Chuong 1 - Mo Dau. Gioi Han. Lien Tuc

GIẢI TÍCH II
Trường Đại học Công nghệ

Đại học Quốc gia Hà nội
Giảng viên: TS. Nguyễn Văn Quang

E-mail: nvquang.imech@gmail.com
Đánh giá kiểm tra:
 A: Điểm thành phần (40%)
o Điểm chuyên cần, điểm bài tập: 10%
o Điểm thi giữa kỳ: 30%
 B: Điểm thi cuối kỳ (60%)
 Điểm kết thúc môn học = A*0.4 + B*0.6
TS. Nguyễn Văn Quang

2/9/2023 2
Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
Tài liệu:
1. Nguyễn Đình Trí. Toán học cao cấp, tập 3.
NXB Giáo dục, 2006.
2. Nguyễn Thủy Thanh. Bài tập giải tích, tập
1,2,3. NXB Giáo dục, 2002.
3. Trần Đức Long. Bài tập Giải tích, tập 1,2,3.
NXB ĐHQGHN, 2005.
4. Nguyễn Thừa Hợp. Giải tích, tập 1,2,3. NXB
ĐHQGHN, 2004.
5. James Stewart. Calculus, 7th Edition, 2010.
2/9/2023 3
Nội dung:
• Chương 1: Mở đầu, giới hạn, liên tục
• Chương 2: Đạo hàm, vi phân
• Chương 3: Tích phân bội hai
• Chương 4: Tích phân bội ba
• Chương 5: Tích phân đường
• Chương 6: Tích phân mặt
• Chương 7: Phương trình vi phân
2/9/2023 4
1. Hàm hai biến
2. Mặt bậc hai
3. Giới hạn
4. Liên tục

2/9/2023 5
Ví dụ
Nhiệt độ 𝑇 tại một điểm trên bề mặt trái đất tại một thời điểm 𝑡
cho trước phụ thuộc vào kinh độ 𝑥 và vĩ độ 𝑦 của điểm này.
Chúng ta có thể coi 𝑇 là một hàm theo hai biến 𝑥 và 𝑦, ký hiệu:
𝑇 = 𝑇(𝑥, 𝑦)
Thể tích 𝑉 của một bình hình trụ phụ thuộc vào bán kính đáy 𝑟 và
chiều cao ℎ. Thực tế ta biết 𝑉 = 𝜋𝑟 2 ℎ. Khi đó 𝑉 là một hàm hai
biến theo 𝑟 và ℎ: 𝑉(𝑟, ℎ) = 𝜋𝑟 2 ℎ.

2/9/2023 6
Định nghĩa
Cho D  R 2 . Hàm hai biến là một ánh xạ:

f :D R
( x, y ) f ( x, y )
Ký hiệu: f  f ( x, y ).
𝐷 được gọi là miền xác định của 𝑓.

Miền giá trị của 𝑓: E  a  R | ( x, y )  D : a  f ( x, y )
Nếu 𝑓 cho bởi biểu thức đại số: Miền xác định là tập hợp tất cả các
giá trị của 𝑥 và 𝑦, sao cho biểu thức có nghĩa.
Miền giá trị là tập hợp tất cả các số thực mà hàm có thể nhận được.
2/9/2023 7
Ví dụ
x  y 1
Hàm hai biến: f  x, y  
x y
Miền xác định:

D   
x , y  R 2
| x  y  1  0, x  y 
3  2 1
f  3, 2    6
3 2

2/9/2023 8
Ví dụ
Hàm hai biến:

𝑓 𝑥, 𝑦 = 𝑥 2 + 𝑦 2
Miền xác định: D  R 2
Miền giá trị: E f  R  [0, )
f ( x  y, x  y )  ( x  y )  ( x  y )  2( x  y )
2 2 2 2
f ( x, x )  x 2  x 2  2 x 2

2/9/2023 9
Ví dụ
Hàm hai biến:

𝑥
𝑓 𝑥, 𝑦 =
𝑦+1
Miền xác định: D  {( x, y )  R 2 | y  1}

Miền giá trị: E f  R

2/9/2023 10
Ví dụ
Hàm hai biến:

1
𝑓 𝑥, 𝑦 =
𝑦+1
Miền xác định: D  {( x, y )  R 2 | y  1}

Miền giá trị: E f  R \ {0}

2/9/2023 11
Ví dụ
Hàm hai biến:
 21 2
 e x  y , ( x, y )  (0,0)
f ( x, y )  
0 , ( x, y )  (0,0)
Miền xác định: D  R 2
Miền giá trị: E f  [0,1)

2/9/2023 12
Nhắc lại
Phương trình tổng quát mặt bậc hai trong hệ tọa độ Descartes 𝑂𝑥𝑦𝑧 là:
Ax  By  Cz  2 Dxy  2 Exz  2 Fyz  Gx  Hy  Kz  L  0

2 2 2
Từ Đại số tuyến tính, để vẽ mặt bậc hai:

1) Đưa dạng toàn phương (màu đỏ) về dạng chính tắc bằng biến đổi
trực giao.
2) Tìm phép biến đổi, xác định trục tọa độ mới.
3) Vẽ hình.

2/9/2023 13
Nhắc lại
𝑥2 𝑦2
Xét đồ thị của hàm số: 𝑧 = +
𝑎2 𝑏2
Tập hợp tất cả các điểm (𝑥, 𝑦) của miền xác định 𝐷, sao cho:
𝑓 𝑥, 𝑦 = 𝑘 được gọi là đường mức, trong đó 𝑘 là hằng số cho trước.
k=0 k=1 k=2

k=3 k=4


2/9/2023 14
Nhắc lại
Đồ thị của đường mức

2/9/2023 15
Nhắc lại
Hệ trục tọa độ thuận trong không 1. Mặt paraboloid elliptic:

gian (quy tắc bàn tay phải) 𝑥2 𝑦2
𝑧= 2+ 2
𝑎 𝑏

2/9/2023 16
Nhắc lại
Mặt paraboloid elliptic: 𝑧 = (𝑥 − 1)2 +(𝑦 − 3)2 +4

2/9/2023 17
Nhắc lại
Mặt paraboloid elliptic: 𝑦 = 𝑥 2 + 𝑧 2

2/9/2023 18
Nhắc lại
2. Mặt ellipsoid:
𝑥2 𝑦2 𝑧2
2
+ 2+ 2=1
𝑎 𝑏 𝑐

2/9/2023 19
Nhắc lại
3. Mặt nón hai phía:

𝑥2 𝑦2 𝑧2
2
+ 2= 2
𝑎 𝑏 𝑐

2/9/2023 20
Nhắc lại
4. Mặt trụ: trong phương trình thiếu hoặc 𝑥, hoặc 𝑦, hoặc 𝑧.

𝑥2 𝑦2
2
+ 2=1
𝑎 𝑏

2/9/2023 21
Nhắc lại
Xét đồ thị của hàm số: 𝑥 2 + 𝑦 2 = 1.

Ta thấy với mọi 𝑘, đường mức luôn là đường tròn bán kính bằng 1.
k=2
k=1
k=0
k = -1
k = -2

2/9/2023 22
Nhắc lại
Mặt trụ: 𝑥 2 + 𝑧 2 = 4

2/9/2023 23
Nhắc lại
Mặt trụ: 𝑦 = 𝑥 2

2/9/2023 24
Nhắc lại
Mặt trụ: 𝑧 = 𝑥 2

2/9/2023 25
Nhắc lại
Mặt trụ: 𝑧 = 2 − 𝑥 2

2/9/2023 26
Nhắc lại
5. Mặt Paraboloid hyperbolic:

𝑥2 𝑦2
𝑧= 2− 2
𝑎 𝑏

2/9/2023 27
Nhắc lại
Mặt Paraboloid hyperbolic: 𝑦 = 𝑧 2 − 𝑥 2

2/9/2023 28
Nhắc lại
6. Mặt Hyperboloid 1 tầng:

𝑥2 𝑦2 𝑧2
2
+ 2− 2=1
𝑎 𝑏 𝑐

2/9/2023 29
Nhắc lại
7. Mặt Hyperboloid hai tầng:

𝑥2 𝑦2 𝑧2
2
+ 2 − 2 = −1
𝑎 𝑏 𝑐

2/9/2023 30
Ví dụ
Cho 2 hàm số 𝑓 𝑥, 𝑦 , 𝑔(𝑥, 𝑦) ta xét các giá trị của hàm số này khi
(𝑥, 𝑦) dần tới (0, 0).
sin(𝑥 2 + 𝑦 2 )
𝑓 𝑥, 𝑦 =
𝑥2 + 𝑦2
𝑥2 − 𝑦2
𝑔 𝑥, 𝑦 = 2
𝑥 + 𝑦2

2/9/2023 31
Ví dụ
Một số giá
trị của hàm
𝑓 𝑥, 𝑦

2/9/2023 32
Ví dụ
Một số giá
trị của hàm
𝑔 𝑥, 𝑦

2/9/2023 33
Nhận xét
• 𝑓 𝑥, 𝑦 , 𝑔 𝑥, 𝑦 đều không xác định tại (0,0).
• Khi 𝑥, 𝑦 dần đến (0,0): các giá trị của 𝑓(𝑥, 𝑦) dần tới 1, các giá
trị của 𝑔(𝑥, 𝑦) không dần tới một giá trị xác định nào.
sin  x 2  y 2  x2  y 2
• Dự đoán: lim  1 ;  lim
 x , y  0,0  x y
2 2
 x , y  0,0  x 2  y 2

2/9/2023 34
Định nghĩa giới hạn kép
Cho hàm hai biến 𝑓 = 𝑓 𝑥, 𝑦 , 𝑀0 (𝑎, 𝑏) ∈ 𝑅2 sao cho 𝑀0 là điểm tụ

của miền xác định 𝐷.
Ký hiệu của giới hạn (kép):

lim f  x, y   L , lim f  x, y   L
 x , y  a ,b  x a
y b
 lim f  x, y   L
 x , y   a ,b 
  xn , yn   D f :  xn , yn  
n 
  a, b 

 f  xn , y n  n 
 L
2/9/2023 35
Định nghĩa giới hạn kép
 lim f  x, y   L    0,   0 :
 x , y  a ,b 
  x, y   D f ,  x, y    a , b  :  x  a   y  b     f  x, y   L  
2 2

2/9/2023 36
Ví dụ
2
2 xy
Dùng định nghĩa chứng minh: lim 0
 x , y  0,0  x  y
2 2
2 xy 2

Xét: f ( x, y )  0  2 2 x 2 x  y   x  y 
2 2 2 2
x y 2
2
 2 xy 2
Do đó,   0,   : x 2  y 2    2 
2 x y 2
Vậy theo định nghĩa: lim f  x, y   0

 x , y  0,0 

2/9/2023 37
Tính chất của giới hạn
1. lim  f  x, y   g  x, y    lim f  lim g

 x , y  a ,b   x , y    a ,b   x , y  a ,b 
2. lim  f  x, y   g  x, y    lim f  lim g

 x , y  a ,b   x , y  a ,b   x , y  a ,b 
f  x, y  lim
 x , y  a ,b 
f
3. lim  , voi lim g 0
 x , y   a , b  g  x, y  lim g  x , y  a ,b 
 x , y  a ,b 
4. Neu f  x, y   g  x, y   h  x, y  va
lim f  lim h  M , thì lim g  M.
 x , y  a ,b   x , y  a ,b   x , y  a ,b 
2/9/2023 38
Ví dụ
 1
Tính giới hạn: lim  x  y sin 
 x , y  0,0   x
Với x  0 :
1 1
0  f ( x, y )  x  y sin  x  y sin  x  y
x x
0
 1
 lim  x  y sin   0.
 x , y  0,0   x
2/9/2023 39
Ví dụ
2
3x y
Tính giới hạn: lim
 x , y  0,0  x 2  y 2
Với  x, y    0,0  :
3x 2 y x2
0  f  x, y   2 2
 3 y , vì 2 2
 1.
x y x y
0
2
3x y
 lim  0.
 x , y  0,0  x  y
2 2

2/9/2023 40
Ví dụ
x 2 y  xy 2
 x , y  0,0  x 2  xy  y 2
Với  x, y    0,0  :
x2 y x2  y 4  x , y  0,0  3 x 2
4
0 2   y  0, vì  1.
x  xy  y 2
x
2
 3x
2
3 x
2
 3x
2
  y    y 
2  4 2  4
xy 2
x  y2 4  x , y  0,0  3 y 2
4
0 2   x  0, vì  1.
x  xy  y 2

