ოქმი № 27-21/07 22. 05.

2023
ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
I ვარიანტი

1. ორგანიზმის შინაგან ფაქტორებს მიეკუთვნება: ა) ნეიროჰუმორული პროცესები, ბ) მზისა და

მთვარის ინტენსივობის გავლენა, გ) ტემპერატურის ცვლილება, დ) განათების ცვლილება.
სწორია: 1. ა, 2. გ. 3. ად 4. გდ 5. ბგდ 6. აბდ
2. ადამიანში დღე–ღამური პერიოდულობის ფუნქციურ რეგულაციაში მონაწილეობს: ა) ეპიფიზი, ბ)
ჰიპოფიზი, გ) ჰიპოთალამუსი, დ)ფარისებრი ჯირკვალი. სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
3. სოციალური სინქრონიზატორებია: ა) ელექტრული და მაგნიტური ველების სიძლიერე, ბ) ჰაერის
ტემპერატურისა და ტენიანობის ცვლილებები, გ) საწარმოო საქმიანობის მოუწესრიგებლობა, დ)
საყოფაცხოვრებო საქმიანობის მოუწესრიგებლობა. სწორია: 1. ა, 2. ბ. 3. აბ 4. გდ 5. აბდ 6. აბგ
4. უჯრედის არააქტიურ მდგომარეობაში გადასვლას იწვევს: ა) განათების შემცირება, ბ)
ტემპერატურის დაქვეითება, გ) პროტოპლაზმის გაბლანტება, დ) ტენიანობის დაქვეითება.
სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
5. ორგანიზმის შინაგანი გარემოს გადაადგილება მჟავა არისკენ იწვევს:ა) ფერმენტთა აქტივობის
შეცვლას, ბ) მძიმე ფუნქციურ დარღვევას, გ) დაავადებათა განვითარებას, დ) ცილების სრულ დაშლას.
სწორია: 1. დ 2. ად 3.ად 4.გდ 5. აბგ 6.აბდ
6. მზის აქტივობის გაზრდას დედამიწა პასუხობს: ა) ჩრდილოეთის ციალით, ბ) მაგნიტური
ქარიშხლით, გ) წნევის შემცირებით, დ)ატმოსფეროს იონიზაციის გაზრდით,
სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
7. ბიოლოგიურ ორგანიზმებს დამუხტული ნაწილაკების დამღუპველი ზემოქმედებისაგან იცავს:
ა) გამა–სხივები, ბ) მაგნიტური ველი, გ) ინფრაწითელი გამოსხივება, დ) რენტგენის სხივები,
სწორია: 1. ბ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
8. ბიოლოგიური საათის სტრუქტურაში განარჩევენ სამ იერარქიულად დამოკიდებულ რგოლს: ა.
ცენტრალური (ჰიპოთალამუსი); ბ. ჰომეოსტაზური, გ. შუალედური, დ. პერიფერიული.
სწორია: 1. გ, 2. გდ, 3. აგ, 4. ბგ, 5. აბდ, 6. აბგ
9.ჰიპოთალამუსი არის ---ნერვული ქსოვილი, რომელიც შედგება ნეირონებისგან, რომლებიც
მრავალროცხოვანი ბოჭკოებით დაკავშირებულია ნერვული სისტემის ყველა ნაწილთან, ,მეორე მხრივ
ჰიპოთელამუსი წარმოადგენს ტიპიურ ენდოკრინუკ
ჯირკვალს---------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------
10. თუ ცენტრალური ნერვული სისტემა მიიღებს სიგნალს მგრძნობიარე ნეირონებიდან, ის გადაეცემა
-ჰიპოთალამუსს-----------------, რომელიც, თავის მხრივ, სიგნალს აგზავნის ----ჰიპოფიზში--------------,
ეს უკანასკნელი კი - პერიფერიაზე.-----მუშა ორგანოებში-------------------- --------------------.
11. ხმაური განსაკუთრებით მავნეა ნერვული სისტემისათვის დღე-ღამის შემდეგ პერიოდში(2 ქ.)
-------------------------------------------------------------------------------------------საღამოს, ძილის
პერიოდში, როდესაც ხდება ორგანიზმის დასვენება
12. კატაბოლიზმი არის ---რთული ნივთიერება იშლება მარტივ
ნივთიერებად.--------------------------------------------------------
13. რა არის ფიზიკური კოეფიციენტი და რა როლი აქვს მას ადამიანის ორგანიზმში (2 ქ.):
14. დაასახელეთ მთვარის ციკლების გარემოზე ზემოქმედების მაგალითები (3 ქ.):
ცნობილია, რომ მთვარის ძირითადი ზეგავლენა დედამიწის მიმართ, განპირობებულია მათი მასის
ურთიერთზემოქმედებით ( მიზიდულობის კანონი), რაც ვლინდება ზღვის მიქცევა–მოქცევაში და
მთვარეზე დედამიწის ანარეკლის გამოსახულებაში რასაც განაპირობებს მზის ელექტრომაგნიტური
გამოსხივება. ამრიგად, ჰიპერტონიკები ფრთხილად უნდა იყვნენ სავსე მთვარის დროს, რადგან ამ
დროისათვის სისხლი მაქსიმალურად მიედინება თავისაკენ, ხოლო ჰიპოტენიკები ფრთხილად უნდა
იყვნენ ახალმთვარის პერიოდში, როცა სისხლი მიედინება ფეხებისაკენ. ამიტომ სასურველია
ყოველთვიური ციკლის პერიოდში.
15. რა ცვლილებები ხდება ორგანიზმში ყოველთვიური ბიორიტმების დროს და რა განაპირობებს ამ
ცვლილებებს? (3 ქ.):

თვეში 7–12 დღე მიმდინარეობს ცხიმების დაშლის, ხოლო 22–26 დღე ცხიმების დაგროვების
პროცესი.კალენდარული თვე შედგება 30–31 დღისაგან, რაც ბუნების არანაირ პეიოდულ
ცვლილებას არ შეესაბამება, მაგრამ მთვარის თვე რომლის ხანგრძლივობაა 29,5 დღე არის
ბუნებრივი პერიოდი, რომელსაც უკავშირდება დედამიწაზე მიმდინარე ბუნებრივი
პროცესების ციკლური ცვალებადობა.

