TEKNİK BÜLTEN 55 Doğa Yürüyüş Güzergâhlarının İncelenmesi (Ovacık-Sinancılar Örneği)

Müdürlük Yayın No : 73 ISSN 1300-9508.
DOĞA YÜRÜYÜŞ GÜZERGÂHLARININ

İNCELENMESİ
(OVACIK-SİNANCILAR ÖRNEĞİ)
Study of Trekking Routes

(Ovacık-Sinancılar Model)
Özgür KİRACIOĞLU
Dr. Mustafa BATUR
Dr. İsmail ŞAFAK
Zülfü BOZA
Dr. H. Handan ÖNER
TEKNİK BÜLTEN NO: 55
T.C.
ORMAN ve SU İŞLERİ BAKANLIĞI
ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
EGE ORMANCILIK ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ
EGE FORESTRY RESEARCH INSTITUTE
İZMİR - TÜRKİYE
i
ÖNSÖZ
İzmir ilinde doğa yürüyüşü, çok sayıda Dağcılık ve Spor Kulübünün düzenli
organizasyonları ile uzun yılardır gerçekleştiriliyor. Yaz ayları dışında ve genellikle
pazar günleri, sabahın çok erken bir saatinde yürüyüşe katılacak doğaseverleri Konak
ve Karşıyaka Limanı civarında toplanmış, araç beklerken görebilirsiniz.
İzmir Orman Bölge Müdür Yardımcılığı görevinde bulunduktan sonra
Kurumumuzdan emekli olan değerli meslektaşımız Sayın İrfan BABAYİĞİT’in bu
etkinliklere katıldığını biliyorduk. Yürüyüş sırasında katılımcılarla paylaştığı
ormancılık ile ilgili bilgilerin çok ilgi çektiğini ve neredeyse her Pazar yürüyüş için
davet aldığını anlatıyordu. Kurum Müdürümüz Sayın Dr. Salih PARLAK’ın da
ilgilendiği bu faaliyetin, bir proje kapsamında değerlendirilmesi fikri oluştu.
Doğa yürüyüşlerinin düzenli olarak gerçekleştirildiğini ama ormanlık
alandan geçen güzergâhların Orman Kaynakları Yönetimince net olarak
bilinmediğini, bu nedenle ormancılık faaliyetlerinin planlanması sırasında, başka bir
işleve tahsis edilmesi halinde yürüyüş yollarının kullanım dışında kalabileceğini
gördük. Güzergâhların planlanarak bir anlamda tescilinin yapılması ve
denetlenebilmesini amaçladık. Ayrıca katılımcıların hem spor yapma hem de
bulunduğu yerdeki doğal ve kültürel özellikleri bilmesinin önemli olduğunu
değerlendirdik. Değerli katkılarından dolayı kendilerine teşekkür ederim.
Projenin tamamlanmasında gösterdikleri çabadan dolayı Proje ekibinde
bulunan değerli çalışma arkadaşlarıma ve katkıları için Sayın Emre GÖKSU ile
Sayın Hadiye BAŞAR’a teşekkürlerimi sunarım.
Çalışmanın orman kaynakları yöneticilerine, araştırmacılara ve doğaseverlere
faydalı olması dileğiyle.
İzmir, Mayıs 2013 Özgür KİRACIOĞLU
ii
ÖZ
Farklı amaçlarla yapılabilen doğa yürüyüş etkinlikleri, ekoturizm faaliyetleri
arasında önemli bir yere sahiptir. Yürüyüş güzergâhlarının büyük bir kısmı ormanlık
alanlarda yer almaktadır. 2010–2012 yıllarında yürütülen bu çalışmada; kullanımda
olan bir doğa yürüyüşü güzergâhına yönelik örnek modelleme yapılmıştır.
Öncelikle, İzmir ilinde doğa yürüyüşlerine olan talebin nerelerde olduğu
açıklanmıştır. Ardından İzmir ilinde bulunan ilgili STK’lar ve Orman Kaynakları
Yöneticileri ile birlikte, bu güzergâhların planlanmasında dikkat edilmesi gereken
hususlar belirlenmiştir. Çalışma alanı olan Ovacık-Sinancılar güzergâhındaki doğal
ve kültürel çekiciliklerin envanteri yapılmış ve yöredeki ilgi ve çıkar gruplarının
katılımı ile detay plan hazırlanmıştır.
Güzergâhta bulunan parkurları tanımlayan ana noktalar, uzaklıklar, zorluk
dereceleri, CBS yazılımı kullanılarak düzenlenmiş haritalar, flora ve fauna bilgileri,
seyir noktaları, tabelalar, yürüyüş zamanına ilişkin veriler gibi çıktılar planda yer
almıştır.
Bu çalışmada, doğa yürüyüşünün planlanması ile faaliyetin denetlenebilmesi,
katılımcıların bilgilendirilmesi ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar kelimeler: doğa yürüyüşü, ekoturizm, fonksiyonel planlama
iii
ABSTRACT
Hiking which can be done for different purposes have an important role in
ecotourism components Activities. Most of the hiking-trekking routes are positioned
in forested areas. In this study which was conducted in 2010–2012, a model plan has
been prepared for a hiking route which was currently in use.
First of all, where the demand for hiking route in the İzmir province exists
was explained. Then, the rules to be considered in the planning of the routes in the
province of Izmir were defined with participation of NGOs and the Forest Resource
Managers. Inventory of Natural and cultural attractions have been made in working
area, where Ovacık-Sinancılar route, and a detailed plan has been made with the
participation of stake holders in the region.
In this study, with this plan it has been aimed to control the hiking activity,
inform the participants and support rural development.
Some of the results such as; the main points that define the trails in the route,
distances, degrees of difficulty, customized maps using GIS software, flora and fauna
information, cruise points, signboards, data related to the walking time, have been
added to the plan.
Key words: hiking, ecotourism, functional planning
iv
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .............................................................................................................. i
ÖZ .................................................................................................................... iii
ABSTRACT ..................................................................................................... iv
İÇİNDEKİLER ................................................................................................. v
ÇİZELGELER DİZİNİ ................................................................................... vii
ŞEKİLLER DİZİNİ ....................................................................................... viii
1. GİRİŞ ............................................................................................................ 1
2. LİTERATÜR ÖZETİ .................................................................................... 3
3. MATERYAL VE YÖNTEM ...................................................................... 10
3.1. Materyal ............................................................................................... 10
3.1.1. Çalışma Alanı................................................................................ 10
3.1.2. Çalışma Alanındaki Fauna (Memeli ve Kuş) Varlığı ................... 13
3.1.3. Çalışma Alanının İklim Verileri ................................................... 14
3.2. Yöntem ................................................................................................. 17
3.2.1. İzmir İlindeki Doğa Yürüyüşü Güzergâhlarının Saptanması........ 17
3.2.2. Doğa Yürüyüş Güzergâhlarının Planlanmasında Dikkat Edilecek
Hususların Belirlenmesi .......................................................................... 17
3.2.3. Planlanacak Doğa Yürüyüşü Yollarının Tespiti ........................... 17
3.2.4. Doğa Yürüyüşçülerinin Profili, Talep ve Beklentilerinin Tespiti. 18
3.2.5. Güzergâha Yönelik Güçlü, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve Tehditlerin
Belirlenmesi ............................................................................................ 18
3.2.6. Kültürel Çekiciliklerin Belirlenmesi ............................................. 18
3.2.7. Güzergâha Yönelik Floranın Tespiti ............................................. 19
3.2.8. Güzergâhın Haritalanması ............................................................ 19
3.2.9. Seyir Noktalarının Tespiti ............................................................. 20
3.2.10. Güzergâh İçi Zaman Planlaması ................................................. 20
4. BULGULAR ............................................................................................... 24
4.1. İzmir İlinde Doğa Yürüyüşü Faaliyetleri ............................................. 24
4.2. Doğa Yürüyüşü Güzergâhlarının Planlanmasında Dikkat Edilecek
Hususlar ...................................................................................................... 25
4.3. Ovacık-Sinancılar Doğa Yürüyüşü Güzergâhı Envanter Bulguları ..... 26
4.3.1. Güzergâhta Floranın Tespitine İlişkin Bulgular ........................... 26
4.3.2. Kültürel Çekiciliklere İlişkin Bulgular ......................................... 29
4.3.3. Ovacık-Sinancılar Güzergâhını Kullanan Yürüyüşçülere Yönelik
Bulguları ................................................................................................. 30
4.3.3.1. Yürüyüşçülerin Profili ............................................................... 30
v
4.3.3.2. Yürüyüşçülerin Güzergâha Yönelik Talep, Beklenti ve Önerileri
................................................................................................................. 34
4.3.4. Güzergâha Yönelik SWOT Analizi Sonuçları .............................. 39
4.3.5. Ana Noktaların Belirlenmesi ......................................................... 40
4.4. Modelleme ............................................................................................ 42
4.4.1. Seyir Noktalarının Belirlenmesi .................................................... 42
4.4.2. Parkurların Belirlenmesi ve Tanıtımı ............................................ 43
4.4.3. Güzergâhın Tanıtımına Yönelik Düzenlenen Haritalar ................ 59
4.4.4. Güzergâha Yerleştirilecek Tabelalar ............................................. 65
4.4.5. Güzergâh Tanıtımı İçin Düzenlenecek Broşürler.......................... 68
4.4.6. Model Plan Uygulaması İçin Yapılacak Çalışmalar ..................... 68
4.4.7. Güzergâhın Bakımı ....................................................................... 70
4.4.8. Yürüyüş Zamanına İlişkin Bulgular .............................................. 71
4.4.8.1. Önerilen Parkurlarda Yürüyüş Zamanı ...................................... 71
4.4.8.2. Kritik Yol Yöntemi (CPM)’e İlişkin Bulgular ........................... 72
4.4.8.3. Güzergâhın Yürüyüş Zamanı Yönünden Değerlendirmesi ........ 75
4.4.9. Güzergâhta Kullanıcıya Yönelik Riskler ...................................... 76
5. SONUÇ VE ÖNERİLER ............................................................................ 77
ÖZET ............................................................................................................... 82
SUMMARY .................................................................................................... 84
KAYNAKLAR................................................................................................ 86
EKLER ............................................................................................................ 91
vi
ÇİZELGELER DİZİNİ
Çizelge 1. İlçe bazında İzmir ekoturizm güzergâhları (“Ege Turizm Derneği”
çalışması)......................................................................................... 7
Çizelge 2. Çalışma alanı iklim verileri ........................................................... 15
Çizelge 3. Doğa yürüyüşçülerinin yaş dağılımı .............................................. 30
Çizelge 4. Doğa yürüyüşçülerinin eğitim durumu .......................................... 31
Çizelge 5. Doğa yürüyüşçülerinin meslek dağılımı ........................................ 31
Çizelge 6. Doğa yürüyüşçülerinin boş zamanlarında tercih ettiği faaliyetler . 32
Çizelge 7. Doğa yürüyüşçülerinin yürüyüşe katıldıkları gün sayısı (yıllık) ... 32
Çizelge 8. Doğa yürüyüşü dışında en çok tercih edilen etkinlik..................... 33
Çizelge 9. Katılımcıların doğa yürüyüşü etkinliğini yapma nedenleri ........... 34
Çizelge 10. Doğa yürüyüşü güzergâhının seçiminde etkili olan unsurlar ...... 34
Çizelge 11. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına geliş amacı ........ 35
Çizelge 12. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına gelme sayıları ... 35
Çizelge 13. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhında bulunması istenen
fonksiyonlar ................................................................................. 36
Çizelge 15. Çekicilikleri bakımından güzergâhın yürüyüşçüleri etkileme
durumu ......................................................................................... 37
Çizelge 16. Çekiciliklerin türler itibariyle yürüyüşçüleri etkileme durumu ... 38
Çizelge 17. Güzergâhta yer alan ana noktalar arasındaki uzaklıklar ve yürünen
yol tipi ........................................................................................... 41
Çizelge 18. Ana noktalara ait yükseklik ve koordinat bilgileri ...................... 42
Çizelge 19. Seyir noktalarının belirlenmesi için yapılan görsel kalite çalışma
sonuçları ....................................................................................... 43
Çizelge 20. Ana noktalar arasındaki mesafeler ve yürüyüş zamanları ........... 71
Çizelge 21. Önerilen parkurlara ait toplam yürüyüş zamanları ...................... 72
Çizelge 22. Sinancılar köyünden Ovacık köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün
olay ve yürüyüş zamanları ........................................................... 73
vii
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1. Çalışma alanı tanıtım haritası ............................................................. 12
Şekil 2. Karaca (Capreolus capreolus) (Bleier, 2012) .................................... 14
Şekil 3. Çalışma alanı iklim veri grafikleri ..................................................... 16
Şekil 4. Dokuz dereceli ölçek .......................................................................... 18
Şekil 5. CPM’in Adımları (Taha, 2000) .......................................................... 21
Şekil 6. CPM’de faaliyetin şekil üzerinde gösterilmesi .................................. 21
Şekil 7. Çalışma alanında tespit edilen türlerin bitki formuna göre dağılımı . 27
Şekil 8. Çalışma alanında tespit edilen türlerin fitocoğrafik bölgelere göre
dağılımı ............................................................................................. 27
Şekil 9. Türlerin ilk çiçeklenme dönemine göre dağılımı ............................... 28
Şekil 10. Türlerin son çiçeklenme dönemine göre dağılımı............................ 28
Şekil 11. Çalışma alanında tespit edilen türlerin ekonomik değerine göre
dağılımı ............................................................................................. 29
Şekil 12. Sinan Dede parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri ............. 44
Şekil 13. Sinan Dede parkurundan bir görünüm ............................................. 44
Şekil 14. Sinan Dede parkuru (1-2-12-1) konum haritası ve eğim profili ...... 45
Şekil 15. Mersinli-Derindere parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri . 46
Şekil 16. Mersinli-Derindere parkurundan bir görünüm (Derindere mevkii) . 46
Şekil 17. Mersinli-Derindere parkurundan bir görünüm ................................. 47
Şekil 18. Mersinli-Derindere parkuru (1-2-3-10-11-12-1), konum haritası ve
eğim profili ........................................................................................ 48
Şekil 19. Sinancılar-Düzgürenlik parkurunda görülebilecek bazı flora
örnekleri ............................................................................................ 49
Şekil 20. Sinancılar-Düzgürenlik parkurundan bir görünüm (kaya oluşumları)
......................................................................................................................... 50
Şekil 21. Sinancılar-Düzgürenlik parkurundan çeşitli görünümler ................. 51
Şekil 22. Sinancılar-Düzgürenlik parkuru (1-2-3-4-10-11-12-1), konum
haritası ve eğim profili ...................................................................... 52
Şekil 23. Sinancılar-Ovacık parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri ... 53
Şekil 24. Sinancılar-Ovacık parkurundan bir görüntü (kayadan su sızması) .. 53
Şekil 25. Sinancılar-Ovacık parkurundan çeşitli görünümler ......................... 54
Şekil 26. Sinancılar-Ovacık parkuru (1-2-3-4-5-6), konum haritası ve eğim
profili ................................................................................................. 55
Şekil 27. Ovacık-Karakol Parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri ...... 56
Şekil 28. Ovacık-Karakol parkurunda bulunan piknik alanındaki bir kestane
ağacı (Castanea sativa) ..................................................................... 57
viii
Şekil 29. Ovacık-Karakol Parkuru (6-7-8-9-7-6), konum haritası ve eğim
profili ................................................................................................ 58
Şekil 30. Model güzergâh haritası .................................................................. 60
Şekil 31. Sayısal yükseklik haritası ................................................................ 61
Şekil 32. Gölge kabartma haritası ................................................................... 62
Şekil 33. Yol tipi haritası ................................................................................ 63
Şekil 34. Orman durumu haritası .................................................................... 64
Şekil 35. Güzergâh tanıtım tabelası ................................................................ 65
Şekil 36. Uzaklık bilgilendirme tabelası ......................................................... 66
Şekil 37. Ağaç-bitki bilgilendirme tabelası .................................................... 67
Şekil 38. Düzgürenlik mevkiinde düzenlenecek geçiş noktası ....................... 69
Şekil 39. Parkurda bakıma konu olan bir nokta .............................................. 70
Şekil 40. Sinancılar köyünden Ovacık köyüne olan CPM ağı ........................ 73
Şekil 41. Ovacık köyünden Sinancılar köyüne olan CPM ağı ........................ 74
Şekil 42. Ovacık köyünde yapılan görüşmeden bir görünüm ......................... 81
ix
1. GİRİŞ
Uluslararası Doğa Koruma Birliğine göre ekoturizm, doğayı ve kültürel
kaynakları anlayarak korumayı destekleyen, düşük ziyaretçi etkisi olan ve yerel
halka sosyo-ekonomik fayda sağlayan, bozulmamış doğal alanlara çevresel açıdan
sorumlu seyahat ve ziyarettir. Ekoturizm, günümüz rekreasyonel turizm
kaynaklarının, çevreye saygı ve duyarlılığının artırılması yoluyla gelecek nesillere
tahribatsız ya da mümkün olan en az tahribatla aktarımını hedefleyen, ölçülü,
çevreye duyarlı ve saygılı bir turizm politikasıdır (Yılmaz, 2006, s.245).
Ekoturizmle ilgili, doğa turizmi, doğa tabanlı ya da doğa merkezli turizm,
yabanıl turizm, sürdürülebilir turizm, düşük etkili turizm, alternatif turizm, macera
turizmi, kırsal turizm, kültürel turizm, bilimsel turizm, inceleme turizmi gibi 35
civarında terim kullanılmaktadır (Çağatay vd, 2002).
Son zamanlarda yapılan çalışmalarda, doğaya dayalı spor etkinliklerinin
insan fizyolojisi ve psikolojisi üzerine olumlu etkileri vurgulanmaktadır. Bu
nedenle insanlar, doğal özellikleri büyük oranda korunmuş alanlarda
gerçekleştirilebilecek spor etkinliklerini tercih etmişler ve böylece, spor ve turizmi
birlikte içeren doğa yürüyüşü gibi alternatif turizm türleri yaygınlaşmaya
başlamıştır (Açıksöz vd, 2006). Bu nedenle de ekoturizm bileşenleri içerisinde doğa
yürüyüşü önemli bir faaliyet olarak yer almaktadır.
Doğa yürüyüşü; belirli zorluklar ve özellikler gösteren doğa koşullarında
yaş gruplarına uygun ve zaman sınırlı olarak düzenlenen yürüyüşler olarak
tanımlanmaktadır (Topay, 2003). Doğada yapılan farklı yürüyüş türleri
bulunmaktadır. Hiking, günlük yürüyüş yani doğada sabah başlayıp akşam biten
günübirlik yapılan yürüyüş, doğa gezisi anlamına gelmektedir. Trekking ise kamplı
etkinlik yani doğada yatılı olarak yapılan yürüyüş ve konaklamalı etkinliklerden
oluşmaktadır. Expedition ise genellikle doğada zor koşullarda yatılı olarak uzun
süreli yapılan yürüyüş ve konaklamalı etkinliktir (İsak, 2008).
Doğa yürüyüşleri; ekoturizmin en çok tercih edilen etkinliğidir. Doğal
alanlarda yapılan bu etkinlik; yerel kültürün tanınmasına ve ekonomisinin
güçlenmesine de katkı sağlar. Bununla birlikte; doğaya zarar verebilecek herhangi
bir enstrüman kullanılmadığından doğa ile barışıktır. Stresli iş hayatı ve şehir
yaşamından kısa süreliğine uzaklaşmak isteyen birçok insan fırsat bulduğunda gezi
ve spor amacıyla yaşadığı yere en yakın doğal ortamları tercih etmektedir. Bu
etkinliğin insanın vücut ve ruh sağlığı üzerinde çok olumlu etkileri olduğu
uzmanlarca kabul edilmektedir. Yüksek kondisyon veya teknik istemiyor oluşu,
sakatlanma vb. risklerinin çok düşük seviyelerde seyretmesi, maliyetinin az olması
gibi nedenlerle kitlelerin en yoğun ilgi gösterdiği doğa sporudur.
1
Başlangıçta doğasever insanların, doğal güzellikleri yaşamak ve doğada
bulunmak amaçlı gerçekleştirdikleri kişisel veya arkadaş çevresi etkinlikleri olarak
başlayan doğa yürüyüşü, günümüzde alternatif turizm çatısı altında giderek
ekonomik boyut kazanmış ve büyümüştür. Bugün doğa yürüyüşleri, genelde şehrin
stresinden kurtulmak isteyenlerin, hafta sonu günübirlik şehre yakın parkurlarda ya
da yabancı ülkelerde 2-3 haftalık turlar şeklinde, profesyonel bir rehber eşliğinde
gerçekleştirdikleri bir spor durumundadır (Yavuz, 1996). Doğa yürüyüşü parkurları
birkaç saat sürebileceği gibi birkaç hafta hatta ay da sürebilir.
Doğa yürüyüşleri genellikle sivil toplum kuruluşları tarafından organize
edilen ve gruplar halinde gerçekleştirilen faaliyetlerdir. Ülkemizde bu aktivitelerin
çok büyük bir kısmı kamu mülkiyetinde bulunan orman alanlarında
gerçekleşmektedir. Bu alanlar devlet adına T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na
bağlı ilgili Genel Müdürlükler tarafından yönetilir.
Orman alanlarında; üretim, koruma, çölleşme ve erozyonla mücadele,
ağaçlandırma, korunan alanların yönetimi, ormanların bakımı ve iyileştirilmesi ile
mera ıslahı Bakanlık görevleri arasında yer almaktadır. Ekoturizm ve ormancılık
faaliyetlerinin birbiri ile uyumlu bir şekilde yürütülebilmesi için planlı ve düzenli
bir faydalanma biçiminin benimsenmesi zorunludur. Çünkü plansız ve düzensiz
faydalanmalar ormancılık faaliyetleri için riskler taşıyabilir.
Bir taraftan ormancılık faaliyetlerinin kesintiye uğramaması, bir taraftan da
toplumun beklenti ve taleplerinin karşılanması planlama konusunda bazı çatışmaları
da gündeme getirmektedir. İşte bu noktada ormanlardan doğa yürüyüşü için
faydalanma konusunda; Neden? Nerede? Ne zaman? Nasıl? sorularına cevap
aranması gerekmektedir. Bu noktada optimal faydalanma modellerinin araştırılması
projenin ortaya çıkmasına dayanak oluşturmaktadır.
Bu düşünceden hareketle oluşturulan projede; İzmir genelinde doğa
yürüyüşlerine olan talebin aktüel olarak nerelerde olduğu ve ne zaman yapıldığı
açıklanmış, nasıl yapılması gerektiği konusu ise Ovacık-Sinancılar yürüyüş
güzergâhında detaylı olarak araştırılmıştır. Güzergâh için bir model geliştirilerek,
öneriler getirilmiştir.
2
2. LİTERATÜR ÖZETİ
Açıksöz vd. (2006), çalışmalarında Bartın-Arıt Beldesi’nin trekking
etkinliği açısından taşıdığı potansiyeli ortaya koymayı amaçlamışlardır.
Araştırmada, Arıt Beldesi ve yakın çevresinde yer alan doğa yürüyüşü parkurları
Hızlı Kırsal Değerlendirme Tekniği’nden (HKD) yararlanılarak belirlenmiştir.
Bulgular SWOT Analizi yöntemi ile yorumlanmış ve öneriler geliştirilmiştir. Sonuç
olarak 26 adet farklı zorluk derecelerine sahip trekking parkuru saptanmıştır.
Yapılan bu araştırmanın, belirlenen parkurların alternatif turizm kapsamında
değerlendirilmesi durumunda, yöre halkının sosyo-ekonomik yapısına olumlu katkı
sağlayacağı vurgulanmıştır.
Ceylan ve Demirkaya (2007), çalışmalarında, ülkemiz dağ turizmi
potansiyeli bakımından dünyanın sayılı ülkeleri arasında yer aldığı, turizm
anlayışının özellikle seksenli yıllardan sonra gelişmesiyle birlikte dağların, gelişen
turizm ekonomisi için önemli bir çekim gücü oluşturmaya başladığını
belirtmişlerdir. Davraz Dağı’nın turizm potansiyeli ve sorunlarının belirlenmesi
amaçlanan bu çalışmada, 2004 ve 2005 yıllarında 298 denek ile yapılan anket ve
mülakatlar temel alınmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen veriler istatistiki
olarak değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Kış Sporları Turizm Merkezi turizm
faaliyeti bakımından yüksek bir potansiyele sahip olan Davraz Dağı’nın bu
potansiyelinin henüz yeterince değerlendirilmediği ve kış turizm merkezi olarak
yeterince tanıtılmadığı belirtilmiştir.
Himberg (2004), çalışmasının amacını; Güneydoğu Kenya da yer alan,
doğal ve kutsal kabul edilen Taita Hills ormanlarında bulunan Taita Taveta’nın
tanıtılması ve doğal, kültürel ortamın korunarak bu bölgenin ekoturizm
olanaklarının belirlenmesi olarak açıklamıştır. Taita Hills’in yüksek nüfus
yoğunluğu nedeni ile arazi üzerinde oluşan baskının kontrol edilerek biyoçeşitliliğin
korunması gerektiği bunun için de stratejilerin ve planlamanın gerekliliği
vurgulanmıştır.
Kara ve Küçükerbaş (2006), araştırmalarında İzmir metropoliten
alanındaki Balçova, Bornova, Buca, Çiğli, Gaziemir, Karşıyaka, Konak ve
Narlıdere ilçelerinin belirlenen ikişer mahallelerinde kentsel dış mekânların
gereksinimleri karşılamadaki yeterliliklerini incelenmişlerdir. Araştırma verileri
mahalle sakinleri ile yapılan anketlerden, alanda yapılan mekân analiz
çalışmalarından ve 2001 yılına ait Ortofoto haritalardan elde edilmiştir. Araştırma
sonuçlarına göre mahallelerin tamamına yakınında bu mekânların sayı ve alan
yönünden yetersiz olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları esas alınarak İzmir
kentinin planlanmasında kentsel dış mekanların tasarım ve planlama kriterlerini
yönlendirecek, imar planı sürecine rekreasyon alanları planlamasını kazandıracak
öneriler oluşturulmuştur.
3
Köroğlu ve Köroğlu (2006), çalışmalarında, Türkiye’nin henüz gelişmekte
olan bir ülke olması, doğal, kırsal ve kültürel değerlerin ve mirasının büyük
bölümünün varlığını canlı bir biçimde sürdürüyor olmasının, Türkiye’nin birçok
yöresinde sürdürülebilir kırsal turizm için büyük bir potansiyelin varlığını
gösterdiğini belirtmişlerdir. Bu çalışmada, kırsal turizmin kavramsal çerçevesi
çizilmiş, Buldan Yöresinin kırsal turizm potansiyelini ve kırsal turizmin yöreye
sağlayacağı faydaları ortaya koymak amacıyla kavramsal bir inceleme yapılmıştır.
Ayrıca yörede, kırsal turizmin geliştirilebilmesine ve bu potansiyelin en etkin
şekilde kullanabilmesine yönelik olarak öneriler geliştirilmiştir.
Mansuroğlu (2006), çalışmasında, turizm faaliyetlerinin henüz yoğunluk
kazanmadığı, Antalya’nın kuzey-doğusunda bulunan Akseki ilçesinde yerel halkın
turizm gelişmelerine yaklaşımlarının belirlenmesi amacıyla, farklı sosyo-ekonomik
yapıdaki kişilere standart formlar ile yerinde anket yöntemi uygulamıştır. Araştırma
sonucunda, Akseki’nin tarihsel, kültürel ve doğal özellikleri ile alternatif turizm için
uygun potansiyele sahip olduğu, bu özelliklerin Antalya bölgesinde turizmin
çeşitlendirilmesine ve farklı mevsimlere yayılmasına katkıda bulunacağı
saptanmıştır.
Pannel Kerr Forster Consultants Pvt Ltd (2003) şirketine, Hindistan’ın
kuzey kesiminde yer alan Uttaranchal eyaletinde bulunan 27 doğa yürüyüşü
güzergâhının master planı resmi kurumlarca yaptırılmıştır. Çalışma sahası doğal
güzellikleri ve topografyası ile doğa yürüyüşü için popüler olan birçok güzergâha
sahiptir. Bu bölgede doğa ve macera turizmi sektör olarak birinci önceliktedir.
Master planın amacı Uttarachall da doğa yürüyüşünün canlandırılması ve uzun
vadeli gelişim planına stratejik, bilimsel açıdan yaklaşarak, yüksek vasıflı ziyaretçi
hedefine ulaşmak için ana prensiplerin belirlenmesidir. Bu plan ile kullanımda olan
27 yürüyüş güzergâhının ayrıntılı tanımlaması, sınıflandırılması ve planlaması
yapılmıştır.
Pirselimoğlu (2007), tezinde öncelikli olarak, Çalköyü Yayla yerleşiminin
doğal ve kültürel değerleriyle rekreasyon ve turizm potansiyellerini incelemiştir.
Bölgedeki rekreasyon ve turizm alanlarıyla halkın rekreatif ve ziyaretçilerin ise
turistik davranışları incelenmiş ve bu etkinliklerden kaynaklanan çevresel bozulma
ve kirliliklerin neler oldukları ortaya konmuştur. Bu ön etütlerden elde edilen
bilgilerin ışığında, hazırlanan görüşme kılavuzları beş farklı sosyal gruba
uygulanmıştır. Bu verilerden yararlanarak çalışmada, ekolojik temelli rekreasyon ve
turizm planlama ilkelerinin ortaya konmasını sağlayacak SWOT analiz yöntemi
kullanılmıştır. Yöntem alanın güçlü ve zayıf yönleriyle fırsat ve tehditleri
tanımlamakta, zayıf yönleri ve tehditlerin iyileştirilmesi ve güçlü kılınmasında
yapılması gerekenleri TOWS matrisi ile ortaya koymaktadır.
4
Polat ve Önder (2006), araştırmalarında Karapınar İlçesi ve yakın
çevresinin el değmemiş doğal özellikleri ve kültürel yapısı ile ekoturizm için önemli
bir potansiyel sergilediğini belirtmişlerdir. Mevcut potansiyelin, doğal ve kültürel
çevreye zarar vermeyecek ve ekonomik faydalar üretebilecek bir ekoturizm
planlaması ile turizm sektörüne kazandırılması amaçlanmıştır. Karapınar İlçesi ve
yakın çevresinin bazı ekoturizm etkinliklerine uygunluğu Coğrafi Bilgi Sistemleri,
yerinde gözlem ve anket çalışmaları yardımıyla araştırılmıştır. Sonuç olarak İlçe ve
yakın çevresinde gerçekleştirilmesi uygun ekoturizm etkinliklerine yönelik uygun
alan tespitleri yapılmış ve uygulama önerileri getirilmiştir.
Sertkaya (2001), doğal ve tarihi çevre değerleri ile sosyo-kültürel
özelliklere sahip alanların, turizm ve rekreasyon hareketlerine olanak sağlayan
ortamları oluşturduğunu belirtmiştir. Turizm ve rekreasyon etkinlikleri, bu tür
ortamların çekiciliklerine bağlı olarak gelişerek doğal ve kültürel çevreyi
kullanmaktadır. Batı Karadeniz de yer alan Bartın İli Kıyı Bölgesi, özellikle yaz
aylarında turistik ve rekreasyonel açıdan yoğunluk kazanmasına karşın, kıyı
bölgesinin doğal ve kültürel kaynakları üzerinde henüz ciddi sorunlar oluşmamıştır.
Bu tez çalışması ile, ülkemizde turistik ve rekreasyonel etkinliklerin yoğunlaştığı
bölgelerde görülen kaynak kullanımına ilişkin sorunların, Bartın İli Kıyı Bölgesinde
ortaya çıkmaması için, turizm ve rekreasyon potansiyelinin saptanması ve
değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında yörenin doğal ve kültürel
özellikleri analiz edilerek, turizm ve rekreasyon potansiyelini ortaya koyacak bir
yöntem geliştirilmiş ve uygulanmıştır.
Yılmaz (2006), çalışmanın amacını, alternatif turizm türü olarak
adlandırabileceğimiz doğaya yönelik turizm olan ekoturizm kapsamında yer alan
turizm faaliyetlerinin Buldan İlçesi’nde de yapılabileceğinin ortaya konması, ilçenin
sosyal ve ekonomik açıdan kalkınmasına katkı sağlanması olarak belirtmiştir.
Çalışmada literatür araştırmasıyla birlikte, ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan
görüşmeler ortaya konmuştur. Sürdürülebilir turizm, ekoturizm ve alternatif turizm
türleri ele alınmış, Buldan ve çevresindeki uygulama alanları belirtilmiştir.
Yılmaz vd. (2004) araştırmalarında öncelikle ekoturizmin tanımlarına ve
kapsamına değinmişlerdir. Katılımcı bir yaklaşımla ekoturizm etkinliklerinin seçimi
işleminde Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) tekniği isimli yöneylem araştırma
tekniği kullanılmıştır. Araştırma alanının ekoturizm değerlerinin envanter
bulgularına dayalı olarak yedi ekoturizm etkinliği oluşturulmuştur. Oluşturulan
etkinlikler kuş gözleme, flora keşif yürüyüşü, sportif doğa yürüyüşü, odun dışı
orman ürünleri keşif ve faydalanma gezisi, doğa keşif yürüyüşü, bisiklet turu ve
yaban hayatı gözlemedir. Araştırmadaki seçenek ekoturizm etkinlikleri; yaban
hayatı, vejetasyon, gelir, altyapı, istihdam, talep ve kültür ölçütlerine göre
değerlendirmiştir. Bu nedenle çok ölçütlü bir karar modeli ortaya çıkmıştır.
Araştırmada karar vericiler, kamu, çıkar-baskı grubu ve sektör uzmanları olarak
5
adlandırılan dört ayrı katılımcı grubu yer almış ve modelin farklı aşamalarında rol
oynamıştır. Araştırma sonucunda kuş gözleme etkinliği, en yüksek önceliğe sahip
etkinlik olarak bulunmuştur. Ancak yapılan duyarlılık analizleri, karar vermeye
katılan çıkar ve baskı gruplarının ve karar ölçütlerinin ağırlıklarının veya
bileşiminin değişmesinin, etkinliklerin öncelik sırasını değiştirebildiğini
göstermektedir.
Narlıdere Kaymakamlığı (2011), İzmir Kalkınma Ajansı’nın, Doğrudan
Faaliyet Desteği Programı kapsamında “Narlıdere’de Ekoturizm, Sağlık Turizmi ve
Kültür Turizmi Sektör Analizi” konulu proje, Narlıdere Kaymakamlığı tarafından
gerçekleştirilmiştir.
Bir sektörel analiz ve tematik bir araştırma niteliği taşıyan bu proje, İlçenin
ekoturizm, sağlık turizmi ve kültür turizmi kapsamında potansiyelini belirlemek ve
uygun yatırım alanlarını ortaya koymayı amaç edinmiştir. Projenin en merkezdeki
bölümü bir ekoturizm model planıdır (Ali Onbaşı Deresi Örneği). Bu model planda
öne çıkan ve projeyi orijinal kılan çalışmalar; ilgi grupları analizi, arazi çalışmaları,
harita çizimleri, yürüyüş parkurlarının tespiti ve geliştirilen önerilerdir
Timur vd. (2009), ‘nin editörlüğünde, Ege Turizm Derneği tarafından
hazırlanan ‘İzmir Ekoturizm Güzergâhları’ çalışması ile ekoturizmin
geliştirilmesine katkı sağlamak hedeflenmiştir. İzmir ilinde kulüplerin yürüyüş
programlarında yer alan ve programda bulunmayan, ancak doğa yürüyüşüne uygun
olduğu belirtilen yollar derlenmiştir. Bu çalışma ile 180 adet doğa yürüyüşü
parkuru, çevresinin doğal ve kültürel özellikleri ile birlikte ekoturizm güzergâhı
olarak tanıtılmıştır Çalışmada her İlçenin; tanıtım ve iletişim bilgileri, ekoturizm
güzergâhları listesi, güzergâhların ilçe genelindeki konum haritası, güzergâh
bilgileri, güzergâh haritası yer almaktadır.
İzmir’deki doğa turizmi potansiyeline dikkat çeken yayında, yürüyüş
rotaları, ‘Google Earth’ programından elde edilen uydu haritalarına işlenerek
anlaşılır hale getirilmiştir. Çalışmada doğa yürüyüş yollarındaki zorluk dereceleri;
kolay, kolay-orta, orta, orta-zor ve zor olarak beş kademe halinde tanımlanmıştır.
Akademisyenler ve bazı doğa kulüplerinin çalışmaları ile hazırlanan kitapta yer alan
parkurlar ekte sunulmuştur (Ek: 1). Ayrıca Çizelge 1 de bu parkurların zorluk
derecelerine göre ilçelere dağılımları ile sayı ve uzunluk bilgileri özetlenmiştir.
6
Çizelge 1. İlçe bazında İzmir ekoturizm güzergâhları (“Ege Turizm Derneği”
çalışması)
Table 1. Ecotourism routes in İzmir, based on counties (“Aegean Tourism
Association” study)
Toplam Toplam Parkurların Zorluk Derecesi
İlçe Parkur Uzunluk Kolay Kolay-Orta Orta Orta-Zor Zor
Sayısı (km) Parkur Uzunluk Parkur Uzunluk Parkur Uzunluk Parkur Uzunluk Parkur Uzunluk
Sayısı (km) Sayısı (km) Sayısı (km) Sayısı (km) Sayısı (km)
Aliağa 8 48,1 7 39,1 1 9,0

