Mga Ibong Mandaragit

Amado V. Hernandez

Mga Miyembro:

Barretto, Dana Geraldino, Elizabeth

Bautista, Krizia Manaid, Jacqueline

Dumandan, Marielle Vega, Isabelle

I. Layunin
1. Makapagplano at makagawa ng matalinhaga at malaman na pag-uulat ukol sa Ibong Mandaragit

2. Maipamalas ang leksiyon, silbi at kahalagahan ng kuwento sa kapwa mag-aaral

II. Panimula
 Palabas (video) ukol sa diskriminasyon

III. Katawan/Nilalaman

A. Balangkas ng Pangyayari

 Pagsasa-ulat: maikling dula (skit) base sa nagawang iskripto

 Mga pangunahing tauhan: Mando Plaridel, Steve, Pilipino

 Tagpuan: Washington, U.S.: punong siyudad ng “demokrasya”

Balangkas:

i. “cara” at “cruz” ng salaping tanso at pilak: dalawang mukha ang isang larawan

a. Makinis ang karayagan

b. Magaspang ang kabaligtaran

ii. Si Mando ay humanga sa United States ngunit nabigo rin dahil sa kanyang mga nakita

iii. Mga nakasalimuha niyang simbolo ng pagkapantay-pantay at kalayaan sa United States:

a. Dalawang kapulungan ng Kongreso sa Capitol Hill

b. Jefferson Memorial at Lincoln Memorial

c. Libingan ng Arlington

d. Dating villa ni Heneral Robert Lee

e. Mount Vernon – sariling asyenda ni Presidente Washington

iv. Napatunayan ni Mando na bihira ang isang bagay na walang “cara” at “cruz”:

a. Kapulungan ng mga sundalong sibilyan na dinaluhan ni Mando

Ipinapahayag ang paninindigan na maging patas ang pagpapalagay ng mga

Amerikanong sundalo sa iba’t ibang dako ng bansa maging sila’y puti, itim, pula,
dilaw, o kayumanggi

Puti’y tangi sa ibabaw ng mga de-kolor

b. Army, bahaykalakal, mga union, paaralan, sasakyan, liwaliwang pambayan

Nakabukod ang itim at puti

c. Maraming paaralan, otel, restaurant, sasakyan, panoorin, at iba pang institusyon

“off limit” sa sinomang may kulay

d. Itim: hindi malayang nakakaboto

e. Kalakaran ng itim: mabababa at mabibigat na trabaho

v. Habang nasa kapulungan: Tinapik siya ni Steve

a. Steve- Negrong papatin na isa sa mga paunang iskaut na nakarating sa bundok ng Luson nang una sa
hukbo ng liberasyon ng magkakaanib.

vi. Kuwento ng pangdidiskrimina kay Steve sa Washington

a. Si Steve ay nabigyan ng medalya sa kabayanihang nalingkod niya sa U.S

b. Nagtungo siya sa otel upang kumain ng masarap na pananghalian

c. Hinarang ng bantay-pinto sabay sabi: “Sorry, Buddy, but your color is no passport to this
establishment.”
d. Kahit ay may medalya nang nakasabit sa kanya dahil sa kabayanihang nailingkod, ay ‘di pa rin niya
magawang kumain sa isang disenteng otel sa siyudad ng demokrasya

e. Marahil sa pagkasawi, bumili siya ng wiski at naglasing sa parke

f. Dinakip siya ng pulis dahil sa paratang na paghahampaslupa at paglabag sa kaayusan at katahimikan

g. Siya’y wala nang trabaho dahil ipinagkaloob niya na sa iba ang trabaho niya bago ang gera at
kasalukuya’y mahina na; ipinagkakasiya niya nalang ang maliit na pensiyon

h. Inanyayahan ni Mando na magtungo si Steve sa Pilipinas at doon magtrabaho ng gawaing agpang sa

kanya

vii. Kuwento ng kapwa Pilipinong natagpuan ni Mando na matagal nang namamalagi sa U.S.

