Rita Fernandez Queimadelos

Alexandra Romero Vazquez Aroa Vizcaya Portela

1º ESO B
 ÍNDICE

1-Biografía. pag.1

2-Estudios. pag. 4

3-Datos importantes.
Pag.5

4- Webgrafía. Pag. 5
1- Biografía
Naceu o 12 de abril de 1911 na Torre, un pequeno lugar da parroquia de Valeixe no
concello da Cañiza, na provincia de Pontevedra. Estaba afiliada a Domingo Fernández y
Fernández e Modesta Queimadelos Vázquez, comerciantes e propietarios dunha mercería
no centro de Ourense, La Modernista. Rita Fernández residiría na súa infancia na capital
ourensá, pasando as vacacións na Torre. Desde moi nova sentiu vocación pola
arquitectura, posiblemente pola influencia do seu titor materno, Eduardo Queimadelos
Ribera, que exerceu de aparellador na Cañiza, así como polos traballos de carpintería que
habitualmente se realizaban na súa casa. Seu pai, porén, non lle vía esta inclinación, tendo
en conta que non era unha ocupación propia dunha muller. Tampouco lle gustaba que
tivese que saír da casa para ir estudar (daquela só había dúas escolas de arquitectura en
España, en Barcelona e en Madrid). Ao final, grazas ou apolo das súas avoas (sobre todo a
súa avoa materna), conseguiu o seu pai acedera. A situación económica da familia,
certamente grazas á empresa familiar, permitiu a Rita estudar arquitectura.

En 1928 se fue a vivir con a sua avoa materna a Santiago de Compostela. Alí realizaría
cursos preparatorios de Ciencias Químicas durante dos años con obxectivo de poder
acceder a os estudios de arquitectura.

Tamén estudou Debuxo na Escola Primaria de Artes e Oficios da cidade (actualmente

Escola Superior de Arte e Deseño Mestre Mateo). En outubro de 1930 instálase en Madrid,
na Residencia de Señoritas, para preparar o acceso á Escola de Arquitectura. En dous
cursos académicos (1930-1931 e 1931-1932) aprobou as probas de debuxo que precisaba
superar para matricularse en arquitectura. Ingresou no colexio no curso 1932-33, para
cursar o primeiro dun total de seis cursos.

Entre 1932 e 1936 pasou catro cursos académicos, aprobando todas as materias.1 A
Guerra Civil interrompeu a súa carreira académica, cando se cortaron as clases, e non
puido retomar os seus estudos ata 1939. Ese ano e o ano seguinte fixo dous cursos
intensivos. , con exames continuos (os chamados "cursos patrióticos"), e conseguiu
graduarse o 26 de agosto de 1940 (ao mesmo tempo, entre novembro de 1939 e maio de
1940, realiza o servizo de asistencia social, actividade necesaria para obter un título
universitario). Paralelamente, María Cristina Gonzalo Pintor tamén obtivera o seu título
(polo que, tendo en conta que Matilde Ucelay se converteu na primeira arquitecta
española tras obter o título en 1936, Fernández Queimadelos sería o terceiro arquitecto
titulado). en España.Tras rematar a carreira, Fernández Queimadelos recibiu a proposta
dun dos seus antigos profesores, Modesto López Otero e Bravo (catedrático de Proxectos
Arquitectónicos e director do colexio) para incorporarse á Dirección Xeral de Comarcas
Devastadas (DGRD). Entre 1941 (data do seu rexistro),e 1946, traballaría na Área de
Proxectos, Oficina de Arquitectura, da Sección de Reconstrución da DGRD. As súas
actuacións máis significativas foron o proxecto de reconstrución e rehabilitación. do refuxio
de Nuestra Señora del Pilar da Xunta de Protección da Muller (antes Real Xunta para a
represión da trata de escravos brancos)8 de San Fernando de Henares (1944), que nunca
se levou a cabo9;unha ampliación da colonia.

Tercio e Terol en Carabanchel Bajo (1946) ou a reconstrución do antigo concello de

Fuenlabrada (1946),9 actualmente centro xuvenil. Paralelamente tamén realizou algúns
traballos no exercicio libre da profesión. O 22 de maio de 1942 casou con Vicente Iranzo
Rubio, licenciado na Facultade de Ciencias da Universidade Central e fillo do antigo político
radical e ministro durante os dous anos radical-cedista Vicente Iranzo. Convocáronse
varias cátedras de Química Inorgánica. O seu marido, Vicente Iranzo, optou por varias
delas e conseguiu a da Universidade de Murcia.O arquitecto permaneceu en Madrid,
mentres que o seu marido permaneceu en Murcia os días laborables e volveu á casa
familiar os fins de semana.4 Tras o nacemento de a súa terceira filla, Elena, en decembro
de 1947, interrompe o seu exercicio profesional durante oito anos.

