T.

MERSİN ÜNİVERSİTESİ

KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

KİMYA MÜHENDİSLİĞİ LABORATUVARI 2

DENEYİN ADI: ÇİFT BORULU ISI DEĞİŞTİRİCİDE TOPLAM ISI

TRANSFER KATSAYISININ BELİRLENMESİ

DENEYİN YAPILIŞ TARİHİ 25.10.2022

GÖZDE BOSTANCI

19157011

GRUP NO:2

GRUP ÜYELERİ:

GÖZDE BOSTANCI 19157011

MİNE CAVLAK 19157016

ALA BESTE YILMAZER 19157027

GÖZDE AKTÜRK 19157017

NEZİHA FİDAN 19157809

MUSTAFA AYDIN 19157811

HALE ELCADER 18157018

ZEHRA ÖZBAYHAN 18157010

DENEY SORUMLUSU: Dr.Öğ. Gör. Deniz Uzunoğlu DOĞRUYOL

1
SUNUM
Sayın Dr.Öğr. Gör. Deniz Uzunoğlu DOĞRUYOL;
25.10.2022 tarihinde 2.Grup öğrencileri olarak ''Çift Borulu Isı Değiştiricide Toplam Isı
Transfer Katsayısının Belirlenmesi” deneyi yapıldı. Bu deneyde birbirinden duvar ile
ayrılmış, içerisinde akışkan olan ve birinden diğerine dolaylı yoldan ısıtma veya
soğutmanın yapıldığı sistemlerin yani ısı değiştiricilerin incelenmesi ve sistem
parametrelerinin gerçekleşen ısı transferine ve çeşitli tasarım parametrelerine olan
etkisinin araştırılması amaçlandı.
Deney düzeneğinin anlatılması, gerekli bilgilerin aktarılması sonucunda deneye
başlandı. Deneyin amacının tam olarak kavranması için ısı transfer dersi tekrarlanarak
sistem hakkında bilgi sahibi olundu.
Deney için verdiği değerli bilgilerden ve yardımlarından dolayı Dr. Öğr. Gör. Deniz
Uzunoğlu DOĞRUYOL hocamıza teşekkür ederiz.

SAYGILARIMLA
GÖZDE BOSTANCI

2
İÇİNDEKİLER

1.TEORİK BİLGİ ................................................................................................. 5

2.DENEYSEL YÖNTEM ................................................................................... 10

2.1.Deneyin Yapılış Amacı:............................................................................. 11

2.2.Deney Sisteminin Tanıtımı: ...................................................................... 11

2.3.Deneyin Yapılışı......................................................................................... 11

3.BULGULAR ................................................................................................... 12

4.YORUM VE TARTIŞMA ................................................................................ 13

5.SİMGELER VE KISALTMALAR .................................................................. 14

6.KAYNAKLAR .................................................................................................. 15

7.EKLER ............................................................................................................. 16

7.1.Veriler ........................................................................................................ 16

7.2 Hesaplamalar ............................................................................................ 16

3
ÖZET
Herhangi bir işlemde sıcak akışkandan soğuk akışkana bir ısı transferi söz konusudur.
Isı değişticileri bu amaca yönelik olarak geliştilmiştir. Bir sistemde ısı transferinin
olabilmesi için ortamlar arasında sıcaklık farkının olması gerekir. Üç farklı ısı transfer
mekanizması vardır. Bunlar kondüksiyon, konveksiyon ve radyasyondur. Isı
değiştiricilerde ısı transferi ağırlıklı olarak kondüksiyon ve konveksiyonla gerçekleşir.
Deney Armfield çift borulu ısı değitirici deney düzeneğinde gerçekleşti. Sıcak ve soğuk
akışkan olarak su kullanıldı. Deneyler paralel ve zıt konumlarında yapıldı.

Soğuk su musluğu açılarak soğuk suyun ısı değiştiricide akış başlatıldı. Sıcak ve soğuk
akışkanların farklı hacimsel akış hızlarıde ısı değiştiriciye gönderildi. Sıcak ve soğuk
akışkanların giriş ve çıkış sıcaklıkları dengeye geldiğinde sıcaklıklar değerleri kaydedildi.
Akışların türünü belirlenlerek ısı transfer katsayısı kesaplandı.