a. Galing sa plantasyon ng tubo at pinya sa Haway

b. Lumipat sa pataniman ng asparagus sa Californiya

c. Nagtuloy sa pangisdaan ng salmon sa Oregon at Alaska

d. Nasaksihan ang pang-aapi sa manggagawang dumarayo sa Amerika noong “peace time”; Ang tawag
ay “brown monkey” sa mga Pilipino, Mehikano, Instik, Hapones

e. Bawal mag-asawa o makipagkaibigan man lamang ang brown monkey ng puti

f. Nagtiis, nag-ipon, nakapag-aral, at nagtapos sa isang unibersidad

g. Naging ciudadanong Amerikano (American Citizen) sa pag-iisip na ito ang lulunas ng kanyang pagka-
api

h. Isang araw ay inanyayahan siya ng kaibigang mestisong Kubano sa klub sa Washington. Hindi
American Citizen ang kanyang kaibigan ngunit maputi at mukhang kastila. Hindi pinapasok ang
Pilipino sa club dahil siya’y kayumanggi, samantalang ang kaibigan ay pinapasok dahil siya’y
mukhang puti. Hindi rin nakatulong ang pagiging American Citizen ng Pilipino upang makamit ang
respeto.

i. Nagwakas ng pagkukuwento sa konklusyon na hindi pala ang dokumento o “identification tag” ang
may kabuluhan kundi ang kolor ng balat.

viii. Inihalintulad ni Mando ang Pilipinong nakilala sa ibang mga Pilipinong namamalagi sa inang
bayan
 ix. Humingi ng payo ang Pilipino dahil siya’y hirap sa Estados Unidos ngunit kapag bumalik
naman sa sariling bayan ay sayang ang ginugol na oras para sa U.S.

x. Nagsermon si Mando ukol sa pagiging tapat iyong pinanggalingan

xi. Nagpasalamat ang Pilipino at pinagisipan mabuti ang payo

xii. Nang magkita muli ang dalawa ay may kasama nang iba pang Pilipino ang kababayan ni
Mando

a. Nais bumalik ng mga Pilipinong ito sa Pilipinas

b. May mga naipon ang mga ito at binabalak nilang puhunanin sa isang industriya sa sariling bayan

c. Sila’y pinuri ni Mando, aniya: “Mabuhay kayong lahat.”

B. Halagang Pangkatauhan

 Pagiging makabayan

Nais ni Mando na maglingkod ang mga Pilipino sa sarili nilang bansa. Sinabi rin niya na
dapat balikan ang bayang sinilangan at doon gamitin ang kaunlarang nakamit sa ibang bansa.

 Diskriminasyon

Ang mga tao sa Amerika ay hindi nabibigyan ng pantay na karapatan dahil binabase nila ito
sa kulay ng balat: puti o itim.

 Hindi pagtangkilik sa sariling katauhan

Ang Pilipinong nakilala ni Mando sa kuwento ay nagpabago pa ng “citizenship” para

makakuha ng patas na karapatan sa iba; ngunit hindi niya alam na ang kulay ang tinitignan,
hindi ang “identification card”.

C. Suliraning Panlipunan
 Hindi na talaga natin maiiwasan pa ang diskriminasyon. Ito ay ipinahiwatag sa kabanatang 39
sa pamamagitan ng pagkwento ng isang Amerikanong itim o negro na si Steve ukol sa kanyang mga
karanasan sa sariling bayan. Ang kulay ng kanyang balat ang nagpapahiwalay sa kanya at
napagtitingnan siya ng mababa ng mga Amerikanong puti. Ibinahagi ni Steve na ipinaglaban niya ang
bayan sa giyera at muntikan na ngang malagot ang buhay at malubha pang nasugatan. Ngunit nang
nakabalik na siya mula sa giyera sa kanyang bayang ipinagtanggol at ipinagsakripisyuhan ay
ipinagbawal siyang pumasok sa isang desenteng kainan dahil sa kanyang kulay. Tila ay kaawa-awa
talaga itong mga negro, dahil hindi sila malayang mabuhay ng maginhawa sa kanilang bansa. Dapat
ay tanggapin natin ang bawat isa sa ating mga kababayan kahit ano pa man ang kanilang itsura o
kulay.

