Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Jawapan Bab 6

B
BA

6
(b) Serbuk asid Warna biru kertas litmus berubah
Asid, Bes dan Garam oksalik + air
Acid, Base and Salt Oxalic acid powder
kepada merah.
Colour of blue litmus paper changes to red.
+ water
Mentafsir data / Interpreting data:
6 .1  eranan Air dalam Menunjukkan Keasidan
P (a) Warna kertas litmus biru bertukar kepada
dan Kealkalian merah dalam keadaan berasid.
The Role of Water in Showing Acidic and Alkaline Colour of blue litmus paper changes to red in acidic
Properties
condition.
1. (a) Cecair tidak berwarna yang menceraikan (b) Asid menunjukkan sifat asid dalam kehadiran
asid atau alkali yang terlarut di dalamnya. air.
Colourless liquid that dissociates acids or alkalis that are Acid substances show acidic properties in the presence of
dissolved in it.
water.
(b) Bahan yang menukarkan kertas litmus biru Perbincangan / Discussion:
lembap kepada merah.
Substance which turns moist blue litmus paper red.
(a) mengion, hidrogen
ionises, hydrogen
(c) Bahan yang larut di dalam air untuk
menghasilkan larutan dengan pH > 7. (b) molekul, mengion, hidrogen, hidrogen
Substance that dissolves in water to produce a solution with molecule, ionise, hydrogen, hydrogen
pH > 7. 5. Keputusan / Result:
(d) Bahan yang bertindak balas dengan asid
untuk membentuk garam dan air sahaja.
(a) Pepejal natrium Warna merah kertas litmus kekal
A substance that reacts with acids to produce a salt and
water only. hidroksida merah.
Solid sodium
Colour of red litmus paper remains red.
2. hydroxide

Formula Persamaan
molekul Kebesan penceraian asid (b) Pepejal natrium Warna merah kertas litmus berubah
Asid asid asid di dalam air hidroksida + air kepada biru.
Acid Molecular Basicity Equation of Solid sodium
of acid Colour of red litmus paper changes to blue.
formula dissociation of hydroxide + water
of acid acid in water
(a) Asid Mentafsir data / Interpreting data:
hidroklorik HCl Monoprotik HCl ➞ H+ + Cl– (a) Untuk mengesan kehadiran bahan alkali
Hydrochloric Monoprotic
acid apabila kertas litmus merah menjadi biru.
To detect the presence of an alkali substance when the
(b) Asid fosforik Triprotik H3PO4 ➞ red litmus paper turns blue.
H3PO4
Phosphoric acid Triprotic 3H+ + PO43–
(b) Natrium hidroksida, NaOH tidak menunjukkan
(c) Asid nitrik HNO3 Monoprotik HNO3 ➞ sifat kealkaliannya tanpa air kerana ion
Nitric acid Monoprotic H+ + NO3–
hidroksida, OH– di dalam pepejal natrium
(d) Asid sulfurik Diprotik H2SO4 ➞ hidroksida, NaOH tidak dapat bergerak bebas
H2SO4
Sulphuric acid Diprotic 2H+ + SO42– dan kekal terikat dalam struktur kekisinya.
3. (a) Asid sulfurik Sodium hydroxide, NaOH does not show its alkaline
Sulphuric acid properties without water because hydroxide ions, OH– in
solid sodium hydroxide, NaOH cannot move freely and
(b) Asid etanoik
are still bonded in its lattice structure.
Ethanoic acid
Perbincangan / Discussion:
(c) Asid nitrik (a) kealkalian
Nitric acid
alkaline
(d) Natrium hidroksida (b) mengion, hidroksida
Sodium hydroxide
ionises, hydroxide
4. Keputusan / Result: (c) hidroksida
hydroxide
(a) Serbuk asid
Warna biru kertas litmus kekal biru. (d) kering
oksalik Colour of blue litmus paper remains blue.
Oxalic acid powder
dry
(e) mengion
ionise

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J34

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

6.2 Nilai pH
pH Value

1.
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Neutral
Nilai pH semakin berkurang, keasidan Neutral
Nilai pH semakin bertambah, kealkalian
bertambah . bertambah .
pH value decreases, acidity increases . pH value increases, alkalinity increases .

2. (d) 0.01, 0.001, 0.0001 4. Keputusan / Result:

(e) 2, 3, 4 (a) Kepekatan larutan natrium
3. Keputusan / Result: hidroksida (mol dm–3) 0.10 0.010 0.0010
Concentration of sodium hydroxide
(a) Kepekatan asid hidroklorik solution (mol dm–3)
(mol dm–3) 0.10 0.010 0.0010
Concentration of hydrochloric acid
(b) Kepekatan ion hidroksida, OH–
(mol dm–3) (mol dm–3) 0.10 0.010 0.0010
Concentration of hydroxide ion, OH
–
(b) Kepekatan ion hidrogen, H+ (mol dm–3)
(mol dm–3) 0.10 0.010 0.0010
Concentration of hydrogen ion, H+ (c) Nilai pH / pH value 13 12 11
(mol dm–3)
Mentafsir data / Interpreting data:
(c) Nilai pH / pH value 1 2 3
(a) berkurang
Mentafsir data / Interpreting data: decreases
(a) bertambah (b) berkurang
increases decreases
(b) berkurang (c) Semakin rendah kepekatan ion hidroksida,
decreases semakin rendah nilai pH.
(c) Semakin rendah kepekatan ion hidrogen, The lower the concentration of hydroxide ion, the lower
semakin tinggi nilai pH. the pH value.
The lower the concentration of hydrogen ion, the higher
the pH value. Perbincangan / Discussion:
(a) bertambah
Perbincangan / Discussion: increases
(a) berkurang (b) berkurang
decreases
decreases
(b) berkurang
decreases (c) bertambah
increases
(c) bertambah
increases (d) bertambah
(d) berkurang increases
decreases

5. Cuka / Vinegar Antasid / Antacid Pencuci longkang / Drain cleaner

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Bateri / Baterry Kopi / Coffee Serbuk penaik / Self-raising flour Sabun / Soap

Asid / Acid Alkali / Alkali

Bateri / Baterry Serbuk penaik / Self-raising flour
Cuka / Vinegar Antasid / Antacid
Kopi / Coffee Sabun / Soap
Pencuci longkang / Drain cleaner

J35 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Kekuatan Asid dan Alkali

(d) Darjah penceraian di dalam air kurang
6 .3 daripada 1%.
Strength of Acids and Alkalis
Degree of dissociation in water is less than 1%.
1. (a) Mengion separa di dalam air untuk 2. (a) H+ + CH3COO–
menghasilkan larutan berbau cuka. (b) 2H+ + SO42–
Ionises partially in water to produce a solution with a vinegar (c) K+ + OH–
smell.
(d) NH4+ + OH–
(b) Asid kuat dengan nilai kebesan 2.
A strong acid with a basicity value of 2. 3. (a) ✓ (c) ✓
(c) Mengion lengkap di dalam air dan larutan
yang terhasil mempunyai nilai pH 14.
Ionises completely in water resulting the solution to have a
pH value of 14.

