Professional Documents
Culture Documents
SOÅ TAY
NHI TRÖÔÛNG
1
2
LÔØI TÖÏA
Ngành Nhi nếu tính luôn thời gian thử nghiệm thì đã có mặt tại VIỆT NAM
được 20 năm. Ngành Nhi đã mang đến cho các em nhi đồng Việt Nam một môi
trường giáo dục toàn diên thông qua phương pháp Hướng Đạo. Trong môi
trường giáo dục đó, các em được vui chơi được trải nghiệm, được tập làm
những công việc, được hợp tác với nhiều bạn khác, biết đến sự chia sẻ, sự
nhường nhịn, biết quan tâm đến những người trong gia đình, ý thức quan tâm
giúp đỡ người chung quanh cũng như môi trường mà các em đang sống. Tất
cả những điều trên nhằm làm cho cuộc sống của các em thật sự hạnh phúc.
Đã 20 năm qua, ngành Nhi không ngừng tìm kiếm và sáng tạo những
miếng mồi ngon mang về cho Hải ly như: Sổ tay Nhi Trưởng, Tập 40 Bài hát
ngành Nhi, Truyện tranh “Hải Ly - thế giới kỳ diệu”, Nhi trưởng và Hải ly. Đó là
những tâm huyết của lớp huynh trưởng tiên phong đang xây dựng ngành Nhi
Việt Nam.
Phong trào Hướng đạo thế giới hiện nay đã và đang không ngừng thay đổi
và ngành Nhi trên thế giới cũng có nhiều sáng kiến cải tiến. Chính vì không để
lạc hậu trong việc giáo dục các em, Ban nghiên cứu và phát triển ngành Nhi
Việt Nam xin được ra mắt cuốn sách “Sổ tay Nhi Trưởng” này. Đây được xem
như phần bổ sung chỉnh sửa lại cho hay hơn, đầy đủ hơn, so với cuốn sách gần
20 năm trước. Nhằm giúp cho các Nhi trưởng, các Huynh trưởng, các đơn vị
quan tâm muốn phát triển ngành Nhi có thêm kiến thức, hướng dẫn khi thành
lập cũng như điều hành Nhi đoàn.
Phong trào Hướng đạo là một phong trào luôn hướng đến tương lai. Cuốn
sách “SỔ TAY NHI TRƯỞNG” này mang một niềm khao khát là xây dựng thế
giới vui tươi, hạnh phúc cho các em nhi đồng Việt Nam bằng phương pháp
Hướng đạo.
Nếu hôm nay có những con người sẵn sàng dành thời gian công sức chăm
lo cho các em, rồi một mai chính các em sẽ góp phần làm cho nước “VIỆT NAM
- THẾ GIỚI - TỐT ĐẸP HƠN”.
3
CHƯƠNG 1
4
CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI CHƯƠNG TRÌNH NGÀNH NHI HƯỚNG ĐẠO
Xin hoan nghênh chào mừng bạn đã sẵn sàng chia sẻ một chút thời gian quý báu để góp phần làm
giàu cho cộng đồng của mình! Chào mừng bạn đến với Cộng đồng Anh em Hướng đạo Thế giới,
đến với phong trào giáo dục phi lợi nhuận toàn cầu.
Hơn 57 triệu thanh thiếu niên và tình nguyện viên đến từ 173 quốc gia và vùng lãnh thổ đang là
thành viên phong trào Hướng đạo thế giới. Với tư cách là Huynh trưởng, chúng ta chung tay góp
sức bởi vì chúng ta thích làm việc kề vai sát cánh cùng các bạn hữu và tin rằng Sứ mệnh, Nguyên
lý và chương trình giáo dục Hướng đạo có thể giúp các Hải ly của chúng ta sẽ tận hưởng cuộc
sống tốt đẹp trong hiện tại cũng như tương lai. Chắc chắn là vai trò Nhi trưởng của Hải ly sẽ chiếm
một chút thời gian của bạn, nhưng chúng tôi tin rằng khi tham gia cống hiến, bạn cũng sẽ nhận về
rất nhiều điều lý thú, những kỹ năng mới và niềm hân hoan bất tận.
Không có gì lạ nếu bạn cảm thấy do dự hoặc bỡ ngỡ phút ban đầu. Chúng ta đều như vậy cả. Nội
dung chương này nhằm giúp bạn vượt qua cảm giác ngại ngần khi mới lãnh nhận vai trò Nhi
trưởng.
5
HẢI LY LÀ MỘT NGÀNH CỦA ĐẠI GIA ĐÌNH HƯỚNG ĐẠO
Hải ly là những thành viên nhỏ tuổi nhất của đại gia đình Hướng đạo gồm các em từ 4 đến 7 tuổi.
Sau khi hoàn thành chương trình ngành Nhi, các bé có thể chuyển lên các ngành Hướng đạo khác
sau đây:
Ấu sinh: 7 – 11 tuổi
Thiếu sinh: 11 – 15 tuổi
Kha sinh: 15 – 18 tuổi
Tráng sinh: 18 – 25 tuổi
Nguyên lý
Phong trào Hướng đạo dựa trên ba nguyên lý phổ quát, tức là những tư tưởng căn bản.
Bổn phận với Tâm linh: Điều này được định nghĩa là “tuân thủ những nguyên tắc tinh thần,
trung thành với tôn giáo, thể hiện những nguyên tắc ấy và chấp nhận
những trách nhiệm tâm linh phát sinh từ đó”.
Bổn phận với Tha nhân: Điều này được định nghĩa là “trung thành với quốc gia của mình, hài
hòa với việc cổ suý hòa bình, cảm thông và hợp tác tại địa phương,
quốc gia và quốc tế” và “tham gia vào sự phát triển xã hội, công nhận
và tôn trọng nhân phẩm của người khác và sự toàn vẹn của thế giới
thiên nhiên”.
Bổn phận với Bản thân: Nguyên lý này được định nghĩa là “trách nhiệm phát triển bản thân”.
Điều này hoàn toàn phù hợp với mục đích giáo dục của phong trào
Hướng đạo, để giúp thanh thiếu niên phát triển toàn diện tiềm năng của
các em.
6
Triết lý và giá trị cốt lõi của Hướng đạo được thể hiện thông qua các Nguyên lý. Những điều này
tạo thành một bộ “quy tắc đạo đức” đặt ra những kỳ vọng của phong trào Hướng đạo về cách hành
xử của tất cả thành viên khi tham gia các hoạt động.
Sứ mệnh
Nguyên lý của Hướng đạo được thấm nhuần trong hành động và đặt trọng tâm thông qua
Tuyên bố Sứ mệnh như sau:
Sứ mệnh của Hướng đạo là góp phần vào việc giáo dục trẻ, thông qua hệ thống các giá trị
dựa trên Luật và Lời hứa Hướng đạo, giúp tạo nên thế giới tốt đẹp hơn nơi các em trở
thành những cá nhân hoàn thiện và đóng vai trò xây dựng trong xã hội.
Lôi cuốn các bạn nhỏ vào hành trình giáo dục phi chính thức trong suốt những năm
tháng đầu đời.
Áp dụng phương pháp đặc thù giúp mỗi cá nhân trở thành nhân tố chính trong quá
trình phát triển tự thân với tư cách là một người tự chủ, hào hiệp, trách nhiệm và tận
tâm.
Giúp trẻ xây dựng hệ thống giá trị dựa trên các nguyên lý tinh thần, xã hội và cá nhân,
như đã được thể hiện trong Lời hứa và Luật Hướng đạo.
Văn bản sau đây đưa ra lời giải thích ngắn về một số từ khóa được sử dụng trong đoạn đầu tiên của
Tuyên bố Sứ mệnh. Diễn giải này tạo thành khuôn khổ cho phương pháp giáo dục đặc thù của Hướng
đạo được mô tả trong ba chủ điểm của Tuyên bố Sứ mệnh.
7
CHƯƠNG 2
8
QUY TẮC ỨNG XỬ DÀNH CHO NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH
Sứ mệnh của Hướng đạo là góp phần vào việc giáo dục trẻ, thông qua hệ thống các giá trị dựa
trên Luật và Lời hứa Hướng đạo, giúp tạo nên thế giới tốt đẹp hơn nơi các em trở thành những cá
nhân toàn thiện và đóng vai trò xây dựng trong xã hội.
Tất cả những người trưởng thành tình nguyện tham gia Hướng đạo đều được kỳ vọng tuân theo
Quy tắc Ứng xử này, thừa nhận rằng họ cần hành động có trách nhiệm và thực hiện “Bổn phận
Chăm sóc” đối với các em Hướng đạo sinh.
Tôn trọng các quyền và nhân phẩm của bản thân cũng như người
khác.
Thể hiện trách nhiệm cá nhân ở mức độ cao, nhận thức rằng mọi lời nói và hành động của họ
sẽ luôn là tấm gương cho các thành viên khác của phong trào noi theo.
Luôn hành xử phù hợp với các Nguyên lý Hướng đạo, từ đó làm gương cho tất cả mọi người.
Không lợi dụng phong trào để quảng bá niềm tin, hành vi hoặc thực hành của cá nhân họ khi
những điều này không tương thích với Nguyên lý Hướng đạo.
Hành xử thận trọng và nhìn nhận đúng đắn tất cả các mối quan hệ liên quan, cả bên trong và
bên ngoài phong trào Hướng đạo.
Luôn tôn trọng quyền riêng tư cá nhân của mọi người. Các Nhi trưởng cần đặc biệt chu đáo
trong sinh hoạt ngủ nghỉ, thay quần áo và tắm rửa liên quan đến bất kỳ hoạt động Hướng đạo
nào.
Bất cứ khi nào có thể, hãy tránh các hoạt động không có người đi kèm và không được giám
sát với các em. Ghi nhớ phương châm "trong tầm nghe và trong tầm nhìn".
Một cách hợp lý, nếu có thể hãy tránh các tình huống rủi ro tiềm ẩn, bằng cách đảm bảo rằng
ít nhất hai người trưởng thành có mặt trong khi giám sát và/hoặc đi cùng con em.
Nhận thức rằng bắt nạt, lạm dụng thể chất, lời nói hoặc văn hóa, quấy rối tình dục, thờ ơ hoặc
bất kỳ hình thức lạm dụng nào khác, là hành vi không thể chấp nhận được của bất kỳ thành
viên nào trong phong trào.
9
công tác quản lý rủi ro một cách nhạy bén. Trong các hoạt động chương trình nói chung, bổn phận
này được thể hiện thông qua mối quan hệ tôn trọng, săn sóc, thấu cảm và thân thiện với các bạn nhỏ.
Khi chiêu mộ và lựa chọn Huynh trưởng, trình độ, tính cách cá nhân và khả năng phát triển mối
quan hệ như vậy của ứng viên sẽ quan trọng hơn nhiều so với bất kỳ kỹ năng hoặc kinh nghiệm kỹ
thuật nào.
10
5. Phân biệt đối xử
Hướng đạo là phong trào toàn cầu đa văn hóa. Chúng ta hoan nghênh mọi người tham gia bất kể
giới tính, chủng tộc, văn hóa, tín ngưỡng tôn giáo, xu hướng tính dục hoặc hoàn cảnh kinh tế.
Các em chúng ta chịu sự ảnh hưởng mạnh mẽ từ hành vi của người trưởng thành. Chúng ta cần
nhạy cảm với các vấn đề tập tục truyền thống và tín ngưỡng của tất cả mọi người, đồng thời
tránh những lời nói hoặc hành động “miệt thị” bất kỳ ai.
6. Quấy rối
Hành vi quấy rối sẽ phá hoại môi trường tích cực, an toàn mà chúng ta nỗ lực xây dựng; trường
hợp tồi tệ nhất, quấy rối sẽ gây tổn thương về mặt cảm xúc. Hành vi này đi ngược lại mục tiêu
của phong trào Hướng đạo là thúc đẩy sự lớn mạnh và phát triển cá nhân. Một số ví dụ về hành
vi quấy rối là liên tục trêu chọc, chê bai, hạ bệ hoặc tẩy chay người khác.
Quấy rối tình dục bao gồm bất kỳ lời nói hoặc hành vi thể xác nào mang tính chất tình dục, xúc
phạm và không được hoan nghênh.
7. Quyền riêng tư
Quyền riêng tư của cá nhân phải được công nhận và được cân nhắc trong các vấn đề như chỗ
ngủ nghỉ và trang thiết bị vệ sinh.
Các thành viên người trưởng thành, nếu có thể, nên có chỗ ngủ tách biệt với các em, trừ trường
hợp kỷ luật, vì lý do an toàn hoặc điều kiện cơ sở vật chất không sẵn có. (Nếu người trưởng
thành và trẻ em phải dùng chung chỗ ngủ vì bất kỳ lý do nào ở trên, phải luôn luôn có ít nhất hai
người trưởng thành cùng có mặt).
8. Quy định về rượu bia
(i) Cấm tiêu thụ hoặc cung cấp bia rượu hoặc thuốc/ chất kích thích tại bất kỳ cơ sở Hướng đạo
nào – dù thuộc sở hữu hay được thuê.
(ii) Cấm tiêu thụ hoặc cung cấp bia rượu hoặc thuốc/ chất kích thích trong bất kỳ hoạt động nào
của chương trình Hướng đạo. "Các hoạt động của chương trình" bao gồm các buổi sinh hoạt,
cắm trại, xuất du, chương trình huấn luyện (Huy hiệu Rừng, hội thảo, v.v…), hội đồng Nhi
trưởng, "đêm tĩnh tâm" với các đội và các đơn vị tương tự.
(iii) Không ai được dùng rượu bia hoặc bất kỳ loại thuốc/ chất kích thích nào khác trong khung
thời gian có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng thực hiện bổn phận chăm sóc của họ.
(iv) Không được loại trừ các em khỏi bất kỳ hoạt động Hướng đạo nào để các thành viên trưởng
thành có thể dùng rượu bia hoặc thuốc/ chất kích thích.
9. Hút thuốc
Việc thành viên trưởng thành nào hút thuốc trước mặt các em tại bất kỳ hoạt động Hướng đạo
nào đều là không phù hợp.
10. Ứng xử chung
Các Huynh trưởng nên:
Tạo điều kiện giao tiếp an toàn và cởi mở trong từng đơn vị của Liên đoàn hoặc Đạo.
Áp dụng chính sách "mở cửa". Tuyên bố tất cả các cuộc họp là công khai cho phụ huynh
hoặc Nhi trưởng.
Đối xử với tất cả trẻ em và những người khác bằng sự tôn trọng và thái độ chững chạc phù
hợp với lứa tuổi của đối tượng.
Ý thức về "không gian cá nhân" của người khác.
Khuyến khích tất cả mọi người tham gia, đồng thời lưu ý đến năng lực cá nhân của từng trẻ.
Nêu gương cho trẻ em. Hãy thân thiện, hòa nhã và tử tế.
11
Các Huynh trưởng không nên:
Thể hiện sự thiên vị đối với một số em nhất định.
Mời mọc chỉ một (các) em đến nhà riêng của mình hoặc nơi riêng tư khác.
Nói chuyện riêng với cá nhân các em cách xa sự hiện diện của các Hướng đạo sinh khác
hoặc người trưởng thành.
Chở một mình em trong xe của mình.
Đi xuất du hoặc thực hiện hoạt động khác chỉ với một em vị thành viên.
Minh họa cách sơ cứu bằng thân thể một em vị thành viên.
Hỗ trợ một em trong hoạt động vệ sinh cá nhân hoặc mặc quần áo, trừ khi vì lý do sức khỏe
hoặc tình trạng khuyết tật, và trong trường hợp như vậy phải có sự hiện diện của một người
trưởng thành khác.
Tham gia các trò chơi tiếp xúc cơ thể một cách không phù hợp.
Để các em lôi kéo mình vào hành vi gây chú ý quá mức, mang tính chất thể xác hoặc tình
dục một cách lộ liễu. Đặc biệt cẩn thận với những đứa trẻ nhõng nhẽo. Hãy chuyển hướng
hành vi sang các hoạt động "lành mạnh" và thể hiện sự quan tâm chăm sóc trước khi trẻ yêu
cầu.
11. Bổn phận chung
Trách nhiệm của mỗi người trưởng thành không chỉ gói gọn trong phạm vi bổn phận của chính
mình đối với các em, mà còn phải hành động can thiệp khi phát hiện bất kỳ vi phạm nào đối với
bất kỳ nội dung nào của bộ Qui tắc Ứng xử.
Có ba khía cạnh trách nhiệm chính: đối với phụ huynh, đối với các em và đối với bản thân.
11a. Trách nhiệm với phụ huynh
Ở cấp độ đơn giản nhất, cha mẹ có quyền biết mọi thứ mà con em mình sẽ tham gia. Tất nhiên,
họ có quyền từ chối nếu cảm thấy bất kỳ hoạt động nào không phù hợp. Cha mẹ cũng là đồng
minh lớn nhất của bạn, và bạn nên cung cấp cho họ thông tin đầy đủ nhất có thể. Phụ huynh đôi
khi sẽ thuận theo ý bạn, nhưng chỉ khi bạn đã thuyết phục họ rằng bạn xứng đáng với niềm tin
của họ, và đã chinh phục được sự tin tưởng và tôn trọng của họ.
Cách tốt nhất để bắt đầu gây dựng lòng tin là nói chuyện với từng phụ huynh. Chuyến thăm phụ
huynh đầu tiên khi con em họ mới gia nhập đơn vị của bạn là rất quan trọng để vun đắp các mối
quan hệ trong tương lai. Bạn cần dành thời gian, nỗ lực và cam kết cho chuyến thăm này, nhưng
điều đó rất xứng đáng. Hãy thảo luận với phụ huynh về định nghĩa Hướng đạo, Sứ mệnh và
Nguyên lý, chương trình, các buổi sinh hoạt hàng tuần và các sự kiện đặc biệt. Hãy để họ đặt
câu hỏi. Tốt hơn hết, hãy giải quyết các vấn đề và mối lo ngại của phụ huynh trong một bối cảnh
khoan hòa, thay vì trong một tình huống "khủng hoảng" sau đó.
Khi diễn ra các hoạt động không có giám sát, cần phải có sự chấp thuận bằng văn bản của phụ
huynh/ người giám hộ con em (ví dụ: Hướng đạo sinh hoặc Kha sinh cắm trại một mình).
11b. Trách nhiệm với các em
Khi hiểu rõ từng cá nhân các em, bạn sẽ có căn cứ
tốt hơn để dự đoán các em sẽ phản ứng như thế nào
trong các tình huống khác nhau. Trong các hoạt động
thể chất, đôi khi bạn sẽ thấy một số trẻ bộc lộ rõ ràng
nỗi sợ hãi và lo lắng, nhưng bạn cũng có thể thấy một
số em tỏ ra mạnh bạo để che giấu nỗi sợ hãi thực sự
bên trong. Với các hoạt động trí tuệ, một số trẻ sẽ đặt
câu hỏi ngay khi em có thắc mắc, còn một số trẻ khác
lại có hành vi gây rối khi muốn bày tỏ nỗi băn khoăn.
12
11c. Trách nhiệm với bản thân
Điều quan trọng là phải biết giới hạn và khả năng của bản thân. Nếu bạn đang dẫn dắt một hoạt
động có bất kỳ rủi ro tiềm ẩn nào, hãy luôn đảm bảo bạn đang xoay sở tốt trong khả năng của
mình. Nếu bạn làm việc quá sức, nghĩa là bạn đang gây nguy hiểm cho các em mà mình phụ
trách. Hãy tiếp thu và trau dồi các kỹ năng, kiến thức để có thể thực hiện vai trò mà mình được
phân công.
Lạm dụng trẻ em
Đối với Hướng đạo, cũng như tất cả các tổ chức thanh thiếu niên khác, có thể phát sinh trường
hợp các Huynh trưởng hoặc thành viên trưởng thành bị cáo buộc lạm dụng các em vị thành niên.
Bất chấp các sáng kiến quản lý rủi ro hiện tại và chính sách liên quan đến sàng lọc tình nguyện
viên thành niên, vẫn không thể tránh khỏi nguy cơ các em vị thành niên bị lạm dụng.
Hướng đạo áp dụng một quy trình hữu hiệu để đình chỉ, điều tra và, nếu cần, chấm dứt tư cách
của các Huynh trưởng hoặc thành viên trưởng thành bị cáo buộc lạm dụng các em vị thành niên.
Chúng tôi cũng có sẵn một quy trình để đáp ứng sự truy vấn của giới truyền thông liên quan đến
các trường hợp lạm dụng.
Ngoài ra, quy trình này đặt ra thủ tục để liên lạc với các Huynh trưởng và thành viên trưởng
thành khác, phụ huynh và các con em trong Liên đoàn khi Huynh trưởng đương nhiệm bị cáo
buộc hoặc buộc tội lạm dụng trẻ em. Thủ tục này sẽ có sự tham gia của Ủy ban An toàn khỏi
nguy hại (Ban Hỗ trợ Trẻ em), cảnh sát hoặc các cơ quan điều tra khác. Khi cần thiết, các con
em bị ảnh hưởng và những người khác có liên quan sẽ được cung cấp tư vấn.
Ở hầu hết các khu vực pháp lý của quốc gia, người chịu trách nhiệm cho một đứa trẻ có
nghĩa vụ pháp lý phải báo cáo nếu trẻ đã hoặc đang có nguy cơ bị tổn hại về thể chất hoặc
tinh thần (bao gồm cả lạm dụng tình dục). Người này cũng có nghĩa vụ báo cáo nếu trẻ em
dưới 12 tuổi gây thương tích nghiêm trọng cho người khác hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng
cho tài sản của người khác và không được giám sát thích hợp hoặc không nhận được sự
điều trị mà đứa trẻ yêu cầu. (Trích từ tập sách của Hướng đạo Canada, “Làm thế nào để Bảo
vệ Con khỏi Lạm dụng Trẻ em: Hướng dẫn dành cho Cha mẹ”).
Thủ tục xử lý các Cáo buộc Quấy rối hoặc Lạm dụng Hướng đạo sinh:
Khi các em hoặc phụ huynh liên hệ với một thành viên của Hướng đạo để khiếu nại về hành vi
ngược đãi đối với em, hoặc khi cảnh sát liên hệ với Huynh trưởng Hướng đạo để thông báo về
các cáo buộc đối với một Huynh trưởng hoặc thành viên người trưởng thành đương nhiệm, các
bước sau đây cần phải được thực hiện ngay lập tức. Xin lưu ý rằng trong mọi trường hợp,
nhu cầu và lợi ích của các em Hướng đạo sinh phải được ưu tiên trên hết.
(i) Khi con em hoặc phụ huynh thông báo đã có một hành vi ngược đãi xảy ra:
1. Lắng nghe, tin tưởng và trấn an. Giữ bình tĩnh. Không hoảng loạn hoặc phản ứng thái quá
với thông tin. Hãy ân cần lắng nghe và suy xét nghiêm túc những thông tin mà người đó
phản ánh. Không chỉ trích hoặc nói rằng họ đã hiểu lầm sự việc.
2. Cho người đó biết rằng bạn bắt buộc phải và sẽ báo cáo sự việc lên Ủy ban An toàn khỏi
nguy hại cũng như Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo mà em đang sinh hoạt. Không nên
đưa ra bất kỳ nhận định phán xét nào về kẻ bị cáo buộc lạm dụng, cũng không nên tỏ ra
hoảng hốt hay tức giận.
3. Đảm bảo đứa trẻ không gặp nguy hiểm nữa.
4. Thông báo cho người báo cáo rằng họ sẽ được trao đổi thêm trực tiếp với Ủy ban An toàn
khỏi nguy hại.
5. Thông báo cho trẻ hoặc phụ huynh rằng tất cả thông tin sẽ được giữ bí mật và chỉ có Châu
trưởng và Phụ trách Ủy ban An toàn khỏi nguy hại mới được cung cấp thông tin.
6. Liên hệ Châu trưởng của bạn và Ủy ban An toàn khỏi nguy hại ngay sau khi được phản ánh.
7. Càng sớm càng tốt, hãy lập một báo cáo chi tiết nội dung được phản ánh về hành vi lạm dụng
bị cáo buộc hoặc nghi ngờ, bao gồm ai, cái gì, khi nào, ở đâu, như thế nào, nhưng không ghi
tại sao. Gửi văn bản báo cáo này cho Châu trưởng của bạn càng sớm càng tốt sau khi được
phản ánh.
13
(ii) Châu trưởng phải ngay lập tức:
1. Liên hệ ngay với Ủy ban An toàn khỏi nguy hại.
2. Có biện pháp đình chỉ hoạt động của người bị cáo buộc càng nhanh càng tốt.
(iii) Nếu các cáo buộc lạm dụng được đưa ra chống lại một thành viên đương nhiệm, theo sự tư
vấn và với sự hợp tác của cảnh sát hoặc Ủy ban An toàn khỏi nguy hại, Châu trưởng (trên
cơ sở tham vấn) sẽ:
1. Gặp gỡ Ban Huynh trưởng của Liên đoàn/ Đạo liên quan.
2. Gặp gỡ các phụ huynh của Liên đoàn/ Đạo bị ảnh hưởng.
3. Sắp xếp một buổi giáo dục/nâng cao nhận thức về lạm dụng hướng đến thanh thiếu niên
cho các con em thuộc Liên đoàn/ Đạo.
4. Sắp xếp và cung cấp tư vấn cá nhân cho con em, phụ huynh và các thành viên người
trưởng thành khác.
(iv) Quy trình này cũng nên được áp dụng cho các trường hợp "trong quá khứ" nếu con em và
những người trưởng thành liên quan vẫn đang hoạt động với tư cách là thành viên đương
nhiệm.
(v) Trong bất kỳ trường hợp lạm dụng nào, Châu trưởng PHẢI thông báo và tham vấn Phụ
trách Ủy ban An toàn khỏi nguy hại. Châu trưởng cũng PHẢI xin ý kiến của cảnh sát và
cơ quan Bảo vệ Trẻ em.
Lưu ý: Các yêu cầu của cảnh sát hoặc bất kỳ cơ quan điều tra nào khác, kể cả luật sư, nhằm
cung cấp thông tin hoặc hồ sơ, phải được chuyển đến Phụ trách Ủy ban An toàn khỏi nguy hại.
12. Hướng dẫn
Đừng dựa dẫm vào danh tiếng của bản thân để bảo vệ mình.
Không bao giờ được nghĩ rằng "chắc điều đó sẽ không xảy ra với mình đâu".
Tôn trọng nhu cầu riêng tư và bảo mật, đồng thời phải cố gắng hết sức để không hoàn toàn
ở một mình với các em vị thành niên. Khi hoạt động một đối một là phù hợp, hãy đảm bảo
rằng những người khác ở trong tầm nghe và tốt nhất là trong tầm nhìn.
Không bao giờ chạm vào người các em theo cách có thể gây hiểu lầm.
Không bao giờ đưa ra nhận xét mang tính khêu gợi hoặc không phù hợp.
Nếu bạn nghi ngờ một em đang "phải lòng" bạn, hãy trao đổi về điều này với những Huynh
trưởng khác và, nếu thích hợp, với phụ huynh.
Nếu bạn nhận thấy bất kỳ đồng sự nào của mình có nguy cơ rủi ro bởi hành vi của họ hoặc
tình cảm của một em, hãy nói với họ.
Rất nên phân công nhiều Huynh trưởng khác giới tính trong những tình huống đơn vị Hướng
đạo nam nữ hỗn hợp.
Bắt buộc phải có mặt Huynh trưởng trong bất kỳ hoạt động nào có sự tham gia của các đoàn
Nhi sinh và Ấu sinh.
14
CHƯƠNG 3
CHƯƠNG 1
HẢI LY
LUẬT, LỜI HỨA VÀ CHÂM NGÔN CỦA HẢI LY
CÁC MỤC TIÊU CỦA NGÀNH NHI
BẢY YẾU TỐ CỦA CHƯƠNG TRÌNH
TIÊU CHUẨN CHƯƠNG TRÌNH NGÀNH NHI
PHÂN CHIA TỔ CHỨC
THUẬT NGỮ HẢI LY
TRUYỀN THỐNG BẮT TAY TRÁI
15
LUẬT, LỜI HỨA VÀ CHÂM NGÔN CỦA HẢI LY
Đối với các em ở độ tuổi Hải ly, Nguyên lý và Sứ mệnh Hướng đạo khá trừu tượng và khó nắm bắt.
Hai nội dung này được diễn giải một cách đơn giản hóa và phù hợp với lứa tuổi hơn thông qua Luật,
Lời hứa và Châm ngôn của Hải ly.
Bởi vì Luật, Lời hứa và Châm ngôn sẽ thường xuyên được nhắc đến trong Bầy (nghĩa là ở nghi thức
khai mạc và/hoặc bế mạc buổi sinh hoạt), các nội dung này sẽ được viết ra để thu hút và khắc sâu ý
nghĩa đối với Hải ly.
Luật Hải ly
Hải ly làm việc chăm chỉ, yêu thương mọi người và vâng lời Cha mẹ,
Huynh trưởng.
Lời hứa Hải ly
Hải ly hứa yêu thương Thượng đế và giúp xây dựng thế giới tốt
đẹp hơn.
Châm ngôn của Hải ly
CHIA SẺ!
Trong sinh hoạt ngành Nhi, “CHIA SẺ” là trọng tâm chính của mọi hoạt động. Hướng đạo tin rằng
cách tốt nhất để dạy trẻ nhỏ và cho các bé cơ hội khôn lớn để trở thành công dân có trách nhiệm
toàn diện là mang đến một chương trình giáo dục cho các bé thử sức, được khích lệ và chăm sóc
trong bầu không khí hợp tác, không ganh đua.
Một mô hình như vậy sẽ bồi dưỡng sự tự tin và nhận thức về giá trị bản thân. Thông qua đó, Hải ly
sẽ nâng cao ý thức tôn trọng và quan tâm đến người khác vì các bé không phải chịu thêm áp lực
cạnh tranh. Các bé không cần phải tranh đoạt địa vị và sự tiến bộ trong các chương trình cấp chuyên
hiệu và những cơ chế tương tự. Các bé không cần phải gắng sức để đạt được các mục tiêu cụ thể.
Các hoạt động cạnh tranh và thăng tiến sẽ được giới thiệu một cách phù hợp trong các ngành Hướng
đạo lớn tuổi hơn và giúp trẻ xây dựng nền tảng vững chắc về lòng tự tin, giá trị bản thân và trải
nghiệm.
Đối với Hải ly, điều quan trọng là:
Cố gắng hơn là tranh đua
Trải nghiệm hơn là chiến thắng
Chia sẻ hơn là giữ lại
Học cách làm và chơi với nhau, thay vì đối đầu với nhau.
Các Nhi trưởng trong Bầy cần phải nêu gương chia sẻ bằng cách chia sẻ vai trò Nhi trưởng. Nhi
trưởng sẽ san sẻ trách nhiệm và nghĩa vụ giải trình, và luân chuyển nhiệm vụ cho nhau. Trong một
bầy Hải ly, không có một thủ lĩnh. Tuy nhiên, một Nhi trưởng sẽ được giao trọng trách là người
liên lạc của Bầy để luôn sẵn sàng liên lạc với những người Huynh trưởng Hướng đạo khác cũng như
cộng đồng nói chung.
16
Trong chương trình ngành Nhi, chúng tôi nhấn mạnh vào các hoạt động nhằm khuyến khích Hải ly:
Tìm ra những minh chứng cho thấy tình yêu của Đấng Tạo
Hóa dành cho mình cũng như thế giới
Trải nghiệm và thể hiện tình yêu và niềm vui
Thể hiện bản thân
Sống khỏe mạnh và có cảm xúc tốt về bản thân
Nâng cao ý thức gắn kết và chia sẻ trong các hoạt động
nhóm nhỏ
Nâng cao ý thức hợp tác thông qua các hoạt động không
cạnh tranh
Thưởng ngoạn thiên nhiên.
Trong ngành Nhi, các Nguyên lý, Sứ mệnh và Mục tiêu đạt được thông qua một chương trình vui
chơi trên tinh thần thấu hiểu, được hỗ trợ và các hoạt động được xây dựng xoay quanh bảy yếu tố
chương trình: trò chơi, thủ công, âm nhạc, kể chuyện, đóng kịch, phát triển tâm linh và hoạt động
ngoài trời.
17
với môi trường tự nhiên của chúng ta bằng những trải nghiệm thực tế. Thông qua ngành Nhi, trẻ em
có thể biết và thưởng ngoạn vẻ đẹp cũng như tính chất mong manh của các không gian mở, rừng,
suối, ao hồ và hệ sinh thái hoang dã trong thế giới của chúng ta.
Nhi trưởng có thể giới thiệu cho Hải ly một số điều lý thú về tự nhiên bằng cách kể những câu
chuyện, truyền thuyết, hoặc chiếu những bộ phim về động vật hoang dã. Tuy nhiên, tác động đối
với trẻ còn lớn hơn nhiều nếu Nhi trưởng tạo cơ hội và hướng dẫn các bé trải nghiệm các hoạt động
ngoài trời, chẳng hạn xuất du (đi bộ đường dài), dã ngoại và thăm sở thú…
Tất cả các mùa trong năm đều mang đến vô vàn cơ hội trải nghiệm ngoài trời. Tuy rằng việc đưa
các Hải ly ra ngoài chơi đòi hỏi phải có kế hoạch và cẩn trọng hơn, nhưng hiệu quả vô cùng to lớn
trong việc giúp trẻ nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh.
Phát triển tâm linh
Chương trình ngành Nhi cùng chung lý tưởng với các ngành Hướng đạo khác. Tất cả đều nhằm giúp
các em chúng ta trở thành những công dân toàn diện và hữu ích. Hướng đạo là một phong trào toàn
cầu với nền tảng là niềm tin vào sự tuân thủ các nguyên tắc tinh thần và phẩm giá con người. Cơ sở
của tín ngưỡng tâm linh trong ngành Nhi là gì? Yếu tố này đề cập đến việc chỉ cho trẻ cách liên hệ
các nguyên tắc tinh thần khi tìm hiểu Thượng đế để đối xử với tha nhân và thiên nhiên.
Khái niệm này là nền tảng căn bản cho Lời hứa và Luật Hải ly. Giúp đỡ tha nhân bằng cách làm
điều có ích cho họ, đó là điều mà các Hải ly dễ dàng hiểu được. Nhi trưởng sẽ cố gắng khuyến khích
các bé quan tâm đến các thành viên khác trong Bầy và Hộ, anh chị em, cha mẹ và bạn bè cũng như
mọi người ở trường hoặc trong cộng đồng.
Châm ngôn của Hải ly “Chia sẻ” khuyến khích các bé chia sẻ bản thân, năng lực, nỗ lực và niềm
vui của mình với người khác. Khi Nhi trưởng nêu gương cá nhân về sự trung thực, công bằng, tin
cậy và hào hiệp, họ sẽ là hình tượng chuẩn mực để các bé thấy cách phấn đấu tu thân theo các
nguyên tắc tinh thần của riêng mình trong việc chăm sóc người khác.
18
TIÊU CHUẨN CHƯƠNG TRÌNH NGÀNH NHI
Tiêu chuẩn chương trình ngành Nhi (được liệt kê ở đây) gắn liền với các mục tiêu và yếu tố của
chương trình được nêu ở trên. Hướng đạo đã xây dựng các Tiêu chuẩn chương trình cho từng
ngành để đảm bảo thang đánh giá nhất quán khi thực hiện các chương trình.
Lập kế hoạch chương trình của Nhi đoàn có:
Thời hạn ngắn (một tháng)
Thời hạn trung bình (ba tháng) và
Kế hoạch chương trình dài hạn (một năm) phản ánh các mục tiêu của chương trình và/hoặc
các thành tố đã nêu trong cuốn Sổ tay Nhi trưởng này.
Các chương trình hàng tuần thường được tiến hành theo mô tả trong Sổ tay Nhi trưởng và
kết hợp các biện pháp phòng ngừa an toàn thích hợp.
Hoạt động ngoài trời
Các Hải ly có cơ hội tham gia các hoạt động ngoài trời thường xuyên nhất có thể. Tiêu chuẩn
tối thiểu của Hải ly bao gồm:
Một cuộc họp bạn định kỳ mỗi tuần ngoài trời
Một chuyến đi chơi cuối tuần hai tháng một lần
Một đêm cắm trại hàng năm
Ý kiến của Hải ly
Hải ly thường xuyên được hỏi ý kiến và huy động trong việc lập kế hoạch và thực hiện
chương trình, tại thời điểm và địa điểm thích hợp.
Các nhóm nhỏ (Hộ) được huy động để thực hiện các hoạt động cho các thành viên ở độ tuổi
khác nhau, phù hợp với kỹ năng/sở thích của các em.
Nhận thức về môi trường
Hải ly được tạo cơ hội (thường xuyên nhất có thể) để tham gia các hoạt động giúp nâng cao
hiểu biết và nhận thức về vai trò của mình trong việc bảo vệ môi trường, tiêu chuẩn tối thiểu
là một dự án/ hoạt động mỗi năm.
Tất cả các hoạt động được tiến hành theo cách thức phản ánh nhận thức và thực hành môi
trường phù hợp.
Phát triển tâm linh
Phát triển tâm linh thường xuyên được nhấn mạnh xuyên suốt chương trình. Các ví dụ có thể
bao gồm nhưng không giới hạn:
Lời nguyện khi bắt đầu sinh hoạt và lúc chia tay
Vận dụng Lời hứa, Luật và Châm ngôn
Giờ tinh thần “Scouts’ Own” trong các kỳ trại.
