‫سلسلة الكتب المباركية ‪41 -‬‬

‫ُا ر ُجو ز ُة‬

‫ّ‬
‫الجوهر الثمين‬
‫بذكر طبقات وترجمة المشايخ السارانيين‬
‫أ‬
‫وتسلسل علومهم الى النبي المين‬

‫‪41‬‬

‫لناظمه‬

‫أابي أاروى محمد ابن المبارك بن مستقيم الساراني‬

‫خويدم العلم بمعهد العلم الشرعي وتحفيظ القران الساراني‬
‫غفر هللا له ولوالديه ولمشايخه امين‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫‪2‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫‪‬‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫الحمددد ل الكددريم المنددان المتفاددل علددى عبدداأ با ددنا الددنعم وانددوا‬
‫أ‬
‫الحس ددان كمث ددل التب دداي بمب ددابي الزم ددان العلم ددال لو العلد دوم والح ددواي‬
‫والعرف ددان والب ددسة والس ددسم عل ددى س دديدنا ومولن ددا محم ددد المبع ددو ال ددى الن د‬
‫والجان وعلى اله و حبه ومن تبعهم بالرشد والحسان الى يوم لقال ربهم في‬
‫الجنان‪.‬‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫ام ددا بع ددد ‪ :‬فه ددذ ارج ددوزة مس ددماة ب ددالجوهر الثم ددين ب ددذكر طبق ددات وترجم ددة‬
‫أ‬
‫المش ددايخ الس ددارانيين وتسلس ددل عل ددومهم ال ددى النب ددي الم ددين‪ .‬نظمته ددا لتس ددهيل‬
‫الطلبددة السددارانيين وغيددرهم مددن معرفددة وحفددظ مشددايخهم السددارانيين وتسلسددل‬
‫اسناأهم وللتعرض للنفحات والبركات بذكرهم‪.‬‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫وان ددي لعتق ددد حق ددا ان ت ددراجم الرج دداي م دددارع الجي دداي ا ف ددي عل ددومهم‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫ومعددالم حيدداتهم لن حيدداتهم ل تخلددو مددن علددم واسددوة واأ ‪ .‬ورحددم هللا المددام‬
‫الب ددفد ح ددين د دداي ‪ :‬والت دداريخ للزمد ددان م ددراة وت ددراجم العد ددالم للمش دداركة فد ددي‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫المشاهدة مر داة واخبدار الماندين لمدن عدا ر الهمدوم ملهداة‪ .‬ثدم رايد فدي كتدا‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫المام المسند السيد عبد الرحمن بن سليمان الهدي النف اليماني انده داي ‪:‬‬
‫أ‬
‫راي د بخددا شدديخنا الوالددد رحمدده هللا تعددالى فددي بع د رسددا ل الشدديخ المسددند‬
‫أ‬ ‫أ أ‬
‫العسمة حسن العجيمي ما معنا ‪ :‬من ارخ احدا من اهل الفال والكماي فهو‬
‫في شفاعته‪ .‬اي الشاعر ‪:‬‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫ارخه د د ددم تظف د د ددر ب د د دداجر واف د د ددر فذكرهم يجلو عن القلب البددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫أ‬ ‫أ‬
‫وفددي كتددا تحقيددا البددفال لمحددب الدددين الطبددر ‪ :‬ان مددن ارخ مؤمنددا ‪-‬‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫ا من ترجم له وارخه فاس عن عالم عامل‪ -‬فكانما احيا ومن احيا فكانمدا‬
‫أ‬
‫احيددى الندداع جميعددا‪ .‬اه د و ددا بعاددهم ‪ :‬ان لكددر فاددا ل العلمددال تعرنددا لنفحددات‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫الددوحي مددن هللا فددان لكددرهم بالفاددا ل لكددر هللا بالنعددام والفادداي وثمددرة لكددر‬
‫‪3‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫أ‬ ‫أ‬
‫هللا طمانينة القلب كما نطا به الكتا المبين الدذ ل ياتيده الباطدل مدن بدين‬
‫يديه ول من خلفه‪.‬‬
‫و دداي عبددد الحددي اللكنددو فددي مقدمددة كتابدده الفوا ددد البهيددة فددي تددراجم‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫الحنفيدة بعدد كدسم فدي فا ددة التداريخ مدا نبده ‪ :‬واجلهدا فدن تدراجم الكبدار واخبددار‬
‫أ‬
‫الخيار ففيه غير ما ماى فوا د جمة ومنافع مهمة منها ‪ :‬الطس على منا بهم‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫واو ددافهم ونبدداهتهم وجس لددتهم ليحبددل التدداأ بدداأابهم والتخلددا بدداخس هم‬
‫فيحش ددر ف ددي زم ددرتهم وي دددخل ف دديهم وان ل ددم يك ددن م ددنهم‪ .‬ومنه ددا ‪ :‬الط ددس عل ددى‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫مددراتبهم ومدددارجهم فيددؤمن بدده مددن تنزيددل اعلددى الرتبددة الددى الأنددى وتعددري اأنددى‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫الرتب ددة ال ددى العل ددى واختي ددار ددوي اأن دداهم عل ددى اعسه ددم عن ددد تع ددارض ا ددوالهم‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫وافد دداأاتهم‪ .‬ومنهد ددا ‪ :‬الطد ددس علد ددى مواليد دددهم واعبد ددارهم ووفي د داتهم وازمد ددانهم‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫فيحب ددل الم ددن م ددن جع ددل الق ددديم ح ددديثا والح ددديا ددديما والمتق دددم مت دداخرا‬
‫أ‬
‫والمتاخر متقدما‪ .‬ومنها ‪ :‬الطس على اثارهم وحكاياتهم وتبنيفاتهم فيتحرك‬
‫عرق الشوق الى الهتدال بهديهم وال تدال بسيرهم‪.‬‬
‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬ ‫أ‬
‫نس دداي هللا ان يش ددرن دددورنا ب ددانوار لك ددر وان يوفقن ددا للقي ددام بواج ددب‬
‫أ‬ ‫أ‬
‫شكر وان يجعل هذ الرجوزة خالبة لوجهه وسببا لنيل رنا بجا سيدنا‬
‫محمد لى هللا عليه وسلم فيه وخليله‪.‬‬
‫أ‬
‫ومددن الحددديا الدددا ر علددى اللسددنة ‪ :‬عنددذ لكددر البددالحين تنددزي الرحمددة‬
‫رحمنددا هللا برحمتدده التددي وسددع كددل شدديل اندده علددى كددل شدديل دددير وبعبدداأ‬
‫لطيف خبير‪.‬‬
‫أ أ‬
‫ابو اروى محمد ابن المبارك الساراني‬
‫أ‬
‫‪ 52‬سبتمبر ‪ 5252‬م ‪ 42 /‬ربيع الوي ‪ 4112‬ه‬

‫‪1‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫‪‬‬

‫مقدمة‬

‫عظم ُتد د د د د د د د د د ُه تد د د د د د د د د د ُدو ُم ُمسد د د د د د د د د دتم ّرة‬ ‫‪4‬‬ ‫وحمد د د د د ُدنا أومد د د د دا ل ُمد د د د دولي ِالنعمد د د د دة‬
‫علد د د د د د دى ّالنبد د د د د د د ِي خيد د د د د د درة البر ّيد د د د د د دة‬ ‫ُثد د د د د د د د د د د ّم د د د د د د د د د د دس ُة هللا ل نهايد د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫د د دد س د د دع ُدوا ي د د دا د د دان بالبش د د دارة‬ ‫والي و ّ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الب د د د د دحب الك د د د د درام الب د د د د دررة‬

‫بكث د د د د د د د د درة المعاه د د د د د د د د دد ِالدين ّي د د د د د د د د دة‬ ‫واعل د د د د د دم ب د د د د د دا ّن جاوان د د د د د دا مي ُمون د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ببرك د د د د د د دة ُالع ُل د د د د د د دوم ل المرو ّي د د د د د د دة‬ ‫شد د د د د د در ا وغربد د د د د د دا طيبد د د د د د دة ُممتد د د د د د د ّدة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪5‬‬

‫باوليد د د دا ِالتسد د د دعة فد د د داعر ترجمد د د دة‬ ‫تحم ُله د د د د د د د د د د دا ا ّم د د د د د د د د د د دة ُمش د د د د د د د د د د دته ُرة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بتعري د د د د دف المش د د د د دديخة ّ‬ ‫وه د د د د د د د د د د دذ ُار ُج د د د د د د د د د د دوزة ُمن ّظم د د د د د د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د د دارانية‬
‫ُع ُل د د د د د د د د دومهم مد د د د د د د د د دوار ُ ّالن ُبد د د د د د د د د د ّوة‬ ‫نظم ُته د د د د د د د د د دا ُمر ِتب د د د د د د د د د دا ُمسلس د د د د د د د د د دلة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لد د دي ول ُهد د دم فد د دي ال د د ّددرجات الخد د درة‬ ‫هللا ُيعط د د د د د د د دي بب د د د د د د د دسة نافع د د د د د د د دة‬ ‫و ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمح ّم د د د د د د د د د دد ل ُرتب د د د د د د د د د دة عل ّي د د د د د د د د د دة‬ ‫بج د د د دا م د د د دن ُي د د د ددف ُن ف د د د دي المدين د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪41‬‬

‫وللق ُب د د د د دوي ف د د د د دي ُ ُل د د د د دو وا ع د د د د دة‬ ‫فنس د د د د د د د دا ُي هللا به د د د د د د د دذ منفع د د د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫‪5‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫ّالدو ُر العلمي ال ّو ُي في ساران‬

‫الكياهي الحاج ُمرشدين بال ُتن ّ‬
‫الساراني‬ ‫‪‬‬
‫الكياهي الحاج عب ُد ُالمحيا الجلدر ّ‬
‫الساراني‬ ‫‪‬‬

‫الساراني‬ ‫الكياهي الحاج عب ُد هللا ّ‬

‫الس ّجاأ ّ‬ ‫‪‬‬
‫الكياهي الحاج ُمسلم ُبن تسليم ّ‬
‫الساراني‬ ‫‪‬‬

‫ُمب د د د د د د ّدرا ب ُمرش د د د د د ددين ل حل د د د د د دم‬ ‫ف د د د د دي ب د د د د دال ُتن نش د د د د دا ُة ُن د د د د دور عل د د د د دم‬

‫لخلف د د د د د د د ده لا ُبره د د د د د د د دان وش د د د د د د د داه ُد‬ ‫اث د د د د د د د د د ُار ُ ل تبقد د د د د د د د د دى ال مسد د د د د د د د د دج ُد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُيعد د د د در ُ مد د د د دن ُسد د د د دسلة المد د د د د ُدور‬ ‫و بل د د د د د ُه عب د د د د ُدد ُالمح د د د دديا جل د د د د ددر‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمر ِب د د د د د د د د د د ددي وخب د د د د د د د د د د د ُدر ُ ُمنتش د د د د د د د د د د د ُدر‬ ‫ُث ّمد د د د د د د د د د عب د د د د د د د د د ُدد هللا ا ُلمش د د د د د د د د ددته ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪45‬‬

‫ال د د د د دى ّالنب د د د د د ِي احم د د د د دد المح ُم د د د د دوأ‬ ‫وع د د د د د د د د دن ُه ُم تسل ُس د د د د د د د د د ُل الس د د د د د د د د دناأ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫تلمي د د د د ُذ مخ د د د د ُدوم و ُه د د د ددو ُلو ُرتب د د د ددة‬ ‫و د د د ددبل ُهم ج د د د ددا ُمس د د د د دلم ُلو ُشد د د د ددهرة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫فيم د د د د د د د دا ُرو مقب د د د د د د د د ُر ُ مي ُم د د د د د د د دو ُن‬ ‫باس د د د د د د ُتم ُبن اع ُظ ُم د د د د د د ُه ل ُت د د د د د ددف ُن‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بكش د د د د د د د دفه وم د د د د د د د دا ُه د د د د د د د دو ُمق ِل د د د د د د د د ُد‬ ‫اأرك د د د د د د د د د د ُه ُش د د د د د د د د د دعي ُبنا لا عاب د د د د د د د د د د ُد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ول د د د دم ت د د د دبن فل د د د دنح ُكم ب د د د د ّالتو ّ ف‬ ‫وم د دن ما د د اخب د د ُار ُهم ل د دم نع د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪21‬‬

‫بو د د د د د دف ك د د د د د دال لثاب د د د د د د ل د د د د د د ُه‬ ‫فد د د د دا ّن مد د د د دن ي ُقد د د د دو ُي جد د د د داهس ف ُهد د د د دو‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫‪6‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫الدو ُر العلمي ال ّثاني في ساران‬

