You are on page 1of 44

‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الغصلىاألول ى‬
‫مغؼومىالـى‪EDI‬ىوفوائده ى‬

‫ى‬
‫المقدمة‪:‬‬
‫د د ا راد د ت ر تا د د ت لا ددلة‬ ‫أوج ددل اور ددوي اويد دياس ددي اوا ي ددب انو ددي ويد د اد د ات ي ددا ر ددوي ددي‬
‫أي دديكت ي دوا لامعف د أو يددس يال ف د ويويلاف د وت د و ايرددلت أ د ت‬ ‫إو د ياك ددت أ ي د‬ ‫ويرالا ددت رفددل‬
‫ددي او ياددب وأاددل‬ ‫وايددرملاي ت ر تا د ت اوا يددب إود يجد ت لاددلة ود اكددا يددا اويددف اور تددؤ تفد ددي اوي‬
‫د رتد ل اوتا د ت اروكريو دي ‪Electronic Data Interchange‬‬ ‫يق اويت تاا او يك ت وتع ف هدو‬
‫)‪ )EDI‬واو ي ي رعيض و ي ه ه اوي كية‪.‬‬
‫ت اويدا يات ]وتم ادت‬ ‫اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات ت يدرملا او دتك ت اوم ادت دي اد‬ ‫تلأ ايرملا‬
‫ت اويددا يات ددي‬ ‫ددي لاريواددت واورددي رعددل يلا ددت ا د‬ ‫ت يددا يات او د ) و و د يددا أكنددي يددا ‪ 49‬د‬ ‫اد‬
‫اوو ا ت اويرالة األيياكات‪.‬‬
‫د را يددي ايددرمل ورا اددق او ديت تدداا اوا يددت ت‬ ‫د اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات ع د وجددول‬ ‫اعريددل‬
‫ددك و يد اوتا د ت اوييددرمليت ددي ا يددب يعدداا إود او د ي‬ ‫اويمرع ددت وا ددو تي د يخ مد ح تراواد‬ ‫واود‬
‫ددي‬ ‫اومد د ح ت و د د او ا ي ددي أو اوعك ددح وي ددا م ددال يتد د اوا ي ددت ت تع ددف ت ددتعض تيد د اا ددق اورتد د ل‬
‫اوييرمليت‪.‬‬ ‫او‬ ‫اويير لات ت ويغ يا امرال‬
‫يال د أو اويدويلاا اوم اداا تد تدلأ وا‬ ‫رل ركوا يكر ردل تدلأت دي ايدرملا هد ا األيدعوب عدالً أو يتيد‬
‫تفد ا او د‬ ‫يركوا هد ه اودلوية ي ليدت وعرعياد‬ ‫‪ .‬أي ت و يتت والاني اويعي ت تف ا او‬ ‫ي ل ع وف ا او‬
‫وألوار و وا له واوم وات األووات وعتل ي ر تا ‪.‬‬

‫ما هو تبادل البيانات اإللكتروني ‪EDI‬؟‬


‫‪Electronic‬‬ ‫‪Data‬‬ ‫رت د د ل اوتا د د ت اروكريو د ددي – أو ل د د د د كيه اي د د تعد ددل ت ود د د ‪ EDI‬امرا د د اًي ود د د‬
‫ي ددي ت دداا دديكراا ددا يا ددق اوا ي ددت ت ي ددا‬ ‫‪ – Interchange‬ه ددو يعا ددت رتد د ل يي ددر لات ات ددك‬
‫ا يب إو ا يب) ي اوية إوكريو ات‪.‬‬
‫اياا أي يااا‪:‬‬ ‫ه ه اوعيعات وف‬
‫‪ .1‬اويير لات اروكريو ات را تل ً يا اويير لات اوويرات‪.‬‬
‫ي ي ر ا ر ق عا ييت ً‪.‬‬ ‫‪ .2‬رت ل رع اويير لات ار ي ك‬
‫د د رتد د ل اوتا د د ت‬ ‫د د يا ت دداا او د د اور عا ددلي وايك ددت اويي ددر لات اوويرا ددت وت دداا‬ ‫وورو دداف او كد دية ل د د‬
‫دي رعد‬ ‫اور عادلي أيدي اورويادل اود ي اادليه اوي دريي ادلم‬ ‫ي او‬ ‫اوي ريا ت كين‬ ‫اروكريو ي ي يج‬
‫اوم وات او ي ات واالي‪:‬‬

‫‪-1-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫‪ -1‬يياجعت اويمزا وعرأكل يا ل رو ي او عب‪.‬‬


‫ت ددت أيدي اوروياددل ت و ددك اومد ح‬ ‫اوتا د ت عد اوا يددب تتي د يخ اوي ددريا ت وريدج واددر‬ ‫‪ -2‬ادر إلمد‬
‫ت و يكت اوي ريات‪.‬‬
‫كح‪ ،‬تيال‪ ،‬ايع ت وال)‪.‬‬ ‫‪ -3‬ايي أيي اورويال إو اوت س تأي اوية‬
‫ع اوا يب‪.‬‬ ‫‪ -4‬ايرع اوت س األيي والمع ي تي يخ أوايي اوتاس أو اوريعا اوم ح ت‬
‫رديات لويادت وعرأكددل يددا ايدرال أيددي اورويادل وريددجاع دي تي د يخ اوتاددس‬ ‫‪ -5‬ادر يياجعددت اوي دريي وعتد س عد‬
‫واوريعا ‪.‬‬
‫اوجدل أي‬ ‫ه ه اوم وات رأم يا نالندت إود مييدت أاد تعدل إ د ت زيدا اوي اييدالت أو اوتيادل وت ديض ا د‬
‫ل اوي ريي أو اوت س‪.‬‬ ‫م أ ي ريجا رع اوتا ت‬
‫أماىفيىالنظامىالحدوثىفالخطواتىكالتالي‪ :‬ى‬
‫‪ -1‬يياجعت اويمزا يا مال اوا يب انوي وع يكت وعرأكل يا ل رو ي او عب‪.‬‬
‫اوتا ت ع اوا يب تتي يخ اوي ريا ت وريج ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ار إلم‬
‫‪ -3‬تي يخ اود ‪ EDI‬ا أ يمت إوكريو ات يا أيي اورويال واييعف أوروي راكا ً إو اوتد س اويدويل) دي مدال‬
‫لر ق‪.‬‬
‫ر أوروي راكا ً ويت ية وتي يخ أوايي اوتادس أو اوريدعا اومد ح تد‬ ‫‪ -4‬اير ت اوت س اويويل) األيي وار إ‬
‫ع اوا يب‪.‬‬
‫‪ -5‬ا أ تي يخ أوايي اوتاس أو اوريعا اوم ح ت ويويل إ لة ت يرال واييعف وعي ريي‪.‬‬
‫راواي اوو س‬ ‫اوالاث‪ .‬وايك‬ ‫األو و ايرغيق يوى لر ق ت و‬ ‫وت ور وي ي أيرغيق ر ا ه أا ت و‬
‫اوالاث تف ا او ك ‪:‬‬

‫تكت‬
‫‪EDI‬‬

‫السرعة والدقة‬

‫البائع‬
‫المشتري‬
‫ى‬

‫‪-2-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫لماذاىالـى‪EDI‬ى؟‪ :‬ى‬
‫د اد وي اعيد جادلاً تدخمي اكع د راواد ييدر لار اوويرادت إود أمديى إوكريو ادت ييد‬ ‫وي ا غاي‬ ‫رل ري‬
‫او يكت‪ .‬ووكا ي اي اوا وي اي اوعوويت ا ررا لات‪ ،‬رواج‬ ‫ايرعز رغااي يا ت وأيعوب إلاية أ ي‬
‫دغ ركع رفد أو إلاية اوركع دت‬ ‫دغو ييدريية ورايداا جدولة ي رجفد أو مدليرف و دي دح اووردت‬ ‫ديكت‬ ‫ك‬
‫تاكي ددت‪ .‬كيد د ألت رك وووجاد د ً يععويد د ت اوا ي ددب إود د ياك ددت كد د اوعيعاد د ت اولامعا ددت وع دديكت‪ ،‬ووك ددا أغع ددب‬
‫رع يالرف اوم يجات يوا يس اويويلاا أو اوعيدال يدس اوععد تدأا اوا جدت إود‬ ‫او يك ت و ررعيض وياك ت‬
‫دلي د كي اويدي ت واولردت د و ايدرعز‬ ‫ديويات وايجدت‬ ‫اويي ت واولرت ي رع اوعيعا ت اوم يجات أادتات‬
‫رعيا ف ورو ااف ‪.‬‬
‫‪ -1‬اويددي ت ددي اويع د يالت اوم يجاددت ورع ددي يددي ت د اوي ددرخ يددا اورادديا إو د اويددوق أو يددي ت ايددرج تت‬
‫أا او يكت ايك ف ا ير لة ت ويي ت اي اعي‪:‬‬ ‫اويويل و عب اوعيا وكالهي ااوي وع ج ح تيع‬
‫‪ ‬م ض زيا يعات راياا ي رخ ي تق أو زيا يعات ر لا ي رخ جلادل ادؤلي إود اويدتق دي األيدواق‬
‫يي اؤني ت وة ع اويتف‪.‬‬
‫‪ ‬م ض أ لال اوعي وت يس زا لة كيات اوعي اوي د أيدي لايج دي جيادس او ديك ت ا واد ً‪ .‬رتد ل اوتا د ت‬
‫إوكريو ا ً اع ي رو اي األلاة وعع يعاا اوري رزال ار ر جات يس ر عا اوركع ت اون ترت‪.‬‬
‫‪ ‬م ض زيا لوية ريعا اوي رخ اع ي ر عا ركع ت اويمزوا‪.‬‬
‫‪ -2‬اولرت ي اويع يالت اوم يجات ورع ي اولرت ي رت ل ورلاو اويير لات واويععوي ت واوتا ت ي او يا ت‬
‫اوتا د ت اودوايلة‬ ‫اور عالات وعيير لات اوويرات ار رت ل اويير لات دا يادق يدمف رادوايه ) ند إلمد‬
‫وتد و رادتف زاد لة‬ ‫راجت إ لة ارلمد‬ ‫ألم‬ ‫ع اوا يب يية ن ات و ي ه ه اوا وت ارعيض او‬
‫تيع د أ د كعيد زالت اويددي ت زالت‬ ‫اويددي ت اددعتت اورا اددق و ود ورج ددب أم د او يددا موا د لة ارلمد‬
‫ي ي ت ركع دت‬ ‫وت ور وي اوييازات اوري ا ف تزا لة اويي ت رل ررال‬ ‫ااري ت اوم أ وكيات األم‬
‫ويس زا لة اولرت ا ق و ية ي اوركع ت ك ور وي‪:‬‬ ‫راااف األم‬
‫اوعيا ‪.‬‬ ‫‪ ‬زا لة ي‬
‫‪.‬‬ ‫‪ ‬م ض اوركع ت او رجت ا راااف األم‬
‫‪ ‬م ض ركع ت اويعس واوملي ت اوي ولة أو اويرأمية‪.‬‬
‫ت اوغ ادت دي اوو اد ت اويرادلة أا ركع دت إريد اوعيعاد ت اورج يادت‬ ‫أو ات اول اييد ت ت ديكت تيدكو وعاد‬
‫او دديك ت ا دواوي ‪ 77‬لو ي وه د ه اوركع ددت ر د م ض إو د لو ي‬ ‫اوم اددت تعيعا د ت او د اي ت د و يق اوالواددت ركع د‬
‫د اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات وايكددا أا ازاددل اوددو ي ددي تعددض‬ ‫وااددل ددي ا وددت إريد اويع يعددت ت يددرملا‬
‫او يك ت األميى‪ .‬رو ف اراا ا ت اوري ر يدت ترجياعفد يجيو دت ‪ EDI‬أا او ديك ت ردو ي دي اويرويد‬
‫د اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات تددلاالً ددا اود‬ ‫يد تدداا ‪ 1.3‬لو ي إود ‪ 5.5‬لو ي ددي ا وددت ايددرملايف‬
‫اوالوات إري اويع يالت‪.‬‬

‫‪-3-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫كوفىوطملىنظامىالـى‪ :EDI‬ى‬
‫ي اددت اويي ددر لات اورددي ا ددر رت لوفد د‬ ‫ا ريددل جد د ح اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات ت دداا او دديك ت ‪ EDI‬عد د‬
‫د د ويعد د ااي را ي ددات ايك ددا اوراواد د تي ددفووت ي فد د مواوافد د ‪ .‬ت ر د د ت إود د أا‬ ‫تا ددوية ي ددفعت إيك ا ددت ت د د‬
‫ددل كتا ددي راج ددت ر اد د هد د ه اوعيعاد د ت‬ ‫يع ددل ت اوركد دياي اوكتاد دية وعتا د د ت اور ددي ا ددر رت لوفد د ألت إود د را ا ددق‬
‫أوروي راكا ً‪.‬‬
‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات‪.‬‬ ‫تاا او يك ت اوي يكت ي‬ ‫واو ف او ك اور وي ا يرت‬

‫حاسب الشركة‬ ‫تحويل إلى‬ ‫تحويل إلى‬ ‫حاسب الشركة‬


‫(‪)2‬‬ ‫نظام داخمي‬ ‫نظام قياسي‬ ‫(‪)1‬‬
‫تحويل إلى‬ ‫تحويل إلى‬
‫نظام قياسي‬ ‫نظام داخمي‬

‫الشبكة الخاصة المؤمنة‬

‫تحويل إلى‬ ‫تحويل إلى‬


‫نظام داخمي‬ ‫نظام قياسي‬
‫حاسب الشركة‬ ‫حاسب الشركة‬
‫تحويل إلى‬ ‫تحويل إلى‬
‫(‪)3‬‬ ‫(‪)4‬‬
‫نظام قياسي‬ ‫نظام داخمي‬

‫االرتباط بين النظم الداخمة لمشركات والنظام القياسي لتبادل المستندات اإللكترونية‬
‫يدا اجد اوعيد اودويري ت ر د ت‬ ‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات تاا او يك ت ويؤيي ت األ يد‬ ‫اع‬
‫اددي اوم دي او رجددت ددا رك دياي إلم د‬ ‫يكت‪/‬يؤييددت ور عا د‬ ‫اوتا د ت ددي ك د‬ ‫إو د ر عا د اج د إلم د‬
‫إا ركع ت إري اوعيعا ت ‪ Transaction Processing‬ر م ض تاوية كتاية‪.‬‬ ‫اوتا ت و راجت و و‬
‫ع وجول يك ت يرماات ر و ترو اي تيايخ اورت ل اروكريو ي و تكت ا را ت اوم ات‬ ‫ا ريل او‬
‫اويؤي ت‪.‬‬
‫ي د اوتا د ت ‪ Data Format‬اويوجددولة تا يددت ت أي دديكت إو د‬ ‫ر ددو ت ديايخ اورت د ل اروكريو ددي تراوا د‬
‫ع او او اور وي‪:‬‬ ‫ع ياي اويي وت ااث ار‬ ‫او ا يي اوييرمل أو اوعكح ت‬ ‫اوياللة ت و‬ ‫األ ي‬

‫‪-4-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ديكت يرد ‪ )2‬دإا تي د يخ اورتد ل اروكريو دي وع ديكت‬ ‫أيي د اي إود‬ ‫يكت ير ‪ )1‬تإيي‬ ‫ل را‬ ‫‪‬‬
‫او ا يي اوييرمل‬ ‫او ي ريرملي او يكت إو او‬ ‫ير ‪ )1‬ا و تراوا ت ول أيي او اي يا او‬
‫ي اورت ل ‪.‬‬
‫اويي وت ت يرملا او تكت اوم ات اويؤي ت ] تك ت ي ية[ إو او يكت ير ‪.)2‬‬ ‫ار إيي‬ ‫‪‬‬
‫او ا يي إو او ي اوييرمل‬ ‫ا و تي يخ اورت ل اروكريو ي تراوا اويي وت اويير تعت يا ي او‬ ‫‪‬‬
‫تا يت ت او يكت ير ‪ )2‬وت ور وي ايكا وا يدب او ديكت اورع يد يعفد لوا أي ا جدت إود إجد اي أي‬
‫ياروا رف ‪.‬‬ ‫يعا ت إ لة إلم‬
‫‪ )5‬م دوات وهدي‬ ‫رر يا ارج اي ات اوالزيت ور ا اورت ل اروكريو ي وعيير لات تاا او يك ت اويينعت عد‬
‫يو ات ت و ك اور وي‪:‬‬

‫إرسال‬ ‫‪‬‬ ‫تحويل‬ ‫‪‬‬ ‫‪‬‬ ‫حاسب الشركة‬


‫الرسالة‬ ‫صورة‬ ‫استخالص‬ ‫رقم (‪)1‬‬
‫باستخدام‬ ‫المعمومات‬ ‫المعمومات‬
‫الشبكات‬ ‫المستخمصة‬ ‫المطموب‬
‫المؤمنة‬ ‫إلى النظام‬ ‫إرساليا‬

‫المعياري‬

‫تحويل الرسالة‬ ‫‪‬‬


‫تحميل‬ ‫‪‬‬ ‫من النظام المعياري إلى‬
‫حاسب‬ ‫البيانات إلى‬ ‫الصورة المستخدمة‬
‫الشركة‬ ‫قواعد البيانات ا‬ ‫بالحاسب رقم (‪)2‬‬
‫رقم (‪)2‬‬ ‫لحاسب رقم (‪)2‬‬

‫مزاواىنظامىالـى‪ :EDI‬ى‬
‫دي ا اولردت دي د‬ ‫اود ‪ EDI‬ألاة ريكا أي يؤييت يا را اق رايا وا دف دي يدي ت األلا يدس‬ ‫إا‬
‫ورتد د ل اويععويد د ت اويفي ددت‪ .‬اويي ددر لات اوي وو ددت ي ددا مالود د أي اويرت لو ددت ‪ -‬ر د د يت ددية ي ددا اوا ي ددب إود د‬
‫ي ا اولرت‪.‬‬ ‫اوا يب انمي وار و تيي ت ا اويير لات اوويرات اور عالات يس‬
‫اويد كوي ورو دداف ييادزات اوعيعاددت اروكريو اددت ددا يعاددت اوييددر ل‬ ‫ددا كنددب تعددض وا ددل اويند‬ ‫ل د رأيد‬
‫اور عالي‪:‬‬

‫‪-5-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫‪ ‬اوعيعات ريرغيق لر ق تل ً يا ي ت‪.‬‬


‫يت ية يا جف ز ا يب اوي ريي تي او تك ت إو جف ز ا يب اوت س تدلوا‬ ‫‪ ‬أيي اورويال أو او اي ا‬
‫تا ت اويير ل أيي او اي أو اورويادل) دوي وادوو‬ ‫أي رلم الوي و اوجل ا جت و يا أو إ لة إلم‬
‫ي يعات ارلم ‪.‬‬ ‫ااري ت ويول أم‬ ‫وعت س وت و ا‬
‫ي أي ا لوق تيال ووو وتعض اوورت‪.‬‬ ‫‪ ‬و ار رلاو اويير ل اروكريو ي الوا ً وو اري‬
‫‪ ‬ايرع اوي ريي رأكال ع واو أيي اورويال إو اوت س يت ية‪.‬‬
‫د رخ ددا ر ادداي زيددا اوددلوية او د اي ات واوركع ددت‬ ‫هد ه اوا د ق ايكددا ريجيرفد يت دية إود و ددي ددي اوياد يا‬
‫ايكددا ألي يؤييددت أا رفيد هد ه اوييادزات وود ا ايك د‬ ‫اون ترددت واير د ت ييددروى اولرددت و ددي اددي اواد وي‬
‫اود ‪ EDI‬إو نالنت أري ‪:‬‬ ‫ر يا اويزاا اوري او يه‬
‫‪ -1‬المزايا عمى المستوى اإلستراتيجي‪:‬‬
‫را اق لوية رج يات ي ورت أر ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫اوم ات ت ر ر ج اويوروت ‪.Just in Time‬‬ ‫إيك ات ر تاق او‬ ‫‪‬‬
‫زا لة ك ة اوعيعا ت ار ر جات واورج يات‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ت وعيال اوا وااا‪.‬‬ ‫إيك ات كيب يال جلل وا ار‬ ‫‪‬‬
‫زا لة او لية اور يات وع يكت وت ألمح ي يواجفت اويؤيي ت اوجلالة اولامعت الان ً إو األيواق‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫يا اج األ ي ‪.‬‬ ‫إيك ات معق رجيع ت اررا لات يرك يعت را ق ال أل‬ ‫‪‬‬
‫‪ -2‬المزايا العممية المباشرة‪:‬‬
‫و ‪:‬‬ ‫وا ي‬ ‫م ض اورك وا‬
‫اوتيال‪.‬‬ ‫ايرملا اوويق ورك وا‬ ‫رك وا‬ ‫‪‬‬
‫اويمزوا‪.‬‬ ‫رية ت‬ ‫ر عا‬ ‫‪‬‬
‫‪ /‬ت ت ‪ /‬يياجعت ‪ /‬راااف ‪ ..‬اوا)‪.‬‬ ‫ر عا ركع ت يعا ت اوا يب انوي إلم‬ ‫‪‬‬
‫راياا اويرل ت او لات وع يكت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪.‬‬ ‫زا لة يع يالت األي ا ور عا األم‬ ‫‪‬‬
‫‪.‬‬ ‫ي ا ورأكال اويع يالت يا مال ي ييا او‬ ‫‪‬‬
‫‪ -3‬المزايا العممية غير المباشرة‪:‬‬
‫راياا اوية اويؤييت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫زا لة او لية ع اوي يت‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫الر ت اويؤييت اورج يات‪.‬‬ ‫زا لة اج‬ ‫‪‬‬

