Grupa A Liczba punktów .......... / ..........

Imię i nazwisko .................................................

Klasa ...................................

Zadanie 1

Skreśl błędne informacje w zdaniach.

Kataliza enzymatyczna to przyspieszenie / spowolnienie reakcji chemicznej pod wpływem
działania enzymu.
Dzięki połączeniu się enzymu z substratem obniża / podwyższa się energia aktywacji
reakcji.
Swoistość enzymów względem danego substratu oznacza, że enzymy wiążą się tylko
z określonymi substratami / przeprowadzają tylko dany typ reakcji.
Zaleganie w jelitach niestrawionych produktów nabiałowych jest spowodowane
niedoborem enzymu laktazy / maltazy.

Zadanie 2

Zaznacz dwa poprawne dokończenia zdania.

Aby przeciwdziałać skutkom objawów określanych jako nietolerancja laktozy, należy
A. stosować dietę ubogą w mięso.
B. spożywać produkty z podwyższoną zawartością laktozy.
C. stosować specjalne preparaty zawierające laktazę.
D. spożywać produkty z obniżoną zawartością laktozy.
E. zwiększyć udział produktów nabiałowych w diecie.

Zadanie 3

W przemianach metabolicznych wyróżniamy

reakcje wymagające dostarczenia energii
(endoergiczne) oraz reakcje przebiegające
z uwolnieniem energii (egzoergiczne).
Wykres przedstawia przebieg dwóch reakcji
z udziałem enzymu i bez niego.
a) Określ, którym symbolem (Ea1 czy Ea2)
oznaczono energię aktywacji reakcji
przebiegającej z udziałem enzymu. Odpowiedź
uzasadnij jednym argumentem.
b) Określ, czy przedstawiona na schemacie
przemiana to reakcja endoergiczna, czy
egzoergiczna. Odpowiedź uzasadnij jednym
argumentem.

Grupa A | strona 1 z 3
Zadanie 4
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
W mleku jest zawarty disacharyd
A. maltoza, a enzym 1. produkowany przez całe życie w tej samej ilości.
rozkładający produkowany w największej ilości w okresie
2.
B. laktoza, ten cukier jest noworodkowym i w wieku dziecięcym.
u człowieka 3. dostarczany wyłącznie z pożywieniem.
Zadanie 5

Podkreśl trzy nazwy cząsteczek, które mogą być częścią niebiałkową enzymów.

aminokwasy, jony metali, witaminy, przenośniki elektronów

Zadanie 6

W organizmie człowieka jednym z przykładów odporności nieswoistej jest produkcja

enzymu – lizozymu. Występuje on np. we łzach, w ślinie, a także zawierają go niektóre
białe krwinki. Mechanizm działania tego enzymu polega na rozrywaniu wiązań
występujących w polisacharydzie tworzącym ścianę komórkową bakterii.
Zaznacz rodzaj wiązań hydrolizowanych przez lizozym.
A. Wiązania peptydowe. C. Wiązania wodorowe.
B. Wiązania estrowe. D. Wiązania glikozydowe.

Zadanie 7

Zaznacz dwie błędne informacje na temat enzymów.

A. Enzymy są swoiste względem danego substratu.
B. Dany enzym może katalizować przebieg dowolnej reakcji chemicznej.
C. Enzymy są swoiste względem przeprowadzanej reakcji.
D. Enzymy mogą rozpoznawać dowolne substraty.
E. Połączenie się enzymu z substratami umożliwia rozerwanie w substratach wiązań
chemicznych.
F. Enzymy nie zużywają się w przebiegu reakcji metabolicznych.

Zadanie 8
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F,
jeśli jest fałszywe.
Enzymy to związki przyspieszające przebieg reakcji chemicznych. P F
Enzymy są substratami w reakcjach metabolicznych. P F
Enzymy zbudowane są z części białkowej i niebiałkowej. P F

Grupa A | strona 2 z 3
Zadanie 9

Na schemacie przedstawiono mechanizm przebiegu reakcji enzymatycznej.

Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące ten mechanizm.

