Professional Documents
Culture Documents
LEGISLACJA I RATYFIKACJA
s. 204–205
ĆWICZENIA
Praca z tabelą
a) Odszukaj w dostępnych źródłach informację o tym, jak nazywały się ugrupowania polityczne
tworzące koalicję rządową w momencie, w którym odbyło się głosowanie przedstawione w tabeli.
Następnie rozstrzygnij, czy w tamtym okresie do zmiany Konstytucji RP wystarczyłyby wyłącznie
głosy koalicjantów. Uzasadnij odpowiedź.
Rozstrzygnięcie: Nie, do zmiany konstytucji nie wystarczyłyby głosy poparcia posłów wchodzących w
skład ugrupowań koalicyjnych.
Uzasadnienie: W trakcie V kadencji Sejmu RP w skład koalicji rządowej wchodziły: Prawo i
Sprawiedliwość, Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej oraz Liga Polskich Rodzin. Rządząca większość
w izbie niższej liczyła 237 posłów (51,5% ustawowej liczby posłów). 8 września 2006 r. w głosowaniu
nad ustawą o zmianie Konstytucji RP spośród nich wzięło udział 229 posłów (54,4% wszystkich
głosujących posłów). Taka suma głosów osób opowiadających się za zmianą konstytucji nie spełniłaby
konstytucyjnego wymogu dotyczącego kwalifikowanej większości 2/3 głosów (ponad 66,6%) w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Przy pełnym składzie osobowym Sejmu RP
kryterium większości 2/3 głosów wynosi co najmniej 306 głosów „za”, a w sytuacji, gdy 8 września
2006 r. udział w głosowaniu wzięło 421 posłów, to kryterium wynosiło co najmniej 281 głosów
poparcia. Oznacza to, że w analizowanym głosowaniu koalicji brakowałoby 52 głosów poparcia dla
procedowanej ustawy.
Ponadto – hipotetycznie – gdyby w głosowaniu wzięli udział wyłącznie posłowie koalicji w
liczbie 229 osób, to w takiej sytuacji nie byłoby wymaganego kworum do przeprowadzenia ważnego
głosowania, czyli co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (co najmniej 230 posłów).
Powyższe wyjaśnienia zakładają, że wszyscy głosujący posłowie koalicji popieraliby zmianę
konstytucji. Jednak w rzeczywistości okazało się, że w obozie rządzącym nie było jednomyślnego
stanowiska wśród jego członków – klub LPR w przeważającej większości wstrzymał się od głosu (27
posłów), jeden jego poseł zagłosował przeciw zmianie konstytucji i tylko jeden z nich zajął stanowisko
zgodne z pozostałymi koalicjantami. W takim głosowaniu, w którym wymagana jest określona
kwalifikowana większość głosów, wstrzymanie się od głosu w praktyce ma takie same skutki jak
zagłosowanie przeciw ustawie, ponieważ głosy „za” muszą stanowić co najmniej 2/3 wszystkich
oddanych głosów (łącznie z głosami „przeciw” i głosami „wstrzymującymi się”). Faktycznie za zmianą
konstytucji opowiedziało się tylko 201 posłów koalicyjnych (jedynie 47,8% ogółu głosujących), co nie
wystarczałoby nawet do przegłosowania zwykłej ustawy. Do wymaganego progu 281 głosów
zabrakłoby koalicji aż 80 głosów.
A – fałsz (przy 421 osobach była wymagana większość co najmniej 281 głosów, a suma głosów „za”
posłów PiS i PO wyniosła 269)
B – prawda (przy 460 głosujących posłach kryterium większości 2/3 wyniosłoby 306 posłów, a
faktycznie oddanych głosów „za” było w sumie 344)
C – prawda (połowa ustawowej liczby posłów wynosi 230, a ustawę o zmianie konstytucji poparło w
sumie 344 posłów)
D – fałsz (do osiągnięcia kworum potrzeba 230 posłów, a faktycznie głosujących posłów koalicji PiS-
Samoobrona-LPR było 229)
Przykładowa odpowiedź:
Moim zdaniem przegłosowanie ustawy o zmianie Konstytucji RP wymaga bardzo szerokiego
konsensusu politycznego. Rządząca większość sejmowa zazwyczaj nie jest w stanie samodzielnie
przeprowadzić w Sejmie RP takiej zmiany. Aby obóz rządzący mógł doprowadzić do wejścia w życie
reformy konstytucyjnej, musi przekonać do takiej propozycji duże grono posłów opozycyjnych.