‫الكياهي الحاج ُالمؤ ِس غزالي ُبن لنه ّ‬
‫الساراني (‪ 4411‬ه ‪ 4251 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫بعد د د د د دالم الفقد د د د د ده ونحد د د د د دو ظهد د د د د در‬ ‫وي د د د د داتي بع د د د د دد ُهم غزال د د د د د ّي اشد د د د د دتهر‬
‫ُثد د د د د د د ّم ثمد د د د د د دانين و ُن د د د د د د ّدم اربع د د د د د ددة‬ ‫مول د د د د ُدد ُ ف د د د ددي ع د د د ددام ال د د د ددف وما د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمظد د د د د د د د داهرا اجند د د د د د د د داأ أيفاند د د د د د د د داكرا‬ ‫يرح د د د د د د د ُل م د د د د د د دن م د د د د د د د ُدورا‬ ‫وال د د د د د د د ُد ُ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د د د د د داعد ُ ُلو ثد د د د د د د د د دروة ثمد د د د د د د د د داني‬ ‫للمعه د د د د د د د دد ّ‬ ‫ُمؤ ِس د د د د د د د د‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪25‬‬ ‫الس د د د د د د د داراني‬

‫عش د د ددرين ُث ّم د د د ثم د د ددان د د ددد ُعه د د دد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د د د ددي ع د د د د ددام الد د د د د دف وثمد د د د د دانين وزأ‬

‫وك د د د د د دذا عد د د د د ددن وال د د د د ددد فل ُيعد د د د د ددر‬ ‫يا ُخ د د د د ُذ علم د د ددا ُمرش د د د ددين ومع د د د ُدرو‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م دن ل دم ُيوا دل ش ديخ ُه سينفب دل‬ ‫ُث د د د د ددم عد د د د د دن الحجد د د د د داز ِيين ي ّتبد د د د د دل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بعد د د د دد اختبد د د د دار ُمد د د د دوافي موعد د د د دد‬ ‫ز ّوج د د د د د ُه ّالث د د د د داني ب ُاخ د د د د د زوجت د د د د ده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يقب د د د د د د د ُد ُ الد د د د د د د ّدداني و ُلو تب ُاع د د د د د د دد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪31‬‬ ‫بمس د د د دجد المعه د د د دد أرس د د د دا يبت د د د ددى‬

‫مث د د د د د د د ُدل ُش د د د د د د ددعيبنا ولاك د د د د د د د ده ُر‬ ‫يروي د د د د د د د ده عن د د د د د د د د ُه جب د د د د د د د دل كثي د د د د د د د د ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و ُمحسد د د د د د دن كد د د د د د دذاك شم ُسد د د د د د دور ّ‬ ‫‪.‬‬

‫وس د د د د د د د د د د ديبويه ُعمد د د د د د د د د د د در نحد د د د د د د د د د د دو ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ُ‬
‫وط ِيد د د د دب وغيد د د د د ُر ُهم ُاولد د د د دو ّالنهد د د د دى‬ ‫الب د د د دوف ّي اب د د د د ُن ُمنته د د د دى‬ ‫و ُمرتا د د د دى ّ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُيج د د د د ددز الل د د د د د ُده بج د د د د ددزال يجد د د د د ددر‬ ‫ُمجهت د د د د د د د د دددا و ُمخلب د د د د د د د د ددا ل ّلنش د د د د د د د د ددر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪7‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫د د د د د د د د ددالحة سد د د د د د د د ددعيدة سد د د د د د د د ددريعة‬ ‫‪35‬‬ ‫ُينج د د د د د د ددب ل د د د د د د د ُده ُل ِر ّي د د د د د د ددة ُمط ّيب د د د د د د ددة‬
‫ُمش د د د د د د د د د ددتهر ب د د د د د د د د د دداخر الول د د د د د د د د د دددان‬ ‫د د د د د ددابرة مد د د د د ددع فد د د د د ددات ّالرحمد د د د د ددان‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كد د ددذا عبد د د ُدد الد د د ّدر ُلو خبد د ددر ُمسد د ددتقر‬ ‫شمش د د د د دديرة زوج د د د د د ُدة نح د د د د ددو ُعم د د د د ددر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م د د دن ُس د د دبحة ك د د دذا ل د د د ُه مخ ُطوط د د دة‬ ‫اث د د د د د د د د د د د ُار ُ كثي د د د د د د د د د د درة مح ُفوظ د د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د د د د د د د دا ّن ُهم لسنبي د د د د د د د د دال انتس د د د د د د د د د ُبوا‬ ‫ل د د د دو ل د د د دم ت ُك د د د دن س د د د دو ُاه ُم لحس د د د د ُبوا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫س د د ددفينة ّالنج د د دداة ُه د د ددم د د ددد رك ُب د د ددوا‬ ‫لرايد د د ددة ُالع ُلد د د ددوم ُهد د د ددم د د د ددد نبد د د د ُدبوا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪11‬‬

‫واند د د د ُمم العشد د د درين مد د د دع الربعد د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د د د د د دي ع د د د د د د دام ال د د د د د د دف وثسثما د د د د د د دة‬

‫ال يك ُس د د د دو ُ بث د د د دو المغف د د د درة‬ ‫فدددد ُ‬ ‫ا د د د د د د د د د داب ُه المن ّي د د د د د د د د د د ُة ّالرحيم د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يقبد د د د د د د د د ُد ُ القريد د د د د د د د د ُب والمد د د د د د د د د ُرو ُر‬ ‫ُي د د د د د دددف ُن ف د د د د د ددي س د د د د د د دا ُتم ُبن م د د د د د د د ُزو ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الدو ُر العلمي ال ّثال ُا في ساران‬
‫الكياهي الحاج ُشعيب ُبن عبد ّالر ّزاق ّ‬
‫الساراني (‪ 4522‬ه‪ 4221 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫ّ‬
‫د د د دهران للغزال د د د د ِي ال د د د دذ ازأهد د د ددر‬ ‫ُش د د د دعي ُب ي د د د داتي خلف د د د دا ك د د د دذا ُعم د د د در‬
‫ُم ِتبد د د د د د د دف ب ّالزهد د د د د د د دد والع ُبد د د د د د د دوأة‬ ‫ف د د د د د د د د د دال ّو ُي اش د د د د د د د د د د ُتهر بالولي د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪15‬‬

‫كم د د د ددا ُرو عن د د د د ُده لخ د د د ددو الف د د د ددتن‬ ‫وطد د د د ددال ُا الد د د د د ّددنيا طد د د د ددسق البد د د د ددا ن‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫وم د د د د ددا تين بع د د د د ددد ال د د د د ددف هج د د د د ددرة‬ ‫ُيولد د د د د ُدد فد د د د ددي سد د د د د ِدتين مد د د د ددع ثسثد د د د ددة‬
‫ُمجتهد د د د د د ددا ُمجان د د د د د د دب الكس د د د د د د دسن‬ ‫يا ُخد د د د د د د ُذ بد د د د د د ددل العلد د د د د د دم و ُالقد د د د د د دران‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كد د د د د دذاك عد د د د د دن والد د د د د دد ال ُمد د د د د دوالي‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د د د د د دن وال د د د د د د د دد امرات د د د د د د د ده غزال د د د د د د د دي‬

‫يرح د د ُل م د دن س د داران ال د دى ح د داجين‬ ‫بعد د د د د دد ُما د د د د د د ِي ُعم د د د د د در العش د د د د د درين‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪51‬‬

‫ب ُمرتا د د د د دى د د د د دف ُه بع د د د د دار ُعل د د د د دم‬ ‫يقبد د د د د د ُد عالمد د د د د دا و ُمرشد د د د د ددا ُوسد د د د د دم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يجمد د د د د د د ُع بد د د د د د دين علمد د د د د د دي الوراثد د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ش د د د د دريعة تر د د د د د دى ال د د د د دى الحقيقد د د د د دة‬

‫ف د د د دازأر الحسد د د ددان مند د د د ُده ح د د د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م د د د د دن عل د د د د دم ش د د د د ديخه وع د د د د دى وور‬
‫س د د د د د د د ددعيدة اخس ُ ه د د د د د د د ددا مرن د د د د د د د د ّدية‬ ‫يخ ُط د د د د ُدب بن د د د د د ش د د د دديخه فز ّوج د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫و‬

‫ُي د د د د د د ددرز ُق منه د د د د د د ددا عقب د د د د د د ددا ُمبارك د د د د د د ددا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كاحم د د د د ددد ك د د د د ددان امام د د د د ددا سد د د د د ددالكا‬ ‫‪55‬‬

‫ل تنس د د د د د د دين امامند د د د د د ددا لا ُشد د د د د د ددهرة‬ ‫و ُاخت د د د د د دده ُزبي د د د د د دددة م د د د د د ددع حس د د د د د ددنة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُ‬ ‫ّ‬
‫كف د د د ددى به د د د ددم اول ُأ ُ ُاول د د د ددو ِالثق د د د ددة‬ ‫ُطس ُبد د د د د د د د د د د ُده كثيد د د د د د د د د د ددرة ُمنتشد د د د د د د د د د ددرة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كد د د د د د د د د د ددذا ثس ُثما د د د د د د د د د د ددة هجر ّيد د د د د د د د د د ددة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الد د د ددف وزأ خمس د د د دين مد د د ددع ثمانيد د د ددة‬

‫م د دن ُعم د در ُمستسد ددلما مد ددع ِالرند ددى‬ ‫وف ُات د د د د د ُه بف د د د د ددوق تس د د د د ددعين ما د د د د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اثابد د د د د د د د د د ُده ُ‬
‫هللا ثوابد د د د د د د د د ددا يحد د د د د د د د د ددو‬
‫‪.‬‬

‫‪61‬‬ ‫وك د د د دان شد د د ددعبان كد د د ددذاك د د د ددد ُرو‬

‫‪.‬‬

‫ُمجد د د د د د دداورا لشد د د د د د دديخه لا ّالراسد د د د د د ددخ‬ ‫ُي د د د د د دددف ُن ف د د د د د ددي مق د د د د د ددابر المش د د د د د ددايخ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫ووو‬

‫**********‬
‫‪9‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫الكياهي الحاج ُعمر ُبن ه ُارون ّ‬

‫الساراني (‪ 4522‬ه ‪ 4251 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫ل د د د د ددى غزال د د د د دي بمج د د د د د ُزوم الخب د د د د در‬ ‫شد د د دارك فد د د دي أرسد د د ده نحد د د دو ُعمد د د در‬
‫مولد د د د د د ُد ُ فد د د د د دي مد د د د د دا تين واند د د د د د ُمم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الف د د د د د دا وس د د د د د دبعين ولاك ف د د د د د داعلم‬

‫بش د د د د د د د د ديخه ّالر ّبد د د د د د د د ددان ِي ُالمع ِل د د د د د د د د د ُم‬ ‫تلم د د د د د د دذ وه د د د د د د دو ُمع د د د د د د ددتن ُم د د د د د د ددسز ُم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كمث د د د د د دل ش د د د د د دربين ِي ل المهاب د د د د د دة‬ ‫ي ُج د د د د دو ُي لسخ د د د د دذ ع د د د د دن المش د د د د ديخة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪65‬‬

‫ّ‬
‫ُمع د د د د د د د دال لل د د د د د د د د ّدنف ب ِالرياند د د د د د د د دة‬ ‫عسم د د د د د د د د د دة مع د د د د د د د د د ددار ِالدين ّي د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اسد د د د د دناأ علد د د د د دم للغليد د د د د دل ُيد د د د د درو‬ ‫ع د د دن وال د د ددد ّالترمس د د دي وه د د دو ي د د درو‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و د د د د د د دال د د د د د د داحب لغيت د د د د د د داني‬

‫و‬

‫الطوبد د د د د د د د داني‬ ‫ككفد د د د د د د د دراو عد د د د د د د د دالم ّ‬ ‫‪.‬‬

‫للعلد د د د د د د د دم باجتهد د د د د د د د داأ ُم ّتبد د د د د د د د دفا‬ ‫ويسد د د د د د د د د د دتم ّر طالبد د د د د د د د د د دا وشد د د د د د د د د د داغفا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُث ّم د د د د ع د د د دن احمد د د ددد ابد د د ددن زين د د د دي‬ ‫ع د د دن س د د د ِيد الحج د د داز اب د د دن البنتن د د دي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪71‬‬

‫والعل د د د د ُم خي د د د د ُر ال د د د د ّدزاأ للمعد د د د دايش‬ ‫كد د د د د دذا خلي ُف د د د د د د ُه شد د د د د دطا ُالمح ِش د د د د د دي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وابد د د د د ُدن ُسد د د د ددليمان بهد د د د ددم ي ّتبد د د د د ُدل‬ ‫ك د د د ددذاك عاب د د د د ُدد الحمي د د د ددد بابب د د د د ُديل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ب د د ددذكرهم ين د د ددز ُي ُج د د د ّدل ّالرحم د د ددات‬ ‫ل ت د د ددن ب د د د ّ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫دالزواو واب د د ددن برك د د ددات‬