Phục vụ cộng đồng
Hải ly có cơ hội tham gia vào các dự án/ sự kiện phục vụ cộng đồng thường xuyên nhất có thể.
Tiêu chuẩn tối thiểu: mỗi năm một lần.
Chiêu mộ/ Giữ chân
Các em sẵn sàng tuân theo Lời hứa và Luật sẽ đều được chiêu mộ làm thành viên (nghĩa là
Hướng đạo không muốn các em phải chờ đợi để được gia nhập).
Những em ngưng sinh hoạt thời gian dài sẽ được Nhi trưởng liên hệ để xác định lý do tại
sao.
19
Liên kết
Hải ly có cơ hội (thường xuyên nhất có thể) tương tác với các Ấu sinh, với tiêu chuẩn tối thiểu
như sau:
Một cuộc họp bạn định kỳ và một hoạt động khác với Ấu sinh mỗi năm.
Các Hải ly lớn ở độ tuổi nâng ngành có ít nhất một dịp khác để tương tác với Ấu đoàn.
Sự tham gia của gia đình/ phụ huynh
Phụ huynh được khuyến khích tham gia. Gia đình/ phụ huynh được tạo điều kiện tham gia
thường xuyên nhất có thể.
Tiêu chuẩn tối thiểu: bốn sự kiện mỗi năm.
Thường xuyên liên lạc để thông báo cho phụ huynh về các kế hoạch và thay đổi của chương
trình, chẳng hạn thông qua buổi sinh hoạt, thông báo trên group, lịch biểu và bản tin, v.v…
Huấn luyện Nhi trưởng
Hướng đạo kỳ vọng tất cả Nhi trưởng đạt Khóa Dự bị Huy hiệu Rừng trong năm đầu tiên.
Hướng đạo kỳ vọng ít nhất một Nhi trưởng có Huy hiệu Rừng ngành Nhi trong Bầy.
Ít nhất mỗi thành viên trong Ban Nhi trưởng có bằng cấp sơ cứu được công nhận và có hiệu
lực.
Đội ngũ Nhi trưởng có thái độ, kỹ năng, kiến thức và/hoặc đã qua huấn luyện cần thiết để
thực hiện các chương trình ngoài trời, hoặc đã chiêu mộ được (những) người thành thạo có
kiến thức để tham gia dã ngoại/ hoạt động.
Các em vị thành niên (ví dụ các tình nguyện viên, Tráng sinh tập sự,…) được đưa vào Ban
Nhi trưởng.
Quản trị
Công tác quản trị Nhi đoàn được thực hiện bằng các hoạt động sau đây:
Trình lên Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo ngân sách cho các hoạt động trong một năm.
Duy trì hồ sơ tài chính phù hợp và nộp báo cáo tài chính hợp lệ lên Ban Huynh trưởng Liên
đoàn/ Đạo.
Gửi cho Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo bản kiểm kê hàng năm tất cả trang thiết bị và tài
sản.
Đảm bảo một đại diện của đội ngũ Nhi trưởng tham gia ít nhất 90% các cuộc họp của Ban
Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo.
Tham gia các hoạt động gây quỹ chính thức của Hướng đạo.
20
PHÂN CHIA TỔ CHỨC
Các Hải ly có một nơi đặc biệt để sinh hoạt hàng tuần. Đó là một nơi được gọi là HỒ, tại đây cuộc
sống xoay quanh những người đặc biệt, các nghi thức, châm ngôn, đồng phục và nhiều thuật ngữ
Hải ly. Tất cả các yếu tố này đều nâng cao trải nghiệm gắn kết cho các Hải ly.
Bạn sẽ được giới thiệu nhiều thuật ngữ, nhưng trước tiên để làm quen với ngữ cảnh, chúng tôi sẽ
mô tả ba cấp cơ cấu chính trong chương trình ngành Nhi.
1. NHI ĐOÀN (Colony)
Là đơn vị chính của Hải Ly – nên lấy tên địa danh, nhưng cũng có thể đặt tên trùng với tên đoàn.
Ví dụ Nhi đoàn Âu Cơ, thuộc Liên đoàn Âu Cơ, Đạo Âu Lạc.
Sĩ số Nhi sinh từ 20 đến tối đa 24 em cho 1 Bầy và phải có tối thiểu là 4 Nhi Trưởng, theo tỷ lệ 1/4,
không quá 1/5.
Nếu quá ít Trưởng thì việc huấn luyện không được chu toàn.
Nhi Đoàn được chia thành nhiều HỘ.
2. HỘ (The Lodge)
Là một nhóm như gia đình (family grouping) có đủ mọi lứa tuổi.
Hộ là đơn vị dùng trong sinh hoạt, như làm thủ công hoặc hoặc thảo luận nhóm. Hộ là nhóm ổn định để
làm việc, có sỉ số khoảng 56 Hải ly và một Nhi trưởng. Các Hộ thường được đặt tên như theo quy ước
chung như Hộ Hải ly Vui Vẻ, Hộ Hải ly Thân Thiện…
3. NHÓM ĐUÔI (Tail group)
Dựa vào chương trình đẳng thứ, các Hải ly sẽ được đeo các màu Đuôi khác nhau theo hiểu biết và
phát triển của trẻ.
Có 3 nhóm Đuôi chính:
Đuôi Nâu: dành cho các Hải ly Thơ Dại, tham gia sinh hoạt từ 2 tháng trở lên.
Đuôi Xanh: dành cho các Hải ly Hăng Hái, đã được Tuyên Hứa để trở thành thành viên chính thức
của Bầy.
Đuôi Trắng: dành cho các Hải ly Trưởng Thành, đã thực hiện được một số yêu cầu của Bầy và thể
hiện tốt trong sinh hoạt của Bầy cũng như trong gia đình, nhà trường.
Ngoài ra, nhóm Đuôi Trắng Tia Chớp là phần thưởng dành cho Hải ly Đuôi Trắng có thành tích
xuất sắc về học tập, thể thao, hoặc hoạt động xã hội được Nhi trưởng công nhận.
Trong sinh hoạt Bầy, nên phân các Hải Ly theo nhóm Đuôi để tiện sinh hoạt khi cần trình độ và
sức vóc.
21
THUẬT NGỮ HẢI LY
Để thỏa mãn tính tưởng tượng của trẻ, làm cho trẻ hòa mình vào thế giới Hải ly trong chuyện chủ
đề, ngành Nhi sử dụng một số thuật ngữ riêng mà chỉ các em và những người liên hệ biết. Sau đây
là một số thuật ngữ chính:
HẢI LY THƠ DẠI: dùng để chỉ những em mới gia nhập chưa Tuyên Hứa.
THỦ HIỆU: lối chào Hải Ly. Giống như lối chào của Sói Con, nhưng 2 đầu ngón trỏ và ngón
giữa cụp lại tượng trưng cho 2 răng của Hải Ly.
VỖ ĐUÔI: tên “Nghi thức Vỗ Đuôi”, dùng chính thức khai mạc buổi họp.
22
BỜ SÔNG: đội hình bờ sông.
VỊ THẾ ĐẴN CÂY: tư thế ngồi xổm, các cùi chỏ đặt trên đầu gối, 2 cánh tay trước dựng thẳng,
2 bàn tay làm thủ hiệu chào Hải Ly.
23
VỀ CHỖ TRÚ: nghi thức bế mạc buổi họp.
LỄ GIA NHẬP hay LỄ TUYÊN HỨA: buổi lễ Nhi sinh mới được gia nhập và trở thành Hải
ly Hăng Hái (xem phần nghi thức).
24
LỄ THAY ĐUÔI: thường tổ chức vào một kỳ trại, công nhận sự tăng trưởng của Hải ly.
VỖ ĐUÔI LỚN: ngồi bệt trên sàn, hai chân chéo nhau, tay phải đưa lên rồi hạ xuống vỗ vào
đùi.
CÁC THUẬT NGỮ TRONG SINH HOẠT: Nhi Trưởng hô “Húp” (3 lần), các em đáp
“Ùm” (3 lần): hai chân đặt chéo rồi ngồi xuống. Nhi Trưởng hô “Rót”, các em đáp “A” và đứng
bật dậy.
Bầy giải tán, Nhi Trưởng hô “Hải ly vỗ đuôi”, cả Bầy cùng vỗ tay 3 cái, đồng thời hô “Clac, clac,
clac”. Nhi trưởng hô “Chào”. Sau đó cả Bầy giải tán.
25
Những tên trong truyện “Hải ly – Thế giới kỳ diệu” được đặt cho các Nhi trưởng
của Hải ly:
Anh Nâu: Đại Hải ly Nâu dẫn dắt Bầy, khôn ngoan và dày dạn kinh nghiệm.
Cú Lớn Malac: Con cú già tinh tường am hiểu mọi việc.
Sóc Nâu Tictac: Bạn của Hải ly, vui vẻ và có nhiều kinh nghiệm về Rừng.
Thỏ Trắng Ánh Dương: Bạn của Hải ly, nhanh nhẹn, tháo vát và hay giúp đỡ mọi người.
Bướm Cầu Vồng: Vui tính, là người chị dạy Hải ly múa hát.
Chị Ếch Bôbô: Sống chung một hồ với Hải Ly, thích dạy Hải ly những điều tốt đẹp.
Bác Rùa Xám: Sống lâu năm trong hồ, ít nói nhưng tốt bụng.
Kiến Vàng Chăm Chỉ: Rất siêng năng và chăm chi.
Chuồn Chuồn Cánh Mỏng: Luôn bên cạnh Hải ly giúp các em biết trước thời tiết để dặn dò mang
mũ hoặc áo mưa khi đi săn.
Các nhân vật Hải Ly trong Bầy được đặt tên theo tính cách.
CHƯƠNG 3: HẢI LY LÀM VIỆC CHĂM CHỈ, YÊU THƯƠNG MỌI NGƯỜI VÀ VÂNG LỜI
CHA MẸ, HUYNH TRƯỞNG
Trong chương này Hải ly tiếp tục đi săn để dự trữ thức ăn cho mùa Đông, trước khi cuộc săn anh Nâu
đã kỹ càng dặn dò các Hải ly phải vâng lời các anh chị và không lơ đễnh để bị Cá sấu Jacala bắt ăn thịt.
Trên đường đi săn các Hải ly đã giúp đỡ một gia đình chim sẻ làm tổ mới với sự giúp đỡ của chị Thỏ
Trắng và anh Cú Ma Lắc.
Vì có một Hải ly ham chơi mãi ngắm hoa bắt bướm nên lạc vào hồ có con cá sấu Jacala là con vật luôn
rình mò để ăn thịt Hải ly, nhưng nhờ có chị Cầu Vồng và chị Tíc Tắc, chị Ếch, anh Ma Lắc cùng nhau
giúp đỡ nên em Hải ly ham chơi đã được cứu thoát. Một bài học cho Hải ly khi không vâng lời các anh
chị. Đêm đó, bầy Hải ly lại vui vầy trong tình Huynh Đệ thật ấm cúng.
26
CHƯƠNG 4: HẢI LY YÊU THƯƠNG THƯỢNG ĐẾ VÀ GIÚP XÂY DỰNG THẾ GIỚI TỐT
ĐẸP HƠN
Mùa Xuân đến, hoa vàng cỏ xanh mát mắt làm cho hồ Hải ly trở nên tươi đẹp hơn. Các Hải ly rất ngạc
nhiên tại sao qua mùa Đông ảm đạm buồn tẻ, khi mùa Xuân đến lại ấm áp, yên lành và tươi đẹp như thế.
Anh Ma Lắc đã giải thích cho Hải ly biết về mối tương quan của Thượng đế với cuộc sống, với trái đất
và thế giới tốt đẹp mà chúng ta đang được sống, nên Hải ly phải biết yêu thương Thượng đế, biết bảo
vệ môi trường mình đang sống và làm thế nào để thế giới mỗi ngày một tốt đẹp hơn.
27
CHƯƠNG 4
XUẤT PHÁT
LẬP MỘT NHI ĐOÀN MỚI
TÁI LẬP MỘT NHI ĐOÀN ĐÃ GIẢI TÁN
TIẾP QUẢN MỘT NHI ĐOÀN HIỆN CÓ
HỒ (NƠI HỌP HÀNG TUẦN)
THỜI GIAN VÀ TRANG THIẾT BỊ
LƯU TRỮ HỒ SƠ – ĐỒNG PHỤC – GẬY BẦY
28
Trong Chương này, bạn sẽ tìm hiểu về đội ngũ Nhi trưởng, sự giúp đỡ và hỗ trợ mà bạn có thể nhận
được từ các thành viên Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo và phụ huynh.
Vẫn còn một lực lượng khác sẵn sàng hỗ trợ. Lực lượng này hiện diện từ Nhi đoàn của bạn đến Văn
phòng Quốc gia; đó là các tình nguyện viên từ ngành Tráng và/hoặc thành viên Toán Sinh hoạt và
Toán Huấn luyện ngành Ấu – Nhi. Dù chức danh của họ là gì, những thành viên này luôn sẵn sàng
trợ giúp và hướng dẫn khi bạn cần.
Nguồn trợ giúp quan trọng nhất chính là Châu của bạn. Họ có thể giúp bạn bắt đầu nhiệm vụ, chẳng
hạn sắp xếp một chuyến thăm tới một Nhi đoàn tại địa phương để quan sát.
29
HỒ (NƠI SINH HOẠT)
Hãy ghi nhớ các chi tiết sau đây khi chọn nơi sinh hoạt hàng tuần.
Kích cỡ
Công viên là nơi thích hợp nhất để các Hải ly chơi đùa thỏa thích. Chú ý phải chọn khu vực
mát mẻ, sân chơi bằng phẳng không nhiều gạch đá lỏm chỏm có thể làm tổn thương các em.
Rộng vừa đủ sức chứa cho các em chơi trò chơi và gần đó nên có khu vực có mái đề phòng
trời mưa.
Loại sàn
Các bé thường bày bừa khi làm đồ thủ công; bạn có thể dùng vài tấm bạt nhựa hoặc tờ báo lớn
để giải quyết những rắc rối về dọn dẹp. Tương tự nếu sinh hoạt trên sàn tập thể dục, hãy đảm
bảo các bé mang giày thích hợp.
Tủ dụng cụ
Nếu có sẵn tủ để cất giữ trang thiết bị cho Nhi đoàn thì quá tuyệt vời. Nhưng nếu không có
chỗ để dụng cụ sinh hoạt, hãy dùng một chiếc túi lớn có thể được cất giữ đâu đó trong nhà.
Như vậy bạn sẽ dễ dàng vận chuyển các vật dụng được dùng thường xuyên mỗi tuần.
Hãy chắc chắn bạn đã nắm rõ ngày và giờ sinh hoạt. Đối chiếu lại với Liên đoàn/ Đạo của bạn
và người trông nom khu sinh hoạt bạn đang sử dụng. Các bên nên nhất trí về quyền tham gia,
thời gian và địa điểm, hoặc là thông báo trước đầy đủ về những thay đổi. Hãy biết rõ bạn sẽ
có thể sử dụng những thiết bị nào, bạn có thể treo lên tường những gì, có sẵn lối đi và phòng
vệ sinh nào và liệu bạn có bắt buộc phải tắt đèn, quét sàn, v.v… Hãy kiểm tra các lối thoát
hiểm và lập phương án xử lý khi có hỏa hoạn.
Thời gian
Một số Nhi đoàn họp mặt vào buổi chiều hoặc tối ngày thứ Bảy, nhưng hầu hết đều họp vào buổi
sáng hoặc chiều Chủ nhật. Hãy nhất quán về thời gian và địa điểm; đây là điều thiết yếu đối với
trẻ em ở độ tuổi này và hợp lý cho cha mẹ. Hãy đề nghị cha mẹ đưa đón con em đúng giờ, tốt
nhất nên ở gần nơi sinh hoạt của bé, hoặc thông báo cho bạn khi họ có thu xếp khác.
Thời lượng chương trình thực tế từ 90 đến 120 phút nói chung là phù hợp cho buổi sinh hoạt của
Nhi đoàn. Nhi trưởng có thể mất thêm nửa giờ cho công tác chuẩn bị và thu dọn sau cuộc họp.
Trang thiết bị Nhi đoàn
Bạn cần có trang thiết bị để điều hành Nhi đoàn. Nếu chưa có, hãy ưu tiên huy động những trang
bị phù hợp nhất với nhu cầu và các hoạt động mà Hải ly của bạn yêu thích.
Đây là một danh sách cơ bản những thứ cần thu thập. Tất nhiên, bạn có thể huy động được ít hơn,
nhưng trang thiết bị càng đầy đủ càng tốt.
Sơ cứu
Nên cung cấp trang thiết bị sơ cứu phù hợp với các hoạt động của Hải ly và phải có sẵn nhân viên
sử dụng thành thạo trang thiết bị này. Khi chơi với Hải ly các Nhi trưởng, Tráng sinh tập sự và
những người giúp ích cho Bầy phải học và có giấy Chứng nhận Xưởng Sơ Cấp Cứu.
Bộ dụng cụ sơ cứu nên luôn có tại tất cả buổi sinh hoạt và các vật dụng như gạc vô trùng, bông
băng, băng dính, kéo, ghim băng, miếng gạc, cao dán, bông gòn, băng quấn tay khổ lớn, khăn
giấy và găng tay cao su dùng một lần. Những thứ này có thể được cất trong một chiếc túi nhỏ có
thể cầm tay.
30
Gậy bầy (Linh vật Đại Hải ly nâu)
Tất cả các Nhi đoàn nên có một linh vật Đại Hải ly nâu (còn gọi nôm
na là Gậy Bầy). Linh vật này được sử dụng trong tất cả các nghi thức.
Hãy sáng tạo và thiết kế linh vật của riêng Nhi đoàn bạn.
Gậy Bầy cao 1m2, tính cả linh vật cao 25cm.
Trên đó có Cờ Nhi đoàn và các cờ thi đua, cờ danh dự mà Nhi đoàn của
bạn có được ở các kỳ trại.
Hộp Trò chơi
Bạn hãy chất đầy chiếc vali hoặc túi lớn của mình bất cứ thứ gì có thể
được sử dụng, trong đó đủ các loại trò chơi cho các Hải ly: bóng chuyền,
bóng gai mềm, túi hạt đậu, trò chơi bảng,…
Hộp Hóa trang
Hãy nhét đầy hộp hóa trang với những thú bông, quần áo, mũ, giày bỏ
đi và các thứ lặt vặt khác mà các bé có thể dùng để trang trí cho các trò
chơi, tiểu phẩm, vở kịch hoặc trò đố chữ.
Hộp Thủ công
Hộp này đựng các vật dụng cho hoạt động thủ công của chương trình
Hướng đạo. Trường hợp lý tưởng là bạn sẽ có một hộp riêng cho mỗi
Bầy, chứa đủ kéo, keo dán, màu, băng dính, giấy, bút chì, màu nước
v.v…, cho mọi người. Hộp thủ công sẽ giúp bạn rút ngắn thời gian
chuẩn bị trước hoạt động thủ công. Bạn có thể kiếm được nhiều vật
phẩm thiết bị miễn phí, một số đi mượn và một số thì yêu cầu Hải ly tự
mang đến, hoặc bạn có thể mua bằng tiền từ quỹ Nhi đoàn.
Hãy đảm bảo các thành viên trong Nhi đoàn nhận thức được trách nhiệm của mình trong việc gìn
giữ trang thiết bị và cất trang thiết bị sau mỗi cuộc họp.
LƯU GIỮ HỒ SƠ
Là Nhi trưởng một Nhi đoàn mới, hãy tập trung chú ý các thông tin thiết yếu mà bạn cần biết:
Chứng nhận Sức khỏe thể chất của Hải ly và chuyên cần
Các hoạt động của chương trình hàng tuần
Các thông tin hữu ích khác
Hồ sơ Nhi đoàn có mẫu sẵn, nếu không có bạn hãy hỏi Trưởng Quản trị
của Liên đoàn/ Đạo để được cung cấp. Đó là một tài liệu hữu ích giúp bạn
lưu giữ ngay trong tầm tay các hồ sơ quan trọng, cũng như các thông tin
thiết yếu khác như tên và số lượng nhân lực, thông tin liên hệ…
Hồ sơ Tài chính cũng rất cần thiết. Hãy dùng sổ này để lập ngân sách, lưu
giữ hạch toán tài chính hàng tháng và lập báo cáo thu chi cuối năm cho Nhi đoàn của bạn.
Ý NGHĨA MÀU SẮC SỬ DỤNG TRONG ĐỒNG PHỤC VÀ CHUYÊN HIỆU NGÀNH NHI
Có các màu chính như sau:
Màu cam: là màu nền tảng, màu dễ nhận thấy để tiện kiểm soát các em trong sinh hoạt ngành Nhi.
Màu cam cũng là màu liên đới với màu vàng của ngành Ấu.
Màu nâu: là màu lông của Hải ly (áo ghilê).
Màu xanh lá non (áo) và màu xanh lá đậm (quần, váy): Tượng trưng cho măng non của Rừng Việt
Nam.
31
Màu xanh da trời (trong logo và chuyên hiệu): Tượng trưng cho màu xanh của nước hồ, là môi
trường Hải ly sinh sống.
TIÊU HIỆU
Cờ Bầy
Kích thước: hình tam giác cân, ngang 40cm, cao 25cm.
Màu sắc: Nền xanh da trời, một bên màu nâu, một bên màu cam theo hình mẫu.
ĐỒNG PHỤC
Đồng phục Hải ly
a. Áo Sơ-mi
Áo sơ-mi Hải ly màu xanh lá non, có đầy đủ cầu vai, 2 túi trên như các áo Hướng Đạo thông thường.
Trên túi áo bên phải gắn huy hiệu “Hướng Đạo Việt Nam” trên nền trắng, chữ đỏ. Giữa túi có huy
hiệu hoa bách hợp thế giới màu tím. Tay phải áo may huy hiệu Đoàn. Huy hiệu Hải ly Hăng Hái
nằm giữa túi áo bên trái.
b. Áo ghi-lê
Áo ghi-lê Hải ly màu nâu, viền đen, có 2 túi màu xanh biển. Áo được dùng như lễ phục trong những
dịp chào cờ, kỷ niệm.
Trên áo đính huy hiệu tên Nhi đoàn, tên Hải ly. Nếu đạt chuyên hiệu may dưới tên Nhi Đoàn.
32
Giữa vạt đuôi sau của áo Gi-lê là vị trí để may Đuôi của Hải Ly, màu Đuôi được xác định theo độ
tuổi và sự phát triển của Hải ly (xem phần đẳng thứ).
c. Quần và quần giả váy
Để tiện sinh hoạt, các em trai mặc quần có dây đeo quàng qua vai, các em gái mặc quần váy đắp có
dây đeo màu xanh lá cây đậm.
d. Nón
Nón tai bèo màu be.
e. Khăn quàng – Cách đeo khăn quàng
Khăn quàng Hải Ly màu cam. Khăn hình tam giác vuông, cạnh góc vuông 60cm.
Để đeo khăn quàng Hải Ly, lấy hai đầu khăn luồn qua hai lỗ của khâu da trắng và kéo hai đầu khăn
quàng ở đầu bên kia, trông như râu của con Hải Ly.
f. Đuôi – Cách gắn Đuôi
Đuôi được đeo ở chính giữa vạt sau áo ghi-lê, có 3 màu Đuôi Nâu, Xanh, Trắng theo chương trình
đẳng thứ.
Chiều đứng 15cm, chiều ngang phần đáy 10cm.
33
Các huy hiệu của ngành Nhi:
a. Huy hiệu Nhi trưởng
Kích thước: tròn, đường kính 6cm, con Hải Ly ở giữa cao 3.5cm. Nền cam, thêu chỉ nâu.
35
YÊU CẦU ĐỐI VỚI NHI TRƯỞNG
Nhi trưởng Hải ly là những thành viên trưởng thành cùng hợp tác nhau thúc đẩy Sứ mệnh và
Nguyên lý Hướng đạo. Họ sẵn sàng hòa mình vào làm việc với trẻ em từ 4 đến 7 tuổi và những
người trưởng thành khác, đồng thời quan tâm đến việc phát triển các kỹ năng lãnh đạo của chính
mình.
Trách nhiệm:
Đặt ra các thử thách phù hợp và tổ chức sinh hoạt hàng tuần cho trẻ em 4 đến 7 tuổi. Các cuộc
họp hàng tuần tích hợp mọi yếu tố của chương trình Hướng đạo ngành Nhi.
Đảm bảo rằng tất cả các thành viên được liên tục đảm bảo về sức khỏe và sự an toàn. Đây là mối
quan tâm trọng yếu.
Tham gia các cuộc họp lập kế hoạch Nhi đoàn. Áp dụng các ý tưởng chương trình do chính các
thành viên Ban Nhi trưởng đề xuất.
Thắt chặt quan hệ cộng tác với các thành viên khác trong nhóm và chia sẻ trách nhiệm điều hành
Nhi đoàn với tất cả Nhi trưởng.
Hỗ trợ thực hiện chương trình hàng tuần.
Hỗ trợ và tham gia các cuộc họp và hoạt động đặc biệt, bao gồm các chuyến dã ngoại và trải
nghiệm cắm trại.
Biết và sử dụng nguồn tài nguyên có sẵn, bao gồm các sổ tay.
Duy trì quan hệ tốt với phụ huynh/ người giám hộ và khuyến khích các hoạt động có sự tham gia
của họ.
Khuyến khích chiêu mộ thành viên và giúp Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo chiêu mộ thêm
các Nhi trưởng khác.
Duy trì quan hệ tốt với Nhi trưởng trong các đơn vị khác và tham dự các cuộc họp của Ban Huynh
trưởng Liên đoàn, Đạo và Châu khi được yêu cầu.
Tham gia khóa đào tạo cho trách vụ Nhi trưởng này, bao gồm các xưởng, các kỹ năng hoạt động
ngoài trời và sở thích đặc biệt.
36
Thái độ
"Chiêu mộ có chọn lọc" và "đào tạo thích hợp" là hai phương pháp mấu chốt để thu hút và giữ chân các
tình nguyện viên, những người sẽ mang đến cho các em các chương trình chất lượng trong các đơn vị
của Hướng đạo. Nhi trưởng Hướng đạo mới sẽ được chiêu mộ chủ yếu dựa trên thái độ của họ. Ban Nhi
trưởng phải xét thấy các ứng viên đáp ứng những tiêu chí sau:
Sẵn sàng:
Chấp nhận và chứng minh được phẩm chất của mình phù hợp với Sứ mệnh và Nguyên lý của
phong trào Hướng đạo.
Cam kết hướng tới các mục tiêu chương trình của đơn vị Hướng đạo Hải ly.
Yêu quý, chăm sóc và thấy thoải mái khi tương tác với trẻ em ở độ tuổi Hải ly theo cách phù
hợp với sự phát triển của các bé.
Đảm bảo rằng trẻ ở độ tuổi Hải ly trong Nhi đoàn thường xuyên được trải nghiệm hoạt động
ngoài trời.
Chịu trách nhiệm cho hành động của mình.
Tuân thủ quy chế của Hội Hướng đạo quốc gia đề ra.
Sẵn lòng:
Tiếp thu kiến thức và kỹ năng phù hợp với vai trò tình nguyện của mình trong Hướng đạo.
Hợp tác làm việc với những người trưởng thành khác.
Cởi mở và trung thực.
Khách quan trong đánh giá.
Nêu gương về hành vi đúng đắn của người trưởng thành.
Mặc đồng phục chính thức của Nhi trưởng.
Tham gia và hỗ trợ các biện pháp chọn lọc tình nguyện viên cho Nhi đoàn.
Nhi trưởng sẽ được phong nhậm trong một lễ chào cờ của Liên đoàn/ Đạo, tại đây họ xác nhận
lại Lời hứa Hướng đạo của mình.
37
CHIA SẺ VAI TRÒ NHI TRƯỞNG
Trong ngành Nhi của Hướng đạo, việc chia sẻ vai trò Nhi trưởng khiến Nhi trưởng trở thành tấm
gương mẫu mực về hành vi hợp tác cho trẻ noi theo. Nói một cách cụ thể, điều đó có nghĩa là tất
cả Nhi trưởng đều đóng góp ngang nhau trong hoạt động thành công của một Nhi đoàn. Khi lấy
chính mình làm gương, bạn sẽ thể hiện hầu hết các phẩm chất mà bạn muốn các Hải ly học hỏi.
Để lãnh đạo hiệu quả, Ban Nhi trưởng sẽ vận dụng tất cả các khái niệm về làm việc nhóm, chia
sẻ trách nhiệm, gắn kết, hợp tác, ra quyết định nhóm, quan tâm cảm xúc của người khác, hỗ trợ,
khích lệ, phản hồi và thỏa hiệp. Còn gì quan trọng hơn việc lan tỏa tới các Hải ly tinh thần hữu
nghị, sự nhiệt thành và thiện chí - vốn là những giá trị kết tinh từ hoạt động đội nhóm đầy lý thú!
38
CHIA SẺ TRÁCH NHIỆM
Nhi trưởng Hải ly vận dụng kiến thức, kỹ năng, sở thích và ý tưởng của mình để phát triển
một chương trình nhằm đảm bảo mọi Hải ly đều có những trải nghiệm phát triển cá nhân đầy
thú vị trong Nhi đoàn.
Nhiệm vụ này đòi hỏi mối quan hệ công tác chặt chẽ giữa các thành viên trong Ban Nhi trưởng.
Điều cần thiết là mỗi Ban Nhi trưởng phải tìm được phương pháp riêng để ra quyết định, lập
kế hoạch chương trình, triển khai và đánh giá. Hãy ghi nhớ các tiêu chí chính sau đây.
Nhi trưởng có trách nhiệm chung và bình đẳng đối với hoạt động của Nhi đoàn.
Để thành công tất cả các thành viên phải hướng tới giao tiếp cởi mở.
Điều quan trọng là phải lắng nghe và khuyến khích ý
tưởng của tất cả các thành viên tại các cuộc họp lập
kế hoạch.
Điều quan trọng đối với tất cả các thành viên là hỗ trợ
thành viên nào đang thử sức lãnh đạo trong một lĩnh
vực hoạt động mới.
Ban Nhi trưởng nên luân chuyển nhiệm vụ trong suốt
cả năm để đảm bảo tất cả các thành viên có thể học
tất cả các chức năng, bao gồm tiến hành các nghi
thức; tuy nhiên người liên lạc sẽ luôn giữ vị trí này.
Tất cả các thành viên trong Ban Nhi trưởng nhất thiết
phải có ý thức hợp tác và chấp nhận lẫn nhau
39
Bắt đầu cuộc họp Nhi đoàn
Điều phối một phân đoạn của chương trình.
Bạn có thể luân phiên vai trò người khởi xướng này hàng tuần, hàng tháng hoặc hai tháng một
lần, đặc biệt khi điều phối các cuộc họp của Ban Nhi trưởng.
Trong chương trình của mình, bạn có thể luân chuyển vai trò theo mùa hoặc theo chuyên đề. Ví
dụ, một Nhi trưởng có thể đảm nhận vai trò điều phối viên cho toàn bộ chương trình quý 1, cho
một chuyên đề đặc biệt như bảo vệ môi trưởng, hoặc cho tất cả các buổi thủ công, hát hò hoặc
chuyên mục phát triển tâm linh.
Hãy phân công các vai trò theo nhiều cách. Thực tế, bạn có thể cần nhiều hơn một người khởi
xướng. Ví dụ: bạn có thể cần một người khởi xướng chuyên triệu tập cuộc họp Nhi trưởng, một
người chuyên tổ chức cuộc họp Nhi đoàn, một người khác phụ trách các hoạt động thủ công theo
chủ đề thiên nhiên trong một loạt các buổi sinh hoạt.
Lưu trữ hồ sơ
Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng của Ban Nhi trưởng. Phải
thu xếp để lưu trữ hồ sơ một cách hiệu quả ngay khi thành lập
một Nhi đoàn. Bước đầu tiên của công tác này là đăng ký thường
niên với Liên đoàn/ Đạo của bạn, hãy dùng các biểu mẫu tiêu
chuẩn có sẵn để có sự thống nhất trong quản trị chung.
Các Đoàn phả của Nhi đoàn là một công cụ lưu trữ hồ sơ tuyệt
vời. Để giúp công việc của Nhi trưởng trở nên đơn giản hơn,
Đoàn phả của Nhi đoàn có các khoảng trống để ghi lại thông tin
về Nhi trưởng Nhi đoàn, các Tráng sinh tập sự, những người
trưởng thành tự nguyện giúp Nhi đoàn, tên và số điện thoại của
nhân sự chuyên môn hoặc hỗ trợ, thông tin quan trọng về Hải ly
trong Nhi đoàn của bạn và sổ chuyên cần.
Tài liệu này cũng bao gồm một số bảng lập kế hoạch để ghi lại các chương trình đã lên kế hoạch
của bạn; có khoảng trống để ghi lời nhắc về thiết bị bạn cần, thông báo và thời gian của các hoạt
động. Công cụ này hữu ích cho việc theo dõi các chương trình của Nhi đoàn và ghi chép các Hải
ly thích thú với các hoạt động như thế nào. Một bản ghi như vậy giúp Ban Nhi trưởng rà soát lại
các mảng chương trình cần được đưa vào các kế hoạch trong tương lai để đảm bảo chương trình
cân bằng, hoặc xác định các trò chơi được yêu thích để các Hải ly có thể chơi lại.
Thông tin này sẽ giúp Nhi trưởng mới hòa nhập vào Ban Nhi trưởng và nhịp nhàng nắm bắt các
loại hoạt động được sử dụng trong Nhi đoàn. Công tác lưu giữ hồ sơ tốt sẽ giúp đảm bảo chất
lượng chương trình cao cho Hải ly trong hiện tại và tương lai.
Cho dù Ban Nhi trưởng của bạn vừa tiếp quản một Nhi đoàn hay bạn đã từng tham gia một Ban
Nhi trưởng dày dạn, hãy hỏi thông tin về các hoạt động trước đây của Liên đoàn/ Đạo.
Huy động nguồn lực
Bạn cần một người Nhi trưởng phụ trách danh sách nguồn lực Nhi đoàn, và liên hệ nguồn hoặc
sản xuất tài nguyên khi có yêu cầu. Nếu trong kế hoạch chương trình xác định nhu cầu về nhân
lực, địa điểm, xuất bản phẩm hoặc tài liệu khác, thì Nhi trưởng phụ trách nguồn lực tại thời điểm
đó sẽ thu xếp để có được những nguồn lực cần thiết, thông qua cá nhân hay Ban Huynh trưởng
Liên đoàn/ Đạo.
40
Nguồn lực Gia đình
Cha mẹ hoặc người giám hộ là nguồn hỗ trợ rất quan trọng cho Ban Nhi trưởng. Các anh chị
lớn cũng là nguồn nhân lực hỗ trợ tốt. Các Nhi đoàn được tổ chức tốt sẽ ngay tức thì xây dựng
được giao tình thân thiết với phụ huynh; mối quan hệ này có lợi cho cả Nhi trưởng, cha mẹ và
con em. Một trong những nhiệm vụ của Ban Nhi trưởng là thúc đẩy sự quan tâm và cam kết
của phụ huynh. Để làm điều đó, Nhi trưởng phải:
Nhiều Nhi đoàn khuyến khích cha mẹ luân phiên tham gia các cuộc họp Nhi đoàn. Một số Nhi
đoàn huy động nhân lực từ đội ngũ thường trực hỗ trợ các sự kiện đặc biệt, hãy hỏi xem các phụ
huynh có sở thích và tài năng đặc biệt nào mà họ sẵn sàng chia sẻ hay không, ví dụ: thợ làm bánh
và thợ thủ công… Bạn sẽ thấy hiệu quả nhất là khi đề nghị cha mẹ hoặc người giám hộ của các
Hải ly thực hiện công việc cụ thể của họ. Hãy tích cực hướng dẫn người trợ giúp, giúp họ thả lỏng
tinh thần và cảm thấy thoải mái, đồng thời cảm ơn vì họ đã hỗ trợ.
Đại diện Liên đoàn và Đạo
Do ngành Nhi là ngành mới, đang tìm tòi định hướng để phát triển, nên Nhi đoàn phải có đại diện
tại các cuộc họp Liên đoàn và Đạo, bởi vì đây là nơi đưa ra các quyết định then chốt về gây quỹ,
chiêu mộ và cung cấp nguồn lực. Những quyết định này ảnh hưởng đến hoạt động của Nhi đoàn
của bạn. Hãy chọn một đại diện phát ngôn cho Nhi đoàn và tham gia vào quá trình ra quyết định.
Ngoài ra, Nhi trưởng cần sắp xếp để tham dự các cuộc họp của Hội đồng Nhi trưởng. Tại sao?
Đây chính là nơi các Nhi trưởng ra các quyết định cần sự biểu quyết chung để thống nhất trong
ngành, khởi điểm để Nhi đoàn của bạn hòa mình vào cộng đồng Hướng đạo rộng lớn hơn. Tại
đây bạn sẽ tìm hiểu về các phiên chia sẻ, các xưởng Hướng đạo và các sự kiện quốc gia. Chắc
hẳn bạn sẽ muốn Nhi đoàn của mình có mặt tại các cuộc họp bạn cấp quốc gia.