4
1.TEORİK BİLGİLER :
1.1 Sıcaklık
Sıcaklık: Sistem ile ortam arasında ısı akışının yönünü belirleyen hal değişkenidir;
ısının ölçüm tanımlamasını yapan bir birimdir, enerji değildir. Bir başka deyişle sıcaklık
ortamdaki ortalama moleküler hareketin bir ölçüsüdür. Isı ve sıcaklık birbirine bağlı
olarak değişen kavramlardır. Yani ısısı fazla olan bir cismin sıcaklığı fazla, ısısı az olan
bir cismin sıcaklığı azdır. Isı enerji olması sebebi ile bir büyüklüktür. Sıcaklık ısı değildir,
ama sistemdeki moleküllerin her türden kinetik enerjileri toplamının bir
fonksiyonudur.

1.2 Isı
Sistem ile ortam arasındaki sıcaklık farkından doğan enerji akışıdır, veya sıcaklık
farkıyla bir maddeden diğerine taşınabilen bir enerji şeklidir. Bir maddeye ısı
verildiğinde maddenin ya sıcaklığı yükselir veya fiziksel hali değişir, suyun
buharlaşması gibi. Adyabatik izole bir sistem, başlangıçtaki A halinden basınç
uygulandığında B haline geçtiğinde, sistemde yapılan adyabatik iş wad‘ dir. Bu
durumda Birinci Kanuna göre, "A halinden B haline geçen bir sistemde yapılan iş,
sadece ilk ve son hallere bağlıdır ve bir hal fonksiyonu olan iç enerjideki (U) artışa
eşittir".

∆U = UB – UA = wad

Isı ile sıcaklık arasında ilişki ise Q= m* c* ∆t bağıntısı ile gösterilir.

• Isı ve sıcaklık ölçülebilir büyüklüklerdir.

• Isı enerji çeşididir, sıcaklık enerji değildir.
• Isı kalorimetre ile, sıcaklık ise termometre ile ölçülür.
• Isı birimi calori veya Joule 'dür Sıcaklık birimi ise sadece Derece 'dir.
• Isı madde miktarına bağlıdır. Sıcaklık ise madde miktarına bağlı değildir.

1.3 Isı Transferi

Termodinamiğin 2. Yasasına göre, iki ortam arasında sıcaklık farkı varsa, ısı yüksek
sıcaklıktaki ortamdan düşük sıcaklıktaki ortama geçer. Isınım geçişi ortam
sıcaklıklarındaki farka bağlı olduğu kadar, ortam ve yüzeylerinin özelliklerine de
bağlıdır. Bu sebeple ısı transferi sistemi birbirinden farklı üç başlık altında
incelenmelidir.

1.3.1 Isı İletimi (Kondüksiyon)

Bir cismin farklı sıcaklıktaki bölgeleri arasında, birbirleriyle temas halindeki
parçacıklardan, yüksek enerji seviyesinde bulunanlardan, düşük enerji seviyesinde
bulunanlara doğru geçen enerji, iletimle ısı geçişi olarak ifade edilir. Enerji geçişi katı,
sıvı ve gaz ortamında gerçekleşebilir.

5
 Şekil1.1.Fourier Isı İletim Yasası
Yukarıdaki şekilde gösterilen ve iki boyutu l kalınlığına göre oldukça büyük olan
düz bir levha örnek alınsın. A levhanın yüzey alanı, T1 ve T2 levha yüzey
sıcaklıkları (T1 > T2) olsun. Sıcaklık geçişi T1 ( sıcak yüzeyinden T2 (soğuk) yüzeyine
doğru olacaktır. Sıcaklık zamanla değişmemektedir.
Katı bir cisimden ısı geçiş hızı (T1-T2) sıcaklık farkı ve A yüzeyi ile doğru, levha
kalınlığı L ile ters orantılıdır.

Burada k malzemenin bir özelliği olup, ısı iletim katsayısı olarak tanımlanır.
Termodinamiğin 2.yasası gereği ısı iletimi sıcaklığın azaldığı yönde olacaktır. Bu
nedenle sıcaklık farkı ile ısı akısı ters işaretlidir. Pozitif yönde ısı geçişi elde etmek için,
yukarıdaki ifadenin önüne ( - ) işareti konulmuştur. Verilen ifade gerçekte aşağıda
gösterildiği gibi, ısı iletim katsayısının bir tanımı olup, şeklinde yazıla bilir.

Isı iletim katsayısı birim kalınlıkta sıcaklık artışı için iletilen ısı transfer hızıdır ve
malzemeden malzemeye değişir. Basınca göre değişimi sıcaklığa göre değişiminden
daha az olması nedeniyle ihmal edilir. Bu sebeple, ısı iletim katsayısı sıcaklığın bir
fonksiyonu olarak kabul edilebilir. Birçok durumda ısı iletim katsayısı aşağıda verilen
ifadede görüldüğü gibi sıcaklığa göre lineer olarak değişir.

