Professional Documents
Culture Documents
تبادل البيانات الكترونيا EDI
تبادل البيانات الكترونيا EDI
الغصلىاألول ى
مغؼومىالـىEDIىوفوائده ى
ى
المقدمة:
د د ا راد د ت ر تا د د ت لا ددلة أوج ددل اور ددوي اويد دياس ددي اوا ي ددب انو ددي ويد د اد د ات ي ددا ر ددوي ددي
أي دديكت ي دوا لامعف د أو يددس يال ف د ويويلاف د وت د و ايرددلت أ د ت إو د ياك ددت أ ي د ويرالا ددت رفددل
ددي او ياددب وأاددل وايددرملاي ت ر تا د ت اوا يددب إود يجد ت لاددلة ود اكددا يددا اويددف اور تددؤ تفد ددي اوي
د رتد ل اوتا د ت اروكريو دي Electronic Data Interchange يق اويت تاا او يك ت وتع ف هدو
) )EDIواو ي ي رعيض و ي ه ه اوي كية.
ت اويدا يات ]وتم ادت اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات ت يدرملا او دتك ت اوم ادت دي اد تلأ ايرملا
ت اويددا يات ددي ددي لاريواددت واورددي رعددل يلا ددت ا د ت يددا يات او د ) و و د يددا أكنددي يددا 49د اد
اوو ا ت اويرالة األيياكات.
د را يددي ايددرمل ورا اددق او ديت تدداا اوا يددت ت د اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات ع د وجددول اعريددل
ددك و يد اوتا د ت اوييددرمليت ددي ا يددب يعدداا إود او د ي اويمرع ددت وا ددو تي د يخ مد ح تراواد واود
ددي اومد د ح ت و د د او ا ي ددي أو اوعك ددح وي ددا م ددال يتد د اوا ي ددت ت تع ددف ت ددتعض تيد د اا ددق اورتد د ل
اوييرمليت. او اويير لات ت ويغ يا امرال
يال د أو اويدويلاا اوم اداا تد تدلأ وا رل ركوا يكر ردل تدلأت دي ايدرملا هد ا األيدعوب عدالً أو يتيد
تفد ا او د يركوا هد ه اودلوية ي ليدت وعرعياد .أي ت و يتت والاني اويعي ت تف ا او ي ل ع وف ا او
وألوار و وا له واوم وات األووات وعتل ي ر تا .
-1-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
تكت
EDI
السرعة والدقة
البائع
المشتري
ى
-2-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
لماذاىالـىEDIى؟ :ى
د اد وي اعيد جادلاً تدخمي اكع د راواد ييدر لار اوويرادت إود أمديى إوكريو ادت ييد وي ا غاي رل ري
او يكت .ووكا ي اي اوا وي اي اوعوويت ا ررا لات ،رواج ايرعز رغااي يا ت وأيعوب إلاية أ ي
دغ ركع رفد أو إلاية اوركع دت دغو ييدريية ورايداا جدولة ي رجفد أو مدليرف و دي دح اووردت ديكت ك
تاكي ددت .كيد د ألت رك وووجاد د ً يععويد د ت اوا ي ددب إود د ياك ددت كد د اوعيعاد د ت اولامعا ددت وع دديكت ،ووك ددا أغع ددب
رع يالرف اوم يجات يوا يس اويويلاا أو اوعيدال يدس اوععد تدأا اوا جدت إود او يك ت و ررعيض وياك ت
دلي د كي اويدي ت واولردت د و ايدرعز ديويات وايجدت اويي ت واولرت ي رع اوعيعا ت اوم يجات أادتات
رعيا ف ورو ااف .
-1اويددي ت ددي اويع د يالت اوم يجاددت ورع ددي يددي ت د اوي ددرخ يددا اورادديا إو د اويددوق أو يددي ت ايددرج تت
أا او يكت ايك ف ا ير لة ت ويي ت اي اعي: اويويل و عب اوعيا وكالهي ااوي وع ج ح تيع
م ض زيا يعات راياا ي رخ ي تق أو زيا يعات ر لا ي رخ جلادل ادؤلي إود اويدتق دي األيدواق
يي اؤني ت وة ع اويتف.
م ض أ لال اوعي وت يس زا لة كيات اوعي اوي د أيدي لايج دي جيادس او ديك ت ا واد ً .رتد ل اوتا د ت
إوكريو ا ً اع ي رو اي األلاة وعع يعاا اوري رزال ار ر جات يس ر عا اوركع ت اون ترت.
م ض زيا لوية ريعا اوي رخ اع ي ر عا ركع ت اويمزوا.
-2اولرت ي اويع يالت اوم يجات ورع ي اولرت ي رت ل ورلاو اويير لات واويععوي ت واوتا ت ي او يا ت
اوتا د ت اودوايلة اور عالات وعيير لات اوويرات ار رت ل اويير لات دا يادق يدمف رادوايه ) ند إلمد
وتد و رادتف زاد لة راجت إ لة ارلمد ألم ع اوا يب يية ن ات و ي ه ه اوا وت ارعيض او
تيع د أ د كعيد زالت اويددي ت زالت اويددي ت اددعتت اورا اددق و ود ورج ددب أم د او يددا موا د لة ارلمد
ي ي ت ركع دت وت ور وي اوييازات اوري ا ف تزا لة اويي ت رل ررال ااري ت اوم أ وكيات األم
ويس زا لة اولرت ا ق و ية ي اوركع ت ك ور وي: راااف األم
اوعيا . زا لة ي
. م ض اوركع ت او رجت ا راااف األم
م ض ركع ت اويعس واوملي ت اوي ولة أو اويرأمية.
ت اوغ ادت دي اوو اد ت اويرادلة أا ركع دت إريد اوعيعاد ت اورج يادت أو ات اول اييد ت ت ديكت تيدكو وعاد
او دديك ت ا دواوي 77لو ي وه د ه اوركع ددت ر د م ض إو د لو ي اوم اددت تعيعا د ت او د اي ت د و يق اوالواددت ركع د
د اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات وايكددا أا ازاددل اوددو ي ددي تعددض وااددل ددي ا وددت إريد اويع يعددت ت يددرملا
او يك ت األميى .رو ف اراا ا ت اوري ر يدت ترجياعفد يجيو دت EDIأا او ديك ت ردو ي دي اويرويد
د اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات تددلاالً ددا اود يد تدداا 1.3لو ي إود 5.5لو ي ددي ا وددت ايددرملايف
اوالوات إري اويع يالت.
-3-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
كوفىوطملىنظامىالـى :EDIى
ي اددت اويي ددر لات اورددي ا ددر رت لوفد د ا ريددل جد د ح اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات ت دداا او دديك ت EDIعد د
د د ويعد د ااي را ي ددات ايك ددا اوراواد د تي ددفووت ي فد د مواوافد د .ت ر د د ت إود د أا تا ددوية ي ددفعت إيك ا ددت ت د د
ددل كتا ددي راج ددت ر اد د هد د ه اوعيعاد د ت يع ددل ت اوركد دياي اوكتاد دية وعتا د د ت اور ددي ا ددر رت لوفد د ألت إود د را ا ددق
أوروي راكا ً.
اورت ل اروكريو ي وعيير لات. تاا او يك ت اوي يكت ي واو ف او ك اور وي ا يرت
االرتباط بين النظم الداخمة لمشركات والنظام القياسي لتبادل المستندات اإللكترونية
يدا اجد اوعيد اودويري ت ر د ت اورت ل اروكريو ي وعيير لات تاا او يك ت ويؤيي ت األ يد اع
اددي اوم دي او رجددت ددا رك دياي إلم د يكت/يؤييددت ور عا د اوتا د ت ددي ك د إو د ر عا د اج د إلم د
إا ركع ت إري اوعيعا ت Transaction Processingر م ض تاوية كتاية. اوتا ت و راجت و و
ع وجول يك ت يرماات ر و ترو اي تيايخ اورت ل اروكريو ي و تكت ا را ت اوم ات ا ريل او
اويؤي ت.
ي د اوتا د ت Data Formatاويوجددولة تا يددت ت أي دديكت إو د ر ددو ت ديايخ اورت د ل اروكريو ددي تراوا د
ع او او اور وي: ع ياي اويي وت ااث ار او ا يي اوييرمل أو اوعكح ت اوياللة ت و األ ي
-4-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
ديكت يرد )2دإا تي د يخ اورتد ل اروكريو دي وع ديكت أيي د اي إود يكت ير )1تإيي ل را
او ا يي اوييرمل او ي ريرملي او يكت إو او ير )1ا و تراوا ت ول أيي او اي يا او
ي اورت ل .
اويي وت ت يرملا او تكت اوم ات اويؤي ت ] تك ت ي ية[ إو او يكت ير .)2 ار إيي
او ا يي إو او ي اوييرمل ا و تي يخ اورت ل اروكريو ي تراوا اويي وت اويير تعت يا ي او
تا يت ت او يكت ير )2وت ور وي ايكا وا يدب او ديكت اورع يد يعفد لوا أي ا جدت إود إجد اي أي
ياروا رف . يعا ت إ لة إلم
)5م دوات وهدي رر يا ارج اي ات اوالزيت ور ا اورت ل اروكريو ي وعيير لات تاا او يك ت اويينعت عد
يو ات ت و ك اور وي:
المعياري
مزاواىنظامىالـى :EDIى
دي ا اولردت دي د اود EDIألاة ريكا أي يؤييت يا را اق رايا وا دف دي يدي ت األلا يدس إا
ورتد د ل اويععويد د ت اويفي ددت .اويي ددر لات اوي وو ددت ي ددا مالود د أي اويرت لو ددت -ر د د يت ددية ي ددا اوا ي ددب إود د
ي ا اولرت. اوا يب انمي وار و تيي ت ا اويير لات اوويرات اور عالات يس
اويد كوي ورو دداف ييادزات اوعيعاددت اروكريو اددت ددا يعاددت اوييددر ل ددا كنددب تعددض وا ددل اويند ل د رأيد
اور عالي:
-5-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
-6-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
المجاالتىالتيىوعطوؼاىالـىEDIى :ى
أف جات أ يت اورت ل اروكريو ي وعيير لات ي اولمو إو يج ت لالة ويرعللة ار ايكا أا ا
ويا تاا و : رل ر يرت إو ك ت أ وات اويع يالت اوري رر تاا يؤيي ت األ ي
ك د ددت اويعد د د يالت اورج يا د ددت اويرعع د ددت ت واد د د ت اورج يا د ددت واورع رلا د ددت وارجد د د اي ات اوم ا د ددت ت وي ازا د ددلات
واوي را ت واويي يي ت.