A. Enzym podczas tej reakcji enzymatycznej łączy się z jednym substratem.

B. Podczas katalizy enzymatycznej powstaje trwały kompleks enzym–substrat.
C. W wyniku tej reakcji enzymatycznej powstaje jeden produkt.
D. Enzym w trakcie tej reakcji enzymatycznej zmienia kształt centrum aktywnego.
E. Enzym w trakcie katalizy enzymatycznej nie zużywa się.

Zadanie 10

Przeprowadzono doświadczenie badające, czy w owocach kiwi występują enzymy

rozpuszczające białka zawarte w żelatynie. W tym celu przygotowano roztwór żelatyny.
Rozlano go w równych ilościach do dwóch zlewek o tej samej objętości i pozostawiono
w lodówce do stężenia. Następnie przygotowano 20 kostek świeżego kiwi o tej samej
wielkości. Połowę z nich sparzono wrzątkiem na sitku i pozostawiono do ostygnięcia. Na
powierzchnię żelatyny w I zlewce dodano 10 kostek sparzonego owocu kiwi, a na
powierzchnię żelatyny w II zlewce – 10 kostek świeżego kiwi.
a) Zaznacz prawidłowo sformułowany problem badawczy do tego doświadczenia.
A. Czy w świeżych owocach występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie?
B. W świeżych owocach kiwi występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie.
C. W świeżych owocach występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie.
D. Czy w świeżych owocach kiwi występują enzymy katalizujące rozkład białek
zawartych w żelatynie?

b) Zaznacz nazwę występujących w białku żelatyny wiązań, które są hydrolizowane

przez enzymy zawarte w świeżych owocach kiwi.
A. Wiązania glikozydowe. C. Wiązania peptydowe.
B. Wiązania estrowe. D. Wiązania jonowe.

c) Podkreśl nazwę procesu, który zaszedł pod wpływem wrzącej wody.

koagulacja, denaturacja, wysalanie

d) Określ, w której zlewce stykająca się z owocem kiwi warstwa żelatyny stała się
płynna?

Grupa A | strona 3 z 3
Grupa B Liczba punktów .......... / ..........
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................

Zadanie 1

Podkreśl poprawne informacje w zdaniach.

Swoistość enzymów względem danego substratu oznacza, że enzymy wiążą się tylko
z określonymi substratami / przeprowadzają tylko dany typ reakcji.
Dzięki połączeniu się enzymu z substratem obniża / podwyższa się energia aktywacji
reakcji.
Zaleganie w jelitach niestrawionych produktów nabiałowych jest spowodowane
niedoborem enzymu laktazy / maltazy.
Kataliza enzymatyczna to przyspieszenie / spowolnienie reakcji chemicznej pod wpływem
działania enzymu.

Zadanie 2

Zaznacz dwa poprawne dokończenia zdania.

Aby przeciwdziałać skutkom objawów określanych jako nietolerancja laktozy, należy.
A. stosować specjalne preparaty zawierające laktazę.
B. spożywać produkty z podwyższoną zawartością laktozy.
C. stosować dietę ubogą w mięso.
D. zwiększyć udział produktów nabiałowych w diecie.
E. spożywać produkty z obniżoną zawartością laktozy.

Zadanie 3

W przemianach metabolicznych wyróżniamy

reakcje wymagające dostarczenia energii
(endoergiczne) oraz reakcje przebiegające z
uwolnieniem energii (egzoergiczne).
Wykres przedstawia przebieg dwóch reakcji
z udziałem enzymu i bez niego.
a) Określ, czy przedstawiona na schemacie
przemiana to reakcja endoergiczna, czy
egzoergiczna. Odpowiedź uzasadnij jednym
argumentem.
b) Określ, którym symbolem (Ea1 czy Ea2)
oznaczono energię aktywacji reakcji
przebiegającej z udziałem enzymu. Odpowiedź
uzasadnij jednym argumentem.