‫بع د د د د د ددد وف د د د د د دداة د د د د د ددهر مفخ ُرن د د د د د ددا‬ ‫تب د د د د ّددى ل ّلت د د د دددري م د د د ددع ُش د د د ددعيبنا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمجته د د د د دددا ج د د د د دددا عل د د د د ددى تر يت د د د د دده‬ ‫لد ددم يد ددا ُي ُجه د دددا فد ددي اعتند ددال تركت د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪75‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫شد د د د ددر ا وغربد د د د ددا ُ طرند د د د ددا ُنوسد د د د ددنترا‬ ‫ف د د د د د ددزاأ ُن د د د د د ددو ُر المعه د د د د د ددد انتش د د د د د ددارا‬
‫ف د د د ددي معه د د د ددد ي ُك د د د ددن تط د د د د ّدور يق د د د ددع‬ ‫دالمع ِلم اجتمد د د د د د د ددع‬ ‫ان الد د د د د د د ددول ّي بد د د د د د د د ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وم د د د د ددن روى عن د د د د د ُده كثي د د د د د ُدر الع د د د د دددأ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كمثد د د د د ددل اخد د د د د ددوة لو المعاهد د د د د ددد‬

‫ل تس د د د ددن مح ُفوظ د د د ددا ولا ُمس د د د د ّدج ُل‬ ‫و ُه د د د ددم خلي د د د ددل د د د دداأق وفان د د د د ُدل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫ومش د د ُدهوأ واب د د ُدن العزي د ددز السس د ددمي‬ ‫ك د د د ددذاك مع ُب د د د ددوم فب د د د ددف بع د د د ددالم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪81‬‬

‫ُمه د د د د د د د د د د دديمن ك د د د د د د د د د د ددذا ُمن د د د د د د د د د د د ّدوران‬ ‫وعاب د د د ُدد ُالمح د د دديا واب د د د ُدن ُالمحس د د ددن‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وبد د د د د ُ‬ ‫ُث ّم د د د د مع د د د د ُدرو ُس د د د د ُديوطي ُزه د د د ددد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫داجور م د د د د ددع عبد د د د ددد اله د د د د دداأ‬

‫ّ‬
‫وابد د د د ُدن الغزالد د د ددي فد د د ددات ُ ّالرحمد د د ددان‬ ‫كد د د د د ددذاك حسد د د د د د ُدب هللا السغتد د د د د دداني‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وعاب د د د د ُدد ال د د د د ّدرحيم منه د د د ددا ُيو د د د د ُدف‬ ‫ك د د ددذا خلي د د ددل م د د ددن أم د د دداك ُيع د د ددر ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف ُك ّل ُه د د د د د د ددم حق د د د د د د ددا ل ُوو العرف د د د د د د ددان‬ ‫و د د ددد ين د د د ُدالوا العل د د ددم م د د ددع ُوج د د دددان‬
‫وو‬ ‫‪.‬‬

‫‪85‬‬

‫فنظ ُم د د د ُده ف د د ددي ّالنح د د ددو ش د د دداهد ل د د د ُده‬ ‫اثد د د د د د د د د د د د د د ُار ُ ُر ّو ُات د د د د د د د د د د د د د ُده و ُكت ُب د د د د د د د د د د د د د ُده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كت ُاب د د د د ُده لخي د د د د ُدر م د د د ددا د د د ددد ع ّون د د د دده‬ ‫ل د د د د ددم يه د د د د ددب الل د د د د د ُده ابن د د د د ددا خلف د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫والم د د ددو ُت للخل د د ددا ب ُعم د د ددر ينقا د د ددي‬ ‫وف ُات د د د د د د ُده بع د د د د د ددد تع ِن د د د د د ددي الم د د د د د ددرض‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُث ّمد د د د د د د عشد د د د د د درين ثم د د د د د دداني ارأ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫عد د د د د د د ددام ثسثما د د د د د د د ددة مد د د د د د د ددع الد د د د د د د ددف‬

‫جد د د د د ددوار شد د د د د دديخه ي ُكد د د د د ددو ُن بد د د د د د ُدر ُ‬ ‫‪.‬‬

‫‪91‬‬ ‫خمس د د د د ددا وخمس د د د د ددين ي ُم د د د د د ّدر س د د د د د ّدن ُه‬

‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫‪44‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫الكياهي الحاج ُمرتاى ُبن ُمنتهى ّ‬

‫الساراني (‪ 4522‬ه ‪ 4212 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫تربي د د د د د د دة تزكي د د د د د د دة د د د د د د دد ارش د د د د د د ددا‬ ‫كد د د د دذاك ُمرتاد د د د دى الفقي د د د د ُده سد د د د داعدا‬
‫ك د د دذاك ع د د دن كف د د دراو د د دد ُي د د دوالي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يروي د د د د د د ده ع د د د د د د دن ابي د د د د د دده والغزال د د د د د د دي‬

‫لفا د د د د د د دله ل د د د د د د دي ل د د د د د د د ُه ُم د د د د د د دواز‬ ‫يرحد د د د د د د ُل طالبد د د د د د دا الد د د د د د دى الحجد د د د د د داز‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ل س د د د د د ّيما الحي د د د د دال ك د د د د دان ك د د د د د ّررا‬ ‫ا د د د د د دام ب ّ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د د د دران علم د د د د د دا نش د د د د د درا‬

‫و ُمولع د د د د د د د د دا ي ُح د د د د د د د د د ّل للمش د د د د د د د د داكل‬ ‫ُم د د د د د د د د د دد ِ قا فقه ّي د د د د د د د د د دة المس د د د د د د د د د دا ل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪95‬‬

‫يرف د د د د د د د د ُع للوال د د د د د د د دد ع د د د د د د د دزا د د د د د د د ددرا‬ ‫يعق د د د د د ُب نج د د د د دس واح د د د د ددا مش د د د د د ُكورا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يت د د د د د د د ُر ُك حق د د د د د د دا باث د د د د د د دار حس د د د د د د دنة‬ ‫و ُعم د د د د د ُر ُ خم د د د د د وس د د د د د ّتون س د د د د دنة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُتس د د دمى بس د د دمفيكا بد د ددذ مع ُروفد د ددة‬ ‫ُيد د د د د د د ددف ُن فد د د د د د د دي مقبد د د د د د د درة مد د د د د د د د ُزورة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الدو ُر العلمي ال ّراب ُع في ساران‬
‫الكياهي الحاج فت ُ ّالرحمن ُبن غزالي ّ‬
‫الساراني (‪ 4511‬ه ‪ 4212 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫بفد د د ددات ّالرحم د د د ددان وهد د د ددو ُيس د د د ددمى‬ ‫وابد د د د ُدن غزالد د د ددي جد د د ددا بحد د د ددزم ُعلمد د د ددا‬
‫عب د د د د ددا المام د د د د ددة بس د د د د ددلم يقب د د د د د ُدل‬ ‫بعد د د د د ددد ُهما معد د د د د د ُده لد د د د د ددوال يحمد د د د د د ُدل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪411‬‬

‫كد د د د د د ددري ُم هيَد د د د د د ددة د د د د د د ددو ّ ه ّمد د د د د د ددة‬ ‫ُلو حد د د د د د د د د ّددة وهيبد د د د د د د د ددة عظيمد د د د د د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪42‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫ُم ّتب د د د د د د د د ددفا بش د د د د د د د د دديمة فان د د د د د د د د ددلة‬ ‫و ُمطد د د د د د ددرق للد د د د د د د ّدراع ُلو سد د د د د د ددكينة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ولد د د د د دم يد د د د د دزي ُمشد د د د د د ِجعا لسخيد د د د د در‬ ‫وام د د د د در معد د د د د د ُرو ونه د د د د دي ال ُمنكد د د د د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وغي د د د د د د د در مش د د د د د د د ديخة ّ‬ ‫بالخد د د دذ عد د د دن ُعمد د د در ابد د د دن هد د د د ُارون‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د د د د د دراني‬
‫ُث ّم د د د د ع د د د دن اأري د د د د جمس د د د دريني‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يد د د دل وعد د د دن د د د دال ل عرف د د ددان‬ ‫‪415‬‬

‫و ُمفهم د د د د د ددا ُمس د د د د د د ِدهس بم د د د د د ددا د د د د د ددرا‬ ‫وك د د د د ددان مطسع د د د د ددا ك د د د د ددذا ُمش د د د د د ِدمرا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وف د د د د ددات ّالرحم د د د د ددان م د د د د ددع ُزبي د د د د ددر‬ ‫ا ّث د د د د د د ددر فد د د د د د د ددي ُر ّواتد د د د د د د دده كببد د د د د د د ددر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُث ّم د د د د نحد د د ددراو مد د د ددع المد د د ددورأ‬ ‫واب د د د د ُدن ُمب د د د ددطفى ك د د د ددذا و ُزهد د د د ددد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ل ت د د ددن مر ُحوم د د ددا امام د د ددا ختن د د دده‬ ‫و ُند د د د د د ّدم احمد د د د د دددا ورمليد د د د د ددا معد د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫و‬

‫ّ‬
‫السس د د د د د د د ددم ّي ح د د د د د د د ددامس لتركتد د د د د د د د ده‬ ‫كد د د د د د ددذاك مع ُبد د د د د د ددوم راو ّ ُك ُتبد د د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪441‬‬

‫الش د د د د ّدباني‬ ‫عب د د د د ُدد ّ‬

‫الس د د د ددسم افق د د د د ُده ّ‬ ‫‪.‬‬

‫واب ُن د د د د د د ُده ك د د د د د ددان ف د د د د د ددا ا ال د د د د د ددران‬

‫‪.‬‬

‫عل د د د ّدي مش د د د ُدفو و ُه د د ددو ُلو المج د د ددد‬ ‫ل د د د د ددم يد د د د د ددرو عن د د د د د ُده ا د د د د د ددغ ُر الولأ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫ول د دم ي د دزي ف د دي ع د دالم المخ ُطوط د دة‬ ‫كان د د د د د د د د د د د ُمؤلف ُات د د د د د د د د د د د ُه كثي د د د د د د د د د د درة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وغي د د د د درهم ع د د د د دن ب د د د د دد ّالزم د د د د دان‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كمث د د د د د د د ددل تح د د د د د د د د دذير لسخ د د د د د د د د دوان‬

‫ينف د د د د د د د د د ُع لد د د د د د د د ددسزواج و ِالنسد د د د د د د د ددال‬ ‫والد د د د د ّدنظم ف د د د د دي مس د د د د دا ل الد د د د د ِددمال‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪445‬‬

‫وراث د د د د د د د د دة ُالمع ِل د د د د د د د د دم ّ‬ ‫ُ ّ ّ‬
‫الط د د دس ال ُمعتن د د دي‬ ‫ح ّققه د د دا بع د د د‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د د د د د د دراني‬
‫ع د د ددن ُعم د د ددر س د د د ِدتين ك د د ددذا مرو ّي د د ددة‬ ‫وف ُات د د د د د د د د د د ُده بم ّكد د د د د د د د د د دة المحم ّي د د د د د د د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪43‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫ّ‬
‫ُمجد د د د د د دداورا لسوليد د د د د د ددا ل ُوو ُالعد د د د د د ددس‬ ‫ُي د د د د د دددف ُن ف د د د د د ددي مقب د د د د د ددرة ُالمع د د د د د ددس‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الف د د د د د د د ددا وتسد د د د د د د د ددعما ة ند د د د د د د د ددممنا‬ ‫ولاك ف د د ددي س د د ددبع م د د ددع العش د د ددرين‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج أحسن ُبن واريجا ّ‬
‫الساراني (‪ 4512‬ه ‪ 4212 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫ُمس د د د دداعدا لل د د د د ّددرع لاك العب د د د ددر‬ ‫‪421‬‬ ‫ل تد د د د د د دن أحسند د د د د د دا ا ُبد د د د د د دو ُزبيد د د د د د در‬
‫م د د د د ددع ُعم د د د د ددر ُمجته د د د د دددا فل ُيعلم د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د د دن وال د د د د دد امرات د د د د ده د د د د دد لزم د د د د دا‬

‫و ُمرتا د د د ددى كم د د د ددا ُه د د د ددو المس د د د د ُدطو ُر‬ ‫وحمد د د د د د د د د د دزة و د د د د د د د د د د دال ُمف ِسد د د د د د د د د د د ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫عا ش د د د د د ددة ُث د د د د د د ّدم ُزبي د د د د د ددر فاطم د د د د د ددة‬ ‫اول ُأ ُ ثسث د د د د د د د د د د د د د د د ددة مع ُروف د د د د د د د د د د د د د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م د د ددع خمس د د ددة ال د د د ُده نج ُل د د د ُده يس د د ددم‬ ‫وف ُاتد د د ُده عد د ددن ُعمد د ددر خمسد د ددين ُعلد د ددم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ن د د د د د د د د د ددري ُح ُه ُمب د د د د د د د د د ددارك م د د د د د د د د د د ُدزو ُر‬ ‫وبجد د د د د د ددوار ش د د د د د د دديخه د د د د د د ددد ُيقب د د د د د د د ُدر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪425‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج عب ُد هللا ُبن عبد ّالرحمن ّ‬
‫الساراني ( ت ‪ 4221 :‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫ُ‬
‫اب د د ُن عب د دد ّالرحم د دان علم د دا يحم ُل د ده‬ ‫عبد د د د د ُد اللد د د د ده كد د د د دان د د د د دد ُيعاألد د د د ده‬
‫ع د د دن حم د د دزة واب د د دن ه د د د ُارون وك د د دذا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د ددن وال د د د دد امرات د د د ده د د د دد اخ د د د دذا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪41‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫اح د د ددى ّ‬
‫الطريق د د دة ك د د دذاك ناس د د د ُك‬ ‫ُممتث د د د د د د د د د دل وعاب د د د د د د د د د دد وس د د د د د د د د د دال ُك‬
‫أ‬
‫وك د د دان من د د د ُه س د د ده ُلنا د د دد اهت د د ددى‬ ‫اث د د د د د د ُار ُ معه د د د د د د ُد منش د د د د د دا ُاله د د د د د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وين ُظد د د د د د د د ُر ُ‬
‫هللا بعد د د د د د د دين راحمد د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬

‫‪431‬‬ ‫وف ُات د د د د د د ُه بنح د د د د د دو س د د د د د دبعين س د د د د د دنة‬

‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الدو ُر العلمي الخام ُ في ساران‬
‫الساراني (‪ 4224‬ه ‪ 4212 -‬ه)‬ ‫‪ ‬الكياهي الحاج احمد ُبن ُشعيب ّ‬

‫ابن د د د د ددا ُش د د د د ددعيب و ُزبي د د د د ددرا نقب د د د د د ُدد‬ ‫يخ ُل د د د د د ُدف بع د د د د ددد ُهم ام د د د د ددام احم د د د د د ُدد‬
‫احم د د د د د د د د د ُدد وه د د د د د د د د ددو وار اب د د د د د د د د ددا ُ‬ ‫نب د د د د د ددد ُا ب ُ‬
‫المج د د د د د ددا م د د د د د ددا ي د د د د د ددد ُعو ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫عند د د د د د د ددد ابيد د د د د د د دده ب د د د د د د د د ُدع ُل ِو ه ّمد د د د د د د ددة‬ ‫تر ّبد د د د د د د د د ددى ب ّالتربيد د د د د د د د د ددة الحسد د د د د د د د د ددنة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د د ددالم نح د د د د ددو ُعم د د د د ددر ُمخب ِب د د د د دده‬ ‫ُمسزم د د د د د ددا ك د د د د د ددذا ب د د د د د ددزوج خالت د د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وفاد د د د ُدل ُهم ُمسد د د د ّدطر فد د د ددي ّالتد د د دداريخ‬ ‫و ُمرتاد د د د د د د ددى وسد د د د د د د ددا ر المشد د د د د د د ددايخ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪435‬‬

‫لسزأيد د د د د د د د داأ سد د د د د د د د داغفا و ُمقد د د د د د د د دبس‬ ‫ُث د د د د ّم ال د د د دى الحج د د د داز ك د د د دان راح د د د دس‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمسزم د د د د د دا بش د د د د د ديخه ش د د د د د دطا ُعم د د د د د در‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫تلميد د د دذ احم د د ددد ب د د ددن زين د د ددي الب د د ددر‬

‫رياند د د د دة ال د د د د ّدنف لجد د د د دل فطد د د د دم‬ ‫يد د د د د د دا ُم ُر بد د د د د د د ِاطس س د د د د د ددفر القد د د د د د دوم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مث د د د دل اليوا ي د د د د م د د د دع ِالرس د د د دالة‬

‫‪.‬‬

‫ناول د د د د د د د د د د ُه ب ُك ُت د د د د د د د د د دب ّ‬
‫الب د د د د د د د د د دوف ّية‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪45‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫بع د د د دد ّالر ُج د د د دو لل ُع ُل د د د دوم س د د د داغبا‬ ‫‪411‬‬ ‫ول د د د د د دم ي د د د د د دزي ُمجته د د د د د ددا وطالب د د د د د دا‬
‫هاشد د د د دم اشد د د د دعر ِ شد د د د ديخ ُمعتبد د د د در‬
‫‪.‬‬

‫ويلتقد د د د دي بحاد د د د درة ّ‬

‫الشد د د د ديخ البد د د د در‬
‫‪.‬‬

‫وب ُش د د د د د د د د ُؤونه ش د د د د د د د دديدا يعتن د د د د د د د دي‬ ‫ف ّاد د د د د د دل ُه عد د د د د د دن سد د د د د د دا ر ال د د د د د د دران‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمواظب د د د د دا ل ّلنش د د د د در م د د د د دع عباأت د د د د ده‬ ‫تب د د د د ّدى ل ّلت د د د ددري بع د د د دد رحلت د د د ده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لا كد د د د د د د د د درم و ُج د د د د د د د د ددوأة وث د د د د د د د د ددروة‬ ‫وجامع د د د د د د د د د دا لش د د د د د د د د د ديمة س د د د د د د د د د دن ّية‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و ُمبع د د د د دددا نفس د د د د د ُده ع د د د د ددن ُس د د د د ددؤاي‬ ‫ُمكتس د د د د د د د د ددبا ل ُمؤن د د د د د د د د ددة الح د د د د د د د د ددسي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪415‬‬

‫كد د د د د د د ددذاك د د د د د د د د ّدوام و ُلو تاد د د د د د د د ّدر‬ ‫وكد د د د د د د ددان د د د د د د د د ّدواما ولا تو ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اند د د د د د د ددع‬
‫عبد د د د د ُد الجليد د د د دل ُث ّمد د د د د حميد د د د دد ُة‬ ‫اول ُأ ُ كثي د د د د د د د د د د د د د د درة مح ُم د د د د د د د د د د د د د د دوأ ُة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫عبد د د دد ال د د د ّدرحيم بع د د ددد ُ ل ُهد د د دم تد د د دزأ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫محم د د د ددة ل ت د د د دن عاب د د د دد الحمي د د ددد‬

‫م د ددن ُعم د ددر ات د ددا ُ مح ُت د د ُ‬ ‫ف د ددي خمس د ددة م د ددع ّالثم د ددانين ما د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫دوم القا د ددا‬

‫ند د د د د د د د دري ُح ُه ُمب د د د د د د د ددارك مي ُم د د د د د د د ددو ُن‬ ‫بسد د د د د ُدارت اجسد د د د د ُداأ ُ د د د د ددد ُتد د د د دددف ُن‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪451‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج امام خليل ُبن ُشعيب ّ‬
‫الساراني (‪ 4242‬ه ‪ 4124 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫باس د د د د د دم ام د د د د د دام ُمزه د د د د د در الحي د د د د د داة‬ ‫ا د د د د د د د دغ ُر اولأ ُش د د د د د د د دعي ُب ي د د د د د د د داتي‬

‫وسد د دبع عشد د درة ّالتد د داري ُخ ُ د د دد ُعهد د دد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د د د د د دام ثسثما د د د د د د د دة الف د د د د د د د دا ت د د د د د د د دزأ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪46‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫وال د د د د د د د د د د ُد ُ ُمعتني د د د د د د د د د دا ُمواف د د د د د د د د د د ُا‬ ‫ُيحس د د د د د ُن ف د د د د دي تاأيب د د د د ده و ُيش د د د د دف ُا‬

‫ُمجته د د ددا ف د د دي اخ د د دذ ف د د داعلم ب د د دذا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ولبد د د د د د د دي زوجتد د د د د د د ده د د د د د د د دد تلمد د د د د د د دذ‬

‫ب د د د دالبنكسني خلي د د د دل ب د د د ده اش د د د دتهر‬
‫‪.‬‬

‫‪455‬‬ ‫ول ّ‬
‫لش د د د د د د د د دهير بالولي د د د د د د د د دة انتش د د د د د د د د در‬
‫‪.‬‬

‫ح ّت د د د دى اش د د د دار ب ُح ُب د د د دوي ّالتزكي د د د دة‬

‫‪.‬‬

‫السد د د د دنة‬‫لزمد د د د د ُه فد د د د دي ُمد د د د د ّدة نحد د د د دو ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ل د د د د ددى المش د د د د دايخ ُهن د د د د دا ُمح ّبب د د د د دا‬ ‫ُثد د د د د د ّم الد د د د د دى م ّكد د د د د دة كد د د د د دان طالبد د د د د دا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُيعن د د د دى ب د د د ده الب د د د دا ُر عن د د د د ُه ي د د د درو‬

‫‪.‬‬

‫الجوكج د د د د د د داو‬ ‫ُمسزم د د د د د د دا ب د د د د د د داعسم ُ‬ ‫‪.‬‬

‫الب د د د دحا كو ُن د د د د ُه ُمعتم د د د ددا‬

‫ب د د د دي ن ِ‬ ‫اج د د د داأ ف د د د دي الخ د د د دذ ُن ُبو ُغ د د د د ُه ب د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫فد د د د دذاك عد د د د دالم ب د د د ددذاك فاط ُل د د د ددب‬

‫‪.‬‬

‫‪461‬‬ ‫الطالد د د د د دب‬ ‫ولد د د د د دم يد د د د د دزي ُم ّتبد د د د د دفا ب ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫للمعهد د د د د د د د دد انتشد د د د د د د د در ب ّالتر يد د د د د د د د دة‬ ‫تد د د د د د د د د دولى للقيد د د د د د د د د داأة المي ُموند د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫فهد د د ددو ُالمبد د د د ّدد ُر فد د د ددي لاك ال د د د د ّدزمن‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د ددي العل د ددم والح د ددواي والعرف د ددان‬

‫ُ‬
‫و ولد د د د د د د د ُده بحالد د د د د د د دده ل يختلد د د د د د د ددف‬ ‫وه د د د ددو ُالمع ِل د د د د ُدم ال ُمر ِب د د د ددي ينع د د د ددر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمواظ د د د د د د ددب لل د د د د د د ددورأ والجماع د د د د د د ددة‬ ‫د د د د د ددف ُه ببد د د د د د ّدوام ول اسد د د د د ددتقامة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و ُلو تو ّك د د د د د د د د ددل لر ِب د د د د د د د د دده ا د د د د د د د د ددبس‬ ‫ك د د د د د د ددذا بق د د د د د د د ّدوام و ُز ّه د د د د د د دداأ ج د د د د د د ددس‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪465‬‬

‫ب د ددذاك اه د د ُدل الو د د د د ددد تك ّلم د ددا‬ ‫وش د د د د د د د د د د ّده ُرو ُ بالولي د د د د د د د د د ددة كم د د د د د د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اخب ُاره د د د ددا مش د د د د ُدهورة د د د ددد ُروي د د د د‬ ‫و ُلو كرام د د د د د د د د ددة كثي د د د د د د د د ددرة ب د د د د د د د د دددت‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د ددس ُحنا ال لاك بد د د د ددبا ُعرفد د د د ددا‬

‫‪.‬‬

‫بث د د د ددورة ّ‬
‫الش د د د د ُديوعي ك د د د ددان كاش د د د ددفا‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪47‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫ُمجان د د د د د ددب ل ُمح د د د د د دددثات الخل د د د د د ددف‬ ‫و ُلو تم ّس د د د د د ددك بم د د د د د ددنه ّ‬

‫الس د د د د د ددلف‬
‫ّ‬
‫ُمنتش د د د د ُدرون ف د د د ددي ن د د د ددواحي البل د د د ددد‬ ‫ُطس ُب د د د د د ُده ُك د د د د د ُدانوا ُاول د د د د ددي الماج د د د د ددد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪471‬‬

‫ُه ددم يحم ُل ددون العلد ددم م ددع احوالد دده‬ ‫اول ُأ ُ يك ُف د د د د د د د ددون م د د د د د د د ددن ُو ّراث د د د د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫رفيعد د د د د د د د د د ددة ريحاند د د د د د د د د د ددة د د د د د د د د د د ددف ّية‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ومد د د د د ددع فقي د د د د د دده زاهد د د د د ددد ورحم د د د د د ددة‬

‫مد د د ددع ُعمد د د ددر بد د د ددذ ُالبكد د د ددال ُعلمد د د ددا‬ ‫وعاب د د د د د ددد ال د د د د د د ّدر ّزاق ش د د د د د دديخ ُ د د د د د د ِددما‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ي ُطد د د د ددو ُي ُعمد د د د د ُدر ُ ملد د د د دديل البركد د د د ددة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وع د د د دداا خمس د د د ددا وثم د د د ددانين س د د د ددنة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج ُزبير ُبن أحسن ّ‬
‫الساراني (‪ 4252‬ه ‪ 4211 -‬ه)‬ ‫‪‬‬

‫س د د د دب ُا ُش د د د دعيب ع د د د دالم مش د د د د ُهو ُر‬ ‫‪475‬‬ ‫س د د د د د د داعد ف د د د د د د دي تدريس د د د د د د ده ُربي د د د د د د د ُر‬

