Professional Documents
Culture Documents
Filipino Sa Piling Larang (Week5-6)
Filipino Sa Piling Larang (Week5-6)
Department of Education
REGION IV-A CALABARZON
DIVISION OF BATANGAS
TALISAY SENIOR HIGH SCHOOL
(formerly SHS Within Venancio Trinidad Sr. Memorial Elementary School)
GAWAING PAGKATUTO
Filipino sa Piling Larang (Akademik)
Pagsulat ng Bionote
Pangalan: ____________________________________
Lebel: Grade 11____________________________
Strand/Track: ABM/STEM/HUMSS___________________
Seksiyon: ____________________________________
Petsa: April 19-23, 2021 (Week 5)____________
A. Panimula
Mahalaga na matutunan ang mga hakbang sa pagbuo ng bionote.
B. Kasanayang Pampagkatuto at koda
Naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng mga piniling akademikong
sulatin (CS_FA11/12PU-0d-f-92
C. Panuto
Inaasahan na ang mga mag-aaral ay isasagawa ang mga sumusunod:
1. Basahin at unawain ang bawat panuto upang masagutan nang maayos ang gawain.
2. Gamitin ang gawaing pagkatuto nang may pag-iingat
3. Tapusin ang bawat gawain at itala ang puntos na maaaring makuha sa bawat gawain.
4. Isulat ang sagot sa hiwalay na sagutang papel.
5. Kung may katanungan, maaaring makipag-ugnayan sa guro sa pamamagitan ng text,
tawag o chat.
D. Pamaraan
Sa loob ng dalawang araw, kailangang matutuhan at maunawaan ang
akademikong pagsulat at makilala ang iba’t ibang akademikong sulatin.
UNANG ARAW
PANIMULA
GAWAIN 1. Panimulang Pagtataya
Panuto: Isa sa pinakamahalaga sa pakikipagkomunikasyon ang magkaroon tayo ng kaalaman
sa ating kausap o kapwa. Sa araw araw maraming mga tao ang nakakasalamuha natin. Mga
taong maaring may ibang pananaw, paniniwala, o personalidad. Sagutin ang katanungan na
nasa kahon. Isulat ang sagot sa sagutang papel.
PAGLALAHAD NG ARALIN
Basahin at unawain ang mga impormasyon at konsepto tungkol sa Pagsulat ng Bionote.
Sa mga nagdaang panahon, ang pagpapakilala sa mga susing tagapagsalita
ay lubhang napakahaba at nakababagot para sa mga tagapakinig. Napakaraming
impormasyon ang ibinabahagi, kaya kung minsan, ito ay nakauubos ng oras. Ngayon
ay ipinakilala na lamang ng susing tagapagsalita sa pinakapayak na paraan kaya’t
mahalagang matutunan ang pagsulat ng bionote.
Ang bio ay salitang Griyego na ang ibig sabihin sa Filipino ay “buhay”. Nagmula rin sa
wikang Griyego ang salitang graphia na ang ibig sabihin ay “tala” (Harper 2016). Sa
pagsasanib ng dalawang salita nabubuo ang salitang biography o “tala ng buhay”. Ang
biography ay mahabang salaysay ng buhay ng isang tao. Mula rito ay nabubuo naman ang
bionote.
❖ Bionote
Ang bionote ay isang maikling talang pagkakakilanlan sa pinakamahalagang
katangian ng isang tao batay sa kanyang nagawa. Kalimitan itong naririnig ng binabasa
upang ipakilala ang napiling susing tagapagsalita ng palatuntunan.
Ginagamit din ang bionote sa paglalathala ng mga journal, magazine, anatolohiya, at
iba pang publikasyon na nangangailangan ng pagpapakilala ng manunulat o sinumang
kailangang pangalanan.
Halimbawa ng Bionote:
Si Patrocinio Villafuerte isang guro at manunulat sa Filipino.
Siya ay nagtapos ng Batsilyer sa Agham sa Edukasyong Pang-elementarya at may
sertipikong Gradwado, Masterado sa Sining ng pagtuturo sa Philippine Normal College, siya
rin ay may titulong Masterado sa sining sa Filipino, at may Gawad Merito, na kanyang natamo
mula sa Manuel Luis Quezon University.
