻨﺪ ‪«.‬‬
‫ﺑﻪ اﻣﻴﺪدﻳﺪارآن اﻣﺎم ﺑﺰرﮔﻮاري ﻛﻪ ﺑﻪ اذن ﺧﺪاوﻧﺪ ﻗﻴﺎم ﺧﺠﺴﺘﺔ اﻳﺸﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮد و درﭘﺎﻳﺎن اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻘﺪس‬
‫ﺑﻪ ﻓﺘﺢ وﻇﻔﺮي ﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ دﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬

‫ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺧﺎﺗﻢ اﻻﻧﺒﻴﺎ )ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ(‬

‫رﺳﻮل ﺧﺪاﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫» اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﻤﻬﺪي ﻣﻦ وﻟﺪي اﺳﻤﻪ اﺳﻤﻲ وﻛﻨﻴﺘﻪ ﻛﻨﻴﺘﻲ ؛ اﺷﺒﻪ اﻟﻨﺎس ﺑﻲ ﺧﻠﻘﺎً وﺧﻠﻘﺎً ‪«. ....‬‬
‫» ﻣﻬﺪي ﻗﺎﺋﻢ ازﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻦ اﺳﺖ ‪ ،‬اﺳﻢ اواﺳﻢ ﻣﻦ وﻛﻨﻴﻪ اش ﻛﻨﻴﺔ ﻣﻦ ‪ ،‬ازﻧﻈﺮﺧَﻠﻖ وﺧُﻠﻖ ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻦ اﺳﺖ‬
‫‪«. ...‬‬
‫آن ﺣﻀﺮت دراﺣﺎدﻳﺚ دﻳﮕﺮﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ‪:‬‬
‫» اوﻟﻨﺎﻣﺤﻤﺪوآﺧﺮﻧﺎﻣﺤﻤﺪواوﺳﻄﻨﺎﻣﺤﻤﺪوﻛﻠﻨﺎﻣﺤﻤﺪ ﻓﻼﺗﻔﺮﻗﻮا ﺑﻴﻨﻨﺎ ‪«.‬‬
‫» اول ﻣﺎﻣﺤﻤﺪ وآﺧﺮﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪ ووﺳﻂ ﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪ اﺳﺖ وﻫﻤﺔ ﻣﺎ ﻣﺤﻤﺪﻳﻢ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻴﺎن ﻣﺎ ﻓﺮق ﻧﮕﺬارﻳﺪ ‪«.‬‬

‫‪476‬‬
 ‫» ﻻﻳﺰال ﻫﺬااﻟﺪﻳﻦ ﻗﺎﺋﻤﺎً اﻟﻲ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮﻣﻦ ﻗﺮﻳﺶ ﻓﺎذا ﻣﻀﻮا ﺳﺎﺧﺖ اﻻرض ﺑﺎﻫﻠﻬﺎ ‪«.‬‬
‫» ﺗﺎدوازده ﺗﻦ ازﻗﺮﻳﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻦ ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﺳﺖ ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ازآﻧﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﺷﻮد زﻣﻴﻦ ﺳﺎﻛﻨﺎن‬
‫ﺧﻮدرادرﻛﺎﻣﺶ ﻓﺮوﻣﻲ ﺑﺮد ‪«.‬‬
‫» اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲ ﺳﻴﺪﻧﺎ رﺳﻮل اﷲ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ وآﻟﻪ اﻟﻄﺎﻫﺮﻳﻦ اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻴﻄﺎﻟﺐ ورﺣﻤﻪ اﷲ‬
‫وﺑﺮﻛﺎﺗﻪ وﻋﻠﻲ ﻣﺠﺎﻟﺴﻪ وﻣﺸﺎﻫﺪه وﻣﻘﺎم ﺣﻜﻤﺘﻪ وآﺛﺎراﺑﺎﺋﻪ آدم وﻧﻮح واﺑﺮاﻫﻴﻢ واﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ‪«. ...‬‬
‫» ﺳﻼم ﺑﺮآﻗﺎي ﻣﺎ رﺳﻮل ﺧﺪا ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ وﺑﺮآل ﭘﺎﻛﻴﺰة او‪ ،‬ﺳﻼم ﺑﺮاﻣﻴﺮﻣﺆﻣﻨﺎن ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﻲ ﻃﺎﻟﺐ ورﺣﻤﺖ‬
‫وﺑﺮﻛﺎت او)ﺧﺪا( ﺑﺮاﻳﺸﺎن ﺑﺎدوﺑﺮﻣﺠﺎﻟﺲ وﺟﺎﻳﮕﺎه ﻫﺎي ﺣﻀﻮراووﻣﻘﺎم ﺣﻜﻤﺘﺶ وآﺛﺎرﭘﺪراﻧﺶ آدم وﻧﻮح واﺑﺮاﻫﻴﻢ‬
‫واﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ‪«. ...‬‬
‫ﭘﺮوردﮔﺎرا ! درود ﻓﺮﺳﺖ ﺑﺮﻣﺤﻤﺪوآل ﻣﺤﻤﺪ وﻃﺒﻖ وﻋﺪه ات آﺧﺮﻳﻦ ﺣﺠﺖ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﺪان ﺷﺮﻳﻒ راﺑﺎ ﻣﻮارﻳﺚ اﻧﺒﻴﺎ‬
‫ﻧﺼﺮت ﺑﺨﺶ واوراﺑﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ درﺟﻬﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻣﻲ ﺑﺪاروﺧﺮوﺟﺶ را آﺳﺎن ﻧﻤﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺷﻨﻮاي اﺟﺎﺑﺖ‬
‫ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻪ اﻣﻴﺪرﺣﻤﺘﺖ اي ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺘﺮﻳﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﺎن ‪.‬‬
‫**********‬
‫آري ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ درﻣﻮرد ﺧﻮدﻣﺎن وﻫﺮآﻧﭽﻪ ﻛﻪ دراﻃﺮاف ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﺬرد ﺣﺴﺎس ﺑﺎﺷﻴﻢ واﻳﻦ راﺑﺪاﻧﻴﻢ ﺑﺎﻫﺮﮔﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﻣﻲ‬
‫دارﻳﻢ ﺑﻪ ﻓﺮداﻧﺰدﻳﻜﺘﺮﻣﻲ ﺷﻮﻳﻢ ‪ ،‬ﻓﺮداﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺎدرﻣﻘﺎﺑﻞ دوﻗﻀﻴﻪ ﻗﺮاردارد ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﺮگ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺆﻣﻨﺎن‬
‫ﺑﺴﻴﺎرﻣﺒﺎرك ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬زﻳﺮاآﻧﺎن ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ازﻣﺮگ ﻧﻤﻲ ﻫﺮاﺳﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﻲ ازآرزوﻫﺎﻳﺸﺎن ﺗﺤﻘﻖ ﻫﻤﻴﻦ واﻗﻌﺔ ﻣﻴﻤﻮن‬
‫وﺧﺠﺴﺘﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬درواﻗﻊ آﻧﺎن واﻗﻒ اﻧﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﻣﺮﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﺎن دراﻳﻦ ﺳﻔﺮروﺣﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻫﺎي اﻟﻬﻲ وﻣﻌﻨﻮي‬
‫ﺧﻮددﺳﺖ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ وﻫﺪﻓﻲ ﺑﺎﺷﻜﻮه ﺗﺮازآن ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻦ وﻣﺆﻣﻨﻪ ﭘﺲ ازﻣﺮگ ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪﮔﺎرﺟﻬﺎن‬
‫رادرك ﻣﻲ ﻛﻨﺪ وزﻧﺪﮔﻲ ﺟﺪﻳﺪ رادرﻛﻨﺎرﺧﻮﺑﺎن ﭘﺸﺖ ﺳﺮﻣﻲ ﮔﺬارد ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮﻇﻬﻮروﺣﻀﻮرﺑﺰرگ ﻣﻨﺠﻲ ﻋﺎﻟﻴﻢ ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪ اﷲ اﻻﻋﻈﻢ ارواﺣﻨﺎ ﻟﻪ اﻟﻔﺪاء ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻫﺮدوواﻗﻌﻪ ‪،‬‬
‫ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪ ،‬زﻳﺮاﺑﺎ ﻓﺮارﺳﻴﺪن ﻣﺮگ ﻫﺮاﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻗﻴﺎﻣﺖ اوﻧﻴﺰآﻏﺎزﺷﺪه وﺑﺎﻗﻴﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻫﻢ ﻗﻴﺎﻣﺖ‬
‫آﻏﺎزﻣﻲ ﺷﻮد واﻧﺴﺎن درﻫﺮﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻣﺴﺆول اﺳﺖ ووﻇﻴﻔﻪ اي ﺑﺲ ﺳﻨﮕﻴﻦ دارد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ درواﭘﺴﻴﻦ‬
‫روزﻫﺎي آﺧﺮاﻟﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎن ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺮاه اﻧﺪ وﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ راﻣﻲ ﺷﻤﺎرﻧﺪ وﺑﺎوردارﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ وﻋﺪة‬
‫ﺧﻮد وﻓﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد وان ﺷﺎء اﷲ ﺑﺎ ﻇﻬﻮرﻳﮕﺎﻧﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮزﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻣﻬﺮﺷﺎدي ﺑﺮﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻋﺎﻟﻢ زاده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‬
‫وﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮان آن ﺣﻀﺮت ﻧﻴﺰﺑﺎور دارﻳﻢ ‪ ،‬اوﻛﻪ ﻋﻴﻦ ﻧﻮراﺳﺖ دردل ﺷﺐ ﻫﻤﭽﻮن ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻃﻠﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﺗﺎ در‬
‫ﺳﺎﻳﻪ اش ﺟﻬﺎن ﻇﻠﻤﺎﻧﻲ ﻣﺎﺑﻴﻨﻮاﻳﺎن ﻣﻨﻮرﮔﺮدد ‪.‬‬

‫‪477‬‬
 ‫آري ‪ ،‬ﺑﺎوردارﻳﻢ اوﻛﻪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(زﻳﺮﻣﻬﺎﺟﺮﻣﺎﺷﻴﻌﻴﺎن اﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﺠﺮت ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺧﻮدﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﺸﻴﺪ‬
‫وﺑﺎﺣﻀﻮروﻇﻬﻮرش ﺑﺬراﻳﻦ اﻧﺘﻈﺎرﻓﺮاﮔﻴﺮواﻳﻦ ﻓﺮاق ﻃﺎﻗﺖ ﻓﺮﺳﺎ راﻫﻤﭽﻮن ﺧﺎﻛﺴﺘﺮﺑﻪ ﺑﺎدﺻﺒﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﭙﺮد ﺗﺎرﻧﮓ ﻏﻢ‬
‫ازدﻧﻴﺎ رﺧﺖ ﺑﺮﺑﺴﺘﻪ وﻓﻘﻂ ﺷﺎدي ﺑﺮدﻟﻬﺎ وﭼﻬﺮﻫﺎ ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪ‪.‬‬
‫آري ‪ ،‬اي ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺮﺳﺘﻮي ﺧﺪا ﺑﺮﮔﺮد وﺑﺎ آﻣﺪﻧﺖ ﺷﺎدي راﺑﺮﻓﺮﺷﻴﺎن واﻓﻼﻛﻴﺎن ﻫﺪﻳﻪ ﻛﻦ وﭘﺮﭼﻢ ﻓﺘﺢ وﻇﻔﺮرا ﺑﻪ‬
‫اﻫﺘﺰازدرآوروﺑﺎﻛﺸﺘﻲ ﻧﺠﺎت ‪ ،‬ﺗﺸﻨﮕﺎن ﻋﺪاﻟﺖ وآزادي راﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ رﻫﻨﻤﻮن ﺑﺎش وﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮاري ﺣﻜﻮﻣﺖ‬
‫ﻋﺪل وداد ﺑﻪ آﻧﺎن ﺣﻴﺎت دوﺑﺎره ﺑﺒﺨﺶ ‪ ،‬ﺣﻴﺎت ﺑﻪ آﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ دردﻧﻴﺎي ﭘﺮازﻓﺘﻨﻪ وآﺷﻮب ﭼﺸﻢ ﺑﻪ اﻓﻖ دوﺧﺘﻪ وﺑﻪ اﻣﻴﺪ‬
‫رؤﻳﺖ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺣﻴﺎﺗﺒﺨﺶ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻤﺎري ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ وﺑﺒﺨﺶ ﺣﻴﺎت ﻣﺠﺪد را ﺑﻪ آﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ دردﻧﻴﺎي ﺑﺎﻗﻲ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه‬
‫ﺑﻮده وﻫﺮﻟﺤﻈﻪ دراﻧﺘﻈﺎرآن ﻧﺪاي ﺟﺎﻧﻔﺰاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دراﻛﻨﺎف ﺟﻬﺎن ﻃﻨﻴﻦ اﻧﺪازد وﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪا راﻣﺨﺎﻃﺐ ﻗﺮارداده‬
‫وﺑﮕﻮﻳﺪ ‪:‬‬
‫» ﺟﺎء اﻟﺤﻖ وزﻫﻖ اﻟﺒﺎﻃﻞ ان اﻟﺒﺎﻃﻞ ﻛﺎن زﻫﻮﻗﺎً «‬
‫» ﺣﻖ آﻣﺪ وﺑﺎﻃﻞ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻃﻞ ﻧﺎﺑﻮدﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ وﺛﺒﺎت وﺑﻘﺎء ﻧﺪارد ‪«.‬‬
‫آري ‪ ،‬آن روزﻣﺒﺎرك روز رﺣﻤﺖ اﺳﺖ ‪ ،‬رﺣﻤﺖ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺮدان وزﻧﺎن ﺻﺎﻟﺢ ﻛﻪ درﺷﺮق وﻏﺮب ﻋﺎﻟﻢ‬
‫ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه آﻗﺎﻳﺸﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ ،‬ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﺗﺎ آن روزﻛﻪ ﻧﺪاي ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ ﻓﺮﺷﺘﺔ ﻣﻘﺮب ‪،‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﺟﺒﺮﺋﻴﻞ را ﻟﺒﻴﻚ ﮔﻮﻳﻨﺪ ‪ .‬ﻛﻪ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫» اﺗﻲ اﻣﺮاﷲ ﻓﻼ ﺗﺴﺘﻌﺠﻠﻮه ﻫﺬااﻻﻣﻬﺪي ﺧﻠﻴﻔﻪ اﷲ ﻓﺎﺗﺒﻌﻮه «‬
‫» اﻣﺮﺧﺪاﻓﺮارﺳﻴﺪ دﻳﮕﺮﺷﺘﺎب ﻣﻜﻨﻴﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻣﻬﺪي ﺧﻠﻴﻔﺔ ﺧﺪا ‪ ،‬ازاواﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻴﺪ ‪«.‬‬
‫اﻣﻴﺪاﺳﺖ ﻣﺎﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪاﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮﻋﻼﻳﻢ وﺷﺎﻫﺪ ﻇﻬﻮر‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﺔ ﻣﻄﻠﻮب دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪ وآن آﻣﺎدﮔﻲ ﻻزم‬
‫رادرﺧﻮداﻳﺠﺎد ﻛﻨﻴﻢ ‪ .‬ان ﺷﺎء اﷲ‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮرﻣﻄﻠﻖ ﻣﺄﻣﻮرﺑﻪ اﻃﺎﻋﺖ ازاوﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻌﺼﻮم وﺑﺮﻛﻨﺎرازﺧﻄﺎ واﺷﺘﺒﺎه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬وﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺴﻠﻢ اﺳﺖ درﺑﻴﻦ ﺗﻤﺎم ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻓﻘﻂ ﺷﻴﻌﻪ ﻗﺎﺋﻞ ﺑﻪ ﻋﻤﺖ اﻣﺎم اﺳﺖ ‪ .‬ﻋﻼوه ﺑﺮاﻳﻦ ‪،‬‬
‫ﺗﻔﺎﺳﻴﺮواﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻌﺘﺒﺮﻧﻴﺰﺑﻪ اﻳﻦ دﻻﻟﺖ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺮادازآﻳﻪ ﻛﺮﻳﻤﻪ » اﻃﻴﻌﻮا اﷲ ‪« ...‬وآﻳﺎت دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺋﻤﻪ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ ودراﻳﻦ ﺗﻔﺎﺳﻴﺮﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎي ﻣﺒﺎرك آن ﺑﺰرﮔﻮاران ﻫﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫واﻣﺎدرﻣﻮردﺟﻬﺎن ﮔﻴﺮﺷﺪن دﻳﻦ اﺳﻼم وﻏﻠﺒﻪ آن ﺑﺮﺗﻤﺎم ادﻳﺎن ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ آﻳﺎت ‪32‬و‪ 33‬ازﺳﻮرة ﺗﻮﺑﻪ ‪ ،‬وآﻳﻪ ‪28‬‬
‫ازﺳﻮرة ﻓﺘﺢ ‪ ،‬وآﻳﻪ ‪6‬و‪ 8‬ازﺳﻮره ﺻﻒ ‪ ،‬وآﻳﺎت ﻣﺘﻌﺪددﻳﮕﺮﺗﻮﺟﻪ ﺷﻮد ‪ ،‬درآن ﻫﺎ وﻋﺪه ﻇﻬﻮروﻏﻠﺒﻪ دﻳﻦ ﺣﻖ ﺑﺮﺗﻤﺎم‬
‫ادﻳﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ وﻋﺪه اي ﻛﻪ ﺑﺎﻇﻬﻮرﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺗﺤﻘﻖ ﺧﻮاﻫﺪﻳﺎﻓﺖ واﻳﻦ ﺗﺨﻠﻒ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮاﺳﺖ ‪.‬‬
‫واﻣﺎ درﺧﺼﻮص ﻇﻬﻮرﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( آﻳﺎت ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ آن ﺗﻔﺴﻴﺮﺷﺪه ﻛﻪ درﻛﻞ ﻣﺘﺠﺎوزازﻳﻚ ﺻﺪآﻳﻪ‬
‫اﺳﺖ وﻛﺘﺎب » اﻟﻤﺤﺠﻪ ﻓﻴﻤﺎ ﻧﺰل ﻓﻲ اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﺤﺠﻪ « ﻫﻤﻪ آن ﻫﺎ را ﮔﺮدآوري ﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪478‬‬
 ‫اﺣﺎدﻳﺚ اﺋﻤﻪ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎ اﻟﺴﻼم درﻣﻮرد ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫ﻧﺠﺎتﺑﺨﺶ اﻣ‪‬ﺖ‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫و‪‬ﺑِﻤ‪‬ﻬ‪‬ﺪ‪‬ﻳ‪‬ﻨﺎ ﺗَﻨْﻘَﻄ‪‬ﻊ‪ ‬اﻟﺤ‪‬ﺠ‪‬ﺞ‪ ،‬ﻓَﻬ‪‬ﻮ‪ ‬ﺧﺎﺗَﻢ‪ ‬اﻷﺋ‪‬ﻤ‪‬ﺔِ و‪‬ﻣ‪‬ﻨْﻘ‪‬ﺬُ اﻷﻣ‪‬ﺔِ و‪‬ﻣ‪‬ﻨْﺘَﻬ‪‬ﻲ اﻟﻨﱡﻮرِ و‪‬ﻏﺎﻣ‪‬ﺾ‪ ‬اﻟﺴ‪‬ﺮﱢ‬

‫ﺑﺎ ﻣﻬﺪيِ ﻣﺎ ﺣﺠ‪‬ﺖﻫﺎ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد؛ او ﭘﺎﻳﺎنﺑﺨﺶ ﺳﻠﺴﻠﺔ اﻣﺎﻣﺎن‪ ،‬ﻧﺠﺎتﺑﺨﺶ اﻣ‪‬ﺖ و اوج ﻧﻮر اﺳﺖ و رازي ﭘﻴﭽﻴﺪه‬
‫دارد‪.‬‬

‫‪With Our Mahdī ('s appearance), all proofs would be broken; for he is the last‬‬
‫‪Imam, the savior of the 'Ummah, and the highest point of light, and has a recondite‬‬
‫‪secret‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻷﻧﻮار‪ ،‬ج ‪ ،77‬ص‪300‬‬

‫اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫واﷲ ﻟﻴﻐﻴﺒﻦ ﻏﻴﺒﻪ ﻻ ﻳﻨﺠﻮ ﻓﻴﻬﺎ ﻣﻦ اﻟﻬﻠﻜﻪ اﻻ ﻣﻦ ﺛﺒﺖ اﷲ ﻋﺰوﺟﻞ ﻋﻠﻲ اﻟﻘﻮل ﺑﺎﻣﺎﻣﺘﻪ و وﻓﻘﻪ )ﻓﻴﻬﺎ(ﻟﻠﺪﻋﺎ ﺑﺘﻌﺠﻴﻞ ﻓﺮﺟﻪ‪.‬‬

‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي –ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ –آن ﻗﺪر ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ )ﻃﻮﻻﻧﻲ‬
‫اش (از ﻫﻼﻛﺖ ﻧﺠﺎت ﻧﻤﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاي ﺑﺰرگ ‪،‬اورا ﺑﺮ ﻋﻘﻴﺪه ﺑﻪ اﻣﺎﻣﺖ ﻣﻬﺪي )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ‬
‫ﻓﺮﺟﻪ(ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮداﻧﺪ و ﺑﻪ او ﺗﻮﻓﻴﻖ دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻓﺮﺟﺶ دﻋﺎ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ‪،‬ج‪، 2‬ص ‪384‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫…واﷲ ﻟﻴﻐﻴﺒﻦ اﻣﺎﻣﻜﻢ ﺳﻨﻴﻦ ﻣﻦ ادﻫﺮ … وﻟﺘﻔﻴﻀﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻋﻴﻦ اﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ‪….‬‬

‫ﺳﻮﮔﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا اﻣﺎم ﺷﻤﺎ ﺳﺎﻟﻴﺎن درازي ﻏﺎﻳﺐ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪،‬و ﭼﺸﻢ ﻫﺎي ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ در ﻓﺮاق او اﺷﻜﺒﺎران اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻟﻨﻮار ج‪،51‬ص ‪،147‬ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ‬

‫‪479‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫اذا ﻗﺎم اﻟﻘﺎﺋﻢ ﻻ ﻳﺒﻘﻲ ارض اﻻ ﻧﻮدي ﻓﻴﻬﺎ ﺷﻬﺎده ان ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ و ان ﻣﺤﻤﺪ ا رﺳﻮل اﷲ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻗﺎﺋﻢ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ(ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ ‪،‬ﻫﻴﭻ زﻣﻴﻨﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ در آﻧﺠﺎ ﮔﻠﺒﺎﻧﮓ ) اﺷﻬﺪ ان ﻻ‬
‫اﻟﻪ اﻻاﷲ و اﺷﻬﺪ ان ﻣﺤﻤﺪ رﺳﻮل اﷲ ( ﺑﻠﻨﺪ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ‪،‬ج‪،52‬ص ‪،340‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﻴﺎﺷﻲ‬

‫اﻣﺎم ﺑﺎﻗﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫اذا ﻗﺎم ﻗﺎﺋﻢ اﻫﻞ اﻟﺒﻴﺖ ﻗﺴﻢ ﺑﺎﻟﺴﻮﻳﻪ و ﻋﺪل ﻓﻲ اﻟﺮﻓﻴﻪ ﻓﻤﻦ اﻃﺎﻋﻪ ﻓﻘﺪ اﻃﺎع اﷲ وﻣﻦ ﻋﺼﺎه ﻓﻘﺪ ﻋﺼﻲ اﷲ و اﻧﻤﺎ ﺳﻤﻲ‬
‫اﻟﻤﻬﺪي ﻻﻧﻪ ﻳﻬﺪي اﻟﻲ اﻣﺮ ﺧﻔﻲ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﻗﺎﺋﻢ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ(ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ اﻣﻮال را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺎوي ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻋﺪاﻟﺖ را در‬
‫ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲ ﺳﺎزد ‪.‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﺲ او را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﺪ ‪،‬ﺧﺪا را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ ‪ .‬و ﻫﺮ ﻛﺲ از او ﺳﺮﭘﻴﭽﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪،‬از ﺧﺪا ﺳﺮ ﭘﻴﭽﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ وآن ﺣﻀﺮت را ﻣﻬﺪي ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي اﻣﺮ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲ‬
‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪،‬ج‪،52‬ص ‪/350‬ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻌﻤﺎﻧﻲ‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ(‬

‫ﻣﻬﺪي از ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﺳﻢ او اﺳﻢ ﻣﻦ و ﻛﻨﻴﻪ اش ﻛﻨﻴﻪ ﻣﻦ )اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ( اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻈﺮ اﺧﻼق ﺷﺒﻴﻪ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي او ﻏﻴﺒﺖ و ﺳﻴﺮﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري ﮔﻤﺮاه ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﺜﻞ ﺷﻬﺎب ﺛﺎﻗﺐ ﻣﻲ آﻳﺪ و زﻣﻴﻦ‬
‫را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‬

‫‪480‬‬
 ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ(‬

‫ﻣ‪‬ﻬ‪‬ﺪى‪ ‬اُﻣ‪‬ﺘ‪‬ﻰ اﻟﱠﺬى ﻳ‪‬ﻤ‪‬ﻼَُ اﻻَْر‪‬ض‪ ‬ﻗ‪‬ﺴ‪‬ﻄﺎ و‪ ‬ﻋ‪‬ﺪ‪‬ﻻً ﻛَﻤﺎ ﻣ‪‬ﻠ‪‬ﺌَﺖ‪ ‬ﺟ‪‬ﻮ‪‬را و‪ ‬ﻇُﻠْﻤﺎ؛‬

‫»ﻣﻬﺪى اﻣﺖ ﻣﻦ ﻛﺴﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮ ﺷﺪن زﻣﻴﻦ از ﺑﻴﺪاد و ﻇﻠﻢ‪ ،‬آن را ﭘﺮ از ﻗﺴﻂ و ﻋﺪل ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد»‪.‬‬

‫)ﻛﺘﺎب ﺳﻠﻴﻢ ﺑﻦ ﻗﻴﺲ‪ ،‬ص ‪(429‬‬

‫اﻣﺎم ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫أﻻ ﻓَﻤ‪‬ﻦ ﺛَﺒ‪‬ﺖ‪ ‬ﻣ‪‬ﻨﻬ‪‬ﻢ ﻋ‪‬ﻠَﻲ دﻳﻨ‪‬ﻪ‪ ‬و‪ ‬ﻟَﻢ ﻳ‪‬ﻘﺲ‪ ‬ﻗَﻠﺒ‪‬ﻪ‪ ‬ﻟ‪‬ﻄﻮلِ أﻣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻏَﻴﺒ‪‬ﺔِ إﻣﺎﻣ‪‬ﻪ‪ ‬ﻓَﻬﻮ ﻣ‪‬ﻌﻲ ﻓﻲ د‪‬ر‪‬ﺟ‪‬ﺘﻲ ﻳ‪‬ﻮم‪ ‬اﻟﻘﻴﺎﻣ‪‬ﺔ‬
‫ﺑﺪاﻧﻴﺪ آﻧﺎن ﻛﻪ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﺣﺠﺖ ﺧﺪا در دﻳﻦ ﺧﻮد ﺛﺎﺑﺖ ﻣﺎﻧﺪه و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻃﻮل ﻣﺪت ﻏﻴﺒﺖ ﻣﻨﻜﺮش ﻧﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬روز‬
‫ﻗﻴﺎﻣﺖ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﻢ درﺟﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫)ﺑﺤﺎراﻻﻧﻮار ج‪ 51‬ص‪(109‬‬

‫ﺣﻀﺮت زﻫﺮا )ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻟﺴﻼم(‬

‫ﻗﺎل ﻟﻰ رﺳﻮل اﻟﻠّﻪ )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( أﺑﺸﺮى ﻳﺎ ﻓﺎﻃﻤﺔ‪ ،‬اﻟﻤﻬﺪى‪ ‬ﻣﻨﻚ‬

‫رﺳﻮل ﺧﺪا )ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ وﺳﻠﻢ( ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اى ﻓﺎﻃﻤﻪ! ﺗﺮا ﺑﺸﺎرت ﺑﺎد ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﻀﺮت »ﻣﻬﺪى )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( « از ﻧﺴﻞ ﺗﻮﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ(‬

‫ﻳﺨﺮج اﻟﻤﻬﺪى و ﻋﻠﻰ رأﺳﻪ ﻋﻤﺎﻣﺔ ﻓﻴﻬﻤﺎ ﻣﻨﺎد ﻳﻨﺎدى ﻫﺬا اﻟﻤﻬﺪى ﺧﻠﻴﻔﺔ اﷲ ﻓﺎﺗﺒﻌﻮه‬

‫ﻣﻬﺪى در ﺣﺎﻟﻰ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﻪ اﺑﺮى ﺑﺮ ﺳﺮ او ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪه ﻗﻴﺎم ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ ،‬در آن وﻗﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪه اى اﻋﻼم ﻣﻰ دارد ﻛﻪ اﻳﻦ‬
‫ﻣﻬﺪى ﺧﻠﻴﻔﺔ اﷲ اﺳﺖ از وى ﭘﻴﺮوى ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪481‬‬
 ‫ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫اﻧﺘﻈﺮرروا اﻟﻔﺮج و ﻻ ﺗﻴﺎﺳﻮا ﻣﻦ روح اﷲ ﻓﺎن اﺣﺐ اﻻﻋﻤﺎل اﻟﻲ اﷲ ﻋﺰوﺣﻞ اﻧﺘﻈﺎر اﻟﻔﺮج‪.‬‬

‫در اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج ﺑﺎﺷﻴﺪ و از رﺣﻤﺖ و ﻛﺎرﮔﺸﺎﻳﻲ ﺧﺪا ﻧﺎاﻣﻴﺪ ﻧﺸﻮﻳﺪ ‪،‬زﻳﺮا ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل در ﻧﺰد ﺧﺪاي ﺑﺰرگ اﻧﺘﻈﺎر ﻓﺮج‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺤﺎر اﻻﻧﻮار ‪،‬ج‪،52‬ص ‪/123‬ﺧﺼﺎل‬

‫اﻣﺎم ﺟﻮاد )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫ان اﻟﻘﺎﺋﻢ ﻣﻨﺎ ﻫﻮ اﻟﻤﻬﺪي اﻟﺬي ﻳﺠﺐ ان ﻳﻨﺘﻈﺮ ﻓﻲ ﻏﻴﺒﺘﻪ و ﻳﻄﺎع ﻓﻲ ﻇﻬﻮره و ﻫﻮ اﺛﺎﻟﺚ ﻣﻦ وﻟﺪي‪….‬‬

‫ﻗﺎﺋﻢ ﻣﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي –ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ –اﺳﺖ ﻛﻪ واﺟﺐ اﺳﺖ در دوران ﻏﻴﺒﺖ او اﻧﺘﻈﺎرش را ﺑﻜﺸﻨﺪ‬
‫‪،‬ودر زﻣﺎن ﻇﻬﻮرش از وي اﻃﺎﻋﺖ ﻛﻨﻨﺪ ‪،‬واوﺳﻮﻣﻴﻦ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ ‪،‬ج‪، 2‬ص‪377‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫اﻧﻤﺎ ﺳﻤﻲ ﻗﻢ ﻻن اﻫﻠﻬﺎ ﻳﺠﺘﻤﻌﻮن ﻣﻊ ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(وﻳﻘﻮﻣﻮن ﻣﻌﻪ و ﻳﺴﺘﻘﻴﻤﻮن ﻋﻠﻴﻪ و ﻳﻨﺼﺮوﻧﻪ‪.‬‬

‫ﺷﻬﺮ ﻗﻢ را ﻗﻢ ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ‪،‬زﻳﺮا اﻫﻞ ﻗﻢ ﮔﺮد ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺟﻤﻊ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ و ﺑﺎاوﻗﻴﺎم ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و در اﻳﻦ راه‬
‫را اﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﻣﻲ ورزﻧﺪ و او را ﻳﺎري ﻣﻲ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻔﻴﻨﻪ اﻟﺒﺤﺎر ‪،‬ج‪،2‬ص ‪446‬‬

‫اﺑﻮﺳﻌﻴﺪ ﻣﻰ ﮔﻮﻳﺪ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫ﺗﻤﻼء اﻻرض ﻇﻠﻤﺎً و ﺟﻮراً ﻓﻴﻘﻮم رﺟﻞ ﻣﻦ ﻋﺘﺮﺗﻰ ﻓﻴﻤﻼءﻫﺎ ﻗﺴﻄﺎً و ﻋﺪﻻً ﻳﻤﻠﻚ ﺳﺒﻌﺎً او ﺗﺴﻌﺎً‪.‬‬

‫زﻣﻴﻦ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ و ﺳﺘﻢ ﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺮدى از ﻋﺘﺮت ﻣﻦ ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ و آن را ﭘﺮ از ﻋﺪل و داد ﮔﺮداﻧﺪ و ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ ﺳﺎل‬
‫ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪482‬‬
 ‫اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﺴﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪:‬‬

‫ﻣﺤﻤﺪ! اﮔﺮ ﻛﺴﻲ وﻗﺘﻲ از ﺟﺎﻧﺐ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻘﻞ ﻛﺮد‪ ،‬از ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮدن او‬

‫ﻧﺘﺮس! ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي اﺣﺪي ﺗﻌﻴﻴﻦ وﻗﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﭼﻬﻞ ﺣﺪﻳﺚ ﮔﻬﺮﺑﺎر ﻣﻨﺘﺨﺐ‬

‫ﻗﺎل اﻻ ﻣﺎم اﻟﻤﻬﺪي‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ اﻟﻌﺼﺮ واﻟﺰّﻣﺎن ﺳﻼم اﻟﻠّﻪ ﻋﻠﻴﻪ وﻋﺠ‪‬ﻞ اﻟﻠّﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸّﺮﻳﻒ‪:‬‬
‫‪ - 1‬اﻟﱠﺬى ﻳ‪‬ﺠِﺐ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻜُﻢ‪ ‬وﻟَﻜُﻢ‪ ‬اءنْ ﺗَﻘُﻮﻟُﻮا‪ :‬إﻧّﺎ ﻗُﺪ‪‬و‪‬ةٌ واءﺋ‪‬ﻤ‪‬ﺔٌ وﺧُﻠَﻔﺎء‪ ‬اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻓﻰ اءر‪‬ﺿ‪‬ﻪ‪ ،‬واُﻣ‪‬ﻨﺎؤُه‪ ‬ﻋ‪‬ﻠﻰ ﺧَﻠْﻘ‪‬ﻪ‪ ،‬وﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺠ‪‬ﻪ‪ ‬ﻓﻰ‬
‫ﻞ اﻟْﺨ‪‬ﻄﺎبِ‪.‬‬
‫ﺑِﻼد‪‬ه‪ ،‬ﻧَﻌ‪‬ﺮِف‪ ‬اﻟْﺤ‪‬ﻼلَ و‪‬اﻟْﺤ‪‬ﺮام‪ ،‬وﻧَﻌ‪‬ﺮِف‪ ‬ﺗَﺎء‪‬وﻳﻞَ اﻟْﻜ‪‬ﺘﺎبِ وﻓَﺼ‪َ ‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮ ﺷﻤﺎ واﺟﺐ اﺳﺖ وﺑﻪ ﺳﻮد ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ رﺳﺎﻟﺖ‪ ،‬ﻣﺤﻮر واءﺳﺎس‬
‫اﻣﻮر‪ ،‬ﭘﻴﺸﻮاﻳﺎن ﻫﺪاﻳﺖ وﺧﻠﻴﻔﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل در زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺎ اﻣﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ وﺣﺠ‪‬ﺖ او در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺣﻼل وﺣﺮام را ﻣﻰ ﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎءوﻳﻞ وﺗﻔﺴﻴﺮ‬
‫آﻳﺎت ﻗﺮآن را ﻋﺎرف وآﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ - 2‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻧَﺎ ﺧﺎﺗَﻢ‪ ‬اﻻَْو‪‬ﺻ‪‬ﻴﺎء‪ ،‬ﺑﻰ ﻳ‪‬ﺪ‪‬ﻓَﻊ‪ ‬اﻟْﺒ‪‬ﻼء‪ ‬ﻋ‪‬ﻦْ اءﻫ‪‬ﻠﻰ و‪‬ﺷﻴﻌ‪‬ﺘﻰ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ آﺧﺮﻳﻦ وﺻﻲ‪ ‬ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻢ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻦ ﺑﻼﻫﺎ وﻓﺘﻨﻪ ﻫﺎ از آﺷﻨﺎﻳﺎن وﺷﻴﻌﻴﺎﻧﻢ دﻓﻊ وﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪ‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ 3‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻣ‪‬ﺎ اﻟْﺤ‪‬ﻮاد‪‬ثُ اﻟْﻮاﻗ‪‬ﻌ‪‬ﺔُ ﻓَﺎر‪‬ﺟِﻌ‪‬ﻮا ﻓﻴﻬﺎ إﻟﻰ ر‪‬واةِ ﺣ‪‬ﺪﻳﺜ‪‬ﻨﺎ )اءﺣﺎدﻳﺜ‪‬ﻨﺎ(‪ ،‬ﻓَﺈﻧﱠﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺘﻲ ‪‬ﻋﻠَﻴ‪‬ﻜُﻢ‪ ‬واءﻧَﺎ ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺔُ‬
‫اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻜُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺟﻬﺖ ﺣﻞّ ﻣﺸﻜﻼت در ﺣﻮادث ‪ -‬اﻣﻮر ﺳﻴﺎﺳﻰ‪ ،‬ﻋﺒﺎدى‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎدى‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﻰ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ و‪ - ...‬ﺑﻪ‬
‫راوﻳﺎن ﺣﺪﻳﺚ وﻓﻘﻬﺎء ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ آن ﻫﺎ در زﻣﺎن ﻏﻴﺒﺖ ﺧﻠﻴﻔﻪ وﺣﺠ‪‬ﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﻣﻦ ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ‬
‫ﺑﺮ آن ﻫﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬

‫‪483‬‬
 ‫‪ -4‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اﻟﺤ‪‬ﻖﱡ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻓَﻠَﻦْ ﻳ‪‬ﻮﺣ‪‬ﺸَﻨﺎ ﻣ‪‬ﻦْ ﻗَﻌ‪‬ﺪ‪‬ﻋ‪‬ﻨّﺎ‪ ،‬وﻧَﺤ‪‬ﻦُ ﺻ‪‬ﻨﺎﺋ‪‬ﻊ‪ ‬ر‪‬ﺑ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬واﻟْﺨَﻠْﻖُ ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺪ‪ ‬ﺻ‪‬ﻨﺎﺋ‪‬ﻌ‪‬ﻨﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺣﻘﺎﻧﻴ‪‬ﺖ وواﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﺑﺎ ﻣﺎ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ رﺳﻮل اﻟﻠّﻪ ﺻﻠﻰ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ وﻛﻨﺎره ﮔﻴﺮى ﻋﺪ‪‬ه اى‪ ،‬از ﻣﺎ ﻫﺮﮔﺰ‬
‫ﺳﺒﺐ وﺣﺸﺖ ﻣﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻪ ﻣﺎ دﺳﺖ ﭘﺮوره ﻫﺎى ﻧﻴﻜﻮى ﭘﺮوردﮔﺎر ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ودﻳﮕﺮ ﻣﺨﻠﻮﻗﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ‪،‬‬
‫دﺳﺖ ﭘﺮورده ﻫﺎى ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ - 5‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إنﱠ اﻟْﺠ‪‬ﻨﱠﺔَ ﻻ ﺣ‪‬ﻤ‪‬ﻞَ ﻓﻴﻬﺎ ﻟ‪‬ﻠﻨﱢﺴﺎء‪ ‬وﻻ وِﻻد‪‬ةَ‪ ،‬ﻓَﺈذَا اﺷْﺘَﻬﻰ ﻣ‪‬ﺆْﻣ‪‬ﻦٌ و‪‬ﻟَﺪا ﺧَﻠَﻘَﻪ‪ ‬اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﺰﱠ وﺟ‪‬ﻞﱠ ﺑِﻐَﻴﺮِ ﺣ‪ ‬ﻤﻞٍ وﻻ‬
‫وِﻻد‪‬ةٍ ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﻟﺼ‪‬ﻮر‪‬ةِ اﻟﱠﺘﻰ ﻳ‪‬ﺮﻳﺪ‪ ‬ﻛَﻤﺎ ﺧَﻠَﻖَ آد‪‬م‪ ‬ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻋ‪‬ﺒ‪‬ﺮَةً‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺑﻬﺸﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن آﺑﺴﺘﻦ ﺷﺪن وزاﻳﻤﺎن ﺑﺮاى زﻧﺎن ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺆﻣﻨﻰ‬
‫آرزوى ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﺑﺪون ﺟﺮﻳﺎن ﺣﻤﻞ وزاﻳﻤﺎن‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ دﻟﺨﻮاﻫﺶ را ﺑﻪ او ﻣﻰ دﻫﺪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮرى ﻛﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت آدم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را آﻓﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻻ ﻇﺎﻟ‪‬ﻢ‪ ‬آﺛ‪‬ﻢ‪ ،‬وﻻ ﻳ‪‬ﺪ‪‬ﻋﻴﻪ‪ ‬إﻻّج اﺣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻛﺎﻓ‪‬ﺮٌ‪.‬‬
‫‪ - 6‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻻ ﻳ‪‬ﻨﺎزِﻋ‪‬ﻨﺎ ﻣ‪‬ﻮ‪‬ﺿ‪‬ﻌ‪‬ﻪ‪ ‬إ ّ‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻛﺴﻰ ﺑﺎ ﻣﺎ‪ ،‬در راﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎم وﻻﻳﺖ واﻣﺎﻣﺖ ﻣﺸﺎﺟﺮه وﻣﻨﺎزﻋﻪ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮ وﻣﻌﺼﻴﺖ ﻛﺎر‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﺴﻰ ﻣﺪ‪‬ﻋﻰ وﻻﻳﺖ وﺧﻼﻓﺖ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد ﻣﮕﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﻨﻜﺮ وﻛﺎﻓﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 7‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إنﱠ اﻟْﺤ‪‬ﻖﱠ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻨﺎ وﻓﻴﻨﺎ‪ ،‬ﻻ ﻳ‪‬ﻘُﻮلُ ذﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ﺳ‪‬ﻮاﻧﺎ إﻻّ ﻛَﺬّاب‪ ‬ﻣ‪‬ﻔْﺘَﺮٍ‪ ،‬وﻻ ﻳ‪‬ﺪ‪‬ﻋﻴﻪ‪ ‬ﻏَﻴ‪‬ﺮُﻧﺎ إﻻّ ﺿﺎلﱡ ﻏَﻮى‪‬ﱟٌ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ‪ -‬در ﻫﻤﻪ ﻣﻮارد واﻣﻮر ‪ -‬ﺑﺎ ﻣﺎ ودر ﺑﻴﻦ ﻣﺎ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﺼﻤﺖ وﻃﻬﺎرت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﭼﻨﻴﻦ ﺳﺨﻨﻰ را‬
‫ﻫﺮ ﻓﺮدى ﻏﻴﺮ از ﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ دروغ ﮔﻮ وﻣﻔﺘﺮى ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ؛ وﻛﺴﻰ ﻏﻴﺮ از ﻣﺎ آن را اد‪‬ﻋﺎ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ ﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ ﮔﻤﺮاه‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 8‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬أﺑ‪‬ﻰ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﺰﱠ وﺟ‪‬ﻞﱠ ﻟ‪‬ﻠْﺤ‪‬ﻖﱢ إﻻّ إﺗْﻤﺎﻣﺎ وﻟ‪‬ﻠْﺒﺎﻃ‪‬ﻞِ إﻻّ ز‪‬ﻫ‪‬ﻮﻗﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬إﺑﺎء واﻣﺘﻨﺎع دارد ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻖّ ﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ ﺑﻪ إﺗﻤﺎم وﻛﻤﺎل ﺑﺮﺳﺪ وﺑﺎﻃﻞ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮد‬
‫وﻣﻀﻤﺤﻞ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫‪484‬‬
 ‫‪ - 9‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إﻧﱠﻪ‪ ‬ﻟَﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﻜُﻦْ ﻻ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ آﺑﺎﺋﻰ إﻻّ وﻗَﺪ‪ ‬و‪‬ﻗَﻌ‪‬ﺖ‪ ‬ﻓﻰ ﻋ‪‬ﻨُﻘ‪‬ﻪ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻌ‪‬ﺔٌ ﻟ‪‬ﻄﺎﻏُﻮت‪ ‬ز‪‬ﻣﺎﻧ‪‬ﻪ‪ ،‬وإﻧّﻰ اءﺧْﺮُج‪ ‬ﺣﻴﻦَ‬
‫اءﺧْﺮُج‪ ‬وﻻ ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻌ‪‬ﺔَ ﻻ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻄﱠﻮاﻏﻴﺖ‪ ‬ﻓﻰ ﻋ‪‬ﻨُﻘﻰ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﭘﺪران ﻣﻦ )اﺋﻤ‪‬ﻪ واوﺻﻴﺎء ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﺑﻴﻌﺖ ﺣﺎﻛﻢ وﻃﺎﻏﻮت زﻣﺎﻧﺸﺎن‪ ،‬ﺑﺮ ذﻣ‪‬ﻪ آن ﻫﺎ ﺑﻮد؛ وﻟﻰ ﻣﻦ در‬
‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻇﻬﻮر وﺧﺮوج ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻃﺎﻏﻮﺗﻰ ﺑﺮ ﻣﻦ ﻣﻨّﺖ وﺑﻴﻌﺘﻰ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ - 10‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻧَﺎ اﻟﱠﺬى اءﺧْﺮُج‪ ‬ﺑِﻬﺬَا اﻟﺴ‪‬ﻴ‪‬ﻒ‪ ‬ﻓَﺎءﻣ‪‬ﻼَ اﻻَْر‪‬ض‪ ‬ﻋ‪‬ﺪ‪‬ﻻ وﻗ‪‬ﺴ‪‬ﻄﺎ ﻛَﻤﺎ ﻣ‪‬ﻠ‪‬ﺌَﺖ‪ ‬ﻇُﻠْﻤﺎ وﺟ‪‬ﻮ‪‬را‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ آن ﻛﺴﻰ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ در آﺧﺮ زﻣﺎن ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻤﺸﻴﺮ ‪ -‬ذواﻟﻔﻘﺎر ‪ -‬ﻇﻬﻮر وﺧﺮوج ﻣﻰ ﻛﻨﻢ وزﻣﻴﻦ را ﭘﺮ از ﻋﺪل‬
‫وداد ﻣﻰ ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﺮ از ﻇﻠﻢ وﺟﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 11‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ا‪‬ﺗﱠﻘُﻮا اﻟﻠّﻪ‪ ‬وﺳ‪‬ﻠﱢﻤ‪‬ﻮا ﻟَﻨﺎ‪ ،‬ور‪‬د‪‬وا اﻻْﻣ‪‬ﺮَ إﻟَﻴ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻓَﻌ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻨﺎ اﻻْﺻ‪‬ﺪار‪ ‬ﻛَﻤﺎ ﻛﺎنَ ﻣ‪‬ﻨﱠﺎ اﻻْﻳﺮاُ‪ ،‬وﻻ ﺗَﺤﺎو‪‬ﻟُﻮا ﻛَﺸْﻒ‪‬‬
‫ﻣﺎ ﻏُﻄﱢﻲ‪ ‬ﻋ‪‬ﻨْﻜُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﺧﺪا ﺑﺘﺮﺳﻴﺪ وﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬واﻣﻮر ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﺎ واﮔﺬار ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن وﻇﻴﻔﻪ ﻣﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﻰ ﻧﻴﺎز‬
‫وﺳﻴﺮاب ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ ﻫﻤﺎن ﻃﻮرى ﻛﻪ ورود ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﺎ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ؛ وﺳﻌﻰ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻛﺸﻒ‬
‫آﻧﭽﻪ از ﺷﻤﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬
‫‪ - 12‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻣ‪‬ﺎ اءﻣ‪‬ﻮاﻟُﻜُﻢ‪ ‬ﻓَﻼ ﻧَﻘْﺒ‪‬ﻠُﻬﺎ إﻻّ ﻟ‪‬ﺘُﻄَﻬ‪‬ﺮُوا‪ ،‬ﻓَﻤ‪‬ﻦْ ﺷﺎء‪ ‬ﻓَﻠْﻴ‪‬ﺼ‪‬ﻞْ‪ ،‬وﻣ‪‬ﻦْ ﺷﺎء‪ ‬ﻓَﻠْﻴ‪‬ﻘْﻄَﻊ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻣﻮال ‪ -‬ﺧﻤﺲ وزﻛﻮت ‪ -‬ﺷﻤﺎ را ﺟﻬﺖ ﺗﻄﻬﻴﺮ وﺗﺰﻛﻴﻪ زﻧﺪﮔﻰ وﺛﺮوﺗﺘﺎن ﻣﻰ ﭘﺬﻳﺮﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮد‬
‫ﺑﭙﺮدازد‪ ،‬وﻫﺮ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻞ ﻧﺒﻮد ﻧﭙﺮدازد‪.‬‬
‫‪ - 13‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إﻧّﺎ ﻧُﺤﻴﻂُ ﻋ‪‬ﻠْﻤﺎ ﺑِﺎءﻧْﺒﺎﺋ‪‬ﻜُﻢ‪ ،‬وﻻ ﻳ‪‬ﻌ‪‬ﺰُب‪ ‬ﻋ‪‬ﻨّﺎ ﺷَﻴ‪‬ﻰء‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ أﺧْﺒﺎرِﻛُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻰ اﺣﻮال واﺧﺒﺎر ﺷﻤﺎ آﮔﺎه وآﺷﻨﺎﺋﻴﻢ وﭼﻴﺰى از ﺷﻤﺎ ﻧﺰد ﻣﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪485‬‬
 ‫‪ - 14‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻛﺎﻧَﺖ‪ ‬ﻟَﻪ‪ ‬إﻟَﻰ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﺣﺎﺟ‪‬ﺔٌ ﻓَﻞْ ﻳ‪‬ﻐْﺘَﺴ‪‬ﻞْ ﻟَﻴ‪‬ﻠَﺔَ اﻟْﺠ‪‬ﻤ‪‬ﻌ‪‬ﺔِ ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺪ‪ ‬ﻧ‪‬ﺼ‪‬ﻒ‪ ‬اﻟﻠﱠﻴ‪‬ﻞِ وﻳ‪‬ﺎء‪‬ت‪ ‬ﻣ‪‬ﺼ‪‬ﻼّه‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪ اى وﺣﺎﺟﺘﻰ از ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل دارد ﺑﻌﺪ از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻏﺴﻞ ﻛﻨﺪ وﺟﻬﺖ ﻣﻨﺎﺟﺎت‬
‫وراز وﻧﻴﺎز ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻤﺎزش ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪.‬‬
‫‪ - 15‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻳ‪‬ﺎﺑ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪‬ﻬ‪‬ﺰِﻳﺎرِ! ﻟَﻮ‪‬ﻻَ ا ‪‬ﺳﺘ‪‬ﻐْﻔﺎر‪ ‬ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﻀ‪‬ﻜُﻢ‪ ‬ﻟ‪‬ﺒ‪‬ﻌ‪‬ﺾٍ‪ ،‬ﻟَﻬ‪‬ﻠَﻚ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻬﺎ‪ ،‬إﻻّ ﺧَﻮاص‪ ‬اﻟﺸّﻴﻌ‪‬ﺔِ اﻟﱠﺘﻰ ﺗَﺸْﺒ‪‬ﻪ‪‬‬
‫أﻗْﻮاﻟُﻬ‪‬ﻢ‪ ‬أﻓْﻌﺎﻟَﻬ‪‬ﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﮔﺮ ﻃﻠﺐ ﻣﻐﻔﺮت وآﻣﺮزش ﺑﻌﻀﻰ ﺷﻤﺎﻫﺎ ﺑﺮاى ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﻫﺮﻛﺲ روى زﻣﻴﻦ ﺑﻮد ﻫﻼك ﻣﻰ ﮔﺮدﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ آن ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎﺻ‪‬ﻰ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﺎرﺷﺎن ﺑﺎ ﻛﺮدارﺷﺎن ﻳﻜﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 16‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬و‪‬اءﻣ‪‬ﺎ ﻗَﻮ‪‬لُ ﻣ‪‬ﻦْ ﻗﺎلَ‪ :‬إنﱠ اﻟْﺤ‪‬ﺴ‪‬ﻴ‪‬ﻦَ ﻟَﻢ‪ ‬ﻳ‪‬ﻤ‪‬ﺖ‪ ‬ﻓَﻜُﻔْﺮٌ و‪‬ﺗَﻜْﺬﻳﺐ‪ ‬وﺿَﻼلٌ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬واﻣ‪‬ﺎ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺣﺴﻴﻦ زﻧﺪه اﺳﺖ ووﻓﺎت ﻧﻜﺮده‪ ،‬ﻛﻔﺮ وﺗﻜﺬﻳﺐ وﮔﻤﺮاﻫﻰ اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 17‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻓَﻀْﻠ‪‬ﻪ‪ ،‬اءنﱠ اﻟﺮﱠﺟ‪‬ﻞَ ﻳ‪‬ﻨْﺴ‪‬ﻰ اﻟﺘﱠﺴ‪‬ﺒﻴﺢ‪ ‬وﻳ‪‬ﺪﻳﺮُا اﻟﺴ‪‬ﺒ‪‬ﺤ‪‬ﺔَ‪ ،‬ﻓَﻴ‪‬ﻜْﺘَﺐ‪ ‬ﻟَﻪ‪ ‬اﻟﺘﱠﺴ‪‬ﺒﻴﺢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬از ﻓﻀﺎﺋﻞ ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻀﺮت ﺳﻴ‪‬ﺪاﻟﺸّﻬﺪاء آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺗﺮﺑﺖ ﺣﻀﺮت در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﺛﻮاب‬
‫ﺗﺴﺒﻴﺢ وذﻛﺮ را دارد‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ دﻋﺎﺋﻰ ﻫﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﻧﺸﻮد‪.‬‬
‫‪ - 18‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻓﻴﻤ‪‬ﻦْ اءﻓْﻄَﺮَ ﻳ‪‬ﻮ‪‬ﻣﺎ ﻣ‪‬ﻦْ ﺷَﻬ‪‬ﺮِ ر‪‬ﻣ‪‬ﻀﺎن ﻣ‪‬ﺘَﻌ‪‬ﻤ‪‬ﺪا ﺑِﺠِﻤﺎعٍ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺮﱠمٍ اَو‪ ‬ﻃَﻌﺎمٍ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺮﱠمٍ ‪‬ﻋﻠَﻴ‪‬ﻪ‪ :‬إنﱠ ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻪ‪ ‬ﺛَﻼثُ‬
‫ﻛَﻔّﺎرات‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻛﺴﻰ ﻛﻪ روزه ﻣﺎه رﻣﻀﺎن را ﻋﻤﺪا ﺑﺎ ﭼﻴﺰ ﻳﺎ ﻛﺎر ﺣﺮاﻣﻰ اﻓﻄﺎر ‪ -‬وﺑﺎﻃﻞ ‪ -‬ﻧﻤﺎﻳﺪ‪) ،‬ﻏﻴﺮ از ﻗﻀﺎى روزه ﻧﻴﺰ( ﻫﺮ‬
‫ﺳﻪ ﻧﻮع ﻛﻔّﺎره )‪ 60‬روزه‪ ،‬اﻃﻌﺎم ‪ 60‬ﻣﺴﻜﻴﻦ‪ ،‬آزادى ﻳﻚ ﺑﻨﺪه( ﺑﺮ او واﺟﺐ ﻣﻰ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪486‬‬
 ‫‪ - 19‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻻ اء‪‬ﺑ‪‬ﺸﱢﺮُك‪ ‬ﻓ‪‬ﻰ اﻟْﻌ‪‬ﻄﺎسِ؟ ﻗُﻠْﺖ‪ :‬ﺑ‪‬ﻠﻰ‪ ،‬ﻓَﻘﺎلَ‪ :‬ﻫ‪‬ﻮ‪ ‬اءﻣﺎنٌ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟْﻤ‪‬ﻮ‪‬ت‪ ‬ﺛَﻼﺛَﺔَ اءﻳ‪‬ﺎمٍ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻧﺴﻴﻢ ﺧﺎدم ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬در ﺣﻀﻮر ﺣﻀﺮت ﻋﻄﺴﻪ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻰ ﺗﻮ را ﺑﺮ ﻓﻮاﺋﺪ ﻋﻄﺴﻪ ﺑﺸﺎرت دﻫﻢ؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﺑﻠﻰ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻄﺴﻪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن را ﺗﺎ ﺳﻪ روز از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت ﻣﻰ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ - 20‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻣ‪‬ﻠْﻌ‪‬ﻮنٌ ﻣ‪‬ﻠْﻌ‪‬ﻮنٌ ﻣ‪‬ﻦْ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺎﻧﻰ ﻓﻰ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻔ‪‬ﻞٍ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻨّﺎسِ‪.‬‬
‫)و‪‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ (:‬ﻣ‪‬ﻦْ ﺳ‪‬ﻤ‪‬ﺎﻧﻰ ﻓﻰ ﻣ‪‬ﺠ‪ ‬ﻤﻊٍ ﻣ‪‬ﻦَ اﻟﻨّﺎسِ ﻓَﻌ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻪ‪ ‬ﻟَﻌ‪‬ﻨَﺔُ اﻟﻠّﻪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻠﻌﻮن وﻣﻐﻀﻮب اﺳﺖ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻧﺎم اﺻﻠﻰ ﻣﺮا در ﺟﺎﺋﻰ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫وﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﻛﻪ ﻧﺎم اﺻﻠﻰ ﻣﺮا در ﺟﻤﻊ ﻣﺮدم ﺑﺮ زﺑﺎن آورد‪ ،‬ﺑﺮ او ﻟﻌﻨﺖ وﻏﻀﺐ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺨﻄ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻓَﺎ‪‬نﱠ‬
‫‪ - 21‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻳ‪‬ﻌ‪‬ﻤ‪‬ﻞُ ﻛُﻞﱡ اﻣ‪‬ﺮِى ء‪ ‬ﻣ‪‬ﻨْﻜُﻢ‪ ‬ﻣﺎ ﻳ‪‬ﻘْﺮُب‪ ‬ﺑِﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﺒ‪‬ﺘ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬و‪‬ﻟْﻴ‪‬ﺘَﺠ‪‬ﻨﱠﺐ ﻣﺎ ﻳ‪‬ﺪ‪‬ﻧﻴﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻛَﺮاﻫﻴ‪‬ﺘ‪‬ﻨﺎ وﺳ‪َ ‬‬
‫اﻣ‪‬ﺮَءا ﻳ‪‬ﺒ‪‬ﻐَﺘُﻪ‪ ‬ﻓُﺠ‪‬ﺎءةٌ ﺣﻴﻦَ ﻻ ﺗَ ْﻨﻔَﻌ‪‬ﻪ‪ ‬ﺗَﻮ‪‬ﺑ‪‬ﺔٌ‪ ،‬وﻻ ﻳ‪‬ﻨْﺠﻴﻪ‪ ‬ﻣ‪‬ﻦْ ﻋ‪‬ﻘﺎﺑِﻨﺎ ﻧَﺪ‪‬م‪ ‬ﻋ‪‬ﻠﻰ ﺣ‪‬ﻮﺑ‪‬ﺔٍ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻤﻠﻰ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﺰدﻳﻜﻰ ﺑﻪ ﻣﺎ وﺟﺬب ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﻣﺎ ﮔﺮدد؛ وﺑﺎﻳﺪ دورى ﻛﻨﺪ از‬
‫ﻛﺮدارى ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن‪ ،‬ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ وﺧﺸﻤﻨﺎك ﻣﻰ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺷﺨﺼﻰ در ﻟﺤﻈﻪ اى ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎل او ﺳﻮدى ﻧﺪارد وﻧﻴﺰ او را از ﻋ‪‬ﻘﺎب وﻋﺬاب اﻟﻬﻰ ﻧﺠﺎت ﻧﻤﻰ ﺑﺨﺸﺪ‪.‬‬
‫‪ - 22‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إنﱠ اﻻْ ر‪‬ض‪ ‬ﺗَﻀ‪‬ﺞ‪ ‬إﻟَﻰ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻋ‪‬ﺰﱠ وﺟ‪‬ﻞﱠ ﻣ‪‬ﻦْ ﺑ‪‬ﻮ‪‬لِ اﻻْ ﻏْﻠَﻒ‪ ‬اءر‪‬ﺑ‪‬ﻌﻴﻦَ ﺻ‪‬ﺒﺎﺣﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﭼﻬﻞ روز از ادرار ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺧﺘﻨﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 23‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﺳ‪‬ﺠ‪‬ﺪ‪‬ةُ اﻟﺸﱡﻜْﺮِ ﻣ‪‬ﻦْ اءﻟْﺰَمِ اﻟﺴ‪‬ﻨَﻦِ واءو‪‬ﺟ‪‬ﺒِﻬﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺳﺠﺪه ﺷﻜﺮ ﭘﺲ از ﻫﺮ ﻧﻤﺎز از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺿﺮورى ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨّﺘﻬﺎ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪487‬‬
 ‫‪ - 24‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إﻧّﻰ ﻻَ ﻣﺎنٌ ﻻ‪ ‬ﻫ‪‬ﻞِ اﻻْ ر‪‬ضِ ﻛَﻤﺎ أنﱠ اﻟﻨﱡﺠ‪‬ﻮم‪ ‬أﻣﺎنٌ ﻻ‪ ‬ﻫ‪‬ﻞِ اﻟﺴ‪‬ﻤﺎء‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ درﺳﺘﻰ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﺒﺐ آﺳﺎﻳﺶ واﻣﻨﻴ‪‬ﺖ ﺑﺮاى ﻣﻮﺟﻮدات زﻣﻴﻨﻰ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮرى ﻛﻪ ﺳﺘﺎره ﻫﺎ ﺑﺮاى اﻫﻞ‬
‫آﺳﻤﺎن أﻣﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 25‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻗُﻠُﻮﺑ‪‬ﻨﺎ اَو‪‬ﻋ‪‬ﻴ‪‬ﺔٌ ﻟ‪‬ﻤ‪‬ﺸﻴ‪‬ﺔِ اﻟﻠّﻪ‪ ،‬ﻓَﺈذا ﺷﺎء‪ ‬ﺷ‪‬ﺌْﻨﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻗﻠﻮب ﻣﺎ ﻇﺮف ﻫﺎﺋﻰ اﺳﺖ ﺑﺮاى ﻣﺸﻴ‪‬ﺖ واراده اﻟﻬﻰ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮﮔﺎه او ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻰ ﺧﻮاﻫﻴﻢ‪.‬‬
‫‪ - 26‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إنﱠ اﻟﻠّ ‪‬ﻪ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻨﺎ‪ ،‬ﻓَﻼﻓﺎﻗَﺔَ ﺑِﻨﺎ إﻟﻰ ﻏَﻴ‪‬ﺮِه‪ ،‬و‪‬اﻟْﺤ‪‬ﻖﱡ ﻣ‪‬ﻌ‪‬ﻨﺎ ﻓَﻠَﻦْ ﻳ‪‬ﻮﺣ‪‬ﺸَﻨﺎ ﻣ‪‬ﻦْ ﻗَﻌ‪‬ﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻨّﺎ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺧﺪا ﺑﺎ ﻣﺎ اﺳﺖ وﻧﻴﺎزى ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻧﺪارﻳﻢ؛ وﺣﻖّ ﺑﺎ ﻣﺎ اﺳﺖ وﻫﺮ ﻛﻪ از ﻣﺎ روى ﮔﺮداﻧﺪ ﺑﺎﻛﻰ ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬
‫‪ - 27‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻣﺎاء‪‬ر‪‬ﻏَﻢ‪ ‬اءﻧْﻒ‪ ‬اﻟﺸﱠﻴ‪‬ﻄﺎنِ ﺑِﺸَﻴ‪‬ﻰ ء‪ ‬ﻣ‪‬ﺜُﻞِ اﻟﺼ‪‬ﻼةِ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰى وﻋﻤﻠﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻤﺎز‪ ،‬ﺑﻴﻨﻰ ﺷﻴﻄﺎن را ﺑﻪ ﺧﺎك ذﻟّﺖ ﻧﻤﻰ ﻣﺎﻟﺪ واو را ذﻟﻴﻞ ﻧﻤﻰ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ - 28‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻻ ﻳ‪‬ﺤ‪‬ﻞﱡ ﻻ‪ ‬ﺣ‪‬ﺪ‪ ‬اءنْ ﻳ‪‬ﺘَﺼ‪‬ﺮﱠف‪ ‬ﻓﻰ ﻣﺎلِ ﻏَﻴ‪‬ﺮِه‪ ‬ﺑِﻐَﻴ‪‬ﺮِ إ ذْﻧ‪‬ﻪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮاى ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺟﺎﺋﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ در اﻣﻮال وﭼﻴﺰﻫﺎى دﻳﮕﺮان ﺗﺼﺮّف ﻧﻤﺎﻳﺪ ﻣﮕﺮ ﺑﺎ اذن واﺟﺎزه ﺻﺎﺣﺐ وﻣﺎﻟﻚ‬
‫آن‪.‬‬
‫ﻞ‪.‬‬
‫‪ - 29‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻓَﻀْﻞُ اﻟﺪ‪‬ﻋﺎء‪ ‬واﻟﺘﱠﺴ‪‬ﺒﻴﺢِ ﺑ‪‬ﻌ‪‬ﺪ‪ ‬اﻟْﻔَﺮاﺋ‪‬ﺾِ ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﻟﺪ‪‬ﻋﺎء‪ ‬ﺑِﻌ‪‬ﻘﻴﺐِ اﻟﻨﱠﻮاﻓ‪‬ﻞِ ﻛَﻔَﻀْﻞِ اﻟْﻔَﺮاﺋ‪‬ﺾِ ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﻟﻨﱠﻮاﻓ‪ِ ‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ دﻋﺎ وﺗﺴﺒﻴﺢ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎزﻫﺎى واﺟﺐ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎزﻫﺎى ﻣﺴﺘﺤﺒ‪‬ﻰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻧﻤﺎز‬
‫واﺟﺐ ﺑﺮ ﻧﻤﺎز ﻣﺴﺘﺤﺐ‪ ‬ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 30‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻓْﻀَﻞُ اءو‪‬ﻗﺎﺗ‪‬ﻬﺎ ﺻ‪‬ﺪ‪‬ر‪‬ا اﻟﻨﱠﻬﺎرِ ﻣ‪‬ﻦْ ﻳ‪‬ﻮ‪‬مِ اﻟْﺠ‪‬ﻤ‪‬ﻌ‪‬ﺔِ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪) :‬ﺑﺮاى اﻧﺠﺎم ﻧﻤﺎز ﺟﻌﻔﺮ ﻃﻴ‪‬ﺎر( ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺑﺎ ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺗﺮﻳﻦ اوﻗﺎت ﭘﻴﺶ از ﻇﻬﺮ روز ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪488‬‬
 ‫‪ - 31‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬ﻣ‪‬ﻠْﻌ‪‬ﻮنٌ ﻣ‪‬ﻠْﻌ‪‬ﻮنٌ ﻣ‪‬ﻦْ اءﺧﱠﺮَ اﻟْﻐَﺪاةَ إﻟﻰ اءنْ ﺗَﻨْﻘَﻀ‪‬ﻰ اﻟﻨﱡﺠ‪‬ﻮم‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻠﻌﻮن وﻧﻔﺮﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ آن ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را ﻋﻤﺪا ﺗﺎءﺧﻴﺮ ﺑﻴﻨﺪازد ﺗﺎ ﻣﻮﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ‬
‫ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ - 32‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إنﱠ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻗَﻨَﻌ‪‬ﻨﺎ ﺑِﻌ‪‬ﻮاﺋ‪‬ﺪ‪ ‬إﺣ‪‬ﺴﺎﻧ‪‬ﻪ‪ ‬وﻓَﻮاﺋ‪‬ﺪ‪ ‬ا‪‬ﻣ‪‬ﺘ‪‬ﻨﺎﻧ‪‬ﻪ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﻣﺎ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﺣﺴﺎن وﻧﻌﻤﺖ ﻫﺎﻳﺶ ﻗﺎﻧﻊ وﺧﻮدﻛﻔﺎ ﮔﺮداﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 33‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إﻧﱠﻪ‪ ‬ﻟَﻴ‪‬ﺲ‪ ‬ﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦَ اﻟﻠّ ‪‬ﻪ ﻋ‪‬ﺰﱠ وﺟ‪‬ﻞﱠ وﺑ‪‬ﻴ‪‬ﻦَ اء‪‬ﺣ‪‬ﺪ‪ ‬ﻗَﺮاﺑ‪‬ﺔٌ‪ ،‬وﻣ‪‬ﻦْ اءﻧْﻜَﺮَﻧﻰ ﻓَﻠَﻴ‪‬ﺲ‪ ‬ﻣ‪‬ﻨّﻰ‪ ،‬وﺳ‪‬ﺒﻴﻠُﻪ‪ ‬ﺳ‪‬ﺒﻴﻞُ اﺑ‪‬ﻦِ ﻧُﻮحٍ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻴﻦ ﺧﺪاوﻧﺪ وﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺑﻨﺪﮔﺎﻧﺶ‪ ،‬ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪى وﺟﻮد ﻧﺪارد ‪ -‬وﺑﺮاى ﻫﺮﻛﺲ ﺑﻪ اﻧﺪازه اﻋﻤﺎل وﻧﻴ‪‬ﺎت او‬
‫ﭘﺎداش داده ﻣﻰ ﺷﻮد ‪ -‬ﻫﺮﻛﺲ ﻣﺮا اﻧﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ از )ﺷﻴﻌﻴﺎن ودوﺳﺘﺎن( ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ وﺳﺮﻧﻮﺷﺖ او ﻫﻤﭽﻮن ﻓﺮزﻧﺪ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻧﻮح ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ - 34‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻣﺎ ﺗَﻌ‪‬ﻠَﻤ‪‬ﻮنَ اءنﱠ اﻻْ ر‪‬ض‪ ‬ﻻ ﺗَﺨْﻠُﻮ ﻣ‪‬ﻦْ ﺣ‪‬ﺠ‪‬ﺔٍ إﻣ‪‬ﺎ ﻇﺎﻫ‪‬ﺮا و‪‬إﻣ‪‬ﺎ ﻣ‪‬ﻐْﻤ‪‬ﻮرا‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آﮔﺎه وﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﻫﻴﭻ ﺣﺎﻟﺘﻰ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﺧﺎﻟﻰ از ﺣﺠ‪‬ﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻇﺎﻫﺮ‬
‫وآﺷﻜﺎر وﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺨﻔﻰ وﭘﻨﻬﺎن‪.‬‬
‫‪ - 35‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬إذا أذ‪‬نَ اﻟﻠّﻪ‪ ‬ﻟَﻨﺎ ﻓ‪‬ﻰ اﻟْﻘَ ‪‬ﻮلِ ﻇَﻬ‪‬ﺮَ اﻟْﺤ‪‬ﻖﱡ‪ ،‬واﺿْﻤ‪‬ﺤ‪‬ﻞﱠ اﻟْﺒﺎﻃ‪‬ﻞُ‪ ،‬واﻧْﺤ‪‬ﺴ‪‬ﺮَ ﻋ‪‬ﻨْﻜُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل اﺟﺎزه ﺳﺨﻦ وﺑﻴﺎن ﺣﻘﺎﻳﻖ را ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﺣﻘﺎﻧﻴ‪‬ﺖ آﺷﻜﺎر ﻣﻰ ﮔﺮدد وﺑﺎﻃﻞ ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻰ‬
‫ﺷﻮد وﺧﻔﻘﺎن وﻣﺸﻜﻼت ﺑﺮﻃﺮف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 36‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬واءﻣ‪‬ﺎ و‪‬ﺟ‪‬ﻪ‪ ‬اﻻْ ﻧْﺘ‪‬ﻔﺎعِ ﺑﻰ ﻓﻰ ﻏَ ‪‬ﻴﺒ‪‬ﺘﻰ ﻓَﻜَﺎﻻْ ﻧْﺘ‪‬ﻔﺎعِ ﺑِﺎﻟﺸﱠﻤ‪‬ﺲِ إذا ﻏَﻴ‪‬ﺒ‪‬ﻬﺎ ﻋ‪‬ﻦِ اﻻْ ﺑ‪‬ﺼﺎرِ اﻟﺴ‪‬ﺤﺎب‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻰ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮى واﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻦ در دوران ﻏﻴﺒﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻧﺘﻔﺎع از ﺧﻮرﺷﻴﺪ اﺳﺖ در آن ﻣﻮﻗﻌﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫وﺳﻴﻠﻪ اﺑﺮﻫﺎ از ﭼﺸﻢ اﻓﺮاد ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪489‬‬
 ‫‪ - 37‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬و‪‬اﺟ‪‬ﻌ‪‬ﻠُﻮا ﻗَﺼ‪‬ﺪ‪‬ﻛُﻢ‪ ‬إﻟَﻴ‪‬ﻨﺎ ﺑِﺎﻟْﻤ‪‬ﻮ‪‬د‪‬ةِ ﻋ‪‬ﻠَﻰ اﻟﺴ‪‬ﻨﱠﺔِ اﻟْﻮاﺿ‪‬ﺤ‪‬ﺔِ‪ ،‬ﻓَﻘَﺪ‪ ‬ﻧَﺼ‪‬ﺤ‪‬ﺖ‪ ‬ﻟَﻜُﻢ‪ ،‬واﻟﻠّﻪ‪ ‬ﺷﺎﻫ‪‬ﺪ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻲ‪‬‬
‫وﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻜُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺪف وﻗﺼﺪ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ودوﺳﺘﻰ ﻣﺎ ‪ -‬اﻫﻞ ﺑﻴﺖ ﻋﺼﻤﺖ وﻃﻬﺎرت ‪ -‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﺳﻨّﺖ‬
‫واﺟﺮاء اﺣﻜﺎم اﻟﻬﻰ ﻗﺮار دﻫﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻛﻪ ﻣﻮﻋﻈﻬﺎ وﺳﻔﺎرﺷﺎت ﻻزم را ﻧﻤﻮده ام؛ وﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ‬
‫وﺷﻤﺎ ﮔﻮاه ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ - 38‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻣ‪‬ﺎ ﻇُﻬ‪‬ﻮر‪ ‬اﻟْﻔَﺮَجِ ﻓَﺈﻧﱠﻪ‪ ‬إﻟَﻰ اﻟﻠّﻪ‪ ،‬وﻛَﺬَب‪ ‬اﻟْﻮ‪‬ﻗّﺎﺗُﻮنَ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬زﻣﺎن ﻇﻬﻮر ﻣﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اراده ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻰ ﺑﺎﺷﺪ وﻫﺮﻛﺲ زﻣﺎن آن را ﻣﻌﻴ‪‬ﻦ وﻣﻌﺮّﻓﻰ ﻛﻨﺪ دروغ ﮔﻔﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ - 39‬ﻗﺎلَ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‪ :‬اءﻛْﺜ‪‬ﺮُوااﻟﺪ‪‬ﻋﺎء‪ ‬ﺑِﺘَﻌ‪‬ﺠﻴﻞِ اﻟْﻔَﺮَجِ‪ ،‬ﻓَﺈنﱠ ذﻟ‪‬ﻚ‪ ‬ﻓَﺮَﺟ‪‬ﻜُﻢ‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮاى ﺗﻌﺠﻴﻞ ﻇﻬﻮر ﻣﻦ ‪ -‬در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻌﻴ‪‬ﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ‪ -‬ﺑﺴﻴﺎر دﻋﺎ ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ در آن ﻓﺮج وﺣﻞّ ﻣﺸﻜﻼت ﺷﻤﺎ‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫‪ - 40‬د‪‬ﻓَﻊ‪ ‬إﻟَﻲ‪ ‬د‪‬ﻓْﺘَﺮا ﻓﻴﻪ‪ ‬د‪‬ﻋﺎء‪‬اﻟْﻔَﺮَجِ وﺻ‪‬ﻼةٌ ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻪ‪ ،‬ﻓَﻘﺎلَ‪ :‬ﻓَﺒِﻬﺬا ﻓَﺎد‪‬ع‪.‬‬
‫ﺗﺮﺟﻤﻪ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻰ از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻧﺎم اءﺑﻮﻣﺤﻤ‪‬ﺪ‪ ،‬ﺣﺴﻦ ﺑﻦ وﺟﻨﺎء ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬زﻳﺮ ﻧﺎودان ﻃﻼ در ﺣﺮم ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺣﻀﺮت وﻟﻰ‪‬‬
‫ﻋﺼﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﺠ‪‬ﻞ اﻟﻠّﻪ ﺗﻌﺎﻟﻰ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸّﺮﻳﻒ را دﻳﺪم‪ ،‬دﻓﺘﺮى را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در آن دﻋﺎى ﻓﺮج وﺻﻠﻮات‬
‫ﺑﺮ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺨﻮان وﺑﺮاى ﻇﻬﻮر وﻓﺮج ﻣﻦ دﻋﺎ ﻛﻦ وﺑﺮ ﻣﻦ درود وﺗﺤﻴ‪‬ﺖ ﺑﻔﺮﺳﺖ‪.‬‬
‫و آن دﻋﺎ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻣﺸﻬﻮر ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬
‫)اﻟﻠّﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﻛُﻦْ ﻟ‪‬ﻮ‪‬ﻟ‪‬ﻴ‪‬ﻚ‪ ‬ﻓُﻼنِ ﺑ‪‬ﻦِ ﻓُﻼنْ )اﻟْﺤ‪‬ﺠ‪‬ﺔِ ﺑ‪‬ﻦِ اﻟْﺤ‪‬ﺴ‪‬ﻦِ اﻟْﻌ‪ ‬ﺴﻜَﺮي‪ (‬ﺻ‪‬ﻠَﻮاﺗُﻚ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻪ‪ ‬وﻋ‪‬ﻠﻰ آﺑﺎﺋ‪‬ﻪ‪ ‬ﻓﻰ ﻫﺬ‪‬ه‪ ‬اﻟﺴ‪‬ﺎﻋ‪‬ﺔِ وﻓﻰ ﻛُﻞﱢ‬
‫ﺳﺎﻋ‪‬ﺔٍ‪ ،‬و‪‬ﻟﻴ‪‬ﺎ و‪‬ﺣﺎﻓ‪‬ﻈﺎ وﻗﺎﻋ‪‬ﺪا وﻧﺎﺻ‪‬ﺮا ود‪‬ﻟﻴﻼ وﻋ‪‬ﻴ‪‬ﻨﺎ ﺣ‪‬ﺘّﻰ ﺗُﺴ‪‬ﻜ‪‬ﻨَﻪ‪ ‬اءر‪‬ﺿَﻚ‪ ‬ﻃَﻮ‪‬ﻋﺎ وﺗُﻤ‪‬ﺘﱢﻌ‪‬ﻪ‪ ‬ﻓﻴﻬﺎ ﻃَﻮﻳﻼ(‪(21).‬‬

‫‪490‬‬
 ‫دﻟﻨﻮﺷﺘﻪ ﻫﺎﻳﻲ درﻣﻮرد آﻗﺎ‬

‫ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻲ آﻳﺪ‪...‬‬

‫آري ‪ ،‬روزي ﻛﻪ ﺑﺎزار ﺗﻌﻠﻘﺎت دﻧﻴﺎ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﻨﻴﻢ ؛‬

‫او ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻚ روز ﻣﻲ اﻓﺘﺪ ؛‬

‫آن اﺗﻔﺎق ﺧﻮب را ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ‪...‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﻪ اﻓﺘﺎدﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ اوﺳﺖ اﻳﻤﺎن دارم ؛‬

‫ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ‪ ،‬ﻫﺮ روز ‪ ،‬ﻫﺮ ﺟﻤﻌﻪ‪...‬‬

‫در ﺗﻼﻃﻢ زﻣﺎن‬

‫ﺑﺮ دل ﺳﻴﺎه ﺧﻮﻳﺶ ‪،‬‬

‫ﺑﺎ ﻣﺮﻛّﺐ ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻤﺖ‪...‬‬

‫اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﺑﺎﺻﺎﻟﺢ اﻟﻤﻬﺪي ) ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫‪491‬‬
 ‫ﻣﻤﻜﻨﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻬﻤﺎن ﻋﺰﻳﺰي ﺑﻮد وﻟﻲ ﻣﻬﻴﺎي ﭘﺬﻳﺮش او ﻧﺒﻮد ؟‬

‫اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻨﻪ‬

‫اﻓﺴﻮس ﻛﻪ ﻣﺎ " ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ " رو ﻣﻤﻜﻦ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ و " ﻣﻤﻜﻦ " رو ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ‪...‬‬

‫ﺟﺎﻳﻲ ﭼﻪ زﻳﺒﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‬

‫"اﻣﺎم زﻣﺎن آﻣﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آوردﻧﻲ اﺳﺖ" ‪.‬‬

‫و اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺖ‪...‬‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻪ ي ﺑﺪون ﺗﻮ ‪،‬‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﻫﻤﺎن ﺗﻠﺨﻜﺎﻣﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ؛‬

‫و ﺑﺎز ﻫﻢ ﻗﻠﺒﻲ ﻣﺎﻻﻣﺎل دﻟﺘﻨﮕﻲ‪...‬‬

‫در ﻋﺼﺮي ﻛﻪ ﺑﺪون ﺗﻮ ﺑﻪ ﻏﺮوب ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪...‬‬

‫ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪام‬

‫ﭘﺮ از ﺗﻘﻠﺐ و ﮔﻨﺎه‬

‫‪492‬‬
 ‫ﺧﻂ ﺧﻄﻲ ﺳﻴﺎه‬

‫ﻫﻴﭻ وﻗﺖ درﺳﺨﻮان ﻧﺒﻮدهام وﻟﻲ‬

‫در ﺷﺐ ﺗﻮﻟﺪت‬

‫ﻣﺜﻞ ﻛﺎج‬

‫ﺗﻮي ﻃﺎق ﻧﺼﺮت ﻣﺤﻠﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدهام‬

‫ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي ﺧﺸﻚ دارﺑﺴﺖ را‬

‫ﺑﻬﺎر ﻛﺮدهام‬

‫ﭼﺮا‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺣﻘﻴﺮ ﻗﻠﺐ ﻣﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪي؟‬

‫رد ﺷﺪم‪ ،‬ﻗﺒﻮل‬

‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ‬

‫ﻛﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزهي ﻋﺒﻮر ﻣﻲدﻫﻲ؟‬

‫‪493‬‬
 ‫راﺳﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺒﻴﻨﻤﺖ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻣﻲدﻫﻲ؟‬

‫ﻛﺎرﻧﺎﻣﻪي ﻣﺮا‬

‫دﺳﺖ راﺳﺘﻢ ﻣﻲدﻫﻲ؟‬

‫ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻧﻴﺴﺘﻢ وﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﺪا‬

‫از ﻛﻨﺎر ﻧﻤﺮهﻫﺎي زﻳﺮ ده ﻋﺒﻮر ﻛﻦ‬

‫اي ﻋﺼﺎره ﮔﻞ ﻣﺤﻤﺪي‬

‫ﻓﺼﻞ اﻣﺘﺤﺎن ﺳﺨﺖ ﻣﺎ ﻇﻬﻮر ﻛﻦ‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي آﻣﺪﻧﺖ دﻳﺮ ﻛﺮدهاي‬

‫وﻗﺘﻲ ﻧﮕﺎه آﻳﻨﻪ را ﭘﻴﺮ ﻛﺮدهاي‬

‫دﻳﺮي اﺳﺖ آﺳﻤﺎن ﻣﺮا ﺷﺐ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺗﺄﺧﻴﺮ ﻛﺮدهاي؟‬

‫‪494‬‬
 ‫دﻋﺎ ﭘﺸﺖ‪ ‬دﻋﺎ ﺑﺮاي آﻣﺪﻧﺖ ‪،‬‬

‫ﮔﻨﺎه ﭘﺸﺖ‪ ‬ﮔﻨﺎه ﺑﺮاي ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺖ ‪،‬‬

‫دل درﮔﻴﺮ ‪ ،‬ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو اﻧﺘﺨﺎب؛‬

‫ﻛﺪام آﺧﺮ؟ آﻣﺪﻧﺖ ﻳﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪﻧﺖ؟!‬

‫ﻧﺒﻮدﻧﺖ ‪ ،‬راز ﺑﺮون اﻓﺘﺎده اي ﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺟﻤﻌﻪ در ﺣﻨﺠﺮه ام ﺑﻐﺾ ﻣﻲ ﺷﻮد ‪،‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻏﺮوب ﻣﻲ ﺷﻮد ‪،‬‬

‫و ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﭼﺸﻢ در راﻫﻢ‪...‬‬

‫ﺳﺮد اﺳﺖ و ﻳﺦ زده ‪،‬‬

‫دﻟﻬﺎي ﻏﻢ زده ؛‬

‫ﻣﻮﻻي ﻣﻦ ﺑﻴﺎ ‪،‬‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ‬ﺻﺎدﻗﻪ‪.‬‬

‫‪495‬‬
 ‫ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﻢ ﻛﻪ ﺷﺐ ﺗﺎر‪ ،‬ﺳﺤﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدد‬

‫ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﺎﻧﺪه از اﻳﻦ ﻗﻮم‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪...‬‬

‫آﻗﺎ‬

‫ﻣﻦ اﺻﻞِ اﻧﺘﻈﺎر ﺗﻮ را ﺑﺮده ام زِ ﻳﺎد‬

‫ﺑﺎ اﻧﺘﻈﺎرﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻢ از ﺷﻤﺎ‪...‬‬

‫ﺗﺎ ﻛﻲ دل ﻣﻦ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ در داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ؟‬

‫اي ﻛﺎش ﻛﺴﻲ از ﺗﻮ ﺧﺒﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫آن ﺑﺎد ﻛﻪ آﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺑﻮي ﻧﻔﺲ ﺗﻮﺳﺖ‬

‫از ﻛﻮﭼﻪ ﻣﺎ ﻛﺎش ﮔﺬر داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪...‬‬

‫‪496‬‬
 ‫ﺗﺎ ﻛﻲ ﺑﺮاي دﻳﺪن روﻳﺖ دﻋﺎ ﻛﻨﻢ؟‬

‫ﺗﺎ ﻛﻲ دو دﺳﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪا ﻛﻨﻢ؟‬

‫در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻗﺪس ﺗﻮ از ﺧﺎك ﻛﻤﺘﺮم‬

‫ﺑﮕﺬار ﺧﺎك ﭘﺎي ﺗﻮ را ﺗﻮﺗﻴﺎ ﻛﻨﻢ‬

‫اﻣ‪‬ﻴﺪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﻦ ‪ ،‬ﻣﻬﺪي ﻋﺰﻳﺰ!‬

‫ﻣﻦ آﻣﺪم ﺑﻪ درﮔﻪ ﺗﻮ اﻟﺘﺠﺎ ﻛﻨﻢ‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ زﺑﺎن اﻟﻜﻦ و اﻳﻦ ﻃﺒﻊ ﻧﺎرﺳﺎ‬

‫ﻫﺮ ﺟﺎ روم ﺑﺮاي ﻇﻬﻮرت دﻋﺎ ﻛﻨﻢ‬

‫ﺟﺒﺮﻳﻞ ﻣﻔﺘﺨﺮ ﺑﻪ ﮔﺪاﻳﻲ ﻛﻮي ﺗﻮﺳﺖ‬

‫ﻻﻳﻖ ﻧﻴ‪‬ﻢ ﮔﺪاي ﺗﻮ ﺧﻮد را ﺻﺪا ﻛﻨﻢ‬

‫ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪ اي ﺳﻴﺎه ﺑﻪ درﮔﺎﻫﺖ آﻣﺪم‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻮ را ز آﻣﺪن ﺧﻮد رﺿﺎ ﻛﻨﻢ‬

‫‪497‬‬
 ‫ﻳﻜﻲ ﻣﻲ ﭘﺮﺳﺪ اﻧﺪوه ﺗﻮ از ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺳﺒﺐ ﺳﺎز ﺳﻜﻮت ﻣﺒﻬﻤﺖ ﻛﻴﺴﺖ ؟‬

‫ﺑﺮاﻳــﺶ ﺻــﺎدﻗـﺎﻧﻪ ﻣـﻲ ﻧﻮﻳـﺴــﻢ‪،‬‬

‫ﺑــﺮاي آﻧﻜﻪ ﺑـﺎﻳﺪ ﺑـﺎﺷﺪ و ﻧـﻴـﺴﺖ ‪...‬‬

‫روزي ﻫﺰار ﺑﺎر دﻟﺖ راﺷﻜﺴﺘﻪ ام‬

‫ﺑﻴﺨﻮد ﺑﻪ اﻧﺘﻈﺎر وﺻﺎﻟﺖ ﻧﺸﺴﺘﻪ ام‬

‫ﻫﺮﺑﺎر اﻳﻦ ﺗﻮﻳﻲ ﻛﻪ رﺳﻴﺪي و در زدي‬

‫ﻫﺮﺑﺎر اﻳﻦ ﻣﻨﻢ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ام‬

‫ﻫﺮ ﺟﻤﻌﻪ ﻗﻮل ﻣﻴﺪﻫﻢ آدم ﺷﻮم وﻟﻲ‬

‫ﻫﻢ ﻋﻬﺪ ﺧﻮﻳﺶ ﻫﻢ دﻟﺖ راﺷﻜﺴﺘﻪ ام‬

‫‪498‬‬
 ‫اي ﻛﻪ داﺋﻢ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻨﺘﻈﺮي‬
‫ﮔﻴﺮي از ﻣﺮدم داﻧﺎ ز ﻇﻬﻮرش ﺧﺒﺮي‬

‫روز و ﺷﺐ ذﻛﺮ زﺑﺎن ﺗﻮ ﺑﻮد ﻳﺎ ﻣﻬﺪي‬

‫در ﻓﺮاﻗﺶ ﻏﻢ دل داري و اﺷﻚ ﺑﺼﺮي‬

‫ﻓﺮض ﻛﻦ‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﺑﻪ ﺗﻮ ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺮدد‬

‫ﺑﺮ در ﺧﺎﻧﻪ و ﻳﺎ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻮي و ﮔﺬري‬

‫ﻇﺎﻫﺮت ﻫﺴﺖ ﭼﻨﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻧﻜﺸﻲ‬

‫ﺑﺎﻃﻨﺖ ﻫﺴﺖ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ي ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮي؟‬

‫دﻳﺪه اي ﻫﺴﺖ ﺗﻮ را ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪار اﻣﺎم‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻲ ﺗﻮ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺟﻤﺎﻟﺶ ﻧﮕﺮي؟‬

‫ﺧﺎﻧﻪ ات ﻻﻳﻖ او ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻬﻤﺎن ﮔﺮدد؟‬

‫ﻟﻘﻤﻪ ات در ﺧﻮر او ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺰدش ﺑﺒﺮي؟‬

‫ﭘﻮل ﺑﻲ ﺷﺒﻬﻪ و ﺳﺎﻟﻢ ز ﻫﻤﻪ داراﺋﻴﺖ‬

‫داري آﻧﻘﺪر ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﺪﻳﻪ ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﺨﺮي؟‬

‫ﮔﺮ ﺑﭙﺮﺳﺪ ﺛﻤﺮت ﭼﻴﺴﺖ ﺗﻮ از ﻃﻮل ﺣﻴﺎت‬

‫داري از ﺑﻬﺮ اراﺋﻪ ﺳﻨﺪ ﻣﺨﺘﺼﺮي؟‬

‫ور ﺑﭙﺮﺳﺪ ﻋﻤﻠﺖ ﭼﻴﺴﺖ ز ﺑﮕﺬﺷﺘﻦ ﻋﻤﺮ‬

‫در ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ ﻋﻤﻞ ﻣﻌﺘﺒﺮي؟‬

‫ﺑﺮده اي ﻧﺎن و ﻏﺬا ﺑﻬﺮ ﻣﺴﺎﻛﻴﻦ ﻳﻚ ﺷﺐ‬

‫ﻳﺎ ﺗﻮ داري ز ﻳﺘﻴﻤﺎن و ﻓﻘﻴﺮان ﺧﺒﺮي؟‬

‫‪499‬‬
 ‫در ﭘﻲ اﻣﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﺮوف و ﻧﻬﻲ از ﻣﻨﻜﺮ‬
‫ﺑﻮده اي ﺑﻬﺮ ﻣﺤﺒﺎن وﻻﻳﺖ ﺳﭙﺮي؟‬

‫ﻫﻴﭻ ﮔﻪ داﺷﺘﻪ اي ﺑﻬﺮ ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت‬

‫ﻧﺎﻟﻪ ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ و ذﻛﺮ دﻋﺎي ﺳﺤﺮي؟‬

‫آن ﭼﻨﺎن ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻓﺴﺮده و ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻧﺸﻮي‬

‫ﮔﺮ ﺑﮕﻴﺮد " ﺳ‪‬ﻤﺖ ﺗﻮ" ﺑﺪﻫﺪ ﺑﺮ دﮔﺮي؟‬

‫داري آﻣﺎدﮔﻲ آﻧﻜﻪ اﮔﺮ ﺣﻀﺮت ﺧﻮاﺳﺖ‬

‫از ﺳﺮ ﻣﺎل ﺟﻬﺎن ﺑﻬﺮ ﺧﺪا در ﮔﺬري؟‬

‫واﻗﻔﻲ از ﻋﻤﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻮ ﺑﻴﺶ از دﮔﺮان‬

‫ﻣﻲ ﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﺗﻮ را ﺷﻴﻌﻪ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮي ؟‬

‫ﮔﺮ از اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ ﻫﻤﻪ را داراﻳﻲ‬

‫ﺧﻮش ﺑﻪ ﺣﺎل ﺗﻮ ﻛﻪ ﺧﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻨﺘﻈﺮي‬

‫ور از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺗﻮ را ﻫﺴﺖ ﻗﺼﻮري ﺑﻴﮕﻲ‬

‫ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻦ ﺑﻠﻜﻪ ز ﻣﺤﺒﻮب ﺑﻴﺎﺑﻲ اﺛﺮي‬

‫ﺳﺨﺖ اﺳﺖ وﻟﻲ ﻣﻮﻻ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫دﻟﺘﻨﮓ ﺗﻮام اﻣﺎ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻳﻚ ﻛﻮﻓﻪ ﻓﺮﻳﺐ و ﻏﻢ‪،‬‬

‫‪500‬‬
 ‫ﻳﻚ ﺷﺎم ﭘﺮ از ﻣﺤﻨﺖ‬

‫آﻳﻲ ﺗﻮ ﺷﻮي ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻳﻚ ﻧﻴﻤﻪ ي ﺷﻌﺒﺎن را در ﻓﻜﺮ ﺗﻮ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬

‫از ﻓﻜﺮ روي ﻓﺮدا‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﻧﺪﺑﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ‬

‫ﺑﻮد ﺗﻮ ﺷﻮد روﻳﺎ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻻف ﻏﻢ ﻋﺸﻖ ﺗﻮ ذﻛﺮ ﻫﻤﻪ ي ﻣﺮدم‬

‫ﺑﻨﮕﺮ ﺑﻪ دل آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﭘﻴﺶ ﻧﻈﺮ ﺑﻌﻀﻲ ﺣﺎﺟﺖ ﺑﺪﻫﻲ ﺧﻮﺑﻲ‬

‫اﻣﺎ ﻧﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻳﻚ ﺷﺎم ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ را در ﻛﻮي ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻨﺪ‬

‫اﻣﺎ دﻟﺸﺎن اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﺳﺮداب ﺗﻮ ﻣﺨﺮوﺑﻪ‪ ،‬ﻗﺒﺮ ﭘﺪرت وﻳﺮان‬

‫ﺷﻬﺮ ﺗﻮ ﭘﺮ از اﻋﺪاء‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ درد و ﻏﻢ‪ ،‬ﻣﻲ ﺳﻮزي و ﻣﻲ ﺳﺎزي‬

‫اي ﻣﻨﺘﻘﻢ زﻫﺮا‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ﻧﻤﻲ آﻳﻲ‬

‫‪501‬‬
 ‫از ﻋﺸﻖ ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻴﻢ و ﻧﻤﻚ ﮔﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‬

‫ﺗﺎ ﺳﺎﺣﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﺗﻮ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ ﺧﻮاﻫﻲ آﻣﺪ‬

‫آﻧﻘﺪر ﻧﻴﺎﻣﺪي ﻛﻪ ﻣﺎ ﭘﻴﺮ ﺷﺪﻳﻢ‬

‫دل ﻣﺮده ام‪ ،‬ﻗﺒﻮل ‪ ...‬اي ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻦ‬

‫ﻳﻚ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ زﻳﺎرت اﻫﻞ ﻗﺒﻮر ﻛﻦ‪...‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ روي ﺧﻮﺑﺖ از ﻣﻦ ﭼﺮا ﻧﻬﺎن اﺳﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﺎ ﺗﻮ ﺧﻮد ﺣﺠﺎﺑﻲ ورﻧﻪ رﺧﻢ ﻋﻴﺎن اﺳﺖ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ از ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻢ ﺟﺎﻧﺎ ﻧﺸﺎن ﻛﻮﻳﺖ‬
‫ﮔﻔﺘﺎ ﻧﺸﺎن ﭼﻪ ﭘﺮﺳﻲ؟ آن ﻛﻮي ﺑﻲ ﻧﺸﺎن اﺳﺖ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺮا ﻏﻢ ﺗﻮ ﺧﻮﺷﺘﺮ ز ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ‬
‫ﮔﻔﺘﺎ ﻛﻪ در ره ﻣﺎ ﻏﻢ ﻧﻴﺰ ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ اﺳﺖ‬

‫)ﻓﻴﺾ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ(‬

‫‪502‬‬
‫دﻟﻢ ﺑﻪ ” ﻣﺴﺘﺤﺒﻲ ” ﺧﻮش اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻮاﺑﺶ ” واﺟﺐ ” اﺳﺖ‬

‫اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ ﺑﻘﻴﻪ اﷲ ﻓﻲ ارﺿﻪ‪...‬‬

‫ﺳﺎﻋﺎت ﻋﻤﺮﻣﻦ ﻫﻤﮕﻲ ﻏﺮق ﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ‬

‫دﺳﺖ ﻣﺮا ﺑﮕﻴﺮﻛﻪ آب ازﺳﺮم ﮔﺬﺷﺖ‬

‫ﺗﺎ ﻛﻲ ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﺎدرم‬

‫ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ ﺑﻐﺾ ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ ﻫﻢ ﮔﺬﺷﺖ‬

‫ﻣﻮﻻ‪ ،‬ﺷﻤﺎر درد دﻟﻢ‪ ،‬ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ اﺳﺖ‬

‫ﺗﻌﺪاد درد ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا از رﻗﻢ ﮔﺬﺷﺖ‬

‫‪503‬‬
 ‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را‪ ،‬دﻋﺎ اﺛﺮ دارد‬
‫دﻋﺎ ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻋﺸﻖ اﺳﺖ و ﺑﺎل و ﭘﺮ دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را و ﻋﺎﻓﻴﺖ ﺑﻄﻠﺐ‬
‫ﻛﻪ روزﮔﺎر ﺑﺴﻲ ﻓﺘﻨﻪ زﻳﺮ ﺳﺮ دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را و ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻣﺒﺎش‬
‫ﺑﻬﺸﺖ ﭘﺎك اﺟﺎﺑﺖ ﻫﺰار در دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را ﻛﻪ ﺻﺒﺢ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‬
‫ﺧﺪاي را‪ ،‬ﺷﺐ ﻳﻠﺪاي ﻏﻢ ﺳﺤﺮ دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را ﺑﻪ ﺷﻮق روز وﺻﺎل‬
‫ﻣﺴﺎﻓﺮ دل ﻣﺎ‪ ،‬ﻧﻴﺖ ﺳﻔﺮ دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را ﻛﻪ ﻳﻮﺳﻒ زﻫﺮا‬
‫ز ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ي ﻏﻴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﻈﺮ دارد‬
‫ﺑﺨﻮان دﻋﺎي ﻓﺮج را ﻛﻪ دﺳﺖ ﻣﻬﺮ ﺧﺪا‬
‫ﺣﺠﺎب ﻏﻴﺒﺖ از آن روي ﻣﺎه ﺑﺮ دارد‬

‫آﻗﺎي ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎي ﻏﺮﻳﺒﻲ ﻇﻬﻮر ﻛﻦ‬

‫دل را ﭘﺮ از ﻃﺮاوت ﻋﻄﺮ ﺣﻀﻮر ﻛﻦ‬
‫ﻳﻚ ﮔﻮﺷﻪ از ﺟﻤﺎل ﺗﻮ ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻤﺎم ﻋﺸﻖ‬
‫ﻳﻚ دم ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺎ و از اﻳﻨﺠﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﻦ‬

‫‪504‬‬
 ‫ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﻦ اﺳﺖ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻛﻢ ﻣﻲ آﻳﻲ‬

‫ﻫﺮ ﮔﺎه ﺷﺪم اﺳﻴﺮ ﻏﻢ ﻣﻲ آﻳﻲ‪...‬‬

‫اﻳﻦ ﺟﻤﻌﻪ و ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺣﺮف اﺳﺖ‬

‫آدم ﺑﺸﻮم ؛ ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﻫﻢ ﻣﻲ آﻳﻲ!!!!‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮ ﻛﻪ روﺑﺮو ﺷﺪﻳﻢ آﻗﺎ ﺟﺎن‬

‫ﭘﻴﺶ ﺗﻮ ﺑﻲ آﺑﺮو ﺷﺪﻳﻢ آﻗﺎ ﺟﺎن‬

‫ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ ﺗﻮ را و ﺧﻮدﻣﺎن ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ‬

‫ﭼﻮﭘﺎن دروﻏﮕﻮ ﺷﺪﻳﻢ آﻗﺎ ﺟﺎن‬

‫ﻧﻪ ﺷﺮم و ﺣﻴﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﻋﺎر دارﻳﻢ از ﺗﻮ‬

‫اﻣﺎ ﮔﻠﻪ ﺑﻲ ﺷﻤﺎر دارﻳﻢ از ﺗﻮ‬

‫ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺗﻮ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ آﻗﺎﺟﺎن‬

‫ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﻪ »اﻧﺘﻈﺎر« دارﻳﻢ از ﺗﻮ‬

‫‪505‬‬
‫اﮔﺮ ﺑﺎ آﻣﺪن آﻓﺘﺎب از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﻮﻳﻢ ﻧﻤﺎزﻣﺎن ﻗﻀﺎﺳﺖ!‬

‫اﻟﻠﻬﻢ ﻋﺠﻞ ﻟﻮﻟﻴﻚ اﻟﻔﺮج‬

‫ﺳﻼم ﺑﺮ دل ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﻼس اﻧﺘﻈﺎر ﻏﻴﺒﺖ ﻧﻜﺮدﻧﺪ ‪! . . .‬‬

‫در ﺗﻤﻨﺎي ﻧﮕﺎﻫﺖ ﺑﻲ ﻗﺮارم ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬

‫ﻣﻦ ﻇﻬﻮر ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎ را ﻣﻲ ﺷﻤﺎرم ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬

‫ﺧﺎك ﻻﻳﻖ ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﻪ روﻳﺶ ﭘﺎ ﮔﺬاري‬

‫در ﻣﺴﻴﺮت ﺟﺎن ﻓﺸﺎﻧﻢ ﮔﻞ ﺑﻜﺎرم ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﻲ‬

‫ﻳﺎ ﻣﻬﺪي ادرﻛﻨﻲ‬

‫راﺣﺖ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺗﻦ دادﻳﻢ‬

‫ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﺷﻌﺎر ﻧﺎﻣﻌﻴﻦ دادﻳﻢ‬

‫ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻏﺮوب ﺟﻤﻌﻪ ﻫﺎ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ‬

‫آﻣﻮزش ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻧﺸﺴﺘﻦ دادﻳﻢ‬

‫‪506‬‬
 ‫ﺗﺸﺮﻓﺎت‬

‫ﺗﺸﺮف دﺧﺘﺮي ﻣﺴﻴﺤﻲ‬

‫در ﻛﺘﺎب داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺣﺞ ﻣﻲ ﻧﻮﻳﺴﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از داﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ﭘﻨﺪﻫﺎ‪:‬‬

‫داﻧﺸﺠﻮﻳﻲ ﻣﺴﻤﻼن و اﻳﺮاﻧﻲ در آﻣﺮﻳﻜﺎ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﺣﺴﻦ اﺧﻼق و ﺑﺮﺧﻮرد اﺳﻼﻣﻲ او ﻣﻮﺟﺐ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از‬
‫دﺧﺘﺮان ﻣﺴﻴﺤﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﻪ او ﻣﺤﺒﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬در ﺣﺪي ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ازدواج ﺑﺎ او ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ :‬اﺳﻼم اﺟﺎزه ﻧﻤﻲ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎ ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻫﺴﺘﻲ ازدواج ﻛﻨﻢ ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﺷﻮي‪ ،‬داﻧﺸﺠﻮ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲ را در اﺧﺘﻴﺎر او ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬او در اﻳﻦ ﺑﺎره ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت‬
‫ﻓﺮاواﻧﻲ ﻛﺮد و ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ اﺳﻼم ﭘﻲ ﺑﺮد و ﻣﺴﻤﻼن ﺷﺪ و ﺑﺎ آن داﻧﺸﺠﻮ ازدواج ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﺳﻔﺮي ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و اﻳﻦ زن و ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻪ اﻳﺮان آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺣﺮف از ﺣﺞ در ﻣﻴﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮش ﮔﻔﺖ‬
‫ﻣﺎ در اﺳﻼم ﻛﻨﮕﺮه ﻋﻈﻴﻤﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم » ﺣﺞ« دارﻳﻢ‪ ،‬ﺧﻮﺑﺴﺖ اﺳﻢ ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﻨﻴﻢ و در ﺣﺞ اﻣﺴﺎل ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫ﻫﻤﺴﺮ ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮد و آن ﺳﺎل ﺑﻪ ﺣﺞ رﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﺮاﺳﻢ ﺣﺞ روز ﺷﻠﻮغ ﻋﻴﺪ ﻗﺮﺑﺎن زن در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻨﻨﻲ ﮔﻢ ﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ‬
‫ﺗﻼش ﻛﺮد و ﮔﺸﺖ ﺷﻮﻫﺮش را ﻧﺠﺴﺖ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ و ﻛﻮﻓﺘﻪ و ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺷﻮﻫﺮ ﻣﻲ ﮔﺸﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻳﺎدش‬
‫اﻣﺪ در ﻣﻜﻪ ﻛﻨﺎر ﻛﻌﺒﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن دارﻳﻢ ﻛﻪ زﻧﺪه اﺳﺖ و ﭘﻨﻬﺎن اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺟﺴﺖ و ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬اي اﻣﺎم ﺑﺰرﮔﻮار و ﭘﻨﺎه ﺑﻲ ﭘﻨﺎﻫﺎن‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺮم ﺑﺮﺳﺎن‪.‬‬

‫ﻫﻨﻮز ﺳﺨﻨﺶ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﺪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ و ﻗﻴﺎﻓﻪ ﻋﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻧﺰد او آﻣﺪ و ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﺮا ﻏﻤﮕﻴﻦ ﻫﺴﺘﻲ؟‬

‫او ﺟﺮﻳﺎن را ﻋﺮض ﻛﺮد‪.‬‬

‫آن ﺷﺨﺺ ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﺒﺎش ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ ﺷﻮﻫﺮت ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ اﺳﺖ او را ﭼﻨﺪ ﻗﺪم ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺮد ﻧﺎﮔﻬﺎن او ﺷﻮﻫﺮش‬

‫‪507‬‬
 ‫را دﻳﺪ و اﺷﻚ ﺷﻮق رﻳﺨﺖ وﻟﻲ دﻳﮕﺮ آن ﻋﺮب را ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫آن ﺑﺎﻧﻮ در ﺟﺮﻳﺎن را از آﻏﺎز ﺗﺎ اﻧﺠﺎم ﺷﺮح داد‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ او را ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺛﺒﺎت ﺣﻘﺎﻧﻴﺖ ﺷﻴﻌﻪ‬

‫ﺷﻬﻴﺪ ﺛﺎﻟﺚ‪ ،‬ﻗﺎﺿﻲ ﻧﻮراﷲ ﺷﻮﺷﺘﺮي)ره( ﻣﻲ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬

‫«ﺑﻴﻦ اﻫﻞ اﻳﻤﺎن ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎي اﻫﻞ ﺳﻨﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺑﻌﻀﻲ از ﻓﻨﻮن ﻋﻠﻤﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺎد ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ)ره(‬
‫اﺳﺖ ﻛﺘﺎﺑﻲ در ر‪‬د ﻣﺬﻫﺐ ﺷﻴﻌﻪ اﻣﺎﻣﻴﻪ ﻧﻮﺷﺖ و در ﻣﺠﺎﻟﺲ و ﻣﺤﺎﻓﻞ آن را ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ و آﻧﺎن را ﮔﻤﺮاه ﻣﻲ‬
‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬و از ﺗﺮس آن ﻛﻪ ﻣﺒﺎدا ﻛﺴﻲ از ﻋﻠﻤﺎي ﺷﻴﻌﻪ ﻛﺘﺎب او را رد‪ ‬ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬آن را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲ داد ﻛﻪ ﻧﺴﺨﻪ اي‬
‫ﺑﺮدارد ‪.‬‬

‫ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل راﻫﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و ر‪‬د ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ راﺑﻄﻪ اﺳﺘﺎد و ﺷﺎﮔﺮدي را وﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﻗﺮار داد و از ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻨﻲ درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ او اﻣﺎﻧﺖ دﻫﺪ ‪.‬‬

‫آن ﺷﺨﺺ ﭼﻮن ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺖ رد ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻳﺎد ﻛﺮده ام ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻳﻚ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ ﻛﺴﻲ ﻧﮕﺬارم ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﺪت را ﻧﻴﺰ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﺷﻤﺮد‪ .‬ﻛﺘﺎب را از او ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮد ﻛﻪ در آن ﺷﺐ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﺪ از آن ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮدارد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ و ﺷﺐ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ آن رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺧﻮاب ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﻏﻠﺒﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪ‬
‫ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ )ﻋﺞ( ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫» ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ ﻣﻦ واﮔﺬار و ﺗﻮ ﺑﺨﻮاب «‬

‫ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪ ﻛﺘﺎب از ﻛﺮاﻣﺖ و ﻟﻄﻒ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺗﻤﺎم‬
‫ﺷﺪه ﺑﻮد ‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻬﺎي دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺑﻴﺎن ﻛﺮده اﻧﺪ؛ از ﺟﻤﻠﻪ در ﻛﺘﺎب ﻗﺼﺺ اﻟﻌﻠﻤﺎء اﻳﻦ ﻃﻮر آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ‪:‬‬

‫‪508‬‬
‫«ﻋﻼﻣﻪ ﺣﻠﻲ )ره( ﻛﺘﺎب را ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻜﻲ از ﺷﺎﮔﺮدان ﺧﻮد ﻛﻪ ﻧﺰد آن ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺨﺎﻟﻒ درس ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺷﺐ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎرﻳﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ آورد و ﻣﺸﻐﻮل ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺮداري از آن ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻧﺼﻒ ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻋﻼﻣﻪ ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮاب رﻓﺖ و ﻗﻠﻢ از دﺳﺘﺶ اﻓﺘﺎد‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺻﺒﺢ ﺷﺪ و وﺿﻊ را ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪ اﻧﺪوﻫﻨﺎك ﮔﺮدﻳﺪ؛ وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﻛﺘﺎب را ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﺮد‪ ،‬دﻳﺪ ﺗﻤﺎﻣﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻧﺴﺨﻪ‬
‫ﺑﺮداري ﺷﺪه اﺳﺖ و در آﺧﺮ آن ﻧﺴﺨﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ‪:‬‬
‫ﻛﺘﺒﻪ م ح م د ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ) اﻳﻦ ﻧﺴﺨﻪ را ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ (‬
‫ﻋﻼﻣﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪ ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺗﺸﺮﻳﻒ آورده اﻧﺪ و ﻧﺴﺨﻪ را ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺒﺎرك ﺧﻮد ﺗﻤﺎم ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻠﻄﺎنِ ﺳﻼﻃﻴﻦ!‬