Ponadto analizowany przykład z 2006 r. ukazuje, że nie wystarczy zachęcić do głosowania „za” posłów
z mniejszych ugrupowań pozakoalicyjnych. W tym przypadku posłowie z największego wówczas klubu
opozycyjnego – Platformy Obywatelskiej – musieli udzielić poparcia dla procedowanej zmiany. Bez
wielu głosów posłów PO w dużej mierze nie byłaby możliwa zmiana Konstytucji RP. Można się o tym
przekonać, rozpatrując różne warianty wyników głosowania.
Gdyby posłowie PO zagłosowali „przeciw” lub wstrzymali się od głosu, zabrakłoby do przyjęcia
ustawy 57 głosów. To było więcej niż liczba członków któregokolwiek klubu poselskiego poza PiS i PO.
Gdyby żaden poseł PO nie poparł ustawy o zmianie Konstytucji RP, to nawet przy mobilizacji
wszystkich posłów koalicyjnych (łącznie z nieobecnymi posłami i faktycznie przeciwnymi zmianie
parlamentarzystami z LPR – 237 głosów) i doliczeniu głosów „za” oddanych faktycznie przez posłów z
innych ugrupowań (23 głosy) zabrakłoby do przyjęcia ustawy 49 głosów (przy wymaganej w takiej
sytuacji liczbie 309 głosów). Takiej luki nie zapełniłyby nawet głosy posłów SLD (47 głosów) – trzeciej
największej formacji parlamentarnej – gdyby ci zdecydowali się poprzeć ustawę.
2 Zapoznaj się z treścią art. 219 ust. 4 i art. 235 ust. 1 Konstytucji RP, a następnie wskaż właściwe
dokończenia zdań.
Konstytucja RP
3 Podzielcie się na 4-osobowe grupy. Zadaniem każdego zespołu jest przygotowanie sprawozdania
z przebiegu prac legislacyjnych nad wybraną ustawą, którą parlament zajmował się w bieżącym
roku i która została opublikowana w dzienniku urzędowym. Skorzystajcie z informacji
udostępnionych na stronach internetowych Sejmu RP i Senatu RP. Uwzględnijcie w swojej pracy
odpowiedzi na podane pytania.
Projekt edukacyjny
Z inicjatywy ustawodawczej skorzystała Rada Ministrów. Celem rządowego projektu ustawy było
uregulowanie ruchu hulajnóg elektrycznych i innych podobnych urządzeń. Do zajęcia się tą kwestią
skłaniał intensywny rozwój działalności przedsiębiorstw oferujących wynajem nowoczesnych środków
podróży, ostatnio zwłaszcza w dużych miastach. Wzrost zainteresowania ofertą tej branży ujawnił
potrzebę zlikwidowania luki prawnej, która powstała w starych przepisach nieuwzględniających
możliwości poruszania się na jezdniach i chodnikach innych uczestników ruchu drogowego niż piesi,
rowerzyści i kierowcy pojazdów silnikowych (np. samochodów, motorów).
B Czy projekt ustawy był konsultowany publicznie? Jakie wnioski zostały sformułowane w wyniku
ewentualnych konsultacji? Kto zaopiniował (pozytywnie lub negatywnie) projekt?