‫‪-6-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫المجاالتىالتيىوعطوؼاىالـى‪EDI‬ى‪ :‬ى‬
‫أف‬ ‫جات أ يت اورت ل اروكريو ي وعيير لات ي اولمو إو يج ت لالة ويرعللة ار ايكا أا ا‬
‫ويا تاا و ‪:‬‬ ‫رل ر يرت إو ك ت أ وات اويع يالت اوري رر تاا يؤيي ت األ ي‬
‫‪ ‬ك د ددت اويعد د د يالت اورج يا د ددت اويرعع د ددت ت واد د د ت اورج يا د ددت واورع رلا د ددت وارجد د د اي ات اوم ا د ددت ت وي ازا د ددلات‬
‫واوي را ت واويي يي ت‪.‬‬
‫‪ ‬ك ت أ وات اويع يالت اوم ات ترك ي اوعيعا ت اويرعع ت ت ر ر ج واورايا ‪.‬‬
‫واويؤيي د ت اوي واددت أو تدداا يؤيي د ت األ ي د‬ ‫‪ ‬ك ددت اويع د يالت اوي واددت واوت كاددت تدداا يؤيي د ت األ ي د‬
‫تع ف اوتعض‪.‬‬
‫‪ ‬ك ت اويع يالت اويرعع ت ت وملي ت تاا األ يال‪/‬اويؤيي ت واوجف ت اواكويات يند اور د ياي او تادت‪ /‬رد خ‬
‫ا مرت يات وا يرا ت‪ /‬اوييو واو اي ب واوجي ي … اوا)‪.‬‬
‫ي زا لة اويج ت اوري اغ افد اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات اادث ررداف اويعد ااي او ا يدات‬ ‫اوعي‬ ‫ارور‬
‫اوري ار ق ع أهيارف و يويرف ‪ ،‬كي رتاف ه ه اويعد ااي إيك ادت ا يدرملا‬ ‫ت يريياي إيك ات زا لة اويي‬
‫وااا إريايه ‪.‬‬ ‫اويؤرت أو اويالول وتعض اويي‬
‫موقف الشركات المتوسطة والصغيرة بالنسبة لمـ ‪:EDI‬‬
‫تاا او يك ت اوري رر جي يوا ً وت ور وي اععب اج او يكت اجد رجد ية‬ ‫اود ‪ EDI‬هو وت يا ا يرت‬ ‫‪‬‬
‫او يكت) لو اًي ي ايا ً ي رالال اج وأهيات اورت ل اروكريو ي ولويهي ي ر ا ه وايرملاي ‪.‬‬
‫‪ ‬او دديك ت اوعيالر ددت ري ددر اس أا ر دديض عد د او دديك ت اوا ددغاية واويرويد د ت اور ددي ررد د جي يعفد د أا رعرد دز‬
‫د د او د د ‪ ،EDI‬تدد وايكددا أا راد د إود د رالا ددل اوتدديايخ اوييددرمليت واو ددتك ت اور ددي ا ددر رتد د ل‬ ‫ت يددرملا‬
‫اويير لات عاف وهك ا رععب او يك ت اوعيالرت لوي اوييكز اوي ايي ‪ HUB‬ي ه ا اويج ‪.‬‬
‫فددي رياددل أا رددلم إود اويدوق ت يا ددت‬ ‫‪ ‬او دديك ت اواددغاية واويرويد ت إي يفد راددلى كتاددي ددي هد ا اويجد‬
‫ي روات ريك ف يا اورع ي يس دلل كتادي يدا اوي دخت دي يا وودت ورا ادق ييد ات يدا ا يدر الوات وفد دي‬
‫د‬ ‫اج كتاي يدا يتاع رفد يدس إادلى او ديك ت اوعيالردت ا ديض عافد أا ريدرمل‬ ‫اورع ي إ أا ايرت‬
‫وأيعوب اورت ل اروكريو ي او ي ر ي د او ديكت اوعيالردت ييد ردل ا دله او دلية عد اويرد جية يدس أي ديكت‬
‫أميى‪ .‬وت ور وي اجع ي ف ر تع ً وع يكت اوعيالرت‪.‬‬
‫د اود د ‪ EDI‬وراي د اورك د وا‬ ‫‪ ‬ر د ي او دديك ت اواددغاية واويروي د ت وتددلوا أي امرا د ي إو د اوراددو إو د‬
‫ات رعتات ويغتت او يك ت اوعيالرت واوري را ق اوو ي األكتي‪.‬‬ ‫ار‬
‫عد‬ ‫د او د ‪ EDI‬دي أغعدب األااد ا ت د ً و د اييات او ديك ت اوكتادية واوعيالردت وود‬ ‫يعات اورادو إود‬ ‫‪ ‬رر‬
‫او او انري‪:‬‬
‫د او د ‪ EDI‬ور عددب يدا يويلافد او ددي ااا‬ ‫‪ ‬ر ديي او دديكت اوكتادية أو اوعيالرددت ارمد ارجد اي ات وعراددو إود‬
‫وايكا أا ار و يا مال نالنت يا ياوه ت أي يات هي‪:‬‬ ‫ارم اوم وات اوالزيت او ه ا او‬

‫‪-7-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫سيناريو العمل المشترك‪:‬‬


‫و ي ه ه اوا وت رر ق او يكت اوكتيى أو اوعيالرت يس يك ف اورج يااا او م ت مواجد اي ات اورادو وركع دت‬
‫إج د اي ه د ا اوراددو واو ر دية اوزي اددت اوالزيددت ور ددري اويجيو ددت كعف د ددي راي د ه د ه اوركع ددت ددي ي دديوت وااددل‬
‫يرك ي ‪.‬‬
‫سيناريو العمل المفروض‪:‬‬
‫واو ددتك ت اوييددرمليت واو ردية اوزي اددت اورددي يددار‬ ‫و ددي هد ه اوا وددت راددلل او دديكت اوكتادية م رفد وعراددو واود‬
‫دي إ د ي او وا دل اويادللة و دي‬ ‫ي إو ه ا او‬ ‫اف اوراو ور عب يا يك ف اورج يااا اوراو وا‬
‫يا او يكت اوكتاية‪.‬‬ ‫اورورار ت اوياللة ولوا أي يع و ت أو ل‬
‫سيناريو العمل المنسق‪:‬‬
‫يددت‬ ‫د و ددتك ت ات تاعددت‬ ‫و ددي ه د ه اوا وددت راددلل او دديكت اوكتا دية م رف د وعراددو يددا مددال ايددرملا‬
‫ديا ارايد ركع رد اوك يعدت وييد ووا ر او ادت‬ ‫ورالل ريات زي ات ي يتت و يك ف وعيعات اورادو إ أا كد‬
‫وارلايات‪.‬‬
‫د د او د د ‪ EDI‬اا ددث ر ددو‬ ‫‪ ‬ر ددل رعج ددأ او دديك ت اوا ددغاية واويرويد د ت إود د ر تا ددق اع ددو جز ا ددت وعرا ددو إود د‬
‫اولامعاددت اوم اددت تف د‬ ‫اوتا د ت يددا او دديك ت اوكتا دية لوا راواعف د إو د او د‬ ‫ددي ايددر ت‬ ‫د‬ ‫ددر اي‬ ‫ت‬
‫اوتا ت يدية أمديى إود‬ ‫اوااو ع يمت ي تو ت) ن إج اي ك ت اوعيعا ت تاوية الوات موا لة إلم‬
‫ا يددت ت او دديكت اوكتا دية يددا مددال يعا د ت إ د لة ارلم د ‪ .‬ددي ه د ه اوا وددت ريددرمل او دديك ت اواددغاية‬
‫اولامعادت وع ديكت يدوا كد ا‬ ‫ارا تد و‬ ‫اود ‪ EDI‬رعريل ع ا يب ماي ي ا‬ ‫واويروي ت‬
‫)‪.‬‬ ‫أو و اكا ه‬ ‫ه‬
‫‪ ‬تد ويغ يددا أا هد ا او د اا ددق اوددو ي وع دديكت اوكتادية اويييددعت) وأا او دديكت اواددغاية أو اويرويد ت ررايد‬
‫عد كو د د كح ت و يدتت وفد دي ا ودت‬ ‫تا ي ر و هي ت ورع ي يعد‬ ‫ي ه ا او‬ ‫ات وال ر اي‬ ‫أ ت إ‬
‫أو ف اددت ي اددت وايد ت ت او دديكت اوكتادية ددي ا وددت ارييد ) إ أا ود رددل اكددوا اواد األيند‬ ‫ا يددر ت‬
‫د يععويد ت يرك يعدت ايكدا يت فد يدس او د‬ ‫اوجدل ودلاف‬ ‫وععلال يا او ديك ت اوعيتادت واوياديات واوردي‬
‫اوع ويي ‪.EDI‬‬

‫كيفية عمل الـ ‪:EDI‬‬


‫مكوناتىالـى‪ :EDI‬ى‬
‫ددلي اادداا اوورددت وعتددل ددي‬ ‫يددا اويفد ر فد تعددض أي يددا ت يعاددت ‪ EDI‬ألجد او ا د ت مراد يات يددعايت‬
‫اعي ‪.EDI‬‬ ‫يت ا كا‬ ‫ية‬ ‫ر تا ف ي أ ي و و ي ه ا او ي ي ع ي‬
‫ية ع يكو ت يير ل ‪ EDI‬اروكريو ي‪.‬‬ ‫‪ .1‬ي ع ي‬
‫يير ل ‪ EDI‬إوكريو ا ً‪.‬‬ ‫األي يات ريي‬ ‫ايرملا يكو ت اوت‬ ‫رير اس يؤيي ت األ ي‬ ‫‪ .2‬ي يح كا‬

‫‪-8-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫اوييدر ل اروكريو دي اكيدا دي كو د اجدب أا اكدوا يادلل تليجدت ك ادت واكدوا رد ل اًي عد‬ ‫اورادلي دي رعياد‬
‫يويات‪ .‬وتي أ ار تواي ت ا يدب إود‬ ‫لوا يض أي اارا ج ت غاي‬ ‫مليت ير عت ت أي يؤييت أ ي‬
‫يالل وا ف عع يتا اوين‬ ‫ال يا ووجول ازلواج أو اورت ح أو غيوض ك يععويت رار ج إو رعيا‬
‫يددو ج را يددي ياددلل ألوايددي‬ ‫أيددي د اي إوكريو ددي د و ايددرعز ريجيددت اوييددر ل اوددويري إو د‬ ‫إ ا أيلت إيي د‬
‫ت‬ ‫ك كعيت و ئ ي أيي او اي ار او‬ ‫او اي ين ‪ ANSI X12‬أو ‪ .EDIDACT‬وه ا ار عب رعيا‬
‫يددت ع د ي هاددت‬ ‫دية ووكددا ت دية‬ ‫واو اددعت يي د اددل ع وك د يددا اور اددا او دديويات واورددي ر د هع ألو‬
‫تلأ ت يح يكو ت‬ ‫ررك ي يس تع ف ازا تعض اوغيوض ا ا ا ت يير ل اود ‪ .EDI‬يو‬ ‫األج از وكا‬
‫أا هد د ه اوع ا ددي ي ددريكت يعد د يكو ددت‬ ‫‪ EDI‬و ا ددي اوتا د د ت ند د ايج ددس كاد د‬ ‫اوت د د األي ي ددات وييد د‬
‫ي أ ي إوكريو ات‪.‬‬ ‫ت واوري تلويه ركوا يي وت ر‬ ‫و‬
‫عناصر البيانات‪:‬‬
‫األي يات وعيير ل اروكريو ي واوري ريند ر دس يدا اويععويد ت اويرك يعدت‪.‬‬ ‫اي اوتا ت هي يكو ت اوت‬
‫اددي يند أيد او د يت‬ ‫دلة‬ ‫اددي تا د ت ألا يدا اوييكدا ركيددايه أي ر يداي إود‬ ‫ايند‬ ‫اوع دواا يدنالً‬
‫اي تا د ت‬ ‫ايكا ر ياي وت ور وي اعرتي‬ ‫اي يا اوع اي اوي ت ت‬ ‫ت واولووت‪ .‬وك‬ ‫واويلا ت واويا‬
‫ايكا ر ياي وعلة تا ت ين كول اولووت وكول اويلا ت واوير اوياعي وعف ر ‪.‬‬ ‫وك و ير اوف ر‬
‫اي اوتا ت اور وي‪:‬‬ ‫ا يح رعيا‬ ‫ويو‬
‫للي‪ ،‬أتجلي‪ ،‬ر ياا‪ ،‬ورت)‪.‬‬ ‫وت اوتا ت‬ ‫‪‬‬
‫واألرا وع و اويييوح ت ‪.‬‬ ‫‪ ‬اوال األل‬
‫‪ ‬اوكول أو او ا اوي يو ت واوري اجب أا رالا يس وت يالل يا اوتا ت‪.‬‬
‫اي اوتا ت اوم ح تيعي اووالة اييف ود ترالادل او دو او ععدي و دلل اوم د ت اوع ديات‪ .‬وكدول‬ ‫رعيا‬
‫تا ت يعي اووالة‪.‬‬ ‫اوعيعت اييف و ترالال وت اوعيعت اوييرمليت ي ا‬
‫قطاعات البيانات‪:‬‬
‫واا او د اا‬ ‫يجيو ت يا اوتا ت ييرت ت تتع ف ‪.‬‬ ‫لي ريأل يععوي ت تأيي او اي يرالا أا ه‬
‫لي ركوا ك‬ ‫ات واوري رركوا يا تعض اوع اي‪ .‬واوع واا و يع‬ ‫اين أال رع اويجيو ت اوي‬
‫ت‪.‬‬ ‫ات وا ي إواف ت‬ ‫اوع اي اويكو ت و يرو ية‪ .‬ه ه اوع اي يع رين يجيو ت يععوي ت ي‬
‫يي وت إوكريو ات أل ف ردو ي يا دت وديت اوع ادي ات اوادعت يعد ً وريديف و د‬ ‫ت ه يت جلاً ي إ‬ ‫او‬
‫وا اا يمرع اا ووكالً ي في ر د ت مد ح تد ‪.‬‬ ‫اي اوتا ت اوير تفت‪ .‬ع لة ياكوا ه‬ ‫ت وريااز تاا‬
‫دواا ي فيد‬ ‫اي تا ت ير ت ت ووكا كالً ي في ااروي ع كول ورالادل أي‬ ‫اا يااروا ا ع‬ ‫او‬
‫ت‪.‬‬ ‫ياروى ي و او‬
‫را يددي وك د ر د ت يددا اوتا د ت اورددي ريددرمل وت د ه د ا اوييددر ل و و د يددس‬ ‫ددوت يددا اوييددر لات رعيا د‬ ‫وك د‬
‫ر يوح وع اي اوتا ت اوري ايكا ايرملايف ي ك ر ت‪.‬‬

‫‪-9-‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ر دت‬ ‫وليجت أ فد ردل رمدل اارا جد ت كنادي يدا أ دوات اوييد‬ ‫ت اوتا ت تإيف ب ك‬ ‫ر‬ ‫ورل ر رعيا‬
‫تا ت أي اوت س ايكا ايرملاي واح د دي أيدي او د اي ووكدا دي او د روية موام د ي او داا أا د ً دي كد‬
‫يير ل يمرع يرمرع ير عت ت يععوي ت ر ت اوتا ت رعيا ر ت اوتا ت ويي وت يعا ت ياالل‪:‬‬
‫اي اوتا ت ارجت يات‪.‬‬ ‫‪‬ك‬
‫اي تا ت امرا يات أو ي ات‪.‬‬ ‫‪ ‬أي‬
‫ت‪.‬‬ ‫اي اوتا ت ي ه ا او‬ ‫‪ ‬اورر تس اوي عوب وك‬
‫ت‪.‬‬ ‫‪ ‬أرا رك اييات وع‬
‫واددلة را د ح رددل ركددوا‬ ‫ر عددب و و د و د ً ويععوي د ت أمدديى يرددو ية‪ .‬كين د‬ ‫اددي اوتا د ت ا مرا ياددت رددل‬
‫اددي اوتا د ت اوييرت ددت تد ورم اض ركددوا امرا ياددت‪ .‬ددوت اوعيعددت اكددوا ددي ي ا ريد لاً عد‬ ‫إجت ياددت ووكددا‬
‫اولو اويييعت واويير تعت‪.‬‬
‫الرسالة‪:‬‬
‫د ت اوتا د ت يعد ً ددي ررد تس ير ددق عاد ييددت ً ر ددك ييددر ل إوكريو ددي ك يد وهد ا‬ ‫ددلي اددر رجياددس كد ر‬
‫ويردي يند أيدي‬ ‫اويير ل اروكريو ي ا ي إوا كيي وت أو يجيو ت ايكدت اوييد وت اوك يعدت ر د ي ييدر ل أ يد‬
‫اي أو روية أو إم ي اا ييتق‪.‬‬
‫اويي وت ا ي ‪:‬‬ ‫يس رالال اويععوي ت اوي عوتت‪ .‬رعيا‬ ‫ارو ي وك يي وت روناق ك ي وعرعيا‬
‫ت تا ت رل ريرمل ي اويي وت‪.‬‬ ‫‪ ‬أي ر‬
‫ت اوتا ت‪.‬‬ ‫‪ ‬اورر تس اوي عوب و‬
‫ت اوتا ت إجت يات وأافي امرا يات‪.‬‬ ‫‪ ‬أي ر‬
‫ت اوتا ت اويييوح ت ؟‬ ‫لل ركياي ر‬ ‫‪ ‬ي‬
‫‪ ‬او وا ل اوياللة وعركياي واواع ت وا يرملا ‪.‬‬
‫دياكت رج ياددت أو‬ ‫اوروناددق اوك ي د وك د أ دوات اويي د يرددو ي وج د هز يددا ددلة يا د لي‪ .‬موا ا عددب ي د تددل‬
‫را و رج يي يس يكت أميى إ ف غ وت ً ي ايلو تإي لات اور تاق او يويات‪.‬‬
‫و ً وع ا ح اويرتس‪.‬‬ ‫اويي وت يامرع‬ ‫‪ EDI‬او ا يات وو ا رعيا‬ ‫ور كي ا اوجل اوعلال يا يي‬
‫األظرف‪:‬‬
‫اوعلال يا اويير لات اوويرات ي ي تيالي‬ ‫ي أ ي ويا اوييكا إيي‬ ‫اوويرات ريي‬ ‫يير لات األ ي‬
‫دا اوييدر لات اروكريو ادت وايدرمل ‪ EDI‬ت دس ييدروا ت يدا األ دي وارأكدل يدا أا‬ ‫امرعد‬ ‫واال وه ا‬
‫‪.‬‬ ‫اويير ل يالل ت يا ت اااات وأا اورجياس ر وعيير لات اوير تفت‬
‫واركددوا او ددي اروكريو ددي ععا د ً يددا جددز ااا‪" :‬او ديأح" واو ددس ددي ي ليددت يعيددعت يددا اويددجالت اوييرت ددت‬
‫نالنت أ وات را يات يا األ ي ‪:‬‬ ‫و"اور اا " واع ب آمي يج يا اوتا ت اويييعت وه‬

‫‪- 17 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫د ت اوياردواه دي‬ ‫و دوت اوييدر ل و دلل او‬ ‫‪ ‬أ ي وعيي وت‪ :‬وهي رادلل تلاادت و ف ادت ييدر ل يعداا وواد‬
‫و اويير ل‪.‬‬
‫وعرت د ل يددا ي د يعدداا يددنالً ك د أوايددي‬ ‫‪ ‬أ ددي اويجيو د ت اوو ا اددت‪ :‬وهددي راددوي ك د أ ددي اويي د‬
‫او اي راروى ي ي و ا ي واال أي ك او واراي يراروي ي ي و ا ي آمي‪.‬‬
‫اويرت لوددت يددس جفددت ياددللة وهددي رارددوي عد‬ ‫‪ ‬أ ددي اورتد ل ‪ :‬وهددي ر د كد أ ددي يجيو د ت اوو د‬
‫هوات و واا اوتيال اروكريو ي وعييي واوييي إوا ويععوي ت اوير تت و لل اوايك ت اويرت لوت‪.‬‬
‫وضع المكونات معاً‪:‬‬
‫هاك يي وت اود‬ ‫يويات ووك ف وايت يا وعجلا اواويي أل يار رعيا‬ ‫ه‬ ‫اوري ايرعي‬ ‫يكو ت اوت‬
‫اوتل ي يعات ايرمياج ييدر لات إوكريو ادت‪.‬‬ ‫ل تلاات يعات اور تاق‪ .‬وتعل و ايك‬ ‫‪ EDI‬اوم ات ت‬
‫و اي تعل ي يرعيض اوم وات األي يات وعد ‪.EDI‬‬
‫الخطواتىاألدادوظىللـى‪ :EDI‬ى‬
‫ييددر ل إوكريو ددي رر عددب دلة م دوات يددا ددي اويييد واوييدرع اويييد إواد )‪ .‬تعددلي راددلل‬ ‫يعادت إييد‬
‫ورعددي ك د يكو د ت اوت د اوم اددت تيي د وت اود د ‪ EDI‬اوم اددت ت د يع د ه د ه اوم دوات يددركوا أوروي راكاددت‬
‫ويورا ات‪.‬‬

