MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

TAYUTAY

a. Maunawaan ang pagkakaiba-iba ng tayutay, salawikain, sawikain at eupemistikong

pahayag.
b. Magamit ng wasto ang mga nakasaad na halimbawa ng tayutay, salawikain,
sawikain at eupemistikong pahayag.
c. Ang mga mag-aaral ay makapaglathala ng sariling akda gamit ang mga natutuhan.

A. TAYUTAY

• Ang tayutay o “figure of speech” sa wikang ingles ay mga salita o mga

pahayag na gumagamit ng mga salitang matalinghaga upang ang
pagpapahayag ay mas maging kaakit-akit, makulay, at mabisa.
• Ayon naman kay DR. JOSE VILLA PANGANIBAN, ito ay isang sinasadyang
paglayo sa karaniwang gamit ng mga salita upang pasarapin angang pag-unawa
at gawing lalong maharaya, mabisa at kaaakit-akit ang pagpapahayag.
B. URI NG TAYUTAY

May dalawampung (20) uri ng tayutay na tatalakaying natin sa araling ito. Ito
ay ang simili o pagtutulad, metapora o pagwawangis, personipikasyon o
pagsasatao, apostrope o pagtawag, pag-uulit, hyperbole o pagmamalabis,
onomatopeya o panghihimig, pag-uyam, pagpapalit-saklaw o senekdoke,
paglilipat-wika, pagpapalit-tawag, pasukdol o climax, antiklaymaks, pagtanggi,

1
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

pagtatambis, retorika na tanong, paralelismo, paglumanay, paghahalintulad at

pangitain.
1. Simili o Pagtutulad - Ang simili o pagtutulad ay isang tayutay na direktang
naghahambing ng dalawang bagay. Naiiba ang mga simile sa metapora dahil
gumagamit ito ng mga termino sa paghahambing tulad ng “tulad ng,” “bilang,”
“kaya,” o “kaysa” upang bigyang-diin ang mga pagkakatulad sa pagitan ng
dalawang aytem.
Samantala, ang metapora ay bumubuo ng pahiwatig (implicit) na paghahambing.
Halimbawa:
a. Ikaw ay kasing tapang ng isang leon.
b. Ang paliwanag mo ay kasinglinaw ng putik.

2. Metapora o Pagwawangis (Methaphor) – Ang metapora ay isang tayutay

kung saan ang isang salita o parirala ay inilapat sa isang bagay o aksyon kung
saan ito ay hindi literal na naaangkop. Ito ay nagpapahayag ng paghahambing
na nakalapat sa mga gawain, pangalan, tawag o katangian ng bagay na
inihahambing. Hindi ito ginagamitan ng pangatnig.
Halimbawa:
a. Unang beses kong dinala ang kaibigan ko sa gym, at gaya ng
inaasahan, para siyang isda sa labas ng tubig.
b. Ang pagtawa ay ang musika ng kaluluwa.
3. Personipikasyon o Pagsasatao - Ang personipikasyon ay pagsasatao ng
isang personal na kalikasan o mga katangian ng tao sa isang bagay na hindi
tao, o ang representasyon ng isang abstrak na kalidad sa anyo ng tao.
Halimbawa:
a. Sumayaw ang kidlat sa kalangitan.
b. Narinig ni Rita ang huling piraso ng pie na tumatawag sa kanyang
pangalan.
4. Apostrope o Pagtawag (Apostrophe) - Ang Apostrope ay isang tayutay kung
saan ang isang tagapagsalita ay direktang tumutugon sa isang tao (o isang
bagay) na wala o hindi makatugon sa katotohanan. Ang entidad na tinutugunan
ay maaaring wala, patay, o haka-haka na tao, ngunit maaari rin itong isang
walang buhay na bagay (tulad ng mga bituin o karagatan), isang abstract na
ideya (tulad ng pag-ibig o kapalaran), o isang nilalang (tulad ng Muse o diyos).
Halimbawa:
a. O pag-ibig, walang araw na hindi moa ko pinapasaya!
b. Kasiyahan, bakit tila’y hindi kita nararamdaman?