W trakcie prac nad ustawą na szczeblu ministerialnym jej projekt został przekazany do zaopiniowania
do różnych organów (m.in. wojewodów), instytucji i organizacji (m.in. Związek Województw RP,
Krajowa Rada Zarządów Dróg Powiatowych, Polski Kongres Drogowy, Ogólnopolska Izba Gospodarcza
Drogownictwa, Związek Powiatów Polskich, Fundacja Zapobieganie Wypadkom Drogowym, Instytut
Transportu Samochodowego, Klub Inżynierii Ruchu „Klir”, Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej
Polskiej, Związek Miast Polskich, Unia Miasteczek Polskich, Unia Metropolii Polskich, Stowarzyszenie
Miasta dla Rowerów, Stowarzyszenie Zielone Mazowsze, Polski Związek Niewidomych, Polska Grupa
Motoryzacyjna, Polskie Stowarzyszenie Rowerowe). Większość z nich wyraziła swoje stanowisko
(zazwyczaj pozytywnie oceniając cel regulacji) oraz nadesłała do Ministerstwa Infrastruktury swoje
opinie i poprawki. Ponadto uwagi do projektu zgłosiły również inne zainteresowane regulacją
podmioty (m.in. firma Bolt Polska, firma Free Now, Fundacja Ratujmy Kierowców, Fundacja Fabryka
Pasji, Kancelaria Adwokacka Michał Burtowy, redakcja KLAKSON.tv, firma Lime Technology, Koalicja
Piesza Masa Krytyczna, Politechnika Gdańska, Polska Izba Ubezpieczeń, Polskie Stowarzyszenie Branży
Urządzeń Transportu Osobistego, Stowarzyszenie Akcja Miasto, Stowarzyszenie Miasta dla Rowerów,
Stowarzyszenie Miasto Jest Nasze, Stowarzyszenie Użytkowników Urządzeń Transportu Osobistego,
firma Trikke Poland) oraz 61 osób fizycznych. W dokumentacji przedłożonej Marszałek Sejmu RP wraz
z wnioskiem ustawodawczym znajduje się szczegółowe zestawienie rezultatów przeprowadzonych
konsultacji. Poniżej znajduje się kilka przykładów przedłożonych rządowi rekomendacji.
Zainteresowanie pracami nad ustawą w trakcie procedury ustawodawczej w trybie lobbyingu zgłosił
jeden podmiot: Stowarzyszenie Mobilne Miasto.
C Jakie podmioty podejmowały decyzje o przejściu do kolejnych etapów procedury ustawodawczej?
Kiedy to następowało?
28 stycznia 2021 r. – złożenie przez Radę Ministrów wniosku z inicjatywą ustawodawczą
(podpisanego przez premiera Mateusza Morawieckiego) do Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek;
2 lutego 2021 r. – skierowanie przez Marszałek Sejmu RP Elżbietę Witek projektu ustawy do I
czytania na plenarnym posiedzeniu Sejmu RP;
24 lutego 2021 r. – przeprowadzenie na 26. posiedzeniu Sejmu RP I czytania projektu ustawy;
24 lutego 2021 r. – praca po I czytaniu na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury i
przygotowanie sprawozdania z prac komisji;
25 lutego 2021 r. – przeprowadzenie na 26. posiedzeniu Sejmu RP II czytania projektu ustawy;
25 lutego 2021 r. – praca po II czytaniu na posiedzeniu sejmowej Komisji Infrastruktury i
przygotowanie sprawozdania z prac komisji;
25 lutego 2021 r. – przeprowadzenie na 26. posiedzeniu Sejmu RP III czytania projektu ustawy oraz
uchwalenie projektu w rezultacie głosowania (wynik: 414 głosów „za”, 15 – „przeciw”, 25 posłów
wstrzymało się);
26 lutego 2021 r. – przekazanie przez Marszałek Elżbietę Witek uchwalonego projektu ustawy
Marszałkowi Senatu RP Tomaszowi Grodzkiemu oraz Prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie;
2 marca 2021 r. – skierowanie ustawy przez Marszałka Senatu Tomasza Grodzkiego do senackiej
Komisji Infrastruktury;