‫ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﺎﻫﺮ ﻧﺠﻔﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎ ﺧﺎدم ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد در ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻣﻨﺰل داﺷﺖ و اﻛﺜﺮ اﻫﻞ ﻋﻠﻢ‬
‫ﻧﺠﻒ ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺟﺎ ﻣﺸﺮف ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬او را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﭼﻴﺰي ﺟﺰ ﺣﺴﻦ و ﺻﻼح از او ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮده اﻧﺪ و‬
‫اﻳﺸﺎن از ﻫﺮ دو ﭼﺸﻢ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ اﺷﺪ ‪ .‬او ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﻫﻔﺖ ﻳﺎ ﻫﺸﺖ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﻴﺎﻣﺪن زو‪‬ار و ﺟﻨﮓ ﺑﻴﻦ دو ﻃﺎﻳﻔﻪ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻗﻄﻊ ﺗﺮدد اﻫﻞ ﻋﻠﻢ‬
‫ﺑﻪ آن ﺟﺎ ﺷﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺗﻠﺦ ﮔﺸﺖ؛ ﭼﻮن راه درآﻣﺪ ﻣﻦ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ دو دﺳﺘﻪ ) زوار و اﻫﻞ ﻋﻠﻢ ( ﺑﻮد؛ ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮري ﻛﻪ اﮔﺮ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲ آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ام ﻧﻤﻲ ﭼﺮﺧﻴﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل و ﺑﺎ ﻛﺜﺮت ﻋﻴﺎل ﺧﻮد و ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺘﺎم‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اي ﻫﻴﭻ ﻏﺬاﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ و‬
‫ﺑﭽﻪ ﻫﺎ از ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر دﻟﺘﻨﮓ ﺷﺪم ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اوراد و ﺧﺘﻮم ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدم‪ .‬در آن ﺷﺐ ﻛﻪ ﺑﺪي ﺣﺎل ﺑﻪ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﻮد رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻴﺎن‬
‫ﻣﺤﻞ ﺳﻔﻴﻨﻪ ) ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻨﻮر ( و دﻛﺔ اﻟﻘﻀﺎء ) ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ (‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم و ﺷﻜﺎﻳﺎت ﺣﺎل ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﻮدم و اﻇﻬﺎر ﻣﻲ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺧﺪاﻳﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﻘﺮ و‬
‫ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ راﺿﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫‪509‬‬
‫و ﺑﺎز ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﭼﻴﺰي ﺑﻬﺘﺮ از آن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻬﺮه ﻣﺒﺎرك ﺳﻴﺪ و ﻣﻮﻻي ﻋﺰﻳﺰم را ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻲ و دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ‬
‫ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﻮد را ﺳﺮ ﭘﺎ دﻳﺪم ﻛﻪ در ﻳﻚ دﺳﺘﻢ ﺳﺠﺎده اي ﺳﻔﻴﺪ و دﺳﺖ دﻳﮕﺮم در دﺳﺖ ﺟﻮان ﺟﻠﻴﻞ اﻟﻘﺪري ﻛﻪ آﺛﺎر‬
‫ﻫﻴﺒﺖ و ﺟﻼل از او ﻇﺎﻫﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﺮار داﺷﺖ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﻟﺒﺎس ﻧﻔﻴﺴﻲ ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻴﺎه در ﺑﺮداﺷﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﻇﺎﻫﺮﺑﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻴﺎل ﻛﺮدم ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺳﻼﻃﻴﻦ اﺳﺖ؛ اﻣﺎ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﺒﺎرك داﺷﺖ و ﻧﺰدﻳﻚ او ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮي ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺳﻔﻴﺪي ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ دﻛﻪ اي ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺤﺮاب اﺳﺖ ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ آن‬
‫ﺟﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬آن ﺷﺨﺺ ﺟﻠﻴﻞ ﻛﻪ دﺳﺖ ﻣﻦ در دﺳﺖ او ﺑﻮد ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﻳﺎ ﻃﺎﻫﺮ اﻓﺮش اﻟﺴﺠﺎده‪ ) .‬اي ﻃﺎﻫﺮ ﺳﺠﺎده را ﻓﺮش ﻛﻦ(‬

‫آن را ﭘﻬﻦ ﻧﻤﻮدم دﻳﺪم ﺳﻔﻴﺪ اﺳﺖ و ﻣﻲ درﺧﺸﺪ و ﺑﺎ ﺧﻂ درﺧﺸﺎن ﭼﻴﺰي ﺑﺮ آن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد وﻟﻲ ﺟﻨﺲ آن را‬
‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻧﺪادم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﻛﻪ در ﻗﺒﻠﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﺠﺎده را رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ ﻓﺮش ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﭼﻄﻮر ﺳﺠﺎده را ﭘﻬﻦ ﻛﺮدي؟‬
‫ﻣﻦ از ﻫﻴﺒﺖ آن ﺟﻨﺎب از ﺧﻮد ﺑﻲ ﺧﻮد ﺷﺪم و از ﺷﺪت ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﻲ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻓﺮﺷﺘﻬﺎ ﺑﺎﻟﻄﻮل و اﻟﻌﺮض ) ﺳﺠﺎده را ﺑﻪ‬
‫ﻃﻮل و ﻋﺮض ﭘﻬﻦ ﻧﻤﻮدم(‬

‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت را از ﻛﺠﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ اي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﻛﻼم از زﻳﺎرﺗﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔ اﷲ ﻋﺠﻞ اﷲ‬
‫ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ را زﻳﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫در روي ﻣﻦ ﺗﺒﺴﻢ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬اﻧﺪﻛﻲ ﻓﻬﻢ داري‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺮ آن ﺳﺠﺎده اﻳﺴﺘﺎد و ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز ﺗﻜﺒﻴﺮ ﮔﻔﺖ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻮر ﻋﻈﻤﺖ او زﻳﺎد ﻣﻲ ﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻧﻈﺮ ﺑﺮ روي‬
‫ﻣﺒﺎرك اﻳﺸﺎن ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬آن ﺷﺨﺺ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﻬﺎر وﺟﺐ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ اﻳﺸﺎن اﻳﺴﺘﺎد ‪.‬‬
‫ﻫﺮ دو ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و ﻣﻦ روﺑﺮوي اﻳﺸﺎن اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن در دﻟﻢ راﺟﻊ ﺑﻪ او ﭼﻴﺰي اﻓﺘﺎد و ﻓﻬﻤﻴﺪم اﻳﺸﺎن از آن‬
‫اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﺎل ﻛﺮده ام‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ از ﻧﻤﺎز ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻀﺮﺗﺶ را دﻳﮕﺮ در آن ﺟﺎ ﻧﺪﻳﺪم اﻣﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه‬
‫ﻛﺮدم ﻛﻪ آن ﺑﺰرﮔﻮار روي ﻳﻚ ﻛﺮﺳﻲ ﺣﺪود دو ﻣﺘﺮي ﻛﻪ ﺳﻘﻒ ﻫﻢ داﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻪ اﻧﺪ و آن ﻗﺪر ﻧﻮراﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫ﭼﺸﻢ را ﺧﻴﺮه ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬از ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫اي ﻃﺎﻫﺮ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲ دﻫﻲ ﻣﻦ ﻛﺪام ﺳﻠﻄﺎن از اﻳﻦ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﺑﺎﺷﻢ؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﻮﻻي ﻣﻦ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺳﻠﻄﺎن ﺳﻼﻃﻴﻨﻴﺪ و ﺳﻴﺪ ﻋﺎﻟﻤﻴﺪ و از اﻳﻦ ﺳﻼﻃﻴﻦ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ‪.‬‬

‫‪510‬‬
 ‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫اي ﻃﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ ﺧﻮد رﺳﻴﺪي دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ؟ آﻳﺎ ﻣﺎ ﺷﻤﺎ را ﻫﺮ روز رﻋﺎﻳﺖ ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻴﻢ؟‬
‫آﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻣﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد؟‬
‫ﺑﻌﺪ ﻫﻢ وﻋﺪه ﮔﺸﺎﻳﺶ از ﺗﻨﮕﺪﺳﺘﻲ را ﺑﻪ ﻣﻦ دادﻧﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ او را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻢ و ﻛﺮدار زﺷﺘﻲ‬
‫داﺷﺖ از ﻃﺮف ﺻﺤﻦ ﻣﺴﻠﻢ وارد ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪ‪ .‬آﺛﺎر ﻏﻀﺐ ﺑﺮ آن ﺟﻨﺎب ﻇﺎﻫﺮ و روي ﻣﺒﺎرك را ﺑﻪ ﻃﺮف او ﻛﺮد و‬
‫رگ ﻫﺎﺷﻤﻲ در ﭘﻴﺸﺎﻧﻴﺶ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪ و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫اي ﻓﻼن‪ ،‬ﻛﺠﺎ ﻓﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟ آﻳﺎ زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن از آن ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺖ و در اﺣﻜﺎم و دﺳﺘﻮرات ﻣﺎ ﺟﺎري‬
‫ﻧﻤﻲ ﺷﻮد؟ ﺗﻮ ﭼﺎره اي ﺟﺰ آن ﻛﻪ زﻳﺮ دﺳﺖ ﻣﺎ ﺑﺎﺷﻲ‪ ،‬ﻧﺪاري؟‬
‫آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﻦ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺮد و ﺗﺒﺴﻢ ﻧﻤﻮد و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫اي ﻃﺎﻫﺮ ﺑﻪ ﻣﺮاد ﺧﻮد رﺳﻴﺪي؛ دﻳﮕﺮ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ؟‬

‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻴﺒﺖ آن ﺟﻨﺎب و ﺣﻴﺮﺗﻲ ﻛﻪ از ﺟﻼل و ﻋﻈﻤﺖ او ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داد‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺳﺨﻨﻲ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎز اﻳﺸﺎن ﺳﺨﻦ‬
‫ﺧﻮد را ﺗﻜﺮار ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﺷﺪت ﺣﺎل ﻣﻦ ﺑﻪ وﺻﻒ ﻧﻤﻲ آﻣﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺟﻮاﺑﻲ ﺑﺪﻫﻢ و ﺳﺆاﻟﻲ از ﺣﻀﺮﺗﺶ ﺑﻨﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬
‫و در اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺮﻫﻢ زدﻧﻲ ﻧﮕﺬ ﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﻮد را در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺸﺮق ﻧﮕﺎه‬
‫ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﻓﺠﺮ ﻃﻠﻮع ﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻃﺎﻫﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻮر ﺷﺪه ام و ﺑﺴﻴﺎري از راه ﻫﺎي ﻛﺴﺐ درآﻣﺪ ﺑﺮ ﻣﻦ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﻋﻠﻤﺎء و ﻃﻼﺑﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻮﻓﻪ ﻣﺸﺮف ﻣﻲ ﺷﺪﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻃﺒﻖ وﻋﺪه ﺣﻀﺮت‪ ،‬از آن ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل‬
‫اﻟﺤﻤﺪﷲ در اﻣﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﺷﺪه و ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ و ﺗﻨﮕﻲ ﻧﻴﻔﺘﺎده ام» ‪.‬‬

‫ﺷﻔﺎي ﺳﺮﻃﺎن ﭘﺴﺮﺑﭽﻪ ﺳﻨﻲ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان‬

‫ﻣﻦ »ﺳﻌﻴﺪ ﭼﻨﺪاﻧﻲ«‪ 12 ،‬ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻫﺸﺖ ﻣﺎه ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎن ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻮدم و دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺟﻮاﺑﻢ ﻧﻤﻮده‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫‪15‬روز ﻗﺒﻞ‪ ،‬ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ »ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان« آﻣﺪم‪ ،‬در ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻧﻮري از ﭘﺸﺖ دﻳﻮار ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻦ‬
‫ﻣﻲ آﻳﺪ ﻛﻪ اول ﺗﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺧﻮد را ﻛﻨﺘﺮل ﻧﻤﻮده و اﻳﻦ ﻧﻮر آﻣﺪ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﻦ ﺗﻤﺎﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و رﻓﺖ و ﻧﻮر آﻧﻘﺪر‬
‫زﻳﺎد ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ آن را ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺒﻴﻨﻢ‪.‬‬

‫‪511‬‬
 ‫ﺑﻴﺪار ﺷﺪم و ﺑﺎز ﺧﻮاﺑﻴﺪم ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻛﻪ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬دﻳﺪم ﺑﺪون ﻋﺼﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ راه ﺑﺮوم و ﺣﺎﻟﻢ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮب‬
‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ و در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺎدرم ﺑﺎﻻي ﺳﺮم ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺗﻼوت ﻗﺮآن ﻣﺸﻐﻮل‬
‫ﺑﻮد‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﻣﻦ آﻣﺪ و ﺟﻤﻼﺗﻲ را ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻛﺎري را اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻢ‬
‫ﺟﻤﻼت را ﺑﻴﺎن ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺎدر ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺎدر! ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﮔﻔﺘﻲ؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻪ! ﻣﻦ آﻫﺴﺘﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﻗﺮاﺋﺖ ﻗﺮآﻧﻢ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺣﺮف زد؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ‪.‬‬
‫ﻫﺮ ﭼﻨﺪ‪ ،‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم آن ﺟﻤﻼت را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورم ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﻧﺸﺪ و ﺗﺎ اﻻن ﻫﻢ ﻳﺎدم ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﺆال‪ :‬ﺳﻌﻴﺪ ﺟﺎن! ﺷﻤﺎ اﻫﻞ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬زاﻫﺪان ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻛﺪام ﺷﻬﺮ زاﻫﺪان؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺧﻮد زاﻫﺪان ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻛﻼس ﭼﻨﺪﻣﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﭘﻨﺠﻢ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻛﺪام ﻣﺪرﺳﻪ ﻣﻲ روي؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻓﺎﺋﻖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻞ از ﺷﻔﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن‪ ،‬ﭼﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ داﺷﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻏﺪه ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬در ﻛﺠﺎي ﺑﺪﻧﺖ ﺑﻮد؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻟﮕﻦ و ﻣﺜﺎﻧﻪ و ﺷﻜﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬از ﭼﻪ ﺟﻬﺖ ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدي؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬راه رﻓﺘﻦ و درد و ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﺑﺎ ﻋﺼﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ درﺳﺖ راه ﺑﺮوم‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻐﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ و ﺟﻮاﺑﻢ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻪ ﻣﺎدرم ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﺶ را ﻗﻄﻊ ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﻣﺪت‪ ،‬ﺑﻴﺮون از ﻣﻨﺰل ﻧﻤﻲ رﻓﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬از وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﺮا ﻋﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻛﻪ ﺳﻪ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﺑﻮد‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺮوم ‪.‬‬

‫‪512‬‬
 ‫ﺳﻮال‪ :‬در اﻳﻦ ﺳﻪ ﻣﺎه ﭼﻪ ﻣﻲ ﻛﺮدي؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺧﻮاﺑﻴﺪه ﺑﻮدم و ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ راه ﺑﺮوم ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻣﻲ ﺷﻮد آدرس ﻣﻨﺰﻟﺘﺎن را ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺑﻠﻲ! زاﻫﺪان‪ ،‬ﻛﻮي اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﺷﺮﻗﻲ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻪ ﻧﻌﻤﺖ‪ ،‬ﭘﻼك ‪ ،6‬ﻣﻨﺰل آﻗﺎي ﭼﻨﺪاﻧﻲ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺷﻤﺎ ﭼﻄﻮر ﺷﺪ ﺟﻤﻜﺮان آﻣﺪﻳﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻣﺎدرم ﻣﺮا آورد ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﭼﻪ اﺣﺴﺎﺳﻲ داري اﻻن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان آﻣﺪه اي؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺧﻴﻠﻲ اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺑﻲ دارم و ﻧﺎراﺣﺘﻴﻬﺎﻳﻢ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﻃﺮف ﺷﺪه ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻔﺎ ﻳﺎﻓﺘﻲ‪ ،‬دﻛﺘﺮ رﻓﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬آري !‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻣﺎدرم ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺎ دﻛﺘﺮ دﻳﮕﺮي دارﻳﻢ و او ﻋﻼج ﻛﺮده ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺟﻤﻜﺮان و آﻧﻬﺎ ﻫﻢ آدرس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲ روﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻗﺒﻞ از اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻔﺎ ﺑﮕﻴﺮي و ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاﺑﻴﺪن‪ ،‬ﭼﻪ راز و ﻧﻴﺎزي ﻛﺮدي و ﺑﺎ ﺧﻮد ﭼﻲ ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم و از ﺧﺪا و اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ درد از ﻣﻦ ﺑﺮود و ﻣﺮا ﺷﻔﺎ ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﺑﻪ‬
‫ﻧﺘﻴﺠﻪ رﺳﻴﺪم و ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪم و ﺧﻴﻠﻲ راﺿﻴﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻴﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻗﺒﻞ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن »اﻟﻮﻧﺪ« رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ دﻛﺘﺮ ﮔﻔﺖ ﺗﻜﻪ ﺑﺮداري ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ ،‬رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪم و ﺗﻜﻪ‬
‫ﺑﺮداري ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﭼﻬﺎر روز ﻛﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدم‪ ،‬از ﺣﺎل رﻓﺘﻢ‪ ،‬و ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ اﺻﻼً راه ﺑﺮوم و ﺗﻤﺎم‬
‫ﺧﺎﻧﻮاده ام‪ ،‬ﻣﺄﻳﻮس ﺑﻮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺧﻴﻠﻲ درد داﺷﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬آري !‬
‫ﺳﻮال‪ :‬اﻻن ﻫﻴﭻ درد ﻧﺪاري؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺧﻴﺮ !‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ آوردﻧﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮ وارد ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪي؟‬

‫‪513‬‬
 ‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺗﺎ ﻧﺼﻒ راه ﺑﺎ ﻋﺼﺎ آﻣﺪم‪ ،‬ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻐﻞ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ آوردﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺳﻮال و ﺟﻮاب ﺑﺎ ﻣﺎدر ﻧﻮﺟﻮان ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ ﺷﻔﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ‪:‬‬

‫ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ‬
‫ﺑﺮ ﻣﺤﻤﺪ و آل ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻮات !‬
‫ﺑﺮاي ﺧﺸﻨﻮدي اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺻﻠﻮات! ﻣﻦ از ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻧﺎراﺣﺖ و از ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻫﺴﺘﻢ و ﻟﺬا‬
‫ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻢ درﺳﺖ ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ‪.‬‬
‫اﻣﺎ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﻣﻦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮوم و ﺟﻬﺖ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻴﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪم ﺷﻔﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺑﭽﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺳﺎل و ‪ 8‬ﻣﺎه ﻣﺮﻳﺾ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻓﺮزﻧﺪم ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺎ درد ﺳﺎﺧﺖ و ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺖ ﺗﺎ‬
‫ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺧﻴﻠﻲ ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ اﻇﻬﺎر ﻛﺮد‪ .‬ﻣﻦ او را ﻧﺰد دﻛﺘﺮﻫﺎي زاﻫﺪان ﺑﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ‬
‫ﺗﻬﺮان ﺑﺒﺮﻳﺪ‪ .‬او را ﺑﻪ ﺗﻬﺮان آوردم و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ » :‬ﻏﺪه ﺳﺮﻃﺎﻧﻲ اﺳﺖ » ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺳﺮ و ﺻﻮرﺗﻢ زدم و از آن روز ﺑﻪ ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﻣﺮض او را ﻓﻬﻤﻴﺪم ﺧﻮاب راﺣﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﺷﺒﻬﺎي‬
‫ﻃﻮﻻﻧﻲ را ﻧﻤﻲ داﻧﻢ ﭼﻪ ﻃﻮر ﮔﺬراﻧﺪه و ﺧﻮاب ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﻣﻦ ﻧﻤﻲ آﻣﺪ‪.‬‬

‫آﻧﭽﻪ ﺑﻠﺪ ﺑﻮدم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ :‬اول ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا درود ﻣﻲ ﻓﺮﺳﺘﺎدم و » اﷲ اﻛﺒﺮ« و » ﻻاﻟﻪ اﻻاﷲ« ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ دوره‬
‫ﺗﺴﺒﻴﺢ » ﻻ اﻟﻪ اﻻاﷲ« ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪاً ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺤﻤﺪ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬
‫)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و ﺑﻘﻴﻪ اﻧﺒﻴﺎء ﺻﻠﻮات ﻓﺮﺳﺘﺎدم؛ ﭼﻮن ﺧﻮاب ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﻢ ﻧﻤﻲ آﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻴﻜﺎر ﺑﺎﺷﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬دﻛﺘﺮﻫﺎ ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﺎدر ﺳﻌﻴﺪ! اﻻن ﻛﻪ ﺑﭽﻪ را از ﺑﻴﻦ ﺑﺮده اي‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺎ آورده اي! و ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎن اﺳﺖ و ﻋﻼج‬
‫ﻧﺪارد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺖ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﺮا ﻧﮕﻔﺘﻲ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺳﺮﻃﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎل دﻛﺘﺮﻫﺎ ﻋﺼﺒﺎﻧﻲ ﺷﺪﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺒﺮش ‪.‬‬
‫ﭼﻬﺎر دﻛﺘﺮ ﻣﺎ را ﺟﻮاب ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از دﻛﺘﺮﻫﺎ اﻟﺘﻤﺎس ﻛﺮدم‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﻴﻤﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﭼﻪ ﭘﻴﺶ آﻳﺪ‪.‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺴﻪ ﺷﻴﻤﻲ درﻣﺎﻧﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻫﻨﻮز زﻳﺮ ﺑﺮق ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺳﻌﻴﺪ را ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ ) ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان( آوردم ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬روز ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻮد و ﺳﻌﻴﺪ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﺼﻒ ﺷﺐ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺧﻮدم‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺧﻮاب ﻣﻲ ﺑﻴﻨﺪ؛ ﻣﻦ آﻣﺪم دﻳﺪم ﺑﺪون ﻋﺼﺎ دارد راه ﻣﻲ رود ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻌﻴﺪ ﺟﺎن! زود ﺑﺮو‪ ،‬ﭼﻮب را ﺑﺮدار‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﺪون ﻋﺼﺎ ﻣﻲ روي؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﭘﺎي ﺧﻮدم ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ راه ﺑﺮوم و اﺣﺘﻴﺎﺟﻲ ﺑﻪ ﻋﺼﺎ ﻧﺪارم‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﻧﻴﺎﻣﺪم اﻳﻨﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺪون ﭼﻮب‬
‫ﺑﺮوم؟‬

‫‪514‬‬
 ‫ﻣﻦ و ﺑﺮادرش ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻻﺑﺪ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬و او ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﺷﻔﺎ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺧﻮاﺑﺶ را ﮔﻔﺖ‪.‬‬
‫ﺑﺮادرش ﮔﻔﺖ‪ » :‬اﮔﺮ راﺳﺖ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻨﺸﻴﻦ‪ « .‬ﻧﺸﺴﺖ‪ » .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ«‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ » .‬ﺳﻴﻨﻪ ﺧﻴﺰ ﺑﺮو «‪ ،‬رﻓﺖ‪ .‬دﻳﺪم ﻛﺎﻣﻼً‬
‫ﺧﻮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ » .‬اﻟﺤﻤﺪاﷲ رب اﻟﻌﺎﻟﻤﻴﻦ »‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﭽﻪ ام را ﭼﺸﻢ ﻧﻜﻨﻨﺪ و اﺳﺒﺎب ﻧﺎراﺣﺘﻲ او را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﮕﻮﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻌﺪاً ﺑﺮاي‬
‫ﻣﺘﺼﺪي ﻣﺴﺠﺪ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ‪.‬‬
‫ﺷﻜﺮ‪» ،‬اﻟﺤﻤﺪﷲ« ﺑﭽﻪ ام را آوردم اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻢ ﺷﺪه و اﻣﻴﺪ اﺳﺖ ﺣﻀﺮت اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﺪ ﺗﺎ از ﺧﺪﻣﺘﺶ ﻣﺮﺧﺺ ﺷﻮﻳﻢ ‪.‬‬
‫در ﻧﻮار وﻳﺪﺋﻮﻳﻲ از اﻳﻦ ﻣﺎدر ﺳﻮال ﺷﺪه‪ :‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﺑﻪ » ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان« آﻣﺪي؟‬
‫در ﺟﻮاب ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮاﺑﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺗﻬﺮان ﺑﻮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﺮده و‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺷﻔﺎي ﻓﺮزﻧﺪ ﺗﻮ آﻧﺠﺎﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬اﻳﺸﺎن ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﻣﺮﻳﺾ اﺣﻮال و ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮد؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬از ﺷﻬﺮﻳﻮرﻣﺎه‪ ،‬ﻛﻪ از ﺷﻬﺮﻳﻮر ﺗﺎ آﺑﺎن‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ راه ﺑﺮود‪ .‬در زاﻫﺪان ﭘﺪرش او را ﺑﻐﻞ ﻣﻲ ﮔﺮﻓﺖ و‬
‫از اﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻪ آن ﻃﺮف و ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ ﻣﻲ ﺑﺮد و در ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﺮادرش ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻛﻠﻲ از ﭘﺎ اﻓﺘﺎد و ﻋﻜﺴﻬﺎ و ﻣﺪارك ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺑﻌﺪ از ﺷﻔﺎ ﻫﻢ او را ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮﻫﺎ ﺑﺮدي؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬آري! و ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﺮدي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﺧﻮب ﺷﺪه؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺎ ﻳﻚ دﻛﺘﺮ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ او ﺑﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻗﻢ« » ﺟﻤﻜﺮان« و از ﺳﻜﻪ ﻫﺎي اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم( ﻛﻪ ﺷﻤﺎ داده ﺑﻮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﻬﺎ دادم‪ .‬ﺑﺨﺪا دﻛﺘﺮ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮد‪ ،‬دﻛﺘﺮش آدرس ﺟﻤﻜﺮان را ﻧﻴﺰ ﮔﺮﻓﺖ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻛﺪام دﻛﺘﺮ ﺑﻮد؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﺰار ﺗﺨﺘﺨﻮاﺑﻲ )اﻣﺎم ﺧﻤﻴﻨﻲ( و ﻧﺎم دﻛﺘﺮ ﻫﻢ »دﻛﺘﺮ رﻓﻌﺖ« و ﻳﻚ دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬دﻗﻴﻘﺎً ﭼﻪ ﻣﺪت اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻲ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻳﻚ ﺑﺮج اﺳﺖ اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺘﻢ و ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻀﺮت اﻣﻀﺎ ﻛﻨﺪ و اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺗﺎ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮوم ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﭘﺪرش ﻣﻲ داﻧﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬آري! ﺧﻮدم ﺗﻠﻔﻦ زدم و ﻫﻤﻪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده و ﺑﺎور ﻧﻤﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪ ﺧﻮب ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﻣﺤﻞ ﺷﻤﺎ اﻛﺜﺮ ًا اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﺑﻠﻲ !‬
‫ﺳﻮال‪ :‬ﺧﻮدﺗﺎن ﭼﻄﻮر؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬ﻣﺎ ﺧﻮدﻣﺎن اﻫﻞ ﺗﺴﻨﻦ و ﺣﻨﻔﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺮو دﻳﻦ‪ ،‬ﻗﺮآن و اﺳﻼم ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪.‬‬

‫‪515‬‬
 ‫ﺳﻮال‪ :‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﺑﭽﻪ ﺷﻤﺎ را ﺷﻔﺎ داده‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﻳﺪ؟‬
‫ﺟﻮاب‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( ﻣﺎل ﻣﺎ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫آﻗﺎي زاﻫﺪي ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪:‬‬

‫در ﺳﻔﺮي ﻛﻪ اﺧﻴﺮاً ﺑﺎ ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﺳﻴﺪ ﺟﻮاد ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ ﺟﻬﺖ اﻓﺘﺘﺎح ﻣﺴﺠﺪ ﺳﺮاوان ﺑﻪ زاﻫﺪان داﺷﺘﻢ و ﺟﻮﻳﺎي‬
‫ﺣﺎل اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﺪم ﺑﻪ دو ﻧﻜﺘﻪ آﮔﺎﻫﻲ ﻳﺎﻓﺘﻢ ‪:‬‬

‫‪ -1‬دﻳﺪار اﻳﻦ ﻧﻮﺟﻮان ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎﻧﻲ و ﺳﻔﺎرش اﻳﺸﺎن ﺑﻪ او ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﺰو ﺷﺎﮔﺮدان ﻣﻜﺘﺐ اﻣﺎم‬
‫ﺻﺎدق )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و از ﺳﺮﺑﺎزان اﻣﺎم ﻋﺼﺮ ـ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ـ ﺷﻮي‪ -2 .‬ﻣﮋده دادﻧﺪ ﻛﻪ اﻓﺮاد ﺧﺎﻧﻮاده اﻳﻦ ﻧﻮﺟﻮان ﻫﻤﻪ‬
‫ﺷﻴﻌﻪ اﺛﻨﻲ ﻋﺸﺮي ﺷﺪه اﻧﺪ و اﻳﻦ ﻗﺼﻪ در ﻧﺰد ﻣﺮدم آﻧﺠﺎ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﺟﻨﮕﺠﻮي ﻏﺰوه ﺻﻔﻴﻦ!‬

‫ﻳﻜﻲ از ﺷﻴﻌﻴﺎن ﺧﺎﻧﺪان ﻋﺼﻤﺖ و ﻃﻬﺎرت ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬

‫«روزي ﻧﺰد ﭘﺪرم ﺑﻮدم‪ .‬ﻣﺮدي را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﺎ او ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎﮔﺎه در ﺑﻴﻦ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ‪ ،‬ﺧﻮاب ﺑﺮ او ﻏﻠﺒﻪ ﻛﺮد و‬
‫ﻋﻤﺎﻣﻪ از ﺳﺮش اﻓﺘﺎد‪ .‬اﺛﺮ زﺧﻢ ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺑﺮ ﺳﺮش ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬از او ﺳﺆال ﻛﺮدم ﺟﺮﻳﺎن اﻳﻦ ﺟﺮاﺣﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﺮﺑﺎت ﺷﻤﺸﻴﺮ‬
‫ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﻬﺎ از ﺿﺮﺑﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮ در ﺟﻨﮓ ﺻﻔﻴﻦ اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺣﺎﺿﺮﻳﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺟﻨﮓ ﺻﻔﻴﻦ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﻗﺮﻧﻬﺎ ﭘﻴﺶ اﺳﺖ و ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺗﻮ در آن زﻣﺎن ﻧﺒﻮده اي‪ ،‬ﭼﻄﻮر‬
‫ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي اﻣﻜﺎن دارد؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ روزي ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺼﺮ ﺳﻔﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدم و در ﺑﻴﻦ راه ﻣﺮدي از ﻃﺎﻳﻔﻪ ﻏﺮّه ﺑﺎ ﻣﻦ ﻫﻤﺮاه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻢ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ و‬
‫در ﺑﻴﻦ ﺻﺤﺒﺖ از ﺟﻨﮓ ﺻﻔﻴﻦ‪ ،‬ﻳﺎدي ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪ‪ .‬آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻦ در آن ﺟﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد را از‬
‫ﺧﻮن ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( و اﺻﺤﺎﺑﺶ ﺳﻴﺮاب ﻣﻲ ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮد را از ﺧﻮن ﻣﻌﺎوﻳﻪ و ﻳﺎراﻧﺶ رﻧﮕﻴﻦ ﻣﻲ ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫آن ﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻋﻠﻲ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و ﻣﻌﺎوﻳﻪ و آن ﻳﺎران ﻛﻪ اﻻن ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﻦ و ﺗﻮ ﻛﻪ از ﻳﺎران آﻧﻬﺎﻳﻴﻢ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﺣﻖ ﺧﻮد‬

‫‪516‬‬
 ‫را از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ و روح اﻳﺸﺎن را از ﺧﻮد راﺿﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ و ﺷﻤﺸﻴﺮ را از ﻧﻴﺎم ﺧﺎرج ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ‬
‫ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺧﻮدم را از ﻏﻼف ﻛﺸﻴﺪم و ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ درآوﻳﺨﺘﻴﻢ ‪.‬‬
‫درﮔﻴﺮي ﺷﺪﻳﺪي واﻗﻊ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻧﺎﮔﺎه آن ﻣﺮد ﺿﺮﺑﻪ اي ﺑﺮ ﻓﺮق ﺳﺮم وارد ﻛﺮد ﻛﻪ اﻓﺘﺎدم و از ﻫﻮش رﻓﺘﻢ ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﺎﺗﻲ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻣﮕﺮ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دﻳﺪم ﻣﺮدي ﻣﺮا ﺑﺎ ﺗﻪ ﻧﻴﺰه ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲ دﻫﺪ و ﺑﻴﺪار ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ؛‬
‫ﭼﻮن ﭼﺸﻢ ﮔﺸﻮدم‪ ،‬ﺳﻮاري را ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺎﻟﻴﻦ ﺧﻮد دﻳﺪم ﻛﻪ از اﺳﺐ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﻲ ﺑﺮ ﺟﺮاﺣﺖ و زﺧﻢ ﻣﻦ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ‬
‫دﺳﺖ او داروﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻮراً آن را ﺑﻬﺒﻮدي ﺑﺨﺸﻴﺪ و ﺟﺎي ﺿﺮﺑﻪ را ﺧﻮب ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻛﻤﻲ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﺗﺎ‬
‫ﺑﺮﮔﺮدم ‪.‬‬
‫آن ﻣﺮد ﺑﺮ اﺳﺐ ﺧﻮد ﺳﻮار ﺷﺪ و از ﻧﻈﺮم ﻏﺎﻳﺐ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮد و ﺳﺮ آن ﻣﺮد را ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺿﺮﺑﻪ زده ﺑﻮد‪ ،‬در دﺳﺖ داﺷﺖ و اﺳﺐ و اﺛﺎﺛﻴﻪ ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد آورد‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬اﻳﻦ ﺳﺮ‪ ،‬ﺳﺮِ دﺷﻤﻦ ﺗﻮ اﺳﺖ؛ ﭼﻮن ﺗﻮ‬
‫ﻣﺎ را ﻳﺎري ﻛﺮدي‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﺗﻮ را ﻳﺎري ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪.‬‬

‫وﻟﻴﻨﺼﺮن اﷲ ﻣﻦ ﻳﻨﺼﺮه‪ :‬ﻳﻘﻴﻨﺎً ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ او را ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎرﻳﺶ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﻮره‬
‫ﺣﺞ آﻳﻪ ‪40‬‬
‫وﻗﺘﻲ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ را دﻳﺪم ﻣﺴﺮور ﮔﺸﺘﻪ و ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬اي ﻣﻮﻻي ﻣﻦ ﺗﻮ ﻛﻴﺴﺘﻲ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﻦ م ح م د اﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﮔﺮ راﺟﻊ ﺑﻪ اﻳﻦ زﺧﻢ از ﺗﻮ‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ :‬ﺑﮕﻮ آن را در ﺟﻨﮓ ﺻﻔﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺮم زده اﻧﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﻓﺮﻣﻮد و از ﻧﻈﺮم ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪ» ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﻣﺸﻬﺪي ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﺗﻬﺮاﻧﻲ‬

‫آﻗﺎ ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﺧﺎدم ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬

‫در ﺳﺎل وﺑﺎ )ﺳﺎل ‪ (1322‬ﺑﻌﺪ از ﮔﺬﺷﺘﻦ ﻣﺮض‪ ،‬روزي ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان رﻓﺘﻢ‪ .‬دﻳﺪم ﻣﺮد ﻏﺮﻳﺒﻲ در آن ﺟﺎ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ‪ .‬اﺣﻮال او را ﭘﺮﺳﻴﺪم ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ ﺳﺎﻛﻦ ﺗﻬﺮان ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻢ و اﺳﻤﻢ ﻣﺸﻬﺪي ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬در ﺗﻬﺮان ﻛﺎﺳﺒﻲ و ﺧﺮﻳﺪ و ﻓﺮوش دﺧﺎﻧﻴﺎت داﺷﺘﻢ؛‬
‫اﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ام ﺗﻤﺎم ﺷﺪ؛ ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻧﺴﻴﻪ داده ﺑﻮدم و وﻗﺘﻲ وﺑﺎ آﻣﺪ آﻧﻬﺎ از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻨﺪ و دﺳﺖ ﻣﻦ ﺧﺎﻟﻲ‬
‫ﺷﺪ؛ ﻟﺬا ﺑﻪ ﻗﻢ آﻣﺪم‪ .‬در آن ﺟﺎ اوﺻﺎف اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ را ﺷﻨﻴﺪم ‪.‬‬

‫‪517‬‬
 ‫ﻣﻦ ﻫﻢ آﻣﺪم ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ﻧﻈﺮي ﺑﻔﺮﻣﺎﻳﻨﺪ و ﺣﺎﺟﺘﻢ را ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﺸﻬﺪي ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ ﺳﻪ ﻣﺎه در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﺸﻐﻮل ﻋﺒﺎدت ﺷﺪ‪ .‬رﻳﺎﺿﺘﻬﺎي ﺑﺴﻴﺎري‬
‫ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬از ﻗﺒﻴﻞ‪ :‬ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ و ﻋﺒﺎدت و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدن ‪.‬‬
‫روزي ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻗﺪري ﻛﺎرم اﺻﻼح ﺷﺪه؛ اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﻪ اﺗﻤﺎم ﻧﺮﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﻣﻲ روم‪ .‬ﻳﻚ روز از ﺷﻬﺮ ﺑﻪ‬
‫ﻃﺮف ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان ﻣﻲ رﻓﺘﻢ‪ .‬در ﺑﻴﻦ راه دﻳﺪم‪ ،‬او ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﻣﻲ رود ‪.‬‬
‫ﺷﺶ ﻣﺎه ﺳﻔﺮ او ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺷﺶ ﻣﺎه‪ ،‬ﺑﺎز روزي در ﺑﻴﻦ راه‪ ،‬اﻳﺸﺎن را ﻛﻪ از ﻛﺮﺑﻼ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﻣﺤﻠﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻗﺒﻼً دﻳﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﻌﺎرف ﻛﺮدﻳﻢ و ﺳﺮ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬او ﮔﻔﺖ‪ :‬در ﻛﺮﺑﻼ ﺑﺮاﻳﻢ اﻳﻦ ﻃﻮر ﻣﻌﻠﻮم ﺷﺪ ﻛﻪ ﺣﺎﺟﺘﻢ در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﺟﻤﻜﺮان داده ﻣﻲ ﺷﻮد؛ ﻟﺬا ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻣﺸﻬﺪي ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ دو ﺳﻪ ﻣﺎه ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﺸﻐﻮل رﻳﺎﺿﺖ ﻛﺸﻴﺪن و ﻋﺒﺎدت ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﭘﻨﺠﻢ ﻳﺎ ﺷﺸﻢ ﻣﺎه ﻣﺒﺎرك رﻣﻀﺎن ﺷﺪ‪ .‬دﻳﺪم ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﻬﺮان ﺑﺮود‪ .‬او را ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺑﺮدم و ﺷﺐ را آن ﺟﺎ‬
‫ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬در اﺛﻨﺎي ﺻﺤﺒﺖ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺎﺟﺘﻢ ﺑﺮآورده ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻄﻮر؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻮن ﺗﻮ ﺧﺎدم ﻣﺴﺠﺪي ﺑﺮاﻳﺖ ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ و ﺣﺎل آن ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻘﻞ ﻧﻜﺮده ام‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﻳﻜﻲ از اﻫﺎﻟﻲ‬
‫روﺳﺘﺎي ﺟﻤﻜﺮان ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ روزي ﻳﻚ ﻧﺎن ﺟﻮ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﺪ و وﻗﺘﻲ ﺟﻤﻊ ﺷﺪ ﭘﻮﻟﺶ را ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫روزي ﺑﺮاي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﺎن رﻓﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻧﺎن ﻧﻤﻲ دﻫﻢ ‪.‬‬
‫ﻣﻦ اﻳﻦ ﻣﺴﺄﻟﻪ را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﮕﻔﺘﻢ و ﺗﺎ ﭼﻬﺎر روز ﭼﻴﺰي ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺨﻮرم ﻣﮕﺮ آن ﻛﻪ از ﻋﻠﻒ ﻛﻨﺎر ﺟﻮي ﻣﻲ ﺧﻮردم‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﺳﻬﺎل ﺷﺪم‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻲ ﺣﺎل ﺷﻮم و دﻳﮕﺮ ﻗﺪرت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺑﺮاي‬
‫ﻋﺒﺎدت ﻛﻪ ﻗﺪري ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﻲ آﻣﺪم ‪.‬‬
‫ﻧﺼﻒ ﺷﺒﻲ ﻛﻪ وﻗﺖ ﻋﺒﺎدﺗﻢ ﺑﻮد ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ .‬دﻳﺪم ﺳﻤﺖ ﻛﻮه » دوﺑﺮادران « ) ﻧﺎم دو ﻛﻮه در اﻃﺮاف ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻤﻜﺮان (‬
‫روﺷﻦ اﺳﺖ و ﻧﻮري از آن ﺟﺎ ﺳﺎﻃﻊ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺤﺪي ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻣﻨﻮر ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻛﺴﻲ را ﭘﺸﺖ در اﺗﺎﻗﻢ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﺣﺠﺮات ﺑﻴﺮون ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻮد دﻳﺪم‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ در را ﻣﻲ ﻛﻮﺑﻴﺪ‪ .‬ﺳﻴﺪي را ﺑﺎ‬
‫ﺟﻼﻟﺖ و ﻋﻈﻤﺖ ﭘﺸﺖ در دﻳﺪم‪ .‬ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﺳﻼم ﻛﺮدم؛ اﻣﺎ ﻫﻴﺒﺖ اﻳﺸﺎن ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺖ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺣﺮﻓﻲ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﺗﺎ آن ﻛﻪ‬
‫آﻣﺪه و ﻧﺰد ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎي ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن را ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪518‬‬
‫ﺟﺪه ام ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻋﻠﻴﻬﺎ اﻟﺴﻼم ﻧﺰد ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ﺷﻔﺎﻋﺖ ﻛﺮده ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﺣﺎﺟﺘﺖ‬
‫را ﺑﺮآورﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺟﺪم ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻮاﻟﻪ ﻧﻤﻮده اﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮو ﺑﻪ وﻃﻦ ﻛﻪ ﻛﺎر ﺗﻮ ﺧﻮب ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬و ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺻﻠﻲ اﷲ و ﻋﻠﻴﻪ‬
‫و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮﺧﻴﺰ ﺑﺮو ﻛﻪ اﻫﻞ و ﻋﻴﺎﻟﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﺳﺨﺖ ﻣﻲ ﮔﺬرد» ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﭘﻴﺶ ﺧﻮد ﺧﻴﺎل ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻮار ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻟﺬا ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﺳﻴﺪ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻴﻢ‬
‫ﺧﺎدم اﻳﻦ ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺷﻔﺎ ﺷﻔﺎﻳﺶ ﺑﺪﻫﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺻﻼح او ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﺑﻴﺎ ﺑﺮوﻳﻢ و در ﻣﺴﺠﺪ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ درب ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬دﻳﺪم ﺷﺨﺼﻲ از ﭼﺎه‬
‫ﺑﻴﺮون آﻣﺪ و ﺣﻀﺮت ﺑﺎ او ﺻﺤﺒﺘﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ آن را ﻧﻔﻬﻤﻴﺪم‪ .‬ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﻣﺴﺠﺪ رﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ دﻳﺪم‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ‬
‫از ﻣﺴﺠﺪ ﺧﺎرج ﺷﺪ‪ .‬ﻇﺮف آﺑﻲ در دﺳﺘﺶ ﺑﻮد ﻛﻪ آن را ﺑﻪ ﺣﻀﺮت داد ‪.‬‬
‫اﻳﺸﺎن وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬ﺑﺎ اﻳﻦ آب وﺿﻮ ﺑﮕﻴﺮ ‪.‬ﻣﻦ از آن آب وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻢ و داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﺷﺪﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻳﺎﺑﻦ رﺳﻮل اﷲ ﭼﻪ وﻗﺖ ﻇﻬﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ؟‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﺗﻨﺪي ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻛﺎر ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆاﻟﻬﺎ داري؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ از ﻳﺎوران ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬ﻫﺴﺘﻲ؛ اﻣﺎ ﺗﻮ را ﻧﻤﻲ رﺳﺪ ﻛﻪ از اﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺳﺆال ﻛﻨﻲ و ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻧﻈﺮم ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ؛ اﻣﺎ‬
‫ﺻﺪاي ﺣﻀﺮت را از ﻣﻴﺎن ﭼﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﭘﺎي ﻗﺪﻣﮕﺎه در ﺻﻔﻪ اي ﻛﻪ در و ﭘﻨﺠﺮه ﭼﻮﺑﻲ دارد و داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪم‬
‫ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺑﺮو ﺑﻪ وﻃﻦ ﻛﻪ اﻫﻞ و ﻋﻴﺎﻟﺖ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﺸﻬﺪي ﻋﻠﻲ اﻛﺒﺮ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ ﻛﻪ ﻋﻴﺎﻟﻢ ﻋﻠﻮﻳﻪ )ﺳﻴﺪ( ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪519‬‬
 ‫ﺗﺸﺮف ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﻋﺰﻳﺰاﷲ ﺗﻬﺮاﻧﻲ‬

‫ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﻋﺰﻳﺰ اﷲ ﺗﻬﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪش ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ‪:‬‬

‫«اﻳﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﺑﻮدم‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺟﻬﺎد اﻛﺒﺮ و رﻳﺎﺿﺘﻬﺎي ﺷﺮﻋﻲ از ﻗﺒﻴﻞ روزه و ﻧﻤﺎز و ادﻋﻴﻪ و ﻏﻴﺮه‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﭼﻨﺪ روزي ﺑﺮاي زﻳﺎرت ﻣﺨﺼﻮﺻﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در ﻋﻴﺪ ﻓﻄﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼي ﻣﻌﻠﻲ ﻣﺸﺮف ﺷﺪم‬
‫و در ﻣﺪرﺳﻪ ﺻﺪر در ﺣﺠﺮه ﺑﻌﻀﻲ از رﻓﻘﺎ ﻣﻨﺰل ﻧﻤﻮدم ‪.‬‬

‫ﻏﺎﻟﺒﺎً در ﻛﺮﺑﻼ در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻣﺸﺮف ﺑﻮدم و ﺑﻌﻀﻲ از اوﻗﺎت ﺑﺮاي اﺳﺘﺮاﺣﺖ ﺑﻪ ﺣﺠﺮه ﻣﻲ آﻣﺪم‪ .‬در آن ﺣﺠﺮه ﺑﻌﻀﻲ‬
‫از رﻓﻘﺎ و زوار ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ از ﺣﺎل ﻣﻦ و زﻣﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﻢ ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﺳﺆال ﻧﻤﻮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﻗﺼﺪ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﺪارم و اﻣﺴﺎل ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺣﺞ ﻣﺸﺮف ﺷﻮم و اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را در زﻳﺮ ﮔﻨﺒﺪ ﻣﻘﺪس‬
‫ﺳﺎﻻر ﺷﻬﻴﺪان ﺣﻀﺮت اﺑﺎﻋﺒﺪاﷲ اﻟﺤﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم از ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻪ ام و اﻣﻴﺪ اﺟﺎﺑﺖ آن را دارم ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪ رﻓﻘﺎ و زوار ﺣﺎﺿﺮ در ﺣﺠﺮه از روي ﺗﻤﺴﺨﺮ و اﺳﺘﻬﺰا ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬از ﺑﺲ رﻳﺎﺿﺖ ﻛﺸﻴﺪه اي ﻣﻐﺰت ﻋﻴﺐ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭼﻄﻮر ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺣﺞ رﻓﺘﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺑﻲ زاد و ﺗﻮﺷﻪ و ﻣﺮﻛﺐ و وﺟﻮد ﺿﻌﻒ ﻣﺰاج‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ؟‬

‫و ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺮا ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺘﻬﺰا ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺑﺤﺪي ﻛﻪ ﺳﻴﻨﻪ ام ﺗﻨﮓ ﺷﺪ و از ﺣﺠﺮه ﻣﺤﺰون و اﻧﺪوﻫﻨﺎك ﺧﺎرج ﺷﺪم ﺑﻪ ﻃﻮري‬
‫ﻛﻪ ﺷﻌﻮري ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺣﺎل وارد ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺷﺪه‪ ،‬زﻳﺎرت ﻣﺨﺘﺼﺮي ﻛﺮدم و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻي‬
‫ﺳﺮ ﻣﻘﺪس ﺷﺪم و در آن ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺑﺎ ﺣﺰن ﺗﻤﺎم ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪاء ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﻧﺎﮔﺎه دﺳﺘﻲ ﺑﺮ ﻛﺘﻒ ﻣﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ؛ وﻗﺘﻲ رو ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪم‪ ،‬دﻳﺪم ﻣﺮدي اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ از اﻋﺮاب ﺑﺎﺷﺪ؛‬
‫اﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺗﻜﻠﻢ ﻧﻤﻮد و ﻣﺮا ﺑﻪ اﺳﻢ ﻧﺎم ﺑﺮد و ﮔﻔﺖ ‪:‬ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ ﺣﺞ ﻣﺸﺮف ﺷﻮي؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ‪:‬ﻣﻦ ﻫﻢ اراده ﺣﺞ دارم آﻳﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﻲ آﻳﻲ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ ‪:‬ﭘﺲ ﻣﻘﺪاري ﻧﺎن ﺧﺸﻚ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ ات را ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻴﺎ ﻛﻦ و آﻓﺘﺎﺑﻪ آﺑﻲ ﺑﻴﺎور و‬
‫اﺣﺮاﻣﺖ را ﺑﺮدار و ﻓﻼن روز در ﻓﻼن ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﺑﻴﺎ و زﻳﺎرت وداع ﻛﻦ ﺗﺎ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم‬

‫‪520‬‬
 ‫ﺣﺞ ﺑﻪ راه ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻤﻌﺎً و ﻃﺎﻋﻪ‪ .‬از ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺧﺎرج ﺷﺪم و ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ ﮔﻨﺪم ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از زﻧﻬﺎي ﻓﺎﻣﻴﻞ دادم ﻛﻪ ﻧﺎن ﺑﭙﺰد‪.‬‬
‫رﻓﻘﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﺎن روز ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﭼﻮن روز ﻣﻮﻋﺪ ﺷﺪ‪ ،‬وﺳﺎﺋﻠﻢ را ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻪ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و زﻳﺎرت وداع ﻧﻤﻮدم ‪.‬‬
‫آن ﻣﺮد در ﻫﻤﺎن وﻗﺖ ﻣﻘﺮر آﻣﺪ و ﺑﺎ ﻫﻢ از ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ و ﺻﺤﻦ ﻣﻘﺪس و از ﺷﻬﺮ ﻛﺮﺑﻼ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻴﻢ و ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻳﻚ‬
‫ﺳﺎﻋﺖ راه ﭘﻴﻤﻮدﻳﻢ‪ .‬در ﺑﻴﻦ راه ﻧﻪ او ﺑﺎ ﻣﻦ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬و ﻧﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ او ﭼﻴﺰي ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﺮﻛﻪ آﺑﻲ رﺳﻴﺪﻳﻢ ‪.‬‬

‫اﻳﺸﺎن ﺧﻄﻲ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ‪:‬اﻳﻦ ﺧﻂ‪ ،‬ﻗﺒﻠﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻫﻢ ﻛﻪ آب اﺳﺖ اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻤﺎن‪ ،‬ﻏﺬا ﺑﺨﻮر و ﻧﻤﺎز‬
‫ﺑﺨﻮان ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻋﺼﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲ آﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﺟﺪا ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ او را ﻧﺪﻳﺪم ‪.‬‬
‫ﻏﺬا ﺧﻮردم و وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪم و آن ﺟﺎ ﺑﻮدم‪ .‬ﻋﺼﺮ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﻋﺼﺮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ‪:‬ﺑﺮﺧﻴﺰ ﺑﺮوﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺑﺎ او رﻓﺘﻢ ﺑﺎز ﺑﻪ آب دﻳﮕﺮي رﺳﻴﺪﻳﻢ دوﺑﺎره ﺧﻄﻲ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ‪:‬اﻳﻦ ﺧﻂ ﻗﺒﻠﻪ اﺳﺖ و اﻳﻦ‬
‫آب اﺳﺖ ﺷﺐ را اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﻲ و ﻣﻦ ﺻﺒﺢ ﻧﺰد ﺗﻮ ﻣﻲ آﻳﻢ‪.‬‬

‫او ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻌﻀﻲ از اوراد را ﺗﻌﻠﻴﻢ داد و ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺷﺐ را ﺑﻪ آراﻣﺶ در آن ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﺷﺪ و آﻓﺘﺎب‬
‫ﻃﻠﻮع ﻛﺮد‪ ،‬آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ ‪:‬ﺑﺮﺧﻴﺰ ﺑﺮوﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻣﻘﺪار روز اول رﻓﺘﻴﻢ ﺑﺎز ﺑﻪ آب دﻳﮕﺮي رﺳﻴﺪﻳﻢ و ﺑﺎز ﺧﻂ ﻗﺒﻠﻪ را ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ‪:‬ﻣﻦ ﻋﺼﺮ ﻣﻲ آﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻋﺼﺮ ﻛﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ روز اول آﻣﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﻣﻲ رﻓﺘﻴﻢ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺮ ﺻﺒﺢ و ﻋﺼﺮ ﻣﻲ آﻣﺪ و ﻣﺴﻴﺮ را ﻃﻲ‬
‫ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻳﻢ اﻣﺎ ﻃﻮري ﺑﻮد ﻛﻪ اﺣﺴﺎس ﺧﺴﺘﮕﻲ از راه رﻓﺘﻦ ﻧﻤﻲ ﻛﺮدﻳﻢ ﭼﻮن ﺧﻴﻠﻲ راه ﻧﻤﻲ رﻓﺘﻴﻢ ﺗﺎ ﺧﺴﺘﻪ ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻔﺖ روز ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻨﻮال ﮔﺬﺷﺖ ‪.‬‬
‫ﺻﺒﺢ روز ﻫﻔﺘﻢ ﮔﻔﺖ ‪:‬اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﺮاي اﺣﺮام‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻏﺴﻞ ﻛﻦ و اﺣﺮاﻣﺖ را ﺑﭙﻮش و ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺗﻠﺒﻴﻪ )‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻟﺒﻴﻚ اﻟﻠﻬﻢ ﻟﺒﻴﻚ‪ (...‬ﺑﮕﻮ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﺴﺐ اﻻﻣﺮ اﻳﺸﺎن اﻋﻤﺎل را ﺑﺠﺎ آوردم‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻛﻤﻲ ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺎه ﺻﺪاﻳﻲ ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ ﻣﺜﻞ ﺻﺪاﻳﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻦ‬

‫‪521‬‬
 ‫ﻛﻮﻫﻬﺎ اﻳﺠﺎد ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬
‫ﺳﺆال ﻛﺮدم‪ :‬اﻳﻦ ﺻﺪا ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬از اﻳﻦ ﻛﻮه ﻛﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺷﻬﺮي را ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ داﺧﻞ آن ﺷﻬﺮ ﺷﻮ‪.‬‬

‫اﻳﻦ را ﮔﻔﺖ و از ﻧﺰد ﻣﻦ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎﻻي ﻛﻮه رﻓﺘﻢ و ﺷﻬﺮ ﻋﻈﻴﻤﻲ را دﻳﺪم‪ .‬از ﻛﻮه ﻓﺮود آﻣﺪه و داﺧﻞ آن‬
‫ﺷﻬﺮ ﺷﺪم و از اﻫﻞ آن ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬اﻳﻦ ﻛﺠﺎ اﺳﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﺟﺎ ﻣﻜﻪ ﻣﻌﻈﻤﻪ اﺳﺖ‪ .‬آن وﻗﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺣﺎل ﺧﻮد ﺷﺪه و از ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم و داﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬
‫ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ آن ﻣﺮد‪ ،‬ﻓﻴﺾ ﻋﻈﻴﻤﻲ از ﻣﻦ ﻓﻮت ﺷﺪه اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪم؛ اﻣﺎ ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﺳﻮدي ﻧﺪاﺷﺖ ‪.‬‬

‫دﻫﻪ دوم و ﺳﻮم ﺷﻮال و ﺗﻤﺎم ﻣﺎه ذي اﻟﻘﻌﺪه و اﻳﺎﻣﻲ از ذي اﻟﺤﺠﻪ را در ﻣﻜﻪ ﺑﻮدم؛ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺠﺎج رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺮاه‬
‫آﻧﻬﺎ ﻋﻤﻮزاده ﻣﻦ‪ ،‬ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﺧﻠﻴﻞ ﭘﺴﺮ ﺣﺎج ﺳﻴﺪ اﺳﺪاﷲ ﺗﻬﺮاﻧﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻋﺪه اي از ﺣﺠﺎج ﺗﻬﺮان از راه ﺷﺎم آﻣﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﺸﺎن ﺗﺸﺮﻓﻢ را ﺑﻪ ﺣﺞ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد ﻧﮕﻪ داﺷﺖ و ﻣﺨﺎرﺟﻢ را ﻫﻢ داد‬
‫و در راه ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻛﺠﺎوه اي ﺑﺮاي ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻌﺪ از ﺣﺞ ﻣﺮا از راه ﺟﺒﻞ ) ﻣﺴﻴﺮي در آن ﺣﻮاﻟﻲ ( ﺗﺎ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف و‬
‫از ﻧﺠﻒ ﺗﺎ ﺗﻬﺮان ﻫﻤﺮاه ﺧﻮد ﺑﺮد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ(‬

