Anaya 1º Eso

R Reforzo
Ampliación
Inclusión e atención
A
á diversidade
Unidade 1: Unidade 7:
R 1/ A 2 R 1/ A 2
R 1/ A 2 R 1/ A 2
R 1/ A 2 R 1/ A 2
Unidade 4: Unidade 10
R 1/ A 2 R 1/ A 2
R 1/ A 2 R 1/ A 2
R 1/ A 2 R 1/ A 2
Solucións
© Grupo Anaya, S. A. Material fotocopiable autorizado.
Área
fotocopiable
Ficha de traballo 1
1 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. A
grupa as seguintes palabras por familias léxi- 7. Contesta:
cas:
a) As palabras variables, por que se chaman así?
xoia – chave – roupa – correr – suar – espertar
b) E as palabras invariables?
– colgar – chuvia – gardarroupa – enxoiar– xoie-
ría – arroupar – suadoiro – corredor – colgante 8. Escribe unha palabra derivada de...
– chaveiro – espertador – chuviñar – xoieiro –
colgadoiro – chuvasqueiro – percorrer – roupaxe a) real e aparecer, engadindo un prefixo;
– chavello – chuviscar – suor – esperto – corre- b) medo e viaxe, engadindo un sufixo;
doira – roupeiro – colgadura.
c) persoa, engadindo un prefixo e un sufixo.
2. D
escompón as seguintes palabras en lexema e
morfemas: 9. F
íxate nestas palabras e colócaas en cadansúa
columna:
vermellas, leóns, papeleira, cantan, claridade,
noitiña, zapateiro, infeliz, infelices, semicírculo. adeptos, aventureiro, misterio, asociacións, con-
vivir, castelo, testemuñas, calafríos, arrepiantes,
a) Indica se os morfemas son flexivos ou deriva- resplandores, inexplicables, experiencia, escép-
tivos. ticos, truco.
b) No caso dos morfemas derivativos, indica se Non a Sóame, Sei o que Sei o que
son prefixos ou sufixos. coñezo pero non significa, significa
sei o que pero non e úsoa
3. Cita todas as clases de palabras que hai.
significa a utilizo
4. Clasifica as palabras anteriores:

variables: ...
invariables: ... 10. Busca no dicionario o significado das palabras
que anotaches nas columnas 1 e 2 e escribe o
5. Indica a categoría gramatical das seguintes pa- seu significado. Despois inventa unha oración
labras: con cada unha.
casa, rematou, as, baixa, eu, aqueles, desde,
11. Indica, en cada caso, se os textos que se men-
ai!, pero, aquí, medrar. cionan son literarios ou non:
Unha novela.
6. Completa coa familia léxica de terra:
Unha receita de cociña.
– A maioría dos mamíferos son ..., pero os golfi-
ños son acuáticos. O artigo dunha enciclopedia.
– Onte vin unha película na que os ... invadían Unha peza de teatro.
a Terra.
Un poema.
– Un forte ... destruíu o norte de Xapón.
Un cómic.
– Ao meu can gústalle ... os ósos no xardín.
– Un túnel ... conecta Francia co Reino Unido.
– Imos facer unha casiña nun ... do meu avó.
– A moto derrapou e caeu por un ..., pero ao
motorista non lle pasou nada.
Área
fotocopiable INCLUSIÓN E ATENCIÓN Á DIVERSIDADE
Ficha de traballo 2
1 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Le os seguintes textos e responde as cuestións:

Texto 1
Un pai, e de cada lado dous irmáns:
un gordo que viaxa,
un longo que sinala,
un mediano casadeiro
e o mais pequeno
limpa o cortello.
(Solución: os dedos da man)
Gloria Sánchez: 303 Adiviñas, Edicións Xerais
Texto 2
Como localizar un número de teléfono?
Para axilizar a busca é necesario coñecer a localidade da persoa ou empresa que desexa
localizar. A guía está dividida en localidades, aparecendo en primeiro lugar a capital.
As persoas e empresas figuran alfabetizadas dentro de cada localidade por apelidos ou
polo nome comercial. Os clientes cuxa titularidade comeza por un número, figuran rela-
cionados a continuación da letra Z.
Páxinas Brancas de Telefónica
Texto 3
Auditorio Quiñones de León
O escenario ten unha superficie de 390 metros cadrados, e está asentado sobre unha
base de formigón armado que soporta unha tarima modular, de pezas de 1x2 m, sobre
patas telescópicas que permiten distintas alturas e acabados en madeira de faia, con
capacidade para carga de ata 2 000 quilos.
Vigo, enclave cultural, Concello de Vigo
Texto 4
Os días que facía bo, a Paco e a Pedro dáballes por escapar á praia, a comer berbe-
rechos crus. Unha tarde destas, Paco viu algo a medio flotar, e era un morto. Paco, de
primeiras, non soubo que facer, pero Pedro díxolle:
—Corre e avisa, que quedo eu e vixío.

Ao pouco tempo estaba toda a vila na praia, e eu con eles. Ninguén coñecía o morto.
Juan Farias: Á sombra do mestre, ed. Alfaguara-Obradoiro
a) Di se son literarios ou non literarios e razoa por que.

b) Indica cal é a finalidade de cada un.
2. P
escuda: A partir de que número de palabras se considera que unha persoa ten un bo
vocabulario activo?
Área
INCLUSIÓN E ATENCIÓN Á DIVERSIDADE fotocopiable
Ficha de traballo 1
2 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Escribe dúas palabras de cada campo semántico: 6. C

ita tres nomes individuais e os seus colectivos
correspondentes.
Cine: ...
Viaxes: ... 7. Escribe o plural destes substantivos:
Escola: ... caníbal lacazán exame
Profesións: ... chuchamel monopatín túnel
Deportes: ... cómic lei cruel
xuíz barril fregués
2. L e a seguinte carta e subliña todos os substan-
tivos: colector de lixo empregado estrela
Viveiro, 17 de novembro de 2007
8. Escribe catro palabras con ditongos diferentes.
Querida Lucía:
• Escribe outras catro con hiatos diferentes.
Xa hai case un trimestre que non te vexo; desde
que comezou o curso non fago máis que pen- 9. Divide en sílabas e subliña a tónica:
sar no moito que nos divertimos no verán. Ata o ruído acuático vídeo
profesorado di que teño a cabeza noutro lado. É
verdade: lembro cando iamos á praia de Covas algunha aéreo conveniente
(os poucos días que fixo sol); cando, nas festas náuseas incluír lagoa
da vila, fomos á carballeira para escoitar a ban-
da de música; cando quedaches encerrada no aire excepcional subliñar
cuarto de baño do avó; cando lle escondemos
10. Clasifica as palabras anteriores:
o balón ao equipo de fútbol entre as pólas dun
ciprés, e logo asinamos a paz con eles ... Agudas: ...
Oxalá poidas vir polo Nadal, porque estou dese- Graves: ...
xando verte de novo. Esdrúxulas: ...
Un bico,
11. Le este texto e resolve as cuestións que se for-
Silvia mulan sobre el:
3. Escribe os nomes propios do texto anterior. Cando chegaron da escola Marcos e mais os
seus irmáns, que se chaman Lucía, Leandro, Lau-
• Escribe os colectivos que atopes e pon entre
ra e Luciano, puxéronse a xogar ás agachadas.
parénteses o individual correspondente.
Tapou os ollos Luciano e comezou a contar.
4. C
lasifica estes substantivos segundo sexan con- Saíron todos a correr, pero sen facer ruído, para
cretos ou abstractos: se agachar.
xersei, tranquilidade, desexo, cara, illa, reloxo, Marcos, como non viu outro lugar mellor, pegou
simpatía, alegría, mazá, fume, ladrido, obedien- un brinco e meteuse nunha botella verde que
cia, sospeita, altura. había enriba da mesa da cociña.
Concretos: ... Aquilo foi cousa acabada. Nin os catro irmáns
Abstractos: ... xuntos foron quen de dar con el.
Xabier P. Docampo: O armario novo de Rubén,
5. Define estes substantivos como no exemplo: Edicións Xerais (adapt.)
peón: común, concreto, contable, individual. a) Quen son os personaxes? Que fan?
vellez Nicolás superheroe b) Hai antagonistas? Razoa a túa resposta.
precisión clientela Sil c) En que persoa conta a historia o narrador?
Santiago aldea leite

aburrimento semana cine
6
Área
Ficha de traballo 2
2 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Busca, na contraportada das novelas, textos coma este que vén a seguir:
Esta é unha das máis precisas e preciosas novelas de terror que se teñen publicado.
Apareceu por primeira vez o ano 1886, e relátanos os experimentos do Dr. Jekyll, home
preocupado desde a mocidade pola dualidade que a alma de cada ser humano contén,
abalando sempre entre os dous principios do ben e o mal, e que el consegue «separar»
en si mesmo por medio dunha apócema, dándolle así vía libre á súa parte maligna,
presente nel, mais agochada, na segunda personalidade que pola beberaxe adquire,
personalidade que de continuo ameaza con apoderárselle da vida toda. A meticulosi-
dade do estilo de Stevenson acada nesta narración instantes de extraordinario poder
de suxestión e dramatismo, creando algunhas das escenas máis terroríficas da literatura
inglesa.
Contraportada de Dr. Jekyll e Mr. Hyde, Edicións Xerais
a) Lede en voz alta os textos que fostes atopando.

b) Seleccionade os tres que conseguiran interesarvos máis. Despois, falade: Por que
motivos elixistes precisamente eses?
2. S
on moitas as novelas que foron levadas ao cine. Explica o argumento dunha película
que estea baseada nunha novela (Harry Potter, A historia interminable, O señor dos
aneis, etc.). Despois, fai unha lista cos nomes dos personaxes principais e outra cos dos
secundarios. Elixe un de cada tipo e descríbeos.
Área
Ficha de traballo 1
3 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. C
oa axuda do dicionario, escribe un sinónimo 7. E
scribe agora o feminino ou o masculino que fal-
de cada unha destas palabras: ta nestas parellas de substantivos:
vivenda carreiro coche rei – ... can – ... ... – ovella
quinteiro canlón emprego ... – heroína barón – ... ...– nora
xornal viandante soldo
8. Pon os acentos que faltan neste texto:
2. S
ubstitúe as palabras subliñadas por un sinóni- Pasar a entrevista non lle resultou dificil: tiña, ta-
mo: men, experiencia; ainda que non seria facil, por-
que habia moitos aspirantes.
– Este cuadrimestre obtiveron moi malas notas.
—Alvaro Gonzalez? —preguntou a secretaria.
– No meu ordenador non podo abrir este fichei-
ro, debe estar danado. —Si, son eu —dixo erguendose ás présas do
sofa.
– Estaba desexando rematar o ensino secundario.
—Mercores ás sete comeza a traballar con nós.
– Coa firma do acordo, puxeron fin a todas as
De momento sera con caracter provisional...
discusións.
Alvaro puxerase tan nervioso que xa nin oia.
– Temos unha relación de lugares para visitar.
«Por fin!», pensou. «O meu primeiro traballo!».
3. Acentúa as palabras que o precisen: E, coa mesma, caeu desmaiado da impresion.
xampu escoitou album avos
9. P
onlles acento gráfico a estas palabras cando
personaxe telefono beizos afastar sexa necesario:
fuxiu caraveis smokings cespede a) Os Anxeles, Africa, album, smoking, Paris,
dixeron chapeu portatil biberons Ines, comic, Oscar, sandwich, Felix.
b) azuis, lua, atribuir, ademais, oiu, conduciu,
4. Contesta: nautico, camion, baul, cotian.
a) Que xénero teñen en xeral os substantivos
acabados en -axe? 10. Le o seguinte texto e responde as preguntas.
b) Cales deles son masculinos? O verán, para a nosa tristura, chegara á súa fin.
Mais podiamos estar contentos, pois xogaramos
c) Cales poden ser masculinos ou femininos? todo o que quixeramos, gozaramos do mar e
resolveramos por nós mesmos, sen axuda dos
5. Escribe o feminino destes substantivos: maiores, o problema dos medos nocturnos do
mergullador sogro agricultor meu irmán, e, sobre todo, conseguiramos que
o avó nos contara o final daquela historia do te-
chinés pescantín director
souro da lagoa a pesar dos seus intentos de de-
grou oso cantante moralo, crendo así que as vacacións non remata-
xuíz heroe mestre rían nunca e que quedariamos indefinidamente
canda eles na Casa do Outeiro, en Viladomar de
vigués campión bailarín Cabodomundo.
emperador avogado patrón Agustín Agra: O tesouro da lagoa de Reid’Is,
Edicións Xerais de Galicia
león duque ladrón
a) En que época transcorre o relato? Anota as
padriño español galo
referencias temporais que atopes.
6. P
on diante de cada substantivo o ou a, segundo b) En que espazo se desenvolve? Hai algunha
sexa masculino ou feminino: nota descritiva do espazo?
... orixe ... mel ... calor ... sangue c) Trátase dun lugar real ou dun lugar imaxina-
rio?
... sal ... ponte ... xiz ... análise
8 ... dor ... garaxe ... leite ... suor
Área
Ficha de traballo 2
3 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Le o seguinte texto e responde as cuestións:

Non dou lembrado os miles de cousas estupendas que argallaba o profesor Corkers para
ter a súa clase contenta, pero hai unha que nunca esquecerei e que se repetía a interva-
los dunhas tres semanas ao longo de cada curso. Estaba falándonos disto ou do outro
cando de súpeto se interrompía na metade da frase e un xesto de intensa dor nubraba
o seu vello rostro. Despois erguía a testa, poñíase a ventar o aire co seu colosal nariz e
dicía con grandes voces:
—Deus me valla! Isto xa é de máis! Isto xa pasa da raia! É intolerable!
Nós sabiamos exactamente a continuación, pero sempre lle seguiamos o xogo:
—Que ocorre, señor? Que sucedeu? Atópase vostede ben, señor? Séntese indisposto?
Pero el erguía de novo o enorme nariz, abaneaba a testa a un lado e ao outro e uliscaba
delicadamente o aire como á procura dunha fuga de gas ou do cheirume de algo que
se estivese queimando.
—Isto non pode aturarase! —clamaba—. É insoportable!
—Pero que pasa, señor?
—Vouvos dicir o que pasa —berraba Corkers—. Que alguén ceibou unha ventosidade!
—Oh, non, señor!
—Eu non fun, señor!
—Nin eu tampouco!
—Ningún de nós, señor!
Neste punto, levantábase maxestosamente e berraba con toda a forza dos seus pulmóns:
—Utilizade a porta como ventilador! Abride as fiestras!
Aquel era o sinal que desencadeaba unha acción frenética e toda a clase abandonaba
os seus asentos.
Roald Dahl: Boy, relatos de infancia, ed. Alfaguara (trad.)
a) Indica quen é o narrador.

b) Escribe dúas aclaracións do narrador marcadas con raias e unha aclaración introducida
por dous puntos.
2. a) Cita todos os personaxes que aparecen no texto.

b) Que signo marca a intervención de cada un deles?
3. a) Precisa o lugar no que se desenvolven os feitos.

b) Por que o sabes?
c) Hai no texto algunha referencia directa ou algunha descrición?
4. Analiza o tempo no relato.
Área
Ficha de traballo 1
4 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. A
lgúns verbos son «tan polisémicos» que serven 7. Completa estas oracións comparativas:
para expresar case todo; chámanse «verbos co-
– Henrique é menos traballador ... Inés, por iso
modín». Substitúe o verbo facer nestas oracións
leva peores notas ... ela.
por outro máis preciso:
– Eu opino igual ... teus amigos: gústame máis o
resultar – construír – realizar – acostumar – pre-
deporte ... «marcha».
parar – producir – cumprir
– Laura pensa que debuxa mellor .... ti, pero non
a) Están facendo unha ponte nova sobre o río.
é certo. Iso si, debuxa mellor .... todos pensa-
b) Teño que facer xa a cea, é tarde. bamos.
c) Fáiseme moi difícil crerche o que contas. – Eles fan ... min: intentan facelo sempre mellor
... última vez.
d) Fixemos o traballo nun par de horas.
e) Aínda non me fixen a vivir nesta vila. 8. Escribe unha oración comparativa...
f) A chicharra fai un ruído moi molesto. a) de igualdade, na que haxa que usar coma;
2. E
mparella cada significado co adxectivo corres- b) de inferioridade coa partícula do que;
pondente: c) de superioridade, con ca/que;
sabichón túzaro mecoso agoniado
9. E
scribe correctamente estas oracións, poñendo
a) Que se angustia por calquera cousa. en cada oco a palabra adecuada:
b) Que presume de sabelo todo. – Como estaba ... (fóra–fora) cando apareceu o
c) Que lle gustan en exceso os aloumiños. ... (óso–oso), botei a correr. Quizais non rompe-
se un ... (óso-oso) se ... (fóra–fora) ... (máis–mais)
d) Que non lle gusta relacionarse coa xente. listo.
3. Emparella os sinónimos das dúas listaxes: – Como ías comer a ... (bóla–bola) de pan sen-
tado na ... (póla–pola) da cerdeira? Agora, ...
a) Teimudo, asisado, bulebule, argalleiro, cacha- (póla–pola) túa culpa, non podemos xogar ...
zudo, larpeiro, folgazán, espelido. (ás-as) ... (bólas–bolas)!
b) Inquedo, sensato, enredante, comellón, vago, – ... (É–E) mellor ir amodo. Se vas de ... (présa–
obstinado, listo, pachorrento. presa) podes meter un ... (pé–pe) na ... (présa–
presa) do muíño ... (é–e) vai ser peor.
4. Completa:
a) Os adxectivos variables forman o feminino, en 10. Explica as regras de acentuación nos seguintes
xeral, igual... b) Para formar o plural, os adxecti- casos e pon tres exemplos de cada un:
vos seguen as regras...
a) Acentuación das palabras compostas.
5. Contesta e pon tres exemplos: b) Acentuación dos adverbios en -mente.

a) Que adxectivos acabados en -án fan o femi- c) Acentuación dos verbos con pronome átono.
nino en -ana?
11. Indica a que xénero pertence este texto:
b) Que adxectivos rematados en -án fan o femi-
ninoen -á? Eu nacín nunha aldea pequena. Un lugar impre-
sionante. Noto que hai como un medo na xen-
• Escribe tres adxectivos que acaben en –ano en
te a dicir que é de aldea. (...) Ser de aldea en
masculino.
Galicia aínda é como ser doutro planeta. Como
se fósemos marcianos. Cando en realidade Ga-
6. Escribe catro adxectivos:
licia sempre foi rural. Temos que deixar de ser
a) cunha soa forma, invariable, común para o nenos parvos e facernos adolescentes e medrar.
masculino e o feminino; Medrar para non termos vergoña de ser como
b) con dúas formas distintas, unha para o mascu- somos. Fillos e amantes do campo.
10 lino e outra para o feminino. Lupe Gómez: Fisteus era un mundo, A Nosa Terra
Área
Ficha de traballo 2
4 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

A pinga de chuvia
Levaba tantos días sen chover no val que, cando as negras nubes comezaron a cubrir o
ceo, plantas secas e animais sedentos agardaron con ansia as primeiras pingas.
Mentres, arriba, dentro das súas nubes, as pingas esperaban a hora de saltar.
—Que, mozas? —berraron as nubes—. Estades a punto? Pois adiante!
As comportas abríronse. As primeiras pingas lanzáronse ao baleiro. E ao pouco a terra
comezou a enchouparse.
Choveu durante horas e horas, ata que as nubes, esgotadas, quedaron baleiras. Daquela
saíu o sol moi disposto a secalo todo, que para iso é o sol. E o vento levou as nubes cara
ás montañas.
Foi entón cando unha nube reparou nun pequeno detalle: no seu interior aínda quedaba
unha pinga de chuvia.
—Eh! Que fas aí? —protestou enfadada—. Fai o favor de saltar agora mesmo!
—Non podo —dixo a pinga—. Teño moito medo. Voume estrelar contra o chan.
—Unha pinga de chuvia mexeriqueira! Non podo crelo! —alarmouse a nube—. Tes que
saltar: é a túa obriga! Boas estariamos se todas fosen coma ti!
Pero a pinga de chuvia dicía que non e que non, tremendo de arriba abaixo. A nube
comprendeu que tiña un problema. Que facer? Mentres o pensaba, viu que sobrevoaba
xa as montañas nevadas que rodeaban o val. E berrou:
—Pinga, salta! Salta agora! Veña! Asegúroche que non has de chegar ao chan.
—Non! Teño medoooooo! —repetiu a pinga.
—Confía en min! Agora!
Había tanta sinceridade na voz da nube que a pinga acabou saltando (ben, a nube deulle
un pequeno empurrón, todo hai que dicilo).
A pinga caeu, primeiro moi rápida; logo, o frío da montaña foina xeando, xeando e xean-
do ata que se converteu nunha folerpa de neve. Unha folerpa que se pousou docemente
no cumio da montaña máis alta.
A nube foise sorrindo.
«Nunca chove a gusto de todos», pensaba, «pero con boa vontade e, ás veces, unha
pequena axuda...».
Jordi Sierra i Fabra (trad.)
a) Quen son os personaxes deste relato?

b) É o narrador tamén un personaxe? Como o sabes?
c) Marca con corchetes onde comeza e onde remata cada unha das tres partes da estru-
tura: introdución – desenvolvemento – desenlace.
d) Indica algunha acción que corresponda a cada unha das partes anteriores.
e) Resume o argumento.
f) Tendo en conta os aspectos que analizaches no exercicio anterior, para que idade cres
que é adecuado o relato A pinga de chuvia? Explica a túa resposta.
11
Área
Ficha de traballo 1
5 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. R
azoa si sería posible saber a que bloque lin- 6. Copia os demostrativos e posesivos destas ora-
güístico pertencería un falante que dixese o se- cións; pon o substantivo entre parénteses:
guinte:
– Os nosos pais e mais os vosos avós xa saíron
Ti cres que á miña irmá lle van gustar estas can- esta tarde para eses apartamentos que lles pres-
cións? Eu creo que non... taron os seus amigos.
2. Emparella os contrarios das dúas listas: – Aqueles señores, dos que xa che falei durante
a nosa conversa telefónica, chegaron coa súa
a) Vaidoso, mentireiro, chafalleiro, asisado, apou- furgoneta, baixaron estas caixas coas vosas
cado, faladeiro, extravertido. cousas, deixáronas nesa beirarrúa, colleron por
b) Sincero, irreflexivo, humilde, coidadoso, intro- aquela rúa e a min nin me dixeron esta boca é
vertido, valente, calado. miña.
– Este libro que teño nas miñas mans é un da-
3. N
o seguinte texto, subliña con vermello os arti-
queles regalos que trouxera o meu avó.
gos determinados e rodea as contraccións:
Como suxeitaban antes os papeis? Pois verás: xa 7. C
ompleta con contraccións dos demostrativos,
no século xiii empregaban unhas cintas coas que procurando non repetilas.
os «cosían». Logo, polo 1830, valéronse dunha
Eu sei moi pouco (de) ... que me estás a dicir
especie de pequenas agullas para cravalos. A
agora, o mesmo que (de) ... que me contaches
solución definitiva atopouna o noruegués Jo-
onte. Lémbraste (de) ... vez que nos atopamos
hann Waaler cara a 1900: un cacho de arame do-
(en) ... cine e me falaches algo (de) ... histo-
brado en tres partes. Grazas á súa imaxinación, e
mais pola grande utilidade do obxecto, os clips rias? Pois a verdade é que non pensei máis
andan nas nosas mans dende aquela. Agora fa- (en) ... asunto. Ademais eu confío plenamente
brícanos cos máis diversos materiais e con gran (en) ... amigas. Si, e (en) ... amigos tamén. Ti
variedade de cores; pero, a pesar dos seus anos, acórdaste (de) ... mozos e (de) ... mozas que
seguen coa mesma forma que ao principio. pasaron o verán nesta casa de aquí? Pois fala
con eles!
4. Completa cos adxectivos demostrativos:
8. C
onstrúe unha oración na que haxa polo menos
Masculino Feminino
un artigo, un posesivo, un determinante e dúas
Sing. palabras contrarias.
Cerca do
falante
Pl. 9. Completa as seguintes palabras con i, ll ou x:
Distancia
Sing. burbu...a in...ección
media ...oga te...ado
Pl.
pra...a fa...ado
Sing.
Distancia
anto...o ma...or
media
Pl.
...ate ...eso
• Que formas faltarían nun cadro dos pronomes e...ercicio pare...a
demostrativos?
ra...o ...enro
5. Corrixe os erros dos posesivos: apo...ar pro...ecto
– Collede vosas cousas e poñédeas enriba de papaga...o bara...a
miña mesa.
10. Explica a diferenza entre conto literario e conto
– Díxenlle a noso amigo que nos espere en súa
popular.
casa.
– Anda sempre con seu móbil e con súas cha- 11. Por que é habitual que nos contos populares
12 madas! existan varias versións da mesma historia?
Área
Ficha de traballo 2
5 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

