Chuong 5 - Ung Dung Tich Phan Xac Dinh

1.
Diện tích giữa các đường cong

2. Thể tích
3. Thể tích hình vỏ trụ
4. Độ dài đường cong
5. Diện tích mặt
Bài toán
Diện tích của miền bao bởi các đường 𝑦 = 𝑓(𝑥), 𝑦 = 𝑔(𝑥), và
các đường 𝑥 = 𝑎, 𝑥 = 𝑏; với 𝑓(𝑥), 𝑔(𝑥) là các hàm liên tục:
𝑏
𝐴= 𝑎
|𝑓 𝑥 − 𝑔(𝑥)|𝑑𝑥.
04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 2

Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
Ví dụ
Tìm diện tích bao bởi các đường cong: 𝑦 = 𝑠𝑖𝑛𝑥, 𝑦 = 𝑐𝑜𝑠𝑥,
𝑥 = 0, 𝑥 = 𝜋/2.
𝜋/2
𝐴= | cos 𝑥 − sin𝑥|𝑑𝑥 = 𝐴1 + 𝐴2
0
𝜋/4
𝐴= 𝑐𝑜𝑠𝑥 − sin⁡𝑥 𝑑𝑥
0
𝜋/2
+ sin𝑥 − 𝑐𝑜𝑠𝑥 𝑑𝑥 = 2 2 − 2.
𝜋/4
Bài toán
Diện tích của miền bao bởi các đường 𝑥 = 𝑓(𝑦), 𝑥 = 𝑔(𝑦), và
các đường 𝑦 = 𝑐, 𝑦 = 𝑑; với 𝑓(𝑦), 𝑔(𝑦) là các hàm liên tục:
𝑑
𝐴= |𝑓 𝑦 − 𝑔(𝑦)|𝑑𝑦
𝑐

Ví dụ
Tìm diện tích bao bởi các đường cong: 𝑦 = 𝑥 − 1, 𝑦 2 = 2𝑥 + 6.

Bài toán
Đường cong cho dưới dạng tham số

Diện tích hình thang cong giới hạn bởi các đường:
𝑥 = 𝑥(𝑡) 𝑥 = 𝑥(𝑡)
⁡⁡; ⁡⁡𝑦 = 0, 𝑥 = 𝑎, 𝑥 = 𝑏
𝑦 = 𝑦(𝑡) 𝑦 = 𝑦(𝑡)
𝑥 = 𝑎 ↔ 𝑡 = 𝑡1
𝑥 = 𝑏 ↔ 𝑡 = 𝑡2
t2
A   y (t )  x (t )dt
t1
𝑥(𝑡1 ) 𝑥(𝑡2 )
Bài toán
Đường cong cho dưới dạng tham số

Diện tích hình thang cong giới hạn bởi các đường:
𝑥 = 𝑥(𝑡)
⁡⁡; ⁡⁡𝑥 = 0, 𝑦 = 𝑐, 𝑦 = 𝑑
𝑦 = 𝑦(𝑡)
𝑦(𝑡2 )
𝑦 = 𝑐 ↔ 𝑡 = 𝑡1
𝑦 = 𝑑 ↔ 𝑡 = 𝑡2
t2
A   x (t )  y(t )dt 𝑦(𝑡1 )

t1

Ví dụ
Tìm diện tích miền hình tròn: 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑎2 .
Phương trình tham số của ¼ đường tròn:
 x  a cos t x 0t  /2 a
 ;
 y  a sin t xat0
a
Diện tích của miền hình tròn:
 /2  /2
1  cos 2t
0
A  4a  sin t  ( sin t)dt  4a  sin tdt  4a  dt   a 2
2 2 2 2
/2 0 0
2
Ví dụ
𝑥2 𝑦2
Tìm diện tích miền Ellipse: + 2 = 1.
𝑎2 𝑏
Phương trình tham số của ¼ Ellipse:
 x  a cos t x 0t  /2 b
 ;
 y  b sin t xat0
a
Diện tích của Ellipse:
0  /2
A  4ab  sin t  ( sin t )dt  4ab  sin 2 tdt   ab.
 /2 0

Bài toán
Đường cong cho trong hệ tọa độ cực
Diện tích của miền (quạt cong) giới hạn bởi đường cong cho
trong hệ tọa độ cực: 𝑟 = 𝑟 𝜑 ⁡;⁡𝜑1 ≤ 𝜑 ≤ 𝜑2 .
2
1 2
A   r ( )d .
2 1

Ví dụ
Tìm diện tích miền giới hạn bởi đường cong: 𝑟 = 𝑎(1 + 𝑐𝑜𝑠𝜑).
Diện tích của miền:
A  2 A1