Hãy thường xuyên luân phiên vai trò đại diện này giữa các thành viên trong nhóm để mọi Nhi
trưởng đều có trải nghiệm thực tế tại các cuộc họp này, và để rải đều khối lượng công việc.
Trang thiết bị và vật tư
Ngay từ khi bắt đầu tồn tại, bất kỳ Nhi đoàn nào cũng phải dần dần tích lũy trang thiết bị và vật
tư. Hãy chọn một Nhi trưởng phụ trách trang thiết bị Nhi đoàn trong một khoảng thời gian cố
định. Bạn có thể giao nhiệm vụ này trong thời hạn vừa đủ để bao quát một kỳ hạn, chuyên đề
hoặc chuyến dã ngoại trong chương trình.
Một số trách nhiệm bao gồm: sửa chữa trang thiết bị, bổ sung đồ mới, cập nhật danh sách kiểm
kê, đảm bảo nơi cất giữ thích hợp (túi hoặc bao đựng, nhà kho,…) và cung cấp trang thiết bị, vật
tư cho các hoạt động của chương trình.
41
Khi các thành viên trong nhóm học được nhiều kỹ năng mới, họ sẽ thấy dễ dàng hơn khi tiếp tục
với các hoạt động đơn giản và nhường những công việc cấp cao hơn cho những người có kinh
nghiệm hơn. Tuy nhiên, điều cốt yếu của việc xây dựng nhóm hợp tác là mỗi thành viên phải phát
huy năng lực của mình.
Lần tới khi Ban Nhi trưởng của bạn đánh giá các sự kiện của chương trình, hãy đề nghị dành thời
gian chia sẻ ý kiến của bạn về chính Ban Nhi trưởng. Hãy lên kế hoạch cho cuộc thảo luận ngoài
lề này khi tất cả các thành viên có thời gian nghỉ ngơi và suy ngẫm. Bạn có thể muốn bày tỏ ý
kiến về những vấn đề sau:
Tất cả Nhi trưởng có nhận lãnh trách nhiệm và tích cực tham gia không?
Các thành viên trầm lặng có cơ hội bày tỏ ý kiến của mình không?
Chúng ta có giao cho Nhi trưởng vai trò tích cực trong Ban Nhi trưởng không?
Chúng ta có huy động nhân lực từ cộng đồng trong các hoạt động của mình không?
Chúng ta có huy động phụ huynh tham gia hoặc cập nhật cho họ về các hoạt động đã lên kế
hoạch không?
Đừng quên mời Tráng sinh tập sự và thành viên hỗ trợ Bầy (Toán tình nguyện viên) của bạn đến
buổi họp mặt của Ban Nhi trưởng nhé! Những thành viên này có thể giúp bạn tìm ra các phương
thức để đánh giá và cải thiện cả chương trình của bạn cũng như hiệu suất hoạt động của Ban Nhi
trưởng.
42
CHƯƠNG 6
43
TÂM LÝ TUỔI HẢI LY
Tuổi thơ có bản tính tự nhiên là vị kỷ, muốn dành riêng cho mình mọi thứ, lúc còn bú mẹ, miệng ngậm
một vú, còn một tay nắm chặt vú kia, không muốn ai xí phần… Lúc có thêm em bé, cứ chen vào nằm
giữa vì không muốn mẹ chia sẻ tình thương cho em. Lớn hơn một chút thì muốn tranh phần quà nhiều
hơn với anh chị, khi có đồ chơi riêng thì không muốn ai đụng vào,…
Tuy nhiên, “nhân chi sơ, tính bản thiện” và dễ bảo, nên nếu được dạy dỗ đến nơi đến chốn, chúng sẽ trở
nên vị tha, thương mến bạn bè, sẵn sàng chia sẻ cho người khác… để có thói quen hòa nhập với cộng
đồng, là điều không thể thiếu trong việc xây dựng thế giới hòa bình và chan chứa tình huynh đệ.
Tuổi Nhi từ 4 đến 7 tuổi, trong nhiều hoạt động, các em có thể còn tỏ ra tính độc lập cao. Tuy nhiên,
trong giai đoạn này, các em vẫn như một cuốn vở trắng tinh khôi. Là nhà giáo dục, các Nhi trưởng có
bổn phận quan trọng trong việc giúp các em viết những dòng chữ đầu tiên lên cuốn sổ cuộc đời mà đừng
để nhem nhuốc hoặc phải tẩy xóa. Muốn thế, các Nhi trưởng phải mẫu mực để các em noi theo; giáo
dục đúng nguyên lý, mục đích của ngành Nhi, trong đó dùng Luật, Lời Hứa và Châm Ngôn làm căn bản.
44
quan sát các em khi chơi, các em sẽ rất hay nói những câu như “À thôi, bây giờ mình chơi thế này nhé!”
hoặc “Thôi, chơi lại từ đầu đi”... Trẻ cũng rất hay dỗi, hờn nếu bị trách móc, chê bai.
Trước độ tuổi 1012, các em chưa phát triển đầy đủ nhận thức về đạo đức. Chúng nhìn những người lớn
xung quanh như một mẫu gương sống động về những điều đúng và sai. Khi trẻ nhìn những những việc
bạn làm và bắt chước theo, bạn có thể giúp chúng nhận thức đúng hơn về đạo đức thông qua việc nhắc
lại Luật và Lới Hứa hằng tuần, làm mẫu, chia sẻ và đối xử công bằng và bình đẳng với những người
xung quanh.
SỰ PHÁT TRIỂN VỀ MẶT XÃ HỘI
Các Hải ly có ham muốn tự nhiên là muốn chơi cùng bạn bè. Chúng trở nên ít vị kỷ và quan tâm đến
người khác nhiều hơn. Bạn có thể dạy dỗ thuyết phục chúng chia sẻ, xếp hàng chờ lượt mình hoặc tham
gia vào các hoạt động của Hộ hoặc Bầy. Nhưng lưu ý là các Hải ly sẽ không kiên nhẫn nếu chúng phải
chờ quá lâu.
Trẻ em ở tuổi cần được công nhận và ủng hộ sự tham gia của chúng vào các hoạt động. Trẻ lúc này cũng
đã biết thắng thua, được mất. Đôi khi ở một số em, bản tính ganh đua đã bắt đầu xuất hiện. Bên cạnh
đó, việc bạn khen ngợi hoặc tỏ vẻ không tán thành đối với những việc chúng làm là rất quan trọng.
Những lời động viên đó có thể khích lệ chúng tiếp tục làm việc hoặc tham gia các trò chơi.
Cảm xúc của các Hải ly thường biểu lộ rất mạnh và dễ nhận biết. Bất cứ sự chia rẽ nào trong môi trường
của chúng đều có thể kích động cảm xúc của chúng.
Các em cũng rất nhạy cảm với mối quan hệ với những người xung quanh. Chúng phản ứng ngay với
những mối quan hệ tình cảm, xã hội, và các mối quan hệ tự nhiên. Bất kỳ hành động thân thiện hay kỳ
thị nào cũng có thể ảnh hưởng đến chúng. Hãy tôn trọng những cảm xúc mỏng manh này của các Hải
ly.
NHỮNG NHU CẦU CỦA HẢI LY
Nếu chúng ta quan tâm đến sự phát triển về thể chất của các Hải ly, chúng ta có thể giúp các em phát
triển bằng những việc sau:
- Tạo sự thoải mái cho Hải ly, thể hiện cho các em biết rằng bạn rất thích các em.
- Cứ để các em phạm những lỗi nhỏ và nói cho em hiểu rằng người lớn không phải là hoàn hảo.
- Thể hiện sự tin tưởng vào trẻ và cho các em cơ hội thử làm những điều mới lạ.
- Hiểu những điều trẻ cố gắng đạt được và động viên, cổ vũ các em.
- Lắng nghe những lo lắng và cảm xúc của trẻ.
- Giúp trẻ phát triển kỹ năng ra quyết định đối với từng độ tuổi.
- Đối xử với các em công bằng và bình đẳng.
- Giúp trẻ thực hiện công việc nếu các em cần giúp đỡ, nhưng hãy để các em tự gắng sức hoàn tất công
việc của mình.
- Hãy cư xử với các em như một người lớn trưởng thành.
- Đưa ra những kỳ vọng của mình dành cho các em, nhưng đừng áp đặt cho trẻ những yêu cầu quá cao,
chỉ nên yêu cầu kết quả phù hợp với khả năng của các em.
- Giúp trẻ cảm thấy tự tin với bản thân, như thế các em sẽ kỳ vọng vào bản thân mình hơn những người
khác.
45
- Tạo cho các em gặp các tình huống xúc động hoặc những khó khăn trong cuộc sống thường ngày
và để cho trẻ tự giải quyết (có hoặc không có sự giúp đỡ của người lớn).
NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA NHI TRƯỞNG ĐẾN HẢI LY
Là một Nhi trưởng, bạn đóng một vai trò quan trọng trong cuộc sống của các Hải ly. Bạn phải đưa ra lời
động viên và công nhận những thành tích của các em, điều đó sẽ giúp các em cảm thấy tự tin và đánh
giá bản thân mình cao hơn. Thông thường, động lực để Hải ly tiếp tục vào hoạt động của Bầy dựa vào
việc bạn có đánh giá cao những việc chúng làm hay không.
Những hoạt động thích hợp với độ tuổi của các em không chỉ giúp các Hải ly phát triển các kỹ năng, mà
còn giúp các em tự đề cao giá trị bản thân. Các Hải ly tin tưởng rằng người lớn luôn luôn đúng. Nếu
những hoạt động bạn đưa ra không phù hợp với lứa tuổi và các em không thể thực hiện được, các Hải
ly sẽ không cho rằng công việc không phù hợp với mình, mà sẽ tự trách mình đã không hoàn thành như
mong đợi của bạn.
Các Hải ly rất thần tượng và thích bắt chước cách cư xử, điệu bộ, hành động của bạn, vì thế hãy là một
hình mẫu tốt cho chúng noi theo.
CHỌN NHỮNG HOẠT ĐỘNG THÍCH HỢP CHO TRẺ
Hãy luôn nhớ rằng tính cụ thể là đặc điểm chính trong suy nghĩ của Hải ly. Các em cần những hoạt động
có thể nhìn, sờ, nghe, ngửi và thậm chí nếm được. Trăm nghe không bằng một thấy, trăm thấy không
bằng một làm.
- Hoạt động, trò chơi cần ngắn gọn nhưng đừng quá vội vã. Nhiều trò chơi nhỏ hơn là một chương
trình dài.
- Vì trẻ em rất dễ xúc động, không nên đưa ra những trò chơi kích động.
- Chọn những hoạt động trò chơi thân thiện và lôi cuốn, gần gũi với những mối quan hệ cộng đồng.
- Hãy dịu dàng khi chơi với các em, cho các em thấy chúng rất quan trọng với bạn và bạn đang quan
tâm, chăm sóc chúng.
- Hãy lắng nghe trẻ, tạo điều kiện cho chúng biểu lộ cảm xúc và đặt câu hỏi nếu chúng muốn. Cân
nhắc và kiên nhẫn giải quyết những thắc mắc của các em.
- Theo dõi các em chơi xem chúng có thích thú và hài lòng với kết quả mình đạt được không.
GIÚP CÁC HẢI LY HÒA NHẬP
Dù bạn là trẻ em hay đã trưởng thành, một môi trường thân thiện, ấm cúng và chan hòa là những yếu tố
rất quan trọng cho bạn hội nhập dễ dàng. Sự kiên định, vững chắc cũng là chìa khóa để thành công trong
giao tiếp. Vì vậy, cách cư xử giữa những người lớn với nhau rất quan trọng đối với các em.
Kỹ năng lắng nghe cũng rất cần thiết trong giao tiếp. Hãy lắng nghe một cách chăm chú và đáp lại những
cảm xúc ẩn chứa trong lời nói đó. Nhìn vào trong mắt người khác, bạn sẽ biết được người ấy có đang
lắng nghe hay không. Khi nói chuyện với các Hải Ly của bạn, hãy nhìn vào mắt chúng, đặt mình vào vị
trí các em để tạo sự thân mật và hiểu các em hơn.
Nếu bạn hiểu được cảm giác của trẻ, lắng nghe những suy nghĩ của các em và công nhận những nỗ lực
của chúng bằng sự quan tâm, chăm sóc, bạn đã giúp các em khám phá được những suy nghĩ và cảm xúc
của bản thân mình.
Khi trẻ buồn bã, điều quan trọng là bạn không gạt bỏ cảm giác của các em hay đơn giản là hướng các
em đi đúng hướng. Thay vào đó, bạn hãy thử đưa ra một các tên cho cảm giác đó, ví dụ: em đang lo lắng
điều gì phải không? Cách tiếp cận này giúp các em hiểu được cảm giác của mình.
46
Hãy cẩn thận với những giải thích dài dòng. Nếu trẻ hành xử xấu, hãy bày tỏ cảm giác của mình bằng
một từ đơn giản và nói với các em những điều bạn mong muốn. Nếu cần thiết, giúp các em bắt đầu công
việc lại một cách tích cực.
Dưới đây là một số từ khóa Hải ly có thể dùng khi muốn bày tỏ cảm xúc thật của mình. Bạn hãy tự
bổ sung nếu cần thiết.
Hạnh phúc, Thân thiện, Hòa bình: vui vẻ, anh em, mừng, tốt, dịu dàng, cười, tuyệt vời, tử tế,
ấm lòng.
Vui tươi, Tự tin, Hứng thú: dũng cảm, khôn, hào hứng, hài hước, thông minh, hoạt náo,
suy nghĩ, hứng thú, thắc mắc.
Giận dữ, Thù địch, Thất vọng: tức giận, sục sôi, cáu kỉnh, ngang ngược, hung dữ, ẩu đả,
điên, xấu tính, dị biệt, tự cao, sẵn sàng nổi điên.
Sợ, Tội lỗi, Lo lắng: dìm hàng, ngớ ngẩn, xin lỗi, sai, sợ, kinh hãi, run rẩy, lo
lắng, căng thẳng, bối rối.
Cô đơn, Khổ sở: một mình, bị bỏ quên, lạc lõng, tổn thương, tệ hại, khổ sở,
suy sụp, đau đớn, rắc rối, xui xẻo.
47
HÀNH VI VÀ KỶ LUẬT
Nhi trưởng ngành Nhi luôn đề cao kỷ luật. Nếu không có kỷ luật, các chương trình sẽ trở nên hỗn
loạn, mất vui và đôi khi khiến ai đó bị tổn thương. Những thách thức mà bạn phải đối mặt bao
gồm: thiết lập và duy trì mức độ kiểm soát cần thiết, thời điểm và cách can thiệp vào một tình
huống rắc rối cũng như cách thức tích cực khuyến khích những hành vi chấp nhận được.
Hãy cùng Ban Nhi trưởng của bạn ngồi xuống bàn bạc thấu đáo về các vấn đề kỷ luật và hợp tác.
Hãy tự đặt ra cho mình một số câu hỏi.
“Kỷ luật là gì?”
Nói ngắn gọn, kỷ luật là tự giác. Sự tự giác hình thành từ thực tiễn và trải nghiệm – đó là phẩm
chất mà Hải ly học hỏi từ gia đình và thông qua tiếp xúc với môi trường học đường. Giúp trẻ phát
triển tính kỷ luật không có nghĩa rằng bạn trở thành một người thi hành kỷ luật, cũng như việc có
thẩm quyền khác với sự chuyên quyền độc đoán. Hãy sử dụng biện pháp đôn đốc tích cực thay vì
đe dọa hoặc cưỡng ép, bạn có thể cho trẻ biết mình kỳ vọng gì ở trẻ và khuyến khích hành vi phù
hợp của trẻ.
“Chúng ta kỳ vọng nhóm tuổi này sẽ hành xử thế nào?”
Hãy ghi nhớ đặc điểm lứa tuổi và trải nghiệm non nớt của trẻ từ 4 đến 7 tuổi. Hãy cho Hải ly biết
chính xác bạn mong đợi điều gì ở bé và đảm bảo rằng các bé cũng như bạn đều tuân theo những
kỳ vọng này.
Các thói quen là điều vô cùng quan trọng đối với trẻ nhỏ. Thói quen giúp trẻ cảm thấy yên tâm
và có sẵn cách đối phó với thực tế. Ví dụ, nếu bạn đọc cho bé một câu chuyện bé thích và bỏ sót
một từ, bé sẽ nhanh chóng chỉ ra lỗi sai của bạn. Lúc này không phải trẻ soi xét kén chọn đâu,
chẳng qua là bạn đã thay đổi nhận thức của bé về thế giới, và bé muốn sửa lại. Bỏ qua nghi thức
khai mạc hoặc bế mạc buổi sinh hoạt hoặc các thủ tục Nhi đoàn khác cũng sẽ gây bối rối và các
Hải ly khó có thể bình tâm trở lại cho đến khi bạn thực hiện thói quen bị bỏ sót.
Trẻ em cũng cần thời gian để điều chỉnh từ thói quen này sang thói quen khác. Nếu bạn đột ngột
thúc bách Hải ly, các bé có thể mất khả năng tự kiểm soát và nhận thức về thực tế, đồng thời cố
gắng chống lại bất cứ điều gì gây bối rối. Do khả năng diễn đạt bằng lời nói hoặc đối phó với nỗi
thất vọng về mặt tinh thần còn chưa phát triển hoàn thiện, các bé có thể dùng hành vi sai trái về
thể chất. Đây là cách bé giải tỏa bức xúc và cố gắng giành lại quyền kiểm soát hoặc thu hút người
khác chú ý đến rắc rối của mình. Bạn có thể cần rất nhiều nỗ lực và kiên nhẫn, nhưng hãy cố gắng
giữ bình tĩnh và thể hiện sự quan tâm thực lòng bằng cách giúp Hải ly diễn giải nỗi lo lắng của bé
và tìm ra giải pháp tích cực.
Trước khi chuyển sang hoạt động tiếp theo, hãy thông báo trước về sự thay đổi. Như vậy trẻ sẽ
có thời gian để dọn dẹp hoặc hoàn thành hoạt động hiện tại, và tâm trí trẻ bắt đầu làm quen với
thói quen tiếp theo.
Quy tắc đơn giản sẽ giúp duy trì trật tự. Hải ly sẽ sớm học được rằng hành động của mình có hệ
quả. Nếu trẻ phớt lờ quy tắc và gây ra gián đoạn, hãy dừng chương trình Nhi đoàn. Giải thích rõ
về quy tắc thích hợp, đảm bảo các bé hiểu và sẽ làm theo, sau đó mới bắt đầu lại chương trình.
“Làm thế nào mà chúng ta có thể ảnh hưởng đến hành vi của bé?”
Một chương trình được sửa soạn tốt sẽ mang lại cảm giác tự tin cho cả Hải ly và Nhi trưởng. Hầu
hết Nhi trưởng giàu kinh nghiệm sẽ nói với bạn rằng kỷ luật thiên về thái độ hơn là kỹ thuật. Khi
bạn cảm thấy kiểm soát được một tình huống, bạn sẽ truyền cảm giác này cho Hải ly. Mặt khác,
nếu bạn chưa chuẩn bị hoặc không chắc chắn về vai trò hoặc khả năng của mình, bạn sẽ lan truyền
những cảm giác này. Sự tự tin giúp bạn dễ dàng thực thi thẩm quyền hơn.
Rốt cục chính trẻ em sẽ là những người quyết định khung thời gian cho chương trình của bạn. Khi
bạn kể một câu chuyện quá dài, Hải ly bắt đầu có dấu hiệu sốt ruột. Là một người trưởng thành
có ý thức về quy tắc, dẫu bạn biết rằng câu chuyện phải được kể cho xong, nhưng bạn cần học
cách từ bỏ quy tắc này khi nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo sớm rằng các bé đang bứt rứt
48
không yên. Trẻ ngọ nguậy, nhìn ngó lơ đãng hoặc nhấp nhổm loay hoay với bạn ngồi cạnh là tín
hiệu cho biết ta nên chuyển sang hoạt động tiếp theo.
Hãy linh hoạt khi lên chương trình để phù hợp với nhu cầu của trẻ. Bạn nên chuẩn bị sẵn một trò
chơi hoặc bài hát bổ sung để lấp đầy những khoảng trống thời gian bất ngờ phát sinh khi một hoạt
động không diễn ra như mong đợi.
Với tư cách là Ban Nhi trưởng, hãy thảo luận các cách giao tiếp tốt hơn để cải thiện hiệu quả chia
sẻ vai trò lãnh đạo. Hợp tác (chẳng hạn: bàn giao mọi sự vụ trong tình trạng tốt cho Nhi trưởng
tiếp theo) sẽ giúp xây dựng tinh thần đồng đội và sự tự tin.
Sự khích lệ, những lời nói và hành động tích cực sẽ truyền thông điệp mạnh mẽ đến các em Hướng
đạo sinh của bạn. Hãy đối xử với các em một cách tôn trọng và luôn khen ngợi các em; cả các tập
thể và cá nhân đang tiến bộ. Khi tuyên dương các tấm gương hành vi tốt, bạn càng củng cố những
kỳ vọng của mình.
XỬ LÝ SỰ CỐ
Nếu Ban Nhi trưởng thấy có hành vi gây rối trong khi diễn ra chương trình, hãy thay đổi nhịp độ
chương trình. Bạn có thể chia Nhi đoàn thành các Hộ để trao đổi về vấn đề xảy ra, trình bày lại
các quy tắc, chuyển sang một hoạt động khác hoặc dừng tiến trình và nói cho cả Nhi đoàn biết
bạn cảm thấy thế nào về diễn biến vừa qua. Hãy truyền đạt các quy tắc và hướng dẫn một cách
ngắn gọn nhưng rõ ràng.
La mắng là hành vi gây khó chịu cho cả bạn và các Hải ly, nói chung không đem lại hiệu quả và
tác dụng. Thay vào đó, Nhi trưởng hãy thu hút sự chú ý của Hải ly bằng tiếng gọi “Hải ly” và chờ
các Hải ly đáp châm ngôn “Chia sẻ” và chờ tất cả mọi người im lặng, khi đó Nhi trưởng hãy nêu
ý kiến của mình. Đôi khi một số Hải ly chỉ đơn giản là không muốn tuân theo. Nếu nhận thấy
hành vi thất lễ, hãy đưa ra cảnh cáo một cách thận trọng, đảm bảo rằng đó là hậu quả logic đối
với hành vi thất lễ và luôn chấp hành triệt để.
Đừng bao giờ khiến trẻ xấu hổ hoặc bẽ mặt, đặc biệt là trước mặt cả Nhi đoàn. Hãy kín đáo đưa
trẻ rời khu vực công cộng và cùng trẻ trao đổi về vấn đề. Tạm đứng ngoài các hoạt động trong
một thời gian ngắn không phải là một hình phạt mà là cơ hội để cả Hải ly và Nhi trưởng ổn định
cảm xúc trước khi bước vào một khởi đầu mới.
Hãy theo sát động viên Hải ly trong suốt khoảng thời gian ngoài lề này. Hãy để bé biết rằng bạn
chỉ không tán thành hành vi sai lầm đó và vẫn quan tâm đến bé.
Trong trường hợp hành vi sai trái nghiêm trọng hoặc lặp đi lặp lại, hãy nói chuyện với cả trẻ và
phụ huynh hoặc người giám hộ. Ban Nhi trưởng
cũng có thể tham khảo ý kiến của Ban Huynh
trưởng Liên đoàn/ Đạo hoặc các Tráng sinh tập
sự tại Bầy để có thêm các phương án xử lý khác.
Đừng ngại giơ một tay lên trời, cụp ngón tay lại
tạo thành dấu hiệu Hải ly im lặng và nói đủ lớn
để các bé nghe thấy, "Hải ly, hãy lắng nghe anh
(hoặc chị)". Vào các buổi sinh hoạt, bạn có thể
tạo một trò chơi với hành động này, tương tự như
trò giành ghế theo nhạc. Hãy cho phép các bé
nhảy nhót hoặc chạy lăng xăng một chút rồi giơ
tay lên; các bé sẽ muốn tìm tín hiệu tay để
“DỪNG LẠI, XEM và LẮNG NGHE”. Khi bạn
nhận thấy Nhi đoàn bắt đầu trở nên lộn xộn, hãy
thu hút sự chú ý của các bé bằng dấu hiệu Hải
ly. Đây có thể là dấu hiệu cho thấy bạn cần thay
đổi nhịp độ chương trình hiện tại. Lúc này cần
có một trò chơi để xả hơi hoặc hạ nhiệt.
49
Bất cứ khi nào có thể, hãy ghi nhận rằng hành vi của các bé đang đi đúng hướng. Hãy là người cổ
vũ nhiệt tình nhất cho các Hải ly của bạn. Các bé muốn bạn quan tâm và đồng tình. Và đừng dè
sẻn trao đi những điều đó.
TÓM LẠI
Bạn có thể làm một số điều đơn giản để duy trì kỷ luật trong Nhi đoàn.
Trước các cuộc họp Nhi đoàn
Dành thời gian để tìm hiểu về các chương trình phù hợp với lứa tuổi và đặc điểm của trẻ từ 4
đến 7 tuổi.
Có các hoạt động dự phòng hoặc bổ sung khi các Hải ly thấy bồn chồn không yên.
Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng để thể hiện sự tự tin của bạn khi thực hiện nhiệm vụ.
Trong các cuộc họp Nhi đoàn
Đặt ra và giải thích các quy tắc và thói quen, đồng thời tuân theo một cách nhất quán.
Chia Nhi đoàn thành các nhóm Đuôi và Hộ cho các chương trình.
Lấy bản thân làm gương để các Hải ly noi theo.
Đưa ra nhiều thông báo khi sắp thay đổi các quy tắc.
Để ý các tín hiệu cho thấy Hải ly đang mất hứng thú, sau đó thay đổi các hoạt động.
Khen ngợi để thúc đẩy hành vi tích cực và tạo thói quen tốt.
Giải quyết vấn đề một cách điềm tĩnh, kín đáo và không khiến Hải ly ngượng ngùng.
Sau các cuộc họp Nhi đoàn
Trao đổi với Nhi trưởng khác về bất kỳ mối quan tâm hoặc ý tưởng cải thiện nào.
Trao đổi với phụ huynh về những kỳ vọng của Nhi đoàn và để tìm hiểu sâu hơn về các kiểu
hành vi hoặc cảm xúc của con em họ.
Đừng ngại trò chuyện với các Hải ly của bạn về các hành vi phù hợp và không phù hợp. Hãy thảo
luận với các bé ở cương vị ngang hàng để rút ra lý do tại sao việc tôn trọng bản thân, các Hải ly
khác và Nhi trưởng lại quan trọng. Hãy dành thời gian thảo luận về các kỳ vọng và hỏi Hải ly
xem các bé muốn được đối xử như thế nào, sau đó cùng nhau thiết lập các thông số.
Một mẹo cuối cùng: Chương trình ngành Nhi có tỷ lệ sĩ số Hải ly/ Nhi trưởng là 5/1. Một cách
hay để ghi nhớ tỷ lệ này là Chúa đặt năm ngón tay trên bàn tay của chúng ta - một bàn tay để Hải
ly nắm giữ, còn tay kia chỉ đường.
50
LẠM DỤNG TRẺ EM
Đôi khi Nhi trưởng có thể nghi ngờ một đứa trẻ bị lạm dụng về thể chất, tình cảm, tình dục hoặc
bị bỏ rơi. Khi đó bạn nên làm gì? Trách nhiệm pháp lý của bạn là phải báo cáo lên Ủy ban An
toàn khỏi nguy hại (Safe From Harm), họ sẽ chịu trách nhiệm và cung cấp sự hỗ trợ tốt nhất có
thể cho đứa trẻ. Bảo mật là điều kiện quan trọng nhất.
Đừng bao giờ cố gắng tự điều tra hoặc tham vấn cho chính mình. Đây là nhiệm vụ thuộc về các
chuyên gia có khả năng đảm bảo sự an toàn và phúc lợi cho đứa trẻ. Vai trò của bạn là hỗ trợ và
chia sẻ những trải nghiệm tích cực với trẻ cũng như tất cả các Hải ly khác.
Có một cuốn sách hữu ích về chủ đề này cho cả phụ huynh và Huynh trưởng Hướng đạo, được
đăng tải trên trang web của Hướng đạo Canada (www.scouts.ca). Sách có tên là Làm thế nào để
Bảo vệ Con khỏi Lạm dụng Trẻ em: Hướng dẫn dành cho Cha mẹ. Hội Hướng đạo Việt Nam
cũng có cuốn An Toàn Khỏi Nguy Hại do Ủy ban ATKNH HĐVN phát hành, bạn hãy tìm xem
nhé.
51
CHƯƠNG 7
NHÓM ĐUÔI VÀ HỘ
TẠI SAO DÙNG ĐUÔI?
MỤC ĐÍCH CỦA ĐUÔI – MÀU ĐUÔI – TÍNH CÁCH TỪNG
NHÓM ĐUÔI
CHƯƠNG TRÌNH ĐẲNG THỨ VÀ CHUYÊN HIỆU NGÀNH
NHI
PHÂN NHÓM ĐUÔI CHO CÁC CHƯƠNG TRÌNH CỦA BẠN
ƯU ĐIỂM CỦA PHÂN NHÓM THEO HỘ
Ý TƯỞNG HOẠT ĐỘNG CHO CÁC NHÓM ĐUÔI VÀ HỘ
DỰ ẤU (ĐUÔI TRẮNG)
PHƯƠNG TIỆN GIAO THÔNG CƠ BẢN
HƯỚNG DẪN KẾT NỐI HẢI LY VỚI CHƯƠNG TRÌNH
HƯỚNG ĐẠO NGÀNH ẤU
52
TẠI SAO DÙNG ĐUÔI?
“Em thích mang Đuôi Hải ly vì trông em sẽ giống một chú Hải ly thực thụ”. Nhiều Hải ly sẽ trả
lời bạn như vậy. Đuôi Hải ly rất quan trọng vì đó là một phần trong thế giới kỳ diệu của các bé
và giúp các bé hóa thân thành những chú Hải ly.
Đuôi Hải ly tượng trưng cho các giai đoạn phát triển của từng lứa tuổi khác nhau. Màu Đuôi là
sự công nhận cụ thể rằng các bé đang lớn dần lên về thể chất cũng như phát triển về mặt xã hội
và cảm xúc.
Chương trước đã nói về sự thấu hiểu và tương tác với Hải ly. Ta cũng sẽ tìm hiểu các đặc điểm
và khả năng của trẻ trong độ tuổi Hải ly, và các Nhi trưởng cần phải cân nhắc những yếu tố này
khi xây dựng các chương trình. Phân nhóm theo đuôi chính là nhằm mục đích giúp bạn làm điều
này một cách hiệu quả.
MÀU ĐUÔI
Màu sắc được sử dụng cho Đuôi Hải ly phản ánh màu sắc tự nhiên của loài Hải ly và các sắc
thái của màu nâu và xanh được sử dụng trên áo ghi-lê của Hải ly, cũng thể hiện các màu sắc
trong tự nhiên.
Màu nâu đại diện cho màu lông của hải ly hoang dã và trái đất nơi chúng ta sinh sống, lớn
khôn (nhắc nhở Hải ly về trách nhiệm giúp chăm sóc thế giới). Màu nâu cũng có thể tượng
trưng cho thời điểm khám phá, khi Hải ly bước vào giai đoạn mới trong cuộc đời và khám phá
thế giới rộng lớn hơn bên ngoài gia đình và bạn bè thân thiết.
Màu xanh tượng trưng cho bầu trời và nước trong Hồ mà Hải ly bơi hàng tuần. Màu xanh cũng
ám chỉ những cánh cửa cơ hội đang rộng mở trước mắt Hải ly, để các bé khai phá tiềm năng
và thay đổi.
Màu trắng là màu của mặt trăng và các vì sao, soi sáng cho những chặng đường của chúng ta
giữa màn đêm tăm tối. Đồng thời, màu trắng tượng trưng cho những mục tiêu xa xôi - dường
như xa vời vợi nhưng vẫn có thể chạm đến.
Tất nhiên bạn đừng chỉ giới hạn trong những cách diễn giải này. Hãy sử dụng màu sắc để biểu
thị nhiều ý nghĩa hơn nữa trong chương trình Hướng đạo.
53
QUYẾT ĐỊNH MÀU SẮC CỦA ĐUÔI
Hải ly 4 đến 5 tuổi sẽ đeo Đuôi màu nâu; 5 đến 6 tuổi sẽ đeo Đuôi màu xanh; và 6 đến 7 tuổi sẽ
đeo Đuôi màu trắng. Nhóm Đuôi sẽ được giữ nguyên trong suốt một năm Hướng đạo.
Thường vào trại Hè, Hải ly nào sắp lên 5 tuổi sẽ được phát Đuôi màu xanh, để bé sẽ về cùng nhóm
Đuôi với những trẻ đồng lứa đã qua sinh nhật lần thứ năm. Tương tự, phát cho các trẻ sắp lên 6
tuổi Đuôi màu trắng.
Tùy theo nhu cầu của từng Hải ly, Ban Nhi trưởng Nhi đoàn phải quyết định từ “sắp” ở trên có
nghĩa là thời điểm nào trên thực tế. Vấn đề quan trọng nhất cần cân nhắc là gì? Đó là mức độ an
tâm của Hải ly trong nhóm của mình – cảm giác thân thuộc và thành tựu mà trẻ có thể nhận thức
được.
Bởi vì mỗi đứa trẻ ở độ tuổi Hải ly đều thể hiện sự khác biệt rõ rệt về tốc độ và mức độ phát triển,
nên bạn không thể mong đợi tất cả Hải ly cùng màu Đuôi sẽ tương tác và hành động ở cùng cấp
độ trong tất cả các hoạt động. Nhưng trong một nhóm cùng màu Đuôi sẽ có tỷ lệ Hải ly đồng đều
về mức độ phát triển cao hơn so với độ tuổi (và giai đoạn phát triển) của các thành viên đa dạng
từ 5 đến 7.
Tuy nhiên việc chia nhóm Đuôi theo độ tuổi chỉ mang tính chất định hướng. Bạn hãy chia nhóm
một cách linh hoạt. Bạn có thể gặp một số trường hợp ngoại lệ (ví dụ: Hải ly bị kém phát triển về
thể chất, tinh thần hoặc xã hội). Trong những trường hợp đặc biệt này, Ban Nhi trưởng trên cơ sở
phối hợp với cha mẹ, cần xác định xem đứa trẻ với những khả năng nhất định và mức độ trưởng
thành nhất định sẽ phát huy bản thân tốt nhất ở lĩnh vực nào.
Hãy cố gắng hết sức dìu dắt từng Hải ly trải nghiệm chương trình và qua cả ba nhóm Đuôi. Điều
quan trọng là đảm bảo rằng mọi đứa trẻ 7 tuổi đều đeo Đuôi màu trắng và sẵn sàng chuyển thành
Ấu sinh, từ đó gia nhập hướng đạo ngành Ấu khi đủ tuổi và đủ điều kiện.
Bạn có thể áp dụng thành công cách phân nhóm Đuôi cho các hoạt động thủ công, trò chơi, kể
chuyện, dã ngoại, v.v… Chỉ cần thay đổi độ khó của các nhiệm vụ cho phù hợp với các giai đoạn
phát triển và khả năng tương đối của Hải ly.
Phân nhóm Đuôi có hiệu quả nhất khi được áp dụng kết hợp với việc phân chia Hộ. Một Hộ gồm
các trẻ có độ tuổi khác nhau sinh hoạt cùng nhau và Hải ly có cơ hội thực hiện các loại tương tác
khác nhau (chẳng hạn Hải ly lớn hơn giúp đỡ các em nhỏ hơn và Hải ly nhỏ tìm đến anh chị lớn
hơn để được dìu dắt).
54
* Nhóm Đuôi Xanh:
Qua những hoạt động trong nhà trường, gia đình và sau một năm sinh hoạt trong Bầy, các Hải ly Đuôi
Xanh đã có ít nhiều kinh nghiệm. Các em vẫn sử dụng những giác quan tự nhiên để thu thập những
thông tin về thế giới xung quanh, nhưng chúng bắt đầu biết vận dụng trí tưởng tượng vào những hoạt
động hay bài học của mình.
Hải ly Đuôi Xanh thường rất sẵn lòng gánh vác trách nhiệm, hãy động viên những sáng kiến của chúng
và để chúng giúp bạn.
* Nhóm Đuôi Trắng:
Sau nhiều năm sinh hoạt trong nhà trường và Bầy, các Hải ly đã tự tin hơn, chúng đã quen thuộc với các
sinh hoạt và hoạt động. Thể chất, khí chất và khả năng xã hội của chúng đã phát triển giúp chúng có thể
biểu hiện những khả năng sáng tạo và tính cách nổi bật. Hải ly Đuôi Trắng vẫn cần được giải thích cách
rõ ràng, dễ hiểu về những hoạt động chúng tham gia, nhưng các em thể hiện tích cách nhiều hơn trong
công việc và có khả năng làm được nhiều việc hơn.
Các em Hải ly đuôi trắng lớn hơn thậm chí có thể đảm nhiệm những công việc kéo dài trong nhiều cuộc
họp Bầy, những việc đó sẽ khơi gợi sự tập trung, khả năng lắng nghe và giúp phát hiện năng khiếu của
các em. Các em cũng có thể giúp bạn ngăn không cho các Hải ly khác cảm thấy chán trong công việc.
2. Phân biệt nhóm Đuôi:
Dựa vào chương trình Đẳng thứ, các Hải ly sẽ được đeo các màu Đuôi khác nhau theo hiểu biết và phát
triển của trẻ.