‫ﻋﺎﻟﻢ رﺑﺎﻧﻲ ﻣﻴﺮزا ﺣﺴﻦ آﺷﺘﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺟﻤﻠﻪ ﺷﺎﮔﺮدان ﻓﺎﺿﻞ ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري)ره( ﺑﻮد ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫روزي ﺑﺎ ﻋﺪه اي از ﻃﻼب در ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري)ره( ﺑﻪ ﺣﺮم ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺸﺮف ﺷﺪﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از دﺧﻮل ﺑﻪ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺧﻮرد و ﺑﻪ ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري ﺳﻼم ﻛﺮد و ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ و ﺑﻮﺳﻴﺪن دﺳﺖ‬
‫اﻳﺸﺎن ﺟﻠﻮ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ از ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﺑﺮاي ﻣﻌﺮﻓﻲ آن ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻋﺮض ﻛﺮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﺸﺎن ﻧﺎﻣﺶ ﻓﻼن اﺳﺖ و در ﺟﻔﺮ‬
‫ﻳﺎ رﻣﻞ ﻣﻬﺎرت دارد و ﺿﻤﻴﺮ اﺷﺨﺎص را ﻫﻢ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﭼﻮن اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺒﺴﻢ ﺷﺪ و ﺑﺮاي اﻣﺘﺤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ آن ﺷﺨﺺ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻣﻦ ﭼﻴﺰي در ﺿﻤﻴﺮم ﮔﺬراﻧﺪم اﮔﺮ ﻣﻲ‬
‫ﺗﻮاﻧﻲ ﺑﮕﻮ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫‪522‬‬
‫آن ﺷﺨﺺ ﺑﻌﺪ از ﻛﻤﻲ ﺗﺄﻣﻞ‪ ،‬ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬ﺗﻮ در ذﻫﻦ ﺧﻮد ﮔﺬراﻧﺪه اي ﻛﻪ آﻳﺎ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را‬
‫زﻳﺎرت ﻛﺮده اي ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﺷﻴﺦ اﻧﺼﺎري)ره( وﻗﺘﻲ اﻳﻦ را ﺷﻨﻴﺪ ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻌﺠﺐ در اﻳﺸﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺖ؛ اﮔﺮﭼﻪ ﺻﺮﻳﺤﺎً او را ﺗﺼﺪﻳﻖ ﻧﻔﺮﻣﻮد‪ .‬آن‬
‫ﺷﺨﺺ ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬آﻳﺎ ﺿﻤﻴﺮ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ؟‬
‫ﺷﻴﺦ ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪ و ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﻔﺮﻣﻮد ‪.‬‬
‫آن ﺷﺨﺺ ﻋﺮض ﻛﺮد ﻛﻪ درﺳﺖ ﮔﻔﺘﻢ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﺷﻴﺦ اﻗﺮار ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﮕﻮ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ دﻳﺪه ام ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫آن ﺷﺨﺺ ﻋﺮض ﻛﺮد ‪:‬آري‪ ،‬دو ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪه اي‪ :‬ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺒﻪ در‬
‫ﺳﺮداب ﻣﻄﻬﺮ و ﺑﺎر دوم در ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ‪.‬‬
‫ﺷﻴﺦ ﭼﻮن اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را از او ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﻄﻠﺐ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد» ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﺗﺎﺟﺮ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ و ﻃﻲ‪ ‬اﻻرض ﺑﺎ ﺟﻨﺎب ﻫﺎﻟﻮ‬

‫ﺣﺎج آﻗﺎ ﺟﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ)ره( ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز ﻇﻬﺮ و ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﻴﺦ ﻟﻄﻒ اﷲ ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻣﻴﺪان ﺷﺎه اﺻﻔﻬﺎن واﻗﻊ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲ آﻣﺪم‪ .‬روزي ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺟﻨﺎزه اي را دﻳﺪم ﻛﻪ ﻣﻲ ﺑﺮﻧﺪ و ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﺣﻤﺎﻟﻬﺎ و ﻛﺸﻴﻜﭽﻲ ﻫﺎ ﻫﻤﺮاه او ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﺟﻲ ﺗﺎﺟﺮي‪ ،‬از ﺑﺰرﮔﺎن‬
‫ﺗﺠﺎر ﻫﻢ ﻛﻪ از آﺷﻨﺎﻳﺎن ﻣﻦ اﺳﺖ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ آن ﺟﻨﺎزه ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺷﺪت ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد و اﺷﻚ ﻣﻲ رﻳﺨﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم ﭼﻮن اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺖ از ﺑﺴﺘﮕﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﺣﺎﺟﻲ ﺗﺎﺟﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻃﻮر ﺑﺮاي او ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ‬
‫ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﺨﺘﺼﺮ و اﻫﺎﻧﺖ آﻣﻴﺰ او را ﺗﺸﻴﻴﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و اﮔﺮ ﺑﺎ او ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا اﻳﻦ ﻃﻮر‬
‫ﺑﺮاي او ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ؟‬
‫ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻦ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻗﺎ ﺑﻪ ﺗﺸﻴﻴﻊ ﺟﻨﺎزه اوﻟﻴﺎء ﺣﻖ ﻧﻤﻲ آﻳﻴﺪ؟ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﻛﻼم‪ ،‬از رﻓﺘﻦ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ و ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﻨﺼﺮف ﺷﺪم و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آن ﺟﻨﺎزه ﺗﺎ ﺳﺮ ﭼﺸﻤﻪ ﭘﺎﻗﻠﻌﻪ در اﺻﻔﻬﺎن رﻓﺘﻢ‪ ) .‬اﻳﻦ ﻣﺤﻞ ﺳﺎﺑﻘﺎً‬
‫ﻏﺴﺎﻟﺨﺎﻧﻪ ﻣﻬﻢ ﺷﻬﺮ ﺑﻮد ( وﻗﺘﻲ ﺑﻪ آن ﺟﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬از دوري راه و ﭘﻴﺎده روي ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬

‫‪523‬‬
 ‫در آن ﺣﺎل ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻠﻲ داﺷﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﺎز اول وﻗﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ را ﺗﺮك ﻛﺮدم و ﺗﺤﻤﻞ اﻳﻦ‬
‫ﺳﺨﺘﻲ را ﻧﻤﻮدم آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺮف ﺣﺎﺟﻲ‪ .‬ﺑﺎ ﺣﺎل اﻓﺴﺮدﮔﻲ در اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺣﺎﺟﻲ ﭘﻴﺶ ﻣﻦ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺷﻤﺎ ﻧﭙﺮﺳﻴﺪﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺎزه از ﻛﻴﺴﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﮕﻮ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻲ داﻧﻴﺪ اﻣﺴﺎل ﻣﻦ ﺑﻪ ﺣﺞ ﻣﺸﺮف ﺷﺪم‪ .‬در ﻣﺴﺎﻓﺮﺗﻢ ﭼﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﺮﺑﻼ رﺳﻴﺪم‪ ،‬آن ﺑﺴﺘﻪ اي را ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﻮل و‬
‫ﻣﺨﺎرج ﺳﻔﺮ ﺑﺎ ﺑﺎﻗﻲ اﺛﺎﺛﻴﻪ و ﻟﻮازم ﻣﻦ در آن ﺑﻮد‪ ،‬دزد ﺑﺮد و در ﻛﺮﺑﻼ ﻫﻢ ﻫﻴﭻ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ از او ﭘﻮل ﻗﺮض‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗﺼﻮر آن ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ داراﻳﻲ را داﺷﺘﻪ ام و ﺗﺎ اﻳﻦ ﺟﺎ رﺳﻴﺪه ام؛ وﻟﻲ از ﺣﺞ ﻣﺤﺮوم ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺑﻲ اﻧﺪازه ﻣﺮا‬
‫ﻏﻤﮕﻴﻦ و اﻓﺴﺮده ﻛﺮده ﺑﻮد ‪.‬‬
‫در ﻓﻜﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﺷﺐ را ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﻓﻪ رﻓﺘﻢ‪ .‬در ﺑﻴﻦ راه ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدم و از ﻏﻢ و ﻏﺼﻪ ﺳﺮم را‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﺳﻮاري ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻫﻴﺒﺖ و اوﺻﺎﻓﻲ ﻛﻪ در وﺟﻮد ﻣﺒﺎرك ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬
‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪه‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮم ﭘﻴﺪا ﺷﺪه و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﭼﺮا اﻳﻦ ﻃﻮر اﻓﺴﺮده ﺣﺎﻟﻲ؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﺴﺎﻓﺮم و ﺧﺴﺘﮕﻲ راه ﺳﻔﺮ دارم ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬اﮔﺮ ﻋﻠﺘﻲ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ دارد‪ ،‬ﺑﮕﻮ؟ ﺑﺎ اﺻﺮار اﻳﺸﺎن ﺷﺮح ﺣﺎﻟﻢ را ﻋﺮض ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎل ﺻﺪا زدﻧﺪ ‪:‬ﻫﺎﻟﻮ‪.‬‬
‫دﻳﺪم ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﻛﺸﻴﻜﭽﻲ ﻫﺎ و ﺑﺎ ﻟﺒﺎس ﻧﻤﺪي ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ ) .‬در اﺻﻔﻬﺎن در ﺑﺎزار‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺣﺠﺮه ﻣﺎ ﻳﻚ‬
‫ﻛﺸﻴﻜﭽﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺎﻟﻮ ﺑﻮد ( در آن ﻟﺤﻈﻪ ﻛﻪ آن ﺷﺨﺺ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮب ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﻫﻤﺎن ﻫﺎﻟﻮي اﺻﻔﻬﺎن‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪ :‬اﺛﺎﺛﻴﻪ اي را ﻛﻪ دزد ﺑﺮده ﺑﻪ او ﺑﺮﺳﺎن و او را ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﺒﺮ و ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ‬
‫ﺷﺪﻧﺪ ‪.‬‬
‫آن ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬در ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﻴﻨﻲ از ﺷﺐ و ﺟﺎي ﻣﻌﻴﻨﻲ ﺑﻴﺎ ﺗﺎ اﺛﺎﺛﻴﻪ ات را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ آن ﺟﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪم‪ ،‬او ﻫﻢ ﺗﺸﺮﻳﻒ آورد و ﺑﺴﺘﻪ ﭘﻮل و اﺛﺎﺛﻴﻪ ام را ﺑﻪ دﺳﺘﻢ داد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬درﺳﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ و ﻗﻔﻞ‬
‫آن را ﺑﺎز ﻛﻦ و ﺑﺒﻴﻦ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ؟ دﻳﺪم ﭼﻴﺰي از آﻧﻬﺎ ﻛﻢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮو اﺛﺎﺛﻴﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﺑﺴﭙﺎر و ﻓﻼن وﻗﺖ و ﻓﻼن ﺟﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎش ﺗﺎ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ‪.‬‬

‫‪524‬‬
‫ﻣﻦ ﺳﺮ ﻣﻮﻋﺪ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪم‪ .‬او ﻫﻢ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه او رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪار ﻛﻤﻲ از ﻣﺴﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ‬
‫ﺷﺪ‪ ،‬دﻳﺪم در ﻣﻜﻪ ﻫﺴﺘﻢ ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل ﺣﺞ در ﻓﻼن ﻣﻜﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮ ﺗﺎ ﺗﻮ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﻢ و ﺑﻪ رﻓﻘﺎي ﺧﻮد ﺑﮕﻮ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻲ از راه ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮي‬
‫آﻣﺪه ام‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺿﻤﻨﺎً آن ﺷﺨﺺ در ﻣﺴﻴﺮ رﻓﺘﻦ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ ﺑﻌﻀﻲ ﺻﺤﺒﺘﻬﺎ را ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻼﻳﻤﺖ ﻣﻲ زدﻧﺪ؛ وﻟﻲ ﻫﺮ وﻗﺖ ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﺷﻤﺎ ﻫﺎﻟﻮي اﺻﻔﻬﺎن ﻣﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬ﻫﻴﺒﺖ او ﻣﺎﻧﻊ از ﭘﺮﺳﻴﺪن اﻳﻦ ﺳﺆال ﻣﻲ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل ﺣﺞ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﻣﻜﺎن ﻣﻌﻴﻦ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺪم و او ﻫﻢ ﻣﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﺑﻪ ﻛﺮﺑﻼ ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪ ‪.‬‬

‫در آن ﻣﻮﻗﻊ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺣﻖ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﻦ ﺑﺮ ﮔﺮدن ﺗﻮ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻘﺎﺿﺎﻳﻲ از ﺗﻮ دارم و ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ آن را از ﺗﻮ ﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻧﺠﺎم ﺑﺪه‪ .‬او رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن آﻣﺪم و ﺑﺮاي رﻓﺖ و آﻣﺪ ﻣﺮدم ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬روز اول دﻳﺪم ﻫﻤﺎن ﻫﺎﻟﻮ وارد ﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮاي او‬
‫ﺑﺮﺧﻴﺰم و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻛﻪ از او دﻳﺪه ام او را اﺣﺘﺮام ﻛﻨﻢ اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﻣﻄﻠﺐ را اﻇﻬﺎر ﻧﻜﻨﻢ‪ ،‬و رﻓﺖ در ﻗﻬﻮه‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﺧﺎدﻣﻬﺎ ﻧﺸﺴﺖ و در آن ﺟﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﺎن ﻛﺸﻴﻜﭽﻲ ﻫﺎ ﻗﻠﻴﺎن ﻛﺸﻴﺪ و ﭼﺎي ﺧﻮرد ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آن وﻗﺘﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺮود ﻧﺰد ﻣﻦ آﻣﺪ و آﻫﺴﺘﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آن ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬در ﻓﻼن روز دو ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ‬
‫ﻇﻬﺮ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻦ از دﻧﻴﺎ ﻣﻲ روم و ﻫﺸﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﭘﻮل ﺑﺎ ﻛﻔﻨﻢ در ﺻﻨﺪوق ﻣﻨﺰل ﻣﻦ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ آن ﺟﺎ ﺑﻴﺎ و ﻣﺮا ﺑﺎ آﻧﻬﺎ دﻓﻦ‬
‫ﻛﻦ ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﺟﺎ ﺣﺎﺟﻲ ﺗﺎﺟﺮ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آن روزي ﻛﻪ ﺟﻨﺎب ﻫﺎﻟﻮ ﻓﺮﻣﻮده ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺮوز اﺳﺖ ﻛﻪ رﻓﺘﻢ و او از دﻧﻴﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬
‫ﻛﺸﻴﻜﭽﻲ ﻫﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬در ﺻﻨﺪوق او‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﻫﺸﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﭘﻮل ﺑﺎ ﻛﻔﻦ او ﺑﻮد‪ .‬آﻧﻬﺎ را‬
‫ﺑﺮداﺷﺘﻢ و اﻵن ﺑﺮاي دﻓﻦ او آﻣﺪه اﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ آن ﺣﺎﺟﻲ ﺗﺎﺟﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻗﺎ! ﺑﺎ اﻳﻦ اوﺻﺎف‪ ،‬آﻳﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﻲ از اوﻟﻴﺎء اﷲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻓﻮت او ﮔﺮﻳﻪ و‬
‫ﺗﺄﺳﻒ ﻧﺪارد ‪.‬‬

‫‪525‬‬
 ‫ﺗﺸﺮف در روز ﻋﺎﺷﻮراي ﺣﺴﻴﻨﻲ‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺳﻴﺪ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻣﺸﻴﺮي ﻛﻪ اﻓﺘﺨﺎر ﻣﺼﺎﻫﺒﺖ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺳﻴﺴﺘﺎﻧﻲ را داﺷﺘﻨﺪ در‬
‫ﻋﻠﻢ ﺟﻔﺮ ﻣﻬﺎرت و اﻃﻼﻋﻲ ﻛﺎﻣﻞ داﺷﺖ و ﻣﺠﻬﻮﻻﺗﻲ را ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن ﻣﻌﻠﻮم و ﮔﻤﺸﺪه ﻫﺎﻳﻲ را ﭘﻴﺪا ﻣﻲ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬
‫وي ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﺮد‪:‬‬
‫زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻟﺖ ﭘﺎ درد ﺷﺪم ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ راه رﻓﺘﻦ ﺑﺮاﻳﻢ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻮد و ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ‬
‫ﻧﺸﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺮا ﺑﻪ دوش ﻛﺸﻴﺪه و ﻣﻲ ﺑﺮدﻧﺪ و اﻏﻠﺐ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻋﺼﺎ ﺑﻪ زﺣﻤﺖ راه ﻣﻲ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﭼﺎره آن را‬
‫ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﺗﺸﺮف ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ﻋﺠﻞ اﷲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ دﻳﺪم و راه ﺗﺸﺮف را از ﻃﺮﻳﻖ ﺟﻔﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺣﺴﺎب ﻛﺮدم ﭼﻪ وﻗﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺟﺪش ﺣﻀﺮت رﺿﺎ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻣﺸﺮف ﻣﻲ ﺷﻮد؟ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﺮد‪ ،‬در‬
‫روز ﻋﺎﺷﻮرا ﻣﻮﻗﻊ ﻇﻬﺮ ‪.‬‬

‫ﺑﺎز ﺣﺴﺎب ﻛﺮدم ﺑﺎ ﭼﻪ ﻟﺒﺎﺳﻲ و ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ؟ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﺮد ﺑﺎ ﻟﺒﺎس اﻋﺮاب و ﺳﻪ ﻧﻔﺮ رﻓﻴﻖ‪ .‬و اﻳﻦ ﺣﺴﺎب ﻣﻦ در ذي اﻟﻘﻌﺪه‬
‫ﺑﻮد‪ .‬اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪم ﺗﺎ ذي اﻟﻘﻌﺪه ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و ذي اﻟﺤﺠﻪ ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺤﺮم ﻓﺮا رﺳﻴﺪه و روز ﻋﺎﺷﻮرا ﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﻏﺴﻞ زﻳﺎرت ﻛﺮده و ﺑﻪ زﺣﻤﺖ ﻓﺮاوان ﻣﺸﺮف ﺷﺪه و زﻳﺎرت ﻣﺨﺼﻮص و ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻋﺎﺷﻮرا را ﺧﻮاﻧﺪه و در ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫درب ﭘﻴﺶ روي‪ ،‬ﻛﻪ ورود آن ﺣﻀﺮت را آن ﺣﺴﺎب‪ ،‬از آﻧﺠﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد ﻧﺸﺴﺘﻪ و اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﺮ را ﻣﻲ ﻛﺸﻴﺪم ﺗﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻮﻗﻊ زوال ﻇﻬﺮ ﺷﺪ ‪.‬‬
‫دﻳﺪم ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻧﻮراﻧﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻗﻴﺎﻓﻪ و ﻳﻚ ﻟﺒﺎس وارد ﺷﺪه و ﻫﺮ ﻛﺪام ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮﻓﻲ رﻓﺘﻪ و‬
‫ﻣﺸﻐﻮل زﻳﺎرت ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را ﻛﻪ ﻣﺠﺬوب او ﺷﺪه ﺑﻮدم و ﻳﻘﻴﻦ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﺠﻞ‬
‫اﷲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ اﺳﺖ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻧﻤﻮدم ‪.‬‬

‫او در ﻣﺴﺠﺪ ﺑﺎﻻ ﺳﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﺷﺪ و ﻣﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻠﺶ ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﺳﻼم ﻧﻤﺎزش را داد و ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﻋﺮض ارادت و‬
‫ﺣﺎﺟﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬آن ﺟﻨﺎب ﻣﻬﻠﺖ ﻧﺪاده ﺑﺮق آﺳﺎ ﭘﺲ از ﺳﻼم ﻧﻤﺎز ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﻧﻤﺎز دﻳﮕﺮ را ﺷﺮوع ﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﮔﺮ ﺗﺎ ﺷﺐ ﻫﻢ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻫﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ دﻗﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﻼم ﻧﻤﺎز را ﮔﻔﺖ ﺑﻼدرﻧﮓ ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺳﻼم ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﻮاب ﻣﺮا داد‪ ،‬ﻋﺮض ﺣﺎﺟﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ وﻟﻲ در اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻫﻨﻮز ﺳﻼم ﻧﺪاده ﺑﻮد‬
‫ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﻛﻪ در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ آﻣﺪﻧﺪ وﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﻳﺎ ﺧﻀﺮ ﺗﻌﺎل راح اﻟﻤﻬﺪي‪ :‬اي ﺧﻀﺮ ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم رﻓﺖ ‪.‬‬

‫‪526‬‬
‫آن ﺷﺨﺺ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻘﻴﻦ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( اﺳﺖ وﻟﻲ ﺣﻀﺮت ‪ ،‬ﺧﻀﺮ ﻧﺒﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻓﻮراً ﺣﺮﻛﺖ‬
‫ﻛﺮد و ﺑﻪ آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ ﻣﻠﺤﻖ و از ﺣﺮم ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ در ﻋﻘﺐ ﺳﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻲ دوﻳﺪم ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ را درك ﻛﻨﻢ‬
‫و ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت وﻟﻲ ﻋﺼﺮ ﻋﺠﻞ اﷲ ﻓﺮﺟﻪ ﺑﺮﺳﻢ ‪.‬‬

‫وﻟﻲ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺸﺪ و ﻣﻲ دﻳﺪم آﻧﺎن را ﻛﻪ از دار اﻟﺴﻴﺎده ﺧﺎرج و در ﻣﻴﺎن اﻧﺒﻮه و ازدﺣﺎم ﻣﺮدم ﻛﻪ در ﺻﺤﻦ ﻣﻄﻬﺮ‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﻋﺰاداري ﺑﻮدﻧﺪ از ﻧﻈﺮم ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﻦ ﺳﺮ از ﭘﺎ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ از ﺻﺤﻦ ﺑﻪ ﺑﺴﺖ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺑﺎر ﺑﻪ ﺻﺤﻦ آﻣﺪه و‬
‫از ﺑﺴﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺧﺎرج ﺷﺪم وﻟﻲ اﺛﺮي از آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ و ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ و ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻃﺮف ﺑﻪ آن ﻃﺮف ﻣﻲ دوﻳﺪم‬
‫و ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﺒﻴﻨﻢ وﻟﻲ دوﻟﺖ ﻣﺴﺘﻌﺠﻞ ﺑﻮد‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ آن ﻓﻴﺾ ﻧﺮﺳﻴﺪم و ﻧﺎﮔﺎه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺧﻮدم ﺷﺪم ﻛﻪ ﻗﺒﻞ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻋﺎﺟﺰ از راه رﻓﺘﻦ ﻋﺎدي ﺑﻮدم وﻟﻲ اﻛﻨﻮن ﻣﺪﺗﻲ‬
‫اﺳﺖ ﻣﻲ دوم و ﭘﺎﻳﻢ درد ﻧﻤﻲ ﻛﻨﺪ و از ﺑﺮﻛﺖ ﺗﻮﺟﻪ و ﻋﻨﺎﻳﺖ آن ﺑﺰرﮔﻮار ﺷﻔﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ» ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﺷﻴﺦ ﻃﻪ ﻧﺠﻒ)ره( از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ‬

‫آﻗﺎي ﻗﺎﺿﻲ ﺣﻜﺎﻳﺖ زﻳﺮ را ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺣﺠﺖ اﻻﺳﻼم ﺳﻴﺪ ﺻﺎدق ﺷﻴﺮازي در ﻛﺘﺎب ﺷﻴﻔﺘﮕﺎن آورده اﻧﺪ‪:‬‬
‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺑﺮاﻳﻢ از ﻃﺮف ﺳﻴﺪ ﺟﻌﻔﺮ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﻗﺼﻪ اي ﺑﻪ ﺷﺮح ذﻳﻞ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮد‪:‬‬
‫اﻳﺸﺎن روزي در ﻣﺤﻀﺮ آﻗﺎي ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﻧﻮه آﻳﺖ اﷲ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎب ﺑﺮﻫﺎن اﻟﻔﻘﻪ‬
‫ﺑﻮده اﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم در اﺗﺎﻗﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ و از ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن و ﻣﺮاﺟﻌﻴﻦ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﻮد در اﻳﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﻚ ﻣﺮﺗﺎض ﻣﺴﻠﻤﺎن‬
‫ﻫﻨﺪي وارد ﺷﺪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﺮﺗﺎض ﺧﻮدش را ﺑﻪ آﻗﺎي ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻤﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﻫﺮ ﺳﺆاﻟﻲ‬
‫را ﻛﻪ از ﻏﻴﺒﻴﺎت داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﻗﻠﻢ و ﻛﺎﻏﺬ ﺟﻮاب ﮔﻮﻳﻢ و از آﻧﺎن ﻧﻴﺰ ﺧﺒﺮ دﻫﻢ ‪.‬‬

‫در ﻫﻤﺎن وﻗﺖ ﺳﺆاﻻﺗﻲ را ﻣﺮدم از او ﻣﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و او ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﺴﺎب و رﻳﺎﺿﻲ‬

‫ﺟﻮاب ﻣﻲ داد ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ آﻗﺎي ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﺑﻪ آن ﻣﺮﺗﺎض رو ﻧﻤﻮده و ﮔﻔﺘﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﺳﺆاﻟﻲ دارم ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﻧﺘﻮاﻧﻲ آن را ﺟﻮاب دﻫﻲ ‪.‬‬

‫‪527‬‬
 ‫ﻣﺮﺗﺎض ﮔﻔﺖ‪ » :‬آن ﺳﺆال ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬اﻳﻦ ﺳﺆال ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ و ﺧﺎرج از ﻗﺪرت ﺷﻤﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ «‪ .‬ﻣﺮﺗﺎض ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻦ ﺳﻌﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺟﻮاب آن را ﺑﻴﺎﺑﻢ‪ .‬ﺳﺆال ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﺣﺎل ﻛﻪ ﺷﻤﺎ اﺻﺮار ﻣﻲ ﻛﻨﻲ ﺑﮕﻮ ﺑﺒﻨﻴﻢ‪ ،‬در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻲ ﺗﻮان ﻣﻮﻻ و آﻗﺎﻳﻤﺎن و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺟﻮدش‪ ،‬زﻣﻴﻦ آراﻣﺶ‬
‫و اﺳﺘﻘﺮار دارد و ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻴﻤﻨﺖ او روزي ﻣﻲ ﺧﻮرﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ اﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻤﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ‬
‫اﻟﺸﺮﻳﻒ را ﺑﻴﺎﺑﻴﻢ؟ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺗﺎض ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺑﻠﻪ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال ﺟﻮاب ﺑﺪﻫﻢ‬
‫ﺳﭙﺲ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﻮاب از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﭘﻴﭽﻴﺪه رﻳﺎﺿﻲ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اول در ﺟﻮاب ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻌﻄﻞ ﻧﻤﻮد ﺗﺎ آﻧﺠﺎ‬
‫ﻛﻪ آﻗﺎي ﺑﺤﺮ اﻟﻌﻠﻮم ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﮕﻔﺘﻢ ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺟﻮاب اﻳﻦ ﺳﺆال را ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺗﺎض در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻛﻤﻲ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺟﻮاب را ﺑﻴﺎﺑﻢ ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﻣﺮﺗﺎض ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫ﻣﺴﺄﻟﻪ آﻧﻄﻮري ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﻨﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻦ در ﻓﻜﺮم ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻃﻪ ﻧﺠﻒ ﻛﻴﺴﺖ؟ ‪.‬‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ » :‬ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﻪ ﻧﺠﻒ ﻳﻜﻲ از ﻣﺮاﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻣﻌﺮوف ﻣﺎ در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺗﺎض ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از او ﺳﺆال ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﺪ اﻻن در ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﻃﻪ و در ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺸﺎن و اﻃﺮاﻓﻴﺎﻧﺸﺎن ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻨﺰل آﻳﺖ اﷲ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﻪ ﻧﺠﻒ رواﻧﻪ ﮔﺸﺘﻨﺪ ‪.‬‬

‫در ﻣﺴﻴﺮي ﻛﻪ ﻣﻲ رﻓﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻪ راﻫﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ راﻫﻬﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﻃﻪ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﻣﻲ ﺷﺪ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪ ﺳﻪ راﻫﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ از راﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﺑﻮد ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺻﺤﺮاﻧﺸﻴﻨﺎن ﻋﺮاﻗﻲ‪،‬‬
‫وﻟﻲ داراي وﻗﺎر و ﺳﻜﻴﻨﻪ اي ﺧﺎص ﻛﻪ از ﺻﻮرﺗﺶ ﻫﻴﺒﺖ و ﻋﺰت ﻧﻤﺎﻳﺎن ﺑﻮد ﺑﻴﺮون آﻣﺪ ‪.‬‬

‫‪528‬‬
 ‫ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ روان ﮔﺸﺘﻴﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ وارد ﻣﻨﺰل ﺷﺪﻳﻢ ﻫﻴﭽﻜﺲ در آﻧﺠﺎ ﻧﺒﻮد ﺣﺘﻲ آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﻣﻬﻤﺎﻧﻬﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﻣﻲ ﻧﻤﻮد و ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ آب و ﻗﻬﻮه ﻣﻲ آورد وﻟﻲ آن ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻧﻤﻮد ﻫﻤﺎﻧﺎ‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻦ ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﻤﻨﺎك‪ ،‬در ﮔﻮﺷﻪ اﺗﺎﻗﺶ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮات اﺷﻚ ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ اش ﺳﺮازﻳﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺮﺗﺐ ﺑﺎ ﺧﻮد زﻣﺰﻣﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد و ﻣﻲ ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫در دﺳﺘﻢ آﻣﺪ وﻟﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ آن ﻧﺸﺪم؛ وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ او ﺷﺪم از دﺳﺘﻢ ﺑﻴﺮون رﻓﺖ ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺎزه واردﻳﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺳﻼم‪ ،‬ﻋﻠﺖ ﮔﺮﻳﻪ ﺷﻴﺦ را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻮن ﺷﻴﺦ در‬
‫اواﺧﺮ ﻋﻤﺮ‪ ،‬ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد ﻣﺘﻮﺟﻪ آﻣﺪن آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺪ؛ ﻣﮕﺮ ﺑﻌﺪ از اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ او ﺳﻼم ﻛﺮدﻧﺪ ﺷﻴﺦ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‬
‫و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﺧﻮش آﻣﺪ ﮔﻔﺖ و در ﻧﺰد آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺴﺖ و ﺷﺮوع ﻧﻤﻮد ﺑﻪ ﺑﻴﺎن آن واﻗﻌﻪ اي ﻛﻪ او را ﻏﻤﻨﺎك ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد ‪.‬‬
‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﺷﻜﻬﺎﻳﺶ را ﭘﺎك ﻣﻲ ﻛﺮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫«ﻫﻤﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲ داﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﺮاي ﺳﺆاﻻت ﺷﺮﻋﻲ و ﻗﻀﺎوﺗﻬﺎ و دﻳﮕﺮ اﻣﻮرﺷﺎن ﺑﻪ ﻣﻦ رﺟﻮع ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ و ﻣﻦ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫ﻓﺘﻮي ﻣﻲ دﻫﻢ و ﻧﺎراﺣﺘﻴﻬﺎﻳﺸﺎن را ﺑﺮﻃﺮف ﻣﻲ ﺳﺎزم و ﺧﻤﺲ و زﻛﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ و آﻧﻬﺎ را ﺻﺮف ﻣﻲ ﻛﻨﻢ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬
‫ﻣﺘﻮﻟﻲ و ﻗﻴﻢ ﻧﺼﺐ ﻛﺮده و ﻣﺜﻞ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﻣﻮر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲ دﻫﻢ ‪.‬‬
‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻗﺒﻴﻞ اﻣﻮر را ﺑﺎ دﻻﺋﻞ اﺟﺘﻬﺎدي ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲ دﻫﻢ ﺗﺎ ﻣﻮاﻓﻖ ﺑﺎ ﺷﺮع ﻣﻘﺪس ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ‬
‫ﻛﻪ آﻳﺎ ﻣﻦ در ﻓﺘﻮي ﻫﺎ و ﻗﻀﺎوﺗﻬﺎ راه درﺳﺖ را ﭘﻴﻤﻮده ام و آﻳﺎ اﻋﻤﺎل ﻣﻦ در ﻧﺰد ﭘﺮوردﮔﺎر و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ و اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(ﻣﻮرد ﻗﺒﻮل واﻗﻊ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﺳﻪ ﺳﺎل ﻗﺒﻞ ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻣﻮﻻﻳﻢ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم و از اﻳﺸﺎن ﺑﺎ اﻟﺘﻤﺎس‬
‫درﺧﻮاﺳﺖ ﻧﻤﻮدم ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﻨﺪ آﻳﺎ ﻣﻦ در اﻋﻤﺎﻟﻢ ﻣﺮﺗﻜﺐ ﺧﻄﺎ ) وﻟﻮ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ( ﺷﺪه ام ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬
‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ اﺻﺮار و ﺗﻮﺳﻞ ﻣﻦ زﻳﺎد ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺷﺐ ﻗﺒﻞ در ﻋﺎﻟﻢ رؤﻳﺎ ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را زﻳﺎرت ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪ :‬آن ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ از ﻣﻦ ﻃﻠﺐ ﻛﺮدي ﺑﻪ زودي ﺑﻪ دﺳﺖ ﻓﺮزﻧﺪم ﻣﻬﺪي آورده‬
‫ﻣﻲ ﺷﻮد ‪.‬‬

‫ﻟﺬا ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﺪ روزي در اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺪوم ﺣﺒﻴﺒﻢ ﺻﺒﺮ ﻛﺮدم و ﻫﺮ ﻟﺤﻈﻪ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺑﻮدم ﺗﺎ ﺟﻮاﺑﻲ ﺑﺸﻨﻮم و ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲ ﻛﺮدم ﻛﻪ‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ زودي او را درﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺸﻨﺎﺳﻢ؛ وﻟﻲ اﻣﺮوز ﻛﻤﻲ ﻗﺒﻞ از آﻣﺪن ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ از ﻣﻬﻤﺎﻧﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﮔﺸﺖ و دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ‬
‫از ﻣﺮاﺟﻌﻴﻦ در ﻣﻨﺰل ﻧﺒﻮد؛ ﺣﺘﻲ ﺧﺎدم ﻫﻢ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪن ﺑﻌﻀﻲ از ﻟﻮازم ﻣﻨﺰل ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ ﺑﻮد در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬

‫‪529‬‬
 ‫وارد اﺗﺎق ﺷﺪ ﻛﻪ ﻟﻬﺠﻪ اش دﻻﻟﺖ ﻣﻲ ﻛﺮد ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ او از ﻋﺸﺎﻳﺮ ﻋﺮاﻗﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺳﻼم‪ ،‬ﻣﺴﺄﻟﻪ اي را از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺟﻮاﺑﺶ را ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ او ﺑﺮ اﻳﻦ ﺟﻮاب اﺷﻜﺎل ﻋﻠﻤﻲ وارد ﻧﻤﻮد؛ و ﻣﻦ‬
‫ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺷﻜﺎل ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻢ‪ ،‬وﻟﻲ آن ﺷﺨﺺ دوﺑﺎره اﺷﻜﺎل ﻋﻠﻤﻲ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻦ ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫اﻳﻦ اﺷﻜﺎل ﻫﻢ ﺟﻮاب ﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ او اﺷﻜﺎل ﻋﻠﻤﻲ دﻳﮕﺮي ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ آﻧﻜﻪ در ذﻫﻨﻢ اﻓﻜﺎر ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ در ﻣﻮرد اﻳﻦ ﻣﺮد و‬
‫ﻓﻀﻠﺶ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺮد ﻋﺸﺎﻳﺮي اﻳﻨﻘﺪر ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻠﻤﻲ آﮔﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬
‫ﻏﻔﻠﺘﻲ ﻋﻤﻴﻖ ﺑﺮ ﺳﺮاﺳﺮ ذﻫﻨﻢ ﺧﻴﻤﻪ زده ﺑﻮد و ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻣﻦ در اﻧﺘﻈﺎر ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻢ و ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺘﻲ‬
‫دارم؟‬
‫و اﻳﻦ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ اداﻣﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ آن ﻣﺮد‪ ،‬دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﻪ ام زد و ﮔﻔﺖ ‪:‬‬
‫اﻧﺖ ﻣﺮﺿﻲ‪ ‬ﻋﻨﺪﻧﺎ‬
‫ﻳﻌﻨﻲ‪ :‬ﺗﻮ در ﻧﺰد ﻣﺎ ﻣﻮرد رﺿﺎﻳﺖ ﻗﺮار داري‬
‫در اﻳﻦ ﻣﻮرد ﺷﮕﻔﺘﻲ ام ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻣﺮد ﺑﺎدﻳﻪ ﻧﺸﻴﻦ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﺮﺟﻊ ﺗﻘﻠﻴﺪ‬
‫ﺑﮕﻮﻳﺪ؟‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻌﺪ از ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ او ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ ﺧﻮد آﻣﺪه و آرزوﻳﻢ را ﺑﻪ ﻳﺎد آوردم ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻲ ﮔﺸﺘﻢ و از‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اﻛﺮم و اﺋﻤﻪ ﻃﺎﻫﺮﻳﻦ ﻋﻠﻴﻬﻢ اﻟﺴﻼم ﭼﻪ ﺣﺎﺟﺘﻲ داﺷﺘﻢ ‪.‬‬

‫و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد از ﺣﺎﺟﺘﻢ ﺧﺒﺮ داد ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ » اﻧﺖ ﻣﺮﺿﻲ ﻋﻨﺪﻧﺎ « ‪ .‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ او ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬
‫دﻧﺒﺎﻟﺶ ﻣﻲ ﮔﺮدم و ﻋﻤﺮ ﺧﻮدم را ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺘﺶ ﺻﺮف ﻛﺮده ام ﻟﻜﻦ ﺑﻪ او ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ از دﺳﺘﻢ رﻓﺖ و ﺣﺎﻻ‬
‫ﺑﺮ ﺣﺎﻟﻢ ﺗﺄﺳﻒ ﻣﻲ ﺧﻮرم ﻛﻪ ﭼﻄﻮر او ﺑﻪ ﻧﺰدم آﻣﺪ و در دﺳﺘﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ وﻟﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ اش ﻧﺒﻮدم ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ از ﻧﻮر‬
‫دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﻢ و زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ او از ﻧﺰدم ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و آﻳﺎ ﺑﺮاي ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺳﺰاوار ﻧﻴﺴﺖ ﮔﺮﻳﻪ و‬
‫زاري ﻛﻨﺪ؟‬

‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺳﻴﺪ ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﮔﻔﺖ ‪:‬‬

‫ﺣﻀﺮت آﻳﺖ اﷲ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ ﻧﺰد ﺷﻤﺎ آﻣﺪﻳﻢ ‪.‬‬
‫در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ آن ﻣﺮدي ﻛﻪ داراي ﻫﻴﺒﺖ و وﻗﺎر ﺑﻮد و او را ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻨﺰل اﻳﺸﺎن‬

‫‪530‬‬
 ‫دﻳﺪﻧﺪ ﻫﻤﺎﻧﺎ او ﺳﻴﺪ و آﻗﺎ و ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﺣﺠﺔ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻤﻬﺪي ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ‬
‫ﺑﻮده اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﻋﻠﻲ اﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر اﻫﻮازي‬

‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﻴﺖاﷲ اﻟﺤﺮام ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻗﺼﺪم‬
‫دﻳﺪن ﻣﻮﻻﻳﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻔﺤﺺ ﻛﺮدم ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺛﺮﻳﺎﺑﻲ از آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﮔﺮدﻳﺪم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪم و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻧﺮوم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎن ﻋﺎزم ﻣﻜﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻣﮕﺮ اﻣﺴﺎل ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﺸﺮف ﻧﻤﻲﺷﻮي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻣﺴﺎل ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﻲ دارم و ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ را ﻧﺪارم‪.‬‬
‫ﺳﺎلﻫﺎي آﻏﺎز ﻏﻴﺒﺖ ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﺎن و دوﺳﺘﺪاران آن ﺣﻀﺮت ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ و ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ؛ آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻣﺎﻣﺸﺎن زﻧﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ وﻟﻲ ﻏﺎﺋﺐ و دور از دﺳﺘﺮس ﻣﺮدم‪ .‬اﻣﺎ ﻫﺮ ﭼﻪ زﻣﺎن‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻣﺆﻣﻨﺎنِ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻘﺪس آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ دوري و ﻏﻴﺒﺖ اﻣﺎم ﻋﺎدت ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ‬
‫ﻏﻴﺒﺖ ﻇﺎﻫﺮي آن ﺣﻀﺮت از ﺑﻴﻦ ﻣﺮدم ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت از ﻓﻜﺮ ﻣﺮدم ﻏﺎﺋﺐ ﺷﻮﻧﺪ و ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد آن‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻮن ﻣﺎدري ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻋﺰﻳﺰش ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﻲﺗﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎورش ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﻣﻜﺎنﻫﺎي‬
‫ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻣﻲدﻫﺪ ﻣﻲرود‪ ،‬ﺗﺎ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ دوري ﻓﺮزﻧﺪش ﻋﺎدت ﻛﺮده‪ ،‬و از ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺄﻳﻮس او‬
‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آراﻣﺶ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬و اﻧﺪك اﻧﺪك ﺑﻪ ﺣﺪ‪‬ي ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ او را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻏﺎﺋﺐ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن در ﻫﻤﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ رﺟﻮع ﺑﻪ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊاﻟﺸﺮاﺋﻂ ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻟﻜﻦ ﺑﻌﻀﻲ در ﭘﻲ دﻳﺪار ﺑﺎ آن ﺣﻀﺮت ﺗﻼش و ﺟﺪﻳﺖ ﻓﺮاوان داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﺮﺧﻲ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ دﻳﺪار ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬از ﺟﻤﻠﻪ‬
‫اﻳﻦ اﻓﺮاد‪ ،‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر اﻫﻮازي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺒﺮ ﺷﺮﻳﻔﺶ در اﻫﻮاز زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم اﺳﺖ‪ ،‬و داراي ﺑﻘﻌﻪ‬
‫و ﺑﺎرﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف او را ﺷﻴﺦ ﻃﻮﺳﻲ در ﻛﺘﺎب اﻟﻐﻴﺒﺔ و ﺷﻴﺦ ﺻﺪوق در ﻛﺘﺎب ﻛﻤﺎل اﻟﺪﻳﻦ و ﺗﻤﺎم اﻟﻨﻌﻤﺔ ـ ﺑﺎب ‪ 43‬ـ و‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﺪث ﻛﺒﻴﺮ ﻋﻼﻣﻪ ﺳﻴﺪ ﻫﺎﺷﻢ ﺑﺤﺮاﻧﻲ در ﻛﺘﺎب ﺗﺒﺼﺮة اﻟﻮﻟﻲ‪ ‬ﻓﻲ ﻣﻦ رأي اﻟﻘﺎﺋﻢ اﻟﻤﻬﺪي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در ﺳﻪ‬
‫ﻣﻮﺿﻊ از ﻛﺘﺎب )دﻳﺪار ‪ 35‬و ‪ 38‬و ‪ (46‬و ﻧﻴﺰ دﻟﺒﺮي در ﻛﺘﺎب دﻻﺋﻞ اﻻﻣﺎﻣﺔ )ص ‪ (298‬ﺑﺎ ﺳﻨﺪﻫﺎي اﺳﻨﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ذﻛﺮ‬
‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺪه ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺎ رﻋﺎﻳﺖ اﺧﺘﺼﺎر‪ ،‬از ﺑﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬آﻧﭽﻪ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﻛﻨﻢ‪ .‬و‬

‫‪531‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮاً ﻧﻘﻞﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد ﻫﻤﻪ ﺣﺎﻛﻲ از ﻳﻚ ﻣﻼﻗﺎت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎر ادﻳﺎن ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ و ﻳﺎ ﺧﻮد ﻋﻠﻲ‬
‫ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺑﺮاي اﻓﺮاد ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﮔﻮﺷﻪﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻣﻼﻗﺎت و ﻛﻴﻔﻴﺖ دﻳﺪار را ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻴﺴﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﻴﺖاﷲ اﻟﺤﺮام ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و در ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻗﺼﺪم دﻳﺪن‬
‫ﻣﻮﻻﻳﻢ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ در اﻳﻦ ﺳﻔﺮﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻔﺤﺺ ﻛﺮدم ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ اﺛﺮﻳﺎﺑﻲ از آن ﺣﻀﺮت‬
‫ﮔﺮدﻳﺪم‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺄﻳﻮس ﺷﺪم و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻧﺮوم‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دوﺳﺘﺎن ﻋﺎزم ﻣﻜﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬
‫ﻣﮕﺮ اﻣﺴﺎل ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﺸﺮف ﻧﻤﻲﺷﻮي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﻣﺴﺎل ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﻲ دارم و ﻗﺼﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ را ﻧﺪارم‪.‬‬
‫ﺷﺒﻲ در ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻮاب ﺷﻨﻴﺪم ﻛﺴﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬اي ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﻓﺮﻣﺎن داده ﻛﻪ اﻣﺴﺎل را ﻧﻴﺰ ﺣﺞ ﻛﻨﻲ‪.‬‬
‫آن ﺷﺐ را ﻫﺮ ﻃﻮر ﺑﻮد ﺑﻪ ﺻﺒﺢ آوردم‪ ،‬و ﺑﺎ اﻣﻴﺪي ﻣﻬﻴﺎي ﺳﻔﺮ ﺷﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲ رﻓﻘﺎ ﻣﺮا دﻳﺪﻧﺪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫از ﻋﻠﺖ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻋﻘﻴﺪهام ﭼﻴﺰي ﻧﮕﻔﺘﻢ‪ .‬ﺷﺐ و روز ﻣﺮاﻗﺐ ﻣﻮﺳﻢ ﺣﺞ ﺑﻮدم ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﻮﺳﻢ ﺣﺞ ﻓﺮارﺳﻴﺪ و ﻛﺎرم را آﻣﺎده‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﺑﻪ آﻫﻨﮓ ﺣﺞ‪ ،‬رﻫﺴﭙﺎر ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺷﺪم‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﺪﻳﻨﻪ رﺳﻴﺪم از ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن اﻣﺎم ﺣﺴﻦ‬
‫ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ ،‬اﺛﺮي از آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ و ﺧﺒﺮي ﻧﮕﺮﻓﺘﻢ‪ .‬در آﻧﺠﺎ ﻧﻴﺰ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در اﻳﻦ ﺑﺎره ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ‬
‫آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﻣﻜﻪ از ﻣﺪﻳﻨﻪ ﺧﺎرج ﺷﺪم‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺣﺠﻔﻪ رﺳﻴﺪم و ﻳﻚ روز در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬در ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺤﻔﻪ ﻧﻤﺎز ﮔﺰاردم‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺻﻮرت ﺑﻪ ﺧﺎك ﻧﻬﺎده‬
‫و ﺑﺮاي ﺗﺸﺮف ﺧﺪﻣﺖ اوﻻد اﻣﺎم ﻳﺎزدﻫﻢ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل دﻋﺎ و ﺗﻀﺮع ﻓﺮاوان ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﺴﻔﺎن و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ رﻓﺘﻢ و ﭼﻨﺪ روزي در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم و ﺑﻪ ﻃﻮاف ﺧﺎﻧﺔ ﺧﺪا و اﻋﺘﻜﺎف در‬
‫ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام ﭘﺮداﺧﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از اﻋﻤﺎل ﺣﺞ‪ ،‬داﺋﻤﺎً در ﮔﻮﺷﺔ ﻣﺴﺠﺪاﻟﺤﺮام ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ‬
‫ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﻮاﺑﻢ راﺳﺖ ﺑﻮده ﻳﺎ ﺧﻴﺎﻻﺗﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺧﻮاب دﻳﺪهام‪.‬‬
‫ﺷﺒﻲ در ﻣﻄﺎف‪ ،‬ﺟﻮان زﻳﺒﺎ و ﺧﻮش ﺑﻮﻳﻲ را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ آراﻣﻲ راه ﻣﻲرود و در اﻃﺮاف ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻃﻮاف ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬دﻟﻢ‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ او ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ او رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﻴﺪ از ﻣﺮدم ﻛﺠﺎﻳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از اﻫﻞ ﻋﺮاﻗﻢ‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪:‬‬
‫ﻛﺪام ﻋﺮاق؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻫﻮاز‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﺧﺼﻴﺐ )اﺑﻦ ﺧﺼﻴﺐ( را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﺪا او را رﺣﻤﺖ ﻛﻨﺪ از دﻧﻴﺎ رﻓﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺧﺪا او را رﺣﻤﺖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ را ﺑﻴﺪار ﺑﻮد و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻲﻧﺎﻟﻴﺪ و اﺷﻜﺶ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺟﺎري‬
‫ﺑﻮد‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻣﻬﺰﻳﺎر را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ! ﺧﺪا ﺗﻮ را ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻋﻼﻣﺘﻲ را ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﺗﻮ و اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻮد ﭼﻪ ﻛﺮدي؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻨﻚ ﻧﺰد ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻔﺖ آن را‬

‫‪532‬‬
‫ﺑﻴﺮون آور‪ .‬ﭘﺲ دﺳﺖ در ﺟﻴﺐ ﻛﺮدم و آﻧﺮا در آوردم‪ .‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ آﻧﺮا دﻳﺪ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺧﻮدداري ﻛﻨﺪ و دﻳﺪﮔﺎﻧﺶ ﭘﺮ‬
‫از اﺷﻚ ﺷﺪ و زار زار ﮔﺮﻳﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮريﻛﻪ ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﺶ از ﺳﻴﻼب اﺷﻚ ﺗﺮ ﺷﺪ‪.‬‬
‫آﻧﮕﺎه ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اي ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ اذن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ اذن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﻞ اﻗﺎﻣﺖ ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮد‪ ،‬و ﺑﺎ‬
‫رﻓﻘﺎﻳﺖ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﻦ‪ ،‬و ﭼﻮن ﺷﺐ ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻧﺐ ﺷﻌﺐ ﺑﻨﻲ ﻋﺎﻣﺮ ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﻣﺮا در آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ‪.‬‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻓﻮق اﻟﻌﺎدهاي ﺑﻪ ﻣﻨﺰل رﻓﺘﻢ‪ ،‬و وﺳﺎﺋﻞ ﺳﻔﺮ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮدم و ﺑﺎ رﻓﻘﺎ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻧﻤﻮدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮاﻳﻢ‬
‫ﻛﺎري ﭘﻴﺶ آﻣﺪه‪ .‬ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﺪ روزي ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮوم‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻮن ﺷﺐ ﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺘﺮ ﺧﻮد را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪم و ﺟﻬﺎز آن را‬
‫ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻢ و ﻟﻮازم ﺧﻮد را ﺑﺎر ﻛﺮدم و ﺳﻮار ﺷﺪم و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ راﻧﺪم ﺗﺎ ﺑﻪ ﺷﻌﺐ ﺑﻨﻲ ﻋﺎﻣﺮ رﺳﻴﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﻫﻤﺎن ﺟﻮان‬
‫اﻳﺴﺘﺎده و ﻣﺮا ﺻﺪا ﻣﻲزﻧﺪ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ! ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻧﺰدﻳﻚ وي رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ ﭘﻴﺎده ﺷﻮ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‬
‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‪ ،‬اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮد ﺳﺠﺪه ﻛﻨﻢ و ﺗﻌﻘﻴﺐ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺳﻮار ﺷﺪﻳﻢ و راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ ﺗﺎ ﻃﻠﻮع ﻓﺠﺮ دﻣﻴﺪ‪،‬‬
‫ﭘﻴﺎده ﺷﺪﻳﻢ و ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ را ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﺎزش را ﺗﻤﺎم ﻛﺮد ﺳﻮار ﺷﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ دﺳﺘﻮر داد ﺳﻮار ﺷﻮم‪ .‬ﻣﻦ‬
‫ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪم و ﺑﺎ وي ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﻮدم ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻗﻠّﺔ ﻛﻮه ﻃﺎﺋﻒ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻮا ﻗﺪري روﺷﻦ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪ آﻳﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آري ﺗﻞ رﻳﮕﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ ﺧﻴﻤﻪاي ﺑﺮ ﺑﺎﻻي آن اﺳﺖ و ﻧﻮر داﺧﻞ آن ﺗﻤﺎم ﺻﺤﺮا را‬
‫روﺷﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ! ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻠﻪ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺰل ﻣﻘﺼﻮد ﻫﻤﺎن ﺟﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﻮﻻ و ﻣﺤﺒﻮب ﻣﺎ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻗﺮار‬
‫دارد‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻴﺎ ﺑﺮوﻳﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﺴﺎﻓﺘﻲ از راه را رﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﭘﻴﺎده ﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺳﺮﻛﺸﺎن ذﻟﻴﻞ و ﺟﺒﺎران ﺧﺎﺿﻊ‬
‫ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺘﺮﻫﺎ را ﭼﻪ ﺑﻜﻨﻴﻢ؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ ﺣﺮم ﻗﺎﺋﻢ آل ﻣﺤﻤﺪ )ص( اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﺟﺰ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻳﻤﺎن ﺑﺪﻳﻦﺟﺎ‬
‫راه ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺰ ﻣﺆﻣﻦ از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲرود‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻬﺎر ﺷﺘﺮ را رﻫﺎ ﻛﺮدم‪ ،‬و ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺘﻮر داد ﺗﺎ در‬
‫ﺑﻴﺮون ﭼﺎدر ﺗﻮﻗﻒ ﻛﻨﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ :‬داﺧﻞ ﺷﻮ ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺟﺰ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺸﺎرت ﺑﺎد ﺑﻪ ﺗﻮ‪ ،‬اذن‬
‫دﺧﻮل ﺻﺎدر ﺷﺪ ‪.‬‬
‫وﻗﺘﻲ وارد ﺷﺪه ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ ﺟﻤﺎل آﻗﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﺳﻼم ﻛﺮده ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ ﺳﻮﻳﺶ رﻓﺘﻪ و ﺧﻮد را ﺑﻪ دﺳﺖ و ﭘﺎي اﻳﺸﺎن اﻧﺪاﺧﺘﻢ‬
‫و ﺻﻮرت و دﺳﺖ و ﭘﺎي آن ﺣﻀﺮت را ﺑﻮﺳﻴﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺮ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺪﺷﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻮﺑﺔ‬
‫درﺧﺖ ﺑﺎن ﺑﻮد و ﭘﺎرﭼﻪاي ﺑﺮ روي ﻟﺒﺎس ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻛﻪ ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن را روي دوش ﻣﺒﺎرك اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬اﻧﺪاﻣﺸﺎن در‬
‫ﻟﻄﺎﻓﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻞ ﺑﺎﺑﻮﺑﻪ و رﻧﮓ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن ﮔﻨﺪﻣﮕﻮن و در ﺳﺮﺧﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻞ ارﻏﻮاﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل‬
‫ﭼﻨﺪان ﺳﺮخ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻗﻄﺮاﺗﻲ از ﻋﺮق ﻣﺜﻞ ﺷﺒﻨﻢ ﺑﺮ آن ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻛﻴﺰه و ﭘﺎك ﺳﺮﺷﺖ و ﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻠﻨﺪﻗﺪ و ﻧﻪ ﭼﻨﺪان‬

