Bài 1

MÔ HÌNH HÓA VÀ MÔ PHỎNG HỆ THỐNG TRUYỀN LỰC

ÔN BÀI MỞ ĐẦU
1. Thế nào là hệ thống, các loại mô hình hệ thống là gì?
2. Các lợi thế của mô phỏng?. Bản chất của phương pháp mô phỏng?
3. Nêu các bước nghiên cứu mô phỏng?
4. Nêu những phần mềm ứng dụng phổ biến trong kỹ thuật để mô phỏ

Nội dung bài 1

1. Mô hình hệ thống truyền lực (HTTL) trên ô tô:
1.1 Phân tích các kiểu bố trí HTTL
https://www.google.com.vn/search?q=m%C3%B4+ph%E1%BB%8Fng+h%E1%BB%
87+th%E1%BB%91ng+truy%E1%BB%81n+l%E1%BB%B1c+%C3%B4+t%C3%B4
&sa=N&biw=1366&bih=600&sxsrf=AOaemvJEmQolv6Kt_Z96837hQR5BEU0CqA:
1631257094023&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=6bZXEDijVULSRM%252CaFSb
VASIcfWHfM%252C_&vet=1&usg=AI4_-
kTmsFedfIiQaKuQYDoWLIuhHvymNQ&ved=2ahUKEwiqh4Gd6vPyAhWMA94K
HdoeAGA4ChD1AXoECCgQAQ#imgrc=mwigUiXCota9TM

1.2 Phân tích hệ thống, mô hình hệ thống HTTL

Các dạng bố trí HTTL được đặc trưng bởi sơ đồ chung, hinh 1.1

Hình 1.1 Sơ đồ HTTL ô tô

Hệ thống truyền lực ngoài động cơ (1) gồm các cụm: (2) Ly hợp, (3) hộp
số, (4) các đăng, (5) cầu chủ động, (6) các bán trục và (7) bánh xe chủ động.
1
 Ví dụ trên xe tải HD500 tải trọng 5 tấn Thaco cho phân tích mô phỏng.
https://ototaithaco.com/thong-so-ky-thuat-xe-thaco-hyundai-hd500-tai-trong-5-
tan.html
a) Cụm ly hợp

Hình 1.2 Sơ đồ cụm ly hợp

Hinh 1.3 Sơ đồ mô tả nguyên lý hoạt động của ly hợp

2
b) Cụm hộp số

Hình 1.4 Sơ đồ hộp số

Hình 1.5 là sơ đồ truyền mô men ở tay số 2 của hộp số

3
 Hình 1.5 Sơ đồ truyền mô men ở tay số 2
c) Cụm trục các đăng

Hình 1.6 Kết cấu trục các đăng

d) Cụm truyền lực chính và các bán trục
Sơ đồ cụm truyền lực chính và các bán trục trên hình 1.6

4
 Hình 1.6 Sơ đồ cụm truyền lực chính và các bán trục
e) Cụm bánh xe
Bánh xe được mô phỏng có xét đến thành phần đàn hội của lốp và mô tả
trên sơ đồ hình 1.7.

Hình 1.7 Sơ đồ bánh xe

5
1.3 Xây dựng mục đích của mô phỏng HTTL
Mục đích của mô phỏng HTTL được căn cứ các công dụng, yêu cầu và
điều kiện làm việc của HTTL. Để tiện theo dõi, ta lập bảng với các thông số
chính sau đây.
Công dụng Phương pháp và phần
TT Yêu cầu Các thông số
HTTL mềm mô phỏng chủ yếu
Truyền mô Truyền Hiệu suất HTTL Phương pháp Lý thuyết ô
men xoắn từ hết mô Ma sát: (1) Tại ly tô (tính lực kéo tại các
động cơ đến men hợp, (2) tại các tay số trong nội dung bài
bánh xe chủ cặp bánh răng ăn tập lớn – SV được học
động khớp trong hộp trong môn Lý thuyết ô
số, (3) tại các cặp tô).
bánh răng ăn Phần mềm mô phỏng:
khớp trong cầu Excel, Matlab, CarSim…
sau,
2 Ảnh hưởng Truyền Chế độ làm việc Phương pháp động lực
trực tiếp đến hết mô của động cơ; hiệu học.
động lực học men suất ly hợp; hiệu Phần mềm Matlab
chuyển động suất hộp số, các
của ô tô cầu chủ động;
thông số bánh xe
và vết tiếp xúc
với mặt đường
3 Khả năng chở HTTL có Thông số độ bền: Phương pháp Phần tử
tải của ô tô độ bền Ứng suất, biến hữu hạn.
cao dạng các chi tiết Phần mềm: SolidWorks,
trong hệ thống HyperWorks, Ansys
Workbench…