2
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

5. Pag-uulit - Ang pag-uulit ay isang tayutay kung saan inuulit ang parehong
tunog sa isang grupo ng mga salita. Mayroong anim na uri ng pag-uulit at ito
ay ang mga sumusunod:
A. Aliterasyon - Ito ay tumutukoy sa unang titik o pantig ng isang salita na inuulit
sa unang bahagi ng salita.

Halimbawa:
a. Ang kakayahang makagawa ng katanungan ay magkakaroon din ng
kasagutan.
b. Kasa-kasama niya ang kaniyang kapatid at kaibigan sa handaan.
B. Anapora - Ang anapora ay ang pag-uulit ng salita o pagkakasunod-sunod ng
mga salita sa simula ng magkakasunod na sugnay, parirala, o pangungusap.
Halimbawa:
a. Kung makikita mo si mama, sabihin mo lamang na ibig ko siyang
makausap.
b. Ang pinya na ito ay para sa akin, para sa iyo, at para sa buong pamilya.
C. Katapora - Ang “katapora” ay ang paggamit ng isang salita o parirala na
tumutukoy o kumakatawan sa hulihan ng salita o parirala.
Halimbawa:
a. Siya ay may awra na napaka dili at ang mga mata’y parang nag aapoy,
si Eliot ay nakakatakot!
b. Ito’y isang dakilang lungsod. Ang Cebu ay may napakagandang
kasaysayan.
D. Anadiplosis - Ang anadiplosis ay ang pag-uulit ng huling salita ng isang
naunang sugnay. Ang salita ay ginagamit sa dulo ng isang pangungusap at
pagkatapos ay ginamit muli sa simula ng susunod na pangungusap.
Halimbawa:
a. Napapsaya mo ako araw at gabi,
Gabi-gabi iniisip ka lagi,
Lagi kang nariyan para sa akin,
Akin kitang mahal.
b. Umiiyak ang aking puso,
Puso kong wala nang ginawa kundi mahalin ka ng buo,
Buo na ang aking desisyon,
Desisyon na ikaw’y iiwan ko na.
E. Epipora - Ang pag-uulit ng salita sa dulo ng magkakasunod na sugnay o
pangungusap.
Halimbawa:
a. Ang batas ng ating paaralan ay galangin mo, sundin mo, at isapuso mo.

3
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

b. Nawa’y ingatan mo ito, mahalin mo ito, at alagaan mo ito.

F. Pabalik nap ag-uulit o Empanodos - Ang Epanodos ay isang pigura ng
pananalita na ginagamit kapag ang parehong salita o dalawang magkatulad
na salita ay inuulit pabaliktad sa loob ng isang sipi ng teksto.
Halimbawa:
a. Ang langit ay lupa’t ang lupa ay langit
b. Tama ang pag-ibig dail isa lang ang pag-ibig na tama.

6. Hyperbole o Pagmamalabis - tayutay na hyperbole ay ang paggamit ng

pagmamalabis bilang isang retorika na aparato o pagtatanghal ng ang
pananalita. Ito ay maaaring gamitin upang pukawin ang matinding damdamin
o upang lumikha ng isang malakas na impresyon, ngunit hindi ito sinadya
upang kunin nang literal.
Halimbawa:
a. Gutom na gutom ako kaya kong kumain ng kabayo.
b. Namatay ako sa kahihiyan.

7. Onomatopeya o Panghihimig - Ang Onomatopeya ay ang proseso ng

paglikha ng isang salita na ginagaya, kahawig, o nagmumungkahi ng tunog na
inilalarawan nito.
Halimbawa:
a. Nagulat ako sa lakas ng beep-beep ng truck.
b. May naririnig akong nag meow-meow sa likod ng bahay naming.