Balçova 5 44,8 3 15,0 2 29,8
Bayındır 7 71,4 2 10,0 4 44,4 1 17,0
Bergama 5 41,0 4 25,5 1 15,5
Beydağ 5 20,8 5 20,8
Bornova 7 76,1 1 6,7 5 53,0 1 16,4
Buca 4 43,5 1 10,0 3 33,5
Çeşme 8 61,5 3 17,5 4 33,0 1 11,0
Çiğli 2 19,7 2 19,7
Dikili 8 100,0 1 21,0 6 67,0 1 12,0
Foça 4 29,5 1 5,0 3 24,5
Gaziemir 6 41,7 3 14,0 3 27,7
Güzelbahçe 6 54,6 2 11,6 1 6,0 2 19,0 1 18,0
Karaburun 13 97,5 6 32,0 4 29,5 3 36,0
Karşıyaka 4 36,6 2 13,6 2 23,0
Kemalpaşa 12 99,8 3 28,4 2 26,8 7 44,6
Kınık 4 33,0 1 5,7 2 13,3 1 14,0
Kiraz 6 54,0 1 6,0 1 10,0 1 8,0 3 30,0
Konak 5 37,0 2 9,5 1 6,5 2 21,0
Menderes 4 43,3 1 4,3 3 39,0
Menemen 7 68,8 1 7,5 2 23,0 3 26,8 1 11,5
Narlıdere 3 29,8 1 4,3 1 8,0 1 17,5
Ödemiş 7 74,7 1 9,0 3 29,9 1 10,0 2 25,8
Seferihisar 9 99,0 5 37,0 2 22,0 2 40,0
Selçuk 10 81,8 1 4,0 4 30,0 5 47,8
Tire 5 33,9 1 3,9 1 2,4 3 27,6
Torbalı 5 45,5 2 11,7 2 24,0 1 9,8
Urla 10 66,2 5 29,2 1 5,2 4 31,8
Toplam 180 1553,6 63 378,9 25 197,0 53 525,1 21 267,8 17 184,8
7
Şahin (2010); kitabında doğada yapılan yürüyüş çeşitleri, yürüyüş sağlığı,
pusula ve harita kullanımı, gerekli ekipmanlar gibi birçok konuda doğa
yürüyüşçülerine pratik bilgiler sunmaktadır.
Doğa yürüyüş parkurlarının zorluk derecelerinin tanımlanmasında çok
farklı ölçekler kullanılmaktadır. Yayında yer alan tırmanma mesafesi, toplam
yürüyüş süresi ve yürünen yol tipini dikkate alan altı ölçekli zorluk derecelendirme
sistemi, bu projede kullanılmıştır.
Zorluk Derecesi 1: Yürüyüş eğimi azdır. Yükselme yani çıkış çok az
yapılmaktadır. Çıkışlar 100 m’yi geçmez. Patikalar geniştir. Toplam yürüyüş süresi
2 saati geçmez. Yürüyüşlere yeni başlayanlar ve sağlık problemleri olmayan herkes
katılabilir.
Zorluk Derecesi 2: Yürüyüş eğimi azdır. Toplamda 300 m’yi geçmeyen
hafif çıkışlar içerir. Zorluk derecesi 1 olan parkurlardan farkı genelde süresidir.
Toplam yürüyüş süresi 3,5 saati geçmez. Birkaç hafif yürüyüşe katılmış herkese
uygundur.
Zorluk Derecesi 3: Yürüyüş eğimi artık artmaktadır. 500 m’yi geçmeyen
çıkışlar içerir. Daha dar patikalardan, bazen sık ormanlık alanlardan daha çarşak
bölgelerden geçmek gerekebilir. Islak geçişlerde yoğunlaşmaktadır. Toplam
yürüyüş süresi 5 saati geçmez. Yürüyüşler kondisyonu iyi olan ve yürüyüş
deneyimi de olan herkese uygundur.
Zorluk Derecesi 4: Yürüyüş eğimi fazlalaşmaya başlar. Çıkışlar 700 m’yi
bulmaktadır. Patikalar iyice bozuktur, bazı yerlerde yoktur. Ormanlık alan varsa
daha sık olmaktadır. Daha kayalık ve çarsak arazide yol alınmaktadır. Toplam
yürüyüş süresi 6,5 saati geçmez. Sportif ve kondisyonu iyi olan kişilere uygundur.
Zorluk Derecesi 5: Yürüyüş eğimi artık zorlu ve fazladır. Çıkışlar 1000
m’.yi de geçmeye başlar. Sert yapılı, taşlık, kayalık ve patikasız alanlardan
gidilmektedir. Ormanlık alanları oldukça zorludur. Islak geçişler de mevcuttur.
Rehberin oldukça deneyimli olması gerekir. Toplam yürüyüş süresi 8 saati
bulmaktadır. Teknik çıkışlar içermemesine rağmen bu zorluk derecesi yüksek
yürüyüş sportif, tecrübeli ve kondisyonu iyi deneyimli yürüyüşçüler için uygundur.
Zorluk Derecesi 6: Bol eğimli, çıkışları ve inişleri fazla olan, çıkışları 1500
m’yi bulabilen, uzun süreli rota takibi gerektiren. Zorlu arazi şartlarında ilerlenen
yürüyüşlerdir. Gerektiğinde konaklama yani kamp yapılabilmektedir. Yürüyüş
süresi 8 saat ve üzeri olmaktadır. Deneyim, dikkat, kondisyon, bilgi ve disiplin
gerektirir.
Batur vd. (2012), Çalışmada İzmir ili için doğa turizmi sektörünün
durumu, tüm bileşenleriyle ele alınmıştır. İzmir ilinde doğa turizminin aktüel
8
durumu ve potansiyel durumu değerlendirilmiş, ileriye yönelik yapılması gerekenler
bir master plan olarak ortaya konmuştur.
Doğa turizmi ile ekoturizm konusu tanım ve kavram olarak detaylıca
incelenmiş, dünyada ve Türkiye’deki yorumlar kıyaslanmıştır. Bu kıyaslamada
doğa turizmi ile ekoturizm kavramının birbirine yakın anlamda kullanıldığı
kanaatine varılmıştır. Dünyada ve Türkiye’den ekoturizm ile ilgili uygulama
örnekleri verilmiş, Dünyadaki ekoturizm ile ilgili politikalar, yapılan anlaşmalar ve
Türkiye’deki mevzuat özetlenmiştir.
Çalışmada İzmir ilinde doğa turizminin önemine değinilmiş, doğa turizmi
ile ilgilenen Sivil Toplum Kuruluşları (STK) ile anketler yapılarak, yapıları ve üye
profilleri ile ilgili ortalama istatistik sonuçlar çıkarılmıştır. Yine STK’ların doğa
turizmine olan talepleri, tercihleri, katıldıkları projeler ve doğa turizminin
geliştirilmesi için önerileri alınmış, çizelge ve grafiklerle yorumlanmıştır.
Doğa turizmi amaçlı kullanılabilecek alanlar detaylı olarak incelenmiş, her
ilçe için öncelikli bölgeler ortaya konmuştur. İzmir ilinde doğa turizminin
geliştirilmesi için amaç, hedef, stratejiler geliştirilmiş ve yapılabilecek alt projeler
değerlendirilmiştir.
Çalışmanın son bölümlerinde ise hem genel olarak hem de İzmir iline özel
olarak doğa turizminin geliştirilmesi için gereken mevzuat, öncelikli bölgelerde
yapılabilecek Ar-Ge ve uygulama projeleri konusunda öneriler getirilmiştir.
9
3. MATERYAL VE YÖNTEM
3.1. Materyal
Projede aşağıda yazılı materyal grubundan yararlanılmıştır;
a) Ekoturizm kavramı ve en önemli unsurlarından olan doğa yürüyüşü ile
ilgili yazılı ve basılı kaynaklar,
b) İlgi-çıkar gruplarından İzmir ilinde bulunan Dağcılık Federasyonu İl
Temsilciliği, Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüpleri, Orman Kaynakları Yöneticileri
(Orman Bölge Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü
yetkilileri), doğa yürüyüşçüleri, yerel halktan elde edilen veriler,
Projede veri olarak kullanılan diğer materyal gurubu aşağıdadır.
3.1.1. Çalışma Alanı
Örnek ‘Doğa Yürüyüşü Güzergâh Planı’ yapılan çalışma alanı içerisinde;
Sinancılar ve Ovacık köyleri bulunmaktadır. Her iki köy de Kemalpaşa ilçesi mülki
sınırlarında yer almaktadır. Kemalpaşa ilçesi İzmir il Merkezine 30 km
uzaklığındadır. Sinancılar köyü, ilçeye 23, Ovacık köyü ise 33 km mesafededir. İki
köy arası yaklaşık 10 km’dir.
Türkiye İstatistik Kurumunun 2011 verilerine göre Sinancılar köyü 716,
Ovacık köyü ise 286 nüfusa sahiptir.
Sinancılar köy Merkezi 200 m, Ovacık köyü ise 770 mrakımdadır. Planda
yer alan en yüksek doğa yürüyüş noktasının rakımı ise 896 m’dir.
Güzergâhın başlangıç noktalarından olan Sinancılar köyü, İzmir Orman
İşletme Müdürlüğüne bağlı Armutlu Orman İşletme Şefliği sınırlarında
bulunmaktadır. Ovacık köyü ise, Bayındır Orman İşletme Müdürlüğü, Ovacık
Orman İşletme Şefliği içerisinde yer almaktadır.
Güzergâhın Bayındır Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içerisinde kalan
kısmı ‘Ovacık Araştırma Ormanı’ içerisinden geçmektedir. Araştırma ormanı;
Orman Bakanlığının 19.06.1996 tarih ve 31 sayılı olurları ile kurulmuştur. 2404
Ha’ı ormanlık ve 554,5 Ha’ı ormansız olmak üzere toplam 2958,5 Ha genel alanı
bulunmaktadır. Bu sahaya ait ilk amenajman planı 1996–2005 yıllarını kapsayacak
şekilde yapılmıştır. Planda Kızılçam, Karaçam ve Baltalık işletme sınıfları yer
almıştır.
Sürenin bitimiyle birlikte amenajman planı 2009–2018 yılları için yeniden
düzenlenmiştir. Bu planda Bilimsel Fonksiyon ile Yaban Hayatı Koruma ve
Geliştirme fonksiyonları, ana fonksiyon olarak belirlenmiştir. Bu fonksiyonları
koruyup geliştirecek önlemler göz önünde tutularak yedi işletme sınıfı
planlanmıştır. Bu işletme sınıfları; Kızılçam En Yüksek Miktarda Endüstriyel Odun
10
Üretim Ormanı, Karaçam En Yüksek Miktarda Endüstriyel Odun Üretim Ormanı,
Meşe Koruya Tahvil, Meşe Baltalık, Tohum Meşceresi ve Gen Koruma,
Rekreasyon, Toprak Korumadır.
Plan uygulamaları ve diğer işlemler Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü
Müdürlüğü ve Bayındır Orman İşletme Müdürlüğü arasında düzenlenen protokole
göre yürütülmektedir.
Ayrıca güzergâhın yine Ovacık köyü sınırlarında kalan bölümü, ‘Ovacık
Yaban Hayatı Gelişim Sahası’ içerisinde yer almaktadır. Bahsedilen alanlara ilişkin
harita düzenlenerek Şekil 1’de sunulmuştur.
11
Şekil 1. Çalışma alanı tanıtım haritası
Figure 1. The map displaying study area
12
3.1.2. Çalışma Alanındaki Fauna (Memeli ve Kuş) Varlığı
Doğa yürüyüşü güzergâhı civarının fauna varlığı hakkında yeterli bir veri
bulunmamaktadır. Ancak güzergâhta bulunan Ovacık köyü, “Ovacık Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası” sınırlarındadır. 05.10.2006 tarih ve 26310 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak YHGS ilan edilen saha, 5785 Ha’dır.
Ovacık YGHS’sı; İzmir ili, Bayındır ilçesine bağlı Hisarlık, Kızıloba ve
Sarıyurt köyleri ile Kemalpaşa ilçesine bağlı Ovacık köyü sınırları içinde
kalmaktadır. Planlaması yapılacak güzergâhın, Ovacık köyü ve güneyinde bulunan
doğa yürüyüş yolları, Ovacık YHGS’sı içerisinden geçmektedir.
Saha içinde 2011 yılında, Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve
Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından “Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası
Envanter Raporu’ hazırlatılmıştır (Yeşerim Şti., 2011). Memeli ve kuş varlığı için
bu rapordaki bilgilerden yararlanılmıştır. Rapora göre;
Bölgede bulunan ve bulunabilecek türlerin “IUCN” kırmızı liste
kategorilerine hassas (VU) ve tehlike altına girebilecek (NT) memeli türleri
bakımından zengin olduğu ifade edilmiştir.
Söz konusu bu türler; iki farklı yarasa türü olan Akdeniz ve Mehely
nalburunlu yarasası, Farebenzeri yediuyur (Myomimus roachi), kedigillerden Vaşak
(Lynx lynx), Karakulak (Caracal caracal) ve Yaban Kedisidir (Felis sylvestris).
Ayrıca alan, izole ve Karaca (Capreolus capreolus) popülasyonunu
barındırmaktadır.
Bölgede var olan diğer türlerin bazıları ise şöyledir:
Memeliler: Kirpi, sivriburunlu tarla faresi, sivri burunlu bahçe faresi,
akdeniz geniş kanatlı yarasası, geniş kanatlı yarasa, cüce yarasa, sincap, ağaç
yediuyuru, tarla faresi kısa kulaklıoklu kirpi, yaban tavşanı, tilki, çakal, ağaç
sansarı, kaya sansarı, gelincik, porsuk ve yaban domuzudur.
Kuşlar; Şahin, kerkenez, kaya güvercini, tahtalı, kumru, kukumav, alaca
baykuş, yeşil ağaçkakan, orman ağaçkakanı, alaca ağaçkakan, tepeli toygar,
derekuşu, çıtkuşu, kızılgerdan, kara kızılkuyruk, boğmaklı ardıç, karatavuk, öter
ardıç, maskeli ötleğen, çıvgın çalıkuşu, uzun kuyruklu baştankara, çam
baştankarası, mavi baştankara, büyük baştankara, Anadolu sıvacısı, bahçe tırmaşık
kuşu, alakarga kuzgun, serçe, ispinoz, florya ve saka’dır.
Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahasının kurulmasına neden olan
karacalar (Capreolus capreolus); yazın kırmızı-kahverengi, kışın ise gri boz-
kahverengi renktedir. Kuyruğu çok kısadır ve görülmez. Arkasında oldukça geniş
beyaz bir leke vardır. Erkeklerde Eylül-Ekim aylarında düşüp yeniden büyüyen
çatallı bir boynuz bulunur. Dişilerinde boynuz yoktur. 15 yıl kadar yaşarlar.
13
Kacalar için kritik dönemler ve risk durumları ise, ocak, şubat, mart ve
aralık aylarında gebelik; düşük riski, nisan ayında gebelik ve yavrulama; baskı
altında ürkme ve yavruyu terk etme riski, mayıs ayında yavrulama; baskı altında
ürkme ve yavruyu terk etme riski, haziran ayında yavrulama ve çiftleşme; ürkme
kaynaklı yavruyu terk etme ve çiftleşme başarısızlığı riskidir. Bu dönemler özel
hassasiyet istemektedir.
Şekil 2. Karaca (Capreolus capreolus) (Bleier, 2012)

Figure 2. Roe deer (Capreolus capreolus) (Bleier, 2012)
3.1.3. Çalışma Alanının İklim Verileri

Orman ve Su işleri Bakanlığına bağlı Meteoroloji Genel Müdürlüğü
bünyesinde bulunan İzmir Bölge Müdürlüğünden meteorolojik veriler alınmıştır.
Veriler; sahaya en yakın meteoroloji istasyonu olan Kemalpaşa İstasyonuna ait
değerlerdir (1970–1997 arası).
İklim verileri Çizelge 2 ve Şekil 3’de gösterilmiştir. Bu veriler, doğa
yürüyüşçülerine güzergâha ait iklim özellikleri hakkında bilgi vermek amacıyla
seçilmiştir.
14
Çizelge 2. Çalışma alanı iklim verileri
Table 2. Study area climate data
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Lokal Ortalama Sıcaklık (saat: 07:00)(°C) 4,8 5,0 6,7 11,4 16,5 21,3 23,3 22,7 18,3 13,2 8,6 5,6
Ortalama Sıcaklık (°C) 7,0 7,5 9,8 14,6 19,5 24,3 26,7 26,6 22,4 16,7 11,4 7,6
Lokal Ortalama Nispi Nem (saat: 07:00)(%) 76,7 74,4 73,4 69,1 64,0 56,3 55,9 57,8 61,4 71,8 78,4 78,2
Ortalama Nispi Nem (%) 69,2 66,0 61,7 57,2 53,8 47,7 44,9 43,4 46,9 58,5 67,4 72,1
Lokal Toplam Yağış Ortalaması (saat: 07:00)(mm) 41,3 35,3 34,5 17,3 11,8 0,5 0,0 0,3 4,0 12,0 32,4 60,4
Toplam Yağış Ortalaması (mm) 119,6 128,1 110,5 64,1 31,6 8,1 4,4 1,3 8,4 28,8 102,1 164,2
Lokal Ortalama Rüzgar Hızı (saat: 07:00)(m_sec) 2,7 2,9 3,1 2,4 2,8 2,9 3,9 4,3 3,3 3,0 2,4 2,8
Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) 3,2 3,3 3,4 3,1 3,3 3,3 3,7 3,7 3,4 3,5 2,8 3,2
Ortalama Açık Günler Sayısı 8,2 6,3 7,5 6,9 11,0 18,4 23,9 22,5 19,6 12,3 8,2 6,6
Ortalama Bulutlu Günler Sayısı 9,6 9,2 11,6 14,2 12,9 8,8 5,3 3,2 4,8 8,8 11,7 10,1
Ortalama Kapalı Günler Sayısı 11,5 11,1 10,2 7,2 3,6 1,1 0,1 0,1 0,6 4,8 8,3 12,7
Kar Yağışlı Günler Sayısı 0,7 0,8 1,0 0,1 0,6
Sisli Günler Sayısı 1,0 0,4 0,1 0,1 0,1 0,2 1,1 2,5
15
Şekil 3. Çalışma alanı iklim veri grafikleri
Figure 3. Climate data graphics of the study area
16
Elde edilen veriler incelendiğinde; rüzgâr yönü ve kar yağışının yerde
kalma süresi ile ilgili yeterli düzeyde bilgiye ulaşılamamıştır. Havzanın yapısı
nedeni ile ana rüzgâr yönünün kuzey–güney hattı yönüdür. Ayrıca neredeyse her yıl
kar yağışının olduğu ve özellikle yüksek rakımda bulunan Ovacık köyü civarında,
bazı yıllar uzun süre yerde kaldığı yerel halk tarafından ifade edilmektedir.
3.2. Yöntem
3.2.1. İzmir İlindeki Doğa Yürüyüşü Güzergâhlarının
Saptanması
İzmir ilinde Dağcılık Federasyonuna bağlı 18 Dağcılık ve Doğa Sporları
Kulübü bulunmaktadır. Bu kulüplerin son beş sezonda gerçekleştirdikleri
güzergâhlar incelenmiş ve ‘Ege Turizm Derneği’nin 2009 yılında yayınladığı ‘İzmir
Ekoturizm Güzergâhları’ isimli çalışmasından yararlanılmıştır.
3.2.2. Doğa Yürüyüş Güzergâhlarının Planlanmasında Dikkat
Edilecek Hususların Belirlenmesi
İzmir ilinde bulunan Dağcılık Federasyonu İl Temsilciliği, Dağcılık ve
Doğa Sporları Kulüpleri, Orman Kaynakları Yöneticileri (Orman Bölge Müdürlüğü,
Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü yetkilileri) ile yapılan görüşmeler
neticesinde doğa yürüyüş güzergâhlarının planlamasında dikkat edilecek hususlar
belirlenmiştir.
3.2.3. Planlanacak Doğa Yürüyüşü Yollarının Tespiti
Doğa yürüyüşçülerinin Ovacık-Sinancılar güzergâhında yoğun olarak
kullandığı yollar ile nispeten daha az tercih edilen yolların tamamı belirlenmiştir.
Yapılan toplantı ve değerlendirmeler sonucunda; güzergâh içerisinde alternatif
oluşturacak uygun yürüyüş yolları (parkurlar), planlamaya esas olmak üzere
belirlenmiştir. Bu yolların konumunu, mekânsal analizini, sorgulama ve haritalama
çalışmalarını yapabilmek için gerekli koordinatlar, GPS ile yapılan arazi ölçümleri
sonucunda alınmıştır.
Bu çalışmada geçen ‘güzergâh’ kavramı; planlaması yapılacak bölgede
bulunan ve plana konu olan tüm doğa yürüyüş yollarını ifade etmektedir. ‘Parkur’
ise; bu güzergâhta bulunan yol ağı içerisindeki; farklı uzunluk, zorluk derecesi,
manzara vb. değişik alternatifler sunan, özellikli doğa yürüyüş yollarını
tanımlamaktadır.
17
3.2.4. Doğa Yürüyüşçülerinin Profili, Talep ve Beklentilerinin
Tespiti
Ovacık-Sinancılar güzergâhını kullanan doğa yürüyüşçülerinin profilinin
değerlendirilmesi amacıyla iki bölüm ve 27 sorudan oluşan anket formundan
yararlanılmıştır (Ek: 2). Anketin birinci bölümde, yürüyüşe katılanların özelliklerini
ve ilgi alanlarını belirlemeyi amaçlayan 16 soru yer almıştır. Anketin ikinci
bölümünde yer alan 11 soru ile de doğa yürüyüşçülerinin Sinancılar-Ovacık
güzergâhına yönelik talep, beklenti ve önerileri saptanmıştır. Bu kapsamda, Mart-
Nisan (2012) aylarında 46 doğa yürüyüşçüsü anket çalışması gerçekleştirilmiştir.
Anket formunun ikinci bölümünde yer alan üç soruda, yürüyüşçülerin
güzergâha yönelik memnuniyet düzeyi ile çekiciliklerden etkilenme durumunu
belirlemek amacıyla Dokuz Dereceli Ölçekten yararlanılmıştır (Şekil 4).
Şekil 4. Dokuz dereceli ölçek

