BIZIAREN SORRERA,

TEORIA EZBERDINAK

Biologia-Geologia
DBH4 1. Ebaluazioa
0. ZEREGINA
1. ZEREGINA
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
A- TEORIA EXOGENOAK
Bizia gure planetatik kanpo iritsi
zen lurra planetara
B- TEORIA ENDOGENOAK
Bizia lurra planetan sortu zen
- PANSPERMIA: izaki bizidunak kometa eta meteoritoetan etorri / iritsi
ziren lurra planetara.
- EXOGENESIA: kometa eta meteoritotetan izaki bizidunentzako
beharrezkoak diren osagaiak (biomolekulak) iritsi ziren.
- SINTESI PREBIOTIKOA: bizia lurra planetan sortu da zopa edo salda
primitibo batetik.
- GAUR EGUNGO HIPOTESIAK: hausaz sortutako ARN molekula batzuk
biziarentzako beharrezkoak diren proteinak sortu zituzten.
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
A- TEORIA EXOGENOAK - PANSPERMIA (grezieratik: πάν, pan, "dena" + σπέρμα,
sperma, "hazi")

○ XIX. mendean agertu zen panspermia modernoa.

○ Izaki bizidunak ez ziren Lurrean sortu, kometa eta meteoritoetan
etorri ziren kanpo-espaziotik.
○ Arroka horietan bakterio eta mikroorganismo batzuk egongo ziren,
Lurra “kutsatu” zutenak, bizia sortuz.
Ampliación de lo que parece un
○ 1996an Martetik iritsitako meteorito batetan aurkitutako bakteria antiguo microbio fosilizado en un
meteorito al que se considera
fosilizatuak piztu zuen berriro teoria hau. proveniente de Marte.
Créditos de la Imagen: NASA
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
A- TEORIA EXOGENOAK - EXOGENESIA
Espaziotik iritsitako meteoritoetan eta kometetan dago bizidunon osagai
den materia organikoa (biomolekulak).
Abiapuntu molekular honetatik hasierako zelulak Lurra planetan
sortu ziren.
Nola sortzen dira lehenengo zelulak? Teoria honek ez du biziaren
jatorria argitzen; arazoa lekuz aldatzen du.
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKOA baino lehen
Bizidunak berezko sorrera bidez sortzen zirela onartua zegoen.
Aristoteles “usteltzen ari den haragitik euliak sortzen dira”

“Las criaturas como los piojos, las garrapatas, las pulgas y los gusanos son nuestros miserables huéspedes y vecinos,
pero nacen de nuestras entrañas y excrementos. Porque si colocamos ropa interior llena de sudor con trigo en un
recipiente de boca ancha, al cabo de veintiún días el olor cambia, y el fermento, surgiendo de la ropa interior y
penetrando a través de las cáscaras de trigo, cambia el trigo en ratones. Pero lo que es más notable aún es que se
forman ratones de ambos sexos y que éstos se pueden cruzar con ratones que hayan nacido de manera normal...
pero lo que es verdaderamente increíble es que los ratones que han surgido del trigo y la ropa íntima sudada no son
pequeñitos, ni deformes ni defectuosos, sino que son adultos perfectos…”
Jan Baptiste van Helmont
BEREZKO SORRERAREN DEUSEZTAPENA