16. რა პრობლემა ექმნება და რატომ ჰიპერტონიკებს სავსე მთვარის პერიოდში? (2 ქ.)

ჰიპერტონიკები ფრთხილად უნდა იყვნენ სავსე მთვარის დროს, რადგან ამ დროისათვის სისხლი
მაქსიმალურად მიედინება თავისაკენ
17. როგორ დაგეგმავდით ადამიანის ცხოვრებას წლიური რიტმების შესაბამისად? (3 ქ.):
წლიური რიტმები ხასიათდება ფიზიოლოგიური და ფსიქიკური თავისებურებებით. ადამიანებში
ფსიქიკური და კუნთის აღგზნებადობა მაღალია გაზაფხულზე და ზაფხულის დასაწყისში.
მნიშვნელოვანად იცვლება ნივთიერებათა ცვლის პროცესი, და არტერიული წნევა. წლიური რიტმის
დროს იცვლება ადამიანის შრომისუნარიანობა, შემოდგომაზე მაღალია, ამიტომაც შემოქმედებითი
საქმიანობისათვის საუკეთესო პერიოდია შემოდგომა. ზაფხული უმჯობესია გამოვიყენოთ
ორგანიზმის გასაკაჟებლად და ამტანობის ფორმირებისათვის. გაზაფხული – წლის ყველზე რთული
დროა, რადგან ამ პერიოდში ხდება ხშირად თვითმკვლელობები, შეიმჩნევა დეპრესია ფსიქიკურად
გაუწონასწორებელ ადმიანებში. შემოდგომა – ადამიანისათვის წარმოადგენს წლის ოპტიმალურ
სეზონს. ზამთარში პულსის სიხშირე იზრდება და ორგანიზმი დასუსტებულია.
18.ადამიანის ორგანიზმში სხეულის ტემპერატურა მაქსიმუმს აღწევს --18-\19----- საათისთვის, ღამით
ის მცირდება და მინიმუმამდე დადის --1-დან --- 5 საათამდე ინტერვალში.
19. გარდა ძილისა, ჰიპოფიზის ერთ-ერთ ჰორმონს - მელატონინს აქვს სხვა მნიშვნელოვანი
ფუნქციებიც. ასეთია: ა. სქესობრივი მომწიფების რეგულაცია, ბ. გავლენა ჰიპოთალამუსი-
ჰიპოფიზი-სასქესო ჯირკვლების სისტემის სხვადასხვა რგოლზე. გ. სიმაღლეში ზრდა, დ. კუნთური
აქტივობა. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აგდ, 6. ბგდ
20.რეპროდუქციული სისტემის დაბერება - არის (2 ქ.)-----რეპროდუქციული ციკლის თანდათანობით
გაქრობა, ეს , ის ვლინდება -------------------------------------------------------------------------------------
21.განიხილეთ მელატონინის ფუნქციები და მისი სეკრეციის პერიოდები (3 ქ.)
მელატონინი მონაწილეობს სქესობრივი მომწიფების რეგულაციის პროცესში, გავლენას ახდენს
ჰიპოთალამუსი-ჰიპოფიზი-სასქესო ჯირკვლების სისტემისბსხვადასხვა რგოლზე .
22.განიხილეთ რეპროდუქციული სისტემის დაბერებისას ორგანიზმში მიმდინარე ცვლილებები (3 ქ.)
რეპროდუქციული ციკლური პროცესების დარღვევა, ასევე ამ ფუნქციასთან დაკავშირებული
ორგანოებისა და სისტემების ფუნქციონირების მოშლას , შესაბამისად იცვლებქ ჰორმონული
ჰომეოსტაზი, რაც თავის მხრივ იწვევს ორგანიზმის სასიცოცხლო ფუნქციების მოშლას.

23. შეადარეთ ერთმანეთს ქალისა და მამაკაცი რეპროდუქციული სისტემები განვითარების

პერიოდების მიხედვით (4 ქ.)

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი

საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
 II ვარიანტი

1. მზის ენერგია ტემპერატურის მომატების მეშვეობით ორგანიზმში წარმოქმნის ვიტამინ: ა) A, ბ) B,

გ) C, დ) D. სწორია: 1. დ, 2. გ. 3. აგ 4. გდ 5. ბგდ 6. აბგ
2. ინერტული ბიორიტმი მოქმედებს ორგანიზმის: ა) ცხოველმყოფელობაზე, ბ)ზრდა–განვითარებაზე,
გ) ნივთიერებათა ცვლაზე, დ) ტემპერატურის ცვლილებაზე. სწორია: 1.დ, 2.ბ 3.აგ 4.გდ 5.ბგდ 6.აბგ
3. ადამიანის ორგანიზმში არსებობს ენერგიის შემდეგი სახეები: ა) გრავიტაციული, ბ) ელექტრომაგ-
ნიტური, გ) ელექტროტალღური, დ) რადიოტალღური. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4. ბდ 5. ბგდ 6. აბგ
4. ადამიანის სხეულში სიმძიმის ცენტრი გადის: ა) გულის მიდამოში, ბ) ჭიპის მიდამოში, გ) თავის
ტვინში, დ) ზურგის ტვინში. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4. გდ 5. ბგდ 6. აბგ
5. ინდივიდუალურ ბიორიტმს მიეკუთვნება: ა) ფიზიკური, ბ) ემოციური, გ) ინტელექტუალური, დ)
ბიოქიმიური. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4. გდ 5. ბგდ 6. აბგ
6. უჯრედის ბიორიტმებს თრგუნავს შემდეგი ფაქტორები: ა) სიფხიზლისა და ძილის რიტმი, ბ)
ორგანიზმის საკუთარი ელექტრული მუხტი, გ) ტემპერატურის ცვალებადობა, დ) წნევის
ცვალებადობა. სწორია: 1. დ, 2. გ 3. აბ 4. გდ 5. ბგდ 6. აგდ
7.რა განსხვავებაა მდედრ და მამრ ინდივიდებს შორის სიცოცხლის ხანგრძლივობის მიხედვით?
--------------------------------------------------------------------------------------------------
8.მდედრი და მამრი ინდივიდების სიცოცხლის ხანგრძლივობაში განსხვავდების მიზეზებია: ა.
ცივილიზაციის არახელსაყრელი ფაქტორების ზემოქმედება, ბ ბიოლოგიური ფაქტორები, გ.
კლიმატის ცვლილება, დ. ჰაერის დაბინძურება. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აგდ, 6. ბგდ
9.ადამიანის ორგანიზმში სხეულის ტემპერატურა მაქსიმუმს აღწევს -18/19------ საათისთვის, ღამით ის
მცირდება და მინიმუმამდე დადის ---1დან --- 5 საათამდე ინტერვალში.
10. დადგენილია, რომ დაბერების და სიკვდილის მექანიზმების ფორმირებაში გადამწყვეტი
მნიშვნელობა ბიოლოგიურ ფაქტორებს ენიჭება. რატომ? (2
ქ.)---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------