Burada k0 = k(T0) olup, T0 referans sıcaklığıdır. β bir sabittir ve ısı iletiminin

sıcaklık katsayısı olarak adlandırılır.Birimi 1/K’dir. Isı geçişi Fourier ısı iletim
yasasında k yerine yukarıdaki ifade konulursa, bağıntısı elde edilir.

1.3.2 Isı Taşınımı (Konveksiyon)

6
 Bir ortamda iletim ve ışınımla ısı geçişinin yanında, eğer ortam hareketli ise, bu
takdirde taşınımla ısı geçişi olur. Taşınımla ısı geçişi akışkan özelliklerine, akış hızına ve
sıcaklık farkına bağlıdır. Taşınım, sıcaklıkları farklı hareketli bir ortam ile bu ortamı
çevreleyen yüzey arasında gerçekleşir.
Newton’un Soğuma Yasası

Aşağıdaki şekilde görüldüğü gibi bir katı yüzey üzerinden T∞ sıcaklıkta bir akışkan
aksın. Yüzey ile temasta olan akışkan parçacıklarının hızları sıfırdır. Diğer akışkan
parçacıkları durgun parçacıklar üzerinden kayarlar. Viskoz kuvvetler nedeniyle, cidarda
parçacıkların sürüklenmesi engellenir. Viskoz kuvvetlerin etkisi yüzeyden başlayarak
akış merkezine doğru azalır ve nihayet sınır tabaka kalınlığından sonra, parçacıkların
hızı akışkan hızına ulaşır. Eğer katı yüzey sıcaklığı ile akışkan sıcaklığı arasında bir
sıcaklık farkı varsa, bu takdirde yüzeyden durdun akışkan parçacıklarına doğru iletimle
ısı geçişi olacaktır. Bu durumda yüzeydeki akışkan parçacıkları Tw yüzey sıcaklığına eşit
olur ve sınır tabaka kalınlığı içinde asimtotik olarak serbest akış sıcaklığı
olan T∞ değerine ulaşır.
Newton katı bir yüzeyle temasta olan hareketli bir akışkan arasında birim alandan

birim zamana geçen ısı akısını,

Bağıntısıyla verilmiştir. Burada Tw yüzey sıcaklığını, Tf sınır tabaka dışındaki akışkan

sıcaklığını ve htaşınım katsayısını gösterir. Bu ifade Newton’un soğuma yasası olarak
adlandırılır.
Isı transferi proseslerinde, akışkanın haraketi bir pompa veya fan yardmıyla
geçekleştirilirse, bu zorlanmış taşınım olarak adlandırılır. Eğer akışkan hareketi
yoğunluk farkı nedeniyle kütlesel bir kuvvet etkisiyle gerçekleşirse, bu tür ısı taşınım
olayına doğal taşınım denir. Yukarıdaki bağıntı ile verilen yüzey boyunca aşağıdaki gibi
yazılır.

1.3.3 Isı Işınımı (Radyasyon)

Isı ışınımında enerji, fiziksel bir ortam olmaksızın elektromanyetik dalgalar
yardımıyla yayılarak geçer. Tüm cisimler (katı,sıvı,gaz) yüksek sıcaklıklarda elektro
manyetik dalgalar şeklinde enerjiyi hem yayar hem de yutarlar. Yüzeye gelen ışınımın
bir kısmı geri yansır, bir kısmı cisim tarafından soğurulur ve geri kalan kısmı ise
yüzeyden geçer. Yüzeyi geçen ışınım çok kısa bir kalınlıkta yutulur. Yutulan ışınım iç
enerjiye dönüşürse böyle cisimler opak (donuk) yüzey adını alırlar. Donuk yüzeyler
arasındaki ışınıma yüzey ışınımı adı verilir. Yüzeye gelen ışınımın yansıyan kısmı
(reflektiviti) yansıma katsayısı p, yutulan kısmı (obsorbtiviti) yutma katsayısı a ve geçen
kısmı (transmissiviti) geçirme katsayısı τ ile verilir.

7
 Stefan-Boltzmann Yasası

Bir yüzeyin birim alanından birim zamanda ışınım yayma gücü, yüzeyin mutlak
sıcaklığının dördüncü kuvveti ile orantılıdır. Bu ifade,
Eb = σT4
Şekinde verilir. 1879 da Stefan tarafından verilen ve 1884’de Boltzmann
tarafından teorik olarak elde edilen bağıntı Stefan-Boltzmann yasası olarak adlandırılır.
Burada σ Stefan-Boltzmann sabiti T mutlak sıcaklık ve Eb siyah cisim için yayma
gücüdür. SI birim sisteminde σ=5,67.10-8 W /M2 K4 şekindedir.