Paliwanag:
Siya ay kauna-unahang nagkamit ng Genoveva Edroza Matute Professional Chair in
*Mapapansin natin sa halimbawa ng bionote na mahahalagang impormasyon na lamang ang
Filipino. Nagkamit rin siya ng dalawang Presidential Awards sa Malacañang. Nagtamo ng mga
inilagay. Hindi na kailangan pang ilagay ang kapanganakan o tirahan. Maikli lamang ito at
parangal ng Carlos Palanca Memorial Awards for Literature.
mga katotohanan lamang na impormasyon ang kailangang ilagay. Sa una inilagay ang
Sa kasalukuyan siya ay kilala bilang tagapangulo ng Departamento ng Filipino sa
kanyang propesyon, kasunod ay ang kanyang natapos (pinakamataas na natapos sa
Philippine Normal University.
edukasyon ang ilalagay, hindi na kailangan pang ilagay ang elementarya at sekondarya),
inilagay rin ang kanyang mga karangalan na natamo at sa huling bahagi ay ang kanyang
kasalukuyang trabaho o ginagawa.
Integrasyon (Entrepreneurship)
Sa tingin nyo, ano ang kaibahan ng curriculum vitae at autobiography sa bionote?
Ginagamit natin ang Curriculum Vitae at Autobiography para sa aplikasyon sa trabaho, ngunit
ani nga ba kaya ang kaibahan nito sa bionote?
----Iba ang bionote sa talambuhay at autobiography. Ito ay maikli at siksik, samantalang mas
detalyado at mas mahaba ang talambuhay at autobiography.
----Iba rin ang bionote sa curriculum vitae at biodata. Hinihingi sa biodata ang mga personal
na impormasyon gaya ng pangalan, kasarian, edad, petsa ng kapanganakan, tangkad,
timbang, at iba pa.
----Makikita naman sa CV ang tungkol sa natamong edukasyon, nakaraang trabaho, mga
kasanayan, mga nilahukang seminar o kumperensiya, at iba pa. Karaniwan itong ginagamit
ng mga akademiko.
Ang bionote ay maikli dahil siniksik ang mga impormasyon sa pagsulat ng maikling
paglalahad at itinatampok din lamang ang mga highlights ng kabuoan ng pagkakakilanlan.
Ang bionote naman ay magagamit o makikita sa mga produkto gay ang mga aklat o mga
inilalathalang sulatin kung saan makikita ang pagpapakilala sa may-akda o mahahalagang
taong kasangkot dito.
Ang bionote ay isa sa mga mahahalagang akademikong sulating magagamit sa mga
iba’t ibang pagkakataon lalo na kung ikaw ay nasa larangan ng hanapbuhay. Ito ay isang
marketing tool o strategy.
GAWAIN 2: PAGHAMBINGIN
Biodata Autobiography
Bionote
IKALAWANG ARAW
PAGPAPALIHAN
GAWAIN 3: PAGSUSURI NG BIONOTE
Panuto: Basahin ang halimbawa ng Bionote sa ibaba at suriin ito. Sagutin ang mga tanong
tungkol dito.
Si Bienvenido Lumbera ay isang tanyag na Pilipinong manunulat, kritiko at dakilang
dramatista.
Nagtapos siya bilang cum laude sa kursong Batsilyer sa Literatura, major sa
Journalism sa Unibersidad ng Santo Tomas noong 1954. Nakamit niya ang digring masteral
at doktoral sa Comparative Literature sa Indiana University sa Estados Unidos.
Kinilala rin siya bilang isang Pambansang Alagad ng Sining sa Panitikan noong 2006.
Nakatanggap ng Gawad Ramon Magsaysay para sa Pamamahayag, Panitikan at Malikhaing
Komunikasyon noong 1993. Nanalo siya ng maraming gawad pampanitikan, kabilang ang
mga Pambansang Gawad sa Aklat mula sa Pambansang Pundasyon sa Aklat, at
ang Carlos Palanca Memorial Award for Literature.
PAGLALAPAT
*Paalala:
• Hangga’t maari ay ang iinterbyuhin ay alinman sa kasama sa loob ng tahanan basta
kwalipikado o taglay ang hinahanap na mga katangian na nabanggit sa itaas. Habang
isinasagawa ang interbyu sa kasama sa bahay ay sumunod sa mga safety health
protocols.
• Kung wala naming kasamahan sa tahanan na maaring mainterbyu ay maaring isagawa
sa pamamagitan ng virtual, ito ay maaring sa pamamagitan ng text, tawag o chat. Hindi
na kailangan pang lumabas ng bahay.