ك ت أ وات اويع يالت اوم ات ترك ي اوعيعا ت اويرعع ت ت ر ر ج واورايا .
واويؤيي د ت اوي واددت أو تدداا يؤيي د ت األ ي د ك ددت اويع د يالت اوي واددت واوت كاددت تدداا يؤيي د ت األ ي د
تع ف اوتعض.
ك ت اويع يالت اويرعع ت ت وملي ت تاا األ يال/اويؤيي ت واوجف ت اواكويات يند اور د ياي او تادت /رد خ
ا مرت يات وا يرا ت /اوييو واو اي ب واوجي ي … اوا).
ي زا لة اويج ت اوري اغ افد اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات اادث ررداف اويعد ااي او ا يدات اوعي ارور
اوري ار ق ع أهيارف و يويرف ،كي رتاف ه ه اويعد ااي إيك ادت ا يدرملا ت يريياي إيك ات زا لة اويي
وااا إريايه . اويؤرت أو اويالول وتعض اويي
موقف الشركات المتوسطة والصغيرة بالنسبة لمـ :EDI
تاا او يك ت اوري رر جي يوا ً وت ور وي اععب اج او يكت اجد رجد ية اود EDIهو وت يا ا يرت
او يكت) لو اًي ي ايا ً ي رالال اج وأهيات اورت ل اروكريو ي ولويهي ي ر ا ه وايرملاي .
او دديك ت اوعيالر ددت ري ددر اس أا ر دديض عد د او دديك ت اوا ددغاية واويرويد د ت اور ددي ررد د جي يعفد د أا رعرد دز
د د او د د ،EDIتدد وايكددا أا راد د إود د رالا ددل اوتدديايخ اوييددرمليت واو ددتك ت اور ددي ا ددر رتد د ل ت يددرملا
اويير لات عاف وهك ا رععب او يك ت اوعيالرت لوي اوييكز اوي ايي HUBي ه ا اويج .
فددي رياددل أا رددلم إود اويدوق ت يا ددت او دديك ت اواددغاية واويرويد ت إي يفد راددلى كتاددي ددي هد ا اويجد
ي روات ريك ف يا اورع ي يس دلل كتادي يدا اوي دخت دي يا وودت ورا ادق ييد ات يدا ا يدر الوات وفد دي
د اج كتاي يدا يتاع رفد يدس إادلى او ديك ت اوعيالردت ا ديض عافد أا ريدرمل اورع ي إ أا ايرت
وأيعوب اورت ل اروكريو ي او ي ر ي د او ديكت اوعيالردت ييد ردل ا دله او دلية عد اويرد جية يدس أي ديكت
أميى .وت ور وي اجع ي ف ر تع ً وع يكت اوعيالرت.
د اود د EDIوراي د اورك د وا ر د ي او دديك ت اواددغاية واويروي د ت وتددلوا أي امرا د ي إو د اوراددو إو د
ات رعتات ويغتت او يك ت اوعيالرت واوري را ق اوو ي األكتي. ار
عد د او د EDIدي أغعدب األااد ا ت د ً و د اييات او ديك ت اوكتادية واوعيالردت وود يعات اورادو إود رر
او او انري:
د او د EDIور عددب يدا يويلافد او ددي ااا ر ديي او دديكت اوكتادية أو اوعيالرددت ارمد ارجد اي ات وعراددو إود
وايكا أا ار و يا مال نالنت يا ياوه ت أي يات هي: ارم اوم وات اوالزيت او ه ا او
-7-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
-8-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
اوييدر ل اروكريو دي اكيدا دي كو د اجدب أا اكدوا يادلل تليجدت ك ادت واكدوا رد ل اًي عد اورادلي دي رعياد
يويات .وتي أ ار تواي ت ا يدب إود لوا يض أي اارا ج ت غاي مليت ير عت ت أي يؤييت أ ي
يالل وا ف عع يتا اوين ال يا ووجول ازلواج أو اورت ح أو غيوض ك يععويت رار ج إو رعيا
يددو ج را يددي ياددلل ألوايددي أيددي د اي إوكريو ددي د و ايددرعز ريجيددت اوييددر ل اوددويري إو د إ ا أيلت إيي د
ت ك كعيت و ئ ي أيي او اي ار او او اي ين ANSI X12أو .EDIDACTوه ا ار عب رعيا
يددت ع د ي هاددت دية ووكددا ت دية واو اددعت يي د اددل ع وك د يددا اور اددا او دديويات واورددي ر د هع ألو
تلأ ت يح يكو ت ررك ي يس تع ف ازا تعض اوغيوض ا ا ا ت يير ل اود .EDIيو األج از وكا
أا هد د ه اوع ا ددي ي ددريكت يعد د يكو ددت EDIو ا ددي اوتا د د ت ند د ايج ددس كاد د اوت د د األي ي ددات وييد د
ي أ ي إوكريو ات. ت واوري تلويه ركوا يي وت ر و
عناصر البيانات:
األي يات وعيير ل اروكريو ي واوري ريند ر دس يدا اويععويد ت اويرك يعدت. اي اوتا ت هي يكو ت اوت
اددي يند أيد او د يت دلة اددي تا د ت ألا يدا اوييكدا ركيددايه أي ر يداي إود ايند اوع دواا يدنالً
اي تا د ت ايكا ر ياي وت ور وي اعرتي اي يا اوع اي اوي ت ت ت واولووت .وك واويلا ت واويا
ايكا ر ياي وعلة تا ت ين كول اولووت وكول اويلا ت واوير اوياعي وعف ر . وك و ير اوف ر
اي اوتا ت اور وي: ا يح رعيا ويو
للي ،أتجلي ،ر ياا ،ورت). وت اوتا ت
واألرا وع و اويييوح ت . اوال األل
اوكول أو او ا اوي يو ت واوري اجب أا رالا يس وت يالل يا اوتا ت.
اي اوتا ت اوم ح تيعي اووالة اييف ود ترالادل او دو او ععدي و دلل اوم د ت اوع ديات .وكدول رعيا
تا ت يعي اووالة. اوعيعت اييف و ترالال وت اوعيعت اوييرمليت ي ا
قطاعات البيانات:
واا او د اا يجيو ت يا اوتا ت ييرت ت تتع ف . لي ريأل يععوي ت تأيي او اي يرالا أا ه
لي ركوا ك ات واوري رركوا يا تعض اوع اي .واوع واا و يع اين أال رع اويجيو ت اوي
ت. ات وا ي إواف ت اوع اي اويكو ت و يرو ية .ه ه اوع اي يع رين يجيو ت يععوي ت ي
يي وت إوكريو ات أل ف ردو ي يا دت وديت اوع ادي ات اوادعت يعد ً وريديف و د ت ه يت جلاً ي إ او
وا اا يمرع اا ووكالً ي في ر د ت مد ح تد . اي اوتا ت اوير تفت .ع لة ياكوا ه ت وريااز تاا
دواا ي فيد اي تا ت ير ت ت ووكا كالً ي في ااروي ع كول ورالادل أي اا يااروا ا ع او
ت. ياروى ي و او
را يددي وك د ر د ت يددا اوتا د ت اورددي ريددرمل وت د ه د ا اوييددر ل و و د يددس ددوت يددا اوييددر لات رعيا د وك د
ر يوح وع اي اوتا ت اوري ايكا ايرملايف ي ك ر ت.
-9-
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
ر دت وليجت أ فد ردل رمدل اارا جد ت كنادي يدا أ دوات اوييد ت اوتا ت تإيف ب ك ر ورل ر رعيا
تا ت أي اوت س ايكا ايرملاي واح د دي أيدي او د اي ووكدا دي او د روية موام د ي او داا أا د ً دي كد
يير ل يمرع يرمرع ير عت ت يععوي ت ر ت اوتا ت رعيا ر ت اوتا ت ويي وت يعا ت ياالل:
اي اوتا ت ارجت يات. ك
اي تا ت امرا يات أو ي ات. أي
ت. اي اوتا ت ي ه ا او اورر تس اوي عوب وك
ت. أرا رك اييات وع
واددلة را د ح رددل ركددوا ر عددب و و د و د ً ويععوي د ت أمدديى يرددو ية .كين د اددي اوتا د ت ا مرا ياددت رددل
اددي اوتا د ت اوييرت ددت تد ورم اض ركددوا امرا ياددت .ددوت اوعيعددت اكددوا ددي ي ا ريد لاً عد إجت ياددت ووكددا
اولو اويييعت واويير تعت.
الرسالة:
د ت اوتا د ت يعد ً ددي ررد تس ير ددق عاد ييددت ً ر ددك ييددر ل إوكريو ددي ك يد وهد ا ددلي اددر رجياددس كد ر
ويردي يند أيدي اويير ل اروكريو ي ا ي إوا كيي وت أو يجيو ت ايكدت اوييد وت اوك يعدت ر د ي ييدر ل أ يد
اي أو روية أو إم ي اا ييتق.
