İrritable Barsak Sendromu

Dr. A.Emre YILDIRIM

Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi
Gastroenteroloji Bilim Dalı
Ekim 2019
 Fonksiyonel bağırsak hastalıkları
• Abdominal ağrı
• Şişkinlik
• Distansiyon
• Barsak alışkanlıklarında değişiklik
– Konstipasyon
– Diyare
– Mixed (Kons. + Dyare)

2
 Fonksiyonel bağırsak hastalıkları
• Kronik
– 6< aydan uzun
• Güncel
– 3 ay içerisinde Diğer GİS
Hastalıklarından Farkı
• Sık
– Haftada en az bir gün
• Anatomik veya patolojik bozukluk olmayacak

3
 Fonksiyonel bağırsak hastalıkları
• ROMA IV
• İrritable barsak hastalığı (İBS)
• Fonksiyonel konstipasyon (FC)
• Fonksiyonel diyare (FDr)
• Fonksiyonel abdominal şişkinlik/distansiyon
• Belirsiz (Unspecified) fonksiyonel barsak hastalıkları
• Opioidlerin neden olduğu konstipasyon (OIC)

Drossman DA. Functional Gastrointestinal Disorders: History, Pathophysiology, Clinical

Features and Rome IV. Gastroenterology. 2016 Feb 19. pii: S0016-5085(16)00223-7. 4
 Fonksiyonel bağırsak hastalıkları

Mearin F,et al. Bowel Disorders. Gastroenterology. 2016 Feb 18. pii: S0016-5085(16)00222-5. doi: 10.1053/j.gastro.2016.02.031 5
 İrritable bağırsak sendromu
Tanım
• Karın ağrısı
– Defekasyon
– Bağırsak alışkanlıkları değişiklikleri
İlişkili bir ağrı !
• Belirli bir süre (kronisite), güncel ve tekrarlar
• Abdominal gaz, şişkinlik ve distansiyon

6
 İrritable bağırsak sendromu
Epidemiyoloji
• 80 çalışma 260.960 hastanın metaanalizi
• Dünyada IBS prevelansı 11.2% (95% ci: 9.8%12.8%)
• Kadınlarda ve gençlerde daha fazla

Lovell RM, Ford AC. Global prevalence of and risk factors for irritable bowel syndrome: a meta-analysis. Clin Gastroenterol Hepatol. 2012 Jul;10(7):712-721.e4
Agreus, Evolving Pathophysiological Models of Functional Disorders 2000 7
Corrazziari, E. Best Practice & Clinical gastroenterology, 2004;18(Vol 4):613-31
 İrritable bağırsak sendromu
Epidemiyoloji
• Ülkemizde İBS prevelansı (Rome II)
• İzmir (Şimşek İ ,2004 ) % 7.4
• Sivas (Karaman N, 2003) %19.1
• Elazığ (Çelebi S ,2004) % 6.3
• Güney Doğu (Yilmaz Ş, 2005) %10.2
• Çok merkezli (Kasap E ,2006) % 2.7

Celebi S, et al. Epidemiological features of irritable bowel syndrome in a Turkish urban society. J Gastroenterol Hepatol. 2004;19(7):738–743.
Yilmaz S, et al.The epidemiological aspects of irritable bowel syndrome in Southeastern Anatolia: a stratified randomised community-based study. Int 8
J Clin Pract. 2005;59(3):361–369.
İrritable bağırsak sendromu

9
 İrritable bağırsak sendromu
Patofizyoloji
Çevresel etmenler Hastaya ait mekanizmalar
– Motilite ve transit
– Gıda intolereansı – Viseral aşırı duyarlık
– Antibiyotikler – Viseral cross-talk
– Enterik enfeksiyonlar – Mikrobiota
– İmmun fonksiyon
– Erken Olumsuz
– Epitelyal bariyer
Yaşam Olayları ve – Safra asitleri ve kısa
Stres zincirli yağ asitleri

