Professional Documents
Culture Documents
1. Hierdie vraestel bestaan uit 11 bladsye. Maak asseblief seker dat jou vraestel volledig is.
AFDELING A: BEGRIPLEES
VRAAG EEN: LEESSTUK
Lees die onderstaande stuk versigtig deur en beantwoord dan AL die vrae wat daarop volg.
WAT JY OOR BOELIES MOET WEET
1. Die “bullebak” of “afknouer” word hulle genoem. Of
sommer “die boelie”.
3. Waarom word party mense boelies? Daar is gevind dat boelies meestal arrogante mense is
wat net aan hulleself dink. Boelies voel beter oor hulleself wanneer hulle ander seermaak.
Baie boelies het ook aggressiewe rolmodelle by die huis en dit maak dat hulle nie leer hoe
om hulle eie woede beter te hanteer of probleme sonder geweld (hulle vuiste) op te los nie.
4. Boelies hou daarvan om kleiner maatjies by die skool seer te maak. Hulle probeer ander
“kleiner” maak om beter oor hulleself te voel. Hulle forseer mense om goed te doen wat
hulle nie wil nie, vat hulle besittings weg, of breek iets wat belangrik vir daardie persoon
is. Hulle vertel graag leuens oor ander, of kan hulle selfs fisies seermaak.
5. Boelies kan ander ook met die hulp van ‘n selfoon boelie. Hulle gebruik Facebook,
WhatsApp, Twitter, Instagram ens. om lelike boodskappe oor ander rond te stuur. In die
verlede het boelies lelike boodskappe gestuur deur briefies in die klas rond te stuur, maar
vandag stuur hulle slegte boodskappe met hulle selfone.
6. As ‘n persoon fisies geboelie word, moet hulle nie terugskree, slaan of lelike dinge terug sê
nie. Hulle moet eerder die insidente in hulle dagboek neerskryf om rekord daarvan te hou.
Hulle kan ook vir hulle onderwyser of ouers daarvan vertel en vir hulp vra.
7. Volgens sielkundiges kan kinders wat geboelie word baie probleme ontwikkel. Party
kinders sukkel om uit die huis uit te gaan en kan tot selfmoord pleeg.
VRAE:
1.1. Haal ‘n ander woord vir ‘boelies’ uit die teks aan. (1)
1.2. Waarom, volgens paragraaf 2, noem boelies mense lelike name? Verduidelik
kortliks deur na die inligting in die teks te verwys. (1)
1.3. Kies die KORREKTE antwoord om die sin te voltooi. Skryf slegs die
vraagnommer (1.3.) en die letter neer.
Die frase “gebruik hulle soms hul vuiste” (paragraaf 2) beteken dat boelies …….
A hardwerkend is.
B hulle hande gebruik om vir mense te waai.
C vir ander die regte pad probeer wys.
D ander slaan en seermaak. (1)
1.5. Boelies probeer ander mense “kleiner” maak om beter oor hulleself te voel
(paragraaf 3).
1.5.1. Word die woord “kleiner” LETTERLIK of FIGUURLIK gebruik? (1)
1.5.2. Motiveer jou antwoord deur te verduidelik wat bedoel word. (1)
1.6. Haal EEN WOORD uit die teks aan wat wys dat die boelies die kinders wat geboelie
word, nie ‘n keuse gee nie. (1)
1.7. Noem EEN ding wat boelies baie met iemand anders se besittings doen. (1)
1.8. Kies die KORREKTE antwoord/e om die sin te voltooi. Skryf net die vraagnommer
(1.8.) en die antwoord neer.
Voor selfone was kinders deur 1.8.1. (briewe/notas) wat in die klas rond gestuur was
geboelie, terwyl hulle nou deur 1.8.2. (oproepe/boodskappe) vanaf selfone geboelie
word. (2)
1.9. As jy geboelie word moet jy aggressief word en terug baklei. Sê JA of NEE. Gee ‘n
rede vir jou antwoord deur na die inligting in die teks te verwys. (2)
1.10. Wat kan op die ou einde met sekere kinders gebeur as hulle nie sê dat hulle geboelie
word nie. (1)
1.11. Wat sal jy doen as iemand jou by die skool boelie? Verduidelik kortliks. (1)
[14]
VRAE:
1.1. Kies die KORREKTE antwoord. Skryf net die vraagnommer (2.1.) en die letter neer.
Die “groter probleem” waaroor daar in grafiek gepraat word is…
A die manier waarop grootmense mekaar daagliks boelie.
B die redes waarom leerders mekaar op skool ondersteun.