11. რა კავშირია ადამიანთა ცხოვრების პერიოდის მიმდინარეობასა და ბიორიტმებს შორის?(3

ქ.)-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------

12. ასახეთ კავშირი: მთვარე-დედამიწის ქერქი-გარემოს მეტეოროლოგიური პარამეტრები- ადამიანის

ჯანმრთელობა (3 ქ.)ბუნებასა და ადამიანის ორგანიზმში მიმდინარე პერიოდული პროცესები
მჭიდროდაა დაკავშირებული დედამიწის გარშემო მთვარის მოძრაობასთან. მთვარე 29,5 დღე–ღამის
განმავლობაში აკეთებს 1 ბრუნს დედამიწის სიმძიმის ცენტრის და საკუთარი ღერძის
გარშემო.ცნობილია, რომ მთვარის ძირითადი ზეგავლენა დედამიწის მიმართ, განპირობებულია
მათი მასის ურთიერთზემოქმედებით ( მიზიდულობის კანონი), რაც ვლინდება ზღვის მიქცევა–
მოქცევაში და მთვარეზე დედამიწის ანარეკლის გამოსახულებაში რასაც განაპირობებს მზის
ელექტრომაგნიტური გამოსხივება. ამრიგად, ჰიპერტონიკები ფრთხილად უნდა იყვნენ სავსე
მთვარის დროს, რადგან ამ დროისათვის სისხლი მაქსიმალურად მიედინება თავისაკენ, ხოლო
 ჰიპოტენიკები ფრთხილად უნდა იყვნენ ახალმთვარის პერიოდში, როცა სისხლი მიედინება
ფეხებისაკენ. ამიტომ სასურველია ყოველთვიური ციკლის პერიოდში.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------
13. მზის ქარიშხალი არის: ----------------------------------------------------------------------
მზისგან მოემართება დამუხტული ნაწილაკების ნაკადი ყველა მიმართულებით, რომელსაც
უწოდებენ მზის პლაზმას ანუ „მზის ქარს“. მზის პლაზმა თავისკენ იწევს მაგნიტურ ველს, რომელიც
წარმოქმნის პლანეტათაშორის მაგნიტურ ველს.
14. მელატონინი არის: --ძილის
ჰორმონი------------------------------------------------------------------------------

15. ადამიანის ბიოლოგიური საათი

არის:------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------
16. ორგანიზმის მჟავა არე დაკავშირებულია ორგანიზმის --აქტივობასთან----------------------
17. განიხილეთ:დღე-ღამური რიტმები და ადამიანის ჯანმრთელობა (3 ქ.) ----------------------------------

დღე–ღამური ბიორიტმები შეიძლება გამოყენებული იქნას სამკურნალო პრეპარატების დოზის

შესამცირებლად ან მოსამატებლად. დადგენილია, რომ სხეულის ტემპერატურის დაცემას შეუძლია
გამოიწვიოს ფიზიოლოგიური რიტმების შეცვლა, ბიოლოგიური საათის შეჩერება და ადამიანის
სიცოცხლის გახანგრძლივება. სხეულის ტემპერატურის მომატებისას კი, პირიქით. მაგალითად, ჰაერ–
წვეთოივანი ვირუსული ინფექციით დაავადებისას, ბიოლოგიური საათი იწყებს აჩქარებას.
დღის განმავლობაში 2–ჯერ 13 სთ–ზე და 21 სთ–ზე, მკვეთრად ეცემა სისხლის მიმოქცევის
ორგანოთა შრომისუნარიანობა. ამ დროისათვის არ არის სასურველი ორგანიზმისათვის დიდი
ფიზიკური დატვირთვა.

.---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

18. რა ცვლილებების განვითარებაა შესაძლებელი ორგანიზმის ბიოლოგიური საათის დარღვევისას?(2ქ.)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------