19 marca 2021 r. – wydanie sprawozdania na 33. posiedzeniu senackiej Komisji Infrastruktury z
wnioskiem o przyjęcie ustawy bez poprawek (senator sprawozdawca – Artur Dunin);
24 marca 2021 r. – rozpatrzenie ustawy na 22. posiedzeniu Senatu RP i skierowanie projektu do
senackiej Komisji Infrastruktury;
25 marca 2021 r. – wydanie sprawozdania na 34. posiedzeniu senackiej Komisji Infrastruktury z
wnioskiem o wprowadzenie poprawek do ustawy;
25 marca 2021 r. – przyjęcie na 22. posiedzeniu Senatu RP uchwały o zgłoszeniu 8 poprawek do
projektu ustawy
26 marca 2021 r. – przekazanie uchwały Senatu RP przez Marszałka Senatu RP Tomasza Grodzkiego
do Marszałek Sejmu RP Elżbiety Witek;
30 marca 2021 r. – przedstawienie Sejmowi RP sprawozdania Komisji Infrastruktury rekomendującej
przejęcie części senackich poprawek;
30 marca 2021 r. – rozpatrywanie poprawek Senatu RP na 27. posiedzeniu Sejmu RP; przyjęcie przez
Sejm RP części senackich poprawek i przekazanie ustawy do Prezydenta RP Andrzeja Dudy;
14 kwietnia 2021 r. – podpisanie ustawy przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę;
19 kwietnia 2021 r. – opublikowanie aktu w Dzienniku Ustaw RP przez Rządowe Centrum Legislacji;
20 maja 2021 r. – wejście w życie przepisów ustawy (po upływie 30-dniowego vacatio legis).
W trakcie I czytania projektu ustawy na 26. posiedzeniu plenarnym Sejmu RP 24 stycznia 2021 r.
reprezentanci poszczególnych klubów i kół poselskich przedstawili następujące stanowiska.
Paweł Król (Prawo i Sprawiedliwość) – w imieniu klubu PiS zadeklarował poparcie dla
przedstawionego projektu ustawy. Wskazał na jego zalety, którymi zgodnie z przedstawionym
stanowiskiem są: poprawa bezpieczeństwa pieszych wskutek wprowadzenia przepisów w obszarze
dotąd prawnie nieuregulowanym, określenie obowiązków kierujących hulajnogami elektrycznymi i
UTO w czasie jazdy po chodnikach, zdefiniowanie pojęć (hulajnoga elektryczna, urządzenie transportu
osobistego), umożliwienie nałożenie mandatu karnego za wykroczenie dotyczące naruszenie zasad
ruchu e-hulajnóg i UTO (np. za nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu), określenie kwalifikacji i
wymagań w stosunku do kierujących e-hulajnogami i UTO (osoby w wieku od 10 do 18 lat muszą
posiadać kartę rowerową lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T).
Franciszek Sterczewski (Koalicja Obywatelska) – w imieniu klubu PO rekomendował skierowanie
projektu do dalszych prac parlamentarnych, ale poparcie dla projektu uzależniał od dalszego
przebiegu prac nad ustawą. Wzywał zwłaszcza do usunięcia przepisów dotyczących urządzeń
wspomagających ruch oraz zlikwidowania podziału na hulajnogi elektryczne i urządzenia transportu
osobistego, których ruch powinien być regulowany według takich samych zasad. Te zaproponowane
przez rząd są nieprecyzyjne i nieczytelne.
Karolina Pawliczak (Lewica) – w imieniu klubu Lewicy zadeklarowała poparcie projektu i złożenie do
niego stosownych poprawek. Skrytykowała długi okres przygotowania proponowanych regulacji na
szczeblu rządowym oraz niedostateczną jakość przedstawionych przepisów. Szeroko zrelacjonowała
aktualną sytuację dotyczącą użytkowania hulajnóg elektrycznych m.in. problemy z interpretacją
obowiązujących przepisów i ich różnego stosowania przez sądy. Postulowała również podniesienie
minimalnego wieku dzieci, które mogą korzystać z e-hulajnóg i UTO, z 10 lat do 14 lat.