2
y  3y 2
3  y  3y
2 2
x   x  
 2 4  2 4
x2 y x y2
 0  f  x, y   2   x , y  0,0 
 0  lim f  x, y   0.
x  xy  y 2
x  xy  y
2 2  x , y  0,0 
2/9/2023 41
Ví dụ
1
Tính giới hạn: lim
 x , y  0 ,0 
 1  x 2
y 2
 x2 y
x2  y 2
1
 2 x2  y 2 
1 x2 y

Ta có: 1  x 2  y 2  x2 y  1  x  y 
2

 
 x  y
2
x y  x , y  0 ,0 
2 2
Với x  0, y  0 : 0    x  y  0
x  2y x y
 lim f  x, y   e0  1.
 x , y  0 ,0 
2/9/2023 42
Ví dụ
xy
Tính giới hạn: I  lim
 x , y  0,0  1  3 1  xy
Đặt 𝑡 = 𝑥𝑦, khi đó (𝑥, 𝑦) → (0,0) thì 𝑡 → 0:
𝑡
𝐼 = lim 3 = −3
𝑡→0 1 − 1+𝑡

2/9/2023 43
Ví dụ
x2  y
 x , y  0,0  x2  y  9  3
Đặt 𝑡 = 𝑥 2 + 𝑦, khi đó (𝑥, 𝑦) → (0,0) thì 𝑡 → 0:
𝑡
𝐼 = lim =6
𝑡→0 𝑡+9−3

2/9/2023 44
Ví dụ
1

 x , y  0,0   cos x 2  y 2  x2  y 2
Đặt: x 2  y 2  t khi  x, y    0,0  thi t  0 
 ln cos t
 
1 t
Khi đó: I  lim cos t  lim e t
t 0 t 0
 ln cos t Lopital
1 sin t 1 1
Tính: lim  lim   
t 0 t t 0 2 t cos t 2
Suy ra I  e
2/9/2023 45
Ví dụ


ln x  e 2 y2

 x , y  0,0  x2  y 2
ln  x 2  1
Xét y  0 : I  lim f  x,0   lim  0 (chia TH và dùng Lopital)
x 0 x 0 x
Xét y  0 : I  lim

ln x  e 2 y2
 x 2
 e 1
y2
 lim
x  e 1
2 y2
0
 x , y  0,0  x  e 1
2 y2
x y
2 2  x , y  0,0  x y
2 2
x  e 1
2 y2
e 1 y2
Vì 0     
x , y  0,0
 x y  y2 2
 0
x y 2 2 y2
Vậy lim f  x, y   0
 x , y  0,0 
2/9/2023 46
Ví dụ
4
xy
 x , y  0,0 
x 2
y 
2 2
Sử dụng hệ tọa độ cực, đặt: 𝑥 = 𝑟𝑐𝑜𝑠𝑡, 𝑦 = 𝑟𝑠𝑖𝑛𝑡.
Vì 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑟 2 , nên khi 𝑥 → 0, 𝑦 → 0 thì 𝑟 → 0.
r cos t  r 4 sin 4 t
 I  lim
r 0 r4
 lim r cos t  sin t  0
4
r 0

2/9/2023 47
Ví dụ
x y
3 3
 x , y  0,0  x 2  y 2
Sử dụng hệ tọa độ cực, đặt: 𝑥 = 𝑟𝑐𝑜𝑠𝑡, 𝑦 = 𝑟𝑠𝑖𝑛𝑡.
Vì 𝑥 2 + 𝑦 2 = 𝑟 2 , nên khi 𝑥 → 0, 𝑦 → 0 thì 𝑟 → 0.
r cos t  r sin t
3 3 3 3
 I  lim 2
r 0 r
 lim r  cos3 t  sin 3 t   0
r 0