8. Pag-uyam - Ang pag-uyam ay isang tayutay kung saan ang isang komento ay
sinadya upang masaktan o kutyain ang isang bagay ngunit nakabalatkayo na
paraang nakakapuri.
Halimbawa:
a. Nakapaka kyut mo, parakang aso.
b. Parang yelo sa lamig ang iyong mga kamay kapag nenenerbyos.

9. Pagpapalit-saklaw o Senekdoke - Ang senekdoke o pagpapalit-saklaw ay

isang tayutay kung saan ang isang salita o parirala na tumutukoy sa isang
bahagi ng isang bagay ay hinahalili upang tumayo sa kabuuan, o kabaliktaran.
Halimbawa:
a. Huwag mo nang ipakita ang pagmumukha mo sa aking harapan!
b. Hihingin ko na ang kaniyang kamay bukas.

4
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

10. Pagpapalit-wika - Ang tayutay na paglilipat-wika ay isang termino na

tumutukoy sa proseso ng paglilipat ng mga katangian ng tao sa mga bagay na
walang buhay. Ginagamitan ito ng mga pang-uri.
Halimbawa:
a. Ang bahay na malungkot ay naging maligaya sa pagdating ng pamilyang
Cruz.
b. Masaya ang kulay ng damit ni Damara.

11. Pagpapalit-tawag - Ang pagpapalit-tawag ay isang tayutay kung saan ang

isang bagay o konsepto ay tinutukoy sa pamamagitan ng pangalan ng isang
bagay na malapit na nauugnay sa bagay o konsepto na iyon.
Halimbawa:
a. Isang mahalimuyak na bulaklak ang nobya ni Jon.
b. Si papa ang aking superman!

12. Pasukdol o Climax - Ang pasukdol o climax sa wikang Ingles ay isang tayutay
kung saan ang mga sunud-sunod na salita, parirala, sugnay, o pangungusap
ay nakaayos sa pataas na pagkakasunud-sunod ng kahalagahan, tulad ng sa
“Tingnan mo! Sa langit! Ito ay isang ibon! Ito ay isang eroplano! Ito ay
Superman!”
Halimbawa:
a. “Hanggang kawalang-hanggan, at higit pa!
b. “Kung sa tingin mo ay masama iyon,

13. Antiklaymaks - Ang tayutay na antiklaymaks ay tumutukoy sa isang

pananalita kung saan unti-unting bumababa ang mga pahayag ayon sa
kahalagahan. Hindi tulad ng kasukdulan, ang antiklimaks ay ang pagkakaayos
ng isang serye ng mga salita, parirala, o sugnay sa pagkakasunud-sunod ng
pagbaba ng kahalagahan.
Halimbawa:
a. “Ang kabutihan niya sa akin ay tila nawala, naglaho, at napawi..”
b. “Ang pagsisikap ni Tiyong Alfred ay nasayang dahil sa pariwarang anak.”

14. Pagtangi - Ang pagtanggi o litotes sa ingles ay isang tayutay na nagtatampok

ng parirala na gumagamit ng mga negatibong salita o termino upang ipahayag
ang isang positibong paninindigan o pahayag. Ito ay gumagamit ng salitang
tulad ng ‘hindi’ na nagbabadya ng pagsalungat o hindi pagsang-ayon.
Halimbawa:
a. “Ayoko pumunta ng amanpulo na mag-isa.”

5
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

b. “Hindi naman mahangin sa labas pero magulo pa rin ang buhok ko.”

15. Pagtatambis - Ang pagtatambis o oxymoron sa ingles, ay isang tayutay na

pinagsasama ang dalawang salita na magkasalungat.

Halimbawa:
a. “Mag-aaral na guro.”
b. “Ano ba’t paroo’t parito ka?”

16. Retorika na tanong - Ang isang retorika na tanong ay tayutay kung saan ang
isang tanong ay tinatanong para sa isang dahilan maliban sa upang makakuha
ng isang sagot-pinakakaraniwan. Ang tanong ay humihiling na makapagbigay
ng isang mapanghikayat na punto.