‫‪Outbound communication‬‬
‫‪Outbound Translation‬‬
‫‪Document‬‬
‫‪Preparation‬‬

‫‪Translator Software‬‬
‫‪Modem‬‬

‫‪Value-Added Network‬‬

‫‪Modem‬‬

‫‪Processing‬‬ ‫‪Translator Software‬‬ ‫‪Inbound communication‬‬


‫‪Electronic‬‬
‫‪Documents‬‬

‫‪Outbound Translation‬‬

‫‪ .1‬خطوات يقوم بيا المرسل‪:‬‬


‫ا دو اويييد ألي ييدر ل ‪ EDI‬تإ ددلال يععويد ت اوييددر ل اروكريو ددي وريجيدت يارواد ت اوييدر ل إود او يددو ج‬
‫اوييرع )‪.‬‬ ‫ع إو اوييي إوا‬ ‫او ا يي ن‬

‫‪- 11 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫(‪ )1‬إعداد المستند‪:‬‬


‫أو م ددوة ددي إ ددلال اوييددر ل هددي رجياددس ور ددا اوتا د ت‪ .‬كيند ‪ :‬تددل ً يددا ت ددت أيددي او د اي أ ددئ يعد‬
‫إوكريو ددي تد اويععويد ت او دديويات ر د ييددر ل إوكريو ددي وياد لي اوتا د ت و دديق إ د رعد اوييددر لات‬
‫اروكريو ات يرعللة ور ي ‪:‬‬
‫ت‪.‬‬ ‫اوتا ت الوا ً ا ياق او‬ ‫‪ ‬إلم‬
‫‪ ‬راوا اوتا ت اوييجعت ا ياق ر تا ت أميى ع اوا يب‪.‬‬
‫‪ ‬إ لة ر كا ر ياي إوكريو ات وراواعف إو يع ت تا ت‪.‬‬
‫‪ ‬ر واي اور تا ت او يت وريرميج و يع ت تا ت م ات وراو إو را ي ت اود‪.EDI‬‬
‫اي ر تا ت ج هزة ويعلة يرمياج يع ت م ات ت ود ‪.EDI‬‬ ‫‪‬‬
‫(‪ )2‬الترجمة‪:‬‬
‫د ت و اددي اوتا د ت‬ ‫يددو ج را يددي ت يددرملا او‬ ‫اروكريو ددي إود‬ ‫اوم ددوة اور واددت هددي ريجيددت هد ا اويعد‬
‫يو ج اوييد وت اوي عدوب أو اومد ح‬ ‫أيي او اي إو‬ ‫اوي يتت‪ .‬تيايخ اوريجيت اويرماات راو تا ت يع‬
‫أوايي او اي ‪.‬‬ ‫ويي‬
‫وتيايخ اوريجيت ه ه يرو ية ور يدب أي تا دت ا يدت ت وأي يواز دت ي وادت ر يدب او د اي يدا اوا يدت ت اوكتادية‬
‫اوايك د ت اواوياددت إو د اوا يددت ت او ماددات اورددي ررع ي د يددس ت ددس ي د ت يددا اوايك د ت‬ ‫اورددي رر د و آ‬
‫األيتو ات)‪.‬‬
‫(‪ )3‬االتصال الخارجي‪:‬‬
‫اراد اوا يددب اومد ح ت ويييد ت ددتكت او ايددت اوي د ت )‪ (VAN‬واييد اوييد وت اروكريو اددت وع ددتكت و ددل‬
‫ايرال او تكت وعيي وت ر و تإيي وف أو راواعف إو تيال اوييرع اوييي إوا )‪.‬‬
‫‪ .2‬خطوات يقوم بيا المستمم (المرسل إليو)‪:‬‬
‫ا و اوييرع ألي يير ل ‪ EDI‬ت ح م وات اوييي ووكا تريراب كيي‪.‬‬
‫(‪ )1‬االتصال الخارجي‪:‬‬
‫اروكريو اددت اوي ر دية‬ ‫ارا د اوا يددب اوم د ح ت وييددر ت ت ددتكت او ايددت اوي د ت )‪ (VAN‬وايددر ت اويي د‬
‫اوم ح ت و واتلأ ي ريجيرف ‪.‬‬ ‫ت و تكت و ل ايرال اوا يب وعيي وت ا و ترمزا ف ت ويع‬
‫(‪ )2‬الترجمة‪:‬‬
‫ايكدا وعا يدب اومد ح ت وييدرع اورع يد‬ ‫يا او يو ج او ا يي إو يع‬ ‫اوم وة اور وات هي ريجيت ه ا اويع‬
‫يع و ً ور تا ر وتيايج اولامعات‪.‬‬

‫‪- 12 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫(‪ )3‬معالجة المستند اإللكتروني‪:‬‬


‫ا و اوا يدب اومد ح ت وييدرع تيع وجدت اوييدر ل أي اورع يد يعد و د ً أل يرد كيد يدتق و كي د و دي ين و د‬
‫اويد تق ا ددو تاجددز اوت د س اوي عوتددت تددأيي او د اي وار ددلال وريددعايف وعي ددريي ووكددا ددي هد ه اوم ددوة روجددل‬
‫ي اؤكل ايرالي وعيي وت وعييي ‪.‬‬ ‫ت جلالة وهي إيي‬ ‫إ‬
‫مالحظة‪:‬‬
‫وعتدل دي‬ ‫اوجل ي ايرعز ايرني ي أيوا كناية دي د اي ا يدت ت يير عدت اوركد وا‬ ‫يي يتق ار ف و أ‬
‫أا ً‪.‬‬ ‫اود ‪ EDI‬و تيايخ يرماات يير عت اورك وا‬ ‫ايرملا ور تاق‬

‫‪- 13 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الغصلىالثاني أنواعىىالـ ى‪ EDI‬ى‬

‫وعون ق اورج يات تاا اوي ي ت‬ ‫اورت ل اوي‬ ‫اعل اورت ل اروكريو ي وعتا ت ‪ )EDI‬أال أكني أ ك‬
‫اروكريو ي وعتا ت ويجيو ت يا‬ ‫اوعلال يا األ وات اويمرع ت يا اورت ل‬ ‫اروكريو ات‪ .‬ه‬ ‫ت ووي‬
‫أو وروياس اوت ات‬ ‫األي واب وريكاا اورت ل اروكريو ي وعتا ت يوا ك ت رتاث ي ‪ EDI‬وعيية األوو‬
‫يرملا اورت ل‬ ‫يا ت‬ ‫يجيو ت ير و ت يا او يك ‪ ،‬ف‬ ‫اروكريو ي ول‬ ‫اورارات اوا وات وعرت ل‬
‫اروكريو ي وعتا ت ر يب اارا ج ت اوعي ورليات اور ات واويا از ات اوير ات‪ .‬رعريل اوعلال يا او يك ت‬
‫اعو اورت ل اروكريو ي وعرواا يس يك ف ‪ ،‬ا ري ًلا ع اج وأهيات وركياي يع يالرف ‪.‬‬
‫أىم األنواع الـ ‪ EDI‬المستخدمة‪:‬‬
‫‪.Direct EDI/Point-to-Point .1‬‬
‫‪.EDI via VAN or EDI Network Services Provider .2‬‬
‫‪.EDI via AS2 .3‬‬
‫‪.EDI via FTP/VPN, SFTP, FTPS .4‬‬
‫‪.Web EDI .5‬‬
‫‪.Mobile EDI .6‬‬
‫‪.EDI Outsourcing .7‬‬
‫‪.EDI Software .8‬‬
‫‪Direct EDI/Point-to-Point .1‬‬
‫ت‬ ‫آيا يا‬ ‫اورت ل اروكريو ي اويت ي ايكا او يك ت يا رت ل يير لات اورت ل اروكريو ي تي ارا‬
‫ت تي ار ري ت‪.‬‬ ‫إو‬
‫ر ايرملا اورت ل اروكريو ي اويت ي ‪ ،Direct EDI‬واو ي ا عق عا أاا ً اورت ل اروكريو ي وعتا ت‬
‫االا تاا ياكاا رج يااا ي ه ا او ‪،‬‬‫ت‪ ،‬يا رت او يك ت وي وات‪ .‬ا ئ م ً آيً و ً‬ ‫يا ت إو‬
‫ا را ت‬ ‫ع الة‪ ،‬يي رل اع ي إلاية ي ت أو آ‬ ‫يا‬ ‫اجب ع اويؤييت اورواا يس ك‬
‫اوي اعت‪.‬‬
‫أو اوتيوروكو ‪ .‬ايكا أا ااتف ه ا‬ ‫يا ت ا را‬ ‫ح‬ ‫يت ية تي ار ري ت ت يرملا‬ ‫ار ت را‬
‫اويمرع وا ايرمليوا تيوروكو ت ارا‬ ‫األ ي‬ ‫وعيوايل إ ا ك ا يك‬ ‫ا يعوب يع ًلا وعغ ات ويكع‬
‫ك هه‬ ‫ل‬ ‫لي ع‬
‫ر ًا‬ ‫ي‬ ‫اويجريع ت اورج يات اجب أا اكوا‬ ‫يمرع ت‪ ،‬وه ا هو اويعا ي ي يع‬
‫اوتيوروكو ت اويمرع ت واوي عوتت‪.‬‬

‫‪- 14 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫كتاي‬
‫ًا‬ ‫اجي‬
‫كني و ً‬ ‫أ ي‬ ‫يك‬ ‫س يا رت او يك ت اوكتاية اوري ولاف‬ ‫ار ايرملا ه ا ا يعوب ت ك‬
‫يا يير لات اورت ل اروكريو ي‪.‬‬
‫اي تيايخ رراف و ايرملا جياس اوتيوروكو ت اوير ق‬ ‫اويت ي‪ ،‬يرار ج إو‬ ‫إ ا امريت يو ج ا را‬
‫هه‬ ‫يق أو تيوروكو ت ا را‬ ‫أي يا‬ ‫ع‬ ‫ا ر ق يس ك يا يك‬ ‫عاف ‪ .‬يرار ج أا ً إو‬
‫ل رت ل يع ت يير لات اورت ل ‪.‬‬ ‫يريرمليف موا لالات اوتيوروكو اوياللة اوري يار ايرملايف‬

‫‪:EDI via VAN / EDI Network .2‬‬


‫ر از اوغ وتات اوع ي يا اورت ل اروكريو ي وعتا ت رالث تي تك ت اورت ل اروكريو ي‪ ،‬واوري رعي‬
‫ا ر ي ا ويس واليرملا وأل ري ت يو األي واب‬ ‫ت ‪ )VANs‬وه ا رت‬ ‫تك ت او ايت اوي‬ ‫تي‬
‫ت اوركع ت ين ‪ Web EDI‬أو ‪ EDI‬تي ‪ AS2‬أاتات رأم يي ا أويس ي ا يرملا ‪ ،‬وكا‬ ‫اوي م‬
‫ت اوري ايكا أا ا ليف اويزولوا‪.‬‬ ‫تيتب اوملي ت ات او ايت اوي‬ ‫ر از اوما ي اوي‬ ‫تكت ‪EDI‬‬
‫اف ر ا أ وات يمرع ت يا اورت ل اروكريو ي‬ ‫ر ا ايرياراجات يمرع ت ار‬ ‫غ ًوت ي رر عس او يك ت إو‬
‫تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت هي جوهي ه ه‬ ‫اورج يات‪ ،‬ووكا ر‬ ‫وعتا ت تي ار يب يس األ ي‬
‫اوريكات ت‪.‬‬
‫تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت هي تتي ت تكت آي ت ااث ايكا رت ل ون ق اورت ل اروكريو ي وعتا ت‬
‫ور و اويؤييت‬ ‫اويير لات وايراليف يا ه‬ ‫ار رزوال اوي يت تا لوق تيال ار إيي‬ ‫تاا او يك‬
‫يو يي ملي ت تكت اورت ل اروكريو ي‬ ‫ت اح ا لوق اوتيال ت ك لويي يريلال يير لار ‪ .‬ا ل يع‬
‫ت ج ح‪ ،‬كي رُعع اوييرع توجول يي وت‬ ‫اويي‬ ‫لي ار إيي‬ ‫وعتا ت ‪ )EDI‬مليت ر تا رُعع اوييي‬
‫جلالة ي ا ر ي‪.‬‬
‫تك ت اورت ل اروكريو ي ا ري‪:‬‬ ‫ت إو ا را ت اني ت‪ ،‬ر ل‬ ‫تر‬
‫ت تكت‬ ‫ا لوق اوتيال اواااف ار ا را‬ ‫رع ًا إو‬ ‫‪ ‬مليت ا لوق تيال ك يعت ار روجا اويي‬
‫اورت ل اروكريو ي وعتا ت يريلال اويي ‪.‬‬

‫‪- 15 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت‬ ‫اورت ل اروكريو ي وعتا ت واويا لرت عاف ر و‬ ‫‪ ‬اح جياس يي‬
‫‪ )EDI‬ت ورا ق يا هوات او يا اورج يي واات اويي وت‪.‬‬
‫اورت ل اروكريو ي وعتا ت وريجاعف ‪.‬‬ ‫‪ ‬يي ي رلراق ك ي ‪ :‬ار رع ب جياس يي‬
‫ل لمو اويي وت إو ا لوق اوتيال اوم ح تف ‪.‬‬ ‫‪ ‬ا ع ي اويي وت‪ :‬ار إم ي او يك‬
‫‪ ‬اوملي ت اويي لة‪ :‬ا ل ي ليو مليت تكت ‪ EDI‬يجيو ت يا اوملي ت تي ي و او يا ا ارا ي‬
‫وعتا ت وايرع لر ‪.‬‬
‫‪EDI via AS2 .3‬‬
‫تي‬ ‫اوتا ت‪ ،‬وم ات تا ت ‪ ،EDI‬ت ك آيا ويونوق‬ ‫او ً و‬ ‫‪ AS2‬هي إالى او يق األكني‬
‫ت تي اوواب‪.‬‬ ‫ار ري ت وهي رر يا أي ًي جف زي كيتاوري‪ -‬يا وم ل ‪ -‬يراالا ت يا ت ت إو‬
‫" ي " وتا ت اورت ل اروكريو ي وعتا ت‪ ،‬يي اييف تإيي وف تأي ا ت يرملا او ف لات‬ ‫ا و ‪ AS2‬تإ‬
‫اويريات واور اي تي ار ري ت‪.‬‬
‫ار عب اورت ل اروكريو ي وعتا ت تي‪ AS2‬أا اكوا م ل اويؤييت اويير تعت لا ًي ي ا و "ايري ت"‬
‫وعيي اويوجفت إواف ين يك ويت ه ر ات‪ ،‬ير ل اويي وت إ ا و اكا اوم ل اوم ح ت ير ًا ورع ي اويك ويت‪.‬‬
‫‪AS2‬‬ ‫و و ‪ ،‬رييت اوعلال يا اويؤيي ت ايرملا يزول تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت ورو اي ارا‬
‫اورت ل اروكريو ي وعتا ت‪.‬‬ ‫وت ور وي ركوا ير ات لا ًي ورع ي يعا ت إيي‬
‫استخدام شبكة ‪ EDI‬لتمبيو احتياجات ‪ AS2‬ليا الفوائد التالية‪:‬‬
‫ت تيايخ ‪ AS2‬واومتية اوري رل رار جف يا أج ر ا ‪AS2‬‬ ‫وير عت ت ‪ AS2‬لوا ركتل‬ ‫ا يرن‬ ‫ايك‬
‫ت ي ‪.‬‬
‫‪ ‬رو ي او تكت إ لال ورجفاز اود ‪.AS2‬‬
‫‪.‬‬ ‫‪ ‬رو ي او تكت امرت ي اود ‪ AS2‬و وو يك‬
‫‪ ‬ار رت ل اويير لات ي اوورت او ععي‪.‬‬
‫‪ ‬رير ال اويؤييت يا اوت ات األي يات واويف يات واألي ا اوي ري وي ل اومليت‪.‬‬
‫‪:EDI via FTP/VPN, SFTP, FTPS .4‬‬
‫تي ار ري ت ايكا‬ ‫عت ا يرملا ورت ل يير لات ‪EDI‬‬ ‫‪ SFTP‬و‪ FTPS‬هي تيوروكو ت ارا‬
‫يت ية ‪ )Direct EDI‬أو تي يزول ملي ت تكت ‪.EDI‬‬ ‫ت يك األ ي‬ ‫ايرملا أي ي ف والرا‬
‫‪:Web EDI .5‬‬
‫كية ‪ Web EDI‬تتي ت هي أا ر و تإج اي اورت ل اروكريو ي وعتا ت يا مال ييرعيض ار ري ت ا‬
‫ا و ريكا وعييرملياا إلم‬ ‫ع‬ ‫ياق اا كي اويير لات اوويرات ك يو ج واب يااروي او يو ج‬
‫تي تيوروكو ت‬ ‫اويععوي ت تيجيل إ ت جياس اويععوي ت‪ ،‬ار راواعف رع ًا إو يي وت ‪ EDI‬موايي وف‬
‫انيا ‪ )HTTPS‬أو ‪.AS2‬‬ ‫اويع ت انيا ‪ )FTPS‬أو تيوروكو‬ ‫ار ري ت اني ت ين تيوروكو‬

‫‪- 16 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الا ت ك م ح‬ ‫ريف ييو ت يح ا ‪ Web EDI‬ي يكت جياس يك اوعي ‪ .‬ايكا أا اكوا ه ا ي ً‬
‫ل اوعي يس يك ي اوتعلاا اوري ركوا اف يف يات رك وووجا اويععوي ت ورت ل اوتا ت اروكريو ات‬
‫ُا عب يا او يك ت رنتات أي تي يخ ‪ EDI‬أو إلاية تا ت ‪ EDI‬اويع لة‪.‬‬ ‫يالولة‪.‬‬
‫اويير لات اروكريو ات‬ ‫أ ك و اي ّكا ‪ Web EDI‬او يك ت اواغاية واويروي ت يا إ‬ ‫ي أتي‬
‫وايراليف وراواعف موالايرف ت يرملا ييرعيض ري ّكا او ي ج اوتيا ت اويعتأة ييت ً او يك ت يا اورواا‬
‫وا يرن وير عت ت يك ف ت يرملا روا ل اوعي ايكا و يك األ ي ي أي يك ا ي اوع و ا را‬
‫لوا ركياح يوايل رك وووجا اويععوي ت ور ا اورت ل اروكريو ي وعتا ت اوم ات تف ‪.‬‬
‫‪:Mobile EDI .6‬‬
‫أيي اي أو روية‬ ‫أي عت او ي إ ا ك ا اوييرمل ايغب ي ايرملا جف ز يايو ركي‬ ‫ك ته‬
‫رواجله م يج اويكرب‪.‬‬ ‫أن‬
‫وجوله‬ ‫ع يياجعت ألا اويويل أن‬ ‫رلية ي لوب اويتاع ت ع يؤات ا وت اوريعا أو رلية يلاي األ ي‬
‫لام اجري ت يا اويزاا وعد‪.Modile EDI‬‬
‫واو راجت هي أا ه ه األ وات يا ر تا ت ‪ Mobile EDI‬رل تلأت ي او فوي‪ .‬لاي او اول اوي يو ت ع‬
‫يتا ويس و ‪ ،‬إا‬
‫األجفزة اويايووت يف أ رت اور يات‪ .‬ك ت جولة واج او ت ويع األجفزة يلا ت ً‬
‫فوي أجفزة ‪ iPad‬وأجفزة اوكيتاوري اوعواات األميى غاي ي ايكا را ا ت يرملا أجفزة اواويتت‬
‫اويايووت‪.‬‬
‫تف اوييرمليوا يس يؤيي رف ‪،‬‬ ‫واح يا رتا اويت وغت او و إا ه ه األجفزة رغاي او يا ت اوري ار‬
‫وتلأت تعض او يك ت ي إ الق ر تا ت وعيي لة أاتف يا اوي تو انا وجول "ر تا ت" م ات‬
‫رت أا رريكا يا ر زا ر تاق ييرت تتي يخ اورت ل اروكريو ي وعتا ت‬ ‫ت و يك ت‪ ،‬وهي ييأوت ورت‬
‫يا يرجي ر تا ت م ح أو م ح ت و يكت‪.‬‬
‫‪:EDI Outsourcing .7‬‬
‫اوملي ت اويلاية رعرتي ايرع ت تيا لي م يجات ور عا تي يخ اورت ل اروكريو ي اوم ح ت ‪ .‬رل اكوا ر ا‬
‫يجيو ت وايعت يا‬ ‫أيي رً ألي يؤييت ار عب اوواو إو‬ ‫موالاية ي ات اورت ل اروكريو ي وعتا ت ًا‬
‫ليخ اورت ل‬ ‫ي األجفزة واوتيايخ رر عس اوعلال يا او يك ت انا إو‬ ‫اويف يات وايرني ي يأح اوي‬
‫عب ع اويوايل‬ ‫اروكريو ي وعتا ت يس أ يت اويك رب‪ -‬ين رم ا يوايل اويؤيي ت ‪ -‬يي ا رخ‬
‫اولامعات اوري ايكا وعلل رعا يا اويؤيي ت رايعف ‪.‬‬
‫اوملي ت اويلاية ي اورت ل اروكريو ي أكني ج تات ي اووارس‪ ،‬رعل ا يرع ت تيا لي‬ ‫أاتف ايرك‬
‫م يجات ي اورت ل اروكريو ي أكني ج تات يا ا يرع ت تيا لي م يجات ي يج ت أميى يا رك وووجا‬
‫ركع ت‬ ‫واعت اويتب اوي ايي واليرع ت تيا لي م يجات هو ر عا‬ ‫رية‬ ‫اويععوي ت ااث ر رتووف ي‬