C die beperkte hulpbronne wat skole het.
D die verskillende redes en hoeveelheid leerders wat op skool geboelie word. (1)
1.2. ‘n Groot hoeveelheid kinders wat geboelie word, praat daaroor met hulle ouers.
1.2.1. Is hierdie stelling WAAR of ONWAAR? (1)
1.2.2. Gee ‘n rede vir jou antwoord deur VYF AGTEREENVOLGENDE WOORDE as
antwoord uit die grafiek aan te haal. (1)
1.3. Kies die KORREKTE antwoord/e tussen hakies om die sin/ne korrek te voltooi. Skryf
net die vraagnommer/s (2.3.1. & 2.3.2.) en die antwoord/e neer.
Die inligting in die grafiek is vanaf 2.3.1. (baie/min) individue gekry, aangesien dit net
1
op ‘n spesifieke 2.3.2. (provinsie/land) gebasseer is. ( ×2=1)
2
1.4. Noem TWEE redes waarom sommige mense ander boelie. Verwys na die inligting
wat in die grafiek gegee word. (2)
1.5. Watter persentasie van die leerders wat in hierdie grafiek genoem word, is al
geboelie? Skryf slegs die persentasie as antwoord neer. (1)
1.6. Dink jy dat boelies by skole gestraf moet word vir dit wat hulle aan ander doen? Sê JA
VRAE:
1.4. Noem EEN manier hoe Manie se vrou se woorde in die spraakborrel beklemtoon word.
(1)
1.5. Werk Manie by ‘n skool? Sê JA of NEE. Gee ‘n rede vir jou antwoord deur EEN
1.6. Verduidelik waarom hierdie sprokiesprent as humoristies gesien kan word. (1)
[8]
1.6. Meneer sê: “Die kinders in die klaskamer doen baie sleg in die toets.”
Meneer sê dat … (1)
1.9. Begin met die VETGEDRUKTE woorde en herskryf dit in die KORREKTE woordorde.
Neelsie sal volgende week al sy werk moet inhandig. (1)
Hoezit is die (5.1. goed – gee die oortreffende trap) Afrikaanse tydskrif ooit! Daar is baie (5.2.
artikel - gee die meervoud) om te lees. Die prente (5.3. na/in/van – kies die korrekte
voorsetsel) die tydskrif is fantasties en handel oor die (5.4. nuut – gee die oortreffende trap)
voornaamwoord) gunsteling tydskrif. Daar is ook (5.6. places – gee die Afrikaanse woord) om
oor al die (5.7 filmster – gee die meervoud) te lees. Dit is ook ’n (5.8. goed – gee die korrekte
vorm) bron van inligting oor goed wat in die (5.9. werêld/wêreld/wëreld – kies die korrekte
spelling) om ons gebeur. Die (5.10. woorde – gee die verkleinwoord van die meervoud) mag
dalk klein wees, maar dit het baie betekenis. ‘n Nuwe weergawe van die tydskrif word elke
ONTHOU: Jy mag nie die woorde in vetgedruk in jou antwoorde gebruik nie.
Elke respons moet tussen 12 en 18 woorde lank wees.
Dui jou woordtelling by elke respons aan.
Gee die direkte woorde van die persoon.
6.1. Jou selfoon was gesteel en die polisie het jou gehelp om dit weer terug te kry. Jy
wil die polisie vir al hulle hulp bedank.
Jy: … (2)
6.2. Dit is vandag jou beste vriend se verjaarsdag. Jy het hom/haar gebel om vir hom/haar
geluk te wens. Wat sal jy vir hom/haar sê?
Jy: … (2)
6.3. Een van jou vriendinne het jou gevra om saam met haar en haar gesin op vakansie te
gaan. Jy kan ongelukkig nie gaan nie. Wat sal jy vir jou vriendin sê?
Jy: … (2)
6.4. Jou ma moet vir ‘n operasie gaan. Sy is baie bang. Jy probeer haar moet inpraat.
Wat sal jy vir haar sê?
HOSPITAAL
Jy: … (2)
Jy: …
[10]
Totaal vir Afdeling B: 30
AFDELING C: GEDIGTE
VRAAG SEWE: GESIENE GEDIG
Lees die onderstaande gedig versigtig deur en beantwoord dan AL die vrae wat volg.
Moenie die smiley vergeet nie – Jelleke Wierenga
1. wa is jy nou?
2. wat doen jy?
3. ek verlaaaang!
VRAE:
7.1. Kies die KORREKTE antwoord tussen hakies om die sin korrek te voltooi. Skryf net
die vraagnommer (7.1) en die antwoord neer.