‫‪533‬‬
‫ﻛﻮﺗﺎه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ اﻟﻘﺎﻣﺔ‪ ،‬ﺳﺮ ﻣﺒﺎرﻛﺸﺎن ﮔﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﮔﺸﺎده‪ ،‬اﺑﺮواﻧﺶ ﺑﻠﻨﺪ و ﻛﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺸﻴﺪه و ﻣﻴﺎن ﺑﺮآﻣﺪه‪،‬‬
‫ﺻﻮرت ﻛﻢ ﮔﻮﺷﺖ‪ ،‬و ﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪ راﺳﺘﺸﺎن ﺧﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺎره ﻣﺸﻜﻲ ﺑﺮ روي ﻋﻨﺒﺮ ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺳﻼم ﻛﺮدم‪،‬‬
‫ﺟﻮاﺑﻲ از ﺳﻼم ﺧﻮد ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻨﻴﺪم‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﺷﺐ و روز ﻣﻨﺘﻈﺮ ورودت ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭼﺮا اﻳﻦ ﻗﺪر دﻳﺮ ﻧﺰد ﻣﺎ آﻣﺪي؟‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ! ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻟﻴﻞ و راﻫﻨﻤﺎي ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻮ را دﻻﻟﺖ ﻛﻨﺪ؟!! ﺑﻌﺪ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﺒﺎرك را ﺑﻪ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻧﻪ‬
‫ﻟﻜﻦ ﺷﻤﺎﻫﺎ اﻣﻮاﻟﺘﺎن را ﻓﺰوﻧﻲ ﺑﺨﺸﻴﺪﻳﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ ﺑﻴﻨﻮاﻧﺎن از ﻣﺆﻣﻨﻴﻦ ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬آﻧﺎن را ﺳﺮﮔﺮدان و ﺑﻴﭽﺎره ﻛﺮدﻳﺪ‪ ،‬و‬
‫راﺑﻄﺔ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي را در ﺑﻴﻦ ﺧﻮد ﺑﺮﻳﺪﻳﺪ )ﺻﻠﻪ رﺣﻢ اﻧﺠﺎم ﻧﺪادﻳﺪ( دﻳﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﭼﻪ ﻋﺬري دارﻳﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ‪ ،‬ﻋﺬر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ اﺳﺘﻐﻔﺎر ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫روي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺰ ﺧﻮاص ﺷﻴﻌﻪ؛ ﻫﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﺎرﺷﺎن ﺑﺎ رﻓﺘﺎرﺷﺎن ﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﻣﺮا ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ و اﺣﻮال ﻣﺮدم ﻋﺮاق را ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎ ﭼﺮا ﺷﻤﺎ از ﻣﺎ دور و آﻣﺪﻧﺘﺎن ﺑﻪ ﻃﻮل‬
‫اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﭘﺴﺮ ﻣﻬﺰﻳﺎر‪ ،‬ﭘﺪرم ـ اﺑﻮﻣﺤﻤﺪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ـ از ﻣﻦ ﭘﻴﻤﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ...‬و ﺑﻪ ﻣﻦ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﻛﻪ ﺟﺰ در ﻛﻮهﻫﺎي‬
‫ﺳﺨﺖ و ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي ﻫﻤﻮار ﻧﻤﺎﻧﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ‪ ،‬ﻣﻮﻻي ﺷﻤﺎ اﻣﺎم ﺣﺴﻦ ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺧﻮد رﺳﻢ ﺗﻘﻴﻪ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ‬
‫و ﻣﺮا ﻧﻴﺰ اﻣﺮ ﺑﻪ ﺗﻘﻴﻪ ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬و اﻛﻨﻮن ﻣﻦ در ﺗﻘﻴﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮم ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ اﺟﺎزه دﻫﺪ و ﻗﻴﺎم ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎ ﭼﻪ وﻗﺖ ﻗﻴﺎم ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻛﻪ راه ﺣﺞ را ﺑﺮ روي ﺷﻤﺎ ﺑﺴﺘﻨﺪ و ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎه در‬
‫ﻳﻚ ﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺠﻮم و ﺳﺘﺎرﮔﺎن در اﻃﺮاف آن ﺑﻪ ﮔﺮدش درآﻣﺪﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻳﺎﺑﻦ رﺳﻮلاﷲ اﻳﻦ ﻛﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬در ﻓﻼن ﺳﺎل‪ ،‬داﺑﺔاﻻرض‪ ،‬در ﺑﻴﻦ ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﻗﻴﺎم ﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻋﺼﺎي ﻣﻮﺳﻲ و اﻧﮕﺸﺘﺮ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﺎ او‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﺮّ ﺳﻮق دﻫﺪ‪ ...‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻮﻓﻪ ﻣﻲآﻳﻢ و ﻣﺴﺠﺪ آن را وﻳﺮان ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﻃﺒﻖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اول‪ ،‬آن‬
‫را ﺑﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮان ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ ﺧﺮاب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻢ‪ .‬و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﺮدم ﺣﺞ‪ ‬اﺳﻼﻣﻲ را اﻧﺠﺎم‬
‫ﻣﻲدﻫﻢ و ﺑﻪ ﻣﺪﻳﻨﻪ ﻣﻲروم‪ ،‬ﺣﺠﺮه )اﻃﺎق ﺧﺎص ﺣﻀﺮت رﺳﻮل)ص(( را ﺧﺮاب ﻛﺮده‪ ،‬آن دو ﺗﻦ را ﻛﻪ در آﻧﺠﺎ‬
‫ﻣﺪﻓﻮن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورم و دﺳﺘﻮر ﻣﻲدﻫﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﺑﺪنﻫﺎي ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﺑﻘﻴﻊ ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دو ﺷﺎﺧﺔ ﺧﺸﻜﻴﺪه اﻣﺮ‬

‫‪534‬‬
 ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دار ﺑﻴﺎوﻳﺰﻧﺪ و ﻣﺮدم ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ آن دو آزﻣﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﺳﺨﺖﺗﺮ از آزﻣﺎﻳﺶ اول‪ .‬ﻣﻨﺎدي از‬
‫آﺳﻤﺎن ﺻﺪا ﻣﻲزﻧﺪ! اي آﺳﻤﺎن! ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻦ‪ .‬و اي زﻣﻴﻦ! ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬در آن روز ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﺟﺰ ﻣﺆﻣﻨﻲ‬
‫ﻛﻪ ﻗﻠﺒﺶ ﺧﺎﻟﺺ ﺑﻪ اﻳﻤﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﻮﻻي ﻣﻦ! ﺑﻌﺪ از آن ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻌﺪ اﻳﻦ آﻳﻪ را ﺗﻼوت ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﺛﻢ‪ ‬رددﻧﺎ ﻟﻜﻢ اﻟﻜﺮّة ﻋﻠﻴﻬﻢ و أﻣﺪدﻧﺎﻛﻢ ﺑﺄﻣﻮالٍ و ﺑﻨﻴﻦٍ و ﺟﻌﻠﻨﺎﻛﻢ أﻛﺜﺮ ﻧﻔﻴﺮاً‪1‬‬
‫ﭘﺲ )از ﭼﻨﺪي( دوﺑﺎره ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ آﻧﺎن ﭼﻴﺮه ﻧﻤﻮدﻳﻢ و ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ اﻣﻮال و ﭘﺴﺮان ﻳﺎري دادﻳﻢ و ]ﺗﻌﺪاد[ ﻧﻔﺮات ﺷﻤﺎ را‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻬﺰﻳﺎر ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﭼﻨﺪ روزي ﻣﻴﻬﻤﺎن آن ﺣﻀﺮت در آن ﺧﻴﻤﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬و اﺳﺘﻔﺎده از اﻧﻮار و ﻋﻠﻮﻣﺶ ﻣﻲﻛﺮدم! ﺗﺎ‬
‫آﻧﻜﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ وﻃﻦ ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬ﻣﺒﻠﻎ ﭘﻨﺠﺎه ﻫﺰار درﻫﻢ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان وﺟﻮﻫﺎت ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺣﻀﻮرش ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬از ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدﻧﺶ ﻧﺎراﺣﺖ ﻧﺸﻮي‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮ راه دوري در ﭘﻴﺶ داري و‬
‫اﻳﻦ ﭘﻮل ﻣﻮرد اﺣﺘﻴﺎج ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﻃﺮف اﻫﻮاز ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدم‪ ،‬و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد آن ﺣﻀﺮت‬
‫و ﻣﺤﺒﺖﻫﺎي اﻳﺸﺎن ﻫﺴﺘﻢ و آرزو دارم ﺑﺎز ﻫﻢ آن ﺣﻀﺮت را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺸﻤﺎم ﻋﻄﺮ ﺣﻀﺮت در ﺳﺮداب ﻣﻄﻬﺮ‬

‫آﻗﺎ ﻣﺤﻤﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺘﺠﺎوز از ﭼﻬﻞ ﺳﺎل ﻣﺘﻮﻟﻲ ﺷﻤﻌﻬﺎي ﺣﺮم ﻋﺴﻜﺮﻳﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﺳﺮداب ﻣﻄﻬﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲ‬
‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ ‪:‬‬
‫واﻟﺪه ﻣﻦ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺻﺎﻟﺤﺎت ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ‪:‬‬
‫روزي ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﻋﺎﻟﻢ رﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬آﺧﻮﻧﺪ ﻣﻼ زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ ﺳﻠﻤﺎﺳﻲ)ره(‪ ،‬و ﺧﻮد آن ﻣﺮﺣﻮم‪ ،‬در ﺳﺮداب ﻣﻘﺪس ﻫﻤﺎن‬
‫اﻳﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﺠﺎور ﺳﺎﻣﺮا ﺑﻮد و ﻗﺼﺪ داﺷﺖ ﺑﻨﺎي ﻗﻠﻌﻪ آن ﺷﻬﺮ را ﺗﻤﺎم ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻮدﻳﻢ ‪.‬‬
‫آن روز‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻮد و ﺟﻨﺎب آﺧﻮﻧﺪ ﺳﻠﻤﺎﺳﻲ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻧﺪن دﻋﺎي ﻧﺪﺑﻪ ﺷﺪ و ﻣﺜﻞ زن ﻣﺼﻴﺒﺖ زده و ﻣﺤﺐ ﻓﺮاق‬
‫ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲ ﮔﺮﻳﺴﺖ و ﻧﺎﻟﻪ ﻣﻲ ﻛﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎ اﻳﺸﺎن در ﮔﺮﻳﻪ و ﻧﺎﻟﻪ ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ وﻗﺖ ﻧﺎﮔﺎه ﺑﻮي ﻋﻄﺮي وزﻳﺪن ﮔﺮﻓﺖ و در ﻓﻀﺎي ﺳﺮداب‬
‫ﻣﻨﺘﺸﺮ و ﻫﻮا از آن ﭘﺮ ﺷﺪ؛ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ را ﻣﺪﻫﻮش ﻛﺮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﮕﻲ ﺳﺎﻛﺖ ﺷﺪﻳﻢ و ﻗﺪرت ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن را ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻣﺪت زﻣﺎن ﻛﻤﻲ ﮔﺬﺷﺖ و آن ﻋﻄﺮ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﻫﻢ رﻓﺖ و ﻫﻮا‬
‫ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ اول ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻘﻴﻪ دﻋﺎ ﺷﺪﻳﻢ ‪.‬‬

‫‪535‬‬
 ‫وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪ ،‬از ﺟﻨﺎب آﺧﻮﻧﺪ ﻣﻼ زﻳﻦ اﻟﻌﺎﺑﺪﻳﻦ راﺟﻊ ﺑﻪ آن ﺑﻮي ﺧﻮش ﺳﺆال ﻛﺮدم ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻮ را ﭼﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺆال؟‬
‫و از ﺟﻮاب دادن ﺧﻮدداري ﻓﺮﻣﻮد ‪.‬‬

‫ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺘﻘﻲ‪ ،‬آﻗﺎ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ )ره(‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺎ آﺧﻮﻧﺪ ﺳﻠﻤﺎﺳﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﻘﻞ ﻛﺮد‪ :‬روزي از آن ﻣﺮﺣﻮم‬
‫راﺟﻊ ﺑﻪ ﻣﻼﻗﺎت اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺳﺆال ﻛﺮدم و ﮔﻤﺎن داﺷﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن ﻣﺜﻞ اﺳﺘﺎد ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﻴﺪ‬
‫ﺑﺤﺮاﻟﻌﻠﻮم رﺣﻤﻪ اﷲ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺗﻲ داﺷﺘﻪ اﻧﺪ ‪.‬‬
‫در ﺟﻮاب ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻛﻢ و زﻳﺎدي ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ» ‪.‬‬

‫ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﺮد ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ‬

‫ﺷﺨﺺ ﻋﻄﺎري از اﻫﻞ ﺑﺼﺮه ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ ‪:‬‬

‫روزي در ﻣﻐﺎزه ﻋﻄﺎرﻳﻢ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﻛﻪ دو ﻧﻔﺮ ﺑﺮاي ﺧﺮﻳﺪن ﺳﺪر و ﻛﺎﻓﻮر ﺑﻪ دﻛﺎن ﻣﻦ وارد ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﺮز‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮدن و ﭼﻬﺮه ﻫﺎﻳﺸﺎن دﻗﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ اﻫﻞ ﺑﺼﺮه و ﺑﻠﻜﻪ از ﻣﺮدم ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﺖ‬
‫از ﺷﻬﺮ و دﻳﺎرﺷﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪم؛ اﻣﺎ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪادﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ اﺻﺮار ﻣﻲ ﻛﺮدم؛ وﻟﻲ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﻤﻲ دادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻦ اﻟﺘﻤﺎس ﻧﻤﻮدم‪ ،‬ﺗﺎ آن ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ رﺳﻮل ﻣﺨﺘﺎر ﺻﻠﻲ اﷲ‬
‫ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ و آل اﻃﻬﺎر آن ﺣﻀﺮت ﻗﺴﻢ دادم‪ .‬ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺎ رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻇﻬﺎر ﻛﺮدﻧﺪ ‪:‬‬
‫ﻣﺎ از ﻣﻼزﻣﺎن درﮔﺎه ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺟﻤﻊ ﻣﺎ ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن ﺑﻮد‪ ،‬وﻓﺎت ﻛﺮده‬
‫اﺳﺖ؛ ﻟﺬا ﺣﻀﺮت ﻣﺎ را ﻣﺄﻣﻮر ﻓﺮﻣﻮده اﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺪر و ﻛﺎﻓﻮرش را از ﺗﻮ ﺑﺨﺮﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ را ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬داﻣﺎن اﻳﺸﺎن را رﻫﺎ ﻧﻜﺮدم و ﺗﻀﺮع و اﺻﺮار زﻳﺎدي ﻧﻤﻮدم ﻛﻪ ﻣﺮا ﻫﻢ ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ اﺟﺎزه آن ﺑﺰرﮔﻮار اﺳﺖ و ﭼﻮن اﺟﺎزه ﻧﻔﺮﻣﻮده اﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺮأت اﻳﻦ ﺟﺴﺎرت را ﻧﺪارﻳﻢ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﺣﻀﺮﺗﺶ ﺑﺮﺳﺎﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن ﺟﺎ‪ ،‬ﻃﻠﺐ رﺧﺼﺖ ﻛﻨﻴﺪ اﮔﺮ اﺟﺎزه ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮﻓﻴﺎب ﻣﻲ ﺷﻮم واﻻ‬
‫از ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﺑﺮ ﻣﻲ ﮔﺮدم و در اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ در ﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮا اﺟﺎﺑﺖ ﻛﺮده اﻳﺪ ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﺟﺮ و‬
‫ﭘﺎداش ﺧﻮاﻫﺪ داد؛ اﻣﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ اﻣﺘﻨﺎع ﻛﺮدﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻻﺧﺮه وﻗﺘﻲ ﺗﻀﺮع و اﺻﺮار را از ﺣﺪ ﮔﺬراﻧﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎل ﻣﻦ ﺗﺮﺣﻢ ﻧﻤﻮده و ﻣﻨﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ و ﻗﺒﻮل ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎ‬

‫‪536‬‬
‫ﻋﺠﻠﻪ ﺗﻤﺎم ﺳﺪر و ﻛﺎﻓﻮر را ﺗﺤﻮﻳﻞ دادم و دﻛﺎن را ﺑﺴﺘﻢ و ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدم‪ ،‬ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻲ ﺳﻮار ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ روي آب راه اﻓﺘﺎدﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻣﻦ اﻳﺴﺘﺎدم ‪.‬‬
‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺷﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﺘﺮس؛ ﺧﺪا را ﺑﻪ ﺣﻖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ ﻗﺴﻢ ﺑﺪه ﻛﻪ ﺗﻮ را‬
‫ﺣﻔﻆ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻢ اﷲ ﺑﮕﻮ و رواﻧﻪ ﺷﻮ ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪم‪ ،‬ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل را ﺑﻪ ﺣﻖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ﻗﺴﻢ دادم و ﺑﺮ روي آب ﻣﺎﻧﻨﺪ زﻣﻴﻦ‬
‫ﺧﺸﻚ ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺸﺎن ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدم ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻂ درﻳﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻧﺎﮔﺎه اﺑﺮﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻨﺪ و ﺑﺎران ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺑﺎرﻳﺪن‬
‫ﻛﺮد ‪.‬‬
‫اﺗﻔﺎﻗﺎً ﻣﻦ در وﻗﺖ ﺧﺮوج از ﺑﺼﺮه‪ ،‬ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ ﭘﺨﺘﻪ و آن را ﺑﺮاي ﺧﺸﻚ ﺷﺪن در آﻓﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﺎران را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﺎد ﺻﺎﺑﻮﻧﻬﺎ اﻓﺘﺎدم و ﺧﺎﻃﺮم ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﻳﻦ ﺧﻄﻮر ذﻫﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ در آب ﻓﺮو رﻓﺖ؛‬
‫ﻟﺬا ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ ﺷﻨﺎ ﻛﺮدن ﺷﺪم ﺗﺎ ﺧﻮد را از ﻏﺮق ﺷﺪن‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻛﻨﻢ؛ اﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ اﺣﻮال از ﻫﻤﺮاﻫﺎن دور ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫وﻗﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻦ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺮا ﺑﻪ آن ﺣﺎﻟﺖ دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ و دﺳﺖ ﻣﺮا ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و از آب ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬از آن‬
‫ﺧﻄﻮر ذﻫﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﻜﺮت رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻦ و ﻣﺠﺪداً ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ را ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺴﻢ ﺑﺪه‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ‬
‫ﺗﻮﺑﻪ ﻛﺮدم و دوﺑﺎره ﺧﺪا را ﺑﻪ ﺣﻖ ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻗﺴﻢ دادم و ﺑﺮ روي آب راﻫﻲ ﺷﺪم ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ درﻳﺎ رﺳﻴﺪﻳﻢ و از آن ﺟﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺼﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ را اداﻣﻪ دادﻳﻢ‪ .‬ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ در داﻣﻨﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن‪،‬‬
‫ﭼﺎدري ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲ ﺧﻮرد ﻛﻪ ﻧﻮر آن‪ ،‬ﻓﻀﺎ را روﺷﻦ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ‪.‬‬
‫ﻫﻤﺮاﻫﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺗﻤﺎم ﻣﻘﺼﻮد در اﻳﻦ ﺧﻴﻤﻪ اﺳﺖ و ﺑﺎ آﻧﻬﺎ ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﭼﺎدر رﻓﺘﻢ و ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از‬
‫اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي اﺟﺎزه ﮔﺮﻓﺘﻦ وارد ﺷﺪ و درﺑﺎره آوردن ﻣﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﺻﺤﺒﺖ ﻛﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻮﻻﻳﻢ را ﺷﻨﻴﺪم؛‬
‫وﻟﻲ اﻳﺸﺎن را ﭼﻮن داﺧﻞ ﭼﺎدر ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ دﻳﺪم ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬‬

‫رد‪‬وه ﻓﺎﻧﻪ رﺟﻞ ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ‪‬‬

‫ﻳﻌﻨﻲ او را ﺑﻪ ﺟﺎي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮداﻧﻴﺪ و دﺳﺖ رد ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪ اش ﺑﮕﺬارﻳﺪ؛ ﺗﻘﺎﺿﺎي او را اﺟﺎﺑﺖ ﻧﻜﻨﻴﺪ و در ﺷﻤﺎر ﻣﻼزﻣﺎن ﻣﺎ‬
‫ﻧﺪاﻧﻴﺪ؛ زﻳﺮا او ﻣﺮدي اﺳﺖ ﺻﺎﺑﻮﻧﻲ‪.‬‬

‫‪537‬‬
 ‫اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻀﺮت‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺧﻄﻮر ذﻫﻨﻲ ﻣﻦ در ﻣﻮرد ﺻﺎﺑﻮن ﺑﻮد؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﻨﻮز دل را از واﺑﺴﺘﮕﻴﻬﺎي دﻧﻴﻮي ﺧﺎﻟﻲ‬
‫ﻧﻜﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﺤﺒﺖ ﻣﺤﺒﻮب واﻗﻌﻲ را در آن ﺟﺎي دﻫﺪ و ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ ﺑﺎ دوﺳﺘﺎن ﺧﺪا را ﻧﺪارد ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﺳﺨﻦ را ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪم و آن را ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻫﺎن ﻋﻘﻠﻲ و ﺷﺮﻋﻲ دﻳﺪم‪ ،‬دﻧﺪان اﻳﻦ ﻃﻤﻊ را ﻛﻨﺪه و ﭼﺸﻢ از اﻳﻦ آرزو‬
‫ﭘﻮﺷﻴﺪم و داﻧﺴﺘﻢ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﻳﻴﻨﻪ دل‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻴﺮﮔﻴﻬﺎي دﻧﻴﻮي آﻟﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻬﺮه ﻣﺤﺒﻮب در آن ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮد و‬
‫ﺻﻮرت ﻣﻄﻠﻮب‪ ،‬در آن دﻳﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ در ﺧﺪﻣﺖ و ﻣﻼزﻣﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎﺷﺪ» ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف ﺣﺎج آﻗﺎ ﻓﺸﻨﺪي ﺗﻬﺮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‬

‫آﻧﭽﻪ را ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻴﺪ داﺳﺘﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 1354‬ﺑﻪ ﻳﻚ واﺳﻄﻪ ﺷﻨﻴﺪم؛ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ ﻣﺬﻛﻮر در ﻧﺰد‬
‫ﻋﺪه اي از ﻋﻠﻤﺎ در ﺻﻔﺎﺋﻴﻪ ﻗﻢ ﻧﻘﻞ ﻛﺮده‪ ،‬و ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ در روز ‪ 16‬ذي اﻟﺤﺠﻪ اﻟﺤﺮام ﺳﺎل ‪ 1400‬ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺧﻮد‬
‫ﺷﺨﺼﺎً در ﺻﺤﻦ ﻣﻘﺪس »ﻓﺎﻃﻤﻪ ﻣﻌﺼﻮﻣﻪ« ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻬﺎ او را زﻳﺎرت و آﺛﺎر ﺻﺪق و دوﺳﺘﻲ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(از‬
‫ﺳﻴﻤﺎﻳﺶ ﻣﺸﻬﻮد و ﺿﻤﻦ داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي زﻳﺎدي از ﺷﺮﻓﻴﺎﺑﻲ اش ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ﻫﻤﻴﻦ داﺳﺘﺎن را ﻧﻴﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪم‬
‫و ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻜﺎت دﻳﮕﺮ داﺳﺘﺎن را ﻧﻴﺰ ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺮﻣﻮد ‪.‬‬

‫اﻳﻨﻚ اﺻﻞ ﻣﺎﺟﺮاﻛﻪ راﺳﺘﻲ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ و اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ و ﻣﻲ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ اﻓﺮادي ﻻﻳﻖ آن ﻫﺴﺘﻨﺪ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺎل اوﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﻣﺸﺮف ﺷﺪم از ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻢ ‪ 20‬ﺳﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﻜﻪ ﺑﻴﺎﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﻠﻜﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﻫﻢ زﻳﺎرت‬
‫ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺮ ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﻨﺖ ﻧﻬﺎد و ﺳﻔﺮﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪا ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪم ‪.‬‬

‫ﻇﺎﻫﺮاً ﺳﺎل ‪ 1353‬ﺑﻮد ﺑﻮد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻤﻜﻲ ﻛﺎروان از ﺗﻬﺮان رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺷﺐ ﻫﺸﺘﻢ از ﻣﻜﻪ آﻣﺪم ﺑﺮاي ﻋﺮﻓﺎت ﺗﺎ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻛﺎر را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻓﺮدا ﺷﺐ وﻗﺘﻲ ﺣﺎﺟﻲ ﻫﺎ ﻫﻤﻪ ﺑﺎﻳﺪ در ﻋﺮﻓﺎت ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﺟﻬﺖ ﭼﺎدر و وﺿﻊ ﻣﻨﺰل‬
‫ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺷﺮﻃﻪ اي آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻗﺎ ﭼﺮا اﻻن آﻣﺪي؟ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻛﺎر را آﻣﺎده ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ ‪.‬‬

‫‪538‬‬
 ‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭘﺲ اﻣﺸﺐ ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮاب ﻧﺮوي‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﺮا؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن ﻛﻪ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دزدي ﺑﻴﺎﻳﺪ و دﺳﺘﺒﺮد ﺑﺰﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺑﻌﺪ از رﻓﺘﻦ ﺷﺮﻃﻪ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺷﺐ را ﻧﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﺎﻓﻠﻪ ﺷﺐ و دﻋﺎﻫﺎ وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺸﻐﻮل ﻧﺎﻓﻠﻪ‬
‫ﺷﺪم ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺷﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻟﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم و در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ آﻣﺪ درب ﭼﺎدر و ﺑﻌﺪ از ﺳﻼم وارد ﺷﺪ و ﻧﺎم ﻣﺮا‬
‫ﺑﺮد ﻣﻦ از ﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم ﭘﺘﻮﻳﻲ ﭼﻨﺪ ﻻ ﻛﺮده زﻳﺮ ﭘﺎي آﻗﺎ اﻓﻜﻨﺪم ‪.‬‬
‫او ﻧﺸﺴﺖ و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﭼﺎﻳﻲ درﺳﺖ ﻛﻦ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﺗﻔﺎﻗﺎً ﺗﻤﺎم اﺳﺒﺎب ﭼﺎﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ وﻟﻲ ﭼﺎي ﺧﺸﻚ از ﻣﻜﻪ ﻧﻴﺎورده ام و ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ام ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺷﻤﺎ آب روي ﭼﺮاغ ﺑﮕﺬار ﺗﺎ ﻣﻦ ﭼﺎﻳﻲ ﺑﻴﺎورم ‪.‬‬
‫از ﻣﻴﺎن ﭼﺎدر ﺑﻴﺮون رﻓﺖ و ﻣﻦ ﻫﻢ آب را روي ﭼﺮاغ ﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻃﻮﻟﻲ ﻧﻜﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﭼﺎي در ﺣﺪود‬
‫‪ 80‬اﻟﻲ ﺻﺪ ﮔﺮم ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﻦ داد ‪.‬‬

‫ﭼﺎﻳﻲ را دم ﻛﺮدم ﭘﻴﺶ روﻳﺶ ﮔﺬاردم‪ ،‬ﺧﻮرد و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺧﻮدت ﻫﻢ ﺑﺨﻮر‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺧﻮردم؛ اﺗﻔﺎﻗﺎً ﻋﻄﺶ ﻫﻢ‬
‫داﺷﺘﻢ ﭼﺎﻳﻲ ﻟﺬت ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ داﺷﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻏﺬا ﭼﻪ داري؟ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻧﺎن‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻧﺎن ﺧﻮرش ﭼﻪ داري؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﻨﻴﺮ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻦ ﭘﻨﻴﺮ ﻧﻤﻲ ﺧﻮاﻫﻢ ‪.‬ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻣﺎﺳﺖ ﻫﻢ از اﻳﺮان آورده ام‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺑﻴﺎور‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺧﻮد ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻣﺎل ﺗﻤﺎم اﻫﻞ ﻛﺎروان اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫ﻣﺎ ﺳﻬﻢ ﺧﻮد را ﻣﻲ ﺧﻮرﻳﻢ‪ .‬دو ﺳﻪ ﻟﻘﻤﻪ ﺧﻮرد ‪.‬‬

‫در اﻳﻦ وﻗﺖ ﭼﻬﺎر ﺟﻮان ﺻﺒﻴﺢ ﻛﻪ ﻣﻮﻫﺎي ﭘﺸﺖ ﻟﺒﺸﺎن ﺗﺎزه ﺳﺒﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﻠﻮي ﭼﺎدر آﻣﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻜﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ‬
‫دزد ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ دﻳﺪم ﺳﻼم ﻛﺮدﻧﺪ و آن ﺷﺨﺺ ﺟﻮاب داد‪ .‬ﺧﺎﻃﺮم ﺟﻤﻊ ﺷﺪ ‪.‬‬

‫‪539‬‬
 ‫ﺳﭙﺲ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ و آن آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﭼﻨﺪ ﻟﻘﻤﻪ ﺑﺨﻮرﻳﺪ ‪.‬آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺧﻮردﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ آﻗﺎ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮوﻳﺪ ‪.‬ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮدﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫وﻟﻲ ﺧﻮد آﻗﺎ ﻣﺎﻧﺪ و در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﻦ داﺷﺖ ﺳﻪ ﺑﺎر ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ‪.‬ﮔﺮﻳﻪ راه‬
‫ﮔﻠﻮﻳﻢ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از ﭼﻪ ﺟﻬﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﭼﻮن اﻣﺸﺐ ﻛﺴﻲ در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺮاي ﺑﻴﺘﻮﺗﻪ ﻧﻤﻲ آﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﺒﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺪم اﻣﺎم‬
‫ﺣﺴﻴﻦ ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن آﻣﺪه ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬دﻟﺖ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﺎز و دﻋﺎي ﻣﺨﺼﻮص ﻛﻪ از ﺟﺪم ﻫﺴﺖ ﺑﺨﻮاﻧﻲ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آري ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺑﺮﺧﻴﺰ ﻏﺴﻞ ﻛﻦ و وﺿﻮ ﺑﮕﻴﺮ ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻫﻮا ﻃﻮري ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﻏﺴﻞ ﻛﻨﻢ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻦ ﺑﻴﺮون ﻣﻲ روم ﺗﻮ آب را ﮔﺮم ﻛﻦ و ﻏﺴﻞ ﻧﻤﺎ ‪.‬‬

‫او ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ﭼﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﻢ و اﻳﻦ ﻛﻴﺴﺖ‪ ،‬وﺳﻴﻠﻪ ﻏﺴﻞ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده و ﻏﺴﻞ‬
‫ﻧﻤﻮدم و وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻢ ؛ دﻳﺪم آﻗﺎ ﺑﺮﮔﺸﺖ ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻏﺴﻞ ﻛﺮدي و وﺿﻮ ﺳﺎﺧﺘﻲ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬دو رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺑﺠﺎ ﺑﻴﺎور‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﺪ ‪ 11‬ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺳﻮره » ﻗﻞ ﻫﻮ اﷲ « ﺑﺨﻮان و اﻳﻦ ﻧﻤﺎز اﻣﺎم‬
‫ﺣﺴﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم( در اﻳﻦ ﻣﻜﺎن اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺷﺮوع ﻛﺮد‪ ،‬دﻋﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ رﺑﻊ اﻟﻲ ﺑﻴﺴﺖ دﻗﻴﻘﻪ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﻗﺮاﺋﺖ اﺷﻚ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎودان‬
‫از ﭼﺸﻢ ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺟﺮﻳﺎن داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪540‬‬
 ‫ﻫﺮ ﺟﻤﻠﻪ دﻋﺎ را ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ در ذﻫﻦ ﻣﻦ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ و ﺣﻔﻈﻢ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ .‬دﻳﺪم دﻋﺎي ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻋﺎﻟﻲ دارد و‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ دﻋﺎ زﻳﺎد ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪم و ﺑﺎ ﻛﺘﺐ دﻋﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ دﻋﺎ ﺑﺮﺧﻮرد ﻧﻜﺮده ﺑﻮدم ﻟﻬﺬا در ﻓﻜﺮم ﺧﻄﻮر‬
‫ﻛﺮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ ﻓﺮدا ﺑﺮاي روﺣﺎﻧﻲ ﻛﺎروان ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ؛ ﻟﻴﻜﻦ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻓﻜﺮ در ذﻫﻨﻢ آﻣﺪ آﻗﺎ از ﻓﻜﺮ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ دار‬
‫ﺷﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬‬
‫اﻳﻦ ﺧﻴﺎل را از دل ﺑﻴﺮون ﻛﻦ؛ زﻳﺮا اﻳﻦ دﻋﺎ در ﻫﻴﭻ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺸﺪه و ﻣﺨﺼﻮص اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم اﺳﺖ و از ﻳﺎد ﺗﻮ ﻣﻲ رود‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ از ﺗﻤﺎم ﺷﺪن دﻋﺎ ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻗﺎ آﻳﺎ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﻣﻦ ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻢ‪ :‬اﻳﻦ درﺧﺖ و ﮔﻴﺎه و زﻣﻴﻦ‬
‫و ﻫﻤﻪ اﻳﻨﻬﺎ را ﺧﺪا آﻓﺮﻳﺪه؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺧﻮب اﺳﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ از ﺗﻮ اﻧﺘﻈﺎر ﻧﻤﻲ رود ‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻳﺎ ﻣﻦ دوﺳﺖ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻫﺴﺘﻢ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬آري و ﺗﺎ آﺧﺮ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻴﺪ و اﮔﺮ آﺧﺮ ﻛﺎر ﺷﻴﻄﺎﻧﻬﺎ ﻓﺮﻳﺐ دﻫﻨﺪ آل ﻣﺤﻤﺪ)ﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ‬
‫وآﻟﻪ( ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲ رﺳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬آﻳﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺗﺸﺮﻳﻒ ﻣﻲ آورﻧﺪ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬اﻣﺎم اﻻن در ﭼﺎدر ﻧﺸﺴﺘﻪ ‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺻﺮاﺣﺖ ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪم‪ .‬و ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ‪:‬‬
‫ﻳﻌﻨﻲ اﻣﺎم در ﭼﺎدر ﻣﺨﺼﻮص ﺑﻪ ﺧﻮدش ﻧﺸﺴﺘﻪ ‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻳﺎ ﻓﺮدا اﻣﺎم ﺑﺎ ﺣﺎﺟﻴﻬﺎ در ﻋﺮﻓﺎت ﻣﻲ آﻳﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬آري ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬در » ﺟﺒﻞ اﻟﺮﺣﻤﻪ « اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬اﮔﺮ رﻓﻘﺎ ﺑﺮوﻧﺪ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ؟‬

‫‪541‬‬
 ‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻳﺎ ﻓﺮدا ﺷﺐ اﻣﺎم در ﭼﺎدرﻫﺎي ﺣﺠﺎج ﻣﻲ آﻳﺪ و ﻧﻈﺮ دارد؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬در ﭼﺎدر ﺷﻤﺎ ﭼﻮن ﻓﺮدا ﺷﺐ ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻋﻤﻮﻳﻢ ﺣﻀﺮت اﺑﻮاﻟﻔﻀﻞ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮد اﻣﺎم ﻣﻲ آﻳﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪاً دو اﺳﻜﻨﺎس ﺻﺪ رﻳﺎﻟﻲ ﺳﻌﻮدي ﺑﻪ ﻣﻦ داد و ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﻳﻚ ﻋﻤﻞ ﻋﻤﺮه ﺑﺮاي ﭘﺪرم ﺑﺠﺎي ﺑﻴﺎور ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﺳﻢ ﭘﺪر ﺷﻤﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد ‪:‬ﺣﺴﻦ ‪.‬‬
‫ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬اﺳﻢ ﺷﻤﺎ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد ‪ :‬ﺳﻴﺪ ﻣﻬﺪي‪.‬‬

‫ﻗﺒﻮل ﻛﺮدم آﻗﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ ﺑﺮود‪ .‬او را ﺗﺎ دم ﭼﺎدر ﺑﺪرﻗﻪ ﻛﺮدم‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﻧﻤﻮدﻳﻢ و‬
‫ﺧﻮب ﻳﺎد دارم ﻛﻪ ﺧﺎل ﻃﺮف راﺳﺖ ﺻﻮرﺗﺶ را ﺑﻮﺳﻴﺪم‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻘﺪاري ﭘﻮل ﺧﺮد ﺳﻌﻮدي ﺑﻪ ﻣﻦ داده‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ‪:‬ﺑﺮﮔﺮد ‪.‬ﺗﺎ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬دﻳﮕﺮ او را ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬اﻳﻦ ﻃﺮف و آن ﻃﺮف ﻧﻈﺮ ﻛﺮدم ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫داﺧﻞ ﭼﺎدر ﺷﺪم و ﻣﺸﻐﻮل ﻓﻜﺮ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻛﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﻓﻜﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺮاﺋﻦ زﻳﺎد ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺎم ﻣﺮا ﺑﺮد‬
‫و از ﻧﻴﺖ ﻣﻦ ﺧﺒﺮ داد و ﻧﺎم ﭘﺪرش و ﻧﺎم ﺧﻮدش را ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮد‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮده‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ‬
‫ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدن ‪.‬‬
‫ﻳﻚ وﻗﺖ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﺷﺮﻃﻪ آﻣﺪه و ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻣﮕﺮ دزدﻫﺎ ﺳﺮ وﻗﺖ ﺗﻮ آﻣﺪﻧﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭘﺲ ﭼﻪ ﺷﺪه؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺸﻐﻮل ﻣﻨﺎﺟﺎت ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﺑﻪ ﻳﺎد آن ﺣﻀﺮت ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﮔﺮﻳﺴﺘﻢ و ﻓﺮدا ﻛﻪ ﻛﺎروان آﻣﺪ ﻗﺼﻪ را ﺑﺮاي‬
‫روﺣﺎﻧﻲ ﻛﺎروان ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬او ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺎروان ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ اﻣﺎم ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﻣﻄﺎﻟﺐ را ﺑﻪ روﺣﺎﻧﻲ ﻛﺎروان ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮده ﻓﺮدا ﺷﺐ ﭼﻮن در ﭼﺎدر ﺷﻤﺎ‬
‫ﻣﺼﻴﺒﺖ ﻋﻤﻮﻳﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد ﻣﻲ آﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺷﺐ ﺷﺪ اﻫﻞ ﻛﺎروان ﺟﻠﺴﻪ اي ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﺿﻤﻨﺎً ﺣﺎﻟﺖ ﺗﻮﺳﻞ آن ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ ﻋﺒﺎس ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺎن اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم ﻳﺎدم آﻣﺪ؛ ﻫﺮ ﭼﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم آن ﺣﻀﺮت را داﺧﻞ ﭼﺎدر ﻧﺪﻳﺪم ﻧﺎراﺣﺖ ﺷﺪم و ﺑﺎ‬

‫‪542‬‬
 ‫ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎ وﻋﺪه اﻣﺎم ﺣﻖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر از ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻴﺮون ﺷﺪم‪ .‬درب ﭼﺎدر ﻫﻤﺎن آﻗﺎ را دﻳﺪم‪ .‬ﻋﺮض ادب‬
‫ﻛﺮده ﻣﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ اﺷﺎره ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬آن ﺣﻀﺮت را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ آﻗﺎ اﺷﺎره ﻛﺮد ‪:‬ﺣﺮف ﻧﺰن‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺣﺎل اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﺎ روﺿﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ ﺣﻀﺮت را ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬داﺧﻞ ﭼﺎدر ﺷﺪه ﺟﺮﻳﺎن را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮدم ‪.‬‬

‫ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ زﻳﺒﺎ از ﺗﺸﺮف اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻫﺮﻗﻠﻲ‬

‫ﺟﻤﻌﻲ از ﺑﺮادران ﻣﻮرد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﺷﻬﺮ ﺣﻠّﻪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ‬
‫ﻫﺮﻗﻠﻲ« در ﻗﺮﻳﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺮﻗﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او در زﻣﺎن ﺣﺴﻦ وﻓﺎت ﻧﻤﻮد و ﻣﻦ ﺧﻮد او را ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻓﺮزﻧﺪ او‪،‬‬
‫ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ را دﻳﺪم و او ﺣﻜﺎﻳﺖ ﭘﺪرش را ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ‪:‬‬

‫ﮔﺎﻫﻲ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﻳﻚ ﮔﺮﻓﺘﺎري در زﻧﺪﮔﻲ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﻮﺟﺐ اﺷﺘﻐﺎل ذﻫﻦ و ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺣﺎل‬
‫ﻋﺒﺎدت و ﻟﺬت ﻣﻨﺎﺟﺎت را از اﻧﺴﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺘﻮر داده ﺷﺪه وﻗﺘﻲ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﺷﻮد آنﭼﻨﺎن ﺧﻮد را ﻓﺎرغ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻧﺪارد و ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺰ ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﻧﺪارد‪ .‬در‬
‫آن ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻜﺮ آزاد ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﺠﺎل ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ و اﺗﺼﺎل ﺑﻪ او را ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫«اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻫﺮﻗﻠﻲ« در اﻳﺎم ﺟﻮاﻧﻲاش‪ ،‬ﻏﺪ‪‬هاي در ران ﭼﭗ او ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر ﻣﻲﺗﺮﻛﻴﺪ و ﺧﻮن و‬
‫ﭼﺮك از آن ﺧﺎرج ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬و او را از ﻛﺎر و ﻋﺒﺎدت ﺑﺎز ﻣﻲداﺷﺖ‪ .‬داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف او ﺧﺪﻣﺖ ﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﺷﻔﺎ‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎﻳﺶ را‪ ،‬ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺎﺿﻞ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ارﺑﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﺎ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻮده اﺳﺖ در ﻛﺘﺎب »ﻛﺸﻒ اﻟﻐﻤـﺔ« ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺟﻤﻌﻲ از ﺑﺮادران ﻣﻮرد اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﺒﺮ دادﻧﺪ ﻛﻪ در اﻃﺮاف ﺷﻬﺮ ﺣﻠّﻪ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم »اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻦ ﺣﺴﻦ‬
‫ﻫﺮﻗﻠﻲ« در ﻗﺮﻳﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻫﺮﻗﻞ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬او در زﻣﺎن ﺣﺴﻦ وﻓﺎت ﻧﻤﻮد و ﻣﻦ ﺧﻮد او را ﻧﺪﻳﺪم‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﻓﺮزﻧﺪ او‪،‬‬
‫ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ را دﻳﺪم و او ﺣﻜﺎﻳﺖ ﭘﺪرش را ﺑﺮاي ﻣﻦ اﻳﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ‪ :‬در اﻳﺎم ﺟﻮاﻧﻲ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﺮ روي ران ﭼﭗ‬
‫او‪ ،‬ﻏﺪهاي ﻛﻪ آن را »ﻗﻮﺛﻪ« ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻳﻚ ﻗﺒﻀﺔ دﺳﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﺑﻮد‪ ،‬و ﻫﺮ ﺳﺎل در ﻓﺼﻞ ﺑﻬﺎر‬
‫ﻣﻲﺗﺮﻛﻴﺪ و ﭼﺮك وﺧﻮن زﻳﺎدي از آن ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺴﺎﻟﺖ او را از ﻫﻤﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﺑﺎز داﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪرم ﻧﻘﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ‪:‬‬
‫ﻳﻚ ﺳﺎل ﻛﻪ ﻓﺸﺎر و ﻧﺎراﺣﺘﻲام ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد از ﻫﺮﻗﻞ ﺑﻪ ﺣﻠّﻪ آﻣﺪم و ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﺎب »ﺳﻴ‪‬ﺪ رﺿﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ‬
‫ﻃﺎووس« )ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس( رﺳﻴﺪم و از ﻣﺮض و ﻛﺴﺎﻟﺘﻢ ﻧﺰد اﻳﺸﺎن ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس اﻃﺒﺎء و ﺟﺮاﺣﺎن‬

‫‪543‬‬
 ‫ﺣﻠﻪ را ﺟﻤﻊ ﻛﺮد و ﺷﻮراي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ داد‪ .‬آﻧﻬﺎ وﻗﺘﻲ ﻏﺪ‪‬ه را دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﻔﺎق ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬اﻳﻦ ﻏﺪ‪‬ه از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻴﺮون‬
‫آﻣﺪه ﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﻤﻞ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﻗﻮي اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻣﻲﻣﻴﺮد و ﻣﺎ ﺟﺮأت ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ او را ﻋﻤﻞ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺟﻨﺎب ﺳﻴﺪﺑﻦ‬
‫ﻃﺎووس ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ زودي ﻗﺼﺪ دارم ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺮوم‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻴﺎ ﺗﺎ ﻃﺒﻴﺒﺎن و ﺟﺮّاﺣﺎن ﺑﻐﺪاد ﻫﻢ ﺗﻮ را‬
‫ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﺷﺎﻳﺪ آﻧﻬﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻮ را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدم و در ﺧﺪﻣﺘﺶ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫ﺟﻨﺎب ﺳﻴ‪‬ﺪ اﺑﻦ ﻃﺎووس ﻃﺒﻴﺒﺎن و ﺟﺮّاﺣﺎن ﺑﻐﺪاد را ـ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذي ﻛﻪ داﺷﺖ ـ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد و ﻛﺴﺎﻟﺖ ﻣﺮا ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ .‬آﻧﻬﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺷﻮراي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺗﺸﻜﻴﻞ دادﻧﺪ و ﻣﺮا دﻗﻴﻘﺎً ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻧﻈﺮ ﭘﺰﺷﻜﺎن ﺣﻠﻪ را ﺗﺄﻳﻴﺪ و از ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻣﻦ‬
‫ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ دﻟﮕﻴﺮ و ﻣﺘﺄﺳﻒ ﺑﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻋﻤﺮ ﺑﺎ اﻳﻦ درد و ﻣﺮض ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲام را ﺳﻴﺎه‬
‫ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺴﻮزم و ﺑﺴﺎزم‪ .‬ﺳﻴﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس ﺑﻪ ﮔﻤﺎن آﻧﻜﻪ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز و اﻋﻤﺎل ﻋﺒﺎديام ﻣﺘﺄﺛﺮ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻧﻤﺎز ﺗﻮ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ آن آﻟﻮدهاي ﻗﺒﻮل ﻣﻲﻛﻨﺪ و اﮔﺮ ﺑﺮ اﻳﻦ درد ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﻮ‬
‫اﺟﺮي ﻣﻲدﻫﺪ و ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺑﻪ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و اﻣﺎم ﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺸﻮ‪ ،‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺷﻔﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺲ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻃﻮر اﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮا ﻣﻲروم و ﺑﻪ اﺋﻤﻪ اﻃﻬﺎر)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﭘﻨﺎﻫﻨﺪه ﻣﻲﺷﻮم و رﻓﻊ ﻛﺴﺎﻟﺘﻢ را از‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴـﺔاﷲ ـ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ـ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ .‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس رأي ﻣﺮا ﭘﺴﻨﺪﻳﺪ و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺲ وﺳﺎﻳﻞ ﺳﻔﺮ را ﻣﻬﻴﺎ‬
‫ﻛﺮدم و از ﺑﻐﺪاد ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮا رﻓﺘﻢ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ آن ﻣﻜﺎن ﺷﺮﻳﻒ رﺳﻴﺪم او‪‬ل ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻫﺎدي)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(و ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﺮداب ﻣﻄﻬﺮ ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رﻓﺘﻢ‬
‫و ﺷﺐ را در آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺑﻪ درﮔﺎه ﺧﺪاي ﺗﻌﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻟﻴﺪم و ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐاﻻﻣﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺘﻐﺎﺛﻪ ﻛﺮدم‪.‬‬
‫ﺻﺒﺤﮕﺎه ﺑﻪ ﻃﺮف دﺟﻠﻪ رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺧﻮد و ﺟﺎﻣﻪام را در آب آن ﺷﺴﺖوﺷﻮ دادم‪ ،‬ﻏﺴﻞ زﻳﺎرت ﻛﺮدم و ﻇﺮﻓﻲ را ﭘﺮ از آب‬
‫ﻧﻤﻮدم و ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ را در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﺧﻴﺲ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﻮﺷﻴﺪم ﺑﻪ اﻣﻴﺪ آﻧﻜﻪ ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻛﺎﻣﻼً ﺧﺸﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ زﻳﺎرت ﺑﻪ ﻃﺮف ﺣﺮف ﻣﻄﻬﺮ ﻋﺴﻜﺮﻳﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻫﻨﻮز در ﺧﺎرج ﺷﻬﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ‬
‫ﭼﻬﺎر ﺳﻮار را دﻳﺪم ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻦ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم ﻛﻪ از ﺳﺎدات و ﺷُﺮَﻓﺎء ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬
‫ﺟﻤﻌﻲ از آﻧﻬﺎ در اﻃﺮاف ﺳﺎﻣﺮاء ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻨﺎري رﻓﺘﻢ ﺗﺎ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪم دو‬
‫ﺟﻮان از آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﻮد ﺷﻤﺸﻴﺮ ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از آندو ﻣﺤﺎﺳﻨﺶ ﺗﺎزه روﻳﻴﺪه‪ ،‬ﺳﻮﻣﻲ ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻤﻴﺰ و ﻧﻴﺰه ﺑﻪ دﺳﺖ‬
‫ﺑﻮد و آﺧﺮﻳﻦ ﻓﺮد‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺑﺎ ﻫﻴﺒﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻤﺸﻴﺮي ﺣﻤﺎﻳﻞ ﻛﺮده‪ ،‬ﺗﺤﺖ اﻟﺤﻨﻚ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻧﻴﺰهاي ﺑﻪ دﺳﺖ داﺷﺖ‪.‬‬
‫او و آن ﻣﺮد ﻧﻴﺰه ﺑﻪ دﺳﺖ‪ ،‬وﺳﻂ راه در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﻧﻴﺰه را ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﺳﻼم ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫ﻣﻦ ﺟﻮاب دادم‪ .‬آن ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻓﺮدا از اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲروي؟ ﻣﻦ در ﺧﺎﻃﺮم ﮔﺬﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﻬﺎ اﻫﻞ ﺑﺎدﻳﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ و از‬
‫ﻧﺠﺎﺳﺖ زﻳﺎد ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺗﺎزه ﻏﺴﻞ ﻛﺮدهام و ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ ﻫﻨﻮز ﻧﻢ دارد‪ ،‬اﮔﺮ دﺳﺘﺸﺎن را ﺑﻪ ﻟﺒﺎس ﻣﻦ ﻧﻤﻲزدﻧﺪ‬
‫ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل ﻣﻦ ﻫﻨﻮز در اﻳﻦ ﻓﻜﺮ ﺑﻮدم ﻛﻪ دﻳﺪم آن ﺷﺨﺺ ﺧﻢ ﺷﺪﻧﺪ و ﻣﺮا ﺑﻪ ﻃﺮف ﺧﻮد ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و دﺳﺘﺸﺎن‬

‫‪544‬‬
 ‫را ﺑﻪ آن زﺧﻢ و ﺟﺮاﺣﺖ ﻧﻬﺎده‪ ،‬ﻓﺸﺎر دادﻧﺪ ﭼﻨﺎنﻛﻪ اﺣﺴﺎس درد ﻛﺮدم‪ .‬ﺳﭙﺲ دﺳﺘﺸﺎن را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ او‪‬ل‪ ،‬ﺑﺮ‬
‫روي زﻳﻦ اﺳﺐ ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آن ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻛﻪ در ﻃﺮف راﺳﺖ اﻳﺸﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻓﻠﺤﺖ ﻳﺎ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ؛ ﻳﻌﻨﻲ اي‬
‫اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ رﺳﺘﮕﺎر ﺷﺪي« و از زﺧﻢ و ﺟﺮاﺣﺖ اﻳﻦ ﻏﺪه ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﺮدي‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮ‬
‫ﻛﺮدم دﻋﺎﻳﻲ در ﺣﻖ ﻣﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻟﺬا در ﺟﻮاب ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬اﻓﻠﺤﺘﻢ؛ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ رﺳﺘﮕﺎر ﺑﺎﺷﻴﺪ ‪.‬‬

‫در ﺿﻤﻦ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم ﻛﻪ آﻧﻬﺎ اﺳﻢ ﻣﺮا از ﻛﺠﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ؟ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ آن ﭘﻴﺮﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪» :‬اﻳﻦ اﻣﺎم زﻣﺎن اﺳﺖ‪،‬‬
‫اﻣﺎم!!« ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻨﻴﺪن اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ دوﻳﺪم و ﭘﺎي ﻣﻘﺪس و رﻛﺎﺑﺶ را ﺑﻮﺳﻴﺪم‪ ،‬اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺎ آراﻣﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و‬
‫ﻣﻦ در رﻛﺎﺑﺸﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﺟﺰع ﻣﻲﻧﻤﻮدم‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮﮔﺮد«‪ .‬ﻣﻦ ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﻫﺮﮔﺰ از ﺷﻤﺎ ﺟﺪا ﻧﻤﻲﺷﻮم‪ .‬ﺑﺎز‬
‫ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﺮﮔﺮد‪ ،‬ﻣﺼﻠﺤﺖ ﺗﻮ در ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ اﺳﺖ«‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎز ﮔﻔﺘﻢ ﻫﺮﮔﺰ از ﺷﻤﺎ ﺟﺪا ﻧﻤﻲﺷﻮم‪ .‬آن ﭘﻴﺮﻣﺮد ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫اي اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ‪ ،‬ﺷﺮم ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ اﻣﺎم زﻣﺎﻧﺖ دوﺑﺎر ﺑﻪ ﺗﻮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﺮﮔﺮد و ﺗﻮ اﻃﺎﻋﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻲ؟ ﻣﻦ اﻳﺴﺘﺎدم‪ ،‬آﻧﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺪم‬
‫از ﻣﻦ دور ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﻪاﷲ ـ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪا ـ اﻳﺴﺘﺎدﻧﺪ‪ ،‬رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪي‪،‬‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ )ﺧﻠﻴﻔﻪ ﻋﺒﺎﺳﻲ( ﺗﻮ را ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ و ﺑﻪ ﺗﻮ ﻋﻄﺎﺋﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬از او ﻗﺒﻮل ﻧﻜﻦ‪ ،‬و ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪم »رﺿﻲ« ﺑﮕﻮ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ‬
‫ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﻮض درﺑﺎرة ﺗﻮ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ ﺑﻪ او ﺳﻔﺎرش ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﺎنﺟﺎ اﻳﺴﺘﺎدم و ﺑﻪ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن آن ﺣﻀﺮت ﮔﻮش دادم‪ .‬آﻧﮕﺎه ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﻛﻠﻤﺎت ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬
‫دوﺧﺘﻪ ﺑﻮدم‪ ،‬آﻧﻬﺎ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺗﺎ از ﻧﻈﺮم ﻏﺎﺋﺐ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ از ﻛﺜﺮت ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﺑﻪ ﻃﺮف ﺳﺎﻣﺮا ﺑﺮوم‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺟﺎ ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﻣﺪﺗﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدم و از دوري آن‬
‫ﺣﻀﺮت اﺷﻚ ﻣﻲرﻳﺨﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﭘﺲ از ﺳﺎﻋﺘﻲ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺮا رﻓﺘﻢ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻲ از اﻫﻞ ﺷﻬﺮ ﻛﻪ ﻣﺮا دﻳﺪﻧﺪ‬
‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﺮا ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﻐﻴﺮ اﺳﺖ؟ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ دﻋﻮا ﻛﺮدهاي؟! ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻠﻲ داري؟ ﮔﻔﺘﻢ وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ اﻳﻦ‬
‫اﺳﺐ ﺳﻮاران ﻛﻪ از اﻳﻨﺠﺎ ﮔﺬﺷﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺳﺎدات و ﺑﺰرﮔﺎن اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻪ‬
‫آﻧﻬﺎ از ﺑﺰرﮔﺎن اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ـ ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ـ را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدم‪ .‬ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬زﺧﻤﺖ را ﺑﻪ او‬
‫ﻧﺸﺎن دادي؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻠﻲ‪ ،‬او ﺧﻮدش آن را ﻓﺸﺎر داد و درد ﻫﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺗﺎزه ﺑﻪ ﻳﺎد زﺧﻢ ﭘﺎﻳﻢ اﻓﺘﺎدم‪.‬‬

‫آﻧﻬﺎ ران ﻣﺮا ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ اﺛﺮي از آن زﺧﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻫﻢ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺷﻚ اﻓﺘﺎدم و ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺎي‬
‫دﻳﮕﺮم زﺧﻢ ﺑﻮده‪ ،‬ﻟﺬا ﭘﺎي دﻳﮕﺮم را ﻫﻢ ﺑﺎز ﻛﺮدم و اﺛﺮي ﻧﺒﻮد!! وﻗﺘﻲ ﻣﺮدم ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮاﻫﻨﻢ را ﭘﺎره ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ‬
‫ﺟﻤﻌﻲ ﻣﺮا از دﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﺧﻼص ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮ دﺳﺖ و ﭘﺎي ﻣﺮدم از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺟﻨﺠﺎل و ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺑﻪ ﮔﻮش ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻨﻬﺮﻳﻦ رﺳﻴﺪ‪ ،‬آﻣﺪ و ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت ﺳﺆال ﻛﺮد و رﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺎ‬
‫ﻣﺎﺟﺮاي ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﺷﺐ را ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺻﺒﺢ ﺟﻤﻌﻲ از دوﺳﺘﺎن ﻣﺮا ﻣﺸﺎﻳﻌﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و دو ﻧﻔﺮ را ﻫﻤﺮاﻫﻢ‬