1. Organisasyon Malinaw at may May 1-2m bahagi Higit pa sa 2 bahagi Walang kalinawan
pagkakasunod- na hindi naging ang walang at kaayusan
sunod ang malinaw at kalinawan at
impormasyong maayos kaayusan
inilahad paglalahad
pangyayari
2. Binigyang-diin Malinaw na May 1-2 mga Higit pa sa 2 Hindi nabigyang
ang mahalagang inilahad at impormasyon mahalagang diin ang
impormasyon nabigyang-diin ang hindi impormasyon ang mahahalagang
ang nabanggit hindi naisama impormasyon
mahahalagang
mga impormasyon
3. Kawastuhan ng Wasto ang mga May 1-2 mga Higit pa sa 2 mga Walang
Impormasyon impormasyon na impormasyon impormasyon ang kawastuhan ng
nailahad mula sa ang walang hindi tumugma sa impormasyon
kinapakinayam kawastuhan kinapanayam
4. Mekanismo May tamang May 3-4 Higit pa sa 4 mali sa Maraming mali sa
mekaniks pagkakamali sa mekaniks (baybay, mekaniks (baybay,
(baybay, bantas, mekaniks bantas, gamit ng bantas, gamit ng
gamit ng malaki at (baybay, bantas, malaki at maliit na malaki at maliit na
maliit na titik) gamit ng malaki titik) titik)
at maliit na titik)
E. Mga Sanggunian
Garcia, Florante C. Filipino sa Piling Larang Akademik. Quezon City. Sibs Publishing
House. 2017
MELC, Filipino sa Piling Larang (Akademik) Applied Subject, PIVOT BOW R4QUBE,
Curriculum Guide: pahina 559
https://tl.wikipedia.org/wiki/Bienvenido_Lumbera
http://panitikan.ph/2018/05/25/pat-villafuerte/
https://www.scribd.com/document/451229391/AKADEMIK-6
Prepared by:
Checked by:
Agnes M.Jumarang
LR Coordinator
Approved by:
Lanny A. Tolentino
Principal II
A. Panimula
Ang panukalang proyekto ay karaniwang gawain ng mga taong nanunungkulan sa
gobyerno o pribadong kompanya na naghahain ng bagong programa na may layuning
magbigay ng dagdag na kita, trabaho, kaayusan sa komunidad, at iba pa.
Nakasalalay sa konteksto ng institusyong paghahainan ng panukala ang magiging
ispesipikong anyo ng isang panukalang proyekto.
B. Kasanayang Pampagkatuto at koda
Naisasagawa nang mataman ang mga hakbang sa pagsulat ng mga piniling akademikong
sulatin (CS_FA11/12PU-0d-f-92)
C. Panuto
Inaasahan na ang mga mag-aaral ay isasagawa ang mga sumusunod:
1. Basahin at unawain ang bawat panuto upang masagutan nang maayos ang gawain.
2. Gamitin ang gawaing pagkatuto nang may pag-iingat
3. Tapusin ang bawat gawain at itala ang puntos na maaaring makuha sa bawat gawain.
4. Isulat ang sagot sa hiwalay na sagutang papel.
5. Kung may katanungan, maaaring makipag-ugnayan sa guro sa pamamagitan ng text,
tawag o chat.
D. Pamaraan
Sa loob ng dalawang araw, kailangang matutuhan at maunawaan ang
akademikong pagsulat at makilala ang iba’t ibang akademikong sulatin.
UNANG ARAW
PANIMULA
GAWAIN 1. PANIMULANG PAGTATAYA
Panuto: May mga bagay sa ating buhay o sarili ang nais pa nating mapaunlad. Gumagawa
at nag-iisip tayo ng plano upang maisakatuparan ito.
Sagutin ang mga tanong sa kahon sa ibaba tungkol sa planong pagpapaunlad ng iyong
sarili. Isulat ang sagot sa bukod na papel.
Ano ang mga bagay na nais mo
pang mapaunlad sa iyong buhay
o sarili?
Bakit gusto mo itong
maisakatuparan?
PAGPAPAUNLAD
PAGLALAHAD NG ARALIN
Basahin at unawain ang mga impormasyon at konsepto ng isang Panukalang Proyekto.
Pagbuo ng Panukalang Proyekto
Ang panukalang proyekto ay karaniwang gawain ng mga taong nanunungkulan sa
gobyerno o pribadong kompanya na naghahain ng bagong programa na may layuning
magbigay ng dagdag na kita, trabaho, kaayusan sa komunidad, at iba pa.
Nakasalalay sa konteksto ng institusyong paghahainan ng panukala ang magiging
ispesipikong anyo ng isang panukalang proyekto.
Karaniwang gawain ng mga taong nanunungkulan sa gobyerno o pribadong kumpanya na
naghahain ng bagong programa na may layuning magbigay ng dagdag na kita, trabaho,
kaayusan sa komunidad at iba pa.
Panukalang Proyekto
Ayon kay Dr. Phil Bartle ng The Community Empowerment Collective ito ay isang
proposal na naglalayong ilatag ang mga plano o adhikain para sa isang komunidad o
samahan.
