CHƯƠNG 6

HỒI QUY VÀ TƯƠNG QUAN

Ví dụ: Khảo sát ngẫu nhiên về thu nhập bình quân tháng (thu nhập được phép sử dụng)
và mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua được của 1 nhóm
khách hàng, ta thu được các số liệu sau:
STT Thu nhập (khả Giá trị hàng hóa Độ tuổi của 1 nhóm
dụng) bình quân 1 mua sắm (y) khách hàng
tháng (x)
1 1,0 1 16-17
2 2,5 2 24
3 3,0 2 25
4 3,5 2 28
5 4,0 3 26
6 5,0 3 30
7 6,5 4 34
8 7,0 6 45
9 9,0 6 48
10 10,0 7 50

Bài giải:
 B1:
 Trong mối liên hệ giữa thu nhập bình quân tháng (thu nhập được phép sử
dụng) và mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua được
thì thu nhập bình quân tháng là tiêu thức nguyên nhân - ký hiệu là x, mức
cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua được là tiêu thức
kết quả - ký hiệu là y.
 Tài liệu trên cho thấy: nhìn chung, cùng với sự tăng lên của thu nhập bình
quân thì mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua được
cũng tăng lên, nhưng cũng có trường hợp không hẳn như vậy như mức thu nhập
thứ 3 và thứ 4 tăng so với mức thu nhập thứ 2 nhưng mức cầu về hàng hóa, dịch
vụ của người tiêu dùng lại không tăng. Điều này chứng tỏ giữa thu nhập bình
quân tháng (thu nhập được phép sử dụng) và mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà
người tiêu dùng có thể mua được có mối liên hệ không hoàn toàn chặt chẽ - tức
là liên hệ tương quan.
Để biểu thị mối liên hệ giữa thu nhập bình quân tháng (thu nhập được phép sử
dụng) và mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người tiêu dùng có thể mua được có

thể xây dựng mô hình hồi quy tuyến tính như sau: yˆ x  a  bx
* Bước 2: lập bảng thông kê như sau

Stt x Y x.y x2 y2

1 1,0 1 1 1 1
2 2,5 2 5 6,25 4
3 3,0 2 6 9 4
4 3,5 2 7,0 12,25 4
5 4,0 3 12 16 9
6 5,0 3 15 25 9
7 6,5 4 26 42,25 16
8 7,0 6 42 49 36
9 9,0 6 54 81 36
10 10,0 7 70 100 49

 x  51,5  y  36  xy  238 x 2
 341,75 y 2
 169
x
 x  51,5  5,15 y
 y  36  3,6
n 10 ; n 10

xy 
 xy  238  23,8 x2 
x 2


341,75
 34,175
n 10 ; n 10

 x2  x 2  x 2   34,175  5,152  7,6525 =>  = √ x 2

x

*Bước 3: Tìm tham số a,b

- Có thể tính tham số a, b thông qua giải hệ phương trình

 y  na  b x

 xy  a  x  b x
2

Hoặc bằng cách biến đổi hệ phương trình trên ta tính a, b như sau:

xy  ( x. y )
b
 x2
a  y  bx

Thay số vào tính được các tham số a, b :

xy  y. x 23,8  5,15.3,6
b   0,687
x x
2 2 7,6525 ; a  y  b. x  3,6  0,687.5,15  0,06195

=>Vậy pt hồi quy có dạng: y = 0,06195 + 0,687x

- Ý nghĩa của tham số a, b
+ a = 0,06195 là tham số tự do, thể hiện mức độ xuất phát của đường hồi quy lý
thuyết. cụ thể thể hiện sự tác động của các nhân tố khác ngoài thu nhập (ngoài x)
ảnh hưởng đến lượng hàng hoá có nhu cầu mua sắm (y).
+ b = 0,687là hệ số hồi quy, thể hiện độ dốc của đường hồi quy lý thuyết. khí thu
nhập khả dụng tăng thêm (hoặc giảm xuống ) 1 đơn vị (cụ thể trong trường hợp
này là 1tr đồng) thì lượng hàng hoá có nhu cầu mua sắm sẽ tăng thêm (hoặc giảm
đi) 0,687 đơn vị hàng hoá.
*Bước 4: Đánh giá trình độ chặt chẽ của mối liên hệ
 - Tính hệ số tương quan rxy
xy−x∗y 23 , 8−5 , 15 x 3 , 6
r xy = δ x∗δ y = 2,766 x 1,959 =0,97

Như vậy giữa thu nhập bình quân tháng và mức cầu về hàng hóa, dịch vụ mà người
tiêu dùng có thể mua được có mối liên hệ rất chặt chẽ và đây là mối liên hệ thuận.