6 .4 Sifat-sifat Kimia Asid dan Alkali

Chemical Properties of Acids and Alkalis

1.
Sifat kimia Tindak balas
Chemical properties Reaction

Asid + bes ➞ garam + air

salt water
Acid + base ➞ +

Contoh / Example:
CuSO4(ak) H2O(ce)
H2SO4(ak) + CuO(p) ➞ +
CuSO4(aq) H2O(l)
H2SO4(aq) + CuO(s) ➞ +

Asid + logam reaktif ➞ garam + gas hidrogen

salt hydrogen gas
Acid + reactive metal ➞ +
(a) Asid
Acid Contoh / Example:
ZnSO4(ak) H2(g)
H2SO4(ak) + Zn(p) ➞ +
ZnSO4(aq) H2(g)
H2SO4(aq) + Zn(s) ➞ +

Asid + karbonat logam ➞ garam + air + gas karbon dioksida

salt water carbon dioxide gas
Acid + metal carbonate ➞ + +

Contoh / Example:
Ca(NO3)2(ak) H2O(ce) CO2(g)
2HNO3(ak) + CaCO3(p) ➞ + +
Ca(NO3 )2(aq) H2O(l) CO2(g)
2HNO3(aq) + CaCO3(s) ➞ + +

Alkali + asid ➞ garam + air

salt water
Alkali + acid ➞ +

Contoh / Example:
C H COONa(ak) H2O(ce)
NaOH(ak) + C6H5COOH(p) ➞ 6 5 +
C6H5COONa(aq) H2O(l)
NaOH(aq)+ C6H5COOH(s) ➞ +

Alkali + garam ammonium ➞ garam + air + gas ammonia

salt water ammonia gas
Alkali + ammonium salt ➞ + +
(b) Alkali
Alkali Contoh / Example:
NaCl(ak) H2O(ce) NH3(g)
NaOH(ak) + NH4Cl(ak) ➞ + +
NaCl(aq) H2O(l) NH3(g)
NaOH(aq) + NH4Cl(aq) ➞ + +

Alkali + ion logam ➞ hidroksida logam tak terlarutkan + kation daripada alkali
insoluble metal hydroxide cation from alkali
Alkali + metal ion ➞ +

Contoh / Example:
Fe(OH)2(p) 2Na+(ak)
2NaOH(ak) + Fe2+(ak) ➞ +
Fe(OH)2(s) 2Na (aq)+
2NaOH(aq) + Fe2+(aq) ➞ +

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J36

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

2. Melintang Menegak Kepekatan Larutan Akueus

3. ammonium 1. asid 6 .5
Concentration of Aqueous Solution
5. zink 2. alkali
6. aluminium 4. magnesium 1. (a) kuantiti zat terlarut, seunit isi padu larutan
9. hidroksida 7. neutral quantity of solute, a unit volume of solution
11. air 8. hidrogen Jisim zat terlarut (g)
Mass of solute (g)
12. ammonia 10. organik (b)
Isi padu larutan (dm3)
1 Volume of solution (dm3)
2 a
Bilangan mol zat terlarut (mol)
a 4 s (c) Number of moles of solute (mol)
3
l a m m o n i u m Isi padu larutan (dm3)
5 Volume of solution (dm3)
z i n k a d 2. Bilangan mol HCl
a g 7 Number of moles of HCl
6
a l u m i n i u m n 36.5
=
1 + 35.5
8 i e e
= 1.0 mol
h 10 s u Asid kuat mengion lengkap di dalam air.
9
h i d r o k s i d a t Strong acid ionises completely in water.

d r u r HCl → H+ + Cl–
11 12 Nisbah mol
a i r g a m m o n i a Mole ratio
o a l HCl : H+ = 1 : 1
g n Bilangan mol H+
Number of moles of H+
e i
= 1.0 mol
n k
Jisim ion H+
Mass of H+ ion
Across Down
2. organic 1. acid
= bilangan mol × jisim molar
number of moles × molar mass
7. hydrogen 3. ammonium
8. neutral 4. water = 1.0 mol × 1 g mol–1
9. zinc 5. hydroxide = 1.0 g
10. magnesium 6. aluminium
12. alkali 11. ammonia
Kepekatan ion H+ (g dm–3)
Concentration of H+ ion (g dm–3)
1 Jisim zat terlarut (g)
Mass of solute (g)
a =
3 c Isi padu larutan (dm3)
2 Volume of solution (dm3)
o r g a n i c
1g
m d =
4 5
1 dm3
w h m = 1 g dm–3
7
a a h y d r o g e n
8 Kepekatan ion H+ (mol dm–3)
n e u t r a l d n Concentration of H+ ion (mol dm–3)
9
e u r z i n c Bilangan mol zat terlarut (mol)
Number of moles of solute (mol)
r m o u =
Isi padu larutan (dm3)
11 i x m Volume of solution (dm3)
10
m a g n e s i u m 1 mol
=
m i d 1 dm3
m u e = 1.0 mol dm–3
o m
n
12
a l k a l i
a

J37 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

6.6 Larutan Piawai 6 .7 Peneutralan

Standard Solution Neutralisation

1. • Bilangan mol zat terlarut dan isi padu 1. asid, garam, air
larutan diketahui dengan tepat. acid, salt, water
Number of moles of solute and volume of solution is
accurately known.
2. (b) ✓ (d) ✓
• Jisim zat terlarut dan isi padu larutan 3. (a) 2.0
diketahui dengan tepat. (b) 8.33
Mass of solute and volume of solution is accurately (c) 100
known.
(d) 1.0
2. (a) 4 (b) 1 (c) 6 (d) 3 (e) 5
(f ) 2
6 .8  aram, Hablur dan Kegunaan dalam
G
3. (a) 5 (b) 1 (c) 6 (d) 2 (e) 4
Kehidupan Harian
(f ) 3 (g) 7 Salts, Crystals and Their Uses in Daily Life
4. (a)
1. ion, hidrogen, ammonium
an ionic, hydrogen, ammonium
Kepekatan
Concentration 2. (a) tajam
5.3 g natrium 100 cm 3 53 g dm–3 Sharp
karbonat + air suling (b) Sudut
5.3 g of sodium 100 cm3 of angle
Kepekatan
carbonate distilled water
Concentration
(c) tertentu
specific
0.50 mol dm–3 (d) rata
flat
(b)
(e) tajam
1.0 g natrium sharp
Kepekatan
hidroksida + 50 cm3 air suling Concentration (f ) berbeza
1.0 g of sodium 50 cm3 of distilled water different
hydroxide 0.50 mol dm–3
(g) Saiz hablur
(c) Size of crystal