Stefan Krajewski (Koalicja Polska) – w imieniu klubu KP zalecił skierowanie projektu do dalszych prac
parlamentarnych, jego poparcie uzależnił od ostatecznego kształtu ustawy. Zgodził się z poglądem
przedstawicielki Lewicy, że te regulacje są wyczekiwane od dłuższego czasu. Skrytykował rozwiązanie,
zgodnie z którym w miejscach, gdzie nie ma drogi rowerowej ani chodnika, a jazda po jezdni jest
dopuszczalna z prędkością powyżej 30 km/h, nie będzie możliwe w sposób legalny korzystanie z e-
hulajnóg i UTO. W ten sposób regulacja jest ukierunkowana jedynie na rozwiązanie problemu w
wielkich miastach i nie uwzględnia specyfiki infrastruktury drogowej poza nimi. Negatywnie ocenił
również przepisy dotyczące dopuszczalnej prędkości e-hulanóg i UTO na chodnikach, które
spowodują, że ich użytkownicy będą musieli poruszać się z taką samą prędkością jak piesi, a to wydaje
się mijać z celem korzystania z takich urządzeń.
Jakub Kulesza (Konfederacja) – w imieniu koła Konfederacji negatywnie ocenił przedstawiony projekt
ustawy, wskazując, że jest on jeszcze gorszy od tego, który był już zgłoszony w 2019 r. Proponowane
przepisy sprawiają, że w praktyce korzystanie z e-hulajnóg i UTO przestanie być przydatne, np.
ograniczenie prędkości na drogach rowerowych do 20 km/h jest za niskie, a nawet proponowane dwa
lata wcześniej 25 km/h było zbyt niskie. Nielogiczne wydaje się również zróżnicowanie regulacji dla
rowerów i e-hulajnóg w kwestii korzystania z dróg publicznych – zgodnie z przedstawionymi
przepisami rowery będą mogły poruszać się po drogach z dopuszczalną prędkością do 50 km/h, a e-
hulajnogi po drogach, gdzie to ograniczenie wynosi 30 km/h. Sprzeciw budzą również normy
ograniczające wiek użytkowników e-hulajnóg i UTO.
Hanna Gill-Piątek (Polska 2050) – w imieniu koła Polska 2050 zadeklarowała, że kwestia, która jest
przedmiotem projektu, musi byś uregulowana jak najszybciej. Wyraziła zadowolenie z
zaproponowanej zmiany w Kodeksie wykroczeń umożliwiającej ukaranie nietrzeźwej osoby kierującej
e-hulajnogą lub UTO. Zaaprobowała również rozwiązanie ograniczające prędkość tych urządzeń na
drogach rowerowych do 20 km/h. Wskazała, że budzi wątpliwości nieprecyzyjny przepis o
dopuszczalnej prędkości tych urządzeń na chodnikach, która powinna być zbliżona do prędkości
pieszego. Postulowała również doprecyzowanie w przepisach, czy osoby korzystające z urządzeń
wspomagających ruch (np. deskorolek) mogą tak jak piesi korzystać z jezdni, jeśli w danym miejscu nie
ma ścieżek rowerowych lub chodnika. Wskazywała, że rozsądne byłoby zwiększenie dolnej granicy
wieku do 14 lat dla osób, które mogą korzystać z e-hulajnóg i UTO.