Figure 4. Nine-grade scale
Şekil 4’de verilen ölçekte; (1) çok az önemli, (3) az önemli, (5) orta
düzeyde önemli, (7) fazla önemli, (9) çok önemli, (2, 4, 6, 8) ara değerler anlamına
gelmektedir.
Anket formlarında bazı sorularda birden fazla seçeneği işaretleme olanağı
tanınmıştır. Bu nedenle bulgular bölümünde verilen çizelgelerdeki yüzde
sütunlarının toplamı ile metin içerisinde verilen yüzdelerin toplamı % 100`ü
aşmaktadır. Bu değerlendirme biçimi doğa yürüyüşçülerinin sorulara verdiği
cevapların ağırlıklarını net olarak göstermesi nedeniyle tercih edilmiştir.
3.2.5. Güzergâha Yönelik Güçlü, Zayıf Yönler, Fırsatlar ve
Tehditlerin Belirlenmesi
Güzergâha yönelik ilişkin güçlü, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditler, ilgi ve
çıkar grupları ile yapılan anket, toplantı ve görüşmeler sonucunda belirlenmiştir.
3.2.6. Kültürel Çekiciliklerin Belirlenmesi
Güzergâhta bulunan Ovacık ve Sinancılar köylerine ait kültürel çekicilikler
kapsamında değerlendirilen bilgiler, bu köylerde yapılan toplantılarda köy
muhtarlarından ve yerel halktan elde edilmiştir.
18
3.2.7. Güzergâha Yönelik Floranın Tespiti
Planlaması yapılacak güzergâhtaki doğa yürüyüş yolları belirlenmiş ve bu
yollar üzerinde gözlenen flora tespit edilmiştir. Öncelikle vejetasyonun en yoğun
olduğu dönemler olmak üzere, ara dönemlerde de alana birçok kez gidilmiştir.
İlk önce güzergâh üzerinde bulunan ormanlık alandaki meşcere tiplerini
oluşturan asli ağaç türleri belirlenmiştir. Daha sonra yürüyüş yolunun alt ve üst
kısmındaki yaklaşık 10’ar metrelik şeritte var olan flora (ağaç, çalı, otsu ve
sürünücü) tespit edilmiştir.
Flora tespiti için tür teşhisi öncelikle çalışma sahasında yapılmıştır. Gerek
duyulan hallerde bitki örnekleri tayin edilmek üzere Ege Ormancılık Araştırma
Enstitüsü Herbaryumuna götürülmüştür. Söz konusu bitki örnekleri kurum
herbaryumunda muhafaza edilmektedir.
Tür teşhisinde, başta Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 1-
10 (Davis, 1965-1988) ve Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.11.
(Başer, 2000) olmak üzere çeşitli flora kitaplarından yararlanılmıştır. Türlerin
ekonomik değerleri ise, Ege Bölgesi Maki Alanlarında Ekonomik Önemi Olan Bitki
Türleri (Özel ve ark., 2011), Kapıdağ Yarımadası (Erdek/Balıkesir) Florasının
Ekonomik Önemi Olan Bitki Türleri (Öner ve Akbin, 2011) ve çeşitli kitap ve
etnobotanik çalışmalarından elde edilmiştir.
3.2.8. Güzergâhın Haritalanması
Çalışma sahasına ait 1:25000 ölçekli topoğrafik haritalar Coğrafi Bilgi
Sistemleri (CBS) yazılımı ile sayısallaştırılarak altlık olarak kullanılmıştır.
Arazi çalışmaları sonucunda elde edilen veriler (koordinat ve bilgi-özellik),
excel ortamında değerlendirilerek, güzergâhı belirleme ve parkur oluşumuna
hazırlık amacıyla, CBS yazılımında kullanılmaya uygun, veriler haline getirilmiştir.
Güzergâh ve tasarlanan parkurların harita ve harita etiketleri ile sorgulama ve analiz
yapmaya uygun verilerin hazırlanması, CBS ortamında yapılmıştır. Veriler CBS
yazılımı (ArcMap 9.3-ArcInfo) kullanılarak sayısal harita verisi haline getirilmiştir.
Sayısal Eş Yükselti Eğrili Haritalardan (Topoğrafik haritalardan elde
edilen) yararlanılarak çalışma alanımızın Sayısal Arazi Modeli (Digital Terrain
Model-DTM) veya Sayısal Yükseklik Modeli (DEM) olarak tanımladığımız üç
boyutlu haritaları oluşturulmuştur.
Üç Boyutlu Sayısal Arazi modellemeleri ve analiz uygulamalarında
ArcMap 9.3-ArcInfo versiyonunda yer alan 3D Analyst, Spatial Analyst
modülünden faydalanılmıştır.
19
Özetle CBS uygulamaları kapsamında; ArcMap- ArcInfo ve ArcScene-
ArcInfo kullanılarak; haritalama, üç boyutlu yüzey görüntüleme coğrafi analizler,
vektör&raster tabanlı mekânsal analizler yapılarak harita çıktıları elde edilmiştir.
3.2.9. Seyir Noktalarının Tespiti
Güzergâh üzerinde seyir noktası olarak değerlendirilecek noktalar için
‘Görsel Kalite’ çalışması yapılmıştır. Güzergâhı GPS ile belirleme çalışması
sırasında seyir noktası olabilecek alternatif noktalar tespit edilmiştir. Bu noktalar;
genel manzaranın hâkim olduğu, görüş açısı geniş olan ve orman yapısı ile,
yürüyüşçülerin dinlenmek için tercih ettiği yerlerdendir. Kulüplerin yürüyüş
aktivitelerine katılınmış ve toplam 35 doğa yürüyüşçüsü ile çalışma
gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan; bulundukları noktanın çevresi ile birlikte genel
manzarası için; hissettikleri görsel kalite duygusunu, 1 ile 9 arasındaki bir sayıyla
tanımlayarak verdiğimiz ölçekte işaretlemeleri istenmiştir. Böylelikle öncelikli seyir
noktaları tespit edilerek planlama içinde değerlendirilmiştir.
3.2.10. Güzergâh İçi Zaman Planlaması
Doğa yürüyüşü parkurlarında, zaman planlamasına yönelik değerlendirme
yapmak amacıyla, ana noktalar arasında normal tempoda yürüyüş için zaman
ölçümü yapılmıştır. Kulüplerin yürüyüşleri sırasında yapılan bu çalışmada her iki
yönlü de (eğim aşağı–eğim yukarı) zaman kayıtları tutulmuştur. Dağcılık ve Doğa
Spor Kulüplerinden de destek alınarak en az üç normal tempoda yürüyüşün
aritmetik ortalaması alınmış. Molalar hesaba katılmamıştır.
Elde edilen zamanlarla önerilen parkurlara ait zaman değerlendirmesi
yapılabilecektir. Ayrıca bu verilerin değerlendirilmesinde CPM (Critical Path
Method-Kritik Yol Yöntemi) tekniğinden de yararlanılmıştır. CPM, ağ diyagramı
üzerindeki kritik yol, yani kritik olan faaliyetlerin saptanması ve kaynakların bu
kritik faaliyetlere yeniden atanması mantığına dayanmaktadır (Temel, 2011). CPM
tekniğinde, kritik yol birbirine bağlı faaliyetlerin en uzun bitiş zamanını
göstermektedir (Başkent, 2004).
CPM’in temel prensibi projenin kritik yolunun belirlenerek, faaliyetlerin bu
kritik yol üzerinden yürütülmesidir. Dolayısıyla projeyi daha iyi yönetebilmek ve
kontrol edebilmek için ilk olarak kritik yolun tespit edilmesi gerekir. Kritik
faaliyetlerin saptanması sonucunda önemli olan bir grup faaliyete dikkat çekmekte,
böylece daha etkin bir planlama ve denetime olanak sağlamış olmaktadır. Bir
faaliyetin başlama zamanında bir gecikme tüm projenin tamamlanma tarihinde bir
gecikmeye sebep oluyor ise o faaliyete kritik faaliyet denir. Projedeki tüm kritik
faaliyetlerin birleştirilmesiyle elde edilen yola kritik yol veya kritik yörünge
denilmektedir (Göksu, 2010).
20
CPM’in amacı çizelgeleme faaliyetlerine analitik anlam kazandırmaktır.
Şekil 5’de CPM’in adımları görülmektedir. CPM’de öncelikle, projenin
faaliyetlerini, faaliyetlerin öncelik ilişkilerini ve zaman gereksinimi tanımlanır.
İkinci aşamada, proje, faaliyetler arasında öncelik ilişkilerini gösteren bir şebekeye
dönüştürülür. Üçüncü aşamada, projenin zaman çizelgesinin geliştirilmesini
sağlayacak şebeke hesaplamaları gerçekleştirilir (Taha, 2000).
Şekil 5. CPM’in Adımları (Taha, 2000)

Figure 5. CPM steps (Taha, 2000)
CPM’de faaliyetler, düz, kırık çizgi ya da eğri oklarla tanımlanır ve tek

yönü bulunur. Faaliyetin başlangıç ve bitişlerinde düğümler bulunur. Faaliyetlerin
tanımları bu düğümlere konulan numaralar yardımıyla yapılır. Faaliyetin durumuna
göre, okun üzerine zaman, yer adı; okun altına ise serbest ve toplam bollukları,
kullandıkları kaynak miktarları yazılır. Düğümlerin üzerinde bulunan kutulara
düğümün erken ve geç tamamlama zamanları yazılır (Şekil 6) (Gummanov, 2007).
Şekil 6. CPM’de faaliyetin şekil üzerinde gösterilmesi

Figure 6. Presentation activity on the figure at CPM
21
CPM’de ilk olarak düğümlerin tamamlama zamanları bulunur ve bu
değerler düğümlerin üzerinde bulunan kutulara yazılır. Buna göre (Gummanov,
2007);
i) Başlangıç düğümünün en erken tamamlanma zamanı 0 olarak dikkate
alınır.
ii) Herhangi bir işlemin bitiş düğümün en erken tamamlanma zamanı
başlangıç düğümünün en erken tamamlanma zamanına işlem süresi eklenerek
bulunur. Eğer bir düğüme birden fazla işlem geliyorsa her işlem için bulunan
değerlerinin en büyüğü alınır. Hesaplama son düğüme kadar sürdürülür.
iii) Son düğümün en geç tamamlanma zamanı en erken tamamlanma

zamanına eşit alınır.
iv) Herhangi bir işleminde i başlangıç düğümünün en geç tamamlanma

zamanı j düğümünün en geç tamamlanma zamanından işlem süresi çıkarılarak
bulunur. Eğer bir düğümden birden fazla işlem çıkıyorsa her işlemden gelen
’lerin en küçüğü alınır. Hesaplama ilk düğüme kadar sürdürülür. Hesaplamanın
sonunda başlangıç düğümünün en erken ve en geç tamamlanma zamanları eşit
olmalıdır.
Kritik yolun belirlenmesi için yukarıda ifade edilen zamanların bilinmesi

gerekmektedir. Bu zamanların belirlenmesinde, ileriye doğru ve geriye doğru
hesaplama yöntemi olmak üzere iki yöntem kullanılır. İleriye doğru hesaplama
yönteminde olayların en erken başlama zamanları kullanılır. Buradan elde edilen
her olayın en erken başlama zamanı, düğüm noktasının sol bölümünde gösterilir.
Geriye doğru hesaplama yönteminde ise olayların en geç bitiş zamanları hesaplanır.
Öncelikle, projenin son olayı için alınır. Daha sonra bütün olayların en
geç bitiş zamanları bulunur. Son olarak, her olayın en geç bitiş zamanından işlem
süresi çıkartılır. Buradan elde edilen her olayın en erken başlama zamanı, düğüm
noktasının sağ bölümünde gösterilir. Böylece, ileriye ve geriye doğru hesaplama
yöntemleri kullanılarak projenin kritik yolu belirlenir. CPM’de aşağıda belirtilen üç
koşul sağlanırsa, işlemin kritik yol üzerinde olduğu ifade edilir (Temel, 2011).
, ,
CPM’de kritik yol belirlendikten sonra kritik olmayan faaliyetlerdeki 4 çeşit
bolluk hesaplanır. Buna göre (Gür, 2006),
22
Toplam bolluk, faaliyetin bittiği zaman ile faaliyetin en geç tamamlanma
zamanı arasındaki farktır.
Serbest bolluk, faaliyetin bittiği zaman ile erken tamamlanma zamanı
arasındaki farktır.
Bağımsız bolluk, bir faaliyetin bitiş zamanı ile faaliyetin en geç
tamamlanma zamanı arasındaki farktır.
Ara bolluk, projenin süresini etkilemeden bir faaliyetin ertelenebileceği en
uzun süreyi ifade eder (Yalkı, 2009).
Bir faaliyetin kritik olup olmadığı işlemi dikkate alınarak
belirlenir. Eğer aradaki fark faaliyet süresine eşit ise faaliyet kritiktir. Bu işlem
sonucunda eşitlik yerine daha büyük bir sonuç çıkarsa, faaliyetin kritik olmadığı
anlaşılır ve tüm kritik faaliyetlerin kesintisiz takip ettiği yolun kritik yol olduğuna
bu işlem sonucunda ulaşılmaktadır (Yalkı, 2009).
23
4. BULGULAR
4.1. İzmir İlinde Doğa Yürüyüşü Faaliyetleri
İzmir Valiliği, İl Dernekler Müdürlüğünden alınan listeye göre; İzmir’de
128 STK nın faaliyet alanının doğa turizmi ile ilişkili olduğu görülmektedir. Bunlar
arasında 16 Turizm Derneği, 9 İzcilik Derneği ve 23 Dağcılık ve Doğa Sporları
Kulübü tüzükleri gereği doğa yürüyüşü ile doğrudan ilgili bulunmaktadır. Fakat bu
faaliyeti, birkaç izcilik derneği dışında, sadece Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüpleri
fiilen gerçekleştirmektedir.
Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüpleri Dağcılık Federasyonuna bağlı olarak
faaliyet göstermektedir. 23 kulübün 21’inin kuruluş yeri İzmir il merkezidir. Bu
kulüpler tüzüklerinde belirtilen kuruluş amaçlarına göre çeşitli faaliyetlerde
bulunmaktadırlar. Faaliyetler kulüplere göre değişebileceği gibi şu şekilde
özetlenebilir;
- Yürüyüş, kamp, tırmanıcılık, kayak, yamaç paraşütü, bisiklet, mağaracılık
vb. doğa sporları branşlarında yıllık program oluşturmak ve uygulamak,
- Dağ ve doğa sporları branşlarında temel ve ihtisas kursları açmak,
- Çevre bilincini geliştirmek üzere faaliyetlerde bulunmak,
- Doğal afetlerde ve dağda kaybolma gibi durumlarda arama kurtarma
çalışmalarında bulunmak.
Kulüplerin faaliyetleri arasında doğa yürüyüşü ilk sırada yer almaktadır
(Batur vd., 2012). Her yılın yaz ayları haricinde hafta sonları için (genellikle pazar
günü) günübirlik doğa yürüyüşü organize edilmektedir. Yürüyüş programları
önceden ilan edilmekte, parkurların zorluk derecelerine göre üyeler ve misafir
katılımcılar organizasyona dahil olmaktadırlar. Kulüpler bu yürüyüşlerde
katılımcıların uygun malzeme bulundurmaları ve tekniğine uygun yürüyüş
yapmaları için gerekli tedbirleri almakta ve her parkur için güzergâhı çok iyi bilen
üyelerini ekip lideri (öncü) ve yardımcısını (artçı) belirlemektedir.
İzmir ilinde bulunan Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüplerinin son beş yılda
yaptıkları doğa yürüyüşü programları incelendiğinde; yürüdükleri yolların
tamamının (bazı küçük parkur değişiklikleri yapılsa da), Ege Turizm Derneği
yayınında belirlenmiş olan (Timur vd., 2009) 180 güzergâh içerisinde kaldığı tespit
edilmiştir. Kulüpler listede yer alan güzergâhların yaklaşık % 60’ını son beş yıllık
süreçte programlarına almışlardır. Bunun nedeninin, yakın ilçelerdeki (Kemalpaşa,
Buca, Balçova vb.) doğa yürüyüş yollarına ulaşım kolaylığı olduğu belirtilmiştir.
Ege Turizm Derneğince belirlenen güzergâhlara ait uydu fotoğrafları
incelendiğinde, orman sınırları dışından geçen çok az doğa yürüyüş yolunun olduğu
24
görülecektir. Büyük bir çoğunluğun ise neredeyse tamamı orman sayılan alanların
içerisinden geçmektedir.
İzmir ilinde doğa yürüyüşü yapanların toplam sayısına ilişkin bir veri
bulunmamaktadır. Doğa yürüyüşü etkinliklerini; dernekler dışında da doğaseverler,
amatör sporcular, öğrenciler gibi katılımcılar, bireysel veya gurup halinde
gerçekleştirilmektedir. En az 1500 km’yi bulan parkur uzunluğu ve kulüplerin faal
oldukları göz önüne alındığında; İzmir ilinde doğa yürüyüşüne olan ilginin ve
potansiyelinin oldukça yüksek olduğu görülmektedir.
4.2. Doğa Yürüyüşü Güzergâhlarının Planlanmasında Dikkat
Edilecek Hususlar
Ekoturizmin sürdürülebilirlik anlayışı ile yapılabilmesinin ‘planlı’ bir
etkinlik haline getirilmesine bağlı olduğu kabul edilmektedir (TODEG, 2010). İzmir
ilinde bulunan Orman Bölge Müdürlüğü, Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube
Müdürlüğü yetkilileri, Dağcılık Federasyonu İl Temsilciliği, Dağcılık ve Doğa
Sporları Kulüpleri Yöneticileri ile yapılan görüşmeler sonucu, doğa yürüyüş
güzergâhlarının planlanmasında dikkat edilecek hususlar belirlenmiştir.
1- Doğa yürüyüş güzergâhlarının planlanmasında, doğal yapının
bozulmaması ve zorunlu haller dışında yapılaşmaya gidilmemesine dikkat
edilmelidir.
2- Planlamalar katılımcı yaklaşımla yapılmalı, özellikle civar yerleşimlerin
desteği alınmalıdır.
3- Planlaması yapılacak güzergâhların Dağcılık ve Doğa Sporları
Kulüplerinin tecrübelerinden yararlanılarak belirlenmesi yararlı olacaktır. Bir
güzergâhta plan yapılıp yapılmayacağı konusu öncelikle kaynağı işleten olarak
orman biriminin yetkisindedir.
4- Doğa turizmi kapsamında yer alan bu faaliyetin, alanda bulunan yerleşim
yerlerine kırsal kalkınma çerçevesinde maddi imkânlar sağlayacağı vurgulanmalı,
buna yönelik öneriler getirilmelidir. Yerel yiyecekler, ürün ve hizmetler
yürüyüşçülerin dikkatine sunulmalıdır.
5- Yürüyüşçüler güzergâhta bulunan yerleşim yerlerine ait kültürel
çekicilikler konusunda bilgilendirilmelidir.
6- Özellikle doğa yürüyüşüne talebin çok olduğu güzergâhlarda sahanın
taşıma kapasitesi değerlendirilmelidir.
7- Ormanlık alanın yapısı ve yol durumu uygun ise, güzergâh içerisinde
farklı mesafe ve zorluk derecelerini içeren alternatif parkurlar belirlenmelidir.
25
8- Parkurların rahatça bulunabilmesi için tabelalar konmalıdır. Ayrıca
yürüyüş sırasında güzergâh üzerinde görülen önemli bitki ve oluşumlarla ilgili
bilgilendirme levhaları olmalıdır.
9- Planda parkurların tanıtımına ait bilgiler (eğim özellikleri, yolun durumu,
uzunlukları vb.) ile iklim bilgisi verisi yer almalıdır. Doğa yürüyüşçülerince
anlaşılması kolay harita ve krokiler üretilmelidir.
10- Yürüyüşçüler güzergâhta karşılaşabilecekleri olumsuzluklar, tehlikelere
karşı uyarılmalı, güvenliğe yönelik olarak sorumlu orman biriminin, güvenlik
güçlerinin ve sağlık kuruluşlarının irtibat bilgilileri planda yer almalıdır.
11- Parkurların bakımı (geçişi engelleyen kırık ve devrik ağaçların
temizliği, çökmüş yolların düzeltilmesi, levhaların onarımı vb.) sorumlu orman
birimince yapılmalıdır.
12- Yürüyüşçülerin güzergâhta doğal ortamın bozulmasına yol açabilecek
(bitki toplama, sigara ile yangına sebebiyet verme, ağaçları tahrip etme, çöp atma
vb.) konularında uyarılmaları gerekmektedir.
13- Planlanan parkurlar ve plan bilgilerinin herkesin kolay ulaşabileceği
internet ortamında yayınlanması ve güncel duyuruların burada yer alması uygun
olacaktır.
14- Güzergâhın geçtiği özel şahıslara ait yerlerdeki geçişlerin
engellenmesine karşı planda revizyon yapılabilmelidir.
15- Yürüyüş etkinliklerine mümkün olduğunca uzman rehberler, mümkün
olmadığı durumlarda ise yerel rehberler eşlik etmelidir.
16- Doğa yürüyüşü faaliyeti için kısıtlama getirilecek alanlar (tensil sahası,
tohum meşceresi, araştırma deneme alanı, yaban hayatı koruma sahası (gerekliyse)
vb.) belirlenmelidir.
17- Doğa yürüyüş güzergâhları ilgili orman amenajman planlarına
işlenmelidir.
18- Doğa yürüyüşü parkurları uzun olan yerlerde konaklanabilecek yerler
belirlenmeli veya düzenlenmelidir.
4.3. Ovacık-Sinancılar Doğa Yürüyüşü Güzergâhı Envanter
Bulguları
4.3.1. Güzergâhta Floranın Tespitine İlişkin Bulgular
Yürüyüş güzergâhı boyunca yapılan incelemeler sonucunda gözlenebilecek
68 familyaya ait 199 cins ve 271 adet bitki taksonu tespit edilmiştir. Buna göre;
Çalışma alanının, görsellikte etkin olan bitki formlarına göre flora bileşimi:
218 otsu, 34 çalı, 17 ağaç ve 2 adet sürünücü takson içermektedir (Şekil 7.).
26
Şekil 7. Çalışma alanında tespit edilen türlerin bitki formuna göre dağılımı
Figure 7. Distribution of identified plant species according to the form in the study
area
Yine tespit edilen bu flora fitocoğrafik olarak incelendiğinde ise; 53 adet

Akdeniz elementi, 36 adet Avrupa-Sibirya elementi, 21 adet Doğu Akdeniz
elementi, 5 adet Karadeniz elementi, 1 adet Omni-Akdeniz elementi, 1 adet Doğu
Akdeniz (dağ) elementi ve 1 adet İran-Turan elementi içermektedir (Şekil 8.)
Şekil 8. Çalışma alanında tespit edilen türlerin fitocoğrafik bölgelere göre

dağılımı
Figure 8. Distribution of identified plant species according to the phytogeographical
regions in the study area
27
Çalışma alanında 4 adet endemik tür tespit edilmiştir. Sözü edilen endemik
türler ve IUCN tehlike kategorileri şöyledir: Campanula lyrata Lam. (VU:hassas) ve
Chionodoxa forbesii Baker, Gladiolus anatolicus (Boiss.) Stapf ile Heracleum
platytaenium Boiss. (LC: asgari endişe).
Doğa yürüyüşü yapılan güzergâhta tespit edilen taksonların 183 adedi ilk
çiçeklenmesini ilkbahar aylarında yaparken sırasıyla 49 adedi yaz, 2 adedi sonbahar
ve 18 adedi ise kış aylarında çiçeklenmektedir. Yine bu taksonların 135’i yaz, 41’i
sonbahar, 1’i kış ve 75’i ilkbahar aylarında son çiçeklenme dönemine girmektedir
(Şekil 9. ve Şekil 10.).
Şekil 9. Türlerin ilk çiçeklenme dönemine göre dağılımı

Figure 9. Distribution of the species according to first flowering period
Şekil 10. Türlerin son çiçeklenme dönemine göre dağılımı

Figure 10. Distribution of the species according to last flowering period
28
Bu çalışmada floranın tespit edilmesinin yanı sıra ekonomik değeri olan
türler de belirlenmiştir. Buna göre; 118 tür tıbbi, 50 tür arıcılık, 48 tür gıda, 39 tür
ticari (direk, travers, kaplama, ambalaj malzemesi, yapı malzemesi, mobilya,
doğrama, gemi-tekne yapımı, lif ve yonga levha, selüloz ve kağıt, reçine, ağaç
kabuğu vb.), 28 tür peyzaj ve 21 tür yem değerine sahiptir. Sayısal açıdan ekonomik
türlerin flora bileşiminden fazla olmasının nedeni, bazı türlerin birden fazla
ekonomik değere sahip olmasıdır. Yine bu flora bileşiminde yer alan 16 adet türün
zehirlilik etkisi bulunmaktadır (Şekil 11).
Şekil 11. Çalışma alanında tespit edilen türlerin ekonomik değerine göre
dağılımı
Figure 11. Distribution of identified species according to their economic values in
the study area
Özellikle doğayı tanıma amaçlı yürüyüşçülere ayrıntılı bilgi verebilmek
amacı ile Lejant tasarlanmıştır. Güzergâhta tespit edilebilen floranın tamamına ait
bilgiler, tasarlanan lejant ile birlikte Ek 2’de çizelge halinde verilmiştir.
4.3.2. Kültürel Çekiciliklere İlişkin Bulgular
Proje kapsamındaki yerleşim yerleri olan Ovacık ve Sinancılar köylerinde,
tipik Ege bölgesi kültürünün izlerini görmek mümkündür. Buradaki doğal yapının
ve doğa zenginliğinin korunmasında yöresel kültürün etkisi olduğu kadar, florası ve
faunasıyla doğal yapının da yöre insanı yaşam tarzındaki etkileri açıkça görülür.
Yöre insanın doğa ile uyum ve koruyuculuğunun en belirgin göstergesi, Ovacık
köyü civarında kendine yaşama alanı bulan karaca popülasyonudur. Yüksek
rakımın cazibesi ile kent merkezinden insanların da çekim merkezi olan Ovacık ta,
yazlık evler ve yaylacılığın etkileri yaz nüfusunu önemli ölçüde artırmaktadır.
29
Yöre, başta kirazı olmak üzere kestanesi, zeytini, eriği, narı, armudu,
şeftalisi, kızılcığı, pekmezi, zeytinyağı, sabunu vb. ürünleri ve bu ürünleri işleyen
insanı ile ekoturizm ruhuna uygun sosyo-kültürel ve ekonomik hareketlilik
sağlayacak doğa ve insan kaynağına sahiptir. Ovacık köyüne yakın ilçelerden
Bayındır’da her yıl bahar aylarında uluslararası çiçek festivali düzenlenmektedir.
Bu organizasyonun olumlu etkileri sonucunda çiçekçilik Ovacıkta da kendini
göstermekte ve gün geçtikçe gelişmektedir.
Sinancılar köyü piknik alanı içinde bulunan Sinan Baba Türbesi, buradan
geçen ziyaretçiler için görülecek kültürel bir değer olarak dikkat çekicidir. Bayram
arifelerinde mezarlıkları mersin dallarıyla süsleyen gelenekleri ise bu zamanlarda
yöreyi ziyaretçiler için ilginç hale getirebilecek özelliklerden bir başkasıdır.
Köylerde yemekler yine tipik Ege mutfağının izlerini taşımaktadır.
Neredeyse her yemekte kullanılan zeytinyağı, yörenin güzelliğini yiyeceklere lezzet
olarak aktarır. Ovacık köyünde yürüyüş yapıp ta, öğle yemeği yemek isteyen doğa
severler; kuru fasulye, nohut, pilav ve turşu menüsünün lezzeti ile yorgunluklarını
attıklarını ifade etmektedirler.
4.3.3. Ovacık-Sinancılar Güzergâhını Kullanan Yürüyüşçülere
Yönelik Bulguları
4.3.3.1. Yürüyüşçülerin Profili
Ovacık-Sinancılar güzergâhını kullanan 46 doğa yürüyüşçü ile anket
çalışması gerçekleştirilmiştir (EK 3.). Bu yürüyüşçülerin 33’ü (% 71,73) Dağcılık
ve Doğa Sporları Kulübü üyesidir. Yürüyüşçülerin % 58,70’i erkek, % 41,30’u
kadındır. Katılımcıların ortalama yaşı 52,96 olup, en küçüğü 16 yaşında, en büyüğü
ise 75 yaşındadır (Çizelge 3.)
Çizelge 3. Doğa yürüyüşçülerinin yaş dağılımı
Table 3. Hikers' age distribution
Yaş Grupları Sayı Yüzde
35>x 4 8,70
36-45 6 13,04
46-55 16 34,78
56-65 15 32,61
65<x 5 10,87
Ovacık-Sinancılar güzergâhını kullanan yürüyüşçülerin ortalama eğitim
süresi 13,81 yıldır. Eğitim düzeyi en düşük olan 4 yıl, en fazla olan ise 21 yıl eğitim
görmüştür (Çizelge 4.).
30
Çizelge 4. Doğa yürüyüşçülerinin eğitim durumu
Table 4. Hikers' education level
Eğitim Yılı Kişi Yüzde
5 yıl 2 4,35
6-8 yıl 2 4,35
9-11 yıl 6 13,04
12-15 yıl 22 47,83
15 den fazla 10 21,74
Cevapsız 4 8,70
Meslek grupları incelendiğinde, çeşitlilik gözlenmektedir. Çoğunluğu %
21,74 ile emekliler almakta olup, bu grubu % 17,39 ile öğretmenler izlemektedir.
(Çizelge 5).
Çizelge 5. Doğa yürüyüşçülerinin meslek dağılımı
Table 5. Hikers' profession distribution
Meslek Dağılımı Kişi Yüzde
Emekli 10 21,74
Öğretmen 8 17,39
Memur&işçi 6 13,04
Doktor&Eczacı 3 6,52
Tekniker&Teknisyen 2 4,35
Mühendis 2 4,35
Subay&Astsubay 2 4,35
Ev Hanımı 2 4,35
Akademisyen 2 4,35
Öğrenci 1 2,17
Hakim 1 2,17
Diğer 7 15,22
Aylık gelir durumu incelendiğinde, doğa yürüyüşçülerinin büyük bir
kesiminin (% 88) aylık gelirinin 1000 Tl’nin üzerindedir. Yaklaşık % 12’lik
kesimin aylık geliri asgari ücret düzeyindedir. Doğa yürüyüşçülerinin % 30,43’ünün
aylık geliri 1001-1500 Tl aralığında, % 34,78’inin aylık geliri ise 2001 Tl’nin
üzerindedir.
Doğa Yürüyüşçülerinin % 95,65’i boş zamanlarını doğa yürüyüşüne
katılarak geçirmektedir. Bu faaliyeti % 26,09 ile sinema, tiyatro vb. pasif kültürel
uğraşılar ile kırsal veya kültürel mekânları gezme izlemektedir (Çizelge 6.).
31
Çizelge 6. Doğa yürüyüşçülerinin boş zamanlarında tercih ettiği faaliyetler
Table 6. Hikers' preferred activities in free time
Etkinlik Türü Kişi Yüzde
Aktif kültürel uğraşı ile (müzik, şiir vb. etkinlikler) 7 15,22
Pasif kültürel uğraşı ile (sinema, tiyatro vb. etkinlikler) 12 26,09
Doğa yürüyüşüne katılma 44 95,65
Park vb. yeşil alan gezintisi 10 21,74
Spor yaparak 7 15,22
Kırsal veya Kültürel mekânları gezme 12 26,09
Evde uğraşı ile 11 23,91
Diğer (Arıcılık) 1 2,17
Doğa yürüyüşçüleri, bir yılda ortalama 37,39 gün yürüyüşe katılmakta olup,
her hafta yürüdüğünü (104 gün) beyan eden bir kişi bulunmaktadır. Yürüyüşçülerin
% 60,87’si ise bir yılda 20 günden daha fazla yürüyüşe katılmaktadır (Çizelge 7.).
Çizelge 7. Doğa yürüyüşçülerinin yürüyüşe katıldıkları gün sayısı (yıllık)
Table 7. Annual number of days that hikers attended hiking activities
Yürüyüş Sayısı (Gün) Kişi Yüzde
10 Günden Az 4 8,70
10-20 Gün 10 21,74
21-30 Gün 8 17,39
31-40 gün 5 10,87
50 ve daha fazla 15 32,61
Cevapsız 4 8,70
Bir doğa yürüyüşü güzergâhında, geliş-dönüş süreleri hariç olmak üzere
genellikle 6 saatten daha uzun kalınmaktadır (% 78,26). 4-6 saat arasında kalanların
oranı % 19,57’dir. Parkurda 4 saatten daha az süre kalanların oranının ise oldukça
düşük olduğu görülmektedir (% 2,17).
Doğa yürüyüşçülerinin % 43,48’i doğa yürüyüşü için bir yılda ortalama
¨1000’nin üzerinde bir para harcamaktadır. Katılımcıların doğa yürüyüşü için bir
yılda harcadıkları tutar ortalama ¨939’dır. En fazla harcama tutarı ¨3500, en az
harcama tutarı ise ¨50’dır.
Farklı bir soruda, doğa yürüyüşü amaçlı yıllık masraflarının ulaşım, giyim,
beslenme ve diğer masraflara dağılımı sorulmuştur. Buna göre, yıllık masrafın %
32
44,08’i ulaşıma, % 22,25’i beslenmeye, % 22,00’ı giyime ve % 11,68’i diğer
giderlere yöneliktir.
En çok hangi mevsimde doğa yürüyüşüne katıldıkları sorusuna
katılımcıların % 37,31’i ‘her mevsimde’ cevabını veriştir. Mevsim olarak % 29,75
ile en çok ilkbahar tercih edilmektedir. Onu % 20,90 ile sonbahar ve % 11,95 ile kış
mevsimi izlemektedir.
Doğa yürüyüşü dışında hangi etkinliklerin gerçekleştirildiğine yönelik en
fazla üç seçeneğin işaretlenebileceği bir soru sorulmuştur. Bu soruya
yürüyüşçülerin % 50,00’si doğa yürüyüşü dışında dağcılık etkinliğini
gerçekleştirdiğini belirtmiştir. % 6,52’si doğa yürüyüşü dışında farklı bir etkinlik
gerçekleştirmemektedir. Ayrıca, diğer seçeneğini işaretleyen 8 yürüyüşçü (%
17,39’u ), doğa yürüyüşü dışında arkeolojik gezi, bisiklet, yüzme, dalgıçlık, tenis,
kültürel ve spor salonu etkinliklerinden biri ile ilgilenmektedir (Çizelge 8.).
Çizelge 8. Doğa yürüyüşü dışında en çok tercih edilen etkinlik