En 1955, toda a familia instalouse en Murcia e Rita Fernández retomou o seu exercicio
profesional. Unha vez máis, un vello mestre seu, Francisco Navarro Borrás (que fora
profesor asociado das materias de Mecánica Racional, Cálculo Integral e Topografía e que
dende 1941 fora arquitecto xefe da Oficina Técnica de Construción Escolar do Ministerio de
Educación)., ofreceulle traballo, propoñéndolle o seu nomeamento como arquitecto do
Distrito Escolar da Rexión de Murcia, que ocuparía entre 1960 e 1967. Entre 1962 e 1967
tamén foi o arquitecto municipal de Mula. Tamén realizou traballos. como profesional
independente, para a axencia inmobiliaria Crisa en Murcia e tamén en Madrid.

En 1973 a familia mudouse de novo, esta vez a Barcelona. Ese ano, o seu marido obtivo a
praza de Catedrático de Química Inorgánica Aplicada na Facultade de Farmacia da
Universidade Central de Barcelona. Rita Fernández Queimadelos abandonaría o exercicio
profesional e, salvo algúns proxectos esporádicos, non volveu exercelo.

En 2004 morreron sucesivamente a súa filla Elena e o seu marido. Rita Fernández
Queimadelos morreu en Barcelona o 26 de setembro de 2008.
Rita Fernández Queimadelos, una de las primeras arquitectas españolas, desarrolla una
actividad profesional intensa desde que termina sus estudios en 1940 hasta su jubilación a
mediados de los años 70. Este período se estructura en dos claras etapas, una primera en
Madrid, trabajando en el Área de Proyectos de la Sección de Reconstrucción de la
Dirección General de Regiones Devastadas y Reparaciones, DGRD, organismo estatal
fundado en la posguerra , y una segunda en Murcia, con mayor dedicación al ejercicio libre
de la profesión. En su paso por la DGRD realiza, entre otras obras, una serie de proyectos
de reconstrucción en Carabanchel, cuyo análisis, realizado desde el estudio de los
condicionantes arquitectónicos previos, el lugar y la propia organización del objeto
proyectado, nos permite reflexionar sobre el papel de las arquitecturas anónimas en la
construcción urbana y social.

2-Estudios
Esta arquitecta construe, xunto con Matilde Ucelay Maórtua e Cristina Gonzalo Pintor, a
tríada de mulleres titulada como "Arquitecto" entre 1936 e 1940. Son as primeiras en
acceder a estes estudos en España, as primeiras "ocupantes" (Ballarín Domingo, 2010). :
224) das escolas de arquitectura. Ante o recoñecemento que se lle outorga aos seus
compañeiros do ámbito profesional, especialmente a Matilde Ucelay, Rita F. Queimadelos
é un personaxe descoñecido e ignorado. Ata 2014 , cando se publicou en liña a memoria
do citado proxecto de investigación, as referencias ao mesmo limitáronse a citas nominais
ou breves reseñas biográficas nunha publicación do MOPU sobre Arquitectura da
Dirección Xeral de Rexións Devastadas (Vázquez de Castro et al. , 1987), un estudo
sobre a presenza da muller nas carreiras técnicas (Río Merino, 2009), un artigo sobre a
traxectoria das mulleres arquitectas españolas (Aguado Arroyo e Sánchez de Madariaga,
2011), ou unha tese sobre Matilde Ucelay (Vílchez Luzón). , 2013). Ningunha das
publicacións citadas anteriormente, referidas a ningunha destas tres mulleres, se detén no
estudo e análise arquitectónica das súas respectivas obras. Só a tese de Vílchez Luzón
cataloga as achegas profesionais de Ucelay, aínda que desde a perspectiva da Historia e
non da Arquitectura. Fundamentalmente, reflicten a excepcionalidade da súa presenza
nun ámbito universitario e profesional técnico masculino, moi afastado do concepto de
“feminino” propio daquela época. E efectivamente, foron excepcións e excepcionais, aínda
que ningún deles debe ser considerado marxinal para a sociedade do seu tempo. Non
pretenden romper as convencións establecidas nin sumarse aos postulados do feminismo
ou do sufraxismo, salvo no que se refire á súa formación académica e ás súas
actividades.

3- Datos importantes
• Nacio el 12 de abril de 1911, La Cañiza y murio el día 26 de septiembre de 2008 en
Barcelona
• Su nombre real es Rita Eugenia Benedicta Fernández Queimadelos

4- Webgrafia
https://es.wikipedia.org/wiki/Rita_Fern%C3%A1ndez_Queimadelos#Notas