Francesco Redi

XVII. mendea
BEREZKO SORRERAREN DEUSEZTAPENA

Louis Pasteur

XIX. mendea
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKOA
Bizia Lurra planetan sortu da, hasierako Lurra planetan, milioika urteetan eratu ziren materia organikoetatik
(biomolekuletatik) abiatuta.
1924an, Oparin eta Haldane:
■ Biziaren jatorriari buruzko lehenengo hipotesi zientifikoa adierazi zuten
1953an, Stanley Miller biokimikaria:
■ Egiaztatu zituen Oparin eta Haldane-ren lehenengo hipotesiak
 Molekula organikoak
● Izaki bizidunek sintetizatutako molekulak.
● Izaki bizidunen zati handia molekula organikoz
osatua dago.
● C-H loturez + beste elementu batzuez eratutako
molekulak dira.
Molekula ez-organikoak
● Molekula hauek ez dituzte izaki bizidunek
sintetizatzen.
● Beste fenomeno batzuen ondorioz sortzen
dira (eguzki energia, ura, oxigenoa,...)
● Materia bizigabe guztia molekula
ez-organikoz eratua dago
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA
1- Hasiera duela 3.500 m.u.
Antzinako atmosferaren osaera:
■ metanoa (CH4)
■ amoniakoa (NH3)
■ hidrogenoa (H2)
■ ur lurruna (H2O)
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA
2- Nola sortu zen materia organikoa (biomolekulak)?
• Eguzki erradiazioek eta deskarga elektrikoek atmosferako osagaiak erreakzionatzeko eta biomolekulak eratzeko
energia eman zuten
• Konposatu organiko sinpleak eratuko ziren, gaur egun izaki bizidunak osatzen dituztenak bezalakoak: Azukreak,
gantz sinpleak, aminoazidoak eta beste molekula sinple batzuk
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA

3.- Nola eratu ziren molekula konplexuagoak?

• Atmosferan eratu ziren konposatu organikoak euriak itsasoetara
eraman zituen.
• Ozeano, itsaso primitibo bero horietan hasi ziren pilatzen materia
organikoak.
• Bertan milioika urtetan zehar izaki bizidunen osagai diren molekula
konplexuak eratu ziren, molekula sinpleak beraien artean
erreakzionatuz.
• Ingurune horri “ZOPA EDO SALDA PRIMITIBOA” deitu zioten.
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA

4- Lehen zelulen aitzindariak: Koazerbatuak

• “Salda edo lokatz primitiboan” molekula konplexuak elkartuz gai
nahasi heterogeneoak eratzen hasi ziren, KOAZERBATU izenekoak.
• Koazerbatu hauek bazuten lipidozko bildukin bat, eta lehen zelulen
aitzindariak izango ziren.
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - OPARIN ETA HALDANEREN HIPOTESIA

◻ Hipotesi hori egiazkoa izateko, egoera abiotiko (ez organiko) hartan sintesi organikoak gerta zitezkeela
esperimentalki frogatu behar zen.

◻ Miller-ek lehenengo hipotesiak frogatu zituen.

BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - MILLERREN ESPERIMENTU HISTORIKOA
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - SINTESI PREBIOTIKO - MILLERREN ESPERIMENTU HISTORIKOA

◻ 1953an Miller-ek aminoazidoak (proteinen osagaiak) sintetizatzea lortu zuen.

◻ Horretarako, Lur primitiboaren baldintzak eratu zituen (atmosfera hartako gasak, deskarga elektrikoak,
irradiazio altuak…)
◻ Miller-ek adierazi zuen sintesi hori gertatu izango zela Lur primitiboan, bizia sortzeko lehen urratsa
◻ Eperimentuak balio historikoa du, frogatu zuelako materia inorganikotik materia organikoa lortu
daitekeela
◻ Hala ere, esperimentuak ez du biziaren jatorria azaltzen
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
B- TEORIA ENDOGENOAK - GAUR EGUNGO HIPOTESIAK

ARNaren mundua
Zenbait biokimikarik, adierazten dute ausaz sortutako ARN molekula
batzuk sortu zituztela bizia bideratzeko ezinbestekoak diren proteinak
eta ADN-a
BIZIAREN JATORRIA. HIPOTESI NAGUSIAK
Hipotesiak dira bakarrik, ez dago frogarik
IKERKETAK JARRAITZEN DU…

La formación de la Tierra (National Geographic)

2. ZEREGINA

Zientzia eta metodo zientifikoa