WIKA
 susi ng komunikasyon, ugnayan at pag-
unlad ng isang lipunan, instrumento ng
pagkakaisa at salamin sa kultura at
kasaysayan
 may sistemang balangkas na mga
sinasalitang tunog na isinasaayos sa
pamamaraang arbitraryo
Arbitraryo - napagkasunduang gamitin ang
isang salita
85,000 BC
 naglakbay mula sa Africa
60,000 BC
 Epoch - unang dumating na tao sa pilipinas.
(85,000BC unang naglakbay galing Africa,
60,000 BC na dumating kay naglakaw ra)
 Dumaan sa: Africa - Indian Peninsula - East
Asia - Indonesian Archipelago - Pilipinas
10,000 years ago
 nag emerged ang agrikultura
4,000 BC
 nag migrate ang dalawang bugso ng tao:
MALAY AT INDONES
 nag migrate ang AUSTRONESIAN AT
MALAYO-POLENESIAN
 Nabuo ang maliit na settlements:
1. Tribal Community- nanirahan sa
bundok (babaylan)
2. Warrior Civilization- mandirigma
(sibat, bangkaw)
3. Harbor Civilization- grupo gaya ng mga
Badjao (dagat)
4. Plutocracy
 balangay na sinakyan ng mga
Malay
 grupo ng mga taong sagigilid,
aliping namamahay, babaylan
 mayroon ng government
 nagsusulat sa mga puno
 may baybayin, alibata
1,000 BC
 perspective ng economics
 may kalakalan, trade, barter
 India - unang bansang nakipagkilala sa
Pilipinas
 Gupta Empire- trading partner
-trade gamit ang gold
900 AD
 nadiscover ang Laguna Copperplate
 kasunduan ng India at emperyong pilipinas
Imperyo ng Pilipinas
1. Tondon - Tondo
2. Ma-i - Mindoro
 may malaking utang na gold ang Indian
trader sa Tondon
 Nag emerged ang mathematics, conversion,
measurement (panukat sa gold)
 Pag-aaral sa Austronomy, heavenly bodie
 Paglalayag o maritime civilization
1225
 Mayroong civilization ngunit walang
unifying government (watak2)
 Gupta Empire- bumagsak
 Mayroong bagong nadiscover na Empire:
HINDU MAJAPAHIT - nanakop sa
Brunei, India, at parte ng Luzon (mas
mayaman)
1365
 Nabuo ang bureaucracy
 Sumakop tayo ng part sa Brunei (Sulu
ngayon)
 Gumanti at napataboy natin palabas
 As gift ng Brunei, binigay sa Sulu
Sultanate ang Saba
1380
 Mayroong ugnayan sa Brunei, malaysia, at
pumasok na ang Arab
 Pumasok si Mahkdum Karin at nabuo ang
Sulu Sultanate at Maguindanao Sultanate
 Si Rajah Baguinda ang namun
1519
 Umalis sa Spain at dumating sa Pilipinas;
1521
 Panahon ng Kastila
 3G:
 GOD- kristiyanismo
 GOLD-
 GLORY- palawakan ng sakop (batayan
ng kayamanan)
 Rajah Humabon- unang pinuntahan ni
Magellan
 Limasawa island- naganap ang unang misa
ng kristiyano
 Limang Gallon- pupunuin ni Rajah ang
Gallon bilang pagkakaibigan ngunit hindi
tinanggap ang Gold kundi pagkain lamang
(pa as if)
 Lumipat ng Mactan at nakita si Datu Lapu-
Lapu
 Sa limang dala na gallon isa lang ang
nakabalik
1543
 Las Islas Filipinas- tawag ng Spaniards sa
Pilipinas (panahon ni King Phillip)
 Nagpadala ng marami pang ekspidisyon
1565
 Pinadala si Miguel Lopez ni King Phillip
 Dumating si Miguel Lopez De Legazpi -
unang Gobernador Heneral
 Luzon at Visayaz - Pamahalaan ng
Pilipinas
(Gallon for trading - Cargo ship)