Có 3 nhóm Đuôi chính:
* Đuôi Nâu: dành cho các Hải ly Thơ Dại, tham gia sinh hoạt từ 2 tháng trở lên.
* Đuôi Xanh: dành cho các Hải ly Hăng Hái, đã được Tuyên Hứa để trở thành thành viên chính thức
của Bầy.
* Đuôi Trắng: dành cho các Hải ly Trưởng Thành, đã thực hiện được một số yêu cầu của Bầy và thể
hiện tốt trong sinh hoạt của Bầy cũng như trong gia đình, nhà trường.
Ngoài ra, nhóm Đuôi Trắng Tia Chớp là phần thưởng dành cho Hải ly Đuôi Trắng có thành tích xuất
sắc về học tập, thể thao, hoặc hoạt động xã hội được Bầy công nhận.
Trong sinh hoạt Bầy, nên phân các Hải ly theo Nhóm Đuôi để tiện sinh hoạt khi cần trình độ và sức vóc.
3. Chương trình Đẳng thứ theo nhóm Đuôi:
a. Đuôi Nâu:
Đã dự ít nhất 4 buổi họp Bầy.
Biết chào và hát bài ca chính thức Ngành.
Biết làm nghi thức Vỗ Đuôi.
Biết cách đeo khăn quàng.
b. Đuôi Xanh:
Đã được Đuôi Nâu ít nhất 3 tháng.
Biết hát Quốc Ca.
Thuộc và hiểu Luật, Lời Hứa, Châm ngôn Hải ly.
Biết chia sẻ với bạn bè, anh chị em trong gia đình.
55
Biết chuyện “Hải ly - Thế giới kỳ diệu”.
Biết tên cha, mẹ, địa chỉ, số điện thoại nhà.
Biết sử dụng những dụng cụ điện thông dụng như tivi, quạt máy.
Biết cất giữ vật dụng cá nhân (sử dụng túi sinh hoạt khi đi họp, tự cất giữ khăn quàng, áo
khoác, đồ chơi cá nhân…).
Biết các dấu đường đơn giản.
c. Đuôi Trắng:
Đã được Đuôi Xanh ít nhất 3 tháng.
Biết hát Hội Ca.
Biết giúp đỡ cha mẹ, thầy cô, dọn bàn ghế, dọn đồ chơi, đổ rác…
Biết xem giờ.
Biết làm nút hoa, nút dẹt.
Giữ gìn thân thể sạch sẽ.
Biết sử dụng điện thoại.
Biết các số điện thoại khẩn cấp (113, 114, 115).
Biết chạy xe đạp.
Đạt được ít nhất 2 chuyên hiệu.
d. Đuôi Trắng Tia Chớp:
Đã được Đuôi Trắng ít nhất 3 tháng.
Có thể kể được chuyện “Hải ly - thế giới kỳ diệu”.
Đạt được ít nhất 5 chuyên hiệu.
CHƯƠNG TRÌNH CHUYÊN HIỆU
Chuyên hiệu của Hải ly màu nền xanh da trời viền nâu, hình màu cam. Kích thước 25x35mm.
Khi em hoàn thành các yêu cầu Ban Nhi trưởng đề ra, hoặc em có thể hoàn tất một việc ở nhà hoặc ngoài
giờ sinh hoạt của Nhi đoàn trong khả năng của em và tiêu chuẩn của chương trình thì em sẽ được Ban
Nhi trưởng trao chuyên hiệu. Khi nhận được chuyên hiệu em may vào tay áo bên trái.
Chuyên hiệu ngành Nhi Việt Nam phân ra làm 3 loại: Sức khỏe, Ý thức và Năng khiếu, gồm 16 chuyên
hiệu như sau:
1. SỨC KHỎE:
a. Đi bộ
- Có thể đi bộ trên 2km
- Tập thể dục bằng cách đi bộ hằng ngày.
b. Chạy xe đạp
- Biết chạy xe đạp.
- Hiểu luật giao thông.
c. Bơi lội
- Biết đứng nước và biết bơi với khoảng cách trên 15m.
56
d. Nhảy dây
- Biết nhảy dây tập thể hoặc dây đơn, có thể nhảy liên tục trên 20 lần.
e. Võ thuật
- Biết chơi 1 môn võ thuật và có thể biểu diễn ít nhất 1 bài quyền.
2. Ý THỨC:
a. Bảo vệ môi trường
- Không vứt rác bừa bãi, biết nhặt rác bỏ vào thùng.
- Biết dọn dẹp nhà cửa, xếp ngăn nắp đồ chơi sau khi chơi.
- Không bứt hoa lá, bẻ cành, chạy nhảy trên cỏ.
b. Chăm sóc cây cối, vật nuôi
- Biết tự ươm trồng và chăm sóc cây.
- Biết chăm sóc vật nuôi.
- Hiểu biết về vật nuôi của mình (đặc tính, thói quen, cách chăm sóc…) hoặc tính chất cây
trồng của mình (tính năng, công dụng, cách chăm sóc…).
c. Chia sẻ
- Biết chia sẻ việc nhà với ba mẹ, anh chị em, chia sẻ quà bánh với bạn bè và những người
xung quanh.
- Quan tâm đến người nghèo, người tàn tật, người già, em nhỏ.
- Biết xếp hàng, không chen lấn khi đi mua hàng, nhận quà…
d. Thân thiện
- Hòa đồng, gần gũi với bạn bè.
- Khi chơi chung với hộ, biết hướng dẫn, thảo luận, cùng chơi với bạn.
e. Tự bảo vệ
- Thuộc số điện thoại nhà, bố mẹ, số điện thoại khẩn cấp để có thể liên lạc khi cần thiết.
- Biết cách xử lý tình huống trong trường hợp khẩn cấp, khi có người lạ đến nhà, khi người lạ
hỏi thăm cho quà bánh, khi bị lạm dụng tình dục…
57
3. NĂNG KHIẾU
a. Đàn
- Biết chơi 1 loại nhạc cụ: organ, piano, ghita, trống…
b. Ca sĩ
- Thuộc và có thể hát đúng nhịp, đúng điệu trên 10 bài hát.
- Luôn tham gia hát chung với Bầy.
c. Kịch sĩ
- Yêu thích đóng kịch và sẵn sàng tham gia trong các đêm Vui Dưới Trăng của Bầy.
- Thuộc lời thoại và đóng tròn vai ít nhất 2 vở kịch của Bầy.
d. Kể chuyện
- Biết kể hoặc đọc thơ ít nhất 3 câu chuyện/ thơ một cách sinh động (biết diễn tả giọng nói, âm
thanh, dáng diệu khi kể chuyện/ đọc thơ).
e. Họa sĩ
- Biết vẽ ít nhất 3 bức tranh.
- Biết pha màu và kết hợp màu sắc hài hòa.
f. Khéo tay
- Biết tự thực hiện ít nhất 3 món đồ chơi như: nón noel, mặt nạ hóa trang, vòng đeo tay, rối…
sau khi được hướng dẫn.
58
PHÂN NHÓM ĐUÔI CHO CÁC CHƯƠNG TRÌNH CỦA BẠN
Đuôi là một phương tiện quan trọng cho Hải ly thấy bản thân đang khôn lớn và thay đổi. Trẻ 5, 6
và 7 tuổi có một số nhu cầu khác nhau rõ rệt (được thảo luận ở Chương 6). Việc phân nhóm Đuôi
sẽ giúp bạn xây dựng chương trình trong đó tất cả Hải ly có thể làm việc ở mức độ năng lực tương
ứng của các bé. Bạn có thể áp dụng cách phân nhóm chia này cho chương trình của mình theo
nhiều cách.
Hãy phân nhóm theo Đuôi và Hộ sao cho có lợi. Các em ở độ tuổi khác nhau có những kỹ năng
và khả năng khác nhau. Khi phân chia thành các nhóm Đuôi khác nhau, bạn cần tập trung chương
trình của mình vào từng độ tuổi nhất định, hoặc khi phân chia theo Hộ hãy để các bé lớn cộng tác
với các bé nhỏ hơn.
Theo Hộ
Bạn có thể tách các hoạt động của Hộ thành các nhiệm vụ nhỏ cho phép tất cả Hải ly góp sức theo
đúng mức độ khả năng của mình và các bé sẽ cảm thấy mình là một thành viên tận hiến. Ví dụ:
nếu hoạt động là tạo một bức tranh “Hải Ly Về Chỗ Trú”, các Hải ly Đuôi Nâu phụ trách tô màu,
Đuôi Xanh có thể dán keo và Đuôi Trắng cắt các hình để dán.
Hãy đảm bảo sự cân bằng trong cách phân chia tổ chức Nhi đoàn. Đôi khi Hải ly muốn ở cùng
với các bạn cùng tuổi. Cũng có khi các bé thích quây quần kiểu gia đình và muốn chơi cùng những
người bạn lớn tuổi hơn hoặc nhỏ tuổi hơn.
Trong cả hai cách phân chia tổ chức, điều quan trọng cần xem xét là mang đến cho trẻ các hoạt
động phù hợp với khả năng của từng độ tuổi. Như vậy, các bé sẽ học được rằng thành quả của
mỗi người đều có thể đóng góp cho cả Nhi đoàn (nhóm Đuôi hoặc Hộ) hoặc giúp bé tự làm chủ.
59
Vì sĩ số nhỏ, mỗi Hộ sẽ mang lại cho Hải ly cảm giác an toàn; kiểu phân nhóm này cũng là một
cách để Nhi trưởng duy trì sự kiểm soát và không khí vui tươi trong Nhi đoàn. Có một điều cần
cảnh giác: Khi bạn tổ chức Nhi đoàn thành nhiều Hộ, có thể bạn sẽ thiên về các hoạt động ngang
tầm năng lực của Hải ly Đuôi Trắng, điều này khiến các bé Hải ly Đuôi Xanh và đặc biệt là Đuôi
Nâu cảm thấy chới với. Hãy tránh sa vào xu hướng này nếu bạn nhận thức được các hoạt động
theo Hộ sẽ mang lại cho Hải ly một số lợi ích vô cùng tích cực.
Thân thuộc
Có lẽ chức năng quan trọng nhất của Hộ là mang lại cảm giác thân thuộc. Mỗi Hộ là một “gia
đình” hoàn chỉnh, có tên và quy tụ những thành viên lớn bé khác nhau. Cảm giác thân thuộc
lành mạnh có thể giúp Hải ly bồi dưỡng năng lực thấu cảm và thấu hiểu quan điểm của Hải ly
khác.
Các nghiên cứu cho thấy ngoại hình (chẳng hạn kích thước và sức hút) có thể ảnh hưởng đến
sự chấp nhận của bạn đồng trang lứa. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng trẻ em 4 tuổi có thể
phân biệt đối xử vì lý do “chưa đủ lớn”. Khi sinh hoạt trong các Hộ, Hải ly học cách coi sự
khác biệt của mọi người là một điều tích cực; các bé bắt đầu hiểu rằng mỗi người đều đóng
góp cho Hộ của mình những kỹ năng và năng lực riêng đặc biệt.
Các hoạt động củng cố bản sắc Hộ, thúc đẩy sự tương tác xã hội và chia sẻ sẽ giúp bồi đắp
cảm giác thân thuộc của Hải ly.
Tin cậy
Khi Hải ly cảm thấy mình thuộc về một Hộ và toàn thể Nhi đoàn, cảm giác tin cậy của bé sẽ
được nâng cao. Sự tin tưởng rất quan trọng trong việc xây dựng tình bạn, lắng nghe Nhi trưởng
và chấp nhận những trải nghiệm mới hoặc sự thay đổi.
Nếu được sinh hoạt trong một Hộ mà mình cảm thấy an toàn và yên tâm, Hải ly sẽ háo hức
hơn khi đương đầu với những tình huống mới mẻ. Bạn có thể xây dựng lòng tin trong trẻ bằng
cách khuyến khích các bé giúp đỡ lẫn nhau, chia sẻ và cùng nhau chơi đùa trong các hoạt động
của Hộ.
Sáng kiến
Cuối cùng, khi môi trường Hộ mang lại cho bé cảm giác thân thuộc và tin cậy, đó sẽ là bước
đệm hỗ trợ để bé mạo hiểm tự mình dấn thân. Bạn sẽ thấy điều này khi Hải ly bắt đầu nói
nhiều hơn và chia sẻ ý kiến của mình. Hãy khuyến khích bé bằng cách tích cực và chú tâm
lắng nghe. Sự lắng nghe này cho thấy bạn coi mỗi Hải ly là cá nhân đặc biệt và duy nhất.
Sự cổ vũ của bạn cho những nỗ lực của Hải ly khi thử sức những điều mới sẽ giúp các bé đối
mặt với cảm giác tội lỗi có thể dấy lên từ nỗi sợ hãi và sự luống cuống. Một cái vỗ nhẹ vào
lưng và lời khen cho nỗ lực của bé sẽ là cú hích tuyệt vời cho các sáng kiến mới.
Phân nhóm Đuôi giúp thúc đẩy ý thức lành mạnh về năng lực trong khả năng của Hải ly. Các
hoạt động của Hộ tạo điều kiện củng cố cảm giác thân thuộc, tin cậy và thúc đẩy sáng kiến.
Áp dụng cả hai kiểu phân chia nhóm Đuôi và Hộ sẽ mang lại trải nghiệm phát triển toàn diện
cho trẻ em.
60
Ý TƯỞNG HOẠT ĐỘNG CHO CÁC NHÓM ĐUÔI VÀ HỘ
Sau đây là một số ý tưởng hoạt động cho các nhóm Đuôi và Hộ. Hãy điều chỉnh cho phù hợp với
nhu cầu và ý tưởng của riêng bạn. Xem Chương 6, và cố gắng tinh chỉnh các hoạt động để phù
hợp với đặc điểm và khả năng của từng độ tuổi.
Khi nào nên phân nhóm Đuôi và khi nào phân nhóm theo Hộ? Những hướng dẫn sau đây có thể
giúp bạn quyết định.
Trong chương trình Hướng đạo, có những thời điểm cách tốt nhất để tiến hành một hoạt động là
tổ chức thành các Liên đoàn lớn, hoặc, đôi khi nên chia thành các đơn vị nhỏ hơn như Hộ hoặc
nhóm Đuôi. Hãy cân nhắc nên tổ chức hoạt động như thế nào bằng cách trải nghiệm hoạt động
đó trong môi trường nhóm lớn, hoặc nhóm nhỏ chẳng hạn như nhóm Đuôi hoặc nhỏ hơn nữa là
Hộ. Khi sinh hoạt trong một nhóm lớn:
hoạt động có thể được lập kế hoạch dễ dàng hơn hoặc cần ít tài liệu hơn,
mọi người sẽ có cùng trải nghiệm, chẳng hạn như nghe kể chuyện,
cảm giác thân thuộc có lợi cho Hải ly của bạn.
Trong các nhóm nhỏ hơn:
các bé có nhiều cơ hội tham gia hơn,
Nhi trưởng có nhiều dịp tốt để tìm hiểu về các em hơn,
các hoạt động như thủ công có thể thành công hơn do được giám sát chặt chẽ hơn.
Sau đó, các thành viên trong Hộ tập trung lại, các Hải ly lần lượt trình bày thứ mà mình tìm được.
Hãy để các bé giải thích ý nghĩa của vật phẩm mình đã thu lượm. Sau đó, đề xuất cách các bé
trưng bày bộ sưu tập của mình.
Các Hải ly giúp nhau trình bày bộ sưu tập của riêng mỗi bé, khi kết hợp với nhau sẽ tạo thành
một bộ sưu tập của Hộ. Cuối cùng, cả Hộ chọn một người để mô tả bộ sưu tập của Hộ trước toàn
bộ Nhi đoàn.
61
Nhóm Đuôi trong các Hộ
Sưu tầm Quảng cáo
Phát cho mỗi Hộ một tạp chí có nhiều quảng cáo, giấy thủ công và danh sách các hạng mục để
Hải ly tìm kiếm trong tạp chí (ví dụ: quảng cáo kem đánh răng, ngũ cốc, dầu gội đầu). Đuôi Nâu
có thể phụ trách tìm quảng cáo, Đuôi Trắng cắt ra và Đuôi Xanh dán mẩu quảng cáo vào giấy.
Âm nhạc
Đuôi Nâu
Khám phá nhiều cách khác nhau để tạo ra âm
nhạc. Thể hiện bằng cách hát, đập nhẹ bàn chân
và vỗ tay. Phát băng hoặc đĩa CD và di chuyển
theo nhịp điệu - đi bộ, lắc lư, chạy, nhảy, diễu
hành. Học hát một bài hát ngắn.
Tạo một bức tranh ghép các hình ảnh của nhạc
cụ.
62
Đuôi Xanh
Nói cho các bé biết âm nhạc ảnh hưởng đến động vật như bò, chó và chim như thế nào. Đưa các
Hải ly đến thăm một ban nhạc khi họ đang diễn tập. Tìm hiểu tên của các nhạc cụ khác nhau. Làm
sênh từ hai đĩa giấy và các nắp chai đã đục lỗ sẵn. Dán phần vành của hai đĩa giấy chập vào nhau;
buộc từng cặp nắp chai xung quanh vành đĩa.
Đuôi Trắng
Các thể loại âm nhạc khác nhau (vui, buồn, nhẹ nhàng, ồn ào) ảnh hưởng đến Hải ly như thế nào?
Hãy phát đĩa CD hoặc băng và quan sát. Cảm nhận sự rung động của âm nhạc. Ghé thăm nhà thờ
để nghe tiếng đàn organ. Tìm hiểu có bao nhiêu dây trên đàn violin, banjo và guitar. Kể chuyện
về những nhạc sĩ nổi tiếng. Làm xúc xắc đeo tay từ nắp chai bằng cách đục lỗ trên nắp và luồn
vào vòng dây. Bọc lược bằng khăn giấy và học cách chơi nhạc từ dụng cụ này.
Toàn bộ Nhi đoàn
Tổ chức liên hoan âm nhạc và mời khách. Sử dụng các nhạc cụ mà Hải ly đã làm được để đệm
cho bài hát. Nhi trưởng có thể chơi nhạc từ một chiếc xô, nắp soong và bình đựng nước. Có thể
mời ai đó chơi guitar hoặc piano. Hãy mời khách dạy cho Nhi đoàn các bài hát bằng nhiều ngôn
ngữ khác nhau.
Giúp đỡ
Hãy để Hải ly tự sửa soạn địa điểm sinh hoạt và dọn dẹp sau cuộc họp. Luân phiên giao cho một
nhóm Đuôi nhiệm vụ đặc biệt phải làm mỗi tuần, tùy theo khả năng của Hải ly trong nhóm đó. Ví
dụ: Nhiệm vụ đặc biệt hôm nay – Đuôi Xanh. Nhi trưởng có thể phụ trách giám sát những nhiệm
vụ này.
63
Đuôi Trắng có thể thực hiện các dự án kéo dài hơn một tuần. Bạn có thể lập kế hoạch cho việc
này và giúp các bé trở nên tự chủ hơn để chuẩn bị cho chương trình ngành Ấu với cấu trúc bài
bản hơn.
Đuôi Trắng muốn trở nên hữu ích và cảm thấy mình quan trọng. Một số Nhi đoàn khai thác đặc
điểm này bằng cách khuyến khích các bé giúp đỡ các Hải ly nhỏ hơn. Hãy đề nghị các bé trao đi
sự giúp đỡ thiết thực, quan trọng, và các bé sẽ hồ hởi giúp đỡ các bạn nhỏ bằng tinh thần trách
nhiệm và bổn phận cao cả.
Mỗi tuần, một Đuôi Trắng có thể giúp Nhi trưởng thực hiện một phần chương trình. Hoặc bạn có
thể mời từng Đuôi Trắng chuẩn bị và kể một câu chuyện cho cả Nhi đoàn hoặc một nhóm Đuôi
Nâu. Hãy để Đuôi Trắng chọn câu chuyện của riêng mình, nhưng hãy giúp đỡ bằng cách đưa ra
một số gợi ý như (a) mùi yêu thích của tôi (b) đồ chơi yêu thích của tôi (c) thể thao (d) chia sẻ (e)
động vật hoặc (f) bạn bè.
Các Hải ly Đuôi Trắng đã sẵn sàng cho một số dự án cá nhân. Tất cả Hải ly đều được hưởng lợi
từ các dự án nhóm. Hãy thiết kế các dự án theo một chủ đề chung, giao cho mỗi nhóm Đuôi một
nhiệm vụ khác biệt, sau đó tập hợp cả Nhi đoàn lại để trình bày và nói về những gì các bé đã làm.
64
Chủ đề Giao thông
Đây là gợi ý cho một chủ điểm mà bạn có thể lên kế hoạch chương trình cho vài tuần. Chủ điểm
không nhất thiết phải được thực hiện liên tục.
Tàu thuyền
Nếu có thể, hãy sắp xếp một chuyến tham quan bến cảng hoặc bến tàu. Đặt những câu hỏi sau: Ai
là người đầu tiên sử dụng những con tàu? Hồi đó tàu thuyền trông như thế nào? Cái gì cung cấp
năng lượng cho các con tàu? Chúng được làm từ chất liệu gì? Ai đã xây dựng chúng? Chúng khác
với tàu thuyền ngày nay như thế nào?
Mua bưu ảnh về tàu thuyền từ một đại lý lữ hành. Chọn một quốc gia và lên kế hoạch cho một
chuyến du ngoạn bằng tàu với những hình ảnh về con người, món ăn, cây cỏ, hoa lá. Có thể một
số phụ huynh đã từng sống hoặc đến thăm quốc gia đó sẽ sẵn lòng trò chuyện với các bé Hải ly
về trang phục dân tộc, truyền thống, trò chơi, bài hát của họ, v.v…
Tàu hỏa
Thực hiện một chuyến đi ngắn bằng tàu hỏa. Tàu hỏa chạy bằng gì: than, hơi nước, dầu diesel,
điện? Hãy tìm gặp một kỹ sư ngành đường sắt đã nghỉ hưu và mời họ đến kể lại cho các Hải ly
về những trải nghiệm của mình.
Nói về những hàng hóa mà tàu hỏa chuyên chở. Chuẩn bị một bản đồ lớn của đất nước với các
tỉnh được vẽ thô sơ. Trên bản đồ, yêu cầu Hải ly phác thảo các tuyến đường dẫn đến từng tỉnh.
Sau đó vẽ hình các đoàn tàu và dán chúng lên bản đồ. Mang theo tranh ảnh về các loại hàng hóa
hoặc sản phẩm để dán vào từng tỉnh thành.
Ghé thăm ai đó sở hữu mô hình xe lửa hoặc thực hiện một chuyến đi đến bảo tàng khoa học.
Ô tô
Yêu cầu các Hải ly Đuôi Trắng mang theo hình ảnh của các bộ phận ô tô khác nhau, tìm hiểu
chúng là gì và tạo tranh ghép từ các hình ảnh này. Hải ly có thể vẽ những chiếc ô tô mơ ước của
riêng mình và kết hợp các bức vẽ để tạo thành một cuốn sách và gửi về cho Hải ly bị ốm.
Dạy về an toàn giao thông. Giúp Hải ly làm các biển báo giao thông, tìm hiểu ý nghĩa của chúng
và diễn tả ý nghĩa biển báo cho các Hải ly nhỏ hơn. Yêu cầu mỗi Đuôi Trắng mang đến một chiếc
ô tô đồ chơi yêu thích để “khoe và kể”.
65
Vui lòng không tổ chức hoạt động thả bóng bay. Bóng bay
xì hơi sẽ trở thành rác và có thể gây tổn thương động vật
hoang dã nếu ăn nhầm.
66
CHƯƠNG 8
CHƯƠNG TRÌNH
XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
CÁC THỦ THUẬT XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
Ý TƯỞNG CHƯƠNG TRÌNH
ĐỀ CƯƠNG CHƯƠNG TRÌNH
KHUNG CHƯƠNG TRÌNH
CÁC HOẠT ĐỘNG TẬP TRUNG THÀNH VIÊN
THỦ CÔNG VÀ KỂ CHUYỆN – TRÒ CHƠI – ÂM NHẠC –
HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI
HOẠCH ĐỊNH CHƯƠNG TRÌNH
CHƯƠNG TRÌNH MẪU
67
Nội dung chương này nhằm giúp các Nhi trưởng xây dựng và trình bày một chương trình
tốt. Dưới đây bao gồm các thông tin cơ bản và các bước để bạn có thể triển khai ngay tức
thì.
Khi đã sẵn sàng tiếp tục, hãy tham khảo các chương khác của sổ tay này để biết thêm chi
tiết về lập kế hoạch chương trình, các cuộc họp và nghi thức cũng như các ý tưởng chương
trình. Hãy xem mục lục hoặc chú giải để tìm thông tin tham khảo cụ thể.
1. Chuẩn bị
Các chương trình bắt nguồn từ hai nguồn chính: sở thích thường thấy của Hải ly và nhu cầu phát
triển của các bé. Hãy thường xuyên gặp gỡ các em để thu thập ý kiến đóng góp của các em cho
những hoạt động được đề xuất. Hải ly sẽ thích thú hơn nếu các chương trình phản ánh sở thích cá
nhân của các bé. Bạn có thể góp nhặt các ý kiến bằng nhiều cách: phản hồi cá nhân, hỏi ý kiến
từng Hộ hoặc toàn bộ Nhi đoàn cùng một lúc.
Phản hồi của Hải ly sẽ cung cấp cho bạn một danh sách các hoạt động khả dĩ, bao gồm các chủ
đề, sự kiện và hoạt động đặc biệt. Bây giờ bạn phải biến danh sách này thành những chương trình
vui nhộn và thú vị.
2. Phát triển
Nguyên lý, Mục đích và Phương pháp Hướng đạo là mục tiêu để phát triển chương trình. Những
mục tiêu này đã tạo thành một phần của các chương trình Hướng đạo theo ngành. Tuy nhiên, khái
niệm “học thông qua thực hành” liên quan trực tiếp đến các yếu tố của chương trình. Các yếu tố
của chương trình là phương tiện để trẻ học tập trong quá trình vui chơi. Do đó, các ý tưởng hoạt
động được hiện thực hóa thông qua các yếu tố, từ đó tạo nên một chương trình. Các yếu tố chính
là điểm “vui nhộn” của chương trình.
Hầu hết các hoạt động của Hải ly bao gồm một hoặc nhiều trong số bảy yếu tố chương trình sau
đây:
► Trò chơi ► Đóng kịch
► Thủ công ► Phát triển tâm linh
► Âm nhạc ► Hoạt động ngoài trời
► Kể chuyện
Các chương sau sẽ bàn về từng yếu tố này và đưa ra các ý tưởng hoạt động cũng như phương thức
thực hiện.
Các trò chơi khuyến khích rèn luyện sức khỏe, tinh thần công bằng, hợp tác, và tìm hiểu giá trị
của các quy tắc. Thông qua trò chơi trẻ cũng học được các kỹ năng. Điều quan trọng nhất, trò
chơi nào mà chẳng vui.
Thủ công khuyến khích sự sáng tạo của Hải ly; mỗi khi làm được một sản phẩm, các bé sẽ có cảm
giác đạt được thành quả.
68
Với âm nhạc, bé học về nhịp điệu và động tác. Mọi người đều góp sức tạo ra âm thanh và hòa
mình vào cảm xúc của bài hát.
Kể chuyện khơi dậy trí tưởng tượng của trẻ. Thông qua các câu chuyện, Hải ly sẽ bước vào cuộc
phiêu lưu cùng với các nhân vật có thật hoặc hư cấu. Các câu chuyện giúp bé hiểu sâu sắc hơn về
các đức tính như trung thực, trung thành, quan tâm đến người khác và kính yêu Tạo hóa.
Đóng kịch giúp Hải ly có cơ hội nhập vai và tưởng tượng mình là một người khác. Hoạt động này
cũng khuyến khích sự tự tin và giúp bé làm quen với việc nói trước đám đông.
Phát triển tâm linh là thời gian dành để giới thiệu và củng cố những bài học giá trị quan trọng.
Những giá trị này có thể được nêu bật trong các hoạt động khác, chẳng hạn hướng dẫn cách tìm
hiểu Thượng đế, lao động công ích, hoạt động ngoài trời và làm việc theo Hộ.
Hoạt động ngoài trời khuyến khích sự phiêu lưu, trải nghiệm mới, thử thách, tự lực và học hỏi về
mối quan hệ của chúng ta với thiên nhiên. Vui chơi ngoài trời cũng giúp chúng ta kéo gần khoảng
cách đến Thượng đế hơn.
Ý tưởng chương trình, chủ đề, sự kiện, hoạt động có khen thưởng
PHÁT TRIỂN
Yếu tố chương trình
Trò chơi ► Thủ công ► Âm nhạc ► Kể chuyện ► Đóng kịch ► Phát triển tâm linh
► Hoạt động ngoài trời
THỰC HIỆN
Một loạt các hoạt động bài bản có tính chất vui nhộn, phù hợp với lứa tuổi và đáp ứng
sở thích cũng như nhu cầu phát triển của trẻ trong một khung thời gian nhất định
ĐÁNH GIÁ
Sự thành công của hoạt động được đánh giá dựa trên tiêu chí đáp ứng các sở thích và
nhu cầu phát triển của trẻ theo lứa tuổi và đạt các tiêu chuẩn chương trình đã đặt ra.
3. Thực hiện
Phần đầu tiên của bước thực hiện chương trình là lên kế hoạch về cách thức và thời điểm các hoạt
động sẽ được thực hiện. Kế hoạch có thể bao quát một cuộc họp duy nhất, vài tháng hoặc cả năm
một cách chi tiết.
Phần thứ hai của bước này là tổ chức đa dạng các hoạt động vui nhộn, phù hợp với lứa tuổi, đáp
ứng sở thích và nhu cầu phát triển của trẻ trong khung thời gian nhất định. Sự linh hoạt khi thực
hiện chương trình sẽ giúp đáp ứng các hứng thú tình cờ phát sinh hoặc các cơ hội hoạt động mới.
4. Đánh giá
Bước cuối cùng là đánh giá xem các hoạt động có thành công hay không. Xác định mức độ thành
công bằng cách hỏi xem những ý thích mà trẻ đã bày tỏ cũng như các mục tiêu của chương trình
có được đáp ứng hay không. Khi thực hiện các kế hoạch hoặc thay đổi trong tương lai, hãy xem
xét hiệu quả của chương trình, hiệu quả chi phí và nỗ lực thực hiện.
69
TÓM TẮT CÁC BƯỚC XÂY DỰNG CHƯƠNG TRÌNH
1. Chuẩn bị 2. Phát triển
Ý thích của trẻ Mục tiêu chương trình theo ngành 3. Thực hiện
(Nhu cầu phát triển của trẻ) 4. Đánh giá
Kỷ luật
Duy trì không khí vui vẻ, công bằng và bình ổn
Dùng thủ hiệu của Hải ly để ra dấu yên lặng (một cánh tay giơ thẳng lên với tư thế chào của
Hải ly)
Nói với giọng điệu rắn rỏi rành mạch
Duy trì độ liền mạch của chương trình
Lưu ý rằng đồng phục và các nghi thức giúp mang lại cảm giác thân thuộc
Kiểm soát tốt các trò chơi; giải thích đầy đủ thể lệ
Thường xuyên thay đổi các hoạt động; bao gồm thay đổi từ các trò chơi náo động sang trầm
lắng, các hoạt động trí tuệ sang thể chất và nhiệm vụ sang vui chơi.
Sự đa dạng rất quan trọng đối với các Hải ly.
Hãy nhớ rằng trẻ ở độ tuổi Hải ly (đặc biệt là Đuôi Nâu) có thường tập trung chú ý ngắn.
70
Ý TƯỞNG CHƯƠNG TRÌNH
Xây dựng Ý tưởng Chương trình
Bạn có thể xây dựng ý tưởng chương trình bằng nhiều cách. Mục đích là để kích thích, truyền
cảm hứng và mở rộng tư duy.
Thảo luận nhóm là công cụ xây dựng ý tưởng thông dụng nhất. Hãy yêu cầu tất cả các thành viên
trong Nhi đoàn đề xuất ý tưởng và viết ra giấy. Hãy tự đặt ra giới hạn thời gian, chẳng hạn năm
phút. Bí quyết của thảo luận nhóm là tránh phán xét và phê bình về các ý tưởng. Trong bước đầu
tiên, cố gắng có càng nhiều ý tưởng càng tốt, không quan trọng chất lượng. Trong bước tiếp theo,
hãy phân tích, kết hợp, chia tách và thử nghiệm chung các ý tưởng để rút ra ý tưởng chương trình
khả thi.
Chủ đề
Bằng cách kết hợp ý tưởng của Hải ly hoặc chủ đề (chẳng hạn “động vật có lông”) với trò chơi,
thủ công, kể chuyện, bài hát và dã ngoại, bạn có thể xây dựng ý tưởng cho một số hoạt động.
Hỏi Hải ly
Một trong những cách tốt nhất để xây dựng được chương trình lôi cuốn trẻ em là kết hợp ý
tưởng của các bé.
Hãy khuyến khích Hải ly trò chuyện vô tư trong các cuộc họp Nhi đoàn. Các hoạt động và
chương trình của Hải ly phải hấp dẫn trẻ em. Bạn cần điều chỉnh thể thức chương trình để đáp
ứng nhu cầu của từng nhóm tuổi. Bạn có thể tổ chức một số hoặc tất cả các cuộc họp theo
nhóm Đuôi (Nâu, Xanh, Trắng). Như vậy sẽ tích hợp sở thích của từng nhóm tuổi vào chương
trình, điều này rất quan trọng với những em đã sinh hoạt trong Nhi đoàn hơn một năm. Nếu
tích hợp ý tưởng của Hải ly, có thể chắc chắn chương trình của bạn sẽ thu hút các bé.
Hãy cân nhắc ý tưởng trên cơ sở mục tiêu và yếu tố của chương trình ngành Nhi, từ đó xây
dựng các hoạt động.
Ban đầu, thế giới của Hải ly chỉ xoay quanh tổ ấm của mình và những người hàng xóm. Dần
dần thế giới đó mở rộng, bao gồm cả cộng đồng địa phương. Vì việc giới thiệu Hải ly với cộng
đồng địa phương của các bé là rất quan trọng, nên nhất thiết phải cân nhắc các ý tưởng chương
trình trong bối cảnh này.
Hãy thử những điều mới phù hợp với chương trình ngành Nhi, sau đó chia sẻ với những người
khác.
Sau đây là một số ý tưởng giúp kích thích trí tưởng tượng của bạn. Bản thân các ý tưởng chỉ
là lời nói, nhưng với trí tưởng tượng của bạn, ý tưởng có thể biến thành những chương trình
vui nhộn lý thú. Hãy nhớ rằng một ý tưởng phải đáp ứng nhu cầu của Hải ly thì mới được gọi
là hiệu quả.
71
Lái phương tiện
Xe buýt, Xe ba bánh, Xe chở cỏ khô, Thuyền có mái chèo, Xe điện, Tàu điện ngầm, Ngựa con,
Thuyền, Xe kéo, Xe trượt tuyết, Tàu hỏa.
Dạo chơi
Siêu thị, Tiệm bánh, Chợ nông sản, Trường trung học, Nông trại, Trại gia súc, Nhà máy bánh kẹo,
Hiệu thuốc, Trạm dịch vụ, Nhà máy Sữa, Thư viện, Sở thú, Chợ thịt, Văn phòng Hướng đạo, Cơ
sở cứu hỏa, Trại Hướng đạo, Cửa hàng Điện máy, Bảo tàng.
Máy móc
Điện thoại, Laptop, Ipad, Máy vi tinh bàn, Máy in, Tivi, Dụng cụ mở hộp, Thiết bị gia dụng,
Thuyền buồm, Máy tính tiền, Máy kéo, Máy ảnh, Kính viễn vọng, Ô tô, Máy bay, Xe đầu kéo,
Máy ủi, Máy tính, Máy đánh chữ, Kính hiển vi, Canô đệm hơi, Tàu biển.
Dự án
Hồ Hải ly, Những xứ sở khác, Thiệp chúc sức khỏe, Ban nhạc, Sửa soạn bàn ăn, Tình bạn, Quy
tắc an toàn nước, Tiền bạc, Làm bánh quy, Tranh tường, Di tích lịch sử, Ô nhiễm, Biểu đồ tăng
trưởng, Bị lạc, Thí nghiệm đơn giản, An toàn khi đi xe đạp, Các loại thực phẩm khác nhau, Tình
trạng khẩn cấp, Chia sẻ một chiếc bánh, UNICEF, Ảo thuật.
Thiên nhiên
Mùa màng, Ao hồ, Sông, Công viên, Hoa, Ngũ cốc, Đá, Mùa đông, Tiếng động vật, Hồ/đại dương,
Cây cối, Cát, Khoáng vật, Đầm lầy, Suối, Bờ biển, Đồng cỏ, Cỏ, Thời tiết, Hóa thạch, Trái đất,
Thú cưng, Ánh sáng, Sấm, Côn trùng, Lá cây, Động vật nhỏ, Chim, Hoàng hôn, Không khí, Sét,
Hoa, Quả thông, Cá, Sưu tầm vật phẩm, Bình minh, Gió, Sao, Băng, Vòng đời, Tuyết, Đường
mòn, Bò sát.