Os chepudos e as bruxas
Un día sinalado as bruxas reúnense para facer os repartimentos de todo o ano; o das
moscas e o dos piollos, os traballos que lle tocan a cada unha e tamén para casar ben
casados todos os días do ano.
E o conto foi que precisamente ese día un home moi pobre que, para máis desgraza,
cargaba cunha chepa ao lombo, que malvivía de pedir polas portas e de facer algúns
traballos a cambio dunha cunca de caldo ou dun migallo de boroa, andaba polo monte
apañando garabullos para o lume, sorprendeuno a noite e perdeuse. Nunca tal lle pa-
sara. Andou desnortado de aquí para acolá, dando voltas e máis voltas, ata que viu ao
lonxe o brillo dunha luz entre o escuro da noite. Achegouse e descubriu unha casoupa
sen eira nin sinal de que vivise xente nela. Axexou pola porta e nada viu pero sentiu
boureo no sobrado; entrou, buscou as escaleiras e amodiño subiu por elas ata dar cunha
porta entreaberta. O que alí viu nunca antes o vira. Un fato de mulleres, todas bruxas, co-
llidas da man, facían a rolda, brincando e berrando coma tolas para facer o repartimento
dos días do ano. Primeiro berraban as dunha banda:
— Luns, martes e mércores, tres!
E respondían as da outra:
—Xoves, venres e sábado, seis!
O noso corcovado ao principio tomou medo pero despois foise deixando aloumiñar pola
cantarela das bruxas ata o punto de botarse a cantar e a brincar canda elas. Dixeron as
dunha banda:
—Luns, martes e mércores, tres!
E replicou o lombán:
—Xoves, venres e sábado, seis!
As bruxas ao sentíreno, chamárono para cabo delas e puxérono no medio e medio da
roda para dirixir o repartimento dos días do ano.
Cantaron e brincaron toda a noite, as bruxas derredor e o da xiba no medio. Cando xa
case chegaba o día e tiñan que se retirar, unha das bruxas, polo moito que lles axudara
a facer ben o repartimento dos días, díxolle ao da xiba:
—Por os ben casar, da corcova has de librar! Á parte de deixarlle o lombo liso, déronlle
para o peto un saqueto con moitas onzas de ouro. Quedou feito un mozo, dereito coma
un ringuilete.
Cando atinou coa súa casa, custou que o coñecesen. Tivo que contar máis dunha e de
dúas veces o que lle pasara e aínda así case ninguén llo cría. Pero un veciño, chepudo
coma el, se cadra envexoso da súa sorte, prestoulle atención. Pediulle detalles de como
fora, do lugar onde se atopaba a casa e outros máis. Cando volveu a caer o día sinalado
para os repartimentos para aló foi...
X. Miranda e A. Reigosa: Contos marabillosos I, Edicións Xerais (adapt.)
2. Explica en que lugar se desenvolve a historia. Danse moitos detalles deste espazo?
3. En que tempo se desenvolve a historia? Danse moitos detalles?
4. Quen son os personaxes? Como son fisicamente?
5. Continúa ti a historia incluíndo unha ensinanza final. 13
Área
Ficha de traballo 1
6 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. C
opia este cadro e escribe, polo menos, cinco – Recolle todo o fío, enrólao e fai un ... .
indefinidos invariables e dez variables:
– Mira como están as portas. Vai haber que dar-
INDEFINIDOS lles unha man de ... .
Variables – Disque os ... de catro follas dan boa sorte.
9. S
egundo a familia á que pertenza, completa
Invariables
cada palabra con b ou v:
2. C
ompleta cada enunciado coas palabras que lle ...eiravía ...asoirada
correspondan e escribe un exemplo: gra...adora co...ardía
...son sempre adxectivos determinativos. re...entón ...aleirar
...poden ser adxectivos ou pronomes. a...ultado es...arón
...son sempre pronomes. a...afar mo...ilidade
a) Alguén, ninguén, algo e nada... a...ermellado a...ogoso
b) Certo/-a/-s e cada... a...elanado ...arredura
c) Os demais indefinidos... escar...ador mara...illosa
3. Escribe cadansúa oración coas contraccións: 10. Busca as palabras da familia de móbil que co-
a) de + algunha, en + outros rresponden a estes significados:
b) de + algúns, en + outra 1. Quieto, que non se move. 2. Coche, vehículo.

3. Conxunto dos mobles dunha casa, oficina,
c) en + algunhas, de + outro etc. 4. Empresa dedicada á venda e aluguer de
d) en + algún, de + outras casas.
4. Escribe unha oración cun numeral... 11. Nas relacións de palabras con b e con v da páxi-
na 107 do libro, busca sinónimos destas:
a) cardinal, que sexa adxectivo determinativo;
escorregar paquete
b) ordinal, e que sexa pronome;
apoucado marxe
c) cardinal, e que sexa pronome;
casamento estoupar
d) ordinal, que sexa adxectivo determinativo.
5. E
scribe con letra estes numerais: 217 alumnos; 7
248 litros; 981 leiras; 29ª vez.
6. F
íxate ben para non confundires os ordinais cos
partitivos, e escribe:
11ª; 18º; 24ª; 37º
1/11; 1/18; 1/24; 1/37
7. Escribe o multiplicativo que corresponda:

×6 ×3 × 10
×4 ×2 ×5
8. C
ompleta cada oración coa palabra con b ou
con v que corresponda:
– Ti pensas limpar algún día o teu cuarto? Colle
a ... e várreo ben.
14
Área
Ficha de traballo 2
6 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

No século XII o nobre Ero, aburrido das intrigas e ruindades da vida mundana, decidiu
consagrarse á oración e penitencia no sagrado monte Castrove, fundando o mosteiro de
Armenteira. Pasado un tempo, Ero de Armenteira foi nomeado abade do nacente mos-
teiro dedicado a Santa María, que recibiu doazóns e privilexios por parte de monarcas e
nobres do Reino.
Santo Ero matinaba moito sobre o Paraíso e pregáballe á Virxe María que lle permitise
velo, para coñecer a felicidade dos salvados por seren xustos e piadosos.
Nun dos seus paseos polo monte Castrove, o abade pasou por un regato de auga crista-
lina onde un paxariño cantaba a súa ledicia primaveral. Santo Ero engaiolouse do canto
do paxaro e parou a descansar á sombra dun carballo, e alí estivo ata que a ave marchou.
Dando volta cara ao mosteiro, o abade tiña a impresión de que aquel non era o camiño
polo que viñera, pero en chegando ao cenobio, a súa sorpresa foi máxima ao ver o seu
antigo mosteiro convertido nunha construción máis moderna e grande, no que tamén
había máis monxes.
Atordado e desconcertado, Santo Ero dirixiuse a un monxe e expresoulle a súa confusión.
Armouse un gran barullo no mosteiro, ata que o monxe máis ancián chegou cun vetusto
libro e leu a seguinte historia : «Santo Ero de Armenteira, nobre e piadoso varón, fun-
dador e abade deste mosteiro, nunca máis foi visto despois de saír a meditar ao monte
Castrove».
O vello abade comprendeu entón que mentres el estaba a fitar o paxariño aquel, pasa-
ran no mundo uns trescentos anos. Satisfeito do milagre de Santa María ao lle mostrar
o Paraíso, Santo Ero encomiou esta graza e caeu morto aos pés dos abraiados monxes.
Desde entón celébrase no campo do mosteiro a Festa de Santo Ero e a Romaría das
Cabezas en honra de Santa María, de propiedades milagreiras para curar as xaquecas.
http://www.riasbaixas.net/web/articulo.php?pcoa=38&idi=G&imp=1 (adapt)
a) Que tipo de texto é o que acabas de ler? Xustifica a resposta.

b) Resume o argumento.
c) Analiza no texto anterior:
– Personaxes.
– Finalidade da narración.
– Localización temporal.
15
Área
Ficha de traballo 1
7 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Emparella cada animal co son que emite: ferrollo s.m. 1. Barra de ferro coa que se atran-
xabaril ovella vaca gato
can portas e ventás. Sin. pasador. 2. Burato por
cabalo galiña burro lobo
onde se introduce a chave na pechadura.
ornear bruar miañar cacarexar Pasei pola túa porta
gruñir bear ouvear rinchar e mirei polo ferrollo,
2. D
efine os pronomes e a súa función. Enumera as a cuza de túa nai
sete clases de pronomes que se citan no libro. meteume un pau por un ollo.
• Escribe dúas oracións con ferrollo, de maneira
3. Copia e completa:
que en cada unha teña un significado diferente.
Os pronomes persoais sinalan, sen dicir os seus
• Como se chaman as palabras que teñen máis
nomes, quen ... (1ª persoa: eu, nós), quen ... (2ª
dun significado?
persoa: ti, vós) e ... se fala (3ª persoa: el/ela,
eles/elas). 9. C
opia estas palabras e, segundo a familia á que
pertenzan, complétaas con s ou con x:
4. C
opia e completa este cadro coas formas tóni-
cas do pronome persoal: e...hibicionismo, e...cursionista, e...plendidamen-
te, e...tranxeiría, ine...plicable, e...celentísimo,
1ª persoa 2ª persoa 3ª persoa
e...pontaneidade, e...clamación, e...plorador, e...-
Singular eu ... ..., ... quisitamente, e...cachado, e...trañón, e...gota-
... ... si dor, e...pectativa, ine...presivo, e...cepcional,
... contigo ... e...varón, e...cavadora, e...plosión, e...planar,
Plural ... ... ..., ... e...clusiva, e...trago, ine...perto, e...tendido,
nosoutros/-as ... si e...pulsado, e...gazado, e...tenso, e...tensible.
... vostedes ...
...
• Escribe de que palabra procede cada unha das
palabras anteriores.
5. E
scribe, en cada caso, unha oración na que apa-
rezan os pronomes que se indican: 10. Le o texto seguinte e contesta as preguntas:
a) Forma de cortesía plural e consigo. Unha eclipse é un acontecemento astronómico

consistente na interposición dun corpo celeste
b) Forma de 3ª persoa singular e convosco. entre outros dous. En xeral, enténdese que os
c) Forma de 2ª persoa plural e comigo. tres corpos implicados son o Sol, nun extremo, e
a Terra ou a Lúa no outro da aliñación.
d) Forma de 1ª persoa plural e contigo.
Dende a Terra pódense observar dous tipos
e) Forma de cortesía singular e connosco. de eclipses: de Sol e de Lúa. A eclipse de Sol
prodúcese cando a Lúa se pon no medio do Sol
6. E
scribe cadansúa oración coas contraccións co-
e a Terra, e a de Lúa cando a Terra non deixa

rrespondentes das formas que se indican:
chegar a aquela a luz do Sol, co que se oculta,
a) de + ela b) en + eles facéndose invisíbel.
c) en + el d) de + elas As eclipses de Sol só son visibles dende a zona
da Terra que queda sombreada, mentres que as
7. B
usca no dicionario estas palabras relacionadas eclipses de Lúa son visibles dende todos os pun-
coa vestimenta e clasifícaas: tos da Terra que nese momento están dirixidos
cara á Lúa.
tea, pano, abrochar, tecer, frouxo, ancho, bota,
metro. https://gl.wikipedia.org/wiki/Eclipse
a) Polisémicas: ... • Recolle con exemplos características deste

texto expositivo en canto a claridade, obxecti-
b) Homónimas: ...
vidade e orde.
8. F
íxate nos significados da palabra ferrollo e di • Intenta localizar os conectores e indica de que
16 cal deles ten na copla: tipo son.
Área
Ficha de traballo 2
7 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. L e estes poemas de Ramón Cabanillas. Mide os versos, indica as sinalefas e di se son de

arte maior ou menor:
Texto 1 Texto 2
Como esas fontes frescas, agachadas Inda nos meus beizos arde
no fondo das sombrizas arboredas, con labaradas de febre
onde o medroso cervo fuxitivo o bico daquela tarde.
un instante repousa da carreira Que puxeches nel non sei.
e mata a sede a grolos, sempre inquedo Tempo e tempo que vivira
do máis livián rumor da folla seca, doutro mal non morrerei!
este meu corazón
é unha fonte secreta,
humilde e silenciosa,
de ágoa limpa e serea.
Non quero que se enlixe
a fontiña secreta,
non quero que se enlixe
porque, algún día, ela
¡ten de chegar á fonte,
fuxitiva e sedenta!
2. T
ransforma o seguinte poema; é dicir, intenta contar en prosa algo semellante ao que
cres que intenta transmitir:
A lingua
Chegou unha nena labrega
coa boca cargada de mel
á porta pechada da escola
e non llo quixeron coller.
Dicía:
laranxa,
pelouro,
paxel,
árbore,
tixola,
trepia,
perixel.
Volveu a meniña prá casa
coa boca amarguexa de fel.
Coitado o meniño galego
se o mestre non fala coma el!
Helena Villar, Xesús Rábade
17
Área
Ficha de traballo 1
8 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. C
on estas palabras e os sufixos que se indican, – Non ... vin o sinal que ... quedou despois do
forma substantivos referidos aos oficios: guita- accidente.
rra, feira, foguete, frauta, vender, cantar, pregón,
– Deixaron... soa na casa?
varrer.
– Deixaron... o aviso na casa?
-eiro/-eira -ista -nte -dor/-dora
– Puxen... guapo, ou non?
2. F
íxate no exemplo e forma palabras derivadas – Puxen... o lapis enriba da mesa.
co sufixo -doiro. Despois, explica o significado – Temos moitas ganas de ver... .
da palabra resultante:
– Trouxen... isto da Coruña.
colgar ➝ colgadoiro (lugar onde se colga a roupa)
– Quero... ver aquí ás cinco.
embarcar mirar invernar
– Lavaron... ben o coche?
sumir verter aparcar
– Nós esperamos... ata as cinco.
3. L e este texto e subliña os pronomes persoais – Achega... para que ... vexa ben.
que atopes:
– O can vai... morder.
—Ola! —dixo Bilbo—. Preguntábame se ías vir.
– O can vai... morder un pé.
—Alégrome de atoparte visible —respondeu o
– Como non cales boto... fóra.
mago, sentado nunha cadeira—. Quería alcan-
zarte para falar un anaco contigo. Supoño que – Seica pensa traer... el no coche.
todo saíu de marabilla e de acordo co plan. – Repito... que el non vai vir hoxe.
—Pois si —dixo Bilbo—. Aínda que o lampexo
me asustou; sobresaltoume bastante, por non 5. Escribe unha oración con nós e outra con nos.
falar dos outros. Supoño que foi un pequeno
engadido teu. 6. Completa con a/la/na, se, lle (referidos a ela):
—Acertaches. Mantiveches prudentemente ese – Onte a Mariña, cando ... fun buscar, contei...
anel en segredo todos estes anos, e pareceume toda a verdade.
necesario darlles aos teus convidados algo máis – A Rosa mandamos... chamar nós. Logo, por-
que puidese explicar a túa repentina desapari- que ... farían iso?
ción.
– Xela aínda non ... ergueu? Vai haber que es-
—E arruinarme a broma. Es un vello entremetido pertar... máis cedo.
—riu Bilbo—, pero seguro que tes razón, como
– A ela chamei... eu ás seis, pero non ... deu a
de costume.
gana de baixar.
—Só cando se trata de algo que coñezo. Pero
non me convence moito todo este asunto, ago- 7. C