‫‪- 17 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫اوييروى اوي يب يا اويف يات ور لا‬ ‫إو‬ ‫ي ا واوو‬ ‫يس‬ ‫ا يرني ي ي اوت ات اورارات اوم ات ت‬
‫اومليت اوي عوتت ويا اه او وا ل‪:‬‬
‫ي ا ر لا أالث‬ ‫أالث اور ا ت‪ ،‬ااث اعريل ي يزول اومليت ع‬ ‫‪ ‬ايك لا ًي اوواو إو‬
‫اوي اي ق‪.‬‬
‫يا‬ ‫ت وريكا‬ ‫يعات ر لا ملي ت ات رايت ي‬ ‫ارا و تأ يت م يجات‪ ،‬ا و اويزول تريفا‬ ‫‪ ‬أن‬
‫ي جياس أ ا اوع و ‪.‬‬ ‫اورلاو‬
‫ق جلالة‪.‬‬ ‫يا مال ي ا وياعت وعلمو تيي ت إو أيواق وي‬ ‫‪ ‬زا لة يي ت األ ي‬
‫وألا يعيعت اورويال‬ ‫ر لا ييروى جلال يا اويععوي ت او ألا‬ ‫‪ ‬زا لة إ ر جات اوعي يا مال‬
‫ي اوعي ‪.‬‬ ‫اوم ات ت و يك‬
‫‪:EDI Software .8‬‬
‫‪.‬‬ ‫جلاي اي ات او يكت هو اوما ي اوي‬ ‫ي تعض األاا ا اكوا ر ا تي يخ اورت ل اروكريو ي مع‬
‫ا ريض ه ا او فخ أا او يكت ولاف اويوايل اولامعات اواااات وركوا ر لية ع ر ا اوتي يخ واا ر ت ك‬
‫ييريي يار عب ر ا تي يخ رت ل اوتا ت يوايل ايك ف ف كا ات اورواا تاا أ وات اويير لات اويمرع ت‪،‬‬
‫األميى‬ ‫تف ‪ ،‬ويتي رو اي اورك ي يس ر تا ت األ ي‬ ‫أو ا را‬ ‫األ ي‬ ‫يك‬ ‫ي إو‬ ‫وكا ات ا‬
‫ا جت إو‬ ‫يوايل اويؤيي ت تيجيل رنتات اوتي يخ‪ ،‬يركوا ه‬ ‫ين تيايخ اويا يتت أو تي يخ رم ا‬
‫ل اوا جت‪.‬‬ ‫يوايل رك وووجا اويععوي ت واا ر ت ك ييريي يار يا و ر واي تا ت اوتي يخ‬
‫اويععوي ت اولامعات رلاية‬ ‫اوعلال يا او يك ت‪ ،‬وم ات او يك ت اواغاية اواج ‪ ،‬يوايل‬ ‫ريرع‬ ‫رل‬
‫تا ت اورت ل اروكريو ي اوم ات تف ‪.‬‬

‫‪- 18 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الغصلىالثالث ى‬
‫أدواتىالـىى‪ EDI‬ى‬

‫المعايير القياسية لنظم التبادل اإللكتروني‪:‬‬


‫اوعلال يا اوتديايخ‬ ‫عاف ‪ .‬وتي أا ه‬ ‫اود ‪ EDI‬و ي ج وعتا ت ير ق ويرع ي‬ ‫كي يتق و كي أا‬
‫اويير ل اروكريو ي ور يب ير عت ت يعا ت وتا ت يمرع ت إا اوا جدت إود‬ ‫اور تا ات اوج هزة واويعلة ر‬
‫ديكراا تتع دفي اودتعض‬ ‫ديويات دي ا ودت يتد‬ ‫اوتا ت أي يات وه ه اوا جت رل ركوا غادي‬ ‫رواال رعيا‬
‫‪.‬‬
‫وهدو ا دي او وا دل‬ ‫اورت ل اروكريو ي ا أيعوب و يد و دك وركدواا اوييد‬ ‫رعتي اويع ااي او ا يات و‬
‫‪.‬‬ ‫اوا كيت واوية اويي وت او تعت وعرلاو ت يرملا ه ا او‬
‫يعا يي ي ف ‪:‬‬ ‫اوجل أكني يا‬
‫النظامىاألمروكي‪ :‬ى‬
‫‪ANSI ASC X.12: American National Standards Institute, Accredited Standards‬‬
‫‪Committee x. 12‬‬
‫نظامىاألممىالمتحدةىالخاصىبالتجارة‪ :‬ى‬
‫‪UN/TDI: United Notations Trade Data Interchange‬‬
‫النظامىالطامىلإلدارةىوالتجارةىوالنػل‪ :‬ى‬
‫‪EDIFACT: Electronic Data Interchange for Administration Communication and‬‬
‫‪Transportation‬‬
‫النظامىاألوربيىالمطواري‪ :‬ى‬
‫‪CEN: Comité Europeénne de Normalisation‬‬
‫النظامىاألوربيىالطامىلتبادلىالبوانات‪ :‬ى‬
‫‪ODETTE: Organization for Data Exchange by Tele Transmission in Europe‬‬
‫النظامىاإلنجلوزي‪ :‬ى‬
‫)‪ANA: Article Number Association (UK‬‬
‫شبكات االتصاالت الخاصة بالـ ‪:EDI‬‬
‫او د ‪ EDI‬وود ا كد ا ايدرملايف ي ادو اًي‬ ‫ي اوتلاات ك ت ا را ت ر ك اوع ق اوي ايي ي ايرملا‬
‫ع او يك ت واويؤيي ت او د لية عد ر دواي وادا ت او دتك ت اروكريو ادت اولامعادت اوم ادت تفد ‪ .‬أيد انا‬
‫ا راد ت أاددتات او ددتك ت يرددو ية وتأيددع ي‬ ‫ويددس يد اد اب اور ددوي اورك ووددوجي يددا ر ددويات ددي يجد‬
‫ي ن وث او ي مليت ا را ت أيي يف وه ا ي ا عدق عاد‬ ‫ي يتت وك اويؤيي ت وأاتف اوعجو إو‬
‫ت‪.‬‬ ‫تك ت او ايت اوي‬

‫‪- 19 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ذبكاتىالػومظىالمضافظى)‪ :Value Added Networks (VANs‬ى‬


‫اروكريو ات تاوية آي ت‬ ‫تك ت م ات ورو اي رت ل اويي‬ ‫اورت ل اروكريو ي ع ايرملا‬ ‫‪ ‬أ ريل‬
‫ددا األي د واب اور عالاددت ددي رددلاو اوتا د ت‪ ،‬واورددي ر يددت ددي اوتلااددت ع د‬ ‫وت يا ددت ي دياعت و و د وعراددو‬
‫اوييغ ت‪.‬‬ ‫رت ل اووي‬
‫‪ ‬ك ددت دديكت ‪ ANA‬ار جعازا دت اي ددلة ددي ر اددا ا ارا ج د ت اوالزيددت ورت د ل اوتا د ت ور يددت تعي د ل اييددت‬
‫ييغ ددت اددر رت لوف د ت يا ددت اوتياددل اوع د لي أو تددأي‬ ‫د اوتا د ت ددا ياددق وي د‬ ‫ي ي ددت تدداا ايددرملا‬
‫ددتكت م ادت ورتد ل اوتا د ت اوييديات وا رفددت اول اييدت إود أا دتك ت رتد ل‬ ‫وتدداا ايدرملا‬ ‫ارد‬ ‫ويد‬
‫اوييغ ددت‬ ‫اور ددغا ي ي ددت تأيد واب او د وعويد‬ ‫عد ييددروى ركد وا‬ ‫اوتا د ت را ددق ك د ة أ عد ارد‬
‫ي ا ت لالة‪.‬‬ ‫وو‬
‫أذؼرىذبكاتىالػومظىالمضافظ‪ :‬ى‬
‫ددتكت ومددلي ت د ورتد ل اوييددر لات‬ ‫ددو ل اييددت ‪ ANA‬ر يددت دديكت ‪ ICL‬ار جعازاددت تإ د أو‬ ‫‪ ‬ددي‬
‫وي دديات ريا ددل ت ‪ TRADENT‬ور ددويت ارد د أا ددتات أكت ددي ددتكت ورتد د ل اويي ددر لات إوكريو اد د ً ددي‬
‫دديكت ي ددريكت‬ ‫د يكت ‪ ICC‬ار جعازاددت دديكت إوكريا د ومليددت اويععوي د ت ‪ GEIS‬ر د‬ ‫ا د كي د‬ ‫تيا‬
‫ورددو اي رتد ل اوتا د ت تدداا او دديك ت إوكريو اد ً يدديات ‪ INS‬وأاددتات هد ه او دديكت أكتددي دديكت ددي يجد‬
‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات وريعكف ت وك ي انا يكت ج اي إوكريا وملي ت اويععوي ت‪.‬‬
‫اد و جادت دي را اددق اوديت اروكريو دي تداا او دديك ت‬ ‫‪ ‬كيد ر يدت أا د ً ديكت أيددرا ‪ ISTEL‬دي تيا‬
‫ت اوف ليددات ن د ر يددت دديكت ‪ AT&T‬ت د اي ه د ه او دديكت‬ ‫ت اويددا يات واوا د‬ ‫اد‬ ‫اوع يعددت ددي يج د‬
‫وأاتات هي اوي وكت اوواالة وف ‪.‬‬
‫ديك ت‬ ‫دتك ت او ايدت اوي د ت وا دت ج اد ً يعاو د ً دي يجد‬ ‫دو‬ ‫‪ ‬أا ً ر يت يكت ‪ IBM‬تدلمو‬
‫اورأياا‪.‬‬
‫وكد د ا ددياؤه و دديكت ‪ TYMNET‬أا ددل‬ ‫‪ ‬دديكت ‪ BT‬ار جعازا ددت أا ددل اوال ت دداا اوفد د ياا ددي هد د ا اويجد د‬
‫اوعواي اوري ي هيت ي را اق روا ي رواجل يعاو و يكت ‪ BT‬ي اوو ا ت اويرالة األيياكات‪.‬‬
‫ددتك ت او اي ددت اوي دد ت واورتد د ل اروكريو ددي‬ ‫‪ ‬ت ر د د ت إود د هد د ه او دديك ت اوكتاد دية واوعيالر ددت ددي يجد د‬
‫دديك ت‬ ‫وي ف د‬ ‫اوعلاددل يددا او دديك ت اواددغاية اورددي ا ددت رواجددلاً ددي ه د ا اويج د‬ ‫وعييددر لات ددإا ه د‬
‫‪ AUTOLINK‬و يكت ‪.DIALNET‬‬
‫المزاواىالتيىتوفرهاىذبكاتىالػومظىالمضافظى‪ :‬ى‬
‫او دديكت يددس يجيو ددت او دديك ت اوييرت ددت‬ ‫‪ ‬ا دت ددتك ت او ايددت اوي د ت ددي تلااددت يعفد إيك ادت راد‬
‫يعف ي اوية تكت يغع ت آي ت‪.‬‬ ‫تف ي ألا‬

‫‪- 27 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫را دق اراد‬ ‫‪ ‬يدس اورويدس ددي إر يدت هد ه او دتك ت تددلأت او دتك ت دي او فددوي دي ددك جدزي ي اددعت‬
‫ت دديكت ييرت ددت ددي ددتكت أمدديى وه د ا هددلل يددو او ددتك ت وو د ا ددل‬ ‫او دديكت اوييرت ددت ت ددتكت ي د ا را د‬
‫تاا تك ت او يك ت اويمرع ت تاوية يديات‬ ‫رلاي او يوا ع ه ه او تك ت األيي وتلأ االث ايرت‬
‫ددتكت اورتد د ل‬ ‫او دديك ت تع ددف تددتعض تغددض او ددي ددا او ددتكت اوي ددري تف د وأاددتف ددك‬ ‫ت را د‬
‫اروكريو ي وعيير لات كي هو يو ف ت و ك اور وي‪.‬‬

‫شركة‬ ‫شركة‬ ‫شركة‬ ‫شركة‬


‫(‪)1‬‬ ‫(‪)2‬‬ ‫(‪)1‬‬ ‫(‪)2‬‬
‫شركة‬ ‫شركة‬
‫‪VAN‬‬ ‫‪VAN‬‬
‫(‪)3‬‬ ‫(‪)3‬‬
‫شركة‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫شركة‬
‫(‪)4‬‬ ‫‪VAN‬‬ ‫(‪)4‬‬
‫شركة‬ ‫‪3‬‬ ‫شركة‬
‫(‪)5‬‬ ‫(‪)1‬شركة‬
‫شركة‬
‫شركة‬
‫( ‪)4‬‬ ‫(‪)2‬‬
‫(‪)3‬‬
‫تك ت او ايت اوي د ت دي األاد تأيدعوب اوتيادل اروكريو دي اادث ررع د او دتكت اوييد وت يدا اويييد‬ ‫رعي‬
‫ي اد لوق‬ ‫و‬ ‫ع‬ ‫جز م ح يا اويي وت) ورو س اويي وت ت‬ ‫واا اوييي إوا‬ ‫ع‬ ‫ور و ت ورعي‬
‫اوتيال اروكريو ي اوم ح ت وييي إوا وت و تس إا و ار ي أج از يا اون ات‪.‬‬
‫اددي أي يددات‬ ‫‪ ‬را ددق ددتك ت او ايددت اوي د ت أ عد ليجددت يددا اويديات واورددأياا و ود يددا مددال أيتعددت‬
‫هي‪:‬‬
‫عاف إ وعي ريكاا تف ‪.‬‬ ‫ار اولمو‬ ‫تكت م ات يؤي ت‬ ‫‪ -‬أف‬
‫اواي ات اور عالات اي اوييرمل ‪ /‬كعيت اويي)‪.‬‬ ‫‪ -‬أ ف رو ي ليجت اي ات يا مال ايرملا وي‬
‫‪ -‬أ ف ر يا اورا ق يا إج اي اويع يالت اورج يادت ات او تاعدت اوم ادت تيع د أ د إ ا ر يدت إادلى‬
‫ديكت أمديى دإا او ديكت األمديى ر دو ت ورأكادل عد ايدرال اوييد وت‬ ‫أيدي رويادل إود‬ ‫او يك ت تإيي‬
‫د اوريدعا‬ ‫عت يا مدال‬ ‫يا مال إيي وف يي وت إو او يكت او وتت ر ال و ورالل اف ي ر‬
‫واوريع ‪.HAND SHAKE‬‬
‫اورياي اروكريو ي وعيير لات كي أ ف‬ ‫اويي وت ور ت ف يس اويع ااي او ا يات و‬ ‫ي ا اكري‬ ‫‪-‬‬
‫رييف ت زلواجات اويي وت‪.‬‬
‫اوردي رد إييد وف أو ايدر ت وف تيد‬ ‫ت وي دريكاف مليدت ردوا اوييد‬ ‫‪ -‬أا ً را ق تك ت او ايت اوي‬
‫اويرع يعت رج يا ً‪.‬‬ ‫ري ل عاف ي ا وت فوي أي ي ك تاا األ اي‬ ‫اا ق وجول ييجعات ايكا ا‬
‫ى‬

‫‪- 21 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫المصاربىوالمذاكلىالخاصظىبذبكاتىالػومظىالمضافظ‪ :‬ى‬
‫دديك ف‬ ‫عد‬ ‫‪ ‬أيرددت ايددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات تيددا ية او دديك ت اوكتا دية و دديض ير عت رف د‬
‫ايددرني يات ت ه ددت وعي د يكت ددي ه د ه‬ ‫اورج د يااا يي د ألى وراي د او دديك ت اواددغاية واويروي د ت ورك د وا‬
‫او تك ت‪.‬‬
‫اع د أ ف د‬ ‫تدداا ددتك ت او ايددت اوي د ت اويمرع ددت إ أا و د‬ ‫‪ ‬ت د ويغ يددا اورويددس ددي را اددق ا يرت د‬
‫دالق‬ ‫اا دق وع ديك ت ايادت ا‬ ‫ييرت ت جياعف تتعض ي از اوجز األكتي ي ف اعيد كجدز ي عدز‬
‫واورويس ي أيوارف ورع يالرف ‪.‬‬
‫ت ي اولو اوير ليدت وتادوية يي دات أيد او ديك ت ويفيد كد ا اجيفد دي‬ ‫‪ ‬ريكزت تك ت او ايت اوي‬
‫ايرتد‬ ‫ردر إ يدا مدال ركد وا‬ ‫اولو او يات أو األر ر لي ً ديح اوي د يكت دي يند هد ه او دتك ت‬
‫رير اس يكت واالة رايعف ‪.‬‬ ‫لووات ات ركع ت ت ه ت‬ ‫تم و ارا‬

‫برامج الترجمة والمعدات الخاصة بالـ ‪:EDI‬‬


‫عاد يدوى ا ر د يد هدو ي يدب ويدوا‬ ‫اوعلاددل ي فد ويد‬ ‫كيد يدتق و كي د دإا اوتديايخ يعددلة وجد هزة وه د‬
‫عاد يدوى امراد ي‬ ‫وع يك ت اوري يررع ي يعف أي اويعلات واوي اول تف اوا يدت ت وكد اعيد أا د ً يد‬
‫د اود د‬ ‫ا ددك أي د ق ور تاددق‬ ‫فددو‬ ‫أاي د ك د ا اوا يددب انوددي اوم د ح ت د‬ ‫ي ير د‬ ‫اوي يددب أل ي د‬
‫‪.EDI‬‬
‫المطامالتىاإللكترونوظىبونىالذركاءىالتجاروونىبادتخدامىذبكظىاإلنترنت‪ :‬ى‬
‫تدداا او دديك‬ ‫ددتك ت او ايددت اوي د ت ‪ VANs‬ددي رددو اي ا يرت د‬ ‫‪ ‬ت د ويغ يددا او ج د ح اوكتاددي او د ي ا ر د‬
‫ك ددت ر ي د د او دديك ت اوكتاد دية عد د‬ ‫اورجد د يااا‪ ،‬إ أ د د كيد د يأا د د ددي اوج ددز اويد د تق أا هد د ا ا يرتد د‬
‫او دديك ت اويروي د ت واواددغاية ت ر د ت إو د ركع ر د اوت ه ددت اورددي و د ركددا او دديك ت اواددغاية واويروي د ت‬
‫ر لية ع رايعف ‪.‬‬
‫تكت ار ري ت ي اوع و يي جععف رراو وركوا أكتي تكت ورع د‬ ‫او ي فله ايرملا‬ ‫‪ ‬يس اور وي اوف‬
‫عافد انا أكندي يدا ‪ 147‬يعادوا ييدرمل اينعدوا ر ياتد ً اوغ وتادت‬ ‫ورت ل اويععوي ت ي اوع و اادث اديرت‬
‫اوع يت يا اج اويع يالت اورج يات ي اوعد و يدوا كد ا تداا او ديك ت تع دف وتعدض أو تداا او ديك ت‬
‫ددي أي د واب اورع ي د تدداا او دديك ت وا ر د‬ ‫واأل ديال اوييددرفعكاا) ددل ك د ا يددا او تاعددي أا ااددلث راددو‬
‫اويغع ت واو تك ت اوم ات إو ه ه او تكت اوع يت‪.‬‬ ‫رلياجي يا او‬
‫ي اوراو إود ايدرملا ار ري دت دي إجد اي تعدض‬ ‫ل تلأ اوعلال يا او يك ت ويؤيي ت األ ي‬ ‫‪ ‬توع‬
‫اوم ات ترأياا وييات اويعد يالت عد ار ري دت ويدس‬ ‫اًي وع يو‬ ‫اويع يالت ات او تاعت اوع يت و و‬
‫اور ددوي ددي إجد اي ات رددأياا ويديات ددتكت ار ري ددت تددلأت ايكددت اوراددو رددزلال تاددوية جععددت يددا ار ري ددت‬
‫أكتي يوق وعيع يالت اورج يات تاا او يك اورج يااا‪.‬‬