Halimbawa:
a. “Ilang beses ko bang sasabihin sayo na huwag mong kainin ang
panghimagas ko?”
b. “Nasaan ang tunay na pag-ibig?”

17. Paralelismo - Ang paralelismo ay isang uri ng tayutay kung saan ang dalawa
o higit pang elemento ng isang pangungusap (o serye ng mga pangungusap)
ay may parehong gramatika na istraktura. Ang mga “parallel” na elementong
ito ay maaaring gamitin upang paigtingin ang ritmo ng wika, o upang gumuhit
ng paghahambing, bigyang-diin, o liwanagan ang isang ideya.
Halimbawa:
a. “Sa tingin mo ba ako ay tanga, na ako ay isang tanga na walang
maintindihan?
b. “Isang beses mamatay ang matapang. Ang duwag ay namamatay ng
isang libong beses.”

18. Paglumanay - Ang paglumanay o tinatawag na euphemism sa ingles ay

ginagamit upang ipahayag ang isang banayad, hindi direkta, o hindi malinaw
na salita or parirala upang palitan ang isang malupit, mapurol, o nakakasakit
na termino.
Halimbawa:
a. “Tinatawag na ako ng kalikasan.”
b. “Kapos na ang aking kaibigan.”

19. Paghahalintulad - Ang paghahalintulad ay isang uri ng tayutay na lumilikha

ng paghahambing sa pamamagitan ng pagpapakita kung paano magkatulad

6
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

ang dalawang tila magkaibang entidad, kasama ang paglalarawan ng mas

malaking punto dahil sa kanilang pagkakapareho.
Halimbawa:
a. “Ang mga mata ay sa paningin gaya ng mga kamay sa paghawak.”
b. “Ikay ang dagat at ako ang mga isda na hindi nabubuhay pag wala ka.”

20. Pangitain - Ang pangitain ay isang uri nga tayutay na tumutukoy sa paggamit
ng matalinghagang wika upang pukawin ang isang pandama na karanasan o
lumikha ng isang larawan na may mga salita para sa isang mambabasa.

21. Konsonans - Pag-uulit ng mga tunog-katinig p magkatulad na titik o pantig sa

pinal na bahagi ng salita.
Halimbawa: Ang aking pagmamahal para kay Rosa ay lalong tumatatag
habang tumatagal. (pagmamahal, rosa, tumatagal).

22. Asonans - Pag-uulit ng mga tunog katinig o magkatulad na titik o pantig sa

alinmang bahagi ng salita.
Halimbawa: Ang aking alagang aso ay agad kong pinaliguan pagdating ko
sa amin. (ang, aking, alagang, aso, agad, amin)

Halimbawa:
a. “Ang mga dahon ng talagas ay isang kumot sa lupa.”
b. “Naging tila bulong ang siren ng ambulasya habang lumalayo ito.”

SALAWIKAIN, SAWIKAIN, EUPEMISTIKONG PAHAYAG

SALAWIKAIN
Sa salitang Tagalog, ang salawikain ay
nagmula sa salitang “sawikain” na
nangangahulugang “pananalita” o “kasabihan”. Ito
ay mga maikling pangungusap na naglalaman ng
aral o payo sa buhay. Karaniwang nagpapakita ito
ng kaalaman at karanasan ng ating mga ninuno.
Mga Halimbawa ng Salawikain:
1. “Ang hindi marunong lumingon sa pinanggalingan ay hindi makakarating sa
paroroonan.”
Ang kasabihang ito ay nagpapahiwatig na dapat nating laging tandaan at igalang ang
ating mga pinanggalingan. Sa pamamagitan ng pag-alala sa ating mga pinagmulan,
magiging malakas ang ating pundasyon tungo sa mga pangarap at tagumpay sa
hinaharap.

7
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

2. “Ang taong nagigipit, sa patalim kumakapit.”