ompleta cada oración coa palabra con h ou
ra que chegou o momento final. Fixeches a túa sen h que corresponda:
broma e preocupaches ou ofendiches á maioría
– O óso longo que vai dende o ombreiro ata o
dos teus parentes, e tamén lle deches a toda a
cóbado chámase ... .
Comarca algo do que falar durante nove días,
ou máis ben durante noventa e nove. – Un ... mide a taxa de alcol no sangue.
J. R. R. Tolkien: O Señor dos Aneis, I, Edicións Xerais – A ... é o pau longo que suxeita unha bandeira.
• Clasifica os pronomes. – Os versos de 11 sílabas chámanse ...
4. C
opia e completa estas oracións con te ou che;
lembra poñer o acento cando sexa necesario:
– Que queres que ... conte?
– Canto ... queda do que ... deu a avoa?
18
Área
Ficha de traballo 2
8 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Le estes versos:
Os atascos de tráfico son
coma caravanas
de formigas.
Fran Alonso
Intenta imitar a Fran Alonso. Busca exemplos no reino animal e completa as compara-
cións que aparecen iniciadas:
A carreira de ciclistas parécese a ...............................................................................................................................
O ceo acugulado de pequenas nubes é como ................................................................................................
O rumor dos alumnos na clase lembra ..................................................................................................................
2. Ordena os versos deste poema e busca personificacións:

e é amante do vento, que decote lle canta
Quixera ser a nube que pasea tan alta,
compoñéndolle versos con palabras belidas.
a que atrae os paxaros coas súas ás estendidas
Ana M.ª Fernández
3. A
aliteración é outro recurso habitual en poesía. Consiste en repetir un ou varios sons
nun mesmo verso; o poeta busca así dar un determinado ritmo ao poema.
a) Busca as aliteracións que haxa nestes poemiñas de Gloria Sánchez e explica a que se
deben:
Poema 1 Poema 2
Din-don, din-dan, O galo que tiña
badaladas, que dirán? Manolo no horto
Nada din. púxolle un ovo
Nada dan. polo ano novo.
Din-don, din-dan. —OOOOOOOOOOO!
b) Ambos os textos están sacados do libro Rimas con letra, no que a autora constrúe un
poema arredor de cada letra do abecedario. Escribe ti unha rima para unha letra:
– Elixe unha letra.
– Busca un obxecto ou animal que conteña esa letra (cantas máis veces, mellor).
– Escribe unha listaxe de palabras que tamén teñan esa letra.
– Conta unha historia con todos eses ingredientes.
– Non esquezas que a repetición tamén é un recurso interesante.
19
Área
Ficha de traballo 1
9 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. C
ita o nome de cinco animais e cinco plantas Exponse a acción como un feito seguro.
que aínda non fosen mencionados na clase nes-
A acción realizarase «despois».
ta unidade. Despois lédeos en voz alta.
Exprésase orde, rogo, consello...
2. S
ubliña os prefixos das seguintes palabras e
Expresa unha acción aínda sen acabar.
escribe unha palabra máis con cada un deles:
refacer – inhumano – preescolar – subdirector – Móstrase dúbida, desexo...
descansar. Indicativo
Subxuntivo
3. Escribe a palabra con pre- que corresponda:
Imperativo
a) Dicir, anunciar algo que vai suceder no futuro.
Pretérito A acción tivo lugar «antes».
b) Xulgar por anticipado, antes de ter motivos.
Presente
c) Etapa educativa anterior ao ensino primario.
Futuro
d) Sentir ou percibir algo antes de que ocorra.
Perfecto
e) Ver ou supoñer con anticipación o que vai
Imperfecto
pasar.
f) Disposto, de antemán, a facer algo. 7. Analiza os seguintes verbos como no exemplo:
g) Primeira fase dun lavado para que quede ben. pagaramos: 1ª p. de plural do antepretérito do
h) Etapa da historia anterior á invención da es- verbo pagar.
critura. traballará comiches aplaudide
4. Localiza os verbos regulares neste texto: escribisen correriades falabamos
Hai moito tempo, nunha illa deshabitada nas chamo varran cantou
beiras do Mar Vermello, vivía un parsi en cuxo partirán varrías saltaban
sombreiro os raios do sol se reflectían cun es-
plendor máis que oriental. E o parsi vivía xun- 8. Corrixe as letras que deban ir en maiúscula:
to ao Mar Vermello con nada máis ca o seu
A dra. branco vivía na avda. de castrelos, moi
sombreiro, o coitelo e un forno deses que non
cerca da casa de uxía. todos os días saía da casa
debes tocar nunca. Un día colleu fariña, auga,
co seu carriño da compra, chegaba ao merca-
pasas, ameixas e azucre e outras cousas e pre-
do, saudaba, compraba o necesario e saía. logo
parou unha torta que tiña sesenta centímetros
paraba na cafetería triana e pedía un café. lía o
de ancho e noventa de alto. Era Súper Comes-
periódico e marchaba para a casa. a doutora era
tible, e meteuna no forno porque só a el se lle
unha muller de costumes fixos, por iso ninguén
permitía cociñar nese forno, e tívoa cocendo,
entendeu que lle puido pasar aquel día no que
cocendo ata que se puxo marrón, e emocionaba

todo cambiou.
o ben que recendía. Pero xusto cando estaba a
piques de comela... 9. P
on minúsculas cando non sexan necesarias
R. Kipling: How the rhinoceros got his skin, maiúsculas:
ed. Rabbit Ears (trad.) – Había uns turistas Alemáns que se perderon no
Monte Pindo.
5. C
ales son as formas nominais dos verbos? Pon
un exemplo de cada caso. – O Concelleiro está preocupado pola contami-
nación do Río Sar.
6. C
opia o cadro e complétao cos seguintes ele-
– Todos os Mércores de Febreiro vai vir un Pro-
mentos:
fesor novo.
TEMPO ASPECTO MODO
– A Señora Luísa chegou tarde porque estaba
A acción ten lugar «agora». cortada a Rúa das Hedras.
20 Expresa unha acción acabada. – O Martes coñecín uns rapaces Ingleses.
Área
Ficha de traballo 2
9 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
Le os seguintes textos e responde as cuestións:
1. A
seguinte estrofa é un sirventés. Analízaa e deduce o seu esquema métrico e se son
versos de arte maior ou menor:
Un vello, arrimado nun pau de sanguiño,
o monte atravesa de cara ao pinar1.
Vai canso; unha pedra topou no camiño
e nela sentouse pra folgos tomar.
Celso Emilio Ferreiro
1
Piñeiral.
2. O
soneto é un poema formado por dous tipos de estrofas e cun esquema fixo. Analiza o
seguinte e deduce por que está composto e cal é o seu esquema:
Ou, meu soño labrego! Unha casiña
preto do río, ao abrigo dos pinales1.
con piorno e alboios nos currales2
e palleiros na eira e na cortiña.
Ao pé da casa un muíño canteiro
ao son da lira de auga que enche o cano,
baixo o maino agarimo dun castaño3
e os amorosos brazos dun cruceiro.
Todo ao longo da aberta do muíño
tortas e vellas cepas de albariño
cos acios mestos no bendito outono.
E un ferrado de terra por facenda
pra plantío a xardín, libre de renda,
dezmo4 a Deus, sen foreiro nin máis dono.
Ramón Cabanillas
1
Pinales: piñeirais.
2
Currales: currais.
3
Castaño: castiñeiro.
4
Dezmo: imposto que se pagaba ao rei ou ao señor.
3. Fíxate no seguinte poema e analiza a súa rima e a súa métrica.

Quixera bañar
o meu corazón
no morno lirismo
dun raio de sol.
Luís Amado Carballo
21
Área
Ficha de traballo 1
10 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. D
i que a que palabras compostas corresponden 4. Verbos acabados en -aer, -oer, -aír, -oír.
as seguintes definicións:
a) Nestes verbos, en que formas aparece un i?
P _ _ _ _ _ _ _ _ _ (paxaro de peito rubio e ventre
b) En que formas levan diérese (ï)?
abrancazado).
S_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (utensilio consistente nunha 5. E
scribe as formas que se piden destes verbos
espiral metálica rematada en punta que se em- acabados en -aer, -oer, -aír, -oír:
prega para sacar as rollas das botellas). a) 1ª persoa de plural, copretérito de traer.
C_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ (xogo que consiste en com- b) 1ª persoa de singular, presente subxuntivo de
binar certo número de pezas ata formar unha oír.
figura).
c) 2ª persoa de plural, copretérito de saír.
P_ _ _ _ _ _ _ (utensilio portátil para protexerse
da chuvia, composto por un bastón que suxeita d) 1ª persoa de singular, presente indicativo de
unha armazón de varas cuberta dunha tea im- moer.
permeable que se pode estender e pregar). e) 3ª persoa de singular, presente subxuntivo de
M_ _ _ _ _ _ _ (hora na que o Sol está no seu caer.
punto máis elevado sobre o horizonte, a partir f) 1ª persoa de singular, presente indicativo de
das doce do día, entre a mañá e a tarde). distraer.
2. E
scribe en cada caso a forma que corresponda 6. E
scribe as formas verbais que se indican destes
dos seguintes verbos acabados en -cer, -cir: verbos:
a) 1ª p. singular, presente de subxuntivo de con- utiliza poidamos ten lembra
ducir.
faciamos comede saltas quere
b) 2ª persoa de singular do presente de subxun-
tivo de obedecer. a) infinitivo:
c) 1ª persoa de plural do pretérito de subxuntivo b) 1ª p. sing. pretérito de indicativo:

de conducir. c) 1ª p. sing. presente de subxuntivo:
d) 3ª persoa de singular do pretérito de traducir. • Cales deses verbos son regulares?
e) 2ª persoa de plural do presente de subxuntivo • Cales son irregulares?
de agradecer.
7. C
opia este texto poñendo os puntos e as maiús-
f) 1ª persoa de singular do presente de indicati-
culas que faltan:
vo de reducir.
os de fisterra chámanse fisterráns, e os de mon-
g) 2ª persoa de singular do pretérito de conducir.
doñedo, mindonienses os cebreiregos son do
cebreiro, e os valdeorreses, do barco de val-
3. E
scribe agora as formas que se piden destes
verbos acabados en -uír: deorras os de castro de rei reciben o nome de
castrexos, e os de castro caldelas, de caldelaos
a) 2ª persoa de plural, copretérito de construír. os de monforte chámanse monfortinos, e os de
b) 1ª persoa de singular, presente subxuntivo de betanzos, betanceiros
distribuír.
8. E
scribe as abreviaturas das seguintes palabras:
c) 2ª persoa de singular, imperativo de influír. don, dona, señor, señora, doutor, doutora, vos-
d) 1ª persoa de plural, copretérito de destruír. tede, vostedes, ilustrísima señora.
e) 3ª persoa de singular, pretérito indicativo de

excluír.
f) 1ª persoa de singular, presente indicativo de
atribuír.
22
Área
Ficha de traballo 2
10 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Le as seguintes composicións populares e responde as cuestións:

1 3
Este neno tenche sono Nosa señora da Barca
tenche gana de durmir, ten o tellado de pedra;
ten un olliño pechado ben o puidera ter de ouro
o outro non o pode abrir. nosa Virxe se quixera.
Lúa que corres moi leda Nosa señora da Barca
arrólame este neniño; para o ano hei de volver
namentres preparo a teta que me quedou a mantilla
pra lle poñer no biquiño. no altar por recoller.
2 4
Aí vén o barco do mare, Camiñando vai Xosé,
aí vén a sardiña toda; camiñando vai María,
aí vén o meu mariñeiro boas entradas de ano
vén sentadiño na proa. teñan vosas señorías.
Aí vén o vento do mare, Ano novo con ben veñas
aí vén o vento mareiro; como o sol antre as estrellas
aí vén o meu queridiño os cabritos coas cabras
vestido de mariñeiro. e os años coas ovellas.
a) Que tipo de verso é o maioritario nestas composicións populares? Di como é a rima

en cada unha delas?
b) Cal dos textos corresponde a un canto de berce? Cal é a súa finalidad e?
c) Identifica entre as anteriores unha cantiga de romaría e unha de labor?
d) Hai algunha cantiga de festa? A que celebración fai referencia?
2. B
usca entre os textos anteriores algún exemplo de personificación, hipérbole, antítese,
anáfora.
3. L ocaliza un castelanismo nos poemas anteriores. Que acontecería se o poeta substituíse

esa palabra pola correcta?
23
Área
Ficha de traballo 1
11 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Corrixe os seguintes castelanismos: 7. S

ubstitúe o subliñado por un destes adverbios
ou locucións:
tos, xeringuilla, xarabe, vacuna, ciruxián, picor,
botiquín, Cruz Roxa. acotío, a miúdo, ao chou, a carón, por aí, se ca-
dra, apenas.
2. Completa:
– Chegará a tempo? Quizais si, pois a súa casa
Os adverbios son... está mesmo aí ao lado.
As locucións adverbiais son... – Ese é un traballo bo para Rafa, non ves que
está de bo humor en todo momento?
3. E
scribe unha oración na que apareza un adver-
bio... – Non ten boa saúde e case non traballa.
a) modificando un verbo; – Esa cazadora debeuche custar aproximada-

mente uns douscentos euros.
b) modificando un adxectivo;
– Meu pai fai a quiniela frecuentemente; pero...
c) modificando outro adverbio. pon os signos a rumbo!
4. E
scribe unha oración con cada adverbio: amo- 8. P
on un exemplo para cada unha destas normas
do, disque, decote. de uso da coma:
5. Copia o cadro e escribe onde corresponda: a) Entre os elementos dunha serie.
Adverbios: gratis, cedo, seica, amodo, máis, b) Para separar aclaracións nunha oración.
lonxe, aí, tamén, antonte, decote, tampouco, c) Para separar o nome da persoa á que nos di-
talvez, ben, dabondo, ningures, abofé, axiña, riximos.
disque, fóra, non, apenas.
d) Nas cartas, para separar o lugar e a data.
Locucións adverbiais: ás veces, de sobra, nin
sequera, de súpeto, se cadra, en fronte, á beira, e) Cando se omite un verbo.
de vez en cando, a miúdo, así mesmo, a eito, f) Antes de porque, pois, aínda que...
polo menos.
g) Antes e despois de é dicir, ou sexa...
Adverbios Locucións
adverbiais 9. Pon coma e punto e coma onde cumpra:
Tempo
– Gianni Rodari famoso escritor italiano naceu
Lugar
en 1920 e morreu en 1980. Foi o creador duns
Modo contos moi especiais verdadeiras xoias da litera-
Cantidade tura infantil.
Afirmación
– No acto estiveron presentes o alcalde do Pi-
Negación
couto Xermán Rivas o conselleiro de Obras Pú-
Dúbida blicas Pedro Mariño a delegada do Goberno en

Galicia Susana Meiriño e outras autoridades.
6. Completa coa locución adverbial axeitada:
– Despois do último temporal o Goberno estuda
ao xeito a rentes a eito
solicitar a declaración de zona catastrófica polas
por aí de súpeto de balde perdas na agricultura na pesca e no comercio
– Antía aínda é nova; debe ter ... uns dez anos. non obstante os traballos de reparación das es-
tradas comezaron esta mañá.
– Ti pensabas que era ...? Pois hai que pagar!
– Se non queres levar un golpe, fai as cousas ... . 10. Di cales son as características dos principais subxé-
neros teatrais.
– Collede as mazás ..., que non quede ningunha
nas árbores.
– Non sei que pasou, pero ... escapou a correr.
– O remate do dianteiro saíu ... do longueiro.
24
Área
Ficha de traballo 2
11 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. N
a maior parte das obras teatrais, aparece no comezo a presentación dos personaxes
que van intervir en cada escena, isto é, o nome e a función que desempeñan.
Escribe no caderno a presentación dos personaxes para o fragmento dramático que tes
nas páxinas 200-201 do libro.
2. N
as dúas escenas que aparecen no libro de A noite da raíña Berenguela non hai ningunha
intervención da raíña. Escribe un monólogo para este personaxe no que quede clara cal é
a causa da súa tristeza.
3. Le atentamente o seguinte monólogo e contesta as cuestións:

NIUKHIN: Miñas donas e meus señores!... (Pasa a man polo cabelo). A miña muller,
que como saben organiza conferencias con fins benéficos, pediume que disertase hoxe
sobre algún tema de actualidade... A min tanto me ten falar dunha cousa como doutra...
Que hai que dar unha conferencia...? Pois moi ben, darei unha conferencia... Eu non son
un profesor, nin teño unha base científica sólida, pero levo xa máis de trinta anos traba-
llando arreo, con perda da miña saúde, a prol de cuestións relacionadas directamente co
mundo científico. Ben, mais isto agora non importa... O tema do que quero falar hoxe é
un tema de evidente actualidade.
A miña conferencia titúlase: «Sobre os males que provoca na humanidade o uso abusivo
do tabaco»... Eu son fumador, mais como a miña dona dixo que cumpría falar sobre os
males do tabaco, pois terei que facelo... En fin, que se hai que falar do tabaco, pois
falarei do tabaco...
Anton Chéjov: Sobre os males que provoca o tabaco, Ed. Sotelo Blanco
a) Engádelle ao texto algunhas indicacións escénicas relativas aos seguintes aspectos:

– Decorado.
– Iluminación.
– Caracterización do personaxe.
– Movementos do personaxe en escena.
b) Escribe unhas liñas para continuar o texto intentado imitar o estilo do autor e o ton
cómico do fragmento.
4. R
epresentade a obra que figura nas páxinas 200-201. Podedes facer unha escenificación
ou unha lectura dramatizada (neste caso haberá que introducir a voz dun narrador). Po-
dedes, tamén, elixir por votación un dos desenlaces que tivestes que escribir na aula.
25
Área
Ficha de traballo 1
12 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. E
scribe o verbo que corresponde a cada subs- o problema por riba e por debaixo, por diante e
tantivo: xute, chifre, apupo, caneo, despexo, por detrás. Pensas acaso que volver canda min
cesto. Cal deles é sinónimo de driblar? é unha mostra de perdón? Nin se che pase pola
cabeza, máis ben tes as cousas en contra. Unha
2. Une as columnas e escribe as palabras: cousa é a lóxica rivalidade entre compañeiros
salto valados de armas e outra é que lle mandes mensaxiñas
ao móbil de Sara: para min isto entra no terreo
ximnasia prato da confrontación. Mediante que escusas te vas
balón marciais explicar?: os nervios previos ao exame, o tem-
poral en Fisterra ou un testo que che caeu na
110 m lonxitude cabeza...? Veña, home!, como di o Pemán, entre
tiro man ti e mais eu..., mar montañosa, chaval!
artes rítmica 7. N
o texto anterior localiza conxuncións copulati-
vas, disxuntivas e adversativas.
3. C
omo viches na unidade 1, non forman parte
do alfabeto galego grafías como o j, o k ou o 8. En que casos hai que empregar dous puntos?
w, que só se utilizan en determinadas palabras
procedentes doutras linguas. Coa axuda do di- • E os puntos suspensivos?
cionario, busca termos do campo semántico dos
deportes que teñan esta grafía. 9. C
ompleta o texto con comas, dous puntos e sig-
nos de interrogación e admiración:
4. Substitúe o subliñado por unha preposición: Saíu na clase o tema do bilingüismo. Todos
perante, durante, sen, mediante, agás, canda, querían falar porque a pregunta da mestra era
onda, segundo, malia provocadora
– Chegou ao mesmo tempo ca nós e pasou alí a —Quen de vós se sente bilingüe
tarde enteira, no mesmo sitio ca Isabel. Xenaro que sempre se distinguía pola ambigüi-
– Ninguén conseguiu entrar a non ser ti! Pero foi dade das súas intervencións contestou
por medio da túa tía. —Pois eu por unha parte si pero pola outra case
– A pesar de atrasarse un pouco, aínda puido que non.
firmar o contrato estando diante o notario. —A ver se te aclaras un día destes para variar
– Desde o punto de vista de André, é mellor —berrou Anxos desde o fondo da aula.
quedar privados de recreo ao longo de todo o —Pois sabes o que che digo —retrucou Xe-
mes. naro—, que se os propios entendidos non se
poñen de acordo como queres que teña eu as
5. S
ubliña as contraccións nas que haxa algunha cousas claras
preposición e indica por que palabras está for-
mada cada unha: —É certo —dixo a mestra nun ton conciliador—.

As opinións dos lingüistas difiren. Por iso é moi
Nestas vacacións, polas tardes, penso ir á praia importante que contedes como vos sentides
cos amigos. Alí xuntarémonos cuns rapaces que vós. Repito a pregunta quen se considera bilin-
xa coñecemos doutros anos e aproveitaremos o güe
tempo ao máximo. Diso estou segura! Dalgúns
non sei nada dende hai tempo, pero acórdome Silencio total.
ben deles. E moito levo pensado nalgún! Si,
naquel tan guapo; dese lémbrome máis. Pero 10. Crea un cartel cun slogan para fomentar a prác-
dentro duns días... tica do deporte.
6. N
o seguinte texto, subliña as preposicións e ro-
dea as contraccións:
Agardarei deica mañá por ti. Logo habemos fa-
lar acerca de todo o que pasou, mais analizando
26
Área
Ficha de traballo 2
12 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................
Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................
1. Fíxate no seguinte cómic e soluciona as cuestións:
Alberto García Ariza

a) Cantas cartelas hai? E globos?

b) Introduce algunha onomatopea ou sinal de movemento.
c) Cambia o final da historia. Se cadra só é preciso que volvas debuxar a última viñeta,
pero non te prives de modificar máis se o cres necesario. Velaquí algunhas ideas:
– A formiga accede a acubillar a cigarra, pero a cambio de algo... Que pode pedirlle
como compensación?
– A cigarra reacciona mal ante a resposta da súa veciña. Onde acabará a pelexa entre
as dúas?
– Intervén un terceiro personaxe que dá unha solución amigable ao conflito. Que perso-
naxe pode encarnar o papel de pacificador? Non levará el as de perder?
27
Área
Solucións
UNIDADE 1 – A moto derrapou e caeu por un terraplén, pero

ao motorista non lle pasou nada.
FICHA DE TRABALLO 1 7. a) Porque varían en xénero, número, etc.
1. Xoia: enxoiar, xoeiría, xoieiro. b) Porque posúen unha soa forma.
Chave: chaveiro, chavello. 8. a) irreal e desaparecer.
Roupa: gardarroupa, arroupar, roupaxe, roupeiro. b) medoso e viaxeira.
Correr: corredor, percorrer, corredoira. c) impersoal.
Suar: suadoiro, suor.
9. Resposta aberta.
Espertar: espertador, esperto.
Colgar: colgante, colgadoiro, colgadura. 10. Resposta aberta.
Chuvia: chuviñar, chuvasqueiro, chuviscar.
11. Son textos literarios: unha novela, unha peza de
2. Subliñamos os lexemas: teatro, un poema, un cómic.
vermell-a-s; a-: morfema flexivo de xénero; -s: Non son textos literarios: as receitas de cociña (a
morfema flexivo de número. súa finalidade é explicar como se elabora un de-
terminado prato), o artigo dunha enciclopedia (a
león-s; s: morfema flexivo de número.
súa finalidade é informar).
papel-eira; -eira: morfema derivativo, sufixo.
cant-a-n; -an: morfema flexivo, desinencia verbal. FICHA DE TRABALLO 2
clar-idade; -idade: morfema derivativo, sufixo.
1. S
on literarios o texto 1 e mais o texto 4. O texto
noit-iña; -iña: morfema derivativo, sufixo.
1 é unha adiviña. A súa finalidade é entreter, xo-
zapat-eir-o; -eir: morfema derivativo, sufixo; gar coa linguaxe e avivar o noso enxeño. O tex-
-o: morfema flexivo de xénero. to 2 é unha instrución sobre o uso das Páxinas
in-feliz; in-: morfema derivativo, prefixo. Brancas de Telefónica, polo que a súa finalidade
é informativa.
in-felic-es; in-: morfema derivativo, prefixo; -es:
morfema flexivo de número. O texto 3 é un texto explicativo ou informativo
sobre o Museo Quiñones de León.
semi-círculo; semi-: morfema derivativo, prefixo.
O texto 4 é un fragmento dun relato; a súa fi-
3. S
ubstantivos, adxectivos, verbos, determinan- nalidade é que gocemos non só co argumento,
tes, pronomes, adverbios, conxuncións, prepo- senón co uso que o autor fai da linguaxe.
sicións, interxeccións.
2. O
home culto manexa entre 4 000 e 5 000 voca-
4. V
ariables: substantivos, adxectivos, verbos, de- blos. O home común, arredor de 2 000.
terminantes, pronomes.
Invariables: adverbios, conxuncións, preposi-
UNIDADE 2
cións, interxeccións.
5. c asa: substantivo, rematou: verbo, as: artigo, FICHA DE TRABALLO 1