19. რა არის ორგანიზმის ბიოველი და რომელი ორგანოები წარმოქმნის მას? (2 ქ.)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------
20. განიხილეთ ბიოლოგიური საათის იერარქიული სტრუქტურა (3 ქ.)არცევენ სამ იერარქიულ რგოლს.
ცენტრალური მდებარეობს ჰიპოთელამუსში, ჰომეოსტაზური და პერიფერიული წარმოფჰენილია
ჰორმონული მგრძნობელობის ქსოვილებით
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------
21. განიხილეთ ჰიპოთალამუსი, როგორც ტიპიური ნერვული ქსოვილი და როგორც, ენდოკრინული
ჯირკვალი (3 ქ.)ერთის მხრივ, ეს არის ტიპიური ნერვული ქსოვილი, რომელიც შედგება
ნეირონებისგან, რომლებიც მრავალრიცხოვანი ბოჭკოებით დაკავშირებულია ნერვული
სისტემის ყველა ნაწილთან. მეორე მხრივ, ჰიპოთალამუსი წარმოადგენს ტიპიურ
ენდოკრინულ ჯირკვალს, რომელიც გამოიმუშავებს სპეციალურ ჰორმონებს .
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------
22. განიხილეთ ფუნქციონირების გზა ჰიპოთალამუსი-ჰიპოფიზი-ენდოკრინული ჯირკვლები (3 ქ.)
ერთის მხრივ, ეს არის ტიპიური ნერვული ქსოვილი, რომელიც შედგება ნეირონებისგან,
რომლებიც მრავალრიცხოვანი ბოჭკოებით დაკავშირებულია ნერვული სისტემის ყველა
ნაწილთან. მეორე მხრივ, ჰიპოთალამუსი წარმოადგენს ტიპიურ ენდოკრინულ ჯირკვალს,
რომელიც გამოიმუშავებს სპეციალურ ჰორმონებს . ამ ჰორმონების საშუალებით ხდება
ჰიპოფიზის მართვა, რომელიც, თავის მხრივ, თვითონ არის ენდოკრინული ჯირკვლების
მოქმედების რეგულატორი.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
23. დაბერებისა და სიკვდილის პროცესების შესწავლამ გამოავლინა, რომ ევოლუციის განვითარების
ყველა ეტაპზე ქალები უფრო დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე მამაკაცები. რა არის ამის მიზეზი? (3 ქ.)

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
 საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
III ვარიანტი

1. ადამიანზე მოქმედ გარეგან ფაქტორებს მიეკუთვნება: ა. განათების ცვლილება, ბ. ტემპერატურის

ცვლილება, გ. კოსმოსური გამოსხივების ინტენსივობა, დ. ნეიროჰუმორული პროცესები.
სწორია: 1. აბგ. 2.ბგდ. 3. ად 4. გდ 5. ბდ 6. დ
2. ფიზიკურ სინქრონიზატორებს მიეკუთვნება: ა) ელექტრული და მაგნიტური ველების სიძლიერე,
ბ) სინათლისა და სიბნელის მონაცვლეობა, გ) ბარომეტრული წნევა, დ) საყოფაცხოვრებო საქმიანობა.
სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3. ად 4. გდ 5. ბდ 6.. აბდ
3. სეზონურ ბიორიტმებს საფუძვლად უდევს: ა) ფოტოპერიოდიზმი, ბ) ჰაერის ტემპერატურა და
ტენიანობა, გ) დედამიწის ელექტრომაგნიტური ველის ცვლილებები, დ) ბიოლოგიური სისტემების
ცვალებადობა. სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3. ად 4. გდ 5. ბდ 6.. აბდ
4. დღისით აქტივობა განპირობებულია: ა) მზის სინათლით, ბ) სითბური გამოსხივებით, გ)
აცივებით, დ) ქრონალური გამოსხივებით, სწორია: 1. დ, 2. აბ 3. ად 4. გდ 5. აბდ 6.. ბგდ
5. ინტელექტუალური ბიორიტმი განსაზღვრავს: ა) ლოგიკას, ბ) განსწავლულობას, გ)აბსტრაქტულ
აზროვნებას. დ) განწყობას, სწორია: 1. დ, 2.ბდ 3. ად 4. გდ 5. აბგ 6.. აბდ
6. სასკოლო ასაკში რეჟიმის დაცვა წარმოშობს შემდეგ ბიორიტმს: ა) ერთსა და იმავე დროს დაძინება,
ბ) ერთსა და იმავე დროს გაღვიძება, გ) საკვების დროულად მიღება, დ) ტემპერატურის
დარეგულირება. სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3. ად 4. გდ 5. ბდ 6.აბდ
7. შთამომავლობის წარმოქმნის პროცესში, მდედრი და მამრი ორგანიზმი თანაბრად მონაწილეობს
მხოლოდ ----------------- ინფორმაციის გადაცემის პროცესში. რაც შეეხება რეპროდუქციული სისტემის
ფუნქციონირების ტიპს, მას ---------------- სხვაობა ახასიათებს.

8. სხეულის ტემპერატურის რიტმის სინქრონიზებაში ყველაზე მნიშვნელოვანია სისტემები: ა. გულ-

სისხლძარღვთა, ბ. სუნთქვის, გ. საყრდენი, დ. შარდ-სასქესო.სწორია:1. გ, 2.დ, 3.გდ,4. აბ, 5. აგდ, 6. ბგდ

9. სტატისტიკური მონაცემები ადასტურებს, რომ როგორც მამაკაცებში, ისე ქალებში 60-70 წლის
შემდეგ სისხლში ქოლესტერინის საშუალო შემცველობა უფრო დაბალია, ვიდრე წინა სტადიებზე. რა
უნდა იყოს ამის მიზეზი?წლების მატებასტან ერთად ადამიანის ორგანიზმი მეტ ქოლესტერინს
გამოიმუშავებს, მისი მატება დაკავსირებულია ასაკტან, ასევე მის მატებას იწვევს ჭარბი წონა, დიაბეტი,
არასწორი კვება, უმოზრაობა, ფარისებრი ჯირკვლის ფუნქციის დარღვევა, რაც ხშირად პრობლემას
ქმნის 60.70 წლის
შემდეგ.------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
10. ბიორიტმი არის -ცოცხალ ორგანიზმში- ორგანიზმში გარკვეული ინტენსივობით მიმდინარე
პროცესების რიტმი----------------------------------------------------------
11. მელატონინის რაოდენობის ცვლილებას ორგანიზმში განაპირობებს --პიგმენტი მელანინის
რაოდენობა----------------------------------
12. ასახეთ ორგანიზმის მჟავა-ტუტოვანი გარემოს ცვლილება დღისა და ღამის განმავლობაში? (2
ქ.)დღისით არის მჟავა გარემო და აქტიურია ორგანიზმი ხოლო ღამით აქტიურია ტუტე გარემო ,
როდესაც მოდუნებულია
ორგანიზმი--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
13. დადგენილია, რომ უჯრედის შიგნით ციტოპლაზმა დამუხტულია. რა მნიშვნელობა აქვს ამას
უჯრედისათვის?
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------
14. რა მნიშვნელობა აქვს გრავიტაციას ადამიანისათვის? (2 ქ.)
15. ცირკადული ბიორიტმი არის -დღეღამური-ბიორიტმები-----------------------------------

13. განიხილეთ ემოციური ბიორიტმი (2

ქ)?-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------
14. როგორ იცვლება ადამიანის ჯანმრთელობა წლიური რიტმების დროს (3

15. დადგენილია, რომ ბუნებასა და ადამიანის ორგანიზმში მიმდინარე პერიოდული პროცესები

მჭიდროდაა დაკავშირებული დედამიწის გარშემო მთვარის მოძრაობასთან. რატომ? (2 ქ)?