‫وزأ العشد د د د د د ددرين مد د د د د د ددع ّالثسثد د د د د د ددة‬ ‫ُيول د د د د د د د د د د د د ُد الف د د د د د د د د د د د دا وثسثما د د د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُم د د د د ددراعيين ف د د د د ددي ُش د د د د د ُدؤون ام د د د د ددر‬ ‫تر ّب د د د د د د دى عن د د د د د د دد ج د د د د د د د ِد ووال د د د د د د دد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مب د د د د د دداأم المع ُلوم د د د د د ددة ّ‬

‫الش د د د د د ددرع ّية‬
‫‪.‬‬

‫ومن ُهمد د د د د د د د دا يقتد د د د د د د د دن ُ‬

‫ص العلم ّيد د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬

‫وف ددات ّالرحم ددان ايا ددا ددد ح ددوى‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د دن خال د د ده احم د د دد ك د د دان د د دد روى‬

‫بب د د د د د د د ددا ر وحس د د د د د د د ددن ل عل د د د د د د د ددم‬
‫‪.‬‬

‫‪481‬‬
‫ل د د دم ي د د دزي ّ‬
‫الطال د د دب ح ّت د د دى الح د د درم‬
‫‪.‬‬

‫ويلتق د د د د د د د د ددي بعل د د د د د د د د ددو ُمس د د د د د د د د ددن ُد‬ ‫ك د د د د د د دذا ا ُب د د د د د د دو ُ اليمن د د د د د د دي س د د د د د د دعي ُد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪48‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫الش دي ُخ ُمو دل ال دى ُمددولي الد ِدنعم‬ ‫ف ّ‬ ‫وياس د د د دين ُالمجي د د د دز وه د د د دو ب د د د دالحرم‬

‫للع د د د د ددالم الفقي د د د د دده ك د د د د دان ُمقد د د د د دبس‬ ‫ُث د د د د ّم ال د د د دى كرس د د د ديك ك د د د دان راح د د د دس‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمش د د د د د د د د د ِمرا للج د د د د د د د د د ِد ُمس د د د د د د د د دتقيما‬ ‫ُم د د د د د د د دداوما تدريس د د د د د د د دا او تعليم د د د د د د د دا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ح ّت د د دى ين د د داي ف د د دي الحي د د داة ُيمن د د دة‬ ‫و ُمعلن د د د د د د د د د دا لخاليي د د د د د د د د د ده خدم د د د د د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪485‬‬

‫ل حكمد د د د ددة ُمح ِلد د د د ددل المسد د د د ددا ل‬ ‫ُيو د د د د د د د ُدف بالفقيد د د د د د دده و ُال ُ د د د د د د ددولي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مح ُم د د ددوأة يعق د د د ُدب مي ُمون د د ددا ُعل د د ددم‬ ‫زو ُاج د د د د د د ُده ببند د د د د د د خال د د د د د دده ُع د د د د د ددزم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ومع د د د د د د د ُدرو د د د د د د ددالحة س د د د د د د ددسمة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫حليمد د د د د د د د د ددة سد د د د د د د د د ددعيدة عفيفد د د د د د د د د ددة‬

‫ُ‬
‫وش د د د د ددا ُن ُهم و د د د د ددد ُر ُهم وفاد د د د د د ُل ُهم‬ ‫م د د د ددن غيره د د د ددا مع ُلوم د د د ددة انس د د د ددال ُهم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫ُمنتش د د د د د ُدرون بش د د د د ددتي ّالناحي د د د د ددة‬ ‫يخ ُل د د د د د د ُدف ُطسب د د د د د ددا كرام د د د د د ددا ب د د د د د ددررة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪491‬‬

‫وف ُاتد د د د د د ُده فد د د د د ددي رماد د د د د ددان ُمثبتد د د د د ددا‬ ‫خمس د د د د ددا وس د د د د د ِدتين ب ُعم د د د د ددر ات د د د د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫والم د د د ددو ُت للع د د د ددالم راح د د د ددة الي د د د دده‬ ‫و ب د د د ُدر ُ ف د د ددي س د د ددمفك م د د ددع وال د د ددد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الدو ُر العلمي ال ّساأ ُع في ساران‬
‫الكياهي الحاج علي مش ُفو ّ‬
‫الساراني (‪ 4152‬م ‪ 5222 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫كد د د دذاك مد د د دن ُيد د د دذك ُر بعد د د دد ُ ُسد د د درأ‬ ‫جد د دا بعد د دد ُهم علد د د ّي ُمشد د د ُفو شد د دهد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪49‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫تزي د د د د د ُد عش د د د د درين ع د د د د د ُام ال د د د د ددولأة‬ ‫الفد د د د د د د د د د دا وتسد د د د د د د د د د دعما ة وسد د د د د د د د د د د ّتة‬

‫ّ‬
‫لد د د ددم ُي د د د ددرك م د د د دن ابي د د د ده ال ُم د د د د ّدة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يس د د د د ديرة ل د د د د دم تتج د د د د داوز خمس د د د د دة‬ ‫‪495‬‬

‫وطبقاتد د د د د ده ف ُهد د د د د دو د د د د د دد اهت د د د د د ددى‬ ‫تر ّب د د د دى فد د د د دي د د د دبا ُ عند د د د دد احمد د د د دد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لزم وا ت د د د د د د دنص م د د د د د د دن ُع ُلوم د د د د د د ده‬ ‫ُث د د د د ّم ع د د د دن الهاش د د د دم س د د د د ّن ُرش د د د دد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الطد د د د ُرق‬ ‫ورملد د د دي ُجومبد د د داني امد د د دام ّ‬ ‫‪.‬‬

‫الشد د د د د د د دفا‬ ‫ومع ُبد د د د د د د دوم ُمد د د د د د د دؤ ِأ ب ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ُند د د دو ُر ّالتبد د د د ّو اند د د دالت سد د د ديرته‬ ‫اخس ُ د د د د د د د د د د د ُه فاند د د د د د د د د د دلة مز ّيتد د د د د د د د د د ده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الب دم ُ انج دى ل دم ُيس د ِبب من ددما‬ ‫و ّ‬ ‫ُلو هيب د د د د د د د دة ل ُيكث د د د د د د د د ُر ّالتك ّلم د د د د د د د دا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪211‬‬

‫ُمشد د د د د د د ّر ُمع ّظد د د د د د دم ُلو المرتبد د د د د د دة‬ ‫ُمد د د د د د د د ددي ُر الم د د د د د د د د دين و ّ‬
‫الش د د د د د د د د دعيب ّية‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كاند د د د د وف ُاتد د د د د ُه بد د د د دارض ال د د د ددوطن‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د د د د د دنة سد د د د د د د د د دبع وزأ اللفد د د د د د د د د دين‬

‫ا ُب د د د د د دو غزال د د د د د دي مع د د د د د د ُرو بسن د د د د د ده‬ ‫ن د د د د د د د د د د دري ُح ُه ُمج د د د د د د د د د د داور لج د د د د د د د د د د د ِد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج مي ُمون ُزبير ّ‬
‫الساراني (‪ 4151‬م ‪ 5241 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫ُمر ِب د د د د د د د د د ددي ُمع ِل د د د د د د د د د ددم ُلو ُربت د د د د د د د د د ددة‬ ‫وف د د د ددي ّالزم د د د ددان ع د د د ددالم ُلو حكم د د د ددة‬
‫تر ّب د د د د ددى عن د د د د ددد وال د د د د ددد اللمع د د د د ددي‬ ‫دون ّالل د د د د د ُددوعي‬
‫اب د د د د د ُدن ُزبي د د د د ددر مي ُم د د د د د ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪215‬‬

‫واب د د د د ددن عل د د د د ددي مح د د د د د ُدروع ُمر ِبي د د د د ددا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وعد د ددن عبد د ددد الكد د ددريم شد د دديخ لربايد د ددا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫ِ‬ ‫ُث ّم د د د د مر ُزو د د د ددي كد د د ددذاك معد د د ددرو ُ‬

‫وعل د د د د د د د ددو وياس د د د د د د د ددين ُمؤل د د د د د د د د ُدف‬
‫الكتب د د د د د د ّدي والمن د د د د د ددديلي‬ ‫السد د د د د د ِدي ُد ُ‬
‫و ّ‬ ‫داو الع د د د د د ددال ُم و ُال ُ د د د د د ددولي‬
‫والم ّش د د د د د د ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمؤ ِسد د د د د د د د د للمعهد د د د د د د د دد الند د د د د د د د دوار‬ ‫بق ّيد د د د د د د د د ُدة السد د د د د د د د ددس والخيد د د د د د د د ددار‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ح ّماس د د د د د د د د دي سياسد د د د د د د د د دي نبيد د د د د د د د د د ُه‬ ‫ُمف ِس د د د د د د د د د د د د در ُم د د د د د د د د د د د د دؤ ِرخ فقي د د د د د د د د د د د د د ُه‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪241‬‬

‫م د د دن ُجمد د د دع الفاد د د د ُل لد د د د ُه تو ُازند د د دا‬ ‫ول ند د د د د د درى مثلد د د د د د د ُه فد د د د د د دي زمانند د د د د د دا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُ‬
‫الك ُت دب‬ ‫علم دا وجاه دا فه ُم دوا م دا ف دي ُ‬ ‫اول ُأ ُ ُك ّل ُهد د د د د د د د د ُم ُاولد د د د د د د د دو ّالرتد د د د د د د د دب‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫حميد د د د د د ددة و ُمحسد د د د د د د ُن ِ‬ ‫اخس ُ د د د د د د د د د ُه فاند د د د د د د د دلة وراجح د د د د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الا د د د د د دديافة‬
‫و ُمخل د د د دص ي د د د دد ُعو ال د د د دى ّ‬ ‫ل ِيند د د د د د د د د د دة أعو ُتد د د د د د د د د د د ُه بالحكمد د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د دسمة‬
‫يغب ُط د د د د ُه م د د د دن ك د د د دان ف د د د دي زمان د د د ده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د دي العل د د دم والولأ م د د دع اعمال د د ده‬ ‫‪245‬‬

‫م دع القري دب الكب در الع دالي المق دام‬

‫‪.‬‬

‫اند د دع و ُحسد د دن فد د دي الكد د دسم‬ ‫و ُلو تو ُ‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫ُتجعد د د ُل فد د دي المعهد د دد أرسد د دا ُ د د د ِررا‬ ‫ُمؤلف ُات د د د د د د د د د د د د ُه كثي د د د د د د د د د د د درة ُت د د د د د د د د د د د درى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وف ُات د د د د د د د د د د ُه بم ّك د د د د د د د د د دة ُالمك ّرم د د د د د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫س د د د د د دنة الف د د د د د دين وتس د د د د د دع عش د د د د د درة‬

‫ّ‬
‫ُمع ّل د د د د د د د د د دم باس د د د د د د د د د دمه مس د د د د د د د د د د ُط ُور‬ ‫وفد د د د د د د دي ُالمعد د د د د د د دس بد د د د د د د د ُر ُ مد د د د د د د د ُزو ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫‪24‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫الساراني (‪ 4125‬م ‪ 5224 -‬م)‬ ‫‪ ‬الكياهي الحاج عب ُد ّالرحيم ُبن احمد ّ‬

‫أ‬
‫‪ ‬الكياهي الحاج عبد الجليل بن احمد الساراني (‪ 4155‬م ‪ 4111 -‬م)‬
‫أ‬
‫‪ ‬الكياهي الحاج عبد الحميد بن احمد الساراني (‪ 4152‬م ‪ 4111 -‬م)‬
‫وم د د د د دن ُه ُم عب د د د د د ُد الد د د د د ّدرحيم الع د د د د دال ُم ‪ 221‬وعام د د د د د د د د د د دل ُمرب د د د د د د د د د د دي ُمع ِل د د د د د د د د د د د ُم‬
‫ُمعتنيد د د د د دا شد د د د د دان ُه ح ّتد د د د د دى الكب د د د د د در‬
‫‪.‬‬

‫ا ّأب د د د د د د د ُه الوال د د د د د د د ُد ُمن د د د د د د د ُذ ِ‬

‫الب د د د د د د دغر‬
‫‪.‬‬

‫وزو ُج ُاخت د د د د د د د د دده ُزبي د د د د د د د د ددر م د د د د د د د د دداهر‬ ‫ك د د د د د د ددذاك ع ّم د د د د د د د ُده ام د د د د د د دام ش د د د د د د دداه ُر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يرحد د د د د ُل لسخد د د د دذ عد د د د دن الج ُزولد د د د دي‬ ‫ومث ُل د د د د د ُه ُم د د د د دددي ُر "الم د د د د دين" عل د د د د دي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مد د دع ابد د دن ُاختد د ده بمي ُمد د دون اشد د دتهر‬ ‫ُث د د د د ّدم الد د د د دى م ّكد د د د دة اخد د د د د ُذ ُ اسد د د د دتمر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مد د د دا مد د د د ّر لكد د د د ُر ُ فكد د د دان د د د دد رأ‬ ‫فشد د د د دي ُخ ُه كمثد د د د دل شد د د د ديخه ُعد د د د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪225‬‬