Table 8. Hikers' most preferred activity outside of hiking
Etkinlik Kişi %
Dağcılık 23 50,00
Avcılık 1 2,17
Kayak 3 6,52
Yamaç Paraşütü 0 0,00
Rafting 10 21,74
Kamping 15 32,61
Diğer (açıklayınız?) 8 17,39
Farklı bir etkinlik yapmıyor 3 6,52
Cevapsız 9 19,57
Yürüyüşçülerin % 80,78’i doğa yürüyüşü esnasında fotoğraf çekmektedir.

Katılımcıları doğa yürüyüşüne iten nedeni belirlemeye yönelik olarak en
fazla üç seçeneğin işaretlenebileceği soru sorulmuştur. Bu soruya % 86,96’sı doğa
sevgisi olarak yanıt vermiştir. Doğa sevgisini, % 60,87 ile doğal ortamda bulunmak,
% 50,00 ile ise arkadaşlarla birlikte olmak nedenleri izlemektedir (Çizelge 9.).
33
Çizelge 9. Katılımcıların doğa yürüyüşü etkinliğini yapma nedenleri
Table 9. Reasons for hiking activities of participants
Doğa Yürüyüşüne Katılım Nedenleri İşaret Miktarı Yüzde
Doğa sevgisi 40 86,96
Manzara (Görsel etki) 16 34,78
Arkadaşlarla birlikte olmak 23 50,00
Doğal ortamda bulunmak 28 60,87
Bedensel hareket yapmak 22 47,83
Kırsal kültürü tanımak 6 13,04
Farklı mekânları keşfetmek 15 32,61
Diğer (zihinsel rahatlama sağlamak) 1 2,17
Cevapsız 2 4,35
Doğa yürüyüşçülerinin % 76,09’u katılacakları parkuru kulüp/dernek
yönetiminin tercihleri doğrultusunda belirlemektedir. Bunu % 47,83 ile
arkadaşlarının önerileri, % 32,61’i ulaşım kolaylığı/yakınlığı izlemektedir.
Katılacakları parkurun seçiminde ailesinin önerilerini dikkate alanların oranı %
4,35’dir (Çizelge 10.).
Çizelge 10. Doğa yürüyüşü güzergâhının seçiminde etkili olan unsurlar

Table 10. Factors for choosing the route of hiking
Güzergâh Seçiminde Etkili Unsurlar İşaret Miktarı Yüzde
Arkadaşlarımın önerilerini 22 47,83
Kulüp/dernek yönetiminin tercihlerini 35 76,09
Ailemin önerilerini 2 4,35
Sosyal paylaşım sitelerinin önerilerini 11 23,91
Görsel ve yazılı medyanın önerilerini 9 19,57
Ulaşım kolaylığını/yakınlığını 15 32,61
Nedensiz, rastlantı 5 10,87
Cevapsız 2 4,35
4.3.3.2. Yürüyüşçülerin Güzergâha Yönelik Talep, Beklenti ve
Önerileri
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü parkuruna geliş amacını belirlemeye
yönelik olarak en fazla üç seçeneğin işaretlenebileceği bir soruda, sırasıyla en çok
% 60,87 ile doğal çekicilikler ve % 43,48 ile bedensel hareket işaretlenmiştir. Diğer
seçeneği kapsamında, % 10,87 ile Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhının
güzelliği, patikalarının doğallığı ve yemekleri işaretlenmiştir (Çizelge 11).
34
Çizelge 11. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına geliş amacı
Table 11. The aim for coming to the Ovacık-Sinancılar hiking route
İşaret
Geliş Amacı Yüzde
Miktarı
Macera 4 8,70
Doğal çekicilikler 28 60,87
Kültürel çekicilikler 1 2,17
Yaban hayatı 4 8,70
Bedensel hareket 20 43,48
Temiz ve doğal ortamda bulunmak 7 15,22
Nedensiz, arkadaşlarımla birlikte olmak 2 4,35
Diğer (Yemekleri, Parkurun Güzelliği, Patikalarının Doğallığı) 5 10,87
Cevapsız 2 4,35
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına doğa yürüyüşçüleri
genellikle (% 69,57) kulüp üyeleri ile birlikte gelmektedir. Ailesi ile gelenler %
10,87, yalnız gelenler % 13,04, arkadaşları ile gelenler ise % 32,61 oranındadır.
Katılımcıların % 60,87’si bu güzergâha daha önce geldiklerini
belirtmişlerdir. Nitekim yapılan görüşmelerde burasını 1995 yılından itibaren yılda
en az bir kere kullandıklarını belirten 3 doğa yürüyüşçüsüne rastlanmıştır.
Güzergâha ilk defa gelenlerin oranı % 39,13’dür (Çizelge 12.).
Çizelge 12. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına gelme sayıları

Table 12. Number of coming to the Ovacık-Sinancılar hiking route
Geliş Adedi İşaret Miktarı Yüzde
İlk 18 39,13
İkinci 3 6,52
Üçüncü 6 13,04
4-9 Kez 9 19,57
10'dan Fazla 10 21,74
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına, ankette bu soruyu
cevaplamayan bir kişi haricindeki katılımcıların tamamı, bir daha gelmeyi
düşünmektedir.
Bu güzergâha yönelik memnuniyeti ölçmek amacıyla yürüyüşçülerden 1-9
Likert ölçeğine göre puan vermeleri istenmiştir. Buna göre, yürüyüşçüler parkurdan
iyi düzeyde (ortalama 7,39 puan) memnun kalmışlardır. Yürüyüşçülerin % 17,39’u
5 puan, % 6,52’si 6 puan, % 26,09’u 7 puan, % 19,57’si 8 puan ve % 30,43’ü 9
35
puan vermiştir. Yürüyüşçülerin genel olarak bu parkurdan oldukça memnun
oldukları anlaşılmaktadır.
Katılımcıların % 50’si dinlenme alanları ile manzara gözetleme alanına
yönelik fonksiyonları talep etmektedirler. Çocuk oyun alanları parkurda talep
edilmeyen fonksiyon olarak yer almıştır. Diğer seçeneğini işaretleyen bir yürüyüşçü
(% 2,17) hiçbir şey yapılmamasını alanın doğal haliyle kalmasını talep etmektedir.
Bu soruyu yürüyüşçülerin % 15,22’si zaman yetersizliği nedeniyle cevapsız
bırakmıştır (Çizelge 13).
Çizelge 13. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhında bulunması istenen
fonksiyonlar
Table 13. Functions desired to be exist at Ovacık-Sinancılar hiking route
Fonksiyonlar İşaret Miktarı Yüzde
Dinlenme alanları 23 50,00
Eğitim alanları 2 4,35
Manzara gözetleme alanları 23 50,00
Çocuk oyun alanı 0 0,00
Yerel halk sergi alanı 4 8,70
Diğer (doğal kalması daha iyi) 1 2,17
Cevapsız 7 15,22
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhında konaklama olanağının

olması durumunda, yürüyüşçülerin % 67,39’u konaklayabileceğini belirtmiştir.
Güzergâhta yön levhalarının bulunmamasından yürüyüşçülerin % 47,83’ü
olumsuz etkilenmiştir. Arazilerin etrafının tel örgü ile çevrilmesi % 32,61,
tuvaletlerin yetersizliği % 28,60 ve içme suyu sıkıntısı % 23,81 oranı ile diğer
olumsuz özelliklerdendir. Yürüyüşçülerin hiçbiri kullanıcı yoğunluğunu olumsuz
bir unsur olarak görmemesi dikkate çekici bir durumdur (Çizelge 14).
36
Çizelge 14. Yürüyüşçüleri Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhında
etkileyen olumsuz özellikler
Table 14. Features affecting hikers negatively in Ovacık-Sinancılar hiking route
Olumsuz Özellikler İşaret Miktarı Yüzde
Yolun uzun oluşu 10 21,74
Zorluğu 1 2,17
Yön levhası ve uyarı işaretlerinin bulunmayışı 22 47,83
Kullanıcı yoğunluğu (kalabalık olması) 0 0,00
Arazilerin tel örgü ile çevrilmesi 15 32,61
İçme suyu sıkıntısı 11 23,91
Tuvaletlerin yetersiz olması 13 28,60
Beslenme olanağının zayıf olması 1 2,17
İletişim-haberleşme sıkıntısı 7 15,22
Güvenlik ve ilk yardım sıkıntısı 5 10,87
Diğer (çöp ve plastik atıklar) 3 6,52
Yok 1 2,17
Cevapsız 2 4,35
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhının kendine özgü çekicilikleri
bulunmaktadır. Bu çekiciliklerin kendilerini etkileme düzeyini ölçmek amacıyla
yürüyüşçülerden 1-9 Likert ölçeğine göre puan vermeleri istenmiştir. Buna göre,
güzergâhtaki çekiciliklerden iyiye yakın düzeyde (ortalama 6,71 puan)
etkilenmiştir. Yürüyüşçülerin sadece % 3,57’si çekiciliklerden etkilenmemiştir
(Çizelge 15).
Çizelge 15. Çekicilikleri bakımından güzergâhın yürüyüşçüleri etkileme
durumu
Table 15. Routes features effecting hikers in terms of attractiveness
Etkilenme Puanı Kişi Yüzde
1-2-3 0 0
4 1 3,57
5 5 17,86
6 7 25,00
7 8 28,57
8 2 7,14
9 5 17,86
Cevapsız 18 -
37
Daha sonra belirlenen 18 çekicilik kapsamında, her bir çekiciliğin doğa
yürüyüşçülerini etkileme durumu 1-9 Likert ölçeğiyle saptanmaya çalışılmıştır.
Buna göre, doğa yürüyüşçüleri sırasıyla en çok dere içi manzarasından (7,76),
çiçeklerden, (7,45), patikalardan (7,40), kızılçam ormanlarından (7,30), vadi
manzarasından (7,26) ve makiliklerden(7,00) etkilenmiştir. En az etki bırakan
çekicilikler ise Sinancılar köyü (4,89), Sinancılar Piknik Alanı (5,00), köy ürünleri
(5,07), kültürel çekicilikler (5,32), ve yaban hayatı (5,64)’dır (Çizelge 16).
Çizelge 16. Çekiciliklerin türler itibariyle yürüyüşçüleri etkileme durumu
Table 16. Status of attractiveness in terms of species
Sıra Değerlendiren
Güzergâh Çekicilikleri Ortalama Önem No
No Kişi Miktarı
1 Dere içi manzara 25 7,76
2 Çiçekler 22 7,45
3 Patikalar 25 7,40
4 Kızılçam ormanları 20 7,30
5 Vadi manzarası 27 7,26
6 Makilikler 18 7,00
7 Dereler ve Küçük Şelaleler 25 6,92
8 Yamaçtaki kayadan su sızması 22 6,91
9 Ovacık köyü 22 6,82
10 Kemalpaşa ovasının manzarası 23 6,74
11 Kaya oluşumları 22 6,59
12 Yükseklik 24 6,54
13 Kestane anıt ağaçları 16 6,25
14 Yaban hayatı 14 5,64
Kültürel çekicilikler(köy kahveleri, köy
15 19 5,32
evleri, yemek vb. )
16 Köy ürünleri 15 5,07
17 Sinancılar piknik alanı 18 5,00
18 Sinancılar köyü 19 4,89
Son olarak doğa yürüyüşçülerinden, güzergâh ile ilgili belirtmek istedikleri

diğer görüşleri istenmiştir. Bu soruyu 18 yürüyüşçü cevaplandırmıştır. Buna göre;
betonarme yapılaşma ile Ovacık köyünün bozulmaması, doğal patikaların orman
yollarına dönüştürülmemesi, patikalara yön levhalarının konulması, parkurda
mesafelerin gösterilmesi, doğal bütünlük bozulmadan parkur içine tuvalet ve su
noktalarının yapılması, Sinancılar köyü Piknik Alanının yeniden düzenlenmesi,
patikalarda yer alan taş, kırık dal, odun gövdeleri vb. engellerin temizlenmesi, kamp
konaklamasına yönelik alanların düzenlenmesi, parkurda ve özellikle yerleşim
yerleri kenarında bulunan çöp ve naylon poşet atıklarının toplanması yönünde öneri
38
bildirmişlerdir. Ayrıca, dört kişi yürüyüş parkurunun uzun ve zorlu olmasından
yakınmış, bir kişi parkurun işaretlenmesi ve yön levhalarının konulması durumunda
daha küçük grupların münferit olarak yürüyüş yapabileceğini belirtmiş, bir kişi
ilkbahar sonunda yürümenin daha uygun olacağını belirtmiştir. Yine özellikle dört
doğa yürüyüşçü, zorlu yürüyüş sonunda, kuru fasulye ve pilavı yedikten sonra
dinlendiğini ve mutlu olduğunu belirtmiştir.
4.3.4. Güzergâha Yönelik SWOT Analizi Sonuçları
Planlaması yapılan güzergâha yönelik ilişkin güçlü, zayıf yönler, fırsatlar ve
tehditler, ilgi ve çıkar grupları ile yapılan toplantı, görüşmeler ile belirlenmiştir.
Ulaşılan bilgiler aşağıdaki gibidir;
A- Güçlü Yönler:
1- Yörenin farklı orman tipleri ile zengin bitki çeşitliliğine sahip olması,
2- Manzaranın güzelliği,
3- Halkın doğa yürüyüşüne sıcak bakması,
4- İzmir’de turizmin gelişmeye açık olması ve özellikle doğa turizmine
ilginin artışı,
5- Kültürel çekiciliklerin varlığı,
6- Yörede mevsimin yürüyüş için geniş bir zaman dilimi sunması.
B- Zayıf Yönler:
1- Sinancılar ve Ovacık köylerinde doğa turizmi ile ilgilenecek genç
nüfusun az olması,
2- Doğa yürüyüşçülerine hitap edecek uygun lokantaların azlığı, otel, motel
gibi kalınacak yerlerin olmaması,
3- Her iki köydeki piknik alanının bakımsız olması, kaliteli hizmet
sunamaması, temizlik hizmetlerinin yetersizliği,
4- Giyinme kabinlerinin olmayışı, wc’lerin yetersiz oluşu,
5- Bazı yıllarda uzun süre kalkmayan kar nedeni ile yürüyüşlere ara
verilmesi.
C- Fırsatlar:
1- İzmir de bulunan Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüplerinin neredeyse
tamamının, güzergâhı yıllık yürüyüş programlarına alması,
2- Yörede yetişen özellikle kiraz, kestane, zeytinyağı gibi doğal ürünlere
tanıtım ve pazarlama kolaylığı,
3- Doğa turizmi kapsamında köylere yapılacak yatırımlar,
39
D- Tehditler:
1- Ormanların ve doğal ortamın zarar görme (yangın, tahribat, çöp vb.)
riski,
2- Bölgedeki Yaban Hayatı Geliştirme Sahasının olumsuz etkilenmesi
3- Bölgedeki doğal ormanlara olan baskının artması
4- Bazı dönemlerde doğa yürüyüşçülerinin aynı zaman diliminde
yoğunlaşması ile meydana gelen karmaşa.
4.3.5. Ana Noktaların Belirlenmesi
Koordinatların işlenmesi sonucu planlamaya esas tüm güzergâhın
uzunluğunun 26100 m olduğu görülmüştür.
Yürüyüş yolları üzerindeki önemli yol ayrımı ve yerleşim yerlerinde ana
noktalar belirlenmiştir. Numaralandırma 1 no’lu nokta Sinancılar köy merkezinden
başlamak üzere saat yönünde devam etmiştir. Ana noktaların belirlenmesi ve
numaralandırılmasındaki amaç; güzergâh içerisinde çeşitli parkurlar oluşturmak ve
bu parkurların tanımlanmasını, haritalandırılmasını kolaylaştırmaktır. Belirlenen bu
noktaların yerleri şu şekildedir;
1 no’lu ana nokta: Sinancılar köyü merkezinde bulunmaktadır.
2 no’lu ana nokta: 1 no’lu ana noktanın güneydoğusunda, Sinancılar köyü
‘Sinan Dede Piknik Alanı’ içerisindeki yolun, Sinancılar deresinden gelen orman
yolu ile birleştiği noktadadır.
3 no’lu ana nokta: 2 no’lu ana noktanın güneydoğu yönüne doğru
devamında, Sinancılar deresinden gelen patika yol ile birleştiği noktadadır.
4 no’lu ana nokta: 3 no’lu ana noktanın güneye doğru devamında yer
almaktadır. Sinancılar deresinin batı ve doğu tarafında bulunan yürüyüş yollarının
birleştiği noktadadır. ‘Düzgürenlik’ mevkiinde yer alan bu nokta, dere yatağının
hemen doğu tarafındaki patika yol üzerinde bulunmaktadır.
5 no’lu ana nokta: 4 no’lu ana noktanın güneye doğru devamındadır.
‘Cevizdere’ mevkiinde yer alan bu noktaya, Ovacık köyü ile Sinancılar köyünü
bağlayan ana asfalttan araç ile de ulaşmak mümkündür. Bu bağlantı yolu 430 metre
olup planda gösterilmiştir.
6 no’lu ana nokta: Ovacık köy merkezinde bulunmaktadır.
7 no’lu ana nokta: Ovacık köy merkezinin güney istikametinde, ‘Ovacık
Piknik Alanı’ önünden devam eden stabilize yol üzerindedir. Piknik alanını
geçtikten yaklaşık 500 m sonra stabilize yol ile orman yolu çatallanmaktadır. 7
no’lu ana nokta bu yolların kesiştiği yerdedir.
8 no’lu ana nokta: 7 no’lu ana noktanın stabilize yol üzerindeki
devamında, ana sırt üzerinde bulunan ‘Karakol’ mevkiindedir.
40
9 no’lu ana nokta: 8 no’lu ana noktadan güney batı yönüne giden stabilize
yol yaklaşık 500 metre sonra orman yolu ile kesişmektedir. Bu orman yolundan
kuzey yönüne doğru gidildiğinde 9 no’lu ana noktaya ulaşılmaktadır.
10 no’lu ana nokta: 11 no’lu ana noktadan güneye giden yöndeki patika
yol üzerindedir. Aynı şekilde 4 nolu ana noktadan kuzeye gidildiğinde de buraya
ulaşılmaktadır. Burası, Sinancılar deresinin karşı tarafına (doğu) geçilmesini
sağlayan patika yolun ayrım noktasıdır.
11 no’lu ana nokta: 12 no’lu ana noktadan güneye doğru devam
edildiğinde, Sinancılar köyü ile Ovacık köyünü bağlayan ana asfalta doğru giden
yol üzerindedir. ‘Mersinli’ mevkiinde yer alan bu noktada, stabilize yoldan güneye
doğru devam eden patikaya girilmektedir. Buraya, Ovacık köyü ile Sinancılar
köyünü bağlayan ana asfalttan, araç ile ulaşmak da mümkündür.
12 no’lu ana nokta: Sinancılar köy merkezinde bulunan 1 no’lu ana
noktadan güneye devam eden yol üzerindedir. Nokta, bu yol üzerindeki ‘Sinan
Dede Piknik Alanı’ giden orman yolu ayrımındadır.
Birbirlerinin devamı olan ana noktalar arasındaki uzaklıklar ve yürünen
yolun tipi Çizelge 17’de, bu noktaların yükseklik ve koordinat bilgileri ise Çizelge
18’de gösterilmiştir.
Çizelge 17. Güzergâhta yer alan ana noktalar arasındaki uzaklıklar ve
yürünen yol tipi
Table 17. Distances between main points on the route and road type
Yürüyünen Yol Tipi (m) Toplam Yol
Ana Noktalar
Patika Orman Yolu Stablize Asfalt (m)
1-2 1020 1020
2-3 1010 1010
3-4 3820 3820
4-5 610 610
5-6 2180 930 3110
6-7 1110 1110
7-8 1780 1780
8-9 1600 620 2220
7-9 1710 1710
4-10 2390 2390
3-10 2230 2230
10-11 1410 1410
11-12 2310 2310
1-12 780 780
2-12 590 590
Toplam Yol Uzunluğu 11470 3900 8000 2730 26100
41
Çizelge 18. Ana noktalara ait yükseklik ve koordinat bilgileri
Table 18. Height and coordinate information of main points
Koordinat
Ana Noktalar Yükseklik (m)
x y
1 205 557979 4252531
2 266 558531 4251915
3 441 559059 4251490
4 676 559336 4248278
5 676 559433 4247704
6 772 559559 4245147
7 806 559651 4244121
8 896 560442 4243064
9 788 559785 4243242
10 471 558758 4250271
11 389 558233 4251283
12 231 558233 4251873
4.4. Modelleme
4.4.1. Seyir Noktalarının Belirlenmesi
Güzergâh üzerinde seyir noktası olmaya uygun noktalarda yapılan görsel
kalite çalışması ile, aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır;
Güzergâhın doğusunda kalan hat üzerinde, Kemalpaşa Ovasının manzarası
seyredilebilmektedir. Yapılan puanlamada sıralamanın ilk dört noktası arasında üç
tanesinin, bu hat üzerindeki 3 ve 4 no’lu ana noktalar arasında olduğu görülmüştür
(GK-7, GK-6, GK-5). Sıralamada ikinci olan GK-1 noktası ise bu kez hattın batı
tarafında ve 11 no’lu ana noktanın hemen yakınında bulunmaktadır (Çizelge 19.).
GK-5 ile GK-6 arası yaklaşık 150 m olduğundan, daha yüksek puan alan
GK-6 tercih edilmiştir. Güzergâh üzerinde 3 tane seyir noktasının yeterli olacağı
değerlendirilmiştir. Böylelikle bu noktaların yeri planda işaretlenmiştir.
Doğa yürüyüşçüleri yürüdükleri parkur üzerinde ihtiyaç hissettiklerinde
mola vermektedirler. Fakat mola yerleri genellikle; su kaynağı olan yerler ile
doğayı geniş bir açıdan seyredebildikleri manzaralı noktalar olmaktadır.
Çalışmadaki amaç bu manzaralı yerlerden en fazla tercih edilenleri belirlemektir.
42
Çizelge 19. Seyir noktalarının belirlenmesi için yapılan görsel kalite çalışma
sonuçları
Table 19. The scenic beauty estimate study results to determine viewing points
Puanlama Yapılan
Puanlama Yapan Puan Tercih Edilen
Görsel Kalite Nokta Sıralama
Katılımcı Sayısı Ortalaması Noktalar
No
GK-7 31 7,84 1 X
GK-1 35 7,02 2 X
GK-6 33 6,78 3 X
GK-5 32 6,50 4
GK-3 34 6,22 5
GK-2 35 5,48 6
GK-4 31 5,12 7
4.4.2. Parkurların Belirlenmesi ve Tanıtımı
Ana noktaların belirlenmesi ve haritanın elde edilmesi ile; yürüyüş
mesafesi, zorluk derecesi ve farklı manzara gibi değişik alternatifler sunan 5 (beş)
farklı parkur belirlenmiş ve bunlara özgün isimler verilmiştir. Bu parkurların
seçilmesi; doğa yürüyüşçülerinin, güzergâhı iyi tanıyan yerel halkın ve proje
ekibimizin ortak kararı neticesinde gerçekleşmiştir. Ayrıca parkurlarda yer alacak,
araç park yeri, çadır kampı yeri, su kaynakları, tuvalet, seyir noktaları, güzergâha
bağlantı yolu gibi ayrıntılar hem metinde hem de oluşturulan ilgili haritalarda
gösterilmiştir.
1- Sinan Dede Parkuru (1-2-12-1), Zorluk Derecesi: 1 : Güzergâhın en
kısa parkurudur. Sinancılar köy merkeziden başlayıp ‘Sinan Dede Piknik
Alanı’ndan geçip yine köye farklı yoldan geri dönme olanağı sağlar. 2390 m
uzunluğundaki parkur neredeyse eğimsiz bir yola sahiptir. Her yerine araç ile
ulaşılabilir. Küçük çocukları ile yürümek isteyen veya sağlık durumu uzun
yürüyüşler yapmaya elverişli olmayan doğaseverlere de uygun bir seçenek
sunmaktadır.
Parkurda; Sinancılar deresinden geçen kısımdaki çam ağaçlarının güzelliği
görülebilir ve Sinan Dede piknik alanında piknik yapılabilir. Piknik alanında su ve
tuvalet olduğu gibi araç park yerine de uygundur. Ayrıca yapılacak düzenleme ile
çadır kampı için uygun hale getirilecektir.
43
Cyclamen hederifolium Ilex aquifolium Doronicum orientale
Şekil 12. Sinan Dede parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Figure 12. Some flora examples that can be seen in Sinan Dede trail
Şekil 13. Sinan Dede parkurundan bir görünüm

Figure 13. A view of Sinan Dede trail
44
Şekil 14. Sinan Dede parkuru (1-2-12-1) konum haritası ve eğim profili
Figure 14. Location map and slope profile of Sinan Dede trail (1-2-12-1)
45
2- Mersinli-Derindere Parkuru (1-2-3-10-11-12-1), Zorluk Derecesi: 3 :
8760 m uzunluğundadır. Sinancılar köy merkeziden başlayıp ‘Sinan Dede Piknik
Alanı’ndan geçtikten sonra 3 no’lu ana noktaya ulaşılır. Bu noktadan inişe geçilerek
dere yatağından (Derindere mevkii) karşı yamaca geçilir. 10 no’lu ana noktadan
kuzeye doğru devam edilerek Sinancılar köyüne ulaşılır. Hattın özellikle 3-10 no’lu
ana noktaları arası eğimli olup parkuru zorlaştırmaktadır. Fakat Derindere
mevkiinde verilecek bir mola bütün yorgunluğu unutturur.
Parkurda Sinan Dede Piknik alanı dışında, 10 no’lu ana nokta yakınında bir
su kaynağı daha bulunmaktadır. Ayrıca 11 no’lu ana noktanın hemen yakınında,
Mersinli mevkiinde, seyir noktası bulunmaktadır. Bu nokta ayrıca araç park yeri
için de uygundur.
Arbutus andrachne Cistus salviifolius Cistus creticus