3.
20 cm3 asid
6.67 cm3
hidroklorik Kepekatan (a) Ammonium nitrat Racun kulat
2.0 mol dm–3 + air suling Concentration Ammonium nitrate Fungicide
20 cm3 of 6.67 cm3 of
2.0 mol dm–3 1.50 mol dm–3
distilled water Meningkatkan
hydrochloric acid (b) Kalium manganat(VII)
Potassium manganate(VII) rasa makanan
(d) Enhance flavours of foods

25 cm3 (c) Kalsium sulfat Baja kimia

100 cm3 air Calcium sulphate Chemical fertiliser
asid sulfurik Kepekatan
+ suling Concentration
5.0 mol dm–3 100 cm3 of distilled Bahan pengawet
25 cm3 of 5.0 mol dm–3 water 1.0 mol dm–3 (d) Kuprum(II) sulfat
makanan
Copper(II) sulphate
sulphuric acid Food preservative

(e) (e) Natrium benzoat Plaster paris

Sodium benzoate Plaster of paris
12 cm larutan
3

ammonia 100 cm3 air Kepekatan

suling Concentration
(f ) Natrium klorida Bahan antiseptik
1.0 mol dm–3 + Sodium chloride Antiseptic substance
100 cm3 of
12 cm3 of 1.0 mol dm–3 distilled water 0.091 mol dm–3
ammonia solution

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J38

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Penyediaan Garam
4. (a) Peneutralan
6.9 Neutralisation
Preparation of Salts
(b) Menentukan takat akhir pentitratan
To determine the end-point of the titration
1. (a) Sesetengah garam larut di dalam air dan (c) bahan penunjuk
sesetengah garam tidak larut di dalam air. the indicator
Some salts are soluble in water and some salts are not
(d) penguraian terma
soluble in water.
thermal decomposition
(b) • Pemboleh ubah dimanipulasikan: Jenis (e) Garam ammonium dan garam natrium
garam nitrat, sulfat, klorida, karbonat Ammonium salts and sodium salts
dan ammonium (f ) 2KOH(ak) + H2SO4(ak) → K2SO4(ak) + 2H2O(ce)
Manipulated variables: Types of nitrate, sulphate,
2KOH(aq) + H2SO4(aq) → K2SO4(aq) + 2H2O(l)
chloride, carbonate and ammonium salts
• Pemboleh ubah bergerak balas: 5. (a) Garam
Keterlarutan garam di dalam air Salt
Responding variable: Solubility of salt in water (b) Air
• Pemboleh ubah dimalarkan: Jisim Water
garam, isi padu air dan suhu air (c) Garam
Fixed variables: Mass of salt, volume of water and Salt
temperature of water (d) Hidrogen
(c) (i) nitrat Hydrogen
nitrate (e) Garam
(ii) natrium Salt
sodium (f ) Air
(iii) kalium Water
potassium (g) Karbon dioksida
(iv) ammonium Carbon dioxide
ammonium
6. (a) 6 (b) 1 (c) 3 (d) 2 (e) 4
(v) karbonat
carbonate
(f ) 5
(vi) • A
 rgentum klorida, AgCl 7. (a) Untuk mempercepat tindak balas asid
Silver chloride, AgCl sulfurik dengan zink
•M
 erkuri(I) klorida, Hg2Cl2 To increase the rate of reaction between sulphuric acid
Mercury(I) chloride, Hg2Cl2 and zinc
(vii) • B
 arium sulfat, BaSO4 (b) asid sulfurik ditindak balaskan dengan
Barium sulphate, BaSO4 lengkap
•P
 lumbum(II) sulfat, PbSO4 sulphuric acid is reacted completely
Lead(II) sulphate, PbSO4 (c) Zn(p) + H2SO4(ak) → ZnSO4(ak) + H2O(ce)
•K
 alsium sulfat, CaSO4 Zn(s) + H2SO4(aq) → ZnSO4(aq) + H2O(l)
Calcium sulphate, CaSO4
(d) Plumbum(II) klorida, PbCl2 dan plumbum(II) 8. (a) Asid nitrik yang tidak bertindak balas tidak
iodida, PbI2 dapat disingkirkan melalui penurasan.
Lead(II) chloride, PbCl2 and lead(II) iodide, PbI2 The unreacted nitric acid cannot be removed by filtration.
(b) Ya. Magnesium oksida merupakan bes. Asid
2. peneutralan
neutralisation
nitrik meneutralkan magnesium oksida
garam + air untuk menghasilkan hanya garam dan air.
Yes. Magnesium oxide is a base. Nitric acid neutralises
salt + water
magnesium oxide to produce only salt and water.
3. (a) Asid hidroklorik (c) MgO(p) + 2HNO3(ak) → Mg(NO3)2(ak) +
Hydrochloric acid H2O(ce)
(b) Natrium hidroksida MgO(s) + 2HNO3(aq)→ Mg(NO3 )2(aq) + H2O(l)
Sodium hydroxide
(c) Asid sulfurik 9. (a) Karbon dioksida. Gas yang terhasil dialirkan
Sulphuric acid ke dalam air kapur. Air kapur menjadi keruh.
(d) Kalium hidroksida Carbon dioxide. The gas produced is flowed into
Kalium hidroksida limewater. Limewater turns cloudy.
(e) Asid nitrik (b) CaCO3(p) + 2HCl(ak) → CaCl2(ak) + H2O(ce) +
Nitric acid CO2(g)
(f ) Ammonia CaCO3(s) + 2HCl(aq) → CaCl2(aq) + H2O(l) + CO2(g)
Ammonia
10. (b) ✓ (c) ✓