‫والفد د د د داأان ِي ل المقد د د د دام العد د د د دالي‬

‫‪.‬أ‬ ‫‪.‬‬

‫كعلد د د د د د د د د دو وكد د د د د د د د د دذا المند د د د د د د د د دديلي‬

‫و ُحس د د د دن عش د د د درة ل ّلن د د د داع اب د د د دل‬ ‫ُلو ُخ ُلد د د د د د د دا ُمشد د د د د د د د ّر وفان د د د د د د د دل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و ُلو اهتمد د د د د د دام ُيكثد د د د د د د ُر ل ّلتب ّسد د د د د د دم‬ ‫و د د د د د دف ب ُج د د د د د دوأة ك د د د د د دذا وك د د د د د درم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫عب د د د ُد الجلي د د دل د د داح ُب الكرام د د دة‬ ‫واخ د د د د د د د د دوا ُ د د د د د د د د داحبا الخار د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫زوج ُت د د د د د د ُه بن د د د د د د ُ ام د د د د د دام اش د د د د د دتهر‬ ‫وعاب د د د د د ُدد الحميد د د د د دد فاد د د د د د ُل ُه ظهد د د د د در‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪231‬‬

‫وف ُات د د د د د ُه ف د د د د دي رما د د د د دان ُا ِرخ د د د د د‬

‫‪.‬ج‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د د دنة الفد د د د د د دين وواحد د د د د د دد اتد د د د د د د‬

‫ي ُبد د د د د د د ّب ُه ُ‬
‫هللا د د د د د د دبيب رحمتد د د د د د ده‬
‫‪.‬‬

‫ُيد د د د د ددف ُن جسد د د د د د ُم ُه جد د د د د دوار والد د د د د دد‬

‫‪.‬‬

‫‪.‬ج‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫‪22‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫الكياهي الحاج ُمح ّمد فقيه ُبن امام ّ‬

‫الساراني (‪ 4122‬م ‪ 5221 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫و ّالنس د ددب الكد د دريم ابد د دن ُالمحت د ددرم‬ ‫ف د د دي عب د د درنا ل تنس د د دي ّن لا الك د د درم‬
‫ولا زه د د د د داأة وحل د د د د دم د د د د دد ُعل د د د د دم‬ ‫ولا خ ُم د د د د د د ددوي بالفقي د د د د د د دده ي ّتس د د د د د د دم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫و ُمع د د د د د د دتن لسه د د د د د د دل والجي د د د د د د دران‬ ‫وكث د د د د د د د د د در ُة اليث د د د د د د د د د دار لسخ د د د د د د د د د دوان‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪235‬‬

‫لحول د د د د ده م د د د د دن اهل د د د د ده و ّ‬
‫الطلبد د د د د دة‬
‫‪.‬‬

‫ُم ّتبد د د د د د د دف بحسد د د د د د د دن ُالمعاشد د د د د د د درة‬

‫‪.‬‬

‫ُ‬
‫ولا تب ّس د د د د د د د د دم ب ُك د د د د د د د د د ِل لقيت د د د د د د د د ده‬ ‫اند د د د د د دع و ُحسد د د د د د دن سد د د د د د ديرته‬ ‫ولا تو ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُيح د د د د د د د ّب للعل د د د د د د دم ك د د د د د د دذا لهل د د د د د د ده‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مد د د د دا زاي فد د د د دي تدريسد د د د ده ونشد د د د در‬

‫ُمر ّبي د د د د د د د د د ددا باحس د د د د د د د د د ددن ّالتربيد د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م د د د د د دن والدي د د د د د ده اخ د د د د د دذ الوراث د د د د د دة‬

‫ُطد د د د دوي ال امد د د د دة ُيد د د د دسزم شد د د د ديخ ُه‬ ‫ب د د د د دالحرم الم ِك د د د د د ِي ي د د د د درو علم د د د د د ُه‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪211‬‬

‫الش د د د د دي ُخ م ِك د د د د دي‬
‫ُمح ّم د د د د دد ك د د د د دذاك ّ‬ ‫كسد د د د د ِيد الحجد د د د داز فخد د د د در المد د د د دالكي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫والحسد د د د د دن الم ّشد د د د د داو و ُ‬

‫الكتب د د د د د د ِي‬ ‫والف د د د د د د د د داأان ِي ومد د د د د د د د ددع ّاللحج د د د د د د د د د ِي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وزأ عليد د د د د د د د د دا احمد د د د د د د د د ددا ُمر ِبيد د د د د د د د د دا‬

‫‪.‬‬

‫الشد د د د ديخ اسد د د د دماعيل مد د د د دع زكريد د د د دا‬ ‫و ّ‬ ‫‪.‬‬

‫اجد د د د داأ فيهد د د د دا باغتند د د د دام ُالفر د د د د دة‬ ‫ا د د د د دام ف د د د د دي م ّك د د د د دة نح د د د د دو عش د د د د درة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫خت ُن د د د د د د ُده ن د د د د د دداظ ُم ل ُالر ُج د د د د د ددوزة‬ ‫يجم د د د د د د د د د ُدع مرويات د د د د د د د د دده الكثي د د د د د د د د ددرة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪215‬‬

‫وف ُات د د د د د د ُده بغي د د د د د ددر ظ د د د د د ددن ُعرفد د د د د د د‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د د ددي ع د د د ددام الف د د د ددين وارب د د د ددع اتد د د د د‬

‫ل ّم د د د ددا اجد د د د ددا احد د د د دددا ا أعد د د د ددوة‬ ‫و ُعم د د د د د د د ُدر ُ خم ُس د د د د د د ددون زأ اربع د د د د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪23‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫لوالدي د د د د د د د دده بد د د د د د د د دال ّثوا ُيج د د د د د د د ددرى‬ ‫ُيقب د د د د د د ُدر ي د د د د د ددوم ُجمع د د د د د ددة ُمج د د د د د دداورا‬
‫واعط د د د ددا ُ ِالرن د د د ددا وم د د د ددع زياأت د د د دده‬
‫‪.‬‬

‫ا امد د د د د د د د د ُده ُ‬
‫هللا فسد د د د د د د د ددي ج ّنت د د د د د د د د دده‬
‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج ُعمر ف ُاروق ب ُن امام ّ‬
‫الساراني ( ‪ 4114‬م ‪ 5245 -‬م)‬ ‫‪‬‬
‫الكياهي الحاج عب ُد ّالر ّزاق ب ُن امام ّ‬
‫الساراني (ت ‪ 5254 :‬م)‬ ‫‪‬‬

‫وعاب د د د د د د ُدد ال د د د د د د ّدر ّزاق ُمر ُش د د د د د ددد اب د د د د د ددر‬ ‫‪251‬‬ ‫وكد د د د د د ددان مثلد د د د د د د ُده اخ لد د د د د د د ُده ُعم د د د د د د ددر‬
‫وعزم د د د د د د د د د د دة وح د د د د د د د د د د د ّدة عزي د د د د د د د د د د دزة‬ ‫ف د د د د د د د د د د دا ّوي لو هيب د د د د د د د د د د دة و ّي د د د د د د د د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫تلمي د د د د ددذ هاش د د د د ددم ك د د د د ددذا مر ُزو د د د د ددي‬ ‫ُيس د د د ددن ُد ع د د د ددن وال د د د ددد ومب د د د د ُددو ي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ومث ُل د د د د د ُده ّالثد د د د د ددان ّي ب د د د د ددل رحلتد د د د د دده‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الد د د د ددى الحج د د د د دداز طالب د د د د ددا بعزمت د د د د دده‬

‫اخي د د ده ف د د داعلم ُه د د دم ل ُوو ّالر ُس د د دوخ‬
‫‪.‬‬

‫ُش د د د د د د ُي ُ‬
‫وخ ُه ث د د د د د د ّم كمث د د د د د دل ُش د د د د د د ُيوخ‬
‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫تبد د د د د د ّددى للمسد د د د د ددلكه ِالتيجد د د د د دداني‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪255‬‬ ‫بالسس د د د ددمي انتق د د د ددل م د د د ددن سد د د د دراني‬

‫ف ُك ّل ُه د د د د د د ددم ل ُوو اس د د د د د د ددقامة ب د د د د د د دددت‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وارث د د د د ددة م د د د د ددن والدي د د د د دده ظه د د د د ددرت‬

‫واجتن ُب د ددوا م د ددا ح د دددث م د ددن فتن د ددة‬ ‫واهت ّمد د د ددوا فد د د ددي المعهد د د ددد ب ّالتر ّيد د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ا د د د د د د د د د د د د د دداب ال ّوي بالمن ّي د د د د د د د د د د د د د ددة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫س د د د د ددنة الف د د د د ددين وثنت د د د د ددي عش د د د د ددرة‬

‫وواحد د د د د د د د ددد ف ُك ّل ُهد د د د د د د د ددم راند د د د د د د د ددين‬ ‫و ّالث د دداني ف د ددي الف د ددين م د ددع عش د ددرين‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫‪21‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫الكياهي الحاج احمد راغبي ُمرتاى ّ‬

‫الساراني (‪ 4115‬م ‪ 4111 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫ُمش د د د د د ِمر ُمجته د د د د دد ف د د د د دي ّ‬

‫الطل د د د د دب‬ ‫‪261‬‬ ‫ُمش د د د د دارك به د د د د دم ا ُخ د د د د دو ُهم راغب د د د د دي‬
‫السد د د دداراني رام رحلتد د د دده‬ ‫ُثد د د د ّدم الد د د ددى ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ي ددرو ع ددن ال ُخا ددر ح دداز حكمت دده‬

‫‪.‬‬

‫ُث د د د د ّدم ُزبي د د د ددر ف د د د ددبهم د د د ددد اهت د د د دددى‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اس د د د د د ددند ع د د د د د ددن امام د د د د د دده واحم د د د د د ددد‬

‫ُمع ِلد د د د د د د د ددم و ُمرشد د د د د د د د ددد ّ‬
‫الطريق د د د د د د د د ددة‬
‫‪.‬‬

‫ك د د ددذا ع د د ددن ال د د د ّددلهر ل الكرام د د ددة‬

‫‪.‬‬

‫زاأ ثمد د د د د د د د ددانين لد د د د د د د د د ُددنيا يد د د د د د د د ددد ُ‬

‫‪.‬‬

‫الد د د د د د د د د ددف وتسد د د د د د د د د د ُدعما ة واربد د د د د د د د د د ُدع‬

‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الساراني (ت ‪ 4251 :‬م)‬ ‫‪ ‬الكياهي الحاج ا ُبو نعيم ّ‬
‫أ‬
‫لا منشد د د د د ددا ُالهد د د د د دددى اب د د د د د دا نعد د د د د دديم ‪ 265‬ل تت د د د د د د د د ُدرك ّن ُمقل د د د د د د د د ُدل الك د د د د د د د ددسم‬
‫لطافد د د د د د د د ُة ِ‬
‫السد د د د د د د ديرة و ّالتع ُام د د د د د د ددل‬
‫‪.‬‬

‫ا د د د د د ددام نفسد د د د د د ُده ُمقد د د د د ددام الخام د د د د د دل‬

‫‪.‬‬

‫وم د د د د د دع ُزبي د د د د د در ُمس د د د د د ددن ُد ُالع ُل د د د د د ددوم‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د دن احم د د د دد ك د د د دذاك ع د د د دن ام د د د دام‬

‫حان د د د د د وف ُاتد د د د د ُده بنيد د د د ددل رحمد د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د ددنة الفد د د د د ددين وتسد د د د د ددع عشد د د د د ددرة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الساراني (‪ 4121‬م ‪ 5221 -‬م)‬ ‫‪ ‬الكياهي الحاج مع ُرو ُبن زبير ّ‬

‫ُيس د دمى بمع د د ُرو مش د داهير ال د د ّدزمن‬ ‫وابددن ُزبيددر دداحب الوجدده الحسددن‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪25‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫ّ ُ ّ ّ‬
‫الط د د د دس ُ م د د د دا د د د دد د د د د ّررا‬ ‫ا حب د د د د ه‬ ‫‪271‬‬ ‫ُمسد د د د د د د د ِهل و ُمفهد د د د د د د دم لمد د د د د د د دا د د د د د د د درا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ابي د ده م د دع اخي د ده ف د داعلم ي د دا اخ د دي‬ ‫د د دد اس د د دند العل د د دم ع د د دن المش د د دايخ‬

‫وغي د د د ددرهم و ُه د د د ددم بقاي د د د ددا ّ‬
‫الس د د د ددلف‬
‫‪.‬‬

‫لشيسش د د دفي‬‫ك د د دذا ع د د دن المس د د د ُعوأ ا ِ‬ ‫‪.‬‬

‫ف د د د د د د ددارق ُأني د د د د د د ددا ُ للق د د د د د د ددي ر ِب د د د د د د دده‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف ددي اثن ددين والخمس ددين م ددن اعم ددار‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ف د ددي س د ددابع ما د ددى لش د ددهر رما د ددان‬ ‫ولاك ف د د د ددي تس د د د ددع م د د د ددع اللف د د د ددين‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج زيني من ُبور ّ‬
‫الساراني (‪ 4115‬م ‪ 5221 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫لاك ّالزمد د د د د د دان لل ُع ُلد د د د د د دوم ُمثبتد د د د د د دا‬ ‫‪275‬‬ ‫ومث د د ددل زين د د ددي اب د د ددن من ُب د د ددور ات د د ددى‬
‫و د د د د دهر ّالزبي د د د د در ك د د د د دان اعتم د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ع د د د دن احم د د د دد ك د د د دذا ام د د د دام اس د د د دندا‬