baixa: adxectivo, eu: pronome, aqueles: adxec-

tivo determinativo, desde: preposición, ai!: in- 1. Cine: butaca, director, película...
terxección, pero: conxunción, aquí: adverbio, Viaxes: billete, vacacións, hotel...
medrar: verbo. Escola: alumnado, encerado, pupitre...
6. – A maioría dos mamíferos son terrestres, pero Profesións: médica, profesor, avogada...
os golfiños son acuáticos. Deportes: ximnasia, fútbol, tenis...
– Onte vin unha película na que os extraterres-
2. Viveiro, 17 de novembro de 2007
tres invadían a Terra.
Querida Lucía:
– Un forte terremoto destruíu o norte de Xapón.
Xa hai case un trimestre que non te vexo; desde
– Ao meu can gústalle enterrar os ósos no xardín.
que comezou o curso non fago máis que pen-
– Un túnel subterráneo conecta Francia co Reino sar no moito que nos divertimos no verán. Ata o
Unido. profesorado di que teño a cabeza noutro lado. É
28 – Imos facer unha casiña nun terreo do meu avó. verdade: lembro cando iamos á praia de Covas
Área
Solucións
(os poucos días que fixo sol); cando, nas festas b) Non hai antagonistas. Hai rivais no xogo, pero
da vila, fomos á carballeira para escoitar a ban- non inimigos.
da de música; cando quedaches encerrada no c) En terceira persoa.
cuarto de baño do avó; cando lle escondemos
o balón ao equipo de fútbol entre as pólas dun FICHA DE TRABALLO 2
ciprés, e logo asinamos a paz con eles ...
Oxalá poidas vir polo Nadal, porque estou dese- 1. Resposta aberta.
xando verte de novo.
2. Resposta aberta.
Un bico,
Silvia
UNIDADE 3
3. a) Viveiro, Lucía, Covas, Nadal, Silvia.
b) Trimestre (mes), profesorado (profesor), car- FICHA DE TRABALLO 1
balleira (carballo), banda (músico), equipo (xo-
gador). 1. Vivenda = casa; carreiro = verea; coche = auto-
móbil; quinteiro = rueiro; canlón = cano; empre-
4. Son concretos: xersei, cara, illa, reloxo, mazá, go = traballo; xornal = periódico; viandante =
fume, ladrido. peón; soldo = salario.
Son abstractos: tranquilidade, desexo, simpatía,
alegría, obediencia, sospeita, altura. 2. N
otas: cualificacións; ficheiro: arquivo; ensino:
ensinanza; firma: sinatura; relación: listaxe.
5. V
ellez: común, abstracto; Nicolás: propio; super-
heroe: común, concreto, contable, individual; 3. X
ampú, escoitou, álbum, avós, personaxe, telé-
precisión: común, abstracto; clientela: común, fono, beizos, afastar, fuxiu, caraveis, smókings,
concreto, contable, colectivo; Sil: propio; San- céspede, dixeron, chapeu, portátil, biberóns.
tiago: propio; aldea: común, concreto, contable, 4. Feminino.
individual; leite: común, concreto, non contable;
b) O paxe, o garaxe.
aburrimento: común, abstracto; semana: común,
concreto, contable, colectivo; cine: común, con- c) Salvaxe e personaxe.
creto, contable, individual.
5. M
ergullador – mergulladora, sogro – sogra, agri-
6. Resposta modelo: cultor – agricultora, chinés – chinesa, pescantín –
pescantina, director – directora, grou – grúa, oso
Individuais Colectivos
– osa, cantante – cantante, xuíz – xuíza, heroe – he-
xogador equipo
roína, mestre – mestra, vigués – viguesa, campión
instrumento orquestra – campioa, bailarín – bailarina, emperador – em-
dente dentadura peratriz, avogado – avogada, patrón – patroa, león
– leoa, duque – duquesa, ladrón – ladroa, padriño
7. C
aníbales, lacazáns, exames, chuchameles, mo- – madriña, español – española, galo – galiña.
nopatíns, túneles, cómics, leis, crueis, xuíces,
barrís, fregueses, colectores de lixo, emprega- 6. A
orixe, o mel, a calor, o sangue, o sal, a ponte,
dos, estrelas. o xiz, a análise, a dor, o garaxe, o leite, a suor.
8. Resposta modelo: 7. P
or esta orde: raíña, cadela, carneiro, heroe, ba-
Con ditongo: aire, ouro, ambiente, secuestro. ronesa, xenro.
Con hiato: cear, avoa, caída, baúl. 8. P
asar a entrevista non lle resultou difícil: tiña,
tamén, experiencia; aínda que non sería fácil,
9. Ru-í-do, a-cuá-ti-co, ví-de-o, al-gu-nha, a-é-re-o,
porque había moitos aspirantes.
con-ve-nien-te, náu-se-as, in-clu-ír, la-go-a, ex-
cep-cio-nal, su-bli-ñar. —Álvaro González? —preguntou a secretaria.
—Si, son eu —dixo erguéndose ás présas do sofá.
10. Agudas: incluír, subliñar, excepcional.
—Mércores ás sete comeza a traballar con nós.
Graves: ruído, algunha, conveniente, lagoa.
De momento será con carácter provisional...
Esdrúxulas: acuático, vídeo, aéreo, náuseas.
Álvaro puxérase tan nervioso que xa nin oía.
11. a) Marcos e mais os seus irmáns: Lucía, Leandro, «Por fin!», pensou. «O meu primeiro traballo!».
Laura e Luciano. Xogan ás agachadas. E, coa mesma, caeu desmaiado da impresión. 29
Área
Solucións
9. a) Os Ánxeles, África, álbum, smóking, París, d) Realizamos o traballo nun par de horas.
Inés, cómic, Óscar, sándwich, Félix. e) Aínda non me acostumei a vivir nesta vila.
b) azuis, lúa, atribuír, ademais, oíu, conduciu, f) A chicharra produce un ruído moi molesto.
náutico, camión, baúl, cotián.
2. a) Agoniado; b) sabichón; c) mecoso; d) túzaro.
10. a) Na fin das vacacións de verán. Podería ser
na época actual, pero non hai nada que impida 3. T
eimudo – obstinado; asisado – sensato; bule-
pensar que puido ser a principios do século xx, bule – inquedo; argalleiro – enredante; cachazu-
por exemplo. As referencias temporais son ape- do – pachorrento; larpeiro – comellón; folgazán
nas dúas: verán e vacacións. – vago; espelido – listo.
b) Nun lugar costeiro onde probablemente tería 4. a) cós substantivos. b) dos substantivos.
unha casa o avó (Casa do Outeiro), aínda que
tampouco se explica que a casa sexa del. Á mar- 5. Resposta modelo:
xe disto non hai ningunha descrición do espazo. a) Fan o feminino en -ana os adxectivos que ex-
c) O lugar é real. Non existe, pero podería existir. presan desprezo ou insulto: lacazán – lacazana,
porcallán – porcallana, toleirán – toleirana.
FICHA DE TRABALLO 2 b) Fan o feminino en -á os demais adxectivos
e moitos xentilicios: cidadán – cidadá, alemán
1. a
) O narrador é o rapaz que conta a historia da – alemá, compostelán – compostelá.
súa infancia en primeira persoa.
• Resposta modelo: colombiano – colombiana,
b) Suxestión: veterano – veterana, urbano – urbana.
Aclaracións entre raias: «—clamaba—» (liña13),
«—berraba Corkers—» (liña 15). 6. Resposta modelo:
Aclaración introducida por dous puntos: «[...] e a) alegre, fácil, eficaz, ruín;
dicía con grandes voces:» (liña 6). b) amarelo – amarela, abusón – abusona, pilla-
bán – pillabana, vigués – viguesa.
2. a
) O propio rapaz; o profesor Corkers, que é o
protagonista deste relato; os compañeiros de 7. – Henrique é menos traballador ca/que Inés, por
clase, aludidos pola primeira persoa do plural e iso leva peores notas ca ela.
polo suxeito colectivo «toda a clase» (liña 22). – Eu opino igual cós/ca os/que os teus amigos:
b) Raia. gústame máis o deporte cá/ca a/que a «marcha».
– Laura pensa que debuxa mellor ca ti, pero non
3. a
) No colexio, concretamente na aula. b) Sabe- é certo. Iso si, debuxa mellor do que todos pen-
mos que o relato se desenvolve na clase pola samos.
situación comunicativa e a figura do profesor.
– Eles fan coma min: intentan facelo sempre me-
c) Non hai referencias directas, excepto algúns
llor cá/ca a/ que a última vez.
substantivos concretos como a porta, as fies-
tras... 8. Resposta aberta
4. O
tempo non se precisa, aínda que si se sabe 9. – Como estaba fóra cando apareceu o oso, bo-
que se refire ao pasado do narrador, a un mo- tei a correr. Quizais non rompese un óso se fora
mento da súa nenez. A historia está narrada fun- máis listo.
damentalmente en pretérito imperfecto (copre- – Como ías comer a bola de pan sentado na
térito) de indicativo, o que dá idea dunha acción póla da cerdeira? Agora pola túa culpa, non
en proceso, repetida ao longo dun tempo do podemos xogar ás bólas.
seu pasado.
– É mellor ir amodo. Se vas de présa podes me-
ter un pé na presa do muíño e vai ser peor.
UNIDADE 4
10. a) Nas palabras compostas só pode levar acen-
to, se lle corresponde de acordo coas regras de
FICHA DE TRABALLO 1 acentuación, o segundo elemento: puntapé, vi-
chelocrego, gardapó. Se as palabras van unidas
1. a) Están construíndo unha ponte nova sobre o río.
por guión, cada elemento levará acento ou non
b) Teño que preparar xa a cea, é tarde. igual que cando aparece só: económico-social,
30 c) Resúltame moi difícil crerche o que contas. galego-portugués.
Área
Solucións
b) Os adverbios acabados en -mente nunca le- ese esa

van acento, pois son palabras graves rematadas
eses esas
en vogal: habilmente, comunmente...
aquel aquela
c) Seguen as regras xerais de acentuación.
aqueles aquelas
11. Pertence ao xénero narrativo. • Faltarían as formas neutras: isto, iso, aquilo.
FICHA DE TRABALLO 2 5. – Collede as vosas cousas e poñédeas enriba da

miña mesa.
1. a) Unha nube e unha pinga. – Díxenlle ao noso amigo que nos espere na
b) Non, porque está en 3ª persoa. súa casa.
c) Introdución: Desde o comezo ata que a nube – Anda sempre co seu móbil e coas súas
se decata da presenza da pinga. Desenvolve- chamadas!
mento: Ata que a pinga se decide a lanzarse.
Desenlace: Ata o final. 6. D
emostrativos: esta (tarde), eses (apartamentos),
Aqueles (señores), estas (caixas), esa (beirarrúa),
d) e e) Resposta aberta.
aquela (rúa), esta (boca), Este (libro), de+aqueles
f) Nenos de seis ou sete anos. Pero serve para (regalos).
idades máis avanzadas.
Posesivos: Os nosos (pais), os vosos (avós), os
seus (amigos), a nosa (conversa), a súa (furgo-
UNIDADE 5 neta), as vosas (cousas), miña, as miñas (mans),
o meu (avó).
FICHA DE TRABALLO 1 7. E
u sei moi pouco disto que me estás a dicir
agora, o mesmo que diso que me contaches
1. N
on é posible. A oración ten un elemento pro- onte. Lémbraste daquela vez que nos atopa-
pio do bloque occidental (cancións), outro do mos neste cine e me falaches algo desas his-
central e oriental (irmá) e outro que pode ser do torias? Pois a verdade é que non pensei máis
occidental ou do central (ti). Pertence ao galego naquel asunto. Ademais eu confío plenamente
estándar ou normativo, que se constrúe toman- nestas amigas. Si, e neses amigos tamén. Ti
do opcións dos distintos bloques. acórdaste daqueles mozos e daquelas mozas
que pasaron o verán nesta casa de aquí? Pois
2. Vaidoso – humilde; mentireiro – sincero; chafa-
fala con eles!
lleiro – coidadoso; asisado – irreflexivo; apou-
cado – valente; faladeiro – calado; extravertido 8. R
esposta aberta. Exemplo: A miña casa é aquela
– introvertido. que ten as portas grandes e as xanelas peque-
nas.
3. S
ubliñamos os artigos determinados e destaca-
mos en negriña as contraccións: 9. B
urbulla, inxección, ioga, tellado, praia, faiado,
Como suxeitaban antes os papeis? Pois verás: antollo, maior, iate, xeso, exercicio, parella, raio,
xa no século XIII empregaban unhas cintas coas xenro, apoiar, proxecto, papagaio, baralla.
que os «cosían». Logo, polo 1830, valéronse