Şekil 15. Mersinli-Derindere parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri
Figure 15. Some flora examples that can be seen in Mersinli-Derindere trail
Şekil 16. Mersinli-Derindere parkurundan bir görünüm (Derindere mevkii)

Figure 16. A view of Mersinli-Derindere trail (Derindere location)
46
Şekil 17. Mersinli-Derindere parkurundan bir görünüm
Figure 17. A view of Mersinli-Derindere trail
47
Şekil 18. Mersinli-Derindere parkuru (1-2-3-10-11-12-1), konum haritası ve
eğim profili
Figure 18. Location map and slope profile of Mersinli-Derindere trail (1-2-3-10-11-
12-1)
48
3- Sinancılar-Düzgürenlik Parkuru (1-2-3-4-10-11-12-1), Zorluk
Derecesi: 3 : 12740 m uzunluğundadır. Bu parkurda, başlangıç noktası olan
Sinancılar köyüne, Düzgürenlik mevkiinde bulunan 4 no’lu ana noktadan karşı
yamaca geçilerek geri dönülür (güren, kızılcığın yöresel adı olarak
kullanılmaktadır). Bu parkur, dere yatağının her iki yamacında da yüründüğü için
manzarası ile öne çıkar. Kemalpaşa ovasının uzaktan görünümü çok etkileyicidir.
Bu özelliği nedeniyle güzergâhta planlanan üç seyir noktası da bu parkurda
bulunmaktadır. Mersinli mevkiindeki seyir yeri dışındaki iki nokta, 3 ve 4 no’lu ana
noktalar arasındadır. Ayrıca bu noktalar arasında bulunan iki çeşme ile birlikte
parkurda toplam dört noktadan suya ulaşılabilir.
Parkur, 205 m rakımdan başlayıp 4 no’lu ana noktada 676 m’ye kadar
ulaşmaktadır.
Ayrıca 4 no’lu ana noktadan dere yatağını kuzeye takip eden 500 m
boyunca, su aşındırması ile oluşan çok farklı kaya oluşumlarının olduğu
görülecektir.
Cornus mas Rosa canina Anemone coronaria
Şekil 19. Sinancılar-Düzgürenlik parkurunda görülebilecek bazı flora

örnekleri
Figure 19. Some flora examples that can be seen in Sinancılar-Düzgürenlik trail
49
Şekil 20. Sinancılar-Düzgürenlik parkurundan bir görünüm (kaya oluşumları)
Figure 20. A view of Sinancılar-Düzgürenlik trail (rock formations)
50
Şekil 21. Sinancılar-Düzgürenlik parkurundan çeşitli görünümler
Figure 21. Some views from Sinancılar-Düzgürenlik trail
51
Şekil 22. Sinancılar-Düzgürenlik parkuru (1-2-3-4-10-11-12-1), konum haritası
ve eğim profili
Figure 22. Location map and slope profile of Sinancılar-Düzgürenlik trail (1-2-3-4-
10-11-12-1)
52
4- Sinancılar-Ovacık Parkuru (1-2-3-4-5-6) , Zorluk Derecesi : 3 : 9570
m uzunluğundadır. Bunun 5440 m’si patikadır. Güzergâhın dere yatağına göre
sadece doğu yamacında bulunan bu parkur, gidiş-geliş ile 19140 m uzunluğuna
ulaşmaktadır. Aynı zamanda zorluk derecesi de 4’e yükselmektedir. Katılımcıları
yine etkileyici bir manzara beklemektedir. Sinancılar köyünde yapılan kahvaltıdan
sonra Ovacık köyüne bu parkurdan yürüyüş ve yenen öğle yemeği sonrası eğim
aşağı yapılan dönüş, Dağcılık ve Doğa Spor Kulüplerinin en çok tercih ettiği
hareket tarzıdır. İki köy arasında bulunan bu parkurda; iki seyir noktası ve üç çeşme
bulunmaktadır. Parkura 5 no’lu ana noktadan araç ile de ulaşılabilmektedir.
Parkur, 205 m rakımdan başlayıp Ovacık köyündeki 6 no’lu ana noktada
772 m’ye kadar ulaşmaktadır.
Corylus avellana Centaurium erythraea Tulipa orphanidea
Şekil 23. Sinancılar-Ovacık parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Figure 23. Some flora examples that can be seen in Sinancılar-Ovacık trail
Şekil 24. Sinancılar-Ovacık parkurundan bir görüntü (kayadan su sızması)

Figure 24. A view of Ovacık-Sinancılar trail (water leakage from rock)
53
Şekil 25. Sinancılar-Ovacık parkurundan çeşitli görünümler
Figure 25. Some views from Sinancılar-Ovacık trail
54
Şekil 26. Sinancılar-Ovacık parkuru (1-2-3-4-5-6), konum haritası ve eğim
profili
Figure 26. Location map and slope profile of Sinancılar-Ovacık trail (1-2-3-4-5-6)
55
5- Ovacık-Karakol Parkuru (6-7-8-9-7-6) , Zorluk Derecesi: 2 : Ovacık
köyünde başlayıp köyün güneyine doğru devam eden bu parkur 7930 m
uzunluğundadır. Başlangıç noktası olarak Ovacık köyünü seçen katılımcılara,
kestane ağaçlarını ve sık karaçam meşcerelerini görme imkânı sunar. Bu parkur
üzerinde bulunan Ovacık köyü Piknik Alanındaki kestane ağaçları, heybetleri ile
görenleri hayrete düşürmektedir. Ağaçlardan bazılarının 1000-1500 yaşında olduğu
ifade edilmektedir. Piknik alanın su ve tuvalet olduğu gibi araç park yerine de
uygundur. Kış ayları haricinde yemek yeme olanağı bulunmaktadır. Ayrıca
yapılacak düzenleme ile Çadır Kampı için uygun hale getirilecektir. Parkur üzerinde
piknik alanı ve Ovacık köyü haricinde su kaynağına rastlanılmamıştır. Stabilize yol
ve orman yolundan oluşan bu parkurun her yerine araç ile ulaşılabilir.
Parkurun geçtiği ana noktalar Ovacık YHGS içerisinde kalmaktadır.
YHGS’da bulunan ormanlık alanların, sahada tespit edilen karacaların (Capreolus
capreolus) yaşam sahası olduğu bildirilmektedir. Üremesinde problem olabilen
karacalara karşı, yürüyüşçülerin dikkatli olmaları, onları ürkütmemeleri, bu konuda
yetkililerce yapılan uyarıları dikkate almaları gerekmektedir.
Parkurun en yüksek noktası 896 m rakıma kadar çıkmaktadır.
Castanea sativa Ranunculus ficaria Paeonia mascula
Şekil 27. Ovacık-Karakol Parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Figure 27. Some flora examples that can be seen in Ovacık-Karakol trail
56
Şekil 28. Ovacık-Karakol parkurunda bulunan piknik alanındaki bir kestane
ağacı (Castanea sativa)
Figure 28. A chestnut tree in the picnic area located in Ovacık-Karakol trail
(Castanea sativa)
57
Şekil 29. Ovacık-Karakol Parkuru (6-7-8-9-7-6), konum haritası ve eğim profili
Figure 29. Location map and slope profile of Ovacık-Karakol trail (6-7-8-9-7-6)
58
Alternatif Parkurlar: Katılımcılar amaçladıkları faaliyete göre harita
üzerinden alternatif parkurları kendileri oluşturabilirler. Plan haritasında gösterildiği
gibi, köy merkezlerindeki ana noktalar dâhil olmak üzere; 2, 5, 8 ve 11 no’lu ana
noktalara araç ile ulaşmak ve park etmek mümkündür. Güzergâha bu noktalardan
ulaşan katılımcıların, ana noktaların değişik kombinasyonları ile farklı parkur
uzunlukları ve zorluk derecesinde yürümeleri mümkündür. Sadece tırmanış
yürüyüşü yapılabileceği gibi bunun tersi de tercih edilebilir.
4.4.3. Güzergâhın Tanıtımına Yönelik Düzenlenen Haritalar
Önerilen parkurlara ait haritaların dışında, yürüyüşçülerin güzergâhı daha
iyi tanıyabilmeleri ve algılayabilmeleri için çeşitli haritalar üretilmiştir;
a) Model Güzergâh Haritası: Güzergâhta bulunan; ana noktalar, yerleşim
yerleri, su kaynakları, piknik alanları, seyir noktaları vb. planlanan tüm unsurların
gösterildiği haritadır (Şekil 30.).
b) Yükseklik Haritaları: Güzergâh için iki adet yükseklik haritası
oluşturulmuştur. Bu haritalardan ‘Sayısal Yükseklik Haritası’ Şekil 31’de, Gölge
Kabartma Haritası’ ise Şekil 32 de sunulmuştur.
c) Yol Tipi Haritası: Planlaması yapılan yolların tiplerini ( orman yolu,
stabilize, asfalt, patika) gösterir haritadır (Şekil 33.).
d) Orman Durumu Haritası: Yürüyüşçüye, yol üzerinde göreceği orman
tipi hakkında fikir verme amacıyla düzenlenmiştir. Amenajman planlarında bulunan
meşcere tipleri, benzer oluşumlar için birleştirilerek azaltılmış ve anlaşılır bir lejant
oluşturulmuştur (Şekil 34).
59
Şekil 30. Model güzergâh haritası
Figure 30. Model route map
60
Şekil 31. Sayısal yükseklik haritası
Figure 31. Digital elevation map
61
Şekil 32. Gölge kabartma haritası
Figure 32. Shaded relief map
62
Şekil 33. Yol tipi haritası
Figure 33. Road type map
63
Şekil 34. Orman durumu haritası
Figure 34. Forest map
64
4.4.4. Güzergâha Yerleştirilecek Tabelalar
Güzergâh içerisinde olması gereken değişik amaçlı tabela çeşitleri
belirlenmiştir. Tabelaların hazırlanmasında Orman Genel Müdürlüğünce belirlenen
standartlar göz önüne alınacaktır (OGM, 2011).
Özellikle yön gösteren tabelaların kaybolmaması ve yönünün
değiştirilmemesi için zemine sağlam bir şekilde sabitlenmesine dikkat edilecektir.
Ayrıca bölgeye kışın kar yağışı olduğundan, bunların kar altında kalmamaları için
yüksekliğine dikkat edilecektir. Tabela çeşitleri;
1- Güzergâh Tanıtım Tabelaları: Sinancılar ve Ovacık köy
merkezlerindeki 1 ve 6 no’lu ana noktaya tanıtım amaçlı birer tabela
yerleştirilecektir. Bu tabelalarda; güzergâhın haritası, önerilen parkurların
açıklaması (uzunluklar, geçtiği ana noktalar, zorluk dereceleri) gerekli uyarılar, acil
telefonlar bulunacaktır ( Şekil 35.)
Şekil 35. Güzergâh tanıtım tabelası

Figure 35. Route description signboard
65
2- Yer Belirtme Tabelaları:
a) Güzergâhtaki tüm ana noktalara (1 ve 6 no’lu ana noktalar hariç)
yerleştirilecektir. Bu tabelada; ana nokta numarası, bir önceki ve bir sonraki ana
noktanın yönünü gösteren işaret ve bu noktalara olan uzaklık bulunacaktır. Ayrıca
küçük bir kroki ile bulunulan yerin daha iyi anlaşılması sağlanacaktır.
b) Güzergâh üzerinde yer alan seyir noktaları, çadır kampı yeri, çeşme vb.
yerlerde yer belirtme amaçlı tabelalar yerleştirilecektir.
3- Yön Belirleme Tabelaları:
a) İki ana nokta arasında yürürken, bazı yerlerde yol çatallanmakta ve
yürüyüşçüler yollarını şaşırabilmektedir. Bu noktalara küçük tabelalar
yerleştirilecektir. Bunlarda sadece her iki yöndeki ana noktayı gösterir işaret
bulunacaktır.
b) Ovacık Sinancılar ana yolundan giderken, yürüyüş güzergâhındaki 5 ve
11 no’lu ana noktalara araç ile de ulaşılabilmektedir. Asfalt yol üzerine bu ana
noktaları gösteren tabelalar yerleştirilecektir.
4- Bilgilendirme Tabelaları:
a) Aralarındaki uzaklık fazla olan iki ana nokta arasında (örneğin 3 ve 4
nolu noktalar) uzaklık ile ilgili bilgi verme amaçlı küçük tabelalar konacaktır (Sekil
36.).
Şekil 36. Uzaklık bilgilendirme tabelası

Figure 36. Distance information signboard
66
b) Güzergâh üzerinde giderken, yol üzerinde dikkate değer bitki, ağaç
jeolojik oluşum vb. doğal güzellikler için yürüyüşçüyü bilgilendirme amaçlı
tabelalar konacaktır.
Şekil 37. Ağaç-bitki bilgilendirme tabelası

Figure 37. Tree-plant information signboard
67
5- Uyarı Tabelaları:
Doğa yürüyüşçülerini uymaları gereken kurallar (çöp atılmaması, ateş
yakılmaması vb.) konusunda bilgilendirmek için veya olası tehlikeleri duyurmak
amaçlı uyarı tabelaları yerleştirilecektir.
4.4.5. Güzergâh Tanıtımı İçin Düzenlenecek Broşürler
Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüş güzergâhının tanıtımı için iki farklı tip
broşürden yararlanılacaktır. Bunlar;
1- Güzergâh Tanıtım Broşürü: Güzergâha ait gerekli bilgilerin (harita
eşliğinde önerilen parkurlara ait bilgiler, köyleri tanıtıcı bilgiler, iletişim telefonları,
uyarılar vb.) bulunduğu broşür bastırılacaktır. Doğa yürüyüşçülerinin yürüyüş
sırasında gideceği parkuru haritadan takip etmesi büyük önem taşımaktadır. Sahayı
daha iyi tanıyabilmeleri için anlaşılır bir şekilde hazırlanan orman durumu,
yükseklik ve yol durumu haritaları broşürde yer alacaktır.
2- Flora ve Fauna (Memeli ve Kuş) Bilgi Broşürü: Güzergâha ait flora
bilgileri, özellikle doğayı tanıma amaçlı yürüyen katılımcılara çok iyi bir kaynak
olacaktır. Tespit edilebilen tüm floraya ait önemli bilgi ve resimlerin, tasarlanmış
olan lejant eşliğinde broşürde yer alması planlanmıştır. Bu broşürün ayrıca
basılmasının nedeni, sadece konuyla ilgilenen yürüyüşçülerin yararlanmasını
sağlayıp kaynak israfını önlemektir. Ayrıca aynı broşürde memeli ve kuşlara ait
bilgi de yer alacaktır. Özellikle Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahasının kuruluş
nedeni olan karaca (Capreolus capreolus) türü hakkında bilgi ve uyarılar
bulunacaktır.
Bu broşürler Ovacık ve Sinancılar köy muhtarlıkları ile ilgili orman
biriminden alınabilecektir. Ayrıca broşürlerin ve güzergâha ait daha ayrıntılı
bilgilerin internet ortamında yayınlanması planlanmıştır.
4.4.6. Model Plan Uygulaması İçin Yapılacak Çalışmalar
Ovacık-Sinancılar güzergâhındaki parkurlardan üç kez Sinancılar deresinin
karşı yamacına geçilmektedir. Bunlardan bir tanesi orman yolu içerisindedir.
Sinancılar-Sinan Dede parkurunda bulunan bu yol, derenin faal olduğu dönemlerde
yürüyüşçülere geçit vermemektedir. Bu yola büz konularak düzenlemesi
yapılacaktır.
Derenin bazen geçit vermediği diğer iki nokta, patika yollar üzerine
bulunan Derindere ve Düzgürenlik mevkilerindedir. Bu noktalara doğa ile uyumlu,
taştan ve kısmen ahşaptan küçük geçiş yolu yapılacaktır. Derenin en yüksek taşma
miktarı göz önüne alınacaktır.
68
Şekil 38. Düzgürenlik mevkiinde düzenlenecek geçiş noktası
Figure 38. Crossing point to be rearranged in Düzgürenlik locality
Güzergâh üzerinde köy merkezleri hariç olmak üzere toplam beş su kaynağı
bulunmaktadır. Bunlardan da iki tanesi piknik alanı içerisindedir. Su kaynakları
ıslah edilecek ve görünümü doğaya uyumlu çeşmeler yapılacaktır.
Seyir noktalarına yürüyüşçülerin ihtiyaçları açısından az sayıda doğal ahşap
malzemeden masa-bank konulacaktır.
Patika yürüyüş yollarının eğimi yüksek olan bazı yerlerinde kayma riski
olan ve yürümeyi zorlaştıran 3 nokta tespit edilmiştir. Bu noktalarda yola destek
verici düzenlemeler yapılacaktır.
Doğa yürüyüşçülerinin, yürüyüşlerine farklı noktalardan başlamalarını
sağlamak açısından bazı noktalarda araç park yerleri belirlenmiştir. Köy meydanları
ve piknik alanları mevcut durumları ile araç park etmeye uygundur. 11 ve 5 no’lu
ana noktalarda ise gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra araç girişlerine ve
manevra yapmaya uygun hale getirilecektir.
Ovacık-Sinancılar güzergâhında toplam 26100 m yürüyüş yolu
bulunmaktadır. Tüm güzergâhı yürümek ve bölgede biraz daha kalmak isteyecek
69
doğaseverler olacaktır. Köylerde mevcut durumuyla gece kalınabilecek otel,
pansiyon gibi işletmeler bulunmamaktadır. Bu nedenle köy yerleşim yerlerine çok
yakın olan piknik alanlarındaki çadır kurmaya uygun alanlarda, gerekli düzenleme
ve altyapı çalışmaları yapılacaktır.
Köy merkezlerinde yerel halkın yöreye özgü yiyecek, içecek ve el
sanatlarını pazarlamaları için otantik köy pazarı kurulması uygun olacaktır. Bu tip
yerlerin kurulabilmesi için gerekli destek sağlanacaktır.
Orman kaynağı yöneticileri kulüp harici gelen yürüyüşçülerin, parkuru
bilen yerel bir rehber aracılığıyla hareket etmelerini sağlamak üzere köylerde bu işi
yapmaya gönüllü adayları bilgilendirecek çalışmalarda bulunacaktır.
4.4.7. Güzergâhın Bakımı
Parkurların orman yolu ve stabilize yol tipinde olanlarının bakım ve
temizliği, greyder ile uygun zaman aralıklarında yapılacaktır. Patika yollarda ise
özellikle sert geçen kış sonunda kırık ve devriklerin oluştuğu gözlenmiştir (Şekil
38). Bu yerlerin temizliği yapılacaktır. Ayrıca diri örtü yoğunluğu ile yürüyüşe
engel olan ve yerleştirilecek tabelaları kapatan noktalarda aşırı olmamak kaydıyla
budamalar yapılacaktır.
Şekil 39. Parkurda bakıma konu olan bir nokta

Figure 39. A point where forest tending operation to be happened in route
70
Güzergâha yerleştirilmiş olan tabelaların kontrolleri ve bakımları yapılacak,
eksik olanlar tamamlanacaktır.
4.4.8. Yürüyüş Zamanına İlişkin Bulgular
4.4.8.1. Önerilen Parkurlarda Yürüyüş Zamanı
Ana noktalar arasındaki normal yürüyüş temposu ile mola vermeksizin
yapılan zaman ölçümü Çizelge 20’de gösterilmiştir.
Çizelge 20. Ana noktalar arasındaki mesafeler ve yürüyüş zamanları
Table 20. Hiking time and distance between main points
Eğim Bakımından Eğim Bakımından

Yukarıdan Aşağıya Yürüyüş Aşağıdan Yukarıya Yürüyüş
Normal Normal
Başlangıç
Başlangıç Sonraki Ana Yürüyüş Sonraki Mesafe Yürüyüş
Mesafe (metre) Ana
Ana Noktası Nokta Zamanı Ana Nokta (metre) Zamanı
Noktası
(Dakika) (Dakika)
2 1 1020 12,8 1 2 1020 13,6

3 2 1010 22,5 2 3 1010 25,3
4 3 3820 84,9 3 4 3820 109,2
5 4 610 13,6 4 5 610 15,3
6 5 3110 42,8 5 6 3110 50,7
7 6 1110 15,9 6 7 1110 17,9
8 7 1780 29,7 7 8 1780 31,2
8 9 2220 34,3 9 8 2220 42,9
7 9 1710 27,2 9 7 1710 34,2
4 10 2390 53,1 10 4 2390 68,3
10 3 2230 63,7 3 10 2230 49,6
10 11 1410 31,3 11 10 1410 40,3
11 12 2310 33,0 12 11 2310 40,5
12 1 780 9,8 1 12 780 10,4
12 2 590 9,4 2 12 590 9,8
71
Çizelge 20 de yer alan zamanlardan yararlanılarak önerilen parkurlara ait
toplam yürüyüş zamanları(mola vermeksizin) Çizelge 21 de gösterilmiştir.
Çizelgede parkurların ters yönde yürünmesi durumundaki yürüyüş zamanları da
verilmiştir.
Çizelge 21. Önerilen parkurlara ait toplam yürüyüş zamanları

Table 21. Total hiking times for recommended trails
Ana Noktalar
Ana Noktalar Yürüyüş Yürüyüş
Arası Yürüyüş Mesafe
Önerilen Parkurlar Arası Yürüyüş Süresi Süresi
Sırası (Ters (m)
Sırası (dk) (dk)
yönde yürüyüş)
1- Sinan Dede Parkuru 1-2-12-1 33,2 1-12-2-1 32,5 2390
2- Mersinli-Derindere Parkuru 1-2-3-10-11-12-1 162,5 1-12-11-10-3-2-1 190,1 8760
3- Sinancılar-Düzgürenlik Parkuru 1-2-3-4-10-11-12-1 275,2 1-12-11-10-4-3-2-1 279,6 12740
4- Sinancılar-Ovacık Parkuru 1-2-3-4-5-6 213,9 6-5-4-3-2-1 176,4 9570
5- Ovacık-Karakol Parkuru 6-7-8-9-7-6 133,4 6-7-9-8-7-6 133,5 7930
4.4.8.2. Kritik Yol Yöntemi (CPM)’e İlişkin Bulgular

Parkurdaki kritik yol hesaplamaları Sinancılar köyünden Ovacık köyüne ve
Ovacık köyünden Sinancılar köyüne doğru olmak üzere ayrı ayrı hesaplanmıştır.
Diğer taraftan, Sinancılar ve Ovacık köylerinde gerçekleştirilebilecek kısa mesafeli
yürüyüşler ayrı birer faaliyet olarak da dikkate alınmıştır.
Şekil 40’da Sinancılar köyünden Ovacık köyüne olan CPM ağı; Çizelge
22’de Sinancılar köyünden Ovacık köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün olay ve
yürüyüş zamanları verilmiştir. Kritik yol, toplam bolluğun minimum olduğu olay ve
işlemlerin oluşturduğu yoldur. Kritik yoldaki işlemlerin toplam bolluklarının sıfır
olması gerekir (Temel, 2011).
72
Şekil 40. Sinancılar köyünden Ovacık köyüne olan CPM ağı
Figure 40. CPM network, from Sinancılar village to Ovacık village
Çizelge 22. Sinancılar köyünden Ovacık köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün

olay ve yürüyüş zamanları
Table 22. Event and hiking times from Sinancılar village to Ovacık village
En
Önceki Sonraki En Erken En Geç En Geç
Faaliyet Süre Erken Toplam Serbest Bağımsız Ara
Ana Ana Tamamlama Başlama Tamamlama
Kodu (Dak.) Başlama Bolluk Bolluk Bolluk Bolluk
Nokta Nokta Zamanı Zamanı Zamanı
Zamanı
1 2 A 13,6 0,0 13,6 0,0 13,6 0,0 0,0 0,0 0,0

1 12 G 10,4 0,0 10,4 13,0 23,4 13,0 13,0 13,0 13,0
2 12 C 9,8 13,6 23,4 13,6 23,4 0,0 0,0 0,0 0,0
12 11 F 40,5 23,4 63,9 23,4 63,9 0,0 0,0 0,0 0,0
11 10 E 40,3 63,9 104,2 63,9 104,2 0,0 0,0 0,0 0,0
10 4 J 68,3 104,2 172,5 224,1 292,4 119,9 119,9 119,9 119,9
10 3 D 63,7 104,2 167,9 104,2 167,9 0,0 0,0 0,0 0,0
2 3 A 25,3 13,6 38,9 142,6 167,9 129,0 129,0 129,0 129,0
3 4 H 109,2 167,9 277,1 167,9 277,1 0,0 0,0 0,0 0,0
4 5 L 15,3 277,1 292,4 277,1 292,4 0,0 0,0 0,0 0,0
5 6 K 50,7 292,4 343,1 292,4 343,1 0,0 0,0 0,0 0,0
73
Şekil 40. ve Çizelge 22’ye göre, Sinancılar köyünden Ovacık köyüne
gerçekleştirilen doğa yürüyüşünde, toplam bolluğu sıfır olan (mola vermeden) 1-2-
12-11-10-3-4-5-6 no’lu ana noktaları izleyerek en fazla 343,1 dakikada yürüyüş
tamamlanmaktadır. Bu şekilde oluşan parkurun uzunluğu 15100 m’dir.
Bu kez eğim aşağı yürüyüş değerlendirmesi için, Şekil 41’de Ovacık
köyünden Sinancılar köyüne olan CPM ağı; Çizelge 23’de Ovacık köyünden
Sinancılar köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün olay ve yürüyüş zamanları verilmiştir.
Şekil 41. Ovacık köyünden Sinancılar köyüne olan CPM ağı

Figure 41. CPM network, from Ovacık village to Sinancılar village
74
Çizelge 23. Ovacık köyünden Sinancılar köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün
olay ve yürüyüş zamanları
Table 23. Event and hiking times from Ovacık village to Sinancılar village
Önceki Sonraki En Erken En Erken En Geç En Geç
Faaliyet Süre Toplam Serbest Bağımsız Ara
Ana Ana Başlama Tamamlama Başlama Tamamlama
Kodu (Dak.) Bolluk Bolluk Bolluk Bolluk
Nokta Nokta Zamanı Zamanı Zamanı Zamanı
6 5 a 42,8 0,0 42,8 0,0 42,8 0* 0 0 0