اويي وت ا ي : يس رالال اويععوي ت اوي عوتت .رعيا ارو ي وك يي وت روناق ك ي وعرعيا
ت تا ت رل ريرمل ي اويي وت. أي ر
ت اوتا ت. اورر تس اوي عوب و
ت اوتا ت إجت يات وأافي امرا يات. أي ر
ت اوتا ت اويييوح ت ؟ لل ركياي ر ي
او وا ل اوياللة وعركياي واواع ت وا يرملا .
دياكت رج ياددت أو اوروناددق اوك ي د وك د أ دوات اويي د يرددو ي وج د هز يددا ددلة يا د لي .موا ا عددب ي د تددل
را و رج يي يس يكت أميى إ ف غ وت ً ي ايلو تإي لات اور تاق او يويات.
و ً وع ا ح اويرتس. اويي وت يامرع EDIاو ا يات وو ا رعيا ور كي ا اوجل اوعلال يا يي
األظرف:
اوعلال يا اويير لات اوويرات ي ي تيالي ي أ ي ويا اوييكا إيي اوويرات ريي يير لات األ ي
دا اوييدر لات اروكريو ادت وايدرمل EDIت دس ييدروا ت يدا األ دي وارأكدل يدا أا امرعد واال وه ا
. اويير ل يالل ت يا ت اااات وأا اورجياس ر وعيير لات اوير تفت
واركددوا او ددي اروكريو ددي ععا د ً يددا جددز ااا" :او ديأح" واو ددس ددي ي ليددت يعيددعت يددا اويددجالت اوييرت ددت
نالنت أ وات را يات يا األ ي : و"اور اا " واع ب آمي يج يا اوتا ت اويييعت وه
- 17 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
د ت اوياردواه دي و دوت اوييدر ل و دلل او أ ي وعيي وت :وهي رادلل تلاادت و ف ادت ييدر ل يعداا وواد
و اويير ل.
وعرت د ل يددا ي د يعدداا يددنالً ك د أوايددي أ ددي اويجيو د ت اوو ا اددت :وهددي راددوي ك د أ ددي اويي د
او اي راروى ي ي و ا ي واال أي ك او واراي يراروي ي ي و ا ي آمي.
اويرت لوددت يددس جفددت ياددللة وهددي رارددوي عد أ ددي اورتد ل :وهددي ر د كد أ ددي يجيو د ت اوو د
هوات و واا اوتيال اروكريو ي وعييي واوييي إوا ويععوي ت اوير تت و لل اوايك ت اويرت لوت.
وضع المكونات معاً:
هاك يي وت اود يويات ووك ف وايت يا وعجلا اواويي أل يار رعيا ه اوري ايرعي يكو ت اوت
اوتل ي يعات ايرمياج ييدر لات إوكريو ادت. ل تلاات يعات اور تاق .وتعل و ايك EDIاوم ات ت
و اي تعل ي يرعيض اوم وات األي يات وعد .EDI
الخطواتىاألدادوظىللـى :EDIى
ييددر ل إوكريو ددي رر عددب دلة م دوات يددا ددي اويييد واوييدرع اويييد إواد ) .تعددلي راددلل يعادت إييد
ورعددي ك د يكو د ت اوت د اوم اددت تيي د وت اود د EDIاوم اددت ت د يع د ه د ه اوم دوات يددركوا أوروي راكاددت
ويورا ات.
Outbound communication
Outbound Translation
Document
Preparation
Translator Software
Modem
Value-Added Network
Modem
Outbound Translation
- 11 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 12 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 13 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
وعون ق اورج يات تاا اوي ي ت اورت ل اوي اعل اورت ل اروكريو ي وعتا ت )EDIأال أكني أ ك
اروكريو ي وعتا ت ويجيو ت يا اوعلال يا األ وات اويمرع ت يا اورت ل اروكريو ات .ه ت ووي
أو وروياس اوت ات األي واب وريكاا اورت ل اروكريو ي وعتا ت يوا ك ت رتاث ي EDIوعيية األوو
يرملا اورت ل يا ت يجيو ت ير و ت يا او يك ،ف اروكريو ي ول اورارات اوا وات وعرت ل
اروكريو ي وعتا ت ر يب اارا ج ت اوعي ورليات اور ات واويا از ات اوير ات .رعريل اوعلال يا او يك ت
اعو اورت ل اروكريو ي وعرواا يس يك ف ،ا ري ًلا ع اج وأهيات وركياي يع يالرف .
أىم األنواع الـ EDIالمستخدمة:
.Direct EDI/Point-to-Point .1
.EDI via VAN or EDI Network Services Provider .2
.EDI via AS2 .3
.EDI via FTP/VPN, SFTP, FTPS .4
.Web EDI .5
.Mobile EDI .6
.EDI Outsourcing .7
.EDI Software .8
Direct EDI/Point-to-Point .1
ت آيا يا اورت ل اروكريو ي اويت ي ايكا او يك ت يا رت ل يير لات اورت ل اروكريو ي تي ارا
ت تي ار ري ت. إو
ر ايرملا اورت ل اروكريو ي اويت ي ،Direct EDIواو ي ا عق عا أاا ً اورت ل اروكريو ي وعتا ت
االا تاا ياكاا رج يااا ي ه ا او ،ت ،يا رت او يك ت وي وات .ا ئ م ً آيً و ً يا ت إو
ا را ت ع الة ،يي رل اع ي إلاية ي ت أو آ يا اجب ع اويؤييت اورواا يس ك
اوي اعت.
أو اوتيوروكو .ايكا أا ااتف ه ا يا ت ا را ح يت ية تي ار ري ت ت يرملا ار ت را
اويمرع وا ايرمليوا تيوروكو ت ارا األ ي وعيوايل إ ا ك ا يك ا يعوب يع ًلا وعغ ات ويكع
ك هه ل لي ع
ر ًا ي اويجريع ت اورج يات اجب أا اكوا يمرع ت ،وه ا هو اويعا ي ي يع
اوتيوروكو ت اويمرع ت واوي عوتت.
- 14 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
كتاي
ًا اجي
كني و ً أ ي يك س يا رت او يك ت اوكتاية اوري ولاف ار ايرملا ه ا ا يعوب ت ك
يا يير لات اورت ل اروكريو ي.
اي تيايخ رراف و ايرملا جياس اوتيوروكو ت اوير ق اويت ي ،يرار ج إو إ ا امريت يو ج ا را
هه يق أو تيوروكو ت ا را أي يا ع ا ر ق يس ك يا يك عاف .يرار ج أا ً إو
ل رت ل يع ت يير لات اورت ل . يريرمليف موا لالات اوتيوروكو اوياللة اوري يار ايرملايف
- 15 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت اورت ل اروكريو ي وعتا ت واويا لرت عاف ر و اح جياس يي
)EDIت ورا ق يا هوات او يا اورج يي واات اويي وت.
اورت ل اروكريو ي وعتا ت وريجاعف . يي ي رلراق ك ي :ار رع ب جياس يي
ل لمو اويي وت إو ا لوق اوتيال اوم ح تف . ا ع ي اويي وت :ار إم ي او يك
اوملي ت اويي لة :ا ل ي ليو مليت تكت EDIيجيو ت يا اوملي ت تي ي و او يا ا ارا ي
وعتا ت وايرع لر .
EDI via AS2 .3
تي اوتا ت ،وم ات تا ت ،EDIت ك آيا ويونوق او ً و AS2هي إالى او يق األكني
ت تي اوواب. ار ري ت وهي رر يا أي ًي جف زي كيتاوري -يا وم ل -يراالا ت يا ت ت إو
" ي " وتا ت اورت ل اروكريو ي وعتا ت ،يي اييف تإيي وف تأي ا ت يرملا او ف لات ا و AS2تإ
اويريات واور اي تي ار ري ت.
ار عب اورت ل اروكريو ي وعتا ت تي AS2أا اكوا م ل اويؤييت اويير تعت لا ًي ي ا و "ايري ت"
وعيي اويوجفت إواف ين يك ويت ه ر ات ،ير ل اويي وت إ ا و اكا اوم ل اوم ح ت ير ًا ورع ي اويك ويت.
AS2 و و ،رييت اوعلال يا اويؤيي ت ايرملا يزول تكت اورت ل اروكريو ي وعتا ت ورو اي ارا
اورت ل اروكريو ي وعتا ت. وت ور وي ركوا ير ات لا ًي ورع ي يعا ت إيي
استخدام شبكة EDIلتمبيو احتياجات AS2ليا الفوائد التالية:
ت تيايخ AS2واومتية اوري رل رار جف يا أج ر ا AS2 وير عت ت AS2لوا ركتل ا يرن ايك
ت ي .
رو ي او تكت إ لال ورجفاز اود .AS2
. رو ي او تكت امرت ي اود AS2و وو يك
ار رت ل اويير لات ي اوورت او ععي.
رير ال اويؤييت يا اوت ات األي يات واويف يات واألي ا اوي ري وي ل اومليت.
:EDI via FTP/VPN, SFTP, FTPS .4
تي ار ري ت ايكا عت ا يرملا ورت ل يير لات EDI SFTPو FTPSهي تيوروكو ت ارا
يت ية )Direct EDIأو تي يزول ملي ت تكت .EDI ت يك األ ي ايرملا أي ي ف والرا
:Web EDI .5
كية Web EDIتتي ت هي أا ر و تإج اي اورت ل اروكريو ي وعتا ت يا مال ييرعيض ار ري ت ا
ا و ريكا وعييرملياا إلم ع ياق اا كي اويير لات اوويرات ك يو ج واب يااروي او يو ج
تي تيوروكو ت اويععوي ت تيجيل إ ت جياس اويععوي ت ،ار راواعف رع ًا إو يي وت EDIموايي وف
انيا )HTTPSأو .AS2 اويع ت انيا )FTPSأو تيوروكو ار ري ت اني ت ين تيوروكو
- 16 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
الا ت ك م ح ريف ييو ت يح ا Web EDIي يكت جياس يك اوعي .ايكا أا اكوا ه ا ي ً
ل اوعي يس يك ي اوتعلاا اوري ركوا اف يف يات رك وووجا اويععوي ت ورت ل اوتا ت اروكريو ات
ُا عب يا او يك ت رنتات أي تي يخ EDIأو إلاية تا ت EDIاويع لة. يالولة.