Isa pang suliranin na nakuha sa kabanatang ito ay ang pagtalikod sa lupaing pinagmulan. May
isang Pilipinong nagkwento kay Mando. Itong Pilipino ay sa wakas naging isang ‘American Citizen’,
kaya akala niya ay malaya na siyang mamumahay sa Estados Unidos at makakapag-asawa siya na rin
siya ng isang ‘blonde’. Ngunit may isang pangyayaring nagpagising sa kanya sa realidad ng buhay.
Ang Pilipino ay Pilipino at hindi pwedeng maging Amerikano kailan man. Hindi siya pinapasok sa
isang ‘club’ dahil siya ay kayumanggi. Kahit pagpilitan niya na siya ay ganap na Amerikano ay
walang mangyayari dahil ang nakikita nila ang kulay ng balat at hindi ang “identification card”. Hindi
masamang manirahan sa ibang bansa, ngunit kung tuluyang iiwanan ang pinagmulan, ito ay hindi
makabayan. Ang nararapat ay mangibang bansa upang mag-ipon para sa pamilya at kung sapat na
para sa lahat ay bumalik sa sariling bansa, ang bansang nakakita sa iyong paglaki.

D. Malalim/Makabuluhang Pahayag

“Ano ang katatakutan mo sa pag-uwi sa Pilipinas? Na, ikaw e maninibago sa maraming

bagay? Hindi ba ibayong hirap at salabid ang sinagupa mo nang mandayuhan ka rito? Tuusin ang
‘yong mga unang taon, ang bigat ng mga trabahong ginagamitan ng kamay, at ang pag-alipusta ng
mga puti. Naranasan mo ba ‘yan sa baying sarili nang bago ka mangibanglupa? Hindi masama ang
dumayo sa banyagang lupalop upang paunlarin ang sarili. Pero kung ikaw e maunlad na’y dapat
bumalik sa pinagmulan at du’n gamitin ang ‘yong kaunlaran. Walang lupang dayuhan na maaari m

ong ipalit sa ‘yong sinilangan.” - Mando

E. Pag-uugnay sa Kasalukuyan
  Mauugay natin ang Mga Ibong Mandaragit sa nagpapatuloy na suliraning diskriminasyon.
Hanggang ngayon ay talamak pa rin ang diskriminasyon maging sa sariling bansa, at lalo na
sa Amerika. Patuloy na nangingibabaw ang puti kaysa sa mga itim at mga Asyano.

 Tulad ng Pilipino sa Mga Ibong Mandaragit, ay mayroong ding mga Pilipino sa kasalukuyan
na nagnanais talikuran ang pagka-Pilipino nila upang maging bahagi ng ibang nayon. Ang
mga ito’y nagpapalit ng “citizenship”, nag-aasawa ng dayuhan, nagiging TNT para lamang
manatili sa nangingibang bansa, at iba pa. At tulad din ng Pilipino, sila’y kailanman hindi
magiging tulad ng mga dayuhan sa nangingibang bansa; sila’y kailanmang nananatiling
Pilipino.

F. Pagpapaliwanag sa pamagat

May mga taong bukod sa hangad na tularan ang lalong walang habas na ibong mandaragit:
ang Agila, ay may mga palatandaan pa rin ng buwitre, ng kuwago at ng malaking bayakang (vampira)
sumisipsip ng dugo ng tao.

Sila ang mga palatandaan na isa ring Agilang nanunubok at lumalaklak, isang buwitreng
nagpapakabundat sa mga patay at sirang karne, isang kuwagong nagpapanggap na taglay ang lahat ng dunong
sa ulo na magagalitin at bayakang walang kalatis na sumisipsip ng dugo ng kanyang biktima hanggang sa ito'y
iwan kung wala nang katas.

Ang mga ibong mandaragit na ito ang nagtatagumpay. Ang kanilang paglipad at layunin a
hindi mapipigil.

Ngunit sino ang hahadlang sa kanila?

Ang ila'y nakikihati sa mga ninakaw at dinambong. Ang iba'y hindi makatutol, sa kahinaan ng
boses. At ang iba pa'y nangamamatay sa nakababaklang pagkasira ng kanilang mga sariling lakas at
kapakanan.