J39 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

11. (d) ✓ (e) ✓ (e) 5 cm3

(f ) 5.0 cm3, 5.0 cm3
12. (a) (i) 1
(ii) 5 Bilangan mol Pb(NO3)2 bertindak balas
Number of moles of Pb(NO3 )2 reacted:
(iii) 2 0.5 × 5
(iv) 3 =
1000
(iv) 4 = 0.0025 mol
(b) Plumbum(II) nitrat dan kalium iodida
Lead(II) nitrate and potassium iodide Bilangan mol KCl bertindak balas:
Number of moles of KCl reacted:
(c) Plumbum(II) iodida ialah garam tak 1.0 × 5
terlarutkan. =
1000
Lead(II) iodide is an insoluble salt.
= 0.0050 mol
(d) Pb(NO3)2(ak) + 2KI(ak) → PbI2(p) + 2KNO3(ak)
Pb(NO3 )2(aq) + 2KI(aq) → PbI2(s) + 2KNO3(aq) 0.0025 : 0.0050 = 1 : 2
1, 2
13. (a) K+, NO3–
(b) (iii) ✓ Pb2+(ak) + 2Cl−(ak) → PbCl2(p)
Pb2+(aq) + 2Cl−(aq) → PbCl2(s)
(c) Ag+(ak) + Cl–(ak) → AgCl(p)
(g) Ketinggian mendakan dapat dihubung kait
Ag+(aq) + Cl–(aq) → AgCl(s)
dengan kuantiti (bilangan mol) mendakan
14. (a) perubahan berterusan yang terhasil.
continuous variation The height of the precipitate can be related to the quantity
(b) bertambah, malar (number of moles) of precipitate formed.
higher, fixed (h) Semakin banyak plumbum(II) nitrat
(c) (i) Isi padu larutan kalium klorida bertindak balas dengan kalium klorida,
Volume of potassium chloride solution semakin tinggi mendakan yang terbentuk.
(ii) Ketinggian mendakan terbentuk The more lead(II) nitrate reacts with potassium chloride,
Height of precipitate formed the higher the height of the precipitate formed.
(iii) Isi padu dan kepekatan larutan (i) Semua plumbum(II) nitrat telah bertindak
plumbum(II) nitrat dan kepekatan balas lengkap dengan kalium klorida.
larutan kalium klorida All the lead(II) nitrate has reacted completely with
Volume and concentration of lead(II) nitrate solution potassium chloride.
and concentration of potassium chloride solution

6 . 1 0 Tindakan Haba ke atas Garam

Effect of Heat on Salts

1.
Ujian gas / Gas test Kaedah / Method Pemerhatian / Observation
(a) Gas oksigen, O2 Masukkan kayu uji berbara ke dalam gas. Gas menyalakan semula kayu uji berbara.
Oxygen gas, O2 Insert a glowing wooden splinter into the gas. Gas rekindles the glowing wooden splinter.
(b) Gas hidrogen, H2 Masukkan kayu uji bernyala ke dalam gas. Gas terbakar dengan bunyi ‘pop’.
Hydrogen gas, H2 Insert a lighted wooden splinter into the gas. Gas burns with a ‘pop’ sound.

(c) Gas karbon dioksida, CO2 Salurkan gas ke dalam air kapur.
Carbon dioxide gas, CO2 Flow the gas into limewater.
(d) Gas ammonia, NH3 Dekatkan kertas litmus merah lembap ke
Ammonia gas, NH3 dalam gas.
Bring a moist red litmus paper into the gas.
(e) Gas klorin, Cl2 Dekatkan kertas litmus biru lembap ke
Chlorine gas, Cl2 dalam gas.
Bring a moist blue litmus paper into the gas.
(f ) Gas hidrogen klorida, HCl Dekatkan setitis larutan ammonia pekat
Hydrogen chloride gas, HCl pada hujung rod kaca ke dalam gas.
Bring a drop of concentrated ammonia solution on the
end of a glass rod into the gas.
Gas mengeruhkan air kapur.
Gas turns limewater cloudy.
• Gas berbau sengit terhasil.
Gas with a pungent smell is produced.
• Gas menukarkan kertas litmus merah kepada
biru.
Gas turns moist red litmus paper blue.
• Gas berwarna kuning kehijauan dan berbau
sengit terhasil.
Greenish yellow gas with a pungent smell is produced.
• Gas menukarkan kertas litmus biru kepada
merah dan kemudian melunturkannya.
Gas turns moist blue litmus paper red and finally
decolourises it.
Gas membentuk wasap putih.
Gas forms white fumes.

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J40

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Ujian gas / Gas test Kaedah / Method Pemerhatian / Observation

(g) Gas sulfur dioksida, SO2
Sulfur dioxide gas, SO2
(h) Nitrogen dioksida, NO2
Nitrogen dioxide, NO2
Salurkan gas ke dalam larutan kalium
manganat(VII) berasid.
Flow the gas into acidified potassium manganate(VII)
solution.
Dekatkan kertas litmus biru lembap ke
dalam gas.
Bring a moist blue litmus paper into the gas.
Gas melunturkan warna ungu larutan kalium
manganat(VII).
Gas decolourises purple potassium manganate(VII) solution.
• Gas berwarna perang dan berbau sengit
terhasil.
Brown gas with a pungent smell is produced.
• Gas menukarkan kertas litmus biru lembap
kepada merah.
Gas turns moist blue litmus paper turns red.

2. Melintang Menegak Across Down

3. hidrogen 1. pop 3. pop 1. Litmus
6. Sulphur 2. combustion
5. karbon 2. pembakaran 7. Nitrogen 4. Hydrogen
7. litmus 4. sulfur 8. Carbon 5. Ammonia
8. nitrogen 6. ammonia
1

1 2 l
2
p p i c
3
3
h i d r o g e n t p o p
p m m m
4 5
b u b h a
4 5 6
s k a r b o n a s u l p h u r y m

u m k s d m
7
l i t m u s a t r o
7
n i t r o g e n
f o r
o g i
u n a 8
8 c a r b o n e a
r n i t r o g e n
n
a

3. Keputusan / Result:
Warna garam karbonat Warna baki
Garam karbonat sebelum dipanaskan Colour of residue Air kapur
Carbonate salt Colour of carbonate Panas Sejuk Limewater
salt before heating Hot Cold
(a) Kalsium karbonat Putih Putih Putih Air kapur menjadi keruh
Calcium carbonate White White White Limewater turns cloudy

(b) Kuprum(II) karbonat Hijau Hitam Hitam Air kapur menjadi keruh
Copper(II) carbonate Green Black Black Limewater turns cloudy

(c) Magnesium karbonat Putih Putih Putih Air kapur menjadi keruh
Magnesium carbonate White White White Limewater turns cloudy