72
Những ý tưởng khác
Mũ nón, Nguồn sáng, Khu vườn, Băng nhóm,
Ngỗng mẹ, Nhiệt nóng, Thời kỳ đồ đá, Quyền
lực, Đọc thời gian, Xiếc, Tìm hiểu về cơ thể,
Truyện cổ tích, Chăm sóc thú cưng, Huýt sáo,
Tư thế, Đánh giày, Ghép hình, Giới thiệu mọi
người, Mang theo đồ chơi và chia sẻ, Dàn nhạc,
Buộc giày, Làm vườn trong nhà, Diễn kịch kể
chuyện (theo Hộ hoặc nhóm Đuôi), Dọn dẹp,
Khủng long, Không gian.
73
tập trung thành viên, bạn sẽ thu hút sự chú ý của các bé và tập hợp các bé lại ở một nơi. Sau đó,
bạn có thể dễ dàng đếm sĩ số.
Gọi Hải ly tập trung để tham gia hoạt động
Chơi trò chơi hoặc hát một bài hát
Triệp tập đội hình xây dựng đập.
Hãy nhớ mục tiêu của bạn là thu hút sự chú ý và tập hợp các Hải ly. Tránh các hoạt động gây
phân tán và kích thích trẻ.
Sau đây là một số vật liệu cơ bản bạn có thể phát cho từng Hộ hoặc lưu giữ chung cho cả Nhi
đoàn.
Giấy thủ công (đủ màu) Cọ lông để tô màu nước
Ba hoặc bốn chiếc kéo có mũi vát tròn Nỉ (đủ màu)
Băng dính và băng dán che phủ Tạp chí nhiều tranh ảnh
Keo trắng và trong Vải vụn, hạt cườm, len, v.v…
Bất cứ vật dụng gì mà bạn thấy hữu dụng Sơn nước, không độc hại (màu cơ bản; đỏ,
xanh và vàng; đen và trắng)
Dựa theo truyện Hải Ly – Thế Giới Kỳ Diệu để kể chuyện. Mỗi chương có một thông điệp
quan trọng cho Nhi đoàn. Hãy mời Hải ly kể những câu chuyện của chính các bé trong giờ kể
chuyện, nhưng phải ngắn gọn. Hãy nhớ bạn chỉ có khoảng hai giờ cho toàn bộ chương trình.
Cho Hải ly diễn lại các câu chuyện. Chuẩn bị tươm tất một thùng quần áo cũ đã qua sử dụng.
Khi các bé nhận vai, hãy cho Hải ly cơ hội thể hiện nhân vật mà bé muốn và làm điều bé muốn
làm trong vai đó.
TRÒ CHƠI
Trò chơi rất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ em. Để khôn lớn và hạnh phúc, các bé
cần tạo ra niềm vui thông qua các trò chơi. Khi làm như vậy, các bé cũng học cách giao tiếp và
tương tác với những người khác một cách thiết thực.
Các trò chơi thích hợp dành cho Hải ly nhấn mạnh sự hợp tác hơn là cạnh tranh cá nhân. Nói cách
khác, một nhóm trẻ khi chơi phải hợp tác với nhau; sự hợp tác giúp ích cho cả nhóm. Điều quan
trọng của trò chơi là trẻ học được cách hợp tác trong khi vui chơi.
74
Trẻ chơi trò chơi vì thấy vui vẻ và muốn trải nghiệm chứ không phải vì mục đích
chiến thắng.
Kết quả của trò chơi không quan trọng bằng việc trẻ đã tham gia hết mình và
thực sự nếm trải sự thích thú. Mỗi lần chơi một trò chơi, trẻ sẽ cố gắng chơi hay
hơn. Nếu bạn nhấn mạnh điều này khi chơi trò chơi cùng với Hải ly, các bé sẽ
tiếp thu được nhiều hơn từ các trò mà mình đã chơi, bởi vì các bé không bị cuốn
vào cuộc ganh đua giữa các cá nhân.
ÂM NHẠC
Thật là vui khi có dịp ca hát từ những bài hát vui tươi đến u buồn,
êm dịu đến ồn ào náo nhiệt. Âm nhạc có thể bày tỏ tâm trạng, giải
phóng cảm xúc hoặc giúp các thành viên nhóm thắt chặt tình cảm,
tất cả những yếu tố đó đều quan trọng đối với Nhi đoàn.
Trong ngành Nhi, âm nhạc được sử dụng để:
Phát triển khiếu cảm thụ âm nhạc
Dạy các bài hát đơn giản
Phát triển khả năng thẩm nhịp
Khuyến khích hoạt động nhóm
Kích thích trí tưởng tượng và thúc đẩy hoạt động.
Để thành công tối đa, hãy chọn những bài nhạc đơn giản, phù hợp,
đa dạng, dễ điều chỉnh và lặp đi lặp lại. Sau đây là một số gợi ý để bạn bắt đầu.
Dã ngoại và xuất du
Đừng biến những buổi dã ngoại và chuyến xuất du thành những sự kiện lớn. Bạn có thể lập kế
hoạch để tổ chức tiệc dã ngoại hoặc xuất du vào một buổi họp thường kỳ, buổi chiều hoặc cuối
75
tuần. Tản bước qua công viên hoặc khu bảo tồn hoặc đến Hồ Hải ly; bổ sung một số trò chơi, săn
tìm vật phẩm thiên nhiên, bữa ăn ngoài trời, ca hát và kể chuyện về động vật hoang dã.
76
a) Sự thích thú:
Đây là điều kiện tiên quyết để các em gia nhập Nhi Đoàn.
b) Xây dựng chương trình đa dạng:
Cân bằng 4 yếu tố cần thiết là: trò chơi, diễn xuất, kể chuyện, tham quan. Không dùng quá nhiều
phần này mà quên đi các phần khác.
c) Có chủ đề:
Cần tham khảo ý kiến của trẻ.
d) Sử dụng hết nhân lực và tài lực.
Có bao nhiêu người giúp bạn? Họ có những năng lực gì? Họ có hiểu nhu cầu và tâm lý của trẻ
không? Những sách nào có liên quan đến công việc, bạn có dùng đến không?
e) Uyển chuyển:
Sẵn sàng thay đổi điều chỉnh chương trình phù hợp với sự thay đổi của hoàn cảnh.
Để sinh hoạt được đều đặn và có kết quả mong muốn, Ban Nhi trưởng Nhi đoàn phải có tầm nhìn xuyên
suốt, thiết kế chương trình từ dài hạn đến ngắn hạn.
Chương trình năm 12 tháng (phác thảo).
Đại cương chương trình 6 tháng.
Chương trình chi tiết của từng quý.
Chương trình họp hàng tuần có phát triển hoặc thay đổi nào cụ thể cho từng tuần.
Các chương trình này cần được thông báo lên Liên đoàn và các phụ huynh Hải ly.
* Các điểm cần lưu ý trong chương trình hàng tuần:
Phân công Nhi trưởng phụ trách Hải ly ngay khi Hải ly đến địa điểm sinh hoạt: bằng trò chơi nhẹ
(hoặc có sáng tạo riêng) trong lúc chờ khai mạc buổi họp.
Khai mạc và bế mạc đúng giờ.
Trò chơi là phương tiện huấn luyện, dạy dỗ.
Sinh hoạt luôn tiếp diễn không có thời gian chết.
Chú trọng sự vui thích.
CHƯƠNG TRÌNH SINH HOẠT MẪU 3 THÁNG
Trưởng phụ trách/
Thời gian Nội dung sinh hoạt
Chuẩn bị
Ánh Dương
TUẦN 1
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Đồ dùng ảo thuật
15h15-15h45 Trò chơi: Làm ảo thuật
15h45-16h15 Kể chuyện: “Hải ly – Thế giới kỳ diệu”
16h15-16h30 Hát múa: Ta đi vào rừng xanh
16h30-16h45 Sinh hoạt theo hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly vâng lời
Tictac
TUẦN 2
& phụ tá
77
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Hột, dây thun, kéo,
15h15-15h45 Khéo tay: Xâu vòng hộp hoặc dĩa nhựa,
15h45-16h15 Huấn luyện: dây
Đuôi Nâu: Luật – Lời Hứa – Châm ngôn –Tập tục Bầy
Đuôi Xanh: Ôn các bài hát Hải Ly
Đuôi Trắng: Nhảy dây
Trò chơi: Rồng rắn lên mây
16h15-16h30 Sinh hoạt theo Hộ
16h30-16h45 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
16h45-17h00 Nhắc nhở: Hải ly giữ gìn vệ sinh
Anh Nâu
TUẦN 3
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Phấn, một số đá nhỏ
15h15-15h45 Trò chơi: Truyền tin bằng đầu ngón cái,
15h45-16h15 Vẽ tranh tự do bút màu, giấy A4,
16h15-16h30 Hát múa: Hải Ly bơi nhanh giấy carton lót
16h30-16g45 Sinh hoạt theo hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly vâng lời cha mẹ
Cầu Vồng
TUẦN 4
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Đất sét, nước, ly
15h15-15h45 Thí nghiệm: Đất sét chìm hay nổi nhựa, bảng vẽ dấu
15h45-16h30 Huấn luyện: đường, dây
Đuôi Nâu: Nghi thức
Đuôi Xanh: Dấu đường
Đuôi Trắng: Nút hoa
16h00-16h30 Trò chơi: Chim xổ lồng
16h30-16h45 Sinh hoạt theo hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly lễ phép
Malac
TUẦN 5
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Giấy thủ công, keo 2
15h15-15h45 Trò chơi: Mèo bắt chuột mặt, dây trang trí,
15h45-16h15 Khéo tay: Xếp nón các đồ dùng lặt vặt
16h15-16h30 Trò chơi Kim (20 món)
16h30-16h45 Sinh hoạt theo hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly làm việc chăm chỉ
Chuồn Chuồn
TUẦN 6
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Đồng hồ, giấy thủ
15h15-15h45 Trò chơi: Nhảy dây công, kéo, băng keo
15h45-16h15 Khéo tay: Làm rối ngón 2 mặt, bút chì màu,
16h15-16h45 Huấn luyện: lá cây khô, dây
78
Đuôi Nâu: Kể chuyện “Hải ly – thế giới kỳ diệu”
Đuôi Xanh: Tạo hình bằng lá
Đuôi Trắng: Học xem giờ
Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
16h45-17h00 Nhắc nhở: Hải ly không xả rác
Ánh Dương
TUẦN 7
& phụ tá
15h00-15h15 Khai mạc, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Tượng thạch cao,
15h15-15h45 Trò chơi: Cướp cờ màu nước, nước, ly
15h45-16h15 Tô tượng nhựa cọ
16h15-16h30 Hát múa: Chia sẻ yêu thương
16h30-16h45 Sinh hoạt theo Hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly chia sẻ với mọi người
Tictac
TUẦN 8
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Dây
15h15-15h45 Trò chơi: Cướp đuôi
15h45-16h15 Kể chuyện: “Chú bé nói dối”
16h15-16h45 Huấn luyện
Đuôi Nâu: Địa chỉ, SĐT nhà, SĐT khẩn cấp
Đuôi Xanh: Hát Quốc Ca
Đuôi Trắng: học nút dẹt
Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
16h45-17h00 Nhắc nhở: Hải ly thật thà
Cầu Vồng
TUẦN 9
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Banh nhựa
15h15-15h45 Trò chơi: Chuyền banh
15h45-16h00 Trò chơi: Tập nói nhanh không lắp
16h00– 16h15 Hát múa: Hải ly xây đập
16h15-16h45 Sinh hoạt theo hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly gọn gàng ngăn nắp
Anh Nâu
TUẦN 10
& phụ tá
5h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Mời phụ huynh
15h15-15h45 Nghi thức Tuyên Hứa cho một số Hải ly tham dự Tuyên Hứa,
15h45-16h30 Trò chơi: Tìm kho báu phấn, dấu đường
16h30-16h45 Sinh hoạt theo Hộ
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải Ly quan tâm, giúp đỡ mọi người
Malac
TUẦN 11
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Dây
15h15-15h45 Trò chơi: Trời đất biển
79
15h45-16h15 Trò chơi: Bỏ khăn
16h15-16h45 Huấn luyện
Đuôi Nâu: Cách đeo khăn quàng
Đuôi Xanh: Giữ thăng bằng
Đuôi Trắng: Học nhảy dây
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly chăm sóc cây cối, vật nuôi
Anh Kiến
TUẦN 12
& phụ tá
15h00-15h15 Ổn định Bầy, nghi thức Vỗ Đuôi – Bài ca chính thức ngành Nhi Chanh, muỗng
15h15-15h45 Trò chơi: Chuyền chanh bằng muỗng nhựa, tô nhựa
15h45-16h15 Thi tài cá nhân
16h15-16h45 Hát múa: Đi xe lửa
16h45-17h00 Chia tay – Nghi thức Về Chỗ Trú
Nhắc nhở: Hải ly tập thể dục đều đặn
80
CHƯƠNG 9
CHỦ ĐỀ VÀ Ý TƯỞNG
CÁC YẾU TỐ CỦA CHỦ ĐỀ
SỬ DỤNG CHỦ ĐỀ
PHÁT TRIỂN CHỦ ĐỀ
81
CÁC YẾU TỐ CỦA CHỦ ĐỀ
Chương trình ngành Nhi có bảy yếu tố: trò chơi, thủ công, âm nhạc, kể chuyện, đóng kịch, phát
triển tâm linh và hoạt động ngoài trời. Chương 13 đến 17 sẽ đi sâu vào các yếu tố này một cách
chi tiết.
Bạn hãy sử dụng các yếu tố này để xây dựng các chương trình theo chủ đề cụ thể.
Nhiều Ban Nhi trưởng nhận thấy việc xây dựng chương trình trở nên dễ dàng hơn khi họ sử dụng
các ý tưởng theo chủ đề. Ví dụ: bạn có thể hướng tới chủ đề Vũ trụ trong một loạt các buổi sinh
hoạt của bạn, bao gồm phim ảnh, truyện, đồ thủ công, khách mời đặc biệt, vở kịch, con rối vũ trụ,
trò chơi ngoài trời và bài hát.
Bằng cách này, bạn có thể mang đến cho Hải ly những thông tin mới mẻ mang tính giáo dục trong
khi trẻ đắm mình trong thế giới tưởng tượng về vũ trụ. Tương tự như vậy, các chủ đề về mùa
màng, nghề nghiệp, giai đoạn lịch sử, sự an toàn hoặc cộng đồng có thể trở thành những chương
trình sống động và lý thú nếu được chuẩn bị một cách chu đáo.
Lập kế hoạch theo chủ đề là một phương hướng và khuôn khổ mà dựa vào đó bạn có thể xây dựng
một chương trình lý thú, toàn diện. Nhờ vậy, công việc của Nhi trưởng cũng trở nên dễ dàng hơn,
vì các thành viên trong Ban Nhi trưởng có thể để mắt đến các ý tưởng từ lâu trước khi trình bày
chủ đề với Hải ly.
SỬ DỤNG CHỦ ĐỀ
Một cách để sử dụng các chủ đề là thiết lập một
dự án Nhi đoàn trong đó các nhóm Đuôi khác
nhau sẽ hoạt động riêng. Mỗi nhóm đóng góp
vào dự án bằng cách thực hiện các hoạt động
phù hợp với lứa tuổi, khi gộp thành quả lại với
nhau sẽ hoàn thành toàn bộ dự án.
Một ví dụ đơn giản là làm một tấm áp phích về
buổi tối “đoàn tụ” kiểu phương Tây. Nhi trưởng
chọn hoặc vẽ các bức tranh; Đuôi Nâu tô màu;
Đuôi Xanh cắt chúng ra; và Đuôi Trắng biên
soạn thành áp phích bằng cách dán các bức tranh lên bìa giấy bristol.
Bạn có thể tổ chức các hoạt động của một tháng xoay quanh các chủ đề khác nhau: bảo vệ môi
trường, tự bảo vệ, hoặc thể dục thể thao (thiết lập lộ trình vận động và yêu cầu các bé tập thể
dục từ 5 đến 10 phút tại mỗi buổi sinh hoạt), các giác quan hoặc thú cưng…
Cố gắng đảm bảo rằng tất cả các chương trình theo chủ đề đều được cân đối để bao quát cả
bảy yếu tố. Lập một danh sách phân công Phụ huynh, trong đó nêu rõ ai được mời đến mỗi
buổi sinh hoạt. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với Hải ly, thúc đẩy sự quan tâm của cha mẹ
đối với chương trình ngành Nhi, đồng thời cho bạn thêm nguồn hỗ trợ.
82
Ta hãy xem cách phát triển một ý tưởng đơn giản thành một chương trình - ví dụ như ý tưởng chủ
đề về thực phẩm. Hãy cùng các Nhi trưởng khác liệt kê càng nhiều thứ liên quan đến thực phẩm
càng tốt mà bạn có thể nghĩ ra. Hãy thảo luận nhóm và để các dòng ý tưởng tuôn trào không
ngừng, đừng vội bàn xét, chấp nhận hoặc gạt bỏ giá trị của từng ý tưởng.
Bạn có thể liệt kê được danh sách sau đây: kẹo, nui, bánh quy giòn, dinh dưỡng, nuôi trồng, nấu
nướng, đậu, cây đậu thần, trứng vàng (bạn có thấy ý tưởng câu chuyện nào xuất hiện không?),
đậu phộng. Đó chỉ là một danh sách ngắn mà một người nghĩ ra trong vài phút. Danh sách có thể
dài hơn rất nhiều nếu bạn cùng động não với những người khác.
Bước tiếp theo là lựa chọn một số ý tưởng trong danh sách và cố gắng hình dung cách sử dụng
các ý tưởng này với một nhóm Hải ly nhỏ. Không cần thiết phải cân nhắc tất cả các mục trong
danh sách, vậy ta hãy thăm dò một vài phương án sau đây.
Kẹo
Bạn thấy phương án này thế nào: Nhét một viên kẹo vào một quả bóng bay, thổi bóng lên, buộc
các quả bóng vào một sợi dây thành một dải bóng dài và cho trẻ chạy tiếp sức; mỗi bé chạy tới
chỗ dải bóng, làm vỡ một quả bóng và lấy viên kẹo bên trong.
Nui
Bạn có thể xâu nui vào dây để làm đồ trang sức và dán nó vào bìa cứng để tạo thành tranh. Nui
có nhiều hình dạng và kích cỡ; một số còn có màu sắc đẹp. Hãy tưởng tượng bức tranh sẽ đẹp và
chúng ta thì vui thế nào?
Đậu
Bạn có thể giấu những túi đậu trắng khắp phòng chơi (trong và ngoài) và yêu cầu Hải ly săn tìm
chúng. Bạn thậm chí có thể trồng đậu trên giấy thấm, hoặc nướng đậu khi cả Nhi đoàn đi dã ngoại.
Cây đậu thần, quả trứng vàng
Những thứ này gợi chúng ta nhớ về những câu chuyện cổ tích mà bạn có thể kể cho Hải ly nghe,
hoặc để các bé diễn một vở kịch nhỏ.
Đậu phộng
Trước khi mang đậu phộng hoặc bất kỳ loại hạt nào vào chương trình của bạn, hãy đảm bảo trẻ
không bị dị ứng. Bạn có thể tổ chức các cuộc săn tìm đậu phộng, giống như với hạt đậu.
Giờ thì bạn đã có ý tưởng xây dựng chương trình rồi đấy, hãy góp nhặt các hạng mục lại với nhau
thành một chương trình cho Nhi đoàn. Một chương trình mẫu sẽ như sau:
83
1. Hoạt động tập trung thành viên: săn tìm tất cả các hạt đậu
2. Nghi thức Vỗ đuôi, Lời Hứa, Châm ngôn…
3. Bài hát: “Bài ca chính thức ngành Nhi”
4. Trò chơi: chạy tiếp sức lấy kẹo trong bóng bay
5. Thủ công: làm tranh bằng bìa cứng, keo dán và các hình dạng khác nhau của nui
6. Kể truyện: Con Voi và con Kiến
7. Bắt đầu trồng đậu trên giấy thấm và bàn về sự sinh sôi nảy mầm của vạn vật.
8. Bài hát: “Hải ly chia sẻ”
9. Nghi thức Về Chỗ Trú, thông báo, giải tán.
Trong chương trình mẫu này, bạn có thể thấy chúng ta chỉ sử dụng một phần nhỏ trong danh sách
các ý tưởng đã liệt kê, còn vô vàn ý tưởng để dành cho những dịp khác. Khi lập kế hoạch các
chương trình, điều quan trọng là phải ghi nhớ bảy yếu tố chính của sinh hoạt ngành Nhi. Hãy đối
chiếu chương trình mẫu với Tiêu chuẩn Chương trình ngành Nhi (Chương 3). Chương trình có cả
bảy yếu tố theo cách nào đó hay không? Chúng ta có thể điều chỉnh để tích hợp đủ được không?
Không nhất thiết phải đưa tất cả các yếu tố vào tất cả các chương trình, nhưng điều quan trọng là
phải để ý xem có yếu tố nào bị bỏ sót quá mức hay không.
Ban Nhi trưởng hãy cùng thử tập hợp một vài chương trình theo chủ đề của riêng mình. Sau đó,
chia sẻ với Nhi trưởng của Nhi đoàn khác. Thành công của một chương trình phụ thuộc vào việc
Nhi trưởng lập kế hoạch một cách sáng tạo bằng nhiều phương thức đa dạng.
Sau đây là một số chương trình mẫu khác được xây dựng xoay quanh các ý tưởng trọng tâm, ở
các giai đoạn phát triển khác nhau của chương trình.
GIAO THÔNG
1. Hoạt động tập trung thành viên
2. Nghi thức Vỗ Đuôi, Lời Hứa
3. Hát bài “Bài ca chính thức ngành Nhi”
4. Kể chuyện: Động cơ Xe lửa
5. Thảo luận về câu chuyện
6. Trò chơi thủ hiệu: Thợ lái tàu
Em là thợ lái tàu (chỉ vào mình)
Em kéo còi điều khiển (kéo dây)
Cho tàu chạy mau mau.
“Tuuuuu, tuuuuu,” còi hú gọi,
“Xình xịch,” bánh xe lăn,
Em lái tàu chăm chỉ (chỉ vào mình)
Nhưng chẳng quên giờ ăn (vỗ ngực tự hào)
84
7. Dịch chuyển sáng tạo: tạo thành một hàng dài; tạo ra âm thanh và chuyển động như một
đoàn tàu; đi ngoằn ngoèo để giả bộ đoàn tàu đang lướt qua những triền núi.
8. Thủ công: làm động cơ xe lửa từ hộp sữa.
9. Trò chơi: Làm theo Người quản trò. Xếp các Hộ vào đoàn tàu và yêu cầu các Hải ly đi theo
người quản trò vượt qua một mê cung đầy chướng ngại vật phức tạp, chẳng hạn rẽ qua những
chiếc ghế và chui qua gầm bàn…
10. Nghi thức Về Chỗ Trú, thông báo, giải tán.
GIAO TIẾP
Chủ đề này liên quan đến trò chuyện, cử chỉ, ca hát, ra hiệu, cờ, động vật, chim chóc, côn trùng,
tín hiệu khói, điện thoại, máy tính, truyền hình, vệ tinh, e-mail, biển báo, tranh ảnh, trống…
HỆ MẶT TRỜI
Bạn có thể tập trung một dự án Nhi đoàn vào chủ đề hệ mặt trời. Chia dự án thành bốn phần: thám
hiểm không gian (tên lửa, vệ tinh, phi hành gia), các mùa (minh họa bằng bốn quả bóng xốp lớn
được trang trí bằng các đặc trưng của mùa xuân, hạ, thu, đông), các hành tinh (sử dụng các quả
bóng xốp có kích cỡ khác nhau được sơn các màu khác nhau để minh họa chân thật nhất có thể)
và các ngôi sao (đặc biệt là chòm sao Đại Hùng (Big Dipper) và Tiểu Hùng (Little Dipper).
85
NGƯỜI LỚN TUỔI
Hãy ghé thăm một viện dưỡng lão. Yêu cầu các Hải ly mang theo một trò chơi hoặc chuẩn bị tập
luyện một bai hát và giải khuây cho các cụ già bằng các trò chơi, bài hát và tất nhiên, tự tay làm
bánh tặng các cụ. Cho dù bạn lên lịch thăm ngay trước Giáng sinh hay vào các thời điểm khác
trong năm, bạn sẽ thấy cả Hải ly, Nhi trưởng cũng như các ông bà đều thực sự thích thú. Hãy mời
một cụ già đến thăm Nhi đoàn để kể một câu chuyện, chia sẻ sở thích hoặc trò chuyện về những
trải nghiệm thú vị.
86
CHƯƠNG 10
LẬP KẾ HOẠCH
87
MỤC ĐÍCH VÀ GIÁ TRỊ
Lập kế hoạch hiệu quả là chìa khóa để mang lại một chương trình đáp ứng mục tiêu của phong
trào Hướng đạo. Đây chính là điều tạo nên sự khác biệt giữa một chương trình nhảm nhí vô bổ và
một chương trình mang lại nhiều hoạt động, trải nghiệm chất lượng. Chương trình ngành Nhi
không chỉ đơn giản là một sự kiện giải trí hàng tuần dành cho Hải ly, mà còn là một chương trình
có cơ cấu cân đối, khuyến khích Hải ly:
Tìm ra những minh chứng cho thấy tình yêu của Thượng
Đế dành cho mình cũng như thế giới
Trải nghiệm và thể hiện tình yêu và niềm vui
Thể hiện bản thân
Sống khỏe mạnh và có cảm xúc tốt về bản thân
Nâng cao ý thức gắn kết và chia sẻ trong các hoạt động nhóm nhỏ
Cảm thụ thiên nhiên.
Nâng cao ý thức hợp tác thông qua các hoạt động phi cạnh tranh
Tiêu chuẩn chương trình ngành Nhi của Hướng đạo (Chương 3) sẽ là thước đo để bạn đánh giá
liệu một ý tưởng hoạt động cụ thể có phù hợp với chương trình hay không. Đó cũng là công cụ
để đánh giá thiết kế của các chương trình Nhi đoàn.
Ví dụ: nếu bạn chọn một hoạt động để tổ chức cho buổi sinh hoạt và sau khi đã cân nhắc dựa trên
các tiêu chí của tiêu chuẩn chương trình, nếu bạn thấy nó không đáp ứng bất kỳ tiêu chuẩn nào
trong số đó, hãy loại bỏ. Khi xem qua các hoạt động đã lên kế hoạch, nếu thấy một trong các tiêu
chuẩn chưa được đáp ứng, bạn có thể đưa vào thêm các hoạt động để tăng tính cân bằng cho
chương trình.
Nhi trưởng
Tuy rằng việc ra quyết định nhóm đôi khi sẽ chậm, nhưng gánh nặng cá nhân sẽ giảm đi rất nhiều
nếu trách nhiệm lập kế hoạch được phân chia bình đẳng. Không chỉ vậy, mỗi khi bạn làm việc
chung với những người khác thì kho tàng ý tưởng, tài nguyên và các mối liên hệ cũng dồi dào và
88
phong phú gấp bội. Hãy luôn khuyến khích các thành viên trong Ban Nhi trưởng đóng góp công
sức bình đẳng trong tất cả các nhiệm vụ lập kế hoạch và xây dựng chương trình.
Bạn sẽ thấy ngay trước mắt là một khuôn khổ tổng thể nhanh chóng thành hình. Hãy áp dụng quy
trình này để đặt mục tiêu dài hạn một hoặc hai lần một năm và bổ sung bằng cách lập kế hoạch
ngắn hạn chi tiết hơn vài tháng một lần. Ban Nhi trưởng của bạn sẽ sớm vạch ra một chương trình
tuyệt vời.
89
KẾ HOẠCH TRUNG HẠN
Các mẹo lập kế hoạch bổ sung được trình bày
trong phần xây dựng chương trình của Chương
8, ngoài ra ở đây có một số ý tưởng khác.
Lập kế hoạch ngắn hạn là rất quan trọng trong
giai đoạn đầu phát triển Nhi đoàn mới. Tuy
nhiên, khi đã đạt được các mục tiêu ban đầu là
thành lập một Ban Nhi trưởng cốt cán và gia
nhập các thành viên, Nhi đoàn sẽ bước vào giai
đoạn tiếp theo. Các Nhi đoàn mới ở giai đoạn
giữa của năm đầu tiên thường lên kế hoạch
xoay quanh các chủ đề theo mùa. Mặc dù các
chủ đề theo mùa tạo một khuôn khổ thích hợp
cho chu kỳ hoạt động theo mùa của Nhi đoàn,
nhưng sự lặp lại nhàm chán sẽ sớm buộc bạn
phải hướng đến kế hoạch tiếp theo.
Sau khi đã phác thảo kế hoạch cả năm và xây
dựng được nhiều ý tưởng, hãy phác thảo kế
hoạch từng tháng.
1. Nội dung của các buổi sinh hoạt.
2. Nội dung của các sự kiện sẽ diễn ra trong tháng.
3. Chọn một số chủ đề do Hải ly xây dựng mà bạn đã quyết định trong kế hoạch dài hạn của mình.
4. Thảo luận và liệt kê những gì bạn biết về chủ đề hoặc các chủ đề:
Những hiểu biết cần được nâng cao
Phân tích chủ đề
Các hoạt động được đề xuất mà Hải ly có hứng thú.
Việc này giúp Nhi trưởng thấy các thành viên khác trong nhóm đang suy nghĩ thế nào và họ sẽ
biết bắt đầu từ đâu.
5. Tìm hiểu thêm về hoạt động. Sử dụng tất cả các nguồn lực có sẵn để tìm thông tin bạn cần và
để làm rõ hoặc xây dựng ý tưởng cho các hoạt động của chương trình.
6. Quyết định về các mục tiêu của chương trình. Trình bày rõ ràng và cụ thể bạn muốn Hải ly:
biết (những điều mà bạn muốn các bé tìm hiểu)
làm (các hoạt động)
cảm nhận (những cảm xúc và thái độ mà bạn muốn các bé trải nghiệm)
phản hồi (các loại hành vi hoặc hành động bạn muốn khuyến khích các bé phát huy).
7. Chọn ý tưởng và nguyên vật liệu cụ thể. Ví dụ, bạn phải chọn loại phim phù hợp để xem,
chuyên gia phù hợp để tham vấn, trang thiết bị tốt nhất và địa điểm phù hợp nhất để bạn có thể
mang lại trải nghiệm tốt nhất có thể.
8. Chọn phương pháp. Quyết định cách bạn sẽ trình bày, thảo luận hoặc hành động với thông tin
có được. Điều quan trọng là chọn các phương pháp tạo cơ hội cho mọi Nhi trưởng đều tham gia.
Sử dụng kết hợp các hoạt động của chương trình (trò chơi, thủ công, bài hát, câu chuyện, dã ngoại,
khách mời) và phát triển đầy đủ từng hoạt động bạn chọn.
9. Khi phát triển các chương trình hàng tháng, hãy sử dụng kết hợp các yếu tố của chương trình
để đảm bảo sự đa dạng trong cách trình bày các hoạt động. Những yếu tố này bao gồm âm nhạc,
kể chuyện, đóng kịch, thủ công, trò chơi, hoạt động ngoài trời và phát triển tâm linh. Hãy tích hợp
các yếu tố này để duy trì sự hào hứng của các bé và tránh tạo ra một chương trình nhàm chán.
90
LẬP KẾ HOẠCH NGẮN HẠN
Bây giờ bạn đã sẵn sàng sửa soạn các kế hoạch chi tiết cho một khoảng thời gian cụ thể - một
tháng hoặc một sự kiện cuối tuần. Hãy cùng cả nhóm ngồi lại bàn bạc để chuẩn bị kế hoạch cho
buổi sinh hoạt tuần này nhé. Trong cuộc họp này, Ban Nhi trưởng có thể cần “duyệt trước” chủ
đề bằng cách thực hiện những việc như:
Khâu “duyệt trước” này sẽ giúp cả nhóm chuẩn bị triển khai hoạt động và đảm bảo rằng mỗi
người trong số họ đều sẵn sàng đảm nhận khi cần. Vào cuối cuộc họp lập kế hoạch, hãy xem lại
kế hoạch để xem liệu các hoạt động trong chương trình của bạn có đáp ứng các Tiêu chuẩn của
chương trình ngành Nhi hay không. Các tiêu chuẩn này giúp bạn đánh giá liệu chương trình của
bạn có thỏa mãn nhu cầu của trẻ em ở độ tuổi Hải ly hay không. Nếu các bé vui vẻ, có thể đoán
rằng nhu cầu của các bé đã được đáp ứng.
Hãy nhớ... lập kế hoạch, hiện thực hóa nó, và CHƠI VUI nhé!
Thế là bạn đã xong bước lập kế hoạch rồi đấy! Thật tuyệt vời. Bây giờ hãy chia sẻ kế hoạch của
bạn một cách chi tiết với cha mẹ của Hải ly. Bạn có thể cung cấp cho phụ huynh tổng quan chương
trình cho ba tháng và sau đó là chi tiết của chương trình tháng mà bạn tham gia. Nếu phụ huynh
biết trước nội dung chương trình, họ có thể chuẩn bị tốt hơn để giúp chương trình của bạn được
tiến hành.
KINH PHÍ
Ngay sau khi trở thành thành viên Ban Nhi trưởng, bạn sẽ phải sớm biết cách huy động tài chính
cho Nhi đoàn của mình. Bạn có thể cần tiền để mua các huy hiệu, đẳng thứ chuyên hiệu, sách, các
đồ chơi và trang thiết bị thủ công, cũng như chuẩn bị chu đáo cho các chuyến dã ngoại và sự kiện
đặc biệt. Hãy trao đổi vấn đề này với Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo của bạn, họ chịu trách
nhiệm chính về tài chính.
Trong hầu hết các trường hợp, tiền để điều hành Nhi đoàn đến từ sự đóng góp của phụ huynh,
tiền thu được từ các sự kiện gây quỹ hoặc phí thành viên thường niên của Hải ly.
Phí thành viên thường niên mà tất cả Hải ly phải đóng thường do Hội đồng cấp cao hơn ấn định,
được thu và gửi lên Ban Huynh Trưởng Liên đoàn/ Đạo. Một số nơi sẽ phụ thu thêm một khoản
tiền ngoài lệ phí này và giữ lại để trang trải các chi phí của Nhi đoàn.
Ở một số Nhi đoàn, mỗi Hải ly phải đóng phí hàng tuần sau mỗi buổi sinh hoạt.
Các hoạt động gây quỹ quốc gia của Hướng đạo mang lại lợi ích tuyệt vời, xứng đáng với thời
gian bạn bỏ ra. Hãy liên hệ với Hội đồng Châu của bạn để có tài liệu quảng cáo, thời gian biểu và
hướng dẫn.
Hãy xác nhận chắc chắn với phụ huynh, Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo về loại hoạt động gây
quỹ nào phù hợp với Hải ly. Mặc dù chính sách gây quỹ Hướng đạo thường được áp dụng cho tất
cả các đơn vị, nhưng điều quan trọng là phải tuân theo lẽ thường: các hoạt động gây quỹ sẽ bị coi
là không phù hợp nếu đòi hỏi Hải ly đóng góp một số tiền lớn, mang vác nặng, tham gia nhiều
giờ, đi lại ở những khu vực giao thông đông đúc hoặc nhận trách nhiệm quá mức.
Cha mẹ nên được huy động và giúp theo dõi sự tham gia của con em mình trong các hoạt động
gây quỹ.
91
Trong tất cả các vấn đề tài chính, điều quan trọng là phải tham vấn Ban Huynh trưởng Liên đoàn/
Đạo.
Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, Ban Nhi trưởng của bạn nhất thiết phải lưu giữ hồ
sơ đầy đủ về tất cả các vấn đề tài chính liên quan đến hoạt động Nhi đoàn. Bạn phải liệt kê tất cả
các khoản mục thu, chi, đồng thời sắp xếp các cuộc rà soát kịp thời và kiểm toán hàng năm thông
qua Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo. Các thành viên trong Ban Nhi trưởng có thể luân phiên
nhiệm vụ này.
Hướng dẫn
Cùng với Ban Nhi trưởng, hãy ước toán chi phí dựa trên chương trình đã lên kế hoạch.
Lập kế hoạch gây quỹ với Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo của bạn.
Cố gắng giới hạn chi phí Nhi đoàn trong phạm vi ngân sách.
Đảm bảo rằng trong nhóm có một thành viên giám sát các khoản thu và chi trong Hồ sơ
Tài chính.
Thường xuyên báo cáo với Ban Huynh trưởng Liên đoàn/ Đạo của bạn và xuất trình hồ
sơ để kiểm toán.
92
CHƯƠNG 11
TÀI NGUYÊN
ĐÀO TẠO / PHÁT TRIỂN
MỌI NGƯỜI
ĐỊA ĐIỂM
CÁC CÔNG CỤ HỮU ÍCH
93
Có nhiều nguồn hỗ trợ khác nhau cho bạn cũng như chương trình của bạn. Vào đầu năm hướng
đạo, Ban Nhi trưởng nên cùng nhau xác định những nguồn lực nào có sẵn, cách khai thác và
khi nào có thể sử dụng. Việc này nên được thực hiện như là một phần của quá trình lập kế
hoạch tổng thể. (Chương 10 trình bày chi tiết hơn về chủ đề này.)