Ayon naman Besim Nebiu, may akda ng Developing Skills of NGO Project Proposal
Writing, ito ay isang detalyadong deksripsyon ng mga inihahaing gawaing naglalayong
lumutas ng isang problema o suliranin.
Kategorya ng proyekto: Ang gawain ay isang seminar para sa mga estudyante bilang
paghahanda sa mga darating na kalamidad
Petsa: Ang seminar ay magtatagal ng 2 oras mula 9:00 ng umaga hanggang 12:00 ng hapon
ng Agosto 17,2018
Rasyonal: Walang nakakaalam kung kailan darating ang isang kalamidad. Sinasabing maari
itong maganap sa hindi inaasahang oras. Kaya’t ang proyektong Kahaandaan sa oras ng
Kalamidad ay napapanahon at hindi mawawala sa uso. Ito ay naglalayong gawing handa ang
mga estudyanteng senior high na mula sa Lagro High School. 100 estudyante ang inaasahang
dadalo sa seminar bilang mga respondente. Maituturing na mapalad ang gagawing
proyektong ito dahil dadalo ang ilang opisyal ng NDRRMC at Red Cross bilang mga speaker.
KABUUAN: P4,000
Integrasyon (Entrepreneurship)
Maiuugnay natin ang pagbuo ng panukalang proyekto sa asignaturang
Entrepreneurship pagdating ninyo ng Grade 12, kung saan dito ay itinuturo ang mga
kasanayan sa pagbuo ng isang makabuluhang kabuhayan o negosyo. Kasama sa mga
itinuturo rito ang pagbuo ng panukalang proyekto o proposal project upang magkaroon ng
sistematiko at maayos na pag-oorganisa ng isang kaganapan, plano at/o paggawa na siyang
paksa ng proyekto.
Sa pagsulat ng panukalang proyekto, isipin mo na nakikipag-usap ka sa iyong kliyente
at ang layunin mo ay itanghal ang iyong produkto o serbisyo upang kaniya itong tangkilikin.
Mahalagang matutuhan ang ganitong uri ng akademikong sulatin upang malinang ang
kasanayang mag-isip, magmungkahi, masusing magsiyasat, at magpasiya o bumuo ng
desisyon.
PAGPAPALIHAN
GAWAIN 2: IBAHAGI MO
Panuto: Ano ang pinakahuling proyekto sa inyong paaralan o pamayanan ang iyong
nabalitaan o natatandaang nagdulot ng malaking pakinabang para s aiyo at maraming tao.
Ibahagi o ipahayag mo ang ilang mahahalagang bagay hinggil sa nasabing proyekto sa
pamamagitan sa pagkumpleto sa kahon sa ibaba.
Pangalan/Pamagat ng Proyekto:
Nagpanukala o nanguna sa
proyekto:
Petsa ng pagpapatupad:
IKALAWANG ARAW
PAGLALAPAT
GAWAIN 3: PAGBUO NG ISANG PANUKALANG PROYEKTO
Panuto: Bumuo ng pangkat na may limang miyembro. Makipag-ugnayan sa mga kaklase sa
pamamagitan ng chat, tawag o text.
Nabigyan kayo ng pagkakataong manguna sa paggawa ng isang proyektong sa tingin
ninyo ay kailangang kailangang maisakatuparan. Pumili ng isang proyektong nais ninyong
magawa o maipatupad maaring sa inyong pamayanan o sa paaralan. Bilang unang hakbang
ay kailangang sumulat at bumuo kayo ng isang panukalang proyekto upang mahikayat mo
ang kinauukulang suportahan kayong maipatupad ito.
Tandaan ang mga natalakay sa araling ito para sa gagawing sulatin particular ang pagiging
matapat lalo na sa pagbibigay ng badyet sa proyekto.
• Pamagat
• Proponent ng Proyekto
• Kategorya ng Proyekto
• Petsa
• Rasyonal
• Deskripsyon ng Proyekto
• Badyet
• Pakinabang
*Kung walang access sa messenger o walang pagkakatong makausap ang mga kaklase
upang bumuo ng pangkat ay maaring magpatulong sa mga nakakatandang kasama sa bahay.
F. Pangwakas
Isusulat ng mga mag-aaral sa kanilang kwaderno o dyornal ang kanilang natutunan
sa aralin.
Natutunan ko sa aralin ang___________________________________________________.
G. Mga Sanggunian
Garcia, Florante C. Filipino sa Piling Larang Akademik. Quezon City. Sibs Publishing
House. 2017.
https://pdfcoffee.com/panukalang-proyektodocx-10-pdf-free.html
Prepared by:
Checked by:
Agnes M.Jumarang
LR Coordinator
Approved by:
Lanny A. Tolentino
Principal II