Ponadto niektórym pracownikom przysługuje wyższy wymiar urlopu

wypoczynkowego. Do tej grupy zaliczają się m.in.:

 osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności — dodatkowe 10 dni urlopu co roku

 inwalidzi wojenni i kombatanci — dodatkowe 10 dni urlopu co roku
 nauczyciele — dodatkowe dni wolne w okresie wakacji i ferii
 pracownicy socjalni — po 5 latach stażu w zawodzie dodatkowe 10 dni urlopu raz na
2 lata
 sędziowie i prokuratorzy — dodatkowe 6 dni urlopu rocznie po 10 latach pracy oraz
12 dni urlopu rocznie po 15 latach pracy.
 Przykład 1.

 W trakcie studiów Martyna dorabiała sobie, pracując na umowach zlecenie. Z
początkiem stycznia dołączyła do firmy, która podpisała z nią umowę o pracę.
Pula urlopu, która jej przysługuje, to 20 dni. Ale aż do końca roku każdego
miesiąca Martyna będzie mogła wykorzystać tylko 1.67 dni wolnych (20 : 12 =
1.67). Na dłuższe, 5-dniowe wakacje będzie mogła sobie pozwolić dopiero od
kwietnia, czyli po upływie 3 pełnych miesięcy pracy (20 : 12 × 3 = 5).
Natomiast od stycznia kolejnego roku Martyna od razu będzie miała do
dyspozycji 20 dni urlopu.

W ten sam sposób liczy się wymiar urlopu wypoczynkowego dla osób, które przez
przynajmniej rok były już związane stosunkiem pracy, ale dołączyły do nowej firmy w
trakcie trwania roku kalendarzowego. Po okresie próbnym taki pracownik od razu
będzie miał do dyspozycji pulę urlopu proporcjonalnie pomniejszoną o te miesiące,
gdy nie był związany żadną umową:

Przykład 2.

Jarek, absolwent studiów magisterskich, przez 5 lat pracował w różnych firmach na

podstawie umów o pracę. Tym samym ma prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego.
Jednak pewnego dnia postanowił się przebranżowić i przez kilka miesięcy był
bezrobotny. Kolejną pracę rozpoczął od lutego, co oznacza, że jego roczna pula dni
wolnych zmniejszyła się do 24 (26 × 11/12 = 23.83). Przez pierwsze 3 miesiące w
nowej pracy Jarek był na okresie próbnym, co każdego miesiąca dawało mu prawo
do kolejnych 2.17 dni wolnych (26 : 12 = 2.17). Jarek ich nie wykorzystał i w maju
podpisał umowę o pracę na czas określony. Od tej chwili — a więc od maja — ma do
dyspozycji pełną pulę 24 urlopu.
Co prawda, nowelizacja Kodeksu pracy z 2023 roku wprowadziła dodatkowe 7 dni urlopu:
opiekuńczy (5 dni) i z powodu siły wyższej (2 dni). Niestety, te zmiany nie obejmują wymiaru
urlopu wypoczynkowego. A jeśli ich nie wykorzystasz, to każdy z nowych urlopów
przepadnie wraz z końcem roku kalendarzowego.

Nowe urlopy w Kodeksie pracy

Od 26 kwietnia 2023 roku pracownicy mogą korzystać z nowych urlopów:
1) 2 dni urlopu z powodu działania siły wyższej

2) 5 dni urlopu opiekuńczego

Obok powyższych urlopów mają jeszcze do wykorzystania urlop

wypoczynkowy, w tym 4 dni urlopu na żądanie oraz w przypadku rodziców 2
dni opieki na dziecko.

5 dni urlopu opiekuńczego. Za to wolne nie

przysługuje wynagrodzenie
Eksperci podkreślają również, że:

 za czas przebywania urlopie opiekuńczym pracownikowi nie przysługuje

wynagrodzenie
 urlop opiekuńczy może być wykorzystany jednorazowo lub w częściach
 okres urlopu opiekuńczego jest wliczany do okresu zatrudnienia
 urlop opiekuńczy jest udzielany w dniach, które są dla pracownika dniami
pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy
 okres przebywania na urlopie opiekuńczym nie ma wpływu na wymiar
urlopu wypoczynkowego ani urlopu na żądanie
 pracodawca nie może odmówić pracownikowi tego urlopu ani żądać
przedstawienia dokumentacji medycznej osoby, która wymaga opieki
 urlop opiekuńczy jest udzielany na wniosek pracownika złożony w
postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 1
dzień przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu
 we wniosku należy wpisać imię i nazwisko osoby, która wymaga opieki
lub wsparcia z poważnych względów medycznych, przyczynę
konieczności zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia przez pracownika
oraz w przypadku członka rodziny ‒ stopień pokrewieństwa z pracownikiem,
lub w przypadku osoby niebędącej członkiem rodziny ‒ adres zamieszkania
tej osoby.

dni lub 16 godzin wolnego od pracy z powodu siły

wyższej
Zgodnie z art. 148 (1) par. 1 Kodeksu pracy, pracownikowi przysługuje w ciągu
roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin,
z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych
spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna
natychmiastowa obecność pracownika. W myśl powyższego przepisu Kodeksu
pracy, o sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia od
pracy, decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego
zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Pracodawca zaś jest
obowiązany udzielić zwolnienia od pracy na wniosek zgłoszony przez
pracownika najpóźniej w dniu korzystania z tego zwolnienia. Urlop ten znacząco
różni się od urlopu na żądanie.