1568
 Naganap ang digmaan:
CASTILLAN WAR
Kristiyano vs. Muslim
 Kristiyano: Spaniards, Filipino,Native
Americans (Mayans,incas, aztecs)
 Muslim: Malay, Ottoman Empire (Turkish,
Egyptians, Sumerians, Indians)
 Natapos ang Castillan War sa STATUS
QUO ANTE BELLUM
 Tinira ng Kristiyano ang Muslim gamit ang
literatura at panitikan
Panahon ng Kastila - 333 years
 Pagtingin nila ay Indio
 Katutubong wika ang wikang ginamit
 Ginamit ang power ng religion.
 40 days pinapatrabaho ang mga lalaki
 Eskwelahan ay hawak ng simbahan
Panahon ng Amerikano
 Bought Pilipinas for 20 million dollars
from the Kastila
 Treaty of Paris
 Ginamit nila ang Education at WIKA
RUSSIAN - German
 Tinuro nila ang Western Ideology (Asal
Pilipino)
(WORLD WAR I)
Panahon ng Japan
 Mentality (United Asia)
 Manila was proclaimed as OPEN CITY
 Binenta ng Amerikans ang Maynila sa
Japanese
Commonwealth- 10 years preparation para sa
kasarinlan
1935
 Manuel L. Quezon; tinatag niya ang SWP
 SWP- Maghanap ng wikang pambansa
 Tagalog ang wika
 Digmaang Pangwika- debates, argumento
1973
 Papalitan sa Pilipino (band aid solution)
ang Wikang Tagalog
1986
 KWF (Komisyon sa Wikang Filipino)
1987
 FILIPINO ang Wikang Pambansa
Konsitusyon
KORESPONDENSIYA OPISYAL
 Pagsusulat ng pormal na liham ng isang
ofis.
KAHALAGAHAN
 Nagsisilbing ebedensiya at pagpapatunay
 Nakakatulong sa pagpapanatili ng ugnayan
sa mga empleyado ng opisina
 Epektibong paraan ng paghahatid ng
impormasyon
 Nakakatulong sa paglago ng kompanya
 Pagpapanatili ng pagiging propesyunal
KATANGIAN
1. Malinaw (Clear)
2. Wasto (Correct)
3. Buo (Complete)
4. Magalang (Courteous)
5. Maikli (Concise)
6. Kumbersasyonal (Conversational)
7. Mapagsaalang-alang (Considerate)
MGA URI NG LIHAM
1. Liham Pagbati (Letter of Congratulations)-
nagkamit ng tagumpay o karangalan
2. Liham Paanyaya (Letter of Invitation)-
paanyaya sa pagdalo ng isang pagdiriwang,
maging tagapanayam sa isang okasyon
3. Liham Tagubilin (Letter of Instruction)-
nagmumungkahi ng gawaing dapat gawin
4. Liham Pasasalamat (Letter of Thanks)-
pasasalamat sa naihandog na tulong,
paglilingkod, at tinanggap na bagay
5. Liham Kahilingan (Letter of Request)-
humihiling ng isang bagay at paglilingkod
6. Liham Pagsang-ayon (Letter of
Affirmation)- sumasang-ayon sa paanyaya o
kahilingan
7. Liham Pagtanggi (Letter of Negation)-
nagpapahayag ng dahilan ng pagtanggi sa
paanyaya, kahilingan o panukala
8. Liham Pag-uulat (Report Letter)- nagsasaad  City, zip code
ng katayuan ng proyekto o gawain na dapat  Email address (optional)
isakatuparan sa itinakdang panahon  Logo if printed
9. Liham Pagsubaybay (Follow-up Letter)-  Purpose:
hihingi ng update  Emphasis
10. Liham Pagbibitiw (Letter of Resignation)-  Pagpapakilala ng sender
pagbibitiw ng isang kawaning nais huminto sa  Pormal ang liham
pagtratrabaho  Alam saan magrereply
11. Liham Aplikasyon (Letter of Application)-  Palamuti (set ng tone) at advertisement
ninanais na makapaglingkod 2. Petsa
12. Liham Paghirang (Appointment Letter)-  2-4 spaces from the last line of pamuhatan
nagtatala sa kawani sa pagganap ng tungkulin, 3. Patunguhan
pagbabago/paggalaw ng katungkulan sa isang  5 spaces
tanggapan o promosyon 4. Bating Pambungad
13. Liham Pagpapakilala (Letter of  Kagalang-galang (Kgg.) Mayor up; Colon
Introduction)- himig personal na nagpapakilala  Dr. Mayong Aguja
sa isang taong nagsasadya sa isang tanggapan 5. Katawan
upang lalo siyang makilala ng kakausaping  Panimula (pakay)
opisyal kaugnay ng transaksyon  Katawan (detalye ng pakay)
14. Liham Pagkambas (Canvass Letter)-  Huling talata (inaasahang aksyon ex:
naglalahad ng kahilingan sa halaga ng item, kinakailangang ideliver)
serbisyo, security services at iba pa 6. Pamitagang Pangwakas
15. Liham Pagtatanong (Letter of Inquiry)-  Kagalang-galang - lubos na gumagalang
liham na nangangailangan ng sagot sa nais  Mahal - Matapat na Sumasainyo
malaman hinggil sa opisyal na impormasyon o 7. Pangalan at Lagda
paliwanag  4-6 spaces (huwag itapak ang lagda sa
16. Liham Pagkikidalamhati (Letter of pangalan
Condolence)- ipinapadala sa mga kaopisina, 8. Kalakip
kaibigan, kakilala, kamag-anak na naulila.
Nagpapahayag ito ng pakikiisa sa damdamin
subalit hindi dapat palubhain ang kalungkutan
ng mga naulila. Nararapat itong ipadala agad
matapos mabatid ang pagkamatay ng isang tao.
17. Liham Pakikiramay (Letter of Sympathy)-
Liham ito na ipinapadala sa kaibigan, kaopisina,
kakilala na nakaranas ng bagyo, lindol, baha,
sunog ngunit buhay pa. Nilalaman ng liham ang
lubos na pakikiramay sa sinapit na sakuna
18. Liham Panawagan (Letter of Appeal)-
nagsasaad ng kahilingan, kooperasyon,
pakiusap para sa pagpapatupad ng
implementasyon ng kautusan at kapasyahan ng
patakaran
19. Liham Pagpapatunay (Letter of
Certification)- pagpapatunay na ang isang
empleyado o tauhan sa tanggapan ay natungo at
dumalo sa gawaing opisyal sa isang partikular
na lugar at petsa na kung kailan ito isinagawa.
Nilagdaan ito ng puno ng tanggapan o rehiyon.

