Basic HTML Version View Full Version

Page 22 - Oblicza geografii ZP1 Karty pracy P. 22

ucznia

V. Litosfera. Procesy wewnętrzne Zapamiętaj n Ze

względu na przebieg erupcji i rodzaj wydoby

Plutonizm, wulkanizm i trzęsienia ziemi to przy

n
wających się produktów erupcji wulkanicznych
kłady procesów wewnętrznych.
wyróżnia się wulkany eksplozywne, wulkany efu
Plutonizm to wszystkie procesy geologiczne,
n
zywne i stratowulkany.
które są związane z powstawaniem, gromadze
Magma to gorący, płynny stop skalny zalegający
niem się, przemieszczaniem oraz krystalizacją
n
płynnej magmy. W ich wyniku powstają intruzje.
w głębi Ziemi, który przemieszcza się ku powierzchni
pod wpływem ogromnego ciśnienia. Gdy magma
Intruzje zgodne (np. lakolity) powstają wtedy, gdy
n
wydostanie się na powierzchnię, staje się lawą.
magma układa się równolegle do otaczających ją
starszych warstw skalnych.
które są najczęściej wywoływane nagłym
n Intruzje niezgodne (np. dajki) przecinają starsze n Trzęsienia ziemi to drgania skorupy
ziemskiej,
warstwy skalne. przesuwaniem się ogromnych mas skalnych pod
powierzchnią ziemi.
n Wulkanizm obejmuje procesy związane z wydo Siłę trzęsień ziemi najczęściej określa się w skali
bywaniem się magmy na powierzchnię ziemi. n
Richtera.
n Elementami wulkanu są między innymi ognisko Przykładami skutków trzęsień ziemi są ofiary
magmowe, komin wulkaniczny i krater. n
śmiertelne, ogromne zniszczenia elementów
n Z wulkanów wydobywają się głównie lawa, gazy infrastruktury, na przykład budynków, linii
energe
i materiał piroklastyczny (np. bomby wulkaniczne, tycznych, sieci komunikacyjnej, oraz
powstawanie
lapille, popioły wulkaniczne). tsunami (fal, które niszczą obszary przybrzeżne).
Na wyrywki

n Czym jest epicentrum?

n Jak się nazywa część wulkanu, przez którą wydobywają się produkty erupcji wulkanicznych?

n Jak powstają intruzje magmatyczne?

n Czym jest Ognisty Pierścień Pacyfiku?
n Czym się różni lawa od magmy?
n W jakich jednostkach najczęściej określa się siłę trzęsień ziemi?
n Co to jest erupcja?
n Jakie są skutki trzęsień ziemi?
n Czym są materiały piroklastyczne?
n Co to są fale sejsmiczne?
n Czym się różnią wulkany eksplozywne, wulkany efuzywne i stratowulkany?
n Co odróżnia intruzje zgodne od intruzji niezgodnych?

n Jak w wulkanie nazywa się zbiornik, w którym początkowo gromadzi się magma?
n Jaka jest najczęstsza przyczyna trzęsień ziemi?
n Na jakich obszarach powstała większość wulkanów?
n Czym jest hipocentrum?
86

17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27