*
5 4 b 13,6 42,8 56,4 42,8 56,4 0 0 0 0
4 3 c 84,9 56,4 141,3 88,3 173,2 31,9 31,9 31,9 31,9
*
4 10 f 53,1 56,4 109,5 56,4 109,5 0 0 0 0
*
10 3 g 63,7 109,5 173,2 109,5 173,2 0 0 0 0
3 2 d 22,5 173,2 195,7 173,2 195,7 0* 0 0 0
10 11 h 31,3 109,5 140,8 134,4 165,7 24,9 24,9 24,9 24,9
11 12 i 33,0 140,8 173,8 165,7 198,7 24,9 24,9 24,9 24,9
12 2 k 9,4 173,8 183,2 199,1 208,5 25,3 25,3 25,3 25,3
12 1 l 9,8 173,8 183,6 198,7 208,5 24,9 24,9 24,9 24,9
*
2 1 e 12,8 195,7 208,5 195,7 208,5 0 0 0 0
Şekil 41. ve Çizelge 23.’e göre, Ovacık köyünden Sinancılar köyüne

gerçekleştirilen doğa yürüyüşünde, toplam bolluğu sıfır olan ( mola vermeden) 6-5-
4-10-3-2-1 no’lu ana noktaları izleyerek en fazla 208,5 dakikada yürüyüş
tamamlanmaktadır. Bu şekilde oluşan parkurun uzunluğu 10370 m’dir.
4.4.8.3. Güzergâhın Yürüyüş Zamanı Yönünden Değerlendirmesi
Güzergâh, özellikle hafta sonlarında, derneklerin daha çok İzmir’in çeşitli
ilçelerinden otobüs ile getirdiği yürüyüşçüler tarafından yoğun bir biçimde
kullanılmaktadır. Günübirlikçi olarak adlandırılan bu yürüyüşçülerin sayısı,
ilkbahar mevsiminde 200 kişiye çıkabilmektedir. Sabah saatlerinde, Sinancılar
köyünden Ovacık köyüne doğru tek parkurda gerçekleştirilen yürüyüşler,
yürüyüşçülerin seviyesine göre sırasıyla Hızlı-Normal ve Yavaş olmak üzere üç
gruba ayrılarak parkur yürünmektedirler. Ancak yine de kalabalık gruplar,
molalarda karışabilmekte ve öğlen yemeği esnasında sıkışıklığa yol açabilmektedir.
Bu nedenle, dernek yöneticilerinin yürüyüşe başlamadan önce, parkur içi zaman
planlaması yapması gerekmektedir.
Mevcut yürüyüşlerde sadece 1 ve 6 no’lu ana noktalardaki araç park
yerlerinden yararlanılmaktadır. Oysa dernek yöneticileri, yürüyüş planlamasında
diğer noktalardaki (2-5-8 ve 11 nolu ana noktalar) araç park yerlerinden de etkin
biçimde yararlanabilirler.
75
Daha etkin bir yürüyüş için grupların en fazla 25 kişi olacak şekilde
düzenlenmesi ve zaman planlamasının da buna göre yapılması, hem yürüyüşün
parkur çevresine olan zararını azaltmak, hem de yürüyüşçüleri kontrol etmek
açısından daha uygun olacaktır.
Dernek yöneticileri, yürüyüş gruplarının seviyelerine göre, mola sürelerini
ve Çizelge 20’de sunulan ana noktalar arasındaki zamanları kullanarak parkur içi
zaman planlamasını yapabilirler. Bu kapsamda, parkurun daha etkin yürünmesi
açısından sırasıyla Hızlı-Normal-Yavaş yürüyüş grupları için yürüyüşe başlama
zamanları arasında en az 20 dakikalık bir sürenin olmasına özen göstermek gerekir.
Örneğin, Sinancılar köyünden (1 no’lu ana noktadan) başlayacak yürüyüş için hızlı
yürüyen grup yürüyüşe başladıktan 20 dakika sonra, normal hızda yürüyen grubun
yürüyüşe başlaması ve bunlardan 20 dakika sonra da yavaş hızda yürüyen grubun
yürüyüşe başlaması durumunda, bu üç grup mola ve seyir noktalarında
karşılaşmadan yürüyüşü tamamlayabilecektir.
Grup sayısının üçten fazla olması durumunda, 1-2-5-6-8 ve 11 no’lu ana
noktalardaki araç park yerleri, yürüyüş başlama noktaları olarak dikkate alınmalı ve
buna göre de her bir grubun seviyesine göre kararlaştırılan parkura yönelik zaman
planlaması yapılmalıdır.
4.4.9. Güzergâhta Kullanıcıya Yönelik Riskler
Yürüyüş etkinliği sırasında katılımcılar, hem doğal riskler hem de bu
sporun özünde olan tehlikeler ile karşı karşıyadır. SWOT analizinde güzergâha
yönelik tehlikeler tespit edilirken, burada katılımcılar açısından riskler
özetlenmiştir.
Bireysel veya küçük gurup halinde rehbersiz yürüyen deneyimsiz
katılımcıların kaybolma riski bulunmaktadır. Özellikle 2-3, 3-4, 3-10, 4-10, 10-11
no’lu ana noktalar arasında katılımcıların tabelaları iyi takip etmesi gerekmektedir.
Olumsuz hava koşulları (aşırı yağış, sis, kar) karşısında katılımcılar dikkatli
olmalı, hava durumu ile ilgili yeterli bilgiyi ve önlemi aldıktan sonra etkinliğe
başlamalıdır.
Güzergâhın uzunluğu toplam 26100 m’dir. 11470 m uzunluğundaki
patikalar haricinde diğer yollara araç ile girilebilmektedir. Güzergâhın yaklaşık
yarısını oluşturan patikalarda herhangi olumsuz bir sağlık durumu (ayağın
burkulması, düşme, yaralanma vb.) karşısında tıbbi müdahale için araç girişi
olmaması risk taşımaktadır.
Katılımcıların yürüyüş sırasında çoban köpekleri veya yırtıcı hayvanlar ile
karşılaşması riski bulunmaktadır.
Yürüyüş yollarının bir kısmı orman sınırları dışından geçmektedir. Sahipli
arazilerden geçen yollardan geçişin engellenmesi risk oluşturmaktadır.
76
5. SONUÇ VE ÖNERİLER
Ekoturizm faaliyetleri arasında birçok farklı etkinlik bulunmaktadır. Kuş
gözlemciliği (ornitoloji), bisiklet, atlı doğa yürüyüşü, botanik, yaban hayatı
gözlemciliği, izcilik bu turizm etkinliklerinden sadece bir kaçıdır. Ekoturizmin bir
bütün olarak değerlendirilip planlanması esastır.
Planlanacak objelere genel bakış, büyük plan olarak karşımıza çıkar. Büyük
planda kabaca şablon oturtulur, amaçlar, hedefler ve stratejiler ortaya konur. Bu
genel plana master plan adı verilir. Master planda hedefler ve stratejiler
doğrultusunda belirlenen alt projeler uygulama aşamasında detaylandırılarak hayata
geçirilir (Batur vd., 2012)
Ekoturizm planlamasında hangi faaliyetin hangi alanlarda yapılıp
yapılamayacağının belirlenmesi gerekmektedir. Orman sayılan alanlar içerisinde
korunan alanlar (Yaban Hayatı Koruma Sahası, Yaban Hayatı Geliştirme Sahası,
Milli Park, Tabiat Parkı, Sulak Alan, Mesire Yeri, Avlak) ile birlikte ormancılık
faaliyetlerinin yürütüldüğü sahalar da (gençleştirme, bakım sahaları, tohum
meşceresi, araştırma deneme sahası vb.) bulunmaktadır.
Her Genel Müdürlük kendi yetki alanındaki alanlar için ekoturizm
planlarını ilgili kurumlar ile işbirliği sağlayarak yapmalıdır. Ortak yetkinin söz
konusu olduğu alanlarda ise ekoturizme kaynak teşkil eden değerler çoğunlukla
hangi kuruma ait ise o kurum, diğer kurumlar ile iletişim halinde gerçekleştirmelidir
(TODEG, 2010). Ayrıca planların uygulanması, izlenmesi ve değerlendirilmesi de
aynı birim tarafından yapılmalıdır.
Projede örnek doğa yürüyüşü güzergâhının planı, bir detay planı olarak
değerlendirilebilir. Planda yalnızca doğa yürüyüşüne yönelik modelleme
yapılmıştır. Master plan yapılarak ekoturizm faaliyetlerinin planlanması ile doğa
yürüyüşü güzergâhlarının farklı faaliyetlerle (kuş gözlemciliği, bisiklet turizmi vb.)
birlikte değerlendirilmesi de mümkün olacaktır.
İzmir ilinde bulunan Dağcılık Federasyonuna bağlı Kulüpler ve Orman
Kaynakları Yöneticileri ile birlikte, doğa yürüyüşü güzergâhlarının planlanmasında
dikkat edilecek hususlar belirlenmiştir. Ovacık-Sinancılar güzergâhında
gerçekleştirilen Model Plan ise, belirlenen bu hususlar ve yöredeki ilgi ve çıkar
guruplarının alana özgü katkıları ile şekillenmiştir.
Projenin kapsamı İzmir ili olduğundan, yapılan çalışma bu coğrafyanın
koşullarındaki (iklim, yükseklik, arazi yapısı, tecrübeler, sosyal yapı vb.) olgulara
göre şekillenmiştir. Örneğin, İzmir ilinde kar yağışı ve bu yağışın yerde kalma
süresi çok sınırlıdır. Rakım olarak yüksek değildir ve yazın ormanlık alanlarda
yangın riski bulunmaktadır. Bir günden fazla yürüyüş yapılacak güzergâhı çok
azdır. Bu gibi nedenlerle proje çıktılarının, farklı coğrafyalarda yapılacak
77
planlamalarda, o yörenin koşullarının değerlendirilmesi şartı ile katkı sağlayacağı
açıktır.
Çalışmada, Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüplerince kullanımda olan doğa
yürüyüş yolarından bir tanesinin örnek planlaması yapılmıştır. Projenin, doğa
yürüyüşü amacıyla kullanılmayan yerlerde, yeni yürüyüş güzergâhı tespitine ilişkin
olarak herhangi bir ölçüt belirleme amacı bulunmamaktadır. Yerel halk ile Dağcılık
ve Doğa Sporları Kulüplerinin böyle bir talebi olması durumunda; orman
kaynakları yöneticilerince gerekli değerlendirme yapılacaktır.
Dağcılık ve Doğa Sporları Dernekleri ile yapılan toplantılarda, bazı dernek
yöneticilerinin doğa yürüyüşü planlarında ayrıntılı bilgi verilmesine, güzergâhların
işaretlenip konu ile ilgili ilgisiz herkesin dikkatine sunulmasına, tereddütle
yaklaştıkları görülmüştür. Bunun doğal alanların tahrip edilmesine neden
olabileceği gibi, kendi faaliyetlerinin de kısıtlanmasına yol açabileceğini
düşünmektedirler. Fakat genel kanı; faaliyetin planlı olması ile doğa hakkında daha
detaylı bilgiye sahip olacakları ve bu yolların bir anlamda tescili ile devamlılığının
sağlanacağı yönündedir.
Örnek planımızda güzergâhı ve güzergâhı oluşturan parkurları tanımlamak
için ana noktalar kullanılmıştır. Bu uygulama ile yol tarifi, harita okuma, parkur
seçimi için alternatif oluşturmada kolaylık gibi yararlar sağlanmıştır. Güzergâhı
parkurlarla çeşitlendirmek, sürekli aynı parkurda yürüyenlere değişik seçenekler
getirerek tekdüzeliği ortadan kaldıracak, bu tip yerlerin çekiciliğini arttıracaktır.
Ovacık-Sinancılar güzergâhının tersine, alternatif parkurları olmayan,
uygun görülmeyen veya gerek duyulmayan tek parça güzergâhlarda da ana noktalar
oluşturulması uygun olacaktır. Çünkü her ne kadar tek parça olsa da, bu parkur
içerisinde değişik yürüyüş seçenekleri oluşturulabilir (belli ana nokta aralarının
yürünmesi, parkur sonuna kadar ilerlemeyip belli bir yerden dönülmesi vb.). Ayrıca
yine doğa yürüyüşçüsü için parkuru tanıma ve harita algılamada yardımcı olacaktır.
Gerçekleştirilen flora çalışması ile tespit edilen 271 tür, parkurlarda yayılış
gösteren türlerdir. Bu sayının araştırma alanında bulunan iki köy sınırları içinde
yayılış gösteren türlerin bir kısmını oluşturduğu, asıl floranın bundan çok daha
zengin olduğu kuşku götürmez bir gerçektir. Ancak söz konusu parkurlar için dahi,
oldukça zengin bir flora söz konusudur.
Yürüyüş güzergâhında gözlenen türlerin, bilimsel tanımları, hangi bitki
coğrafyası elementi olduğu, IUCN kategorisi, ekonomik değeri, çiçeklenme
zamanları ve bitkisel formları belirlenmiştir. Yürüyüş güzergâhlarının planlanması
sırasında yapılacak flora tespiti, alanın biyolojik zenginliğinin açığa çıkarılmasını
sağlarken, yürüyüş parkurlarının çekicilik unsuruna pozitif bir katkı sağlayacaktır.
Tespit edilen türlerin temel özellik bilgilerinin edinilmesi, özellikle söz
konusu türlerin IUCN kategorilerinin de belirlenmesi gerekmektedir. Parkur
78
üzerinde olup, korunması gereken noktaların bulunması durumunda, gerekli önlem
alınıp, düzenlemeler buna göre yapılmalıdır. Hazırlanacak broşürlerde, özellikle
kırmızı liste kategori değeri ve “tıbbi ve zehirlilik” özelliği olan bitkilerin
toplanmaması gerektiği özenle vurgulanmalıdır.
Yürüyüş parkurlarında tespit edilen flora ve faunayla ilgili verilen bilgiler,
burada yürüyüş yapan kişileri bilgilendirdiği gibi, çevrenin ve biyolojik çeşitliliğin
korunması için bireyleri daha etkin bir sorumluluğa yöneltecektir. Ayrıca, ilerleyen
zamanda meydana gelebilecek değişimlerin (türlerde azalma vb.) gözlenebilmesi
için bir alt yapı oluşturacaktır.
Memeli ve kuş varlığına ait bilgilerin değerlendirilmesi ile; özellikle Ovacık
YHGS ‘nın kurulmasına neden olan karacalar (Capreolus capreolus) için, dikkatli
ve hassas olunması gerektiği ortaya çıkmıştır. Yaptığımız planda önerilen
parkurlardan olan ve 6, 7, 8 ve 9 no’lu ana noktalardan geçen Ovacık-Karakol
Parkuru, YHGS içinde kalmaktadır. Doğa yürüyüşçülerinin karacalara karşı hassas
olmaları ve yetkililerin uyarılarını dikkatle takip etmeleri gerektiği vurgulanmıştır.
Yapılacak planlarda doğa yürüyüşçülerinin, karaca gibi türlere karşı hassas
olmaları istenirken, yörede bulunabilecek vahşi ve yırtıcı hayvanlara karşı
uyarılmaları da yerinde olacaktır.
Planlaması yapılacak alanların kültürel çekiciliklerinin belirlenmesi, alanın
tanıtımı için önem taşımaktadır. Bu yerlere ilişkin gelenekler, folklorik özellikler
varsa tarihi kalıntılar, önemli tarihsel olayların geçtiği yerler vb. olguların
belirlenmesi gerekmektedir.
Planlanan parkurların amenajman planlarına işlenmesi büyük önem
taşımaktadır. Amenajman planları sayısal ortamda hazırlanmakta ve aynı şekilde
düzenlenen parkur hattı ve diğer bilgilerin bu planlara aktarılması kolaylaşmaktadır.
Böylelikle orman kaynakları yöneticilerince doğa yürüyüşü güzergâhında
yapılabilecek çeşitli ormancılık faaliyetlerinde (gençleştirme, bakım, orman yolu
yapımı, arıcılık izinleri, sahanın herhangi bir amaç için tahsisi vb.) hassas olmaları
sağlanacaktır. Ayrıca fonksiyonel planlama gereği şartlar oluşuyor ise bu sahaların
doğa turizmi amaçlı işletilmesi de mümkün olacak ve ormanlık alana müdahaleler
bu fonksiyona göre şekillenecektir.
Doğa yürüyüş güzergâhlarını kesintiye uğratabilecek en büyük engellerden
birisini, parkurların geçtiği sahipli araziler oluşturmaktadır. Bu arazilerin herhangi
bir nedenle kapatılması ve geçişin engellenmesi durumunda sıkıntı yaşanabilecektir.
Bu durumda parkurun, dolayısı ile planın revizyonu gerekecektir.
Orman ve Su işleri Bakanlığına bağlı Meteoroloji Genel Müdürlüğü
bünyesindeki Bölge Müdürlüklerinden, çalışma yapılacak sahalara ait meteorolojik
veriler alınabilmektedir. Birden fazla meteoroloji istasyonu verisi olan bölgelerde,
uygun olan istasyonların verilerinin ortalamaları alınabilir. Planlaması yapılacak
79
sahaya en yakın meteoroloji sahasının yüksekliği çok farklı ise; sahaya ait iklim
verilerini temsil edebilmesi için bazı iklim değerlerinin enterpole edilmesi uygun
olacaktır.
Seyir noktalarında verileni mola sırasında yürüyüşçülerin yeme-içme
ihtiyaçlarını karşılamak üzere doğal malzemeden (kuru ağaç kök ve gövdesi
kullanılarak) ahşap masa konulabilir. Bu malzemelerin yürüyüşçüleri
kısıtlamayacak ve başka bir park veya köyde kullanımı uygun olmayacak şekilde
doğal şekilli ve az miktarda olmaları uygun olacaktır.
Güzergâhta aynı zamanda yığılma olmaması için, Dağcılık Federasyonu İl
Temsilciliğinin, Dağcılık ve Doğa Sporları Kulüplerinin yıllık programını takip
etmesi ve çakışmalar için gerekli önlemi alması gerekmektedir. Buna rağmen grup
sayısının üçten fazla olması durumunda, her bir grubun seviyesine göre
kararlaştırılan parkura yönelik zaman planlaması yapılmalıdır.
Ovacık ve Sinancılar köyünde yaşayanların bazıları, bu güzergâhta fiili
olarak zaten doğa yürüyüşü yapıldığını, bunu desteklediklerini, fakat yapılan plan
ile değişecek bir şeyin olup olmayacağı konusunda tereddütte olduklarını
belirtmişlerdir. Buna karşın görüşmecilerin çoğunluğu; planın doğanın korunmasına
ve yürüyüşün kontrollü yapılmasına katkı sağlayacağı, köylerinin tanıtımına ve
ekonomisine daha fazla yarar getireceği görüşünde olduklarını aktarmışlardır.
Yoların bakımının daha sık yapılacağını, kurulacak pazarda ürünlerinin tanıtımını
yapıp daha uygun fiyatlara satabileceklerini belirtmişlerdir.
Her iki köyde de bulunan piknik alanı, mülkiyet olarak orman sayılan
yerlerdendir. Bu yerler, Köy tüzel kişiliklerine piknik alanı olarak tahsis edilmiş
durumdadır. Köy muhtarlıkları da bu sahaları işletmek üzere özel şahıslara
kiralamıştır. Fakat ilkbahar ve yaz aylarında bir miktar hareketli olan piknik
alanları, havanın soğuması ile terk edilmekte ve bakımsız bir hale bürünmektedir.
Özellikle bu dönemlerde yoğun olarak yapılan doğa yürüyüşleri sayesinde, piknik
alanlarının canlanacağı ifade edilmektedir. Doğa yürüyüşçüleri için bu sahalarda
çadır kamp yeri tesis edilmesi ve hizmet kalitesinin yükseltilmesi durumunda,
köylerine gelir sağlayabileceklerini belirtmişlerdir.
Kulüp haricinde gelen ve özellikle uzun parkurlarda yürüyeceklerin, sahayı
bilen yerel bir rehber eşliğinde yürümeleri gerektiğini, bu işi yapabilecek kişilerin
köylerde bulunduğunu, bununda istihdam yaratacağını vurgulamışlardır.
80
Şekil 42. Ovacık köyünde yapılan görüşmeden bir görünüm
Figure 42. Picture of an interview in Ovacık village
Etkinliğin düzenlendiği alanların bilimsel kurallar gözetilerek planlanması