‫‪545‬‬
‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﻬﺮ ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪم‪ .‬ﺟﻤﻌﻴﺖ زﻳﺎدي ﻧﺰد ﭘﻞ ﺑﻐﺪاد ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬
‫و ﻫﺮ ﻛﻪ را از راه ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬از اﺳﻢ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺗﺶ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻮﻳﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺮا دﻳﺪﻧﺪ و ﻧﺎم ﻣﺮا‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺷﻨﺎﺧﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺳﺮم ﻫﺠﻮم آوردﻧﺪ و ﻟﺒﺎﺳﻲ را ﻛﻪ ﺗﺎزه ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮدم ﭘﺎره ﻛﺮدﻧﺪ و ﺑﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﻛﻪ‬
‫ﻣﺮا ﻫﻼك ﻛﻨﻨﺪ اﻣ‪‬ﺎ ﺳﻴ‪‬ﺪ رﺿﻲ اﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﻣﺮا از دﺳﺖ آﻧﻬﺎ ﻧﺠﺎت دادﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻴﻦاﻟﻨﻬﺮﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﻧﻮﺷﺘﻪ و او ﻣﺮدم را ﺧﺒﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﻦ ﻃﺎووس ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﻣﺮدي ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺷﻔﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻮ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﻮﻏﺎ را در ﺷﻬﺮ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻪاي؟ ﮔﻔﺘﻢ ﺑﻠﻲ! از اﺳﺐ ﭘﻴﺎده ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎي‬
‫ﻣﺮا ﺑﺎز ﻛﺮد و آن را دﻗﻴﻖ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد و ﭼﻮن ﻗﺒﻼً ﻫﻢ زﺧﻢ ﻣﺮا دﻳﺪه ﺑﻮد و ﺣﺎﻻ اﺛﺮي از آن ﻧﻤﻲدﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻳﺔ زﻳﺎدي ﻛﺮد‬
‫و ﺑﻴﻬﻮش اﻓﺘﺎد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺣﺎل آﻣﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ :‬وزﻳﺮ‪ ،‬ﻗﺒﻞ از آﻣﺪن ﺗﻮ ﻣﺮا ﻃﻠﺒﻴﺪ و ﮔﻔﺖ ﻛﺴﻲ از ﺳﺎﻣﺮا ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ‬
‫ﺧﺪاي ﻣﺘﻌﺎل ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﺣﻀﺮت وﻟﻲﻋﺼﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(او را ﺷﻔﺎ داده‪ ،‬و ﺑﺎ ﺷﻤﺎ آﺷﻨﺎ اﺳﺖ‪ .‬زود ﺧﺒﺮش را ﺑﺮاي ﻣﻦ‬
‫ﺑﻴﺎور‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻣﺮا ﻧﺰد وزﻳﺮ‪ ،‬ﻛﻪ از اﻫﻞ ﻗﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮد و ﺑﻪ او ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺮد از دوﺳﺘﺎن و ﺑﺮادران ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬وزﻳﺮ رو ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻗﺼﻪات را ﻧﻘﻞ ﻛﻦ و ﻣﻦ ﻗﺼﻪ را از او‪‬ل ﺗﺎ ﺑﻪ آﺧﺮ ﺑﺮاي او ﻧﻘﻞ ﻛﺮدم‪ .‬وزﻳﺮ اﻃﺒﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﻗﺒﻼً ﻣﺮا دﻳﺪه‬
‫ﺑﻮدﻧﺪ ﺟﻤﻊ ﻛﺮد‪ ،‬و ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺷﻤﺎ اﻳﻦ ﻣﺮد را دﻳﺪهاﻳﺪ و ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﺪ؟ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻠﻲ او ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ زﺧﻤﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫در راﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻋﻼج او ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻋﻼج او ﻣﻨﺤﺼﺮ در ﺑﺮﻳﺪن ﻏﺪه اﺳﺖ و اﮔﺮ آن‬
‫را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ ﺑﺮ ﻓﺮض ﻛﻪ ﺟﺮاﺣﻲ ﺷﻮد و زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻘﺪر ﻣﺪت ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺎ ﺟﺎي‬
‫آن ﺧﻮب ﺷﻮد؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻻاﻗﻞ دو ﻣﺎه ﻣﺪت ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺎي آن زﺧﻢ ﺧﻮب ﺷﻮد وﻟﻲ ﺟﺎي آن ﺳﻔﻴﺪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و‬
‫ﻣﻮﻳﻲ از آن روﻳﻴﺪه ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪ روز اﺳﺖ ﻛﻪ زﺧﻢ او را دﻳﺪهاﻳﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ده روز ﻗﺒﻞ او را‬
‫ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬وزﻳﺮ ﮔﻔﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه ران ﻣﺮا ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد‪ .‬اﻳﺸﺎن دﻳﺪﻧﺪ اﺻﻼً ﺑﺎ ران دﻳﮕﺮم ﻫﻴﭻ‬
‫ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﺪارد و ﻫﻴﭻ اﺛﺮي از زﺧﻢ و ﻏﺪ‪‬ه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫اﻃﺒﺎ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬واﷲ ﻫﺬا ﻣﻦ ﻋﻤﻞ اﻟﻤﺴﻴﺢ؛ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻗﺴﻢ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰه ﺣﻀﺮت‬
‫ﻣﺴﻴﺢ اﺳﺖ«‪ .‬وزﻳﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﭼﻮن ﻋﻤﻞ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻋﻤﻞ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ؟! ﺑﺎﻻﺧﺮه اﻳﻦ ﺧﺒﺮ ﺑﻪ‬
‫ﮔﻮش ﺧﻠﻴﻔﻪ رﺳﻴﺪ‪ .‬او وزﻳﺮ را ﻃﻠﺒﻴﺪ و دﺳﺘﻮر داد ﻣﺮا ﻧﺰد او ﺑﺒﺮد‪ .‬وزﻳﺮ ﻣﺮا ﻧﺰد »ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﺎﷲ« ﺑﺮد‪ .‬ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﻔﺖ‪:‬‬
‫ﺟﺮﻳﺎﻧﺖ را ﻧﻘﻞ ﻛﻦ‪ .‬ﺟﺮﻳﺎن را ﺑﺮاي او ﻧﻘﻞ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و دﺳﺘﻮر داد‪ ،‬ﻛﻴﺴﺔ ﭘﻮﻟﻲ را ﻛﻪ در آن‬
‫ﻫﺰار دﻳﻨﺎر ﺑﻮد ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﺪﻫﻨﺪ و ﮔﻔﺖ‪ :‬اﻳﻦ ﻣﺒﻠﻎ را ﺧﺮج زﻧﺪﮔﻲات ﻛﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ذرهاي از آن را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫‪546‬‬
 ‫ﺧﻠﻴﻔﻪ ﮔﻔﺖ‪ :‬از ﻛﻪ ﻣﻲﺗﺮﺳﻲ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از آﻧﻜﻪ ﻣﺮا ﺷﻔﺎ داده‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﻮد آن ﺣﻀﺮت)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ ،‬از‬
‫ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﭼﻴﺰي ﻗﺒﻮل ﻧﻜﻦ‪ .‬ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻜﺪ‪‬ر ﺷﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﻣﺎﺟﺮاي اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻫﺮﻗﻠﻲ‪ ،‬در ﻛﺘﺐ ﻣﺘﻌﺪدي ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻼﻣﻪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ارﺑﻠﻲ ﺻﺎﺣﺐ »ﻛﺸﻒ اﻟﻐﻤـ］«‬
‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ از اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺣﺴﻨﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬روزي ﻣﻦ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ را ﺑﺮاي ﺟﻤﻌﻲ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻮن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪،‬‬
‫داﻧﺴﺘﻢ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ـ ﭘﺴﺮ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ـ در آن ﺟﻤﻊ اﺳﺖ و ﻣﻦ او را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ اﺗﻔﺎق از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‬
‫آﻳﺎ ران ﭘﺪرت را در وﻗﺖ زﺧﻢ دﻳﺪه ﺑﻮدي؟ ﮔﻔﺖ‪ :‬آن وﻗﺖ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮدم وﻟﻲ در ﺣﺎل ﺻﺤ‪‬ﺖ دﻳﺪه ﺑﻮدم و اﺛﺮي از‬
‫آن زﺧﻢ ﻧﺒﻮد و ﭘﺪرم ﭘﺲ از آن ﺟﺮﻳﺎن ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد و ﺳﺎﻣﺮا ﻣﻲرﻓﺖ و ﻣﺪتﻫﺎ در آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﮔﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﻲﻛﺮد و ﺗﺄﺳ‪‬ﻒ ﻣﻲﺧﻮرد و در آروزي آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪاي دﻳﮕﺮ آن ﺣﻀﺮت را ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ .‬ﭼﻬﻞ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﻪ زﻳﺎرت‬
‫ﺳﺎﻣﺮه ﺷﺘﺎﻓﺖ و در آﻧﺠﺎ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ آﻧﻜﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ آن اﻓﺘﺨﺎر ﻧﺼﻴﺒﺶ ﺷﻮد و در ﺣﺴﺮت دﻳﺪن ﺻﺎﺣﺐ‬
‫اﻻﻣﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(از دﻧﻴﺎ رﻓﺖ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺎمﻫﺎ و ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ‬
‫‪ -1‬ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ و ﮔﺮﻓﺘﺎريﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪن ﻓﻜﺮ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ اﻧﺴﺎن ﺿﻤﻦ آﻧﻜﻪ وﻇﻴﻔﺔ ﻋﻘﻼﻧﻲ‬
‫ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻞ و ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺑﻴﻤﺎري اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬از ﻧﻈﺮ ﻓﻜﺮي آن ﻣﺸﻜﻞ و ﺑﻴﻤﺎري را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻣﻬﻢ‬
‫ﻧﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺄﺛﻴﺮ زﻳﺎدي در آزاد ﺷﺪن ﻓﻜﺮ ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬آﻧﮕﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﺎدت ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﺧﻮد را‬
‫ﻓﺎرغ از ﻫﺮ ﻣﺸﻜﻞ و ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ و زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ و وﺳﻴﻊ را ﺑﺮاي آن اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ‪ ،‬در آن ﺻﻮرت اﺳﺖ ﻛﻪ ﻟﺬت‬
‫ﺧﻮﺑﻲ از ﻋﺒﺎدت ﻣﻲﺑﺮد و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ آن را اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻋﺒﺎدت را ﺑﺎ ﻟﺬّت و ﻧﺸﺎط اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‬
‫ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻓﺮاواﻧﻲ درﺗﺮﻗّﻲ و ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻏﺬاﻳﻲ را ﺑﺎ ﻟﺬت و ﻧﺸﺎط ﻣﻴﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ در آن‬
‫ﺣﺎﻟﺖ اﻳﻦ ﻏﺬا ﺗﺄﺛﻴﺮ زﻳﺎدي ﺑﺮ رﺷﺪ ﺟﺴﻢ او ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬

‫اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ ﺧﺪا)ﺻﻠﻲ اﷲ وﻋﻠﻴﻪ وآﻟﻪ( ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺮدم ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﻋﺒﺎدت ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﻋﺒﺎدت دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺮدن ﺷﻮد‪ ،‬آن را ﺑﺎ دل دوﺳﺖ ﺑﺪارد‪ ،‬ﺑﺎ ﺟﺴﻢ‬
‫ﺧﻮد اﻧﺠﺎم دﻫﺪ و ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم دادن ﻋﺒﺎدت ﻓﺎرغ ﻛﻨﺪ‪] .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ[ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﻛﻲ ﻧﺪارد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬
‫دﻧﻴﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﮔﺬرد ﻳﺎ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ«‪.‬‬

‫‪ -2‬ﺧﺪﻣﺖ و رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻣﺸﻜﻼت ﻣﺮدم‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮاوان‪ ،‬داراي ارزش و ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﺮب زﻳﺎد ﺑﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‬
‫اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﻛﺴﻲ داراي آﺑﺮو و ﻣﻮﻗﻌﻴﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ واﺳﻄﺔ رﻓﻊ ﻣﺸﻜﻞ ﻛﺴﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﻦ‬

‫‪547‬‬
‫ﻃﺎووس)رﺿﻮان اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻔﻮذ ﻣﻌﻨﻮي ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻃﺒﻴﺒﺎن را ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﺔ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد‪ .‬در‬
‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ ذﻛﺮ ﻳﻚ رواﻳﺖ از اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪» :‬ﻫﺮ ﻛﻪ از ﺑﺮادر ﻣﺆﻣﻦ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺗﺸﻨﻪﻛﺎم ﺧﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم‬
‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲاش‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎدرﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬او را از ﮔﺮﻓﺘﺎري ﻧﺠﺎت دﻫﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ ﺣﺎﺟﺘﺶ او را ﻳﺎري ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاي ﻋﺰّوﺟﻞ‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ آن ﻋﻤﻞ ﻫﻔﺘﺎد و دو رﺣﻤﺖ از ﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮد ﺑﺮاﻳﺶ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زودي )در دﻧﻴﺎ( ﺑﻪ او دﻫﺪ و‬
‫ﺑﻪ ﺳﺒﺐ آن اﻣﺮ زﻧﺪﮔﻲاش را اﺻﻼح ﻛﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻔﺘﺎد و ﻳﻚ رﺣﻤﺖ دﻳﮕﺮ را ﺑﺮاي ﻫﺮاس و ﺗﺮسﻫﺎي روز ﻗﻴﺎﻣﺘﺶ‬
‫ذﺧﻴﺮه ﻛﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪-3‬ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﺨﺼﺺ در ﻫﺮ رﺷﺘﻪ و ﻓﻦ‪ ،‬ﻧﺰد ﻋﻘﻼي ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬ﻛﺎري ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه و ﻣﺘﻌﺎرف اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺔ ﻣﺮﻳﺾ‬
‫ﺑﻪ ﻃﺒﻴﺐ ﻣﺎﻫﺮ‪ ،‬ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺧﺮاب ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ وارد و ارﺟﺎع ﻧﻘﺸﺔ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﻪ ﻣﻬﻨﺪس ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻫﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮن‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﻘﻼﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﺮاي ﻣﺸﻜﻼت ﺳﺎده و اﺣﺘﻴﺎﺟﺎت ﻧﺰدﻳﻚ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻣﺰاﺣﻢ وﻗﺖ ﻣﺘﺨﺼﺺ‬
‫ﻧﻤﻲﺷﻮد و ﺧﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﺣﻞّ آن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺼﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺸﻮرت اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ داراي ﺳﻪ وﻳﮋﮔﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬

‫‪ .1‬ﻋﻘﻞ‪ .2 ،‬ﺗﺠﺮﺑﻪ و ‪ .3‬ﺧﻮف و ﺧﺸﻴﺖ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ داﺷﺘﻦ ﻋﻘﻞ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﻮب ﻓﻬﻤﻴﺪن اﺳﺖ؛ ﺣﻀﺮت‬
‫ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬ﺑﺎ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻋﻘﻞ‪ ،‬ﻣﺸﻮرت ﻛﻦ ﺗﺎ از ﻟﻐﺰش و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ در اﻣﺎن ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮدن از‬
‫ﺗﺠﺮﺑﻪ از آن ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻢ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺣﻞّ ﻣﺸﻜﻼت ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺗﺠﺮﺑﻪ در ﺣﻴﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻃﻼﻋﺎت‬
‫ﻣﻔﻴﺪ و ﻓﺮاواﻧﻲ را ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﺑﺪﻫﺪ؛ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ از ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ‪» :‬ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ و ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬
‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ او ﻣﺸﻮرت ﻣﻲﻛﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎي داراي ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ«‪.‬‬

‫و داﺷﺘﻦ ﺧﻮف از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻦ داور دروﻧﻲ اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در آﻧﭽﻪ واﻗﻌﺎً ﺗﺸﺨﻴﺺ داده اﺳﺖ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬
‫ﻧﻜﻨﺪ و ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺷﺨﺼﻲ ﻳﺎ دﺷﻤﻨﻲ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﺧﻼف آﻧﭽﻪ را ﻓﻬﻤﻴﺪه ﻧﮕﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻴﺰ از ﻛﻠﻤﺎت ﮔﻬﺮﺑﺎر‬
‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬در ﮔﻔﺘﺎر ﺧﻮد ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﺸﻮرت ﻛﻦ ﻛﻪ از ﺧﺪا ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪ -4‬وﻇﻴﻔﺔ اﻧﺴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻤﺎز‪ ،‬روزه و دﻳﮕﺮ ﻋﺒﺎدات در ﺣﺎل ﺑﻴﻤﺎري و ﺻﺤﺖ ﺗﻔﺎوت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ اﻧﺴﺎن‬
‫وﻇﻴﻔﺔ دﻳﻨﻲ ﺧﻮد را در ﺣﺎل ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺪاﻧﺪ و اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺘﻲ ﻣﺘﻮﺟﻪ او ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﭘﺮوردﮔﺎر ﻫﻴﭻﮔﺎه ﻧﺨﻮاﺳﺘﻪ‬
‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﻤﻮدن ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ زﺣﻤﺖ ﺑﻴﻨﺪازد ﺑﻠﻜﻪ اﮔﺮ آن ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ را ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ و ﺑﺪون‬
‫زﺣﻤﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻗﺪام ﺑﺮ آن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪» :‬ﻣﺎ ﻳﺮﻳﺪ اﷲ ﻟﻴﻌﺠﻞ ﻋﻠﻴﻜﻢ ﻣﻦ ﺣﺮجٍ؛‬
‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ )از اﻳﻦ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ( ﻣﺸﻘّﺘﻲ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ اﻳﺠﺎد ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪548‬‬
‫‪ -5‬ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و واﺳﻄﻪ ﻗﺮار دادن آﻧﻬﺎ در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻮرد ﻓﺮﻣﺎن ﭘﺮوردﮔﺎر اﺳﺖ‪» :‬ﻳﺎ‬
‫أﻳ‪‬ﻬﺎ اﻟّﺬﻳﻦ ءاﻣﻨﻮا اﺗّﻘﻮا اﷲ و اﺑﺘﻐﻮا إﻟﻴﻪ اﻟﻮﺳﻴﻠﺔ؛ اي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻤﺎن آوردهاﻳﺪ از ]ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻓﺮﻣﺎن[ ﺧﺪا ﺑﭙﺮﻫﻴﺰﻳﺪ و‬
‫وﺳﻴﻠﻪاي ﺑﺮاي ﺗﻘﺮب او ﺑﺠﻮﻳﻴﺪ‪.‬‬

‫‪ -6‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاﻫﺎن اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﮕﻴﺰة ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺣﺮﻛﺖ دادن اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آن ﺟﺎﻳﮕﺎه‬
‫و ﻣﻘﺎم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺳﻨﻴﻦ ﺟﻮاﻧﻲ ﻳﺎ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻴﺾ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ راه‬
‫ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آن ﻣﻘﺎم ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و اﻋﻤﺎل ﻣﺎ ﻣﺎﻧﻊ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺼﺤﻴﺢ اﻋﻤﺎل و ﺧﻠﻮص در آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮﺳﻴﻢ‪» :‬و )ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ( ﻛﻮچ ﻛﻨﻨﺪة ﺑﻪ ﺳﻮي ﺗﻮ‪ ،‬راﻫﺶ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ و اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻮ در ﭘﺮده و ﻣﺨﻔﻲ از‬
‫ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت ﺧﻮدت ﻧﻴﺴﺘﻲ و ﺗﻨﻬﺎ اﻋﻤﺎل )ﺑﺪ آﻧﻬﺎ( ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺤﺠﻮب ﺷﺪن و دور ﺷﺪن آﻧﻬﺎ از ﺗﻮ ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺗﻮ«‬

‫ﺧﻮﺷﻲ و ﺳﻌﺎدت ﺣﻘﻴﻘﻲ از آنِ ﺟﻨﺎب ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻴ‪‬ﺪ و آﻗﺎي ﻋﺎﻟَﻢ ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ و‬
‫ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻣﺎﻧﺪة دوﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﺳﺮﺑﺎزان ﻟﺸﻜﺮ ذواﻟﻘﺮﻧﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ‬
‫ﻋﻴﻦاﻟﺤﻴﺎت )آب زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ( ﻣﺪتﻫﺎي زﻳﺎدي ﻣﺴﻴﺮي ﺑﺴﻴﺎر ﻃﻮﻻﻧﻲ را ﻃﻲ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺗﻨﻬﺎ ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﭘﻴﺪا ﻛﺮد و از آب آن ﭼﺸﻤﻪ ﻧﻮﺷﻴﺪ‪ .‬اﺛﺮ آن آب اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻣﺮگ ﺳﺮاغ او ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪،‬‬
‫ﻣﮕﺮ ﺑﻪ اذن و اﺧﺘﻴﺎر ﺧﻮدش‪ .‬اﻣ‪‬ﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻋﺘﺮاف ﻛﺮد ﻛﻪ آب ﺣﻴﺎت واﻗﻌﻲ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎنﻫﺎ وﻻﻳﺖ ﭼﻬﺎرده ﻣﻌﺼﻮم)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(و ﻣﺤﺒﺖ و اﻃﺎﻋﺖ از آﻧﻬﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻛﻠﻤﺔ »آب« در ﺑﺴﻴﺎري از آﻳﺎت ﻗﺮآن ﻛﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺎوﻳﻞ ﺑﻪ آن ذوات‬
‫ﻣﻘﺪﺳﻪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺟﻨﺎب ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻫﻢ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻧﻮﺷﻴﺪن از آن ﭼﺸﻤﺔ ﺣﻴﺎت را‬
‫ﻳﺎﻓﺖ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻫﻤﺎن وﻳﮋﮔﻲ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ او در ﻣﺤﺒﺖ و ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺪان ﻋﺼﻤﺖ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﺗﻤﺎﻳﻞ‬
‫زﻳﺎد ﺑﻪ دﻳﺪار و اﻃﺎﻋﺖ از آﻧﻬﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ؛ ﭼﻨﺎنﻛﻪ از ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻛﻼس ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ او‪‬ﻟﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ را ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﺧﻀﺮ ﺑﺮاي ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﺤﺚ‬
‫وﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل و اﻫﻞ ﺑﻴﺖ آن ﺣﻀﺮت ﺑﻮد و ﺣﺘﻲ ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺮﺑﻼ و ﺷﻬﺎدت اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را ﻫﻢ ﺑﺮاي‬
‫او ﺑﻴﺎن ﻛﺮد و ﻫﺮ دو ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪ -7‬ﻣﺴﺘﺤﺐ اﺳﺖ ﻓﺮد ﺳﻮاره ﺑﻪ ﭘﻴﺎده ﺳﻼم ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ‪» :‬آﻧﺎن ﻛﻪ ﺗﻌﺪادﺷﺎن ﻛﻤﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﺳﻼم ﻛﻨﻨﺪ و ﺳﻮاره ﺑﻪ ﭘﻴﺎده‪ ،‬اﺳﺘﺮﺳﻮارﻫﺎ ﺑﻪ اﻻغﺳﻮارﻫﺎ و اﺳﺐﺳﻮارﻫﺎ ﺑﻪ اﺳﺘﺮﺳﻮارﻫﺎ ﺳﻼم ﻛﻨﻨﺪ«‪.‬‬

‫‪ -8‬وﺳﻮاس ﻓﻜﺮي اﮔﺮ در ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﺒﺎدي و ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ دﻳﻨﻲ ﺑﺮوز ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي ﻋﻘﺐاﻓﺘﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﺳﻘﻮط و‬
‫ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖ اﻧﺴﺎن از ﺗﺮﻗﻲ ﻣﻌﻨﻮي‪ ،‬ﻟﺬت‪ ،‬ﻧﺸﺎط در ﻋﺒﺎدت و ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮاي ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﺣﻀﻮر ﻗﻠﺐ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﺎراﺣﺘﻲ و‬
‫ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﺧﻮد و اﻃﺮاﻓﻴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﺸﺄ آن ﻧﻴﺰ ﺟﻬﻞ اﻧﺴﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﺣﻜﺎم اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ اﻧﮕﻴﺰه و ﺗﻤﺎﻳﻞ‬

‫‪549‬‬
 ‫ﻗﻮي ﺑﻪ اداي ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ـ آن ﻫﻢ ﺑﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﻋﺎﻟﻲ ـ دارد اﻣ‪‬ﺎ ﻧﻤﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦدو ﺑﺎﻋﺚ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻴﺎط ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺎم اﻳﻦ اﺣﺘﻴﺎط )ﻧﺎﻣﺸﺮوع( »وﺳﻮاس« ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫اﺣﺘﻴﺎﻃﻲ در واﻗﻊ اﺣﺘﻴﺎط ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﺷﻴﺦ اﻋﻈﻢ اﻧﺼﺎري)رﺿﻮان اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻠﻴﻪ( »اﺣﺘﻴﺎط در ﺗﺮك اﺣﺘﻴﺎط اﺳﺖ«‪،‬‬
‫زﻳﺮا ﺷﺨﺺ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻄﻼن ﻋﻤﻞ ـ ﻃﺒﻖ ﻓﺘﻮاي ﺑﻌﻀﻲ ـ ‪ ،‬اذﻳ‪‬ﺖ دﻳﮕﺮان و اﺳﺮاف ﻣﺒﺘﻼ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺜﻼً ﺑﺮاي آب ﻛﺸﻴﺪن‬
‫ﻟﺒﺎس‪ ،‬ﺑﺪن ﻳﺎ وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﻏﺴﻞ ﻧﻤﻮدن‪ ،‬دﻓﻌﺎت زﻳﺎدي آب ﻣﻲرﻳﺰد و ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺎراﺣﺘﻲ ﺧﻮد و دﻳﮕﺮان و اﺳﺮاف در‬
‫ﻣﺼﺮف آب ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﻋﻤﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از آن اﺣﺘﻴﺎط ﻓﻘﻬﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺸﺄ آن ﻋﻠﻢ اﺳﺖ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻓﺘﻮاي ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻋﻠﻢ دارد و ﻣﺮﺟﻊ‬
‫او ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺜﻼً ﺗﺴﺒﻴﺤﺎت ارﺑﻌﻪ را اﺣﺘﻴﺎﻃﺎً در ﻧﻤﺎز ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﻮد ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ادﻟﺔ اﺣﻜﺎم و‬
‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻦ ﺣﻜﻢ واﻗﻌﻲ‪ ،‬در ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي ﺑﺮاﺋﺖ ذﻣﺔ ﺧﻮﻳﺶ و دﻳﮕﺮان‪ ،‬اﺣﺘﻴﺎط ﻓﻘﻬﻲ را ﺑﺮ ﻣﻲﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﺷﺨﺺ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ‬
‫وﺳﻮاس‪ ،‬ﻻزم اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﺧﻮﻳﺶ اﻗﺪام ﻛﻨﺪ زﻳﺮا ﻫﺮ ﭼﻪ دﻳﺮ ﺷﻮد ﺣﺎﻟﺖ وﺳﻮاس ﺑﺎ روﺣﻴﺔ او اﻧﺲ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪،‬‬
‫ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ آن ﺳﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮدي ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﺔ وﺳﻮاس ﺑﺎﻳﺪ اﺑﺘﺪا ﻧﺰد ﻋﺎﻟﻤﻲ ﺑﺮود‪ ،‬ﺣﻜﻢ دﻗﻴﻖ ﻣﺴﺌﻠﻪ را ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ در ﻣﻘﺎم ﻋﻤﻞ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫دﺳﺘﻮر ﺷﻴﻄﺎن اﻋﺘﻨﺎ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﻴﻄﺎن دوﺳﺖ دارد از او اﻃﺎﻋﺖ ﺷﻮد و ﻫﺮ ﮔﺎه اﻧﺴﺎن از او ﻧﺎﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ‬
‫ﺳﺮاﻏﺶ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫در رواﻳﺘﻲ آﻣﺪه ﻛﻪ ﻋﺒﺪاﷲ ﺑﻦ ﺳﻨﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ اﻣﺎم ﺻﺎدق)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﺎم ﻣﺮدي را ﺑﺮدم ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر وﺳﻮاس‬
‫در وﺿﻮ و ﻧﻤﺎز ﺑﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ او ﻣﺮد ﻋﺎﻗﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﭼﻪ ﻋﻘﻠﻲ ﺑﺮاي او ﻫﺴﺖ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ از‬
‫ﺷﻴﻄﺎن ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟« ﻋﺮض ﻛﺮدم‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻃﺎﻋﺖ از ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؟ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬از او ﺑﭙﺮس‪ ،‬اﻳﻦ ﻓﻜﺮ وﺳﻮاﺳﻲ او‬
‫از ﻛﺠﺎ ﻧﺸﺄت ﻣﻲﮔﻴﺮد؟ ﺧﻮد او ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ از ﻋﻤﻞ ﺷﻴﻄﺎن اﺳﺖ«‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اذﻛﺎر و روشﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ در رواﻳﺎت اﻫﻞ ﺑﻴﺖ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﺮاي ﻣﻌﺎﻟﺠﺔ وﺳﻮاس ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ‪» :‬ﻻ اﻟﻪ اﻻ اﷲ«‪ ،‬ﺳﻪ روز روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﻫﺮ ﻣﺎه »ﭘﻨﺞﺷﻨﺒﻪ او‪‬ل و آﺧﺮ ﻣﺎه و ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﺔ وﺳﻂ آن«‪ ،‬روزه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﺎه‬
‫ﺷﻌﺒﺎن و ﺗﻜﺮار اﻳﻦ ذﻛﺮ‪» :‬ﺗﻮﻛّﻠﺖ ﻋﻠﻲ اﻟﺤﻲ‪ ‬اﻟﺬّي ﻻﻳﻤﻮت و اﻟﺤﻤﺪ ﷲ اﻟﺬّي ﻟﻢ ﻳﺘّﺨﺪ وﻟﺪاً و ﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻟﻪ ﺷﺮﻳﻚ‪ ‬ﻓﻲ‬
‫اﻟﻤﻠﻚ و ﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻟﻪ وﻟﻲ‪ ‬ﻣﻦ اﻟﺬّلّ و ﻛﺒﺮّه ﺗﻜﺒﻴﺮاً«‪.‬‬

‫‪ -9‬اﻃﺎﻋﺖ از ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل و ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻛﻪ در آﻳﺔ اوﻟﻲ اﻻﻣﺮ واﺟﺐ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﺎﻣﻼً‬
‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﻴﻞ و رﺿﺎﻳﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺪﻳﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل اﻛﺮم)ص(‬

‫‪550‬‬
‫ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ اﻋﻤﺎل را دﺷﻮارﺗﺮﻳﻦ آﻧﻬﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻋﻤﻞ را ﻋﻤﻠﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ‬
‫ﺧﻼف ﻣﻴﻞ ﻧﻔﺲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه رﺿﺎﻳﺖ اﻟﻬﻲ ﻧﻴﺰ در رﺿﺎﻳﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻗﻀﺎ و ﻗﺪر او ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫اﮔﺮ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﻫﺮﻗﻠﻲ در ﻫﻤﺎن ﻟﺤﻈﻪاي ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﺪي ﺑﻪ رﻓﺘﻦ دﻧﺒﺎل اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(داﺷﺖ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن ﻓﺮﻣﺎن او‪‬ل‬
‫ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬اﻃﺎﻋﺖ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ اراده ﻛﺮدهاي؟ ﺑﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬اراده ﻛﺮدهام ﻛﻪ‬
‫اراده ﻧﻜﻨﻢ ‪.‬‬

‫‪ -10‬دﺳﺘﻮر اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدن ﭘﻮل ﻣﺴﻨﺘﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟ‪‬ﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎل از راه‬
‫ﺣﻼل ﺑﻪ دﺳﺖ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﺷﻜﺎل ﻣﺎل ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ ﺑﺎﷲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آن ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ از اﻣﻮال ﺣﻜﻮﻣﺖ از ﻃﺮﻳﻖ ﻏﻴﺮ ﺣﻼل از‬
‫ﻣﺮدم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ آﻧﻜﻪ ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ از ﻃﺮف اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻳﺎ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﺟﺎﻣﻊاﻟﺸﺮاﻳﻂ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪،‬‬
‫و ﻟﺬا ﻫﻤﺔ ﺗﺼﺮﻓﺎت او ﺣﺮام ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮﻓﺎت آﻳﺖ اﷲ ﻣﻴﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻋﻠّﺎﻣﻪ ﻣﻴﺮﺟﻬﺎﻧﻲ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻟﺖ ﻧﻘﺮس و ﺳﻴﺎﺗﻴﻚ )ﻋﺮق اﻟﻨﺴﺎء( ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي رﻓﻊ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎري ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل‬
‫در اﺻﻔﻬﺎن‪ ،‬ﺧﺮاﺳﺎن و ﺗﻬﺮان ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻗﺪﻳﻢ و ﺟﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻧﺪ وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺧﻮدﺷﺎن‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬روزي ﺑﺮﺧﻲ دوﺳﺘﺎن آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺮا ﺑﻪ ﺷﻴﺮوان ﺑﺮﻧﺪ ‪.‬‬

‫در ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﺑﻪ ﻗﻮﭼﺎن ﻛﻪ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮدﻳﻢ و ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎﻣﺰاده اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻛﻪ در ﺧﺎرج ﺷﻬﺮ ﻗﻮﭼﺎن اﺳﺖ‪ ،‬رﻓﺘﻴﻢ‪.‬‬
‫ﭼﻮن آﻧﺠﺎ ﻫﻮاي ﻟﻄﻴﻒ و ﻣﻨﻈﺮه ﺟﺎﻟﺒﻲ داﺷﺖ رﻓﻘﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﻧﻬﺎر را در ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ .‬آﻧﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا ﺷﺪﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮاي ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﺰدﻳﻚ آﻧﺠﺎ ﺑﺮوم دوﺳﺘﺎن ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬راه ﻗﺪري دور اﺳﺖ و ﺑﺮاي ﭘﺎ درد ﺷﻤﺎ ﻣﺸﻜﻞ‬
‫ﺑﻮﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻫﺴﺘﻪ آﻫﺴﺘﻪ ﻣﻲروم و رﻓﺘﻢ ﺗﺎ ﺑﻪ رودﺧﺎﻧﻪ رﺳﻴﺪم و ﺗﺠﺪﻳﺪ وﺿﻮ ﻧﻤﻮدم‪ .‬در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻇﺮ‬
‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ دﻳﺪم ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ ﻟﺒﺎﺳﻬﺎي ﻧﻤﺪي ﭼﻮﭘﺎﻧﻲ آﻣﺪ و ﺳﻼم ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻴﺮﺟﻬﺎﻧﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ‬
‫اﻳﻨﻜﻪ اﻫﻞ دﻋﺎ و دوا ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﭘﺎي ﺧﻮد را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻧﻜﺮدهاﻳﺪ‪.‬‬

‫‪551‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ آﻳﺎ دوﺳﺖ دارﻳﺪ ﻣﻦ درد ﭘﺎﻫﺎي ﺷﻤﺎ را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻛﻨﻢ؟ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ‪ .‬ﭘﺲ آﻣﺪ و‬
‫ﻛﻨﺎر ﻣﻦ ﻧﺸﺴﺖ و از ﺟﻴﺐ ﺧﻮد ﭼﺎﻗﻮي ﻛﻮﭼﻜﻲ در آورد و اﺳﻢ ﻣﺎدرم را ﭘﺮﺳﻴﺪ )ﻳﺎ ﺑ‪‬ﺮد( و ﺳﺮﭼﺎﻗﻮ را ﺑﺮ اول درد‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻛﺸﻴﺪ و ﺗﺎ ﭘﺸﺖ ﭘﺎ آورد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻓﺸﺎري داد ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﺄﻟﻢ ﺷﺪه ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آخ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺎﻗﻮ را‬
‫ﺑﺮداﺷﺖ وﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺮﺧﻴﺰ‪ ،‬ﺧﻮب ﺷﺪي‪.‬‬

‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﻋﺎدت و ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻋﺼﺎ ﺑﺮﺧﻴﺰم ﻛﻪ ﻋﺼﺎ را از دﺳﺘﻢ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ آن ﻃﺮف رودﺧﺎﻧﻪ‬
‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬دﻳﺪم ﭘﺎﻳﻢ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و دﻳﮕﺮ اﺑﺪاً ﭘﺎﻳﻢ درد ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻣﻦ در‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻗﻠﻌﻪ ﻫﺴﺘﻢ و دﺳﺖ ﺧﻮد را ﺑﻪ اﻃﺮاف ﮔﺮداﻧﻴﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭘﺲ ﻣﻦ ﻛﺠﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﺮﺳﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻮ آدرس ﻣﺮا ﻧﺨﻮاﻫﻲ داﻧﺴﺖ وﻟﻲ ﻣﻦ ﻣﻨﺰل ﺷﻤﺎ را ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﺠﺎﺳﺖ و آدرس ﻣﺮا ﮔﻔﺖ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮ وﻗﺖ‬
‫ﻣﻘﺘﻀﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮد ﻧﺰد ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ آﻣﺪ و ﺳﭙﺲ رﻓﺖ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻮﻗﻊ رﻓﻘﺎ رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬آﻗﺎ ﻋﺼﺎﻳﺘﺎن ﻛﻮ؟ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻢ‪:‬‬
‫آﻗﺎﻳﻲ ﻧﻤﺪ ﭘﻮش را درﻳﺎﺑﻴﺪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺗﻔﺤﺺ و ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮدﻧﺪ اﺛﺮي از او ﻧﻴﺎﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺸﺮف آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﻧﺠﻔﻲ ﻣﺮﻋﺸﻲ در راه ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ‬

‫ﺣﻀﺮت آﻳﺖ اﷲ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﻣﺮﻋﺸﻲ ﻧﺠﻔﻲ)ﻗﺪس ﺳﺮه(ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫در اﻳ‪‬ﺎم ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮم دﻳﻨﻲ و ﻓﻘﻪ اﻫﻞ ﺑﻴﺖ»ﻋﻠﻴﻬﻢاﻟﺴﻼم« در ﻧﺠﻒ اﺷﺮف‪ ،‬ﺷﻮق زﻳﺎدي ﺟﻬﺖ دﻳﺪار ﺟﻤﺎل‬
‫ﻣﻮﻻﻳﻤﺎن ﺑﻘﻴ‪‬ﻪ اﷲ اﻷﻋﻈﻢ»ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم« داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﻋﻬﺪ ﻛﺮدم ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ﭘﻴﺎده ﺑﻪ »ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ« ﺑﺮوم‪،‬‬
‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴ‪‬ﺖ ﻛﻪ ﺟﻤﺎل آﻗﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻷﻣﺮ »ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم« را زﻳﺎرت ﻛﻨﻢ و ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻮز ﺑﺰرگ ﻧﺎﺋﻞ ﺷﻮم‪ .‬ﺗﺎ ﺳﻲ و ﭘﻨﺞ ﻳﺎ ﺳﻲ‬
‫و ﺷﺶ ﺷﺐ ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ اداﻣﻪ دادم‪ ،‬ﺗﺼﺎدﻓﺎً در اﻳﻦ ﺷﺐ‪ ،‬رﻓﺘﻨﻢ از ﻧﺠﻒ ﺗﺄﺧﻴﺮ اﻓﺘﺎد و ﻫﻮا اﺑﺮي و ﺑﺎراﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ‬
‫ﻣﺴﺠﻪ ﺳﻬﻠﻪ ﺧﻨﺪﻗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ رﺳﻴﺪم‪ ،‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺐ‪ ،‬وﺣﺸﺖ و ﺗﺮس ﻣﺮا ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ؛ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً از‬
‫زﻳﺎدي ﻗﻄّﺎع اﻟﻄّﺮﻳﻖ و دزدﻫﺎ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﺪاي ﭘﺎﻳﻲ را از دﻧﺒﺎل ﺳﺮ ﺷﻨﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺮس و وﺣﺸﺘﻢ‬
‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻋﺮﺑﻲ را ﺑﺎ ﻟﺒﺎس اﻫﻞ ﺑﺎدﻳﻪ دﻳﺪم‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻦ آﻣﺪ و ﺑﺎ زﺑﺎن ﻓﺼﻴﺢ ﮔﻔﺖ‪ » :‬اي ﺳﻴ‪‬ﺪ!‬
‫ﺳﻼم‪ ‬ﻋﻠﻴﻜﻢ«‬
‫ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ ﺑﻪ ﻛﻠّﻲ از وﺟﻮدم رﻓﺖ و اﻃﻤﻴﻨﺎن و ﺳﻜﻮن ﻧﻔﺲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم و ﺗﻌﺠ‪‬ﺐ آور ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ‬
‫ﺷﺨﺺ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺳﻴﺎدت ﻣﻦ ﺷﺪ؟ و در آن ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﻦ از اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮدم!‬

‫‪552‬‬
 ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل؛ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺘﻴﻢ و ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬از ﻣﻦ ﺳﺆال ﻛﺮد‪ » :‬ﻛﺠﺎ ﻗﺼﺪ داري؟«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ‪«.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﺟﻬﺖ؟«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ‪» :‬ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺗﺸﺮّف زﻳﺎرت وﻟﻲ‪ ‬ﻋﺼﺮ»ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم«‬
‫ﻣﻘﺪاري ﻛﻪ رﻓﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ »زﻳﺪ ﺑﻦ ﺻﻮﺣﺎن« ﻛﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ اﺳﺖ‪ ،‬رﺳﻴﺪﻳﻢ؛ داﺧﻞ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪﻳﻢ و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ و ﺑﻌﺪ از دﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺧﻮاﻧﺪ – ﻛﻪ ﮔﻮﻳﺎ دﻳﻮار و ﺳﻨﮓﻫﺎ آن دﻋﺎ را ﺑﺎ او ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ –اﺣﺴﺎس اﻧﻘﻼﺑﻲ ﻋﺠﻴﺐ در ﺧﻮد ﻧﻤﻮدم ﻛﻪ از وﺻﻒ آن ﻋﺎﺟﺰم ‪ .‬ﺑﻌﺪ از دﻋﺎ‪ ،‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻓﺮﻣﻮد ‪ »:‬ﺳﻴ‪‬ﺪ! ﺗﻮ‬
‫ﮔﺮﺳﻨﻪاي‪ ،‬ﭼﻪ ﺧﻮﺑﺴﺖ ﺷﺎم ﺑﺨﻮري‪«.‬‬
‫ﭘﺲ ﺳﻔﺮهاي را ﻛﻪ زﻳﺮ ﻋﺒﺎ داﺷﺖ ﺑﻴﺮون آورد و در آن ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﻪ ﻗﺮص ﻧﺎن و دو ﻳﺎ ﺳﻪ ﺧﻴﺎر ﺳﺒﺰ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﮔﻮﻳﺎ ﺗﺎزه از ﺑﺎغ ﭼﻴﺪهاﻧﺪ و آن وﻗﺖ ﭼﻠّﺔ زﻣﺴﺘﺎن و ﺳﺮﻣﺎي ﺷﺪﻳﺪي ﺑﻮد و ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﺸﺪم ﻛﻪ اﻳﻦ آﻗﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺧﻴﺎر ﺗﺎزة ﺳﺒﺰ را در اﻳﻦ ﻓﺼﻞ زﻣﺴﺘﺎن از ﻛﺠﺎ آورده اﺳﺖ؟ ﻃﺒﻖ دﺳﺘﻮر آﻗﺎ ﺷﺎم ﺧﻮردم‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪ »:‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺗﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﺑﺮوﻳﻢ‪ «.‬داﺧﻞ ﻣﺴﺠﺪ ﺷﺪﻳﻢ‪ .‬آﻗﺎ ﻣﺸﻐﻮل اﻋﻤﺎل وارده در ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺷﺪ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻌﺖ آن ﺣﻀﺮت‬
‫اﻧﺠﺎم وﻇﻴﻔﻪ ﻣﻲﻛﺮدم و ﺑﺪون اﺧﺘﻴﺎر ﻧﻤﺎز ﻣﻐﺮب و ﻋﺸﺎ را ﺑﻪ آﻗﺎ اﻗﺘﺪا ﻛﺮدم و ﻣﺘﻮﺟ‪‬ﻪ ﻧﺒﻮدم ﻛﻪ اﻳﻦ آﻗﺎ ﻛﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آﻧﻜﻪ اﻋﻤﺎل ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬آن ﺑﺰرﮔﻮار ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اي ﺳﻴ‪‬ﺪ ! آﻳﺎ ﻣﺜﻞ دﻳﮕﺮان ﺑﻌﺪ از اﻋﻤﺎل ﻣﺴﺠﺪ ﺳﻬﻠﻪ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﻛﻮﻓﻪ ﻣﻲروي ﻳﺎ در ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻲ؟«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻲﻣﺎﻧﻢ«‪ .‬در وﺳﻂ ﻣﺴﺠﺪ در ﻣﻘﺎم ﺻﺎدق»ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم« ﻧﺸﺴﺘﻢ و ﺑﻪ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﭼﺎي ﻳﺎ ﻗﻬﻮه ﻳﺎ دﺧﺎﻧﻴﺎت‬
‫ﻣﻴﻞ دارﻳﺪ ﺗﺎ آﻣﺎده ﻛﻨﻢ؟«‬
‫در ﺟﻮاب‪ ،‬ﻛﻼم ﺟﺎﻣﻌﻲ را ﻓﺮﻣﻮد‪ » :‬اﻳﻦ اﻣﻮر از ﻓﻀﻮل زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ و ﻣﺎ از اﻳﻦ ﻓﻀﻮﻻت دورﻳﻢ!« اﻳﻦ ﻛﻼم‬
‫در اﻋﻤﺎق وﺟﻮدم اﺛﺮ ﮔﺬاﺷﺖ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻳﺎدم ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ارﻛﺎن وﺟﻮدم ﻣﻲﻟﺮزد‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل؛ ﻣﺠﻠﺲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ دو ﺳﺎﻋﺖ ﻃﻮل ﻛﺸﻴﺪ و در اﻳﻦ ﻣﺪ‪‬ت ‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ رد‪ ‬و ﺑﺪل ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ آﻧﻬﺎ‬
‫اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫‪ – 1‬درﺑﺎرة »اﺳﺘﺨﺎره « ﺳﺨﻦ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن آﻣﺪ ‪ ،‬ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻋﺮب ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اي ﺳﻴ‪‬ﺪ ﺑﺎ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮ اﺳﺘﺨﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﻲ؟«‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺻﻠﻮات ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻢ و ﺳﻪ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ »:‬اَﺳ‪‬ﺘَﺨﻴﺮُ اﷲَ ﺑِﺮَﺣ‪‬ﻤ‪ ‬ﺘﻪ‪ ‬ﺧ‪‬ﻴ‪‬ﺮةً ﻓﻲ ﻋﺎﻓ‪‬ﻴﺔٍ « ﭘﺲ ﻗﺒﻀﻪاي از‬
‫ﺗﺴﺒﻴﺢ را ﻣﻲﮔﻴﺮم و دو ﺗﺎ‪ ،‬دو ﺗﺎ ﻣﻲﺷﻤﺎرم‪ ،‬اﮔﺮ دو ﺗﺎ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻜﻲ ﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮب اﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺘﺨﺎره‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺮﺳﻴﺪه و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺎه ﻳﻜﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪ ﻓﻮراً‬
‫ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺘﺨﺎره ﻧﻜﻨﻴﺪ؛ ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻮﻗﻒ ﻛﻨﻴﺪ و دوﺑﺎره ﺑﺮاي ﺗﺮك ﻋﻤﻞ اﺳﺘﺨﺎره ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ زوج آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻒ‬
‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﺨﺎرة او‪‬ل ﺧﻮب اﺳﺖ اﻣ‪‬ﺎ اﮔﺮ ﻳﻜﻲ آﻣﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻒ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﻪ اﺳﺘﺨﺎرة او‪‬ل ﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪«.‬‬

‫‪553‬‬
‫ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ﻗﻮاﻋﺪ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ دﻟﻴﻞ ﺑﺨﻮاﻫﻢ و آﻗﺎ ﺟﻮاب دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي دﻗﻴﻖ و ﺑﺎرﻳﻜﻲ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺠﺮّد اﻳﻦ ﻗﻮل‪ ،‬ﺗﺴﻠﻴﻢ و ﻣﻨﻘﺎد ﺷﺪم؛ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ آﻗﺎ ﻛﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫‪ – 2‬از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ اﻳﻦ ﺟﻠﺴﻪ‪ ،‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻋﺮب ﺑﺮ ﺗﻼوت و ﻗﺮاﺋﺖ اﻳﻦ ﺳﻮرهﻫﺎ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎزﻫﺎي واﺟﺐ ﺑﻮد‪:‬‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ ﺳﻮره ﻳﺲ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﻇﻬﺮ ﺳﻮره ﻋﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﻋﺼﺮ ﺳﻮرة ﻧﻮح ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از ﻣﻐﺮب ﺳﻮرة اﻟﻮاﻗﻌﻪ و‬
‫ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﻋﺸﺎء ﺳﻮره ﻣﻠﻚ‪.‬‬
‫‪ – 3‬دﻳﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﺮ دو رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺑﻴﻦ ﻣﻐﺮب و ﻋﺸﺎء ﻛﻪ در رﻛﻌﺖ او‪‬ل ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﺪ‪ ،‬ﻫﺮ‬
‫ﺳﻮرهاي ﺧﻮاﺳﺘﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ و در رﻛﻌﺖ دو‪‬م ﺑﻌﺪ از ﺣﻤﺪ»ﺳﻮره واﻗﻌﻪ« را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻳﻦ از‬
‫ﺧﻮاﻧﺪن ﺳﻮره واﻗﻌﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎز ﻣﻐﺮب‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ – 4‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻧﻤﺎزﻫﺎي ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ اﻳﻦ دﻋﺎ را ﺑﺨﻮان‪ :‬اﻟﻠﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﺳ‪‬ﺮﱢﺣ‪‬ﻨﻲ ﻋ‪‬ﻦِ اﻟْﻬ‪‬ﻤ‪‬ﻮمِ و‪ ‬اﻟْﻐُﻤ‪‬ﻮمِ و‪ ‬و‪‬ﺣ‪‬ﺸَﺖ‪‬‬
‫اﻟﺼ‪‬ﺪرِ و‪ ‬و‪‬ﺳ‪‬ﻮ‪‬ﺳ‪‬ﺔِ اﻟﺸَﻴ‪‬ﻄﺎنِ ﺑِﺮَﺣ‪‬ﻤ‪‬ﺘ‪‬ﻚ‪ ‬ﻳﺎ اَر‪‬ﺣ‪‬ﻢ‪ ‬اﻟﺮّاﺣ‪‬ﻤﻴﻦَ‪.‬‬
‫‪ – 5‬و دﻳﮕﺮ ﺗﺄﻛﻴﺪ داﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮ ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ دﻋﺎ ﺑﻌﺪ از ذﻛﺮ رﻛﻮع در ﻧﻤﺎزﻫﺎي ﻳﻮﻣﻴﻪ ﺧﺼﻮﺻﺎً رﻛﻌﺖ‬
‫آﺧﺮ‪ :‬اَﻟﻠّﻬ‪‬ﻢ‪ ‬ﺻ‪‬ﻞﱢ ﻋ‪‬ﻠﻲ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤ‪‬ﺪ‪ ‬و‪ ‬آلِ ﻣ‪‬ﺤ‪‬ﻤ‪‬ﺪ‪ ‬و‪ ‬ﺗَﺮَﺣ‪‬ﻢ‪ ‬ﻋ‪‬ﻠﻲ ﻋ‪‬ﺠ‪‬ﺰِﻧﺎ و‪ ‬أًَﻏ‪‬ﺜْﻨﺎ ﺑِﺤ‪‬ﻘ‪ّ‬ﻬِﻢ‪.‬‬
‫‪ – 6‬در ﺗﻌﺮﻳﻒ و ﺗﻤﺠﻴﺪ از »ﺷﺮاﻳﻊ اﻻﺳﻼم« ﻣﺮﺣﻮم ﻣﺤﻘّﻖ ﺣﻠّﻲ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺗﻤﺎم آن ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ واﻗﻊ اﺳﺖ ﻣﮕﺮﻛﻤﻲ‬
‫از ﻣﺴﺎﺋﻞ آن‪.‬‬
‫‪ – 7‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﺮ ﺧﻮاﻧﺪن ﻗﺮآن و ﻫﺪﻳﻪ ﻛﺮدن ﺛﻮاب آن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﻴﻌﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ وارﺛﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ﻳﺎ دارﻧﺪ و ﻟﻜﻦ‬
‫ﻳﺎدي از آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬
‫‪ – 8‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﺤﺖ اﻟﺤﻨﻚ را زﻳﺮ ﺣﻨﻚ دور دادن و ﺳﺮ آن را در ﻋﻤﺎﻣﻪ ﻗﺮار دادن‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎي‬
‫ﻋﺮب ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺤﻮ ﻋﻤﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬در ﺷﺮع‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ زﻳﺎرت ﺳﻴ‪‬ﺪ اﻟﺸﻬﺪاء»ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم«‬
‫‪ -10‬ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ »:‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ آﻳﺎ ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻛﺎرم ﺧﻴﺮ اﺳﺖ و آﻳﺎ ﻣﻦ ﻧﺰد ﺻﺎﺣﺐ ﺷﺮع ﻣﻘﺪس رو ﺳﻔﻴﺪم؟! « ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫ﻋﺎﻗﺒﺖ ﺗﻮ ﺧﻴﺮ و ﺳﻌﻴﺖ ﻣﺸﻜﻮر اﺳﺖ و رو ﺳﻔﻴﺪ ﻫﺴﺘﻲ ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ آﻳﺎ ﭘﺪر و ﻣﺎدر و اﺳﺎﺗﻴﺪ و ذوي اﻟﺤﻘﻮق از‬
‫ﻣﻦ راﺿﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎﻧﻪ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺗﻤﺎم آﻧﻬﺎ از ﺗﻮ راﺿﻲاﻧﺪ و درﺑﺎرهات دﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ«‪ .‬اﺳﺘﺪﻋﺎي دﻋﺎ ﻛﺮدم ﺑﺮاي ﺧﻮدم‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎﺷﻢ ﺑﺮاي ﺗﺄﻟﻴﻒ و ﺗﺼﻨﻴﻒ ‪ ،‬و آن ﺑﺰرﮔﻮار دﻋﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻄﺎﻟﺐ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺎل ﺗﻔﺼﻴﻞ و‬
‫ﺑﻴﺎن آن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺣﺎﺟﺘﻲ از ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻴﺮون روم‪ ،‬آﻣﺪم ﻧﺰد ﺣﻮﺿﻲ ﻛﻪ در وﺳﻂ راه‪ ،‬ﻗﺒﻞ از ﺧﺎرج ﺷﺪن از‬
‫ﻣﺴﺠﺪ ﻗﺮار دارد‪ .‬ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ رﺳﻴﺪ ﭼﻪ ﺷﺒﻲ ﺑﻮد و اﻳﻦ ﺳﻴ‪‬ﺪ ﻋﺮب ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻓﻀﻴﻠﺖ اﺳﺖ؟! ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻤﺎن‬
‫ﻣﻘﺼﻮد و ﻣﻌﺸﻮﻗﻢ ﺑﺎﺷﺪ! ﺗﺎ اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﺧﻄﻮر ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻀﻄﺮﺑﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و آن آﻗﺎ را ﻧﺪﻳﺪم و ﻛﺴﻲ ﻫﻢ در‬

‫‪554‬‬
 ‫ﻣﺴﺠﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻳﻘﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم ﻛﻪ آﻗﺎ را زﻳﺎرت ﻛﺮدم و ﻏﺎﻓﻞ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺸﻐﻮل ﮔﺮﻳﻪ ﺷﺪم و ﻫﻤﭽﻮن دﻳﻮاﻧﻪ اﻃﺮاف ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﮔﺮدش ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﺎﺷﻘﻲ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از وﺻﺎل‪ ،‬ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻫﺠﺮان ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻮد اﺟﻤﺎﻟﻲ از ﺗﻔﺼﻴﻞ ﻛﻪ‬
‫ﻫﺮ وﻗﺖ آن ﺷﺐ ﺑﻪ ﻳﺎدم ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻬﺖ زده ﻣﻲ ﺷﻮم‬

‫ﺗﺸﺮف ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي‬

‫ﻫﺸﺘﺎد ﺗﻮﻣﺎن ﺳﻬﻢ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﻮد وﻟﺬا ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف رﻓﺘﻢ و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن از آن ﭘﻮل را ﺑﻪ ﺟﻨﺎب‬
‫»ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ« اﻋﻠﻲ اﻟﻠّﻪ ﻣﻘﺎﻣﻪ دادم و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ« و ﺑﻴﺴﺖ‬
‫ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺷﺮوﻗﻲ« دادم و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻢ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺑﻐﺪاد ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺲ« ﺑﺪﻫﻢ و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮدم ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪم‪ ،‬در اداي آن ﻋﺠﻠﻪ‬
‫ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫در روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ اي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ و ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رﻓﺘﻢ‬
‫و ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺲ« رﺳﻴﺪم و ﻣﻘﺪاري از آن ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن را دادم و ﺑﻘﻴﻪ را وﻋﺪه‬
‫ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻓﺮوش اﺟﻨﺎس ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻮاﻟﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬

‫و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ ﺧﻮاﻫﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻋﺬر ﺧﻮاﺳﺘﻢ و‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷَﻌﺮﺑﺎﻓﻲ را ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن رﺳﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺰد ﺗﻤﺎم ﻫﻔﺘﻪ را در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﻣﻲ‬
‫دادم‪.‬‬

‫ﻟﺬا ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﻮم راه را رﻓﺘﻢ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴﻠﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺑﻐﺪاد رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲ‬
‫آﻳﺪ ﭼﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻼم ﻛﺮد و دﺳﺖ ﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ و ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﮔﺸﻮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻫﻼً و ﺳﻬﻼً« و‬
‫ﻣﺮا در ﺑﻐﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻫﺮ دو ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺳﺒﺰ روﺷﻨﻲ داﺷﺖ و ﺑﺮ رﺧﺴﺎر ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺧﺎل ﺳﻴﺎه ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﻳﺴﺘﺎد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺣﺎج ﻋﻠﻲ! ﺧﻴﺮ ﺳﺎت‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲ روي؟»‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را زﻳﺎرت ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻃﺎﻣﺸﺐ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮد‪».‬‬