Akış şekilerine göre sınıflandırılması:

Isı eşanjörleri, eşanjör boyunca olan akış yörüngelerine göre de sınıflandırılabilir.

Üç temel konfigürasyon tipi vardır:

• Paralel Akış
• Zıt Akış
• Çapraz Akıs
Paralel Akış:
Paralel akış modelinde ise; akışkanlar ısı değiştiricisine aynı taraftan girip, aynı
taraftan terk ederler. Bu tip akış modeli, yüksek sıcaklık verimi gerektiren
uygulamalar için kullanılmasalar da; en yüksek duvar sıcaklığı yine zıt akışlı
modelinkinden düşüktür.

Zıt Akış:
Karşı akışlı modelde, akışkanlar ısı değiştiricisinde birbirlerine dik olarak hareket
eder
.En yüksek sıcaklık farkları, sıcak ve soğuk akışkanın giriş yaptığı köşelerde görülür

Şekil1.2. Çift borulu bir ısı değiştiricide farklı akış rejimleri ve ilgili sıcaklık profilleri

8
 Çapraz Akış:
Çapraz akış düzenlemesinde akışkanlar birbirlerinin akış yönlerine 90 derece
açıyla(dik) olarak akar. Bir akışkan ısı değiştirici içinde bireysel kanallar veya borular
içinde akıyorsa ve kanalın birleştiği noktada sahip olduğu akışıyla ile bir araya
gelmiyorsa, bu akışkana karışmayan akışkan adı verilir.

Özet olarak; paralel akışlı ısı eşanjörlerinde aynı yönde giden iki farklı sıcaklıktaki
akışkan karışmadan bir uçtan aynı anda girerler ve diğer uçtan ayrılırlar. Karşıt akışlı
eşanjörlerde ise iki farklı sıcaklıktaki akışkan farklı girişlerden girerek zıt yönde akar.
Çapraz akışlı ısı eşanjörlerinde bir akışkan diger bir farklı akışkan ile dik açıda
akmaktadır .

Isı değiştiricileri geometrisine göre sınıflandırılması:

a. Borusal ısı değiştiricileri

b. Plakalı ısı değiştiricileri

c. Genişletilmiş yüzeyli ısı

değiştiricileri

d- Rejeneratif ısı değiştiricileri

a-Borusal ısı değiştiricileri, esas olarak borulardan yapılırlar. Bir akışkan borunun
içerisinden akarken, diğer akışkan borunun dışından akar. Boru çapı, boru sayısı, boru
uzunluğu, boru adımı ve boru düzenlemesi değiştirilebilir. Bu nedenle borusal ısı
değiştiricilerin dizaynlarında oldukça esneklik vardır. Borusal ısı değiştiricileri; çift
borulu, gövde borulu ve spiral borulu ısı değiştiricilerinden oluşmaktadır.

Şekil1.3. Çift borulu ısı değiştiricileri

9
 b-Plakalı ısı değiştiricileri, akış kanallarını oluşturan ince plakalardan
yapılırlar.Bunlar, gaz, sıvı veya iki-fazlı akımların herhangi bir kombinasyonu için ısı
transfer etmek amacıyla kullanılırlar. Contalı-plakalı, spiral plakalı ve lamelli
tiplerinden oluşmaktadır.

c-Genişletilmiş yüzeyli ısı değiştiricileri, ısı transfer alanını artırmak amacıyla esas
ısı transfer yüzeyi (borusal veya plakalı) üzerinde kanatçıklar veya ilaveler bulunan
ısı değiştiricileridir. Gaz tarafındaki ısı taşınım katsayısı, sıvı tarafındaki ısı taşınım
katsayısından çok düşük olduğundan, kanatçıklar gaz tarafında kullanılır. En yaygın
tipleri 1)plakalı-kanatlı ve2) borulu-kanatlı ısı değiştiricileridir.
d-Rejeneratif ısı değiştiricileri, periyodik akışlı ısı değiştiricileridir. Bu ısı
değiştiricilerine “Rejeneratörler” de denilmektedir. Rejeneratörlerde, ısı once sıcak
akışkan tarafından bir ortamda depo edilir, daha sonra soğuk akışkana verilir. Isı
geçişi dolaylıdır.