‫‪- 22 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫لي ر يت‬ ‫‪1995‬‬ ‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات ‪ EDI‬ي‬ ‫يي‬ ‫‪ ‬تلأ ايرملا ار ري ت كويا و‬
‫اورت ل اروكريو دي ‪ EDI‬تعدل‬ ‫يي‬ ‫يع ي ‪ Lawrance Livermore Labs and Premenos‬تإيي‬
‫اوتياددل اروكريو ددي عد او ددتكت و ود ت يددرملا‬ ‫ي اي ددق ‪ Attached File‬يددس ييد‬ ‫ر د ايه و ود كيعد‬
‫يع ت اورياي "‪."MIME‬‬ ‫أال أ ك‬
‫‪ ‬رد د ر ددواي او د د او ا ي ددي ددي ار ري ددت ‪ TFC176‬واا ددق وعيع د د ت اور اييد د ي ددا ددوت ‪ MIME‬إيك ا ددت‬
‫اويعاد يي ار ديا‬ ‫ي او‬ ‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات‪ ،‬كي ر رالال لل يا اويي‬ ‫ر يا يي‬
‫اويعا يات وعرت ل اروكريو ي وعيير لات ‪EDIFACT CX12‬‬ ‫تأ ك وف اوياللة ي ك يا او‬ ‫اويي‬
‫و و د ت ر د ت إو د إيك اددت وجددول ددوت إ د ي اا ددق وعييددرملياا ا ر د ق ع د ي د ار ددي يددا يي د‬
‫‪.User Defined Format‬‬
‫ددو اا أي يددااا هي د ‪ :‬اورت د ل اروكريو ددي‬ ‫ددتكت ار ري ددت إو د‬ ‫‪ ‬ا ي د إج د اي اويع د يالت اروكريو اددت ع د‬
‫وعييددر لات يددا مددال ايددرملا اوتياددل اروكريو ددي ‪ E-mail‬وتيوروكددو رت د ل اويع د ت ‪ :FTP‬و اف د ا ددر‬
‫اور عالادت وادر ركدواا اوييدر لات اروكريو ادت اوي عدوب إييد وف وادر أا د ً‬ ‫إج اي ك ت اوعيعاد ت عد اود‬
‫ددتكت‬ ‫ددا يادق ييد وت تياددل إوكريو ددي عد‬ ‫ر د ايه ند اددر إييد وف إود او ديكت ‪ /‬او دديك ت اويييد إوافد‬
‫ار يا اويير لات اروكريو ات‪.‬‬ ‫ار ري ت اي ق تف يع‬

‫صورة ألحد المواقع الشييرة التي تقوم بعرض المشتريات الحكومية عمى قطاعات األعمال‬
‫‪ ‬رت ل اويير لات إوكريو ا ً يا مال ي دي اويععوي د ت اوم ح ت و يكت ‪ :EDI Over the Web‬و دي هد ه‬
‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات وار‬ ‫يي‬ ‫اوا وت اكوا ي ي ي يععوي ت او يكت تيايخ م ات ر و تإ‬
‫ت ددي ددتكت‬ ‫اور د د اي اويي ددرمليت ددي او ددتكت كيد د أو ددا ي ددع ً وا ددر إييد د وف‬ ‫ر د د ايه ت ي ددرملا ويد د‬

‫‪- 23 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ار ري دت دي ادوية الردت تداا اويراد ف ‪ Browser‬وي دي اويععويد ت ‪ Web Server‬ت أليد واب اوع لادت‬
‫يف اوييرمليت ا وا ً ي اورع ي تاا ييرفع وجفت ي ‪.‬‬
‫عاددت ددي ايددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات‬ ‫واددت يددا اولا ياكاددت واور‬ ‫‪ ‬اا ددق األيددعوب اون د ي ليجددت‬
‫وازا اورع الات اوري ايرت ت ت يرملا اورت ل اروكريو ي وعيير لات ‪ EDI‬ي اواا ة اوعيعات‪.‬‬
‫د رتد ل اوييدر لات إوكريو اد ً يدا مدال ي دي‬ ‫‪ ‬ك ا يا أوا د او ديك ت اوردي ر يدت تد وراو إود ايدرملا‬
‫يععوي ت ‪ EDI Over the Web‬يكت ‪ Mobil‬ااث ييات او يكت ويوز اف او اا اتعغ لله اواوي‬
‫عد د األيا ددلة اوير ا ددت و ع ددب اوع دديوض‬ ‫ددتكت يععوي رفد د اولامعا ددت واورع ددي‬ ‫‪ 237‬دديكت ت و ددلمو إود د‬
‫إوكريو ا ً‪.‬‬
‫رددل تددلأت ع د ار ري ددت ت يددرملا اورت د ل‬ ‫‪ ‬ت د ويغ يددا أا اويع د يالت اروكريو اددت تدداا يؤيي د ت ار ي د‬
‫اروكريو ددي وعيي ددر لات ي ددا م ددال اي ددرملا اوتيا ددل اروكريو ددي وتيوروك ددو رتد د ل اويع د د ت‪ ،‬إ أا او د دية‬
‫لي تلأ رت ل اويير لات إوكريو ا ً يدا مدال ي د ي يععويد ت او ديك ت ‪EDI Over‬‬ ‫اوا ا ات رل را ت‬
‫‪ the Web‬ورل اراا ا ت ع انري‪:‬‬
‫اورتد د د د د د د د ل إوكريو اد د د د د د د د ً ي د د د د د د ددا م د د د د د د ددال ي د د د د د د د د ي يععويد د د د د د د د ت او د د د د د د دديك ت‬ ‫‪ -‬او ي د د د د د د ددو اوف د د د د د د د د ود د د د د د د د‬
‫‪ EDI Over the Web‬تااث ركوا ي ازال ا ‪ %57‬يا اج اورت ل انوي وعيير لات‪.‬‬
‫رتد ل اوييددر لات إوكريو اد ً ت يددرملا اوتياددل اروكريو ددي وتيوروكددو رتد ل اويع د ت‬ ‫‪ -‬او يددو اوياددلول ود‬
‫‪.Email, FTP based EDI‬‬
‫ت ‪.Vans‬‬ ‫تك ت او ايت اوي‬ ‫‪ -‬اورياجس اوكتاي ي يتت اورت ل اروكريو ي وعيير لات ‪ EDI‬ت يرملا‬
‫تطبيق الـ ‪:EDI‬‬
‫د د تييج ددت ا ي ددب إود د مد د ح‬ ‫د د او د د ‪ EDI‬ار ع ددب ي د د يكت واي ددعت او د د ق يند د ر تا ددق أي‬ ‫ر تا ددق‬
‫تا د‬ ‫او عد‬ ‫ت ويؤييددت‪ .‬كيد أ د ار عددب ي د يكت ورعد وا تا د وتدداا اع د اورجد يااا‪ .‬اورم ددا وا راد‬
‫وتا ف يف و ج ح اوعيعات‪.‬‬
‫ر تاق ي ياس اود ‪ EDI‬ايرعز إرت ت تعض اوم وات‪:‬‬
‫د او د ‪ EDI‬ورعدول تد و س‬ ‫‪ ‬راعا اارا ج ت اوعي ‪ :‬اع اارا ج ت أ ي و ورالل اوي د ق اوردي ا ادله‬
‫عت يا ر تا ‪.‬‬
‫اوير عتد د ت‪ :‬ددي تع ا ددت اوير عتد د ت اولامعا ددت واوم يجا ددت ور فد د اوركع ددت وررأك ددل ي ددا ددل وج ددول‬ ‫‪ ‬رعيا د‬
‫از لة رالال اوير عت ت تلرت اي ل ي اوريكاز ع األهلا ‪.‬‬ ‫يا يا‬
‫‪ ‬ر تاق اوي يوت‪ :‬امر ي ي يوت واكوا يا رجيتت ألو ر تاق وتعل و ايركي تد ري يعادت اور تادق‪.‬‬
‫ت ور اا ‪.‬‬ ‫و اي اعي ي رعيض ورع او‬

‫‪- 24 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫‪ -1‬تحلولىاحتواجاتىالطمل‪ :‬ى‬
‫رعرتي ه ه اوم وة يا أه اوم وات و يدر ال يدا اور تادق أكندي ايدر لة تدلوا راعاد ايدرياراجي ردل اد‬
‫رل اي ل ر تاق اوي يوت يؤييت ي م ض زيا ر ا أوايي اوتاس يا يد ت إود‬ ‫ي ك ر فت كين‬
‫ددي ر ف د أا ر ا د أيددي اوريددعا ايددرغيق أي د تاس يي د ايددرعز رايددا إو د أا د وهددو‬ ‫لر د ق تا ي د ر د‬
‫دي اعدو او د ‪EDI‬‬ ‫دي رالادل اوي دكعت اوي ايدات ر فد ارلاية اوا ودت ك د‬ ‫د‬ ‫لي‬ ‫اوي كعت اوي ايات‬
‫وت ور وي رل رعغي أو رؤج اوعيعا ت اويير تعات‪.‬‬
‫ايكا ارت ت اوم وات اور وات وعراعا ‪:‬‬
‫اويؤييت‪.‬‬ ‫‪ ‬الل أهلا‬
‫اوي يب يا ارلاية‪.‬‬ ‫ع اول‬ ‫‪ ‬أاا‬
‫‪.‬‬ ‫وتاا اع‬ ‫ات اوي س اوي ريكت تا‬ ‫‪ ‬اتاث ا األهلا‬
‫أتلأ اور تاق ع ي ياس اغاية را ق س يالل ويعاو ‪.‬‬ ‫وارعات تيع‬ ‫‪ ‬الل و ي أهلا‬
‫ي ي ااح ياللة و ا ح را اق األهلا ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫س أوووا ت وعر ا يس اواع ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ع يي لة اومت اي ‪.‬‬ ‫‪ ‬أاا‬
‫‪ -2‬تطروفىالمتطلبات‪ :‬ى‬
‫اددلل اوير عت د ت تلرددت ألا تعددض رع د اوير عت د ت اعريددل عا د امرا د يات أمدديى‪ .‬يددنالً امرا د ي اوا يددت ت رددل‬
‫ايرعز يض وت يعاا يا تيايخ اوريجيت واوعكح اااف‪.‬‬
‫المتطمبات الخارجية‪:‬‬
‫اورج يااا ااث أا اورت ل ياكوا يعف ور ي اور وي‪:‬‬ ‫اوي اول تف اوري رعريل ع اع‬
‫اورج يي وعرأكل يا يعي ت ك ت ول اورت ل ‪.‬‬ ‫يياجعت ار را ت اورا و‬ ‫‪‬‬
‫اويع ااي او ا يات وعرت ل ‪.‬‬ ‫رالال ورعيا‬ ‫‪‬‬
‫ورالال تا ت اوايكت اويرت لوت‪.‬‬ ‫رعيا‬ ‫‪‬‬
‫يوا يت تك ت ا را ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫رالال يعل ت اورت ل ورأنايه اويت ي ع رعلاالت اوت اييخ اولامعات‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫ا اورع يض او ي رل ا أ ي مال اور ا ‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫‪- 25 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫المتطمبات الداخمية‪:‬‬
‫اورج يااا ور ي اور وي‪:‬‬ ‫رؤني ع اع‬ ‫اوي اول تف اوري‬
‫‪ ‬ير عت ت اوا يب انوي اوم ح ت ‪.‬‬
‫ع اوتيايخ اولامعات اوم ات ت ‪.‬‬ ‫‪ ‬اورعلاالت اوي عوب إلم وف‬
‫‪ ‬رالال تيايخ اوريجيت اوم ات ت ‪.‬‬
‫‪ ‬امرا ي يو ي مليت اود‪.VAN‬‬
‫‪ ‬امرا ي اعو ا را ت اولامعات‪.‬‬
‫‪ -3‬ىتطبوقىالمذروع‪ :‬ى‬
‫تعددل إرت د ت ي د يددتق تددلأ ددي ر تاددق ي دديوت اورجيتددت و عرت ديه اوي دديوت األكتددي‪ .‬وه د ا ياو ددف و د اوعاددوب‬
‫ل اور تاق او ي ‪.‬‬ ‫اوري ايكا أا رال ه‬ ‫واألم‬
‫ت نري‪:‬‬ ‫اوي يوت اورجيتت اجب أا ارا‬
‫‪ -‬رأنايه يالول ع اويؤييت‪.‬‬
‫‪ -‬ي ع ويلى ا ير لة يا اور تاق عا وا ات‪.‬‬
‫‪ -‬اويم ية ا يالولة‪.‬‬
‫وعر ا او ي وعي يوت‪.‬‬ ‫ر‬ ‫تعل ج ح اورجيتت وراااف ي تف يا اوب وأم‬
‫حالظىدرادوظ‪ :‬ى‬
‫د رلاية اوتا د ت ااددث ر ددو إلاية اوتا د ت‬ ‫د اويععوي د ت ت ويؤيي د ت واو دديك ت يددا مددال‬ ‫رعيد ك ددت‬
‫ترع ي اوتا ت او واراي‪/‬او اك ت‪/‬أوايي او اي ‪/‬أوايي اورويال … اوا) ورا ا ف ورتواتف ن رييازه وركواله‬
‫ند إلم وفد و ت رفد ويياجعرفد ورادداااف ند إييد وف إود جفددت أمدديى أو دديكت أمدديى ااددث رجدديى عافد‬
‫واورددي رددر ددي او د اواددلوي‬ ‫دديب يددنالً تددإج اي ات يعاددت د اي وددتعض األا د‬ ‫ر يات د ً ددح اوعيعا د ت و‬
‫ت ع او او انري‪:‬‬ ‫واو‬
‫‪ -1‬ر ددو إلاية اويم د زا تير تعددت ايكددت اويمددزوا و ددل واددو ياددال اويم د زا إو د اددل او عددب ر ددو ارلاية‬
‫ويوااد ر واوكيادت اوي عوتدت واو ايددت‬ ‫تدإج اي ات إ دلال ورجفادز عدب او د اي واود ي ار دديا ايد اواد‬
‫اور لايات واويلة اوزي ات اوالزيت وروياله‪.‬‬
‫‪ -2‬ر ددو إلاية اوي ددريا ت تإ ددلال عددب دديوض أيددع ي يددا او دديك ت وار دديا ه د ا او عددب ي دية أمدديى اي د‬
‫ويواا ر واوكيات اوي عوتت واو رية اوزي ات اوي عوب اورويال مالوف ‪.‬‬ ‫اوا‬
‫‪ -3‬ر و او ديك ت اوياغتدت دي اوي د يكت دي يعاد ت او د اي تإ دلال ديض أيدع ي واود ي ار ديا يدية أمديى‬
‫ويواا ر واوكيات اوي عوتت واو رية اوزي ات وعرويال واويعي‪.‬‬ ‫اي اوا‬

‫‪- 26 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫اور وادس واود ي‬ ‫‪ -4‬ر و إلاية اوي دريا ت ترع دي ديوض األيدع ي يدا او ديك ت اوير ليدت ور ياغفد دي ك دو‬
‫ويواا ر واوكيات واو رية اوزي ات اوالزيدت وعرويادل واأليدع ي اوي ريادت يدا‬ ‫ار يا يية أميى اي اوا‬
‫يكت وار اوتت واورييات‪.‬‬ ‫ك‬
‫‪ -5‬ر ددو إلاية اوي ددريا ت تإاددلاي أيددي اوروياددل وع دديكت اورددي اددر اوييددو عافد واود ي ار دديا يدية أمدديى ايد‬
‫ويواا ر واوكيات اوي عوتت واأليع ي اويوا ق عاف واو رية اوزي ات اوالزيت وعرويال‪.‬‬ ‫اوا‬
‫‪ -6‬ور و او يكت او يت اوري ر اورييات عاف تيجيل رع اف أيي اورويال ت رم اوم وات انرات‪:‬‬
‫ويواا د رف واوكياددت‬ ‫‪ ‬إ ددلال عددب اوريددعا إو د إلاية اويم د زا اوم اددت تف د ير ددي ً أيددي األا د‬
‫اوي عوتت‪.‬‬
‫ويواا رف واوكيات اوي عوتت واأليع ي اوياللة‪.‬‬ ‫‪ ‬إ لال روية اوريعا ير ي ت أيي األا‬
‫واوكيا ت‪.‬‬ ‫‪ ‬إ لال أيي او اا إو او يكت او رعت ير ي ً روا األا‬
‫ت اويويلة يا او يكت اويويلة تإ لال األري‪:‬‬ ‫‪ ‬ر و او يكت األاعات و اًي ايراليف اوت‬
‫ويواا د د رف‬ ‫اور ياد ددغ اوم اد ددت ت يد ددرال أ د ددلت وعت د د ت ير د ددي ت أيد ددي األا د د‬ ‫‪ -‬ك د ددو‬
‫‪.‬‬ ‫واوكيا ت اويويلة واأليع ي وك ا‬
‫ويوااد رف واوكياد ت‬ ‫‪ -‬إج اي وج ت او اح وا يرال واوري ار يا ريايه ر يت تأيي األاد‬
‫‪.‬‬ ‫اويويلة واأليع ي وك ا‬
‫‪ -‬يا ي ا يرال واو ي ار يا اوتا ت اوي ت ت يف ‪.‬‬
‫ت ح اوتا ت اوي ت ت إو ل ري اوعفلة إلم ‪ /‬ت ت‪/‬يياجعت)‪.‬‬ ‫ت األا‬ ‫‪ -‬إ‬
‫‪ -‬را د اوا يددت ت تإاددلاي او ددتك ت اوم اددت ت وددل س ير ددي ت ددح اوتا د ت اوي د ت ت ت ر د ت إو د‬
‫تا ت اول س‪.‬‬
‫‪ -‬ر ددو او دديكت اوي ددويلة تيج دديل رع ددق او دداك ت ت رمد د ارجد د اي ات اوم ا ددت ت وري ددوات ار دديا ددح‬
‫ت إو تا ت اوريلال إا وجلت‪.‬‬ ‫اوتا ت اوي ت ت ت ر‬
‫يعادت) ادر ردلاووف أكندي يدا يدية لامد‬ ‫يي يتق جل أا ح اوتا ت ر ياتد ً يدس إ د ت يادلولة دي كد‬
‫او يكت اوواالة وتاا او يكت ويويلاف ‪.‬‬
‫وتد و ي إود يد ارااد أيددعوب اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات ‪ EDI‬تدداا او دديك ت ويؤييد ت اوعيد تع ددف‬
‫وتعض ايكا أا ار ف اج اورو اي او ي ايكا أا ارا ق‪.‬‬
‫د اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات ‪ EDI‬إ فد ردر‬ ‫دح ارجد اي ات اويد ت ت دي ا ودت ايدرملا‬ ‫ي إو‬ ‫إا‬
‫ع او او انري‪:‬‬
‫يعاا ت ويم زا إو ال او عب و ً ويا يت او اي اوم ات ت و يكت‪ .‬ا و اوا يب‬ ‫‪ ‬تيجيل واو ا‬
‫انوي تإ لال يو ج يي وت عب او اي رلاية اوي ريا ت‪.‬‬
‫او عب وع يك ت اويويلة آوا ً‪.‬‬ ‫‪ ‬ر و إلاية اوي ريا ت تإرياي إيي‬

‫‪- 27 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫موايي د و آوا د ً إو د او دديك ت‬ ‫د تإ د ت األيددع ي اوياددللة وك د ا د‬ ‫‪ ‬ررع د او دديك ت او عددب آوا د ً ور ددو‬
‫او وتت‪.‬‬
‫أي وج ت اوي دريا ت واوردي‬ ‫يي وت او يك ت اويويلة تإر ات اوتلا‬ ‫‪ ‬ا و ا يب او يكت او وتت تيجيل رع‬
‫اويي د وت تددأيي اوروياددل آوا د ً لوا أي رددلم‬ ‫ايكددا أا اددر آوا د ً) واددر إيي د‬ ‫د‬ ‫ر ددو ت مرا د ي اوعدديض األ‬
‫ااث رر يا ح اوتا ت‪.‬‬
‫عددب او د اي آوا د ً تإ ددلال أيددي اوريددعاي آوا د ً واو د روية موايي د وف إو د او دديكت‬ ‫‪ ‬ر ددو او دديكت اويددويلة ددوي رع د‬
‫او وتت‪.‬‬
‫إو د ياددال اويمددزا واددر راياددي‬ ‫ور د‬ ‫اددر إتددالل اوا يددب ت تددو األا د‬ ‫‪ ‬تيجدديل روياددل األا د‬
‫او اك ت‪.‬‬
‫أي تا د ت ااددث رددر ك ددت‬ ‫‪ ‬ييد يددتق ار ددف أا هد ا األيددعوب اعغد ري يد ً اوا جددت ر د لة كر تددت أو إلمد‬
‫إوكريو ات‪.‬‬ ‫اويع يالت يا مال يي‬
‫إواد أا د ً ا م د ض األم د او رجدت دا إلمد‬ ‫‪ ‬ت و تس إا م ض اوركع ت او ي أ ي إوا يد ت ً ا د‬
‫د يدا ‪%17‬‬ ‫اوتا ت ي أكني يا جفت أكني يا يية واو ي أنترت ل اييد ت او ديك ت اويرماادت ا م‬
‫اورت ل اروكريو ي وعيير لات‪.‬‬ ‫ي ا وت األ يت اوالوات إو أر يا ‪ %4‬ي ا وت‬

‫‪- 28 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الغصلىالرابع ى‬
‫التجارةىاإللكترونوظىورالقتؼاىبالنظام ى‬
‫مقدمة‪:‬‬
‫دي ا يددرملا‬ ‫‪ ‬اورجد ية اروكريو ادت واادلة يدا اورعتاديات اوجلادلة اوردي لمعدت اا ر د ت دوة وأادتات رردلاو‬
‫اوع د لي ورعتددي ددا اوعلاددل يددا األ د ت ار ي د ات اوييرت ددت تنددوية رك وووجا د ً اويععوي د ت وا را د ت –‬
‫ت اوتلاات ركوا يا مال ا ر ق عي ي فو وا ف ويالل وف ا اورعتاي‪.‬‬ ‫وأايب أا‬
‫ددي إود رعتاددي اورجد ية‬ ‫‪ ‬وتد ويغ يددا وجددول اوعلاددل يددا اورعيا د ت اورددي يد ويله ايد تعددل إ د اجددب أا‬
‫وددلا واد ي اعتددي‬ ‫اروكريو اددت يددا مددال ر يدداي إود ي عدداا‪ :‬اوي ددس األو وهددو اورجد ية وهددو يعدديو‬
‫ارراد لي ادر يدا مالود ردلاو اويدعس واومدلي ت تداا اواكويد ت واويؤييد ت واأل ديال وراكيد‬ ‫د‬ ‫دا‬
‫ير ق عاف ‪.‬‬ ‫لة روا ل و‬
‫‪.‬‬ ‫‪ ‬اوي س اون ي وهو "اروكريو ات" واوري رلم ار ري ت كواالة يا أه ه ه اووي‬