Ang salawikain na ito ay nagtuturo sa atin na sa mga panahong tayo ay nasa
kagipitan, tayo ay handang gumawa ng mga bagay na hindi natin ginagawa sa normal
na kalagayan. Ito ay isang paalala na hindi natin dapat mawalan ng determinasyon
sa harap ng mga pagsubok.
3. “Kapag may tiyaga, may nilaga.”
Ang kasabihang ito ay nagpapahiwatig na kailangan natin ng tiyaga at pasensya
upang makamit ang ating mga layunin. Sa bawat hakbang na ating ginagawa natin,
kailangan nating magtiyaga at manatiling determinado. Sa pamamagitan ng
puspusang pagsisikap at pagtitiyaga, makakamit natin ang tagumpay na inaasam-
asam.
4. “Ang hindi magmahal sa sariling wika, ay mahigit pa sa hayop at malansang
isda.”
Ang salawikain na ito ay nagpapahiwatig ng kahalagahan ng pagmamahal at
pagpapahalaga sa ating sariling wika. Ito ay paalala na kailangan nating ipagmalaki
at pangalagaan ang ating katutubong wika upang mapanatili ang ating kultura at
identidad bilang mga Pilipino.
5. “Habang may buhay, may pag-asa.”
Ang kasabihang ito ay nagpapahiwatig na kahit na gaano pa tayo kalunod sa mga
pagsubok at kahirapan ng buhay, mayroon pa ring pag-asa.
Ito ay paalala na hindi tayo dapat sumuko at patuloy na mangarap at lumaban sa
kabila ng mga hamon.
SAWIKAIN
Ang sawikain o idyoma ay isang pagpapahayag na ang kahulugan ay hindi
komposisyunal — sa ibang salita, hindi binubuo ng tumpak na kahulugan ang mga
kanya-kanyang salita na nabuo. Ito ay di-tuwirang pagbibigay kahulugan at
pagpapakita ng kaisipan at kaugalian ng isang lugar.
Layunin ng Sawikain
Ginagamit ang sawikain upang ipahayag ang isang punto o aral sa paraang
maikli at madaling matandaan. Ang mga sawikain ay maaaring magmula sa pang -
araw-araw na karanasan, kasaysayan, at paniniwala ng mga Pilipino, at maaari ring
maging batayan ng mga prinsipyo at pamantayan sa lipunan.
Dahil sa mga katangiang ito, ang sawikain ay isang mahalagang bahagi ng pamana
ng Pilipino at patuloy na nagpapayaman sa ating wika at kultura.
Saan nga ba ginagamit ang Sawikain?

8
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

Ang sawikain o idyoma ay ginagamit sa iba’t ibang aspeto ng komunikasyon at

panitikan. Narito ang ilan sa mga pangunahing lugar kung saan ginagamit ang
sawikain o idyoma:
1. Pang-araw-araw na pakikipag-usap: Ang sawikain ay madalas na ginagamit
sa pang-araw-araw na pakikipag-usap upang maiparating ang isang punto o
ideya sa paraang matalinhaga at malikhain. Ang paggamit ng sawikain sa
usapan ay nagpapahayag ng karunungan at kultura ng mga Pilipino.
2. Sa panitikan: Ang sawikain ay mahalagang bahagi ng panitikang Pilipino. Ito
ay maaaring makita sa mga tula, kwento, nobela, sanaysay, at iba pang uri ng
panitikan. Ang paggamit ng sawikain sa panitikan ay nagpapayaman sa wika
at nagbibigay ng mas malalim na kahulugan sa mga teksto.
3. Sa edukasyon: Ang sawikain ay itinuturo sa mga paaralan bilang bahagi ng
pag-aaral ng wika at kulturang Pilipino. Ito ay tumutulong sa mga mag-aaral na
maunawaan at pahalagahan ang yaman ng kanilang wika at kultura.
4. Sa politika at pampublikong diskurso: Ang sawikain ay ginagamit din sa
politika at pampublikong diskurso upang maipahayag ang mga ideya,
paniniwala, at adhikain sa isang madaling maunawaan at makatotohanang
paraan.
5. Sa media at libangan: Ang sawikain ay maaaring makita sa mga pelikula,
teleserye, radyo, at iba pang uri ng media. Ang paggamit ng sawikain sa mga
ganitong uri ng libangan ay nagpapahayag ng pagpapahalaga sa kulturang
Pilipino at nakakatulong sa pagpapalaganap ng mga aral at kaugalian.
6. Sa pagtuturo ng mga aral at pagpapayo: Ang sawikain ay ginagamit din sa
pagbibigay ng mga payo o pagtuturo ng mga aral sa buhay. Dahil sa
matalinhagang pagpapahayag ng sawikain, mas madali itong matandaan at
magkaroon ng malalim na epekto sa mga taong pinapayuhan o tinuturuan.
HALIMBAWA NG SAWIKAIN AT MGA KAHULUGAN NITO