16..როგორ დაგეგმავდით ადამიანის ცხოვრებას წლიური რიტმების შესაბამისად? (3 ქ)? ადამიანებში

ფსიქიკური და კუნთის აღგზნებადობა მაღალია გაზაფხულზე და ზაფხულის დასაწყისში.
მნიშვნელოვანად იცვლება ნივთიერებათა ცვლის პროცესი, და არტერიული წნევა. წლიური რიტმის
დროს იცვლება ადამიანის შრომისუნარიანობა, შემოდგომაზე მაღალია, ამიტომაც შემოქმედებითი
საქმიანობისათვის საუკეთესო პერიოდია შემოდგომა. ზაფხული უმჯობესია გამოვიყენოთ
ორგანიზმის გასაკაჟებლად და ამტანობის ფორმირებისათვის. გაზაფხული – წლის ყველზე რთული
დროა, რადგან ამ პერიოდში ხდება ხშირად თვითმკვლელობები, შეიმჩნევა დეპრესია ფსიქიკურად
გაუწონასწორებელ ადმიანებში. შემოდგომა – ადამიანისათვის წარმოადგენს წლის ოპტიმალურ
სეზონს. ზამთარში პულსის სიხშირე იზრდება და ორგანიზმი დასუსტებულია.
16.

17. დადგენილია, რომ განაყოფიერების შესაძლებლობა ლიმიტირებულია ქალის ორგანიზმის მიერ.

ახსენით მიზეზი (2
ქ.).------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------
18. რამ განაპირობა მამრ ორგანიზმებში სასქესო უჯრედების მუდმივი, არაციკლური უწყვეტი
მომწიფების პროცესი? (2 ქ.)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------
19. ბიოლოგიური როლის შესაბამისად, განსხვავებულად მიმდინარეობს ქალისა და მამაკაცის
რეპროდუქციული სისტემის დაბერების პროცესი. განიხილეთ ამ სხვაობის გამომწვევი მიზეზები (3 ქ)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-
20. განიხილეთ ჰიპოთალამუსი, როგორც ტიპიური ნერვული ქსოვილი და როგორც, ენდოკრინული
ჯირკვალი (3 ქ.) --ერთის მხრივ, ეს არის ტიპიური ნერვული ქსოვილი, რომელიც შედგება
ნეირონებისგან, რომლებიც მრავალრიცხოვანი ბოჭკოებით დაკავშირებულია ნერვული
სისტემის ყველა ნაწილთან. მეორე მხრივ, ჰიპოთალამუსი წარმოადგენს ტიპიურ
ენდოკრინულ ჯირკვალს, რომელიც გამოიმუშავებს სპეციალურ ჰორმონებს
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------------------
21. დაბერებისა და სიკვდილის პროცესების შესწავლამ გამოავლინა, რომ ევოლუციის განვითარების
ყველა ეტაპზე ქალები უფრო დიდხანს ცოცხლობენ, ვიდრე მამაკაცები. რა არის ამის მიზეზი? (3 ქ.)

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
IV ვარიანტი

1.ბიორიტმი გულისხმობს ორგანიზმის ცვლილებას: ა) ფიზიოლოგიურ რეაქციებში ბ)