‫تعريف التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫د اًي وعر ددوي اويدياس اود ي د أي عد ي فددو اورجد ية اروكريو اددت‪ ،‬فددي اوعلاددل يددا اورعيا د ت‪ ،‬كد رعياد‬ ‫‪‬‬
‫يعات " يض" أله اورعيا د ت اوردي ويلت دي‬ ‫و تيا ووت إج اي‬ ‫ا ي إواف يا ي وي يعاا‪ ،‬ويو‬
‫د امدل وار دق يدس ل اييدر وعيو دوت ور دي هد ه‬ ‫اووادو إود رعياد‬ ‫ألتا ت اويو وت و و تفدل‬
‫اورعيا ت‪:‬‬
‫‪" -1‬هي وت يا يعا ت اوتاس واو اي يد تداا اوييدرفعكاا واوي رجداا‪ ،‬أو تداا او ديك ت تع دف وتعدض‬
‫ت يرملا رك وووجا اويععوي ت وا را ت‪".‬‬
‫‪" -2‬أ ف د ألا اوعيعاددت اورج ياددت تدداا دديك رج د يااا ت يددرملا رك وووجا د يععوي د ت ير ددوية تغدديض ي ددس‬
‫ك ة و عات األلا "‪.‬‬
‫ي اورج ية"‪.‬‬ ‫ع وت تاا او يك‬ ‫‪" -3‬هي ايرملا رك وووجا اويععوي ت راج ل يوات‬
‫ددتكت‬ ‫يوجد إود اويددعس واومددلي ت ويددي ت األلا ‪ ،‬وا ددي ايددرملا‬ ‫‪" -4‬هددي يد فخ اددلاث ددي األ يد‬
‫أرا رياي األ يال واوي ي ت"‪.‬‬ ‫ي اوتاث وا يريج ت وعيععوي ت ول‬ ‫ا را‬
‫ددتكت ا را د ت تدداا او دديك ت تع ددف وتعددض‬ ‫اورت د ل اورج د يي ت يددرملا‬ ‫‪" -5‬هددي ددك يددا أ ددك‬
‫واو يك ت و يال ف أو تاا او يك ت وتاا ارلاية اوع يت‪".‬‬
‫‪" -6‬هددي ي دزاخ يددا اورك وووجا د واومددلي ت وءي ديات تددألا اورت د ل اورج د يي موااج د ل آواددت ورت د ل اويععوي د ت‬
‫تاس و اي )‪.‬‬ ‫لام او يكت وتاا او يكت واو يك ت األميى واو يكت واوعيال‬
‫‪ ،‬ايدرج تت و عتد ت اويدوق‬ ‫دغ يعيدعت اوويد‬ ‫إود‬ ‫‪" -7‬هي تد ية دا ت ادت أي يدات رك وووجادت رفدل‬
‫ي اوورت اوي يب"‪.‬‬ ‫وألا األ ي‬
‫‪- 29 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ارع يد أ اي د ت يا دت أو ويداعت إوكريو ادت تدل ً يدا ايدرملايف وويد‬ ‫‪" -8‬هي وت يدا رتد ل األ يد‬
‫اويت ي"‪.‬‬ ‫ي لات أميي تي اف ا را‬
‫‪Electronic Data‬‬ ‫‪" -9‬هددي يعا د ت رت د ل اوييددر لات ت يددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعتا د ت‬
‫)‪ ،Interchange (EDI‬اوتيادل اروكريو دي ‪ ،E-MAIL‬او ديات اروك ددريو ات‪ ،‬او د كح‪ ،‬اوراواد ددالت‬
‫اروكد ددريو ات‬ ‫اروكر دديو ات وألي دوا )‪ ،Electronic Funds Transfer (EFT‬وك د و كد اووي د‬
‫اوي تفت‪.‬‬
‫تكت ارا ت‪.‬‬ ‫ت ية ا إ ر ج وريواخ‪ ،‬وتاس‪ ،‬وروزاس وعي رج ت يا مال‬ ‫‪ -17‬أ ف‬
‫من خالل التعريفات السابقة نالحظ أن التجارة اإللكترونية تتضمن العناصر والخصائص اآلتية‪:‬‬
‫‪ ‬ألا اوعيعا ت اورج يادت تداا او ديك ت تع دف وتعدض‪ ،‬او ديك ت و يال فد ‪ ،‬او ديك ت واواكويد ت ارلاية‬
‫اوياعات) يا مال ايرملا رك وووجا اويععوي ت و تكت ا را ت ي ألا رع اوعيعا ت‪.‬‬
‫عات ي اورع ي ‪.‬‬ ‫إو ي س اوك ة ي ألا ورا اق او‬ ‫‪ ‬رفل‬
‫‪ ‬أ ف ررعلي اوالول اوزي ات واويك ات اوري ر ال ايكت اورع يالت اورج يات‪.‬‬
‫ا راددي عددي اورت د ل اورج د يي ت ددك إوكريو ددي‪ ،‬ووك د ايرددل وا ددي ك د يددا يعاددت‬ ‫دي‬ ‫‪ ‬هددي ي فددو‬
‫‪.Supply Chain‬‬ ‫اورا اس وار ر ج يا مدال ر عا اوورت اوالز رري يعيت األ ي‬
‫يس اوعيال ‪.‬‬ ‫‪ ‬أ ف رراف ايرج تت يياعت و عت ت اويوق يا مال اور‬
‫عي رتيا ارج اي ات وو وح إج اي ات اوعي ‪.‬‬ ‫‪ ‬رعي‬
‫مماىدبقىومكنناىأنىنخلص إلىىتطروفىوجمعىبونىالتطروغاتىالدابػظىوذلكىرلىىالنحوىاآلتي‪ :‬ى‬
‫التجــارة اإللكترونيــة ‪ :Electronic Commerce‬هي"ر اد كد يد اراد تعيعاد ت د اي وتاددس اوت د س‬
‫و ‪:‬‬ ‫واوملي ت واويععوي ت تي تكت ار ري ت‪ ،‬واو تك ت اورج يات اوع ويات األميى"‪ ،‬وا ي‬
‫س واوملي ت‪.‬‬ ‫‪ ‬ار ال ت ا اويعس واوت‬
‫س واوملي ت‪.‬‬ ‫‪ ‬اويععوي ت ا اويعس واوت‬
‫يعا ت او اي واوتاس وملي ت ي تعل اوتاس‪.‬‬ ‫‪ ‬الر ت اوعيال اوري رل‬
‫واور وض تاا اوت س واوي ريى‪.‬‬ ‫‪ ‬اور‬
‫ل اوا ت موات اي اوع ول‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫‪ ‬يلال ا ورزاي ت اوي وات ول عف ‪.‬‬
‫‪ ‬يعا ت روزاس وريعا اويعس وير تعت ارج اي ات‪.‬‬
‫او ي وعيعس اوري ا رياف اوزت ا‪.‬‬ ‫‪ ‬اول‬
‫‪ ‬رت ل اوتا ت إوكريو ا ً ‪ Electronic Data Interchange : EDI‬تي ي و ‪:‬‬
‫‪ -‬كر ووج ت األيع ي‪.‬‬
‫‪ -‬اوييايالت انوات اوييرت ت تعيعا ت اوتاس واو اي ‪.‬‬

‫‪- 37 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ا اويعس‪.‬‬ ‫‪ -‬ا يرعال‬


‫‪ -‬او واراي اروكريو ات‪.‬‬
‫‪ -‬اورع يالت اوياي ات‪.‬‬

‫سمات التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫تتدمىالتجارةىاإللكترونوظىالمطتمدةىرلىىذبكظىاإلنترنتىبطدةىدمات هي‪ :‬ى‬
‫ددتكت‬ ‫‪ ‬ددل وج ددول الرد د ت يت د دية ت دداا ي ددي اوعيعا ددت اورج يا ددت اا ددث ا ددر اورالر ددي تا فيد د ي ددا م ددال‬
‫ووي د‬ ‫ا را د ت‪ .‬وت د ويغ يددا أا ه د ا او يددو ج ودداح جلاددلاً ااددث ددفلت اورج د ية ا يددرملا اويكن د‬
‫عادت‬ ‫وادت يدا اور‬ ‫رعا وا‪ -‬كح– ييايالت)‪ ،‬إ أا يد ايادز هد ا األيدعوب هدو وجدول ليجدت‬ ‫ا را‬
‫ع او تكت وهو ا ت ي و رتد ل او كيد ت أو‬ ‫ي اوورت ي‬ ‫تغض او ي ا وجول ي ي اور‬
‫اوم ت ت‪.‬‬
‫د تدداا ي ددي‬ ‫‪ ‬ددل وجددول أي ون د ق يرت لوددت ددي إج د اي و ر ا د اويع د يالت ااددث أا ك ددت يعا د ت اور‬
‫اويع يع ددت ر ددر إوكريو اد د ً ولوا اي ددرملا أي أوياق‪ .‬وهكد د ا را ددتف اوييد د وت اروكريو ا ددت ه ددي اويد د ل او د د و ي‬
‫و أي زات تا في ‪ ،‬وت و تس دإا ود ا درف اوتد ب أيد ر دات ألودت‬ ‫اوواال اوير ح وكال او ي اا ي ا وت‬
‫يو اورج ية اروكريو ات‪.‬‬ ‫ارنت ت او و ي وأنيه كع ق أي‬
‫د يدس أكندي يدا يادلي دي اووردت يد اادث‬ ‫اوجيعدي أو اويردوازي أو تيع د آمدي إيك ادت اور‬ ‫‪ ‬اور‬
‫فد ي يدا اوييدر تعاا دي دح اوورددت‬ ‫دلل‬ ‫ييد وت إوكريو ادت إود‬ ‫اويع يعدت إييد‬ ‫ايدر اس أادل أ د اي‬
‫ردو ي دتكت ار ري دت إيك د ت تدال ادلول‬ ‫ولوا اوا جت إو إ د لة إييد وف دي كد يدية – و دي هد ا اويجد‬
‫عات ي ت ت‪ ،‬م اات‬ ‫اوجيعي أو اويروازي تاا يل ويجيو ت وهو ئ غاي ييتوق ي أي ألاة ر‬ ‫وعر‬
‫د اوجيعدي – ريديف د تعدلل يادلول يدا اوي د يكاا‬ ‫اويؤريي ي اورعا دوا – وهدي األرديب وم ادات اور‬
‫واكر ف اعوت ت جيت ي ا يرملا او ععي‪.‬‬
‫أي‬ ‫‪ ‬إيك ات ر ا ك يكو ت اوعيعات اورج يات تي اف ريعا اويعس غاي اوي لات ع او تكت و و تمال‬
‫جزة ا اوريعا أو ر و تريعا اوتعض ايرملا او كح‬ ‫اوي ت ت واوري ك ت ر‬ ‫ا را‬ ‫يا وي‬
‫اور د د ياي اويكروت ددت) ددي ا ددوية ي ددا غاددي أا ددعات أو غا ددي وا ددات وتد د ألمح إ ا ك ددت هد د ه‬ ‫ددي إييد د‬
‫اور ياي راوى او اًي و و يا مال ايرملا أجفزة او كح‪.‬‬
‫‪ ‬إيك اددت اورددأناي اويت ددي عد أ يددت اوا يددت ت ت و دديكت يددا مددال يد ايددي اورتد ل اروكريو ددي وعتا د ت‬
‫دية ه عددت را ددق ا يددا ب اوتا د ت‬ ‫‪ ،Electronic Data‬وهددو يد اعددل ددي اوا ا ددت‬ ‫‪Interchange‬‬
‫واويععوي ت تاا اوجف ت اوي دريكت دي اوعيعادت اورج يادت لوا ردلم ت ديى وتأرد ركع دت وأ عد ك د ة و ود‬
‫ا ً‪.‬‬ ‫كي ي رعيض و‬

‫‪- 31 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫تطور حجم التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫اول ايي د ت‬ ‫‪ ‬ار ددوي اج د اورج د ية اروكريو اددت تاددوية ر ددوق رورع د ت ك د او دديك ت اويرمااددت ددي يج د‬
‫واورا وا موا لال اور تؤات‪ ،‬وألي و إو ادلوث ر د وت كتادي تداا األيرد اواد لية يدا يؤييد ت يمرع دت‬
‫ددا ددح او رد دية اوزي ا ددت ووعي ددت ي ددف را ددت اول ايي ددت‪ -‬تد د واألله ددي أا هد د ه او دديك ت اويرماا ددت‬
‫أاتات اواو رالي لة يياجع ت وعر تؤات تاوية لويات واالث ر وت كتاي يا إالاي ألمي‪.‬‬
‫ددل ا ر د ق ع د ير د ياددلل وعرج د ية‬ ‫‪ ‬ألى ه د ا اور د يب ددي األير د تدداا او دديك ت اويرمااددت إو د‬
‫ي أو اويير ت واردياوح اودير اوياريد اووادو إواد دي د‬ ‫ي أو اوا‬ ‫اروكريو ات يوا ك ا ي اوي‬
‫‪ 2772‬تدداا ‪ 357‬يعا د ي لو ي ددي تعددض اور ت دؤات اويعرلوددت وأكنددي يددا ‪ 1.2‬رياعاددوا لو ي دي تعددض‬
‫اور تؤات اوير عت‪.‬‬
‫لة ا ق أهيف ‪:‬‬ ‫‪ ‬اعزى اور وت ي رلي كتاي ي إو‬
‫لرادق وا دف وعي فدو اويرك يد وعرجد ية اروكريو ادت فد إريد اورع ردلات يدا مدال‬ ‫ل وجول رعيا‬ ‫‪-‬‬
‫اوتيال اروكريو ي مواج اي ت ري اويع يالت ت و يق اور عالات هو جز يا اويع يالت اورج يات اوع لات‪.‬‬
‫‪ -‬ل او لية ع اوير تعت اولرا ت واج األ ي اوري رر ر ف يع يعت رج يات – يدنالً اوي دريي ا دو‬
‫ع د اوريواد يددا اوت د – وهددو يع يعددت تدداا اوي ددريي واوت د – ن د راد اوي ددريى ت ورع رددل‬ ‫ت وااددو‬
‫ت و ايددت اوير ددق عاف د يددس اوت د س ن د را د اوت د س ت ورددأياا ع د اوت د س ت و ايددت ن د ايددرالي وعيددعي‬
‫رف إو اج اورج ية اروكريو ات‪.‬‬ ‫مواالا ت وت ‪ -‬ي هي اويع يالت اوري ار ريجاعف موا‬
‫‪ -‬ر وت يج ت األ ت اوري رر تي تكت ار ري ت واوري رم دس وي فدو اورجد ية اروكريو ادت او د ي‬
‫ت ي وات‪.‬‬ ‫و يا أ‬ ‫يتت ع األيف وي إو‬ ‫ك ورع يالت اوي وات واوي‬
‫يت ت وويي لر ي راوي اج اورج ية اروكريو ادت ور ويهد ‪،‬‬ ‫‪ ‬و ي يا ووت رمياج او يئ يا ه ه اور‬
‫إ د ي د ا و اوريكاددز ع د تعددض اراا د ات يددا يا د لي ياددللة و ددي ا ر يددق ه د ه اراا د ات‬
‫ت و يتت وعي ها واأليح اوري ت ات عاف وتي ا ع يا ي لاي اور وت وايي ادوية وي دلاي اورغادي اود ي‬
‫ا فله يالاا اورج ية اروكريو ات‪.‬‬

‫التجارة اإللكترونية في الوطن العربي‪:‬‬


‫دديكت يرمااددت ددي‬ ‫ر يادي أ لرد‬ ‫‪ ‬اادعب رالاددل اجد اورجد ية اروكريو اددت ددي اوددو ا اوعيتددي واك د‬
‫إو د أا اوعلاددل يددا او دديك ت واأل ديال‬ ‫ل ايي د ت اويددوق إو د تعددض ه د ه اويا د ب وايجددس و د‬ ‫يج د‬
‫اي ييو ف ت ك جز ي‪ ،‬أي ايرمليوا ار ري ت وعتاث وي ي ت اويدعس ند ارد تعوا يعاد ت او د اي واوتادس‬
‫ت و يق اور عالات‪.‬‬
‫‪ 1998‬تاواوي ‪ 95‬يعاوا لو ي‬ ‫‪ ‬ا لي اومت اي إجي وي اج اورج ية اروكريو ات ي اوو ا اوعيتي‬
‫ي اوي ت‪.‬‬ ‫‪ 1997‬ت يتت زا لة را إو أكني يا أو‬

‫‪- 32 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫وك ددا‬ ‫‪ ‬ي ددت ت اورجد د ية اروكريو ا ددت اويوجف ددت ا ددو او د د ت ا ي ددرفالكي رعد د اويوجف ددت ا ددو ر د د ت األ يد د‬
‫ت اوري ريت يي ييرف ي اورج ية اروكريو ات هي رج ية اورجز ت اروكريو ات ار انا‪.‬‬ ‫األ‬
‫‪ ‬ر يت يكت اولت ل ا وييا ا رك وووجي تإج اي ليايت اير ال ات وعرجد ية اروكريو ادت دي اودو ا اوعيتدي‬
‫‪ 1997‬وا رفت ه ه اوليايت إو اوا ق انرات‪:‬‬ ‫ي‬
‫ندبظىالمذترونىورددىمراتىالذراء‪ :‬ى‬
‫يدتت اوي درياا دي اوعا دت إود ‪ % 4‬يدا ييدرمليي ار ري دت ي ي دت ت يدتت ‪ % 24‬دي أيياكد دي‬ ‫‪ ‬راد‬
‫تددي ار ري ددت ويدية وااددلة د ل إود رجيترد أكنددي يددا يدية‬ ‫اويرويد و فددي أا د ً أا اود ي يد يح او د اي‬
‫مال اوي ت األماية ااث تعغت يتت او اا ر يوا تعيعات اي يية واالة ‪ % 25‬ويا يدية إود ندالث يديات‬
‫‪ % 17‬ويدا ‪ 3‬إود ‪ 5‬يديات ‪ % 33‬وأكندي يدا ‪ 5‬يديات ‪ % 25‬عد اوردواوي‪ ،‬تيرويد ‪ 3.5‬يعادت د اي‬
‫وع مح اوواال‪.‬‬
‫و‪ 4777‬لو ي دي اوادل األ عد‬ ‫‪ ‬رياوات رايت ي ريا ت أ يال اوعا ت تاا أر يا ‪ 57‬لو ي ي اوال األل‬
‫تيرويد ‪ 184‬لو ي دي اوعيعادت اووااددلة مدال اويد ت‪ ،‬وتيجيدوت ويد ي وي دريا ت او ديل اوواادل ت ددا ‪644‬‬
‫لل اوييات ‪ 3.5‬يية ي اوي ت وع يل اوواال يا يتت ‪ % 4‬يا ييرمليي ار ري ت‪.‬‬ ‫لو ي ت رت ي يروي‬
‫عد يرويد ار د ق اويد وي وع ديل ‪ 644‬لو ي و عد ر دلاي وعدلل ييدرمليي ار ري دت ارجيد وي دي‬ ‫‪ ‬وت‬
‫تدي ار ري دت ‪4‬‬ ‫يدتت يدا يد يح او د اي‬ ‫ييرمل و ع‬ ‫ت اوعيتات او ي ارياوح تاا ‪ 457-357‬أو‬ ‫اوي‬
‫‪1997‬‬ ‫ت مال‬ ‫‪ %‬يا إجي وي اوييرملياا‪ ،‬ل ر ر لاي إجي وي اج اوريواق اروكريو ي ي اوي‬
‫تادواوي ‪ 9‬يالاداا –‪ 11.5‬يعادوا لو ي أيياكدي مواا ياد لي اوي دريا ت هدي دي غ وتارفد ياد لي م يجادت‬
‫ت يتت ‪ % 92‬تا ي ك ت يتت اويا لي اولامعات ‪. % 8‬‬
‫‪ ‬ور و ددت أي د واب اوددل س جيعددت تدداا اوددل س تواي د ت اوت ر د ت ا ري اددت ‪ % 52‬واوددل س ت و دداك ت ‪% 37‬‬
‫واوراوا د د اوت كد ددي ‪ % 8‬واود ددل س او د ددلي ‪ % 17‬ورو د ددف ه د د ه او ر د د خ اير د د ت يد ددتت ايد ددرملا اوت ر د د ت‬
‫ييددرمليي ار ري ددت إود اددل‬ ‫ا ري اددت‪ ،‬وا ددجس هد ا عد اورواد إود ايددر ر ج يتكددي اؤكددل ددل رمددو‬
‫اويت وغت يا ايرملا اوت ر ت ا ري ات ي او اي يا يوارس ار غاي يؤي ت‪.‬‬
‫ع اوديغ يدا اير د ت يدتت اود اا اعر دلوا أ فد يدا ويوا تعيعادت او د اي يدا مدال اويواردس ‪ % 84‬مدال‬ ‫‪‬‬
‫اوي ت اوا وات واا او يتت يف أالت يتلأ اورج ية اروكريو ات‪ ،‬إ إا يتت كتاية ا ري ت ي رأاادله ردو ي‬
‫ي األي ا واوييات ت وليجت األوو ور تاق ه ا ا يرملا ‪.‬‬