(d) Plumbum(II) karbonat Putih Perang Kuning Air kapur menjadi keruh
Lead(II) carbonate White Brown Yellow Limewater turns cloudy

(e) Zink karbonat Putih Kuning Putih Air kapur menjadi keruh
Zinc carbonate White Yellow White Limewater turns cloudy

(f ) Natrium karbonat Putih – – Tiada perubahan

Sodium carbonate White No change

(g) Kalium karbonat Putih – – Tiada perubahan

Potassium carbonate White No change

J41 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Mentafsir data / Interpreting data: (b) • 

Logam alkali ialah logam yang sangat
(a) terurai reaktif yang membentuk sebatian karbonat
decompose yang sangat stabil.
(b) karbon dioksida, mengeruhkan  lkali metals are very reactive which form very stable
A
Carbon dioxide, cloudy carbonate compounds.
Perbincangan / Discussion: • Penguraian karbonat berlaku pada suhu
(a) logam oksida, karbon dioksida yang sangat tinggi.
metal oxide, carbon dioxide  ecomposition of these carbonates occurs at very high
D
temperatures.
4. Keputusan / Result:
Warna nitrat Warna baki
Warna gas Kertas litmus Kayu uji berbara
Garam nitrat sebelum dipanas Colour of residue
Nitrate salt Colour of nitrate
Colour biru lembap Glowing wooden
Panas Sejuk of gas Moist blue litmus paper splinter
before heating Hot Cold
(a) Kalsium nitrat Putih Putih Putih Perang Biru bertukar kepada merah Menyala semula
Calcium nitrate White White White Brown Blue turns red Rekindles
(b) Kuprum(II)
Hijau Hitam Hitam Perang Biru bertukar kepada merah Menyala semula
nitrat Green Black Black Brown Blue turns red Rekindles
Copper(II) nitrate
(c) Magnesium
Putih Putih Putih Perang Biru bertukar kepada merah Menyala semula
nitrat White White White Brown Blue turns red Rekindles
Magnesium nitrate
(d) Plumbum(II)
Putih Perang Kuning Perang Biru bertukar kepada merah Menyala semula
nitrat White Brown Yellow Brown Blue turns red Rekindles
Lead(II) nitrate
(e) Zink nitrat Putih Kuning Putih Perang Biru bertukar kepada merah Menyala semula
Zinc carbonate White Yellow White Brown Blue turns red Rekindles
Tidak
(f ) Natrium nitrat Putih Putih Putih Kekal biru Menyala semula
Sodium nitrate White White White berwarna Remains blue Rekindles
Colourless
Tidak
(g) Kalium nitrat Putih Putih Putih Kekal biru Menyala semula
Potassium nitrate White White White berwarna Remains blue Rekindles
Colourless

Mentafsir data / Interpreting data: 5. X: Zn(NO3)2

(a) terurai Y: ZnCO3
decompose Z: ZnO
(b) nitrogen dioksida, oksigen
nitrogen dioxide, oxygen P: O2 ; Q: NO2 atau / or P: NO2 ; Q: O2
Perbincangan / Discussion: R: CO2
(a) oksida logam, nitrogen dioksida, oksigen
metal oxide, nitrogen dioxide, oxygen
(b) 2NaNO3(p) → 2NaNO2(p) + O2(g) 6 .1 1 Analisis Kualitatif
2NaNO3(s) → 2NaNO2(s) + O2(g) Qualitative Analysis

1. (a) 3 (b) 1 (c) 2 (d) 4

2.
Garam Warna pepejal garam Keterlarutan di dalam air Warna larutan garam
Salt Colour of solid salt Solubility in water Colour of salt solution
(a) Ammonium nitrat Putih Larut Tidak berwarna
Ammonium nitrate White Soluble Colourless
(b) Natrium klorida Putih Larut Tidak berwarna
Sodium chloride White Soluble Colourless
(c) Kalium nitrat Putih Larut Tidak berwarna
Potassium nitrate White Soluble Colourless
(d) Kalsium karbonat Putih Tidak larut –
Calcium carbonate White Insoluble

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J42

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Garam Warna pepejal garam Keterlarutan di dalam air Warna larutan garam
Salt Colour of solid salt Solubility in water Colour of salt solution
(e) Magnesium sulfat Putih Larut Tidak berwarna
Magnesium sulphate White Soluble Colourless
(f ) Kuprum(II) karbonat Hijau Tidak larut –
Copper(II) carbonate Green Insoluble
(g) Zink sulfat Putih Larut Tidak berwarna
Zinc sulphate White Soluble Colourless
(h) Ferum(II) sulfat Hijau Larut Hijau
Iron(II) sulphate Green Soluble Green
(i) Ferum(II) nitrat Hijau Larut Hijau
Iron(II) nitrate Green Soluble Green
(j) Ferum(III) klorida Perang Larut Perang
Iron(III) chloride Brown Soluble Brown
(k) Ferum(III) sulfat Perang Larut Perang
Iron(III) sulphate Brown Soluble Brown
(l) Plumbum(II) nitrat Putih Larut Tidak berwarna
Lead(II) nitrate White Soluble Colourless
(m) Kuprum(II) sulfat Biru Larut Biru
Copper(II) sulphate Blue Soluble Blue
(n) Kuprum(II) klorida Hijau Larut Biru
Copper(II) chloride Green Soluble Blue

3.
• Kuprum(II) karbonat
Tidak larut di dalam air
Insoluble in water Copper(II) carbonate

• Ferum(II) sulfat
Pepejal garam berwarna hijau Iron(II) sulphate
+ air suling Larutan hijau
Green solution • Ferum(II) nitrat
Green solid salt + distilled water
Iron(II) nitrat

• Kuprum(II) klorida
Larutan biru
Blue solution Copper(II) chloride

4. Tidak benar. Warna sahaja tidak mengesahkan identiti sesuatu kation kerana warna bukan ciri unik bagi
kation. Terdapat beberapa kation mempunyai warna yang sama. Contoh: ion Fe2+, Cr3+ dan Ni2+ berwarna
hijau.
Not true. Colour alone cannot identify a particular cation because colour is not a unique property of a cation. There are a few cations that
have the same colour. Example: Fe2+, Cr3+ and Ni2+ ions are green.