Po przedstawieniu stanowisk klubów i kół nastąpiła seria pytań do projektodawcy – Ministra
Infrastruktury i jego współpracowników. W tej części głos zabrali: Paweł Hreniak (PiS), Iwona
Kozłowska (KO), Tadeusz Tomaszewski (Lewica), Artur Dziambor (Konfederacja), Paweł Rychlik (PiS),
Cezary Grabarczyk (KO), Jan Szopiński (Lewica), Piotr Uruski (PiS), Michał Szczerba (KO), Przemysław
Koperski (Lewica), Ewa Kozanecka (PiS), Mirosław Suchoń (KO), Michał Gramatyka (KO), Aleksander
Miszalski (KO), Henryka Krzywonos-Strycharska (KO), Krzysztof Grabczuk (KO), Krzysztof Truskolaski
(KO). Następnie w odpowiedzi na postawione pytania wypowiedział się Minister Infrastruktury
Andrzej Adamczyk oraz Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Rafał Weber.
Więcej argumentów i opinii wyrażonych w trakcie debat można znaleźć w poniższych źródłach:
całość debaty w trakcie I czytania projektu ustawy z 24 lutego 2021 r. (4. punkt porządku) –
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisja.xsp?
documentId=DB5623372D58B2DBC1258679003A0898&symbol=STENOGRAM_TRANSMISJA
pełny zapis przebiegu posiedzenia sejmowej Komisji Infrastruktury z 24 lutego 2021 r. –
https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/B02632BBA9013D86C125868B00498323/%24File/0102309.pdf
całość debaty w trakcie II i III czytania projektu ustawy z 25 lutego 2021 r. (24. punkt porządku) –
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisja.xsp?
documentId=C6500ADE3FF5F94FC125862300777572&symbol=STENOGRAM_TRANSMISJA
pełny zapis przebiegu posiedzenia sejmowej Komisji Infrastruktury z 25 lutego 2021 r. –
https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/220A265A2606CE95C125868E005169BA/%24File/0103709.pdf
pełny zapis przebiegu posiedzenia senackiej Komisji Infrastruktury z 19 marca 2021 r. –
https://av8.senat.pl/10KI331
całość debaty na posiedzeniu Senatu RP 24 marca 2021 r.
https://www.senat.gov.pl/prace/posiedzenia/przebieg,555,1,opis.html
pełny zapis przebiegu posiedzenia senackiej Komisji Infrastruktury z 25 marca 2021 r. –
https://av8.senat.pl/10KI341
całość debaty na posiedzeniu Senatu RP 25 marca 2021 r.
https://www.senat.gov.pl/prace/posiedzenia/przebieg,555,2.html
pełny zapis przebiegu posiedzenia sejmowej Komisji Infrastruktury z 30 marca 2021 r. –
https://orka.sejm.gov.pl/zapisy9.nsf/0/22C2D7398585BD6DC12586AF003DF7B1/%24File/0112709.pdf
całość debaty na 27. posiedzeniu Sejmu RP 30 marca 2021 r. (29. punkt porządku) –
https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisja.xsp?
documentId=C66ACA15754E62FAC125869300576502&symbol=STENOGRAM_TRANSMISJA
E Jakie poprawki zaproponowano w trakcie prac nad projektem w Sejmie RP i w Senacie RP? Które z
nich zostały uwzględnione w wersji, którą przekazano Prezydentowi RP do podpisu?
Prezydent RP Andrzej Duda 14 kwietnia 2021 r. podpisał ustawę i zarządził jej ogłoszenie w Dzienniku
Ustaw. Wcześniej nie skorzystał ani z prawa weta ustawodawczego, ani z prawa skierowania ustawy
do kontroli przez Trybunał Konstytucyjny.
G Czy w ustawie przewidziano okres vacatio legis? Kiedy ustawa weszła w życie?
Tak, w ustawie przewidziano 30-dniowy okres vacatio legis, a w związku z tym weszła ona w życie po
upływie 30 dni od jej ogłoszenia, czyli 20 maja 2021 r.
4 Zapoznaj się z art. 89 ust. 1, art. 89 ust. 2 oraz art. 90 Konstytucji RP. Następnie określ, którego
rodzaju procedury przedratyfikacyjnej dotyczy każdy z wymienionych przepisów.
Konstytucja RP
F→G→D→A→C→E→B