konusu orman kaynakları yönetimi kapsamında denetim ve yönetim işlevleri
açısından önem arz etmektedir. Ayrıca doğa yürüyüşleri ile ilgili planlamalar
ormancılık mesleğinin saygınlığının arttırılması, orman halk ilişkilerini geliştirme,
fonksiyonel ormancılığın uygulamaya geçirilmesi, meslektaşların ilgisinin ve
bilgisinin arttırılması, kırsal kalkınmaya az da olsa destek sağlayacak olması, orman
kaynakları yöneticilerinin farklı ormancılık işlevlerine olan ilgilerinin arttırılması
açısından da önemlidir.
81
ÖZET
Ekoturizmin en çok tercih edilen etkinliği olan doğa yürüyüşleri, genellikle
sivil toplum kuruluşları tarafından organize edilmekte ve gruplar halinde
gerçekleştirilmektedir. Bu çalışma ile büyük bir kısmı ormanlık alanlardan geçen
doğa yürüyüş yollarında yapılan faaliyetin denetlenebilmesi, katılımcıların
bilgilendirilmesi ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi amaçlanmıştır.
İzmir ilinde doğa yürüyüşüne talep oldukça fazla olup guruplarca yapılan
etkinliğin neredeyse tamamı, İl’de bulunan 23 Dağcılık ve Doğa Sporları
Kulübünce organize edilmektedir. Ege turizm Derneği tarafından yapılan çalışmaya
göre İzmir ilinde; uzunluğu 1500 km’yi bulan 180 güzergâhta doğa yürüyüşü
yapılmaktadır. Kulüplerin belirlenmiş olan bu güzergâhların yaklaşık % 60’ını son
beş yıllık süreçte programlarına aldıkları belirlenmiştir.
Doğa yürüyüş güzergâhlarının planlanmasında dikkat edilmesi gereken
hususlar, ilgili STK’lar ve Orman Kaynakları Yönetiminin katılımıyla belirlenerek
listelenmiştir. Bu listede; doğal yapısının bozulmaması, planların katılımcı anlayışla
yapılması, anlaşılır harita ve tabelaların üretilmesi, doğal ve kültürel özellikler
konularında yürüyüşçülerin bilgilendirilmesi, kırsal kalkınmanın desteklemesi gibi
hususlar yer almıştır. Belirlenen bu hususlar ışığında ve yörede bulunan ilgi ve çıkar
guruplarının katılımı ile, halen kullanımda olan Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüş
güzergâhının örnek planlaması yapılmıştır.
Güzergâhı kullanan yürüyüşçülerin profili, talep ve beklentileri belirlenmiş,
yapılan SWOT analizi ile güçlü, zayıf yönler ile tehditler ve fırsatlar belirlenmiştir.
Planlamaya esas olmak üzere doğal ve kültürel çekiciliklerin envanteri yapılmıştır.
Doğal çekiciliklerden floraya ait envanter sonucu olarak güzergâh boyunca
gözlenebilecek 68 familyaya ait 199 cins ve 271 adet bitki taksonu tespit edilmiştir.
Envanter çalışmalarından sonra modelleme için güzergâhı oluşturan ve
yürüyüş mesafesi, zorluk derecesi ve farklı manzara gibi değişik alternatifler sunan
5 (beş) farklı parkur belirlenmiş ve bunlara özgün isimler verilmiştir. Parkurların
toplam uzunluğu 26100 m olarak ölçülmüştür. Örnek planda güzergâhı ve
güzergâhı oluşturan parkurları tanımlamak için ana noktalar kullanılmıştır.
Belirlenen 12 ana nokta ile yol tarifi, harita okuma, parkur seçimi için alternatif
oluşturmada kolaylık gibi yararlar sağlanmıştır.
Çalışmada geçen ‘güzergâh’ kavramı; planlaması yapılacak bölgede
bulunan ve plana konu olan tüm doğa yürüyüş yollarını ifade etmektedir. ‘Parkur’
ise; bu güzergâhta bulunan yol ağı içerisindeki; farklı uzunluk, zorluk derecesi,
manzara vb. değişik alternatifler sunan, özellikli doğa yürüyüş yollarını
tanımlamaktadır.
82
Parkurlar üzerinde piknik alanları, araç park yerleri, su kaynakları gibi
önemli noktalar belirlenmiş, seyir noktaları için görsel kalite çalışması yapılmıştır.
Güzergâhın yürüyüş zamanı açısından değerlendirilmesi için ana noktalar arasında
ölçüm yapılmıştır. CBS yazılımı kullanılarak yürüyüşçüleri bilgilendirmeye yönelik
çeşitli haritalar üretilmiştir. Parkurlar üzerinde bulunması gereken tabela çeşitleri ve
özellikleri belirlenmiş, tanıtım için gerekli olan broşür tipleri önerilmiştir. Ayrıca
güzergâhın bakımına ilişkin bilgiler çalışmada yer almıştır.
Memeli ve kuş varlığına ait bilgilerin değerlendirilmesi ile; özellikle Ovacık
Yaban Hayatı geliştirme sahasının kurulmasına neden olan karacalar (Capreolus
capreolus) için, yürüyüşçülerin dikkatli ve hassas olmaları gerektiği ortaya
çıkmıştır.
Planlanan parkurların amenajman planlarına işlenmesi gerektiği, böylelikle
orman kaynakları yöneticilerince doğa yürüyüşü güzergâhında yapılabilecek çeşitli
ormancılık faaliyetlerinde hassas olmalarının sağlanacağı değerlendirilmiştir. Plan
yapılmasıyla parkurlar bir anlamda tescillenecek ve alanın başka işlevlere tahsisiyle
kullanım dışında kalmasının önüne geçilecektir.
Projenin kapsamı İzmir ili olduğundan, yapılan çalışma bu coğrafyanın
koşullarına göre şekillenmiştir. Planda yalnızca doğa yürüyüşüne yönelik
modelleme yapılmıştır. Master plan yapılarak ekoturizm faaliyetlerinin planlanması
ile doğa yürüyüşü güzergâhlarının farklı faaliyetlerle (kuş gözlemciliği, bisiklet
turizmi vb.) birlikte değerlendirilmesi de mümkün olacaktır.
Ekoturizm ve ormancılık faaliyetlerinin birbiri ile uyumlu bir şekilde
yürütülebilmesi için planlı ve düzenli bir faydalanma biçiminin benimsenmesi
zorunludur.
83
SUMMARY
Hiking which are the most preferred activity of ecotourism, usually carried
out by NGOs' and organized in groups. With this study; it is aimed to control the
hiking activity which is a large of number take part in forested areas, inform the
participants and support rural development.
There is a great amount of hiking demand in İzmir province and nearly all
hiking activities are made in groups and organized by 23 Mountaineering and
Nature Sports Club. According to a study conducted by the Aegean Tourism
Association; there are 180 hiking routes with a total length nearly 1500 km, in
İzmir. It was determined that the clubs used approximately 60% of these routes in
last five year period.
Important rules to be considered in the planning of the hiking routes have
been determined and listed with the NGOs and Forest Resources Management. This
list covers some rules that do not downgrade natural structure, makes plan with a
participatory approach, produces understandable maps and signboard, informs the
participants about natural and cultural features and supports rural development.
According to this determined rules and with the participation of groups in the
region, a sample plan of Sinacılar-Ovacık hiking route which is currently in use has
been made.
Hikers' profile, demands and expectations who use the route, are
determined by the SWOT analysis and strength, weakness, opportunities and threats
are identified. For planning, natural and cultural attractions inventory was made. As
a result of flora inventory; 68 families, 199 genera and 271 plant taxon have been
identified which can be observable along the route.
After the inventory studies, to make model plan, 5 different trails is
identified, which offer various alternatives like, walking distance to the modeling,
degree of difficulty, panorama and their original names, have been determined.
Total length of trails was measured as 26100 m In the sample plan main points were
used to identify route and trails which make up the route. With the identified 12
main points, benefits are provided such as: directions, map reading, route selection,
convenience to creating alternative for choosing trails.
In this study, the 'route' term means that, all of the hiking trails either exist
or planned in the working area. ‘Trail' term means that, road network which is
located in the route, offering alternatives which different length, degree of difficulty
and scenery.
On trails, important points such as picnic areas, parking spaces, water
resources were determined, and scenic quality study has been made for determined
cruise points. Measurements between points have been made for evaluation
84
regarding walking time. Various maps using GIS software were produced to inform
hikers. Various signboards on the trails and their characteristics were determined
and introductory brochures were suggested. Information about tending forest on the
route also were mentioned in the study.
With the evaluation of information about mammals and birds exist on the
route, in particular deer (Capreolus capreolus) which caused establishment of
Ovacık Wildlife Improvement Area, it is understood the importance of trekkers
need to be careful and sensitive.
It is emphasized that, planned trails should be recorded on forest
management plants, thus the managers of forest resources being done precisely
while making plan about various forestry activities can be done. With the plan,
trails will be registered and it will be prevented from inappropriate use.
Scope of study formed according to local geographical conditions of İzmir
Province. In plan, a modelling has been made intended for hiking. By preparing
master plan for ecotourism activities in future, it will be possible to plan hiking
routes with the different activities (bird watching, cycling tourism, etc.) together
For ecotourism and forestry activities to be in harmony with each other, a
planned and orderly utilization should be adopted.
85
KAYNAKLAR
AÇIKSÖZ, S., TOPAY, M., AYDIN, H., 2006, Bartın-Arıt Beldesi Trekking
Potansiyelinin Belirlenmesi. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:8,
Sayı:10, s.78-87.
ANONİM, 2005, Çayır-Mera Yem Bitkileri ve Havza Geliştirme Daire Başkanlığı,
Çayır ve Mera Bitkileri Kılavuzu, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel
Müdürlüğü, T.C. Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı.
BAŞKENT, EZ, 2004, Yöneylem Araştırması: Modelleme ve Doğal Kaynak
Uygulamaları. KTU Orman Fakültesi Yayın No:36, Trabzon, 480 s.
BATUR M., BİNBOĞA G., KÜÇÜKAHMETLER Ö., YARDIMCI E.K.,
KOCABAŞ A., 2012, İzmir İli Doğa Turizmi Master Planı, MPGM IV.
Bölge İzmir Şube Müdürlüğü 151 s.
BAYTOP, T., 1999, Türkiye’de Bitkiler ile Tedavi, Geçmişte ve Bugün (ilaveli
İkinci Baskı), ISBN: 975-420-021-1, Nobel Kitabevleri, İstanbul.
BLEIER, N., 2012, 15.08.2012 tarihinde Hata! Köprü başvurusu geçerli
değil. web sitesinden erişildi.
BÜYÜKGEBİZ, T., 2006, Sütçüler (Isparta) Yöresinin Odun Dışı Orman Ürünleri,
Süleyman Demirel Üniversitesi., Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman
Mühendisliği A.B.D, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
CEYLAN, S., DEMİRKAYA, H., 2007, Davraz Dağının Turizm Potansiyeli ve
Sorunlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, s.27-41.
ÇAĞATAY, A., YURDAER M. VE KIRIŞ R., 2002, Eko–Turizm İçin Mekan ve
Yerel Toplulukların Katılımının Planlanması. T. C. Turizm Bakanlığı, II.
Turizm Şurası Bildirileri, II. Cilt, s. 203–217, Ankara.
ÇORUH, İ., 2010, Erzurum Yöresinde Bazı Korunga Ekim Alanlarında Bulunan
Yabancı Otlar, Yoğunlukları ve Rasatlama Sıklıkları, Anadolu Tarım Bilim
Dergisi, 2010,25(2): s.89-93
DAVIS, P.H., 1965-88, Flora of Turkey and East Aegean Islands, Edinburgh.
Değerlendirilmesi Üzerinde Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri
Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi, Ankara.
ERTAŞ, A., 2007, Baltalık İşletmesinin Meşcere Kuruluşu Üzerindeki Etkileri,
ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:9 Sayı:12, Bartın.
ERTUĞ, F.; 2004, Wild Edible Plants of the Bodrum Area (Muğla-Turkey), Turk
J. Bot. 28 (2004) s. 161-174
86
ESRI, 2008, ArcMap™ 9.3 ArcInfo Environmental Systems Research Institute,
Inc., Redlands, CA, U.S.A.
EYÜBOĞLU, M., OKAYGÜN, I., YARAŞ, F., 1983, Doğal Boyalarla Yün
Boyama, Uygulamalı ve Geleneksel Yöntemler, İstanbul, 138 s.
GÖKSU, E., 2010. Devlet Orman İşletmelerinde Odun Hammaddesi Üretiminin
Pert Tekniği İle Planlanması (Ardıç Orman İşletme Şefliği Örneği).Yüksek
Lisans Tezi, Bartın Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği
Anabilim Dalı, Bartın, 117 s.
GUMMANOW, S. 2007, Baraj İnşaatı Planlamasında LOB ve CPM Tekniklerinin
Kıyaslanması. Efe Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
İzmir, 113 s.
GÜR, İ. 2006, Proje Yönetiminde PERT/CPM’in Proses Modeli ile Simüle
Edilmesi ve bir Uygulama. Gebze İleri teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. İstanbul, 103 s.
HEYWOOD, V., SKOULA, M., 1999, The MEDUSA Network: Conservation and
Sustainable Us efor Wild Plants of the Mediterranean Region, J. Janick (ed.) ,
ASHS Pres, Alexandria, VA.
HIMBERG, N., 2004, Community-based Ecotourism as a Sustainable development
Option in Taita Taveta, Kenya. seminar, reports and journal of a field
excursion to Kenya. Expedition reports of the Department of Geography,
University of Helsinki 40, s. 87-95.
İSAK E., 2008, Doğa Yürüyüşü Bilgileri. Türkiye Ormancılar Derneği Ekoturizm
Grubu. Makaleler. (www.ekoturizmgrubu.org/makale/dogayuruyus.htm)
KARA, B., KÜÇÜKERBAŞ, V., 2006, Kentsel Dış Mekanların Kullanım
Olanaklarının İzmir Kenti Örneğinde Araştırılması. ADÜ Ziraat Fakültesi
Dergisi Cilt: 3(2) s: 4 –51.
KARACA, A., 2008, Aydın Yöresinde Bal Arılarının (Apis Mellifera L.)
Yararlanabileceği Bitkiler ve Bazı Özellikleri, ADÜ Ziraat Fakültesi Dergisi
2008; 5(2), s.39-66.
KARAHAN, F., 1998, Erzurum ve Yakın Çevresi Alpin Vejetasyonunda Yer Alan
Bazı Bitkilerin Peyzaj Mimarlığı Çalışmalarında Kullanım Olanakları
Üzerine Bir Araştırma, Atatürk Üniv.,Fen Bil. Enst., Peyzaj Mimarlığı A. D.,
Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
KOÇYİĞİT, M., ÖZHATAY, N., 2006, Wild Plants as Medicinal Purpose in
Yalova (Northwest Turkey); Turkish J. Pharm. Sci. 3 (2), s. 91-103.
87
KÖROĞLU, A., KÖROĞLU, Ö., 2006, Kırsal Turizmin Yöre Kalkınmasındaki
Rolü:Buldan Yöresi Kırsal Turizm Potansiyeli. Buldan Sempozyumu, s. 233-
242.
MANSUROĞLU, S., 2006, Turizm Gelişmelerine Yerel Halkın Yaklaşımlarının
Belirlenmesi: Akseki/Antalya Örneği. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi
Dergisi, Cilt: 19(1), s.35-46.
NARLIDERE KAYMAKAMLIĞI, 2011, Narlıdere’de Ekoturizm, Sağlık
Turizmi ve Kültür Turizmi Sektör Analizi. İzmir Kalkınma Ajansı 2011 Yılı
Doğrudan Faaliyet Desteği Programı Projesi Raporu. İzmir. 104 s.
OGM, 2011, Orman Genel Müdürlüğü Kurumsal Kimlik Kitabı, Ankara, 154 s.
ONAR, S., 2006, Bandırma (A1(A), Balıkesir) ve Çevresinin Etnobotaniği,
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi., Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji
A.B., Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale.
ÖNER, H., H., AKBİN, G., 2010, Kapıdağ Yarımadası’nın Fitosoyolojik ve
Fitoekolojik Yönden İncelenmesi, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, Ege
Ormancılık Araştırma Müdürlüğü, Bakanlık Yay. No: 398, Müd. Yay. No:
61, ISSN 1300-9508, İzmir.
ÖZEL, N., ÖNER, H. H., AKBİN, G., ALTUN, N., 2011, Ege Bölgesi Maki
Alanlarında Ekonomik Önemi Olan Bitki Türleri, II. Uluslararası Odun Dışı
Orman Ürünleri Sempozyumu, Bildiriler ve Özetler Kitabı. s. 209-218.
Isparta.
ÖZHATAY, N., KOYUNCU, M., ATAY, S., BYFIELD, A., 1997, Türkiye’nin
Doğal Tıbbi Bitkilerinin Ticareti Hakkında Bir Çalışma, Türkiye’de Doğal
Ortamından Toplanarak Yurtiçinde ve Yurtdışında Ticareti Yapılan Tıbbi ve
Aromatik Bitkilerin Tanıtımı ve Koruma Önerileri, Doğal Hayatı Koruma
Derneği, :İstanbul, 121 s.
PANNEL KERR FORSTER CONSULTANTS PVT LTD., 2003, Master plan
for development of trekking routes in Uttaranchal. 174 s.
PİRSELİMOĞLU, Z., 2007, Ekolojik Temelli Rekreasyon ve Turizm Planlama
İlkelerinin Araştırılması: Trabzon İli Çalköyü Yayla Yerleşimi Örneği.
Yüksek Lisans Tezi. KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı
Anabilim Dalı. Trabzon. 159 s.
POLAT, A. T., ÖNDER, S., 2006, Karapınar İlçesi ve Yakın Çevresi Peyzaj
Özelliklerinin Ekoturizm Kullanımları Yönünden Değerlendirilmesi Üzerine
Bir Araştırma. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi Cilt:20 (40), s.
53-64.
88
SERTKAYA, Ş., 2001, Bartın İli Kıyı Bölgesinin Turizm ve Rekreasyon
Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma.
Doktora Tezi. AÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.
Ankara. 371 s.
ŞAHİN K.Z., 2010, Doğada yapılan Yürüyüşler Trekking & Hiking, Dijital Sanat
Yayınları, İstanbul 199 s.
TAHA, 2000, Yöneylem Araştırması (Çeviren, Ş.Alp Baray, Şakir Esnaf), Literatür
Yayıncılık, 6. Baskı. İstanbul, 910s.
TANKER, N., KOYUNCU, M, COŞKUN, M., 2004, Farmasotik Botanik, Ankara
Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Yayınları, No: 88, Ankara, 434 s.
TEMEL, M. 2011, Proje Yönetimi Teknikleri Ve Kara Salyangozu Üretim Çiftliği
Projesi Üzerine Bir Uygulama. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Adana, 74 s.
TİMUR, A., BAYKAL F., EMEKLİ G., 2009, İzmir Ekoturizm Güzergâhları,
Ege Turizm Derneği Yayını. İzmir. 527 s.
TODEG, 2010, Türkiye Ormancılar Derneği Ekoturizm Grubu, Orman
Ekosistemlerinde Ekoturizm Çalıştayı, 20-22 Mayıs 2010, Ankara.
TOKCAN, M., ŞENEL, P., KİNİŞ, S; 2006, Bolu İli Odun Dışı Orman
Ürünlerinin Tespiti ve Değerlendirilmesi, 1. Odun Dışı Orman Ürünleri
Sempozyumu, 1-4 Kasım 2006, Trabzon, s. 283-292.
TOPAY, M. 2003, Bartın Uluyayla Peyzaj Özelliklerinin Rekreasyon-Turizm
Kullanımları Açısından
ULUOCAK, N., 1979, Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin
Önemli Doğal Mera Bitkileri, I. Buğdaygiller, İstanbul Üniv., Orman Fak.
Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 2638, O.F. Yayın No: 278, İstanbul, 128 s.
ULUOCAK, N., 1984, Toprak Koruması ve Yem Niteliği Bakımından Türkiye’nin
Önemli Doğal Otlak Bitkileri, II. Baklagiller, İstanbul Üniv., Orman Fak.
Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 3198, O.F. Yayın No: 358, İstanbul, 159 s.
YALDIZ, G., YÜKSEK, T., ŞEKEROĞLU, N., 2010, Rize İli Florasında
Bulunan Tıbbi ve Aromatik Bitkiler ve Kullanım Alanları, III. Ulusal
Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010, Cilt: III, Artvin, s. 1100-
1114.
YALKI, İ. 2009, Proje Yönetimi ve CPM-PERT Teknikleri Üzerine Bir Uygulama.
Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
İstanbul, 88 s.
89
YAVUZ, C. 1996, Konya İlinin Turistik Arz Potansiyeli ve Konya İlindeki Turizm
İşletmelerinin Pazarlama Problemlerinin İncelenmesi, Araştırılması, Yüksek
Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
YEŞERİM ŞTİ., 2011, Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası Envanter Raporu,
İzmir. 16 s.
YILMAZ, E., OK, K., OKAN, T., 2004, Ekoturizm Planlamasında Katılımcı
Yaklaşımla Etkinlik Seçimi: Cehennemdere Vadisi Örneği. Teknik Bülten,
Yayın no:21, Doğu Akdeniz Ormancılık Araştırma Müdürlüğü. Tarsus.
YILMAZ, H., 2010, Artvin İli’nde Agroforestry (Tarımsal Ormancılık)
Uygulamaları ve Bu Uygulamalarda Kullanılan Bitki Türleri ve Peyzaja
Katkıları, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, 20-22 Mayıs 2010,
Cilt:IV, Artvin s. 1606-1617.
YILMAZ, Ü., 2006, Ekoturizm Destinasyonu Olarak Buldan. Buldan
Sempozyumu, s. 243-249.
90
EKLER
1. ‘Ege Turizm Derneği’, ‘İzmir Ekoturizm Güzergâhları’
Sıra Uzunluk Zorluk
İlçesi Güzergâh Adı
No (km) Derecesi
1 Aliağa Samurlu- Kyme Antik Kenti 5,5 Kolay
2 Aliağa Güzelhisar Çayı Deltası- Aliağa Kuş Cenneti 6,4 Kolay
3 Aliağa Helvacı- Helvacı Dede Mesire Alanı 0,7 Kolay
4 Aliağa Aşağışakran- Yenişakran 6,0 Kolay
5 Aliağa Güzelhisar- Uzunhasanlar- Karakuzu 9,0 Kolay
6 Aliağa Güzelhisar- Çıtak 3,0 Kolay
7 Aliağa Çaltılıdere- Kalabak 8,5 Kolay
8 Aliağa Kapıkaya- Aigai Antik Kenti (Manisa) 9,0 Kolay- orta
9 Balçova Balçova- Manastır- Halkapınar Çeşmesi 14,8 Orta- zor
10 Balçova Balçova- Manastır- Halkapınar Çeşmesi- Behzat Tepesi 15,0 Orta- zor
11 Balçova Balçova Termal Tesisleri- Balçova Barajı 5,0 Kolay
12 Balçova Üçkuyular- İnciraltı Gençlik Merkezi- İnciraltı 4,0 Kolay
13 Balçova Balçova- İnciraltı Sahilevleri 6,0 Kolay
14 Bayındır Bayındır- Turan- Ergenli- Dereköy 7,0 Kolay
15 Bayındır Bayındır- Kızılağaç- Alankıyı 12,0 Orta- zor
16 Bayındır Bayındır- Karahalilli 3,0 Kolay
Ahmetler Mahallesi- Alankıyı- Yenikurudere
17 Bayındır 12,0 Orta- zor
(Kemalpaşa)
18 Bayındır Çamlıbel- Balcılar 9,7 Orta- zor
19 Bayındır Hisarlık- Ovacık (Kemalpaşa) 10,7 Orta- zor
20 Bayındır Kızılcaova- Mersinli Mahallesi- Çınardibi 17,0 Zor
21 Bergama Bergama- Asklepion- Bergama 5,5 Kolay
22 Bergama Bergama- Akropol- Kestel Barajı 6,0 Kolay
23 Bergama Bergama- İncecik 7,0 Kolay
24 Bergama Narlıca- Ovacık Madeni- Aşağıkırıklar 15,5 Orta- zor
25 Bergama Kaplan- Aşağıbey- Demircidere 7,0 Kolay
26 Beydağ Beydağ- Adaküre 2,5 Kolay
27 Beydağ Beydağ-Çamlık 5,5 Kolay
28 Beydağ Beydağ- Erikli- Çomaklar 5,8 Kolay
29 Beydağ Beydağ- Yeniyurt- Tabaklar 4,0 Kolay
30 Beydağ Halıköy- Ovacık Yaylası 3,0 Kolay
91
No (km) Derecesi
31 Bornova Bornova- Homeros Vadisi- İkizgöl 6,7 Kolay
32 Bornova Çamiçi- Karagöl 7,8 Orta
33 Bornova Evka 3 Mah.- Çiçekli 9,0 Orta
34 Bornova Gökdere- Nifaltı- Kaynaklar (Buca) 12,0 Orta
35 Bornova Gökdere- Nifaltı- Kavaklıdere 16,4 Zor
36 Bornova Karaçam- Beşyol- Yaka- Ulucak (Kemalpaşa) 13,6 Orta
37 Bornova Kavaklıdere- Nifaltı (Çatak Tepe) 10,6 Orta
38 Buca Kırıklar- Vişneli (Kemalpaşa) 11,0 Zor
39 Buca Kaynaklar- Kavaklıdere (Bornova) 12,5 Zor
40 Buca Kaynaklar- Buca Gölet Rekreasyon Alanı- Belenbaşı 10,0 Kolay
41 Buca Kaynaklar- Nifkarlığı Tepe (Kemalpaşa) 10,0 Zor
42 Çeşme Çeşme- Alibostan (Sakızlıkoy) 6,5 Kolay
43 Çeşme Çeşme- Çiftlik- Altınkum Plajı 8,0 Kolay- orta
44 Çeşme Ovacık- Alaçatı 8,0 Kolay- orta
45 Çeşme Germiyan- Ildırı 11,0 Orta
46 Çeşme Ovacık- Azmak Koyu (Çatalazmak Plajı) 4,5 kolay
47 Çeşme Azmak Koyu- Yumru Koyu (Alaçatı Körfezi) 12,0 Kolay- orta
48 Çeşme Şifne- Büyükkoy 6,5 kolay
49 Çeşme Çeşmeköy (Eski Cami)- Alaçatı 5,0 Kolay- orta
50 Çiğli İzmir Doğal Yaşam Parkı (Sasalı/Çiğli) 2,5 Kolay
İzmir Doğal Yaşam Parkı- Mavişehir/ Bostanlı Bisiklet
51 Çiğli 17,2 Kolay
Yolu
52 Dikili Bademli- Denizköy 10,0 Orta
53 Dikili Çandarlı- Demirtaş 7,0 Orta
54 Dikili Denizköy- Çandarlı 13,0 Orta
55 Dikili Dikili- Bademli 7,0 Orta
56 Dikili Dikili- Kabakum- Gökçeağıl- Nebiler 12,0 Zor
57 Dikili Dikili- Ilıca- Dikili 18,0 orta
58 Dikili Dikili- Kıroba- Kocaoba- Dikili 12,0 orta
59 Dikili Dikili Esendere- Katıralanı- Merdivenli- Bademli 21,0 Kolay
60 Foça Kozbeyli- Şaphane Tepesi 5,0 Kolay
61 Foça Yeni Foça- Koçbeyli 7,3 Orta
62 Foça Mersinaki- Beyaz Burun 8,0 Orta
63 Foça Büyükdeniz- Aslanburun 9,2 Orta
92
No (km) Derecesi
64 Gaziemir Gaziemir- Cihanbeğendi Mağarası (Konak) 4,5 Kolay
65 Gaziemir Gaziemir- Tırazlı (Konak) 6,7 Kolay- orta
66 Gaziemir Gaziemir- Görece (Menderes) 8,5 Kolay- orta
67 Gaziemir Sarnıç Piknik Alanı- Kısıkköy 3,5 Kolay
68 Gaziemir Sarnıç- Buca Gölet Rekreasyon Alanı (Buca) 12,5 Kolay- orta
69 Gaziemir Gaziemir- Çatalkaya- Sosyal Konutlar 6,0 Kolay
70 Güzelbahçe Güzelbahçe- Altın Vadi- Narlıdere 18,0 Zor
71 Güzelbahçe Güzelbahçe- Yelki- Çamlı 6,6 Kolay
72 Güzelbahçe Güzelbahçe- Payamlı 10,0 Orta
73 Güzelbahçe Payamlı- Çamlı (Kocadere Vadisi) 9,0 Orta
74 Güzelbahçe Güzelbahçe- Küçükkaya 5,0 Kolay
75 Güzelbahçe Küçükkaya- Çamlı 6,0 Kolay- orta
76 Karaburun Karaburun- Çullu- Karaburun 3,0 Kolay
77 Karaburun Karaburun- Manastır- Saip Kayası 5,0 Kolay
78 Karaburun Karaburun- Saip- Ambarseki- Eşendere Mah. 7,0 Kolay
79 Karaburun Karaburun- Peynirini Mağarası- Yukarıdeveci Mağarası 5,5 Kolay- orta
80 Karaburun Parlak- Badembükü 7,0 Kolay
81 Karaburun Yaylaköy- Bozköy (Uzundere Vadisi) 11,0 Orta- zor
82 Karaburun Sazak- Sarpıncık- Karaburun Feneri 12,0 Orta- zor
83 Karaburun Tepeboz- Yeniliman Mah.- Kömürburnu 6,0 Kolay
Sarpıncık- Hamzabükü- Kumbükü- Kömürburnu-
84 Karaburun 8,0 Kolay- orta
Yeniliman Mah.
85 Karaburun Küçükbahçe- Denizgiran- Tolas- Eğriliman 13,0 Orta- zor
86 Karaburun Yenicepınar- Çatalkaya- Eski Mordoğan- Mordoğan 8,0 Kolay- orta
87 Karaburun Kaynarpınar Mah.- İnecik- Kösedere 4,0 Kolay
88 Karaburun Mordoğan- Eski Mordoğan- Eğlenhoca 8,0 Kolay- orta
89 Karşıyaka Doğançay- Melanpagos 8,0 Kolay
90 Karşıyaka Örnekköy- Sanatoryum- Melanpagos 13,0 Orta
91 Karşıyaka Yamanlar- Karagöl 10,0 Orta
92 Karşıyaka Karşıyaka (Soğukkuyu kavşağı)- Dünya Barış Anıtı 5,6 Kolay
93 Kemalpaşa Armutlu- Şelale- Mahmut Dağı 7,9 Zor
94 Kemalpaşa Bağyurdu- Dededağ 8,0 Zor
95 Kemalpaşa Bayramlı- Ören 12,4 Orta
96 Kemalpaşa Beşpınar- Spil Dağı Milli Parkı/ Spil Zirve (Manisa) 6,7 Orta
93
No (km) Derecesi
97 Kemalpaşa Çambel- Çırpıcı- Beşpınar 11,8 Orta- zor
98 Kemalpaşa Dereköy- Mahmut Dağı 5,8 Zor
99 Kemalpaşa Kemalpaşa (Taş Duvar)- Nif Karlığı Tepe/ Nif Zirve 8,0 Zor
Nazarköy- Kurudere Kanyonu- Dede Dağı- Nif Balık
100 Kemalpaşa 15,0 Orta- zor
Çiftliği- Kemalpaşa
101 Kemalpaşa Sinancılar- Ovacık 9,3 Orta
102 Kemalpaşa Vişeli- Babadağ 3,4 Zor
103 Kemalpaşa Yukarı Kızılca- Mahmut Dağı 6,5 Zor
104 Kemalpaşa Yukarı Kızılca- Dereiçi- Mahmut Dağı 5,0 Zor
105 Kınık Kınk- Elmadere 14,0 Orta- zor
106 Kınık Çan- Karadere 6,5 Orta
107 Kınık Çan- Köseler 6,8 Orta
108 Kınık Kınık- Poyracık 5,7 Kolay- orta
109 Kiraz Suludere- Ovacık 10,0 Orta- zor
110 Kiraz Kiraz- Arkacılar- Yağlar- Karaman 10,0 Kolay- orta
111 Kiraz Kiraz- Hisarköy- Gedik 6,0 Kolay
112 Kiraz İğdeli- Altınoluk- Çayağzı 10,0 Orta- zor
113 Kiraz Kiraz- Haliller- Vakıflar Mahallesi 10,0 Orta- zor
114 Kiraz Kiraz- Saçlı- Yeşildere- Çatak 8,0 Orta
115 Konak Tırazlı- Kavacık 12,0 Orta
116 Konak Tırazlı- Görece (Menderes) 9,0 Orta
117 Konak Kavacık- Efemçukuru (Menderes) 5,5 Kolay
118 Konak Kavacık- Payamlı (Güzelbahçe) 4,0 Kolay
119 Konak Tırazlı- Balçova 6,5 Kolay- orta
120 Menderes Değirmendere- Kocadağ- Özdere 15,0 Orta
121 Menderes Yeniköy- Kuyucak- Eski Orhanlı (Seferihisar) 9,0 Orta
122 Menderes Efemçukuru- Yeniköy 15,0 Orta
123 Menderes Yeniköy- Şaşal Yok Yok
124 Menderes Ahmetbeyli- Klaros Kutsal Alanı- Notion Antik Kenti 4,3 Kolay
Kuş Cenneti/ Ziyaretçi Merkezi- Homa Dalyanı (Mavi
125 Menemen 7,5 Kolay
Tur)
126 Menemen Kuş Cenneti/ Ziyaretçi Merkezi- Lodos Tepe (Yeşil tur) 13,0 Kolay- orta
127 Menemen Çukurköy- Suuçan Şelalesi 7,6 Orta
128 Menemen Emiralem- Karagöl (Karşıyaka) 11,5 Orta- zor
94
No (km) Derecesi
129 Menemen Hatundere- Dumanlı Dağı- Çukurköy 8,9 Orta
130 Menemen Hatundere- Dumanlı Dağı- Hatundere 10,3 Orta
131 Menemen Maltepe- Gediz Ağzı 10,0 Kolay- orta
132 Narlıdere Narlıdere- Altınvadi- Cebeci Çeşmesi- Narlıdere 17,5 Zor
133 Narlıdere Narlıdere- Balçova Termal Tesisleri 8,0 Orta
134 Narlıdere Narlıdere- Altıevler- Sahilevleri 4,3 Kolay
135 Ödemiş Bozdağ- Gölcük 11,0 Orta
136 Ödemiş Gölcük- Zeytinlik 10,4 Orta
137 Ödemiş Hacıhasan- Kemerköy- Yılanlı 10,0 Orta- zor
138 Ödemiş Bozdağ- Kayak Merkezi- Bozdağ Zirve 9,0 Zor
139 Ödemiş Ödemiş- Birgi 9,0 Kolay- orta
140 Ödemiş Konaklı- Ovakent- Bademli 8,5 Orta
141 Ödemiş Birgi- Gölcük 16,8 Zor
142 Seferihisar Seferihisar- Gödence 14,0 Orta
143 Seferihisar Seferihisar- Beyler 15,0 Orta- zor
144 Seferihisar Seferihisar- Kavakdere- Cumalı- Ürkmez 25,0 Orta- zor
145 Seferihisar Kavakdere- Orhanlı 9,0 Kolay
146 Seferihisar Gödence- Çamtepe 5,0 Kolay
147 Seferihisar Sığacık- Teos Antik Kenti 4,0 Kolay
148 Seferihisar Ulamış- Düzce- Azmak Koyu 9,0 Kolay
149 Seferihisar Azmak Koyu- Demircili 8,0 Orta
150 Seferihisar Düzce- Turgut- İhsaniye- Bademler (Urla) 10,0 Kolay
151 Selçuk Belevi- Şirince 13,0 Orta
152 Selçuk Barutçu- Zeytinköy 7,0 Kolay- orta
153 Selçuk Şirince- Selçuk- Efes Antik Kenti- Pamucak Plajı 14,0 Orta
154 Selçuk Çamlık- Şirince 13,0 Kolay- orta
155 Selçuk Efes Antik Kenti- Meryem Ana Evi 4,0 Kolay
156 Selçuk Meryam Ana Evi- Arvalya- Pamucak Plajı 7,3 Orta
157 Selçuk Meryem Ana Evi- Sultaniye 4,0 Kolay- orta
Fidanlık- Sinan Dede Türbesi- (Piknik Yeri)- Belevi
158 Selçuk 8,0 Orta
Mouselomu
159 Selçuk Belevi Yol Ayrımı- Keçi Kalesi- Sarnıçlar Mevkii 5,5 Orta
Bülbül Dağı- Lysimakhos Surları- Çetin Kültür Köyü
160 Selçuk 6,0 Kolay- orta
(Müze)
95
No (km) Derecesi
161 Tire Tire- Kaplan 3,9 Kolay
162 Tire Kaplan- Hisarlık 7,6 Orta
163 Tire Toptepe- Cambazlı 11,0 Orta
164 Tire Akceşehir- Değirmenbağ 2,4 Kolay- orta
165 Tire Çayırlı- Akyurt 9,0 Orta
166 Torbalı Torbalı- Yeniköy- Metropolis 5,5 Kolay
167 Torbalı Sağlık- Keçi Kalesi (Selçuk) 9,8 Orta- zor
168 Torbalı Dağkızılca- Vişneli (Kemalpaşa) 6,2 Kolay
169 Torbalı Dağtekke- Çınardibi (Bayındır) 9,0 Orta
170 Torbalı Ahmetli- Zeytinköy (Selçuk) 15,0 Orta
171 Urla İskele- Limantepe- Yıldıztepe 4,4 Kolay
172 Urla İskele- Karantina Adası 4,5 Kolay
173 Urla Güvendik- Karantina Adası 9,0 Kolay
174 Urla Özbek Koyu- Özbek- Çeşmealtı 10,1 Orta
175 Urla Özbek (Gülbahçe Körfezi)- Torasan 4,6 Kolay
176 Urla İçmeler- Özbek 8,0 Orta
177 Urla Nohutalan- Birgi- Barbaros 6,7 Kolay
178 Urla Zeytineli- Zeytineli Koyu 5,2 Kolay- orta
179 Urla Yağcılar- Demircili (Arkadeniz) 6,5 Orta
180 Urla Demircili- Altınköy 7,2 Orta
96
EK 2. Ovacık-Sinancılar Doğa Yürüyüşü Güzergâhında Tespit Edilen Flora
Listesi ve Özellikleri
Ovacık Flora Lejantı
Bitkisel form Çiçeklenme Zamanı
Son
Ağaç Çalı Otsu İlk Çiçeklenme
Çiçeklenme
12345 12345
6 6
Sürünücü
7 8 9 10 7 8 9 10
11 12 11 12
Element Ekonomik İşlev
Doğu
Doğu Omni
Akdeniz Akdeniz Gıda Yem Ticari
Akdeniz Akdeniz
(Dağ)
Karadeni Avrupa- İran-

Tıbbi Peyzaj Arıcılık Zehirlilik
z Sibirya Turan
Endemik Flora lejantında kullanılan semboller

http://www.shutterstock.com sitesinden elde edilmiştir.
97
Aristolochia clematidis L. (Loğusa otu,
Acer monspelianum L. (Fransız akçaağacı, Karaasma); Aristolochiaceae
şimşir); Aceraceae 48
Aristolochia hirta L. (Yılanotu);
Achillea grandiflora Friv. (Civan perçemi); Aristolochiaceae
Asteraceae 57 36
Alkanna tinctoria (L.) Tausch (Hava civa otu); Aristolochia pallida Willd. (Loğusa otu);
Boraginaceae 47 Aristolochiaceae 46
Arum italicum Miller (Danayağı,
Allium ampeloprasum L. (Yabani pırasa); yılanfidanı, yılanekmeği, filkulağı);
Liliaceae 57 Araceae 45
Asparagus acutifolius L. (Yabani
Alnus glutinosa (L.) Gaertner (Adi kızılağaç); kuşkonmaz; tilkişen, acıot); Liliaceae
Betulaceae 44 39
Amaranthus retroflexus L. (Kaba tüylü horoz Asperula involucrata Wahlenb.( Yapışkan
ibiği); Amaranthaceae 57 otu); Rubiaceae 59

Asphodeline lutea (L.) Reichb. (Yalancı
Anagallis arvensis L. (Fare kulağı); Primulaceae çiriş, yayla çirişi); Liliaceae
49 36
Asplenium adiantum-nigrum L.
(Baldırıkara Otu, su sümbülü, venüs
Anagallis foemina Miller (Fare kulağı); ağacı, su pelesengi); Aspleniaceae
Primulaceae 610
Anchusa azurea Miller (Sığır dili; ) Boraginaceae Aubrieta deltoidea (L.) DC. (Adi obrizya);
47 Cruciferae 47
Avena barbata L. (Yabani yulaf);
Anchusa undulata L. (Melez sığırdili); Graminae
Boraginaceae 35 47
Anemone coronaria L. (Dağ lalesi); Ballota nigra L. (Kara yerprasası,
Ranunculaceae 24 köpekotu); Lamiaceae 67
98
Anthemis austriaca Jacq. (Papatya); Asteraceae Bellis perennis L. (koyun gözü, çayır
56 papatyası); Asteraceae 38
Anthemis chia L. (Papatya); Asteraceae Briza maxima L. (Zembil otu); Graminae
36 45
Anthemis coelopoda Boiss. (Papatya);
Asteraceae Bromus danthoniae Trin.; Graminae
57 58
Anthemis cotula L. (Köpek papatyası); Calicotome villosa (Poiret) Link (Keçi
Asteraceae 67 boğan); Fabaceae 36

Campanula lyrata Lam (İnekmemesi,
Anthemis tinctoria L. (Boyacı papatyası); dağdüveleği); Campanulaceae
Asteraceae 59 47
Capsella bursa-pastoris (L.) Medik
Arbutus andrachne L. (Sandal Ağacı); Ericaceae (Çoban çantası, cıngıldaklı ot); Cruciferae
35 112
Arisarum vulgare Targ.-Tozz. (Yılan ekmeği);
Araceae 510 Cardamine graeca L.; Cruciferae 35

Carex acuta L. (Sivri çayır sazı, ayakotu); Cistus creticus L. (Pembe çiçekli laden);
Cistaceae
Cyperaceae
36
Carex otrubae Podp. (Manda çayır sazı, Cistus salviifolius L. (Beyaz çiçekli laden);
ayakotu); Cyperaceae Cistaceae 35

Clinopodium vulgare L. (Yabani fesleğen
Carex pendula Hudson; Cyperaceae ?); Lamiaceae 69

Carthamus lanatus L. (Yünlü aspir); Asteraceae Convolvulus arvensis (Kuzu sarmaşığı);
58 Convolvulaceae 49
Carum cavi L. (Frenk kimyonu, Karaman Cornus mas L. (Kızılcık); Cornaceae
kimyonu); Apiaceae 57 45
Castanea sativa Miller (Kestane); Fagaceae Coronilla varia L. (Yabani korunga, renkli
67 burçak); Fabaceae 58
99
Caucalis platycarpos (Küçük pıtrak); Corydalis solida (L.) Swartz (Kazgagası);
Umbelliferae 57 Papaveraceae 46
Corylus avellana L. (Adi fındık);
Centaurea cyanus L. (Peygamber çiçeği, Corylaceae
gökbaş); Compositae 46 23
Centaurea iberica Trev. ex Sprengel (Deligöz Crataegus monogyna Jacq. (Alıç, geyik
dikeni); Asteraceae 68 dikeni); Rosaceae 46

Centaurea solstitialis L. (Güneş çiçeği, gelin Crepis foetida L. (Hindiba); Asteraceae
düğmesi); Asteraceae 68 510

Centaurium erythraea Rafn (Kırmızı kantaron);
Gentianaceae 58 Crepis pulchra L.; Asteraceae 48