94
Giống như các Nhi đoàn, các phiên họp chia sẻ nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu của những người
tham gia. Các phiên họp chia sẻ này diễn ra ở nhiều cấp độ, từ chia sẻ giữa một số Nhi đoàn cho
đến chia sẻ ở cấp Châu và toàn quốc.
Nếu bạn muốn biết khi nào khu vực của bạn sẽ tổ chức phiên họp chia sẻ tiếp theo hoặc nếu bạn
có chủ đề muốn được thảo luận, hãy liên hệ với đại diện Toán sinh hoạt ngành Ấu - Nhi hoặc Ủy
viên Châu trưởng. Nếu bạn thấy không có phiên họp chia sẻ nào được lên kế hoạch, hãy tự tổ
chức một buổi. Hãy nhớ rằng trong Nhi đoàn đâu chỉ có Hải ly Hăng hái là học tập thông qua chia
sẻ!
Để tìm hiểu thêm thông tin về huấn luyện Dự bị Huy hiệu Rừng và Huy hiệu Rừng, hãy quan tâm
đến các thông báo của Toán Huấn luyện ngành Ấu – Nhi thông qua Ủy ban Huấn luyện và Nguồn
lực Trưởng. Trên đó bạn cũng có thể thấy một phần thông tin bổ sung bao quát một loạt các chủ
đề quan trọng. Điều quan trọng là bạn phải tự làm quen trước khi tham gia các khóa huấn luyện
này.
Khóa Dự bị Huy hiệu Rừng
Khóa này nhằm trang bị cho Nhi trưởng mới những kiến thức và kỹ năng cần thiết để thực hiện
các chương trình và chuyến dã ngoại hàng tuần. Sẽ rất hữu ích nếu bạn tham gia khóa học này từ
năm đầu Hướng đạo - lý tưởng nhất là trong vòng sáu tháng sau khi gia nhập Nhi đoàn.
Khóa Huy hiệu Rừng
Huy hiệu Rừng giúp Nhi trưởng phát triển kiến thức, kỹ năng lãnh đạo và năng lực trong việc
thực hiện Chương trình Hướng đạo ngành Nhi ở ngoài trời và giúp họ am hiểu chuyên sâu về việc
phát triển một chương trình dài nhiều năm cho Nhi đoàn.
Khóa huấn luyện sẽ là một trải nghiệm phiêu lưu vui vẻ và lý thú. Ngay bây giờ bạn hãy cân nhắc
và đăng ký tham gia một khóa huấn luyện càng sớm càng tốt.
MỌI NGƯỜI
Chính những người tham gia Hướng đạo là yếu tố khiến phong trào trở nên lớn mạnh. Trong đại
gia đình Hướng đạo, bạn sẽ có rất nhiều nguồn nhân lực hỗ trợ: Ban Huynh trưởng Liên đoàn/
Đạo; Nhi trưởng Hải ly khác trong Châu của bạn; nhân sự nhóm Tráng sinh tập sự tại khu vực
của bạn; các Trưởng trong văn phòng Hướng đạo và nhân viên thừa hành; chưa kể Nhi trưởng từ
các Nhi đoàn khác. Bạn sẽ được gặp họ trong các phiên họp chia sẻ và các khóa huấn luyện Hướng
đạo.
95
Nhân sự Hướng đạo có thể giúp bạn khai thác các tài nguyên cộng đồng khác. Các diễn giả khách
mời, các chuyến tham quan, du ngoạn và những con người tài giỏi trong việc xây dựng chương
trình đặc biệt đều sẵn lòng giải đáp thắc mắc của bạn. Hãy khai thác những nguồn lực này một
cách có kế hoạch, cho dù chỉ để tham vấn hay đưa vào chương trình của bạn. Hãy mời họ đến
buổi sinh hoạt của bạn. Thật tốt khi các bé Hải ly thấy những người khác cũng đóng góp cho Nhi
đoàn của các bé.
Danh sách vắn tắt sau đây sẽ gợi ý cho bạn về các loại nguồn nhân lực mà bạn có thể trông cậy:
ĐỊA ĐIỂM
Có rất nhiều nơi bạn có thể đến để tìm ý tưởng và sự trợ giúp, cũng như để đưa Hải ly đi thăm
thú. Khi bạn thực hiện chuyến đi cùng các Hải ly, hãy nhớ dành cho bản thân và người mà bạn
đến thăm thật nhiều thời gian chuẩn bị.
Sau đây là một vài ý tưởng cho các chuyến thăm thú: văn phòng Hướng đạo, cửa hàng Hướng
đạo, trường học, trường đại học, nhà thờ hoặc chùa, công viên, sở thú, đài phát thanh và đài truyền
hình, cơ quan báo chí địa phương, nhà sản xuất, trạm cứu hỏa, thư viện, trang trại…
96
Tài liệu An toàn khỏi nguy hại
Tài liệu này là bộ quy tắc ứng xử dành cho người lớn; phục vụ cho mục đích định hướng tình
nguyện viên. (Xem chi tiết trong Chương 2.) Bạn có thể tải xuống từ trang web của Hướng đạo
thế giới www.scout.org hoặc www.hdvn.info.
97
CHƯƠNG 12
98
BUỔI SINH HOẠT
Chuẩn bị sẵn sàng cho một năm sinh hoạt
Nhi trưởng hãy dành thời gian để rà soát chứng nhận Sức khỏe Thể chất và đơn đăng ký mà phụ
huynh đã điền để xem Hải ly và Ban Nhi trưởng của Nhi đoàn có bất kỳ nhu cầu đặc biệt, dị ứng
hoặc vấn đề nào khác hay không. Hãy liên hệ với phụ huynh để biết thêm thông tin hoặc lời
khuyên về cách đáp ứng các nhu cầu đặc biệt nếu có thể; huy động phụ huynh tham gia các buổi
sinh hoạt và hoạt động hàng tuần của bạn. Hãy suy xét điều này có thể ảnh hưởng như thế nào
đến các buổi sinh hoạt hàng tuần hoặc bất kỳ hoạt động đặc biệt nào hoặc các chuyến dã ngoại
mà Nhi đoàn của bạn lên kế hoạch.
Sự an toàn
An toàn phải là ưu tiên số một tại bất kỳ buổi sinh hoạt nào, trong nhà hay ngoài trời. Ban Nhi
trưởng hãy rà soát chương trình để phát hiện các mối nguy và rủi ro tiềm ẩn, sau đó thực hiện
biện pháp để giảm thiểu nguy cơ. Thảo luận về các quy tắc ứng xử cụ thể; các Hải ly phải ở lại
Hộ của mình hoặc xin phép trước khi rời Hộ. Giải thích quy tắc một cách rõ ràng và thực hành
đúng quy tắc.
Đảm bảo có sẵn bộ dụng cụ sơ cứu tại tất cả các buổi sinh hoạt. Hội Hướng đạo Việt Nam mạnh
mẽ khuyến nghị các Trưởng nên tham gia Xưởng sơ cấp cứu. Ngoài ra, chương trình sinh hoạt
Hướng đạo đòi hỏi phải có đầy đủ phương tiện sơ cứu, trang thiết bị và nhân sự được đào tạo về
sơ cứu trong các hoạt động cắm trại; mọi người cũng nên nắm rõ địa chỉ của bác sĩ hoặc cơ sở y
tế gần nhất.
Bạn có thể muốn thực hiện các chương trình đặc biệt liên quan đến tìm kiếm cứu nạn, an toàn
sông nước, hỏa hoạn và giao thông, dù sao đi nữa, bạn sẽ luôn phải đặc biệt thận trọng và tích cực
giám sát khi sinh hoạt ở những nơi cách xa Hồ.
Đến sớm
Đối với các thành viên của Ban Nhi trưởng, một điều rất quan trọng là có mặt sớm hơn Hải ly.
Hãy tận dụng thời gian để thảo luận các chi tiết chương trình, từ đó tất cả các thành viên trong
nhóm nắm bắt đầy đủ các nội dung sẽ diễn ra trong buổi sinh hoạt. Nếu một phụ huynh tình
nguyện giúp đỡ các hoạt động trong buổi sinh hoạt, hãy mời họ tham gia phiên thảo luận trù bị
này.
Trong thời gian thảo luận này, hãy xác định vị trí, vệ sinh khu vực sinh hoạt, sắp sẵn tất cả trang
thiết bị và tài liệu chương trình mà bạn sẽ sử dụng.
99
Hoạt động Tập trung Hải ly
Nhi trưởng hãy sẵn sàng chào đón nồng nhiệt khi các bé Hải ly đến buổi sinh hoạt. Hãy lên kế
hoạch cho hoạt động tập trung Hải ly để các bé Hải ly cùng tham gia xây dựng chương trình ngay
khi các bé vào Hồ. Tốt nhất hãy bày một trò chơi để trẻ có thể tham gia ngay khi đến mà không
cần giải thích nhiều; bạn sẽ tìm thấy các ví dụ về trò chơi kiểu này trong Chương 13. Việc giám
sát chặt chẽ trẻ em ở độ tuổi này là đặc biệt quan trọng. Hãy nhớ rằng: một khi đã ở trong Hồ, các
bé Hải ly thuộc trách nhiệm của bạn.
Hãy bắt đầu buổi sinh hoạt đúng giờ. Nếu bạn thấy một số Hải ly thường đến sớm hoặc muộn,
hãy thông báo với phụ huynh các bé để nói rõ thời gian sinh hoạt.
100
Chương trình dự phòng
Mỗi Nhi đoàn nên được sắp sẵn một hoặc hai chương trình dự phòng để sử dụng. Bạn sẽ không
thể lường hết những điều bất ngờ; biết đâu chương trình của bạn không diễn ra đúng kế hoạch
hoặc sự cố nào đó khiến buổi sinh hoạt bị gián đoạn, ví dụ như trời mưa khi đang chơi. Chẳng
may kế hoạch mà bạn trù liệu kỹ lưỡng lại bị đổ bể thì sao? Hãy chuẩn bị sẵn một vài phương án
dự phòng để thay thế. Hãy sử dụng mẫu kế hoạch chương trình sinh hoạt được trình bày ở các
chương trước và điền vào một số trường hợp. Hãy soạn sẵn một số trò thủ công đơn giản. Đặt tất
cả vào một chiếc hộp mà bạn có thể cầm theo hoặc cất giữ gọn gàng trong ba-lô của bạn.
101
Ngôn ngữ và hành động đặc biệt trong các nghi thức càng tô đậm thêm màu sắc kỳ ảo cho các
buổi sinh hoạt hàng tuần. Ghé thăm một Nhi đoàn khác, bạn sẽ thấy dâng trong lòng một niềm
hứng khởi khi nhìn thấy khuôn mặt bừng lên háo hức của các bé Hải ly lúc nghe thấy lời gọi “Hải
Ly Xây Đập”.
Các nghi thức mà chúng tôi mô tả trong đây là những nghi thức chính thức của ngành Nhi, để biết
thêm thông tin về các nghi thức cụ thể và thực hành cách nhuần nhuyễn bạn hãy thường xuyên về
Xưởng Nghi thức ngành Nhi nhé.
NGHI THỨC VỖ ĐUÔI (Nghi thức khai mạc)
Dùng để khai mạc buổi họp.
Chào đón Nhi trưởng, phụ huynh và quan khách.
Dùng trong nghi thức Tuyên Hứa.
Dùng trong nghi thức Bơi Lên.
Nghi thức phải do một Nhi trưởng điều khiển (Nhi trưởng này đã được chính thức phong nhậm của Liên
Đoàn/ Đạo). Các Trưởng còn lại, hoặc Phụ huynh cùng tham dự với Hải ly. Các Trưởng, phụ huynh và
quan khách đứng cạnh đó sẽ được Trưởng phụ trách mời.
Diễn tiến nghi thức Vỗ Đuôi
Nhi trưởng điều khiển tập hợp Hải ly theo cách tập hợp vòng tròn (ở giữa có gậy biểu tượng), đứng
khoang tay trước ngực.
Nhi trưởng điều khiển hô to: “Xây đập”.
Theo lệnh, tất cả Hải ly chạy vòng tròn ngược chiều kim đồng hồ miệng tạo thành tiếng “oooooooo”
đều đều, cho đến khi Nhi trưởng buông tay xuống, các Hải ly đứng xích lại gần và nắm tay nhau.
Nhi trưởng điều khiển ra mời quan khách (nếu có) đứng cạnh mình ở giữa vòng tròn.
Nhi trưởng điều khiển hô to: “Hải Ly vuốt lại bộ lông”. Các Hải ly sửa sang đồng phục chỉnh tề.
Nhi trưởng điều khiển hô: “Tư thế đẵn cây”.
Các Hải ly nhảy lên ngồi xổm trên gót, hai cùi chỏ đặt tay trên hai đầu gối. 2 cánh tay dựng thẳng đứng.
Hai bàn tay làm thủ hiệu chào theo cách Hải ly (lối chào long trọng). Lúc đó Nhi trưởng điều khiển chào
lại Hải ly.
Một Hải ly được chỉ định trước hô to: “Hải ly”. Các Hải ly khác đáp: “Chia sẻ”, ba lần như vậy.
Rồi tất cả Hải ly đồng thanh kêu “ooo… ooo… ooo…” (3 nhịp). Khi tiếng “ooo” lên đến cực đại thì các
Hải ly cùng nhảy dựng lên cao làm động tác vỗ đuôi (đưa hai tay lên cao và vỗ thật lớn). Đó là bắt chước
lại động tác khi Hải ly bơi từ đáy ngoi đầu lên khỏi mặt hồ và khua nước kêu ào ào. Sau đó hát “Bài ca
chính thức ngành Nhi”.
Nhi trưởng điều khiển cám ơn các Hải ly và bắt đầu của buổi sinh hoạt.
102
Các Hải ly từ từ đưa tay lên miệng vừa kêu “khò… khò… khò…” rồi ngồi bệt xuống tréo chân nhau
(ngồi xếp bằng).
Nhi trưởng điều khiển giơ hai tay lên cao quá đầu, các Hải Ly làm theo và cùng vỗ xuống đùi.
Nhi trưởng điều khiển nói lớn: “Chúc các Hải ly luôn vui tươi hạnh phúc”.
Tất cả Hải ly đáp to: “Chúc Anh Nâu (hoặc tên Trưởng đang điều hành nghi thức) luôn vui tươi hạnh
phúc”.
Rồi tất cả cùng đứng lên nắm tay (tay trái bắt chéo trên tay phải) hát bài ca chia tay.
Nhi Trưởng điều khiển hô: “Chào”, cả Bầy cùng chào.
TUYÊN HỨA
Nhi trưởng
Nhi trưởng mới sẽ được gia nhập vào Hướng đạo sau khi hoàn
thành phần định hướng của quy trình chọn lọc Trưởng Hướng đạo.
Bạn có thể đeo khăn quàng ngành sau khi hoàn tất khóa Huấn luyện
Dự bị Huy hiệu Rừng ngành Nhi và bắt đầu làm việc trong một đơn
vị.
Tại thời điểm thuận tiện như lễ chào cờ Liên đoàn/ Đạo, Nhi trưởng
sẽ nhận được quyết định phong nhậm, galon và khăn quàng của
ngành Nhi cho đồng phục của mình. Bất kỳ Nhi trưởng nào đã được
gia nhập cũng có thể mời gọi những Nhi trưởng mới.
Trường hợp đến lúc gia nhập Bầy Hải ly mà Ban Nhi trưởng của
bạn vẫn chưa có bất kỳ Nhi trưởng nào đã được gia nhập, hãy cân
nhắc yêu cầu một Trưởng ngành Tráng hoặc một Trưởng khác
trong Liên đoàn/ Đạo của bạn thực hiện quy trình phong nhậm Nhi
trưởng.
Khi được phong nhậm, Nhi trưởng sử dụng Lời Hứa của Hướng
đạo: “Tôi xin hứa cố gắng hết sức: Làm bổn phận đối với Tín ngưỡng Tâm linh và Quốc gia tôi,
Giúp ích mọi người bất cứ lúc nào và tuân theo Luật Hướng đạo”.
103
Diễn biến nghi thức nhập Bầy:
Các Nhi trưởng sắp xếp các Nhi sinh sắp Tuyên Hứa đứng cùng với phụ huynh, hoặc người bảo hộ, hoặc
chủ Hộ (Nhi trưởng chăm sóc cho Hộ đó) đứng gần nơi tập họp.
Nhi trưởng điều khiển tập họp vòng tròn thông thường (các Nhi sinh chưa Tuyên Hứa cũng được tham
dự). Nhi trưởng điều khiển nói: “Hải ly vuốt lại bộ lông” (các Hải ly sửa sang lại đồng phục chỉnh tề).
Nhi trưởng hô to: “Đội hình Bờ sông”.
Tất cả Hải ly nắm tay nhau đứng thành 2 hàng cách nhau 3m (giữa có gậy biểu tượng).
Nhi trưởng điều khiển nói: “Hôm nay Bầy chúng ta vinh dự được chào đón một (2 hoặc 3) Hải ly, đã tỏ
ra hăng say, thích thú chung sống làm việc với Bầy và tỏ ra sẵn sàng chia sẻ mọi thứ với Bầy Hải ly
chúng ta. Vì vậy, hôm nay em Hải ly đó được Bầy chính thức công nhận là Hải ly Hăng Hái”.
Nhi trưởng điều khiển nói tiếp: “Anh (Chị) xin mời em Nguyễn Văn A và phụ huynh”.
Lúc đó phụ huynh nắm tay Hải ly và dẫn đến chỗ Nhi trưởng điều khiển, cùng lúc đó, Nhi trưởng điều
khiển cũng mời Nhi trưởng của Hộ có em Tuyên Hứa ra nhận Lới Hứa của em.
Nhi trưởng điều khiển lúc đó bước lùi ngoài bờ sông.
Nhi trưởng điều khiển hô to: “Hải Ly” – Các em đáp: “Chia sẻ” (3 lần).
Nhi trưởng điều khiển hô: “Chào” – tất cả các Hải ly chào.
Em Hải ly được Tuyên Hứa: tay phải chào, tay trái đặt lên bàn tay trái Nhi trưởng nhận Lời Hứa. Nhi
trưởng cũng chào. Nhi trưởng sẽ cùng em Hải ly đó đọc Lời Hứa. Sau khi đọc Lời Hứa, Nhi trưởng sẽ
đeo huy hiệu Hải ly Hăng Hái (1 trên nón, 1 trên túi áo) cho em Hải ly.
Sau khi Tuyên Hứa xong, chuyển đội hình bờ sông sang đội hình xây đập. Làm nghi thức Vỗ Đuôi, em
Hải ly mới Tuyên Hứa đi bắt tay trái từng Nhi trưởng, Phụ huynh, Hải ly khác để được chúc mừng.
Ghi chú:
Chuẩn bị đủ gậy Bầy, huy hiệu Hải ly Hăng Hái.
Nhi Trưởng có thể nhận một lúc nhiều em Tuyên Hứa.
104
Với Hải ly đề cập đến những thay đổi như:
Thấu hiểu hơn khi nghe người khác nói.
Cố gắng hơn trong việc sống theo Luật, Lời Hứa và Châm Ngôn.
Tăng trưởng nhiều hay ít?
Thành thạo hơn khi chơi.
Biết chia sẻ với bạn bè nhiều hơn.
Vài tháng trước khi “Bơi lên”, các Hải ly Đuôi Trắng được mang Đuôi mới (Trắng với Tia Chớp) để
chứng tỏ đang chuẩn bị lên Bầy Sói. Đây là lúc cung cấp cho các em này những kiến thức riêng và là cơ
hội giới thiệu và thảo luận quan niệm về sự lên Bầy cho tất cả Nhi sinh.
Diễn biến nghi thức Thay Đuôi:
Thường được tổ chức sau Lễ Tuyên Hứa.
Ngay sau Lễ Tuyên Hứa hoặc khi chỉ làm Lễ Thay Đuôi thì Nhi trưởng điều khiển tập họp đội hình bờ
sông.
Nhi trưởng điều khiển: Giới thiệu sơ về sự phát triển của những Hải ly sắp được thay Đuôi và gọi các
Hải ly đến trước các Nhi trưởng.
Nhi trưởng điều khiển: Chào mừng và khích lệ sự phát triển của các Hải ly, sau đó giải thích ý nghĩa
của từng nhóm Đuôi và gắn Đuôi cho các Hải ly.
Kết thúc buổi lễ.
Bạn hãy nói về những thay đổi đối với các bé Hải ly, chẳng hạn như:
Các bé đã lắng nghe tốt hơn khi người khác nói chuyện
Các bé đang gắng sức hơn để sống theo Luật, Lời hứa và Châm ngôn của mình
Các bé đã lớn khôn hơn bao nhiêu
Các bé đã biết chơi các trò chơi với nhiều kỹ năng hơn
Các bé đã chia sẻ nhiều hơn với các Hải ly khác.
Nghi thức Thay Đuôi bao gồm hoạt động thảo luận nhóm Đuôi, liên hoan nhẹ và chơi trò chơi. Một số
Nhi đoàn cố gắng nâng cao trải nghiệm bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm:
Ở một số Nhi đoàn, vào mỗi dịp Lễ Thay Đuôi, các Hải ly chế tạo và trang trí những hộp Hải
ly mới đựng đồ thủ công và vật liệu để các bé mang đi và mang về. Nhi trưởng và phụ huynh
sẽ nhận xét về sự khác biệt giữa hộp cũ và hộp mới.
Hải ly vẽ tranh về một cảnh trong truyện Hải ly – Thế giới kỳ diệu. Nhi trưởng trưng ra những
bức tranh mà các bé đã vẽ khi còn ở nhóm cũ để so sánh.
Nhi trưởng và phụ huynh đo chiều cao và cân nặng từng bé, ghi lại số liệu thống kê vào một
cuốn sổ lưu niệm đặc biệt. Số liệu này có thể được so sánh với số đo từ Lễ Thay Đuôi trước
đó.
Nhi trưởng chụp ảnh từng Hải ly trong mỗi nhóm Đuôi. Ảnh cũng có thể được so sánh và
thêm vào sổ lưu niệm.
105
Tuy rằng những ý tưởng hoạt động này tốn công sức tổ chức và một chút không gian lưu trữ
nhưng có tác động rất đáng kể.
106
Từ nay các Hải ly sẽ đi sâu hơn vào rừng và cùng săn những món mồi ngon với các anh Sói. Vậy các
em hãy luôn Hăng Hái và luôn Gắng Sức để có được những món mồi ngon nhé!”
Theo hướng dẫn lúc đó Bầy chuyển sang đội hình bờ sông. Tiếp đến có thể theo tập tục riêng mỗi Bầy.
Các Nhi sinh đi đến từng Trưởng và các Hải ly khác bắt tay và chào.
Nhi trưởng phụ tá hô: “Hải ly”, các em đáp: “Chia sẻ” (3 lần).
Nhi trưởng phụ tá hô: “Chào”, cả bầy cùng chào.
Sau đến Nhi trưởng điều khiển dẫn các Hải ly trưởng thành đi giữa hai bờ sông, các em giữ tư thế chào
cho đến khi Hải ly trưởng thành đi khỏi.
Cả Bầy hát bài ca “Hải ly lên Sói”. Nhi trưởng dẫn các Hải ly đến gặp Akéla. (Khi đó Bầy Sói đang tập
họp vòng tròn để chuẩn bị đón Hải Ly lên đoàn).
Nhi trưởng giới thiệu: “Đây là những Hải ly đã trưởng thành, mong muốn được sinh hoạt cùng với Bầy
Sói, mong Akéla hướng dẫn để các em trở thành Sói ngoan”.
Nhi trưởng hô: “Chào”, các Hải ly chào Akéla, liền đó Akéla vuốt cho hai ngón tay chào thẳng lên thành
lối chào Sói. Akéla chào lại.
Akéla hứa với Nhi trưởng tiếp nhận và hướng dẫn các em để trở thành một Sói ngoan.
Sau đó Akéla giúp các Hải ly cởi y phục Hải ly ra và dẫn đến Ấu đoàn (Ấu đoàn lúc này đã tập họp
quanh Đá Hội Đồng). Buổi lễ kết thúc.
107
CHƯƠNG 13
108
TRÒ CHƠI VÀ CÁC MỤC TIÊU CỦA CHƯƠNG TRÌNH
Trò chơi là những cuộc thi đua thể chất và trí tuệ nhằm mục đích giải trí. Trẻ em ở mọi nơi đều
yêu thích các trò chơi và đó là một công cụ giao tiếp xã hội tuyệt vời. Từ những đồ tạo tác còn
sót lại của các nền văn minh cổ xưa, chúng ta biết rằng các bậc tiền nhân tối cổ nhất cũng đã có
các trò tiêu khiển. Các nền văn hóa trên khắp thế giới có những trò chơi giống nhau đến kinh
ngạc, mặc dù dường như không có mối liên hệ nào với nhau. Tổ tiên chúng ta đã sử dụng trò chơi
làm phương tiện gửi gắm nhiều ước vọng, khao khát chân thật của cuộc đời con người.
Thông qua các trò chơi của chương trình Nhi đoàn, Hải ly có thể học được nhiều giá trị và phát
triển nhiều khả năng.
Mục tiêu
Trò chơi là một thành tố của chương trình ngành Nhi có thể đáp ứng nhiều mục tiêu. Khi lựa chọn
trò chơi, chúng tôi tập trung vào các hoạt động thúc đẩy các mục tiêu của ngành Nhi và phù hợp
với các giai đoạn phát triển của Hải ly.
Thông qua các trò chơi, Hải ly có thể học cách:
Thể hiện bản thân
Nâng cao ý thức gắn kết
Sống khỏe mạnh và có cảm xúc tốt về bản
thân
Nâng cao ý thức hợp tác thông qua các hoạt
động phi cạnh tranh.
KHẢ NĂNG
Ở độ tuổi Hải ly, hầu hết trẻ em đều trải qua các giai đoạn tăng trưởng đặc trưng.
Biết được điều này, bạn có thể dễ dàng hiểu tại sao một số hoạt động phù hợp nhất với kiểu chia
nhóm theo Đuôi, còn những hoạt động khác thì có lẽ chia thành các Hộ sẽ tốt hơn vì bạn có thể
khuyến khích các Hải ly Đuôi Trắng chủ động giúp đỡ các Hải ly nhỏ tuổi hơn.
Hãy nhớ rằng, mỗi người có sự học hỏi khác nhau khi làm quen một trò chơi hoặc kỹ năng mới
(hãy nghĩ về việc học cách buộc giày). Một số người học bằng cách lắng nghe, một số thì xem và
làm thử, hoặc đọc các hình minh họa. Hãy cố gắng kết hợp đa dạng các kiểu trình bày ý tưởng
hoặc kỹ năng theo nhiều cách khác nhau để thu hút toàn bộ Nhi đoàn.
Hải ly sẽ thay đổi thể chất trong độ tuổi từ năm đến bảy. Mặc dù các bé vẫn còn lúng túng về mặt
nào đó, nhưng hành động của các bé đang trở nên chính xác hơn. Các bé bắt đầu phát triển về sức
lực và sức chịu đựng. Các nhóm Đuôi Nâu và Đuôi Xanh có nhiều năng lượng để đốt cháy nhưng
109
dễ thấm mệt, còn các Hải ly lớn tuổi hơn có xu hướng sử dụng ít năng lượng hơn. Tất cả Hải ly
đều thể hiện khả năng chạy, nhảy cẫng và nhảy lò cò.
Đối với nhóm tuổi này, nhiệm vụ của Nhi trưởng bao gồm khuyến khích và hỗ trợ các em để đảm
bảo các em có trải nghiệm tích cực trong những năm đầu đời vui chơi theo nhóm. Chúng ta có thể
giúp các bé bằng cách thể hiện hành vi, sự hứng thú và mức độ tham gia mang tính xây dựng cao
nhất trong các trò chơi.
Chúng ta sẽ tự làm khó mình nếu cứ ép buộc những bé dễ bị tổn thương tham gia vào các hoạt
động có thể gây chú ý đến sự bất lực thực sự hoặc tưởng tượng của bé. Nếu một Hải ly sợ mình
thất bại hoặc bị loại khi chơi, điều này có thể làm giảm cảm giác tự trọng và sự hăng hái tham gia
của bé. Hãy khích lệ, nhưng trước hết cho các bé cơ hội quan sát rồi mới mạo hiểm dấn thân vào
một kỹ năng chưa biết.
110
Hãy phát triển nhiều trò chơi khác nhau để phù hợp với đa dạng các tình huống (ví dụ: trầm lắng,
xả hơi, tập trung Hải ly, v.v…). Điều chỉnh các trò chơi để phù hợp với chủ đề chương trình sinh
hoạt và kết hợp các trò chơi do Hải ly đề xuất.
Khi bạn nhận thấy các bé Hải ly trở nên bồn chồn đứng ngồi không yên, hãy sử dụng các trò chơi
xả hơi để giúp các bé giải tỏa phần nào năng lượng bị dồn nén. Các trò chơi trầm lắng cho phép
các bé tập trung vào một nhiệm vụ hoặc im lặng trong một khoảng thời gian. Những trò này rất
hiệu quả để làm dịu không khí buổi sinh hoạt.
Cố gắng sử dụng nhiều đội hình khác nhau (ví dụ: cặp, Hộ, nhóm Đuôi,…) và để mọi người liên
tục tham gia.
Nếu băn khoăn, bạn hãy chọn những trò chơi rèn luyện cơ bắp lớn, hơn là vận động tinh thần.
Khuyến khích sự hỗ tương giữa các Nhi trưởng và Hải ly, và trung tâm chính là các Hải ly.
111
CHƯƠNG 14
112
MỤC TIÊU VÀ KHẢ NĂNG
Các hoạt động, chẳng hạn như thủ công, âm nhạc, kể chuyện và diễn kịch, mang đến nhiều cơ hội để
khuyến khích các bé Hải ly:
Trải nghiệm và bày tỏ niềm vui và yêu thương
Thể hiện bản thân
Nâng cao ý thức gắn kết và có cảm xúc tốt về bản thân.
Khi lựa chọn các ý tưởng chương trình, hãy hướng tới những ý tưởng phản ánh các mục tiêu này và ghi
nhớ các giai đoạn phát triển của nhóm trẻ từ 4 đến 7 tuổi. Ở độ tuổi này, giác quan của bé phát triển
nhanh và không đồng đều. Chẳng hạn, thính giác vẫn chưa được phát triển đầy đủ. Từ 5 đến 7 tuổi, trẻ
đang phát triển khả năng phối hợp các động tác của cổ tay và ngón tay; các Hải ly lớn hơn có khả năng
cầm nắm chính xác hơn.
Bạn sẽ nhận thấy sự khác biệt khá rõ giữa các Hải ly nhỏ và lớn tuổi trong Nhi đoàn. Đó là lý do tại sao
nhiều Nhi trưởng tổ chức các hoạt động thủ công theo nhóm Đuôi. Bằng cách này, họ có thể ra thử thách
hơi khác một chút cho từng nhóm tuổi, để duy trì sự hứng thú của các bé và đảm bảo tất cả mọi người
đều đạt được thành công ở một mức độ nào đó.
Hãy nhớ rằng, mỗi người có sự học hỏi khác nhau khi làm quen một trò chơi hoặc kỹ năng mới (hãy
nghĩ về việc học cách buộc giày). Một số người học bằng cách lắng nghe, một số thì xem và làm thử,
hoặc đọc các hình minh họa. Hãy cố gắng kết hợp đa dạng các kiểu trình bày ý tưởng hoặc kỹ năng theo
nhiều cách khác nhau để thu hút toàn bộ Nhi đoàn.
Các Nhi trưởng thường nhận thấy rằng, mặc dù trẻ ở độ tuổi Hải ly thay đổi hoạt động ít thường xuyên
hơn những trẻ nhỏ hơn, nhưng các bé vẫn có rất nhiều năng lượng cần giải tỏa. Đặc biệt, các Hải ly nhỏ
rất hăng hái khi bắt đầu làm đồ thủ công nhưng có thể mất hứng thú ngay cả khi chưa hoàn thành. Với
Hải ly, điều quan trọng cần nhớ là việc thử và trải nghiệm làm đồ thủ công vẫn quan trọng hơn kết quả.
Hải ly Đuôi Trắng có xu hướng trầm ổn hơn và sử dụng ít năng lượng hơn các bạn dưới tuổi. Các bé có
khả năng tập trung cao hơn trong thời gian dài hơn, nhưng khi thấm mệt, các bạn ấy cũng sẽ có xu hướng
cư xử như các Hải ly nhỏ hơn.
Trí tưởng tượng của trẻ bắt đầu nở rộ trong suốt độ tuổi này, và một trong những nhiệm vụ chính của
Nhi trưởng Hải ly là nuôi dưỡng tố chất tuyệt vời đó. Múa rối, tiểu phẩm, kịch và kể truyện là những
cách tuyệt vời để khai mở và kích thích những bộ óc đang phát triển.
ĐỒ THỦ CÔNG
Điều quan trọng là sử dụng đồ thủ công để khuyến khích sự thể hiện bản thân hơn là bắt chước. Hãy để
các Hải ly lớn tự lập kế hoạch và phát triển sản phẩm từ một ý tưởng càng nhiều càng tốt. Đuôi Nâu có
thể thích chế tạo phiên bản riêng của bé từ mô hình mà bạn đã cho các bé xem.
Thu thập các vật phẩm trong suốt cả năm. Phân công một Nhi trưởng lưu trữ các vật dụng.
Ghé thăm các cửa hàng thủ công địa phương để tìm ý tưởng và một số vật dụng (họ thường
giảm giá khi mua theo số lượng nhiều).
Ghé thăm thư viện và tìm kiếm ý tưởng thủ công trên internet.
Làm quen với đồ thủ công trước khi bạn giới thiệu cho Hải ly. Hãy thử xem hoạt động này
có hiệu quả không.
Quyết định xem nên thực hiện hoạt động thủ công theo Hộ hay nhóm Đuôi.
Chuẩn bị sẵn hoạt động cho Hải ly hoàn thành đồ thủ công trước các bạn khác. Có lẽ Nhi
trưởng có thể dẫn dắt hoạt động này.
Huy động nguồn nhân lực hỗ trợ.
Trải tấm bạt bảo vệ trên sân chơi và chuẩn bị sẵn đủ dụng cụ vệ sinh.
113
Sử dụng bút chì đánh dấu để xác định tác phẩm mỹ thuật.
Hộp hoặc túi để Hải ly mang về nhà.
Yêu cầu Hải ly mang theo áo khoác ngoài hoặc áo sơ mi cũ để mặc khi vẽ tranh hoặc chơi
với các vật liệu mỹ thuật.
Trao đổi những ý tưởng thành công của bạn với các Ban Nhi trưởng khác trong Hội đồng Nhi
trưởng.
Lưu ý chi phí cho mỗi ý tưởng.
114
ÂM NHẠC
Ca hát là hoạt động tuyệt vời tạo không khí vui tươi, hiệp đồng và giải phóng năng lượng một cách sáng
tạo, cho dù hát trên xe buýt, bên lửa trại, khi đi dã ngoại hay đi bộ đường dài, thậm chí trong phòng họp.
Bạn không nhất thiết phải có tài ca hát để trở thành quản ca. Nếu bạn thích nô giỡn, thì các bé Hải ly sẽ
tham gia cuộc vui nhanh hơn. Tất cả những gì bạn thực sự cần là một nụ cười tươi tắn và khả năng
truyền tải giai điệu.
Nhớ làm theo những mẹo sau đây khi chuẩn bị hát:
Dẫn dắt mở đầu bằng cách kể những sự thật thú vị về bài hát. Giải thích những từ ngữ lạ.
Thuộc lời và thuộc nhạc, để bạn không cần phải nhìn vào giấy.
Duy trì giao tiếp bằng mắt với các Hải ly.
Nếu đó là bài hát mới, hãy dạy từng câu một và yêu cầu Hải ly hát lại theo bạn.
Nếu bạn dạy lại bài cũ, hãy cùng nhau hát cả bài rồi chia thành nhiều phần để dạy.
Duy trì không khí sôi nổi. Đừng để dài lê thê. Trẻ em thích hoạt náo.
Hãy để Hải ly tạo kèn kazoo, xắc, trống và các nhạc cụ đánh nhịp khác để góp âm thanh cho
cuộc vui.
Trò chơi Âm nhạc Kỳ diệu là một cách thú vị để đưa ca hát vào chương trình của bạn. Các bé Hải
ly sẽ rất thích.
115
Trong khi kể chuyện, tình cảm và mối quan hệ đặc biệt giữa các Nhi trưởng và Hải ly cũng được vun
đắp.
Điểm thú vị của kể chuyện là khi bạn kéo Hải ly tham gia vào quá trình này. Bạn có thể làm điều này
với các câu hát hành động, diễn chuyện bằng ngón tay hoặc kể những câu chuyện yêu cầu Hải ly tự thêm
hiệu ứng âm thanh hoặc tham gia điệp khúc.
Diễn chuyện bằng ngón tay là cách giúp Hải ly làm quen với việc diễn chuyện. Khi trẻ lắng nghe và học
cách đáp lại lời hát, trẻ sẽ phát triển các kỹ năng ngôn ngữ và phối hợp cơ, đồng thời học các khái niệm
trên và dưới, lên và xuống, trong và ngoài. Lời hát trong các câu chuyện giúp Hải ly phối hợp lời nói và
cử động cơ thể, đồng thời khuyến khích các bé lắng nghe và làm theo hướng dẫn.
Khi bạn sử dụng các kỹ thuật nhằm kéo Hải ly tham gia vào quá trình kể chuyện, bạn khuyến khích các
bé tự trở thành người kể chuyện.