‫و ُحس د د د دن منظ د د د در ك د د د دذا ُلو هيب د د د دة‬ ‫و د د د ددف ب د د د ددذ تو ُ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫اند د د ددع وحكم د د د ددة‬

‫انقا د د د د ددى ُعم د د د د د ُدر ُ بخي د د د د ددر اس د د د د ددمع‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د د د د د ددنة الف د د د د د د د د د ددين وزأ ب د د د د د د د د د دداربع‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج من ُبور بن عبد الخالا ّ‬
‫الساراني (‪ 4124‬م ‪ 5225 -‬م)‬ ‫‪‬‬

‫مدرسد ددة المعهد ددد ُهد ددم د ددد يهتد د ُددوا‬ ‫وزي د د د د د دد في د د د د د ده من ُب د د د د د دور ُمس د د د د د داع ُد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪26‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫احم د د د د د ُدد و ّالزبي د د د د د ُدر ع د د د د دن ُهم اخ د د د د ددذا‬ ‫‪281‬‬ ‫ُيس د د د ددن ُد علم د د د ددا ع د د د ددن ام د د د ددام وك د د د ددذا‬
‫ويسد د د د د ددتم ّر فد د د د د ددي ازأيد د د د د دداأ علم د د د د د دده‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وللحج د د د د د د د داز رام ف د د د د د د ددي ترحال د د د د د د دده‬

‫انقاد د د د د ددى ُعمد د د د د د ُدر ُ بغيد د د د د ددر مد د د د د ددين‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫سد د د د د د د د ددنة الفد د د د د د د د ددين وزأ بد د د د د د د د دداثنين‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الكياهي الحاج عب ُد الو ّها ُبن ُحسين ّ‬
‫الساراني (ت ‪ 4111 :‬م)‬ ‫‪‬‬
‫الكياهي الحاج عب ُد ُالمجيب ُبن ُحسين ّ‬
‫الساراني (ت ‪ 4124 :‬م)‬ ‫‪‬‬

‫اني (‪ 4112‬م ‪5222 -‬م)‬ ‫الكياهي حمزاو ب ُن ُحسين ّ‬

‫السار ُ‬ ‫‪‬‬

‫ك د دذاك حم د دزاو به د دم د دد اس د دندا‬ ‫ُثد د د د ّم عبد د د د ُد الو ّهد د د دا جد د د دا ُمسد د د داعدا‬

‫ُ‬
‫ا ّول ُه د د د د د دم ع د د د د د دن ّالزبي د د د د د در اس د د د د د دتمع‬ ‫ومثلد د د د د ُه عبد د د د دد ُالمجيد د د د دب ل تد د د د دد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمجته د د د د ددا ف د د د د دي اخ د د د د دذ وينتق د د د د دى‬ ‫ع دن محد د ُروع ابد دن عل دي د دد يلتقد دي‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪285‬‬

‫و ُه د د د دم ُش د د د د ُيوخ لل ُع ُل د د د دوم اعتم د د د ددا‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وع د د د دن ام د د د دام وك د د د دذا ع د د د دن احم د د د دد‬

‫ك د دذا عب د د ُد ُالمجي د دب ع د دن ُهم ش د داركا‬ ‫ومث ُلد د د د د ُه ا ُخد د د د دو ُ حمد د د د دزاو حكد د د د دي‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫فد د د د د د د د د د د دا ّن ُه ّن ُكد د د د د د د د د د د د ّن غاليد د د د د د د د د د د دات‬ ‫د د د د د دد ا ّس ُسد د د د د دوا مدرسد د د د د دة البند د د د د دات‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫‪27‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫الدو ُر العلمي ال ّساب ُع في ساران‬

‫يح ُم د د د د د دون ارث د د د د د دا ّنبوي د د د د د دا ُش د د د د د درفا‬ ‫اول ُأ ُه د د د د ددم ي د د د د ددا ُتون بع د د د د د ُدد ُخلف د د د د ددا‬
‫ُث د د د د د د ّدم ُمع د د د د د ددافى توفي د د د د د دا ك د د د د د دريم‬ ‫كفد د د د د د د د ددات الد د د د د د د د د ّدرحمن والمد د د د د د د د ددرام‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪291‬‬

‫لنش د د د د ددر علمه د د د د ددم ف ُه د د د د ددم تخ ّي د د د د د ُدروا‬ ‫للمعه د د د ددد الم د د د ددين ُه د د د ددم تب د د د د ّدد ُروا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بند د د د د د ددي عل د د د د د د د ِدي مش د د د د د د د ُدفو ك د د د د د د ددرام‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ل نس د د د د د د د ددب عل د د د د د د د ددي المق د د د د د د د ددام‬

‫بمعه د د د ددد ُالع ُل د د د ددوم فا د د د د ُدل ُه ُنش د د د ددر‬ ‫ك د د د ددذا س د د د ددعيد م د د د ددع اه د د د دددي ُش د د د ددهر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لعاب د د د ددد ال د د د د ّدرحيم ُك د د د ددن ب ُمهت د د د ددد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وزأ اأيب د د د د د د د د د د د د د د ددا اكب د د د د د د د د د د د د د د ددر الولأ‬

‫ومث ُل د د د د د ُه ّالراس د د د د د ُخ اب د د د د د ُن راغب د د د د دي‬ ‫ل تد د د دن بال د د ددذ ُس د د ددمي بال ّراغد د د دب‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪295‬‬

‫ك د د د د د د د دذا زك د د د د د د د دي زكر ّي د د د د د د د دا يب د د د د د د د د ُدو‬ ‫و ُمب د د د د د د د د د دل خت ُن د د د د د د د د د د ُه ُيس د د د د د د د د د داع ُد‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫م د د د د دع ختني د د د د ده و ُه د د د د د ُم الخ د د د د ددو ُان‬ ‫ابند د د د د د د دا فقيد د د د د د د ده وكد د د د د د د دذا ُعثمد د د د د د د د ُان‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كد د د د د دذا عبد د د د د د ُد الغ ُفد د د د د دور ال د د د د د ِددماو‬ ‫ناظمهد د د د د د د د دا والد د د د د د د د د ُد اروى يد د د د د د د د درو‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وزأ ُمح ّمد د د د ددا شد د د د دهيد ابند د د د دي ُعمد د د د در‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لمعهد د د ددد العلد د د ددم لش د د د در اسد د د ددتمر‬

‫أعد د د د دو ُت ُهم ُتبند د د د دى علد د د د دى ّ‬
‫السد د د د دسم‬
‫‪.‬‬

‫‪311‬‬ ‫وغيد د د د د در ُهم مد د د د د دن احفد د د د د داأ المد د د د د دام‬

‫‪.‬‬

‫ك د د د ددذا نج د د د ددي لل ُع ُل د د د ددوم ّ‬

‫الش د د د ددام ُل‬
‫‪.‬‬

‫ونس د د د د ُدل مي ُم د د د ددون ُعب د د د ددا كام د د د د ُدل‬

‫‪.‬‬

‫وياسد د د ددي ُن الد د د ددوالي ّالنفيد د د د ُدذ ام د د د د ُدر ُ‬ ‫‪.‬‬

‫عبد د د د د ُدد الغ ُفد د د د ددور والد د د د د ّدر ُلو بعد د د د ددد ُ‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪28‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫لمعه د د د ددد الن د د د ددوار ُه د د د ددم ُيواع ُظ د د د ددوا‬ ‫مد د د د د د د ددع الد د د د د د د ددوف ِي اأرار ُيحد د د د د د د دداف ُظوا‬
‫أ‬
‫بمنشد د د ددا ُالهد د د دددى جد د د ددرى بعلمد د د دده‬ ‫عبد د د د ُدد المتد د د ددين ُفد د د ددؤاأ مد د د ددع غيد د د ددر‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د د دلف ُكت د د د د دب ُتق د د د د در ُا‬

‫بم د د د د دنه ّ‬ ‫م د د دن ه د د دذ الخم د د د ُف د د د ُرو ُتنش د د د ُا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪315‬‬

‫ل ُمحسد د د د د د ددنين ولد د د د د د د ُدد ُ‬ ‫لس د د د د داطع ُالبره د د د د دان لل ُق د د د د دران‬

‫ك د د د د دا ّ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الحسد د د د د د ددنان‬
‫ومث ُل د د د د د ُه ّالن د د د د دو ُر لوف د د د د دى ظه د د د د درت‬ ‫كد د د دذا الهداي د د د د ُة ُل د د د د ُطحر بد د د ددت‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ولبند د د د د دي الفقي د د د د د ده بعد د د د د د ُد ف د د د د د دال ُكر‬ ‫ومعهد د د د د د ُد ّالروند د د د د دة لبد د د د د دن ُعمد د د د د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وتحفد د ديظ ُالقد د دران سد د د ّمى خاأ ُمد د ده‬ ‫الب د د دغير ُيس د د دمى معه د د د ُد‬ ‫الج د د دامع ّ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ا ّسس د د د د د د د د ُه باحس د د د د د د د دن ّ‬
‫الطري د د د د د د د دا‬
‫‪.‬‬

‫‪341‬‬ ‫ومهج د د د د د د د د ُر الم د د د د د د د دين ل ّلتوفي د د د د د د د دا‬

‫‪.‬‬

‫وزأ ُمطيع ّيد د د د د د دة اعند د د د د د دي خالد د د د د د ددا‬ ‫لبن د د د د دال ّالنع د د د د ديم منش د د د د د ُا ُاله د د د د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بمد د د دنه السد د د دس ُكد د د دل يرع د د د دو‬ ‫السد د د د دسم ُة لبند د د د دا حمد د د د دزاو‬‫كد د د د دذا ّ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫معاه د د د د د د د ُد الس د د د د د د دسم ا ُلم ّتح د د د د د د ددة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫لفيب د د دل اب د د دن زين د د دي ل حكم د د دة‬

‫ُمسد د د د درمدا الد د د د دى انقاد د د د دال ُالمد د د د د ّدة‬ ‫نر ُجد د د د دو اللد د د د ده ان ُيد د د د دديم ِالنعمد د د د دة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الساراني‬

‫‪29‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫‪ (( -‬تكميلة )) ‪-‬‬
‫با ُ شر العلم‬

‫م د د د دا ت د د د درك ّالنب د د د د ّي ع د د د د ّ واغ د د د دنم‬ ‫‪345‬‬ ‫والفا د د ُل ُك د د ّل الفا د دل او واعل د دم‬

‫علم د د د ده ف د د د داأر لاك خي د د د د ُر ُمرش د د د دد‬ ‫د د د د د د د دد ُام د د د د د د د در ّالنب د د د د د د د د ّي بازأي د د د د د د د داأ‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ا د د د د د د ددب ثمد د د د د د د ُدر ُ لقلد د د د د د ددب ر ّيد د د د د د ددا‬ ‫وأي ُنن د د د د د ددا ب د د د د د ددالعلم ك د د د د د ددان ح ّي د د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫واجع د ددل ب د د ُددنياك لخي د ددر المرزع د ددة‬ ‫ف ُف د د د د د ددز بعلد د د د د د ددم لحيد د د د د د دداة الخد د د د د د ددرة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫المد د د ُاي والمنبد د د ُب أ مد د دا يقاد د دي‬ ‫الش د د د در ُ عن د د د دد الد د د ددبع‬ ‫ل س س د د د دف ّ‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬

‫فد د د د د د د داظفر بد د د د د د د ده ُمق ِويد د د د د د د دا للعد د د د د د د دزم‬ ‫ا ّن الجمد د د د د د د د د داي ُك ّل د د د د د د د د د ُده للعلد د د د د د د د د دم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪321‬‬

‫ي ُفو ُ د د د د د د ُه العلد د د د د د ُم ففاد د د د د د ُل ُه جلد د د د د دي‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بس د د د د دبعة الخب د د د د داي اله د د د د دا عل د د د د دي‬

‫ف د د د د ددالعل ُم حق د د د د ددا ميد د د د د درا ُ ّالن ُبد د د د د د ّوة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫يحم د دي لم د دن د دام ب د ده ف د دي الخ د درة‬

‫بع د د د د دد المم د د د د دات ُمرش د د د د ددا كالب د د د د ددر‬ ‫والعل د د د د ُم ن د د د دام د د د دارن ف د د د دي القب د د د در‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمس د د د د د د د د د داعد ل د د د د د د د د د ددوارأ ُ‬