5.
Ujian anion / Anion test Pemerhatian / Observation Inferens / Inference
(a) Ion karbonat, CO32– • Pembuakan berlaku
Carbonate ion, CO32– Effervescence occurs 2H+(ak) + CO32–(ak) ➞ CO2(g) + H2O(ce)
• Mengeruhkan air kapur 2H+(aq) + CO32–(aq) ➞ CO2(g) + H2O(l)
Turns limewater cloudy

(b) Ion klorida, Cl– • Mendakan putih terbentuk Ag+(ak) + Cl–(ak) ➞ AgCl(p)
Chloride ion, Cl –
White precipitate is formed Ag+(aq) + Cl–(aq) ➞ AgCl(s)

(c) Ion sulfat, SO42– • Mendakan putih terbentuk Ba2+(ak) + SO42–(ak) ➞ BaSO4(p)
Sulphate ion, SO42– White precipitate is formed
Ba2+(aq) + SO42–(aq) ➞ BaSO4(s)

(d) Ion nitrat, NO3– • Cincin perang terbentuk

Nitrate ion, NO3– Brown ring is formed

J43 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Mentafsir data / Interpreting data: Perbincangan / Discussion:

(a) mendakan putih (a) Ion klorida bergabung dengan ion argentum
white precipitate untuk membentuk mendakan putih
(b) karbon dioksida, air kapur argentum klorida yang tidak larut di dalam air.
carbon dioxide, limewater Chloride ion combines with silver ion to form a white
(c) mendakan putih, barium klorida, barium nitrat precipitate of silver chloride that is insoluble in water.
white precipitate, barium chloride, barium nitrate (b) bertindak balas dan menyingkirkan ion
(d) cincin perang karbonat yang mungkin hadir
brown ring react and remove carbonate ion that may be present

6. Keputusan / Result:
Pemerhatian
Kation Observation
Cation NaOH(ak) NaOH(ak) berlebihan NH3(ak) NH3(ak) berlebihan
NaOH(aq) Excess NaOH(aq) NH3(aq) Excess NH3(aq)
(a) NH4+ • Tiada mendakan
No precipitate
• Gas terbebas apabila
dipanaskan
Gas is released when heated
– Tiada mendakan –
• Gas menukar kertas No precipitate
litmus merah lembap
kepada biru
Gas turns moist red litmus
paper to blue
(b) Mg2+ Mendakan tidak larut dalam
Mendakan putih Tiada mendakan –
White precipitate alkali berlebihan No precipitate
Precipitate is insoluble in excess alkali
(c) Ca2+ Mendakan tidak larut dalam Mendakan tidak larut dalam
Mendakan putih Mendakan putih
White precipitate alkali berlebihan White precipitate alkali berlebihan
Precipitate is insoluble in excess alkali Precipitate is insoluble in excess alkali
(d) Pb2+ Mendakan larut dalam alkali
Mendakan putih berlebihan membentuk larutan Mendakan putih Mendakan tidak larut dalam
White precipitate tidak berwarna White precipitate alkali berlebihan
Precipitate is soluble in excess alkali Precipitate is insoluble in excess alkali
forming colourless solution
(e) Al3+ Mendakan larut dalam alkali
Mendakan putih berlebihan membentuk larutan Mendakan putih Mendakan tidak larut dalam
White precipitate tidak berwarna White precipitate alkali berlebihan
Precipitate is soluble in excess alkali Precipitate is insoluble in excess alkali
forming colourless solution
(f ) Zn2+ Mendakan larut dalam alkali Mendakan larut dalam alkali
Mendakan putih berlebihan membentuk larutan Mendakan putih berlebihan membentuk
White precipitate tidak berwarna White precipitate larutan tidak berwarna
Precipitate is soluble in excess alkali Precipitate is soluble in excess alkali
forming colourless solution forming colourless solution
(g) Fe2+ Mendakan tidak larut dalam Mendakan tidak larut dalam
Mendakan hijau Mendakan hijau
Green precipitate alkali berlebihan Green precipitate alkali berlebihan
Precipitate is insoluble in excess alkali Precipitate is insoluble in excess alkali
(h) Fe 3+
Mendakan tidak larut dalam Mendakan Mendakan tidak larut dalam
Mendakan perang
Brown precipitate alkali berlebihan perang alkali berlebihan
Precipitate is insoluble in excess alkali Brown precipitate Precipitate is insoluble in excess alkali
(i) Cu2+ Mendakan larut dalam alkali
Mendakan tidak larut dalam berlebihan membentuk
Mendakan biru Mendakan biru
Blue precipitate alkali berlebihan Blue precipitate larutan biru tua
Precipitate is insoluble in excess alkali Precipitate is soluble in excess alkali
forming dark blue solution

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J44

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

Mentafsir data / Analysing data::

(a)
Fe2+ Fe3+ Mendakan Mendakan Mg2+ Ca2+
berwarna putih
Cu2+ Coloured
NaOH(ak) White Pb2+ AI3+ Zn2+
NaOH(aq)
precipitate precipitate

Tiada mendakan
No precipitate

NH4+

(b)
Mendakan Mendakan
Fe2+ Fe3+ NH3(ak) Ca2+
berwarna putih
Cu2+ Coloured NH3(aq) White Pb2+ AI3+ Zn2+
precipitate precipitate

Tiada mendakan
No precipitate

NH4+ Mg2+

(c) (i) Pb2+, Al3+, Zn2+ Kation Pemerhatian

Pb2+, Al3+, Zn2+ Cation Observation
(ii) Cu2+, Zn2+ (c) Fe3+ Larutan kalium heksasianoferat(II):
Cu2+, Zn2+ Potassium hexacyanoferrate(II) solution:
(iii) Zn2+ Mendakan biru tua
Dark blue precipitate
(d) (i) Fe2+
Larutan kalium tiosianat:
(ii) Fe3+ Potassium thiocyanate solution:
(iii) Cu2+ Larutan berwarna merah darah
Blood red solution
Perbincangan / Discussion:
(d) Pb 2+
Mendakan kuning larut di dalam air
(a) air, ion hidroksida, hidroksida logam
water, hydroxide ions, metal hydroxides panas dan termendak semula apabila
disejukkan.
hidroksida logam Yellow precipitate dissolves in hot water and
metal hydroxides reprecipitated when cooled.
(b) berwarna
coloured
Mentafsir data / Analysing data:
(a) reagen Nessler
(c) berwarna putih Nessler reagent
white (b) hijau, biru tua
7. green, dark blue
(c) perang, biru tua
Kation Pemerhatian brown, dark blue
Cation Observation (d) tidak berwarna, kuning, kalium iodida
(a) NH4+ Mendakan perang colourless, yellow, potassium iodide
Brown precipitate Perbincangan / Discussion:
(b) Fe2+ Mendakan biru tua (a) ion iodida, kalium iodida, kuning, PbI2
Dark blue precipitate iodide, potassium iodide, yellow, PbI2
(b) tiada mendakan / no precipitate
(c) ammonia, merah, biru, hidrogen klorida
ammonia, red, blue, hydrogen chloride