Grupa B | strona 1 z 3
Zadanie 4
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
W mleku jest zawarty disacharyd
A. laktoza, a enzym 1. produkowany przez całe życie w tej samej ilości.
rozkładający produkowany w największej ilości w okresie
2.
B. maltoza, ten cukier jest noworodkowym i w wieku dziecięcym.
u człowieka 3. dostarczany wyłącznie z pożywieniem.
Zadanie 5

Podkreśl trzy nazwy cząsteczek, które mogą być częścią niebiałkową enzymów.

witaminy, przenośniki elektronów, aminokwasy, jony metali

Zadanie 6

W organizmie człowieka jednym z przykładów odporności nieswoistej jest produkcja

enzymu – lizozymu. Występuje on np. we łzach, w ślinie, a także zawierają go niektóre
białe krwinki. Mechanizm działania tego enzymu polega na rozrywaniu wiązań
występujących w polisacharydzie tworzącym ścianę komórkową bakterii.
Zaznacz rodzaj wiązań hydrolizowanych przez lizozym.
A. Wiązania peptydowe. C. Wiązania glikozydowe.
B. Wiązania estrowe. D. Wiązania wodorowe.

Zadanie 7

Zaznacz dwie błędne informacje na temat enzymów.

A. Enzymy są swoiste względem danego substratu.
B. Enzymy są swoiste względem przeprowadzanej reakcji.
C. Dany enzym może katalizować przebieg dowolnej reakcji chemicznej.
D. Enzymy nie zużywają się w przebiegu reakcji metabolicznych.
E. Połączenie się enzymu z substratami umożliwia rozerwanie w substratach wiązań
chemicznych.
F. Enzymy mogą rozpoznawać dowolne substraty.

Zadanie 8
Oceń prawdziwość stwierdzeń. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, lub F,
jeśli jest fałszywe.
Enzymy są substratami w reakcjach metabolicznych. P F
Enzymy to związki przyspieszające przebieg reakcji chemicznych. P F
Enzymy zbudowane są z części białkowej i niebiałkowej. P F

Grupa B | strona 2 z 3
Zadanie 9

Na schemacie przedstawiono mechanizm przebiegu reakcji enzymatycznej.

Zaznacz dwa zdania poprawnie opisujące ten mechanizm.

A. W wyniku tej reakcji enzymatycznej powstaje jeden produkt.

B. Enzym podczas tej reakcji enzymatycznej łączy się z jednym substratem.
C. Enzym w trakcie tej reakcji enzymatycznej zmienia kształt centrum aktywnego.
D. Podczas katalizy enzymatycznej powstaje trwały kompleks enzym–substrat.
E. Enzym w trakcie katalizy enzymatycznej nie zużywa się.

Zadanie 10

Przeprowadzono doświadczenie badające, czy w owocach kiwi występują enzymy

rozpuszczające białka zawarte w żelatynie. W tym celu przygotowano roztwór żelatyny.
Rozlano go w równych ilościach do dwóch zlewek o tej samej objętości i pozostawiono
w lodówce do stężenia. Następnie przygotowano 20 kostek świeżego kiwi o tej samej
wielkości. Połowę z nich sparzono wrzątkiem na sitku i pozostawiono do ostygnięcia. Na
powierzchnię żelatyny w I zlewce dodano 10 kostek świeżego kiwi, a na powierzchnię
żelatyny w II zlewce – 10 kostek sparzonego owocu kiwi.
a) Zaznacz prawidłowo sformułowany problem badawczy do tego doświadczenia.
A. Czy w świeżych owocach występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie?
B. W świeżych owocach kiwi występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie.
C. Czy w świeżych owocach kiwi występują enzymy katalizujące rozkład białek
zawartych w żelatynie?
D. W świeżych owocach występują enzymy katalizujące rozkład białek zawartych
w żelatynie.
b) Zaznacz nazwę występujących w białku żelatyny wiązań, które są hydrolizowane
przez enzymy zawarte w świeżych owocach kiwi.
A. Wiązania peptydowe. C. Wiązania glikozydowe.
B. Wiązania estrowe. D. Wiązania jonowe.

c) Podkreśl nazwę procesu, który zaszedł pod wpływem wrzącej wody.

koagulacja, wysalanie, denaturacja

d) Określ, w której zlewce stykająca się z owocem kiwi warstwa żelatyny stała się
płynna?

Grupa B | strona 3 z 3