اويير لات اروكريو ات أ ك و اي ّكا Web EDIاو يك ت اواغاية واويروي ت يا إ ي أتي
وايراليف وراواعف موالايرف ت يرملا ييرعيض ري ّكا او ي ج اوتيا ت اويعتأة ييت ً او يك ت يا اورواا
وا يرن وير عت ت يك ف ت يرملا روا ل اوعي ايكا و يك األ ي ي أي يك ا ي اوع و ا را
لوا ركياح يوايل رك وووجا اويععوي ت ور ا اورت ل اروكريو ي وعتا ت اوم ات تف .
:Mobile EDI .6
أيي اي أو روية أي عت او ي إ ا ك ا اوييرمل ايغب ي ايرملا جف ز يايو ركي ك ته
رواجله م يج اويكرب. أن
وجوله ع يياجعت ألا اويويل أن رلية ي لوب اويتاع ت ع يؤات ا وت اوريعا أو رلية يلاي األ ي
لام اجري ت يا اويزاا وعد.Modile EDI
واو راجت هي أا ه ه األ وات يا ر تا ت Mobile EDIرل تلأت ي او فوي .لاي او اول اوي يو ت ع
يتا ويس و ،إا
األجفزة اويايووت يف أ رت اور يات .ك ت جولة واج او ت ويع األجفزة يلا ت ً
فوي أجفزة iPadوأجفزة اوكيتاوري اوعواات األميى غاي ي ايكا را ا ت يرملا أجفزة اواويتت
اويايووت.
تف اوييرمليوا يس يؤيي رف ، واح يا رتا اويت وغت او و إا ه ه األجفزة رغاي او يا ت اوري ار
وتلأت تعض او يك ت ي إ الق ر تا ت وعيي لة أاتف يا اوي تو انا وجول "ر تا ت" م ات
رت أا رريكا يا ر زا ر تاق ييرت تتي يخ اورت ل اروكريو ي وعتا ت ت و يك ت ،وهي ييأوت ورت
يا يرجي ر تا ت م ح أو م ح ت و يكت.
:EDI Outsourcing .7
اوملي ت اويلاية رعرتي ايرع ت تيا لي م يجات ور عا تي يخ اورت ل اروكريو ي اوم ح ت .رل اكوا ر ا
يجيو ت وايعت يا أيي رً ألي يؤييت ار عب اوواو إو موالاية ي ات اورت ل اروكريو ي وعتا ت ًا
ليخ اورت ل ي األجفزة واوتيايخ رر عس اوعلال يا او يك ت انا إو اويف يات وايرني ي يأح اوي
عب ع اويوايل اروكريو ي وعتا ت يس أ يت اويك رب -ين رم ا يوايل اويؤيي ت -يي ا رخ
اولامعات اوري ايكا وعلل رعا يا اويؤيي ت رايعف .
اوملي ت اويلاية ي اورت ل اروكريو ي أكني ج تات ي اووارس ،رعل ا يرع ت تيا لي أاتف ايرك
م يجات ي اورت ل اروكريو ي أكني ج تات يا ا يرع ت تيا لي م يجات ي يج ت أميى يا رك وووجا
ركع ت واعت اويتب اوي ايي واليرع ت تيا لي م يجات هو ر عا رية اويععوي ت ااث ر رتووف ي
- 17 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
اوييروى اوي يب يا اويف يات ور لا إو ي ا واوو يس ا يرني ي ي اوت ات اورارات اوم ات ت
اومليت اوي عوتت ويا اه او وا ل:
ي ا ر لا أالث أالث اور ا ت ،ااث اعريل ي يزول اومليت ع ايك لا ًي اوواو إو
اوي اي ق.
يا ت وريكا يعات ر لا ملي ت ات رايت ي ارا و تأ يت م يجات ،ا و اويزول تريفا أن
ي جياس أ ا اوع و . اورلاو
ق جلالة. يا مال ي ا وياعت وعلمو تيي ت إو أيواق وي زا لة يي ت األ ي
وألا يعيعت اورويال ر لا ييروى جلال يا اويععوي ت او ألا زا لة إ ر جات اوعي يا مال
ي اوعي . اوم ات ت و يك
:EDI Software .8
. جلاي اي ات او يكت هو اوما ي اوي ي تعض األاا ا اكوا ر ا تي يخ اورت ل اروكريو ي مع
ا ريض ه ا او فخ أا او يكت ولاف اويوايل اولامعات اواااات وركوا ر لية ع ر ا اوتي يخ واا ر ت ك
ييريي يار عب ر ا تي يخ رت ل اوتا ت يوايل ايك ف ف كا ات اورواا تاا أ وات اويير لات اويمرع ت،
األميى تف ،ويتي رو اي اورك ي يس ر تا ت األ ي أو ا را األ ي يك ي إو وكا ات ا
ا جت إو يوايل اويؤيي ت تيجيل رنتات اوتي يخ ،يركوا ه ين تيايخ اويا يتت أو تي يخ رم ا
ل اوا جت. يوايل رك وووجا اويععوي ت واا ر ت ك ييريي يار يا و ر واي تا ت اوتي يخ
اويععوي ت اولامعات رلاية اوعلال يا او يك ت ،وم ات او يك ت اواغاية اواج ،يوايل ريرع رل
تا ت اورت ل اروكريو ي اوم ات تف .
- 18 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
الغصلىالثالث ى
أدواتىالـىى EDIى
- 19 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 27 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
را دق اراد يدس اورويدس ددي إر يدت هد ه او دتك ت تددلأت او دتك ت دي او فددوي دي ددك جدزي ي اددعت
ت دديكت ييرت ددت ددي ددتكت أمدديى وه د ا هددلل يددو او ددتك ت وو د ا ددل او دديكت اوييرت ددت ت ددتكت ي د ا را د
تاا تك ت او يك ت اويمرع ت تاوية يديات رلاي او يوا ع ه ه او تك ت األيي وتلأ االث ايرت
ددتكت اورتد د ل او دديك ت تع ددف تددتعض تغددض او ددي ددا او ددتكت اوي ددري تف د وأاددتف ددك ت را د
اروكريو ي وعيير لات كي هو يو ف ت و ك اور وي.
- 21 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
المصاربىوالمذاكلىالخاصظىبذبكاتىالػومظىالمضافظ :ى
دديك ف عد أيرددت ايددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات تيددا ية او دديك ت اوكتا دية و دديض ير عت رف د
ايددرني يات ت ه ددت وعي د يكت ددي ه د ه اورج د يااا يي د ألى وراي د او دديك ت اواددغاية واويروي د ت ورك د وا
او تك ت.
اع د أ ف د تدداا ددتك ت او ايددت اوي د ت اويمرع ددت إ أا و د ت د ويغ يددا اورويددس ددي را اددق ا يرت د
دالق اا دق وع ديك ت ايادت ا ييرت ت جياعف تتعض ي از اوجز األكتي ي ف اعيد كجدز ي عدز
واورويس ي أيوارف ورع يالرف .
ت ي اولو اوير ليدت وتادوية يي دات أيد او ديك ت ويفيد كد ا اجيفد دي ريكزت تك ت او ايت اوي
ايرتد ردر إ يدا مدال ركد وا اولو او يات أو األر ر لي ً ديح اوي د يكت دي يند هد ه او دتك ت
رير اس يكت واالة رايعف . لووات ات ركع ت ت ه ت تم و ارا
- 22 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
لي ر يت 1995 اورت ل اروكريو ي وعيير لات EDIي يي تلأ ايرملا ار ري ت كويا و
اورت ل اروكريو دي EDIتعدل يي يع ي Lawrance Livermore Labs and Premenosتإيي
اوتياددل اروكريو ددي عد او ددتكت و ود ت يددرملا ي اي ددق Attached Fileيددس ييد ر د ايه و ود كيعد
يع ت اورياي "."MIME أال أ ك
رد د ر ددواي او د د او ا ي ددي ددي ار ري ددت TFC176واا ددق وعيع د د ت اور اييد د ي ددا ددوت MIMEإيك ا ددت
اويعاد يي ار ديا ي او اورت ل اروكريو ي وعيير لات ،كي ر رالال لل يا اويي ر يا يي
اويعا يات وعرت ل اروكريو ي وعيير لات EDIFACT CX12 تأ ك وف اوياللة ي ك يا او اويي
و و د ت ر د ت إو د إيك اددت وجددول ددوت إ د ي اا ددق وعييددرملياا ا ر د ق ع د ي د ار ددي يددا يي د
.User Defined Format
ددو اا أي يددااا هي د :اورت د ل اروكريو ددي ددتكت ار ري ددت إو د ا ي د إج د اي اويع د يالت اروكريو اددت ع د
وعييددر لات يددا مددال ايددرملا اوتياددل اروكريو ددي E-mailوتيوروكددو رت د ل اويع د ت :FTPو اف د ا ددر
اور عالادت وادر ركدواا اوييدر لات اروكريو ادت اوي عدوب إييد وف وادر أا د ً إج اي ك ت اوعيعاد ت عد اود
ددتكت ددا يادق ييد وت تياددل إوكريو ددي عد ر د ايه ند اددر إييد وف إود او ديكت /او دديك ت اويييد إوافد
ار يا اويير لات اروكريو ات. ار ري ت اي ق تف يع
صورة ألحد المواقع الشييرة التي تقوم بعرض المشتريات الحكومية عمى قطاعات األعمال
رت ل اويير لات إوكريو ا ً يا مال ي دي اويععوي د ت اوم ح ت و يكت :EDI Over the Webو دي هد ه
اورت ل اروكريو ي وعيير لات وار يي اوا وت اكوا ي ي ي يععوي ت او يكت تيايخ م ات ر و تإ
ت ددي ددتكت اور د د اي اويي ددرمليت ددي او ددتكت كيد د أو ددا ي ددع ً وا ددر إييد د وف ر د د ايه ت ي ددرملا ويد د
- 23 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
ار ري دت دي ادوية الردت تداا اويراد ف Browserوي دي اويععويد ت Web Serverت أليد واب اوع لادت
يف اوييرمليت ا وا ً ي اورع ي تاا ييرفع وجفت ي .