‫الج ُس د د د د د د د د د ددور‬ ‫و ُمحت د د د د د د داج الي د د د د د د ده ف د د د د د د دي ُال ُم د د د د د د دور‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمو ّفد د د د د دا و ُك ُوند د د د د دوا م ّمد د د د د دن ُيد د د د د دو ُن‬ ‫م د د د د د دا ف د د د د د دا ز ب د د د د د دالعلم ال ُم د د د د د دؤم ُن‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪325‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫‪31‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫طريق ُة تحبيل العلم‬

‫م د د د د د دا ينف ُع د د د د د د ُه م د د د د د دن اأ‬ ‫ت د د د د د دز ِ‬ ‫الطل د د د د دب‬‫ا ّو ُي م د د د د دا ينبغ د د د د دي ب د د د د ددل ّ‬

‫العم د د داي ارج د د دى للق ُب د د دوي‬ ‫ُيق د د د ِر ُ‬ ‫‪.‬‬

‫فا ّند د د د د د ُه ُيعي ُند د د د د د ُه علد د د د د دى ُ‬

‫الح ُبد د د د د دوي‬
‫‪.‬‬

‫والحر ُص والعما ُي فيما د حبل‬ ‫و د د د د د د د د ّح ُة ِالن ّي د د د د د د د دة ا ّو ُي العم د د د د د د د دل‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫فسزم د د د د د ّن ل ت ُك د د د د دن م ّم د د د د دن يف د د د د در‬ ‫والخ د د د د ُذ حتم د د د دا م د د د دن ُمر ِب د د د دي ُاث د د د در‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مد د د د دن الت ك ّ‬
‫البد د د د در والعد د د د درا‬
‫‪.‬‬

‫‪331‬‬ ‫وليبت د د د د د د د ددم بب د د د د د د د دغار الكت د د د د د د د دا‬

‫‪.‬‬

‫الو ُ د د د دوي‬‫م د د د دن يجته د د د دد ُيم د د د دن ب ُ‬ ‫والفق د د د د د د ده و ّالتفس د د د د د د دير و ُال ُ د د د د د د دوي‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫كمث د د د دل م د د د دا ل ُب د د د دوف ِي ِ‬ ‫ل ُب د د د د د د ّد م د د د د د دن طال د د د د د دب ِالرحال د د د د د دة‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫الس د د د دياحة‬
‫م د د دن ي ّتب د د دف ب د د دذاك فه د د دو ع د د دال ُم‬ ‫ُمجته د د د د د دد فد د د د د د دي اخد د د د د د دذ ُمد د د د د د دداو ُم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ال ل ُياد د د د د دي ُع ُه بمد د د د د دا امد د د د د دل‬

‫فد د د د د د ُ‬ ‫ول ي ُكد د د د دن ُمقتنعد د د د دا بمد د د د دا حبد د د د دل‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وس د د د د د د د ديرة س د د د د د د د د ِيَة ُك ّف د د د د د د د دن وأ‬

‫‪.‬‬

‫‪335‬‬ ‫و ُلو تو ُ‬
‫ان د د د د د د د د د د د د دع تا د د د د د د د د د د د د ّدر ور‬
‫‪.‬‬

‫وهد د د د دد ُ ُاسد د د د دتال ُمش د د د ددير فد د د د داعلم‬

‫‪.‬‬

‫الب د د د د د دب ُر و ّ‬
‫الط د د د د د دو ُي ب د د د د د دس تب د د د د د د ّرم‬ ‫و ّ‬ ‫‪.‬‬

‫ب د د د د دامر ُمخ ِبب د د د د دا فيم د د د د دا يح د د د د دل‬ ‫ك د د د د دذا رن د د د د دا ُ واط ُل د د د د دب ّن وامتث د د د د دل‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫تب د د د در نجيح د د د دا والد د د د ّدد ُروع اكث د د د درا‬ ‫ل تم ُلد د د د دل ّالتك د د د د درار والد د د د دزم س د د د د دهرا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫بب د د ديد م د د دا يش د د د ُر ُأ اوث د د دا حبلك د د دا‬ ‫وباسد د د د د د د د د دتفاأة ل ُكد د د د د د د د د د ِل يومكد د د د د د د د د دا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ّ‬
‫ح ّت د د د د دى ت ُك د د د د دون ُك ّل د د د د دك اعطيت د د د د د ُه‬ ‫والعل د د د د ُم ل د د د دم ُيعط د د د دك ال بعا د د د د ُه‬
‫ووو‬ ‫‪.‬‬

‫‪311‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪34‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫كمد د د د دا اتد د د د دى فد د د د دي خبد د د د در فلد د د د ديفهم‬ ‫و ّ‬

‫الظفد د د د د ُر مح ُبد د د د دور علد د د د دى ال د د د د ّدتع ّلم‬
‫اند د د د دا ُعمد د د د در ُ لبد د د د دفر وانقاد د د د دى‬ ‫ومد د د دن ي ُكد د د دن ُمخالفد د د دا لمد د د دا ماد د د دى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬
‫الس ّنة ّالتي تم ّسك بها المشاي ُخ ّ‬
‫الساران ّيون‬ ‫طريق ُة اهل ّ‬

‫الس د د د د د ِن ّي ُيو د د د د د ُف‬

‫ثسث د د د د دة ب د د د د دذ ّ‬ ‫فقد د د د د د ده وعقد د د د د د دد وكد د د د د د دذا تبد د د د د د د ّو ُ‬

‫ُك د د د دن راكب د د د دا بافا د د د دل المراك د د د دب‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫باح د د د د د د د د دد الربع د د د د د د د د دة الم د د د د د د د د دذاهب‬

‫ُمق د د د د د د د د د د د د ِررا ُمق ِل د د د د د د د د د د د دد ال ّم د د د د د د د د د د د دة‬ ‫ف د د د د د د دالزم به د د د د د د دا ُمق ِوي د د د د د د دا ل ّلنس د د د د د د دبة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪315‬‬

‫ُ‬
‫الشد د دافع ّي ابد د د ُن حنبد د دل ل ُتد د دن‬ ‫و ّ‬ ‫ا ّول ُه د د د د د دم ُنعم د د د د د د ُان واب د د د د د د ُن ان د د د د د د‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مد دن يتبد دع اجتهد داأ ُهم د دد اهتد ددى‬ ‫وغي د د د د د د د د ُر ُهم ا ّم د د د د د د د دة ل ُوو ُاله د د د د د د د ددى‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫وان ُس د د د د د د د د دب باش د د د د د د د د دعر ّية س د د د د د د د د دن ّية‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ك د د د د دذا با د د د د دحا اب د د د د دي حنيف د د د د دة‬

‫واسد د د د ُلك بمسد د د دلك ر د د د دي القد د د دوم‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫مرتب د د د د د دة الحس د د د د د دان ل ف د د د د د دسزم‬

‫دالمجتبى‬ ‫لعلمه د د د د ددم و ُو د د د د ددلهم ب د د د د د ُ‬ ‫‪.‬‬

‫‪351‬‬ ‫واحبد د د د د د ددب العد د د د د د ددالم والحبا د د د د د د ددب‬

‫‪.‬‬

‫ف ددي الح دداي والفك ددرة ُك ددن ب ُمقس ددا‬ ‫أ ّالتط د د د د د ّدر ّاتب د د د د ددف بواس د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُمناب د د د د د د د ددذا لفك د د د د د د د ددار الليبرال ّي د د د د د د د ددة‬ ‫ُمجانبد د د د ددا عد د د د ددن جفد د د د ددوة الو ّهاب ّيد د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫ُم د د د د ددؤ ِمس تعميمه د د د د ددا ف د د د د ددي نفعه د د د د ددا‬ ‫وه د د د د د د د د د ددذ ُار ُج د د د د د د د د د ددوزة نظم ُته د د د د د د د د د ددا‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪32‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫عل د د د د ددى ُمح ّم د د د د ددد ش د د د د ددفيع خلق د د د د دده‬ ‫ُثد د د د د د ّدم د د د د د ددس ُة هللا مد د د د د ددع سد د د د د ددسمه‬
‫س د د ددبيل ه د د ددديهم بت د د ددرك ُمبتد د د ددد‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪356‬‬ ‫والد د د د د د دده و د د د د د د ددحبه ومد د د د د د ددن تبد د د د د د ددع‬

‫ُمرتجي د د د د د د د ددا مم ُل د د د د د د د ددولة بالبرك د د د د د د د ددة‬ ‫ونحمد د د د د د ُدد هللا اخيد د د د د ددر المن ُظومد د د د د ددة‬
‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫‪.‬‬ ‫‪.‬‬

‫**********‬

‫ّالل ُه ّم ِل على س ِيدنا ُمح ّمد الفات لما ُاغلا والخاتم لما سبا‬
‫نا ر الح ِا بالح ِا والهاأ الى راطك ُالمستقيم‬
‫وعلى اله و حبه ح ّا در ومقدار العظيم‬

‫والحمد ل ر العالمين‬
‫أ‬
‫‪ 5‬نوفمبر ‪ 5252‬م ‪ 45 /‬ربيع الخير ‪ 4112‬ه‬ ‫الخمي‬
‫بمعهد العلم وتحفيظ القران الساراني‬

‫الساراني‬

‫‪33‬‬
‫الجوهر الثمين للساراني‪....................‬‬

‫فهرس احملتويات‬
‫مقدمة الناظم‪2 .........................................................................................‬‬
‫أ‬
‫مقدمة الرجوزة‪2 .......................................................................................‬‬
‫أ‬
‫الدور العلمي الوي في ساران ‪2 .....................................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج مرشدين باليتون الساراني‪2 ..............................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد المحيا الجلدر الساراني ‪2 ........................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد هللا السجاأ الساراني‪2 ...............................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج مسلم بن تسليم الساراني‪2 ...............................................‬‬
‫الدور العلمي الثاني في ساران ‪2 ....................................................................‬‬
‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج المؤس احمد غزالي بن لنه الساراني‪2 ...............................‬‬
‫الدور العلمي الثالا في ساران ‪1 ...................................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج شعيب بن عبد الرزاق الساراني‪1 .........................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عمر بن هارون الساراني ‪42 ...............................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج مرتاى بن منتهى الساراني ‪45 ...........................................‬‬
‫الدور العلمي الرابع في ساران ‪45 ...................................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج فت الرحمن بن غزالي بن لنه الساراني ‪45 ...........................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج أحسن بن واريجا الساراني‪41 ...........................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد هللا بن عبد الرحمن الساراني‪41 ...................................‬‬
‫الدور العلمي الخام في ساران ‪42 ...............................................................‬‬
‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج احمد بن شعيب بن عبد الرزاق الساراني‪42...........................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج امام خليل بن شعيب بن عبد الرزاق الساراني‪42 ...................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج زبير بن أحسن بن واريجا الساراني‪41 .................................‬‬
‫الدور العلمي الساأع في ساران ‪41 ...............................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج علي مشفو بن فت الرحمن بن غزالي بن لنه الساراني ‪41 .......‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج ميمون بن زبير بن أحسن بن واريجا الساراني ‪52 ...................‬‬
‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد الرحيم بن احمد بن شعيب بن عبد الرزاق الساراني ‪55 ......‬‬

‫‪31‬‬
 ‫للساراني‪...................‬‬ ‫الجوهر الثمين‬

‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد الجليل بن احمد بن شعيب بن عبد الرزاق‪55 .................‬‬
‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد الحميد بن احمد بن شعيب بن عبد الرزاق الساراني‪55.......‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج محمد فقيه بن امام خليل بن شعيب الساراني ‪52 ..................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عمر فاروق بن امام خليل بن شعيب الساراني‪51 ...................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد الرزاق بن امام خليل بن شعيب الساراني‪51 ...................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج راغبي مرتاى الساراني‪52 .................................................‬‬
‫أ‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج ابو نعيم الساراني‪52 .......................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج معرو بن زبير بن أحسن بن واريجا الساراني ‪52...................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج زيني منبور الساراني‪52....................................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عز الدين منبور بن عبد الخالا الساراني ‪52 .........................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد الوها بن حسين الساراني‪52 ....................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج عبد المجيب بن حسين الساراني‪52 ...................................‬‬
‫‪ -‬الكياهي الحاج حمزاو بن حسين الساراني‪52 .........................................‬‬
‫الدور العلمي السابع في ساران ‪51 .................................................................‬‬
‫أ‬
‫اسمال المعاهد الدينية في ساران مع لكر خدامهم ومديريهم ‪51..............................‬‬
‫((تكملة)) با شر العلم‪22 ......................................................................‬‬
‫طريقة تحبيل العلم النافع‪24 ......................................................................‬‬
‫أ‬
‫طريقة اهل السنة التي تمسك بها المشايخ السارانييون‪25 ....................................‬‬

‫ّالل ُه ّم ِل على س ِيدنا ُمح ّمد الفات لما ُاغلا والخاتم لما سبا‬
‫نا ر الح ِا بالح ِا والهاأ الى راطك ُالمستقيم‬
‫وعلى اله و حبه ح ّا در ومقدار العظيم‬
‫الساراني‬

‫‪35‬‬