10. O conto popular é anónimo, de autor descoñe-
dunha especie de pequenas agullas para crava-
cido e transmitido de xeración en xeración ata
los. A solución definitiva atopouna o noruegués
que alguén o recolle por escrito. O literario ten
Johann Waaler cara a 1900: un cacho de arame
autor concreto e transmítese por escrito.
dobrado en tres partes. Grazas á súa imaxina-
ción, e mais pola grande utilidade do obxecto, 11. O feito de que sexan transmitidos de xeito oral
os clips andan nas nosas mans dende aquela. propicia que se creen diferentes versións.
Agora fabrícanos cos máis diversos materiais
e con gran variedade de cores; pero, a pesar FICHA DE TRABALLO 2
dos seus anos, seguen coa mesma forma que
ao principio. 1. Actividade de lectura.
4. 2. A
historia transcorre nun monte no que se atopa
a casoupa das bruxas. Apenas hai máis referen-
este esta
cias ca estas: a casoupa non ten eira e parece
estes estas
que nela non vivía ninguén; ademais, ten un 31
Área
Solucións
sobrado e unhas escaleiras. (non hai ningunha – Mira como están as portas. Vai haber que dar-
referencia, só que hai unha pereira). En canto á lles unha man de verniz.
súa casa (á do protagonista), non se dá ningún – Disque os trevos de catro follas dan boa
detalle.
sorte.
3. A
historia transcorre nun tempo indeterminado
9. Beiravía, vasoirada, gravadora, covardía,
(unha vez) nun día do ano (que non se sabe cal
é) no que as bruxas se xuntan para faceren o rebentón, baleirar, avultado, esvarón, abafar,
repartimento. mobilidade, avermellado, avogoso, abelanado,
varredura, escarvador, marabillosa.
4. O
s dous homes e as bruxas. Do aspecto físi-
co das bruxas non se di nada. Os dous homes 10. 1. Inmóbil. 2. Automóbil. 3. Mobiliario. 4. Inmobiliaria.
teñen xiba, aínda que ao primeiro deles desa-
parécelle unha vez que está coas bruxas. 11. Escorregar – esvarar; paquete – vulto; apouca-
do – covarde; marxe – ribeira; labrar – gravar;
5. Resposta aberta. estoupar – rebentar.
FICHA DE TRABALLO 2
UNIDADE 6
1. a
) É unha lenda. Unha narración relacionada cun
FICHA DE TRABALLO 1 personaxe real (Ero), nun lugar real (Armenteira)
que se mestura con elementos fantásticos,
1. Resposta aberta. como é todo o que lle acontece ao protagonista
unha vez que ve o paxariño.
2. a
) Alguén, ninguén, algo e nada son sempre
pronomes. b) Resposta aberta.
b) Certo/-a/-s e cada son sempre adxectivos c) Personaxes. O nobre Ero, o protagonista;
determinativos. o paxariño, que simboliza o paraíso; a Virxe,
poder sobrenatural; os monxes da abadía.
c) Os demais indefinidos poden ser adxectivos
ou pronomes. Finalidade da narración. Explicar as orixes da
tradición da Festa do mosteiro e da romaría das
3. D
eberán escribir cadansúa oración con a) dal- Cabezas a través dun feito milagroso.
gunha e noutros; b) dalgúns e noutra; c) nalgu- Localización temporal. A narración ten lugar
nhas e doutro; d) nalgún e doutras. en dúas datas diferentes: no século XII, época
4. Resposta modelo: na que viviu Ero de Armenteira e fundou o
mosteiro; e trescentos anos despois, isto é, no
a) Eu hoxe fixen dúas probas.
século XV, cando regresa ao mosteiro.
b) Antón gañou a medalla de prata, pois que-
dou segundo.
c) Cantos euros tes? Eu só teño vinte e dous. UNIDADE 7
d) Non vos queixedes, que a vós tocouvos na

FICHA DE TRABALLO 1
sétima fila.
5. D
ouscentos dezasete alumnos; sete mil dous- 1. X
abaril – gruñir, ovella – bear, vaca – bruar, gato
centos corenta e oito litros; novecentas oitenta – miañar, cabalo – rinchar, galiña – cacarexar,
e unha leiras; vixésimo novena vez. burro – ornear, lobo – ouvear.
6. P
or esta orde: décimo primeira ou undécima; 2. O
s pronomes son palabras variables que se
décimo oitavo; vixésimo cuarta; trixésimo séti- empregan para substituír os substantivos e que
mo; onceavo; dezaoitoavo; vinte e catroavo; trin- poden desempeñar as súas mesmas funcións.
ta e seteavo. Hai sete clases de pronomes: persoais, demos-
trativos, posesivos, indefinidos, numerais, inte-
7. P
or esta orde: séxtuplo, triplo, décuplo, cuádru- rrogativos e exclamativos.
plo, dobre ou duplo, quíntuplo.
3. O
s pronomes persoais sinalan, sen dicir os seus
8. – Ti pensas limpar algún día o teu cuarto? Colle nomes, quen fala (1ª persoa: eu, nós), quen
a vasoira e várreo ben. escoita (2ª persoa: ti, vós) e de quen se fala (3ª
32 – Recolle todo o fío, enrólao e fai un nobelo. persoa: el/ela, eles/elas).
Área
Solucións
4. e silenciosa, de ágoa limpa e serea, se enlixe, se

eu ti el, ela enlixe, porque algún, fuxitiva e sedenta.
Singular min vostede si Texto 2
comigo contigo consigo
Unha estrofa e seis versos.
nós vós eles, elas
nosou- vosou- si Todos os versos teñen 8 sílabas (no 4º e no 6º,
Plural tros/-as tros/-as consigo 7 + 1).
connosco vostedes
convosco Sinalefa en Tempo e tempo.
5. Resposta aberta. 2. Resposta aberta.
6. Contraccións: a) dela, b) neles, c) nel, d) delas.

UNIDADE 8
7. P
olisémicas (varios significados): pano; tecer;
frouxo, -a; ancho, -a; metro1. Homónimas (máis
FICHA DE TRABALLO 1
dunha entrada): tea1 e tea2; abrochar1 e abro-
char2; bota1, bota2,bota3; metro1 e metro2. 1. P
regoeiro, fogueteiro; frautista, guitarrista;
varredor, vendedor; feirante, cantante.
8. N
a copla, a palabra ferrollo ten o segundo signi-
ficado: ‘burato da pechadura’. 2. Embarcar ➝ embarcadoiro; mirar ➝miradoiro;
• Resposta aberta. invernar ➝ invernadoiro; sumir ➝ sumidoiro;.
• Chámanse palabras polisémicas. verter ➝vertedoiro; aparcar ➝ aparcadoiro;
9. E
xhibicionismo, excursionista, esplendidamen- O sufixo -doiro engade sempre un significado
te, estranxeiría, inexplicable, excelentísimo, de lugar.
espontaneidade, exclamación, explorador,
3. P
reguntábame [átono], Alégrome [átono], ato-
exquisitamente, escachado, estrañón, esgo-
parte [átono], alcanzarte [átono], contigo [tóni-
tador, expectativa, inexpresivo, excepcional,
co], me (asustou) [átono], sobresaltoume [átono],
esvarón, escavadora, explosión, explanar, exclu-
pareceume [átono], darlles [átono], arruinarme
siva, estrago, inexperto, estendido, expulsado,
[átono], se (trata) [átono], me (convence) [átono],
esgazado, extenso, extensible.
lle (deches) [átono].
Por esta orde: exhibir, excursión, espléndido,
estranxeiro, explicar, excelente, espontáneo, 4. – Que queres que che conte?
exclamar, explorar, exquisito, escachar, estra- – Canto che queda do que che deu a avoa?
ñar, esgotar, expectante, expresión, excepción,
– Non che vin o sinal que che quedou despois
esvarar, escavar, explotar, experto, plano, excluír,
do accidente.
estragar, estender, expulsar, esgazar, extenso.
– Deixáronte soa na casa?
10. • Claridade: as oracións son sinxelas, non hai – Deixáronche o aviso na casa?
tecnicismos. Obxectividade: a información non
– Púxente guapo, ou non?
contén elementos subxectivos. Orde: a informa-
ción está ben ordenada. No primeiro parágrafo – Púxenche o lapis enriba da mesa.
defínese eclipse. No segundo sinálanse os tipos – Temos moitas ganas de verte.

de eclipse segundo os astros que interveñan. – Tróuxenche isto da Coruña.
No terceiro dise desde que zonas da Terra se
– Quérote ver aquí ás cinco.
poden observar.
– Laváronche ben o coche?
• Conectores: en xeral (adicción); mentres que,
de calquera xeito (oposición); xa que (de causa). – Nós esperámoste ata as cinco.
– Achégate para que te vexa ben.
FICHA DE TRABALLO 2 – O can vaite morder.
1. Texto 1 – O can vaiche morder un pé.
Dúas estrofas e dezaseis versos. – Como non cales bótote fóra.
Do 1-6, 11 sílabas. Do 7 ata o final, 7 sílabas (no – Seica pensa traerte el no coche.
7º, 6 + 1).
– Repítoche que el non vai vir hoxe.
Sinalefas: Como esas, onde o, mata a sede a
grolos, sempre inquedo, é unha fonte, humilde 5. Resposta aberta. 33
Área
Solucións
6. – Onte a Mariña, cando a fun buscar, conteille esplendor máis que oriental. E o parsi vivía
toda a verdade. xunto ao Mar Vermello con nada máis ca o seu
– A Rosa mandámola chamar nós. Logo, porque sombreiro, o coitelo e un forno deses que non
lle farían iso? debes tocar nunca. Un día colleu fariña, auga,
pasas, ameixas e azucre e outras cousas e prepa-
– Xela aínda non se ergueu? Vai haber que esper-
rou unha torta que tiña sesenta centímetros de
tala máis cedo.
ancho e noventa de alto. Era Súper Comestible,
– A ela chameina eu ás seis, pero non lle deu a e meteuna no forno porque só a el se lle permi-
gana de baixar. tía cociñar nese forno, e tívoa cocendo, cocendo
ata que se puxo marrón, e emocionaba o ben
7. – O óso longo que vai dende o ombreiro ata o
que recendía. Pero xusto cando estaba a piques
cóbado chámase úmero.
de comela...
– Un alcolímetro mide a taxa de alcol no sangue.
– A hasta é o pau longo que suxeita unha ban- 5. Infinitivo: chamar, escoller, xurdir... Xerundio:
deira. levando, percorrendo, tusindo... Participio: cho-
rado, lambido, esixido...
– Os versos de 11 sílabas chámanse hendecasí-
labos. 6.
Exponse a acción como
FICHA DE TRABALLO 2 MODO
Indicativo
un feito seguro.
1. Resposta aberta. Móstrase dúbida, dese-

Subxuntivo
xo...
2. Quixera ser a nube que pasea tan alta, Exprésase orde, rogo,
Imperativo
consello...
a que atrae os paxaros coas súas ás estendidas
A acción tivo lugar
e é amante do vento que decote lle canta Pretérito
«antes».
TEMPO
compoñéndolle versos con palabras belidas. A acción ten lugar