10
2.DENEYSEL YÖNTEM

2.1. Deneyin Yapılış Amacı :

Birbirinden duvar ile ayrılmış, içerisinde akışkan olan ve birinden diğerine

dolaylı yoldan ısıtma veya soğutmanın yapıldığı sistemlerin ani ısı değiştiricilerin
incelenmesi ve sistem parametrelerinin gerçekleşen ısı transferine ve çeşitli tasarım
parametrelerine olan etkisinin araştırılmasıdır.

2.2.Deney Sisteminin Tanıtılması :

Deney Armfield marka çift borulu ısı değiştiricide gerçekleştirilmiştir. Bu

ısı değiştiricideki iç borunun çapı 14,3 mm, dış çapı 15 mm, dıştaki borunun dış çapı
22 mm, kalınlığı 0,45 mm; dış boru dışındaki izolasyon kalınlığı 20 mm; boru
uzunluğu
1,5 m ve ısı transfer alanı 0,067 m2 dir. Sıcak ve soğuk akışkan olarak su
kullanılmaktadır.Deney sisteminde soğuk su giriş ve çıkışı, sıcak su giriş ve çıkışı,
termometre, akış ölçer, pompa ve su ısıtıcı tanktan mevcuttur.

Şekil2.1.Deney düzeneği

11
 Şekil2.2.Gövde borulu ısı değiştirici

2.3.Deneyin Yapılışı:

• Çift borulu ısı değiştirici, üzerinde bulunan vanalar yardımıyla paralel akış
konumuna getirildi.
• Sıcak suyun sıcaklığı 60 ye ayarlandı.
• Soğuk su musluğu açılarak soğuk suyun ısı değiştiricide akışı gerçekleştirildi.
• Sıcak suyun sıcaklığı ayarlanan değere ulaştığında sıcak su bulunduğu
hazneden ısı değiştiriciye pompalandı.Sıcak ve Soğuk akışkanların hacimsel
akış hızları istenilen değerlere ayarlandı.
• Sıcak ve soğuk akışkanların giriş ve çıkış sıcaklıkları dengeye geldiğinde sıcaklık
değerleri kaydedildi.., Aynı işlem ısı değiştiricinin zıt akış konumuna
getirilmesiyle tekrarlandı

12
3.BULGULAR

Q h Q c Th1 Th2 Tc1 Tc2 h (W/m K)

i 2 h (W/m K)
o 2 U(W/m K)2

(L/min) (L/min)

1 1 60 48 17 32 341.12 227.16 0,638

Tablo 3.1. Paralel akış için belli hacim hızlarında okunan sıcaklık değerleri

Q h Q c Th1 Th2 Tc1 Tc2 h (W/m K) h (W/m K) U(W/m K)

i 2 o 2 2

(L/min) (L/min) ( )( )( )( )

1 1 60 48 21 35 692 356 9.9

Tablo 3.2. Zıt akış için belli hacim hızlarında okunan sıcaklık değerleri.

Deneyde akışkanların akış hızı değiştirilerek sıcaklıklar okunmuş ve bu sıcaklıklardan ısı

transfer katsayıları bulunmuştur. Isı değiştiricilerde sıcak akışkanın akış hızı artarsa birim
zamanda daha fazla sıcak akışkan geçeceğinden soğuk akışkanın çıkış hızı artar.
Soğuk akışkanın akış hızı artarsa birim zamanda daha fazla soğuk akışkan geçeceğinden ve
daha fazla ısı transferi gerçekleşeceğinden sıcak akışkanın çıkış sıcaklığı azalır. Zıt akımlı
sistemde bu teoriye daha yakın ölçüm yapıldığı tespit edilmiştir. Buradan en iyi sonuç veren
ısı değiştiricinin zıt akışlı olduğu ve paralel akışlıya göre daha iyi ısıtma veya soğutma
yapıldığı söylenebilir.

13
4.YORUM VE TARTIŞMA

25.10.2022 tarihinde 2.Grup öğrencileri olarak ''Çift Borulu Isı Değiştiricide Toplam Isı
Transfer Katsayısının Belirlenmesi” deneyi yapıldı.

Bu deneyde paralel ve zıt ısı değiştiricilerin çalışma mekanizması ve aralarındaki farklar

öğrenildi. Deney sistemi olarak ısı değiştirici çeşitlerinden dolaylı temaslı çift borulu ısı
değiştirici kullanıldı.