ბიოქიმიური პროცესების ინტენსივობაში, გ) მეტაბოლურ პროცესებში, დ) შინაგან ორგანოთა
განვითარებაში. სწორია: 1. დ 2. ბდ 3. აბგ 4. ბგ. 5. ად 6.გდ
2.სინქრონიზატორები ფაქტორებია, რომლებიც მოქმედებენ : ა) გარემოს რიტმულობაზე, ბ)
ორგანიზმში მიმდინარე პროცესების რიტმულობაზე, გ) ორგანოთა ფუნქციონირებაზე, დ) ფიზიკურ
აქტივობაზე. სწორია: ა. 1. დ. 2. ბ. 3.აბ. 4. ად 5. აბდ 6. ბგდ
3.დედამიწის ქერქზე მთავრის ძლიერი გრავიტაციული ზეგავლენის შედეგად იცვლება: ა)
ელექტრული და მაგნიტური ველი, ბ) ტენიანობა, გ) გამა–გამოსხივება, დ)ატმოსფერული წნევა,
სწორია: 1. გ 2. გდ 3. აგ 4. ბგ. 5. აგდ 6. აბდ
4.ბიოლოგიური რიტმი განაპირობებს: ა) ცვალებად სასიცოცხლო პირობებთან შეგუებას, ბ)
მაგნიტური ველის ცვალებადობასთან შეგუებას, გ) შრომისა და დასვენების რეჟიმთან, დ) ადაპტაციის
უნარის შემცირებას. სწორია: 1. ა.ბ. 2. ა.გ. 3.ა. 4. ბ. 5. ა.ბ.დ. 6. ა.ბ.გ.
5.ორგანიზმისა და გარემოს ურთიერთზემოქმედების მიხედვით განარჩევენ ცვალებადობის შემდეგ
პროცესებს: ა) ადაპტური რიტმები, ბ) პერიოდული რხევები, გ) ფიზიოლოგიური რიტმები, დ)
ბიოქიმიური რიტმები.სწორია: 1. აბ. 2. ბგ. 3. აბგ. 4. ბგდ. 5. ა. 6. გ.
6 უჯრედის ბიორიტმებს თრგუნავს შემდეგი ფაქტორები: ა) სიფხიზლისა და ძილის რიტმი, ბ)
ორგანიზმის საკუთარი ელექტრული მუხტი, გ) ტემპერატურის ცვალებადობა, დ) წნევის
ცვალებადობა, სწორია: 1. ა. 2. ბ. 3. აბ. 4. აგ. 5. აბგ. 6. ბგდ.
7. დედამიწის ზედაპირზე დღე–ღამის განმავლობაში: ა. მზის გათბობისაგან ცივდება ჰაერი, ბ.
ატმოსფეროში შეიმჩნევა ჰაერის მასების მოძრაობა, გ. ხდება ტენის კონდენსაცია და აორთქლება, დ.
წყლის ორთქლისაგან წარმოიქმნება ცვარი. სწორია: 1. ა 2. ბგდ 3. აბგ 4. აგ. 5. გდ 6. ბდ
8.თქვენს ასაკში, ორგანიზმს ნორმალური ფუნქციონირებისათვის ესაჭიროება ძილი ---- სთ.
9.ინდივიდუალური ბიორიტმებია: -------------------------, ----------------------, ------------------
10. როგორია ორგანიზმში მიმდინარე რიტმული პროცესების სიხშირე? --------------------------
11. ადამიანის ორგანიზმში რეგისტრირებულია დღე-ღამური რიტმით მიმდინარე ----- მდე ფუნქცია
და პროცესი.
12. დღე-ღამური რიტმების განმაპირობებელი ენდოგენური კომპონენტებია
---------------------------------------------------
13. ორგანიზმის გენეტიკურად განპირობებულ 24 საათიან (მაგრამ, არა ზუსტად 24 საათის ტოლი)
რიტმებს უწოდებენ --------------------------------------
14. დღე-ღამური პერიოდულობის კანონებს ემორჩილება ორგანიზმის შემდეგი ფუნქციები (2 ქ.):
15. ბიორიტმების ძირითადი პარამეტრების მაჩვენებლებია (2 ქ.): ---------------------------------------
16. დადგენილია, რომ ადამიანის ყველა ორგანოს გააჩნია საკუთარი ბიორიტმი. მოიტანეთ
მაგალითები თქვენს ორგანიზმში მიმდინარე ბიორიტმების შესახებ (3 ქ.)
17. მელატონინი არის ----------------------------------------------------------------------
18. დღე–ღამურ ფუნქციურ რეგულაციაში მონაწილეობს ენდოკრინული ჯირკვალი ------------------
19. სად და რა მუხტებია ადამიანის ორგანიზმის სხვადასხვა ნაწილში? ადამიანის ფეხებიც
უარყოფითად არის დამუხტული. თავი სუნთქვის გამო, დამუხტულია დადებითად, ხოლო
საშუალოდ დამუხტული ტანი არის ნეიტრალური.
20. რა პრობლემა ექმნება და რატომ ჰიპოტონიკებს ახალი მთვარის პერიოდში? (2
ქ.)ჰიპოტონიკები ფრთხილად უნდა იყვნენ ახალი მთვარის დროს რადგან სისხლი ამ პერიოდში
მიედინება ფეხებისაკენ
21. გრავიტაციის მოქმედებისაგან ადამიანს იცავს -----------------------------
იმისათვის, რომ გრავიტაციამ არ მოახდინოს ზედმეტი გავლენა ადამიანზე, ორგანიზმში არსებობს
ენერგიის სხვა სახე – ელექტრომაგნიტური. ადამიანის ორგანიზმს გააჩნია საკუთარი მუხტი, ყოველი
უჯრედი ატარებს თავის მუხტს, ხოლო უჯრედის შიგნით ციტოპლაზმა დამუხტულია, რათა შეაკავოს
წყალი და თავიდან აიცილოს ნივთიერებათა შეწებება.
22. ადამიანის ორგანიზმზე ხმაურის ზეგავლენის შედეგებია (2 ქ.):
23. ანაბოლიზმი ნიშნავსო -----------------------------------------------------------------------
24. მთვარის ძირითადი ზეგავლენა დედამიწის მიმართ განპირობებულია ----------------------------
25. რა მნიშვნელობა აქვს ბიორიტმების შესახებ ცოდნას (2 ქ.) ?
26. ცივილიზაციის არახელსაყრელ ფაქტორებს, რომლებიც განაპირობებს მამაკაცების სიცოცხლის
სიმცირეს ქალებთან შედარებით, მიეკუთვნება შემდეგი (3 ქ.) --------------------------------------------------
27. დადგენილია, რომ მამაკაცის რეპროდუქციული აპარატი განაყოფიერებისათვის მუდმივ
მზადყოფნაშია, რათა გადალახოს ქალის კვერცხუჯრედის ციკლური მზაობით გამოწვეული
შეზღუდვები. რა შეზღუდვაზეა საუბარი? (2 ქ.)
28. ბიოლოგიური როლის შესაბამისად, განსხვავებულად მიმდინარეობს ქალისა და მამაკაცის
რეპროდუქციული სისტემის დაბერების პროცესი. განიხილეთ ამ სხვაობის გამომწვევი მიზეზები (3 ქ)
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-

ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023

ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
 საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
V ვარიანტი

1. უჯრედის არააქტიურ მდგომარეობაში გადასვლას იწვევს: ა) განათების შემცირება, ბ)