Hải ly có trí tưởng tượng không giới hạn. Nếu bạn nhen nhóm trong lòng các thính giả nhí này khao
khát thỏa mãn trí tò mò thông qua những câu chuyện và cuốn sách, khao khát đó sẽ đi theo các bé suốt
cuộc đời.
Hãy làm theo các quy tắc cơ bản sau, bạn sẽ không mắc sai lầm:
Sử dụng những câu chuyện đơn giản
Kể chuyện ngắn (tối đa 10 đến 15 phút)
Hãy chuẩn bị kỹ càng.
116
trẻ, không có gì cuốn hút hơn là nghe kể trực tiếp từ một người chân thực đang sống. Hãy linh hoạt và
thử những thứ khác ngoài những câu chuyện cổ tích và truyện phiêu lưu thông thường mà Hải ly của
bạn có thể đã biết.
Tìm hiểu kỹ câu chuyện trước khi bạn kể nhé. Hãy nắm rõ cốt truyện và không làm phức tạp tình tiết;
biết rõ trình tự chính xác của các sự kiện. Hãy tùy cơ ứng biến. Ở những đoạn bỏ ngỏ, bạn có thể tạm
dừng chốc lát, chậm rãi nhìn quanh những khuôn mặt háo hức, khiến các bé hồi hộp tự hỏi, “Điều gì sẽ
xảy ra tiếp theo?”. Trẻ em ở độ tuổi này phát triển mạnh cảm giác hồi hộp.
Bằng cách diễn đạt của riêng bạn, hãy nhấn mạnh các điểm cao trào của câu chuyện. Tập trung vào một
nhân vật chính và luôn xoay quanh nhân vật này.
Nếu bạn hào hứng khi kể chuyện, thì các Hải ly cũng sẽ háo hức lắng nghe. Hãy quan sát khán giả trong
khi kể. Các bé có thể biết bạn đang buồn chán hay bạn chỉ đọc một câu chuyện để giải trí cho chính bạn.
Nếu bạn không hứng thú với câu chuyện, các bé cũng sẽ mất hứng thú và thẳng thừng nói với bạn điều
đó.
Hãy kể rành rọt và chậm rãi. Bạn biết rõ câu chuyện, nhưng Hải ly có thể không. Hãy cho các bé thời
gian để suy nghĩ về những gì bạn đang nói và điều chỉnh nó cho phù hợp với bối cảnh tưởng tượng và
trải nghiệm của chính các bé.
Mặc dù bạn có thể không hòa mình trọn vẹn vào thế giới tưởng tượng của bé, nhưng hãy cố gắng nhập
tâm vào câu chuyện nhiều như Hải ly vậy. Hãy trở thành một người đồng hành trong chuyến phiêu lưu
và khám phá thế giới kỳ ảo mà bạn đang dệt nên trước mắt bé. Hãy nhớ rằng, đối với trẻ em, câu chuyện
không phải là những điều huyền hoặc vô thực, mà đó là sự thật. Các bé có thể mơ về câu chuyện suốt
nhiều tháng, và có thể sẽ lồng ghép vào vở kịch của mình.
Mỗi lần bạn kể chuyện, hãy cố gắng giả bộ như lần đầu tiên bạn được nghe vậy. Bạn còn nhớ cảm giác
râm ran dọc sống lưng khi lần đầu đọc câu chuyện đó chứ? Hãy sống lại cảm giác này thôi!
Trong một nhóm lớn, thật khó để đáp ứng nhu cầu của tất cả Hải ly. Tại sao? Bởi vì các bé có sự khác
biệt về sở thích, tính cách và tuổi tác. Bạn có thể quyết định chia Hộ hoặc nhóm Đuôi để kể chuyện.
Hãy hiểu từng bé trong Nhi đoàn. Nhìn chung, Hải ly ở tuổi này thích những câu chuyện ly kỳ, phiêu
lưu. Hãy lưu ý một số trẻ rụt rè hơn các bạn. Bạn nên hạ giọng kể một chút nếu thấy một bé nào đó có
vẻ khó chịu. Bạn có thể mời bé đến ngồi gần mình.
Một số Nhi đoàn nhận thấy những câu chuyện hay nhất lại là chuyện mà các Nhi trưởng tự nghĩ ra. Hãy
tự tạo ra các phần câu chuyện khác nhau cho các dịp và thời đại khác nhau, rồi kết hợp chúng thành một
vũ trụ kỳ ảo, đồng thời giúp Hải ly học hỏi. Bạn có thể dẫn dắt các bé phiêu lưu khám phá các kim tự
tháp Ai Cập, rong ruổi các cánh rừng Châu Phi hoặc thám hiểm Bắc Cực để gặp những chú gấu trắng.
Hãy thỏa sức mơ mộng!
Diễn chuyện
Bạn không cần phải là một diễn viên tài năng để làm điều này. Các bé Hải ly đâu cần sự hoàn hảo. Các
bé ngưỡng mộ và tôn trọng bạn, và sẽ nghĩ bạn là người tuyệt vời nhất.
Bạn có thể diễn lại một câu chuyện theo nhiều cách khác nhau. Ví dụ, cho mỗi nhân vật một giọng nói
riêng. Ở một số Nhi đoàn, mỗi Nhi trưởng lồng tiếng cho một nhân vật để giúp Hải ly nhận diện các
nhân vật dễ dàng hơn. Có lẽ nhiều bé sẽ muốn nhập vai nói thay cho các nhân vật để giúp bạn kể chuyện
cho cả Nhi đoàn.
Bạn cũng có thể khiến câu chuyện trở nên sống động bằng cách diễn kịch câm hoặc, nếu thấy quá khó,
chỉ cần dùng nét mặt hoặc động tác đơn giản. Chẳng hạn, hãy diễn tả nhân vật quỷ lùn bằng biểu cảm
ngốc nghếch tức cười. Nếu Hải ly quên mất ý nghĩa của một từ do vốn từ vựng còn hạn chế, bé có thể
đoán nghĩa của từ đó thông qua hành động của bạn.
Hãy thu hút Hải ly bằng cách yêu cầu các bé diễn tả câu chuyện cùng với bạn hoặc khuyến khích các bé
diễn tả theo cách riêng của mình. Nếu các bé đã quen với câu chuyện, các bé sẽ sửa lỗi cho bạn trong
khi kể. Việc này khiến hoạt động trở nên thú vị hơn bạn tưởng.
117
Bạn cũng có thể diễn chuyện bằng cách sử dụng tranh ảnh, trang trình chiếu, con rối, băng hoặc đĩa hát.
Những phương thức này giúp trẻ có điểm tập trung trong khi nghe câu chuyện, đồng thời tạo cơ hội cho
trẻ sử dụng nhiều giác quan. Tuy nhiên, không may là nếu sử dụng trang trình chiếu, bạn có thể hạn chế
trí tưởng tượng của bé. Cách dựng cảnh có thể không hoàn toàn giống như các bé đã thấy.
118
Khuấy động không khí
Các hội thảo về diễn kịch thường khuyến khích các Nhi trưởng cho trẻ luyện tập để phát triển tiềm năng
kịch nghệ của các em. Bạn có thể vận dụng hiệu quả bất kỳ ví dụ nào sau đây cho mục đích này.
Khởi động
Lắc và duỗi mình
Đuổi bắt đóng băng (Freeze tag) và Đuổi bắt trúng độc (Poison tag)
Các phong cách chuyển động khác nhau (ví dụ: chuyển động chậm, chuyển động nhanh, lội
bùn, cát, nước, v.v…).
Làm tượng
Đầu tiên, chia theo cặp, trong đó mỗi Hải ly lần lượt đóng vai nhà điêu khắc tạc bạn của mình
thành tượng. Trước hết để các bé lựa chọn bất kỳ chủ đề nào mình thích và sau đó thu hẹp về một
lĩnh vực cụ thể như thể thao, nghề nghiệp, v.v…
Dần dần tăng kích thước của các nhóm. Hãy để các bé trở thành những bức tượng minh họa các
cảm xúc vui vẻ, phấn khích, hành động nhìn, nghe và ngửi. Kết hợp cảm xúc với các chủ đề trước
đó (ví dụ: một vận động viên thể thao hào hứng; một tài xế xe buýt chán nản).
Hãy cho các bé thực hiện tuần tự động tác của các bức tượng. Ví dụ, với bức tượng cầu thủ đá
bóng chuẩn bị đá banh, tư thế đầu tiên, tư thế tiếp theo và sau nữa sẽ như thế nào?
Nhân vật
Hãy để Hải ly tưởng tượng một số tình huống nhất định và xây dựng nhân vật từ đó (ví dụ: một
nhóm người trong thang máy, chờ xe buýt, tại một bữa tiệc).
Hãy thử cho các bé nhập vai. Chỉ định các nhân vật, tình huống và vấn đề cần giải quyết cho Hải
ly.
Chuyển động
Động viên các Hải ly di chuyển như thể các bé đang đi dạo vào sáng Chủ nhật; đi dạo trong các
điều kiện thời tiết khác nhau; đi trên bùn lầy, nước, cát, cỏ, tuyết, v.v…
Cho hai Hải ly đứng quay mặt vào nhau và di chuyển cùng nhau như thể mỗi bé là hình ảnh phản
chiếu của bạn kia trong gương. Tiếp theo, yêu cầu các bé:
Di chuyển từ điểm này sang điểm khác, một mình và theo nhóm, sử dụng các phong cách di
chuyển khác nhau.
Di chuyển đúng nhịp theo một số phong cách âm nhạc nhất định.
Giả vờ bé đang tập thể dục trên máy.
Thử chơi kịch câm. Chơi trò đố chữ, trò chuyện không lời, giả vờ buồn và cho thấy điều gì sẽ xảy
ra khi có gì đó khiến bạn vui lên (biến đổi cảm xúc).
119
Chiếc túi phục trang
Tổ chức Nhi đoàn thành các Hộ hoặc nhóm Đuôi và phân công cho mỗi nhóm một huấn luyện
viên kịch và một túi lớn chứa đủ vật dụng để trang bị cho mỗi Hải ly một bộ quần áo hoặc phục
trang. Bạn hãy nhét vào các túi này những món đồ hài hước ngớ ngẩn.
Cho các nhóm thời gian để chuẩn bị tiểu phẩm. Khuyến khích các bé phân công một người dẫn
kịch để giới thiệu từng phân cảnh và đảm bảo các diễn viên không tự biên tự diễn quá lâu.
Bạn hãy thỏa sức tưởng tượng để sáng tạo một câu chuyện sử dụng
các nhân vật này hoặc chọn các nhân vật khác.
120
CHƯƠNG 15
121
CHĂM SÓC THẾ GIỚI
Thiên nhiên là yếu tố rất quan trọng trong chương trình ngành Nhi. Với tư cách một tổ chức,
Hướng đạo tuyên bố rằng:
Môi trường ngoài trời là khung cảnh lý tưởng để trẻ em khôn lớn và tiêu khiển.
Là những công dân có trách nhiệm, tất cả chúng ta có nghĩa vụ ngày càng lớn là sống hài
hòa với môi trường tự nhiên.
Những phương châm trên có nghĩa rằng các hoạt động ngoài trời và nâng cao nhận thức về
thiên nhiên là những phần thiết yếu của tất cả các chương trình Hướng đạo, bao gồm ngành
Nhi.
Chỉ khi bắt tay vào làm hoặc trải nghiệm thì ta mới trau dồi được hiểu biết thực sự. Với trải
nghiệm đầu tiên, trẻ thường học rất nhanh. Điều thiết yếu là cung cấp cho bé các hoạt động
thúc đẩy hiểu biết nhiều hơn về các mối quan hệ sinh thái; các hoạt động này cần nâng cao ý
thức trách nhiệm cải thiện chất lượng môi trường.
Bất cứ khi nào có thể, hãy liên hệ các bài học trong nhà, chẳng hạn về các loài chim, với các
hoạt động ngoài trời. Trong thế giới ngày càng nhạy cảm với các vấn đề môi trường, điều quan
trọng hơn bao giờ hết là giúp thế hệ trẻ vun đắp ý thức hiểu biết, cảm thụ và tự vấn.
Sau đây là một cách đơn giản để phát triển một loạt chương trình với chủ đề thiên nhiên. Hãy
chọn một chủ đề (ví dụ: thiên văn học) và tổ chức một loạt các buổi sinh hoạt xoay quanh chủ
đề đó. Đưa vào chương trình các câu chuyện, phim, trò chơi phỏng theo chủ đề không gian,
đồ thủ công (như làm đĩa bay hoặc tàu con thoi) và xác định các chòm sao đơn giản trên bầu
trời đêm quang đãng.
Bạn cũng có thể lên kế hoạch một chương trình về bảo vệ môi trường cho Hải ly. Hãy tham
quan một nhà máy lọc nước hoặc một trung tâm tái chế. Đặt những câu hỏi sau: Hồ và sông
bị ô nhiễm như thế nào? Những vấn đề môi trường nào ảnh hưởng đến các thành phố lớn? Tại
sao mọi người xả rác? Tại sao chúng ta phải phân loại rác thải?
Tổ chức một cuộc "săn rác" khi dẫn các bé đi chơi ở công viên, giúp dựng chuồng chim, nhớ
yêu cầu Ban huynh trưởng Đạo/ Liên đoàn của bạn thông báo trước cho địa phương.
CHUYỂN MÙA
Phần sau của chương này sẽ giới thiệu hàng loạt ý tưởng chương trình cụ thể, nhưng các mùa
trong năm sẽ là một nguồn ý tưởng chính. Sự thay đổi đa dạng và mối tương quan giữa các mùa
mang lại một kho tư liệu dồi dào.
Các bé Hải ly thường tụ họp Nhi đoàn đông nhất vào mùa hè. Vậy ta hãy nghĩ về mùa hè nhé.
Làm sao chúng ta biết đó là mùa hè? Điều gì tạo nên mùa hè? Đây là lúc một số loài động vật
chuẩn bị cho mùa mưa. Chúng chuẩn bị như thế nào?
Quan sát và trò chuyện về các loài chim di cư. Nếu tuyến di cư của chim đi qua địa phương của
bạn, hãy tới tham quan các khu lân cận vào lúc hoàng hôn. Nói về ảnh hưởng của thời tiết đối với
các loài chim. Dạo quanh để thu thập các bó cỏ, hạt, lá và kén sâu bướm. Bạn có thể sử dụng rất
hiệu quả các phim ảnh, câu chuyện, bài hát, đồ thủ công và trò chơi phù hợp với các chủ đề trọng
tâm theo mùa.
Khi bạn lập kế hoạch chuyến dã ngoại, hãy xây dựng chương trình xoay quanh các câu hỏi như:
Côn trùng và động vật trải qua mưa lũ ở đâu và như thế nào? Điều gì tạo nên mùa mưa? Thực vật
và cây làm thế nào để sống sót qua các cơn giông và sấm sét?
122
Trong chuyến dã ngoại, hãy tách Nhi đoàn thành các Hộ và tìm kiếm những chiếc lá khô, nơi an
trú của động vật khác. Tìm các dấu vết và đi theo chúng. Tìm hiểu đàn kiến đi theo hàng hoặc
mang thức ăn dự trữ như thế nào…
Hãy sửa soạn kỹ lưỡng và giám sát chặt chẽ tất cả các chuyến dã ngoại. Trong mùa mưa, bạn cần
chú ý hơn một chút đến sức khỏe và sự an toàn của các bé Hải ly, đặc biệt là ở những vùng khí
hậu lạnh hơn và đặc biệt nếu phải sinh hoạt ngoài trời một thời gian.
Cần chuẩn bị cho bé áo mưa, vớ, găng tay và khăn quàng cũng như mũ giữ ấm. Nên dùng thực
phẩm và đồ uống nóng hoặc tăng lực nhanh. Giữ mức độ hoạt động đủ cao để cơ được vận động
và sinh nhiệt, nhưng không cao đến mức Hải ly đổ mồ hôi.
Cuối cùng, hãy biết phải làm gì và đi đâu để tìm nơi trú ẩn hoặc hỗ trợ trong trường hợp khẩn
cấp. Một kế hoạch chu đáo sẽ giảm thiểu mọi rủi ro.
123
MỘT PHÚT VỚI THIÊN NHIÊN
Một số người cho rằng những nơi duy nhất để quan sát thế giới tự nhiên là các công viên,
không gian xanh hoặc sở thú được chỉ định, nhưng trên thực tế, khu đất
xung quanh nơi sinh hoạt của Nhi đoàn cũng có thể là một điểm khám
phá phù hợp.
Cho dù Nhi đoàn họp bạn ở trường học vùng nông thôn, trung tâm cộng
đồng vùng ngoại ô hay sân nhà thờ trong thành phố, khoảng sân ngay
bên ngoài cánh cửa cũng mang đến vô vàn cơ hội cho các cuộc dã ngoại
đơn giản. Đây cũng là khu vực an toàn cho các Nhi trưởng còn hạn chế
kiến thức về thiên nhiên hoặc trải nghiệm ở ngoài trời.
Để thực hiện chuyến thăm thú ngay trong sân, bạn vẫn cần lập kế hoạch,
nhưng đó có thể là chuyến đi đơn giản, gọn nhẹ. Khả năng các bé Hải ly
đã quen thuộc với môi trường xung quanh, nhưng các bé vẫn thích khám
phá những thứ xuất hiện ngay trong tầm tay mình.
Khoảng thời gian dành ở ngoài trời sẽ tùy thuộc vào thời tiết và chủ đề
khám phá của bạn, nhưng chỉ cần 60 giây tiếp xúc với thiên nhiên cũng
đáng giá bằng 10 phút cảm nhận niềm vui. Sau đây là một số chủ đề để
bạn cùng Hải ly khám phá.
Thời tiết
Thời tiết hôm nay như thế nào? Có gì khác so với ngày hôm qua hoặc tuần trước? Có ai nghe dự
báo thời tiết cho ngày mai không? Điều gì khiến thời tiết thay đổi? Các con vật sẽ đối phó với
thời tiết hôm nay như thế nào?
Em có thể dự đoán thời tiết không? Làm cách nào? Em có thể ngửi thấy trước mùi mưa hoặc nắng
không? Các đám mây có ý nghĩa thế nào khi: mưa đá, mưa rào, mưa giông? Bầu trời rực đỏ vào
buổi tối sẽ báo trước thời tiết ngày mai như thế nào?
Nước
Lấy mẫu nước mưa rơi xuống từ một chiếc lá và chỉ ra trong nước có những gì. Nước có thể cuốn
theo những thứ gì (tức là vật thể)? Mưa làm sạch không khí như thế nào? Không khí có mùi gì
sau cơn mưa? Những cây nào quanh nơi sinh hoạt có dấu hiệu khát nước?
Mưa rơi xuống cốc, nồi, khay đựng bánh quy hoặc thùng rác sẽ tạo ra âm thanh gì? Em có thể
làm một "ban nhạc mưa" không?
124
Thực vật
Thực vật sống ở đâu? Thực vật trên cánh đồng có khác với thực vật mọc xung quanh tòa nhà hoặc
bên hàng rào không? Cỏ cây mạnh mẽ như thế nào? Em có thể tìm thấy bất kỳ loại cây nào nảy
mầm trên vỉa hè hoặc sân chơi không?
Tìm một cái cây và đặt cho nó một tên Hải ly đặc biệt. Ghé thăm cây vào mỗi mùa và để ý xem
cây đang làm gì. Em có tìm thấy bất kỳ hạt giống nào không? Làm thế nào để hạt phát tán đi xa:
bằng đường không khí, chim, thậm chí trong bùn đất dính ở bánh xe ô tô hoặc giày của bé?
125
LANG THANG TRONG THIÊN NHIÊN
Dưới đây là một số ý tưởng mà bạn có thể xây dựng thành một chuyến dã ngoại cuối tuần
hoặc thậm chí là một cuộc dạo chơi ngắn gần nơi sinh hoạt vào một buổi sinh hoạt thường kỳ.
Em ngửi thấy mùi gì?
Em nghe thấy gì?
Em đang đi trên loại đất nào?
Em đã thấy gì trên đường đến đích?
Xây đập Hải ly, Hộ, v.v… bằng cành cây và bùn.
Sưu tầm thiên nhiên: Nói tên của một loại cây hoặc loài chim. Tìm một vật phẩm của tự
nhiên bắt đầu bằng mỗi chữ cái của từ (ví dụ: "daisy": d-dirt (bẩn), a-ant (kiến), i-insect
(côn trùng), s-sand (cát), y-yellow (vàng)). Đối với Hải ly chưa biết đọc, hãy vẽ hình ảnh
của những thứ cần tìm.
Tìm một thứ dễ thương.
Tìm một thân cây cao.
Tìm một thứ mà đáng ra nó không nên ở đó.
Tìm một thứ có màu sắc nhất định.
Thu thập các vật đã chết và lập danh sách.
Em tìm thấy trong tự nhiên những màu sắc gì?
Thu thập các vật phẩm tự nhiên (ví dụ: cỏ, cành cây). Nhắm mắt
lại và cảm nhận những điều khác biệt.
Cắt một mẫu lá thường xanh. Chú ý nó khác với lá của những cây
khác như thế nào.
Đưa cho Hải ly một chiếc lá. Yêu cầu các bé tìm một chiếc cùng
loài với nó.
Cho Hải ly xem một vật phẩm từ thiên nhiên - đảm bảo rằng chúng có rất nhiều - sau đó
yêu cầu mỗi bé tìm một vật phẩm tương tự và quay trở lại Hồ. Đưa ra một vật phẩm khác
và lại cho các bé đi tìm.
Tìm côn trùng.
Lắng nghe
Vào một trại hè, khi đất trại có cỏ khô, hãy yêu cầu Hải ly nằm áp tai xuống đất. Các bé có thể
nghe thấy gì? Các bé nghĩ điều gì đang diễn ra dưới mặt đất?
Mời Hải ly ngồi hoặc nằm trên mặt đất ở đúng tư thế “lắng nghe”, nhắm mắt lại và lắng nghe
tiếng chim hót. Yêu cầu các bé giơ một ngón tay khi nghe thấy tiếng chim hót và giơ một ngón
tay khác mỗi khi bé nghĩ rằng mình nghe thấy một giọng hót khác. Sau khoảng một phút, so sánh
số ngón tay và cùng nhau xác định các giọng hót khác nhau.
Một phần của hoạt động này là yêu cầu Hải ly ngồi nhắm mắt và xem liệu các bé có thể đếm đến
10 mà không nghe thấy tiếng chim hót hay không.
Chiêm ngắm
Cùng các bé Hải ly nằm bên gốc cây và nhìn lên khoảng trời loang lổ đằng sau các tán lá. Nếu
may mắn, bạn sẽ bắt gặp một chú chim hoặc con sóc đang làm tổ. Hãy quan sát các loài động vật.
Chỉ cho Hải ly cách khum tay quanh mắt để tạo thành "khung ảnh cầm tay" giúp các bé tập trung
chú ý. Các con vật sử dụng những thứ gì để xây dựng tổ ấm của chúng? Chúng đang xây tổ ở
đâu? Tại sao bạn nghĩ chúng đặt tổ ở những nơi đó?
Hãy nhìn kỹ cành cây hoặc bụi rậm. Nói về chồi mới, cách sắp xếp chồi trên cành, liệu tất cả các
cây có sắp xếp chồi giống nhau hay không. Tìm những mắt sẹo của chồi và lá già.
126
Đánh đố
Giúp Hải ly đánh dấu một mảnh đất bằng một vòng dây và bảo các bé quan sát kỹ vùng đất trong
vòng tròn xem có thể tìm thấy bao nhiêu sinh vật sống hoặc bao nhiêu bằng chứng về sự sống.
Khuyến khích các bé nhấc sỏi đá lên và nhìn kỹ vào lá và thân cây. Đưa cho Hải ly kính lúp để
giúp các bé khám phá.
Yêu cầu Hải ly đi theo một con dã tràng trên bờ biển và dõi theo nó để tìm hiểu xem nó di chuyển
nhanh như thế nào, hang nó ra sao, nó sẽ ăn gì và sống ở đâu.
Nếu Hải ly nhặt được một con côn trùng, chắc chắn là có rồi, có thể là một con cuốn chiếu chẳng
hạn, hãy yêu cầu các bé nâng niu con vật một cách nhẹ nhàng và trông chừng cẩn thận. Con vật
màu gì? Nó có bao nhiêu chân? Em có thể tìm thấy miệng và mắt của nó không? Cơ thể nó có
bao nhiêu đoạn?
Rồi bạn hãy yêu cầu Hải ly đặt con vật lại gần nơi mà các bé nhặt được nhất có thể.
Thả diều
Khi ta cảm thấy gió đang mơn man vuốt ve làn da mình và nô giỡn với những ngọn cỏ, lá cây, tự
nhiên ta cũng muốn chơi đùa với gió. Tiết xuân đẹp trời là lời mời gọi thiết tha nhất thôi thúc
chúng ta đi thả diều. Các bé Hải ly có thể làm một con diều đơn giản từ một tờ giấy vuông dày và
vài sợi dây. Hãy tổ chức một buổi thả diều tại sân đá bóng hoặc công viên địa phương của bạn và
cố gắng đón gió.
127
THAM QUAN TRANG TRẠI
Một chuyến tham quan trang trại là minh chứng cho câu “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”.
Mục tiêu của chuyến đi có thể là giúp Hải ly hiểu rõ hơn về những nhiệm vụ phức tạp trong việc
vận hành một trang trại và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa người nông dân và những người mua thực
phẩm.
Trước khi thực hiện chuyến tham quan, hãy cùng Hải ly thảo luận về một loạt các vấn đề mà các
bé thắc mắc. Sau đây là một số ví dụ:
Trang trại này có quy mô như thế nào?
Người nông dân trồng hoặc nuôi gì tại đây?
Có bao nhiêu con vật sống ở đây? Những loài động vật nào?
Khi nào người nông dân thu hoạch mùa màng?
Nông dân bán sản phẩm ở đâu?
Người nông dân nhận được những trợ giúp nào từ máy móc, người khác hoặc động vật?
Người nông dân sử dụng những biện pháp bảo quản nào? Tại sao?
Người nông dân có gặp rắc rối với thú săn mồi hoặc sinh vật gây hại không?
Người nông dân kiểm soát chúng như thế nào?
Nông trại giúp ích cho dân thành thị như thế nào?
Như bạn có thể thấy, một ý tưởng đơn giản như chuyến thăm này có thể tạo ra rất nhiều chương
trình mới. Khi bạn chọn các hoạt động, hãy nhớ rằng Hướng đạo cần nâng cao kiến thức và hiểu
biết của Hải ly về môi trường tự nhiên xung quanh chúng.
128
CHƯƠNG 16
129
TÍN NGƯỠNG TÂM LINH
Tín ngưỡng tâm linh là sợi chỉ xuyên suốt tất cả các chương trình Hướng đạo ngành Nhi. Yếu tố
này xét đến sự đa dạng của các tín ngưỡng, tôn giáo và giáo phái mà các Nhi trưởng và Hải ly
trong Nhi đoàn đi theo.
Các khía cạnh của chương trình Hướng đạo ngành Nhi thúc đẩy tình yêu thương, lòng tôn trọng
và sự quan tâm đến những người khác và môi trường tự nhiên của chúng ta. Chia sẻ, giúp chăm
sóc thế giới, giúp đỡ gia đình và bạn bè, và chấp nhận người khác, đó là những nguyên lý mà tất
cả các tôn giáo trên thế giới đều tôn vinh. Thông qua những loại trải nghiệm này, trẻ nhỏ sẽ tìm
thấy tình yêu của Thượng đế dành cho mình cũng như cho thế giới.
LÀM GƯƠNG
Khi Hải ly tiếp xúc với những Nhi trưởng có niềm kính yêu chân thật đối với Thượng đế và những
người khác, bé sẽ được ảnh hưởng một cách tinh tế nhưng lành mạnh, theo bất cứ cách nào mà
họ thể hiện tình yêu của mình. Các Nhi trưởng cố gắng dung dưỡng niềm tin của mình trong cuộc
sống hàng ngày và để niềm tin của mình thấm nhuần cũng như thôi thúc mọi hành động, thì cũng
sẽ lan tỏa nhân sinh quan của mình cho các Hải ly trong Hộ hoặc Nhi đoàn.
GIÚP ÍCH
Ý tưởng giúp đỡ người khác và làm điều có ích cho họ rất dễ hiểu đối với Hải ly. Hãy khuyến
khích các bé quan tâm đến các thành viên khác trong Hộ và Nhi đoàn, các anh chị em ở nhà, bạn
bè ở trường và hàng xóm láng giềng. Khuyến khích các bé quan tâm đến cha mẹ bằng cách đỡ
đần việc nhà.
Khi bạn dẫn dắt các bé làm việc thiện cho những người già cả, ốm yếu, bệnh tật bằng cách thăm
viếng, làm thiệp và những món quà nhỏ cho họ, bạn cũng cổ vũ cho những nỗ lực của các bé
trong việc giúp đỡ người khác mà không mong nhận lại. Các bé sẽ giúp đỡ người khác bằng cách
sẵn sàng chia sẻ bản thân, khả năng, tiền tiết kiệm, đồ chơi và sự nỗ lực của mình.
130
Mục tiêu chương trình
Hướng đạo ngành Nhi mang đến những trải nghiệm tích cực, đơn giản, linh hoạt với tư tưởng
then chốt là "chia sẻ". Nhi đoàn sẽ tạo điều kiện cho Hải ly phát triển nhiều mặt. Mỗi Hải ly
sẽ hiểu thêm về tình bằng hữu và các giá trị tinh thần thông qua các hoạt động của mình hơn
là thông qua các bài giảng trực tiếp. Các bé sẽ chủ động nắm bắt lấy tinh thần Hải ly, chứ
không bị động tiếp thu. Sự nhấn mạnh về tinh thần là một sợi dây liền mạch xuyên suốt các
chương trình của Nhi đoàn.
Tín ngưỡng tâm linh rõ ràng gắn liền với các mục tiêu của chương trình ngành Nhi, khuyến
khích các Nhi trưởng "tìm ra những minh chứng cho thấy tình yêu của Thượng đế dành cho
mình cũng như thế giới". Khi bạn xem xét các tuyên bố mục tiêu khác, bạn sẽ thấy rằng những
tuyên bố đó cũng phản ánh ý tưởng về tình yêu của Thượng đế được thể hiện theo nhiều cách
khác nhau:
Tình yêu và niềm vui
Sức khỏe và cảm xúc tích cực về bản thân
Gắn kết và chia sẻ
Hợp tác
Vẻ đẹp của thế giới quanh ta.
Hãy xem các mục tiêu trong Chương 3. Liệt kê
những sự việc cụ thể chứng tỏ tình yêu của Thượng
đế để bạn có thể giúp Hải ly của mình khám phá ra
điều đó.
Làm thế nào để xây dựng thế giới tốt đẹp hơn
Trồng cây
131
Nhặt rác trong công viên địa phương
Quan sát những nơi nguy hiểm và cảnh báo bạn bè và những người khác
Làm điều thiện cho người khác.
Có ý thức và nhắc nhở những người chung quanh bảo vệ môi trường.
132
Hãy huy động sự tham gia của các Huynh trưởng, Hải ly và có lẽ cả cố vấn tinh thần khi sửa
soạn một giờ Tinh thần Hướng đạo. Nghi lễ này phải chấp nhận được và có ý nghĩa đối với
tất cả các tín ngưỡng được đại diện. Để làm điều này, hãy thực hiện một trong hai cách tiếp
cận.
Yêu cầu các bé Hải ly, cha mẹ hoặc cố vấn tinh thần của các bé mang đến những đóng góp
thiết thực đối với các tín ngưỡng khác nhau của họ.
Chọn những tài liệu có sự thu hút nói chung (nghĩa là tập trung vào các chủ đề phổ biến như
tình yêu, tình bạn, giúp đỡ người khác, môi trường, v.v…).
Bạn có thể tổ chức giờ Tinh thần Hướng đạo bất cứ lúc nào và ở bất cứ đâu. Thời gian và địa
điểm tốt nhất là khi nó đem lại ý nghĩa thiết thực nhất cho nhóm của bạn. Theo một nghĩa nào
đó, thậm chí bạn có thể coi một lời cầu nguyện trong buổi sinh hoạt cũng là một giờ Tinh thần
Hướng đạo.
Để chắc chắn chương trình của bạn có bao gồm một nghi lễ tôn giáo thuộc loại bất kỳ, hãy
lên lịch cho một giờ Tinh thần Hướng đạo và dành thời gian cho nó diễn ra. Mặc dù nghi lễ
có thể liên quan đến một khoảnh khắc tự phát, nhưng chuẩn bị trước luôn là điều khôn ngoan.
Giờ Tinh thần Hướng đạo có thể trình bày các thông điệp tâm linh dưới hình thức cầu nguyện,
bài hát, tiểu phẩm, câu chuyện hoặc trò chơi để thảo luận. Hãy thu hút Hải ly bằng cách đề
nghị các bé giúp bạn lập kế hoạch (có thể theo Hộ) và đảm bảo mỗi bé đều có phần đóng góp
của mình.
Giờ Tinh thần Hướng đạo nên đơn giản, rõ ràng và ngắn gọn; không dài quá 5 phút.
Ngày lễ
Chọn một ngày lễ tôn giáo. Hãy thử khám phá những ngày lễ của các tín ngưỡng khác nhau. Diễn
một vở kịch, làm những con rối và mời một vị tu sĩ hoặc những vị lãnh đạo tôn giáo khác đến để
kể chuyện.
133
Thánh ca trẻ em
Trong các tiết mục ca hát, hãy đưa vào một số bài thánh ca thiêng liêng mà Hải ly biết và hiểu.
Các bé thích ca hát.
Những câu chuyện nhấn mạnh thông điệp đạo đức và tinh thần
Sử dụng một câu chuyện Hải ly để thể hiện một tư tưởng hoặc thông điệp quan trọng.
Cảm tạ Người
Cảm tạ Người ban cho bầu trời cao xanh; Cảm tạ Người ban cho cây cỏ sum suê;
Cảm tạ Người ban cho những cánh chim bay; Và cảm tạ Người đã sinh ra bạn và tôi!
Cảm tạ Người ban cho trái đất này;
134
CHƯƠNG 17
135
SỬ DỤNG HOẠT ĐỘNG NGOÀI TRỜI
Hướng đạo tin rằng hoạt động ngoài trời sẽ tạo phông nền lý tưởng cho sự phát triển, giải trí cá
nhân, và trách nhiệm của tất cả các công dân như chúng ta là ngày càng phải sống hài hòa với môi
trường tự nhiên. Do đó, hoạt động ngoài trời là một phần thiết yếu của tất cả các chương trình
ngành Nhi.
Trong chương này, chúng tôi khuyến khích bạn thường xuyên đưa các hoạt động ngoài trời vào
chương trình của mình. Hãy tìm hiểu thông tin về cắm trại và hoạt động ngoài trời nhất là về an
toàn cho trẻ, giám sát và các hoạt động thích hợp.
Sau đây là một số thủ thuật chung cho một buổi sinh hoạt ngoài trời:
Trù liệu chu đáo buổi sinh hoạt để Hải ly luôn được tham gia vào một trò chơi hoặc các hoạt
động.
Nếu bạn dự định cho các bé dã ngoại xa nơi họp bạn thường xuyên, hãy đảm bảo đã thông
báo cho cha mẹ. Trong một số trường hợp, bạn sẽ cần viết đơn xin phép.
Mời phụ huynh tham dự cùng con em họ. Tỷ lệ số Nhi trưởng trên số Hải ly phải tối thiểu
bằng 1/5, cộng thêm nhân lực bổ sung từ phụ huynh.
Biết rõ khu vực mà bạn sẽ đưa Hải ly đến và đảm bảo khu vực đó đủ an toàn. Kiểm tra xem
có mảnh kính vỡ hoặc đồ vật nguy hiểm nào khác trong khu vực sinh hoạt hay không.
Trước khi sinh hoạt, hãy nói cho các bé biết bạn kỳ vọng các bé sẽ hành xử như thế nào.
Chuẩn bị sẵn một bộ dụng cụ sơ cứu đề phòng trường hợp xảy ra tai nạn.
Phụ huynh chịu trách nhiệm đưa đón hoặc thu xếp việc đưa đón con em mình đến và về từ
các hoạt động Hướng đạo.
136
Tham quan khu bảo tồn động vật hoang dã hoặc sở thú
Dù có hướng dẫn viên hỗ trợ hay không, cả Hải ly và các Nhi trưởng đều có thể thăm thú và học
hỏi rất nhiều.
Đường mòn Đánh thức Giác quan
Nếu trong khu vực của bạn có một con đường mòn như vậy, hãy thử đi nhé. Nếu không, hãy nghĩ
đến việc tạo một con đường đơn giản gần chỗ bạn. Có lẽ các đơn vị Hướng đạo của Đạo hoặc
Châu sẽ sẵn lòng hỗ trợ.
Trượt nước
Đây là một ý tưởng vui chơi tuyệt vời cho mùa hè. Hãy mời một đơn vị khác tham gia cùng Nhi
đoàn bạn, như Ấu đoàn chẳng hạn. Tất cả những gì bạn cần là một tấm nhựa dài, rộng, một sườn
dốc và một nguồn nước (tốt nhất là vòi nước) để giữ cho đường trượt luôn ướt, có thể thêm một
chút nước xà phòng vào. Bạn có thể sử dụng một dàn xô nếu không có vòi nước, nhưng sẽ mệt vì
các bé Hải ly có thể chơi trượt nước hàng giờ đồng hồ.