Deney düzeneğinde bulunan termometrelerin amacı öğrenildi. Termometrelerden

çıkışta olanlar sıcak ve soğuk suyun çıkış sıcaklığını ölçerken borunun tam ortasında
bulunan termometrelerin ise ortalama sıcaklığı ölçtüğü öğrenildi. Bu termometreler
kullanılarak ortalama sıcaklığın bulunmasının sebebi de ısı transferinde birçok ısı
transfer denkleminde kullanılan özgül ısı kapasitesi ve su yoğunluğu gibi değerler
ortalama sıcaklık değerinde bulduğumuz değere göre belirlenir.

Deney düzeneğinin neden ikiden fazla veya tek bir tane boru içermediği tartışıldı.
Düzeneğin iki tane boru içermesinin sebebinin de verimdeki küçük değişmelerden
kaynaklandığı öğrenildi. Örneğin iki borudan beş boruya çıkarıldığında verimde çok az
değişme gözlemlenmesinden dolayı maliyeti arttırmamak adına ve verimi düşürmemek
için çift borulu ısı değiştirici kullanılmıştır.

Sistemin zıt akışlı ısı değiştiricide paralel akışlı ısı değiştiriciye göre daha iyi çalıştığı
öğrenildi. Zıt akışlı ısı değiştiricinin daha iyi olmasının sebebi sistemdeki sıcak suyun
sürekli soğuk suyla karışmasından kaynaklandığı ve bu sayede daha fazla ısı transferi
gerçekleşeceği öğrenildi. Zıt akışlı ısı transferine kıyasla paralel akışlı sistemde su
sistemi ısı transferi gerçekleşmiş bir şekilde dolanacağından dolayı daha az transfer
gerçekleşir ve bundan dolayı zıt akışlı sistem daha iyi sonuç verir.

Deney düzeneği öğrenildi ve bulunan sıcaklık değerlerine göre gerekli hesaplamalar

yapılarak deney sonlandırıldı.

14
5.SİMGELER VE KISALTMALAR

Thg=sıcak akışkanın ısı değiştiriciye giriş sıcaklığı (ºC)

Thç=sıcak akışkanın ısı değiştiriciden çıkış sıcaklığı (ºC)

Tcg=soğuk akışkanın ısı değiştiriciye giriş sıcaklığı (ºC)

Tcç=soğuk akışkanın ısı değiştiriciden çıkış sıcaklığı (ºC)

Qh=sıcak akışkanın debisi (L/dk)

Qc=soğuk akışkanın debisi (L/dk)

hi=iç bölgedeki ısı transfer katsayısı (W/m2K)

ho=dış bölgedeki ısı transfer katsayısı (W/m2K)

U= tüm ısı transfer katsayısı (W/m2K)

Q=aktarılan ısı miktarı (kj/s)

Wh=sıcak akışkanın kütlesel akış hızı (kg/s)

Wc=soğuk akışkanın kütlesel akış hızı (kg/s)

Alm=logaritmik alan (m2)

L=ısı transfer uzunluğu (m)

μ = viskozite (kg/m.s)

k = ısıl iletkenlik katsayısı (W/m.K)

Pr = Prandl sayısı

Nu= Nusselt sayısı

Re= Reynold sayısı

15
6.KAYNAKLAR

https://docs.google.com/document/d/1iS81dKtiSM2OnHOIqNQBlx8Dq74FvdbL/edit#

https://www.foodelphi.com/isi-transfer-mekanizmalari/

https://blog.tekyaz.com/isi-transferi/

https://depo.btu.edu.tr/dosyalar/kimyamuh/Dosyalar/Is%C4%B1%20De%C4%9Fi%C5%9Ftirici%20De
neyi.pdf

16
7.EKLER
D1=14,3mm ,, D2=15mm ,,, D3=22-0.9 = 21.1mm ,,, D4=22mm

Δr1=r2-r1=7.5-7.15=0.35 ,,,,,,, Δr2=r4-r3=11-10.55=0.45 ,,, L=1.5m

Qh Qc (L/min) Th,g Th,ç Th,ort Tc,g Tc,ç Tc,ort

(L/min) (oC) (oC) (0C) (oC) (oC) (0C)
2 2 65 54 59.5 25 35 30
3 2 65 58 61.5 25 39 32
3 3 65 56 60.5 25 34 29.5
5 3.5 65 59 62 25 36 30.5
Tablo 7.1.1. Paralel akış için belli hacim hızlarında okunan sıcaklık değerleri.