Cerastium dichotomum L. (Boynuz otu); Crepis sancta (L.) Babcock (Tüylü
Caryophyllaceae 46 hindiba); Asteraceae 28

Cerastium illyricum Ard. (Boynuz otu); Crepis vesicaria L.; Asteraceae
Caryophyllaceae 45 46
Cerasus avium (L.) Moench (Yabani kiraz); Crocus biflorus Miller subsp. nubigena
Rosaceae 35 (Çiğdem); Iridaceae

Ceratonia sliqua L. (Keçiboynuzu); Fabaceae
911 Crocus olivieri Gay ; Iridaceae 24

Cercis siliquastrum L. (Erguvan); Fabaceae Crupina crupinastrum (Moris) Vis. (Gelin
45 döndüren); Compositae 46
Ceterah officinarum DC. (Dalakotu); Cyclamen hederifolium Aiton (Siklamen);
Aspleniaceae Primulaceae 811

Chionodoxa forbesii Baker(Fethiye mor yıldızı); Cydonia oblonga Miller (Ayva); Rosaceae
Liliaceae 34 56
Cynodon dactylon (L.) Pers. (Büyük ayrık
Circaea lutetiana L. (Büyücü otu); Onagraceae otu, köpek dişi, topalak); Graminae
69 49
100
Cynosurus echinatus L. (Topbaş tarakotu); Euphorbia peplis L.
(Sütleğen);Euphorbiaceae
Graminae 48
69
Cytinus hypocistis L. (Yer narı); Rafflesiaceae Ferula communis L. (Çakşırotu); Apiaceae
36 46
Cytisus villosus Pourr. (Süpürge katırtırnağı); Fibigia clypeata (Güneş otu); Cruciferae
Fabaceae 45 46
Dactylis glomerata L. (Domuz ayrığı); Graminae Filago pyrimidata L. (Keçeotu,
57 pamukotu); Asteraceae 46
Dactylorhiza romana (Seb.) Soo subsp. romana
(Seb.) Soo (Elcik, Roman orkidesi); Orchidaceae Fragaria vesca L. (Yabani çilek, dağ
46 çileği); Rosaceae 46
Fraxinus ornus L. (Dişbudak ağacı);
Doronicum orientale Hoffm. (Doğu kaplanotu); Oleaceae
Asteraceae 37 45
Dorycnium pentaphyllum Scop. (Zehirli yonca); Fumana arabica (L.) Spach (Kaya gülü);
Fabaceae 58 Cistaceae 36
Dracunculus vulgaris Schott (Yılan yastığı); Fumaria officinalis L. (Şahtere otu);
Araceae 56 Papaveraceae 45
Gagea peduncularis (J. Et C. Presl)
Dryopteris filix-max (L.) Schott (Erkek eğrelti Pascher (Sarı yıldız); Liliaceae
otu); Aspidiaceae 24
Galanthus elwesii Hooker Fil. (Kardelen,
Ephedra campylopoda C. A. Meyer (Deniz akbaş, aktaş); Amaryllidaceae
üzümü); Ephedraceae 124

Galega officinalis L. (Keçi sedefotu);
Epilobium angustifolium L. (Yakıotu); Fabaceae
Onagraceae 68 69
Galium album Miller (Yoğurtotu);
Epilobium hirsutum L. (Tüylü yakı otu); Rubiaceae
Onagraceae 79 57
101
Galium aparine L. (Yoğurtotu);
Equisetum ramosissimum Desf. (Dallı Rubiaceae
atkuyruğu); Equisetaceae 47
Erodium cicutarium (L.) L'Herit. (Turnagagası, Galium odoratum (L.) Scop. (Kokulu
çobaniğnesi); Geraniaceae 35 yoğurtotu); Rubiaceae 57

Erodium malacoides (Dönbaba); Geraniaceae Genista acanthoclada DC. (Bakla güzeli);
25 Fabaceae 35
Genista lydia (?) Boiss. (Lidya
Eryngium creticum Lam. (Göz dikeni, mavi katırtırnağı); Fabaceae
çakırotu); Umbelliferae 79 46
Geranium dissectum L. (Turnagagası,
Eupatorium cannabinum. (Sıtma otu, gripotu, dönbabadön); Geraniaceae
ibnisina otu); Compositae 710 45

Euphorbia amgydaloides. (Sütlüot, Zerena); Geranium lucidum L. (Parlak
Euphorbiaceae 38 turnagagası); Geraniaceae 35

Euphorbia helioscopia (Sarı sütleğen); Geranium pyrenaicum Burm. Fil. (Dağ
Euphorbiaceae 26 ıtırı); Geraniaceae 57

Geranium robertianum L. (Kırmızı ıtır, Lagoecia cuminoides L. (Yabani kimyon);
turnagagası); Geraniaceae 46 Umbelliferae 46

Lamium amplexicaule (Balıcak);
Geranium rotundifolium L. (Yuvarlak yapraklı Lamiaceae
turnagagası); Geraniaceae 35 211

Geranium tuberosum L. (Yumrulu turnagagası); Lamium garganicum L. (Pürüzsüz dağcıl
Geraniaceae 46 ballıbaba); Lamiaceae 49

Geum urbanum L. (Su karanfili, hakiki karanfil Lapsana communis subsp. adenopohora
otu, Meryem otu); Rosaceae (Tavşan salatası, şebrek, memeotu);
57 Asteraceae 510
Gladiolus anatolicus (Boiss.) Tapf (Anadolu Lathyrus cicera L. (Bayır fiyi, hayvan
glayölü); Iridaceae 35 yemi); Fabaceae 45
102
Gynandriris sisyrinchium (L.) Parl. (Köklü Lathyrus laxiflorus (Desf.) O. Kuntze;
süsen);Iridaceae 25 Fabaceae
Lathyrus palustris L. (Bataklık yalancı
Hedera helix L. (Duvar sarmaşığı); Araliaceae bezelyesi, mürdümük); Fabaceae
89 67
Legousia pentagonia (L.) Thellung
Heracleum platytaenium Boiss. (Baldırgan, (Kadınaynası); Campanulaceae
tavşancılotu); Umbelliferae 57 46
Leontodon tuberosus L. (Aslan dişi);
Hirschfeldia incana (L.) Lag.-Foss.; Cruciferae Compositae
57 25
Holosteum umbellatum L. (Şemsiye teli); Linaria pelisseriana (L.) Miller (Nevruz
Caryophyllaceae 55 otu); Scrophulariaceae 35

Hypericum calycinum L (Binbirdelik otu, iri Linum bienne Miller (Keten otu);
çiçekli koyunkıran); Guttiferae Linaceae
55 35
Hypericum perfoliatum L. (Sarı kantaron); Logfia arvensis (L.) Holvb. Compositae
Guttiferae 45 46
Lolium perenne L. (İngiliz çimi);
Hypericum perforatum L. (Sarı kantaron); Graminae
Guttiferae 48 48
Lonicera etrusca Santi (Hanımeli, çoban
Inula heterolepis Boiss. (Andızotu); Compositae asması, dokuzboğum); Caprifoliaceae
68 56
Jasminum fruticans L. (Sarı çiçekli yasemin); Lupinus varius L. (Acı bakla); Fabaceae
Oleaceae 55 35
Juglans regia L. (Ceviz); Juglandaceae Luzula forsteri (SM.) DC.; Juncaceae
55 37
103
Malcolmia flexuosa (Sibth. Et Sm.) Sibth.
Juniperus oxycedrus L. (Katran ardıcı); Et Sm. (Deniz şebboyu); Cruciferae
Cupressaceae 34
Malva neglecta Wallr. (Ebegümeci);
Koeleria cristata (L.) Pers. (İbikli çayırotu, adi Malvaceae
parlak ot); Graminae 67 58
Malva sylvestris L. (Ebegümeci);
Lactuca seriola L. (Acı marul, eşek marulu); Malvaceae
Compositae 79 510
Phillyrea latifolia L. (Akçakesme);
Melica ciliata L. (Tüylü inciotu); Graminae Oleaceae
68 55
Mentha longifolia (L.) Hudson (Uzun yapraklı Phleum subulatum (Savi) Aschers. Et
nane, itnanesi); Lamiaceae Graebn. (İtalyan kelp); Graminae
69 57
Mentha pulegium L. (Yarpuz); Lamiaceae Picnomon acarna (L.) Cass. (Pamuk
69 dikeni) ; Compositae 710

Micromeria juliana (L.) Bentham Ex Reıchb. Pilosella piloselloides (Vill.) Sojak;
(Boğumluot, kırk boğum); Lamiaceae Compositae
56 58
Mycelis muralis (L.) Dum.; Asteraceae Pinus brutia Ten. (Kızılçam); Pinaceae
69
Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana
Muscari neglectum Guss. (Dağ sümbülü); (Lamb.) Holmboe (Karaçam); Pinaceae
Liliaceae 35
Pistacia lentiscus L. (Sakızağacı);
Myosotis ramosissima Rochel Ex Schultes Anacardiaceae
(Unutmabeni); Boraginaceae 47 34
Nigella arvensis L. (Tarla çörekotu, Karacaotu); Pisum sativum L. (Bezelye); Fabaceae
Ranunculaceae 68 45
104
Oenanthe pimpinelloides L. (Kazyak); Plantago logopus L. (Kuzu dili sinir otu);
Umbelliferae 47 Plantaginaceae 48
Onopordum ilyricum L. (Kangal dikeni, eşek Platanus orientalis L. (Çınar);
dikeni, Delikenker, şevketibostan); Asteraceae Platanaceae
67 35
Poa bulbosa L. (Yumrulu salkımotu);
Ornithogalum nutans L. (Sarkık tükrük otu); Graminae
Liliaceae 35 57
Ornithogalum umbellatum L. (Şemsiye çiçekli Poa trivialis L. (Adi salkım otu);
akyıldız); Liliaceae 35 Graminae 58

Populus tremula L. (Titrek kavak);
Ornithopus compressus L. (Sarı kuş ayağı); Salicaceae
Fabaceae 46 34
Portulaca oleracea L. (Semizotu);
Orobanche cernua Loefl. (Canavarotu); Portulacaeae
Orobanchaceae 48 711
Osyris alba L. (Keçi öldüren, akçalı);
Santalaceae Potentilla recta L. (Parmakotu);
47 Rosaceae 57
Paeonia mascula (L.) Miller (Şakayık, ayıgülü); Prunella vulgaris L. (Erikotu); Lamiaceae
Paeoniaceae 46 59
Papaver rhoeas L. (Gelincik); Papaveraceae Prunus divaricata Ledeb. (Yabani erik,
38 Yunus eriği, Alça); Rosaceae 45

Parentucellia latifolia (L.) Caruel; Prunus spinosa L. (Çakal eriği); Rosaceae
Scrophullariaceae 46 34
Pteridium aquilinum (L.) Kuhn (Kartal
Petrorhagia velutina (Guss.) Ball Et Heywood; eğreltisi); Hypolepidaceae
Caryophyllaceae 46
Pyrus amygdaliformis Vill. (Badem yapraklı Rumex pulcher L. (Efelek); Polygonaceae
ahlat); Rosaceae 34 57
105
Rumex tuberosus L. (Yumrulu kuzu
Pyrus elaeagnifolia Pallas (Ahlat, bozarmut); kulağı); Polygonaceae
Rosaceae 45 46
Ruscus aculeatus L. (Tavşan memesi,
Quercus coccifera L. (Kermes meşesi); Fagaceae herdemtaze, tavşan kirazı); Liliaceae
99 35
Salix alba L. (Ak söğüt, köy süğüdü);
Quercus infectoria Olivier (Mazı meşesi); Salicaceae
Fagaceae 88 45
Quercus petraea (Mattuschka) Liebl. (Sapsız Salvia fruticosa Miller (Anadolu adaçayı);
meşe); Fagaceae 910 Lamiaceae 35

Ranunculus ficaria L. (Basurotu, yağlı çiçek); Salvia virgata Jacq. (Adaçayı); Lamiaceae
Ranunculaceae 34 59
Sambucus nigra L. (Karamürver, ağaç
mülveri, masuralık, patlavuç);
Ranunculus flammula L. (Düğünçiçeği); Caprifoliaceae
Ranunculaceae 77 47
Ranunculus illyricus subsp. illyricus Sanguisorba minor Scopp. (Çayır
(Düğünçiçeği); Ranunculaceae 57 düğmesi); Rosaceae 67

Ranunculus muricatus L. (Düğünçiçeği); Saponaria officinalis L. (Sabunotu);
Ranunculaceae 35 Caryophyllaceae 68
Rhagadiolus stellatus (L.) Gaertner (Yıldızlı ot, Scandix pecten-veneris L. (Zühre tarağı);
yıldız frenk salatası); Compositae 35 Umbelliferae 36

Rhus coriaria L. (Derici sumağı); Anacardiaceae Scilla bifolia L. (Mavi yıldız); Liliaceae
67 36
Scolymus hispanicus L. (Sarıcakız, altın
Romulea tempskyana Freyn (Mor yıldız, kır dikeni); Compositae
çiğdemi); Iridaceae 13 69
Rosa canina L. (Kuşburnu, it gülü); Rosaceae Scrophularia canina L. (Sıracaotu);
57 Scrophullariaceae 47
106
Rubus canescens DC. (Böğürtlen); Rosaceae Sedum pallidum Bieb. (Soluk
58 damkoruğu); Crassulaceae 68
Rubus idaeus L. (Ahududu, frambuaz); Sherardia arvensis L. (Tarla kök boyası);
Rosaceae 77 Rubiaceae 49
Rubus sanctus Schreber (Böğürtlen); Rosaceae Silene colorata Poıret (Renkli nakıl);
68 Caryophyllaceae 36
Rumex acetosella L. (Küçük kuzu kulağı); Silene compacta Fischer (Sık çiçekli
Polygonaceae 58 nakıl); Caryophyllaceae 58
Silene dichotoma Ehrh.
Rumex bucephalophorus L. (Labada); (Nakıl);Caryophyllaceae
Polygonaceae 25 47
Silene gigantea L. (Nakıl);
Rumex crispus L. (Su labadası); Polygonaceae Caryophyllaceae
58 67
Silene italica (L.) Pers. (Nakıl); Caryophyllaceae Trifolium pratense L. (Çayır üçgülü,
67 kırmızı yonca); Fabaceae 59
Sisymbrium altissimum L. (Uzun meyveli bülbül Trifolium tomentosum L. (Pamuklu
otu); Cruciferae 36 üçgül); Fabaceae 24
Trifolium uniflorum L. (Maki üçgülü);
Stellaria media (L.) Vill. (Kuşotu); Fabaceae
Caryophyllaceae 46 35
Solanum dulcamara L. (Sofur, yabancı Trifolium stellatum L. (Yıldızlı üçgül);
yasemini); Solanaceae Fabaceae
59 44
Sorbus torminalis (L.) Crantz (Akçaağaç yapraklı Tuberaria guttata (L.) Fourr.
üvez); Rosaceae 56 (Güneşgülü); Cistaceae 44
Stachys cretica L. (Dağ çayı) Labiaceae Tulipa orphanidea Boiss. ex Heldr.
48 (Manisa lalesi); Liliaceae 45
Styrax officinalis L. (Ayı Fındığı, tespih, kara Umbilicus erectus DC.; Crassulaceae
günlük); Styracaceae 46 68
Umbilicus horizontalis (Guss.) DC.
Symphytum officinale L. (Karakafsotu, eşek (Göbekotu, Kandil yaprağı, kaplık otu);
kulağı); Boraginaceae 44 Crassulaceae 45
107
Tamus communis L. (Dövülmüşavrat otu); Urtica dioica L. (Isırgan); Urticaceae
Dioscoreaceae 35 69
Valeriana officinalis L. (Kediotu);
Taraxacum officinale Weber (Karahidiba); Valerianaceae
Asteraceae 67
Valerianella discoidea (L.) Lois.;
Teucrium chamaedrys L. (Kısamahmut otu); Valerianaceae
Lamiaceae 68 35
Teucrium lamiifolium d'Urv. subsp. lamiifolium;
Lamiaceae 67 Verbascum sp.; Scrophullariaceae
Tordylium apulum L. (Küçük geyikotu); Veronica chamaedrys L(Yavşanotu);
Umbelliferae 45 Scrophullariaceae 47
Veronica cymbalaria Bodard (Solgun
Torilis arvensis (Huds.) Link ; Umbelliferae yavşanoyu); Scrophullariaceae
68 15
Trifolium angustifolium L. (Dar yapraklı üçgül); Vicia cracca L. (Kuş fiği); Fabaceae
Fabaceae 34 48
Trifolium arvense L. (Yonca); Fabaceae Vicia hybrida L. (Sarıçiçekli fiğ); Fabaceae
35 35
Trifolium boissieri Guss. ex Boiss. (Yonca);
Fabaceae 45 Vicia lutea L. (Fiğ); Fabaceae 36
Viola odorata L. (Kır menekşesi);
Trifolium globosum L. (Üçgül); Fabaceae Violaceae
26 45
Viola tricolor L. (Hercai menekşe);
Trifolium campestre Schreb. (Kır tırfılı, sarı Violaceae
dırfıl); Fabaceae 24 68
Vitex agnus-castus L. (Hayıt); Verbenaceae Xeranthemum annum L. (Kağıt çiçeği);
69 Compositae 69
Vulpia ciliata Dumort. (Saçaklı yumak);
Gramineae 48
108
EK 3. Ovacık–Sinancılar Doğa Yürüyüş Güzergâhını Kullanan Yürüyüşçüler için
Düzenlenen Anket
Sayın Doğa Sever,

Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünce, İzmir ilinde, orman alanlarında yapılan
doğa yürüyüşü güzergâhlarının tespiti, planlamada dikkat edilecek hususların belirlenmesi
amacıyla bir araştırma projesi yürütülmektedir. Görüşleriniz, Ovacık – Sinancılar
Güzergâhının planlanmasında dikkate alınacak olup ilgi ve yardımınız için teşekkür ederim.
Özgür KİRACIOĞLU
Proje Yürütücüsü
1) Cinsiyetiniz?
1) Kadın
2) Erkek
3) Yaşınız (...............)
4) Eğitiminiz? (............Yıl)
5) Mesleğiniz? (..................................................................................)
6) Aylık ortalama geliriniz ne kadardır?

1) 700 TL’den az
2) 700-1000 TL
3) 1001-1500 TL
4) 1501-2000 TL
5) 2001TL ve üstü
7) Boş zamanları/hafta sonlarını nasıl değerlendirirsiniz? (en fazla 3 seçeneği

işaretleyiniz)
1) Aktif kültürel uğraşı ile (müzik, şiir vb. etkinlikler)
2) Pasif kültürel uğraşı ile (Sinema, tiyatro vb. etkinlikler)
3) Doğa yürüyüşüne katılma
4) Park vb. yeşil alan gezintisi
5) Spor yaparak
6) Kırsal veya Kültürel mekanları gezerek
7) Evde uğraşı ile
8) Diğer (açıklayınız?)…………………………………….
8) Yılda ortalama kaç gün doğa yürüyüşüne katılıyorsunuz? ..................Gün
9) Bir doğa yürüyüşü parkurunda toplam ne kadar vakit geçirirsiniz? (parkura

geliş-dönüş süreleri hariç)
1) 2 saatten az
2) 2-4 saat
109
3) 4-6 saat
4) 6 saatten fazla
10) Doğa yürüyüşü için yılda ortalama ne kadar harcarsınız? ................... TL
11) Bir önceki soruda belirttiğiniz doğa yürüyüşü amaçlı yıllık masraflarınızın oransal
dağılımını toplamı 100 olacak şekilde belirtiniz.
1) Ulaşım : %…………
2) Giyim : %…………
3) Beslenme : %…………
4) Diğer : %…………
Toplam: 100
12) En çok hangi mevsimde doğa yürüyüşüne katılıyorsunuz?

1) İlkbahar
2) Yaz
3) Sonbahar
4) Kış
5) Her mevsim
13) Doğa yürüyüşü dışında hangi etkinliklere katılıyorsunuz? (Birden fazla seçeneği
işaretleyebilirsiniz)
1) Dağcılık
2) Avcılık
3) Kayak
4) Yamaç Paraşütü
5) Rafting
6) Kamping
14) Doğa yürüyüşünde fotoğraf çeker misiniz?
1) Evet
2) Hayır
15) Sizi doğa yürüyüşü faaliyetine iten neden nedir? (En fazla 3 seçeneği
işaretleyebilirsiniz.)
1. Doğa sevgisi
2. Manzara (Görsel etki)
3. Arkadaşlarla birlikte olmak
4. Doğal ortamda bulunmak
5. Bedensel hareket yapmak
6. Kırsal kültürü tanımak
7. Farklı mekanları keşfetmek
8. Diğer (açıklayınız?)…………………………………….
110
16) Katılacağınız doğa yürüyüşü parkurunu seçerken en çok neyi dikkate alırsınız?
(En fazla 3 seçeneği işaretleyebilirsiniz.)
1) Arkadaşlarımın önerilerini
2) Kulüp/dernek yönetiminin tercihlerini
3) Ailemin önerilerini
4) Sosyal paylaşım sitelerinin önerilerini
5) Görsel ve yazılı medyanın önerilerini
6) Ulaşım kolaylığını/yakınlığını
7) Nedensiz, rastlantı
17) Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü parkuruna geliş amacınız nelerdir? (En fazla 3
seçeneği işaretleyebilirsiniz.)
1) Macera
2) Doğal çekicilikler
3) Kültürel çekicilikler
4) Yaban hayatı
5) Bedensel hareket
6) Temiz ve doğal ortamda bulunmak
7) Nedensiz, arkadaşlarımla birlikte olmak
18) Bu doğa yürüyüşüne kimlerle katıldınız?

1) Yalnız
2) Arkadaşlarım ile
3) Dernek üyeleri ile
4) Ailem ile
19) Bu doğa yürüyüşü parkuruna kaçıncı gelişiniz?

(…………………………………….).
20) Bu doğa yürüyüşü parkuruna bir daha gelmeyi düşünürmüsünüz?

1) Evet
2) Hayır (özel bir nedeni varsa lütfen açıklayınız?)…………………………………….
21) Bu doğa yürüyüşü parkuruna yönelik memnuniyetinizi 1-9 ölçeğine göre

işaretleyiniz.
111
22) Bu doğa yürüyüşü parkurunda sizce hangi fonksiyonlar bulunmalıdır?
1) Dinlenme alanları
2) Eğitim alanları
3) Manzara gözetleme alanları
4) Çocuk oyun alanı
5) Yerel halk sergi alanı
23) Bu bölgede konaklama olanağı olsaydı konaklar mıydınız?
1) Evet
2) Hayır
24) Bu doğa yürüyüşü parkurundaki çekiciliklere sizi etkileme durumuna göre puan
veriniz.
Sıra No Güzergâh Çekicilikleri Önem Puanı

1 Sinancılar köyü
2 Sinancılar piknik alanı
3 Patikalar,
4 Kemalpaşa ovasının manzarası
5 Dere içi manzara
6 Kaya oluşumları
7 Yamaçtaki kayadan su sızması
8 Dereler ve Küçük Şelaleler
9 Vadi manzarası
10 Yükseklik
11 Ovacık köyü
12 Çiçekler
13 Makilikler
14 Kızılçam ormanları
15 Mantarlar
16 Yaban hayatı
17 Kestane anıt ağaçları
18 Kültürel çekicilikler (köy kahveleri, köy evleri,
19 yemek
Köy vb. )
ürünleri
20 Diğer (açıklayınız?) ………………………
21 Diğer (açıklayınız?) ………………………
112
25) Bu doğa yürüyüşü parkurunda sizi en çok etkileyen olumsuz özellikler nelerdir?
(En fazla 3 seçeneği işaretleyebilirsiniz.)
1) Parkurun uzun oluşu
2) Parkurun zorluğu
3) Yön levhası ve uyarı işaretlerinin bulunmayışı
4) Kullanıcı yoğunluğu (kalabalık olması)
5) Arazilerin tel örgü ile çevrilmesi
6) İçme suyu sıkıntısı
7) Tuvaletlerin yetersiz olması
8) Beslenme olanağının zayıf olması
9) İletişim-haberleşme sıkıntısı
10) Güvenlik ve ilk yardım sıkıntısı
26) Bu doğa yürüyüşü parkurunun en öncelikli sorunları sizce nelerdir? (En fazla 3
seçeneği işaretleyebilirsiniz.)
1) Patika genişliğinin ve eğimin uygun bir şekilde düzenlenmemiş olması
2) Yönlendirme levhaları ve parkur haritasının bulunmaması
3) Tuvaletlerin yetersizliği
4) Çöp bidonlarının yetersizliği
5) Beslenme olanaklarının az olması
6) Cep telefonu kapsama alanı problemi
7) Konaklama sorunu
27) Bu doğa yürüyüşü parkuru ile ilgili belirtmek istediğiniz görüşleriniz varsa lütfen
açıklayınız.
Katılımınız ve katkılarınız için teşekkür ederiz.
113

TEKNİK BÜLTEN 55 Doğa Yürüyüş Güzergâhlarının İncelenmesi (Ovacık-Sinancılar Örneği)

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

TEKNİK BÜLTEN 55 Doğa Yürüyüş Güzergâhlarının İncelenmesi (Ovacık-Sinancılar Örneği)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Müdürlük Yayın No : 73 ISSN 1300-9508.

DOĞA YÜRÜYÜŞ GÜZERGÂHLARININ

Study of Trekking Routes

TEKNİK BÜLTEN NO: 55

EGE FORESTRY RESEARCH INSTITUTE

İzmir, Mayıs 2013 Özgür KİRACIOĞLU

Anahtar kelimeler: doğa yürüyüşü, ekoturizm, fonksiyonel planlama

Aliağa 8 48,1 7 39,1 1 9,0

Şekil 2. Karaca (Capreolus capreolus) (Bleier, 2012)

3.1.3. Çalışma Alanının İklim Verileri

Şekil 4. Dokuz dereceli ölçek

Şekil 5. CPM’in Adımları (Taha, 2000)

CPM’de faaliyetler, düz, kırık çizgi ya da eğri oklarla tanımlanır ve tek

Şekil 6. CPM’de faaliyetin şekil üzerinde gösterilmesi

iii) Son düğümün en geç tamamlanma zamanı en erken tamamlanma

iv) Herhangi bir işleminde i başlangıç düğümünün en geç tamamlanma

Kritik yolun belirlenmesi için yukarıda ifade edilen zamanların bilinmesi

Yine tespit edilen bu flora fitocoğrafik olarak incelendiğinde ise; 53 adet

Şekil 8. Çalışma alanında tespit edilen türlerin fitocoğrafik bölgelere göre

Şekil 9. Türlerin ilk çiçeklenme dönemine göre dağılımı

Şekil 10. Türlerin son çiçeklenme dönemine göre dağılımı

Çizelge 8. Doğa yürüyüşü dışında en çok tercih edilen etkinlik

Yürüyüşçülerin % 80,78’i doğa yürüyüşü esnasında fotoğraf çekmektedir.

Çizelge 10. Doğa yürüyüşü güzergâhının seçiminde etkili olan unsurlar

Çizelge 12. Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhına gelme sayıları

Ovacık-Sinancılar doğa yürüyüşü güzergâhında konaklama olanağının

Son olarak doğa yürüyüşçülerinden, güzergâh ile ilgili belirtmek istedikleri

Şekil 12. Sinan Dede parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Şekil 13. Sinan Dede parkurundan bir görünüm

Arbutus andrachne Cistus salviifolius Cistus creticus

Şekil 16. Mersinli-Derindere parkurundan bir görünüm (Derindere mevkii)

Cornus mas Rosa canina Anemone coronaria

Şekil 19. Sinancılar-Düzgürenlik parkurunda görülebilecek bazı flora

Corylus avellana Centaurium erythraea Tulipa orphanidea

Şekil 23. Sinancılar-Ovacık parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Şekil 24. Sinancılar-Ovacık parkurundan bir görüntü (kayadan su sızması)

Castanea sativa Ranunculus ficaria Paeonia mascula

Şekil 27. Ovacık-Karakol Parkurunda görülebilecek bazı flora örnekleri

Şekil 35. Güzergâh tanıtım tabelası

Şekil 36. Uzaklık bilgilendirme tabelası

Şekil 37. Ağaç-bitki bilgilendirme tabelası

Şekil 39. Parkurda bakıma konu olan bir nokta

Eğim Bakımından Eğim Bakımından

2 1 1020 12,8 1 2 1020 13,6

Çizelge 21. Önerilen parkurlara ait toplam yürüyüş zamanları

1- Sinan Dede Parkuru 1-2-12-1 33,2 1-12-2-1 32,5 2390

2- Mersinli-Derindere Parkuru 1-2-3-10-11-12-1 162,5 1-12-11-10-3-2-1 190,1 8760

3- Sinancılar-Düzgürenlik Parkuru 1-2-3-4-10-11-12-1 275,2 1-12-11-10-4-3-2-1 279,6 12740

4- Sinancılar-Ovacık Parkuru 1-2-3-4-5-6 213,9 6-5-4-3-2-1 176,4 9570

5- Ovacık-Karakol Parkuru 6-7-8-9-7-6 133,4 6-7-9-8-7-6 133,5 7930

4.4.8.2. Kritik Yol Yöntemi (CPM)’e İlişkin Bulgular

Çizelge 22. Sinancılar köyünden Ovacık köyüne gerçekleştirilen yürüyüşün

1 2 A 13,6 0,0 13,6 0,0 13,6 0,0 0,0 0,0 0,0

Şekil 41. Ovacık köyünden Sinancılar köyüne olan CPM ağı

6 5 a 42,8 0,0 42,8 0,0 42,8 0* 0 0 0

Şekil 41. ve Çizelge 23.’e göre, Ovacık köyünden Sinancılar köyüne

Etkinliğin düzenlendiği alanların bilimsel kurallar gözetilerek planlanması

Bitkisel form Çiçeklenme Zamanı

Element Ekonomik İşlev

Karadeni Avrupa- İran-

Endemik Flora lejantında kullanılan semboller

ibiği); Amaranthaceae 57 otu); Rubiaceae 59

Ranunculaceae 24 köpekotu); Lamiaceae 67

Asteraceae 67 boğan); Fabaceae 36