Professional Documents
Culture Documents
1. Η β΄ κλίση ουσιαστικών
Η β’ κλίση ουσιαστικών περιλαμβάνει όλα τα αρσενικά και θηλυκά ουσιαστικά που
στην ονομαστική ενικού λήγουν σε -ος και τα ουδέτερα που λήγουν σε -ον. Είναι η
κλίση που παρουσιάζει τις περισσότερες ομοιότητες με τη ν.ε.
Παραδείγματα κλίσης
[1]
Ενικός αριθμός
ον. ὁ ἄνθρωπος ἀγρὸς ἡ νῆσος ὁδὸς
γεν. τοῦ ἀνθρώπου ἀγροῦ τῆς νήσου ὁδοῦ
δοτ. τῷ ἀνθρώπῳ ἀγρῷ τῇ νήσῳ ὁδῷ
αιτ. τὸν ἄνθρωπον ἀγρὸν τὴν νῆσον ὁδὸν
κλ. (ὦ) ἄνθρωπε ἀγρὲ (ὦ) νῆσε ὁδὲ
Πληθυντικός αριθμός
ον. οἱ ἄνθρωποι ἀγροὶ αἱ νῆσοι ὁδοὶ
γεν. τῶν ἀνθρώπων ἀγρῶν τῶν νήσων ὁδῶν
δοτ. τοῖς ἀνθρώποις ἀγροῖς ταῖς νήσοις ὁδοῖς
αιτ. τοὺς ἀνθρώπους ἀγροὺς τὰς νήσους ὁδοὺς
κλ. (ὦ) ἄνθρωποι ἀγροὶ (ὦ) νῆσοι ὁδοὶ
Ενικός αριθμός
Πληθυντικός αριθμός
ον. τὰ μυστήρια δῶρα φυτὰ
γεν. τῶν μυστηρίων δώρων φυτῶν
δοτ. τοῖς μυστηρίοις δώροις φυτοῖς
αιτ. τὰ μυστήρια δῶρα φυτὰ
κλ. (ὦ) μυστήρια δῶρα φυτὰ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Οι καταλήξεις των αρσενικών και των θηλυκών είναι ίδιες σε όλες τις
πτώσεις.
[2]
Γενική και δοτική ενικού και πληθυντικού όταν τονίζονται στη λήγουσα
περισπώνται και στους δύο αριθμούς.
Η δίφθογγος -οι στο τέλος των κλιτών λέξεων είναι βραχεία. Όταν όμως
ακολουθεί -ς, ξαναγίνεται μακρά.
Α΄ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
Αρσενικά
[3]
Θηλυκά
[4]
Παρατηρήσεις:
3) η γενική του πληθ. τονίζεται στη λήγουσα και παίρνει περισπωμένη: τῶν
νεανιῶν, τῶν θαλασσῶν.
β) όσα λήγουν σε -της και τα σύνθετα (με β΄ συνθ. ρήμα) σε -άρχης, -μέτρης, -
πώλης, -τρίβης, -ώνης κτλ.: ὦ στρατιῶτα, ὦ γυμνασιάρχα, ὦ βιβλιοπῶλα, ὦ
παιδοτρίβα, ὦ τελῶνα.
Στα πρωτόκλιτα θηλυκά που λήγουν σε -α: 1) αν πριν από την κατάληξη α
υπάρχει σύμφωνο (εκτός από το ρ), τότε το α αυτό λέγεται μη καθαρό, είναι
κανονικά βραχύχρονο και στη γενική και δοτική του ενικού τρέπεται σε η: ἡ
μοῦσα, τῆς μούσης, τῇ μούσῃ κτλ. - ἡ μᾶζα, τῆς μάζης, τῇ μάζῃ κτλ.
[5]
2) αν πριν από την κατάληξη α υπάρχει φωνήεν ή ρ, τότε το α αυτό λέγεται
καθαρό, είναι κανονικά μακρόχρονο και φυλάγεται σε όλες τις πτώσεις του
ενικού: ἡ πολιτεία, τῆς πολιτείας, τῇ πολιτείᾳ κτλ. - ἡ ὥρα, τῆς ὥρας, τῇ ὥρᾳ κτλ.
3) το α της κατάληξης στην αιτιατική και την κλητική του ενικού είναι
μακρόχρονο ή βραχύχρονο, ανάλογα με το τι είναι στην ονομαστική: (ἡ πολιτείᾱ)
τὴν πολιτείᾱν, ὦ πολιτείᾱ - (ἡ μοῦσᾰ) τὴν μοῦσᾰν, ὦ μοῦσᾰ
Β΄ ΚΛΙΣΗ ΕΠΙΘΕΤΩΝ
[6]
[7]