Qh Qc Th,g Th,ç Th,ort Tc,g Tc,ç Tc,ort

(L/min) (L/min) (oC) (oC) (0C) (oC) (oC) (0C)
2 2 65 53 59 25 36 30.5
3 2 65 58 61.5 25 42 33.5
3 3 65 54 59.5 25 35 30
5 3.5 65 57 61 25 37 31
Tablo 7.1.1. ZIT akış için belli hacim hızlarında okunan sıcaklık değerleri.

1.1 paralel akış sicak akışkan 1.2 paralel akış soğuk akışkan

Th ort =65+54/2 =59.5 Tc ort =25+35/2 =30

T = 59.5 C deki suyun özellikleri: T = 30 C deki suyun özellikleri:

ρ = 983,3 kg/m3 μ = 0,000471 kg/m.s ρ = 994,9 kg/m3 μ = 0,000682 kg/m.s

k= 0,654 W/m.K Pr = 3,01 k= 0,63 W/m.K Pr = 5,12 10−3

Cp = 4,179 kJ/kg.K Cp = 4,174 kJ/kg.K

Qh = 2 L/min = 3.33*10-5 m3/sn Qh =1 L/min = 3.33*10-5 m3/sn

SUYUN TERMOFIZIKSEL ÖZELLIKLERI

17
7.2. HESAPLAMALAR :

paralel akış
paralel akış v NU Thg Thç Tcg Tcç Re
Qh(m^3/s)
3.33*10-5 0.103515 3.01542 65 54 35 30 6191.7
5*10-5 0.3115 28.24341 65 58 39 32 7649.0
5*10-5 0.3115 27.88807 65 56 34 29.5 7555.1
8.33*10-5 0.519 46.72107 65 59 36 30.5 12383.2

zıt akış
Qh(m^3/s) v NU Thg Thç Tcg Tcç Re

3.33*10-5 0.103515 3.01542 65 53 25 36 6191.7

5*10-5 0.3115 28.24341 65 58 25 42 7649.0

5*10-5 0.3115 27.88807 65 54 25 35 7555.1

8.33*10-5 0.519 46.72107 65 57 25 37 12383.2

Örnek hasaplama
Sıcak akışkan (paralel akış)

➢ Akış rejiminin belirlenmesi

Ai = πDi2/4= 3.14*0.01432/4 = 1.605*10-4 m2
V=Q/A =3.33*10-5 /1.605*10-4 = 0.2074 m/s

𝐷.𝑉.𝑃
➔ RE= =
𝝁
0.0143 ∗ 0.2074 ∗ 983,3
𝑅𝑒 =
0.000471

𝑅𝑒 = 6191.7 → 6191.7> 4000 olduğundan türbülent akım

ℎ. 𝐷
𝑁𝑢 = = 0,023. 𝑅𝑒 0,8 𝑃𝑟 𝑛
𝑘
Isıtma yapıldığı için n = 0.3 alınır.

𝑁𝑢 = 0,023. (6191.7)0,8 . (5.12 ∗ 10−3 )0,3 = 3.012

ℎ. 𝐷 ℎ. 0.0061
𝑁𝑢 = → 3.012 = → ℎ𝑖 = 322.92 𝑊⁄ 2
𝑘 0,654 𝑚 .𝐾

Soğuk akışkan (paralel akış )

18
Akış rejiminin belirlenmesi

Ao = π(D3- D2)2/4= π*(0.021-0.015)2/4 = 0.0000292 m2

V=Q/A= 3.33*10-5 /0.0000292 = 1.140 m/s
𝐷.𝑉.𝜌 0.0061∗1.140∗983.3
• 𝑅𝑒 = =
𝜇 0.000471

𝑅𝑒 =→ 14517.132> 4000 olduğundan türbülent akım

Türbülent akış için ısı transfer katsayısının, h belirlenmesi

ℎ. 𝐷
𝑁𝑢 = = 0,023. 𝑅𝑒 0,8 𝑃𝑟 𝑛
𝑘
Isıtma yapıldığı için n = 0.4 alınır.