عاددت ددي ايددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعييددر لات واددت يددا اولا ياكاددت واور اا ددق األيددعوب اون د ي ليجددت
وازا اورع الات اوري ايرت ت ت يرملا اورت ل اروكريو ي وعيير لات EDIي اواا ة اوعيعات.
د رتد ل اوييدر لات إوكريو اد ً يدا مدال ي دي ك ا يا أوا د او ديك ت اوردي ر يدت تد وراو إود ايدرملا
يععوي ت EDI Over the Webيكت Mobilااث ييات او يكت ويوز اف او اا اتعغ لله اواوي
عد د األيا ددلة اوير ا ددت و ع ددب اوع دديوض ددتكت يععوي رفد د اولامعا ددت واورع ددي 237دديكت ت و ددلمو إود د
إوكريو ا ً.
رددل تددلأت ع د ار ري ددت ت يددرملا اورت د ل ت د ويغ يددا أا اويع د يالت اروكريو اددت تدداا يؤيي د ت ار ي د
اروكريو ددي وعيي ددر لات ي ددا م ددال اي ددرملا اوتيا ددل اروكريو ددي وتيوروك ددو رتد د ل اويع د د ت ،إ أا او د دية
لي تلأ رت ل اويير لات إوكريو ا ً يدا مدال ي د ي يععويد ت او ديك ت EDI Over اوا ا ات رل را ت
the Webورل اراا ا ت ع انري:
اورتد د د د د د د د ل إوكريو اد د د د د د د د ً ي د د د د د د ددا م د د د د د د ددال ي د د د د د د د د ي يععويد د د د د د د د ت او د د د د د د دديك ت -او ي د د د د د د ددو اوف د د د د د د د د ود د د د د د د د
EDI Over the Webتااث ركوا ي ازال ا %57يا اج اورت ل انوي وعيير لات.
رتد ل اوييددر لات إوكريو اد ً ت يددرملا اوتياددل اروكريو ددي وتيوروكددو رتد ل اويع د ت -او يددو اوياددلول ود
.Email, FTP based EDI
ت .Vans تك ت او ايت اوي -اورياجس اوكتاي ي يتت اورت ل اروكريو ي وعيير لات EDIت يرملا
تطبيق الـ :EDI
د د تييج ددت ا ي ددب إود د مد د ح د د او د د EDIار ع ددب ي د د يكت واي ددعت او د د ق يند د ر تا ددق أي ر تا ددق
تا د او عد ت ويؤييددت .كيد أ د ار عددب ي د يكت ورعد وا تا د وتدداا اع د اورجد يااا .اورم ددا وا راد
وتا ف يف و ج ح اوعيعات.
ر تاق ي ياس اود EDIايرعز إرت ت تعض اوم وات:
د او د EDIورعدول تد و س راعا اارا ج ت اوعي :اع اارا ج ت أ ي و ورالل اوي د ق اوردي ا ادله
عت يا ر تا .
اوير عتد د ت :ددي تع ا ددت اوير عتد د ت اولامعا ددت واوم يجا ددت ور فد د اوركع ددت وررأك ددل ي ددا ددل وج ددول رعيا د
از لة رالال اوير عت ت تلرت اي ل ي اوريكاز ع األهلا . يا يا
ر تاق اوي يوت :امر ي ي يوت واكوا يا رجيتت ألو ر تاق وتعل و ايركي تد ري يعادت اور تادق.
ت ور اا . و اي اعي ي رعيض ورع او
- 24 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
-1تحلولىاحتواجاتىالطمل :ى
رعرتي ه ه اوم وة يا أه اوم وات و يدر ال يدا اور تادق أكندي ايدر لة تدلوا راعاد ايدرياراجي ردل اد
رل اي ل ر تاق اوي يوت يؤييت ي م ض زيا ر ا أوايي اوتاس يا يد ت إود ي ك ر فت كين
ددي ر ف د أا ر ا د أيددي اوريددعا ايددرغيق أي د تاس يي د ايددرعز رايددا إو د أا د وهددو لر د ق تا ي د ر د
دي اعدو او د EDI دي رالادل اوي دكعت اوي ايدات ر فد ارلاية اوا ودت ك د د لي اوي كعت اوي ايات
وت ور وي رل رعغي أو رؤج اوعيعا ت اويير تعات.
ايكا ارت ت اوم وات اور وات وعراعا :
اويؤييت. الل أهلا
اوي يب يا ارلاية. ع اول أاا
. وتاا اع ات اوي س اوي ريكت تا اتاث ا األهلا
أتلأ اور تاق ع ي ياس اغاية را ق س يالل ويعاو . وارعات تيع الل و ي أهلا
ي ي ااح ياللة و ا ح را اق األهلا .
س أوووا ت وعر ا يس اواع .
ع يي لة اومت اي . أاا
-2تطروفىالمتطلبات :ى
اددلل اوير عت د ت تلرددت ألا تعددض رع د اوير عت د ت اعريددل عا د امرا د يات أمدديى .يددنالً امرا د ي اوا يددت ت رددل
ايرعز يض وت يعاا يا تيايخ اوريجيت واوعكح اااف.
المتطمبات الخارجية:
اورج يااا ااث أا اورت ل ياكوا يعف ور ي اور وي: اوي اول تف اوري رعريل ع اع
اورج يي وعرأكل يا يعي ت ك ت ول اورت ل . يياجعت ار را ت اورا و
اويع ااي او ا يات وعرت ل . رالال ورعيا
ورالال تا ت اوايكت اويرت لوت. رعيا
يوا يت تك ت ا را .
رالال يعل ت اورت ل ورأنايه اويت ي ع رعلاالت اوت اييخ اولامعات.
ا اورع يض او ي رل ا أ ي مال اور ا .
- 25 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
المتطمبات الداخمية:
اورج يااا ور ي اور وي: رؤني ع اع اوي اول تف اوري
ير عت ت اوا يب انوي اوم ح ت .
ع اوتيايخ اولامعات اوم ات ت . اورعلاالت اوي عوب إلم وف
رالال تيايخ اوريجيت اوم ات ت .
امرا ي يو ي مليت اود.VAN
امرا ي اعو ا را ت اولامعات.
-3ىتطبوقىالمذروع :ى
تعددل إرت د ت ي د يددتق تددلأ ددي ر تاددق ي دديوت اورجيتددت و عرت ديه اوي دديوت األكتددي .وه د ا ياو ددف و د اوعاددوب
ل اور تاق او ي . اوري ايكا أا رال ه واألم
ت نري: اوي يوت اورجيتت اجب أا ارا
-رأنايه يالول ع اويؤييت.
-ي ع ويلى ا ير لة يا اور تاق عا وا ات.
-اويم ية ا يالولة.
وعر ا او ي وعي يوت. ر تعل ج ح اورجيتت وراااف ي تف يا اوب وأم
حالظىدرادوظ :ى
د رلاية اوتا د ت ااددث ر ددو إلاية اوتا د ت د اويععوي د ت ت ويؤيي د ت واو دديك ت يددا مددال رعيد ك ددت
ترع ي اوتا ت او واراي/او اك ت/أوايي او اي /أوايي اورويال … اوا) ورا ا ف ورتواتف ن رييازه وركواله
ند إلم وفد و ت رفد ويياجعرفد ورادداااف ند إييد وف إود جفددت أمدديى أو دديكت أمدديى ااددث رجدديى عافد
واورددي رددر ددي او د اواددلوي دديب يددنالً تددإج اي ات يعاددت د اي وددتعض األا د ر يات د ً ددح اوعيعا د ت و
ت ع او او انري: واو
-1ر ددو إلاية اويم د زا تير تعددت ايكددت اويمددزوا و ددل واددو ياددال اويم د زا إو د اددل او عددب ر ددو ارلاية
ويوااد ر واوكيادت اوي عوتدت واو ايددت تدإج اي ات إ دلال ورجفادز عدب او د اي واود ي ار دديا ايد اواد
اور لايات واويلة اوزي ات اوالزيت وروياله.
-2ر ددو إلاية اوي ددريا ت تإ ددلال عددب دديوض أيددع ي يددا او دديك ت وار دديا ه د ا او عددب ي دية أمدديى اي د
ويواا ر واوكيات اوي عوتت واو رية اوزي ات اوي عوب اورويال مالوف . اوا
-3ر و او ديك ت اوياغتدت دي اوي د يكت دي يعاد ت او د اي تإ دلال ديض أيدع ي واود ي ار ديا يدية أمديى
ويواا ر واوكيات اوي عوتت واو رية اوزي ات وعرويال واويعي. اي اوا
- 26 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
اور وادس واود ي -4ر و إلاية اوي دريا ت ترع دي ديوض األيدع ي يدا او ديك ت اوير ليدت ور ياغفد دي ك دو
ويواا ر واوكيات واو رية اوزي ات اوالزيدت وعرويادل واأليدع ي اوي ريادت يدا ار يا يية أميى اي اوا
يكت وار اوتت واورييات. ك
-5ر ددو إلاية اوي ددريا ت تإاددلاي أيددي اوروياددل وع دديكت اورددي اددر اوييددو عافد واود ي ار دديا يدية أمدديى ايد
ويواا ر واوكيات اوي عوتت واأليع ي اويوا ق عاف واو رية اوزي ات اوالزيت وعرويال. اوا
-6ور و او يكت او يت اوري ر اورييات عاف تيجيل رع اف أيي اورويال ت رم اوم وات انرات:
ويواا د رف واوكياددت إ ددلال عددب اوريددعا إو د إلاية اويم د زا اوم اددت تف د ير ددي ً أيددي األا د
اوي عوتت.