J45 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

8.
Ujian / Test Pemerhatian / Observation Inferens / Inference
Masukkan dua spatula pepejal U ke dalam Pepejal berwarna putih.
sebuah bikar. White solid.
Place two spatula of solid U into a beaker.
Tambah 10 cm3 air suling dan kacau untuk Pepejal melarut untuk menghasilkan larutan Ion logam peralihan tidak hadir.
melarutkan pepejal U. tidak berwarna. Maka, tiada ion Fe2+
, Fe 3+
dan Cu2+.
Transition metal ion is not present. Thus,
Add 10 cm3 of distilled water and stir to dissolve solid U. Solid dissolves to form a colourless solution.
absent of Fe2+, Fe3+ and Cu2+ ions.

(a) Kepada 1 cm3 larutan U, tambah Mendakan putih yang terbentuk larut di Ion amfoterik seperti Pb2+, Al3+
larutan natrium hidroksida sehingga dalam alkali berlebihan untuk menghasilkan dan Zn2+ mungkin hadir.
berlebihan. larutan tidak berwarna. Amphoteric ions such as Pb2+, Al3+ and Zn2+
To 1 cm3 of the solution, add sodium hydroxide White precipitate formed dissolves in excess alkali to form may be present.
solution until excess. a colourless solution.
(b) Kepada 1 cm3 larutan U, tambah Mendakan putih yang terbentuk larut dalam Zn2+ hadir.
larutan ammonia sehingga berlebihan. alkali berlebihan untuk menghasilkan larutan Zn is present.
2+

To 1 cm of solution U, add ammonia solution until tidak berwarna.

3

excess. White precipitate formed dissolves in excess alkali to form a

colourless solution.
(c) Kepada 1 cm3 larutan U, tambah Mendakan putih yang terbentuk tidak larut SO42− hadir.
asid nitrik cair diikuti dengan larutan di dalam asid. SO42− is present.
barium nitrat. White precipitate formed does not dissolve in acid.
To 1 cm3 of solution U, add dilute nitric acid
followed by barium nitrate solution.
zink zulfat, ZnSO4, ion zink, Zn2+, ion sulfat, SO42− / zinc sulphate, ZnSO4, zinc ion, Zn2+, sulphate ion, SO42−
9.
Ujian / Test Pemerhatian / Observation Inferens / Inference
(a) Masukkan dua spatula pepejal W ke Pepejal berwarna putih. Ion logam peralihan tidak hadir.
dalam sebuah tabung uji. White solid. Maka, tiada ion Fe2+, Fe3+ dan Cu2+.
Add two spatulas of solid W into a test tube. Transition metal ion is not present. Thus,
absent of Fe2+, Fe3+ and Cu2+ ions.
Panaskan dengan kuat. • Gas perang yang terbebas Gas berasid – NO2
Uji gas yang terbebas. menukarkan kertas litmus biru Acidic gas – NO2
Heat strongly. lembap kepada merah.
Test the gas released. Brown gas released turns moist blue litmus
paper red.
• Gas menyalakan kayu uji berbara. Gas menyokong pembakaran – O2
Gas rekindles glowing wooden splinter. Gas supports combustion – O2
• Baki pepejal W berwarna perang PbO – Pb2+ hadir
semasa panas dan menjadi kuning PbO – Pb2+ is present
semasa sejuk.
Solid residue W is brown when hot and yellow
when cold.
(b) Larutkan baki pepejal W di dalam asid Baki pepejal W melarut untuk Ion logam peralihan tidak hadir
nitrik cair. menghasilkan larutan tidak berwarna. Transition metal ion is not present
Dissolve residue W in dilute nitric acid. Solid residue W dissolves to form a colourless solution.
(i) Kepada 1 cm larutan W, tambah
3
Mendakan putih yang terbentuk larut Pb2+, Al3+, Zn2+ mungkin hadir
larutan natrium hidroksida sehingga di dalam NaOH(ak) berlebihan untuk Pb2+, Al3+, Zn2+ may be present
berlebihan. menghasilkan larutan tidak berwarna.
To 1 cm3 of solution W, add sodium hydroxide White precipitate formed dissolves in excess
solution until excess. NaOH(aq) to form a colourless solution.
(ii) Kepada 1 cm3 larutan W, tambah Mendakan putih yang terbentuk tidak Pb2+, Al3+, mungkin hadir
larutan ammonia sehingga larut di dalam NH3(ak) berlebihan. Pb2+, Al3+ may be present
berlebihan. White precipitate formed is insoluble in excess
To 1 cm3 of solution W, add ammonia solution NH3(aq).
until excess.
(iii) Kepada 1 cm3 larutan W, tambah Mendakan kuning terbentuk. PbI2 – Pb2+ hadir
larutan kalium iodida. Yellow precipitate is formed. PbI2 – Pb2+ is present
To 1 cm3 of solution W, add potassium iodide
solution
plumbum(II) nitrat, Pb(NO3)2, ion plumbum(II), Pb2+, Ion nitrat, NO3−
lead(II) nitrate, Pb(NO3 )2, lead(II) ion, Pb2+, nitrate ion, NO3−

© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd. J46

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan

PRAKTIS SPM 6 (b) − Bikar I: Serbuk zink melarut, pembuakan,

gas tak berwarna dibebaskan.
KERTAS 1 Beaker I: Zinc powder dissolves, effervescence,
colourless gas liberated.
1. C 2. D 3. D 4. C 5. D − Ion H+ bertindak balas dengan logam
6. A 7. C reaktif zink untuk membentuk garam
dan gas hidrogen.
2
H+ ions react with reactive metal zinc to produce a
KERTAS salt and hydrogen gas.