Wala na ang kasumpa-sumpang nilikha na gumamit ng mga balatkayo ng Agila, ng Buwitre,

ng Kuwago at ng Bayakan, ngunit naiwan ang kanyang mga inapo, at ang inga inapo ng kanyang mga ahente
at kasosyo. Matatagpuan sila hindi lamang sa bulubundukin, kundi sa mga kapatagan, kabukiran, lawa,
dagatan, kabayanan, lungsod, sa malakaing gusali, sa matataas na katungkulan, sa mahahalagang kapakanan,
na ang kanilang matatalim na tuka, ngipin at kuko'y ginagamit sa dati't dati ring paglaklak ng buhay at
pagsipsip ng dugo ng kanilang mga biktima.
IV. Pagwawakas
Mayroon tayong dalawang aral na mapupulot sa kabanatang ito.
1) Sa mundo ngayon, taglay pa rin ang diskriminasyon. Tulad ng pinakita ng Pilipino, ay dapat maging
matatag tayo kapag tayo’y nabibiktima dito. Ipinakita natin ang natataglay na kakayahang balutan ng
galing at sipag ang masasamang nasusumbat sa atin. Huwag tayong magpa-api; ipinakita natin na
hindi nadaraan sa pisikal na kaanyuhan ang respeto, kung hindi sa tunay na dignidad ng tao at sa
kabutihan ng kanyang loob.

2) Katulad ng sinabi ni Mando, hindi masamang paunlarin ang sarili sa banyagang lupalop, basta’y
bumalik lang sa pinaggalingan upang ipamahagi ang kaunlaran. Si Mando ay nagpakita sa atin ng
kabayanihan sa kanyang isip na naging tulay ng insipirasyon sa kaibigan niya’t kapwa Pilipino.
Maging Mando rin tayong lahat na tapat sa kanyang pinanggalingan at tapat sa kanyang sarili.
Ipagmalaki natin ang ating mga tagumapay hindi sa ibang bayan, kung hindi sa inang bayan, upang
maipagmalaki rin nating ang bayang sariling atin.

V. Dagdag na Impormasyon (May-akda)

Si Amado Vera Hernández (Setyembre 13, 1903—Marso 24, 1970) ay isang makata at manunulat
sa wikang Tagalog. Kilala rin siya bilang "Manunulat ng mga Manggagawa", sapagkat isa siyang pinuno ng
mga Pilipinong manggagawa at sa kaniyang mga pagpuna at pagsusuri sa mga kawalan ng katarungang
naganap sa Pilipinas noong kaniyang kapanahunan. Nakulong siya dahil sa pakikipagugnayan niya sa mga
kilusang makakomunista. Siya ang punong tauhan sa isang bukod-tanging kasong panghukuman na tumagal ng
13 taon bago nagwakas.

Ipinanganak siya sa Hagonoy, Bulacan, ngunit lumaki sa Tondo, Maynila kung saan nakapag-aral siya
sa Mataas na Paaralan ng Maynila at sa Amerikanong Paaralan ng Pakikipag-ugnayan (American
Correspondence School). Noong 1932, napangasawa niya ang Pilipinong aktres na si Atang de la Rama. Ang
mag-asawa ay kapwa kinilala bilang mga Pambansang Alagad ng Sining; si Hernandez para sa Panitikan,
samantalang si de la Rama para sa Tanghalan, Sayaw at Tugtugin.

Ang Mga Ibong Mandaragit (Mga Ibong Mandaragit: Nobelang Sosyo-Politikal) ay isang nobelang
isinulat ng manunulat at aktibistang makalipunan na si Amado V. Hernandez noong 1969. Sa pamamagitan ng
mahabang salaysaying ito, hinangad ng may-akda ang pagbabago at pagaangat ng kalagayan ng lipunan.
Naglalahad ito ng katayuan ng pamumuhay at kabuhayan ng mga mamamayang Pilipino. Nang sumapit na ang
kalagitnaan ng 1944 sa Pilipinas, humihina na ang puwersang pansandatahan ng Imperyo ng mga Hapones.
Malapit na ang pagkagapi ng mga Hapon sa Asya noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Tinalakay din ng
nobela ang kalagayan ng mga mamamayan sa pagdating ng industriyalisasyong dala ng mga Amerikano sa
Pilipinas. Naisalin din ang Mga Ibong Mandaragit sa mga wikang Ingles at Ruso.