Presente
A nube pasea, atrae os paxaros, é amante do «agora».
vento. O vento canta e compón versos. A acción realizarase
Futuro
«despois»
3. a
) No poema 1 repítense os sons d e n, simulan- Expresa unha acción
ASPECTO
Perfecto
do o ruído das campás. acabada.
No poema 2 repítese o son o, que é a vogal que Expresa unha acción
Imperfecto
aínda sen acabar.
se traballa no poema.
b) Resposta aberta. 7. traballará: 3ª p. sing. futuro indicativo;
comiches: 2ª p. sing. pretérito indicativo;
UNIDADE 9 aplaudide: 2ª p. pl. imperativo;
escribisen: 3ª p. pl. pretérito subxuntivo;
FICHA DE TRABALLO 1 correriades: 2ª p. pl. pospretérito indicativo;
falabamos: 1ª p. pl. copretérito indicativo;
1. Resposta aberta.
chamo: 1ª p. sing. presente indicativo;
2. R
efacer – inhumano – preescolar – subdirector varran: 3ª p. pl. presente subxuntivo;
– descansar. cantou: 3ª p. sing. pretérito indicativo;
Resposta modelo: requentar, reescribir, reler...; partirán: 3ª p. pl. futuro indicativo;
insán, inmortal, inexplicable...; preelectoral, pre-
varrías: 2ª p. sing. copretérito indicativo;
dicir, previsto...; submarino, subdividir, subterrá-
neo...; desprovisto, desnatado, desleal... saltaban: 3ª p. pl. copretérito indicativo.
3. a
) Predicir; b) prexulgar; c) preescolar; d) pre- 8. A
Dra. Branco vivía na avda. de Castrelos, moi
sentir; e) prever; f) predisposto; g) prelavado; cerca da casa de Uxía. Todos os días saía da
prehistoria. casa co seu carriño da compra, chegaba ao mer-
cado, saudaba, compraba o necesario e saía.
4. H
ai moito tempo, nunha illa deshabitada nas Logo paraba na cafetería Triana e pedía un café.
beiras do Mar Vermello, vivía un parsi en cuxo Lía o periódico e marchaba para a casa. A dou-
34 sombreiro os raios do sol se reflectían cun tora era unha muller de costumes fixos, por iso
Área
Solucións
ninguén entendeu que lle puido pasar aquel día Presente subxuntivo: utilice, poida, teña, lem-
no que todo cambiou. bre, faga, coma, salte, queira.
• Son irregulares poder, ter, facer, querer.
9. – Había uns turistas alemáns que se perderon
no monte Pindo. 7. O
s de Fisterra chámanse fisterráns, e os de
– O concelleiro está preocupado pola contami- Mondoñedo, mindonienses. Os cebreiregos
nación do río Sar. son do Cebreiro, e os valdeorreses, do Barco de
– Todos os mércores de febreiro vai vir un pro- Valdeorras. Os de Castro de Rei reciben o nome
fesor novo. de castrexos, e os de Castro Caldelas, o de cal-
delaos. Os de Monforte chámanse monfortinos,
– A señora Luísa chegou tarde porque estaba
e os de Betanzos, betanceiros.
cortada a rúa das Hedras.
– O martes coñecín uns rapaces ingleses. 8. d
on – D.; dona – D.ª; señor – Sr.; señora – Sra.;
doutor – Dr.; doutora – Dra.; vostede – Vde.;
FICHA DE TRABALLO 2 vostedes – Vdes.; ilustrísima señora – Ilma. Sra.
1. C
atro versos, 12 sílabas, rima: ABAB. Polo tanto, FICHA DE TRABALLO 2
o sirventés é unha estrofa de catro versos de
arte maior que riman ABAB. 1. a
) Maioritariamente octosílabos. Rima conso-
nante na 5 e rima asonante na 4, no resto alter-
2. E
ste poema está formado por catorce versos nan rimas consonantes e asonantes.
hendecasílabos que presentan a seguinte rima: b) O número 1. Conseguir que o neno durma.
ABBA, CDDC, EEF, GGF.
c) De romaría, número 3; de labor, número 2.
Isto é, un soneto é un poema de catorce versos
d) A número 4. Fai referencia ao Ano Novo
de arte maior (xeralmente hendecasílabos), por iso ese tipo de composicións se chaman
agrupados en dous cuartetos. aninovos.
3. E
stá formado por unha única estrofa de catro 2. Personificación: Lúa que corres moi leda/arróla-
versos hexasílabos (polo tanto, de arte menor). me este neniño (1); hipérbole: ben o puidera ter
A rima é asonante: – a – a. de ouro/nosa Virxe se quixera (3); antítese: ten
o tellado de pedra; ben o puidera ter de ouro...
(3); anáfora: camiñando vai Xosé, camiñando vai
UNIDADE 10
María (4).
FICHA DE TRABALLO 1 3. O
castelanismo é estrellas* na composición
número 4. Se o substituímos polo correcto estre-
1. P
aporrubio, sacarrollas, crebacabezas, parau- la a rima deixaría de ser consonante.
gas, mediodía.
2. a
) conduza; b) obedezas; c) conducísemos; d) UNIDADE 11
traduciu; e) agradezades; f) reduzo; g) conduci-
ches.
FICHA DE TRABALLO 1
3. a
) construïades; b) distribúa; c) inflúe; d) des-
1. P
or esta orde: tose, xiringa, xarope, vacina, cirur-
truïamos; e) excluíu; f) atribúo.
xián, proído, caixa de urxencias, Cruz Vermella.
4. a
) Na 1ª persoa de singular do presente de indi-
2. O
s adverbios son palabras invariables que indi-
cativo e en todo o presente de subxuntivo.
can as circunstancias en que se desenvolve a
b) Levan diérese (ï) a 1ª e a 2ª persoa de plural acción.
do copretérito de indicativo. As locucións adverbiais son grupos de dúas
5. a
) Traïamos; b) oia; c) saïades; d) moio; e) caia; ou máis palabras que funcionan como un só
f) distraio. adverbio.
6. Infinitivo: utilizar, poder, ter, lembrar, facer, 3. Resposta modelo:

comer, saltar, querer. a) Álex chegou tarde á clase.
Pretérito de indicativo: utilicei, puiden, tiven, b) O xersei quédache bastante longo.
lembrei, fixen, comín, saltei, quixen. c) A comida saíunos moi ben. 35
Área
Solucións
4. Resposta modelo: Goberno en Galicia, Susana Meiriño, e outras

– Anda amodo coa televisión, que é nova. autoridades.
– Eu non sei nada, pero disque estaba preto da – Despois do último temporal, o Goberno
túa casa cando caeu. estuda solicitar a declaración de zona catastró-
fica polas perdas na agricultura, na pesca e no
– Aínda que nos vemos decote, nunca temos
comercio; non obstante, os traballos de repara-
tempo para falar.
ción das estradas comezaron esta mañá.
5.
10. Traxedia: personaxes ilustres que se enfrontan
Locucións ao destino adverso; morte do protagonista.
Adverbios
adverbiais Comedia: xente corrente que vive situacións
lonxe, aí, ningu- cómicas. Drama: personaxes correntes que
Tempo en fronte, á beira
res, fóra viven situación duras.
cedo, antonte,
Lugar
decote, axiña
FICHA DE TRABALLO 2
gratis, amodo,
Modo de súpeto, a eito
ben 1. Resposta aberta.
máis, dabondo, de sobra, polo
Cantidade 2. Resposta aberta.
apenas menos
Afirmación tamén, abofé así mesmo
3. Resposta aberta.
Negación tampouco, non nin sequera
seica, talvez, 4. Resposta aberta.
Dúbida se cadra
disque
6. – Antía aínda é nova; debe ter por aí uns dez UNIDADE 12

anos.
– Ti pensabas que era de balde? Pois hai que FICHA DE TRABALLO 1
pagar.
1. Xutar, chifrar, apupar, canear, despexar, encestar.
– Se non queres levar un golpe, fai as cousas
ao xeito. • Canear.
– Collede as mazás a eito, que non quede nin- 2. S
alto de lonxitude, ximnasia rítmica, balonmán,
gunha nas árbores. 110 m valados, tiro ao prato, artes marciais.
– Non sei que pasou, pero de súpeto escapou
3. R
esposta aberta. Exemplos: judo, karate, wind-
a correr.
surf...
– O tiro do dianteiro saíu a rentes do longueiro.
4. – Chegou canda nós e pasou alí a tarde enteira,
7. – Chegará a tempo? Se cadra si, pois a súa casa onda Isabel.
está mesmo aí ao carón.
– Ninguén conseguiu entrar agás ti! Pero foi
– Ese é un traballo apropiado para Rafa, ¿non mediante a túa tía.
vedes que está de bo humor a miúdo/acotío?
– Malia atrasarse un pouco, aínda puido firmar
– Non ten boa saúde e apenas traballa. o contrato perante o notario.

– Esa cazadora debeuche custar por aí uns – Segundo André, é mellor quedar sen recreo
douscentos euros. durante todo o mes.
– Si, meu pai fai a quiniela acotío; pero... pon os
signos ao chou! 5. N
estas (en + estas) vacacións, polas (por + as)
tardes, penso ir á (a + a) praia cos (con + os)
8. Resposta aberta. amigos. Alí xuntarémonos cuns (con + uns) rapa-
ces que xa coñecemos doutros (de + outros)
9. – Gianni Rodari, famoso escritor italiano, naceu anos e aproveitaremos o tempo ao (a + o) máxi-
en 1920 e morreu en 1980. Foi o creador duns mo. Diso (de + iso) estou segura! Dalgúns (de
contos moi especiais, verdadeiras xoias da lite- + algúns) non sei nada dende hai tempo, pero
ratura infantil. acórdome ben deles (de + eles). E moito levo
– No acto estiveron presentes o alcalde pensado nalgún (en + algún)! Si, naquel (en +
do Picouto, Xermán Rivas; o conselleiro de aquel) tan guapo; dese (de + ese) lémbrome
36 Obras Públicas, Pedro Mariño; a delegada do máis. Pero dentro duns (de + uns) días...
Área
Solucións
6. S
ubliñadas, as preposicións; destacadas cun 9. S
aíu na clase o tema do bilingüismo. Todos que-
trazo máis groso, as contraccións: rían falar, porque a pregunta da mestra era pro-
Agardarei deica mañá por ti. Logo habemos vocadora:
falar acerca de todo o que pasou, mais anali- —Quen de vós se sente bilingüe?
zando o problema por riba e por debaixo, por Xenaro, que sempre se distinguía pola ambigüi-
diante e por detrás. Pensas acaso que volver dade das súas intervencións, contestou:
canda min é unha mostra de perdón? Nin se
—Pois eu, por unha parte si, pero pola outra
che pase pola cabeza, máis ben tes as cousas
case que non.
en contra. Unha cousa é a lóxica rivalidade
entre compañeiros de armas e outra é que lle —A ver se te aclaras un día destes, para variar!
mandes mensaxiñas ao móbil de Sara: para min —berrou Anxos desde o fondo da aula.
isto entra no terreo da confrontación. Mediante —Pois sabes o que che digo? —retrucou
que escusas te vas explicar?: os nervios previos Xenaro—, que se os propios entendidos non se
ao exame, o temporal en Fisterra, ou un testo poñen de acordo, como queres que teña eu as
que che caeu na cabeza...? Veña, home!, como cousas claras?
di o Pemán, entre ti e mais eu, mar montañosa, —É certo —dixo a mestra nun ton concilia-
chaval! dor—. As opinións dos lingüistas difiren. Por
iso é moi importante que contedes como vos
7. C
opulativas: e, e mais. Adversativa: mais. Disxun-
sentides vós. Repito a pregunta: quen se con-
tivas: ou.
sidera bilingüe?
8. H
ai que usar dous puntos nas cartas, despois do Silencio total.
saúdo; antes das enumeracións; antes de citar
as palabras textuais de alguén ou de reproducir 10. Resposta aberta.
a cita dun texto.
• Hai que usar puntos suspensivos cando un
FICHA DE TRABALLO 2
texto queda incompleto: cando non se citan 1. a) Tres cartelas e seis globos.
todos os elementos dunha serie; cando se
b) Resposta aberta.
coñece ou sobreentende o que falta; para
expresar temor, ironía... c) Resposta aberta.
37
Área

Anaya 1º Eso

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Anaya 1º Eso

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

R Reforzo

1 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

4. Clasifica as palabras anteriores:

1 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Le os seguintes textos e responde as cuestións:

—Corre e avisa, que quedo eu e vixío.

a) Di se son literarios ou non literarios e razoa por que.

2 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Escribe dúas palabras de cada campo semántico: 6. C

vellez Nicolás superheroe b) Hai antagonistas? Razoa a túa resposta.

precisión clientela Sil c) En que persoa conta a historia o narrador?

Santiago aldea leite

2 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

a) Lede en voz alta os textos que fostes atopando.

3 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

3 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Le o seguinte texto e responde as cuestións:

a) Indica quen é o narrador.

2. a) Cita todos os personaxes que aparecen no texto.

b) Que signo marca a intervención de cada un deles?

3. a) Precisa o lugar no que se desenvolven os feitos.

4. Analiza o tempo no relato.

4 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

5. Contesta e pon tres exemplos: b) Acentuación dos adverbios en -mente.

4 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Le o seguinte texto e responde as cuestións:

a) Quen son os personaxes deste relato?

5 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

5 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Le o seguinte texto e responde as cuestións:

3. En que tempo se desenvolve a historia? Danse moitos detalles?

4. Quen son os personaxes? Como son fisicamente?

5. Continúa ti a historia incluíndo unha ensinanza final. 13

6 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

Variables – Disque os ... de catro follas dan boa sorte.

b) de + algúns, en + outra 1. Quieto, que non se move. 2. Coche, vehículo.

7. Escribe o multiplicativo que corresponda:

6 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. Le o seguinte texto e responde as cuestións:

a) Que tipo de texto é o que acabas de ler? Xustifica a resposta.

7 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

a) Forma de cortesía plural e consigo. Unha eclipse é un acontecemento astronómico

e a Terra, e a de Lúa cando a Terra non deixa

a) Polisémicas: ... • Recolle con exemplos características deste

7 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

1. L e estes poemas de Ramón Cabanillas. Mide os versos, indica as sinalefas e di se son de

8 Nome e apelidos: ......................................................................................................................................................................................................................................................

Curso: ................................................................................................................................................. Data: ................................................................................................

non me convence moito todo este asunto, ago- 7. C

• Clasifica os pronomes. – Os versos de 11 sílabas chámanse ...

1. Escribe dúas palabras de cada campo semántico: 6. C

1. L e estes poemas de Ramón Cabanillas. Mide os versos, indica as sinalefas e di se son de

3. Fíxate no seguinte poema e analiza a súa rima e a súa métrica.

3. L ocaliza un castelanismo nos poemas anteriores. Que acontecería se o poeta substituíse

5. c asa: substantivo, rematou: verbo, as: artigo, FICHA DE TRABALLO 1

FICHA DE TRABALLO 2 5. – Collede as vosas cousas e poñédeas enriba da

6. Infinitivo: utilizar, poder, ter, lembrar, facer, 3. Resposta modelo:

6. – Antía aínda é nova; debe ter por aí uns dez UNIDADE 12