MÜTEAHHİTLER RANT CANAVARLARI MIDIR?

PEKİ AMA RANT NEDİR?

Her türlü haksız kazancı rant olarak adlandırmaya alışık olduğumuz düşünüldüğünde
müteahhitler elbette rant canavarlarıdır. Tersten bir soru sorarsak ne yanıt veririz: Haklı kazanç var
mıdır? Kazanç alınteri yani emek gücü ile elde edilen gelir değildir. Emek gücünün karşılığı ücrettir
ve bizden alınanın bize geri verilen bir kısmıdır. Emek gücünü çıkartırsak geriye gelirin tek kaynağı
kalır: Mülkiyet. Mülkiyeti de ikiye ayırmak mümkündür: Birincisi üretim araçlarının (yani
kapitalizmde sermaye) mülkiyeti, diğeri doğa ve eklerinin (toprak, su, rüzgar vb) mülkiyetidir.
Sermayenin getirisine kar, doğa ve eklerinin getirisine rant adı veririz. Neden böyle bir ayrıma
gidilir? Çünkü sermaye üretilmiş olanı, doğa ise baştan veri olanı imler. Bu ayrım ekonomi politik
bilimi için oldukça önemlidir. Ama sonuçta her ikisi de mülkiyetin konusudur. Şimdi bu temel
bilgiler ışığında soralım: Müteahhitin gelirinin kaynağı nedir? Müteahhit inşaat sektöründe faaliyet
gösteren yol, tesis, konut vb üreten, kendi namı hesabına yada bir şirket aracılıyla iş gören
kapitalist işletmecinin genel adıdır. Tabi burada müteahhit adlandırmasını inşa işi ile sınırlı
tutuyoruz. Bir müteahhitin ürettiği metanın bir doğa parçası üzerinde konuşlu olması işin özünü
değiştirmez. O bir meta üreticisidir. Sermaye koyar, emek gücü satın alır. Ürün meta ortaya çıkar ve
bunu satar. İşler yolunda giderse kar elde eder. Elde ettiği kar rekabet yasalarına tabidir ve o
pazarda hakim olan ortalama kara yakınsanır. Peki rant bu işin neresinde?
Mutlak rant toprağa bağlı bir malın piyasa değeri ile üretim yatı arasındaki farktır. Hemen
bu iş karmaşıklaştı diye düşünmeyin. Hiçbir toprak sahibi toprağını (arsa, arazi vb) toprağını
kapitaliste kar etsin diye vermez. Bir kapitalist de başka yere yatırdığında elde edeceği kardan
düşük bir kar için yatırım yapmaz. Bu nedenle bir doğa parçasında üretilen malın toplumsal değeri
hem kapitalistin karını hemde toprak sahibinin rantını karşılayacak düzeyde olmalıdır. Bu nedenle
toprağa bağlı metaların içerisinde emek gücünün değeri dışında metanın maliyeti, kapitalistin karı
ve en son toprak sahibinin rantı içerilmiş bulunur. Kapitalistin aynı zamanda toprak sahibi olması
bir ayrıntıdır.
İşçi sınıfı depremde ölümümüze neden olan bir canavar arıyorsa bunun adı özel mülkiyettir.
Patron ve toprak sahibi mülkiyetin kişileşmiş halleridir. Her biri ancak işçilerin kanı, teri ve gözyaşı
ile hayatta kalabilirler.
fi