Lekcja z poezją

imię i nazwisko
Karta pracy
klasa data
W świecie poetyckich nazw

Jerzy Ficowski
Kwietne sprostowanie1 1
sprostowanie – zdanie, notatka,
artykuł itp. poprawiające jakiś błąd,
Żółć jaskrawa – oto jaskier, niedokładność
fiołek – barwa fioletowa.
Czasem kwiat swe imię własne
w swojej własnej barwie chowa.

Lecz – rumianek? Gdzie rumieńce?

Płatki białe jak szron w zimie!
Środek żółty – i nic więcej.
W błąd wprowadza jego imię.

Albo – róża? Jeśli dzika,

imię ma z kolorem w zgodzie,
lecz różowość często znika,
gdy kwiat pyszni się w ogrodzie.

Więc się zastanowić czas by,

jak załatwić sprawę całą,
jakie by tym kwiatom nazwy
nadać wreszcie należało.

W zależności więc od tego,

jaką barwą nas zachwyca,
zwałbym różę – białośniegą,
lub dał imię – purpurzyca.

Żółtooki zaś rumianek

byłby: żółcik lub białoszek.
Takie kwietne sprostowanie
do botaniki2 dziś wnoszę. 2
botanika – nauka o roślinach

źródło: Jerzy Ficowski, Lodorosty i bluszczary. Wiersze dla dzieci, Wydawnictwo Wolno, Lusowo 2017.

1
1. Przeczytaj uważnie wiersz, a następnie odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia.
 Dlaczego podmiot liryczny uważa, że kwiatom potrzebne są nowe nazwy?
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

 Do jakich cech roślin odnoszą się wymyślone przez poetę słowa?

…………………………………………………………………………….…………………….
…………………………………………………………………………………………………...

 Zastanów się, w jaki sposób zostały utworzone nowe nazwy roślin. Wypisz elementy,
z których składają się poszczególne wyrazy. Podaj kilka przykładów podobnie
zbudowanych słów.
białośniega – …………………………………………..…………………………….…………
purpurzyca – …………………………………………….……………………………………..
żółcik – ………………………………………………………….……………………………...
białoszek – ………………………………………………………………………………………

 Jakie środki stylistyczne zostały użyte w wierszu? Przyporządkuj cytaty

do odpowiednich nazw.

Żółć jaskrawa
kwiat swe imię własne • epitet
w swojej własnej barwie chowa.

Gdzie rumieńce? • ożywienie

Żółtooki rumianek
• pytanie retoryczne
Płatki białe jak szron w zimie

W błąd wprowadza jego imię • porównanie

kwietne sprostowanie

2
  Podkreśl te spośród podanych wyrazów, które najlepiej wyrażają charakter utworu
Jerzego Ficowskiego. Następnie odpowiedz, czy wiersz rzeczywiście jest
sprostowaniem? W razie potrzeby przeczytaj ponownie wyjaśnienie tego słowa.

wesoły, poważny, ponury, żartobliwy, uroczysty, pogodny, groźny

2. Wymyśl własne nazwy dla kwiatów przedstawionych na fotografiach. Tworząc nowy

wyraz, możesz się kierować dowolnymi skojarzeniami – np. z barwą rośliny albo kształtem
jej płatków, liści czy pręcików.

łubin mak bodziszek chaber lilia

……………….. ………………….. ………………. ……………….. ………………..
……………….. ..…………………. . ……………….. ……………….
……………….. ………………….. ………………. . ……………….
………………. ………………..
.

* 3. Wymień przedmioty, zjawiska, czynności, których nazwy Cię zaskakują i – Twoim

zdaniem – powinny brzmieć inaczej. Stwórz własne językowe sprostowanie kilku z nich i
uzasadnij swój wybór.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

3
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………