Bộ hành và lắng nghe. Lắng nghe tiếng nói của thiên nhiên, sau đó mô tả những gì mình nghe
thấy.
Xuất du khám phá tàn tích (khám phá một tòa nhà hoặc khu định cư cũ).
Xuất du cùng cha mẹ.
137
Các bước lập kế hoạch xuất du
1. Đặt mục tiêu. Bạn muốn đạt được điều gì?
2. Tuyên bố loại hình xuất du.
3. Thiết lập khung thời gian. Chuyến xuất du sẽ kéo dài bao lâu?
4. Thiết lập lộ trình và khảo sát. Chọn điểm bắt đầu và điểm kết thúc, đồng thời hướng dẫn
rõ ràng để phụ huynh có thể đến đó.
5. Phác thảo chương trình để Ban Huynh trưởng Đạo/ Liên đoàn phê duyệt trước sự kiện. Nên
nêu rõ:
Các vấn đề an toàn
Ngày, giờ, v.v…
Danh sách trang thiết bị
Danh sách trợ giúp cần thiết
Ngân sách (để báo phụ huynh biết và thu tiền cho các chi phí).
6. Hãy nhớ thông báo cho phụ huynh và mời họ tham gia để hỗ trợ
Nhi đoàn khi các Hải ly tham gia các trò chơi khi xuất du.
Chuẩn bị
Hãy liên hệ các bên hữu quan bằng thư, e-mail hoặc điện thoại và yêu cầu tất cả thông tin họ có
thể cung cấp: phí vào cửa; nhân lực hướng dẫn sẵn có; số người họ có thể tiếp nhận; thời gian cần
thiết cho chuyến tham quan hoặc hoạt động; huy hiệu hoặc quà lưu niệm phù hợp với Hải ly và
giá cả; nhà vệ sinh và cơ sở ăn uống.
Ước tính tổng chi phí của chuyến xuất du, đưa mọi khoản mục vào ngân sách của bạn.
Gửi thư thông báo cho phụ huynh ít nhất hai tuần trước chuyến đi chơi. Bao gồm: điểm đến; địa
điểm và thời gian tập trung; thời lượng chuyến dã ngoại; chi phí; yêu cầu hỗ trợ giám sát; các mẫu
đơn xin phép phụ huynh cần được ký và gửi lại cùng với tiền trong buổi sinh hoạt tiếp theo. Hãy
nhớ rằng: cha mẹ có trách nhiệm đưa đón hoặc đảm bảo con em mình đến sự kiện.
Thu tiền và đơn xin phép được phụ huynh ký chấp thuận.
138
Gọi cho những người chưa gửi lại đơn và tiền trước buổi sinh hoạt cuối cùng trước chuyến xuất
du.
Khuấy động sự háo hức của Hải ly bằng cách chuẩn bị ít nhất một buổi sinh hoạt xoay quanh chủ
đề xuất du. Giải thích cho các bé bạn kỳ vọng các bé sẽ hành xử như thế nào. Cho cha mẹ biết
Hải ly phải mang theo những gì (nón, áo mưa, bình nước…) và không được mang những gì (ví
dụ: ipad, máy chơi Game mini, diều, xe điều khiển, v.v…).
Chuẩn bị thẻ tên cho mỗi Hải ly, ghi rõ tên, địa chỉ và số điện thoại. Thẻ tên nên được đeo suốt
hành trình để Nhi trưởng dễ kiểm tra.
139
Ai chịu trách nhiệm về hậu cần? Có thực đơn trước hay không?
Bạn có kế hoạch thay thế trong trường hợp thời tiết xấu không?
Có chỗ đỗ xe không?
Bạn có cần biển chỉ dẫn không? Nếu vậy, ai sẽ làm biển?
Bạn có ai phụ trách thu hồi đồ thất lạc không? Ai là người chịu trách nhiệm về việc này?
Tất cả những người tổ chức (Nhi trưởng, Tráng sinh giúp Bầy, phụ huynh) đã được thông báo
đầy đủ trước sự kiện chưa?
Các thành viên khác trong gia đình Hải ly sẽ có mặt chứ? Họ sẽ làm gì?
Bạn đã lên kế hoạch đánh giá sự kiện chưa? Làm thế nào?
Bạn sẽ đưa ra khuyến nghị cho những người tổ chức tiếp theo chứ?
…………………………………………………………………………………………….
. …………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………….
140
CHƯƠNG 18
TỔ CHỨC
141
LỰC LƯỢNG HỖ TRỢ CHO NHI ĐOÀN
Chương này mô tả những người lớn, Ban huynh trưởng và các nhóm tạo thành lực lượng hỗ trợ
để giúp bạn điều hành một Nhi đoàn thành công. Hãy khai thác lực lượng này và huy động họ vào
quá trình ra quyết định. Trong Hướng đạo, cũng như trong bất kỳ tổ chức nào khác, sức mạnh đến
từ việc tích cực tìm kiếm và cung cấp nguồn nhân lực hỗ trợ.
Nhi trưởng cũng là các Trưởng của Liên đoàn. Lẽ tất yếu, họ sẽ quan tâm đến cả các hoạt động
của đơn vị khác trong Liên đoàn. Điều quan trọng là phải biết, hiểu và hợp tác với các Trưởng
đơn vị khác.
142
Quản lý
Các chức năng của Ban Huynh trưởng Liên đoàn liên quan đến công tác quản lý bao gồm:
Thiết lập và đảm bảo hoạt động liên tục của Liên đoàn / đơn vị.
Đăng ký cho Ủy ban Quản trị Hội về Liên đoàn / đơn vị.
Đảm bảo cơ sở vật chất đầy đủ, chẳng hạn địa điểm sinh hoạt cho Liên đoàn / đơn vị.
Hàng năm kiểm toán các sổ sách hạch toán của Liên đoàn / đơn vị.
Thúc đẩy các mối quan hệ hài hòa trong Liên đoàn / đơn vị và bất kỳ thể chế hoặc tổ chức
nào có liên hệ với hoặc ảnh hưởng đến Liên đoàn / đơn vị.
Chịu trách nhiệm về toàn bộ tài sản.
Gây quỹ theo yêu cầu, phù hợp với chính sách tài chính của Hội Hướng đạo và của nhà
tài trợ.
Đưa ra đánh giá thường niên cho các Trưởng Liên đoàn / đơn vị, và đảm bảo có sự công
nhận thỏa đáng công sức đóng góp của họ.
Đảm bảo đóng bảo hiểm đầy đủ tất cả các thành viên trong Liên đoàn / đơn vị.
CHÂU
Các Liên đoàn được đặt tại các khu vực địa lý, thuộc phạm vi trách nhiệm của một Ủy viên Châu
trưởng. Ủy viên Châu trưởng có Hội đồng Châu gồm các Trưởng chịu trách nhiệm hỗ trợ chương
trình ngành Nhi và sẵn sàng giúp đỡ các Nhi trưởng trong phạm vi Châu. Các Nhi trưởng có thể
tổ chức các cuộc họp định kỳ để trao đổi ý kiến về các chương trình, trò chơi, bài hát và các hoạt
động khác. Những cuộc họp này được gọi là Phiên Chia sẻ, tạo cơ hội cho các Nhi trưởng nâng
cao kiến thức về trẻ ở độ tuổi Hải ly và chia sẻ ý kiến với các bạn Nhi trưởng khác đơn vị ở cùng
Châu.
Toán Huấn luyện Châu
Mỗi Châu có một đội ngũ Trưởng tình nguyện sẵn sàng trợ giúp và hướng dẫn cho các Nhi trưởng
Nhi đoàn như chính bạn. Họ làm việc dưới sự hướng dẫn của Ủy viên Châu trưởng hoặc người
được chỉ định của họ, và được phân công làm việc với các Trưởng đơn vị.
Các thành viên của Toán Huấn luyện có thể làm việc với các Trưởng mới trong buổi định hướng
hoặc phỏng vấn ban đầu, đồng thời dành thời gian tại các buổi sinh hoạt Nhi đoàn để giúp huấn
luyện cầm tay chỉ việc, cố vấn và hỗ trợ cho các Nhi trưởng mới.
Tất cả các Nhi trưởng mới nhất trí tiếp thu kiến thức và kỹ năng cho vị trí của họ trong năm đầu
tiên. Cụ thể, họ sẽ tiếp nhận thông tin trong cuộc phỏng vấn tuyển mộ, định hướng, lập kế hoạch,
thực hiện chương trình cơ bản và tham gia huấn luyện. Hãy nhờ thành viên Toán Huấn luyên giúp
bạn chọn phương pháp tốt nhất để lĩnh hội được kiến thức và kỹ năng cần thiết. Khi bạn hoàn
thành giai đoạn phát triển cá nhân này, tức là qua giai đoạn huấn luyện Dự bị Huy hiệu Rừng bạn
sẽ nhận được một chiếc khâu da đặc biệt và chứng chỉ công nhận Dự bị Huy hiệu Rừng của bạn.
Bạn có muốn biết thêm về trò chơi và kể chuyện hay cách đào tạo về sơ cứu, sắp xếp hoạt động
xuất du hoặc cắm trại, hoặc xử lý hồ sơ của mình không? Đại diện của Toán Huấn luyện sẽ giúp
bạn trong bất kỳ vấn đề nào như vậy hoặc sẽ tư vấn cho bạn về các cơ hội phát triển bổ ích dành
cho người lớn tại các Xưởng của ngành Bầy.
Bất kể hoàn cảnh của bạn ra sao, hãy đảm bảo bạn biết đại diện Toán Huấn luyện của mình. Lưu
lại tên và số điện thoại của họ, và tận dụng sự hỗ trợ mà họ có thể cung cấp.
HỘI ĐỒNG CHÂU
Các khu vực thuộc phạm vi trách nhiệm của một Ủy viên Châu trưởng, người này chịu trách
nhiệm báo cáo trực tiếp cho Ủy ban Hướng đạo quốc gia.
Hội đồng Châu gồm các Trưởng phụ trách Thư ký, Thủ quỹ, Quản trị, Sinh hoạt, Chương trình
Trẻ, An toàn khỏi nguy hại… của Châu.
Ủy viên Châu trưởng có thể có thành lập một Toán Huấn luyện bao gồm các Trưởng chịu trách
nhiệm hỗ trợ các chương trình Huấn luyện Trưởng của Châu.
143
CHƯƠNG 19
144
NHÀ SÁNG LẬP ROBERT BADEN POWELL
Trước khi nói về Hướng đạo ngành Nhi và sự ra đời
của nó, chúng ta hãy quay trở lại thuở khai sinh của
phong trào Hướng đạo. Phong trào bắt đầu ở Anh năm
1907. Người sáng lập là Robert Baden Powell – tức là
B.P. như chúng ta đã gọi ông suốt nhiều năm qua.
Là một người đam mê hoạt động ngoài trời, luôn tìm
kiếm những cuộc phiêu lưu, B.P. gia nhập quân đội
Anh năm 1876. Ông đã có sự nghiệp đáng nể và thăng
cấp bậc Trung tướng. Mối quan tâm của ông đối với
phúc lợi của lính tráng là động lực khiến ông áp dụng
nhiều đổi mới vào đời sống quân ngũ. Tất cả đều nhằm
nâng cao chất lượng binh lính và giúp họ phát triển kỹ
năng trong các vấn đề tự chăm sóc bản thân khi sinh
hoạt ngoài trời, thám sát, theo dõi, nấu nướng và đọc
bản đồ. Thực tế, mục đích của ông là hun đúc nên
những người lính tự lực cánh sinh về mọi mặt.
Khi còn tại ngũ, B.P. đã viết Aids to Scouting (Cẩm
nang Trinh sát), xoay quanh những lĩnh vực này của
đời sống quân đội. Cuốn sách trở nên khá phổ biến và
được sử dụng để đào tạo nam sinh ở một số trường học
và câu lạc bộ. B.P. đã viết lại cuốn sách và đặt tên cho
phiên bản mới là Scouting For Boys (Hướng đạo dành
cho trẻ em). Cuốn sách mới cũng thành công ngay lập
tức và chẳng mấy chốc các cậu bé đã tập hợp lại với
nhau thành những nhóm nhỏ gọi là Đội, để thực hành
Hướng đạo.
Đó là sự khởi đầu của phong trào. Baden-Powell đã từ
chức trong quân đội để lãnh đạo công tác của phong
trào tuy rằng mới nhưng đang phát triển nhanh chóng này, với tên gọi là Hướng đạo.
Là quân nhân, thợ săn và người hành động cho đến khi 50 tuổi – và Là người thúc đẩy hòa bình
và tình huynh đệ, nhà bảo tồn và thủ lĩnh thanh niên cho đến khi qua đời – người sáng lập Phong
trào Hướng đạo Thế giới đã sống hai cuộc đời riêng biệt.
145
Năm 1947, sau khi B.P. qua đời, từ một nghiên cứu về nhu cầu của các Hướng đạo sinh lớn tuổi
hơn, người ta đã quyết định thành lập một ngành Hướng đạo mới có tên là ngành Kha dành cho
các em từ 15 đến 18 tuổi. Ý tưởng của ngành này là để cho các bạn trẻ có quyền kiểm soát tốt hơn
đối với chương trình mà họ đã chọn đi theo.
146
LỊCH SỬ NGÀNH NHI VIỆT NAM
Với sự phát triển của phong trào cùng với mong muốn của một số phụ huynh, năm 2004, Ban
Huynh trưởng Liên đoàn Âu Lạc đã quyết định thành lập ngành Nhi nhằm đáp ứng những nguyện
vọng trên.
Ngày 20/01/2004: Phiên họp Hội đồng Liên đoàn đã quyết định giao cho Trưởng Akela Nguyễn
Thành Nghĩa nghiên cứu và thể nghiệm ngành Nhi.
Ngày 15/08/2004: Ra mắt Nhi đoàn đầu tiên mang tên “Nhi Đoàn Hải Ly Âu Lạc” với 9 Hải Ly
và 2 Nhi Trưởng.
Và từ năm 2010, ngành Nhi bắt đầu xuất hiện ở các đơn vị khác như: Đạo Bắc Đẩu (Đà Nẵng),
Liên đoàn Tao Phùng (Đồng Nai), Liên đoàn Nguyễn Trãi (Sài Gòn), Liên đoàn Cap Saint Jacques
(Vũng Tàu), Liên đoàn Ra Khơi (Sài Gòn)…
Ngày 15/02/2011, Trưởng Ban điều hành Hướng Đạo Việt Nam Trần Văn Lược ký quyết định
thành lập ngành Nhi Việt Nam do Trưởng LT. Nguyễn Thới Hòa nhận trách nhiệm để nghiên cứu
và phát triển, ngành Nhi trực thuộc ngành Ấu – Nhi Ban điều hành Hướng đạo Việt Nam.
Hội bầy Hải ly VƯƠN LÊN 2013 là Hội bầy Hải ly đầu tiên được tổ chức từ ngày 7 đến ngày
08/09/2013 đầu tiên tụ hội hơn 70 Hải Ly từ các Nhi đoàn Nghinh Phong thuộc Liên đoàn Tao
Phùng (Đồng Nai), Nhi đoàn Sao Khuê thuộc Liên đoàn Nguyễn Trãi, Nhi đoàn Kim Sơn và Nhi
đoàn Trưng Vương thuộc Đạo Âu Lạc (Tp.HCM). Tuy số Hải ly rất khiêm tốn so với Ban Tổ
chức, Nhi Trưởng và Tráng sinh giúp ích trại là 65 người, cùng với hơn 60 phụ huynh tham dự
Hội Trại. Ngày khai mạc Hội Bầy Hải Ly còn có 30 Trưởng từ Ban Điều Hành HĐVN và Trưởng
các đơn vị khác đến chung vui, đã thành công và gây sự chú ý mạnh mẽ đến các đơn vị muốn
thành lập ngành Nhi.
Từ khi được công nhận là ngành thứ 5 của phong trào Hướng đạo Việt Nam, cho đến nay, ngành
Nhi đã tổ chức thành công 4 Hội Bầy và hiện nay, các Nhi đoàn phát triển đều ở các đơn vị khu
vực Sài Gòn, Đồng Nai, Đà Nẵng, Hải Phòng… với số lượng Hải ly khoảng 180 em.
Về Huấn luyện, Toán Huấn luyện ngành Ấu - Nhi cũng đã tổ chức được 3 khóa Dự bị Huy hiệu
Rừng ngành Nhi và 1 khóa Huy hiệu Rừng ngành Nhi.
III/2018
147
148
PHỤ LỤC “A”
PHÁT TRIỂN TÍN NGƯỠNG TÂM LINH
TRONG NGÀNH NHI
Chúng ta hãy bắt đầu bằng Lời Hứa của Hải ly: “Hải ly hứa yêu thương Thượng Đế, và giúp xây dựng
thế giới tốt đẹp hơn”.
Thoạt nghe chúng ta có cảm giác, một trẻ khoảng từ 4 tuổi đến 7 tuổi hứa và để thực hiện một điều gì
đó đã khó rồi, huống chi là hứa một điều vừa mơ hồ vừa vĩ đại vượt tầm của trẻ như vậy liệu có thực tế
không, hay quá viễn vông.
Người lớn chúng ta nếu có ai thắc mắc như vậy thì trước tiên xin hãy bình tâm suy nghĩ. Tại sao phong
trào Hướng đạo lại đặt một Lời Hứa như vậy với trẻ? Xin được mạn phép chia sẻ vài ý tưởng.
Thứ nhất khi những người trưởng thành hay những Hướng đạo sinh đã lớn đủ tuổi để suy nghĩ, phân
tích, thì có thể nhận ra Lời Hứa của Hải ly chính là “Ảnh đích cuối cùng của phong trào Hướng đạo”.
Mục đích giáo dục của phong trào Hướng đạo là giúp cho các em nhận ra “Thượng đế (đấng tối cao của
tôn giáo của mình đang theo)”, nhờ ơn giúp sức của Ngài, mỗi Hướng đạo sinh bằng công việc theo khả
năng của mình đều có thể góp phần làm cho thế giới tốt đẹp hơn.
Thứ hai khi Hải ly được nghe các Nhi trưởng hướng dẫn cho mình đọc Lời Hứa của Hải ly như trên thì
sẽ được các Nhi trưởng giúp cho Hải ly hiểu và thực hiện Lời Hứa theo “nhãn quan của trẻ”. Lúc này
Lời Hứa sẽ được minh họa rõ ràng hơn, cụ thể hơn qua từng nội dung sinh hoạt. Lời Hứa lúc này vì theo
nhãn quan của trẻ nên dễ hiểu hơn và hoàn toàn có thể thực hiện Lời Hứa một cách dễ dàng, sẽ không
còn là viễn vông, mơ hồ hay không thực tế.
Để minh họa cho việc giáo dục và phát triển tâm linh trong ngành Nhi, tôi xin đưa ra một số minh họa.
Để giúp chúng ta dễ dàng hiểu thêm về phương pháp giáo dục Hướng đạo ở ngành Nhi như thế nào?
Khi nhìn một Hải ly thơ dại đang rất hứng thú với việc tận tay làm chiếc thiệp hoa thật đẹp để tặng Mẹ
(tất nhiên có sự trợ giúp, hướng dẫn của các Nhi trưởng), nhân ngày của Mẹ. Để tỏ bày tình cảm và lòng
biết ơn của em đối với Mẹ. Mà trước đó, các em Hải ly được các Nhi trưởng nói về tình yêu thương
cũng như những hy sinh vất vả của Mẹ dành cho các em. Dạy cho Hải ly biết yêu thương cha mẹ, anh
chị em, các Nhi trưởng, hợp tác làm việc với bạn bè, quan tâm đến người chung quanh. Yêu thiên nhiên,
bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ sự sống, bảo vệ môi trường… Tình cảm, tình yêu thương, lòng biết ơn, luôn
là chủ đề được các Nhi trưởng đề cập xuyên suốt. Qua năm tháng sẽ giúp cho trẻ dần dần nảy nở và phát
triển tâm hồn. Thượng đế trong ngành Nhi không phải là đấng ngự trên cao xa tít, mơ hồ viễn vông –
nhưng là Đấng ở cùng các em trong mọi hoạt động sinh hoạt.
Thượng đế đang ở cùng các em trong mọi hoạt động yêu thương vì Thượng đế chính là Tình yêu.
Với việc yêu cầu các Hải ly hứa “Yêu thương” là việc các em hoàn toàn có thể làm được và làm được
một cách dễ dàng, nhắc nhở các em làm việc yêu thương mỗi ngày vì mình đã hứa như vậy.
Một Hải ly vui sướng và hãnh diện khoe mình vừa đạt một chuyên hiệu. Trong ngành Nhi cũng như tất
cả các ngành của Hướng đạo đều có hệ thống đẳng thứ và chuyên hiệu nhằm giúp cho các em phát hiện
và trao giồi những năng khiếu đặc biệt về mọi lĩnh vực nhằm giúp cho các em phát triển toàn diện.
Với những cá thể được giáo dục toàn diện ngay từ tuổi nhi đồng đó, chắc chắn sẽ trở thành những nhân
tố tích cực cho xã hội, đất nước và góp phần xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn trong tương lai.
Lời kết: Càng suy gẫm chúng ta nhận ra tư tưởng xuất sắc của phong trào Hướng đạo đã đưa ra Lời Hứa
của ngành Nhi, như một đúc kết ý nghĩa công cuộc giáo dục của phong trào Hướng đạo. Nhưng là điều
mà một nhi đồng chắc chắn thực hiện được. Thật hạnh phúc khi các nhi đồng Việt Nam đã được hưởng
lợi từ phương pháp giáo dục của Hướng đạo.
LT. Nguyễn Thành Nghĩa
149
PHỤ LỤC “B”
LẠM DỤNG TRẺ EM: PHẦN HƯỚNG DẪN
CHO NHI TRƯỞNG
Các Nhi trưởng và thanh niên tình nguyện là một phần rất quan trọng trong cộng đồng Hướng đạo của
chúng ta. Chính nhờ nỗ lực và lòng nhiệt thành của họ, nên chúng ta đã có nhiều chương trình giá trị
đến như vậy.
Chúng ta tham gia các tổ chức như Hướng đạo vì nhiều lý do, nhưng chủ yếu là để hỗ trợ sự phát triển
về thể chất, trí năng, cảm xúc và tinh thần của trẻ em - nguồn tài nguyên quý giá nhất của xã hội.
Khi chúng ta nỗ lực mang đến các chương trình thú vị, giàu thông tin và đầy thử thách, thì một khía
cạnh thiết yếu là sự an toàn – phải bảo vệ trẻ em khỏi bị tổn hại về thể chất, trí năng, cảm xúc và tinh
thần.
Đôi khi chúng ta phát hiện được một mối nguy có thể gây rủi ro về an toàn cho các em mà mình chăm
sóc. Trong những trường hợp như vậy, các tình nguyện viên có trách nhiệm luôn thực hiện phần việc
của mình để hỗ trợ loại bỏ và ngăn ngừa các tình huống nguy hiểm nhằm giữ an toàn cho trẻ em. Lạm
dụng trẻ em là một vấn nạn cũng hệ trọng không kém thực trạng giao thông đông đúc, khu vui chơi thiếu
an toàn hoặc bể bơi không rào chắn. Là tình nguyện viên, nhất thiết chúng ta phải nhận ra mối nguy này
để có thể gắng hết sức ngăn chặn nó.
Mục đích của nâng cao nhận thức về lạm dụng trẻ em là giúp cho các Trưởng hiểu rõ hơn và điềm tĩnh
hơn khi ứng phó lạm dụng trẻ em để họ có thể bảo vệ con em bằng cách:
đáp ứng một cách thích hợp các nhu cầu của trẻ có thể đang bị hoặc có nguy cơ bị lạm dụng,
báo cáo trường hợp nghi ngờ lạm dụng trẻ em cho các cơ quan thích hợp, và
hành xử sao cho thể hiện được sự nhân hậu với trẻ em trong khi vẫn bảo vệ được phẩm cách
chính trực của mình và sự toàn vẹn của trẻ.
150
đạo), người này sẽ đảm bảo rằng các thủ tục Hướng đạo được tuân thủ. Để bảo vệ quyền riêng tư và tính
liêm chính của bất kỳ cuộc điều tra nào, đừng báo cáo hoặc thảo luận về trường hợp lạm dụng với bất
kỳ ai khác.
TÌNH NGUYỆN NÊN NÓI CHUYỆN THẾ NÀO KHI CON EM TIẾT LỘ
THÔNG TIN?
Ngay cả khi đã đọc nhiều về lạm dụng trẻ em hoặc tham dự nhiều loại hội thảo, huấn luyện đào tạo khác
nhau, bạn vẫn có thể bị sốc khi một đứa trẻ lên tiếng về hành vi lạm dụng. Nhiệm vụ của bạn không phải
là điều tra vấn đề mà là báo cáo. Do đó, điều hữu ích nhất là:
Luôn có những kẻ hoài nghi cho rằng trẻ em có trí tưởng tượng quá phong phú và những câu chuyện về
lạm dụng tình dục chỉ là một phần trong thế giới tưởng tượng của chúng. Đối với hầu hết trẻ em, lạm
dụng tình dục không phải là chuyện viển vông. Khác người lớn, trẻ em tiết lộ lạm dụng tình dục thường
không gắn mác đúng sai về đạo đức lên hành vi lạm dụng. Các em chỉ đang mô tả điều gì đó khiến các
em khó hiểu, chẳng hạn giao kèo mà các em bị buộc phải tuân theo là “không bao giờ được kể”. Một
đứa bé non nớt có thể thấy canh cánh trong lòng nếu bé vừa bị đánh thức trong đêm để làm điều gì đó
khó hiểu và gây “khó chịu” trong khi bé đang ngái ngủ. Thông thường, trẻ em thấy lo lắng trước sự đe
dọa hoặc thao túng tâm lý đi kèm hành vi lạm dụng tình dục hơn là tính chất thể xác của hành vi vi
phạm.
Một khi đã mở lời tiết lộ về lạm dụng tình dục, thể chất hoặc cảm xúc, nghĩa là trẻ đã phải vật lộn với
mong muốn bảo vệ chính kẻ lạm dụng mình. Các bé cảm thấy rằng khi mình nói ra, mình có thể phải
chịu trách nhiệm cho những điều khó chịu hơn xảy đến trong cuộc đời. Nạn nhân ở mọi lứa tuổi thường
tin rằng họ phải chịu trách nhiệm cho sự lạm dụng mà họ nhận được và họ hy vọng bạo lực sẽ tự biến
mất. Họ có thể trì hoãn việc tiết lộ và chịu đựng sự lạm dụng trong một thời gian dài trước khi nói ra.
Là một Huynh trưởng Hướng đạo, bạn hãy nhất mực tin rằng mỗi khi trẻ tìm đến bạn để trút bầu tâm sự
là bởi vì các em đang phải chịu đựng tổn thương sâu sắc về cảm xúc. Hãy hiểu rằng chính mối quan hệ
với bạn khiến em tin tưởng mở lòng. Hãy tin rằng sự trải lòng đó xuất phát từ tình thế quẫn bách và hãy
mở rộng trái tim để tin vào những gì bạn nghe được.
Khi nghe trẻ bộc bạch, chính bạn có thể chìm trong nỗi tức giận, đau đớn và thậm chí cả sợ hãi. Tại thời
điểm trẻ tiết lộ, hãy đặt cảm xúc của bạn sang một bên (bạn sẽ có thời gian để tìm hiểu sự việc sau). Sẵn
lòng đồng cảm với trẻ và lắng nghe. Dành toàn bộ sự chú ý của bạn cho trẻ và ân cần gật đầu khi câu
chuyện được thuật lại. Đừng phán xét hoặc chê bai trẻ, gia đình hay kẻ lạm dụng.
Để đảm bảo những người khác không nghe lỏm được câu chuyện của trẻ, hãy giữ khoảng cách cần thiết
với những người khác nhưng vẫn ở trong tầm nhìn của cả nhóm.
3. Trấn an trẻ
Hãy cho trẻ biết rằng bạn tin tưởng các bé. Bạn phải thành thật với em bằng cách nói rằng bạn không
thể giữ bí mật điều này và có những người khác cần biết. Hãy giải thích bạn sẽ cố gắng hết sức để giúp
đỡ. Bạn không thể hứa rằng kẻ phạm tội sẽ bị trừng phạt hoặc bị đuổi đi, bạn cũng không thể hứa rằng
bạn có thể tìm một ngôi nhà khác cho bé. Tất cả những gì bạn có thể hứa là bạn sẽ cố gắng hết sức để
151
nhận được sự hỗ trợ đúng đắn. Bạn biết nơi để tìm thêm thông tin và làm thế nào để huy động những
người hỗ trợ tốt nhất cho tình huống này. Bạn có thể hứa rằng con em hãy tin tưởng vào tình bạn và sự
hỗ trợ của bạn, bất kể điều gì xảy ra.
Cố gắng đừng đặt câu hỏi. Không gợi ý các diễn giải hoặc giải pháp có thể khiến vụ việc dẫn đến kiện
cáo. Bạn thực sự cần phải xác định tính chất sát sườn của mối nguy này đối với trẻ; bạn không được để
bé quay trở lại tình huống mà cuộc đời của bé sẽ cận kề nguy hiểm. Tốt nhất bạn luôn ở gần để an ủi trẻ.
Điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ yêu cầu bạn không nói với bất kỳ ai khác?
Lắng nghe phản xạ không có nghĩa là bạn có thể từ bỏ niềm tin của chính mình hoặc phớt lờ trách nhiệm
của mình. Đôi khi những trẻ kể cho bạn nghe về việc bị lạm dụng lại yêu cầu bạn giữ bí mật thông tin
đó. Điều đầu tiên cần làm là tìm hiểu lý do tại sao trẻ muốn giữ bí mật thông tin. Lý do có thể là trẻ lo
sợ những người khác trong gia đình sẽ bị tổn thương hoặc thậm chí là trẻ cảm thấy tội lỗi. Bạn cần cho
trẻ biết rằng bạn hiểu lý do tại sao trẻ yêu cầu bạn không tiết lộ. Tuy nhiên, hãy thành thật với trẻ về bổn
phận và trách nhiệm của bạn. Bạn có thể trấn an trẻ bằng cách đề nghị ở gần hoặc nói với trẻ rằng những
người điều tra có hiểu biết về trẻ em và muốn giúp đỡ. Nhưng bạn phải cho trẻ biết bé có thể trông đợi
gì ở bạn và điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đừng đưa ra những lời hứa mà bạn không thể làm được.
Hãy nhớ rằng, là một người lắng nghe thấu cảm, trong phút chốc bạn tự đặt bản thân mình vào tình thế
người khác để cố gắng nhìn thế giới bằng con mắt của họ, nhưng bạn phải luôn quay trở lại hệ quy chiếu
của chính mình. Khi quay trở lại nhân sinh quan của chính mình, chính là lúc bạn có thể biến sự thấu
hiểu thành hành động hữu ích. Với tư cách là một Trưởng Hướng đạo, bạn cần có kiến thức và nguồn
lực để đảm bảo rằng một đứa trẻ bị lạm dụng sẽ nhận được hỗ trợ cần thiết.
Ghi lại tên, địa chỉ và số điện thoại của trẻ. Ngày và địa điểm cuộc trò chuyện của bạn với trẻ rất quan
trọng. Những tình tiết mà trẻ đã báo cáo nên được ghi lại bằng chính từ ngữ mà thực tế trẻ đã sử dụng.
Đừng cố diễn giải những gì trẻ nói theo cách của bạn; nếu bạn làm như vậy, hãy nói rõ rằng bạn đang
báo cáo sát lời của trẻ nhất có thể hoặc bạn đang suy luận từ những gì trẻ nói. Nếu đứa trẻ đã nêu tên ai
đó, hãy viết ra tên của người đó đúng như trẻ mô tả. Kèm theo thông tin về vị trí của người đó. Viết ra
những gì bạn biết càng nhiều càng tốt.
Điều quan trọng là phải hiểu rằng trẻ em thường “thoái lui” hoặc phủ nhận việc bị lạm dụng tình dục
ngay cả sau khi đã tiết lộ với người lớn và đã xong xuôi các bước để đưa vụ việc ra tòa. Các bé làm như
vậy vì cảm thấy có lỗi khi gây rắc rối cho người phạm tội hoặc vì đã bị người phạm tội đe dọa và sợ hậu
quả của việc nói ra. Đôi khi trẻ rút lui để bảo vệ những người khác trong gia đình. Sự đảo ngược này có
thể khiến những người đã cố gắng giúp đỡ trẻ cảm thấy tức giận và bối rối. Là một Huynh trưởng đã nỗ
lực rất nhiều để giúp đỡ nạn nhân bị lạm dụng tình dục trẻ em, bạn sẽ được khám phá sâu hơn cảm xúc
và nhận thức của chính mình về lạm dụng tình dục.
Tuy rằng bạn không thể kiểm soát các sự kiện sẽ xảy ra, nhưng việc ghi lại thông tin vào thời điểm trẻ
tiết lộ có thể là một bước rất quan trọng trong quá trình điều tra; bước này phải được thực hiện tốt.
Một Huynh trưởng khi phát hiện tình huống mà đoàn sinh của mình là nạn nhân, nên liên hệ ngay các
dịch vụ bảo vệ trẻ em hoặc cảnh sát địa phương và Ủy ban an toàn khỏi nguy hại.
Các Ủy viên của Hội đồng Hướng đạo nắm rõ các yêu cầu của Hội Hướng đạo quốc gia cũng như các
cơ quan bảo vệ trẻ em. Họ sẽ hỗ trợ các Huynh trưởng nhận được thông tin phản ánh, cung cấp thông
tin đáng tin cậy cho các Huynh trưởng về việc báo cáo với các dịch vụ bảo vệ trẻ em và hỗ trợ các Huynh
trưởng khi cần thiết, trong việc liên hệ với giới chức bảo vệ trẻ em.
152
HÀNH XỬ PHÙ HỢP, ĐẶT TRẺ EM LÊN HÀNG ĐẦU
Điều quan trọng là thể hiện sự quan tâm và khích lệ trẻ em. Các Huynh trưởng có những cách thức tinh
tế để vừa thể hiện tình cảm nồng hậu với trẻ em vừa bảo vệ được phẩm cách chính trực của chính mình.
1. Hãy đặt ra ngưỡng biểu lộ tình cảm với tất cả các Hải ly của bạn ở những nơi công cộng để người
khác có thể nhìn thấy và chia sẻ bầu không khí ấm áp. Nếu bạn cảm thấy thoải mái khi người khác quan
sát những gì bạn làm với trẻ, có lẽ bạn đang hành xử đúng.
2. Chỉ chạm vào những vị trí an toàn trên cơ thể trẻ, tránh những nơi riêng tư. Lưng, đầu và vai thì chấp
nhận được; mông, ngực, đùi và háng không được chấp nhận.
3. Nếu trẻ bị đau hoặc cảm thấy ốm yếu và cần được thăm khám, hãy đảm bảo một người khác có cùng
giới tính với trẻ có mặt khi bạn tiến hành khám. Nếu có thể, hãy để người có chuyên môn y tế thực hiện
khám ở những vị trí riêng tư của trẻ. Đừng ép trẻ cởi bỏ quần áo để khám.
4. Nếu trẻ buồn bã và cần được an ủi, hãy thể hiện tình cảm bằng cách quàng tay qua vai trẻ và ôm nhẹ
hoặc siết chặt bên hông.
5. Nếu trẻ cần nói chuyện riêng với bạn, hãy giữ khoảng cách cần thiết với những người khác nhưng
vẫn ở trong tầm nhìn của cả tập thể.
6. Tuân thủ các chính sách và thủ tục của Hội Hướng đạo quốc gia liên quan đến cắm trại.
7. Đừng ở một mình và khỏa thân với trẻ em ở bất cứ đâu. Nếu bạn phải thay đồ tại các bể bơi công
cộng, hãy hành xử kín đáo một cách phù hợp với những nơi như vậy.
8. Hãy thận trọng với bất kỳ cuộc trò chuyện nào với trẻ có liên quan đến tình dục. Nhiều khi trẻ nhỏ
thật thà đặt câu hỏi về tình dục và thanh thiếu niên có thể tìm kiếm lời khuyên. Lắng nghe trẻ với sự tôn
trọng là hành động phù hợp; và bạn cũng có thể phổ biến và trao đổi về những thông tin đã được Hội
Hướng đạo quốc gia chấp thuận, đây là một phần của chương trình giáo dục tổng quát về tình dục. Đùa
giỡn với thanh thiếu niên theo cách kích thích hành vi chung chạ hoặc chấp nhận văn hóa phẩm khiêu
dâm là điều nguy hiểm cho cả bạn và trẻ em.
9. Trong mọi trường hợp, hãy tôn trọng sự toàn vẹn của trẻ em. Hãy dùng lương tri và óc xét đoán của
chính mình để dẫn lối cho bạn bảo vệ không gian cá nhân của các em do bạn chăm sóc.
153
TÀI LIỆU THAM KHẢO NƯỚC NGOÀI
Beaver Scouts handbook của Hướng đạo Canada
Tập sách của Hướng đạo Canada: Làm thế nào để Bảo vệ Con khỏi Lạm dụng Trẻ em: Hướng
dẫn dành cho Cha mẹ”
154