BAHAGI NG LIHAM
1. Pamuhatan-
 Pangalan
 Pangalan ng Org
 Adress
PAGSASALING WIKA  Nakapokus sa pagsasalin ng mga
1. Kahulugan - proseso ng paglipat ng termenolohiya ex: pormal na dokumento,
kahulugan ng mga salita at mga pangungusap kautusan ng hokuman, batas, medical
mula sa isang wika papunta sa isa pang wika record, miranda
2. Kasaysayan 2. Pagsasaling Pampanitikan
3. Uri ng pagsasalin  Nakapokus sa estitika (taytay, idyoma)
4. Paraan ng pagsasalin
 Word by word
 Literal
 Unawain ang literal na konteksto (kahit
sobra or kulang)
 Matapat
 Walang bawas, walang kulang
 Maretain ang original text
 Semantik
 Estitika at pagiging komprehinsibo ng
isasalin
 Gumagamit ng karaniwang ayos ng
pangungusap
 Komunikatibo
 Fluency (nakapokus sa mga salitang
hindi komplikado)
 Payak (simple)
 Idyomatik
 Uunawain ang nakatagong kahulugan

KAHALAGAHAN NG PAGSASALIN
 Mauunawaan ang isang konteksto
 Mapayaman ang akdang pampanitikan
 Maunawaan ang kasaysayab at kultura
 Magkaroon ng kaalaman sa iba’t ibang
lengwahe

SULIRANIN
 Mataas ang kaalaman sa wika ang
kailangan taglayin ng tagapagsalin
 Hindi suportado ng gobyerno

PROSESO NG PAGSASALIN
 Konteksto o pinapahiwatig
 Analysis
 Sinimulang Lingwahe
 Meaning
 Tunguhang lingwahe
 Reconstructing (inilalapat ang grammar)

APAT na Aspeto ng Orihinal na Teksto

1. Konteksto o Pinapahiwatig
2. Istruktura ng salita
3. Gramatika
4. Tono (malungkot, pormal, nagagalit atbp)

DALAWANG URI NG PAGSASALIN

1. Teknikal na Pagsasalin