2/9/2023 48
Ví dụ
 x  y
3

 x , y   ,  x  2y
2 2
Với x  0, y  0 :
 x  y  x  y
3 3
x  y  x , y   , 
   
x  2y 2 x  y
2 2 2
2
 lim f  x, y   .
 x , y   , 

2/9/2023 49
Ví dụ
x  2y
Tính giới hạn: lim  2
 x , y  0 ,0  x  2 y
2
Với x  0, y  0 :
x  2y x  2y 1  x , y  0 ,0 
   
x  2y

x  2y 
2 2 2
x  2y
 lim f  x, y   .
 x , y  0 ,0 


2/9/2023 50
Ví dụ
e x2  y 2
 2 xy  3sin  x 2 y 
 x , y   ,  x y
3 3
Với x  0, y  0 :
3sin  x y 2
3  x , y   , 
0   0
x3  y 3 x3  y 3
3sin  x y 
2
 lim  0.
 x , y   ,  x3  y 3
2/9/2023 51
Ví dụ
x2  y 2
Ta có t  0 : e  t  e t
 x  y , x  0, y  0 . Suy ra:
2 2
 x  y  x  y
x2  y 2 2 2
e  2 xy  x , y   , 
   x  y  
x y x y  x  y
3 3 3 3 3
x2  y 2
e  2 xy
 lim  .
 x , y   ,  x y
3 3
 lim f  x, y   .
 x , y   , 

2/9/2023 52
Ví dụ
xy
 x , y  0,0  x 2  y 2
 1  n  1 
Chọn dãy  xn , yn    ,0    0,0  . Khi đó: f  xn , yn   f  ,0   0
n  n 
 1 1  n
Chọn dãy thứ hai:  xn , yn    ,    0,0 
n n
 1 1 1
Khi đó f  xn , yn   f  ,   .
n n 2
Vậy tồn tại 2 dãy điểm dần đến (0,0) nhưng dãy giá trị của 𝑓 tương
ứng với 2 dãy điểm đó tiến đến hai giới hạn khác nhau.
Suy ra không tồn tại giới hạn (kép).
2/9/2023 53
Ví dụ
Hoặc xét dãy điểm tiến về O(0,0) theo trục 𝑂𝑥:

y
xy 0
lim  lim 2  0
( x , y ) (0,0) x  y
2 2 x 0 x
Xét dãy điểm tiến về O(0,0) theo đường thẳng x

𝑦 = 𝑥:
xy x2 1
lim  lim 2 
( x , y ) (0,0) x  y
2 2 x 0 2 x 2
Do đó, không tồn tại giới hạn (kép).
Hoặc chọn dãy điểm tiến theo đường thẳng 𝑦 = 𝑘𝑥, dần về O(0,0):
k
lim f  x, y   lim f  x, kx  
( x , y ) (0,0) x 0 1 k2
2/9/2023 54
Tính chất
Chú ý:
Nếu  lim f  x, y  theo ít nhất hai cách khác nhau, mà giá trị hàm
 x , y   a ,b 
𝑓(𝑥, 𝑦) tương ứng dần tới hai giới hạn khác nhau thì  lim f  x, y 
 x , y   a ,b 

2/9/2023 55
Ví dụ
x  2y
2 2
 x , y  0,0  x 2  y 2
 1  n  1 
n  n 
 1  n
Chọn dãy thứ hai:  xn , yn    0,    0,0 
 n
 1
Khi đó f  xn , yn   f  0,   2.
 n
2/9/2023 56
Ví dụ
xy 3
 x , y  0,0  x 2  y 6
 1  n  1 
n  n 
 1 1  n
Chọn dãy thứ hai:  xn , yn    3 ,    0,0 
n n
 1 1 1
Khi đó f  xn , yn   f  3 ,   .
n n 2

2/9/2023 57
Ví dụ
x2 y 2
 x , y  0,0  x y   x  y
2 2 2
Chọn dãy  xn , yn    ,0   

1 n 1 
 0,0  . Khi đó: f  xn , yn   f  ,0   0.
n   n 
 1 1  n
Chọn dãy thứ hai:  xn , yn    ,    0,0 
n n
 1 1
Khi đó f  xn , yn   f  ,   1.
n n

2/9/2023 58
Ví dụ
ln  x  e y 
 x , y  0,0  x2  y 2
Chọn dãy điểm tiến theo đường thẳng 𝑥 = 0, dần về O(0,0) khi đó:
y 1 khi y  0
lim f  x, y   lim f  0, y   lim  
( x , y ) (0,0) y 0 y 0 y
1 khi y  0
Suy ra hàm số không tồn tại giới hạn kép.