ويواا رف واوكيات اوي عوتت واأليع ي اوياللة. إ لال روية اوريعا ير ي ت أيي األا
واوكيا ت. إ لال أيي او اا إو او يكت او رعت ير ي ً روا األا
ت اويويلة يا او يكت اويويلة تإ لال األري: ر و او يكت األاعات و اًي ايراليف اوت
ويواا د د رف اور ياد ددغ اوم اد ددت ت يد ددرال أ د ددلت وعت د د ت ير د ددي ت أيد ددي األا د د -ك د ددو
. واوكيا ت اويويلة واأليع ي وك ا
ويوااد رف واوكياد ت -إج اي وج ت او اح وا يرال واوري ار يا ريايه ر يت تأيي األاد
. اويويلة واأليع ي وك ا
-يا ي ا يرال واو ي ار يا اوتا ت اوي ت ت يف .
ت ح اوتا ت اوي ت ت إو ل ري اوعفلة إلم /ت ت/يياجعت). ت األا -إ
-را د اوا يددت ت تإاددلاي او ددتك ت اوم اددت ت وددل س ير ددي ت ددح اوتا د ت اوي د ت ت ت ر د ت إو د
تا ت اول س.
-ر ددو او دديكت اوي ددويلة تيج دديل رع ددق او دداك ت ت رمد د ارجد د اي ات اوم ا ددت ت وري ددوات ار دديا ددح
ت إو تا ت اوريلال إا وجلت. اوتا ت اوي ت ت ت ر
يعادت) ادر ردلاووف أكندي يدا يدية لامد يي يتق جل أا ح اوتا ت ر ياتد ً يدس إ د ت يادلولة دي كد
او يكت اوواالة وتاا او يكت ويويلاف .
وتد و ي إود يد ارااد أيددعوب اورتد ل اروكريو ددي وعييددر لات EDIتدداا او دديك ت ويؤييد ت اوعيد تع ددف
وتعض ايكا أا ار ف اج اورو اي او ي ايكا أا ارا ق.
د اورتد ل اروكريو دي وعييدر لات EDIإ فد ردر دح ارجد اي ات اويد ت ت دي ا ودت ايدرملا ي إو إا
ع او او انري:
يعاا ت ويم زا إو ال او عب و ً ويا يت او اي اوم ات ت و يكت .ا و اوا يب تيجيل واو ا
انوي تإ لال يو ج يي وت عب او اي رلاية اوي ريا ت.
او عب وع يك ت اويويلة آوا ً. ر و إلاية اوي ريا ت تإرياي إيي
- 27 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
موايي د و آوا د ً إو د او دديك ت د تإ د ت األيددع ي اوياددللة وك د ا د ررع د او دديك ت او عددب آوا د ً ور ددو
او وتت.
أي وج ت اوي دريا ت واوردي يي وت او يك ت اويويلة تإر ات اوتلا ا و ا يب او يكت او وتت تيجيل رع
اويي د وت تددأيي اوروياددل آوا د ً لوا أي رددلم ايكددا أا اددر آوا د ً) واددر إيي د د ر ددو ت مرا د ي اوعدديض األ
ااث رر يا ح اوتا ت.
عددب او د اي آوا د ً تإ ددلال أيددي اوريددعاي آوا د ً واو د روية موايي د وف إو د او دديكت ر ددو او دديكت اويددويلة ددوي رع د
او وتت.
إو د ياددال اويمددزا واددر راياددي ور د اددر إتددالل اوا يددب ت تددو األا د تيجدديل روياددل األا د
او اك ت.
أي تا د ت ااددث رددر ك ددت ييد يددتق ار ددف أا هد ا األيددعوب اعغد ري يد ً اوا جددت ر د لة كر تددت أو إلمد
إوكريو ات. اويع يالت يا مال يي
إواد أا د ً ا م د ض األم د او رجدت دا إلمد ت و تس إا م ض اوركع ت او ي أ ي إوا يد ت ً ا د
د يدا %17 اوتا ت ي أكني يا جفت أكني يا يية واو ي أنترت ل اييد ت او ديك ت اويرماادت ا م
اورت ل اروكريو ي وعيير لات. ي ا وت األ يت اوالوات إو أر يا %4ي ا وت
- 28 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
الغصلىالرابع ى
التجارةىاإللكترونوظىورالقتؼاىبالنظام ى
مقدمة:
دي ا يددرملا اورجد ية اروكريو ادت واادلة يدا اورعتاديات اوجلادلة اوردي لمعدت اا ر د ت دوة وأادتات رردلاو
اوع د لي ورعتددي ددا اوعلاددل يددا األ د ت ار ي د ات اوييرت ددت تنددوية رك وووجا د ً اويععوي د ت وا را د ت –
ت اوتلاات ركوا يا مال ا ر ق عي ي فو وا ف ويالل وف ا اورعتاي. وأايب أا
ددي إود رعتاددي اورجد ية وتد ويغ يددا وجددول اوعلاددل يددا اورعيا د ت اورددي يد ويله ايد تعددل إ د اجددب أا
وددلا واد ي اعتددي اروكريو اددت يددا مددال ر يدداي إود ي عدداا :اوي ددس األو وهددو اورجد ية وهددو يعدديو
ارراد لي ادر يدا مالود ردلاو اويدعس واومدلي ت تداا اواكويد ت واويؤييد ت واأل ديال وراكيد د دا
ير ق عاف . لة روا ل و
. اوي س اون ي وهو "اروكريو ات" واوري رلم ار ري ت كواالة يا أه ه ه اووي
ارع يد أ اي د ت يا دت أو ويداعت إوكريو ادت تدل ً يدا ايدرملايف وويد " -8هي وت يدا رتد ل األ يد
اويت ي". ي لات أميي تي اف ا را
Electronic Data " -9هددي يعا د ت رت د ل اوييددر لات ت يددرملا اورت د ل اروكريو ددي وعتا د ت
) ،Interchange (EDIاوتيادل اروكريو دي ،E-MAILاو ديات اروك ددريو ات ،او د كح ،اوراواد ددالت
اروكد ددريو ات اروكر دديو ات وألي دوا ) ،Electronic Funds Transfer (EFTوك د و كد اووي د
اوي تفت.
تكت ارا ت. ت ية ا إ ر ج وريواخ ،وتاس ،وروزاس وعي رج ت يا مال -17أ ف
من خالل التعريفات السابقة نالحظ أن التجارة اإللكترونية تتضمن العناصر والخصائص اآلتية:
ألا اوعيعا ت اورج يادت تداا او ديك ت تع دف وتعدض ،او ديك ت و يال فد ،او ديك ت واواكويد ت ارلاية
اوياعات) يا مال ايرملا رك وووجا اويععوي ت و تكت ا را ت ي ألا رع اوعيعا ت.
عات ي اورع ي . إو ي س اوك ة ي ألا ورا اق او رفل
أ ف ررعلي اوالول اوزي ات واويك ات اوري ر ال ايكت اورع يالت اورج يات.
ا راددي عددي اورت د ل اورج د يي ت ددك إوكريو ددي ،ووك د ايرددل وا ددي ك د يددا يعاددت دي هددي ي فددو
.Supply Chain اورا اس وار ر ج يا مدال ر عا اوورت اوالز رري يعيت األ ي
يس اوعيال . أ ف رراف ايرج تت يياعت و عت ت اويوق يا مال اور
عي رتيا ارج اي ات وو وح إج اي ات اوعي . رعي
مماىدبقىومكنناىأنىنخلص إلىىتطروفىوجمعىبونىالتطروغاتىالدابػظىوذلكىرلىىالنحوىاآلتي :ى
التجــارة اإللكترونيــة :Electronic Commerceهي"ر اد كد يد اراد تعيعاد ت د اي وتاددس اوت د س
و : واوملي ت واويععوي ت تي تكت ار ري ت ،واو تك ت اورج يات اوع ويات األميى" ،وا ي
س واوملي ت. ار ال ت ا اويعس واوت
س واوملي ت. اويععوي ت ا اويعس واوت
يعا ت او اي واوتاس وملي ت ي تعل اوتاس. الر ت اوعيال اوري رل
واور وض تاا اوت س واوي ريى. اور
ل اوا ت موات اي اوع ول.
يلال ا ورزاي ت اوي وات ول عف .
يعا ت روزاس وريعا اويعس وير تعت ارج اي ات.
او ي وعيعس اوري ا رياف اوزت ا. اول
رت ل اوتا ت إوكريو ا ً Electronic Data Interchange : EDIتي ي و :
-كر ووج ت األيع ي.
-اوييايالت انوات اوييرت ت تعيعا ت اوتاس واو اي .
- 37 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 31 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 32 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
وك ددا ي ددت ت اورجد د ية اروكريو ا ددت اويوجف ددت ا ددو او د د ت ا ي ددرفالكي رعد د اويوجف ددت ا ددو ر د د ت األ يد د
ت اوري ريت يي ييرف ي اورج ية اروكريو ات هي رج ية اورجز ت اروكريو ات ار انا. األ
ر يت يكت اولت ل ا وييا ا رك وووجي تإج اي ليايت اير ال ات وعرجد ية اروكريو ادت دي اودو ا اوعيتدي
1997وا رفت ه ه اوليايت إو اوا ق انرات: ي
ندبظىالمذترونىورددىمراتىالذراء :ى
يدتت اوي درياا دي اوعا دت إود % 4يدا ييدرمليي ار ري دت ي ي دت ت يدتت % 24دي أيياكد دي راد
تددي ار ري ددت ويدية وااددلة د ل إود رجيترد أكنددي يددا يدية اويرويد و فددي أا د ً أا اود ي يد يح او د اي
مال اوي ت األماية ااث تعغت يتت او اا ر يوا تعيعات اي يية واالة % 25ويا يدية إود ندالث يديات
% 17ويدا 3إود 5يديات % 33وأكندي يدا 5يديات % 25عد اوردواوي ،تيرويد 3.5يعادت د اي
وع مح اوواال.