‫‪555‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻳﺎ ﺳﻴﺪي! ﻣﺘﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺴﺘﻲ! ﺑﺮﮔﺮد ﺗﺎ ﺷﻬﺎدت دﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻛﻪ از ﻣﻮاﻟﻴﺎن )دوﺳﺘﺎن( ﺟﺪ ﻣﻦ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و از ﻣﻮاﻟﻴﺎن‬
‫ﻣﺎﻳﻲ و ﺷﻴﺦ ﺷﻬﺎدت دﻫﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﻛﻪ دو ﺷﺎﻫﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪».‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺷﺎره اي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﻦ در دل ﻧﻴﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ را دﻳﺪم‪ ،‬از او ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و در آن ﺷﻬﺎدت دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ از دوﺳﺘﺎن و ﻣﻮاﻟﻴﺎن اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻢ و آن را در ﻛﻔﻦ ﺧﻮد ﺑﮕﺬارم‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻲ داﻧﻲ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲ دﻫﻲ؟!‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻖ او را ﺑﻪ او ﻣﻲ رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ آن رﺳﺎﻧﻨﺪه را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ؟»‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻪ ﺣﻘﻲ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﻧﭽﻪ ﺑﻪ وﻛﻼي ﻣﻦ رﺳﺎﻧﺪي»!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬وﻛﻼي ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ»!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬او وﻛﻴﻞ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ؟!‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬وﻛﻴﻞ ﻣﻦ اﺳﺖ‪».‬‬

‫اﻳﻨﺠﺎ در ﺧﺎﻃﺮم ﺧﻄﻮر ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ اﺳﻢ ﺻﺪا زد ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﻣﺮا ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺟﻮاب دادم‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ او ﻣﺮا ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻣﻦ او را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده ام!‬

‫ﺑﺎز ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺘﻤﺎً اﻳﻦ ﺳﻴﺪ از ﺳﻬﻢ ﺳﺎدات از ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ و ﺧﻮش داﺷﺘﻢ از ﺳﻬﻢ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺑﻪ‬
‫او ﭼﻴﺰي ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬

‫ﻟﺬا ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از ﺣﻖ ﺷﻤﺎ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آﻗﺎي ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدم و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺟﺎزه او ﭼﻴﺰي ﺑﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬

‫‪556‬‬
 ‫او ﺑﻪ روي ﻣﻦ ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻠﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎ را ﺑﻪ وﻛﻼي ﻣﺎ در ﻧﺠﻒ رﺳﺎﻧﺪي»‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻧﭽﻪ را داده ام ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻠﻪ‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎ‪ ،‬اﻋﻼم را وﻛﻴﻞ ﺧﻮد ﻣﻲ داﻧﺪ و ﻣﻘﺪار ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم! و ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ‬
‫ﻋﻠﻤﺎء وﻛﻼﻳﻨﺪ در ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﺎدات‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺮﮔﺮد و ﺟﺪم را زﻳﺎرت ﻛﻦ‬

‫ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ او دﺳﺖ ﭼﭗ ﻣﺮا در دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺪم زﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ دﻳﺪم در ﻃﺮف راﺳﺖ ﻣﺎ ﻧﻬﺮ آب ﺻﺎف ﺳﻔﻴﺪي ﺟﺎري اﺳﺖ و درﺧﺘﺎن ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻟﻴﻤﻮ و ﻧﺎرﻧﺞ و اﻧﺎر و‬
‫اﻧﮕﻮر و ﻏﻴﺮ آن ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻮه‪ ،‬آن ﻫﻢ در وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻢ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﻧﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﻧﻬﺮ و اﻳﻦ درﺧﺖ ﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻫﺮﻛﺲ از ﻣﻮاﻟﻴﺎن و دوﺳﺘﺎن ﻛﻪ زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ ﺟﺪ ﻣﺎ را و زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ ﻣﺎ را‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ او ﻫﺴﺖ‬

‫ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﺆاﻟﻲ دارم‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﭙﺮس‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق‪ ،‬ﻣﺪرس ﺑﻮد‪ .‬روزي ﻧﺰد او رﻓﺘﻢ ﺷﻨﻴﺪم ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺧﻮد روزﻫﺎ‬
‫روزه ﺑﮕﻴﺮد و ﺷﺒﻬﺎ را ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻬﻞ ﺣﺞ و ﭼﻬﻞ ﻋﻤﺮه ﺑﺠﺎ آورد و درﻣﻴﺎن ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﺑﻤﻴﺮد و از‬
‫دوﺳﺘﺎن و ﻣﻮاﻟﻴﺎن ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻧﺒﺎﺷﺪ! ﺑﺮاي او ﻓﺎﺋﺪه اي ﻧﺪارد!‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آري واﻟﻠّﻪ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﺳﭙﺲ از اﺣﻮال ﻳﻜﻲ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﺧﻮد ﺳﺆال ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻳﺎ او از ﻣﻮاﻟﻴﺎن ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ‬
‫اﻟﺴﻼم(ﻫﺴﺖ؟‬

‫‪557‬‬
 ‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آري! او و ﻫﺮ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﭙﺮس‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬روﺿﻪ ﺧﻮان ﻫﺎي اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ :‬ﻛﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻋﻤﺶ از ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺆال ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ زﻳﺎرت‬
‫ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪاء)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﭼﻄﻮر اﺳﺖ او در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪﻋﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ آن ﺷﺨﺺ در ﺧﻮاب دﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻮدﺟﻲ‬
‫در ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦ و اﺳﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺆال ﻛﺮد ﻛﻪ درﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻫﻮدج ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا و ﺧﺪﻳﺠﻪ ﻛﺒﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺠﺎ ﻣﻲ روﻧﺪ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﻮن اﻣﺸﺐ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ روﻧﺪ و دﻳﺪ رﻗﻌﻪ ﻫﺎﻳﻲ را از ﻫﻮدج ﻣﻲ‬
‫رﻳﺰﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪:‬‬

‫اﻣﺎن ﻣﻦ اﻟﻨﺎر ﻟﺰوار اﻟﺤﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻓﻲ ﻟﻴﻠﺔ اﻟﺠﻤﻌﺔ اﻣﺎن ﻣﻦ اﻟﻨﺎر ﻳﻮم اﻟﻘﻴﺎﻣﺔ‬

‫)اﻣﺎن ﻧﺎﻣﻪ اي اﺳﺖ از آﺗﺶ ﺑﺮاي زوار ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪاء )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ و اﻣﺎن از آﺗﺶ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ(‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ‬
‫ﺣﺪﻳﺚ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻠﻪ راﺳﺖ اﺳﺖ و ﻣﻄﻠﺐ ﺗﻤﺎم اﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬
‫او اﻣﺎن اﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آري واﻟﻠّﻪ «‪ .‬و اﺷﻚ از ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺟﺎري ﺷﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆال دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﭙﺮس‬

‫‪558‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬در ﺳﺎل ‪ 1269‬ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(رﻓﺘﻢ در ﻗﺮﻳﻪ درود )ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر( ﻋﺮﺑﻲ از ﻋﺮب‬
‫ﻫﺎي ﺷﺮوﻗﻴﻪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺑﺎدﻳﻪ ﻧﺸﻴﻨﺎن ﻃﺮف ﺷﺮﻗﻲ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف اﻧﺪ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم و او را ﻣﻬﻤﺎن ﻧﻤﻮدم از او ﭘﺮﺳﻴﺪم‪:‬‬
‫وﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ اﻣﺮوز ﭘﺎﻧﺰده روز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ از ﻣﺎل ﻣﻮﻻﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ‬
‫ﺧﻮرم ﻧﻜﻴﺮﻳﻦ ﭼﻪ ﺣﻖ دارﻧﺪ در ﻗﺒﺮ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻮن ﻣﻦ از ﻃﻌﺎم آن ﺣﻀﺮت روﺋﻴﺪه ﺷﺪه‪.‬‬
‫آﻳﺎ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻣﻲ آﻳﺪ و او را از دﺳﺖ ﻣﻨﻜﺮ و ﻧﻜﻴﺮ ﻧﺠﺎت ﻣﻲ دﻫﺪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬آري واﻟﻠّﻪ ! ﺟﺪ ﻣﻦ ﺿﺎﻣﻦ اﺳﺖ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆال ﻛﻮﭼﻜﻲ دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﭙﺮس‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬زﻳﺎرت ﻣﻦ از ﺣﻀﺮت رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ان ﺷﺎءاﻟﻠّﻪ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬زﻳﺎرت ﺣﺎج اﺣﻤﺪ ﺑﺰازﺑﺎﺷﻲ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻪ؟ )او ﺑﺎ ﻣﻦ در راه ﻣﺸﻬﺪ رﻓﻴﻖ و ﺷﺮﻳﻚ در ﻣﺨﺎرج ﺑﻮد(‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬زﻳﺎرت ﻋﺒﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺴﻢ اﻟﻠّﻪ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻓﻼن ﻛﺲ اﻫﻞ ﺑﻐﺪاد ﻛﻪ ﻫﻤﺴﻔﺮ ﻣﺎ ﺑﻮد زﻳﺎرﺗﺶ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬

‫ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪاد‬

‫‪559‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﺴﻢ اﻟﻠّﻪ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ؟ ﻳﺎ ﻧﻪ! زﻳﺎرﺗﺶ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪادﻧﺪ‪) .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﭘﻮل دارﻫﺎي ﺑﻐﺪاد ﺑﻮد و داﺋﻤﺎً در راه ﺑﻪ ﻟﻬﻮ و ﻟﻌﺐ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد‬
‫و ﻣﺎدرش را ﻫﻢ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد(‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺎده ﭘﻬﻦ ﺑﻮد و دوﻃﺮﻓﺶ ﺑﺎﻏﺎت ﺑﻮد و ﺷﻬﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺟﺎده ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺘﺎم ﺳﺎدات ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪ زور از آﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎده اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده‬
‫ﺑﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻫﻞ ﺗﻘﻮي ﻛﻪ از آن اﻃﻼع داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از آن راه ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻲ ﻛﺮدﻧﺪوﻟﻲ دﻳﺪم آن آﻗﺎ از روي آن ﻗﺴﻤﺖ از‬
‫زﻣﻴﻦ ﻋﺒﻮر ﻣﻲ ﻛﻨﺪ!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ! اﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺘﺎم ﺳﺎدات اﺳﺖ ﺗﺼﺮف در آن ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻳﻦ ﻣﻜﺎن ﻣﺎل ﺟﺪ ﻣﺎ‪ ،‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ذرﻳﻪ او و اوﻻد ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻮاﻟﻴﺎ ﻣﺎ ﺗﺼﺮف در آن ﺣﻼل‬
‫اﺳﺖ ‪.‬‬

‫در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻏﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﺎج ﻣﻴﺮزا ﻫﺎدي اﺳﺖ او از ﻣﺘﻤﻮﻟﻴﻦ ﻣﻌﺮوف اﻳﺮان ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﻐﺪاد‬
‫ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﻣﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﺑﺎغ ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻴﺮزا ﻫﺎدي ﻣﺎل ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ راﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻪ ﻛﺎر داري ﺑﻪ اﻳﻦ!« و از ﺟﻮاب اﻋﺮاض ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫در اﻳﻦ وﻗﺖ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺟﻮي آﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺷﻂ دﺟﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﺰارع ﻛﺸﻴﺪه اﻧﺪ و از ﻣﻴﺎن ﺟﺎده ﻣﻲ ﮔﺬرد و ﺑﻌﺪ از آن دو‬
‫راﻫﻲ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ دو راه ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲ رود‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو راه اﺳﻤﺶ راه ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ و راه دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﺳﻢ راه‬
‫ﺳﺎدات ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬آن ﺟﻨﺎب ﻣﻴﻞ ﻛﺮد ﺑﻪ راه ﺳﺎدات‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻴﺎ از اﻳﻦ راه‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ راه ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﺑﺮوﻳﻢ‪.‬‬

‫‪560‬‬
 ‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻧﻪ!‪ :‬از ﻫﻤﻴﻦ راه ﺧﻮد ﻣﻲ روﻳﻢ‬

‫ﭘﺲ آﻣﺪﻳﻢ و ﭼﻨﺪ ﻗﺪﻳﻢ ﻧﺮﻓﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﻮد را در ﺻﺤﻦ ﻣﻘﺪس ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻛﻨﺎر ﻛﻔﺶ داري دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﻮﭼﻪ و ﺑﺎزاري‬
‫را ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ داﺧﻞ اﻳﻮان ﺷﺪﻳﻢ از ﻃﺮف »ﺑﺎب اﻟﻤﺮاد« ﻛﻪ ﺳﻤﺖ ﺷﺮﻗﻲ ﺣﺮم و ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎي ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪ .‬اﻗﺎ ﺑﺮ‬
‫درِ رواق ﻣﻄﻬﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻄﻞ ﻧﺸﺪ و اذن دﺧﻮل ﻧﺨﻮاﻧﺪ و ﺑﺮ درِ ﺣﺮم اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﻛﻦ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬أدﺧﻞ ﻳﺎاﻟﻠّﻪ اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ رﺳﻮل اﻟﻠّﻪ اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ‪ «...‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮ ﻳﻚ ﻳﻚ از اﺋﻤﻪ ﺳﻼم‬
‫ﻛﺮد ﺗﺎ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬

‫اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪاﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي‬

‫ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻣﺎم زﻣﺎﻧﺖ را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﻢ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺑﻪ او ﺳﻼم ﻛﻦ ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﺳﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ ﺣﺠﺔ اﻟﻠّﻪ ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻳﺎﺑﻴﻦ اﻟﺤﺴﻦ ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﻋﻠﻴﻚ اﻟﺴﻼم و رﺣﻤﺔ اﻟﻠّﻪ و ﺑﺮﻛﺎﺗﻪ ‪.‬‬

‫ﭘﺲ داﺧﻞ ﺣﺮم ﺷﺪﻳﻢ و ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺢ ﻣﻘﺪس ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺿﺮﻳﺢ را ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﺑﺨﻮان‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮ زﻳﺎرت ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟‬

‫‪561‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻛﺪام زﻳﺎرت را ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﻲ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﺮ زﻳﺎرﺗﻲ ﻛﻪ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﻟﻠّﻪ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ«‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺸﻐﻮل زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﻟﻠّﻪ ﺷﺪ و آن زﻳﺎرت را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬

‫اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻤﺎ ﻳﺎ اﻣﻴﻨﻲ اﻟﻠّﻪ ﻓﻲ ارﺿﻪ و ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻋﻠﻲ ﻋﺒﺎده اﺷﻬﺪ اﻧﻜﻤﺎ ﺟﺎﻫﺪﺗﻤﺎ ﻓﻲ اﻟﻠّﻪ ﺣﻖ ﺟﻬﺎده‪ ،‬و ﻋﻤﻠﺘﻤﺎ ﺑﻜﺘﺎﺑﻪ و‬
‫اﺗﺒﻌﺘﻤﺎ ﺳﻨﻦ ﻧﺒﻴﻪ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺣﺘﻲ دﻋﺎ ﻛﻤﺎ اﻟﻠّﻪ اﻟﻲ ﺟﻮاره ﻓﻘﺒﻀﻜﻤﺎ اﻟﻴﻪ ﺑﺎﺧﺘﻴﺎره واﻟﺰم اﻋﺪاﺋﻜﻤﺎ اﻟﺤﺠﺔ ﻣﻊ ﻣﺎ ﻟﻜﻤﺎ ﻣﻦ‬
‫اﻟﺤﺠﺞ اﻟﺒﺎﻟﻐﺔ ﻋﻠﻲ ﺟﻤﻴﻊ ﺧﻠﻘﻪ‪ «...‬ﺗﺎ آﺧﺮ زﻳﺎرت‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻤﻊ ﻫﺎي ﺣﺮم را روﺷﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﻳﺪم ﺣﺮم روﺷﻨﻲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ دارد‪ ،‬ﻧﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب در‬
‫ﺣﺮم ﻣﻲ درﺧﺸﻨﺪ و ﺷﻤﻊ ﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﭼﺮاﻏﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در آﻓﺘﺎب روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ و آن ﭼﻨﺎن ﻣﺮا ﻏﻔﻠﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫وﺟﻪ ﻣﻠﺘﻔﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ از آﻳﺎت و ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻧﻤﻲ ﺷﺪم‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ زﻳﺎرﺗﻤﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬از ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﺮﻗﻲ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬آﻗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﻣﺎﻳﻠﻲ ﺟﺪم ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(را ﻫﻢ زﻳﺎرت ﻛﻨﻲ؟»‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ زﻳﺎرت ﻣﻲ ﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ﺑﺮاﻳﻢ زﻳﺎرت وارث را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ وﻗﺖ ﻣﺆذن ﻫﺎ از اذان ﻣﻐﺮب ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ‬
‫ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮ و ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮان‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪي ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﻣﻘﺪس اﺳﺖ رﻓﺘﻴﻢ آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ اﻗﺎﻣﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد اﻳﺸﺎن ﻓﺮادي در‬
‫ﻃﺮف راﺳﺖ ﻣﺤﺎذي اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﺷﺪ و ﻣﻦ در ﺻﻒ اول اﻳﺴﺘﺎدم و ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻤﺎزم ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪،‬‬
‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم دﻳﺪم او ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ از ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم و درﻣﻴﺎن ﺣﺮم ﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬او را ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻢ او را ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﻨﻢ و ﭼﻨﺪ ﻗ‪‬ﺮاﻧﻲ ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻢ و ﺷﺐ او را ﻣﻬﻤﺎن ﻛﻨﻢ و از او ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻮد؟ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺠﺰات و ﻛﺮاﻣﺎت! ﻛﻪ در ﻣﺤﻀﺮ او‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻣﺮ او را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدم! از ﻣﻴﺎن راه ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ! و ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﺮﻧﻤﻲ ﮔﺸﺘﻢ! و اﺳﻢ ﻣﺮا ﻣﻲ‬

‫‪562‬‬
‫داﻧﺴﺖ! ﺑﺎ آﻧﻜﻪ او را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم! و ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻬﺎدت او و اﻃﻼع از ﺧﻄﻮرات دل ﻣﻦ! و دﻳﺪن درﺧﺘﻬﺎ! و آب ﺟﺎري در‬
‫ﻏﻴﺮ ﻓﺼﻞ! و ﺟﻮاب ﺳﻼم ﻣﻦ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(ﺳﻼم ﻋﺮض ﻛﺮدم! و ﻏﻴﺮه!!‪...‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﻛﻔﺶ داري آﻣﺪم و ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬آﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺸﺮف ﺷﺪ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ ،‬ﺿﻤﻨﺎً ﻛﻔﺶ داري ﭘﺮﺳﻴﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ رﻓﻴﻖ ﺗﻮ ﺑﻮد؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ او را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻢ رﻓﺘﻢ و ﺷﺐ را ﺻﺒﺢ ﻛﺮدم و ﺻﺒﺢ زود ﺧﺪﻣﺖ آﻗﺎي ﺷﻴﺦ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ رﻓﺘﻢ و ﺟﺮﻳﺎن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮدم او دﺳﺖ ﺑﻪ دﻫﺎن ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ را‬
‫ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﻇﻬﺎر ﻧﻜﻨﻢ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺧﺪا ﺗﻮ را ﻣﻮﻓﻖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي)ره( ﻣﻲ ﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬

‫ﻣﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔ اﻟﻠّﻪ )ﻋﺞ اﻟﻠّﻪ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ آﻧﻜﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻣﺎه از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ روز در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴﻠﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬ﻧﺰد ﻣﻦ آﻣﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﭼﻪ دﻳﺪه اي؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬او ﺑﺎز اﻋﺎده ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎز ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪه ام و ﺑﻪ ﺷﺪت آن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮدم؟ ﻧﺎﮔﻬﺎن او از‬
‫ﻧﻈﺮم ﻏﺎﺋﺐ ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ او را ﻧﺪﻳﺪم‬

‫ﻣﻼﻗﺎت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﺑﺎ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم‬

‫روزﻫﺎي زﻳﺎدي ﺑﺎ ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﮔﺬراﻧﺪﻳﻢ ‪ ،‬روزﻫﺎي ﺧﻮب و ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﺑﻮد ‪ ،‬اﻣﺎ ﻳﻚ روز ﻳﻚ اﺗﻔﺎق ﻋﺠﻴﺒﻲ رخ‬
‫داد !‬

‫ﺻﺒﺢ آن روز ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ ﺑﻮد! اﺻﻼ ﺣﺎل ﻋﺠﻴﺒﻲ داﺷﺖ ‪ ،‬ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدﻧﺪ ﻧﻜﻨﺪ اﺗﻔﺎق ﺑﺪي‬
‫اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻌﻀﻲ ﻫﺎ ﻫﻢ ﺑﺮﻋﻜﺲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﺧﺒﺮ ﺧﻮﺷﻲ ﺑﻪ آﻗﺎ داده اﻧﺪ! ﻧﻤﻲ ﺷﺪ اﺣﺘﻤﺎل درﺳﺘﻲ داد ‪.‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺻﺒﺮﻣﺎن ﺑﻪ ﺳﺮ آﻣﺪ ﺳﺮاغ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺪرﺳﻪ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ راﺑﻄﻪ ي ﻧﺰدﻳﻜﻲ داﺷﺖ رﻓﺘﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﺣﺎج آﻗﺎ! ﺧﻴﻠﻲ ﻧﮕﺮان ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪ ،‬اﮔﺮ اﺗﻔﺎق ﺑﺪي اﻓﺘﺎده ﻛﻪ اﻳﻨﻘﺪر روﺣﻴﻪ اﻳﺸﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺮده ﺑﻤﺎ‬
‫ﻫﻢ ﺧﺒﺮ دﻫﻴﺪ!‬

‫‪563‬‬
‫ﻫﻨﻮز ﺻﺤﺒﺘﻬﺎي ﻣﺎ ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ اﺷﻚ در ﭼﺸﻤﺎن ﺣﺎج آﻗﺎ ش ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺪرﺳﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪ وﻗﺘﻲ ﺣﺎل ﺣﺎج آﻗﺎ ش را‬
‫دﻳﺪﻳﻢ اﺿﻄﺮاب ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ داﻧﺴﺘﻢ ﭼﻜﺎر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ ﺳﻜﻮت ﺑﻌﺪ ﻟﺒﺨﻨﺪي زد و ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ دﻳﺸﺐ ﺧﻮاﺑﻲ دﻳﺪه اﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺻﺪﻳﻘﻴﻦ )زﻳﺪ ﻋﺰه( ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻛﺮده اﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﻌﺒﻴﺮش اﻳﻦ اﺳﺖ ﭼﻨﺪ‬
‫روز دﻳﮕﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ اﻳﺸﺎن را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺳﺪ ‪ ،‬از دﺑﻲ ﺗﻠﻔﻦ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ و آﻗﺎ را دﻋﻮت ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﻤﺮاه‬
‫آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺣﺞ ﺑﺮود و ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ در ﻋﺮﻓﺎت ﺧﺪﻣﺖ آﻗﺎ و ﺳﻴﺪﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي )ﻋﺞ( ﻣﻲ‬
‫رﺳﺪ!‬

‫اﺷﻚ در ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺎ ﺟﻤﻊ ﺷﺪه ﺑﻮد ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ ﺟﻠﻮ ﮔﺮﻳﻪ ي ﺧﻮد را ﺑﮕﻴﺮم ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻴﭻ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﻮد‬
‫روزﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺪي ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ و ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻳﻚ ﺗﻠﻔﻦ ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺑﻮدﻳﻢ و ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﻛﻪ ﺧﺒﺮ ﻧﺪاﺷﺖ ﻣﺎ ﻫﻢ‬
‫ﺧﺒﺮدار ﺷﺪه اﻳﻢ از ﻣﺎ ﻣﻨﺘﻈﺮﺗﺮ!‬

‫ﻳﻮﺳﻒ ﮔﻢ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﺎز آﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻨﻌﺎن ﻏﻢ ﻣﺨﻮر‬

‫ﻛﻠﺒﻪ اﺣﺰان ﺷﻮد روزي ﮔﻠﺴﺘﺎن ﻏﻢ ﻣﺨﻮر‬

‫ﺑﻼﺧﺮه آن روز ﻓﺮا رﺳﻴﺪ و ﺷﺨﺼﻲ از دﺑﻲ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻮم آﻳﺔ اﷲ ﻣﻴﺮزا اﺣﻤﺪ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و اﻳﺸﺎن را ﺑﻪ ﻣﻜﻪ‬
‫دﻋﻮت ﻛﺮد‪ .‬ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ او را ﻧﻤﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ! ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻣﺎ ﻣﺎﻧﺪﻳﻢ او ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻣﺎ ﮔﺮﻳﻪ‬
‫ﻣﻲ ﻛﺮدﻳﻢ او ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻣﺎ ﺣﺴﺮت ﻣﻲ ﺧﻮردﻳﻢ او ﻣﻲ رﻓﺖ و ﻣﺎ را ﭘﺸﺖ درﻫﺎي ﺑﺴﺘﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﮔﺎﻫﻲ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪:‬‬

‫ﻳﻜﻲ وﺻﻞ و ﻳﻜﻲ ﻫﺠﺮان ﭘﺴﻨﺪد‬ ‫ﻳﻜﻲ درد و ﻳﻜﻲ درﻣﺎن ﭘﺴﻨﺪد‬

‫ﭘﺴﻨﺪم آﻧﭽﻪ را ﺟﺎﻧﺎن ﭘﺴﻨﺪد‬ ‫ﻣﻦ از درد و درﻣﺎن و وﺻﻞ و ﻫﺠﺮان‬

‫زﻣﺎن آرام آرام ﻣﻲ ﮔﺬﺷﺖ …‬

‫ﻣﻦ و ﻟﺤﻈﻪ ﺷﻤﺎري ﻫﺎي ﻣﻦ!‬

‫در ﺣﺎل اﻧﺘﻈﺎر ﺑﺎزﮔﺸﺖ او ﺑﻮدﻳﻢ ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻈﺮ ﺧﺒﺮي از ﮔﻴﺴﻮان ﻳﺎر و ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه وﺻﺎل ﻫﻢ ﻧﻔﺲ ﻳﺎر!‬

‫‪564‬‬
 ‫و آن روز ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ او ﺷﺎد ﺑﻮد ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻴﺰي از ﺷﺎدﻳﺶ ﻧﻤﻲ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺟﺮات ﻧﻤﻲ ﻛﺮد از او ﺳﺌﻮال ﻛﻨﺪ‬
‫وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﻛﻪ اﺳﻢ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( در ﺑﺤﺚ ﻫﺎي ﺑﻌﺪ از ﺳﻔﺮ ﻣﻜﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲ آﻣﺪ ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ )ره(‬
‫اﻣﺎﻧﺶ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲ ﺷﺪ و زار زار اﺷﻚ ﻓﺮاق ﻣﻲ رﻳﺨﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬

‫ﺗﻮ اﺑﺮو ﻣﻦ اﺷﺎرﺗﻬﺎي اﺑﺮو‬ ‫ﺗﻮ ﻣﻮ ﻣﻲ ﺑﻴﻨﻲ و ﻣﻦ ﭘﻴﭽﺶ ﻣﻮ‬

‫ﻣﻦ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺎﺳﻪ ﺻﺒﺮم ﻟﺒﺮﻳﺰ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺳﺮاغ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎء ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ راﺑﻄﻪ ي ﻧﺰدﻳﻚ و ﺻﻤﻴﻤﻲ ﺑﺎ آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ‬
‫داﺷﺖ رﻓﺘﻢ و ﺑﺎ اﺳﺮار زﻳﺎد ‪ ،‬ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻼﻗﺎت ﺣﻀﺮت آﻳﺔ اﷲ ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﺑﺎ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺞ( را ﺑﺮاﻳﻢ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻘﻞ‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ‪:‬‬

‫ﺣﺎج آﻗﺎي ﺳﻴﺒﻮﻳﻪ ﺑﺎ اﺷﻚ ﻧﻘﻞ ﻛﺮدﻧﺪ در ﻋﺮﻓﺎت ﺧﺪﻣﺖ آﻗﺎ و ﺳﻴﺪﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﺣﺠﺖ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي )ﻋﺞ(‬
‫رﺳﻴﺪم و ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ در ﻣﺤﻀﺮ آﻗﺎ ﺑﻮدم و دﺳﺖ آﻗﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم را ﻣﻲ ﺑﻮﺳﻨﺪ و آﻗﺎ ﻫﻢ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ اﻳﺸﺎن را‬
‫ﻣﻲ ﺑﻮﺳﻨﺪ و ﺣﺮﻓﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ ﻫﻨﻮز ﺧﺒﺮ ﻧﺪارد ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲ زﻧﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺟﻤﺎل ﭼﻬﺮه ﺗﻮ ﺣﺠﺖ ﻣﻮﺟﻪ ﻣﺎﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﻏﻢ ﻣﺪﻋﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻊ ﻋﺸﻖ ﻛﻨﻨﺪ‬

‫ﻣﻼ ﻗﺎت ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎ وي‬

‫ﺑﺮاي ﺗﺄﻣﻞ و دﻗﺖ ﺑﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻮع ﺗﺮﺑﻴﺖ واﻗﻌﻲ را ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﺧﻄﻴﺐ داﻧﺸﻤﻨﺪ و ﻋﺎﻟﻢ ﭘﺮﻫﻴﺰﮔﺎر‪ ،‬ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲاﻛﺒﺮ‬
‫ﻧﻬﺎوﻧﺪي اﻋﻠﻲاﷲﻣﻘﺎﻣﻪ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن از ﻋﺎﻟﻢ رﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺠﺖاﻻﺳﻼم آﻗﺎ ﺳﻴﺪﻋﻠﻲاﻛﺒﺮ ﻣﻮﺳﻮيﺧﻮﺋﻲ رﺿﻲاﻟﻠّﻪﻋﻨﻪ‬
‫ﻧﻘﻞ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻗﺪري در اد‪‬ﻋﺎﻫﺎي ﺧﻮد ﺑﻴﺶﺗﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ روﺷﻦ ﺷﻮد ﺗﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺣﺪ‪ ‬راﺳﺘﮕﻮ و آﻣﺎدة ﻓﺪاﻛﺎري ﻫﺴﺘﻴﻢ‪:‬‬

‫زﻣﺎﻧﻲ از ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺑﻪ ﺣ‪‬ﻠ‪ّ‬ﻪ ﺳﻔﺮ ﻛﺮدم‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﻮر از ﻣﻴﺎن ﺑﺎزار آن ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ ﺑﻪ ﻗﺒ‪‬ﺔ ﻣﺴﺠﺪ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪي اﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ در آن زﻳﺎرت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ از ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن و ﺧﻠﻴﻔﺔ اﻟﺮﺣﻤﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺑﻮد و ﺑﺎﻻي آن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﻫﺬا ﻣﻘﺎم ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن‪ .‬ﻣﺮدم آن ﺳﺎﻣﺎن از دور و ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ زﻳﺎرت آن ﻣﻜﺎنِ ﺟﻨﺖﻧﺸﺎن ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ‬

‫‪565‬‬
‫و ﺑﺎ دﻋﺎ و ﺗﻀﺮّع و زاري ﺑﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻗﺪس ﺑﺎريﺗﻌﺎﻟﻲ ﺗﻮﺳ‪‬ﻞ و ﺗﻘﺮّب ﻣﻲﺟﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ از اﻫﺎﻟﻲ ﺣﻠّﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﻣﮕﺬاري آن‬
‫ﻣﻜﺎن را ﺑﻪ ﻣﻘﺎم ﺻﺎﺣﺐاﻟﺰﻣﺎن ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﻪ اﺗﻔﺎق آرا ﮔﻔﺘﻨﺪ‪:‬‬

‫اﻳﻦ ﻣﻜﺎن‪ ،‬ﺧﺎﻧﺔ ﻣﺮدي ﻋﺎﻟﻢ‪ ،‬زاﻫﺪ‪ ،‬ﻋﺎﺑﺪ و ﺑﺎ ﺗﻘﻮا ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ در اﻧﺘﻈﺎر ﻇﻬﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي‬
‫ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮده اﺳﺖ‪ .‬او ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻋﺘﺎب و ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻛﺮد و ﻣﻲﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﻏﻴﺒﺖ‬
‫از اﻧﻈﺎر در اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻴﺴﺖ؟ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺨﻠﺼﻴﻦ ﺷﻤﺎ در ﺷﻬﺮﻫﺎ و اﻗﻄﺎر ﻋﺎﻟﻢ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺮگ درﺧﺘﺎن و‬
‫ﻗﻄﺮهﻫﺎي ﺑﺎران ﻓﺮاوان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻬﺮ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﺷﻴﻔﺘﮕﺎن و دوﺳﺘﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 1000‬ﻧﻔﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻇﻬﻮر‬
‫ﻧﻤﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻴﺪ ﺗﺎ دﻧﻴﺎ را ﭘﺮ از ﻗﺴﻂ و ﻋﺪل ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ؟ ﺗﺎ آن ﻛﻪ روزي ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺣﺎل ﺳﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﻬﺎد و ﻫﻤﻴﻦ‬
‫ﺳﺨﻨﺎن را آﻏﺎز ﻛﺮد ﻛﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن دﻳﺪ ﺷﺨﺼﻲ در ﻫﻴﺄت ﻋﺮﺑﻲ ﺑ‪‬ﺪ‪‬وي ﻧﺰد او ﺣﺎﺿﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ‪ ،‬ﺑﻪ‬
‫ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﺘﺎب و ﺧﻄﺎب ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻲ؟ ﻋﺮض ﻛﺮد‪ :‬ﺧﻄﺎﺑﻢ ﺑﻪ ﺣﺠ‪‬ﺖ وﻗﺖ و اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ وﺟﻮد‬
‫اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﺨﻠﺺ و ارادﺗﻤﻨﺪي ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻋﺼﺮ دارد ﭼﺮا ﻇﻬﻮر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﻴﺶ از ‪ 1000‬ﻧﻔﺮ از ﻣﺤﺒﺎن‬
‫و ﻳﺎران ﺣﻀﺮت در ﺣﻠّﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي ﺷﻴﺦ‪ ،‬ﺻﺎﺣﺐاﻟﺰﻣﺎن ﻣﻦ ﻫﺴﺘﻢ ‪.‬ﺑﺎ ﻣﻦ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻋﺘﺎب و ﺧﻄﺎب ﻧﻜﻦ! ﻣﻄﻠﺐ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬
‫ﺗﻮ ﻓﻜﺮ ﻛﺮدهاي! اﮔﺮ ‪ 313‬ﻧﻔﺮ اﺻﺤﺎب ﻣﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬در ﺷﻬﺮ ﺣﻠﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 1000‬ﻧﻔﺮ‬
‫ﻣﺨﻠﺺ واﻗﻌﻲ دارم‪ ،‬ﺟﺰ ﺗﻮ و ﻓﻼن ﺷﺨﺺ ﻗﺼﺎب‪ ،‬ﻛﺴﻲ دوﺳﺖ ﺑﺎ اﺧﻼص ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺎل اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﺻﻮرت‬
‫واﻗﻊ ﺑﺮاﻳﺖ ﻣﻜﺸﻮف و روﺷﻦ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮو ﻣﺨﻠﺼﻴﻦ ﻣﺮا ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﺖ دﻋﻮت ﻛﻦ و در ﺻﺤﻦ‬
‫ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﻣﺠﻠﺴﻲ آﻣﺎده ﺳﺎز‪ .‬ﻓﻼن ﻗﺼﺎب را ﻫﻢ دﻋﻮت ﻛﻦ و دو ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ روي ﺑﺎم ﺧﺎﻧﻪات ﺑﺒﻨﺪ‪ .‬آنﮔﺎه ﻣﻨﺘﻈﺮ ورود ﻣﻦ‬
‫ﺑﺎش ﺗﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮم و واﻗﻊ اﻣﺮ را ﺑﻪ ﺗﻮ ﺑﻔﻬﻤﺎﻧﻢ و آﮔﺎﻫﺖ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻮدهاي‪ .‬ﭼﻮن ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎت ﺣﻀﺮت ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬
‫رﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺎم از ﻧﻈﺮ ﺷﻴﺦ ﻏﺎﻳﺐ ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎوي‪ ،‬ﻣﺴﺮور از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻓﺮاوان ﺑﻪ ﺣﻠّﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﻧﺰد ﻗﺼ‪‬ﺎب رﻓﺖ و ﻗﻀﻴﻪ را ﺑﺎ او در ﻣﻴﺎن‬
‫ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬آن دو ﺑﺎ ﻛﻤﻚ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ‪ 40‬ﻧﻔﺮ را از ﺑﻴﻦ ‪ 1000‬ﻧﻔﺮي ﻛﻪ اﻳﺸﺎن از اﺑﺮار و ﻣﻨﺘﻈﺮان ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺣﺠﺖ ﻏﺎﻳﺐ‬
‫ﺳﻼماﷲﻋﻠﻴﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﺮدﻧﺪ و دﻋﻮت ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻟﻘﺎي اﻣﺎم ﻋﺼﺮ‬
‫ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻣﺸﺮف ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪566‬‬
 ‫ﺷﺐ ﺟﻤﻌﺔ ﻣﻮﻋﻮد ﻓﺮا رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﻗﺼﺎب ﺑﺎ آن ‪ 40‬ﻧﻔﺮ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺑﻪ ﺧﺎﻧﺔ ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎوي آﻣﺪﻧﺪ و در ﺻﺤﻦ ﺣﻴﺎط‬
‫ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺑﺎ وﺿﻮ‪ ،‬رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ‪ ،‬در ﺣﺎل ذﻛﺮ و ﺻﻠﻮات و دﻋﺎ در اﻧﺘﻈﺎر ﻗﺪوم ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻟﺤﻈﻪﺷﻤﺎري‬
‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﻧﻴﺰ ﻃﺒﻖ ﻓﺮﻣﺎن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﻗﺒﻼً دو ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ را روي ﭘﺸﺖﺑﺎم ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺧﻮد در ﺻﺤﻦ ﺣﻴﺎت‪ ،‬در‬
‫ﺣﻀﻮر ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺎن‪ ،‬ﺗﺸﺮﻳﻒﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ﻣﻮﻻ را اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﭘﺎﺳﻲ از ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺎه ﻫﻤﮕﻲ دﻳﺪﻧﺪ ﻧﻮر ﺑﺎ‬
‫ﻋﻈﻤﺖ و درﺧﺸﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﻣﺎه درﺧﺸﻨﺪهﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬در آﺳﻤﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ و ﺗﻤﺎم آﻓﺎق را روﺷﻦ‬
‫ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ آن ﻧﻮر ﺑﻪ ﻃﺮف ﺧﺎﻧﺔ ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ آﻣﺪ ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺸﺖ ﺑﺎم ﻣﻨﺰل ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ و ﻓﺮود آﻣﺪ‪ .‬دﻗﺎﻳﻘﻲ ﺑﻴﺶ‬
‫ﻧﮕﺬﺷﺖ ﻛﻪ ﺻﺪاﻳﻲ از ﭘﺸﺖﺑﺎم‪ ،‬آن ﻣﺮد ﻗﺼﺎب را ﻓﺮا ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮد ﻗﺼﺎب اﻣﺘﺜﺎل اﻣﺮ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و روي ﺑﺎم رﻓﺖ‬
‫و ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺷﺮﻓﻴﺎب ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ اﻣﺎم ﺑﻪ او ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ را ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺎودان ذﺑﺢ ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺧﻮﻧﺶ از‬
‫ﻧﺎودان ﺳﺮازﻳﺮ ﮔﺮدد و در ﺻﺤﻦ ﺧﺎﻧﻪ ﺟﺎري ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺮد ﻗﺼﺎب ﻓﺮﻣﺎن اﻣﺎم را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺧﻮنﻫﺎ در ﺣﻴﺎط‬
‫ﺟﺎري ﺷﺪ‪ ،‬آن ‪ 40‬ﻧﻔﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﻀﺮت ﻣﻬﺪي ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﻣﺮد ﻗﺼﺎب را ﮔﺮدن زده و اﻳﻦ ﺧﻮن اوﺳﺖ ﻛﻪ از‬
‫ﻧﺎودان ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬ﭘﺲ از اﻧﺪﻛﻲ ﺻﺪاﻳﻲ از ﭘﺸﺖﺑﺎم ﺑﻪ ﮔﻮش رﺳﻴﺪ و ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎوي را اﺣﻀﺎر ﻓﺮﻣﻮد‪ .‬ﺷﻴﺦ‬
‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺧﻮد را ﺑﻪ روي ﺑﺎم رﺳﺎﻧﺪ‪ ،‬دﻳﺪ ﻣﺮد ﻗﺼﺎب ﺳﺎﻟﻢ و ﺳﻼﻣﺖ روي ﺑﺎم در ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم اﻳﺴﺘﺎده‪ ،‬اﻣ‪‬ﺎ ﻳﻜﻲ از دو‬
‫ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ را ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪه و ﺧﻮن ﺑﺰﻏﺎﻟﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ در ﺻﺤﻦ ﺣﻴﺎط ﺟﺎري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬ﻗﺼﺎب ﺑﻪ اﻣﺮ ﺣﻀﺮت‬
‫ﺑﺰﻏﺎﻟﺔ دو‪‬م را ﻧﻴﺰ ﻧﺰدﻳﻚ ﻧﺎودان ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪ و ﺑﺎر دوم ﺧﻮن از ﻧﺎودان ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺣﻴﺎط ﺳﺮازﻳﺮ ﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ آن ‪ 40‬ﻧﻔﺮ دوﺑﺎره ﺧﻮن ﺗﺎزه را در ﺻﺤﻦ ﻣﻨﺰل ﺟﺎري دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎﻧﺸﺎن ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﺷﺪ و ﻫﻤﮕﻲ ﻗﻄﻊ ﭘﻴﺪا‬
‫ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺣﺠﺖ ﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه ﻣﺮد ﻗﺼﺎب و ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻼوي را ﺑﻪ ﻗﺘﻞ رﺳﺎﻧﺪه و زود اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖ ﻳﻚ‬
‫ﻳﻚ آﻧﻬﺎ ﻓﺮا رﺳﺪ و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم ﺑﻪ ﻗﻴﻤﺖ ﺟﺎﻧﺸﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﻮد‪ .‬از اﻳﻦ رو ﺑﻲدرﻧﮓ از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻨﺪ و‬
‫از ﻣﻨﺰل ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎوي ﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺣﻀﺮت رو ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﻛﺮده‪ ،‬ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اﻳﻨﻚ ﺑﻪ ﻣﻴﺎن ﺣﻴﺎط ﺑﺮو و ﺑﻪ آﻧﺎن‬
‫ﺑﮕﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ روي ﭘﺸﺖﺑﺎم ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ دﻳﺪار ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ از ﺑﺎم ﺑﻪ زﻳﺮ آﻣﺪ و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﻦ ﺣﻴﺎط رﺳﻴﺪ‪،‬‬
‫ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از آن ‪ 40‬ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه را ﻧﺪﻳﺪ و داﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻓﺮار ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻪ ﭘﺸﺖﺑﺎم ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﮔﺮﻳﺨﺘﻦ‬
‫آن ‪ 40‬ﻧﻔﺮ را ﺑﻪ ﻋﺮض ﻣﺒﺎرك آن ﺣﻀﺮت رﺳﺎﻧﻴﺪ‪.‬‬

‫ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬اي ﺷﻴﺦ‪ ،‬دﻳﮕﺮ آن ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻋﺘﺎب و ﺧﻄﺎب ﻧﻜﻦ! اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﺣﻠﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻲ ﺑﻴﺶ از ‪1000‬‬
‫ﻧﻔﺮ از ﻳﺎران و ﻣﺨﻠﺼﺎن ﻣﺎ ﻓﻘﻂ در اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ آن دوﺳﺘﺎن اﻧﺘﺨﺎبﺷﺪه‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﺟﺰ ﺗﻮ و اﻳﻦ‬
‫ﻣﺮد ﻗﺼﺎب ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ؟! اﻳﻨﻚ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻴﺎس ﻛﻦ! اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﻓﺮﻣﻮد و از ﻧﻈﺮ آن دو‬

‫‪567‬‬
 ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﮔﺸﺖ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻣﺎﺟﺮا ﺷﻴﺦ ﻋﻠﻲ ﺣﻠّﺎوي آن ﺑﻘﻌﻪ را ﻣﺮﻣﺖ ﻛﺮد و ﺑﻪ »ﻣﻘﺎم ﺻﺎﺣﺐاﻟﺰﻣﺎن« ﻣﻮﺳﻮم ﻧﻤﻮد‪ .‬از‬
‫آن زﻣﺎن ﺗﺎﻛﻨﻮن آن ﻣﻘﺎم ﺷﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻣﺤﻞ ﻃﻮاف ﻣﺮدم و زﻳﺎرﺗﮕﺎه ﻋﺎم و ﺧﺎص اﺳﺖ‪5.‬‬

‫ﺑﺮادر و ﺧﻮاﻫﺮم‪ ،‬اﻳﻨﻚ ﻗﺪري ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﻨﮕﺮ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻲ و ﻛﺠﺎﻳﻲ؟! ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ آﻣﺎده ﻧﺒﻮدن ﻣﺎ‪ ،‬و ادﻋﺎﻫﺎي‬
‫دروﻏﻴﻦ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان‪ ،‬راه دﻳﺪار و ﻇﻬﻮر را ﻧﺎﻫﻤﻮار ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن و ﺟﻮاﻧﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻟﻄﻒ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺘﻌﺎل از‬
‫ﮔﻨﺎﻫﺎن و آﻟﻮدﮔﻲﻫﺎ ﭘﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ از دﻳﮕﺮان ﺑﻪ اﺻﻼح ﻧﻔﺲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻨﺪ و ﺗﻼش ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ آن ﺳﻔﺮ ﻛﺮده‬
‫ﻫﺮﭼﻪ زودﺗﺮ ﺑﺎز آﻳﺪ و ﺟﻬﺎن را از ﻇﻠﻢ و ﺟﻮر ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ‪:‬‬

‫ﮔﻔﺘﺎ ﺑﺮو از ﻫﺮ دو ﺟﻬﺎن ﻗﻄﻊ ﻧﻈﺮ ﻛﻦ!‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﻧﻈﺮي ﺑﺮ رخ زﻳﺒﺎي ﺗﻮ ﺧﻮاﻫﻢ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ ره ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻮي ﺗﻮ ﻳﺎﺑﻢ ﮔﻔﺘﺎ ﻛﻪ ﺑﺮو ﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮد زﻳﺮ و زﺑﺮ ﻛﻦ!‬

‫داﺳﺘﺎن ﻣﻼﻗﺎت ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ ﺑﺎ اﻣﺎم زﻣﺎن )ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫واﻟﻲ ﺑﻪ وزﻳﺮ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ روﺷﻦ و ﺑﺮﻫﺎن ﻣﺤﻜﻤﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاﺑﻄﺎل ﻣﺬﻫﺐ راﻓﻀﻲ ﻫﺎ )ﺷﻴﻌﻴﺎن( ﻧﻈﺮ ﺗﻮدرﺑﺎره‬
‫ﻣﺮدم ﺑﺤﺮﻳﻦ ﭼﻴﺴﺖ وزﻳﺮ ﮔﻔﺖ اﻳﻦ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻨﻜﺮ دﻻﺋﻞ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ اﻣﺮ ﻛﻦ آﻧﻬﺎ را ﺣﺎﺿﺮ ﻛﻨﻨﺪ و اﻳﻦ‬
‫اﻧﺎر را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن ﺑﺪه اﮔﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪ ﻣﺬﻫﺐ ﻣﺎ درآﻣﺪﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺛﻮاب ﻓﺮاوان ﺑﺮده اﻳﺪ و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن‬
‫ﺑﺮ ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺧﻮد ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫آﻧﻬﺎ را در ﻗﺒﻮل ﻳﻜﻲ ازاﻳﻦ ﺳﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺨﻴﺮ ﮔﺮدان ﻳﺎ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ذﻟﺖ و ﺧﻮاري ﻣﺜﻞ ﻳﻬﻮد وﻧﺼﺎري ﺟﺰﻳﻪ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﻳﺎ‬
‫ﺟﻮاﺑﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ دﻟﻴﻞ روﺷﻨﻲ ﻛﻪ ﻧﻤﻴﺘﻮان آﻧﺮا ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ ﺑﻴﺎورﻧﺪ و ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدان آﻧﻬﺎ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ و اوﻻد اﻳﺸﺎن‬
‫اﺳﻴﺮ ﮔﺮدﻧﺪ و اﻣﻮاﻟﺸﺎن ﺑﻪ ﻏﻨﻴﻤﺖ ﮔﻴﺮﻳﻢ واﻟﻲ راي وزﻳﺮ را ﻣﻮرد ﺗﺤﺴﻴﻦ ﻗﺮار داد و ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻋﻠﻤﺎ و اﻓﺎﺿﻞ و ﻧﻴﻜﺎن و‬
‫ﻧﺠﺒﺎ و ﺑﺰرﮔﺎن ﺷﻴﻌﻪ ﺑﺤﺮﻳﻦ را اﺣﻀﺎر ﻧﻤﻮد واﻧﺎر را ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﺸﺎن داد وﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺟﻮاب ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﻨﺪه اي ﻧﻴﺎورﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻳﺪ و اﺳﻴﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و اﻣﻮاﻟﺘﺎن ﺿﺒﻂ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻳﺎ ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻔﺎر ﺟﺰﻳﻪ دﻫﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﭼﻮن اﻧﺎر را دﻳﺪﻧﺪ ﺳﺨﺖ ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺷﺪﻧﺪ و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ ﺟﻮاب ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اي ﺑﺪﻫﻨﺪ رﻧﮓ‬
‫ﺻﻮرﺗﺸﺎن ﭘﺮﻳﺪ و ﺑﻨﺪﻫﺎﺷﺎن ﺑﻠﺮزه اﻓﺘﺎد ﺳﭙﺲ ﺑﺰرﮔﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﻪ واﻟﻲ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﻪ روز ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻬﻠﺖ ﺑﺪه ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺟﻮاﺑﻲ‬

‫‪568‬‬
‫ﻛﻪ ﻣﻮرد ﭘﺴﻨﺪ واﻗﻊ ﺷﻮد ﺑﻴﺎورﻳﻢ و ﮔﺮﻧﻪ ﻫﺮ ﻃﻮر ﻣﻴﺨﻮاﻫﻲ ﺑﻴﻦ ﻣﺎﺣﻜﻢ ﻛﻦ واﻟﻲ ﻫﻢ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﻣﻬﻠﺖ دادرﺟﺎل ﺑﺤﺮﻳﻦ در‬
‫ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ ﻫﺮاﺳﺎن و ﻣﺮﻋﻮب و ﻣﺘﺤﻴﺮ ﺑﻮدﻧﺪ از ﻧﺰد واﻟﻲ ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ و ﻣﺠﻠﺲ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﺸﻮرت ﻛﺮدﻧﺪ آﻧﮕﺎه ﺑﻨﺎ‬
‫ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ از ﻣﻴﺎن ﺻﻠﺤﺎ و زﻫﺎد ﺑﺤﺮﻳﻦ ده ﻧﻔﺮ و ازﻣﻴﺎن آن ده ﻧﻔﺮ ﺳﻪ ﻧﻔﺮ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪ و ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮدﻧﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از‬
‫آن ﺳﻪ ﻧﻔﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺗﻮ اﻣﺸﺐ ﺑﺮو ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن و ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻣﺸﻐﻮل ﻋﺒﺎدت ﺑﺎش و ازﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﻳﺎري ﺑﺨﻮاه او ﻫﻢ‬
‫رﻓﺖ و ﺷﺐ را ﺑﻪ ﺻﺒﺢ آورد و ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪ و ﺑﺮﮔﺸﺖ و ﺟﺮﻳﺎن را اﻃﻼع داد ﺷﺐ دوم ﻧﻔﺮ دوﻣﻲ و ﺷﺐ ﺳﻮم ﻧﻔﺮ‬
‫ﺳﻮﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدي ﭘﺎﻛﺴﺮﺷﺖ و داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﻨﺎم ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺳﺮ و ﭘﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ رو ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻧﻬﺎد و ﻣﺸﻐﻮل دﻋﺎو ﮔﺮﻳﻪ و ﺗﻮﺳﻞ ﺑﺨﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﻴﻌﻴﺎن را ازاﻳﻦ ﺑﻠﻴﻪ رﻫﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﺪ و‬
‫ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﺐ را روﺷﻦ ﺳﺎزد و ﺑﺮاي ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻋﺞ ﮔﺮدﻳﺪ درآﺧﺮ ﺷﺐ ﻧﺎﮔﺎه دﻳﺪ‬
‫ﻣﺮدي اورا ﻣﺨﺎﻃﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻴﮕﻮﻳﺪ ﻣﺤﻤﺪﻳﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ ﭼﻪ ﺷﺪه ﺗﻮ را ﺑﺪﻳﻦ ﺣﺎل ﻣﻴﺒﻴﻨﻢ و ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن‬
‫آﻣﺪﻫﺎي ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺖ اي ﻣﺮد ﻣﺮا ﺑﺤﺎل ﺧﻮد واﮔﺬار ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻬﻤﻲ آﻣﺪﻫﺎم ﻛﻪ آﻧﺮا ﺟﺰ ﺑﺮاي اﻣﺎم‬
‫ﺧﻮد ﻧﻤﻴﮕﻮﻳﻢ و ﺷﻜﻮه آﻧﺮا ﻧﺰد ﻛﺴﻲ ﻣﻴﺒﺮم ﻛﻪ اﻳﻦ راز را ﺑﺮ ﻣﻦ آﺷﻜﺎر ﺳﺎزد ﮔﻔﺖ اي ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻦ ﺻﺎﺣﺐ‬
‫اﻻﻣﺮ ﻫﺴﺘﻢ ﻣﻘﺼﻮدت را ﺑﮕﻮ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺗﻮ ﺻﺎﺣﺐ اﻻﻣﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﻲ داﺳﺘﺎن ﻣﺮا ﻣﻴﺪاﻧﻲ ﻓﺮﻣﻮد آري ﺗﻮ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺸﻜﻞ اﻧﺎر و ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻛﻪ ﺑﺮروي آن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﺗﻬﺪﻳﺪي ﻛﻪ واﻟﻲ ﻛﺮده ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن آﻣﺪه اي ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺖ آري اي اﻗﺎي ﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﻣﻴﺪاﻧﻴﺪ ﻣﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺣﺎﻟﻲ دارﻳﻢ ﺑﻪ داد ﻣﺎ ﺑﺮس ﺣﻀﺮت ﻓﺮﻣﻮد اي ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ! وزﻳﺮ ﻣﻠﻌﻮن درﺧﺖ اﻧﺎري در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد دارد و ﻗﺎﻟﺒﻲ‬
‫از ﮔﻞ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻧﺎر در دوﻧﺼﻔﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺗﻮي ﻫﺮﻧﺼﻔﻲ از آن ﻗﺴﻤﺘﻲ ازآن ﻛﻠﻤﺎت را ﻧﻮﺷﺘﻪ و اﻧﮕﺎه ان ﻗﺎﻟﺐ را روي‬
‫اﻧﺎري ﻧﻬﺎده و دروﻗﺘﻴﻜﻪ اﻧﺎر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد ﺗﻮي آن ﮔﺬاﺷﺘﻪ و آﻧﺮا ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻣﺮور ﻛﻪ اﻧﺎر ﺑﺰرگ ﺷﺪه آن‬
‫ﻧﻮﺷﺘﻪ در ﭘﻮﺳﺖ اﻧﺎر ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺗﺎ ﺑﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻜﻞ دراﻣﺪه‪.‬‬

‫ﻓﺮدا ﻧﺰد واﻟﻲ ﻣﻴﺮوي و ﺑﻪ او ﻣﻴﮕﻮﻳﻲ ﺟﻮاب ﺗﻮرا آورده ام وﻟﻲ ﺣﺘﻤﺎﺑﺎﻳﺪ در ﺧﺎﻧﻪ وزﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ وزﻳﺮ‬
‫رﻓﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﻦ ﻛﻪ ﻏﺮﻓﻪ اي ﻣﻴﺒﻴﻨﻲ اﻧﮕﺎه ﺑﻪ واﻟﻲ ﺑﮕﻮ ﺟﻮاب در ﻫﻤﻴﻦ ﻏﺮﻓﻪ اﺳﺖ وزﻳﺮ ﻣﻴﺨﻮاﻫﺪ‬
‫از ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﺑﻪ ﻏﺮﻓﻪ ﺳﺮ ﺑﺎز زﻧﺪ وﻟﻲ ﺗﻮ اﺻﺮار ﻛﻦ و ﺳﻌﻲ ﻛﻦ از ان ﺑﺎﻻ ﺑﺮوي وﻗﺘﻲ دﻳﺪي وزﻳﺮ ﺑﺎﻻ رﻓﺖ ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﺎ‬
‫او ﺑﺎﻻ ﺑﺮو و او را ﺗﻨﻬﺎ ﻣﮕﺬار ﻣﺒﺎدا از ﺗﻮ ﺟﻠﻮ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ وارد ﻏﺮﻓﻪ ﺷﺪي در دﻳﻮار ان ﺳﻮراﺧﻲ ﻣﻴﺒﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻛﻴﺴﻪ‬