2/9/2023 59
Ví dụ
sin xy
 x , y  0,2  esin x  cos x
x sin xy
Với x  0 : I  lim  y2
 x , y  0,2  e sin x
 cos x xy
x L 1 sin xy
Vì lim sin x  lim sin x  1 , lim 1
x 0 e  cos x x 0 e cos x  sin x  x , y  0,2  xy
Với x  0  I  0 khi  x, y    0, 2 
Vậy  lim f  x, y 
 x , y  0,2 
2/9/2023 60
Định nghĩa
Hàm số 𝑓(𝑥, 𝑦) được gọi là liên tục tại (𝑥0 , 𝑦0 ), nếu:

lim f  x, y   f  x0 , y0 
 x , y  x0 , y0 
Hàm được gọi là liên tục trên miền 𝐷 nếu nó liên tục tại mọi điểm
của miền 𝐷.
Các hàm sau đây được gọi là hàm sơ cấp cơ bản:
1) Hàm mũ; 2) Hàm lũy thừa; 3) Hàm lượng giác; 4) Hàm lượng
giác ngược; 5) Hàm logarit; 6) Hàm hằng.
Hàm thu được từ các hàm sơ cấp cơ bản bằng hữu hạn các phép
toán: cộng, trừ, nhân, chia, lấy hàm hợp được gọi là hàm sơ cấp.
2/9/2023 61
Tính chất
Từ các phép toán: cộng, trừ, nhân, chia, lấy hàm hợp đối với các
hàm sơ cấp sẽ thu được hàm sơ cấp.
Định lý
Hàm sơ cấp liên tục trên tập xác định.

2/9/2023 62
Ví dụ
Tìm các điểm gián đoạn của hàm sau:

xy
f ( x, y ) 
x y
Đây là hàm sơ cấp nên liên tục tại những điểm mà nó xác định.
Suy ra những điểm gián đoạn của hàm số là đường thẳng 𝑥 + 𝑦 = 0.

2/9/2023 63
Ví dụdụ
 x3  xy 2
 2 khi x2  y 2  0
Xét tính liên tục của hàm số tại (0,0): f  x, y    x  y 2
a x2  y 2  0
 khi
x3  xy 2 x3 xy 2
Cách 1: Với   x, y    0,0  : 0  f  x, y   2  2  2
x y 2
x y 2
x  y2
x2 y2  x , y  0,0 
 x 2  x 2  2 x  0
x y 2
x y 2
x2 y2
Vì   x, y    0,0  : 2 1 , 2  1  lim f  x, y   0
x y 2
x y 2  x , y  0,0 
Mà 𝑓 0,0 = 𝑎. Do đó 𝑓 𝑥, 𝑦 liên tục tại (0,0) ↔ 𝑎 = 0.

2/9/2023 64
Ví dụ
Cách 2: Sử dụng hệ toạ độ cực, đặt: x  r cos  , y  r sin  .
Vì x 2  y 2  r 2 , nên khi  x, y    0,0   r  0
r 3 cos3   r 3 cos  sin 2 

 lim f  x, y   lim
 x , y  0,0  r 0 r2
 lim  cos3   cos  sin 2    r  0

r 0
Mà 𝑓 0,0 = 𝑎. Do đó 𝑓 𝑥, 𝑦 liên tục tại (0,0) ↔ 𝑎 = 0.

2/9/2023 65
Ví dụ
Khảo sát tính liên tục của hàm sau 𝑅2 :

 sin  x 3  y 3 
 ,  x, y    0, 0 
f  x, y    x 2  y 2
0 ,  x, y    0, 0 

sin  x3  y 3  sin t t 0
sin  x3  y 3  sin  x 3  y 3  x3  y 3
  1   2
x3  y 3 t x2  y 2 x y
3 3
x  y2
x3  y 3
  x, y    0,0  : 0  2  x  y  lim f ( x, y )  1  0  0  f (0,0)
x y 2
 x , y  0,0 
Suy ra 𝑓 liên tục tại (0,0). Vậy hàm đã cho liên tục trên 𝑅2 .
2/9/2023 66
Ví dụ
 x2 y
 4 khi x2  y 2  0
Xét tính liên tục của hàm số trên R : f  x, y    x  y 2
2
0 x2  y 2  0
 khi
x2 y
Với   x, y    0,0  : f  x, y   4 là hàm sơ cấp, nên 𝑓 𝑥, 𝑦 liên tục trên
x y 2
𝑅2 ∖ 0,0 .
 1 k  n
Xét các dãy điểm M n  , 2     0,0  , k  const
n n 
k  n4 k
Khi đó: lim f  M n   lim 4 
n 
 