1 2
 2  a (1  cos  ) 2 d
20

3 2
 a  (1  2 cos   cos  ) d   a .
2 2
0
2

Bài toán
Những hình không

phải hình trụ thì
tính thể tích như
thế nào?
Bài toán
Bước 1: Cắt S thành các lát cắt nhỏ và xấp xỉ mỗi lát cắt bằng
một hình trụ:
𝑉 𝑆𝑖 ≈ 𝐴 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖
Bài toán
Bước 2: Bước 3: 𝑛 𝑏
𝑛
𝑉≈ 𝐴 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖 𝑉 = lim 𝐴 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖 = 𝐴 𝑥 𝑑𝑥

𝑛→∞
𝑖=1 𝑎
𝑖=1
Ví dụ
Tìm thể tích hình cầu bán kính 𝑟.
𝐴 𝑥 = 𝜋𝑦 2 = 𝜋(𝑟 2 − 𝑥 2 ).
r r
V  A( x )dx    (r  x )dx
2 2
r r
r
4 3
 2  (r  x )dx   r .
2 2
0
3

Ví dụ
Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥, 0 ≤ 𝑥 ≤ 1+

quay quanh trục 𝑂𝑥.
1
x  
1 1 2
V   A( x)dx    xdx    
0 0
2 0 2
Ví dụ
Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥 3 , 𝑦 = 8, 𝑥 = 0+

quay quanh trục 𝑂𝑦.
A( y )   x   y
2 2/3
8 8
V   A( y )dy    y 2/3dy
0 0
96
8
3 5/3
 y 
5 0 5

Ví dụ
Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥, 𝑦 = 𝑥 2 +

quay quanh trục 𝑂𝑥.
A( x)   x 2   ( x 2 ) 2
  (x  x )2 4
1 1
V   A( x)dx    ( x 2  x 4 )dx
0 0
2

15
Bài toán
Tìm thể tích hình khối nhận được bằng cách quay
quanh trục O𝑦 một miền bao bởi 𝑦 = 2𝑥2 − 𝑥3 và 𝑦 = 0.
Để tính bán kính trong

và bán kính ngoài,
ta giải pt: 𝑦 = 2𝑥2 − 𝑥3.
Việc giải pt trên rất phức tạp.

Bài toán
Vì thế đầu tiên ta sẽ tìm thể tích của vỏ hình trụ dưới đây:
V  V2  V1
  r2 h   r h
2
1
2
  (r2  r )h
2
1
2
  (r2  r1 )(r2  r1 )h
r2  r1
 2 h(r2  r1 )
2
V  2  r  h  r
Bài toán
Xem 𝑆 là khối nhận được

bằng cách quay quanh trục
𝑂𝑦 một miền bao bởi:
𝑦 = 𝑓(𝑥) ≥ 0⁡, 𝑦 = 0, 𝑥 = 𝑎 và
𝑥 = 𝑏, với 0 ≤ 𝑎 < 𝑏.
Vi  (2 xi )  [ f ( xi )]  xi
n n
V   Vi   2  xi  f ( xi )  xi
i 1 i 1
n
V  lim  2  xi  f ( xi )  xi   2  x  f ( x)dx
b
n  a
i 1
Bài toán
Tìm thể tích hình khối nhận được bằng cách quay
quanh trục 𝑂𝑦 một miền bao bởi 𝑦 = 2𝑥2 − 𝑥3 và 𝑦 = 0.
V   2  x   2 x 2  x 3  dx
2
0
2
  2 (2 x 3  x 4 )dx
0
2
x 4
x  5
 2   
 2 5 0
 32  16
 2  8   
 5  5
Ví dụ
Tìm thể tích hình khối nhận được bằng cách quanh
quanh trục 𝑥 = −1 một miền bao bởi 𝑦 = 𝑥3𝑠𝑖𝑛𝑥 và
𝑦 = 0.
V   2   x  (1)    x 3 sin x  dx

 2     12  6  48 
4 3 2

Bài toán
Giả sử một đường cong C được xác định bởi phương trình
𝑦 = 𝑓(𝑥), với 𝑓(𝑥) liên tục trên ,𝑎, 𝑏-. Tính độ dài đường cong C.
Chia đoạn ,𝑎, 𝑏- thành n

đoạn bởi các điểm chia:
𝑥0 , 𝑥1 , … , 𝑥𝑛 .
Độ dài mỗi đoạn:
Δ𝑥𝑖 = 𝑥𝑖 − 𝑥𝑖−1 .

Bài toán
Do đó, chiều dài L

của đường cong C
với phương trình
y = f(x), a ≤ x ≤ b:
n
L  lim  Pi 1 Pi
n 
i 1

Bài toán
n
n 
i 1
Pi 1 Pi  ( xi  xi 1 )  ( yi  yi 1 )
2 2
 (xi )  (yi )
2 2
Sử dụng Định lý giá trị trung bình đối với f trên [xi–1, xi], ta tìm
được một giá trị xi* giữa xi–1 và xi sao cho:

f ( xi )  f ( xi 1 )  f ( xi )  ( xi  xi 1 )
*
yi  f ( xi* )  xi

Bài toán
Pi 1 Pi  (xi ) 2  (yi ) 2
2
 (xi )   f ( xi )  xi 
2 *
2 2
 1   f ( xi )   (xi )  1   f ( xi )   xi
* 2 *
(do xi  0)
n
n 
i 1
n
 lim  1   f ( xi )   xi  1   f ( x)  dx
b