و 4777لو ي دي اوادل األ عد رياوات رايت ي ريا ت أ يال اوعا ت تاا أر يا 57لو ي ي اوال األل
تيرويد 184لو ي دي اوعيعادت اووااددلة مدال اويد ت ،وتيجيدوت ويد ي وي دريا ت او ديل اوواادل ت ددا 644
لل اوييات 3.5يية ي اوي ت وع يل اوواال يا يتت % 4يا ييرمليي ار ري ت. لو ي ت رت ي يروي
عد يرويد ار د ق اويد وي وع ديل 644لو ي و عد ر دلاي وعدلل ييدرمليي ار ري دت ارجيد وي دي وت
تدي ار ري دت 4 يدتت يدا يد يح او د اي ييرمل و ع ت اوعيتات او ي ارياوح تاا 457-357أو اوي
1997 ت مال %يا إجي وي اوييرملياا ،ل ر ر لاي إجي وي اج اوريواق اروكريو ي ي اوي
تادواوي 9يالاداا – 11.5يعادوا لو ي أيياكدي مواا ياد لي اوي دريا ت هدي دي غ وتارفد ياد لي م يجادت
ت يتت % 92تا ي ك ت يتت اويا لي اولامعات . % 8
ور و ددت أي د واب اوددل س جيعددت تدداا اوددل س تواي د ت اوت ر د ت ا ري اددت % 52واوددل س ت و دداك ت % 37
واوراوا د د اوت كد ددي % 8واود ددل س او د ددلي % 17ورو د ددف ه د د ه او ر د د خ اير د د ت يد ددتت ايد ددرملا اوت ر د د ت
ييددرمليي ار ري ددت إود اددل ا ري اددت ،وا ددجس هد ا عد اورواد إود ايددر ر ج يتكددي اؤكددل ددل رمددو
اويت وغت يا ايرملا اوت ر ت ا ري ات ي او اي يا يوارس ار غاي يؤي ت.
ع اوديغ يدا اير د ت يدتت اود اا اعر دلوا أ فد يدا ويوا تعيعادت او د اي يدا مدال اويواردس % 84مدال
اوي ت اوا وات واا او يتت يف أالت يتلأ اورج ية اروكريو ات ،إ إا يتت كتاية ا ري ت ي رأاادله ردو ي
ي األي ا واوييات ت وليجت األوو ور تاق ه ا ا يرملا .
- 33 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
الغصلىالخامس ى
األهموظىاإلدتراتوجوظىللتجارةىاإللكترونوظى ى
تجارةىاإللكترونوظىبونىوحدةىأرمالىووحدةىأرمالىى:Business to Businessى ى
تع دف وتعدض و افد ر دو وادلة األ يد ،عد ار ه ا او وت يا اورج ية اروكريو ات تاا يؤيي ت األ يد
إو د يويلاف د وريددع عت د ت او د اي ددتكت ا را د ت ورك وووجا د اويععوي د ت ور ددلا ت يددرملا يددتا اوين د
او دواراي وك د و ر ددو تعيعاددت اوددل س واعددل ه د ا او ددك يددا أكنددي أ دوات اورج د ية اروكريو اددت دداو ً ددي اوورددت
اوا وي ،يوا ك ا لام اولو ،أو تاا اولو تع ف وتعض ،و و ت يرملا رت ل اوون ق إوكريو ا ً.
ورو ف اواوية اور وات أال ي ي ار ري ت اوردي ر دو تردو اي اعدو م ادت ت ورجد ية اروكريو ادت تداا يؤييد ت
تع ف وتعض. األ ي
- 34 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
التجارةىاإللكترونوظىبونىوحدةىأرمالىولإلدارةىالمحلوظى(الحكوموظ):
Business to Administration:
وهي رغ ي جياس اوراواالت ين ل س او اي ب) واورع يالت اوردي ردر تداا او ديك ت وها د ت ارلاية اوياعادت
و د :ي د ر ددو ت د ك ددلا يددا دديض ارج د اي ات واوع دوا ف واوييددو و ي د ج اويع د يالت ع د اواكوياددت) ين د
ار ري ت تااث رير اس او ديك ت أا رر عدس عافد ت يا دت إوكريو ادت وأا ر دو تدإج اي اويع يعدت إوكريو اد ً لوا
اوا جت وعرع ي يس يكرب اكويي.
التجارةىاإللكترونوظىبونىالمدتؼلكونىواإلدارةىالمحلوظ(الحكوموظ) :ى
Administration to Customer :
ت ين ل س او اي ب إوكريو ا ً). تلأ ه ا اوجز ار وي واريس ي انو ت األماية وار يا اوعلال يا األ
- 35 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 36 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 37 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
التجارة اإللكترونية أداه لتعظيم االستفادة من الفرص المتاحة في سوق التكنولوجيا المتقدمة:
إا اارا ج اورج ية اروكريو ات إو ت ات أي يات يا تك ت وروا ل اويععوي ت يامعق ي م ً يواراد ً ودلمو
ود و ، ت رك وووجاد اويععويد ت دي يادي يند اورك وووجاد اوير دوية ورعدل اد يك ت جلالة دي يجد
ر ددلا مددلي ت ار ري ددت ددي يج د ااددث أرايددت ددي أر د يددا 3ي د وات ا دواوي 57دديكت يرمااددت
وعيير الاا.
ح ي وجول يرمااي رك وووجا اويععوي ت ع اوييروى اوع ويي ويس وجدول اوت ادت األي يدات ه
ياددت ومع ددق اويددعايت واورم ددا اويدديا ايك ددا راوا د او د ح اوعد د ويي ددي أما د ي اويععويد د ت إو د
دي إ د ي دل اوا جدت ويات و و ت ياعات ورك وووجا اويععوي ت ر لية ع اوي يت ي يوق ا
ه ه اوعي وت ااث رير اس إا رؤلي يعف يا ع تعل. ر
الفرص عمى مستوى قطاعات ومؤسسات األعمال والشركات /األفراد:
دإا وفد رددأنا اًي عد اوريددواق وردديواخ كد و إا اورجد ية اروكريو اددت رددؤني تددليج ت ير ورددت عد ألا األ يد
عب اي – اورواا – اول س) ،ر لا ل ار را ت اوتاس ،اوريوا واورأياا ،اوراواالت اورج يات اويتاع ت،
مدلي ت اوادا ت ،ر دواي اوي رجد ت ،روزادس اوي رجد ت واومدلي ت ،اوييد لة دي راادا او د اي ب واوجيد ي
يددس اوجف د ت اواكوياددت ،او د واو دداا ،رت د ل اويععوي د ت واواي د ت ت واو ددف اوجددلو اور د وي دديح و وا ددل
اورج ية اروكريو ات.
تتيح التجارة اإللكترونية الكثير من العوائد منيا:
و عت ت األيواق األميى. و ية اويععوي ت ا األيع ي وا ت األ ي
راياا جولة اوعي يا مال أي واب جلالة أكني ك ة ويي ت.
اا أو إ الا وك و يععوي ت اورايا واورا اس. يوا ك ت إلايات أو رك وا رم اض اورك وا
إو األيواق ورلية ع ا يرج تت وير عت ت األيواق. معق أيواق جلالة وزا لة او لية ع او
وك يا اوع ي اا اويويلاا) أو اوييرفعكاا اوعيال ). رو اي اوعلال يا او يح ي ل ا األ ي
فوائد المستيمكين ( العمالء) فرص العارضين ( الموردين )
يي ات أكتي والمرا ي. يي ات رواجل أكتي ي األيواق.
راياا ليجت اوي رخ. راياا ليجت اور يات.
ي رج ت ايب عب اوعيا . اورا اس او م وعييرفع .
رعتات يياعت والارا ج ت. امرا ي اولوية اورج يات.
رم اض اويعي. م ض اورك وا .
ملي ت وي رج ت جلالة. إاج ل يح ي جلالة.
فرص وفوائد التجارة اإللكترونية لمموردين والمستيمكين
- 38 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
وكد 177يدوا ا ي تد اويوجدول دي ي لو اوع و اوير ل إو اواوي 45م اروكريو ات ااث را
اوع و واو ي اتعغ اواوي 9م و وك 177يوا ا.
رت ددلو ا ا د ددت إ إ ا ك د ددت إا ك د دية أا اورج د د ية اروكريو ادددت را د ددق اويي د د واة تددداا او د دديك ت اويمرع د ددت
اوي يت ع اوييروى اوياعي د اادث أا اور د وت اوكتادي دي ييدروي اور دوي اورك وودوجي تداا اودلو
ع اوي يكت او ع وت ي اورج ية اروكريو ات. ا عكح ت ورأكال ع رليات يؤيي رف و يك رف يو
دي أا ر كدي ت اوعيتات أاتات ي وتت أكني يا أي ورت ي ي اوي إا جياس يؤيي ت األ ي
تك ت ا را ت واويععوي ت وتم ات تكت ار ري ت توا ف اويوق ي ج يرملا ي كا ات رت
اوع ويي األكتي.
ضرورةىتوفرىالمرونظىوالغارلوظىللمنتجونىوالمنتجات :ى
رجع اورج ية اروكريو ات األيواق أكني ا ر ا ً و عات ،كي أ ف را ق إيك ات رادو األيدواق اوياعادت أو
ددغو ييددريية و ود راددت اررعاياددت إود أيدواق اوع وياددت تاددوية و ددعت او دديك ت ويؤييد ت األ يد
ورا اق:
تيزال يا اوييو ت يس اويرغايات ي يغت ت اوييرفع . اوركا
يي ت ا يرج تت ت و يتت وع يك ت واوييرفعكاا.