ტემპერატურის დაქვეითება, გ) პროტოპლაზმის გაბლანტება, დ) ტენიანობის დაქვეითება.
სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
2. მზის აქტივობის გაზრდას დედამიწა პასუხობს: ა) ჩრდილოეთის ციალით, ბ) მაგნიტური
ქარიშხლით, გ) წნევის შემცირებით, დ)ატმოსფეროს იონიზაციის გაზრდით,
სწორია: 1. დ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
3. ბიოლოგიურ ორგანიზმებს დამუხტული ნაწილაკების დამღუპველი ზემოქმედებისაგან იცავს: ა)
გამა–სხივები, ბ) მაგნიტური ველი, გ) ინფრაწითელი გამოსხივება, დ) რენტგენის სხივები,
სწორია: 1. ბ, 2. აბგ. 3.ად 4.გდ 5.ბდ 6.აბდ
4. ბიოლოგიური საათის სტრუქტურაში განარჩევენ სამ იერარქიულად დამოკიდებულ რგოლს: ა.
ცენტრალური (ჰიპოთალამუსი); ბ. ჰომეოსტაზური, გ. შუალედური, დ. პერიფერიული.
სწორია: 1. გ, 2. გდ, 3. აგ, 4. ბგ, 5. აბდ, 6. აბგ
5. ჰიპოთალამუსი არის
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------
6. თუ ცენტრალური ნერვული სისტემა მიიღებს სიგნალს მგრძნობიარე ნეირონებიდან, ის გადაეცემა
------------------, რომელიც, თავის მხრივ, სიგნალს აგზავნის ------------------, ეს უკანასკნელი კი -
პერიფერიაზე.------------------------- --------------------(2 ქ.).
7. ხმაური განსაკუთრებით მავნეა ნერვული სისტემისათვის დღე-ღამის შემდეგ პერიოდში (2 ქ.)
-------------------------------------------------------------------------------------------
8. კატაბოლიზმი არის -----------------------------------------------------------
9. სინქრონიზატორები ფაქტორებია, რომლებიც მოქმედებენ : ა) გარემოს რიტმულობაზე, ბ)
ორგანიზმში მიმდინარე პროცესების რიტმულობაზე, გ) ორგანოთა ფუნქციონირებაზე, დ) ფიზიკურ
აქტივობაზე. სწორია: ა. 1. დ. 2. ბ. 3.აბ. 4. ად 5. აბდ 6. ბგდ
10. დედამიწის ქერქზე მთავრის ძლიერი გრავიტაციული ზეგავლენის შედეგად იცვლება: ა)
ელექტრული და მაგნიტური ველი, ბ) ტენიანობა, გ) გამა–გამოსხივება, დ)ატმოსფერული წნევა,
სწორია: 1. გ 2. გდ 3. აგ 4. ბგ. 5. აგდ 6. აბდ
11. ბიოლოგიური რიტმი განაპირობებს: ა) ცვალებად სასიცოცხლო პირობებთან შეგუებას, ბ)
მაგნიტური ველის ცვალებადობასთან შეგუებას, გ) შრომისა და დასვენების რეჟიმთან, დ) ადაპტაციის
უნარის შემცირებას. სწორია: 1. ა.ბ. 2. ა.გ. 3.ა. 4. ბ. 5. ა.ბ.დ. 6. ა.ბ.გ.
12. ორგანიზმისა და გარემოს ურთიერთზემოქმედების მიხედვით განარჩევენ ცვალებადობის შემდეგ
პროცესებს: ა) ადაპტური რიტმები, ბ) პერიოდული რხევები, გ) ფიზიოლოგიური რიტმები, დ)
ბიოქიმიური რიტმები.სწორია: 1. აბ. 2. ბგ. 3. აბგ. 4. ბგდ. 5. ა. 6. გ.
14. უჯრედის ბიორიტმებს თრგუნავს შემდეგი ფაქტორები: ა) სიფხიზლისა და ძილის რიტმი, ბ)
ორგანიზმის საკუთარი ელექტრული მუხტი, გ) ტემპერატურის ცვალებადობა, დ) წნევის
ცვალებადობა, სწორია: 1. ა. 2. ბ. 3. აბ. 4. აგ. 5. აბგ. 6. ბგდ.
 15. დედამიწის ზედაპირზე დღე–ღამის განმავლობაში: ა. მზის გათბობისაგან ცივდება ჰაერი, ბ.
ატმოსფეროში შეიმჩნევა ჰაერის მასების მოძრაობა, გ. ხდება ტენის კონდენსაცია და აორთქლება, დ.
წყლის ორთქლისაგან წარმოიქმნება ცვარი. სწორია: 1. ა 2. ბგდ 3. აბგ 4. აგ. 5. გდ 6. ბდ
16. თქვენს ასაკში, ორგანიზმს ნორმალური ფუნქციონირებისათვის ესაჭიროება ძილი --8-- სთ.
17. ინდივიდუალური ბიორიტმებია: -------------------------, ----------------------, ------------------
18. როგორია ორგანიზმში მიმდინარე რიტმული პროცესების სიხშირე? --------------------------
19. ადამიანის ორგანიზმში რეგისტრირებულია დღე-ღამური რიტმით მიმდინარე ----- მდე ფუნქცია
და პროცესი.
20. დღე-ღამური რიტმების განმაპირობებელი ენდოგენური კომპონენტებია(2 ქ.)
---------------------------------------------------
21. მთვარის ძირითადი ზეგავლენა დედამიწის მიმართ განპირობებულია(2 ქ.) ----------------------------
22. რა მნიშვნელობა აქვს ბიორიტმების შესახებ ცოდნას (2 ქ.) ?
23. ცივილიზაციის არახელსაყრელ ფაქტორებს, რომლებიც განაპირობებს მამაკაცების სიცოცხლის
სიმცირეს ქალებთან შედარებით, მიეკუთვნება შემდეგი (4 ქ.) -------------------------------------------------
24. დადგენილია, რომ მამაკაცის რეპროდუქციული აპარატი განაყოფიერებისათვის მუდმივ
მზადყოფნაშია, რათა გადალახოს ქალის კვერცხუჯრედის ციკლური მზაობით გამოწვეული
შეზღუდვები. რა შეზღუდვაზეა საუბარი? (2 ქ.)
25. რატომ არის ცივილიზაციის ფაქტორები უფრო სახიფათო მამაკაცებისთვის და არა ქალებისთვის?
(2 ქ.)
26. 70 წლის ასაკში ქალისა და მამაკაცის ორგანიზმში მიმდინარეობს შემდეგი ცვლილებები (2 ქ.)
27. რატომ არის ცივილიზაციის ფაქტორები უფრო სახიფათო მამაკაცებისთვის,ვიდრე ქალებისთვის?
(2 ქ.)
28. 70 წლის ასაკში ქალისა და მამაკაცის ორგანიზმში მიმდინარეობს შემდეგი ცვლილებები (2 ქ.)
 ოქმი № 27-21/07 22. 05. 2023
ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტი
საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა და ჯანდაცვის ფაკულტეტი
ბიოლოგიის დეპარტამენტი
დისციპლინის დასახელება ბიორიტმოლოგია
სპეციალობა და კურსი - ეკოლოგიის II კურსი
საგნის ხელ-ლი: ასოც. პროფ. გუგული დუმბაძე
VI ვარიანტი