SAWIKAIN KAHULUGAN

Isang kahig, isang tuka Nabubuhay sa hirap

Kapit tuko Mahigpit ang hawak

Laylay ang balikat Lubhang nabigo o naudlot ang pangarap

Isang tao na hindi mapagkakatiwalaan at
Ahas
taksil
Balik-harap Magalang sa harap ngunit traidor sa likod

Di mahapayang gatang Mayabang, maangas

9
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

Mapanganib, walang awa, handang

Halang ang bituka
pumatay
Lumandi o lumabag sa pangakong
Maglaro ng apoy
pagmamahal
Nagbibilang ng poste Naghahanap ng oportunidad sa trabaho
Isang taong ginagamit upang punan ang
Panakip butas
kulang o kawalan ng iba

Ang pag-aaral at paggamit ng sawikain ay nagpapatunay na ang wika ay hindi

lamang isang paraan ng komunikasyon, kundi isang salamin ng ating pagkakakilanlan
at pagpapahalaga bilang Pilipino.
Sa pamamagitan ng sawikain, ating napagtanto na ang ating kultura ay
mayaman sa kaisipan, damdamin, at pananaw na sumusuporta sa ating paglago
bilang isang bansa.
EUPEMISTIKONG PAHAYAG
Sa Ingles, ito ay tinatawag na euphemism. Ang mga ito ay salita na badyang
pampalubagloob o pampalumay upang ito ay hindi masama pakinggan o basahin.
Kadalasan ito ay pumapalit sa mga matatalim o masyadong bulgar o malaswang mga
salita.
KAHALAGAHAN NG EUPEMISTIKONG PAHAYAG
Mahalaga itong pag-aralan upang mapagaan natin ang isang sitwasyon. Isa
rin sa mga kahalagahan nito ay upang hindi tayo mauto ng ibang tao. Kung sila ay
nambabastos gamit ng eupemistikong pahayag, malalaman agad natin.

Ang mga salitang ito ay ating ginagamit para mapagaan ang mga masakit na
realidad ng ating mga buhay. Ito’y ginagamit rin para hindi gaano ka sakit ang mga
salita na maririg ng isang tao.
MGA HALIMBAWA NG EUPEMISTIKONG PAHAYAG

EUPEMISTIKONG PAHAYAG KAHULUGAN

Ibaon sa Hukay Kalimutan na

Balat Sibuyas Pikon, Sensitibo, Madaling mapaiyak

10
 MODYUL: FIL-03 – MASINING NA PAGPAPAHAYAG

Butas ang Bulsa Wala ng Pera

Halang ang Bituka Masamang Tao

Mabilis/Makati ang Kamay Magnanakaw

• https://www.sanaysay.ph/ano-ang-salawikain/#:~:text=Pangwakas-
,Ang%20Kahulugan%20ng%20Salawikain,karanasan%20ng%20ating%20mga%2
0ninuno.
• https://www.tagaloglang.com/ano-ang-sawikain/
• https://filipino.net.ph/sawikain/
• https://newsfeed.ph/facts/kahalagahan-ng-eupemistikong-pahayag-halimbawa-at-
iba-pa/
• https://philnews.ph/2020/02/26/eupemistikong-pahayag-ano-ito-at-mga-halimbawa/

11