Czogalla B., et al. A meta-analysis of immunogenetic Case-Control Association Studies in irritable bowel syndrome. Neurogastroenterol
Motil. 2015;27:717–727.
Ek W.E., et al. Exploring the genetics of irritable bowel syndrome: a GWA study in the general population and replication in multinational case-control
cohorts. Gut. 2015;64:1774–1782.
Chang L, et al. 2015 James W. Freston Single Topic Conference: A Renaissance in the Understanding and Management of Irritable Bowel Syndrome. Cell 10
Mol Gastroenterol Hepatol. 2016 May 28;2(4):394-399.e2
11
12
13
 İrritable bağırsak sendromu
Tanı kriterleri ROME IV 2016
Hastada rekürran abdominal ağrının , son 3 ayda
haftada en az 1 kez olması ve bunun aşağıdakilerden
ikisi veya daha fazlası ile ilişkili olması

• Defekasyon ile ilişkili

• Dışkı sıklığında bir değişiklik ile bağlantılı
• Dışkının şeklinde bir değişiklik ile bağlantılı

(Semptomlar tanıdan en az 6 ay önce başlamalı ve

kriterler son 3 ayı değerlendirmelidir ) 14
 İrritable bağırsak sendromu

Tanı koyma
• Dört anahtar
1. Klinik Hikaye
2. Fizik Muayene
3. Minimal laboratuvar testleri
4. Klinik olarak elzem ise kolonoskopi ve
diğer özellikli testler
15
 İrritable bağırsak sendromu
Alarm semptomları
İBS semptom başlangıcı >50 yaş
İstemsiz kilo kaybı (son 3 ayda >% 10 )
Kanlı gaita
Kronik şiddetli diyare
Gece semptomları
Aile öyküsü (kolon kanseri ,İBH,çölyak)
Anormal fizik muayene bulguları
Ateş, Artrit, LAP, kitle, deri lezyonları
Anormal laboratuar
Anemi, lökositoz , yüksek sedimentasyon / CRP … 16
 İBS: Klinik Tiplerin Sıklığı
Bristol Dışkı Formu Skalası

Dean BB. AJG 03, 98.S233

Locke GR. AJG 03, 98.S275
Kabızlık %35
İshal %27
Miks %38
Hungin APS. 2003
 IBS TANISI

Alarm Semptomlarını Değerlendir

Öykü Muayene
>50 yaş
İstek dışı kilo kaybı Artrit
Ailede GI kanser Deri bulguları
Büyük hacimli diare LAP
Ateş, titreme, seyahat öyküsü Karında kitle
Nokturnal semptomlar
Kanlı gaita

Alarm bulguları var Alarm bulguları yok

Güvenle İBS tanısı koy
Tanısal testler iste Başlıca semptomlara yönelik tedaviyi başla

4-6 hafta sonra yeniden

değerlendir

18
Tedaviye devam et Cash , 2005
Tedavi

• Diyet
• İBS’de tedavi
Egzersiz
• Medikal tedavi
• semptomlara
Psikolojik tedavi
• Destekleyici ve Alternatif tıp
yönelik olmalıdır.
 İyi Tedavi Cevabı
Psikososyal tedavi
Takip
Ciddi

Takip viziti
Stres kontrolü
İlaç tedavisi Orta

Diyet, pozitif tanı, Hafif

açıklayıcı bilgi
 Tedavi
• Hasta hekim arasındaki güven
– Aktif dinleme,
– Söz kesmeme,
– Empati,
– Gerçekçi umutlar vermek,
– Non-verbal iletişim teknikleri,
– Polikliniğe başvuru nedeni üzerine odaklanma
– DOKUNARAK fizik muayene

• Hasta İBS tanısına inanmalı

 Tedavi

• Diyet
• Egzersiz
• Medikal tedavi
• Psikolojik tedavi
• Destekleyici ve Alternatif tıp
Tedavi
Diyet
• Gerçek besin alerjisi nadir
• Besin intoleransı var
– Laktoz ve fruktoz içermeyen diyet

• Gluten free ve FODMAP diyeti moda !