n  n  1  k 2 1  k 2
Suy ra  lim f  x, y  . Do đó 𝑓 𝑥, 𝑦 không liên tục tại (0,0).

 x , y  0,0 
Vậy 𝑓 𝑥, 𝑦 liên tục trên 𝑅2 ∖ 0,0 .
2/9/2023 67
Ví dụ
Tìm giá trị của 𝑎 để hàm số liên tục tại điểm (0,0):
 x2  y 2
 2 ,  x, y    0, 0 
f  x, y    x  y 2
a ,  x, y    0, 0 

Ta có lim f  x, y  không tồn tại.

 x , y  0,0 
Vậy hàm không liên tục tại (0,0). Do đó, không tồn tại 𝑎 để hàm số
liên tục tại (0,0).

2/9/2023 68

Chuong 1 - Mo Dau. Gioi Han. Lien Tuc

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chuong 1 - Mo Dau. Gioi Han. Lien Tuc

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

GIẢI TÍCH II

Trường Đại học Công nghệ

Giảng viên: TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

2. Mặt bậc hai

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

Cho D  R 2 . Hàm hai biến là một ánh xạ:

𝐷 được gọi là miền xác định của 𝑓.

Miền xác định:

TS. Nguyễn Văn Quang

Hàm hai biến:

Miền xác định: D  R 2

Miền giá trị: E f  R  [0, )

TS. Nguyễn Văn Quang

Hàm hai biến:

Miền xác định: D  {( x, y )  R 2 | y  1}

TS. Nguyễn Văn Quang

Hàm hai biến:

Miền xác định: D  {( x, y )  R 2 | y  1}

TS. Nguyễn Văn Quang

Hàm hai biến:

Miền giá trị: E f  [0,1)

TS. Nguyễn Văn Quang

Ax  By  Cz  2 Dxy  2 Exz  2 Fyz  Gx  Hy  Kz  L  0

Từ Đại số tuyến tính, để vẽ mặt bậc hai:

TS. Nguyễn Văn Quang

k=0 k=1 k=2

TS. Nguyễn Văn Quang

Đồ thị của đường mức

TS. Nguyễn Văn Quang

Hệ trục tọa độ thuận trong không 1. Mặt paraboloid elliptic:

TS. Nguyễn Văn Quang

Mặt paraboloid elliptic: 𝑧 = (𝑥 − 1)2 +(𝑦 − 3)2 +4

TS. Nguyễn Văn Quang

Mặt paraboloid elliptic: 𝑦 = 𝑥 2 + 𝑧 2

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

3. Mặt nón hai phía:

TS. Nguyễn Văn Quang

4. Mặt trụ: trong phương trình thiếu hoặc 𝑥, hoặc 𝑦, hoặc 𝑧.

TS. Nguyễn Văn Quang

Xét đồ thị của hàm số: 𝑥 2 + 𝑦 2 = 1.

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

5. Mặt Paraboloid hyperbolic:

TS. Nguyễn Văn Quang

Mặt Paraboloid hyperbolic: 𝑦 = 𝑧 2 − 𝑥 2

TS. Nguyễn Văn Quang

6. Mặt Hyperboloid 1 tầng:

TS. Nguyễn Văn Quang

7. Mặt Hyperboloid hai tầng:

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

TS. Nguyễn Văn Quang

• 𝑓 𝑥, 𝑦 , 𝑔 𝑥, 𝑦 đều không xác định tại (0,0).

TS. Nguyễn Văn Quang

Cho hàm hai biến 𝑓 = 𝑓 𝑥, 𝑦 , 𝑀0 (𝑎, 𝑏) ∈ 𝑅2 sao cho 𝑀0 là điểm tụ

Ký hiệu của giới hạn (kép):