Bahagian A − Bikar II: Tiada perubahan diperhatikan

kerana HX tidak mengion di dalam
1. (a) Untuk menunjukkan keasidan atau pelarut organik.
kealkalian suatu larutan akueus Beaker II: No visible change observed because HX
To show the acidity or alkalinity of an aqueous solution does not ionise in organic solvent.
(b) Bikar A: Hijau − Tiada ion H+ untuk bertindak balas
Beaker A: Green
dengan zink.
Bikar B: Tidak berwarna No H+ ions to react with zinc.
Beaker B: Colourless
(c) • Bilangan mol HX
Bikar C: Kuning Number of moles of HX
Beaker C: Yellow
0.480
(c) (i) Asid ialah bahan yang mengion di dalam =
24
air untuk menghasilkan ion hidrogen. = 0.02 mol
Acid is a substance that ionises in water to produce
hydrogen ions. • HX ialah asid monoprotik.
(ii) Alkali ialah bahan yang mengion di HX is a monoprotic acid.

dalam air untuk menghasilkan ion Bilangan mol H+

Number of moles of H+
hidroksida.
Alkali is a substance that ionises in water to produce = 0.02 mol
hydroxide ions. Kepekatan ion H+
(d) • Asid hidroklorik ialah asid kuat, manakala Concentration of H+ ion
asid etanoik ialah asid lemah. 0.02
=
Hydrochloric acid is a strong acid, whereas ethanoic 0.250
acid is a weak acid. = 0.08 mol dm−3
• Asid HCl mengion lengkap kepada ion • pH = − log[H+]
hidrogen, H+ dan ion klorida, Cl−. = − log[0.08]
HCl ionises completely to hydrogen ions, H+ and
= 1.09
chloride ions, Cl−.
≈ 1.1
• Asid etanoik mengion separa kepada ion
hidrogen, H+ dan ion etanoat, CH3COO−. Bahagian C
Ethanoic acid ionises partially to hydrogen ions, H+ 3. (a) − Kation: Ion plumbum(II), Pb2+
and ethanoate ions, CH3COO−. Cation: Lead(II) ion, Pb2+
• Semakin tinggi kepekatan ion yang − Anion: Ion nitrat, NO3−
bergerak bebas, semakin tinggi Anion: Nitrate ion, NO3−
kekonduksian elektrik. − Plumbum(II) nitrate, Pb(NO3)2
The higher the concentration of free moving ions, Lead(II) nitrate, Pb(NO3)2
the higher the electrical conductivity. (b) − P: Natrium oksida / Sodium oxide
− 4Na(p) + O2(g) → 2Na2O(p)
Bahagian B 4Na(s) + O2(g) → 2Na2O(s)
2. (a) − HX larut dalam air dan pelarut organik. − Q: Larutan natrium hidroksida
HX is soluble in water and organic solvent. Sodium hydroxide solution
− HX ialah asid kerana HX mengion untuk − Na2O(p) + H2O(ce) → 2NaOH(ak)
menghasilkan ion H+. Na2O(s) + H2O(l) → 2NaOH(aq)
HX is an acid because it ionises to produce H+ ions. − R: Larutan natrium karbonat
− HX ialah asid kuat kerana HX mengion Sodium carbonate solution
lengkap di dalam air. − CO2(g) + 2NaOH(ak) → Na2CO3(ak) +
HX is a strong acid because it ionises completely in H2O(ce)
water. CO2(g) + 2NaOH(aq) → Na2CO3(aq) + H2O(l)
− HX mengion di dalam air tetapi tidak (c) Prosedur / Procedure :
mengion di dalam pelarut organik. 1. 25.0 cm3 asid nitrik dipipetkan ke dalam
HX ionises in water but does not ionise in organic sebuah kelalang kon yang bersih.
solvent.

J47 © Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.

 Kimia Tingkatan 4 Jawapan
25.0 cm3 of nitric acid is pipetted into a clean conical
flask.
2. 2 – 3 titis penunjuk fenolftalein ditambah
ke dalam asid nitrik
2 – 3 drops of phenolphthalein indicator is added
into nitric acid.
3. Sebuah buret yang bersih diisi dengan
larutan natrium hidroksida. Bacaan awal
buret direkodkan.
A clean burette is filled with sodium hydroxide. The
initial burette reading is recorded.
4. Natrium hidroksida ditambah secara
perlahan-lahan ke dalam kelalang kon
sehingga penunjuk fenolftalein bertukar
daripada tak berwarna kepada merah
jambu. Bacaan buret akhir direkodkan.
Kemudian, isi padu natrium hidroksida
yang diperlukan untuk meneutralkan
25 cm3 asid nitrik ditentukan.
Sodium hydroxide solution is added slowly into the
flask until the phenolphthalein indicator changes
colour from colourless to pale pink. The final burette
reading is recorded. Then, the volume of sodium
hydroxide required to neutralise 25 cm3 of nitric acid
is determined.
5. Isi padu larutan natrium hidroksida yang
ditentukan ditambah secara pentitratan
kepada 25.0 cm3 asid nitrik.
The volume of sodium hydroxide solution
determined is added via titration into 25.0 cm3 nitric
acid.
6. Kandungan kelalang kon dituang ke
dalam mangkuk penyejat.
The content of the conical flask is poured into an
evaporating dish.
7. Larutan campuran dipanaskan sehingga
larutan garam tepu.
The mixture solution is heated until the salt solution
is saturated.
© Penerbitan Pelangi Sdn. Bhd.
8. Campuran dibiarkan menyejuk perlahan-
lahan supaya penghabluran berlaku.
The mixture is allowed to cool slowly for
crystallisation to occur.
9. Hablur yang terbentuk dituras.
The crystals formed are filtered out.
10. Hablur dikeringkan di antara kertas
turas.
The crystals are dried between filter papers.
Persamaan kimia / Chemical equation:
HNO3 + NaOH → NaNO3 + H2O
Fokus KBAT
1. Kilang membebaskan gas berasid seperti
sulfur dioksida. Asid sulfurik di dalam air hujan
mengion menghasilkan ion hidrogen. Ion
hidrogen mengakis logam besi. Ion daripada asid
meningkatkan kekonduksian elektrik bagi air
yang diperlukan untuk pengaratan.
Factories release acidic gases such as sulphur dioxide. The
sulphuric acid in rainwater ionises to produce hydrogen ions.
Hydrogen ions corrode iron metal. Ions from the acid increase
the electrical conductivity of water needed for rusting.
2. • Ammonia merupakan suatu bes.
Ammonia is a base.
• Ammonia berlebihan boleh meningkatkan
pH tanah. Tanah menjadi terlalu beralkali.
Excess ammonia will increase the pH of the soil. Soil
becomes too alkaline.
• Ammonia sangat larut di dalam air.
Ammonia is very soluble in water.
• Air hujan yang membawa ammonia
berlebihan ke dalam sungai boleh
menyebabkan pencemaran air.
Rain water that carries excess ammonia into rivers can
cause water pollution.
J48