‫‪569‬‬
 ‫ﺳﻔﻴﺪي درآن اﺳﺖ ‪.‬‬

‫آﻧﺮا ﺑﺮدار ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻲ دﻳﺪ ﻗﺎﻟﺐ ﮔﻠﻲ اﻧﺎر ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ درآن ﻛﻴﺴﻪ اﺳﺖ ﺳﭙﺲ آﻧﺮا ﺟﻠﻮ واﻟﻲ ﻧﻬﺎد و اﻧﺎر‬
‫ﻣﻌﻬﻮد را دران ﺑﮕﺬار ﺗﺎ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻣﻄﻠﺐ روﺷﻦ ﺷﻮد و ﺑﻮاﻟﻲ ﺑﮕﻮ ﻣﺎ ﻣﻌﺠﺰه دﻳﮕﺮي ﻫﻢ دارﻳﻢ وآن اﻳﻨﻜﻪ داﺧﻞ اﻳﻦ اﻧﺎر‬
‫ﺟﺰ دود و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ اﮔﺮ ﻣﻴﺨﻮاﻫﻲ ﺻﺤﺖ آﻧﺮا ﺑﺪاﻧﻲ ﺑﻮزﻳﺮ ﺑﮕﻮ آﻧﺮا ﺑﺸﻜﻨﺪ وﻗﺘﻲ وزﻳﺮ آﻧﺮا ﺷﻜﺴﺖ دود‬
‫و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺑﺼﻮرت و رﻳﺶ او ﻣﻴﺮﻳﺰد ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺷﺎدي ﻛﻨﺎن دﺳﺖ ﺣﻀﺮت را ﺑﻮﺳﻴﺪ و ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮد ‪.‬‬

‫ﺻﺒﺢ ﻛﻪ ﻧﺰد واﻟﻲ رﻓﺘﻨﺪ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ اﻣﺎم دﺳﺘﻮر داده ﺑﻮد ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ واﻟﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ‬
‫ﺧﺒﺮ را ﺑﻪ ﺗﻮ داده اﺳﺖ ﮔﻔﺖ اﻣﺎم زﻣﺎن و ﺣﺠﺖ ﭘﺮوردﮔﺎر ﭘﺮﺳﻴﺪ اﻣﺎم ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﻳﻚ ﻳﻚ اﺋﻤﻪ را‬
‫ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد ‪.‬‬

‫ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن ﺻﻠﻮاﺗﺎﻟﻠﻠﻪ رﺳﻴﺪ واﻟﻲ ﮔﻔﺖ دﺳﺘﺖ را دراز ﻛﻦ ﺗﺎ ﻣﻦ ﮔﻮاﻫﻲ دﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻣﮕﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﮕﺎﻧﻪ و‬
‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻨﺪه وﭘﻴﺎﻣﺒﺮ اوﺳﺖ و ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﻼ ﻓﺼﻞ ﺑﻌﺪازاو اﻣﻴﺮ ﻣﻮﻣﻨﻴﻦ ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم(و اﻗﺮار ﺑﻪ ﺗﻤﺎم اﺋﻤﻪ ﻛﺮد و‬
‫اﻳﻤﺎﻧﺶ ﻧﻴﻜﻮ ﮔﺸﺖ ﺳﭙﺲ دﺳﺘﻮر ﻗﺘﻞ وزﻳﺮ را داد و از ﻣﺮدم ﺑﺤﺮﻳﻦ ﻋﺬر ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻧﺰد ﻣﺮدم ﺑﺤﺮﻳﻦ‬
‫ﻣﺸﻬﻮر وﻗﺒﺮ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺤﺮﻳﻨﻲ درآﻧﺠﺎ ﻣﻌﺮوف و ﻣﺮدم ﺑﻪ زﻳﺎرت آن ﻣﻴﺮوﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎﻏﺒﺎن‬

‫ﻫﻮا ﺗﺎرﻳﻚ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻓﺮاد ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻧﮕﺮان ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺣﺎﻻ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ؟ اﮔﺮ از ﻣﺪﻳﻨﻪ و ﻣﻜﻪ‬
‫ﺑﺎزﮔﺸﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻮاب زن و ﺑﭽﻪاش را ﭼﻪ دﻫﻴﻢ؟ ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺗﻨﺪ ﻧﻤﻲرﻓﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ ﻋﻘﺐ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫دﻳﮕﺮي ﮔﻔﺖ‪ :‬اﮔﺮ ﺳﻴﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر راﻫﺰنﻫﺎي ﺟﺎده ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻤﺎً ﺗﺎ اﻻن ﮔﺮگﻫﺎي ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺣﺴﺎﺑﺶ را رﺳﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎروان ﺑﺮاي ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺢ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﻫﻤﮕﻲ وﺿﻮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻧﻤﺎز را ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﺗﻤﺎم ﻧﻤﺎز‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺻﺪاي‬
‫ﻧﺎﻟﻪاي ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺻﺎﺣﺐ ﻧﺎﻟﻪ ﺧﻴﺮه ﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ! ﺳﻴﺪ اﺣﻤﺪ!؟ آن ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ‬
‫ﻛﻪ ﻛﺎروان ﭼﻨﺪ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ از او دور ﺷﺪه ﺑﻮد! اﻳﻦ ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد! اﻣﺎ واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺖ!‬

‫‪570‬‬
 ‫ﻫﻤﮕﻲ دور ﺳﻴﺪ ﺣﻠﻘﻪ زدﻧﺪ و از او ﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺷﺮح ﻣﺎﺟﺮا را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬او آرام آرام ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻧﻤﻮد‪:‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﺑﺎرش ﺑﺮف‪ ،‬ﺷﺪﻳﺪ ﺷﺪ ﻣﻦ از ﻗﺎﻓﻠﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﻫﺮ ﻛﺎري ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ اﺳﺐ را ﺗﻨﺪ ﺑﺮاﻧﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‪ .‬ﻟﺤﻈﻪ ﺑﻪ‬
‫ﻟﺤﻈﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪي ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺷﻤﺎ را ﻧﻤﻲدﻳﺪم‪ .‬ﺣﻴﺮت زده و درﻣﺎﻧﺪه ﺷﺪه‬
‫ﺑﻮدم‪ .‬وﺣﺸﺖ ﺳﺮاﺳﺮ وﺟﻮدم را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ راﻫﻲ ﺑﺮاﻳﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﺎ ﺧﺪا ﺣﺮف زدن‪ .‬ﺑﻪ‬
‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎ زاﺋﺮت را ﻧﺎ اﻣﻴﺪ ﻣﻜﻦ‬

‫ﺑﻌﺪ ﻳﺎدم آﻣﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﮔﻢ ﺷﺪﮔﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻣﺎم زﻣﺎن را ﺑﻪ ﻳﺎري ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬او را ﺑﺎ ﻟﻘﺐ » اﺑﺎ ﺻﺎﻟﺢ « ﺻﺪا ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم‬
‫زﻣﺎﻧﻢ را ﺻﺪا زدم‪ .‬ﺑﺎ او درد و دل ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﺎ ﻟﻘﺐ اﺑﺎ ﺻﺎﻟﺢ اﺷﻚ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻢ ﺟﺎري ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ و ﻛﻤﻲ ﺑﻪ‬
‫ﺟﻠﻮ ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﺑﻪ اﻃﺮاف ﻧﮕﺎﻫﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻢ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎﻏﻲ در ﺟﻠﻮﻳﻢ ﻇﺎﻫﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺷﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺑﺎغ‬
‫ﺑﺎﻏﺒﺎن ﻳﺎ ﺳﺮاﻳﺪاري ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺷﺐ را در آنﺟﺎ ﭘﻨﺎه ﺑﺒﺮم« ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ وارد ﺑﺎغ ﺷﺪم‪ .‬ﻣﺮدي را دﻳﺪم ﻛﻪ ﺑﻴﻞ در‬
‫دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و آرام ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي درﺧﺖ ﻣﻲزد‪ .‬ﭼﻬﺮهي ﮔﺸﺎده و ﭼﺸﻤﺎن ﻧﺎﻓﺬش اﺿﻄﺮاﺑﻢ را ﺷﺴﺖ‪ ،‬آراﻣﺸﻲ‬
‫ﻋﺠﻴﺐ ﺳﺮاﺳﺮ وﺟﻮدم را در ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﻼم ﻛﺮد‪ .‬ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﺟﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﻛﻨﻲ؟»‬

‫ﺑﻲ اﺧﺘﻴﺎر ﺑﻪ ﮔﺮﻳﻪ اﻓﺘﺎدم‪» :‬ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم در اﻳﻦ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻼﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﺮم ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺗﻮ را ﺑﻪ ﺧﺪا ﻛﻤﻜﻢ ﻛﻨﻴﺪ»‪.‬‬

‫ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺎرهاش آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﺑﺨﻮان ﺗﺎ راه را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ»‪.‬‬

‫اﺑﺘﺪا ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺟﺪ‪‬ﻳﺖ از ﻛﻼم و ﺻﻮرﺗﺶ ﻣﻲﺑﺎرﻳﺪ‪ .‬او ﻃﻮري ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺟﺎي ﭼﻮن و‬
‫ﭼﺮا ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺠﺪهي ﺧﻮد را ﭘﻬﻦ ﻛﺮدم و ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز ﺷﺐ ﻛﺮدم‪ .‬اﺻﻼً اﺣﺴﺎس ﻏﺮﺑﺖ و ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ .‬اﺣﺴﺎس‬
‫ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ در ﺟﺎﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮ از ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد ﻗﺮار دارم‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ ﻧﻤﺎزم ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ ﺑﺎﻏﺒﺎن ﻧﺰدﻳﻚ آﻣﺪ و آﻫﺴﺘﻪ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺨﻮان»‬

‫‪571‬‬
 ‫ﺷﮕﻔﺖ زده ﭘﺮﺳﻴﺪم‪» :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ!؟‬

‫ﭘﺎﺳﺦ داد‪» :‬زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻲ ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﺖ ﺑﺮﺳﻲ؟‬

‫ﭘﻮزﺧﻨﺪي زدم و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﭼﻪ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻗﺎﻓﻠﻪ دارد؟ زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻨﺎر ﺻﺤﻦ و ﺳﺮاي‬
‫اﻣﺎﻣﺎن ﺧﻮاﻧﺪ‬

‫ﺑﻪ ﻳﺎد ﻓﻀﺎي روﺣﺎﻧﻲ اﻳﻦ زﻳﺎرت اﻓﺘﺎدم‪ .‬دﻟﻢ ﻫﻮاي زﻳﺎرت ﻛﺮده ﺑﻮد اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪي اول آن را ﺣﻔﻆ ﺑﻮدم‪.‬‬
‫ﺷﺮوع ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن اﺑﺘﺪاي زﻳﺎرت ﻛﺮدم‪ » :‬اﻟﺴ‪‬ﻼم ﻋ‪‬ﻠَﻴ‪‬ﻜُﻢ ﻳﺎ اَﻫﻞ اﻟﺒ‪‬ﻴﺖ‪ ‬اﻟﻨّﺒﻮه و ﻣﻮﺿﻊ اﻟﺮﺳﺎﻟﺔ»‪...‬‬

‫ﺑﺎﻏﺒﺎن ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻋﻠﻴﻚ اﻟﺴﻼم‬

‫زﻳﺎرت را اداﻣﻪ دادم‪» :‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻲ اﺋﻤﻪ اﻟﻤﻬﺪي و ﻣﺼﺎﺑﻴﺢ اﻟﺪﺟﻲ ‪.‬‬

‫دوﺑﺎره ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺟﻮاب ﺳﻼﻣﻢ را داد‪.‬‬

‫از ﻛﺎرش ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮده ﺑﻮدم اﻣﺎ ﺟﺎي ﮔﻔﺖ و ﮔﻮﻳﺶ ﻧﺒﻮد ﭼﺮا ﻛﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ ﻫﺮ ﺟﻤﻠﻪ از زﻳﺎرت ﺟﻤﻠﻪي ﺑﻌﺪ ﺑﻪ زﺑﺎﻧﻢ‬
‫ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ اﺷﻚ و آه ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺟﻠﻮ آﻣﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻋﺎﺷﻮرا را ﺑﺨﻮان ﻛﻪ دﻳﮕﺮ دارد‬
‫ﻛﺎرت درﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‬

‫ﻣﻦ زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮ را را ﺣﻔﻆ ﻧﺒﻮدم‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ زﻳﺎرت ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻠﻨﺪي ﺑﺨﻮاﻧﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺘﻮاﻧﻢ‬
‫زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا را ﻫﻢ ﺑﺨﻮاﻧﻢ‬

‫رو ﺑﻪ ﻗﺒﻠﻪ اﻳﺴﺘﺎدم و ﺷﺮوع ﻛﺮدم‪» :‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﺑﺎﻋﺒﺪاﷲ‪ ،‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ ﺑﻦ رﺳﻮل اﷲ‪...‬‬

‫دوﺑﺎره آن ﻧﻴﺮوي ﻗﺒﻠﻲ ﺑﻪ ﺳﺮاﻏﻢ آﻣﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺮ ﺧﻂ ﺧﻂ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻳﺎدم ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ زﻳﺎرت‬
‫ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺑﻪ ﺷﺪت ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد و ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪.‬‬

‫‪572‬‬
 ‫زﻳﺎرت ﻋﺎﺷﻮرا ﻫﻢ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎن اﻓﺴﺎر اﻻﻏﻲ را ﺑﺮ دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺟﻠﻮ آﻣﺪ‪ .‬رو ﺑﻪ ﻣﻦ ﻛﺮد و ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﻠﻨﺪ‬
‫ﺷﻮ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺗﻮ را ﺑﻪ ﻗﺎﻓﻠﻪات ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ‬

‫ﺧﻨﺪهام ﮔﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬دو ﺗﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ اﻻغ؟ ﺣﺘﻤﺎً ﺧﻴﻠﻲ ﻫﻢ زود ﻣﻲرﺳﻴﻢ‬

‫ﭼﺎرهاي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺳﻮار ﺷﺪم‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮاغ اﺳﺐ رﻓﺘﻴﻢ‪ .‬اﻓﺴﺎرش را ﻛﺸﻴﺪم ﻛﻪ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﻣﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺐ از ﺟﺎﻳﺶ ﺗﻜﺎن‬
‫ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬دوﺑﺎره ﺗﻼش ﻛﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎن اﻓﺴﺎر اﺳﺐ را از ﻣﻦ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﺳﺐ ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ از‬
‫ﺟﺎي ﺧﻮد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ راه ﺧﻮد اداﻣﻪ دادﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪ‪» :‬ﭼﺮا ﻧﻤﺎز ﺷﺐ را ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺳﭙﺮدهاﻳﺪ؟ ﭼﺮا زﻳﺎرت‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ؟ ﭼﺮا ﻋﺎﺷﻮرا را ﺗﺮك ﻛﺮدهاﻳﺪ؟‬

‫ﻣﻦ ﺳﺨﻨﻲ ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺘﻢ و ﻓﻘﻂ ﮔﻮش ﻣﻲدادم‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪» :‬اﻫﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺮﻛﻲ ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻣﺬﻫﺐ آنﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺴﻴﺤﻲ اﺳﺖ ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﻣﺮد ﺑﻪ‬
‫ﺧﻮﺑﻲ ﻓﺎرﺳﻲ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﺪ و ﻣﺬﻫﺒﺶ ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻳﻜﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺣﺴﺎﺑﻲ ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ ﺑﻌﺪ ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺑﻪ ﺻﺪا در آﻣﺪ‪» :‬اﻳﻦ ﻫﻢ از دوﺳﺘﺎﻧﺖ ﻧﮕﺎه ﻛﻦ دارﻧﺪ ﻧﻤﺎز ﺻﺒﺤﺸﺎن را‬
‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‬

‫ﺧﺪاي ﻣﻦ! ﭼﻪ ﻣﻲدﻳﺪم‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد؟! ﻣﺎ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز راﻫﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻳﻢ! ﺑﺎور ﻛﺮدﻧﻲ ﻧﺒﻮد اﻣﺎا ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ درﺳﺖ‬
‫ﻣﻲدﻳﺪ!‬

‫ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ از اﻻغ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪم‪ .‬ﺳﻮار اﺳﺐ ﺧﻮدم ﺷﺪم‪ .‬ﻟﮕﺪي ﺑﻪ آن زدم ﺗﺎ ﺑﻪ راه ﺑﻴﻔﺘﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﺳﺐ از ﺟﺎﻳﺶ ﺗﻜﺎن‬
‫ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎﻏﺒﺎن ﺟﻠﻮ آﻣﺪ و دﺳﺘﺶ را روي اﺳﺐ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬اﺳﺐ آرام ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎد‪ .‬در ﺣﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﻤﻪي ﺣﻮادث‬
‫را در ذﻫﻨﻢ ﻣﺮور ﻛﺮدم‪ .‬آنﭼﻪ در ﺑﺎغ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻮد و آنﭼﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﺎغ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬از ذﻫﻦ ﮔﺬراﻧﺪم‪.‬‬

‫‪573‬‬
 ‫ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻴﺰي ﺑﺎور ﻧﻜﺮدﻧﻲ اﺳﺖ! ﻏﻴﺮ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ! ﭼﺮا ﻣﻦ از آن ﻫﻤﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﮔﺬﺷﺘﻢ؟ ﻧﻜﻨﺪ او ﺧﻮدش‬
‫ﺑﺎﺷﺪ؟!‬

‫ﻗﻠﺒﻢ ﺑﻪ ﺗﭙﺶ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻫﻴﺠﺎن وﺟﻮدم را ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪﻧﻢ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﻴﺪم ﺑﺮﮔﺮدم و او را ﻧﺒﻴﻨﻢ‪ .‬اﻓﺴﺎر اﺳﺐ را ﻛﺸﻴﺪم‬
‫و ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ اﻣﺎ از او ﺧﺒﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬از اﺳﺐ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮﻳﺪم ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﻮ آن ﺳﻮ دوﻳﺪم اﻣﺎ اﺛﺮي از او دﻳﺪه‬
‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺧﻮدش ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻧﺎدان ﺑﻮدم ﻛﻪ او را ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ اﻣﺎم زﻣﺎﻧﻢ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻼﻗﺎت ‪ -‬ﺗﺸﺮف ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻗﻔﻞ ﺳﺎز‬

‫اﺳﺘﺎد ﺑﺰرﮔﻮار ﺣﻀﺮت آﻳﺖاﷲ ﺣﺎج آﻗﺎ ﺣﺴﻦ ﺻﺎﻓﻲ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ ﻗﺪ‪‬سﺳﺮه داﺳﺘﺎﻧﻲ را ﻧﻘﻞ ﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻨﻴﺪﻧﻲ‬
‫و ﻋﺒﺮت آﻣﻮز اﺳﺖ‪:‬‬

‫در ﻛﺮﺑﻼي ﻣﻌﻠّﺎ ﻳﻜﻲ از ﻋﻠﻤﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻠﻮم ﻏﺮﻳﺒﻪ آﮔﺎﻫﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻋﻠﻢ ﺟﻔﺮ ﺧﻮد را ﺑﻪ‬
‫اﻣﺎم ﻋﺼﺮ )ﺳﻼماﷲﻋﻠﻴﻪ( ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ در داﺧﻞ ﻳﻜﻲ ازﻏﺮﻓﻪ ﻫﺎي ﺻﺤﻦ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ )ﺳﻼماﷲﻋﻠﻴﻪ( ﺑﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬
‫اﻳﻦ ﻋﻠﻢ ﻣﻲﭘﺮدازد‪ .‬ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻛﻪ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲدارد اﻳﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺎم داﺧﻞ ﺻﺤﻦ ﺑﺎ ﭘﻴﺮﻣﺮدي ﻗﻔﻞﺳﺎز در ﺣﺎل‬
‫ﺻﺤﺒﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﮔﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﮔﻞ ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺮدﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻣﺒﺎدا ﻓﻼن ﻗﺴﻤﺖ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﺑﺎر‬
‫دوم و ﺳﻮم ﻧﻴﺰ ﺣﺴﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﻋﺰم ﺧﻮد را ﺑﺮ دﻳﺪار ﺟﺰم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎدا‬
‫ﺑﺎد‪ .‬ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ آري اﻣﺎم )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( در ﻫﻤﺎن زاوﻳﺔ ﺻﺤﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ آن ﻋﻠﻢ درك ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ آن ﻣﺮد ﻗﻔﻞﺳﺎز‬
‫ﻣﺸﻐﻮل ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻛﻪ آﻗﺎ در ﺣﺎل ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬رو ﺑﻪ اﻣﺎم ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎم‬
‫)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( از آن ﭘﻴﺮﻣﺮد ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ ﻛﺮده و رو ﺑﻪ ﺳﻮي اﻳﺸﺎن ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬و وﻗﺘﻲ ﺑﺎ او رودررو ﻗﺮار ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪،‬‬
‫ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﻨﺪ ‪ :‬ﻓﻼﻧﻲ ﺗﻮ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ اﻳﻦ ﭘﻴﺮ ﻣﺮد ﻗﻔﻞ ﺳﺎز ﺷﻮ ﺗﺎ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﺗﻮ ﺑﻴﺎﻳﻢ و از ﻛﻨﺎرش ﻣﻲﮔﺬرﻧﺪ‪.‬‬

‫اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ :‬ﻫﻤﺎن وﻗﺖ ﺑﻪ ﺳﺮاغ اﻳﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻗﻔﻞﺳﺎز رﻓﺘﻢ ﺗﺎ او و رﻓﺘﺎر و روﺣﻴﺎﺗﺶ را ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬از او‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬اﻳﻦ آﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﺻﺤﺒﺖ داﺷﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻮد؟ در ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺗﺎ آن ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻲ داﻧﻢ آﻗﺎ ﺳﻴﺪﻣﻬﺪي‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪ‬
‫ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎ ﺳﻴﺪﺣﺴﻦ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﺪرﺷﺎن ﻫﻢ ﺑﻪ رﺣﻤﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬از ﻧﻮع ﺟﻮاب او ﺑﻪ زودي ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪم ﻛﻪ‬
‫آﻗﺎ ﺧﻮد را ﺑﻪ او ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺑﻨﺪه ﺧﺪا ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺸﺎن اﻣﺎمﻋﺼﺮ )ﺳﻼماﷲﻋﻠﻴﻪ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪574‬‬
‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد او را از ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻣﺮ آﮔﺎه ﺳﺎزم‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد آﻣﺪم ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر ﺻﻼح اﻳﻦ ﺑﻨﺪة ﺧﺪا ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد آﻗﺎ ﺑﻪ‬
‫او ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ازﺣﺎﻻت آﻗﺎ و زﻣﺎن آﺷﻨﺎﻳﻲ او ﺑﺎ آﻗﺎ و ﻏﻴﺮه ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ ...‬دﻗﺖ ﻛﺮدم ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺮﻣﺮد ﭼﻪ وﻳﮋﮔﻲ‬
‫ﺧﺎﺻﻲ دارد ﻛﻪ اﻣﺎم ﻣﺮا ﺑﻪ آن دﻋﻮت ﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ‪ :‬ﻋﺎﻗﺒﺖ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ در ﻛﻨﺎر ﺗﻘﻴﺪ اﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺷﺮﻋﻲ و ﻛﺴﺐ‬
‫ﺣﻼل؛ ﺑﺎرزﺗﺮﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ اﺧﻼﻗﻲ او اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﻗﻮل و ﻗﺮارش ﺑﺎ ﻣﺮدم ﭘﺎﻳﺒﻨﺪ اﺳﺖ و اﮔﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻗﻔﻞ ﺷﻤﺎ‬
‫ﻓﻼن ﻣﻮﻗﻊ آﻣﺎده اﺳﺖ‪ ،‬آن را ﺣﺘﻤﺎً ﺳﺮ وﻗﺖ و ﺷﺎﻳﺪ زودﺗﺮ آﻣﺎده ﻛﺮده اﺳﺖ‪1.‬‬

‫ﻣﺮاﻋﺎت ﻇﺮاﻓﺖﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻲﺗﺮدﻳﺪ در ﺗﻜﺎﻣﻞ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﻟﻚ‪ ،‬ﻧﻘﺸﻲ ﺟﺪي و اﺳﺎﺳﻲ دارد ‪.‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‬
‫ﺳﻬﻞاﻧﮕﺎري در اﻣﻮر اﺧﻼﻗﻲ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﺰلآور و دورﻛﻨﻨﺪه از ﻣﻘﺎم ﻗﺮب اﻟﻬﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻼﻗﺎت ‪ -‬ﺗﺸﺮف ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﺑﻪ ﻣﺤﻀﺮ اﻣﺎم ﻋﺼﺮ)ﻋﺠﻞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ(‬

‫ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻣﻴﺮزا ﺣﺴﻴﻦ ﻧﻮري)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﻣﺬﻛﻮر‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺣﺎج ﻗﺎﺳﻢ ﻛﺮادي ﺑﻐﺪادي اﺳﺖ و او از ﺗﺠ‪‬ﺎر و ﻓﺮدي ﻋﺎﻣﻲ اﺳﺖ‪ .‬از ﻫﺮ ﻛﺲ از ﻋﻠﻤﺎ و‬
‫ﺳﺎدات ﻋﻈﺎم ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ و ﺑﻐﺪاد ﻛﻪ از ﺣﺎل او ﺟﻮﻳﺎ ﺷﺪم‪ ،‬او را ﺑﻪ ﺧﻴﺮ و ﺻﻼح و ﺻﺪق و اﻣﺎﻧﺖ و ﻣﺠﺎﻧﺒﺖ از ﻋﺎدات‬
‫ﺳﻮء اﻫﻞ ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﻣﺪح ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫ﻣﺮﺣﻮم ﻋﻼﻣﻪ ﻧﻮري ﻛﻪ ﺧﻮد ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي را از ﻧﺰدﻳﻚ دﻳﺪه و ﺣﻜﺎﻳﺖ او را از زﺑﺎﻧﺶ‬
‫ﺷﻨﻴﺪه‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬
‫در ﻣﺎه رﺟﺐ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻛﺘﺎب »ﺟﻨﺔاﻟﻤﺄوي« ﺑﻮدم ﻋﺎزم ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﺷﺪم ﺑﺮاي زﻳﺎرت ﻣﺒﻌﺚ‪،‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﺸﺮف ﺷﺪم و ﭘﺲ از ﺗﺸﺮف و زﻳﺎرت ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﺎب آﻗﺎ ﺳﻴﺪ ﺣﺴﻴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ(‬
‫ﻛﻪ در ﺑﻐﺪاد ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد رﻓﺘﻢ و از اﻳﺸﺎن ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﺮدم ﺟﻨﺎب ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي را دﻋﻮت ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻼﻗﺎﺗﺶ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت‬
‫ﺑﻘﻴﺔ اﷲ )ارواﺣﻨﺎ ﻓﺪاه( را ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻳﺸﺎن ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻮد‪ .‬و ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي را دﻋﻮت ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه او آﺛﺎر ﺻﺪق‬
‫و ﺻﻼح از ﺳﻴﻤﺎﻳﺶ ﺑﻪ ﻗﺪري ﻫﻮﻳﺪا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺣﺎﺿﺮان در آن ﻣﺠﻠﺲ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم دﻗﺘﻲ ﻛﻪ در اﻣﻮر دﻳﻨﻲ و دﻧﻴﻮي‬
‫داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻘﻴﻦ و ﻗﻄﻊ ﺑﻪ ﺻﺤﺖ واﻗﻌﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬
‫و ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺎس ﻗﻤﻲ)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( در ﻛﺘﺎب ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﺠﻨﺎن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪:‬‬

‫از ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ ﻧﻘﻞ ﺷﻮد ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺳﻌﻴﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻣﺘﻘﻲ ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺎ‬
‫در ﺟﻨﺔاﻟﻤﺄوي و ﻧﺠﻢ اﻟﺜﺎﻗﺐ ﻧﻘﻞ ﻓﺮﻣﻮده‪» :‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺒﻮد در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺷﺮﻳﻒ ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻣﺘﻘﻨﻪ ﺻﺤﻴﺤﻪ‪ ،‬ﻛﻪ در‬
‫آن ﻓﻮاﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ و در اﻳﻦ ﻧﺰدﻳﻜﻲﻫﺎ واﻗﻊ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد‪«.‬‬

‫‪575‬‬
 ‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي ﻧﻘﻞ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻛﻪ‪:‬‬

‫ﻫﺸﺘﺎد ﺗﻮﻣﺎن ﺳﻬﻢ اﻣﺎم ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﻮد و ﻟﺬا ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف رﻓﺘﻢ و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن از آن ﭘﻮل را ﺑﻪ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺮﺗﻀﻲ«‬
‫دادم و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن دﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﺠﺘﻬﺪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ« و ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن ﺑﻪ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ‬
‫ﺷﺮوﻗﻲ« دادم و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﮔﺮدﻧﻢ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻢ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ »ﺷﻴﺦ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺲ« ﺑﺪﻫﻢ و ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻮدم ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪم‪ ،‬در اداي آن ﻋﺠﻠﻪ ﻛﻨﻢ‪.‬‬
‫در روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ و ﺣﻀﺮت اﻣﺎم ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم‬
‫رﻓﺘﻢ و ﺧﺪﻣﺖ ﺟﻨﺎب »ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻛﺎﻇﻤﻴﻨﻲ آل ﻳﺲ« رﺳﻴﺪم و ﻣﻘﺪاري از آن ﺑﻴﺴﺖ ﺗﻮﻣﺎن را دادم و ﺑﻘﻴﻪ را‬
‫وﻋﺪه ﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻓﺮوش اﺟﻨﺎس ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺞ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺣﻮاﻟﻪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫و ﺑﻌﺪ ﻫﻤﺎن روز ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ﻋﺼﺮ ﺑﻪ ﻗﺼﺪ ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ ﺧﻮاﻫﺶ ﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻋﺬر ﺧﻮاﺳﺘﻢ و‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺰد ﻛﺎرﮔﺮان ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ ﺷَﻌﺮﺑﺎﻓﻲ را ﺑﺪﻫﻢ‪ ،‬ﭼﻮن رﺳﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺰد ﺗﻤﺎم ﻫﻔﺘﻪ را در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ‬
‫ﻣﻲدادم‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﻪ ﻃﺮف ﺑﻐﺪاد ﺣﺮﻛﺖ ﻛﺮدم‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﻮم راه را رﻓﺘﻢ ﺳﻴﺪ ﺑﺰرﮔﻮاري را دﻳﺪم‪ ،‬ﻛﻪ از ﻃﺮف ﺑﻐﺪاد رو ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻣﻲآﻳﺪ ﭼﻮن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻼم ﻛﺮد و دﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻓﺤﻪ و ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﮔﺸﻮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻫﻼً و ﺳﻬﻼً«‬
‫و ﻣﺮا در ﺑﻐﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻌﺎﻧﻘﻪ ﻛﺮدﻳﻢ و ﻫﺮ دو ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ‪.‬‬
‫ﺑﺮ ﺳﺮ ﻋﻤﺎﻣﻪ ﺳﺒﺰ روﺷﻨﻲ داﺷﺖ و ﺑﺮ رﺧﺴﺎر ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺧﺎل ﺳﻴﺎه ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪.‬‬
‫اﻳﺴﺘﺎد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺣﺎج ﻋﻠﻲ! ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲروي؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم( را زﻳﺎرت ﻛﺮدم و ﺑﻪ ﺑﻐﺪاد ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدم‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬اﻣﺸﺐ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮد‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻳﺎ ﺳﻴﺪي! ﻣﺘﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺴﺘﻲ! ﺑﺮﮔﺮد ﺗﺎ ﺷﻬﺎدت دﻫﻢ ﺑﺮاي ﺗﻮ ﻛﻪ از ﻣﻮاﻟﻴﺎن )دوﺳﺘﺎن( ﺟﺪ ﻣﻦ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( و از ﻣﻮاﻟﻴﺎن‬
‫ﻣﺎﻳﻲ و ﺷﻴﺦ ﺷﻬﺎدت دﻫﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺧﺪاي ﺗﻌﺎﻟﻲ اﻣﺮ ﻓﺮﻣﻮده ﻛﻪ دو ﺷﺎﻫﺪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪.‬‬
‫اﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ اﺷﺎرهاي ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻣﻦ در دل ﻧﻴﺖ ﻛﺮده ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺟﻨﺎب ﺷﻴﺦ را دﻳﺪم‪ ،‬از او ﺗﻘﺎﺿﺎ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي‬
‫ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ و در آن ﺷﻬﺎدت دﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ از دوﺳﺘﺎن و ﻣﻮاﻟﻴﺎن اﻫﻞ ﺑﻴﺘﻢ و آن را در ﻛﻔﻦ ﺧﻮد ﺑﮕﺬارم‪.‬‬

‫‪576‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺗﻮ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻲ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﻬﺎدت ﻣﻲدﻫﻲ؟!‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻖ او را ﺑﻪ او ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ آن رﺳﺎﻧﻨﺪه را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﺪ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻪ ﺣﻘﻲ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آﻧﭽﻪ ﺑﻪ وﻛﻼي ﻣﻦ رﺳﺎﻧﺪي!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬وﻛﻼي ﺷﻤﺎ ﻛﻴﺴﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬او وﻛﻴﻞ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ؟! ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬وﻛﻴﻞ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﻳﻨﺠﺎ در ﺧﺎﻃﺮم ﺧﻄﻮر ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ اﺳﻢ ﺻﺪا زد ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﻣﺮا ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﺑﻪ ﺧﻮدم ﺟﻮاب دادم‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ او ﻣﺮا ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ و ﻣﻦ او را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدهام!‬

‫ﺑﺎز ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺣﺘﻤﺎً اﻳﻦ ﺳﻴﺪ از ﺳﻬﻢ ﺳﺎدات از ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ و ﺧﻮش داﺷﺘﻢ از ﺳﻬﻢ اﻣﺎم)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺑﻪ او‬
‫ﭼﻴﺰي ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫ﻟﺬا ﺑﻪ او ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬از ﺣﻖ ﺷﻤﺎ ﭘﻮﻟﻲ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ آﻗﺎي ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻛﺮدم و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ اﺟﺎزه او ﭼﻴﺰي ﺑﻪ‬
‫دﻳﮕﺮان ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬
‫او ﺑﻪ روي ﻣﻦ ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻠﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﻘﻮق ﻣﺎ را ﺑﻪ وﻛﻼي ﻣﺎ در ﻧﺠﻒ رﺳﺎﻧﺪي‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻧﭽﻪ را دادهام ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻠﻪ‬
‫ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻋﻠﻤﺎء اﻋﻼم را وﻛﻴﻞ ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﺪ و ﺗﻌﺠﺐ ﻛﺮدم! ﺑﺎ ﺧﻮد ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻋﻠﻤﺎ در‬
‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺳﻬﻢ ﺳﺎدات وﻛﻴﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮﮔﺮد و ﺟﺪم را زﻳﺎرت ﻛﻦ‬

‫ﻣﻦ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ او دﺳﺖ ﭼﭗ ﻣﺮا در دﺳﺖ راﺳﺖ ﺧﻮد ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﺎ ﻫﻢ ﻗﺪم زﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﺮف ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻴﻢ‪ .‬ﭼﻮن‬
‫ﺑﻪ راه اﻓﺘﺎدﻳﻢ دﻳﺪم در ﻃﺮف راﺳﺖ ﻣﺎ ﻧﻬﺮ آب ﺻﺎف ﺳﻔﻴﺪي ﺟﺎري اﺳﺖ و درﺧﺘﺎن ﻣﺮﻛﺒﺎت ﻟﻴﻤﻮ و ﻧﺎرﻧﺞ و اﻧﺎر و‬
‫اﻧﮕﻮر و ﻏﻴﺮ آن ﻫﻤﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﻮه‪ ،‬آن ﻫﻢ در وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻢ آﻧﻬﺎ ﻧﺒﻮد ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﺎ ﺳﺎﻳﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﻧﻬﺮ و اﻳﻦ درﺧﺖﻫﺎ ﭼﻴﺴﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻫﺮ ﻛﺲ از دوﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﺟﺪ ﻣﺎ را زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ و زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ ﻣﺎ را‪ ،‬اﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎ او ﻫﺴﺖ»‪.‬‬

‫‪577‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻋﺒﺪاﻟﺮزاق‪ ،‬ﻣﺪرس ﺑﻮد‪ .‬روزي ﻧﺰد او رﻓﺘﻢ ﺷﻨﻴﺪم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮ ﺧﻮد روزﻫﺎ‬
‫روزه ﺑﮕﻴﺮد و ﺷﺐﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﺒﺎدت ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎﺷﺪ و ﭼﻬﻞ ﺣﺞ و ﭼﻬﻞ ﻋﻤﺮه ﺑﺠﺎ آورد و در ﻣﻴﺎن ﺻﻔﺎ و ﻣﺮوه ﺑﻤﻴﺮد و از‬
‫دوﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻧﺒﺎﺷﺪ! ﺑﺮاي او ﻓﺎﺋﺪهاي ﻧﺪارد!‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آري واﷲ ﺑﺮاي او ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺳﭙﺲ از اﺣﻮال ﻳﻜﻲ از ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان ﺧﻮد ﺳﺆال ﻛﺮدم و ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻳﺎ او از دوﺳﺘﺎن ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻫﺴﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آري! او و ﻫﺮ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ :‬ﻛﻪ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻋﻤﺶ از ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺆال ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ زﻳﺎرت‬
‫ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪا)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﭼﻄﻮر اﺳﺖ او در ﺟﻮاب ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﺪﻋﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺐ آن ﺷﺨﺺ در ﺧﻮاب دﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﻫﻮدﺟﻲ)ﻣﺮﻛﺒﻲ( در ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺆال ﻛﺮد ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻫﻮدج ﻛﻴﺴﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺣﻀﺮت ﻓﺎﻃﻤﻪ زﻫﺮا و ﺧﺪﻳﺠﻪ ﻛﺒﺮي)ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻧﺪ؟ ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﭼﻮن اﻣﺸﺐ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ زﻳﺎرت اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲروﻧﺪ و دﻳﺪ‬
‫رﻗﻌﻪﻫﺎﻳﻲ را از ﻫﻮدج ﻣﻲرﻳﺰﻧﺪ ﻛﻪ در آﻧﻬﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪:‬‬
‫«اﻣﺎن ﻣﻦ اﻟﻨﺎر ﻟﺰوار اﻟﺤﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻓﻲ ﻟﻴﻠﺔ اﻟﺠﻤﻌﺔ اﻣﺎن ﻣﻦ اﻟﻨﺎر ﻳﻮم اﻟﻘﻴﺎﻣﺔ«؛ )اﻣﺎنﻧﺎﻣﻪاي اﺳﺖ از آﺗﺶ ﺑﺮاي‬
‫زوار ﺳﻴﺪاﻟﺸﻬﺪا )ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ و اﻣﺎن از آﺗﺶ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ(‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺚ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻠﻪ راﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﻣﺎم ﺣﺴﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( را در ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ‬
‫زﻳﺎرت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي او اﻣﺎن اﺳﺖ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آري واﷲ«‪ .‬و اﺷﻚ از ﭼﺸﻤﺎن ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺟﺎري ﺷﺪ و ﮔﺮﻳﻪ ﻛﺮد‪.‬‬

‫‪578‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆال دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس»‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬در ﺳﺎل ‪ 1269‬ﺑﻪ زﻳﺎرت ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( رﻓﺘﻢ در ﻗﺮﻳﻪ درود )ﻧﻴﺸﺎﺑﻮر( ﻋﺮﺑﻲ از‬
‫ﻋﺮبﻫﺎي ﺷﺮوﻗﻴﻪ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺑﺎدﻳﻪﻧﺸﻴﻨﺎن ﻃﺮف ﺷﺮﻗﻲ ﻧﺠﻒ اﺷﺮفاﻧﺪ را ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدم و او را ﻣﻬﻤﺎن ﻧﻤﻮدم از او‬
‫ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬وﻻﻳﺖ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ؟‬
‫ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺑﻬﺸﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ اﻣﺮوز ﭘﺎﻧﺰده روز اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ از ﻣﺎل ﻣﻮﻻﻳﻢ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم(‬
‫ﻣﻲﺧﻮرم ﻧﻜﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮ ﭼﻪ ﺣﻖ دارﻧﺪ در ﻗﺒﺮ ﻧﺰد ﻣﻦ ﺑﻴﺎﻳﻨﺪ و ﺣﺎل آن ﻛﻪ ﮔﻮﺷﺖ و ﺧﻮن ﻣﻦ از ﻃﻌﺎم آن ﺣﻀﺮت‬
‫روﺋﻴﺪه ﺷﺪه‪ .‬آﻳﺎ ﺻﺤﻴﺢ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻮﺳﻲ اﻟﺮﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻣﻲآﻳﺪ و او را از دﺳﺖ ﻣﻨﻜﺮ و ﻧﻜﻴﺮ ﻧﺠﺎت‬
‫ﻣﻲدﻫﺪ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬آري واﷲ! ﺟﺪ ﻣﻦ ﺿﺎﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆال ﻛﻮﭼﻜﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس!‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬زﻳﺎرت ﻣﻦ از ﺣﻀﺮت رﺿﺎ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ان ﺷﺎءاﷲ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﭙﺮس!‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬زﻳﺎرت ﺣﺎج اﺣﻤﺪ ﺑﺰازﺑﺎﺷﻲ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟ )او ﺑﺎ ﻣﻦ در راه ﻣﺸﻬﺪ رﻓﻴﻖ و ﺷﺮﻳﻚ در ﻣﺨﺎرج ﺑﻮد(‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﻋﺒﺪ ﺻﺎﻟﺢ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ‪ «.‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺴﻢاﷲ‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻓﻼن ﻛﺲ اﻫﻞ ﺑﻐﺪاد ﻛﻪ ﻫﻤﺴﻔﺮ ﻣﺎ ﺑﻮد زﻳﺎرﺗﺶ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪاد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﺳﺆاﻟﻲ دارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺴﻢاﷲ‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ اﻳﻦ ﻛﻠﻤﻪ را ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ؟ ﻳﺎ ﻧﻪ! زﻳﺎرﺗﺶ ﻗﺒﻮل اﺳﺖ؟‬

‫ﺑﺎز ﻫﻢ ﺟﻮاﺑﻲ ﻧﺪادﻧﺪ‪) .‬اﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ از ﭘﻮﻟﺪارﻫﺎي ﺑﻐﺪاد ﺑﻮد و داﺋﻤﺎً در راه ﺑﻪ ﻟﻬﻮ و ﻟﻌﺐ ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و‬
‫ﻣﺎدرش را ﻫﻢ ﻛﺸﺘﻪ ﺑﻮد(‬

‫در اﻳﻦ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ رﺳﻴﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺟﺎده ﭘﻬﻦ ﺑﻮد و دو ﻃﺮﻓﺶ ﺑﺎﻏﺎت ﺑﻮد و ﺷﻬﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و‬
‫ﻗﺴﻤﺘﻲ از آن ﺟﺎده ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺘﺎم ﺳﺎدات ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺑﻪ زور از آﻧﻬﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎده اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده‬
‫ﺑﻮد و ﻣﻌﻤﻮﻻً اﻫﻞ ﺗﻘﻮا ﻛﻪ از آن اﻃﻼع داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬از آن راه ﻋﺒﻮر ﻧﻤﻲﻛﺮدﻧﺪ وﻟﻲ دﻳﺪم آن آﻗﺎ از روي آن ﻗﺴﻤﺖ از‬
‫زﻣﻴﻦ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ!‬

‫‪579‬‬
 ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اي آﻗﺎي ﻣﻦ! اﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﺘﺎم ﺳﺎدات اﺳﺖ ﺗﺼﺮف در آن ﺟﺎﻳﺰ ﻧﻴﺴﺖ!‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻳﻦ ﻣﻜﺎن ﻣﺎل ﺟﺪ ﻣﺎ‪ ،‬اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( و ذرﻳﻪ او و اوﻻد ﻣﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺗﺼﺮف در آن ﺣﻼل اﺳﺖ‪.‬‬

‫در ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﻞ ﺑﺎﻏﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺣﺎج ﻣﻴﺮزا ﻫﺎدي اﺳﺖ او از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﻣﻌﺮوف اﻳﺮان ﺑﻮد ﻛﻪ در ﺑﻐﺪاد‬
‫ﺳﺎﻛﻦ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬آﻗﺎي ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﺑﺎغ ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻴﺮزا ﻫﺎدي ﻣﺎل ﺣﻀﺮت ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ)ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم( اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ راﺳﺖ‬
‫اﺳﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ؟‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﭼﻪ ﻛﺎر داري ﺑﻪ اﻳﻦ!« و از ﺟﻮاب اﻋﺮاض ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫در اﻳﻦ وﻗﺖ رﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﺟﻮي آﺑﻲ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺷﻂ دﺟﻠﻪ ﺑﺮاي ﻣﺰارع ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ و از ﻣﻴﺎن ﺟﺎده ﻣﻲﮔﺬرد و ﺑﻌﺪ از آن دو‬
‫راﻫﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮ دو راه ﺑﻪ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻣﻲرود‪ ،‬ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دو راه اﺳﻤﺶ راه ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ و راه دﻳﮕﺮ ﺑﻪ اﺳﻢ راه‬
‫ﺳﺎدات ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ‪ ،‬آن ﺟﻨﺎب ﻣﻴﻞ ﻛﺮد ﺑﻪ راه ﺳﺎدات‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻴﺎ از اﻳﻦ راه‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ راه ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﺑﺮوﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻧﻪ! از ﻫﻤﻴﻦ راه ﺧﻮد ﻣﻲروﻳﻢ‪.‬‬
‫ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﻛﻨﺎر ﻛﻔﺸﺪاري دﻳﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﻮﭼﻪ و ﺑﺎزاري را ﻧﺪﻳﺪﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ داﺧﻞ اﻳﻮان ﺷﺪﻳﻢ از ﻃﺮف »ﺑﺎب اﻟﻤﺮاد« ﻛﻪ‬
‫ﺳﻤﺖ ﺷﺮﻗﻲ ﺣﺮم و ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎي ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪ .‬آﻗﺎ ﺑﺮ درِ رواق ﻣﻄﻬﺮ‪ ،‬ﻣﻌﻄﻞ ﻧﺸﺪ و اذن دﺧﻮل ﻧﺨﻮاﻧﺪ و ﺑﺮ درِ‬
‫ﺣﺮم اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﭘﺲ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﻛﻦ!« ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻣﻦ ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﺮاي ﺗﻮ ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟« ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻲ!‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬أدﺧﻞ ﻳﺎ اﷲ اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ‪ «...‬و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﺮ ﻳﻚ‬
‫ﻳﻚ از اﺋﻤﻪ ﺳﻼم ﻛﺮد ﺗﺎ رﺳﻴﺪ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﻋﺴﻜﺮي)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( و ﻓﺮﻣﻮد‪:‬‬
‫«اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ اﺑﺎ ﻣﺤﻤﺪاﻟﺤﺴﻦ اﻟﻌﺴﻜﺮي‪.‬‬
‫ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬اﻣﺎم زﻣﺎﻧﺖ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻲ؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻄﻮر ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﺑﻪ او ﺳﻼم ﻛﻦ‪.‬‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻚ ﻳﺎ ﺣﺠﺔاﷲ ﻳﺎ ﺻﺎﺣﺐ اﻟﺰﻣﺎن ﻳﺎﺑﻦ اﻟﺤﺴﻦ‬
‫آﻗﺎ ﺗﺒﺴﻤﻲ ﻛﺮد و ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻋﻠﻴﻚ اﻟﺴﻼم و رﺣﻤﺔاﷲ و ﺑﺮﻛﺎﺗﻪ‪.‬‬

‫‪580‬‬
 ‫ﭘﺲ داﺧﻞ ﺣﺮم ﺷﺪﻳﻢ و ﺧﻮد را ﺑﻪ ﺿﺮﻳﺢ ﻣﻘﺪس ﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻳﻢ و ﺿﺮﻳﺢ را ﺑﻮﺳﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت ﺑﺨﻮان‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺳﻮاد ﻧﺪارم‪ .‬ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺗﻮ زﻳﺎرت ﺑﺨﻮاﻧﻢ؟« ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪.‬‬
‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬ﻛﺪام زﻳﺎرت را ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ؟« ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﻫﺮ زﻳﺎرﺗﻲ ﻛﻪ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻓﺮﻣﻮد‪» :‬زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﷲ اﻓﻀﻞ اﺳﺖ«‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻣﺸﻐﻮل زﻳﺎرت اﻣﻴﻦ اﷲ ﺷﺪ و آن زﻳﺎرت را ﺑﻪ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻧﺪ‪:‬‬

‫اﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻤﺎ ﻳﺎ اﻣﻴﻨﻲ اﷲ ﻓﻲ ارﺿﻪ و ﺣﺠﺘﻴﻪ ﻋﻠﻲ ﻋﺒﺎده اﺷﻬﺪ اﻧﻜﻤﺎ ﺟﺎﻫﺪﺗﻤﺎ ﻓﻲ اﷲ ﺣﻖ ﺟﻬﺎده‪ ،‬و ﻋﻤﻠﺘﻤﺎ ﺑﻜﺘﺎﺑﻪ و‬
‫اﺗﺒﻌﺘﻤﺎ ﺳﻨﻦ ﻧﺒﻴﻪ)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺣﺘﻲ دﻋﺎ ﻛﻤﺎ اﷲ اﻟﻲ ﺟﻮاره ﻓﻘﺒﻀﻜﻤﺎ اﻟﻴﻪ ﺑﺎﺧﺘﻴﺎره واﻟﺰم اﻋﺪاﺋﻜﻤﺎ اﻟﺤﺠﺔ ﻣﻊ ﻣﺎ ﻟﻜﻤﺎ ﻣﻦ‬
‫اﻟﺤﺠﺞ اﻟﺒﺎﻟﻐﺔ ﻋﻠﻲ ﺟﻤﻴﻊ ﺧﻠﻘﻪ‪ «...‬ﺗﺎ آﺧﺮ زﻳﺎرت‪.‬‬

‫در اﻳﻦ ﻫﻨﮕﺎم ﺷﻤﻊﻫﺎي ﺣﺮم را روﺷﻦ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ دﻳﺪم ﺣﺮم روﺷﻨﻲ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ دارد‪ ،‬ﻧﻮري ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﻮر آﻓﺘﺎب در‬
‫ﺣﺮم ﻣﻲدرﺧﺸﻨﺪ و ﺷﻤﻊﻫﺎ ﻣﺜﻞ ﭼﺮاﻏﻲ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ در آﻓﺘﺎب روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ و آن ﭼﻨﺎن ﻣﺮا ﻏﻔﻠﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ‬
‫وﺟﻪ ﻣﻠﺘﻔﺖ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ از آﻳﺎت و ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎ ﻧﻤﻲﺷﺪم‪.‬‬

‫وﻗﺘﻲ زﻳﺎرﺗﻤﺎن ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬از ﻃﺮف ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺎ ﺑﻪ ﻃﺮف ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﺮﻗﻲ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ آﻣﺪﻳﻢ‪ ،‬آﻗﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ‬
‫ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﻣﺎﻳﻠﻲ ﺟﺪم ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ)ﻋﻠﻴﻬﻤﺎاﻟﺴﻼم( را ﻫﻢ زﻳﺎرت ﻛﻨﻲ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺷﺐ ﺟﻤﻌﻪ اﺳﺖ زﻳﺎرت ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬

‫آﻗﺎ ﺑﺮاﻳﻢ زﻳﺎرت وارث را ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ وﻗﺖ ﻣﺆذنﻫﺎ از اذان ﻣﻐﺮب ﻓﺎرغ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ‪» :‬ﺑﻪ ﺟﻤﺎﻋﺖ‬
‫ﻣﻠﺤﻖ ﺷﻮ و ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮان‪.‬‬

‫ﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪي ﻛﻪ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﻗﺒﺮ ﻣﻘﺪس اﺳﺖ رﻓﺘﻴﻢ آﻧﺠﺎ ﻧﻤﺎز ﺟﻤﺎﻋﺖ اﻗﺎﻣﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺧﻮد‬
‫اﻳﺸﺎن ﻓﺮادا در ﻃﺮف راﺳﺖ اﻣﺎم ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻣﺸﻐﻮل ﻧﻤﺎز ﺷﺪ و ﻣﻦ در ﺻﻒ اول اﻳﺴﺘﺎدم و ﻧﻤﺎز‬
‫ﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻤﺎزم ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم دﻳﺪم او ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ ﻋﺠﻠﻪ از ﻣﺴﺠﺪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم و در ﻣﻴﺎن‬
‫ﺣﺮم ﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬او را ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﻗﺼﺪ داﺷﺘﻢ او را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻢ و ﭼﻨﺪ ﻗ‪‬ﺮاﻧﻲ ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻢ و ﺷﺐ او را‬
‫ﻣﻬﻤﺎن ﻛﻨﻢ و از او ﻧﮕﻬﺪاري ﻧﻤﺎﻳﻢ‪.‬‬

‫‪581‬‬
‫ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﺧﻮاب ﻏﻔﻠﺖ ﺑﻴﺪار ﺷﺪم‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬اﻳﻦ ﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﻮد؟ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻣﻌﺠﺰات و ﻛﺮاﻣﺎت! ﻛﻪ در ﻣﺤﻀﺮ او‬
‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻣﺮ او را اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدم! از ﻣﻴﺎن راه ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ! و ﺣﺎل آن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻗﻴﻤﺘﻲ ﺑﺮﻧﻤﻲﮔﺸﺘﻢ! و اﺳﻢ ﻣﺮا‬
‫ﻣﻲداﻧﺴﺖ! ﺑﺎ آن ﻛﻪ او را ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم! و ﺟﺮﻳﺎن ﺷﻬﺎدت او و اﻃﻼع از ﺧﻄﻮرات دل ﻣﻦ! و دﻳﺪن درﺧﺖﻫﺎ! و آب‬
‫ﺟﺎري در ﻏﻴﺮ ﻓﺼﻞ! و ﺟﻮاب ﺳﻼم ﻣﻦ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ اﻣﺎم زﻣﺎن)ﻋﻠﻴﻪاﻟﺴﻼم( ﺳﻼم ﻋﺮض ﻛﺮدم! و ﻏﻴﺮه!!‪...‬‬

‫ﺑﺎﻻﺧﺮه ﺑﻪ ﻛﻔﺸﺪاري آﻣﺪم و ﭘﺮﺳﻴﺪم‪ :‬آﻗﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺸﺮف ﺷﺪ ﻛﺠﺎ رﻓﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ :‬ﺑﻴﺮون رﻓﺖ‪ ،‬ﺿﻤﻨﺎً ﻛﻔﺸﺪاري ﭘﺮﺳﻴﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺪ رﻓﻴﻖ ﺗﻮ ﺑﻮد؟‬
‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺧﻼﺻﻪ او را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺰل ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻢ رﻓﺘﻢ و ﺷﺐ را ﺻﺒﺢ ﻛﺮدم و ﺻﺒﺢ زود ﺧﺪﻣﺖ آﻗﺎي ﺷﻴﺦ‬
‫ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ رﻓﺘﻢ و ﺟﺮﻳﺎن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮدم او دﺳﺖ ﺑﻪ دﻫﺎن ﺧﻮد ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ وﺳﻴﻠﻪ ﻓﻬﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺼﻪ را‬
‫ﺑﻪ ﻛﺴﻲ اﻇﻬﺎر ﻧﻜﻨﻢ و ﻓﺮﻣﻮد‪ :‬ﺧﺪا ﺗﻮ را ﻣﻮﻓﻖ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ‪.‬‬
‫ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬
‫ﻣﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف ﺧﻮد‪ ،‬ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮت ﺑﻘﻴﺔاﷲ )ﻋﺞ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﺟﻪ اﻟﺸﺮﻳﻒ( را ﺑﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﺗﺎ آن ﻛﻪ ﻳﻚ‬
‫ﻣﺎه از اﻳﻦ ﺟﺮﻳﺎن ﮔﺬﺷﺖ‪ ،‬ﻳﻚ روز در ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ ﺳﻴﺪ ﺟﻠﻴﻠﻲ را دﻳﺪم‪ ،‬ﻧﺰد ﻣﻦ آﻣﺪ و ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ :‬ﭼﻪ دﻳﺪهاي؟‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪم‪ ،‬او ﺑﺎز اﻋﺎده ﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎز ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪهام و ﺑﻪ ﺷﺪت آن را اﻧﻜﺎر ﻛﺮدم؟ ﻧﺎﮔﻬﺎن او از‬
‫ﻧﻈﺮم ﻏﺎﺋﺐ ﺷﺪ و دﻳﮕﺮ او را ﻧﺪﻳﺪم‪.‬‬
‫ﻇﺎﻫﺮاً ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺣﺎج ﻋﻠﻲ ﺑﻐﺪادي)رﺣﻤﻪ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( داﺳﺘﺎن ﺗﺸﺮف ﺧﻮد را ﺧﺪﻣﺖ‬
‫آن ﺣﻀﺮت‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﻧﻘﻞ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫واﻟﺴﻼم ﻋﻠﻴﻜﻢ ورﺣﻤﻪ اﷲ وﺑﺮﻛﺎﺗﻪ‬

‫ﻧﺎﺻﺮ ﻧﻈﺎرات‬

‫‪582‬‬