𝑁𝑢 = 0,023. (14517.132)0,8 . (5.12 ∗ 10−3 )0,4 = 5.96

ℎ. 𝐷 ℎ. 0.0061
𝑁𝑢 = → 5.96 = → ℎ0 = 638.99 𝑊⁄ 2
𝑘 0.654 𝑚 .𝐾

Tüm ısı transfer katsayısının, U0 belirlenmesi

1
𝑈𝑜 =
𝐴𝑜 ∆𝑟 𝐴 ∆𝑟 𝐴 1
+ 1 𝑜+ 2 𝑜+
ℎ𝑖 𝐴𝑖 𝑘𝐴𝑙𝑚1 𝑘𝐴𝑙𝑚2 ℎ𝑜

Ai=π*Di*L➔ Ai=π*0.0143*1.5=0.06739 m2 =A1

A2=π*D2*L= π *0.015*1.5= 0.071 m2 =A2

A3= π* D3*L= π*0.0211*1.5= 0.099 m2=A3
A4=π*D4*L= π *0.022*1.5= 0.104 m2 =A0

𝐴2 − 𝐴1 0.071 − 0.0674
𝐴𝑙𝑚1 = = = 0.0692
𝐴 0.071
𝑙𝑛 2 𝑙𝑛
𝐴1 0.0674
𝐴4 − 𝐴3 0.104 − 0.099
𝐴𝑙𝑚2 = = = 0.1015
𝐴 0.104
𝑙𝑛 𝐴4 𝑙𝑛 0.099
3

𝟏
𝑼𝒐 = 𝑨𝒐 ∆𝒓𝟏 𝑨𝒐 ∆𝒓𝟐 𝑨𝒐 𝟏 = 1.602 W/m2K
+ + +
𝒉𝒊 𝑨𝒊 𝒌𝑨𝒍𝒎𝟏 𝒌𝑨𝒍𝒎𝟐 𝒉𝒐

Sıcak akışkan (zıt akış)

➢ Akış rejiminin belirlenmesi

19
 Ai = πDi2/4= 3.14*0.01432/4 = 1.605*10-4 m2
V=Q/A=3.33*10-5 /1.605*10-4 = 0.207 m/s
𝐷.𝑉.𝑃
➔ Re= ➔ Re=0.0143 *0.207*983.41/ 0.000471
𝝁

𝑅𝑒 = 6180.41 → 6180.41> 4000 olduğundan türbülent akım

ℎ. 𝐷
𝑁𝑢 = = 0,023. 𝑅𝑒 0,8 𝑃𝑟 𝑛
𝑘
Isıtma yapıldığı için n = 0.3 alınır.

𝑁𝑢 = 0,023. (6180.41)0,8 . (5.12 ∗ 10−3 )0,3 = 3.01

ℎ. 𝐷 ℎ. 0.0061
𝑁𝑢 = → 3.0 = → ℎ0 = 322.92 𝑊⁄ 2
𝑘 0,654 𝑚 .𝐾

Soguk akışkan (zit akış)

➢ Akış rejiminin belirlenmesi

Ai = π D32/4 - π D22/4= 3.14 *(0.0211)2/4 -3.14 *(0.015)2/4
A=1.72 *10-4 m2
V=Q/A=3.33* 10-5/1.72*10-4 = 0.194 m/s
𝐷.𝑉.𝑃
➔ RE= ➔
𝑀
Re =( D3-D2) * 0.194 * 992.23 / 0.00078

𝑅𝑒 = 2732.2 → 2300 < 2732,2< 4000 olduğundan geçiş bölge akım

geçiş bölge akış için ısı transfer katsayısının, h belirlenmesi
2
ℎ.𝐷 𝐷 3 0.02 𝜇𝑎
𝑁𝑢 = 𝑘
= 0,072 (1 + 𝐿 ) (𝑅𝑒 0.75 − 180) ∗ 𝑃𝑟 (𝜇𝑤)^0.14
2
0.01433 3
𝑁𝑢 = 0,072 (1 + ) (2732.20.75 − 180) ∗ 3.4670.02
1.5

ℎ. 𝐷 ℎ. 0.0143
𝑁𝑢 = →= 7.55 = → 𝒉𝒊 = 𝟑𝟒𝟏. 𝟏𝟐 𝑾⁄ 𝟐
𝑘 0.648 𝒎 .𝑲

A1 =π*Di*L =3.14 *0.0143*1.5=0.067 m2 =Ai

A2=π*D2*L = 3.14*0.015*1.5= 0.0706 m2
A3=π*D3*L = 3.14*0.0211*1.5= 0.099 m2
A4=π*D4*L = 3.14*0.022*1.5= 0.1036 m2= Ao

20
 𝟏
𝑼𝒐 = 𝑨𝒐 ∆𝒓𝟏 𝑨𝒐 ∆𝒓𝟐 𝑨𝒐 𝟏 = 10.965 W/m2K
+ + +
𝒉𝒊 𝑨𝒊 𝒌𝑨𝒍𝒎𝟏 𝒌𝑨𝒍𝒎𝟐 𝒉𝒐

21