1. ინერტული ბიორიტმი მოქმედებს ორგანიზმის: ა) ცხოველმყოფელობაზე, ბ)ზრდა–

განვითარებაზე, გ) ნივთიერებათა ცვლაზე, დ) ტემპერატურის ცვლილებაზე. სწორია: 1.დ, 2.ბ
3.აგ 4.გდ 5.ბგდ 6.აბგ
2. ადამიანის ორგანიზმში არსებობს ენერგიის შემდეგი სახეები: ა) გრავიტაციული, ბ)
ელექტრომაგ-ნიტური, გ) ელექტროტალღური, დ) რადიოტალღური. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4.
ბდ 5. ბგდ 6. აბგ
3. ადამიანის სხეულში სიმძიმის ცენტრი გადის: ა) გულის მიდამოში, ბ) ჭიპის მიდამოში, გ)
თავის ტვინში, დ) ზურგის ტვინში. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4. გდ 5. ბგდ 6. აბგ
4. ინდივიდუალურ ბიორიტმს მიეკუთვნება: ა) ფიზიკური, ბ) ემოციური, გ) ინტელექტუალური,
დ) ბიოქიმიური. სწორია: 1. დ, 2. ბ 3. აგ 4. გდ 5. ბგდ 6. აბგ
5. უჯრედის ბიორიტმებს თრგუნავს შემდეგი ფაქტორები: ა) სიფხიზლისა და ძილის რიტმი, ბ)
ორგანიზმის საკუთარი ელექტრული მუხტი, გ) ტემპერატურის ცვალებადობა, დ) წნევის
ცვალებადობა. სწორია: 1. დ, 2. გ 3. აბ 4. გდ 5. ბგდ 6. აგდ
6. რა განსხვავებაა მდედრ და მამრ ინდივიდებს შორის სიცოცხლის ხანგრძლივობის მიხედვით?
--------------------------------------------------------------------------------------------------
7. მდედრი და მამრი ინდივიდების სიცოცხლის ხანგრძლივობაში განსხვავდების მიზეზებია: ა.
ცივილიზაციის არახელსაყრელი ფაქტორების ზემოქმედება, ბ ბიოლოგიური ფაქტორები, გ.
კლიმატის ცვლილება, დ. ჰაერის დაბინძურება. სწორია: 1. გ, 2. დ, 3. გდ, 4. აბ, 5. აგდ, 6. ბგდ
8. ადამიანის ორგანიზმში სხეულის ტემპერატურა მაქსიმუმს აღწევს ------- საათისთვის, ღამით ის
მცირდება და მინიმუმამდე დადის ---დან --- 5 საათამდე ინტერვალში.
9. დადგენილია, რომ დაბერების და სიკვდილის მექანიზმების ფორმირებაში გადამწყვეტი
მნიშვნელობა ბიოლოგიურ ფაქტორებს ენიჭება. რატომ? (2
ქ.)-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------
10. დღე-ღამური რიტმების განმაპირობებელი ენდოგენური კომპონენტებია
---------------------------------------------------
11. ორგანიზმის გენეტიკურად განპირობებულ 24 საათიან (მაგრამ, არა ზუსტად 24 საათის ტოლი)
რიტმებს უწოდებენ --------------------------------------
12. დღე-ღამური პერიოდულობის კანონებს ემორჩილება ორგანიზმის შემდეგი ფუნქციები (2 ქ.):
13. ბიორიტმების ძირითადი პარამეტრების მაჩვენებლებია (2 ქ.): ---------------------------------------
14. დადგენილია, რომ ადამიანის ყველა ორგანოს გააჩნია საკუთარი ბიორიტმი. მოიტანეთ
მაგალითები თქვენს ორგანიზმში მიმდინარე ბიორიტმების შესახებ (3 ქ.)
15. მელატონინი არის ----------------------------------------------------------------------
16. დღე–ღამურ ფუნქციურ რეგულაციაში მონაწილეობს ენდოკრინული ჯირკვალი ------------------
17. სად და რა მუხტებია ადამიანის ორგანიზმის სხვადასხვა ნაწილში?
18. 20. რა პრობლემა ექმნება და რატომ ჰიპოტონიკებს ახალი მთვარის პერიოდში? (2 ქ.)
19. გრავიტაციის მოქმედებისაგან ადამიანს იცავს -----------------------------
20. ადამიანის ორგანიზმზე ხმაურის ზეგავლენის შედეგებია (2 ქ.):
21. ანაბოლიზმი ნიშნავს -----------------------------------------------------------------------
22. მთვარის ძირითადი ზეგავლენა დედამიწის მიმართ განპირობებულია-----------------------
23. ასახეთ ორგანიზმის მჟავა-ტუტოვანი გარემოს ცვლილება დღისა და ღამის განმავლობაში? (2
ქ.)----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------
24. დადგენილია, რომ უჯრედის შიგნით ციტოპლაზმა დამუხტულია. რა მნიშვნელობა აქვს ამას
უჯრედისათვის?
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
25. რა მნიშვნელობა აქვს გრავიტაციას ადამიანისათვის? (2 ქ.)
26. ცირკადული ბიორიტმი არის -------------------------------------
27. განიხილეთ ემოციური ბიორიტმი (2
ქ)?----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------
28. როგორ იცვლება ადამიანის ჯანმრთელობა წლიური რიტმების დროს (3 ქ)?