‫‪- 33 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫الغصلىالخامس ى‬
‫األهموظىاإلدتراتوجوظىللتجارةىاإللكترونوظى ى‬

‫أشكال التجارة اإللكترونية‪:‬ى ى‬


‫ىايكا او دي إود اورجد ية اروكريو ادت عد أ فد ي فدو يرعدلل األتعد ل ايكدا ر تا د يدا مدال أكندي يدا دك‬
‫ع او او انري‪:‬‬ ‫و و كي هو يو ف ت و ك اور وي و و‬

‫أشكال التجارة اإللكترونية‬


‫ى‬

‫تجارةىاإللكترونوظىبونىوحدةىأرمالىووحدةىأرمالىى‪:Business to Business‬ى ى‬
‫تع دف وتعدض و افد ر دو وادلة األ يد ‪ ،‬عد‬ ‫ار ه ا او وت يا اورج ية اروكريو ات تاا يؤيي ت األ يد‬
‫إو د يويلاف د وريددع‬ ‫عت د ت او د اي‬ ‫ددتكت ا را د ت ورك وووجا د اويععوي د ت ور ددلا‬ ‫ت يددرملا‬ ‫يددتا اوين د‬
‫او دواراي وك د و ر ددو تعيعاددت اوددل س واعددل ه د ا او ددك يددا أكنددي أ دوات اورج د ية اروكريو اددت دداو ً ددي اوورددت‬
‫اوا وي‪ ،‬يوا ك ا لام اولو ‪ ،‬أو تاا اولو تع ف وتعض‪ ،‬و و ت يرملا رت ل اوون ق إوكريو ا ً‪.‬‬
‫ورو ف اواوية اور وات أال ي ي ار ري ت اوردي ر دو تردو اي اعدو م ادت ت ورجد ية اروكريو ادت تداا يؤييد ت‬
‫تع ف وتعض‪.‬‬ ‫األ ي‬

‫‪- 34 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫التجارةىاإللكترونوظىبونىوحدةىأرمالىوىمدتؼلكىى‪ :Business to Computer‬ى‬


‫رويددس ه د ا او د ي ت ددك كتاددي يددس ايددرملا ار ري ددت ‪ Shopping Malls‬وهددي ر ددل جياددس أ دوات اويددعس‬
‫يعادت او د اي وادر اودل س ت ديق يمرع دت أكنيهد‬ ‫واوملي ت‪ ،‬ورييف وعييرفع ت يرعياض اويدعس اوير ادت ور اد‬
‫ددل اوريددعا ‪ ،‬أو تددأي يا ددت‬ ‫دداو ً ددا ياددق ايددرملا ت ر د ت ا ري د ا أو او دداك ت اروكريو اددت أو ددلاً‬
‫أمدديى‪ .‬ورو ددف اواددوية اور واددت أاددل ي د ي ار ري ددت اورددي ر ددو ترددو اي اعددو م اددت ت ورجد ية اروكريو اددت تدداا‬
‫واوييرفعكاا‪.‬‬ ‫جف ت األ ي‬

‫التجارةىاإللكترونوظىبونىوحدةىأرمالىولإلدارةىالمحلوظى(الحكوموظ)‪:‬‬
‫‪Business to Administration:‬‬
‫وهي رغ ي جياس اوراواالت ين ل س او اي ب) واورع يالت اوردي ردر تداا او ديك ت وها د ت ارلاية اوياعادت‬
‫و د ‪ :‬ي د ر ددو ت د ك ددلا يددا دديض ارج د اي ات واوع دوا ف واوييددو و ي د ج اويع د يالت ع د‬ ‫اواكوياددت) ين د‬
‫ار ري ت تااث رير اس او ديك ت أا رر عدس عافد ت يا دت إوكريو ادت وأا ر دو تدإج اي اويع يعدت إوكريو اد ً لوا‬
‫اوا جت وعرع ي يس يكرب اكويي‪.‬‬
‫التجارةىاإللكترونوظىبونىالمدتؼلكونىواإلدارةىالمحلوظ(الحكوموظ)‪ :‬ى‬
‫‪Administration to Customer :‬‬
‫ت ين ل س او اي ب إوكريو ا ً)‪.‬‬ ‫تلأ ه ا اوجز ار وي واريس ي انو ت األماية وار يا اوعلال يا األ‬

‫‪- 35 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫مستويات التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫ررعلل ييروا ت اورج ية اروكريو ات ت د ً وليجدت ر اد األ د ت او ي ادت اوييرت دت تدألا اويع يعدت اورج يادت وهدي‬
‫ررياوح تاا ييروى تيا وييروى أكني ر و اًي‪.‬‬
‫المستوى البسيط من التجارة اإللكترونية‪:‬‬
‫س واويعس‬ ‫وهو ا ي اوريواخ واول ات وعي رج ت واوملي ت‪ ،‬ملي ت رت وتعل اوتاس‪ ،‬اوروزاس اروكريو ي وعت‬
‫واوراواالت اوتيا ت‪.‬‬ ‫غاي اوي لات‪ ،‬رت ل األ ي‬
‫المستوى األكثر تطو ارً من التجارة اإللكترونية‪:‬‬
‫وار يا اول س ع اوييروى اوياعي‪ ،‬اوروزاس ع اوييروى اولووي واول س ع اوييروى اولووي‪.‬‬

‫أهم فرص التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫ت ا ررا لات وريازت ت رج ه روي او جعد األيدواق اورج يادت أيدوار ً‬ ‫يس ف ات او يا اوع ياا ر ويت األ‬
‫دي اريك اد ت اوجلادلة والراد ت اولووادت ورك وووجاد ً اويععويد ت‪ ،‬ويددس‬ ‫ويادت ا ريد لاً عد اور دوي اوف د‬
‫ددتكت ار ري ددت واورددي اددر و ددس اوي د ااح وف د انا رراددو اورج د ية‬ ‫ر ددوي اي اددت اورع د يالت اورج ياددت ع د‬
‫اروكريو ات وراتف جز اً يا اووارس ا ررا لي اولووي‪.‬‬
‫وهكد ا دأا يدس تلاادت هد ا اوعادي اوجلادل‪ .‬عا د أا دليح او ديح واورادلا ت اوردي رجعتفد اورجد ية اروكريو اددت‬
‫ع او ر خ اوري ايكا أا رالث ي ا وت اورأمي ا ر تاق آوا رف ي ر ا األ ي ‪.‬‬ ‫ر واا رعي‬ ‫وي‬
‫يمكن تقسيم الفرص التي توفرىا التجارة اإللكترونية إلى عدة مستويات‪:‬‬
‫اوييروى األو ‪ :‬او يح ع اوييروى او ويي‪.‬‬
‫واو يك ت‪.‬‬ ‫ت ويؤيي ت األ ي‬ ‫اوييروى اون ي‪ :‬او يح ع ييروى ر‬
‫اوييروى اون وث‪ :‬او يح ع ييروى او يل اوع لي‪.‬‬
‫الغرصىرلىىالمدتوىىالػومي‪ :‬ى‬
‫التجارة اإللكترونية أداة لزيادة القدرة التنافسية‪:‬‬
‫إو او ليات اور يات وعي رج ت يي ايكا أا اا ق زا لة‬ ‫ر ا‬ ‫‪ ‬رو ي اورج ية اروكريو ات ألوات ووي‬
‫اوا ليات و و يا مال ‪:‬‬
‫اوي ايات‪.‬‬ ‫‪ ‬يفووت اوواو إو يياكز ا را‬
‫ويا ً وتركع ت يالولة‪.‬‬ ‫‪ ‬إيك ت وعيعس واوملي ت‬
‫‪ ‬او لية ع يي ت ل موا ف اوا ت‪.‬‬
‫‪ ‬او لية ع راعا األيواق وا يرج تت ورغاي ير عت ت اوييرفعكاا‪.‬‬

‫‪- 36 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫التجارة اإللكترونية أداة لتنشيط المشروعات المتوسطة ‪/‬الصغيرة‪:‬‬


‫‪ ‬رين د اوي دديو ت اويروي د ت واواددغاية ياددو اًي أي يددا ً وعر ياددت ا ررا د لات ورع د ي ه د ه اوي دديو ت يددا‬
‫غا ب اويوايل ا ررا لات اوالزيت وعواو إو األيواق اوع ويات‪.‬‬
‫‪ ‬رعل اورجد ية اروكريو ادت واادلة يدا أهد األلوات اوردي را دق وعي ديو ت اويرويد ت واوادغاية اواجد او دلية‬
‫اوريدواق واول ادت‬ ‫عادت وك د ة تيد ر ليد يدا م دض ركد وا‬ ‫عد اوي د يكت دي ايكدت اورجد ية اوع ويادت ت‬
‫وار الا وو ي ي اوورت واويك ا اوي عوتاا أللا اويع يالت اورج يات تي ا عكح إاج ت ً ع ر ا ه ه‬
‫اوي يو ت واو ي وف او لية ع امرياق األيواق اوع ويات‪.‬‬
‫التجارة اإللكترونية أداة لخمق فرص جديدة لمعمل الحر‪:‬‬
‫‪ ‬اورج ية اروكريو ات ايكا أا ركوا ات رأناي اررا لي إاج تي‪ ،‬ااث ايكدا وعي درخ عد ك دت اوييدروا ت‬
‫أا ا و تيع يالت رج يات تي أ ا اوع و وأا ار جي تي اوالول او ويات‪.‬‬
‫‪ ‬اورج ية اروكريو ات ايكا أا رمعق اوعلال يا ديح اوعيد اوادي اادث ررداف او يادت وعيد ي ديوت رجد يى‬
‫اددغاي أو يروي د أو ار د ي دديوت اددغاي جددلاً يرا د يت دية ت ألي دواق اوع وياددت تأر د ركع ددت ايددرني يات‬
‫ييك ددت‪ ،‬واري د وي ددي و د اويرماددح او د ي ا ددو تر ا د تييجا د ت اوا يددب انوددي يددا ي زو د أو ا د س‬
‫ي ريات تعالة واالي إ ر ج إو األيواق اوع ويات‪.‬‬ ‫اويج ل او يري او ي اعي‬
‫‪ ‬رين رج ية اوملي ت أال اوياد وي األي يدات اوردي ردو ي افد اورجد ية اروكريو ادت آوادت وأل ديال اويرمااداا‬
‫ي اوعي اواي‪.‬‬ ‫ع اوييروى اررعايي واوع ويي لوا اوا جت إو ا ر‬ ‫ور لا ملي رف‬
‫التجارة اإللكترونية أداة لزيادة شفافية الحكومة وتحسين الخدمات الحكومية‪:‬‬
‫‪ ‬رر د ح اواكويد ت عد اوييددروى اوعد ويي ورايدداا اومددلي ت ورتيددا ارجد اي ات وريددفا اويعد يالت تدداا‬
‫اواكويت و ت اويجريس‪.‬‬
‫ددي زاد لة جد ح اواكويد ت ددي‬ ‫– إوكريو اد ً – أاددل ا رج هد ت اورددي ايكددا أا ريددف‬ ‫‪ ‬واعددل ألا األ يد‬
‫را اق اورواا يس اويوا اا ااث ايكا‪:‬‬
‫ات ك يعت‪.‬‬ ‫ت اويجريس ت‬ ‫واوييرنيياا وك ت‬ ‫األ ي‬ ‫‪ -‬رو اي اوتا ت واويععوي ت موار ارف ويج‬
‫ع اوملي ت اواكويات تاوية را ق ريفا اورع ي يس‬ ‫‪ -‬يض إج اي ات وم وات و ي ج اوااو‬
‫اوجف ز ارلايي‪.‬‬
‫تكو د روجفد اددو "اواكويددت اروكريو اددت" وتاددوية ر دديا‬ ‫‪ -‬ألا اومددلي ت – إوكريو اد ً– ايد اواد‬
‫أ ع ليج ت األلا ي أر والة زيا‪.‬‬
‫جلاددلة تدداا اوي دوا اا واوجف د ت اواكوياددت ايكددا يددا مالوف د او د إو د ييددروا ت‬ ‫‪ -‬ددرف ر د ة ارا د‬
‫اواكويات‪.‬‬ ‫ات ي األ ي‬ ‫ارلاية اوععا وزا لة او‬

‫‪- 37 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫التجارة اإللكترونية أداه لتعظيم االستفادة من الفرص المتاحة في سوق التكنولوجيا المتقدمة‪:‬‬
‫‪ ‬إا اارا ج اورج ية اروكريو ات إو ت ات أي يات يا تك ت وروا ل اويععوي ت يامعق ي م ً يواراد ً ودلمو‬
‫ود و ‪،‬‬ ‫ت رك وووجاد اويععويد ت دي يادي يند‬ ‫اورك وووجاد اوير دوية ورعدل اد‬ ‫يك ت جلالة دي يجد‬
‫ر ددلا مددلي ت ار ري ددت‬ ‫ددي يج د‬ ‫ااددث أرايددت ددي أر د يددا ‪ 3‬ي د وات ا دواوي ‪ 57‬دديكت يرمااددت‬
‫وعيير الاا‪.‬‬
‫ح ي وجول يرمااي رك وووجا اويععوي ت ع اوييروى اوع ويي ويس وجدول اوت ادت األي يدات‬ ‫‪‬ه‬
‫ياددت ومع ددق‬ ‫اويددعايت واورم ددا اويدديا ايك ددا راوا د او د ح اوعد د ويي ددي أما د ي اويععويد د ت إو د‬
‫دي إ د ي دل اوا جدت‬ ‫ويات و و‬ ‫ت ياعات ورك وووجا اويععوي ت ر لية ع اوي يت ي يوق‬ ‫ا‬
‫ه ه اوعي وت ااث رير اس إا رؤلي يعف يا ع تعل‪.‬‬ ‫ر‬
‫الفرص عمى مستوى قطاعات ومؤسسات األعمال والشركات ‪/‬األفراد‪:‬‬
‫دإا وفد رددأنا اًي عد اوريددواق وردديواخ‬ ‫كد و‬ ‫إا اورجد ية اروكريو اددت رددؤني تددليج ت ير ورددت عد ألا األ يد‬
‫عب اي – اورواا – اول س)‪ ،‬ر لا‬ ‫ل ار را ت اوتاس‪ ،‬اوريوا واورأياا‪ ،‬اوراواالت اورج يات‬ ‫اويتاع ت‪،‬‬
‫مدلي ت اوادا ت‪ ،‬ر دواي اوي رجد ت‪ ،‬روزادس اوي رجد ت واومدلي ت‪ ،‬اوييد لة دي راادا او د اي ب واوجيد ي‬
‫يددس اوجف د ت اواكوياددت‪ ،‬او د واو دداا‪ ،‬رت د ل اويععوي د ت واواي د ت ت واو ددف اوجددلو اور د وي دديح و وا ددل‬
‫اورج ية اروكريو ات‪.‬‬
‫تتيح التجارة اإللكترونية الكثير من العوائد منيا‪:‬‬
‫و عت ت األيواق األميى‪.‬‬ ‫‪ ‬و ية اويععوي ت ا األيع ي وا ت األ ي‬
‫‪ ‬راياا جولة اوعي يا مال أي واب جلالة أكني ك ة ويي ت‪.‬‬
‫اا أو إ الا وك و يععوي ت اورايا واورا اس‪.‬‬ ‫يوا ك ت إلايات أو رك وا‬ ‫‪ ‬رم اض اورك وا‬
‫إو األيواق ورلية ع ا يرج تت وير عت ت األيواق‪.‬‬ ‫‪ ‬معق أيواق جلالة وزا لة او لية ع او‬
‫وك يا اوع ي اا اويويلاا) أو اوييرفعكاا اوعيال )‪.‬‬ ‫رو اي اوعلال يا او يح ي ل ا األ ي‬
‫فوائد المستيمكين ( العمالء)‬ ‫فرص العارضين ( الموردين )‬
‫يي ات أكتي والمرا ي‪.‬‬ ‫يي ات رواجل أكتي ي األيواق‪.‬‬
‫راياا ليجت اوي رخ‪.‬‬ ‫راياا ليجت اور يات‪.‬‬
‫ي رج ت ايب عب اوعيا ‪.‬‬ ‫اورا اس او م وعييرفع ‪.‬‬
‫رعتات يياعت والارا ج ت‪.‬‬ ‫امرا ي اولوية اورج يات‪.‬‬
‫رم اض اويعي‪.‬‬ ‫م ض اورك وا ‪.‬‬
‫ملي ت وي رج ت جلالة‪.‬‬ ‫إاج ل يح ي جلالة‪.‬‬
‫فرص وفوائد التجارة اإللكترونية لمموردين والمستيمكين‬

‫‪- 38 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫مساحة تواجد اكبر في األسواق‪ /‬مساحة أكبر لالختيار‪:‬‬


‫أا اورجد ية اروكريو اددت رزاد اواددلول واو اددول اوجغ اي اددت يددا مددال اورغ اددت اوكتادية و ددتكت ا راد ت وريددر اس‬
‫يادت اكتدي والمراد ي‬ ‫ارداف هد ا وعييدرفع‬ ‫او يك ت ار اواغاية ي ف اورواجل ي األيدواق اوع ويادت‪ .‬ويدو‬
‫يا تاا اويعيوض‪.‬‬
‫تحسين درجة التنافسية‪/‬تحسين جودة المنتج‪:‬‬
‫إا اورجد ية اروكريو اددت رردداف اورواجددل تد و يب يددا اوعياد اود ي يددا ددأ أا اايددا ييددروى اوي ددرخ ددا ياددق‬
‫مددلي ت ي د رت د وتعددل اوتاددس ورددو اي اويععوي د ت ددا اوي رج د ت واألي دواق وا يددرج تت اوي دياعت و عت د ت اويددوق‬
‫وت ور وي راياا ليجت اور يات وا عكح ه ا تلويه ع رايداا جدولة اوي درخ اوردي ر ادل اوييدرفعكاا ييد ازادل‬
‫يا ييروى ي هات اوييرفعكاا‪.‬‬
‫التصنيع الضخم لممستيمك ‪ Mass Customization‬منتجات حسب طمب العميل‪:‬‬
‫يا مال اورج ية اروكريو ات ير اس رجياس يععوي ت لرا ت ا اارا ج ت اوعيال وت ور وي ادر ار رد ج ت د‬
‫األ يال‪.‬‬ ‫ع ه ه او عت ت وفؤ‬
‫اختصار الدورة التجارية‪/‬تمبية سريعة الحتياجات المستيمكين (العمالء)‪:‬‬
‫أا اورج ية اروكريو ادت ر عد اودلوية اورج يادت تليجدت كتادية اادث ادر او داا يت دية يدا اوياد س إود اوييدرفع‬
‫اددؤلي إود رعتاددت اارا جد ت اوييددرفعكاا اوعيددال ) تيددي ت‪ ،‬ا فددي ود ت ددك كتاددي ددي‬ ‫او فد ي و ود يددو‬
‫اويعس واوملي ت اوري ار ريعايف ت ك إوكريو ي يجالت – أ ال ‪ -‬ج اي ل – يويا ……‪.‬اوا)‪.‬‬
‫تقميل التكاليف لممنتج‪/‬تقميل السعر لممستيمك‪:‬‬
‫اورت د ل اورج د يي‪ .‬ك د و رم دداض اورك د وا‬ ‫وااددلة يددا أه د يي د هي ت اورج د ية اروكريو اددت ه دي ر عا د رك د وا‬
‫او رجت ا ارج اي ات ارلايات ت ك كتاي واو ي يا أ أا ا ع أيع ي اوي رخ‪.‬‬
‫تخميق فرص عمل جديدة‪/‬إضافة خدمات ومنتجات جديدة‪:‬‬
‫ت ملي ت جلالة وتم ادت مدلي ت ادا ت او دتك ت ور دلا اومدلي ت‬ ‫او يات ر‬ ‫اورج ية اروكريو ات رع‬
‫اوعيعات اورج يات و ي ا ورأياا إري يف ‪.‬‬ ‫أل اي‬