* 2 2
n  a
i 1

Ví dụ
Tìm độ dài của đường cong có pt 𝑦2 = 𝑥3 giữa các

điểm (1, 1) và (4, 8).
3 12
yx 32
y( x)  x
2
9
1   y( x)  dx  
4 4
L 1  xdx
2
1 1 4
80 10  13 13

27
Bài toán
Giả sử một đường cong C được xác định bởi phương

trình 𝑦 = 𝑓 𝑥 ≥ 0, với 𝑓(𝑥) liên tục trên ,𝑎, 𝑏-. Tính
diện tích mặt của khối nhận được khi cho C quay
xung quanh trục 𝑂𝑥.

Bài toán
Diện tích mặt của hình nón cụt:

𝐴 = 𝜋 𝑟1 + 𝑟2 𝑙
Chia ,𝑎, 𝑏- thành 𝑛 đoạn bởi các

điểm chia: 𝑥0 , 𝑥1 , … , 𝑥𝑛 với độ dài mỗi
đoạn: ∆𝑥𝑖 = 𝑥𝑖 − 𝑥𝑖−1 .

Bài toán
Gọi 𝑃𝑖−1 = 𝑓 𝑥𝑖−1 , 𝑃𝑖 = 𝑓 𝑥𝑖

Khi ∆𝑥𝑖 nhỏ thì cung
𝑃𝑖 𝑃𝑖−1 trở thành đoạn thẳng
𝑃𝑖 𝑃𝑖−1 có độ dài là 𝑙.
Diện tích phần nón cụt:
𝜋. 𝑓(𝑥𝑖−1 ) + 𝑓 𝑥𝑖 . 𝑙
∗ 2
Mà 𝑙 = 1+ 𝑓′(𝑥𝑖 ) . ∆𝑥𝑖 ⁡;⁡𝑥𝑖∗ ∈ ,𝑥𝑖−1 , 𝑥𝑖 -.
Mặt khác: 𝑓(𝑥𝑖−1 ) + 𝑓 𝑥𝑖 ≈ 2𝑓(𝑥𝑖∗ ).
Bài toán
Lập tổng các hình chóp cụt:

𝑛
∗ 2
2𝜋. 𝑓 𝑥𝑖 . 1+ 𝑓′ 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖
𝑖=1
Lấy giới hạn:
𝑛
2
𝑆 = lim 2𝜋. 𝑓 𝑥𝑖∗ . 1+ 𝑓′ 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖 =
𝑛→∞
𝑖=1
𝑏
= 2𝜋. 𝑓 𝑥 . 1 + 𝑓′(𝑥) 2 𝑑𝑥
𝑎

Chuong 5 - Ung Dung Tich Phan Xac Dinh

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 5 - Ung Dung Tich Phan Xac Dinh

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1.

Diện tích giữa các đường cong

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 2

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 4

Tìm diện tích bao bởi các đường cong: 𝑦 = 𝑥 − 1, 𝑦 2 = 2𝑥 + 6.

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 5

Đường cong cho dưới dạng tham số

Đường cong cho dưới dạng tham số

A   x (t )  y(t )dt 𝑦(𝑡1 )

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 7

Tìm diện tích miền hình tròn: 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑎2 .

Phương trình tham số của ¼ đường tròn:

Phương trình tham số của ¼ Ellipse:

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 9

Đường cong cho trong hệ tọa độ cực

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 10

Diện tích của miền:

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 11

Những hình không

𝑉≈ 𝐴 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖 𝑉 = lim 𝐴 𝑥𝑖∗ . ∆𝑥𝑖 = 𝐴 𝑥 𝑑𝑥

Tìm thể tích hình cầu bán kính 𝑟.

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 15

Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥, 0 ≤ 𝑥 ≤ 1+

Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥 3 , 𝑦 = 8, 𝑥 = 0+

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 17

Tìm thể tích vật thể được tạo bởi miền 𝐷: *𝑦 = 𝑥, 𝑦 = 𝑥 2 +

Để tính bán kính trong

Việc giải pt trên rất phức tạp.

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 19

Xem 𝑆 là khối nhận được

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 23

Chia đoạn ,𝑎, 𝑏- thành n

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 24

Do đó, chiều dài L

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 25

yi  f ( xi* )  xi

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 27

Tìm độ dài của đường cong có pt 𝑦2 = 𝑥3 giữa các

Giả sử một đường cong C được xác định bởi phương

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 29

Diện tích mặt của hình nón cụt:

Chia ,𝑎, 𝑏- thành 𝑛 đoạn bởi các

04-Jul-21 TS. Nguyễn Văn Quang 30

Gọi 𝑃𝑖−1 = 𝑓 𝑥𝑖−1 , 𝑃𝑖 = 𝑓 𝑥𝑖

Lập tổng các hình chóp cụt:

You might also like