– FODMAP: Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides,
Monosaccharides And Polyols
Tedavi
Diyet

• Kısa zincirli Karbonhidratlar

– Osmotik olarak aktif moleküllerdir
– Emilimleri yavaşsa ince barsak su hacmini artırırlar
– Ayrıca hızlı bir şekilde fermante edilirler
– Gaz oluşumuna neden olurlar
Tedavi
Egzersiz
• Fiziksel aktif vs Sedanter
– Barsak hareketleri düzenli ve kolon transit
zamanı hızlı

• IBS düzenli egzersiz semp. azaltmakta

– Başlangıç 20 dk veya 1,5km

Johannesson E, Simren M, Strid H, Bajor A, Sadik R. Physical activity improves symptoms in irritable bowel syndrome: a
randomized controlled trial. Am J Gastroenterol. 2011;106(5):915-922.
ROMA IV KILAVUZU-2016
Opioid agonistleri
Diyet
Safra asid sekestranları
Probiyotik
Loperamide 2-4 mg (max 16 mg)
Glutensiz, FODMAP
Kolestiramin (9 gr/gün)
Kolestipol (2 gr 2x1)
Colesevelam (625 mg 2x1)
Farklı seçenekler

Antibiyotik Rifaksimin 550 mg 3x1 14 gün

İshal
5-HT3 antagonistleri Alosetron (0.5-1 mg 2x1)
Ondansetron (4-8 mg 3x1)
Ramosetron ( 5 mikrogram 4x1)

Mikst opioid antagonist/agonist Eluxadoline, 100 mg 2x1

Psylilium 30 gr/gün
PEG 17-34 g/gün
Kabızlık Cl kanal aktivatörleri Lubiproston 8 mikrogram 2x1
Guanilat siklaz C agonistleri Linaclatid 290 mikrogram
Antispasmodikler Disiklomin (10-20 mg 4x1)
Otilonyum (40-80 mg 3x1)
Mebeverine (135 mg 3x1)
Nane yağı Alverin Sitrat / Simetikon 60/300
Karın ağrısı Trisiklik antidepresan
SSRI
Enterik kaplı tb 250-750 mg, 2x1
Desipramin, amitriptilin
Paroksetin
Sertralin
sitalopram
Diyet değişikliği
Gaz/şişkinlik Simetikon, Rifaksimin, probiyotik

Lacy BE, et al. Gastroenterology

Tedavi
Medikal tedavi
Mikrobiota regülasyonu
• Probiotikler
– Probiyotik, prebiyotik, symbiotik ve postbiotik
– Karın ağrısı, şişkinlik ve geğirti-gaz
– Çok çeşitli, yararlı olan hangisi ?
• Antibiyotikler
– Rifaximine, 3x550mg 14 gün, IBS-D, rekürren
Tedavi
Medikal tedavi
• Antidepresanlar
– TCa
• Amitriptilin, Nortriptilin
• Konstp, kuru ağız ve göz, kilo alma, yorgunluk. QT

– SSRI
• Sitalopram
• Sexuel disfonksiyon, halsizlik, anksiyete, diyare
Tedavi
Psikolojik tedaviler
• Kognitif davranış tedavisi
• Hipnoterapi
• Mutikompanent psikoterapi
• Dinamik pikoterapi
Destekleyici ve alternatif tedaviler
• Akupunktur
• Çin menşei herbal ajanlar
Tedavi Özeti
Baskın İlaçlar
semptom
Kabızlık Kitle etkili psyllium ve metilseluloz,
Laktuloz, Polythylen glycol, enema
İshal Loperamid, Kolestramin

Şişkinlik Simetikon, Aktif kömür, Laktobasillus

Gaz Sebze yiyecekleri ile birlikte

alfa-galaktozidaz enzimi
Postprd. ağrı Anti kolinerjikler, SL hyoscyamine

Kronik ağrı Anti depresanlar

TEŞEKKÜRLER 34