ر ااي لوية اا ة اوي رخ.
ات ت و يتت وأليواق. وجول يزال يا او
اوعيتادت يدوا ك دت ار ر جادت أو اومليادت ار عب ه ا اوراو واود ي ايند رادلا ً اواجد يؤييد ت األ يد
ور تا ف . عات وأا رر ف ه ه اوير عت ت اوجلالة ور س اوم أا رري ت وييو ت واو
ادي ا تركد ي واورجلادل ت و ديك ت اوي يدت ور دا يدا ريف "األيواق اروكريو ات" دي ركناد ويو
األ د ت ت و دديك ت ،ور ددرف اوت د ب ع د يا د اي ا و د تعددض اوعيعا د ت ورمعددق يج د ت جلاددلة ويمرع د
. ار ر جات إو لو أميى ار ركع ت أو ات روا اا أ
المنافدظىالطالموظىحتى فيىالدوقىالمحلي :ى
تي اوالول اررعايادت وت ورد وي دل راوودت رات اورج ية اروكريو ات اوت ب ع يا اي ا أللا األ ي
اوي يت إو اوييروى اوع ويي.
اوعيتاددت أيد راددلا ت اوجددولة اوع وياددت واويددعي اوي د ح و عد ر ددس اوي يددت اوع وياددت يؤييد ت األ يد
ف ويواجفر . تاعت ه ا اورالي وأا ر س م ه ه اويؤيي ت اوع ي ف واوم ح أا ر ف
- 47 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
ىدؼولظىفػدىالمدتؼلكىالتػلودي :ى
عد اويدععت أو اومليدت اوي عوتدت يدا أي يكد ا ر رف اورج ية اروكريو ات اوتد ب أيد اوييدرفع وعاادو
ي اوع و و عد أيدح ر يدات وت ورد وي ايكدا أا ر دل تعدض اويؤييد ت اوو ادت اوعلادل يدا اوييدرفعكاا
اور عالااا تيتب اوي يت او ييت.
عد ك دت ير عتد ت اومليدت يدا ررأني رج ية اوملي ت تي رو يه اورج ية اروكريو ات يدا إيك ادت اواادو
اويؤيي د د ت اولوواد ددت واوعيالرد ددت وا يد ددر لة تي د د رراا د د يد ددا ييا د دزات ،يي د د اعد ددل رفلاد ددلاً ا ا ا د د ً وعع اد ددي
اويماا ددت واويك ر ددب ا ير د د يات واو ا ددت واور ددي ا رد د لت أا رعيد د لوا ي ي ددت م يجا ددت ا ا ا ددت ،موا ا
أ ا إو و ارج اي ات اوييرت ت تراياي رج ية اوملي ت إا األيي ازلال اعوتت ت و يدتت وعيؤييد ت
ت تعض او ي . ت و ات ك ة اوعي اوي م اوو ات او
ضرورةىتوافرىالبوئظىالمالئمظىلنموىوازدهارىالتجارةىاإللكترونوظ :ى
و اوع اي انرات: يو اورج ية اروكريو ات وازله يه تروا ي تا ت يا زة و و وا ي ايرت
اوتا ت اور ياعات واو و ات اويعتات ارا ج ت اورج ية اروكريو ات.
او ددل س اوالان ددت وك دديوت وويد د اوتا ددت اوي وا ددت اوي ي ددتت أليد د واب او ددل س اروكريو ددي وا ي ددرملا اويكند د
ا ري ا.
اوتا ت اون ات اوي يتت يا ااث رالا ت اوعغت واورياث واون ت.
ي يج ت اورج ية اروكريو ات اويرماات. اويوايل اوت يات اويؤهعت واو لية ع اوعي
ع اوروا ق يس رالا ت ي و ي ج وأي واب اوعي اوجلالة. ورليرف تا ت ألا األ ي
اوم اددت ت واي اددت واوي ديات واورددأياا واوا ددوق او ماددات ع د ايددرملا ورددلاو اوتا د ت او وا ددل واو د
اويععوي ت. و
د يددس ي ر دا ت اورجد ية اروكريو اددت ويد رر عتد يددا يل عد اوتا ددت ارلاياددت اوير ددوية او د لية عد اور
ي اوزيا اوا ا ي لوا أي راول تايور اي ات. ويي ت إيرج تت و ي
و اورج ية اروكريو ات. ع اولمو إو ك ة و عات اويؤيي ت اواغاية واويروي ت ورليرف
او ا ي ددات واويعا يا ددت وك ددت األ د د ت واوي رجد د ت واور ددي ر دديا اورعد د يالت ورا د د ا ددوق وج ددول اود د
اوييرفع واوت س.
- 41 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
- 42 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
يكت ردو اي مدلي ت ار ري دت واعدل ود أو إيدرملا وع دتكت دي ار تث ا ا ت اويععوي ت يا مال
ت. ع ي الوي ت و يكت يا أ اول ات وار الا ااث رييف ه ه اوا ا ت وععيال ت ورعي يج
مقر معمومات الشركة عمى اإلنترنت :Web Site
دي ا يدرملا و ود يدا مدال يس يو ايرملا ار ري ت ردل ر كدي او ديكت دي اورادو إود ييدروى أ عد
تاا او يكت و يال ف . تكت ار ري ت ار يا مال اور ي ي وعيععوي ت وع يكت ع إ
إا ايرملا ي ي اويععوي ت اجب أا ايرت تر وي كدي اويؤييدت واجدب أا اكدوا لامد إ د ي يؤييدي
ميوج اويؤييت ه ا اوي ي رو اي ايرني يات ويايو ت ج يات تاوية ييريية واع ااث ار عب إ
عف . إو اوع و يي ار عب أا اكوا ه ا اوميوج ي أتف اوية وأ
ي ي اويععوي ت لة يكو ت أي يات أهيف : ار عب إ
-ا يب م ل يع ت .Server
-م يت لا يس يكت رألات اومليت .Leased Line
-أجفزة يت ا را ت .Router +Modems
-تيايخ ور تا ت م ات.
ي يرماح رلاية ي ي اويععوي ت. -ياق ي
-ياق إ لال ورالاث تا ت.
ددتكت ار ري ددت ااددث ايكددا يعا د ت اورج د ية اروكريو اددت ع د اا ددق ه د ا األيددعوب وع دديكت إيك اددت تددل
د وع يكت أا رعديض كر ووجد ت وي رج رفد وردوا األيدع ي ،كيد أ فد ايكدا يدا مدال هد ا اوي دي أا رر
يس اوعيال ورجاب ع أي عرف وايك ف أا ً رجياس يععوي ت ا آ اي ه وارج ه رف ويغت رف .
اا دق لوية رجد ية د او ديكت وهددو ي إ ي اورج ية اروكريو ات – إا هد ا اوي دي يد از ي ادالً دا
و اورج ية اروكريو ات اويرك ي . إوكريو ات يرك يعت ووك ا يا تلاات وعلمو إو
مقر معمومات الشركة لمتجارة اإللكترونية :Electronic Store
تكت ار ري ت رو اي ليج ت يا اواي ات واورأياا ،كي إ اار ج ار عب إج اي اويع يالت اورج يات ع
يدس أادل اوت دو وريدفا اويدل و ت اوي وادت -وهكد ا ددإا اورادو إود ييدروى إجد اي اويعد يالت واليرتد
اوي وي أليعوب اويلال. ت يكو ت األيا واواي ات وأا ً ا يرت ع ار ري ت ا ر ي إ ت وك ي
اا ددق ي ددي يععويد د ت اورجد د ية اروكريو ا ددت وع دديكت إيك ا ددت إجد د اي ك ددت اوعيعاد د ت اورج يا ددت ت دداا او دديكت
ع د اوييددروا ت اويمرع ددت واار د ج إو د إيك ا د ت اددت موالاياددت يريا دزة وم اددت ورا اددق اورياددز و يال ف د
واو يو و .
واأليع ي و ي ج و عت ت او د اي وأيد واب اويدلال واورادواالت ار يا اوي ي اوكر ووج ت وروا األا
ي يؤيا. ي اوي وات واجب أا اعي
- 43 -
ىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىىتبادلىالبواناتىإلكترونواًى EDI مطؼدىتدروبىالمواني
العناصر المؤثرة على قرار إنشاء مقر معلومات على شبكة اإلنترنت :
وأيد واب ديو ديوية اريادت ر ي دف فدو تكت ار ري ت ر اي اًي ااري اورأجاد يي ع و اعل إ
ديوية ،ويدس كدوا إ د ي دي عد انا وت ورد وي إ فد راوودت يدا يادزة إود ي يجريس األ يد اوعي
يوية إ أا ه ه او يوية اجب أا ريرت تلوا س وي ر ا ت م ات تك ي يت ع الة و ار ري ت
اف اورعيا . ات
رر يا ر يت اولوا س اويأوو ت األري:
تكت ار ري ت ود: اويغتت ي را اق ا ير لة يي رراا
زا لة اويتاع ت.
راياا اوية اويؤييت /او يكت ولى اوعيال .
ت رعتات ومليت اوييرفعكاا. ر عا
ت جلالة يا ييرمليي تكت ار ري ت. اوريواق و
ت وعيال . اوتاث ا يال جلل وزا لة تكت ا را
تكت ار ري ت هو جز يا م ت أو ايرياراجات اورادو اوك يعدت وعيؤييدت /او ديكت إود يي ع إا ت
اوعي اويعريل ع اورج ية اروكريو ات.
اوي ي ر ا ا و ر خ را ح اير الت اويأي او ي ر و تإج اي ي ي ت را ح ا وت اويوق. ت
اوجلالة. ع اوملي ت ت و يق واووي اوي ي راجت عت ت اوعيال وعااو ت
- 44 -