7.5. Kies die KORREKTE antwoord. Skryf net die vraagnommer (7.5.) en die letter neer.
“lip lees lip” is ’n voorbeeld van …
A assonansie
B alliterasie
C klanknabootsing
D personifikasie (1)
7.6. Het die spreker die boodskap verwag? Sê JA of NEE. Gee ’n rede vir jou antwoord
deur EEN woord uit die gedig aan te haal. (2)
7.7. Hoe het die spreker se kêrel haar afgesê? Verduidelik kortliks. (1)
7.8. Waarom kan die titel van die gedig as ironies gesien word? Verduidelik kortliks. (1)
[10]
Vakansieromanse
VRAE:
8.1. Haal EEN woord uit die gedig aan wat wys dat die spreker geweet het dat die
verhouding nie permanent sou wees nie. (1)
8.2. Wat herinner die spreekster altyd aan hierdie spesifieke verhouding wat sy gehad het? (1)
8.3. Dink jy dat die herhaling van die woord “melkskommel” funksioneel in die gedig is?
1
Sê JA of NEE. Gee ’n rede vir jou antwoord. ( ×2=1)
2
8.4. Noem EEN tipe melkskommel wat hulle gedrink het. (1)
8.5. Hoe weet ons dat hulle baie lank op een plek gesit het? Verduidelik kortliks deur na
die inligting in die gedig te verwys. (1)
8.6. Waar het hulle die meeste tyd gedurende die spesifieke vakansie spandeer? (1)
8.7. Hoe het die spreker en haar vakansieromanse aan mekaar geraak? Verduidelik kortliks.(1)
8.8. Kies die KORREKTE antwoord. Skryf net die vraagnommer en (8.8.) die letter neer.
Versreël 17: “Hoe drink jy nou jou milkshake?” is ‘n voorbeeld van ...
A personifikasie.
B ‘n Retoriese vraag.
C ‘n Vergelyking.
D ironie. (1)
8.9. Die spreker vind dit maklik om van haar vakansieromanse te vergeet.
8.9.1. Is die stelling WAAR of ONWAAR? (1)
8.9.2. Gee ‘n rede vir jou antwoord deur EEN woord uit die gedig aan te haal. (1)
[10]
MEMORANDUM
AFDELING A: BEGRIPLEES
VRAAG EEN: LEESSTUK
1.1. D - die verskillende redes en hoeveelheid leerders wat op skool geboelie word. (1)
1.2.
1.2.1. Onwaar. (1)
1.2.2. “rep geen woord daaroor nie” (VYF woorde). (1)
1.3.
1.3.1. min.
1
1.3.2. provinsie. ( ×2=1)
2
1.4. Gesinsprobleme, gewildheid, pret (Noem TWEE – ander is nie ‘n rede nie). (2)
1.5. 34%. (1)
1
1.6. Ja of Nee, EIE rede (moet gepas wees). ( ×2=1)
2
[8]
1.1. beste
1.2. artikels
1.3. in
1.4. nuutste
1.5. my
1.6. plekke
1.7. filmsterre
1.8. goeie
1.9. wêreld
1.10. woordjies
1.11. Maandag
1.12. blitsvinnig
1.13. Glo
1.14. Tieners/jongmense
1.15. gelukkig
1
1.16. te ( ×16=8 )
2
VRAAG SES: KOMMUNIKASIE
AFDELING C: GEDIGTE
VRAAG SEWE: GESIENE GEDIG: MOENIE DIE SMILEY VERGEET NIE –
JELLEKE WIERENGA
1.1. ‘n Sms. (1)
1.2.
1.2.1. Tersine. (1)
1.3.
VRAE:
8.1. “Vakansieromanse”. (1)
8.2. ‘n Melkskommel. (1)
8.3. Ja, dit beklemtoon hoe belangrik haar tyd saam met die persoon was / beklemtoon die
1
impak wat die persoon op haar gehad het (soortgelyk). ( ×2=1)
2
8.4. lemmetjie (lime), aarbei (strawberry) OF dubbeldik (double thick) (Mag nie Engelse
woorde gebruik nie). (1)
8.5. Hulle het hulle boude lam gesit. (1)
8.6. By die Wimpy. (1)
8.7. Hulle voete het onder die tafel met mekaar gespeel/aan mekaar geraak. (1)
8.8. B - ‘n Retoriese vraag. (1)
8.9. Die spreker vind dit maklik om van haar vakansieromanse te vergeet.
8.9.1. Onwaar. (1)
8.9.2. ‘moeilik”. (1)
[10]