6
2. Mô phỏng động lực học chuyển động của ô tô theo các thông số của
HTTL trong phần mềm Matlab
Hiện nay, các phần mềm mô phỏng phát triển mạnh và chuyên nghiệp.
Trong mỗi phần mềm đều có các thư viện mở rộng tạo ra các ứng dụng cho
người dụng như những công cụ chuyên sâu.
Trong phần mềm Matlab có nhiều thư viện cho nhiều lĩnh vực trong đó có
ô tô. Những ứng dụng cơ bản và nâng cao đều có thể sử dụng được chỉ phụ
thuộc vào yêu cầu của bài toán và kiến thức của người sử dụng.
https://taiphanmem.com.vn/landing-
page/index.php?type=download&key=aHR0cHM6Ly9md3RtcC54OHRvcC5uZ
XQveGRvbWFpbi9zc2QubWF0aHdvcmtzLmNvbS94Y2ZpbGVzL3N1cHBvcn
RmaWxlcy9kb3dubG9hZHMvUjIwMjFhL1JlbGVhc2UvMC9kZXBsb3ltZW50
X2ZpbGVzL2luc3RhbGxlci9jb21wbGV0ZS93aW42NC9NQVRMQUJfUnVud
GltZV9SMjAyMWFfd2luNjQuemlw

Ví dụ 4: Khảo sát động động lực học chuyển động của ô tô có hai cầu chủ động.
Giải:
Bước 1. Mở phần mềm Matlab bàng cách nhấn chuột vào biểu tượng (Icon) trên
Destop máy tính.

7
 Khởi động Matlab
Giao diện Matlab hiện ra, ta vào cửa sổ “Help” và gõ: “Vehicle
Applications” (những ứng dụng cho xe ô tô) và lựa chọn các ví dụ (Examples)

Ta nhận được nhiều bài ứng dụng trong Matlab:

8
Lựa chọn bài theo đầu bài đã cho: Vehicle with Four-Wheel Drive (Xe bốn bánh
chủ động
Vào “Open Model” lấy mô hình mô phỏng:

Giao diện mô phỏng:

9
Bước 2. Modeling (Mô hình hóa) - Đặt các điều kiện đầu vào bài toán:
Thông số Động cơ:
- Công suất và số vòng quay

- Thông số mô men quán tính

10
 - Số vòng quay nhỏ nhất

Ly hợp

Hộp số
Tỷ số truyền hộp số

Cầu chủ động sau

11
Cầu chủ động trước

Các bánh xe chủ động

(Giả thiết các thông số bánh xe giống nhau)

Thân xe

12
Bước 3. Simulation (Mô phỏng)
Chạy mô hình

Kết quả nhận được vận tốc xe theo thời gian:

13
 Chúng ta thay đổi thông số hệ thống truyền lực để lấy ra những kết quả
khác nhay để so sánh và kết luận về HTTL đang khảo sát.

14
3. Mô phỏng tính độ bền của trục hộp số trong HTTL bằng phần mềm
Ansys Workbench
download Ansys Students đường link:
https://www.ansys.com/academic/students/ansys-student

https://www.youtube.com/watch?v=FOemMme8AK8

15
16
17
18
19
20
21
22
23
Bài tập
1. Mô phỏng xác định vận tốc chuyển động xe tải HD500 Thaco trong ứng
dụng phần mềm Matlab
2. Mô phỏng tính bền trục trong hộp số xe con theo thiết kế từ GrabCad.com
bằng ứng dụng PM Ansys Workbench: LINK THIẾT KẾ -
https://grabcad.com/library/splined-gear-shaft-1

Link trang thiết kế Grabcad:

https://grabcad.com/library?page=1&time=all_time&sort=recent&query=engine

***********

24