‫تحديات التجارة اإللكترونية ‪:‬‬


‫مدتوىىالتطورىالتكنولوجيىوادتخدامىذبكظىاالتصالىوالمطلومات‪ :‬ى‬
‫‪ ‬إا اوي د يكت دي اورجد ية اروكريو ادت رارد ج إود ت ادت يععوي رادت كتادية وير دوية يدوا كد ا عد ييددروى‬
‫واويف د وو ددل تددلأت اوددلو اوير ددوية ددي ا يددرملا‬ ‫ددتك ت ا را د ت أو ع د ييددروى ياك ددت األ ي د‬
‫اويكن د وعوي د اورك وووجاددت موايك د ت ددتك ت ا را د ت اوير ددوية تاددوية يكن ددت را ددق وف د اويا د لة‬
‫اوييريية ي ه ا اويج ‪.‬‬
‫ددي اوددلو اوير ليددت‬ ‫‪ ‬ي ازوددت اوكن ددت اورعا و اددت وكد ‪ 177‬يددا اويددك ا ددي اوددو ا اوعيتددي أرد يددا يناعرفد‬
‫ورين ه ه او جوة أال اورالا ت األي يات أي ا ررا ل اوعيتي وعا ق تنوية اويععوي ت وايرملا اورج ية‬
‫‪- 39 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫وكد ‪ 177‬يدوا ا ي تد اويوجدول دي‬ ‫ي لو اوع و اوير ل إو اواوي ‪ 45‬م‬ ‫اروكريو ات ااث را‬
‫اوع و واو ي اتعغ اواوي ‪ 9‬م و وك ‪ 177‬يوا ا‪.‬‬
‫رت ددلو ا ا د ددت إ إ ا ك د ددت‬ ‫‪ ‬إا ك د دية أا اورج د د ية اروكريو ادددت را د ددق اويي د د واة تددداا او د دديك ت اويمرع د ددت‬
‫اوي يت ع اوييروى اوياعي د اادث أا اور د وت اوكتادي دي ييدروي اور دوي اورك وودوجي تداا اودلو‬
‫ع اوي يكت او ع وت ي اورج ية اروكريو ات‪.‬‬ ‫ا عكح ت ورأكال ع رليات يؤيي رف و يك رف‬ ‫يو‬
‫دي أا ر كدي‬ ‫ت اوعيتات أاتات ي وتت أكني يا أي ورت ي‬ ‫ي اوي‬ ‫‪ ‬إا جياس يؤيي ت األ ي‬
‫تك ت ا را ت واويععوي ت وتم ات تكت ار ري ت توا ف اويوق‬ ‫ي ج يرملا‬ ‫ي كا ات رت‬
‫اوع ويي األكتي‪.‬‬
‫ضرورةىتوفرىالمرونظىوالغارلوظىللمنتجونىوالمنتجات‪ :‬ى‬
‫‪ ‬رجع اورج ية اروكريو ات األيواق أكني ا ر ا ً و عات‪ ،‬كي أ ف را ق إيك ات رادو األيدواق اوياعادت أو‬
‫ددغو ييددريية و ود‬ ‫راددت‬ ‫اررعاياددت إود أيدواق اوع وياددت تاددوية و ددعت او دديك ت ويؤييد ت األ يد‬
‫ورا اق‪:‬‬
‫تيزال يا اوييو ت يس اويرغايات ي يغت ت اوييرفع ‪.‬‬ ‫‪ ‬اوركا‬
‫‪ ‬يي ت ا يرج تت ت و يتت وع يك ت واوييرفعكاا‪.‬‬
‫‪ ‬ر ااي لوية اا ة اوي رخ‪.‬‬
‫ات ت و يتت وأليواق‪.‬‬ ‫‪ ‬وجول يزال يا او‬
‫اوعيتادت يدوا ك دت ار ر جادت أو اومليادت‬ ‫‪ ‬ار عب ه ا اوراو واود ي ايند رادلا ً اواجد يؤييد ت األ يد‬
‫ور تا ف ‪.‬‬ ‫عات وأا رر ف ه ه اوير عت ت اوجلالة ور س اوم‬ ‫أا رري ت وييو ت واو‬
‫ادي ا تركد ي واورجلادل ت و ديك ت‬ ‫اوي يدت ور دا يدا‬ ‫ريف "األيواق اروكريو ات" دي ركناد‬ ‫‪ ‬ويو‬
‫األ د ت ت و دديك ت‪ ،‬ور ددرف اوت د ب ع د يا د اي ا و د تعددض اوعيعا د ت‬ ‫ورمعددق يج د ت جلاددلة ويمرع د‬
‫‪.‬‬ ‫ار ر جات إو لو أميى ار ركع ت أو ات روا اا أ‬
‫المنافدظىالطالموظىحتى فيىالدوقىالمحلي‪ :‬ى‬
‫تي اوالول اررعايادت وت ورد وي دل راوودت‬ ‫رات اورج ية اروكريو ات اوت ب ع يا اي ا أللا األ ي‬ ‫‪‬‬
‫اوي يت إو اوييروى اوع ويي‪.‬‬
‫اوعيتاددت أيد راددلا ت اوجددولة اوع وياددت واويددعي اوي د ح و عد‬ ‫‪ ‬ر ددس اوي يددت اوع وياددت يؤييد ت األ يد‬
‫ف ويواجفر ‪.‬‬ ‫تاعت ه ا اورالي وأا ر س م‬ ‫ه ه اويؤيي ت اوع ي ف واوم ح أا ر ف‬

‫‪- 47 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫ىدؼولظىفػدىالمدتؼلكىالتػلودي‪ :‬ى‬
‫عد اويدععت أو اومليدت اوي عوتدت يدا أي يكد ا‬ ‫‪ ‬ر رف اورج ية اروكريو ات اوتد ب أيد اوييدرفع وعاادو‬
‫ي اوع و و عد أيدح ر يدات وت ورد وي ايكدا أا ر دل تعدض اويؤييد ت اوو ادت اوعلادل يدا اوييدرفعكاا‬
‫اور عالااا تيتب اوي يت او ييت‪.‬‬
‫عد ك دت ير عتد ت اومليدت يدا‬ ‫‪ ‬ررأني رج ية اوملي ت تي رو يه اورج ية اروكريو ات يدا إيك ادت اواادو‬
‫اويؤيي د د ت اولوواد ددت واوعيالرد ددت وا يد ددر لة تي د د رراا د د يد ددا ييا د دزات‪ ،‬يي د د اعد ددل رفلاد ددلاً ا ا ا د د ً وعع اد ددي‬
‫اويماا ددت واويك ر ددب ا ير د د يات واو ا ددت واور ددي ا رد د لت أا رعيد د لوا ي ي ددت م يجا ددت ا ا ا ددت‪ ،‬موا ا‬
‫أ ا إو و ارج اي ات اوييرت ت تراياي رج ية اوملي ت إا األيي ازلال اعوتت ت و يدتت وعيؤييد ت‬
‫ت تعض او ي ‪.‬‬ ‫ت و ات ك ة اوعي اوي م‬ ‫اوو ات او‬
‫ضرورةىتوافرىالبوئظىالمالئمظىلنموىوازدهارىالتجارةىاإللكترونوظ‪ :‬ى‬
‫و اوع اي انرات‪:‬‬ ‫يو اورج ية اروكريو ات وازله يه تروا ي تا ت يا زة و و وا ي‬ ‫‪ ‬ايرت‬
‫‪ ‬اوتا ت اور ياعات واو و ات اويعتات ارا ج ت اورج ية اروكريو ات‪.‬‬
‫او ددل س اوالان ددت وك دديوت‬ ‫وويد د‬ ‫‪ ‬اوتا ددت اوي وا ددت اوي ي ددتت أليد د واب او ددل س اروكريو ددي وا ي ددرملا اويكند د‬
‫ا ري ا‪.‬‬
‫‪ ‬اوتا ت اون ات اوي يتت يا ااث رالا ت اوعغت واورياث واون ت‪.‬‬
‫ي يج ت اورج ية اروكريو ات اويرماات‪.‬‬ ‫‪ ‬اويوايل اوت يات اويؤهعت واو لية ع اوعي‬
‫ع اوروا ق يس رالا ت ي و ي ج وأي واب اوعي اوجلالة‪.‬‬ ‫ورليرف‬ ‫‪ ‬تا ت ألا األ ي‬
‫اوم اددت ت واي اددت واوي ديات واورددأياا واوا ددوق او ماددات ع د ايددرملا ورددلاو اوتا د ت‬ ‫‪ ‬او وا ددل واو د‬
‫اويععوي ت‪.‬‬ ‫و‬
‫د يددس ي ر دا ت اورجد ية اروكريو اددت ويد رر عتد يددا يل عد‬ ‫‪ ‬اوتا ددت ارلاياددت اوير ددوية او د لية عد اور‬
‫ي اوزيا اوا ا ي لوا أي راول تايور اي ات‪.‬‬ ‫ويي ت إيرج تت و ي‬
‫و اورج ية اروكريو ات‪.‬‬ ‫ع اولمو إو‬ ‫‪ ‬ك ة و عات اويؤيي ت اواغاية واويروي ت ورليرف‬
‫او ا ي ددات واويعا يا ددت وك ددت األ د د ت واوي رجد د ت واور ددي ر دديا اورعد د يالت ورا د د ا ددوق‬ ‫‪ ‬وج ددول اود د‬
‫اوييرفع واوت س‪.‬‬

‫التحول إلى التجارة اإللكترونية‪:‬‬


‫مراحلىالتحول إلىىرالمىالتجارةىاإللكترونوظ‪ :‬ى‬
‫د و اورج د ية اروكريو اددت – ورر ددوت ه د ه‬ ‫إو د‬ ‫‪ ‬ار دوا ي اوعلاددل يددا األلوات وعيؤيي د ت واو دديك ت وعددلمو‬
‫األلوات ت ً وييروى اورج ية اروكريو ات‪.‬‬
‫‪ ‬رر يا يياا اوراو إو اورج ية اروكريو ات ع انري‪:‬‬

‫‪- 41 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫استخدام البريد اإللكتروني ‪:Electronic Mail Email‬‬


‫و اورج ية اروكريو ات تي فوي اوتيا جدلاً يدا مدال اواادو‬ ‫ي اولمو إو‬ ‫‪ ‬رتلأ يؤيي ت األ ي‬
‫واا تيال إوكريو ي م ح ‪ Email addresses‬ت ويؤييت‪ /‬او يكت‪.‬‬ ‫ع‬
‫عد‬ ‫او ديكت وفد ا اوعد و اوجلادل و ار عدب اواادو‬ ‫‪ ‬ايند ايدرملا هد ا اوتيادل اروكريو دي تلاادت اكر د‬
‫عاد يج د ً يدا مدال‬ ‫واا اوتيال اروكريو ي أي ركع ت ي وات ع او يكت‪ ،‬إ ايكا وع ديكت أا رااد‬
‫واا اوتيال اروكريو ي يج ً‪.‬‬ ‫تكت ار ري ت واوري رراف‬ ‫اوعلال يا اوي ي اوي ايات ع‬
‫ددي ار ري ددت‪ ،‬ت د ايكددا أا اكددوا و د يددا مددال يك رددب‬ ‫ددر اي‬ ‫اار د ج ه د ا اوع دواا ار د ويجدديل ا‬ ‫‪‬‬
‫ملي ت ار ري ت اوير ات ا واد ً تييديا ت يند ي د هي ار ري دت ‪ Cyber Café‬أو دوالي ار ري دت أو يد‬
‫و ‪.‬‬ ‫ت‬
‫‪ ‬ر و اويؤييت ت يرملا ه ا اوع واا وعتيال اروكريو ي ي ييايالرف و ي ي تو رف و ي كيوت اوع يعاا‬
‫إو او يك ت األميى‪.‬‬ ‫يي‬ ‫ح اوتيال اروكريو ي ي إيي‬ ‫تف ‪ .‬كي ايك ف ايرملا‬
‫او دديكت و د‬ ‫ركر د‬ ‫‪ ‬أا ركع ددت ايددرملا اوتياددل اروكريو ددي ر د كنا د اًي ددا ركع ددت ايددرملا او د كح ويددو‬
‫تيجيل اوتل ي ا يرملا ‪.‬‬
‫االشتراك في اإلنترنت‪:‬‬
‫دديوية وج ددول مد د ار ري ددت‬ ‫ار ع ددب ي ددا او دديكت‬ ‫‪ ‬إا اي ددرملا اوتيا ددل اروكريو ددي تك د د ة واي ددي ي ددو‬
‫اورع يالت يا مال اوتيال اروكريو ي تاوية رجل يعفد او ديكت‬ ‫ع اورويس‬ ‫ت و يكت‪ ،‬وار و ت‬
‫أهيات و يوية أا اكوا م ار ري ت لامعف ‪.‬‬
‫وات ااث اار ج إو انري‪:‬‬ ‫اورعا و ي ‪ Dial up‬ركع ت‬ ‫ا را‬ ‫ار عب لمو مليت ار ري ت ت‬ ‫‪‬‬
‫‪ -‬م رعا وا وهو ت و تس أال اوم و اويوجول ت و يكت)‪.‬‬
‫رزال ا ‪ 377‬ج ا ‪.‬‬ ‫‪ -‬ا يب ماي يا األجفزة اوير ات) وركع ت اويول‬
‫فيا ً)‪.‬‬ ‫ا ‪ 177‬ج ا‬ ‫رزال ركع ر‬ ‫ا ر اي ولى أال او يك ت ورو اي اومليت‬ ‫‪-‬‬
‫‪ ‬يددس لمددو ار ري ددت إو د او دديكت رتددلأ أوو د م دوات ا يددرملا او ععددي ويت د لئ اورج د ية اروكريو اددت ااددث‬
‫ررادو او ديكت رت د ً دي ي اييدالرف إود اوتيادل اروكريو دي ورا دق و د اًي كتاد اًي دي اوركع دت يدس ا رد ح كتادي‬
‫ع اوع و او ي ار اورياي يع واوراو إو أي واب اورياي اوجيعي اويروازي اوري أ ي إواف ي ت ً‪.‬‬
‫إنشاء صفحات معمومات عن الشركة عمى الشبكة ‪:Home page‬‬
‫‪ ‬رتددلأ يياعددت اوراددو يددا ايددرملا اوتياددل اروكريو ددي إود يياعددت اورواجددل او ععددي وع دديكت يددا مددال إ د‬
‫تكت ار ري ت‪.‬‬ ‫ا ا ت تيا ت وعيععوي ت ‪ Home page‬ا او يكت ع‬
‫ا ياق تعض اوع يعاا ت و ديكت أو يدا مدال او ديك ت اويرماادت دي‬ ‫ه ه اوا ا ت إي‬ ‫‪ ‬ار إ‬
‫اوا ا ت اويتل ات ات ركع ت يالولة وعغ ات‪.‬‬ ‫إ‬

‫‪- 42 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫يكت ردو اي مدلي ت ار ري دت واعدل ود أو إيدرملا وع دتكت دي‬ ‫‪ ‬ار تث ا ا ت اويععوي ت يا مال‬
‫ت‪.‬‬ ‫ع ي الوي ت و يكت يا أ‬ ‫اول ات وار الا ااث رييف ه ه اوا ا ت وععيال ت ورعي‬ ‫يج‬
‫مقر معمومات الشركة عمى اإلنترنت ‪:Web Site‬‬
‫دي ا يدرملا و ود يدا مدال‬ ‫‪ ‬يس يو ايرملا ار ري ت ردل ر كدي او ديكت دي اورادو إود ييدروى أ عد‬
‫تاا او يكت و يال ف ‪.‬‬ ‫تكت ار ري ت ار يا مال اور‬ ‫ي ي وعيععوي ت وع يكت ع‬ ‫إ‬
‫‪ ‬إا ايرملا ي ي اويععوي ت اجب أا ايرت تر وي كدي اويؤييدت واجدب أا اكدوا لامد إ د ي يؤييدي‬
‫ميوج اويؤييت‬ ‫ه ا اوي ي رو اي ايرني يات ويايو ت ج يات تاوية ييريية واع‬ ‫ااث ار عب إ‬
‫عف ‪.‬‬ ‫إو اوع و يي ار عب أا اكوا ه ا اوميوج ي أتف اوية وأ‬
‫ي ي اويععوي ت لة يكو ت أي يات أهيف ‪:‬‬ ‫‪ ‬ار عب إ‬
‫‪ -‬ا يب م ل يع ت ‪.Server‬‬
‫‪ -‬م يت لا يس يكت رألات اومليت ‪.Leased Line‬‬
‫‪ -‬أجفزة يت ا را ت ‪.Router +Modems‬‬
‫‪ -‬تيايخ ور تا ت م ات‪.‬‬
‫ي يرماح رلاية ي ي اويععوي ت‪.‬‬ ‫‪ -‬ياق ي‬
‫‪ -‬ياق إ لال ورالاث تا ت‪.‬‬
‫ددتكت ار ري ددت ااددث ايكددا‬ ‫يعا د ت اورج د ية اروكريو اددت ع د‬ ‫‪ ‬اا ددق ه د ا األيددعوب وع دديكت إيك اددت تددل‬
‫د‬ ‫وع يكت أا رعديض كر ووجد ت وي رج رفد وردوا األيدع ي‪ ،‬كيد أ فد ايكدا يدا مدال هد ا اوي دي أا رر‬
‫يس اوعيال ورجاب ع أي عرف وايك ف أا ً رجياس يععوي ت ا آ اي ه وارج ه رف ويغت رف ‪.‬‬
‫اا دق لوية رجد ية‬ ‫د او ديكت وهددو‬ ‫‪ ‬ي إ ي اورج ية اروكريو ات – إا هد ا اوي دي يد از ي ادالً دا‬
‫و اورج ية اروكريو ات اويرك ي ‪.‬‬ ‫إوكريو ات يرك يعت ووك ا يا تلاات وعلمو إو‬
‫مقر معمومات الشركة لمتجارة اإللكترونية ‪:Electronic Store‬‬
‫تكت ار ري ت رو اي ليج ت يا اواي ات واورأياا‪ ،‬كي إ اار ج‬ ‫‪ ‬ار عب إج اي اويع يالت اورج يات ع‬
‫يدس أادل اوت دو وريدفا اويدل و ت اوي وادت ‪ -‬وهكد ا ددإا اورادو إود ييدروى إجد اي اويعد يالت‬ ‫واليرتد‬
‫اوي وي أليعوب اويلال‪.‬‬ ‫ت يكو ت األيا واواي ات وأا ً ا يرت‬ ‫ع ار ري ت ا ر ي إ‬ ‫ت وك ي‬
‫‪ ‬اا ددق ي ددي يععويد د ت اورجد د ية اروكريو ا ددت وع دديكت إيك ا ددت إجد د اي ك ددت اوعيعاد د ت اورج يا ددت ت دداا او دديكت‬
‫ع د اوييددروا ت اويمرع ددت واار د ج إو د إيك ا د ت اددت موالاياددت يريا دزة وم اددت ورا اددق اورياددز‬ ‫و يال ف د‬
‫واو يو و ‪.‬‬
‫واأليع ي و ي ج و عت ت او د اي وأيد واب اويدلال واورادواالت‬ ‫‪ ‬ار يا اوي ي اوكر ووج ت وروا األا‬
‫ي يؤيا‪.‬‬ ‫ي‬ ‫اوي وات واجب أا اعي‬

‫‪- 43 -‬‬
‫ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى ‪EDI‬‬ ‫مطؼدىتدروبىالمواني‬

‫مقر التجارة اإللكترونية لمشركة ‪:Full loop EC‬‬


‫اولامعاددت وعيؤييددت ورا اددق‬ ‫‪ ‬ارا ددق رك ي د ك ددت يعا د ت اورج د ية يددا مددال يت د ي ددي اويععوي د ت ت د و‬
‫اويععوي ت اولامعات‪.‬‬ ‫ع ييروى‬ ‫اوك ي تاا او يكت و يال ف‬ ‫ا يرت‬
‫اوي دس ‪ Fire Walls‬واوردي يدتق‬ ‫‪ ‬ار عب ه ا اويت رو اي أ عد ليجد ت اورد ياا موا د ت يد ايدي ادوا‬
‫اورعيض وف ر ااالً‪.‬‬

‫العناصر المؤثرة على قرار إنشاء مقر معلومات على شبكة اإلنترنت ‪:‬‬
‫وأيد واب‬ ‫ديو‬ ‫ديوية اريادت ر ي دف‬ ‫فدو‬ ‫تكت ار ري ت ر اي اًي ااري اورأجاد‬ ‫يي ع‬ ‫‪ ‬و اعل إ‬
‫ديوية‪ ،‬ويدس كدوا إ د ي دي عد‬ ‫انا وت ورد وي إ فد راوودت يدا يادزة إود‬ ‫ي يجريس األ يد‬ ‫اوعي‬
‫يوية إ أا ه ه او يوية اجب أا ريرت تلوا س وي ر ا ت م ات تك ي يت ع الة و‬ ‫ار ري ت‬
‫اف اورعيا ‪.‬‬ ‫ات‬
‫‪ ‬رر يا ر يت اولوا س اويأوو ت األري‪:‬‬
‫تكت ار ري ت ود‪:‬‬ ‫اويغتت ي را اق ا ير لة يي رراا‬
‫‪ ‬زا لة اويتاع ت‪.‬‬
‫‪ ‬راياا اوية اويؤييت ‪/‬او يكت ولى اوعيال ‪.‬‬
‫ت رعتات ومليت اوييرفعكاا‪.‬‬ ‫‪ ‬ر عا‬
‫ت جلالة يا ييرمليي تكت ار ري ت‪.‬‬ ‫‪ ‬اوريواق و‬
‫ت وعيال ‪.‬‬ ‫‪ ‬اوتاث ا يال جلل وزا لة تكت ا را‬
‫تكت ار ري ت هو جز يا م ت أو ايرياراجات اورادو اوك يعدت وعيؤييدت ‪/‬او ديكت إود‬ ‫يي ع‬ ‫‪ ‬إا ت‬
‫اوعي اويعريل ع اورج ية اروكريو ات‪.‬‬
‫اوي ي ر ا ا و ر خ را ح اير الت اويأي او ي ر و تإج اي ي ي ت را ح ا وت اويوق‪.‬‬ ‫‪ ‬ت‬
‫اوجلالة‪.‬‬ ‫ع اوملي ت ت و يق واووي‬ ‫اوي ي راجت عت ت اوعيال وعااو‬ ‫‪ ‬ت‬

‫‪- 44 -‬‬

You might also like