1.

Budowa wnętrza ziemi

astenosfera – jest to warstwa, która nie jest ciałem stałym, lecz jest półpłynna,
stanowi ją rozpuszczalna skała czyli magma

płaszcz górny(crofesima) – ciało stałe zbudowane z chromu,żelaza,krzemu i

magnezu

płaszcz dolny(nifesima) – cialo stałe zbudowane z niklu,żelaza,krzemu i

magnezu

jądro zewnętrzne – nie jest ciałem stałym ale nie do końca wiadomo jaki jest
stan skupienia, zbudowany z niklu i żelaza = nifa zęwnętrzna

jądro wewnętrzne – ciało stałe zbudowane z niklu i żelaza = nifa wewnętrzna

CHARAKTERYSTYKA SKORUPY ZIEMSKIEJ

1. ma rózną grubość
2. rózny skład chemiczny(kontynentalna krzem i glin, oceaniczna krzem i
magnez
3. nie jest ciągła, dzieli się na czesci tzw. Płyty litosfery, które względem
siebie są w ruchu – zblizaja sie i przesuwaja wzgledem siebie.

TEKTONIKA PŁYT TEKTONICZNYCH

W wynikui zderzania się s.oceanicznej i kontnentalnej zachodzi SUBDUKCJA
czyli zanurzania się s.oceanicznej pod kontynentalna. W efekcie czego
powstaja na lądzie, góry nadbrzeżne, a w zb. Wodnym zachodzi wuklanim i
powstaje RÓW.

W wyniku zderzenia się dwóch sfer kontynentalnych powstają góry fałdowe i

zachodzą silne trzesienia ziemi. Granica ta nazywa się granicą kolizji

WULKANIZM

stratowulkan magma, gaz, okruchy skalne (mieszany)

wysoki, wąski, strome zbocza, duża prędkosc potoków lawowych, erupcja
( wybuch gwałtowny)

wulkan lawowy magma i gaz(hawajskiego, tarczowego, efuzywnego)

szeroki, niski, łagodne zbocza, mała predkosc lawy, łagodna erupcja
wulkan Maar – powstaje gdy gęsta magma wciska się w wąska szczelinę i
stopniowo zastyga, wciskając sie niszczy brzegi szczeliny poszerzając ją,
zastygnieta magma nie wydobywa się na powierzchnie ziemi, a rosnące
cisnienie gazów wyrzuca roznej wielkosci material skalny tworzac WAŁ
TURFOWY(posegregowany materiał skalny)

PLUTONIZM- proces endogeniczny polegajacy na rozlewaniu się magmy pod

powierzchnia ziemi i tworzenie nowych form magmowych zwanych
INTRUZJE.

wulkan

lakkolit
lopolit

komin
wulkaniczny

apofiza

sill
batolit dajka

SILL – Długa wąska, stanowi ją zastygnieta magma

LAKOLIT – forma płaska na dole, wypukła na górze, powstała z SILLU, wtedy
gdy niemożliwy był odpływ magmy na boki
LOPOLIT – jest to forma płaska na górze, wybrzuszona na dole, powstaje
wtedy gdy niemożliwy jest odpływ magmy na boki a warstwy nadległe są
twarde i nie ulegaja odkształcenią.
BATOLIT- jest to największa forma magmowa, która na dnie ma ognisko
magmy i powstała wtedy gdy niemożliwy był odpływ magmy na boki a
warstwy nadległe i podległe były twarde
DAJKA – to szczelina wypełniona magmą, która łaczy ognisko magmy z
SILLEM,LAKOLITEM,LOPOLITEM

TRZESIENIE ZIEMI – drgania skorupy ziemskiej

spowodowane:
 ruchem płyt tektonicznych – TEKTONICZNE
 wybuchem wulkanu – WULKANICZNe
 zapadaniem się prózni skalnych, naturalna jaskinia – ZAPADLISKOWE,
antropogeniczna – kopalnia TĄPNIĘCIE

EPICENTRUM – najwczesniej uderzone fala sejsmiczna miejsce

HIPOCENTRUM – zródło trzesienia ziemi

skutki negatywne trzesienia ziemi:

1. ofiary smiertelne wsrod ludnosci
2. pozbawienie ludnosci dachu nad glowa
3. szkody budowalne(pekajace mury, rysy na budynkach)
4. szkody gospodarcze
5. zmiany w uksztaltowaniu powierzchni ziemi
6. tsunami
skutki pozytywne trzesienia ziemi
1. wysoka wydajnosc i urodzajnosc gleb powulkanicznych
2. wystepowanie cieplnych, silnie zmineralizowanych wód i goracych
zrodel
3. powstanie skał wulkanicznych i licznych złóż surowców mineralnych

TYPY SKAŁ

metamorficzne np wapien -> marmur

powstaja z skał magmowych lub osadowych w wyniku przeobrazania z powodu
temperatury.

Osadowe powstaja w wyniku osadzania

piaskowiec,zwiir,zlepieniec

biologiczne – wegiel wapien

zwiazkow chem w procesie parowania sól gips

MAGMOWE
(pod ziemia) magmowa glebinowa GRANIT
(na powierzchni) magmowa wylewna BAZALT
UKŁAD WARSTW SKALNYCH

budowa płytowa – polega na ulozeniu warstw skalnych rownolegle do pow

ziemi i do siebie

monoklina – polega na ulozeniu warstw skalnych do siebie rownolegle a do

powierzchni ziemi pod pewnym katem

budowa faldowa – polega na wygieciu warstw skalnych pod wplywem

bocznych sil nacisku

budowa uskokowa – polega na przesuwaniu ciaglosci warstwy skalnej.

Sklada sie z :
ZRĄB – ktory stanowi skrzydlo wiszace otoczone dwoma skrzydlami
zrzuconymi
RÓW – jest to skrzydlo zrzucone, otoczone dwoma skrzydlami wiszacymi

budowa plaszczoinowa – powyginana nie w swoje strony